Redovi ƒekanja na primarnom nivou zdravstvene zattite-NEW.pptx

Mr Emir Bidžan

REDOVI ČEKANJA U AMBULANTAMA NA PRIMARNOM NIVOU ZDRAVSTVENE

ZAŠTITE

CILJEVI ISTRAŽIVANJA

Definisati nivo zdravstvene zaštite u kojem se problem čekanja istražuje, ulogu te ciljeve tog nivoa.

Objasniti teorijski pojavu redova čekanja na primarnom nivou zdravstvene zaštite, kao i uzroke koji prethode toj pojavi.

Objasniti teorijski pojavu krizne situacije koja može usljediti zbog redova čekanja, te kako se ista može manifestovati.

Identificirati greške pojedinca i sistema koje dovode do definisanog problema.

CILJEVI ISTRAŽIVANJA

Primjeniti kvantitativnu analizu teorije redova čekanja, na konkretnom primjeru, u svrhu pronalaženja optimalnog rješenja za stabilno funkcionisanje posmatranog zdravstvenog sistema.

Predočiti efekte spomenute analize na zadovoljstvo svih relevantnih skupina – menadžera, liječnika i korisnika zdravstvenih usluga.

Skrenuti pažnju na ograničenja primjene teorije redova čekanja u zdravstvu.

GLAVNA I POMOĆNE HIPOTEZE

Broj opredjeljenih lica po jednom doktoru medicine/timu u Službi opšta primarna zdravstvena zaštita je optimalan

Redovi čekanja prvenstveno su posljedica latentnih grešaka unutar sistema.

Smanjenje prosječnog vremena čekanja može se postići kvalitetnom organizacijom poslova unutar sistema koji se posmatra, bez dodatnih novčanih ulaganja.

Kašnjenja sistema u isporuci zdravstvenih usluga u direktnoj su vezi sa zadovoljstvom pacijenata.

PRIMARNA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA U FEDERACIJI BOSNE I HERCEGOVINE

Uloga primarne zdravstvene zaštite

Glavni cilj reforme primarne zdravstvene zaštite je:

„Poboljšanje zdravlja stanovništva i zadovoljstva korisnika usluga kroz univerzalnu, efikasnu, kontinuiranu, dostupnu, kvalitetnu i isplativu primarnu zdravstvenu zaštitu orijentiranu ka porodici i zajednici i

baziranoj na promociji zdravlja i prevenciji bolesti ”.

• Pojam primarne zdravstvene zaštite

• Glavni cilj reforme primarne zdravstvene zaštite je

„Poboljšanje zdravlja stanovništva i zadovoljstva korisnika usluga kroz univerzalnu, efikasnu, kontinuiranu, dostupnu, kvalitetnu i isplativu primarnu zdravstvenu zaštitu orijentiranu ka porodici i zajednici i

baziranoj na promociji zdravlja i prevenciji bolesti ”.

U djelokrug primarne zdravstvene zaštite spadaju:

• opšta porodična medicina,• pedijatrija,• školska medicina,• pneumoftiziološka zaštita,• medicina rada,• ginekologija i• hitna pomoć



Timovi porodične medicine predstavljaju:

• prvi kontakt sa građanima na ulazu u sistem zdravstvene zaštite,• osnovu za registrovanje stanovništva u skladu sa slobodom

stanovnika za izborom porodičnog liječnika.

• Svaki tim može registrovati najmanje 1.500 a najviše 2.500 stanovnika.

Uloga porodičnog doktora


Grafikon 1. Broj stanovnika po doktoru medicine u PZZ u FBiH u 2010. godini

2908

1174

1587


Dok je u bogatim zemljama sistem izabranog doktora pokazao svoje prednosti, postavlja se niz pitanja:

• Kakva je situacija u bosansko-hercegovačkoj praksi?• Da li postoji dovoljan broj liječnika za timove porodične medicine?• Da li su pacijenti prihvatili novu praksu tj. instituciju - izabrani

doktor?• Da li su "hitni slučajevi" na vrijeme zbrinuti?• Koliko uvođenje sistema medicinske zaštite bogatih zemalja u

pretežno siromašnoj BiH ide u prilog bolesnima, zbog kojih medicinske ustanove i postoje?

KARAKTERISTIKE REDOVA ČEKANJA NA PRIMARNOM NIVOU ZDRAVSTVENE ZAŠTITE

Pojam redova čekanja

Vrste redova čekanja:

• unutar sistema (boravak pacijenata u zdravstvenoj ustanovi) • izvan sistema (liste čekanja)


Grafikon 2. Primjena Ishikawa dijagrama kod identificiranja uzroka koji dovode do formiranja redova čekanja na primarnom nivou zdravstvene

zaštite

OSOBLJEPOLITIKA

PROCEDUREKORISNICI

REDOVIČEKANJA


Tabela 1: Ključni uzroci redova čekanja na primarnom nivou zdravstvene zaštite


Grafikon 3: Pareto dijagram za moguće uzroke dugog čekanja na pregled

24 20 18 176 3 3 3 2 2 1 1

24

4462

79 85 88 91 94 96 98 99 100

0102030405060708090

100

Neo

gran

ičen

broj

pos

jeta

bez

med

icin

ske

indi

kaci

je

Pre

više

papi

rolo

gije

Ned

osta

tak

kadr

a

Pre

opte

reće

nost

osob

lja Loša

orga

niza

cija

posl

ova

Oso

blje

kas

nina

pos

ao

Oso

blje

ne

mar

iza

tačn

ost

Nee

duci

rano

stpa

cije

nata

Kor

isni

ci n

edo

laze

uza

kaza

novr

ijem

eN

e pr

aktik

ovan

jesi

stem

ana

ruči

vanj

a

Ran

iji o

dlaz

akos

oblja

sa

posl

a

Pre

težn

o st

ara

stru

ktur

ast

anov

ništ

va

Uzroci redova čekanja

Post

otak

odg

ovor

a

0102030405060708090100

Kum

ulat

ivni

pos

totc

i

Postotak odgovoraKumulativni postotci


Slika 1. Potencijalne posljedice formiranja redova čekanja

GREŠKE KOJE PRETHODE NASTANKU PROBLEMA

Aktivne greške• Doktor/ica kasni na posao• Doktor/ica ne poštuje zakazani termin• Doktor/ica ranijie odlazi sa posla

Latentne greške• neadekvatna osposobljenost i nestručnost rukovodstva• slaba organizaciona kultura• neefikasan komunikacijski sistem• nerazvijeni odjel ljudskih resursa• loša organizacija rada

GREŠKE KOJE PRETHODE NASTANKU PROBLEMA

Grafikon 4. Opterećenost (poslom) doktora medicine u Službi opšta primarna zdravstvena zaštita.

85%

9%6%

Uglavnom

Djelimično

Nisam

Redovi čekanja prvenstveno su posljedica latentnih grešaka unutar

sistema.

REDUCIRANJE REDOVA ČEKANJA I VREMENA ČEKANJA UZ ODRŽAVANJE STABILNOG

STANJA SISTEMA

Operaciona istraživanja u zdravstvu

Pojam Teorije redova čekanja

Koristi primjene Teorije redova čekanja u zdravstvu ogledaju se kroz:

• sistemsku analizu i opravdanost poslovnih odluka• regulaciju protoka pacijenata kroz sistem• minimiziranje troškova uz reduciranje kašnjenja u sistemu


STANJA SISTEMA

Grafikon 5. Troškovni model reda čekanja

Smanjenje prosječnog vremena čekanja može se postići kvalitetnom

organizacijom poslova unutar sistema koji se posmatra, bez dodatnih

novčanih ulaganja.


STANJA SISTEMA

Istaknute mjere učinkovitosti kod sistema čekanja su:

l m

nr

nV

rV kV


STANJA SISTEMA

Da bi analizirani sistem bio stabilan moraju biti ispunjeni sljedeći uslovi:

1 1 1

S

SS S S

l m

l l l m m m


STANJA SISTEMA

1 iS m

1 iS m 2 iS m

2 iS m

Postoje četiri karakteristična opšta tipa sistema usluživanja i to:

EMPIRIJSKA ANALIZA REDOVA ČEKANJA

Prikupljanje ulaznih podataka za kreiranje odgovarajućeg modela Teorije redova čekanja je izvršeno putem anketiranja.

Anketni upitnik su popunila 32 doktora medicine u Službi opšta primarna zdravstvena zaštita.

Ulazni podaci:

• Posmatrani period (0,1) je period 60 minuta (radni sat)

• Tokom radnog sata pregleda se m = 44 * 60 / 405 = 6,52 pacijenata/satu (trajanje usluge podliježe eksponencijalnoj distribuciji)

• U prosjeku na sat pristigne l= 194 * 60 / 405 = 28,74 zahtjeva za uslugom/satu (pristizanje zahtjeva za pregled podliježe Poisson-ovoj distribuciji)

• Prosječan broj opredjeljenih lica po doktoru je 1809


Na osnovu datih informacija determinišemo:

• Minimalan broj doktora za koje bi ovakav sistem teorije redova čekanja bio stabilan i

• Parametre iz spiska pripadnog modela teorije redova čekanja

Slijedi, = l / m = 28,74 / 6,52 = 4,41



Grafikon 6. Opterećenost (brojem opredjeljenih lica) doktora medicine u Službi opšta primarna zdravstvena zaštita

78%

19%

3% Broj opredjeljenih lica poliječniku je veliki i to jejedan od uzroka redovačekanja

Broj opredjeljenih lica poliječniku je optimalan

Ne znam

"Broj opredjeljenih lica po jednom doktoru medicine/timu u Službi opšta

primarna zdravstvena zaštita je optimalan“

EMPIRIJSKA ANALIZA REDOVA ČEKANJAEMPIRIJSKA ANALIZA REDOVA ČEKANJA

Da bi sistem bio stabilan potrebno je da se za 1809 opredjeljenih lica angažuje 5 doktora.

Prvo moramo odrediti : 0p

0 51 5 1

0 0

0 1 2 3 4 5

1 14, 41 4,41

! ( ) ( 1)! ! (5 4,41) (5 1)!1

4,41 4,41 4,41 4,41 4,41 4,410! 1! 2! 3! 4! (5 4,41) (5 1)!

1 0,00611 4,41 9,72 14,29 15,76 117,80

n S nS

n n

p

n S S n


2 iS m

4,41k

Parametri modela

1. Prosječan broj istovremeno opsluživanih pacijenata u sistemu

2. Prosječan broj istovremeno slobodnih liječnika

3. Prosječan broj pacijenata istovremeno prisutnih u sistemu u redu čekanja

5 4,41 0,59s S 0,59 / 5 = 0,118

1 5 1

02 2

4,41 0,0061 5,3708( 1)! (5 1)! 5 4,41

S

r pS S


4. Prosječan broj pacijenata istovremeno prisutnih u sistemu

5. Prosječno trajanje boravka pacijenta u sistemu

5,37 4,41 9,78n r k

9,78 0,3249 0,3249 60 20min30,15,37 0,1784 0,1784 60 11min30,1

1 1 0,1466 0,1466 60 9min6,82

n

r

k

nV

rV

V

l

l

m


6. Procenat (ne)iskorištenosti kapaciteta sistema

• procenat iskorištenosti:

• procenat neiskorištenosti:

4,41100% 100% 100% 88,25

S sS S

4,41100% 1 100% 1 100% 11,85

sS S


7. Vjerovatnoća da je sistem prazan to jeste da u sistemu nema niti jedan pacijent

8. Vjerovatnoća da sistem nije prazan to jeste da je u sistemu prisutan najmanje jedan pacijent

9. Vjerovatnoća da u sistemu ima slobodnih liječnika, to jeste vjerovatnoća da naredno - pridošli pacijent neće morati stati u red

0 0,0061p

0( 0) 1 1 0,0061 0,9939p n p

5

04,41( ) 1 1 0,0061 0,2814

( ) ( 1)! (5 4,41) (5 1)!

S

p n S pS S


10. Vjerovatnoća da je zauzeto svih 5 liječnika sistema, to jeste vjerovatnoća da će naredno - pridošli pacijent morati čekati

11. Vjerovatnoća ne postojanja reda

12. Vjerovatnoća postojanja reda

5

04,41( ) 0,0061 71,86

( ) ( 1)! (5 4,41) (5 1)!

S

p n S pS S

1 5 1

04.41( ) 1 1 0,0061 36,62

! 5! 5 4,41

S

p n S pS S

1 5 1

04,41( ) 0,0061 63,38

! 5! 5 4,41

S

p n S pS S

EFEKTI PRIMJENE TEORIJE REDOVA ČEKANJA

Efekti primjene modela teorije redova čekanja ogledaju se u:

• efikasnijoj organizaciji procesa rada od strane menadžmenta,

• manjoj opterećenosti i većoj učinkovitosti rada zdravstvenog osoblja,

• povećanju zadovoljstva korisnika zdravstvenih usluga.

EMPIRIJSKA ANALIZA VEZE IZMEĐU ZADOVOLJSTVA PACIJENATA I KAŠNJENJA U

PRIMANJU ZDRAVSTVENE ZAŠTITE

Tabela 2. Prosječno vrijeme čekanja korisnika zdravstvenih usluga na listi čekanja na prijem zdravstvene usluge



Tabela 3. Prosječno vrijeme čekanja na prijem usluge, usljed tačno definisanog termina od strane zdravstvenog osoblja



Grafikon 7. Zadovoljstvo korisnika zdravstvenih usluga sistemom naručivanja

18%

23%

28%

17%

14%

nedovoljan

dovoljan

dobar

vrlodobar

odličan

Prosječna ocjena: 2,86



Grafikon 8. Zadovoljstvo korisnika zdravstvenih usluga sistemom telefonskog zakazivanja termina

25%

21%

54%

Uvijek zauzet

Uvijek dostupan, ali se niko nejavlja

Uvijek se javi zdravstveniradnik

Kašnjenja sistema u isporuci zdravstvenih usluga u direktnoj su vezi sa

zadovoljstvom pacijenata.

OGRANIČENJA PRIMJENE TEORIJE REDOVA ČEKANJA U ZDRAVSTVU

Pretpostavka stabilnog stanja sistema

Pretpostavka da su stope dolazaka pacijenata konstantne

Pretpostavka da je stopa usluživanja veća od stope dolazaka

Pretpostavka da su stope dolazaka slučajne

ZAKLJUČAK

Rezultati istraživanja pokazuju da su:

• doktori preopterećeni brojem opredjeljenih lica

• uska grla velikim djelom posljedica slabe organizacije poslova od strane menadžmenta,

• kašnjenja u isporuci zdravstvenih usluga u direktnoj vezi sa nezadovoljstvom pacijenata,

• za reduciranja redova čekanja potrebna dodatna novčana ulaganja u sistem.

ZAKLJUČAK

Zdravstveni sistem treba imati mogućnost da dostavi sigurnu, učinkovitu i relativno brzu uslugu korisniku zdravstvenih usluga.

Redovi čekanja formirani od strane korisnika zdravstvenih usluga na primarnom nivou zdravstvene zaštite, su jedan od pokazatelja uspješnosti implementacije same reforme.

Zadovoljstvo korisnika zdravstvenih usluga te njihovih izabranih liječnika, zapravo, pokazuje neefikasnost i neefektivnost strategija koje su dosad poduzete kako bi se ispunili reformom postavljeni ciljevi.

ZAKLJUČAK

Kako bi se smanjilo prosječno vrijeme čekanja pacijenata potrebno je što prije izvršiti redizajn postojećeg uslužnog sistema na primarnom nivou zdravstvene zaštite.

Zapošljavanjem dodatnog broja liječnika opšte medicine, te boljom organizacijom poslova, smanjila bi se opterećenost postojećih liječnika i time bi se obezbjedila kako pravovremena zdravstvena zaštita, tako i kvalitetno pružanje usluga čime se jača povjerenje korisnika zdravstvenih usluga u javni zdravstveni sektor.

HVALA NA PAŽNJI!

Documents

Redovi ƒekanja na primarnom nivou zdravstvene zattite-NEW.pptx