Reeks CDECOR

DUURZAAM-HEID

Wat is duurzaamheid?

Sociaal & Menselijk

Economisch

Duurzaamheid

Ecologisch

C1-3 | REcoEP | Decor

De capaciteit van de aarde is eindig

Bron: Rockström et al., Nature, 461, 2009

C1-4 | REcoEP | Decor

We verbruiken te veel grondstoffenC1-5 | REcoEP | Decor

We produceren te veel afval

Productieafval van:• 1 tandenborstel: 1,5 kg• 1 gsm: 75 kg• 1 laptop: 1.500 kg• 1 gouden ring: 2.000 kg

Cijfers: Departement LNE

C1-6 | REcoEP | Decor

Vicieuse cirkel

bevolkingsgroei

grondstoffen& ontginning

consumptie& ruimte

massaproductie

energie

natuur& afval

C1-7 | REcoEP | Decor

THEATER-DECOR

Verschillende standaarden

Voor de acteur?

Voor de ontwerper?

Voor de toeschouwer?

c

c

In het Jellyfish Theatre waren zowel gebouw als decors volledige vervardigd uit recupmateriaal.

Wat is een goed decor?C2-9 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

Specifieke parameters

Technische en artistieke kwaliteit

c

c

Tijdsdruk

Elk project is anderselke opdracht is uniek

Technische kwaliteit Artistieke kwaliteit

Mobiliteit Artistieke ervaring

Duurzame kwaliteit:Maakt deel uit van hetvolledige proces.

C2-10 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

concept

ontwerp

constructie

nazorg

transport

Voorstelling

& repetitie

concept

ontwerp

concept

ontwerp

constructie

transport

Voorstelling

& repetitie

Een gesloten productiecyclus?C2-11 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

Een lege scene?C2-12 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

Er zijn enkel oplossingen op maat

Wat wil je doen?

Welke zijn de duurzaamheids- doelstellingen?

Hoe kunnen de doelstellingen in het hele productieproces geïntegreerd worden?

c

c

Bij Rosas maakt duurzaamheid deel uit van het artistieke proces.

Er zijn geen “standaard” oplossingenC2-13 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

Niet elke actie heeft een meetbaar resultaat.

Welke materialen, toestellen en activiteiten hebben de grootste impact?

Welke duurzaamheidsacties maken het grootste verschil?

De ene oplossing kan een negatief effect op een ander aspect hebben.

c

c

Gezond verstandDuurzaamheid is vooral een kwestie van gezond verstand.

Meten is wetenMeet en vergelijk jouwenergie- en materiaalverbruik.

Ken je stielJij bent de expert!

3 vuistregels

Duurzame keuzes makenC2-14 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

Impact vermijdenIk hak geen bomen om.

Impact beperkenIk gebruik dezelfde bomen voor zoveel mogelijk voorstellingen.

Gevolgen beperkenIk recycleer het afval en de bomen na de voorstelling

Gevolgen compenserenIk plant voor elke omgehakte boom een nieuwe boom.

Meten en acties bepalen

Grootte van het risico

IMPACT:Hoe groot is de impact?

FREQUENTIE:Hoe vaak komt het voor?

BLOOTSTELLING:Hoe lang komt het voor?

C2-15 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

concept

ontwerp

constructie

voorstelling & repetitie

nazorg

Technische keuzes:• Materialen• Energie• Diensten/transport

Werkmethodes:• Onderhoud• Gebruik & levensduur• Recyclage & hergebruik• Planning & organisatie

transport

Doelstellingen integrerenC2-16 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

Prioriteiten en acties bepalen

Impact vermijdenIk hak geen bomen om.

Impact beperkenIk gebruik dezelfde bomen voor zoveel mogelijk voorstellingen.

Gevolgen beperkenIk recycleer het afval en de bomen na de voorstelling

Gevolgen compenserenIk plant voor elke omgehakte boom een nieuwe boom.

c

Wat loont de moeite? Welke acties maken het grootste verschil? Welke acties zijn realistisch? Welke onderdelen en activiteiten hebben en aanzienlijke en meetbare impact?

Wie is waarvoor verantwoordelijk?

C2-17 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

Evalueren en bijsturen

CO2LCAVoetafdruk…

Impact in kaart brengen& evalueren

Kans x Gevolg x Blootselling= Risico

Oorzaken vermijdenOorzaken beperkenGevolgen beperkenGevolgen compenseren

Prioriteren

Keuzes maken& plannen

C2-18 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

CO2-calculatorJonge Sla

Tools

Advies-toolsPraktische tips voor materialen, hulpmiddelen, en werkwijzen.

Analyse-toolsBereken de ecologische impact van jouw productie, CO2-emissies, etc…

www.jongesla.bewww.IG-tools.com

C2-19 | REcoEP | Decor | Theaterdecor

VAN CONCEPT TOT ONTWERP

“Ik heb daar geen tijd voor”Weegt het resultaat op tegen de hogere tijdsbesteding?

Duurzaam resultaat wordt beïnvloed door verschillende aspecten.

Duurzaamheid is een kwestie van prioriteiten:

Wat loont de moeite, wat is realistisch?

Welke onderdelen en activiteiten hebben en aanzienlijke en meet-bare impact?

Wie is waarvoor verantwoordelijk?

DilemmaC2-21 | REcoEP | Decor | Van concept tot ontwerp

Duurzame doelstellingen bepalen.Een duurzame voorstelling is:

• Een zo klein mogelijke ecolo-gische voetafdruk achterlaten

• Geen afval produceren• Het gebruik van niet-hernieuw-

bare energiebronnen beperken• De CO2-uitstoot beperken

Steven Vromman in “Tegen de Lamp”foto: Cera Foundation

De voorstelling “Tegen de Lamp” (2009) had als doelstelling om een minimale ecologische voetafdruk te hebben in combinatie met een maximale impact op het publiek.

Kijk op www.jongesla.be voor meer praktijkvoorbeelden.

ConceptC2-22 | REcoEP | Decor | Van concept tot ontwerp

Omzetten van de doelstellingen in een concreet ontwerp:

Eco-design: duurzaam ontwerp:Zo veel mogelijk realiserenmet zo weinig mogelijk materialen en afval.

Gezond verstandDuurzaamheid is vooral een kwestie van gezond verstand.

Ontwerpen voor hergebruikHoe kunnen we meer hergebruiken om minder materialen te verbruiken?

Impact beperkenMateriaalgebruik, transport, menselijke middelen, energie, nazorg & afvalverwerking…

Kijk op www.ecodesignlink.be voor meer informatie over eco-design.

3 vuistregels

OntwerpC2-23 | REcoEP | Decor | Van concept tot ontwerp

Wat is artistiek en technisch essentieel?

Hoeveel van je decor is zichtbaar voor het publiek?

Wat is de grootte en het gewicht van het decor? Hoe, hoe vaak en hoe ver wordt het getransporteerd?

Kan je met minder materialen werken, of met dezelfde materialen meer doen?

Hoe zit het met de zichtlijnen? Wat je niet kan zien, hoef je ook niet te bouwen.

Een kleiner en lichter decor betekent minder transport, dus minder vervuiling. En het is goedkoper.

Waar kan het minder?

Gezond verstandC2-24 | REcoEP | Decor | Van concept tot ontwerp

Demonteerbaarheid in verschillende elementen die elk apart herbruikbaar zijn.

Hanteerbaarheid van de elementen zodat zij makkelijk opgeslagen kunnen worden.

Slijtvastheid van de elemen-ten zodat ze lang meegaan.

Apart bruikbare stukken of standaardmaten maken de decors makkelijk herbruikbaar.

Beperk de grootte en het gewicht van elk van de elementen.

Kies voor slijtvaste materialen en constructiemethodes die de materialen niet beschadigen.

Het decor voor Tegen de Lamp was compact en in een bestelwagen vervoerd kon worden.

Ontwerpen voor hergebruikC2-25 | REcoEP | Decor | Van concept tot ontwerp

Wees een expert: ga op zoek naar duurzame materialen en producten.

Beperk de hoeveelheid afval vóór, tijdens, en na de constructie van het decor.

Gebruik doelmatige, duurzame en energiezuinige werkmethodes.

Lokale en duurzame materialen; ecolabels; beperk verpakkings-materiaal en transport.

Plan je materiaalgebruik, gebruik tweedehandsmateriaal en standaardmaten, beperk afval.

Een eeuwenoude truc: licht en machines uit als je ze niet nodig hebt.

Voor het decor voor Tegen de Lamp werd ecologisch plastic uit maïszetmeel gebruikt.

Een overzicht van onderzoeks-centra voor materialen vind je op het einde van deze cursus

Impact beperkenC2-26 | REcoEP | Decor | Van concept tot ontwerp

Een houten decor wordt max. 8m breed en 5m hoog. De standaardafmetingen voor hout zijn 1,22 x 2,44 meter.

ofwel is er materiaaloverschot:0,54m of 1,76m in de breedte1,10m of 2,32m in de hoogte.

ofwel worden de afmetingen aangepast: 7,32 x 4,88 meter.

Praktische overwegingOntwerpen voor hergebruik.Werken met standaardmaten.

Artistieke overwegingDe grootte van decors wordt bepaald door standaardmaten.

Praktische & artistieke keuzesC2-27 | REcoEP | Decor | Van concept tot ontwerp

“Duurzaamheid is te duur”. Weegt de investering op tegen het ecologische resultaat?

Onmiddellijk meetbare resultaten: bv. energiefactuur.

Lange-termijn resultaten:minder materiaalaankoop door langere levensduur & herbruik.

Duurzame investeringen kunnen ook verminderd of terugverdiend worden door:

doorverkoop van materialen.

collectieve aankoop met andere organisaties en projecten.

afschrijving over meerdere projecten.

prijs van opslag?

DilemmaC2-28 | REcoEP | Decor | Van concept tot ontwerp

MATERIAAL-KEUZE

Technische eigenschappenBv. sterkte, gewicht, buigkracht, vochtbestendigheid…

Artistieke eigenschappenBv. kleur, glans, klank, textuur, mooi draperen…

Veiligheids-eigenschappenBv. brandbaarheid, giftige stoffen bij verwerking…

Economische eigenschappenBv. kostprijs, afvalverwerking, transporteerbaarheid…

Bewerkings-eigenschappenBv. gemakkelijk te zagen, eenvoudig te plooien…

MateriaaleigenschappenC3-30 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

ImpactNatuurlijke en lokale materialen hebben een kleinere impact.

Afval & herbruikbaarheidWat herbruikt kan worden hoef je niet weg te gooien en veroorzaakt ook geen afval.

LevensduurAls het materiaal langer mee-gaat, moet er minder vaak materiaal worden aangekocht.

Te vermijden

Schaarse grondstoffen zoals olie-gebaseerde producten

Vluchtige Organische Stoffen (VOS)

Formaldehyde en kunstharsen (komen vooral in hout voor)

Kunststoffen zoals PVC, en PS

Zware metalen zoals kwik en broom (bv. in verf)

Duurzame materialenC3-31 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

www.labelinfo.bewww.stopgreenwash.org

EcolabelsMaterialen met een ecolabel voldoen aan bepaalde, maar niet alle, milieunormen.

PrioriteitenboomWelke invloed heeft een materi-aal op het productieproces?

RecycleerbaarheidKijk op voorhand waar kan je het materiaal kan laten recycleren.

Green-washing

Bron: De Morgen

HulpmiddelenC3-32 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

LevenscyclusC3-33 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

c

Milieu-impact

Bij vervaardiging

Bij gebruik

Transport & herkomst

Efficiëntie

Levensduur

Recycleerbaarheid

c

c

c

Herbruikbaarheid

Compatibiliteit

Onderhoudbaarheid

Transporteerbaarheid

c

c

Gebruiksparameters

Keuzeparameters

c

C3-34 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Directe ImpactImpact bij gebruik: energie-verbruik van een spot

Indirecte ImpactImpact bij productie: een LED heeft nauwlijks impact bij gebruik, maar vergt wel erg veel energie bij productie. Bijproducten: ventilator voor de koeling van een spot

Ontginning

Vervaardiging

Verpakking

Gebruik

Afval & recyclage

Levenscyclus van toestellen

Impact van materialenC3-35 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Ik gebruik een natuurlijk maar productie-intensief materiaal.

Weegt de natuurlijke oorsprong van een materiaal op tegen de vervuilende productiemethodes ervan?

Elk materiaal heeft een impact,ook natuurlijke materialen.

De impact hangt ook af van hoe het materiaal gebruikt wordt.

Het ene materiaal kan ergens anders een negatief effect hebben: bv. meer transport nodig, bijproducten nodig…

Spaanplaatpers:houtvezels, lijmen en harsen worden samengeperst

Er zijn geen “ideale” materialenC3-36 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Hout is een hernieuwbaar materiaal dat lokaal vervaardigd kan worden, maar:

Bevat vaak schadelijke chemische stoffen en kunstharsen.

Vaak geïmporteerd uit Latijns-Amerika en Zuid-Oost Azië.

Gebruik hout met een zo laag mogelijke emissienorm (bv. E1).

Kunstencentrum STUK gebruikt voornamelijk duurzame OSB-platen.

Hout en vooral pershout zoals spaanplaat zitten boordevol giftige stoffen, lijmen en kunstharsen.

Deze komen vrij bij vervaardiging, gebruik en afvalverwerking.

Is het dan nog recycleerbaar?

HoutC3-37 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Natuurlijk textiel is niet altijd het meest duurzame textiel:

Gebruik van schadelijke stoffen: synthetische kleurstof & brandwerende producten

Nodige onderhoudsproducten

Katoen is een natuurlijk textiel maar de katoenteelt is erg waterverslindend.

De Vaartkapoen in Brussel heeft een kostuumatelier voor tweedehands theaterkostuums.

Het Aralmeer in Oezbekistan:Opgeslorpt door de de katoenindustrie

TextielC3-38 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Ik gebruik een duurzaam maar geïmporteerd materiaal.

Weegt de kleinere milieu-impact van het materiaal op tegen de impact van het transport ervan?

De Muntschouwburg bouwt decorframes van bamboe ipv. PVC

Import van een alternatief materiaal is vooral nuttig wanneer het lang meegaat, en vaak herbruikt wordt.

Hoe lang gaat het materiaal mee?Hoeveel “on-duurzaam” materiaal vervangt het?Wat is de grootte, manier, afstand en frequentie van het transport?

Transport & herkomstC3-39 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Als ik duurzame materialen gebruik heb ik er meer van nodig om hetzelfde effect te bekomen.

Is het gebruik van duurzamere materialen verantwoord als men er meer van nodig heeft om hetzelfde resultaat te bekomen?

De efficiëntie is afhankelijk van gebruik en toepassing van het materiaal

Doelmatigheid: welk is het meest geschikte materiaal of product?

Levensduur: hoe lang gaat het materiaal mee? Kan het herbruikt worden?

Levert het een meetbaar resultaat op?

EfficiëntieC3-40 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Gebruik ook een duurzame primer of een ondergrond die geen voor-behandeling nodig heeft.

Kunstencentrum STUK gebruikt voornamelijk verf op waterbasis.

Recupereer verfresten en gebruik verven van hetzelfde type en merk zodat je resten kan mengen.

Verf op waterbasis is duurzamer dan verf op oliebasis, maar:

Bevat ook kunstharsen en synthetische hulpstoffen

Niet-omkeerbaar proces: beperkte recycleer- en herbruikbaarheid van geverfde materialen.

Gebruik bij voorkeur natuurverven.

VerfC3-41 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Natuurverf:Natuurhars of water met natuurlijk pigment.Biologisch afbreekbaar, maar niet geschikt voor alle ondergronden.

Gekleurde doeken:Overspan het materiaal met gekleurde doeken.Ondergrond en doeken zijn achteraf herbruikbaar.

Of maak zelf verf:

Bindmiddel: eiwit

Hulpstof: kalk

Water

Pigment

Je kan ook je eigen lijm maken door melk te mengen met azijn.

Alternatieve verfC3-42 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Ik gebruik een zwaarder maar herbruikbaar materiaal.

Weegt het zwaardere transport op tegen de voordelen van herbruikbaarheid?

Wat is de impact van het transport?

Wat is de grootte, manier, afstand en frequentie van het transport?Hoe lang gaat het materiaal mee?Hoeveel “on-duurzaam” materiaal vervangt het?

Of is het duurzamer om op locatie een tweede constructie te bouwen?

LevensduurC3-43 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Vuile ontginning:het giftige rode slib van Bauxiet-ontginning in Indonesië

De Muntschouwburg laat aluminiumafval recycleren.

Aluminium wordt vervaardigd uit bauxiet en vergt zeer veel energie.

Schadelijk wanneer het in het leefmilieu terechtkomt.Zeer vervuilende ontginning.Recycleerbaar.

Metaal heeft een zeer lange levensduur en is recycleerbaar, maar:

Zwaar vervuilende ontginning, eindige grondstof.Zeer energieverslindende productie en transport.

Het energieverbruik bepaalt 20% tot 40% van de aluminiumprijs.

Aluminium isrecycleerbaarMetaal

C3-44 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Is het materiaal of toestel recycleerbaar?

Wie kan het recycleren?

In welke omstandigheden?bv: geverfd hout is niet recycleerbaar

Let op de materiaalcodes

Is het materiaal of toestel herbruibaar?

Kan het intern herbruikt worden?

Kan iemandanders het herbruiken?

Materialen kunnen slechts gerecycleerd worden wanneer ze gescheiden worden opgehaald.

RecycleerbaarheidC3-45 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Terug op ons bord:dieren beschouwen kunststof-nurdles vaak als voedsel

Kunststoffen zijn zeer licht en flexibel in gebruik, maar:

Oliederivaat: schaarse grondstof.

Schadelijk in het leefmilieu.

Beperkte levensduur: eindigt bijna altijd als afval.

Piepschuim (polistyreen) bevat olie en 57 giftige (broeikas)-gassen en drijfgassen.

Voorkom loskomende ps-bolletjes in het leefmilieu.Recycleerbaar: www.receps.nlAlternatieven: karton, papier-maché, katoen, vilt, Balsahout…

Piepschuim isrecycleerbaarKunststof

C3-46 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Ik wil wel duurzamer werken maar er zijn onvoldoende alternatieven voorhanden.

Is het wel de moeite als men uiteindelijk toch schadelijke producten moet blijven gebruiken?

Voor sommige producten en materialen zijn er inderdaad geen “duurzame” alternatieven.

Wat is essentieel?

Brandveiligheid of duurzaamheid?Een kleur of herbruikbaarheid?Een materiaaleigenschap of recycleerbaarheid?…

Chemische productenC3-47 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Gevaarlijk voor mens en leefmilieu. Beperk het gebruik.

Niet-omkeerbaar proces; beperkte herbruikbaarheid van materialen

Zorg voor adequate opslag en ophaling van chemicaliën en behandelde materialen.

HOLZprof is momenteel de enige milieuvriendelijke brandvertrager.

Let op de gevarensymbolen en volg de veiligheidsvoorschriften.

Bewaar en keur de producten zoals wettelijk voorgeschreven, bv. met software zoals Chemwatch.

Zorg ervoor dat chemische pro-ducten nooit rechtstreeks in de riool of het leefmilieu belanden.

Chemische productenC3-48 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Zoals de naam het zegt: verbruiksmaterialen… eindigen meestal erg snel in de vuilbak.

Beperk het gebruik ervan; zoek naar duurzame alternatieven.bv. Oplaadbare batterijen…

Optimaliseer de levensduur.

Sorteer en recycleer het afval.

VerbruiksmaterialenC3-49 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Tape

Tape is zeer vervuilend:niet recycleerbaarniet herbruikbaarbeschadigt deondergrond

doelgerichte bevestigingtoestellen correct herstellenflappen, messen, en juist richten om lichtlekken op te lossen

C3-50 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

CFC’s en zware metalen

spuitbussenverven, vernis & lijmenonderhoudsproducten

C3-51 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

Herlaadbare batterijen

Herlaadbare batterijen

32x minder vervuilend dan gewone batterijen.

Gaan langer mee (mits herladen onmiddellijk na gebruik).

Financiële besparing op lange termijn

Inzameling & recyclage van batterijen via www.bebat.be

The Apollo Theatre, Londen

64 herlaadbare batterijent.o.v. 850 gewone batterijen.

60 voorstellingen per maand

Terugverdientermijn: 15 weken.

Besparing: 200 EURper maand

C3-52 | REcoEP | Decor | Materiaalkeuze

C4-53 | REcoEP | Decor | Constructie

CON-STRUCTIE

MethodesOmkeerbare montagemethodesMaterialen zuiver houden

Materiaalgebruik plannen Werken met standaardmatenOverschotten recupereren

Licht en machines uitzetten wanneer zij niet nodig zijn.

Herbruik mogelijk makenDecors kunnen gedemonteerd worden en de materialen zijn herbruikbaar.

Afval beperkenZo veel mogelijk doen met zo weinig mogelijk materiaal: overschotten vermijden.

Doelmatig werkenEnergieverbruik en slijtage van toestellen beperken.

ConstructiemethodesC4-54 | REcoEP | Decor | Constructie

Lijmen, nieten en nagelenniet-omkeerbare bevestiginglijmen bevatten toxische stoffenbeschadiging van de ondergrond

Tand-en-groefmethodeomkeerbare bevestingeenvoudig monteerbaarmaterialen blijven herbruikbaar

Schroevenomkeerbare bevestiging; maarbeschadigt het materiaal

Torx-schroeven zijn herbruikbaar.

OmkeerbaarheidC4-55 | REcoEP | Decor | Constructie

Eigen standaardmatenIn functie van opslag, transport, “op maat” van het repertoire

IndustriestandaardInternationale standaardmaten voor specifieke materialen en sectoren.

Materialen intern herbruikenOpslag maximaal benuttenTransport optimaliseren

Materialen ook extern herbruikbaarOpslag & transport in functie van standaardmatenVoor hout: 122 x 244cmPalletmaat: 80 x 120 cm

StandaardafmetingenC4-56 | REcoEP | Decor | Constructie

Zuivere en onbeschadigde materialen zijn het makkelijkst te herbruiken.

Verven, lijmen, plamuren… vervuilen de ondergrond en maken die moeilijker herbruikbaar.Verwijderen en herschilderen is tijdrovend!

Bouwen voor herbruik:Gebruik omkeerbare montage-methodes en standaardmaten

Hou materialen proper: beperk plamuren, verven, lijmen…

(Her)schilder materialen in een neutrale kleur.

Het STUK overspant panelen met doek, zo hoeven de voegen niet geplamuurd te worden.

HerbruikbaarheidC4-57 | REcoEP | Decor | Constructie

Plan jouw materiaalverbruik:Weet wat en hoe je het gaat doen alvorens je eraan begint.

Bereken de oppervlaktes en optimaliseer het materiaalgebruik; gebruik software of pen en papier.

Een schaalmodel kan hierbij goed van pas komen.

Recupereer overschotten:

Verfresten voor herstellingen en bijwerken;

Hout en andere bouwmaterialen voor props, herstellingen, etc…

…

MateriaalverbruikC4-58 | REcoEP | Decor | Constructie

“Pre-wash station”voorwasinstallatie van de York University, Toronto

Maak de borstel of roller vochtig in een eerste emmer.Zwier de verfresten uit de borstel of roller in een tweede emmer.Herhaal meerdere keren tot het penseel geen verfresten bevat.

Was vervolgens het penseel met normale zeep.Gebruik de gerecupereerde verf voor kleine herstellingen; ofLaat de gerecupereerde verf-resten ophalen door een gespecialiseerd bedrijf.

Reinig penselen en rollers, ook wanneer je deze als afval weggooit. Voorkom dat verfresten in de riolering terechtkomen.

Verfresten recupererenC4-59 | REcoEP | Decor | Constructie

Handig om proporties te “testen” en wijzigingen aan te brengen alvorens te beginnen bouwen.

Schaalmodel: realistischer, maar knutselwerk en materiaalafval.

Simulatie: flexibeler en makkelijk wijzigingen aan te brengen.

Vermijd het gebruik van toxische lijmen en kunststoffen zoals piepschuim (polystyreen).

Je kan ook de belichting testen in de software, of door je maquette in een lightbox te plaatsen.

Google SketchUp is gratis en wordt vaak in theaters gebruikt voor 3D-modellering.

Simulatie in SketchUpDecor voor “Sweeney Todd”

Simulatie en modeliseringC4-60 | REcoEP | Decor | Constructie

Transport is een bepalende factor in de duurzaamheid van een decor of voorstelling.

Beperk en groepeer transport van materialen en decors: Hoe minder je “op en af” moet rijden, des te beter.

Of maak gebruik van gedeelde transportmogelijkheden.

Optimaliseer de beschikbare ruimte: vervoer het maximum aan materiaal met het minimum aan transport.

Maak gebruik van duurzame transportmiddelen.

Gedeelde transportmogelijkheden vind je op www.teleroute.com.

Tegen de Lamp gebruikte een bestelwagen op koolzaadolie.

TransportC4-61 | REcoEP | Decor | Constructie

AFVAL & NAZORG

HerbruikVoor eigen gebruik, of voor andere organisaties; bv. Kringloop Expo, gezelschappen…

SorteerZorg voor een gescheiden afvalinzameling.

OphalingLaat recycleerbaar afval ophalen door een gespecialiseerd recyclagebedrijf.

EINDIG PROCES

GESLOTEN PROCES

RECUP-PROCES

Alle afval dient als grondstof.

Een deel van het afval kan her-bruikt worden

Het materiaal eindigt als afval.

Wat met afval?C5-63 | REcoEP | Decor | Afval & nazorg

Zorg ervoor dat de materialen proper en “neutraal” zijn:

Verwijder verf, lijm…; over-schilder in een neutrale kleur

Sorteer op soort en grootte

Hou een inventaris bij

Geen weg met jouw materialen?Scholen, jeugdhuizen en amateur-gezelschappen zijn altijd op zoek naar materialen.

Buurtbewoners doe-het-zelvers zijn ook een zeer dankbare groep.

Of kijk ook eens bij Kringloopexpo.

www.kringloopexpo.bewww.jongesla.be

Het STUK bewaart houtafval voor houtkachels in de buurt. Hout is biomassa, een energiegrondstof.

HerbruikC5-64 | REcoEP | Decor | Afval & nazorg

Elektrische toestellen en lampen worden door de eindverkoper teruggenomen voor recyclage.

Batterijen worden door Bebat ingezameld en gerecycleerd.

www.recyclagebdrijven.bewww.recupel.bewww.bebat.bewww.werk.be

Zorg voor gescheiden inzamelingDuidelijk gelabelde bakken of containers per materiaalsoort

Metalen en kunststoffen worden per soort ingezameld.

Voor chemische stoffen gelden speciale veiligheidsnormen van de FOD Werkgelegenheid.

Verven, lijmen, en vernissen worden ook apart ingezameld.

De materialen moeten proper zijn (geen verf, lijm, etc…) om gerecycleerd te kunnen worden.

RecyclageC5-65 | REcoEP | Decor | Afval & nazorg

Ik wil wel herbruiken en recycleren, maar het kost te veel tijd en geld.

Decors uit elkaar halen voor herbruik, en materialen sorteren voor recyclage, is tijdrovend.

PlanningPlan nazorg en materiaalbeheer in.

RendementMeer tijd voor nazorg, en een langere levensduur van materialen,kan ook een besparing zijn.

DerdenDoe beroep op derden om mee te helpen bij de demontage.

PlanningC5-66 | REcoEP | Decor | Afval & nazorg

www.jongesla.bewww.juliesbicycle.com

Meetbare resultatenWat waren de doelstellingen?Wat was de globale impact?

Bepaal nieuwe doelstellingenGebruik de resultaten om nieuwe doelstellingen op te stellen. Waar kan het beter? Waar kan het anders?

Deel de resultaten en kennis met anderen.

Deel de resultaten bv. op de website van Jonge Sla. Je kan er zelf ook nieuwe ideeën opdoen.

EvaluatieC5-67 | REcoEP | Decor | Afval & nazorg

ARTISTIEKEKEUZES

Is duurzaamheid de taak van de ontwerper of van de uitvoerder?

Wie neemt welke beslissing?

Wat is de rol van de ontwerper en van de uitvoerder?

Waar overlappen hun verantwoordelijkheden?

In een ideaal proces is iedereen een expert.

Open-source: kennis is er om gedeeld te worden.

Samen naar oplossingen zoeken…

Wat met het auteursrecht?

CommunicatieC6-69 | REcoEP | Decor | Artistieke keuzes

Duurzaamheid is een beperking vande artistieke vrijheid.

Kunst kan de maatschappelijke evolutiesniet negeren.

Nieuwe technologieën en werkmethodeszijn een meerwaarde voor creativiteit.

Artiestieke vrijheidC6-70 | REcoEP | Decor | Artistieke keuzes

Artistieke keuzes / visiedoelstelling om gedachtengoed uit te dragen?statement (cfr. Arcola Theatre)

Werkprocesartistiek proces is een zoektocht naar nieuwe tools?elk proces is uniek?nieuwe vormen van ontwerp (cfr. Rosas)

Een doel op zichwelk is het gewenste resultaat?draagt technologie iets bij tot het resultaat?technologie heeft specifieke artistieke eigenschappen

Keuzes makenC6-71 | REcoEP | Decor | Artistieke keuzes

Rosas: The SongRosas: Cesena

Vele voorbeeldenC6-72 | REcoEP | Decor | Artistieke keuzes

INFO &LINKS

VITO: Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoekwww.vito.beVIBE: Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonenwww.vibe.beTechnopolis: Platform voor Wetenschap en Technologiewww.technopolis.beIMEC: Instituut voor Materiaalonderzoekwww.uhasselt.be/IMOTCHN: Technisch Centrum van de Houtverwerkingwww.ctib-tchn.be

HCTO: Houtstudie Centrumwww.hcto.beOPTIMO: Innovatiecentrum voor de textiel-, hout-, en meubelindustriewww.optimo.beCentexbel: Onderzoekscentrum voor Textielwww.centexbel.beTextiVision: Onderszoekscentrum voor Textielwww.textivision.beOCAS: Onderzoekscentrum voor de aanwending van Staalwww.ocas.beVKC: Vlaams Kunststofcentrumwww.vkc.be

MateriaaladviesC7-74 | REcoEP | Decor | Info & links

Recyclage

Certificaten

Materialen & producten Textiel

Labels en certificatenC7-75 | REcoEP | Decor | Info & links

LinksA7-76 | REcoEP | Decor| Info & links

Neem voor meer informatie, documentatie, tools en links een kijkje opwww.podiumtechnieken.be/onderzoek/recoep. En op de volgende websites:

www.juliesbicycle.com

www.jongesla.be

www.huged.de

www.ig-tools.com

www.kringloopexpo.be

www.podiumtechnieken.be/onderzoek

REcoEP is een project van het Kenniscentrum Podiumtechnieken van het RITS/EHB met de steun van