79
Ministria e Tregtisë dhe Industrisë Ministarstvo Trgovine i Industrije Ministry of Trade and Industry Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore Indikatori: Pagesa e Tatimeve Përmbledhje analitike dhe udhëzime teknike Në mbështetje të Vendimit të Qeverisë Nr. 12/67 të datës 30 dhjetor 2015, “Për koordinimin e reformave të Të Bërit Biznes” Përgatitur nga: Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, me mbështetjen e Projektit të USAID Partneritetet për Zhvillim Shkurt 2016

Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Ministria e Tregtisë dhe Industrisë

Ministarstvo Trgovine i Industrije

Ministry of Trade and Industry

Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore

Indikatori: Pagesa e Tatimeve Përmbledhje analitike dhe udhëzime teknike

Në mbështetje të Vendimit të Qeverisë Nr. 12/67 të datës 30 dhjetor 2015, “Për koordinimin e reformave të Të Bërit

Biznes”

Përgatitur nga:

Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, me mbështetjen e

Projektit të USAID Partneritetet për Zhvillim

Shkurt 2016

Page 2: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes
Page 3: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

PËRMBAJTJA

A. HYRJE .............................................................................................................................................. 1

B. LIDHJET E POLITIKAVE .................................................................................................................... 1

C. VËSHTRIM I PËRGJITHSËM I PAGESËS SË TATIMEVE ..................................................................... 2

D. PRAKTIKAT E MIRA ....................................................................................................................... 11

E. KORRELACIONI I TË BËRIT BIZNES ME REZULTATET EKONOMIKE DHE TË QEVERISJES ............. 14

F. PERFORMANCA E KOSOVËS NË TË BËRIT BIZNES – PAGES E TATIMEVE .................................... 14

G. PROCESI I DETAJUAR I KOSOVËS – TË BËRIT BIZNES 2106 PAGESA E TATIMEVE ....................... 18

H. ANALIZA E REFORMAVE DHE TABELAT E PLANIFIKIMIT ............................................................. 18

1. Tabela e reformave #1: Validimi ose korrigjimi i informatave ekzistuese ............................ 18

2. Tabela e reformave #2: Përmirësimet e procesit ekzistues ................................................... 19

3. Tabela e reformave #3: Inventari i organeve plotësuese të përfshira në proces ..................... 20

I. SHTOJCA I: BANKA BOTËRORE REFORMA DOMETHËNËSE 2008 - 2016 .................................... 21

1. Bashkimi Evropian (25): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive TBB2008-

TBB2016 ............................................................................................................................................ 24

2. Shtetet fqinje dhe të ndërlidhura (11): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive

TBB2008-TBB2016 ............................................................................................................................ 33

3. Shtetet tjera (123): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive BB2008-TBB2016.. 39

Page 4: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

1

Indikatori: Pagesa e Tatimeve

Institucioni udhëheqës: Ministria e Financave – Administrata

Tatimore e Kosovës

A. HYRJE

Qëllimi i kësaj përmbledhje analitike është që të informojë përmes një analize të thellë të Indikatorit

Pagesa e Tatimeve të Raportit të Bankës Botërore për të Bërit Biznes. Kjo përmbledhje është

paraparë që të përdoret nga Ministria e Financave – Administrata Tatimore e Kosovës si institucioni

udhëheqës për vlerësimin dhe përgatitjen e një memorandumi të hollësishëm që paraqet masat për

reforma të mundshme ligjore, rregullatore dhe operacionale që do të përmirësojnë procesin për

pagesën e tatimeve në Kosovë. Përmbledhja analitike është përgatitur duke përdorur materialet

ekzistuese të Bankës Botërore për Të Bërit Biznes, duke përfshirë nga ueb faqja e Të Bërit Biznes

(http://www.doingbusiness.org/) si dhe raportet e publikuara dhe një analize krahasuese mes

shteteve të ndryshme të përgatitur nga Projekti i USAID-it Partneritetet për Zhvillim.

Në këtë përmbledhje analitike gjithashtu janë përfshirë edhe disa tabela pune për të lehtësuar

punën e grupeve punuese individuale të krijuara nga ministritë përgjegjëse për secilin indikator për

të kryer vlerësimin, në bashkëpunim me institucione dhe partnerët tjerë përkatës.

B. LIDHJET E POLITIKAVE

Numri respondentëve (TBB 2016): 10

Lidhjet me MSA-në: Nenet 1, 39, 40, 70, 105

SAAIP Matrica e prioriteteve afatshkurta: Blloku III, Kapitulli 16, Masa 3.17

Çështjet e ndërlidhura:

Afatshkurta

Shmangia e kontakteve fillestare me bizneset e reja;

Zhvillimi i mëtutjeshëm i veprimeve të kontrollit të përmbushjes (inspektimeve) në

bazë të analizës së rrezikut;

Riorganizimi dhe rritja e efikasitetit të procesit të rimbursimit të TVSH;

Digjitalizimi i plotë i shërbimeve tatimore (on-line).

Afatgjata

Thjeshtësimi i mëtutjeshëm i legjislacionit tatimor sipas standardeve të BE;

Klasifikimi i bizneseve sipas standardeve të BE-së për madhësinë për qëllime të

raportimit financar;

Rishikimi i përjashtimeve tatimore dhe trajtimit preferencial tatimor, si p.sh në

fushën e sigurimeve;

Eliminimi i raportimit të transaksioneve mbi 500 Euro dhe reduktimi i shpeshtësisë

së deklarimit të TVSH-së për bizneset e vogla dhe të mesme; dhe

Rishqyrtimi i dispozitave ligjore lidhur me qasjen e inspektorëve tatimor në pronën

private.

Page 5: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

2

C. VËSHTRIM I PËRGJITHSËM I PAGESËS SË TATIMEVE

Historiku

Kjo temë trajton tatimet dhe kontributet e detyrueshme që një kompani e mesme duhet të paguajë

ose ti mbajë gjatë një viti të caktuar, si dhe mat barrën administrative në pagesën e tatimeve.

Raundi i fundit i mbledhjes së të dhënave për projektin ka përfunduar më 1 qershor 2015 që mbulon

vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014).

Metodologjia

Të Bërit Biznes regjistron tatimet dhe kontributet e detyrueshme që një kompani e mesme duhet të

paguajë si dhe barrën administrative të pagesës së tatimeve dhe kontributeve (figura 1). Projekti

është zhvilluar dhe zbatuar në bashkëpunim me PwC. Tatimet dhe kontributet e matura përfshijnë

profitin ose tatimin në të ardhura të korporatës, kontributet sociale dhe tatimet e fuqisë punëtore të

paguara nga punëdhënësi, tatimet në pronë, tatimet në transferin e pronës, tatimin në dividendë,

tatimin në fitimet kapitale, tatimin në transaksionet financiare, tatimet për grumbullimin e

mbeturinave, tatimet për veturë dhe rrugë, dhe çfarëdo tatimi apo takse tjetër të vogël.

Rangimi i ekonomive për

nga lehtësia e pagesës së

tatimeve përcaktohet nga

matja e distancës së tyre

nga rezultatet më të larta

në pagesën e tatimeve.

Këto rezultate janë një

mesatare e thjeshtë e

distancës nga rezultatet

më të larta për secilin nga

indikatorët përbërës

(figura 2), me një prag

dhe një transformim jo-

linear të aplikuar ndaj

njërit nga treguesit përbërës, norma e përgjithshme tatimore. Pragu është përcaktuar si normë e

përgjithshme e tatimit në përqindëshin e 15-të të shpërndarjes së përgjithshme të indikatorit të

normës së përgjithshme tatimore për të gjitha vitet e përfshira në analizë deri në dhe duke përfshirë

Të Bërit Biznes 2015. Pragu është vendosur në 26.1%. Të gjitha ekonomitë me një normë të

përgjithshme tatimore nën këtë prag marrin të njëjtin rezultat si ekonomia në këtë prag.

Pragu nuk bazohet në ndonjë teori ekonomike të një "norme optimale tatimore" që minimizon

çrregullimet ose maksimizon efikasitetin në sistemin e përgjithshëm tatimor të një ekonomie. Në

vend të kësaj, ajo është kryesisht empirike në natyrë, e vendosur në fundin e ulët të shpërndarjes së

normave tatimore të vëna mbi ndërmarrjet të mesme në sektorin e prodhimit, siç është vëzhguar

përmes indikatorit të pagesës së tatimeve. Kjo zvogëlon anshmërinë në indikatorin e normës së

përgjithshme tatimore ndaj ekonomive që nuk kanë nevojë për të vënë tatime të rëndësishme në

kompani si kompania standarde e rastit studimor të Të Bërit Biznes, sepse ata rrisin të ardhurat

Figura 1 – Cila është koha, norma totale tatimore dhe numri I pagesave të nevojshme për një kompani të mesme për të paguar të gjitha tatimet?

Page 6: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

3

publike në mënyra të tjera, për shembull, nëpërmjet tatimeve mbi kompanitë e huaja, nëpërmjet

tatimeve në sektorë të tjerë të ndryshëm nga prodhimi ose nga burimet natyrore (të cilat të gjitha

janë jashtë fushëveprimit të metodologjisë).

Të Bërit Biznes mat të gjitha tatimet dhe kontributet e mandatuara nga qeveria (të cilitdo nivel –

federal, shtetëror ose lokal) dhe që aplikohen ndaj bizneseve të standardizuara dhe kanë ndikim në

pasqyrat e tyre financiare. Duke vepruar kështu, Të

Bërit Biznes shkon përtej përkufizimit tradicional të

tatimit. Siç përcaktohet për qëllimet për qëllimet e

llogarive kombëtare të qeverisë, tatimet përfshijnë

vetëm pagesat e detyrueshme të njëanshme për

qeverinë e përgjithshme. Të Bërit Biznes niset nga ky

përkufizim sepse mat ngarkesat e imponuara që prekin

llogaritë e bizneseve. Një dallim kryesor është i lidhur

me kontributet e fuqisë punëtore. Matja e Të Bërit

Biznes përfshin kontributet e mandatuara nga qeveria

të paguara nga punëdhënësi në një fond të kërkuar

privat ose fond të sigurimit të punëtorit. Përfshin, për

shembull, në Australi garancinë e detyrueshme të

fondeve që mbahen nga të ardhurat dhe sigurimin për

kompensim të punëtorit. Për qëllime të llogaritjes së

normës së përgjithshme tatimore (të përkufizuar më

poshtë), përfshihen vetëm tatimet e bartura. Për shembull, tatimet në vlerën e shtuar janë

përgjithësisht të përjashtuara (me kusht që nuk janë të parevokueshme) sepse ato nuk i prekin

fitimet e kontabilitetit të biznesit – pra, nuk reflektohen në pasqyrën e të ardhurave. Megjithatë, ato

janë të përfshira për qëllime të masave të pajtueshmërisë (koha dhe pagesat), pasi që i shtohen

barrës së pajtueshmërisë me sistemin tatimor.

Të Bërit Biznes përdor një skenar rasti për të matur tatimet dhe kontributet e paguara nga një biznes

i standardizuar dhe kompleksitetin e një sistemi tatimor të një ekonomie. Ky skenar përdor një grup

të deklaratave financiare dhe supozimeve për transaksionet e bëra gjatë një viti. Në çdo ekonomi

ekspertët tatimorë nga një sërë firmash të ndryshme (në shumë ekonomi këto përfshijnë PwC))

llogarisin tatimet dhe kontributet e detyrueshme në juridiksionin e tyre bazuar në faktet e rastit

studimor të standardizuar. Informatat gjithashtu përpilohen për shpeshtësinë e dorëzimeve dhe

pagesave si dhe kohës së nevojshme për të qenë në pajtueshmëri me ligjet tatimore në një ekonomi.

Për ti bërë të dhënat të krahasueshme nëpër ekonomi, janë përdorur disa supozime rreth biznesit

dhe tatimeve e kontributeve.

Supozimet rreth biznesit

Biznesi:

Është një kompani e tatueshme me përgjegjësi të kufizuar. Nëse ka më shumë se një lloj të

kompanive me përgjegjësi të kufizuar në ekonomi, zgjidhet forma e përgjegjësisë së kufizuar

që është më e zakonshme në mesin e firmave vendase. Informacionet për formën më të

zakonshme merren nga avokatët e themelimit ose zyra e statistikave;

Figura 2 – Pagesa e tatimeve: pajtueshmëria tatimore për një kompani prodhuese lokale

Page 7: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

4

Ka filluar së funksionuari më 1 janar 2013. Në atë kohë kompania ka blerë të gjitha asetet që

tregohen në bilancin e saj dhe ka punësuar të gjithë punëtorët;

Vepron në qytetin më të madh afarist të ekonomisë. Për 11 ekonomi të dhënat janë

mbledhur edhe për qytetin dytë më të madh afarist;

Është 100% në pronësi vendore dhe ka pesë pronarë, të cilët të gjithë janë persona fizik;

Në fund të vitit 2013 ka kapital fillestar sa 102 herë të ardhurat për kokë banori;

Kryen aktivitete të përgjithshme industriale ose komerciale. Në mënyrë specifike prodhon

enë prej qeramike për lule dhe i shet me pakicë. Nuk merr pjesë në tregti të jashtme (pa

import e eksport) dhe nuk merret me produkte që i nënshtrohen regjimit të veçantë tatimor,

për shembull, duhan e alkool;

Në fillim të vitit 2014, ka në pronësi dy parcela toke, një ndërtesë, makineri, pajisje zyre,

kompjuterë dhe një kamion dhe ka një kamion me qira;

Nuk kualifikohet për nxitje të investimeve ose benefite tjera përveç atyre të lidhura me

moshën ose madhësinë e kompanisë;

Ka 60 punonjës - 4 menaxherë, 8 asistentë dhe 48 punëtorë. Të gjithë janë shtetas dhe një

menaxher është edhe pronar. Kompania paguan sigurim shëndetësor shtesë për të

punësuarit (i pa mandatuar me asnjë ligj) si përfitim shtesë. Përveç kësaj, në disa ekonomi

udhëtimet e punës të rimbursueshme dhe shpenzimet për zbavitjen e klientëve

konsiderohen përfitime shtesë. Aty ku zbatohet, supozohet se kompania paguan tatimin në

përfitimet shtesë në këtë shpenzim ose që përfitimi bëhet e ardhur e tatueshme për

punonjësin. Rasti i studimit supozon se nuk ka të ardhura tjera shtesë për ushqim, transport,

arsimim ose tjera. Prandaj edhe kur përfitimet e tilla janë të shpeshta ato nuk janë shtuar

apo larguar nga rrogat bruto të tatueshme për të arritur deri te përllogaritjet e tatimit në

punë ose kontributeve;

Ka qarkullim sa 1,050 herë të ardhurat për kokë banori;

Krijon humbje në vitin e parë të veprimtarisë;

Ka një margjinë bruto (paratatim) prej 20% (pra shitjet janë 120% e kostos së mallrave të

shitura);

Shpërndan 50% të fitimit neto si dividendë për pronarët në fund të vitit të dytë;

Shet njërën nga parcelat e tokës me fitim në fillim të vitit të dytë;

I nënshtrohet një sërë supozimesh të hollësishme mbi shpenzimet dhe transaksionet për të

standardizuar më tej rastin. Për shembull, pronari i cili është edhe menaxher shpenzon 10%

të të ardhurave për kokë banorit në udhëtime për kompaninë (20% të shpenzimeve të këtij

pronarit janë thjesht private, 20% janë për zbavitje të konsumatorëve, dhe 60% janë për

udhëtime afariste). Të gjitha variablat e pasqyrave financiare janë proporcionale me të

ardhurat për kokë banori më 2012 dhe përfshijnë Të Bërit Biznes 2014 (kjo është një

përditësim nga Raporti Të Bërit Biznes 2013 dhe raportet e viteve të mëparshëm, ku

variablat ishin proporcionale me të ardhurat për kokë banori më 2005). Për disa ekonomi

shumëfishi i dy ose tre herë të ardhurave për kokë banori është përdorur për të vlerësuar

variablat e pasqyrave financiare. Të ardhurat për kokë banori të 2012-ës nuk ishin të

mjaftueshme për të sjellë pagat e të gjithë punonjësve të rastit studimor deri në pragjet e

pagës minimale që ekzistojnë në këto ekonomi.

Supozimet për tatimet dhe kontributet

Page 8: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

5

Të gjitha tatimet dhe kontributet e regjistruara janë ato të paguara në vitin e dytë të

funksionimit (viti kalendarik 2014). Një tatim apo kontribut konsiderohet i dallueshëm në

qoftë se ka një emër të ndryshëm, ose është mbledhur nga një agjenci e ndryshme. Tatimet

dhe kontributet me të njëjtin emër dhe agjenci, por të ngarkuar me norma të ndryshme në

varësi të biznesit, llogariten si tatim apo kontribut i njëjtë;

Numri i herëve që kompania paguan tatimet dhe kontributet në një vit është numri i

tatimeve të ndryshme dhe kontributeve shumëzuar me shpeshtësinë e pagesës (ose

mbajtjes) për çdo tatim. Frekuenca e pagesës përfshin pagesat paradhënie (ose mbajtjet), si

dhe pagesat e rregullta (ose mbajtjet).

Pagesat e tatimeve

Indikatori i pagesave tatimore reflekton numrin e përgjithshëm të tatimeve dhe kontributeve të

paguara, metodën e pagesës, frekuencën e pagesës, shpeshtësinë e dorëzimit dhe numrin e

agjencive të përfshira për kompaninë standardizuar të rastit studimor gjatë vitit të dytë të operimit

(tabela 1) . Përfshin tatimet e mbajtura në burim nga kompania, të tilla si tatimi i shitjes, tatimi mbi

vlerën e shtuar dhe taksa e punës që bartin punëtorët. Mbledhjen e këtyre tatimeve tradicionalisht e

bën kompania nga konsumatori ose punonjësi në emër të agjencive tatimore. Edhe pse ato nuk

ndikojnë në deklaratat e të ardhurave të kompanisë, ata shtojnë barrën administrative të veprimit

në përputhje me sistemin tatimor dhe kështu janë të përfshira në matjen e pagesave tatimore.

Numri i pagesave merr parasysh paraqitjen elektronike. Kur dorëzimi i plotë elektronik dhe pagesa

është e lejuar dhe është përdorur nga shumica e bizneseve të mesme, tatimi llogaritet se paguhet

një herë në vit edhe në qoftë se pagesat janë më të shpeshta. Për pagesat e bëra përmes palëve të

treta, të tilla si tatimi mbi interesin e paguar nga një institucion financiar ose tatim karburanti i

paguar nga një shpërndarës karburantit, vetëm një pagesë është përfshirë edhe në qoftë se pagesat

janë më të shpeshta.

Kur dy ose më shumë tatime ose kontribute janë paraqitur dhe paguhen së bashku duke përdorur të

njëjtën formë, secila prej këtyre pagesave të përbashkëta llogaritet një herë. Për shembull, në qoftë

se kontributet e detyrueshme e sigurimeve shëndetësore dhe kontributet e detyrueshme pensionale

paraqiten dhe paguhen së bashku, vetëm njëra prej këtyre kontributeve do të përfshihet në numrin

e pagesave.

Koha

Koha regjistrohet me orë në vit. Indikatori mat kohën e marrë për të përgatitur, dorëzuar dhe paguar

tri lloje kryesore të tatimeve dhe kontributeve: tatimi mbi të ardhurat e korporatave, tatimi në

vlerën e shtuar ose tatimi në shitje, dhe tatimi i punës, duke përfshirë tatimin mbi pagat dhe

kontributet shoqërore. Koha e përgatitjes përfshin kohën për të mbledhur të gjithë informacionin e

nevojshëm për të llogaritur tatimin e pagueshëm dhe për të llogaritur shumën e pagueshme. Nëse

librat e ndara të kontabilitetit duhet të mbahen për qëllime tatimore - apo të bëhen llogaritje të

ndara – koha e ndërlidhur me këto procese përfshihet. Kjo kohë shtesë përfshihet vetëm nëse puna

e rregullt e kontabilitetit nuk është e mjaftueshme për të përmbushur kërkesat e kontabilitetit

tatimor. Koha për dorëzim përfshin kohën për të përfunduar të gjitha formularët e nevojshëm për

kthim të tatimit dhe për të paraqitur të kthimet përkatëse në organin tatimor. Koha për pagesë merr

Page 9: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

6

parasysh orët e nevojshme për të bërë pagesën on-line

ose personalisht. Kur taksat dhe kontributet paguhen

personalisht, koha përfshin vonesat gjatë pritjes.

Norma e përgjithshme tatimore

Norma e përgjithshme tatimore mat shumën e tatimeve

dhe kontributeve të detyrueshme që mbulohen nga

biznes në vitin e dytë të operacionit, e shprehur si një

përqindje e fitimit komercial. Të Bërit Biznes 2016

raporton normën e përgjithshme tatimore për vitin

kalendarik 2014. Shuma totale e tatimeve që mbulohen

është shuma e të gjitha tatimeve të ndryshme dhe

kontributeve te pagueshme pas llogaritjes së zbritjeve të

lejueshme dhe përjashtimeve. Tatimet e mbajtura në

burim (të tilla si tatimi mbi të ardhurat personale), ose të

mbledhura nga kompania dhe që paguhen në organet

tatimore (të tilla si tatimi në vlerën e shtuar, tatimi në

shitje ose tatimi në mallra dhe shërbime), por nuk

mbulohen nga kompania janë të përjashtuara. Tatimet e

përfshira mund të ndahen në pesë kategori: tatimi në

fitim ose në të ardhurat e korporatave, tatimet në

kontribute sociale dhe të punës të paguara nga

punëdhënësi (për të cilën të gjitha kontributet e detyrueshme janë të përfshira, edhe në qoftë se i

paguhen një subjekti privat, si një fond pensional i detyrueshëm), tatimet në prona, tatimet në

qarkullim dhe tatimet tjera (të tilla si taksat komunale dhe taksat e automjeteve). Tatimet e

karburantit nuk janë më të përfshirë në normën e përgjithshme tatimore për shkak të vështirësisë së

llogaritjes së këtyre tatimeve në mënyrë të qëndrueshme për të gjitha ekonomitë e mbuluara.

Shumat e tatimeve të karburantit janë në shumicën e rasteve shumë të vogla, dhe matja e këtyre

shumave është shpesh e komplikuar, sepse varet nga konsumi i karburantit. Tatimet në karburante

vazhdojnë të llogariten në numrin e pagesave.

Norma e përgjithshme tatimore është projektuar për të siguruar një matje të plotë të kostos së të

gjitha tatimeve që bart një biznes. Ajo ndryshon nga norma ligjore tatimore, e cila thjesht siguron

faktorin që do të aplikohet për bazës tatimore. Në llogaritjen e normës së përgjithshme tatimore,

tatimi aktual i pagueshëm është i ndarë nga fitimi komercial. Të dhënat për Irakun janë dhënë si

shembull (Tabela 2).

Fitimi komercial është në thelb fitimi neto para se të mbulohen të gjitha tatimet. Ajo ndryshon nga

fitimi konvencional para tatimit, i raportuar në pasqyrat financiare. Në llogaritjen e fitimit para

tatimit, shumë prej tatimeve që mbulohen nga një firmë janë të zbritshme. Në llogaritjen e fitimit

komercial, këto tatime nuk janë të zbritshme. Pra fitimi komercial paraqet një pasqyrë të qartë të

fitimit aktual të një biznesi para mbulimit të ndonjë nga tatimet që mbulon gjatë vitit fiskal.

Fitimi komercial llogaritet si shitja minus kosto e mallrave të shitura, minus pagat bruto, minus

shpenzimet administrative, minus shpenzimet e tjera, minus provizionet, plus fitimet kapitale (nga

Tabela 1 – Çfarë masin indikatorët e pagesës së tatimeve?

Page 10: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

7

shitja e pronës) minus shpenzimet e interesit, plus të ardhurat nga interesi dhe minus amortizimi

komercial. Për të llogaritur amortizimin komercial, aplikohet metoda amortizimit linear, me normat

e mëposhtme: 0% për tokën, 5% për ndërtimin, 10% për makineritë, 33% për kompjuterë, 20% për

pajisje zyre , 20% për kamion dhe 10% për shpenzimet e zhvillimit të biznesit. Fitimi komercial kap

shumën e 59.4 herë të ardhurat për kokë banori.

Metodologjia për llogaritjen e normës së përgjithshme tatimore është gjerësisht në përputhje me

kornizën e Kontributit të Përgjithshëm Tatimor zhvilluar nga PwC dhe llogaritja brenda këtij kuadri

për tatimet e mbuluara. Por ndërsa puna e ndërmarrë nga PwC është zakonisht e bazuar në të

dhënat e marra nga kompanitë më të mëdha në ekonomi, Të Bërit Biznes fokusohet në një rast

studimor për një kompani të mesme të standardizuar

Pse ka rëndësi

Pse kanë rëndësi normat tatimore dhe administrata tatimore?

Oliver Wendell Holmes, një ish gjykatës i gjykatës supreme të SHBA-së, tha: "Tatimet janë ato që ne

paguajmë për një shoqëri të qytetëruar." Qeverive u duhet financim i qëndrueshëm për programet

sociale dhe investimet publike për të nxitur rritjen ekonomike dhe zhvillimin. Programet që ofrojnë

shëndetësinë, arsimin, infrastrukturën dhe shërbime tjera janë të rëndësishme për të arritur një

qëllim të përbashkët të një shoqërie të begatë, funksionale dhe të rregullt. Ato kërkojnë që qeveria

të rrisë të ardhurat. Ky është rasti edhe në ekonomitë me të ardhura të ulëta që shpesh marrin sasi

të mëdha të asistencës së jashtme për të ndihmuar në përmbushjen e nevojave të tyre. Tatimet jo

vetëm që paguajnë për mallra dhe shërbime publike; ky është një përbërës kyç i kontratës sociale

midis qytetarëve dhe ekonomisë dhe në këtë mënyrë çelësi për të ndërtuar një qeveri efektive.

Mënyra se tatimet rriten dhe shpenzohen formëson legjitimitetin e qeverive, duke nxitur

llogaridhënien e tyre ndaj qytetarëve tatimpagues dhe duke inkurajuar një administrim efektiv dhe

menaxhim të mirë të financave publike.

Të gjitha qeveritë kanë nevojë të ardhura, por sfida është që të zgjidhet me kujdes jo vetëm niveli i

normës së tatimeve, por edhe baza tatimore. Qeveritë gjithashtu duhet të projektojnë një sistem të

pajtueshmërisë tatimore i cili nuk do të dekurajojë tatimpaguesit nga pjesëmarrja. Sondazhet e

fundit të firmave në 121 ekonomi tregojnë se kompanitë konsiderojnë se normat tatimore janë në

mesin e top 5 pengesave për biznesin e tyre, dhe administratën tatimore në mesin 11 më të lartave.

Firmat në ekonomitë që rangohen më mirë në lehtësinë e pagesës së tatimeve priren të perceptojnë

Tabela 2 – Llogaritja e normës totale tatimore për Irakun

Page 11: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

8

si normat tatimore ashtu edhe administratën tatimore, si pengesë më të vogël për biznesin (figura

1).

Pse kanë rëndësi normat tatimore

Madhësia e kostos tatimore për bizneset ka rëndësi për investimet dhe rritjen ekonomike. Aty ku

tatimet janë të larta, bizneset janë më të prirura të dalin nga sektori formal. Një studim i fundit

tregon se normat e larta tatimore janë të lidhura me më pak biznese formale dhe investime private

më të ulëta. Një rritje prej 10 pikë në përqindje e normën tatimore efektive të tatimit mbi të

ardhurat e korporatave është e lidhur me reduktim në raportin e investimeve ndaj BPV-së deri në 2

pikë përqindje dhe rënie në normën e hyrjes së bizneseve për rreth 1 pikë në përqindje. Një rritje e

tatimeve e barabartë me 1% të BPV ul prodhimin gjatë 3 viteve të ardhshme me rreth 3%.

Hulumtimet lidhur me vendimet e firmave shumëkombëshe se ku të investojnë sugjeron se njënjë

rritje prej 1 përqind në normën statutore të tatimit mbi të ardhurat e korporatave do të ul fitimet

lokale nga investimet ekzistuese me 1.3% mesatarisht. Një rritje prej një përqind e normës faktike të

tatimit mbi të ardhurat e korporatave zvogëlon gjasat e krijimit të një degë në një ekonomi me 2.9%.

Tatimet në fitim janë vetëm një pjesë e totalit të kostos së tatimit të përgjithshëm t biznesit - rreth

40% mesatarisht. Në Republikën e Venezuelës, për shembull, tatimi nominal në të ardhurat e

korporatave është i bazuar në një shkallë progresive prej 15-34% të të ardhurave neto, por faturën

totale e tatimit të biznesit, pas marrjes në konsideratë zbritjeve dhe përjashtimeve, është 65% e

fitimit komercial për shkak të 1 tjetër tatimi mbi fitimin, 4 tatime të tjera të punës dhe kontributeve,

1 tatimi në qarkullim, 1 tatimi në pronë dhe 1 tatimi tjetër.

Mbajtja normave tatimore në një nivel të arsyeshëm mund të inkurajojë zhvillimin e sektorit privat

dhe formalizimin e bizneseve. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për ndërmarrjet e vogla dhe të

mesme, të cilat kontribuojnë në rritjen dhe krijimin e vendeve të punës, por nuk shtojnë

konsiderueshëm të ardhurat tatimore. Shpërndarjet tipike të të ardhurave tatimore sipas madhësisë

së firmës për ekonomitë në Afrikën Sub-Sahariane dhe Lindjen e Mesme e Afrikën e Veriut tregojnë

se ndërmarrjet mikro, të vogla dhe të mesme përbëjnë më shumë se 90% të tatimpaguesve, por

Figura 1 – Administrata tatimore dhe normat tatimore të perceptuara si një pengesë më pak në ekonomitë që rangohen më mire në pagesën e tatimeve

Page 12: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

9

kontribuojnë vetëm 25-35% të të ardhurave. Kështu, imponimi i tatimeve të larta për bizneset e

kësaj madhësie mund të mos shtojë shumë të ardhurave tatimore të qeverisë, por mund të

shkaktojë daljen e bizneseve në informalitet ose, në rastin më të keq, të mos ekzistojnë fare.

Në Brazil një skemë thjeshtësimi e tatimeve për mikrondërmarrjet ( "SIMPLES") që ka konsoliduar

disa tatime, duke çuar në një reduktim të kostos së përgjithshme të tatimit prej 8%, ka rezultuar me

një rritje prej 11.6% në normën e licencimit të biznesit, një rritje prej 6.3% në regjistrimin e

ndërmarrjeve të vogla dhe një rritje 7.2% në numrin e firmave të regjistruara në autoritetet

tatimore. Të ardhurat buxhetore u rritën me 7.4%, si rezultat i rritjes së pagesave tatimore dhe

kontributeve të sigurimeve shoqërore. Gjithashtu është gjetur se SIMPLES ka rritur të hyrat, fitimet,

punësimin e paguar dhe kapitalin fiks të firmave të formalizuara.

Bizneset kujdesen se çfarë marrin për tatimet e tyre. Infrastruktura e gjerë dhe efikase është kritike

për funksionim të shëndoshë të një ekonomie, sepse luan një rol të rëndësishëm në përcaktimin e

vendndodhjes së veprimtarisë ekonomike dhe llojet e aktiviteteve apo sektorët që mund të

zhvillohen. Një fuqi punëtore të shëndetshme është jetike për konkurrencën dhe produktivitetin e

një ekonomie – pra investimi në ofrimin e shërbimeve shëndetësore është qartë i domosdoshëm si

për arsye ekonomike, ashtu dhe morale. Arsimi bazë rrit efikasitetin e çdo punëtori, dhe arsimi i

lartë cilësor dhe trajnimi u mundësojnë ekonomive të ngritin zingjirin e vlerave përtej proceseve të

thjeshta të prodhimit dhe produkteve.

Por se sa kthehen në mënyrë efektive të ardhurat tatimore në të mira publike dhe shërbime, kjo

ndryshon në të gjithë botën. Të dhënat e fundit nga Forumi Ekonomik Botëror tregojnë se në vendet

si Franca normat e larta tatimore financojnë nivele të larta të të mirave publike dhe shërbimeve të

tilla si infrastruktura, shëndetësia, arsimi fillor, arsimi i lartë dhe trajnimet. Të dhënat tregojnë të

kundërtën për ekonomi si Argjentina dhe Brazili (Tabela 1). Zhvillimi ekonomik shpesh gjeneron

nevoja shtesë për të ardhura tatimore për të financuar rritjen e shpenzimeve publike, por në të

njëjtën kohë kërkohet rritje e aftësisë së ekonomisë për të mbledhur të ardhura për të përmbushur

këto nevoja. Më e rëndësishme se niveli i tatimit, megjithatë, është se si përdoren të ardhurat. Në

ekonomitë si Kili dhe Malajzia norma e përgjithshme tatimore është moderuar, por shërbimet

publike të ofruara rangohen lartë në krahasimet globale. Në ekonomitë në zhvillim normat e larta

tatimore dhe administratat e dobëta tatimore nuk janë arsyet e vetme për nivelin e ulët të

Page 13: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

10

mbledhjes së tatimit. Baza tatimore është shumë më e ngushtë për shkak se shumica e punëtorëve

fitojnë paga shumë të ulëta ose janë në sektorin informal.

Pse ka rëndësi administrata tatimore

Një administratë tatimore efikase mund të ndihmojë të inkurajojë bizneset për tu regjistruar

zyrtarisht dhe ekonominë të rritet - dhe në këtë mënyrë të zgjerohet baza tatimore dhe të rriten të

ardhurat nga tatimet. Administrata që është e padrejtë dhe kapriçioze do ti sjellë sistemit tatimor

diskreditim dhe dobësojë legjitimitetin e qeverisë. Në shumë ekonomi në tranzicion në vitet 1990,

dështimi për të përmirësuar administratën tatimore, kur u paraqitën sistemet e reja tatimore ka

rezultuar në vënie shumë të pabarabartë të tatimeve, evazion fiskal të përhapur dhe të ardhura më

të ulëta se sa pritej.

Pajtueshmëria me ligjet tatimore është e rëndësishme për të mbajtur sistemin funksional për të

gjithë dhe për të mbështetur programet dhe shërbimet që përmirësojnë jetën. Një mënyrë për të

inkurajuar përputhjen është të mbahen rregullat sa më të qarta dhe të thjeshtë që është e mundur.

Sistemet tatimore tepër të komplikuara janë të lidhura me evazion të lartë. Kostot e larta të

pajtueshmërisë tatimore lidhen me sektorë më të mëdhenjë informal, më shumë korrupsion dhe më

pak investime. Ekonomitë me sisteme të thjeshta tatimore dhe të mirë-projektuara janë në gjendje

për të ndihmuar në zhvillimin e bizneseve dhe, në fund të fundit, rritjen e investimeve të

përgjithshme dhe punësimit. Dëshmitë nga studimet e reja tregojnë se një përcaktues i rëndësishëm

i hyrjes së firmave është lehtësia e pagimit të tatimeve, pavarësisht normës së tatimit të

korporatave. Një studim i 118 ekonomive gjatë gjashtë viteve ka gjetur se një reduktim 10% në

barrën administrative tatimore – siç është matur me numrin e pagesave të tatimeve në vit dhe koha

e nevojshme për të paguar tatimet – kanë çuar në një rritje prej 3% në normat vjetore të hyrjes së

bizneseve të reja.

Kosto e ulët pajtueshmërisë tatimore dhe procedurat efikase mund të bëjnë një ndryshim të madh

për firmat. Në Hong Kong SAR, Kinë, për shembull, firma standarde e rastit studimor do të duhet të

bëjë vetëm 3 pagesa në vit, numrin më të ulët të pagesave globalisht. Në Norvegji do të duhet të

bëjë 4 pagesa, ende ndër kërkesat më të ulëta në botë. Në Irlandë, pajtueshmëria me tatimin mbi

fitimin, tatimin mbi vlerën e shtuar, dhe tatimin e punës dhe kontributet merr vetëm 82 orë në vit,

rreth 10 ditë pune.

Hulumtimet e fundit kanë gjetur se kompanisë së rastit studimor të Të Bërit Biznes i merr

mesatarisht më gjatë kohë për pajtueshmëri me tatimin mbi vlerën e shtuar se për pajtueshmëri me

tatimin mbi të ardhurat e korporatave. Por, koha që i duhet kompanisë për pajtueshmëri me

kërkesat e tatimit mbi vlerën e shtuar ndryshon shumë, dhe studimet tregojnë se ndryshimet në

praktikat administrative dhe në mënyrën se si zbatohet tatimi mbi vlerën e shtuar janë arsyet

kryesore për këtë. Pajtueshmëria ka tendencë për të marrë më pak kohë në vendet ku tatimi mbi

vlerën e shtuar është administruar nga i njëjti autoritet tatimor që merret me tatimin mbi të

ardhurat e korporatave. Përdorimi i paraqitjes dhe pagesave on-line redukton shumë kohën e

pajtueshmërisë. Shpeshtësia dhe kohëzgjatja e kthimit të tatimit në vlerën e shtuar gjithashtu ka

rëndësi. Kërkesat për paraqitjen e faturave apo dokumenteve të tjera për kthimin e shtojnë kohën e

pajtueshmërisë. Riorganizimi i procesit të pajtueshmërisë dhe reduktimi i kohës së nevojshme për

pajtueshmëri është e rëndësishme që sistemet e tatimit në vlerën e shtuar të punojnë në mënyrë

efikase.

Page 14: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

11

D. PRAKTIKAT E MIRA

Ofrimi i paraqitjes dhe pagesave elektronike

Një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve nëse zbatohet si duhet dhe përdoret

nga shumica e tatimpaguesve u sjellë përfitime si autoriteteve ashtu edhe firmave. Për autoritetet

tatimore paraqitja elektronike lehtëson grumbullimin e punëve dhe redukton kostot operative – siç

janë koston për procedimin, ruajtjen dhe trajtimin e deklaratave tatimore. Në të njëjtën kohë, rrit

pajtueshmërinë tatimore dhe kursen kohë. Për tatimpaguesit , paraqitja elektronike kursen kohë

duke reduktuar gabimet në llogaritje për paraqitjen e tatimit dhe e bën më të lehtë përgatitjen,

paraqitjen dhe pagesën e tatimit. Dhe të dy palët përfitojnë nga reduktimi i incidenteve potenciale të

korrupsionit, të cilat ka më të ngjarë të ndodhin me kontakte më të shpeshta me stafin e

administratës tatimore.

Futja në përdorim e një sistemi të paraqitjes dhe pagesës elektronike dhe edukimi i tatimpaguesve

për ta përdorur atë nuk janë detyra të lehta për një qeveri. Infrastruktura e nevojshme duhet të

vihet në vend, veçanërisht kur jo të gjithë qytetarët kanë qasje në broadband. Merrni parasysh

shembullin e Indisë, ku Këshilli Qendror i Tatimeve Direkte mori një seri hapash për të siguruar një

proces të qetë:

Publikimi i udhëzuesve me ndihmë për formularët dhe se si të plotësohen ata në faqen e

internetit;

Ofrimi i softuerit pa pagesë dhe të shkarkueshëm për përgatitjen e deklaratave tatimore në

faqen e internetit;

Organizimi në bashkëpunim me Institutin e Ekspertëve të Kontabilitetit të Indisë, sesione të

drejtpërdrejta të pyetjeve përgjigjeve në telefon me kontabilistët;

Shpërndarja e CD-ve me softuerin dhe përmbajtje ndihmëse te kontabilistët, organet

tregtare, dhe shoqatat profesionale dhe biznesore përmes zyrave tatimore në të gjithë

Indinë;

Ngritja e qendrave të ndihmës në të gjitha selitë e zyrave në terren;

Organizimi i takimeve dhe seminareve me tatimpaguesit dhe praktikuesit tatimorë; dhe

Përgjigje në pyetjet e tatimpaguesve në telefon dhe email në qendrën e thirrjeve

India është larg nga të qenit e vetmja që ka ndërmarrë procesin e vështirë për të paraqitur opsionin

elektronik. Deri në vitin 2014, 84 ekonomi e kanë zbatuar plotësisht paraqitjen dhe pagesën

elektronike të tatimeve. Gjashtëdhjetë e katër prej tyre kanë miratuar ose të zgjeruar sistemet e tyre

në 11 vitet e fundit. Dhjetë ekonomi me të ardhura të larta të OECD-së kanë bërë paraqitjen dhe

pagesën elektronike të detyrueshme. Dhe ky trend ka gjasa të vazhdojë. Në vitet e ardhshme shumë

ekonomi të tjera me të ardhura të larta të OECD-së, duke qenë se kanë aplikuar paraqitjen dhe

pagesën elektronike për biznese të mëdha, kanë në plan për të zgjeruar ato edhe në ato të voglat.

Paraqitja dhe pagesa elektronike e tatimeve ka bërë një ndryshim të madh për bizneset në disa

ekonomi në Amerikën Latine dhe Karaibe. Belize, Kolumbia, Kosta Rika dhe Nikaragua e kanë bërë të

Page 15: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

12

mundur paraqitjen dhe pagesën elektronike që nga fillimi i vitit 2000. Por, sistemet e reja janë

zbatuar plotësisht vetëm në vitin 2010 për shkak se tatimpaguesit kanë pasur nevojë për kohë që të

mësohen me to. Përmirësimet më të mëdha: Nikaragua ka reduktuar numrin e pagesave me 22 dhe

kohën e pajtueshmërisë me 15 orë, dhe Kosta Rika ka shkurtuar pagesat me 11 dhe kohë me 26 orë.

Në vitin 2014, Kosta Rika ka miratuar Ligjin Nr. 185 më 27 shtator 2011 dhe ligjin nr. 115, më 15

qershor 2011, duke i lejuar kompanitë të paraqesin tatimin në të ardhurat e korporatave dhe tatimin

në shitjen e përgjithshme on-line. Edhe pse pagesa nuk është e detyruar me ligj që të bëhet në

mënyrë elektronike, përmirësimet në shërbimet elektronike kanë rritur përqindjen e firmave që

kanë zgjedhur për të paguar tatimin mbi të ardhurat e korporatave dhe tatimin në shitjen e

përgjithshme on-line. Kjo ka reduktuar më tej numrin e pagesave me 14 dhe kohën e pajtueshmërisë

me 12 orë.

Kompanitë kanë parë përmirësime të ngjashme në lehtësimin e pajtueshmërisë tatimore në Gjeorgji,

ku shumica ishin në gjendje të përfitojnë nga sistemi elektronik vetëm kohët e fundit. India e ka bërë

pagimin e tatimeve më të lehtë duke aplikuar paraqitjen elektronike për tatimin mbi vlerën e shtuar

në vitin 2010. Kjo ka ulur numrin e përgjithshëm të pagesave nga 56 në 33. Ndryshe nga ekonomitë e

Amerikës Latine, India ka bërë paraqitjen dhe pagesat elektronike të detyrueshme, duke e aplikuar

ndryshimin në faza me kalimin e kohës - së pari për tatimin mbi të ardhurat e korporatave, në vitin

2006, pastaj për tatimin federal mbi vlerën e shtuar, në vitin 2009.

Të mbetet e thjeshtë: një bazë tatimore, një tatim

Rreth 235 vjet pasi Adam Smith shpalli thjeshtësinë të jetë një nga shtyllat e sistemit efikas tatimor,

tatimet e shumëfishta, ku e njëjta bazë tatimore është subjekt i më shumë se një trajtimi tatimor -

duket se e bënë pajtueshmërinë tatimore të pa konvenueshme dhe të rëndë për tatimpaguesit në

shumë ekonomi. Tatimi i shumëfishtë rrit koston e të bërit biznes për firmat, sepse rrit numrin e

pagesave që ata duhet të bëjnë dhe shpesh herë edhe kohën për pajtueshmëri. Formularë të

ndryshëm duhen plotësuar, ku shpesh kërkohen metoda të ndryshme për llogaritjen e tatimit. Në

Haiti, për shembull, rasti studimor i biznesit i nënshtrohet edhe tatimit lokal në fitim, përveç tatimit

mbi të ardhurat e korporatave. Tatimi i shumëfishtë gjithashtu komplikon administrimin e tatimit për

autoritetet tatimore dhe rrit koston e administrimit të të ardhurave për qeveritë. Dhe kjo rrezikon

dëmtimin e besimit të investitorëve në një ekonomi.

Pesëdhjetë ekonomi kanë një tatim për bazë tatimore për tatimet matura nga Të Bërit Biznes (tabela

3). Kjo i mban gjërat të thjeshta. Pasja e më shumë llojeve të tatimeve kërkon më shumë ndërveprim

mes bizneseve dhe agjencive tatimore. Kjo gjithashtu e bën më të komplikuar pajtueshmërinë

tatimore. Në Indi dhe Sao Tome dhe Principe, përveç tatimit mbi fitimin, kompanitë janë subjekt i

tatimit të vjelur për dividendët e shpërndara për aksionarët.

Bizneset në Republikën e Koresë nuk kanë më nevojë për të bërë llogaritje të veçanta për tatimin në

pronë dhe tatimet në planifikimin e qytetit që janë të vendosura mbi të njëjtën bazë duke filluar nga

viti 2010. Ata u bashkuan me tatimet tjera. Dhe në saje të një përpjekje që synon unifikimin e ligjeve

të sigurimeve shoqërore dhe të administrimit, bizneset tani mund të paraqesin dhe të paguajnë 4

tatimet e punës dhe kontributet bashkërisht. Kjo i ka liruar ata nga kërkesat për të paraqitur

deklarata tatimore shtesë dhe të bartin shpenzime shtesë për pajtueshmëri tatimore.

Page 16: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

13

Në vitin 2012, Taxhikistani shfuqizoi tre kontributet vendosura në shitjet e kompanisë – “Kontributin

nga shitja në fondin e pensioneve", "Kontributet në fondin e rrugëve” dhe “Kontributeve për Fondin

e Institucioneve Arsimore (rindërtimin, riparimet kapitale dhe pajisjet)".

Në 11 vitet e fundit 43 ekonomi kanë eliminuar dhe bashkuar disa tatime për të lehtësuar

pajtueshmërinë tatimore dhe për të zvogëluar shpenzimet për firmat. Një tjetër mënyrë për të bërë

më të lehtë pajtueshmërinë kur firmat janë subjekt i tatimeve të shumta është që të lejojë paraqitjen

dhe pagesën e përbashkët të tatimeve të vendosura në bazën e njëjtë. Firmat në Kolumbi përballen

me 4 tatime të ndryshme për pagat, por mund të përmbushin këto detyrime tatimore duke paraqitur

çdo muaj një formular dhe duke bërë një pagesë për të gjitha 4 tatimet e ndryshme. Në shumicën e

ekonomive me të ardhura të larta të OECD-së tatimet e vendosura mbi të njëjtën bazë paguhen dhe

paraqiten së bashku, dhe si rezultat, numri mesatar i pagesave në të gjitha ekonomitë në këtë grup

është vetëm 11. Krahasoni këtë me mesataren e 26 pagesave në të gjitha 189 e mbuluara nga Të

Bërit Biznes. Paraqitja dhe pagesa e përbashkët e tatimeve nuk është e përhapur në Amerikën Latine

dhe Karaibe dhe Azinë Jugore, ku mesatarja është 30 pagesa dhe 31 pagesa respektivisht, apo në

Afrikën Sub-Sahariane, ku mesatarja është 39.

Miratimi i vetëvlerësimit si mjet efikas për mbledhjen e tatimit

Të shtyra nga dëshira për të zvogëluar shpenzimet administrative për organet tatimore dhe të

ndihmuara nga teknologjia moderne, shumica e ekonomive kanë miratuar parimin e vetëvlerësimit.

Tatimpaguesit përcaktojnë vetë detyrimin e tyre sipas ligjit dhe paguajnë shumën e duhur. Për

qeveritë, sistemi kompjuterik dhe softueri për vetëvlerësim, nëse funksionojnë mirë, sigurojnë

kontroll efektiv të cilësisë. Sistemet e vetëvlerësimit në përgjithësi e bëjnë të mundur mbledhjen e

taksave më shpejt dhe zvogëlojnë gjasat e mosmarrëveshjeve mbi vlerësimet tatimore. Ato

gjithashtu pakësojnë kompetencat diskrecionare të zyrtarëve tatimor dhe zvogëlojnë mundësitë për

korrupsion. Për të qenë efektiv, megjithatë, vetë-vlerësimi duhet të vendoset dhe zbatohet siç

duhet, me rregulla transparente, proces të automatizuar të raportimit, dënime për papajtueshmëri

dhe procedura të vlerësimit të rrezikshmërisë për proceset e auditimit.

Ekonomitë që kanë futur sistemin e tatimeve së fundmi ose kanë bërë rishikim të madhe të

rregulloreve të tyre tatimore kanë qenë të prirura të miratojnë parimet e vetëvlerësimit. Këto

përfshijnë të gjitha ekonomitë në Evropën Lindore dhe Azinë Qendrore dhe pothuajse dy të tretat në

Azinë Lindore dhe në Paqësor, në Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut, dhe në Azinë Jugore.

Page 17: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik

14

E. KORRELACIONI I TË BËRIT BIZNES ME REZULTATET EKONOMIKE DHE TË QEVERISJES

Performanca në Të Bërit Biznes është pozitivisht e lidhur me rezultate tjera ekonomike që janë në

mesin e prioriteteve të Qeverisë së Kosovës.

Rangimi në TBB

2016

Mesatarja e të

ardhurave

bruto

kombëtare për

kokë banori

(TBB 2015)

Biznese të reja

të formuara

për 1000

qytetarë

(TBB 2015)

Rangimi në

Indeksin e

Perceptimit të

Korrupsionit

(TI 2014)

Angazhimi

qytetar në

bërjen e

rregullave

(TBB 2015)

1 - 25 $38,799 7.23 22 4.91

26 - 50 $23,381 3.74 55 4.24

51 - 75 $15,802 3.22 71 2.80

76 - 100 $11,739 2.14 90 1.57

101 - 125 $8,179 1.32 87 1.06

126 - 150 $2,560 0.66 116 1.04

151 - 189 $2,672 1.00 137 0.51

F. PERFORMANCA E KOSOVËS NË TË BËRIT BIZNES – PAGES E TATIMEVE

Kosova Më së miri në botë

Më së miri në BE

Më së keqi në BE Matja Rangimi

Pagesa e tatimeve 67 1 (2 shtete) 6 (Irlanda) 137 (Italia)

Pagesat (numri në vit) 32 120 3 (2 shtete) 6 (9 - Suedia) 27 (98 - Malta)

Koha (orë në vit) 155.0 54 12.0 (1 - EBA) 55.0 (4 -

Luksemburgu) 423 (171 – Hungaria)

Norma e përgjithshme tatimore (% e fitimit)

15.2% 10 8.5% (Vanuatu) 20.0% (18 -

Kroacia) 64.8% (173 -

Italia)

Tatimi në fitim (% e fitimit)

9.3% 42 0.0% (16 shtete) 0.0%

(Kroacia) 30.1% (169 -

Malta)

Tatimi i punës dhe kontributet (% e fitimit)

5.6% 31 0.0% (12 shtete) 3.0% (19 -

Danimarka) 53.5% (178 -

Franca)

Tatimet tjera (% e fitimit)

0.3% 24 0.0% (13 shtete) 0.1% (18 - Sllovenia)

8.7% (145 – Franca)

Page 18: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 18

G. PROCESI I DETAJUAR I KOSOVËS – TË BËRIT BIZNES 2106 PAGESA E TATIMEVE

Tatimi ose kontributi i detyrueshëm

Pagesat (numri)

Shënimet për pagesat

Koha (orë) Norma ligjore

tatimore Baza tatimore

Norma e përgjithshme

tatimore (% e fitimit)

Shënime për NPT

Tatimi në të ardhura të korporatës

5 29 10% fitim i tatueshëm 9.34

Sigurimi social 12 39 5% pagat bruto 5.64

Tatimi në pronë 2 0.15%-1% vlera e ndërtesës 0.17

Tatimi në automjete 1 EUR 90 shuma fikse 0.05

Tatimi ekologjik 0 së bashku EUR 30 shuma fika 0.02

Tatimi në vlerën e shtuar (TVSH)

12 87 16% vlera e shtuar 0.00 nuk është përfshirë

Të paguara nga punonjësi – kontributet për sigurim social

0 së bashku 5% pagat bruto 0.00 mbajtur

Totalet: 32.00 155.00 15.2 Shënime: Emrat e tatimeve janë standardizuar. Për shembull tatimi në të ardhura, tatimi në fitim, tatimet në të ardhurat e kompanisë janë të gjitha të emëruara tatimi në të ardhurat e kompanisë në këtë tabelë. Orët për TVSH përfshijnë të gjitha TVSH-të dhe tatimet në shitje të zbatueshme. Orët për Sigurim Social përfshijnë të gjitha orët për tatimet në punë dhe kontributet e detyrueshme në përgjithësi.

H. ANALIZA E REFORMAVE DHE TABELAT E PLANIFIKIMIT

1. Tabela e reformave #1: Validimi ose korrigjimi i informatave ekzistuese

Tatimi ose kontributi i detyrueshëm

Pagesat (numri)

Shënimet për pagesat

Koha (orë)

Norma ligjore

tatimore Baza tatimore

Norma e përgjithshme tatimore (% e

fitimit)

Informatat të sakta (P/J)

Korrigjimet

Page 19: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 19

Tatimi në të ardhura të korporatës

5 29 10% fitim i

tatueshëm 9.34

Sigurimi social 12 39 5% pagat bruto 5.64

Tatimi në pronë 2 0.15%-1% vlera e

ndërtesës 0.17

Tatimi në automjete 1 EUR 90 shuma fikse 0.05

Tatimi ekologjik 0 së bashku EUR 30 shuma fika 0.02

Tatimi në vlerën e shtuar (TVSH)

12 87 16% vlera e shtuar 0.00

Të paguara nga punonjësi – kontributet për sigurim social

0 së bashku 5% pagat bruto 0.00

Totalet: 32.00 155.00 15.2

2. Tabela e reformave #2: Përmirësimet e procesit ekzistues

Indeksi / Pyetja Organi

ekzekutues

Baza ligjore ose

operacionale

Reforma që duhet bërë (p.sh. eliminimi, riorganizimi, s’ka

ndryshim)

Mekanizmi për reformë: ndryshimi i (L)igjit, ndryshimi i

(R)regullores, Përmirësim

(O)peracional)

Koha e nevojshme

për reformë:

(S)hkurtë, (M)esme, (G)jatë)1

Tatimi në të ardhura të korporatës

Sigurimi social

Tatimi në pronë

Tatimi në automjete

Tatimi ekologjik

1 Shkurtë = reforma zbatohet dhe validohet deri më 31 maj 2016. Mesme = reforma zbatohet dhe validohet deri më 31 maj 2017. Gjatë = reforma zbatohet dhe validohet pas datës 1 qershor 2017.

Page 20: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 20

Tatimi në vlerën e shtuar (TVSH)

Të paguara nga punonjësi – kontributet për sigurim social

Tatimet tjera të pa përfshira më parë përfshinin

3. Tabela e reformave #3: Inventari i organeve plotësuese të përfshira në proces

Nr. Qeveria ose organi joqeveritar

Numri

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Page 21: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 21

I. SHTOJCA I: BANKA BOTËRORE REFORMA DOMETHËNËSE 2008 - 2016

Bërja më lehtë dhe më pak e kushtueshme e pagesës së tatimeve

Të Bërit Biznes ka regjistruar 40 reforma në vitin 2014 që për firmat e bëjnë më të lehtë ose më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve. Rajoni me të

ardhura të larta i OECD-së përbën numrin më të madh, me 9. Globalisht, tipari më i zakonshëm i reformave tatimore në vitin e kaluar ishte futja apo

zgjerimi i sistemeve elektronike për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve. Tetëmbëdhjetë ekonomi kanë zbatuar ndryshime të tilla, duke përfshirë Kosta

Rikan, Qipron, Indonezinë, Xhamajkan, Malajzinë, Malin e Zi, Marokun, Mozambikun, Perunë, Poloninë, Ruandan, Serbinë, Republikën Sllovake, Spanjën,

Taxhikistanin, Uruguain, Vietnamin dhe Zambian.

Sistemet elektronike tatimore, nëse zbatohen

mirë dhe përdoren nga shumica e tatimpaguesve,

sjellin përfitime si për autoritetet tatimore ashtu

edhe për firma. Për organet tatimore, e

lehtësojnë ngarkesën e punës dhe zvogëlojnë

kostot operacionale. Dhe për firmat, reduktojnë

kohën e nevojshme për të përmbushur detyrimet

tatimore, si dhe potencialin për gabime.

Serbia ka përmirësuar lehtësinë e pagesës së

tatimeve më së shumti në vitin kalendarik 2014

(figura 1). Në vitin 2014, qeveria e Serbisë ka

iniciuar “Projektin e Faturimit të Konsoliduar” që

centralizon në mënyrë elektronike të gjitha

komunikimet ndërmjet tatimpaguesit dhe

administratës tatimore, duke përfshirë paraqitjen

dhe pagesën e tatimeve. Projekti i ri konsolidon një

llogari të vetme për pagesën e taksave të ndryshme, përveç automatizimit të shkëmbimit të të dhënave me bankat (e-banking). Kontributet e sigurimeve

shoqërore dhe TVSH tani paraqiten dhe paguhen nga shumica e bizneseve në internet nëpërmjet "Faturimit të Konsoliduar”, duke ulur kostot

Figura 3 - Serbia e ka bërë më të lehtë për kompanitë pajtueshmërinë me obligimet tatimore

Page 22: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 22

administrative për bizneset për të përmbushur detyrimet tatimore, si dhe për administratën tatimore për shtypjen e faturave. Përveç kësaj, Serbia hoqi

taksën e përdorimit të tokës urbane, duke filluar nga 1 janari 2014. Më parë taksa e përdorimit të tokës urbane paguhej çdo muaj dhe në person.

Ekonomi të tjera që kanë bërë ndryshime të dukshme në fushën e pagimit të tatimeve për të lehtësuar përmbushjen e detyrimeve tatimore në vitin e kaluar

përfshijnë Gambinë, Hong Kong SAR (Kina), Maldivet, dhe Vietnamin. Për shembull, Gambia ka përmirësuar sistemin e kontabilitetit për llogaritë e TVSH-së

për të gjurmuar më mirë inputet dhe outputet e nevojshme për paraqitjen e deklaratave të TVSH-së. Vietnami ka reduktuar numrin e paraqitjeve të TVSH-

së për kompanitë me një qarkullim vjetor prej 50 miliardë VND ose më pak, nga çdo muaj në tre muaj. Katër ekonomi tjera kanë bashkuar ose eliminuar

tatime të caktuara - Brunei Darussalam, Kosova, Meksika, dhe Serbia. Meksika ka hequr taksën e biznesit të sheshtë më 1 janar 2014. Në mënyrë të

ngjashme, Serbia hoqi taksën e përdorimit të tokës urbane duke filluar më 1 janar 2014.

Ekonomi të tjera kanë drejtuar përpjekjet në uljen e barrës financiare të tatimeve për bizneset dhe duke e mbajtur normat e tatimeve në një nivel të

arsyeshëm për të inkurajuar zhvillimin e sektorit privat dhe formalizimin e bizneseve. Shtatëmbëdhjetë ekonomi kanë reduktuar normat e tatim në fitim,

tipar i dytë më i zakonshëm i reformave tatimore në vitin fiskal 2014. Këto përfshijnë 9 ekonomi me të ardhura të larta (Brunei Darussalam, Finlanda,

Franca, Hong Kong SAR (Kina), Norvegjia, Portugalia, Republika Sllovake, Spanja, dhe Mbretëria e Bashkuar), 3 ekonomi me të ardhura të mesme të larta

(Angola, Xhamajka dhe Tunizia), 4 ekonomi më të ardhura të mesme të ulëta (Bangladeshi, Guatemala, Svazilandi dhe Vietnami) dhe 1 ekonomi me të

ardhura të ulëta (Gambia). Norvegjia ka ulur normën e tatimit mbi të ardhurat e korporatave nga 28% në 27%. Portugalia ka bërë pagimin e tatimeve më

pak të kushtueshëm duke ulur normën e tatimit mbi të ardhurat e korporatave dhe duke rritur sasinë e lejuar të humbjes së bartur.

Reduktimet normave të tatimit në fitim janë të kombinuara shpesh me përpjekjet për të zgjeruar bazën tatimore duke hequr përjashtimet dhe me rritjen e

normave të tatimeve të tjera, të tilla si tatimi mbi vlerën e shtuar. Përveç kësaj Portugalia, Brunei Darussalami, Greqia, Mozambiku, Republika Sllovake, dhe

Vietnami kanë futur ndryshime të rregullave për zhvlerësimin e tatimit duke e reduktuar në mënyrë efektive e barrën financiare të tatimit në fitim për

kompanitë. Bahamet, Greqia, Malajzia, Rusia dhe Spanja kanë ulur tatimet tjera përveç tatimeve në fitim dhe tatimet e punës. Malajzia ka ulur normën e

tatimit në pronë nga 12% në 10% të vlerës vjetore të qirasë për pronat komerciale për vitin 2014. Greqia përveç reduktimit të normës së tatimit në pronë ka

bërë primet e sigurimit plotësisht të zbritshme nga tatimet.

Page 23: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 23

Page 24: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 24

1. Bashkimi Evropian (25): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive TBB2008-

TBB2016 Belgjika

= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Belgjika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanisë duke e bërë të detyrueshme paraqitjen elektronike për bizneset e mesme.

Bullgaria = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Bullgaria ka reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për sigurimin social.

TBB 2009: Bullgaria e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë për kompanitë duke futur ligje të reja për tatimin në të ardhurat e korporatave dhe tatimin në vlerën e shtuar, duke shfuqizuar kërkesën për një tatim shtesë në vlerën e shtuar dhe duke reduktuar pjesën e kontributit të punëdhënësit në kontributet e sigurimit social.

TBB 2008: Bullgaria e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve dhe më pak

të kushtueshëm për kompanitë duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën

elektronike dhe dukë reduktuar normën e tatimit në të ardhura të

korporatave dhe normën e punëdhënësit në kontributin për sigurime sociale.

Kroacia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 25: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 25

TBB 2014: Kroacia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për kontributet e sigurimit social dhe duke reduktuar normat për kontributet për pyjet dhe odën ekonomike.

TBB 2013: Kroacia e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për kompanitë duke e reduktuar normën e kontributit të sigurimit shëndetësor.

TBB 2009: Kroacia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke inkurajuar paraqitjen on-line.

TBB 2015: Kroacia e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit për sigurim shëndetësor, duke ngritur taksat e Odës Ekonomike Kroate dhe duke paraqitur kërkesa më të detajuara për paraqitjen e TVSH-së. Në anën tjetër ka shfuqizuar kontributin për Odën Ekonomike Kroate.

TBB 2011: Kroacia e ka bërë më të vështirë dhe të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar taksën për turistë.

Republika Çeke = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Republika Çeke e ka bërë më të shpejtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke promovuar përdorimin e objekteve elektronike.

TBB 2012: Republika Çeke ka rishikuar legjislacionin e saj tatimor për të thjeshtëzuar dispozitat që kanë të bëjnë me procedurat administrative dhe marrëdhëniet ndërmjet autoriteteve tatimore dhe tatimpaguesve.

TBB 2011: Republika Çeke ka thjeshtëzuar proceset e saj të tatimit të punës dhe ka reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për sigurime sociale.

TBB 2010: Republika Çeke e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke e bërë të detyrueshëm paraqitjen elektronike për të gjitha tatimet dhe duke aplikuar një institucion të vetëm tatimor dhe paraqitjen e unifikuar.

TBB 2009: Republika Çeke ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Qipro = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 26: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 26

TBB 2016: Qipro e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke lehtësuar pagesën on-line të tatimit në të ardhurat e korporatave. Në të njëjtën kohë, Qipro ka ngritur normën e kontributit për sigurimet sociale të paguara nga punëdhënësit, ka zvogëluar kllapat tatimore për fondin e kontributeve sociale, ka ngritur normën e interesit për të ardhurat dhe ka rritur tatimin në automjete.

TBB 2015: Qipro e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke reduktuar numrin e kësteve të përkohshme tatimore për tatimin në të

ardhurat e korporatave.

TBB 2013: Qipro e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit për mbrojtje speciale në interesin e të ardhurave dhe duke aplikuar taksën për kontribut special të sektorit privat dhe taksën fikse vjetore të kontributit për kompanitë e regjistruara në Qipro. Në të njëjtën kohë, ka thjeshtëzuar pajtueshmërinë tatimore duke aplikuar paraqitjen elektronike për tatimin në të ardhurat e korporatave.

Danimarka = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2009: Danimarka e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Estonia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Në Estoni tatimi komunal në shitje i aplikuar në Talin e ka bërë pagesën e tatimeve më të kushtueshëm për firmat, edhe pse një masë më e vonë e parlamentit ka shfuqizuar tatimet lokale në shtije duke filluar nga 1 janari 2012.

TBB 2011: Estonia ka ngritur normën e kontributit të sigurimit të papunësisë.

Finlanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Finlanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave—edhe pse ka rritur edhe normën e përgjithshme për kontributet e sigurimit social të paguar nga punëdhënësit dhe reduktuar shumën e lejueshme të zbritshme për shpenzimet e pronarëve.

Page 27: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 27

TBB 2012: Finlanda ka thjeshtëzuar raportimin dhe pagesën e tatimit në vlerën e shtuar dhe tatimin e punës.

TBB 2010: Finlanda e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve dhe më pak

të kushtueshme për kompanitë duke zgjeruar paraqitjen elektronike dhe

reduktuar normën e kontributit të sigurimit social nga punëdhënësi.

Franca = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Franca e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar kredi ndaj tatimit në të ardhurat e korporatave dhe reduktuar normat e tatimit të punës të paguar nga punëdhënësit.

TBB 2009: Franca e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke ndryshuar normat efektive për sigurimin social dhe tatimet në paga dhe

duke e bërë paraqitjen elektronike të detyrueshme për kontributet e sigurimit

social nga kompanitë që detyrohen më shumë se €800,000 në kontribute të

tilla.

Gjermania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Gjermania e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke anuluar procedurat ELENA dhe duke zbatuar sistemin e paraqitjes dhe pagesës elektronike për shumicën e tatimeve.

TBB 2009: Gjermania e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në të ardhura të

korporatave the tatimit në tregti dhe duke aplikuar amortizim në vijë të drejtë

për asetet fikse dhe shlyerjet e aseteve me vlerë të ulët poshtë një pragu të

caktuar.

Greqia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 28: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 28

TBB 2016: Greqia ka bërë më pak të kushtueshëm pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat për kontributet për sigurimin social të paguar nga punëdhënësit, duke bërë premitë e sigurimit totalisht të zbritshme dhe duke ulur normat e tatimit në pronë. Në të njëjtën kohë, ka përkufizuar shpenzimet për argëtim si të pazbritshme ; ka reduktuar normat e amortizimit për disa lloje të aseteve fikse dhe ka rritur tatimin në të ardhurat nga interesat.

TBB 2012: Greqia ka reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave.

TBB 2009: Greqia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimit për kompanitë duke aplikuar sisteme të pagesave elektronike për tatimin në sigurimin social.

TBB 2008: Greqia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimin në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2014: Greqia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e ngritur normën e tatimit në të ardhura të korporatave – edhe pse ka reduktuar edhe normën e kontributit të punëdhënësve në fondin e sigurimit social.

Hungaria = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Hungaria e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke shfuqizuar tatimin special që është aplikuar përkohësisht në vitin 2010 dhe duke reduktuar normën e tatimit në automjete.

TBB 2013: Hungaria e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin e komunitetit. Në të njëjtën kohë, Hungaria ka rritur kontributet në sigurimin shëndetësor të paguara nga punëdhënësi.

TBB 2011: Hungaria ka thjeshtëzuar tatimet dhe bazat tatimore.

TBB 2012: Hungaria e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke aplikuar një mbitatim për sektorë specifike

TBB 2008: Hungaria e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit në sigurimin shëndetësor.

Irlanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Irlanda e ka bërë më të kushtueshme dhe më të

komplikuar pagesën e tatimeve nga kompanitë duke ngritur vënien e

Page 29: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 29

tatimeve për deponitë dhe duke kërkuar deklarata shtesë financierë të

dorëzohen së bashku me deklaratën për tatimin në të ardhura.

Italia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2009: Italia e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatës

(IRES) dhe normën e tatimit rajonal për veprimtaritë prodhuese (IRAP).

Letonia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Letonia e ka pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për kompanitë duke thjeshtëzuar deklarimin e TVSH-së, avancuar sistemin elektronik për paraqitjen deklaratat tatimore të të ardhurave të korporatave dhe reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit në sigurimin social.

TBB 2016: Letonia e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve

për kompanitë duke eliminuar mundësinë e zbritjes së dispozitave të

borgjit të keq. Në anën tjetër, Letonia ka reduktuar normën për

kontributin në sigurimin social të paguar nga punëdhënësit.

Lituania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Lituania ka reduktuar normat e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2010: Lituania e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhura të

korporatave.

Holanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Holanda ka reduktuar shpeshtësinë e paraqitjes dhe pagesës së tatimit në vlerën e shtuar nga çdo muaj në çdo tre muaj dhe duke lejuar subjektet e vogla për të përdorur llogaritë e tyre vjetore si bazë për llogaritjen e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Holanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

TBB 2016: Holanda e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur kontributet e punës të paguara nga punëdhënësi si dhe tatimet në rrugë, tatimet në pronë dhe tatimet në bordin e poseduesve.

Page 30: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 30

korporatave, normat e kontributeve të sigurimit social dhe normat e disa

tatimeve tjera.

Polonia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Polonia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e TVSH-së dhe tatimit në transport – edhe pse e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke rritur normat e tatimit në transport dhe kontributet në Fondin Kombëtar për Aftësi të Kufizuara të paguara nga punëdhënësit.

TBB 2013: Polonia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke promovuar përdorimin e sistemeve të paraqitjes dhe pagesës elektronike – edhe pse e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke ngritur kontributet e sigurimit social.

TBB 2010: Polonia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke thjeshtëzuar ligjin për tatimin në

vlerën e shtuar dhe duke reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për

sigurinë sociale.

Portugalia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Portugalia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave dhe duke rritur shumën e lejuar të humbjeve të bartura. Në të njëjtën kohë, Portugalia ka rritur pak tatimin në automjete.

TBB 2015: Portugalia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe aplikuar një normë të reduktuar të tatimit në korporata për një pjesë të fitimit të tatueshëm të kualifikimit të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme.

TBB 2011: Portugalia ka aplikuar një kod të ri sigurimit social dhe ka ulur normat e tatimit në korporata.

Page 31: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 31

TBB 2008: Portugalia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Rumania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Rumania e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për kompanitë duke reduktuar normën për kontributet e sigurimit social dhe normën për kontributet në fondin e rrezikut të aksidenteve të paguara nga punëdhënësit.

TBB 2015: Rumania e ka bërë të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë, ku shumica tash përdorin sistemin elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve.

TBB 2014: Rumania e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë dhe më pak të kushtueshme për kompanitë duke reduktuar shpeshtësinë e pagesave për tatimet e firmave nga çdo tremuajsh në dy herë në vit dhe duke reduktuar normën e tatimit në automjete.

TBB 2012: Rumania e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik të pagesave dhe një dekorim të unifikuar për kontributet e sigurimit social. Ka shfuqizuar edhe tatimin minimal vjetor.

TBB 2008: Rumania e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësve për

sigurimin social.

TBB 2011: Rumania k aplikuar ndryshime tatimore, përfshirë tatimin minimal në fitim, që e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë.

TBB 2010: Rumania e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke rritur tatimin e punës.

TBB 2009: Rumania e ka bërë pajtueshmërinë tatimore më të kushtueshme në aspektin kohor duke aplikuar libra të detyrueshëm kontabiliteti – edhe pse në të njëjtën kohë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve duke reduktuar normën e tatimin në të ardhurat e korporatave.

Republika Sllovake = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Republika Sllovake e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sistemin e paraqitjes dhe pagesës elektronike për TVSH-në – dhe e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme duke reduktuar normën tatimore të të ardhurave të korporatave dhe duke e bërë

TBB 2014: Republika Sllovake e ka bërë pagesën e tatimeve më të kushtueshme për kompanitë duke rritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe duke përshtatur vlerat e vlerësimit të tokës.

Page 32: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 32

tatimin për sigurimin mjekësor të zbritshëm. Në të njëjtën kohë Republika e Sllovakisë e ka reduktuar kufirin e humbjeve të bartura.

TBB 2013: Republika Sllovake e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë për

kompanitë duke zbatuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të kontributeve

të sigurimit social dhe sigurimeve shëndetësore.

Sllovenia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Sllovenia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke zbatuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të kontributeve të sigurimit social dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave.

TBB 2011: Sllovenia ka shfuqizuar tatimin e pagave dhe ka reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave.

TBB 2008: Sllovenia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit të pagave.

Spanja = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Spanja e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat për të ardhurat e korporatave, fitimet kapitale dhe tatimet mjedisore – dhe e ka bërë më të lehtë duke aplikuar sistemin on-line Cl@ve për paraqitjen e deklaratave të TVSH-së. Në të njëjtën kohë, Spanja ka reduktuar shumën e lejuar për amortizim të aseteve fikse dhe ka rritur tavanin për kontributet e sigurimit social.

TBB 2015: Spanja e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën ligjore të tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2010: Spanja e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve dhe më pak të kushtueshme për kompanitë duke përmirësuar efikasitetin në sistemin e paraqitjes dhe pagesës elektronike dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave.

Page 33: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 33

TBB 2008: Spanja e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të

korporatave.

Suedia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Suedia ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2011: Suedia e ka reduktuar normën tatimore në fitim dhe paga

Mbretëria e Bashkuar = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Mbretëria e Bashkuar e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe rritur shumën e pagës për punonjës që është e liruar nga kontributet e sigurimit social të paguar nga punëdhënësit. Në anën tjetër, Mbretëria e Bashkuar ka ngritur normën tatimore komunale dhe tatimet mjedisore.

TBB 2015: Mbretëria e Bashkuar e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave. Në anën tjetër, e ka ngritur tatimin për deponi.

TBB 2013: Mbretëria e Bashkuar e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

2. Shtetet fqinje dhe të ndërlidhura (11): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive

TBB2008-TBB2016 Shqipëria

= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 34: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 34

TBB 2014: Shqipëria e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke lejuar që tatimi në të ardhurat e korporatave të paguhet çdo tre muaj.

TBB 2013: Shqipëria e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin në automjete dhe duke inkurajuar paraqitjen elektronike të tatimeve.

TBB 2011: Shqipëria e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ndryshuar disa ligje, reduktuar kontributet për sigurim social dhe duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.

TBB 2009: Shqipëria e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Shqipëria e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2015: Shqipëria e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

Bjellorusia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve për sigurimin obligator për aksidente në punë – dhe duke thjeshtëzuar kërkesat për paraqitjen e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe TVSH. Në anën tjetër, ka ngritur normën e tatimit ekologjik dhe ka bërë dispozitat e borgjit të keq të pazbritshme për qëllime të tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2013: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim dhe inkurajuar përdorimin e sistemeve elektronike të paraqitjes dhe pagesës.

TBB 2012: Bjellorusia ka shfuqizuar disa tatime, përfshirë tatimet në qarkullim dhe shitje, dhe ka thjeshtëzuar pajtueshmërinë tatimore me të ardhurat e korporatave, në vlerën e shtuar dhe tatime tjera duke reduktuar shpeshtësinë e paraqitjeve dhe pagesave dhe duke lehtësuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.

TBB 2011: Reduktimet e tatimit në qarkullim, kontribute për sigurimin social dhe bazës për tatim në pronë së bashku me përpjekjet e vazhdueshme

Page 35: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 35

për të inkurajuar paraqitjen elektronike e kanë bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme për kompanitë të Bjellorusi që të paguajnë tatimet

TBB 2010: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme për kompanitë duke inkurajuar përdorimin e sistemeve elektronike, duke reduktuar numrin e pagesave për tatimin në pronë, duke përshtatur normat e tatimit ekologjik dhe duke ulur normat e tatimit në qarkullim.

TBB 2009: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke ndryshuar sistemin e thjeshtëzuar

tatimor për bizneset e vogla dhe duke shfuqizuar tatime të caktuara të

paguara nga punëdhënësit.

Bosnja dhe Hercegovina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Bosnja dhe Hercegovina e ka lehtësuar barrën administrative për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve të sigurimit social duke zbatuar sistemet e paraqitjes dhe pagesës elektronike.

TBB 2011: Bosnja dhe Hercegovina ka thjeshtëzuar proceset e tatimit të punës, ka reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për sigurime sociale dhe ka shfuqizuar tatimin në pagë.

TBB 2009: Bosnja dhe Hercegovina e ka bërë më të lehtë dhe më pak të

kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e

tatimit në të ardhurat e korporatave , duke përjashtuar shpërndarjen e

profitit (përfshirë dividentat) prej tatimeve dhe duke lejuar humbjet tatimore

të barten për 5 vite.

TBB 2014: Bosna dhe Hercegovina ka aplikuar dënime për mos angazhimin e numrit minimal të kërkuar të njerëzve me aftësi të kufizuara —edhe pse përkohësisht ka shfuqizuar tatimin pyjor.

Gjeorgjia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Gjeorgjia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke avancuar përdorimin e sistemeve elektronike dhe duke ofruar më shumë shërbime për tatimpaguesit.

Page 36: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 36

TBB 2012: Gjeorgjia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për firmat duke thjeshtëzuar raportimin për tatimin në vlerën e shtuar dhe duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të tatimeve.

TBB 2009: Gjeorgjia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave

dhe duke shfuqizuar tatimin social.

Kosova = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Kosova e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke e shfuqizuar taksën vjetore për licencë biznesi.

TBB 2010: Kosova e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

IRJ e Maqedonisë = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: IRJ e Maqedonisë e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke inkurajuar përdorimin e sistemeve elektronike të paraqitjes dhe pagesës për tatimet në të ardhurat e korporatave dhe në vlerë të shtuar.

TBB 2011: IRJ e Maqedonisë ka ulur kostot tatimore për bizneset duke kërkuar që tatimi në të ardhura të korporatave të paguhet vetëm për fitimet e shpërndara.

TBB 2010: IRJ e Maqedonisë e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke qartësuar pagesat për sigurime sociale dhe duke reduktuar normat e kontributit të punëdhënësve për sigurimet sociale.

TBB 2009: IRJ e Maqedonisë e ka bërë më pa të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: IRJ e Maqedonisë e ka bërë më të lehtë dhe më pak të

kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sistemet

Page 37: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 37

elektronike të paraqitjes dhe pagesës dhe duke reduktuar normën e tatimit

në të ardhurat e korporatave.

Moldavia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Moldavia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve të sigurimit social. Në anën tjetër, ka rritur pagën minimale të përdorur për kalkulimet e detyrimeve për tatim mjedisor. Për më shumë, Moldavia ka rritur normën e kontributit të punëdhënësit në sigurimin shëndetësor dhe ka aplikuar kërkesa të reja për paraqitjen e TVSH-së.

TBB 2014: Moldavia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimit në vlerën e shtuar, tatimit në të ardhurat e korporatave, tatimit në përmirësimin e tokës dhe tatimit në pronën e paluajtshme.

TBB 2011: Moldavia ka reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për sigurimet sociale.

TBB 2010: Moldavia e ka bërë më pak të kushtueshëm pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit për sigurimet sociale.

TBB 2008: Moldavia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2013: Moldavia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ri aplikuar tatimin në të ardhurat e korporatave—por gjithashtu e ka bërë më të lehtë pajtueshmërinë tatimore duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.

Mali i Zi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Mali i Zi e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve të punës—edhe pse e ka vazhduar aplikimin e “tatimit të krizës” për një periudhë të pakufizuar në të ardhura që tejkalojnë €720 në muaj.

TBB 2012: Mali i Zi e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke e shfuqizuar një tatim, reduktuar normën

Page 38: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 38

e kontributit për sigurim social dhe bashkuar disa deklarata në një të vetme të unifikuar.

TBB 2011: Një ndryshim i ligjit të Malit të Zi për të ardhurat e korporatave ka hequr obligimin për pagesa paraprake dhe ka shfuqizuar ngarkesën për tokë ndërtimore.

TBB 2010: Mali i Zi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave

dhe normën e kontributit të punëdhënësit për sigurimet sociale.

Serbia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Serbia e ka bërë më të lehtë për kompanitë duke aplikuar një

sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e TVSH-së dhe kontributeve të

sigurimit social si dhe duke shfuqizuar taksën për shfrytëzimin e tokës urbane.

Në anën tjetër, Serbia ka ngritur tatimin në pronë dhe normat e tatimit

mjedisor.

TBB 2014: Serbia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke ngritur tatimin në të ardhurat e korporatave.

Turqia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Turqia ka ulur normën e kontributit për sigurim social për kompanitë duke u ofruar atyre 5% zbritje

TBB 2008: Turqia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

nga kompanitë duke reduktuar normat tatimore për të ardhurat e

korporatave dhe për interesat.

TBB 2015: Turqia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit të punëdhënësit për sigurimin social.

Ukraina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Ukraina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimit të punës. Në anën tjetër, ka ngritur tatimin mjedisor.

Page 39: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 39

TBB 2014: Ukraina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke thjeshtëzuar deklaratat tatimore dhe duke përmirësuar tutje sistemin elektronik të paraqitjes.

TBB 2013: Ukraina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke zbatuar paraqitjen dhe pagesën elektronike për ndërmarrjet e mesme dhe të mëdha.

TBB 2012: Ukraine e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshëm pagesën e tatimeve për firmat duke rishikuar dhe unifikuar legjislacionin tatimor, reduktuar normat e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe duke unifikuar kontributet për sigurimet sociale.

TBB 2011: Ukraina e ka lehtësuar pajtueshmërinë tatimore duke aplikuar dhe vazhdimisht avancuar një sistem të paraqitjes elektronike për tatimin në vlerën e shtuar.

TBB 2009: Ukraina e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit në

fondin e pensioneve – edhe pse e ka rritur edhe normën e kontributit të tyre

në fondin e sigurisë sociale dhe sigurimeve sociale për aksidente në punë.

3. Shtetet tjera (123): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive BB2008-TBB2016 Afganistani

= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2008: Afganistani e ka bërë më të vështirë pagesën e tatimeve

për kompanitë duke e rritur shpeshtësinë e pagesave për tatimet në

biznesin e pranuar nga njëherë në vit në çdo tremujor.

Algjeria = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Algjeria e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimit për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

Angola = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 40: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 40

TBB 2016: Angola e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimit për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2010: Angola e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke aplikuar paraqitjen për kontribute të sigurimit social për ata me më

shumë se 20 punonjës.

Antigua dhe Barbuda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2009: Antigua dhe Barbuda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimit për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Antigua dhe Barbuda e ka bërë më të komplikuar

pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një tatim në vlerë të

shtuar – edhe pse ka aplikuar edhe një formular tatimor për deklarim

për paraqitjen e tatimeve e tatimit në të ardhurat e korporatave.

Argjentina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2009: Argjentina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke inkurajuar pagesën e tatimeve në pronë dhe në veturë

njëherë në vit (më mirë se çdo muaj të dytë).

Armenia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Armenia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke bashkuar kontributet sociale të punëdhënësit dhe të punësuarit dhe tatimin në të ardhura individuale në një tatim të unifikuar të të ardhurave.

TBB 2012: Armenia e ka bërë më të lehtë pajtueshmërinë tatimore për

firmat duke reduktuar numrin e pagesave për kontributet në sigurim social dhe

të ardhurat e korporatave, tatimet në pronë dhe në tokë dhe duke aplikuar

paraqitjen dhe pagesën elektronike të detyrueshme për tatimet e mëdha.

Australia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 41: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 41

TBB 2010: Australia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke shfuqizuar detyrimin për vulë në kontrata.

Azerbajxhani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Azerbajxhani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve të sigurimeve sociale.

TBB 2011: Revidimi i kodit tatimor të Azerbajxhanit ka ulur disa norma tatimore, përfshirë normën e tatimit në fitim, dhe ka thjeshtëzuar procesin e pagesës së tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimit në vlerën e shtuar.

TBB 2009: Azerbajxhani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sistem on-line të paraqitjes dhe pagesës me një softuer të avancuar të kontabilitetit dhe duke ofruar stacione kompjuterësh për përdoruesit pa objekte kompjuterike.

TBB 2008: Azerbajxhani e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën

elektronike dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Bahamet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Bahamet e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar tatimin në licencën e biznesit—edhe

pse e ka ngrit tavanin e pagave të përdorur në përllogaritjen e kontributeve të

sigurimit social.

Bangladeshi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 42: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 42

TBB 2016: Bangladeshi ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave. Kjo reformë vlen edhe në Chittagong edhe në Dhaka.

TBB 2010: Bangladeshi ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave

—edhe pse ka rritur normën e tatimin në fitimet kapitale.

TBB 2008: Bangladeshi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

Barbadosi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Barbadosi e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke rritur tavanin për kontributet e sigurimit

social dhe duke aplikuar një tatim të ri komunal për mbeturina të

ngurta.

Belize = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Belize e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për firmat duke

përmirësuar paraqitjen dhe pagesën elektronike për kontributet e sigurimit

social, një opsion i cili tash përdoret nga shumica e tatimpaguesve.

Benini = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Benini e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe

tatimit në paga.

Bolivia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Bolivia ka ngritur normat e kontributit të sigurimit social

për punëdhënësit.

Page 43: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 43

Botsvana = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Botsvana e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në fitim.

TBB 2009: Botsvana e ka bërë më të vështirë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar një taksë për trajnime që do të paguhet çdo

muaj.

Brazili = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Brazili e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke shfuqizuar tatimin në transaksionet me çeqe.

Brunei Darusalam = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Brunei Darusalam e ka bërë më të lehtë dhe më të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke bashkuar kontributet për Fondin e

Kursimeve të Punonjësve dhe Fondin e Pensioneve Plotësuese dhe duke

ngritur shtesat kapitale për ndërtesat industriale. Përveç kësaj, ka reduktuar

normën e tatimit në të ardhurat e korporatave, edhe pse e ka shfuqizuar edhe

lirimin e pjesshëm të të ardhurave dhe ka aplikuar një normë të sheshtë.

TBB 2015: Brunei Darusalam e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke lejuar paraqitje dhe pagesë të përbashkët të pensionit kontribuues plotësues dhe kontributeve në fondin kursimeve të punonjësve dhe duke aplikuar një sistem on-line për pagesën e të këtyre 2 kontributeve.

TBB 2013: Brunei Darusalam e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim.

TBB 2011: Brunei Darusalam ka reduktuar tatimin në të ardhurat e korporatave nga 23.5% në 22% ndërsa ka aplikuar edhe një normë më të ultë tatimore për bizneset e vogla, e cila varion nga 5.5% deri në 11%.

Page 44: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 44

TBB 2010: Brunei Darusalam e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve me kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Burkina Faso = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Burkina Faso e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke shfuqizuar tatimin në fitimet kapitale të ndara për pronat e

patundshme.

TBB 2011: Burkina Faso ka reduktuar normën ligjore tatimore dhe numrin e tatimeve për biznesin dhe ka aplikuar procedura më të thjeshta dhe uniforme të pajtueshmërisë.

TBB 2009: Burkina Faso e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave si dhe normat e dividendës dhe tatimit në transferin e pronës.

Burundi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Burundi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2012: Burundi e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar shpeshtësinë e pagesave për kontributet e sigurimit social nga çdo muaj në çdo tre muaj.

TBB 2011: Burundi e ka bërë më të thjeshtë pagesën e tatimeve duke

zëvendësuar tatimin në transaksion me tatimin në vlerën e shtuar.

Kepi i Gjelbër = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Cape Verde ka shfuqizuar detyrimet për vula në shitje dhe çeqe.

Page 45: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 45

TBB 2010: Cape Verdee ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Kamboxhia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Kamboxhia e ka aplikuar një tatim të ri për pronën e

paluajtshme.

TBB 2010: Kamboxhia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke aplikuar një kontribut të sigurimit social

të bazuar në pagën mesatare mujore të punonjësve.

Kameruni = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Për të inkurajuar bizneset fillestare, Kameruni ka liruar bizneset

e reja nga tatimi në licencat e biznesit për 2 vitet e para të ekzistencës së

tyre.

Kanada = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Kanada e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në fitim,

duke eliminuar tatimin kapital në Ontario dhe duke harmonizuar tatimet në

shitje.

TBB 2011: Kanada ka harmonizuar deklaratat tatimore të Ontarios dhe të federatës dhe ka reduktuar normat e tatimit në korporata dhe në punonjës.

TBB 2009: Kanada e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke ulur normën e përgjithshme të tatimit në të ardhurat e

korporatave, duke aplikuar amortizimin e përshpejtuar për asete të ndryshme

dhe duke reduktuar normën e tatimit në mallra dhe shërbime dhe normën e

tatimit në bizneset e vogla.

Page 46: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 46

Çadi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Çadi ka ngritur tatimet për bizneset përmes ndryshimeve

në normat e kontributit në sigurimin social.

Kili = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Kili e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

Kina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Kina e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë në Shangai duke reduktuar normën e kontributit të sigurimeve

sociale.

TBB 2015: Kina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke avancuar sistemin elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve dhe duke miratuar kanale të reja komunikimi brenda shërbimit të tatimpaguesve, ndryshime që vlejnë si në Pekin ashtu edhe në Shangai. Përveç kësaj, Kina e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë në Shangai duke reduktuar normën e kontributit për sigurimin social.

TBB 2011: Ligji iri i Kinës për tatimin në të ardhurat e korporatave k unifikuar regjimet tatimore për ndërmarrjet vendore dhe të huaja dhe ka sqaruar kalkulimin e të ardhurave të tatueshme për qëllime të tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2009: Kina e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën

e tatimeve për kompanitë duke unifikuar kriteret dhe metodat e kontabilitetit

për zbritjet tatimore dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Kolumbia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 47: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 47

TBB 2016: Kolumbia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në pagë dhe duke aplikuar

lirime për kontributet për kujdes shëndetësor të paguar nga punëdhënësit.

TBB 2012: Kolumbia ka lehtësuar barrën administrative të pagesës së tatimeve për firmat duke krijuar paraqitjen dhe pagesën e detyrueshme elektronike për disa nga tatimet e mëdha.

TBB 2010: Kolumbia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën elektronike dhe duke reduktuar disa pagesa.

TBB 2009: Kolumbia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke integruar dhe unifikuar formularët elektronik për pagesat e tatimeve dhe duke bërë pagesën elektronike të detyrueshme për kompanitë me më shumë se 30 punonjës.

TBB 2008: Kolumbia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë përmes përhapjes së objekteve elektronike—edhe pse e ka rritur

edhe normën e kontributit të punëdhënësit për sigurim social.

TBB 2015: Kolumbia e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një tatim të ri në fitim (CREE), edhe pse ka reduktuar edhe normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimin në pagë.

Republika Demokratike e Kongos = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Republika Demokratike e Kongos e ka bërë më të lehtë pagesën

e tatimeve për kompanitë duke thjeshtëzuar deklaratat e tatimit në të

ardhurat e korporatave dhe duke shfuqizuar tatimin minimal të pagueshëm

varësisht prej madhësisë së kompanisë. Në anën tjetër, ka ngritur normën për

shumën e madhe minimale të aplikuar ndaj të hyrave vjetore.

TBB 2012: Republika Demokratike e Kongos e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për firmat duke zëvendësuar tatimin e shitjes me tatimin në vlerën e shtuar.

TBB 2016: Republika Demokratike e Kongos e kanë bërë më të

ndërlikuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një

kontribut të ri për sigurim social të paguar nga punëdhënësit, edhe pse

më pas ka reduktuar normën e kontributit.

TBB 2014: Republika Demokratike e Kongos e kanë bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e ngritur normën e kontributit të punëdhënësit për sigurim social.

TBB 2010: Republika Demokratike e Kongos e kanë bërë më të

kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e ngritur normën

e tatimit në shitje.

Republika e Kongos = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 48: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 48

TBB 2015: Republika e Kongos e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave

dhe duke shfuqizuar tatimin në vlerën e qirasë së objekteve afariste dhe

tatimin në automjetet pronë e kompanisë.

TBB 2014: Republika e Kongos e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke bashkuar disa tatime punësimi në një tatim të vetëm dhe duke ulur normën tatimore në vlerën e qirasë.

TBB 2011: Republika e Kongos ka reduktuar normën e tatimit në të

ardhurat e korporatave nga 38% në 36% në vitin 2010.

Kosta Rika = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Kosta Rika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke promovuar përdorimin e sistemit të paraqitjes dhe pagesave

elektronike për normat e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimin në

shitjen e përgjithshme.

TBB 2015: Kosta Rika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke implementuar një sistem elektronik për paraqitjen e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe TVSH-së.

TBB 2013: Kosta Rika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke implementuar një pagesë elektronike për tatimet komunale—edhe pse ka aplikuar edhe një tatim të sheshtë për regjistrim.

TBB 2012: Në Kosta Rikë pagesa on-line e kontributeve për sigurimin social

është tani e përhapur dhe përdoret nga shumica e tatimpaguesve.

Bregu i Fildishtë = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Bregu i Fildishtë ka eliminuar një tatim në firma, kontributin për

rindërtim kombëtar (contribution pour la reconstruction nationale).

TBB 2014: Bregu i Fildishtë e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke rritur normën e kontributit të

punëdhënësit për sigurimet sociale të lidhura me pensionimin, duke

Page 49: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 49

TBB 2011: Bregu i Fildishtë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2009: Bregu i Fildishtë e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke rishikuar tatimin në pronën e paluajtshme për tokën e zhvilluar dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Bregu i Fildishtë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave dhe në kontratat e sigurimit.

ngritur normën e tatimit të veçantë në pajisje dhe duke eliminuar disa

lloje të lirimit nga tatimi për bizneset.

Xhibuti = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Xhibuti e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke zëvendësuar tatimin në konsum me tatimin në vlerën e shtuar për

furnizimin me mallra dhe shërbime.

Republika Dominikane = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2009: Republika Dominikane e ka bërë më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të

ardhurat e korporatave; shfuqizuar disa tatime, përfshirë detyrimin për vulë;

dhe duke zbatuar plotësisht paraqitjen dhe pagesën on-line, që tash përdoret

nga shumica e tatimpaguesve.

TBB 2013: Republika Dominikane ka ngritur normën e tatimit në të

ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Republika Dominikanve e ka bërë më të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit të

punëdhënësit për sigurime sociale.

Republika Arabe e Egjiptit = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Egjipti e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

El Salvadori = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 50: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 50

TBB 2014: El Salvadori e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2013: El Salvadori ka aplikuar një tatim minimal alternativ.

Etiopia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Etiopia ka filluar aplikimin një kontribut për sigurim social.

Fixhi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Fixhi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim. Në të njëjtën kohë, Fixhi

ka aplikuar tatimin një fitimet kapitale.

TBB 2010: Fixhi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave—

edhe pse ka vendosur një tatim për shfrytëzimin e rrugës për të gjitha

automjetet.

TBB 2014: Fixhi e ka bërë më të ndërlikuar pagesën e tatimeve për

kompanitë duke transferuar detyrimin për tatim në fitime anësore nga

punonjësit te punëdhënësit dhe duke kufizuar zbritshmërinë e

kontributeve të detyrueshme.

Gaboni = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Gaboni e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e TVSH-së.

TBB 2014: Gaboni e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2016: Gaboni e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normat e amortizimit për disa lloje të

aseteve fikse.

Gambia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Gambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar një sistem të TVSH-së që është më pak i komplikuar

Page 51: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 51

se sistemi i mëparshëm i tatimit në shitje – dhe e ka bërë më pak të

kushtueshme pagesën e tatimeve duke reduktuar normën e tatimit në të

ardhurat e korporatave.

TBB 2014: Gambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke zëvendësuar tatimin në shitje me tatimin në vlerën e shtuar.

TBB 2012: Gambia ka reduktuar tatimin në qarkullimin minimal normat e

tatimit në të ardhurat e korporatave.

Guatemala = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Guatemala e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2015: Guatemala e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke avancuar sistemin elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe TVSH-së dhe duke reduktuar normat e tatimit në të ardhurat kapitale dhe të ardhurat e korporatave. Në anën tjetër, e ka bërë më të ndërlikuar pagesën e tatimeve duke aplikuar një formë të re të tatimit në fitimet kapitale.

TBB 2014: Guatemala e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke aplikuar një sistem të ri elektronik të paraqitjes dhe pagesës.

TBB 2010: Guatemala e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke zgjeruar kategorinë e bizneseve për të cilat është e

detyrueshme paraqitja dhe pagesa elektronike e tatimit në vlerën e shtuar

dhe në të ardhurat e korporatave dhe duke zgjeruar sistemin elektronik në

shumicën e bankave.

Guajana = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Guajana e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

Page 52: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 52

Hondurasi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2009: Hondurasi e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.

TBB 2016: Honduras ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke aplikuar një tatim alternativ për të ardhurat

minimale.

TBB 2012: Hondurasi e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për firmat duke ngritur normën e tatimit për solidaritet.

Hong Kong SAR, Kina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Hong Kong SAR, Kina, e ka bërë më të lehtë dhe më pak të

kushtueshme pagesën e tatimeve duke thjeshtëzuar pajtueshmërinë me

obligimet e detyrueshme për fondin e kursimeve dhe duke rritur shtesat për

tatimin në fitim. Në të njëjtën kohë, ka rritur kontributin maksimal në fondin

obligativ të kursimeve dhe ka reduktuar heqjen e tatimit në pronë.

TBB 2011: Hong Kong SAR (Kina) ka shfuqizuar tatimin në karburant për

naftën.

Islanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Islanda e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit për sigurim social dhe

shfuqizuar tatimin në distancën e peshës – edhe pse ka aplikuar një kontribut

të ri për fondin e rehabilitimit.

TBB 2012: Islanda e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke e shfuqizuar një tatim.

TBB 2010: Islanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2013: Islanda ka rritur normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2011: Islanda e ka rritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave nga 15% në 18% dhe ka rritur normat e kontributeve për sigurime sociale dhe pension.

Page 53: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 53

India = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: India e ka lehtësuar barrën administrative të pagesës së

tatimeve për firmat duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të

detyrueshme për tatimin në vlerën e shtuar.

TBB 2011: India ka reduktuar barrën administrative të pagesës së tatimeve

duke shfuqizuar tatimin në fitimet anësore dhe duke përmirësuar pagesën

elektronike.

Indonezia

= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Indonezia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem on-line për

pagesën e kontributeve për sigurim social dhe duke reduktuar normën e

paguar nga punëdhënësit dhe tavanin për kontributet. Kjo reformë aplikohet

në Xhakarta dhe në Surabaya.

TBB 2015: Indonezia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit për sigurime shëndetësore. Kjo reformë aplikohet në Xhakarta dhe Surabaya.

TBB 2011: Indonezia ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2010: Indonezia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e top korporatave.

TBB 2008: Indonezia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke thjeshtëzuar kërkesat për paraqitje dhe duke inkurajuar

përdorimin e sistemit elektronik.

Republika Islamike e Iranit

= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 54: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 54

TBB 2010: Republika Islamike e Iranit e ka bërë më të lehtë pagesën e

tatimeve për kompanitë duke shndërruar tatimin në shtije në tatim në vlerën

e shtuar.

Izraeli = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Izraeli e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Izraeli e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe duke shfuqizuar detyrimin për vulë.

TBB 2016: Izraeli e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke rritur normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave, normën për kontributet për sigurim social të paguara nga

punëdhënësit për rrogat e larta dhe tatimet komunale.

TBB 2015: Izraeli e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke rritur normën e tatimit në fitim.

Xhamajka = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Xhamajka e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke inkurajuar tatimpaguesit të paguajnë

tatimet on-line, duke aplikuar një kredit tatimor të punësimit dhe duke

ngritur normën e amortizimit për ndërtesat industriale. Në të njëjtën kohë,

Xhamajka ka aplikuar tatimin minimal për biznese, ka ngritur normën e

kontributit për skemën kombëtare të sigurimeve të paguara nga

punëdhënësit dhe ka ngritur normën për detyrimin për vula, tatimin në

pronë, tatimin në transferin e pronës dhe tatimin në arsim.

TBB 2014: Xhamajka e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave – edhe pse ka ngritur tatimet për automjete dhe asete.

TBB 2013: Xhamajka e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke lejuar paraqitjen dhe pagesën e përbashkët të të gjitha

kontributeve për sigurime sociale.

TBB 2015: Xhamajka e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke aplikuar një tatim të ri minimal për

biznese.

Page 55: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 55

Japonia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Japonia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave

- edhe pse ka aplikuar një mbitatim për restaurim për një periudhë prej 3

vite.

Jordania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Jordania ka shfuqizuar tatime të caktuara dhe e ka bërë të

mundur të paraqiten deklaratat e të ardhurave dhe shitjes në mënyrë

elektronike.

TBB 2010: Jordania e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar sistem on-line për paraqitjen dhe pagesën dhe duke

thjeshtëzuar formularët e tatimit.

Kazakistani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Kazakistani e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat tatimore sociale dhe normat

e tatimit për të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Kazakistani ka ulur sanksionet e vendosura ndaj kompanive për

pagesë të vonshme të tatimeve.

Kenia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Kenia e ka bërë më të shpejtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke avancuar sistemet e paraqitjes elektronike.

TBB 2015: Kenia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke rritur normën e kontributit të punëdhënësit për

sigurime sociale.

Page 56: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 56

TBB 2011: Kenia ka rritur barrën administrative të pagesës së

tatimeve duke kërkuar paraqitje tremujore të tatimeve në paga.

Kiribati = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Kiribati e ka bërë më të ndërlikuar pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar TVSH-në.

Republika e Koresë. = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Koreja e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim.

TBB 2012: Koreja e ka lehtësuar barrën administrative të pagesës së tatimeve për firmat duke bashkuar disa tatime, duke lejuar që 4 tatime të punës dhe kontribute të paguhen së bashku dhe duke vazhduar të rrisë përdorimin e sistemit të pagesës së tatimeve on-line.

TBB 2010: Koreja ka përshpejtuar programin e saj të reduktimit të tatimit

në të ardhurat e korporatave, duke e shkurtuar nga 5 në 3 vite.

TBB 2016: Republika e Koresë e ka bërë më të komplikuar dhe më të

kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke kërkuar paraqitje

të ndarë dhe pagesë të tatimit lokal në të ardhura dhe duke rritur

normat e sigurimit të papunësisë dhe të shëndetit nacional të paguar

nga punëdhënësit.

Republika e Kirgizisë = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Republika e Kirgizisë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën

e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat e disa tatimeve, përfshirë

tatimin në të ardhura të korporatave.

TBB 2008: Republika e Kirgizisë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën

e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave dhe duke shfuqizuar kontributet për sigurime sociale.

TBB 2012: Republika e Kirgizisë e ka bërë më të kushtueshme

pagesën e tatimeve për firma duke aplikuar tatim në paluajtshmëri,

edhe pse e ka reduktuar normën e tatimit në shitje

RDP e Laos = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 57: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 57

TBB 2014: RDP e Laos e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave - edhe pse ka aplikuar në tatim të ri për transferin e pronës.

TBB 2013: RDP e Laos e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2011: RDP e Laos ka zëvendësuar tatimin në qarkullim të biznesit me një tatim të ri në vlerën e shtuar.

TBB 2010: RDP e Laos e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke konsoliduar disa tatime në një formular të përmirësuar dhe

duke e përmirësuar sistemin e deponimit dhe stafin në zyrën tatimore.

Libani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Libani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke eliminuar kërkesën për marrje të lejes për përdorim të amortizimit të

përshpejtuar dhe duke aplikuar pagesën elektronike.

Lesoto = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2008: Lesoto e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke inkurajuar përdorimin e sistemeve

elektronike të paraqitjes dhe pagesës dhe duke reduktuar normën e tatimit

në të ardhurat e korporatave.

Liberia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Liberia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke reduktuar normën e tatimit në fitim dhe shfuqizuar tatimin në

qarkullim.

TBB 2016: Liberia e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar tatimin minimal në të ardhurat e korporatave.

Page 58: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 58

Madagaskari = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Madagaskari e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke trajnuar tatimpaguesit për

përdorimin e sistemeve on-line për deklarimet e tatimit në vlerën e shtuar

dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2011: Madagaskari ka vazhduar me reduktimin e normave të tatimit në korporata.

TBB 2009: Madagaskari e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin në fitim kapital

dhe disa tatime tjera dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave – edhe pse e ka ngritur tatimin në vlerën e shtuar.

Malavi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Malavi e ka bërë më të shkurtër pagesën e tatimeve për

kompanitë dukë inkurajuar përdorimin e sistemeve elektronike.

TBB 2013: Malavi e ka aplikuar një kontribut të detyrueshëm

pensionale për kompanitë.

Malajzia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Malajzia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke e bërë të detyrueshëm paraqitjen

elektronike dhe duke reduktuar normën e tatimit në pronë. Në të njëjtën

kohë, ka ngritur tatimin në fitimet kapitale.

TBB 2009: Malajzia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Malajzia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.

TBB 2012: Malajzia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për firmat duke ri aplikuar tatimin për fitimet kapitale në pronë të

paluajtshme – por edhe e ka bërë më të lehtë pajtueshmërinë duke

përmirësuar sistemet elektronike dhe disponueshmërinë e softuerit.

Page 59: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 59

Maldivet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Maldivet e kanë bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar më shumë sportele të pagesave në autoritetin

tatimor dhe sportele ekspres në periudhat e pikut. Në të njëjtën kohë,

Maldivet kanë aplikuar kërkesa shtesë për dhënie të informatave për

paraqitjen e deklaratave për tatimin në të ardhurat e korporatave.

TBB 2014: Maldivet e kanë bërë pagesën më të lehtë për kompanitë duke

aplikuar sisteme elektronike për paraqitje për tatimin në të ardhurat e

korporatave, tatimin në shitje dhe kontributet pensionale.

TBB 2013: Maldivet kanë aplikuar tatimin në mallra shërbime,

tatimin në fitim të biznesit dhe kontribute shtesë sociale.

Mali = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Mali e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave –

edhe pse ka aplikuar edhe një tatim të ri në tokë. Në të njëjtën kohë, Mali ka

thjeshtëzuar proceset e pagesës së tatimeve duke aplikuar një formular t

vetëm për paraqitje dhe pagesë të përbashkët të disa tatimeve.

Mauritania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Mauritania e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke aplikuar një kontribut të ri për sigurim

shëndetësor për punëdhënësit që u vihet si tatim në pagat bruto.

Mauriciusi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2008: Mauriciusi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2011: Mauriciusi ka aplikuar një tatim të ri për përgjegjësinë

sociale të korporatave.

Page 60: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 60

Meksika

= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Meksika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke shfuqizuar tatimin e sheshtë për bizneset – edhe pse a ke

bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke lejuar që vetëm një pjesë

e rrogave të jetë e zbritshme. Këto ndryshime vlejnë si për Meksiko Cityn

ashtu edhe për Moneterrey. Përveç kësaj, norma e tatimit në pagë e paguar

nga punëdhënësit është ngritur për Meksiko Cityn.

TBB 2012: Meksika ka vazhduar të lehtësojë barrën administrative të pagesës së tatimeve për firmat duke përfunduar kërkesën për paraqitjen e deklaratës së vlerës vjetore të tatimit në vlerën e shtuar dhe ka reduktuar kërkesat për paraqitje për tatimet tjera

TBB 2010: Meksika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sisteme elektronike për pagesën e tatimeve për paga, pronë dhe sigurime sociale.

TBB 2009: Meksika e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin në asete – edhe pse e ka bërë më të vështirë duke aplikuar një tatim të ri të sheshtë, një tatim i ri i mbajtjes në burim për interesat në deponimet në para të gatshme dhe rregulla të reja raportimi për tatimin në vlerën e shtuar.

TBB 2008: Meksika e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2011: Meksika ka rritur tatimet për kompanitë duke ngritur disa

norma tatimore, përfshirë tatimin në të ardhura të korporatave dhe

normën për depozitat në para të gatshme. Në të njëjtën kohë, barra

administrative është reduktuar përmes opsioneve të shumta për pagesë

on-line dhe përdorim të rritur të softuerit të kontabilitetit.

Mongolia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Mongolia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen e tatimit në të

ardhurat e korporatave, TVSH dhe kontributet e sigurimit social.

TBB 2009: Mongolia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit për sigurimet sociale.

Page 61: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 61

TBB 2008: Mongolia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke rishikuar kodin tatimor dhe

reduktuar normën e tatimit në fitim.

Maroku = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Maroku e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke përmirësuar platformën elektronike për paraqitjen dhe

pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave, TVSH-së dhe tatimeve të

punës. Në anën tjetër, Maroku ka rritur normën e ngarkesës sociale të paguar

nga punëdhënësit.

TBB 2014: Maroku e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke rritur përdorimin e sistemit elektronik për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve për sigurime sociale.

TBB 2012: Maroku ka lehtësuar barrën administrative për pagesën e tatimeve për firmat duke avancuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimit në vlerën e shtuar.

TBB 2009: Maroku e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave, duke liruar fitimet e bëra nga shitja e ndërtesave të caktuara nga

fitimet kapitale dhe duke shfuqizuar normat fikse të detyrimeve për

regjistrime të dokumenteve – edhe pse e ka rritur e normat tatimore në

kontratat e sigurimit.

Mozambiku = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Mozambiku e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke zbatuar një sistem on-line për

paraqitjen e kontributeve sociale dhe duke rritur normën e amortizimit për

makinat e kopjimit.

Page 62: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 62

TBB 2009: Mozambiku e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar një kod të ri të tatimit në të ardhurat e korporatave

me një skemë të thjeshtëzuar për ato me të hyra vjetore deri në 2.5 milionë

metikalë, një ligj të ri për tatimin në vlerën e shtuar me një skemë të

thjeshtëzuar për kompanitë më të vogla (ato me të hyra ndërmjet 750,000

dhe 2.5 milion metikalë) dhe formularë tatimor elektronik për tatimet në

sigurime sociale.

Mianmari = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Mianmari e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2016: Mianmari e ka bërë më të kushtueshme dhe më të

komplikuar pagesën e tatimeve duke ngritur normën e paguar nga

punëdhënësit dhe tavanin për kontribute për sigurime sociale, duke

kërkuar dokumente shtesë për deklaratat tatimore komerciale dhe

duke aplikuar përgatitje, paraqitjen dhe pagesën tremujore të tatimit

në të ardhurat e korporatave. Në të njëjtën kohë, Mianmari ka ngritur

normën e amortizimit të lejueshëm.

Namibia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Namibia e la bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve

për kompanitë duke aplikuar një tatim të ri në arsimin profesional dhe

trajnimin.

Zelanda e Re = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Zelanda e Re ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave dhe normën e tatimit në përfitimet dytësore.

TBB 2009: Zelanda e RE e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Page 63: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 63

Nikaragua = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Nikaragua e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke promovuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të tatimeve

të mëdha, një opsion i cili tashmë përdoret nga shumica e tatimpaguesve.

TBB 2011: Nikaragua ka ngritur tatimet në firma duke rritur normat e

kontributit për sigurime sociale dhe duke aplikuar një tatim të mbajtur

në burim prej 10% në interesin bruto të mbledhur nga depozitat.

Gjithashtu ka përmirësuar pagesën elektronike të tatimeve përmes

transferove bankare.

Nigeri = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Nigeri ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2010: Nigeri e ka lehtësuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke

eliminuar tatimin në interesa.

TBB 2008: Nigeri e ka bërë pagesën e tatimeve më të vështirë për kompanitë duke aplikuar një tatim në reklama.

Nigeria = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Nigeria ka aplikuar një kontribut të detyrueshëm për punë

të paguar nga punëdhënësi.

Norvegjia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Norvegjia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Omani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Omani ka miratuar një ligj të ri për tatim në të ardhura i cili ka

ridefinuar fushëveprimin e tatimit.

Page 64: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 64

TBB 2010: Omani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

përmes një ligji të ri për tatimet duke modernizuar regjimin tatimor dhe

thjeshtëzuar procedurat.

Pakistani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Pakistani ka ngritur normën e tatimit në fitim për firmat e

vogla.

Panama = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Panama e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë për kompanitë duke ndryshuar shpeshtësinë e pagesave për tatimet në të ardhurat e korporatave nga çdo muaj në çdo tre muaj dhe duke zbatuar një platformë të re on-line për paraqitjen e pagesave për sigurime sociale.

TBB 2013: Panama e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke avancuar sistemin elektronik të paraqitjes për tatimin në vlerën e shtuar dhe thjeshtëzimit të formularëve të deklarimit të tatimit në të ardhurat e korporatave – edhe pse ka filluar edhe të kërkojë nga kompanitë të paguajnë tatimin në të ardhurat e korporatave çdo muaj e jo çdo tre muaj.

TBB 2011: Panama ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave, modifikuar tatimet e ndryshme dhe ka krijuar një tatim të ri për gjykatën e apelit.

TBB 2008: Panama e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar dhe avancuar sistemet elektronike për paraqitjen e

tatimeve.

Paraguai

= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 65: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 65

TBB 2014: Paraguai e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke e bërë të detyrueshme paraqitjen dhe pagesën elektronike

për tatimet në të ardhurat e korporatave dhe në vlerën e shtuar.

TBB 2012: Paraguai e ka bërë më të vështirë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar deklarata të reja tatimore që duhet të

paraqiten çdo muaj.

Peru = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Peru e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke krijuar një regjistër on-line me informatat më të reja për punonjësit.

TBB 2012: Peru e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke përmirësuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të tatimeve të mëdha dhe promovuar përdorimin e opsionit elektronik në mesin e shumicës së tatimpaguesve.

TBB 2010: Peru e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën

e tatimeve për kompanitë duke shpërndarë softuerin për pagesën e tatimit në

vlerën e shtuar, reduktuar tatimin në çeqe dhe aplikuar një regjim të ri të

amortizimit të përshpejtuar.

Filipinet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Filipinet e kanë bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar sistemin e paraqitjes dhe pagesës elektronike për

kontributet për sigurime sociale.

TBB 2010: Filipinet e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Porto Riko (U.S.) = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Porto Riko (territor i Shteteve të Bashkuara të Amerikës) e ka

bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar një Kodi të ri të Brendshëm të të Hyrave dhe

TBB 2011: Porto Riko e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për bizneset duke aplikuar një mbitatim të veçantë prej 5% në

detyrimet tatimore përveç tatimit normal në të ardhurat e

korporatave.

Page 66: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 66

kodifikimin e tatimeve dhe duke reduktuar normën efektive të tatimit në të

ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Porto Riko (territor i Shteteve të Bashkuara të Amerikës) e

ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke

aplikuar një tatim në shitje dhe në përdorim.

Katari = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Katari e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke eliminuar kërkesa të caktuara të lidhura me deklaratën për tatimin në të

ardhurat e korporatave.

Federata Ruse = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Rusia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke përjashtuar pronën e luajtshme nga baza tatimore për pronë

të korporatave – edhe pse e ka rritur edhe tavanin e pagave të përdorur në

përllogaritjen e kontributeve sociale. Këto ndryshime vlejnë si për Moskën

ashtu edhe për Shën Peterburgun. Përveç kësaj, vlera kadastrale e tokës në

Moskë është përditësuar.

TBB 2013: Rusia e ka lehtësuar barrën administrative të tatimeve për firmat duke thjeshtëzuar procedurat e pajtueshmërisë për tatimin në vlerën e shtuar dhe duke promovuar përdorimin e softuerit të kontabilitetit tatimor dhe shërbimeve elektronike.

TBB 2010: Rusia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2012: Rusia ka rritur normën e kontributit për sigurime sociale

për punëdhënësit.

Ruanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Ruanda e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar paraqitjen elektronike dhe duke e bërë përdorimin e

saj të detyrueshëm.

TBB 2014: Ruanda e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sistemin e paraqitjes

Page 67: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 67

elektronike për shumicën e bizneseve dhe duke reduktuar normën e tatimit në pronë dhe takësn tregti të bizneseve.

TBB 2012: Ruanda ka reduktuar shpeshtësinë e deklarimit të tatimit në

vlerën e shtuar nga kompanitë nga çdo muaj në çdo tre muaj.

Samoa = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2009: Samoa e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normat e tatimeve në të ardhurave të

korporatave dhe të fitime kapitale.

Sao Tome dhe Principe = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Sao Tome dhe Principe kanë reduktuar normën e tatimit në të

ardhura të korporatave në një standard prej 25%.

Arabia Saudite = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Arabia Saudite e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar sisteme të paraqitjes dhe pagesës on-line për

kontributet për sigurime sociale.

Senegal = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Senegali e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke shfuqizuar tatimin në automjete dhe duke e bërë të mundur

shkarkimin e formularëve të deklarimit për TVSH-në on-line.

TBB 2014: Senegali e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

duke e rritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave. Në të

njëjtën kohë, Senegali ka lehtësuar pagesën e tatimeve duke i bërë

formularët tatimorë të disponueshme on-line dhe duke krijuar Qendrën

për Ndërmarrje të Mesme.

Sejshelet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 68: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 68

TBB 2015: Sejshelet e kanë bërë pagesën e tatimeve më të lehtë për

kompanitë duke reduktuar normën tatimore për bizneset të aplikueshme për

të ardhurat më të larta se 1 milionë Rupi të Sejsheleve ($77,700) dhe duke

aplikuar një deklaratë të re të thjeshtëzuar tatimore që lejon paraqitje dhe

pagesën të përbashkët të tatimeve biznesore, TVSH-së dhe tatimit të

përgjegjësisë sociale të korporatave. Në anën tjetër, ka ngritur normën e

kontributit të punëdhënësit për fondin e pensioneve.

TBB 2012: Sejshelet e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke eliminuar tatimin në sigurime sociale.

TBB 2011: Sejshelet kanë hequr limitin e pragut të lirimit nga tatimi dhe kanë ulur normat e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Sejshelet e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në punë.

TBB 2014: Sejshelet e kanë bërë më të ndërlikuar pagesën e tatimeve

për kompanitë duke aplikuar tatimin në vlerën e shtuar.

Sierra Leone = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Sierra Leone ka zëvendësuar tatimet në shitje dhe shërbime me

tatimin në mallra dhe shërbime.

TBB 2010: Sierra Leone e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke përmirësuar trajnimet dhe pajisjet e autoritetit tatimor, duke publikuar ligjin për tatimin e konsoliduar në të ardhura dhe duke aplikuar sistem të tatimit në vlerën e shtuar që zëvendëson 4 tatime të ndryshme në shitje.

TBB 2008: Sierra Leone e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në shitje.

TBB 2015: Sierra Leone e ka bërë më të komplikuar pagesën e

tatimeve për kompanitë duke aplikuar tatimin në fitimin kapital.

Afrika e Jugut = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Afrika e Jugut e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke zëvendësuar tatimin dytësor për kompanitë me një tatim në

dividendë të bartur nga aksionarët.

Page 69: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 69

TBB 2010: Afrika e Jugut e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar detyrimin për vula.

TBB 2009: Afrika e Jugut e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin e vënë në

themelimin regjional dhe atë në shërbime regjionale.

TBB 2008: Afrika e Jugut e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar detyrimin për vula.

Sudani Jugor = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Sudani Jugor e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Sri Lanka = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Sri Lanka e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve nga

kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik të paraqitjes për kontributet

sigurimeve sociale.

TBB 2012: Sri Lanka e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për bizneset duke shfuqizuar tatimin në qarkullim dhe kontributin për

sigurime sociale dhe duke reduktuar tatimin në të ardhurat e korporatave,

tatimin në vlerën e shtuar dhe normat tatimore në ndërtesat.

TBB 2015: Sri Lanka e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e reduktuar të tatimit në

të ardhurat e korporatave për kualifikimin e ndërmarrjeve të vogla dhe

të mëdha.

Shën Kits dhe Nevis = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Shën Kits dhe Nevis e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Page 70: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 70

Shën Lucia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Shën Lucia e ka bërë pajtueshmërinë tatimore më të

kushtueshme në aspektin kohor për kompanitë duke zbatuar plotësisht

legjislacion e ri për tatim në konsum.

Shën Vinsent dhe Grenadinet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Shën Vinsent dhe Grenadinet e kanë bërë më pak të

kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e

tatimit në të ardhurat e korporatave – edhe pse e ka rritur edhe normën e

kontributit të punëdhënësve për sigurime sociale.

TBB 2009: Shën Vinsent dhe Grenadinet e kanë bërë më të lehtë dhe më

pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar

normën e tatimin në të ardhurat e korporatave dhe duke aplikuar tatimin në

vlerën e shtuar për të zëvendësuar një sërë tatimesh ekzistuese, përfshirë

tatimin për hotele, detyrimin për konsum, tatimin në argëtim, detyrimin për

vula në fatura dhe mbingarkesën në telekomunikimet vendore dhe

ndërkombëtare.

Sudani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Sudani e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normat e tatimeve në të ardhurat e

korporatave dhe në fitimet kapitale dhe duke shfuqizuar tatimin e punës.

Svazilandi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Svaziland e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

Page 71: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 71

korporatave. Në anën tjetër, Svazilandi ka rritur tavanin për kontributin në

fondin Kombëtar të Kursimeve.

TBB 2015: Svazilandi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2013: Svazilandi ka aplikuar tatimin në vlerën e shtuar.

Republika Arabe e Sirisë = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2008: Siria e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave—

dhe gjithashtu e ka bërë më të lehtë për bizneset e mëdha duke ngritur

njësinë për tatimpaguesit e mëdhenjë.

Tajvani, Kina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Tajvani Kina, e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për pagesën e tatimit në

licencën e automjeteve.

TBB 2011: Tajvani, Kina, ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe ka thjeshtëzuar formularët e deklarimit të tatimit, rregullat për vlerësimin e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe përllogaritjen e pagesave të tatimit të përkohshëm.

TBB 2010: Tajvani, Kina, e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke e zgjeruar paraqitjen dhe pagesën elektronike edhe për

tatimin në vlerën e shtuar.

Taxhikistani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Taxhikistani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik të paraqitjes dhe pagesës për

Page 72: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 72

tatimin në të ardhurat e korporatave, TVSH-në dhe tatimet e punës. Në anën

tjetër, ka rritur taksat për tatimin në pronën e paluajtshme.

TBB 2015: Taxhikistani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave, TVSH-në dhe tatimet e punës.

TBB 2014: Taxhikistani e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave, duke bashkuar tatimin në të ardhura minimale me tatimin në të ardhura të korporatave dhe duke shfuqizuar tatimin në shitjet me pakicë. Në të njëjtën kohë, Taxhikistani normat e tatimeve në tokë dhe në automjete.

TBB 2011: Taxhikistani ka ulur normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Tanzania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Tanzania e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve

për kompanitë duke aplikuar tatimin e akcizës në transferet e parasë.

Në anën tjetër, e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

duke reduktuar normën e tatimit të vënë në shkathtësi dhe zhvillim.

Tajlanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Tajlanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësve për

sigurimin social.

TBB 2013: Tajlanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim.

TBB 2011: Tajlanda përkohësisht ka ulur tatimet për biznesin duke reduktuar tatimin specifik për biznesin për 12 muaj.

TBB 2009: Tajlanda e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën

Page 73: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 73

elektronike, duke aplikuar një lirim nga tatimi në të ardhurat e korporatave

për kompanitë që nuk e kalojnë 1.2 milionë bahte dhe norma koncesionare

për kompanitë e reja dhe duke reduktuar tatimin special për biznese në

transaksionet e pronës si dhe taksat për transferin e pronës dhe të

hipotekave.

Timori Lindor = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2010: Timori Lindor e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave dhe eliminuar tatimin minimal alternativ dhe tatimin e mbajtur

në interesa.

Togo = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Togo e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në pagë.

TBB 2012: Togo ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2010: Togo e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për

kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2014: Togo e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke rritur normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave dhe kontributit të punëdhënësve për sigurime sociale dhe

duke aplikuar një tatim të ri në veturat e korporatës. Në të njëjtën

kohë, Togo ka reduktuar normën e tatimit në pagë.

Tonga = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Tonga ka thjeshtëzuar pagesën e tatimeve duke zëvendësuar

një sistem 2 krahësh me një normë tatimor në të ardhurat e korporatave prej

25% për kompanitë e vendit dhe ato të huaja dhe duke aplikuar incentiva

tatimore me kapital me bazë të gjerë të sistemit të pagesave për të

zëvendësuar pushimet tatimore dhe koncesionet tjera tatimore.

TBB 2010: Tonga e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë e më pak të

kushtueshme për kompanitë përmes një ligji të ri për tatimin në të ardhurat e

TBB 2016: Tonga e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për

kompanitë duke riaplikuar taksën vjetore për licencë biznesi.

TBB 2014: : Tonga e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar taksën mbivjetore – edhe pse ka shfuqizuar licencën e biznesit për vitin 2013.

Page 74: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 74

korporatave duke aplikuar vetëvlerësimin si dhe amortizimin e përshpejtuar

për asete të caktuara.

Trinidad dhe Tobago = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2008: Trinidad dhe Tobago e kanë bërë më të lehtë pagesën e

tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

Tunizia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Tunizia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2015: Tunizia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2011: Tunizia ka aplikuar përdorimin e sistemeve elektronike për pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimit në vlerën e shtuar.

TBB 2009: Tunizia e ka bërë më të lehtë për kompanitë pagesën e tatimeve duke aplikuar opsionin e telelikuidimit në të cilin kompanitë plotësojnë një deklaratë on-line të tatimeve ndërsa paguajnë tatimet në zyrën tatimore.

TBB 2008: Tunizia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave.

TBB 2010: Tunizia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke ngritur normën e kontributit të punëdhënësve për

sigurime sociale.

Uganda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 75: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 75

TBB 2010: Uganda ka reduktuar kohën e nevojshme për kompanitë për të

përgatitur, paraqitur dhe paguar tatimin në vlerën e shtuar përmes

përmirësimit të efikasitetit të shërbimeve për tatimpaguesit dhe bankat.

Emiratet e Bashkuara Arabe = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2013: Emiratet e Bashkuara Arabe e kanë bërë më të lehtë pagesën e

tatimeve për kompanitë duke themeluar një sistem on-line të paraqitjes dhe

pagesës për kontributet e sigurimit social.

Shtetet e Bashkuara = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Në Shtetet e Bashkuara një tatim i ri në paga ka ngritur

tatimet për kompanitë që veprojnë në kuadër të distriktit të

transportimit të metropolit të qytetit të Nju Jorkut.

Uruguai = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Uruguai e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke përditësuar vazhdimisht dhe përmirësuar sistemin elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve të mëdha.

TBB 2013: Uruguai e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë e vogla dhe të mesme duke zbatuar plotësisht një sistem on-line të paraqitjes dhe pagesës së tatimeve për kapitalin, vlerën e shtuar dhe të ardhurat në korporata duke përmirësuar objektet on-line për kontributet për sigurime sociale.

TBB 2009: Uruguai e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë përmes një ligji të ri për tatimet duke shfuqizuar COFIS-in (tatimin 3% në shitje) dhe duke reduktuar normën e tatimit në vlerën e shtuar.

TBB 2008: Uruguai e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke eliminuar tatime të caktuara,

Page 76: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 76

kombinuar kontributet sociale dhe reduktuar normat në tatimet në fitim, të

ardhura personale dhe në vlerën e shtuar.

Uzbekistani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2014: Uzbekistani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për

kompanitë duke eliminuar disa tatime të vogla.

TBB 2010: Uzbekistani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë përmes një kodi të ri tatimor që kombinon dispozitat për tatimin në të ardhurat e korporatave.

TBB 2008: Uzbekistani e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme

pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin ekologjik,

reduktuar numrin e pagesave të kërkuara për tatimin në të ardhurat e

korporatave dhe normën e unifikuar për pagesat sociale.

RB e Venezuelës = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2011: Republika Bolivariane e Venezuelës ka shfuqizuar tatimin në

transaksionet financiare.

TBB 2013: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të

kushtueshme pagesën e tatimeve dhe më të vështirë për kompanitë

duke aplikuar një tatim për aktivitetet sportive, fizike dhe edukatë

fizike.

TBB 2012: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke dyfishuar tatimin në veprimtaritë ekonomike komunale (tatimin në shitje).

TBB 2010: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar 2 tatime të reja.

TBB 2009: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke vënë një tatim në transaksionet financiare për pagesat për palët e treta.

Page 77: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 77

TBB 2008: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të

vështirë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar 3 tatime të

reja.

Vietnami = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Vietnami e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave

—dhe e ka bërë më të lehtë duke reduktuar numrin e procedurave dhe

dokumenteve për paraqitjen e TVSH-së dhe kontributeve për sigurimet

sociale, duke reduktuar numrin e paraqitjeve për TVSH dhe duke zëvendësuar

paraqitjet tremujore të tatimit në të ardhurat e korporatave me pagesa

paraprake tremujore. Në anën tjetër, Vietnami e ka ngritur normën për

kontributet e sigurimit social të paguara nga punëdhënësit.

TBB 2015: Vietnami e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2011: Qeveria e Vietnamit e ka lehtësuar pagesën e tatimeve duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

TBB 2010: Vietnami e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve

për kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në të ardhura të korporatave

dhe në vlerën e shtuar dhe duke eliminuar mbitatimin në të ardhura nga

transferi i të drejtave në përdorim të tokës.

TBB 2014: Vietnami e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve për kompanitë duke rritur normën e kontributit të

punëdhënësve për sigurimet sociale.

Bregu Perëndimor dhe Gaza = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2015: Bregu Perëndimor dhe Gaza e kanë bërë më të lehtë pagesën e

tatimeve për kompanitë duke aplikuar opsionin e bërjes së 1 ose 4 pagesave

paraprake të tatimit në të ardhurat e korporatave.

Page 78: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 78

TBB 2008: Bregu Perëndimor dhe Gaza e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.

Republika e Jemenit = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2012: Republika e Jemenit ka miratuar një ligj të ri tatimor që ka

reduktuar normën e tatimit të përgjithshëm në të ardhura të korporatave nga

35% në 20% dhe ka shfuqizuar të gjitha lirimet tatimore përveç atyre të dhëna

sipas ligjit për investime për projektet investuese.

Zambia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

TBB 2016: Zambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

duke zbatuar paraqitjen dhe pagesën elektronike për TVSH-në. Në të njëjtën

kohë, Zambia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke ngritur

normën e tatimit në transferin e pronës.

TBB 2015: Zambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar vënien e tatimit mjekësor dhe duke aplikuar një sistem on-line për paraqitjen e tatimit në të ardhurat e korporatave, TVSH-së dhe disa tatime të punës. Në të njëjtën kohë, ka rritur edhe tatimin në transferin e pronës.

TBB 2009: Zambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë

përmes ndryshimeve për të përditësuar, fuqizuar dhe larguar paqartësitë në

ligjin për tatimin në të ardhura dhe për të avancuar efikasitetin e

administratës tatimore. Ndryshimet tjera kanë reduktuar lejimin e

amortizimit për pajisjet kapitale, kanë aplikuar vënien e kufijve për

shpenzime kapitale në projekte të reja dhe reduktuar normën e tatimit në

vlerën e shtuar.

Zimbabve = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.

Page 79: Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore · vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014). Metodologjia Të Bërit Biznes

Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 79

TBB 2011: Zimbabve ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e

korporatave nga 30% në 25%, ka ulur tatimin në fitimin kapital nga 20% në 5%

dhe ka thjeshtëzuar pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave duke

lejuar pagesën tremujore përmes bankave komerciale.

TBB 2008: Zimbabve e ka bërë më të kushtueshme pagesën e

tatimeve dhe më të vështirë për kompanitë duke rritur tatimin në

transaksionet me çeqe dhe duke aplikuar formular të ri, më të vështirë,

për pagesën e tatimeve në të ardhurat e korporatave.