Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ministria e Tregtisë dhe Industrisë
Ministarstvo Trgovine i Industrije
Ministry of Trade and Industry
Reformat në Të Bërit Biznes të Bankës Botërore
Indikatori: Pagesa e Tatimeve Përmbledhje analitike dhe udhëzime teknike
Në mbështetje të Vendimit të Qeverisë Nr. 12/67 të datës 30 dhjetor 2015, “Për koordinimin e reformave të Të Bërit
Biznes”
Përgatitur nga:
Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, me mbështetjen e
Projektit të USAID Partneritetet për Zhvillim
Shkurt 2016
PËRMBAJTJA
A. HYRJE .............................................................................................................................................. 1
B. LIDHJET E POLITIKAVE .................................................................................................................... 1
C. VËSHTRIM I PËRGJITHSËM I PAGESËS SË TATIMEVE ..................................................................... 2
D. PRAKTIKAT E MIRA ....................................................................................................................... 11
E. KORRELACIONI I TË BËRIT BIZNES ME REZULTATET EKONOMIKE DHE TË QEVERISJES ............. 14
F. PERFORMANCA E KOSOVËS NË TË BËRIT BIZNES – PAGES E TATIMEVE .................................... 14
G. PROCESI I DETAJUAR I KOSOVËS – TË BËRIT BIZNES 2106 PAGESA E TATIMEVE ....................... 18
H. ANALIZA E REFORMAVE DHE TABELAT E PLANIFIKIMIT ............................................................. 18
1. Tabela e reformave #1: Validimi ose korrigjimi i informatave ekzistuese ............................ 18
2. Tabela e reformave #2: Përmirësimet e procesit ekzistues ................................................... 19
3. Tabela e reformave #3: Inventari i organeve plotësuese të përfshira në proces ..................... 20
I. SHTOJCA I: BANKA BOTËRORE REFORMA DOMETHËNËSE 2008 - 2016 .................................... 21
1. Bashkimi Evropian (25): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive TBB2008-
TBB2016 ............................................................................................................................................ 24
2. Shtetet fqinje dhe të ndërlidhura (11): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive
TBB2008-TBB2016 ............................................................................................................................ 33
3. Shtetet tjera (123): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive BB2008-TBB2016.. 39
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
1
Indikatori: Pagesa e Tatimeve
Institucioni udhëheqës: Ministria e Financave – Administrata
Tatimore e Kosovës
A. HYRJE
Qëllimi i kësaj përmbledhje analitike është që të informojë përmes një analize të thellë të Indikatorit
Pagesa e Tatimeve të Raportit të Bankës Botërore për të Bërit Biznes. Kjo përmbledhje është
paraparë që të përdoret nga Ministria e Financave – Administrata Tatimore e Kosovës si institucioni
udhëheqës për vlerësimin dhe përgatitjen e një memorandumi të hollësishëm që paraqet masat për
reforma të mundshme ligjore, rregullatore dhe operacionale që do të përmirësojnë procesin për
pagesën e tatimeve në Kosovë. Përmbledhja analitike është përgatitur duke përdorur materialet
ekzistuese të Bankës Botërore për Të Bërit Biznes, duke përfshirë nga ueb faqja e Të Bërit Biznes
(http://www.doingbusiness.org/) si dhe raportet e publikuara dhe një analize krahasuese mes
shteteve të ndryshme të përgatitur nga Projekti i USAID-it Partneritetet për Zhvillim.
Në këtë përmbledhje analitike gjithashtu janë përfshirë edhe disa tabela pune për të lehtësuar
punën e grupeve punuese individuale të krijuara nga ministritë përgjegjëse për secilin indikator për
të kryer vlerësimin, në bashkëpunim me institucione dhe partnerët tjerë përkatës.
B. LIDHJET E POLITIKAVE
Numri respondentëve (TBB 2016): 10
Lidhjet me MSA-në: Nenet 1, 39, 40, 70, 105
SAAIP Matrica e prioriteteve afatshkurta: Blloku III, Kapitulli 16, Masa 3.17
Çështjet e ndërlidhura:
Afatshkurta
Shmangia e kontakteve fillestare me bizneset e reja;
Zhvillimi i mëtutjeshëm i veprimeve të kontrollit të përmbushjes (inspektimeve) në
bazë të analizës së rrezikut;
Riorganizimi dhe rritja e efikasitetit të procesit të rimbursimit të TVSH;
Digjitalizimi i plotë i shërbimeve tatimore (on-line).
Afatgjata
Thjeshtësimi i mëtutjeshëm i legjislacionit tatimor sipas standardeve të BE;
Klasifikimi i bizneseve sipas standardeve të BE-së për madhësinë për qëllime të
raportimit financar;
Rishikimi i përjashtimeve tatimore dhe trajtimit preferencial tatimor, si p.sh në
fushën e sigurimeve;
Eliminimi i raportimit të transaksioneve mbi 500 Euro dhe reduktimi i shpeshtësisë
së deklarimit të TVSH-së për bizneset e vogla dhe të mesme; dhe
Rishqyrtimi i dispozitave ligjore lidhur me qasjen e inspektorëve tatimor në pronën
private.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
2
C. VËSHTRIM I PËRGJITHSËM I PAGESËS SË TATIMEVE
Historiku
Kjo temë trajton tatimet dhe kontributet e detyrueshme që një kompani e mesme duhet të paguajë
ose ti mbajë gjatë një viti të caktuar, si dhe mat barrën administrative në pagesën e tatimeve.
Raundi i fundit i mbledhjes së të dhënave për projektin ka përfunduar më 1 qershor 2015 që mbulon
vitin 2014 sa i përket indikatorit të pagesës së tatimeve (1 janar 2014 - 31 dhjetor 2014).
Metodologjia
Të Bërit Biznes regjistron tatimet dhe kontributet e detyrueshme që një kompani e mesme duhet të
paguajë si dhe barrën administrative të pagesës së tatimeve dhe kontributeve (figura 1). Projekti
është zhvilluar dhe zbatuar në bashkëpunim me PwC. Tatimet dhe kontributet e matura përfshijnë
profitin ose tatimin në të ardhura të korporatës, kontributet sociale dhe tatimet e fuqisë punëtore të
paguara nga punëdhënësi, tatimet në pronë, tatimet në transferin e pronës, tatimin në dividendë,
tatimin në fitimet kapitale, tatimin në transaksionet financiare, tatimet për grumbullimin e
mbeturinave, tatimet për veturë dhe rrugë, dhe çfarëdo tatimi apo takse tjetër të vogël.
Rangimi i ekonomive për
nga lehtësia e pagesës së
tatimeve përcaktohet nga
matja e distancës së tyre
nga rezultatet më të larta
në pagesën e tatimeve.
Këto rezultate janë një
mesatare e thjeshtë e
distancës nga rezultatet
më të larta për secilin nga
indikatorët përbërës
(figura 2), me një prag
dhe një transformim jo-
linear të aplikuar ndaj
njërit nga treguesit përbërës, norma e përgjithshme tatimore. Pragu është përcaktuar si normë e
përgjithshme e tatimit në përqindëshin e 15-të të shpërndarjes së përgjithshme të indikatorit të
normës së përgjithshme tatimore për të gjitha vitet e përfshira në analizë deri në dhe duke përfshirë
Të Bërit Biznes 2015. Pragu është vendosur në 26.1%. Të gjitha ekonomitë me një normë të
përgjithshme tatimore nën këtë prag marrin të njëjtin rezultat si ekonomia në këtë prag.
Pragu nuk bazohet në ndonjë teori ekonomike të një "norme optimale tatimore" që minimizon
çrregullimet ose maksimizon efikasitetin në sistemin e përgjithshëm tatimor të një ekonomie. Në
vend të kësaj, ajo është kryesisht empirike në natyrë, e vendosur në fundin e ulët të shpërndarjes së
normave tatimore të vëna mbi ndërmarrjet të mesme në sektorin e prodhimit, siç është vëzhguar
përmes indikatorit të pagesës së tatimeve. Kjo zvogëlon anshmërinë në indikatorin e normës së
përgjithshme tatimore ndaj ekonomive që nuk kanë nevojë për të vënë tatime të rëndësishme në
kompani si kompania standarde e rastit studimor të Të Bërit Biznes, sepse ata rrisin të ardhurat
Figura 1 – Cila është koha, norma totale tatimore dhe numri I pagesave të nevojshme për një kompani të mesme për të paguar të gjitha tatimet?
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
3
publike në mënyra të tjera, për shembull, nëpërmjet tatimeve mbi kompanitë e huaja, nëpërmjet
tatimeve në sektorë të tjerë të ndryshëm nga prodhimi ose nga burimet natyrore (të cilat të gjitha
janë jashtë fushëveprimit të metodologjisë).
Të Bërit Biznes mat të gjitha tatimet dhe kontributet e mandatuara nga qeveria (të cilitdo nivel –
federal, shtetëror ose lokal) dhe që aplikohen ndaj bizneseve të standardizuara dhe kanë ndikim në
pasqyrat e tyre financiare. Duke vepruar kështu, Të
Bërit Biznes shkon përtej përkufizimit tradicional të
tatimit. Siç përcaktohet për qëllimet për qëllimet e
llogarive kombëtare të qeverisë, tatimet përfshijnë
vetëm pagesat e detyrueshme të njëanshme për
qeverinë e përgjithshme. Të Bërit Biznes niset nga ky
përkufizim sepse mat ngarkesat e imponuara që prekin
llogaritë e bizneseve. Një dallim kryesor është i lidhur
me kontributet e fuqisë punëtore. Matja e Të Bërit
Biznes përfshin kontributet e mandatuara nga qeveria
të paguara nga punëdhënësi në një fond të kërkuar
privat ose fond të sigurimit të punëtorit. Përfshin, për
shembull, në Australi garancinë e detyrueshme të
fondeve që mbahen nga të ardhurat dhe sigurimin për
kompensim të punëtorit. Për qëllime të llogaritjes së
normës së përgjithshme tatimore (të përkufizuar më
poshtë), përfshihen vetëm tatimet e bartura. Për shembull, tatimet në vlerën e shtuar janë
përgjithësisht të përjashtuara (me kusht që nuk janë të parevokueshme) sepse ato nuk i prekin
fitimet e kontabilitetit të biznesit – pra, nuk reflektohen në pasqyrën e të ardhurave. Megjithatë, ato
janë të përfshira për qëllime të masave të pajtueshmërisë (koha dhe pagesat), pasi që i shtohen
barrës së pajtueshmërisë me sistemin tatimor.
Të Bërit Biznes përdor një skenar rasti për të matur tatimet dhe kontributet e paguara nga një biznes
i standardizuar dhe kompleksitetin e një sistemi tatimor të një ekonomie. Ky skenar përdor një grup
të deklaratave financiare dhe supozimeve për transaksionet e bëra gjatë një viti. Në çdo ekonomi
ekspertët tatimorë nga një sërë firmash të ndryshme (në shumë ekonomi këto përfshijnë PwC))
llogarisin tatimet dhe kontributet e detyrueshme në juridiksionin e tyre bazuar në faktet e rastit
studimor të standardizuar. Informatat gjithashtu përpilohen për shpeshtësinë e dorëzimeve dhe
pagesave si dhe kohës së nevojshme për të qenë në pajtueshmëri me ligjet tatimore në një ekonomi.
Për ti bërë të dhënat të krahasueshme nëpër ekonomi, janë përdorur disa supozime rreth biznesit
dhe tatimeve e kontributeve.
Supozimet rreth biznesit
Biznesi:
Është një kompani e tatueshme me përgjegjësi të kufizuar. Nëse ka më shumë se një lloj të
kompanive me përgjegjësi të kufizuar në ekonomi, zgjidhet forma e përgjegjësisë së kufizuar
që është më e zakonshme në mesin e firmave vendase. Informacionet për formën më të
zakonshme merren nga avokatët e themelimit ose zyra e statistikave;
Figura 2 – Pagesa e tatimeve: pajtueshmëria tatimore për një kompani prodhuese lokale
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
4
Ka filluar së funksionuari më 1 janar 2013. Në atë kohë kompania ka blerë të gjitha asetet që
tregohen në bilancin e saj dhe ka punësuar të gjithë punëtorët;
Vepron në qytetin më të madh afarist të ekonomisë. Për 11 ekonomi të dhënat janë
mbledhur edhe për qytetin dytë më të madh afarist;
Është 100% në pronësi vendore dhe ka pesë pronarë, të cilët të gjithë janë persona fizik;
Në fund të vitit 2013 ka kapital fillestar sa 102 herë të ardhurat për kokë banori;
Kryen aktivitete të përgjithshme industriale ose komerciale. Në mënyrë specifike prodhon
enë prej qeramike për lule dhe i shet me pakicë. Nuk merr pjesë në tregti të jashtme (pa
import e eksport) dhe nuk merret me produkte që i nënshtrohen regjimit të veçantë tatimor,
për shembull, duhan e alkool;
Në fillim të vitit 2014, ka në pronësi dy parcela toke, një ndërtesë, makineri, pajisje zyre,
kompjuterë dhe një kamion dhe ka një kamion me qira;
Nuk kualifikohet për nxitje të investimeve ose benefite tjera përveç atyre të lidhura me
moshën ose madhësinë e kompanisë;
Ka 60 punonjës - 4 menaxherë, 8 asistentë dhe 48 punëtorë. Të gjithë janë shtetas dhe një
menaxher është edhe pronar. Kompania paguan sigurim shëndetësor shtesë për të
punësuarit (i pa mandatuar me asnjë ligj) si përfitim shtesë. Përveç kësaj, në disa ekonomi
udhëtimet e punës të rimbursueshme dhe shpenzimet për zbavitjen e klientëve
konsiderohen përfitime shtesë. Aty ku zbatohet, supozohet se kompania paguan tatimin në
përfitimet shtesë në këtë shpenzim ose që përfitimi bëhet e ardhur e tatueshme për
punonjësin. Rasti i studimit supozon se nuk ka të ardhura tjera shtesë për ushqim, transport,
arsimim ose tjera. Prandaj edhe kur përfitimet e tilla janë të shpeshta ato nuk janë shtuar
apo larguar nga rrogat bruto të tatueshme për të arritur deri te përllogaritjet e tatimit në
punë ose kontributeve;
Ka qarkullim sa 1,050 herë të ardhurat për kokë banori;
Krijon humbje në vitin e parë të veprimtarisë;
Ka një margjinë bruto (paratatim) prej 20% (pra shitjet janë 120% e kostos së mallrave të
shitura);
Shpërndan 50% të fitimit neto si dividendë për pronarët në fund të vitit të dytë;
Shet njërën nga parcelat e tokës me fitim në fillim të vitit të dytë;
I nënshtrohet një sërë supozimesh të hollësishme mbi shpenzimet dhe transaksionet për të
standardizuar më tej rastin. Për shembull, pronari i cili është edhe menaxher shpenzon 10%
të të ardhurave për kokë banorit në udhëtime për kompaninë (20% të shpenzimeve të këtij
pronarit janë thjesht private, 20% janë për zbavitje të konsumatorëve, dhe 60% janë për
udhëtime afariste). Të gjitha variablat e pasqyrave financiare janë proporcionale me të
ardhurat për kokë banori më 2012 dhe përfshijnë Të Bërit Biznes 2014 (kjo është një
përditësim nga Raporti Të Bërit Biznes 2013 dhe raportet e viteve të mëparshëm, ku
variablat ishin proporcionale me të ardhurat për kokë banori më 2005). Për disa ekonomi
shumëfishi i dy ose tre herë të ardhurave për kokë banori është përdorur për të vlerësuar
variablat e pasqyrave financiare. Të ardhurat për kokë banori të 2012-ës nuk ishin të
mjaftueshme për të sjellë pagat e të gjithë punonjësve të rastit studimor deri në pragjet e
pagës minimale që ekzistojnë në këto ekonomi.
Supozimet për tatimet dhe kontributet
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
5
Të gjitha tatimet dhe kontributet e regjistruara janë ato të paguara në vitin e dytë të
funksionimit (viti kalendarik 2014). Një tatim apo kontribut konsiderohet i dallueshëm në
qoftë se ka një emër të ndryshëm, ose është mbledhur nga një agjenci e ndryshme. Tatimet
dhe kontributet me të njëjtin emër dhe agjenci, por të ngarkuar me norma të ndryshme në
varësi të biznesit, llogariten si tatim apo kontribut i njëjtë;
Numri i herëve që kompania paguan tatimet dhe kontributet në një vit është numri i
tatimeve të ndryshme dhe kontributeve shumëzuar me shpeshtësinë e pagesës (ose
mbajtjes) për çdo tatim. Frekuenca e pagesës përfshin pagesat paradhënie (ose mbajtjet), si
dhe pagesat e rregullta (ose mbajtjet).
Pagesat e tatimeve
Indikatori i pagesave tatimore reflekton numrin e përgjithshëm të tatimeve dhe kontributeve të
paguara, metodën e pagesës, frekuencën e pagesës, shpeshtësinë e dorëzimit dhe numrin e
agjencive të përfshira për kompaninë standardizuar të rastit studimor gjatë vitit të dytë të operimit
(tabela 1) . Përfshin tatimet e mbajtura në burim nga kompania, të tilla si tatimi i shitjes, tatimi mbi
vlerën e shtuar dhe taksa e punës që bartin punëtorët. Mbledhjen e këtyre tatimeve tradicionalisht e
bën kompania nga konsumatori ose punonjësi në emër të agjencive tatimore. Edhe pse ato nuk
ndikojnë në deklaratat e të ardhurave të kompanisë, ata shtojnë barrën administrative të veprimit
në përputhje me sistemin tatimor dhe kështu janë të përfshira në matjen e pagesave tatimore.
Numri i pagesave merr parasysh paraqitjen elektronike. Kur dorëzimi i plotë elektronik dhe pagesa
është e lejuar dhe është përdorur nga shumica e bizneseve të mesme, tatimi llogaritet se paguhet
një herë në vit edhe në qoftë se pagesat janë më të shpeshta. Për pagesat e bëra përmes palëve të
treta, të tilla si tatimi mbi interesin e paguar nga një institucion financiar ose tatim karburanti i
paguar nga një shpërndarës karburantit, vetëm një pagesë është përfshirë edhe në qoftë se pagesat
janë më të shpeshta.
Kur dy ose më shumë tatime ose kontribute janë paraqitur dhe paguhen së bashku duke përdorur të
njëjtën formë, secila prej këtyre pagesave të përbashkëta llogaritet një herë. Për shembull, në qoftë
se kontributet e detyrueshme e sigurimeve shëndetësore dhe kontributet e detyrueshme pensionale
paraqiten dhe paguhen së bashku, vetëm njëra prej këtyre kontributeve do të përfshihet në numrin
e pagesave.
Koha
Koha regjistrohet me orë në vit. Indikatori mat kohën e marrë për të përgatitur, dorëzuar dhe paguar
tri lloje kryesore të tatimeve dhe kontributeve: tatimi mbi të ardhurat e korporatave, tatimi në
vlerën e shtuar ose tatimi në shitje, dhe tatimi i punës, duke përfshirë tatimin mbi pagat dhe
kontributet shoqërore. Koha e përgatitjes përfshin kohën për të mbledhur të gjithë informacionin e
nevojshëm për të llogaritur tatimin e pagueshëm dhe për të llogaritur shumën e pagueshme. Nëse
librat e ndara të kontabilitetit duhet të mbahen për qëllime tatimore - apo të bëhen llogaritje të
ndara – koha e ndërlidhur me këto procese përfshihet. Kjo kohë shtesë përfshihet vetëm nëse puna
e rregullt e kontabilitetit nuk është e mjaftueshme për të përmbushur kërkesat e kontabilitetit
tatimor. Koha për dorëzim përfshin kohën për të përfunduar të gjitha formularët e nevojshëm për
kthim të tatimit dhe për të paraqitur të kthimet përkatëse në organin tatimor. Koha për pagesë merr
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
6
parasysh orët e nevojshme për të bërë pagesën on-line
ose personalisht. Kur taksat dhe kontributet paguhen
personalisht, koha përfshin vonesat gjatë pritjes.
Norma e përgjithshme tatimore
Norma e përgjithshme tatimore mat shumën e tatimeve
dhe kontributeve të detyrueshme që mbulohen nga
biznes në vitin e dytë të operacionit, e shprehur si një
përqindje e fitimit komercial. Të Bërit Biznes 2016
raporton normën e përgjithshme tatimore për vitin
kalendarik 2014. Shuma totale e tatimeve që mbulohen
është shuma e të gjitha tatimeve të ndryshme dhe
kontributeve te pagueshme pas llogaritjes së zbritjeve të
lejueshme dhe përjashtimeve. Tatimet e mbajtura në
burim (të tilla si tatimi mbi të ardhurat personale), ose të
mbledhura nga kompania dhe që paguhen në organet
tatimore (të tilla si tatimi në vlerën e shtuar, tatimi në
shitje ose tatimi në mallra dhe shërbime), por nuk
mbulohen nga kompania janë të përjashtuara. Tatimet e
përfshira mund të ndahen në pesë kategori: tatimi në
fitim ose në të ardhurat e korporatave, tatimet në
kontribute sociale dhe të punës të paguara nga
punëdhënësi (për të cilën të gjitha kontributet e detyrueshme janë të përfshira, edhe në qoftë se i
paguhen një subjekti privat, si një fond pensional i detyrueshëm), tatimet në prona, tatimet në
qarkullim dhe tatimet tjera (të tilla si taksat komunale dhe taksat e automjeteve). Tatimet e
karburantit nuk janë më të përfshirë në normën e përgjithshme tatimore për shkak të vështirësisë së
llogaritjes së këtyre tatimeve në mënyrë të qëndrueshme për të gjitha ekonomitë e mbuluara.
Shumat e tatimeve të karburantit janë në shumicën e rasteve shumë të vogla, dhe matja e këtyre
shumave është shpesh e komplikuar, sepse varet nga konsumi i karburantit. Tatimet në karburante
vazhdojnë të llogariten në numrin e pagesave.
Norma e përgjithshme tatimore është projektuar për të siguruar një matje të plotë të kostos së të
gjitha tatimeve që bart një biznes. Ajo ndryshon nga norma ligjore tatimore, e cila thjesht siguron
faktorin që do të aplikohet për bazës tatimore. Në llogaritjen e normës së përgjithshme tatimore,
tatimi aktual i pagueshëm është i ndarë nga fitimi komercial. Të dhënat për Irakun janë dhënë si
shembull (Tabela 2).
Fitimi komercial është në thelb fitimi neto para se të mbulohen të gjitha tatimet. Ajo ndryshon nga
fitimi konvencional para tatimit, i raportuar në pasqyrat financiare. Në llogaritjen e fitimit para
tatimit, shumë prej tatimeve që mbulohen nga një firmë janë të zbritshme. Në llogaritjen e fitimit
komercial, këto tatime nuk janë të zbritshme. Pra fitimi komercial paraqet një pasqyrë të qartë të
fitimit aktual të një biznesi para mbulimit të ndonjë nga tatimet që mbulon gjatë vitit fiskal.
Fitimi komercial llogaritet si shitja minus kosto e mallrave të shitura, minus pagat bruto, minus
shpenzimet administrative, minus shpenzimet e tjera, minus provizionet, plus fitimet kapitale (nga
Tabela 1 – Çfarë masin indikatorët e pagesës së tatimeve?
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
7
shitja e pronës) minus shpenzimet e interesit, plus të ardhurat nga interesi dhe minus amortizimi
komercial. Për të llogaritur amortizimin komercial, aplikohet metoda amortizimit linear, me normat
e mëposhtme: 0% për tokën, 5% për ndërtimin, 10% për makineritë, 33% për kompjuterë, 20% për
pajisje zyre , 20% për kamion dhe 10% për shpenzimet e zhvillimit të biznesit. Fitimi komercial kap
shumën e 59.4 herë të ardhurat për kokë banori.
Metodologjia për llogaritjen e normës së përgjithshme tatimore është gjerësisht në përputhje me
kornizën e Kontributit të Përgjithshëm Tatimor zhvilluar nga PwC dhe llogaritja brenda këtij kuadri
për tatimet e mbuluara. Por ndërsa puna e ndërmarrë nga PwC është zakonisht e bazuar në të
dhënat e marra nga kompanitë më të mëdha në ekonomi, Të Bërit Biznes fokusohet në një rast
studimor për një kompani të mesme të standardizuar
Pse ka rëndësi
Pse kanë rëndësi normat tatimore dhe administrata tatimore?
Oliver Wendell Holmes, një ish gjykatës i gjykatës supreme të SHBA-së, tha: "Tatimet janë ato që ne
paguajmë për një shoqëri të qytetëruar." Qeverive u duhet financim i qëndrueshëm për programet
sociale dhe investimet publike për të nxitur rritjen ekonomike dhe zhvillimin. Programet që ofrojnë
shëndetësinë, arsimin, infrastrukturën dhe shërbime tjera janë të rëndësishme për të arritur një
qëllim të përbashkët të një shoqërie të begatë, funksionale dhe të rregullt. Ato kërkojnë që qeveria
të rrisë të ardhurat. Ky është rasti edhe në ekonomitë me të ardhura të ulëta që shpesh marrin sasi
të mëdha të asistencës së jashtme për të ndihmuar në përmbushjen e nevojave të tyre. Tatimet jo
vetëm që paguajnë për mallra dhe shërbime publike; ky është një përbërës kyç i kontratës sociale
midis qytetarëve dhe ekonomisë dhe në këtë mënyrë çelësi për të ndërtuar një qeveri efektive.
Mënyra se tatimet rriten dhe shpenzohen formëson legjitimitetin e qeverive, duke nxitur
llogaridhënien e tyre ndaj qytetarëve tatimpagues dhe duke inkurajuar një administrim efektiv dhe
menaxhim të mirë të financave publike.
Të gjitha qeveritë kanë nevojë të ardhura, por sfida është që të zgjidhet me kujdes jo vetëm niveli i
normës së tatimeve, por edhe baza tatimore. Qeveritë gjithashtu duhet të projektojnë një sistem të
pajtueshmërisë tatimore i cili nuk do të dekurajojë tatimpaguesit nga pjesëmarrja. Sondazhet e
fundit të firmave në 121 ekonomi tregojnë se kompanitë konsiderojnë se normat tatimore janë në
mesin e top 5 pengesave për biznesin e tyre, dhe administratën tatimore në mesin 11 më të lartave.
Firmat në ekonomitë që rangohen më mirë në lehtësinë e pagesës së tatimeve priren të perceptojnë
Tabela 2 – Llogaritja e normës totale tatimore për Irakun
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
8
si normat tatimore ashtu edhe administratën tatimore, si pengesë më të vogël për biznesin (figura
1).
Pse kanë rëndësi normat tatimore
Madhësia e kostos tatimore për bizneset ka rëndësi për investimet dhe rritjen ekonomike. Aty ku
tatimet janë të larta, bizneset janë më të prirura të dalin nga sektori formal. Një studim i fundit
tregon se normat e larta tatimore janë të lidhura me më pak biznese formale dhe investime private
më të ulëta. Një rritje prej 10 pikë në përqindje e normën tatimore efektive të tatimit mbi të
ardhurat e korporatave është e lidhur me reduktim në raportin e investimeve ndaj BPV-së deri në 2
pikë përqindje dhe rënie në normën e hyrjes së bizneseve për rreth 1 pikë në përqindje. Një rritje e
tatimeve e barabartë me 1% të BPV ul prodhimin gjatë 3 viteve të ardhshme me rreth 3%.
Hulumtimet lidhur me vendimet e firmave shumëkombëshe se ku të investojnë sugjeron se njënjë
rritje prej 1 përqind në normën statutore të tatimit mbi të ardhurat e korporatave do të ul fitimet
lokale nga investimet ekzistuese me 1.3% mesatarisht. Një rritje prej një përqind e normës faktike të
tatimit mbi të ardhurat e korporatave zvogëlon gjasat e krijimit të një degë në një ekonomi me 2.9%.
Tatimet në fitim janë vetëm një pjesë e totalit të kostos së tatimit të përgjithshëm t biznesit - rreth
40% mesatarisht. Në Republikën e Venezuelës, për shembull, tatimi nominal në të ardhurat e
korporatave është i bazuar në një shkallë progresive prej 15-34% të të ardhurave neto, por faturën
totale e tatimit të biznesit, pas marrjes në konsideratë zbritjeve dhe përjashtimeve, është 65% e
fitimit komercial për shkak të 1 tjetër tatimi mbi fitimin, 4 tatime të tjera të punës dhe kontributeve,
1 tatimi në qarkullim, 1 tatimi në pronë dhe 1 tatimi tjetër.
Mbajtja normave tatimore në një nivel të arsyeshëm mund të inkurajojë zhvillimin e sektorit privat
dhe formalizimin e bizneseve. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për ndërmarrjet e vogla dhe të
mesme, të cilat kontribuojnë në rritjen dhe krijimin e vendeve të punës, por nuk shtojnë
konsiderueshëm të ardhurat tatimore. Shpërndarjet tipike të të ardhurave tatimore sipas madhësisë
së firmës për ekonomitë në Afrikën Sub-Sahariane dhe Lindjen e Mesme e Afrikën e Veriut tregojnë
se ndërmarrjet mikro, të vogla dhe të mesme përbëjnë më shumë se 90% të tatimpaguesve, por
Figura 1 – Administrata tatimore dhe normat tatimore të perceptuara si një pengesë më pak në ekonomitë që rangohen më mire në pagesën e tatimeve
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
9
kontribuojnë vetëm 25-35% të të ardhurave. Kështu, imponimi i tatimeve të larta për bizneset e
kësaj madhësie mund të mos shtojë shumë të ardhurave tatimore të qeverisë, por mund të
shkaktojë daljen e bizneseve në informalitet ose, në rastin më të keq, të mos ekzistojnë fare.
Në Brazil një skemë thjeshtësimi e tatimeve për mikrondërmarrjet ( "SIMPLES") që ka konsoliduar
disa tatime, duke çuar në një reduktim të kostos së përgjithshme të tatimit prej 8%, ka rezultuar me
një rritje prej 11.6% në normën e licencimit të biznesit, një rritje prej 6.3% në regjistrimin e
ndërmarrjeve të vogla dhe një rritje 7.2% në numrin e firmave të regjistruara në autoritetet
tatimore. Të ardhurat buxhetore u rritën me 7.4%, si rezultat i rritjes së pagesave tatimore dhe
kontributeve të sigurimeve shoqërore. Gjithashtu është gjetur se SIMPLES ka rritur të hyrat, fitimet,
punësimin e paguar dhe kapitalin fiks të firmave të formalizuara.
Bizneset kujdesen se çfarë marrin për tatimet e tyre. Infrastruktura e gjerë dhe efikase është kritike
për funksionim të shëndoshë të një ekonomie, sepse luan një rol të rëndësishëm në përcaktimin e
vendndodhjes së veprimtarisë ekonomike dhe llojet e aktiviteteve apo sektorët që mund të
zhvillohen. Një fuqi punëtore të shëndetshme është jetike për konkurrencën dhe produktivitetin e
një ekonomie – pra investimi në ofrimin e shërbimeve shëndetësore është qartë i domosdoshëm si
për arsye ekonomike, ashtu dhe morale. Arsimi bazë rrit efikasitetin e çdo punëtori, dhe arsimi i
lartë cilësor dhe trajnimi u mundësojnë ekonomive të ngritin zingjirin e vlerave përtej proceseve të
thjeshta të prodhimit dhe produkteve.
Por se sa kthehen në mënyrë efektive të ardhurat tatimore në të mira publike dhe shërbime, kjo
ndryshon në të gjithë botën. Të dhënat e fundit nga Forumi Ekonomik Botëror tregojnë se në vendet
si Franca normat e larta tatimore financojnë nivele të larta të të mirave publike dhe shërbimeve të
tilla si infrastruktura, shëndetësia, arsimi fillor, arsimi i lartë dhe trajnimet. Të dhënat tregojnë të
kundërtën për ekonomi si Argjentina dhe Brazili (Tabela 1). Zhvillimi ekonomik shpesh gjeneron
nevoja shtesë për të ardhura tatimore për të financuar rritjen e shpenzimeve publike, por në të
njëjtën kohë kërkohet rritje e aftësisë së ekonomisë për të mbledhur të ardhura për të përmbushur
këto nevoja. Më e rëndësishme se niveli i tatimit, megjithatë, është se si përdoren të ardhurat. Në
ekonomitë si Kili dhe Malajzia norma e përgjithshme tatimore është moderuar, por shërbimet
publike të ofruara rangohen lartë në krahasimet globale. Në ekonomitë në zhvillim normat e larta
tatimore dhe administratat e dobëta tatimore nuk janë arsyet e vetme për nivelin e ulët të
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
10
mbledhjes së tatimit. Baza tatimore është shumë më e ngushtë për shkak se shumica e punëtorëve
fitojnë paga shumë të ulëta ose janë në sektorin informal.
Pse ka rëndësi administrata tatimore
Një administratë tatimore efikase mund të ndihmojë të inkurajojë bizneset për tu regjistruar
zyrtarisht dhe ekonominë të rritet - dhe në këtë mënyrë të zgjerohet baza tatimore dhe të rriten të
ardhurat nga tatimet. Administrata që është e padrejtë dhe kapriçioze do ti sjellë sistemit tatimor
diskreditim dhe dobësojë legjitimitetin e qeverisë. Në shumë ekonomi në tranzicion në vitet 1990,
dështimi për të përmirësuar administratën tatimore, kur u paraqitën sistemet e reja tatimore ka
rezultuar në vënie shumë të pabarabartë të tatimeve, evazion fiskal të përhapur dhe të ardhura më
të ulëta se sa pritej.
Pajtueshmëria me ligjet tatimore është e rëndësishme për të mbajtur sistemin funksional për të
gjithë dhe për të mbështetur programet dhe shërbimet që përmirësojnë jetën. Një mënyrë për të
inkurajuar përputhjen është të mbahen rregullat sa më të qarta dhe të thjeshtë që është e mundur.
Sistemet tatimore tepër të komplikuara janë të lidhura me evazion të lartë. Kostot e larta të
pajtueshmërisë tatimore lidhen me sektorë më të mëdhenjë informal, më shumë korrupsion dhe më
pak investime. Ekonomitë me sisteme të thjeshta tatimore dhe të mirë-projektuara janë në gjendje
për të ndihmuar në zhvillimin e bizneseve dhe, në fund të fundit, rritjen e investimeve të
përgjithshme dhe punësimit. Dëshmitë nga studimet e reja tregojnë se një përcaktues i rëndësishëm
i hyrjes së firmave është lehtësia e pagimit të tatimeve, pavarësisht normës së tatimit të
korporatave. Një studim i 118 ekonomive gjatë gjashtë viteve ka gjetur se një reduktim 10% në
barrën administrative tatimore – siç është matur me numrin e pagesave të tatimeve në vit dhe koha
e nevojshme për të paguar tatimet – kanë çuar në një rritje prej 3% në normat vjetore të hyrjes së
bizneseve të reja.
Kosto e ulët pajtueshmërisë tatimore dhe procedurat efikase mund të bëjnë një ndryshim të madh
për firmat. Në Hong Kong SAR, Kinë, për shembull, firma standarde e rastit studimor do të duhet të
bëjë vetëm 3 pagesa në vit, numrin më të ulët të pagesave globalisht. Në Norvegji do të duhet të
bëjë 4 pagesa, ende ndër kërkesat më të ulëta në botë. Në Irlandë, pajtueshmëria me tatimin mbi
fitimin, tatimin mbi vlerën e shtuar, dhe tatimin e punës dhe kontributet merr vetëm 82 orë në vit,
rreth 10 ditë pune.
Hulumtimet e fundit kanë gjetur se kompanisë së rastit studimor të Të Bërit Biznes i merr
mesatarisht më gjatë kohë për pajtueshmëri me tatimin mbi vlerën e shtuar se për pajtueshmëri me
tatimin mbi të ardhurat e korporatave. Por, koha që i duhet kompanisë për pajtueshmëri me
kërkesat e tatimit mbi vlerën e shtuar ndryshon shumë, dhe studimet tregojnë se ndryshimet në
praktikat administrative dhe në mënyrën se si zbatohet tatimi mbi vlerën e shtuar janë arsyet
kryesore për këtë. Pajtueshmëria ka tendencë për të marrë më pak kohë në vendet ku tatimi mbi
vlerën e shtuar është administruar nga i njëjti autoritet tatimor që merret me tatimin mbi të
ardhurat e korporatave. Përdorimi i paraqitjes dhe pagesave on-line redukton shumë kohën e
pajtueshmërisë. Shpeshtësia dhe kohëzgjatja e kthimit të tatimit në vlerën e shtuar gjithashtu ka
rëndësi. Kërkesat për paraqitjen e faturave apo dokumenteve të tjera për kthimin e shtojnë kohën e
pajtueshmërisë. Riorganizimi i procesit të pajtueshmërisë dhe reduktimi i kohës së nevojshme për
pajtueshmëri është e rëndësishme që sistemet e tatimit në vlerën e shtuar të punojnë në mënyrë
efikase.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
11
D. PRAKTIKAT E MIRA
Ofrimi i paraqitjes dhe pagesave elektronike
Një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve nëse zbatohet si duhet dhe përdoret
nga shumica e tatimpaguesve u sjellë përfitime si autoriteteve ashtu edhe firmave. Për autoritetet
tatimore paraqitja elektronike lehtëson grumbullimin e punëve dhe redukton kostot operative – siç
janë koston për procedimin, ruajtjen dhe trajtimin e deklaratave tatimore. Në të njëjtën kohë, rrit
pajtueshmërinë tatimore dhe kursen kohë. Për tatimpaguesit , paraqitja elektronike kursen kohë
duke reduktuar gabimet në llogaritje për paraqitjen e tatimit dhe e bën më të lehtë përgatitjen,
paraqitjen dhe pagesën e tatimit. Dhe të dy palët përfitojnë nga reduktimi i incidenteve potenciale të
korrupsionit, të cilat ka më të ngjarë të ndodhin me kontakte më të shpeshta me stafin e
administratës tatimore.
Futja në përdorim e një sistemi të paraqitjes dhe pagesës elektronike dhe edukimi i tatimpaguesve
për ta përdorur atë nuk janë detyra të lehta për një qeveri. Infrastruktura e nevojshme duhet të
vihet në vend, veçanërisht kur jo të gjithë qytetarët kanë qasje në broadband. Merrni parasysh
shembullin e Indisë, ku Këshilli Qendror i Tatimeve Direkte mori një seri hapash për të siguruar një
proces të qetë:
Publikimi i udhëzuesve me ndihmë për formularët dhe se si të plotësohen ata në faqen e
internetit;
Ofrimi i softuerit pa pagesë dhe të shkarkueshëm për përgatitjen e deklaratave tatimore në
faqen e internetit;
Organizimi në bashkëpunim me Institutin e Ekspertëve të Kontabilitetit të Indisë, sesione të
drejtpërdrejta të pyetjeve përgjigjeve në telefon me kontabilistët;
Shpërndarja e CD-ve me softuerin dhe përmbajtje ndihmëse te kontabilistët, organet
tregtare, dhe shoqatat profesionale dhe biznesore përmes zyrave tatimore në të gjithë
Indinë;
Ngritja e qendrave të ndihmës në të gjitha selitë e zyrave në terren;
Organizimi i takimeve dhe seminareve me tatimpaguesit dhe praktikuesit tatimorë; dhe
Përgjigje në pyetjet e tatimpaguesve në telefon dhe email në qendrën e thirrjeve
India është larg nga të qenit e vetmja që ka ndërmarrë procesin e vështirë për të paraqitur opsionin
elektronik. Deri në vitin 2014, 84 ekonomi e kanë zbatuar plotësisht paraqitjen dhe pagesën
elektronike të tatimeve. Gjashtëdhjetë e katër prej tyre kanë miratuar ose të zgjeruar sistemet e tyre
në 11 vitet e fundit. Dhjetë ekonomi me të ardhura të larta të OECD-së kanë bërë paraqitjen dhe
pagesën elektronike të detyrueshme. Dhe ky trend ka gjasa të vazhdojë. Në vitet e ardhshme shumë
ekonomi të tjera me të ardhura të larta të OECD-së, duke qenë se kanë aplikuar paraqitjen dhe
pagesën elektronike për biznese të mëdha, kanë në plan për të zgjeruar ato edhe në ato të voglat.
Paraqitja dhe pagesa elektronike e tatimeve ka bërë një ndryshim të madh për bizneset në disa
ekonomi në Amerikën Latine dhe Karaibe. Belize, Kolumbia, Kosta Rika dhe Nikaragua e kanë bërë të
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
12
mundur paraqitjen dhe pagesën elektronike që nga fillimi i vitit 2000. Por, sistemet e reja janë
zbatuar plotësisht vetëm në vitin 2010 për shkak se tatimpaguesit kanë pasur nevojë për kohë që të
mësohen me to. Përmirësimet më të mëdha: Nikaragua ka reduktuar numrin e pagesave me 22 dhe
kohën e pajtueshmërisë me 15 orë, dhe Kosta Rika ka shkurtuar pagesat me 11 dhe kohë me 26 orë.
Në vitin 2014, Kosta Rika ka miratuar Ligjin Nr. 185 më 27 shtator 2011 dhe ligjin nr. 115, më 15
qershor 2011, duke i lejuar kompanitë të paraqesin tatimin në të ardhurat e korporatave dhe tatimin
në shitjen e përgjithshme on-line. Edhe pse pagesa nuk është e detyruar me ligj që të bëhet në
mënyrë elektronike, përmirësimet në shërbimet elektronike kanë rritur përqindjen e firmave që
kanë zgjedhur për të paguar tatimin mbi të ardhurat e korporatave dhe tatimin në shitjen e
përgjithshme on-line. Kjo ka reduktuar më tej numrin e pagesave me 14 dhe kohën e pajtueshmërisë
me 12 orë.
Kompanitë kanë parë përmirësime të ngjashme në lehtësimin e pajtueshmërisë tatimore në Gjeorgji,
ku shumica ishin në gjendje të përfitojnë nga sistemi elektronik vetëm kohët e fundit. India e ka bërë
pagimin e tatimeve më të lehtë duke aplikuar paraqitjen elektronike për tatimin mbi vlerën e shtuar
në vitin 2010. Kjo ka ulur numrin e përgjithshëm të pagesave nga 56 në 33. Ndryshe nga ekonomitë e
Amerikës Latine, India ka bërë paraqitjen dhe pagesat elektronike të detyrueshme, duke e aplikuar
ndryshimin në faza me kalimin e kohës - së pari për tatimin mbi të ardhurat e korporatave, në vitin
2006, pastaj për tatimin federal mbi vlerën e shtuar, në vitin 2009.
Të mbetet e thjeshtë: një bazë tatimore, një tatim
Rreth 235 vjet pasi Adam Smith shpalli thjeshtësinë të jetë një nga shtyllat e sistemit efikas tatimor,
tatimet e shumëfishta, ku e njëjta bazë tatimore është subjekt i më shumë se një trajtimi tatimor -
duket se e bënë pajtueshmërinë tatimore të pa konvenueshme dhe të rëndë për tatimpaguesit në
shumë ekonomi. Tatimi i shumëfishtë rrit koston e të bërit biznes për firmat, sepse rrit numrin e
pagesave që ata duhet të bëjnë dhe shpesh herë edhe kohën për pajtueshmëri. Formularë të
ndryshëm duhen plotësuar, ku shpesh kërkohen metoda të ndryshme për llogaritjen e tatimit. Në
Haiti, për shembull, rasti studimor i biznesit i nënshtrohet edhe tatimit lokal në fitim, përveç tatimit
mbi të ardhurat e korporatave. Tatimi i shumëfishtë gjithashtu komplikon administrimin e tatimit për
autoritetet tatimore dhe rrit koston e administrimit të të ardhurave për qeveritë. Dhe kjo rrezikon
dëmtimin e besimit të investitorëve në një ekonomi.
Pesëdhjetë ekonomi kanë një tatim për bazë tatimore për tatimet matura nga Të Bërit Biznes (tabela
3). Kjo i mban gjërat të thjeshta. Pasja e më shumë llojeve të tatimeve kërkon më shumë ndërveprim
mes bizneseve dhe agjencive tatimore. Kjo gjithashtu e bën më të komplikuar pajtueshmërinë
tatimore. Në Indi dhe Sao Tome dhe Principe, përveç tatimit mbi fitimin, kompanitë janë subjekt i
tatimit të vjelur për dividendët e shpërndara për aksionarët.
Bizneset në Republikën e Koresë nuk kanë më nevojë për të bërë llogaritje të veçanta për tatimin në
pronë dhe tatimet në planifikimin e qytetit që janë të vendosura mbi të njëjtën bazë duke filluar nga
viti 2010. Ata u bashkuan me tatimet tjera. Dhe në saje të një përpjekje që synon unifikimin e ligjeve
të sigurimeve shoqërore dhe të administrimit, bizneset tani mund të paraqesin dhe të paguajnë 4
tatimet e punës dhe kontributet bashkërisht. Kjo i ka liruar ata nga kërkesat për të paraqitur
deklarata tatimore shtesë dhe të bartin shpenzime shtesë për pajtueshmëri tatimore.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
13
Në vitin 2012, Taxhikistani shfuqizoi tre kontributet vendosura në shitjet e kompanisë – “Kontributin
nga shitja në fondin e pensioneve", "Kontributet në fondin e rrugëve” dhe “Kontributeve për Fondin
e Institucioneve Arsimore (rindërtimin, riparimet kapitale dhe pajisjet)".
Në 11 vitet e fundit 43 ekonomi kanë eliminuar dhe bashkuar disa tatime për të lehtësuar
pajtueshmërinë tatimore dhe për të zvogëluar shpenzimet për firmat. Një tjetër mënyrë për të bërë
më të lehtë pajtueshmërinë kur firmat janë subjekt i tatimeve të shumta është që të lejojë paraqitjen
dhe pagesën e përbashkët të tatimeve të vendosura në bazën e njëjtë. Firmat në Kolumbi përballen
me 4 tatime të ndryshme për pagat, por mund të përmbushin këto detyrime tatimore duke paraqitur
çdo muaj një formular dhe duke bërë një pagesë për të gjitha 4 tatimet e ndryshme. Në shumicën e
ekonomive me të ardhura të larta të OECD-së tatimet e vendosura mbi të njëjtën bazë paguhen dhe
paraqiten së bashku, dhe si rezultat, numri mesatar i pagesave në të gjitha ekonomitë në këtë grup
është vetëm 11. Krahasoni këtë me mesataren e 26 pagesave në të gjitha 189 e mbuluara nga Të
Bërit Biznes. Paraqitja dhe pagesa e përbashkët e tatimeve nuk është e përhapur në Amerikën Latine
dhe Karaibe dhe Azinë Jugore, ku mesatarja është 30 pagesa dhe 31 pagesa respektivisht, apo në
Afrikën Sub-Sahariane, ku mesatarja është 39.
Miratimi i vetëvlerësimit si mjet efikas për mbledhjen e tatimit
Të shtyra nga dëshira për të zvogëluar shpenzimet administrative për organet tatimore dhe të
ndihmuara nga teknologjia moderne, shumica e ekonomive kanë miratuar parimin e vetëvlerësimit.
Tatimpaguesit përcaktojnë vetë detyrimin e tyre sipas ligjit dhe paguajnë shumën e duhur. Për
qeveritë, sistemi kompjuterik dhe softueri për vetëvlerësim, nëse funksionojnë mirë, sigurojnë
kontroll efektiv të cilësisë. Sistemet e vetëvlerësimit në përgjithësi e bëjnë të mundur mbledhjen e
taksave më shpejt dhe zvogëlojnë gjasat e mosmarrëveshjeve mbi vlerësimet tatimore. Ato
gjithashtu pakësojnë kompetencat diskrecionare të zyrtarëve tatimor dhe zvogëlojnë mundësitë për
korrupsion. Për të qenë efektiv, megjithatë, vetë-vlerësimi duhet të vendoset dhe zbatohet siç
duhet, me rregulla transparente, proces të automatizuar të raportimit, dënime për papajtueshmëri
dhe procedura të vlerësimit të rrezikshmërisë për proceset e auditimit.
Ekonomitë që kanë futur sistemin e tatimeve së fundmi ose kanë bërë rishikim të madhe të
rregulloreve të tyre tatimore kanë qenë të prirura të miratojnë parimet e vetëvlerësimit. Këto
përfshijnë të gjitha ekonomitë në Evropën Lindore dhe Azinë Qendrore dhe pothuajse dy të tretat në
Azinë Lindore dhe në Paqësor, në Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut, dhe në Azinë Jugore.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik
14
E. KORRELACIONI I TË BËRIT BIZNES ME REZULTATET EKONOMIKE DHE TË QEVERISJES
Performanca në Të Bërit Biznes është pozitivisht e lidhur me rezultate tjera ekonomike që janë në
mesin e prioriteteve të Qeverisë së Kosovës.
Rangimi në TBB
2016
Mesatarja e të
ardhurave
bruto
kombëtare për
kokë banori
(TBB 2015)
Biznese të reja
të formuara
për 1000
qytetarë
(TBB 2015)
Rangimi në
Indeksin e
Perceptimit të
Korrupsionit
(TI 2014)
Angazhimi
qytetar në
bërjen e
rregullave
(TBB 2015)
1 - 25 $38,799 7.23 22 4.91
26 - 50 $23,381 3.74 55 4.24
51 - 75 $15,802 3.22 71 2.80
76 - 100 $11,739 2.14 90 1.57
101 - 125 $8,179 1.32 87 1.06
126 - 150 $2,560 0.66 116 1.04
151 - 189 $2,672 1.00 137 0.51
F. PERFORMANCA E KOSOVËS NË TË BËRIT BIZNES – PAGES E TATIMEVE
Kosova Më së miri në botë
Më së miri në BE
Më së keqi në BE Matja Rangimi
Pagesa e tatimeve 67 1 (2 shtete) 6 (Irlanda) 137 (Italia)
Pagesat (numri në vit) 32 120 3 (2 shtete) 6 (9 - Suedia) 27 (98 - Malta)
Koha (orë në vit) 155.0 54 12.0 (1 - EBA) 55.0 (4 -
Luksemburgu) 423 (171 – Hungaria)
Norma e përgjithshme tatimore (% e fitimit)
15.2% 10 8.5% (Vanuatu) 20.0% (18 -
Kroacia) 64.8% (173 -
Italia)
Tatimi në fitim (% e fitimit)
9.3% 42 0.0% (16 shtete) 0.0%
(Kroacia) 30.1% (169 -
Malta)
Tatimi i punës dhe kontributet (% e fitimit)
5.6% 31 0.0% (12 shtete) 3.0% (19 -
Danimarka) 53.5% (178 -
Franca)
Tatimet tjera (% e fitimit)
0.3% 24 0.0% (13 shtete) 0.1% (18 - Sllovenia)
8.7% (145 – Franca)
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 18
G. PROCESI I DETAJUAR I KOSOVËS – TË BËRIT BIZNES 2106 PAGESA E TATIMEVE
Tatimi ose kontributi i detyrueshëm
Pagesat (numri)
Shënimet për pagesat
Koha (orë) Norma ligjore
tatimore Baza tatimore
Norma e përgjithshme
tatimore (% e fitimit)
Shënime për NPT
Tatimi në të ardhura të korporatës
5 29 10% fitim i tatueshëm 9.34
Sigurimi social 12 39 5% pagat bruto 5.64
Tatimi në pronë 2 0.15%-1% vlera e ndërtesës 0.17
Tatimi në automjete 1 EUR 90 shuma fikse 0.05
Tatimi ekologjik 0 së bashku EUR 30 shuma fika 0.02
Tatimi në vlerën e shtuar (TVSH)
12 87 16% vlera e shtuar 0.00 nuk është përfshirë
Të paguara nga punonjësi – kontributet për sigurim social
0 së bashku 5% pagat bruto 0.00 mbajtur
Totalet: 32.00 155.00 15.2 Shënime: Emrat e tatimeve janë standardizuar. Për shembull tatimi në të ardhura, tatimi në fitim, tatimet në të ardhurat e kompanisë janë të gjitha të emëruara tatimi në të ardhurat e kompanisë në këtë tabelë. Orët për TVSH përfshijnë të gjitha TVSH-të dhe tatimet në shitje të zbatueshme. Orët për Sigurim Social përfshijnë të gjitha orët për tatimet në punë dhe kontributet e detyrueshme në përgjithësi.
H. ANALIZA E REFORMAVE DHE TABELAT E PLANIFIKIMIT
1. Tabela e reformave #1: Validimi ose korrigjimi i informatave ekzistuese
Tatimi ose kontributi i detyrueshëm
Pagesat (numri)
Shënimet për pagesat
Koha (orë)
Norma ligjore
tatimore Baza tatimore
Norma e përgjithshme tatimore (% e
fitimit)
Informatat të sakta (P/J)
Korrigjimet
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 19
Tatimi në të ardhura të korporatës
5 29 10% fitim i
tatueshëm 9.34
Sigurimi social 12 39 5% pagat bruto 5.64
Tatimi në pronë 2 0.15%-1% vlera e
ndërtesës 0.17
Tatimi në automjete 1 EUR 90 shuma fikse 0.05
Tatimi ekologjik 0 së bashku EUR 30 shuma fika 0.02
Tatimi në vlerën e shtuar (TVSH)
12 87 16% vlera e shtuar 0.00
Të paguara nga punonjësi – kontributet për sigurim social
0 së bashku 5% pagat bruto 0.00
Totalet: 32.00 155.00 15.2
2. Tabela e reformave #2: Përmirësimet e procesit ekzistues
Indeksi / Pyetja Organi
ekzekutues
Baza ligjore ose
operacionale
Reforma që duhet bërë (p.sh. eliminimi, riorganizimi, s’ka
ndryshim)
Mekanizmi për reformë: ndryshimi i (L)igjit, ndryshimi i
(R)regullores, Përmirësim
(O)peracional)
Koha e nevojshme
për reformë:
(S)hkurtë, (M)esme, (G)jatë)1
Tatimi në të ardhura të korporatës
Sigurimi social
Tatimi në pronë
Tatimi në automjete
Tatimi ekologjik
1 Shkurtë = reforma zbatohet dhe validohet deri më 31 maj 2016. Mesme = reforma zbatohet dhe validohet deri më 31 maj 2017. Gjatë = reforma zbatohet dhe validohet pas datës 1 qershor 2017.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 20
Tatimi në vlerën e shtuar (TVSH)
Të paguara nga punonjësi – kontributet për sigurim social
Tatimet tjera të pa përfshira më parë përfshinin
3. Tabela e reformave #3: Inventari i organeve plotësuese të përfshira në proces
Nr. Qeveria ose organi joqeveritar
Numri
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 21
I. SHTOJCA I: BANKA BOTËRORE REFORMA DOMETHËNËSE 2008 - 2016
Bërja më lehtë dhe më pak e kushtueshme e pagesës së tatimeve
Të Bërit Biznes ka regjistruar 40 reforma në vitin 2014 që për firmat e bëjnë më të lehtë ose më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve. Rajoni me të
ardhura të larta i OECD-së përbën numrin më të madh, me 9. Globalisht, tipari më i zakonshëm i reformave tatimore në vitin e kaluar ishte futja apo
zgjerimi i sistemeve elektronike për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve. Tetëmbëdhjetë ekonomi kanë zbatuar ndryshime të tilla, duke përfshirë Kosta
Rikan, Qipron, Indonezinë, Xhamajkan, Malajzinë, Malin e Zi, Marokun, Mozambikun, Perunë, Poloninë, Ruandan, Serbinë, Republikën Sllovake, Spanjën,
Taxhikistanin, Uruguain, Vietnamin dhe Zambian.
Sistemet elektronike tatimore, nëse zbatohen
mirë dhe përdoren nga shumica e tatimpaguesve,
sjellin përfitime si për autoritetet tatimore ashtu
edhe për firma. Për organet tatimore, e
lehtësojnë ngarkesën e punës dhe zvogëlojnë
kostot operacionale. Dhe për firmat, reduktojnë
kohën e nevojshme për të përmbushur detyrimet
tatimore, si dhe potencialin për gabime.
Serbia ka përmirësuar lehtësinë e pagesës së
tatimeve më së shumti në vitin kalendarik 2014
(figura 1). Në vitin 2014, qeveria e Serbisë ka
iniciuar “Projektin e Faturimit të Konsoliduar” që
centralizon në mënyrë elektronike të gjitha
komunikimet ndërmjet tatimpaguesit dhe
administratës tatimore, duke përfshirë paraqitjen
dhe pagesën e tatimeve. Projekti i ri konsolidon një
llogari të vetme për pagesën e taksave të ndryshme, përveç automatizimit të shkëmbimit të të dhënave me bankat (e-banking). Kontributet e sigurimeve
shoqërore dhe TVSH tani paraqiten dhe paguhen nga shumica e bizneseve në internet nëpërmjet "Faturimit të Konsoliduar”, duke ulur kostot
Figura 3 - Serbia e ka bërë më të lehtë për kompanitë pajtueshmërinë me obligimet tatimore
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 22
administrative për bizneset për të përmbushur detyrimet tatimore, si dhe për administratën tatimore për shtypjen e faturave. Përveç kësaj, Serbia hoqi
taksën e përdorimit të tokës urbane, duke filluar nga 1 janari 2014. Më parë taksa e përdorimit të tokës urbane paguhej çdo muaj dhe në person.
Ekonomi të tjera që kanë bërë ndryshime të dukshme në fushën e pagimit të tatimeve për të lehtësuar përmbushjen e detyrimeve tatimore në vitin e kaluar
përfshijnë Gambinë, Hong Kong SAR (Kina), Maldivet, dhe Vietnamin. Për shembull, Gambia ka përmirësuar sistemin e kontabilitetit për llogaritë e TVSH-së
për të gjurmuar më mirë inputet dhe outputet e nevojshme për paraqitjen e deklaratave të TVSH-së. Vietnami ka reduktuar numrin e paraqitjeve të TVSH-
së për kompanitë me një qarkullim vjetor prej 50 miliardë VND ose më pak, nga çdo muaj në tre muaj. Katër ekonomi tjera kanë bashkuar ose eliminuar
tatime të caktuara - Brunei Darussalam, Kosova, Meksika, dhe Serbia. Meksika ka hequr taksën e biznesit të sheshtë më 1 janar 2014. Në mënyrë të
ngjashme, Serbia hoqi taksën e përdorimit të tokës urbane duke filluar më 1 janar 2014.
Ekonomi të tjera kanë drejtuar përpjekjet në uljen e barrës financiare të tatimeve për bizneset dhe duke e mbajtur normat e tatimeve në një nivel të
arsyeshëm për të inkurajuar zhvillimin e sektorit privat dhe formalizimin e bizneseve. Shtatëmbëdhjetë ekonomi kanë reduktuar normat e tatim në fitim,
tipar i dytë më i zakonshëm i reformave tatimore në vitin fiskal 2014. Këto përfshijnë 9 ekonomi me të ardhura të larta (Brunei Darussalam, Finlanda,
Franca, Hong Kong SAR (Kina), Norvegjia, Portugalia, Republika Sllovake, Spanja, dhe Mbretëria e Bashkuar), 3 ekonomi me të ardhura të mesme të larta
(Angola, Xhamajka dhe Tunizia), 4 ekonomi më të ardhura të mesme të ulëta (Bangladeshi, Guatemala, Svazilandi dhe Vietnami) dhe 1 ekonomi me të
ardhura të ulëta (Gambia). Norvegjia ka ulur normën e tatimit mbi të ardhurat e korporatave nga 28% në 27%. Portugalia ka bërë pagimin e tatimeve më
pak të kushtueshëm duke ulur normën e tatimit mbi të ardhurat e korporatave dhe duke rritur sasinë e lejuar të humbjes së bartur.
Reduktimet normave të tatimit në fitim janë të kombinuara shpesh me përpjekjet për të zgjeruar bazën tatimore duke hequr përjashtimet dhe me rritjen e
normave të tatimeve të tjera, të tilla si tatimi mbi vlerën e shtuar. Përveç kësaj Portugalia, Brunei Darussalami, Greqia, Mozambiku, Republika Sllovake, dhe
Vietnami kanë futur ndryshime të rregullave për zhvlerësimin e tatimit duke e reduktuar në mënyrë efektive e barrën financiare të tatimit në fitim për
kompanitë. Bahamet, Greqia, Malajzia, Rusia dhe Spanja kanë ulur tatimet tjera përveç tatimeve në fitim dhe tatimet e punës. Malajzia ka ulur normën e
tatimit në pronë nga 12% në 10% të vlerës vjetore të qirasë për pronat komerciale për vitin 2014. Greqia përveç reduktimit të normës së tatimit në pronë ka
bërë primet e sigurimit plotësisht të zbritshme nga tatimet.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 23
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 24
1. Bashkimi Evropian (25): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive TBB2008-
TBB2016 Belgjika
= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Belgjika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanisë duke e bërë të detyrueshme paraqitjen elektronike për bizneset e mesme.
Bullgaria = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Bullgaria ka reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për sigurimin social.
TBB 2009: Bullgaria e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë për kompanitë duke futur ligje të reja për tatimin në të ardhurat e korporatave dhe tatimin në vlerën e shtuar, duke shfuqizuar kërkesën për një tatim shtesë në vlerën e shtuar dhe duke reduktuar pjesën e kontributit të punëdhënësit në kontributet e sigurimit social.
TBB 2008: Bullgaria e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve dhe më pak
të kushtueshëm për kompanitë duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën
elektronike dhe dukë reduktuar normën e tatimit në të ardhura të
korporatave dhe normën e punëdhënësit në kontributin për sigurime sociale.
Kroacia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 25
TBB 2014: Kroacia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për kontributet e sigurimit social dhe duke reduktuar normat për kontributet për pyjet dhe odën ekonomike.
TBB 2013: Kroacia e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për kompanitë duke e reduktuar normën e kontributit të sigurimit shëndetësor.
TBB 2009: Kroacia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke inkurajuar paraqitjen on-line.
TBB 2015: Kroacia e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit për sigurim shëndetësor, duke ngritur taksat e Odës Ekonomike Kroate dhe duke paraqitur kërkesa më të detajuara për paraqitjen e TVSH-së. Në anën tjetër ka shfuqizuar kontributin për Odën Ekonomike Kroate.
TBB 2011: Kroacia e ka bërë më të vështirë dhe të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar taksën për turistë.
Republika Çeke = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Republika Çeke e ka bërë më të shpejtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke promovuar përdorimin e objekteve elektronike.
TBB 2012: Republika Çeke ka rishikuar legjislacionin e saj tatimor për të thjeshtëzuar dispozitat që kanë të bëjnë me procedurat administrative dhe marrëdhëniet ndërmjet autoriteteve tatimore dhe tatimpaguesve.
TBB 2011: Republika Çeke ka thjeshtëzuar proceset e saj të tatimit të punës dhe ka reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për sigurime sociale.
TBB 2010: Republika Çeke e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke e bërë të detyrueshëm paraqitjen elektronike për të gjitha tatimet dhe duke aplikuar një institucion të vetëm tatimor dhe paraqitjen e unifikuar.
TBB 2009: Republika Çeke ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Qipro = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 26
TBB 2016: Qipro e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke lehtësuar pagesën on-line të tatimit në të ardhurat e korporatave. Në të njëjtën kohë, Qipro ka ngritur normën e kontributit për sigurimet sociale të paguara nga punëdhënësit, ka zvogëluar kllapat tatimore për fondin e kontributeve sociale, ka ngritur normën e interesit për të ardhurat dhe ka rritur tatimin në automjete.
TBB 2015: Qipro e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke reduktuar numrin e kësteve të përkohshme tatimore për tatimin në të
ardhurat e korporatave.
TBB 2013: Qipro e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit për mbrojtje speciale në interesin e të ardhurave dhe duke aplikuar taksën për kontribut special të sektorit privat dhe taksën fikse vjetore të kontributit për kompanitë e regjistruara në Qipro. Në të njëjtën kohë, ka thjeshtëzuar pajtueshmërinë tatimore duke aplikuar paraqitjen elektronike për tatimin në të ardhurat e korporatave.
Danimarka = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2009: Danimarka e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Estonia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Në Estoni tatimi komunal në shitje i aplikuar në Talin e ka bërë pagesën e tatimeve më të kushtueshëm për firmat, edhe pse një masë më e vonë e parlamentit ka shfuqizuar tatimet lokale në shtije duke filluar nga 1 janari 2012.
TBB 2011: Estonia ka ngritur normën e kontributit të sigurimit të papunësisë.
Finlanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Finlanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave—edhe pse ka rritur edhe normën e përgjithshme për kontributet e sigurimit social të paguar nga punëdhënësit dhe reduktuar shumën e lejueshme të zbritshme për shpenzimet e pronarëve.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 27
TBB 2012: Finlanda ka thjeshtëzuar raportimin dhe pagesën e tatimit në vlerën e shtuar dhe tatimin e punës.
TBB 2010: Finlanda e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve dhe më pak
të kushtueshme për kompanitë duke zgjeruar paraqitjen elektronike dhe
reduktuar normën e kontributit të sigurimit social nga punëdhënësi.
Franca = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Franca e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar kredi ndaj tatimit në të ardhurat e korporatave dhe reduktuar normat e tatimit të punës të paguar nga punëdhënësit.
TBB 2009: Franca e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke ndryshuar normat efektive për sigurimin social dhe tatimet në paga dhe
duke e bërë paraqitjen elektronike të detyrueshme për kontributet e sigurimit
social nga kompanitë që detyrohen më shumë se €800,000 në kontribute të
tilla.
Gjermania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Gjermania e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke anuluar procedurat ELENA dhe duke zbatuar sistemin e paraqitjes dhe pagesës elektronike për shumicën e tatimeve.
TBB 2009: Gjermania e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në të ardhura të
korporatave the tatimit në tregti dhe duke aplikuar amortizim në vijë të drejtë
për asetet fikse dhe shlyerjet e aseteve me vlerë të ulët poshtë një pragu të
caktuar.
Greqia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 28
TBB 2016: Greqia ka bërë më pak të kushtueshëm pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat për kontributet për sigurimin social të paguar nga punëdhënësit, duke bërë premitë e sigurimit totalisht të zbritshme dhe duke ulur normat e tatimit në pronë. Në të njëjtën kohë, ka përkufizuar shpenzimet për argëtim si të pazbritshme ; ka reduktuar normat e amortizimit për disa lloje të aseteve fikse dhe ka rritur tatimin në të ardhurat nga interesat.
TBB 2012: Greqia ka reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave.
TBB 2009: Greqia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimit për kompanitë duke aplikuar sisteme të pagesave elektronike për tatimin në sigurimin social.
TBB 2008: Greqia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimin në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2014: Greqia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e ngritur normën e tatimit në të ardhura të korporatave – edhe pse ka reduktuar edhe normën e kontributit të punëdhënësve në fondin e sigurimit social.
Hungaria = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Hungaria e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke shfuqizuar tatimin special që është aplikuar përkohësisht në vitin 2010 dhe duke reduktuar normën e tatimit në automjete.
TBB 2013: Hungaria e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin e komunitetit. Në të njëjtën kohë, Hungaria ka rritur kontributet në sigurimin shëndetësor të paguara nga punëdhënësi.
TBB 2011: Hungaria ka thjeshtëzuar tatimet dhe bazat tatimore.
TBB 2012: Hungaria e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke aplikuar një mbitatim për sektorë specifike
TBB 2008: Hungaria e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit në sigurimin shëndetësor.
Irlanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Irlanda e ka bërë më të kushtueshme dhe më të
komplikuar pagesën e tatimeve nga kompanitë duke ngritur vënien e
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 29
tatimeve për deponitë dhe duke kërkuar deklarata shtesë financierë të
dorëzohen së bashku me deklaratën për tatimin në të ardhura.
Italia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2009: Italia e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatës
(IRES) dhe normën e tatimit rajonal për veprimtaritë prodhuese (IRAP).
Letonia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Letonia e ka pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për kompanitë duke thjeshtëzuar deklarimin e TVSH-së, avancuar sistemin elektronik për paraqitjen deklaratat tatimore të të ardhurave të korporatave dhe reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit në sigurimin social.
TBB 2016: Letonia e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve
për kompanitë duke eliminuar mundësinë e zbritjes së dispozitave të
borgjit të keq. Në anën tjetër, Letonia ka reduktuar normën për
kontributin në sigurimin social të paguar nga punëdhënësit.
Lituania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Lituania ka reduktuar normat e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2010: Lituania e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhura të
korporatave.
Holanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Holanda ka reduktuar shpeshtësinë e paraqitjes dhe pagesës së tatimit në vlerën e shtuar nga çdo muaj në çdo tre muaj dhe duke lejuar subjektet e vogla për të përdorur llogaritë e tyre vjetore si bazë për llogaritjen e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Holanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
TBB 2016: Holanda e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur kontributet e punës të paguara nga punëdhënësi si dhe tatimet në rrugë, tatimet në pronë dhe tatimet në bordin e poseduesve.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 30
korporatave, normat e kontributeve të sigurimit social dhe normat e disa
tatimeve tjera.
Polonia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Polonia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e TVSH-së dhe tatimit në transport – edhe pse e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke rritur normat e tatimit në transport dhe kontributet në Fondin Kombëtar për Aftësi të Kufizuara të paguara nga punëdhënësit.
TBB 2013: Polonia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke promovuar përdorimin e sistemeve të paraqitjes dhe pagesës elektronike – edhe pse e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke ngritur kontributet e sigurimit social.
TBB 2010: Polonia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke thjeshtëzuar ligjin për tatimin në
vlerën e shtuar dhe duke reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për
sigurinë sociale.
Portugalia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Portugalia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave dhe duke rritur shumën e lejuar të humbjeve të bartura. Në të njëjtën kohë, Portugalia ka rritur pak tatimin në automjete.
TBB 2015: Portugalia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe aplikuar një normë të reduktuar të tatimit në korporata për një pjesë të fitimit të tatueshëm të kualifikimit të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme.
TBB 2011: Portugalia ka aplikuar një kod të ri sigurimit social dhe ka ulur normat e tatimit në korporata.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 31
TBB 2008: Portugalia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Rumania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Rumania e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për kompanitë duke reduktuar normën për kontributet e sigurimit social dhe normën për kontributet në fondin e rrezikut të aksidenteve të paguara nga punëdhënësit.
TBB 2015: Rumania e ka bërë të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë, ku shumica tash përdorin sistemin elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve.
TBB 2014: Rumania e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë dhe më pak të kushtueshme për kompanitë duke reduktuar shpeshtësinë e pagesave për tatimet e firmave nga çdo tremuajsh në dy herë në vit dhe duke reduktuar normën e tatimit në automjete.
TBB 2012: Rumania e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik të pagesave dhe një dekorim të unifikuar për kontributet e sigurimit social. Ka shfuqizuar edhe tatimin minimal vjetor.
TBB 2008: Rumania e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësve për
sigurimin social.
TBB 2011: Rumania k aplikuar ndryshime tatimore, përfshirë tatimin minimal në fitim, që e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë.
TBB 2010: Rumania e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke rritur tatimin e punës.
TBB 2009: Rumania e ka bërë pajtueshmërinë tatimore më të kushtueshme në aspektin kohor duke aplikuar libra të detyrueshëm kontabiliteti – edhe pse në të njëjtën kohë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve duke reduktuar normën e tatimin në të ardhurat e korporatave.
Republika Sllovake = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Republika Sllovake e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sistemin e paraqitjes dhe pagesës elektronike për TVSH-në – dhe e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme duke reduktuar normën tatimore të të ardhurave të korporatave dhe duke e bërë
TBB 2014: Republika Sllovake e ka bërë pagesën e tatimeve më të kushtueshme për kompanitë duke rritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe duke përshtatur vlerat e vlerësimit të tokës.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 32
tatimin për sigurimin mjekësor të zbritshëm. Në të njëjtën kohë Republika e Sllovakisë e ka reduktuar kufirin e humbjeve të bartura.
TBB 2013: Republika Sllovake e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë për
kompanitë duke zbatuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të kontributeve
të sigurimit social dhe sigurimeve shëndetësore.
Sllovenia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Sllovenia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke zbatuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të kontributeve të sigurimit social dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave.
TBB 2011: Sllovenia ka shfuqizuar tatimin e pagave dhe ka reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave.
TBB 2008: Sllovenia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit të pagave.
Spanja = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Spanja e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat për të ardhurat e korporatave, fitimet kapitale dhe tatimet mjedisore – dhe e ka bërë më të lehtë duke aplikuar sistemin on-line Cl@ve për paraqitjen e deklaratave të TVSH-së. Në të njëjtën kohë, Spanja ka reduktuar shumën e lejuar për amortizim të aseteve fikse dhe ka rritur tavanin për kontributet e sigurimit social.
TBB 2015: Spanja e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën ligjore të tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2010: Spanja e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve dhe më pak të kushtueshme për kompanitë duke përmirësuar efikasitetin në sistemin e paraqitjes dhe pagesës elektronike dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 33
TBB 2008: Spanja e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të
korporatave.
Suedia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Suedia ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2011: Suedia e ka reduktuar normën tatimore në fitim dhe paga
Mbretëria e Bashkuar = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Mbretëria e Bashkuar e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe rritur shumën e pagës për punonjës që është e liruar nga kontributet e sigurimit social të paguar nga punëdhënësit. Në anën tjetër, Mbretëria e Bashkuar ka ngritur normën tatimore komunale dhe tatimet mjedisore.
TBB 2015: Mbretëria e Bashkuar e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave. Në anën tjetër, e ka ngritur tatimin për deponi.
TBB 2013: Mbretëria e Bashkuar e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
2. Shtetet fqinje dhe të ndërlidhura (11): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive
TBB2008-TBB2016 Shqipëria
= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 34
TBB 2014: Shqipëria e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke lejuar që tatimi në të ardhurat e korporatave të paguhet çdo tre muaj.
TBB 2013: Shqipëria e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin në automjete dhe duke inkurajuar paraqitjen elektronike të tatimeve.
TBB 2011: Shqipëria e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ndryshuar disa ligje, reduktuar kontributet për sigurim social dhe duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.
TBB 2009: Shqipëria e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Shqipëria e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2015: Shqipëria e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
Bjellorusia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve për sigurimin obligator për aksidente në punë – dhe duke thjeshtëzuar kërkesat për paraqitjen e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe TVSH. Në anën tjetër, ka ngritur normën e tatimit ekologjik dhe ka bërë dispozitat e borgjit të keq të pazbritshme për qëllime të tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2013: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim dhe inkurajuar përdorimin e sistemeve elektronike të paraqitjes dhe pagesës.
TBB 2012: Bjellorusia ka shfuqizuar disa tatime, përfshirë tatimet në qarkullim dhe shitje, dhe ka thjeshtëzuar pajtueshmërinë tatimore me të ardhurat e korporatave, në vlerën e shtuar dhe tatime tjera duke reduktuar shpeshtësinë e paraqitjeve dhe pagesave dhe duke lehtësuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.
TBB 2011: Reduktimet e tatimit në qarkullim, kontribute për sigurimin social dhe bazës për tatim në pronë së bashku me përpjekjet e vazhdueshme
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 35
për të inkurajuar paraqitjen elektronike e kanë bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme për kompanitë të Bjellorusi që të paguajnë tatimet
TBB 2010: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme për kompanitë duke inkurajuar përdorimin e sistemeve elektronike, duke reduktuar numrin e pagesave për tatimin në pronë, duke përshtatur normat e tatimit ekologjik dhe duke ulur normat e tatimit në qarkullim.
TBB 2009: Bjellorusia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke ndryshuar sistemin e thjeshtëzuar
tatimor për bizneset e vogla dhe duke shfuqizuar tatime të caktuara të
paguara nga punëdhënësit.
Bosnja dhe Hercegovina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Bosnja dhe Hercegovina e ka lehtësuar barrën administrative për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve të sigurimit social duke zbatuar sistemet e paraqitjes dhe pagesës elektronike.
TBB 2011: Bosnja dhe Hercegovina ka thjeshtëzuar proceset e tatimit të punës, ka reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për sigurime sociale dhe ka shfuqizuar tatimin në pagë.
TBB 2009: Bosnja dhe Hercegovina e ka bërë më të lehtë dhe më pak të
kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e
tatimit në të ardhurat e korporatave , duke përjashtuar shpërndarjen e
profitit (përfshirë dividentat) prej tatimeve dhe duke lejuar humbjet tatimore
të barten për 5 vite.
TBB 2014: Bosna dhe Hercegovina ka aplikuar dënime për mos angazhimin e numrit minimal të kërkuar të njerëzve me aftësi të kufizuara —edhe pse përkohësisht ka shfuqizuar tatimin pyjor.
Gjeorgjia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Gjeorgjia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke avancuar përdorimin e sistemeve elektronike dhe duke ofruar më shumë shërbime për tatimpaguesit.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 36
TBB 2012: Gjeorgjia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për firmat duke thjeshtëzuar raportimin për tatimin në vlerën e shtuar dhe duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të tatimeve.
TBB 2009: Gjeorgjia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave
dhe duke shfuqizuar tatimin social.
Kosova = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Kosova e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke e shfuqizuar taksën vjetore për licencë biznesi.
TBB 2010: Kosova e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
IRJ e Maqedonisë = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: IRJ e Maqedonisë e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke inkurajuar përdorimin e sistemeve elektronike të paraqitjes dhe pagesës për tatimet në të ardhurat e korporatave dhe në vlerë të shtuar.
TBB 2011: IRJ e Maqedonisë ka ulur kostot tatimore për bizneset duke kërkuar që tatimi në të ardhura të korporatave të paguhet vetëm për fitimet e shpërndara.
TBB 2010: IRJ e Maqedonisë e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke qartësuar pagesat për sigurime sociale dhe duke reduktuar normat e kontributit të punëdhënësve për sigurimet sociale.
TBB 2009: IRJ e Maqedonisë e ka bërë më pa të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: IRJ e Maqedonisë e ka bërë më të lehtë dhe më pak të
kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sistemet
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 37
elektronike të paraqitjes dhe pagesës dhe duke reduktuar normën e tatimit
në të ardhurat e korporatave.
Moldavia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Moldavia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve të sigurimit social. Në anën tjetër, ka rritur pagën minimale të përdorur për kalkulimet e detyrimeve për tatim mjedisor. Për më shumë, Moldavia ka rritur normën e kontributit të punëdhënësit në sigurimin shëndetësor dhe ka aplikuar kërkesa të reja për paraqitjen e TVSH-së.
TBB 2014: Moldavia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimit në vlerën e shtuar, tatimit në të ardhurat e korporatave, tatimit në përmirësimin e tokës dhe tatimit në pronën e paluajtshme.
TBB 2011: Moldavia ka reduktuar normat e kontributit të punëdhënësit për sigurimet sociale.
TBB 2010: Moldavia e ka bërë më pak të kushtueshëm pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit për sigurimet sociale.
TBB 2008: Moldavia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2013: Moldavia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ri aplikuar tatimin në të ardhurat e korporatave—por gjithashtu e ka bërë më të lehtë pajtueshmërinë tatimore duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.
Mali i Zi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Mali i Zi e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve të punës—edhe pse e ka vazhduar aplikimin e “tatimit të krizës” për një periudhë të pakufizuar në të ardhura që tejkalojnë €720 në muaj.
TBB 2012: Mali i Zi e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke e shfuqizuar një tatim, reduktuar normën
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 38
e kontributit për sigurim social dhe bashkuar disa deklarata në një të vetme të unifikuar.
TBB 2011: Një ndryshim i ligjit të Malit të Zi për të ardhurat e korporatave ka hequr obligimin për pagesa paraprake dhe ka shfuqizuar ngarkesën për tokë ndërtimore.
TBB 2010: Mali i Zi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave
dhe normën e kontributit të punëdhënësit për sigurimet sociale.
Serbia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Serbia e ka bërë më të lehtë për kompanitë duke aplikuar një
sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e TVSH-së dhe kontributeve të
sigurimit social si dhe duke shfuqizuar taksën për shfrytëzimin e tokës urbane.
Në anën tjetër, Serbia ka ngritur tatimin në pronë dhe normat e tatimit
mjedisor.
TBB 2014: Serbia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke ngritur tatimin në të ardhurat e korporatave.
Turqia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Turqia ka ulur normën e kontributit për sigurim social për kompanitë duke u ofruar atyre 5% zbritje
TBB 2008: Turqia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
nga kompanitë duke reduktuar normat tatimore për të ardhurat e
korporatave dhe për interesat.
TBB 2015: Turqia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit të punëdhënësit për sigurimin social.
Ukraina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Ukraina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimit të punës. Në anën tjetër, ka ngritur tatimin mjedisor.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 39
TBB 2014: Ukraina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke thjeshtëzuar deklaratat tatimore dhe duke përmirësuar tutje sistemin elektronik të paraqitjes.
TBB 2013: Ukraina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke zbatuar paraqitjen dhe pagesën elektronike për ndërmarrjet e mesme dhe të mëdha.
TBB 2012: Ukraine e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshëm pagesën e tatimeve për firmat duke rishikuar dhe unifikuar legjislacionin tatimor, reduktuar normat e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe duke unifikuar kontributet për sigurimet sociale.
TBB 2011: Ukraina e ka lehtësuar pajtueshmërinë tatimore duke aplikuar dhe vazhdimisht avancuar një sistem të paraqitjes elektronike për tatimin në vlerën e shtuar.
TBB 2009: Ukraina e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit në
fondin e pensioneve – edhe pse e ka rritur edhe normën e kontributit të tyre
në fondin e sigurisë sociale dhe sigurimeve sociale për aksidente në punë.
3. Shtetet tjera (123): Reformat në pagesën e tatimeve sipas ekonomive BB2008-TBB2016 Afganistani
= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2008: Afganistani e ka bërë më të vështirë pagesën e tatimeve
për kompanitë duke e rritur shpeshtësinë e pagesave për tatimet në
biznesin e pranuar nga njëherë në vit në çdo tremujor.
Algjeria = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Algjeria e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimit për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
Angola = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 40
TBB 2016: Angola e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimit për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2010: Angola e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke aplikuar paraqitjen për kontribute të sigurimit social për ata me më
shumë se 20 punonjës.
Antigua dhe Barbuda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2009: Antigua dhe Barbuda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimit për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Antigua dhe Barbuda e ka bërë më të komplikuar
pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një tatim në vlerë të
shtuar – edhe pse ka aplikuar edhe një formular tatimor për deklarim
për paraqitjen e tatimeve e tatimit në të ardhurat e korporatave.
Argjentina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2009: Argjentina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke inkurajuar pagesën e tatimeve në pronë dhe në veturë
njëherë në vit (më mirë se çdo muaj të dytë).
Armenia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Armenia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke bashkuar kontributet sociale të punëdhënësit dhe të punësuarit dhe tatimin në të ardhura individuale në një tatim të unifikuar të të ardhurave.
TBB 2012: Armenia e ka bërë më të lehtë pajtueshmërinë tatimore për
firmat duke reduktuar numrin e pagesave për kontributet në sigurim social dhe
të ardhurat e korporatave, tatimet në pronë dhe në tokë dhe duke aplikuar
paraqitjen dhe pagesën elektronike të detyrueshme për tatimet e mëdha.
Australia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 41
TBB 2010: Australia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke shfuqizuar detyrimin për vulë në kontrata.
Azerbajxhani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Azerbajxhani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve të sigurimeve sociale.
TBB 2011: Revidimi i kodit tatimor të Azerbajxhanit ka ulur disa norma tatimore, përfshirë normën e tatimit në fitim, dhe ka thjeshtëzuar procesin e pagesës së tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimit në vlerën e shtuar.
TBB 2009: Azerbajxhani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sistem on-line të paraqitjes dhe pagesës me një softuer të avancuar të kontabilitetit dhe duke ofruar stacione kompjuterësh për përdoruesit pa objekte kompjuterike.
TBB 2008: Azerbajxhani e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën
elektronike dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Bahamet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Bahamet e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar tatimin në licencën e biznesit—edhe
pse e ka ngrit tavanin e pagave të përdorur në përllogaritjen e kontributeve të
sigurimit social.
Bangladeshi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 42
TBB 2016: Bangladeshi ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave. Kjo reformë vlen edhe në Chittagong edhe në Dhaka.
TBB 2010: Bangladeshi ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave
—edhe pse ka rritur normën e tatimin në fitimet kapitale.
TBB 2008: Bangladeshi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
Barbadosi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Barbadosi e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke rritur tavanin për kontributet e sigurimit
social dhe duke aplikuar një tatim të ri komunal për mbeturina të
ngurta.
Belize = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Belize e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për firmat duke
përmirësuar paraqitjen dhe pagesën elektronike për kontributet e sigurimit
social, një opsion i cili tash përdoret nga shumica e tatimpaguesve.
Benini = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Benini e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe
tatimit në paga.
Bolivia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Bolivia ka ngritur normat e kontributit të sigurimit social
për punëdhënësit.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 43
Botsvana = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Botsvana e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në fitim.
TBB 2009: Botsvana e ka bërë më të vështirë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar një taksë për trajnime që do të paguhet çdo
muaj.
Brazili = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Brazili e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke shfuqizuar tatimin në transaksionet me çeqe.
Brunei Darusalam = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Brunei Darusalam e ka bërë më të lehtë dhe më të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke bashkuar kontributet për Fondin e
Kursimeve të Punonjësve dhe Fondin e Pensioneve Plotësuese dhe duke
ngritur shtesat kapitale për ndërtesat industriale. Përveç kësaj, ka reduktuar
normën e tatimit në të ardhurat e korporatave, edhe pse e ka shfuqizuar edhe
lirimin e pjesshëm të të ardhurave dhe ka aplikuar një normë të sheshtë.
TBB 2015: Brunei Darusalam e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke lejuar paraqitje dhe pagesë të përbashkët të pensionit kontribuues plotësues dhe kontributeve në fondin kursimeve të punonjësve dhe duke aplikuar një sistem on-line për pagesën e të këtyre 2 kontributeve.
TBB 2013: Brunei Darusalam e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim.
TBB 2011: Brunei Darusalam ka reduktuar tatimin në të ardhurat e korporatave nga 23.5% në 22% ndërsa ka aplikuar edhe një normë më të ultë tatimore për bizneset e vogla, e cila varion nga 5.5% deri në 11%.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 44
TBB 2010: Brunei Darusalam e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve me kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Burkina Faso = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Burkina Faso e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke shfuqizuar tatimin në fitimet kapitale të ndara për pronat e
patundshme.
TBB 2011: Burkina Faso ka reduktuar normën ligjore tatimore dhe numrin e tatimeve për biznesin dhe ka aplikuar procedura më të thjeshta dhe uniforme të pajtueshmërisë.
TBB 2009: Burkina Faso e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave si dhe normat e dividendës dhe tatimit në transferin e pronës.
Burundi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Burundi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2012: Burundi e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar shpeshtësinë e pagesave për kontributet e sigurimit social nga çdo muaj në çdo tre muaj.
TBB 2011: Burundi e ka bërë më të thjeshtë pagesën e tatimeve duke
zëvendësuar tatimin në transaksion me tatimin në vlerën e shtuar.
Kepi i Gjelbër = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Cape Verde ka shfuqizuar detyrimet për vula në shitje dhe çeqe.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 45
TBB 2010: Cape Verdee ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Kamboxhia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Kamboxhia e ka aplikuar një tatim të ri për pronën e
paluajtshme.
TBB 2010: Kamboxhia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke aplikuar një kontribut të sigurimit social
të bazuar në pagën mesatare mujore të punonjësve.
Kameruni = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Për të inkurajuar bizneset fillestare, Kameruni ka liruar bizneset
e reja nga tatimi në licencat e biznesit për 2 vitet e para të ekzistencës së
tyre.
Kanada = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Kanada e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në fitim,
duke eliminuar tatimin kapital në Ontario dhe duke harmonizuar tatimet në
shitje.
TBB 2011: Kanada ka harmonizuar deklaratat tatimore të Ontarios dhe të federatës dhe ka reduktuar normat e tatimit në korporata dhe në punonjës.
TBB 2009: Kanada e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke ulur normën e përgjithshme të tatimit në të ardhurat e
korporatave, duke aplikuar amortizimin e përshpejtuar për asete të ndryshme
dhe duke reduktuar normën e tatimit në mallra dhe shërbime dhe normën e
tatimit në bizneset e vogla.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 46
Çadi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Çadi ka ngritur tatimet për bizneset përmes ndryshimeve
në normat e kontributit në sigurimin social.
Kili = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Kili e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
Kina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Kina e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë në Shangai duke reduktuar normën e kontributit të sigurimeve
sociale.
TBB 2015: Kina e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke avancuar sistemin elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve dhe duke miratuar kanale të reja komunikimi brenda shërbimit të tatimpaguesve, ndryshime që vlejnë si në Pekin ashtu edhe në Shangai. Përveç kësaj, Kina e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë në Shangai duke reduktuar normën e kontributit për sigurimin social.
TBB 2011: Ligji iri i Kinës për tatimin në të ardhurat e korporatave k unifikuar regjimet tatimore për ndërmarrjet vendore dhe të huaja dhe ka sqaruar kalkulimin e të ardhurave të tatueshme për qëllime të tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2009: Kina e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën
e tatimeve për kompanitë duke unifikuar kriteret dhe metodat e kontabilitetit
për zbritjet tatimore dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Kolumbia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 47
TBB 2016: Kolumbia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në pagë dhe duke aplikuar
lirime për kontributet për kujdes shëndetësor të paguar nga punëdhënësit.
TBB 2012: Kolumbia ka lehtësuar barrën administrative të pagesës së tatimeve për firmat duke krijuar paraqitjen dhe pagesën e detyrueshme elektronike për disa nga tatimet e mëdha.
TBB 2010: Kolumbia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën elektronike dhe duke reduktuar disa pagesa.
TBB 2009: Kolumbia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke integruar dhe unifikuar formularët elektronik për pagesat e tatimeve dhe duke bërë pagesën elektronike të detyrueshme për kompanitë me më shumë se 30 punonjës.
TBB 2008: Kolumbia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë përmes përhapjes së objekteve elektronike—edhe pse e ka rritur
edhe normën e kontributit të punëdhënësit për sigurim social.
TBB 2015: Kolumbia e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një tatim të ri në fitim (CREE), edhe pse ka reduktuar edhe normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimin në pagë.
Republika Demokratike e Kongos = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Republika Demokratike e Kongos e ka bërë më të lehtë pagesën
e tatimeve për kompanitë duke thjeshtëzuar deklaratat e tatimit në të
ardhurat e korporatave dhe duke shfuqizuar tatimin minimal të pagueshëm
varësisht prej madhësisë së kompanisë. Në anën tjetër, ka ngritur normën për
shumën e madhe minimale të aplikuar ndaj të hyrave vjetore.
TBB 2012: Republika Demokratike e Kongos e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për firmat duke zëvendësuar tatimin e shitjes me tatimin në vlerën e shtuar.
TBB 2016: Republika Demokratike e Kongos e kanë bërë më të
ndërlikuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një
kontribut të ri për sigurim social të paguar nga punëdhënësit, edhe pse
më pas ka reduktuar normën e kontributit.
TBB 2014: Republika Demokratike e Kongos e kanë bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e ngritur normën e kontributit të punëdhënësit për sigurim social.
TBB 2010: Republika Demokratike e Kongos e kanë bërë më të
kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e ngritur normën
e tatimit në shitje.
Republika e Kongos = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 48
TBB 2015: Republika e Kongos e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave
dhe duke shfuqizuar tatimin në vlerën e qirasë së objekteve afariste dhe
tatimin në automjetet pronë e kompanisë.
TBB 2014: Republika e Kongos e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke bashkuar disa tatime punësimi në një tatim të vetëm dhe duke ulur normën tatimore në vlerën e qirasë.
TBB 2011: Republika e Kongos ka reduktuar normën e tatimit në të
ardhurat e korporatave nga 38% në 36% në vitin 2010.
Kosta Rika = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Kosta Rika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke promovuar përdorimin e sistemit të paraqitjes dhe pagesave
elektronike për normat e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimin në
shitjen e përgjithshme.
TBB 2015: Kosta Rika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke implementuar një sistem elektronik për paraqitjen e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe TVSH-së.
TBB 2013: Kosta Rika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke implementuar një pagesë elektronike për tatimet komunale—edhe pse ka aplikuar edhe një tatim të sheshtë për regjistrim.
TBB 2012: Në Kosta Rikë pagesa on-line e kontributeve për sigurimin social
është tani e përhapur dhe përdoret nga shumica e tatimpaguesve.
Bregu i Fildishtë = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Bregu i Fildishtë ka eliminuar një tatim në firma, kontributin për
rindërtim kombëtar (contribution pour la reconstruction nationale).
TBB 2014: Bregu i Fildishtë e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke rritur normën e kontributit të
punëdhënësit për sigurimet sociale të lidhura me pensionimin, duke
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 49
TBB 2011: Bregu i Fildishtë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2009: Bregu i Fildishtë e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke rishikuar tatimin në pronën e paluajtshme për tokën e zhvilluar dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Bregu i Fildishtë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave dhe në kontratat e sigurimit.
ngritur normën e tatimit të veçantë në pajisje dhe duke eliminuar disa
lloje të lirimit nga tatimi për bizneset.
Xhibuti = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Xhibuti e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke zëvendësuar tatimin në konsum me tatimin në vlerën e shtuar për
furnizimin me mallra dhe shërbime.
Republika Dominikane = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2009: Republika Dominikane e ka bërë më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të
ardhurat e korporatave; shfuqizuar disa tatime, përfshirë detyrimin për vulë;
dhe duke zbatuar plotësisht paraqitjen dhe pagesën on-line, që tash përdoret
nga shumica e tatimpaguesve.
TBB 2013: Republika Dominikane ka ngritur normën e tatimit në të
ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Republika Dominikanve e ka bërë më të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e kontributit të
punëdhënësit për sigurime sociale.
Republika Arabe e Egjiptit = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Egjipti e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
El Salvadori = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 50
TBB 2014: El Salvadori e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2013: El Salvadori ka aplikuar një tatim minimal alternativ.
Etiopia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Etiopia ka filluar aplikimin një kontribut për sigurim social.
Fixhi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Fixhi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim. Në të njëjtën kohë, Fixhi
ka aplikuar tatimin një fitimet kapitale.
TBB 2010: Fixhi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave—
edhe pse ka vendosur një tatim për shfrytëzimin e rrugës për të gjitha
automjetet.
TBB 2014: Fixhi e ka bërë më të ndërlikuar pagesën e tatimeve për
kompanitë duke transferuar detyrimin për tatim në fitime anësore nga
punonjësit te punëdhënësit dhe duke kufizuar zbritshmërinë e
kontributeve të detyrueshme.
Gaboni = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Gaboni e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e TVSH-së.
TBB 2014: Gaboni e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2016: Gaboni e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normat e amortizimit për disa lloje të
aseteve fikse.
Gambia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Gambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar një sistem të TVSH-së që është më pak i komplikuar
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 51
se sistemi i mëparshëm i tatimit në shitje – dhe e ka bërë më pak të
kushtueshme pagesën e tatimeve duke reduktuar normën e tatimit në të
ardhurat e korporatave.
TBB 2014: Gambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke zëvendësuar tatimin në shitje me tatimin në vlerën e shtuar.
TBB 2012: Gambia ka reduktuar tatimin në qarkullimin minimal normat e
tatimit në të ardhurat e korporatave.
Guatemala = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Guatemala e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2015: Guatemala e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke avancuar sistemin elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe TVSH-së dhe duke reduktuar normat e tatimit në të ardhurat kapitale dhe të ardhurat e korporatave. Në anën tjetër, e ka bërë më të ndërlikuar pagesën e tatimeve duke aplikuar një formë të re të tatimit në fitimet kapitale.
TBB 2014: Guatemala e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve duke aplikuar një sistem të ri elektronik të paraqitjes dhe pagesës.
TBB 2010: Guatemala e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke zgjeruar kategorinë e bizneseve për të cilat është e
detyrueshme paraqitja dhe pagesa elektronike e tatimit në vlerën e shtuar
dhe në të ardhurat e korporatave dhe duke zgjeruar sistemin elektronik në
shumicën e bankave.
Guajana = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Guajana e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 52
Hondurasi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2009: Hondurasi e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.
TBB 2016: Honduras ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke aplikuar një tatim alternativ për të ardhurat
minimale.
TBB 2012: Hondurasi e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për firmat duke ngritur normën e tatimit për solidaritet.
Hong Kong SAR, Kina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Hong Kong SAR, Kina, e ka bërë më të lehtë dhe më pak të
kushtueshme pagesën e tatimeve duke thjeshtëzuar pajtueshmërinë me
obligimet e detyrueshme për fondin e kursimeve dhe duke rritur shtesat për
tatimin në fitim. Në të njëjtën kohë, ka rritur kontributin maksimal në fondin
obligativ të kursimeve dhe ka reduktuar heqjen e tatimit në pronë.
TBB 2011: Hong Kong SAR (Kina) ka shfuqizuar tatimin në karburant për
naftën.
Islanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Islanda e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit për sigurim social dhe
shfuqizuar tatimin në distancën e peshës – edhe pse ka aplikuar një kontribut
të ri për fondin e rehabilitimit.
TBB 2012: Islanda e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke e shfuqizuar një tatim.
TBB 2010: Islanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2013: Islanda ka rritur normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2011: Islanda e ka rritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave nga 15% në 18% dhe ka rritur normat e kontributeve për sigurime sociale dhe pension.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 53
India = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: India e ka lehtësuar barrën administrative të pagesës së
tatimeve për firmat duke aplikuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të
detyrueshme për tatimin në vlerën e shtuar.
TBB 2011: India ka reduktuar barrën administrative të pagesës së tatimeve
duke shfuqizuar tatimin në fitimet anësore dhe duke përmirësuar pagesën
elektronike.
Indonezia
= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Indonezia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem on-line për
pagesën e kontributeve për sigurim social dhe duke reduktuar normën e
paguar nga punëdhënësit dhe tavanin për kontributet. Kjo reformë aplikohet
në Xhakarta dhe në Surabaya.
TBB 2015: Indonezia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit për sigurime shëndetësore. Kjo reformë aplikohet në Xhakarta dhe Surabaya.
TBB 2011: Indonezia ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2010: Indonezia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e top korporatave.
TBB 2008: Indonezia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke thjeshtëzuar kërkesat për paraqitje dhe duke inkurajuar
përdorimin e sistemit elektronik.
Republika Islamike e Iranit
= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 54
TBB 2010: Republika Islamike e Iranit e ka bërë më të lehtë pagesën e
tatimeve për kompanitë duke shndërruar tatimin në shtije në tatim në vlerën
e shtuar.
Izraeli = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Izraeli e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Izraeli e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe duke shfuqizuar detyrimin për vulë.
TBB 2016: Izraeli e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke rritur normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave, normën për kontributet për sigurim social të paguara nga
punëdhënësit për rrogat e larta dhe tatimet komunale.
TBB 2015: Izraeli e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke rritur normën e tatimit në fitim.
Xhamajka = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Xhamajka e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke inkurajuar tatimpaguesit të paguajnë
tatimet on-line, duke aplikuar një kredit tatimor të punësimit dhe duke
ngritur normën e amortizimit për ndërtesat industriale. Në të njëjtën kohë,
Xhamajka ka aplikuar tatimin minimal për biznese, ka ngritur normën e
kontributit për skemën kombëtare të sigurimeve të paguara nga
punëdhënësit dhe ka ngritur normën për detyrimin për vula, tatimin në
pronë, tatimin në transferin e pronës dhe tatimin në arsim.
TBB 2014: Xhamajka e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave – edhe pse ka ngritur tatimet për automjete dhe asete.
TBB 2013: Xhamajka e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke lejuar paraqitjen dhe pagesën e përbashkët të të gjitha
kontributeve për sigurime sociale.
TBB 2015: Xhamajka e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke aplikuar një tatim të ri minimal për
biznese.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 55
Japonia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Japonia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave
- edhe pse ka aplikuar një mbitatim për restaurim për një periudhë prej 3
vite.
Jordania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Jordania ka shfuqizuar tatime të caktuara dhe e ka bërë të
mundur të paraqiten deklaratat e të ardhurave dhe shitjes në mënyrë
elektronike.
TBB 2010: Jordania e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar sistem on-line për paraqitjen dhe pagesën dhe duke
thjeshtëzuar formularët e tatimit.
Kazakistani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Kazakistani e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat tatimore sociale dhe normat
e tatimit për të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Kazakistani ka ulur sanksionet e vendosura ndaj kompanive për
pagesë të vonshme të tatimeve.
Kenia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Kenia e ka bërë më të shpejtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke avancuar sistemet e paraqitjes elektronike.
TBB 2015: Kenia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke rritur normën e kontributit të punëdhënësit për
sigurime sociale.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 56
TBB 2011: Kenia ka rritur barrën administrative të pagesës së
tatimeve duke kërkuar paraqitje tremujore të tatimeve në paga.
Kiribati = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Kiribati e ka bërë më të ndërlikuar pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar TVSH-në.
Republika e Koresë. = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Koreja e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim.
TBB 2012: Koreja e ka lehtësuar barrën administrative të pagesës së tatimeve për firmat duke bashkuar disa tatime, duke lejuar që 4 tatime të punës dhe kontribute të paguhen së bashku dhe duke vazhduar të rrisë përdorimin e sistemit të pagesës së tatimeve on-line.
TBB 2010: Koreja ka përshpejtuar programin e saj të reduktimit të tatimit
në të ardhurat e korporatave, duke e shkurtuar nga 5 në 3 vite.
TBB 2016: Republika e Koresë e ka bërë më të komplikuar dhe më të
kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke kërkuar paraqitje
të ndarë dhe pagesë të tatimit lokal në të ardhura dhe duke rritur
normat e sigurimit të papunësisë dhe të shëndetit nacional të paguar
nga punëdhënësit.
Republika e Kirgizisë = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Republika e Kirgizisë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën
e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat e disa tatimeve, përfshirë
tatimin në të ardhura të korporatave.
TBB 2008: Republika e Kirgizisë e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën
e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave dhe duke shfuqizuar kontributet për sigurime sociale.
TBB 2012: Republika e Kirgizisë e ka bërë më të kushtueshme
pagesën e tatimeve për firma duke aplikuar tatim në paluajtshmëri,
edhe pse e ka reduktuar normën e tatimit në shitje
RDP e Laos = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 57
TBB 2014: RDP e Laos e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave - edhe pse ka aplikuar në tatim të ri për transferin e pronës.
TBB 2013: RDP e Laos e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2011: RDP e Laos ka zëvendësuar tatimin në qarkullim të biznesit me një tatim të ri në vlerën e shtuar.
TBB 2010: RDP e Laos e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke konsoliduar disa tatime në një formular të përmirësuar dhe
duke e përmirësuar sistemin e deponimit dhe stafin në zyrën tatimore.
Libani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Libani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke eliminuar kërkesën për marrje të lejes për përdorim të amortizimit të
përshpejtuar dhe duke aplikuar pagesën elektronike.
Lesoto = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2008: Lesoto e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke inkurajuar përdorimin e sistemeve
elektronike të paraqitjes dhe pagesës dhe duke reduktuar normën e tatimit
në të ardhurat e korporatave.
Liberia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Liberia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke reduktuar normën e tatimit në fitim dhe shfuqizuar tatimin në
qarkullim.
TBB 2016: Liberia e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar tatimin minimal në të ardhurat e korporatave.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 58
Madagaskari = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Madagaskari e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke trajnuar tatimpaguesit për
përdorimin e sistemeve on-line për deklarimet e tatimit në vlerën e shtuar
dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2011: Madagaskari ka vazhduar me reduktimin e normave të tatimit në korporata.
TBB 2009: Madagaskari e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin në fitim kapital
dhe disa tatime tjera dhe duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave – edhe pse e ka ngritur tatimin në vlerën e shtuar.
Malavi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Malavi e ka bërë më të shkurtër pagesën e tatimeve për
kompanitë dukë inkurajuar përdorimin e sistemeve elektronike.
TBB 2013: Malavi e ka aplikuar një kontribut të detyrueshëm
pensionale për kompanitë.
Malajzia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Malajzia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke e bërë të detyrueshëm paraqitjen
elektronike dhe duke reduktuar normën e tatimit në pronë. Në të njëjtën
kohë, ka ngritur tatimin në fitimet kapitale.
TBB 2009: Malajzia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Malajzia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën elektronike.
TBB 2012: Malajzia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për firmat duke ri aplikuar tatimin për fitimet kapitale në pronë të
paluajtshme – por edhe e ka bërë më të lehtë pajtueshmërinë duke
përmirësuar sistemet elektronike dhe disponueshmërinë e softuerit.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 59
Maldivet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Maldivet e kanë bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar më shumë sportele të pagesave në autoritetin
tatimor dhe sportele ekspres në periudhat e pikut. Në të njëjtën kohë,
Maldivet kanë aplikuar kërkesa shtesë për dhënie të informatave për
paraqitjen e deklaratave për tatimin në të ardhurat e korporatave.
TBB 2014: Maldivet e kanë bërë pagesën më të lehtë për kompanitë duke
aplikuar sisteme elektronike për paraqitje për tatimin në të ardhurat e
korporatave, tatimin në shitje dhe kontributet pensionale.
TBB 2013: Maldivet kanë aplikuar tatimin në mallra shërbime,
tatimin në fitim të biznesit dhe kontribute shtesë sociale.
Mali = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Mali e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhura të korporatave –
edhe pse ka aplikuar edhe një tatim të ri në tokë. Në të njëjtën kohë, Mali ka
thjeshtëzuar proceset e pagesës së tatimeve duke aplikuar një formular t
vetëm për paraqitje dhe pagesë të përbashkët të disa tatimeve.
Mauritania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Mauritania e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke aplikuar një kontribut të ri për sigurim
shëndetësor për punëdhënësit që u vihet si tatim në pagat bruto.
Mauriciusi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2008: Mauriciusi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2011: Mauriciusi ka aplikuar një tatim të ri për përgjegjësinë
sociale të korporatave.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 60
Meksika
= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Meksika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke shfuqizuar tatimin e sheshtë për bizneset – edhe pse a ke
bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke lejuar që vetëm një pjesë
e rrogave të jetë e zbritshme. Këto ndryshime vlejnë si për Meksiko Cityn
ashtu edhe për Moneterrey. Përveç kësaj, norma e tatimit në pagë e paguar
nga punëdhënësit është ngritur për Meksiko Cityn.
TBB 2012: Meksika ka vazhduar të lehtësojë barrën administrative të pagesës së tatimeve për firmat duke përfunduar kërkesën për paraqitjen e deklaratës së vlerës vjetore të tatimit në vlerën e shtuar dhe ka reduktuar kërkesat për paraqitje për tatimet tjera
TBB 2010: Meksika e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sisteme elektronike për pagesën e tatimeve për paga, pronë dhe sigurime sociale.
TBB 2009: Meksika e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin në asete – edhe pse e ka bërë më të vështirë duke aplikuar një tatim të ri të sheshtë, një tatim i ri i mbajtjes në burim për interesat në deponimet në para të gatshme dhe rregulla të reja raportimi për tatimin në vlerën e shtuar.
TBB 2008: Meksika e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2011: Meksika ka rritur tatimet për kompanitë duke ngritur disa
norma tatimore, përfshirë tatimin në të ardhura të korporatave dhe
normën për depozitat në para të gatshme. Në të njëjtën kohë, barra
administrative është reduktuar përmes opsioneve të shumta për pagesë
on-line dhe përdorim të rritur të softuerit të kontabilitetit.
Mongolia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Mongolia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen e tatimit në të
ardhurat e korporatave, TVSH dhe kontributet e sigurimit social.
TBB 2009: Mongolia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësit për sigurimet sociale.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 61
TBB 2008: Mongolia e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke rishikuar kodin tatimor dhe
reduktuar normën e tatimit në fitim.
Maroku = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Maroku e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke përmirësuar platformën elektronike për paraqitjen dhe
pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave, TVSH-së dhe tatimeve të
punës. Në anën tjetër, Maroku ka rritur normën e ngarkesës sociale të paguar
nga punëdhënësit.
TBB 2014: Maroku e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke rritur përdorimin e sistemit elektronik për paraqitjen dhe pagesën e kontributeve për sigurime sociale.
TBB 2012: Maroku ka lehtësuar barrën administrative për pagesën e tatimeve për firmat duke avancuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimit në vlerën e shtuar.
TBB 2009: Maroku e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave, duke liruar fitimet e bëra nga shitja e ndërtesave të caktuara nga
fitimet kapitale dhe duke shfuqizuar normat fikse të detyrimeve për
regjistrime të dokumenteve – edhe pse e ka rritur e normat tatimore në
kontratat e sigurimit.
Mozambiku = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Mozambiku e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke zbatuar një sistem on-line për
paraqitjen e kontributeve sociale dhe duke rritur normën e amortizimit për
makinat e kopjimit.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 62
TBB 2009: Mozambiku e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar një kod të ri të tatimit në të ardhurat e korporatave
me një skemë të thjeshtëzuar për ato me të hyra vjetore deri në 2.5 milionë
metikalë, një ligj të ri për tatimin në vlerën e shtuar me një skemë të
thjeshtëzuar për kompanitë më të vogla (ato me të hyra ndërmjet 750,000
dhe 2.5 milion metikalë) dhe formularë tatimor elektronik për tatimet në
sigurime sociale.
Mianmari = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Mianmari e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2016: Mianmari e ka bërë më të kushtueshme dhe më të
komplikuar pagesën e tatimeve duke ngritur normën e paguar nga
punëdhënësit dhe tavanin për kontribute për sigurime sociale, duke
kërkuar dokumente shtesë për deklaratat tatimore komerciale dhe
duke aplikuar përgatitje, paraqitjen dhe pagesën tremujore të tatimit
në të ardhurat e korporatave. Në të njëjtën kohë, Mianmari ka ngritur
normën e amortizimit të lejueshëm.
Namibia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Namibia e la bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve
për kompanitë duke aplikuar një tatim të ri në arsimin profesional dhe
trajnimin.
Zelanda e Re = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Zelanda e Re ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave dhe normën e tatimit në përfitimet dytësore.
TBB 2009: Zelanda e RE e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 63
Nikaragua = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Nikaragua e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke promovuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të tatimeve
të mëdha, një opsion i cili tashmë përdoret nga shumica e tatimpaguesve.
TBB 2011: Nikaragua ka ngritur tatimet në firma duke rritur normat e
kontributit për sigurime sociale dhe duke aplikuar një tatim të mbajtur
në burim prej 10% në interesin bruto të mbledhur nga depozitat.
Gjithashtu ka përmirësuar pagesën elektronike të tatimeve përmes
transferove bankare.
Nigeri = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Nigeri ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2010: Nigeri e ka lehtësuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke
eliminuar tatimin në interesa.
TBB 2008: Nigeri e ka bërë pagesën e tatimeve më të vështirë për kompanitë duke aplikuar një tatim në reklama.
Nigeria = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Nigeria ka aplikuar një kontribut të detyrueshëm për punë
të paguar nga punëdhënësi.
Norvegjia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Norvegjia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Omani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Omani ka miratuar një ligj të ri për tatim në të ardhura i cili ka
ridefinuar fushëveprimin e tatimit.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 64
TBB 2010: Omani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
përmes një ligji të ri për tatimet duke modernizuar regjimin tatimor dhe
thjeshtëzuar procedurat.
Pakistani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Pakistani ka ngritur normën e tatimit në fitim për firmat e
vogla.
Panama = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Panama e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë për kompanitë duke ndryshuar shpeshtësinë e pagesave për tatimet në të ardhurat e korporatave nga çdo muaj në çdo tre muaj dhe duke zbatuar një platformë të re on-line për paraqitjen e pagesave për sigurime sociale.
TBB 2013: Panama e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke avancuar sistemin elektronik të paraqitjes për tatimin në vlerën e shtuar dhe thjeshtëzimit të formularëve të deklarimit të tatimit në të ardhurat e korporatave – edhe pse ka filluar edhe të kërkojë nga kompanitë të paguajnë tatimin në të ardhurat e korporatave çdo muaj e jo çdo tre muaj.
TBB 2011: Panama ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave, modifikuar tatimet e ndryshme dhe ka krijuar një tatim të ri për gjykatën e apelit.
TBB 2008: Panama e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar dhe avancuar sistemet elektronike për paraqitjen e
tatimeve.
Paraguai
= Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 65
TBB 2014: Paraguai e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke e bërë të detyrueshme paraqitjen dhe pagesën elektronike
për tatimet në të ardhurat e korporatave dhe në vlerën e shtuar.
TBB 2012: Paraguai e ka bërë më të vështirë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar deklarata të reja tatimore që duhet të
paraqiten çdo muaj.
Peru = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Peru e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke krijuar një regjistër on-line me informatat më të reja për punonjësit.
TBB 2012: Peru e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke përmirësuar paraqitjen dhe pagesën elektronike të tatimeve të mëdha dhe promovuar përdorimin e opsionit elektronik në mesin e shumicës së tatimpaguesve.
TBB 2010: Peru e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën
e tatimeve për kompanitë duke shpërndarë softuerin për pagesën e tatimit në
vlerën e shtuar, reduktuar tatimin në çeqe dhe aplikuar një regjim të ri të
amortizimit të përshpejtuar.
Filipinet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Filipinet e kanë bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar sistemin e paraqitjes dhe pagesës elektronike për
kontributet për sigurime sociale.
TBB 2010: Filipinet e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Porto Riko (U.S.) = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Porto Riko (territor i Shteteve të Bashkuara të Amerikës) e ka
bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar një Kodi të ri të Brendshëm të të Hyrave dhe
TBB 2011: Porto Riko e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për bizneset duke aplikuar një mbitatim të veçantë prej 5% në
detyrimet tatimore përveç tatimit normal në të ardhurat e
korporatave.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 66
kodifikimin e tatimeve dhe duke reduktuar normën efektive të tatimit në të
ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Porto Riko (territor i Shteteve të Bashkuara të Amerikës) e
ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke
aplikuar një tatim në shitje dhe në përdorim.
Katari = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Katari e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke eliminuar kërkesa të caktuara të lidhura me deklaratën për tatimin në të
ardhurat e korporatave.
Federata Ruse = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Rusia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke përjashtuar pronën e luajtshme nga baza tatimore për pronë
të korporatave – edhe pse e ka rritur edhe tavanin e pagave të përdorur në
përllogaritjen e kontributeve sociale. Këto ndryshime vlejnë si për Moskën
ashtu edhe për Shën Peterburgun. Përveç kësaj, vlera kadastrale e tokës në
Moskë është përditësuar.
TBB 2013: Rusia e ka lehtësuar barrën administrative të tatimeve për firmat duke thjeshtëzuar procedurat e pajtueshmërisë për tatimin në vlerën e shtuar dhe duke promovuar përdorimin e softuerit të kontabilitetit tatimor dhe shërbimeve elektronike.
TBB 2010: Rusia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2012: Rusia ka rritur normën e kontributit për sigurime sociale
për punëdhënësit.
Ruanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Ruanda e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar paraqitjen elektronike dhe duke e bërë përdorimin e
saj të detyrueshëm.
TBB 2014: Ruanda e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar sistemin e paraqitjes
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 67
elektronike për shumicën e bizneseve dhe duke reduktuar normën e tatimit në pronë dhe takësn tregti të bizneseve.
TBB 2012: Ruanda ka reduktuar shpeshtësinë e deklarimit të tatimit në
vlerën e shtuar nga kompanitë nga çdo muaj në çdo tre muaj.
Samoa = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2009: Samoa e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normat e tatimeve në të ardhurave të
korporatave dhe të fitime kapitale.
Sao Tome dhe Principe = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Sao Tome dhe Principe kanë reduktuar normën e tatimit në të
ardhura të korporatave në një standard prej 25%.
Arabia Saudite = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Arabia Saudite e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar sisteme të paraqitjes dhe pagesës on-line për
kontributet për sigurime sociale.
Senegal = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Senegali e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke shfuqizuar tatimin në automjete dhe duke e bërë të mundur
shkarkimin e formularëve të deklarimit për TVSH-në on-line.
TBB 2014: Senegali e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
duke e rritur normën e tatimit në të ardhurat e korporatave. Në të
njëjtën kohë, Senegali ka lehtësuar pagesën e tatimeve duke i bërë
formularët tatimorë të disponueshme on-line dhe duke krijuar Qendrën
për Ndërmarrje të Mesme.
Sejshelet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 68
TBB 2015: Sejshelet e kanë bërë pagesën e tatimeve më të lehtë për
kompanitë duke reduktuar normën tatimore për bizneset të aplikueshme për
të ardhurat më të larta se 1 milionë Rupi të Sejsheleve ($77,700) dhe duke
aplikuar një deklaratë të re të thjeshtëzuar tatimore që lejon paraqitje dhe
pagesën të përbashkët të tatimeve biznesore, TVSH-së dhe tatimit të
përgjegjësisë sociale të korporatave. Në anën tjetër, ka ngritur normën e
kontributit të punëdhënësit për fondin e pensioneve.
TBB 2012: Sejshelet e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke eliminuar tatimin në sigurime sociale.
TBB 2011: Sejshelet kanë hequr limitin e pragut të lirimit nga tatimi dhe kanë ulur normat e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Sejshelet e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në punë.
TBB 2014: Sejshelet e kanë bërë më të ndërlikuar pagesën e tatimeve
për kompanitë duke aplikuar tatimin në vlerën e shtuar.
Sierra Leone = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Sierra Leone ka zëvendësuar tatimet në shitje dhe shërbime me
tatimin në mallra dhe shërbime.
TBB 2010: Sierra Leone e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke përmirësuar trajnimet dhe pajisjet e autoritetit tatimor, duke publikuar ligjin për tatimin e konsoliduar në të ardhura dhe duke aplikuar sistem të tatimit në vlerën e shtuar që zëvendëson 4 tatime të ndryshme në shitje.
TBB 2008: Sierra Leone e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në shitje.
TBB 2015: Sierra Leone e ka bërë më të komplikuar pagesën e
tatimeve për kompanitë duke aplikuar tatimin në fitimin kapital.
Afrika e Jugut = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Afrika e Jugut e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke zëvendësuar tatimin dytësor për kompanitë me një tatim në
dividendë të bartur nga aksionarët.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 69
TBB 2010: Afrika e Jugut e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar detyrimin për vula.
TBB 2009: Afrika e Jugut e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin e vënë në
themelimin regjional dhe atë në shërbime regjionale.
TBB 2008: Afrika e Jugut e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar detyrimin për vula.
Sudani Jugor = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Sudani Jugor e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Sri Lanka = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Sri Lanka e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve nga
kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik të paraqitjes për kontributet
sigurimeve sociale.
TBB 2012: Sri Lanka e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për bizneset duke shfuqizuar tatimin në qarkullim dhe kontributin për
sigurime sociale dhe duke reduktuar tatimin në të ardhurat e korporatave,
tatimin në vlerën e shtuar dhe normat tatimore në ndërtesat.
TBB 2015: Sri Lanka e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke ngritur normën e reduktuar të tatimit në
të ardhurat e korporatave për kualifikimin e ndërmarrjeve të vogla dhe
të mëdha.
Shën Kits dhe Nevis = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Shën Kits dhe Nevis e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 70
Shën Lucia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Shën Lucia e ka bërë pajtueshmërinë tatimore më të
kushtueshme në aspektin kohor për kompanitë duke zbatuar plotësisht
legjislacion e ri për tatim në konsum.
Shën Vinsent dhe Grenadinet = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Shën Vinsent dhe Grenadinet e kanë bërë më pak të
kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e
tatimit në të ardhurat e korporatave – edhe pse e ka rritur edhe normën e
kontributit të punëdhënësve për sigurime sociale.
TBB 2009: Shën Vinsent dhe Grenadinet e kanë bërë më të lehtë dhe më
pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar
normën e tatimin në të ardhurat e korporatave dhe duke aplikuar tatimin në
vlerën e shtuar për të zëvendësuar një sërë tatimesh ekzistuese, përfshirë
tatimin për hotele, detyrimin për konsum, tatimin në argëtim, detyrimin për
vula në fatura dhe mbingarkesën në telekomunikimet vendore dhe
ndërkombëtare.
Sudani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Sudani e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normat e tatimeve në të ardhurat e
korporatave dhe në fitimet kapitale dhe duke shfuqizuar tatimin e punës.
Svazilandi = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Svaziland e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 71
korporatave. Në anën tjetër, Svazilandi ka rritur tavanin për kontributin në
fondin Kombëtar të Kursimeve.
TBB 2015: Svazilandi e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2013: Svazilandi ka aplikuar tatimin në vlerën e shtuar.
Republika Arabe e Sirisë = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2008: Siria e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave—
dhe gjithashtu e ka bërë më të lehtë për bizneset e mëdha duke ngritur
njësinë për tatimpaguesit e mëdhenjë.
Tajvani, Kina = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Tajvani Kina, e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për pagesën e tatimit në
licencën e automjeteve.
TBB 2011: Tajvani, Kina, ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe ka thjeshtëzuar formularët e deklarimit të tatimit, rregullat për vlerësimin e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe përllogaritjen e pagesave të tatimit të përkohshëm.
TBB 2010: Tajvani, Kina, e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke e zgjeruar paraqitjen dhe pagesën elektronike edhe për
tatimin në vlerën e shtuar.
Taxhikistani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Taxhikistani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik të paraqitjes dhe pagesës për
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 72
tatimin në të ardhurat e korporatave, TVSH-në dhe tatimet e punës. Në anën
tjetër, ka rritur taksat për tatimin në pronën e paluajtshme.
TBB 2015: Taxhikistani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar një sistem elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave, TVSH-në dhe tatimet e punës.
TBB 2014: Taxhikistani e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave, duke bashkuar tatimin në të ardhura minimale me tatimin në të ardhura të korporatave dhe duke shfuqizuar tatimin në shitjet me pakicë. Në të njëjtën kohë, Taxhikistani normat e tatimeve në tokë dhe në automjete.
TBB 2011: Taxhikistani ka ulur normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Tanzania = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Tanzania e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve
për kompanitë duke aplikuar tatimin e akcizës në transferet e parasë.
Në anën tjetër, e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
duke reduktuar normën e tatimit të vënë në shkathtësi dhe zhvillim.
Tajlanda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Tajlanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e kontributit të punëdhënësve për
sigurimin social.
TBB 2013: Tajlanda e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në fitim.
TBB 2011: Tajlanda përkohësisht ka ulur tatimet për biznesin duke reduktuar tatimin specifik për biznesin për 12 muaj.
TBB 2009: Tajlanda e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke inkurajuar paraqitjen dhe pagesën
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 73
elektronike, duke aplikuar një lirim nga tatimi në të ardhurat e korporatave
për kompanitë që nuk e kalojnë 1.2 milionë bahte dhe norma koncesionare
për kompanitë e reja dhe duke reduktuar tatimin special për biznese në
transaksionet e pronës si dhe taksat për transferin e pronës dhe të
hipotekave.
Timori Lindor = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2010: Timori Lindor e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave dhe eliminuar tatimin minimal alternativ dhe tatimin e mbajtur
në interesa.
Togo = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Togo e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në pagë.
TBB 2012: Togo ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2010: Togo e ka bërë pagesën e tatimeve më pak të kushtueshme për
kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2014: Togo e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke rritur normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave dhe kontributit të punëdhënësve për sigurime sociale dhe
duke aplikuar një tatim të ri në veturat e korporatës. Në të njëjtën
kohë, Togo ka reduktuar normën e tatimit në pagë.
Tonga = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Tonga ka thjeshtëzuar pagesën e tatimeve duke zëvendësuar
një sistem 2 krahësh me një normë tatimor në të ardhurat e korporatave prej
25% për kompanitë e vendit dhe ato të huaja dhe duke aplikuar incentiva
tatimore me kapital me bazë të gjerë të sistemit të pagesave për të
zëvendësuar pushimet tatimore dhe koncesionet tjera tatimore.
TBB 2010: Tonga e ka bërë pagesën e tatimeve më të lehtë e më pak të
kushtueshme për kompanitë përmes një ligji të ri për tatimin në të ardhurat e
TBB 2016: Tonga e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për
kompanitë duke riaplikuar taksën vjetore për licencë biznesi.
TBB 2014: : Tonga e ka bërë më të komplikuar pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar taksën mbivjetore – edhe pse ka shfuqizuar licencën e biznesit për vitin 2013.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 74
korporatave duke aplikuar vetëvlerësimin si dhe amortizimin e përshpejtuar
për asete të caktuara.
Trinidad dhe Tobago = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2008: Trinidad dhe Tobago e kanë bërë më të lehtë pagesën e
tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
Tunizia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Tunizia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2015: Tunizia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2011: Tunizia ka aplikuar përdorimin e sistemeve elektronike për pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave dhe tatimit në vlerën e shtuar.
TBB 2009: Tunizia e ka bërë më të lehtë për kompanitë pagesën e tatimeve duke aplikuar opsionin e telelikuidimit në të cilin kompanitë plotësojnë një deklaratë on-line të tatimeve ndërsa paguajnë tatimet në zyrën tatimore.
TBB 2008: Tunizia e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke e reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave.
TBB 2010: Tunizia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke ngritur normën e kontributit të punëdhënësve për
sigurime sociale.
Uganda = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 75
TBB 2010: Uganda ka reduktuar kohën e nevojshme për kompanitë për të
përgatitur, paraqitur dhe paguar tatimin në vlerën e shtuar përmes
përmirësimit të efikasitetit të shërbimeve për tatimpaguesit dhe bankat.
Emiratet e Bashkuara Arabe = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2013: Emiratet e Bashkuara Arabe e kanë bërë më të lehtë pagesën e
tatimeve për kompanitë duke themeluar një sistem on-line të paraqitjes dhe
pagesës për kontributet e sigurimit social.
Shtetet e Bashkuara = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Në Shtetet e Bashkuara një tatim i ri në paga ka ngritur
tatimet për kompanitë që veprojnë në kuadër të distriktit të
transportimit të metropolit të qytetit të Nju Jorkut.
Uruguai = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Uruguai e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke përditësuar vazhdimisht dhe përmirësuar sistemin elektronik për paraqitjen dhe pagesën e tatimeve të mëdha.
TBB 2013: Uruguai e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë e vogla dhe të mesme duke zbatuar plotësisht një sistem on-line të paraqitjes dhe pagesës së tatimeve për kapitalin, vlerën e shtuar dhe të ardhurat në korporata duke përmirësuar objektet on-line për kontributet për sigurime sociale.
TBB 2009: Uruguai e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë përmes një ligji të ri për tatimet duke shfuqizuar COFIS-in (tatimin 3% në shitje) dhe duke reduktuar normën e tatimit në vlerën e shtuar.
TBB 2008: Uruguai e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke eliminuar tatime të caktuara,
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 76
kombinuar kontributet sociale dhe reduktuar normat në tatimet në fitim, të
ardhura personale dhe në vlerën e shtuar.
Uzbekistani = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2014: Uzbekistani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për
kompanitë duke eliminuar disa tatime të vogla.
TBB 2010: Uzbekistani e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë përmes një kodi të ri tatimor që kombinon dispozitat për tatimin në të ardhurat e korporatave.
TBB 2008: Uzbekistani e ka bërë më të lehtë dhe më pak të kushtueshme
pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar tatimin ekologjik,
reduktuar numrin e pagesave të kërkuara për tatimin në të ardhurat e
korporatave dhe normën e unifikuar për pagesat sociale.
RB e Venezuelës = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2011: Republika Bolivariane e Venezuelës ka shfuqizuar tatimin në
transaksionet financiare.
TBB 2013: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të
kushtueshme pagesën e tatimeve dhe më të vështirë për kompanitë
duke aplikuar një tatim për aktivitetet sportive, fizike dhe edukatë
fizike.
TBB 2012: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për firmat duke dyfishuar tatimin në veprimtaritë ekonomike komunale (tatimin në shitje).
TBB 2010: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar 2 tatime të reja.
TBB 2009: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke vënë një tatim në transaksionet financiare për pagesat për palët e treta.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 77
TBB 2008: Republika Bolivariane e Venezuelës e ka bërë më të
vështirë pagesën e tatimeve për kompanitë duke aplikuar 3 tatime të
reja.
Vietnami = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Vietnami e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave
—dhe e ka bërë më të lehtë duke reduktuar numrin e procedurave dhe
dokumenteve për paraqitjen e TVSH-së dhe kontributeve për sigurimet
sociale, duke reduktuar numrin e paraqitjeve për TVSH dhe duke zëvendësuar
paraqitjet tremujore të tatimit në të ardhurat e korporatave me pagesa
paraprake tremujore. Në anën tjetër, Vietnami e ka ngritur normën për
kontributet e sigurimit social të paguara nga punëdhënësit.
TBB 2015: Vietnami e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2011: Qeveria e Vietnamit e ka lehtësuar pagesën e tatimeve duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
TBB 2010: Vietnami e ka bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve
për kompanitë duke reduktuar normat e tatimit në të ardhura të korporatave
dhe në vlerën e shtuar dhe duke eliminuar mbitatimin në të ardhura nga
transferi i të drejtave në përdorim të tokës.
TBB 2014: Vietnami e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve për kompanitë duke rritur normën e kontributit të
punëdhënësve për sigurimet sociale.
Bregu Perëndimor dhe Gaza = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2015: Bregu Perëndimor dhe Gaza e kanë bërë më të lehtë pagesën e
tatimeve për kompanitë duke aplikuar opsionin e bërjes së 1 ose 4 pagesave
paraprake të tatimit në të ardhurat e korporatave.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 78
TBB 2008: Bregu Perëndimor dhe Gaza e kanë bërë më pak të kushtueshme pagesën e tatimeve për kompanitë duke reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e korporatave.
Republika e Jemenit = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2012: Republika e Jemenit ka miratuar një ligj të ri tatimor që ka
reduktuar normën e tatimit të përgjithshëm në të ardhura të korporatave nga
35% në 20% dhe ka shfuqizuar të gjitha lirimet tatimore përveç atyre të dhëna
sipas ligjit për investime për projektet investuese.
Zambia = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
TBB 2016: Zambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
duke zbatuar paraqitjen dhe pagesën elektronike për TVSH-në. Në të njëjtën
kohë, Zambia e ka bërë më të kushtueshme pagesën e tatimeve duke ngritur
normën e tatimit në transferin e pronës.
TBB 2015: Zambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë duke shfuqizuar vënien e tatimit mjekësor dhe duke aplikuar një sistem on-line për paraqitjen e tatimit në të ardhurat e korporatave, TVSH-së dhe disa tatime të punës. Në të njëjtën kohë, ka rritur edhe tatimin në transferin e pronës.
TBB 2009: Zambia e ka bërë më të lehtë pagesën e tatimeve për kompanitë
përmes ndryshimeve për të përditësuar, fuqizuar dhe larguar paqartësitë në
ligjin për tatimin në të ardhura dhe për të avancuar efikasitetin e
administratës tatimore. Ndryshimet tjera kanë reduktuar lejimin e
amortizimit për pajisjet kapitale, kanë aplikuar vënien e kufijve për
shpenzime kapitale në projekte të reja dhe reduktuar normën e tatimit në
vlerën e shtuar.
Zimbabve = Reformë e Të Bërit Biznes që e lehtëson të bërit biznes. = Ndryshim që e vështirëson të bërit biznes.
Qeveria e Kosovës “Pagesa e Tatimeve” Udhëzues Analitik 79
TBB 2011: Zimbabve ka reduktuar normën e tatimit në të ardhurat e
korporatave nga 30% në 25%, ka ulur tatimin në fitimin kapital nga 20% në 5%
dhe ka thjeshtëzuar pagesën e tatimit në të ardhurat e korporatave duke
lejuar pagesën tremujore përmes bankave komerciale.
TBB 2008: Zimbabve e ka bërë më të kushtueshme pagesën e
tatimeve dhe më të vështirë për kompanitë duke rritur tatimin në
transaksionet me çeqe dhe duke aplikuar formular të ri, më të vështirë,
për pagesën e tatimeve në të ardhurat e korporatave.