2
Sa hapong ito ay tatalakayin natin ang tungkol sa literature o panitikan Rehiyon I. Kilala rin sa tawag na Ilokos Region, sakop nito ang (Ilokos Norte, Ilokos Sur, La Union at Pangasinan). Kalagayang Pangkapaligiran: Mga tao at Kultura (Ano pamamuhay meron sila, mga kaugalian at ang kultura nila.) Matatagpuan ang Ilokos sa hilagang kanlurang bahagi ng Luzon. Sa bahagi din ito matatagpuan ang dagat tsina (South China Sea). Kung saan pinagkukunan ng pangunahing kabuhayan ng mga tao. Likas daw na mahirap humanap ng ikabubuhay ng noon. Dahil sa tuyo ang lupa at mabato, hindi ito produktibo sa anumang itatanim. gayunpaman, ang mga ilocano ay likas na masipag, malikhain at matipid. bihasa sila sa paggawa ng sisidlan ng tubig. Pero ganun pa man ang iba sakanila dumayo sa ibang lalawigan upang kumita at ang iba ay nangibang bansa. Sa larangan panitikan ang paraan pagpapahayag nila ng damdamin ay sa pamamagitan ng masining na paraan ng pasusulat Kahit pa sa pag dating ng mga mananakop (mula sa kastila na tanging gustong paksain patungkol sa pananampalatayang kristiyanismo at ang mga amerikano naman puro ingles ang gustong ipagamit). hindi ito naging hadlang at nagpatuloy, Patunay rito ang kanilang panitikan o tawag sa iloko ay Kurditan na pumapangalawa sa panitikang tagalog pag dating sa dami ng isinulat. Na sa katunayan patuloy pa ring masigla sa pag sulat ang mga ilokano. GUMIL Filipinas (Gunglo dagiti Mannurat nga Ilokano iti Filipinas) or Ilokano Writers Association of the Philippines. GUMIL Hawaii GUMIL Oahu GUMIL Maui GUMIL California GUMIL Guam GUMIL Greece Iba’t ibang anyong pampanitikang iloko: a. Bartia – katumbas ng bugtong. b. Pagsasao – katumbas ng salawikain c. Arasaas – katumbas ng bulong.( paghingi ng paumanhin o pasintabi sa mga lamanlupa o espiritu) d. Badeng – lumang awitin ng pag ibig.( kadalasang inaawit ng mga binata sa panghaharana ) e. Dallot - uri ng pagtatalo ng babae at lalaki na sinasaliwan ng tulali (plawtang iluko na may anim na butas)

Reporter 1

  • Upload
    vin

  • View
    67

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

r1

Citation preview

Sa hapong ito ay tatalakayin natin ang tungkol sa literature o panitikan Rehiyon I. Kilala rin sa tawag na Ilokos Region, sakop nito ang (Ilokos Norte, Ilokos Sur, La Union at Pangasinan).

Kalagayang Pangkapaligiran: Mga tao at Kultura (Ano pamamuhay meron sila, mga kaugalian at ang kultura nila.)

Matatagpuan ang Ilokos sa hilagang kanlurang bahagi ng Luzon. Sa bahagi din ito matatagpuan ang dagat tsina (South China Sea). Kung saan pinagkukunan ng pangunahing kabuhayan ng mga tao.

Likas daw na mahirap humanap ng ikabubuhay ng noon. Dahil sa tuyo ang lupa at mabato, hindi ito produktibo sa anumang itatanim. gayunpaman, ang mga ilocano ay likas na masipag, malikhain at matipid. bihasa sila sa paggawa ng sisidlan ng tubig. Pero ganun pa man ang iba sakanila dumayo sa ibang lalawigan upang kumita at ang iba ay nangibang bansa.

Sa larangan panitikan ang paraan pagpapahayag nila ng damdamin ay sa pamamagitan ng masining na paraan ng pasusulat Kahit pa sa pag dating ng mga mananakop (mula sa kastila na tanging gustong paksain patungkol sa pananampalatayang kristiyanismo at ang mga amerikano naman puro ingles ang gustong ipagamit). hindi ito naging hadlang at nagpatuloy, Patunay rito ang kanilang panitikan o tawag sa iloko ay Kurditan na pumapangalawa sa panitikang tagalog pag dating sa dami ng isinulat. Na sa katunayan patuloy pa ring masigla sa pag sulat ang mga ilokano.

GUMIL Filipinas (Gunglo dagiti Mannurat nga Ilokano iti Filipinas) or Ilokano Writers Association of the Philippines. GUMIL Hawaii GUMIL Oahu GUMIL Maui GUMIL California GUMIL Guam GUMIL Greece

Ibat ibang anyong pampanitikang iloko:a. Bartia katumbas ng bugtong.b. Pagsasao katumbas ng salawikainc. Arasaas katumbas ng bulong.( paghingi ng paumanhin o pasintabi sa mga lamanlupa o espiritu)d. Badeng lumang awitin ng pag ibig.( kadalasang inaawit ng mga binata sa panghaharana )e. Dallot - uri ng pagtatalo ng babae at lalaki na sinasaliwan ng tulali (plawtang iluko na may anim na butas)f. Dung aw panaghoy para sa isang namatayan.g. Epiko - nagsasalaysay sa tungkol sa mahiwagang kabayanihan o buhay ng isang tao. h. Arikenken - pahusayan sa isang sagutang patula. Balagtasan.i. Mito nag lalaman ito ng buhay ng kanilang bathala at mga anito.

Mga kilalang nanunulat:Leona florentino- ang itinuring na pambansang makatang babae.(ika -19 na siglo). Sa gulang na 10 taon pa lamang ay nakasusulat na si Leona ng mga tula sa wikang Iloko at nakapagsasalita na rin siya ng Kastila.Leon Pichay- ang kinilalang makata noong ika 20 siglo. Nakasulat siya n 400 tula bukod sa dula at nobela. Kasabay ng kanyang pagsusulat ng mga tula ay itinaguyod din ni Pichay ang bukanegan, ang katumbas ng balagtasan ng mga Tagalog.

Noong 1872, Matilde de Sinapangan ni P. Rufino Redondo, ang kauna-unahang nobelang iloko at bannawag, ang katumbas ng liwayway sa tagalog.

Nena crisologo unang dulang iloko(komedya.) bumabatikos at nagtatama ng mga abusing panlipunan.

1940 Juan C. laya kaunaunahang ng nagkamit ng unang gantimpalang commonwealthNobelang pinamagatang his native soil.1950 This barangay.1951 Carlos P.romulo. at ang akanyang The United.At si Isabelo delos Reyes ang kanyang (Ti langit Ti Inamatayo/ang langit ng pag asa.) maikling kweto o sa iloko ay Sarita.Sa kabuuan nang matapos ang ikalawang digmaan sumigla ang kwentista. Tema ay kabuhay,pagpatay.pagmamalupint ng mga hapones.