7/28/2019 Rezime, Grci, Scenske Konvencije
1/2
Fakultet dramskih umetnosti u BeograduIstorija svetske drame i
pozorita IProf. Dr Aleksandra JovieviDoc. Dr Ivan Medenica
Scenska konvencija antikog grkog pozorita(rezime)
- tragedija je nastala iz horskih pesama posveenih Dionisu
osnova scenskogprostora grkog pozorita je rtvenika (timela) oko
koga se rasporeivao tajhor
- glavni delovi zgrade grkog pozorita: 1) orkestra (kruni
prostor u komenastupa hor, sa timelom u sredini), 2) skene,
(improvizovana, drvena scenskazgrada garderoba za glumce s
platformom za nastup individualizovanihlikova), 3) teatron, (veliko
polukrunog gledalite, u poetku od drveta akasnije od kamena, klee
se u brdu); dodatni delovi zgrade parode, prolazi
izmeu teatrona i skene, slue za ulazak hora i paraskenije,
kasnije pridodatakrila skene, prodiru u orkestru, na njoj nastupaju
glumci- mainerija za scenske efekte: 1) ekiklema, pokretna
platforma, izlazi iz skene i
pokazuje ta se desilo izvan pozornice (scene ubistava se nikad
nisu odvijalepred publikom), 2) makina, vrsta krana, slui za
pojavljivanje bogova (deus exmakina), 3) sprave za pravljenje
zvunih efekata (munje, gromovi)
- kostim glumaca: 1) koturni, cipela s platformom, uzdie junake
i boanstva, 2)hiton, arena koulja s dugakim rukavima, 3) himation,
dug plat; stilizovanidelovi kostima, tipini za odreene junake:
Heraklo je nosio toljagu i lavljukou, veliki junaci krunu, itd.
- posebni element kostima maska i perika (onkos); maske su
pravljene od
platna i gipsa, a predstavljale su stilizovani i tipizirani
izraz lica (najavljivalesu unapred lik koji glumac igra); otvorena
usta maske imaju funkciju zvunika trebalo je pojaati glas heroja,
poluboanstva ili boanstva iznad ljudskihdimenzija
- podela na orkestru i skenu odgovarala je podeli ansambla na
hor i glumce glumci su nastupali na skeni, hor u orkestri (podela
nije bila apsolutna, bilo jemeanja glumaca i hora; primer
Agamemnonov dolazak u Arg u sveanimkoijama i ulazak u palatu preko
purpurnog ilima u istoimenoj Eshilovojtragediji); hor je imao
koreografski poredak, tekst je govorio uz igru i
muziku;pretpostavlja se da su glumci igrali u stilizovanim i irokim
pokretima, to jeiziskivao i njihov kostim
Izvori:
1) Molinari ezare,Istorija pozorita, Vuk Karadi, Beograd,
1982.2) DAmico Silvio,Povijest dramskog kazalita, Nakladni zavod
MH, Zagreb, 1972.3) Leski Albin, Grka tragedija, Svetovi, Novi Sad,
1995.
