48
ت رۆژی وەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتسەری پارتی چارە مانگانەیە گۆڤارێکی] دينار1500 نرخ:[ ] کوردی2714جۆزەردان[ ] 2014 / 5 / 25[ ] 39 ژمارەی[ ] 4 ساڵی[ سەری؛ پارتی چارە وە رۆحیەن پارتیە یشتمانی لە ـ نیی وەیەكی نەتە زراوەی دنە سەر دامە هێرشكر تە ئامانجن كراوەمانی كوردستا نیشتیی كۆنگرەیی و پرۆسە وەیی نەتە یەكێت ن؛ ئۆجا زادیشەكسانی و ئا توانێ یێ ناەهێن دەست نموكراسی بەان دی وەی ژن بزووتنەنێ دەست بێ بەان دەبێت ئەمڕۆی كوردست وساوەكان" بۆری چە "شاعیعرەكانی شین كەركوكی؛ حسی اد هیچ لە بەغدی كورد قورسایی سەنگ و ركەوتن رد و دەەندی كو رژەوسەری جگە لەبە پارتی چارە نییەكەی دیەكی رژەوەندی بە

Roji welat jimare 29

Embed Size (px)

DESCRIPTION

apo,sine,abdulla,hewler,kirmashan,seqiz,silemaniye,kawe,newroz,jin,jiwan,ziba,ziwer,zilan,newal,naz,hpg,ypg,girilla,rojiwelat,apo,sema,sinema

Citation preview

Page 1: Roji welat jimare 29

رۆژی واڵتگۆڤارێکی مانگانەیە پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

]ساڵی 4[ ]ژمارەی 39[ ]2014/5/25[ ]جۆزەردان2714 کوردی[ ]نرخ: 1500 دينار[

چارەسەری؛ پارتی

رۆحی پارتیەوە لەالیەن نیشتمانی ـ نەتەوەیی دامەزراوەیەكی سەر هێرشكردنە ئامانج نیشتیمانی كوردستان كراوەتە پرۆسەی كۆنگرەی و نەتەوەیی یەكێتی

ئۆجاالن؛ئازادیش و ناتوانێ یەكسانی ژنان دیموكراسی بەدەست نەهێنێ بزووتنەوەی

بێنێ بەدەست

دەبێت ئەمڕۆی كوردستان بۆ "شاعیری چەوساوەكان" شیعرەكانی

كەركوكی؛ حسین

پارتی چارەسەری جگە لەبەرژەوەندی كورد و دەركەوتنی سەنگ و قورسایی كورد لە بەغداد هیچ

نییە دیكەی بەرژەوەندیەكی

Page 2: Roji welat jimare 29

چەند دیمەنێك لەچاالكیەكانی دژ بەهەڵكوتانە سەر دام و دەزگا نەتەوەیی و دیموكراتیەكان لەالیەن پارتیەوە

Page 3: Roji welat jimare 29

~ساڵی 4 | ژماره 39

2014/5/25

خاوەنی ئیمتیاز

PÇDK کۆمیتەی ڕاگەیاندنی

سەرنووسەر

پەروین حەسەن مستەفا

بەڕێوەبەری نووسین

ئارام کەریم بابان

دەستەی نووسەران

فەهمی محەمەدسۆران حسینئامینه محەمەدچنوور غەریب

دیزاین

كاردۆ عەلیالی

ژمارەی متامنه

446

بۆ پەیوەندی گرتنwww.PCDK.org

[email protected]ناو نیشان

کەرکوک، بەرامبەر یانەی وەرزشی کەرکوک

رۆژی واڵتگۆڤارێکی مانگانەیە پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

]ساڵی 4[ ]ژمارەی 39[ ]2014/5/25[ ]جۆزەردان2714 کوردی[ ]نرخ: 1500 دينار[

چارەسەری؛ پارتی

رۆحی پارتیەوە لەالیەن نیشتمانی ـ نەتەوەیی دامەزراوەیەكی سەر هێرشكردنە ئامانج نیشتیمانی كوردستان كراوەتە پرۆسەی كۆنگرەی و نەتەوەیی یەكێتی

ئۆجاالن؛ئازادیش و ناتوانێ یەكسانی ژنان دیموكراسی بەدەست نەهێنێ بزووتنەوەی

بێنێ بەدەست

دەبێت ئەمڕۆی كوردستان بۆ "شاعیری چەوساوەكان" شیعرەكانی

كەركوكی؛ حسین

پارتی چارەسەری جگە لەبەرژەوەندی كورد و دەركەوتنی سەنگ و قورسایی كورد لە بەغداد هیچ

نییە دیكەی بەرژەوەندیەكی

Rojî Wilat

گەریالی شەهید"رزگار محەمەد عەلی"، ناسراو بە"شاهین"

Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan[Jimarey: 39] [Salî: 2014]

2 ...... پارتی، پێوێستە داوای لێبوردن لەگەلی كوردستان بكات

3...... كەمكردنەوەی كورسی پارتی بەهۆی سیاسەتە چەوتەكانییەوە5...... كەس و كاری بێ سەرۆشوێنكراوەكان؛ با پەرلەمان لیژنەیەك بۆ چارەنوسیان پێكبهێنێت

16...... چەند پرسیارێك بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان20...... هەڵبژاردنەكانی ئێراق و نائۆمێدی جەماوەر لەئەنجامەكان و بەردەوامی ناكۆكیەكان

22...... رێبازی نەتەوەیی ... گەرنتی سەركەوتنمانە24...... كابینەی"8"مین و پێشێلكاریەكانی پارتی

26...... تێكۆشانی ئەمڕۆ بۆ خۆسەری میراتێكی دێرینی میزۆپۆتامیایە30...... ناتەبایی و دەوڵەتێكی بێ دڵ!!

32...... چاویان بە دەسكەوتەكانی رۆژئاوای كوردستان هەڵنایەت36...... شۆفڵ وەك یادەوەریەكی تاڵی تەیمور

37...... پارتی دیموكرات و سیاسەتی دروستكردنی قەیران

10...... حسین كەركوكی؛ دەرفەت بۆ كاری سیاسی و دیموكراتی و رای جیاواز لەهەرێم و ئێراقدا نییە

34...... مزگین ئامێدی؛ ئێزدی كولتور وناسنامەی خۆی بپارێزی دەبێتە كۆمەڵگایەكی دیموكرات

38...... خەاڵتی دوژمن و خەرقەی خیانەت قەت لەبەر ناكەم

41...... ئەو مەسەالنەی بەنەخۆشی ژنان بەناو دەكرێ لەراستیدا دیاردەكانی ژیانن

43...... دوژمنەكەی سەرپردەكە

سەروتار

چاوپێكەوتن

راپۆرت

وتار

هۆنەر

ژنان

بیرەوەری كەریال

Page 4: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[2 سەروتار

دووچ��اری ناوین خۆرهەاڵتی ناوچەكەمان هاتووە، گۆڕانكاری بەهێزی رەشەبایەكی لەكاتێكدا ئەم رەشەبایە چەندین دەسەاڵتی وەرگ��ێ��ڕاوە و ب��ەه��اری ع��ەرەب��ی ك��ردووە بەپاییزی عەرەبی و چەندین واڵت و گەالنی و وێرانكاری ناسۆری، دووچ��اری ناوچەی گۆڕینی دیكە جارێكی ك��ردووە، ئاوارەیی و رۆژەڤ��ەوە خستۆتە ناوچەكەی نەخشەی ئیتر پەیماننامەكانی سایكس � بیكۆ و لۆزانی

بێمانا كردووە.لەو بارودۆخەدا دەرفەتێكی مێژوویی و زێڕین هەڵكەوتووە. وكوردستانی كورد ئێمەی بۆ كە فیدڕاڵین ستاتۆیەكی خاوەن لەباشوور بەری رەنجی شەهیدان و قوربانیانی جەماوەری باشووری كوردستانە. لەباكوور گەلێكی بیست لەسەر نەتەوەبوون بنەمای لەسەر میلیۆنی پێیانە و پرۆسەیەكی ئاشتی و رێگە چارەی زۆربەی لەخۆرئاوا لەئارادایە. دیموكراتیانە دەڤەری كوردان ئازادكراوە و خۆبەرێوەبەرێتی

لەسێ كانتۆن ئاواكراوە.بۆ بەگشتی ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی ه��ەل��وم��ەرج��ی دەسەاڵتدارەكانی دەوڵەتە لەبارە، ئێمە قەیرانی ب��ەدەس��ت س��ەرك��وردس��ت��ان��ی��ش ج��اران وەك و دەناڵێنن ه��ەم��ەج��ۆرەوە یەكگرتوو نین و ناكۆكی نێوانیان قووڵە، بەاڵم ئەوەی جێگای داخە هێزو الیەنە سیاسیەكانی كوردستان لەم هەڵومەرجە گونجاوەدا لەگەڵ و ناكۆكی تەنانەت و نین ك��ۆك یەكتر ملمالنێكانی نێوانیان لەلوتكەدایە. هۆكارێكی رەنگدانەوەی ناكۆكیانەش ئەو سەرەكی سیاسەتی هێزە دەسەاڵتدارەكانی كوردستانە

لەسەر ئەم هێز و ئەو هێز.پەرلەمانی هەڵبژاردنی زیاترە مانگ هەشت ئەنجامدراوە كوردستان باشووری هەرێمی

بێنن، پێك حكومەت نەیانتوانیوە ب��ەاڵم حكومەتی كاربەرێكەری "پارتی"یش هەموو شتێك بەئارەزووی خۆی و سیاسەتە حزبییە

تاكالیەنەكانی خۆی ئەنجامدەدات.ئەنجوومەنی هەڵبژاردنی ئەنجامدانی دوای نوێنەرانی ئێراق و ئەنجوومەنی پارێزگاكانی بەهۆی كورسی گرژیەكان دیسان هەرێمیش بەتایبەتیش ك��ردووە، زی��ادی دەس��ەاڵت و شێوازەی ئەم وای��ە پێمان كە لەسلێمانی ملمالنێ زیان بەهەردوو الیەن دەگەیەنێت و ئەو بەیەكەوە ئەوەیە هەڵوێست راستترین لەسەر پێشبڕكێكە و ببەن بەرێوە شارە زیاتر و باشتر خزمەتكردنی ئەو شارە بێت، بە پێچەوانەوە خزمەتێكی گەورە بەنەیارەكانیان

دەكەن.ب��ەش��داری��ك��ردن چۆنیەتی ب��ە س��ەب��ارەت یەك و یەكدەنگی ئێراقیش، لەحكومەتی بەمەرجێك بەاڵم گرنگە، زۆر كورد بڕیاری بنەمای ل��ەس��ەر هەڵوێستیە ی��ەك ئ��ەو بەرژەوەندییە بااڵكانی گەلی كوردستان بێت، نەك سەپاندنی بۆچوونی الیەنێك كە ئەویش سەرچاوەكەی بۆ هەڵوێستەكانی دەوڵەتێكی ئێمەی پێویستە واتە بگەڕێتەوە. داگیركەر كورد خۆمان نەخەینە هیچ یەكێك لەو دوو بەڵكو هەیە، كە شیعیەی و سوننە بەرە

خۆمان بەرەی كورد و كوردستانیەكان بین.ب��اش��ووری هەستیارەی هەلومەرجە ل��ەو كوردستان پارتی دیموكراتی كوردستان � ئێراق هەڵەی زۆر گەورە، بگرە بێ رێزی گەورەی بەرامبەر گەلی كوردستان كردووە، هەڵوێستی كە دەزانرێت نەتەوەیی كۆنگرەی بەرامبەر سیاسەتە ك��ردووە، پووچی مایە ئێستا تا دوژمنانەكەشی سەبارەت بە دەسكەوتەكانی خۆرئاوای كوردستان لەبەر چاوانە كە چۆن و دەكات داگیركەران بەسیاسەتی خزمەت

نانەتەوەییە.هەرە دواییش ئەو هەڵوێستە ملیتاریستیانەی وهەولێر زاخۆ دهۆك، لەشارەكانی كە بوو هێرشی كردە سەر نوسینگەكانی گۆڤاری رۆژی

گەنجان، ژیانەوەی رێكخراوی بنكەی واڵت، كوردستان، ئازادیخوازی ژنانی رێكخراوی ئاژانسی هەواڵی دیجلە و كۆنگرەی نەتەوەیی

كوردستان.بنكانە و نووسینگە ئەو ت��ەواوی بێگومان و چوارچێوە و هەیە فەرمییان مۆڵەتی بڕو هەر لەژێر دیارە، كاركردنیان شێوازی شوێنێكی سەر هەڵكوتانە بێت بیانوویەك فەرمی و مۆڵەت پێدراو بەرلەهەموو شتێك بن پێكردنی ئەو رێسا و یاسا دامەزراوانەیە رێكخراوانە و نووسینگە بەو مۆڵەتیان كە مافی پێكردنی بن لەوەی ئەمە جگە داوە. مافەكانی و رادەربڕین ئازادی تاكەكەسی،

مرۆڤ و نەناسینی دیموكراسییە.ئ��ەگ��ەر ب��ەی��ان��ن��ام��ەك��ەی ئ��ەن��ج��ووم��ەن��ی سەركردایەتی پارتی � هەولێر بێت یان ئەو ئۆپەراسیۆنە سەربازیەی كرایە سەر ئەو دام ودەزگایانە، هەر دوو هەنگاویش دەرهاوێشتەی زهنیەتی و ملیتاریستی ب��ی��رك��ردن��ەوەی نەوەدەكانە. سااڵنی زمانی و خۆسەپاندن ئەم هەڵوێستەی پارتی وەك چۆن گورزێكە بەر ئازادی و دیموكراسی و مافی تاكەكەس سەر هێرشكردنە لە لەهەمانكاتدا كەوتووە وەك نیشتمانی � نەتەوەیی دامەزراوەیەكی كۆنگرەی نەتەوەیی كوردستان رۆحی یەكێتی نیشتیمانی كۆنگرەی پرۆسەی و نەتەوەیی كوردستان كراوەتە ئامانج كە ماوەیەكی درێژە هەوڵی بۆ دەدرێت. وەك چۆن ئەم كردەوەی كوردستانیەكی و ك��ورد ه��ەر دڵ��ی پارتی گەورەترین ك��ردووە، بریندار شەرفمەندی

زیانیش بەخودی پارتی دەگەیەنێت.لەو پارتی ئ��ەوەی��ە هەڵوێست راستترین لێبوردن داوای بگەڕێتەوە، گەورەیە هەڵە بەدانوستاندن و بكات كوردستان لەگەلی گرفتەكان و كێشە چارەسەركردنی هەوڵی بدات؛ چونكە رێگە و رێبازەكانی تر خزمەت بەداگیركەرانی كوردستان دەكات و زیانێكی گەورە بەگەلی كوردستان و چارەنووسەكەی

دەگەیەنێت.

پارتی،

پێویستە داوای لێبوردن لەگەلی كوردستان بكات

شرۆڤه ی سیاسی

Page 5: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

3] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

ئا/ ژین ئاوارەرۆژی )19ی ئایاری 2014( ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق راگەیەنرا، ئەوەش دوای )19( بەپێی هەڵبژاردن، ئەنجامدانی لە هات رۆژ لە هێزانەی ئەو دەرك��ەوت��ووە ئەنجامەكانیش هەرێمی كوردستان سیاسەتی حزبی و نانەتەوەییان كەمی كورسییەكانیان ژمارەی كردووە، پەیڕەو

كردووە.رۆژی )30ی نیسانی 2014( هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق پارێزگاكانی س��ەران��س��ەری لە عێراق بەڕێوەچوو كە تێیدا ملمالنێ دەكرا لەسەر )328( لیستێك هیچ بەاڵم عێراق، پەرلەمانی كورسی كوردسییەكانیش نیوەی لە كەمتر نەیتوانیوە بەدەستبێنێت، ئەوەش بەهۆی فرە نەتەوەیی و فرە ئایینی و فرە مەزهەبی و فرە لیستییەوە لە عێراقدا، بەاڵم ئەنجامی هەڵبژاردنەكە گۆڕانكاری لە رێژەی دەنگ و كورسی الیەنەكان دروستكردوە لە عێراق پەرلەمانی بە هەڵبژاردنی بەراورد بە

ساڵی )2010(دا.

رێژەی بەشداریكردن

بااڵی كۆمیسیۆنی زانیاریانەی ئ��ەو بەپێی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان ب���اوی ك���ردەوەت���ەوە، لەم

و ه��ەزار )222( و ملیۆن )11( هەڵبژاردنەدا و دەركەوتووە دروست و راست دەنگی )403(كورسییە كە )328( كوردسییەكانیش ژمارەی بۆ كورسی )237( بووە، دابەش بەمشێوەیە هەشت و ژنانە بۆ كورسی )83( و پیاوانە

كورسیش بۆ كەمە نەتەوەكانە.ئیئتیالفی لیستی ئەنجامەكان بەپێی ه��ەر سەرۆكایەتی مالیكی نوری كە قانون دەوڵەتی و )835( هەزار و )141( ملیۆن دەكات، سێ دەنگی بەدەستهێناوە كە دەكاتە )92( كورسی، بەوەش لیستەكەی مالیكی بە رێژەیەكی زۆر پێش لیستەكانی تر كەوتووە، لیستی ئیئتیالفی مواتن سێ و هەزار )928( دووەمدایە، پلەی لە كە دەنگی بەدەستهێناوە، كە دەكاتە )29( كورسی، دوای ئەویش ئیئتیالفی ئەحرار دێت، كە )917( هەزار و )589( دەنگی بەدەستهێناوە، كە دەكاتە

)28( كورسی.

لە هەرێمی كوردستان

لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكاندا لە هەرێمی كوردستان بە رووی��داوە، هێزدا هاوسەنگی لە گۆڕانكاری هەموو ناوی بە ناتوانێ پارتی ئیتر شێوەیەك هەرێمی كوردستانەوە قسە بكات و بڕیار بدات بكات، قۆرخ بۆخۆی بەغدادیش پۆستەكانی و

هەروەك ئێستا كردوویەتی؛ چونكە پارتی شەش لە )31( كورسی كەمی كردووە، بە شێوەیەك كورسییەوە بووە بە )25( كورسی، لە بەرامبەردا واتا ك��ردووە، زی��ادی كورسی ح��ەوت یەكێتی كورسی، )21( بە بووە كورسییەوە )14( لە بە ئیسالمیش كۆمەڵی و گ��ۆڕان بزووتنەوەی

هەمان شێوە زیادیان كردووە.

پارتی زەرەرمەندترینە

سیاسەتە بەهۆی رەنگە كە هەڵبژاردنەدا لەم هەرێمی ناوخۆی لە هەم بێت، چەوتەكانییەوە دیكەی پارچەكانی بەرامبەر هەم و كوردستان هێزە لەناو زەرەرەمەندترینە پارتی كوردستان، رێژەیەكی كەمبوونەوەی بەهۆی كوردییەكاندا، چەندین ئەگەرچی كورسییەكانییەوە، بەرچاوی جار لەالیەن هێزە كوردییەكانەوە لەو سیاسەتە هێزە ئەو بەاڵم ك��راوەت��ەوە، ئاگادار چەوتانە بەردەوام بووە لەسەر دژایەتیكردنی پارچەكانی لە دەسەاڵت قۆرخكردنی و كوردستان دیكەی

هەولێر و دهۆك.

"رازی نیین"

لە پارتی رەسمییەكان، ئەنجامە گوێرەی بە

زانیاری ورد لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق

كەمبوونەوەی كورسی پارتی بەهۆی سیاسەتە چەوتەكانییەوە

Page 6: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[4 راپۆرت

دهۆك كورسیەك و لە هەولێر كورسییەك و لە كورسی دوو موسڵ لە و كورسییەك سلێمانی باوبوونەوەی لەگەڵ هاوكات ل��ەدەس��ت��داوە، ئەنجامە رەسمییەكان ژمارەیەك كادیری پارتی لە فەیسبووك رەخنەی كەمكردنی كورسییەكانیان

لە سەركردایەتی حزبەكەیان گرتووە.پارتی راگەیاندنی ك��ادی��ری ئیبراهیم، بڵند فەیسبووك لە پەیامنێر ئاژانسی و رادی��ۆ لە نووسیویەتی:"پێویستە پارتی لەئاست دابەزینی و نەبێت دەن��گ بێ بەمشێوەیە دەنگەكانی لێكۆڵینەوەیەكی ورد بكات و بەرپرسە خەتابار و كەمتەرخەمەكانیش سزا بدات و سزاكەش تەنها

جێگۆڕكێ نەبێت لە پۆستەكانیان".هاوكات لەگەڵ بەرزبوونەوەی دەنگی ناڕەزایەتی هەڵبژاردنی دەزگای بەرپرسی پارتی، كادیرانی لە تانە رایگەیاند، گۆران خەسرەو حزبە ئەو و دەكەین تۆمار سكااڵ و دەدەین ئەنجامەكان مەزندەی بەدەستهێنانی كورسی زیاترمان دەكرد.

شێواندنی لیستی یەكەمەكان

لەو نێوەندەدا، هەندێك سایت و تۆڕی راگەیاندنی یەكەمەكەی )10( ریزبەندی پارتی بە سەر عێراقییان شێواندووە و ناوی كاندیدێكی پارتییان لە ریزبەندییەكە پێنجەمی پلەی بە ك��ردووە كاتێكدا ئەو كاندیدە تەنیا )29 هەزار و 468(

دەنگی بەدەستهێناوە.كۆمیسیۆن رەسمییەكانی زانیارییە گوێرەی بە یەكگرتووی كاندیدی ده��ۆك پ��ارێ��زگ��ای ل��ە بە سەیدۆ محەممەد ئەحمەد جەمال ئیسالمی بەدەستهێنانی )51 هەزار و 358( دەنگ یەكەم بووە و لە ریزبەندی )10( یەكەمەكەی عێراقە، نەك ئەو كاندیدەی پارتی، بەو شێوەیەش پارتی هیچ كاندیدێكی لەناو )10( یەكەمەكەی عێراقدا

نییە.

كورد زیادی كردووە

زی��ادی كورسی ح��ەوت كە یەكێتی، لە جگە و گ��ۆڕان بزووتنەوەی لە یەك هەر ك��ردووە، زیاد كورسیییەكیان یەكی ئیسالمیش كۆمەڵی بە بووە لە هەشت كورسییەوە كردووە، گۆڕان نۆ و كۆمەڵیش لە دوو كورسییەوە بووە بە سێ ، بەاڵم یەكگرتووی ئیسالمی وەك خۆی ماوەتەوە و واتا پارێزگاری لە چوار كورسییەكەی كردووە.

لە و هێناوە كورسی دوو دهۆك لە یەكگرتوو سلێمانیش دوو كورسی، بەاڵم لە هەولێر كورسی

نەهێناوە.بە گشتی لە هەڵبژاردنەكاندا پارتی )25( كورسی و یەكێتی )21( كورسی و گۆڕان نۆ كورسی و یەكگرتوو چوار كورسی و كۆمەڵ سێ كورسییان بەوەش عێراق، پەرلەمانی بۆ بەدەستهێناوە

ژمارەی كورسییەكانی كورد لە )57( كورسییەوە بووەتە )62( كورسی.

یەكەمەكانی عێراق

یەكەم: نوری مالیكی سەرۆكی لیستی ئیئتیالفی دەوڵەتی یاسا لە پارێزگای بەغدا، لەسەر ئاستی عیراق زۆرترین دەنگی بەدەستهێناوە كە )721

هەزار و 782( دەنگە.دووەم: ئەیاد عەالوی سەرۆكی لیستی نیشتمانی عیراق لە پارێزگای بەغدا )229 هەزار و 709(

دەنگی بەدەستهێناوە.لیستی سەرۆكی محەمەد شێخ ئارام سێیەم: بزووتنەوەی گۆڕان لە پارێزگای سلێمانی )150

هەزار و 613( دەنگی بەدەستهێناوە.چوارەم: نەجمەدین كەریم سەرۆكی لیستی یەكێتی نیشتمانی كوردستان لە پارێزگای كەركوك )150

هەزار و 48( دەنگی بەدەستهێناوە.خەڵەف عەبدولسەمەد خ��ەڵ��ەف پێنجەم: لە یاسا دەوڵەتی ئیئتیالفی سەرۆكی عەلی ، پارێزگای بەسرە، )126 هەزار و 848( دەنگی

بەدەستهێناوە.لیستی سەرۆكی نوجەیفی، ئوسامە شەشەم: موتەحیدون بۆ چاكسازی لە پارێزگای نەینەوا، )112 هەزار و 551( دەنگی بەدەستهێناوە و لە

پلەی شەشەمدایە. حەوتەم: حەنان فەتالوی سەرۆكی دەوڵەتی یاسا لە پارێزگای بابل كە )90 هەزار و 781( دەنگی

بەدەستهێناوە.لیستی سەرۆكی مەنگوڕی شێركۆ هەشتەم: پارێزگای لە كوردستان نیشتمانی یەكێتی دەنگی )663 و ه���ەزار 83( ك��ە سلێمانی

بەدەستهێناوە.نۆیەم: محەمەد ساحیب خەڵەف غالی سەرۆكی بەغدا كە )78 پارێزگای لە ئەحرار ئیئتیالفی

هەزار و 561( دەنگی بەدەستهێناوە.دەیەم: ئارێز عەبدواڵ لیستی یەكێتی نیشتمانی كوردستان لە پارێزگای هەولێر كە )76 هەزار و

380( دەنگی هێناوە.

"چەند پۆستێك لە پارتی وەردەگرینەوە"

كورسی چوار جیاوازی بە ئێستا كە یەكێتی ئیتر دەكات، لەوە باس پارتییەوەیە دوای لە پۆستەكان هەموو ن��ادەن رێگە ج��اران وەك��و لێ پۆستانەیان لەو "بەشێك و بێت پارتی بۆ

وەردەگرینەوە".لە پارتی راب����ردوودا ساڵی چ��وار م��اوەی لە و وەزی��ران سەرۆك جێگری عێراقدا حكومەتی دەرەوە وەزیری و پەرلەمان سەرۆكی جێگری بااڵی و چەندین پۆستی عێراق و سوپاساالری

بەدەستەوە بووە، بەاڵم ئەمانە نەیانتوانیوە هیچ كارێكی گرنگ بۆ كورد بكەن و تەنانەت بچوكترین

هەڵوێستیان نیشان نەداوە.هەڵبژاردنی بەشی ئەندامی حەمەد، رابیحە رایگەیاندوە: هەولێر پارێزگای لە یەكێتی لە كورسیەكان جیاوازی كەمبوونەوەی بەهۆی پۆستە دابەشكردنی پارتی ، و یەكێتی نێوان سیادیەكانی بەغدا گۆڕانكارییان بەسەردادێت، بە و جێگری دەرەوە وەزارەت��ی نێوان لە جۆرێك سەرۆك وەزیران ئەگەر بەر كورد بكەوێت یەكیان بۆ یەكێتی دەبێت كە پێشتر هەردوكیان لەدەست نزیكی بەهۆی ئەمجارە ب��ەاڵم ب��وون، پارتی ژمارەی كورسی هەردووال دابەشكردنی پۆستەكان رێژەی گوێرەی بە بەڵكو نابێت، بەمشێوەیە

كورسییەكان دەبێت.

پارتی بەرەو الوازیی

م��اوەی لە كە كوردستان دیموكراتی پارتی لەخۆبایی هێزی وەك راب���ردوودا ساڵی چ��وار قۆرخكردنی س��ەرەڕای دەك��رد، هەڵسوكەوتی ناوخۆشدا لە ب��ەغ��داد، لە ك��ورد پۆستەكانی شاری كرد، پەیڕەو قۆرخكارانەی سیاسەتی )50(ی س��ەدا نەیتوانیوە پارتی كە هەولێر لێكراوە ئەمنی بێنێ ، وەكو شارێكی دەنگەكان و داوای دەركردنی پارتی چارەسەری كردووە لەو

شارە.بەاڵم كەمبوونەوەی ژمارەی كورسی دەریدەخات ساڵ بە ساڵ و هەڵبژاردن بە هەڵبژاردن پارتی بەرەو الوازی دەڕوات، ئەوە سەرەڕای ئەو هەموو تەزویر و ترساندنی خەڵك و دەستگرتن بەسەر

هەولێردا بە هێزی چەكدار.

سیاسەتی نەتەوەیی و رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی

هێزە پێویستە دەریخست، هەڵبژاردنە ئ��ەم دوو بە بایەخ كوردستان هەرێمی كوردییەكانی بوار بدەن، یەكەم لە ناوخۆدا رووبەڕووی گەندەڵی خەڵك پێشكەشی خزمەتگوزاری و ببنەوە بكەن، دووەم لە ئاستی كوردستان سیاسەتێكی نەتەوەیی پەیڕەو بكەن و پشتگیری پارچەكانی

دیكەی كوردستان بكەن.بەاڵم پارتی پێدەچێت نەك ئەوە بكات، بەڵكو بەردەوامی زیاتر بدات بە "سیاسەتە نانەتەوەیی و نا دیموكراتی و حزبییەكانی" ئەوەش بەهۆی هێرشەكانی بۆ سەر نوسینگەكانی گۆڤاری )رۆژی واڵت(ی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان دژایەتی و هەولێر و زاخۆ دهۆك، لەشارەكانی شۆڕشی رۆژئاوا و هاوكاریەكانی دەوڵەتی توركیا

و تەیب ئەردۆغان.

Page 7: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

5] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

ئا/ پەیوەند كوردیتاوانەیە ئەو هەولێر ئایاری 16ی كۆمەڵكوژی رۆژن���ام���ەوان، كۆمەڵێك ب��ە ب��ەرام��ب��ەر ك��ە هونەرمەند، ئەندامان و كادیرانی پارتی كرێكارانی بە هێزێكی چەكداری سەر لەالیەن كوردستان، ئەو ئەنجامدرا. كوردستانەوە دیموكراتی پارتی كۆمەڵكوژیە لە كاتژمێر 1ی دوای نیوەرۆی رۆژی یەكێتی بارەگای سەرەكی لەسەر 1997/5/16بارەگای و كوردستان دیموكراتی نەتەوەیی رۆژنامەی نوسینگەی و ئ��ازاد ژنانی یەكێتی مانگی سوری كوردستان نەخۆشخانەی واڵت و میزۆپۆتامیا ه��ون��ەری و چاند ب��ارەگ��ای و 83 لە زیاتر كۆمەڵكوژیەدا لەم ئەنجامدراوە، ك��ران. كۆمەڵكوژ و س��ەروش��وێ��ن ب��ێ ك��ەس وا ئەمڕۆ 17 ساڵ بەسەر ئەو كۆمەڵكوژیە تێپەر دەبێت و تائێستا سەرجەم قوربانیان چارەنوسیان نادیارە و هەتاوەكو ئێستاش پارتی دیموكراتی تاوانەی ئ��ەو باسی كاتێك هیچ كوردستان هاونەژادەكانی بە دەرهەق كە نەكردووە خۆی كردویەتی. نەك تەنها ئەو كۆمەڵكوژیەی رۆژی 5/16 /1997 بەڵكو سەرجەم ئەو كەسانەی كە بەرێی بێ سەروشوێنكردن و رفاندن كە زیاتر لە 100 كەسن تائێستا ئامادەنیە لەسەر ئەو كەسانە هیچ لێدوانێك و هیچ زانیارییەك بخاتەروو. كەچی لەبەرامبەر ئەوەدا كەسوكاری سەرجەم رفێنراوان ئاهی بە رۆژێك و بێ سەروشوێنكراوان هەموو هاتنەوەی نەوەكانیان ژیان دەگوزەرێنن و داوای

ئێسكێكیش پارچە تەنها ئەگەر دەك��ەن ئەوە دیار بێت، بۆ ئەوان زۆرە و هەر نەبێ دڵنەواییان زۆر نابن. چاوەڕێ ئەوەندەش ئیدی و دەبێت چەواشەكاری و تەمومژاوی خواسی و ب��اس هەولێری كۆمەڵكوژی ت��اوان��ی بە س��ەب��ارەت ساڵی 1997 دەخرێنەروو. وا ئێمە لە زاری ئەو كەسانەی كە شایەتحاڵن و ئاگاداری رووداوەكانن و ئامادەبوونە لە ساتی تاوانەكەدا، زانیاری راست و ورد بۆ خوێنەران دەخەینەڕوو. ئەو زانیاریانەی بن، تاوانەكە كەمی بەشێكی هێشتا رەنگە كە وەهای رەوشێكی پارتی لەوكاتانەدا چونكە دروست كردبوو ئەوەی باسی دەكەن ئەم واڵتە لە ژوورێكی تاریكی تەمومژاوی دەچوو، كە پڕی بوو لە مرۆڤی گوماناوی، لە كاتێكدا بە سەدان بەوپەڕی دەكەن كەسێك چەند هێرشی كەس بێ ویژدانیەوە كۆمەڵكوژیان دەكەن، دەبێ ئەوە لەچ ئێمە ئێستا ئاخۆ بووبێ؟!. زەمەنێك چ زەمەنێك دەژین كە تاوەكو ئێستا چارەنوسی 83 سەربەخۆ دادگایەكی نەبوونی لەسایەی كەس نادیارە چارەنوسیان بە جورئەت دەزگایەكی و ژیان ئاخۆ هاتوە بەسەر لێ چیان نازانین و دەكەن لە چ كوچێكی زیندانی نهێنی ئەم واڵتە یان لە كام گۆری بە كۆمەڵ ئێسك و پروسكیان كەسی دەیان بنەماڵەكانیانن، رێزی چاوەرێی نە ناسنامە و نە تائێستا بێ سەروشوێن هەن چارەنوسیان دیار نەماوە، وەكو ئەوانەی كە پێش سەروشوێن بێ كۆمەڵكوژیەكە تاوانی روودانی بوونە و پارتی بە چەواشەكارانە رایگەیاندووە كە

ئەو كەسانە خۆیان رادەستی توركیا كردۆتەوە، قورسایی باری سوككردنی بۆ دەك��رێ گومان كردبێت، چەواشەكاریەشی ئەم پارتی تاوانەكە كێ ئەزانێ وەكو سەرجەم بێ سەروشوێنەكانی زانیاری ماونەتەوە. چارەنوس بێ ئەوانیش تر ی 1997/5/16 كۆمەڵكوژی ل��ەس��ەر ورد شایەتحاڵن كە كەسێك چەند زاری لە هەولێر . هەولێرن كۆمەڵكوژی تاوانی ئ��اگ��اداری و ك��ارەس��ات��ی م��ێ��ژووی��ی و سیاسی ل����ەرووی ئەندامی ستار س��ەردار هەولێر، كۆمەڵكوژی بەرێوەبەرایەتی پارتی چارەسەری لە هەولێر، بە كۆمەڵكوژی تاوانی سەر دەخاتە تیشك وردی هەولێر و دەڵێت:"بێگومان دوای 31ی ئابی 1996 كە سەدام حوسێنی دوژمنی سەرسەختی گەلی كوردی هێنایە كوردستان و شەڕی كوردی پێ جۆرێك بە كوردستان هەرێمی رەوش��ی كرد، گۆرانكاری بەسەرداهات كە لێرە پارتی شەرعیەتە سیاسیەكەی لەدەست دابوو، یەكێتیش لەبەرئەوەی نەیتوانیبوو ناوچەی خۆی بپارێزێت لەو هێزە زۆر و بۆرە بێگانەیەی كە پارتی هێنابوویە سەری، لەوكاتەدا پەكەكە رێكخستنی كاتەدا لەو بۆیە لە ئاستێكی رێكخستنی باش دابوو، وە زۆرینەی خەڵك رووی لە پەكەكە دەكرد و هیوای خەڵك تەنیا پەكەكە بوو. لەبەرئەوە لە كۆتایی 1996 تاوەكو ناوەندەكانی 1997 تا ئەو كۆمەڵكوژیەی گەنجانی زۆری ئێجگار ژمارەیەكی هەولێر، كورد لەباشوری كوردستان روویان لە ریزەكانی گەریالكانی پەكەكە دەكرد. لەالیەكی تردا حەز و

زانیاری ورد دەربارەی كۆمەڵكوژی هەولێر و ناوی كەسەكانكەس و كاری بێ سەروشوێنكراوەكان؛ با پەرلەمان لیژنەیەك بۆ چارەنوسیان پێكبهێنێت

Page 8: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[6راپۆرت

هیوای خەڵك بۆ پەكەكە رۆژ لەدوای رۆژ زیاتر دەبوو. بۆیە ئەمە وای كرد كە ترس بچێتە دڵی پارتی یەوە، بۆیە لەوە دەگەرا تاوەكو شتێك بكات رێگری بكات لەهەمبەر ئەو هێزە جەماوەریەی كە دروست دەبێ. بۆ ئەوەش پارتی شارەزایی ئەوەی هەبوو كە لەگەڵ دەوڵەتانی داگیركەر هێزی خۆی لە شەربكات، ئەوان پشتیوانی بە و یەكبخات 1992 وە هەروەها لە 1995یشدا ئەوەی كردبوو، واتە ئەوە یەكەمجاری نەبووە، بۆیە شارەزایی و هەماهەنگی لە بابەتەكەدا هەبوە. خاڵێكی تریش كە ئەوەیە، هەیە توركیاوە بە پەیوەندی كە توركیا یارمەتی و هاوكاری هەر هێزێك دەكات كە دژی پەكەكە بجەنگێ، بۆیە لەم چوارچێوەیەدا تاوانەدا. لەم كرد پارتی پشتیوانی توركیا بۆیە ئەو كۆمەڵكوژیەی لە هەولێر روویدا، لەگەڵ ئەو ئۆپەراسیۆنەی كە لە ناوچەی زاپ و بادینان ئەوەی بەاڵم بەیەكەوە هەیە، پەیوەندی روویدا لە داستانی زاپ توركیا پێشەنگایەتی شەڕی كرد و پارتی پشتیوانی كرد، وە ئەو كۆمەڵكوژیەی هەولێریش پارتی پێشەنگایەتی كرد و توركیاش پشتیوانی كرد. وە پارتی دەیتوانی نەیكات بەاڵم لە خۆی هەژمونی تاوانەی بەم دەیویست ئەو هەرێمی كوردستان دروست بكات، بۆیە ئەوە ئەو الیەنەیە كە پێویستە خەڵكی كوردستان بیزانێت. بۆیە هەژمونی پارتی ناڕەوایە، چونكە لە 31 ئاب كاتێ كە سەدامی هێنا شەڕی كوردی پێ كرد، رەوایەتی سیاسی خۆی لەدەستدابوو، وە رەوایەتی فكری و فەلسەفی هەر لە زووەوە لە دەستدابوو، خۆی پێیەكانی جێگای ب��ۆئ��ەوەی بێگومان 1997/5/16ی كۆمەڵكوژی تاوانی بكات قایم ئەنجامدا، ویستی بزوتنەوەی جەماوەری ئازادیخواز لەناو بەرێت، كە پەكەكە پێشەنگایەتی دەكرد.هەروەها سەردار ستار ئەوەشی ووت كە؛ خودی بە ئەوكاتە پارتی سەرۆكی بارزانی مەسعود گۆڕی )ب��ە گوتبوو پەكەكەی بەرێوەبەرانی بارزانی شەڕ لەگەڵ پەكەكەدا ناكەین(، بۆیە ئەو قسەیە ناراستەی مەسعود بارزانی بەرپرسیارانی

ئەوكاتەی پەكەكەی خستە غافلەتەوە، بێگومان ئەوە خاڵێكی نێگەتیڤ بوو، چونكە كاتێ كە لە 1997/5/14 لە زاپ ئۆپەراسیۆن بە پشتیوانی رێكخستنەكانی لەوكاتەوە دەب��وو كرا، پارتی پەكەكە لەناو شار لە ئامادەباشیدابووایە، نەدەبوو باوەڕ بە قسەكانی مەسعود بارزانی بكەن، چونكە پارتی نە پێوانی شەڕی الیە، نە پێوانی مرۆڤایەتی الیە، وە نە پێوانی سیاسیشی الیە، ئەوە هەموو پارتیدا م��ێ��ژووی لە چونكە دەزان���ێ، ك��ەس لەناوبردووە، و سەروشوێن بێ كەسی زۆرترین چ لە ئەوانەی رۆژهەاڵت )مەال ئاوارە، موعین( چ ئەوانەی باكوری كوردستان )دكتۆر شوان، سعید قرمزی تۆپڕاخ( وە بێگومان شەرەكانی ناوەخۆ بێ تەنها باسی من داینێ، ت��رەوە لەالیەكی سەروشوێنكردن و فراندن دەكەم، بۆنمونە پێش شەری 1992 )جەنگی هیرانی ، هۆشەنگ دێرك( لە رێگای دیانە � هەولێر لێیاندرا و شەهیدكران. یان )مامۆستا یاسا( لە رێگای هیران شەقاوە لە 1995 رفێنراوەو تائێستا چارەنوسی نادیارە كە ئایا زیندووە یان ژیان دەكات و لە كوێیە؟!، بادینان وەك كوشتنی لە رووداوان��ەی ئەو یان ئاشوریەكان. نوێنەری )رێناس(كوشتنی سەردار ستار سەبارەت بە هەڵوێستی جەماوەر مەدەنیەكانیش رێكخراوە و سیاسی الیەنە و خۆیان ویستویانە زۆر ووتی:"خەڵكانێكی بكەن بە قەڵغانی زیندوو، لە دەوروبەر و لەناو بارەگاكانی پەكەكەدا كۆبونەتەوە، بۆئەوەی ئەو رووداوە هەری كەم روونەدات، بەاڵم جارێكی تر لەوێ پارتی بەڵێنی بە خەڵك دابوو كە ئەوان روون��ادات، شەرێكیش هیچ و ناكوژن خەڵك بۆیە دیسان خەڵكیش بە بەڵێنی ئەوان باوەڕی كردبوو، بۆیە باو ببونەوە. ئەوانەی وا لەوێش هەموویان ئەوان نەكردبوو باوەڕیان مابوونەوەو بێگومان سەروشوێنكران. بێ و كۆمەڵكوژ كۆمەڵكوژی تاوانی قوربانی بوونە وا ئەوانەی هەولێر خەڵكی مەدەنی و رۆشنبیر و رۆژنامەوان و هونەرمەند و نەخۆش و كەمئەندام و ژن بوونە،

كە كوشت كەسیان چەندین نەخۆشخانە لە ئەوان هەمویان كەمئەندام بوونە، واتە هەندێكیان قاچیان نەبووە هەبووە دەستی نەبووە. لەالیەكی ترەوە چەندین دیل بەدەستی پارتی یەوە بووە، لە دی��ل كوشتنی كوشتوە، هەموو ئەوانیان پێوانەكانی مرۆڤایەتی لە پێوانەكانی ئەخالق و شەڕدا شتێكی ناپەسەندە، كەچی پارتی ئەوەشی كردووە. لەبەرئەوەشە پارتی شەرمەزارە بەرامبەر بۆیە تاوانەدا، ئەو لە رەنگدانەوەی گەلی كورد تاوەكو ئێستا دەترسێ تەنانەت باسی ئەو كەیسە بكات. بەاڵم پێویستە پارتی چیتر لەناو ئەو بێ ویژدانیەیدا نەژیت، با ویژدانی خۆی ئاسودە بكات و چارەنوسی 83 كەسەكەی كۆمەڵكوژی هەولێر دیاربكات. هەرچەند پارتی گەلی كوردی مەحكوم كردووە بۆ شەڕی ناوەخۆ و داگیركەرانیش كوردیان كوشتاری و كۆمەڵكوژی بە ك��ردووە مەحكوم بەردەوام. وە ئەوانەی كە بەم كارە هەڵساون و بەشدارییان لەم تاوانە كردووە هەر كێ بێت خاڵی بووە لە لە ئینسانیەت لە ئەخالق لە ویژدان و نەتەوەیی و عەشیرەت و كوردایەتی، ئەوان خاڵی بوونە لە هەموو ئەخالقێك چونكە وەكو گورگ بەربوونە گیانی ئەو خەڵكە بێ تاوانانە. نابێت بە ئەوانەی ئەو كارەیان كردووە بڵێی مرۆڤ، یان سیاسەتمەدار یان كەسی چەكدار و وێڵ بۆ پرسی نەتەوەیی، بەڵكو ئەوانە دوورن لە مرۆڤ دوورن لە ویژدان و بەها نەتەوەییەكان و مرۆڤایەتیەكان. بێگومان لەالیەكی تر پارێزگاری ئەوكاتەی هەولێر فەرەنسۆ هەریری بووە، ئەو لە مێژووی پارێزگاری مێژوویەكی شەرمەزاری دروست كردووە. خۆیدا هاوكات سەبارەت بە رۆڵی دەوڵەتە داگیركەرەكانی هەولێر كۆمەڵكوژی بەنیسبەت سەركوردستان كرد باسم لەسەرتاشدا وەك ووتیشی؛ ستار توركیا پشتیوانی و فەرمان بە كۆمەڵكوژیەكە كراوە. رێككەوتنی پارتی و توركیا دەگەرێتەوە بۆ ساڵی 1992، بەاڵم وەك پەیوەندی توركیاو هەشتاكان ساڵی بۆ پەیوەندیەكانیان پارتی كە ئەوەبووە كاریشیان یەكەمین دەگەرێتەوە.

Page 9: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

7] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

پیالنەكان درێژەی لە بكەن. تەسفیە پەكەكە توركیا یارمەتی پارتی دا تاوەكو هەژمونی خۆی دروست بكات، لەبەرامبەر بەوەش پارتی شەڕی )چەلیك( ئۆپەراسیۆنی لە وە كرد. پەكەكەی یشدا پارتی پشتیوانی توركیای كرد، تاوەكو لە پارتی )دبلن( لە 1995 لە وە بدات. پەكەكە ئەوەی لەسەر كۆدەبنەوە هاوپەیمانەكانی و چۆن گورزێكی كوشندە لە پەكەكە بدەن. بۆیە پشتیوانی پارتی بۆ توركیا و توركیا بۆ پارتی تەنیا لە تاوانی كۆمەڵكوژی 1997ی هەولێر خۆی نابینێتەوە، بەڵكو ئەوە پێشینەیەكی هەیە، لە تاوانی هەولێر ئەوە چەند بارە بووەتەوە. پارتی لەهێنانی دەوڵەتانی دەرەوە بۆ خۆ گەورەكردن و دەسەاڵت فراوانكردن وەستایە، پێی وانیە كە ئەوە شەرمێكی نەتەوەییە، بەڵكو پێی وایە كە ئەوە سیاسەتە. بەاڵم ئەوە بەگوێرەی ئەخالقی چونكە نەتەوەییە، ئەخالقی دژی نەتەوەیی، تۆ داگیركەر دەهێنی و لێرە دەیكەی بە گەورە بەسەر نەتەوەكەت، بۆیە پارتی پرسی نەتەوەیی نەكردۆتە كاری خۆی بەڵكو قایم كردنی پێگەی خۆی، یەكەمی كاری كردۆتە خۆی دەسەاڵتی هاتبێت لەدەستی ئ��ەوەی ئ��ەوەش��دا لەپێناو كردوویەتی. وە هێنانی بنكەو بارەگا سەربازیەكانی ماسی، )كانی لە كوردستان ناو بۆ توركیا هێنانی چەندین وە باتوفا( ئامێدی، شیالدزێ، چوارچێوەیەدایە، لەو ئیستخباراتی بارەگای ئەو هەموو بپارێزێ. پێ خۆی پارتی تاوەكو خزمەتانەی كە توركیا بۆ پارتی دەیكات، پارتیش لە بەرامبەریدا تەنها شەڕی پەكەكە بكات بەسە.بێگومان هێزی هەژمونگەرایی سیاسی كوردستان رەوشێكی چەواشەكاری وەهای دروست كردووە و دەڵێ پێویستە ئێمە شتی وەها باس نەكەین، ب��ۆئ��ەوەی، ئ��ازارەك��ان��ی ش��ەڕی ن��اوەخ��ۆم��ان هێنان ن��اوت كە ئ��ەوان��ەی وە بیرنەیەتەوە!. كە دەسەاڵتەی ئەو دەسەاڵتن، هی هەمویان وەزیری نمونە بۆ هەڵساوە. كۆمەڵكوژیە بەم دەشتەكانی لە دەچن ئەنفالكراوان و شەهیدان كۆمەڵ بە گۆری عێراق خ��وارووی و حەرحەر بەاڵم كوردستان، بۆ دەیهێننەوە و دەردەدەن هەیە كۆمەڵ بە گ��ۆری هەولێر ش��اری لەناو بكەن. باسیشی هەر دەترسن ئ��ەوان كەچی تر جارێكی پارتی ئاخۆ كە ب��ەوەی سەبارەت دەك��ات��ەوە، س��ەردار دووب���ارە وەه��ا تاوانێكی ستار ووتی؛ پارتی لە مەسەلەی سیاسی فشار رەوشی لە ب��ەاڵم ن��ەگ��ۆراوە، سانسۆرەكانی و فراوانترە ئاستێكی لە دیموكراتی بزوتنەوەی بۆیە پارتی ناتوانێ شتێكی وا بكاتەوە، وە هەم بەوە ئیدی ناتوانێ پارتی ناوەخۆدا لەالیەنی هی كوردستان دەنگی 51% لە بڵێ و بخوڕێ ئێستادا لە بكەم، شتێك هەموو دەتوانم منە، بەو هەموو تەزویرات و بەو هەموو فرت و فێڵ و بەو هەموو خەڵكەی كە مردووە دەنگ بە پارتی

هەرچەند هەیە، دەنگەكانی 38% لە دەدەن گومان هەیە كە شتی وا دووبارە ناكاتەوە، چونكە گۆرانكاری لەناو خودی پارتیدا بە ملیمە. بۆیە دونیا گۆڕاوە بەاڵم پارتی نەگۆراوە، بۆیە پارتی بەڵكو نایەوێ خۆی لەبەرئەوەی نەك ناتوانێ ئەو رەوشە نەما كە پارتی بە ویستی خۆی چی بیەوێ بیكات. لەبەرئەوەی لەناو مێژووی پارتی پڕیەتی لە فایلی رەش دیارترینیان 31ی ئاب و 1997/5/16 ئەگەر تاوەكو ئێستاش بكەرانی ئەو كۆمەڵكوژیە ناداتە دادگا و چارەنوسی 83 كەسە دیارناكات، كەواتە هێشتا پارتی ئەو زهنیەتەی ئەنجامی ئێستا ئ��ەوەی وە نەگۆڕیوە، خۆی نادات لە دەرەوەی ئیرادەی پارتییە. ئەو ترس و تۆقانەی خەڵك لە پارتی ئەنجامی ئەو هەموو فایلە رەشەی پارتی یە لە مێژووی خۆیدا، بەاڵم دەبێ خەڵكی هەولێر بەتایبەتی باش بزانن كە كارتۆنە. پڵنگێكی سەر و وەهمە تەنیا پارتی )مام شوان( كە خۆی یەكێك لە شایەد حاڵەكانی ئەو تاوانە بووە و هاوكاتیش یەكێك لە ئەندامانی بۆ ب��ووە یەنەدەكەش، ئەوكاتەی رێكخستنی چەترپرێس دواوە و دەڵێ: ئێمە لە بەرەبەیانی 5/16 هاتینە بارەگا لەوێ هەندێ ژاوەژاو هەبوو، هەڤااڵن پێیان وتین كە پێویستە بە زووترین كات لێرە بڕۆین، منیان لەوێ دەركرد، پاشان بیستم بارەگای سەر كردە هێرشیان زۆر هێزێكی كە یەنەدەكە، هێزەكە بە چەكی قورس هێرشیان كرد، دابوون هەندێك بارەگا لەناو ئەوانەی هەرچەند خۆیان ژیانی نەیانتوانی بەاڵم كرد بەرگریان هێرشیان دواتر ك��وژران، هەموویان و بپارێزن كردە سەر نەخۆشخانە و لەوێ هەرچی ئەندامی پەكەكە بوو كوشتیان و هەر بە مردوویەتی لەسەر بانەوە فەرێیاندانە خوارێ، دواتر هێرشیان كردە سەر بارەگای میزۆپۆتامیا و نوسینگەی رۆژنامەی لەوێ واڵت چەند هونەرمەند و رۆژنامەوانێكیان كوشت و هەندێكیشیان گرتن، ئەوانەی گیرابوون هەموویان بێ سەروشوێنكران، زۆربەیان بە بلۆك ناتوانم روویدا ئەوەی كرابویەوە، پان سەریان باسی بكەم، هیچ مرۆڤێك ئەو كارانە ناكات جگە نەبوون ئەوە شایەنی كەسانە ئەو پارتی. لە بكرێن. ئەوەبوون خەاڵت شایەنی ئەوان بمرن، دواتر هێرشی سەرتاسەری بۆ هەموو بارەگاكانی تر دەستی پێكرد و بە لێشاو خەڵكیان دەستگیر لە زیندانەكانی پارتی دەكرد، بە سەدان كەس بوون، ئەوانەی وا ئەندامی چاالك بوون یەكسەر واستەیەكی ئەگەر و ئاكرێ بۆ دەن��ێ��ردران دەكرا. سەروشوێن بێ ئەگینا هەبوایە بەهێزی مام شوان بە چاوی پڕ فرمێسكەوە ئاماژەی بۆ ئەوە كرد: خودا تۆڵەی لەو كەسانە كردەوە كە ئەو تاوانەیان ئەنجامدا، وەجی بارزانی و جەمال ئێستا تر، سەدانی و زراری دینۆ و مورتكە وەجی سەقەت بوو لەگەڵ جەمال مورتكە. ئەوان باش ئەوە خەڵك هەموو كارە، بەو تاوانبارن

دووی سوپای كردووە. كارەی ئەو كێ دەزانن پارتی و ئاسایشی پارتی لە هەولێر ئەو تاوانەیان كاتە ئەو كە هەریریش فەرەنسۆ وە ئەنجامدا، تاوانەكەدا لە بەشداری بوو هەولێر پارێزگاری هێزە نیگەرانییە جێگای ئ���ەوەی ك���ردووە. چەكدارەكانی پارتی گەلێك زۆربوون هەمووشیان هەڤااڵنەی ئەو چونكە ویژدان، لە بوون خاڵی كوشتنیش پاش و دەیانكوشتن بوون ژن كە دەك��رد، رۆحەكە بێ جەستە بە زێدەڕۆییان نازانم بە چ زمانێك بیڵێم ئەوەی ئێمە بینیمان و بیستمان لە دونیا نەكراوەو ناكرێ. هەرچەند هەڤااڵنمان بە مەردانە شەهیدبوون چونكە تادوا هەناسە و بەرگرییان لە خۆیان كرد، دەیانزانی ناوەندی چ��ۆن وتیان ب��ەاڵم دەك���رێ، هێرش رێكخستن چۆڵ بكەین. پێیان شەرم بوو را بكەن نەبوو. ویژدانیان كە پیاوانەی ئەو لەدەستی مام شوان درێژەی بە قسەكانیدا و وتی: ئەوەی جێگای خەم بوو لەو كاتانە ئەوەبوو خەڵكیان لە ئێمە هاندەدا، بۆئەوەی هێرش بكەنە سەرمان، ئەو قسە ناراستەی كە پەكەكە منداڵ دەرفێنێ و خەڵكی لەوە تۆقی بوون، لەوكاتانە دەركەوت، ئەوەش درێژە پێدەری پیالنی توركیا و پارتی بوو.قادر نادر چاودێری سیاسی كە ئەو كاتە ماڵیان لە هەولێر بووە و بەپێی باس و خواسی خەڵك دواوەو )چەترپرێس( بۆ كۆمەڵكوژیەكە لەسەر لە هەولێر لە من تاوانە ئەو لەكاتی وتویەتی: ماڵەوە بووم نزیك بەنیو كاتژمێرێك بووە تەقە بەیانی درا پەكەكە هەڤااڵنی لە وتیان دوات��ر دیلەكانیشیان كە دەك��را واب��اس چیرۆكەكان كە دەكرا لەنەخۆشخانە باس ك��ردوە، شەهید لەنەخۆشخانە بەبرینداری پەكەكە گەریالی و لەژن ك��ردوون، و شەهیدیان هێناون دەریان پیاو، لەزاری ئەو چەكدارانەی پەكەكە دەگوترا كە یەكێكیان بە نارنجۆك خۆی تەقاندۆتەوە، باس ئەو سەرپەرشتی كە دەكرا مورتكە جەمال لە تاوانە ئەو گرنگی بەشێكی كە كردبوو هێزەی پەكەكە هەڤااڵنی بەرامبەر مرۆڤایەتیەی دژە لەگەڵ لەشەڕێكدا كە بەتایبەتی دابوو، ئەنجام بۆیە كوژرابوو، دووانی یان ئامۆزایەك پەكەكە بەگیانی قین و تۆڵەوە مامەڵەی كردبوو، هەروەها فەرەنسۆ حەریری سەرپەرشتی پلەیەكی كردبوو چونكە بەرپرسە، ئەو یاساییەوە ل��ەرووی وە پارێزگار بوو لەو كاتەدا، وابزانم شەویش هاتە سەر كەناڵەكانی راگەیاندن و قسەی دژی پەكەكە كرد.باس لەوە دەكرا كە نازانم تاچەند راستە هەڤاڵێك هەڤاڵ ناوی وابزانم میزۆپۆتامیا لەتیپی هەبوو سەرحەد یاخود چیا بوو چوو بووە الی حزبێكی كوردستانی بەداخەوە تەسلیم بە پارتییان كردبوو، ئەوەی من بزانم تەرمەكانیان لە سەربازگەی هەولێر شاردەوە، بەاڵم من لەوە دڵنیام جارێك بۆ دەزگای ئیستخباراتی )میت(ی توركی دەریان هێنابوون.شایەتحاڵ وەك رەش( )تەلعەتە ه��ەروەه��ا

Page 10: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[8راپۆرت

رووداوەك���ەی هەولێر تاوانەكەی ئ��اگ��اداری و رووداوەكە رۆژ پێش دوو گێڕایەوە: بەمشێوەیە و پاش س��ەردان بوون. ئێمە ماڵی لە هەڤااڵن پێ هەست وەهامان شتێكی راستی هاتۆچوو بزانین، ئێمە نەیاندەویست هەڤااڵن نەكرد، تاوەكو خەڵك نەترسێت و رەوشەكە بە ئاسایی و زۆرهاتن خەڵكێكی رۆژێ��ك دوای وەربگرن، كردیانە هاوار بەسەر ئێمە و وتیان ئێوە منداڵی ئێمەتان دزیوە، بێگومان ئەوان نێردراوی پارتی بوون و بە قسەی پارتی هەڵخەڵەتابوون، من بە گفتوگۆ ئێمە با ژوورەوە وەرنە خەڵكەكەم وت بكەین، بۆ ئەوە لە یەكتری تێبگەین، بەاڵم ئەوان ئامانجێكی تریان هەبوو نەهاتن لەگەڵمان. پاشان ئێمە گەڕاینەوە و پاش چەند خولەكێك تەقەیان لە بارەگا كرد، واتە چەند رۆژ پێش رووداوەكە ناشرینیان قسەی و هاوێشتن بەرد و هەڕەشە بە ئێمە دەكرد، پاشان 1997/5/16 هاوڕێیەكم گۆڕستانی الی بۆ بچم كە كردمەوە ئاگاداری یەنەدەكەی بارەگای لە پارتی ئەحمەد، شێخ لەناو چەكدار زۆری هێزێكی چووم كە داوە. گۆڕستان تەقەیان لە بارەگای یەنەدەكە دەكرد بە چەكی قورس، وە دواتر هەواڵم پێگەیشت كە لە نەخۆشخانە و لە رۆژنامەی واڵت و بارەگای ژنان و میزۆپۆتامیاشیان داوە و هەموو ئەو كەسانەی بێگومان رفێنراون. و ك���وژراون بوونە ل��ەوێ بەشێوەیەكی كە مرۆڤ بە هیچ زمانێك ناتوانێ وەسفی بكات و بە هیچ نوسراوێك ناتوانێ دڕندەیی ئەو چەكدارانە بخاتەروو، كارەساتەكە ئەنجامدرا.رەش تەلعەتە كۆمەڵكوژیەكان شێوازی لەسەر ژنیان هەڤاڵی چوار بیستومە من ئەوەی وتی: جا كوشتویانن ئ��ەوەی پ��اش گرتوە دی��ل بە نازانم بە چ شێوازێك، پاشان بە جەستەی بێ رۆحیان شتی ناشرینیان بەرامبەر ئەو جەستانە كردووە كە مرۆڤ ناتوانێ باسی بكات، بەاڵم ئەو كەسانە ئەنجامیاندا و پاشان لە گۆرستانی شێخ ئەحمەد فڕێیان داون. وە بەپێی زانیاریەكان كە پاسەوانی ئەوكاتەی گۆرستانی مەعمەل قیڕ پێی بە گۆڕێكی گۆڕستانە ئەو لەناو كە راگەیاندین وە ناوی. خستونەتە هەمویان لێدراوەو كۆمەڵ تر شوێنێكی چەند و رەشكین سەربازگەی لە هەولێر لە ئەوە دوای هەن. كۆمەڵ بە گۆڕی هەولێر لە چونكە موسڵ چوومە و هەاڵتم رانیە بۆ چووم دواتر نەدەبویەوە، من جێگای ماوەیەكی زۆر لەوێ مامەوە، هەتاوەكو ئێستاش دوو خانوویان داگیركردووم و لە دەستم چوون.بووە یەكێك كە عەزیز عەبدولرەحمان هەروەها لەو كەسانەی ئاگاداری رووداوەكانی 1997/5/16 و شەقاوە بۆ چووم لەوكاتەدا من وتی: بووە باوكراوەكانی باوكردنەوەی خەریكی ل��ەوێ پێگەیشت هەواڵمان پاشان بووین، رێكخستن بارەگاكانی سەر كراوەتە هێرش هەولێر لە كە

پەكەكە و هەمویان كوشتوون و بێ سەروشوێنیان كردوون. بۆ بەیانیەكەی من گەڕامەوە هەولێر بینیم لە ماڵەكەی من هێزێكی سەربازی زۆر كۆببونەوە منیان و كرد دەستگیر منیان بەجێ دەست و هەبوو ئەوكاتەمان ه��ەزاری دوو ژوورەوە بردە ئەویان لێ بردین و لەگەڵ چەند شتێكی تریشیان لە كرد. زیندانی مانگ شەش منیشیان و برد زیندان خەڵكێكی گەلێك زۆر گیرابوون. سزادان و شەڕی دەروونی بە بەردەوامی بەرامبەر ئێمە سوكایەتیان دەنارد خەڵكیان هەمیشە دەكرا، ئەوكاتە دەك���رد. رۆڵەكانمان بە و ئێمە بە ئەوان ئ��ەوەی ب��ووە، ژیانم كاتی ناخۆشترین نەیكردووە. دوژمنێك هیچ ئێمە لەگەڵ كردیان كارەساتی بەسەر تیپەربوون ساڵ 17 پاش سەرجەم داخ��ی ئ��ەوەی هەولێر، كۆمەڵكوژی كۆمەڵكوژیە ئەو ئەوەیە قوربانیانە كەسوكاری ئەنجامدراوە، )كورد( سیاسی هێزێكی لەالیەن قوربانیانی كەسوكاری قسەكانی گوێرەی بە وەكو دوژمنانی ئەگەر هەولێر كۆمەڵكوژی ئێمە بوایە، و سوریا عێراق و ئێران و توركیا دەمانگوت چونكە دەبوو، دڵنەواییمان هەندێ بەرگری ئێمە ئەوكاتەی ئێمەن، دوژمنی ئەوان دەكەین خ��ۆم��ان مافی و خ��ۆم��ان خاكی ل��ە پێی هێشتا دەمانگرن، و دەمانكوژن ئ��ەوان ئەوە كورد سیاسی هێزێكی بەاڵم سەربەرزین، بڵێین؟!. چی و بكەین چی دەبێ ئێمە بكات ك���ەس���وك���اری ق��ورب��ان��ی��ان��ی ك��ۆم��ەڵ��ك��وژی سەردانی هەوڵیاندا دوایین لە 1997/5/16و كرد ئەنفالكراوانیان و شەهیدان وەزارەت��ی كرد. وەزارەت���ە ب��ەم پێشكەش یاداشتێكیان و پەرلەمانی پێشكەشی یاداشتێكیان هەروەها سەرۆكایەتی هەرێم و ئەنجومەنی وەزیران كرد، لە یاداشتنامەكەدا 9 خاڵ داواكرابوو كە ئەمانەن:1� داوا دەكەین با چارەنوسی بێ سەروشوێنەكانی بكرێ. ئاشكرا هەولێر تاوانی 1997/5/16ل��ێ��ژن��ەی��ەك پ��ەرل��ەم��ان دەك���ەی���ن داوا �2ب���ۆ ب�����ەدواداچ�����وون�����ی چ���ارەن���وس���ی بێ بكات. دروس��ت ناوخۆ ش��ەری سەروشوێنانی مەعمەل كۆمەڵەكەی بە گۆڕە دەكەین داوا �3قیر و مەعەسكەر رەشكینی هەولێر هەڵدرێتەوە.داوای ه������ەرێ������م س�������ەرۆك�������ی �4ل���ێ���ب���وردن ل���ە ب��ن��ەم��اڵ��ەك��ان��ی��ان ب��ك��ات.رزگ��اری��خ��وازی ب��زوت��ن��ەوەی شەهیدی ب��ە �5گ��ەل��ی ك���وردس���ت���ان ن����اون����ووس ب��ك��رێ��ن.بكرێتەوە. بنەماڵەكانیان ق��ەرەب��ووی �6

ش����ەڕی چ��ی��ت��ر ب����درێ����ت پ���ەی���م���ان �7ك����ورد ب���ە ك����ورد دووب�������ارە ن��ەب��ێ��ت��ەوە.رۆژی ببێتە 1997/5/16 ب�����ارۆژی �8گ�����ۆڕە ب���ە ك��ۆم��ەڵ��ەك��ان��ی ك���وردس���ت���ان.بۆ م��ۆن��ۆم��ێ��ن��ت��ێ��ك دروس���ت���ك���ردن���ی �9ه��ەول��ێ��ر. ل��ە 1997/5/16 ق��ورب��ان��ی��ان��ی

سەردار ستار؛لە كۆتایی 1996 تاوەكو

ناوەندەكانی 1997 تا ئەو كۆمەڵكوژیەی هەولێر،

ژمارەیەكی ئێجگار زۆری گەنجانی كورد لەباشوری

كوردستان روویان لە ریزەكانی گەریالكانی پەكەكە دەكرد.

لەالیەكی تردا حەز و هیوای خەڵك بۆ پەكەكە رۆژ لەدوای

رۆژ زیاتر دەبوو. بۆیە ئەمە وای كرد كە ترس بچێتە دڵی

پارتییەوە..........

مام شوان؛سوپای دووی پارتی و

ئاسایشی پارتی لە هەولێر ئەو تاوانەیان ئەنجامدا و

فەرەنسۆ هەریریش كە ئەو كاتە پارێزگاری هەولێر

بوو بەشداری لە تاوانەكەدا كردووە..........

تەلعەتە رەش؛بەپێی زانیاریەكان كە پاسەوانی ئەوكاتەی

گۆرستانی مەعمەل قیڕ پێی راگەیاندین كە لەناو ئەو گۆڕستانە گۆڕێكی بە كۆمەڵ لێدراوەو هەمویان خستونەتە ناوی. وە لە

سەربازگەی رەشكین و چەند شوێنێكی تر گۆڕی بە كۆمەڵ هەن. دوای ئەوە لە هەولێر

هەاڵتم و چوومە موسڵ چونكە لە هەولێر جێگای من نەدەبویەوە، دواتر چووم بۆ رانیە ماوەیەكی زۆر لەوێ

مامەوە، هەتاوەكو ئێستاش دوو خانوویان داگیركردووم و

لە دەستم چوون

Page 11: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

9] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

بەیاننامە

سەر )پەدەكە(بۆ چەكدارانی ئۆپەراسیۆنی گرتنی و واڵت رۆژی گۆڤاری نوسینگەكانی داوای و شەرمەزاردەكەین رسواو ئەندامەكانمان

لێپرسینەوەی بەپەلە دەكەین.لەدرێژەی هێرش و پەالمارەكانی پارتی دیموكراتی دیموكراتی پارتی چارەسەری بۆسەر كوردستان رۆژی"2014/5/19" پاشنیوەڕۆی كوردستان. بە شێوەیەكی هۆڤانەو دوور لە هەموو پێوانێكی سیاسی، ئەخالقی ل��ە دوور و م��رۆڤ��ای��ەت��ی كوردستان دیموكراتی پارتی چەكدارەكانی هەڵیان كوتاوەتە سەر نوسینگەی گۆڤاری رۆژی و هەولێر و زاخ��ۆ و ده��ۆك لەپارێزگای واڵت لەهەمانكاتدا هێرشیانكردۆتە سەر رێكخراوی ژنان ئازادی كوردستان و رێكخراوی ژیانەوەی گەنجان و ئاژانسی هەواڵی دیجلە لەگەڵ نوسینگەی كۆنگرەی كەسانەش ئەو كوردستان )كەنەكە(. نەتەوەیی كردوون. دەستگیریان نوسینگانەدابوون لەم كە لێدان و ئەشكەنجە و كردن سوكایەتی لەگەڵ لەهەموو هەڤااڵنمان. هەتا ئێستا نوسینگەكانمان ئێمە گ��ەم��اڕۆدراوە. چەكدار هێزی بەزۆرترین كوردستان دیموكراتی چارەسەری پارتی وەك و )پارتی(ریسوا هەڵوێستەكانی زۆربەتوندی شەرمەزار دەكەین و داوای لێپرسینەوەی بەپەلە

لە پارتی دەكەین.بەمەبەستی پارتی هێرشانەی ئەم ئاشكرایە مەدەنی كەسانی چاوتۆقاندنی و چاوترساندن ئامانجی بە و رۆژنامەنوسانە راگەیاندنكارو و و دیموكراتی و مەدەنی لەچاالكی رێگەگرتن جەماوەریە. بۆ ئەوەی هەموو هەڵوێست و كار و پالنە نانەتەوەیی و نادیموكراتیەكانیان بشارنەوە كوردستان داگیركەرانی ب��ەرژەوەن��دی بۆ كە چارەسەری پارتی وەك ئێمە دەب��ن. بەڕێوەی بەردەوام و بەشێوەیەكی سیستەماتیك سااڵنێكە لە گرتنی رووب��ەڕووی سزای سیاسی دەبینەوە. لیستی قەدەغەكردنی و بارەگاكانمان و ئەندام هەڵبژاردنمان و سوتاندنی دەنگەكانمان و ئەوەش پارتی كردووە. دژوارتر هێرشەكانیان ماوەیەكە دەخوازێت بیانوی بێ بنەمان بۆ دروست بكات، ئێمە هۆكارەكانی بەم چەند خاڵەوە گرێ بەاڵم

دەدەین.یەكەم: هۆكارێكی ئەم هێرشە پەرەسەندنی چاالكی و خەباتی رێكخستنی و جەماوەریمانە لە هەولێر و دەڤەری بادینان. پارتی خوازیارە بەشێوازێكی ژێر دەڤ��ەری حوكمی یەكالیەنە و ملیتاریستی حسابێكی هیچ بەمجۆرە بكات خۆی دەسەاڵتی ناو نوێكانی و كۆن بەشدارە هێزە و الیەن بۆ

حكومەت ناكات.لە پارتی پەالماردانانەی و هێرش ئەم دووەم: رۆژئاوای شۆرشی گەورەكانی سەركەوتنە دوای

كوردستان دێت بەتایبەتی لەدوای پالنگێڕیەكانی پارتی و هەوڵە بێ ئاكامەكانیان لە دژی رۆژئاوای كوردستان و ئاشكرابوونی پالنە مەترسیدارەكانیان.پارتی وەك ئێمە هەڵوێستی ل��ەدوای سێیەم: چارەسەری دەربارەی هەڵبژاردنەكان و پشتگیری نیشتمانی یەكێتی الیەنی ه��ەردوو بۆ كردنمان كوردستان و بزووتنەوەی گۆڕان، ئەمەش پارتی دیموكراتی كوردستانی تەنگاو كردووە، دەیەوێت تۆڵەی كەم بوونەوەی دەنگەكانی لە ئێمە بكاتەوە. هەربۆیە هێرشەكانیان هاودەنگە لەگەڵ راگەیاندنی

ئەنجامەكانی هەڵبژاردن.ترسێكی كوردستان دیموكراتی پارتی چوارەم: دیموكراتیانە و ج��ەم��اوەری چاالكی لە زۆری چونكە هەیە؛ چارەسەری پارتی نەتەوەیی و و دەكاتەوە هۆشیار جەماوەر چاالكیەكانمان ڕاستی سیاسەتە نانەتەوەیی و نادیموكراتیەكانی

پارتی ئاشكرا دەكات.گ��رێ��دراوی سیاسەتانە ئ��ەم پارتی پێنجەم: هەڵوێست و داخوازیەكانی دەوڵەتانی داگیركەری

كوردستان بەڕێوە دەبات.

رۆژنامەنوسان، رۆشنبیران، پەرلەمانتار و الیەنە سیاسیەكان...

و نوسینگە ئەو نوسینگەكانمان ت��ەواوی ئێمە بنكەی رێكخراوەكانی تریش مۆڵەتی فەرمیان هەیە لەالیەن سەندیكای رۆژنامەنوسان و حكومەتەوە هەبووە و كاری رۆژنامەگەری، رۆشنبیری و مەدەنی تێدا ئەنجامدراوە. ئەم هێرشانەی پارتی هێرشە لەسەرتەواوی رۆژنامەنوسان و دیموكراتخوازان و ئازادیخوازان. بۆیە داوا لە هەموو رۆژنامەنوسان و راگەیاندنەكان و خەباتكارانی كۆمەڵگای مەدەنی دەكەین كە هەڵوێست پیشان بدەن. لە كاتێكدا واڵت رۆژنامەی دووج��ار نەوەتەكاندا لەسااڵنی داخرا لەالیەن پارتیەوە لەدوو ساڵی جیاوازدا و لە دەرەوەی داخوازی وەزیری رۆشنبیری. هەردوو شێركۆ و عەبدول جەمال رۆشنبیری وەزی��ری وەزیریان. لەئەركی كرد ئیستیقالەیان بێكەس ئێستاش ئێمە داوا لە سەندیكای رۆژنامەنوسان و هەموو وەزیرەكان و تەواوی ئەندام پەرلەمانەكان بێ كە دەكەین سیاسیەكان الیەنە هەموو و ئیرادەی ل��ەدەرەوەی دەبێت چۆن نەبن. دەنگ یەك كوردستان هەرێمی پەرلەمانی و حكومەت حیزب تاك الیەنانە هێرش لەسەر نوسینگە گۆڤار دەسەاڵت هێزی و بكات مەدەنی رێكخراوی و و مەدەنی خەڵكانی لەبەرامبەر چ��ەك��داری و رۆژنامەنوسان و سیاسەتمەدار بەكاربهێنێت. بۆیە بكرێتە بابەتە ئەم كات بەزووترین دەكەین داوا و لەسەربكرێت گفتوگۆی و پەرلەمان رۆژەڤ��ی

ڵیپرسینەوە لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستاندا ئەنجامبدرێت. ئێمە كادرانمان بەتایبەتی ژنانمان رووبەرووی ئەشكەنجە و لێدان بوونەتەوە و داوا لە لیژنەی كاروباری ئافرەتان لەپەرلەمان دەكەین بن. هەڵوێست خاوەن و بكەن لێپرسینەوە كە دیسان داوا لە فەرمانگەی رێكخراوە ناحكومیەكان پێشێلكاریەكانی لەبەرامبەر ئەوانیش دەكەین پارتی بێ دەنگ نەبن و خاوەنداری لە رێكخراوە مەدەنیەكانی خۆیان بكەن. رێگریكردن لەو چەمك و دیاردە مەترسیدارە وەك چۆن ئەركی سەرجەم ئازادی لە خاوەنداریكردنە سیاسیەكانە الیەنە

دیموكراسی و مافی مرۆڤ و یەكسانی.

كادیر و ئەندام و الیەنگرانی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان...

پارتی ك��ە ئاشكرایە كەسێك ه��ەم��وو الی هێزی خاوەن و سیاسیە پارتیەكی چارەسەری ب��ەردەوام راب���ردوودا لەماوەی و نیە چەكداری بەچاالكی دیموكراتیانە وەاڵمی هەموو سزا سیاسی و ئاستەنگیەكانمان داوەتەوە، لە ئێستا بەدواوەش ئێمە سورین لەسەر رێبازی مەدەنی و شارستانی ئەندامان هەموو لە داوا خۆمان. یاسایی و بەچاالكی دەكەین دۆستانمان و الیەنگران و جەماوەری و دیموكرایتانە رووبەڕوی ئەو هێرشە ناڕەوایانەی پارتی ببنەوە لەهەر جێگایەكدا بێ. بە هەموو الیەكی رادەگەیەنین كە ئاستەنگی و فشار و هێرشەكانی پارتی ناتوانێت ئێمە لە تێكۆشانی و بكاتەوە سارد دیموكراتیانەمان و نەتەوەیی هێرشەكانی پارتی و تەنگاویەكانیان گوزارەیە لە و سیاسەت و هەڵوێست راستەكانی كاریگەریە چاالكییە نەتەوەیی و دیموكراتیەكانمان. هەربۆیە تێكۆشانمان بڵندكردنی بەهانەی هێرشانە ئەم زیاتر دەكات، داوا لەهەموو الیەنە سیاسیەكانیش خاوەن و لەچاالكیەكانماندا بن بەشدار دەكەین هەڵوێست بن. لە كەسایەتی پارتی چارەسەریدا و دیموكراتی پرۆسەی ت��ەواوی لەسەر هێرش پارتی لەسەر ئەمڕۆ نەتەوەییە، تێكۆشانی چارەسەریە سبەێ لەسەر هێز و الیەنەكانی ترە و راستیەكی ئاشكرایە كە بەردەوام پارتی لەسەر بەڕێوە فشاری تر الیەنەكانی و پارتی زۆربەی دەكەین هەمووالیەك لە داوا لەكۆتایدا بردووە. هێرشی و نانەتەوەیی سنوری باپێكەوە وەرن نامرۆڤایەتی و سزای سیاسی بشكێنین بەچاالكی

دیموكراتی و جەماوەریانە.

دەستەی كارگێریپارتی چارسەری دیموكراتی كوردستان

2014/5/20

پارتی چارەسەری؛

ئۆپەراسیۆنی چەكدارانی پارتی بۆ سەر نوسینگەكانی گۆڤاری "رۆژی واڵت" و گرتنی ئەندامەكانمان ریسوا و شەرمەزار دەكەین

Page 12: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[10چاوپێكەوتن

حسێن كەركوكی:دەرفەت بۆ كاری سیاسی و دیموكراتی و رای جیاواز لە هەرێم و ئێراقدا نیيه

حسێن كەركوكی، ئەندامی دەستەی كارگێڕی پارتی چارەسەری دیموكراتی بۆ لە چاوپێكەوتنێكیدا كوردستان، ئەوەدەكات بۆ ئاماژە واڵت رۆژی بەعس رژێ��م��ی ڕوخ��ان��دن��ی دوای و پ���ڕۆژە سیاسی الیەنێكی هیچ بەرنامەیەكی چارەسەری بۆ كەركوك و ناوچە كێشە لە سەرەكان نەبووە و خۆیان سیاسییەنەشی الیەنە ئەو ب���ە خ���اوەن���ی ك���ەرك���وك دەزان����ن و ڕێك بەرنامەیەكی نەیانتوانیوە پێك لە سەر بنەمای دیموكراتی و هاوسەنگی نیشتیمانی و نەتەوەیی و رەگ���ەزی و الی��ەن��ە ج��ی��اوازەك��ان راشیدەگەیەنێت بكەن، درووس��ت پارتی دیموكراتی كوردستان ئێستا هەرێمی دەوڵ��ەت��ی )ئەجندای( بە كە راشیدەگەیەنێت ك��اردەك��ات، بەپێی پیالنێكی دەرەكی و ناوخۆیی وەك چارەسەر پارتی نەیانهێشت الیەنیكی سیاسی كە خاوەن فیكر و فەلسەفەی تازەیە لەم بار و دۆخەی جێگای هەیە هەرێمەكەدا لە كە جەختیشیكردەوە و بگرێت خ��ۆی ك���ەرك���وك ب��ەرم��ی��ل��ێ��ك��ی ب����ارووت گوڵی ل��ە پ��ڕ باخێكی بەڵكو نییە هەمەڕەنگە پڕە لە پێكەوە ژیان و

خۆشی و ئاشتی.

ئا/ رەوەند بەرزنجی* ئێوە وەك )پارتی چارەسەری دیموكراتی كەركوك سیاسی رەوش��ی ك��وردس��ت��ان( دوای ل��ە و ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان پێش ل��ە

هەڵبژاردنەكان چۆن دەبینن؟دۆخی و بار سەیری وردی بە بێت ئەگەر �سیاسیەوە رووی لە تەنیا نە بكەین كەركوك پێكەوە و ئابوری و ئەمنی رووی لە بەڵكو ژیانی نەتەوەكانی كەركوكەوە، ئەم بار و دۆخە بەتایبەتی هەیە درێژیان و دوور مێژوویەكی لە دوای رووخاندنی رژێمی لە دوای )2003( و بەعس، ئەو كاتە بەو هیوایە بووین ئەو هەاڵنەی

كە لە ڕابردووبون هەم وەك دەسەاڵت و هەم وەك سیاسیەكان دووبارە نەبێتەوە، وە بە عەقلیەتێكی دیموكراتی و پێكەوە ژیان و ئەو عەقڵیەتەی كە كیشەكانمان هەیە پێكەوە درێژمان مێژوویەكی ئەو دەرك��ەوت بۆمان بەاڵم بكەین، چارەسەر الیەنە سیاسیانەی كە خۆیان بە خاوەنی كەركوك پێك و ڕێك بەرنامەیەكی نەیانتوانیوە ئەزانن و ژیان پێكەوە و دیموكراتی بنەمای سەر لە رەگەزی و نەتەوەیی و نیشتیمانی هاوسەنگی بێگومان بكەن، درووست جیاوازەكان الیەنە و هەبوو ڕاب��ردوو لە هەاڵنەی ئەو بڵێم ئەتوانم ئێستا بە شێوەیەكی جیاوازتر و قوولتر دووبارە هەڵبژاردنەكانی و هەڵبژاردنە ئەم بۆیە بۆوە، لەم كە سیاسیەكانەوەی الیەنە بە و پێشوتر پڕۆسەیە ئامادەن و دروشمی بریقەداریان هەیە بۆ كەركوك هەتا ئێستا بەرنامەیەكی چارەسەری بۆ كێشەكان نییە، ئەم دەمەش دەمی ئەوەیە كە هەر الیەنێكی سیاسی درووشم و وتارێكی هەبێت )11( لەم دەركەوتوە بەاڵم كەركوك، سەر لە ساڵەی دوای ڕوخاندنی رژێمی بەعس هەتا ئێستا

بەرنامەیەكی و پ��ڕۆژە سیاسی الیەنێكی هیچ لە كێشە ناوچە و كەركوك بۆ چ��ارەس��ەری بۆتە ئیستا كەركوك بۆیە نەبووە، سەرەكان دووزخورماتو ئەوەش لەگەل ملمالنێكان قەاڵی و سەعدیە و جەلەوال و قەرەتەپە و شنگال و چەند جێگای تر لە ناو كێشەكەن، بەاڵم وەك ووتم لە كەركوك زیاتر چڕبۆتەوە و بۆتە قەاڵی ملمالنێكان و بابەتی سەرەكی لە رووداوەكان، لەم هەڵبژاردنەی دوایینەوە هەر هەڵبژاردنێك كۆمەڵی شتی خەراپ و باش دێنێت لە گەل خۆی، ئەوەی سەیری ئەگەر هەڵبژاردنە ل��ەم ب��وو خ��ەراپ دوو ساڵ نزیكەی كە بكەین كوردیەكان الیەنە كۆبونەوەی الیەنە سیاسی كوردیەكان هەبوو كە بتوانن ئەو هەاڵنەی لە ڕابردوو هەبو بە تایبەتی جیاواز لیستی بە كە )2010( هەڵبژاردنی لە بە بكەن، وە خەڵكیش بەشداربون چارەسەری هیوای ئەوە بوون كە بەیەك لیست بەشداربن و سەنگ و قورسایی خۆیان لە كەركوك دەركەوێت، بەاڵم بە داخەوە ئەوەی لە )2010( كرا ئەم جار بە شێوەیەكی زیاتر دووبارە بۆە، لە هەڵبژاردنەكەی

Page 13: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

11] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

هەبوو سەربەخۆ كوردی لیستی چوار )2010(كوردی لیستی حەوت نزیكەی جار ئەم بەاڵم دووبارە كە ملماڵنیەی ئەو ئەڵێم بۆیە هەبو، بۆوە ئەمەش بووە هۆكاری وااڵكردنی جێكا بۆ ئەو نەتەوانەی بەرامبەر كوردن وەك عەرەب و توركمان و ئەوانی تر و بتوانن دەستی خۆیان لە سەر ناوچەكە فەراوان بكەن و كورد پارچە بكەن هەژمونی خۆیان لە سەر ئەو ڕەوشە سیاسیە زیاتر بكەن، هۆكارەكەی ئەوەیە كە ئێمە نەمانتوانیوە بەرنامەیەكی و پێك و ڕێك بەرنامەیەكی بە و خۆمان گەڵ لە هەم دیموكراتی و تۆكمە توركمانەكان و عەرەبەكان الیەنە لەگەڵ هەم و كلدان و ئاشوور بتوانین پێكەوە بەرنامەیەك پێكەوە هەوێنی ببینە وە بكەین، درووس��ت ناوچەنەی ئەو و كەركوك نەتەوەكانی ژیانی كێشەی لە سەرە، بێگومان ئەو عەقلێەتە و ئەو نەفەسە تەسكەی كە الیەنە كوردیكان لە سەر ڕنگدانەوەی هەیانە، ئاستی هەرێمی كوردستان لە كێشە ناوچە و كەركوك ئاستی سەر لە )پارتی وەك ئێمە بویە هەبووە، سەرەكان كەركوك لە كوردستان( دیموكراتی چارەسەری بەردەوام پانگەشەی ئەوە دەكەین كە پێویستە بە نەفەسیكی دیموكراتی و پالنداڕێژ و دوور لە نەفەسی سیاسی و حزبی تەسك كاربكەین، بۆ ئەوەی ببینە وێنەیەكی جوان بۆ دەور و پشتمان بابەتی كەركوك پێناو لە تر نەتەوەكانی بۆ و و بابەتی پێكەوە ژیان، بەاڵم بە داخەوە دوای هەڵوەشاندنەوەی لیستی )كەركوكی كوردستانی( بینیمان هەر پارتیكی كوردی ئەوەنەی لە سەر بەرژەوندی حیزبی تەسكی خۆیان كاریان ئەكرد لە سەر بەرژەوەندی نەتەوەكانی كەركوك كاریان نەئەكرد، وە دوای هەڵبژاردنەكان بە بڕوای ئێمە هەمان بیركردنەوەی پێش هەڵبژاردنەكان هەبێت ئەو تایبەتی بە دەكاتەوە، قوولتر كێشەكان الیەنە سیاسیانەی كە پێشتر دانیشتنمان كرد بە هەمان شێوەی ڕابردوو كار بكەین ئەوە كێشەكان ئاڵوزتر دەبێت و چارەسەر نابێت ئەمەشیان وەك الیەنی كوردی، بێگومان پیویستە لە گەڵ عەرەب بتوانین كراوە و توركومان و الیەنەكانی تریش بین و لە خاڵێكی هاوبەش یەكتر كۆبكەینەوە و ڕێگای چارەسەری و پڕۆژەی هاوبەش و یەكتر قبووڵ كردنمان هەبێت، وە بتوانین ئەو ڕەوشە و كێشەیەی لە كەركوك هەیە هێور و چارەسەری بكەین لە پیناو كەركوكێكی ئازاد و دیموكراتی

دوور لە توند و تیژی.

كەركوكی لیستی هەڵوەشاندنەوەی *كوردستانی و باڵوكردنەوەی دەنگی كوردی هەبووە گ��ەری ك��اری ئاستێك چ هەتا

یەكبوونی و كورد دەنگی ڕی��ژەی لەسەر بریاری كورد لە كەركوك؟

� ژمارە هەتا ئاستێك گرنگە چونكە بە پێی ئەوە ئاستی لەسەر چ ڕوون بەرنامەیەكی دەتوانین نێودەوڵەتی و چ لە سەر ئاستی ئێراق و هەرێم و كەركوك بەتایبەتی دابڕێژن، وە ژمارە بۆ هەر نەتەوەیەك و الیەنێك گرینگە بۆ ئەوەی سەنگ بە بەاڵم دەربكەوێت، زۆر و كەم قورسایی و بڕوای ئێمە ژمارە هەموو شتێك نییە، بە تایبەتی دوور لە سەرەكان ناوچە كێشە و بۆ كەركوك و زۆرینە )حیسابی( ژمێریاری عەقڵیەتی لە كەمینە كار نەكەین، سەرەڕای ئەوەی كە هەموو كەركوك كە دەیسەلمێنن بەڵگەكان و مێژوو كوردستانییە و تێیدا نەتەوە و ئایینی جیاوازی ئایین نەتەوە و بەو هەیە، وە جوانی كەركوك ئەگەر ئێمە بەاڵم جوانە، جیاوازانە ئایینزا و كەركوكی بەعس رژێمی بكەین ڕابردوو سەیری پارچە كردووە و كوردیكی زۆری دوور كردۆتەوە و عەرەبێكی زۆری هێناوەتە ناو شاری كەركوك ئەمەش بۆتە هۆكاری كەم كردنەوەی رێژەی كورد، زۆربەیان كوردەكان ئاوارە )2003( دوای بەاڵم گەڕانەوە و هەر چەندە هەتا ئێستا بەشێك لە ئاوارە كوردەكان ماونەتەوە لە هەولێر و سلێمانی، ئەمەش خاڵی الوازی حكومەتی ئێراقە كە هەتا ئێستا بەرنامەێكی چاكی نییە بۆ ئەو جێگایەنەی دەستوری شێوەیەكی بە كە لەسەرە كێشەی هەرێمی حكومەتی هەروەها بكات، چارەسەری كوردستانیش بەرنامەیەكی بە هێزی نییە، بۆیە دەركەوتوە كە هەردوو الیەن ڕێگایەكی جوانیان نییە و دەرەوەی ئەوەش الیەنە سیاسیەكانیش كە بانگەوازی گۆڕانخوازی و چاكسازی دەكەن بە كورد و الیەنەكانی تریش بەرنامەیەكی بەهێزیان نییە، كە دوور لەو دوو دەسەاڵتە لەگەڵ كەسانی سیاسی ناسراو كاربكەن و فشارێك دروست بكەن و بڵێن ئێمە ئەم بەرنامەیەمان هەیە بۆ كەركوك.تایبەتی بە هەڵبژاردنەكان سەر بێنە ئەگەر )12( كە كەركوك ئەنجومەنی هەڵبژاردنی كورسی یەك ك��ردووە تەرخان بۆ كورسییان كۆتایە بۆ كەمینەكان )11( كوورسی دەمێنێتەوە بۆ كورد و عەرەب و توركمانە، كوردیش دوای دوو ساڵ لە كۆبونەوە و گفتۆگۆ گەیشتنە ئەوەی كە لیستی )كەركوكی كوردستانی( دروستبكەن، بە هەرێمی دەوڵەتی فشاری هۆی بە ب��ەاڵم تایبەتی دەوڵەتی توركیا بۆ ئەوەی كورد یەك لیست نەبێت و بۆ پارچە كردنی دەنگی كورد، كورد )2010( هەڵبژاردنەكانی لە كە بوو ئەوە بە چوار لیستی سەربەخو بەشداربون دەنگێكی بە دوات��ر ب��و، ك��ەم��ەوە ك��وردی زۆر سوتا و ڕێكەوتنێكی دەرەوەی هەڵبژاردنەكان بۆ ئەوەی

هاوسەنگی ڕابگرن لە ئەنجامدا 6 كوورسییان دایە توركمان، و عەرەب بۆ كوورسیش 6 و كورد بەڵكو كوورسی 6 بە نە ویستیان ئەمجاریش فشاركردنە بە ئەوەش بكەن الواز زیاتر كورد لەالیەن تایبەتی بە كوردیەكان الیەنە سەر هەڵوەشاندنەوەی بوە كە هەرێمەكان دەوڵەتە لیستی )كەركوكی كوردستانی( وەك ئاگاداربوین لیستە ئەو هەڵوەشاندنەوەی پێش توركیا كە الیەنە عەرەبەكانی لە گەڵ الیەنە توركمانەكان لە )ئستنەبوڵ( كۆكردەوە و چەند خاڵێكی داڕێشت لە سەر كوردەكان ئەوەش وەك بینیمان ئەوەی بە پلەی یەكەم ئەو پڕۆژەیەی پەسەند و جیبەجیی كوردستان(بوو دیموكراتی )پارتی ئەوە كرد بێگومان خەڵكی ئەو ناوچەیە زۆر نیگەران و بێ چونكە گەرمیان خەڵكی بەتایبەتی بوون هیوا ئەوان نەفەسی نەتەوەییان زۆر ترە و بەهێزترە لە نەفەسی سیاسی تەسك و حزبی، بۆیە ئەڵێم كوردستان( دیموكراتی )پارتی یەك پلەی بە ب��ەرپ��رس��ی��ارە ل��ە ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی لیستی ئاستێك هەتا ئینجا كوردستانی( )كەركوكی بۆچی )بزووتنەوەی نەمانزانی الیەنەكانیتریش، گۆڕان و یەكگرتوو و كۆمەڵ و ئەوانەی تریش( كشانەوە، ئەمە دەریدەخات كە دەوڵەتی هەرێمی دەستی تیداهەبو بە تایبەتی دەوڵەتی توركیا بۆ ئەوەی كورد پارچە پارچە بكات و ئەو كێشانەی لە نێوان كوردەكان هەیە قووڵتر و گەورەتر ببێتەوە، بۆیە بە بڕوای ئێمە ژمارە لە هەڵبژاردنەكان ئەو واتایا گرینگەی نییە ئێمە دەتوانین بە ژمارەی ئەو قوربانیانەی داومانە لەمێژوودا و بە پێكەوە ژیانمان كار و بەرنامەی خۆمان دابڕێژین نەك بە ژمارەی كامە زیاترە و كامە كەمترە كە داتایەكی هەڵبژاردنە بۆ قۆناغیكی چوار ساڵەی نەك بۆ

قۆناغیكی سەرتاسەری.

* وەك ئاگادارین چەند الیەنێكی كەركوك بەتایبەتی عەرەبەكان لە ئێستاوە ناڕەزایی خۆیان لە بەردەم ئەنجامە سەرەتاییەكانی هەڵبژاردنی پەرڵەمانی ئێراق لە كەركوك دەربڕیوە هەروەها دەستوەردانی )یونامی( ئەمە ئایا دەنگەكان، جیاكردنەوەی لە پیالن نییە بۆ دەستكاریكردنی دەنگەكان و كەم كردنەوەی دەنگی كورد لە كەركوك؟� خۆی كەركوك بەردەوام لە ژێر پیالندا بووە، ئەو قۆناغیك هەر لە بێگومان ئێستاش هەتا كەسانە كە لە ژوورە تاریكەكان دانیشتن و پۆست و كوورسی خۆیان دابەش دەكەن ئەمەش كە بە دایمە خەڵكی كەركوك قوربانی و باجەكەیانداوە، وەك ووتم: ئەو الیەنانە هەر جاری بە شێوەیەێك پیالن دائەڕێژن بۆ كەركوك كە بەردەوام دەوڵەتی

Page 14: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[12چاوپێكەوتن

هەرێمی لە سەرخەتن بۆ ئەوەی بڵێن كەركوك ناوچەیەكی كوردستانی نییە كەركوك بەرمیلێكە پر لە باروتە، بە بڕوای من چەواشەكردنە وەك وتیشم: كەركوك بەو نەتەوە و مەزهەب و ئایینە جیاوازەی جوانە، ئەگەر بێت و سەیری مێژووی كوردی گەڕەكێكی ئێستا هەتا بكەین كەركوك گەڕەكی هەر یان عەرەبی گەڕەكی لە نزیك نەبوە، ناخۆشی و و شەڕ ملمالنێ تووشی تر دەبینین بكەین گۆرستانەكانیش ئەگەر سەیری لە جگە تیدایە، جیاواز نەتەوەی و الیەن زۆر ئەوەش لە كاتی چلەكان جولەكەش لە كەركوك ئەو كەسانەی ماون ئێستاش هەبوون كە هەتا كە لە دەرەوەی واڵتن باس لە پێكەوە ژیانی ئەم شارە ئەكەن دوور لە شەڕ و ملمالنی، بۆیە من بەڵكو نییە بارووت بەرمیلێكی كەركوك دەڵێم باخێكی پڕ لە گوڵی هەمەڕەنگە پڕە لە پێكەوە ژیان و خۆشی و ئاشتی، بەاڵم بە داخەوە ئەوەی دەوڵەتە هەرێمیەكان و ئەو كەسانەی كە لە ژوورە تاریكەكان كۆدەبنەوە كارئەكەن بۆ شێواندن و تێكدانی ڕەوشی كەركوك، بەاڵم بە دڵنیاییەوە البدەن كەركوك لە ڕاستییە ئەو خۆرە ناتوانن بە عەقڵیەتێكی ئێمە پێویستە بۆیە بیگرن، و جیاواز لەسەر كەركوك كاربكەین زێدە گۆبیستی خەڵكی سادە بین نەك بڕیارە سیاسیەكان، بۆیە ئەڵێم ئەو ڕەوشەی كە ئێستا لە كەركوك هەیە كە عەرەبەكان و )یونامی(ش دێنە سەر خەت بەرپرسیارە لێی كورد دەكەن، دەستوەردان و بە پلەی یەك چونكە ئەوەندە ملمالنێ لە نێوان لەسەر لە كۆمسیوم خۆیان دەكرد و سكااڵیان

الیەنەكانی ئاگاداری ئەوەندە دەنووسی خۆیان تر نەبوون، وەك ئاگادارین كە لە ڕاگەیاندنەكان ساختەی عەرەبیەكان ناوچە لە دەكرێت باس زۆر كراوە وەك )حویجە و ریاز(و ئەو جێگایانە ئەوەش بۆ ئەوەیە كە كەركوك دوور لە خواستی خەڵكی درووست بكەن و بۆ بەرژەوەندی خۆیان

بە كاری بهێنن.

* ئایا ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی ئێراق لە ڕەنگدانەوەی ئاستێك كەركوك هەتا چ ه��ەروەه��ا ك��ەرك��وك؟ ل��ە س��ەر ئەبێت چ هەتا ئێراق حكومەتی دامەزراندنی سەر لە دەبێت ڕەنگدانەوەی ئاستیك بە ئەبینێت ل��ێ س���وودی و ك��ەرك��وك تایبەتی بۆ جێبەجێكردنی ماددەی )140(؟� هەڵبژاردن پایەیەكە لە پایەكانی كاری سیاسی بۆ ئەوەی الیەنە سیاسیە سەركەوتوكان بتوانن بەرنامەیەكی سەركەوتو وجوانیان هەبێت، ئەگەر بێت و سەیری كەركوك بكەین كە تەنیا لە )2005( هەڵبژاردنی پاریزگا كراوە سەرەڕای ئەوەش كە ئەوە بۆ ماوەی دوو ساڵ ئەبێت گۆڕانكاریەك و هاوسەنگیەكی باش درووست بوە وەك ئاگادارین توركمانە ئەنجومەن و سەرۆكی كوردە پارێزگا و جێگری پارێزگا عەرەبە ئەمەش ڕەنگدانەوەی هەیە لە سەر ئاستی پڕۆژەكان و سیاسییەكان و یەكتر نزیك كردنەوەی الیەنەكان ئەگەر ئێمە خاڵێكی بە بگەین هەڵبژاردنەكان لە بتوانین بنچینە و ڕێك و پێك و ژمارەكان بدەینە الوە و بە یەكەوە كاری لەسەر بكەین، بە پراكتیكەوە

ئەو درووشمانەی كە ئێمە وەك الیەنی كوردی بە كارمان ئەهێنا و كاری لە سەر بكەین و ئەركی ئەمەش كورد، شانی سەر دەكەوێتە سەرەكی ئاستی سەر لە ئەبێت جوانی ڕەنگدانەوەیەكی كەركوك، بەاڵم ئەگەر وەك و ڕابردوو بێ بەرنامە لە هاوسەنگیە ئەو ناتوانین ئەوە بین كاری و هەموو ڕووەكانی سیاسی و ئابوری و ئەمنی و

پێكەوەژیان ڕابگرین.

ئێراق بینیمان حكومەتی ئێمە وەك *هەر جاری بە بیانویەكەوە دەست ئەكاتە ناو كار و باری كەركوك چ لە ڕێی سوپاوە م��اددەی دواكەوتنی ڕێ��ی لە چ و بێت )140(وە بێت، بە بڕوای ئێوە ئەمجار چۆن

ئەبێت؟� كورد جگە لە یەك بوونی ماڵی خۆی پێویستە سەنگی خۆی لە بەغدادیش نیشان بدات و بتوانیت ناوچانە ئەو كێشەكانی حكومەتەوە رێی لە چارەسەر بكات، دوای تێپەڕبوونی )11( ساڵ لە ڕووخاندنی بەعس الیەنە كوردیەكان نەیانتوانیوە چارەسەر كێشەكانیان بەغداد ئاستی سەر لە بكەن، جێبەجێ داواكانیان و خواست و بكەن ئەوەش دەركەوت كە لەم )11( ساڵە مادەیەك هەبوو مادەی )58( دواتر گواستیانەوە بۆ مادەی )140(ی دەستووری، بەاڵم ئەوەنەی خەڵكیان بە قەرەبو و پارە سەر قاڵ كردوە ئەوەندە گرینگیان گەڕانەوەی وەك ن��ەداوە دیكە خاڵەكانی بە ئاوارە كوردەكان بۆ كەركوك گەڕانەوەی عەرەبە و خۆیان جیگای بۆ كەركوك ناو هاوردەكانی

Page 15: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

13] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

دیكەی خاڵەكانی و بكەن راپ��رس��ی پاشان خوێندنی )2003( دوای لە نمونە بۆ مادەكە، پەرۆشەوە بە قوتابیەكان هەیەو كوردی زمانی دەخوێنن وەك كولتوری خۆیان و گەیشتونەتە ئاستی زانكۆ و كۆلێژ، بەاڵم زانكۆكانی هەرێمی ئێستاش هەتا وە ناگرێت، وەریان كوردستان زانكۆی كوردی نییە لە ئێراق ناچارن بڕۆن بۆ بە و ق عێرا ناوەڕاستی و باشوور شارەكانی عەرەبی بخوێنن ئەمەش كێشەیەكە كە نە الیەنە نە و بكەن چارەسەری توانیویانە كوردییەكان حكومەتی ئێراق خواستی چارەسەركردنی هەیە، بۆیە ئەگەر كورد یەك نەبن و یەك بڕیار نەبن لەسەر ئاستی بەغداد و ڕابردوو دووبارە بكەنەوە و خۆیان تەسكی بەرژەوەندی بۆ هەركەس و پۆستی خۆیان كاربكەن دووبارە داواكانی خەڵكی پشتگوێ ئەخرێت و هەرێمی كوردستان و ناوچە ناو ئەكەوێتە ئێراقیش و لەسەرەكان كێشە

ڕەوشێكی زۆر ئاڵوزەوە.

* ئێوە وەك )پارتی چارەسەری دیموكراتی بەشدار بوو چی ك��اری هۆ كوردستان(، پشتگیری و هەڵبژاردنەكان لە نەبوون و ك��وردس��ت��ان نیشتیمانی )ی��ەك��ێ��ت��ی بزوتنەوەی گۆڕان(تان كرد؟ بەتایبەتی لە كەركوك كە پشتگیری یەكێتیتان كرد لە هەڵبژاردنەكانی كەركوك بۆ ئێراق؟ هەتا

چەند كاریگەریتان هەبوو؟دیموكراتی چ��ارەس��ەری )پ��ارت��ی وەك ئێمە �كوردستان( لەو ڕۆژەوەی كە دامەزراوین هەتا ئێستا خاڵی یەكەم و بنەمای ئێمە هەڵبژاردنەكان نەبووە، بەڵكو بتوانین ئێمە وەك الیەنە سیاسیەكانی كورد لە سەر ئاستی هەرێمی كوردستان و لە سەر ئاستی ئێراق پێش ڕووخاندنی بەعس و دوای ڕووخاندن بە بەرنامەڕیژیەكی جوان كێشەكان چارەسەری بكەین، لە كاتی رژێمی بەعس هیچ هەڵبژاردنێك نەكرا وە لە ساڵی )1992( كە هەرێمی كوردستان لە جگە دوو و ناوخۆیی شەڕی پاشان كرا، هەڵبژاردنێك لە دوای )2003( دەرفەتێك ئاراوە، هاتە ئیدارەیی درووست بوو بۆ گەلی كورد و گەالنی دیكەی عێرا هەڵبژاردن دیموكراتی شێوەیەكی بە ئەوەی بۆ ق بكەن، و سیستەمەكی نوێ بۆ گەالنی ئێراق و هەرێم درووست بێت كەبتوانن خەڵك لەگەڵ خۆیان بنێرن بۆ دامودەزگاكان و پەرلەمانی ئەو حكومەتە ، ئێمە لە)2003( كاتێك ویستمان بە لیستی هیوا بەشداربین لە هەڵبژاردنەكانی هەرێم پێش هەڵبژاردنەكانی ئێراق كۆمسیۆن چونكە ، لێمان كرد قەدەخەیان بەاڵم بێالیەنی خۆی لە دەست دابوو پێمان باش نەبوو كە بە لیستێكی جیاواز بەشداربین لە كەركوك و ناوچە كێشە لە سەرەكان بۆیە بەشدار نەبووین، بەتایبەتی لە)2013/9/21(كە ئێمە بە لیستی خۆمان دابەزین

وەك )پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان( كە دووبارە رێگریان كرد لە بەرامبەرمان بۆ ئەوەی بەشدار نەبین، بەاڵم دوای ملمالنێیەكی زۆر لەگەل حكومەت و وەزارەتی ناوخۆ و پشتگیری هاواڵتیان و هەڤااڵن و دۆستانی خۆمان توانیمان وەك پارتی چارەسەری بە ژمارە )113( بەشداربین لە هەڵبژاردنەكان، بەاڵم بە ناوخۆیی و دەرەكی پیالنێكی دەركەوت بۆمان تایبەتی لەالیەن دەسەالتداران لە هەرێمی كوردستان هەتا ئاستێكش ئەو الیەنانە كە خۆیان بە ئۆپۆزسیۆن دانا بانگەشەی زۆر و فشاری زۆریان لە بەرامبەر ئێمە و ئەندامان و ئەو كەسانەی كە خاوەن نووسینگەی پارتی چارەسەری بوون لە هەندێ جێگا هەرەشەیەن و دابخەن نووسینگەكانمان ئەوەی لەپێناو لێدەكرا لە زۆر جێگا چاودێری ئێمەیان ترساندبوو و ئااڵ و پۆستەری ئێمەیان دڕاندبوو، سەرەرای ئەوەش ئێمە وەك رێكخستن و وەك دۆستان و الیەنگران بڕوامان دەنگ كوردستان هەرێمی پەرلەمانی لە كە هەبوو بۆمان هەڵبژاردنەكان ئەنجامی دوای بەاڵم بهێنین، دەركەوت كە دەنگێكی زۆری ئێمەیان سووتاندووە، بەڵگانەی ئەو بەپێی دەرك��ەوت بۆمان ئەوە دوای یەك توانای ئێمە پێی چاودێرەكانمان بە و المانە بەپێی ووتم: وەك بەاڵم هەبوو، كوورسیمان دوو پارتی نەیانهێشت ناوخۆیی و دەرەك��ی پیالنێكی چارەسەر وەك الیەنیكی سیاسی كە خاوەن فیكر و فەلسەفەی تازەیە لەم بار و دۆخەی كە لە هەرێمەكە هەیە جێگای خۆی بگرێتەوە، ئەم بار و دۆخەی كە لە سەر ئێمە هەبوو رەنگدانەوەی هەبوو لەسەر ئاستی ئێراقیش بە تایبەتی لە هەلبژاردنەكانی)2014/4/30(

بۆیە ئێمە بەشدار نەبووین، هۆیەكان دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی كە یەكەم كۆمیسیۆن هەتا ئێستا سەربەخۆ نییە و بە ئەجندەی الیەنە سیاسییەكان و دەوڵەتە كاری بۆ دەرف��ەت دووەم كاردەكات، هەرێمیەكان سیاسی و دەرفەت بۆ كاری دیموكراتی و رای جیاواز و بەرنامەی جیاواز لە هەرێم و لەسەر ئاستی ئێراق بەگشتی قبول ناكریت ، سێیەم ئێمە لە كەركوك لە گەڵ هەموو الیەنە سیاسیەكان دووساڵە كۆبوونەوە و دانیشتن دەكەین لە ئەنجامدا لیستی )كەركوكی كوردستانی( درووستبوو، بەاڵم دوای ئەوەی كە بەباشمان ئێمە جارێك هەڵوەشایەوە لیستەكە بۆ هەبێت سەربەخۆمان لیستیكی كە نەزانی ئەوەی دەنگی كورد باڵو نەبێتەوە و بە باشمان نەزانی كە بایكۆتی هەڵبژاردنەكان بەتایبەتی لە كەركوك و ناوچە كێشە لەسەرەكان بكەین، بە بڕوای ئێمە وەك تاوانێك و گوناحیەك دەبینین بۆ هەر الیەنێكی سیاسی كە بەشدار نەبێت و بە خەلكی خۆی بڵێت دەنگ مەدەن، بۆیە ئێمە بە گرینگمان زانی دوای گفتوگۆ و كۆبوونەوەیەكی زۆر لەناو دۆستان و هەڤااڵنی خۆمان گەیشتینە ئەو بڕوایەی كە پشتگیری )یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و بزووتنەوەی گۆران( بكەین چوونكە

ژمارە لە هەڵبژاردنەكان ئەو واتایا گرینگەی نییە ئێمە دەتوانین بە ژمارەی ئەو قوربانیانەی داومانە لەمێژوودا و بە پێكەوە ژیانمان كار و بەرنامەی خۆمان دابڕێژین نەك

بە ژمارەی كامە زیاترە و كامە كەمترە كە داتایەكی هەڵبژاردنە بۆ قۆناغیكی

چوار ساڵەی نەك بۆ قۆناغیكی سەرتاسەری

........

حكومەتی ئێراقە كە هەتا ئێستا بەرنامەێكی چاكی نییە بۆ ئەو جێگایەنەی كێشەی لەسەرە كە بە شێوەیەكی دەستوری

چارەسەری بكات، هەروەها حكومەتی

هەرێمی كوردستانیش بەرنامەیەكی بە هێزی نییە، بۆیە دەركەوتوە

كە هەردوو الیەن ڕێگایەكی جوانیان نییە

و دەرەوەی ئەوەش الیەنە سیاسیەكانیش كە بانگەوازی گۆڕانخوازی و چاكسازی دەكەن بە

كورد و الیەنەكانی تریش بەرنامەیەكی بەهێزیان

نییە

Page 16: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[14چاوپێكەوتن

ئەو دوو هێزە هەتا ئاستیك خەڵك چاوەروانی كەبتوانن پێیە هیوایان و لێدەكات گۆرانكاریان بەشێوەیەك لە شێوەكان بكەونە خزمەتی خەڵك، بۆیە ئێمە بە پێویستمان زانی بۆ پەرلەمانی ئێراق بدەین نیشتیمانی كوردستان یەكێتی بە دەنگ و بۆ پارێزگاكانی هەریمی كوردستان دەنگ بە بزووتنەوەی گۆڕان بدەین و لە شاری سلێمانی بەراستی كە هەیە ملمالنێیەك ئ��ەوەی لەبەر خەلكی لە سلێمانی بێ تاقەت كردووە بۆیە ئێمە بە باشمان زانی كە خۆمان نەكەین بە الیەنگری ئێمە هەڤااڵن و دۆستانی بۆیە ، هیچ الیەنێك خۆمان سەر پشك كرد بۆ ئەوەی دەنگ بە گۆڕان و یەكێتی بە كامیان بدەن كێشە نییە و سەرپشك كراون بۆ ئەوەی بتوانین لە داهاتوویەكی نزیكدا بەرەیەكی دیموكراتی لەگەل الیەنەكانی بە تایبەتی بانگەشەی كە گ��ۆران و نیشتیمانی یەكێتی چاكسازی دەكەن لە ناو خەلكی درووست بكەین، ئەوەی بۆ هەیە هاوبەشمان خاڵی هەروەها بتوانین وەك چانسێك بیدەین بەو الیەنانەی كە هەڵەیان كردبوو لە رابردوو، ئێمە وەك )پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان( لە گەڵیان بە بێ جیاوازی خزمەت بكەین و بە بێ ملمالنێ و بەرژەوەندی تەسكیی حیزبی كاربكەین، بێگومان ئێمە وەك پارتی چارەسەری جگە لەبەرژەوەندی كورد و دەركەوتنی سەنگ و قورسای كورد لە بەغداد هیچ بەرژەوەندیەكی دیكەمان نییە جگە لە تووندەی ملمالنێیە ئەو بتوانین كە لەوەی نێوان ئەو دووالیەنە هەیە هێور بكەینەوە وەك بزووتنەوەی و كوردستان نیشتیمانی )یەكیتی گۆران( ئەوانیش ساتێ لە ساتەكان یەك بوون و ئێستاكەش لە یەك تر جیابوونەتەوە و هیچ خالێكی جیاوازی گەورە لە نێوانیاندا نییە، بەبڕوای ئێمەش )80%(ی كە دەركەوتووە سەرەكیەكان ئەنجامە دەنگەكان جیاكراوەتەوە ئێمەش بووینەتە هۆكاری زیاد كردنی دەنگە كانیان چ لە هەرێمی كوردستان

و چ لە عێرا قدا.

خەندەق كردنی درووست بە سەبارەت *ه��ۆك��اری هەولێر و ك��ەرك��وك ن��ێ��وان ل��ە كوردیەكانی پارتە ئێستا هەتا كە چییە كەركوك هەڵوێستی رەسمی و ئاشكرایان بێدەنگی بڵێین دەتوانین یاخوود نییە؟ هەڵوێستی و ناڕەزایی دەربرینی الوازی و لەبەردەم كەركوك لە كوردییەكان پارتە لەنێوان چ خ��ەن��دەق ك��ردن��ی درووس����ت لەنێوان چ یان بێت هەولێر و كەركوك لەالیەن باشووری كوردستان كە رۆژئاوا و )پارتی دیموكراتی كوردستان(وە دەكریت؟ لەنێوان كە خەندەقانەی ئەو ئێمە ب��ڕوای بە �

كەركوك و هەولێر و رۆژئاوا و باشووری كوردستان دەكریت هەمان ئەو عەقلیەتەیە كە لە دەرەوە دژی كوردستان جێبەجێ دەكرێت، ئێستاش گەلی كورد لەم ناوچەیەدا گەیشتۆتە ئاستیك كە لە باكووری كوردستان گەیشتۆتە قۆناخی ئاشتی و ئەو پڕۆژەیە كە رێبەرمان ) عەبدوڵاڵ ئۆجاالن ( پێشیخستووە لەگەل جموجۆڵ و دانیشتن زیاترە ساڵێك كە كە هۆكار بۆتە ئ��ەوەش هەیە توركیا دەوڵەتی گەلی كورد لەو ناوچەیە گەیشتۆتە بەدەستهینانی دەسكەوت و بەرنامەیەك لە ئاستیكی بەرز، بەاڵم چەند الیەنێك هەیە ئەم بابەتەیان پێ قوورسە و پێیان باش نییە چوونكە لە كار و ئەجندەی خۆیان لە پرۆسەیە ئەو نییە باش پێیان بۆیە ئ��ەدات، باكووری كوردستان سەربكەوێت، ئەوە بۆ ماوەی دووساڵیشە گەلی سووریا بەگشتی و گەلی كورد بەتایبەتی لە رۆژئاوای كوردستان لە ناو خەباتێك ڕژێمێك بەرامبەر لە تێكۆشانێكدان ناو لە و رۆژئاوای و سووریا حوكمڕانی ساڵە چەند كە كوردستان دەكات، وەك دەبینریت ئێستاش الواز ئێستا كوردستان بەشەی لەو كوردیش بووە، خۆسەری گەیشتۆتە كە دەسكەوتێكە خاوەن راگ��ەی��ان��دووە كانتۆنیان س��ێ و دیموكراتی زۆر خەلكێكی و كۆبانی( عەفرین، )جەزیرە، هیوایەكی رۆژهەاڵت لە باشوورو لە باكوورو لە باشووریش لە هەیە، دەسكەوتە بەو زۆری��ان و وكورتی كەم هەموو بە هەیە حكومەتێكمان دەسكەوتێكە وەك ئەمەش بەاڵم هەڵەكانیەوە و هەیە جموجۆڵیك ڕوژهەاڵتیش لە كورد، بۆ ئەمەش هەیە سیاسیەكان الیەنە دروستبونی ناو لە جواڵنەوەیەكە و دەسكەوتە هەمووی گەلەكەمان، بێگومان ئەمە هەمووی ئەگەر كۆی بارودۆخێكی لە كورد بڵێم دەتوانم بكەینەوە جیاواز دەژیت، بێگومان دوای ئەو گۆڕانكاریەی و تونس و )لیبیا وەك رووی��داوە ناوچەكە لە میسر و سوریا و یەمەنیش( هەیە، ئەمە هەمووی بۆیە هەیە دۆخەكە و بار لەسەر كاریگەری كوردیش بە بەرنامەیەك گەیشتۆتە ئاستێكی بەرز بەاڵم چەند الیەنیك هەن لەگەڵ ئەم دەسكەوتە لە پارتی دیموكراتی كوردستان بەتایبەتی نین ئێراق، بۆ نمونە ساڵی پار رێگر بوو لە بەردەم هەروەها ك��ورد نەتەوەیی كۆنگرەی بەستنی كۆنفرانسی نەتەوەیی گەنجان كە لە )هەولێر( كرا پاشان لە )ئامەد( پاشان لە ڕۆژئاوا بكرایە بەاڵم پارتی دیموكراتی كوردستان دووبارە بوە رێگر لە بەردەم چونی گەنجان بۆ كۆنفرانسەكە و خۆیشی دیموكراتی پارتی دەڵێم بۆیە نەبوو، بەشدار كوردستان ئێستا بە )ئەجندەی( دەوڵەتی هەرێمی كار ئەكات بەتایبەتی لەگەڵ دەوڵەتی توركیا كە پەیوەندی نەوت فرۆشتن و ئابووری و پەیوەندی

پێدان گەشە )دادو حكومەتی لەنێوان سیاسی لە گەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان( بە تایبەتی )رەجەب تەیب ئەردۆغان لەگەڵ مەسعود بارزانی( و كارئەكەن و هەیە راستەوخۆیان پەیوەندیەكی بەرنامە دادەڕێژن و ئاستەنگی بۆ الیەنە سیاسیەكان دروست ئەكەن، بەتایبەتی بۆ باكووری كوردستان ئێستا پارتی دیموكراتی كوردستانی ئێراق دەیەوێت دووبارە پارتی دیموكراتی كوردستانی توركیا زیندو بكاتەوە و پارتی دیموكراتی كوردستانی سوریای پارتی ه��ەوڵ��دەدات ئێستاش و دام���ەزران���دووە دیموكراتی كوردستانی ئێران بە هەردوو باڵەكەی نزیك بكاتەوە ئەمانەش هەمووی بە )ئەجندەی(توركیا و كاركردنی پارتی دیموكراتی كوردستانی بارزانی(جێبەجی )مەسعود تایبەتی بە ئێراق دروستكردنی ئێمە ب��ڕوای بە بۆیە دەك��رێ��ت، خەندەقەكان هۆكاری ئەو بەڵینەیە كە بە )مەسعود بارزانیان(داوە بۆ ئەوەی هەرێمێك كە سنوورەكەی لە )بادینانە( و لە )هەولێرە( بێت بۆی نیە زیاتر بە كوردستان بۆ مەترسیەكە ئەمەش ب��ڕوات، تایبەتی بۆ باشوور كە ئەو قوربانیانەیان داوە و تێكوشانەیان كردووە و بوونەتە قوربانی ملمالنێی بڕوای بە بۆیە سیاسیەكان، )ئەجندە( و الیەن ئێمە پێوستە ئەم كێشانە بە وردی بخوێنرێتەوە و بەرنامەیەكی بۆ دابڕیژرێت، سەبارەت بەخەندەقی لە الیەنی كوردی نێوان هەولێر و كەركوك جگە هەڵوێستیان توركمانەكان و عەرەبیەكان الیەنە نیشان داوە و خەڵكی كەركوكیش دژی ئەو كارەن، بەاڵم هەتا ئێستا هەندێك الیەنی سیاسی دژی ئەم بە هەڵبژاردووە بێدەنگیان هەندێكیش و كارەن هۆی بەرژەوەندی )حزبی( و هەرێمیەوە، ئەمەش ئەو چونكە هەیە كەركوك لەسەر رەنگدانەوەی نزیك دیموكرات پارتی لە كە سیاسیەی الیەنە دەبێتەوە بە تایبەتی لە ناوچە كێشە لەسەرەكان پێوستە بێدەنگی هەڵبژێرن، ئەمەش زیانی گەورە دەدات و زیان لە و الیەنە سیاسیەش دەدات كا خەڵكی وەك ئێمە پێوستە بۆیە دەبن. بێدەنگ كەركوك و هەولێر و كورد بەگشتی ئەو خەندەقانە پڕبكەینەوە و نەهێڵین ئەو)ئەجندانەی( دەوڵەتە

هەرێمیەكان سەر بگرێت.

* پ��الن و ب��ەرن��ام��ەی پ��ارت��ی چ��ارەس��ەری دیموكراتی كوردستان بۆ داهاتوی كەركوك

چییە؟� بێگومان پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان لە )2003(وە هەتا ئێستا خاوەن بەرنامە و پالن بووە بەتایبەتی لە ناوچە دابڕێنراوەكانی كوردستان كە خۆی بە دوور ناگرێت لە كەركوك و ئەو ناوچانە و خۆی بە خاوەنی دەزانێت بۆ ئەوەش ناوەندی سەرەكی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان

Page 17: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

15] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

لە كەركوكە و زیاتر كار و كۆنفراس و كۆنگرەكانمان لە كەركوك بەستووە، ئێمە لە )2005( لە لیستی برایەتی كەركوك دەست پێشخەر بووین بەاڵم الیەنە بە نەیانهێشت دەسەاڵتدارەكان و سیاسیەكان بەرنامەی ئێمە سەركەوێت، وە بە پێی بەرنامەی خۆیان كاریان لەسەر كرد، بۆیە دیسان ڕەوشی كەركوك لە ناو پارچە پارچە بوون و ئاڵۆز بوونە، كارو ك����ە)پ.چ.د.ك( ئەخات دەری ئەمەش بەرنامەی هەیە، بەردەوامی بە بەرنامەی خۆی الیەنەكانی هەموو لەگەڵ كە ئێستاش ئێمە ئەوەی بۆ بكەین دانیشتن كەركوك دیكەی

ئاستەنگیەكان بەردەم لە هەبێت هەڵوێستمان دژی و دیجلە سوپای هاتنی دژی نموونە بۆ كەمبوونەوەی دامەزراندنی كورد لە فەرمانگەكانی كەركوك دژی نەبوونی ریفراندۆم و دەستپێشخەر الیەنە ئەو هیواین بە هەڵوێستانە، لەم بوونە سیاسیانەی كە لە هەلبژاردنەكان دەرچوونە بە

یەكەوە كار بكەین.

)پارتی چارەسەری( بۆ خەڵكی * پەیامی كەركوك چییە؟

بۆ پەیامی ك��ەرك��وك خەڵكی ج��ار هەموو �

پارتەكان هەیە كە دوور لە بەرژەوەندی )تەسكی حزبی جیاواز( كار بكەن بۆ الیەنە كوردیەكان كە چەند ساڵە قوربانییان داوە، ئێمەش دەبێت وەك الیەنە سیاسیەكان لەو ئاستەی خەڵكی بین كە قوربانیمان داوە و بە دیموكراتی لەگەڵ الیەنی عەرەب و توركمان و الیەنەكانی تریش كار بكەین، ئێمە ئەو پەیامەی خەڵكی بەراست دەزانین بۆیە پەیامی ئێمەی )پ.چ.د.ك( و خەڵكی جیاوازی نییە كە بە بێ جیاوازی و بە دیموكراتی و دوور لە بەرژەوەندی )حزبی( و دوور لە بەرژەوەندی

تاكەكەسی كار بكەین.

ئەو خەندەقانەی كە لەنێوان كەركوك و هەولێر و رۆژئاوا و باشووری كوردستان دەكریت هەمان ئەو عەقلیەتەیە كە لە دەرەوە دژی كوردستان جێبەجێ دەكرێت

........

پارتی دیموكراتی كوردستان ئێستا بە )ئەجندەی( دەوڵەتی هەرێمی كار ئەكات بەتایبەتی لەگەڵ دەوڵەتی توركیا كە پەیوەندی نەوت فرۆشتن و ئابووری و پەیوەندی سیاسی لەنێوان حكومەتەكەی رەجەب تەیب ئەردۆغان و مەسعود بارزانی توندوتوڵ

هەیە

Page 18: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[16وتار

چەند پرسیارێك بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان

ئایا ئەوە پەیەدە و پارتی چارەسەرن دوور لەپێوانەی دیموكراتی و بەعەقڵیەتی تاك حزبی كار دەكەن یان پارتی دیموكرات و الیەنگرەكانێتی؟!

ن/ دیار غەریبرۆژی"2014/5/19" لەبیست و دووەمین ساڵیادی هەرێمی پەرلەمانی هەڵبژاردنی یەكەمین كوردستاندا نوسینگەكانی گۆڤاری"رۆژی واڵت" چارەسەری پارتی و مانگایە گۆڤارێكی كە لەزاخۆ، دەری��دەك��ات كوردستان دیموكراتی و گیرا بەسەردا دەستیان هەولێر و ده��ۆك داخران. هەرهەمان رۆژ و دوا نیوەڕۆ نوسینگەی نوسینگەی كوردستان، نەتەوەیی كۆنگرەی ناوەندی ،"DIHA"دیجلە هەواڵی ئاژانسی و كوردستان ئازادیخوازی ژنانی رێكخراوی ناوەندی كۆمەڵەی گەنجانی واڵتپارێز لەهەولێر

دەستیان بەسەرداگیرا و داخران.حزبی و حكومی الیەنێكی هیچ ئێستا هەتا كردەوانە ئەم لەبەرامبەر خۆی بەرپرسیارێتی كۆنگرەی و چارەسەری پارتی ڕانەگەیاندووە. پەنجەی تر رێكخراوانەی ئ��ەو و نەتەوەیی بەرپرسیارێتی بۆ پارتی دیموكرات رادەكێشن و لەبەرامبەر ئەو كردەوانە بەبەرپرسیاری دەزانن. ئەو كردەوانە نازانین هۆكاری هەروەها دەڵێن

چییە و من بۆ خۆشم نازانم هۆكاری ئەو دەست یاسا بە پێ چی ئایا بەسەرداگرتنانە چییە؟ و دەزگا كامە و كراوە كارە ئەم رێسایەك و دامەزراوە كردویەتی. ئەو تاوانە دەدرێتە پاڵمان بكەین. لەخۆمان داكۆكی بتوانین هەتا چیە ئێستاش هەتا ئەوەیە سەرنجڕاكێشە ئەوەی كوردستاندا لەهەرێمی كە دیموكرات پارتی و حكومەت هەرێم و سەرۆكی یەكەمە پارتی و ئەنجومەنی پاراستنی هەرێم كە سێ دەزگای ئاسایشی لەپاراستنی بەرپرسن و سەرەكی هەروەها پارتەن. لەم هاواڵتیان، و هەرێم دەزگایانە ئەو كە ناوچەیەدا لەو پارتە ئەم داگیراكراون حاكمی رەهان، بەاڵم هەتا ئێستا رانەگەیاندووە خۆی بەرپرسیارێتی بەفەرمی نییە. دۆخە ئەم بۆ روونكردنەوەیەكێشی و و پەیوەندیەكانمانەوە لەرێگەی هەرچەندە لەرێگە دۆستانی هەردووالشمانەوە هەوڵمانداوە ئەوە تەنیا بزانین. ك��ردەوان��ە ئەم هۆكاری دەزان��ی��ن ئ��ەوان��ەی ك��ە دەس��ت��ی��ان بەسەر نوسینگەكاندا گرتووە گوتویانە ئەم نوسینگانە

كاری تێكدەرانەی تێدا دەكرێت!.

ئێمە سەرەڕای ئەوەی الیەنە پەیوەندیدارەكانمان بەسەر كردۆتەوە، بەاڵم هەتا ئێستا لەم بوارەدا كە نەكراوە بۆ وەهامان روونكردنەوەیەكی قەناعەتمان پێ بكات. لەگەڵ رێز و پێزانینم بۆ ئەو كەسایەتی و دەزگا فەرمیانەی كە بەدەمانەوە هەتا كوردستان لەپەرلەمانی هەر هاتوون. رێكخراوە پارت و رۆژنامەنوسان و سەندیكای و كەسایەتێەكان، بەاڵم لەدوایشدا دەڵێن ئەمە بابەتێكی سیاسییە و پەیوەندی بەناكۆكی نێوان پەدەكە و پەكەكەوە هەیە. دەست بەسەرداگرتنی نوسنگەكان و ئەو دەرهاویشتانەی هەیەتی دوو پرسیاری سەرەكیمان ال دروست دەكات، لەگەڵ بەدوو تایبەت و الوەكی پرسیاری كۆمەڵێك

پرسە سەرەكیەكەوە.یەكەم: ئەگەر هۆكاری دەست بەسەرداگرتنی ئەو نوسینگانە كاری تێكدەرانەیە! وەكو هێزە بكەرەكان رایانگەیاندووە، ئەوا پێویستە بەپێی بكرێت. كەیسەكەدا لەگەڵ هەڵسوكەوت یاسا حكومەتی و پارتی بەرپرسانی حاڵەتەدا لەم

هەرێم لەئێمە باشتر رێسای ئەو كارە دەزانن.لێی ئ��ەوان��ەی و نوسینگانە ئ��ەو پێویستە

Page 19: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

17] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

وتار

بەرپرسن رووبەرووی دادگا بكرێنەوە. بۆچی ئەو الیەنەی كە ئەو تۆمەتانەمان بۆ هەڵدەبەستێت ئەو بەئاشكرا ب��ۆچ��ی دادگ����ا؟ ن��ام��ان��دات��ە تۆمەتانەمان رووبەرووی ناكەنەوە؟ ئایا بۆ رێگە بگوازنەوە چاالكیەكەتان راگەیاندنەكان نادەن ك��ردەوەی بۆ شوێنەی ئ��ەو و تاوانباران و تێكدەرانە بەكار دێت نیشانی جەماوەر بدەن؟! ئەی بۆچی خۆتان بەفەرمی و لەكۆنفرانسێكی راگەیاندنیدا تاوانەكە و بەڵگەكانی بۆ جەماوەر روون ناكەنەوە؟ جێگەی خۆیەتی بپرسین بۆچی ئەوانەی لەناو نوسینگەكاندا بوون نەتانگرتن؟ یان ئەوانەی كە گرتانن بۆچی بەبێ رووبەروو كردنەوەی دادگا و بەبێ بڕیاری دادوەری بەڕێز كاری خۆی نوسینگە خۆ ك��ردن؟ ئ��ازادت��ان تێكدەرانە ناكات؛ بەڵكو ئەوە مرۆڤەكانن بەكاری نوسینگە بۆچی تێكدەرانە! ك��اری بۆ دێنن ئایا دەكەن؟! ئازاد تاوانبارەكان و دادەخەن كوردستان گەلی بەرامبەر نییە ت��اوان ئەوە لێپرسینەوە بەبێ و دەگرن تاوانبار ئێوە كە ئازادی دەكەن؟ یان ئێوە زۆر خەمی ئاسایشی گەلتان نییە؟! ئەمە و چەندین پرسیاری تر... ئایا ئەمە ئەو واڵتە ئارامەیە كە هەموو رۆژێك دەیدنەوە بەڕووماندا؟ كە نەزانین كەی؟ كێ؟ هەڵكوتنە تاوانێك؟ بەچی كاتێكدا؟ لەچی سەرمان و بمانگرن؟ دواتریش رووبەرووی چی دەبین؟ ئازاد نەزانین؟ دەبینەوە چارەنوسێك یان لەجێگەیەك تەرمەكەمان دەدۆزنەوە؟ ئەمە واڵتی یاسایە كە تاوانبار دادوەر و دادگا و سكااڵ كاریش نەبینێت و تاوانەكەی خۆشی نەزانێت؟ ئایا ئەمە ئەو ئەزمونە باشەی دیموكراتیە كە ئێستا هەتا و دام��ەزراوە ساڵە پارتێك"12" و ك��ردووە فەرمی مۆڵەتی داوای ج��ار سێ سێ جاریش لەالیەنی كۆمیسیۆنی هەڵبژاردنی ئێراقەوە وەكو قەوارەی سیاسی پەسەند كراوە، بە نەبێت ئامادە خۆمان حكومەتەكەی بەاڵم كەچی ب��دات!! پێ مۆڵەتی یاساكانی پێی وانەی دیموكراتی بەخەڵكی تریش بڵێت!! ئایا و رۆژنامەگەری ئازادی كە واڵتەیە ئەو ئەمە گۆڤارێك كە پارێزراوە؟ تێدا رۆژنامەنوسانی لەسەندیكای رۆژنامەنوسانی كوردستان مۆڵەتی بەفەرمی ساڵە پێنج و وەرگ��رت��ووە یاسایی دەردەچێت، بەاڵم كۆمەڵێك چەكدار بەبێ هیچ بەڵگەیەكی یاسایی بدەن بەسەریدا و دایبخەن و رۆژن��ام��ەگ��ەری یاسای بۆ حیساب هیچ و ڕادەربڕین ئازادی و رۆژنامەنوسان سەندیكای لەم واڵتەدا نەكەن؟! ئەم ڕەفتارە تەنیا ساڵی "1993"م دێنێتەوە یاد كاتێك عەبدولموهەیمەن ناردە هێزی بوو، هەولێر پارێزگاری بارزانی سەر رۆژنامەی واڵت و دەستی بەسەردا گرت. مامۆستا شێركۆ وەزیری رۆشنبیری كاتە ئەو

لێپرسینەوە كە ك��رد داوای ب��وو، بێكەس لەبكەرانی ئەو كردەوە ناشیرنە بكرێت، لەبەر ئەوەی لێپرسینەوە نەكرا، وەكو هەڵوێستێكی شایستە ئیستقالەی كرد لەوەزارەت. ئایا ئەمە نەتەوە سەیری ئەو واڵتەیە كە وەكو شانازی دەكەین!! كە ئاژانسێكی هەواڵی وەكو دیجلە، لەتوركیا مۆڵەتی فەرمی هەیە و كار دەكات، بەاڵم لەباشوری كوردستاندا بۆ نەبێت كار بكات نەدەن رێگە یان دابخرێت!! نوسینگەكەی و نوسینگە بەفەرمی بكاتەوە؟ یان ژنە كوردێكی وەكو نوژین یوسف كە فەرمی و بە پاسپۆرت لەرۆژئاواوە هاتۆتە باشوور، تەنیا لەبەر ئەوەی سنور دیموكراتیەوە یەكێتی لەپارتی نزیكە ئایا زۆرە. پرسیار وتم وەكو بكەن؟ بەدەری ئەگەر پارتی دیموكرات بەمشێوەیە هەڵسوكەوت ڕەوشە خۆش بەم دڵێكمان ئێمە چی بكات. بێت؟ كوردانی پارچەكانی تری كوردستان چی

دڵێكیان بەم ئەزمونە خۆش بێت؟؟دووەم: ئەگەر بابەتەكە وەكو دۆستانمان باسی نێوان بەناكۆكی پەیوەندی دەڵێن و دەكەن پەیەدە و پارتیەوە هەیە. هەتا دوورتر دەچن و دەڵێن پەیوەندی بە پارتی و پەكەكەوە هەیە!! گوایە لەبەر ئەوەی كە پەیەدە رێگەی نەداوە بەسەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستانی سوریا لەپارتی رێگە لێرە پارتیش رۆژئاوا، بچێتەوە چارەسەری و ئەو رێكخراوانە دەگرێت كە نزیكن لەپەیەدە یان پەكەكەوە، بەگوتەی ئەوان. باشە ئەگەر ئەمە هۆكارە سەرەكیەكە بێت. ئیتر بۆچی تاوانمان بۆ دروست دەكەن و بۆچی بەئاشكرا قسە ناكەن؟ ئایا ئەوە كارێكی رەوا و ئەخالقیە كە لەپێناوی ئامانجی سیاسی خۆتدا تۆمەت بۆ ئەمە نازانن ئەی بكەیت؟ دروست خەڵكانێك هەم لەرووی یاسایی هەم لەرووی كۆمەاڵیەتی روب��ەرووی و قێزەونە كارێكی ئایینیشەوە و لێپرسینەوە دەبن؟ ئەگەر بابەتەكە پەیوەندی بەملمالنێ سیاسییەوە هەیە، ئەوا پێویستە لەناو پێوەر و ئەخالقێكی بەرزی سیاسیدا كار بكرێت نەك بەو ڕەنگە. گریمان ئێمە نزیكی پەیەدە و پەكەكەین!! ئایا پەیەدە هیچ ڕێگری لەالیەنگرانی پارتی كردووە؟ ئەوەتا لەدێرك هەتا قامێشلو، الیەنگری هەموو حزبەكانی عەفرین و كۆبانی كاروخەباتی و هەیە بارەگایان و بنكە پارتی خۆیان دەكەن و كەسیش كێشەی بۆ دروست نەكردوون، هەر لەپارتی دیموكراتی كوردستان � سوریا هەتا ئەنجومەنی نیشتمانی كوردی كە بێگومان پارتین. دۆستی پارتەكانی زۆربەی ئەگەر پەیەدە وەكو پارتی هەڵسوكەوت بكات دەتوانێت هەموو بنكە و بارەگاكانیان دابخات، كە ناكەم ب��اوەڕ و نەكردووە ئەوەیان بەاڵم پەیەدە ئەمە بكات؛ چونكە باوەڕی بەدەسەاڵتی

ئێمە هەموو دەزگاكانمان بە پێی یاساكانی هەرێم مۆڵەتیان وەرگرتووە و حكومەت بەهی خۆمان دەزانین و لەپارتی زیاتر

دەمانەوێت گەشەی پێ بدەین و ئاوی

پێیەكانیشمان داچۆڕا ئەوەندە چوینە وەزارەتی ناوخۆ بۆ مۆڵەتی پارتی

چارەسەری كەچی هێشتا بەو شێوەیە

هەڵسوكەوتمان لەگەڵ دەكەن!! ئەگەر بڵێن پارتی

پەسەند ناكەین یان بە پێ یاسا كار ناكەین، مەگەر خودا بزانێت

چیمان بەسەردەهات؟ ئایا لەمەشدا ئەوە پەیەدە و پارتی چارەسەرن دوور لەپێوانەی دیموكراتی و یەكتری پەسند كردن و

بەعەقڵیەتی تاك حزبی كار دەكەن یان پارتی دیموكرات

و الیەنگرەكانێتی؟

.………

ئایا ئەگەر ئەو هەموو كێشە دروستكردنە بۆ پارتی چارەسەری وكەنەكە و

رێكخراوەكانی تر لەسەر پشتیوانیكردنی رۆژئاوا بێت یان لەبەر پشتیوانیكردنی

الیەنێك بێت لەهەڵبژاردندا و سیاسی بێت؟ ئایا ئیدی چۆن دەكرێت پارتی باس لەدیموكراتیەت و فرەیی

بكات

Page 20: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[18وتار

حزبی نییە و ئێستا ئەنجومەنی خۆبەڕێوەبەری نەك لەبەڕێوەبردن بەرپرسیارن كانتۆنەكان پارتێكی ه��ەر وەك��و پ��ەی��ەدەش پارتەكان. ئ��ەوەی دەك��ات. خ��ۆی سیاسی خەباتی تر جێگەی سەرسوڕمانە ئەوەیە لەرۆژئاوا ئاسایش دەستیان كە دەگرێت كەسانێك بەبەڵگەوە كە پارتانەن بەو سەر و هەیە لەتەقینەوەدا كەسانە ئەو خۆمانن، الی پارتی الیەنگری و دەكرێن دادگایی بەئاشكرا و دادگا دەدەنە بگرێت پارێزەر كە دەكەن لەتۆمەتبار داواش بۆ داكۆكیكردن لە خۆی، بەاڵم هاوسەنگەرانی پارتی لەالیەك دەڵێن ئەوە تۆمەتە، لەالیەكی ترەوە دەڵێن ئێمە باوەڕمان بەو دادگایانە نییە و پاڕێزەر ناگرین و ئەگەر پارێزەر بگرین ئەوا بەواتای رەوا بینینی ئەو دادگا دێت!!دواتریش كە تۆمەتەكە ساغ دەبێتەوە و كەسەكە حوكم و نین راست تۆمەتانە ئەو دەڵێن دەدرێ��ت، ئەندامەكەمان بێ تاوانە و بابەتەكە سیاسیە!! ئایا ئەوەی پەیەدە و ئەنجومەنی گەل بەئەزمونی سێ ساڵ و خۆبەرێوەبەری رۆژئاوا بەئەزمونی ئ��ەوەی ی��ان راستە دەیكەن مانگەوە چ��وار ئەوەی یان لەرۆژئاوا؟ پارتی الیەنگرانی كە ئەزموونی"22"ساڵ بە لێرە خۆی بۆ پارتی ئەنجومەنی تر وەك��و دەیكات؟ حكومەتەوە پارتەكانی ی��اس��ای رۆژئ����اوا، كانتۆنەكانی داڕشتووە و حكومەتی خۆبەرێوەبەریش داوای هەبوون پێشتر پارتانەی ئ��ەو كە ك���ردووە پێشكەش فەرمی بەڵگەی مانگێكدا لەماوەی بكەن بۆ ئەوەی مۆڵەتی فەرمی وەربگرن. ئەو ئەو پێی بە دەبن دروس��ت تازە پارتانەشی یاسایە دەبێت خۆیان رێكبخەن و داوای مۆڵەت پارتەكانی هەموو ئاگادارم من ئەوەی بكەن. ئەو بەپێی دیموكراتیش خۆبەڕێوەبەری ناو داوایان پێشكەش كردووە و مۆڵەتیان یاسایە پێدراوە، بەاڵم حزبە الیەنگرەكانی پارتی دەڵێن ئێمە مۆڵەت وەرناگرین ئەو یاسایەش پەیوەندی بە ئێمەوە نییە!! سەرەڕای ئەمە حكومەتەكانی كانتۆنەكانی رۆژئاوا"بەقسەی پارتی حكومەتی بنكە پارتانە و ئەو پەیەدە" نەچوونەتە سەر بەپێچەوانەوە دانەخستوون!! بارەگاكانیان و مۆڵەت بچن یاسا پێی بە دەكەن لێ داوایان وەربگرن و خۆیان بۆ هەڵبژاردنی ئایندە ئامادە ئەنجامی داهاتوودا لەپاییزی بڕیارە كە بكەن

بدەن.لەالیەكی ترەوە ئەنجومەنی یاسادانانی رۆژئاوا، داڕشتووە. خۆپیشاندانی رێكخستنی یاسای و كۆمەڵە و پ��ارت هەر یاسایە ئەو بەپێی رێكخراوێك بخوازێت چاالكی جەماوەری ئەنجام ئاگادار ناوچەیە ئەو ئیدارەی پێویستە بدات، بپارێزن. سەالمەتیان ئ��ەوەی بۆ بكاتەوە

بۆ تەنیا گوتراوە ئاگاداركردنەوەیەش ئەم ئاگاداربوونە، نەك بۆ مۆڵەت، بەاڵم حزبەكانی ئاگادار كەس ئێمە دەڵێن پارتی الیەنگری ئەم لەسەر ئاسایش كاتێك و ناكەینەوە بابەتە وشیاریان بكاتەوە، دەیكەن بەاڵو دەڵێن رێگریمان لێ دەكەن!! سەرەڕای ئەوەش چەندین چاالكی ئەنجام دەدەن كە ئاسایشیش ئاگادار ناكەنەوە، ئەگەر بارودۆخ زۆر نەگونجاو نەبێت ئەوا ئاسایش نەك ئاستەنگیش دروست ناكات، بەڵكو دەیانپارێزێت. ئەمەش ئەو پرسەمان لەال دروست دەكات؟ ئایا ئەگەر لەباشوور پارتێك هەرێم حكومەتی بڵێت و گۆڕەپانەكەوە بێتە شەرعی نییە و پەسەندی ناكەم، یان بڵێت پارتی دیموكرات قەبوڵ ناكەم و بەدڵی خۆی كار بكات و هیچ حیساب بۆ یاسا و رێسای ئێرە نەكات، هەموو ئێمە دەبێت؟ چی پارتی هەڵوێستی دەزگاكانمان بە پێی یاساكانی هەرێم مۆڵەتیان دەزانین بەهی خۆمان و حكومەت وەرگرتووە و لەپارتی زیاتر دەمانەوێت گەشەی پێ بدەین و ئاوی پێیەكانیشمان داچۆڕا ئەوەندە چوینە وەزارەتی ناوخۆ بۆ مۆڵەتی پارتی چارەسەری هەڵسوكەوتمان شێوەیە بەو هێشتا كەچی پەسەند پارتی بڵێن ئەگەر دەك��ەن!! لەگەڵ مەگەر ناكەین، كار یاسا پێ بە یان ناكەین ئایا ب��ەس��ەردەه��ات؟ چیمان بزانێت خ��ودا لەمەشدا ئەوە پەیەدە و پارتی چارەسەرن دوور لەپێوانەی دیموكراتی و یەكتری پەسند كردن و بەعەقڵیەتی تاك حزبی كار دەكەن یان پارتی

دیموكرات و الیەنگرەكانێتی؟بابەتێكی تر كەهەر وابەستەی خۆسەپاندن و عەقڵیەتی دیموكراتیە، ئەویش ئەوەیە كە ماوەی سێ ساڵە یەكینەكانی پاراستنی گەل"یەپەگە" سنووری رۆژئاوا دەپارێزن و ئاسایش ناوخۆی رۆژئاوا دەپارێزێت. ئەو دەزگایانە لەالیەنی گەل، دۆست و نەیاریشەوە پەسند كراون. ئێستاش وەكو دوو دەزگای سەربەخۆ دوور لەكاری حزبی لەژێر چەتری خۆبەرێوەبەری كانتۆنەكاندا كار وەردەگ��رن. لەوانەوە تەنیا فەرمان و دەكەن خۆبەخشانەیە لەیەپەگەدا بەشداریكردن خۆی ك��اری یاسا پێی ب��ە ئاسایشیش و پەیەدە رۆڵی لەسەرەتاوە راستە رێكدەخات. لەدامەزراندنی یەپەگە و ئاسایشدا هەبوو، بەاڵم ئێستا سەر بەخۆبەرێوەبەری كار دەكەن نەك بڵندیشدا دەستەی لەكاتی بەپەیەدە. سەر دەستەیەكی با دەی��گ��وت پ��ەی��ەدە هەمیشە سەربەخۆ دروست ببێت و سەرپەرشتی هەردوو دەزگاكە بكات، بەاڵم نابێت دوو هێزی پاراستن و دوو ئاسایشمان هەبێت. لەبەرامبەردا پارتی و الیەنگرەكانی هەتا ئێستاش پێداگیری لەسەر ئەوە دەكەن كە دەبێت ئەوانیش هێزی خۆیان

و ئاسایشی خۆیان هەبێت!! ئایا ئەوەی پەیەدە و ئەنجومەنی گەل دەێڵین راستە؟ یان ئەوەی ئایا كوردی؟ نیشتمانی ئەنجومەنی و پارتی ئەوەی پەیەدە حزبایەتی كالسیكە یان ئەوەی ئەوان؟ ئایا ئەوەی پەیەدە و ئەنجومەنی گەل لەچەمكی نزیكە هێنا پێكیان و دەیانگوت و دیموكراتیەت بە خزمەت و دیموكراتیەوە پارتی ئەوەی یان دەكات؟ نەتەوەیمان دۆزی و ئەنجومەنی نیشتمانی كوردی؟ وەاڵمەكان بۆ

خوێنەر و ویژدانی ئێوە بەجی دێڵم.كە بێت ئەوە هۆكار رەنگە دەڵێن هەندێك پارتی چارەسەری پشتیوانی ئەو چاالكیەی كرد ئەنجامدراو لەهەولێر رۆژی"2014/5/15"، كە داوای ئاشكراكردنی چارەنوسی كۆمەڵكوژیەكەی ئەمە هۆكار دەبێت بۆ باشە كرد. هەولێریان بێت؟ خۆ پارتی بۆ خۆی نكۆڵی لەمە ناكات!! كەس كە ن��ەب��ووە ش���اراوە كارێكی ئ��ەوەش یان چارەسەری پارتی ئەگەر نەیبینیبێت! پەكەكە بیانخواستایە لەسەر ئاستی نێو دەوڵەتی ئەوا بهێنن، بەكار پارتی لەدژی بابەتە ئەم دەیانتوانی وەكو پارتی بكەن و بیكەن"كاتێك ژێر چاودێریەوە، لەرۆما خرایە رێبەر ئۆجاالن بەكار ل��ەدژی بەڵگانەی لەو یەكێك مەخابن حكومەتەكەی دادی وەزارەتی سكااڵی هێنرا، نەیانكردووە، ئێستا هەتا بەاڵم بوو"، پارتی هۆكاری ئەوەش ئەوەیە كە پارتی چارەسەری و پەكەكە ناخوازین بەدەستی خۆمان وێنایەكی ناشیرین بۆ یەكتری دروست بكەین و پێمان وایە كێشەكانمان هەرچی بێت دەكرێت لەناوخۆماندا چارەسەری بكەین و لەیەكتریش بپرسینەوە و

لەیەكتریش ببورین. و پەكەكە نێوانی ساڵە چەند ئ��ەوەی دی��ارە شەهیدانەش ئەو وخاوەنی ئاساییە پارتی دەخ����وازن ل��ەچ��وارچ��ێ��وەی دۆس��ت��ای��ەت��ی و ئاشتەواییدا چارەنووسی رۆڵەكانیان بزانن. خۆ نییە جاریش یەكەم ئەمە نییە؟ تاوان ئەمە داوای ئەمە دەكەن. ئەوەندەی من ئاگادارم ئەوە جاری شەشەم یان حەوتەم جارە دێنە بەردەم گرژی كەمێك ساڵەدا لەم ئەگەر و پەرلەمان لەنێوان چارەسەری و پارتیدا هەبێت یان لەنێوان راب��ردوودا لەسااڵنی ئەوا پەكەكەدا، و پارتی بەڵكو لەئارادانەبوو؛ بەوشێوەیە بارودۆخێكی بوونەتە پارتی و پەكەكە دەیگوت زۆر كەس بەشێوەیەكی پارتی باشە یەكتر. دۆستی رێكوپێك هەستێت بەئاشكراكردنی چارەنوسی ئەو كەسانە و بۆ كەس و كاریان رابگەیەنێت و داوای لێبوردن و ئاشتەوایی بكات باشە، یان هەتا هەتایە بەو شێوەیە هەڵسوكەوت بكات؟

ئەوەش پارتی خۆی دەیزانێت!!.

Page 21: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

19] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

وتار

بەمێشكماندا بیرەش ئەو جیاوازتر، لەمانە هەڵوێستانەی ئەو هۆكاری رەنگە كە دێت ئەو و چ��ارەس��ەری پارتی بەرامبەر پارتی یەكێتی پشتیوانیكردنی نەتەوەییانە دەزگ��ا ئێراقدا لەهەڵبژاردنەكانی بێت نیشتمانی وهاوكات پشتیوانیكردنی بزوتنەوەی گۆڕان بێت لەهەولێر و دهۆك بۆ هەڵبژاردنی پارێزگاكانی هەولێر و دهۆك؛ چونكە هەر لەرۆژی هەڵبژاردن كادیر و بەرپرس وات��ە"2014/4/30" بەدواوە، رووب��ەرووی چارەسەری پارتی ئەندامانی و هەڵمەتەكەش و بوونەوە گرتن و ئاستەنگی راگەیاندنی لەرۆژی سەرنوسینگەكان كەكرایە بوو!!! پەرلەماندا هەڵبژاردنی ئەنجامەكانی بێگومان ئەمەش ئەوەندەی تر پرسیار دروست پارتی دەڵێن؛ هەندێك بەتایبەتی دەك��ات. چارەسەری پارتی پشتیوانی بەبێ وایە پێی و رێكخراوە و دامەزراوە نەتەوەیە دۆستەكانی، بەزمانی ئەمەش بۆ هەستێتەوە. نەیدەتوانی ژمارە قسە دەكەن و دەڵێن لەهەر دوو پارێزگای هەولێر و دهۆك یەكێتی نزیكەی نەوەد هەزار دوو ل��ەم گۆڕانیش ك���ردووە، زی��ادی دەنگی پارێزگایە نزیكەی دە هەزار دەنگی كەم كردووە، واتە ئەگەر یەكێتی دە هەزار دەنگی لەگۆڕان تر دەنگەی ه��ەزار هەشتا ئەو ئەوا بردبێت، یان لەپارتی وەرگرتووە یان بەهۆی پشتیوانی پارتی چارەسەرییەوە وەكو هێزێكی نەتەوەیی پارتیەوە لەالیەنی ئەمەش هێناوە. بەدەستی پەسەند نییە!! بەهەر حاڵ ئەگەر هۆكار ئەمەش بێت، ئەوا ئەو هەڵوێستانە دوورن لە پێوانەی ئەخالقی و سیاسی ملمالنێ و دیموكراتی

تەندروستەوە.

لەگەڵ ئەمانەدا ئەو پرسیارەم ال دروست بوو، بۆ دروستكردنە ئەو هەموو كێشە ئەگەر ئایا پارتی چارەسەری وكەنەكە و رێكخراوەكانی تر لەسەر پشتیوانیكردنی رۆژئاوا بێت یان لەبەر و لەهەڵبژاردندا بێت الیەنێك پشتیوانیكردنی سیاسی بێت؟ ئایا ئیدی چۆن دەكرێت پارتی باس لەدیموكراتیەت و فرەیی بكات. كامەیە ئەو فرەییەی كە رۆژانە الفی پێ لێدەدەن و دەخوازن پێشكەشی رۆژئاواشی بكەن؟!! یا خود دەبێت پارتی چۆن سزای یەكێتی، بزوتنەوەی گۆڕان ئەمڕۆش بدات كە هەتا تر ئەو الیەنانەی و رۆژئاوا بەرامبەر پارتی لەهەڵوێستی رەخنە راستەوخۆی ملمالنێی هەمانكات دەگ��رن، ئێستاش و لەگۆڕەپانەكەدا دەك��ەن پارتی پارتیدا؛ لەگەڵ حكومەتەوە ناو چوونەتە چونكە لەم رۆژانەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی كوردستان لەدیمانەیەكی پارتی دەرەوەی تیڤیدا دەیگوت ئەو هێزانە وەكو هەڵوێستی مەبدەئی ئەو رەخنانەیان لەپارتی نەگرتووە؛ بەڵكو بۆ دژایەتی پارتی و مەبەستی تر بووە و لەئایندەدا خۆیان زەرەر دەكەن. بێگومان

دەبێت چاوەڕوانی كات بین!!.كەمێك پرسیارانە ئەم بەهیوام لەكۆتاییدا هەر هەتا بكات، دروس���ت ب��ەرچ��اوڕوون��ی كەس و الیەنێك باشتر ئاگاداری راستیەكان هەوڵ كوردستانیش دیموكراتی پارتی بن. نەدات لەوە زیاتر خۆڵ بكاتە چاوی خەڵكی لەجێگەی بگرێت!! بێژنگ بە و بەری خۆی لەپەیوەندیەكانیدا نوێ الپەڕەیەكی ئ��ەوە بەرامبەر رۆژئاوا و بەرامبەر پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان و جێبەجێكردنی پێوەرە

دیموكراتیەكاندا بكاتەوە.

پارتی پێی وایە بەبێ پشتیوانی پارتی

چارەسەری و رێكخراوە و دامەزراوە نەتەوەیە

دۆستەكانی، نەیدەتوانی هەستێتەوە. بۆ ئەمەش

بەزمانی ژمارە قسە دەكەن و دەڵێن لەهەر

دوو پارێزگای هەولێر و دهۆك یەكێتی نزیكەی

نەوەد هەزار دەنگی زیادی كردووە، گۆڕانیش لەم دوو پارێزگایە نزیكەی دە هەزار دەنگی كەم كردووە، واتە ئەگەر

یەكێتی دە هەزار دەنگی لەگۆڕان بردبێت، ئەوا ئەو هەشتا هەزار دەنگەی تر یان لەپارتی وەرگرتووە یان بەهۆی پشتیوانی پارتی چارەسەرییەوە

وەكو هێزێكی نەتەوەیی بەدەستی هێناوە. ئەمەش لەالیەنی پارتیەوە پەسەند

نییە!!

Page 22: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[20 وتار

هەڵبژاردنەكانی ئێراق و نائۆمیدی جەماوەر لەئەنجامەكان و بەردەوامی ناكۆكیەكانن/ بابان شارەزووری

ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی"2014/4/30" ئەنجامەكانی راگەیەنرا، ئێراق نوێنەرانی ئەنجومەنی بەتایبەت لەالیەنەكان هەندێك هەرچەندە عەرەبە سوننەكان بەئەنجامەكان ناڕازین و باس لە پەسەندنەكردن و دووبارەكردنەوەی نە دی��ارە وەك ب��ەاڵم بكەن، هەڵبژاردن سكااڵكانیشیان نە و داواك��اری��ەك��ان��ی��ان ئەنجامەكانی لەسەر ئەوتۆ كاریگەریەكی

هەڵبژاردن ناكەن.كە بڵێین ئ��ەوە دەب��ێ شتێك لەهەر بەر پرۆسەی دیموكراسی لەئێراق زۆر ناتەواوە و بەسەقەتی بەڕێوە دەچێت؛ چونكە دۆخێكی لەگەڵ هاوتەریب و نییە لەئارادا ئاسایی و هەرێمیەكان، نێودەوڵەتی دەستێوەردانە ئێراق كۆمەڵگاكەیەوە و سیاسی بەهێزە لەچوارچێوەی تەوەرەی تایفی � مەزهەبی و ئەتنیكی پارچەبووە. واتە لەسایەی ئەجێندا و دەستێوەردانە دەرەكیەكان بەشێوەیەكی زاتی و بابەتی بۆ دوو تەوەر دابەش بووە، ئەمەش لەسەرجەم بوارەكان كاردانەوەیەكی سەرجەم نەیهێشتووە و هەبووە خراپی چەترو لەژێر ئێراق گەالنی و پێكهاتە دیموكراتی � نیشتمانی چوارچێوەیەكی بەبنەما هاوبەشەكان خاڵە و كۆببنەوە و كەمتر ج��ی��اوازەك��ان الیەنە و بگیرێت

بچووكتر بكرێتەوە.ئەم دوو بەرە ئاماژە پێكراوەش هەر یەكە و لەناوە خۆیان ملمالنێ و ناكۆكی زۆریان هەیە و ئەمەش بەشێوەیەكی بەرچاو رەنگدانەوەی لەسەر هەڵوێست و رەفتارەكانیان هەیە كە

دوو هۆكاری سەرەكی سەرچاوەیەتی.دەرەكیانەی هێزە ئەو جیاوازی یەكەم؛ گرێدراون پێیەوە هێزانە ئەو یەكەی یەكە

و بەگوێرەی ئەجینداكانیان دەجووڵێنەوە.و پۆست ل��ەس��ەر ملمالنێ دووەم���ی���ان؛ بەدەستهێنانی و دەسەاڵت جیاكاریەكانی

بەشی زیاتر.هەر بەهۆی ئەم دۆخە گشتیەش وەك بەشێكی پرۆسەی دیموكراسی كلتوری بچووكی هەڵبژاردنیش لە ئێراق پرۆسەیەكی سەقەت، نەخۆش و ناتەواوە. هێزە دەسەاڵتدارەكان

و دەرف���ەت و هێز جیاكاری، ب���ەردەوام خۆیان لەخزمەتی دەسەاڵتیان تواناكانی قۆستۆتەوە و بەمجۆرەش هەڵبژاردنەكان لە

بەرژەوەندی ئەوان ئەنجامگیر بوون.دەوڵەتی لیستی كرابوو چ��اوەڕوان وەك یاساش ئەو دەرفەتانەی بۆ خۆی قۆستەوە و توانی ببێتە سەركەوتووی یەكەمی هەڵبژاردنی ئەوەش بێگومان نوێنەران. ئەنجوومەنی دەستی مالیكی و پارتەكەی بەهێز كردووە. هەرچەندە شیعەش دی��ك��ەی الیەنەكانی بەاڵم نییە، ب��ەدڵ خۆیانیان ئەنجامەكانی وەك دیار دەبێت و دەركەوتووە پەسەندیانە هاوپەیمانی دیكە جارێكی ه��ەوڵ��دەدەن و نیشتیمانی جاران زەق بكەنەوە تادیسان پشكی شێریان لە پێكهاتەی حكومەت بەركەوێت، كە كۆمەڵگای پێكهاتەی لە رێژەیان بەگوێرەی هەڵبژاردنەش لەم كورسیانەی ئەو و ئێراق

بەدەستیان هێناوە مافی خۆیانە.كوردانیش بەسەرجەم لیستەكانەوە توانیویانە كورد نوێنەرانی ژم��ارەی و دەن��گ رێ��ژەی بكەن. زیاتر ئێراق نوێنەرانی لەئەنجومەنی بێگومان ئەوەش كاریگەری لەسەر قورسایی و رۆڵی كورد هەیە سەبارەت بە پێكهێنانی حكومەت، یەكالكردنەوەی مەسەلە گرنگەكانی حكومڕانیەكانی و ئیداریی پۆستە و كورد

ئێراق.ئ��ەم��ج��ارە س��ون��ن��ەك��ان ب��ەه��ۆی دۆخ��ی پەرتەوازەیی و پەرشوباوییان رێژەی دەنگ و كورسیەكانیان كەمیكردووە، قورساییان وەك جاران نییە و لەناوەخۆشیان زۆر كۆك نین.

هێز سیاسی رۆژەڤ���ی گەرمترین ئێستا چۆنیەتی ئێراق سیاسیەكانی الیەنە و و سیادیەكە پۆستە هەرسێ دابەشكردنی ماهیەتی حكومەت و چۆنیەتی پێكهێنانێتی.ئێراق سیاسیەكانی ه��ێ��زە س��ەرج��ەم میللگەرایی، � مەزهەبگەرێتی لەتەوەرەی بەرژەوەندیخوازیەوە و دەسەاڵتگەرێتی هیچ و دەكەن پرسانە ئەو لەگەڵ مامەڵە نیشتیمانیەوە لەروانگەیەكی یەكێكیان بۆ بۆیەش هەر ناخوێننەوە. مەسەلەكان ئامادەی مەبەستانەش ئەو بەدەستهێنانی رێككەوتنێكی و س��ازش ج��ۆرە ه��ەم��وو

بەرژەوەندیپەرستانەن.

سیاسی، ئ��اب��وری، ب��وارە لەگشت ئێراق دیبلۆماسی، س���ەرب���ازی، ئ��اس��ای��ش��ی، تەندروستی و خزمەتگوزاری و كشتوكاڵی و خراپ لەدۆخێكی پەروەردەییەكانەوە و نالەبار دایە. بەر لەهەموو شتێك پێویستی تا هەیە سیاسی جێگیری بەدۆخێكی هەنگاو رەوش��ەك��ە دیكەش لەبوارەكانی هێدی هێدی ببێتەوە، ئاسایی بەهەنگاو ئەمەش بۆ بگەڕێتەوە. ئاسایش و ئارامی � نیشتیمانی حكومەتێكی بە پێویستی الیەنەكان هەموو كە هەیە دیموكراتی

لەخۆوە بگرێت.باس حكومەت پێكهێنانی مەسەلەی لە ئەوانیش كە دەكرێت سیناریۆ لەچەندین مەسەلەی حكومەتی تەوافوقی و زۆرینەیە، لەپاڵ ئەوەشدا مەسەلەی ویالیەتی سێیەمی هێزە ن��او دی��ك��ەی رۆژەڤ��ێ��ك��ی مالیكی سەرۆك پرسی كوردانیش سیاسیەكانە، كۆماری و چەندین گرفتی دیكەی ال گرنگە تەنگەژەیان و قەیران بوونەتە ئێستا كە

لێكەوتۆتەوە.زۆربەی چاودێران لەسەر ئەو خاڵە هاوفیكرن ئێراق لە حوكمڕانی سەرەكی كێشەی كە حوكمڕانانە زهنیەتی و سیستەم مەسەلەی تاك بەمەسەلەی الیەن هەندێ وەك نەك چونكە دەبەستنەوە؛ كەسایەتیەكانی و لەسەردەمی پاشایەتیەوە تا ئێستا ئەو كێشە كەسە یاخود پارت هەر دەبێتەوە. دووبارە دەسەاڵتدارەكانی كاتێك لەمیانی سیستەمی میللیگەرایی زهنیەتی و ناوەندگەرێتی هەوڵی مەزهەبگەرێتی ب��ە دەم��ام��ك��دارو حوكمڕانی ئێراق بدات، جگە لە قوۆڵكردنەوەی زۆرینە ستەمی خۆسەپاندن، جیاوازیەكان، بەسەر كەمینە هیچ بەرهەمێكی دیكەی نابێت. زهنیەتدایە، و لەسیستەم كێشەكە كەواتە و سیستەم ئ��ەو بەرهەمی كەسەكانیش

زهنیەتانەن.لەهەموو بەر گرنگە ك��ورد بۆ خاڵەی ئەو خۆیان سیاسیەكان الیەنە سەرجەم شتێك یەكگرتوو و هاوبەش بنەمای كۆمەڵێك بە هەڵوێستی یەك و یەكدەنگی بگەیەنن. ب��ۆچ��وون، الیەنێك نییە ئ���ەوە م��ان��ای بڕیارەكانی بەسەر الیەنەكانی هەڵوێست و

Page 23: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

21وتار] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

بخەنە خۆیان یاخود بسەپێنێت، دیكەدا ژێر كاریگەری یەكێك لەدوو بەرە سوننی و شیعیەكە. هەڵوێستی راست ئەوەیە كوردان لەچوارچێوە بن، سێیەم الیەنی و هێڵ هەردوو نزیكی مەودا بەهەمان گشتیەكەدا

بەرە ببنەوە.مێژووی ب��وارەدا لەم پێویستە هەروەها ناسۆری و خەبات مەسەلەی راب���ردوو، و دابڕێنڕاوەكان ناوچە دۆسێی هاوبەش،

...هتد رەچاو بكەین. زۆربەی ئەو دەڤەرانەی دەكەونە چوارچێوەی دەكەونە سنووری دەستور ماددەی"140"ی ئ��ەوان ئێستا تا و سوننەكان ع��ەرەب��ە سەرەكیەكانی رێگرە و لەكۆسپ یەكێك بوون. دەستوریە مادە ئەو جێبەجێكردنی مافە بەدەستهێنانی ئامانجی بە بۆیە بەو درێ��ژە راستترە بەدینەهاتووەكانمان هەبوو؛ شیعە لەگەڵ كە بدرێت رێكەوتنە چونكە هەڵوێستی عەرەبە سوننە میللیگەرا بە سەبارەت توندڕەوەكان مەزهەبگەرا �چۆن لەرابردوو كە دەزانرێت كورد دۆزی

بووە و ئەمڕۆش چۆنە.

ئەمجارە لەجیاتی مەسەلەی پارە و دەسەاڵت لەسەر پێداگری كوردی الیەنی جیاكاری و مەسەلەی خاك و دەستوور بكات دەتوانێت ئەنجام و دەسكەوتی باشتر بەدەست بێنێت و ئەم چوارساڵەی داهاتوو بكاتە سەردەمی گەڕاندنەوەی ناوچە دابڕێنڕاوەكان بۆ سەر لەپاڵ كوردستان، ب��اش��ووری هەرێمی ئ��ازادی، لەسەر داكۆكیكردن ئەمەشدا سیستەمی قووڵكردنەوەی و دادپەروەری دیموكراسی ئێراق شانبەشانی گەالنی ئێراق زۆرترین سوودی بۆ هەرێمی كوردستان و

ئایندەی گەلی كوردستان دەبێت.و نین ئەرێنی نیشانەكان هەرچەندە كورتدا لەماوەیەكی دەكەن بەوە ئاماژە دەرفەتی پێكهێنانی حكومەتی ئێراق نییە، دەزانێت وشیار چاودێرێكی هەر ب��ەاڵم پێكهێنانی سیناریۆی دووبارەبوونەوەی گ��ەورەت��ر زیانێكی پێشوو حكومەتی قەیرانەكانی دەگەیەنێت، ئێراق بەگەالنی ئێراق قووڵتر دەكاتەوە و دۆخی كۆمەڵگا لەخراپ بۆ خراپتر دەبات و تونێلە تاریكەكە

درێژخایەنتر دەكات.

زۆربەی ئەو دەڤەرانەی دەكەونە چوارچێوەی ماددەی"140"ی دەستور

دەكەونە سنووری عەرەبە سوننەكان و تا ئێستا

ئەوان یەكێك لەكۆسپ و رێگرە سەرەكیەكانی

جێبەجێكردنی ئەو مادە دەستوریە بوون. بۆیە بە ئامانجی بەدەستهێنانی

مافە بەدینەهاتووەكانمان راستترە درێژە بەو

رێكەوتنە بدرێت كە لەگەڵ شیعە هەبوو؛ چونكە

هەڵوێستی عەرەبە سوننە میللیگەراـ مەزهەبگەرا توندڕەوەكان سەبارەت

بە دۆزی كورد دەزانرێت كە لەرابردوو چۆن بووە و

ئەمڕۆش چۆنە

Page 24: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[22وتار

ن/ كامەران گوڵپیلەتەمەنی )27(س��اڵ ماندێال نیلسۆن كاتێك بۆ ئەوە لەزینداندا نەتەوەكەی خۆی بەخشیە گەلی كوێخاو ببێتە ئازادكردنی دوای نەبوو ئەفریقیش ببنە ڕەعیەت بەڵكو تەنها بۆ ئازادی ب��اوەڕی چونكە بەخشی خ��ۆی نەتەوەكەی زۆرن نەك)حزبەكەی(. هەبوو بەنەتەوەكەی ئەوهۆكارانەی كەسیاسیەكان بۆ مانەوەی خۆیان بەاڵم ب��ەر، گرتوویانەتە حزبەكەیان یاخود مەرامە و خۆیان كە سەركردانەی ئەو كەمن لەپێناو زیندووڕاگرتنی حزبیەكانیان بەخشیوە لەسەرووی )ح��زب نەتەوەكەیاندا،ڕێچكەی هەمووانەوەیە( ئەویاسایەیە كە بۆمەرامی تاكە بۆیە حزب لەكاتێكدا بەرزدەكرێتەوە كەسی میللەت نەتەوەو خزمەتی كە بوون هاتووەتە بكات، گرفتی پیرۆزكردنی حزب هیچی كەمترنیە لەپیرۆزكردنی كەسەكان بەجۆرێك )حصانەی ح���زب���ی(زۆر ك��اری��گ��ەرت��رە ل��ە )ح��ەص��ان��ەی پەرلەمانی یان حكومی(، كاتی خۆناساندنیش بەجیهانی دەرەوە هەمووان كوردبوونی خۆمان دەسەلمێنین، بەهەمان شێوە كاتێكیش دژایەتی دەكرێین لەبەركوردبوونمانە، بەاڵم هەڵسوكەوتی

سیاسیەكانمان لەئاست گەورەیی ناوی پیرۆزی نەتەوەدا وكەمتەرخەمییان بەرامبەر هەڵوێست وەرگرتن لەكاتی نەهامەتیەكاندا بووەتە هۆكاری بەكەم سەیركردنی خودی)كورد(و داوا ڕەواكانی

لەالیەن دوژمنانیەوە.ئ��اوارەك��راوی��ن، ك��ورد ئێمەی ج��ار چەندین بەپلەدوو كراوین، كیمیاباران كراوین، ئەنفال سەركردایەتی كاردانەی بەاڵم سەیركراوین، ك����وردی )ئ��ی��دان��ەك��ردن و س��ەرك��ۆن��ەی( پلەی الوازترین و كەنزمترین تێنەپەڕاندووە لەگەڵ وگفتوگۆكراوە دانوستان بگرە باوەڕە، سەردەستەكان و ئەنجامدەرانی ئەوهەموو تاوانانە بەرامبەر بەنەتەوەكەمان، بەاڵم كاتێك پۆستێك دێتە پێشەوە شەڕی ڕاگەیاندن دەستپێدەكات و ووتاری ئاگرین دەدرێت بەجۆرێك ئامادەییان تیایە بمانگێڕنەوە چوارگۆشەی یەكەم، پۆستی سەرۆك كۆماری ئێراق دووبارە بووەتەوە ڕۆژەڤی هەواڵەكان گوایە ئەم پۆستە ئیستحقاقی كوردە، تائێرە نكوڵی لێناكرێت، بەاڵم گرفتی سەرەكی لەوەدایە بۆئەم پۆستەش دەبێت دیسان حزب بڕیاردەربێت نەك )بااڵنسی نەتەوەیی( لەكاتێكدا بوون دوورلەحزبی دڵسۆزو كەسێكی دەكرێت دەستنیشان بكرێت بۆ ئەو پۆستە بۆ ئەوەی

ئاگاداربكرێتەوە هەڵەكانیدا لەكاتی بتوانرێت نەكرێتەوە ئەوكەسە حزبی پێگەی بیرلە و بەجۆرێك كەس نەتوانێت ڕەخنە لەئەدای بگرێت بۆیە خۆداڕنین لەحزبایەتی لەپێناو بەرژەوەندی هەمووانە هەنووكەیی ئەركی نەتەوەییدا بااڵی بۆ زیندوومانەوەمان لەگۆڕانكاریەكاندا بەرامبەر

بەدوژمنان.من دەڵێم بەهێزكردنی پێگەی حزبی و خۆبواردن بەسوودی دوژمنان و نەتەوەییەكان بابەتە لە پۆستەكانی بۆیە دەشكێتەوە خۆمان زیانی دەرەوەی هەرێم بەكەسانی نەتەوەیی بسپێرێت مامەڵە بزانێت ناوەندی حكومەتی بۆئەوەی لەگەڵ نوێنەری نەتەوەدا دەكات نەك )حزب( لەوانەیە ئەم بۆچوونە ئێستا نامۆبێت بەژیانی سیاسیمان بەاڵم دڵنیام لەداهاتوودا دەبێت ئەم

ئاڕاستەیە وەربگرێت.لەهەوڵی حزبەكان ئەوەندەی لەناوخۆماندا بۆفراوانكردنی كوردیدان تاكی ویژدانی كڕینی لەهەوڵی هێندە حزبی دەستەاڵتی بازنەی بەمافە بەرامبەر نین هوشیاركردنەوەیدا كۆمەڵگەی ڕۆژب���ەڕۆژ بۆیە نەتەوەییەكانی، بەهۆی دەڕوات ب����ەرەوالوازب����وون ك���وردی حزبی( بە)پەتای تاكەكانی دەستەمۆبوونی

سەركەوتنــــــمانە نەتەوەیی...گەرنتــــــی رێبـــــــــازی

Page 25: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

23] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

وتار

بەرامبەر بێئاگادەمێننەوە دوات��ری��ش ب��وون ب��ەخ��ەت��ەرن��اك��ی دۆخ��ەك��ە ل��ەس��ەری��ان،ب��ۆی��ە دەرهاوێشتە نەخوازراوەكانی )بەحزبی كردنی(كۆمەڵگا زۆركاریگەردەبێ لەسەر بەرەوپێشچونی ئازادی نەتەوەیی، چونكە لەبری دانانی كەسی پرۆفیشنالدا خزم خزمێنە بوونی هەیە، لەبری پێگەی پاراستنی ش��ەڕی لەنەتەوە داكۆكی حزب بوونی هەیە، لەبری سەربەخۆیی بڕیاری لەبری هەیە، بوونی بازرگانی حەزی سیاسی خەڵكی،، كۆمەاڵیەتی ژیانی ڕاستكردنەوەی هەیە، گەشەی چینایەتی كردنی دروس��ت دوژمنان بە بەرامبەر ووشەی)نابێت( لەبری ووشەی)بەڵێ( بوونی هەیە، بەداخەوە ئەوەی لەم هەرێمە خۆشەویستەدا دەگوزەرێت لەباشوور تەنها یەك پێناسە هەڵدەگرێت كە)حزبایەتی(سەرچاوەی ئیلهامی هەموو هەنگاوێكەو ئەوەی لەبەرژەوەندی حزبدا نەبێت دەبێت باس نەكرێت بۆیە تەنانەت هەنگاوەكانی خزمەتگوزاریش بۆ هاونیشتمانیان پێگەی حزبی پێ بەهێزدەكرێت

نەك بەجێ گەیاندنی ئەركی حكومەت.هەڵبژاردنەدا، ل��ەم تەنزئامێز نموونەیەكی حزبی كادیرێكی كە گێڕامەوە بۆی هاوڕێێكم دەرونیشەوە ل��ەڕووی دەڵێت:"كە بەگەنجیك تەواو نیە". ئەم بیست و پێنج هەزاردینارە بگرە و ئەم جارە دەنگ بەحزبە حەیاتەكەی خۆمان بدە ئەو برادەرەی كە ئێمە دەڵێین نەخۆشی دەروونی هەیە دوای سەیركردنی بیست و پێج دەڵێت)بەخوا بەكادیرەحزبیەكە هەزارەكە زۆركەمە( ه��ەزار وپێنج بەبیست چوارساڵ دواتر وەری ناگرێت و دەڕوات، ئەم نموونەیە ئافەرین خەروارێكە، نموونەی ووتەنی كورد كەرامەتی پ��ارەوە لەڕێگەی بتەوێت حزب

خەڵكی بكڕیت.ب��ۆی��ە ب��ەح��زب��ی ك��ردن��ی ك��ۆم��ەڵ��گ��ا وات��ە ك��ەب��ەردەوام مشەخۆر تاكی دروستكردنی لەهەوڵی بەدەستخستنی شتێكدایە كە مافی

ئەو نییە.كاتێك پلەی هاوواڵتی بوون )پێگەی حزبی(دیاری بكات بێگومان تاكێكی لەرزۆك بەرهەم دێت لەئایندەی نەتەوەكەماندا بۆیە دڵسۆزی و بەئەمەكی بڕیاردەری پلەی هاوواڵتین نەك بۆ تاكەكان چەواشەكردنی و حزبی پلەی

بەدەست هێنانی مەرامە حزبیەكان.خ��ۆش��ب��ەخ��ت��ان��ە ب���ی���ری ن���ەت���ەوەی���ی ئەوڕێبازەش هەڵگرانی لەگەشەسەندندایەو مەرجی چونكە ل��ەزی��ادب��وون��دان ب���ەردەوام پێشوەختی نیە بۆ وەرگرتنی تاكەكان وەكو هزری نەتەوەیی بیری باوە، حزبیدا لەكاری تاكەكان ئاودێردەكات بە ئازادی و سڕینەوەی )هێڵە سوورە وەهمیەكان(كە لەبیری حزبیدا

بوونی ئەو هێڵە سوورانە زۆربەچڕی دەبینرێت، هەمووحەزوخولیاكان نەتەوەییدا لەبیری ئەرك بۆیە لە)شەهیدبووندا( كۆدەكرێنەوە هەربۆیە ئیمتیازات نەك هەیە بوونی زیاتر دەبینرێن چاالكتر نەتەوەیی بیری هەڵگرانی

لەبوارەكانی ژیاندا.هەڵگرانی بۆ زیاتر هاونیشتمانیان متمانەی بیری نەتەوەییە چونكە بۆخۆیان ناژین بەڵكو

ژیان دەبەخشن لەپێناو نەتەوەدا.نیشتمان ل��ەب��ان��گ��ەوازی خ��ۆی��ان ئ��ەوان��ەی لەبیری جیاواز نەتەوەیین كەسانی نادزنەوە ناسكی وەكو جۆراوجۆری بەبیانوی حزبی بارودۆخەكە یان بەهێزی دوژمن یان ئەم قۆناغە نەتەوەیی خەباتی بۆیە دەكات، واپێویست تاكی لەزیهنی سەركەوتنی مێژوو بەدرێژایی

كوردیدا نەخشاندووە نەك دەستەمۆبوون.لەڕێبازی نەتەوەییدا خەباتكاران خزمەتگوزاری نەتەوەن نەك فرۆشتنەوەی خەبات بەمیللەت بۆخۆپێگەیاندن و كۆنترۆڵكردنی جومگەكانی بەبیانووی پۆستەكان كردنی وق��ۆرخ ژی��ان بەرامبەر كردووە لەڕابردوودا خەباتی ئەوەی بەداگیركەر، هەڵگرانی بیری نەتەوەیی بەردەوام خۆیان بەبێ هێزدەزانن بەرامبەر بەنەتەوەكەیان و هەڵۆی چاوكراوەن بەرامبەر بەدوژمنان، بەاڵم لەڕێبازی حزبیدا یەكێك لەشتە هەرەخراپ و وجبەخانەوە هێز بە خۆبادانە نێگەتیڤەكان مافی بەجۆرێك كێشەكان بۆیەكالكردنەوەی هاواڵتی بوون دەكەوێتە ژێر بەزەیی لۆژیكی دەتوانێت كاتێك بەرپرس باروتەوە، و هێز خۆی كە تێبگات گرفتەكان و ل��ەداواك��اری لەسەر واتە بزانێت ئەوكۆمەڵگایە بەتاكێكی پەروەردەكرابێت،چونكە نەتەوەییەكان بەها پەروەردەو فەلسەفەی بیری حزبی گۆشەگیری هەموو بەجۆرێك بەرهەمدێنێت بەرپرس و ناڕەوادەبینێت بو ئەو لەالی داواكاریێك كەدەستی دەكات ئەوە بانگەشەی دواتریش لەپشتە بۆیە هاوواڵتی دەبێتە قوچی قوربانی هەست چونكە بەرپرس؛ برای حزبی بیری تاهەنوكە ناكات، كۆمەڵگەكەی بەئازارەكانی بۆ وەرگرتنی پۆستێكی سیادی لەحكومەتی لەبری حزبایەتیە هەرباسی باس ناوەندی ئیستحقاقی پۆستە ئەو چونكە نەتەوایەتی؛ كوردە نەك حزب، لێرەوە گرفتاربوون بەبیری دەرگاكانی هەموو كە بەدەردەكەوێت حزبی بیری ئ��ەوە لەبری و دادەخ��ات عەقانیەت تكایە دەبێت، بااڵدەست حزب پیرۆزكردنی نەتەوەیی ڕێ��ب��ازی ل��ەس��ەر بانەوەكانمان پەروەردە بكەین چونكە پێوەر بۆبەڕێوەبەری و گرتنە دەستی پۆست ئەمەكداری و لێهاتووییە

لەئەركەكاندا نەك پلەی حزبی و خزمایەتی.

كاتێك پلەی هاوواڵتی بوون )پێگەی حزبی(دیاری بكات بێگومان

تاكێكی لەرزۆك بەرهەم دێت لەئایندەی

نەتەوەكەماندا بۆیە دڵسۆزی و بەئەمەكی

بڕیاردەری پلەی هاوواڵتین نەك پلەی

حزبی و چەواشەكردنی تاكەكان بۆ بەدەست

هێنانی مەرامە حزبیەكان..........

بەهێزكردنی پێگەی حزبی و خۆبواردن لە بابەتە نەتەوەییەكان بەسوودی دوژمنان و

زیانی خۆمان دەشكێتەوە بۆیە پۆستەكانی دەرەوەی

هەرێم بەكەسانی نەتەوەیی بسپێرێت بۆئەوەی حكومەتی

ناوەندی بزانێت مامەڵە لەگەڵ نوێنەری نەتەوەدا

دەكات نەك )حزب( لەوانەیە ئەم بۆچوونە ئێستا نامۆبێت بەژیانی سیاسیمان بەاڵم دڵنیام لەداهاتوودا دەبێت ئەم

ئاڕاستەیە وەربگرێت..........

بەحزبی كردنی كۆمەڵگا واتە دروستكردنی تاكی مشەخۆر كەبەردەوام

لەهەوڵی بەدەستخستنی شتێكدایە كە مافی ئەو

نییە

Page 26: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[24 وتار

پارتی پێشێلكاریەكانی و )8(مین كابینەی ن/ سەردار ستار

هەڵبژاردنەكانی بەسەر تێپەڕی مانگ حەوت لەژێرناوی حكومەتی هەرێمی كوردستان، بەاڵم بنكە فرەوان تا ئێستا كابینەی 8می حكومەتی هەرێمی كوردستان سازنەكراوە. لەگەڵ ئەوەشدا پرسی حكومەتی بەغداو كێشەو هاوسەنگیەكانی و سپی ریش بێگومان سەر. هاتۆتە ئەوێشی ئەدات پارتییە كەهەوڵ لە هەرێم یەكەم هێزی بۆ دروستكردنی حكومەت، بەاڵم دوو رۆژ بەرلە پشوودا! رۆژێكی لە و بەغدا هەڵبژاردنەكانی مەرج ئەو تریش الیەنەكانی و هێز هەمانكات ئەوەی لەبەر ك��ردوە، پەسند دواكەوتنەیان و هەڵوێستەكانیان تەنها كاتی بەشە حیزبەكەیان كەمە وەردەگرن، ئەگەرنا بوونەتە یەك و ئاگاداری ژیانی خەڵك و كەمتەرخەمی بارودۆخی هاواڵتیان الی هاوسەنگیەكە سەنگی ئەوەی لەبەر نین . پارتی دیمو كراتی كوردستان � عێراقە، هەمانكات پارتی كاربەڕێكەرەو حكومەت مانگە ح��ەوت زیاتر بۆیە بەڕێوەدەبات، الیەنە تاك حكومەت

تێبینیەكانم رووبەڕووی پارتی دەكەمەوە.هەرێمی لە ئ��ەوەب��ێ خەریكی كە پارتیەك دروست فرەوان بنكە حكومەتێكی كوردستان بكات ، بێگومان پێویستە هەوڵی زیاتری هەبێ كردن، خزمەت پێكەوە و دیموكراسیەت بۆ بوون نەتەوەیی رووەو زیاتر دەبێ هەمانكات لەالیەكیتر بێ، ف��رەوان پشوو و بنێ هەنگاو دووركەوتنەوە و شەفافیەت بنەماكانی دەبێ كاروخەباتی؟؟، سەرچاوەی بكاتە لەگەندەڵی الیەنەمان لەو راب��ردوو لەماوەی ئ��ەوەی بەاڵم لەگەڵ بڵێین راستترە یان پێچەوانەبوون بینی لە دەك��ات باسی تیۆڕی بە پێوانەیەیی ئەو كرداردا پێكی ناینێ. بۆیە هەندێك لەو نموونانە باسەكەین كەوا حەوت مانگی رابردوو چۆن بوو، داهاتووش لەسەر گومانەكانمان ئەمەش بۆ چۆنەبێ دیارەبێ، یان ناتوانین بۆ داهاتوو زۆر

بەهیوابین.ئەگەر لە ئاڵۆزیەكانی نەوت دەسپێبكەین كەتا ئێستا بەردەوامە، پارتی لە پرسی نەوت تەنها توركیای پێ رازی كراوە وەكوتر دۆستی هەرە مالیكی، دا پشتگیری ئەمریكایە كە نزیكی ئەوروپاش هەتا و روسیا و ئێران بێگومان ئەڵێن ئ��ەوەی لەگەڵ گرت، مالیكییان پشتی ئێمە بەگوێرەی دەستور نەوت ئەفرۆشین، بەاڵم ئەو دەستورە الستیكیەی عێراق خاڵی بنەڕەتی ئەڵێت ئەوەش سروشتیەكان سامانە خاڵی لە عێراق سروشتیەكانی سامانە هەموو دەبێ كە داهاتەكەیان بگەڕێتەوە بەغدا. دیارە كاتی خۆی ئەدا بەڵێ بە دەنگی پارتی كە لەساڵی 2005

بۆ ئەو دەستورە نەیدەزانی كە رۆژێك لە رۆژان ئەو دەگرێت!!. لێ رێگای ئێستا بەوشێوەیەی كە وەردەگ��رێ راستی لێرە مالیكی قسەیەی بفرۆشن سەربەخۆ نەوت ئەتانەوێ ئەگەر وتی كاتێك واتا رابگەیەنن، خۆتان دەوڵەتی بڕۆن خاوەن كیانی سەربەخۆی خۆتان بوون، ئەوكات بفرۆشن. نەوتیش ئەتوانن خۆتان بەئارەزووی راستە لە هەرێم نەوت زۆرە، زۆریش فرۆشراوە، توركیا جیهانی بەندەری كۆگاكانی لە زۆریش چەندیان هاواڵتیان بكەین پرسیار دەبێ دایە، سوود لێ وەرگرتووە؟ بێگومان بەقسەی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانی پارتی گوتی كارەبامان پێ كامە ساڵ وەرزی لەچوار بەاڵم كردوە، دابین هەبێ؟ كارەبا كاتژمێر 24 ك��ەوا هەیە مانگ مەسەلەی لەو بەاڵم هەبێ، كارەباشمان ئەگەر نەهاتنی بودجەو مووچەی كارمەندانی حكومەت ئەوەشمان لەچاومان دەركەوت، ئەی باشە مادام ئەوهەموو نەوتە هەیە و فرۆشراوە بۆ حكومەت ناتوانێ موچەی هاواڵتیان دابین بكات؟ گووتی مووچەی كەس ناخورێ، بەاڵم ئەوە دوو مانگە مووچەی كەس نەدراوە، مووچەیەك كە نەدرێ زۆرترین پارتی چییە؟ س��وودی باهەرهەبێ بەاڵم ئەكات، دەوڵ��ەت راگەیاندنی هەڕەشەی پارتییە، رابگەیەنێ دەوڵ��ەت ناتوانێ ئ��ەوەی لەهیچ الیەنێكەوە بۆ راگەیاندنی دەوڵەت ئامادە نییە، یەك الیەنی هەبوو كەپشتی پێ دەبەست لە دەرەوەی نەوت ئەو یش دۆستایەتی و پشتیوانی ئەمریكا بوو، بەاڵم بۆمان دەركەوت كە پارتی و یەكێتی لە لیستی سێیەمی تیرۆری ئەمریكادان، واتا ئەوەشیان هیچ، بۆیە دەوڵەتەكەی پارتی لە

دروشمێكی بەسەرچوو هیچیتر نییە.خاڵێكیتر كەپارتی وەك پێشێلكاریەكی نەتەوەیی مەرگە، خەندەكی لێدانی ئەویش ئەنجامیدا، لەوانەیە جوانترین وشە بۆ ئەو خەندەكەی پارتی خەندەكی مەرگ بێ، چونكە پارتی لەترسان و بۆ خۆپاراستن ئەڵێ لێمداوە، میللەتی كوردیش ئەڵێ لەكوردستان، داگیركەرانە ئەجندای پێكهێنانی لەسەركردایەتی هەندێك دەرەوەی لە بێگومان پارتی وەكوتر هیچ پارت و الیەنێك، هیچ حكومەت و رێكخراوێك هیچ مرۆڤێك كەتۆزەقاڵێك هەستی خەندەك جواڵبێت، نەتەوەیی و مرۆڤایەتی لێنادات، یەكەم لەبەر دۆخی رۆژئاوا كە لەكاتی ئەو دووەم ئازادیدا، پرۆسەی لە راگ��وزەردان سنوورە دەستكردەی داگیركەران و ئیمپریالیزمە لە رێكەوتنی لۆزان لەسەری رێككەوتوون، بۆیە ناكرێ و نابێ هێزێكی سیاسی كوردستانی لەژێر ئەو چونكە ب��دات، لێ خەندەك بیانوێك هیچ بەڵكو نییە، رۆژئ��اوا بۆ زیانی تەنها خەندەكە بیانووەكانی هێنەرە. مەرگ بەگشتی كورد بۆ

سەرەتا الوازن، زۆر لێدان خەندەك بۆ پارتی ئەكات، ك��ارە ئەو عێراقی حكومەتی گووتی وادەرنەچوو، پاشان گووتی وەزارەتی پێشمەرگە ئەو كارە ئەكات، ئەویش وانەبوو، چونكە وەزیری خەندەك لەگەڵ ئەویش و یەكێتیە پێشمەرگە راستیەكەی وانەبوو، ئەمەشیان نین، لێدان رۆژئ��اوای ل��ەدژی پارتییە خەندەكی خەندەك پارچەیە ئ��ەو پ��ەی��ەدە چونكە كوردستانە، بەڕێوەدەبات، تا ئەوكاتەی پەیەدە ناچاری پارتی نەبێ و داوابكات حیزبە پاشكۆكانی ئوتێلەكانی هەولێر و ئیستەنبۆڵ لەوێ جێگایان دەكاتەوە، رۆژئاوا لەسەر فشارێك جۆرە لەهەموو پارتی بەردەوام دەبێ، بەاڵم دەبێ بزانێ ئەو خەندەكەی باشوریشی مەرگی لێدراوە رۆژئ��اوا مەرگی بۆ لەگەڵ دایە، چونكە چارەنووسی میللەتی كورد یەكە. پارتی زۆر باسی هاوكاریەكانی ئەكات بۆ رۆژئاوا، بەتایبەتیش باسی هەردوو كۆبوونەوەی هەولێر یەك و هەولێر دوو دەكات، ئەوە ناڵێت كە ئەوكۆبوونەوانە بەهاوكاری سەركردایەتی كەجەكە قەبوڵ عەقڵێك چ ئەگەرنا كردومانن، پێكەوە ئەنجومەنی پەیەدەو بەڕێوەبەرانی كە ئەكات لەگەڵ و ب��ارزان��ی ك��ۆب��وون��ەوەی بێنە گ��ەل مستەفا جومعە و بشار حكیم پێكەوە دانیشن، لەالیەكیتر سەرۆكایەتی پارتی ئەڵێ ئێمە لەگەڵ سەركردایەتی كەجەكە پێك نایەن و گوێمان لێ ناگرن، ئەمەش قسەی جێگری سەرۆكی پارتیە لەهەڵبژاردنی بەر لە شەوی تەلەفزیۆنەكەی لە ئەگەر ب��ەاڵم ، هەرێم پارێزگاكانی و عێراق كارئاسانیان پەكەكە و كەجەكە سەركردایەتی نەكردبوایە هیچ كەسێك بەو كردەوانەی پارتی الیەنگرانی و پەكەكە نەتەنها نەبوو، رازی كوردستانیش، هەرێمی الیەنەكانی هێزو بگرە بۆ وەبیرە ئامادەكارمان كۆمیتەی سەردەمی كۆنگرەی نەتەوەیی كورد، الیەنەكانی باشوریش پەكەكە قەناعەتی پێكردن تاكو بێنە الی یەك و لەگەڵ پارتی كۆببنەوە، هەمانكات ئەوەی پارتی بەدۆستی خۆی ئەزانێ لەیال زانا، بەاڵم ئامادە نییە هاوسەرۆكایەتی یان جێگرایەتی سەرۆكی پێ ڕەوا نابینێ، جا ئەوە چ كەموكوڕیەكی پەكەكە و الیەنەكانی تری تیایە، بۆیە ناحەقیەكی گەورەیە الیەنە هەموو و پەكەكە لەبەرامبەر پارتی

كوردستانیەكانی تر دەیكات.هەڵبژاردنەكانی سەركەوتووی بە خۆی پارتی هەڵبژاردنەكانی هەرسێ لە ئ��ەزان��ێ هەرێم چیە قینە و رق ئەو نازانم بەاڵم ئەنجامدران، هەڵیگرتووەو چ��ارەس��ەری پارتی بەرامبەر كۆسپ و تەگەرەی بۆ دروست دەكات، لە 15ی پەرلەمان بەردەم چاالكی دوای رابردوو مانگی بەرپرسیاری كۆمینی گەنجانی پارتی چارەسەری

Page 27: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

25] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

وتار

فڕێندرا هەولێر لە پارتی ئاسایشی لەالیەن زانرا بەاڵم مۆڵەت، بێ خۆپیشاندانی بەبیانوی كەوانییە، چونكە ئەو چاالكیە هاوبەشبوو لەگەڵ بەوان هیچ ب��ەاڵم یەكێتی، و گ��ۆڕان گەنجانی نەگوترا، ئەی بۆچی ماوەی 6 رۆژ بەرپرسیاری پارتی چارەسەریتان گرت؟ خاڵی دووەم لەرۆژی پارتی ئاسایشی بازگەكانی لەهەڵبژاردن بەر قبوڵ چارەسەری پارتی ناسنامەی دا بڕیاریان ئەندامانی بۆ ماوەی 12 ساڵە ئەوە ناكەین كە پارتی چارەسەری بەو ناسنامەیە هاتوچۆ دەكەن، دواتریش لە دهۆك ئاسایشی پارتی كەوتنە هەڕەشە كردن لە بەرپرسیاری رێكخستنی دهۆكی پارتی بەگوێرەی رێكانی، ئەحمەد هەڤاڵ چارەسەری وتەی ئاسایشی دهۆك گوتیان )ئەحمەد رێكانی مەترسیە بۆ سەر ئاسایشی هەرێمی كوردستان(، بێگومان مەترسی ئەحمەد رێكانی دوو شت بوون چارەسەریە، پارتی دهۆكی بەرپرسیاری یەكەم ریزەكانی لە شۆڕشگێڕە گەورەی كوڕی دووەم ئەمەش بۆ هەپەگە، گەل پاراستنی هێزەكانی ئەحمەد رێكانی 8 رۆژ كەوتە زیندانی ئاسایشی داوای رێكانی ئەحمەد سەیرتر لەوەش دهۆك، لەسەر ئەوانە تۆمار كردبوو كە هەڕەشەیان لێ كردبوو، بەاڵم ئاسایشی پارتی ئەحمەد رێكانییان لەسەر داوای��ان ئەوانەی لەجیاتی دەسگیركرد ئەرێ پرسیارەبكەین ئەو ئەگەر تۆماركرابوو، بەڕاست ئەو داوایەی هەڤاڵ ئەحمەد چی لێهات؟ هەمانكات ئەگەر چاوێكی خێرا بە ژیانی ئەحمەد رێكانی بخشێنین دەبینین ئەو مرۆڤە لە كۆتای كوردی بزووتنەوەی ناو لە حەفتاوە سااڵنی شوێنی گرتووە، لەساڵی 1995 یشەوە بە ئاكتیفی گرتووە، شوێنی نەتەوەیی تێكۆشەرێكی وەك

چارەسەریشەوە پارتی دووەم��ی كۆنگرەی لە ئەندامێكی چاالكە و لە كۆنگرەی پێنجەمیشەوە 10ساڵی ماوەی لە دهۆكە، شاری بەرپرسیاری ب��ەرپ��رس��ی��اری وەك ب�����ەردەوام راب�����ردووش دامودەزگاكانی لەگەڵ بەردەوام پەیوەندییەكان ئەوەی هەبووە. پەیوەندی ده��ۆك لە پارتی ئاسایشی دهۆك گووتی دەرەوەی سیناریۆیەكی ئەوەش لەگەڵ ترنەبوو. هیچ شتێكی گاڵتەجاڕ ماوەی مانگێكە پەیوەندیەكانی پارتی چارەسەری بەردەوام ویستویەتی فۆبیای پارتی چارەسەری ن��ەوەاڵم ب��ەاڵم بكات، گفتوگۆ پارتی لەگەڵ ئەو بەرپرسیاریەتی هەریەكیش دەدەن���ەوە،

پێشێلكاریانە ئەخاتە ئەستۆی ئەویتریان.هەرچەندە پارتی چارەسەری لە هەڵبژاردنەكانی گۆڕان، و یەكێتی داوەت��ە خۆی دەنگی دوای��ی ئەو لەبەرامبەر تائێستا الی��ەن ه��ەردوو ب��ەاڵم هەڵوێستیان و بێدەنگن پارتی پێشێلكاریانەی

نەبووە.هەڵوێستانەی ئەو لەبەرامبەر الیەنەكان هەموو رەتیانكردۆتەوە ، الیەنەوە لەهەندێك پارتی و خەندەك لێدانی مەسەلەی لە بەتایبەتیش گەماڕۆی ئابووری و سنوور داخستن لەبەرامبەر رۆژئاوا، بەاڵم لە پرسی نەوت و فشارەكانی سەر

پارتی چارەسەری كەس دەنگی لێوە نەهات.خاڵی كۆتایی كە دەمەوێ وەك پرسێكی ئاكاری سیاسی و ویژدانی وەبیربێنمەوە ئەویش ماوەی 17ساڵە پارتی كۆمەڵكوژی لە هەولێر بەرامبەر كە ك��ردوە، پەكەكە شۆڕشگێڕی 80 لە زیاتر ه��ەردوو لە و كوردستان هەرچواربەشی لە رەگەز و زۆربەیان بێ چەك و خەڵكی مەدەنی كردووە بێدەنگ لێ خۆی پارتی بەاڵم بوونە،

دوای دەیەیی دوو لە شەربەت، ك��ەڕەی وەك گەورەترین كۆمەڵكوژی بەرامبەر خەڵكی بێ چەك 1997�ە، 5ی ی 16 كۆمەڵكوژی ئەنجامدرابێ ناهێڵێ ئ��ەوەی لەگەڵ پارتی بەداخەوە بەاڵم گۆڕەكانیان هەڵدرێتەوە هەمانكات نە رەخنەدانێك و نە قسەیەكیان لەبارەوە دەكات. لەگەڵ ئەوەش نەكردووە، لەسەر قسەیان هیچ الیەنەكانیتریش

وەك ئەوەی هیچ رووی نەدابێ.نۆزدەی لە ئاسایشەكەش و دیموكراتی پارتی مانگیشدا پەالماری سەر دام و دەزگا دیموكراتی و نەتەوەییەكانی كوردان لەشارەكانی زاخۆ و دهۆك دا ئەوەی پەیامی تر دا و جارێكی و هەولێری كە دان بەپەرلەمان و یاسا و رێساكانی خۆیشیدا و رادەربڕین ئازادی بۆ بەهایەك هیچ و نانێت بەتایبەتی دانانێت، جیاواز رای و دیموكراسی و واڵت رۆژی نوسینگەكانی سەر هەڵكۆتانە ئاژانسی هەواڵی دیجلە و رێكخراوەكانی ژنان و نەقەبوڵكردنی عەقڵیەتی نیشاندەرەی گەنجان بۆیە هەر سەربەخۆیە. ئیرادەی و جیاواز رای پارتی بەم عەقڵیەتەی ئێستایەوە چۆن دەیەوێت باس لەئازادی و دیموكراسی و پێكهێنانی كابینەی

نوێ حكومەت بكات.لەناو هەموو ئەو پێشێلكاری و هەڵوێستە هەاڵنە بنكە حكومەتی پارتی كە بكەین ب��اوەڕ چۆن فرەوان سازدەكا و زۆرینەی خەڵك لە حكومێكی دیموكراتیانە بەشداری دەكات و خزمەت دەكرێ، ئەگەر پارتیەكی سیاسی لەبەرامبەر پارچەیەكی و سیاسی پارتیەكی لەبەرامبەر و كوردستان ئەمە ئەوانە هەموو و كۆمەڵكوژی لەبەرامبەر هەڵوێستی بێ، دەبێ داهاتووی چۆنبێ و ئەنجام

بەرەوكوێ دەچێ؟.

Page 28: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[26 وتار

میزۆپۆتامیایە دێرینی میراتێكی خۆسەری بۆ ئەمڕۆ تێكۆشانی ن/ ڕۆژ ئەحمەد

كەمینەیەك سیاسی دەسەاڵتی سەپاندنی ستراكتۆری ڕێ��گ��ای ل��ە گشتدا ب��ەس��ەر دەوڵەتەوە، فۆرمولەی هەرە باوی بەڕێوەبردنی كۆمەڵگە بووە لە درووستبونی شارستانیەوە تاوەكو ئێستا. بە درێژایی مێژوو بااڵدەستی نوخبەیەكی كەمینە لە ژێر كۆمەڵێك شوناسدا ئەم ئەمڕۆش تاوەكو ك��ردووەو تۆكمە خۆی شوناسی بە كۆمەڵگە حوكمڕانی لە فۆڕمە هەمەجۆرەوە سەردەستە، كە هەنوكە دیارترین سەردەمی لە نەتەوەیە دەوڵ��ەت شوناسی

هەژمونی سیستەمی سەرمایەداری جیهانیدا.فۆڕمە ئەم دەسەاڵتداری مێژووی بەدرێژایی لە بەڕێوەبردنی كۆمەلگە، هاوتەریب بەرگری ئەڵتەرناتیڤەكەی دروستكردنی بۆ هەبووە دیرۆكییە بەرگریە ئەو خۆبەڕێوەبردنە. كە ئەمڕۆ ناوین خۆرهەاڵتی میراتێكی بۆتە كە تێكۆشانی لە هەنوكەییە سیاسی پرسێكی ناوچەكەو ئازادیخوازانی و دیموكراتیخواز جیهاندا. مانەوەی ئەو بەرگریەش تاوەكو ئەمڕۆ بۆ زۆر هۆكار دەگەڕێتەوە، كە كۆكردنەوەیان ئەو بۆچونە دووپات دەكاتەوە كە ئەو ملمالنێ لەمێژینەییەی نێوان دەوڵەت و ئەڵتەرناتیڤەكەی لە و درووس��ت��ك��ردوە مرۆڤایەتی دی��رۆك��ی خۆرهەاڵتی ناوینەوە تاوەكو ئەمریكای التین كاردانەوەكانی. تۆماركردنی لە بەردەوامە فۆرمێكی و دێرین پەیوەندییەكی هەربۆیە زۆر چونیەك هەیە لەنێوان بەرگریكردنەكانی بەجێكردنی بۆ مرۆڤایەتی ئێستای و دوێنێ چەمكەكانی ئازادی و یەكسانی و دادپەروەری هەژمونی لەبەرامبەر مرۆڤ، لەكۆمەڵگەكانی كە كەمینە نوخبەیەكی دەس��ەاڵت��خ��وازی

سەرداری دەوڵەتن.دەوڵەت دەسەاڵتخوازی دژی لە تێكۆشان و ج��ۆش ئەڵتەرناتیڤی دروس��ت��ك��ردن��ی و خرۆشی لە جیهاندا ئەمڕۆ دیارە، گەرچی بە فراوان بزووتنەوەكان گەردونیش ئاستێكی ئاستی لەسەر بەاڵم نەبن، یەكگرتووش و واڵتان و هەرێمی كاریگەری زۆر دیاریان هەیە، ناوچەیەكی وەك كە كوردستانیشەوە، بە میزۆپۆتامیای دێرین یەكەم دەسەالتی دەوڵەت تیایدا هەڵكشاوە و، هاوتەریب بەرگریەكانیش لەبەرامبەریدا، هەر لێرەوە و لەچواردەوری بۆ

یەكەمجار سەركێشیان كردووە. لە سەردەمی مۆدێرنەشدا نزیك بە سەدەیەكە

كوردستان بۆ مافی ڕەوای هەبوونی ستاتۆیەكی دەسەاڵتەكانی دژی دیموكراتیك سەربەخۆی و تێدەكۆشێت ناوچەكە دەوڵ��ەت��ی چ��وار دەجەنگێت، لە دوای داگیركردنی و دابەشكردنی دەسەاڵتخوازە هەژمونگەرە هێزە بەدەستی كە بیستەم سەدەی سەرەتای جیهانیەكانی دابەشكردنەی بەو دەوڵەتمەداری شەرعیەتی كوردستان و واڵتانی هاوشێوەی لە ناوچەكەو

جیهاندا پێدان.یەكەم دەسەاڵتدارێتی هەژمونی مێژوونوسان بۆ دەیگەڕێننەوە شارستانی و دەوڵ���ەت میزۆپۆتامیا، دەوترێت یەكەم جار لە ژێر ناوی وەك داوە، بەخۆی شەرعیەتی ئاین خوداو

دەوڵەتی سۆمەر. جدی توێژەرێكی بە كە ئۆجاالن، عەبدواڵ ئەم بابەتە لە دنیادا ئەمڕۆ دەناسرێت و وەك ئەكادیمی ئاستی لەسەر نوێ" "گرامسكی دنیا لەسەر ئەم بابەتە مێژوویی و كلتووریانە دەخوێندرێتەوە، هەندێك چەمكی لەم الیەنەوە پێشخستووە لە بەرگرینامەكانی زیندانیدا كە پێشتر لەسەر ئاستی ئەكادیمی یان ون بوون

یان هەر نەبوون.خاوەنی ئ��ەوەی لەبەر وای��ە پێی ئۆجاالن شەرعیەتیشیان و بوون كاهینەكان دەوڵەت بووە، جۆربەجۆرەكان خوداوەندە و ئایین تێكۆشانیش لەدژی، لە شەخسیەتی كاریزما ئاینیەكاندا رەنگی داوەتەوە. هەربۆیە دەڵێت، كە مێژووی حەزرەتی زەردەشت و ئیبراهیم و موسا و عیسا گەواهی ئەو بزووتنەوانەن كە بانگەوازی تاكخودایی لە بۆ دادپ��ەروەری بە دەرەوەی زەوی لەبەرامبەر دەسەاڵتی دەوڵەتی لە وەستاونەتەوە زەوی لەسەر كاهینەكان بانگەشەی ئ��ەوان م��ەزن��دا. میزۆپۆتامیای خۆبەڕێوەبردنی گشتی گەالنیان بەرزكردۆتەوە كەمینە دەسەاڵتی لەبەرامبەر سەردەمە ئەو ستراكتۆری بااڵی پلەی دوا كە كاهینەكان دەوڵەتەكەیان، تەنیا ژورێكی بەتاڵ بووە كە هەموو خودای عەرشی دەكرد بانگەشەیان تیایدا كاهین دەوڵ��ەت��ی خ��وداوەن��دەك��ان��ی

نیشتەجێ بووە.ئۆجاالن دەستنیشانی دەكات كە بەرخۆدانی كۆمەاڵیەتی شۆڕشێكی ح��ەزرەت��ان��ە ئ��ەو سەردەمی خۆیان بوون لە خۆرهەاڵتی ناوینی نووسەر زۆر هەرچەندە شارستانیدا. النكەی ئەم كە دەوەستنەوە ئ��ەوە دژی لە ه��ەن بناسێنرێن، شۆڕشڤان بە ئاینیانە كاریزما

بەاڵم سەرباری شرۆڤەكانی ئۆجاالنیش، مێژوو كەسایەتیانە ئەم كە دەدات گەواهیە ئەو جەماوەری سیاسی بزاڤێكی سەركردایەتی ب��ەرف��راوان��ی��ان ك���ردوە ل��ەژێ��ر ن��اوی ئایندا لەبەرامبەر بزاڤێكی سیاسی دیكە، كەدەوڵەتی بووە، پادشاكان و كاهینەكان دەسەاڵتداری كە لە بەرگرینامەكەیدا ئۆجاالن بە:" سەردەمی

پادشا دەمامكدارەكان" ناویان دەبات. مێژوو دەیسەلمێنێت كە هەریەك لەو حەزرەتانە كاریزمایەكی كۆمەاڵیەتی بوون، هەریەك لەوان لە بوون خۆبەڕێوەبردن لە جۆرێك شەیدای ناوچەكانیاندا، بۆ ئەمەش شۆڕشێكیان ئەنجام داوە و چەندین قۆناغیان بڕیوە تاوەكو گەیشتن

یان نزیكبونەوە لە ئامانجەكانیان.گفتاری و چ��اك ئەندێشەی چ��اك، "بیری دروشمی سەركێش زەردەش��ت��ی ی چ��اك" شۆڕشگێرەكانی و ریفۆرمخواز بزاڤە لە زۆر بیری بە ئێستاشەوە بە رابردوو سەدەكانی

مرۆڤدا دێنێتەوە. دژی لە ئیبراهیم حەزرەتی بەرخۆدانەكەی دەسەاڵتداری نەمرود ئەو كاتە دەچێتە قۆناغی شۆڕشێكی جەماوەریەوە كە ڕوبەڕوی نەمرود

وەستاو وتی :"خودا لەسەر زەوی نییە." ونكردنی شوێنی خودا لەسەر زەوی بۆ ئاسمان نەڵێت نەمرود وەك دیكە كەسی بۆئەوەی و تاوەكو شەرعیەتی دەسەاڵت "من خودام" بەرخۆدانەكەی كارابونی وەربگرێت، دەوڵەت

ئیبراهیمە بەرەو قۆناغی شۆڕشگێری. لەم قوربانی كەلتووری گۆڕینی دوات���ر، ناوچەیەی ئێمەدا كە لەسەر دەستی ئیبراهیم سیستەمە ك��ەل��ت��ووری بەجێكردنی ب��وو، ئەڵتەرناتیڤەكەی بوو كە پێشكەشی كۆمەڵگەی كرد. خەڵكی لە میزۆپۆتامیادا كوڕو كچیان بۆ پادشاكان قوربانی دەكرد، ئیبراهیم ئەمەی لە

بنەوە گۆڕی. ئەو چیرۆكەی كە ئاینزا ئیبراهیمیەكان لەسەری ودەگێڕێتەوە: قوربانیكردن بابەتی بۆ كۆكن "كاتێك حەزرەتی ئیبراهیم ئامادەیە ئیسماعیلی كوڕی سەرببڕێت وەك قوربانی بۆ خودای تاكو تەنیا، خودا رەتی دەكاتەوە و بۆی دەگۆڕێت بۆ قوربانی ئاژەڵێك،"گوزارشتێكی سیمبولیە سەرقاڵی ئیبراهیم دەدات نیشانی ك��ە دەستكاریكردنی سیستەمی كۆمەڵگەیە و بە گۆڕینی ئەو كەلتوورە بە ئەنجام گەیشتووە.

پاشان، وێناكردنی بەڕاشكاوانە وەستانەوەی ئور شاری خەڵكی كە ئیبراهیم حەزرەتی

Page 29: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

27وتار] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

لەبەرامبەر كوردستانە( باكوری )ئورفای پادشا، ن��ەم��رودی دەس��ەاڵت��ی هەیمەنەی سیاسی جەماوەری بزاڤێكی هێزی هەبوونی بەرفراوان لە پشتی ئیبراهیمەوە نیشاندەدات. دژی لە هەمانشێوە بە موسا ح��ەزرەت��ی فیرعەون بە جەماوەرێكی سیاسی بەرفراوانەوە لە هەرچەندە میسر. لە كردووە تێكۆشانی دنیای ئەمڕۆماندا زایۆنیزم ودەوڵەتی ئیسرائیل ئەرسەدۆكسەكان جولەكە ب��ۆ جێگایان جولەكەی بەاڵم میدیاكاندا، لە نەهێشتۆە ئەرسەدۆكس زۆرن كە دژی دەوڵەتی ئیسرائیل تێكۆشان دەكەن بە كەلتووری دێرینی حەزرەتی موسا. زۆرێك لەو جولەكە ئەرسەدۆكسانە كە لە دژی زایۆنیزم و هەبوونی دەوڵەت پەیڕەوەی ئاینەكەیان دەكەن، دەوڵەتی ئیسرائیل رەت گەردونیەی پەیامە بەو بڕوایان و دەكەنەوە زەوی " دەك��ات: بانگەشە كە هەیە موسا

خاكی هەمووانە."كە چیرۆكی حەزرەتی وایە پێی ئۆجاالنیش عیسای مەسیح بەهەمانشێوە درێژكراوەی ئەم شۆڕشە ئیبراهیمیە بووە لە ناوچەكەدا. ئەم لە یەك سەركردەكانی شۆڕشگێڕیە كاروانە میزۆپۆتامیا و یەك لە میسرو ئەوی دیكە لە نازەرێت لە فەڵەستین لەناو دڵی ئیمپراتۆرێكدا

بووە.پەسەندە ئ��ۆج��االن بۆچونەكەی چەند تا مەسیح لێحەزرەتی لێكۆڵینەوەیە. جێگای لەپێناو دەوڵەتیەكەی دژە سەرهەڵدانە و لە لەسەرە زۆری شرۆڤەی خۆبەڕێوەبردن

دنیای ئەكادیمی ئەمڕۆدا. دژە هەڵوێستی سەرنجڕاكێشە ئ���ەوەی كەسێكی وەك هاوكات مەسیحە دەوڵەتی شۆڕشی كەواتە كاپیتالیزم. سیستەمی دژە ئیبراهیم قۆناغی بڕیوە، ئیبراهیم دادپەروەری میسری لە موسا میزۆپۆتامیا، لە خواست دروست جیهانخواز بزاڤێكی فیرعەونەكان دەبێتە عیسا فەڵەستینیشدا لە و دەك��ات دژی لە و كاپیتالیست ئەنتی كاریزمایەكی

دەوڵەت ڕێكخستن دەكات.باس ڕاشكاوانە ماتیۆ ئینجیلی گۆسپڵی ئەو ئەویش دەكات، عیسا بیروباوەڕەی لەو كاتەی لێیان پرسیوە ئایا باج بدەنە قەیسەر هەرچی دەڵێت:" لەوەاڵمدا مەسیح نا؟ یان هی قەیسەرە بیدەنەوە قەیسەر، ئەو پارەیە هەمووی بۆ خودا. ژیانیشتان و قەیسەر بۆ

رادەستی ئەو بكەنەوە، ئێوەش بۆ خودا." دیكەی بانگەوازی هەزاران و بانگەوازە ئەم كە دەڵێن مێژوونووسان عیسا، هاوشێوەی گەل خۆبەڕێوەبردنی ئامانجی لە گوزارشتن خۆی. سەردەمی شۆرشگێرەی ئەم ل��ەالی

چەند گوتەی دیكەی مەسیح هەن لە ئینجیلدا و حەق بۆ شەڕ و ئایدۆلۆژیا لە باس كە لە نەیاران لەبەرامبەر شمشێر هەڵگرتنی دەوڵەتدا دەكەن و، ئەمڕۆ لە رووپەلی تێكستە شرۆڤەكاران الی و دەبینرێن مێژووییەكاندا وەك هەڵوێستی ئەنتی كاپیتالیستی عیسایەكی شۆڕشگێرپێناسەیان بۆ دەكرێت. لێ تراژیدیاكە ئەوەیە كە مەسیحیە دەوڵەتخوازەكانی ئەمڕۆ ئەو گوتانە زۆر بە سادەیی هەڵدەگێرنەوە و كەم نین ئەوانەی بۆ پاراستنی دەوڵەت نەتەوە، هاوكات زاڵبونی هەستی ناسیۆنالیزم بەسەر ئەركی ئاینیاندا، بانگەشە دەكەن:"مەسیح وای گوت بۆ ئەوەی خەلكی ئایندار باجەكانیان بە رێكوپێكی بدەن بە دەوڵەت وەك راپەراندنی دەوڵەتەكەی،" بۆ تاك سەرشانی ئەركی ئەمە ئەو بانگەوازەیە بۆ نمونە كە كاتۆلیكە ئەمڕۆ فەرەنسا دەوڵەتخوازەكانی ڕاستڕەوە

بانگەشەی بۆ دەكەن. ئەم هەڵوێستەی ئێستای مەسحیەكان، كە لە ئەوروپا باوە، تەنیا بۆ پاراستنی بەرژوەندی

دەوڵەت نەتەوە دەگەڕێتەوە.پێكڕا ئایینانە ئ��ەم وای��ە پێی ئ��ۆج��االن پێشكەوتوخواز بوون بۆ كاتی خۆی. تەنانەت حەزرەتی محەمەد و ئایینی ئیسالم توانیویانە گۆڕانكاری كۆمەاڵیەتی باش بكەن لە مەككە، لە ژن ڕزگاركردنی و دادپ���ەروەری لەوانە: خۆی س��ەردەم��ی بۆ كە زیندەبەچاڵكردن

هەنگاوی پێشكەوتووخواز بوون. دوای ك��ە دەڵ��ێ��ت ئ��ۆج��االن ئاینانە ئ��ەم قازانجپەرست گروپە لەالیەن س��ەدە چەند شێوە چەندین بە دەوڵەتخوازەكانەوە و بە ب��وون و هاتووە بەسەردا گۆڕانكارییان بەشێك لە میكانیزمەكانی پاراستنی دەسەاڵت سەردار. سیستەمی سیاسەتی و دەوڵەت و نمونەی ئەو بۆچونەش هەن، ئەوە دەوڵەتی ساسانی بوو زەردەشتی ناشرین كرد و دواتریش كارەكتەری ك��رد. خودكوژی دەوڵەتە ئەو حەزرەتی ئیبراهیم كە لە دەوڵەتی مەدینەدا بەرخۆدانی پێچەوانەی دەیناسێنێت ئیسالم ئ��ەوەی دوای دەوڵ���ەت. بە دژ ئیبراهیمە دەڵێت:"منیش رۆم پادشای كونستەنتینی ئێستاوە لە دەوڵەتە ئەم و كاتۆلیك دەبمە مەسیحیە"، خەونی عیسا رۆچوو. بزوتنەوەی بەدامەزراندنی زایۆنیزمیش ریفۆرمخوازی گەردونیەكانی ئامانجە ئیسرائیل دەوڵەتی موسای كوشت كە لە تەوراتدا هاتووە و دژ بە هەبوونی دەوڵەتە بۆ حوكمڕانی كۆمەڵگە. كاریزما ئەو گۆرانكاریانەش، ئەم سەرباری بەرخۆدانیان كەلتووری پاشخانێكی ئاینیانە كە دن��ی��ادا میزۆپۆتامیاو لە ب��اوك��ردەوە

كۆمەڵگە بە گشتی ئاسانە بڕیاربدات بەردەوام بۆ

یاساكانی خۆی لەپێناو باش بەڕێوەبردنی خۆیدا،

بەاڵم دەسەاڵت و دەوڵەت بە یاساكانیان بەربەست دادەنێن

بۆ خواستی گەل، هەموو میكانیزم و چەكێك تا ئاستی

كۆمكوژی بەكاردەبەن بۆ پاراستنی بەرژەوەندیەكانی

دەوڵەت و ئەو دەستە كەمەی سەرداری دەوڵەتن

..........

سیستەمی سەرمایەداری ئەمڕۆ هەروەك كاهینەكان

دەوڵەت بە بنەمای بەڕێوەبردن دەناسێنێت، نوێنەرەكانی

ئەم سیستەمە ئێستا جیاوازییان ئەوەیە بازاڕی ئازاد بە ئایدۆلۆژیا دەبینن و خڕكردنەوەی زێدەبایی

سەرمایە بۆیان تەنیا پرەنسیپێكە و كاری بۆ دەكەن.

بابەتەكانی دیكە، وەك ماف و ئازادیەكان، پێكڕا لەدوای

ئامانجی خڕكردنەوەی زێدە بایی سەرمایە دەبنە باس،

ئەگەر ببن

..........

بەرخۆدانەكەی حەزرەتی ئیبراهیم لە دژی دەسەاڵتداری

نەمرود ئەو كاتە دەچێتە قۆناغی شۆڕشێكی

جەماوەریەوە كە ڕوبەڕوی نەمرود وەستاو وتی :"خودا لەسەر زەوی نییە". ونكردنی

شوێنی خودا لەسەر زەوی بۆ ئاسمان بۆئەوەی كەسی دیكە

وەك نەمرود نەڵێت "من خودام" تاوەكو شەرعیەتی دەسەاڵت و دەوڵەت وەربگرێت، كارابونی

بەرخۆدانەكەی ئیبراهیمە بەرەو قۆناغی شۆڕشگێری

Page 30: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[28 وتار

هەیە، دیاریان زۆر كاریگەری ئەمڕۆ تاوەكو چونكە قەیرانەكانی دەسەاڵتخوازی و دەوڵەت بەردەوامن و زیادیان كردووە، بۆیە بەرگری بۆ دۆزینەوەی چارەسەریش هاوشێوە بەردەوامی

بەخۆی دەدات.ئەمڕۆ دەسەاڵتی كەمینە كە بەڕێوەبەرایەتی بەسەر گشتدا دەكات، لە ڕێگای ناسیۆنالیزمی بە سیستەماتیككراو لە راڕەوكانی ستراكتۆری بەسەر دەسەپێنن خۆیان نەتەوە دەوڵ��ەت گشتدا لە سەرانسەری جیهاندا وەك بەشێك لە سیستەمی كاپیتالیزمی گڵۆباڵی ئەمڕۆ، بەاڵم بەڕێوەدەچێت، بەرگری جدی بەرامبەریدا لە ئاخر بە درێژایی مێژوو خوێن هەیە لە پێكدادانی نێوان ئەم دوو سیستەمەدا: یەكیان دەسەاڵتی كەمینەیەك بەسەر گشت دەسەپێنێت ئەوی دیكە خۆبەڕێوەبەری گشت وەك سیستەمێكی

ئەڵتەرناتیڤی دادپەروەرپێشنیار دەكات.هەموو و هەیە ك��اردان��ەوەی كارێك هەموو چارەسەری بۆ ئەڵتەرناتیڤ قەیرانێكیش نەتەوەی دەوڵ��ەت ب��دۆزرێ��ت��ەوە. پێویستە سەرمایەداری ئەمڕۆ كە درێژكراوەی دەوڵەتی كاهینەكانە، لە قەیراندایە، چونكە بە شێوازی ج��ۆرب��ەج��ۆر ش��ەرع��ی��ەت��دان ب��ە دەس��ەاڵت��ی دەستەیەكی كەمینە دواجار گشت توڕە دەكات و ئەو توڕەییەش لە كەناڵە جیاوازەكانی تاك و كۆمەڵگەوە خۆی نمایش دەكات. هەربۆیە باش هەمەچەشنە، جەماوەری سەرهەڵدانی ه��ەر وەك ج���اران هەیە ئ��ەم��ڕۆ و خ���راپ، لەسەرانسەری دنیادا لە بەرامبەر دەسەاڵتخوازی دەوڵەتەكان. چەند خولەكێك گەڕان و رامان بۆ بەسە سیستەمدا خودی هەواڵەكانی لە ئەوەی بزانرێت ئەم سیستەمە چەندە تەژیە لە

قەیران. هەروەها، كاردانەوەكان بەو خێراییەی دەبینرێن ئیدی زەنگێك بۆ الوازبونی سیستەم

لێدەدەن.ه��ەروەك ئەمڕۆ س��ەرم��ای��ەداری سیستەمی بەڕێوەبردن بنەمای بە دەوڵەت كاهینەكان دەناسێنێت، نوێنەرەكانی ئەم سیستەمە ئێستا جیاوازییان ئەوەیە بازاڕی ئازاد بە ئایدۆلۆژیا سەرمایە زێدەبایی خڕكردنەوەی و دەبینن بۆیان تەنیا پرەنسیپێكە و كاری بۆ دەكەن. ئازادیەكان، و ماف وەك دیكە، بابەتەكانی پێكڕا لەدوای ئامانجی خڕكردنەوەی زێدە بایی

سەرمایە دەبنە باس، ئەگەر ببن.سۆڤیەت لە ستالینیزم رووخانی دوای لە "مردنی س��ەرم��ای��ەداری��ە سیستەمی ئ��ەم تەنیا باڵفراوانی و راگەیاند ئایدۆلۆژیەكانی" ئایدۆلۆژیای نوێ لیبرالیزمی خواست بسەپێنێت،

دەمێكە زۆر لە زاناكان وتویانە:"دەسەاڵت مرۆڤ

گەندەڵ دەكات."یان دەوترێت"گەر دەخوازیت كەسێك یان بۆچونێك تاقیبكەیتەوە بیخەرە دەسەاڵتەوە". بۆ ئەمە

دەوترێت؟ چونكە سروشتی دەوڵەت و سیستەمی بەڕێوەبردنی پلەداری

دەسەاڵتخواز بە ئەزموونە مێژووییەكەی نیشانیداوە

كەتەنیا بە سەپاندنی هەژمونی دەسەاڵتی

دەستەیەكی كەمینە بەسەر زۆرینەی كۆمەڵگەوە بەڕێوە

دەچێت

..........

لەبەرامبەر سیستەمی بازاڕدا ئەمڕۆ كۆمەڵێك ئایدیۆلۆژیا

هەن كە جاڕی شەڕی ئازادی لێدەدەن، لێ گەورەترین

كێشەی ئەم ئایدۆلۆژیانە ئەوەیە كە بەهەمان میتۆدی سیستەم دەخوازن بجەنگن.

خودی ئایدۆلۆژیا و هەبوونی یۆتۆپیای دنیایەكی باشتر

بۆ بەشداری گشت، هەرگیز كێشە نییە، بەڵكو پێویستیەكە بۆ پێشوەچون و مێژوو ئەمە

دەسەلمێنێت

Page 31: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

29وتار] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

ئایدۆلۆژیا جۆربەجۆرەكانن هەر ئێستا بەاڵم سەركێشین خەریكی لێدەكران، نكوڵیان كە بۆ لەناوبردنی ئەم سیستەمە لە ڕێگای كەناڵی

جۆراوجۆر و ئامانجگەلێكی هەمەجۆرەوە. شەڕی یەكەمی ئەمڕۆی سیستەمی سەرمایەداری خۆیەتی، ئایدۆلۆژیای سەردەستی پاراستنی كە بازاڕی ئازاد و تاكڕەوی سیاسەتەكانیەتی كە دەوڵەت نەتەوە بنەماكانی پێكدێنن. لەگەڵ شوێنێك هەموو لە دیكە ئایدۆلۆژیاگەلێكی لە بۆیە ئەمڕۆ، سیستەمە ئەم شەڕدایە لە ڕەوشێكی ناسەقامگیر و رەوتێكی ناجێگیردا لەبەرئەوەش دەخ��وازێ��ت، خ��ۆی م��ان��ەوەی لەگەڵ مامەڵە ب��ازاڕ كااڵكانی نرخی بە كە ئایدۆلۆژی و یۆتۆپی پێداویستییە هەموو و رۆژە هەر دەك��ات، م��رۆڤ رۆحیەكانی و بە دیكە رۆژێكی و "تیرۆریست" بە هێزێك "ئاشتیخواز" دەناسێنێت، وای لێهاتووە وەك سیستەم متمانەی خەڵكی دەرەوە و ناوەوەی

خۆشی لەدەست بدات.لەبەرامبەر سیستەمی بازاڕدا ئەمڕۆ كۆمەڵێك ئ��ازادی ش��ەڕی ج��اڕی كە هەن ئایدیۆلۆژیا ئەم كێشەی گ��ەورەت��ری��ن ل��ێ ل��ێ��دەدەن، میتۆدی بەهەمان كە ئەوەیە ئایدۆلۆژیانە سیستەم دەخوازن بجەنگن. خودی ئایدۆلۆژیا بۆ باشتر دنیایەكی یۆتۆپیای هەبوونی و بەشداری گشت، هەرگیز كێشە نییە، بەڵكو ئەمە مێژوو و پێشوەچون بۆ پێویستیەكە لە خ��ۆی یۆتۆپیا چونكە دەسەلمێنێت،

كاردانەوەی رۆژانەوە ئەندێشە پەیدا دەكات.هەربۆیە، یۆتۆپیاكان جوانن، بەاڵم جەوهەری كە كردنیاندایە مانیفێست لە كێشەكان دەكرێت ناشرینیان بكەن. ئەگەر لە دەوڵەتدا ئیتر كردنیان، پراكتیك بۆ بكرێن جێگیر یۆتۆپیا جوانەكان دەبنە ستەمكار و ناشرین دەبن، هەروەك ئەزموونی سۆڤیەت و بلۆكی ڕۆژهەاڵت دووپاتی دەكەنەوە، چونكە گۆڕینی دەوڵەت بە دەوڵەتێكی دیكە و البردنی بتێك بۆ بتێكی دیكە چارەسەری ریشەیی كێشە و ملمالنێیەكی هێندە دیرۆكی مرۆڤ ناكات، كە لەسەردەمی فرەخوداییەوە لەگەڵ مرۆڤایەتیدا تاوەكو ئەمڕۆ درێژبۆتەوە و خۆی دەسەپێنێت. ئەوانەی كە ئەمڕۆ بانگەشەی جەنگی ئازادی لەگەڵ یۆتۆپیاكانیان، جوانی بە دەك��ەن ئینجا دەس��ەاڵت ب��ەرەو هەنگاونانێك هەر سیناریۆی هەمان دام��ەزران��دن، دەوڵ���ەت هەژمونگەرایی و خۆیان چەوسێنەرەكانی پادشاكانی پێشتر دووبارە دەكەنەوە و دواجار تەواوی پرەنسیپەكانی خۆیان لە گۆڕ دەنێن، چونكە سروشتی دەسەاڵت و دەوڵەت كوشتنی

ئەو پرەنسیپانە بە پێویستی دەزانێت.

وتویانە:"دەسەاڵت زاناكان لە زۆر دەمێكە دەوترێت"گەر دەك��ات."ی��ان گەندەڵ م��رۆڤ دەخ����وازی����ت ك��ەس��ێ��ك ی���ان ب��ۆچ��ون��ێ��ك بۆ دەس��ەاڵت��ەوە". بیخەرە تاقیبكەیتەوە ئەمە دەوترێت؟ چونكە سروشتی دەوڵەت و سیستەمی بەڕێوەبردنی پلەداری دەسەاڵتخواز بە ئەزموونە مێژووییەكەی نیشانیداوە كەتەنیا بە سەپاندنی هەژمونی دەسەالتی دەستەیەكی بەڕێوە كۆمەڵگەوە زۆرینەی بەسەر كەمینە دەسەالت یۆتۆپیای ئەم پاراستنی دەچێت. ژێرپێنانی مانای بە ئیتر دەوڵ��ەت��ەش و ئامانجیان كە دیكەدێت یۆتۆپیاكانی هەموو هەموو كە و خۆبەڕێوەبردنە، سەربەخۆبوون مانەوەی بۆ وەالن��ران دیكەش یۆتۆپیاكانی یۆتۆپیای سەردەستی دەوڵەت، ئیتر مەودایەك و ئ���ازادی و دیموكراسی ت��ەوەرەك��ان��ی بۆ

یەكسانی نامێننەوە. بۆیە دەوڵەت هەمیشە دەبێتە شیرپەنجەی الیەنە جوانەكانی هەموو ئەو ئایین و ئایدۆلۆژیا و یۆتۆپیا وێناكراوانەی كە رۆژانێك بانگەشەی

خواستی ئازادی و یەكسانی دەكەن.نمونەی ستەمی دەوڵەتیش زۆرن. بە كورتی؛ ڕەشبگیری سیاسیەكان و كۆمكوژی گەالن و زیندانیكردنی و بیرمەندان دوورخستنەوەی كەسایەتیە شۆڕشگێرەكان و تیرۆر و تۆقاندن پێكڕا داگیركاری، و نەخۆشی و برسێتی و ستەم و هەڵوێستی دەوڵەت و دەسەاڵتەكان مرۆڤایەتی، م��ێ��ژووی درێ��ژای��ی ب��ە ب��وون گەرچی دەكرێت سەردارانی ئەو دەوڵەتانەش ڕۆژێك بەناوی ئازای و یەكسانیەوە لەڕێگای گەیشتبنە جوانەوە یۆتۆپیایەكی وێناكردنی تەختی دەسەاڵت، بەاڵم دوای بوونە دەوڵەت، كاتێك دەسەاڵتخوازی جێگای بانگەشەكانیان دەگرێتەوە، ئیدی بە زەبری هێز و سەپاندن و

زیندان و كۆمكوژی خۆیاندەپارێزن. دەوڵ���ەت دژی ل��ە ئارگومێنت باشترین ستراكتۆری دەوڵەت خۆیەتی لە ژێر هەر ناوێك و ئایدۆلۆژیایەكدا بێت، ئەو ستراكتۆرەی كە وادەكات دەستەیەكی كەم یاسا بەسەر گشت بسەپێنن بۆ بەرژەوەندی مانەوەی دەسەاڵتی ت��اك��ڕەوەی خ��ۆی��ان. ب��ۆ ئ��ەم��ەش هەموو جومگەیەكی كۆمەڵگە مۆنۆپۆڵ كراوە لەپێناو پاراستنی دەسەاڵتی دەوڵەت بە مانیپوالسیۆن گشتی، سیستەماتیكی )هەڵخەڵەتاندنێكی( كە لە ژێر ناوی یاسا و ڕێساكانی دەوڵەتدا بە

ئاسانی جێبەجێدەكرێن.كۆمەڵگە بە گشتی ئاسانە بڕیاربدات بەردەوام بۆ یاساكانی خۆی لەپێناو باش بەڕێوەبردنی خۆیدا، بەاڵم دەسەاڵت و دەوڵەت بە یاساكانیان بەربەست دادەنێن بۆ خواستی گەل، هەموو كۆمكوژی ئاستی تا چەكێك و میكانیزم بەرژەوەندیەكانی پاراستنی بۆ بەكاردەبەن

س��ەرداری كەمەی دەستە ئ��ەو و دەوڵ��ەت دەوڵەتن.

یاسا م��رۆڤ سەربەخۆییە، سروشتیبوون، سروشتیەكان دەناسێت و نۆرمی كۆمەاڵیەتیش خۆی درووست دەبێت نەك یاسای كەمینەیەك كۆمەڵگە بۆیە، بیسەپێنێت. و بكات دیاری بەشداری ڕێگەی بە دەتوانێت ئاسانی بە راستەقینەی دیموكراتیانە یاسا بۆ بەڕێوەبردنی سیاسی، جڤاكی و ئابووری خۆی دەربكات و گشتیەكان بەرژەوەندییە بەپێی و بیگۆڕێت بكاتەوە هەمواریان و بكات ئاراستەیان هەركاتێك پێویست بێت، بەاڵم دەسەاڵتخوازی دەوڵەت هەرگیز ئەمە قبوڵ ناكات و هەمیشە ڕێگرە بە بەكارهێنانی هەموو ڕێگەیەك تا دوا

پلەی توندوتیژی و داپڵۆسین. بە پێویستی باش دەڵێت:"مرۆڤی ئەفاتون رەفتار بەرپرسیارانە وەكو هەتا نییە یاسا كە مرۆڤە خراپەكانن ئەوە لەكاتێكدا بكات، كارەكانیان بۆ دەدۆزنەوە ڕێگەیەك هەمیشە

لە پشتی یاساوە".بەسەر دەوڵەت دەسەاڵتداری سیستەمی لە كۆمەڵگەدا، كەمینەیەك یاساكان دەردەكەن و دایدەڕێژن و جێبەجێی دەكەن بەشێوەیەك كە لە بەرژەوەندی خۆیان بشكێتەوە. بۆ پاراستنی هەژمونی دەسەاڵتیشیان لە دەوڵەتەكانیاندا، هەموو "یاسا" ن��اوی لەژێر ئاساییە بۆیان پێوەرێك تێپەڕێنن بۆ سەركوتكردنی ئەوانەی ئەم ئەڵتەرناتیڤی بنیاتنانی خ��وازی��اری

سیستەمە نایەكسانە ستەمكارە جیهانیەن. تێكشكانی بۆ نێودەوڵەتیەكان پیالنە كەسایەتی كورد لە سەدە و نیوی ڕابردووداو و جینۆسایدی گەلی كورد لە سەدەی بیستەمدا دنیا سیستەمەی ئ��ەم یاسایەكی هیچ كە بوون، یارمەتیدەری بەڵكو پێنەگرت ڕیگای بەناو كوشندە بەربەستە ئەو نموونەیەكی سەركوتكردنی لەبۆ دەوڵەتانە "یاساییانە"ی ئەڵتەرناتیڤی دروستكردنی بۆ ئ��ەوان��ەی هەنگاوێك دەی��ان��ەوێ��ت دەس��ەاڵت��خ��وازی

مرۆڤایەتی بەرەو پێشەوە بەرن.زۆر گەالنی ئازادیخوازی دیكە لە جیهان پێش كورد و هاوشێوەی كورد هەوڵی لەناوبردنیان دراوە لە خۆرهەاڵتی ناوینەوە تاوەكو ئەمریكای التین لە ڕێگەی كۆمەڵكوژی پیالن بۆكراو و جینۆسایدگەلێكەوە، كە ڕاستەوخۆ گوزارشتن بۆ قەیرانە ئەخالقیەكانی سیستەمی حوكمڕانی دەوڵەت لە ژێر سێبەری شوناسی جۆراوجۆری نوخبەیەكی یۆتۆپیای ئایدۆلۆژی و ئاینی كەمینەی دەسەاڵتخوازدا، بەاڵم بە ئاستی ئەو میراتێكی وەك تێكۆشان و بەرگری ستەمە و، بووە هەڵكشاندا لە میزۆپۆتامیا دێرینی تاوەكو ئەمڕۆش ئااڵی ئەو تێكۆشانە بەدەستی مافخوراوانی دنیاوە دەبینرێن لە رۆژهەاڵتەوە

تاوەكو رۆژئاوا.

Page 32: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[30 وتار

ناتەبایی و دەوڵەتێكی بێ دڵ!!

ن/ كوردۆ شوانیدەوڵەتە بێ نەتەوەیەكی كە كورد نەتەوەی هەمیشە بە هیوای ئەو ڕۆژەیە خەونی مێژوویی بەدی بێت و بگات بە سەربەخۆیی، بۆ ئەوەی وەك هەر نەتەوەیەكی تری ئەم گۆی زەوییە بە پێواژۆی دەوڵەتبووندا تێپەڕێت و چێژی ئەو مافەڕەوایەی بكات كە لیێ زەوتكراوە، دەیان دەكات سەربەخۆیی بۆ خەبات كورد ساڵە شیرین خەونێكی وەكو و ئەدات قوربانی و دەوڵەتی بۆ پێناسە دەكرێت، ئەو خەونەی تا ئەم ساتەوەختە ڕۆژلەدوای ڕۆژ بۆ بەرژەوەندی تایبەت كارلەسەر شیرینتركردنی دەكرێت لە الیەن هەندێ پارت و رێكخراوی دیارەوە، لە هەندێ جار دەسەاڵتیش و دەرفەت كاتێكدا گەیشتن مێكانیزمی ئەوەی بۆ بووە بار لە بەو خەونە ڕاستەڕێ بكرێت، كەچی بارودۆخی گونجاو بەهەند وەر نەگیراوە، تەنانەت لەالیەن خودی ئەو هێزو الیەنە دیاریكراوانەشەوە كە هیچ دەزانن، ئەوچەمكە هەڵگری بە خۆیان لە ناكرێت بەدی ك��رداری هەنگاوی كاتێك ئامادە سازی لە بوارەكانی سیاسی و ئابوری

كۆمەاڵیەتی دیبلۆماسی هتد، هەڵبەتە بۆ هەر گەلێكی مافخوراو و بندەست و

خاك داگیركراو و دابەشكراو گەیشتن بە مافی چارەنووس و بەدەوڵەتبوون هیواو ئامانجێكە دەكرێت، هێنانی ب��ەدی بۆ خەبات ك��ارو ئاشكرایە هاوشێوەی نەتەوەی كورد لە ژمارەی هاواڵتی و ڕووبەری خاك و دوژمنی زۆرو بێ پشتیوانی و بێ دۆستی دڵسۆزنمونەی نییە، سەڕەای ئەوانەش لە ناتەبایی و یەكتر قبوڵ نەكردن و خۆ بەزلزانی و بەرژەوەندیخوازی و بنەماڵەگەرێتی حیزبگەرێتی و پارچەگەرێتی هەرئەوەشە بێوێنەیە، شێوە بەهەمان هۆكاری پەرتەوازەیی و دابڕان و لێكترازای و نەگەیشتنی بە مافە ڕەواكانی لەگەڵ ئەوەی

قوربانیەكی زۆریشی بۆدراوە. و دوور ڕاب��ردووی ڕەخنەی ئەگەر بێگومان نزیك بكەین هەویرێكە دەریایەك ئاوی دەوێت، بە پێویستی نابینم كات بەڕابردۆوە بە فیڕۆ بدەین چونكە ئەوەی ئێستا هەیەو ئاماژەكانی بەرچاو بۆ ئایندە پێمان دەڵێن هێشتا لە نێو هێشتا دەخولێینەوە، داخ��راودا بازنەیەكی گفتارەكان ئەوەندە زەبەالح و پڕ بریق و باقن كردار لە بەرامبەریدا گەردیلەیەكی نەبینراوە، تێكۆشانی پێشەنگایەتی بەناو ئێستا ئەوی بە دەوڵەت و سەربەخۆیی دەكات، گەیشتن ئەو كەشتی وانە بە ئەزموون و بەتوانایەنیە

ئارامی كەناری بە بگەیەنێت كەشتیەكە كە كەشتیەكەی ئ��ەوەی لەگەڵ ئاسودەیی، و بڕوگێژاوی ج��ەرگ تاشەبەردی دەی��ان بە و كێشاوە پڕمەرگەساتدا ماڵوێرانكەرو ڕوبەڕووی سەدان شەپۆل و زریانی بە تەوژم و رێی هەڵەدا بردووە، كەچی پێی وایە هەر خۆی شایەنی كەشتی وانیەو تاكە فریادڕەسە

بۆ دۆزینەوەی مەملەكەتی ئارامی.ئەوەی زیاتر گوێبیستی دەبین لە باسكردنی زاری لە ح��ازر حاڵی سەربەخۆ دەوڵ��ەت��ی ئەو كوردستانەوەیە، باشوری دەسەاڵتداری بابەتەش زیاد لە پێویست قسەی لەسەر كراوە هیچ كردارێكیشی لە گەڵدا نەبووە، ماوەیەكە لە دوای ناكۆكی و ئاڵۆزیەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی ئێراق لە سەر دۆسیەی نەوت، دیسان مژاری جیابوونەوەو ڕاگەیاندنی ڕۆژەڤ، بە كراوەتەوە سەربەخۆ دەوڵەتی هەناردەكردنی بەهۆی كاتێكدایە لە ئەوەش نەوتی هەرێمەوە بۆ توركیاو بەبێ ڕەزامەندی خەڵكی ب��ەرۆك��ی گ��ەورە گرفتێكی بەغدا گرفتەكە ئاشكرایە گ��رت��ووە، كوردستانی پەكخستنی و بانكەكان لە پارەیە نەبوونی موچەی دواكەوتنی و پڕۆژەكان سەرجەم

فەرمانبەرو سەرجەم دامودەزگاكانی هەرێم.

Page 33: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

31وتار] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

ئێستا خەمی گەورەی خەڵك بووە بە خەمی مانگانە، موچەی وەرگرتنی و پارەیی بێ ك��وردەوە دەس��ەاڵت��داری سایەی لە چونكە بێبەرهەمكردنی لەسەر ك��ار ساڵە بیست خەڵك دەكرێت تەنها لەپێناو ئەوەی هەمیشە پان بۆ دەستی و بێت بە حیزب پێویستی بكاتەوە، بۆیە ئێستا خاوەنی خاكێكی بە پیت گەلێكی دەوڵەمەندو كانزاو پڕلە واڵتێكی و دەستەوەستان و بێبەرهەمین و بەرگەی یەك مانگ ئابڵوقەدان ناگرین و تووشی كارەسات

دەبین.لە ب��اس ئ��ەوەی بۆ ك��راوە چی بەڕاستی ڕاگەیاندنی دەوڵەت بكرێت؟ ئایا ئەو دەوڵەتەی كام سەر لە ئەجوڵێنن پێ خەڵكی سۆزی و تەبایی و بنەمای سیاسی كام جوگرافیاو ئاشتەوایی كۆمەاڵیەتی و ئابوری بەهێز بنیاد دەوترێت كەپێی ناوێك تەنها ئایا دەنرێت؟ دێرینی خواستی ئەوەی بۆ بەسە دەوڵ��ەت گەلی كورد فەراهەم بكات؟ تۆبڵێی كام هێزی سیاسی كورد جورئەتی ئەوەبكات لە سەرئەو سنورە ئیداریەی ئێستای هەرێمی كوردستان دەستبەرداری و ڕابگەیەنێت دەوڵەتۆكەیەك لە سەدا چلی خاكی باشوری كوردستان بێت بە كەركوكی بەدڵ پێناسەكراویشەوە؟! جڵەو كوردستان خەڵكی سۆزی دڵ سۆزو كردنی

و بەمەرامی سیاسی بردنی هەڵدێر بەرەو و لە پڕ تاوانە لەو هیچی بەرژەوەندی حیزبی هەمبەر لە دوژمنان كە نییە ئازارانەكەمتر ساڵێكی چەند ئەنجامیانداوە، كورد گەلی كەمە گەلی كورد لە دوای نەهامەتیەكی مەزن دەكرێ گەیشتووە، ئاسودەیی بە هەندێك ناوی وێستگەی یەكەمی لێ بنرێت بۆ گەیشتن پێویستە وێستگەیە ئەم خەونەگەورەكە، بە بكرێت بە شوێنی پشودانێكی كاتی لە دوای ماندوبوونێكی زۆر بۆ ئەوەی هەنگاوی دووەم شكستخواردوو نەبێت و سەركەوتن و گەیشتن

بە ئامانج بەدڵنیایی گەرنتی كرابێت.ئاماژە ترسناكەكانی وێستگەی یەكەمی رێگا پڕ لە هەورازو نشێوەكەمان ئەوەمان پێدەڵێت پێشمانەوەیە ل��ە گ��ەورەت��ر مەترسی ك��ە كورد نەكرێت، پێویست ئامادەكاری ئەگەر ئایینی ه��او و ه��اوزم��ان دەوڵەتێكی هیچ پێویست كاتی بۆ بكات لێ پشتیوانی نییە خەمخۆرێكی نییە خودی خۆی نەبێت، خۆیشی بەو هەموو ناكۆكییەوە نەك ناتوانێت دەوڵەت كە دەسكەوتانەی ئەو بەڵكو بكات دروست هەیە لە بەردەم مەترسیەكی زۆر گەورەدایەو ئاڵۆزاكانی نزیكە، دەستچوونی لە ئەگەری باشوری لە دەسەاڵت خاوەن هێزێكی نێوان الیەنە لەگەڵ یە پ��ەدەك��ە كە كوردستان

كاریگەرەكانی كوردستان پەیەدەی رۆژئاواو و هێزێكی گەڵ لە ناكۆكی و باكور پەكەكەی تری گاریگەری باشور كە یەنەكە یە ئەوەمان پێدەڵێن كە ئاسۆی دوارۆژی كورد ڕوون نییە ئەگەر ئەو ئاوەز و لۆژیكە بەردەوامی بە خۆی سەرەتایەكانەوە هەنگاوە لە ئەگەر ب��دات، دەست پێنەكەین گەیشتن بە لوتكە زۆر محاڵەو بەستن بەدینەهاتووە، پشت فڕین خەونێكی بە هێزی بێگانە دووبارەكردنەوەی مێژوی پڕ لە شكستی ڕابردووە، ڕاگەیاندنی دەوڵەت لە بەاڵم باشوری كوردستان خەونی هەموومانە كوردپەروەرو كەركوكی بە شاری دەوڵەتێك سەرجەم خاكە داگیركراوەكانەوە، دەوڵەتێك باشوری الیەنەكانی سەرجەم پشتیوانی بە گەلی پشتیوانی بە دەولەتێك كوردستان، بەرخۆدانڤانی باكورو تەڤگەرەكەی، دەولەتێك بە پشتیوانی گەلی خۆڕاگری رۆژئاواوی واڵت و هێزە كاریگەرەكەی، دەوڵەتێك بە پشتیوانی هێزە خەباتكارەكانی ڕۆژهەاڵتی كوردستان و خەڵكە تێكۆشەرەكەی، هەزار جار بەڵێ بۆ ئەو دەوڵەتە سەربەخۆیەی تەنها كورد پشتوپەنای بێ دەوڵەتۆكەیەكی بۆ نەخێر بەاڵم بێت، كورد، نەتەوەی پشتیوانی بێ و كەركوك نەخێر بۆ دەوڵەتۆكەیەی هاوشێوەی قوبرس

بەاڵم كویلەتر.

Page 34: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[32وتار

ن/ پالە مزووریلەخۆرئاوای ك��وردان سەركەوتنی دوای كوردستان و داكۆكی كردنیان لەدرێژەپێدانی هێڵی سێیەم و خۆنەخزاندنیان بۆ ناو ئەو دوو بەرەیەی لەدەڤەرەكە بەگشتی و سوریا بەتایبەتی زەق بۆتەوە و كاریگەری لەسەر كوردان ك��ردووە، ژیان بوارەكانی هەموو بەدەست گرنگ دەسكەوتی توانیویانە ناوچەكانی سەرجەم لەكاتێكدا بێنن، دیكەی سوریا بۆتە مەیدانی شەڕ و وێرانە، شار و شارۆچكەكانی خۆرئاوای كوردستان پارێزراون، وێڕای سەختی ژیان و بەردەوامی ئاسایش دیسان بەاڵم ئابووری، گەمارۆی و ئارامی جێگیر بووە، درێژە بەكارەكانی كردنی باشتر و خزمەتگوزاری بوارەكانی بێگومان دراوە، خەڵك گوزەرانی دۆخی وێرانكاریەكانی و شەڕ دۆخی بەگوێرەی سوریا، خۆرئاوا زۆر ئارامە و ژیان ئاساییە.تا خۆبەڕێوەبردن و سیاسی ل��ەب��واری لە"18" زیاتر كانتۆن سێ لەهەر ئێستا بەشداری سیاسی رێكخراوی و پ��ارت

خۆبەڕێوەبەرێتی كانتۆنەكانن كە نوێنەری كورد، عەرەب، توركمان و ئاشووری، كلدان � سریانیەكانن. وەك خۆبەڕێوەبەرێتیەكی ئەنجامدانی بۆ ئامادەكاریەكانیان كاتی ئەنجومەنێكی تا چڕكردۆتەوە هەڵبژاردن دەس��ت��ەی و ی��اس��ادان��ان هەمیشەیی

خۆبەڕێوەبەرێتی هەڵبژێردرێن.پەیوەندی لەبواری ئەمەش شانبەشانی دیبلۆماسی لەئاستی نێودەوڵەتی ئەو كۆت هێزە لەالیەن كە بەندانەیان شكاندووە و دەسەاڵتدارەكانی سەركوردستان و هەندێك پارتی وەك كوردستانی سیاسی الیەنی دیموكراتی كوردستان � ئێراق بۆیان دروست دەكران، كە تا ئێستاش هەوڵەكانیان لەو

چوارچێوەیەدا بەردەوامە.مەزهەبی شەڕێكی لەسوریا لەحاڵەتێكدا هۆڤانە مۆركی خۆی لەهەر شتێك داوە، جگە لەیەكتر كوشتن و رەدكردنەوە چەمكێكی ئەو سەرجەم لەخۆرئاوا نییە، زاڵ دیكە پێكردن ئاماژەمان لەسەرەوە پێكهاتانەی ژیان بەیەكەوە و تەبایی لەچوارچێوەی یەكتر دەبەن، شانبەشانی بەڕێوە خۆیان

لەسەنگەرەكان رووبەرووی دەستدرێژیەكان دەبنەوە.

بۆتە كوردستان خۆرئاوای بەمجۆرەش بۆ سەركەوتوو و نموونەیی دەڤەرێكی تەواوی سوریا، لەم چوارچێوەیەشدا وەك ئاوارەی دەڤەرەكانی بەدەیان هەزار چۆن دیكەی سوریا لەدەڤەرە كورد نشینیەكانی خ���ۆرئ���اوا گ��ی��رس��اون��ەت��ەوە، ش��ێ��وازی گەالن ژیانی بەیەكەوە و بەرێوەبەرێتی لەخۆرئاوا بۆتە هیوایەك بۆ تەواوی گەالنی

سوریا.دەستپێشخەرییەی ئەو سۆنگەشەوە لەو كوردستان رۆژئ��اوای گەلی ئەنجوومەنی م���ان���ادارە و ل��ەج��ێ��گ��ای خ��ۆی��دای��ە كە بۆ ك���ردووە ئۆپۆزسیۆنی پێشكەشی بونیادنانی سوریایەكی دیموكرات.هەڵبەتە یەكەمیش ه��ەن��گ��اوی دەستپێكردنی سوریا كوردی نیشتمانی لەئەنجوومەنی

مانادارتر بوو.ل���ەب���ەرام���ب���ەر ئ���ەم دەس��ك��ەوت��ان��ەی خۆبەڕێوبەرێتی خۆرئاوا چەندین هێز هەن

رۆژئاوای كوردستان هەڵنایەت بە دەسكەوتەكانی چاویان

Page 35: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

33] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

وتار

نەك تەنیا چاویان پێی هەڵنایەت؛ بەڵكو بەهەموو جۆرێك هەوڵی مایەپووچكردن و لەباربردنیشی دەدەن. لەالیەك هەڵوێستی توركیا دەزانرێت كە شانبەشانی درێژەدان خەندەق لێدانی و ئابووریەكەی بەگەماڕۆ راستەوخۆ خۆشی دیوار، دروستكردنی و هاواڵتیانی خۆرئاوا دەكاتە ئامانج و هەموو جۆرە یارمەتی و پشتگیریەكیش پێشكەش بە داعش دەكات كە درێژە بەهێرشەكانیان بدەن. دواترین هێرشەكانیشیان بەئامانجی داگیركردنی كۆبانێ بوو، بەاڵم بەرخودانی گەل و یەپەگە دووچاری شكەستی كردن.

ئێراقیش � كوردستان دیموكراتی پارتی شانبەشانی لێدانی خەندەقی نێوان باشوور سەپێنراوەكانی سنورە كە خ��ۆرئ��اوا �سایكس � بیكۆی قووڵتر كردەوە، پەدەكەی � سوریای ئاوا كرد، یەكەمین كارەكانیشیان ئەنجامدانی تەقینەوە بوو لە دربێسیە كە دان پێنانەكانیان لەتەلەفزیۆن باو كرایەوە.ئەوەی جێگای سەرنجە لەپاڵ هەڵكەندنی

خەندەق، ئەنجامدانی تەقینەوە بەئامانجی تۆقاندنی و ئاسایش دۆخ��ی شێواندنی ناشرین كردنی خۆبەرێوەبەرێتی خەڵك و ئەندامانی س��ەردان��ی هاوكاتی خ��ۆرئ��اوا بۆ ئێراق � پەدەكە سیاسی مەكتەبی دیداریان و سوریا پایتەختی دیمەشقی بەعس، رژێمی بەرپرسانی گەورە لەگەڵ حەسەكە لەشاری رژێمیش چەكدارانی هێرشیان كردە سەر یەكینەكانی پاراستنی گەل و هێزەكانی ئاسایش كەچەند رۆژێكە

شەڕەكە بەردەوامە.لەوە باس سیاسی لەچاودێرانی زۆرێ��ك كوردستان دیموكراتی پارتی كە دەكەن تانگی بەسواری خۆی لەدیرۆكی ئێراق �كوردستانی ش��ارەك��ان��ی داگ��ی��رك��ەران شۆڕشی ل��ەس��ەرەت��ای داگ��ی��رك��ردووە، ئێرانی تانگی بەسواری ئێران ئیسالمی حزبی لەدەست خۆرهەاڵتی شارەكانی "31ی لە دەرهێنا، كوردستان دیموكراتی

بەعسی رژێمی بەتانگی "1996 ئابی سەدامی شاری هەولێری لەدەستی یەكێتی تەنیا دەرخست. كوردستان نیشتیمانی بەعسی رژێمی تانگەكانی بەسواری ماوە كوردستان خۆرئاوای شارەكانی ئەسەدی

داگیر بكات.لەم پارتی رەفتارانەی و سیاسەت ئەو زەنگێكی ئەنجامیدەدات دوایی ماوەیەی مەترسیدارە؛ چونكە هەمان ئەو شێواز و نەوەدەكان لەساڵی بەكاردێنێت كە زمانە پەیڕەوی دەكرد، بەراستی ئەگەر سەرباری ناوچە جیهان، هەلومەرجی گۆڕانكاری و نەگۆڕابێت ه��ەر پارتی وك��وردس��ت��ان نەوەدەكان شێوازی و زهنیەت بەهەمان خراپتر و خراپ شتی ئەوا بكات رەفتار روودەدات، نا ئەگەر وەها نەبێت؛ ئەوەی ئەم رۆژانەی دوایی هەڵەیەك و پەرچەكردارێك و هەڵچوونێكی كاتی بێت، ئەوا هەڵەكانی راست دەكاتەوە و لەبواری كرداری هەنگاوی

بۆ دەنێت.

Page 36: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[34 چاوپێكەوتن

دەبێتە كۆمەڵگایەكی دیموكرات بپارێزی ناسنامەی خۆی و ئێزدی كولتور ئامێدی: مزگین

كۆنفرانسی ئ��ەن��دام��ی ئ��ام��ێ��دی، مزگین بۆ ئاماژە واڵت رۆژی بۆ ئێزیدی گەنجانی ئەوەدەكات، كۆنفرانسی گەنجانی ئێزدی زۆر ڕێكخستن خۆ بۆ بوو دەرفەتێك بوو گرنگ كردنەوەی گەنجانی ئێزدی لە سەر پاراستنی ڕاستینەی كولتورو باوەڕی ئێزدی، بەشداربوونی ئێزدی كچانی كە سەلماند ئ��ەوەی كچان ڕێكخستن ب���ەرەو بێریڤانانە رۆحێكی ب��ە خۆیان، ئ���ازادی ب��ۆ دەن��ێ��ن هەنگاو ب���وون پشتگیری ئێزدی گەنجانی كە راشیگەیاند خۆیان بۆ گەلەكەیان لە ڕۆژئاوای كوردستان ڕاگەیاند و جەختیشیكردەوە كە ئەنجامنامەی

كۆنفرانسیش لە چوار خاڵدا راگەیاندرا.

ئا/ رۆژی واڵتگەنجانی كۆمەڵەی ئەندامی ن��اوی *بە بەشداری كوردستان باشوری واڵتپارێزی كۆنفرانسی گەنجانی ئێزدییتان لە شەنگال

كرد، كۆنفرانس چۆن بەڕێوە چوو؟ لە هەینی ڕۆژی لە شەنگال گەنجانی مزگین: كۆنفرانسیان یەكەم )2014/5/9 ( رێكەوتی بەست، وەك و یەكەم كۆنفرانسی گەنجانی ئێزدی كردن بەڕێكخستن خۆ بۆ بوو گەور هەنگاوێكی و تێكۆشانی ڕێگای ئازادی، گەنجان لە شەنگال بوون، كۆنفرانسە ئەم بەشداری گەرمی بە زۆر كۆنفرانس ئەنجامێكی باشی هەبوو بەتایبەتی بۆ گەنجان وە زیاتر لە )100( ئەندام و )20( میوان بەشدارییان لەم كۆنفرانسە كرد. )هەڤاڵ سەعید(

سەرۆكی )tev da( گوتەی كردنەوەی كۆنفرانسی پەیامی چەندین كۆنفرانسە لەم كرد. پێشكەش پیرۆزبایی الیەنە سیاسییەكان خویندرایەوە، ئەو الیەنانەی بە شداریی ئەم كۆنفرانسە بوون بریتی بوون لە، پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان كۆمەڵەی گەنجان، كۆمەڵەی ،)PCDK(گەنجانی واڵتپارێزی باشووری كوردستان، گەنجانی شۆڕشگیڕی ڕۆژئاوا، كۆمەڵەی گەنجانی ڕۆژهەاڵت،

رێكخراوی ژنانی ئازادیخوازی كوردستان.چۆن ڕەوشی سیاسی كۆنفرانسەدا لەم *

نرخێندرا؟كرا ناوین ڕۆژهەاڵتی ڕەوشی لە باس مزگین: ڕۆژهەاڵتی لە ئێستا كە كوردستان، بەتایبەتی ناوین قەیرانی ئابوری و كۆمەاڵیەتی و سیاسی زۆر قووڵ هەیە، بەتایبەتی لە كوردستان كە گەلی كورد مێژووە دێرینترین و كولتور هێزترین بە خاوەن لە هەڕەشەی گەورەترین وە ناوین ڕۆژهەاڵتی لە ئەم نمونەی سەرە لە ژیانی و كولتور ناوچونی كۆماری كە كوردستانە ڕۆژهەاڵتی لەناوچونەش ئیسالمی ئێران بە هەموو شێوەیەك هەوڵ دەەدا و بچەوسێنێتەوە واڵت ڕۆژهەاڵتی لە گەلەكەمان ڕێگە نەدا كە بە خۆشی ژیان بكەن، لە ڕۆژهەاڵت گەلی كورد بە تایبەتی گەنجان لە ڕەوشێكی زۆر ماددە باڵوكردنەوەی بە ئێران دەژی��ن، خراپدا هۆشبەرەكان دەیەویت گەنجانی كورد لە ڕۆژهەاڵت لە ڕەوشی سیاسی بێ ئاگایان بكا و هەوڵ دەدات نیشتیمانیان و خ��اك لە بیر هەرگیز گەنجان

نەكەنەوە، بەڵكو بە بێ ئاگایی ژیان بكەن. هەروەها گەلی كورد لە ڕۆژئاوای كوردستان لە بەرگریكردن لە خاكو واڵت دایە وە دەستكەوتێكی زۆر گەورەیان دژایەتیانەی لەو باس هەروەها هێناوە بەدەست لەالیەن كە دەكرێت ڕۆژئ��اوا شۆڕشی لەسەر كە دوژمنانی ناوخۆ و دەرەوە دەكرێ بۆ لە ناوچونی شۆڕشی ڕۆژئاوای كوردستان، وە شەرمەزار كردنی سیاسەتی دژە شۆڕشی پارتی دیموكراتی كوردستان بە توندی ئیدانەی لێدانی خەندەقی نێوان ڕۆژئاوا و باشوری كوردستانی دەكەین، گەنجانی ئێزدی بە هەموو شێوەیەك پشتگیری خۆیان بۆ گەلەكەیان لە

ڕۆژئاوای كوردستان ڕاگەیاند.و شەنگال ئێزدیەكانی ڕەوشی لە باس هەروەها دەوروبەری كرا كە بە هەموو شێوەیەك قڕكردنی كولتوری و ئایینی و نەتەوەیی لەسەر ئێزدییەكان هێزێكی كە بوو دیار ئەوەی وە دەكرێ، پەیڕەو پاراستن بۆ پاراستنی ئێزدیەكان نەبووە و ئەوانەی سەر خستنە ئاستەنگی بۆ تەنیا هەشبوون كە پاراستنی هێزی نەبونی هۆی بە وە ئێزدیەكانە زیاد لە ڕوو ئێزیدی گەلی كوشتنی ئێزدیەكان بوندایە و نمونەی ئەمەش ئەوەیە كە پێش سازدانی بەدەستی ئێزدی هاواڵتی چوار كۆنفرانسە ئەم هۆی بە وە ك���ران، شەهید داع��ش هێزەكانی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوینەرانی عێراق هێزە پاوان خوازەكان بە شێوازێكی نا ئەخالقانە هەوڵیان ئەدا دەنگی ئێزدیەكان بە دەست بێنن ئەویش لە ڕێگای

هەڕەشە كردن لە ئێزدییەكان.

Page 37: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

35چاوپێكەوتن] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

رێكخستنی ڕەوش��ی دا كۆنفرانسە لەم *گەنجان چۆن باس كرا؟

مزگین: تێیدا باس لە ڕەوشی گەنجانی ئێزیدی چۆن لە كولتورو ناسنامەی خۆیان دوركەوتونەتەوە. گەر سەیركەین بە زۆری تەنیا ئایینی ئێزدیان پاراستوە كەوتونەتە ناسنامەوە و زمان و كولتور ڕوی لە ژێر كاریگەری عەرەبەوە، ئێزدی بە هەزاران ساڵە كورد كولتوری لە ئەوەی بۆ ك��راون و كۆمەڵكوژ داببڕێن، بەاڵم ئەوەی جێگای سەرنجە ئێزدییەكان لە بەرامبەر ئەو هێرشانەی لەالیەن دەسەاڵتدارانەوە و كولتور لە بەرگری توانیویانە سەریان كراوەتە وە الواز، شێوازێكی بە بكەن خۆیان ناسنامەی كولتوری و ب��اوەڕ لەسەر كە ئێزدی كۆمەڵگای دێرینی كوردە بەراییەكانن كولتورێكی دیموكراسی هۆی بە ئێزدییەكان ئەمڕۆ بەاڵم كۆمیناڵییە و دووركەوتونەتەوە سەریانە لە هەڕەشانەی ئەم عەشایر كۆمەڵگایەكی وەك خۆیان ڕاستینەی لە دەژین، مرۆڤ گەر بچێتە شەنگال و چیای شەنگال بەردینی نیۆلۆتیكی)چاخی كولتوری بكا سەیر نوێ( بیر دەكەوێتەوە چونكە ڕاستینەی كۆمەڵگای نزیكی زۆر جوگرافیاوە كولتورو ڕووی لە ئێزدی نیۆلۆتیكە ئەگەر بێت و ئێزدی كولتور و ناسنامەی دیموكرات كۆمەڵگایەكی دەبێتە بپارێزی خۆی بەاڵم ئەوەی دەبینرێت بە هۆی هەڕەشەی زۆر كە لەسەریانە و دورخستنیان لە جیهانی دەرەوە ئەو تێكەوتوون ئێزدییەكانی ئێستا كە باڵوەی پەرتو بووەتە مەترسیەك لە سەر مان و نەمانی كولتورو كە ڕێكخستنیەی بێ ئەو وە ئێزدیەكان ب��اوەڕی باڵو پەرشو بۆتە دەكەن ژیان تێیدا ئێزدیەكان

بونەوەی ئێزدیەكان، بێ رێكخستن بونی زیانێكی زۆری لە ئێزدیەكان داوە بۆیە ئەم كۆنفرانسە بۆ بوو گرنگ زۆر گەنجان تایبەتی بە ئێزدیەكان دەرفەتیك بوو بۆ خۆ ڕێكخستن كردنەوەی گەنجانی ئێزدی لە سەر پاراستنی ڕاستینەی كولتورو باوەڕی بە كۆنفرانسە ئەم كە وایە باوەڕمان وە ئێزدی وەاڵمێك ببێتە گەنجبوون و ڕێكخستنی رۆحێكی بۆ ئەم كێشانەی كە ئێزدیەكان تێیكەوتون، چونكە ئەپارێزێ كۆمەڵگا ناسنامەی كولتورو ئ��ەوەی گەنجانن بۆیە ئێمە لەم كۆنفرانسە دا بە رۆحیەتی بەدیكرد ئێزدیەكان ناسنامەی كولتورو پاراستنی باوەڕمان وایە كە چۆن گەنجانی ئێزدی بە جۆشێكی زۆرەوە بەشداری كۆنفرانس بوون بەم شێوەیە لە ناسنامەی كولتورو هێزەوە هەموو بە داهاتوودا

خۆیان بپارێزن .

* لەم كۆنفرانسەدا بەشداربونی كچان چۆن بوو؟ وە ڕەوشی ژنان چۆن باس كرا؟

دا كۆنفرانسە ل��ەم ب��وو دی��ار وەك مزگین: ڕێژەیەكی بە بوو، باش زۆر كچان بەشداربوونی كرد، كۆنفرانسە لەم بەشدارییان كچان باش زۆر ڕەوشی ژنان باسكرا بەتایبەتی ئەو ئاستەنگیانەی ئەو پێشو دێتە ب��ۆی��ان م��اڵ��ەوە ل��ەالی��ەن ك��ە هەموو بە وە دەك��رێ لێیان ڕۆژان��ە هەڕەشانەی شێوەیەك دوورخستنەوەیان لە سیاسەت و تەنیا وە سەپاندنی بكەن ژیان ماڵەوە لە چوارچێوەی دابو نەریت بە سەریان دا ئەگەر لە چوارچێوەی ئەو دابو نەریتە دەركەوێت ئەوە دەكوژرێن، هەروەها لە كۆنفرانسەكەدا باس لە چۆن تێپەڕكردنی ئەو دابو

نەریتانەی كە بەسەریاندا سەپێنراوە، هەروەها باس كرا كچان رێكخستنكردنی و كردنەوە هۆشیار لە وەك دیاریش بوو لەم كۆنفرانسە دا بەشداربوونی كچان ئەمەی سەلماند كە كچانی ئێزدی بە رۆحێكی بێریڤانانە بەرەو ڕێكخستن بوون هەنگاو دەنێن بۆ

ئازادی خۆیان و كۆمەڵگا تێكۆشان دەكەن .

گیران چی كۆنفرانس لە بڕیارانەی ئەو *بوو؟

دران كۆنفرانسدا لە كە بڕیارانەی ئەو مزگین: كردنەوەی بەرێكخستن خۆ -1 لە: بریتیبوون ڕێبەر ئازادی بۆ تێكۆشان -2 ئیزیدی، گەنجانی ئاپۆ، 3- خۆ پەروەردە كردن لەسەر فەلسەفە و كولتورو پاراستنی -4 ئاپۆ، ڕێبەر ئایدیۆلۆژیای

باوەڕی ئێزدی.

دەرب��ارەی بدوێیت لێی م��اوە بابەتێك *كۆنفرانس؟

مزگین: بەڕای من كۆنفرانس زۆر باش بە ڕێوەچوو هەندێك كەمو كوڕی هەبوو لەم كۆنفرانسە دا بەاڵم پارتی بوو، زۆرب��اش كۆنفرانس ناوەڕۆكی وەك ئەوەی بۆ دا هەوڵی زۆر كوردستان دیموكراتی كۆنفرانس نەبەسترێ، بەاڵم سوربوونی گەنجان لە بەرەو پێش بردنی ئاستی تێكۆشانیان ئەم هەوڵەی پارتی دیموكراتی كوردستان پوچەڵ كردەوە، وە كۆنفرانس بە سەركەوتویی كۆتایی هات، هیوادارم پتەوی بنگەیەكی هۆی ببێتە كۆنفرانسە ئەم

ڕێكخستنی بۆ گەنجانی شەنگال .

Page 38: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[36 وتار

ن/ دیاری خالیدناخۆشیان و تاڵ ی��ادەوەری كورد زۆرینەی بوەتە ج��ۆرێ��ك ب��ە ه��ەی��ە، شۆفڵ ل��ەگ��ەڵ دێوەزمە و مۆتەكە بۆمان؛ چونكە شۆفڵ بوو هاواڵتیانەوە الشەی لە بەرچاوی بەشێك بە ئەنفالكراوەكانی داپۆشی، شۆفڵ بوو خانو و دار و پەردووی زۆرێك لە شار و گوندەكانی

كوردستانی هەڵگەڕاندەوە.هەر بە شۆفڵ بەعسیەكان رێگایان بردە ئەو ناوچە سەختانەی كە بارەگا و بنكەی خۆیان كردەوە و رێگای هاتوچۆ و پەیوەندی نێوان گوند و ناوچە كوردیەكانی لێكدابڕی. شۆفڵ زانكۆ و قوتابخانە و باخچە و دەیان شوێنی

تری وێران كرد.دوو نێوان خاكی دواج��ار حەفارە و شۆفڵ پارچەی كوردستانی دابەشكرد و بە تەواوی هەموو ناخۆشیەكانی رابردووی دووبارە كردەوە و بگرە زیاتریش؛ چونكە پێشتر تەنها نەیارانی كورد، شۆفڵیان دژی كورد بەكاردەهێنا، بەاڵم نەیاران داوای لەسەر ك��ورد، جارەیان ئەم شۆفڵی بەكارهێنا و ئەوەی بۆ نەیارانی كورد

سەلماند، بەڵێ خاكی كوردستان دابەشكراوە و سنور دەستكرد نییە.

وێنای شۆفڵ وەك ئاماژەمان پێدا، وێنایەكی ناشیرین و هێمای داڕوخانی ماڵ و دەروونمانە، بەاڵم ئەم وێنانە بە تەواوی بۆ بەجێماوێكی ئەنفال كراوەكانی وەك )تەیمور( بە تەواوی جیاوازە؛ چونكە ئەو بە بەرچاویەوە جەستەی دایك و خوشك و كەسە نزیكەكانی كران بەژێر بۆنی و شۆفڵ دەنگی ئەو بیابانەوە، لمی مێخەكی سینەی دایكی تێكەڵ بە رۆژگارێكی وشكی بیابان بوە و بوەتە یادەوەریەكی تاڵ

و كوشندە.بە پێی گێڕانەوە و یادەوەریەكانی تەیمور، ئەو شاری لە دەبێت عەرەب ماڵێكی لە كاتەی بە سەرقاڵكردنی و دڵنەوایی بۆ سەماوە، یارییەوە خاوەن ماڵ شۆفڵێكی یاری كردنی بۆ دەهێنێت، بەاڵم لەگەڵ بینیی شۆفڵ و تەسلیم كردنی بە تەیمور، بە هەستێكی نامۆوە پەراش گریان، بە دەكات و دەست دەكات پەراشی بەو پێیەی تایەی شۆفڵ بەسەر دڵی خێزان

و كەسە نزیكەكانی گەڕاوە و لێكی دابڕیون.شۆفڵ و حەفارەكانی نێوان هەردوو كوردستانی

هێنایەوە ت��ەی��م��وری رۆژئ����اوا، و ب��اش��ور سەردەمێكی تاڵ، سەردەمی ئەنفال و دروست كرنی گۆڕستانێكی مەزن، سەردەمی یادەوەری شۆفڵەكان، دەم��ی لە هەڵهاتن و منداڵی

سەردەمی لەدەست دانی جوانیەكانی ژیان.وەك شۆفڵ، كە دەكاتەوە بیرلەوە تەیمور تەكنەلۆجیایەكی سەردەم، بۆ خزمەتكردن و كارئاسانی دونیای مرۆڤایەتی دروستكراوە كە چی بە درێژایی مێژوو بوەتە بەاڵیەك بۆ كورد.ئەنفالی و دێتەوە شۆفڵ ساڵ )26( دوای رۆحی كوردی پێ ئەنجام دەدرێت، بەاڵم بە لەالیەن بەڵكو نا؛ كورد دوژمنانی دەستی خودی كوردەوە، لەالیەن ئەو مرۆڤانەی كە بە بۆنەی ئەنفالەوە زۆرترین سودمەند بوون و دژی ئەنفال داوای هاوكاری و كۆمەكیان لە دەرەوە كردوە، كە چی ئێستا خۆیان دێن و ئەنفالی هەموو راپەرین و بزوتنەوە كوردیەكان دەكەن كە دابەشكردنی كوردستانیان رەتكردوەتەوە.

شۆفڵ و ب��ڕوات ژیانیانمان شێوە بەم گەر هەموو جار وەك هێمایەكی رەش بێتەوە ناو بۆ بەڵێ بڵێین خۆمانە هەقی ئێمە، ژیانی دژی هەستی ئەوانەی و سوتانی شۆفڵەكان

كورد بەكاری دەهێنن.

شۆفڵ وەك یادەوەرییەكی تاڵی تەیمور

Page 39: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

37وتار] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

پارتی دیموكرات و سیاسەتی دروستكرنی قەیرانن/ جاهید بەرواری - وەرگێڕان/ شامل كامل

كاتئ دیكتاتۆرەكان سیستەمە زان��راوە وەك سەركەوتوو نابێت لە سیاسەتەكانیدا هەڵدەسێت بە دروستكرنی قەیران لە شوێنەكانی تر،هەتاكو نەبێت.ئیدی ئاشكرا تر ئەوانی بۆ دۆرانەكەی ئەوا بوو بنەماڵەیی سیستەمە ئەو هاتوو گەر گەڵ لە ق��ەی��ران دروستكرنی بە هەڵدەسێت خێڵەكی سیستەمێكی تر،وەگەر بنەماڵەكانی قەیران دروستكردنی بە هەڵدەسێت ئەوا بوو بوو حكومەت گەر ،وە تر خێڵەكانی لەگەڵ ئەوا هەڵدەسێت بە دروستكردنی قەیران لە گەڵ حكومەتەكانی تر. چ جای سیستەمێك خاوەنی ئەو هەموو تایبەتمەندیانە بێت كە باسمان كردن.،خێڵەكی بنەماڵەیی سیستەمێكی كە ئەوێك ،دیكتاتۆری پلە باش بێت.بۆیە پارتی دیموكراتی بارزانیدا مەسعود كەسایەتی لە كە كوردستان ))ئەو سەرۆكەی ساڵێكە ماوەی سەرۆكایەتێكەی بە سەر چووە(( بەرجەستە بووە.دیارە هەر شتێك دەوترێت))ئیكس پێی جوو سەر بە ماوەكەی پایەر(( واتا ماوە بە سەرچوو.بۆیە سەرۆكی ماوە بە سەرچووی هەرێمی كوردستان و پارتەكەی لە ڕۆژگاری تاكو پارتەكەیەوە دایكبوونی لە ڕۆژی ئەمڕۆمان لە سەر سیاسەتی دروستكردنی قەیران دەژین، هەندێك جار لە گەڵ ڕۆژهەاڵت وە هەندێك سێ ئەم وە كوردستان باكووری گەڵ لە جار كوردستان.ئەمە ئاوایی ڕۆژ لە دوایشە ساڵەیی بە چاو پۆشی كردن لە قەیرانە ناوخۆییەكان كە دروستی دەكات لە گەڵ پارت و الیەنەكانی تردا.

قەیرانی ئەم دواییەی لە گەڵ ڕۆژئاوای كوردستان وەك خیانەت(( ))خەندەقی هەڵكەندنی بە ،نوێكردنەوەی ك��ردووە ناویان بە كورد گەلی

ڕێكەوتنامەكانی سایكس_بیكۆ و لۆزانە.هەڵگیرسانی پاش وات��ا دواییدا سااڵنەی لەم ڕۆژئ��اوا شۆرشی تایبەتی وبە سوریا شۆرشی پارتی دیموكراتی كوردستان بە هەموو توانایەوە لە هەوڵی سەركوتكردنی ئەو شۆرشەدایە ، بۆیە جارێك هەڵدەسێت بە هەماهەنگیكردنی دەوڵەتانی لە تریش وجارێكی قەتەر و وسعودیا توركیا گوشار زیاتر بۆ داعشدا و نوسرە بەرەی گەڵ تریش جارێكی ڕۆژئ��اوا،ه��ەروەه��ا سەر خستنە ڕێگەی لە كێشە دروستكردنی بە هەڵدەسێت پارتی بۆ گۆردرا بەناو ))یەكێتی سیاسی((كە دەیەوێت سوریا.بەمەش كوردستانی دیموكراتی ئەزموونی دیموكراتی ڕۆژئاوا سەرنەكەوێت، نەك و فاشیست سیستەمی گەڵ لە شەڕكردن بۆ

گروپەكانی داعش.بۆیە دانپێدانەنانی مەسعود بارزانی و پارتەكەی بە شۆرشی ڕۆژئاوا و كانتۆنەكانیدا بە ڵگەیەكی

بەرەی و داعش هاوكاریكرنی سەر لە ت��ەواوە پاساوی بە پێدانەنان دان ڕاستیدا نوسرە.لە ئەوەی لەالیەن یەك پارتەوە بە ڕێوە دەبرێت كە مەبەست لێ ی ))پ ی د((یە ،ئەوا دەڵێین :ئەمە درۆو چەواشەكارییەكی مەزنە چونكە زیاتر لە پارت و بزاڤ و ڕیكخراوێك لە نێو سیستەمەكەدایە شان نەتەوەو هەموو نوێنەرایەتی ئەوانەی شانی بە ئایینەكان دەكەن لە ڕۆژئاوا بە كورد وعەرە ب و

سوریانەوە...هتدلە سیستەمە دیموكراتەكاندا مەرج نیە سەرجەمی پارتەكان لە حكومەتدا بە شدار بن هەتاكو ئەو حكومەتە دیموكرات بێت بە ڵكو دەبێت هەندێ و بن شدار بە حكومەتدا پێكهێنانی له پارت

پارتەكانی تریش ئۆپۆزسیۆن.لێرەدا پێویستە لە بەڕێز بارزانی بپرسین ئایە لە ساڵی 1992 ەوە هەتاكو ئیستا لە باشووری هەموو لە پێكهێناوە حكومەتێكتان كوردستان سەرباری ،ئەمە نەخێرە وەاڵمەكە پارتەكان؟ ئەوەی دەیان پارت لە هەرێمی كوردستاندا هەیە پێكهاتووە پارت دوو لە تەنیا حكومەت بەاڵم .ئیدی بۆچی ئەوەی بەر لە دە ساڵ بۆ خۆتانتان نابینن.ئەمە ڕەوای تر خەڵكی بۆ بینیوە ڕەوا سەرەڕایی ئەوەی نێوبەری هەردوو ئەزموونەكە زۆر فراوانە.ئێوە لە باشوور بوارتان نەدا بە پارتە كان تاكو بە شدارببن،بەاڵم لە ڕۆژئاوا بە پاشكۆكانتان و حكومەت باشوور نەكەن.لە بەشداری ووت پەرلەمان بە فشار دەرەكی دروست كرا بەاڵم لە ڕۆژئاوا حكومە ت لە باوانی شۆرشی جەماوەریدا بۆچی بپرسین بارزانی لە دەبێت بۆیە پێكهات حكومەتی هەرێم پاش تێپەڕبوونی حەوت مانگ بەسەر هەڵبژردنەكاندا پێكنایەت. پەرسەفەكەشی دەستبەردارنەبوونتانە لە وەزارەتی ناوخۆ ،دیارە لە گ��ەل و وپەرلەمان حكومەت چارەنووسی چارەنووسی بە گرێدراوە كوردستان هەرێمی وەزارەتێكی سیادیەوە.ئا ئەمە ئەو دیموكراتیە كە

شانازی پێوە دەكەن.هەرچی لێدوانەكانە سەبارەت بە دەوڵەتی كوردی ئەوا لە كاتێكدا دێت كە ڕێكەوتننامەكانی نەوت لە گەڵ حكومەتی ناوەندیدا گرژی و گێژاوی تێدەكەوێت ،بارزانی بەمە دەیەوێت سەرنجی شەقامی كوردی كوردی دەوڵەتی بڵێ ی وەك ڕابكێشێ بۆالی بە هەڕەشەكردن،بەالم و دروشم لە گیراوەیەكە كوردی شەقامی چۆن بینیمان خۆمان چاوی ناوەند كاتێ تەنگاسیەوە و قەیران نێو كەوتە دژەیەكەی ئەو بڕی.ئیدی فەرمانبەرانی موچەی هەیە وپارتەكەیدا بارزانی هەڵسوكەوتەكانی لە باسی ناشاردرێتەوە.جارێك نەزانیش كەسی لە دەوڵەتی كوردی دەكات و جارێكیش خەندەق لە دڵی كوردستاندا هەڵدەكۆڵێ ، چ خەندەقی نێوان باشوور و ڕۆژئاوا بێت یان دابڕینی هەولێر و دهۆك

لە پارێزگاكانی تر وتەلبەنكردنیان بە پشتێنەیەكی بارزانی لە پێویستە بۆیە توندوتۆڵ، هەواڵگری بپرسین ئایە مەبەستتان لە و دەوڵەتە كوردییە

هەولێر و دهۆكە؟.بەاڵم دەك��ەن ك��وردی دەوڵ��ەت��ی باسی ئیوە گەورەترین ئاستەنگن لە پێش بەستنی كۆنگرەیی كوردێكە. هەموو ئاواتی كە كوردی نەتەوەیی ئەگینا چییە واتای پێداگریتان وە مەرجت ئەوەیە سیستەمی سەرۆكایەتیكە تاكە كەسی بێت و وتۆ خۆت سەرۆك بیت و نابێت ماوەی سەرۆكایەتیەكە

دیاریكراو بێت واتا بۆ هەتاهەتایی بێت....ئەو بپرسین لێت خۆمان ماڤی بارزانی بەڕێز بونیاد سەر لە دەوڵەتی كە چین فاكتەرانە كشتوكاڵ بۆ پشتیوانیكردنتان كوانێ دەنرێت؟ ؟تەماتە وخەیارەكەش لە توركیا وسوریا وئیرانەوە دێنن،ئێوە پەیرەوی پیالنی ڕژێمی سەدام دەكەن لە سەر گوندەكانی كوردستان. كوانێ پیشەسازی ئیستا ؟؟تاكو نیشتیمانی سوپایی كوانێ و حزبین.باسی دامەزراوەی ئاسایش و پێشمەرگە ))ی پ گ((دەكەن ودەڵێن سەربە ))پ ی د((یە، لە كاتێكدا ئاگادارن كە لە ریزەكانی ))ی پ گ((دا عەرەب ە سریان و ئەوانی تریش هەن.با لە بارزانی بپرسین ئایە پێشمەرگە و هەواڵگری نین؟خەڵكی پارتەكەتان بە سەر پاراستن و پەیڕەوی خۆتان مەكەن لۆمە شتێك لەسەر دەكەن،پێویستە ئەو پەندە كوردیەت بیربهێنمەوە كە دەڵێت::گەر ماڵت لە شووشەیە بەرد مەهاوێ

ماڵی خەڵكی.بە كە دیموكراتیانەی دەسكەوتە ئەو كوانێ بە ساڵ تێپەربوونی22 پاش هێناوە دەستتان ئێمە كوردستانددا،هەڵبەتە هەرێمی ئەزموونی نكۆڵی لەوە ناكەین كە گوندەكانی كوردستانتان ئیتاڵی واتا شتێك گۆڕی بۆ گوندی ئەڵمانی و چونكە كوردستانیەوە گوندی ن��اوی بە نەما لە خۆی هێالنەی سەرمایەداری مۆدێرینەتەی كورد گەلی و كردووە كوردستاندا چێ هەرێمی خۆی،بۆیە فۆلكلۆری كەلتوورو بە بووە نامۆ كاتێك باس لە مانەوەی ژمارەیەك لە سەربازەكانی رژێمی بەعسی فاشیست لە قامشلۆ دەكەیت لە بیرت دەچێت هێزو سەربازگەی توركی لە ئامێدی وبامڕنێ و سیرییە هەیە وە چارەنووسی كەركوك خۆتان بیری لە وشەنگال دووز و خانەقین و دەبەنەوە .ئایە كاتێك لە ساڵی 2005 دا ڕەخنە لە سەر دەستووری عێراق هەبوو نەتووت ئەگەر كێشەی كەركوك و ناوچە كێشە لە سەرەكان تاكو 2007/12/31چارەسەر نەكرا با گەلی كورد بێت و لێپرسینەوەم لەگەڵ بكات ئەوە 2007 كۆتای هات وئیستا لە 2014داین گڵۆڵەكەش هەر لێژ دەبێتەوە بەاڵم وا دیارە ئێمە بە هەڵە گەیشتینێ جەنابی سەرۆك ڕەنگە مەبەستتان 2017 یان 2027 بێت.

Page 40: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[38 هۆنەر

ئا/ كاروان ئیبراهیملە یەكێكە قانع، یان چەوساوەكان شاعیری بەناوبانگترین و باشترین شاعیرەكانی كورد و درێژایی بە تێدایە وایان هێزێكی شیعرەكانی سەدان ساڵی دیكەش نەوەكانی كورد بیڵێنەوە.و ژیا بە سەربەرزی هەر مەزنە شاعیرە ئەو مرد، دروشمی سەرەكی ئەوە بوو "هەتا ماوم ئەبێ بۆ عیزەتی ئەم خاكە دەعواكەم، خەاڵتی

دوژمن و خەرقەی خیانەت قەت لەبەرناكەم."

ژیاننامەی قانع

قانعی شاعیر، ناوی شێخ محەمەد كوڕی شێخ عەبدولقادری كوڕی شێخ سەعیدی دۆاڵشیە و لە نەوەی )كابل(ی مەریوانن، لە )15ی ئەیلولی 1898( لە گوندی )ریشێن(ی بناری شارەزوور لەدایكبووە، لە تەمەنی )40( رۆژیدا بووە كە باوكی كۆچی دوایی كردووە و لە تەمەنی دوو

ساڵیشدا دایكی كۆچی دوایی كردووە.ژیانی قانع لە زەمینەیەكی دەربەدەری و پڕ لە كوێرەوەرییەوە دەستێپێكردوە، بە بێ دایك و باوك لە الی خزمێكیان كە ناوی )ئاغا سەید مەریوان ناوچەی لە بووە چۆڕ(ی حوسێنی گەورە بووە و هەر ئەویش ناویەتیە بەر خوێندن، پاشان بە فەقێیەتی چووە بۆ سلێمانی و چەند

ساڵێك لەوێ ماوەتەوە.

چەندین ناوچەی كوردستان گەڕاوە

ناوچەی چەندین خوێندن مەبەستی بە هەر كوردستان گەڕاوە، لەوانەش )سنە و مەریوان و ساباڵخ و بۆكان و شنۆ و هەولێر و كۆیە و قۆناغی دوا و بیارە( و سلێمانی و كەركوك

خوێندنیشی لە مەریوان تەواو كردووە.و فێری خوێندن تەواوی بە لەوەی بەر قانع نووسین ببێت توانای شاعیرێتی تیا دەركەوتووە و لە سەردەمی جەنگی یەكەمی جیهانیدا خوی

داوەتە شیعری ئایینی .

شیعری نیشتمانی

دواتر بەهۆی بارودۆخی ئەو كاتەی كوردستانەوە خولیای شیعری نیشتمانپەروەری بووە، الیەنە لە یەك نەچووەكانی شیعرەكانی شاعیر ئەوە

و یەك سەردەم فیكری زادەی كە ئەگەیەنێ پێویستی یەك قۆناغ و بەرهەمی یەك ئێش و ئازار نین، بەردەوام باوەڕی بە یەكگرتنی جەماوەر و یەكسانی كۆمەاڵیەتی هەبووە و لە سەرەتای تایبەتی لە رۆژگاری دووەمین چلەكانەوە، بە وەكو رێبازی سۆشیالیستی جیهانیدا جەنگی دیاردەیەكی سیاسی زیندوو لەناو شیعرەكانیدا ل��ە س��ەن��گ��ەری شیعری رەن��گ��ی دای����ەوە و و چەوسێنەر دەرەبەگی دژی شۆڕشگێرانەدا ئیمپریالیزم بووە و هەمیشە دڵی لەگەڵ ئازار و ئاواتی مرۆڤی جوتیاری چەوساوەی كورددا بووە و وەك شاعیرێكی دڵسۆز و خەم خۆری هۆنیوەتەوە كورد نەتەوەی بۆ شیعری كورد و لەگەڵ بەسەرهات و كارەسات و راپەرین و

شۆڕش و دەستكەوتەكانی كورددا ژیاوە.لە شیعرەكانیدا داوای مافەكانی ژنانی كردووە لە بوارەكانی رۆشنبیری و كۆمەاڵیەتی و ئابووریدا.

چەندین پیشەی جیاواز

هاوكاری بە پەنجاكاندا سەرەتای لە قانع شوكر و سەجادی )ع��ەالدی��ن مامۆستایان مستەفا( توانی پێنج بەش لە شیعرەكانی بە تایبەتی ق��ەوارەی و جیاجیا دیوانی شێوەی )گواڵڵەی بەرهەمانەن ئەم كە بكات، چاپ چوارباخی كوردستان، باخچەی م��ەری��وان، پێنجوێن، شاخی هەورامان، دەشتی گەرمیان(.لە ژیانیدا گەلێ كار و پیشەی كردووە لەوانە مامۆستای قوتابخانە و كرێكاری و مامۆستای مزگەوت و جوتیاری و ئاشەوانی و فەرمانبەرێتی .

بەندیخانە

خراوەتە جارێك چەند پەنجاكاندا كۆتایی لە بەندیخانەوە، لە ساڵی )1960(دا لە بەندیخانەی كوردی زمانی نووسینی چۆنیەتی سلێمانی )1963(دا لە ك��ردووە، زیندانییەكان فێری لەگەڵ وریای كوڕیدا لە بەندیخانەی )قەجەر(ی تاراندا زیندانی ئەكرێ و هەر لەو بەندیخانەیەدا

هۆنراوە بەناوبانگەكەی نووسیوە، كە دەڵێ :"ئاخرین ماڵی ژیانم كونجی بەندیخانەیە

ئەم كەلەپچە مەرهەمی زامی دڵی دێوانەیەزۆر دەمێكە چاوەڕوانی زڕزڕەی زنجیر ئەكەمسەیری ئەم زنجیرە كە وەك زێوەری شاهانەیەبووكی ئازادیم ئەوێ خوێنم خەنەس بۆ دەست

و پێیحەلقە حەلقەی پێوەنم بۆ پڵپڵە و لەرزانەیەگەرچی دوژمن وا ئەزانێت من بە دیلی الڵ

ئەبمباش بزانێ كونجی زیندام قوتابیخانەیەگرتن و لێدان و كوشتن عاملی ئازادیە

تۆپ و شەستیر و كەلەپچە، الم وەكو ئەفسانەیە

بیری ئازادیم لە زیندانا فراوانتر ئەبێتقوڕ بەسەر ئەو دوژمنەی هیوای بە

بەندیخانەیەچاوەڕوانی شۆڕشێكم عالەمێ رزگار بكا

میللەتم بۆ ئەو مەبەستە كردەوەی شێرانەیەچەكی شۆڕشگیری من نووسین و بیر و باوەڕە

راپەڕینە هەڵمەتە پڕ نەعرەتەی كوردانەیەگەر بە ئازادی نەژیم مردن خەاڵتە بۆ لەشمنۆكەری و سەردانەواندن كاری نا مەردانەیەقانعم ئەمڕۆ لە زیندانا بە ئازادی ئەژیم

سەد هەزار لەعنەت لەوەی نۆكەری بێگانەیە"

بەش و قانع شاعیری چەوساوەكان مامۆستا مەینەتان و زانای گەورە و پایەبەرزی نەتەوەی شاعیری بە شیعرەكانیەوە هۆی بە ك��ورد، چەوساوەكانی كوردستان ناوبانگی دەركردووە.

و ف��راوان بیرێكی هەوێنی قانع شیعرەكانی پێشكەوتووخوازانەن، ئەوەتا سەردەمانێكی زۆر گوزەری كردووە بەسەر كۆچی دوایی شاعیردا، لە شیعرەكانی خوێنەری پەیتا پەیتا كەچی

زیادبووندایە.

ژیانی الوێتی

نەخۆشی دووچ���اری الوێتیدا س��ەرەت��ای لە تەنگەنەفەسی بووە و بە تێپەڕبوونی كاتیش ئەو نەخۆشیە زیاتر بووە، تا لە كۆتایشدا هەر

بەو نەخۆشیەوە سەری نایەوە.بنەماڵەی نێوان خێڵەكییانەی ناكۆكییە ئەو شاعیر و دەرەبەگەكانی ناوچەی مەریوان ڕۆژ لە دوای ڕۆژ لەناو جموجۆڵی فیكری شاعیردا لە سەرەتای لە الیەك، ئەمە زیادی كردووە، بیستەكانیش بە دواوە كە ناو بە ناو هەواڵی هاریكاری توندوتۆڵی سیاسییانەی پەیوەندی نێوان كۆڕ و كۆمەڵ و تاقمە سیاسییەكانی ئەو سەدەمەی باكووری كوردستان و كەمالییەكان

دەگەیشت بێ ئارامی خۆی شیعری دادەگرت.

شیعرەكانی "شاعیری چەوساوەكان" بۆ ئەمڕۆی كوردستان دەبێت

"خەاڵتی دوژمن و خەرقەی خیانەت قەت لەبەرناكەم"

Page 41: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

39هۆنەر] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

شۆڕشی ئۆكتۆبەر

شۆڕشی سەركەوتنی تریشەوە الیەكی لە و بیر باڵوبوونەوەی سەرەتای و ئۆكتۆبەر فاشیزم بە دژ پێشكەوتووخوازانەی ب��اوەڕی خوێندەوارەكاندا، كۆمەڵە و توێژ نێو لە ئەمانە هەموو زەمینەیەكی نیشتمان پەروەرانە هەروەها خولقاندبوو، نەتەوایەتییانەیان و بەرانبەر دۆزی پاشگەزبوونەوەی كەمالییەكان كورد و بەرپابوونی شۆڕشە ناوبەناو و پچڕاو و یەك لەدوای یەكەكانی باكووری كوردستان الوە زۆرب��ەی ب��اوەڕی و بیر داخ( )ئاگری مەودایەكی ب��ەر خستە خ��وێ��ن��دەوارەك��ان��ی

نەتەوایەتی و نیشتمانیانەی كاریگەر.

بیری نیشتمانی

لەو كاتەدا كە سەرەتای شاعیرێتی شاعیر بوو، زۆر بە گورجی باری سەرنج و شێوەی ناوەڕۆكی شیعرەكانی لە دڵداری و ئایینییەوە گۆڕدران بۆ نیشتمانپەروەرێتی. وەك خۆی چەند جارێك لە پێشەكی دیوانە شیعرەكانی سەردەمی خۆیدا باسی كردووە و لە چەند الیەكی تریشەوە لێی

دواوە.ناوی بە فارسی دەستنووسی كتێبێكی قانع )وقایق االردەالن(ی دەست دەكەوێت كە باسی دەكات ئەردەاڵنییەكان تیرەی ڕاپەڕینەكانی تر ئەوەندەی ئەمیش داگیركەران، بەرانبەر و شاعیر ن��اوەوەی دی��وی سەر دەكاتە كار بە تەواوی لێرەدا بەرهەمە شیعرییەكانی، كە قۆناغی شیعری دڵداری جێ دەهێڵێت و دوای و نەتەوایەتی شاعیرێكی دەبێتە قۆناغە ئەو

نیشتیمانپەروەر.

بیروباوەڕی سۆشیالیستیلە سۆشیالیستی بیروباوەڕی باڵوكردنەوەی الیەن كاربەدەستانی حكومەتی ئەو سەردەمە بەربەست كرابوو، لەو كاتەدا باس و بەسەرهاتی شۆڕشی ئۆكتۆبەری سۆشیالیستی و ئامانج و نەتەوایەتییەكان و ئابووری و الیەنە سیاسی بەزۆری بەسەر زارەكی باس دەكران. شاعیریش ڕژێمی سەرەتای بە هەست سەردەمەدا لەو

سۆشیالیستی دەكات و دەڵێت:"با سێ قات نەبێت خانوو سەراكەت

پارەی قاتێكیان بدە بە براكەتدەوڵەمەند مەڵێ هەوڵی بۆ خۆیەنەبوونی هەژار، نەبوونی تۆیە"

بەهۆی شەڕی جیهانیی دووەمەوە بیروباوەڕی ئەم و پەرەیسەند واڵت��دا لە پێشكەوتووانە

پەرەسەندنەش بووە هۆی زیاتر هاندانی شاعیر لە دژی ڕژێمی دەرەبەگایەتی و كۆڵۆنیالیزم.

ئەو ناكۆكییە خێڵەكییانەی نێوان شاعیر و چەند كێشەیەكی شێوەی سەر گۆڕایە دەرەبەگێك هەرچەندە ڕژێمەكە. تێكڕای بە دژ سیاسی مەودای بیركردنەوەی لە كێشەی نێوان خاوەن موڵك و ڕەعیەتەكان قوڵتر بوایەتەوە ئەوەندە

دەرەبەگایەتی تێكڕای بەرانبەر هەڵوێستی توندتر دەبوو، لەم قۆناغەدا شاعیر تێكەڵ بە

ئەدەبی شۆڕشی نهێنی بوو.

لەگەڵ جوتیاران بووە

لەبەرئەوەی كۆمەڵگای كوردەواری

Page 42: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[40 هۆنەر

ئەو سەردەمە كۆمەڵگەیەكی ئایینی و دەرەبەگایەتی بووە، سروشتی كۆمەڵگاكەمان لە واڵتێكی پیشەسازی نەچووە، كە دەسەاڵتی سەرمایەداران خەڵكیان چەوساندبێتەوە، بۆیە شیعرەكانی بە زۆری لەگەڵ جوتیاراندا دەدوێ و بەرهەڵستی دەرەبەگەكان دەكات. شاعیر باوەڕی بە یەكگرتنی جەماوەر و سەركەوتنی ڕژێمی سۆشیالیستی هەبووە، بۆیە ڕوو دەكاتە دەرەبەگ و هەوڵی شۆڕشی نهێنی دەدات بە

گوێیدا و دەڵێت:"گوێگرە قانوونی سۆشیالیستی دەنگی دایەوەڕۆژی مەرگت زۆر نزیكە ئەو دەنگە یاسینتە

نۆكەر و پێش خزمەت و كارەكەر و دایانەكەتكەوتە ڕۆژی خۆی بزانە دوژمنی خوێنینتەباخێ هێندە قایم و مەحكەم نەبووی من

ناتگەمێدەستی ئیستیعمارە هێز و كۆمەك و

پەرژینتە"

نموونەی شیعریی قانع

لەوانە: قانع لە زۆر بواردا شیعری نووسیوە، نەتەوایەی، كۆمەاڵیەتی، نیشتمانی، دڵداری، شۆڕشگێرانە، ئایینی. ئەمانە هەندێك نموونەی

شیعریی قانعن:

نموونەی شیعری ئایینی

"یا محەمەد لێو بە بار و دڵ بە بوریانم مەكەئەی ڕەئیسی هەردوو دنیا، دیدە گریانم مەكەدەستە ئەژنۆ و چاوەڕێگەی دەستی یارانم

مەكەمن كە ئالی تۆم، زەلیلی باری عصیانم مەكەغەیری قاپی ڕەئفەتت، بۆ كەس سەناخوانم

مەكە!!"

شیعری دڵداری

"مەسیح گەر بێتە سەر قەبرم بخوێنێ پێی دەڵێم: الچۆ

دڵم پێكراوی تیری غەمزەو و پەیكانی موژگانەئەگەر تۆ نۆبەرەی ماچێكی لێوی خۆت بە من

بەخشیمەعباد چۆڵ ئەكەم بیلال، ئەچم بۆ كونجی

مەیخانە"

شیعری نیشتمانپەروەری

"ئەی وەتەن! خۆ من بە ناحەق سەركز و ئاوارە نیم

ڕۆڵەكەی خۆتم بە پاكی دوژمن و خوێنخوارە نیم

چونكە ڕۆڵەی كوردستانم، وەحشی و پەتیارە نیم

وا مەزانە! كەوتە ڕۆژی خۆی، وەها بێكارە نیمسەیری مەغزی دوژمن كە، تێكەڵی خوێناومە"

یان

"قوربانی ئەم خاكەیە، ئەم ڕۆحە لەبەرماسۆزی دڵی پڕ دەردە، كە خولیایە لەسەرمائامادەیی مەیدانم و ئەم بەرگە كە پۆشیم

كفنە، نەوەكو چاكەت و پانتۆڵە لەبەرما"

یان

"گەر دەمیشم هەڵدروون، دڵ هەر ناڵە و فوغان دەكا

چاو بە بێ فكر و دەروون چوون فێرە خۆی گریان دەكا

دار و بەردی هۆدەكەم هەر زیكری )یا كوردان( دەكا

عەشقی میللەتە لە دڵما شۆڕش و جەوالن دەكا

ئەی وەتەن بۆ تۆ بفەوتێم، قۆچەكەی قوربانتم"

یان

"نەبوونی خۆم و ئەوالدم قبوڵە، عیززەتی تیا بێ

بە رۆحكێشانی خۆ رازیم، رەفاهی میللەتی تیا بێ "

یان

"نوكی پاچ و بیری ورد و هێزی لەشببنە بوركانێك لە گیانی دوژمنانرێكخەن یاسا و نیزامی هاوبەشیبا بڕوخێ شاە و تەختی خائینانبەگلەر و سەرمایەدار و خان و میرپەت بكەن رایان بكێشن بۆ نەمان"

Page 43: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

41ژنان] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

ئا/ دڵناز كەریمقۆناخەكانی تایبەتی گێژاو هێندە بۆ ژن گرنگ نییە، چونكە بەردەوام لەناو قەیراندا دەژی. ژن بەواتای ناسنامەیەكی قەیراناوی دێت. لەقەیرانی تاكە سەرمایەداریدا، سیستەمی هەنووكەیی تارادەیەك ژن دی��اردەی كە ئەوەیە ئومێدی بەشێوەیەكی هەرچەندە رۆش��ن��ك��راوەت��ەوە. رابردوو سەدەی لەدواچارەگی بێت ناتەواویش فێمینیزم )ژنناسی( راستینەی ژنی زەقكردۆتەوە. رۆشنكردنەوەیەكی لەمیانەی ئ��ەوەی لەبەر بەهێز لە قۆناخی گێژاودا شانسی گۆڕینی هەر دیاردەیەك زیاد بووە، دەشێ ئەو هەنگاوانەی لە بواری ئازادی بهاوێژرێن رێگا لە پێش پێهەڵگرتنی چۆنایەتی بكاتەوە. دەشێ ئازادی ژن لەقەیرانی هەنووكەدا دەسكەوتی گەورە بەدەستبێنێ و لێی

رزگار ببێ.بوونەوەر جۆرەكانی ت��ەواوی وەك بێگومان رۆژ ل��ەدوای رۆژ سروشتێكە. خ��اوەن ژنیش زانستی بیۆلۆژی لە میانەی بەڵگەكانەوە زیاتر دەسەلمێنێ كە ژن لەودیو كۆمەاڵیەتی بوونەوە ئەندامێكی سەرەكی بایۆلۆژی رەگەزێكی وەك و ناوەندییە. بەكورتی لەگەڵ ئەوەی جەستەی پیاو جەستەی دەگرێت، لەخۆوە پیاویش ژن پەرتووكە پێچەوانەی بە ناگرێت. لەخۆوە ژن لەپیاو ژن كە دەكرێ بەوە دەرك پیرۆزەكان دروست نەكراوە؛ بەڵكو پیاو لەژن بەرهەمهاتووە. كرۆمۆسۆمەكانی ژن لەهی پیاو زیاترە. تەنانەت خوێنبەربوونی مانگانە كە وەك الیەنی نێگەتیڤی نیشانەی وەك پێویستە نیشاندەدرێت، ژنان بیری سروشت لەگەڵ ژن ناسكی پەیوەندی منداڵدان خوێنبەربوونی پێویستە لێبكرێتەوە. سروشتی ژیانێكی بەردەوامی لێشاوێكی وەك ببینرێ. پێویستە وەك ئیرادەی كۆتایی نەهاتن و بەردەوامبوونی رەگی سەرەكی ژیان ببینرێ. ئەو مەسەالنەی بەنەخۆشی ژنان بەناو دەكرێ لەراستیدا دیاردەكانی ژیانن. سەرچاوەی خۆی سەرچاوەی نوێنەرایەتی ژن كە دەگرێت لەوە ژیان دەكات. كێشە ئاڵۆزەكانی ژیان لەناو سك منداڵەی ئەو دەستپێدەكات. ژن منداڵدانی و دوا وەك پەتكەكەی ناوكە و دەبێت لەدایك ئەڵقەی پەیوەندی ژیانە. بەرامبەر بەم راستیانە پیاو وەك پاشكۆ یاخود بەردەوامی ژن دەبینرێ. و دەسەلمێنێ دیاردەیە ئەم دیكەی بابەتێكی زێدەڕۆ سۆزی و هەست دەكاتەوە پشتڕاستی و بێ واتای ئیرەیی پیاوە. لە كاتێكدا سروشتی خۆی بەرامبەر باوەڕمەندتر بەشێوەیەكی ژن پێیان لەسەر خۆی ناتوانێ پیاو دەوەستێ، و بەاڵیەكە بڵێی وەك نییە، ئارامی و بگرێ

ئەم تەواوی دەسووڕێتەوە. ژن دەوروبەری لە تێڕوانینانە دەسەلمێنن كە جەستەی ژن بەالوازی بارگاوی نەكراوە؛ بەڵكو ناوەندێكە. هەربۆیە بەر لەهەموو شتێك پێویستە ژن بەپەلە و راستەوخۆ كە رەتبكاتەوە نەخۆش و ناتەواو پێناسەی پێویستە دەیسەپێنێ. باوكساالری كەلتووری وەها بكات كە پیاو هەست بەراستی پێچەوانەی پێویستە دەڵێین كاتێك بكات. بانگەشەكەی ژن لەبواری جەستەییەوە بڕوای بەخۆی هەبێت

مەبەستمان ئەم راستینەیە.جەستەییە پێكهاتە ئ��ەو سروشتی ئاكامی ژیری ژنان. الی سۆزدارییە ژیری بەهێزبوونی سۆزداری ئەو ژیرییەیە كە لە ژیان دانەبراوە. ئەو ژیرییەیە كە بەشێویەكی بەهێز خوێن شیرینی و خوێن ساردی لەخۆوە دەگرێت. تەنانەت كاتێك بەهۆی پێشدەكەوێت ژن ئەنالیتیك الی ژیری بەهێزی ژیری سۆزداری توانستی ئەوەی زیاترە كە هاوسەنگ بێ و گرێدراوی ژیان بێت و دوور لەرۆڵی تێكدەرانە دەوەستێ. پیاو هێندەی ژن لەواتای ژیان تێناگات. ژن كە خودی ژیانە �� بەزمانی كوردی گروپی ئاریانی Jin واتە ژین Jîn، لە هەمانكاتدا بەواتای Jin ژنیش دێت �� توانستی بینینی ژیانە لە میانەی راستینەی خۆی و دوور لەڕیاكاری. ئەم توانستەی بەهێزە. لەژیانی كەسێتی خۆشماندا ئەم راستییە باش بەزەییانەی بێ بەرپرسیاری پیاو دەزانین. ناڕەسەنی، فێڵبازی، لەجۆری سیفەتەكاتی هتدە كە دراونەتە خراپەكاری و سۆزانی و … پاڵ ژنان. هەر ژنێك، كە لەدۆخی سروشتی خۆیدا مابێتەوە، پێویستی بەتەڵەكەبازی و سۆزانێتی بایۆلۆژیشەوە و جەستەیی لەبواری نابینێ. راستەقینەی خوڵقێنەری لەبارنییە. ئەمە بۆ تەڵەكەبازی و سۆزانێتی پیاوە. هەروەكو دەزانین یەكەمین سۆزانیخانەی لەسااڵنی )2500(ی پ. ز لەسەردەمی سۆمەریەكان لەشاری نیپوری پیرۆز بەناوی موساكادیم كردەوە دەسەاڵتی پیاو بوو. شەرمانە بێ بەشێوەیەكی ئەمەش سەرباری هەروەكو بڵێی سۆزانێتی داهێنانێكی ژنە بەردەوام بەزیندوویی دەیهێڵێتەوە. بەرهەمی خۆی، واتە ئەو تاوانباریەی ئافراندوویەتی دەیكاتە موڵكی ژن و لەمیانەی پێشخستنی چەمكێكی ساختە و نەفرەت و لێدان نامووس، دروستكراوی و قڕكردن لەسەر ژن كەمناكاتەوە. ئەو ئەنجامەی دەتوانین لەو پێناسە زیادەدا بەدەستی بێنین، رووبەڕووبوونەوەیەكی شتێك لەهەموو بەر پیاو. ئایدیۆلۆژی هێرشی بەرامبەر تۆكمەیە پیاوساالری، ئایدیۆلۆژیای بەرامبەر پێویستە فێمینیزم ژندا ئازادی ئایدیۆلۆژیای لەمیانەی بكرێت تێپەڕ )سەمایەداری( سەرچاوەكەی و

هزری، )لەبواری خۆپڕچەككردن لەرێگای و رێكخستنی( تێكۆشان بەڕێوە ببرێت. پێویستە بەرامبەر زهنییەتی دەسەاڵتی باوكساالری پیاو، تۆكمە ژن سروشتی و رێكخستنی زهنییەتی بكرێت و بەرلەهەموو شتێك لەبواری ئایدیۆلۆژیدا بكرێ لەبیر نابێ بەدەستبهێنرێ. سەركەوتن ملكەچكردن )تەسلیمیەت(ی باوی نەریتی كە لەو كۆمەاڵیەتییە. بەڵكو نییە؛ ژن جەستەیی بەجێكراوە. لەناواخندا كە دێت كۆیالیەتییەوە لە دۆخێكی وەهادا بەرلەهەموو شتێك پێویستە لەبواری ئایدیۆلۆژی هزر و سۆزی تەسلیمكاری

لەناو ببرێت.سیاسەت لەگۆڕەپانی روو ژن ئ��ازادی كاتێك دەكات دەبێ باش بزانێ كە رووبەڕووی دژوارترین الیەنی شەڕ دەبێتەوە. لە گۆڕەپانی سیاسەتدا سەركەوتن هیچ نەهێنێ، بەدەست سەركەوتن سەركەوتن نابێت. هەمیشەیی دەسكەوتێك و ب��زووت��ن��ەوەی ب��ەوات��ای سیاسیدا ل��ەب��واری بەپێچەوانەوە نایەت. ژن��ان دەوڵەتگەرایی و دەوڵەتگەرا پێكهاتە بەرامبەر تێكۆشان پلەدارییەكان، بەواتای ئافراندنی ئەو قەوارانە دێت كە ناوەندەكەی دەوڵەت نییە، ئامانجی گەیشتنە ئازادی و ژینگەیی دیموكراسی، بەكۆمەڵگای پلەداری و دەوڵەتگەرایی زێدە رەگەزی. هەرە لەگەڵ سروشتی ژندا ناگونجێ و ناكۆكە. هەربۆیە لەپێناو گەیشتن بەقەوارەی سیاسی دیموكراتی پێویستە دەوڵەتگەرایی و پ��ل��ەداری دژە و پێشەنگایەتی رۆڵی ژن ئ��ازادی بزووتنەوەی ببینێ. رووخاندنی كۆیالیەتی لەبواری سیاسیدا تێكۆشانی سەركەوتنی لەمیانەی لەناوەڕۆكدا ئەم گۆڕەپانە فەراهەم دەبێت. تێكۆشانی ئەم بەرفراوانی بەرێكخستنێكی گۆڕەپانە پێویستی ئازادی ژن و تێكۆشانەكەی هەیە. هەموو جۆرە رێكخراوەكانی كۆمەڵگای مەدەنی، مافی مرۆڤ و بەڕێوەبەرایەتییە خۆجێییەكان ئەو گۆڕەپانانەن كە تێكۆشانی دیموكراتییانەی تێدا رێكدەخرێت ئەو سۆسیالیزم ه���ەروەك پێشدەخرێت. و رێگایەی بەرەو ئازادی و یەكسانی ژنان دەچێت، تێكۆشانی بەرفراوانترین و سەركەوتووترین بە ژنان بزووتنەوەی تێپەڕ دەبێت. دیموكراتییانە دیموكراسی بەدەست نەهێنێ ناتوانێ یەكسانی

و ئازادیش بەدەست بێنێ.گرنگترین كێشەی ئازادی لە بواری كۆمەاڵیەتی كێشەی هاوسەرێتی و راستینەی خێزانە. ئەمانە وەك بیرێكی قووڵ و بێبنن. ئەو دەزگایانەی بۆ ژن وەكو رزگاربوون دیارە، لە میانەی زهنییەتی لەقەفەسێكەوە لەجێگۆڕكێ كۆمەڵگا ئێستای واتایەكی هیچ ب��ەوالوە دیكە قەفەسێكی بۆ دیكەی نییە. بەتایبەتیش ناچار دەبێ زیندوویی

ئۆجاالن؛

ئەو مەسەالنەی بەنەخۆشی ژنان بەناو دەكرێ لەراستیدا دیاردەكانی ژیانن

Page 44: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[42 ژنان

لەژێر رەحمی زهنییەتی قەسابگەرایی الوێتیش وەك )عائلە( خێزان پێویستە بێڵێت. بەجێ )كۆمەڵگای ب��ااڵ كۆمەڵگای رەن��گ��دان��ەوەی سیخوڕیەكەی دەزگ��ا و گەل لەناو دەس��ەاڵت( خێزان لەناو دەسەاڵتە نوێنەری پیاو ببینرێ. شوو ژن كاتێك چڕكراوەكەیەتی. گوزارشتە و زەحمەتە كۆیلە. دەبێتە لەراستیدا دەك��ات هێندەی بێت بەخەیاڵدا دیكەمان دەزگایەكی لەواتای بەرهەمبێنێت. كۆیالیەتی هاوسەرێتی لەمیانەی كۆیالیەتی گشتگیرترین راستەقینەدا ئەم دەزگایە ئاوادەكرێ و لەرێگای خێزانیشەوە ریشە دادەكوتێ و بەردەوام دەبێت. بەشێوەیەكی هاوبەش ژیانی و لەبەیەكەوەبوون باس گشتی ناكەین. ئەمە بابەتێكە بەگوێرەی چەمكی ئازادی بەڵكو دەبێ؛ وات��ادار هەركەسێك یەكسانی و كالسیكییە هاوسەرێتییە و خێزان لەو باس دەكەین كە جێگیربووە. بەواتای ئەوە دێت كە موڵكایەتییەكی مسۆگەر دژ بەژن پێشدەكەوێت، و ئابووری كۆمەاڵیەتی، هزری، بوارەكانی لە سیاسی دووردەخرێتەوە و جارێكی دیكە بەسانایی نایێتە هۆش خۆیەوە. تاوەكو بەلێپرسینەوەیەكی ژیانێكی بنەماكانی نەكرێت، تێپەڕ رادیكااڵنە هاوبەش فەراهەم نەكرێت كە ئامانجی دیموكراتی ئ��ازادی و یەكسانی رەگ��ەزی بێت، ئەوا ئەو و خۆی سەرچاوەی هاوسەرێتیانەی و پەیوەندی ئارەزوومەندی و چەمكی و تاك تەنگەتاوی لە مەترسیدارترین وەك دەگرێت خێزان ب��اوی چەواشەكاریەكانی پێش ژیانی ئازاد رۆڵ دەبینین. پێویستی بەمجۆرە بەیەكەوەبوونانە نییە؛ بەڵكو گۆڕەپانی زهنییەت شیتەڵكردنی بە پێویستە بەدی رەگ��ەزی ئ��ازادی سیاسی، و دیموكراتی بهێنرێ و ئیرادەی ژیانی هاوبەش جێگیر بكرێ.

وەك ئەمڕۆماندا لەجیهانی كە ئەشق بابەتی قۆناخێكی هیچ لە زارێكدایە لەهەموو بنێشت ئەشقی لە نەخراوە. ژێرپێ بەمڕادەیە مێژوودا دەگاتە تا ساتەوەختیەوە و لەناكاو كوێرانەی تەنانەت تاوانباری، ئاشكراكانی هەڵوێستە مەترسیدارترین و وشكترین و كۆیرانەترین شێوازی

پەیوەندیش بەئەشق لە قەڵەم دەدرێت. ناتوانرێ بیر لە پەیوەندیەك بكرێتەوە كە لەمە روون و ئاشكراتر چەمكی ژیانی سیستەمی سەرمایەداری ئەم رۆژگارەشمان تەنانەت ئەشقی نیشانبدات. ئاشكراترین دانپیانانە بەوەی سەپاندنی زهنیەتی سیستەمی بااڵدەست بەسەر مرۆڤ و كۆمەڵگادا لێدەكەوێتەوە. چی بواریشدا پیرۆزترین لە زیندووكردنەوەی ئەشق یەكێكە لە زەحمەتترین بەرەنجێكی پێویستی شۆڕشگێڕییەكان. ئەركە خۆشەویستی و زهنییەت رۆشنگەری گ��ەورە، مرۆڤ هەیە. یەكێك لەسەرەكیترین مەرجەكانی سەردەم بلیمەتی بەئاراستەی ئەوەیە ئەشق بەڕێوەبچێ. سنوورەكانیدا لەچوارچێوەی و سیستەم ه��ارب��وون��ی ب��ەرام��ب��ەر دووەم���ی���ان دەسەپێنێ. شكۆدار و م��ەزن راوەستەیەكی راوستەیەكی وەكو ئەمە پێویستە سێیەمیان، ئەخالقی پەسند بكات كە بەبێ رزگاری و ئازادی بكەن. چوارەمیان، یەكتریش تەماشای ناتوانن پێویستە ئارەزووی زایەندی بكاتە دیلی ئەم سێ خاڵەی سەرەوە. واتە پێویستە ئەوە بزانرێ كە تاوەكو ئارەزووی زایەندی بە بلیمەتی، ئەخالقی ئازادی و راستینەی تێكۆشانی سیاسی و سەربازی نەبەسترێتەوە، هەر هەنگاوێك بهاوێژرێ بەواتای هێندەی ئ��ەوان��ەی دێ��ت. ئەشق نكۆڵیكردنی چۆلەكەیەك دەرفەتی ئاواكردنی هێالنەیان نییە، كاتێك باس لەئەشق و پەیوەندی و هاوسەرێتی تێكۆشانی رەسەنێتی بەهای وات��ە دەك��ەن، ئازادی نازانن و تەسلیم بەكۆیالیەتی سیستەمی

كۆمەاڵیەتی دەبن.ئەگەر باس لەراستینەی ئەشقی ئەم رۆژگارەمان بكرێت بەهەرحاڵ ئەمە پێویستی بەكەسایەتییەكە كە لەیال و مەجنون و هاوڕێكانیان دەرباز دەكات، چەندین سۆفی تێپەڕدەكات، پێویستی بەپاكی )كائیوس(ی گێژاو لە زاناكانە، وردك��اری و ئێستا رێگا لەپێش ئازادی كۆمەاڵیەتی بكاتەوە، ئازایەتی و فیداكاری و سەركەوتنی بەدەستهێنابێ و

خۆی سەلماندبێت.

كاتێك ئازادی ژن روو لەگۆڕەپانی سیاسەت

دەكات دەبێ باش بزانێ كە رووبەڕووی

دژوارترین الیەنی شەڕ دەبێتەوە. لە گۆڕەپانی سیاسەتدا سەركەوتن

بەدەست نەهێنێ، هیچ سەركەوتن و دەسكەوتێك

هەمیشەیی نابێت. سەركەوتن لەبواری سیاسیدا بەواتای

بزووتنەوەی دەوڵەتگەرایی ژنان

نایەت. بەپێچەوانەوە تێكۆشان بەرامبەر

پێكهاتە دەوڵەتگەرا و پلەدارییەكان، بەواتای ئافراندنی ئەو قەوارانە دێت كە ناوەندەكەی

دەوڵەت نییە، ئامانجی گەیشتنە بەكۆمەڵگای

دیموكراسی، ژینگەیی و ئازادی رەگەزی

Page 45: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

43] ژماره 39[ ]2014/5/25[ ]ساڵی چوارم[

بیرەوەری گەریال

ن/ موراد تورك ـ و/ ڕێبوار هەمەوەندیبەیانییە ووتی:"ئەم تێكۆشەرەكانم لە یەكێك یەكێك لە سەربازەكانی دوژمنمان كوشت، لەسەر پردەكە درێژ بووە". بەشێوەیەك دەیهێنایە زمان ئەوەندە لەالی سادەبوو هەروەك ئەوە وابوو كە بیرەوەرییەكی كۆنی یەكێك لە شەڕەكانی بهێنێتە زمان وابوو". ئەی باشە چۆن لێتاندا؟. گروپێك بپەڕێنەوە پردەكە بەسەر دەیانویست سەرباز یەكەم سەربازی پێشەوەیان بەیەك فیشەك...". یەكێك لە تێكۆشەرانم كە قژ زەردێك بوو لێی ئەوەی هەڵگرتەوە؟. چەكەكەیتان پرسی؛"ئەی فیشەكی نابوو بە سەربازەكەوە ووتی:"با تاریك بەردەم لە بوو، ڕوون��اك دونیا هێشتا دابێت، كردبۆوە لێی ئاگرمان كە ئەشكەوتەی ئ��ەو تەماشایەكی ئاسمانی كرد هەورەكان بە خێرایی كات هێشتا دەك��رد، گڕمۆڵەیان بەسەرمانەوە زۆری مابوو بۆ ئێوارە، ئەو پردەی كە سێ ڕۆژە دوژمن یەكینەكانی پڕینەوەی نە بۆ بۆسەمان لێنابۆوە ئێستا بەسەر ئەو پردەوە سەربازێكی لێ درێژ بووە، دیمەنی سەربازەكە هاتە بەرچاوم، ئەو پێدەكات، دەست بارین باران تر كەمێكی لەسەر پردەكە تەڕ... تەڕ دەبێت الشەكە دوایش

بێگومان سەرمای دەبێت".لەوانەشە تاكو ئێستا الشەكەیان بردبێت، لێرەوە پردەكە هەر نیو كاتژمیرێك دوور بوو، دەمویست هەموو شتێك و بچم دابكا باران ئەوەی پێش ئەشكەوتەكەدا لەبەردەم ببینم، خۆم بەچاوی جگەرەیەكم داگیرساند، كات كەم بوو دەبوایە بە خێرایی بڕۆشتمایە، بۆ ئەوەی چەكەكەم هەڵگرم ئەزمون ئ��ەوەی بۆ ئەشكەوتەكەوە، چومەوە بەدەست بخات لە كاتوساتی ئاوادا تێكۆشەرە قژ زەردەكەم لەگەڵ خۆم دەبرد، ویستم بڵێم دەی با بڕۆین ئەوم نەدۆزییەوە، تێكۆشەرێكی بەتەمەنمان كە لەبەردەم ئاگرەكە دانیشتبوو ئیشارەتێكی بۆ تارمایەكە كرد و ئینجا ووتی:"لەدواوە نوستووە". كە لەمەوبەر كەمێك ووتم خۆمەوە هەرلەبەر بە چەند هەڵگرتەوە چەكەكەتان پرسی لێیان جۆشوخرۆش بوو!!. تێكۆشەرە بە تەمەنەكەمان منت ووت��م:"ل��ەگ��ەڵ پێ گ��ڕەوە دەنگێكی بە بوو؟". من حاڵی بووم كە بە دەنگێكی بەرزەوە مڕەمڕم كردووە، بە شێوەیەك خەندەیەكم كرد نەخێر". ووت:" پێم بشارمەوە هەیەجانم كە دوای چەند خولەكێك بەرەو ئەو گردە كەوتمە تاریكی دەبینرا، لێ پردەكەی بەباشی كە ڕێ نەختێك داهاتبوو، ڕەنگ و سیمای ئاسمان بە تەواوەتی ئاوێتەی ڕەنگ و بۆیەكی ئاڵۆز ببوو، ناو نەكەوتبونە ئەو هەورانەی نێوانی لە درزی

"دوژمنەكەی سەر پردەكە"

لە دوو خۆشەویست دەچوون كە هەردووكیان لەم سەرەو لەوسەری پردەكەوە ڕایانكردبێت

Page 46: Roji welat jimare 29

] ~ [[email protected]

]ساڵی چوارم[ ]2014/5/25[ ] ژماره39[44 بیرەوەری گەریال

دەگەیاندە خۆی خۆر تیشكی ئاڵۆزیەوە ئەو سەر گردەكە، لەناكاو دانە دانەی بارینی باران سەر دەڕژای��ە دڵ��ۆپ...دڵ��ۆپ پێكرد، دەستی لە بیرم هەر من خۆڵەوانێكانەوە، پێدەشتە لەدەمەو دەكردەوە، پردەكە سەر سەربازەكەی لە پەڕینەوە غیرەتی ئاشكرا بە بەیانییەك پردەكە دەبێت كەسێك بێت كە خاوەن غیرەت بوبێت، بەاڵم لە جەنگدا غیرەت هەموو شتێك نییە، ئەم غیرەتەش تەواو كەر نەبووە بۆ ئەو سەربازە، كەمێكی تر الشەكەی ئەو بەم بارانە بۆ دواجار دەشۆردرێتەوە، لەوەدەچوو هەنگاوەكانم ئەم پێكرد، تەقە دەستی لەناكاو خێرانابوبێت تەقە كردنە لەالی پردەكەوە دەكرا، ئەو ناوەیان دەستڕێژ دەكرد، لە هەمانكاتدا كە باران چڕتر تێكەڵی بروسكە ه��ەورە و تەقە دەنگی بۆوە یەكتر بوون و بوو بە هەرا، خۆم گەیاندە الی

تێكۆشەرانی سەر گردەكە و سەنگەرم گرت.بوون، بێدەنگ و ببوون تەڕ...تەڕ هەموویان چی كە بكات باس بۆم كە ووت بەیەكێكیانم كە تێكۆشەرەی ئەو ڕووی���داوە، چی و ب��ووە پێی ئااڵندبوو بارانەكەوە دژە بەرگە بە خۆی دەكرد ڕای پردەكەوە بەسەر ووتم:"كەسێك لەگەڵ دەنگی تەقەدا بەالدا هات تەماشامان كرد تەماشایەكی دوربینەكەم بە بوو". زەردێك قژ پردەكەم كرد، بەسەر پردە بەردینەكەدا كە لەوە دەچوو بە ئاسمانەوە هەڵواسرابێت دوو تەرمایی نێوانی ببوون، درێژ دەم��دا بەسەر كەوتبوو، چەكی بوو، مەترێك چەند هەر دوكییان هەر هەردووكیشیان نەختێك لە دوریانەوە كەوتبوو، باراندا ئ��اوی لەگەڵ هەردوكیشیان خوێنی دەچۆڕی، لە شوێنیكی نزیك هەردوو خوێنەكە قەویتریان بەیەكەوە خەتێكی و دەبوو تێكەاڵو پێكدەهێنا، چەند سەیرە، لەو دوو خۆشەویستە دەچوون كە هەردووكیان لەم سەرەو لەوسەری بگەن ئ��ەوەی پێش و ڕایانكردبێت پردەكەوە بەیەكتری وەك دوو خۆشەویست بەالدا هاتبێتن.شێتەكە سەر كوڕە ئەی ووتم خۆمدا دڵی لە بۆچی ڕۆشتی؟. ئەم هەمووە لەپێناو چەكێدا؟، هەڵگرتنەوەی لەپێناو غیرەتێكە ئەمە بەڵێ ئەگەر دەزان��ی، ئەمەی ئەویش دوژمن، چەكی بچوایە چەكەكی دوژمنی بهێنایە كەواتە ترسی بەزاندووە، بەم شێوەیە غیرەتی لە ناخی خۆیدا

جێگیر دەكرد.جارێك دەك��رد، بارانم بونەوەی كپ چاوەڕێی لەناكاو بەاڵم كپبۆوە، كە لێهات ئەوەی وەك وا ڕوبارەكە ئاوی و دایكرد باران بەشێوەیەك زیادی كرد لەوە دەچوو كە پردەكە ئاو بیبات، لەسەر پردەكە ئاو وەك گۆمێكی بچوك كۆبۆوە، ئەوەم ترسی ب��وون، وون لەناكاو تەرمەكان خۆیدا لەناو و بینبات ئاو نەبا كە لێنیشت بیانشارێتەوە، بەاڵم نەخێر، كاتێك باران خۆشی كردەوە و ئاو پاشەكشێی كرد تەرمایەكانی سەر

پردەكە بەدی كەوتن.لەچی بیر پ��ردەك��ە ب��ەر ئ��ەو ئ��ەوان��ەی باشە چاویان ئێمە وەك ئەوانیش ئەی دەكەنەوە؟، چی دەیانەوێت باشە ئەی فەالكەتەیە؟، لەم لەچاو ترس فەرماندەكەیان باشە ئەی بكەن؟ یەكەمجارە بۆ تەرمەكان...، ئەی دەگرێت؟، دەمەوێت دوژمنەكەمیش وەك من بیر بكاتەوە، ك��وژراب��وو، چاونەترسی سەربازێكی ئەویش بێگومان گەنجیش بووە، تێكۆشەرەكەی من گەنج و چاونەترسیش بوو، هەردووكیشیان لە یەككاتدا ئاو قوتیانیدا، وەك ئەوە وابوو لە گۆڕێك بنێژرێن، موعجیزەیەك رویدا و هاتنەوە سەر زەوی، باشە ئەوەی من هەستی پێدەكەم ئەو فەرماندەیەش بەم هەست خۆزگە ئاخ پێدەكات؟، هەستی

شتانە بكات.لە بێتەلەكەوە گوێم لە قسەكان دەگرت،"گوێت لە دەنگمە ڕێك لەبەردەمیم". دوای چەند چركەیەك بۆوە، ب��ەرز بێتەلەكەوە لە خشكە دەنگێكی چاوەڕێم هیچ كە پچڕ...پچڕ دەنگێكی لەناكاو هەر دەنگەكەی لێتە". ووتی:"گوێم نەدەكرد ووت:"سەربازێكی پێم ئەچوو، من دەنگی لە بێچەكت بنێرە منیش شەڕكەرێكی خۆم بێچەك وەاڵمی هەڵگرینەوە". تەرمەكانمان با ئەنێرم نەدایەوە، دوای سێ خولەك جارێكی تر سیگنالم بنێرە". دەنگ هات ووتم:"سەربازێكت ناردەوە، ووتی:"كەس نانێرین با ئێمە هەردووكمان بچینە بكەم تەرەدودێك هیچ ئەوەی بەبێ خوارەوە"، لەهیچ بیر ئەوەی بەبێ ئەویش ووتم:"باشە". بكاتەوە ووتی:"باشە". بەگوێرەی ئەوەی لەسەری باران ئامادەباشی، بە ڕێكەوتین دەستمان كرد كپ ببۆوە، دوای ماوەیەك كە تەنها جلی ژێرەوەم بەرەو ك��ردن ب��ەڕی كرد دەستم بوو لەبەردا

پردەكە، هەیەجانێكی زۆر كە پێناسە ناكرێت دڵ و هەناومی گرتەوە، كە پێیەكم نایە سەر پردەكە بەرەو من دێت، كە نیوە ڕووت بینیم كەسێك چاومان بەیەك كەوت دەستمان بەرز كردەوە و هەر یەكەمان بەرەو تەرمایەكانی خۆمان ملمان نا كە لە سەر پردەكە درێژ ببون، لەیەكتری نزیك چەند هەر نێوانمان بونەوەی نزیك و بوینەوە مەترێك بوو ڕاوەستاین، تەماشایەكی یەكتریمان دەل��ەرزی��ن، سەرماندا لە ه��ەردووك��م��ان ك��رد،

دەستمان هێنایە خوارەوە.پ��ردەك��ەم��ان س���ەر چ��ەك��ەك��ان��ی دەستپێك هەڵگرتەوە، ئەو چەكەكەی كردە شانی ڕاستی، كرد هەستم جار یەكەم بۆ چەپم، الی منیش بەڵكو ئامرازێكی كوشتن؛ كە چەك نەك وەك ئاسنێك وەك تر كارێكی بۆ ئاڵوگۆڕینێك بۆ چەند پێش دروس��ت��ك��رد، ل��ەس��ەرم قورسایی كاتژمێرێك لەگەڵ دوژمنەكەم كە لەترسی یەكتر نەماندەوێرا بجوڵێینەوە و ترسی ئەوەمان هەبوو كە فیشەك بەیەكەوە بنێین، بەاڵم ئێستا خەریكە دەبێت، دروست لەنێواندا فرۆشتنمان و كڕین بەاڵم ئێستا من گوێم لە دەنگی قرتەی ددانەكانی

ئەوە ئەویش هی من.دوو هەردووكمان ئەژنۆ، سەر هاتینە بەجوانی كە دەك���ردەوە ب��ەرز ی��ەك بەرامبەر الشەمان وەزنیان ئەوەندەی كێشی منداڵێك بوو، سەرەرای بارانیش لە نێوانماندا دوو لەكەی خوێن هەبوو، لە ڕوان��ی، یەكتریمان لە چركەیەك چەند بۆ ناخمەوە سوپاسی ئەوم كرد، ئەویش لێوەكانی بە دوایش كرد، چاوەكانمی تەماشای جواڵند، لێدەچۆڕا ئاوی كە سەربازەكە باوەشی تەرمی

هێواش...هێواش كشایەوە.بوو، باوەشمدا لە زەردەكەمان قژ تێكۆشەرە دەستێكم لە ژێر قاچەكانی و ئەویتریشیان لە نێو قەدی، سەری شۆڕ ببۆوە، تەماشای سیمایم كرد، دەمی كەمێك كراوە بوو، ددانەكانی پێشەوەیەم قژی بە گەمەی هێمنی بە ڕەشەباش دەبینی،

دەكرد.لەدوای خۆم لەسەر پردەكە دوو پەڵەخوێنم جێهێشت و ڕێمگرتەوە بەر، باران هێواش...هێواش دەستی پێكردەوە و لەوانەبوو كەمێكی

تر پردەكە لەگەڵ خۆیدا بەرێت.

ژیاننامەی گەریالی شەهید"رزگار محەمەد عەلی"، ناسراو بە"شاهین"گەریالی شەهید"رزگار محەمەد عەلی"، ناسراو بە"شاهین"، ناوی دایكی"نەزیرە قادر"ە و ناوی ساڵی"1968" لە و عەلی"یە باوكی"محەمەد لەدایكبووە و لەبەرواری"1998"دا پەیوەندی بە ریزەكانی گەریالوە كردووە و بە پێ زانیارەكان

لە"1999/6/22"دا لەحاجی عومەران لەئەنجامی چاالكیدا شەهید دەبێت.

هاورێبازانی و هەڤااڵن لەناو شەهید"شاهین"، خۆیدا بەفیداكاری و لەخۆبردەیی و چاونەترسی راپەڕندنی لەكاتی بەناوبانگ بووە و هەمیشە

جێ پێشەوە لەریزی شۆڕشگێڕیەكان ئەركە گرتووە.

خۆی تایبەتمەندیەی ب��ەم شاهین شەهید هەوڵی داوە بەباشترین شێوە، نمونەی باشترین

شۆڕشگێڕی بنوێنێت.

Page 47: Roji welat jimare 29
Page 48: Roji welat jimare 29

Rojî Wilat

گەریالی شەهید"رزگار محەمەد عەلی"، ناسراو بە"شاهین"

Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan[Jimarey: 39] [Salî: 2014]