İLK VE ACİL YARDIM PROGRAMI

SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEK OKULU

AYP 217- İlk Yardım

Öğr.Gör.Dr. Tuğba ÇINARLI

BİLİNÇ BOZUKLUKLARINDA İLK YARDIM

Hafta- 11

AYP 217 – İlk Yardım

GÖĞÜSTE KUVVETLİ AĞRI

Kalp kasına gönderilen kanın azalması sonucu meydana gelen bu ağrı, göğüs kemiği üzerinde hissedilir.

Nedenleri

Kalp spazmı

Kalp krizi

GÖĞÜSTE KUVVETLİ AĞRI

Belirtiler

Sıkıntı, nefes darlığı, terleme,

Mide bulantısı, kusma,

Sıklıkla göğsün ortasında (kravat bölgesinde) başlayan, kollara ve sırta vuran ağrı

Göğüste Kuvvetli Ağrı Durumunda İlk Yardım

Yaşam bulguları kontrol edilir.

Sakinleşmesi sağlanır, yarı oturur pozisyonunda dinlendirilir.

Hastanın kullandığı ilaçlar varsa almasına yardımcı olunur.

Hemen tıbbi yardım istenir (112).

KOMA (BİLİNÇ KAYBI)

Kişinin çevresi ile olan bağlantı kurma yeteneğinin bozulmasına

bilinç kaybı denir.

Bilinci olmayan hasta ya da yaralıda sözlü ya da ağrılı uyaranlara cevap alınamaz.

Bilinç kaybı olan kişiler yutkunma ve öksürük reflekslerini de kaybeder.

KOMA

Nedenleri

Baştaki yaralanmalar ya da darbeler

Kanın beyne ulaşmasına engel olabilecek herhangi bir neden

Zehirlenmeler

Karaciğer hastalıkları

Havale ya da şeker hastalığı gibi hastalıklar

Aşırı alkol, uyuşturucu madde.

KOMADA İLK YARDIM

Güvenlik! Bilinci kontrolü Bilinç yoksa tıbbi yardım istenir (112).

Hasta ya da yaralının sıkan giysileri gevşetilir.

Ağız içi yabancı cisim varlığı açısından değerlendirilir. Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile solunum değerlendirilir.

Eğer solunum yoksa temel yaşam desteğine başlanır. Solunum var, bilinç kapalı ise koma (yarı yüzü koyun, güvenli yan

yatış) pozisyonu verilir.

BAYILMA

• Kısa süreli yüzeysel ve geçici bilinç kaybıdır

• Çeşitli nedenlerle beyne giden kan akışındaki azalma sonucu meydana gelir

BAYILMA NEDENLERİ

Korku

Heyecan

Kötü bir görüntü

Kapalı ortam

Aşırı sıcak

Uzun süre ayakta kalmak

Uzun süre yattıktan sonra aniden doğrulmak

Uzun süre aç kalma

BAYILMA BELİRTİLERİ

Baş dönmesi, baygınlık,

Yüzde solgunluk,

Hızlı ve zayıf nabız,

Üşüme ve terleme,

Bacaklarda uyuşma,

Yere yığılma ya da düşme,

Bilinçte bulanıklık.

BAYILMADA İLKYARDIM

Baş dönmesi ya da bayılacağının hisseden hasta;

Sırt üstü yatırılarak ayakları 30 cm. kadar yükseltilir.

Hasta ya da yaralının sıkan giysileri gevşetilir.

Hasta ya da yaralı kendisini iyi hissedinceye kadar dinlenmesi sağlanır.

BAYILMADA İLKYARDIM Kişinin bayılması durumunda;

Sırt üstü yatırılarak ayakları 30 cm. kadar yükseltilir.

Solunum yolu açıklığı sağlanır.

Sıkan giysileri gevşetilir.

Kusma varsa yan pozisyonda tutulur.

Ortam havalandırılır.

Yaklaşık 5 dakika yatar pozisyonda tutularak kendine gelmesi beklenir.

BAYILMADA İLKYARDIM

Hasta ya da yaralı kendine gelmez ise;

Koma pozisyonu verilir.

Tıbbi yardım istenir (112).

Yaşam bulguları 2-3 dakika aralıklarla kontrol edilir.

Tıbbi yardım gelinceye kadar hasta ya da yaralı yalnız bırakılmaz.

KAN ŞEKERİ DÜŞÜKLÜĞÜ

Şeker hastalarında,

Uzun süre aç kalanlarda

Yorucu egzersiz yapanlarda

Bağırsak ameliyatı geçirenlerde kandaki şeker seviyesinin düşmesi sonucu ortaya çıkar.

KAN ŞEKERİ DÜŞÜKLÜĞÜ

Kan Şekeri Düşüklüğü Belirtileri

Kan şekerinin aniden düşmesi sonucu görülen belirtiler;

Korku, terleme, hızlı nabız, titreme, aniden acıkma, yorgunluk, bulantı.

Kan şekerinin yavaş ve uzun surede düşmesi sonucu görülen belirtiler;

Baş ağrısı, görme bozukluğu, uyuşukluk, güçsüzlük, konuşma güçlüğü, kafa karışıklığı, sarsıntı ve şuur kaybı.

Kan Şekeri Düşüklüğünde İlk Yardım

Yaşam bulguları değerlendirilir.

Bilinci yerinde ve kusmuyorsa şeker ve şekerli içecekler verilir.

Belirtiler 15-20 dakika içerisinde geçmez ise tıbbi yardım istenir (112).

Hasta ya da yaralının bilinci yerinde değil ise koma pozisyonu verilir ve tıbbi yardım gelinceye kadar yanında beklenir.

SARA/EPİLEPSİ

Merkezi sinir sisteminin hasarı sonucu görülen kronik bir hastalık

Sara nöbetleri olarak adlandırılan ataklar ya da nöbetler ile karakterize

Nöbetler her hastada değişik zamanlarda gelişir

Sara Belirtileri

Ön kriz ya da kriz haberci belirtileri

Hastada normalde olmayan bazı koku ya da tatların algılanması

Herhangi bir adalede hafif kasılmaların oluşması

Hasta (bazen bağırır) şiddetli ve ani bir bilinç kaybıyla yere yığılır.

Yoğun ve genel adale kasılmaları, 10-20 sn. kadar nefes kesilmesi, dudaklarda ve yüzde morarma gözlenir.

Sara Belirtileri

Sesli nefes alma,

Aşırı tükürük salgılanması nedeniyle ağızdan köpüklü sıvı gelmesi,

Altına kaçırma.

Sara Krizinde İlk Yardım

• Olay yeri güvenliği!!!

• Nöbetler durdurulmaya çalışılmamalı, krizin kendiliğinden geçmesi ya da sürecin tamamlanması beklenir.

• Ağızdan herhangi bir yiyecek ya da icecek verilmez ve madde koklatılmaz.

• Hastanın yaralanmasını önlemek için dikkatli olunur, etrafındaki zarar verebilecek eşya ve malzemeler uzaklaştırılır.

Sara Krizinde İlk Yardım

Hastanın kasılmalar nedeni ile başını yere vurarak yaralanmaması için başının altına yastık vb. yumuşak destekler yerleştirilir.

Sıkan giysiler varsa gevşetilir.

Kusmaya karşı tedbirli olunur.

Nöbet sona erdiğinde hastanın yaşam bulguları değerlendirilir.

Bilinci kapalı ve solunumu var ise koma pozisyonu verilir.

Tıbbi yardım istenir (112).

YÜKSEK ATEŞ NEDENİYLE OLUŞAN HAVALE

Vücut sıcaklığının yükselmesine (38°C’nin üzerine

çıkması) bağlı olarak ortaya çıkan istem dışı kasılmalardır

Küçük çocuklarda (6 ay-6 yaş) sıklıkla rastlanan bir durumdur.

Bu durumda ateş düşürülmeye çalışılır.

Yüksek Ateş Durumunda İlk Yardım

Bilinç Kontrolü.

Üzerindeki giysiler çıkartılır.

Ilık suya batırılmış bir bez ya da havlu ile hasta ya da yaralının vücudu silinir.

Hasta ya da yaralının ılık duş (oda sıcaklığı) alması sağlanır.

Hastanın koltuk altı ve kasıklarına ılık su ile ıslatılmış bezler konulup, sürekli değiştirilerek ateşini düşürme işlemine devam edilir.

Asla direk buz yada soğuk su uygulanmaz.

Gerekirse tıbbi yardım istenir (112).

KAYNAK

TEŞEKKÜRLER.