Upload
trinhdat
View
284
Download
43
Embed Size (px)
Citation preview
NFMTC
proeqti dafinansebulia
evrokavSiris mier
saojaxo medicinis praqtikis marTva da
organizacia
saswavlo kursi
akreditebulia diplomisSemdgomi ganaTlebis (profesiuli mzadebis) da uwyveti profesiuli ganviTarebis sabWos mier 2006 wlis 16 ivniss
akreditaciis # 2006119 - mieniWa 40 kredit-qula
irine qarosaniZe, kis Saapveldi, nino kiknaZe
Tbilisi, 2006 weli
GVG proeqts axorcielebs
GVG/EPOS
jandacvis dafinansebis sistemis
reforma saqarTveloSi
0160 saqarTvelo, Tbilisi, gamsaxurdias Agamz. 30. V sarTuli, oTaxi 500 tel: (995 32) 38 41 16; faqsi: (995 32) 38 95 51 el-fosta: [email protected]
www.gvg.ge 0102 saojaxo medicinis erovnuli saswavlo centri – iv.javaxiSvilis q.#51 tel: (995 32) 95 98 66; faqsi: (995 32) 95 98 66 el-fosta: [email protected]
NFMTC
2
kursi - saojaxo medicinis praqtikis marTva da
organizacia
Sinaarsi 1 arsebuli mdgomareoba…. . . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.1 Sesavali . .…. . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.2 kursis aRwera . .…. . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.3 saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi programa . . . . . . . . . . . 9 2 organizaciisa da marTvis kursi – programa . . . . . . . . . . . . . . . . 12
2.1 moduli 1: kursis Sesavali; saojaxo medicinis praqtikis
organizaciis samarTlebrivi aspeqtebi . . . . …. . . . . . . . . . . . . 12
2.2 moduli 2: adamianuri resursebis marTva . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2.3 moduli 3: finansebis marTva . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2.4 moduli 4: janmrTelobis sainformacio sistemebis marTva . . . 16
3 saojaxo medicinis gundis amocanebi…. . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . 18
3.1 mosaxleobisaTvis samedicino momsaxurebis miwodeba . . . . . . . . 18
3.2 saojaxo medicinis gundis saqmianobis organizacia . . . . . . . . . 19
4 samarTlebrivi aspeqtebi . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
4.1 saojaxo medicinis praqtikis samarTlebrivi statusi . . . . . . 21
4.2 saojaxo medicinis saqmianobis licenzireba . . . . . . . . . . . . . . . 26
4.3 kontraqtebi . . . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
4.4 janmrTelobis dacvis kanonmdebloba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
.
5 adamianuri resursebis marTva . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
5.1 ra aris adamianuri resursebis marTva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
5.2 personalis daqiraveba . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
5.3 kadrebis ganviTareba . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
5.4 samuSao datvirTvis gaangariSeba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
6 finansebis marTva . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
6.1 Sesavali…. . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
6.2 Sesyidva da kontraqtebis gaformeba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
6.3 Semosavlebi . . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
6.4 saojaxo medicinis praqtikaSi gasawevi xarjebis gansazRvris
yovlismomcveli modeli . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
6.5 finansebis administrireba . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
7 janmrTelobis sainformacio sistemebis marTva… . . . . . . . . . . . . 64
7.1 ra aris informaciis marTva…. . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
7.2 sainformacio sistemebi saojaxo medicinaSi…. . . . . . . . . . . . . . . . 67
7.3 arsebuli moTxovnebi monacemebis SegrovebasTan dakavSirebiT. . 70
7.4 saojaxo medicinis sainformacio sitemebis marTva momavalSi . . 73
7.5 monacemTa Segroveba saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi
programis farglebSi . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
7.6 mosaxleobis reestri . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
7.7 monacemebi pacientebTan dakavSirebul specifiur procedurebze 79
NFMTC
3
danarTebi
danarTi 1 saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis
ministris brZaneba #103/o, daTariRebuli 15.04.2002-iT
- saojaxo medicinis praqtikis droebiTi debuleba
(centri/departamenti) . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
- ojaxis eqimis movaleobebis da kompetenciis droebiTi
debuleba . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
- zogadsaeqimo praqtikis eqTnis movaleobebis da
kompetenciis droebiTi debuleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
- zogadsaeqimo praqtikis menejeris movaleobebis da
kompetenciis droebiTi debuleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
danarTi 2 saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi programa . . . . . . 98
danarTi 3 kontraqti saojaxo medicinis momsaxurebis miwodebis
Sesaxeb saqarTvelos socialuri dazRvevis erTian fonds
da saojaxo medicinis praqtikas Soris (proeqti) . . . . . . 105
NFMTC
4
Tavi 1. arsebuli mdgomareoba
1.1 Sesavali
saqarTvelos janmrTelobis dacvis sistemis reformis mTavari mizani pirveladi
jandacvis Tanamedrove da moqnili sistemis Seqmnaa, romelic dasavleT evropaSi
sayovelTaod aRiarebul principebsa da koncefcias daemyareba. amgvari transformaciisa
da pirveladi jandacvis efeqtiani modelis Camoyalibebis aucileblobis naTeli
dadasturebaa saqarTvelos mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobis savalalo
maCveneblebi, romlebic ukanaskneli 12-15 wlis manZilze gauaresda aramxolod dasavleT
evropis, aramed aRmosavleT da centraluri evropis qveynebTan SedarebiTac.
gansakuTrebiT sagangaSo mdgomareobaa dedaTa da bavSvTa janmrTelobis dacvis,
tuberkulozis, infeqciuri, parazituli da gul-sisxlZarRvTa daavadebebis marTvis
sferoebSi.
mosaxleobis janmrTelobis cudi maCveneblebi mravali faqtoris Sedegia, romelTa
Soris aRsaniSnavia mZime socialuri mdgomareoba, rac pacients saSualebas ar aZlevs
gadaixados samedicino momsaxurebis safasuri, janmrTelobasTan dakavSirebul sakiTxebze
mosaxleobis ganaTlebis dabali done, undobloba samedicino profesionalebis mimarT da
a.S. marTalia, finansuri barieri yvelaze Zliermoqmedi faqtoria, romelic arTulebs
jandacvis samsaxurebTan mosaxleobis xelmisawvdomobas, magram aranakleb mniSvnelovania
ambulatoriuli samsaxurebis mimarTYmosaxleobis undobloba. ambulatoriul-
poliklinikuri qselis amJamindeli moZvelebuli fizikuri infraqstruqtura naklebad
mimzidvelia pacientTa umravlesobisaTvis. aqve, unda aRiniSnos, saTanadod momzadebuli
adamianuri resursis naklebobac. pirveladi jandacvis qselSi dasaqmebuli personalis
mxolod umniSvnelo nawils aqvs gavlili specifikuri momzadeba, maTi umravlesobis
unar-Cvevebi da kompetencia ar Seesabameba pirveladi jandacvis moTxovnebs.
zemoaRniSnulidan gamomdinare, mosaxleoba TiTqmis ar mimarTavs pjd
dawesebulebebs. ukanasknel wlebSi katastrofulad Semcirda pirveladi jandacvis
doneze saxelmwifo samedicino momsaxurebis utilizacia (1990 wlidan dRemde erT sul
mosaxleze mimarTvianoba 7-8-dan Semcirda 1.8 vizitamde, soflis ambulatoriebSi
utilizaciis done kidev ufro naklebia - erT sul mosaxleze 1 viziti weliwadSi).
servisis utilizaciis aseTi done yvelaze dabalia mTels evropasa da centralur aziaSi
(2002 wlis monacemebi). dabalia samizne mosaxleobis mocvis maCvenebelic.
pirveladi jandacvis reforma, romelsac Sromis, janmrTelobisa da socialuri
dacvis saministro donori organizaciebis mxardaWeriT axorcielebs, iTvaliswinebs mTel
rigi RonisZiebebs, romelTa saSualebiT Camoyalibdeba pirveladi jandacvis axali
sistema. igi uzrunvelyofs ra jandacvis seqtorSi arsebuli resursis efeqtur,
samarTlian da Tanabar gadanawilebas, nacvlad samedicino daxmarebis SezRuduli
paketisa, mosaxleobas SesTavazebs yovlismomcvel da xarisxian momsaxurebas, romelic
xelmisawvdomi iqneba yvela moqalaqisTvis, miuxedavad misi asakis, sqesis, Tu socialuri
mdgomareobisa.
pirveladi jandacva, rogorc koncefcia (,,mosaxleobis samedicino momsaxurebasTan
pirveli kontaqti”) axali ara aris. or aTwleulze metia, rac msoflio jandacvis
organizacia propagandas uwevs mas da amdenad, ukve farTodaa cnobili mTels
msoflioSi. pirvelad jandacvaSi samedicino momsaxurebis miwodeba specifiuria da gansxvavdeba
sabWoTa sistemisaTvis tipiur ,,zespecializebuli,” fragmentuli momsaxurebisagan.
amdenad, pirvelad jandacvaSi gasaTvaliswinebelia Semdegi aspeqtebi:
mocva. pirveladi jandacva warmoadgens qvesistemas, romlis daniSnulebaa mTels
mosaxleobas gauwios pirveli donis momsaxureba miuxedavad asakisa, sqesisa da sxva
NFMTC
5
demografiuli an socialur-ekonomikuri mdgomareobisa. arasakmarisi resursebis gamo
garkveuli SezRudvebis arsebobis pirobebSi, definiciidan gamomdinare, igi aris Temze
orientirebuli, sazogadoebis yvela wevrisaTvis gamiznuli, yovlismomcveli daxmareba
(,,yvela daavadeba mTeli sicocxlis manZilze”). pirveladi jandacva moicavs
individualuri mkurnalobis ara marto diagnostikur da Terapiul aspeqtebs, aramed
daavadebaTa prevencias, janmrTelobis damkvidrebas, reabilitacias, mkurnalobas da
sazogadoebis (Temis) janmrTelobasTan dakavSirebul, yvela aspeqtsac. amas garda,
pirveladi jandacvis sferos ganviTareba unda miesadagebodes mkurnalobis sxva doneebs
(anu, pacientebi igzavnebian meoreul doneze saWiroebisamebr, Tu xarisxiani mkurnalobis
gasawevad saWiro aRWurviloba ar aris xelmisawvdomi pirveladi jandacvis
dawesebulebaSi).
pirveladi jandacvis gundi. pirveladi jandacvis momsaxurebis gawevaSi
monawile pirebi warmoadgenen specialistebs, romlebmac airCies emuSavaT aRniSnul
sferoSi da gaaCniaT saTanado specializacia (gansxvavebiT maTgan, vinc ubralod
daamTavra samedicino skola da/an ,,ver moaxerxa specializaciis gavla medicinis sxva
disciplinebSi”). maT gaaCniaT sxvadasxva profili da muSaoben gunduri principiT;
saqarTveloSi gundi, Cveulebriv, Sedgeba erTi zogadi praqtikis/ojaxis eqimis da erTi
(an meti) pirveladi jandacvis eqTnisagan, igi pasuxismgebelia nebayoflobiT
registrirebul garkveul moqalaqeTa janmrTelobis mdgomareobaze. ufro meti
raodenobiT mosaxlesTan muSaobisas, xdeba ,,ZiriTadi gundis” dublireba manam, sanam
mosaxleoba ar iqneba moculi xarisxiani samedicino momsaxurebiT. aRniSnuli pirveladi
jandacvis gundebi pasuxismgebelia mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobaze sakuTari
kompetenciis farglebSi (anu, romlis saWiroebebis Sesabamisi specialuri codna, unar-
Cvevebi da kompetenciac gaaCniaT), rac, Sesabamisad asaxulia maT samuSaoTa
aRwerilobebSic. isini arian motivirebulebi saTanado anazRaurebiT, profesiuli
karieris naTeli perspeqtivebiT da socialur doneze metad mniSvnelovani saqmianobis
aRiarebiT.
pirveladi jandacvis menejmenti. pirveladi jandacvis momsaxurebis gaweva
zogadsaeqimo praqtikaSi ar xdeba ,,pasiurad,” ubralod maTi miRebiT, visac esaWiroeba
daxmareba. piriqiT, igi eqvemdebareba aqtiur menejments (marTvas), romelic miznad
isaxavs konkretuli miznebis miRwevas. aRniSnuli midgoma asaxulia sam ganzomilebaSi: - maqsimalurad maRalxarisxiani momsaxurebis gaweva qveyanaSi aRiarebuli klinikuri da organizaciuli protokolebis Sesabamisad; - sazogadoebis (Temis) prioritetebis dacva da maT saWiroebebze koncentracia; - xelT arsebuli resursebis farglebSi Sedegebis efeqturobis maqsimalizacia da moqniloba. aRniSnuli menejmenturi midgoma efuZneba jandacvis marTvis saTanado sainformacio
sistemas, romelic saSualebas iZleva vawarmooT gaumjobesebis uwyveti procesi gundis
saqmianobis sistematuri kritikuli analizis Sedegad. zogadsaeqimo praqtikis menejers
(Zalian gansxvavdeba ubralo ,,administratorisagan”) moeTxoveba uzrunvelyos pirveladi
jandacvis aqtivobebis maRali Sedegebi. mas unda gaaCndes saTanado uflebamosileba
imisaTvis, rom aucileblobis SemTxvevaSi, moaxdinos resursebis xelaxali gadaanawileba.
pirveladi jandacvis dawesebulebebi. pirveladi jandacvis dawesebulebebi ar
warmoadgens sabWoTa periodis tipiur specializebul poliklinikebs. piriqiT, isini
warmodgenen konkretuli daniSnulebis Senobebs specialuri aRWurvilobiT da sakmarisi
maragebiT, romlebic gamiznulia zemoxsenebuli mocvis uzrunvelsayofad. efeqturobisa
da racionalurobis mizniT, pjd Senobebi SesaZloa iyos sxvadasxva zomis da sirTulis,
saWiroebisamebr, mobiluri erTeulebis CaTvliT. Tumca, aq gaweuli daxmareba mudam unda
NFMTC
6
xdebodes pirveladi jandacvis kompetenciis farglebSi (rac gansxvavdeba
ambulatoriuli, specializebuli daxmarebisagan). dasawyisisaTvis, unda aRiniSnos, rom saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad,
pirveladi jandacvis sawarmoebi damoukidebeli iuridiuli pirebia, romlebsac
miniWebuli aqvT sruli Tavisufleba. yvela saxelmwifo mflobelobaSi arsebuli
pirveladi jandacvis mimwodebeli sawarmo (rac maT did umetesobas Seadgens), ekuTvnis
ara jandacvis saministros an municipalitetebs (rogorc centraluri da aRmosavleT
evropis sxva qveynebSi), aramed saxelmwifo qonebis marTvis departaments. isini imarTeba
Tanaxmad kanonisa ,,mewarmeobis Sesaxeb”. zogierTi registrirebulia, rogorc SezRuduli
pasuxismgeblobis damoukidebebli iuridiuli statusis mqone sawarmo, maSin roca, sxvebi
dajgufebulia erTad: mag.: kaxeTis regionSi soflis ambulatoriebis umetesoba
registrirebulia, rogorc erTi organizacia anu Seadgens raionis poliklinikis nawils. marTvis forma gansxvavebulia ufro mZlavri organizaciebisaTvis, sadac mmarTvelad
daniSnulia raionuli poliklinikis direqtori. sxva, ufro mcire ambulatoriebs, eqimebi
Tavad marTaven garkveuli administraciuli personalis daxmarebiT. saxelmwifo
ambulatoriuli programa afinansebs ambulatoriebSi dasaqmebul TiToeuli samedicino
gundis administraciul personals. zogierT, pirveladi jandacvis centrSi (ambulatoriebSi, romlebic asocirebulia
raionul poliklinikebTan), eqimebi aseve asruleben centris menejeris rols, xolo
calke administraciuli personali ki saerTod ara hyavT. jandacvis mimwodeblebi iReben
finansur resursebs sakontraqto safuZvelze erTiani sadazRvevo fondidan,
sazogadoebrivi jandacvis departamentis regionuli erTeulebidan da sxva wyaroebidan.
umTavresad, sawarmos menejerebs (mTavar eqimebs) akisriaT sruli pasuxismgebloba da
dawesebulebaSi warmoadgenen erTaderT gadawyvetilebebis mimReb pirebs finansuri
xarjebis sakiTxebSi.
rac Seexeba finansur subordinacias, dawesebulebebi, romlebic warmoadgens ufro
msxvili poliklinikisa Tu ambulatoriis gaerTianebis nawils, angariSvaldebulia
uSualod raionuli poliklinikis xelmZRvanelis winaSe. ambulatoriul-poliklinikisa
gaerTianebis menejmenti pasuxismgebelia angariSgebaze adgilobrivi sagadasaxado
inspeqciis, erTiani sadazRvevo fondisa da sazogadoebrivi jandacvis departamentis
regionuli erTeulebis winaSe. menejmenti, aseve, pasuxismgebelia epidemiologiur-
statistikuri informaciis regularul Segrovebaze (Tanaxmad kanonmdeblobis da
gankargulebebisa) da angariSvaldebulia zemdgomi organoebis winaSe. aRniSnulis garda, administraciuli da menejeruli funqciebi moicavs:
- personalis daqiravebas da daTxovnas
- Senoba-nagebobebis organizacias, dasufTavebas da movla-patronobas
- bazisuri paketis zeviT, damatebiTi momsaxurebis organizebas.
saqarTveloSi arsebobs ramdenime mosazreba saojaxo medicinis praqtikis (centris,
ganyofilebis) marTvasTan dakavSirebiT: damoukidebeli praqtikebi, aseve, poliklinikis
farglebSi funqcionirebadi da ,,pjd reformis saagentosTan” arsebuli raionuli
menejerebis mier marTuli praqtikebi. gansxvaveba saojaxo medicinis sawarmo-Senobas,
saojaxo medicinis dawesebulebas da zogadsaeqimo praqtikis personals (solo/jgufuri
praqtika) da saojaxo medicinis gunds (mxolod 2 muSaki – eqimi da medda) Soris
dResdReobiT bundovania. sxvadasxva saerTaSoriso organizacia gvTavazobs organizaciisa
da marTvis konkretul modelebs saojaxo medicinis praqtikisaTvis, razec, jerjerobiT
jandacvis mTavrobis mier, gadawyvetileba miRebuli ar aris.
NFMTC
7
1.2 kursis saerTo aspeqtebi
kursis saerTo mizania xeli Seuwyos saojaxo medicinaSi dasaqmebul personals,
gadaWras dawesebulebis organizaciisa da marTvis amocanebi, romlebic dakavSirebulia
mosaxleobisaTvis bazisuri paketiT gaTvaliswinebuli moculobis samedicino
momsaxurebis miwodebasTan. kursi Sedgenilia evrokavSiris mxardaWeriT ganxorcielebuli
,,saqarTvelos jandacvis dafinansebis sistemis reformis” proeqtis farglebSi
SemuSavebuli ,,kaxeTis generaluri gegmis” safuZvelze; kursis ganmaxorcielebelia
saojaxo medicinis erovnuli saswavlo centri.
saojaxo medicinis praqtikebsa da saxelmwifo Semsyidvels (saqarTvelos
socialuri dazRvevis erTian fonds), Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis
saministros da sazogadoebrivi jandacvis departaments Soris saTanado urTierTqmedebis
mizniT, xsenebuli dawesebulebebis warmomadgenlebi, agreTve, monawileobas miiReben
kursiT gaTvaliswinebul (zogierT) RonisZiebebSi.
,,saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia” – kursis
Casatareblad SerCeulia eqvsi miznobrivi jgufi:
1 gadamzadebuli ojaxis eqimebi;
2 gadamzadebuli ojaxis eqTnebi;
3 janmrTelobis dacvis saministros regionuli departamentebis personali;
4 socialuri dazRvevis erTiani fondis regionuli qvedanayofis personali;
5 sazogadoebrivi jandacvis regionuli departamentis personali;
6 saqarTvelos socialuri dazRvevis erTiani fondis centraluri ofisis
personali.
2006 wlisaTvis, mosalodnelia, kursis monawileTa Semdegi raodenoba:
miznobrivi jgufi kaxeTi imereTi da aWara sul
ojaxis eqimebi da eqTnebi 159 119 278
warmomadgenlebi janmrTelobis dacvis
saministros regionuli departamentebidan 7 - 21
monawileebi socialuri dazRvevis erTiani
fondis regionuli ofisebidan 7 14 21
warmomadgenlebi sazogadoebrivi jandacvis
regionuli departamentidan 10 10 20
monawileebi saqarTvelos socialuri dazRvevis
erTiani fondis centraluri ofisidan - - 10
sul 183 143 350
kursis ,,saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia” ZiriTadi Temebia:
1 saojaxo medicinis praqtikis (centri/ganyofileba) samarTlebrivi aspeqtebi;
2 adamianuri resursebis marTva;
3 finansuri resursebis marTva;
4 janmrTelobis sainformacio sistemis marTva.
NFMTC
8
swavlebis Sedegebi
winamdebare kursis dasrulebis Semdeg, monawileebs:
- ganuviTardebaT saojaxo medicinis axali praqtikis marTvisa da organizaciis
koncefciis aRqma;
- gauadvildebaT im administraciuli da finansuri amocanebis gadaWra, romelic
warmoiSoba registrirebuli mosaxleobisaTvis standartuli paketiT
gaTvaliswinebuli momsaxurebis gawevis procesSi;
- ganuviTardebaT aRqma imisa, Tu rogor unda gamoiyenon marTvisa da organizaciis
funqciebi yoveldRiur, rutinul saqmianobaSi;
- SeeZlebaT saTanado urTierTobebis damyareba saxelmwifo SemsyidvelTan,
samTavrobo da arasamTavrobo organizaciebTan;
- SeeZlebaT kontraqtis yvela moTxovnas Seusabamon maT mier pirveladi jandacvis
doneze gaweuli samedicino momsaxureba;
- ganuviTardebaT aRqma imisa, Tu rogor moaxdinon personalis, finansebis,
informaciis, dawesebulebisa da xarisxis marTva saqarTvelos kanonmdeblobis
Sesabamisad.
kursi ,,saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia” moicavs leqciebis
kurss, romlebsac mohyveba diskusiebi, saswavlo magaliTebi, savarjiSoebi da saboloo
testi. aqcenti keTdeba marTvisa da organizaciis praqtikul mxareze da ara Teoriul
aspeqtebze. kursi Cautardeba, maqsimum, 20 monawilisagan Semdgar jgufebs.
Tu Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis saministro gadawyvets Seqmnas
pirveladi jandacvis (pjd) menejer/implementatoris axali profesia, maSin OPM-is
konsultantebi uzrunvelyofen pjd menejerebis saTanado momzadebas, xolo M&A kursis programa Semcirdeba/adaptirebuli iqneba Sesabamisad. Tumca, arsebuli generaluri gegma
iTvaliswinebs saojaxo medicinis axali centrebis TviTmmarTvelobas, dargSi arsebuli
regionuli organoebis (SUSIF-is, MoLHSA-s da DPH-is) daxmarebiT.
kursis Catarebis mizniT SerCeul iqna Tbilisis pirveladi jandacvis
dawesebulebebSi momuSave oTxi menejer-maswavlebeli, romlebmac gaiares specialuri
momzadeba imisaTvis, rom warmatebiT warmarTon aRniSnuli kursi saqarTvelos sxvadasxva
regionebSi 2006 wlis ivnis-dekemberSi.
maswavlebelTa saswavlo programa Seicavs ara marto uSualod kursiT
gaTvaliswinebuli diskusiebisa da savarjiSoebisaTvis saWiro informacias, aramed, aseve,
informacias arsebuli mdgomareobis Taobaze, rac sasargebloa saojaxo medicinis
specialistebisaTvis.
me-2 TavSi mocemulis M&A kursis programis mimoxilva.
3-7 Tavi Seicavs informacias, romelic daexmareba msmenelebs kursis mimdinareobis
procesSi, rogorc es miTiTebulia kursis programaSi - Tavi 2. monawileebs winaswar
daurigdebaT damatebiTi samuSao dokumentacia. maT unda CainiSnon nebismieri sakiTxebi
Tu ideebi, romelTa dauyonebliv gadaWra ver moxerxdeba, raTa aRniSnuli problemebis
xelaxali ganxilva moxdes kursis dasrulebamde an ufro mogvianebiT, Semdgom etapze.
3-7 Tavi, aseve Seicavs zogad informacias, romelic sasargebloa saojaxo medicinis
specialistebisa da pirveladi jandacvis sferoSi moRvawe saxelmwifo Tanamdebobis
pirebisaTvis. aRniSnuli sakiTxebi ganxiluli ar iqneba uSualod kursis mimdinareobis procesSi. kursis programa, misi dasrulebis Semdeg, SesaZloa gamoyenebuli iqnas,
rogorc saojaxo medicinis saqmianobis damxmare saxelmZRvanelo.
NFMTC
9
1.3 saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi programa
2006 wlis ganmavlobaSi gadamzadebuli ojaxis eqimebis da eqTnebis pirveli
jgufebi daubrundebian TavianT samuSao adgilebs, donori organizaciebis mier
dafinansebuli proeqtebis farglebSi garemontebul da aRWurvil dawesebulebebSi -
kaxeTSi, aWarasa da imereTSi. amasTanave, pirveli ivlisidan, aRniSnul axal saojaxo
medicinis praqtikebs eqnebaT gansakuTrebuli statusi da 2006 wlis saxelmwifo
ambulatoriul programaSi maTTvis gamoyofili biujeti.
2006 wlis piloturi programa gamoxatavs saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da
socialuri dacvis saministros mzadyofnas, uzrunvelyos pirveladi jandacvis reformis
ganxorcieleba Tanmimdevruli da mdgradi gzebiT. sistemis transformacia xangrZlivi
da rTuli procesia. reformis adreuli etapis RonisZiebebi ar iTvaliswinebs arsebuli
ambulatoriul-poliklinikuri qselis srul reorganizacias. pirveli cvlilebebi
soflis ambulatoriebs Seexeba. soflad samedicino momsaxurebis miwodebis axali
modelis amoqmedeba da miRebuli Sedegebis analizi, karg niadags Seqmnis momdevno
nabijebis dagegmvisaTvis.
ucxouri investiciebis saSualebiT SekeTda da aRiWurva soflis ramdenime
ambulatoria imereTSi, kaxeTsa da aWaraSi. specialuri saswavlo programebiT gadamzadda
iq dasaqmebuli personali. 2006 wlidan, funqcionirebisTvis, mzad iqneba 22 pjd
dawesebuleba imereTSi, 24 aWaraSi, xolo 15 kaxeTis regionSi. gadamzadebuli
profesionalebi pacientebs Tvisobrivad gansxvavebul da maRali xarisxis momsaxurebas
SesTavazeben, rac dadebiTad aisaxeba maTi janmrTelobis mdgomareobaze.
reabilitirebuli obieqtebis amoqmedebas da maTi funqcionirebis Taviseburebebis
Seswavlas udidesi mniSvneloba aqvs qveyanaSi mimdinare pirveladi jandacvis reformis
Semdgomi ganxorcielebisaTvis. saqarTveloSi, pirveladi jandacvis modelis saboloo
Camoyalibeba, swored, adreul etapebze miRebuli gamocdilebisa da sirTuleebis
gaTvaliswinebiT unda moxdes.
pirveladi jandacvis reformis yovlismomcveli da konkretulad, saojaxo
medicinis 2006 wlis piloturi programis mizani aris samizne mosaxleobis
janmrTelobis mdgomareobis gaumjobeseba.
programis zogadi (grZelvadiani) amocanebi:
pirveladi jandacvis samsaxurebis utilizaciis gazrda;
reabilitirebul centrebSi samedicino momsaxurebis xarisxis gaumjobeseba.
pirveladi jandacvis samsaxurebis utilizaciis gazrda saqarTvelos jandacvis
reformis kritikuli amocanaa. utilizaciis maCvenebeli kargad gamoxatavs imas, Tu,
uaxloes periodSi rogor Seicvleba mosaxleobis damokidebuleba pirveladi jandacvis
samsaxurebis da maT mier gaweuli samedicino momsaxurebis xarisxis mimarT.
programis specifikuri amocanebi:
xelmisawvdomobisa da mocvis gaumjobeseba;
samedicino momsaxurebis uwyvetobis uzrunvelyofa;
pacientebis moTxovnilebebsa da saWiroebebze orientirebuli samsaxurebis
amoqmedeba;
janmrTelobis sakiTxebze mosaxleobis informirebulobis
(gacnobierebulobis) donis gazrda.
NFMTC
10
zemoaRniSnuli amocanebis ganxorcielebis gzebi:
momsaxurebis miwodebis axali modelis amoqmedeba, romelic
orientirebuli iqneba prevenciasa da janmrTelobis damkvidrebaze;
reabilitirebuli centrebis organizaciuli mowyobisa da marTvis
optimaluri modelis SerCeva da amoqmedeba;
programiT gaTvaliswinebul obieqtebSi dafinansebis optimaluri modelis
amoqmedeba;
janmrTelobis sainformacio sistemebis safuZvlebis Camoyalibeba
ganaxlebuli obieqtebis funqcionirebis Taviseburebebis Sesabamisad;
axali samsaxurebis Taobaze mosaxleobis informireba.
programis ganxorcielebis ZiriTadi principebia:
pirveladi jandacvis reabilitirebul centrebSi samedicino momsaxurebis
mTavari mimwodebeli iqneba saojaxo medicinis gundi: ojaxis eqimi da
zogadi praqtikis eqTani;
pirveladi jandacvis axali modelis danergvas xels Seuwyoben saTanadod
momzadebuli menejerebi, romlebic uzrunvelyofen saojaxo medicinis
centrebis efeqtur marTvas;
dafinansebis modeli uzrunvelyofs pacientisTvis optimalur finansur
xelmisawvdomobas;
programis farglebSi moxerxdeba pirveladi jandacvis, rogorc
organizebul samedicino momsaxurebasTan pirveli kontaqtis adgilis,
`karibWis” funqciis, momsaxurebis uwyvetobisa da referalis
uzrunvelyofa;
saojaxo medicinis gundi orientirebuli iqneba pacientis saWiroebebis
gamovlenasa da dakmayofilebaze.
programaSi monawile dawesebulebebi da miznobrivi mosaxleoba
programaSi monawileobas miiReben msoflio bankisa da evrokavSiris finansuri
daxmarebiT reabilitirebuli pirveladi jandacvis obieqtebi imereTis, aWarisa da
kaxeTis regionebSi, romlebic dakompleqtdeba gadamzadebuli ojaxis eqimebiT, eqTnebiTa
da menejerebiT.
programis farglebSi saojaxo medicinis centrebi momsaxurebas gauweven maT
samoqmedo arealze (gansazRvrulia geografiuli xelmisawvdomobis principis
safuZvelze) mcxovreb mosaxleobas. miznobrivi mosaxleobis gansazRvris Semdeg,
dawesebuleba ixelmZRvanelebs sapasporto sistemis oficialuri monacemebiT; Tumca,
Seinaxavs gamgeobis an sakrebulos mier damtkicebul oficialur statistikur
monacemebs.
samoqmedo arealSi gundebis raodenobis gansazRvra xdeba Semdegi principis
safuZvelze: erTi ojaxis eqimisa da eqTnisagan Semdgari gundi saSualod 2000
mosaxleze gadaangariSebiT.
gamonaklisi daSvebulia Semdeg SemTxvevebSi:
NFMTC
11
maRalmTian da rTulad misadgom soflebSi, sadac mosaxleobis raodenoba ar
Seesabameba saSualo normatiuls;
kadrebis deficitis dros (gundSi eqimis an eqTnis ararsebobisas).
socialuri dazRvevis erTiani saxelmwifo fondis mier programaSi monawile
dawesebulebebis anazRaureba moxdeba kombinirebuli meTodiT: sabiujeto da kapitaciuri.
NFMTC
12
Tavi 2. marTvisa da organizaciis kursis saswavlo programa
2.1 moduli 1: kursis Sesavali; saojaxo medicinis praqtikis
samarTlebrivi aspeqtebi
winamdebare moduli miwodebuli iqneba kursis ganxorcielebis pirvel dRes. misi
mizania, msmenelebisaTvis saqarTvelos samarTlebrivi safuZvlebisa da janmrTelobis
Sesaxeb kanonmdeblobis ZiriTadi kanonebis gacnoba, efeqturi da efeqtiani samedicino
momsaxurebis miwodebis uzrunvelsayofad.
amocanebi:
- saojaxo medicinis samarTlebrivi da normatiuli aqtebis, kanonebis, kodeqsebisa da
regulaciebis gagebis ganviTarebis xelSewyoba.
- samarTlebrivi urTierTobebisa da xelSekrulebebis gaformeba daqiravebulebTan,
pacientebTan, saxelmwifo SemsyidvelebTan, samTavrobo da arasamTavrobo
organizaciebTan.
- saojaxo medicinis praqtikis marTva saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad.
swavlebis Sedegebi:
winamdebare kursis dasrulebis Semdeg, monawileebs SeeZlebaT:
pirveladi jandacvis doneze arsebuli ZiriTadi samarTlebrivi safuZvlebis
gageba;
pacientebis uflebebisa da movaleobebis gageba;
saojaxo medicinis praqtikis sxvadasxva iuridiul-samarTlebrivi formebis
upiratesobebisa da SezRudvebis gacnobiereba;
samarTlebrivi statusis im formis arCeva, romelsac mianiWeben upiratesobas
imisaTvis, rom standartuli paketis moculobis farglebSi ukeTesi momsaxureba
miawodon registrirebul mosaxleobas;
gaigon, Tu rogor unda gaaformon saxelmwifo kontraqtebi da sxva
xelSekrulebebi sxvadasxva iuridiul pirebTan da pacientebTan;
imis gageba, Tu ra aris lizingi (arenda) da rogori xelSekruleba formdeba
Senobebis mesakuTreebsa da saojaxo medicinis praqtikebs Soris;
pacientebis saCivrebze reagireba;
imis gageba, Tu ra samarTlebriv safuZvlebze gaxdeba SesaZlebeli pacientTaTvis
medikamentebis miwodeba im soflebSi, sadac ar arseboben licenzirebuli
afTiaqebi; ratom esaWiroeba arsebul kanonmdeblobas Secvla?
saqarTvelos kanonmdeblobis farglebSi mimdinare, janmrTelobis industriis
ekonomikuri garemos kompleqsuri dinamikis gageba.
msmenelTa momzadeba:
M&A kursis dawyebamde, msmenelebma unda Seiswavlon mocemuli saswavlo programis
Tavi 1, 3 da 4.
dro sakiTxi swavlebis meTodologia orSabaTi
10.00-10.30 winaswari testi werilobiTi testi
NFMTC
13
10.30-11.30 ganmarteba kursis mimdinareobis Taobaze;
diskusia saojaxo medicinis 2006 wlis
piloturi programis Sesaxeb.
leqcia
diskusia
11.30-12.00 sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi
formebis daxasiaTeba leqcia, SekiTxvebi
12.00-12.15 Sesveneba
12.15-13.15 sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi
formis upiratesobebi da SezRudvebi savarjiSo, diskusia
13.15-14.00 sadili
14.00-14.30 dawesebulebaTa licenzireba diskusia
14.30-16.00 kontraqtirebis sakiTxebi leqcia, analizi
16.00-16.15 Sesveneba
16.15-17.15 pacientis uflebebi SemTxvevaTa ganxilva
2.2 moduli 2: adamianuri resursebis marTva
winamdebare moduli miwodebuli iqneba M&A kursis meore dRes.
amocanebi:
- sworad iqnas aRqmuli adamianuri resursebis marTvis koncefcia;
- saojaxo medicinis praqtikaSi dainergos adamianuri resursebis marTvis principebi;
- Camoyalibdes marTebuli urTierTobebi da daidos saTanado kontraqtebi muSakebTan,
saxelmwifo SemsyidvelTan, samTavrobo da arasamTavrobo organizaciebTan;
- personalis da gaweuli momsaxurebis xarisxis marTva ganxorcieldes saqarTvelos
kanonmdeblobis Tanaxmad.
winamdebare modulis mizania uzrunvelyofil iqnas adamianuri resursebis marTvis,
rogorc koncefciisa da efeqturi/efeqtiani jandacvis uzrunvelyofis saSualebis swori
aRqma, raTa Semcirdes ,,efeqturobis deficiti”, romelsac adgili aqvs arsebul
organizaciebSi; agreTve, pirveladi jandacvis gundis wevrebs sTavazobs winadadebebs, Tu
rogor SeuZliaT ganiviTaron marTvis unar-Cvevebi gundSi funqcionirebis procesSi.
winamdebare modulSi ganxiluli iqneba adamianuri resursebis marTvis Zireuli
aspeqtebis ZiriTadi principebi.
swavlebis Sedegebi:
winamdebare kursis dasrulebis Semdeg, msmenelebs:
CamouyalibdebaT warmodgena adamianuri resursebis marTvis koncefciaze;
SeeqmnebaT, agreTve, warmodgena adamianuri resursebis marTvis ganxorcielebis
Taobaze;
adamianuri resursebis marTvis ganxorcieleba maTi praqtikis farglebSi;
SeeZlebaT Camoayalibon marTebuli urTierTobebi da dadon saTanado
kontraqtebi muSakebTan, saxelmwifo SemsyidvelTan, samTavrobo da
arasamTavrobo dawesebulebebTan;
SeeZlebaT daicvan yvela moTxovna adamianur resursebTan da pirveladi
jandacvis doneze gaformebuli xelSekrulebebis farglebSi gaweul samedicino
momsaxurebasTan mimarTebaSi;
NFMTC
14
SeeqmnebaT warmodgena, Tu rogor ganaxorcielon personalis da gaweuli
momsaxurebis xarisxis marTva saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad.
msmenelTa momzadeba:
me-2 modulis dawyebamde, msmenelebma unda Seiswavlon mocemuli saswavlo
programis Tavi 5.
dro sakiTxi swavlebis meTodologia samSabaTi 10.00-10.30 marTvis principebi leqcia
10.30-11.30 saojaxo medicinis gundis saqmianobis
organizacia diskusia
11.30-12.00 samuSao datvirTvis gazomva savarjiSo
12.00-12.15 Sesveneba
12.15-13.15 samuSaos aRwerilobebi savarjiSo
13.15-14.00 sadili
14.00-15.00 saqmianobis Sefaseba savarjiSo (SemTxvevebis
ganxilva)
15.00-16.00 uwyveti ganaTlebis organizacia diskusia
16.00-16.15 Sesveneba
16.15-17.15 arasamedicino saqmianobis Sesasruleblad
sawarmos gareT kontraqtebis gaformeba (outsourcing)
savarjiSo, diskusia
2.3 moduli 3: finansebis marTva
winamdebare moduls, msmenelebi gaecnobian M&A kursis mesame da meoTxe dRes.
saswavlo miznebi
- Camoyalibdes finansuri marTvis koncefciis aRqma;
- dainergos finansuri marTvis principebi saojaxo medicinis praqtikaSi;
- Camoyalibdes marTebuli urTierTobebi da gaformdes Sesabamisi kontraqtebi
saxelmwifo SemsyidvelTan da pacientebTan;
- dainergos finansuri marTvis erTiani terminologia da erTiani saaRricxvo
angariSebi, ganxorcieldes maTi Sesabamisi interpretacia;
- ganxorcieldes finansebisa da pirveladi jandacvis sawarmos marTva saqarTvelos
kanonmdeblobis sruli dacviT.
swavlebis Sedegebi
winamdebare modulis dasrulebis Semdeg msmenelebs SeeZlebaT:
sabaziso SeRavaTebis paketis koncefciisa da misi finansuri aspeqtebis gageba;
pirvelad jandacvaSi gamoyenebuli provaideris mier anazRaurebis meTodebis
gansazRvra;
registrirebuli mosaxleobis saojaxo medicinis standartuli paketiT
gaTvaliswinebuli momsaxurebis gasawevad aucilebeli administraciuli Tu
finansuri movaleobebis gacnobiereba;
NFMTC
15
Seiswavlon terminologia, Caataron finansuri monacemebis analizi da gaigon
sxvadasxva saaRricxvo dokumentebis Sinaarsi;
Seadginon kontraqtebi komunaluri momsaxurebis Sesaxeb;
ganasxvavon ZiriTadi saaRricxvo terminebi, rogoricaa aqtivebi,
valdebulebebi da saaqcio kapitali, Semosavlebi da xarjebi, pirdapiri da
zednadebi xarjebi;
Seadginon da sworad gaigon martivi sabuRaltro balansi sawyisi finansuri
monacemebis safuZvelze;
Seadginon da sworad gaigon martivi saSemosavlo balansi sawyisi finansuri
monacemebis safuZvelze;
awarmoon Semosavlebis da xarjebis marTva;
awarmoon Senobebis da aRWurvilobis amortizacia;
sabanko angariSis marTva saojaxo medicinis praqtikaSi;
Seadginon martivi biznes-gegma;
gamouweron sagadasaxado moTxovnebi (angariS-faqtura) saxelmwifo
Semsyidvels da pacientebs;
warudginon finansuri da utilizaciis monacemebi saxelmwifo Semsyidvels;
sworad gaigon jandacvis dargis ekonomikuri garemos rTuli dinamika.
msmenelTa momzadeba:
me-3 modulis dawyebamde, msenelebma unda Seiswavlon mocemuli saswavlo
programis me-6 Tavi.
dro sakiTxi swavlebis meTodologia oTxSabaTi
10.00-10.30 finansebis marTva - zogadi nawili leqcia
10.30-11.30 ZiriTadi SeRavaTebis paketis
finansuri aspeqtebi prezentacia, diskusia
11.30-12.00 samedicino momsaxurebis
miwodebisaTvis anazRaurebis meTodebi;
anazRaurebis meTodi piloturi
programis farglebSi
prezentacia,
diskusia
12.00-12.15 Sesveneba
12.15-13.15 xarjebis tipebi; xarjebis gaangariSeba interaqtiuli seminari
13.15-14.00 sadili
14.00-16.00 biznes-dagegmareba da biujeti prezentacia, savarjiSo,
diskusia
16.00-16.15 Sesveneba
16.15-17.15 wliuri balansi savarjiSo, diskusia
dro sakiTxi swavlebis meTodologia
xuTSabaTi
10.00-11.00 Semosavlebis aRricxva savarjiSo, diskusia
11.00-12.00 Semosavlebi pacientebisagan; salaros savarjiSo, diskusia
NFMTC
16
wigni
12.00-12.15 Sesveneba
12.15-13.15 sagadasaxado moTxovnebis momzadeba da
angariSgeba SUSIF-is winaSe savarjiSo, diskusia
13.15-14.00 sadili
14.00-15.00 sagadasaxado moTxovnebis momzadeba da
angariSgeba SUSIF-is winaSe (gagrZeleba)
savarjiSo, diskusia
15.00-16.00 amortizacia da kapitaldabandeba savarjiSo
16.00-16.15 Sesveneba
16.15-17.15 gadasaxadebis gadaxda savarjiSo, diskusia
2.4 moduli 4: janmrTelobis sainformacio sistemebis marTva
winamdebare moduli miwodebuli iqneba M&A kursis mexuTe da bolo dRes.
amocanebi:
informaciis mopovebis, damuSavebis da analizis simZlavreebi saqarTveloSi,
ZiriTadad, mcirea da gadawyvetilebebis misaRebad informaciis gamoyenebis regularuli
praqtika, jerac naklebadaa gamoyenebuli. kursis erT-erTi amocanaa pirvelad jandacvaSi
momuSave janmrTelobis profesionalebisaTvis klinikuri Tu administraciuli
gadawyvetilebebis miRebisas informaciis sargeblianobis Sesaxeb warmodgenis Seqmna.
amdenad, winamdebare moduli miznad isaxavs, daexmaros saojaxo medicinis
personals marTvis sainformacio sistemis SeqmnaSi, romelic saSualebas miscems saojaxo
medicinis centrebs ara marto awarmoon yoveldRiuri operaciebi, aramed generirebas
ukeTebs monacemebs, romelic gamoiyeneba pirveladi samedicino momsaxurebis gavlenis Sefasebis mizniT.
umTavresi sakiTxebi, romlebsac pirvel rigSi eqceva yuradReba, Semdegia:
- damfinanseblisaTvis sagadasaxado moTxovnebis (faqturebis) gamowera;
- angariSgeba SUSIF-is, daavadebaTa kontrolis erovnuli centris, sazogadoebrivi
janmrTelobis departamentis da im sxvaTa winaSe, romlebic dakavebulia
konkretulad pacientTa registraciiT, kontroliT da minimaluri monacemebis
SegrovebiT;
- individTa (mosaxleobis) samedicino momsaxurebis xarisxis uwyveti gaumjobesebis
mizniT monacemebis Segroveba.
swavlebis Sedegebi:
winamdebare modulis dasrulebis Semdeg monawileebs unda SeeZloT:
gaigon marTvis da komunikaciis saTanado sistemebis Seqmnis mniSvneloba;
informaciis uzrunvelyofa gadawyvetilebebis miRebis xelSewyobisaTvis;
gansazRvron tendenciebi da garemoebebi, romlebic, savaraudod, zegavlenas
iqoniebs organizaciebis miznebze;
Seafason sainformacio nakadebis dadgenis saWiroeba;
gansazRvron mmarTvelobiTi kontrolis formebi, romlebic Seesabameba marTvis
sxvadasxva sainformacio sistemebs;
NFMTC
17
gaaanalizon maTi organizaciis saWiroebebi informaciis Casawerad da
Sesanaxad;
gansazRvron konkretuli sainformacio moTxovnebi, romlebic Seesabameba
organizaciis sxvadasxva nawilebs;
gansazRvron monacemTa is CamonaTvali, romlebic unda Segrovdes marTvis
Sesaxeb informaciis mosamzadeblad;
gaigon monacemTa bazebis is SesaZleblobebi da gamoyenebis saSualebebi,
romlebic arseboben ganviTarebuli pirveladi daxmarebis pirobebSi;
gaacnobieron informaciis gamoyenebis mniSvneloba proeqtis marTvisas;
dagegmvis da grafikebis Sedgenis teqnikis gamoyeneba;
gansazRvron proeqtis mmarTvelis roli;
gaigon, Tu ramdenad mniSvnelovania informaciis marTvasTan dakavSirebuli
swavlebis strategiebis SemuSaveba.
msmenelTa momzadeba:
me-4 modulis dawyebamde, msmenelebma unda Seiswavlon mocemuli saswavlo
programis Tavi 6.
dro sakiTxi swavlebis
meTodologia paraskevi
10.00-10.30 informaciis marTvis miznebi leqcia
10.30-12.00 monacemTa Segrovebis mimoxilva prezentacia,
diskusia
12.00-12.15 Sesveneba
12.15-13.15 rogor unda Sefasdes Tqveni dawesebulebis
saqmianoba
savarjiSo, diskusia
13.15-14.00 sadili
14.00-15.00 rogor unda Sefasdes Tqveni dawesebulebis
saqmianoba (gagrZeleba)
savarjiSo, diskusia
15.00-16.00 pacientTa registraciis procedura savarjiSo
16.00-16.15 Sesveneba
16.15-16.45 testi
16.45-17.15 evaluacia zepiri da weriTi
NFMTC
18
Tavi 3. saojaxo medicinis gundis amocanebi
3.1 mosaxleobis pirveladi samedicino momsaxureba
saojaxo medicinis gundis, rogorc pirveladi jandacvis mimwodeblis, umTavresi
mmarTvelobiTi miznebi Semdegia:
pacientTa nakadebis marTva
- aris pirveli samedicino kontaqtis adgili jandacvis sistemaSi, romelic
nebismieri janmrTelobis problemebis gadaWris mizniT uzrunvelyofs
momxmareblisaTvis Ria da SeuzRudav xelmisawvdomobas, miuxedavad asakisa, sqesisa
an personaluri gansxvavebuli niSnisa.
- uzrunvelyofs jandacvis resursebis efeqtur gamoyenebas koordinirebuli
moqmedebebis gamo, pirveladi jandacvis sistemaSi momuSave sxva profesionalebTan
erTad da sxva donis specialistebTan interfeisis (mimarTvebis sistema)saSualebiT,
pacientis saWiroebidan gamomdinare iRebs ra advokatis rols.
- anviTarebs pirovneba-centristul midgomebs, romelic orientirebulia individebze,
maT ojaxebsa da Temze.
- gaaCnia unikaluri konsultaciuri procesebi, romelic yalibdeba xangrZlivi
urTierTobisas da efuZneba pacientisa da eqimis efeqtur komunikacias.
- pasuxismgebelia xangrZliv da uwyvet samedicino momsaxurebaze pacientis
saWiroebebis Sesabamisad.
- monawileobs specifiuri gadawyvetilebis miRebis procesebSi, romelic emyareba
Temis avadobis gavrcelebasa da sixSires.
- erTdroulad marTavs individualuri pacientis orive - mwvave da qronikul
problemebs.
- marTavs daavadebebs Tavis ganviTarebis adreul etapze, roca igi warmodgenilia
aradiferencirebuli formebiT da esaWiroeba gadaudebeli daxmareba.
- amkvidrebs janmrTelobas da keTildReobas orive - Sesaferisi da efeqturi
intervenciiT.
- gaaCnia specifiuri pasuxismgebloba Temis janmrTelobis winaSe.
- pacientis problemebs marTavs maTi fizikur, fsiqologiur, socialur, kulturul
da egzistencialur ganzomilebebSi.
- gaacnobs pacients kanoniT misTvis miniWebul uflebebs.
praqtikis marTva
- moaxdinos samoqmedo teritoriaze ganlagebuli mosaxleobis aRricxva da
registracia.
- marTos praqtikis sabanko angariSi.
- marTos praqtikis finansebi saqarTvelos sagadasaxado kodeqsis Sesabamisad,
droulad da sworad waradginos saWiro monacemebi sagadasaxado inspeqciaSi
(sabuRaltro balansi, mogeba-zaralis angariSi da sxva angariSebi).
- moamzados yovelTviuri saangariSsworebo moTxovnebi da warudginos is socialuri
dazRvevis erTiani fondis regionul erTeuls.
NFMTC
19
- ganaxorcielos praqtikis da personalis swori organizacia.
- warudginos angariSebi saqarTvelos socialuri dazRvevis erTiani fondis; Sromis,
janmrTelobis da socialuri dacvis saministrosa da sazogadoebrivi jandacvis
departamentis regionul erTeulebs.
- ganaxorcielos saeqspluatacio xarjebisa da gadasaxadebis sworad aRricxva da
sagadasaxado inspeqciaSi gadaxda.
- gamoiyenos dadgenili standartuli formebi angariSgebis, referalebis, angariSebis
da medikamentebis gamowerisas.
- xeli moaweros kontraqtebs.
- moaxdinos adamianuri resursebis organizacia da marTva.
3.2 pirveladi jandacvis gundis saqmianobis organizacia
pirveladi jandacvis momsaxurebas gasweven saojaxo medicinis (dargis)
specialistebi. pirveladi jandacvaSi monawile profesiebi metad gansxvavebuli da
mravalferovania. sxvadasxva profilis specialistebi, Cveulebriv, erTad muSaoben, rac
saSualebas aZlevs maT miaRwion pacientTa janmrTelobis sasurvel maxasiaTeblebs.
praqtikulad, ,,erTad muSaoba” iRebs sxvadasxva formas:
- oficialuri jgufi;
- Tavisufali TanamSromloba;
- jgufuri muSaoba sxva gundebisaTvis qve-kontraqtis safuZvelze;
- karibWe, sxvebis gamoZaxeba saWiroebis SemTxvevaSi;
- TanamSromloba momvlelebTan da meurveebTan.
garda aRniSnuli SesaZleblobebisa, arsebobs ZiriTadi da gafarToebuli gundebis
Semdgomi gansazRvreba. ZiriTadi gundi, Cveulebriv, Sedgeba erTi zogadi
praqtikis/ojaxis eqimis da erTi (an meti) eqTnisagan (eqTnebisagan), romelic emsaxureba
pacintTa dadgenil ricxvs.
gundebis efeqturi muSaoba SesaZlebelia maSin, Tu adgili aqvs ndobasa da
pativiscemas mis wevrebs Soris da maTi Sesabamisi rolebisa da wvlilis marTebul
aRqmas. gasaTvaliswinebelia profesiuli ganviTareba gunduri muSaobis Taobaze. multi-
disciplinuri midgomis Camoyalibeba kvalifikaciis amaRlebis procesSi, sasargebloa,
gundis efeqtiani funqcionirebis uzrunvelsayofad:
- eqimisa da meddisaTvis urTmaneTis rolebis gacnobis SesaZleblobis micemiT;
- im codnis bazis, miswrafebebisa da Rirebulebebis aRqma, romlebsac efuZneba
jandacvis TiToeuli specialistis roli;
- TiToeuli specialistis rolis aRqmis gansazRvra sxva profesiebTan mimarTebaSi.
gunduri muSaoba ar aris ioli amocana. efeqtianoba ver iqneba garantirebuli
mxolod sxvadasxva specialistebis kompetenciis akumulirebiT, met-naklebad
oficialurad aRiarebuli saorganizacio struqturis farglebSi. rac ufro didia
gundi, miT metia koordinaciisa da saTanado komunikaciis aucilebloba da miT ufro
rTulia xelmZRvanelobis winaSe mdgomi amocana. gundis organizaciuli forma SesaZloa
icvlebodes ,,ZiriTadidan” ,,metad gafarToebulamde”- gamomdinare konkretuli
pacientebisa da Temis samedicino saWiroebebidan; igi, agreTve, gansxvavdeba ,,ZiriTadi”
wevrebis kompetenciidan da praqtikis geografiuli mdebareobidan gamomdinare, mocemul
zonaSi sxva samedicino samsaxurebis xelmisawvdomobis TvalsazrisiT.
NFMTC
20
rogorc zemoT aRiniSna, pjd gundis umTavresi funqciaa pirveladi samedicino
momsaxurebis gaweva mosaxleobis gansazRvruli jgufisaTvis. idealur SemTxvevaSi,
aRniSnuli momsaxureba yovlismomcveli, maRali xarisxis, mosaxleobis samedicino
saWiroebebze orientirebulia da Seesabameba pirveladi jandacvis sxva mniSvnelovan
maxasiaTeblebs (uwyvetoba, koordinacia da sxv.). funqciuri sakiTxebi,
yovlismomcvelobisa da maRali xarisxis uzrunvelsayofad, gulisxmobs pirveladi
jandacvis gundis kompetenciis farglebis gafarToebas. konkretuli kompetencia (codna,
midgoma da unar-Cvevebi) aucilebelia pjd gundis farglebSi, raTa man efeqturad
Seasrulos Tavisi roli realur da swrafad cvalebad garemoSi. amdenad, kompetencia
gansazRvravs, Tu ra wvlili unda Seitanon gundis wevrebma saerTo saqmeSi an rogor
ganviTardnen gundis mier valdebulebebis efeqtianad Sesrulebis mizniT. erTis mxriv,
kompetenciaze zegavlenas axdens jandacvis specialistis roli da gansazRvravs mis mier
organizaciis farglebSi Sesasrulebel samuSaos. pirveladi jandacvis sistemis
restruqturizaciis procesi gamoiwvevs pirveladi samedicino momsaxurebis mimwodebelTa
rolebis xelaxal gansazRvras da axali samuSao adgilebis warmoSobas, romelTa Seqmna
anu kompetenciis Sesabamisi samuSaoebis gansazRvra, yuradRebiT unda iqnas
gaTvaliswinebuli konkretuli rolis farglebSi. aRniSnul procesSi saxelmZRvanelo
principebi Semdegia:
- samuSaoebis iseTi dizaini, rom calkeuli samuSaos Semsrulebels saSualeba
hqondes iyos angariSvaldebuli mniSvnelovani Sedegebis misaRebad;
- samuSaoebis gansazRvra ise, rom datvirTva iyos misaRebi da aRniSnuli samuSao
Seasrulos kompetenturma da motivirebulma pirovnebam;
- samuSaoebis ise gansazRvra, rom samuSaos Semsrulebeli uzrunvelyofili iyos
dabalansebuli samuSaoTi misi mravalferovnebis, yoveldRiurobis,
perspeqtiulobisa da ganviTarebis TvalsazrisiT;
- samuSaoebis ise gansazRvra, rom SesaZlebeli iyos misi Sesruleba, anu is, ar unda
moiTxovdes kompetenciis iseT kombinacias Tu TviT kompetencias, romlis
uzrunvelyofac rTuli iqneba samuSaos SemsruleblisaTvis;
- samuSaoebis ise gansazRvra, rom dasaqmebuls saSualeba mieces SeiTvisos axali
kompetencia da romelic, Sedegad, uzrunvelyofs mis etapobriv winsvlas da
Tanamimdevrul dagegmvas profesiuli ganviTarebis TvalsazrisiT.
NFMTC
21
Tavi 4. samarTlebrivi aspeqtebi
4.1 saojaxo medicinis organizaciis samarTlebrivi aspeqtebi
Tanamedrove samarTlis sistemaSi arsebobs samarTlebrivi aqtebi, normatiuli
aqtebi, kodeqsebi da regulaciebi. iuridiuli piris cneba regulirebulia saqarTvelos
samoqalaqo kanonmdeblobiT, kerZod: samoqalaqo kodeqsiT.
saqarTvelos normatiuli aqtebia: saqarTvelos konstitucia, saqarTvelos
konstituciuri kanonebi, saerTaSoriso xelSekrulebebi, saqarTvelos organuli kanoni,
saqarTvelos kanonebi, prezidentis brZanebulebebi, gankargulebebi da sxv.
kanoni samarTlis umTavresi wyaroa. kanonad miiCneva parlamentis mier miRebuli
normatiuli aqtebi. kodeqsi es aris kanonTa krebuli romelime sferoSi.
samoqalaqo kodeqsi aregulirebs sakiTxebs piris dabadebidan mis sikvdilamde.
misi ZiriTadi mizania pirTa ,,kerZo cxovrebis” mowesrigeba. mewarmeTa Sesaxeb kanoni
aregulirebs yvela sakiTxs dakavSirebuls kerZo samarTlis iuridiul pirebTan.
adamianebi fiqroben, rom iuridiuli piri es aris Cveulebrivad piri, pirovneba, rac
mcdari mosazrebaa.
iuridiuli piri aris gansazRvruli miznis misaRwevad Seqmnili sakuTari qonebis
mqone organizebuli warmonaqmni, romelic Tavisi qonebiT damoukideblad agebs pasuxs da
sakuTari saxeliT iZens uflebebsa da movaleobebs, debs garigebebs da SeuZlia
sasamarTloSi gamovides mosarCeled da mopasuxed.
iuridiuli piri SeiZleba iyos korporaciulad organizebuli, wevrobaze
dafuZnebuli, wevrTa mdgomareobaze damokidebuli an misgan damoukidebeli da misdevdes
an ar misdevdes mewarmeobas.
ra gansxvavebaa kerZo samarTlis iuridiul pirsa da sajaro samarTlis iuridiul pirebs Soris?
sajaro samarTlis iuridiuli piri
sajaro samarTlis iuridiul pirad /s.s.i.p/ gvevlineba erTiani saxelmwifo
sadazRvevo fondi, romelic finansdeba saxelmwifo biujetidan. aseTia, agreTve,
sawarmoTa marTvis saagento.
kerZo samarTlis iuridiuli piri
kerZo samarTlis iuridiul pirebs aerTianebT umTavresi principi, es aris nebis
Tavisufali gamovlena, ris safuZvelzec iqmneba saerTod iuridiuli piri. kerZo
samarTlis iuridiuli pirebi ar finansdebian saxelmwifo biujetidan da aqvT sakuTari
Semosvlebi. aseTi organizaciebis mizania mogebis miReba. kerZo samarTlis iuridiul pirs
(samewarmeos Tu arasamewarmeos) ufleba aqvs ganaxorcielos kanoniT aukrZalavi
nebismieri saqmianoba, miuxedavad imisa, aris Tu ara es saqmianoba wesdebaSi
gaTvaliswinebuli.
saqarTvelos mewarmeTa kanonis Sesabamisad, kerZo samarTlis iuridiuli pirebia:
individualuri mewarme, saaqcio sazogadoeba /s.s./, SezRuduli pasuxismgeblobis
sazogadoeba /S.p.s./, komandituri sazogadoeba /ks/, kooperativi, koncerni, solidaruli
pasuxismgeblobis sazogadoeba /sps/.
NFMTC
22
individualuri mewarme
individualuri mewarmis cneba yvelaze metadaa gavrcelebuli mTels msoflioSi. es
aris mcire zomis biznes-warmonaqmni da mas SeiZleba waawydeT quCebSi Tu bazrebSi,
bazrobebze. magaliTad, individualuri mewarmis formiT arian Camoyalibebuli gazeTisa
Tu Tambaqos jixurebi, maRaziebi da sxva.
individualuri sawarmos mflobelia erTi piri, romelic Tavis Tavze iRebs yvela
risks da Sesabamisad mogebasac.
kooperativi
kooperativi aris wevrTa SromiT saqmianobaze dafuZnebuli an wevrTa meurneobis
ganviTarebisa da Semosavlis gadidebis mizniT Seqmnili sazogadoeba, romlis amocanaa
wevrTa interesebis dakmayofileba da igi mimarTuli ar aris upiratesad mogebis
miRebaze.
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba
individualuri sawarmos Semdeg, SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba /Sps/
aris yvelaze gavrcelebuli forma msoflioSi. Sps-s hyavs aqcionerebi da zog
SemTxvevaSi sameTvalyureo sabWo.
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba aris sazogadoeba, romlis
pasuxismgebloba misi kreditorebis winaSe Semoifargleba mTeli misi qonebiT.
sazogadoebis partniori ar aris pasuxismgebeli sazogadoebis valdebulebebze, garda,
kanoniT gaTvalisiwinebuli SemTxvevebisa. aseTi sazogadoebis dafuZneba SeuZlia erT
pirsac.
saaqcio sazogadoeba
kompania, sadac 60-ze meti partnioria, unda Camoyalibdes saaqcio sazogadoebad.
saaqcio sazogadoebas (s.s.) hyavs aqcionerebi da sameTvalyureo sabWo. mas aqvs sawesdebo
kapitali, romelic dayofilia aqciebad. kapitali unda Seadgendes sul mcire 15 000
lars. pasuxismgebloba kreditorebis winaSe, saaqcio sazogadoebaSi, Semoifargleba
mTeli misi qonebiT.
1999 wlis prezidentis brZanebulebis Tanaxmad samedicino dawesebulebebis
samarTlebrivi statusi ZiriTadad aris saaqcio sazogadoeba da SezRuduli
pasuxismgeblobis sazogadoeba. aseTi organizaciebis mflobelia sajaro samarTlis
iuridiuli piri - sawarmoTa marTvis saagento da zog SemTxvevaSi meria. mflobeloba
gamoixateba teqnikuri nawilis, kerZod Senoba-nagebobaTa flobaSi. marTva mTlianad
menejerTa kompetencias warmoadgens. poliklinikebis, ambulatoriebis, hospitlebisa da
sxva samedicino dawesebulebebis menejerebi, valdebulni arian, CaerTon organizaciis
yoveldRiur saqmianobaSi, gaanawilon finansebi da gamovidnen warmomadgenlebad
sazogadoebis wainaSe.
solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoeba
solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoeba aris sazogadoeba, romelSic ramdenime
fizikuri piri erToblivad, erTiani safirmo saxelwodebiT eweva araerTjerad da
damoukidebel mewarmeobas da partniorebi sazogadoebis winaSe pasuxs ageben rogorc
solidaruli movaleebi - uSualod pirdapir, mTel valdebulebebze, SeuzRudavad, mTeli
Tavisi qonebiT. partniorebi SeiZleba iyvnen mxolod fizikuri pirebi.
komandituri sazogadoeba
sazogadoeba, romelSic ramdenime piri erToblivad, erTiani safirmo saxelwodebiT
eweva araerTjerad da damoukidebel mewarmeobas, aris komandituri sazogadoeba. Tu erTi
an ramdenime partnioris pasuxismgebloba sazogadoebis kreditorebis winaSe
NFMTC
23
gansazRvruli sagarantio Tanxis gadaxdiT Semoifargleba (komanditebi), xolo sxva
partniorebis pasuxismgebloba SezRuduli ar aris, (personalurad pasuxismgebeli
partniorebi – komplementarebi).
janmrTelobis dacvis ESesaxeb kanonis 57-e muxlis Sesabamisad:
jandacvis dawesebulebebi iyofa 2 jgufad: sajaro samarTlis iuridiul pirebad da
kerZo samarTlis iuridiul pirebad /s.s., S.p.s da sxv./;
magaliTad, erTiani dazRvevis saxelwifo sadazRvevo fondi da samedicino
instituti arian sajaro samarTlis iuridiuli pirebi, xolo TiTqmis yvela saavadmyofo,
ambulatoria Tu poliklinika, aris kerZo samarTlis iuridiuli piri.
pirveladi jandacvis organizaciebi saqarTveloSi funqcionireben poliklinikebisa
da ambulatoriebis saxiT. vxvdebiT aseve gamonaklisebs, rodesac poliklinika da
ambulatoria aris gaerTianebuli erT iuridiul pirSi.
ra aris arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piri?
iuridiuli piri, romlis mizanasac ar Seadgens samewarmeo saqmianoba, SeiZleba
arsebobdes, rogorc kavSiri (asociacia) da fondi. kavSiri da fondi arasamTavrobo da
aramomgebiani organizaciebia. miRebuli mogebis ganawileba wevrebs Soris dauSvebelia,
mogeba unda moxmardes kavSirisa da fondis miznebs. damfuZneblebi iReben anazRaurebas
mxolod kanoniT dadgenili wesiT.
ganvixiloT arasamewarmeo iuridiuli piris 2 forma: kavSiri anu asociacia da
fondi.
,,kavSiri”” warmoadgens iuridiul pirs, sadac gaerTianebulia saerTo miznis mqone
pirebi. ,,kavSiris” dasafuZneblad saWiroa minimum 5 damfuZnebuli. nebismier fizikur
pirs (eqimi, eqTani da sxv.) aqvs ufleba iyos kavSiris damfuZnebeli.
,,fondi”” warmoadgens kerZo samarTlis iuridiul pirs, sadac erTi an ramdenime
damfuZnebeli damoukidebel subieqts sakuTrebaSi gadascems qonebas saerTo-sazogado
sasargeblo miznis misaRwevad. fonds, asociaciisagan gansxvavebiT, wevrebi ara hyavs.
evrokomisiis eqspertebi, pirveladi jandacvis dawesebulebebisaTvis organizaciul-samarTlebrivi statusis SerCevis procesSi, upiratesobas aniWeben asociacias.
`kavSiris~ registracias axorcielebs sagadasaxado inspeqcia. `kavSiris~
organizaciuli struqtura ganmtkicebulia maTive SemuSavebuli wesdebiT. `kavSiris~
xelmZRvanelobis pirdapiri movaleoba eniWeba gamgeobas, calkeul SemTxvevebSi,
specialur warmomadgenlebs. marTvis SezRudvebi SeiZleba ganisazRvros wesdebiT,
kavSiris miznebidan gamomdinare.
wesdeba SeiZleba iTvaliswinebdes erTi piris mier saqmeebis erTpirovnulad
gaZRolis uflebamosilebas, an awesebdes erTze meti piris erTobliv xelmZRvanelobas.
aseve, iTvaliswinebdes garkveul moqmedebebis SezRudvebis dawesebas anu gansazRvravs, ra
gadawyvetilebebi saWiroebs sxva sakontrolo organoebis Tanxmobas. wesdebiT
mowesrigebuli unda iyos warmomadgenlobaze uflebamosili pirebi, ufro konkretulad,
imoqmedeben isini erTpirovnulad, ramdenime, Tu yvela erToblivad. aseve gansazRvruli
SeiZleba iyos SezRudvebi warmomadgenlobiT uflebamosilebaze. saqarTvelos
kanonmdeblobiT gvaqvs specialuri normebi kavSiris Sesaxeb, romelTagan erT-erTia
`kavSiris~ wevroba. `kavSiris~ wevrad miReba xdeba gamgeobis mier msurvelTa
werilobiTi gancxadebis safuZvelze an wesdebiT gaTvaliswinebul sxva SemTxvevebSi.
NFMTC
24
asociaciis funqcionirebis specialuri regulaciebi
gamgeoba
1. `kavSiris~ mmarTveli kolegialuri organoa gamgeoba, romelic airCeva `kavSiris~
wevrTa saerTo krebaze oTxi wlis vadiT, garda im SemTxvevisa, Tu aRniSnuli
procedura wesdebiT sxvagvarad ar aris gansazRvruli. vadis gasvlis Semdeg,
gamgeobas avtomaturad ugrZeldeba Zalaufleba, axali gamgeobis arCevamde. wesdeba,
agreTve, aregulirebs gamgeobis wevrTa anazRaurebis sakiTxebs;
2. nebismier dros, SesaZlebelia, miRebul iqnas xelaxali gadawyvetileba gamgeobis
wevrebis arCevis Taobaze. wesdebam, SesaZloa, uzrunvelyos aRniSnulTan
dakavSirebuli mniSvnelovani sakiTxebis daregulireba.
3. Tu gamgeoba Sesdgeba ufro naklebi wevrebisagan, vidre es wesdebiTaa
gansazRvruli, tranzitorul periodSi, sasamarTlom, SesaZloa, vakanturi xmebis
dasakaveblad, TviTon daasaxelos kavSiris wevrebisagan gamgeobis axali wevrebi.
aseT SemTxvevaSi, gamgeobis wevrebi iwveven `kavSiris~ wevrTa saerTo krebas, raTa
miRebul iqnas saboloo gadawyvetileba zemoaRniSnulis Taobaze.
kavSiris wevrTa saerTo kreba
1. `kavSiris~ umaRles organos warmoadgens saerTo kreba, romelic moiwveva gamgeobis
mier, saWiroebis SemTxvevaSi an yvelaze mcire, weliwadSi erTxel mainc.
2. saerTo kreba SeiZleba mowveul iqnas wevrTa meaTedis werilobiTi moTxovniT da
krebis dRis wesrigis miTiTebiT.
3. saerTo krebis mowvevis Sesaxeb yvela wevrs unda ecnobos werilobiT an krebis
mowvevis Sesaxeb informaciis gamoqveynebiT krebamde ori kviriT adre mainc.
4. `kavSiris~ saerTo krebaze miiReba iseTi gadawyvetilebebic, romelic aRemateba
gamgeobis kompetencias. gadawyvetileba ZalaSia, Tu xma misca konkretul sakiTxTan
dakavSirebiT saWiro wevrTa aucilebelma raodenobam.
5. ,,kavSiris” saerTo krebaze gadawyvetilebebi miiReba damswreTa xmebis ubralo
umravlesobiT; gadawyvetileba wesdebis Secvlis Taobaze miiReba ori mesamedis
umravlesobiT, xolo kavSiris miznis Secvlis Sesaxeb gadawyvetilebas sWirdeba
yvela wevris xmaTa oTxi mexuTedi. Tu wevrebs ar SeuZliaT daswreba krebaze,
ufleba aqvT gaagzavnon Tavisi arCevanis Sesaxeb dasturi werilobiTi formiT,
rasac zustad igive Rirebuleba da statusi aqvs (qvorumisa da kenWisyris
TvalsazrisiT), rac krebaze damswreTa micemul xmebs.
komisiebi
,,kavSiris” wevrTa saerTo krebas, wesdebis Sesabamisad, SeuZlia Seqmnas komisiebi da
moaxdinos krebebs Soris periodSi Zalauflebis delegireba aRniSnul komisiebze,
gansakuTrebiT, mniSvnelovania ,,kavSiris” aqtivobebze meTvalyureoba. aRniSnuli komisiis
wevrebi unda iyvnen mxolod ,,kavSiris” wevrebi.
sameTvalyureo sabWoebi
,,kavSiris” miznebis dacvis uzrunvelsayofad, saerTo krebas SeuZlia Camoayalibos
specialuri sameTvalyureo sabWo, Tu igi gaTvaliswinebulia ,,kavSiris” wesdebiT.
sameTvalyureo sabWos wevri, SesaZloa, arc iyos ,,kavSiris” wevri.
kavSiris wevroba
1 ,,kavSirSi” Sesvlis msurveli piri gancxadebiT mimarTavs ,,kavSiris” gamgeobas,
romelic iRebs gadawyvetilebas gamgeobis wevrTa xmebis umravlesobis safuZvelze
NFMTC
25
Tu ,,kavSiris” wevrad gaxdomis specialuri procedura wesdebiT ar aris
gansazRvruli.
2 `kavSirSi” gawevrianeba da ,,kavSiridan” gamosvla nebayofilobiTia.
3 `kavSirSi” ama Tu im piris gawevrianeba xdeba TviT wevris survilisamebr, ris
Sesaxebac man werilobiT unda acnobos `kavSiris” gamgeobas. arasapatio mizeziT
zemoaRniSnuli movaleobebis sistematuri Seusruleblobis SemTxvevaSi, saerTo
krebis gadawyvetilebiT, igi CaiTvleba sazogadoebidan gasulad. `kavSiris” wevri
saerTo krebis gadawyvetilebiT SeiZleba gairicxos `kavSiris” wesdebis uxeSi
darRvevis an im miznebisa da amocanebis sawinaaRmdego moqmedebisaTvis, risTvisac
Seqmnilia ,,kavSiri” (igi ar unda aRematebodes erT wels).
4 ,,kavSiris” wevroba ar gadaecema memkvidreobiT da arc sxva pirovnebas, garda
gansakuTrebuli SemTxvevebisa, Tu es wesdebiT ar aris gansazRvruli.
5 im SemTxvevaSi, Tu arsebobs wesdebiT gansazRvruli SemTxveva an raime myari
safuZveli wevrobis gadacemisaTvis, saerTo krebas SeuZlia mosurne pirs uari
uTxras ,,kavSiris” wevrobaze, am ukanasknels ufleba aqvs gaasaCivros
gadawyvetileba sasamarTloSi.
6 nebismier pirs SeuZlia gaxdes ,,kavSiris” wevri, garda im SemTxvevebisa, Tu
aRniSnuli piris Sesvla asociaciaSi ewinaaRmdegeba ,,kavSiris” fundamentur
principebs.
fondis funqcionirebis specialuri regulaciebi
fondi (recipientebisaTvis)
,,fondis” mizani, garda muxli 30-e (paragrafi 3) gansazRvruli amocanebisa,
SesaZloa iyos, agreTve, garkveuli pirebisa Tu gansazRvruli jgufis adamianebis
mxardaWera. yvela pirs, vinc Rebulobs wilobriv monawileobas ,,fondis” (recipientis)
sakuTrebis gankargvaSi, mmarTvelobiT sabWosTan erTad SeuZlia miiRos gadawyvetileba
fondis likvidaciis an miznebisa da amocanebis SecvlasTan dakavSirebiT, rasac
esaWiroeba iusticiis saministros Tanxmoba.
fondisaTvis Senatanebis gaRebis valdebuleba
1. ,,fondis” damfuZnebeli iRebs pasuxismgeblobas, notarialurad damtkicebuli
formiT, ,,fondis” dafuZnebasa da Senatanebis gaRebaze im raodenobiT, rac saWiroa
dasmuli miznis misaRwevad. Tu Senatani ar iqneba sakmarisi, arsebobs safuZveli
uari eTqvas fondis registracias.
2. gansazRvruli sakuTrebis ,,fondisaTvis” gadacemaze uaris Tqmis ufleba
damfuZnebels aqvs ,,fondis” registraciamde nebismier dros. registraciidan erTi
Tvis ganmavlobaSi, qoneba Setanil unda iqnas mTlianad. winaaRmdeg SemTxvevaSi,
,,fondis” registracia gauqmdeba.
3. ,,fondis” miznebi unda dafinansdes qonebis gamoyenebiT miRebuli Semosavlebidan, Tu
wesdebiT sxva ram ar aris gansazRvruli. Tu garkveuli periodis Semdeg miRebuli
Semosavlebi ar aris sakmarisi, ,,fondis” aqtivobebi unda Semcirdes an SeCerdes da
Semosavlebi daematos ,,fondis” qonebas.
4. ,,fondis” qonebrivi mdgomareobis amsaxveli angariSebi, specialuri formiT, unda
momzaddes yovelwliurad.
NFMTC
26
sameTvalyureo sabWo
1. wesdebiT, SesaZloa, gaTvaliswinebuli iyos sameTvalyureo sabWos (,,ndobiT
aRWurvil pirTa sabWo”) Camoyalibeba. sabWos wevrebis SerCeva xdeba ,,fondis”
damfuZneblebis mier daniSvnebis, regularuli gamoZaxebebis, specialuri
warmomadgenlebisa da mmarTvelobiTi organos meTvalyureobis mizniT. damfuZneblis
sikvdilis SemTxvevaSi, axali wevrebi, recipientebis mier, SesaZloa, daematos
sameTvalyureo sabWos Semadgenlobas, an misi Canacvleba moxdes wesdebiT
gansazRvruli SezRudvebis gaTvaliswinebiT (,,ko-optaciis” wesi).
2. yvela SemTxvevaSi, iusticiis saministro, unda uzrunvelyofdes ,,fondis” kanonisa
da wesdebis Sesabamisad funqcionirebas. saministro regularulad iRebs
informacias ,,fondis” saqmianobis Sesaxeb da amowmebs mis dokumentacias.
3. sameTvalyureo sabWos SeuZlia, eWvi Seitanos an gamoucxados undobloba
mmarTvelobiTi organos da moiTxovos misi gadawyvetilebebisa da qmedebebis
gadamowmeba da sakiTxebis xelaxali ganxilva, maTi Secvlis mizniT, Tu isini
ewinaaRmdegebian kanonebs an ,,fondis” wesdebas.
4. sameTvalyureo sabWo, regularulad amowmebs mmarTvelobiTi da sxva organoebis
dadgenilebebis Sesabamisobas wesdebasTan. Tu wesdeba ver uzrunvelyofs aRniSnuli
urTierTobebis regulirebas, sameTvalyureo sabWos, SeuZlia gamosces damatebiTi
instruqciebi.
fondis amocanebis Secvla
Tu ,,fondis” miznebi, recipientebis gareSe ver ganxorcielda, an arsebobs sxva
seriozuli safuZvlebi ,,fondis” likvidaciisaTvis, iusticiis saministro ayenebs
sakiTxs, likvidaciis nacvlad, Secvalos ,,fondis” miznebi, iusticiis saministros,
agreTve, SeuZlia, SeuerTos arsebuli ,,fondi” sxva, msgavsi miznebisa da amocanebis mqone
,,fonds”. Tu ,,fondis” romelime damfuZnebeli cocxalia, gasaTvaliswinebelia, misi
survilebic.
4.2 licenzireba
dReisaTvis sakiTxebi licenzirebis Sesaxeb regulirdeba kanoniT ,,salicenzio
saqmianobis nebarTvis Sesaxeb”, zogadi administraciuli kodeqsiT, kanoniT janmrTelobis
dacvis Sesaxeb, prezidentis #564, 01.10.1999 brZanebulebiT; garda amisa, Sromis,
janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 05.10.2000 #132/n da 24.12.2004
#357/n brZanebebisa da saqarTvelos mTavrobis 2005 wlis 1 seqtembris #153
dadgenilebis ,,samedicino saqmianobis licenziis gacemis wesisa da pirobebis Sesaxeb”
safuZvelze.
janmrTelobis dacvis Sesaxeb kanonis 1.2 paragrafis 54-e muxlis Tanaxmad,
samedicino dawesebulebis samedicino saqmianobis uflebis damadasturebel licenzias
gascems Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro. amave kanonis 56-e
muxlis Tanaxmad, samedicino dawesebulebas ekrZaleba samedicino saqmianoba saTanado
licenziis gareSe.
kanoni licenzirebisa da nebarTvis Sesaxeb gansazRvravs licenzirebis sakiTxebs
dakavSirebuls samedicino dawesebulebebTan (saavadmyofoebTan, poliklinikebTan,
ambulatoriebTan da sxv.)
kanoni ,,licenzirebisa da nebarTvis” Sesaxeb awesrigebs licenziiTa da nebarTviT
regulirebul sferos, gansazRvravs licenziisa da nebarTvebis saxeebis amomwurav
CamonaTvals, adgens licenziisa da nebarTvis gacemis, maTSi cvlilebebis Setanisa da
gauqmebis wess.
NFMTC
27
am kanoniT termini licenzia ganmartebulia, rogorc:
licenzia: administraciuli organos mier administraciuli aqtis safuZvelze,
pirisaTvis kanoniT dadgenili pirobebis dakmayofilebis Sesabamisad miniWebuli
gansazRvruli saqmianobis ganxorcielebis ufleba.
licenziis gauqmebis pirobebi
licenziis mflobelis mier salicenzio pirobebis Sesrulebas akontrolebs
licenziis gamcemi. licenziis mflobelis mier kanoniT dadgenili pirobebis
Seusrulebloba iwvevs mis dajarimebas kanoniT dadgenili wesiT. jarima ganisazRvreba
kanoniT. igi samjeradia, Sesabamisad gazrdili odenobiT; Tu samjer dajarimebis Semdeg
licenziis mflobelis mier salicenzio pirobebi ar iqneba dakmayofilebuli, dadgeba
sakiTxi misTvis licenziis gauqmebis Sesaxeb.
kanoni licenzirebisa da nebarTvis Sesaxeb gvaZlevs srul CamonaTvals im dargebisa
Tu saqmianobebisas, rac saWiroebs licenziis miRebas.
kanonmdeblobiT gamoyofilia licenziis 2 ZiriTadi saxe, romelic iZleva
saqminaobis warmoebis uflebas, kerZod:
zogadi licenzia
specialuri licenzia
dokumentacia, romelic unda waradginos licenziis maZiebelma pirma licenziis misaRebad
licenziis maZiebelma samedicino saqmianobaSi licenziis misaRebad unda waradginos
Semdegi dokumentacia:
a) werilobiTi gancxadeba;
b) amonaweri samewarmeo reestridan /iuridiuli piris SemTxvevaSi/, fizikuri piris
SemTxvevaSi identifikaciis damadasturebeli dokumentaciis aslebi;
c) salicenzio mosakreblis gadaxdis damadasturebeli sabuTi;
d) dasaqmebuli eqimebis sia da maTi sertifikatebi;
e) dawesebulebis pasporti
kanoni janmrTelobis dacvis Sesaxeb, muxli 16: janmrTelobis dacvis sferos
saxelmwifo marTvis erT-erTi meqanizmia samedicino personalis serTificireba da
samedicino dawesebulebis licenzireba.
amave kanonis Tanaxmad, serTifikatis miniWebisas saxelmwifo iZleva garantias, rom
mis mflobel specialists unari aqvs awarmoos damoukidebeli samedicino saqmianoba
qveyanaSi arsebuli profesiuli standartebis Sesabamisad.
rogor uzrunvelvyoT medikamentebis miwodeba im soflebSi, sadac ar aris licenzirebuli afTiaqi
saqarTvelos kanonmdebloba wamlisa da farmacevtuli saqmianobis Sesaxeb moicavs
saqarTvelos konstitucias, am kanonsa da sxva normatiul aqtebs.
kanonis ,,wamlisa da farmacevtuli saqmianobis Sesaxeb”, 34-e muxlis Tanaxmad,
afTiaqi, rogorc samedicino dawesebuleba uflebamosilia:
a) awarmoos sarealizaciod nebadarTuli samkurnalo saSualebebis sacalo da aseve
wvril-sabiTumo gacema;
b) gaxsnas afTiaqis filialebi, romlebic gascemen mxolod ureceptod gasacem
samkurnalo saSualebebs. licenzirebas eqvemdebareba afTiaqis yvela filiali.
NFMTC
28
saqarTvelos kanonmdeblobiT, ,,afTiaqi” – es aris samedicino farmacevtuli
dawesebuleba, romelic saxelmwifo nebarTviT axorcielebs samkurnalo saSualebebis da
samedicino daniSnulebis sagnebis Sesyidvas, wamlis momzadebas, kontrols, Senaxvas,
aRricxvas, informirebas da gacemas.
afTiaqSi wamlis momzadeba da afTiaqidan, aseve misi filialidan, wamlis gacema
SeuZliaT mxolod farmacevtuli ganaTlebis mqone specialistebs, xolo receptiT
gasacem samkurnalo saSualebebs gascems umaRlesi farmacevtuli ganaTlebis mqone
subieqti.
samkurnalo dawesebulebebs wamliT amaragebs maT struqturaSi arsebuli an masTan
xelSekrulebiT momuSave afTiaqi. am SemTxvevaSi, samkurnalo dawesebuleba samoqalaqo
xelSekrulebas aformebs romelime afTiaqTan.
stacionaruli samkurnalo-profilaqtikuri da klinikuri dawesebulebis
struqturaSi myof afTiaqebs ekrZalebaT samkurnalo saSualebebis sacalo realizacia.
stacionaruli samkurnalo profilaqtikuri da klinikuri dawesebulebis afTiaqi
avrcelebs farmacevtul informacias da mkurnal eqimTan erTad aregulirebs
pacientisaTvis wamlis daniSvnis, gacemis da moxmarebis mizanSewonilobas.
saqarTvelos kanonmdebloba ar aregulirebs sakiTxs, romelic exeba im soflebSi
medikamentebis Setanas, sadac ar aris afTiaqebi.
4.3 kontraqtebi
4.3.1 kontraqtirebis principebi
kontraqti aris SeTanxmeba or an met mxareebs Soris. kerZo samarTlis subieqtebs,
kanonis farglebSi, SeuZliaT, dadon xelSekrulebebi da gansazRvron am xelSekrulebaTa
Sinaarsi. maT SeuZliaT dadon iseTi xelSekrulebebic, romelic kanoniT
gaTvaliswinebuli ar aris, magram ar ewinaaRmdegeba mas. mxareebi valdebulni arian
daicvan xelSekrulebis pirobebi.
Cvens sinamdvileSi arsebobs mravali tipis xelSekruleba, romelTagan
mniSvnelovania:
SromiTi kontraqti (damqiravebelsa da muSaks Soris);
samoqalaqo kontraqti (aRniSnuli aregulirebs sakiTxebs samoqalaqo
SemTxvevebTan mimarTebaSi – giravnoba, ipoTeka, uzurfruqti, qorwineba, gadazidva,
memkvidreoba, dazRveva da sxv.)
samarTlebrivi valdebulebebi iyofa or nawilad – kontraqtualur da
arakontraqtualur valdebulebebad. realur cxovrebaSi ufro momgebiania /upiratesobis
mqone/ kontraqtualuri valdebuleba, vinaidan es is SemTxvevaa, rodesac mxareebi
werilobiT Tanxmdebian yvela pirobaze, rac maT mier unda iqnas Sesrulebuli Tu
daculi. arakontraqtuli valdebulebebis regulacia xdeba kanonis Sesabamisad.
Cven aseve vxvdebiT werilobiT da zepir kontraqts. magaliTad, mxareebs Soris
gaformebuli saijaro kontraqti unda iyos werilobiTi formis, xolo zepir kontraqts
Cven xSirad viyenebT yoveldRiur cxovrebaSi. magaliTad, maSin, rodesac maRaziaSi
vyidulobT raimes, Cven vdebT zepir kontraqts. es aris SeTanxmeba gamyidvelsa da
myidvels Soris.
rogorc aRvniSneT, kerZo samarTlis iuridiul pirebs (s.s, Sps da sxv.) SeuZliaT
dadon nebismieri saxis kontraqti mesame pirebTan.
NFMTC
29
xelSekrulebis dadebisas aucilebelia arsebobdes Semdegi:
nebis gamovlena - mxareebis Tavisufali Tanxmoba xelSekrulebis dadebaze.
ofertis gakeTeba da aqcepti – xelSekrulebis dadebis Sesaxeb winadadebas
ewodeba oferti, xolo meore mxaris Tanxmobas aqcepti. Tu ar arsebobs oferti da
aqcepti, Sesabamisad ar arsebobs xelSekruleba.
rogorc zemoT aRvniSneT, jandacvis dawesebulebaTa umravlesoba aris kerZo
samarTlis iuridiuli piri (Sps, s.s.), romelTa menejersac Tavisuflad SeuZlia dados
nebimieri kontraqti mesame pirebTan. aseve, gaaformos SromiTi kontraqti muSakebTan
(TanamSromlebTan).
sxva danarCen SemTxvevaSi, kontraqtis pirobebi SemuSavebulia orive mxaris mier,
rasac mogvianebiT adastureben xelis moweriT.
daqiravebasTan dakavSirebiT kontraqtireba ixileT seqciaSi 4.3.5.
4.3.2 kontraqti saqarTvelos socialuri dazRvevis erTian fonds da
saojaxo medicinis praqtikas Soris
samarTlebrivi safuZveli saqarTvelos socialuri dazRvevis erTian fonds da
saojaxo medicinis praqtikas Soris, aris SeTanxmeba. SeTanxmebis sagania ormxrivi
uflebebi da movaleobebi mosaxleobisaTvis 2006 welSi saojaxo medicinis servisebis
miwodebasTan dakavSirebiT. SeTanxmeba ixileT danarTi 3 (kontraqti saojaxo
medicinis momsaxurebis miwodebis Sesaxeb). aRniSnuli kontraqti aris
proeqti, romelic oficialurad jer kidev araa damtkicebuli. xelSekrulebis ZiriTadi
punqtebia: saojaxo medicinis praqtikis uflebebi da movaleobebi; saqarTvelos
socialuri dazRvevis erTiani fondis uflebebi da movaleobebi, fasi da SeTanxmebis sxva
sakiTxebi, agreTve, muxli forsmaJorul mdgomareobebTan dakavSirebiT.
4.3.3 saxelmwifo Sesyidvebi
arsebobs saqarTvelos kanoni saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb, romelic adgens
saxelmwifo Sesyidvebis ganxorcielebis zogad samarTlebriv, organizaciul da
ekonomikur principebs da am kanoniT dadgenili wesebi vrceldeba yvela saxis
saxelmwifo Sesyidvaze, garda ,,saxelmwifo saidumloebis Sesaxeb” saqarTvelos kanoniT
gansazRvrul saxelmwifo saidumloebasTan dakavSirebuli saxelmwifo Sesyidvebisa.
am kanoniT Semsyidveli organizacia (saqarTvelos, afxazeTisa da aWaris
mmarTvelobis organoebi, adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebi, sabiujeto
dawesebuleba-organizaciebi, agreTve sxva dawesebulebebi da sawarmoebi), romlebsac
gamoeyofaT saxelmwifo da adgilobrivi biujetis saxsrebi saqonlis, samuSaoebisa da
momsaxurebis Sesasyidad, Sesyidvis obieqts aZlevs saSualebas tenderis safuZvelze
ganaxorcielos Sesyidva.
tenderSi monawileobas Rebulobs yvela is samedicino organizacia /pretendenti/,
romelsac surs Seisyidos esa Tu is samedicino momsaxureba /programa/; tenderSi
gamarjvebis Semdeg Semsyidvel organizaciasa da gamarjvebul samedicino organizacias
Soris ideba xelSekruleba satendero winadadebaSi gansazRvruli pirobebis mixedviT.
SemuSavebulia xelSekrulebis proeqti, romelic unda gaformdes ojaxis eqimsa da
socialuri dazRvevis erTian saxelmwifo fonds Soris. aRniSnuli kontraqtiT
daregulirdeba mxareTa uflebebi da valdebulebebi, gadaxdis pirobebi da sxva.
NFMTC
30
4.3.4 lizingi da ijara
umravles SemTxvevaSi, saavadmyofoebis, poliklinikebisa da ambulatoriebis
mflobelad gvevlineba saxelmwifo, ZiriTadad meria da sawarmoTa marTvis saagento,
romelic Sesabamisad aris samedicino dawesebulebis Senoba-nagebobebis mflobeli, xolo
samedicino dawesebulebis xelmZRvaneli axorcielebs marTvas da menejments.
saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis Tanaxmad saijaro xelSekrulebis mxareebi arian
,,meijare” da ,,moijare”.
am SemTxvevaSi ,,meijare” aris samedicino dawesebulebis xelmZRvaneli, romelic
warmoadgens saxelmwifos, xolo ,,moijare” nebismieri fizikuri Tu iuridiuli piri,
romelsac surs aiRos garkveuli qoneba /farTi/ ijariT/ droebiT sargeblobaSi.
saijaro kontraqtis Sesabamisad, ,,moijare” valdebulia gadauxados ,,meijares”
garkveuli saijaro Tanxa /gaTvaliswinebuli xelSekrulebiT/. minimalur saijaro Tanxas
adgens dawesebulebis xelmZRvaneli aqcionerTan SeTanxmebiT /sawarmoTa marTvis
saagento/.
kanonmdeblobis Sesabamisad /ekonomikuri ganviTarebis ministris brZaneba/ farTis
ijariT gasacemad daculi unda iqnas Semdegi pirobebi:
a) unda arsebobdes sameTvalyureo sabWos Tanxmoba;
b) sawarmos menejeris werili Senoba-nagebobis mflobelze, sadac aRniSnuli
iqneba moTxovnili saijaro farTis odenoba;
c) Senoba-nagebobis mflobelis Tanxmobis werili moTxovnili farTis ijariT
gacemaze;
d) sawarmo valdebulia, presis saSualebiT gamoacxados konkursi gasacem
farTze, sadac aRniSnuli unda iyos
saijaro Tanxa;
saijaro farTis adgilmdebareoba /iuridiuli misamarTi/
konkursis dasrulebis TariRi
konkursSi monawileobis msurvelma, sawarmos unda warudginos:
- gancxadeba konkursSi monawileobaze;
- finansuri winadadeba.
im SemTxvevaSi, Tu ,,meijarisaTvis” misaRebi iqneba romelime konkursantis
winadadeba, gamoacxadebs mas gamarjvebulad da gauformebs saijaro xelSekrulebas,
ara umetes 10 wlis vadiT.
jerjerobiT, ucnobia, dasWirdeba Tu ara saojaxo medicinis praqtikas ijaris xelSekruleba Senobis mesakuTresTan. igi damokidebulia, Tu ra organizaciul-samarTlebriv formas SearCevs mTavroba saojaxo medicinis momsaxurebis mimwodeblebisaTvis
4.3.5 SromiTi kontraqti
SromiT kanonTa kodeqsi aregulirebs iseT sakiTxebs, rogoricaa muSakis
daqiravebisa da ganTavisuflebis procesi. SromiTi kontraqti aris SeTanxmeba sawarmosa
(organizaciasa) da daqiravebuls Soris.
NFMTC
31
SromiTi kontraqtis mxareebi arian:
damqiravebeli (wesdebiT gansazRvruli jandacvis organizaciis
warmomadgeneli; Cveulebriv, igi aris organizaciis direqtori);
daqiravebuli (kompaniis TanamSromeli).
Sromis kanonTa kodeqsi aregulirebs iseT sakiTxebs, rogoricaa muSakis
daqiravebisa da ganTavisuflebis procesi (muxli 16).
,,damqiravebeli” (samedicino dawesebulebis direqtori) valdebulia ,,muSaks”
Seuqmnas samuSao pirobebi da uzrunvelyos xelfasiT, xolo muSaki valdebulia daicvas
Sromis SinaganawesiT da kontraqtiT gansazRvruli pirobebi.
organizaciis (generaluri) direqtori SeimuSavebs kontraqtis pirobebs.
SromiTi kontraqtis ZiriTadi punqtebia:
xelSekrulebis sagani (daqiravebulis Tanamdeboba, samuSao dReebisa da
saaTebis raodenobis miTiTebiT);
orive mxaris uflebebi da movaleobebi;
anazRaureba Sesrulebuli samuSaosaTvis;
fors-maJoruli mdgomareoba
kontraqti unda Seicavdes samuSaos detalur aRwerilobas.
kontraqti ZalaSi Sedis mxareTa mier xelmoweris Semdeg.
xelSekrulebis sxva yvela arsebiT pirobas mxareebi adgenen Tavad, rasac
xelSekrulebis bolos adastureben xelmoweriT.
4.4 janmrTelobis kanonmdebloba
4.4.1 saqarTvelos jandacvis sferoSi moqmedi kanonmdeblobis zogadi
mimoxilva
1995 wlidan dRemde saqarTvelos jandacvis sistemaSi miRebul iqna ramdenime
kanoni da mravali normatiuli aqti. sasurvelia, ganvixiloT jandacvis sferoSi moqmedi
ZiriTadi kanonebi:
1. saqarTvelos konstitucia;
2. kanoni janmrTelobis dacvis Sesaxeb;
3. kanoni saeqimo saqmianobis Sesaxeb;
4. kanoni pacientis uflebebis Sesaxeb;
5. kanoni wamlisa da farmacevtuli saqmianobis Sesaxeb;
6. kanoni adamianis organoTa transplantaciis Sesaxeb;
7. sanitaruli kodeqsi;
8. kanoni sisxlisa da misi produqtebis donorobis Sesaxeb;
9. kanoni fsiqiatriuli daxmarebis Sesaxeb;
10. kanoni samedicino-socialuri eqspertizis Sesaxeb;
11. kanoni veterinaruli momsaxurebis Sesaxeb;
12. kanoni Sidsis prevenciis Sesaxeb;
NFMTC
32
13. kanoni narkotikuli da fsiqotropuli nivTierebebisa da narkologiuri
daxmarebis Sesaxeb.
zemoaRniSnuli kanonebis Sesabamisad 100-ze meti normatiuli aqti iqna miRebuli.
saqarTvelo aris jandacvis sferoSi evrokonvenciis wevri.
saqarTvelos konstitucia
muxli 37
yvelas aqvs ufleba isargeblos janmrTelobis dazRveviT, rogorc xelmisawvdomi
samedicino daxmarebis saSualebiT. kanoniT dadgenili wesiT, gansazRvrul pirobebSi,
uzrunvelyofilia ufaso samedicino daxmareba.
kanoni janmrTelobis dacvis Sesaxeb
es kanoni awesrigebs urTierTobebs saxelmwifo xelisuflebis organoebsa da
fizikur da iuridiul pirebs Soris, moqalaqeTa janmrTelobis dacvis sferoSi.
kanoni moicavs Tavebs, romlebic exeba moqalaqeTa uflebebs janmrTelobis dacvis
sferoSi; janmrTelobis dacvis sistemis marTvas, organizaciasa da dafinansebas;
samedicino da farmacevtuli personalisaTvis saxelmwifo sertifikatisa da saxelmwifo
licenziis miniWebas; samedicino saqmianobas; samedicino dawesebulebis saqmianobas
mTlianad; fsiqiatriul daxmarebas; daavadebaTa kontrolsa da sxva.
kanoni pacientis uflebebis Sesaxeb
es kanoni awesrigebs da icavs adamianis uflebebs da Rirsebebs jandacvis sistemaSi.
kanonis mizania dacul iqnas iseTi uflebebi, rogoricaa informaciis gacema, piradi
cxovrebis konfidencialuroba, orsuli dedebis uflebebi da sxva.
kanoni saeqimo saqmianobis Sesaxeb
am kanonis mizania dacul iqnas eqimTa uflebebi. winamdebare kanonis Tanaxmad
samedicino personali valdebulia sistematurad aimaRlos kvalifikacia da CaerTos
swavlebis sistemaSi. yvelaze umTavresi principi kanonisa aris is, rom qveyana
valdebulia uzrunvelyos maRalis xarisxis samedicino momsaxureba.
kanoni awesrigebs damoukidebeli saeqimo saqmianobis subieqtebis, saqarTveloSi
moRvawe ucxoeli eqimebis ufleba-movaleobebsa da saqmianobis wess.
4.4.2 pacientisa da ojaxis eqimis uflebebi
adamianis uflebebis dacva iurisprudenciis erT-erTi ZiriTadi principia. eqimisa da
pacientis uflebebs saqarTveloSi aregulirebs saqarTvelos konstitucia, kanoni
,,janmrTelobis dacvis Sesaxeb”, kanoni ,,saeqimo saqmianobis Sesaxeb” da kanoni ,,pacientis
uflebebis Sesaxeb”.
werilobiTi da zepiri kontraqtis wesi, aseve, moqmedebs eqimisa da pacientis
urTierTobis SemTxvevSic. moqmedi kanonmdeblobis da Sromis, janmrTelobisa da
socialuri dacvis ministris brZanebis Tanaxmad, urTierToba pacientsa da eqims Soris
regulirdeba kontraqtiT.
samedicino aqtivobisas, samedicino personali unda xelmZRvanelobdes pacientis
Rirsebis dacvisa da samarTlianobis principiT. akrZalulia pacientis diskriminacia
rasis, aRmsareblobis, sqesis, politikuri Sexedulebebis, eTikuri Tu socialuri
kuTvnilebis, seqsualuri orientaciis mixedviT. samedicino persionali valdebulia
daicvas qvemoT CamoTvlili eTikis normebi:
NFMTC
33
a) imoqmedos pacientis interesebis Sesabamisad;
b) ar gamoiyenos Tavisi profesiuli gamocdileba da codna humanur
principebTan Seusabamod;
c) iyos damoukidebeli da Tavisufali profesiuli gadawyvetilebebis miRebisas
pacientis interesebTan dakavSirebiT. ar imoqmedos mxolod sakuTari
interesebiT;
d) pativiscemiT moeqces kolegebs da daafasos maT mier miRebuli
gadawyvetilebebi;
saqarTveloSi moqmedi jandacvis kanonmdeblobis mizania, daicvas moqalaqeTa
uflebebi jandacvis sferoSi, aseve moqalaqeTa uflebebi da Rirsebebi.
saqarTvelos yovel moqalaqes ufleba aqvs samedicino dawesebulebaSi miiRos
maRalkvalificiuri da im standartebis Sesabamisi momsaxureba, rac arsebobs
saqarTveloSi.
rodis aqvs ufleba pacients mimarTos sasamarTlos?
saqarTvelos konstituciis Tanaxmad, yovel adamians ufleba aqvs, Tavis uflebaTa
da TavisuflebaTa dasacavad, mimarTos sasamarTlos.
im SemTxvevaSi Tu pacienti da/an samedicino momsaxurebis gamwevi piri CaTvlis, rom
dairRva misi ufleba, ufleba aqvs mimarTos sasamarTlos.
pacientis uflebebis Sesaxeb kanonis Sesabamisad, (muxli 10) pacients an mis
kanonier warmomadgenels ufleba aqvs mimarTos sasamarTlos da moiTxovos:
1. kompensacia qonebrivi da araqonebrivi zianisaTvis, romlebic gamowveulia:
a) pacientis uflebebis darRveviT;
b) mcdari samedicino qmedebiT;
c) samedicino dawesebulebis funqcionirebis sxva xarvezebiT;
d) saxelmwifos mier arasworad ganxorcielebuli zedamxedvelobiTa da
regulirebiT;
2. samedicino personalis saqmianobis licenziis SeCereba an gauqmeba;
3. saxelmwifo samedicino da sanitaruli standartebis Secvla.
NFMTC
34
Tavi 5. adamianuri resursebis marTva
5.1 ra aris adamianuri resursebis menejmenti?
5.1.1 SromiTi resursebis marTvis mizani da principebi
SromiTi resursebis marTvis mizani aris dawesebulebis momsaxurebis xarisxis uwyveti
gaumjobeseba kvalificiuri personalis daqiravebisa da maTTan kontraqtebis gaformebis
gziT; lideris Cvevebis ganviTareba; organizaciuli efeqturobis strategiebis Taobaze
rekomendaciis gaweva; samuSao garemoSi muSakTa kmayofilebis, gunduri suliskveTebis,
miukerZoeblobis, kanonis dacvisa da produqtiulobis danergva.
mocemuli modulis dasrulebis Semdeg, monawileebs unda SeeZloT aqtiuri
monawileoba miiRon pirveladi jandacvis dawesebulebis saqmianobaSi, xeli Seuwyon
organizaciaSi inteleqtualuri resursebis efeqtur gamoyenebas anu arsebuli
resursebis farglebSi maqsimalurad efeqturi mkurnalobis gawevas:
- monawileoba SromiTi resursebis dagegmvasa da kadrebis SerCevaSi; adamianuri
resursis marTvis ciklis da aRniSnul procesSi daqiravebisa da SerCevis rolis
aRqma.
- dawesebulebis saWiroebebidan gamomdinare, kvalifikaciis amaRlebisa da personalis
gadamzadebis procesis koordinacia, xsenebuli procesis ZiriTadi etapebis gegmis
Sedgena da maTi realizaciis Taobaze saTanado rekomendaciebis gaweva;
- uzrunvelyos adamianuri resursebis profesiul ganviTarebasTan dakavSirebuli
problemebis prognozi;
- Caataros samuSaos analizi, raTa, saWiroebidan gamomdinare, ganisazRvros Sesavsebi
vakansiebi;
- uzrunvelyos samuSaos aRwerilobebis Camoyalibeba TanamdebobebisaTvis ZiriTadi
moTxovnebisa da Sesasrulebeli aqtivobebidan gamomdinare;
- Seadginos samuSaosaTvis idealuri pirovnebis detaluri specifikacia;
- kontroli gauwios aRniSnul Tanamdebobriv instruqciebSi mocemul moTxovnebTan
Sesabamisobas, aRricxos darRvevis SemTxvevebi da gaanalizos igi;
- gansazRvros personalis Sefasebis aucilebloba, Camoayalibos mizani da
uzrunvelyos xsenebuli procesis momzadeba-ganxorcieleba;
- Seadginos Svebulebebis (dasvenebis dReebis) grafiki, gansazRvros StatgareSe
Svebulebis micemis aucilebloba, aRricxos avadmyofobis, sapatio Tu arasapatio
mizezebiT samsaxurSi argamocxadebis SemTxvevebi;
- warmarTos samuSaos gadanawileba muSakebis mier Svebulebebis aRebis da samsaxurSi
avadmyofobis Tu nebismieri sxva mizeziT gamoucxadeblobis SemTxvevebSi.
organizaciis adamianuri resursebis marTvisas, unda davicvaT Semdegi principebi:
- menejmentma unda uzrunvelyos, samuSaos Sesasruleblad saWiro personalis
saTanado raodenobis arseboba, muSakebs daekisroT saTanado samuSao datvirTva,
realuri iyos movaleobebis Sesrulebis molodini da rom muSakebs gaaCniaT
sakmarisi resursebi samuSaos marTebulad Sesasruleblad.
- kompensaciisa da SeRavaTebis programebi unda iyos konkurentunariani, miznobrivi
muSakebisaTvis da Seesabamebodes organizaciis finansur mdgomareobas da miznebs.
- nebismieri kontraqti, romelic gansazRvravs dasaqmebis sakiTxebs, unda emyarebodes
saxelSekrulebo safuZvlebs.
NFMTC
35
- inter-personalur da organizaciul problemebs unda daeTmos saTanado yuradReba
da gadawydes samarTlebrivad, pozitiurad da droulad.
- pirovnebebs unda moepyran samarTlianad, xolo organizaciuli klimati xels unda
uwyobdes sakuTari Tavis pativiscemis, Tavazianobis da urTierTpativiscemis
damkvidrebas.
- kulturuli mravalferovneba unda iqnas dafasebuli da pativcemuli im
konkretuli sakiTxebis gadawyvetisas, romlebic warmoiSveba samuSao Zalis
konkretul segmentebTan mimarTebaSi (mag. xanSiSesuli muSakebi, qalebi, invalidebi
da sxva).
- organizaciam unda Camoayalibos standartebi muSakebis mier samuSaos Sesrulebis
xarisxis da efeqturobis Sesafaseblad da danergos uwyveti winsvlisa da
premirebis saTanado procedurebi.
- menejmentma, cvalebad teqnologiebTan Sesabamisobis mizniT, unda moaxdinos
personalis swavleba, kvalifikaciis amaRleba-maqsimalurad gamoiyenos samuSao
Zalis talantebi.
5.1.2 menejmentis roli da funqciebi pirvelad jandacvaSi
pjd sistemebis organizacia da marTva, nebismier sazogadoebaSi, unda
uzrunvelyofdes mosaxleobis saWiroebebis Sesaferisi pirveladi samedicino
momsaxurebis gawevas misTvis yvelaze efeqturi da efeqtiani formiT.
efeqturoba gulisxmobs resursebis iseT ganlagebas (samedicino personalis
samuSao dro, samedicino maragebi, saofise farT da sxv.), rom moxdes minimaluri
danaxarjebiT maqsimaluri Sedegis miRweva.
efeqtianoba warmoadgens menejmentis ufro grZelvadian mizans da exeba
,,samedicino (janmrTelobis sasurvel maxasiaTeblebs) gamosavlebs,” romelic miiRweva
samedicino aqtivobebis (momsaxurebis) Sedegad.
mudmivad cvalebadi demokratiuli instituciuri garemos saWiroebebidan gamomdinare
Seiqmna pjd marTvis araerTi dasavleT evropuli koncefcia da unar-Cveva. pjd sistemis
menejmentis funqciebi gansxvavebulia konkretuli organizaciidan gamomdinare, imis
mixedviT organizacia momsaxurebis Semsyidvelia, Tu momsaxurebis mimwodebeli, maTi
funqciebi moicavs:
- urTierTobebs, rogorc dawesebulebis SigniT - samedicino da arasamedicino
personalTan, agreTve xalxTan gare organizaciebSi, romlebic marTaven klinikur,
profesiul, klerikalur da administraciul personals;
- personalis daqiravebis, SerCevis, Sefasebis da ganviTarebis marTva;
- organizaciis, specifiuri erTeulis Tu samoqmedo arealis yoveldRiuri marTvis
zedamxedveloba;
- axali politikis da direqtivebis ganxorcieleba;
- monitoringTan da xarisxis garantiebTan dakavSirebiT miRebuli informaciis
gamoyeneba da marTva;
- monacemebis Segroveba da analizi, maTi gamoyeneba rogorc proeqtebis, ise
sistemebis dagegmvisa da marTvisaTvis;
- biujetebis Sedgena da finansebis gankargva mkacri SezRudvebis pirobebSi;
NFMTC
36
- cvlilebebis dagegmva da ganxorcieleba momsaxurebis xarisxis uwyveti
gaumjobesebis mizniT;
- aRWurvilobisa da masalebis Sesyidva, maragebis Seqmna;
- axali strategiebisa da sistemebis Sefaseba;
- Sexvedrebze daswreba, angariSebis Sedgena da prezentaciebis mowyoba sxvadasxva
auditoriebisaTvis;
- saTavsebis, kvebis, dasufTavebis, gadazidvebisa da usafrTxoebis marTva (xSirad qve-
kontraqtorebis meSveobiT);
- informaciis marTva, saqmianobis (samedicino momsaxurebis) analizi da Sefaseba.
5.2 personalis daqiraveba
5.2.1 Sromis xelSekruleba
axali personali, romelic uerTdeba organizacias, xels awers samuSao kontraqts.
aRniSnuli kontraqtebis saerTo formebi SemuSavebulia janmrTelobis saministros mier,
xolo dawebulebebma masSi mcire cvlilebebi Seitanes. arcerT organizacias ar
Camouyalibebia maTTan arsebuli Tanamdebobebis Sesabamisi samuSaoebis aRwerilobebi.
miuxedavad imisa, rom kontraqti gansazRvravs movaleobebis CamonaTvals, is arc Tu
konkretulia. amas garda, personali metad cudad icnobs kontraqts miuxedavad misi
xelmowerisa. jerjerobiT, iSviaTia sasamarTlo mimarTvebi kontraqtisaTvis raime davisa
Tu problemis warmoSobis SemTxvevaSi.
yvelaze saintereso sakiTxi, romelic irkveva saqarTveloSi pirveladi jandacvis
personalis rolebisa da funqciebis gadaxedvisas, aris samuSaos aRweris ararseboba an
mravalmniSvnelovani samuSao kontraqtebi. zemoaRniSnulis Sedegi iyo is, rom funqciebis
naTlad gamijvnis gareSe, ver ganisazRvreba samuSao datvirTvebi da dadgindeba
movaleobebis Sesrulebis standartebi.
movaleobebis Sesrulebis Sefasebis oficialuri sistema arc Tu gavrcelebulia
saqarTveloSi. amas garda, anazRaurebis oficialuri sistema ar asxvavebs movaleobebis
saTanadod da cudad Semsrulebel muSakebs; anazRaureba dakavSirebulia mxolod
gatarebuli pacientebis da Catarebuli procedurebis raodenobaze. ar arsebobs qulebiT
waxalisebis raime oficialuri sistema: anazRaurebis tarifebi ar izrdeba movaleobebis
Sesrulebis donis Sesabamisad da arc rangis, titulis Tu pasuxismgeblobis cvlilebas
aqvs adgili.
5.2.2 pirveladi jandacvis personalis movaleobebi da kompetencia
mTavroba - Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis saministros meSveobiT,
sazogadoebis saxeliT, pasuxismgebelia, uzrunvelyos, rom konkretuli amocanebis
gadawyvetaze licenzirebul pirebs gaaCndeT saTanado kompetencia. dResdReobiT, ojaxis
eqimebisaTvis saqarTveloSi arsebobs licenzirebis procedura (eqimebi, gadamzadebis
dasasruls, avseben oTxi nawilisagan Semdgar saboloo Sefasebis formas, ris Semdegac
abareben saxelmwifo gamocdas saojaxo medicinaSi). miuxedavad imisa, rom pirveladi
jandacvis reformis farglebSi, zogadsaeqimo praqtikis eqTnebTan mimarTebaSi gatarda
mniSvnelovani droebiTi RonisZiebebi, aRniSnuli problema gadawyvetili ar aris.
arsebuli kanonmdeblobiT, TviT Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis
saministrom, profesiuli konsultaciebis meSveobiT, unda gansazRvros, Tu ra
kompetencia unda eqvemdebarebodes licenzirebas. SemuSavebulia zogadsaeqimo
saqmianobisaTvis ,,ojaxis eqimebis movaleobebis da kompetenciis”, da ,,zogadsaeqimo
NFMTC
37
praqtikis eqTnebis movaleobebis da kompetenciis” Sesaxeb debulebebi, magram arc erTi
maTgani iZleva martiv da naTel ganmartebas am ori profesiis savaraudo rolebis da
funqciebis, Tu maTi erToblivi muSaobis Sesaxeb.
imisaTvis, rom pirveladi jandacvis modelma ifunqcioniros, unda SemuSavdes
pirveladi jandacvis personalis samuSaos detaluri aRwera, unar-Cvevebis, kompetenciis
da mis mier gasawevi momsaxurebis miTiTebiT, rac udides zegavlenas moaxdens maszed, Tu
rogor unda ganawildes samuSao datvirTvebi maqsimaluri efeqturobis misaRwevad.
Tumca, yvelaze didi praqtikuli Rirebuleba mas gaaCnia treningebis dros.
personalisaTvis aucilebeli unar-Cvevebis da kompetenciis gareSe, xarisxiani samedicino
momsaxureba ubralod ver iqneba gaweuli.
mniSvnelovania, rom gaumjobesdes soflis reformirebuli pjd klinikebSi momuSave
eqimebisa da eqTnebisagan dakompleqtebuli gundebis unar-Cvevebi ise, rom isini iyvnen
kompetenturni, raTa SesZlon maT winaSe, nebismieri pirovnebis mier wamoWrili
janmrTelobis mTeli rigi problemebis gadaWra, miuxedavad pirovnebis asakis da sqesisa.
aRniSnuli unda miRweul iqnas uwyveti profesiuli ganviTarebis meSveobiT, romelic
efuZneba Sesabamis saswavlo programebze (klinikuri zedamxedvelobis, saeqsperto
Sefasebis, fokusirebuli auditis, saqmianobis Seswavlis, uwyveti samedicino swavlebis
programebis da sxvaTa meSveobiT).
nebismier organizacias gaaCnia miznebi, romelTa misaRwevadac personali valdebulia
Seasrulos konkretuli moTxovnebi. aRniSnuli moTxovnebi moicavs motivacias,
individualur niSan-Tvisebebs da TviTSefasebis SesaZleblobas, romlis sauZvelzec
inergeba codna da saWiro unar-Cvevebi ise, rom personali xdeba kompetenturi misi
funqciebis da rolis sistematurad, wesisamebr Sesrulebis procesSi.
mniSvnelovani praqtikuli sakiTxia is, Tu rogor iqneba aRqmuli rolebi da
funqciebi:
roli warmoadgens ,,qcevaTa erTobliobas, romelic mosalodnelia yvelasagan
konkretul Tanamdebobaze miuxedavad imisa, vin aris is”.
funqcia warmoadgens ,,msgavsi qmedebebis rigTa erTobliobas organizaciis
farglebSi.”
rolis farglebSi SesaZloa Sesruldes erTze meti funqcia da adamianebs SeuZliaT
Seasrulon erTi da igive funqcia sxvadasxva rolebis Sesrulebisas sxvadasxva
konteqstebSi.
saukeTeso SesaZlo Sedegebis miRweva nebismier organizaciaSi gamoixateba SemdegSi:
- organizaciaSi warmoebuli operaciebis racionalizacia; - misi konkurentuli upiratesobebis mateba; - momxmareblis azris gaumjobeseba; - organizaciis gare cvlilebebTan adaptaciis unaris zrda. saWiroa naTlad gvesmodes codnis, unar-Cvevisa da kompetenciis dedaazri.
codna SesaZloa ganisazRvros, rogorc gamocdilebis, Sefasebebis, konteqsturi informaciis da eqspertuli intuiciis nazavi, romelic uzrunvelyofs axali gamocdilebis da informaciis Sefasebisa da gaazrebis safuZvlebs. organizaciebSi, is xSirad aisaxeba ara mxolod dokumentebSi da arqivebSi, aramed aseve organizaciul reJimebSi, procesebSi, praqtikasa da normebSi.
unar-Cveva ganisazRvreba, rogorc unari ostaturad Sesruldes qmedeba. es faqtiurad aris “nou-hau”, anu praqtikuli codna. unar-Cveva SesaZloa SeZenili iqnas ganaTlebiT, samuSao gamocdilebiT da profesiuli ganaTlebiT, an SesaZloa warmoadgendes Sedegs unarisa, romelic Camoyalibdeba wlebis ganmavlobaSi. martivad
NFMTC
38
rom iTqvas, unar-Cvevebi SesaZloa iqnas SeZenili, an SesaZloa warmoadgendes bunebrivi unaris an talantis Sedegs an konkretuli amocanebis gadawyvetis ,,ileTis” specialuri ,,nou-haus” flobas.
codna da gamocdileba miiReba rogorc individualur, ise organizaciul doneze ganaTlebis procesis meSveobiT. ganaTlebis procesi saWiroebs motivaciis, individualuri niSan-Tvisebebis da TviTSefasebis koncefciebis gaTvaliswinebas:
niSan-Tvisebebi warmoadgens pirovnebis fizikur da fsiqologiur maxasiaTeblebs, romlebic Tanamimdevrulad exmaureba situaciebs da informacias.
motivacia warmoadgens iniciativis siRrmiseul saWiroebebs, azrebsa da SegrZnebebs.
TviTSefaseba gulisxmobs damokidebulebebs, Rirebulebebs, ltolvebs da sakuTari Tavis rwmenas, romelTa Sefasebac xorcieldeba testebiT, sadac xdeba pirovnebebis azris gamokvleva, Tu ras afaseben isini, ris gakeTebas gulisxmoben da risi gakeTeba ainteresebT.
kompetenciis koncefcia ufro rTulia da moicavs unar-Cvevebis, codnis,
TviTSefasebis, individualuri niSan-Tvisebisa da motivaciis yvela zemoT mocemul
maxasiaTebels. is ganisazRvra, rogorc ,,individumis unari araerTxel gamoiyenos misi
unar-Cvevebi da codna da miaRwios Sedegs, romelic Tanamimdevrulad pasuxobs
movaleobebis Sesrulebis winaswar dadgenil standartebs.”
movaleobebis Sesrulebis (saqmianobis – performance evaluation) Sefaseba umniSvnelovanesia kompetenciis nebismieri gansazRvrebisaTvis. kriteriumebiT gawerili
movaleobebis efeqtiani Sesrulebis kompetenciis ganmsazRvrel nawilad gamoyenebis
mizezs warmoadgens imis saWiroeba, rom dadgindes kompetenciis zusti zegavlena
movaleobebis Sesrulebaze. personalisaTvis samuSao datvirTvebis da amocanebis mxolod
kompetenciis safuZvelze ganawilebas Sedegad moyveba gaumjobeseba.
samuSaoebis Tanamedrove aRwerilobebi unda efuZnebodes kompetencias da ara codnas.
personaluri niSan-TvisebebiT xelmZRvaneloba (rodesac pirovnebis mier Tanamdebobis
dakavebis winapirobad aRiwereba misgan mosalodneli codna da pirovnuli niSan-Tvisebebi)
icvleba kompetenciiT xelmZRvanelobiT. aucilebeli cvlilebebi ufro efeqturad
moxdeba, Tu adaminuri resursebis sakiTxebi srulad iqneba integrirebuli procesSi.
5.2.3 eqimebisa da eqTnebis roli da funqciebi pjd seqtorSi
analizi gviCvenebs saqarTveloSi pjd seqtorSi momuSave eqimebis rolisa da
funqciebis Taobaze naTeli warmodgenis srul deficits. pjd eqimebma ar ician sakuTari
daniSnuleba (gansakuTrebiT, sistemaSi momuSave sxva eqimebisa da eqTnebis
daniSnulebebTan SedarebiT). maTi funqciebi aseve bundovnadaa gansazRvruli da amdenad,
maTi samuSao datvirTva da saqmianoba ar eqvemdebareba gansazRvrebasa Tu Sefasebas.
naTlad dadgenili kompetenciis farglebis gareSe, SeuZlebelia Sefasdes maTi
jandacvaSi da sazogadoebis keTildReobaSi Setanili wvlili. amas garda, naTlad
gansazRvruli funqciuri rolis gareSe, rTulia xsenebuli eqimebis damkvidreba
mosaxleobaSi, rac Tavis mxriv iwvevs pacientis mier samedicino samsaxurebis gamoyenebis
mkveTrad Semcirebas.
dasavleT evropaSi, pirveladi jandacvis eqimis farTod gavrcelebuli
gansazRvreba Semdegia:
,,samedicino kursdamTavrebuli, romelsac gavlili aqvs specialuri profesiuli mzadeba am disciplinaSi. ojaxis eqimi pasuxismgebelia pacientis uwyvet da yovlismomcvel samedicino momsaxurebaze misi asakis, sqesis da daavadebis miuxedavad. igi
NFMTC
39
individualur pacientebze zrunvas axorcielebs misi ojaxuri, sazogadoebrivi, kulturuli da individualuri pirobebis gaTvaliswinebiT; aRniSnuli funqciebis sinTezi marTlac unikaluria. is iRebs pacientebs mis sakonsultacio kabinetSi da maTive saxlebSi, xandaxan, klinikebsa da saavadmyofoebSi. misi mizania dasvas adreuli diagnozi. amasTan, ojaxis eqimi yovelTvis icavs pacientis avtonomias. ojaxis eqimi, aseve, aRiarebs sakuTar profesiul pasuxismgeblobas sazogadoebis (Temis) mimarT. pacientis problemis marTvis gegmas igi fizikuri, fsiqologiuri, socialuri, kulturuli da egzistencialuri faqtorebis gaTvaliswinebiT adgens, romelTa Sesaxeb codnac mas pacientTan xangrZlivi da ganmeorebiTi kontaqtebis procesSi uyalibdeba, rac aisaxeba misi pacientebis mkurnalobaze. is iRebs sawyis gadawyvetilebas yvela problemaze, romelic dgeba misi, rogorc eqimis winaSe. igi awarmoebs pacientebis qronikuli, recidiuli Tu ukurnebeli daavadebebis uwyvet marTvas. xangrZlivi kontaqti gulisxmobs, rom mas SeuZlia isargeblos ara erTi SesaZleblobiT informaciis Sesagrovelad TiToeuli pacientisaTvis Sesabamisi siswrafiT da daamyaros ndobaze dafuZnebuli urTierToba, romliTac isargeblebs profesiuli TvalsazrisiT. is eweva praqtikas sxva medikos Tu aramedikos kolegebTan TanamSromlobiT. man icis, Tu rogor da rodis moaxdinos Careva mkurnalobis, prevenciisa Tu ganaTlebis gziT, raTa xeli Seuwyos misi pacientebis da maTi ojaxebis janmrTelobas. is aRiarebs, rom mas dakisrebuli aqvs profesiuli pasuxismgebloba sazogadoebis winaSe.”
pirveladi jandacvis eqimis funqciebi gansxvavebulia sxvadasxva qveynebSi,
Tumca, zogadad, SesaZloa daiyos Semdeg kategoriebad:
- prevencia da janmrTelobis xelSewyoba Temis doneze;
- prenataluri da mSobiarobis Semdgomi meTvalyureoba;
- axalSobilis, bavSvis da mozardis ganviTareba, dakvirveba, prevencia da
janmrTelobis xelSewyoba;
- kvebisa da cxovrebis stilis sakiTxebze konsultireba da qcevis modificireba;
- ojaxis dagegmva;
- konsultireba genetikis sakiTxebze;
- skriningi qronikuli daavadebebis maRali riskis jgufebSi;
- mkurnalobis uwyvetoba;
- terminaluri pacientis movla da Wirisufloba;
- samedicino daxmarebis koordinacia, dagegmili movla da referali;
- pacientis mdgomareobis yovlismomcveli da saTanado Sefaseba;
- warmodgenili aradiferencirebuli problemebis, msubuqi daavadebebis da
gadaudebeli daxmarebis marTva;
- qronikuli daavadebebis marTva;
- reabilitacia da unaris aRdgena;
- cnobebis gacema dasaqmebisa da dazRvevis mizniT.
NFMTC
40
eqTnebis roli da funqciebi pirveladi jandacvis seqtorSi
msgavsi midgoma gamoiyeneba saqarTveloSi eqTnebis rolTan da funqciebTan
mimarTebaSi, ramdenadac, isev da isev, ar arsebobs naTeli samarTlebrivi dokumentebi,
romlebiTac oficialurad ganisazRvreba eqTnebis roli da funqciebi saqarTveloSi.
isini ar arian aRiarebulni, rogorc specialistebi da ganixilebian, rogorc mxolod
eqimTa damxmareni.
eqTnebis roli, dasavleT evropaSi, ganisazRvreba Semdegi saxiT:
,,eqTnis rols sazogadoebaSi Seadgens fizikuri pirebis, ojaxebis da jgufebis
daxmareba, raTa dadgindes da miRweul iqnas maTi fizikuri, gonebrivi da socialuri
sijansaRis potenciali, rac unda moxdes im garemos cvalebad konteqstSi, romelSic
isini cxovroben da muSaoben. aRniSnuli moiTxovs eqTnebisagan iseTi funqciebis
ganviTarebas da saqmianobas, rac ara marto xels Seuwyobs janmrTelobis damkvidrebas,
aramed moaxdens daavadebaTa prevencias. eqTnis profesia moicavs avadmyofobisas
daxmarebis dagegmvas, Ggegmis danergvas da reabilitacias, aseve, iTvaliswinebs cxovrebis
fizikur, gonebriv da socialur aspeqtebs imdenad, ramdenadac isini zemoqmedeben
janmrTelobaze, avadobaze, invalidobasa da sikvdilianobaze.”
aRniSnuli funqciebi ucvlelia miuxedavad saeqTno momsaxurebis droisa da
adgilisa, pirovnebis Tu miznobrivi jgufis janmrTelobis mdgomareobisa da
xelmisawvdomi resursebisa.
eqTnebs akisriaT pasuxismgebloba saeqTno daxmarebis marTvaze – prioritetetbis
dasaxvaze, gegmebis Sedgenaze, danergvasa da evaluaciaze (Sefasebaze).
sakuTari kompetenciis farglebSi, isini warmoadgenen damoukidebel praqtikosebs, romlebic pasuxismgebelni arian maT mier gaweul daxmarebaze.
ojaxis eqimsa da eqTans Soris TanamSromlobis sakiTxebi ganxiluli iyo 3.2 seqciaSi.
mniSvnelovani sakiTxi aris personalis individualuri Sefaseba maTi zemdgomebis mier.
igi, saqarTvelos realobaSi, warmoadgens axal fenomens, aRniSnul sakiTxze visaubrebT
marTvisa da organizaciis kursis meore modulis ganxilvisas.
5.2.4 gare daqiraveba
gare daqiraveba SesaZloa ganisazRvros, rogorc ,,gare resursebis strategiuli
moxmareba dawesebulebis personaliTa da sakuTari resursebiT tradiciulad warmoebuli
saqmianobisaTvis.” zogjer, mas uwodeben ,,saTavsebis marTvas”. pjd provaiders SesaZloa
xelSekruleba hqondes eqsternalur kontraqtorebTan konkretuli saxis
samuSaoebisaTvis (registracia, dasufTaveba da sxv.), romelTa SesaZleblobebi emateba da
avsebs sakuTars.
saojaxo medicinis mcire praqtikis farglebSi konkretuli amocanebis
gadasawyvetad gare daqiravebis upiratesobebi da naklovanebebi:
upiratesobebi:
- mcirdeba da kontroldeba saoperacio xarjebi;
- imatebs damqiravebeli kompaniis koncentracia ZiriTad saqmianobaze;
- Sida resursebi Tavisufldeba sxva miznebisaTvis;
- funqciis marTva saWiroebs dros an ar eqvemdebareba kontrols;
NFMTC
41
- arasakmarisia Sida resursebi;
- riskis gaziareba partnior kompaniasTan da sxva.
naklovanebebi:
- kompaniis miznebisa da amocanebis marTebulad aRqmis gaZneleba;
- garTulebuli urTierTobebi gareTa partniorebTan;
- Sesabamisad struqturirebuli da detaluri kontraqtebi;
- yuradRebis saWiroeba garedan daqiravebuli personalis SesaZleblobebis mimarT;
- misaRebia mxolod moklevadiT;
- dainteresebul pirTa saWiroebebis Sefasebis gaZneleba;
- organizaciisaTvis procesis sargebelis gaurkveveli perspeqtivebi.
5.3 kadrebis ganviTareba
5.3.1. licenzireba
reformebis Sedegad, jandacvis seqtoris regulireba mTavrobis pasuxismgeblobad
iqca, raSic saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro mTavar rols asrulebs. saxelmwifo jandacvis marTvis erT-erTi meqanizmia samedicino
personalis da dawesebulebebis licenzireba da sertificireba. TiToeuli eqimi,
romelmac gaiara licenzirebis specialuri testi, valdebulia xelaxla gaiaros
testireba yovel xuT weliwadSi erTxel, an, monawileoba miiRos uwyveti swavlebis
programebSi da xelaxali gamocdis Cabarebis nacvlad miiRos SeRavaTiani saaTebi.
sxvagvaradaa saqme eqTnebis SemTxvevaSi. maTi sertificirebaze moTxovna ar arsebobs da samedicino institutis diplomi sakmarisia eqTnis Tanamdebobis dasakaveblad. amave
dros, ar arsebobs eqTnebis gadamzadebis sistema. amdenad, maRali kvalifikaciis
erTaderT safuZvels samuSao gamocdileba warmoadgens. Sesabamisad, erTaderTi
oficialuri moTxovnaa, rom menejerebma iqonion jandacvis organizaciis sertifikati,
eqimebma – diplomi da sertifikati, xolo eqTnebma saSualo samedicino ganaTlebis
diplomi.
ramdenadac jandacva resurs-xarjviTi dargia, pirveladi jandacvis doneze xarisxiani
momsaxurebis gasawevad sasicocxlo mniSvneloba adamianur resursebs eniWeba. Ria
(sabazro) ekonomikis pirobebSi, adeqvaturi SromiTi Zalis uwyveti producirebis
(ricxovnebis da profilirebis Sesabamisad) uzrunvelyofa saWiroebs zust dagegmvas.
pirveladi jandacvis adamianuri resursebis aRniSnuli uzrunvelyofa aseve saWiroebs
marTebul licenzirebas ise, rom momsaxurebis gawevis xarisxi da eTikuri
ganzomileba, sazogadoebis, da ara calkeuli jgufebis, saerTo interesebs emsaxurebodes.
saWiroa marTebuli zomebis miReba personalisaTvis im samarTliani samuSao
urTierTobebis (samuSao kontraqtebis) garantirebisaTvis, roca saTanadodaa daculi
specialistTa uflebebi ukeTesisaken ltolvis waxalisebiT da maT saqmianobaSi
saukeTesos SenarCunebiT.
5.3.2 uwyveti profesiuli ganviTareba
saojaxo medicinis centrebis ZiriTadi daniSnulebaa momsaxurebis xarisxis uwyveti
gaumjobeseba ganxorcieldes klinikuri saxelmZRvaneloebisa (gaidlainebis) da wesebis
(protokolebis) gamoyenebis, saeqsperto Sefasebebis da uwyveti kvalifikaciis amaRlebis
waxalisebiT.
NFMTC
42
samedicino momsaxurebis efeqturad organizaciis da efeqtianad gawevisaTvis, dainergeba
mecnierul mtkicebulebebze dafuZnebuli erovnuli klinikuri mdgomareobis marTvis
Tanamedrove saxelmZRvaneloebi (gaidlainebi) da wesebi (protokolebi).
uwyveti samedicino ganaTleba – Setanil iqna saqarTvelos kanonmdeblobaSi 1997
wlis Semdeg (,,saqarTvelos jandacvis kanoni”). uwyveti samedicino swavleba saWiroa,
raTa daixvewos jandacvis specialistTa unar-Cvevebi maTi mTeli karieris manZilze
(perioduli konferenciebi, damoukidebeli TviT-swavla Jurnalebis an werilobiTi
masalebis, audio Tu video kasetebis, kompiuteruli interaqtiuli programebis,
jgufuri seminarebis da praqtikuli seminarebis meSveobiT). efeqtiani uwyveti swavleba
efuZneba eqimebis saWiroebebs sasurveli klinikuri kompetenciis winaswar gansazRvrul
miznebTan mimarTebaSi. adgili aqvs samedicino swavlebis im sxvadasxva kriteriumebis
kritikulad Sefasebis tendenciebs, rogoricaa xarisxi, Sesabamisoba da sargebeli, rac
miznad isaxavs sando monacemebze dafuZnebuli samedicino swavlebis danergvas.
acnobierebs ra aRniSnuli procesis seriozulobas, jandacvis mmarTveloba ojaxis
eqimebisagan moiTxovs, yovelwliurad gaiaron uwyveti samedicino swavlebis konkretuli
raodenobis saaTebi, raTa ZalaSi darCes maTi specialobis damadasturebeli mowmoba.
1. saqarTvelos kanoni ,,samedicino saqmianobis Sesaxeb” – exeba uwyveti
samedicino ganaTlebis procesSi monawileobis finansur aspeqtebs.
2. muxli 96. SeRavaTebi uwyveti samedicino ganaTlebis sistemaSi monawileobisaTvis
damoukidebeli saeqimo saqmianobis subieqts uwyvet samedicino ganaTlebis sistemaSi
monawileobis misaRebad ufleba aqvs damqiraveblisagan moiTxovos fasiani Svebuleba,
agreTve uwyveti profesiuli ganviTarebis sxvadasxva formebSi monawileobasTan
dakavSirebuli xarjebis dafarva, maT Soris, mgzavrobis safasuris anazRaureba, aseve
cxovrebis xarjebis dafarva, Tu uwyveti profesiuli ganviTarebis sxvadasxva formebSi
monawileobisTvis aucilebelia damoukidebeli saqmianobis subieqtis sacxovrebeli
adgilidan Sors yofna.
3. xelaxali gamocdis Tavidan acilebisaTvis pirobiTi saaTebis miRebis Sesaxeb – Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis ministris brZaneba #274/n, daTariRebuli 01.11.2005-iT, ,,uwyveti profesiuli ganviTarebis calkeuli komponentis
mixedviT sasertifikacio gamocdis Cabarebis gareSe saxelmwifo sertifikatis moqmedebis
axali vadiT gagrZelebisaTvis saWiro uwyveti profesiuli ganviTarebis qulebis
raodenobisa da samedicino ganaTlebis sxvadasxva formebis Sesabamisi uwyveti
profesiuli ganviTarebis qulebis miniWebis kriteriumebis damtkicebis Sesaxeb”.
5.4 samuSao Zalis gaangariSebis modelis moqmedeba
cvladebi xelmisawvdomobis, xarisxis da samuSao datvirTvis SefasebisaTvis
samuSao Zalis gaangariSebis martivi modeli efuZneba xelmisawvdomobis
indikatorTa (romlebic gulisxmobs sistemis gamoyenebis farglebs), xarisxis (romlebic
asaxavs sazogadoebis TiToeuli wevrisaTvis gamoyofil dros, roca is mimarTavs
sistemas) da samuSao datvirTvis (pjd servisebis miwodebisaTvis saWiro drois)
maCveneblebs saojaxo medicinis specialistebisa da saojaxo medicinis eqTnebisaTvis.
modelis mizania uzrunvelyos gaangariSeba, Tu ramdeni provaideria (eqimi da
eqTani) saWiro:
konkretuli mosaxleobisaTvis;
utilizaciis maCveneblisaTvis (gamoxatuli provaiderTan vizitebis raodenobiT
weliwadSi);
NFMTC
43
erTi vizitisaTvis gamoyofili droisaTvis.
im pacientTa ricxvi, romelTa gasinjvac SeuZlia proviaders, uSualod
dakavSirebulia provaideris samuSao saaTebze weliwadSi. aRniSnuli warmoadgens
Semdegis Sedegs:
- samuSao kvirebis gansazRvruli ricxvi;
- samuSao kviraSi samuSao dReebis gansazRvruli ricxvi;
- samuSao dRis ganmavlobaSi samuSao saaTebis gansazRvruli ricxvi;
- araklinikuri saqmianobisaTvis saWiro samuSao saaTebis ricxvi;
xelmisawvdomoba
sistemaze moTxovna (eqimTan vizitebis TvalsazrisiT) mniSvnelovnad gansxvavdeba
mTeli mosaxleobis sxvadasxva jgufebisaTvis. arsebobs mosaxleobis 6-10 segmenti,
romelic asaxavs pjd momsaxurebaze moTxovnis da saWiroebis sxvadasxva doneebs asakisa
(magaliTad, orive sqesis 65 welze meti asakis ufrosebi iyeneben jandacvis sistemis
resursebs gacilebiT metad, vidre romelime sxva jgufi) da sqesis (magaliTad, qalebi)
Sesabamisad. momsaxurebis saSualo ricxvis gamoyeneba xelmisawvdomobis surogatul
sazomad kargi argumentia mosaxleobis segmentebad saerTod ar dasayofad. sxva
sityvebiT, ubralod, saSualo maCvenebeli mTeli mosaxleobisaTvis, ramdenadac is
saSualebas iZleva koncentracia moxdes mTel sistemaze da yvela moqalaqeze. simarTle
ki isaa, rom Tu gaumjobesdeba vizitebis saSualo raodenoba, yvela moqalaqe dadgeba
garkveuli gaumjobesebis winaSe. meores mxriv, aris imis uzrunvelyofis saWiroeba, rom
eqimebs, eqTnebs da politikis Semqmnelebs mxedvelobidan ar gamorCeT is faqti, rom
zogierTs esaWiroeba momsaxurebis ufro maRali done da Sesabamisad, ufro metad
xelmisawvdomi sistema.
momsaxurebis xarisxi
xarisxi yvelaze ukeT fasdeba Sedegebis analiziT, ufro zustad ki – mkurnalobis
gamosavlebis analiziT. momsaxurebis xarisxis sakiTxis gadawyveta rTulia samuSao
Zalis moculobis TvalsazrisiT. yvela sxva pirobis Tanabrobis SemTxvevaSi, marTebuli
iqneboda davuSvaT, rom, rac meti dro SeuZlia eqims dahyos pacientTan, miT ukeTes
mkurnalobas iRebs pacienti. ra Tqma unda, yvela sxva piroba Tanabari araa da iseTi
sakiTxebi, rogoricaa eqimis unar-Cvevebi, kompetencia da daavadebis xasiaTi, zegavlenas
axdens xarisxze mTlianobaSi. daSvebulia, rom gamoiyeneba ori ganzomileba, sul mcire,
im aRqmis asaxvisaTvis, rom samuSao Zalis sidides gaaCnia zegavlena xarisxze. upirveles
yovlisa, konsultaciisaTvis daSvebuli saSualo dro da damatebiTi dro
daavadebebisaTvis, romlebic warmoadgens konkretuli pacientis konkretul problemas.
kidev erTi sakiTxi, romelic zegavlenas axdens jandacvis provaideris mier konkretul
pacientze daxarjul droze, esaa - viziti aris pirveli Tu momdevno. amis argumenti
isaa, rom eqims unda mieces meti dro TiToeuli axali pacientis pirveli vizitisaTvis,
radgan es aucilebelia sruli istoriis mosasmenad da pacientis amomwuravi
gasinjvisaTvis. roca pacienti ubrundeba eqims, mas esaWiroeba koncentracia mxolod
aRniSnuli vizitis mizezze: is ukve icnobs manamde arsebul mdgomareobas da a.S.
samuSao datvirTva
mocemuli aspeqti mniSvnelovanwilad warmoadgens ubralod jandacvis provaideris
samuSao saaTebis gaangariSebas. ufro zustad, gaangariSebas, Tu dReSi/kviraSi/weliwadSi ramdeni saaTi eZleva provaiders pacientis gasasinjad.
amdenad, pirveli nabijia sruli wlis 52 kviris, 7 dRis gaTvaliswineba da
dadgena, Tu:
NFMTC
44
- ramden kviriani anazRaurebadi Svebuleba unda iqnas micemuli;
- ramdeni samuSao dRe unda iyos kviraSi; - ramdeni samuSao saaTi unda iyos dReSi.
Tu provaiders ara aqvs raime sxva movaleobebi, xsenebuli mniSvnelovani ricxvi
Seadgens erTi eqimis an eqTnis qmedunarianobas. Tumca, aseve, gaTvaliswinebul unda iqnas
iseTi sakiTxebi, rogoricaa marTva, kvalifikaciis amaRleba da zedamxedveloba
(mogzaurobis drois CaTvliT) Sors ganlagebul centrebze. aseve, konkretulad
meddebisaTvis gaTvaliswinebul unda iqnas janmrTelobis damkvidrebisa da daavadebebis
prevenciis samuSaoebi. daSvebulia, rom yvela zemoT xsenebuli norma warmoadgens
,,kviraSi saaTebis” modelSi Sesatan monacemebs. samuSao datvirTvis odenoba unda gaiyos
pjd centrSi pacientebis vizitebze da adgilze vizitebze. umTavresi faqtori, romelic
gansazRvravs met dros adgilze vizitebisaTvis, vidre centrSi miRebuli
konsultaciebisaTvis, aris erTidan meore pacientamde miRwevis saWiroeba. ufro
marTebulia damatebul iqnas ,,mogzaurobis drois”, rogorc gamoyofili saaTebis
Semcirebis faqtori.
samuSao datvirTvis sakiTxebi, modelis farglebSi, unda iTvaliswinebdes SabaT-
kviras, wliur Svebulebas, eqimebis da eqTnebis kanonier damatebiT saqmianobas da
axdendes adgilze vizitebisaTvis saWiro drois reorganizacias gamoyofili saaTebis
Semcirebis xarjze Tanaxmad geografiuli Taviseburebebis da/an demografiuli
maxasiaTeblebisa.
qvemoT mocemuli cxrili gviCvenebs samuSao datvirTvis sidides, romelic saWiro
unda iyos dadgenili donis momsaxurebis gasawevad da aRniSnuli samuSao Zalis
saxelfaso xarjebisaTvis. Setanili monacemebi mxolod saCvenebelia:
samuSao Zalis gaangariSebis modeli -– ojaxis eqimebi
dasaxuli miznebi
Sesatani punqti mamakacebi qalebi bavSvebi saSualo
xelmisawvdomobasTan
dakavSirebuli
eqimTan wliuri vizitebis
ricxvi 2.0 4.0 7.0 3.9
mosaxleoba 728 852 420 2000
xarisxTan dakavSirebuli
saSualo dro/viziti (wuTebi) 12.0 16.0 18.0 16.0
datvirTvis % sxvadasxva daavadebisaTvis
0.0% 0.0% 0.0%
datvirTvis % sxvadasxva
asakisaTvis 10% 10.0%
samuSao datvirTvasTan
dakavSirebuli
Svebulebis kvirebi weliwadSi 4.00 samuSao dReebis kviraSi 5.00
saaTebi samuSao dReSi 8.00
araklinikuri samuSaos norma
sT/kviraSi
marTva 4.00 kval.ifikaciis amaRleba da
zedamxedveloba 4.00
transportireba 4.00
SemosavalTan
dakavSirebuli
wliuri Semosavali (lari) 3360
NFMTC
45
mimdinare wlis Sedegebi
xelmisawvdomobasTan da xarisxTan dakavSirebuli
vizitebis saerTo raodenoba
(vizitebi pirze - kaci, qali,
bavSvi*mosaxleoba - kaci,
qali, bavSvi)
728*2+852*4+420*7=1456+3408+2940=7804
vizitebis saSualo raodenoba pirovnebaze (vizitebis
mTliani raodenoba./mTliani
mosaxleoba)
7804/2000=3.90
yvela vizitisaTvis saWiro
dro (vizitebis
raodenoba*saSualo dro + datvirTvebi/60)
1456*12+3408*16+2940*18=17472+54528+52920=124920/60=2082
konsultaciis saS. dro (wT)
124920/7804=16.0
samuSao datvirTvasTan
dakavSirebuli
52 kvira weliwadSi – 4
Svebulebis kvira 52-4=48
gamoyofili
kvirebi*dReebis/kvira 48*5=240
gamoyofili dReebi*sT/dRe 240*8=1920 dasaSvebi danakargebi menejmentisaTvis,
kvalifikaciis amaRlebis,
zedamxedvelobisa da
transportirebisaTvis (192*3)
192*3=576
saaTebi weliwadSi, romlebic gamoyofili aqvs 1 eqims
pacientebis sanaxavad 1920 – 576 = 1344
Sualeduri gaangariSebebi - eqimebi
eqimTa saWiro ricxvi 1.5
SemosavalTan dakavSirebuli
wliuri Semosavali (lari) 3360*1.5=5040
samuSao Zalis gaangariSebi modeli – saojaxo medicinis eqTani dasaxuli miznebi
Sesatani punqti mamakacebi qalebi bavSvebi saSualo
xelmisawvdomobasTan
dakavSirebuli
FMS vizitebis fardoba FMN 15% 30% 40%
“TviT-mimarTvis” vizitebis
raodenoba erT kacze
weliwadSi
50% 150% 250%
mosaxleoba 728 852 420 2000
xarisxTan dakavSirebuli saSualo dro/viziti (wuTebi) 12.0 16.0 18.0 16.4
datvirTvis % sxvadasxva
daavadebisaTvis 0.0% 0.0% 0.0%
datvirTvis % sxvadasxva asakisaTvis
10% 10.0%
NFMTC
46
samuSao datvirTvasTan
dakavSirebuli
Svebulebis kvirebi weliwadSi 4.00
samuSao dReebis kviraSi 5.00
saaTebi samuSao dReSi 8.00
araklinikuri samuSaos norma sT/kviraSi
marTva 0.00
kval.ifikaciis amaRleba da
zedamxedveloba/transportireba 4.00
“pacientis” drois wili janmrTelobis damkvidrebisa da
prevenciuli saqmianobisaTvis
25%
SemosavalTan dakavSirebuli wliuri Semosavali (lari) 1800
mimdinare wlis Sedegebi xelmisawvdomobasTan da xarisxTan dakavSirebuli
vizitebis sruli raodenoba
(FMS vizitebi*mimarTva plus TviT-mimarTva*mosaxleoba)
(218+1022+1176)+(364+1278+1050) =2416+2692=5108
vizitebis saSualo raodenoba
pirovnebaze (vizitebis mTliani
raodenoba./mTliani
mosaxleoba)
5108/2000=2.6
yvela vizitisaTvis saWiro
dro (vizitebis
raodenoba*saSualo dro +
datvirTvebi/60)
582*12+2300*16+2226*18=6984+36800+40068=83852/60=1398
konsultaciis saSualo dro (wT)
83852/5108=16.4
samuSao datvirTvasTan
dakavSirebuli
52 kvira weliwadSi – 4
Svebulebis kvira 52-4=48
gamoyofili
kvirebi*dReebi/kvira 48*5=240
gamoyofili dReebi*sT/dRe 240*8=1920 dasaSvebi danakargebi
kvalifikaciis amaRlebis,
zedamxedvelobisa da
transportirebisaTvis
192
saaTebi weliwadSi, romlebic
gamoyofili aqvs 1 eqTans
pacientebis sanaxavad
1920 – 192 = 1728
janmrTelobis damkvidrebisa da
sxva prevenciuli aqtivobebis
wili
432
konsultaciebis wili 1296
Sualeduri gaangariSebebi -
eqTnebi
eqTnebis saWiro ricxvi < 1
SemosavalTan dakavSirebuli
wliuri Semosavali (lari) < 1800
NFMTC
47
Tavi 6. finansebis marTva 6.1 Sesavali
marTvis procesis definicia – ,,marTebuli gadawyvetilebebis realizacia
adamianebis meSveobiT droulad da biujetis farglebSi” – organizaciis finansur
mdgomareobaze pasuxismgeblobis tvirTs akisrebs uSualod pjd gunds. (Berman and Weeks) aRniSnuli movaleobis Sesruleba warmoadgens rogorc mecnierebas, ise
xelovnebas. mecniereba efuZneba im mdgradi saaRricxvo principebis da meTodebis
teqnikur fundaments, romlebic TiTqmis ucvlelia mTels msoflioSi miuxedavad
saqmianobis formis, masStabis da saxelmwifo Tu kerZo mflobelobisa. jandacvis
industria ar warmoadgens gamonakliss. xelovneba ki gulisxmobs sabuRaltro
informaciis gamoyenebas marTebuli gadawyvetilebebis misaRebad da maTi warmatebulobis
Sesafaseblad. finansuri marTvis xelovneba gansazRvrulia Semdegi saxiT:
ekonomikurad efeqturi saWiro dafinansebis mopoveba da misi gamoyenebis
optimizacia (Berman and Weeks).
finansuri marTvis, rogorc mecnierebis, ise xelovnebis saxiT gamoyeneba
saWiroebs mniSvnelovan teqnikur da koncefciur unar-Cvevas muSaxelis daqiravebis,
masalebis da aRWurvilobis Sesyidvis, SenobiT uzrunvelyofisa da organizaciis
finansuri resursebis sxva ara-erTi mimarTulebiT warmarTvisaTvis. pjd gundebs aseve
aqvT arCevani – daiwyon an Sewyviton programebis ganxorcieleba da momsaxurebis
miwodeba, gamoiyenon axali teqnologiebi da moizidon an isesxon kapitali.
finansebis marTva efuZneba aRricxvisa da angariSgebis kargad Camoyalibebul principebs,
romelic uzrunvelyofs aucilebel informacias marTebuli gadawyvetilebebis misaRebad.
finansebis ganxilva aRniSnuli principebis gaTvaliswinebiT iZleva raodenobrivi
Sefasebebis saSualebas, rac gadawyvetilebebis miRebis procesSi Seitans obieqturobis
elementebs. dRemde, realurad gaurkvevelia Tu biznesis romel saxes miekuTvneba
samedicino momsaxureba? samedicino momsaxurebis miwodeba efuZneba adamianebis
momsaxurebis koncefcias. imisaTvis, rom miviRoT swori gadawyvetilebebi organizaciis
grZelvadiani sicocxlisunarianobis Taobaze, jandacvis menejeri unda flobdes
finansuri sakiTxebis socialur, politikur da adamianur faqtorebTan dabalansebis
teqnikas.
saojaxo medicinis dawesebulebebi kanonierad miRebul Semosavlebs iyeneben umetesad
fiqsirebuli xarjebis dasafarad da gascemen xelfasebs. xarjebi medikamentebze,
amortizaciaze da saTavsebis Sesyidvaze minimaluria. finansuri TvalsazrisiT, garda
momsaxurebis Semsyidvelisa, provaiderebi angariSvaldebulni arian mmarTvelobis
adgilobrivi organoebis, socialuri dazRvevis erTiani fondis, sagadasaxado inspeqciis
da kontrolis palatis winaSe.
6.2 Sesyidvebi da kontraqtireba
6.2.1 SeRavaTebis sabaziso paketi SeRavaTebis sabaziso paketi - warmoadgens im momsaxurebis pakets, romelic iqceva
standartul minimumad. igi saWiroebs gansazRvras, im momsaxurebis detalizebas,
romelic, sazogadoebis gaTvliT, xelmisawvdomi unda iyos yvela moqalaqisaTvis,
miuxedavad imisa gadaxdis unariania Tu ara igi. arsebobs rigi sxvadasxva midgomebisa,
romlebic SesaZloa asaxul iqnas BBP-s gansazRvrebaSi. umTavresi problema isaa, Tu
rogor unda moxdes im momsaxurebis prioritetulobis dadgena, romelic SesaZloa
Setanil iqnas BBP-Si an ara, da Tanmdevi kiTxva, Tu vin unda miiRos gadawyvetileba
aRniSnulTan dakavSirebiT.
saxelmwifo dafinansebis upirvelesi mizania, uzrunvelyos, janmrTelobis saministros mier SeRavaTebis sabaziso paketSi Setanili momsaxurebis gaweva.
NFMTC
48
idealur SemTxvevaSi, bazisuri paketis farglebSi mTeli mosaxleobisaTvis ufasod unda SeeZlos garkveuli samkurnalo momsaxurebis miReba xarisxisa da mosaxleobis farTo fenebis mocvis garantiiT.
Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro, rogorc politikis
damgegmavi, adgens bazisuri paketis Sinaarss da gansazRvravs TiToeuli programis
Semadgenlobas. saqarTvelos parlamenti amtkicebs BBP-is Semadgenlobas da wliur
biujets. Semadgenloba da biujeti umTavresad ganixileba parlamentis jandacvis
komitetis mier.
SeRavaTebis paketi moicavs bavSvTa, soflis mosaxleobis da ltolvilebis yvela
saxis daxmarebas. sxvebisaTvis, SeRavaTebis paketi moicavs ambulatoriul da gadaudebel
damxarebas, dedis janmrTelobis dacvas da konkretul daavadebebs (tuberkulozi, kibo
da fsiqiatriuli daavadebebi).
saqarTveloSi jandacvis saxelmwifo seqtoris dafinansebis 90% gamoiyofa
SeRavaTebis bazisuri paketis dafinansebisaTvis. yovelwliurad, bazisuri paketis
programebi ar finansdeba, rac iwvevs mosaxleobis didi nawilisaTvis BBP-ze uaris
Tqmas.
BBP programebis ganxorcieleba saWiroebs konkretuli dadgenili standartebis da
klinikuri normebis dacvas. Cveulebriv, BBP-s farglebSi gaweuli momsaxurebis saxeobis
dasadgenad klinikur normebSi gamoiyeneba zedmetad dabali fasebi, rac aiZulebs
jandacvis provaiderebs moiTxovon damatebiTi anazRaureba pacientebisagan ,,ufaso”
samedicino momsaxurebisaTvis.
bazisurma paketma ganicada umniSvnelovanesi cvlilebebi - 2006 wlis saojaxo
medicinis piloturi programiT SeRavaTebis yovlismomcveli paketi moicavs rogorc
prevenciul, ise samkurnalo da ,,ZiriTad” laboratoriul momsaxurebas.
saqarTveloSi medikamentebisaTvis mxolod SezRuduli odenobis saxelmwifo
dafinanseba gamoiyofa. mosaxleobas medikamentebis SeZena Tavad uwevs afTiaqebSi, Tumca,
maTi umetesobisaTvis medikamentebis SeZena SeuZlebelia finansuri problemebis gamo.
medikamentebze erTiani wliuri xarjis Sefaseba efuZneba pjd-s farglebSi mkurnalobis
detalur protokolebs. metad mniSvnelovania BBP-Si medikamentebis sul mcire
SezRuduli dafinansebis gaTvaliswineba da pacientebis stimulireba, raTa maT gverdi ar
auaron pjd dones. saqarTveloSi jandacvis xelmZRvanelobam ganixila SemoTavazebuli
alternatiuli SesaZleblobebi medikamentebis Taobaze BBP-s farglebSi da miRebul iqna
sawyisi rekomendaciebi Semdgomi damuSavebis mizniT.
beneficiarTa gansazRvra
saqarTvelos socialuri dazRvevis erTiani fondi Seudga TiToeuli beneficiaris
gansazRvris process, misTvis socialuri identificirebis nomris miniWebiT da
registraciiT erovnul monacemTa bazaSi. am mimarTulebiT, umTavresi problema isaa, rom
qveyanaSi ar arsebobs mosaxleobis registraciis sruli monacemTa baza.
6.2.1 kontraqtebis gaformeba
saxelmwifo Semsyidveli (SUSIF) aformebs kontraqtebs pirveladi jandacvis
provaiderebTan (mimwodeblebTan). kontraqti gansazRvravs yvela finansur pirobas da
SeTanxmebas, xarisxTan dakavSirebul moTxovnas, administraciul procedurebs da sxv.
pjd qseli yalibdeba satendero da sakontraqto procedurebis safuZvelze, romelic win
unda uswrebdes kontraqtis xelmowerasa Tu gagrZelebas. SUSIF-is mier pjd
provaiderebTan dadebuli kontraqtebis mizania BBP-s uzrunvelyofa. kontraqtis meore
NFMTC
49
mxare damoukidebeli samedicino dawesebulebaa (poliklinika, FMC, dispanseri da sxva). aRniSnuli kontraqtebi moicavs MoLHSA-s mier SemuSavebul samedicino standartebs.
qalaqebSi, saxelmwifo ambulatoriul programaSi monawile provaideri-sawarmos
kontraqtis wliuri Rirebuleba ganisazRvreba, erTis mxriv, registrirebuli da
pasportebis mqone mosaxleobis raodenobis mixedviT (mosaxleobis ricxvi icvleba
Sesabamisi adgilobrivi oficialuri organos mier Sesworebebis Sesabamisad). meores
mxriv, mxedvelobaSi miiReba wina kontraqtebis moculoba.
pjd provaiderebis sidide Tanaxmad garemoebebisa, unda iyos optimaluri. is icvleba
erTi samedicino gundidan (calkeuli an solo praqtika) jgufur praqtikamde oTxi da
meti samedicino gundiT. specialuri menejeruli personali mcire zomis pjd
provaiderisaTvis aucilebeli ar aris. damatebiTi momsaxureba SesaZloa miRebul iqnas
gare daqiravebis safuZvelze, Tu igi momgebiania. kontraqtebi ar gansxvavdeba imis
mixedviT, sawarmo aris saxelmwifo CarCoebSi (Senoba, aRWurviloba), Tu warmoadgens
srulad privatizebul pjd provaiders.
kontraqti sazRvravs yvela samedicino momsaxurebas, romelic tardeba samedicino
dawesebulebaSi. pjd provaideri iRebs valdebulebas acnobos mosaxleobas sadazRvevo
fondTan kontraqtis da nebadarTul samedicino momsaxurebaze janmrTelobis
saministrodan miRebuli licenziis Sesaxeb.
6.2.2 anazRaurebis meTodologiebi
samedicino profesiebis anazRaureba SesaZlebelia uSualod momxmareblis mier,
pirispir urTierTobis safuZvelze, roca pirovneba anazRaurebs gaweul momsaxurebas.
ufro maRali ekonomikuri Semosavlebis qveynebis umetesobaSi, anazRaureba iTvaliswinebs
,,mesame-mxares – gadamxdels.” urTierToba ,,mesame mxare - gadamxdels” da momsaxurebis
mimwodebels Soris ganisazRvreba, rogorc ,,Sesyidva” da ramdenadac Sesyidvis formebi
metad mravalferovania, Sesabamisi pirobebi aisaxeba (naTlad an Sefarulad)
,,kontraqtSi.” arsebobs ori ZiriTadi gza, romlis meSveobiT mTavrobebs (an
janmrTelobis damzRvevebs) SeuZliaT Seisyidon samedicino momsaxureba maTi
moqalaqeebisaTvis. maT SeuZliaT Seisyidon klinicistis dro an konkretuli momsaxureba.
droze dafuZnebuli anazRaureba – Semsyidveli uformebs kontraqts samedicino
profesionalebs drois konkretul monakveTSi konkretuli samuSaos Sesrulebaze,
Cveulebriv, erTi wlis vadiT. droiT gansazRvruli kontraqti SesaZloa gamoyenebul
iqnas ramdenime sxvadasxva daniSnulebiT. tradiciuli saxelmwifo moxelis kontraqti
SeiZleba iTvaliswinebdes mudmiv dasaqmebas gadadgomamde da Semdgom pensias, romlis
aramarTebuli gamoyeneba iwvevs xsenebuli kontraqtis Sewyvetas. sanacvlod, SesaZloa
Sesyidul iqnas maTi drois garkveuli nawili. Sesabamisad, saxelfaso anazRaureba
asaxavs sruli samuSao kviris Sesyidul nawils. aRniSnuli mTels msoflioSi iqca
saxelmwifo seqtorSi kontraqtis ZiriTad saxed, romlis meSveobiTac uzrunvelyofilia
kvalificiuri personalis xelmisawvdomoba misi simciris pirobebSi. gamomdinare
mniSvnelovani cvlilebebidan Sromis bazarze, potenciur kandidatTa mniSvnelovnad
gazrdili miwodebidan da movaleobebis saTanadod Sesrulebis gazrdili moTxovnidan,
saxelmwifo marTvis axali praqtika daadga ufro moqnili samuSao SeTanxmebebis gzas,
esenia:
- ganmeorebadi kontraqtebi, roca isini gadaixedeba yovelwliurad movaleobebis
Sesrulebis kriteriumebidan gamomdinare da ganaxldeba Semdegomi sakontraqto
periodebisaTvis, Tu movaleobebis Sesruleba xdeba maRal doneze; sapirispiro
SemTxvevaSi, ganaxleba ar xdeba da dasaqmeba wydeba sawyisi fiqsirebuli vadis
amowurvisTanave.
NFMTC
50
- anazRaureba konkretuli samuSaos Sesrulebaze, roca sabaziso xelfasebs emateba
anazRaureba konkretuli saqmianobisaTvis an Sesrulebis kriteriumebis
gadaWarbebisaTvis.
momsaxurebaze dafuZnebuli anazRaureba – Semsyidvelebs SeuZliaT gaaformon
kontraqtebi medicinis specialistebTan an jandacvis sawarmoebTan konkretuli
momsaxurebis gawevaze, rogoricaa konsultaciebis (garkveuli raodenoba) gaweva,
vaqcinacia, mSobiaroba da sxva. Semsyidvels SeuZlia gaaformos kontraqti SemTxvevis
Sesabamisad anazRaurebis safuZvelze an gadaixados fiqsirebuli Tanxa momsaxurebis
konkretuli moculobiT miwodebisaTvis anazRaurebis sxvadasxva pirobebiT - Tu
moculoba araa Sesrulebuli, an gadaWarbebulia. xarisxis zedamxedvelobis piroba,
Sesagrovebeli informaciis xasiaTis CaTvliT, SesaZloa aseve ganisazRvros kontraqtis
Tanaxmad. sanacvlod, provaiderebs SeiZleba gauformdeT kontraqtebi gauwion
gansazRvruli momsaxureba maT samoqmedo zonaSi yvelas. aseT SemTxvevaSi, anazRaureba
xdeba erT sul mosaxleze, gadaxdil TanxaSi SesaZlo cvlilebebiT, Tu momsaxurebis
moculoba aWarbebs an naklebia mosalodnelze. momsaxurebaze dafuZnebuli
kontraqtebis mxare Semsyidvelebs, Cveulebriv, ar exebaT finansebis xarjva, im
pirobiT, rom kontraqtSi mocemuli produqcia warmoebulia. xarjva, biujetis
muxlebis mixedviT, SesaZloa moTxovnili iyos aRricxvisaTvis, sagadasaxado da
auditis miznebisaTvis, an xarisxis indikatorebis damatebis saxiT, roca rTulia
procesis xarisxis Sefaseba. magaliTad, medikamentebze xarjis aRricxva SesaZloa
moTxovnil iqnas imis safuZvelze, rom momsaxureba saWiroebs minimalur xarjebs, raTa
uzrunvelyofili iqnas efeqturi momsaxureba.
Sereuli anazRaureba - aseve dasaSvebia da aerTianebs kapitaciis elements
zrdasruli mosaxleobisaTvis saerTo momsaxurebis miwodebisaTvis da momsaxurebas,
romelic ukavSirdeba miznobriv anazRaurebas (bavSvTa da orsulTa meTvalyureobas,
vaqcinacias da zogierT sxva prioritetul momsaxurebas).
anazRaurebis meqanizmi Cveulebriv, unda asaxavdes Semdeg niSnebs:
- qveynis jandacvis politikis miznebis Sesabamisi;
- provaiderebis samarTlebrivi statusis da organizaciis moTxovnebis Sesabamisi;
- solidaruli sqemebis Sesabamisi;
- uzrunvelyofdes Sesabamisi moculobisa da struqturis daxmarebis stimulirebas;
- uzrunvelyofdes xarisxiani daxmarebis stimulirebas;
- uzrunvelyofdes Seferxebis saSualebebs pacientebis aramarTebulad SerCevisaTvis;
- SesaZlebeli iyos tarifebis gaangariSeba/monacemTa xelmisawvdomoba;
- administraciuli simartive;
- uzrunvelyofdes TaRliTobis aRmofxvras/pretenziebis Sefasebis SesaZlebloba.
samwuxarod, ar arsebobs xsenebuli meqanizmi zustad aRniSnuli formiT da, xSirad,
aucilebelia anazRaurebis ori an meti meqanizmis SeTavseba an maTi Sevseba sxva
sakontrolo procedurebiT.
provaideri, fiqsirebul vadebSi, warudgens damfinansebels (SUSIF) sagadasaxado
moTxovnas (angariS-faqturas, qviTars), romelSic asaxulia programuli dafinansebiT
gaweuli samedicino daxmarebis Rirebuleba diagnozis, samedicino Carevebis CamonaTvlisa
da standartis Tanaxmad gansazRvruli Rirebulebis miTiTebiT. damfinansebeli (SUSIF) amowmebs anazRaurebis moTxovnebs Semdgomi angarisSworebisaTvis. xazina adasturebs
NFMTC
51
fondis (SUSIF-is) sagadasaxado moTxovnebs da ricxavs Tanxebs provaiderebis (pjd
mimwodebeli) sabanko angariSebze.
anazRaureba xdeba standartiT gaTvaliswinebuli tarifiT provaideris mier
realurad Sesrulebuli samuSaos moculobis Sesabamisad. standarts zemoT
ganxorcielebuli samedicino Carevebis Rirebuleba anazRaurebas ar eqvemdebareba.
anazRaurebis meTodologia ambulatoriuli dawesebulebebisaTvis, romlebic
asruleben ambulatoriul programebs, mniSvnelovnad Seicvala. dResdReobiT, saojaxo
medicinis centrebSi aRar iqneba gamoiyenebuli fiqsirebuli brigaduli anazRaurebis
sistema, romelic, arsebiTad axlosaa semaSkos Zvel sistemasTan (SeniSvna: sistema
gulisxmobs im samedicino brigadebis fiqsirebul yovelTviur anazRaurebas, romlebic
pasuxismgebelia pirveladi jandacvis momsaxurebis miwodebaze mosaxleobis konkretuli
ricxvisaTvis).
6.3 Semosavlebi
saqarTvelos jandacvis seqtors, mosaxleobisaTvis samedicino momsaxurebis
gawevis dafinansebisaTvis, gaaCnia Semdegi wyaroebi:
- saxelfaso gadasaxadi, SemoRebuli 1995 wels seqtorisaTvis miznobrivi
gadasaxadis uzrunvelyofis mizniT (amJamad Sewyvetilia);
- saerTo biujeti, marTuli qveyanaSi jandacvis momsaxurebis umsxvilesi
Semsyidvelebis meSveobiT;
- adgilobrivi gadasaxadebi, romlebic Seadgens municipalitetebis mier jandacvis
momsaxurebis dafinansebis resursebs;
- kerZo xarjebi, romlebic jerac warmoadgens piradi samedicino momsaxurebis
dafinansebis umTavres wyaros da Tanaxmad sxvadasxva gaTvlebisa, meryeobs
jandacvis erTiani xarjviTi nawilis 66%-dan 87%-mde.
erovnuli saxelmwifo fondebi
jandacvis biujeti ganixileba finansTa saministros (MoF) da Sromis,
janmrTelobis da socialuri dacvis saministros (MoLHSA) mier. sabiujeto asignebebis Sesaxeb saboloo gadawyvetilebas iRebs parlamenti.
saxelmwifo biujetis xarjebis upirvelesi kriteriumia ,,saTanado” dafinansebis
miwodeba SeRavaTebis sabaziso paketisaTvis anu saxelmwifos mier dafinansebuli
jandacvis momsaxurebis paketisaTvis.
yovelwliurad, parlamenti amtkicebs saxelmwifo biujets, romelic
iTvaliswinebs transferebs socialuri dazRvevis erTiani saxelmwifo fondis, Sromis,
janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros da sazogadoebrivi jandacvis
departamentis mier warmodgenili jandacvis programebis dasafinanseblad. amas garda,
kanoni dafinansebis Sesaxeb iZleva ganmartebas jandacvis asignebebis erovnul da
municipalur doneebze ganawilebis Taobaze.
socialuri dazRveva
janmrTelobis socialuri dazRveva, dafuZnebuli saxelfaso gadasaxadebze, iqca
jandacvis dafinansebis diversificirebuli wyaros standartul nawilad, romliTac unda
dafinansdes mosaxleobisaTvis SeTavazebuli SeRavaTebis bazisuri paketi (BBP).
finansTa saministros sagadasaxado departamenti warmoadgens savaldebulo
sadazRvevo Senatanebis Segrovebaze pasuxismgebel organos. damqiravebeli, sagadasaxado
NFMTC
52
inspeqcias, warudgens yovelTviur deklaracias da axorcielebs gadaxdas xazinis
specialur socialur gadasaxadTa sabanko angariSebze. sagadasaxado departamenti iRebs
informacias gadaxdili gadasaxadebis Sesaxeb da adarebs mas warmodgenil deklaraciebs.
xazinis sabanko angariSze daricxuli saxsrebi avtomaturad gadairicxeba saqarTvelos
socialuri dazRvevis erTiani saxelmwifo fondis sabanko angariSze, saidanac isini
aRweven saboloo daniSnulebamde.
municipaluri biujeti
dReisaTvis, municipalitetebi finansdebian adgilobrivi gadasaxadebis amoRebiT
(rogoricaa gadasaxadi saTamaSo biznesze, reklamis gadasaxadi, sastumroebze gadasaxadi
da sxv.); aseve, centralur da adgilobriv biujetebs Soris gadanawilebuli
gadasaxadebiT (rogoricaa saSemosavlo gadasaxadi, korporaciuli mogebis gadasaxadi da
mcire biznesis gadasaxadi). garda amisa, saxelmwifo qonebis privatizaciidan Semosuli
Tanxebis nawili rCeba municipalitetebs.
municipalitetebs ufleba aqvT daaweson adgilobrivi gadasaxadebis tarifebi da
gamoiyenon maTi amoRebiT miRebuli Semosavlebi. saxelmwifo gadasaxadebis saagento
awarmoebs xsenebuli gadasaxadebis amoRebas. dagegmili Semosavlebis mudmivad ver miReba
amcirebs dagegmil xarjebs, Tumca, jandacvis biujetis (saerTo biujetis 10%) Semcireba
araproporciulia da umetesad, iRebs Semcirebuli biujetis ufro nakleb procents.
kerZo Senatanebi
saqarTvelos jandacvis seqtorSi gaweuli kerZo xarjis Sesaxeb arsebuli
dokumentacia winaaRmdegobrivia. kerZo xarjebis wili, Tanaxmad sxvadasxva wyaroebisa,
meryeobs jandacvaze erTiani xarjis 66%-dan 87%-mde. naTelia, rom jandacvis
dafinansebaSi kerZo seqtoris wili mniSvnelovania, rac seriozul barierebs qmnis misi
sazogadoebisaTvis xelmisawvdomobis winaSe.
kerZo Senatanebi moicavs Semdegs: pacientebis uSualo oficialuri Senatanebi im
momsaxurebisaTvis, romelsac ar iTvaliswinebs SeRavaTebis sabaziso paketi, an romelic
gaTvaliswinebulia mis farglebSi Tanagadaxdis principiT. kerZo Senatanebis mesame da
yvelaze ufro farTod gavrcelebuli formaa provaiderisaTvis uSualo anazRaureba
(araoficialuri anazRaureba), romelic aralegaluria da ar aRiricxeba sabuRaltro
dokumentaciaSi.
arsebobs agreTve, winaswari gadaxdis sqemebi, romelsac sTavazoben mosaxleobas
kerZo sadazRvego kompaniebi. premiebis saxiT Senatanebis moculoba metad mcirea erTian
erovnul xarjviT nawilTan SedarebiT. Tumca aRsaniSnavia is faqtic, rom kerZo
sadazRvevo kompaniebis wili jandacvis momsaxurebis gawevis dafinansebaSi yovelwliurad
izrdeba.
amJamad, kerZo sadazRvevo kompaniebis gavlena erovnuli jandacvis dafinansebaze metad
SezRudulia, premiebi da Sesabamisad, anazRaurebuli pretenziebi ki umniSvnelo.
Temze dafuZnebuli dazRveva
saTemo dafinanseba perspeqtiulad iTvleboda, magram realobam sawinaaRmdego
daamtkica. miuxedavad Oxfam-is, UMCOR-is da sxva organizaciebis ZalisxmeviT saTemo
dazRvevis sqemebis danergvisa saqarTvelos sxvadasxva regionSi, isini ver aRmoCnda
sicocxlisunariani. Sedegad, fondebis arsebuli umniSvnelo nakadi aRniSnuli wyarodan
Semcirda da dReisaTvis TiTqmis nulis tolia.
saqarTveloSi dokumentirebulia Temze dafuZnebuli riskebis Serwymis garkveuli
mcire-masStabiani gamocdileba, Tumca, is umetesad miRebulia pilotirebul adgilebze
da sazogadoebis metad mcire nawilebisaTvis. amdenad, maTi wili mosaxleobisaTvis
gaweuli jandacvis momsaxurebis dafinansebaSi mcirea da jerac ar unda iqnas
NFMTC
53
mxedvelobaSi miRebuli. Tumca, mTavroba gamoxatavs nebas, xolo, ,,erovnuli jandacvis politikis” dokumentSi naTladaa miTiTebuli saTemo dafinansebis Semdgomi
SesaZleblobebis moZiebis mniSvneloba im SemTxvevaSi, Tu aRniSnulis organizacia
SesaZlebeli iqneba politikis doneze.
sxva wyaroebi
garda zemoTxsenebulisa, arsebobs fondebis sxva saxeebi, romelTagan grantebi, sesxebi
da donoruli fondebi warmoadgens jandacvis dafinansebis umTavres wyaros.
humanitaruli da sxva daxmareba umniSvnelovanesi iyo jandacvis dafinansebisaTvis
1992-1994 wlebSi. ra Tqma unda, daxmarebas udidesi mniSvneloba hqonda asobiT aTasi
qarTvelis janmrTelobisaTvis. saxelmwifos samedicino masalebiT uzrunvelyofisa da
reformis procesis teqnikuri xelSewyobisaTvis daxmareba jerac mniSvnelovania. Tumca,
unda aRiniSnos, rom bolo dros daxmarebis xasiaTi humanitarulidan Seicvala
teqnikuri daxmarebiT, rac gacilebiT efeqturia samomavlo mdgradobis TvalsazrisiT.
dReisaTvis, saqarTveloSi sruldeba sxvadasxva programebi, romlebSic monawileoben da
romlebsac afinanseben msoflio banki (World Bank), evrokavSiri (EU), janmrTelobis
msoflio organizacia (WHO), UNICEF, USAID, DFID, AIHA da sxva donori
organizaciebi.
Semosavlebis metad mniSvnelovan wyaros unda warmoadgendes samedicino
dawesebulebebis privatizaciidan miRebuli saxsrebi. samwuxarod, xsenebuli wyaro
naklebad gamoiyeneba, vidre es prognozirebuli iyo. miuxedavad privatizaciaze arsebuli
didi moTxovnisa, reformebis sawyis periodSi, naTeli politikisa da maregulirebeli
debulebebis ararsebobam minimumamde Seamcira aRniSnuli moTxovna da daTrguna
privatizaciis procesi. momavalSi, privatizacia SesaZloa mniSvnelovan wyarod iqces
jandacvis dafinansebisaTvis, Tuki efeqturi politika da marTvis instrumentebi iqneba
SemuSavebuli.
6.4 saojaxo medicinis praqtikis xarjebis gansazRvris
yovlismomcveli modeli 6.4.1 xarji, sargebeli da fasi
nebismieri saqonlis Tu momsaxurebis yidva-gayidvisas warmodgenilia sami safinanso
termini: xarji, sargebeli da fasi. miuxedavad imisa, rom isini mWidrod arian
erTmaneTTan dakavSirebuli, ramac, SesaZloa xSirad dagvabnios kidec, mainc
mniSvnelovania maT Soris gansxvavebaze saubaric. xarji - aris momsaxurebis gasawevad
dawesebulebis mier gadaxdili Tanxa daqiravebulTaTvis, momaragebasa da damxmare
pirobebis uzrunvelsayofad. sargebeli – aris, Tu ras fiqroben myidvelebi momsaxurebis
Rirebulebis Taobaze anu ramdenad ukeT grZnoben isini Tavs gaweuli momsaxurebis
Sedegad. fasi ki aris rasac ixdian individebi, roca yidian an yiduloben momsaxurebas.
aRniSnuli koncefcia miesadageba jandacviTi momsaxurebis miwodebasac, maSinac ki, roca
pacientTaTvis gaweuli samedicino daxmareba ufasoa. jandacvis menejerebs esaWiroebaT
gansazRvron gaweuli momsaxurebis xarjebi, raTa SezRuduli finansuri resursebi
arasworad ar iqnas gamoyenebuli. xarjebis garda, menejerma unda icodes maT mier
miwodebul momsaxurebas ra sargebeli moaqvs pacientisaTvis, sadazRvevo kompaniisaTvis,
an mTavrobisaTvis. xarjisa da sargeblis analizis safuZvelze (sxva damatebiT
faqtorebTan erTad, romelic ganxiluli iqneba mogvianebiT) jandacvis menejeri
gansazRvravs fass - Tu ra eRireba gaweuli momsaxureba, anu ra Tanxa unda iqnas
anazRaurebuli biujetidan Tu sxva wyaroebidan.
NFMTC
54
xarjis, sargeblisa da fasis koncefcia Teoriulad TiTqosda martivia, magram igi
bevrad ufro rTulia praqtikuli gamoyenebisas, gansakuTrebiT kompleqsuria igi
jandacvaSi. xarjebi gamoisaxeba sxvadasxva formiT: pirdapiri da arapirdapiri xarjebi,
fiqsirebuli da cvladi xarjebi, oportunistuli xarjebi. sargeblis daTvla rTulia,
Tumca aris mcdeloba imisa, rom gaizomos, Tu ras fiqrobs xalxi miwodebuli
momsaxurebis an saqonlis Sesaxeb. pirdapiri gazomvis nacvlad, momsaxurebis sargebeli
xSirad izomeba arapirdapir, anu ra Tanxis gadaxda surs pacients momsaxurebis/saqonlis
Sesyidvis mizniT. Tumca fasi yovelTvis ar aris sargeblis pirdapiri sazomi. igi
SesaZloa emyarebodes uamrav faqtors, rogoricaa xarjebi, SezRudvebi, gayidvebis
strategia, socialuri miznebi Tu mTavrobis gankargulebebi. aRniSnulis garda,
janmrTelobis servisebis miwodebas SesaZloa anazRaurebdes mesame piri - gadamxdeli,
rogoricaa mTavroba, sadazRvevo kompania an damqiravebeli, romelTa sargebelic, zogjer,
gansxvavdeba pacientis sargeblisagan.
6.4.2 xarjebis gansazRvra
xarjebis gaangariSeba xdeba specialuri meTodologiis gamoyenebiT, romelic
gvexmareba ganvsazRvroT momsaxurebis an produqciis erTeulis miwodebis xarjebi, ris
codnac (sxva faqtorebTan erTad), SesaZloa, dagvexmaros aRniSnuli erTeulis an msavs
erTeulebze fasebis dawesebaSi. xarjebi SesaZloa daiyos pirdapir da arapirdapi
xarjebad. pirdapiri xarji aris momsaxurebaze damokidebuli erTeulis xarji, romelic
Seicavs pirdapir xelfasebsa da masalebis xarjs. arapirdapiri xarji ar aris
damokidebuli gaweuli momsaxurebis raodenobaze, rogoricaa Senobis Senaxvis,
komunaluri da zogadi menejmentis xarjebi; mas xSirad miakuTvneben zednadeb xarjebsac.
mcired gansxvavebuli xarjebis tipologia, rasac Cven qvemoT gamoviyenebT, aris is, rom
Cven aq gamoviyenebT dayofas erTjerad, periodul da personalis xarjebad.
I. erTjeradi xarjebi
erTjeradi xarjebi moicavs sawarmoebisa da kapitaluri aRWurvilobis wliur
amortizacias, rac miRebul unda iqnas ganaxlebis Rirebulebidan. amortizaciis
periodebi unda aRebul iqnas saTanado aqtidan (sagadasaxado kodeqsi) da Seswordes
moqmedebis vadebis Tanaxmad Sesabamisad menejeris Sefasebisa. Tu xarjviTi punqti ar
ganisazRvreba sagadasaxado kodeqsis Tanaxmad, gamoiyeneba wliuri xarjis gaangariSebis
sakompensacio meTodi gamomdinare menejeris saeqsperto daskvnidan momsaxurebis vadis
Taobaze.
ganixileba kapitaluri aRWurvilobis Semdegi jgufebi:
saTavsebi – efuZneba ofisis farTis kvadratuli metris Rirebulebas.
SeniSvna:
licenzirebis Sesaxeb moqmedi kanoniT gansazRvruli saerTo moTxovnebi saTavsebTan dakavSirebiT:
martivad misasvleli da SigniT samoZrao saTavsebi, xanSiSesuli da invalidi pirebis saWiroebebis gaTvaliswinebiT;
samkurnalo oTaxis uzrunvelyofili privatuloba;
saTanado tualeti da saabazano;
invalidis etlis misasvleli;
ganaTebis, gaTbobis da ventilaciis adeqvaturi standartebi;
NFMTC
55
adgilobrivi xanZarsawinaaRmdego wesebis adeqvaturi usafrTxoebis zomebi (savaldebulo kontraqti sadazRvevo kompaniasTan);
xelsabani sakonsultacio an mezobel oTaxSi;
eleqtroenergiis damatebiTi xazi da sul mcire 7,5 kvt simZlavris generatori (ufro mcire simZlavris generatori gaangariSebulia solo da mcire jgufuri praqtikisaTvis);
medikamentebiT, instrumentebiTa da aRWurvilobiT adeqvaturi uzrunvelyofa (kontraqti samedicino-sainJinro momsaxurebis kompaniasTan).
ofisis aRWurviloba – aveji igulisxmeba pirveladi jandacvis specifikis
Sesabamisi savaldebulo aRWurvilobis siis Sesatyvisad.
samedicino aRWurviloba – igive, rac avejis SemTxvevaSi.
avtomobilebi, macivrebi da/an gamacieblebi – igive, rac avejis SemTxvevaSi. sakompensacio damxmare aRWurviloba (mag. pacientTa da samedicino personalis adgilze
daxmarebis gasawevad gadasayvani avtomobilebi; eleqtro-generatorebi) unda
gaTvaliswinebul iqnas, rogorc damatebiTi tvirTi, damaxasiaTebeli samedicino
dawesebulebebisaTvis.
komunikacia da kompiuteruli aparatura – gamomdinare sawarmos
simZlavridan, unda gaTvaliswinebul iqnas satelefono kvanZi an calkeuli
fiqsirebuli xazebi.
II. perioduli xarjebi
perioduli xarjebi moicavs:
saeqspluatacio (Senaxvis) xarji – aRniSnuli ganisazRvreba, rogorc wliuri
amortizaciis fiqsirebuli procenti sakancelario masalebis xarji – saofise da sxva masalebi kompiuterebisa da
printerebisaTvis. samedicino masalebis xarji – samedicino masala da medikamentebi, romlebic
mudmivad unda iyos samedicino kabinetis sacavSi. sawvavis xarji – warmoadgens sawvavs avtomobilebisa da generatorebisaTvis. sakomunikacio xarji – Seadgens telekomunikaciis yvela gadasaxads. komunaluri momsaxurebis xarji – moicavs eleqtromomaragebas,
wyalmomaragebas, gaTbobas, kanalizacias da nagvis gatanas. momsaxurebis xarji – Seadgens gare daqiravebis farglebSi
kompaniis/pirovnebis mier gaweul momsaxurebas.
III. personalis xarji
medicinis specialistTa xarji gulisxmobs:
damxmare/sanitari eqimi (ojaxis medicinis eqimi, meani da sxv.) laboranti eqTani/bebiaqali
xarji unda Seicavdes xelfass, yvela savaldebulo socialuri anaricxis da
muSakis mier gadaxdili gadasaxadis CaTvliT.
NFMTC
56
damxmare personalis xarji – xelfasebi miiReba saxelfaso ganakveTidan,
romelic Seesabameba Semdeg poziciebs: mcveli/dacva, diasaxlisi, mimRebi, registratori,
miwodebebis aRmricxveli, sameurneo muSaki, xelmZRvaneli muSaki da mZRoli.
Tu konkretuli saqmianoba warmoebs gare daqiravebis meSveobiT, gaangariSeba xdeba
momsaxurebis Rirebulebis Sesabamisad.
kvalifikaciis amaRlebis, pasuxismgeblobis savaldebulo dazRvevis xarji da Senatanebi profesiul organizaciebSi - damatebiTi xarjebi personalze.
6.4.3 biujetis Sedgenis meTodologia saojaxo medicinis 2006 wlis
piloturi programisaTvis
xarjebis gaangariSeba moxda e.w. ,,aRmavali” saaRricxvo meTodologiiT. misi
meSveobiT ganisazRvra xarjebis moculoba TiToeuli pirveladi jandacvis gundisaTvis.
xarjis gaangariSebis modeli moicavs erTjerad, periodul da personalis xarjebs
sxvadasxva saxis pjd praqtikisaTvis.
pjd dawesebulebebis wliuri xarjebi
dasaxeleba 1 gundi 2 gundi 3 gundi 4 gundi 5 gundi
1 saxelfaso xarjebi 7,200 13,536 2200,,008888 2266,,664400 3333,,224400
2 samedicino daniSnulebis sagnebi,
medikamentebi, kliniko-diagnostikuri, laboratoriuli
momsaxureba da vaqcinacia
3,535 7,070 10,605 14,140 17,675
3
komunaluri momsaxurebis,
komunikaciis, ofisis,
saeqspluatacio da sxva xarjebi 2,683 3,816 5,216 6,925 8,845
4 amortizaciis xarjebi 3,323 4,273 5,773 7,654 9,554
sul 16,741.5 28,695 41,682 55,359 69,314
ssaaSSuuaalloodd gguunnddzzee 16,741.5 14,347.5 13,894 13,840 13,863
SeniSvna: xarjebis dafinanseba samedicino daniSnulebis sagnebis, medikamentebis, kliniko-
diagnostikuri da laboratoriuli momsaxurebisa da vaqcinaciisaTvis gamoiyofa kapitaciis
meTodiT; wliuri xarji erT sul mosaxleze Seadgens 1.7675 lars. b) pjd dawesebulebis personalis SromiTi anazRaureba muSakebis anaricxebis
CaTvliT (lari)
dasaxeleba 1 gundi 2 gundi 3 gundi 4 gundi 5 gundi 11 eeqqiimmii 33,,000000 66,,000000 99,,000000 1122,,000000 1155,,000000 22 mmeeddddaa 11,,880000 3,600 55,,440000 77,,220000 9,000 33 mmeenneejjeerrii ((11 yyoovveell 1100
gguunnddzzee)) 300 660000 990000 11,,220000 11,,550000
44 ssxxvvaa ddaannaarrCCeennii 900 11,,008800 11,,444400 11,,880000 22,,220000 SSrroommiiss jjaammuurrii aannaazzRRaauurreebbaa 6,000 1111,,228800 16,740 22,200 27,700 ssoocciiaalluurrii ggaaddaassaaxxaaddii 1,200 2,256 33,,334488 44,,444400 55,,554400 sul 7,200 13,536 2200,,008888 2266,,664400 3333,,224400
ssaaSSuuaalloodd gguunnddzzee 7,720 6,768 66,,669966 66,,666600 66,,664488
SeniSvna: pjd dawesebuleba, sadac dasaqmebulia mxolod erTi eqimi da medda,
romlebsac eZlevaT mxolod xelfasebi maTze socialuri gadasaxadis CaTvliT.
programaSi monawile dawesebulebebi da miznobrivi mosaxleoba – programaSi monawileobas miiReben msoflio bankisa da evrokavSiris finansuri daxmarebiT
NFMTC
57
reabilitirebuli pirveladi jandacvis obieqtebi imereTSi, aWarasa da kaxeTSi, romlebic
dakompleqtdeba gadamzadebuli ojaxis eqimebiT, eqTnebiTa da menejerebiT.
programis farglebSi saojaxo medicinis centrebi momsaxurebas gauweven maT
samoqmedo arealSi (gansazRvrulia geografiuli xelmisawvdomobis principis
safuZvelze) mcxovreb mosaxleobas miznobrivi mosaxleobis gansazRvris Semdeg,
dawesebuleba ixelmZRvanelebs sapasporto sistemis oficialuri monacemebiT; Tumca,
Seinaxavs gamgeobis an sakrebulos mier damtkicebul oficialur statistikur
monacemebs.
samoqmedo arealSi gundebis raodenobis gansazRvra xdeba Semdegi principis
safuZvelze: erTi ojaxis eqimisa da eqTnisagan Semdgari gundi saSualod 2000
mosaxleze gadaangariSebiT.
gamonaklisebi daSvebulia Semdeg SemTxvevebSi:
maRalmTian da rTulad misadgom soflebSi, sadac mosaxleobis raodenoba ar
Seesabameba saSualo normatiuls;
kadrebis deficitis dros (gundSi eqimis an eqTnis ararsebobisas).
socialuri dazRvevis erTiani saxelmwifo fondis mier programaSi monawile
dawesebulebebis anazRaureba moxdeba kombinirebuli meTodiT: sabiujeto da kapitaciuri.
sabiujeto meTodi _ dawesebulebis saxelfaso, komunaluri, sakomunikacio,
saeqspluatacio da amortizaciis xarjebis anazRaureba xdeba fiqsirebuli moculobiT,
miuxedavad samizne mosaxleobis raodenobisa. fiqsirebuli biujetis odenoba
gansazRvrulia gundebis raodenobis Sesabamisad.
kapitaciis meTodi (warmoadgens momsaxurebis gamwevis anazRaurebas gamomdinare
fiqsirebuli Tanxidan, romelic iangariSeba moculi mosaxleobis an konkretuli
momentisaTvis dazRveulad aRniSnuli pirebis raodenobidan gamomdinare) - samedicino
daniSnulebis sagnebis, medikamentebis, laboratoriuli momsaxurebisa da ofisis xarjebi
anazRaurdeba erT sul mosaxleze da Seadgens 1.76 lars.
• angariSsworebis procedura – fondi Tvis dasawyisSi, magram ara ugvianes 15
(TxuTmeti) ricxvisa, pjd dawesebulebas uricxavs wliuri Tanxis 1/12 nawils.
yoveli kvartlis gasvlis Semdeg, ara ugvianes 10 (aTi) ricxvisa, pjd dawesebuleba
fonds warudgens angariSs miRebuli Tanxis xarjvis Sesaxeb.
6.5 finansebis administrireba
6.5.1 administraciuli procedurebi
ramdenime administraciuli procedura unda iqnas SemuSavebuli an xelaxla
SemuSavebuli piloturi programis ganxorcielebis etapebisaTvis miRebuli
gadawyvetilebebidan gamomdinare. TiToeuli proceduris gansazRvra unda moicavdes
individualuri rolebis konkretizacias, procedurul pasuxismgeblobebs, droSi gaweras,
dokumenturi formebis da/an monacemTa formatebis gansazRvras, monacemTa eleqtronul
formatSi gadayvanas da mimocvlas, dokumentebis daarqivebisa da auditis wesebis
gamoyenebas.
SemuSavebuli an xelaxla SemuSavebuli unda iqnas Semdegi procedurebi:
registraciis procedura – ixileT Tavi 7.5
sagadasaxado moTxovnis (angariS-faqturis) gamoweris procedura –
proceduris mizania pjd praqtikis farglebSi saxelmwifo gadamxdelisaTvis angariS-
faqturebis regularuli gamowera. procedura xelaxla SemuSavdeba Tanaxmad miRebuli
NFMTC
58
anazRaurebis meqanizmisa. proceduris savaldebulo nawils warmoadgens pjd praqtikis
saqmianobis monacemebis gansazRvra angariS-faqturebis gamowerisaTvis. ojaxis eqims
ufleba aqvs miiRos kompensacia gaweuli samedicino momsaxurebisaTvis, rac
gansazRvrulia kontraqtis Tanaxmad.
angariS-faqturebis gamoweris detalebi damokidebulia gamoyenebuli anazRaurebis
meqanizmze. Cveulebriv, angariS-faqturebis gamoweris proceduras axasiaTebs Semdegi
etapebi:
saxelmwifo Semsyidveli, sakontraqto vadis dasawyisSi, avansad agzavnis garkveul
Tanxas, romelic Seesabameba wliur biujetis proporciul nawils, amasTanave,
SeuZlia, masSi gaiTvaliswinos kapitaciis meTodiT asanazRaurebeli avansi.
pjd provaideri kalendaruli Tvis bolos adgens angariS-faqturas, romelic
efuZneba sakontraqto pirobebs. Tu anazRaureba efuZneba realurad
registrirebul moqalaqeTa ricxvs, pjd provaideri amravlebs registrirebul
moqalaqeTa ricxvs TiToeul (asakobriv) kategoriaSi SeTanxmebul kapitaciis
tarifze. registrirebul moqalaqeTa ricxvi efuZneba registraciaSi damtkicebul
cvlilebaTa sias, gamogzavnils saxelmwifo Semsyidvelis mier wina Tvis
ganmavlobaSi. yvela damatebiTi angariSi emateba angariS-faqturas da es
ukanaskneli gadaecema saxelmwifo Semsyidvels (filials).
saxelmwifo Semsyidveli amowmebs angariS-faqturas. Tu adgili aqvs mniSvnelovan
naklovanebebs, is ubrunebs angariS-faqturas pjd provaiders maTi gasworebis
mizniT.
Tu anazRaurebaSi arsebobs raime cvalebadi nawili gamomdinare pjd provaideris
realuri saqmianobidan (mag. imunizaciis an sxva prevenciuli RonisZiebebis
ricxvi), saxelmwifo Semsyidveli angariSobs premiebs an anaricxebs da ugzavnis
pjd provaiders sakredito an sadebito SeniSvnebs angariS-faqturasTan
dakavSirebiT.
saxelmwifo Semsyidveli (an xazina) ricxavs anazRaurebas pjd provaideris
sabanko angariSze.
mimarTvebis (referalis) procedura – ixileT Tavi 7.5
angariSis gamoweris procedura – proceduris mizania Segrovdes pacientebis mier gadaxdili Tanxebi. igi, aseve, moicavs qviTris gacemas da aucilebel saaRricxvo-
saangariSgebo qmedebebs. pacientebs gamoewerebaT angariSebi ramdenime SemTxvevaSi:
- momsaxurebisaTvis, romelic araa gaTvaliswinebuli BBP-is farglebSi;
- momsaxurebisaTvis, romelic gaTvaliswinebulia BBP-is farglebSi, magram
eqvemdebareba pacientis mier Tanagadaxdas an TanadazRvevas;
- momsaxurebisaTvis, romelic gaweulia araregistrirebuli pacientebisaTvis.
pacientebisaTvis angariSebis gamowerisaTvis moqmedebs Semdegi principebi:
- momsaxurebis tarifebi gamokrulia mosacdelebSi an TvalsaCino adgilas;
- tarifebi sayovelTao momsaxurebis umetesobaze unificirebulia da
gamocxadebulia MoLHSA-s SetyobinebiT.
angariSis gamoweris procedura Semdegia:
- pjd eqimi acnobebs pacients, rom momsaxureba dakavSirebulia momxmareblis
xarjTan;
NFMTC
59
- mas Semdeg, rac momsaxureba gaweulia, pacienti ixdis sazRaurs pjd dawesebulebis
molaresTan (an, ufro mcire dawesebulebaSi, uSualod eqimTan/meddasTan);
- pacienti iRebs anazRaurebis qviTars;
- pacientis mier sazRauris gadaxda fiqsirdeba sabuRaltro JurnalSi.
xarisxis uwyveti gaumjobesebis procedura – ixileT Tavi 7.1
angariSgebis procedura – ixileT Tavi 7.1
safinanso aRricxva-angariSgebis procedura – mocemuli procedura gadaxedil
iqna da Sesworebebi SemoTavazebulia aRricxvis erovnul standartebTan mimarTebaSi,
raTa ukeT iqnas asaxuli pjd praqtikis ekonomikuri mdgomareoba. saaRricxvo
meTodologiebi sawyis finansur monacemebs aqcevs sasargeblo informaciad, organizaciis
finansuri moTxovnilebebis da mis mier valdebulebebis Sesrulebis Sesaxeb. aRricxvis
upirvelesi daniSnulebaa uzrunvelyos informacia organizaciis mimdinare finansur
mdgomareobaze (mis gadaxdisunarianobaze) da samomavlo ekonomikur perspeqtivebze (mis
momgebianobaze). gare saagentoebi, rogoricaa mTavroba, sakredito dawesebulebebi an
investorebi, organizaciis sijansaRisa da rentabelobis Sefasebisas, eyrdnoba
sabuRaltro angariSebs. Sida TvalsazrisiT, aRricxva uzrunvelyofs mZlavr meqanizmebs,
romelTa gamoyenebac SeuZlia menejers im informaciis Segrovebis, gadamuSavebisa da
analizisaTvis, romelic saWiroa saimedo dagegmvis, gadawyvetilebebis miRebisa da
Sedegebis monitoringisaTvis.
6.5.2 sabuRaltro aRricxva
saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi, sabuRaltro aRricxvisa da angariSgebis
gaumjobesebis mizniT, aregulirebs saojaxo medicinis centrebis, poliklinikebis da
ambulatoriebis saaRricxvo sistemebs. maTi finansuri saqmianoba iTvaliswinebda ormagi
buRalteriis warmoebas. standartuli formebi savaldebuloa da efuZneba saerTaSoriso
sabuRaltro standartebs.
pjd provaiderebma unda gamoiyenon Semdegi standartuli formebi:
sabuRaltro balansi;
mogeba-zaralis angariSi;
calkeuli angariSebi (xelfasis, gaTbobis. wyalmomaragebis, gazmomaragebis da
sxv.);
Jurnali;
salaro angariSis Jurnali;
sagadasaxado deklaracia;
samizne mosaxleobis registracia.
pjd provaiderebis sabuRaltro aRricxvis gaumjobesebis mizniT, unda
gaTvaliswinebuli iqnas Semdegi sakiTxebi:
- yvela garigeba, Tanagadaxdis CaTvliT, unda iyos dokumentirebuli. dauSvebelia
erTiani garigebis dadeba.
- wliuri sabuRaltro balansi, iseve, rogorc mogeba-zaralis angariSi unda
efuZnebodes fiskaluri wlis ganmavlobaSi dadebul yvela garigebas.
- individualur mewarmes ufleba aqvs Seadginos gamartivebuli saaRricxvo formebi
(Jurnalebi mogeba-zaralis angariSis CaTvliT).
NFMTC
60
- sxvebma unda srulad awarmoon aRricxva da sabuRaltro sistema, xolo
sagadasaxado kodeqsi unda iyos Sesabamisad daculi.
saojaxo medicinis dawesebulebebi kanonierad miRebul Semosavlebs iyenebs umetesad
fiqsirebuli xarjebis dasafarad da gascems xelfasebs. xarjebi medikamentebze,
amortizaciaze da saTavsebis Sesyidvaze minimaluria. finansuri TvalsazrisiT, garda
momsaxurebis Semsyidvelisa, provaiderebi angariSvaldebulni arian mmarTvelobis
adgilobrivi organoebis, socialuri dazRvevis erTiani fondis, sagadasaxado inspeqciis
da kontrolis palatis winaSe.
gare saagentoebi, rogoricaa mTavroba, sakredito dawesebulebebi an investorebi
eyrdnoba sabuRaltro angariSebs organizaciis sijansaRisa da rentabelobis Sefasebisas.
Sida TvalsazrisiT, aRricxva uzrunvelyofs mZlavr meqanizmebs, romelTa gamoyenebac
SeuZlia menejers im informaciis Segrovebis, gadamuSavebisa da analizisaTvis, romelic
saWiroa saimedo dagegmvis, gadawyvetilebebis miRebisa da Sedegebis monitoringisaTvis.
sabuRaltro balansi, savaraudod, erT-erT umniSvnelovanes saaRricxvo angariSs
warmoadgens rogorc gare, ise Sida gamoyenebisaTvis. sabuRaltro balansi uzrunvelyofs
informacias organizaciis finansuri sijansaRis Tu gadaxdisunarianobis Taobaze da
mzaddeba Tanaxmad fundamenturi sabuRaltro principebisa: aqtivebi = valdebulebebs +
saaqcio kapitali.
sabuRaltro balansi asaxavs organizaciis aqtivebs (imis sruli Rirebuleba,
rasac flobs organizacia), mis valdebulebebs (organizaciis sruli savalo
valdebulebebi) da misi sakuTari saxsrebi (sxvaoba aqtivebs da valdebulebebs Soris).
sabuRaltro balansi ajamebs finansur monacemebs konkretuli momentisaTvis,
Cveulebriv, wlis an Tvis bolo dRisaTvis. qvemoT mocemulia martivi sabuRaltro
balansi:
martivi wliuri sabuRaltro balansi
aqtivebi
erTiani sabrunavi saxsrebi (fuli, debitoruli davalianeba,
materialur-sawarmoo rezervebi) erTiani ZiriTadi saSualebebi (aRWurviloba, Senoba, miwa) sul aqtivebi
valdebulebebi da sakuTari saxsrebi
moklevadiani valdebulebebi
daricxuli xelfasebi
kreditoruli davalianeba sul moklevadiani valdebulebebi grZelvadiani valdebulebebi giravnoba
sesxi
sul grZelvadiani valdebulebebi
saaqcio kapitali sul valdebulebebi da saaqcio kapitali
Cveulebriv, Tanaxmad ilustraciisa, aqtivebi iyofa sabrunav saxsrebad, rogoricaa
fuli da sabanko depozitebi, sabrunav fasian qaRaldebad (roca sargebelis realizacia
xdeba erT weliwadSi) da ZiriTad saSualebebad, rogoricaa miwa, Senobebi, aRWurviloba
da materialur-sawarmoo rezervebi (roca sargeblis realizacia xdeba erT weliwadze
met xanSi). valdebulebebi aseve iyofa moklevadian valdebulebebad, rogoricaa
NFMTC
61
gadasaxdeli xelfasebi, yovelTviuri angariSebi da Sesyidvebi da grZelvadian
valdebulebebad, rogoricaa girao, sesxebi da grZelvadiani ijara. organizaciis saaqcio
kapitali, romelic warmoadgens aqtivebisa da valdebulebebis balanss, Seadgens
mflobelis sakuTar kapitals (misi qonebis Rirebulebas). samTavrobo da saqvelmoqmedo
organizaciebis SemTxvevaSi, saaqcio kapitals, Cveulebriv, flobs organizacia da
xelaxla reinvestirebulia samomavlo programebis realizaciaSi. organizaciis
sijansaRisa da rentabelobis Sefasebisas, dawesebulebebi an investorebi eyrdnobian
sabuRaltro angariSebs. komerciul organizaciebSi, mflobels aqvs arCevani (Teoriuli
mainc) amoiRos an xalaxali investicia gaukeTos sakuTar kapitals an mis nawils.
deklaracia Semosavlebis Sesaxeb warmoadgens kidev erT sabaziso sabuRaltro
angariSs. saSemosavlo deklaracia ajamebs organizaciis Semosavlebs da xarjebs da
uzrunvelyofs sabaziso informacias organizaciis rentabelobis Sesaxeb drois garkveul
periodSi (Cveulebriv, erT weliwadSi). saSemosavlo deklaraciis martivi magaliTi
mocemulia qvemoT:
martivi saSemosavlo deklaracia dekembris
bolosaTvis
Semosavlebi
saqmianobidan miRebuli Semosavlebi
ambulatoriuli programa
uSualo kontaqti
saqmianobis gareSe Semosavlebi
miRebuli saprocento sargebeli
sul Semosavlebi
xarjebi
samuSao Zala (xelfasebi da damatebiTi SeRavaTebi) mowyobiloba
komunaluri momsaxureba
eqspluatacia
dazRveva
amortizacia
gadaxdili saprocento sargebeli saqmianobis gareSe xarjebi sxva xarjebi sul xarjebi
wminda Semosavali (zarali) = Semosavlebi -
xarjebi
sxvaoba Semosavlebs da xarjebs Soris warmoadgens organizaciis saoperacio zRvars,
romelic aisaxeba, rogorc wminda Semosavali an wminda zarali, rasac komerciuli
organizaciebi ganixilaven, rogorc ubralod mogebas da zarals. yoveli organizacia,
iqneba es saxelmwifo, saqvelmoqmedo Tu komerciuli, dainteresebuli unda iyos misi
saoperacio zRvariT an mogebiTa da zaraliT (Semosavlebis metoba xarjebze), raTa
gafarTovdes momsaxurebis moculoba, an moaxdinos investicia samomavlo
SesaZleblobebSi. uwyveti zarali amcirebs organizaciis aqtivebs, mis unars
eqspluatacia gauwios sakuTar simZlavreebs da mis mier gaweuli momsaxurebis
moculobas.
sabuRaltro balansi da saSemosavlo balansebi uzrunvelyofs informacias
organizaciis warsulis Taobaze. mimdinare saqmianobis warmarTvisa da samomavlo
RonisZiebebis dagegmvisaTvis, saWiroa damatebiTi saaRricxvo saSualeba, romelsac
NFMTC
62
biujeti ewodeba. operatiuli biujeti warmoadgens organizaciis strategiuli gegmis
raodenobriv gansazRvrebas, samomavlo Semosavlebis da xarjebis gaangariSebas, romelic
efuZneba momsaxurebis savaraudo moculobis statistikur prognozs, personalis
raodenobas da sxva cvladebs. biujeti, Cveulebriv, dgeba wliurad, Tumca, yovelTviuri
an kvartaluri mimoxilva saSualebas aZlevs menejments daakvirdes nebismier
mniSvnelovan gadaxras gaangariSebebsa da realur Sedegebs Soris. operatiuli biujeti
SesaZloa efuZnebodes rogorc salaro, ise kumulaciur meTods. salaro meTodi
aRricxavs Semosavlebs da xarjebs maTi warmoSobis mixedviT. kumulatiuri meTodi
aRricxavs Semosavlebs da xarjebs sabiujeto periodisaTvis miuxedavad imisa, Tu rodis
aqvs adgili realur xarjebs. kapitaluri biujeti warmoadgens specialur biujets,
romelic asaxavs finansur gegmas mniSvnelovani SesyidvebisaTvis, rogoricaa miwa,
Senobebi da aRWurviloba.
6.5.3 amortizacia
organizaciis aqtivebi (ris jamur Rirebulebasac flobs organizacia) iyofa
sabrunav saxsrebad, rogoricaa fuli da sabanko depozitebi, sabrunav fasian qaRaldebad
(roca sargebelis realizacia xdeba erT weliwadSi) da ZiriTad saSualebebad –
grZelvadian aqtivebad, romelTa flobac grZeldeba xangrZlivi drois ganmavlobaSi,
rogoricaa miwa, Senobebi, aRWurviloba da materialur-sawarmoo rezervebi (roca
sargebelis realizacia xdeba erT weliwadze met xanSi).
aseve aqtivebia:
materialuri aqtivebi – fizikuri sagnebi, romlebic SegviZlia davinaxoT da
SevexoT, rogoricaa miwa, bunebrivi resursebi, Senobebi da aRWurviloba.
aramaterialuri aqtivebi – uflebebi an ekonomikuri sargebeli, rogoricaa
privilegia, patenti, savaWro niSani, saavtoro ufleba da reputacia, romlebic araa
fizikuri xasiaTis.
materialuri aqtivebis (rogoricaa miwa, Senobebi da aRWurviloba) sawyisi Rirebulebis ganzomileba.
sawyisi Rirebuleba Seicavs Sesyidvis fass da yvela damatebiT xarjs, romelic
saWiroa aqtivebis saeqspluatacio mdgomareobaSi mosayvanad.
amortizacia warmoadgens aqtivis pirveladi fasis sistemur ganawilebas misiT
sargeblobis vadaze.
Senobisa da aRWurvilobisaTvis amortizaciis gaangariSebisas gamoiyeneba amortizaciis sxvadasxva meTodebi. danergilia amortizaciis sami sayovelTao meTodi:
proporciuli Camoweris, ormagad Semcirebadi (DDB) balansis da sawarmoo erTeuli
meTodebi. proporciuli Camowera warmoadgens ucvlel Tanxas sargeblobis yovel
weliwads. is iangariSeba cveTis xarjiT (Rirebulebas minus likvidurobis Rirebuleba)
SedarebiT mcire fizikuri Tu ekonomikuri sasargeblo gamoyenebis vadebisaTvis. DDB warmoadgens Semcirebadi balansis meTods, romelic aRricxavs udides wliur Tanxas
sargeblobis pirvel srul weliwads da amcirebs Tanxebs Semdgom. wliuri amortizaciis
tarifi warmoadgens araamortizebuli narCeni Rirebulebis procents. DDB-saTvis gamoyenebuli procenti orjer aRemateba proporciuli Camoweris SemTxvevaSi
gamoyenebuls, rac Seadgens 2 X (100% / sargeblobis wlebi). sawarmoo amortizaciis erTeulebi efuZneba aqtivis fizikur gamoyenebas; magaliTad, kilometrebi
avtomobilisaTvis, an tonebi rkinis madnis mopovebisaTvis. erTeuli Rirebuleba udris
amortizebad Rirebulebas gayofils aqtivis gamoyenebis savaraudo erTeulebze, rac
mravldeba gamoyenebis realur erTeulebze da dgindeba wliuri amortizacia.
NFMTC
63
saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad dawesebulia aqtivebis amortizaciis
fiqsirebuli procenti (sagadasaxado kodeqsis 183 muxliT, 5% Senobebze da 20% sxva
xangrZlivi moxmarebis aqtivebze – jgufur aqtivebze). cveTadi ZiriTadi saSualebebi,
saqarTvelos sagadsaxado kodeqsiT, dajgufebulia 5 jgufad. calkeul jgufs
gansazRvruli aqvs Sesabamisi cveTis normebi. saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad,
aseve, gamoiyeneba swrafi amortizacia, rac warmoadgens fiqsirebuli procentis
gaormagebas.
miwa – amortizacias ar eqvemdebareba: gadasaxadi fiqsirebulia sagadasaxado
inspeqciis mier (sagadasaxado kodeqsis 273 muxli).
amortizaciis zegavlena fulze: sxvadasxva meTodi, romelic iZleva sxvadasxva
dasabegr Semosavals, amortizaciis zegavlena saSemosavlo gadasaxadebze.
aramaterialuri – aRiricxeba iseve, rogorc danadgarebi da aRWurviloba. anu,
maTi Sesasyidi Rirebuleba kapitalizdeba aqtivebad da Semdgom ixarjeba (amortizirdeba)
etapobrivad maTi sargeblobis savaraudo periodis ganmavlobaSi. daZvelebis gamo,
aramaterialuri aqtivebis sargeblobis vadas gaaCnia Semoklebis tandencia iuridiul
sicocxlesTan mimarTebaSi. aramaterialuri aqtivi mocemulia kompaniis sabuRaltro
balansSi mxolod, Tu SeZenilia uflebebi raime sargeblis misaRebad.
aramaterialuri aqtivebis magaliTebia: patentebi, saavtoro uflebebi, savaWro
niSnebi, privilegiebi da licenziebi.
rogor ganvasxvavoT finansuri angariSis amortizacia Semosavlis gadasaxadis amortizaciisagan. aqcionerTaTvis wardgenili finansuri angariSebi, xSirad,
gansxvavdeba sagadasaxado organoebSi wardgenilebisagan. finansuri wesebi, romlebic
aregulirebs finansuri angariSis wardgenis proceduras, informaciulia investorebisa
da menejerebisaTvis informaciis miwodebis TvalsazrisiT. sagadasaxado wesebi, romlebic
aregulirebs sagadasaxado valdebulebebis gansazRvras, emsaxureba politikur da
ekonomikur miznebs da gadamxdels aniWebs uflebas gaakeTos garkveuli arCevani xarjebis
maqsimalizebisa da amdenad, sagadasaxado valdebulebebis minimalizebisaTvis, risTvisac,
saWiroebisamebr, aucilebeli Canawerebis ori kompleqtis warmoeba xsenebuli ori
miznisaTvis araa ukanono da amoraluri.
jandacvis momsaxurebis gawevisaTvis, ojaxis eqimi/praqtika valdebulia uzrunvelyos
saqmianobis adeqvaturi saTavsebi, romlebic Seesabameba oficialur standartebs da
normebs. saTavsebis uzrunvelyofa xdeba calkeuli qiravnobis/ijaris xelSekrulebebis
dadebiT ojaxis eqims/praqtikas da im Senobis mflobels Soris, sadac ganTavsebulia
saojaxo medicinis praqtika. yvela finansuri valdebuleba dafuZnebuli calkeuli
ijaris xelSekrulebaze, warmoadgens saojaxo medicinis praqtikis pasuxismgeblobas,
romelsac igi asrulebs resursebis gamoyenebiT.
ijaris xelSekruleba biznes-farTisa da aRWurvilobisaTvis warmoadgens baziss, romlis
Tanaxmadac qoneba Setanilia ZiriTad saSualebebSi, rac niSnavs, rom saxezea oficialuri
standartebisa da normebis adeqvaturi saqmiani sawarmos uSualo eqspluataciis ufleba
(sagadasaxado kodeqsi, 2005 weli, muxli 21.6).
SekeTeba da eqspluatacia kapitalur SekeTebasTan SedarebiT – xarjebi,
romlebic gamiznulia daematos samomavlo sargebels arsebuli ZiriTadi saSualebebidan
(sagadasaxado kodeqsi: muxli 184).
NFMTC
64
Tavi 7. informaciis marTva
7.1 ra aris informaciis marTva
7.1.1 jandacvis sainformacio sistemis marTva
informaciis mopovebis, damuSavebis da analizis simZlavreebi saqarTveloSi,
ZiriTadad, mcirea da gadawyvetilebebis misaRebad informaciis gamoyenebis regularuli
praqtika naklebadaa gamoyenebuli. kursis erT-erTi amocanaa pjd-Si momuSave
janmrTelobis profesionalebisaTvis klinikuri Tu administraciuli gadawyvetilebebis
miRebisas informaciis sargeblianobis Sesaxeb warmodgenis Seqmna.
mizani: saojaxo medicinis personalis daxmareba informaciis marTvis sistemis
Camoyalibebis procesSi.
axali strategia miznad unda isaxavdes marTvis axali sainformacio sistemis
Camoyalibebas, romelic:
I. axdens monacemTa generirebas saojaxo medicinis momsaxurebis Sedegebis
Sesafaseblad;
II. exmareba centrebs yoveldRiuri saqmianobis marTvaSi, kerZod, gansazRvravs, im
umTavres aqtivobebs, romlebic, upirvelesad unda exebodes:
damfinansebelTaTvis angariSebis gamoweras;
angariSgebas saxelmwifo dazRvevis erTiani fondis, daavadebaTa
kontrolis centris, sazogadoebrivi jandacvis departamentisa da sxvebis
winaSe, rac gansakuTrebiT exeba pacientTa registracias, aRricxvas da
monacemebis minimalur kompleqts;
klinikuri daxmarebis monacemebs, romlebic gvexmareba gavaumjobesoT
pirovnebisaTvis (mosaxleobisaTvis) gaweuli samedicino momsaxurebis
xarisxi.
sainformacio sistemebis marTvis ZiriTadi RonisZiebebis CamonaTvali Semdegia:
- organizaciaSi sainformacio sistemebis Camoyalibeba da warmoeba.
- sainformacio-saregistracio dokumentaciis warmoebis procesis kontroli da
aRricxvis saTanado standartebiT warmoebis uzrunvelyofa.
- organizaciis samedicino da arasamedicino personalisagan informaciis miReba
nebismieri problemis an gadauwyveteli konfliqturi situaciis Taobaze.
- informaciis dacvisa da, saWiroebisamebr, damuSavebisaTvis saTanado pirobebis
Seqmnis da SenarCunebis uzrunvelyofa.
- droebiTi uunarobis formebis, narkotikuli nivTierebebis daniSnulebis formebis
da specialuri aRricxvis sxva dokumentebis registraciis, dacvisa da gavrcelebis
organizacia.
- specialuri Jurnalis warmoeba da misi regularuli ganaxleba informaciiT
struqturis, personalis funqciuri maCveneblebisa da sxva mniSvnelovan detalebze.
- informaciis miReba, romelic asaxavs pacientis werilobiT an zepiri formiT
pretenzias an madlobas (miRebuls piradad an telefoniT saubrisas), aRniSnuli
informaciis Seswavla da analizi.
- korespondenciebis miReba, daxarisxeba da gadagzavna daniSnulebis Sesabamisad,
organizaciebisaTvis gagzavnili werilebis ganxilva da, saWiroebisamebr, aRniSnul
korespondenciebze drouli pasuxi.
NFMTC
65
- organizaciaSi Semosuli da organizaciidan gamavali sainformacio nakadebis
kontroli.
sainformacio sistemebis marTva (monacemTa sistema, Cveulebriv, kompiuterizebuli,
romelic regularulad agrovebs da iZleva informacias momsaxurebis gawevis, xarjebis,
demografiisa da janmrTelobis mdgomareobasa da Sedegebis statusze) uzrunvelyofs
safuZvels, romelzec saojaxo medicinis praqtikas saSualeba aqvs ganaviTaros da
marTos misi sainformacio resursebi. yuradRebiT dagegmili sainformacio sistemebi
mniSvnelovani aqtivebia praqtikis marTvisaTvis.
rezultatur kompiuterizebul sainformacio sistemas SeuZlia uzrunvelyos:
- menejmenti da klinikuri personali drouli, zusti da Sesabamisi informaciiT;
- mmarTvelobiTi gadawvetilebebis miRebis procesi;
- pacientebis xarisxiani mkurnalobis xelSewyoba;
- RonisZiebaTa efeqturobis gaumjobeseba;
- institucionaluri resursebis gamoyenebis kontroli;
- momsaxurebis miwodebis xelSewyoba organizaciaSi.
7.1.2 monitoringisa da evaluaciis (M&E) struqtura
menejmentis yvela movaleoba da RonisZieba ganxorcieldeba saqmianobis Sefasebis
konteqstSi, anu, zogadsaeqimo praqtika gaizomeba momsaxurebis miwodebis xarisxiT xuT
ganzomilebaSi indikatorebiT: xelmisawvdomoba, utilizacia, xarisxi da uwyvetoba,
kmayofilebis/mimReobis done da efeqtianoba. sawyisi warmatebis umTavres indikators
warmoadgens pjd momsaxurebis moxmarebis (utilizaciis) gazrda.
yvela saaRricxvo da angariSgebis procedurebi unda iqnas Camoyalibebuli. SemuSavebul
unda iqnas yovlismomcveli gegmiuri dokumenti programebis farglebSi monitoringis da
saqmianobis SefasebisaTvis, anu, romeli dokumentebi unda pasuxobdes M&E-s umTavres
sakiTxebs, romeli maCveneblebi grovdeba, rogor, ramdenad xSirad, saidan da ratom moxdeba
maTi Segroveba; safuZvlebi, miznebi da daSvebebi; rogor moxdeba maTi analizi/interpretacia
da rogor/ramdenad xSirad Sedgeba da gavrceldeba angariSebi xsenebuli maCveneblebis
Sefasebis Taobaze.
nebismieri M&E sistemis Camoyalibebisas gasaTvaliswinebeli doneebi Semdegia:
- Sesatani monacemebi;
- procesi;
- Sedegebi;
- zegavlena.
donis aRwera
Senatani - xalxi, treningi, aRWurviloba da resursebi, romlebic Segvaqvs procesSi
Sedegebis miRebis mizniT.
procesi - saqmianoba an momsaxureba, romelsac gavwevT imisaTvis, rom miviRoT Sedegebi.
saqmianobis warmarTvis uSualo Sedegi Sedgeba proeqtis komponentebisa da qve-
komponentebisagan. momsaxurebis miwodebasTan dakavSirebuli procesebi metad mniSvnelovania.
umTavresi procesebi Seicavs xarisxs, erTeulis Rirebulebas, xelmisawvdomobasa da samizne
areals.
NFMTC
66
gamosavlebi - proeqtis efeqti, romlebic ganisazRvreba proeqtis miznebis safuZvelze.
igi unda iyos zomvadi da warmoiSobodes proeqtis mimdinareobis manZilze (Sedegi).
zegavlena - aRniSnuli Sedegebi, Cveulebriv, asaxuli proeqtis dasrulebis Semdeg, aris
proeqtis Carevis Sedegi da SesaZloa naTlad mieweros proeqts. Cveulebriv, aRniSnuli
zegavlenis indikatorebi dakavSirebulia janmrTelobis mdgomareobis gaumjobesebasTan,
finansuri riskebisagan dacvasa da momxmareblis pasuxTan (jandacvis sistemebis sami
ZiriTadi amocana).
monitoringis daniSnulebaa Sefasdes, Tu rogor gamoiyeneba Senatani, procesi da gamosavali
proeqtis ganxorcielebis ganmavlobaSi. monitoringis procesi uwyvetia, Seexeba periodebs,
romlebic SesaZloa gulisxmobdes yovelTviur, kvartalur Tu wliur monitorings.
evaluacia (Sefaseba), meores mxriv, ufro exeba proeqtis grZelvadian miznebsa da
zemoqmedebas. Sefasebebi xdeba regularul safuZvelze. aRniSnul konteqstSi, proeqtis
SefasebiT unda dadgindes, Tu ra zegavlena moaxdina mosaxleobaze proeqtma da ra
moculobiT iqna miRweuli miznebi investirebuli resursebis xarjze.
saojaxo medicinis centrebis umTavres funqcias warmoadgens monacemTa marTebulad Segroveba; centris klinikuri personali mimarTavs Zalisxmevas dabali xarisxis gamovlinebebisa Tu indikatorebis gamosworebisaTvis.
roca piloturi centrebi Seudgebian saqmianobas, gansakuTrebuli yuradReba unda
daeTmos im monacemebis zust da droul Segrovebas, romlebic aucilebelia rogorc
erovnuli statistikuri moTxovnebis dasacavad, ise indikatorebis (xelmisawvdomobis,
gamoyenebis da sxva) gasazomad.
rogor gansazRvravs organizacia mizans da winsvlas miznis misaRwevad
saqmianobis Sefasebis indikatorebi, aseve cnobili, rogorc KPI an warmatebis umTavresi indikatorebi (KSI), exmareba organizacias daadginos da gansazRvros winsvla organizaciis
miznebis Sesabamisad. mas Semdeg, rac organizacia moaxdens sakuTari misiis analizs, daadgens
yvela dainteresebul mxares da gansazRvravs miznebs, saWiroebs misi miznebisaken winsvlis
Sefasebas. swored saqmianobis indikatorebis saSualebiT xdeba progresis gazomva.
ras warmoadgens saqmianobis SefasebisaTvis umTavresi indikatorebi (KPI)
saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatorebi warmoadgens raodenobriv maCveneblebs,
SeTanxmebuls winaswar, romlebic asaxavs organizaciis mniSvnelovani warmatebis faqtorebs.
isini sxvadasxvaa gamomdinare organizaciis miznebidan da amocanebidan. saqmianobas, rogorc
misi Sesrulebis erT-erTi umTavresi indikatori, SesaZloa, gansazRvravdes misi Semosavali,
miRebuli momxmarebelTa anazRaurebidan. kvalifikaciis amaRlebis departamentma SesaZloa
daamTxvios misi Sesrulebis umTavresi indikatorebi misi praqtikantebis Sefasebebs.
momxmarebelTa momsaxurebis departamenti, Sesrulebis umTavres indikatorebad, kompaniis
KPI-ebTan erTad, SesaZloa ganixilavdes momxmarebelTa im gamoZaxebebis procents,
romlebsac upasuxes pirvelive wuTebSi. socialuri momsaxurebis organizaciis saqmianobis
umTavresi indikatorebi, SesaZloa iyos im klientTa ricxvi, visac daxmareba gaewia wlis
ganmavlobaSi. saqmianobis umTavresi indikatorebidan nebismieri unda asaxavdes organizaciis
miznebs, isini unda iyos umTavresi warmatebulobis TvalsazrisiT da unda iyos zomvadi
(raodenobrivi). saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatorebi, Cveulebriv, gansazRvraven
grZelvadian prognozebs.
gansazRvreba imisa, Tu ras warmoadgens esa Tu is indikatori da rogor izomeba igi, xSirad
ar icvleba. konkretuli saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatorebi, SesaZloa Seicvalos
organizaciis miznebis cvlilebasTan erTad. indikatorebis Secvla xdeba miT ufro xSirad,
rac ufro metad vuaxlovdebiT dasaxul miznebs.
NFMTC
67
saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatorebi asaxaven organizaciis miznebs
organizacias, romlis erT-erTi mizania ,,viyoT yvelaze momgebiani kompania Cvens dargSi”,
eqneba saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatorebi, romlebic afasebs mogebas da
TandarTul fiskalur maCveneblebs. maT Soris iqneba ,,dabegvramde mogeba” da ,,aqcionerTa
sakuTari kapitali”. amasTan, ,,sazogadoebis miznebisaTvis Sewiruli mogebis procenti”,
savaraudod, ar iqneba misi saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatori. meores mxriv, skolas
ar awuxebs mogebis miReba, amdenad, misi saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatorebi
gansxvavebuli iqneba. Tu saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatori gamoisaxeba raime
maCvenebliT, unda arsebobdes misi zustad gansazRvrisa da gazomvis saSualebac. aseve
mniSvnelovania ganisazRvros saqmianobis Sefasebis umTavresi indikatorebi, romlebic
SenarCunebul iqneba wlidan wlamde.
saojaxo medicinis centric, aseve, saWiroebs samizne donis gansazRvras saqmianobis
Sefasebis TiToeuli indikatorisaTvis. aRniSnuli moicavs rogorc klinikur, ise marTvis
monacemebs; Tumca, am oridan ufro mniSvnelovania (sul mcire, Tavidan) klinikuri
monacemebi, romelic miiReba pacientis samedicino baraTidan. Tu kontraqtebis Sinaarsi da
realurad gaweuli momsaxurebis xarisxi unda gaumjobesdes efeqtiani gziT, mniSvnelovania,
rom xelmisawvdomi statistikuri monacemebi iyos maqsimalurad zusti. Sedegad, sawyis
etapze marTvis mniSvnelovani mizani iqneba, rom monacemebis Segroveba xdebodes zusti da
sruli formiT. aRniSnuli moicavs monacemTa wyaroebis Semowmebas im monacemebisaTvis
gansakuTrebuli yuradRebis daTmobiT, romelic Seicavs subieqturobis elementebs.
aRniSnuli rolis meore mxarea damoukideblad Semowmdes monacemebis analitikuri
angariSebi ori mizniT - sistema muSaobs monacemebis Segrovebis, maTi gadamuSavebis da
Semdgom, misi dacvis, miznobrivad wardginebis da sabolood analizis gziT.
upirvelesi amocanaa, monacemebi srulyofilad iqnas gaanalizebuli da rom analizi iyos
sando da ara zedapiruli, ansakuTari interesebis damcveli. meore mniSvnelovani amocanaa
uzrunvelyofil iqnas swori qmedebebi, raTa adgili hqondes koreqcias da miRebuli iqnas
sasurveli Sedegi iq, sadac gamovlinda araswori praqtika Tu samedicino momsaxurebis
dabali done.
7.2 saojaxo medicinis sainformacio sistemebi
7.2.1 saojaxo medicinis profili
saojaxo medicinis centrebis mniSvnelovani rolia gaaumjobesos momsaxurebis xarisxi
klinikuri saxelmZRvaneloebis (gaidlainebis) da wesebis (protokolebis) gamoyenebis,
kolegialuri mimoxilvisa da uwyveti ganaTlebis safuZvelze;
monacemebis Segrovebis mimoxilvas da praqtikis analizs mWidrod ukavSirdeba
menejmentis roli maqsimalurad waaxalisos klinikuri saxelmZRvaneloebis da
protokolebis gamoyeneba, kolegialuri ganxilvis aqtiuri sistemis danergva da uwyveti
samedicino ganaTlebis procesSi srulad monawileoba.
aRniSnuli saqmianoba orientirebuli unda iyos procesze. sxva sityvebiT, marTvis
mizania ixilos statistikur monacemebSi imis dadastureba, rom daculia saxelmZRvanelo
principebi, ganixilos kolegebis Sefasebis regularuli Sekrebis oqmebi, raTa uzrunvelyos
miRebuli gadawyvetilebebis Sesruleba, aseve, ganixilos klinikuri personalis profesiuli
ganviTarebis forumebze daswrebis maCveneblebi. Znelia statistikuri terminebiT saojaxo
praqtikis Sinaarsis namdvili suraTis gadmocema. erTi midgoma gulisxmobs TiToeuli
eqimisa da pacientis Sexvedrisas dasmuli diagnozebis aRricxvas. amiT SesaZlebelia
movipovoT zusti informacia ojaxis eqimis gamocdilebis Taobaze iseT kargad cnobil
daavadebebTan mimarTebaSi, rogoricaa diabeti. Tumca, ojaxis eqimis mier dakvirvebuli
NFMTC
68
mravali daavadebis epizodi gacilebiT rTulad dasadgeni da gansasazRvria. xSirad,
pacientis problemebi ver gamoisaxeba daavadebis martivi etiketiT. ar arebobs diagnozi
terminis Cveuli gagebiT. meore midgoma gulisxmobs pacientis ZiriTadi simptomebisa Tu
Civilebis aRricxvas. Tumca, aqac Sedegi isev, SesaZloa, avadmyofobis metad calmxriv
suraTs gviCvenebdes, radgan simptomebis CamonaTvali cotas an saerTod arafers gveubneba
maTi warmoSobis Sesaxeb. magaliTad, Tu movaxdenT SemTxvevis klasifikacias simptomebis
mixedviT, SegveZlo erTi da igivesaTvis uZilobac dagverqmia da kuW-nawlavis daavadebac.
romeli gzac ar unda avirCioT, Cven uzrunvelvyofT mxolod calmxriv suraTs, radgan
vakeTebT raRac imis msgavss, roca vcdilobT organzomilebiani firfita gamovsaxoT
samganzomilebian obieqtad. kidev erTi sirTule isaa, rom ar gagvaCnia imis garantia, rom
ori eqimi erTi da imave daavadebas erTnair klasifikacias mianiWebs. Tu erTi eqimi aZlevs
daavadebas kvalifikacias ,,SfoTvas”, aRniSnuli statistikurad aisaxeba fsiqikuri
aSlilobis rubrikiT. Tu sxva eqimi akvalificirebs mas, rogorc kuW-nawlavis problemas
(romelzec diagnozi jerac ar dasmula), is aisaxeba kuW-nawlavis daavadebebis rubrikiT.
aseTi nomenklaturuli da standartizaciis sirTuleebis pirobebSi, naklebad saeWvoa, rom
adgili eqnes did cdomilebas iseT gaangariSebebSi, rogoricaa fsiqiatriul daavadebTa
ricxvi saojaxo praqtikaSi. Tumca, amis miuxedavad, cxovrebis maRali standartebis mqone
qveynebSi, arsebobs SeTanxmebis garkveuli mniSvnelovani aspeqtebi saojaxo praqtikis
profilis Taobaze. sando monacemebis Segrovebis procesi daixvewa standartuli kodirebis
sistemebis CamoyalibebiT pirveladi jandacvisaTvis (ICHPPC-2; ICPC-2 axali), rac
aucileblad unda dainergos aRmricxvelTa kvalifikaciis amaRlebisa da monacemebis
gadamowmebis gziT.
7.2.2 daavadebaTa klasifikaciis sistema pirvelad jandacvaSi
pirveladi jandacvis saerTaSoriso klasifikaciis SemoRebamde arsebobda mxolod
daavadebaTa saerTaSoriso klasifikacia, romelsac safuZvlad udevs kargad
gansazRvruli diagnozebis speqtri. es klasifikacia ufro mosaxerxebelia hospitalur
pirobebSi gamosayeneblad, rodesac pacientis saavadmyofodan gaweraze an sikvdilis
mizezis Camoyalibebazea saubari. rac Seexeba pirvelad jandacvas, sadac daavadebis
manifestacia adreul fazaSia warmodgenili, misi gamoyeneba sakmaod rTuldeba.
daavadebaTa saerTaSoriso klasifikacia axdens daavadebaTa klasifikacias abstraqciis
umaRles doneze, xolo ojaxis eqimi umeteswilad abstraqciis dabal doneze moqmedebs.
Tu pirveladi jandacvis qselSi eqimsa da pacients Soris urTierTobas
,,SemTxvevas” vuwodebT, maSin am SemTxvevis daxasiaTebisaTvis pirveladi jandacvis
saerTaSoriso klasifikacia gvTavazobs Semdeg sam elements:
,,SemTxvevis” mizezi;
problemis diagnozi;
samedicino momsaxurebis procesi.
pirveladi jandacvis saerTaSoriso klasifikacia ar aris fokusirebuli procesis
saboloo wertilebze, rogoricaa saboloo diagnozi an sikvdilis mizezi. igi emyareba
samedicino momsaxurebis epizodebs, romlebic Semdegnairad ganimarteba ,,pacientis
problema an daavadeba drois garkveuli periodis manZilze, kerZod, ,,dasawyisidan mis
gadawyvetamde.” (Lamberts and Wood, 1987) erTi epizodi SesaZloa ramdenime
,,SemTxvevas” moicavdes, an piriqiT erTi ,,SemTxveva” SesaZloa aerTianebdes sxvadasxva
daavadebebis epizodebs, maTi ganviTarebis ama Tu im etapze. samedicino momsaxurebis
epizodi ar niSnavs mxolod avadmyofobis epizods. Aavadmyofobis epizodi es is
periodia, rodesac pacients aReniSneba garkveuli simptomebi, xolo daavadebis epizodi
es aris janmrTelobis problemis arsebobis periodi, misi aRmocenebis momentidan
NFMTC
69
gamojanmrTelebamde an sikvdilamde. pirovneba SesaZloa avad iyos an hqondes raime
daavadeba da igi samedicino meTvalyureobis qveS ar imyofebodes, an piriqiT mas
utardebodes samedicino momsaxureba avadmyofobis da daavadebis arsebobis gareSe. Mmag.
orsulTa meTvalyureoba. daavadebis gamo gaweuli samedicino momsaxurebis xangrZlivoba
SesaZloa gansxvavebuli iyos TviT daavadebis xangrZlivobisagan.
pirveladi jandacvis saerTaSoriso klasifikaciis struqtura organzomilebiania,
horizontalur RerZze ganTavsebulia 17 punqti, xolo vertikalurze 7.
pirveladi jandacvis saerTaSoriso klasifikaciis biaqsialuri struqtura (SemuSavebuli Lamberts H, Wood M, eds. 1987, gamoica 1987 wels zogadi
praqtikis/saojaxo medicinis nacionaluri kolejebis da akademiebis msoflio organizaciis mier)
Tavi
komponenti
A-saerTo
B-s
isxl
is Semadgenl
oba
D-saWml
is momnel
ebel
i
F-T
val
i
H-yuri
K-gul
-sisxl
ZarRvTa
L-Zvl
-kunTovani
N-nevrol
ogiuri
P-f
siqol
ogiuri
R-r
espiratorul
i
S-kani
T-nivTierebaTa cvl
is,
endokrinul
i, kvebis
U-S
ardis gamomyofi
W-f
exmZimoba,
samSobiaro, ojaxis
dagegmva
X-qal
Ta, sasqeso
Y-mamakacTa, sasqeso
Z-s
ocial
uri
simptomebi; Civilebi
diagnostikuri; skriningi; prevencia
mkurnaloba; procedurebi; medikamentebi
kvlevis Segebi administraciuli sxva
diagnozi, daavadeba
eqimTan vizitis anu ,,SemTxvevis” mizezs pacienti ganmartavs, rasac eqimi, miseuli
interpretaciiT, saTanado grafaSi ganaTavsebs. TiToeul TavSi gamoyofilia grafa
simptomebiT gamowveuli SiSis an uunarobis aRwerisaTvis. Tu eqimTan momarTvis an
,,SemTxvevis” mizezi prevenciuli RonisZieba, receptis gamowera, analizis Sedegis
Setyobineba an saavadmyofo furcelia, es aRiniSneba saTanado grafaSi 2, 3, 4 an 5
komponentebis gaswvriv. samedicino momsaxurebis procesi da diagnozi kodirebis Semdeg
saTanado grafaSi iwereba.
pirveladi jandacvis saerTaSoriso klasifikaciis amgvari struqtura kargad
warmoadgens saojaxo medicinis profils, rac kidev erTxel adasturebs mis
kompleqsurobas. Aam klasifikaciis sizuste, iseve, rogorc klasifikaciis nebismieri
sistemisa, damokidebulia imaze, Tu ramdenad kargad flobs eqimi masTan muSaobis
teqnikas. klasifikaciis nebismieri sistema rTuli procesebis gamartivebisTvisaa
SemoRebuli, amitom ar unda movelodeT imas, rom pirveladi jandacvis saerTaSoriso
klasifikacia srulyofilad warmoadgens saojaxo medicinis kompleqsurobas.
NFMTC
70
7.3 monacemTa Segrovebis arsebuli sistemebi
7.3.1 monacemebi erovnul statistikur departamentSi warsadgenad
ojaxis eqimi pasuxismgebelia awarmoos aucilebeli dokumentacia da Seadginos
angariSebi sadazRvevo fondis monitoringis moTxovnebis Sesabamisad. yoveli Tvis 10
ricxvSi, fonds (winaswar dadgenili wesebiTa da formebiT, romelic Tan erTvis
kontraqts) waredgineba wina Tvis monacemebi. Tumca, aRsaniSnavia is faqtic, rom
sadazRvevo kompaniis moTxovnebi ZiriTadad exeba finansur monacemebs da damatebiT,
vizitebis (ambulatoriulad da binaze) da laboratoriuli testebis raodenobas,
pacientebis zogierTi demografiuli maxasiaTeblebis gaTvaliswinebiT.
pirveladi jandacvis arsebul sistemaSi bevrad ufro meti monacemebi grovdeba erovnuli
statistikuri departamentis moTxovnebidan gamomdinare, rac kargadaa cnobili pjd
personalisaTvis:
maCveneblis dasaxeleba
1. mosaxleoba, saSualo, mamakaci unda Seicavdes asakobriv dayofas (0 – 14, 15 – 19, 20 – 64, 65+)
2. mosaxleoba, saSualo, qali unda Seicavdes asakobriv dayofas (0 – 14, 15 – 49, 49 – 64, 65+)
3. 14 wlamde asakis bavSvebi unda Seicavdes asakobriv dayofas (0 – 1, 2, 3, 4, 5, 6 – 14)
4. cocxlad Sobis ricxvi (LB) monacemebi formidan 02 (LB ricxvi samSobiaroebSi) + formidan 01 (LB ricxvi saxlSi) unda gamoyenebuli iqnas
xarisxis kontrolis aRricxvisaTvis 5. sikvdilianobis ricxvi
monacemebi formidan 01 (sikvdilianobis ricxvi saxlSi) unda gamoyenebuli iqnas xarisxis kontrolis
aRricxvisaTvis 6. axalSobilTa sikvdilianobis ricxvi
monacemebi formidan 01 (axalSobilTa saxlSi da saavadmyofoSi sikvdilianobis ricxvi) unda gamoyenebuli iqnas
xarisxis kontrolis aRricxvisaTvis 7. mkvdrad Sobis ricxvi
monacemebi formidan 02 (samSobiaroebSi mkvdrad Sobis ricxvi) + formidan 01 (saxlSi mkvdrad Sobis ricxvi) unda
gamoyenebuli iqnas xarisxis kontrolis aRricxvisaTvis 8. dedis daRupvis ricxvi
jandacvis saministrosaTvis warmodgenili Setyobinebebidan Segrovebuli monacemebi 9. infeqciuri da parazituli daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi
forma 01 10. infeqciuri da parazituli daavadebebis 0-14 wlamde asakis bavSvebSi axali SemTxvevebis ricxvi
forma 01
11. infeqciuri da parazituli daavadebebis erTiani ricxvi (gavrceleba)
forma 01
12. infeqciuri da parazituli daavadebebis 0-14 wlamde asakis bavSvebSi erTiani ricxvi
forma 01
13. kibos axali SemTxvevebis ricxvi, yvela mdebareobiT forma 01
14. kibos yvela SemTxvevis ricxvi, mTeli mosaxleoba
forma 01
15. endokrinuli, dietologiuri da nivTierebaTa cvlis daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
16. endokrinuli, dietologiuri da nivTierebaTa cvlis daavadebebi forma 01
17. Saqriani diabetis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
18. Saqriani diabetis yvela SemTxvevis ricxvi forma 01
19. saavadmyofodan gawera: fsiqikuri pacientebi forma 01
20. fsiqikuri aSlilobis axali SemTxvevebis ricxvi
forma 01
NFMTC
71
maCveneblis dasaxeleba
21. fsiqikuri aSlilobis yvela SemTxvevis ricxvi
forma 01
22. nervuli sistemis daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi
forma 01
23. nervuli sistemis daavadebebis yvela SemTxvevis ricxvi
forma 01
24. gul-sisxlZarRvTa sistemis daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
25. gul-sisxlZarRvTa sistemis daavadebebis erTiani ricxvi
forma 01
26. gulis iSemiuri daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
27. cerebralur-vaskularuli daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
28. respiratoruli daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
29. respiratoruli daavadebebis erTiani ricxvi
forma 01
30. asTmuri daavadebebis 0-14 wlamde asakis bavSvebSi axali SemTxvevebis ricxvi
forma 01
31. filtvis qronikuli obstruqciuli daavadebebis erTiani ricxvi forma 01
32. kuW-nawlavuri sistemis daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
33. kuW-nawlavuri sistemis daavadebebis erTiani ricxvi
forma 01
34. Sard-sasqeso daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
35. Sard-sasqeso daavadebebis erTiani ricxvi
forma 01
36. fexmZimobis, mSobiarobisa da mSobiarobis Semdegi garTulebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
37. kanisa da kanqveSa qsovilebis daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
38. kanisa da kanqveSa qsovilebis daavadebebis erTiani ricxvi
forma 01 39. kunT-Zvlovani sistemis daavadebebis axali SemTxvevebis ricxvi
forma 01 40. kunT-Zvlovani sistemis daavadebebis erTiani ricxvi
forma 01
41. genetikuri naklovanebebis axali SemTxvevebis ricxvi
forma 01
42. genetikuri naklovanebebis erTiani ricxvi forma 01
43. travmebis da mowamvlebis axali SemTxvevebis ricxvi forma 01
44. eqimebis ricxvi (FTE) forma 01
45. eqimebis ricxvi, fizikuri pirebi (PP) forma 01, forma 015
46. eqimebi, FTE, saerTo profilis 47. eqimebi, FTE, pediatrebi
48. eqimebi, FTE, saerTo profilis momuSave pjd-Si 49. eqimebi, FTE, sxva specialobis 50. meddebi da akuSerebi, FTE,
51. meddebi da akuSerebi ricxvi, fizikuri pirebi 52. damxmareTa ricxvi
forma 01 53. damxmareTa meddebis personalis ricxvi
forma 01 54. pjd dawesebulebebis ricxvi
inventarizacia
55. eqimebTan/meddebTan vizitebis ricxvis SeniSvna: pirveli /ganmeorebiTi/ viziti; saxlSi viziti; samkurnalo; xelSemwyobi; prevenciuli da sxva. gamomdinare
mimdinare moTxovnilebebidan
NFMTC
72
maCveneblis dasaxeleba
56. DPT3 vaqcinaciebis ricxvi forma 04
57. Polio3 vaqcinaciebis ricxvi forma 04
58. MMR vaqcinaciebis ricxvi forma 04
59. HpB vaqcinaciebis ricxvi forma 04
60. BCG vaqcinaciebis ricxvi forma 04
aRniSnuli monacemebis Segroveba gagrZeldeba 2006 wlis piloturi programis
ganxorcielebis periodSic.
7.3.2 sazogadoebrivi jandacvis departamentis moTxovnebi monacemebTan
dakavSirebiT
ojaxis eqimi valdebulia Seagrovos saojaxo medicinis praqtikis yvela monacemi
sazogadoebrivi jandacvis departamentis moTxovnebis Sesabamisad. aRniSnuli monacemebi
miewodeba sazogadoebrivi jandacvis raionul ganyofilebas winaswar dadgenili
periodulobiT. valdebulebis Seusruleblobis SemTxvevas sazogadoebrivi jandacvis
departamenti acnobebs fonds.
sazogadoebrivi jandacvis departamentma (DPH) kaxeTis regionisaTvis Seadgina
mimoxilva, Tu ris warmodgenas varaudoben isini pirveladi daxmarebis centrebis
(saojaxo medicinis samomavlo praqtikebis CaTvliT) DPH-s raionul centrebSi:
* Tanaxmad #58/1 debulebisa, ojaxis eqimebma dauyonebliv unda acnobon
gansakuTrebulad saSiSi infeqciuri daavadebebis (vaqcinaciiT prevencias
daqvemdebarebulTa CaTvliT) gamovlenis Taobaze.
* Tanaxmad ##53, 58/4 da 58/5 debulebebisa, ojaxis eqimma yovelTviurad unda
acnobos saSiSi infeqciuri daavadebebis Taobaze.
* infeqciuri daavadebis yvela SemTxveva unda iqnas registrirebuli standartul
saregistracio JurnalSi 60/a.
* mocemuli SemTxvevebi aseve unda iqnas registrirebuli saregistracio JurnalSi
60/a: sakvebiT mowamvla, mowamvla samuSao da sxva adgilze, radiaciuli dasxiveba
da imunizaciis Semdgomi garTulebebi (ix. ministris 2003 wlis 4 ivlisis
brZaneba #122/n).
* avadobis maCveneblis yovelTviuri moxseneba.
* sikvdilianobis (gardacvalebis mizezis miTiTebiT) maCveneblis yovelTviuri
moxseneba (forma #106 s-4).
* Sobadobis yovelTviuri registracia, saxlSi da ojaxis eqimis saqmianobis zonis
gareT mSobiarobis CaTvliT (forma #106 s-4).
* yovelTviuri moxseneba ojaxis eqimis saqmianobiT moculi mosaxleobis
demografiuli struqturis Taobaze.
* yovelTviuri moxseneba jandacvis sakiTxebze oficialuri swavlebis RonisZiebebis
Taobze.
NFMTC
73
7.4 sainformacio sistemebis marTvis axali struqtura:
aRniSnuli seqciis mizania saojaxo medicinis personalis daxmareba informaciis
marTvis sistemis Camoyalibebis procesSi. axali strategia miznad unda isaxavdes marTvis
axali sainformacio sistemis Camoyalibebas, romelic:
I. axdens monacemTa generirebas saojaxo medicinis momsaxurebis Sedegebis
Sesafaseblad;
II. exmareba centrebs yoveldRiuri saqmianobis marTvaSi, kerZod, gansazRvravs, im
umTavres aqtivobebs, romlebic, upirvelesad unda exebodes:
damfinansebelTaTvis angariSebis gamoweras;
angariSgebas saxelmwifo dazRvevis erTiani fondis, daavadebaTa
kontrolis centris, sazogadoebrivi jandacvis departamentisa da sxvebis
winaSe, rac gansakuTrebiT exeba pacientTa registracias, aRricxvas da
monacemebis minimalur kompleqts;
klinikuri daxmarebis monacemebs, romlebic gvexmareba gavaumjobesoT
pirovnebisaTvis (mosaxleobisaTvis) gaweuli samedicino momsaxurebis
xarisxi.
rodesac saojaxo medicinis centrebi daiwyeben funqcionirebas, maT dasWirdebaT
gansakuTrebuli Zalisxmeva erovnul doneze statistikuri informaciis moTxovnebis
Sesabamisad zust monacemTa droul Segrovebasa da zomvadi indikatorebis gamoyenebaze
(xelmisawvdomoba, utilizacia da a.S).
informaciis marTvis axali sistema iZleva monacemebs:
- organizaciis struqturaze (xels uwyobs adamianuri resursis marTvas); - finansebze; - klinikur saqmianobaze; - saojaxo medicinis centris sxva ZiriTad saqmianobaze (magliTad, kvalifikaciis
amaRleba); - pacientebis registraciaze.
informaciis Segroveba - aRniSnulisaTvis saWiro resursebi, ris Secvlaa saWiro:
a) samedicino baraTebi – samedicino baraTis struqturis da Sinaarsis xelaxla
gansazRvra; rogoria manualuridan kompiuterul sistemaze gadasvlis
perspeqtivebi – upiratesobebi da naklovanebebi, saTanadod momzadebuli
personali da sxv;
b) sxvadasxva reestrebi, gamoyenebuli dawesebulebis, eqimis da eqTnis doneze;
g) informaciis matareblebi finansuri informaciisaTvis.
informaciis analizi
mdgomareobis da sawarmos moTxovnilebebis sawyisi Sefasebidan gamomdinare, gvTavazobs
analizis specialur blokebs, romlebic SesaZloa warmoebuli iyos MIS-is farglebSi.
CamonaTvali SesaZlebelia ar Semoifarglebodes mxolod SemdegiT:
- analizi, romelic miznad isaxavs mosaxleobisaTvis klinikuri/prevenciuli
momsaxurebis gawevis gaumjobesebas (mag. imunizaciiT mocva, mosaxleobis
saWiroebebis gaTvaliswineba da sxva);
- analizi, romelic miznad isaxavs finansuri marTvis gaumjobesebas;
NFMTC
74
- analizi, romelic miznad isaxavs personalisa da misi drois dagegmvis
gaumjobesebas.
informaciis dineba
unda ganviTardes Sida da gare sainformacio nakadebis gansazRvrisaTvis naTeli CarCo (struqtura).
saojaxo medicinis centrebSi monacemTa nakadebis dublirebis minimalizebisa da
arasaWiro aRricxvianobis SemcirebisaTvis, saWiroa iseTi nabijebis gadadgma,
rogoricaa:
- arsebuli angariSgebis da monacemTa Segrovebis moTxovnebis Sefaseba;
- cvlilebebi angariSgebisadmi moTxovnebSi;
- monacemTa Segrovebis procesis xelaxali proeqtireba;
- saTanado teqnologiuri gadawyvetilebebis SerCeva.
ukugeba
a) saojaxo medicinis centrebis funqcionirebisaTvis aucilebelia nebismieri saxis
monitoringisa da evaluaciis (Sefasebis)- M&E sistemis Camoyalibebisaken
mimarTuli yvela RonisZiebis koordinacia. saojaxo medicinis centrebSi
Segrovebuli monacemebis gamoyeneba M&E sistemisaTvis SesaZlebeli unda iyos
jandacvis im sxvadasxva programebSi, romelTa farglebSic dagegmilia saojaxo
medicinis centrebTan kontraqtebis dadeba (mag. ambulatoriuli daxmarebis
piloturi programa, saxelmwifo socialuri dazRvevis erTiani fondis mier
dafinansebuli sxva programebi, sxva wyaroebidan dafinansebuli aqtivobebi).
angariSgebis procedura – proceduris mizania dadgenili monacemebi waredginos
statistikis erovnul samsaxurs. aRniSnuli proceduris Sexeba angariS-faqturebis
gamoweris procedurasTan saqarTvelos jandacvis seqtorSi gaTvaliswinebulia
sainformacio sistemebis marTvis komponentiT.
pjd provaiderebi, aseve, valdebulni arian warudginon gansazRvruli monacemebi
saxelmwifo Semsyidvels angariS-faqturebis gamoweris proceduris farglebSi.
principulad, arsebobs ramdenime SesaZlebloba, romelic unda Sefasdes erovnuli
saonformacio sistemebis marTvis konteqstSi.
pjd provaiders (ufro sworad, pjd praqtika gamomdinare konteqstidan) SeuZlia
uzrunvelyos:
a) mxolod konkretuli indikatorebis agregirebuli maCveneblebi saqmianobasTan
mimarTebaSi: vizitebis ricxvi pacientebis asakis, sqesis da momarTvis mizezis
gaTvaliswinebiT, mimarTvebis ricxvi, specifiuri RonisZiebebis ricxvi mag.: imunizacia da
sxv. aRniSuli maCveneblebi Seitaneba formaSi (qaRaldze an eleqtonuli formatiT) da
egzavneba statistikis centrs an saxelmwifo Semsyidvelis filials. aseve, SesaZlebelia,
avtomaturad iqnas miRebuli, rogorc pjd praqtikis saoperacio sainformacio-
teqnologiuri sistemis (aseTis arsebobis SemTxvevaSi) meoradi produqti.
b) calkeuli forma (qaRaldze an eleqtronuli formatiT) TiToeuli pacientisaTvis,
romelic ivseba da gadaecema statistikis centrs an saxelmwifo Semsyidvelis filials,
Seicavs pacientis bazisur demografiul monacemebs, ZiriTad da sxva diagnozebs,
Catarebul ZiriTad procedurebs, imunizacias da sxv. aseTi formebi Semdeg muSavdeba
statistikuri samsaxuris (an saxelmwifo Semsyidvelis mier da Semdeg gadaecema
statistikur samsaxurs) mier.
NFMTC
75
meore midgomis upiratesobas warmoadgens pjd provaideris saqmianobis da
mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobasTan dakavSirebuli statistikuri monacemebis
gacilebiT maRali xarisxi da statistikuri maCveneblebis warmoebis moqniloba.
xarisxis uwyveti gaumjobesebis procedura – xarisxis uzrunvelyofa unda
warmoadgendes pjd reformis erT-erT mizans. SemoTavazebulia xarisxis gaumjobesebis
oficialuri proceduris organizeba ganaxorcielos saxelmwifo Semsyidvelma an
MoLHSA-s regionulma departamentebma.
procedura efuZneba pjd provaiderTa saqmianobis regularul Sefasebas, rac
moicavs SemTxveviT Tu mizanmimarTulad (konkretul diagnozebze aqcentiT) SerCeuli
pacientebis mkurnalobis struqturis revizias gamomdinare samedicino dokumentaciis
saeqsperto analizidan. aseve fasdeba dokumentaciis xarisxi da sisrule.
xarisxis Sefasebis kidev erTi wyaroa monacemebi pjd provaideris saqmianobis
Sesaxeb. igi fasdeba vizitebisa da mimarTvebis raodenobis, daniSnulebis meTodebis,
gaweuli prevenciuli momsaxurebisa da sxvaTa Sesabamisad.
xarisxis Sefasebis mesame wyaro SesaZloa iyos pacientis azris gamokvleva.
xsenebuli kompleqsuri Sefasebis proceduram xeli unda Seuwyos pjd provaiderebs
Tanamimdevrulad gaaumjobeson maT mier Sesrulebuli samuSaos xarisxi.
Sefasebis procedura SesaZloa ganxorcieldes regionuli komisiis mier, romelic
Sedgeba saxelmwifo Semsyidvelis, MoLHSA-s regionuli departamentebis da pjd
sferoSi arsebuli regionuli samedicino profesiuli gaerTianebebis
warmomadgenlebisagan.
pjd sainformacio sistemebis marTvis strategia miznad isaxavs:
- SemogvTavazos is CarCoebi, romlebic uzrunvelyofs struqturas, romlis
farglebSic unda moxdes pjd arsebuli sainformacio sistemebis SenarCuneba
da imgvarad ganviTareba, rom maqsimalurad efeqtianad ganxorcieldes
informaciis gamoyeneba.
- warmoadginos sainformacio sistemebis specialuri ganviTarebis gegma, raTa
xeli Seewyos 2006 wlis ivnis-agvistoSi dasawyebad gamiznul saojaxo
medicinis piloturi programis danergvas.
amdenad, axali sainformacio sistemebis Camoyalibebis procesSi rekomendebulia, davicvaT
qvemoT mocemuli principebi:
sainformacio sistemebis marTvis CarCoebi an struqtura unda ganisazRvros upiratesad
monacemTa gansazRvrebebis da sainformacio nakadebis TvalsazrisiT:
a) oficialurad damtkicebuli arsebuli aRricxvisa da angariSgebis formebi
gamoyenebul unda iqnas, rogorc safuZveli monacemTa Segrovebisa da
gadacemisaTvis, miuxedavad imisa, moxdeba es manualurad Tu eleqtronul
formatSi, manam, sanam naTlad ar ganisazRvreba Sesworebebi da damatebebi
konkretuli sainformacio moTxovnebis dasakmayofileblad.
g) sainformacio sistemebis daproeqteba ar gulisxmobs axali sistemis Seqmnas
informaciis SegrovebisaTvis. nacvlad amisa, is gulisxmobs meqanizmebis gamarTvas
gansazRvruli Semajamebeli monacemebis mopovebis mizniT informaciis Segrovebis
arsebuli sistemebis meSveobiT da aRniSnuli monacemebis menejmentisaTvis saWiro
informaciad gadamuSavebis infrasturqturis Camoyalibebas.
d) jandacvis informaciis da misi Sesabamisi informaciis (mag. demografiuli
monacemebi) yvela arsebuli nakadi unda ganxilul iqnas, rogorc pjd-is
NFMTC
76
monacemebis potenciuri wyaro. unda iqnas SeTanxmebuli monacemTa da informaciis
nakadebisadmi erTiani midgoma da SemoRebul iqnas erTiani standartebi.
e) sainformacio sistemebis ganviTarebis sakiTxebi, SeZlebisdagvarad, unda daefuZnos
arsebul sistemebs (rogorc manualurs, ise kompiuteruls), magram unda
Seswordes saWiroebisamebr axali moTxovnebis dakmayofilebis mizniT.
v) manualuri sistemebis gamoyeneba unda gagrZeldes im doneebze, romlebzec
infrastruqtura da resursebi arasakmarisia kompiuteruli sistemis gasamarTad.
monacemTa warmodgenis procesis ganviTarebis mizniT, indikatorTa jgufebi
SesaZloa gadajgufdes Semdeg kategoriebad:
# indikatori jgufi periodi
1 vaqcinaciis dafarva Sesrulebis indikatorebi wliuri
2 vaqcinaciis gegmis % Sesrulebis indikatorebi kvartaluri
3 vaqcinaciiT prevenciuli daavadebebis sixSire Sesrulebis da janmrTelobis
indikatorebi wliuri
4 antenataluri daxmarebis dafarva Sesrulebis indikatorebi wliuri 5
fexmZimobebis % Sesrulebuli oTxi savaldebulo
antenataluri vizitiT
Sesrulebis indikatorebi wliuri
6 saxlSi mSobiarobis % Sesrulebis indikatorebi wliuri 7 saxlis gareT mSobiarobis % Sesrulebis indikatorebi kvartaluri
8 axalSobilTa dafarva pjd-s farglebSi Sesrulebis indikatorebi wliuri 9 axalSobilTa dafarva pjd-s farglebSi Sesrulebis indikatorebi kvartaluri
10 3 wlamde asakis bavSvTa dafarva pjd-s farglebSi Sesrulebis indikatorebi wliuri 11 mowyvladi mosaxleobis ricxvi, romelsac gaewia
momsaxureba Sesrulebis indikatorebi wliuri
12 veteranTa ricxvi, romlebsac gaewia momsaxureba Sesrulebis indikatorebi wliuri 13 daavadebaTa sixSire da garceleba janmrTelobis indikatorebi wliuri 14 axalSobilTa da perinataluri sikvdikianoba janmrTelobis indikatorebi wliuri 15 sikvdikianobis saerTo koeficienti janmrTelobis indikatorebi wliuri 16 anazRaurebuli insulini (dozebi) produqciis marTva yovelTviuri
17 insulin-damokidebuli SemTxvevebis dafarva isuliniT
uzrunvelyofis farglebSi produqciis marTva
wliuri
18 anazRaurebuli psiqotropuli medikamentebi produqciis marTva yovelTviuri
19 fsiqikurad daavadebuli pacientebis dafarva
medikamentebiT produqciis marTva
wliuri
20 anazRaurebuli tkivilgamayuCebeli medikamentebi
(onkologia) produqciis marTva
yovelTviuri
21 onkologiuri pacientebis dafarva medikamentebiT produqciis marTva wliuri 22 gaxarjuli vaqcinebi (dozebi) produqciis marTva yovelTviuri
23 vaqcinis doza 1 vaqcinaciaze produqciis marTva wliuri 24 kontraqceftiuli saSualebebi produqciis marTva yovelTviuri
25 kontraqceftiuli saSualebebis gavrceleba
reproduqciuli asakis qalebSi produqciis marTva
wliuri
26 DOT-ebi produqciis marTva yovelTviuri
27 filtvis tuberkuloziT daavadebuli pacientebis
dafarva DOT-ebiT produqciis marTva wliuri
28 pacientis vizitebis ricxvi weliwadSi resursebis moxmareba wliuri 29 pacientis vizitebis ricxvi TveSi resursebis moxmareba yovelTviuri
30 pacientis ambulatoriuli mimarTvebis ricxvi weliwadSi resursebis moxmareba wliuri 31 brigadisaTvis ambulatoriuli mimarTvebis ricxvi TveSi resursebis moxmareba yovelTviuri
32 brigadisaTvis ambulatoriuli mimarTvebis ricxvi TveSi resursebis moxmareba wliuri 33 eqimTan vizitebis ricxvi dReSi resursebis moxmareba yovelTviuri
34 eqimTan vizitebis ricxvi dReSi resursebis moxmareba wliuri 35 eqimebi FTE 1000 sul mosaxleze resursebis moxmareba wliuri 36 eqimebi (fizikuri pirebi) 1000 sul mosaxleze resursebis moxmareba wliuri 37 laboratoriuli analizebi miweril mosaxleobaze resursebis moxmareba wliuri
NFMTC
77
7.5 2006 wlis piloturi programiT gaTvaliswinebuli
RonisZiebebi
monacemTa SekrebasTan dakavSirebiT mimdinare im valdebulebebis garda, romelic
aRwerili iyo 7.3 seqciaSi, piloturi saojaxo medicinis praqtikebma unda Seagrovon
Semdegi monacemebi (nawilobriv xdeba zeddeba erovnuli statistikuri departementisa da
sazogadoebrivi jandacvis departamentis monacemTa Sekrebis arsebul moTxovnebTan):
programis
mosalodneli Sedegebi Sefasebis kriteriumebi
momsaxurebis zonaSi mcxovrebi mosaxleoba miznobrivi mosaxleoba (%), romelsac gaeweva programiT
gaTvaliswinebuli momsaxureba saangariSo periodSi
bavSvTa kontingentis dafarva vaqcinaciiT sxvadasxva asakobrivi
jgufebis Sesabamisad erT wlamde asakis bavSvebi arsebuli mdgomareoba – 80%; miznobrivi – 90% (b) xelaxali vaqcinacia xuTi wlis asakSi
arsebuli mdgomareoba – 75%; miznobrivi – 85%
(g) xelaxali vaqcinacia TxuTmeti wlis asakSi
arsebuli mdgomareoba – 70%; miznobrivi – 80%
samizne mosaxleobis
mocva
SeniSvna:
bavSvTa kontingentis dafarva vaqcinaciiT sxvadasxva asakobrivi
jgufebis Sesabamisad: a) erT wlamde asakis bavSvebi (BCG, DPT-3, POLIO-3, HpB-3); b) 1-dan 2 wlamde asakis bavSvebSi wiTelas komponentiani vaqcina-1-iT; g) xelaxali vaqcinacia 5-dan 6 wlamde asakis bavSvebSi DPT-4-iT, POLIO-4-iT da wiTelas komponentiani vaqcina-2-iT; d) xelaxali vaqcinacia 14 wlis asakSi mimarTvebi (a) eqimTan
ambulatoriuli
saxlSi viziti
pirveladi
prevenciuli
(b) eqTanTan ambulatoriuli
saxlSi viziti
pirveladi
prevenciuli
(g) laboratoriuli momsaxurebis gamoyeneba analizebi saxlSi vizitisas laboratoriaSi
(d) mimarTva specialistebisaTvis endokrinologi
ftiziatri
ginekologi
pjd samsaxurebis utilizacia
onkologi da sxva
samedicino momsaxurebis xarisxi
1. pacientebis dakmayofilebis donis Seswavla 2. arteriuli hipertenziis axladgamovlenili SemTxvevebis ricxvi 3. Saqris diabetis axladgamovlenili SemTxvevebis ricxvi 4. pacientTa ricxvi, romlebsac aReniSnaT:
NFMTC
78
programis mosalodneli Sedegebi
Sefasebis kriteriumebi
a) onkologiuri daavadeba b) gulsisxlZarRvTa sistemis daavadeba
g) diabeti
d) respiratoruli traqtis tuberkulozi 5. gardacvlil pacientTa ricxvi: a) onkologiuri daavadebebi b) gulsisxlZarRvTa sistemis daavadebebi
6. mkurnalobis Sedegi a) diabetiT gardacvlilTa ricxvi b) respiratoruli traqtis tuberkulozis done pacientebSi DOTS-iT mkurnalobis Semdeg - ukurnebadi SemTxvevebis ricxvi - Sewyvetili mkurnalobis SemTxvevebis ricxvi 7. orsulTa meTvalyureoba: a) zedamxedvelobis qveS myof fexmZimeTa ricxvi, maT Soris 12 kviramde b) mSobiarobis Semdgomi qalebis ricxvi maT Soris – 4 sruli vizitiT – imSobiara saxlSi
7.6 mosaxleobis registracia registraciis procedura – proceduris mizania mosaxleobis registracia pjd
praqtikis farglebSi. proceduris winapirobaa, rom miRebuli iqnas gadawyvetileba pjd
provaideris Tavisufali arCevanis Taobaze.
registracia uflebas aZlevs moqalaqeebs isargeblon yvela momsaxurebiT
damtkicebuli BBP-s farglebSi. Tu moqalaqe araa registrirebuli, man unda gadaixados
pjd momsaxurebis Rirebuleba mTlianad, saxelmwifo subsidiis gareSe. alternatiulad,
calkeuli Tanagadaxda SesaZloa, ganxilul iqnas araregistrirebuli moqalaqis
TiToeuli vizitisaTvis.
provaiderebis anazRaureba, umetesad, moxdeba kapitaciis meTodiT registrirebuli
pacientebis ricxvis Sesabamisad (SesaZloa, asakobrivi Semadgenlobis gaTvaliswinebiT).
mizanSewonilia, miRebul iqnas orwliani gardamavali periodi, rodesac pjd
provaiderebis anazRaureba saxelmwifo Semsyidvelis mier, moxdeba moculi mosaxleobis
raodenobis Sesabamisad, xolo ori wlis Semdeg – realurad registrirebuli
moqalaqeebis ricxvis Sesabamisad.
sawyisi registraciis procedura Semdegia:
1. moqalaqe midis SerCeul pjd eqimTan da avsebs saregistracio formas,
romelic ivseba sam egzemplarad; erTi rCeba pjd provaiders, meore –
saxelmwifo Semsyidvels, mesame ki – moqalaqes. saregistracio forma
Seicavs moqalaqis saxels, dabadebis TariRs da misamarTs, pjd eqimis
monacemebs, registraciis TariRs da moqalaqis xelmoweras. registracia
ZalaSi Sedis Semdegi Tvis pirveli dRidan.
2. pjd eqimi gadascems erT asls moqalaqes, meores – aTavsebs
dokumentaciaSi, xolo mesames – saqaRaldiT warudgens saxelmwifo
Semsyidvels.
3. saxelmwifo Semsyidveli amowmebs registraciis dublirebas mis monacemTa
bazaSi. Tu adgili aqvs ormag registracias, aRniSnuli sakiTxi wydeba im
NFMTC
79
registraciis sasargeblod, romelic ganxorcielebulia ufro gviani
TariRiT.
4. saxelmwifo Semsyidveli regularulad (yovelTviurad) ugzavnis yvela
daqiravebul pjd provaiders damtkicebuli cvlilebebis sias – axlad
damtkicebul aRricxvas da gauqmebul aRricxvas gamomdinare sxva adgilas
ufro gviani registraciidan.
5. moqalaqes, Cveulebriv pirobebSi, ufleba aqvs Seicvalos registraciis
adgili erTxel, sami kalendaruli Tvis ganmavlobaSi. SesaZlebelia
registraciis adgilis Secvla ufro mokle droSic gadasaxlebis an
samuSao adgilis SecvlasTan dakavSirebiT droebiTi gadasvlis
SemTxvevaSic.
registraciis adgilis Secvlis procedura Semdegia:
1. moqalaqe midis axlad SerCeul pjd eqimTan da avsebs saregistracio
formas. is uTiTebs vadamdeli cvlilebis mizezs da im pjd eqimis saxels,
visTanac manamde iyo registrirebuli. cvlileba ZalaSia Semdgomi Tvis
pirveli dRidan.
2. axlad SerCeuli pjd eqimi erT asls gadascems pacients, meores inaxavs
dokumentaciaSi, xolo mesames warudgens saqaRaldiT saxelmwifo
Semsyidvels.
3. saxelmwifo Semsyidveli amowmebs registraciis dublirebas da cvlilebis
mis monacemTa bazaSi registraciis kanonierebas. Tu cvlilebis
registraciis kanoniereba eWvs iwvevs, saxelmwifo Semsyidveli uaryofs
cvlilebas da acnobebs moqalaqes aRniSnulTan dakavSirebiT.
4. saxelmwifo Semsyidveli regularulad (yovelTviurad) ugzavnis yvela
daqiravebul pjd provaiders damtkicebuli cvlilebebis sias – axlad
damtkicebul aRricxvas da gauqmebul aRricxvas gamomdinare sxva adgilas
ufro gviani registraciidan.
registraciis cvlilebis damtkicebis SemTxvevaSi, axlad SerCeuli pjd eqimi
gamoiTxovs wina amonawers moqalaqis samedicino dokumentaciidan.
Temis kmayofilebis monitoringi, pretenziebis da sakiTxebis gadawyveta:
pjd sawarmoebis gamoyenebis gaumjobesebis erT-erT saukeTeso saSualebas, rogorc
Cans, im sakiTxebze muSaoba warmoadgens, romlebic wamoiWreba Temis individualuri
wevrebis mier. zusti, da rac ufro mniSvnelovania, mravalferovani pasuxi unda gaeces
yvela SekiTxvas; konstruqciulad da pozitiurad unda dakmayofildes yvela pretenzia,
raTa Tavidan iqnas acilebuli situaciis eskalacia. TiToeul praqtikas moeTxoveba
awarmoos SekiTxvebis, pretenziebis da maTi dakmayofilebis saSualebebis aRricxva.
7.7 monacemebi pacientTan dakavSirebul specifiur
procedurebze
7.7.1 Canawerebi pacientebis Sesaxeb
calkeul pacientze ivseba specialuri forma (qaRaldze an eleqtronuli formiT).
forma Seicavs demografiul monacemebs pacientis Sesaxeb, ZiriTad da sxva diagnozebs,
mniSvnelovan procedurebs, imunizaciisa da sxv.. aRniSnuli formebis damuSavebis Sedegad
miiReba agregirebuli raodenoba sxvadasxva aqtivobebisaTvis specifiuri indikatorebis
(maCveneblebis) Sesafaseblad mag.: pacientis asakis mixedviT vizitebis raodenoba, sqesi
da mizezi, referalebis raodenoba, specifiuri momsaxurebis (mag.: imunizaciis) raodenoba
NFMTC
80
da sxv. pacientebis Sesaxeb Canawerebi gamoyenebul unda iqnas pirveladi jandacvis
provaideris aqtivobebis regularuli SefasebisaTvis. evaluacia moicavs SerCeuli
pacientebis mkurnalobis nimuSis Sefasebas randomizebulad an miznobrivad (fokusirebul
specifiur diagnozebze), rac unda efuZnebodes samedicino dokumentaciis eqspertul
analizs. agreTve fasdeba dokumentaciis warmoebis sisrule da xarisxi.
saqarTvelos kanoniT ,,saeqimo saqmianobis Sesaxeb” (Tavi IX, muxli 66,67,68)
janmrTelobis saministro weliwadSi erTxel mainc, SerCeviT akontrolebs
damoukidebeli saqmianobis subieqtis mier warmoebuli samedicino momsaxurebis xarisxsa
da samedicino dokumentacias.
7.7.2 wamlis gamoweris procedura
medikamentis daniSvnis procedura – proceduris mizania im medikamentebis
daniSvna, romlebic saWiroebs recepts da/an srulad an nawilobriv afinansebs
saxelmwifo. proceduris savaldebulo nawilia daniSnuli medikamentebis anazRaurebis
procedura. romelic mniSvnelobas iZens gansakuTrebiT im SemTxvevaSi, Tu saxelmwifos
mier miiReba gadawyvetileba medikamentis sul mcire nawilis dafinansebis Taobazec ki.
medikamenetebis ufro farTo CamonaTvalis nawilobrivi saxelmwifo subsidiis
SemTxvevaSi, aucilebeli xdeba Camoyalibdes medikamentebis daniSvnis da maTi
anazRaurebis oficialuri procedura. saswrafod, xelaxla, unda iqnas SemoRebuli an
gamyardes valdebuleba, medikamentebis dRevandelTan SedarebiT ufro sruli siis
gamoweris aucileblobaze. es saWiroa ara mxolod anazRaurebis procedurisaTvis, aramed
saqarTveloSi medikamentebis usafrTxod da ufro efeqturad gamoyenebisaTvis.
antibiotikebis araracionaluri gamoyeneba da receptebis gamowera maT misaRebad unda
iqces jandacvis erovnuli organoebis upirveles amocanad. recepti unda iyos
oficialuri dokumenti da unda ibeWdebodes MoLHSA-s zedamxedvelobis qveS. receptis
forma Seicavs pacientisa da mkurnali eqimis piradobas, diagnozs, medikamentis
dasaxelebas, dozirebas, daniSvnis TariRs da informacias medikamentis RirebulebaSi
pacientis wilis Sesaxeb. receptis moqmedebis vada SezRudulia.
warmodgenili procedura gulisxmobs medikamentebze SeRavaTebis sqemas, agreTve,
TanadazRvevas da individualur limitebs saxelmwifo subsidiebze. konkretuli
pacientis mier limitis amowurva mowmdeba pjd eqimis mier.
7.7.3 mimarTvebis (referalis) procedura
mimarTvebis procedura – proceduris mizania gagzavnos pacientebi
mkurnalobisaTvis meore an mesame doneze. pjd eqimebi agzavnian pacientebs (referali),
specialistTan sakonsultaciod meore (mesame) doneze mecnierul mtkicebulebebze
dafuZnebuli gaidlainebis gamoyebisa da marTebuli klinikuri gadawyvetilebis miRebis
Semdeg.
pacientebs ufleba eqnebaT miiRon nebismieri saxelmwifo subsidia meore da mesame
doneze (rekomendebuli daxmareba) mkurnalobisaTvis mxolod maTi pjd eqimis mier
gacemuli mimarTvis safuZvelze.
mimarTvebis (referalis) procedura meore donis daxmarebisaTvis Semdegia:
1. pjd eqimi iRebs gadawyvetilebas, rom saWiroa pacientis gagzavna
sakonsultaciod, samkurnalod da/an gamokvlevebis Casatareblad.
2. pjd eqimi avsebs mimarTvis formis pirvel nawils da gadascems pacients
specialistTan warsadgenad.
NFMTC
81
3. pjd eqims Seaqvs SeniSvna mimarTvis Sesaxeb statistikur formaSi (pjd
sainformacio sistemis eleqtronuli forma).
4. pjd eqimi acnobebs pacients Sesabamisi specialistebis arCevanis Taobaze.
5. pacienti uTanxmdeba specialists vizitze da gadascems mas mimarTvis formas.
6. pacientis gasinjvis Semdeg, specialisti:
(a) avsebs mimarTvis formis meore nawils;
(b) Seaqvs SeniSvna im medikamentebze, romelic unda daeniSnos pacients;
(g) itovebs (xuravs) mimarTvis formis pirvel nawils;
(d) ubrunebs mimarTvis formis meore nawils pacients.
7. pacienti ubrunebs Sevsebul formas pjd eqims, romelic aTavsebs formas
pacientis samedicino baraTSi da niSnavs rekomendebul medikamentebs.
9. pjd eqimi, saWiroebis SemTxvevaSi, Tavad ukavSirdeba specialists
mkurnalobis gegmis dasazusteblad.
mimarTvebis procedura mesame donis daxmarebisaTvis Semdegia:
7 pjd eqimi iRebs gadawyvetilebas, rom saWiroa pacientis gagzavna
specializebuli samedicino intervenciebis Casatareblad.
8 pjd eqimi avsebs mimarTvis formis pirvel nawils da gadascems mas pacients
saavadmyofoSi warsadgenad.
9 pjd eqims Seaqvs SeniSvna mimarTvis Sesaxeb statistikur formaSi (pjd
sainformacio sistemis eleqtronuli forma).
10 pjd eqimi acnobebs pacients Sesabamisi saavadmyofoebis arCevanis Taobaze.
11 pacienti uTanxmdeba saavadmyofos miRebaze da gadascems mimReb eqims mimarTvis
formas
12 mkurnalobis Semdeg, gamweri eqimi:
a) avsebs mimarTvis formis meore nawils;
b) Seaqvs gaweris reziume;
g) Seaqvs SeniSvna im medikamentebze, romelic unda daeniSnos pacients;
d) itovebs (xuravs) mimarTvis formis pirvel nawils
e) ubrunebs mimarTvis formis meore nawils pacients
NFMTC
82
danarTi 1
saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis ministris 15.04.2002 brZaneba
#103/o
droebiTi debuleba
saojaxo medicinis praqtikis (centri/ganyofileba) Sesaxeb
I. zogadi debulebebi:
1. saojaxo medicinis praqtika warmoadgens pirveladi samedicino momsaxurebis donis
samkurnalo-profilaqtikur dawesebulebas da mowodebulia Tavis samoqmedo
raionSi ganaxorcielos samedicino (prevenciuli, samkurnalo, diagnostikuri,
sareabilitacio) momsaxureba orive sqesisa da yvela asakis mosaxleobisaTvis;
2. saojaxo medicinis praqtikaSi samedicino saqmianobas axorcielebs pirveladi
jandacvis gundi, romlis birTvs warmoadgens ojaxis eqimi(ebi), zogadi praqtikis
eqTani(ebi). gundis sxva wevrebis specifika da datvirTvis intensivoba
ganisazRvreba momxmareblis samedicino saWiroebebiTa da gundis birTvis
profesiuli kompetenciis siRrmiTa da struqturiT;
3. saojaxo medicinis praqtika warmoadgens damoukidebel dawesebulebas, iuridiuli
piris uflebiT, aqvs Tavisi saxelwodebis gamomsaxveli Stampi da beWedi an
warmoadgens damoukidebeli iuridiuli statusis mqone sawarmos (organizaciis)
erT-erT ganyofilebas (qvedanayofs);
4. ojaxis eqimis kompetencia da ufleba movaleobebi gansazRvrulia debulebiT
ojaxis eqimis Sesaxeb;
5. saojaxo medicinis praqtikis SemadgenlobaSi Sedis `sanimuSo organizaciuli
struqturiT~ gaTvaliswinebuli struqturuli danayofebi (danarTi 1).
6. saojaxo medicinis praqtikas aqvs praqtikuli saqmianobis warmoebisaTvis
aucilebeli samedicino aRWurviloba da inventari (danarTi 2).
II. saojaxo medicinis praqtikis struqtura
1. saojaxo medicinis praqtikis minimalur saStato ganrigs Seadgens:
a) ojaxis eqimis Tanamdeboba-erTi sruli ganakveTi;
b) zogadi praqtikis eqTnis Tanamdeboba-erTi sruli ganakveTi;
2. saojaxo medicinis praqtikis ZiriTad samedicino personals, SesaZleblobis
farglebSi, daxmarebas uwevs Temze orientirebuli sxva samedicino (m.S.
fsiqiatriuli) da socialuri dacvis samsaxurebi da zogierTi specialisti,
romelTa SerCeva xdeba praqtikisa da masze mimagrebuli mosaxleobis saWiroebaTa
Sesaferisad;
3. saojaxo medicinis praqtikaSi dasaqmebuli ojaxis eqimebisa da zogadi praqtikis
eqTnebis ricxvi ganisazRvreba praqtikaSi registrirebuli pacientebis raodenobis,
samizne mosaxleobis samedicino saWirobebebisa da Tavad praqtikis interesis
mixedviT;
NFMTC
83
III. saojaxo medicinis praqtikis funqciebi
3.1. saojaxo medicinis praqtikas ZiriTadi funqciebia:
3.1.1. samizne mosaxleobis maqsimalurad zusti da uaxlesi reestris warmoeba,
registrirebul pirTa ZiriTadi socio-demografiuli da janmrTelobis
mdgomareobis Taobaze monacemebis miTiTebiT;
3.1.2. yovlismomcveli samedicino momsaxurebis gaweva samizne mosaxleobisaTvis
ambulatoriulad an binaze. es momsaxureba gulisxmobs, magram ar amoiwureba
SemdegiT:
a) farTo prevenciuli RonisZiebebis m.S. skrininguli RonisZiebebis
ganxorcieleba avadobis Tavidan acilebisa da daavadebianobis
SemcirebisaTvis yvela asakisa da orive sqesis pacientisaTvis, kerZod:
− imunizacia (bavSvebsa da mozrdilebSi);
− bavSvTa fsiqo-motoruli ganviTarebis Sefaseba;
− janmrTel pirTa samedicino meTvalyureoba;
− xandazmulTa regularuli samedicino meTvalyureoba;
− reproduqciuli asakis qalTa janmrTelobis damkvidreba;
− sqesobrivi gziT gadamdebi daavadebebis prevencia;
− arasasurveli orsulobis prevencia-ojaxis dagegmva;
− orsulTa samedicino meTvalyureoba;
− mozardTa janmrTelobis damkvidreba;
− gul-sisxlZarRvTa daavadebebis prevencia;
− avTvisebian simsivneTa prevencia (skriningul da saganmanaTleblo
programebSi aqtiuri monawileobis gziT);
− travmatizmisa da ubeduri SemTxvevebis prevencia saganmanaTleblo
programebSi aqtiuri monawileobis gziT;
b) mimagrebuli kontigentis sanitariuli ganaTleba, rogorc individualurad, aseve
populaciis doneze;
g) daavadebebis gamovlena presimptomur stadiaze yvela asakisa da orive sqesis
pacientisaTvis;
d) daavadebebis adreuli diagnostika yvela asakisa da orive sqesis pacientisaTvis;
e) ukve Camoyalibebuli daavadebebisa da maTi daavadebebis diagnostika orive sqesisa da
yvela asakis populaciaSi;
v) mwvave daavadebebis marTva yvela asakisa da orive sqesis pacientisaTvis;
z) qronikuli daavadebebis marTva da pacientebze uwyveti meTvalyureobis uzrunvelyofa,
daavadebebis marTvis mecnierulad dasabuTebuli saxelmZRvaneloebisa da praqtikis
protokolebis Tanaxmad, yvela asakisa da orive sqesis pacientisaTvis;
T) aqtiuri mkurnalobis Semdgomi reabilitacia yvela asakisa da orive sqesis
pacientisaTvis;
i) daxmareba terminaluri mdgomareobebis dros (paliatiuri mkurnaloba) yvela asakisa
da orive sqesis pacientisaTvis;
NFMTC
84
k) gadaudebeli samedicino daxmareba (SesaZloa arasamuSao da gviani Ramis saaTebSic)
ambulatoriulad da binaze yvela asakisa da orive sqesis pacientisaTvis;
l) mcire qirurgiuli manipulaciebis Catareba (ambulatoriulad da binaze) yvela
asakisa da orive sqesis pacientisaTvis;
m) yvela is samedicino momsaxureba, rac yvela asakisa da orive sqesis pacients
ambulatoriul-poliklinikuri samedicino daxmarebis doneze SeiZleba Cautardes;
3.1.3. arsebuli resursebis farglebSi, rogorc saswrafod, aseve gegmiurad im
laboratoriul-instrumentuli gamokvlevebis Catareba, romelic, pacientis
janmrTelobis mdgomareobis dacvis TvalsazrisiT, maqsimalurad
gamarTlebulia;
3.1.4. Catarebuli samedicino momsaxurebis zusti dokumentacia, statistikuri da
saaRricxo-saangariSo formebis warmoeba dadgenili wesiT:
− Canawerebi sruldeba saxelmwifo enaze, mkafiod da gasagebad. ucxo qveynis
specialistis Canaweri unda iTargmnos saxelmwifo enaze;
− samedicino Canawerebi unda iyos srulyofili da moicavdes pacientis
pirovnul, socialur, samedicino da sxva mniSvnelovan monacemebs;
− samedicino CanawerSi informacia unda dafiqsirdes droulad da gansazRvrul
vadebSi;
− samedicino Canawerebi adekvaturad unda asaxavdes pacientis samedicino
momsaxurebasTan dakavSirebul yvela detals;
− samedicino Canawerebis Senaxva xdeba arsebuli wesiT, rac konfidencialuri
informaciis dacvis srul garantias iZleva;
3.1.5. pacientis janmrTelobis mdgomareobis eqspertiza da yvela saxis cnobebis
gacema, rac pirveladi janmrTelobis dacvis donezea SesaZlebeli arsebuli
kanonmdeblobis Sesabamisad;
3.1.6. pacientisaTvis samkurnalwamlo daniSnulebis receptis gamowera m.S.
fsiqotropul da narkotikul saSualebebze;
3.1.7. samedicino momsaxurebis sxva donis dawesebulebebTan kontaqtebis
Camoyalibeba:
• pacientis specialistTan (specializebul klinikaSi) an referalur
laboratoriaSi mimarTvis da saojaxo medicinis praqtikaSi pacientis
(da/an Sesaferisi informaciis) ukan dabrunebis organizaciuli aspeqtebis
dacva:
1. mimarTvis mizezisa da zogadad, pacientis Sesaxeb srulyofili
informaciis momcveli dokumentaciis warmoeba da specialistisaTvis misi
miwodebis uzrunvelyofa;
2. specialistisagan (specializebuli klinikisagan) Catarebuli samkurnalo-
diagnostikuri RonisZiebebis Sesaxeb srulyofili informaciis miRebis
uzrunvelyofa;
3. specialistebTan (specializebul klinikebSi) pacientis mimarTvis
mizezebis aRricxva da analizi;
4. saswrafo hospitalizaciis aucileblobis SemTxvevaSi pacientis
transportirebis xelSewyoba;
NFMTC
85
5. Sesaferis SemTxvevebSi, laboratoriuli gamokvlevebisaTvis biologiuri
masalis aReba, preparatis momzadeba, misi transportirebisa da Senaxvis
uzrunvelyofa, dadgenili wesiT;
6. referaluri laboratoriidan analizis pasuxebis drouli miReba da
eqimisTvis misi gadacema;
7. referalur laboratoriidan (ebidan) Catarebuli gamokvlevebis
raodenobrivi da Tvisobrivi maxasiaTeblebis Sesaxeb informaciis miReba da
analizi.
NFMTC
86
saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis ministris 15.04.2002 brZaneba
#103/o
droebiTi debuleba
ojaxis eqimis Sesaxeb
I. zogadi debulebebi:
1.1. ojaxis eqimi aris umaRlesi samedicino ganaTlebis mqone specialisti, romelsac aqvs
iuridiuli ufleba gauwios pirveladi mravalprofiluri samedicino momsaxureba
yvela asakisa da orive sqesis pirs;
1.2. ojaxis eqimis wodebisa da saxelmwifo sertifikatis misaRebad umaRlesi samedicino
ganaTlebis mqone pirma saWiroa gaiaros aRniSnuli profiliT profesiuli momzadebis
specialuri programa da Caabaros saxelmwifo sasertifikacio gamocda specialobaSi
`zogadi saeqimo praqtika, ojaxis eqimi~
1.3. ojaxis eqimis momzadeba xdeba saxelmwifo profesiuli standartebis safuZvelze
Sedgenili programebis mixedviT, saxelmwifo akreditaciis mqone samedicino
dawesebulebebSi, romlebsac miRebuli aqvT aRniSnuli dargis specialistebis
momzadebis licenzia;
1.4. Tavis saqmianobaSi ojaxis eqimi xelmZRvanelobs Semdegi maregulirebeli
dokumentebiT:
a) saqarTvelos konstituciiT;
b) saqarTvelos kanoniT `janmrTelobis dacvis Sesaxeb~;
c) saqarTvelos kanoniTY `pacientis uflebebis Sesaxeb~;
d) saqarTvelos kanoniT `saeqimo saqmianobis Sesaxeb~;
e) saqarTvelos sxva normatiuli aqtebiTa da saerTaSoriso
xelSekrulebebiTa da SeTanxmebebiT;
f) winamdebare debulebiT.
1.5. ojaxis eqimebi profesiul saqmianobas warmarTaven:
− individualurad an samedicino, agreTve socialuri da sxva dargis muSakebTan
TanamSromlobaSi, gunduri muSaobis principebis dacviT;
− saxelmwifo akreditaciis mqone samedicino profilis saxelmwifo da
arasaxelmwifo dawesebulebebSi, agreTve individualuri da jgufuri kerZo
praqtikis saxiT;
− Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis saqveuwyebo
dawesebulebebTan, janmrTelobisa da socialuri dacvis saqalaqo samsaxurebTan,
sadazRvevo kompaniebTan, saxelmwifo da arasaxelmwifo samedicino profilis
dawesebulebebTan, sxvadasxva uwyebebTan, agreTve calkeul pacientebTan da
ojaxebTan dadebuli kontraqtis safuZvelze;
1.6. ojaxis eqimis muSaobis materialuri anazRaureba warmoebs Sromis, janmrTelobisa da
socialuri dacvis saministros, janmrTelobisa da socialuri dacvis saqalaqo
samsaxurebis, sadazRvevo kompaniebis, saxelmwifo da arasaxelmwifo samedicino
profilis dawesebulebebis, sxvadasxva uwyebebis, agreTve calkeul pacientebsa da
ojaxebTan gaformebuli kontraqtis pirobebis Sesabamisad;
NFMTC
87
1.7. sazogadoebis yvela wevrs aqvs ufleba airCios Tavisi piradi ojaxis eqimi. am dros
sasurvelia teritoriuli xelmisawvdomobis principis dacva;
1.8. ojaxis eqimis mier pacientisaTvis SeTavazebuli samedicino momsaxurebis moculoba,
forma da xasiaTi, romlis Sesrulebaze igi iRebs pasuxismgeblobas, unda
Seesabamebodes saqarTveloSi damtkicebul ojaxis eqimis profesiuli saqmianobis
standartebs;
1.9. ojaxis eqimze mimagrebuli mosaxleobis raodenoba da Semadgenloba ganisazRvreba
kontraqtis pirobebiT;
1.10. ojaxis eqimis muSaobaze kontroli xorcieldeba janmrTelobis dacvis
centraluri da adgilobrivi mmarTvelobiT organoebis mier, dadgenili wesis
mixedviT.
II. ojaxis eqimis ufleba-movaleobebi
2.1. ojaxis eqimis ZiriTadi movaleobaa Temis, ojaxebisa da individualuri pirebisaTvis
pirveladi samedicino momsaxurebis Catareba, samedicino praqtikis saxelmwifo
standartebisa da kontraqtis pirobebis Sesabamisad;
2.2. ojaxis eqimi, pirveladi samedicino momsaxurebis doneze, atarebs pacientebis
janmrTelobis mdgomareobisa da Sromisuunarobis eqspertizas, romlis safuZvelze
gascems cnobas pirovnebis janmrTelobis mdgomareobis, amaTu im profesiuli
saqmianobis warmoebis vargisianobisa (yvela donis samedicino Semowmeba) da droebiTi
Sromisuunarobis Sesaxeb. ojaxis eqimis profesiuli kompetenciis gaTvaliswinebiT,
zemoaRniSnulis Sesruleba mas SeuZlia damoukideblad, sxva specialistebis
monawileobis gareSe;
2.3. ojaxis eqimi valdebulia sistematurad awarmoos Sesabamisi dokumentacia dadgenili
wesiT;
2.4. ojaxis eqims SeuZlia dadgenili wesis mixedviT gaaformos nebayofilobiTi, Tu
savaldebulo samedicino dazRvevis xelSekrulebebi samedicino momsaxurebis
Catarebis Taobaze yvela saxis saxelmwifo da arasaxelmwifo organizaciebTan;
2.5. ojaxis eqims SeuZlia miiRos mis mier Catarebuli samedicino momsaxurebis
anazRaureba kontraqtiT gaTvaliswinebuli pirobebis Sesabamisad;
2.6. ojaxis eqimma monawileoba unda miiRos mosaxleobis samedicino momsaxurebis
xarisxis gaumjobesebasTan dakavSirebuli sakiTxebis ganxilvaSi adgilobriv da
centralur doneebze samedicino da arasamedicino instanciebSi;
2.7. ojaxis eqimma unda daicvas pacientis janmrTelobasTan da socialur
mdgomareobasTan dakavSirebuli interesebi da uflebebi;
2.8. ojaxis eqimma unda izrunos, rogorc sakuTari, aseve kolegebis profesiul zrdasa
da ganviTarebaze;
2.9. ojaxis eqimi Tavisi kompetenciis farglebSi pasuxs agebs damoukideblad miRebul
gadawyvetilebebze. kanonsawinaaRmdego qmedebis an umoqmedobis SemTxvevaSi, romelsac
mohyva janmrTelobis Seryeva an pacientis sikvdili, igi pasuxs agebs arsebuli
kanonmdeblobis Sesabamisad;
NFMTC
88
III. ojaxis eqimis funqciebi
3.1. ojaxis eqimma sakuTari profesiuli kompetenciis farglebSi unda gauwios
pacients yovlismomcveli samedicino momsaxureba m.S. prevenciuli, samkurnalo,
diagnostikuri da sareabilitacio, mozrdilebis, bavSvebisa da orsulebisaTvis
(ambulatoriulad da binaze);
3.2. ojaxis eqimis ZiriTadi saqmianobebis CamonaTvals Seadgens:
− samedicino-profilaqtikuri ganaTleba da janmrTelobis damkvidreba orive
sqesisa da yvela asakis pacientebSi;
− pirveladi (m.S. imunizacia), meoreuli (m.S. skriningi), mesameuli prevencia;
− zogad praqtikaSi gavrcelebuli daavadebebis garTulebebis marTva;
− zogad praqtikaSi gavrcelebuli daavadebebis diagnostika klinikuri
simptomkompleqsisa da aucilebeli, minimaluri instrumentuli gamokvlevebis
safuZvelze;
− qronikuli daavadebebis marTva;
− pacientisaTvis laboratoriuli da instrumentuli gamokvlevebis Catarebis
saWiroebis Sefaseba da analizis Sesasruleblad saTanado laboratoriaSi
pacientis drouli mimarTvis xelSewyoba.
− pacientis laboratoriaSi, specialistTan, hospitalSi, saTemo da socialur
samsaxurebSi gagzavnis saWiroebis Sefaseba da drouli mimarTvisa da misi
(da/an saTanado informaciis) ukan dabrunebis uzrunvelyofa;
− pacientebis fizikuri da fsiqologiuri reabilitacia;
− pacientebis sxvadasxva jgufis miznobrivi samedicino momsaxureba, kerZod:
• Cvil da mcire asakis bavSvTa samedicino meTvalyureoba-fizikuri
ganviTarebis Sefaseba;
• bavSvebsa da mozardebSi samedicino problemaTa drouli identifikacia
da marTva;
• mozardTa janmrTelobaze meTvalyureoba, arsebuli problemebis
drouli identifikacia da marTva;
• xandazmulTa janmrTelobis damkvidreba, aseve, maTi janmrTelobis
mdgomareobis Sefaseba, samedicino saWiroebaTa drouli identifikacia
da marTva;
• qalTa janmrTelobis damkvidreba;
• qalTa janmrTelobis problemebis drouli identifikacia da marTva;
• orsulTa samedicino meTvalyureoba;
• mSobiarobis Semdgomi meTvalyureoba;
• paliatiuri mkurnaloba;
• gardacvlili pacientis ojaxis wevrebisa da axloblebis konsultireba
da fsiqologiuri mxardaWera;
• urgentuli samedicino daxmarebis uzrunvelyofa gadaudebeli
mdgomareobebis dros.
NFMTC
89
3.3. ojaxis eqimma xeli unda Seuwyos da aqtiuri monawileoba miiRos ojaxis eqimebis,
eqTnebis, menejerebisa da pirveladi jandacvis gundis sxva wevrebis swavlebisa da
ganaTlebis procesSi;
3.4. ojaxis eqimma aqtiuri monawileoba unda miiRos kvleviT saqmianobaSi, rac xels
Seuwyobs saojaxo medicinis, rogorc akademiuri disciplinis Camoyalibebas,
mecnierul mtkicebebze dafuZnebuli praqtikis ganviTarebasa da samedicino
momsaxurebis xarisxis gaumjobesebas;
3.5. ojaxis eqimma aqtiuri monawileoba unda miiRos sazogadoebrivi janmrTelobis dacvis
programebSi, agreTve janmrTelobis dacvis sistemis reformis realizaciis procesSi.
NFMTC
90
saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis ministris 15.04.2002 brZaneba
#103/o
droebiTi debuleba
zogadi praqtikis eqTnis Sesaxeb
I. zogadi debulebebi:
1.1. profesiuli saqminobisaTvis zogadi praqtikis eqTnis specialobaze
dainiSnebian pirebi, romlebsac aqvT saeqTno samedicino ganaTleba, diplomi
specialobiT `samkurnalo saqme~ da sertifikati specialobiT `zogadi
praqtikis eqTani~.
1.2. zogadi praqtikis eqTnis momzadeba xdeba saxelmwifo profesiuli
standartebis safuZvelze Sedgenili programebis mixedviT, saxelmwifo
akreditaciis mqone samedicino dawesebulebebSi, romlebsac miRebuli aqvT
aRniSnuli dargis specialistebis momzadebis licenzia;
1.3. specialisti `zogadi praqtikis eqTnis~ Tanamdebobaze iniSneba da
Tavisufldeba saqarTveloSi moqmedi kanonmdeblobs Tanaxmad;
1.4. Tavisi saqmianobisas specialisti xelmZRvanelobs:
a) saqarTvelos konstituciiT;
b) saqarTvelos kanoniT `janmrTelobis dacvis Sesaxeb~;
g) saqarTvelos kanoniTY `pacientis uflebebis Sesaxeb~;
d) saqarTvelos sxva normatiuli aqtebiTa da saerTaSoriso xelSekrulebebiTa da
SeTanxmebebiT;
e) winamdebare debulebiT.
1.5. zogadi praqtikis eqTani muSaobs, rogorc damoukidebeli specialisti da
axorcielebs samedicino saqmianobas Tavisi profesiuli kompetenciis
farglebSi, am profesiisaTvis damtkicebuli sakvalifikacio moTxovnebis
Sesaferisad;
1.6. zogadi praqtikis eqTani muSaobs ojaxis eqimTan mWidro TanamSromlobiTa da
masTan urTierTSeTanxmebiT;
1.7. zogadi praqtikis eqTani profesiul saqmianobas warmarTavs individualurad an
samedicino, agreTve socialuri da sxva dargis muSakebTan TanamSromlobaSi,
gunduri muSaobis principebis dacviT;
1.8. zogadi praqtikis eqTani profesiul saqmianobas awarmoebs saxelmwifo
akreditaciis mqone samedicino profilis saxelmwifo da arasaxelmwifo
dawesebulebebSi, agreTve individualuri da jgufuri kerZo praqtikis saxiT;
1.9. zogadi praqtikis eqTani profesiul saqmianobas awarmoebs Sromis,
janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da mis saqveuwyebo
dawesebulebebTan, janmrTelobisa da socialuri dacvis saqalaqo
samsaxurebTan, sadazRvevo kompaniebTan, saxelmwifo da arasaxelmwifo
samedicino profilis dawesebulebebTan, sxvadasxva uwyebebTan, agreTve
calkeul pacientebTan da ojaxebTan dadebuli kontraqtis safuZvelze;
1.10. zogadi praqtikis eqTnis muSaobis materialuri anazRaureba warmoebs Sromis,
janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros, janmrTelobisa da
socialuri dacvis saqalaqo samsaxurebis, sadazRvevo kompaniebis, saxelmwifo
NFMTC
91
da arasaxelmwifo samedicino profilis dawesebulebebis, sxvadasxva uwyebebis,
agreTve calkeul pacientebsa da ojaxebTan gaformebuli kontraqtis
pirobebis Sesabamisad;
1.11. zogadi praqtikis eqTnis muSaobaze kontroli xorcieldeba janmrTelobis
dacvis centraluri da adgilobrivi mmarTvelobiT organoebis mier, dadgenili
wesis mixedviT.
II. zogadi praqtikis eqTnis ufleba-movaleobebi
2.10. zogadi praqtikis eqTnis ZiriTadi movaleobaa Temis, ojaxebisa da
individualuri pirebisaTvis eqTnis profesiuli kompetenciis farglebSi
pirveladi samedicino momsaxurebis Catareba, zogadi praqtikis eqTnisaTvis
damtkicebuli sakvalifikacio moTxovnebisa da kontraqtis pirobebis
Sesabamisad;
2.11. zogadi praqtikis eqTani valdebulia sistematurad awarmoos Sesabamisi
dokumentacia dadgenili wesiT;
2.12. zogadi praqtikis eqTans SeuZlia dadgenili wesis mixedviT gaaformos
nebayofilobiTi, Tu savaldebulo samedicino dazRvevis xelSekrulebebi
samedicino momsaxurebis Catarebis Taobaze yvela saxis saxelmwifo da
arasaxelmwifo organizaciebTan;
2.13. zogadi praqtikis eqTans SeuZlia miiRos mis mier Catarebuli samedicino
momsaxurebis anazRaureba kontraqtiT gaTvaliswinebuli pirobebis Sesabamisad;
2.14. zogadi praqtikis eqTanma monawileoba unda miiRos mosaxleobis samedicino
momsaxurebis xarisxis gaumjobesebis regulirebasTan dakavSirebuli sakiTxebis
ganxilvaSi adgilobriv da centralur doneebze samedicino da arasamedicino
instanciebSi;
2.15. zogadi praqtikis eqTanma unda daicvas pacientis janmrTelobasTan da
socialur mdgomareobasTan dakavSirebuli interesebi;
2.16. zogadi praqtikis eqTanma unda daicvas profesiuli urTierTobis eTikur-
samarTlebrivi normebi, Seasrulos samuSao disciplinis moTxovnebi;
2.17. zogadi praqtikis eqTani Tavisi kompetenciis farglebSi pasuxs agebs
damoukideblad miRebul gadawyvetilebebze. kanonsawinaaRmdego qmedebis an
umoqmedobis SemTxvevaSi, romelsac mohyva janmrTelobis Seryeva an pacientis
sikvdili, pasuxs agebs arsebuli kanonmdeblobis Sesabamisad;
2.18. zogadi praqtikis eqTani mudmivad zrunavs sakuTar profesiul zrdasa da
ganviTarebaze.
III. zogadi praqtikis eqTnis funqciebi
3.6. zogadi praqtikis eqTani sakuTari profesiuli kompetenciis farglebSi orive
sqesisa da yvela asakis pacients uwevs saeqTno samedicino momsaxurebas
ambulatoriulad da binaze;
3.7. zogadi praqtikis eqTani eqimis daniSnulebis mixedviT an damoukideblad,
sakuTari profesiuli kompetenciis farglebSi, axorcielebs prevenciul,
samkurnalo, diagnostikur, sareabilitacio RonisZiebebs, manipulaciebsa da
procedurebs ambulatoriulad da, saWiro SemTxvevaSi, binaze;
3.8. zogadi praqtikis eqTani gadaudebel eqimamdel daxmareba uwevs avadmyofebsa
da dazaralebulebs urgentuli mdgomareobebisa da travmebis SemTxvevaSi;
NFMTC
92
3.9. zogadi praqtikis eqTani awarmoebs saaRricxvo samedicino dokumentacias,
angariSgeba-angariSsworebisa da statistikur formebs, dadgenili wesiT;
3.10. zogadi praqtikis eqTnis ZiriTadi saqmianobebis CamonaTvals Seadgens:
− samkurnalo-profilaqtikuri ganaTleba da janmrTelobis damkvidreba,
rogorc individualurad, aseve populaciis doneze;
− pirveladi (m.S. imunizacia), meoreuli (m.S. skriningi), mesameuli
prevencia;
− pacientis pirveladi eqimamdeli Sefaseba m.S. pacientis samedicino da
fsio-socialuri saWiroebebis identifikacia;
− pacientis eqimTan mimarTvis aucileblobis Sefaseba da vizitis
organizeba;
− qronikul pacientebze dinamikuri meTvalyureoba;
− gavrcelebuli daavadebebis adreuli niSnebis gamocnoba;
− daavadebis garTulebebis adreuli niSnebis gamocnoba;
− qronikuli daavadebebis fonze aRmocenebuli sagangaSo niSnebis
(gadaudebeli mdgomareobebis) gamocnoba;
− laboratoriuli da instrumentuli gamokvlevebis CatarebisaTvis
pacientis momzadeba da analizis Sesasruleblad saTanado
laboratoriaSi pacientis drouli mimarTvis xelSewyoba.
− pacientis drouli hospitalizaciis xelSewyoba;
− monawileoba pacientebis fizikuri da fsiqologiuri reabilitaciis
procesSi;
− bavSvTa da mozardTa janmrTelobis damkvidreba;
− eqTnis profesiuli kompetenciis farglebSi bavSvTa samedicino
meTvalyureoba-fizikuri ganviTarebis Sefaseba;
− bavSvebSi samedicino problemaTa drouli identifikacia;
− mozardTa janmrTelobaze meTvalyureoba, arsebuli problemebis
drouli identifikacia;
− xandazmulTa janmrTelobis damkvidreba;
− xandazmulTa janmrTelobis mdgomareobis Sefaseba, samedicino da
socialur saWiroebaTa drouli identifikacia;
− qalTa janmrTelobis damkvidreba;
− qalTa janmrTelobis problemebis drouli identifikacia;
− saeqTno kompetenciis farglebSi orsulTa samedicino meTvalyureoba;
− eqTnis kompetenciis farglebSi mSobiarobis Semdgomi meTvalyureoba;
− terminaluri pacientis movla;
− gardacvlili pacientis ojaxis wevrebisa da axloblebis konsultireba
da fsiqologiuri mxardaWera;
− urgentuli samedicino daxmarebis uzrunvelyofa zogad praqtikaSi
gavrcelebuli gadaudebeli mdgomareobebis dros.
NFMTC
93
3.11. zogadi praqtikis eqTani ojaxis eqimebTan, menejerebTan da pirveladi jandacvis
gundis sxva wevrebTan erTad xels uwyobs da aqtiur monawileobas iRebs
mravaldisciplinaruli swavlebis procesSi;
3.12. zogadi praqtikis eqTani aqtiur monawileobas iRebs kvleviT saqmianobaSi, rac xels
Seuwyobs saojaxo medicinis, rogorc akademiuri disciplinis Camoyalibebas,
mecnierul mtkicebebze dafuZnebuli praqtikis ganviTarebasa da samedicino
momsaxurebis xarisxis gaumjobesebas;
3.13. zogadi praqtikis eqTani aqtiurad monawileobs sazogadoebrivi janmrTelobis dacvis
programebSi, agreTve janmrTelobis dacvis sistemis reformis realizaciis procesSi.
NFMTC
94
saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis ministris 15.04.2002 brZaneba
#103/o
droebiTi debuleba
zogadi praqtikis menejeris Sesaxeb
winamdebare dokumenti gansazRvravs zogadi praqtikis menejeris ufleba-
movaleobebs da misi saqmianobis principebsa da formebs:
Tavi I. zogadi debulebebi:
muxli 1. ganmarteba
1. zogadi praqtiks menejeris Tanamdebobaze iniSneba piri, romelsac gavlili aqvs
zogadi praqtikis menejerebis mosamzadebeli specialuri kursi;
2. zogadi praqtikis menejers moeTxoveba qveynis jandacvis sistemis da iq,
pirveladi jandacvis sistemis rolis, misi struqturisa da safinanso mowyobis
kargi codna da saTanado gageba;
3. zogadi praqtikis menejerma unda icodes saojaxo medicinis principebi, misi
filosofia, pirveladi jandacvis gundis funqcionirebis aspeqtebi, ojaxis eqimisa
da eqTnis saqmianobis Taviseburebebi;
4. zogadi praqtikis menejerma kargad unda icodes menejmentis teqnika da pirveladi
jandacvis sistemaSi misi gamoyenebis Taviseburebebi;
5. zogadi praqtikis menejeris profesiuli mzadeba xdeba saojaxo medicinis
garemoSi-praqtikaSi swavlebisa da mravaldisciplinaruli swavlebis principebis
safuZvelze;
6. zogadi praqtikis menejeri mudmivad zrunavs sakuTar profesiul ganviTarebaze.
monawileobs, rogorc zogadi menejmentis, aseve specifikur saswavlo
programebSi, ecnoba da iziarebs sxva qveynebisa da ucxoeli kolegebis
gamocdilebas.
muxli 2. zogadi praqtikis menejeris saqmianobis mizani
2.1. zogadi praqtikis menejeris saqmianobis mizania pirveladi jandacvis
dawesebulebis marTvaSi aqtiuri monawileobis miReba da dawesebulebis
inteleqtualuri da materialur-teqnikuri resursebis maqsimalurad efeqturi
gamoyenebis xelSewyoba.
muxli 3. zogadi praqtikis menejeris saxelmZRvanelo dokumentebi
3.1. Tavis saqmianobaSi zogadi praqtikis menejeri xelmZRvanelos Semdegi
maregulirebeli dokumentebiT:
a) saqarTvelos konstituciiT;
b) saqarTvelos kanoniT mewarmeobis Sesaxeb;
g) saqarTvelos Sromis kanonmdeblobiT;
d) saqarTvelos kanoniT `janmrTelobis dacvis Sesaxeb~
e) saqarTvelos kanoniT `pacientis uflebebis Sesaxeb~
v) saqarTvelos kanoniT `saeqimo saqmianobis Sesaxeb~;
v) winamdebare debulebiT.
NFMTC
95
Tavi II zogadi praqtikis menejeris saqmianoba
muxli 4. samedicino dawesebulebaSi momxmareblis saWiroebebis Sesaferisi pirveladi jandacvis samsaxurebis Camoyalibebis xelSewyoba
1. zogadi praqtikis menejeri aqtiurad monawileobs momxmareblis samedicino da
socialuri saWiroebebis Sefasebis procesSi;
2. zogadi praqtikis menejeri axdens momxmareblis kmayofilebis sistematur
Sefasebas;
3. zogadi praqtikis menejeri aqtiurad monawileobs dawesebulebis strategiuli
grZelvadiani gegmis Sedgenis procesSi;
4. zogadi praqtikis menejeri adgens biznes gegmebs da uzrunvelyofs maT praqtikul
ganxorcielebas, Sedegebis sistematur mimoxilvas da, saWiroebis SemTxvevaSi,
samoqmedo gegmebSi cvlilebebis Setanas.
muxli 5. samedicino momsaxurebis xarisxis uwyveti gaumjobeseba
1. zogadi praqtikis menejeri gegmavs da axorcielebs dawesebulebaSi samedicino
momsaxurebis xarisxis uwyveti gaumjobesebisaken mimarTul RonisZiebebs;
2. zogadi praqtikis menejeri irCevs dawesebulebisaTvis maqsimalurad misaReb
xarisxis Sefasebis meTods da uzrunvelyofs mis efeqtur gamoyenebas;
3. zogadi praqtikis menejeri koordinirebas uwevs, rogorc organizaciuli, aseve
klinikuri auditis Catarebis process da am gziT xels uwyobs dawesebulebaSi
samedicino momsaxurebis xarisxis kontrolisa da misi uwyveti gaumjobesebis
sistemis danergvas.
muxli 6. samedicino dawesebulebis SromiTi resursebis marTva
1. zogadi praqtikis menejeri aqtiurad monawileobs dawesebulebis SromiTi
resursebis dagegmvasa da SerCevaSi;
2. zogadi praqtikis menejeri, dawesebulebis saWiroebebidan gamomdinare,
koordinirebas uwevs kadrebis Semdgomi profesiuli ganviTarebisa da
gadamzadebis process, ayalibebs Sesabamis rekomendaciebs am procesis ZiriTad
etapebisa da maTi ganxorcielebis Taobaze;
3. zogadi praqtikis menejeri axdens kadrebis ganviTarebasTan dakavSirebuli
mosalodneli sirTuleebis winaswar ganWvretas;
4. zogadi praqtikis menejeri gansazRvravs kadrebis Sefasebis saWiroebas, ayalibebs
Sefasebis mizans da axdens aRniSnuli procesis momzadebisa da Catarebis
organizebas;
5. zogadi praqtikis menejeri uzrunvelyofs samedicino dawesebulebis
TanamSromlebis rogorc regularuli, aseve riggareSe Sexvedrebis organizebas;
6. zogadi praqtikis menejeri adgens kuTvnili Svebulebebis gegma-grafiks,
gansazRvravs riggareSe Svebulebis gacemis aucileblobis sakiTxs, awarmoebs
avadmyofobis, sxva sapatio an arasapatio mizezis gamo samsaxuris gacdenis
faqtebis aRricxvianobas;
7. zogadi praqtikis menejeri aregulirebs samuSaos gadanawilebas TanamSromlebis
kuTvnili Svebulebis, avadmyofobis an raime sxva mizezis gamo samuSaoze
gamoucxadeblobis SemTxvevaSi;
NFMTC
96
8. zogadi praqtikis menejeri aqtiurad monawileobs dawesebulebis TanamSromlebis
samuSaos aRwerilobebis SemuSavebaSi da meTvalyureobas uwevs iq warmodgenili
moTxovnebis dacvas, aRricxavs da aanalizebs darRvevis faqtebs.
muxli 7. sainformacio sistemebis marTva
1. zogadi praqtikis menejeri xels uwyobs da aqtiurad monawileobs dawesebulebis
sainformacio sistemis CamoyalibebaSi;
2. zogadi praqtikis menejeri akontrolebs dawesebulebaSi sainformacio-saaRricxvo
dokumentaciis warmoebis process;
3. zogadi praqtikis menejeri iRebs informacias dawesebulebis samedicino da
arasamedicino personalisagan nebismieri problemisa Tu gadauWreli konfliqturi
situaciis Sesaxeb;
4. zogadi praqtikis menejeri uzrunvelyofs dawesebulebaSi informaciis Senaxvisa
da damuSavebisaTvis adekvaturi pirobebis Seqmnasa da SenarCunebas;
5. zogadi praqtikis menejeri pasuxismgebelia droebiTi Sromisuunarobis blankebis,
narkotikul saSualebaTa sarecepturo blankebis da gansakuTrebuli aRricxvis
sxva dokumentebis aRricxvaze, Senaxvisa da gacemis organizaciaze;
6. zogadi praqtikis menejeri awarmoebs da uaxlesi monacemebiT avsebs specialur
cnobars, romelic moicavs informacias dawesebulebis struqturis, Statis,
funqciuri maxasiaTeblebisa da sxva mniSvnelovani detalebis Sesaxeb;
7. zogadi praqtikis menejeri iRebs pacientis saCivris an, piriqiT, kmayofilebis
gamomxatvel informacias, rogorc werilobiT, ise sityvierad (piradi an
satelefono saubris safuZvelze), axdens am informaciis Seswavlasa da analizs;
8. zogadi praqtikis menejeri iRebs, axarisxebs da adresats gadascems
dawesebulebaSi Semosul werilebs. saWiroebis SemTxvevaSi, organizebas ukeTebs
Semosul korespondenciaze pasuxis droulad gacemis process;
9. zogadi praqtikis menejeri meTvalyureobas uwevs dawesebulebaSi informaciis
Semosvlisa da gadinebis process.
muxli 8. komunikacia
1. zogadi praqtikis menejeri amyarebs mWidro urTierTobas Tavisi dawesebulebis
samedicino da arasamedicino personalTan;
2. zogadi praqtikis menejeri uzrunvelyofs dawesebulebis StatisaTvis
mniSvnelovani, nebismieri informaciis gavrcelebas. igi pasuxismgebelia droulad
gaacnos TanamSromlebs brZanebebi, gankargulebebi, instruqciul-meToduri
rekomendaciebi da sxva sakanonmdeblo-maregulirebeli dokumentebi;
3. zogadi praqtikis menejeri gegmavs da organizebas ukeTebs dawesebulebis
TanamSromlebis (pirveladi jandacvis gundis wevrebis) formalur da
araformalur Sexvedrebs. xels uwyobs dawesebulebaSi kulturuli da
socialuri RonisZiebebis mowyobas, rac sakmaod mniSvnelovania organizaciuli
kulturis, saerTo faseulobebis Camoyalibebisa da urTierTgacnobis
TvalsazrisiT;
4. zogadi praqtikis menejeri, sakuTari dawesebulebis interesebidan gamomdinare,
amyarebs urTierTobas dawesebulebis gareT sxvadasxva samedicino Tu
arasamedicino organizaciebTan.
NFMTC
97
muxli 9. dawesebulebis normaluri funqcionirebis xelSewyoba da SromisaTvis usafrTxo garemos Seqmna
1. zogadi praqtikis menejeri akontrolebs da meTvalyureobas uwevs dawesebulebis
momaragebas misi funqcionirebisaTvis aucilebeli materialuri resursiT;
2. zogadi praqtikis menejeri akontrolebs da zrunavs dawesebulebis materialuri
resursis eqspluataciisaTvis mzadyofnaze (m.S. Senoba, aveji, samedicino
aRWurveloba da inventari);
3. zogadi praqtikis menejeri zedamxedvelobas uwevs dawesebulebis
xanZarsawinaaRmdego usafrTxoebis, Sromis dacvisa da usafrTxoebis teqnikis
wesebis dacvas. igi valdebulia yvela TanamSromels gaacnos Sromis dacvisa da
xanZarsawinaaRmdego usafrTxoebis wesebi.
muxli 10. finansebis marTva
1. zogadi praqtikis menejeri uzrunvelyofs dawesebulebis saqmianobasTan
dakavSirebuli nebismieri finansuri operaciis Sesaxeb safinanso-saaRricxvo
dokumentaciis warmoebas;
2. zogadi praqtikis menejeri awarmoebs monitorings dawesebulebis safinanso-
saaRricxvo saqmianobaze;
3. zogadi praqtikis menejeri axorcielebs regularul meTvalyureobas finansebis
efeqtur xarjvaze da saWiroebis SemTxvevaSi amzadebs Tavis rekomendaciebs
mdgomareobis gamosasworeblad;
4. zogadi praqtikis menejeri regularul meTvalyureobas axorcielebs
dawesebulebis mier sxvadasxva samedicino da arasamedicino organizaciebTan
gaformebuli xelSekrulebebis pirobebis dacvaze.
NFMTC
98
danarTi 2
mosaxleobis ambulatoriuli daxmarebis saxelmwifo programa
saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi programa
saqarTvelos janmrTelobis dacvis sistemis reformis mTavari mizani pirveladi
jandacvis Tanamedrove da moqnili sistemis Seqmnaa, romelic dasavleT evropaSi
sayovelTaod aRiarebul principebsa da koncefcias daemyareba. amgvari transformaciisa
da pirveladi jandacvis efeqtiani modelis Camoyalibebis aucileblobis naTeli
dadasturebaa saqarTvelos mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobis savalalo
maCveneblebi, romlebic ukanaskneli 12-15 wlis manZilze gauaresda aramxolod dasavleT
evropis, aramed aRmosavleT da centraluri evropis qveynebTan SedarebiTac.
gansakuTrebiT sagangaSo mdgomareobaa dedaTa da bavSvTa janmrTelobis dacvis,
tuberkulozis, infeqciuri, parazituli da gul-sisxlZarRvTa daavadebebis marTvis
sferoebSi.
mosaxleobis janmrTelobis cudi maCveneblebi mravali faqtoris Sedegia, maT Soris unda
aRiniSnos mZime socialuri mdgomareoba, rac pacients saSualebas ar aZlevs gadaixados
samedicino momsaxurebis safasuri, janmrTelobasTan dakavSirebul sakiTxebze
mosaxleobis ganaTlebis dabali done, undobloba samedicino profesionalebis mimarT da
a.S. marTalia, finansuri barieri yvelaze Zliermoqmedi faqtoria1, romelic arTulebs
jandacvis samsaxurebTan mosaxleobis xelmisawvdomobas, magram aranakleb mniSvnelovania
ambulatoriuli samsaxurebis mimarTYmosaxleobis undobloba. ambulatoriul-
poliklinikuri qselis amJamindeli moZvelebuli fizikuri infraqstruqtura naklebad
mimzidvelia pacientebis umravlesobisaTvis. aqve unda aRiniSnos saTanadod momzadebuli
adamianuri resursis naklebobac. pirveladi jandacvis qselSi dasaqmebuli personalis
mxolod umniSvnelo nawils aqvs gavlili specifikuri momzadeba, xolo maTi
umravlesobis unar-Cvevebi da kompetencia ar Seesabameba pirveladi jandacvis moTxovnebs.
yovelive zemoaRniSnulis gamo, mosaxleoba TiTqmis ar mimarTvas pjd
dawesebulebebs. ukanasknel wlebSi katastrofulad Semcirda pjd doneze saxelmwifo
samedicino momsaxurebis utilizacia (1990 wlidan dRemde erT sul mosaxleze
mimarTvianoba 7-8-dan Semcirda 1.8 vizitamde, soflis ambulatoriebSi utilizaciis done
kidev ufro naklebia erT sul mosaxleze 1 viziti weliwadSi). servisis utilizaciis
aseTi done yvelaze dabalia mTels evropasa da centralur aziaSi (2002 wlis
monacemebi). dabalia samizne mosaxleobis mocvis maCvenebelic.
pirveladi jandacvis reforma, romelsac Sromis, janmrTelobisa da socialuri
dacvis saministro donori organizaciebis mxardaWeriT axorcielebs, iTvaliswinebs mTel
rigi RonisZiebebs, romelTa saSualebiT Camoyalibdeba pjd axali sistema. igi
uzrunvelyofs ra jandacvis seqtorSi arsebuli resursis efeqtur, samarTlian da
Tanabar gadanawilebas, nacvlad samedicino daxmarebis SezRuduli paketisa, mosaxleobas
SesTavazebs yovlismomcvel da xarisxian momsaxurebas, romelic xelmisawvdomi iqneba
yvela moqalaqisTvis, miuxedavad misi asakis, sqesis, Tu socialuri mdgomareobisa.
winamdebare programa gamoxatavs saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da
socialuri dacvis saministros mzadyofnas uzrunvelyos pirveladi jandacvis reformis
ganxorcieleba Tanmimdevruli da mdgradi gzebiT. sistemis transformacia xangrZlivi
da rTuli procesia. reformis adreuli etapis RonisZiebebi ar iTvaliswinebs arsebuli
ambulatoriul-poliklinikur qselis srul reorganizacias. pirveli cvlilebebi soflis
ambulatoriebs Seexeba. soflad samedicino momsaxurebis miwodebis axali modelis
1 “Save the children”-is SinameurneobaTa multi-seqtoruli kvleva, 2002
NFMTC
99
amoqmedeba da miRebuli Sedegebis analizi karg niadags Seqmnis momdevno nabijebis
dagegmvisaTvis.
Uucxouri investiciebis saSualebiT SekeTda da aRiWurva soflis ramodenime
ambulatoria imereTSi, kaxeTsa da aWaraSi. specialuri saswavlo programebiT gadamzadda
iq dasaqmebuli personali. 2006 wlidan funqcionirebisTvis mzad iqneba 22 pjd
dawesebuleba imereTSi, 24 aWaraSi, xolo 15 kaxeTSi. gadamzadebuli profesionalebi
pacientebs Tvisobrivad gansxavebul da maRali xarisxis momsaxurebas SesTavazeben, rac
dadebiTad aisaxeba maTi janmrTelobis mdgomareobaze.
reabilitirebuli obieqtebis amoqmedebas da maTi funqcionirebis Taviseburebebis
Seswavlas udidesi mniSvneloba aqvs qveyanaSi mimdinare pjd reformis Semdgomi
ganxorcielebisaTvis. saqarTveloSi pirveladi jandacvis modelis saboloo Camoyalibeba
swored adreul etapebze miRebuli gamocdilebisa da sirTuleebis gaTvaliswinebiT unda
moxdes.
programis mizani da amocanebi
programis mizani:
samizne mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobis gaumjobeseba
programis zogadi (grZelvadiani) amocanebi:
pirveladi jandacvis samsaxurebis utilizaciis gazrda
reabilitirebul centrebSi samedicino momsaxurebis xarisxis gaumjobeseba
pirveladi jandacvis samsaxurebis utilizaciis gazrda saqarTvelos pirveladi
jandacvis reformis kritikuli amocanaa. utilizaciis maCvenebeli kargad gamoxatavs
imas, Tu uaxloes periodSi rogor Seicvleba mosaxleobis damokidebuleba pjd
samsaxurebis da maT mier miwodebuli samedicino momsaxurebis xarisxis mimarT.
specifikuri amocanebi:
xelmisawvdomobisa da mocvis gaumjobeseba;
samedicino momsaxurebis uwyvetobis uzrunvelyofa;
pacientebis moTxovnilebebsa da saWiroebebze orientirebuli samsaxurebis amoqmedeba;
janmrTelobis sakiTxebze mosaxleobis informirebulobis (gacnobierebulobis)
donis gazrda.
zemoaRniSnuli amocanebis ganxorcielebis gzebi:
momsaxurebis miwodebis axali modelis amoqmedeba, romelic orientirebuli iqneba
prevenciasa da janmrTelobis damkvidrebaze;
reabilitirebuli centrebis organizaciuli mowyobisa da marTvis optimaluri
modelis SerCeva da amoqmedeba;
programiT gaTvaliswinebul obieqtebSi dafinansebis optimaluri modelis amoqmedeba;
janmrTelobis sainformacio sistemebis safuZvlebis Camoyalibeba ganaxlebuli
obieqtebis funqcionirebis Taviseburebebis Sesabamisad;
axali samsaxurebis Taobaze mosaxleobis informireba.
NFMTC
100
programis ganxorcielebis ZiriTadi principebi
pjd-is reabilitirebul centrebSi samedicino momsaxurebis mTavari mimwodebeli
iqneba saojaxo medicinis gundi: ojaxis eqimi da zogadi praqtikis eqTani;
pirveladi jandacvis axali modelis danergvas xels Seuwyoben saTanadod
momzadebuli menejerebi, romlebic uzrunvelyofen saojaxo medicinis centrebis
efeqtur marTvas;
dafinansebis modeli uzrunvelyofs pacientisTvis optimalur finansur
xelmisawvdomobas;
programis farglebSi moxerxdeba pirveladi jandacvis, rogorc organizebul
samedicino momsaxurebasTan pirveli kontaqtis adgilis, `karibWis” funqciis,
momsaxurebis uwyvetobisa da referalis uzrunvelyofa;
saojaxo medicinis gundi orientirebuli iqneba pacientis saWiroebebis gamovlenasa
da dakmayofilebaze.
programiT gaTvaliswinebuli RonisZiebebi
saojaxo medicinis centrebis mier samedicino momsaxurebis miwodeba programiT gaTvaliswinebuli samizne mosaxleobisaTvis
axali centrebi, samedicino personalis profesiuli kompetenciis farglebSi,
yovlismomcvel momsaxurebas (bazisuri samkurnalo da prevenciuli) SesTavazeben yvela
asakisa da orive sqesis pacients. momsaxurebis paketSi moxdeba prioritetuli
servisebis integrireba.
programis farglebSi samizne mosaxleobas ojaxis eqimisa da zogadi praqtikis eqTnisagan
Semdgari gundi ufasod gauwevs Semdegi saxis momsaxurebas:
1. eqimTan viziti yvela asakisa da orive sqesis pacientebisaTvis;
2. eqimisa da/an eqTnis viziti binaze saWiroebis mixedviT (ixileT ganxorcielebis
wesi);
3. orsulTa meTvalyureoba (moculoba da savaldebulo referalis kriteriumebi
ixileT ganxorcielebis wesSi);
4. bavSvebisa da mozardebis ganviTarebaze meTvalyureoba (ixileT ganxorcielebis
wesi);
5. imunizacia da vaqcinacia (qveyanaSi dadgenili wesiT);
6. tuberkuloziT daavadebul pacientebSi uSualo meTvalyureobis qveS mkurnalobis
(DOT-is) uzrunvelyofa (ixileT ganxorcielebis wesi);
7. gulis iSemiuri daavadebisa da Saqriani diabetis maRali riskis pirTa
identifikaciis mizniT janmrTelobis mdgomareobis Semowmeba mozrdili asakis
mosaxleobaSi (ix. ganxorcielebis wesi);
8. gavrcelebuli qronikuli daavadebebis marTva (ix. ganxorcielebis wesi)
9. xandazmulTa (65 wlis zemoT) samedicino Semowmeba (ix. ganxorcielebis wesi).
programiT gaTvaliswinebuli kliniko-diagnostikuri gamokvlevebis CamonaTvali:
programaSi monawile samedicino dawesebulebebi Seasruleben Semdegi saxis gamokvlevebs:
- eleqtrokardiografia;
- otoskopia;
NFMTC
101
- ofTalmoskopia;
- pikfloumetria;
- arteriuli wnevis gazomva (sfigmomanometria).
laboratoriuli gamoklevebi eqspres-diagnostikuri meTodiT (test-CxirebiT):
- Sardis analizi;
- glukoza periferiul sisxlSi;
- hemoglobini;
- orsulobis dadgena.
Semdegi laboratoriuli gamokvlevebis Casatareblad gaTvaliswinebulia pacientis
gagzavna Sesaferisi SesaZleblobebis laboratoriaSi:
- sisxlis saerTo analizi;
- ganavali farul sisxldenaze;
- glukoza venur sisxlSi;
- saSos nacxis baqterioskopia;
- kreatinini;
- proTrombini;
- qolesterini.
kliniko-diagnostikuri gamokvlevevebi Sesruldeba eqimis gadawyvetilebis safuZvelze.
aseve eqimis gadawyvetilebis safuZvelze moxdeba pacientis mimarTva ambulatoriuli
daxmarebis saxelmwifo programis farglebSi gaTvaliswinebul Semdeg specialistebTan:
1. endokrinologi
2. ftiziatri
3. onkologi
mxolod eqTniT dakompleqtebuli pirveladi jandacvis centrebi mosaxleobas SesTavazeben Semdegi saxis momsaxurebas:
1. eqTanTan viziti yvela asakisa da orive sqesis pacientebisaTvis;
2. eqTnis viziti binaze saWiroebis mixedviT;
3. bavSvebisa da mozardebis ganviTarebaze meTvalyureoba;
4. imunizacia da vaqcinacia (qveyanaSi dadgenili wesiT);
5. tuberkuloziT daavadebul pacientebSi uSualo meTvalyureobis qveS mkurnalobis
(DOT-is) uzrunvelyofa;
6. pacientis samkurnalo-profilaqtikuri ganaTleba.
kliniko-diagnostikuri gamokvlevebis CamonaTvali:
- arteriuli wnevis gazomva (sfigmomanometria)
- pikfloumetria
laboratoriuli gamoklevebi eqspres-diagnostikuri meTodiT:
- orsulobis dasadgeni testi
NFMTC
102
programiT gaTvaliswinebuli yvela sxva saxis samedicino momsaxurebis misaRebad
pacienti gaigzavneba ambulatoriuli daxmarebis saxelmwifo programaSi monawile
nebismier pjd dawesebulebaSi.
samedicino momsaxurebis modelis efeqturad organizebisa da efeqtiani funqcionirebis
uzrunvelyofis mizniT praqtikaSi dainergeba Tanamedrove, mecnierul mtkicebulebebze
dafuZnebuli klinikuri mdgomareobebis marTvis gaidlainebi da protokolebi;
amoqmeddeba axali tipis saeqTno samsaxurebi, rac xels Seuwyobs prevenciuli
RonisZiebebis ganxorcielebas;
gansakuTrebuli yuradReba daeTmoba pacientTa (xandazmulTa, maT momvlelTa, bavSvTa,
maRali riskis pirTa da sxv.) samkurnalo-profilaqtikur ganaTlebas maTi
individualuri saWiroebebis Sesaferisad.
samedicino momsaxurebis axali modelis funqcionirebis Taviseburebebis Seswavlis
mizniT dainergeba aRricxvianobisa da angariSgebis Sesabamisi formebi.
axali momsaxurebis Taobaze pacientebis informirebis mizniT dagegmilia rigi
RonisZiebebebi (mag. sainformacio vizitebi binaze, plakatebisa da sainformacio
bukletebis SemuSaveba da gavrceleba), rac donori organizaciebis xelSewyobiT samizne
ubnebze programis amoqmedebamde da misi mimdinareobis periodSi unda ganxorcieldes.
programaSi monawile organizaciebi da samizne mosaxleoba
programaSi monawileobas miiReben msoflio bankisa da evrokavSiris finansuri daxmarebiT
reabilitirebuli pirveladi jandacvis obieqtebi imereTSi, aWarasa da kaxeTSi, romlebic
dakompleqtdeba gadamzadebuli ojaxis eqimebiT, eqTnebiTa da menejerebiT.
2006 wlis saxelmwifo biujetis Sesaxeb saqarTvelos kanonis moTxovnaTa Sesabamisad,
programaSi monawile dawesebulebebTan saqarTvelos socialuri dazRvevis erTiani
saxelwifo fondi gaaformebs xelSekrulebebs erT pirTan molaparakebis gziT.
programis farglebSi saojaxo medicinis centrebi momsaxurebas gauweven maT samoqmedo
arealze (gansazRvrulia geografiuli xelmisawvdomobis principis safuZvelze) mcxovreb
mosaxleobas.
samoqmedo arealze gundebis raodenobis gansazRvra xdeba Semdegi principis safuZvelze:
erTi ojaxis eqimisa da eqTnisagan Semdgari gundi saSualod 2000 mosaxleze
gadaangariSebiT.
gamonaklisebi daSvebulia Semdeg SemTxvevebSi:
• maRalmTian da rTulad misadgom soflebSi, sadac mosaxleobis raodenoba ar
Seesabameba saSualo normatiuls;
• kadrebis deficitis dros (gundSi eqimis an eqTnis ararsebobisas).
programis biujeti
programis biujeti Seadgens gaTvlilia 6 Tveze (programa ZalaSi Seva 2006
wlis 1 ivlisidan). programis dafinansebis wyaroa `saqarTvelos 2006 wlis saxelmwifo
biujetis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoniT am daniSnulebiT gaTvaliswinebuli saxsrebi.
NFMTC
103
biujetis gansazRvris meTodologia
xarjebis gaangariSeba moxda xarjTaRricxvis warmoebis e.w. `qvevidan-zeviT~
meTodologiis gamoyenebiT. misi meSveobiT ganisazRvra pirveladi jandacvis TiToeuli
gundisaTvis saWiro xarjebis moculoba.
pjd dawesebulebebis wliuri xarjebi
dasaxeleba 1 gundi 2 gundi 3 gundi 4 gundi 5 gundi
1 saxelfaso xarjebi 7,200 13,536 2200,,008888 2266,,664400 3333,,224400
2 samedicino daniSnulebis sagnebi,
medikamentebi, kliniko-
diagnostikuri, laboratoriuli momsaxureba da vaqcinacia
3,535 7,070 10,605 14,140 17,675
3
komunaluri momsaxurebis, komunikaciis, ofisis,
saeqspluatacio da sxva xarjebi 2,683 3,816 5,216 6,925 8,845
4 amortizaciis xarjebi 3,323 4,273 5,773 7,654 9,554
sul 16,741.5 28,695 41,682 55,359 69,314
ssaaSSuuaalloodd gguunnddzzee 16,741.5 14,347.5 13,894 13,840 13,863
SeniSvna: xarjebis dafinanseba samedicino daniSnulebis sagnebis, medikamentebis, kliniko-
diagnostikuri da laboratoriuli momsaxurebisa da vaqcinaciisaTvis gamoiyofa kapitaciis meTodiT; wliuri xarji erT sul mosaxleze Seadgens 1.7675 lars. b) pjd dawesebulebis personalis SromiTi anazRaureba muSakebis
anaricxebis CaTvliT (lari)
dasaxeleba 1 gundi 2 gundi 3 gundi 4 gundi 5 gundi 11 eeqqiimmii 33,,000000 66,,000000 99,,000000 1122,,000000 1155,,000000 22 mmeeddddaa 11,,880000 3,600 55,,440000 77,,220000 9,000 33 mmeenneejjeerrii ((11 yyoovveell 1100
gguunnddzzee)) 300 660000 990000 11,,220000 11,,550000
44 ssxxvvaa ddaannaarrCCeennii 900 11,,008800 11,,444400 11,,880000 22,,220000 SSrroommiiss jjaammuurrii aannaazzRRaauurreebbaa 6,000 1111,,228800 16,740 22,200 27,700 ssoocciiaalluurrii ggaaddaassaaxxaaddii 1,200 2,256 33,,334488 44,,444400 55,,554400 sul 7,200 13,536 2200,,008888 2266,,664400 3333,,224400
ssaaSSuuaalloodd gguunnddzzee 7,720 6,768 66,,669966 66,,666600 66,,664488
SeniSvna: pjd dawesebuleba, sadac dasaqmebulia mxolod erTi eqimi da medda,
romlebsac eZlevaT mxolod xelfasebi maTze socialuri gadasaxadis CaTvliT.
dafinansebis meTodologia
socialuri dazRvevis erTiani saxelmwifo fondis mier programaSi monawile
dawesebulebebis anazRaureba moxdeba kombinirebuli meTodiT: sabiujeto da kapitaciuri.
sabiujeto meTodi _ dawesebulebis saxelfaso, komunaluri, sakomunikacio,
saeqspluatacio da amortizaciis xarjebis anazRaureba xdeba fiqsirebuli moculobiT,
miuxedavad samizne mosaxleobis raodenobisa. fiqsirebuli biujetis odenoba
gansazRvrulia gundebis raodenobis Sesabamisad.
kapitaciis meTodi - (warmoadgens momsaxurebis gamwevis anazRaurebas gamomdinare
fiqsirebuli Tanxidan, romelic iangariSeba moculi mosaxleobis an konkretuli
momentisaTvis dazRveulad aRniSnuli pirebis raodenobidan gamomdinare) - samedicino
daniSnulebis sagnebis, medikamentebis, laboratoriuli momsaxurebisa da ofisis xarjebi
anazRaurdeba erT sul mosaxleze da Seadgens 1.76 lars.
NFMTC
104
angariSsworebis procedura
fondi Tvis dasawyisSi, magram ara ugvianes 15 (TxuTmeti) ricxvisa, pjd dawesebulebas
uricxavs wliuri Tanxis 1/12 nawils. yoveli kvartlis gasvlis Semdeg, ara ugvianes 10
(aTi) ricxvisa, pjd dawesebuleba fonds warudgens angariSs miRebuli Tanxis xarjvis
Sesaxeb.
programis Zlieri, susti mxareebi SesaZleblobebi da safrTxe (SWOT)
Zlieri mxareebi:
• pirveladi jandacvis gaumjobesebuli infrastruqtura:
reabilitirebuli da aRWurvili Senobebi
Sesaferisad momzadebuli adamianuri resursi
• Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros mzadyofna uzrunvelyos pirveladi
jandacvis reformis etapobrivi da mdgradi ganxorcieleba;
• saerTaSoriso mxardaWera_donori organizaciebis investiciebi da specifikuri proeqtebi,
romlebic Seqmnis Sesaferis winapirobebs programis ganxorcielebisTvis.
susti mxareebi:
• finansuri resursis SezRuduloba;
• momsaxurebis paketSi medikamenturi uzrunvelyofis SeuZlebloba;
• cvlilebebis marTvis SesaZleblobebis SezRuduloba
• janmrTelobis sainformacio sistemebis Seusabamoba axali modelis sainformacio
saWiroebebTan.
SesaZleblobebi:
• pirveladi jandacvis axali modelis gamocda;
• resursebis efeqturi xarjva;
• samedicino momsaxurebis xarisxis Sefasebisa da gaumjobesebis meqanizmebis danergva;
• pirveladi jandacvis samsaxurebis mimarT mosaxleobis damokidebulebis Secvla.
safrTxe
• politikuri arastabiluroba;
• pirveladi jandacvis arsis arasakmarisi gageba da samedicino profesionalebisa da
mosaxleobis cvlilebebisadmi rezistentuloba;
• programis mosamzadebeli RonisZiebebis Seusrulebloba;
• gadamzadebuli personalis migracia.
NFMTC
105
saojaxo medicinis momsaxurebis miwodebis Sesaxeb saqarTvelos socialuri dazRvevis erTian fonds da saojaxo
medicinis praqtikas Soris
xelSekruleba
Tbilisi, saqarTvelo [TariRi], 2006
kontraqti ZalaSia saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis muxli X, paragrafi XX
(punqti, sadac pirveladi jandacvis programa iqneba warmodgenili), kanoni
saqarTvelos 2006 wlis biujetis Sesaxeb, saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da
socialuri dacvis ministris .. brZanebulebis da aseve “Sromis janmrTelobis da
socialuri dacvis programebis damtkicebis” .. erTiani saxelmwifo fondis
generaluri direqtoris ... brZanebulebis “saxelmwifo janmrTelobis programebis
ganxorcielebis Sesaxeb” Sesabamisad ..
1. xelmomweri mxareni
1. b-ni .. (saxeli, gvari) saojaxo medicinis praqtikis, mdebare (misamarTi)
xelmZRvaneli, (SemdgomSi moixsenieba, rogorc ojaxis eqimi, kontraqtis erT-
erTi mxare);
2. socialuri dazRvevis saxelmwifo erTiani saxelmwifo fondi (sdesf),
romelic warmodgenilia misi direqtoris, .. (SemdgomSi moxseniebuli, rogorc
fondi, kontraqtis mxare)
kontraqtSi monawileni SeTanxmdnen Semdegze:
2. xelSekrulebis sagani
2.1. kontraqtis sagania kontraqtSi monawile orive mxaris ufleba-
movaleobani, romlebic 2006 wels saojaxo medicinis (sm) momsaxurebis
miwodebas Seexeba. kerZod is aregulirebs Semdegs:
• saojaxo medicinis tipsa da sferos, romelic am kontraqtis sagans
warmoadgens
• saojaxo medicinis gundis struqturas
• ojaxis eqimis, rogorc kontraqtis erTi mxaris da aseve sm gundis
pasuxismgeblobas sm servisis miwodebis saqmeSi, romelic warmoadgens
kontraqtis sagans;
• sm momsaxurebaTa miwodebis dro da adgili
• jandacvis samsaxuris miwodebis wesi saojaxo medicinaSi;
• fondis mier saojaxo medicinis servisTa miwodebisaTvis gamoyofili Tanxebi,
daTvlis da anazRaurebaTa gaangariSebis meTodebi
• gadaxdis pirobebi kontraqtiT gaTvaliswinebuli yovelTviuri
anazRaurebebisaTvis e.i. saojaxo medicinis gundis saSualo Sefaseba
• infrastruqturis Seqmna
• saqminobis monitoringisa da warmodgenisaTvis saWiro dokumentacia da
gundi, romelic am dokumentacias warmoadgens
• kontraqtis pirobebis aRsrulebis meTvalyureoba
NFMTC
106
• kontraqtis pirobebis darRvevis SemTxvevaSi mxareTa ufleba-movaleobebi
• sxva uflebebi da movaleobebi
2.2 kontraqtis mxareebi Tanxmdebian, rom xeli Seuwyon sm koncefcias, romlis
mixedviTac ojaxis eqimi ganixileba, rogorc “WiSkris mcveli” ufro
maRali doneebis samedicino momsaxurebisaken. sm gundi unda
akmayofilebdes yvela moTxovnebs pjd doneze kontraqtiT
gaTvaliswinebuli jandacvis momsaxurebis miwodebaze, romlis
komponentsac is warmoadgens.
2.3. am statiis I paragrafis mixedviTNnormebi da struqtura sm gundisa,
romelic faravs 2000 kacian kontingents Semdegia:
• ojaxis eqimi – 1
• ojaxis eqTani, romelsac ganlili aqvs ojaxis eqimi treningi (SemdgomSi
moixsenieba, rogorc ojaxis eqTani) – 1
3. saojaxo medicinis praqtikis uflebebi da movaleobebi
3.1. ojaxis eqimi valdebulia uzrunvelyos Tavisi saqmianoba Sesaferis,
standartebisa da normebis Sesabamis farTze;
3.2. ojaxis eqimma unda uzrunvelyos sm gundi da samedicino aparatura,
romelic aucilebelia sm momsaxurebis saTanado doneze
uzrunvelyofisaTvis;
3.3. ojaxis eqimi kanonieri mflobelia im samedicino Tu sxva aRWurvilobisa,
romelsac Tavad mis mier aris SeZenili;
3.4. ojaxis eqimi movalea
• samuSao dro ise gadaanawilos, rogorc mis pacientTa umravlesobisaTvisaa
mosaxerxebeli
• eqimis karebze miuTiTos Semdegi saxis informacia:
o samuSao saaTebi (garda gadaudebeli SemTxvevebisa)
o sm gundis wevrTa saxelebi da gvarebi
3.5. erT kviraze meti droiT misi aryofnis an samuSaos Sewyvetis SemTxvevaSi
kontraqtis monawile ojaxis eqimi valdebulia Tavisi pacientebi
uzrunvelyos Tavisi SemcvleliT, romelTanac gaaformebs kontraqts.
Semcvleli aseve am sferos specialisti unda iyos, romelsac kerZo
praqtika aqvs an dasaqmebulia pjd dawesebulebaSi, da SeuZlia Caenacvlos
ojaxis eqims.
3.6. ojaxis eqimi valdebulia warmoadginos am kontraqtis me-6 statiiT
gaTvaliswinebuli servisi sm gundis daxmarebiT pjd praqtikaSi da aseve
janmrTelobis Sesaxeb kanonis, janmrTvelobis dazRvevis Sesaxeb kanonis,
fondis generaluri brZanebulebis, kompetenturi palatis mier
SeTanxmebuli eqimTa Tavisufali arCevis principebis Sesaxeb, romelic
iTvaliswinebs dazRveuli pacientebis sacxovrebel adgils da
Sesabamisobas am donis standartebsa da normebTan.
3.7. ojaxis eqimi iRebs valdebulebas warmoadginos sm gundi, romlis
aRweriloba miTiTebulia kontraqtis danarTSi da mis ganuyofel nawils
warmoadgens;
NFMTC
107
3.8. prevencia, diagnostika da mkurnaloba miewodeba licenzirebuli ojaxis
eqimis kvalifikaciis Sesabamisad. danarTi 1 miuTiTebs im momsaxurebas,
rasac iTvaliswinebs sm praqtika. es danarTi kontraqtis nawilia da
savaldebulo dokumentia mxareTaTvis;
3.9. ojaxis eqimi da sxva sm gundis wevrebi pasuxismgebelni arian Tavidan
aicilon Semdegi:
• yvela is qmedeba romelsac SeuZlia gamoiwvios registrirebuli pacientis
janmrTelobis mdgomareobis gauareseba, araswori an arasruli
diagnostikuri gamokvleva da Terapiuli momsaxureoba, gamowerili
Terapiis Sedegebis kontroli an udrood gawera sxva jandacvis
dawesebulebebSi. Yovelive zemod xsenebuli warmoadgens mizezebs
arasaWiro grZelvadiani mkurnalobis, pacientis mdgomareobis
janmrTelobis gauaresebis, avadmyofobas an sikvdilis;
• janmrTelobis momsaxureobis gaweva arakvalificirebuli adamianis mier.
Gamonakliss warmoadgens gansakuTrebuli situaciebi;
• muSaobis dagvianebuli dawyeba, rogorc es me-5 muxlSia aRwerili, an
gansazRvrul droze adre damTavreba, cxrilis uweso muSaoba an Sida
organizaciuli warumatebloba; es SeiZleba gaxdes registrirebuli
pacientis ukmayofilebis mizezi, rodesac iZulebuli gaxda dalodeboda
da mosuliyo ramodenimejer erTi da igive samedicino momsaxureobisaTvis,
an winaaRmdegobebi Seeqmna, imisaTvis, rom mieRo samedicino momsaxureba;
• dagvianebuli gadaudebeli samedicino momsaxureba;
saojaxo medicinis gundi valdebulia Semdegze:
• dazRveuli adamianis piradi statusis dacva mkurnalobis ganmavlobaSi,
misi Rirseba, pativi da reputacia;
• yuradRebis gamaxvileba diskriminaciis gareSe adekvaturi janmrTelobis
uzrunvelyofaze;
• pacientis informireba misi janmrTelobis mdgomareobis Sesabamisad,
diagnozebi da mkurnaloba, SesaZlo efeqtebi;
• daicvas misi ufleba miiRos samedicino momsaxureba, aseve uflebebi
regulirebuli “pacientebis uflebebis Sesaxeb kanonebiT”;
• Tanabari mkurnaloba yvela pacientisaTvis, romelTac erTnairi
janmrTelobis momsaxureba esaWiroeba, korufciis aRmofxvra, ukeTesi
mkurnalobis uzrunvelyofa piradi urTierTobebidan gamomdinare da sxva
arasamedicino kriteriumebis gaTvaliswineba
3.10. ojaxis eqimi pasuxismgebelia wamlebis racionalur gamoweraze. mxolod is
wamlebi SeiZleba iyos gamowerili romlebic registrirebulia
saqarTveloSi, da romelTa recepti da gadaxda saxelmwifo
ambulatoriuli programis xarjzea (wamlebis dadebiTi sia).Tu wamlebis
safasuri receptis mixedviT warmoadgens…..........................% da raionSi sxva
danarCeni ojaxis eqimebis wamlebis saSualo safasurze naklebia , ojaxis
eqims kontraqtis mixedviT uxdian premias romelic
Seadgens........................................ lars.
NFMTC
108
3.11. Tu wamlebis receptebis safasuri mniSvnelovnad aRemateba TiTo eqimis
saSualo moxmarebas raionSi, fondi moiTxovs werilobiT axsnas eqimisagan,
da saWiroebis SemTxvevaSi miiRebs adekvatur zomebs kanonis mixedviT, am
qmedebis mizans warmaodgens iracionaluri receptebis gamoweris
sanqcireba.
3.12. ojaxis eqimi, iseve rogorc saojaxo medicinis gundis sxva wevrebi
valdebuli arian CaerTon xarisxis gaumjobesebis da akreditaciis
sistemebSi, romelTac awarmoebs fondi da Sjsds samedicino xarisxis
kontrolis inspeqcia. maT unda Caabaron yvela gamocda, da gaiaron trening
kursi, rasac aucilebelia re-akreditaciisaTvis.
3.13. ojaxis eqimi iRebs valdebulebas miawodos yvela saWiro informacia,
romelsac oficialurad moiTxovs sm-sagan sazogadoebrivi jandacvis
departamenti. es monacemebi waredgineba am departamentis raionul
warmomadgenels moTxovnili drois intervalSi. warumateblobis
SemTxvevebSi moexseneba fonds sazogadoebrivi jandacvis departamentis
meSveobiT.
3.14. ojaxis eqimi iRebs valdebulebas, awarmoos yvela saWiro dokumentis
Sevseba da yoveldRiuri angariSebis momzadeba fondis monitoringis
saWiroebaTa normebis Sesabamisad. yoveli wina Tvis dokumentaciis
miwodeba unda moxdes Semdegi Tvis 10 ricxvamde. formebi moiTxovs
sxvadasxva kategoriis mosaxleobisaTvis sm gundis mier gaweuli
saqmianobis Sesaxeb Semdeg informacias: registrirebuli mosaxleobis
raodenoba (maT Soris deda-bavSvze meTvalyureoba, qronikuli daavadebebis
mqone avadmyofebi); sakonsultacio referalebis raodenoba
specialistebTan, hospitaluri mkurnalobisaTvis referalebis raodenoba,
wamlebis moxmareba, referalebis raodenoba diagnostikur kvlevebze,
monacemebi janmrTelobis xelSewyobis mimarTulebiT Catarebul samuSaoze.
4. socialuri dazRvevis erTiani saxelmwifo fondis
uflebebi da movaleobebi
4.1. fondma Sesabamis pjd dawesebulebebTan TanamSromlobiT organizeba unda
gauwios erT ojaxis eqimze 2500-mde dazRveulis registraqcias, raTa
uzrunvelyos registrirebulTa regionaluri gadanawileba.
4.2. sami Tvis gasvlis Semdeg fondi axdens kontraqtis da yovelTviur
angariSebSi moyvanili monacemebis Sedarebas.
4.3. fondi valdebulia moaxdinos ojaxis eqimis informireba yvela im ZiriTadi
maregulirebeli aqtis Sesaxeb, romelTa safuZvelzec axdens kontraqtiT
gaTvaliswinebuli valdebulebebis droul ganxorcielebas.
4.4. am kontraqtiT gaTvaliswinebuli ojaxis eqimis valdebulebebis Serulebis
kontrols fondi Semdegnairad axorcielebs:
• miwodebuli dokumentaciis inspeqtireba;
• uSualo monitoringis Catareba samuSaos dros da am kotraqtiT
gaTvaliswinebuli dokumentebis Semowmeba
xdeba angariSis momzadeba Catarebuli monitoringis Sesaxeb, romelic
moicavs arsebuli situaciis Sefasebas da rekomendaciebs kontraqtiT
gaTvaliswinebuli valdebulebebis darRvevis gamosworebis Sesaxeb.
NFMTC
109
4.5. muxl me-3-Si (me-14 paragrafi) moyvanili angariSebis miRebis Semdeg fondi
ganixilavs am dokumentacias da 15-dRian vadaSi axdens ojaxis eqimis
informirebas SesaZlo garTulebebis an dazustebis aucileblobis Sesaxeb.
4.6. fondis direqtori iRebs gadawyvetilebas garkveul droSi am darRvevvebis
gamosworebisaTvis aucilebeli nabijebis Sesaxeb.
4.7. fondi pasuxismgebelia yovel 3 TveSi erTxel Seadaros yovelTviuri
angariSis Sedegebi kontraqtiT gaTvaliswinebul valdebulebebs;
4.8. fondma unda acnobos kontraqtis monawile ojaxis eqims yvela im
cvlilebebis Sesaxeb rac fondis ZiriTadi aqtebs ukavSirdeba, kontraqtiT
gaTvaliswinebuli valdebulebebis da drois gaTvaliswinebiT;
4.9. fondi kontrols uwevs ojaxis eqimis mier nakisri valdebulebebis
Sesrulebas Semdegi meTodebiT:
• wardgenili dokumentebis Semowmeba
• sakontrolo samsaxuriT (monitoringi) ojaxis eqimis dokumentebis
uSualo gakontroleba samuSao adgilze
Catarebul kontrolze Sedgenili angariSi unda moicavdes aRmoCenebs da
meTodebs romlebic saWiroa arsebuli kontraqtis pirobebis darRvevebis
aRmosafxvrelad da Tavidan asacileblad;
4.10. fondis direqtori Tavad gansazRvravs im RonisZiebaTa Tanmimdevrobas,
romelsac mimarTavs momavali problemebis Tavidan asacileblad.
5. xelSekrulebis fasi
5.1. kontraqtirebuli ojaxis eqimi iRebs anazRaurebas kontraqtiT
gaTvaliswinebuli momsaxurebis warmoebisaTvis. anazRaureba kalkulacia
xdeba Semdegnairad:
kapitaciis gadasaxadi mosaxleobis sxvadasxva kategoriisaTvis: ...
moculi mosaxleobis raodenoba TiToeuli kategoriisaTvis: ..
mTliani anazRaureba kapitaciiT:..
biujetis wvlili, romelic efuZneba .. aris: ..
mTliani kompensacia
5.2. anazRaureba kapitaciis mixedviT xdeba yovelTviurad: mTliani kompensacis
1/12 nawili, 5.1. muxlis mixedviT. mTliani kompensacia moergeba ojaxis
eqimTan registrirebuli pacientebis raodenobasa da struqturas. es
moxdeba yoveli mimdinare wlis 1 ianvars.
5.3. ojaxis eqimi warmoadgens yovelTviur moTxovnas, romelic momzadebulia
kontraqtis 5.1 muxlis kompensaciis mixedviT
5.4. am muxlis I punqtSi mocemuli yovelTviuri moTxovnis Sesabamisad, fondi
mimarTavs anazRaurebis Tanxas mimdinare TvisaTvis kontraqtSi monawile
eqimis angariSze, angariSi .... .... .... , registrirebuli mimdinare angariSi
bankSi
5.5. moculi mosaxleoba Tavad anazRaurebs jandacvis momsaxurebis im
saxeobebs, romlebic ar aris gaTvalswinebuli am kotraqtis danarTSi.
NFMTC
110
6. xelSekrulebis pirobebi
6.1. xelSekruleba ZalaSia (.. .) mde
6.2. kontraqtis monawileebs SeuZliaT daarRvion kontraqti misi dasrulebis
vadamde Tu mxareebi ar asruleben kontraqtiT aRebul valdebulebebs;
6.3. ojaxis eqims SeuZlia daarRvios kontraqti, Tu fondi ar asrulebs
sakontraqto valdebulebebs;
6.4. fonds SeuZlia daarRvios kontraqti, Tu ojaxis eqimi ar cnobs da ar
asrulebs sakontraqto valdebulebebs;
6.5. kontraqti Sewydeba kontraqtis darRvevis mizezebisa da pirobebis
gansazRvridan 30 dRian periodSi.
6.6. kontraqtis Sewyvetis Sesaxeb informacia qveyndeba masmediaSi, raTa
mosaxleobas saSualeba mieces SearCios axali ojaxis eqimi 30 dRian
vadaSi.
7. fors-maJori
7.1 ojaxis eqimi Tavisufldeba SeTanxmebis mixedviT gansazRvruli
pasuxismgeblobidan Tu misi warumateblobis mizezi gamowveulia fors-
maJoriT (stiqiuri ubedureba, samoqalaqo areuloba, gaficvebi,
gansakuTrebuli SemTxveva, omi, aseve mTavrobis mxridan
dakisrebulinormatiuli an administraciuli davaleba, romelcas SeuZlia
gavlena iqonios SeTanxmebis Sesrulebaze) an gardauvali gansakuTrebuli
SemTxvevebis dros.
7.2 Mxareebi valdebulni arian Seatyobinon erTmaneTs fors-maJoruli
mdgomareobis dawyebis da damTavrebis Taobaze.
8. saboloo moTxovna
8.1 es kontraqti mzaddeba 4 aslad, romelTagan TiToeuls aqvs Tanabari
iuridiuli Zala. TiToeli mxare inaxavs 2 asls;
8.2 kontraqti ZalaSi Sedis xelmoweris dRidan;
8.3 kontraqtis damateba ZalaSi iqneba orive mxaris xelmoweris Semdeg
8.4 kontraqtSi monawile mxareebi Seecdebian sadao sakiTxebi gadawyviton
urTierTSoris SeTanxmebiT, xolo SeTanxmebis ver miRwevis SemTxvevaSi
saqmis ganxilva moxdeba saqarTvelos kanonmdeblobis safuZvelze
9. monawileTa xelmowerebi da misamarTebi
ojaxis eqimi erTiani saxelmwifo sadazRvevo fondi
__________________ _____________________________
misamarTi misamarTi
NFMTC
111
danarTi – miwodebuli janmrTelobis momsaxurebis tipebi
da areali
2006 wlis saxelmwifo ambulatoriuli programis farglebSi mocemulis
Sesabamisad ojaxis eqimi valdebulia uzrunvelyos Semdegi momsaxurebis miwodeba:
mkurnaloba:
jandacvis servisebi, romlebic kontraqtis sagans warmoadgens Semdegia:
• samuSao saaTebis dros ojaxis eqimTan nebismieri CiviliT mimarTvisas
pacientis diagnostireba da mkurnaloba;
• ara-samuSao saaTebis dros gadaudebeli SemTxvevebisas pacientis
diagnostireba da mkurnaloba, maT Soris pirveladi daxmarebis aRmoCena;
• gadaudebeli da Cveulebrivi SemTxvevebisas pacientis mdomareobidan
gamomdinare saxlSi vizitebi;
• tuberkuloziT daavadebulTa sameTvalyureo vizitebi;
• 2006 wlis saxelmwifo ambulatoriuli programiT gaTvaliswinebuli
imunizaciis standartuli sia da gasinjvebi;
• sxva oficialuri prevenciuli programa, jandacvis xelSewyobisa da
waxalisebis RonisZiebebis CaTvliT;
• wvevamdelTa samedicino Semowmeba;
• 2006 wlis saxelmwifo ambulatoriuli programiT gaTvaliswinebuli
laboratoriuli analizebis standartuli sia.
prevenciuli momsaxureba
• mozrdilTa, CvilTa, skolamdeli asakis da skolis asakis bavSvTa
sistematuri kontroli;
• sameTvalyureo viziti fexmZime qalebTan, axal-namSobiareb qalebTan,
CvilebTan bavSvebsa da infeqciuri daavadebis mqone pacientebTan, aseve
moxucebulebTan da avadmyofebTan;
• samedicino Semowmeba sabavSvo baRebSi;
• samedicino Semowmeba imunizaciaze;
• individualuri rCevebi dedebs kvebis sakiTxeze;
• specialuri samizne jgufebis skriningi;
• saganmanaTleblo muSaobebi mcire jgufebSi samedicino sakiTxebze;
• pirdapiri monawileoba yvela prevencia – waxalisebis programebSi, raTa
moixsnas is risk-faqtorebi, romlebic gavlenas axdenen mosaxleobis
janrTelobis mdgomareobaze maTi moqmedebis arealSi;
• prevencia – waxalisebis saqmianobaSi skolebTan, sxva socialur dawesebulebebTan, municipalur kavSirebTan TanamSromloba.
NFMTC