SHEQERNAT

HISTORIKU I SHEQERNAVE

Mendohet se sheqeri eshte zbuluar per here te pare ne Polinezi nga bima e kallamit te sheqerit dhe me pas eshte perhapur ne Indi.

Me pas kur popujt arabe pushtuan Persine ata zbuluan dhe kallamin e sheqerit duke e perhapur ne Spanje dhe ne Afrik.

Me krijimin e kryqezatave bima e sheqerit u perhap ne gjith Europen, dhe me pas K.Kolombi e shperndau ate dhe ne Amerike.

SHEQERNAT THEMELORE, STRUKTURAT KIMIKE

Monosaharidet(glukoze, maltoze, galaktoze) Disaharidet(sukroze, maltoze, laktoze)Fruktoze, Glukoze)

Trisaharidet (raffinoze)  Pentasaharidet(verbaskoze)

Glukoze Fruktoze

CFARE PERFITOJME NE NGA SHEQERNAT ?!Sheqernat si pershembull

saharoza, jane makronutriente te cilat asimilohen lehte nga trupi i njeriut dhe dhe ofrojne nje burim te shpejte dhe te madh energjieje per trupin. Saharoza si nje karbohidrat i paster ka nje energji te madhe ushqimore (17 kiloxhaul per gram).

Sheqernat Embelsia relative Vlerat energjitike, kJ/g Energji per embelsire eqv, kJ/g SE

Fruktoze 1,0-1,3 17 15

Galaktoze 0,6-0,7 17 26

Tagatoze 0,9 6 7

Sheqeri invert 1,0 17 17

Sukroze 1,0 17 17

laktoze 0,4 17 43

trehaloze 0,4-0,5 17 38

maltoze 0,5 17 34

Shurup glucose 0,4-0,6 17* 34

Izoglukoze / HFCS 0,8-1,0 17* 19

Mannitol 0,6-0,7 10 15

Ksilitol 0,9-1,0 10 11

Sorbitol 0,6 10 17

Izomalt 0,5-0,6 10 18

Laktitol 0,4 10 25

Erithritol 0,5-0,7 1 1,7

KU SINTETIZO

HEN SHEQERNA

T QE PERDOREN NGA NE ?!

Melcia eshte “karburanti” I trupit, ajo prodhon sheqer dhe e leshon ne gjak ate sa here ne kemi nevoje.

Nevoja per te mbajtur ose liruar glukozen ne gjak sinjalizoget nga hormonet Insuline dhe Glukagonit.Sheqiri i melcise ruhet ne formen e Glikogjenit, dhe per tu futur ne perdorim ai kthehet ne glukoze dhe leshohet ne gjak, ky proces quhet glikogjeneze.

Ne munges te Insulines melcia ve nje hormon tjeter ne dispozicion, te ashtuquajturat Ketone-Djegeset,te cilat jane ne gjendje te djegin yndyrnat per te furnizuar me energji dhe ushqim pjeset kryesore te trupit.

Insulina eshte hormoni I cili UL rritjen e sheqerit ne gjak,ajo prodhohet ne pankreas nga qelizat beta. Kur ajo bie ne kontakt me receptoret e qelizes, qeliza hap portat per tu futur glikogjeni

Glukagoni NXIT sasine e leshuar te sheqerit ne gjak, pra eshte inversi I insulines. Ai prodhohet nga qelizat alfa. Kur ai bie ne kontakt me receptoret e qelizes, qeliza mbyll portat per hyrjen e glukozes.

Pasojat qe mund te kami ne shendet nga sheqeri I tepert :

•Mund te demtoi sistemin imunitar•Sheqeri mund te shaktoi hiperaktivitet, depresion, ankth.•Mund te prodhoi nje rritje te madhe te triglicerideve.•Mund te rris rrezikun e smundjeve koronare te zemres•Mund te rris obesitetin•Ai ndikon fuqishem ne smundjen e diabetit•Ndikon ne smundjen e osteoporozes•Ndikon ne prishjen e dhembeve etj.

PERFUNDIMET MBI SHEQERNAT

Pra sheqernat me gjithe te mirat dhe te keqijat e tyre, jane nga produktet me kryesore per ushqyeshmerine e trupit tone.Ato jane lehtesishte te tretshme per organizmin tone dhe na gjenden prane sa here ne kemi nevoje per energji.

Sportistet kane nevoja te larta per sheqerna pasi depozitat e tyre te melcise ata duhet ti kene te mbushura plote me qellim qe kur te kryejn aktivitetin e tyre fizik, sheqeri shume shpejt I furnizon ata me energji, ndersa produktet e tjera si yndyra qe jane burim energjie, duan nje kohe relativishte te gjate per tu zberthyer dhe per te dhene energji per organizmin tone.

Me ane te sheqernave ne arrijem te kemi produkete ushqimore te shumllojshme dhe shume te shijsme ne gjendje te lengta (pijet)forma xhelatinoze/pastash dhe te ngurta (karamele, embelsira te ndryshme).

Sheqernat kane dhe nje veti tjeter shume te rendesishme, ato ndihmojne ne ruajtjen e ushqimeve per arsyje se rritsin presionin osmotik dhe bejne te pamundur mbijetesen e mikroorganizmave ne ushqime.

Konsumoni sheqerna ne momentin qe duhet ne sasit qe duhen per nje shendet me te

mire….

FUND

PUNOI:

FREDI MIHO