มอดเจาะล าตน (Shot hole borer)

ชอวทยาศาสตร Xyleborus fornicatus (Eichhoff) ลกษณะการท าลาย มอดเจาะล าตนเปนแมลงศตรทเรยนทพบ ตวเตมวยจะเจาะเขาไปกนในล าตนและกงของทเรยน สวนมากพบการเขาท าลายบรเวณโคนตนและกง ทเรยนทเปนโรครากเนาโคนเนา ตนทเรยนทถกแมลงชนดนท าลายสงเกตไดงาย คอ มรพรนตามโคน ตนและทปากรมมลของหนอนมลกษณะเปนขยละเอยดอยทวไป (แสวง, 2515) มอดจะเจาะเขาไปกนใน ล าตนหรอกงลกตงแต 2.0 - 3.0 เซนตเมตรขนไป หากเปนทเรยนตนเลกท าใหตนตายได ส าหรบทเรยน ตนใหญทมมอดเขาท าลายนอย จะไมเปนอนตรายมากนก แตรอยเจาะของมอดเปนทางใหเชอสาเหต ของโรครากเนาโคนเนาเขาท าลายหรอท าใหโรคแพรกระจายไปยงสวนอนของตนทเรยน และ ท าใหทเรยนตายได รปรางลกษณะและชวประวต ตวเตมวยมขนาดล าตวยาว 3.0-4.0 มลลเมตร มสด ามนปนน าตาล รปรางทรงกระบอก หวและทายตด ตวเตมวยจะเจาะเขาไปทกงหรอล าตนท าใหเปนรพรน หลงจากผสมพนธตวเมยจะวางไข เปนกลมประมาณ 5 - 8 ฟองในรทเจาะ เมอไขฟกเปนตวหนอนกจะกดกนชอนไชภายในกงและล าตน ทเรยน และเขาดกแดอยภายในรทมอดอาศยอยนนเอง ตอจากนนกจะเจรญเปนตวเตมวย ผสมพนธและ วางไขตอไปอก ส าหรบดวงชนดนจะพบเพศเมยมากกวาเพศผถง 10 เทา เมอผสมพนธแลวเพศเมยจะ บนไปยงตนอน แตเพศผไมบน วงจรชวตประมาณ 30 - 35 วน และเพศเมยตวหนงสามารถขยายพนธ ได 30 - 50 ตว แมลงชนดนมรายงานวาพบในมาดากสการ อนเดย เอเซยตะวนออกเฉยงใต และปาปว นวกน ส าหรบในประเทศไทยพบระบาดตลอดปในบรเวณทปลกทเรยน โดยเฉพาะในป 2538 พบการระบาดของ มอดรวมกบโรครากเนาโคนเนามาก เนองจากมฝนตกชกตลอดป พชอาหาร นอกจากเขาท าลายทเรยนแลวยงพบมอดในพชอน เชน ชา พชตระกลสม และโกโก ศตรธรรมชาต ยงไมพบ

กลมอารกขาพช W ๕๕/๒๕๖๑ ส านกงานเกษตรจงหวดชมพร

การปองกนก าจด 1. หมนตรวจดตามล าตนทเรยน ถาพบกงแหงทถกมอดท าลาย ควรตดและเผาไฟทงเสย อยางปลอยทงไวใหมอดขยายพนธเพมปรมาณและระบาดไปยงตนอนๆ 2. ส าหรบสวนของตนทเรยนทไมสามารถตดทงได เชน ล าตน หรอกงใหญ อาจจ าเปนตองใชสารฆาแมลง เชน คลอรไพรฟอส (ลอรสแบน 40% อซ) อตรา 40 มลลลตร ตอน า 20 ลตร พนบนล าตนหรอกงทมรมอด

โรคเนาคอดน ( Damping-off)

สาเหต มเชอราหลายชนด ไดแก Phycomycetes : Pythium spp. , Phytophthora spp. Deuteromycetes : Botrytis cinerea , Diplodia pinea , Cylindrocladium scoparium , Fusarium spp , Pestalozzia funerea, Rhizoctonia solani, Sclerotium bataticola ซงราทส าคญทกอใหเกดโรคเนาคอดนกบกลา คอ Pythium และ Rhizoctonia การเขาท าลายของราในตนกลา ถาเปนเสนใย จะเจรญไปตามผวของ hypocotyls แลวแทงเขาไปโดยตรง แตถาเปน zoospore จะสมผสสวนทออนแอของตนกลาแลว flagella จะหดสนเขาท าใหสปอรกลมขน จากนนจะงอก germ tube แทงผานเซลลผวลงไป แลวสรางเอนไซมและ toxin ท าใหเซลลของพชตาย และรากจะเจรญตอไปโดยไดอาหารจากเซลลทตายแลว แบบ saprophyte ส าหรบตนกลาทโตแลวจะม cutin มาเคลอบท าใหเชอรานไมสามารถแทงเขาไปได จงไมเกดโรคกบไมทโตเกนตนกลา ราชนดนจะเจรญดในดนทชน และดทสดเมอปรมาณน าในดนมไมนอยกวา 50 เปอรเซนต ของ water holding capacity และอณหภมดนตงแต 20 – 25 องศาเซลเซยส โดยดนเปนกรดเลกนอยหรอคอนขางเปนดางจะด แตถาดนมความชนต า โรคนจะเกดโดยรา Rhizoctonia solani อาการโรคเนาคอดน แบงออกเปน 2 ขน คอ 1. pre – emergence damping – off ราเขาท าลายเมลดหรอตนกลา กอนทจะงอกพนดน ท าใหเมลดไมงอกหรอรากตนออน (radicle) ถกท าลายทนท ท าใหไมมใบเลยงออกมา 2. post - emergence damping – off ตนกลาเปนโรคเมอโผลพนดนแลว ถาเขาท าลายสวนลางหรอ

กลมอารกขาพช W ๕๖/๒๕๖๑ ส านกงานเกษตรจงหวดชมพร

สวนราก จะเรยกวา soil – infection type โดยราจะแพรกระจายอยางรวดเรวในเนอเยอพชโดยเฉพาะราก ท าใหตนกลาเหยวทงตนและหกลมกอนจะแสดงอาการเหยว โดยสวนตดผวดนจะเนาในขณะทสวนอนยงเตงอย แตถาเชอราเขาท าลายสวนบนหรอสวนใบเลยงจะเรยกวา top - infection type หรอ t op – damping – off ซงจะพบไมบอยนก จะพบเมอตนกลาอยกนอยางหนาแนนภายหลงจากระยะทมฝนต สภาพแวดลอมทเอออ านวยตอการเกดโรคเนาคอดน 1. ความชนในแปลงเพาะกลาสง เนองจากฝนตกชก รดน ามากเกนไป และดนระบายน าไมดพอ หรอ เพาะกลาแนนเกนไป ท าใหความชนระหวางตนสง ซงสภาพเหมาะตอการงอก และเขาท าลายพชของสปอรเชอรา 2. การใสปยไนโตรเจนแกพชในระยะกลามากเกนไป ปยไนโตรเจนจะเรงการเจรญเตบโตของตนกลา การทกลาโตเรวมากเกนไป ท าใหเซลลอวบออนเปราะบาง งายตอการเขาท าลายของเชอราสาเหตโรค วงจรของโรคเนาคอดนทเกดจาก Pythium spp. การอยขามฤด ( over wintering) เชอราพวกนสามารถอยขามฤดไดในรปของเสนใยทพกตว ( dormant mycelium) หรอในรปของ oospore ตดอยในเศษซากพชเปนโรค ทตกคางอยในแปลง หรอตดไปกบเมลดพนธ ในกรณทม oospore ของเชอสาเหตของโรคตกคางอยในดนในแปลงปลกพช เมอหวานเมลดพชทเปนพชอาศยของเชอลงไป ในขณะทเมลดพชไดรบความชนและเรมงอก สารทปลอยออกมาจากรากจะกระตนการงอกของ oospore ในสภาพอณหภมและความชนทเหมาะสม oospore จะงอก germ tube เขาท าลายพชโดยตรง ทบรเวณเนอเยอทอวบออน เมอเขาสพชและกอใหเกดการตดเชอไดส าเรจ เชอราจะสรางเสนใยเจรญอยในชองวางระหวางเซลลพช ดดน าเลยงจากพชเปนอาหาร และเมอเสนใยเจรญเตมทกจะผลต sporangium เปนจ านวนมาก และใชเปน inoculum ในการเขาท าลายพชทปลกอยในแปลง เกดการแพรระบาด ท าใหกลาผกตายเปนจ านวนมาก ในระยะน อณหภมความชน มอทธพลเกยวของกบการเกดโรคมาก มการศกษาพบวา ถาอณหภมอยในชวง 18-25 องศาเซลเซยส. ทง oospore และ sporangium มกจะงอก germ tube และใชตวมนเองเปน inoculum เขาท าลายพชโดยตรง แตถาอณหภมอยในชวง 10 - 18 องศาเซลเซยส ซงเปนอณหภมทเหมาะสมในการผลต zoospore เชอราพวกนจะสราง zoospore ใน vesicle และใช zoospore เปน inoculum ในการเขาท าลายพช ดงนนในชวงทอณหภมคอนขางต า ( 10-18 องศาเซลเซยส ) จะมปรมาณ inoculum ในแปลงสง โอกาสทจะเกดการระบาดของโรคมกจะสงตามไปดวย ในกรณทมเชอตดมากบเมลดพนธ เมอน าไปปลกในแปลง เมลดไดรบความชนกจะเรมงอก ในขณะเดยวกน เชอรากจะเจรญไดด และเขาสพชทบรเวณใตใบเลยงของตนออน กอใหเกดการตดเชอและสรางเสนใยอยในบรเวณนน ท าใหตนออนเนาตายกอนทจะแทงโผลพนผวดนขนมาได เมอเชอเขาสพชและกอใหเกดการตดเชอไดส าเรจ จะเจรญสรางเสนใยและผลต sporangium ชดใหมขนมากมายอยบนพช ในชวงทสภาพแวดลอมเหมาะสมตอการเจรญของเชอ sporangium อาจงอก germ tube เขาท าลายพชโดยตรง หรอสราง zoospore ใน vesicle และปลอย zoospore เขาท าลายพชตนเดมหรอตนใหมซ าแลวซ าเลา จนกระทงถงปลายฤดหรอพชทเปนโรคตายลง เชอราเรมขาดแคลนอาหาร ประกอบกบสภาพแวดลอมไมเหมาะสม จะเกดการสบพนธแบบอาศยเพศ โดยเชอราจะสราง oospore เพอใชในการอยขามฤดตอไป

การปองกนก าจด 1. ฆาเชอราทอยในดน โดยใชความรอน 121 องศาเซลเซยส ทความดน 15 lb/ ตารางนว เปนเวลา 3 ชวโมง หรอใช methyl bromide ถาเปนดนไรใชยา Vapam ห รอ Vorlex ในเรอนเพาะช าใช copper sulfate solution 2. คลกเมลดหรอแชเมลดพนธดวยเชอราไตรโคเดอรมา 3. ใชจลนทรยเชอราไตรโคเดอรมา ผสมคลกเคลาในแปลงเพาะหรอวสดเพาะปลก 4. ปรบสภาพแวดลอมเพอลดความรนแรงของเชอโรคโดย 4.1 เพาะเมลดในระดบตน ลกจากผวดน 1/4 นว งดใหน าตอนเชาเพอใหการระเหยน าเรวขน จดการระบายน าในแปลงเพาะใหด 4.2 ก าหนดความหนาแนนของกลาในแปลงเพาะใหเหมาะสม 4.3 ก าจดวชพชในแปลงเพาะ 4.4 ไมควรใหรมเงามากเกน 50 เปอรเซนต 4.5 ใชปยทมระดบของไนโตรเจน ฟอสฟอรส และ โปแตสเซยม สมดลเพอเพมความแขงแรงใหแกล าตน โดยอตราทเหมาะสมคอ nitrogen : phosphorus : potassium = 1: 2: 1 5. ใชชววธ โดยใชเชอราไตรโคเดอรมา ซงเปนศตรของราทท าใหเกดโรคเนาคอดน โดยท าการคลกกบเมลดหรอดน หรอแชเมลดและกงพนธในอตรา 200ซซ/น า20ลตรเปนเวลา 2 - 10ชวโมง ขนอยกบความหนา บางของเยอพชแตละชนด จะปองกนการเกดโรคไดผลด หลงเพาะช า พนในอตรา 100ซซ/น า 20 ลตร และฉดพนหลงปลกใหทว ใบ กงกาน และโคนทก 10 วนเพอปองกนและก าจดโรคพช ทมา http://www.kasetkawna.com/article/202 , https://www.svgroup.co.th http://www.h2ohydrogarden.com/

โรคทะลายเนา (Marasmius bunch rot)

สาเหตจากเชอราเหด Marasmius palmivorus ลกษณะอาการของโรค ในระยะแรกจะพบเสนใยสขาวของเชอราบนทะลายปาลมน ามน โดยเสนใยเจรญอยบรเวณชองระหวางผลปาลมน ามนและโคนทะลายสวนทตดทางใบ ระยะตอมา เสนใยจะขนปกคลมทวทงทะลาย และเจรญเขาท าลายผลปาลมน ามน ท าใหเกดอาการเนาเปนสน าตาล ซงเปนผลท าใหเกดกรดไขมนอสระเพมขนอยางรวดเรวในผลทเนา ถาหากทะลายทแสดงอาการยงคงตดอยบนตน ผลจะแสดงอาการเนาแหงและมเชอราชนดอน ๆ เขาท าลายภายหลง ในแปลงทไมมการก าจดทะลายทแสดงอาการเนาออกจากตน กอนกระจายไปยงทะลายอน ๆ ทอยใกลเคยง รวมทงสวนอน ๆ ของตนปาลมน ามน เชน บนโคนกานทาง กานทาง หรอบน ใบยอย การแพรระบาด เชอราสาเหต แพรกระจายโดยลม จะพบมากในชวงทปาลมน ามนอาย 3-9 ป (เปนชวงทมการผสมเกสรไมสมบรณ) การปองกนโรค ในการปองกนการเกดโรคทะลาบปาลมเนานเกษตรกรสามารถท าไดดวยตนเอง ดงน ๑. การปลกปาลมน ามนแบบปลกชดเกนไป ท าใหความชนสง เปนตวการสงเสรมการเกดโรคไดรวดเรว ๒. ลดชวงระยะการเกบเกยวในแตละครงใหสนลง ๓. หลกเลยงการสรางทะลายจ านวนมากในระยะทตนปาลมน ามนก าลงอยในชวงเจรญเตบโตหรอใหผลผลตในระยะแรก โดยการตดชอดอกหรอทะลายทง

กลมอารกขาพช W ๕๗/๒๕๖๑ ส านกงานเกษตรจงหวดชมพร

๓. ชวยผสมเกสรในชวงทมเกสรตวผหรอแมลงชวยผสมนอย ๔. มระบบการเกบเกยวทด ลดการเขาท าลายของสตวตาง ๆ อนเปนชองทางทเชอจลนทรยเขาท าลายภายหลง ควรเกบทะลายทมการผสมเกสรไมสมบรณออกใหหมด ๕. เกบผลรวงทกครงหลงการเกบเกยว ๖. ก าจดผลเนาทถกทงไวในพนทสวน ๗. ฉดพนดวยสารเคม เชน antigroterzan หรอ antracol ทมา http://www.kasetporpeang.com

เนอแกวยางไหลมงคด

อาการเนอแกว เปนอาการของเนอมงคดทมสขาวใสในบางกลบ โดยมากจะเปนกบกลบทมขนาดใหญ ในบางครงกเปนเนอแกวทงผล อาการเนอแกวนจะสงเกตไดจากลกษณะภายนอก โดยพบวาผลทมรอยราวอยทผว มกจะมอาการเนอแกวดวย แตในบางครงลกษณะภายนอกเปนปกต เมอผาดกอาจพบอาการเนอแกวไดเชนกน อาการยางไหล ภายในผล จะพบยางสเหลองอยตรงกลางระหวางกลบผล มกจะพบคกบอาการเนอแกวหรออาจจะพบแตอาการยางไหลเพยงอยางเดยวกได อาการเนอแกวและยางไหลภายในผลจะพบมากในมงคดไดรบน าไมสม าเสมอ หรอขาดน าเปนเวลานานๆ เมอไดรบน าจากฝนทตกชกในชวงผลใกลแก ผลมงคดไดรบน าอยางกะทนหน ท าใหเปลอกขยายตวไมทนเกดรอยราว ทอน ายางภายในผลกไดรบน ามากเชนกน เกดแรงดนมากจงปะทแตก มน ายางไหลออกมา นอกจากนนแลวการบ ารงรกษาทไมถกตองท าใหมงคดไดรบธาตอาหารไมเพยงพอ อาจจะเปนสาเหตหนงทท าใหมการเจรญเตบโตผดปกตเกดเปนเนอแกวได (www.doae.go.th) ความไมสมดลของธาตอาหารเปนปจจยหลกทท าใหเซลมงคดไมแขงแรง ขาดความยดหยน โดยเฉพาะการขาดแคลเซยมและโบรอน สภาพดนในภาคตะวนออกและภาคใตทปลกมงคดมกมความเปนกรดสง ดนดงกลาวท าใหตนมงคดไมสามารถดดธาตแคลเซยมขนไปใชไดอยางมประสทธภาพ ดงนนการใชปนปรบปรงดนใหมความเปนกรดนอยลง เปนกลางมากขนทละนอย จะชวยใหตนมงคดดดธาตแคลเซยมไดดขน การเพมแคลเซยมใหกบตนมงคดทงทางดนพรอมกบการใหปยโดยปกต และการใหเสรมทางใบโดยการฉดพน ชวยลดอาการเนอแกวลงไดอยางชดเจน ชาวสวนมงคดจงควรท าการปรบปรงดนและเพมแคลเซยมใหกบตนมงคด เพอใหผลผลตมคณภาพด เนอภายในปกตไมมอาการเนอแกวมากนกโดยเฉพาะเวลาฝนตก ทมา : (รศ.ดร.สมตรา ภวโรดม)

กลมอารกขาพช W ๕๗/๒๕๖๑ ส านกงานเกษตรจงหวดชมพร

การปองกน 1. จดการใหตนมงคดออกดอกเรวเพอหลกเลยงการเกบเกยวผลผลตในชวงฝนตกชก 2. จดการใหน าตนมงคดใหไดรบน าอยางเพยงพอและสม าเสมอโดยเฉพาะในชวงการพฒนาผล 3. จดการระบายน าในสวนมงคดใหระบายไดด อยาใหน าทวมขง 4. หลงจากเกบผลมงคดเสรจแลว ใหท าการตดแตงกงทนท เพอควบคมขนาดทรงพมทงดาน ความสงและดานขางของทรงพม รวมทงการตดแตงเพอใหทรงพมโปรง 5. ดแลแปลงและบ ารงตนใหมความสมบรณ โดยการใสปยปรบสภาพดน ก าจดวชพชอยางถกตองและ เหมาะสม 6. ในชวงตดผลออนในระยะ 8 สปดาห ใหท าการฉดพนแคลเซยม (Ca) เขมขน 6 % (Ca Methalosate) ในอตรา 100 มลลลตร ตอน า 200 ลตร ทก 10 วน หรอ อตรา 150 มลลลตร ตอ น า 200 ลตร ทก 15 วน จนถงระยะกอนการเกบเกยว (กอนระยะสายเลอด) เพอใหเซลลผล แขงแรง ซงปรมาณการใช Ca จะแปรผนตามปรมาณน าฝน และพนทปลก ๗. ระยะเรมออกดอกถงผลออนอาย 8 สปดาห เมอส ารวจพบเพลยไฟ มากกวาหรอเทากบ 1 ตวตอ 4 ดอกหรอผล ใหพนสารเคมอมดาโคลพรด 10%เอสแอล, ฟโปรนล 5%เอสซ อตรา 10 มลลลตร, โฟซาโลน 6.25% / 22.5%อซ อตรา 40 มลลลตร ปองกนเพลยไฟท าลายใหยางไหล

กลมสารเคมและสารออกฤทธในการปองกน ก าจดแมลง/ ไร และสตวศตรพช

ส านกวจยพฒนาการอารกขาพช กรมวชาการเกษตร แบงกลมสารฆาแมลง / ไร ตามกลไกการออกฤทธ ออก 28 กลม เพอลดการดอยาของแมลงและลดคาใชจายของเกษตรกร ดงน กลมท 1 ออกฤทธตอระบบประสาทตรงชองวางระหวาเชลประสาท Acetylcholinesterase inhibitors Nerve action ยบยงการท างานของเอนไซมโคลนเอสเตอเรส ท าใหเกดการสะสมของ อะซตนโคลน(สารสอประสาท) มกลมยอย 2 กลม กลม 1A Carbamate สารออกฤทธ ไดแก Bendiocarb (เบนดโอคารบ), Benfuracarb (เบนฟราคารบ), Carbaryl (คารบารล), Carbofuran (คารโบฟราน), Carbosulfan (คารโบซลแฟน), Fenobucarb (ฟโนบคารบ), Isoprocarb (ไอโซโพรคารบ), Methiocarb (เมทโอคารบ), Methomyl (เมโทมล), Thiodicarb (ไทโอดคารบ) กลม 1B Organophosphate สารออกฤทธไดแก Acephate (อะซเฟต), Chlorpyrifos (คลอไพรฟอส), Diazinon (ไดอะซนอล), Dimethoate (ไดเมโทเอต), Ethion (อไทออน), Fenitrothion (เฟนโทรไทออน), Malathion (มาลาไทออน), Omethoate (โอเมโทเอต), Phosalone (โฟซาโลน), Pirimiphos-ethyl (พรมฟอส เอทล), Profenofos (โพรฟโนฟอส), Prothiofos (โพรไทโอฟอส), Quinalphos (ควนาฟอส), Triazophos (ไตรอะโซฟอส), Trichlorfon (ไตรคลอฟอน)

กลมท 2 ออกฤทธตอระบบประสาทขดขวางชองเปดคลอไรดและการท างานของ GABA ออกฤทธตรงชองวางระหวางเซลประสาท ขดขวางการท างานของ GABA (สารสอประสาท)โดยขดขวางหรอแยงต าแหนงจบ GABA-gated chloride Channel antagonists Nerve action มกลมยอย2กลม กลม 2A Cyclodiene Organochlorines สารออกฤทธไดแก Chlordane, Endosulfan, gamma-HCH (Lindane) กลม 2B Phenylpyrazoles (Fiproles) สารออกฤทธไดแก Ethiprole (อทโพรล), Fipronil (ฟโปรนล)

กลมท 3 ออกฤทธตอระบบประสาทบรเวณ Axon (Axonic transmission) สารเคมท าปฎกรยกบผนงชนนอกของเซลประสาทท าใหการเขาออกของ โซเดยมอออนไมสมดลยSodium channel Modulators Nerve action มกลมยอย 2 กลม กลม 3A Pyrethroids Pyrethrins สารออกฤทธไดแก Bifenthrin (ไบเฟนทรล), Cyfluthrin (ไซฟลทรน), beta-Cyfluthrin (เบตาไซฟลทรน), Cyhalothrin (ไซฮาโลทรน), lambda-Cyhalothrin

กลมอารกขาพช W ๕๘/๒๕๖๑ ส านกงานเกษตรจงหวดชมพร

(แลมปดา ไซฮาโลทรน), gamma-Cyhalothrin (แกมมาไซฮาโลทรน), Cypermethrin (ไซเพอรเมทรน), alpha-Cypermethrin (แอลฟาไซเพอรเมทรน), Deltamethrin (เดลตาเมทรน), Etofenprox (อโทเฟนพรอกซ), Fenpropathrin (เฟนโพรพาทรน), Fenvalerate (เฟนวาลเรท), tau-Fluvalinate (เทา ฟลวา ลเนต), Permethrin (เพอรเมทรน), Tralomethrin (ทราโลเมทรน) กลม 3B DDT Methoxychlor สารออกฤทธไดแก DDT, Methoxychlor

กลมท 4 ออกฤทธตอระบบประสาท ขดขวางบรเวณจดรบนโคตนคอะซตลโคลน Nicotinic Acetylcholine receptor agonists/antagonists Nerve action ออกฤทธตรงชองวางระหวางเซลประสาท

ทจดรบอะซตลโคลน สารเคมเลยนแบบการท างานของสารสอประสาท อะซตลโคลนและไปแทนทจดรบ ท าใหเอนไซมอะซตลโคลนเอสเทอเรส ยอยสลายไดยากกวา ม 4 กลมยอย กลมยอย 4A Neonicotinoids สารออกฤทธไดแก Acetamiprid (อะเซททามพรด), Clothianidin (คลอไทอะนดน), Dinotefuran (ไดโนทฟแรน), Imidacloprid (อมดาโคลพรด), Thiamethoxam (ไทอะมโทแซม) สารกลมนถกตวตาย กนตาย และออกฤทธดดซม ประสทธภาพดมากในการปองกนและก าจดแมลงปากดด กลมยอย 4B Nicotine สารออกฤทธ ไดแก Nicotine กลมยอย 4C Sulfoxaflor สารออกฤทธ ไดแก Sulfoxaflor (ซลฟอกซาฟลอร) กลมยอย 4D Butenolides สารออกฤทธ ไดแก Flupyradifurone

กลมท 5 ออกฤทธตรงชองวางระหวางเซลประสาททจดรบอะซตลโคลน สารเคมเลยนแบบตวกระตนเอนไซม โคลนเอสเทอเรส เขาท าปฎกรยาแทนเอนไซม ตรงบรเวณจดรบ การสงกระแสประสาทขดของชาลง กระแสประสาทถกกระตนตอเนอง การหดคลายกลามเนอควบคมไมได ชกกระตก ออนแรง อมพาต ตาย Nicotinic Acetylcholine receptor agonists (allosteric) Nerve action กลมยอย Spinosyns สารออกฤทธ ไดแก Spinosad (สปนโนแซด), spinetoram (สไปนโทแรม)

กลมท 6 ออกฤทธตอระบบประสาทกระตนการท างานของชองเปดคลอไรด ออกฤทธตรงระบบประสาท+กลามเนอตรงบรเวณชองวางระหวางเซลประสาท สารเคมกระตนการเขาออกคลอไรดในการรบสงกระแสประสาท Chloride channel/activators Nerve and muscle action กลมยอย Avermectins, Milbemycins สารออกฤทธไดแก Abamectin (อะบาเมกตน), Emamectin benzoate (อมาเมกตน เบนโซเอท)

กลมท 7 สารเคมเลยนแบบฮอรโมน จเวไนส ยบยงการลอกคราบ/ การเปลยนแปลงรปรางผดปกต Juvenile hormone mimics Growth regulation มกลมยอย 3 กลม กลมยอย 7A Juvenile hormone analogues สารออกฤทธไดแก Hydropene, Kinoprene, Methoprene กลมยอย 7B Fenoxycarb สารออกฤทธไดแก Fenoxycarb กลมยอย 7C Pyriproxyfen สารออกฤทธไดแก Pyriproxyfen

กลมท 8 สารฆาแมลง ไร ออกฤทธหลายจด Compounds of unknown or non-specific mode of action (fumigants) ม 5 กลมยอย กลมยอย 8A ใชรมผลตผลทางการเกษตร Alkyl halides สารออกฤทธไดแก Methyl bromide and other alkyl halides กลมยอย 8B ใชรม Chloropicin สารออกฤทธไดแก Chloropicin กลมยอย 8C Sulfuryl fluoride สารออกฤทธไดแก Sulfuryl fluoride กลมยอย 8D Borax สารออกฤทธ ไดแก Borax กลมยอย 8E Tartar emetic สารออกฤทธไดแก Tartar emetic

กลมท 9 สารฆาแมลง ไร ออกฤทธตอการกน เฉพาะแมลงปากดด เพลยจกจน เพลยกระโดด เพลยออน แมลงหวขาว (selective feeding blockers : Homoptera)ท าใหกลามเนอสวนปากออนแรงกนอาหารไมได Compounds of unknown or non-specific mode of action (selective feeding blockers) กลมยอย 9B Pymetrozine สารออกฤทธ ไดแก Pymetrozine (ไพมโทรซน) กลมยอย 9C Flonicamid สารออกฤทธไดแก Flonicamid (โฟนคามด)

กลมท 10 ยบยงการเจรญเตบโตการลอกคราบของไร ออกฤทธในกลมควบคมการเจรญเตบโต(Growth regulator)กบไร Compounds of unknown or non-specific mode of action(mite growth inhibitors) Growth regulation กลมยอย 10A Clofentezine Hexythiazox สารออกฤทธ ไดแก Clofentezine, Hexythiazox (เฮกซไทอะซอก) กลมยอย 10B Etoxazole สารออหฤทธไดแก Etoxazole

กลมท 11 สารฆาแมลง / ไร เชอจลนทรยท าลายทางเดนอาหาร ล าไสสวนกลาง เฉพาะแมลงหนอนผเสอ Microbial disruptors of insect midgut membranes (includes trangenic crops expressing Bacillus thuringiensis toxins) ออกฤทธโดยสปอรและผลกโปรตนเมอถกยอยในสภาพทเปนดางสงจะม delta-endotoxin ท าลายผนงล าไสสวนกลางท าใหเซลในล าไสแตก – หยดกนอาหาร เลอดเปนพษ ตาย กลมยอย B.t. subsp. Israelensis จลนทรยออกฤทธ ไดแก Bacillus thuringiensis subsp. Israelensis กลมยอย B. sphaericus จลนทรยออกฤทธ ไดแก Bacillus sphaericus กลมยอย B.t. subsp. Aizawai จลนทรยออกฤทธไดแก Bacillus thuringiensis subsp. aizawai กลมยอย B.t. subsp. Kurstaki จลนทรยออกฤทธ ไดแก Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki กลมยอย B.t. subsp. Tenebrionis จลนทรยออกฤทธ ไดแก Bacillus thuringiensis subsp. Tenebrionis

กลมท 12 ขบวนการเมตาโบลซม ยบยงการสงเคราะหพลงงานทไมโตคอนเดรย(ATP) Inhibitors of oxidative phosphorylation, disruptors of ATP formation (inhibitors of ATP synthase) Energy metabolism ม 4 กลมยอย กลมยอย 12A Diafenthiuron สารออกฤทธ ไดแก Diafenthiuron กลมยอย12B Organotin miticides สารออกฤทธ ไดแก Azocyclotin, Cyhexatin, Fenbutatin oxide กลมยอย 12C Propagite สารออกฤทธ ไดแก Propagite (โพรพาไกท) กลมยอย 12D Tetradifon สารออกฤทธ ไดแก Tetradifon (เตตระไดฟอน)

กลมท 13 ขบวนการเมตาโบลซม รบกวนการสงโปรตอนในขบวนการฟอสโฟรเลชน(สรางพลงงาน) Uncouplers of oidative phosphorylation via disruption of proton gradient Energy metabolism กลมยอย Chlorfenapyr DNOC Sulfluramid สารออกฤทธ คอ Chlorfenapyr (คลอรฟนาเพอร), DNOC, Sulfluramid

กลมท 14 ออกฤทธกบระบบประสาท(post synaptic) กลไกการออกฤทธคลายกลม นโอนโคตนอยดสารเคม ขดขวางจดรบโปรตนในสวนผนงใยประสาทท าใหสารสอประสาทอะซตลโคลนเกาะไมได การสงกระแสประสาทขดของ Nicotinic acetylcholine receptor channel blockers Nerve action กลมยอย Nereistoxin analogues สารออกฤทธ ไดแก Bensultap (เบนซลแทป), Cartap hydrochloride (คารแทป ไฮโดรคลอไรด)

กลมท 15 ยบยงการสงเคราะหไคตน ทเปนองคประกอบของผนงล าตว ของหนอนผเสอ การลอกคราบไมสมบรณ Inhibitors of chitin biosynthesis type 0, Lepidopteran Growth regulation กลมยอย Benzoylureas สารออกฤทธ ไดแก Chlofluazuron (คลอรฟลอาซรอน), Diflubenzuron (ไดฟลเบนซรอน), Flucycloxuron (ฟลไซโคลซรอน), Hexaflumuron (เฮกซาฟลมรอน), Lufenuron (ลเฟนนรอน), Novaluron (โนวาลรอน), Teflubenzuron (เทฟลเบนซรอน), Triflumuron (ไตรฟลมรอน)

กลมท 16 ยบยงการสงเคราะหไคตน ทเปนองคประกอบของผนงล าตว การลอกคราบไมสมบรณ เฉพาะอนดบโฮมอพเทอรา(เพลยจกจน เพลยกระโดด เพลยออน แมลงหวขาว Inhibitors of chitin biosynthesis type 1, Homopteran Growth regulation กลมยอย Buprofezin สารออกฤทธ wfhcdj Buprofezin (บโพรเฟซน)

กลมท 17 รบกวนการท างานของฮอรโมน ทเกยวของกบการลอกคราบคอ เอคไดโซน/จเวนไนล ท าใหการลอกคราบ/ การเปลยนแปลงรปราง ของหนอนแมลงวนไมสมบรณ (เฉพาะพวกหนอนแมลงวน) Moulting disruptor, Dipteran Growth regulation กลมยอย Cyromazine สารออกฤทธ ไดแก Cyromazine (ไซโรมาซน)

กลมท 18 รบกวนจดรบฮอรโมนเอคไดโซน การลอกคราบ/ การเปลยนแปลงรปรางไมสมบรณ(เฉพาะหนอนผเสอ) Ecdysone agonists/moulting disruptors Growth regulation โดยสารเคมไปเลยนแบบฮอรโมนเอคไดโซน กลมยอย Diacylhydrazines สารออกฤทธไดแก Methoxyfenozide (เมททอกซฟโนไซด), Tebufenozide (ทบฟโนไซด)

กลมท 19 ออกฤทธตรงชองวางระหวางเซลประสาท ยบยงการท างานของสารสอประสาทออกโตปามน Octopaminergic agonists Nerve action กลมยอย Amitraz สารออกฤทธ ไดแก Amitraz (อามทราซ)

กลมท 20 ขบวนการเมตาโบลซม ยบยงการขนสงอเลคตรอน ในไมโตคอนเดรยคลอมเพลค3 ท าไหไดพลงงานนอยลง Mitochondrial complex III electron transport inhibitors (Coupling site II) Energy metabolism ม 3 กลมยอย กลมยอย 20A Hydramethylnon สารออกฤทธ ไดแก Hydramethylnon กลมยอย 20B Acequinocyl สารออกฤทธ ไดแก Acequinocyl กลมยอย 20C Fluacrypyrim สารออกฤทธ ไดแก Fluacrypyrim

กลมท 21 ขบวนการเมตาโบลซม ยบยงการสงผานอเลตตรอนในไมโตคอนเดรยคอมเพลค 1 ในขบวนการสรางพลงงาน (การหายใจ) Mitochondrial complex I electron transport inhibitors Energy metabolism ม 2 กลมยอย กลมยอย 21A METI acaricides สารออกฤทธ ไดแก Fenpyroximate (เฟนไพรอกซเมต), Pyridaben (ไพรดาเบน), Tebufenpyrad (ทบเฟนไพเรด), Tolfenpyrad (โทลเฟนไพเรด) กลมยอย 21B Rotenone สารออกฤทธ ไดแก Rotenone

กลมท 22 ออกฤทธทระบบระบบประสาท บรเวณ axon โดยปดทางเขา-ออกโซเดยมอออน Voltage-dependent sodium channel blockers Nerve action การท างานคลายกลมไพรทอยดสงเคราะหท าปฎกรยากบผนงชนนอกของเซลประสาท ท าใหการเขาออกของโซเดยมอออน ไมสมดล ม 2 กลมยอย กลมยอย 22A Indoxacarb สารออกฤทธ ไดแก Indoxacarb (อนดอกซาคารบ) กลมยอย 22B Metaflumizone สารออกฤทธ ไดแก Metaflumizone (เมตระฟลมโซน)

กลมท 23 สารออกฤทธฆาแมลง / ไร ออกฤทธตอขบวนการเมตาโบลซมในการสงเคราะหไขมน ยบยงเอนไซมอะซตล โคเอ คารบอกซเลส ยบยงการเจรญเตบโต Inhibitors of lipid synthesis Lipid synthesis, growth regulation กลมยอย Tetronic acid derivatives สารออกฤทธ ไดแก Spiromesifen (สไปโรมซเฟน), Spirotetramat (สไปโรเตตระแมท), Spirodiclofen

กลมท 24 ขบวนการเมตาโบลซมยบยงการสงผานอเลคตรอน ในไมโตคอนเดรยคอมเพลก4 ในขบวนการสรางพลงงาน Mitochondrial complex IV electron transport inhibitors Energy metabolism กลมยอย 24A Phosphine สารออกฤทธ ไดแก Phosphine กลมยอย 24B Cyanide สารออกฤทธ ไดแก Cyanide

กลมท 25 ขบวนการเมตาโบลซม ยบยงการสงผานอเลคตรอน ในไมโตคอนเดรยคอมเพลก2 ในขบวนการสรางพลงงาน Mitochondrial complex II electron transport inhibitors Energy metabolism กลมยอย 25A Beta-ketonitrile derivatives สารออกฤทธ ไดแก Cyenopyrafen, Cyflumetofen กลมยอย 25B Carboxanilides สารออกฤทธ ไดแก Pyflubumide

กลมท ๒๖,๒๗ วาง Poster Notes Grups ๒๖ and ๒๗ are unassigned.

28 สารฆาแมลง / ไร ออกฤทธตอระบบประสาทในสวนตวรบกระแสประสาท(receptor) ในกลามเนอสารเคมไปจบตวรบกระแสประสาท ไรยาโนดน ท าใหแคลเซยมผดปกต ไมสามารถหดคลายกลามเนอได Ryanodine receptor modulators Nerve and muscle action กลมยอย Diamides สารออกฤทธ ไดแก Flubendiamide (ฟลเบนไดอะไมด), Chlorantraniliprole (คลอแรนทรานลโพรล), Cyantraniliprole

สารท IRAC ไมจดกลมกลไกการออกฤทธ 1. สารทท าลายแมลงทางกายภาพ- อดรหายใจ/ ดดความชน เชน ไวทออยล(อดรหายใจ ท าลายไขมนทล าตวแมลง) ปโตเลยมออยล 2. ยบยงขบวนการหายใจ เชนคารบอนไดออกไซด 3. สารเพมฤทธ (Synergists ) 4. สารฟโรโมน เชน sex pheromone matting disruption 5. เหยอโปรตน เชน ยสโปรตน ออโตไลเซต 6. เชอจลนทรย เชนราเขยว ราขาว ไสเดอนฝอย NPV 7. ไมทราบกลไกการออกฤทธ เชน น าสกดสะเดา(อะซาดเลคตน) ไดโคโฟล (สารฆาไร) IRAC Mode of Action Classification v 7.4, May 2015 ทมา หมายเหตขอมล :สเทพ สหายา นกกฎวทยา ระดบช านาญการพเศษ ส านกวจยพฒนาการอารกขาพช กรมวชาการเกษตร และรวบรวมโดย นายสมบต ผลาผล เกษตรกรสวนล าไย อ าเภอโปงน ารอน จนทบร