Shqipëria dhe Bashkimi Evropian

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

MINISTRIA E INTEGRIMIT

Shqipëria dheBashkimi Evropian

Marrëveshja eStabilizim-Asociimit (MSA)

dhe më pas

FalënderimeMinistria e Integrimit i shpreh mirënjohjen Ambasadës Britanike në Tiranë dheGTZ-së për asistencën financiare, që bëri të mundur realizimin e këtij studimi.Në mënyrë të veçantë Ministria e Integrimit dëshiron të falënderojëShkëlqesinë e Tij ambasadorin britanik në Tiranë, Z.Fraser Wilson, Shkëlqesinëe Saj ish-ministren e integrimit Znj. Arenca Trashani, si dhe Z. Samuel Paicedhe Z. Erion Shehi nga Ambasada Britanike, pa ndihmesën dhe angazhiminmaksimal të të cilëve ky studim nuk do të mund të realizohej.

33333

44444

REPUBLIKA E SHQIPËRISË • MINISTRIA E INTEGRIMIT

Drejtor i ProjektitArben KashahuMinistria e Integrimit

Koordinator i ProjektitKlementin MileMinistria e Integrimit

Konceptimi dhe Analiza e StudimitBlendi KajsiuUniversiteti Evropian i Tiranës (UET)

Përpunimi dhe Analiza StatistikoreKliti CecaBanka e Shqipërisë

55555

Shqipëria dhe Bashkimi Evropian • Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) dhe më pas

Hyrje .................................................................................................................... 7

Qëllimi i Studimit ............................................................................................... 8

Metodologjia ....................................................................................................... 9

Përmbledhje ...................................................................................................... 12

Rekomandime ..................................................................................................18

Rezultatet e sondazhit .....................................................................................21

Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit ..............................................................21

Anëtarësimi i Shqipërisë në Bashkimin Evropian (BE) .............................. 27

Njohuritë mbi Bashkimin Europian ..............................................................35

Gjyqësori ...........................................................................................................39

Aneks 1. Pyetësori i Përgjithëshëm ..............................................................45

Aneks 2. Pyetësori për Gjyqësorin ................................................................. 53

Përmbajtja:

66666


77777


Nënshkrimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA) në 12 Qershor 2006, ishtenjë moment kyç në procesin historik tërrugëtimit të Shqipërisë drejt anëtarësimit nëBashkimin Evropian. Natyrshëm, ky nënsh-krim u mirëprit si nga qytetarët ashtu edhenga të gjitha forcat politike në vend, sepseanëtarësimi i Shqipërisë në Bashkimin Evro-pian përbën një objektiv mbarëkombëtar. Nëkëtë kuadër, nënshkrimi i MSA-së shënoimbërritjen e Shqipërisë në një stacion më tëafërt me Bashkimin Evropian, si dhe kurorë-zimin me sukses të një përpjekjeshumëvjeçare në këtë drejtim.

Pikërisht për këto arsye, Marrëveshja eStabilizim-Asociimit shënon jo thjesht njësukses, por përbën një sfidë edhe më mad-hore për Shqipërinë e cila tashmë duhet tëpërmbushë me sukses detyrat dhe obligimetqë burojnë prej saj, në mënyrë që MSA-ja tëzbatohet në kohë dhe me cilësi, duke i hapurrrugën procesit të anëtarësimit të plotë të Sh-qipërisë në Bashkimin Evropian. Për këtëqëllim, është i domosdoshëm jo vetëm an-gazhimi serioz i ekzekutivit dhe i të gjithaforcave politike në vend, por edhe i të gjithëgrupimeve të ndryshme brenda shoqërisëshqiptare.

Një rol themelor në këtë proces kanëgrupime të tilla si, administrata qendrore,administrata lokale, institucionet e pavaru-ara si dhe gjyqësori. Për të arritur një an-gazhim maksimal për të zbatuar në kohëdhe me cilësi MSA-në, së pari është e rëndë-sishme që këto grupe të jenë të mirëinfor-muara në lidhje me Marrëveshjen e Stabili-zim-Asociimit dhe detyrimet që burojnë prejsaj. Përtej sfidave dhe detyrimeve të për-bashkëta që burojnë nga kjo marrëveshje,

MSA-ja nënkupton edhe detyrime që janëspecifike për veprimtarinë e secilit prej kë-tyre grupimeve. Kjo për faktin e thjeshtë seMSA-ja nuk është një marrëveshje që kufi-zohet thjesht tek një marrëdhënie e intensi-fikuar midis ekzekutivit shqiptar dhe Bash-kimit Evropian, por një kontratë që prek çdoaspekt të veprimtarisë së shtetit dhe sho-qërisë shqiptare. Natyrisht barrën dhepërgjegjësinë kryesore për zbatimin e kësajmarrëveshje e ka ekzekutivi dhe administra-ta qendrore në përgjithësi. Megjithatë zbati-mi i MSA-së nuk kufizohet këtu. Një rol tërëndësishëm në zbatimin e kësaj mar-rëveshje do të luaj gjyqësori si dhe institu-cionet e pavarura.

Për këtë arsye, një nivel i lartë informimii këtyre grupeve në lidhje me MSA-në dheimplikimet e saj në këta sektorë, si dhe përprocesin e integrimit të Shqipërisë në Bash-kimin Evropian (BE), është një parakusht përzbatimin e saj me sukses. Në mënyrë që t’uofrojë informacionin e duhur në këtë drejtim,Ministria e Integrimit me një mbështetjen fi-nanciare bujare nga Ambasada e Mbretërisësë Bashkuar në Tiranë, ndërmori zbatimin ekëtij studimi që synon të përcaktojë niveline njohurive të administratës qëndrore dhelokale, të institucioneve të pavaruara dhe tëgjyqësorit, në lidhje me Marrëveshjen e Sta-bilizim-Asociimit dhe procesin e integrimittë Shqipërisë në Bashkimin Evropian (BE)në përgjithësi. Mbi këtë informacion, Minis-tria e Integrimit synon të ndërtojë njëstrategji informimi dhe trajnimi, në mënyrëqë të rrisë njohuritë e këtyre grupeve dheaftësinë e tyre për të zbatuar me sukses Mar-rëveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA).

Hyrje

88888


Ky studim synon të vlerësojë nivelin enjohurive të punonjësve të administratësqëndrore, të administratës lokale, tëinstitucioneve të pavaruara dhe të gjyqësoritnë lidhje me Marrëveshjen e StabilizimAsocimit dhe me procesin e integrimit tëShqipërisë në Bashkimin Evropian. Mëkonkretisht studimi ka si qëllim parësor qëtë vlerësojë nivelin e njohurive në përgjithësidhe brenda secilit grup në lidhje medetyrimet që burojnë nga nënshkrimi i MSA-së. Në këtë kuadër është realizuar edhevlerësimi i njohurive në lidhje me procesine integrimit në përgjithësi për të identifikuarmë qartë rëndësinë që i kushtohet MSA-sënë këtë proces në secilin prej grupeve. Së

Qëllimi i Studimit

fundi, studimi synon gjithashtu tëidentifikojë mënyrën se si pjestarët e secilitgrup e shohin rolin e tyre në kuadrin eMarrëveshjes së Stabilizim Asocimit.

Natyrisht identifikimi i nivelit tënjohurive dhe perceptimit të MSA-së në këtogrupe nuk përbën një qëllim në vetvete.Informacioni i përftuar nga ky studim do tëpërbëjë bazën e një strategjie informimi ngaana e Ministrisë së Integrimit në secilin prejgrupeve të analizuara. Gjithashtu kyinformacion mund të përdoret edhe nëkuadrin e trainimit dhe të aftësimit tëadministratës publike për të rriturperformancën e saj jo vetëm në kuadrin eMSA-së por në lidhje me procesin eintegrimit në përgjithësi.

99999


Studimi bazohet tek një sondazh i bërëme 1077 të intervistuar në katër grupe;administrata qendrore, administrata lokale,institucionet e pavarura dhe gjyqësori.Duhet theksuar se numri total i intervistavenuk përbën një kampion përfaqësues përpopullatën totale, të përbërë nga katërkategoritë e sipërpërmendura. Kjo përarësyen se përzgjedhja e një kampionipërfaqësues për popullatën në përgjithësi doe bënte të pamundur përzgjedhjen ekampioneve përfaqësuese për secilin grupnë veçanti. Për këtë arësye, numri total iintervistave është thjesht shuma e katërkampioneve përfaqësues për secilënkategori. Numri total i intervistave për çdogrup u përcaktua në mënyrë arbitrare, porduke marrë në konsideratë popullatën epërgjithëshme në çdo grup, pra sa më emadhe popullata aq më i madh edhekampioni. Në çdo rast, kampioni ipërcaktuar është mjaftueshmërisht i madhpër të qenë përfaqësues dhe për të prodhuarrezultate të besueshme statistikore. Numri iintervistave për secilën kategori është si mëposhtë:

Metodologjia

Tabela 1. Intervistat Sipas Grupeve

Brenda secilit grupim, zgjedhja ekampionit u krye duke kombinuar metodëne stratifikimit dhe atë rastësore. Së pari, upërpilua lista e institucioneve brenda secilitgrup dhe më pas u përcaktua popullatatotale e grupit. Në bazë të këtij numri upërcaktua përqindja e punonjësve në secilininstitucion brenda grupit, në raport mepopullsinë totale të grupit. Pra numri ipunonjësve në çdo institucion u llogarit sipërqindje e numrit total të popullatës sëgrupit. Në bazë të kësaj përqindje, upërcaktua edhe numri i intervistave përinstitucionin. Pra nëse në një institucion tëcaktuar ndodheshin 10% e numrit tëpërgjithëshëm të popullatës së grupit kubënte pjesë institucioni, në këtë institucionu kryen 10% e intervistave të përcaktuara përgrupin në fjalë. Ky ishte aspekti stratifikuesi kampionimit. Pasi u përcaktua numri iintervistave për çdo institucion, tëintervistuarit u zgjodhën në mënyrërastësore brenda secilit institucion. Numri iintervistave sipas institucioneve brenda çdogrupi është pasqyruar në Tabelën 2.

1010101010


Tabela 2. Numri i intervistave sipas institucioneve për çdo grup.

Në përgjithësi kombinimi i stratifikimitme përzgjedhjen rastësore në kampionim, kaprodhuar një kampion përfaqësues qëreflekton në vija të përgjithshmekarakteristikat e popullatës për secilin gruppërsa i përket gjinisë, edukimit, moshës.Këto përqindje janë në përputhje me tëdhënat e INSTAT, 2001. Shiko Tabelën 3.

Tabela 3. Karakteristikat e kampioneve sipas grupeve

janë më bashkëpunuese se meshkujt nëmbushjen e pyetësorit. Gjithashtu nëpërputhje me pritshmërinë, janë edhepërqindjet e shkollimit dhe të kohës sëpunësimit. Kështu në administratënqendrore dhe lokale mesatarja e kohës sëpunësimit është më e ulët se tek institucionete pavarura dhe gjyqësori. Në të dy këta

Sikurse e tregon edhe tabela e mësipërme,shumica e të punësuarve në administratëjanë femra, situatë e cila është në përputhjeme pritshmërinë sipas statistikave tëINSTAT. Megjithatë, përqindja mjaft e lartëe gjinisë femërore në kampion, shpjegohetedhe si pasojë e faktit se femrat në përgjithësi

sektorë, rreth 27% e të intervistuarve janëpunësuar brenda dy viteve të fundit.

Gjatë intervistës u përdor një pyetësor ipërbërë prej 28 pyetjesh të ndara në trekategori; 1.Informacion i përgjithëshëm mbitë anketuarin/ën, 2. Informcion mbi MSA-

1111111111


në dhe 3.Informacion mbi procesin eintegrimit të Shqipërisë në BE.Përveçpyetjeve të mbyllura (close–ended), nëpyetësor u përdorën edhe pyetje të hapura(open-ended), në mënyrë që të merrej sa mëshumë informacion nga i/e anketuari/a. Nëtë gjitha rastet pyetësori u vetë-administruanga të intervistuarit (self-administeredquestionnaire). Ndonëse në përgjithësipyetësorët e vetë-administruar kanë njëpërqindje më të lartë gabimesh në mbushjesesa ato të administruar, nga intervistuesitnë rastin konkret u vendos që pyetësori tëadministrohej nga vetë të intervistuarit përpasojë të natyrës së pyetjeve në pyetësor. Meqëllim që të intervistuarit të mos ndiheshinnën presionin e një testimi nga ana eintervistuesve, u pa më e arësyeshme që atat’i mbushnin vetë pyetësorët, por në praninë

e intervistuesve, për të garantuarindividualitetin e përgjigjeve. Në këtëmënyrë garantohet një sinqertitet më i lartëpërgjigjesh veçanërisht në lidhje me pyetjetqë kanë të bëjnë me nivelin e njohurive rrethMSA-së dhe BE-së. (Shiko Apendiks 1:Pyetësori i Përgjithshëm)

Për kategorinë e gjyqësorit, 28 pyetjevetë pyetësorit të përgjithëshëm iu shtuan edhe7 pyetje të veçanta të cilat janë specifike përkëtë kategori. Në këtë mënyrë u tërhoqinformacioni që ka të bëjë me gjyqësorinduke reflektuar specifikën e këtij sektori nëraport me procesin e integrimit në BE nëpërgjithësi, dhe me MSA-në në veçanti.(Shiko Apendiksin 2: Pyetësori i Gjyqësorit).

Për të gjitha grupimet, intervistat u kryennë periudhën Nëntor – Dhjetor 2006.

1212121212


Në përgjithësi të intervistuarit kanënjohuri të përgjithshme në lidhje meMarrëveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA)dhe procesin e integrimit të Shqipërisë nëBashkimin Evropian. Kategoria më einformuar është Administrata Qendrorendërsa ajo më pak e informuar në lidhje meprocesin e integrimit në përgjithësi ështëAdministrata Lokale. Ndërsa kategoria mëpak e informuar në lidhje me Marrëveshjen eStabilizim-Asocimit është ajo eInstitucioneve të Pavarura.

Shqetësues është fakti se përtej nivelit tëulët të njohurive të administratës lokale,ekziston një mungesë informacioni edhe tekadministrata e institucioneve të pavarura, ecila është jo vetëm më e kualifikuar sesa ajolokale në planin profesional, por edhe mëpranë procesit të integrimit të Shqipërisë nëBE duke qenë e përqëndruar në Tiranë. Nëkëtë aspekt duhet vlerësuar në mënyrëkritike fakti se janë punonjësit einstitucioneve të pavarura që tregojnënivelin më të ulët të informacionit mbi MSA-në. Jo shumë larg tyre qëndron gjyqësori, njëtjetër kategori që për nga përgatitjaprofesionale pritej me një nivel më të lartëinformimi. Këto dy grupe, Institucionet ePavarura dhe Gjyqësori, megjithëse kanënjohuri të përgjithshme mbi MSA-në dheprocesin e integrimit të Shqipërisë në BE,nuk janë të informuara për aspekte tëveçanta të tij dhe kanë një nivel të ulëtndërgjegjësimi në lidhje me rolin e tyre nëkëtë proces.

Kjo tregon se në këto kategori, MSA-jadhe procesi i integrimit në përgjithësi, ështëparë si një proces jashtë sferës së aktivitetittë tyre profesional. Ky është një perceptimjo vetëm i pasaktë por edhe problematik po

Përmbledhje

të merren parasysh implikimet e MSA-së përlegjislacionin shqiptar dhe për pasojë në tëgjithë aktivitetin e gjyqësorit.Në përgjithësiMarrëveshja e Stabilizim-Asociimitperceptohet thjesht si një akt administrativqë afron Shqipërinë me BE-në, kursenjohuritë mbi pasojat e kësaj marrëveshjejanë të kufizuara. Në mënyrë të ngjashmeedhe procesi i integrimit perceptohet si njëproces ngushtësisht administrativo-tekniknën kujdesin e ekzekutivit, dhe jo si njëproces që prek të gjitha sferat e aktivitetitadministrativ dhe ligjor të sektorëve tëndryshëm të shtetit shqiptar.

Kështu, ndonëse shumica dërrmuese e tëintervistuarve janë të informuar në lidhje menënshkrimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA) midis Shqipërisë dheBashkimit Evropian, ata kanë pakinformacion në lidhje me implikimet konkreteqë kjo marrëveshje ka për Shqipërinë nëpërgjithësi dhe në sferën e veprimtarisë sëtyre në veçanti. Institucionet që duhet tëkrijohen si pasojë e kësaj marrëveshje njihenpak ose aspak nga të intervistuarit. Gjithashtumungon informacioni në lidhje me procesinnëpër të cilin do të kalojë MSA-ja. Një pjesë emadhe e të intervistuarve nuk e kanë të qartëprocesin e ratifikimit të MSA-së nga vendetanëtare të BE-së. Në dy prej katër kategorivetë intervistuara, Administrata Lokale dheInstitucionet e Pavarura, më shumë se gjysmae të intervistuarve, respektivisht 51% dhe56%, nuk janë në dijeni të faktit seMarrëveshja e Stabilizim-Asociimit përShqipërinë nuk është ratifikuar ende nga tëgjitha vendet anëtare të BE-së. Po kështu tëintervistuarit nuk janë të qartë në lidhje meimplikimet e menjëherëshme të Marrëveshjessë Stabilizim-Asociimit. Në kategori të tilla si

1313131313


Administra Lokale, marrëveshja e Stabilizim-Asociimit perceptohet thjesht si një hap drejtheqjes së vizave apo anëtarësimit tëmenjëherëshëm në Bashkimin Evropian. Pra,në përgjithësi, ndonëse të intervistuarit janëtë informuar rreth nënshkrimit të MSA-së, ataduket se janë pak të informuar dhe tëndërgjegjshëm për implikimet e kësajmarrëveshje, si dhe për mënyrat se si ajo dotë ndikojë në aktivitetin e tyre.

Në të njëjtën mënyrë, integrimi iShqipërisë në Bashkimin Evropian ndonëseështë një proces me të cilin të intervistuaritkanë deri diku njohuri, perceptohetngushtësisht si një marrëdhënie midisniveleve të larta të ekzekutivit shqiptar dheBrukselit, më shumë sesa një proces qëpenetron të gjithë aktivitetin e shtetitshqiptar. Kështu në tre nga kategoritë eintervistuara, shumica e të intervistuarve,mbi 60%, raportojnë se në punën e tyre tëpërditëshme aktivitetet që kanë të bëjnë meintegrimin e Shqipërisë në BashkiminEvropian, zënë pak ose aspak vend.Përjashtim në këtë drejtim bënteadministrata qendrore ku 65% raportuan senë punën e tyre të përditëshme këtoaktivitete zënë vend shumë ose deri diku.Pra, nga kjo kategori, integrimi perceptohetkryesisht si një proces administrativ iantarësimit të Shqipërisë në BE, si një procesi cili udhëhiqet nga ekzekutivi dhe zbatohetnga administrata qendrore. Në fakt nivelete motivimit të raportuara nga tëintervistuarit në lidhje me çështjen eintegrimit janë më të larta në administratënqendrore, ku 83% e të intervistuarveraportuan se janë shumë ose deri diku tëmotivuar për t’u marrë me çështjet eintegrimit, niveli i motivimit bie teksakalojmë tek dy grupet e tjera, administratalokale dhe institucionet e pavarura, kupërqindjet janë 72% dhe 52% respektivisht.

Ndonëse nga shifrat e mësipërme ne nukjemi në gjendje të përcaktojmë realishtvendin që zë integrimi në punën e

përditëshme të të intervistuarve, këto shifratregojnë qartë se shumica e të intervistuarvenuk e shohin aktivitetin e tyre si pjesë tëprocesit të integrimit. Ky është një percpetimproblematik, po të kemi parasysh se bëhetfjalë për pjesëtarë të administratës lokale, tëinstitucioneve të pavarura dhe gjyqësorit,sektorë kyç në procesin e integrimit. Këtasektorë jo vetëm ndikohen nga procesi iintegrimit, por edhe përcaktojnë ritmet e këtijprocesi nëpërmjet ritmeve dhe cilësisë sëaktivitetit të tyre të përditshëm.

Fakti se integrimi i Shqipërisëperceptohet si një proces i jashtëm në raportme aktivitetin e të intervistuarve, reflektohetedhe në faktin se njohuritë e tyre mbiinstitucionet e Bashkimit Evropian janë tëkufizuara. Kështu, në kategorinë eAdministratës Lokale vetëm 20% e tëintervistuarve e dinin që KomisioniEvropian është një institucion i BashkimitEvropian. Ndërsa tek të intervistuarit eInstitucioneve të Pavarura dhe Gjyqësori kjopërqindje shkon tek 30%. Po kështu ndërmjettë të intervistuarve ekzistojnë paqartësi nëlidhje me vendet që janë anëtare të BashkimitEuropian. Në përgjithësi ky organizëmthjesht i bashkëlidhet vendeve të pasura porinstitucionet përbërëse të tij njihen pak,veçanërisht jashtë administratës qendrore.Kështu, ndonëse BE-së i vishet një rol mjafti rëndësishëm ngaana e të intervistuarit nëprocesin e integrimit të Shqipërisë në BE, kyorganizëm njihet vetëm në vija tëpërgjithshme.

Në këtë aspekt është problematik fakti qënë të gjitha kategoritë, rëndësia e BE-së nëprocesin a integrimit të Shqipërisë në BEshikohet e barazvlefshme dhe në mjaft raste,më e rëndësishme sesa rëndësia e faktorëvelokalë,si administrata publike. Ndonëse rolidhe rëndësia e Bashkimit Evropian në këtëproces janë të pamohueshme, një nivel kaq ilartë theksi mbi BE-në nga ana eadministratës dhe gjyqësorit mund të jenëreflektim i një sërë keqperceptimesh.Së pari

1414141414


ky perceptim duket se është pasojë epesimizmit të këtyre grupeve në raport memundësinë e faktorit shqiptar për tëpërmbushur standartet evropiane që burojnënga MSA-ja dhe procesi i integrimit. Në faktpërgjigjet e të intervistuarve tregojnë qëmotivimi i administratës publike në lidhjeme këtë process, perceptohet të jetë mjaft iulët.

Në këtë kuadër BE-ja merr një rëndësi tëmadhe si një faktor i jashtëm pa ndihmëndhe vullnetin e të cilit Shqipëria do ta ketëtë pamundur të përmbushë detyrat e saj. Njëperceptim i tillë mund të jetë problematikpër sa kohë ai e zhvendos focusin e procesittë integrimit nga puna që duhet të kryejëpala shqiptare, tek shpresa për ndihme dhezemërgjerësi nga ana e BE-së, duke ndikuarkështu në mospërmbushjen e detyrave dhedetyrimeve që lindin nga ky proces.

Për këtë arsye është e rëndësishme tëtheksohet roli parësor i palës shqiptare në këtëproces. Për të bërë këtë është e nevojshme tëtheksohen jo thjesht detyrat që duhet tëpërmbushë pala shqiptare, por edhe fakti seBE-ja mbetet e hapur për Shqipërinë për sakohë ajo përmbush standartet dhe detyrimetgjatë procesit të integrimit. Në të kundërtperceptimi se integrimi i Shqipërisë varet mëtepër nga faktorët e jashtëm sesa nga ata tëbrendshëm, mund të shërbejë fare lehtë si njëjustifikim që ul ritmet e administratës nëarritjen e standarteve europiane. Në këtëmënyrë jo vetëm ngadalësohet procesi iintegrimit por prodhohet edhe një profecivetëpërmbushëse dhe rreth vicioz, ku sa mëpak Shqipëria përmbush standartet aq mëshumë ajo i largohet BE-së në raport mevendet e tjera duke forcuar idenë se BE-ja nukështë e hapur për Shqipërinë. Në këtë mënyrëvëmendja largohet gjithnjë e më shumë ngapërmbushja e detyrimeve dhe standartevedrejt faktorëve të tjerë, të jashtëm apodytësorë.

Nga ky këndvështrim, nuk është rastësitejzgjatja e procesit të integrimit të Shqipërisë

në BE, aq më tepër kur është shtuar edherëndësia e faktorëve të tillë si përbërja fetaree Shqipërisë. Në tre sondazhe tëmëparëshme të zhvilluara nga Instituti iStudimeve Ndërkombëtare (ISN) për vitet2003, 2004 dhe 2005 rëndësia e këtij faktorika ardhur në rritje për perceptimin eadministratës lokale. Kjo tendencëkonfirmohet edhe nga sondazhi ynë. Faktorëtë tillë si përbërja fetare, apo elementëtgjeopolitikë, ndonëse mund të kenërëndësinë e tyre në këtë proces, nuk duhettë përdoren si justifikim për mungesën epërmbushjes së standarteve. Diçka e tillë kandodhur shpesh në të kaluarën.

Së fundi, sikurse pritej, mediat,veçanërisht televizioni duket se janë burimikryesor i informacionit në lidhje me procesine integrimit të Shqipërisë në BashkiminEvropian. Pas tyre, interneti rradhitet siburim i tretë më i rëndësishëm iinformacionit. Vlen të theksohet se roli iMinistrisë së Integrimit në informimin e tëintervistuarve, përfshirë edhe administratënqendrore, është më i ulët sesa tre këtoburime. Kjo mund të jetë pasojë e faktit senjë pjesë e informimit që buron nga kjoMinistri bëhet nëpërmjet mediave tëshkruara dhe elektronike. Megjithatë,pergjigjet tregojne se ka mjaft hapësirë përtë rritur rolin e Ministrisë së Integrimit nëinformimin mbi procesin e integrmit tëShqipërisë në BE, veçanërisht përsa i përketadministratës publike.

Administrata Qendrore

Adiministrata Qendrore është kategoriamë e informuar në lidhje me procesin eintegrimit krahasuar me tre kategoritë e tjera.Në përgjithësi, administrata qendrore ka njëinformacion të saktë në vija të përgjithshmembi procesin e integrimit të Shqipërisë nëBashkimin Evropian. Pjesërisht, kjo ështëedhe si pasojë e faktit që, për të ruajturmundësinë e krahasimit mes kategorive,

1515151515


pyetësori i përgjithshëm nuk bën njëvlerësim të detajuar dhe të thelluar tënjohurive të kësaj kategorie. Për një vlerësimtë tillë është e nevojëshme që të kryhenstudime kryesisht qualitative (cilësore)nëprmjet intervistave të zgjeruara sipassektorëve të ndryshëm të administratësqendrore. Në këtë mënyrë mund tëpërcaktohet në mënyrë specifike jo vetëmniveli i njohurive por edhe problematikasektoriale në procesin e integrimit. Ky ështënjë objektiv që mbetet përtej një sondazhi tëllojit tonë.

Megjithatë edhe nga rezultat e këtijstudimi janë identifikuar disa mungesaproblematike në informacionin eadministratës qëndrore në raport meprocesin e integrimit të Shqipërisë nëBashkimin Europian. Kështu, njohuria einstitucioneve të BE-së nga ana e kësajadministrate lë për të dëshiruar. Më pak segjysma e të intervistuarve në këtë kategori,47%, e dinin se Komisioni Evropian është njënga institucionet e BE-së. Një rezultat disishqetësues po të kemi parasysh rolin dherëndësinë e Komisionit në procesin eintegrimit. Po kështu edhe vendet anëtaretë BE-së nuk njihen mirë në këtë kategori.Kështu vetëm 30% e të intervistuarve e dininse Slovakia është pjesë e BE-së, ndërsa njëpjesë e mirë mendonin Norvegjinë si anëtaretë BE-së.

Gjithashtu në këtë kategori kishtemungesa të njohurive dhe informacione nëlidhje me dokumentat kyçe të procesit tëintegrimit, si Acquis Communautaire. Vetëmpak më shumë se gjysma e të intervistuarve,52%, e dinin se Acquis Communautaire është“tërësia e të drejtave dhe detyrimeve tëpërbashkëta që i bashkon të gjitha shtetanëtare në BE.” Po kështu vetëm 35% e tëintervistuarve në këtë kategori e dini se pasnënshkrimit të MSA-së do të ngrihet Këshillii Stabilizim Asocimit. Së fundmi, ndonëseadministrata qendrore ishte kategori qëraportoi nivelet më të larta në lidhje me

vendin që zë procesi i integrimit në punën etyre të përditëshme, këto nivele nuk janëshumë të larta në vetvete. Kështu, 35% të tëintervistuarve raportuan se integrimi zë pakose aspak vend në punën e tyre tëpërditëshme, ndërsa 40% raportuan deridiku. Këto përqindje tregojnë se edhe brendaadministratës qendrore procesi i integrimitshikohet si pronë e sektorëve të specializuarnë këtë drejtim dhe jo si një proces më i gjerëqë prek punën e administratës në përgjithësi.

Institucionet e Pavarura

Institucionet e pavarura ishin kategoriapërgjithësisht më pak e informuar në lidhjeme MSA-në dhe kategoria e dytë më pak einformuar, pas administratës lokale, mbiprocesin e integrimit të Shqipërisë nëBashkimin Evropian në përgjithësi. Në fakt,në këtë kategori ishte përqindja më e madhee të intervistuarve, 61%, të cilët nuk kishinaspak njohuri mbi Marrëveshjen eStabilizim-Asociimit (MSA), sikurse edhepërqindja më e lartë, 14% e të intervistuarve,që nuk ishin në dijeni të faktit se Shqipëria ekish nënshkruar MSA-në (shiko Grafikët 1dhe 2). Ky nivel i ulët informimi në lidhjeme MSA-në nuk përputhet me nivelin eprofesionalizmit dhe të edukimit tëadministratës së institucioneve të pavarura.Në të dyja aspektet kjo administratë ështëpo aq cilësore sa dhe ajo locale. (shiko Tabela3. Karakteristikat e kampioneve sipasgrupeve).

Niveli i ulët i informimit të këtij grupi vjenkryesisht si pasojë e perceptimit të procesittë integrimit si një proces jashtë sferës sëaktivitetit të institucioneve të pavarura. Kjoshpjegohet edhe me faktin që në këtoinstitucione ndodhet përqindja më e lartë etë intervistuarve që raportuan se integrimitzë një vend të vogël në punën e tyre tëpërditëshme. Kështu 64 % e të intervistuarvenë këtë kategori u shprehën se aktivitetet qëkanë të bëjnë me integrimin e Shqipërisë në

1616161616


Bashkimin Evropian zënë pak ose aspakvend në punën e tyre, 29 % raportuan deridiku, dhe vetëm 6 % u shprehën se këtoaktivitete zënë shumë vend në punën e tyre.(Shiko Grafikun 18). Po ashtu pothuajsegjysma e të intervistuarve në këtë kategori,48%, raportojnë se janë pak ose aspak tëmotivuar për t’u marrë me çështjen eintegrimit të Shqipërisë në BashkiminEvropian (shiko Grafikun 20). Këto shifralënë të kuptosh që punonjësit e këtyreinstitucioneve e shikojnë aktivitetin e tyre sitë shkëputur nga procesi i integrimit.

Ndërkohë niveli i informimit të kësajkategorie mbi Bashkimin Evropian është mëi lartë sesa ai mbi MSA-në dhe procesin eintegrimit. Në këtë aspect, kjo kategori ështëpo aq, ose më shumë e informuar sesa dykategoritë e tjera, administrata lokale dhegjyqësori, që mund të jetë një pasqyrim ikulturës së përgjithëshme të kësaj kategorie.Megjithatë edhe në këtë drejtim ka një sërëmungesash informacioni. Kështu, vetëmrreth 30% e të intervistuarve e dinin seKomisioni Evropian është pjesë e BashkimitEvropian (shiko Grafikun 21).

Gjyqësori

Një nga sferat aktiviteti i së cilës preketnë mënyrë themelore nga nënshkrimi iMarrëveshjes së Stabilizim-Asciimit ështëedhe gjyqësori. Përafrimi i legjislacionit meatë të Bashkimit Evropian dhe procesi iintegrimit të Shqipërisë në institucionet e BE-së, jo vetëm ndryshojnë përmbajtjen enormave juridike në vend, por edhe burimine autoritetit nga ato prodhohen, gjykohendhe ndryshojnë. Për këto arësye në këtësondazh iu kushtua një vëmendje e veçantëgjyqësorit duke ndërtuar një sërë pyetjeshtë veçanta për këtë sektor, përveç pyetjevetë përgjithshme. Qëllimi i këtyre pyetjeveishte i dyfishtë. Nga njëra anë ato synonintë vlerësonin nivelin e ndërgjegjësimit tëgjyqësorit për rëndësinë që ka integrimi i

Shqipërisë në BE për këtë sektor, dheanasjelltas. Nga ana tjetër pyetjet kishin siqëllim të identifikonin nivelin e njohurive nëkëtë sektor mbi momente të caktuarajuridike të procesit të integrimit, momenteqë prekin në mënyrë të drejtëpërdrejtëaktivitetin e gjygjësorit. Së fundi pyetjetsynonin të vlerësonin deri në çfarë maseështë kuptuar natyra dhe implikimetjuridike të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit në këtë sektor. Kjo është erëndësishme pasi gjyqësori është në fakt njënga zbatuesit e kësaj marrëveshje përsa ipërket implikimeve të saj juridike.

Duhet theksuar se në kategorinë egjyqësorit, më pak se gjysma, 46%, e tëintervistuarve raportuan se kishin dëgjuarpër Acquis Communautaire. (shiko Grafikun15). Nga kjo përqindje rreth 74% kishinnjohuri të sakta mbi këtë dokument. (ShikoGrafikun 16). Kjo do të thotë se vetëm rreth34 % e të intervistuarve në kategorinë egjyqësorit e kanë të qartë natyrën e këtijdokumenti. Kjo është një përqindje mjaft eulët, veçanërisht po të kemi parasyshrëndësinë që ka ky dokument përlegjislacionin shqiptar, një rëndësi që do tëvijë në rritje gjatë periudhës së thellimit tëprocesit të integrimit të Shqipërisë nëBashkimin Evropian.

Për të eksploruar më në thellësi nivelin enjohurive të gjyqësorit mbi MSA-në dheprocesin e integrimit të Shqipërisë nëpërgjithësi, përveç pyetësorit tëpërgjithshëm, i cili ishte i njëjtë për të gjithakategoritë, gjyqësorit i’u drejtua një bateripyetjesh specifike për fushën e tij tëveprimtarisë. Këto pyetje synon tëvlerësonin nivelin e njohurive të këtij sektorinë lidhje me implikimet juridike të procesittë integrimit dhe të MSA-së që ndikojnëdrejtë për drejtë në punën e përditëshme tëgjyqësorit.

Rezultatet e përftuara nga këto pyetjetregojnë qartë se gjygjësori e njeh pak ose

1717171717


aspak Marrëveshjen e Stabilizim Asocimit.Pothuajse gjysma e të intervistuarve në këtëkategori nuk janë në dijeni të nënshkrimit tëmarrëveshjes ad interim midis Shqipërisëdhe Komunitetit Evropian. Ky përbën njëfakt shqetësues po të lihet parasysh se kjomarrëveshje ka implikime të drejtëpërdrejtanë vendimmarrjen e gjygjësorit.Po kështupjesa dërrmuese e të intervistuarve nuk janëtë ndërgjegjëshëm për ndikimin e thellë qëka kjo marrëveshje në normat juridike tëaktivitetit tregtar të Shqipërisë.

Gjithashtu njohuria e gjygjësorit në lidhjeme legjislacionin e BE-së dhe me ndikiminqë procesi i integrimt të Shqipërisë në BE dotë ketë në legjislacionin shqiptar është tejet imangët. Ndonëse pjesa më e madhe janënë dijeni të faktit që MSA-ja përbën njëburim të drejte që i mbivendoset të drejtësshqiptare një përqindje e konsiderueshmenuk janë në dijeni të këtij fakti. Ndërsashumica e të intervistuarve kanë pak oseaspak njohuri me Acquis Communautaire.Kështu shumica e tyre nuk e njohin

hierarkinë e akteve nënligjore në këtëdokument. Së fundi shumica e tëintervistuarve në gjyqësor kanë pakinformacion mbi aspektet e të drejtësshqiptare që do të preken nga integrimi iShqipërisë në BE. Vetëm 12% e tëintervistuarve mendojnë se ky proces do tëketë ndikimin e tij më të madh tek e drejtaadministrative.

Këto rezultate janë shqetësuese për dyarësye. Së pari të intervistuarit në këtëkategori janë gjyqtarë, që do të thotë sepritshmëria e njohurive në lidhje measpektin juridik të procesit të integrimit nëkëtë kategori ishte e më e lartë. Së dyti,gjyqësori është një sektor kyç jo vetëm sepsepreket nga procesi i integrimit të Shqipërisënë BE, por edhe sepse ai është një ngazbatuesit e këtij procesi në aktivitetin e tij tëpërditëshëm. Procesi i integrimitmaterializohet konkretisht në veprimtarinëdhe vendimet që jep gjyqësori. Për të dyjakëto arësye mungesa e informacionit në këtësektor është sa problematike po aq edhe edomosdoshme për t’u riparuar.

1818181818


Informacioni në lidhje me procesin eintegrimit duhet të konceptohet i ndarë nëdy kategori të përgjithshme. Në njërënkategori theksi duhet vendosur tekinformacioni në lidhje me procesin eintegrimit per se. Në tjetrën duhet theksuarshpjegimi i procesit të integrimit jo thjeshtsi një proces teknik, por si një proces ipërmirësimit të funksionimit të shtetit dherritjes së standarteve të qeverisjes nëpërgjithësi. Në këtë kuadër duhet tëtheksohet edhe roli i faktorit shqiptar në këtëproces.

Përsa i përket njohurive të përgjithshmembi teknikalitetet dhe hapat e mëtejshëm tëprocesit pas nënshkrimit të MSA-së, duhenqartësuar nga njëra anë institucionet që dotë ngrihen pas nënshkrimit të marrëveshjes,dhe nga ana tjetër duhet specifikuar mënyrase si kjo marrëveshje prek aktivitetin eadministratës publike dhe gjyqësorit.Sektorit të gjyqësorit i duhet kushtuar njëtheks i veçantë, jo vetëm për nga rëndësiaqë ky sektor ka, por edhe sepse ai shpeshperceptohet si një sferë që qëndron jashtëpasojave imediate të procesit të integrimit.Në këtë kuadër duhen qartësuar gjithashtuprocesi i ratifikimit të MSA-së nga vendetanëtare dhe etapat që pasojnë këtë ratifikim,duke nxjerrë në pah implikimet e këtijprocesi për secilën prej kategorive tëintervistuara.

Këto implikime janë të rëndësishme përtë theksuar dimensionin e përgjithshëm tëintegrimit të Shqipërisë në BashkiminEvropian si një proces që synonpërmirësimin e funksionimit të ShtetitShqiptar dhe rritjen e standarteve tëqeverisjes në përgjithësi. Ky aspekt është i

Rekomandime

rëndësishëm në mënyrë që secila prejkategorive të mësipërme, dhe veçanërishtinstitucionet e pavaruara dhe gjyqësori, tëndërgjegjësohen se kanë për të luajtur një rolaktiv në këtë proces. Se procesi i integrimittë Shqipërisë në BE nuk duhet kutpuarngushtë si një marrëdhënie e ekzekutivitshqiptar me Brukselin por si një procestransformues për shoqërinë në përgjithësidhe sektorët e intervistuar në veçanti.

Më konkretish, disa nga momentet qëduhen pasur parasysh për të gjithakategoritë e intervistuara në një fushatëinformimi apo trainimi në lidhje me procesine integrimit të Shqipërisë në BashkiminEvropian janë si më poshtë:

• Natyra e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit.

• Procesi i ratifikimit të MSA-së nga vendetanëtare të BE-së.

• Etapat e procesit të integrimit tëShqipërisë në BE pas ratifikimit të MSA-së.

• Detyrimet që burojnë nga nënshkrimi iMSA-së, si detyrimet afat-shkrutra dheato afat-gjata.

• Roli i Administratës Qendrore,Administratës Lokale, Institucioneve tëPavaruara dhe Gjyqësorit nëpërmbushjen e këtyre detyrimeve.

• Institucionet që do të ngrihen si pasojë enënshkrimit të MSA-së.

• Natyra e Acquis Communautaire dherëndësia e tij për Shqipërinë.

1919191919


• Institucionet kryesore të BashkimitEuropian dhe roli i tyre brenda këtijorganizmi.

• Roli dhe rëndësia e Komisionit Evropiannë Bashkimin Europian dhe përShqipërinë.

• Institucionet kryesore ndërkombëtare kuShqipëria bën pjesë.

Përtej këtyre momenteve të përgjithshmeinformacioni në lidhje me MSA-në dheprocesin e integrimit të Shqipërisë nëBashkimin Evropian duhet përshtatur edhesipas nevojave të sektorëve të caktuar.Gjyqësori është një sektor kyç në këtë aspekt.

Gjyqësori

Më poshtë janë disa nga mometetkryesore ku duhet të përqendrohet njëfushatë ndërgjegjësimi dhe informimi e këtijsektori në lidhje me MSA-në dhe procesin eintegrimit.

• Vendi i MSA-së në legjislacionin shqiptar,dimensioni jurdik i kësaj marrëveshjeje.

• Rëndësia e MSA-së si burim i së drejtëspër të drejtën shqiptare.

• Implikimet e MSA-së për legjislacionindhe të drejtën shqiptare në përgjithësi.

• Zbërthimi i implikimeve juridike tëmarrëveshjes ad interim mes Shqipërisëdhe Bashkimit Evropian.

• Fushat e legjislacionit dhe normatjuridike që preken në mënyrë më tëndjeshme nga MSA-ja.

• Implikimet e MSA-së për normat jurdikeshqiptare në të ardhmen.

• Rëndësia e Acquis Communautaire përShqipërinë dhe aktivitetin e gjyqësorit.

• Informimi i gjyqësorit në lidhje mehierarkinë e akteve nënligjore në AcquisCommunautaire.

• Fushat e të drejtës shqiptare që do tëpreken më ndjeshëm nga procesi iintegrimit të Shqipërisë në BashkiminEvropian.

• Roli i gjyqësorit si pjesmarrës aktiv nëprocesin e integrimit dhe jo si një zbatuespasiv i pasojave të këtij procesi.

Administrata Lokale

Administrata Lokale është një ngakategoritë ku procesi i integrimit shikohetsi një proces i ngushtë i niveleve të larta tëekzekutivit me Brukselin. Për pasojë në këtëkategori ky proces shikohet si një fenomen ijashtëm që nuk ka implikime direkte mbipunën e kësaj administrate. Për këtë arësyenjë fushatë informimi, ndërgjegjësimi apotrainimi në këtë sektor mbi procesin eintegrimit të Shqipërisë në BE duhet tëtheksojë rolin e administratës lokale në këtëproces si dhe mënyrat se si ai e ndikon këtëadministratë në mënyrë të drejtëpërdrejtë.Më konkretisht disa aspekte që duhen pasurparasysh dhe duhen theksuar janë si mëposhtë:

• Ndikimi i procesit të integrimit tëShqipërisë në BE në procesin edecentralizimit dhe në marrëdhënienpushtet qendror / pushtet vendor.

• Hapësirat dhe potencialet që krijonprocesi i integrimit për pushtetin vendordhe bashkëpunimin rajonal mespushteteve vendore.

• Standartet që duhet të përmbushëpushteti vendor në procesin e integrimit.

• Detyrimet specifike që burojnë përpushtetin vendor teksa procesi iintegrimit të Shqipërisë në BE thellohet.

2020202020


• Institucionet e Bashkimit Europian qëkanë një rëndësi të veçantë për pushtetinvendor.

• Burimet financiare dhe mundësitë qëofron Bashkimi Evropian për të nxiturbashkëpunimin mes pushteteve vendorenë rajone të ndryshme.

Institucionet e Pavaruara

Ashtu sikurse në rastin e pushtetit vendoredhe në kategorinë e institucioneve tëpavaruara procesi i integrimit shikohet si njëproces i ngushtë i niveleve të larta tëekzekutivit me Brukselin. Ky fakt është edhemë shqetësues në këtë kategori duke pasurparasysh afërsinë e kësaj kategorie meprocesin e integrimit të Shqipërisë nëBashkimin Evropian. Specifike për këtë

kategori është fakti që ka nivelin më të ulëttë informacionit në lidhje me Marrëveshjene Stabilizim-Asociimit (MSA). Disa ngamomentet kryesore ku duhet tëpërqëndrohet informimi apo aftësimi i kësajkategorie në lidhje me procesin e integrimit:

• Njohuri të përgjithëshme mbiMarrëveshjen e Stabilizim-Asociimit

• Implikimet e MSA-së për punën eInstitucioneve të Pavarura sipasspecifikës së aktivitetit të tyre.

• Ndikimet që do të ketë procesi iintegrimit të Shqipërisë në BE në aspektinlegjislativ dhe atë administrative tek punae institucioneve të pavaruara.

• Roli i institucioneve të pavarura si aktornë zbatimin e MSA-së dhe procesin eintegrimit të Shqipërisë në BE

2121212121


Më poshtë janë rezultatet e sondazhit tëkryer me të katër kategoritë e intervistuara,administrata qendrore, administrata lokale,institucionet e pavarura dhe gjyqësori. Këtorezultate janë ndarë sipas objektit tëhulumtimit të baterive të veçanta të pyetjeve.

Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA)

Fillimisht studimi u përqëndrua tekvlerësimi i njohurive në lidhje menënshkrimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA). Ky vlerësim synonte tëarrinte dy objektiva. Së pari, përcaktimin ekategorive më të informuara në lidhje mekëtë marrëveshje në përgjithësi. Së dyti,përcaktimi i nivelit të njohurive në lidhje menatyrën e MSA-së në çdo kategori. Prapërcaktimi i nivelit të njohjes së kësajmarrëveshje.

Në mënyrë që të vlerësohej niveli ifamiljaritetit të të intervistuarve në lidhje memarrëveshjen e Stabilizim-Asociimitfillimisht ata u pyetën nëse e kishin lexuarkëtë marrëveshje në tërësi apo pjesë të saj.Sikurse e tregon Grafiku 1, përqindja më elartë e të intervistuarve që raportuan se

Rezultatet e Sondazhit

kishin lexuar marrëveshjen apo pjesë të saj,72% ndodhet në grupin e administratësqendrore, ndërsa përqindja më e ulët tekadministrat lokale dhe institucionet epavaruara. Një rezultat i pritshëm ky po tëkemi parasysh se administrata qendrorendodhet nën një kontakt të vazhdueshëm meefektet e kësaj marrëveshje. Ajo që duhetvënë re është se tek gjyqësori, gati gjysma etë intervistuarve nuk janë të familiarizuar mekëtë marrëveshje, e cila përbën një faktshqetësues po të kemi parasysh se ajo kaefekte imediate në aktivitetin e këtij sektori.

Përgjigjet e mësipërme duheninterpretuar me kujdes pasi ato janë përgjigjetë vetëraportuara dhe nuk tregojnë nivelinreal të njohurive në raport me Marrëveshjene Stabilizim-Asociimit. Për të testuarbesueshmërinë e këtyre përgjigjeve, tëintervistuarit u pyetën nëse MSA-ja ishtenënshkruar apo jo. Përgjigjet ndaj kësajpyetje konfirmuan tendencën e mësipërme,gjë që rikonfirmon se niveli i njohurive nëlidhje me MSA-në është më i lartë nëadministratën qendrore dhe më i ulët në trekategoritë e tjera. Në administratënqendrore vetëm 3% e të intervistuarve nukishin në dijeni të faktit se MSA ështënënshkruar, kurse për administratën lokale,

Grafiku 1. A e keni lexuar Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit, apo pjesë të saj?

2222222222


Grafiku 2. Me sa dini ju a e ka nënshkruar Shqipëria Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA)?

Grafiku 3. Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) është një marrëveshje që përshpejtonantarësimin e Shqipërisë në cilën nga organizatat e mëposhtme?

institucionet e pavarura dhe gjyqësorin, këtopërqindje janë 13%, 14 % dhe 8%,respektivisht. Veçanërisht problematikeshfaqet përqindja relativisht e lartë eintervistuesve që nuk janë të informuar përnënshkrimin e MSA-së ndonëse intervistatjanë zhvilluar jo shumë kohë pas këtijnënshkrimi dhe një procesi që u shoqëruame një fushatë intensive mediatike. ShikoGrafikun 2.

Ndonëse pyetjet e mësipërme na lejojnëqë të vlerësojmë kategoritë më të informuaranë lidhje me MSA-në, ato nuk na japininformacion mbi llojin dhe nivelin e

njohurive të të intervistuarve në lidhje meMSA-në. Në mënyrë që të përftohej njëinformacion më i detajuar në këtë aspekt, tëintervistuarve iu drejtua një sërë pyetjesh qëkanë të bëjnë me natyrën e MSA-së.Fillimisht ata u pyetën mbi pasojat e MSA-së në raport me antarësimin e Shqipërisë nëdisa institucione ndërkombëtare. Shumicadërrmuese e të intervistuarve ishin tëinformuar se MSA-ja përshpejtonantarësimin e Shqipërisë në BashkiminEvropian. Megjithatë në kategori të veçantasi administratë lokale, rreth 20% tëintervistuarve nuk ishin në dijeni të këtijfakti. Shiko Grafikun 3.

2323232323


Për të vlerësuar më tej nivelin e njohurivenë lidhje me rolin e MSA-së në procesin eantarësimit të Shqipërisë në BE tëintervistuarit u pyetën nëse Shqipëria mundtë bëhet anëtare e BE-së edhe pa enënshkruar një marrëveshje të tillë.

Përgjigjet që iu dhanë kësaj pyetje,rikonfirmuan informacionin e mëparshëm.Shumica dërrmuese në çdo kategori ishte endërgjegjshme që pa nënshkrimin e MSA-së, anëtarësimi i Shqipërisë në BE është ipamundur. Përsëri kategoria më e informuarnë këtë drejtim mbetet administrataqendrore, ndërsa kategoritë më pak tëinformuara janë administrata lokale dhe ajoe institucioneve të pavaruara, ku 15% dhe14% e të intervistuarve nuk ishin tëinformuar se pa nënshkrimin e MSA-së

Shqipëria nuk mund të bëhet anëtare e BE-së. Shiko Grafikun 4. Ndonëse shumicadërrmuese e të intervistuarve ishin tëndërgjegjshëm për rëndësinë e MSA-së nëprocesin e integrimit të Shqipërisë në BE, njëpërqindje e vogël ishin të informuar në lidhjeme faktin se MSA-ja është një marrëveshjekontraktuale mes Shqipërisë dhe BashkimitEvropian. Përsëri administrata lokale ishtemë pak e informuar në këtë drejtim. Kështurreth 27% e të intervistuarve në këtë kategorinuk ishin të informuar se MSA-ja është njëmarrëdhënie midis Shqipërisë dheBashkimit Evropian. Edhe në kategoritë mëtë informuara në këtë aspekt si institucionete pavaruara, përsëri një përqindje ekonsiderueshme 13% ishte e painformuar.Shiko Grafikun 5.

Grafiku 4. A mund të bëhet Shqipëria anëtare e Bashkimit Evropian edhe pa e nënshkruarMarrëveshjen e Stabilizim-Asociimit?

Grafiku 5. Për mendimin tuaj, Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) është një marrëveshjeqë Shqipëria e ka nënshkruar me cilën prej organizatave apo vendeve të mëposhtëm?

2424242424


Për të vlerësuar më tej nivelin e njohurivembi MSA-në të intervistuarit u pyetën nëlidhje me procesin e ratifikimit të kësajmarrëveshje nga vendet anëtare. Fillimishttë intervistuarit u pyetën se çfarë nënkuptonratifikimi i MSA-së për të vlerësuar njohuritëe tyre në lidhje me këtë proces. Në përgjithësinjë përqindje e lartë e të intervistuarve nukkishin njohuri në lidhje me këtë.Administrata lokale ishte më pak einformuar edhe këtu. Në këtë kategori mëpak se gjysma e të intervistuarve, 45%, edinin se procesi i ratifikimit nënkuptonmiratimin e MSA-së nga parlamentet evendeve anëtare. Megjithatë edhe nëkategorinë më të informuar, administrataqendrore, pothuajse një e treta e tëintervistuarve, 31%, nuk ishin në dijeni të

Grafiku 6. Çfarë nënkupton ratifikimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA) nga vendetanëtare të Bashkimit Evropian?

këtij fakti. Shiko Grafikun 6.Niveli i ulët i informimit në lidhje meprocesin e ratifikimit reflektohet edhe teknjohuritë e të intervistuarve mbi ratifikimine MSA-së nga vendet anëtare të BE-së. Nëdy prej katër kategorive të intervistuara,administrata lokale dhe institucionet epavaruara vetëm më pak se gjysma e tëintervistuarve, 49% dhe 44% respektivisht edinin që MSA-ja nuk ishte ratifikuar endenga parlamentet e vendeve anëtare,(nëkohën kur është zhvilluar sondazhi asnjënga vendet anëtare nuk e kishte ratifikuarMSA-në). Por edhe tek administrataqendrore, me nivelin më të lartë tëinformimit, rreth 33% e të intervistuarve nukishin në dijeni të këtij fakti.Shiko Grafikun 7.

Grafiku 7. A është ratifikuar Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit midis Shqipërisë dhe BE-sënga vendet anëtare të Bashkimit Evropian?

2525252525


E njëjta problematikë u identifikua edhenë lidhje me njohuritë e të intervistuarve mbipasojat e menjëherëshme të MSA-së. Dykeqkuptimet kryesore në lidhje me pasojatimediate të MSA-së janë heqja e vizave dheanëtarësimi i Shqipërisë në BE. Kjo tregonnjë mungesë njohurish në lidhje me procesine integrimit në BE post-MSA. Përsëri,kategoria më pak e informuar në këtë drejtimështë administrata lokale e ndjekur ngainstitucionet e pavaruara.

Shiko Grafikun 8.Të intervistuarit ishin edhe më pak të

informuar në lidhje me institucionet që dokrijohen si pasojë e nënshkrimit të MSA-së.Kështu, vetëm 35% e punonjësve tëadministratës qendrore e dinin se si pasojë

Grafiku 8. Cila do të jetë pasoja më e menjëherëshme e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit(MSA) për Shqipërinë?

e nënshkrimit të MSA-së do të krijohejKëshilli i Stabilizim-Associimit, kjopërqindje është edhe më e ulët në grupet etjera. Përqindjet në këto grupe tregojnë sepërgjigjet ndaj pyetjes kanë qenë kryesishthamendësime; vetëm kështu mund tëshpjegohet fakti që tek punonjësit eadministratës lokale përqindja e përgjigjevetë sakta është e barabartë ose më e lartë sesatek dy grupet e tjera, pavarësisht seinformacioni i tyre në lidhje me MSA-nëpërgjithësi është më i ulët sesa në këto dygrupe. Megjithatë, niveli i ulët iinformacionit në rastin konkret është ikuptueshëm pasi pyetja i referohet njëaspekti tejet teknik të pasojave të MSA-së.Shiko Grafikun 9.

Grafiku 9. Cili nga institucionet e mëposhtëme do të krijohet si pasojë e Marrëveshjes sëStabilizim-Asociimit (MSA)?

2626262626


Të dhënat e mësipërme tregojnë qartë sekategoria më pak e informuar në lidhje meMarrëveshjen e Stabilizim-Asociimit ështëadministrata lokale. Pothuajse në të gjithapyetjet mbi MSA-në, punonjësit e kësajadministrate reflektojnë nivelin më të ulëttë njohurive në lidhje me këtë dokument.Dicka e tillë është e pritshme jo vetëm përfaktin se administrata lokale në përgjithësiështë më pak e kualifikuar sesa ajo qendrore,por edhe pasi në punën e saj të përditëshme,të paktën deri tani, ka qenë më e distancuarnë raport me procesin e integrimit tëShqipërisë në BE, sesa administrata qendroreapo ajo e institucioneve të pavaruara.Megjithatë teksa procesi i integrimit tëShqipërisë në BE thellohet edhe raporti iadministratës lokale me këtë proces do tëndryshojë dhe duhet të ndryshojë. Pasnënshkrimit të MSA-së integrimi i Shqipërisënë BE nuk mund të mbetet më një proces qëkonceptohet si një aktivitet ekskluziv mesTiranës dhe Brukselit, ai prek të gjitha sferate administratës, duke përfshirë edhe atëlokale. Rrjedhimisht është i domosdoshëmmirë informimi i administratës lokale nëlidhje me këtë proces në mënyrë që ajo tëbëhet pjesë e tij sa më shpejt dhe me sa mëshumë efikasitet.

Ajo që është shqetësuese nga të dhënat emësipërme në lidhje me nivelin e njohurivembi MSA-në është fakti se përtej nivelit tëulët të njohurive të administratës lokale

ekziston një mungesë informacioni edhe tekadministrata e institucioneve të pavarura, ecila është jo vetëm më e kualifikuar sesa ajolokale në planin profesional por është edhemë pranë procesit të integrimit të Shqipërisënë BE, duke qenë e përqendruar në Tiranë.Në këtë aspekt duhet vlerësuar në mënyrëkritike fakti që pas administratës vendorejanë punonjësit e institucioneve të pavaruaraqë tregojnë nivelin më të ulët tëinformacionit mbi MSA-në. Jo shumë largtyre qëndron gjyqësori, një tjetër kategori qëpër nga përgatitja profesionale pritej me njënivel më të lartë informimi. Kjo tregon se tekkëto kategori MSA-ja dhe procesi i integrimitnë përgjithësi është parë si një proces jashtësferës së aktivitetit të tyre profesional. Kyështë një perceptim jo vetëm i pasaktë poredhe problematik po të kihen parasyshimplikimet e MSA-së për legjislacioninshqiptar dhe për pasojë në të gjithëaktivitetin e gjyqësorit.

Së fundi, sikurse pritej, administrataqendrore është kategoria më emirëinformuar në lidhje me MSA-në.Megjithatë ky vlerësim duhet vendosur nëkontekst. Një nga arsyet që administratalokale rezulton kategoria më emirëinformuar, është natyrisht si pasojë efaktit se krahasohet me tre kategori qëtregojnë mungesa të theksuara informacioninë lidhje me disa aspekte themelore të MSA-së.

2727272727


Antarësimi i Shqipërisë në BashkiminEvropian (BE)

Deri tani objekti i hulumtimit tonë kaqenë niveli i njohurive dhe informacionit nëlidhje me Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA). Në seksionin që vijon, kyobjekt zgjerohet duke e përqëndruaranalizën tonë tek niveli i njohurive tëadministratës dhe gjyqësorit në lidhje meprocesin e integrimit në përgjithësi.Ndonëse deri tani jemi përpjekur të izolojmëMSA-në si një aspekt të integrimit tëShqipërisë në BE, fakt mbetet, që kjomarrëveshje nuk mund të kuptohet eshkëputur nga kuadri më i gjerë i procesit tëintegrimit. Për pasojë edhe vlerësimi i nivelittë njohurive të të intervistuarve nuk mundtë kufizohet thjesht tek MSA-ja, por duhettë analizojë informacionin dhe njohuritë qëgrupet nën vëzhgim kanë për procesin eintegrimit në përgjithësi. Ky është synimi iseksionit në vijim.

Edhe në këtë seksion fillimisht tëintervistuarve iu drejtua një sërë pyetjesh qëkishin për qëllim të vlerësonin nivelin epërgjithshëm të njohurive të tyre në lidhjeme procesin e integrimit të Shqipërisë në BE.Për të vlerësuar sa më mirë këto njohuri jemipërqendruar si tek njohuritë mbi BE-në siorganizëm, ashtu edhe tek njohuritë mbiprocesin e integrimit të Shqipërisë në BE. Për

secilin prej këtyre aspekteve, gradualishtkalohet nga pyetje të përgjithëshme në pyetjemë specifike mbi BE-në dhe procesin eintegrimit. Këto pyetje kanë një qëllim tëdyfishtë. Së pari aty synojnë të vjelin mëshumë informacion në lidhje me cilësinë enjohurive mbi procesin e integrimit në BE.Së dyti ato shërbejnë edhe si pyetje kontrollipër të vlerësuar besueshmërinë e përgjigjevetë të intervistuarve për pyetjet qënënkuptojnë përgjigje vetë-raportuese, siçjanë pyetjet në vijim.

Fillimisht të intervistuarit u pyetën nëlidhje me njohurinë që ata mendonin sekishin mbi procesin e integrimit nëBashkimin Evropian. Nivelin më të lartë tënjohurive e raportoi administrata qendrore,një fakt i pritshëm ky duke pasur parasyshse ky grup ishte më i mirëinformuari nëlidhje me MSA-në. Me interes është fakti qëkategoria që rezultoi më pak e informuar nëlidhje me Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit, administrata lokale, raportoi nivelmë të lartë njohurish në lidhje me dykategoritë e tjera, institucionet e pavaruradhe gjyqësori. Kjo mund të jetë pasojë efaktit që dy kategoritë e tjera e shohin vetenmë të larguara nga ky proces sesaadministrata publike. Shiko Grafikun 10.

Grafiku 10. Sa mendoni se e njihni procesin e integrimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian?

2828282828


Për të kontrolluar besueshmërinë eraportimit të mësipërm si dhe për tëeksploruar më tej njohuritë e secilës kategorinë lidhje më procesin e integrimit tëShqipërisë në BE, të intervistuarit u pyetënnëse Shqipëria do të anëtarësohej më parënë BE apo NATO. Për cdo individ me njohuriminimale ndaj këtij procesi, është e qartë qëantarësimi në NATO normalisht duhet t’iparaprijë antarësimit në BashkiminEvropian. Shumica e të intervistuarve e kanëtë qartë këtë fakt, ndonëse në administratënvendore rreth 30% e të intervistuarve, osemendojnë që Shqipëria do të antarësohetfillimisht në BE ,ose nuk e dinë se ku do tëanëtarësohet më parë në BE apo NATO.Shiko Grafikun 11. Për të identifikuar mëqartë njohuritë e të intervistuarve në lidhje

Grafiku 11. Ku do të antarësohet më parë Shqipëria në NATO apo BE?

me BE në raport me organizma të tjerëndërkombëtarë, ata u pyetën nëse Shqipëriaështë anëtare e një sërë organizmavendërkombëtare. Në këtë mënyrë vlerësohetjo vetëm njohuria e të intervistuarve në lidhjeme organizata ndërkombëtare, por edhekrahasohet niveli i njohjes së BE-së në raportme to. Sikurse tregon edhe Grafiku 12,përqindja më e vogël e përgjigjeve të gabuaraështë në raport me Bashkimin Evropian, pramarrëdhënia e Shqipërisë me këtëorganizëm njihet më shumë nga tëintervistuarit sesa me organizata të tjerandërkombëtare. Gjithashtu është me interestë vihet re se administrate lokale kapërqindjen më të lartë të përgjigjeve tëgabuara, ndërsa institucionet e pavarura mëtë ultën. Shiko Grafikun 12.

Grafiku 12. A është Shqipëria anëtare e organizatave të mëposhtëme?

2929292929


Sikurse del qartë nga përgjigjet emësipërme Bashkimi Europian ështëorganizata mbi të cilën të intervistuarit kanënivelin më të lartë të njohurive në raport meorganizmat e tjera ndërkombëtarë. Niveletmë të larta të informacionit janë tekadministrata qendrore dhe më të ulëtat tekadministrata lokale. Këto rezultate janë tëngjashme me rezultatet mbi nivelin enjohurive rreth MSA-së. Si në rastin e MSA-së ashtu edhe në rastin e njohurive rreth BE-së si organizëm, kemi ngjashmëri nëdiferencën e nivelit të njohurive midisgrupeve.

Në vijim do të eksplorojmë nivelin enjohurive por edhe perceptimin e tëintervistuarve në lidhje me procesin eintegrimit të Shqipërisë në BE. Në këtëdrejtim së pari ata u pyetën në lidhje merëndësinë e një sërë faktorëve që ndikojnënë antarësimin e Shqipërisë në BE. Përtejvjeljes së informacionit kjo pyetje synon të

vlerësojë edhe mënyrën se si perceptohetintegrimi ndër kategoritë nën hulumtim. Pracilët janë faktorët që ata vlerësojnë më shumënë procesin e integrimit. Sikurse e tregonedhe grafiku 13, tre faktorët kryesorë sipastë intervistuarve ishin Politika (shqiptare),dhe Bashkimi Egvropian. Tek të gjithakategoritë, Bashkimi Evropian vlerësohet sinjë faktor po aq i rëndësishëm, në mos edhemë i rëndësishëm se një sërë faktorësh lokal.Ky vlerësim mund të interpretohet sireflektim i perceptimit të të intervistuarve,se procesi i integrimit të Shqipërisë varet poaq nga Brukseli sa edhe nga Tirana. Ndonëseroli i BE-së në këtë proces është ipamohueshëm, fakti që ky rol barazohet meatë të faktorit lokal, i cili ka barrën kryesornë arritjen e standarteve europiane, ka tëpaktën dy interpretime. Ky fakt mund të jetëpasojë ose e mosnjohjes së procesit osereflektim i pesimizmit nga ana e tëintervistuarve në lidhje me aftësinë e palës

Grafiku 13. Sa të rëndësishëm këta faktorët për antarësimin në BE?

3030303030


shqiptare për të arritur standarteteuropiane.Rrjedhimisht Shqipëria mund tëbëhet anëtare e BE-së vetëm nëpërmjetndihmës së kësaj të fundit. Së dyti, rëndësiae madhe që i vishet BE-së mund të jetë edhepasojë e perceptimit që procesi i integrimittë Shqipërisë është gjithashtu një procespolitik dhe gjeostrategjik ku roli dhe rëndësiae faktorit të brendshëm zbehet në raport mezhvillimet rajonale. Për këtë arësye roli i BE-së bëhet parësor. Të dyja këto interpretimereflektojnë një perceptim pasiv të procesit tëintegrimit nga të intervistuarit, gjë që përbënnjë element problematik po të kihet parasyshrëndësia e faktorit lokal në këtë proces, dheveçanërisht e kategorive të intervistuara.Shiko Grafikun 13.

Për të shqyrtuar më tej njohuritë rrethprocesit të integrimit, të intervistuarit upyetën nëse Shqipëria mund të anwtarësohetnë BE edhe pa bërë afrimin e legjislacionit.Kjo pyetje ka një objektiv të dyfishtë. Nganjëra anë ajo vlerëson nivelin e njohurive tëtë intervistuarve në lidhje me rëndësinë qëkanë detyrimet e palës shqiptare përantarësimin e Shqipërisë në BE. Nga anatjetër ky vlerësim na lejon të kuptojmë nëseroli i madh që i vishet BE-së në procesin eintegrimit nga të intervistuarit është pasojëe mosnjohjes së detyrimeve që duhet tëpërmbushë pala shqiptare, apo reflektim i

pesimizmit të tyre në lidhje me aftësinë epalës shqiptare për të përmbushur detyrimete saj. Sikurse tregon qartë Grafiku 14,shumica dërrmuese e të intervistuarve ekanë të qartë se pa përmbushjen e njëdetyrimi siç është përafrimi i legjislacionit,nuk është e mundur për Shqipërinë të bëhetanëtare e BE-së. Kjo do të thotë se roli i madhqë i vendoset BE-së në këtë procesi integrimimund të jetë kryesisht pasojë e pesimizmitnë lidhje me aftësinë e palës shqiptare përtë përmbushur detyrimet e saj.Megjithatëduhet theksuar se me përjashtim tëadministratës qendrore, përqindjet ekonsiderueshme, nga 19-20% në tre grupete tjera, nuk janë të ndërgjegjshëm përrëndësinë e përafrimit të legjislacionit. Kjopërqindje është veçanërisht problematike nëkategorinë e gjyqësorit, pasi përafrimi ilegjislacionit është një proces që e prek nëmënyrë të drejtpërdrejtë aktivitetin e këtijsektori. Shiko Grafikun 14.

Për të vlerësuar më tej nivelin e njohurivetë të intervistuarve në lidhje me procesin epërafrimit të legjislacionit, të intervistuaritu pyetën fillimisht nëse kishin dëgjuar përAcquis Communautaire. Sikurse pritejpërqindja më e lartë e të intervistuarve qëraportuan se kishin dëgjuar për këtëdokument ishte tek administrata qendrore.Ajo që vlen për t’u veçuar është fakti

Grafiku 14. A mund të antarësohet Shqipëria në Bashkimin Evropian edhe pa e përafruarlegjislacionin me Bashkimin Evropian?

3131313131


shqetësues se më shumë se gjysma e tëintervistuarve tek kategoria e gjyqësorit,raportuan se nuk kishin dëgjuar për këtëdokument. Ndërkohë përqindja më e vogële atyre që raportuan se kishin dëgjuar përAcquis Communautaire ishte tek administratalokale, vetëm 13%. Deri diku diçka e tillëështë e pritshme pasi Acquis Communautairepërbën një aspekt tekniko-juridik nëprocesin e integrimit. Megjithatë duke pasurparasysh rëndësinë që ai ka, veçanërisht nëraport me sektorë si gjyqësori, ështëproblematik fakti se në shumicën e rasteveky dokument nuk njihet. Shiko Grafikun 15.

Të intervistuarit që u përgjigjën se kishindëgjuar për Acquis Communautaire u pyetënnë lidhje me natyrën e këtij dokumenti nëmënyrë që të vlerësohej niveli i tyre i

Grafiku 15. A keni dëgjuar për Acquis Communautaire?

njohurive mbi të. Përsëri përqindja më elartë, 79%, që e kishin të qartë natyrën eAcquis Communautaire ishte tek administrataqendrore, dhe më e ulëta, 50%, tekadministrata lokale. Gjithashtu duhettheksuar se tek gjyqësori vetëm 74% e atyreqë raportuan se kishin dëgjuar për AcquisCommunautaire (46%, shiko Grafikun 15)kishin njohuri të sakta mbi këtë dokument.Kjo do të thotë se vetëm rreth 34 % e tëintervistuarve në kategorinë e gjyqësorit ekanë të qartë natyrën e këtij dokumenti. Kjoështë një përqindje mjaft e ulët, veçanërishtpo të kemi parasysh rëndësinë që ka kydokument për legjislacionin shqiptar, njërëndësi që do të vijë në rritje teksa procesi iintegrimit të Shqipërisë në BashkiminEvropian thellohet. Shiko Grafikun 16.

Grafiku 16. Çfarë është Acquis Communautaire?

3232323232


Niveli i njohurive në lidhje me procesine integrimit u testua më tej duke i pyetur tëintervistuarit nëse kishin dëgjuar për njësitëe integrimit nëpër ministritë e linjës. Këtojanë njësi që janë ngritur ose do të ngrihennë kuadrin e thellimit të procesit të integrimittë Shqipërisë në BE. Siç pritej, përqindja mëe lartë e të intervistuarve që raportuan sekishin dëgjuar në lidhje me këto njësindodhej në administratën qendrore, dhe mëe ulëta në atë lokale. Megjithatë edhe nëadministratën qëndrore të paktën një ekatërta e të intervistuarve nuk ishin në dijenitë këtyre njësive. Shiko Grafikun 17.

Për të identifikuar vendin që zë procesi iintegrimit në punën e të intervistuarve si dhepër të vlerësuar motivimin e tyre dhe tëadministratës në përgjithësi në lidhje me këtëproces, të intervistuarve iu drejtua një seripyetjesh mbi këto çështje. Ata u pyetënfillimisht për vendin që zënë aktivitetet qëkanë të bëjnë me procesin e integrimit tëShqipërisë në BE në punën e tyre tëpërditëshme. Natyrshëm, punonjësit eadministratës qendrore ishin ata të cilëtraportuan nivelin më të lartë të hapësirës qëzënë aktivitetet që kanë të bëjnë meintegrimin në punën e tyre të përditëshme.

Grafiku 17. A keni dëgjuar për Njësitë e Integrimit në ministritë e linjës?

Grafiku 18. Në punën tuaj të përditëshme sa vend zënë aktivitete që kanë të bëjnë me procesine integrimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian?

3333333333


Grafiku 19. Sa e motivuar është administrata publike shqiptare për t’u marrë me çështjet eintegrimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian?

Në tre kategoritë e tjera është interesante tëvërehet se shumica e të intervistuarve upërgjigjën se procesi i integrimit zë pak oseaspak vend në punën e tyre të përditshme.Kjo tregon se në këto kategori integrimi nëBE perceptohet disi ngushtë thjesht si njëproces teknik që kufizohet tek antarësimi iShqipërisë në BE dhe si një çështje që ka tëbëjë kryesisht me ekzekutivin dheadministratën publike. Shiko Grafikun 18.

Në mënyrë që të vlerësohej perceptimi itë intervistuarve në lidhje me motivimin eadministratës publike shqiptare mbiprocesin e integrimit, ata u pyetën se sa emotivuar është administrata publikeshqiptare për t’u marrë me çështjet e

integrimit të Shqipërisë në BashkiminEvropian. Sikurse pritej, të intervistuarit nëadministratën qendrore dhe lokale dhanëvlerësime më të larta për motivimin eadministrates, sesa ata në dy kategoritë etjera që nuk e perceptojnë veten pjesë të kësajadministrate. Megjithatë edhe në dykategoritë më entuziaste në lidhje memotivimin e administratës publike mbiintegrimin e Shqipërisë në BE, shumica e tëintervistuarve mendonin se administratapublike ishte vetëm deri diku e motivuar nëkëtë proces, ndërsa grupi më i madh i tëintervistuarve pas tyre mendonin seadministrata publike ishte pak ose aspak emotivuar. Shiko Grafikun 19.

Natyrshëm kur e njëjta pyetje u drejtuanë nivelin personal, pra sa i motivuar jeni jupersonalisht për t’u marrë me çështjet eintegrimit të Shqipërisë në BashkiminEvropian, niveli raportimit të motivimit u rritndjeshëm. Pra secili prej të intervistuarvemendon se ka motivacion mbi mesataren egrupit ku bën pjesë. Megjithatë edhe në këtërast kur raportimi i motivimit pritet të jetë ifryrë në kategorinë me motivacion më tëlartë, administrata qendrore, më pak segjysma e të intervistuarve raportojnë se janë

shumë të motivuar. Shumica raportojnë sejanë të motivuar deri diku ose pak. ShikoGrafikun 20.

Përgjigjet e mësipërme në lidhje meprocesin e integrimit të Shqipërisë në BErikonfirmojnë konkluzionin tonë tëderitanishëm se nga katër kategoritë eintervistuara, administrata qendrore ështëme e informuara në lidhje me këtë proces,ndërsa administrata lokale është kategoriamë pak e informuar. Gjithashtu, në të gjithakategoritë, ka një informacion të

3434343434


përgjithëshëm në lidhje me procesin eintegrimit, por mungon informacionispecifik në lidhje me procesin. Në shumicëne tyre të intervistuarit i njohin pak ose aspakhapat dhe implikimet e procesit të integrimittë Shqipërisë në BE. Përveç nivelit të ulët tënjohurive në administratën lokaleproblematik shfaqet edhe niveli iinformacionit të gjyqësorit në lidhje melegjislacionin e BE-së të përmbledhur nëAcquis Communautaire.

Informacioni mungon edhe në lidhje meelementët administrative të procesit tëintegrimit siç janë Njësitë e Integrimit nëMinistritë e Linjës. Gjithashtu në lidhje memotivimin e administratës në raport meprocesin e integrimit, vërehen nivele të ulëtamotivimi. Në përgjithësi të intervistuaritraportojnë se procesi i integrimit zë pak vendnë punën e tyre të përditëshme. Pjesërisht

një përgjigje e tillë reflekton faktn se procesii integrimit perceptohet ngushtw si njëproces administrativo-teknik dhe jo njëproces që prek të gjitha sferat e administratësdhe institucioneve shqiptare, veçanërisht pasnwnshkrimit të MSA-së.

Natyrisht nivelet e motivimit në punëreflektojnë edhe nivelet e pagesës apokënaqësinë në punë. Megjithatë në rastinkonkret këta faktorë nuk mund të shpjegojnëfaktin që administrata lokale raporton nivelemë të larta motivimi në lidhje me procesin eintegrimit sesa institucionet e pavaruara, kurkëto të fundit ofrojnë rroga më të larta përpunonjësit e tyre. Rrjedhimisht variacioninë nivelet e motivimit në lidhje me çështjene integrimit mund të shpjegohet më mirë meshkallën në të cilën të intervistuarit e shohinkëtë proces si pjesë e punës së tyre.

Grafiku 20. Ju personalisht sa i/e motivuar ndiheni për t’u marrë me çështjet e integrimit tëShqipërisë në Bashkimin Evropian?

3535353535


Njohuritë mbi Bashkimin Europian

Qëllimi kryesor i këtij seksioni është tëvlerësojë nivelin e njohurive të tëintervistuarve mbi Bashkimin Evropian.Ndonëse edhe këto njohuri janë pjesë enjohurive në lidhje me procesin e integrimitnë përgjithësi ato vlerësohen veçmas pasi naofrojnë vetëm një informacion indirekt nëlidhje me njohuritë e të intervistuarve mbispecifikën e procesit të integrimit tëShqipërisë në BE. Siç e tregon qartë Grafiku21, njohuritë në lidhje me institucionet e BE-së janë të kufizuara. Edhe në administratënqendrore, kategoria më e informuar, më pakse gjysma e të intervistuarve e dinin seKomisioni Evropian është organ i BE-së. Sigjithmonë administrata lokale është më pake informuara. Shiko Grafikun 21.

Më pas të intervistuarit u pyetën në lidhjeme vendet anëtare të Bashkimit Evropian nëmënyrë që të vlerësohej më tej niveli injohurisë së tyre mbi këtë organizëm.Përgjigjet tregojnë se të intervistuarit nukjanë shumë të informuar mbi vendet anëtarenë BE. Ndonëse sondazhi është zhvilluarpërpara antarësimit të Rumanisë në BE, njëpjesë e mirë mendonin se ky vend ishteanëtar i Bashkimit Evropian. Gjithashtushumica e të intervistuarve nuk e dinin seSllovakia është anëtare e BashkimitEvropain. Shumica e të intervistuarvemendonin se Norvegjia është anëtare e BE-së, cka më shumë se njohuritë rreth BE-sëreflekton faktin që ky organizëm asociohetme vendet e pasura. Shiko Grafikun 22.

Grafiku 21. Cili nga institucionet e mëposhtme është pjesë e BE-së?

3636363636


Më pas të intervistuarit u pyetën në lidhjeme vendet anëtare të Bashkimit Evropian nëmënyrë që të vlerësohej më tej niveli injohurisë së tyre mbi këtë organizëm.Përgjigjet tregojnë se të intervistuarit nukjanë shumë të informuar mbi vendet anëtarenë BE. Ndonëse sondazhi është zhvilluarpërpara antarësimit të Rumanisë në BE, një

Grafiku 22. Cili nga vendet e mëposhtme është në Bashkimin Evropian - BE?

pjesë e mirë mendonin se ky vend ishteanëtar i Bashkimit Evropian. Gjithashtushumica e të intervistuarve nuk e dinin seSllovakia është anëtare e BashkimitEvropain. Shumica e të intervistuarvemendonin se Norvegjia është anëtare e BE-së, cka më shumë se njohuritë rreth BE-sëreflekton faktin që ky organizëm asociohetme vendet e pasura. Shiko Grafikun 22.

3737373737


Burimet e informacionit rrethBashkimit Evropian

Në këtë seksion qëllimi i sondazhit ishteqë të identifikonte burimet e informacionitmbi BE-në për të intervistuarit. Në këtëmënyrë mund të identifikohen edhe mjetetmë efikase për të ndërtuar një fushatëinformimi për të rritur nivelin e njohurive tëkëtyre kategorive mbi procesin e integrimitdhe Bashkimin Evropian. Për këtë qëllim tëintervistuarit u pyetën në lidhje me sasinë e

informacionit që ata marrin nga burime tëndryshme duke e vlerësuar atë në një shkallënga 1 deri në 10. Siç pritej, mediat,televizioni dhe gazetat janë burimet kryesoretë informacionit në lidhje me procesin eintegrimit të Shqipërisë në BE. Pas tyreinterneti rradhitet si burim i tretë më irëndësishëm i informacionit. Vlen tëtheksohet roli i Ministrisë së Integrimit në

Grafiku 23. Sa informacion merrni mbi BE - në nga burimet e mëposhtëme?

3838383838


informimin e të intervistuarve, përfshirëedhe administratën qendrore është më i ulëtsesa këto burime. Kjo mund të jetë pasojë efaktit se një pjesë e informimit që buron ngakjo Ministri bëhet nëpërmjet mediave tëshkruara dhe elektronike. Megjithatëpergjigjet tregojne se ka mjaft hapësirë përtë shtuar rolin e Ministrisë së Integrimit nëinformimin mbi procesin e integrimit tëShqipërisë në BE, veçanërisht përsa i përketadministratës publike. Shiko Grafikun 23.

Për të identifikuar fushat në të cilat tëintervistuarit janë të interesuar të marrin mëshumë informacion mbi BE-në dhe procesine integrimit të Shqipërisë në të, atyre iukërkua nëpërmjet një pyetje të hapur, tëpërcaktonin tre fushat kryesore që përbënin

interes për ta në këtë drejtim. Sikurse etregon edhe Grafiku 24 katër fushat kryesoreme më interes për të intervistuarit ishinekonomia, politika, legjislacioni dhe arsiminë BE. Këto fusha interesi janë të pritshmepër faktin se janë mjaft gjithë përfshirëse. Ajoqë është me interes është fakti që kërkesatpër informacion mbi BE-në janë të ndarasipas kategorive. Kështu gjyqësori kërkonmë shumë informacion për legjislacionin,administrata qëndrore për institucionet e BE-së, e kështu me rradhë. Ndonëse nga njëraanë kjo është e natyrshme, nga ana tjetër njëstrukturim i tillë i interesit për BE-nëreflekton edhe faktin që të intervistuarit nukkanë informacion për BE-në në fushat e tyrepërkatëse të aktivitetit.

Shiko Grafikun 24.

Grafiku 24. Në cilat fusha do kishit dëshirë të kishit më shumë informacion rreth BashkimitEvropian?

3939393939


Një nga sferat aktiviteti i së cilës preketnë mënyrë themelore nga nënshkrimi iMarrëveshjes së Stabilizim-Asciimit ështëedhe gjyqësori. Përafrimi i legjislacionit meatë të Bashkimit Evropian dhe procesi iintegrimit të Shqipërisë në institucionet e BE-së, jo vetëm ndryshojnë përmbajtjen enormave juridike në vend por edhe burimine autoritetit, sepse nga ato prodhohen,gjykohen dhe ndryshojnë. Në këtë kuadërgjyqësori ka një rol të rëndësishëm jo vetëmsi një sektor që preket nga procesi i integrimitpor edhe si një sektor që e jetëson këtë procesnë një nga pikat e tij më kyçe, tek funksionimi shtetit të së drejtës sipas normaveevropiane. Megjithatë, ky rol shpesh nukkuptohet apo zbehet përballë perceptimit tëprocesit të integrimit si një proces teknik dheadministrativ mes burokratësh, që kryhetnga ekzekutivi e nuk ka të bëjë me një sektortë pavarur si gjyqësori.

Për këto arësye në këtë sondazh i’ukushtua një vëmendje e veçantë gjyqësoritduke ndërtuar një sërë pyetjesh të veçanta

Gjyqësori

për këtë sektor, përveç pyetjeve tëpërgjithshme. Qëllimi i këtyre pyetjeve ështëi dyfishtë. Nga njëra anë ato synojnë tëvlerësojnë nivelin e ndërgjegjësimit tëgjyqësorit për rëndësinë që ka integrimi iShqipërisë në BE për këtë sektor, dheanasjelltas. Nga ana tjetër pyetjet synojnë tëidentifikojnë nivelin e njohurive në këtësektor mbi momente të caktuara juridike tëprocesit të integrimit, momente që prekin nëmënyrë të drejtëpërdrejtë aktivitetin egjyqësorit. Gjithashtu pyetjet synojnë tëvlerësojnë deri në ç’masë është kuptuarnatyra dhe implikimet juridike tëMarrëveshjes së Stabilizim-Asociimit në këtësektor. Kjo është e rëndësishme, pasigjyqësori është në fakt një nga zbatuesit ekësaj marrëveshje përsa i përketimplikimeve të saj juridike.

Fillimisht të intervistuarit në këtë kategoriu pyetën në lidhje më ndikimin që atamendojnë se procesi i integrimit tëShqipërisë në Bashkimin Evropian do të ketëtek aktiviteti i gjyqësorit.Të intervistuarve iu

Grafiku 25. Për mendimin tuaj sa do të ndikojë tek gjyqësori procesi integrimit të Shqipërisënë Bashkimin Evropian?

4040404040


kërkua që vlerësimin e tyre ta jepnin në njëshkallë nga 1 deri tek 10, ku 1 do të thotëaspak ndikim dhe 10 shumë ndikim.Pothuajse gjysma e të intervistuarve, 50%, upërgjigjën se integrimi do të ketë shumëndikim tek gjyqësori. Megjithatë pjesa tjetëre të intervistuarve e vlerësuan ndikimin eprocesit të integrimit me notën 8 ose mëposhtë. Shiko Grafikun 25.

Për të vlerësuar më me hollësi nivelin enjohurive të kësaj kategorie në lidhje meimplikimet e procesit të integrimit nëaktivitetin e gjyqësorit, ata u pyetën nëseShqipëria e kishte nënshkruar marrëveshjene përkohëshme (ad interim) me KomunitetinEvropian. Reth 40% të të intervistuarve upërgjigjën se nuk ishin në dijeni të këtij fakti,ndërsa gjysma, 50.57% u përgjigjën po. ShikoGrafikun 26.

Për të vlerësuar nivelin e njohurive të tëintervistuarve mbi marrëveshjen ad interimmes Shqipërisë dhe Komunitetit Evropian,ata u pyetën në lidhje me natyrën e kësajmarrëveshje. Më pak se gjysma, 46%, ishinnë dijeni të faktit që kjo marrëveshje ka njëkarakter tregëtar. Një pjesë e mirë, 17%, nukkishin aspak informacion në lidhje me këtëmarrëveshje, kurse pjesa tjetër mendonte sekjo marrëveshje ka karakter politik oseushtarak. Shiko Grafikun 27.

Për të vlerësuar njohuritë e tëintervistuarve në lidhje me implikimet emarrëveshjes ad interim, të intervistuait upyetën nëse tarifat doganore të një malli meorigjinë nga vendet e BE-së ndikohen ngamarrëveshja e përkohëshme (ad interim)midis Komunitetit Evropian dhe Shqipërisë.Ky është një rast mjaft i qartë kurmarrëveshja ad interim ka efekt. Megjithatë,vetëm 58% e të intervistuarve që e dinin sekjo marrëveshje është nënshkruar, (50 % enumrit të përgjithëshëm të të intervistuarvenë këtë kategori) ishin në dijeni të faktit setarifat doganore të një malli me origjinë ngavendet e BE-së ndikohen nga marrëveshja e

Grafiku 26. A është nënshkruar marrëveshjae përkohëshme (ad interim) midisShqipërisë dhe Komunitetit Evropian?

Grafiku 27. Marrëveshja e përkohëshme (ad interim) midis Shqipërisëdhe Komunitetit Evropian, çfarë karakteri ka?

4141414141


përkohëshme (ad interim) midis KomunitetitEvropian dhe Shqipërisë. Pra vetëm rreth25% e të të intervistuarve në këtë kategoriishin në dijeni të këtij fakti. Ky është një rastmjaft shqetësues sepse gjykatat mund tëndeshen me çështje të tilla në punën e tyretë përditëshme. Ndërkohë pjesa dërrmuesenë këtë kategori nuk janë në dijeni të efektevetë marrëveshjes ad interim mes Shqipërisëdhe Komunitetit Evropian edhe pse ajo kahyrë në fuqi. Shiko Grafikun 28.

Megjithëse të intervistuarit ishin tëpainformuar në lidhje me marrëveshjen ad

Grafiku 28. Tarifat doganore të një mallime origjinë nga vendet e BE-së a ndikohennga marrëveshja e përkohëshme (adinterim) midis Komunitetit Evropian dheShqipërisë?

Grafiku 29. A përbën Marrëveshja eStabilizim-Asociimit (MSA) një burim të sëdrejtës?

interim dhe efektet e saj, shumica e tyre ishintë ndërgjegjshëm se Marrëveshja eStabilizim-Asociimit (MSA), përbën njëburim të së drejtës. Rreth 14% të tëintervistuarve nuk ishin në dijeni të këtijfakti, që është një përqindje ekonsiderueshme duke pasur parasysh se tëintervistuarit në këtë kategori janë gjyqtarë.Shiko Grafikun 29.

Për të eksploruar më tej nivelin e njohjestë MSA-së si burim të së drejtës tëintervistuarit u pyetën për se kush do të ketëpërparësi në nj¸ situat¸ ku p¸rplaset ligjishqiptar me nj¸ detyrim ligjor q¸ rrjedh ngaMarr¸veshja e Stabilizim-Asociimit (MSA).Në këtë mënyrë mund të vlerësohet nëse tëintervistuarit janë të ndërgjegjshëm që MSA-ja përbën një burim të së drejtës që ndikonnë aktivitetin e përditëshëm të gjyqësorit.Shumica e të intervistuarve, 77%, ishin tëndërgjegjshëm mbi përparësinë e MSA-së nëraport me ligjin shiptar, megjithatë njënumër i konsiderueshëm, 20%, nuk ishin nëdijeni të këtij fakti. Ndonëse kjo përqindjeështë relativisht e vogël në raport mepërgjigjet e sakta, në vlerë absolute ajo ështëproblematike duke pasur parasysh se tëintervistuarit në këtë kategori janë gjyqtarë.Shiko Grafikun 30.

Grafiku 30. Në një situatë ku përplaset ligjishqiptar me një detyrim ligjor që rrjedhnga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit(MSA) cili do të ketë përparësi?

4242424242


Për të vlerësuar njohuritë e gjygjësorit nëlidhje me Acquis Communautaire të inter-vistuarve iu kërkua të rendisnin hierarkinëe akteve nënligjore në Acquis Communautaire.Sikurse tregon edhe grafiku 31 vetëm rreth26% e të intervistuarve e dinin këtë renditje.Ndërsa një përqindje e konsiderueshme e tëintervistuarve, 24.14% nuk ishin në dijeni tësaj. Pra pothuajse ¾ e të intervistuarve nukkishin njohuri, ose kishin njohuri të gabuaranë lidhje me hierarkinë e akteve nënligjorenë Acquis Communautaire. Kjo tregon niveline ulët të njohurive të gjyqësorit në lidhje mekëtë dokument themelor të legjislacionitkomunitar, që prek në mënyrë thelbësoreedhe legjislacionin shqiptar. Shiko Grafikun31.

Së fundi të intervistuarit u pyetën nëlidhje me ndikimin që do të ketë procesi iintegrimit të Shqipërisë në BE në fusha tëndryshme të së drejtës shqiptare. Atyre iukërkua të përcaktonin atë fushë të së drejtësshqiptare ku ata mendonin se procesi iintegrimit do kish më shumë ndikim.Sikurse tregon qartë edhe grafiku 32,shumica dërrmuese e të intervistuarvemendonin se ndikimi më i madh i këtijprocesi do të jetë tek e drejta penale dhecivile. Vetëm 12% e të intervistuarvemendonin se ndikimi parësor do të jetë teke drejta administrative. Duhet theksuar se

pyetja e mëposhtme nuk ka vetëm njëpërgjigje të saktë, pasi ndikimi i procesit tëintegrimit tek e drejta shqiptare është igjithanshëm dhe mjaft kompleks. Megjthatëekziston një përgjigje e gabuar, dhe ajo ështëe Drejta Penale, pasi kjo është fusha që do tëpreket më pak në raport me të drejtënadministrative, fusha që do të preket mëshumë nga integrimi, apo me të drejtëncivile. E megjithatë, pothuajse 30 % e tëintervistuarve mendonin se procesi iintegrimit të Shqipërisë në BE do të ketë mëshumë ndikim tek e drejta penale, e cilatregon qartë se tek gjyqësori mungoninformacioni në lidhje me ndikimin dhepasojat e procesit të integrimit të Shqipërisënë Bashkimin Evropian. Shiko Grafikun 32.

Rezultatet e mësipërme tregojnë qartë segjyqësori e njeh pak ose aspak Marrëveshjene Stabilizim- Asociimit. Pothuajse gjysma etë intervistuarve në këtë kategori nuk janënë dijeni të nënshkrimit të marrëveshjes adinterim midis Shqipërisë dhe KomunitetitEvropian. Ky përbën një fakt shqetësues potë lihet parasysh se kjo marrëveshje kaimplikime të drejtpërdrejta nëvendimmarrjen e gjyqësorit. Po kështu,pjesa dërrmuese e të intervistuarve nuk janëtë ndërgjegjshëm për ndikimin e thellë qëka kjo marrëveshje në normat juridike tëaktivitetit tregtar të Shqipërisë.

Grafiku 31. Cila është hierarkia e akteve nënligjore në Acquis Communautaire?

4343434343


Gjithashtu njohuria e gjyqësorit në lidhjeme legjislacionin e BE-së dhe me ndikiminqë procesi i integrimt të Shqipërisë në BE dotë ketë në legjislacionin shqiptar është tejet imangët. Ndonëse pjesa më e madhe janë nëdijeni të faktit që MSA-ja përbën një burimtë drejte që i mbivendoset të drejtësshqiptare, një përqindje e konsiderueshmenuk janë në dijeni të këtij fakti. Ndërsashumica e të intervistuarve kanë pak oseaspak njohuri për Acquis Communautaire.Kështu shumica e tyre nuk e njohinhierarkinë e akteve nënligjore në këtëdokument. Së fundi shumica e tëintervistuarve në gjyqësor kanë pakinformacion mbi aspektet e të drejtësshqiptare që do të preken nga integrimi iShqipërisë në BE. Vetëm 12% e tëintervistuarve mendojnë se ky proces do të

Grafiku 32. Procesi i integrimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropiando të ketë më shumë ndikim në cilën prej fushave të mëposhtme?

ketë ndikimin e tij më të madh tek e drejtaadministrative.

Këto rezultate janë shqetësuese për dyarësye. Së pari të intervistuarit në këtëkategori janë gjyqtarë, që do të thotë qëpritshmëria e njohurive në lidhje measpektin juridik të procesit të integrimit nëkëtë kategori ishte e më e lartë. Së dyti,gjyqësori është një sektor kyç jo vetëm sepsepreket nga procesi i integrimit të Shqipërisënë BE, por edhe sepse ai është një ngazbatuesit e këtij procesi në aktivitetin e tij tëpërditëshëm. Procesi i integrimitmaterializohet konkretisht në veprimtarinëdhe vendimet që jep gjyqësori. Për të dyjakëto arsye, mungesa e informacionit në këtësektor është sa problematike po aq edhe edomosdoshme për t’u riparuar.

4444444444


4545454545


Aneksi 1. Pyetësori i Përgjithshëm

Institucioni_________________________________________

Intervistuesi________________________________________

Ky pyetёsor ёshtё pjesё e njё studimi qё po kryhet pёr tё vlerёsuar perceptimin e pёrgjithshёm nё lidhje me Bashkimin Evropian nё kategori tё ndryshme shoqёrore, duke pёrfshirё edhe administratёn publike. Rezultatet e kёtij studimi do tё pёrdoren pёr tё pёrmirёsuar procesin e informimit nё raport me Bashkimin Europian. Ju jeni zgjedhur në mënyrë të rastësishme pёr t’u intervistuar. Emri dhe pёrgjigjet tuaja do tё mbeten anonime. Ju lutem MOS SHENONI emrin apo informacionin tuaj personal nё kёtё pyetёsor. Pёr secilёn pyetje ju lutemi të rrethoni numrin pёrbri pёrgjigjes suaj, sipas shpjegimeve të dhëna.

Pyetёsor Informacion i Pёrgjithshёm mbi tё anketuarin/anketuarёn 1. Ju lutemi shёnoni gjininё tuaj. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

2. Cilёs grupmoshё i pёrkisni? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

3. Çfarё shkollimi keni kryer? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

Mashkull 1

Femёr 2

18 – 22 vjec 1

23 – 35 vjec 2

36 – 55 vjec 3

Mbi 55 vjec 4

Shkollёn tetёvjecare 1

Shkollёn e mesme 2

Shkollёn e lartё 3

Shkollёn pasuniversitare 4

4646464646


4. Sa vite keni qё punoni nё kёtё institucion? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) 5. A e keni lexuar Marrёveshjen e Stabilizim-Asociimit, apo pjesё tё saj? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

6. Me sa dini ju a e ka nёnshkruar Shqipёria Marrёveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA)? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

7. Pёr mendimin tuaj, Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) ёshtё njё marrёveshje qё pёrshpejton antarёsimin e Shqipёrisё, nё cilёn nga organizatat e mёposhtme? (Ju lutem, shёnoni vetёm njё nga organizatat e mёposhtme). Nё Bashkimin Europian 1

Nё NATO 2

Nё Organizatёn Botёrore tё Tregtisё (OBT) 3

Nё Organizatёn e Kombeve tё Bashkuara (OKB) 4

Nё Paktin e Stabilitetit 5

Tjetёr, specifiko 6

Nuk e di 99

Mё pak se njё vit 1

1 – 2 vjet 2

2-5 vjet 3

5 – 10 vjet 4

Mё shumё se 10 vjet 5

4747474747


8. Pёr mendimin tuaj a mund tё bёhet Shqipёria anёtare e Bashkimit Evropian edhe pa e nёnshkruar Marrёveshjen e Stabilizim-Asociimit? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

9. Pёr mendimin tuaj, Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) ёshtё njё marrёveshje qё Shqipёria e ka nёnshkruar me cilёn prej organizatave apo vendeve tё mёposhtme. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Me Bashkimin Evropian 1

Me NATO-n 2

Me Paktin e Stabilitetit 3

Me Organizatёn e Kombeve tё Bashkuara (OKB) 4


Nuk e di 99

10. Pёr mendimin tuaj a ёshtё ratifikuar Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit midis Shqipёrisё dhe BE-sё nga të gjitha parlamentet e vendeve anёtare tё Bashkimit Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

11. Pёr mendimin tuaj cfarё nёnkupton ratifikimi i Marrёveshjes sё Stabilizim-Asociimit (MSA) nga vendet anёtare tё Bashkimit Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Miratimi i MSA-sё nga parlamentet e vendeve anёtare tё Bashkimit Evropian 1

Miratimi i MSA-sё nga Komisioni Evropian 2

Miratimi i MSA-sё nga Kёshilli Evropёs 3

Miratimi i MSA-sё nga Organizata pёr Bashkёpunim dhe Siguri nё Evropё (OSBE) 4


Nuk e di 99

4848484848


12. Pёr mendimin tuaj cila do tё jetё pasoja mё e menjёherёshme e Marrёveshjes sё Stabilizim-Asociimit (MSA) pёr Shqipёrinё. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Ulja e tarifave doganore midis Shqipёrisё dhe Bashkimit Evropian 1

Heqja e vizave pёr qytetarёt shqiptar qё duan tё shkojnё nё Bashkimin Evropian 2

Antarёsimi i Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian 3

Antarёsimi i Shqipёrisё nё NATO 4

Tjetёr, ju lutemi specifikoni 5

Nuk e di 99

13. Pёr mendimin tuaj cili nga institucionet e mёposhtme do tё krijohet si pasojё e Marrёveshjes sё Stabilizim-Asociimit (MSA)? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Kёshilli i Stabilizim-Asociimit 1

Drejtoria Rajonale e Stabilizim-Asociimit 2

Asambleja Rajonale e Stabilizim-Asociimit 3

Ministria e Marrёveshjes sё Stabilizim-Asociimit 4

Nuk e di 99

Procesi i Antarёsimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian (BE) 14. Ju personalisht sa mendoni se e njihni procesin e integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shumё 1

Deri diku 2

Pak 3

Aspak 4

15. Shqipёria po bёn pёrpjekje pёr t’u anëtarёsuar si nё Bashkimin Evropian (BE) ashtu edhe nё NATO. Pёr mendimin tuaj nё cilёn prej kёtyre organizatave do tё anëtarёsohet mё parё Shqipёria nё NATO apo nё BE? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shqipёria do tё antarёsohet mё parё nё NATO, pastaj nё BE 1

Shqipёria do tё antarёsohet mё parё nё BE, pastaj nё NATO 2

Nuk e di 99

4949494949


16. A ёshtё Shqipёria anёtare e organizatave tё mёposhtёme? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë në secilin rresht).

17. Pёr mendimin tuaj sa tё rёndёsishёm janё faktorёt e mёposhtёm pёr antarёsimin e Shqipёrisё nё Bashkimin Europian? Ju lutem vlerёsoni nё njё shkallё nga 1 deri nё 10, ku sa mё i lartё numri aq mё i rёndёsishёm faktori pёrkatёs. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë në secilin rresht). 1 Gjyqёsori 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 Politika 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3 Bashkimi Evropian 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4 Pёrbёrja fetare e Shqipёrisё 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

5 Stabiliteti nё rajon 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

6 Administrata Publike Shqiptare 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7 Administrata Lokale 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8 Tjetёr; 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

18. Pёr mendimin tuaj a mund tё antarёsohet Shqipёria nё Bashkimin Europian edhe pa e pёrafruar legjislacionin me Bashkimin Europian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

19. A keni dёgjuar pёr Acquis Communautaire? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo (Ju lutem shkoni tek pyetja 21 ) 2

Nuk e Di 99

1 NATO 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

2 OSBE 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

3 OKB 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

4 OBT-sё 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

5 Kёshilli i Evropёs 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

6 Bashkimi Evropian 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

5050505050


20. Pёr mendimin tuaj Acquis Communautaire ёshtё: (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Tёrёsia e tё drejtave dhe detyrimeve tё pёrbashkёta qё i bashkon tё gjitha shtetet

anёtare nё Bashkimin Evropian.

1

Tёrёsia e institucioneve tё Bashkimit Evropian. 2

Organi mё i lartё vendimmarrёs nё Bashkimin Evropian. 3

Tёrёsia e standarteve politike dhe ekonomike qё duhet tё pёrmbush cdo vend anёtar i

Bashkimit Evropian.

4

Nuk e di 99

21. A keni dёgjuar pёr Njёsitё e Integrimit nё ministritё e linjёs? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

22. Nё punёn tuaj tё pёrditёshme sa vend zёnё aktivitete qё kanё tё bёjnё me procesin e integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shumё 1

Deri diku 2

Pak 3

Aspak 4

23. Pёr mendimin tuaj sa e motivuar ёshtё administrata publike shqiptare pёr t’u marrё me çёshtjen e integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shumё 1

Deri diku 2

Pak 3

Aspak 4

5151515151


24. Po ju personalisht sa i/e motivuar ndiheni pёr t’u marrё me çёshtjen e integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shumё 1

Deri diku 2

Pak 3

Aspak 4

25. Pёr mendimin tuaj cili nga institucionet e mёposhtme ёshtё pjesё e Bashkimit Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Organizata pёr Siguri dhe Bashkёpunim nё Evropё (OSBE-ja) 1

Kёshilli i Europёs 2

Organizata Botёrore e Tregtisё (OBT-ja) 3

Komisioni Evropian 4

Banka Evropiane pёr Rindёrtim dhe Zhvillim (BERZH) 5

NATO 6

Pakti i Stabilitetit 7

Nuk e di 99

26. Pёr mendimin tuaj cili nga vendet e mёposhtme ёshtё nё Bashkimin Evropian? (Ju lutem shёnoni vetёm njёrin nga vendet e mёposhtme). Norvegjia 1

Rumania 2

Kroacia 3

Zvicra 4

Ukraina 5

Sllovakia 6

Nuk e di 99

5252525252


27. Njё numёr burimesh ofrojnё informacion mbi BE-nё. Sa informacion merrni mbi Bashkimin Evropian nga burimet e mёposhtёme? Ju lutemi jepni vlerёsimin tuaj nga 1 deri nё 10 ku, sa mё i madh numri, aq dhe mё e madhe sasia e informacionit qё merrni nga burimi nё fjalё. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë në secilin rresht).

1 Televizioni 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 Radio 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3 Gazetat 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4 Interneti 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

5 Delegacioni i BE-sё nё Shqipёri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

6 Ministria e Integrimit 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7 Organizata/Institucioni ku punoni 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8 Ambasadat/Organizatat

Ndёrkombёtare

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

9 Institucionet kёrkimore 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

10 Tjetёr, specifiko 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

28. Informacioni rreth Bashkimit Evropian ёshtё i shumёllojshёm. Nё cilat fusha do kishit dёshirё tё kishit mё shumё informacion rreth Bashkimit Evropian? Ju lutem rendisni tre fusha, sipas rёndёsisё qё kanё pёr ju. 1.______________________________________________ 2.______________________________________________ 3.______________________________________________

5353535353


Aneksi 2. Pyetësori për Gjyqësorin

Institucioni_________________________________________

Intervistuesi________________________________________

Ky pyetёsor ёshtё pjesё e njё studimi qё po kryhet pёr tё vlerёsuar perceptimin e pёrgjithshёm nё lidhje me Bashkimin Evropian nё kategori tё ndryshme shoqёrore, duke pёrfshirё edhe administratёn publike. Rezultatet e kёtij studimi do tё pёrdoren pёr tё pёrmirёsuar procesin e informimit nё raport me Bashkimin Evropian. Ju jeni zgjedhur në mënyrë të rastësishme pёr t’u intervistuar. Emri dhe pёrgjigjet tuaja do tё mbeten anonime. Ju lutem MOS SHENONI emrin apo informacionin tuaj personal nё kёtё pyetёsor. Pёr secilёn pyetje ju lutemi rrethoni numrin pёrbri pёrgjigjes suaj, sipas shpjegimeve të dhëna.

Pyetёsor Informacion i Pёrgjithshёm mbi tё anketuarin/anketuarёn 1. Ju lutemi shёnoni gjininё tuaj. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

2. Cilёs grupmoshё i pёrkisni? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

3. Çfarё shkollimi keni kryer? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

Mashkull 1

Femёr 2

18 – 22 vjec 1

23 – 35 vjec 2

36 – 55 vjec 3

Mbi 55 vjec 4

Shkollёn tetёvjeçare 1

Shkollёn e mesme 2

Shkollёn e lartё 3

Shkollёn pasuniversitare 4

5454545454


4. Sa vite keni qё punoni nё kёtё institucion? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) 5. A e keni lexuar Marrёveshjen e Stabilizim-Asociimit, apo pjesё tё saj? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

6. Me sa dini ju a e ka nёnshkruar Shqipёria Marrёveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA)? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

7. Pёr mendimin tuaj, Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) ёshtё njё marrёveshje qё pёrshpejton anëtarёsimin e Shqipёrisё, nё cilёn nga organizatat e mёposhtme? (Ju lutem, shёnoni vetёm njё nga organizatat e mёposhtme). Nё Bashkimin Evropian 1

Nё NATO 2

Nё Organizatёn Botёrore tё Tregtisё (OBT) 3

Nё Organizatёn e Kombeve tё Bashkuara (OKB) 4

Nё Paktin e Stabilitetit 5


Nuk e di 99

Mё pak se njё vit 1

1 – 2 vjet 2

2 - 5 vjet 3

5 – 10 vjet 4

Mё shumё se 10 vjet 5

5555555555


8. Pёr mendimin tuaj a mund tё bёhet Shqipёria anёtare e Bashkimit Europian edhe pa e nёnshkruar Marrёveshjen e Stabilizim-Asociimit? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

9. Pёr mendimin tuaj, Marrёveshja e Stabilizim Asocimit (MSA) ёshtё njё marrёveshje qё Shqipёria e ka nёnshkruar me cilёn prej organizatave apo vendeve tё mёposhtёm. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Me Bashkimin Europian 1

Me NATO-n 2

Me Paktin e Stabilitetit 3

Me Organizatёn e Kombeve tё Bashkuara (OKB) 4


Nuk e di 99

10. Pёr mendimin tuaj a ёshtё ratifikuar Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit midis Shqipёrisё dhe BE-sё nga të gjitha parlamentet e vendeve anёtare tё Bashkimit Europian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

11. Pёr mendimin tuaj çfarё nёnkupton ratifikimi i Marrёveshjes sё Stabilizim-Asociimit (MSA) nga vendet anёtare tё Bashkimit Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Miratimi i MSA-sё nga parlamentet e vendeve anёtare tё Bashkimit Evropian 1

Miratimi i MSA-sё nga Komisioni Evropian 2

Miratimi i MSA-sё nga Kёshilli Evropёs 3

Miratimi i MSA-sё nga Organizata pёr Bashkёpunim dhe Siguri nё Evropё (OSBE) 4


Nuk e di 99

5656565656


12. Pёr mendimin tuaj cila do tё jetё pasoja mё e menjёherёshme e Marrёveshjes sё Stabilizim-Asociimit (MSA) pёr Shqipёrinё? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Ulja e tarifave doganore midis Shqipёrisё dhe Bashkimit Evropian 1

Heqja e vizave pёr qytetarёt shqiptar qё duan tё shkojnё nё Bashkimin Evropian 2

Antarёsimi i Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian 3

Antarёsimi i Shqipёrisё nё NATO 4

Tjetёr, ju lutemi specifikoni 5

Nuk e di 99

13. Pёr mendimin tuaj cili nga institucionet e mёposhtme do tё krijohet si pasojё e Marrёveshjes sё Stabilizim-Asociimit (MSA)? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Kёshilli i Stabilizim-Asociimit 1

Drejtoria Rajonale e Stabilizim-Asociimit 2

Asambleja Rajonale e Stabilizim-Asociimit 3

Ministria e Marrёveshjes sё Stabilizim-Asociimit 4

Nuk e di 99

Procesi i Antarёsimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian (BE) 14. Ju personalisht sa mendoni se e njihni procesin e integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shumё 1

Deri diku 2

Pak 3

Aspak 4

15. Shqipёria po bёn pёrpjekje pёr t’u antarёsuar si nё Bashkimin Evropian (BE) ashtu edhe nё NATO. Pёr mendimin tuaj nё cilёn prej kёtyre organizatave do tё anëtarёsohet mё parё Shqipёria nё NATO apo nё BE? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shqipёria do tё anëtarёsohet mё parё nё NATO, pastaj nё BE 1

Shqipёria do tё anëtarёsohet mё parё nё BE, pastaj nё NATO 2

Nuk e di 99

5757575757


16. A ёshtё Shqipёria anёtare e organizatave tё mёposhtme? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë në secilin rresht).

17. Pёr mendimin tuaj sa tё rёndёsishёm janё faktorёt e mёposhtёm pёr anëtarёsimin e Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? Ju lutem vlerёsoni nё njё shkallё nga 1 deri nё 10 ku, sa mё i lartё numri, aq mё i rёndёsishёm faktori pёrkatёs. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë në secilin rresht). 1 Gjyqёsori 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 Politika 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3 Bashkimi Europian 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4 Pёrbёrja fetare e Shqipёrisё 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

5 Stabiliteti nё rajon 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

6 Administrata Publike Shqiptare 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7 Administrata Lokale 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8 Tjetёr; 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

18. Pёr mendimin tuaj a mund tё antarёsohet Shqipёria nё Bashkimin Europian edhe pa e pёrafruar legjislacionin me Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

19. A keni dёgjuar pёr Acquis Communautaire? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo (Ju lutem shkoni tek pyetja 21 ) 2

Nuk e Di 99

1 NATO 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

2 OSBE 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

3 OKB 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

4 OBT-sё 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

5 Kёshilli i Evropёs 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

6 Bashkimi Evropian 1 Po 2 Jo 99 Nuk e Di

5858585858


20. Pёr mendimin tuaj Acquis Communautaire ёshtё: (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Tёrёsia e tё drejtave dhe detyrimeve tё pёrbashkёta qё i bashkon tё gjitha shtetet

anёtare nё Bashkimin Evropian.

1

Tёrёsia e institucioneve tё Bashkimit Evropian. 2

Organi mё i lartё vendimmarrёs nё Bashkimin Evropian. 3

Tёrёsia e standarteve politike dhe ekonomike qё duhet tё pёrmbush çdo vend anёtar

i Bashkimit Evropian.

4

Nuk e di 99

21. A keni dёgjuar pёr Njёsitё e Integrimit nё ministritё e linjёs? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

22. Nё punёn tuaj tё pёrditёshme sa vend zёnё aktivitete qё kanё tё bёjnё me procesin e integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shumё 1

Deri diku 2

Pak 3

Aspak 4

23. Pёr mendimin tuaj sa e motivuar ёshtё administrata publike shqiptare pёr t’u marrё me çёshtjen e integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shumё 1

Deri diku 2

Pak 3

Aspak 4

5959595959


24. Po ju personalisht sa i/e motivuar ndiheni pёr t’u marrё me çёshtjen e integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Shumё 1

Deri diku 2

Pak 3

Aspak 4

25. Pёr mendimin tuaj cili nga institucionet e mёposhtёme ёshtё pjesё e Bashkimit Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Organizata pёr Siguri dhe Bashkёpunim nё Evropё (OSBE-ja) 1

Kёshilli i Evropёs 2

Organizata Botёrore e Tregtisё (OBT-ja) 3

Komisioni Evropian 4

Banka Evropiane pёr Rindёrtim dhe Zhvillim (BERZH) 5

NATO 6

Pakti i Stabilitetit 7

Nuk e di 99

26. Pёr mendimin tuaj cili nga vendet e mёposhtёme ёshtё nё Bashkimin Evropian? (Ju lutem shёnoni vetёm njёrin nga vendet e mёposhtme). Norvegjia 1

Rumania 2

Kroacia 3

Zvicra 4

Ukraina 5

Sllovakia 6

Nuk e di 99

6060606060


27. Njё numёr burimesh ofrojnё informacion mbi BE-nё. Sa informacion merrni mbi Bashkimin Evropian nga burimet e mёposhtme. Ju lutemi jepni vlerёsimin tuaj nga 1 deri nё 10 ku, sa mё i madh numri, aq dhe mё e madhe sasia e informacionit qё merrni nga burimi nё fjalё. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë në secilin rresht).

1 Televizioni 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2 Radio 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3 Gazetat 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4 Interneti 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

5 Delegacioni i BE-sё nё Shqipёri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

6 Ministria e Integrimit 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7 Organizata/Institucioni ku punoni 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8 Ambasadat/Organizatat

Ndёrkombёtare

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

9 Institucionet kёrkimore 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

10 Tjetёr, specifiko 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

28. Informacioni rreth Bashkimit Evropian ёshtё i shumёllojshёm. Nё cilat fusha do kishit dёshirё tё kishit mё shumё informacion rreth Bashkimit Evropian? Ju lutem rendisni tre fusha, sipas rёndёsisё qё kanё pёr ju. 1.______________________________________________ 2.______________________________________________ 3.______________________________________________

6161616161


Gjyqёsori dhe Integrimi nё Bashkimin Evropian 29. Pёr mendimin tuaj sa do tё ndikojё tek gjyqёsori procesi i integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Evropian? Ju lutem vlerёsoni nё njё shkallё nga 1 deri në 10, ku sa mё i madh numri aq mё i madh edhe ndikimi. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë në secilin rresht). Aspak ndikim Deri Diku Shumё Ndikim 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

30. Me sa jeni nё dijeni, a ёshtё nёnshkruar Marrёveshja e Pёrkohёshme (ad interim) midis Shqipёrisё dhe Komunitetit Evropian? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di Ju lutem shkoni tek pyetja 32 99

31. Pёr mendimin tuaj Marrёveshja e Pёrkohёshme (ad interim) midis Shqipёrisё dhe Komunitetit Evropian, çfarё karakteri ka? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Tregtar 1

Politik 2

Ushtarak 3

Rajonal 4

Nuk e di 99

32. Pёr mendimin tuaj tarifat doganore tё njё malli me origjinё nga vendet e BE-sё a ndikohen nga marrёveshja e pёrkohёshme (ad interim) midis Komunitetit Evropian dhe Shqipёrisё? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

6262626262


33. Pёr mendimn tuaj a pёrbёn Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) njё burim tё sё drejtёs? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Po 1

Jo 2

Nuk e di 99

34. Pёr mendimin tuaj nё njё situatё ku pёrplaset ligji shqiptar me njё detyrim ligjor qё rrjedh nga Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) cili do tё ketё pёrparёsi. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme). Ligji shqiptar 1

Detyrimi nga Marrёveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) 2

Nuk e di 99

35. Cila ёshtё hierarkia e akteve nёnligjore nё Acquis Communautaire? Aktet e mёposhtme janё renditur nё njё rend zbritёs, pra nga akti mё i lartё, tek mё i ulёti, nga e majta nё tё djathtё. Ju lutem zgjidhni renditjen, qё sipas mendimit tuaj pasqyron hierarkinё e akteve nёnligjore nё Acquis Communautaire. (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë në kollonën djathtas). Akti mё i lartё Akti mё i ulёt

Rregullorja - Direktivat - Vendimet - Rekomandimet 1

Direktivat - Rregullorja - Vendimet - Rekomandimet 2

Vendimet - Direktivat - Rregullorja - Rekomandimet 3

Rekomandimet - Direktivat - Vendimet - Rregullorja 4

Rregullorja - Rekomandimet - Vendimet - Direktivat 5

Nuk e di 99

6363636363


36. Pёr mendimin tuaj procesi i integrimit tё Shqipёrisё nё Bashkimin Europian do tё ketё mё shumё ndikim nё cilёn prej fushave tё mёposhtme? (Zgjidhni vetëm një nga mundësitë e mëposhtme).

E Drejta Penale 1

E Drejta Civile 2

E Drejta Detare 3

E Drejta Administrative 4


Nuk e di 99

Documents

Shqipëria dhe Bashkimi Evropian