Sigara Endüstrisi

Prof Elif Dağlı

Marmara Üniversitesi

2008 gelir daha zenginPhilip Morris 25.7 milyar dolar 91 ülkedenBritish American Tobacco (BAT) 12.2 milyar dolar 63 ülkeden, Japon Tobacco International (JTI) 10.6 milyar dolar 58 ülkeden

IMF Kayıtları

Uluslarası Tütün Endüstrisi

Philip Morris – PM ‘Altria’ bünyesinde

British American Tobacco – BAT ( Rothmans)

Japan Tobacco International – JTI (Japon devlet kontrollu eski JT + Amerika dışı RJR Reynolds)

Marlboro, Chesterfield,Philip Morris

State Express 555, Lucky Strike, Benson & Hedges, Rothmans

Mild Seven, Salem

Altadis (France/Spain, formerly SEITA & Tabacalera);

Imperial (UK), incl. Reemtsma (Germany) ; ITC India (part-BAT);

Monopolies, e.g. Tekel (Turkey), Sampoerna (Indonesia), etc

Tütün endüstrisi Taktikleri

• Taktik Amaç

• İstihbarat toplama Muhalifleri saptamak, izlemek, gelecek sorunları tahmin etmek

• Halkla ilişkiler Endüstri lehine kamuoyu yaratmak için medyayı kullanmak

• Politikacı sponsorluğu Politikacı kampanyalarını desteklemek

• Lobi etkinlikleri Anlaşmalar yapmak ve politika sürecini etkilemek

• Danışmanlık programları Sözde bağımsız uzmanlar ile tütün kontroluna taraf olmak

Endüstri ne der?

Sigaranın sağlık ve çevre zararından dikkati başka yöne çeker ve sağladığı ekonomik katkıyı dile getirir.

Denetim için kanun gerekmediğini, bireysel sorumluluk ve endüstriIç denetiminin öneminden söz eder.

Reklamın tüketiciye bilgi sunan elzem bir yöntem olduğunu iddia eder

Tütün ürününün denetlenmesinin iş dünyasını olumsuz etkileyeceğinisöyler

Kendi ürünlerini zararsız ve denetlenmeyen ürünlerle karşılarştırır

Endüstri ne der?Ürünün üretim ve satışını etkilemiyecek, görüntüde denetleniyor etkisi yaratacak etkisiz kanun maddeleri önerirler.

Ürünün zararlarını azaltmak için önlemler alıyormuş gibi programlar düzenler

Ürünün zannedildiği kadar zararlı olmadığını gösterecek “bilim çevreleri” ne kaynak sağlar

Kanunlaşan yaptırımlara hemen karşı dava açar.

“1954 acil durum”

• 1950 lerin başında sigaranın kanser ilişkisinin saptanmasıyla ürünlerinin güvenliğini savunmak durumunda kalmışlardır.

• 1954 yılında sigara endüstrisi birleşerek ‘Tütün Endüstrisi Araştırma’ konseyini kurdu. Konsey milyonlarca dolar harcayarak sigaranın kanser yapmadığı yolunda yapılmış “araştırmaları” yayıyordu.

• 1969 tarihli bir endüstri dökümanı “Şüphe yarat ki, halk neye inanacağını şaşırsın” prensibini anlatıyordu.

1992 ANKARA

Air Indoor International Hacettepe Üniversitesinde iç ortam hava kirliliği konusunda bir kongre düzenler.Yabancı bilim adamları sigara dumanın önemsiz bir kirletici olduğunu defalarca bildirirler.

Daha sonra bu bilim adamlarının sigara firmaları tarafından desteklendiği dökümante edilir.

Yalancılara ne olurbiliyor musun?

Sigara şirketlerindeişe mi alınırlar?

R.J. Reynolds marketing analyst, 1975 Bates no. 505775557

• To ensure increased and longer-term growth for CAMEL FILTER, the brand must increase its share penetration among the 14–24 age group.

• Camel Filter pazarda uzun dönemde büyümesi için 14-24 yaş grubuna girmesi gerekir.

British American Tobacco chairman, 1990 Bates no. 502619006/9029

• We should not be depressed simply because the total free world market appears to be declining. Within the total market, there are areas of strong growth, particularly in Asia and Africa. ... It is an exciting prospect.

• “Özgür dünyada sigara pazarı azalıyor diye üzülmeyelim, özellikle Asya ve Afrika başta olmak üzere toplam pazarda ciddi büyüme alanları var. Bu gelecek için çok heyecan verici…..”

Philip Morris chemist, 1972 Bates no. 2046787966/7982

• Think of the cigarette pack as a storage container for a day’s supply of nicotine. ... Think of the cigarette as a dispenser for a dose unit of nicotine.

• Sigara paketini günlük nikotin istihkakı olarak, sigarayı da bir doz nikotin veren cihaz olarak düşünün.

R.J. Reynolds senior scientist, 1973 Bates no. 502193199/3228

• Dumanın PH sını yükseltmek veya nikotin çarpmasını arttırmak için yöntemler

(1)Karışımdaki Burley miktarını arttır(2) Burley üzerindeki şeker miktarını azalt(3)Alkali katkılar koy (amonyak)(4)Nikotini dıştan kat(5)Karışımdan asidi çıkar(6)Özel filtrelerle asit azaltıp alkali arttır

. Senior British American Tobacco scientist, 1961 Bates no. 3010833862/3865

• Smokers are nicotine addicts

• Sigara içenler bağımlılardır.

Utangaç birine benziyor muyum?

Evet döğmem var ama hayır göremezsin !!!!

Tütün Endüstrisi ve MPOWER

Protect people from tobacco smoke ----Halkı tütün dumanından koru

Sigara endüstrisi pasif sigara dumanının etkilerine karşı önlem alınacağını çok önceden biliyordu.

Karşı girişime başlamıştı.

P

Sigara endüstrisi pasif sigara dumanı kanunlarıçıkarılmaması için 1987’de başlayan bir plan ile

Avrupa ve Asya’da 80 tıp uzmanı ve bilim adamı tutup, yönettiği 1991’de 3.3 milyon $ (2.8 m euro) harcadığı

Bulundu.

(European Journal of Public Health 2006;16;69-77).

Sigara firmaları restoran ve barlarda yasağı nasıl engelliyor?

• Kanada Restoran ve Yiyecek Servisi Derneği, Kanada Oteller Derneğini destekleyerek kanuna karşı lobi yapmalarını sağlıyorlar

• Havalandırma sistemini uygun bir alternatif olarak sunuyorlar

• Pasif sigara dumanını hava kalitesi konusu gibi sunarlar

• Havalandırma şirketleri ile ortak hükümet e lobicilik yapıyorlar.

Nasıl biliyoruz?

• Amerikan mahkemelerine yansımış sigara firması

yazışmaları havalandırma sistemini desteklediklerini gösteriyor.

("Worldwide Strategy and Plan, 1996", pm docs 2060577486-2060577561)

• BCTV 15.6.2000 de Kanada Tütün Üreticileri Konseyinin Kanada Oteller Derneğine sigara yasağı ile savaşmaları için 3.2 milyon dolar ödediğini açıkladı

Bunu nasıl biliyoruz?

• Operation Berkshire": the international tobacco companies' conspiracy".

British Medical Journal 321: 371–4. Sigara firmalarının yasağa karşı birleşme kararı

• Philip Morris iç yazışmaları % 100 sigarasız alanların sigara içenlerin sayılarını ve içilen toplam sigarayı azalttığını yazmaktadır.

Hangi yanlış bilgiler dağıtılıyor?

Ekonomik Zarar Yalanları

• Kanada kanun yapıcılara restoran ve ikram sektörünün zarar ettiği söylenmiştir. Halbuki ekonomik kayıtlar tam tersini göstermektedir.

• Kaliforniya Bar ve restoran sahiplerinin iş yapamadığı söylenmiştir.Halbuki ödedikleri vergiler işlerin arttığını göstermektedir.

• Bir çok yayınlanmış bilimsel çalışma sigara yasaklarının ekonomikzarar getirmediğini ispat etmiştir.

Sağlıkla ilgili yanlış bilgi sunumu

• Kanada kanun yapıcılarına ikinci el sigara

dumanının zararlarının fazla olmadığı konusunda bilgi verilmiştir.

Halbuki bütün sağlık çalışmaları ikinci el sigara dumanının kanser ve kalp hastalığından ölüme yol açtığını göstermektedir.

“Legislative tolerance: Spain’s national public smoking law”Tobacco Control, 21 Ekim 2009

• Monique E Muggli, Nikki J Lockhart, Jon O Ebberts, Carlos A Jimenez-Ruiz, Juan Antonio Riesco Miranda Miranda ve Richard D Hurt

• “İspanyol modeli”nin incelenmesinin gösterdiği önemli bir sonuç, sigara şirketlerinin ikram sektörünü sadece dumansız hava sahası düzenlemelerine karşı savaşmak için değil, sigara pazarının büyümesi için de bir anahtar olarak gördükleridir.

Türkiye eylem planı 1995

OV/VM SCARLSON için not 18 Ekim 1995 16:27 3 SayfaKimden: EKEY --PMIPHI02Kime: SCARLSON—VCH0021ATarih ve zaman: 17 Ekim 1995 11:00:23Kimden: Key, ErhanKime: Linehan, KathleenCc: Düzel, CahitCarlson, StigKonu: TÜRKİYE İÇİN “ULUSLARARASI KANSER ARAŞTIRMALARI KURUMU/ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANI” PLANITarih: 1995-10-17 11:32Öncelik: R

YANDAŞ ELDE ETME VE YANDAŞLIKLARI GÜÇLENDİRME

• Hizmet sektörü (otelcilik ve yeme içme sektörü) • Pozitif bir veritabanı elde etmek amacıyla “müşteri memnuniyeti” anketi

yürütmesi için (“Tercih Hakkı” programını halen uygulamakta olan) Hilton yönetiminin ikna edilmesi (M. Pottorf, MESE, Zamanlama: Derhal)

• TUROB yönetiminin olası bir sigara yasağına karşı lobi yapmasının sağlanması (E.

Key, Zamanlama: 1996’nın birinci çeyreği) • ABD Ulusal Lokanta Birliği’nden Bay Naylor tarafından verilmek üzere “Aşırı

Regülasyonun İkram Sektörü Üzerindeki Olumsuz Etkileri” konulu bir konferansın TUROB aracılığıyla düzenlenmesi (M. Pottorf, MESE, E. Key, Zamanlama: 1996’nın ikinci çeyreği)

YANDAŞ ELDE ETME VE YANDAŞLIKLARI GÜÇLENDİRME

• Türkiye’yi ziyaret eden toplam turist sayısını olumsuz yönde etkileyebileceği savını kullanarak Seyahat Acentaları Birliğinin sigara yasağına karşı çıkmasının sağlanması (E. Key, Zamanlama: 1995’in dördüncü çeyreği ve 1996’nın birinci çeyreği)

• Sigara içenlerle içmeyenlerin hakkaniyetli biçimde birlikte olmalarının “sorunu”

çözebildiğini göstermek için Hilton otellerinin pratik örnek olarak kullanılması. Tüketici memnuniyeti anketinin olumlayan sonuçlarını içeren “Hilton sorunu nasıl çözdü?” konulu basılı bir broşür (E. Key, S. Karpat, Zamanlama: Devam ediyor)

• Ülkedeki lokanta ve kahvehane kuruluşlarının harekete geçirilmesi (E. Key, ANSES,

Zamanlama: 1996 yılının birinci çeyreği) • Muhtemel bir Türkiye Sigara İçenler Derneği’nin (SİD) kurulması için toplum

tarafından tanınan potansiyel kişilerin belirlenmesi ve gecikmeden potansiyel adaylarla Türkiye’de SİD kurmak için lobi faaliyetine geçilmesi (C. Düzel, E. Key, Zamanlama: Devam ediyor)

Raise tax Vergileri arttır

Dünya Bankası Önerilerilerine Göre Yapılması Gerekenler

Sigara fiyatlarının ve vergilerinin enflasyon üzerinde artışı

Philip Morris Tekel Sigaralarıarasındaki fiyat farkını % 30oranında tutmak için plan yapar.

Politikacıların etkilenmesi

1992 Philip Morris:Reklam Yasağı Önerisi:

Reklam yasağı içeren kanunununçıkmaması için eylem planı yapılır.

Adalet Komisyonu başkanınıziyaret edilecektir.

Endüstri dökümanlarından Alman Hristiyan Demokrat Parti Başkanı Helmut Kohl’u 1978’den beri dost kabul ettikleri anlaşılmaktadır

Belgeler, Kohl’un meclis görüşme tutanaklarını sigara endüstrisine (VERBAND) göndermiş olduğunu göstermektedir.

İngiltere başbakanı Tony Blair’in Formula-1 yarışlarını reklam yasağı dışında

tutmak üzere siyasi partisine bir milyon sterlin bağış kabul ettiği basına yansımıştı

Olayın açığa çıkmasından sonra İngiliz İşçi partisi bağışı iade etmek zorunda kalmıştı.

• Margaret Thatcher – Philip Morris Danışmanı

• Kenneth Clark- BAT yönetim kurulu üyesi