SINH LYÙ BEÄNH TUAÀN HOØAN

11

Muïc tieâu:Muïc tieâu: Ñònh nghóa suy tim vaø neâu moät soá Ñònh nghóa suy tim vaø neâu moät soá

nguyeân nhaân chính gaây suy tim.nguyeân nhaân chính gaây suy tim. Giaûi thích cô cheá beänh sinh cuûa suy cô tim Giaûi thích cô cheá beänh sinh cuûa suy cô tim

vaø neâu nhöõng thay ñoåi chæ tieâu hoaït vaø neâu nhöõng thay ñoåi chæ tieâu hoaït ñoäng khi tim suy.ñoäng khi tim suy.

Giaûi thích cô cheá bieåu hieän cuûa suy tim Giaûi thích cô cheá bieåu hieän cuûa suy tim traùi vaø suy tim phaûi.traùi vaø suy tim phaûi.

Giaûi thích cô cheá beänh sinh cao huyeát Giaûi thích cô cheá beänh sinh cao huyeát aùp voâ caên vaø cao huyeát aùp trieäu aùp voâ caên vaø cao huyeát aùp trieäu chöùng.chöùng.

Giaûi thích cô cheá beänh sinh caùc traïng Giaûi thích cô cheá beänh sinh caùc traïng thaùi beänh lyù chính gaây giaûm huyeát aùp.thaùi beänh lyù chính gaây giaûm huyeát aùp.

SINH LYÙ BEÄNH TUAÀN SINH LYÙ BEÄNH TUAÀN HOØANHOØAN

22

SUY TIMSUY TIMÑònh nghóa:Ñònh nghóa:

Suy tim laø moät traïng thaùi sinh lyù Suy tim laø moät traïng thaùi sinh lyù beänh trong ñoù baát thöôøng chöùc beänh trong ñoù baát thöôøng chöùc naêng tim laøm tim khoâng coù khaû naêng tim laøm tim khoâng coù khaû naêng bôm moät löôïng maùu ra khoûi tim naêng bôm moät löôïng maùu ra khoûi tim öùng vôùi yeâu caàu chuyeån hoùa cuûa öùng vôùi yeâu caàu chuyeån hoùa cuûa caùc moâ vaø / hay chæ coù theå ñaùp caùc moâ vaø / hay chæ coù theå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu naøy vôùi söï taêng öùng ñöôïc yeâu caàu naøy vôùi söï taêng theå tích taâm tröông moät caùch baát theå tích taâm tröông moät caùch baát thöôøng. thöôøng.

33

• Trong suy tim, hieän töôïng caên baûn laø giaûm Trong suy tim, hieän töôïng caên baûn laø giaûm söùc co cô tim.söùc co cô tim.Hieän nay, ña soá taùc giaû cho raèng roái loaïn Hieän nay, ña soá taùc giaû cho raèng roái loaïn chuyeån hoùa ôû cô tim laø yeáu toá beänh sinh chuyeån hoùa ôû cô tim laø yeáu toá beänh sinh chuû yeáu gaây suy tim. Theo Olson, quaù trình chuû yeáu gaây suy tim. Theo Olson, quaù trình chuyeån hoùa naêng löôïng ôû cô tim dieãn qua 3 chuyeån hoùa naêng löôïng ôû cô tim dieãn qua 3 giai ñoaïn:giai ñoaïn:

Taïo naêng löôïng.Taïo naêng löôïng. Döï tröõ naêng löôïng.Döï tröõ naêng löôïng. Söû duïng naêng löôïng.Söû duïng naêng löôïng.

Neáu 1 trong 3 khaâu ñoù roái loaïn, khaû naêng Neáu 1 trong 3 khaâu ñoù roái loaïn, khaû naêng co boùp cô tim giaûm, daãn ñeán suy tim. Trong co boùp cô tim giaûm, daãn ñeán suy tim. Trong suy tim caáp, chuû yeáu roái loaïn taïo naêng suy tim caáp, chuû yeáu roái loaïn taïo naêng löôïng. Trong suy tim maõn, chuû yeáu do roái löôïng. Trong suy tim maõn, chuû yeáu do roái loaïn söû duïng naêng löôïng.loaïn söû duïng naêng löôïng.

CÔ CHEÁ BEÄNH SINH CUÛA CÔ CHEÁ BEÄNH SINH CUÛA SUY CÔ TIMSUY CÔ TIM

44

1. Roái loaïn cô chaát taïo naêng löôïng:1. Roái loaïn cô chaát taïo naêng löôïng: Giaûm söû duïng acid beùo töï do do giaûm Giaûm söû duïng acid beùo töï do do giaûm

carnitine laø chaát duøng ñeå chuyeân chôû carnitine laø chaát duøng ñeå chuyeân chôû acid beùo töï do vaøo ti laïp theå.acid beùo töï do vaøo ti laïp theå.

Roái loaïn chuyeån hoùa glucose do thieáu Roái loaïn chuyeån hoùa glucose do thieáu oxy, thieáu B1 (do B1 laø 1 coenzyme trong oxy, thieáu B1 (do B1 laø 1 coenzyme trong phaûn öùng khöû carboxyl toång hôïp ACoA phaûn öùng khöû carboxyl toång hôïp ACoA töø acid pyruvic).töø acid pyruvic).

Giaûm hoaït tính cuûa adenyl cyclase, do Giaûm hoaït tính cuûa adenyl cyclase, do ñoù laøm giaûm phaân ly glycogen, giaûm ñoù laøm giaûm phaân ly glycogen, giaûm khaû naêng ñöa Cakhaû naêng ñöa Ca++++ vaøo tô cô. vaøo tô cô.

CÔ CHEÁ BEÄNH SINH CUÛA SUY CÔ CHEÁ BEÄNH SINH CUÛA SUY CÔ TIMCÔ TIM

55

2. Roái loaïn döï tröõ naêng löôïng:2. Roái loaïn döï tröõ naêng löôïng:ATP bình thöôøng, trong khi creatin ATP bình thöôøng, trong khi creatin phosphat giaûm roõ.phosphat giaûm roõ.

3. Roái loaïn söû duïng vaø bieán ñoåi naêng 3. Roái loaïn söû duïng vaø bieán ñoåi naêng löôïng:löôïng:Giaûm hoaït tính myosin ATPase laøm giaûm Giaûm hoaït tính myosin ATPase laøm giaûm vaän toác phoùng thích naêng löôïng caàn vaän toác phoùng thích naêng löôïng caàn cho co cô.cho co cô.


66

4. Roái loaïn hoaït ñoäng lieân keát kích thích 4. Roái loaïn hoaït ñoäng lieân keát kích thích co thaét:co thaét:

• Giaûm hoaït tính CaGiaûm hoaït tính Ca++++ATPase laøm giaûm ATPase laøm giaûm taäp trung Cataäp trung Ca++++ ôû maïng löôùi töông cô. ôû maïng löôùi töông cô. Do ñoù, khi khöû cöïc, coù ít CaDo ñoù, khi khöû cöïc, coù ít Ca++++ saün saün saøng phoùng thích cho quaù trình co cô.saøng phoùng thích cho quaù trình co cô.

• Digitaline laøm taêng vaän toác vaø soá Digitaline laøm taêng vaän toác vaø soá löôïng Calöôïng Ca++++ töø ngoaøi thaám vaøo teá töø ngoaøi thaám vaøo teá baøo.baøo.


77

Toùm laïi, 3 cô cheá chính gaây giaûm söùc co Toùm laïi, 3 cô cheá chính gaây giaûm söùc co cô tim laø:cô tim laø:

Giaûm söû duïng acid beùo töï do.Giaûm söû duïng acid beùo töï do. Giaûm hoaït tính ATPase.Giaûm hoaït tính ATPase. Giaûm phoùng thích CaGiaûm phoùng thích Ca++++ töø maïng löôùi töø maïng löôùi

töông cô.töông cô.


88

THAY ÑOÅI CHÆ TIEÂU HOAÏT THAY ÑOÅI CHÆ TIEÂU HOAÏT ÑOÄNG KHI TIM SUYÑOÄNG KHI TIM SUY

Giaûm löu löôïng timGiaûm löu löôïng tim• Do tim suy, khaû naêng co boùp Do tim suy, khaû naêng co boùp

cô tim giaûm.cô tim giaûm.• Giai ñoaïn ñaàu coù caùc cô Giai ñoaïn ñaàu coù caùc cô

cheá buø tröø ñeå coá duy trì cheá buø tröø ñeå coá duy trì löu löôïng tim ôû möùc bình löu löôïng tim ôû möùc bình thöôøng:thöôøng:

• Phì ñaïi tim Phì ñaïi tim (hypertrophy) laø (hypertrophy) laø cô cheá buø tröø caên baûn khi cô cheá buø tröø caên baûn khi gaùnh naëng coâng vieäc gaùnh naëng coâng vieäc taêng. Norepinephrine tieát taïi taêng. Norepinephrine tieát taïi tim kíchtim kích

• thích taêng toång hôïp protein laøm taêng thích taêng toång hôïp protein laøm taêng soá ñôn vò sarcomeøre. Nhö vaäy, duø giaûm soá ñôn vò sarcomeøre. Nhö vaäy, duø giaûm söùc co cuûa moãi ñôn vò sarcomeøre, nhöng söùc co cuûa moãi ñôn vò sarcomeøre, nhöng do phì ñaïi, khoái löôïng taêng, neân toång do phì ñaïi, khoái löôïng taêng, neân toång söùc co cô bình thöôøng.söùc co cô bình thöôøng.Haäu quaûHaäu quaû: cung caáp maùu nuoâi cô tim : cung caáp maùu nuoâi cô tim khoâng ñuû gaây ñau thaét ngöïc (angina khoâng ñuû gaây ñau thaét ngöïc (angina pectoris). pectoris).

99

Heä thaàn kinh giao caûm taêng hoaït ñoängHeä thaàn kinh giao caûm taêng hoaït ñoäng• · · Nhòp tim taêngNhòp tim taêng. Tim ñaõ yeáu neân khoâng . Tim ñaõ yeáu neân khoâng

taêng ñöôïc nhieàu, caøng ñaäp nhanh, söùc co taêng ñöôïc nhieàu, caøng ñaäp nhanh, söùc co boùp caøng giaûm, löu löôïng tim khoâng taêng boùp caøng giaûm, löu löôïng tim khoâng taêng nhieàu neân khoâng ñaûm baûo nhu caàu cô theå. nhieàu neân khoâng ñaûm baûo nhu caàu cô theå. Tim ñaäp nhanh caøng choùng suy.Tim ñaäp nhanh caøng choùng suy.

• · · Taêng söùc co cô timTaêng söùc co cô tim: ñeå laøm taêng löu löôïng : ñeå laøm taêng löu löôïng tim nhöng laïi laøm taêng coâng vaø taêng möùc tim nhöng laïi laøm taêng coâng vaø taêng möùc tieâu thuï oxy cuûa cô tim.tieâu thuï oxy cuûa cô tim.

• · · Co maïch ngoaïi viCo maïch ngoaïi vi: ñeå duy trì huyeát aùp ôû : ñeå duy trì huyeát aùp ôû möùc caàn thieát, nhöng laïi laøm taêng haäu möùc caàn thieát, nhöng laïi laøm taêng haäu gaùnh, caûn trôû vieäc toáng maùu. Co maïch gaùnh, caûn trôû vieäc toáng maùu. Co maïch ngoaïi vi coøn laøm taêng löôïng maùu trôû veà ngoaïi vi coøn laøm taêng löôïng maùu trôû veà tim, taêng aùp suaát maùu doàn veà thaát, taêng tim, taêng aùp suaát maùu doàn veà thaát, taêng theå tích cuoái taâm tröông cuûa thaát ñeå thaát theå tích cuoái taâm tröông cuûa thaát ñeå thaát co boùp maïnh, nhöng laïi tham gia gaây öù maùu co boùp maïnh, nhöng laïi tham gia gaây öù maùu phía treân tim.phía treân tim.

• Haäu quaûHaäu quaû: da laïnh, ñoå moà hoâi, tim ñaäp : da laïnh, ñoå moà hoâi, tim ñaäp nhanh.nhanh.


1010

Taêng theå tích maùuTaêng theå tích maùu Löu löôïng tim giaûm, maùu ñeán thaän ít, Löu löôïng tim giaûm, maùu ñeán thaän ít,

boä maùy caän caàu thaän taêng tieát renin boä maùy caän caàu thaän taêng tieát renin ñöa ñeán taêng aldosterone gaây giöõ ñöa ñeán taêng aldosterone gaây giöõ nöôùc vaø muoái. nöôùc vaø muoái. Haäu quaûHaäu quaû: taêng aùp löïc taâm nhó traùi : taêng aùp löïc taâm nhó traùi vaø tónh maïch phoåi ñöa ñeán xung huyeát vaø tónh maïch phoåi ñöa ñeán xung huyeát phoåi gaây khoù thôû.phoåi gaây khoù thôû.


1111

Giaûm toác ñoä tuaàn hoaønGiaûm toác ñoä tuaàn hoaøn• Suy tim khaû naêng co boùp giaûm neân Suy tim khaû naêng co boùp giaûm neân

maùu chaûy chaäm ñaëc bieät ôû heä tónh maùu chaûy chaäm ñaëc bieät ôû heä tónh maïch, daãn ñeán öù maùu ôû phoåi trong maïch, daãn ñeán öù maùu ôû phoåi trong suy tim traùi vaø öù maùu ôû heä tónh suy tim traùi vaø öù maùu ôû heä tónh maïch ngoaïi vi trong suy tim phaûi.maïch ngoaïi vi trong suy tim phaûi.


1212

Thay ñoåi huyeát aùpThay ñoåi huyeát aùp• Giaûm huyeát aùp ñoäng maïch: do löu Giaûm huyeát aùp ñoäng maïch: do löu

löôïng tim giaûm.löôïng tim giaûm.• Giaûm söùc caûn ngoaïi vi do öù treä tuaàn Giaûm söùc caûn ngoaïi vi do öù treä tuaàn

hoaøn, thieáu oxy gaây daõn maïch.hoaøn, thieáu oxy gaây daõn maïch.• Taêng huyeát aùp tónh maïch: do tim co Taêng huyeát aùp tónh maïch: do tim co

boùp giaûm laøm öù maùu heä tónh maïch.boùp giaûm laøm öù maùu heä tónh maïch.


1313

Coâng vaø hieäu suaát cuûa tim giaûmCoâng vaø hieäu suaát cuûa tim giaûmKhi tim suy, ñeå duy trì coâng ñaåy maùu Khi tim suy, ñeå duy trì coâng ñaåy maùu caàn thieát, tim phaûi taêng coâng tieâu caàn thieát, tim phaûi taêng coâng tieâu duøng vì:duøng vì: tim phì ñaïi hay daõn tim, ñöa ñeán coâng tim phì ñaïi hay daõn tim, ñöa ñeán coâng

co cô taêng.co cô taêng. heïp hay hôû vanheïp hay hôû van löïc ma saùt taênglöïc ma saùt taêng löïc caûn taênglöïc caûn taêngñöa ñeán coâng phung phí khi ñaåy maùu ñöa ñeán coâng phung phí khi ñaåy maùu taêng.taêng.

Hieäu suaát tim Hieäu suaát tim (giaûm)(giaûm) = = Coâng tieâu duøng Coâng tieâu duøng

(taêng)(taêng)

Coâng ñaåy maùu Coâng ñaåy maùu (bình (bình thöôøng)thöôøng)


1414

CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY TIM TRAÙI VAØ SUY TIM SUY TIM TRAÙI VAØ SUY TIM PHAÛIPHAÛI

• Nhieàu bieåu hieän laâm saøng cuûa suy tim Nhieàu bieåu hieän laâm saøng cuûa suy tim laø do söï öù dòch phía tröôùc phaàn tim laø do söï öù dòch phía tröôùc phaàn tim suy, töø ñoù seõ laøm moät soá trieäu suy, töø ñoù seõ laøm moät soá trieäu chöùng laâm saøng trôû neân noåi baät hôn.chöùng laâm saøng trôû neân noåi baät hôn.

1515

CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY TIM TRAÙITIM TRAÙI

1616

CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY TIM TRAÙITIM TRAÙI Baûn chaát caùc trieäu chöùng laø do söï öù maùu ôû Baûn chaát caùc trieäu chöùng laø do söï öù maùu ôû

phoåi.phoåi.Khoù thôûKhoù thôûLaø caûm giaùc chuû quan khoù chòu cuûa beänh Laø caûm giaùc chuû quan khoù chòu cuûa beänh

nhaân.nhaân.Do co boùp ñaåy maùu cuûa taâm thaát keùm, coù moät Do co boùp ñaåy maùu cuûa taâm thaát keùm, coù moät

löôïng maùu thöøa neân aùp suaát taâm thaát traùi löôïng maùu thöøa neân aùp suaát taâm thaát traùi cuoái taâm tröông taêng, aùp suaát maùu ôû taâm cuoái taâm tröông taêng, aùp suaát maùu ôû taâm nhó traùi, tónh maïch phoåi, mao maïch phoåi taêng.nhó traùi, tónh maïch phoåi, mao maïch phoåi taêng.

Söï xung huyeát ôû phoåi gaây:Söï xung huyeát ôû phoåi gaây: öù maùu (turgidity), öù nöôùc ôû moâ gian baøo.öù maùu (turgidity), öù nöôùc ôû moâ gian baøo. giaûm tính ñaøn hoài cuûa moâ phoåi (compliance).giaûm tính ñaøn hoài cuûa moâ phoåi (compliance). cheøn eùp pheá nang kích thích ñaàu taän cuøng cheøn eùp pheá nang kích thích ñaàu taän cuøng

thaàn kinh X gaây caûm giaùc khoù thôû.thaàn kinh X gaây caûm giaùc khoù thôû.Haäu quaûHaäu quaû: Pheá dung sinh hoaït giaûm ñöa ñeán : Pheá dung sinh hoaït giaûm ñöa ñeán

thieáu oxy.thieáu oxy.Ngoaøi ra, coøn cô cheá phuï laø do giaûm maùu ñeán Ngoaøi ra, coøn cô cheá phuï laø do giaûm maùu ñeán

caùc cô hoâ haáp.caùc cô hoâ haáp.

1717

Ñaëc ñieåmÑaëc ñieåmKhoù thôû khi gaéng söùc (dyspnea on effort): Khoù thôû khi gaéng söùc (dyspnea on effort):

khoâng ñaëc hieäu cho beänh tim vì cuõng coù khoâng ñaëc hieäu cho beänh tim vì cuõng coù theå coù ôû beänh phoåi, ngöôøi maäp, ít hoaït theå coù ôû beänh phoåi, ngöôøi maäp, ít hoaït ñoäng. ñoäng.

Khoù thôû khi naèmKhoù thôû khi naèm (orthopnea): ÔÛ ngöôøi bò xung (orthopnea): ÔÛ ngöôøi bò xung huyeát phoåi, khi naâng phaàn treân cô theå leân huyeát phoåi, khi naâng phaàn treân cô theå leân seõ deã thôû hôn do:seõ deã thôû hôn do: giaûm löôïng maùu veà tim.giaûm löôïng maùu veà tim. giaûm aùp suaát thuûy tónh ôû phaàn treân giaûm aùp suaát thuûy tónh ôû phaàn treân

cuûa phoåi.cuûa phoåi. taêng pheá dung sinh hoaït.taêng pheá dung sinh hoaït.

Thöôøng beänh nhaân ñang naèm nguû phaûi ngoài Thöôøng beänh nhaân ñang naèm nguû phaûi ngoài daäy thôû.daäy thôû.

Côn hen timCôn hen tim: Hay xaûy ra veà ñeâm hay luùc coá : Hay xaûy ra veà ñeâm hay luùc coá gaéng do maùu veà tim nhieàu vaø cöôøng daây gaéng do maùu veà tim nhieàu vaø cöôøng daây thaàn kinh X gaây co thaét pheá quaûn.thaàn kinh X gaây co thaét pheá quaûn.


1818

Phuø phoåi caápPhuø phoåi caápLaø caáp cöùu noäi khoa.Laø caáp cöùu noäi khoa.

Do öù maùu ôû phoåi, aùp suaát thuûy tónh Do öù maùu ôû phoåi, aùp suaát thuûy tónh mao maïch phoåi taêng thaéng aùp suaát keo.mao maïch phoåi taêng thaéng aùp suaát keo.

Huyeát töông, hoàng caàu thoaùt vaøo pheá Huyeát töông, hoàng caàu thoaùt vaøo pheá nang ngaên trao ñoåi khí ñöa ñeán töû vong nang ngaên trao ñoåi khí ñöa ñeán töû vong do thieáu oxy. do thieáu oxy.

Thöôøng phuø phoåi baét ñaàu töø ñaùy phoåi Thöôøng phuø phoåi baét ñaàu töø ñaùy phoåi vì nôi ñaây maùu ñeán nhieàu.vì nôi ñaây maùu ñeán nhieàu.

Xaûy ra do tim traùi suy nhöng tim phaûi coøn Xaûy ra do tim traùi suy nhöng tim phaûi coøn khoûe. khoûe.

Laâm saøngLaâm saøng: xaûy ra do gaéng söùc hay do kích : xaûy ra do gaéng söùc hay do kích thích. Beänh nhaân ngoài, da xanh, ñoå moà thích. Beänh nhaân ngoài, da xanh, ñoå moà hoâi, boàn choàn, thôû nhanh saâu (treû con coù hoâi, boàn choàn, thôû nhanh saâu (treû con coù theå 100 nhòp/phuùt, ngöôøi lôùn 140 theå 100 nhòp/phuùt, ngöôøi lôùn 140 nhòp/phuùt), coù phaäp phoàng caùnh muõi hay nhòp/phuùt), coù phaäp phoàng caùnh muõi hay co keùo lieân söôøn. Ho coù ñaøm nöôùc hay co keùo lieân söôøn. Ho coù ñaøm nöôùc hay ñaøm boït maøu hoàng. Phoåi coù ran aåm, ran ñaøm boït maøu hoàng. Phoåi coù ran aåm, ran rít, ran ngaùy daâng leân töø ñaùy phoåi. rít, ran ngaùy daâng leân töø ñaùy phoåi.


1919

CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY TIM CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY TIM PHAÛIPHAÛI

2020

Baûn chaát caùc trieäu chöùng do öù maùu ngoaïi Baûn chaát caùc trieäu chöùng do öù maùu ngoaïi vi.vi.

Roái loaïn chöùc naêng ganRoái loaïn chöùc naêng gan

ÖÙ maùu laøm gan to ñau.ÖÙ maùu laøm gan to ñau.

Khi ñieàu trò, tim phaûi hoaït ñoäng coù hieäu Khi ñieàu trò, tim phaûi hoaït ñoäng coù hieäu quaû, gan nhoû laïi neân goïi laø quaû, gan nhoû laïi neân goïi laø gan ñaøn xeáp.gan ñaøn xeáp.

ÖÙ maùu keùo daøi, teá baøo gan thieáu oxy, ÖÙ maùu keùo daøi, teá baøo gan thieáu oxy, thoaùi hoùa môõ, trung taâm tieåu thuøy coù thoaùi hoùa môõ, trung taâm tieåu thuøy coù theå hoaïi töû, moâ xô phaùt trieån ñöa ñeán xô theå hoaïi töû, moâ xô phaùt trieån ñöa ñeán xô gan coå tröôùng vaø roái loaïn chöùc naêng gan gan coå tröôùng vaø roái loaïn chöùc naêng gan (hay coù ôû beänh nhaân saün coù beänh gan).(hay coù ôû beänh nhaân saün coù beänh gan).

CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY TIM PHAÛITIM PHAÛI

2121

• Giaûm baøi tieát nöôùc tieåuGiaûm baøi tieát nöôùc tieåu

• Maùu ñeán thaän giaûm neân giaûm ñoä loïc Maùu ñeán thaän giaûm neân giaûm ñoä loïc caàu thaän.caàu thaän.

• Veà sau, cöôøng aldosterone thöù phaùt Veà sau, cöôøng aldosterone thöù phaùt gaây giöõ nöôùc vaø muoái.gaây giöõ nöôùc vaø muoái.


2222

PhuPhuøø Taêng aùp suaát thuûy tónh laø cô cheá Taêng aùp suaát thuûy tónh laø cô cheá

chính (do öù treä maùu vaø taêng khoái chính (do öù treä maùu vaø taêng khoái löôïng tuaàn hoaøn).löôïng tuaàn hoaøn).

Taêng tính thaám thaønh maïch do thieáu Taêng tính thaám thaønh maïch do thieáu oxy.oxy.

Giaûm aùp suaát keo.Giaûm aùp suaát keo. ÖÙ nöôùc vaø muoái do giaûm loïc caàu ÖÙ nöôùc vaø muoái do giaûm loïc caàu

thaän.thaän.


2323

Tuy nhieân, khi suy tim keùo daøi nhieàu thaùng hay Tuy nhieân, khi suy tim keùo daøi nhieàu thaùng hay nhieàu naêm, caùc vò trí öù dòch phía tröôùc phaàn nhieàu naêm, caùc vò trí öù dòch phía tröôùc phaàn taâm thaát bò suy coù theå khoâng coøn. Thí duï taâm thaát bò suy coù theå khoâng coøn. Thí duï beänh nhaân bò beänh van ñoäng maïch chuû thôøi beänh nhaân bò beänh van ñoäng maïch chuû thôøi gian daøi hay cao huyeát aùp toaøn thaân coù theå gian daøi hay cao huyeát aùp toaøn thaân coù theå coù phuø maét caù chaân, gan to xung huyeát vaø coù phuø maét caù chaân, gan to xung huyeát vaø daõn tónh maïch toaøn thaân ôû giai ñoaïn muoän, duø daõn tónh maïch toaøn thaân ôû giai ñoaïn muoän, duø raèng gaùnh naëng huyeát ñoäng baát thöôøng khôûi raèng gaùnh naëng huyeát ñoäng baát thöôøng khôûi ñaàu taïi taâm thaát traùi.ñaàu taïi taâm thaát traùi.

Ñieàu naøy xaûy ra moät phaàn do taêng huyeát aùp Ñieàu naøy xaûy ra moät phaàn do taêng huyeát aùp phoåi thöù phaùt gaây suy tim phaûi, vaø coøn do söï phoåi thöù phaùt gaây suy tim phaûi, vaø coøn do söï öù muoái nöôùc ñaëc tröng cuûa taát caû daïng suy öù muoái nöôùc ñaëc tröng cuûa taát caû daïng suy tim.tim.

Moät lyù do nöõa laø caùc boù cô taïo neân hai taâm Moät lyù do nöõa laø caùc boù cô taïo neân hai taâm thaát lieân tuïc nhau, vaø caû hai thaát coù chung thaát lieân tuïc nhau, vaø caû hai thaát coù chung vaùch lieân thaát.vaùch lieân thaát.

Hôn nöõa, caùc thay ñoåi sinh hoùa xaûy ra trong suy Hôn nöõa, caùc thay ñoåi sinh hoùa xaûy ra trong suy tim coù theå laøm toån thöông chöùc naêng cô tim ôû tim coù theå laøm toån thöông chöùc naêng cô tim ôû caû hai taâm thaát baát keå laø buoàng tim naøo laø caû hai taâm thaát baát keå laø buoàng tim naøo laø nôi khôûi ñaàu coù gaùnh naëng huyeát ñoäng baát nôi khôûi ñaàu coù gaùnh naëng huyeát ñoäng baát thöôøng.thöôøng.

CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY CÔ CHEÁ BIEÅU HIEÄN CUÛA SUY TIMTIM

2424

PHOØNG NGÖØA SUY PHOØNG NGÖØA SUY TIMTIM

Khoâng huùt thuoácKhoâng huùt thuoác Khoâng uoáng röôïuKhoâng uoáng röôïu

Ít uoáng caø pheâÍt uoáng caø pheâTraùnh ôû maõi trong nhaøTraùnh ôû maõi trong nhaø

Traùnh taêng troïngTraùnh taêng troïngAên ít muoáiAên ít muoái(4-5g/ngaøy)(4-5g/ngaøy)

Ñieàu chænh roái loaïn chuyeån hoùa:Ñieàu chænh roái loaïn chuyeån hoùa:Tieåu ñöôøng, taêng lipid maùuTieåu ñöôøng, taêng lipid maùu

2525

NGUYEÂN TAÉC ÑIEÀU NGUYEÂN TAÉC ÑIEÀU TRÒTRÒ

1.1. Tìm nguyeân nhaân suy tim, ñieàu trò nguyeân Tìm nguyeân nhaân suy tim, ñieàu trò nguyeân nhaân seõ phuïc hoài chöùc naêng tim.nhaân seõ phuïc hoài chöùc naêng tim.

2.2. Quaûn lyù beänh nhaân taäp trung vaøo:Quaûn lyù beänh nhaân taäp trung vaøo: Giaûm coâng vieäc cô timGiaûm coâng vieäc cô tim

Haïn cheá hoaït ñoäng: nghæ ngôi (möùc ñoä Haïn cheá hoaït ñoäng: nghæ ngôi (möùc ñoä tuøy ñoä suy tim), an thaàn, nhuaän tröôøng.tuøy ñoä suy tim), an thaàn, nhuaän tröôøng.

Taêng söùc co cô timTaêng söùc co cô tim Laøm giaûm nhöõng trieäu chöùng xung huyeát:Laøm giaûm nhöõng trieäu chöùng xung huyeát:

Kieâng aên sodium.Kieâng aên sodium. Lôïi tieåu.Lôïi tieåu.

Laøm giaûm haäu gaùnhLaøm giaûm haäu gaùnh

2626

ROÁI LOAÏN HOAÏT ÑOÄNG MAÏCH ROÁI LOAÏN HOAÏT ÑOÄNG MAÏCH MAÙUMAÙUNhöõng roái loaïn hoaït ñoäng cuûa maïch Nhöõng roái loaïn hoaït ñoäng cuûa maïch maùu bieåu hieän cuï theå ôû söï thay ñoåi maùu bieåu hieän cuï theå ôû söï thay ñoåi cuûa huyeát aùp. Huyeát aùp (P), löu löôïng tim cuûa huyeát aùp. Huyeát aùp (P), löu löôïng tim (C.O.) vaø söùc caûn ngoaïi vi (R) lieân quan (C.O.) vaø söùc caûn ngoaïi vi (R) lieân quan chaët cheõ vôùi nhau, bieåu dieãn qua coâng chaët cheõ vôùi nhau, bieåu dieãn qua coâng thöùc: thöùc:

Bình thöôøng huyeát aùp khoâng thay ñoåi do Bình thöôøng huyeát aùp khoâng thay ñoåi do coù phoái hôïp hoaït ñoäng giöõa C.O. vaø R. coù phoái hôïp hoaït ñoäng giöõa C.O. vaø R. Taêng C.O. neáu coù giaûm R vaø giaûm C.O. Taêng C.O. neáu coù giaûm R vaø giaûm C.O. neáu coù taêng R.neáu coù taêng R.

PPC.O. x RC.O. x R

KK==

2727

CAO HUYEÁT AÙPCAO HUYEÁT AÙPHuyeát aùp cuûa ngöôøi treân 18 tuoåi Huyeát aùp cuûa ngöôøi treân 18 tuoåi khoâng ñang duøng thuoác haï huyeát aùp khoâng ñang duøng thuoác haï huyeát aùp vaø khoâng coù beänh lyù caáp tínhvaø khoâng coù beänh lyù caáp tính

2828

• Cao huyeát aùp coù theå laø trieäu chöùng Cao huyeát aùp coù theå laø trieäu chöùng cuûa moät beänh lyù, hay baûn thaân noù cuûa moät beänh lyù, hay baûn thaân noù laø moät beänh lyù coøn goïi laø cao huyeát laø moät beänh lyù coøn goïi laø cao huyeát aùp voâ caên. Trong soá caùc beänh nhaân aùp voâ caên. Trong soá caùc beänh nhaân cao huyeát aùp, 95% laø cao huyeát aùp voâ cao huyeát aùp, 95% laø cao huyeát aùp voâ caên vaø 5% laø cao huyeát aùp trieäu caên vaø 5% laø cao huyeát aùp trieäu chöùng.chöùng.

CAO HUYEÁT AÙPCAO HUYEÁT AÙP

5%

95%

Symptomatichypertension

Essentialhypertension

2929

CAO HUYEÁT AÙP DO BEÄNH CAO HUYEÁT AÙP DO BEÄNH THAÄNTHAÄNDo heïp ñoäng maïch thaän (Renovascular Do heïp ñoäng maïch thaän (Renovascular

hypertension):hypertension): do baåm sinh, beänh xô cöùng do baåm sinh, beänh xô cöùng ñoäng maïch, loaïn saûn toå chöùc sôïi ñoäng maïch, loaïn saûn toå chöùc sôïi (Fibrous dysplasia).(Fibrous dysplasia).

THUÏ THEÅ ANGIOTENSINE II (ATI)THUÏ THEÅ ANGIOTENSINE II (ATI)

Tieát aldosteroneTieát aldosterone Co maïchCo maïchTaêng hoaït tính giao caûmTaêng hoaït tính giao caûm

TAÊNG HUYEÁT AÙPTAÊNG HUYEÁT AÙP

ANGIOTENSINOGENEANGIOTENSINOGENE

ANGIOTENSINE IANGIOTENSINE I

ANGIOTENSINE IIANGIOTENSINE II

ACEACE(Kininase (Kininase

II)II)Phaân chaát baát hoaïtPhaân chaát baát hoaït

BRADYKININBRADYKININ

3030

Do toån thöông nhu moâ thaänDo toån thöông nhu moâ thaän Trong vieâm caàu thaän caáp, cao huyeát Trong vieâm caàu thaän caáp, cao huyeát

aùp do taêng khoái löôïng maùu löu haønh aùp do taêng khoái löôïng maùu löu haønh laøm taêng löu löôïng tim trong khi R vaãn laøm taêng löu löôïng tim trong khi R vaãn bình thöôøng.bình thöôøng.

CAO HUYEÁT AÙP DO BEÄNH CAO HUYEÁT AÙP DO BEÄNH THAÄNTHAÄN

3131

CAO HUYEÁT AÙP DO CAO HUYEÁT AÙP DO ROÁI LOAÏN CHUYEÅN HOÙA MÔÕROÁI LOAÏN CHUYEÅN HOÙA MÔÕ

Thöôøng ôû ngöôøi lôùn tuoåi do roái loaïn chuyeån hoùa Thöôøng ôû ngöôøi lôùn tuoåi do roái loaïn chuyeån hoùa môõ, ñöa ñeán xô vöõa ñoäng maïch, loøng maïch maùu môõ, ñöa ñeán xô vöõa ñoäng maïch, loøng maïch maùu heïp laøm R taêng daãn ñeán cao huyeát aùp.heïp laøm R taêng daãn ñeán cao huyeát aùp.

Xô vöõa ñoäng maïch laø nguyeân nhaân chuû yeáu daãn Xô vöõa ñoäng maïch laø nguyeân nhaân chuû yeáu daãn ñeán beänh maïch vaønh vaø beänh maïch maùu naõo. ñeán beänh maïch vaønh vaø beänh maïch maùu naõo. Thoáng keâ treân theá giôùi vaøo naêm 1996, tyû leä töû Thoáng keâ treân theá giôùi vaøo naêm 1996, tyû leä töû vong do beänh maïch vaønh laø 7,2 trieäu ngöôøi, do vong do beänh maïch vaønh laø 7,2 trieäu ngöôøi, do beänh maïch maùu naõo laø 4,6 trieäu ngöôøi. Caùc soá beänh maïch maùu naõo laø 4,6 trieäu ngöôøi. Caùc soá lieäu döï ñoaùn vaøo naêm 2010, töû vong do beänh maïch lieäu döï ñoaùn vaøo naêm 2010, töû vong do beänh maïch vaønh treân toaøn theá giôùi laø 9,37 trieäu, naêm 2020 vaønh treân toaøn theá giôùi laø 9,37 trieäu, naêm 2020 laø 11,11 trieäu.laø 11,11 trieäu.

Giaûi phaãu beänh: Caùc ñoäng maïch, nhaát laø tieåu ñoäng Giaûi phaãu beänh: Caùc ñoäng maïch, nhaát laø tieåu ñoäng maïch bò xô cöùng, thaønh maïch thaâm nhieãm maïch bò xô cöùng, thaønh maïch thaâm nhieãm cholesterol, phospholipid, acid beùo.cholesterol, phospholipid, acid beùo.

Ñeán nay, ngöôøi ta ñaõ keát luaän toån thöông maïch maùu Ñeán nay, ngöôøi ta ñaõ keát luaän toån thöông maïch maùu vaø söï hình thaønh huyeát khoái laø hai yeáu toá sinh vaø söï hình thaønh huyeát khoái laø hai yeáu toá sinh beänh hoïc chuû yeáu trong vieäc hình thaønh vaø tieán beänh hoïc chuû yeáu trong vieäc hình thaønh vaø tieán trieån chöùng xô vöõa ñoäng maïch. trieån chöùng xô vöõa ñoäng maïch.

3232

.. ÔÛ beänh nhaân tieåu ñöôøng, beänh nhaân coù hoäi ÔÛ beänh nhaân tieåu ñöôøng, beänh nhaân coù hoäi

chöùng chuyeån hoùa vaø roái loaïn lipid maùu hoãn chöùng chuyeån hoùa vaø roái loaïn lipid maùu hoãn hôïp, coù söï tích luõy baát thöôøng VLDL giaøu apo-hôïp, coù söï tích luõy baát thöôøng VLDL giaøu apo-CIII do roái loaïn hoaït ñoäng thuï theå nhaân PPAR CIII do roái loaïn hoaït ñoäng thuï theå nhaân PPAR alpha. Söï tích luõy naøy laøm taêng LDL nhoû, ñaäm alpha. Söï tích luõy naøy laøm taêng LDL nhoû, ñaäm ñaëc laø lipoprotein gaây xô vöõa ñoäng maïch.ñaëc laø lipoprotein gaây xô vöõa ñoäng maïch.

Khi coù baát thöôøng thuï theå LDL (giaûi Nobel Y hoïc Khi coù baát thöôøng thuï theå LDL (giaûi Nobel Y hoïc 1985 cuûa Goldstein vaø Brown), teá baøo khoâng coù 1985 cuûa Goldstein vaø Brown), teá baøo khoâng coù khaû naêng naém baét LDL löu haønh vaø khoâng coù khaû naêng naém baét LDL löu haønh vaø khoâng coù khaû naêng noäi aåm baøo qua trung gian thuï theå khaû naêng noäi aåm baøo qua trung gian thuï theå ñeán caùc hoá coù aùo vaø vaøo trong baøo töông.ñeán caùc hoá coù aùo vaø vaøo trong baøo töông.

Haäu quaû: Noàng ñoä LDL löu haønh taêng. Caùc LDL Haäu quaû: Noàng ñoä LDL löu haønh taêng. Caùc LDL nhoû, ñaäm ñaëc chui vaøo lôùp noäi maïc, bò oxy nhoû, ñaäm ñaëc chui vaøo lôùp noäi maïc, bò oxy hoùa vaø bò caùc ñaïi thöïc baøo aên quaù möùc, tieán hoùa vaø bò caùc ñaïi thöïc baøo aên quaù möùc, tieán trieån thaønh caùc maûng xô vöõa.trieån thaønh caùc maûng xô vöõa.


3333


Yeáu toá hoå trôï: Toån thöông thaønh maïch.Yeáu toá hoå trôï: Toån thöông thaønh maïch.

Sau khi thöïc baøo, caùc ñaïi thöïc baøo cuõng bò Sau khi thöïc baøo, caùc ñaïi thöïc baøo cuõng bò hoaït hoùa vaø tieát ra moät soá chaát gaây hoaït hoùa vaø tieát ra moät soá chaát gaây vieâm, laøm taêng quaù trình vieâm taïi choã vaø vieâm, laøm taêng quaù trình vieâm taïi choã vaø laøm yeáu lôùp voû xô cuûa maûng xô vöõa. laøm yeáu lôùp voû xô cuûa maûng xô vöõa.

Caùc chaát trung gian gaây vieâm thoâng qua Caùc chaát trung gian gaây vieâm thoâng qua quaù trình ñöôïc hoaït hoùa bôûi yeáu toá NFkB quaù trình ñöôïc hoaït hoùa bôûi yeáu toá NFkB (Nuclear Factor kB) coù trong baøo töông laøm (Nuclear Factor kB) coù trong baøo töông laøm kích thích saûn xuaát caùc yeáu toá gaây vieâm. kích thích saûn xuaát caùc yeáu toá gaây vieâm.

Ñaây laø cô cheá chính laøm caùc maûng xô vöõa Ñaây laø cô cheá chính laøm caùc maûng xô vöõa bong ra vaø gaây caùc bieán chöùng. bong ra vaø gaây caùc bieán chöùng.

3434

CAO HUYEÁT AÙP DO ROÁI LOAÏN CAO HUYEÁT AÙP DO ROÁI LOAÏN NOÄI TIEÁTNOÄI TIEÁT

U tuûy thöôïng thaänU tuûy thöôïng thaänChöùa löôïng lôùn Epinephrine vaø Nor Chöùa löôïng lôùn Epinephrine vaø Nor

epinephrine gaây taêng huyeát aùp töøng epinephrine gaây taêng huyeát aùp töøng luùc hay thöôøng xuyeân.luùc hay thöôøng xuyeân.

Laâm saøng ño löôïng VMA (vanillyl mandelic Laâm saøng ño löôïng VMA (vanillyl mandelic acid) laø chaát chuyeån hoùa cuûa acid) laø chaát chuyeån hoùa cuûa catecholamine trong nöôùc tieåu.catecholamine trong nöôùc tieåu.

3535

Hoäi chöùng ConnHoäi chöùng Conn

• U voû thöôïng thaän thöôøng gaëp hôn.U voû thöôïng thaän thöôøng gaëp hôn.

• U taêng tieát aldosterone tieân phaùt, laøm U taêng tieát aldosterone tieân phaùt, laøm giöõ nöôùc vaø muoái, do ñoù C.O. taêng, giöõ nöôùc vaø muoái, do ñoù C.O. taêng, ñöa ñeán huyeát aùp taêng ñöa ñeán huyeát aùp taêng


3636

Hoäi chöùng CushingHoäi chöùng Cushing

ACTH taêng, daãn ACTH taêng, daãn ñeán taêng ñeán taêng desoxycorticosterone desoxycorticosterone laøm cô theå taêng laøm cô theå taêng giöõ Nagiöõ Na++ vaø nöôùc, vaø nöôùc, gaây cao huyeát aùp.gaây cao huyeát aùp.


3737

Cô cheáCô cheá

Theo Pavlov, beänh cao huyeát aùp do roái loaïn Theo Pavlov, beänh cao huyeát aùp do roái loaïn hoaït ñoäng thaàn kinh cao caáp (töùc voû naõo).hoaït ñoäng thaàn kinh cao caáp (töùc voû naõo).

Döôùi taùc duïng cuûa nhöõng kích thích töø trong Döôùi taùc duïng cuûa nhöõng kích thích töø trong cô theå (sôï haõi, lo buoàn, chaán thöông taâm cô theå (sôï haõi, lo buoàn, chaán thöông taâm lyù) hay töø ngoaøi tôùi maø cöôøng ñoä vöôït lyù) hay töø ngoaøi tôùi maø cöôøng ñoä vöôït giôùi haïn chòu ñöïng cuûa teá baøo voû naõo, giôùi haïn chòu ñöïng cuûa teá baøo voû naõo, voû naõo seõ laâm vaøo traïng thaùi öùc cheá, voû naõo seõ laâm vaøo traïng thaùi öùc cheá, vuøng döôùi voû ñöôïc giaûi phoùng phaùt sinh vuøng döôùi voû ñöôïc giaûi phoùng phaùt sinh höng phaán hoãn loaïn, gaây roái loaïn hoaït höng phaán hoãn loaïn, gaây roái loaïn hoaït ñoäng caùc noäi taïng, ñaëc bieät gaây co maïch, ñoäng caùc noäi taïng, ñaëc bieät gaây co maïch, ñöa ñeán cao huyeát aùp ñöa ñeán cao huyeát aùp

BEÄNH CAO HUYEÁT BEÄNH CAO HUYEÁT AÙPAÙP

3838

Luùc ñaàu, caùc tieåu ñoäng maïch chæ co khi Luùc ñaàu, caùc tieåu ñoäng maïch chæ co khi coù kích thích, huyeát aùp dao ñoäng.coù kích thích, huyeát aùp dao ñoäng.

Veà sau, coù söï thích nghi caáu truùc, cô trôn Veà sau, coù söï thích nghi caáu truùc, cô trôn phì ñaïi laøm heïp loøng maïch maùu, phì ñaïi laøm heïp loøng maïch maùu, khueách ñaïi hieäu quaû co maïch, daãn khueách ñaïi hieäu quaû co maïch, daãn ñeán cao huyeát aùp thöôøng xuyeân.ñeán cao huyeát aùp thöôøng xuyeân.

Co maïch laøm maùu ñeán thaän giaûm, khôûi Co maïch laøm maùu ñeán thaän giaûm, khôûi ñoäng heä renin-angiotensin, huyeát aùp ñoäng heä renin-angiotensin, huyeát aùp caøng taêng, taïo voøng xoaén beänh lyù.caøng taêng, taïo voøng xoaén beänh lyù.

BEÄNH CAO HUYEÁT BEÄNH CAO HUYEÁT AÙPAÙP

Cô cheáCô cheá

3939

HAÄU QUAÛHAÄU QUAÛ

• Cao huyeát aùp do co maïch neân caùc Cao huyeát aùp do co maïch neân caùc trieäu chöùng do caùc cô quan bò thieáu trieäu chöùng do caùc cô quan bò thieáu maùu nhö nhöùc ñaàu, choùng maët, mau maùu nhö nhöùc ñaàu, choùng maët, mau meät, trí nhôù giaûm, khoù taäp trung tö meät, trí nhôù giaûm, khoù taäp trung tö töôûng, tính tình thay ñoåi, nguû ít, thò löïc töôûng, tính tình thay ñoåi, nguû ít, thò löïc giaûm, ñoâi khi coù caûm giaùc teâ, kieán giaûm, ñoâi khi coù caûm giaùc teâ, kieán boø ôû chaân tay.boø ôû chaân tay.

4040

Duø laø cao huyeát aùp do nguyeân nhaân naøo, Duø laø cao huyeát aùp do nguyeân nhaân naøo, noù cuõng laøm bieán ñoåi caáu truùc thaønh noù cuõng laøm bieán ñoåi caáu truùc thaønh ñoäng maïch vaø gaây roái loaïn chöùc naêng noäi ñoäng maïch vaø gaây roái loaïn chöùc naêng noäi moâ, keát quaû laø laøm taêng haäu taõi, ñaëc moâ, keát quaû laø laøm taêng haäu taõi, ñaëc bieät vaøo luùc gaéng söùc, nhaát laø ôû ngöôøi bieät vaøo luùc gaéng söùc, nhaát laø ôû ngöôøi lôùn tuoåi, daãn ñeán phì ñaïi cô tim.lôùn tuoåi, daãn ñeán phì ñaïi cô tim.

Do tim buø tröø cho gaùnh naëng coâng vieäc quaù Do tim buø tröø cho gaùnh naëng coâng vieäc quaù möùc bôûi cao huyeát aùp, ñaàu tieân taâm thaát möùc bôûi cao huyeát aùp, ñaàu tieân taâm thaát traùi phì ñaïi, thaønh vaùch daøy leân. Sau cuøng, traùi phì ñaïi, thaønh vaùch daøy leân. Sau cuøng, chöùc naêng buoàng tim naøy bò toån thöông, chöùc naêng buoàng tim naøy bò toån thöông, daõn ra, vaø caùc trieäu chöùng vaø daáu hieäu daõn ra, vaø caùc trieäu chöùng vaø daáu hieäu cuûa suy tim xuaát hieän.cuûa suy tim xuaát hieän.

Côn ñau ngöïc cuõng coù theå xaûy ra do khoái Côn ñau ngöïc cuõng coù theå xaûy ra do khoái löôïng cô tim taêng laøm thuùc ñaåy beänh ñoäng löôïng cô tim taêng laøm thuùc ñaåy beänh ñoäng maïch vaønh vaø taêng nhu caàu oxygen. maïch vaønh vaø taêng nhu caàu oxygen.

Phaàn lôùn töû vong do cao huyeát aùp laø do Phaàn lôùn töû vong do cao huyeát aùp laø do nhoài maùu cô tim hoaëc do suy tim xung huyeát.nhoài maùu cô tim hoaëc do suy tim xung huyeát.

HAÄU QUAÛHAÄU QUAÛ

4141

GIAÛM HUYEÁT AÙP• Laø moät trieäu chöùng quan troïng,

caáp dieãn, nguy hieåm vì maùu khoâng ñuû nuoâi caùc moâ, ñaëc bieät tim, naõo. Huyeát aùp giaûm do hoaëc giaûm R, hoaëc giaûm C.O. ÔÛ ngöôøi Vieät Nam, giaûm huyeát aùp khi huyeát aùp toái ña döôùi 90 mmHg, tuy nhieân cuõng coù nhieàu ngöôøi bình thöôøng huyeát aùp döôùi 90 mmHg.

4242

SHOCK• Laø tình traïng haï huyeát aùp dieãn bieán nhanh

do moät nguyeân nhaân beân ngoaøi nhö chaán thöông, phoûng, chaûy maùu, keát hôïp khaùng nguyeân-khaùng theå.

• Shock xaûy ra theo 2 giai ñoaïn:Giai ñoaïn shock cöông ngaén, khoâng quaù 5-10 phuùt. Bieåu hieän maïch nhanh, huyeát aùp taêng nheï, hoâ haáp taêng, beänh nhaân trong traïng thaùi kích thích.Giai ñoaïn shock nhöôïc keùo daøi hôn. Bieåu hieän maïch nhanh nhoû, huyeát aùp ñoäng maïch giaûm, hoâ haáp nhanh noâng, löôïng nöôùc tieåu giaûm hay voâ nieäu. Beänh nhaân luùc ñaàu tænh, sau ñoù lô mô, neáu keùo daøi seõ hoân meâ.

4343

TRUÏY TIM MAÏCH

• Laø tình traïng giaûm huyeát aùp baát ngôø do suy tim caáp vaø giaûm tröông löïc maïch, keát thuùc moät soá quaù trình beänh lyù cuûa cô theå nhö nhieãm truøng, maát nöôùc, ngoä ñoäc.

4444

NGAÁT• Laø moät traïng thaùi beänh lyù trong ñoù ngöôøi

beänh maát tri giaùc thình lình trong moät thôøi gian ngaén roài töï ñoäng hoài phuïc.

• Cô cheá: Do moät nguyeân nhaân naøo ñoù, maùu khoâng leân tôùi naõo laøm naõo laâm vaøo tình traïng thieáu oxy ñoät ngoät.

• Bieåu hieän laâm saøng: Tình hình thieåu naêng töôùi maùu naõo lan roäng laøm meät moõi toøan thaân, caûm giaùc maát chaân, ñaùnh troáng ngöïc, huït hôi, thaét ngöïc, buoàn noân. Roái loïan thò giaùc, choùi maét, hieän töôïng ruoài bay. Caûm giaùc choùng maët, uø tai. Ngaát ngaõ xuoáng baát ñoäng, maët taùi nhôït, ñoàng töû daõn, thôû chaäm, tuït huyeát aùp… Thöôøng phuïc hoài tri giaùc sau khi naèm yeân tónh moät thôøi gian.

Documents

SINH LYÙ BEÄNH TUAÀN HOØAN