1. Giriş2. Sınıf Yönetimi Modelleri

3. Sınıf Yönetimi Değişkenleri4. Sınıf Kuralları

5. Sınıfta İstenmeyen Davranışlar

6. Etkili Sınıf Yönetimi İçin Öneriler

SINIF YÖNETİMİ

3

• İyi Yönetilen • Sınıfın Özellikleri• Creemes’e (1996) göre, bir sınıfın iyi yönetildiğinin dört göstergesi • vardır: Bu göstergeler şöyledir:

• Öğrenciler kendilerinden ne beklendiğini biliyorlardır ve bekleneni • yaptıklarında başarı duygusu yaşarlar.

• Öğrenciler, öğretmenin yönlendirdiği öğretim etkinlikleri ile • meşguldürler.

• Boşa geçen zaman, karışıklık ve kesinti çok az olur.

• Anlamsız olmayan, işe yönelik bir hava vardır, ama aynı zamanda • sınıfın atmosferi rahat ve hoştur

“Düşündüğünüzden daha karmaşıktır.”

Sınıf yönetimi,

5

Hiç düşündünü

z mü?

Aynı sınıfa derse giren

öğretmenlerden bazıları niçin diğer arkadaşlarından

daha iyi sınıf yönetirler?

Bir sınıftaki öğrenciler, öğretmen

değiştiğinde niçin öncekinden oldukça

farklı davranış gösterirler?

Niçin bazı öğretmenler zevkle

ve huzurla ders yaparken diğerleri bitmiş, bezmiş bir

halde dersten çıkarlar?

• Asla “Bu insanlar niye böyle kötü davranıyorlar? • - Her halde kötü insanlar bunlar. demez.

• “Bu insanların içindeki iyiy çıkaracak bir ortam nasıl oluşturabilirim? diye sorar.

• Bulaşıcı davranışlara (Olumlu-olumsuz) dikkat. • Çığ etkisi Küçük değişimlerin ileride büyümesi

Iyi bir değişim lideri

• Öğretmenlik duygusal emek harcamaktır.

• Öğretmenlik bir görev değil, çağrıdır.• Heves başarılı olmayı garantiler.• Görev tanımının dışına çıkmalı (Hostes ağlayan bebek)Ünlü oteller zincirinde boyacı

• Ben Dili / Sen Dili:• Sen Dili:

–“-Sen nasıl bunu yaparsın?”–“-Ne laf anlamaz çocuksun?”–“-Ne zaman adam olacaksın?”

İletişimde İfade Hataları

• Kızgınlığın gerçek nedenlerini açıklamaz

• Davranış tanımı yoktur.

Sen Dili,

• “- Derslerini yapmadığını görünce çok üzülüyorum.”

Veya

“- Yaramazlık yapınca çok rahatsız oluyorum”

Veya“Beni dinlememen karışında çok kırılıyorum”

Ben Dili

Kafama göre yönetim dönemi sona ermiştir.

• İdeal yönetim için, Alın teri(Çaba)

Gönül teri(İşi severek yapmak)

Akıl teri(En iyisini yapmak)

• Sıfır Ceza

• Az Ödül

• Bol Geri Bildirim

Eğimde hedef

Öğrencilere:

• Alçakgönüllülükten daha çok şeref ve haysiyet,

• Teslimiyetçilikten daha çok cesaret,

• Merhametten daha çok adalet,

Aliya İzzetbegoviç

•

• İki psikolog, sınıfta birkaç gün geçirerek öğretmen ve çocukların davranışlarını gözlemleyip kaç çocuğun yerinden kalktığını not ettiler. Her 20 dakikalık zaman diliminde 360  oturmayan  çocuk saydılar. Aynı sürede öğretmenin yedi kez  "Oturun!" dediğini kaydettiler.

Öğretmenden çocuklara daha çok oturmalarını söylemesini istediler. Bu kez öğretmen 20 dakikalık bir zaman diliminde 27.5 kez oturmalarını söyler ve aynı zaman  içinde 540 öğrencinin yerinden kalktığı kaydedildi. Öğretmenin artan azarlaması, sorunu derinleştirdi.

• Bu kez Öğretmenden  çocuklara oturmalarını söylemekten kaçınmasını; onun yerine, oturan ve çalışan çocukları usulca övmesini istediler.  

• Peki sonuç ne oldu? Çocukların gezinmeleri % 33 oranında azaldı. Çocuklar daha çok övüldükleri ve daha az azarlandıkları zaman en iyi davranışlarını sergilediler.

• Öğrencilere umut, iyimserlik ve heyecan aşılamanın yolunu aramalı.

• Duyguyu keşfedebilmeli...

Sınıf yönetimi öğrencinin kendisini iyi hissetmesi üzerine kurgulanmalı

Sınıf yönetimi, eğitimin en ciddi ve

önemli alanıdır.

Etkili ve başarılı bir öğretim ortamını şartı, iyi bir sınıf yönetimidir.

Yeni öğretmenlerin Sınıf Yönetimi hataları

• Ne isteyip ne istemediklerini bilmezler.• Teşekkür ve övgünün sınırını bilmezler.• Bir öğrenci veya grupla çok ilgilenip sınıfın geri

kalanını ihmal ederler.• Öğrencilerin dikkatini çekmeden yeni bir konuya

başlarlar.• Çok hızlı ve bazen de cırtlak konuşurlar.• Bir yerde çok ayakta veya oturur kalırlar.

Yeni öğretmenlerin Sınıf Yönetimi hataları (devam)

• Sınıf kurallarını tam koymadıkları için çelişkili hareket yaparlar.

• Beden dilini ve yüz ifadelerini doğru kullanmazlar.

• Sınıfın belli bir kısmıyla ders yaparlar.• Öğrencileri sınıfın huzurunda azarlarlar.• İstenmeyen davranışlara zamanında müdahale

etmezler. Vs.

Sınıf Yönetimi,öğretmenin

Sınıftaki zamanı etkili kullanmak,

İlgi ve merak uyandıran bir atmosfer

yaratmak,

Ve öğrencilerde olumlu davranışlar geliştirmek

için sınıfta yaptığı düzenlemelerdir.

Her sınıf için geçerli bir sınıf yönetimi modeli yoktur.

Çünkü okul düzeyi, ders, öğrencilerin sosyal ve psikolojik özellikleri, öğretmenin bilgisi ve kişiliği gibi faktörler sınıf yönetimini değiştirir.What works in one class or school may not work in another

Sınıf Yönetiminin DeğişkenleriVariables of Classroom Management

• Öğretmenin kişiliği• Öğrenciler (eski öğrenciler – bugünkü

öğrenciler)• Dershane (sınıf, atelye, spor salonu, lab)• Hangi gün ve hangi saat• Ders ve önceki ders• Sınıfta olup bitenler

32

Sınıf Yönetimi Modelleri

33

* Sınıf kurallarını öğretmen koyar,

öğrenci itaat eder.* Öğretmen bilgi

aktarır, öğrenci olduğu gibi kabullenir.

* Öğrenciler bilgileri sorgulamadan

kabullenir ve ezberler.

Geleneksel

Yaklaşım

34

* İstenmeyen durum ya da davranışın

düzeltilmesi amaçlanır.* Sonuç-tepki ilişkisi

vardır.* Çok sık kullanılması

öğretmenin sınıf yönetimindeki

yetersizliğini gösterir.

Tepkisel Yaklaşım

35

* Yapılma ihtimali olan durum ve davranışlar önceden kestirilerek

önlemler alınır.* Sorun yaşanmaması için her türlü önlem

alınır.

Önlemsel Yaklaşım

36

* Sınıftaki tüm etkinliklerin

düzenlenmesinde öğrencilerin psikolojik

ve fiziksel gelişim düzeyleri dikkate alınır.

Gelişimsel Yaklaşım

37

* Sınıf yönetiminde yerine, zamanına ve

durumuna göre bütün yaklaşımlar kullanılır.* Sistem yaklaşımı olarak da bilinir.

Bütünsel Yaklaşım

Sınıf Yönetiminin Boyutları

• Psikososyal yönetim (sınıfın psikolojik ve sosyal dinamikleri)

• Fiziki ortam yönetimi (sınıf düzeni ve malzemeleri, ekipman)

• Öğretimsel yönetim (haftalık program, gruplama, ders planı)

• Örgüt yönetimi (kişiler arası ilişkiler, çalışma ortamı)

• İşlemler yönetimi (sınıf kuralları ve uygulanmaSı)

• Davranış yönetimi (istenen ve istenmeyen davranışlar)

“Bugünkü çocuklar ve gençler. . .”

• 1985’ten sonra doğdular• Büyükbabalarını bilmezler• Eski elbise giymediler• Nükleer savaşı bilmezler• Kot pantolon giyerler• Sadece müzik kanalı dinlerler• Çok farklı bir sosyal ve teknik çevrede

yaşarlar

• Siyah-beyaz ve uzaktan kumandası olmayan televizyonu bilmezler

• Yemek alışkanlıkları değişiktir• “Eti senin, kemiği benim” veya

“Hocanın vurduğu yerde gül biter” felsefesine inanmazlar.

Sınıftaki öğrencileri farklı kültürel değerleri ve dünya

görüşleri vardır:(Onların belli kritik durumlar karşısında ne düşündüğünü ve ne yapabileceğini

öğrenin)

Bugün Türkiye’de politika, spor, sanat, ekonomi vs alanlarında

başarılı olmuş insanlara bir bakın...

Onlardan kaç tanesi okulda iken öğretmenleri tarafından değerli öğrenciler olarak kabul

edilmiş?• Belki de hiçbiri!

• Okul, öğrencinin geleceğini %100 tahmin edemez.

Sınıf Yönetimi, öğretmen ve öğrenciler sınıfa

girmeden önce başlar!

Öğrencilerin tatnınması, konunun bilinmesi, motivasyon, güç dengesi, sosyal etkileşim vs.

Bir öğretmenin korkulu rüyası

• Yeni bir sınıf• Sınıfta açık bir muhalefet • Gürültülü sınıflar• Sınıfı kontrol edememe• Utanma, öfke ve hayal kırıklığı duyguları• İşini yapmak için gerekli aletlerin olmaması

Okulun ilk günü yaptığınız şey, sizin daha sonraki bir yıl içinde başarı ve başarısızlığınızı

belirler. Sınıfınızı, okulun ilk günü kazanıp veya kaybedeceksiniz.

• İlk etkileme ve etkilenme çok

önemlidir.Ne olduğu değil nasıl algılandığı önemlidir.

Sınıf Yönetiminin Dili•Mümkün olduğu kadar mütevazi ol•Gereksiz çatışmalardan kaçın•Saygılı ve pozitif ol•Bir “olay”dan sonra normale dön•Kararlı ol, saldırgan olma•Sınıfın dışındaki “olay”larla da ilgilen

•Dinle, dinle, dinle...•Öğrencilere isimleriyle

hitap et.• “Lütfen” ve “Teşekkür

ederim.” sözlerini sık kullan.

Eğer duygu ve düşüncelerimizi yeniden yönlendirebilseydik, hareketlerimizi yeniden düzenleyebilseydik, sadece bir takım acılardan kolaylıkla kurtulmakla kalmaz, aynı zamanda onların büyük bir kısmını daha başlangıçta önleyebilirdik. 14. Dalai Lama

Sınıfta 4 tip öğretmen vardır KolaylaştırıcıÖğrencileri motive eden,

ortak sorumluluk hissi veren, sadece sınırları çizen, “bizim sınıfımız”

Orkestra gibi yöneten

Dış motivasyon var, öğrencileri kendi yönlendirir, kısa hedefler peşinde koşar, “benim sınıfım”

Serbest bırakıcı

Öğrenci ilgilerine göre onları serbest bırakan, sınırların tam çizilmediği, karmaşık sınıf ortamı

Egemen öğretmen

Kesin itaat ister, kuralsız cezalandırma, patron her zaman öğretmen, negatif enerji

Sınıf Yönetimi

Değişkenleri

1.

Fiziki

Değişkenler 2.

Beşeri

Değişkenler

3. Öğretimsel Değişkenler

Öğretim ortamlarının uygun bir fiziksel

düzene sahip olmasının üç temel amacı vardır:

Fiziki Değişkenler

1. Öğrencilerin daha kolay

öğrenmesini sağlamak.

2.

Öğrencileri

fiziksel

olarak daha

rahat

hissettirmek.

3. Öğrencileri

derslere karşı

motive etmektir.

Bir sınıfta şu kadar öğrenci olmalıdır demek

gerçekçi olmaz. Bu sayının

belirleyicilerinden biri sınıfın düzeyidir.

Sınıfın Büyüklüğü

Öğrenci sayısı; 20’nin altında ise

küçük, 20-30 arasında ise orta,

30’dan daha fazla ise büyük,

sınıf denebilir.

Işık

Işıktaki değişmelerin öğrencilerin psikolojik

yapılarını etkilediği belirlenmiştir.

Renk

Renkler öğrencilerin fiziksel ve psikolojik

davranışlarını etkiler.

Güç

Sakin

lik Geçicili

kUyarıcı

Güven

Rahat

latıc

ı

Temizlik ve HavalandırmaDersliğin temizliği

öğrencilerin fiziksel ve ruhsal rahatlıkları açısından

gereklidir.Oksijen azlığı ise öğrencileri dikkatsiz ve uykulu yapar.

60

Isı

İdeal sınıf ısısının 19 °C ile 21.5 °C arasında

olduğu kabul edilmektedir.

Gürültü

Gürültü, rahatsız edici, işitmeyi engelleyici,

dikkati dağıtıcı, fiziksel ve ruhsal sağlığı

bozucu bir değişkendir.

Sınıf Yerleşim Düzeni• Geleneksel (sıralı)

yerleşim düzeni

• Bireyselleştirilmiş yerleşim düzeni

• Tek grup yerleşim düzeni

• Çok gruplu yerleşim düzeni

Tüm öğretim türlerine mükemmel uyum

sağlayacak tek bir sınıf düzeni yoktur. Ancak, bazı sınıf düzenleri diğerlerine göre daha pratiktir ve bazı sınıf düzenleri belirli eğitim yöntemlerine uygundur.

Sınıf İklimiSınıf iklimi; sınıf

ortamındaki öğrencilerin birbirleri ile ve öğretmenle

olan ilişkileri, iletişim ve etkileşim biçimi olarak

tanımlanır.

Tanışma, öğretmen için hem öğrencilerle ilgili bilgi almak,

hem de sınıf iklimini yumuşatmak için iyi bir

fırsattır. Öğrenciler açısından ise, insan olarak

önemsenmesinin ve özgüven geliştirmenin en iyi fırsatlarından biridir.

İyi ki 1-A sınıfı öğrencisiyim…

Sınıf ikliminin değişkenleri

Öğrenci

Öğretmen

Sınıf Yönetimi ve Teknol

oji

Okul Yöneti

mi

Aile

Beşeri DeğişkenlerÖğrenci ÖğretmenAile Yönetici

Gökkuşağını güzel kılan; tek bir renk değil,

tüm renklerin bir araya gelmesidir.

Öğrenci, sınıf yaşamının nesnesi değil, öznesidir.

Sınıf İçinde 5 Zor Kişilik

Gevezeler Yapışk

anlar

Boyk

otçu

lar Ta

rtışmacıla

r

Somurtkanlar

Dümeni olmayan geminin yönünü rüzgar belirler.

Öğretmen;

Öğrenme-öğretme etkinliklerini kılavuzlayan

kişidir.

Eğitim öğretim sürecinin vazgeçilmez öğesidir.

Öğrenci sevmediği öğretmenden hiç bir şey

öğrenemez.330 öğrenciye, “En çok başarısız olduğu derste, bunun nedeni nedir?” diye sorulduğunda; 71 öğrenci (% 21.5) “Dersi ve öğretmeni sevmiyorum.”“Başarılı olduğun derslerde en çok neyin etkisi var?” diye sorulduğunda 133 öğrenci (%40.3)“Dersin öğretmenini çok seviyorum.” cevabını vermiştir.

Seven öğretmen, sevilen öğretmen demektir.

Öğretmenliğin;Konu alanı bilgisi

Öğretmenlik meslek bilgisi

Genel kültürolmak üzere üç yeterlik

alanı vardır.

Etkili bir öğretmen,

☺Mesleğini seven,

☺İletişim

becerilerine sahip,

☺Ön yargısız,

☺Hoşgörülü,

☺ Değerleri

güçlü,

☺ Bireysel ve ekiple

çalışabilen,

☺ Esprili ve şakacı,☺Demokratik,☺Güven verici,

☺Gelişmeye açık,

☺Rehber ve yönlendiricidir.☺Sabırlı,

80

Öğretmen Tipleri1

1.Öğrenciden ziyade, kendi motifleri öne çıkar. 2.Hal dili; diyaloglar “bana bak da öğren!” tipidir.3.Sınıftaki her ayrıntıdan sorumludur.4.Düzeltilecek mutlaka bir şeyler vardır.5.Siyah ve beyaz vardır; gri tonlar israftır.6.Mevzuata uyar.7.Notu baştan verir.

81

1.Diyaloglar empati taşır.2.“Ben” ve “yapamam” demeyi beceremezler.3.Duygu ve öğrenci merkezli motifler öne çıkar.4.Aşırı korumacı anne-baba rolü oynayabilirler.5.Sevilme, övülme, popüler olma beklentisi vardır.6.Duygusal şantajı kullanabilir.7.Doğal rehberdirler.

Öğretmen Tipleri2

82

1.Değerli olmak başarılı olmaya bağlıdır.2.Yapılacak iş ve elde edilecek kar önemlidir.3.Duygular ertelenebilir.4.“Ödev, proje, derece, başarı...” 5.Yönlendirici ve harekete geçirici etkileri vardır.6.Fikirden aksiyona geçerler, analiz pek yoktur.7.Bilgi sırdır paylaşılmaz.

Öğretmen Tipleri3

83

1.Duyguları aşırı uçlarda yaşarlar.2.Bardağın hep boş kısmını görürler.3.Sahip olamadıkları şeyler için birilerini suçlarlar.4.Mesai arkadaşlarıyla rekabetçidirler.5.Alanlarına ve öğrencilerine bağlıdırlar.6.Kendi başlarına üretmeyi severler.7.Otoriteyle araları pek hoş değildir, takmazlar.

Öğretmen Tipleri4

84

1.Mahremiyet ve öznellik önemlidir.2.Bilgi güçtür; duygular yerine, zeka ön plandadır.3.Bilmediklerinden dolayı öğrencileri aşağılayabilir.4.Yargısız infaz kişiliklerinin bir parçası olabilir.5.Planları ve kendi akılları üstündür.6.Kervan tamam olmadan yola çıkmaz.7.Öngörülüdürler, sürprizlerden hoşlanmazlar.

Öğretmen Tipleri5

85

1.Akılcı, sorumluluk sahibi, sırlara önem veren.2.“Bekçi Murtaza” tipler; komplo teorisyenleri.3.Detayları bilmek ve kendisi çözmek ister.4.Kararsızdır.5.“Düşünmek”, “yapmaktan” daha önceliklidir.6.Kurum aidiyet hissi yüksektir, temkinlidirler.7.En kötü ihtimale göre hareket ederler, insanları çok kolay çizebilir.

Öğretmen Tipleri6

86

1.Hayatla barışık, bir çok seçenek sahibi.2.Zuhurata tabii, spontane, anlık yaşar.3.“Hayal gücü” geniş.4.Kafasında sürekli fikirler uçuşur ama bir türlü uygulamaya fırsat bulamaz.5.Bir konuyu ikinci kez aynı cümlelerle anlatamaz.6.Sıradanlıktan, rutinden, hoşlanmaz. 7.Bağımlılık, sorumluluktan kaçar.

Öğretmen Tipleri7

87

1.Karşı karşıya gelmekten çekinmezler.

2.Çok kolay tartışabilirler.

3.Kendinizden eminseniz, ikna edebilirsiniz.

4.Sınıfta daha çok enerji, fikir hareketliliği isterler.

5.Sevdiği öğrenciye “baba”, sevmediğine “huysuz patron” dur.

6.Her zaman kendi doğruları vardır.

7.Her şeyi kontrol etmek isterler.

Öğretmen Tipleri8

88

1. Çatışmadan kaçarlar, iyi arabulucudurlar.2. Karar vermede ve önceliklerini belirlemede

zorlanırlar, son ana bırakır.3. “Benim için fark etmez”

4. Heyecan yoktur, sakin anlatım vardır.5. Sınıf yönetiminde zorlanırlar.

6. İdarecilerin suyuna gitme öne çıkar.7. Kendisine uymuyorsa sistemin dışına çıkar.

Öğretmen Tipleri9

89

1. Tip: Mükemmeliyetçi, ahlakçı, titiz, idealist

2. Tip: Dost, gönüllü, gerçek fedakar

3. Tip: Başarı düşkünü, yarışçı

4. Tip: Özgün, zevk sahibi, duygusal, “çıtkırıldım”

5. Tip: Gözlemci, ölçülü, araştırmacı, filozof

6. Tip: Şüpheci, düşünceli, vefalı, tehlike avcısı

7. Tip: İyimser, eğlenceli, hevesli, hareketli

8. Tip: Patron, baba, kendinden emin, güç ve kontrol odaklı

9. Tip: Mekanın bilgesi, barışçı, müşfik, sevecen

Hangi Öğretmen Tipisin?

Tembel-çalışkan, doğrucu-yalancı,

pısırık-girişken, benzeri ikilemlerin kazanılması ailede başlar, gelişir,

çoğu zaman da pekişir.

Aile

Aileyle ilgili olarak öğretmenin yapması gerekenlerden ilki, ailenin tanınması, bunun aracı da öğretmen-veli iletişimidir.

Okul yöneticisi okulun öğretimsel lideri

olmalıdır.

Okul yönetimi, öğrencilerin ve öğretmenlerin

beklentilerine cevap vermelidir.

3. Öğretimsel Değişkenler

Motivasyon

Zaman Yönetimi

Sınıf

İçi İletişim

Planlama

95

Planlama

Öğrencilerimizi öğrenmeye hazır hale

nasıl getirelim?

Hazırbulunuş

Öğrencilerimizin öğrenmeye istekli

kılınması nasıl sağlanabilir?

Motivasyon

Öğrencilerimizi öğrenme sürecinde daha aktif hale nasıl

getirebiliriz?

Aktif Katılım

Öğrenmelerin kalıcılığının sağlanması

konusunda neler yapabiliriz?

Tekrar

Kazanılan olumlu davranışların

yerleşmesini sağlamak için neler yapabiliriz?

Pekiştirme

Öğrenciye doğru ya da yanlış yaptığını nasıl

bildiririz?

Geribildirim

Öğrencinin öğrendiklerini başka

alanlarda kullanabilmesi için neler

yapabiliriz?

Transfer

1. Dikkat Çekme2. Güdüleme3. Gözden Geçirme4. Sunuş (Derse Geçiş)5. Ölçme ve Değerlendirme

Ders İşleniş Aşamaları

Öğretimde İlke ve Yöntem Seçimi

Öğrenme-öğretme etkinliklerini için öğretim yöntem ve tekniklerinin doğru belirlenmeyen sınıflarda

öğrenci dersten kopmakta, dikkati dağılmakta ve ders dışı bir takım uğraşlar içerisine girmektedir.

Bu nedenle ders etkinlikleri sırasında öğretim yöntem ve

tekniklerin belirlenmesinde birtakım

ölçütlerin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Öğretimde Yöntem Seçimini Etkileyen Faktörler:

1- Öğretmenin yönteme yatkınlığı, 2- Zaman ve fiziksel imkanlar,

3- Maliyet,4- Öğrenci grubunun büyüklüğü,

5- Konunun özelliği,6- Öğrencide kazandırılmak

istenen davranışlar.

Adamın biri ormanda dolaşırken bir ormancıya rastlar. Ormancı bütün gücüyle henüz yeni kesilmiş olan bir ağaç kütüğünü parçalarına

ayırmakla meşguldür. Adam ormancıya yaklaşır ve ormancının kan ter içinde, kör bir testere ile işini yapmaya çalıştığını görür ve dayanamaz:

“Affedersiniz, testereniz kör ve siz hala kütüğü kesmeye, parçalamaya çalışıyorsunuz. Hiç

testerenizi bilemeyi  düşündünüz mü?”

Bunun üzerine ormancı sinirlenerek adama döner ve “Bunun için hiç zamanım yok, bir an önce işimi bitirmek zorundayım, lütfen bana

engel olmayın” diye söylenir.

Zaman Yönetimi

* tasarruf edilemez,

* kiralanamaz, satın ve ödünç alınamaz, çoğaltılamaz,

* geri döndürülemez,

* yalnızca kullanılır.

ZAMAN

Sınıfta Zamanın Etkili Kullanımı İçin

1-Dersin içeriği ve sınıf içi süreçler

önceden belirlenmelidir,

3-Zamanın büyük çoğunluğu öğrenme

etkinliklerine ayrılmalıdır,

2-Akademik olmayan konulara

daha az zaman ayrılmalıdır,

5-İhtiyaçlara göre değişen esnek bir zaman kullanım

anlayışı olmalıdır,

4-Öğrencilerin sınıf içi etkinliklere etkin katılımı sağlanmalıdır,

6-Öğretmen tüm öğrencilere zaman

konusunda adil davranmalıdır,

7-Sorunlu öğrencilere

fazladan zaman ayrılmalıdır.

Sınıf

İçi İletişim

Bir iletişim etkinliği olan eğitimin sağlıklı bir

biçimde yapılabilmesi, özellikle öğretmenlerle

öğrenciler, diğer boyutta yöneticiler ve diğer çalışanlar arasındaki

iletişimin gerçekleşmesini gerektirir.

İLETİŞİM

Kim?KAYNAK

Ne Söyledi?MESAJ

Hangi Yolla?KANAL

Ki

me?ALICI

Ne Etkisi

Oldu?

GERİ BİLDİRİMG Ü R Ü L T

Ü

G Ü R Ü L T

Ü

1

2 3

4

5

ÖğretmenKAYNAK

KazanımlarMESAJ

Yöntem-TeknikKANAL

ÖğrenciALICI

Ölçme-

Değerlendirme

GERİ BİLDİRİM

SINIFİÇİ İLETİŞİM1

2 3

4

5G Ü R Ü L T

Ü

G Ü R Ü L T

Ü

Öğretmen sınıf içi iletişimde üç türlü iletişim

türünden faydalanır:

* Sözlü iletişim* Sözel olmayan iletişim

* Teknolojik araç ve gereçlerle yapılan iletişim

Etkili Bir Sınıf İçi İletişim İçin

Öğretmenler;

1. Öğrenciler hakkında başkalarıyla

konuşmak yerine öğrencilerin

kendileriyle doğrudan konuşmalıdır.

2. Öğrencilerle konuşurken nazik

olmalıdır.

3. Öğretmenler empatik davranış

göstermelidir.

4. Öğretmenler jest ve mimiklerini etkili

kullanmalıdır.

5. Öğretmenler öğrencilerine bekleme

süresi tanımalıdır.

6. Öğretmenler öğrencileri etkin

dinlemelidir.

7. Derste anlaşılır kelimeler

kullanmalıdır.

123

Sınıfta iki aşırı davranış:

1. “Ben öğretmenim. Sen öğrencisin. Eğer bir şeyler öğrenmek ve bir şey olmak

istiyorsan, benim istediğim gibi düşüneceksin, konuşacaksın ve

yapacaksın.”

2. “Burada öğretmen, öğrenci yok. Hepimiz öğretmen ve öğrenciyiz.

Hiç kimse birbirinden üstün değildir, herkes eşittir.”

Motivasyon

Motivasyon, okuldaki öğrenci davranışlarının

yönünü, şiddetini ve kararlılığını belirleyen

en önemli güç kaynaklarından biridir.

Okulda ve sınıfta gözlenen istenmeyen

öğrenci davranışlarının önemli bir kısmının kaynağı

yetersiz güdülenmedir.

Motivasyon

İçsel Dışsal

129

Ödül

Ödüller dışsal güdülemeyi sağlar.

Ödüllendirme öğrencinin amaca yönelik çabasının artırılmasında oldukça

etkili bir yoldur.

130

Sınıf ortamında ödül olarak; materyal ödüller, etkinlik ödülleri ve özel

ayrıcalıklar, not ve takdir edilme ödülleri, toplumsal ödüller ve öğretmenin özel

ilgisi, etkileşimi, birlikte yapacağı etkinlikler

kullanılabilir.

131

‘‘Sınıfın kapısına bütün öğrencilerin resimlerinin ve resimlerinin altında

küçük kutuların olduğu bir pano yapıştırdım. Bir gün boyunca sınıfımızın kurallarına uyan öğrencilerin son derste

gidip kutularına baktıklarında küçük hediyeler bulacaklarını söyledim. Kimin

hediye alacağı ve ne kadar hediye alacağı belli olmadığından (ki zaman da

değişken aralıklı ve değişken oranlı ödüllendirme, en kalıcı etkiye sahiptir)

sınıfın % 90'ı kurallara uymaya başladı.’’

Sınıf Kuralları

500 bin liralık soru

Sınıftaki bir numaralı

problem disiplin değildir. Nedir

öyleyse?

Sınıf kurallarının olmaması ve ne

yapılacağının bilinmemesidir.

Cevap

Sınıf kuralları, sınıftakilerin ve okulun

karşılıklı beklentilerinin

gerçekleşmesini sağlayacak düzeni

kurmalıdır.

1. Sınıf kuralları

okul kuralları ile

uyumlu olmalıdır.

2. Kurallar

öğrencilerle birlikte

belirlenmelidir.

3. Sınıfta beklenen

olumlu davranışlar

tanımlanmalı, olumlu

ifadelerle kural

cümlesi haline

getirilmelidir.

4. Kurallar önemli

davranışları

kapsamalıdır.

5. Kural sayısı

az olmalıdır.

6. Kural ifadeleri,

kısa ve açık

olmalıdır.

7. Kurallar gözlenebilir

davranışları

belirtmelidir.

8. Kurallara uyma ya

da uymama

davranışının sonucu

belirlenmelidir.

Kuralları Öğretme Teknikleri

Posterler

Oyun oluşturma

Kukla oyunları

Sınıflandırma

142

Kuralların etkililiğini artırmak için kuralların tutarlı bir biçimde uygulanması ve

izlenmesi gerekir. Kurallara uyma düzeyini

artırmak için bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Bunlar:

143

1. Tutarlı davranmak

2. Model olmak

3. Sık sık kuralları hatırlatmak

4. Yaptırım uygulamak

Sınıfta İstenmeyen Davranışlar

“Ahmet, her gün derse geç gelmektedir. Ali, sürekli

arkadaşlarını şikâyet etmektedir. Ömer, verilen ödevleri

yapmamaktadır. Mustafa, sırasında nadiren oturmakta, zamanının

büyük bir kısmını kalem açmakla geçirmektedir. Oya, sık sık

devamsızlık yapmaktadır. Gül, derste sürekli konuşarak dersi

kesmektedir.”

Bu ve benzeri durumlar sınıf ortamında sıkça karşılaşılan davranış

problemleridir.

İstenmeyen Davranışlara Karşı Eylem Adımları

1. Görmezden gelme,2. Uyarma,

3. Doğru davranışı gösterme,4. Umursamama,

5. Fiziksel müdahale,6. Derste değişiklik yapmak,

7. Sorumluluk vermek,8. Öğrenciyle konuşmak,

9. Okul yönetimi rehberlik servisi ve aile ile iletişim kurmak,

10. Ceza vermek.

149

CezaCeza, istenmeyen

davranışa karşı en son başvurulabilir olmalı diğer

seçenekler işe yaramadığında düşünülmelidir.

1. Cezaya

olabildiğince az

başvurmalıyız.

2. Ceza nedenlerini açıklamalıyız.

3. Öğrenciye alternatif sunarak

öğrencinin pekiştireç kazanması

sağlanmalıdır.

4. Fiziksel cezaya yer

vermeyelim.

5. Eğer olanaklıysa istenmeyen

davranışı istendik davranış haline

getirmeliyiz.

6. Sinirli zamanlarda

cezaya vermeyelim.

7. İstenmeyen

davranışın bitimini

beklemeden hemen

başında

cezalandırmalıyız.

Etkili Sınıf Yönetimi

İçin Öneriler

1. Öğrencilerimize isimleri ile hitap edelim.

2. Zil çalar çalmaz sınıfa girip, zamanında dersi

bırakalım.

3. Sınıf kurallarını öğrencilerle beraber belirleyip uygun bir

yere asalım.

4. Öğrencilerimizi sık sık övelim.

5. Öğrencilere serbestçe kendilerini ifade

edebilecekleri bir ortam oluşturalım.

6. Her şeye evet ya da hayır demeyelim.

7. Verdiğimiz sözü yerine getirelim.

8. Sınıfta çok fazla sesimizi yükseltmeyelim.

9. Giyimimize dikkat edelim.

10. Öğrencilerimizi iyi tanıyalım.

11. Sözlerimizle değil davranışlarımızla

öğrencilerimize örnek olalım.

12. Karşılaştırma yapmaktan kaçınalım.

13. Karışıklıklarla uğraşabilmek için açık stratejilerimiz olmalı.

159

Denenmiş bir yöntem...

Önce sınıfınıza bir sosyometri çalışması yapın. Bu çalışmayı şemaya aktarın. Sınıfın gruplaşma ve arkadaşlık ilişkilerini tabloda inceleyin. Zıt grupları çıkarın. Zıt guruptaki

öğrencileri yan yana oturtun. Yani grup oluşturan öğrencileri birbirinden ayırın. Bu

şekilde sınıfta, siz zahmet etmeden disiplini sağlamış olursunuz. Bu çalışmayı disiplin

sorunu yaşadığınızda yenileyin.

Etkili bir sınıf yönetimini

gerçekleştirmek öğretmenin elindedir.

161

Öğretmene sınıfı kolay yönetebilmesi için

verebileceğimiz bir sihirli değnek var mı?

162

Evet, sihirli değnek;

her öğretmenin sevgi dolu yüreğidir.

Bu yürekle birlikte sabırlı olmak ve işini severek

yapmak.