65
SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ Dr. Aykut SİFİL Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi

SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

  • Upload
    aiko

  • View
    164

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ. Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi. SIVI-ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI. Hiponatremi Hipernatremi Hiperpotasemi Hipopotasemi Hiperkalsemi ……. SIVI-ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI. Dehidratasyon Ödem Hipervolemi. Hücre dışı. Hücre içi. 17 lt. 25 lt. K + = 140 mEq/L. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Dr. Aykut SİFİLDr. Aykut SİFİL

Dokuz Eylül ÜniversitesiDokuz Eylül Üniversitesi

Page 2: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

SIVI-ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI

HiponatremiHiponatremiHipernatremiHipernatremiHiperpotasemiHiperpotasemiHipopotasemiHipopotasemiHiperkalsemiHiperkalsemi…………

Page 3: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

SIVI-ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI

DehidratasyonDehidratasyonÖdemÖdemHipervolemiHipervolemi

Page 4: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Hücre içi Hücre dışı

25 lt 17 lt

K+= 140 mEq/L Na+= 140 mEq/L

280 mOsm/kg 280 mOsm/kg

Volüm42 lt

H2O H2O

Page 5: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Hücre içi Hücre dışı

24,1 lt

K+= 140 mEq/L Na+= 140 mEq/L

290 mOsm/kg 290 mOsm/kg

Volüm42 lt

420 mEq/LNaCl

17,9 ltH2O

25 lt 17 lt

K+= 145 mEq/L Na+= 145 mEq/L

280 mOsm/kg 280 mOsm/kg

Page 6: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Hücre içi Hücre dışı

25,9 lt 17,6 lt

K+= 140 mEq/L Na+= 140 mEq/L

270 mOsm/kg 270 mOsm/kg

Volüm43,5

1,5 lt H2O

H2O

25 lt 17 lt

K+= 135 mEq/L Na+= 135 mEq/L

280 mOsm/kg 280 mOsm/kg

Volüm42 lt

Page 7: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Hücre içi Hücre dışı

25 lt 18,5 lt

K+= 140 mEq/L Na+= 140 mEq/L

280 mOsm/kg 280 mOsm/kg

Volüm43,5 lt

1.5 ltNaCl

25 lt 17 lt

Volüm42 lt

Page 8: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

KAVRAMLAR

Hipervolemi: Hipervolemi: Vücut sodyum ve su Vücut sodyum ve su miktarının artmasımiktarının artması

ÖdemÖdem: Vücut sodyum ve su miktarının : Vücut sodyum ve su miktarının artmasıartması

HipovolemiHipovolemi: Vücut sodyum ve su : Vücut sodyum ve su miktarının azalmasımiktarının azalması

Page 9: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

KAVRAMLAR

HiponatremiHiponatremi: Vücutta su fazlalığı: Vücutta su fazlalığı

HipernatremiHipernatremi: Vücutta su azlığı: Vücutta su azlığı

Dehidratasyon:Dehidratasyon: Vücut su miktarının Vücut su miktarının azalması + hipernatremiazalması + hipernatremi

Page 10: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPOVOLEMİ Gİ kayıp (kusma, diyare, gastrik Gİ kayıp (kusma, diyare, gastrik

aspirasyon, fistüller). aspirasyon, fistüller). Deri yoluyla kayıpDeri yoluyla kayıp Üçüncü boşluğa kayıpÜçüncü boşluğa kayıp Böbrekten kayıpBöbrekten kayıp

Page 11: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

BELİRTİLER

halsizlik, bitkinlik, postural baş halsizlik, bitkinlik, postural baş dönmesi, bulantı, baş ağrısı, susuzluk dönmesi, bulantı, baş ağrısı, susuzluk

Page 12: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

BULGULAR

• Deri kuru, soluk ve soğuk Deri kuru, soluk ve soğuk Ortostatik hipotansiyon (hipertansif Ortostatik hipotansiyon (hipertansif

hastada normotansif değerler)hastada normotansif değerler)Yaşlılarda mental fonksiyonlarda Yaşlılarda mental fonksiyonlarda

bozulma bozulma İdrar miktarında azalmaİdrar miktarında azalma

Page 13: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

LABORATUVAR BULGULARI Htc ve plazma proteinlerinin konsantrasyonu artarHtc ve plazma proteinlerinin konsantrasyonu artar Plazma Na konsantrasyonu azalmış, normal veya artmış Plazma Na konsantrasyonu azalmış, normal veya artmış

olabilirolabilir İdrar Na < 10 mEq/L (ekstrarenal kayıp)İdrar Na < 10 mEq/L (ekstrarenal kayıp) İdrar osmolalitesi İdrar osmolalitesi >> 450 mosmol/kg 450 mosmol/kg BUN / plazma kreatinin BUN / plazma kreatinin >> 20:1 (normal idrar varlığında) 20:1 (normal idrar varlığında) FEFENa Na : < %1: < %1 İdrar Na İdrar Na >> 20 mEq/L (renal kayıp, adrenal hastalıklar) 20 mEq/L (renal kayıp, adrenal hastalıklar)

Page 14: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

TEDAVİ• Na konsantrasyonu normal olanlarda en Na konsantrasyonu normal olanlarda en

uygun sıvı % 0.9 NaCl solusyonudur.uygun sıvı % 0.9 NaCl solusyonudur.Tedavinin etkinliği;Tedavinin etkinliği;

- - kan basıncı, nabız hızı, santral venöz kan basıncı, nabız hızı, santral venöz basınç (CVP)basınç (CVP)

- deri turgoru, vücut ağırlığı, idrar volümü- deri turgoru, vücut ağırlığı, idrar volümü• Genel durumu bozuk hastalarda CVP ve Genel durumu bozuk hastalarda CVP ve

pulmoner kapiller basınç (PWP) izlemi pulmoner kapiller basınç (PWP) izlemi yapılmalıdır.yapılmalıdır.

Page 15: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPERVOLEMİ

Toplam vücut Na ve suyu artmıştırToplam vücut Na ve suyu artmıştır Efektif plazma volumü artmış veya azalmış Efektif plazma volumü artmış veya azalmış

olabilir.olabilir. Bu tabloların ortak klinik bulgusu ödemdir.Bu tabloların ortak klinik bulgusu ödemdir. Belirti ve bulgular;Belirti ve bulgular;

- nefes darlığı, ödem, hipertansiyon- nefes darlığı, ödem, hipertansiyon

Page 16: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPERVOLEMİ

Efektif kan volüm artışı;Efektif kan volüm artışı; Primer hiperaldosteronizmPrimer hiperaldosteronizm Cushing sendromuCushing sendromu Uygunsuz ADH sendromuUygunsuz ADH sendromu Akut GNAkut GN GFR’de azalmaGFR’de azalma

Efektif kan volüm azalması;Efektif kan volüm azalması; KKYKKY Kronik konstriktif perikarditKronik konstriktif perikardit Onkotik basınç azalmasıOnkotik basınç azalması Lokal venöz basınç artışıLokal venöz basınç artışı Sistemik venöz basınç artışı Sistemik venöz basınç artışı

(pozitif basınçlı solunum)(pozitif basınçlı solunum) Karaciğer sirozuKaraciğer sirozu

Page 17: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

TEDAVİ

Akciğer ödemiAkciğer ödemiDiüretik Diüretik Pozitif inotropiklerPozitif inotropiklerPerlinganitPerlinganitUltrafiltrasyon Ultrafiltrasyon

Periferik ödemPeriferik ödemTuz kısıtlamasıTuz kısıtlamasıDiüretikDiüretik

Page 18: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPONATREMİNa < 135 mEq/LNa < 135 mEq/LHastanede yatan hastalarda %10-15Hastanede yatan hastalarda %10-15

Page 19: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

hiponatremi

Na vu su açığıHipovolemi

Toplam vücut suyu

Toplam vücut Na

Su fazlalığıÖvolemi

Toplam vücut suyuNormal Na

Na ve su fazlalığıHipervolemi

Toplam vücut suyuToplam vücut Na

Böbrekten kayıp Böbrek dışı kayıplarGlıkokortikoid azlığı

HipotiroidiSİADH

Efektif dolaşım volümü azalması

ABY-KBY

İdrar Na> 20 mmol/L İdrar Na<10 mmol/L İdrar Na> 20 mmol/L İdrar Na<10 mmol/L İdrar Na> 20 mmol/L

Page 20: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

PSEUDOHİPONATREMİSerumda Na düşük, su miktarı normaldirSerumda Na düşük, su miktarı normaldirHemoliz, hiperproteinemi, Hemoliz, hiperproteinemi,

hipertrigliseridemihipertrigliseridemi

Page 21: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

OSMOLARİTEYE GÖRE

- - YüksekYüksek:: hiperglisemi, mannitolhiperglisemi, mannitol

-- NormalNormal: pseudohiponatremi, lityum : pseudohiponatremi, lityum toksisitesitoksisitesi

-- DüşükDüşük: alışılmış hiponatremi: alışılmış hiponatremi

Page 22: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

GELİŞME MEKANİZMASINA GÖRE

- - Hücreden su kaybıHücreden su kaybı: hiperglisemi, : hiperglisemi, mannitolmannitol

- Su retansiyonuSu retansiyonu: SIADH, ödematöz : SIADH, ödematöz durumlardurumlar

Sodyum kaybıSodyum kaybı: renal kayıp, ishal, : renal kayıp, ishal, kusmakusma

Page 23: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPONATREMİ

Na kaybına bağlı; Na kaybına bağlı; Tiazid diüretiklerTiazid diüretikler

Su retansiyonuna bağlı;Su retansiyonuna bağlı; Primer polidipsiPrimer polidipsi İlerlemiş renal yetmezlikİlerlemiş renal yetmezlik ADH sekresyonu: ADH sekresyonu:

ödem (KKY, nefrotik sendrom, asit), ödem (KKY, nefrotik sendrom, asit), tuz azalan durumlar (GI kayıp, diüretikler, aldosteron tuz azalan durumlar (GI kayıp, diüretikler, aldosteron

eksikliği, hipotiroidi)eksikliği, hipotiroidi) Uygunsuz ADH sekresyonuUygunsuz ADH sekresyonu

Page 24: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

UYGUNSUZ ADH SALINIMI Suyun aşırı retansiyonuna bağlı hiponatremi gelişir.Suyun aşırı retansiyonuna bağlı hiponatremi gelişir. Volüm artışı nedeni ile böbrekten su ve tuz atılımı Volüm artışı nedeni ile böbrekten su ve tuz atılımı

artar.artar. Su ADH etkisi ile retansiyona uğrar. Na atılır.Su ADH etkisi ile retansiyona uğrar. Na atılır. Volüm artışı ve hiponatremi ADH etkilerini azaltır.Volüm artışı ve hiponatremi ADH etkilerini azaltır. Net su retansiyonu azalabilir veya durabilir.Net su retansiyonu azalabilir veya durabilir. Böylece hiponatremi stabil hale gelir.Böylece hiponatremi stabil hale gelir.

Page 25: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

UYGUNSUZ ADH SALINIMI

Böbrek, karaciğer ve böbrek üstü bezi Böbrek, karaciğer ve böbrek üstü bezi normalnormal

HipozmalaliteHipozmalalite İdrar osm>Serum osmİdrar osm>Serum osmPlazma ADH yüksekPlazma ADH yüksekSıkı su kısıtlaması ile düzelmeSıkı su kısıtlaması ile düzelme

Page 26: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

UYGUNSUZ ADH SALINIMI

Tümörler:Tümörler: Akciğer, pankreas vb Akciğer, pankreas vb İntratorasik nedenler:İntratorasik nedenler: pnömoni, Tbc, akciğer pnömoni, Tbc, akciğer

apsesiapsesi MSS anormallikleri:MSS anormallikleri: ensefalit, menenjit, apse, ensefalit, menenjit, apse,

kafa travması, beyin tm, subdural hematomkafa travması, beyin tm, subdural hematom İlaçlar İlaçlar Cerrahi ve emosyonel stressCerrahi ve emosyonel stress KusmaKusma Endokrin nedenler:Endokrin nedenler: miksödem, glukokortikoid miksödem, glukokortikoid

eksikliğieksikliği

Page 27: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

İLAÇLAR

KlorpropamidKlorpropamid KlofibratKlofibrat KarbamazepinKarbamazepin VinkristinVinkristin SiklofosfamidSiklofosfamid BromokriptinBromokriptin MorfinMorfin

AsetaminofenAsetaminofen ACE inhibitörleriACE inhibitörleri OksitosinOksitosin Desmopressin Desmopressin

Page 28: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Pulmoner tüberküloz Pulmoner tüberküloz Mekanizma bilinmemektedir.Mekanizma bilinmemektedir.Hiponatremi hafiftir.Hiponatremi hafiftir.Uygunsuz ADH sendromunun hafif Uygunsuz ADH sendromunun hafif

bir formu olabilir.bir formu olabilir.

RESET OSMOSTAZ

Page 29: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

BELİRTİLER

-- İştahsızlık, bulantı İştahsızlık, bulantı

-- Kas krampları, Kas krampları,

-- Ajitasyon, Ajitasyon,

- Letarji, apati, dezoryantasyon- Letarji, apati, dezoryantasyon

Page 30: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

BULGULAR-- Sensorial anormallikler, Sensorial anormallikler,

-- Derin tendon reflekslerinin Derin tendon reflekslerinin deprese olmasıdeprese olması- - Patolojik refleksler, Patolojik refleksler, - - Psödobulber paraliziPsödobulber paralizi-- Cheyne-Stokes solunumu Cheyne-Stokes solunumu-- Hipotermi, Hipotermi,-- Konvülsiyonlar Konvülsiyonlar

Page 31: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

TEDAVİ

Serbest su kısıtlamasıSerbest su kısıtlamasıNaCl verilmesiNaCl verilmesiDiüretikDiüretik

Page 32: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPONATREMİ

SEMPTOMATİKSEMPTOMATİK

DEĞİL

Page 33: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPONATREMİ

SEMPTOMATİK

AKUT KRONİK

Page 34: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Hiponatremiye bağlı akut beyin ödemi Hiponatremiye bağlı akut beyin ödemi

riski fazla olanlar;riski fazla olanlar;Post-operatif menstruel dönemdeki Post-operatif menstruel dönemdeki

kadınlarkadınlarTiazid diüretik alan yaşlı kadınlarTiazid diüretik alan yaşlı kadınlarÇocuklarÇocuklarPsikiyatrik hastalarPsikiyatrik hastalar

TEDAVİ

Page 35: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPONATREMİ

ASEMPTOMATİK

Page 36: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

SodyumSodyum > 120 mEq > 120 mEq//l l Su kısıtlaması faydalı olabilir.Su kısıtlaması faydalı olabilir. Hipovolemi bulguları varsa izotonik NaClHipovolemi bulguları varsa izotonik NaCl Volümün düzelmesi ADH salınımını azaltır.Volümün düzelmesi ADH salınımını azaltır. Böylece serum Na değeri düzeltilebilir.Böylece serum Na değeri düzeltilebilir. Hipervolemik hiponatremi diüretik tedavisiHipervolemik hiponatremi diüretik tedavisi

TEDAVİ

Page 37: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPONATREMİ

SEMPTOMATİK

AKUT

<48 saat.<48 saat.Na<120 mEqNa<120 mEq//L.L.

Page 38: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Hızlı ve agresif tedaviHızlı ve agresif tedaviHızlı tedavi yapılmazsa mortalite Hızlı tedavi yapılmazsa mortalite

yüksektir.yüksektir.Şiddetli hiponatremi (Na Şiddetli hiponatremi (Na >> 115 115

mEqmEq//l)l)Santral pontin demyelinizasyonSantral pontin demyelinizasyon

TEDAVİ

Page 39: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Hiponatremi süresiHiponatremi süresi Hiponatremi şiddetiHiponatremi şiddeti Alkolik, malnütrisyonlu, hipokalemili hastalarAlkolik, malnütrisyonlu, hipokalemili hastalar İlk 24-48 saatte serum Naİlk 24-48 saatte serum Na’’unda 25 mEqunda 25 mEq//ll’’den den

fazla artış olmasıfazla artış olması Serum Na değeri 120 mEqSerum Na değeri 120 mEq//l üzerinde olanlar ve 48 l üzerinde olanlar ve 48

saatten daha az süredir hiponatremisi olanlarda bu saatten daha az süredir hiponatremisi olanlarda bu tablo nadirdir.tablo nadirdir.

SANTRAL PONTİN DEMİYELİNİZASYON

Page 40: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Semptomlar kayboluncaya kadar 2 Semptomlar kayboluncaya kadar 2 mEqmEq//l/saat artış.l/saat artış.

Tedavi 1-2 mlTedavi 1-2 ml//kgkg//saat hızda saat hızda hipertonik sodyum ( %3 NaCl)hipertonik sodyum ( %3 NaCl)

Diüretiklerin kullanılmasıyla su atılımı Diüretiklerin kullanılmasıyla su atılımı sağlanır.sağlanır.

Başlangıç hedefi 125 mEqBaşlangıç hedefi 125 mEq//l olmalıdır.l olmalıdır.24 saatte 15-20 mEq24 saatte 15-20 mEq//l artış.l artış.

TEDAVİ

Page 41: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPONATREMİ

SEMPTOMATİK

KRONİK

Page 42: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

TEDAVİ

Na düzeyi çok düşükse semptomlar Na düzeyi çok düşükse semptomlar oluşabilir.oluşabilir.

Şiddetli semptomatik hastalar akut Şiddetli semptomatik hastalar akut hiponatremi gibi tedavi edilir (hipertonik hiponatremi gibi tedavi edilir (hipertonik salin ve loop diüretikler)salin ve loop diüretikler)

Düzelme ilk gün 12 mEqDüzelme ilk gün 12 mEq//ll’’den, diğer günler den, diğer günler 6 mEq6 mEq//ll’’den az olmalıdır.den az olmalıdır.

Page 43: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

TEDAVİ Bu hastalarda yoğun tedavi yapılmamalıdır.Bu hastalarda yoğun tedavi yapılmamalıdır. Önce hiponatremi sebebi tespit edilmelidir ve Önce hiponatremi sebebi tespit edilmelidir ve

buna yönelik tedavi yapılmalıdır.buna yönelik tedavi yapılmalıdır. Neden SİADH ise ve etyoloji bilinmiyorsa ya Neden SİADH ise ve etyoloji bilinmiyorsa ya

da yeterince tedavi edilemiyorsa sürekli da yeterince tedavi edilemiyorsa sürekli tedavi gerekir.tedavi gerekir.

Page 44: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

SIVI KISITLAMASI

Su kısıtlaması Na düzeyini arttırır.Su kısıtlaması Na düzeyini arttırır. Etkili ve ucuzdur.Etkili ve ucuzdur. Konsantre idrar çıkaranlarda aşırı derece Konsantre idrar çıkaranlarda aşırı derece

kısıtlamaya rağmen Na düzeyi yavaş yükselir.kısıtlamaya rağmen Na düzeyi yavaş yükselir. Şiddetli sıvı kısıtlamasının uzun dönem Şiddetli sıvı kısıtlamasının uzun dönem

uygulaması zordur.uygulaması zordur.

Page 45: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

FARMAKOLOJİK TEDAVİ

Sıvı kısıtlamasına dirençli vakalarda Sıvı kısıtlamasına dirençli vakalarda uygulanır.uygulanır.

Loop diüretikleriLoop diüretikleri Demeklosiklin:Demeklosiklin: Tetrasiklin derivesidir, Tetrasiklin derivesidir,

Nefrojenik Dİ yapar.Nefrojenik Dİ yapar. 600-1200 mg600-1200 mg//gün dozlarında etkilidir.gün dozlarında etkilidir. Serum Na değeri 5-14 günde normale gelir.Serum Na değeri 5-14 günde normale gelir. Sıvı kısıtlaması ihtiyacını azaltır.Sıvı kısıtlaması ihtiyacını azaltır. Nefrotoksisite yan etkisi vardır.Nefrotoksisite yan etkisi vardır.

Lityumun da benzer etkileri vardır.Lityumun da benzer etkileri vardır.

Page 46: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

V2 RESEPTÖR ANTAGONİSTLERİ

ADH etkisinin antagonize edilmesi ile su ADH etkisinin antagonize edilmesi ile su diürezi artar.diürezi artar.

GFR yada solüt diürezinde değişikliğe yol GFR yada solüt diürezinde değişikliğe yol açmazlaraçmazlar

V2 reseptörleri selektif olarak antagonize V2 reseptörleri selektif olarak antagonize edilir.edilir.

SİADH, KKY ve sirozlu hastalarda faydalı SİADH, KKY ve sirozlu hastalarda faydalı olabilir.olabilir.

Aquaretikler olarak adlandırılırlar.Aquaretikler olarak adlandırılırlar. Henüz yeni test edilen ajanlardır.Henüz yeni test edilen ajanlardır.

Page 47: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

OLGU SUNUMU

49, B, küçük hücreli Akc Ca49, B, küçük hücreli Akc CaKT sonrası aşırı kusmaKT sonrası aşırı kusmaDeri turgor tonusu azalmışDeri turgor tonusu azalmış

Plazma Na: 114 mEq/LPlazma Na: 114 mEq/LPosm: 243 mosmol/LPosm: 243 mosmol/L İdrar Na: 6 mEq/Lİdrar Na: 6 mEq/L İdrar osm: 498 mosmol/Lİdrar osm: 498 mosmol/L

Page 48: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

OLGU SUNUMU

İzotonik sıvı tedavisi sonrası Na: 122 İzotonik sıvı tedavisi sonrası Na: 122 mEq/LmEq/LHalen hipovolemikHalen hipovolemikÖvolemikÖvolemikHipovolemi+SIADHHipovolemi+SIADH

Page 49: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

OLGU SUNUMU

58, E, pnömoni58, E, pnömoniVA: 60 kg, bilinç bulanıklığıVA: 60 kg, bilinç bulanıklığı

Plazma Na: 115 mEq/LPlazma Na: 115 mEq/LPosm: 240 mosmol/LPosm: 240 mosmol/L İdrar hacmi: 1000 mlİdrar hacmi: 1000 ml İdrar osm: 680 mosmol/Lİdrar osm: 680 mosmol/L

1000 ml izotonik verilmesinden sonra ne 1000 ml izotonik verilmesinden sonra ne olur?olur?

Page 50: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

OLGU SUNUMU

Başlangıçta Na artar (154>115)Başlangıçta Na artar (154>115)380 mosm/680= 453 ml380 mosm/680= 453 ml547 ml sıvı vücutta kalır547 ml sıvı vücutta kalırSerum Na düşerSerum Na düşer

Page 51: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPERNATREMİ (SU AZLIĞI)

Na > 150 mEq/LNa > 150 mEq/LBebekler, çok yaşlılar ve debil Bebekler, çok yaşlılar ve debil

hastalardahastalardaSuyun içilemediği durumlar Suyun içilemediği durumlar (koma, (koma,

bulantı, kusma)bulantı, kusma)

Page 52: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

HİPERNATREMİ

Saf su kaybı ile birlikte olanlar:Saf su kaybı ile birlikte olanlar: Diabetes Diabetes insipitusinsipitus

Hipotonik sıvı kaybı ile beraber olanlar:Hipotonik sıvı kaybı ile beraber olanlar:Böbrekten olan kayıplar:Böbrekten olan kayıplar: diüretikler, diüretikler,

osmotik diürez, ATNosmotik diürez, ATN’’nin poliürik fazınin poliürik fazıGIS yoluyla kayıplar:GIS yoluyla kayıplar: kusma, kusma,

nazogastrik drenaj, ishal, fistüllernazogastrik drenaj, ishal, fistüllerCilt yoluyla kayıplar:Cilt yoluyla kayıplar: terleme, yanıklar terleme, yanıklar

Hipertonik Na alımı ile birlikte olanlar:Hipertonik Na alımı ile birlikte olanlar: TPN, hipertonik NaClTPN, hipertonik NaCl

Page 53: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

DİABETES İNSİPİTUS (Dİ)

Hipotalamik Dİ;Hipotalamik Dİ; Kafa travmasıKafa travması KraniyofaringiomaKraniyofaringioma Sheehan sendromuSheehan sendromu EnsefalitEnsefalit SarkoidozSarkoidozNefrojenik Dİ;Nefrojenik Dİ;

lityum, demosiklin, amfoterisin-B, lityum, demosiklin, amfoterisin-B, hiperkalsemi, hipokalemihiperkalsemi, hipokalemi

Page 54: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

BOZULMUŞ SU ALIMI Bozulmuş susama hissi mekanizması;Bozulmuş susama hissi mekanizması;

Hipotalamik susama merkezi hastalıkları: Hipotalamik susama merkezi hastalıkları: kraniyofaringioma, sarkoidoz, enfeksiyonkraniyofaringioma, sarkoidoz, enfeksiyon

Frontal lob susama algılamasında defekt: psikoz, Frontal lob susama algılamasında defekt: psikoz, inme, serebrovasküler hastalıkinme, serebrovasküler hastalık

Bozulmuş mental fonksiyonlar: Bozulmuş mental fonksiyonlar: koma, konfüzyon, koma, konfüzyon, anestezianestezi

Su bulunamamasıSu bulunamaması İçme yeteneğinin bozulması: İçme yeteneğinin bozulması: özefagus darlığıözefagus darlığı

Page 55: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

BELİRTİLER

- - Poliüri, polidipsiPoliüri, polidipsi

-- Huzursuzluk, irrtitabilite artışı, Huzursuzluk, irrtitabilite artışı,

-- Letarji Letarji

Page 56: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

BULGULAR

- - Kas seğirmeleri, hiperrefleksi, letarjiKas seğirmeleri, hiperrefleksi, letarji

-- Ataksi Ataksi

-- Konvulziyonlar, koma, ölüm Konvulziyonlar, koma, ölüm

-- Kapiller ve venöz konjesyon, Kapiller ve venöz konjesyon,

-- Subkortikal ve subaraknoid kanamalar Subkortikal ve subaraknoid kanamalar

Page 57: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

AYIRICI TANI

Hipernatremi ayırıcı tanısında ilk basamak Hipernatremi ayırıcı tanısında ilk basamak idrar osmolarite ölçümüdür.idrar osmolarite ölçümüdür.

Page 58: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

İdrar Osmolaritesi

>700 mosm/l < 700 mosm/l

Su alımında bozulma Su alımında azalma ve artmış su kaybı

Susama defekti Mental bozukluk

Su bulunamamasıRenal yetmezlik

Dİ Böbrek dışı kayıp

Page 59: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

>2 gün>2 günHücreler normal volümlerini tekrar Hücreler normal volümlerini tekrar

kazanırlar.kazanırlar.Beyin hücrelerinin intrasellüler solüt Beyin hücrelerinin intrasellüler solüt

içeriği artmıştır.içeriği artmıştır.Osmolarite aniden normal olursa Osmolarite aniden normal olursa

hücre volümleri normalin çok üstüne hücre volümleri normalin çok üstüne çıkar.çıkar.

KRONİK HİPERNATREMİ

Page 60: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Beyin hücrelerinde şişme, ödem ve Beyin hücrelerinde şişme, ödem ve herniasyona neden olabilir.herniasyona neden olabilir.

Kronik hipernatremi düzeltme hızı 0.7 Kronik hipernatremi düzeltme hızı 0.7 mEqmEq//ltlt/saat’/saat’i geçmemelidir.i geçmemelidir.

Page 61: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

normalAkut

hipernatremiKronik

hipernatremi

Hızlı düzeltme

beyin

kas

Page 62: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

< 12 saat < 12 saat Hızlı tedavi edilmelidir.Hızlı tedavi edilmelidir. Kafaiçi kanama gibi bir durum olduğunda Kafaiçi kanama gibi bir durum olduğunda

hızlı tedavi edilemez.hızlı tedavi edilemez.

AKUT HİPERNATREMİ

Page 63: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

Hipotonik tuzlu sıvılar: volüm azlığı Hipotonik tuzlu sıvılar: volüm azlığı varsa varsa

Hipernatremi düzelmesi bu sıvılar ile Hipernatremi düzelmesi bu sıvılar ile geciktirilir.geciktirilir.

Dekstroz solüsyonuDekstroz solüsyonuAğızdan çeşme suyuAğızdan çeşme suyu

TEDAVİ

Page 64: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

• Su ihtiyacı(lt)=Su ihtiyacı(lt)=[[(gerçek Na (gerçek Na \\ istenen Na)-1 istenen Na)-1]]x x vvüücutcut su içeriği su içeriği

Hesaplanan su miktarının yarısı12- 24 saatHesaplanan su miktarının yarısı12- 24 saat Kalan yarı 24 saatlik süre içinde verilmelidir.Kalan yarı 24 saatlik süre içinde verilmelidir. Nörolojik takip yapılmalıdır.Nörolojik takip yapılmalıdır.

SU AÇIĞI

Page 65: SIVI-ELEKROLİT İZLEMİ

SIVI-ELEKTROLİT BOZUKLUĞUNA EN MANTIKLI

YAKLAŞIM KILAVUZU

Nefroloğu araNefroloğu ara İç Hastalıkları uzmanını araİç Hastalıkları uzmanını ara