Skulpture prethistorije (seminarski rad)

Skulpture prethistorije(seminarski rad)

UvodPeriod prahistorije se smatra najduim u historiji ljudske vrste. Smatra se da traje od oko 600.000 god.p.n.e. Ono to je bitno za sve periode prahistorijskog doba jeste da su ljudi ostavljali razliite tragove kao dokaz svoga postojanja. U veini sluajeva, to su bili razliiti upotrebni predmeti, orue i oruje, kasnije i razliiti crtei, koji su, u veini sluajeva imali magijsko svojstvo, a na kraju i skulpture koje su,veinom, predstavljale odreena boanstva.

Umjetnost paleolita (nastao oko 360.000 g.p.n.e)

U paleolitu, ovjek priprada neandertalskoj rasi. Tadanja kultura je primitivno lovaka a njeni materijalni tragovi su loenje vatre, orue od grubo tesanog kamena, razni iljci i sjeiva a nema tragova ukraavanja tijela niti stalnih prebivalita. Vajarska djela ovog perioda karakteriu enske figure napravljene u kamenu ili kosti, takozvane venere za koje se pretpostavlja da su u vezi sa kultom plodnosti, odnosno kultom boginje majke. Pretpostavlja se da su ove figurine imale magijski znaaj vezan za kult plodnosti i materinstva.

Figura od peene gline iz Donjih Vjestonica, Moravska Vilendorfska venera iz Donje Austrije

enska figura iz SavinjanaPrimjeri

enski torso izrezan u hematite Glava od slonovae iz BrasampujaGlava od slonovae iz Donjih VjestonicaPrimjeri

Figura lavice od gline iz Donjih Vjestonica

Mala kamena figura medvjeda koji sjediPrimjeriSkulpture paleolita u plitkom reljefu

Osim ovakvih, malih figurina, postoje i slini enski aktovi u bareljefu (tehnika spljotene skulpture)

enska figurina isklesana u kamenu, LoselUmjetnost neolita (5.000 - 2.200 g.p.n.e )

Do novog procvata umjetnikog izraavanja dolo je u neolitu. Pronalazak keramike znai i pojavu figurina, posuda, hramova i njihovih sitnih modela, fresaka, reljefa i bezbroj obrednih predmeta.

Par keramikih figura enska (lijevo) i muka (desno), ernavodaPrimjeri

Mramorni primjeri figuraiz Karanova, Bugarska (lijevo) i figura iz kukuteni culture

Muka sjedea figura od peene zemlje, Maarska

Statueta kikladskog perioda sa otoka AmargosSjedea enska figura, figuralna vaza, MaarskaPrimjeriSkulpture kao posude

Jedna od zanimljivih pojava u ovom period jesu skulpture oblikovane kao grnarija.

Figurina - vaza, oslikana, Anadolija

Statueta od peene zemlje iz groblja u Krini, RumunijaUmjetnost metalnog doba (bronzano i gvozdeno, eljezno doba) (od 2.000 do 1.200 g.p.n.e)

Vjetina pravljenjabronzepojavila se nasrednjem istokuoko 3000 p.n. e i odatle je prela uEvropu. Bronza najprije dolazi u jugoistonu Evropu, a zatim u srednju i sjevernu Evropu oko 2000 p.n.e U bronzanom dobu sve je vienakita, osobito kopi ilifibulaza kopanje odjee spiralnim ianim ukrasima

Kultni oblik ukrasa Viking broIako se u ovom periodu vea panja posvetila izradi nakita i posua, ipak se mogu pronai i po neki primjerci skulptura.Primjeri

Sunana kola iz Tronholma, DanskaPastoralna scena na rubu bronzane posude, Haltat

PrimjeriStilizovani bronzani, stepski konj, Haltat Apstraktna skulptura bika iz HaltataZakljuak

Idol je naziv koji su Grci, kao razvijeni politeistiki narod, dali materijaliziranom vjerovanju, predstavljeno kipom ili slikom, a koji prikazuje ili simbolizira neko boanstvo. Dakako, teko je ui u trag duhovnim ritualima prahistorijskog ovjeka i otkriti njihovo pravo znaenje, moemo ih samo zamiljati, ali ne i u potpunosti rekonstruirati magijske rijei izgovarane uz ples i uz zvukove prvih instrumenata. Tako, primjerice, ukoliko je figurica pronaena u blizini nekog rtvenika ili priloena uz umrlog u grobu, tada s punim pravom moemo govoriti o njenom kultnom znaenju.

Bibliografija

H. W. Janson; Istorija umetnosti, Jugoslavija Beograd 1975.Ivan Lukovi; Istorija umetnosti od praistorije do impresionizma, Beogradska politehnika Beograd 2004.T. G. E Powel; Umetnost praistorije, Jugoslavija Beograd 1970.