Sociale (grond)rechten van erkende vluchtelingen en subsidiair

beschermden

Kapstokken voor een integrale begeleiding

Dienst Juridische dienstverlening – PPT 20 april 2016

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

1

Integrale begeleiding

Arbeid

Sociale zekerheid en sociale bijstand

Huisvesting

OnderwijsGezondheids

-zorg

Rechtshulp

Sociaal-culturele

ontwikkeling

2

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

VDAB

OCMW

Mutualiteit

CAW

Inbur-gering

LOI

Programma1. Verblijf

2. Werken

3. Huisvesting

4. OCMW-steun

5. Gezondheidszorg

6. Onderwijs

7. Inburgering

8. Sociale zekerheidsrechten

9. Reizen naar buitenland

10. Gezinshereniging

11. Nationaliteit

12. Meer info

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

3

1. Verblijfsdocumenten

Asielzoeker

• Bijlage 26 asielaanvraag in het land

• Of bijlage 25 asielaanvraag aan de grens

• Binnen 8 wd na opmaak bijlage 26 aanmelden bij dienst bevolking van gemeente.

• Positieve woonstcontrole (wijkagent)?

afgifte attest van immatriculatie:

- 3 maanden

- + 3 maal verlenging van 3 maanden

- + daarna maandelijkse verlenging

• Gemeente mag ambtshalve verlengen na controle stand van procedure in het wachtregister

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

4

1. Verblijfsdocumenten

• Indien weigering asiel:

• DVZ betekent ‘bijlage 13quinquies - BGV asielzoeker’ (30 kd.)

• Gemeente trekt attest van immatriculatie in

• Gemeente geeft ‘bijlage 35’ indien indiening beroep RvV (3m + maandelijks)

5

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

6

1. Verblijfsdocumenten

Subsidiair beschermde

• elektronische A kaart

• Op instructie van DVZ

• 1 jaar geldig + 2 keer verlenging 2 jaar (= 5 jaar tijdelijk verblijf)

• Na 5 jaar elektronische B Kaart

Erkende vluchteling

• elektronische B kaart

• Mits attest CGVS

• 5 jaar geldig + ambtshalve verlenging (= onbeperkt verblijf)

• Op rugzijde ‘nationaliteit: vluchteling’

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

7

1. Verblijfsdocumenten

Aandachtspunten:

• Verblijfskaarten enkel voor personen > 12 jaar

• Kinderen < 12 jaar: op vraag van ouder afgifte van identiteitscertificaat

• Soms lange wachttijden voor afgifte (of verlenging) van verblijfskaarten!

• Soms probleem om bepaalde sociale rechten uit te oefenen (bv. werken)

• Ga tijdig naar gemeente om verlenging aan te vragen!

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

8

2. Werken

Subsidiair beschermde (A-kaart)

• Werken mag mits arbeidskaart C

• Aanvraagdossier bestaat uit:

• ingevuld en ondertekend ‘aanvraagformulier arbeidskaart C’ met aanduiding van zijn huidige verblijfstoestand (subsidiaire beschermde)

• ingevuld en ondertekend ‘Inlichtingenblad voor buitenlandse werknemer’, gezien en eensluidend verklaard door de gemeente

• een (gewone) kopie van de verblijfstitel van betrokkene

• uittreksel uit vreemdelingenregister met opgave van verblijfshistoriek (via gemeente)

Erkend vluchteling (B-kaart)

• Werken mag (geen arbeidskaart vereist!)

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

9

2. Werken

Waar aanvragen?

• Het provinciale loket van de

Dienst Economische Migratie.

Deze dienst:

• onderzoekt het dossier;

• levert de arbeidskaart C af via de gemeente waar de betrokken vreemdeling woont.

De gemeente nodigt de betrokkene uit op de arbeidskaart af te halen.

• Hernieuwing mogelijk na 1 jaar onder zelfde voorwaarden

• ten minste één maand voor het verstrijken ervan indienen in dezelfde vorm en via dezelfde weg als bij de eerste aanvraag.

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

10

2. Werken

Meer info

• http://www.werk.be > werkgevers > arbeidskaarten en vergunningen > werknemers buitenlandse nationaliteit

• Departement Werk en Sociale Economie

Dienst Economische Migratie provincie Oost- en West- Vlaanderen

VAC Gent- Koningin Maria Hendrikaplein 70 bus 60

T 09 276 18 50 F 09 276 18 55

E arbeidskaart.gent@vlaanderen.be

11

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

3. Huisvesting – sociaal wonen• Wat?

= wonen voor mensen met een beperkt inkomen en die voldoen aan de voorwaarden van het Sociaal Huurbesluit.

• Waar?

Sociale huisvestingmaatschappijen en sociaal verhuurkantoren.

• Inschrijvingsvoorwaarden m.b.t. verblijf:

• Inschrijving in bevolkings- of vreemdelingenregister

• Niet: asielzoekers (= wachtregister!)

• Wel: erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

12

3. Huisvesting – sociaal wonen

• Opgelet: er zijn ook andere inschrijvingsvoorwaarden o.a.:

• Meerderjarig zijn

• Inkomensvoorwaarde

• Taalbereidheidsvoorwaarde

• Inburgeringsbereid zijn als verplicht inburgeraar (in het Vlaams gewest)

Dus ook de subsidiair beschermde en erkende vluchteling!

13

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

Aandachtspunten sociaal wonen• Huurpremie mogelijk na 4 jaar op wachtlijst SHM.

Voorwaarden:

• geschreven huurovereenkomst (met hoofdverblijfplaats in het Vlaamse gewest),

• huur van een kwaliteitsconforme woning,

• de huurprijs van die woning mag niet hoger zijn dan 580 euro, plus 72,50 euro per persoon ten laste

• belangrijk: in Vlabinvestgebied, één van de 13 centrumsteden of het grootstedelijk gebied Antwerpen of Gent is de maximumhuurprijs 638 euro, plus 72,50 euro per persoon ten laste.

• gezamenlijk belastbaar jaarinkomen (van 3 jaar geleden) zoals gekend in het kandidatendossier bij de DSHM is niet hoger dan 17.230 euro, te vermeerderen met 1.540 euro extra per persoon ten laste (2016).

• Wonen-Vlaanderen stuurt in principe automatisch brief met aanvraagformulier (www.wonenvlaanderen.be)

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

14

4. OCMW-steun

Subsidiair beschermde

• Maatschappelijke dienstverlening (o.a. equivalent leefloon)

Erkend vluchteling

• Maatschappelijke integratie (o.a. leefloon, art 3,3° RMI-wet)

• Recht start vanaf definitief verworven statuut (= 1m na beslissing CGVS)

15

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

Aandachtspunten OCMW-steun

• Verwarring rond exacte startdatum aanvang recht op:

• maatschappelijke dienstverlening (subsidiaire bescherming) of

• maatschappelijke integratie (erkend vluchteling)

• Bepalen van bevoegd OCMW na uitstroom materiële opvang niet makkelijk

• Welk OCMW betaalt eerste maand huur?

• Welk OCMW betaalt huurwaarborg?

• Welk OCMW betaalt installatiepremie?

• Zie o.m.

• Informatieve nota’s www.vvsg.be > ‘sociaal beleid en werk’ > ‘vreemdelingen’ > ‘materiële opvang’ > ‘overstap-instructie’ en ‘installatiepremie’

• Procedure bevoegdheidsconflicten POD MI

• Politeia-publicatie ‘OCMW en vreemdelingen’

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

16

5. GezondheidszorgErkende vluchtelingen en subsidiair beschermde:

• verplichte aansluiting ziekenfonds

• Op basis van werk (of)

• Inschrijving in Rijksregister :

• vanaf datum beslissing + AI ofwel vanaf bijlage 15 ofwel vanaf elektronische B of A kaart

• Overgangsperiode: dekking POD MI via OCMW tot 3 maanden na ontvangst B kaart

• Praktijk: mutualiteit aanvaardt vaak geen aansluiting op basis van bijlage 15 in afwachting van A-kaart

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

17

Aandachtspunten gezondheidszorg

• Aansluiting ZIV loopt niet vlot na erkenning als vluchteling/toekenning SB

• veiligheidsmarge ingebouwd door POD MI om tussen te komen voor medische kosten gemaakt bij OCMW, tot 3 mnd na bekomen elektronische A/B kaart

• OCMW moet in sociaal verslag communicatie voegen rond poging aansluiting ZIV

• Bv. mutualiteit geeft schriftelijk aan waarom nog niet mogelijk om aan te sluiten)

18

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

6. Onderwijs - leerplicht• Leerplicht geldt ook voor kinderen van asielzoekers /subsidiair

beschermden/erkende vluchtelingen/ personen zonder wettig verblijf!

• Duiding:

• leerplichtwet van 29 juni 1983

• “§1 Voor de minderjarige is er leerplicht gedurende de periode van 12 jaren die aanvangt met het schooljaar dat begint in het jaar waarin hij de leeftijd van 6 jaar bereikt en eindigt op het einde van het schooljaar in het jaar tijdens hetwelk hij 18 jaar wordt.”

• “Voor de minderjarige van vreemde nationaliteit die immigreert samen met de personen die de ouderlijke macht uitoefenen, of hem in rechte of in feite onder hun bewaring hebben, gelden de bepalingen van dit artikel vanaf de 60ste dag na die waarop voornoemde personen werden ingeschreven in het vreemdelingen-, het wacht- of in het bevolkingsregister van de gemeente van hun verblijfplaats.”

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

19

Aandachtspunten Onderwijs

• Wat met leerlingen die nooit werden ingeschreven in het rijksregister (bv. bepaalde kinderen zonder wettig verblijf)?

• 60 dagen-regel is uitzondering op basisregel van §1

• Leerling die niet ingeschreven staat in register valt terug op basisregel, d.w.z leerplicht is onverkort op hen van toepassing!

• Ministeriële omzendbrief GD/2003/03 van 24 februari 2003 betreffende het recht op onderwijs voor kinderen zonder wettig verblijfsstatuut

“Lln zonder wettig verblijf moeten vanaf het moment van inschrijving in een school, net zoals alle andere leerplichtige kinderen regelmatig aanwezig zijn.”

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

20

7. Inburgering

• Wat?

• Voor bepaalde categorieën van burgers van buitenlandse herkomst is het in Vlaanderen/Brussel een recht/plicht om een inburgeringstraject te volgen:

• Individuele begeleiding (vb. vrije tijd, studies, opvoeding kinderen, diplomagelijkschakeling, doorverwijzing naar VDAB…)

• Cursus Maatschappelijke Oriëntatie (in moedertaal of contacttaal)

• Lessen Nederlands (oriëntatie via Huis van het Nederlands)

• Doel: verhogen van de zelfredzaamheid van de deelnemer en diens participatie op professioneel, educatief en sociaal vlak

Traject op maat (gratis)

21

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

7. Inburgering

• Wie?

• Rechthebbende doelgroep:

• o.a. asielzoekers na 4 maanden asielprocedure

• Uitnodigingsbrief (tenzij nog geen inschrijving in gemeente)

• Verplichte doelgroep:

• o.a. subsidiair beschermde en erkende vluchtelingen

• Krijgen automatisch een uitnodigingsbrief en moeten zich binnen de 3 maanden aanmelden in één van de 18 lokale afdelingen naar keuze (= krijgen vervolgens aanmeldingsattest).

22

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

23

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

Aandachtspunten Inburgering

• Vrijstelling van inburgeringsplicht voor:

• 65-plussers,

• ernstig zieken,…

• Inburgeringstraject wordt tijdens kennismakingsgesprek vastgelegd in inburgeringscontract

• Administratieve boete mogelijk bij niet-naleving contract of inburgeringsplicht

• Na afronding traject – attest van inburgering

• kan belangrijk zijn voor nationaliteitsverwerving

• In Brussel bestaat geen verplichte doelgroep

24

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

Aandachtspunten Inburgering• Een asielzoeker kan zich onmiddellijk aanmelden voor een cursus

Nederlands (NT2) bij een Huis van het Nederlands.

• Geen inschrijvingsgeld te betalen bij voorlegging van ‘attest van materiële hulp voor inschrijving van asielzoekers in het volwassenenonderwijs’ afgeleverd door opvangstructuur.

Meer info:

• Agentschap Integratie en Inburgeringwww.integratie-inburgering.be

25

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

8. Socialezekerheidsrechten

Erkende vluchteling Subsidiair beschermde

Pensioen (export) Ja Ja (export indien bilateraal akkoord)

(Gewaarborgde)gezinsbijslag

Ja Ja

Uitkering wegens handicap

Ja Neen*

IGO Ja Ja

Werkloosheidsuitkering Ja Ja

26

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

9. Reizen naar buitenland

Subsidiair beschermde• geldige verblijfskaart

• + geldig internationaal paspoort (eigen land OF reispaspoort voor vreemdelingen)

• + eventueel visum

• Reizen naar herkomstland enkel mits toestemming CGVS!

Erkend vluchteling• geldige verblijfskaart

• + geldig reispaspoort voor vluchtelingen

• + eventueel visum

• Reizen naar herkomstland enkel mits toestemming CGVS!

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

27

9. Aandachtspunten reizen naar buitenland

• Maximaal 1 jaar afwezigheid

• vanaf afwezigheid meer dan 3 maand ook verplichte melding van vertrek bij gemeente (bijlage 18)

• Gevolgen afwezigheid

• Erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden kunnen toelating vragen aan CGVS om te reizen naar herkomstland

• = uitzonderlijke gunst.

• geen toelating = risico intrekking verblijf!

• OCMW:

• meldingsplicht bij afwezigheid meer dan 1 week

• + indien totaal meer dan 4 weken afwezig per kalenderjaar = schrapping recht op steun voor duur van afwezigheid in buitenland

• RVA: meldingsplicht / beschikbaarheid arbeidsmarkt

• Nationaliteitsverwerving:

• impact op berekening voorwaarden ononderbroken verblijf

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

28

9. Aandachtspunten reizen naar buitenland

• FOD Buitenlandse Zaken: http://diplomatie.belgium.be (N/F/D/E)

• ambassades en consulaten > buitenlandse ambassades en consulaten in België OF Belgische ambassades of consulaten in het buitenland

• Dienst Vreemdelingenzaken: http://dofi.fgov.be (N/F/E)

• grenscontrole > informatie > lijst EER / EU / Schengen OF Schengenkaart

• visum > visumvrij > reis - en terugkeervoorwaarden voor vreemdelingen die geen onderdaan zijn van een E.E.R. - lidstaat, visumplichtig zijn en in België verblijven

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

29

Reisdocument voor vluchtelingen (blauwe omslag)

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

30

Reisdocument voor vreemdelingen (rode omslag)

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

31

10. Gezinshereniging

• Wie kan zich herenigen met een subsidiair beschermde of een erkende vluchteling? (rechtsgrond art.10-10 bis Vw.)

• Echtgenoot of gelijkgestelde partner

• Wettelijk geregistreerde partner

• (Stief-)kinderen < 18 jaar

• Gehandicapt kind > 18 jaar

• Ouders niet mogelijk tenzij ouders van niet begeleide minderjarige vreemdeling met beschermingsstatuut

• Recht!

• Geen gezinshereniging met andere familieleden deel uitmakend van gezin

• Alternatief: aanvraag humanitair visum (ar. 9 en 13 VrW.)

• Gunst!

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

32

10. Gezinshereniging

• Voorwaarden t.a.v. gezinshereniger :

• Indien aanvraag opgestart binnen één jaar na toekenning beschermingsstatuut

• Bewijs van verwantschap

• Geen gevaar voor openbare orde en volksgezondheid

• Geen andere voorwaarden

• Uitz. GH door meerderjarig gehandicapt kind

• Uitz. GH door gezinsvormer (zie voorwaarden hieronder)

• Indien aanvraag opgestart na één jaar na toekenning beschermingsstatuut

• Voorwaarden hierboven +

• 3 voorwaarden:

• voldoende huisvesting

• ziekteverzekering

• toereikende, stabiele en regelmatige bestaansmiddelen = 1.360,62 EUR/netto/maand (niet bij GH door minderjarig kind)

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

33

10. Gezinshereniging

• Familie doet aanvraag GH op Belgische ambassade buitenland

• visum type D

• bij aankomst in België binnen 8 wd melden bij gemeente

• na woonstvaststelling: afgifte A kaart

• Tijdelijk verblijf eerste 3 jaar (= jaarlijks verlengbaar)

• Einde tijdelijk verblijf :

• Geen werkelijk gezinsleven

• Niet meer voldaan aan voorwaarden

• Huwelijk of partnerschap met een andere persoon

• Schijnrelatie of –adoptie

• Fraude

• Openbare orde, veiligheid en volksgezondheid

• Pas na 3 jaar krijgt men onbeperkt verblijf (= afgifte B kaart)

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

34

10. Gezinshereniging : casus

• Rohat, 16 jaar, vroeg in april 2014 asiel aan in België. Hij volgde parallel de procedure voor NBMV. In oktober 2015 kreeg hij de subsidiaire beschermingsstatus door het CGVS.

Rohat wil graag dat zijn ouders naar België komen. Kan dit? Indien ja, welke voorwaarden?

Rohat zou ook graag zijn broer (22jaar) en zus (14jaar) naar België laten komen. Kan dit? Indien ja, welke voorwaarden?

35

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

11. Nationaliteit

• Snel-Belg wet (2000) teruggeschroefd sinds 01/01/2013: Betere-Belg wet Vroeger: snel Belg als middel tot integratie

Nu: pas Belgische nationaliteit als je aantoont dat je geïntegreerd bent

• Nieuwe wet verduidelijkt en verstrengt

• “Migratieneutraal”

• Kostprijs procedures 150€

36

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

11. Nationaliteit• Nationaliteitsverklaring - mogelijk in 5 welomschreven

gevallen

• Na 5 jaar wettelijk verblijf, kennis van één van de landstalen, maatschappelijke integratie (bv. inburgering) en economische participatie (minimum 468 arbeidsdagen gewerkt hebben gedurende de voorbije 5 jaar);

• Na 10 jaar wettelijk verblijf, kennis van één van de landstalen en ‘het bewijs van deelname aan het leven van zijn onthaalgemeenschap’;

• …

• Naturalisatie – uitzonderingsprocedure voorbehouden voor

• personen die ‘buitengewone verdiensten’ aan België kunnen bewijzen op wetenschappelijk, sportief of sociocultureel vlak

• erkende staatlozen

Geen enkele uitzondering voor erkende vluchtelingen!

37

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

12. Meer info

• Juridische dienstverlening Vreemdelingenrecht & IPR

• Centraal (Kruispunt Migratie-Integratie)

• 02 205 00 55

• maandag 9-12.30 uur, woensdag 13.30-17 uur, vrijdag 9-12.30 uur).

• Werkingsgebied Brussel en Vlaams-Brabant (Foyer)

• 02 414 04 53

• Werkingsgebied Oost- en West-Vlaanderen (ODiCe)

• Lieve Vandekerckhove – Elke Vandecotte- Annika Waag – Geert Matthys

• 09 267 66 45, 46 of 47

• Werkingsgebied Antwerpen en Limburg (PRIC)

• 011 3057 13 of 14 (nummer wijzigt binnenkort!)

Agents

chap I

nte

gra

tie e

n

Inburg

ering

38