Solidariteit Tydskrif Uitgawe 1 2013

0 1 • 2 0 1 3

www.solidariteit.co.za

R16,95 (BTW ingesluit)Gratis aan lede

SolidariteitBeweging

geratom nog groter geleenthede vir ons mense te ontgin

MOEDERTAAL totin Den Haag bepleit

Belasting:Gee terug ons GELD;ons sal sélf beveilig

Só bou ons hoopvolle TOEKOMSondanks onstuimige ekonomie,politiek & arbeidsmark in 2013

AFRIKAANSSPESIALEVERSLAGWaarheidoor WITbedelaars

WEN met jouKIEKIE of PEN!

Opwindende kompetisie


SolidariteitFinansiële Dienste Motor- en huisinhoudversekering deur Solidariteit is ’n pro-

duk van Auto & General. Auto & General is ’n gemagtigdeverskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 16354Solidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

Inbelsentrum: Maandae tot Vrydae – 8:00-17:00 & Saterdae – 8:00-13:00

10 57

GEREELD

BEDRYFSNUUS

IN BEWEGING6 Met die intrapslag

Kom óns laat dinge in 2013 gebeur7 Seepkis

Ons lede sê hul sê8 SpreekBuys

Stakers sal moet aanpas of uitsterf54 Jy & die reg

Vastetermynkontrak:Eise ná vroeë diensbeëindiging?

73 In retrospekPresident met die Bybel op ’n rooi fiets

26 Matrics: Labour marketdemands so much more

28 Gewysigde wet sal indiensneming ondermyn28 Sterk rand nie noodwendig sleg –

Arbeidsmarkrapport29 Jetworx sale buys employees more (1)time30 Kenners sê oor arbeid,

politiek, ekonomie31 Gesoek: Vaardige syfermense32 Vier uit vier vir Frik se kroos33 Dié Denel-werknemers

se toekoms nog onseker34 Só onderhandel, beskerm ons

36 AfriForum wys tande oor ‘fracking’37 WAT? AfriForum koop ‘taalregte’40 Plaasmoorde raak ons almal42 Waarheen met onderwys in 201344 Internasionale bewustheid

vir Afrikaans geskep45 Só maak Helpende Hand ’n

daadwerklike verskil46 Moedertaalonderrig:

Helpende Hand sê steun toe46 Snuffel werk uit in jou hartstaal47 3 700 skooltassies kry tuiste48 Wit bedelaars: Waarheid vs. persepsie50 Sol-Tech: Sakpas, in pas, nommerpas!51 Gereedskapmakers:

Alles behalwe tange en spanners51 Ontmoet Sol-Tech se nuwe hoof54 Fulfilment of human rights

has declined since 201056 Winkelwaentjie:Maak aanlyn vol!57 Leer jou kind vroeg spaar58 Gesoute vakbondman,

gesinsman vat voor60 Groot, groter, GrootTrek60 FAK vat feesleisels60 FAK Sangbundel Volume II

weerklink tot in Nederland61 Kom trek saam met die dapper kinders64 Luister, kan jy luister?64 Daar’s drama op (die) Draadloos65 Op Maroela se boekrak66 Neem goeie uit gister & wen vandag!68 5 feite oor Retief-moorde

wat jy nie geweet het nie70 Buckets full of benefits for our members72 Solidariteit-dienskantore:

Diens op jou voorstoep

NUUSWAARDIG10 Solidariteit Bewegingsplan 201312 Larger, better & stronger –Trust us!14 Só verander jou kleingeld in R7 miljoen16 Swaar dra, al aan die een (belasting)kant18 Gee ons belastinggeld terug20 Monde swyg oor myne by Mangaung21 Belastingpraktisyns só gereguleer22 Studente vol lof vir Akademia24 Aka(epi)demie van moedertaalonderrig

Solidariteit Tydskrif is lid van die Ouditburo van Sirkulasieen word uitgegee deur die Solidariteit Beweging, Posbus 11760,

Centurion 0046. Geen deel van die inhoud mag sonder die toestemmingvan die redakteur elders gebruik word nie. Solidariteit of die tydskrifaanvaar geen verantwoordelikheid of aanspreeklikheid vir enige

aansprake wat deur adverteerders gemaak word nie.

SolidariteitSolidarity

SOLIDARITEIT-HOOFKANTOORSOLIDARITY HEAD OFFICEH.v. D.F. Malan- & Eendrachtstraat, Kloofsig

Tel: 012 644 4300www.solidariteit.co.za0861 25 24 23

REDAKTEUR EDITOR

Johan Kruger

KOPIEREDAKTEUR COPY EDITOR

Moira-Marie Kloppers

NUUSREDAKTEUR NEWS EDITOR

Cilleste van derWalt

WEBREDAKTEUR WEB EDITOR

Daleen de Jager

ADVERTENSIES ADVERTISEMENTSDeniseViljoen, tel: 082 352 7147Adrie van Dyk, tel: 082 850 6784

ADVERTENSIE-ONTWERP �

ADVERTISEMENT DESIGN

Martie Maree

TAALVERSORGING � LANGUAGE EDITING

Aksent Media

INTEKENARE SUBSCRIPTIONS

Heleen Robbertse

REKENINGE ACCOUNTS

Elna Botes

MEDEWERKERS CONTRIBUTORSFlip Buys, Ernst Roets, Ilze Nieuwoudt, Reint Dykema,

Johan Roos, Daleen de Jager, Juanita du Preez, Nico Strydom,Francois Smit, Suné van Heerden, dr. Danie Brink, MariethaMalan, Inge Strydom, Susan Lombaard, Alana Bailey, SurikaBehrens, Roelyn Cornwall, Eugene Brink, Esmarie Prinsloo

UITLEG, ONTWERP, REPRODUKSIE

Tel: 082 445 4513 [email protected]

DRUKWERK PRINTINGPaarl Media Gauteng

VERSPREIDING DISTRIBUTIONPrestige Bulk Mailers, Pretoria

med i a

inhoud01 2013

7

”“

met die intrapslag

01/2013 • www.solidariteit.co.za6

Foto’s: Reint Dykema; iStockphoto.com

ebeur dinge met my of laatek dinge gebeur? Natuurlik isdaar dinge wat met ons elk -een gebeur waaroor onsgeen beheer het nie. Ons

lewe in Suid-Afrika getuig hiervan. Die aller -gruwelikste misdaad gebeur, gewelddadigearbeidsonrus gebeur, afleggings gebeur, pad -sterftes gebeur, korrupsie gebeur, diskriminasiegebeur, en so kan ek aangaan. Hierdie dingetakel af, maak hartseer, maak moeg, maakmoedeloos en maak kwaad. Ons kan wel kies hoe ons op die dinge wat

met ons gebeur gaan reageer. En ons kan dingeláát gebeur. Ons geskiedenis in Suid-Afrikaspreek oor die geslagte heen van vasbera den -heid om te oorleef en te floreer te midde vangroot uitdagings. Ons geskiedenis spreek vanopstaan en aangaan en weer begin. Onsgeskiedenis spreek van selfdoen en selfdink enselfgeld. Dit is weer sulke tyd: Om dinge te laatgebeur en te verseker dat ons suksesvol kanwees in hierdie land tot wie se toekoms onsonlosmaaklik verbind is.Vir ons hier by Solidariteit is die dringend -

heid om dinge te laat gebeur byna tasbaar. Ditis tyd vir gewone mense om buitengewonedinge te begin doen. Van stille protes is daarlank nie meer sprake nie. Die jaar 2013 moet ’njaar van aktivisme wees waarin ons uitgesprokedoeners word. In 2012 is ’n stewige grondslaghiervoor gelê: Met die ondersteuning van onslede en die publiek kon ons met ’n reeksveldtogte belangrike kwessies en problemeaktief beveg. Ons moet hierop voortbou enkwessies wat ons raak, kaalvuis takel.Die eerste uitgawe van 2013 het ’n

spesifieke fokus op die nuwe dinge wat in diejaar vir ons voorlê: die ekonomie, belasting, diebegroting, die arbeidsmark, omstrede wet ge -wing en die politieke klimaat in ons land. Hier -die kwessies is vir ons belangrik, juis omdat ditons lede is wat dag in en dag uit getrou gaanwerk om die ekonomie aan die gang te hou,

terwyl die regering van die dag met sy onwerk -bare ekonomiese beleid en ondeurdagte wet -gewing oënskynlik daarop uit is om dieeko no mie te knou. Ons opposisie teenonwerkbare ideologieë soos nasionalisering,grondhervorming, groter inmenging van diestaat in die ekonomie en die welsynstaat moetverskerp word.Die regering se roekelose omgaan met

belas tingbetalers se swaarverdiende geld ver -dien ’n verskerpte fokus. Dit is lankal nie meeraanvaarbaar dat belasting deur ’n onbe holperegering wanbestee, onderbestee of glad niebestee word nie. Die regering se traagheid omkorrupsie in die staat te probeer hokslaan, isonaanvaarbaar. Die boodskap dat dit onaan -vaarbaar is om as tweederangse burgers han -teer te word, behalwe as dit kom by opdok enbelastingtyd, moet hard en duidelik aan dieregering oorgedra word.In hierdie uitgawe berig ons oor Solidariteit

se belastingveldtog wat in Februarie van stapelgestuur is. Ons doel daarmee is om dinge telaat gebeur. Die veldtog fokus in ’n neutedopop die koste wat Jan Alleman moet aangaanom homself so bes moontlik teen misdaad tebeskerm in omstandighede waar die staat ditnie kan doen nie. Soos in die geval van mediesepremies en private aftreevoorsiening, eis onsmet hierdie veldtog dat die staat belasting -kortings aan individue toestaan vir jaarlikseuitgawes aan sekerheidsmaatskappye, voer -tuigopsporingstelsels en huisinhoud ver sekering.Die boodskap is duidelik: Gee terug aan diebelastingbetaler sodat ons self kan doen.

Kom óns laat dinge in 2013 gebeur!

JOHAN KRUGERREDAKTEUR

G

“Vir ons hier by Solidariteit is diedringendheid om dinge te laatgebeur byna tasbaar. Dit is tyd

vir gewone mense ombuitengewone dinge te beginDOEN. Van stille protes is

daar lank nie meer sprake nie.Die jaar 2013 moet ’n jaar

van AKTIVISME wees waarin ons UITGESPROKE

DOENERS word”.

Die regering se roekelose omgaan met belas tingbetalers se SWAARVERDIENDEGELD ver dien ’n verskerpte fokus. Dit is lankal nie meer aanvaarbaar dat BELASTINGdeur ’n onbe holpe regering wanbestee, onderbestee of glad nie bestee word nie.

Kom ÓNS laat DINGE in 2013 gebeurJohan Kruger is hoof van kommunikasie,

die Solidariteit Navorsingsinstituut asook Kraal Uitgewers.

8

www.solidariteit.co.za • 01/2013 7

Word deel van die gesprek by www.soldariteitblog.co.za of op een van die sosiale netwerke. Of skryf aan Seepkis, Posbus 11760, Centurion 0046; of stuur ’n e-pos na [email protected]

Jy kan maklik by Solidariteit AANSLUIT deur ’n SMS te stuur. Soli dariteit se vriendelikediens sentrum agente sal jou terugskakel en jou vinnig en maklik help aansluit. Al wat jy hoefte doen, is om die woord “Lid” na 34388 te stuur. SMS’e kos R2. Het jy geweet dat R11 van joumaandelikse ledegeldbydrae in die Solidariteit Groeifonds en R4 in die Solidariteit Opleidings -fonds gestort word? Elke lid is dus ’n aktiewe bouer aan ’n BLINK EN BETER TOEKOMS vir dievolgende geslag. Sluit dus vandag nog aan en help ons om ’n VERSKIL aan môre te maak!• Om jou adres te verander, stuur ’n e-pos na [email protected]

Elke rand ’n BOUSTEEN vir volgende geslag

SeepkisFoto’s: iStockphoto.com

EMILE KLEYNHANS: Ek wil nog ’n kursus oftwee hierdie jaar voltooi.

GENE PUTTER CLAASSEN: Ek wil my graagas ’n selfstandige teksredigeerder en vertalervestig.

ROLINE BRITS: Myne is om voluit te leef enom alles by die werk en die huis in te sit. Ek wilvolgende jaar terugkyk en sê ek was suksesvolomdat God aan die stuur van my lewe was.

HENRIETTE VISSER: Ek wil graag vanjaar hardwerk sodat my tydelike pos in ’n permanentepos omskep sal word.

CHRIS LOTTER: Ek gaan alles in my vermoëdoen om weer in ’n permanente pos aangestelte word.

WILLEM EN MARLIZE VAN TONDER: Ek hetmeer doelwitte in my persoonlike leweaangesien ek baie gelukkig in my werk is. S

Ek stel glad nie ’n begroting op nie.

Hou jy by ’n begrotingelke maand?

AJa, ek hou tot op die sent by myMAANDELIKSE BEGROTING.

Ek BEGROOT vir elkemaand se UITGAWES,maar hou selde daarby.b

CSê jou sê deur “Tydskrif A”, “Tydskrif B” of“Tydskrif C” na 34388 te SMS. SMS’e kos R2. Of stem by www.solidariteittydskrif.co.za

Wat wil jy VANJAARin jou BEROEP bereik?

Met die koms van elke nuwe jaar stel die meestevan ons ’n lysie met Nuwejaarsvoornemens op.Ons spartel en spook om daarby te hou, maar vind gewoonlik datons volgende jaar maar weer dieselfde lysie DOELWITTE opstelwat ons wil bereik. Solidariteit Tydskrif was nuuskierig om te hoorwat ons ONDERSTEUNERS op Facebook vanjaar in hul BEROEPEwil bereik en wat hul Nuwejaarsvoornemens vir hul beroepe is.Hier is wat ’n paar mense te sê gehad het:

keerjou JAARLIKSE SALARIS behoort op 67-jarige ouderdom in jou aftree-spaarvarkie te wees. Suid-Afrika

se nasionale spaarkoers van 16% van die bruto binnelandseproduk (BBP) is aansienlik laer as lande soos Rusland (28%),

China (53%) en Indië (34%). Klop gerus by Solidariteit Finansiële Dienste (0861 10 10 05) aan as jy op soek is na hulp met

aftreebeplanning of ’n veilige beleggingsbestemming vir jou geld.


spreek Flip Buys is uitvoerende hoof van die Solidariteit Beweging.Buys

Stakers sal moet AANPAS of uitsterf

Foto’s: Reint Dykema; iStockphoto.com

ie aanvoorders van hierdieonrus is gewoonlik nie er kendevakbonde en ervare vakbond -leiers nie, maar kitsleiers enkitsunies wat die gebeure uit -

buit en verder aanblaas. Dié mense het mees talweinig kennis van arbeids reg en arbeids verhou -dinge en aanvaar nie verantwoordelikheid vir diegevolge van hul dade nie. Hulle is meer radikaalas wat Cosatu ooit was, en is by verskeie ge -leent hede skerp deur die Nasionale Unie vanMynwerkers gekritiseer. Al wat hulle ná die tydkan wys, is werklose en verarmde lede, vernieldewerk plekke en wanhopige honger gesinne. Die krisis word vererger deur poli tici wat steun

probeer aas met raas en blaas, onuitvoerbare be -lof tes en leë dreige mente. Die meeste van die sta -kers het geen of baie min onderwys en opleiding,en gaan uiteindelik die grootste slagoffers wordvan die krisis wat hulself help skep het. Hulle worduitgebuit en mislei deur akti viste met hul eieagenda, wat nie werklik vir hierdie mense omgeeof begryp hoe ’n mo derne ekonomie werk nie.

MEER MASJIENE, MINDER WERKERSDie belangrikste gevolge van hierdie gebeuregaan groter werkloosheid, groter armoede,gro ter ongelykheid en groter ellende wees.Die rede hiervoor is baie eenvoudig:Werkgewers oor die spektrum heen beginarbeid as hul grootste risi ko sien. Die gevolghiervan is voor die hand lig gend: Meer masjieneen minder werkers. Selfs net ’n vinnige kykie na die sakeblaaie

van koe rante maak dit duidelik datmaatskappye meer gaan outomatiseer, hulwerkmagte gaan afskaal, en dat al minder nuweposte in die toekoms ge skep gaan word.Daarom gaan daar in die toe koms net tweeklasse mense wees, naamlik ’n betreklik kleingroep van 30% opgeleide en pro duktiewewerkers, en ’n massa van 70% onop geleidewerkloses.Die politieke leiers wat dink hulle kan die

krisis omkeer deur hierdie stakers te probeerondersteun en die maatskappye te dreig metnog wette of die intrek van hul mynbou lisensies,

Suid-Afrika word die afgelope maande gekenmerk deur grootskaalse ARBEIDSONRUS bymyne en op plase. Hierdie stakings is nie net gewone geskille oor beter salarisse en diens -voorwaardes nie. Dit lyk meer soos OPSTANDE as ONDERHANDELING. Dit is dikwelsGEWELDDADIG, VANDALISTIES, WANORDELIK EN ONWETTIG, met meer politiek as

arbeidsverhoudinge. Hier word nie verwys na normale kollektiewe bedinging en beskermdestakings nie, maar na geweld wat in die naam daarvan plaasvind, skryf FLIP BUYS.

D“Die meeste van die STAKERS

het geen of baie min onderwysen opleiding, en gaan

uiteindelik die grootsteSLAGOFFERS word van die KRISIS wat hulself

help skep het.”


nuuswaardig

spreekBuys

doen die armes en die werkloses nie ’n gunsnie. Elkeen van hierdie uitsprake gaan uiteindeliktot nog groter werkloosheid en minder postelei, want in die regte wêreld vloei beleggings-geld weg van risiko’s, dreigemente en politiekeinmenging.

BEELD VAN WERKERS, VAKBONDEDie probleme is egter nie net tot die betrokkewerkgewers, werkers en kitsunies in die myn -bou en landbou beperk nie. Die beelde vanonrus, geweld, oproerige skares en vandalismewat nou reeds maande lank op televisie te sienis, kring landwyd uit na ander bedrywe, werkersen vakbonde. So kan hierdie gebeure selfs tot werk -

loosheid en armoede lei in bedrywe en onderwerkers wat niks met hierdie vlaag van onruste doen het nie. Dit is ongelukkig so dat hierdieklein minderheid roekelose mense die grootmeerderheid produktiewe werkers en ver ant -woordelike vakbonde se beeld beswad deren benadeel.

OPHEFFING DEUR OPLEIDINGDit is gebiedend noodsaaklik dat daar werkgemaak word van Suid-Afrika se problemesoos armoede, werkloosheid en ongelykheid.Maar gewelddadige stakings gaan hierdie pro -bleme veel eerder vererger as verbeter. Dieharde werklikheid is dat goeie opleiding en diegevolglike verhoogde produktiwiteit die enigstemanier is om mense se indiensneembaarheiden salarisse te verbeter. Vakbonde kan net betekenisvolle verhogings

beding as mense opgelei en met vaardighedetoegerus is. ’n Oproerige staking van onge skool de

mense gaan op die medium en lang termynmaar net tot groter werkloosheid lei. Daar is nie kitsoplossings vir armoede en

werkloosheid nie. Die beproefde resep is goeieonderwys, gehalte opleiding, groter produk -tiwiteit, ekonomiese groei en verantwoordelikevakbonde wat deur slim onderhandeling sorgdat hul vaardige lede ’n groter deel van diegroeiende koek kry. S

181mense is die afgelope

13 JAAR in stakingsgeweld in Suid-Afrika dood, aldus die

Suid-Afrikaanse Instituut virRasseverhoudinge. Die grootste

aantal STERFTES was in

1999, 2006 en 2012 –met 30, 69 en 60 sterftesonderskeidelik. Sowat 313

mense is tussen Januarie 1999en Oktober 2012 in stakingsBESEER en meer as 3 058

mense is IN HEGTENIS geneem.

R105Die nuwe minimumloon vir

plaaswerkers, wat op 1 Maartin werking getree het, is

per dag, of R525 per week. Dit is R11,66 per uur of R2 274,82 per maand.

“

”

Jy kan vir so min as R3 per dagSolidariteit se werkbeskerming geniet.

Die vakbond het in 2012 meer asR200 miljoen se TOEKENNINGS

in regsake namens sy lede beding –’n sprekende voorbeeld van ons

onverskrokke verbintenis om onbillike arbeidspraktyke te stuit.

~ Gideon du Plessis, hoofsekretaris vanarbeidsverhoudinge by Solidariteit ~

“Wetgewing wat industriewye minimumlone

afdwing, druis teen die belange van werknemers

en werksoekers in. Vakbonde behoort dit teen

te staan. Na wat verneem word, is 17 000poste in die tekstielbedryf, wat in die

afleggingskadu van ’n minimumloonvasstelling

staan, tans in die WEEGSKAAL.”~ Piet le Roux, senior navorser by die Solidariteit Navorsingsinstituut ~

2013

KRAALUITGEWERS PUT

GOEIE UIT DIE VERLEDEEN BOU DAAROP VOORT

Kraal Uitgewers, die uitgewershuisvan die Solidariteit Beweging, sal in

2013 sy strewe voortsit om die ge skie -denis van die Afrikaner te laat herleef, enom in die woorde van Paul Kruger die goeieuit die verlede te haal en daarop voort tebou. Een van die hoogtepunte vir Kraal is die175ste herdenking van die Groot Trek. Dié ge -leentheid word met die bekendstelling van dr.Da nie Langner se boek Trekkerkinders gevier.Ander boeke waarna Kraal-lesers in die loop van2013 kan uitsien, is die lang verwagte nuwe uit -gawe van Treurgrond (wat ondersoek instel naplaas aanvalle van 1990 tot 2012 en in Maartvan jaar bekend gestel sal word), asook ’n boekuit die pen van prof. Jaap Steyn wat die ge -skiedenis van Afrikaans ondersoek, ’n nuwepu blikasie oor REGSTELLENDE AKSIEdeur dr. Dirk Hermann en die vol gen deboek in die gewilde Erwe van ons

vaad’re-reeks wat vanjaar op dieAnglo-Boere oorlog, spesi fiek

die WES-TRANSVAAL,gaan fokus.


nuuswaardig

Solidariteit BewegingsplanDie Solidariteit Beweging is, soos die naam tereg sê, allermins ’n statiese groepering van

instellings, maar ’n GROEIENDE GEMEENSKAP VAN SELFDOENMENSE wat aktief bouaan ’n blywende nalatenskap. Vanjaar gaan die Solidariteit Beweging nóg meer bou en nógmeer doen. Kyk ’n mens na al die instellings se planne, klop jou hart van TROTS en wil ’n

mens onbeskaamd saam eggo: Wat kan ek doen om te help? skryf INGE STRYDOM.

VAKBOND OLIE DIE RATTE VAN DOELTREFFENDHEID LEDETEVREDENHEIDDie vakbond Solidariteit gaan hom vanjaar, soos in vorige jare, weer toespits op ledetevredenheiden gaan alles in die stryd werp om sy lede te BESKERM. Om dit te verseker, het die vakbond ’n paar interne skuiwe gemaak om meer doeltreffend te wees en sy dienslewering tot nuwe

HOOGTES te neem (lees meer hieroor op bladsy 12). Die vakbond het onder meer sy regs- asookarbeids verhoudinge-afdeling in een groter en versterkte afdeling genaamd arbeidsdienste saam -

gevoeg. Sodoende sal lede SOOMLOSE DIENS ontvang, wat beteken dat hulle op een plek om hulpkan aanklop. Buiten hierdie veranderings gaan Solidariteit ook vanjaar begin om ’n sogenaamde“alternatiewe ledediensmodel” te gebruik. Dit sal meebring dat Solidariteit toenemend van die INTERNET EN SOSIALE MEDIA sal gebruik maak om diens aan sy lede te lewer.

AFRIFORUM DRAAI DIE KRANE OOP INPLAASLIKE GEMEENSKAPPE LANDWYDDie sterk groei wat AfriForum se ledetal tans beleef, maak

dit vir dié burgerregtewag hond moontlik om sy VELDTOGTE teendie onregte wat in die land plaasvind in die komende jaar verder

uit te brei. Om seker te maak dat wanbestuur deur munisipa liteiteen ander onregte op plaaslike vlak ook bekamp word, werk

AfriForum reeds volstoom daaraan om die organisasie sePLAASLIKE TAKSTRUKTURE gedurende 2013 verder

uit te brei en te versterk. Misdaad, swak munisipaledienslewering en omgewingskwessies is maarenkele van die fokusareas van die plaaslike takke.AfriForum gaan vanjaar ook sy veldtog omkwessies soos geweldsmisdaad, plaas moorde endie miskenning van minderheidsregte in Suid-Afrika te globaliseer, aansienlik uitbrei. Die opti -male benutting van die Verenigde Nasies sestruk ture en skakeling met buitelandse regerings,media, politieke partye, burgerlike organisasiesen dies meer vorm deel van AfriForum sebeplanning. AfriForum gaan ook vanjaar grootregsaksies op ’n hele aantal terreine aanpak.

&SOL-TECH is die Beweging se tegniese opleidingskollege wat reedssedert 2006 gehalteopleiding inTEGNIESE RIGTINGS aan voorne-mende ambagslui bied. Sowat 800vakleerlinge ontvang tans jaarliksopleiding in die volgende ambagte:elektrisiën, meulmaker, passer endraaier, dieselwerktuig kundige, engereedskap- en setmaatmaker.

KRAALUITGEWERS PUT

GOEIE UIT DIE VERLEDEEN BOU DAAROP VOORT

Kraal Uitgewers, die uitgewershuisvan die Solidariteit Beweging, sal in

2013 sy strewe voortsit om die ge skie -denis van die Afrikaner te laat herleef, enom in die woorde van Paul Kruger die goeieuit die verlede te haal en daarop voort tebou. Een van die hoogtepunte vir Kraal is die175ste herdenking van die Groot Trek. Dié ge -leentheid word met die bekendstelling van dr.Da nie Langner se boek Trekkerkinders gevier.Ander boeke waarna Kraal-lesers in die loop van2013 kan uitsien, is die lang verwagte nuwe uit -gawe van Treurgrond (wat ondersoek instel naplaas aanvalle van 1990 tot 2012 en in Maartvan jaar bekend gestel sal word), asook ’n boekuit die pen van prof. Jaap Steyn wat die ge -skiedenis van Afrikaans ondersoek, ’n nuwepu blikasie oor REGSTELLENDE AKSIEdeur dr. Dirk Hermann en die vol gen deboek in die gewilde Erwe van ons

vaad’re-reeks wat vanjaar op dieAnglo-Boere oorlog, spesi fiek

die WES-TRANSVAAL,gaan fokus.


nuuswaardig

AFRIKAANSE KLANKE KRYAL MEER WOEMA DANKSYMAROELA MEDIA

Maroela Media vier vanjaar die 175e her -denking van die Groot Trek in Afrikaans!Maroela-onder steuners kan Afrikaanse e-pos -kaarte met ’n tong-in-die-kies-boodskap en ’nGroot Trek-tema vir vriende aanstuur, met ’npersoonlike boodskap daarby. Maroela Mediase radio produksiehuis, DRAADLOOS, skop

2013 af met splinternuwe ateljees waar die daag -likse tyd skrif program, Allegaartjie, vervaardig sal word. Dié

program word aan ’n verskeidenheid gemeenskapsradiostasies landwyd verskafmet ’n totale LUISTERAARSTAL van sowat 300 000. Radio dramas soos dié van ouds wordvir Draad loos vervaardig deur Bettie Kemp, en ook aan talle gemeenskapsradiostasies verskaf.Maroela sal sy lesers vanjaar steeds op die hoogte hou van die JONGSTE NUUS, NUUS -

KOMMENTAAR, DEBATTE en alles wat in die wêreld van Afrikaans gebeur – maar selfs beter as voorheen.

HELPENDE HANDVERSKERP FOKUS OP OPLEIDING

Solidariteit Helpende Hand droom in 2013 selfs groter as ooit tevore met diejaarlikse nasionale projekte soos die Kosblikkie- en Skooltassieprojek. Die doelwitis steeds om die armoedesirkel met OPHEFFINGSPROJEKTE te verbreek deurOPLEIDING te bevorder. Die organisasie wil vanjaar daarop fokus om aanskoliere voldoende leiding te verskaf om verantwoordelike besluite oor hultoekoms te neem. Met psigometriese en aanlegtoetse, asook breinprofieltoetseen gereedskap soos die Loopbaangids, Bobaasberoepe en die webtuistewww.loopbaan.co.za is ’n BELOWENDE TOEKOMS binne leerlinge se bereik.Helpende Hand gaan vanjaar ook die finansiële hulp aan Afrikaanse studenteverhoog deur die Afrikaanse Beursinstituut nog verder uit te brei. Met diewebtuiste Werknet (www.werknet.co.za) dra Helpende Hand by om werk -loosheid te verlig deur Afrikaanse werk ge wersen werknemers bymekaar uit te bring.

AKADEMIA BLY OP DIEVOORPUNT VAN OPLEIDING

Die vraag na AFRIKAANSE NA -UURSE ONDERRIG groei flink.Een van Akademia se grootplanne vir 2013 behels dieuitbou van die Akademia-handels merk as die eerstekeuse vir werkendes om na -uurs in Afrikaans tekan studeer. Akade -mia doen dit deur syprogram aanbiedingnog beter te verpak enuit te bou in spesialis -eenhede, sy TEGNOLO -GIE verder uit te brei enaan die voor punt van ont -wik keling te bly, en aan systudente die GELEENTHEID van ’nleeftyd te gee om hulle naskools opuniversiteitsvlak in Afrikaans verder tebekwaam. Projekte om voor uit te kyk,sluit in ’n nasionale sakeplankom petisieasook ’n entrepreneur skap konferensie.

Die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI) onderneemgesaghebbende navorsing oor ekonomiese, sosiale, politieke

en regskwessies. Lees meer by www.navorsing.co.za SFoto’s: iStockphoto.com


newsworthy

ccording to Dr Dirk Hermann,Deputy General Secretary ofSolidarity, the Solidarity Move-ment is preparing itself for anew phase of growth. “This

year, the Movement will focus on growth in thesense that we want to improve our ability toprotect our people and to make life in SouthAfrica sustainable for them,” he explained.According to Hermann, one of the biggest

changes in Solidarity this year will be the registra-tion of the Solidarity Movement Trust. “With thetrade union’s 110th birthday last year, we infor-mally introduced the Solidarity Movement. Thisyear, we will do so officially by formalising theSolidarity Movement Trust,” Hermann continued. He elaborated that the goal of the Trust is

mainly to align the respective institutions of theSolidarity Movement more effectively in orderto increase cooperation between them. Thiswill ensure that the direction and strategy ofthe movement will be aligned to ensure that allinstitutions work together as one organism toreach their mutual goals. Flip Buys, in his capa-city as General Secretary of Solidarity, will alsobe the Chairperson of the Trust while Her-mann, given his other duties within the Move-ment, will take on the role of Executive Officer.“The power of the Solidarity Movement lies

in the different institutions which strengthenone another. The new structure means thatthe Solidarity Movement is ready for the next110 years,” Hermann said. In addition to the changes above, there is

another big change with the specific aim oftaking service delivery to a new, improved levelto enhance the trade union’s effectiveness andmembership satisfaction. According to Gideondu Plessis, General Secretary of Labour Rela-tions at Solidarity, the trade union has decidedto merge its legal and labour relations depart-

ments into one department: Labour Services. “The intention with the move is to provide

our members with seamless, in other wordsimproved, service,” Du Plessis explained.Du Plessis further explained that the ideal is

for members to no longer be treated as collec-tive or individual members, but that memberswho prefer not to use the service centre willbe able to contact a service office for help in-stead. “It will get rid of unnecessary red tapewhich will allow members to be helped fasterand with more ease, instead of being referredto an industry specialist first,” he explained. The team of 40 litigants in the legal depart-

ment can now provide a labour legal serviceacross industries. Du Plessis will focus more onthe external environment while Nic Arnold, theprevious Head of Legal Services who was pro-moted to Deputy General Secretary of LabourRelations, will focus on internal matters. Arnold

will mainly be responsible for the internalmanagement of the new labour services de-partment and the promotion of employeesatisfaction and performance.In conjunction with the above changes, Soli-

darity will also start using a so-called “additionalmember service model” or cyber trade unionthis year. The result of using this model will bethat Solidarity will increasingly make use of theinternet, virtual methods and social media todeliver services to its members. “The main function of the change is, basi-

cally, to establish an inclusive and first-worldservice in the greater Solidarity Movement.Except for looming labour unrest, the tradeunion looks forward to a year of excitement,growth and increased member satisfaction.With the knowledge and experience of 110years of existence, we want to offer excellentservice to our members,” Du Plessis said. S

LARGER, better stronger – TRUST us!Solidarity has always been determined to, with the helpof capable employees in the field of labour law andlabour relations, offer the BEST POSSIBLE SERVICEto its members. However, Solidarity believes there is always ROOM FOR IMPROVEMENT. For this reason,Solidarity has identified a series of projects which focus on giving membership satisfaction a boost,writes INGE STRYDOM.

A“The intention with the move is to provide our members with

SEAMLESS, in other words improved, SERVICE. The main functionof the change is, basically, to establish an INCLUSIVE and

first-world service in the greater Solidarity Movement. Except for looming labour unrest, the trade union looks forward to a year

of excitement, growth and increased member satisfaction.”~ Gideon du Plessis, General Secretary of Labour Relations ~

GIDEON DU PLESSIS

Photographs: Reint Dykema

&

NIC ARNOLD


nuuswaardig

Só verander jou kleingeld in R7 MILJOENHoe verander ‘n SKAMELE R4 in R7 miljoen wat elke jaar vir honderde studente OPLEIDINGSDEUREOPEN – deure wat voorheen waarskynlik dig gesluit sou bly? Die GEHEIM is nie die een of ander slimbeleggingsfoefie nie, maar lê in ’n eenvoudige optelsom, het MOIRA-MARIE KLOPPERS uitgevind.

uisende vier rande, (vir baiewaardelose kleingeld) watdeel uitmaak van Solidariteit-lede se lidmaatskap bydrae vantussen R88 en R90 per

maand, word in die Solidariteit Opleidingsfondsgestort. Dié kleingeld wat bymekaar getel word,maak uiteindelik groot geld wat groot dromeontsluit in die vorm van rentevrye studieleningsaan studente wat graag hul opleidingsdrome wilverwesenlik.“Dit is aanvanklik moeilik om in te sien wat-

ter verskil ’n skamele R4 kan maak. Tog kry diedroom gestalte as ’n mens na die groot prentjiekyk,” sê Dirk Hermann, adjunk uitvoerendehoof van Solidariteit. “In 2012 kon ons aan 505 studente elk ’n

gemiddeld van R15 000 in rentevrye leningstoestaan sodat hulle met hul opleidingsloop-baan kan begin. Waarom rentevrye lenings?Studente wat finansiering uit die SolidariteitOpleidingsfonds ontvang, word deur die rente -vrye lenings in staat gestel om nóg iemand seopleidingsdrome te bewaarheid wanneer hulledie leningsbedrag ná hul studies vereffen. “Hierdie model verseker boonop ekspo-

nensiële groei vir die fonds en binnekort hoopons dat vanjaar se R7 miljoen soos kleingeld sallyk!” sê Hermann.

D

SOLIDARITY MEMBERSHIP FEE TO INCREASE WITH ONLY R5!

“Hope doesn’t come by itself. You have to create your own hope.”This sentiment, expressed by Flip Buys in an interview with Rapport, lies at the heart of theservice that Solidarity offers its members. The question that inevitably arises is: How is this hopecreated? The answer is that, thanks to thousands of monthly contributions of Solidarity membersand supporters, small change becomes large sums. In this way, valuable contributions can bemade towards creating hope and a future. For most people, R5 is not a lot, but when thousandsof five rands are pooled, something that would otherwise have remained a dream can becomea reality. Small change becomes large sums, and at Solidarity this approach makes an importantcontribution to realising the dream of, among other things, access to training. Solidarity’smembership fees will go up by R5 on 1 March 2013. Individual members’ membership fee willgo up from R85 to R90 per month and collective members’ membership fee will increase fromR83 to R88 per month. Of each monthly contribution paid by a Solidarity member, R11 andR4 go towards the Solidarity Growth Fund and the Solidarity Education Fund respectively. S

505studente is in 2012 met gemiddeldR15 000 elk in rentevrye

studielenings gehelp om met hulOPLEIDINGSLOOPBAAN te begin.

Foto’s: iStockphoto.com

nuuswaardig


Swaar dra, al aan die een (BELASTING)KANT

n 2012 het persoonlike inkomstebelasting33,8% van die staat se belastinginkomsteuitgemaak. Maatskappybelasting was 20,6%en belasting op toegevoegde waarde(BTW) was vir 25,7% van belasting inkomste

verantwoordelik. Dit laat sowat 19,9% wat vanbelastings soos die brandstofheffing en invoer -tariewe afkomstig was. Dit is egter belangrik omdaarop te let dat die mense wat die meesteinkomstebelasting betaal, ook grotendeels diemeeste van al die ander soorte belasting betaal.Eenvoudig gestel – mense met ’n hoë inkomstehet ook hoë uitga wes en betaal dus meer BTWen hulle besit ook aandele in maatskappye enbetaal dus indirek ook maatskappybelasting.Suid-Afrika het ’n bevolking van nagenoeg

52 miljoen mense en sowat 33 miljoen hiervanis van werkende ouderdom (15 tot 64 jaar oud).Slegs sowat 13,7 miljoen mense in dié groep hetegter ’n werk. Die Suid-Afrikaanse Inkomste diens voer in sy

jongste inkomste belasting statistiek aan dat daar13,7 miljoen mense vir belasting geregistreer is,toevallig net soveel as die aantal mense watwerk, hoewel dit nie nood wendig dieselfdeindividue is nie.In 1994 het die getal op 1,7 miljoen gestaan

en teen 2010/2011 was dit sowat 6 miljoen. In2011 was daar ’n beleidsverandering en moesalle werkende persone vir belasting registreer. Indie media en algemene gesprekke is daar vroeërdikwels sommer losweg gepraat van “5 miljoenaktiewe belastingbetalers” en is dit intussen aan -gepas na “7 miljoen aktiewe belastingbetalers”.Paul Joubert, senior ekonomiese navorser by

die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI), sêhierdie syfer gee egter nie werklik die aantalmense wat belasting betaal weer nie. “Net om dat iemand vir inkomstebelasting

geregi streer is, beteken nie dat hy of synoodwendig belasting in ’n spesifiekebelastingjaar betaal het nie.“Die 2010/11-belastingjaar kan as voorbeeld

gebruik word. In dié tydperk was daar slegssowat 4,7 miljoen mense wat belastingopgawesmoes indien, hoewel daar sowat 5,9 miljoengeregistreerde belastingbetalers was.

Op ’n byna daaglikse grondslag basuin die koerantopskrifte dit uit: “Belastingbetalers moet OPDOK vir demokrasie”, “BELASTINGBETALERS moet opdok vir ANC-eeufees”, “E-tol:Belastingbetalers sal ook opdok”, “Belastingbetalers hoes vir Simelane” en “Ál groter las op

belastingbetalers.” Maar wie is hierdie “belastingbetalers”? NICO STRYDOM berig.

I Waarvoor is jou belastinggeld in 2012 aangewend?

nuuswaardig

PROMOSIEARTIKEL

olidariteit stel deur middel vanvennootskappe en projekte diebelange van sy lede eerste. Die

CMAC-vennootskap getuig van die waardewat die regte vennoot kan toevoeg. Aseksklusiewe gesondheidsorgkonsul tan te enkundiges op die gebied van mediese skemasen verwante produkte, bedien CMAC reedssedert 2009 ons lede met raad oor dieingewikkelde onderwerp van ge sond heidsorg. CMAC is ’n geregistreerde verskaffer van

finansiële dienste en het die grootstenasionale netwerk van konsultante in dieland. Solidariteit-lede kan nou landwydhierdie diens benut, mits hulle aan CMACgekoppel word.

Solidariteit-verteenwoordigers kan metdié koppelingsprojek help. Die organi seer ders,saam met Monica Poolman en Ronell Krugervan CMAC, sal die projek met die voltydseverteenwoordigers bespreek en uitrol.CMAC se dienste is gratis, maar bied diewaardevoordeel van kundige raad oor ’n be -sluit wat die gesondheid van elke Solidariteit-lid regstreeks raak. Gesels met jou Soli da -riteit-verteenwoordiger vir meer inligting.

Solidariteit se CMAC-vennootskap

S

MONICA POOLMAN083 419 7598

RONELL KRUGER082 414 4688www.cmac.co.za

blakend gesond

Foto’s: Reint Dykema & iStockphoto.com

“Van die 4,7 miljoen mense wat opgawesmoes indien, kan onmiddellik 0,27 miljoen(5,7% van die 4,7 miljoen) afgetrek word,omdat hulle geen belasbare inkomste in diebetrokke tydperk gehad het nie. Daar bly dan4,4 miljoen oor. Van hierdie 4,4 miljoen wasdaar ongeveer 1,2 miljoen wat ’n inkomste vanR1 tot R90 000 in die belastingjaar verdien het.Hierdie kwart van die belastingbetalers hetslegs 1,1% van die totale inkomstebelasting virdie jaar bygedra – gemiddeld slegs 3,1% vanhulle belasbare in komste. “Dié 1,2 miljoen mense kan dus kwalik

belastingbetalers in die ware sin van die woordgenoem word. As hulle almal van inkomste -belasting vrygestel was, sou die uitwerking opdie fiskus skaars merkbaar gewees het. “Daar bly dan sowat 3,2 miljoen mense oor

wat nagenoeg 99% van alle inkomstebelastingbetaal het.”Joubert sê hierdie 3,2 miljoen mense sluit ’n

groep van ongeveer 1,1 miljoen mense in wat ’ninkomste van R90 000 tot R150 000 per jaarverdien het en gesamentlik ’n addisionele 7,2%van inkomstebelasting bygedra het. “Hulle het gemiddeld byna 10% van hul

inkomste aan inkomstebelasting afgestaan. Ditsou ietwat onakkuraat en ondankbaar wees omhierdie miljoen mense nie as ‘belastingbetalers’ teag nie – 10% van iemand se inkomste is nie on -beduidend nie. Vir die doel van die artikel is ditegter tog insiggewend om hierdie miljoen menseuit die totaal te verwyder. “Daar bly dan 2,1 miljoen belastingbetalers

oor wat verantwoordelik was vir byna 92% vanalle inkomstebelasting wat in 2010/11 inge vor -der is. Hierdie 2,1 miljoen kan nog ’n laaste keerverklein word deur diegene wat R150 000 totR200 000 verdien het, uit te sluit. Daar bly dansowat 1,4 miljoen mense oor wat verantwoor -delik was vir nagenoeg 82% van alle inkomste -belasting wat ingevorder is.” S

92%2,1 miljoen belastingbetalers

was verantwoordelik vir

van alle INKOMSTEBELASTINGwat in 2010/11 ingevorder is.

CMAC is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 17112Raad op Mediese Skemas-akkreditasienommer: ORG 35


nuuswaardig

olgens Johan Nortjé, navorser bydie Solidariteit Navorsinginstituut(SNI), was die aantal ernstigemis dade in 2010/11 sowat 2,6%hoër as in 1994/95, terwyl

staatsuitgawes aan openbare orde en veiligheidin dieselfde tydperk met ’n skrik wek kende508,8% gestyg het.Johan Kruger, hoof van die SNI, sê die belas -

tingbetaler bevind hom in ’n benarde posisie. “’nGroot deel van Suid-Afrikaners se belastinggeld isveronderstel om vir beveiliging aangewend teword, maar weens die staat se onvermoë om diédiens te lewer, oftewel aan Suid-Afrikaners se regtot veiligheid te voldoen, word Suid-Afrikanersnou dubbeld belas aangesien hulle self vir byko -mende veiligheidsmaatreëls moet betaal.”Luidens die SNI se jongste verslag oor die

koste van misdaad word die geld wat vir

veiligheid en sekuriteit uit die nasionale begrotingbewillig is, boonop nie doeltreffend bestee nie.Daar is min tot geen inligtingstelselbestuur nie. Lizette Lancaster, bestuurder van die Crime

and Justice Hub, Crime and Criminal JusticeProgramme, verduidelik waarom inligtingbestuurso ’n groot probleem is. Volgens Lancaster ver -oorsaak die Suid-Afrikaanse strafregtelike stelselse onvermoë om geïntegreerde inligtingbestuur -stelsels te implementeer, dat misdaadstatistieksteeds onafhanklik ingesamel word en inligtingnooit met mekaar vergelyk word nie. Daar is dusgeen beginpunt vanwaar oplossings vir hierdieprobleme gevind kan word nie.Daarbenewens is daar nie genoeg kennis of

ervaring van hoe om belastingbetalers se geldbehoorlik te bestee om hul veiligheid en seku -riteit te verseker nie. Die koste van staats be veili -ging word elke jaar meer, maar sekuriteits -

prosesse is vaag, met geen beduidende afname inmisdaad nie. Die onus rus dus op die belasting -betaler om ekstra onkoste aan te gaan virgenoegsame beveiliging.Solidariteit het in Februarie vanjaar met ’n

veld tog afgeskop wat eis dat Suid-Afrikaners be -las tingkortings moet ontvang vir jaarlikse by draestot privaat sekuriteit, voertuigopspoor dienste enhuisinhoudversekering.“Een van die hooffunksies en verantwoor -

delik hede van die staat is die fisieke beskermingvan sy burgers en as die staat dit nie kan bied nie,moet die publiek bemagtig word om hulself tebeskerm. Daarom eis Solidariteit dat die belas -tingbetaler se geld aan hom teruggegee wordsodat Suid-Afrikaners hulself beter kan beveiligson der om dubbeld te betaal,” sê Kruger.• Hou www.solidariteit.co.za dop vir meer oor dieveldtog en hoe jy betrokke kan raak. S

VEILIGHEID EN SEKURITEIT kos Suid-Afrika elkejaar miljarde rande en die geld kom uit die belasting -betaler se sak. Ten spyte hiervan is die Suid-Afrikaanse Polisie diens (SAPD) nie in staat ommisdaad doeltreffend te bestry of te voor kom nieen is die reeds VUISVOOS SUID-AFRIKANERSgevolglik genoodsaak om bo en behalwe hulbelastingbydrae nóg duisende rande vir eie beveiligingop te dok, skryf CILLESTE VAN DER WALT.

V

Gee BELASTINGGELD terug

Ons sal onssélf BEVEILIG

Foto: iStockphoto.com

Ons sal onssélf BEVEILIG


nuuswaardig

Monde swyg oor myne by MANGAUNGDie afgelope ANC-verkiesings -konferensie in Mangaung hetwyd aandag in die media genieten was een van dié onderwerpewat vroeg in Desember diemeeste bespreek is. CILLESTEVAN DER WALT het metEugene Brink, senior navorservan die Solidariteit Navorsings -instituut (SNI), oor Mangaunggesels om uit te vind watgebeur het.Was dit net ’nverkiesing van ANC-amps -draers? Wat is die gevolge vandie besluite wat daar geneemis? En hoe raak dit ons?

olidariteit het voor die aanvang vandie Mangaung-konferensie benadrukdat die ANC tydens dié konferensieversigtig en omsigtig met diekwessies van staats in menging in die

mynbedryf, die onafhanklikheid van die regbanken die proses van grondher vor ming moetomgaan. Dié drie kwessies, wat op die agendavan die konferensie was, het die afge lope jaartot groot omstredenheid en kommer gelei. Brinkverduidelik wat by die verkiesingskon ferensiegebeur het en wat die uitwerking daar vankan wees.“Ek dink op baie vlakke het die onsekerheid

van die laaste paar jaar by Mangaung verdamp.Waar die vorige leierskonferensie in 2007seismiese veranderings teweeg gebring het, hetdie status quo grootliks geseëvier met JacobZuma wat oorweldigend tot leier van die rege -rende party herkies is. Gewone Suid-Afrikanersen veral minderhede kan voorlopig versigtigtevrede voel met die konferensie se uitkomsteen besluite,” sê Brink.Polities is die ANC meer bestendig met die

swerende faksiegevegte wat vir eers bygelê is.Die onsekerheid oor of die ekonomie na linksgaan swaai, is ook grootliks uit die weg geruimmet die nasionalisering van die myne wat van dieagenda verwyder is. Sakelui en buitelandse beleggers is ook gepaai

met die aanvaarding van die sentristieseNasionale Ontwikkelingsplan (NOP), wat tans tot’n groot mate reeds in die regering se bestaandebeleide beslag vind en dus nie veel nuwe ideesopgelewer het nie.Volgens Brink het Zuma die laaste paar jaar

gewys hy kan doeltreffend met enige ANC-vyandafreken deur middel van sy patronaatnetwerkebinne die party self. “Dink maar aan Thabo Mbeki en Julius

Malema. Dit is hoekom Zuma se enigste ernstigemededinger vir die partyleierskap by Mangaung,Kgalema Motlanthe, geen kans gestaan het nie.Waar Zuma altyd as die linkses se gunstelinggesien is, het hy Motlanthe se pro-sakesieninge byMangaung gekoöpteer en die onderskeid tussenhulle kwansuis opgehef. “Die nasionalisering van die myne geniet

buitendien nie veel steun in die ANC of sy linksevennote nie en Zuma kon dit bekostig om iets soomstrede en skadelik (en wat immers deur dieongewilde Malema aangehang is) by Mangaungte skrap,” verduidelik Brink.“Mangaung is gekenmerk deur min wedywe -

rende politiek, ’n gees van versoening (en Zumase teenstanders se verknegting) en die vasstel enverkondiging van ’n breë ekonomiese beleid.Spesifieke kwessies wat minderhede raak, soosregstellende aksie en grondhervorming, is nie byMangaung aangeraak nie omdat Zuma nie netvrede binne sy party en met sy partylede woumaak nie, maar ook met die res van Suid-Afrika.”Brink meen hierdie kwessies sal wel deur die

loop van die jaar weer op die agenda beland,met Zuma wat baie politieke kapitaal het om syondersteuners te beloon. S

S Die onsekerheid oor of die ekonomie na linksgaan swaai, is ook grootliks uit die weg geruim

met die NASIONALISERING VAN DIEMYNE wat van die agenda verwyder is.

Foto: iStockphoto.com

nuuswaardig

olgens Stiaan Klue, uitvoerendehoof van die Suid-AfrikaanseInstituut vir Belastingpraktisyns(SAIT), is die doel van hierdiewetgewing om te verseker dat

belastingpraktisyns verantwoordelik gehouword indien hulle nie bekwaam is om aanbelastingpligtiges die nodige en korrekte by -stand te bied nie. “Nog ’n rede is omdat belastingpraktisyns se

reputasie as belastingbetalers nie na wense isnie. In die begrotingsrede van verlede jaar hetPravin Gordhan, die minster van finansies, aan -gedui dat belastingpraktisyns in hul per soonlikehoedanigheid meer as R280 miljoen aan dieSAID skuld, oftewel 18 000 opgawes uitstaandehet,” verduidelik hy. Volgens hom is daar ookbelastingpraktisyns wat aggressiewe belas -tingskemas (om minder belasting te betaal) aandie publiek bemark en dan sodoende diebelastingpligtige aan hewige boetes blootstel.

Daar was voorheen glo geen wetgewing watdie regulering van belastingpraktisyns vervat hetnie. Belastingpraktisyns moes voor heen bloot bydie SAID geregistreer wees so dat dié diens kanbepaal wie die belasting opgawe ingevul het. “Die Wet op Belastingadministrasie van 2011

(soos gewysig in Desember 2012) stipuleer datbelastingpraktisyns wat enige dokumente aan dieSAID stuur óf wat teen betaling aan die publiekadvies oor belasting opgawes gee, voor 1 Julie2013 by ‘n beheren de professionele liggaamgeregistreer moet wees.” Klue meen die wetgewing is broodnodig om

te verseker dat belastingbetalers nie alleen aan -spreek lik gehou word wanneer hulle, met diehulp van ’n belastingpraktisyn, hulself aanbelastingoortredings skuldig maak nie. “Diepubliek sal voortaan die opsie hê om diebelastingpraktisyn by ’n beherende professioneleliggaam te verkla indien die praktisyn nalatig,oneerlik of onprofessioneel is.” S

Die regering het onlangsaangekondig dat hy van plan isom vanjaar wetgewing van kragte maak om belastingpraktisyns

te REGULEER. Daar wordberig dat belastingpraktisyns

tot en met Julie vanjaar kans het om hulself by ’nreguleerder te registreer,

skryf INGE STRYDOM.

VBelastingpraktisyns só gereguleer


ALIDA DUNHIN het deeltyds by Akademia studeer en het in2012 ’n hoër sertifikaat in rekeningkunde verwerf. Alida is vol lof oorhaar ervaring by Akademia en het ’n rits voordele opgenoem watstudente hier kan geniet. Sy het veral daarvan gehou dat Akademia,afstandsonderrig ten spyt, steeds vir ’n mens ’n studentegevoel geskephet en dat sy saam met ander mense kon studeer. Sy het groot waar -dering vir die feit dat sy die geleentheid gehad het om nuwe vriende temaak terwyl sy by Akademia studeer het. Alida het ook gevind dat Akademia se studiemetodes en die dienste

wat aan studente gebied word, baie doeltreffend is. Sy het dit veralgeniet dat sy gratis toegang tot die internet in die studiesentrum gehadhet. “Dit was baie gerieflik en lekker om in die klas op my tablet reke -naar internettoegang te hê,” het sy gesê.Alida beskryf haar algehele ervaring by Akademia as lekker en aan -

ge naam. “Die dosente is baie behulpsaam en dit was vir my sowaar ’nvoorreg om in my eie taal te kon studeer. Ek kan werklik enigeen aan -raai om by Akademia te studeer. Hoewel Alida haar studies eers verlede jaar voltooi het, kan sy reeds

’n verbetering in haar werk waarneem. “Ek werk baie met kliënte en die opleiding wat ons by Akademia ge -

kry het, het beslis daartoe bygedra dat my mensekennis en -vaardig hedeverbeter het,” het sy gesê.

JORESE PELSER het verlede jaar ’n hoër sertifikaat in kantoor -administrasie verwerf. Jorese sê sy het haar kursus by Akademia baiegeniet en het gevind dat die klasse baie insiggewend was. “Die dosente is baie professioneel, behulpsaam en bekwaam. Dit

maak dit vir ’n mens soveel makliker. Dit het ook baie gehelp dat onsnie elke week klas gehad het nie. Dus het ons die nodige begeleidingontvang, maar ook die geleentheid vir selfstudie gehad.”Sy het veral groot waardering vir die feit dat Akademia op Christe -

like waardes gegrondves is. “Dit is lekker om by ’n instelling te studeerwat se waardes met jou eie waardes ooreenstem. Dit was boonophemels om in my eie taal te kon studeer.” Jorese beleef reeds ’n verbetering in haar vaardighede en sê dat sy

nou meer georganiseerd is en makliker met kliënte en haar kollegaskommunikeer. “My ervaring by Akademia was beslis waardevol en verrykend. Ek

kan beslis enige voornemende student aanraai om sy of haar studies byAkademia aan te pak,” het sy gesê. S

“Ek werk baie met kliënte en die opleidingwat ek by Akademia gekry het, het beslis

daartoe bygedra dat my mensekennis en -vaardighede VERBETER het.”

Studente VOL LOF vir Akademia, studie in AFRIKAANSMet die aanvang van die nuwe akademiese jaar is die bestuur van AKADEMIA trots om aan te

kondig dat die aantal studente wat vanjaar by die Solidariteit Beweging se eie privaathoëronderwys instelling aangesluit het, in vergelyking met verlede jaar se aansluitings, verdriedubbelhet. Dit is beslis ’n bewys dat al meer mense bewus word van die KRITIEKE ROL wat Akademia

op die gebied van tersiêre opleiding in Suid-Afrika speel. INGE STRYDOM het met twee voormalige studente gesels om meer oor hul studie-ervaring by dié opleidingsinstelling te hoor.

nuuswaardig

Foto’s: Inge Strydom

Afrikaansstudeer!

Waar werkendes inwww.akademia.ac.za0861 222 888

a k a d e m i aj o u o o p , a f r i k a a n s e l e e r t u i s t e

Akademia MSW (Maatskappyregistrasienommer: 2005/024616/08) is voorwaardelik by die Departement van Hoër Onderwys en Opleiding tot 31 Desember 2015 as privaat hoëronderwysinstelling geregistreer ingevolge die Wet op Hoër Onderwys, 1997, Registrasienommer: 2011/HE08/005. Akademia is deel van die Solidariteit Beweging

Akademia is die Solidariteit Beweging se privaat hoëronderwysinstelling wat geakkrediteerde kwalifikasies in Afrikaans aanbied. Al ons aktiwiteite

is op ’n Christelike waardestelsel gegrond. Studente kan hoër sertifikate (een jaar), diplomas (drie jaar) en binnekort ook grade (drie jaar) in

sekere handelsrigtings by Akademia verwerf. Akademia span videokonferensietegnologie in om mense regoor Suid-Afrika toe te rus om meer

mededingend in die arbeidsmark te wees. Omdat klasse nauurs is, kan jy boonop werk terwyl jy studeer! Lees meer by www.akademia.ac.za


nuuswaardig

arthinus Visser, uitvoerendehoof van Akademia, sêeerstens beteken die feit datAkademia onderrig inAfrikaans verskaf, dat hoër

onderwys ook vir Afrikaanssprekendes in hulmoedertaal beskikbaar is. “Indien Suid-Afrikanet hoëronderwysinstellings (universiteite) souhê wat onderrig slegs in Engels aanbied, wordons tersiêre landskap armer en meer eksklusief.Die grondwetlike beginsel van veeltaligheidmaak voorsiening vir die bestaan van Afrikataal-instellings (soos Afrikaans).Akademia is juis ’nmoedige begin in die toepassing van dié be -ginsel. Tweedens neem die unieke Akademia-model hoër onderwys na gemeenskappe watnie toegang hiertoe het nie.”Visser sê Akademia maak gebruik van die

nuutste hoëkwaliteit-videotegnologie en vestigleersentrums dwarsoor Suid-Afrika. “Dit bete -ken dat ’n arm gemeenskap van Afrikaans -sprekendes op die platteland, byvoorbeeld indie Noord-Kaap, moontlik ’n leersentrum nabyhulle kan kry wat aan hulle toegang tot na -skoolse hoër onderwys bied wat hulle nieandersins sou gehad het nie.” Derdens, sê hy, kan Akademia, as gevolg van

die videotegnologiemodel, sy onderrig be kostig -baar maak. Akademia het ook goeie studiehulp -skemas in plek wat studie vir arm studente meertoeganklik maak. “Die Aka de mia-model is sosuksesvol dat ons daarvan oortuig is dat diémodel gebruik kan word om hoër onderwys inenige Afrikataal toeganklik te maak.”Volgens dr. Michael le Cordeur, voorsitter

van die Afrikaanse Taalraad en ’n dosent aan dieUniversiteit van Stellenbosch, is daar jare nadatdie taalbeleid amptelik in die land se nuwegrond wet beslag gekry het, nog geen noemens -waardige vordering gemaak om inheemse taleas medium van onderrig en leer te vestig nie. Le Cordeur sê Unesco definieer moeder -

taalonderrig as: “Education which uses as itsmedium of instruction a person’s mothertongue, that is, the language which a person hasacquired in early years and which normally hasbecome his natural instrument of thought andcommunication.” Volgens Le Cordeur behels

moedertaalonderrig dus dat leerders diefundamentele begrippe van ’n onderwerp inhulle moedertaal geleer word. “Sodra hulle hierdie begrippe begryp, kan

hulle dit toepas tydens die aanleer van ’ntweede taal,” het hy gesê. “Kinders verstaanbegrippe makliker in ’n taal wat aan hullebekend is, maar in ’n tweede taal word ditdooie woorde wat gememoriseer word, maarnie geïnternaliseer word nie. Die probleem isdat baie min leerders moedertaalonderrigontvang – wat ’n reuse uitwerking het op hulvermoë om die kurrikulum baas te raak.Prestasiepatrone dui byvoorbeeld daarop datleerlinge swak vaar in gesyferdheid omdat hullenie uitdrukkings soos verdubbel en halveerverstaan nie. Daar is oorweldigende bewysenasionaal en internasionaal dat leer deur diemoedertaal vir minstens die eerste ses jaar van’n kind se lewe help om leer te bevorder.” Ons benodig ’n doelgerigte bemarkings -

veldtog om Suid-Afrikaners bewus te maak vandie voordele verbonde aan moedertaal on der -rig, het hy bygevoeg. “Dit moet begin by diepresident en sy kabinet. Ons benodig liggamewat die gebruik daarvan aanmoedig, kurri ku -lum materiaal moet ontwikkel word, onder -wysers moet opgelei word, en navorsers moetaangemoedig word om Afrikatale tebestudeer.”Le Cordeur sê daar is wanopvattings wat

tot gevolg het dat talle Afrikaanssprekendeouers meen dat Engels die enigste keuse is.“Een van die wanopvattings is dat dit tot ’n kindse voordeel sal wees om in Engels onderrig teword. ’n Sesjarige kind het al ’n woordeskat vansowat 2 500 woorde in sy huistaal, maar slegs’n geringe woordeskat in Engels waarmee hyverdere kennis moet verwerf. In ’n Engelseskool sal hy dus met ’n agterstand begin. Daaris ook die wanopvatting dat Engels die wêreld -taal is. Dit is gewis so, maar in lande soosNeder land, Duitsland, Frankryk, Japan, China enIndië kry kinders onderrig in hul moedertaal endié lande beskik tans oor die grootste ekono -mieë in die wêreld.”Volgens Le Cordeur benodig Suid-Afrika ’n

duidelike onderneming dat die regering die

stadige dood van ons inheemse tale sal stopsit.“Onderwys vervul ’n uiters belangrike rol in dieontwikkeling en sukses van ’n land. Daarom issterk leierskap nodig om die kwessie van moe -der taalonderrig as ’n saak van openbare belangaanhangig te maak.”• Vir meer inligting oor Akademia, besoekwww.akademia.ac.za. Lees ook AfriForum sesiening oor die onderwys op bladsy 42, asookwaarom Helpende Hand moedertaal onderrigondersteun (bladsy 46). S

AKA(epi)DEMIE van moedertaalonderrig Die Solidariteit Beweging se telematiese hoëronderwysinstelling,Akademia, het die afgelope ruk onder skootgekom omdat dit luidens berigte nie die belange van ’n verenigde Suid-Afrika bevorder nie deur glo nie-Afrikaanssprekendes uit te sluit. NICO STRYDOM neem MOEDERTAALONDERRIG onder die loep.

M“Indien Suid-Afrika net

hoëronderwysinstellings(universiteite) sou hê wat

onderrig slegs in Engels aanbied,word ons tersiêre landskap

armer en meer eksklusief. Diegrondwetlike beginsel vanVEELTALIGHEID maak

voorsiening vir die bestaan vanAfrikataal-instellings (soos

AFRIKAANS). Akademia is juis ’n moedige begin in die

toepassing van dié be ginsel.”

MARTHINUS VISSER


snuus Nuus oor die bedrywe waarin die vakbond Solidariteit funksioneerasook kwessies wat jou in die wêreld van werk regstreeks raak.Bedryf

Lonmin unrest: The perfect storm

t is the first time since Nelson Mandela’srelease in February 1990 that media de-bates in South Africa are being dominatedby a single occurrence such as the Lonmin

Marikana unrest. So-called experts are still putting forward

the battle for members between the NationalUnion of Mineworkers (NUM) and the rela-tively new trade union in the mining sector, theAssociation of Mining and Construction Union(Amcu), as the reason for the unrest. It is alsoalleged that NUM’s shaky relationship withsome of its members in the platinum sector, aconsequence of a leadership battle which ledto Frans Baleni’s appointment as general secre-tary of the NUM, is now catching up on Baleni.

Undemocratic majority principleIt is a fact that the undemocratic majority princi-ple restricts a minority trade union’s organisa-tional rights in especially mining due to theprin ciple of winner takes all, and a smaller tradeunion entering the sector has to do somethingspecial to become the majority trade union.What will it therefore require to challenge theNUM’s domination at Lonmin in particular? Theanswer: A trade union such as Amcu with ag-grieved leaders where the founder and presidentwas dismissed by the NUM in 2001, and its Lon-min organiser dismissed by the company in 2011.

ViolenceAmcu’s entry into Lonmin comes against thebackground of the recent closing of AquariusPlatinum’s Everest Mine after Amcu’s debili-tating slow strike and a wage demand of 112%,which eventually led to the laying off of almost2 000 employees in June 2012. After this Amcustepped into Aquarius’ Kwezi Mine in Kroondaland a labour dispute resulted in the death ofsix miners. In the meantime Amcu took up thebattle against NUM at the Impala PlatinumMine and due to labour violence another sixemployees paid with their lives.

Amcu’s challenge at Lonmin was to recruitmembers in a closed collective bargaining pe-riod after the NUM in October 2011 enteredinto a two-year wage agreement with the em-

ployer. To recruit members, Amcu had to cre-ate tension and expectations in the workplaceand rock drill operators with a generally lowliteracy level paved the way for Amcu to enterthe workplace. Amcu in this way played thesame card at Lonmin with promises of an in-terim increase in salaries. The result was thatnearly 3 000 of the 4 259 rock drill operatorsat Lonmin revolted “spontaneously” and de-manded better remuneration. To prevent theImpala loss of life, Lonmin met with the minersand created expectations of an improved re-muneration package after a R750 scarcity bo -nus was offered. Amcu and NUM were cir -cum vented and Solidarity’s warning to manage-ment regarding the company’s conduct andpossible consequences fell on deaf ears.

Up to this point it had clearly been a labourdispute, especially after the same group of al-most 3 000 rock drill operators once again ap-proached Lonmin management on Friday, 10August 2012 and this time with a demand for abasic salary of R12 500. The difference howeverwith this action was that the almost 3 000 rockdrill operators arrived at the workplace armedwith custom-made weapons. Amcu denied anyinvolvement in the illegal protest action.

MurdersNo formal salary demands were submitted and

the group went on a murder rampage that waspreceded by the serious assault of a large num-ber of non-striking employees, which includedthree Solidarity members. Eventually seven per-sons, being two security guards, two police offi-cers and three employees, were savagelymurdered by the strikers. The police officerswere bludgeoned to death with pangas a fewminutes after an agreement was reached withthe strikers that they would move to the infa-mous hillock (“Wonderkop”) and there laydown their weapons. In the skirmish three of thestrikers were shot and killed by the police, whichbrought the number of people killed to 10.

The illegal strikers (with alleged murderersin their midst) occupied the hillock and theservices of a sangoma was procured at R500per person to perform a ritual to protect theindividuals against the police’s bullets. In themeantime Amcu, who had initially denied thatthey had any connection to the strikers, nowacted as representatives of the strikers, whoheartily welcomed them. The Amcu leadership,however, never distanced themselves from thestrikers’ bloodthirsty murders or asked thestrikers to identify the murderers. After fourdays’ efforts toward negotiations between Lon-min and the police with Amcu and its followersmiscarried, Lonmin threw their hands in the airand declared that the anarchy in the workplace

By Gideon du Plessis

I

Gideon du Plessis, General Secretary of Solidarity, and Gerrit Viljoen and Hannes Robbertse, two full-time representa-tives of Solidarity at Lonmin, were part of the task team that negotiated the peace agreement at Lonmin. The agree-ment was signed by Solidarity, the NUM, Uasa and Lonmin’s management. Amcu did not sign the agreement, althoughit was involved in the negotiations. However, the other parties committed themselves to peace and negotiations.

Phot

ogra

ph: F

elix

Dla

ngam

andl

a

Uitgawe5 p27-50:Layout 1 9/14/12 10:06 AM Page 28


he Solidarity Research Institute’s(SRI) report on job prospects formatriculants revealed that thelabour market was still unfriendlytowards young people, even if

they could produce a matric certificate. Thetrade union therefore recommends that thematric group of 2012 undergoes further training.Paul Joubert, senior economics researcher at

the SRI, said the high unemployment rate inSouth Africa is not really surprising against thebackground of a modern knowledge-basedeconomy since fewer than 12% of the adultpopulation have completed tertiary training. “The matriculants who want to enter the

labour market in 2013 will probably find it diffi-cult to find a job – specifically well-paid jobs.According to the report, only 50% of peoplewith a matric certificate as highest qualificationhave a job. This is a scant improvement on the30% of people who have no training. In contrast,about 80% of people with some or othertertiary qualification have jobs. The best optionremains to undergo further training.” According to Joubert, it was abundantly clear

that the income of a working person is markedlyinfluenced by training. “Only about 10% ofpeople who left school during high school andobtained no further qualifications earn morethan R6 400 per month. In contrast, nearly 30%of people with a matric certificate as theirhighest qualification earn more than R6 400 permonth and 13% earn more than R12 800 permonth. Of the group that obtained furthertraining in the form of a certificate or diploma,more than half earn more than R6 400 permonth, 30% more than R12 800 per month and9,1% more than R25 600 per month. In general,this data shows exactly what is to be expected:The more time (and money) someone spends

on training, the higher the reward.”Joubert said that part of the reason why so

many people with matric certificates struggle tofind work, or earn little if they do find work, isthat they do not have the right subjects orachieve the required marks in the right subjects.“A very small number of matriculants achieve

meaningful results in key subjects. In 2011, only15 771 matrics achieved 60% or more for Ac-countancy, only 24 577 achieved 60% or morefor Mathematics and only 21 840 achieved 60%or more for Physical Sciences. Moreover, thisgroup was typically also those matrics who donot enter the labour market immediately afterschool and prefer to study further. Despite fre-quent jubilations about the improved pass rate,such pitiful statistics remain the output of theschool system year after year,” Joubert said. S

Unfortunately, a matric certificate is not really the

best preparation to enter themodern work environment.

The modern economydemands so much more:

MORE KNOWLEDGE andthe ability to apply

that knowledge in the WORKPLACE,

writes NICO STRYDOM.

Tuid-Afrika se vooruitsigte vir indiensne -ming in die eerste kwartaal van 2013lyk nie juis belowend nie. Die jongste

Manpower-opname vergelyk indiensnemings -vooruitsigte in die Suid-Afrikaanse arbeids -mark volgens provinsie en ook internasionaal.Hoewel die algemene vooruitsigte vir indiens -neming nie rooskleurig lyk nie, is werkgewersin die vervoer-, bergings- en kommunikasie -bedryf baie positief oor indiensneming in dieeerste kwartaal. Lyndy van den Barselaar,besturende direk teur van Manpower SA, sêdie onlangse sta kings het vertroue in die sake-en belegging sektor in Suid-Afrika geknou enstrem die ekonomie, wat reeds sukkel. Diestakings sal na verwagting ook ekonomieseherstel in 2013 vertraag.

Deur Cilleste van der Walt

INDIENSNEMING:

VOORUITSIGTE VIR 2013

S

Matrics: LABOUR MARKETdemands so much MORE

INDIENSNEMINGSVOORUITSIGTE

Provisie Persentasie

Oos-Kaap -3%

Vrystaat -1%

Gauteng 0%

KwaZulu-Natal +2%

Wes-Kaap +2%

Sektor Persentasie

Landbou, jag,

bosbou en vissery +3%

Konstruksie -10%

Elektroniese, gas-

en waterbedryf -4%

Finansiële sektor,

versekering, eiendoms-

bedryf en sakediens -1%

Vervaardigingsbedryf -3%

Myn- en steengroefbedryf +2%

Publieke en sosiale sektore +4%

Restaurant- en hotelbedryf -1%

Vervoer-, bergings- en

kommunikasiebedryf +5%

Groot- en kleinhandel 0%

12%of the ADULT population have

completed tertiary training.

FEWER THAN


bedr

yfsn

uus

ie Solidariteit Navorsingsinstituut(SNI) het in Januarie die vierdeuitgawe van sy kwartaallikse

Arbeidsmarkrapport gepubliseer. In diéuitgawe ontleed Piet le Roux en Paul Joubert,senior navorsers van die SNI, weer van diebelangrikste gebeurtenisse wat in die laastekwartaal van 2012 ’n beduidende uitwerkingop die Suid-Afrikaanse arbeidsmark gehad het.Van die onderwerpe wat bespreek word, isMangaung, die De Doorns-onrus en wat2012 se matrieks van die huidige arbeidsmarkkan verwag.

Nog ’n aktuele kwessie wat in die Januarie2013-uitgawe bespreek word, is die wêreldwyefinansiële krisis en die uitwerking wat dit opSuid-Afrikaners het. Volgens Le Roux isonnatuurlike buitelandse beleggingsvloeie eenvan die aspekte van die finansiële krisis watSuid-Afrikaners negatief kan beïnvloed.

Te midde van riskante maatskaplike enpolitieke verwikkelings soos die Marikana-krisis,grondhervormingspraatjies en die De Doorns-

onrus, het beleggers in die vierde kwartaalvoortgegaan om sowat R18 miljard in Suid-Afrikaanse finansiële markte te belê.

Suid-Afrikaanse finansiële markte is relatiefaantreklik teenoor die markte van sommigevan die wêreld se grootste ekonomieë, rekenLe Roux. In verskeie ontwikkelde ekonomieë issentrale banke besig om groot volumes geld tedruk om te verhinder dat hul ekonomieë induie stort. Dit gaan gepaard met lae rente-koerse in daardie lande. Omdat beleggers danbaie lae rentekoerse in buitelandse lande ver-dien vergeleke met plekke soos Suid-Afrika,kies buitelandse beleggers om baie van dieslegte nuus te ignoreer en aan te hou om hulgeld in Suid-Afrika te belê.

Hierdie stroom buitelandse geld versterkdie rand, wat beteken dat Suid-Afrikanersmeer koopkrag het – wat ’n goeie ding is. DieReserwebank is egter nie hiervoor te vinde nieen dink dat ’n sterker rand Suid-Afrika semededinging in die internasionale mark salkniehalter en buitelandse invoere meer

mededingend in die plaaslike ekonomie salmaak. Die Reserwebank glo dat dit weer ’nverlies aan indiensneming meebring. VolgensLe Roux is dit glad nie so vanselfsprekend dat’n sterk rand sleg vir Suid-Afrikaners is nie.

Le Roux voorsien dat, tensy die rand ver-swak in die lig van die politieke en maat-skaplike probleme wat die laaste tyd kopuitsteek, die Reserwebank rentekoerseverder sal verlaag in ’n poging om Suid-Afrikaanse rentekoerse minder aantreklik virbuitelandse beleggers te maak.

Solank die vernaamste sentrale banke vandie VSA, die Verenigde Koningkryk en Europahul sleutelrentekoerse naby aan 0% hou, salbuitelandse beleggers steeds belê in landewaar die rentekoers hoër is, verduidelik LeRoux. “Vanweë hierdie tans onnatuurlikerentekoersverskille tussen ontwikkelde enontwikkelende lande, kan daar dus sprake van’n borrel in die finansiële markte van ’n aantalontwikkelende ekonomieë wees – en op dielang duur bars borrels altyd.” S

ierdie standpunt is vervat in dievakbond se kommentaar op dievoorgestelde wysigings aan dieWet op Gelyke Indiensnemingen die voorgestelde Wet op

Indiensnemingsdienste, wat teen die Desember2012-spertyd ingedien is.

Solidariteit het verlede jaar tydens dievoortsetting van die arbeidsportefeuljekomiteese openbare verhore oor wysigingswetsont-werpe op die Wet op Arbeidsverhoudinge endie Wet op Basiese Diensvoorwaardes gevra vir’n impakstudie waar die wysigings aan diearbeidswetgewingbestel se totale uitwerking opdie arbeidsmark geëvalueer moet word.

Johan Kruger, hoof van die Solidariteit

Navorsingsinstituut (SNI), sê: “Dit lyk of dieregering dink hy kan die werklikheid ignoreerdeur te probeer om deur middel van strengerwetgewing onsinnige uitkomste af te dwing. Deurdie voorgestelde Wet op Indiensnemingsdienstewil die regering mense dwing om van sy swakindiensnemingsdienste gebruik te maak, eerder asom dit aan vrye keuse tussen werkgewers enwerknemers oor te laat.”

DIEWET TANSDie huidige wet bepaal dat ’n aantal faktore in aggeneem moet word wanneer ’n werkgewer sevoldoening aan die wet bepaal word. Dit sluit in:• Die beskikbare poel van mense met geskikte

kwalifikasies;

• Ekonomiese en finansiële faktore;• Die sektor waarin die werkgewer sake doen;• Die beskikbaarheid van vakante poste; en• Die personeelomset.

VOORGESTELDEWYSIGINGSWaar dit voorheen verpligtend was om al diefaktore in ag te neem ten einde te bepaal of ’nwerkgewer aan die wet voldoen, skrap die nuwewysigingswet hierdie bepalings. Die faktore watnie geskrap is nie, se status is verlaag en dit dienslegs as riglyne.

Volgens Kruger sal die skrap van hierdiebepalings die deur open vir ’n drastieseverskerping in die afdwing van rasgegrondeindiensnemingsformules. S

Gewysigde wet sal INDIENSNEMING ondermynDie gesamentlike uitwerking van die voorgestelde arbeidswetgewing sal indiensneming ondermyn.Die voorgestelde wetgewing sal ’n verdere ADMINISTRATIEWE LAS op werkgewers en werknemersplaas, wat KOSTE sal verhoog sonder om waarde toe te voeg. In plaas daarvan om werknemers tebeskerm, sal dié wetgewing hulle BENADEEL, skryf CILLESTE VAN DER WALT.

H

STERK RAND nie noodwendig sleg – Arbeidsmarkrapport

DDeur Inge Strydom

industrynews

JETWORX SALE buys employees more (1)time

arius Croucamp, spokesper-son of Solidarity, said that79% of the creditors of Jet-worx, a former industryaffiliate and maintenance wing

of 1time Holdings, were in favour of selling thecompany to an affiliate of the American Indus-trial Acquisition Corporation (AIAC).

“We hope that Jetworx will now receivemore business, be able to retain its employeesafter this period, and that no further retrench-ments or restructuring will take place.”

Before Jetworx commenced with its busi-ness rescue plan in August 2012, it had alreadyretrenched about 200 of its nearly 400 em-ployees. No more lay-offs were then enforced,but after 1time was placed under preliminary

liquidation, Jetworxwas obliged toconsider furtherretrenchments.

The future of1time’s previousemployees, however, still hangs in the balance. Atthe time of going to press, no decision had beenmade about whether 1time could be sold toFastJet. Croucamp said that 1time had submittedan application to the Air Services LicensingCouncil (ASLC) to be exempted from subsec-tion 16(4)(c)(ii) of the Air Services Licensing Actof 1990 so that FastJet could become the major-ity shareholder of 1time. Last year, FastJet signedan option agreement to buy 1time Airline after itwas placed under preliminary liquidation. 1time

submitted an application to the ASLC, a divisionof the department of transport, to include FastJetin its shareholding. “In terms of legislation intro-duced by the previous government, the share-holding of a local airline must be structured insuch a way that South African residents retain75% of the voting rights.

“The minister of transport can, by law,instruct the ASLC to make an exception andaward a licence even if the airline’s share-holders are not South African residents.”

Croucamp said Solidarity is concerned thatthe minister may decide against such a conces-sion, which would put a spoke in the wheels ofthe transaction, since government’s behaviourin the airline industry has thus far been markedby strong opposition against competition. S

While the SALE OF JETWORX ensured a further six months’ employment for the company’s approximately200 employees, the future of 1time’s former employees still hangs in the balance,writes NICO STRYDOM.

M

lip Buys, uitvoerendehoof van die Soli-dariteit Beweging, hetgesê welslae is ’ndoelbewuste keuse.

“Dit gebeur nie toevallig nie. Ditgeld nie net enkele persone nie,maar ook volkere, organisasiesen sakeondernemings.

“Ons hoef net na ons eievasteland te kyk om te sien hoemense en regerings die ver-keerde keuses gemaak het.Sommige swig voor die uitda-gings wat hulle in die gesig staaren maak verskonings, terwylander besluit om hul uitdagingste bowe te kom.”

Buys hou vol die enigstetoekoms wat jy kan voorspel, is die een wat jy self skep.

Gideon du Plessis, hoofsekretaris van Solidariteit, hetop sy beurt ’n boeiende blik op die oorsake, aard engevolge van die Marikana-gebeure gelewer en gesê dievakbond het homself goed tydens die gebeure geposi-sioneer.

“Die onderliggende redes vir die onrus dui daaropdat dit beslis nie slegs ’n arbeidsaangeleentheid was nie.Die tydsberekening dui op ’n duidelike politieke motief(aangesien die ANC se beleidskonferensie asook leiers-kongres verlede jaar plaasgevind het). Dit is ook duidelikdat Suid-Afrika steeds ’n struggle-kultuur het en dat diepolitiek verwagtings geskep het waaraan die ekonomienie kan voldoen nie.”

Volgens Du Plessis het die ANC en Cosatu hul on-dersteuners en kiesers begin vervreem.“Die NationalUnion of Mineworkers (NUM) is uit voeling met hullede en het tydens die Marikana-slagting beheer oor hullede verloor.

“Die protes het ook ontaard in ’n algehele onrusoor dienslewering. Die tekens van ’n verswakkendestaat het begin wys, met die polisie wat nie die onlustedoeltreffend kon beheer nie. Nietemin het die onrusnegatiewe asook positiewe gevolge gehad,” het hy gesê.

“Aan die negatiewe kant het dit ’n slegte finansiëleuitwerking op alle werkers gehad. Nie-stakers word oordieselfde kam as stakendes geskeer, heelwat werkershet hul werk verloor en dit het die meganiseringsproses

versnel. Die omvang enaard van die Marikana-gebeure het ook moeilikeeise aan vakbonde gestelom in 2013 beter resultatevir hul lede te lewer.”

Een van die positiewegevolge daarvan was datdie meerderheidsbeginsel,wat Cosatu se dominasieverskans, onder hersieningbegin kom het, het hy gesê.“Dit het ook gewys vak-bonde moet wyer as netaan werknemerbelangebegin dink. Solidariteit hetboonop ’n konstruktiewerol in die krisis gespeel.”

Volgens dr. Piet Crou-camp, politieke ontleder verbonde aan die Universiteitvan Johannesburg, is ’n paar van die ANC se tradi-sionele steungroepe besig om van die party se bevry-dingspolitiek vervreemd te raak.

“Die onrus in De Doorns en Sasolburg is ’n grootaanduiding daarvan. Die swart middelklas het ook reedsvir ander partye begin stem.Verskeie groepe is gegriefoor swak dienslewering, wanregering en korrupsie.

“Vir hierdie mense het die betekenis van bevrydingvan politiek na ekonomie verander. En die ANC sukkelom hulle ekonomies te bevry. Dit het egter nog nie virdie meerderheid kiesers ‘normaal’ geword om vir anderpartye te stem nie, hoewel hulle in groot getalle wegblyen net nie stem nie.”

In haar bespreking oor die Suid-Afrikaanse enwêreldekonomie, het die ekonoom Lulu Krugel gesêmynbou, landbou en vervaardiging is spesifieke sektorewat vanjaar gaan swaarkry.

“Suid-Afrika is besig om homself deur sy arbeids-koste uit die wêreldmark te prys. Europa, wat steedsSuid-Afrika se grootste uitvoermark is, sukkel ook metsy skuldvlakke en ekonomiese herstelproses en kandaarom nie baie van ons produkte koop nie.”

Sy het ongelyke inkomste, veroudering en stadigergroei as die kenmerke van die wêreldekonomie geïden-tifiseer. “Veral in Europa word die gevolge van meerouer mense en minder werkende jongmense akuutgevoel.” S

KENNERS sê oor arbeid, politiek, ekonomieSolidariteit het op 24 en 25 Januarie ’n kongres vir die mynwese, landbousektoren mediese bedryf gehou. Politieke gebeure asook die ekonomie en arbeidsektoris uit talle hoeke bekyk. EUGENE BRINK, senior politieke navorser by die Soli-dariteit Navorsingsinstituut, het dié insiggewende kongres in Carletonville bygewoon.

FFo

to:R

eint

Dyk

ema

DR. PIET CROUCAMP


bedr

yfsn

uus

bedryfsnuus

GESOEK: Vaardige syfermenseinansiële klerke benodig ’n hoër serti-fikaat in rekeningkunde of ’n soort-gelyke kwalifikasie. ’n Boekhouer hetgewoonlik ’n diploma of ’n graad inrekeningkunde. Om as rekenmeester

te werk, vereis ’n gepaste graad en die afhande-ling van ’n internskap van drie jaar. Rekenmees-ters is verantwoordelik om die finansiëleprestasie van ’n maatskappy weer te gee.

Die voorgraadse kursusse vir rekenmeestersen geoktrooieerde rekenmeesters (GR) verskil,asook die toelatingsvereistes. Maak dus seker bydie universiteit waar jy wil aansoek doen wat dietoelatingspunt moet wees en watter punt jy inwiskunde moet behaal vir toelating. Om as ’n GRte kwalifiseer, gebeur nie oornag nie. Belangstel-lendes moet besef dat dit harde werk en deur-settingsvermoë verg, maar dat die uiteinde diemoeite werd is. Eerstens moet ’n graad in BComRekeningkundige Wetenskappe verkry word,waarna studente ’n honneursgraad asook ’n

Sertifikaat in die Teorie van Rekeningwetenskap-pe (STR) moet slaag. Verdere vereistes behels ’ninternskap van drie jaar, of “articles” soos ditalgemeen bekend staan, asook twee verdereeksamens.

Forensiese rekenmeesters/ondersoekers/-ouditeurs word opgelei om uitnemende on-dersoekers van handelsmisdaad te word en staanook bekend as bloedhonde omdat hulle bedrogen korrupsie uitsnuffel. ’n Beroep as forensieserekenmeester is ideaal vir iemand wat sy of haaraanleg in rekeningkunde wil kombineer metondersoekende vaardighede, die vermoë omfinansiële bewyse te ontleed en ’n passie virgeregtigheid. Daar is verskeie werkgeleenthedeby groot ondernemings se interne forensieseafdelings, staatsliggame, forensiese afdelings vanouditeursfirmas en by private praktyke. Belang-stellendes kan inskryf vir ’n driejaargraad inBCom Forensiese Rekenmeesterskap – wiskundeen rekeningkunde as skoolvakke word vereis. S

Daar is ’n groot tekort aanwerknemers wat vaardig is inREKENINGKUNDE enFINANSIES. Die finansiëleafdeling van ’n maatskappybestaan gewoonlik uit klerke(debiteure, krediteure en kas-boekklerke), boekhouers,rekenmeesters en finansiëlebestuurders.KARINVENTERvan Helpende Hand se Beroeps-leidingsdienste vertel meer.

F

Foto

:iSt

ockp

hoto

.com


bedr

yfsn

uus

rik Cronjé, hoofraadslid van Solidariteit enwerknemer van ArcelorMittal, en sy vrou,Petro, was nog altyd besonder trots op hulvierling. Vanjaar bars hulle egter van trots enhulle het beslis genoeg rede. Die Cronjé-

egpaar se vierling, Corné, Anja,Tanja en Sonja, is vanjaaral vier tot die Hoërskool Ferrum in Newcastle, Kwa-Zulu-Natal, se leerlingraad verkies.

Cronjé verduidelik dat sy kinders nog altyd uit-blinkers was, veral op die gebied van sport.“Tanja enAnja is lede van die eerste netbalspan en Sonja van dietweede span. Corné is tot die eerste seunshokkiespanverkies. Hulle neem al vier aan atletiek deel en Tanjaspeel krieket vir die eerste meisieskrieketspan. Sy isboonop al vyf jaar by die KZN Inland- onder 19-meisiespan betrokke. Sy is in 2012 as Krieketspeler vandie Jaar vereer en het nou al twee jaar ná mekaar dietrofee vir die veelsydigste meisie in sport gewen.Tanja isook vir KwaZulu-Natal se A-skoletennisspan gekies.”Corné is ook ‘n kranige fietsryer en het al vier Argus- en

Momentum 94.7-fietswedrenne op sy kerfstok.Hulle is boonop ambisieuse jongmense met groot

planne vir hul toekoms en presteer ook goed in akade-mie. “Corné wil graag ’n meganiese rigting inslaan, ter-wyl Tanja graag verder in sport wil studeer en haar dalkas biokinetikus wil bekwaam. Sy droom ook daarvan omeendag groen en goud vir ons land se nasionale netbal-en krieketspan te dra. Anja wil graag ’n personeel-bestuurder word en beoog om volgende jaar by dieNoordwes-Universiteit se Potchefstroomkampus testudeer. Sonja stel weer baie in die onderwys belang.

Presies hoe het hulle dit reggekry om vier sulkeuitblinkers groot te maak? Frik glimlag skamerig.“Ons asouers is baie trots op hulle en weet dit wat hulle bereikhet en nog gaan bereik, is alles tot eer van ons HemelseVader. Dis Hy wat hulle met die talente en gawesgeseën het.” Op die vraag of so ’n bedrywige vierlingnie harde werk nie is nie, antwoord Frik: “Hulle hou onsaan die gang met al hul aktiwiteite en ons kan ons nie ’nlewe sonder hulle voorstel nie.” S

VIER UIT VIER vir Frik se kroos

FFRIK SE VIER is van linksTanja, Sonja, Corné en Anja Cronjé.

Wie was ’n STER IN JOU GEMEENSKAP?Nominasies vir die Solidariteit “Sterre in die Gemeenskap”-toekennings vir 2013 wordnou ingewag. Ken jy iemand wat die afgelope jaar ’n besondere bydrae in sy of haargemeenskap gelewer het? Nomineer dan daardie persoon deur sy of haar naam en ’nmotivering vir jou nominasie per e-pos na [email protected] te stuur.

Foto

’s:iS

tock

phot

o.co

m;V

ersk

af


bedryfsnuus

ie afleggingskonsultasieproses is vroeër in Februarieafgehandel ten einde die diensbeëindigsdatum van31 Maart na te kom. Geen van die werknemers salDenel Aviation/AMG voor dan kan verlaat nie, aan-gesien die maatskappy sy kontraktuele verpligtinge

met die lugmag tot 31 Maart moet nakom.Jack Loggenberg, organiseerder by Solidariteit, sê die SALM het

vroeër bevestig dat hy geen van die 538 werknemers by DenelAviation/AMG gaan oorneem nie. Loggenberg sê hoewel die SALMformeel bevestig het dat hy geen van die vliegtuispesialiste gaan oor-neem nie, bestaan die moontlikheid dat hy gaan probeer om van diewerknemers individueel te werf.

“Ons vermoed dat die SALM nie in formele konsultasie met dievakbonde betrokke wil raak nie. Die lugmag wil waarskynlik ontslaeraak van die kontrak met Denel omdat dit baie duur is. Indien dielugmag van die dienskontrakte sou oorneem, sou ’n artikel 197-kennisgewing ook uitgereik moes word vir die oordrag van diekontrakte. Ingevolge artikel 197 van die Wet op Arbeidsverhoudingemoet werknemers se diensvoorwaardes en vergoeding op dieselfdevlak gehou word wanneer hulle dienskontrakte oorgedra word.

“Ons vermoed dus dat die lugmag, om geld te bespaar, gaan wagtotdat al die werknemers afgelê is sodat hy waarskynlik sommige vanhulle teen ’n laer salaris kan aanstel om dieselfde werk te verrig.”Loggenberg sê die vakbond probeer om deur middel van konsultasiesdie werknemers binne Denel of ander maatskappye te herontplooi.

Solidariteit het die SALM tydens die konsultasieproses daarvanbeskuldig dat hy agter ’n verslag van die ouditeur-generaal wegkruipen die werklike rede vir die beëindiging van die kontrak verswyg.

“Die ouditeur-generaal se verslag is reeds vroeër bekendgemaakterwyl die SALM nog tot in November verlede jaar met Denelonderhandel het oor die moontlikheid om die kontrak te hernieu.Indien die SALM se besluit om die kontrak te beëindig slegs op dieouditeur-generaal se verslag berus het, sou hulle nie verder oormoontlike oplossings onderhandel het nie.”

Luidens berigte het die ouditeur-generaal se verslag bevind datdie kontrak, wat sedert 1986 in werking is, nie aan die Wet opOpenbare Finansiële Bestuur (PFMA) en nasionale tesourie-regulasiesvoldoen nie.

Solidariteit verteenwoordig 242 van die 538 werknemers. Hierdiewerknemers is landwyd by verskillende eskaders, waaronder Hoed-spruit, Lephalale (Ellisras), Louis Trichardt, Bredasdorp,Ysterplaat enLangebaan, gestasioneer. Nagenoeg 40% van die vliegtuigspesialiste isin Pretoria gestasioneer. S

Dié Denel-werknemers seTOEKOMS nog onsekerDie 538 werknemers, waaronder talle vliegtuig-spesialiste wat hul werk verloor het ná dieSuid-Afrikaanse Lugmag (SALM) sy kontrakvir instandhouding met Denel Aviation/AMGbeëindig het, se toekoms is steeds onseker.NICO STRYDOM doen verslag.

D

• Solidariteit se jaarlikse loononderhandelings metTelkom sal eersdaags ’n aanvang neem. Die loonveran-derings sal op 1 April 2013 in werking tree.

• Solidariteit het op 12 Februarie met loononder-handelings by die Zuid-Afrikaanse Hospitaal begin.Die mandateringsproses is reeds aan die gang.

Rustenburg

• Aquarius Platinum is van plan om weens operasionelevereistes agt van sy werknemers by sy Kroondal-mynaf te lê. Dit volg ná intensiewe onderhandelings metdie werkgewer sedert Solidariteit in Julie 2012 ’nartikel 189(3)-kennisgewing van die myn ontvang het.Laasgenoemde is in Desember 2012 opgeskort weensdie heersende toestande in die platinumbedryf.

• Daar is nog geen ooreenkoms tussen Sasol en dieander vakbonde bereik ten opsigte van die MSP-vergoedingsbeginsels nie. Ná afloop van die man-daatproses met betrekking tot die MSP-vergoedings-beginsels was dit duidelik dat die meerderheid vanSolidariteit se lede teen MSP-vergoedingsbeginsels,veral “capping”, gekant is. Dit blyk of ander vakbondeook druk van hul lede ervaar om nie tot die vergoe-dingsbeginsels in te stem nie.

Noord-Kaap• Nege werknemers by Idwala Lime, ’n kalkprodusent in

Daniëlskuil in die Noord-Kaap, is vroeg in Januarie inkennis gestel dat hul poste in die maatskappy oortolligis. Dit volg nadat Idwala Industrial Holdings besluit hetom sy finansiële afdeling in een groter afdeling te om-skep wat verskeie van sy takke sal dien. Idwala Limeontgin hoëgraad kalksteen wat in die produksie vankalk en gebrande kalk gemeul en gebrand word.

Witbank• Die artikel 189-afleggingsproses wat einde verlede jaar

by COAL of Africa (CoAL) se Mooiplaats-steenkoo-lmyn in Ermelo ’n aanvang geneem het, is steeds nie

afgehandel nie. Dié proses kan tot gevolg hê dat tussen60 en 90 van die 368 werknemers wat by die mynwerk, afgelê kan word. Nagenoeg 13 Solidariteit-ledeword deur die afleggings geraak. Die maatskappy hetdie onstuimige ekonomiese klimaat en die uitgerektestaking van ses weke deur NUM-lede as die rede virdie afleggings aangevoer. Solidariteit sal eersdaags weermet die werkgewer konsulteer ten einde die afleggingste finaliseer.

• Solidariteit is in kennis gestel dat Evraz HighveldSteel in Witbank van plan is om sy opleidingsentrumte sluit. Twee Solidariteit-lede word deur die afleg-gings geraak. Solidariteit sal eersdaags met die werk-gewer vergader om die uitwerking van die afleggingste probeer verminder.

• Solidariteit is tans nog in loononderhandelings met diebestuur van die Vergenoeg-mynmaatskappy gewikkel.Solidariteit eis ’n loonverhoging van 9% terwyl diewerkgewer ’n verhoging van 8,25% aanbied. Dieproses is egter vertraag weens die geskil wat die NUMby die Kommissie vir Versoening, Bemiddeling enArbitrasie (KVBA) verklaar het.

Boksburg• Die ingenieursfirma Compaction Technology in

Nigel het Solidariteit in November verlede jaaringelig dat hy sewe van sy werknemers weensfinansiële redes moet aflê. Een van die werknemerswat deur die afleggings geraak word, is ’n lid vanSolidariteit. Die maatskappy het ongeveer 47werknemers.

• PSV Mitech ControlValve in Elandsfontein hetSolidariteit op 11 Januarie ingelig dat hy nege van sywerknemers moet aflê, waarvan sewe lede vanSolidariteit is. Die maatskappy het die swak ekono-miese toestande en ’n verlies aan inkomste as rede virdie afleggings aangevoer. Solidariteit sal eersdaags weermet die werkgewer vergader om die afleggings af teweer of om die uitwerking op sy lede te verminder. S


bedr

yfsn

uus

Deur Inge Strydom

HOOFKANTOOR

RUSTENBURG

VAALDRIEHOEK

NOORD-KAAP

WITBANK

BOKSBURG

Só onderhandel, BESKERM onsFo

to:i

Stoc

kpho

to.c

om


promosie

ie nuwe “9 hook” word amp-telik saam met die nuweBernina 7 reeks-naaldwerk-masjiene bekendgestel. Berninase naaldwerkmasjiene is

wêreldwyd bekend vir hul tegnologiese innovasieen moderne ontwerp. Die drie masjiene watdeel van die nuwe 7-reeks vorm, doen beslishierdie reputasie gestand. Die masjiene spog nienet met ’n knap ontwerp nie, maar het ooknuwe en nuttige funksies. Een so ’n funksie is dieverlengde vryarmfunksie wat vir groter naald-werk- en/of borduurprojekte voorsiening maak.Daarbenewens verseker die masjiene se nuwehoeksisteem presiese steke met ’n breedte vantot 9 mm – selfs tydens ’n hoëspoedverstelling.

Bernina se 7-reeks naaldwerkmasjiene hetook ’n uiters nuttige en innoverende funksie,“dual feed”, wat verseker dat die materiaalgelyktydig aan die bo- en onderkant deur diemasjien gevoer word.

Die 7-reeks bestaan uit die Bernina 710, dieBernina 750 Kwilter-model en die Bernina 780.Hoewel die 710 die basismodel is, beïndruk diemasjien met sy tegniese gevorderdheid en veel-sydigheid. Die masjien bied aan die naaldwerker’n verskeidenheid funksies en opsies om naald-werk voorwaar ’n plesier te maak.

Die meer gespesialiseerde Bernina 750

Kwilter-model is spesiaal vir kwilt- en borduur-werk ontwerp. Die masjien het onder meer ’nmoderne skerm waarop borduurpatrone ver-groot, verklein en rondgeskuif kan word. Diemasjien bevat reeds sowat 70 ontwerpe waaruitjy kan kies. Die B 750 QE-model is boonop ge-skik vir DesignWorks-sagteware wat die gebrui-ker se moontlikhede om sy of haar ontwerpe opmateriaal te sit, vergroot.

Die mees gevorderde masjien van al drie indie reeks, die Bernina 780, bied aan die naald-werker die opsie om materiaal ook aan weer-skante te stik; dus kan die masjien in 360 rigtingsstik. Die masjien is spesiaal ontwerp om in selfsdie kleinste en mees gespesialiseerde behoeftesvan die naaldwerker te voldoen en hom of haarin staat te stel om naaldwerk op ’n professionelewyse te doen.

Met die nuwe “9 hook”-tegnologie en dieverskeidenheid wat die 7-reeks naaldwerkmasjie-ne bied, het naaldwerkers oor die wêreld heendus toegang tot die tegnologies mees gevor-derde naaldwerkmasjinerie op die mark. Besoekgerus vandag u naaste Bernina-tak en word deelvan ’n nuwe, gevorderde groep naaldwerkerswat die beste naaldwerktegnologie tot hulbeskikking het.• Besoek www.bernina.co.za of skakel Berninase hoofkantoor by 011 726 1800.

Op VOORPUNT van naaldwerktegnologie

Die tradisioneel Switsersemaatskappy, Bernina, is besigom sy topklas-segment uit tebrei deur die bekendstellingvan ’n splinternuwe reeksnaaldwerkmasjiene en isterselfdertyd besig om synuutste INNOVASIE, die

Bernina “9 hook”, te bemark.

DB710

B780

B780

...........................................

Foto

’s:iS

tock

phot

o.co

m;V

ersk

af


in Nuus oor al die organisasies wat deelvan die Solidariteit Beweging vorm.Beweging

olgens Kleynhans gaanAfriForum saam met die TKAG’n inligtingsveldtog rakende‘fracking’ in die Karoo van stapelstuur. “Daar is wêreldwyd be-

wyse van die negatiewe uitwerking wat ‘fracking’op die omgewing het. Die uitwerking wat dit indie Karoo gaan hê indien daar wanbestuur plaas-vind, sal katastrofies wees. As ’n mens kyk na diehuidige bestuur van mynbedrywighede, kan ’nmens nie met oortuiging sê dat die regering vol-houbare bestuur sal toepas nie. Wetgewing isook nie streng genoeg om so ’n soort ontwik-keling te akkommodeer nie en word in elk gevalnie reg toegepas nie.”

Kleynhans sê AfriForum en ander omgewings-groepe se teenkanting teen ‘fracking’ is nie netweens die reuse-uitwerking wat dit op die om-gewing sal hê nie, maar omdat die departementvan minerale hulpbronne dit wil afdwing.

“Suid-Afrika het nie eintlik genoeg inligtingoor ‘fracking’ en die gevolge daarvan tot sy be-skikking nie, en dit maak dit moeilik vir die publiekom aan die proses deel te neem. AfriForum endie TKAG sal aanhou om ‘fracking’ teen te staantotdat wetenskaplike en ekonomiese bewysetoon dat dit ’n verstandige, veilige en volhoubarekeuse vir Suid-Afrika is.”

‘Fracking’ is sedert Desember 2010 op almalse lippe nadat die internasionale oliereus Shell

bekendgemaak het dat hy skaliegas in die Karoowil ontgin en aansoek gedoen het by die Petro-leumagentskap van Suid-Afrika (Pasa) omeksplorasieregte vir aardgas in die suidwestelikeKaroo te bekom.

Die departement van minerale hulpbronnehet vroeg in 2011 ’n moratorium op nuwe enhuidige aansoeke om skaliegaseksplorasie

geplaas en ’n taakspan saamgestel om die ge-volge van ‘fracking’ te ondersoek. Die morato-rium is in September 2012 opgehef nadat dietaakspan se ondersoek bevind het dat hidrou-liese breking in die VSA geen besoedelingveroorsaak het nie.• Om R10 vir AfriForum se veldtog teen ‘fracking’te skenk, SMS “KAROO”na 38655. S

AfriForum WYS TANDE oor ‘fracking’AfriForum het ’n alliansie metdie Treasure the Karoo ActionGroup (TKAG) aangegaan om‘fracking’ vir skaliegas in dieKAROO teen te staan. JuliusKleynhans, hoof van omgewing-sake by AFRIFORUM, sê diealliansie met die TKAG behelsonder meer dat AfriForum ’napplikant sal wees indien diesaak uiteindelik in die hof draai.“Ons sal saam met dieTKAGalles in die stryd werp om te keerdat ‘fracking’ in die Karoo plaas-vind.” NICO STRYDOM berig.

V‘FRACKING’ KAN...

• Suid-Afrika se grondwater besoedel;• tot ernstige lugbesoedeling lei;• ’n negatiewe uitwerking op toerisme

en boerdery hê;• groot skade aan paaie aanrig; en• ’n onvervangbare landskap en erfenis

soos die Karoo onomkeerbaar beskadig.

Foto

’s:iS

tock

phot

o.co

m

inbeweging

100. Dít is al wat dit kos om ’nwoord in die Woordeboek vandie AfrikaanseTaal (WAT) te borgvir dié woordeboek se fondsinsa-melingsprojek, “Borg ’n Woord”.

Taalregte is vir AfriForum egter van soveel belangdat dié burgerregteorganisasie die woord“taalregte” vir R5 000 gekoop het.

“AfriForum koop die woord ‘taalregte’ omdatSuid-Afrikaners, insluitend Afrikaanssprekendes,nog gans te onbewus van hul taalregte is. Hulleeis dit nie op nie, en in plaas daarvan om moe-dertaalonderrig aan te dring op of hul eie taal indie sakewêreld, regswêreld en media te handhaaf,word die knie toenemend voor Engels gebuig,”het Alana Bailey, adjunk uitvoerende hoof van

AfriForum, gesê.Bailey meen Suid-Afrika word ’n eentalige

Engelse gemeenskap waarin groepe se unieketaal en kultuur verlore gaan. Om dié rede wilAfriForum “taalregte” teruggee aan alle Suid-Afrikaners, met die hoop dat 2013 die jaar gaanwees waarin almal hul taalregte gaan begin be-vorder en werklik die Suid-Afrikaanse taal- enkultuurdiversiteit gaan leer respekteer en vier.

Die WAT, die kroonjuweel van Afrikaansewoordeboeke, dokumenteer die Afrikaansewoordeskat in sy wydste omvang en is die groot-ste projek ooit rondom Afrikaans. Dit benodiggeld om hierdie groot taak voort te sit enAfriForum ondersteun dit graag op hierdie wyse.• Borg of koop ’n woord by www.wat.co.za S

WAT? AfriForum KOOP “taalregte”!Deur Esmarie Prinsloo

R

Foto

:iSt

ockp

hoto

.com


prom

osie

WIE KAN VOORDEEL TREK?• Voormalige lede wat van 1 Mei 1991 tot

31 Maart 2008 lede van die MIPF was.• Voormalige lede wat van 1 Januarie 1980

tot 31 Maart 2008 lede van die EIPF was.• Persone wat aktiewe lede op 31 Maart

2008 was.• Pensioenarisse wat op 31 Maart 2008 lede

van die EIPF was.• Lede wat op 31 Maart 2008 nog voordele

in die fonds gehad het wat nog nie uitbetaalis nie.

Ongelukkig kan geen voormalige lede ofpensioenarisse wat voor of op 31 Maart 2008oorlede is, of lede wat eers ná 1 April 2008 byeen van die fondse aangesluit het, voordeel uitdie surplusverdeling trek nie.

EK DINK EK MOET ’NUITBETALING ONTVANGAs jy wonder of jy wel voordeel uit hierdiesurplusverdeling kan trek, moet jy die MIBFA-navraaglyn by 0861 50 44 55 skakel. Sodra ditbevestig is dat jy wel vir die uitbetaling in aan-merking kom, moet jy registreer.

WATTER INLIGTING HET EKNODIG OM TE REGISTREER?• ID-dokument• Pos- en woonadres• Kontaknommers• Voordeleverklaring• Lidmaatskapkaart of salarisstrokie• Besonderhede van vorige werkgewers en

werktermyne.

Geduld sal BELOON word – MIBFAAs jy een van die meer as 400 000 voormalige lede van die metaal- en ingenieursbedryf se aftreefondse(Ingenieursindustrieë Pensioenfonds en die Metaalindustrieë Voorsorgfonds, oftewel die EIPF en die MIPF)is, dan is geduld vir die UITBETALING van jou geld nou noodsaaklik. Met meer as 90 000 lede seuitbetalings wat reeds afgehandel is, vorder die proses goed,maar vir dié wat steeds op ’n uitbetaling wag,mag dit moontlik voel of sake net nie vinnig genoeg afgehandel word nie. Volgens die Metal IndustriesBenefit Funds Adminitrators (MIBFA) sal lede se geduld wel beloon word en met sowat R35 MILJARDwat wag om uitbetaal te word, lê die einde van die reënboog met sy pot goud nie meer té ver nie.

DO NOT BE FOOLED BY SWINDLERS!

MIBFA urges the public not to fall for sly tricks ofswindlers trying to make a quick buck out of theMIBFA pay-outs.Therefore it is important to remem-ber the following:• There is NO registration fee to contact MIBFA.• DO NOT pay any third party who wants to assist

you in replying to one of the funds.• If you are uncertain about your rights and respon-

sibilities, contact MIBFA on 0861 50 44 55.

Vir meer inligting oordie MIBFA-surplus-verdeling, skakeldie navraaglyn by0861 50 44 55 ofbesoek die webtuistewww.mibfa.co.za.

Foto

:iSto

ckph

oto.

com

WHO CAN BENEFIT?• Former members who were mem-

bers of the MIPF from 1 May 1991 to31 March 2008.

• Former members who were mem-bers of the EIPF from 1 January 1980to 31 March 2008.

• Those persons who were activemembers on 31 March 2008.

• Pensioners who were EIPF memberson 31 March 2008.

• Members who had benefits in the fundon 31 March 2008 and who have notyet been paid out.

Surplus Apportionment& DataVerification Exercise

Due to amendments to the Pension Funds Act in 2007, you may be eligible for a payment. MIBFA wouldlike anyone who is a member, a pensioner or a former member of the funds (or their predecessor funds)to contact them to ensure that they have on record the correct contact details of all members. MIBFA isalso taking this opportunity to find and pay any former members who did not take their benefits which

were entitled to them upon leaving the industry.

HAVEYOU WORKED IN THE METAL INDUSTRIES?

ARE YOU OR WERE YOU A MEMBER OF THE:• Metal Industries Provident Fund (MIPF)• Engineering Industries Pension Fund (EIPF)

Then you need to contact MIBFA!

Have the following on hand when contacting MIBFA:• Identity number (new and old);• Postal and home address;• Contact telephone number and/or cellphone number; and• Documents such as a benefit statement, a membership card or a salary slip.

There is no registration fee to contact MIBFA.You are advised not to pay any third parties to assist you in replying to the funds.The entire process is expected to take at least 18 months to complete.Membership or former membership of one of these funds

does not necessarily mean you will be entitled to benefit from the funds.

0861 50 44 55www.mibfasurplus.co.za


inbe

weg

ing

yk my in die oë as ekhierdie vir jou gee,” sêBelinda van Noord, wiese pa en broer inDesember 2012 op hul

plaas buite Brits vermoor is. In haar hande is ’nrooi lêer wat die briewe van eenhonderdslagoffers van plaasaanvalle bevat, asook ’nDVD wat ’n video-brief van nog ongeveer 20slagoffers bevat.“Ek gee dit nie vir jou omdatek wit is nie. Ek gee dit vir jou omdat ek ’nSuid-Afrikaner is. Hierdie is ’n krisis wat onsalmal raak, wit en swart. Julle taak is om Suid-Afrikaners te beskerm en ons vra julle nou omin te gryp.”

Dít was Van Noord se woorde toe syhierdie 100 slagoffers van plaasmoorde seboodskappe aan ’n verteenwoordiger van dieminister van polisie oorhandig het.

Zweli Mnisi, die minister se woordvoerder,het vroeër in die media gesê die meerderheidboere is wit en dat hy nie bereid is om misdaaduit ’n rasse-oogpunt te benader nie. Ná diemoord op ’n bejaarde egpaar in Parys in dieVrystaat op 14 Januarie vanjaar het AfriForumdie minister daarvan beskuldig dat sy stilswyeoor plaasmoorde aan aandadigheid begin grens.Ernst van Rooyen (75) se liggaam is op die

vloer van die egpaar se plaaswinkel gevind. Syvrou, Annetjie (74), se liggaam is in die winkelse vrieskas gevind.

Die video is vervaardig tydens AfriForum seprotesoptog teen plaasmoorde wat op 1 De-sember verlede jaar plaasgevind het. Die optogis gehou ter nagedagtenis aan die moorde opAttie,Wilna en klein Willemien Potgieter, watop 1 Desember 2010 op hul plaas naby Lindleyvermoor is. Een van die slagoffers wat in dievideo verskyn, is Susan Nortje, suster vanWilna en tannie van klein Willemien.

Die minister het hierdie aksie in ’n media-verklaring as ’n publisiteitsfoefie afgemaak engesê dat hy wel teen plaasmoorde stry, aan-gesien sy departement teen misdaad gekant isen plaasmoorde ’n vorm van misdaad is. Afri-Forum het in sy memorandum vir ’n gefokusdestrategie teen plaasmoorde gevra.

Die minister het geweier om die slagoffersse memorandum te ontvang. Ten spyte van ’ndringende verklarende hofbevel dat die optogaan al die vereistes van die wet voldoen, hetdie minister voortgegaan om die optog as ’nonwettige byeenkoms te hanteer. Diememorandum is ook by die bundel ingesluit.• Die video-brief kan op AfriForum se Facebook-blad besigtig word. S

PLAASMOORDE raak ons almal

“KBoere woon in AFGELEË

GEBIEDE waar die reaksietydvan die polisie nie met dié vanhul stedelike eweknieë vergelykkan word nie.AfriForum voeraan dat die uniekheid van die

PLAASMOORDVERSKYNSELop sigself ’n gefokusde teen-strategie van die regering verg,ongeag die hoë frekwensie en

brutaliteit daarvan.

AfriForum het onlangs boodskappe van 100 slagoffers van plaasmoorde aan ’n verteenwoordiger van dieminister van polisie oorhandig as deel van dié burgerregteorganisasie en die Solidariteit Beweging seSTOP DIE MOORDE-VELDTOG. Dié veldtog, wat vanjaar nog verder uitgebrei gaan word, het tendoel om plaasmoorde tot PRIORITEITSMISDAAD te verklaar en ’n gefokusde TEENSTRATEGIE opplaasaanvalle te ontwikkel, skryf ERNST ROETS, adjunk uitvoerende hoof van AfriForum.

MOEG VIR BLOED! Bekendes soos Steve Hofmeyr en Chris Chameleon het as deel van dieStop die Moorde-veldtog saam met duisende ander teen plaasmoorde en -aanvalle betoog.

Foto

’s:Es

mar

iePr

inslo

o


inbe

weg

ing

ntleders vergeet dikwelsdat minder as die helftevan die leerders wat in2001 die eerste keer ingraad 1 was, in 2012

matriek geslaag het. Wat het van die anderbykans halfmiljoen jongmense geword? Is hullesteeds in die onderwyssisteem, of het hulleskool verlaat en dryf nou werkloos en uitsig-loos met minimale geletterdheid rond? Hierdieindringende vrae moet beantwoord word alvo-rens die minister van onderwys, Angie Mot-shekga, haarself op die skouer kan klop oorhaar departement se “vordering”. Die donkerwolke het ’n silwer rand – daar is baie watgedoen kan word om die departement sefoute te oorbrug. AfriForum gaan vanjaar opverskeie onderwysaspekte fokus om ’n betertoekoms vir ons jeug te verseker.

Waarheen met ONDERWYS in 2013?

O

LEERLINGGETALLEMinister Angie Motshekga het die skokkendeuitspraak gemaak dat sy bereid is om wet-gewing te verander sodat sy kan bepaalhoeveel leerders ’n skool moet aanvaar. Skoleverkeer landwyd onder druk om meer leer-ders in te neem omdat die onderwysdepar-tement nie sy plig nakom om voldoendeskole te bou nie. Daar is ’n regstreekseverband tussen die aantal leerders in ’n klas,die welstand van die kinders en die gehaltevan die onderrig wat hulle ontvang. Afri-Forum sal nie inmenging van die minister ophierdie terrein van skole en ouerbeheer-liggame toelaat nie en sal enige poging omwetgewing te wysig, met alle moontlikeregstappe teenstaan.

AFLEWERING VAN HANDBOEKEOp 10 Januarie 2013 het die minister trotsverklaar dat 98% van alle handboeke vir 2013

reeds afgelewer is. Dit blyk dat sy oordryf heten dat daar steeds probleme hiermee is.AfriForum versoek alle ouers en skole watweet van probleme met die aflewering vanhandboeke om die inligting tot hul beskikkingte stuur aan [email protected]. Aan diehand hiervan sal AfriForum besluit of dieafleweringsproses vanjaar inderdaad gladverloop, en of daar steeds ’n probleem iswat optrede teen die onderwysdeparte-ment vereis.

GEHALTE-ONDERWYS ENMOEDERTAALONDERRIGAfriForum sal nou saamwerk met bekwameonderwysinstellings soos Fedsas, die SAOUen die Afrikaanse Taalraad om die departe-ment van basiese onderwys te dwing omgehalte-onderwys te lewer en die publiek vandie belangrikheid van moedertaalonderrigbewus te maak. S

BRANDPUNTE

Foto

’s:Ro

elyn

Cor

nwal

l;iSt

ockp

hoto

.com

Aan die begin van 2013 hang donker wolke bo die onderwysterrein. Die matriekuitslae van 2012 het wel’n slaagsyfer van 73,9% getoon teenoor die 70,2% van 2011,maar vrae word gevra oor die STANDAARDvan die MATRIEKKWALIFIKASIES, skryf ALANA BAILEY, adjunk uitvoerende hoof van AfriForum.

WAT KAN OUERS DOEN?

• Dring aan op moedertaalonderrig –dit bevoordeel jou kind se begrip envordering op taalkundige, weten-skaplike en wiskundige gebied.

• Wees betrokke by jou kind seonderrig en skool.

• Moedig werketiek en selfstandigedenke by jou kind aan.

• Leer jou kind om te lees – kinderswat lees, is kinders wat presteer.

• Moedig jou kind aan om deel teneem aan strategiespele soos skaak.

• Ondersteun instellings wat gehalte-onderwys aanmoedig, soos Die Fede-rasie van Beheerliggame van Suid-Afri-kaanse Skole (Fedsas) en die Suid-Afri-kaanse Onderwysersunie (SAOU).

SolidariteitFinansiële Dienste

Kry die KRAG van dieWET aan jou kant!

akse

ntm

edia

•08

244

545

13

Legal X is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële diensteFSP-nommer: 5277


Skakel ons vandag nog by

0861 10 10 05

Regshulpversekering

Solidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffervan finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

Daarom bied Solidariteit Finansiële Dienste regshulpversekeringin samewerking met Legal X om jou te help om die krag van diewet aan jou kant te kry. Kry vandag nog ’n prokureur in jou diensteen slegs R77 per maand.*

• Telefoniese regshulp – 24 uur per dag.• Regsverteenwoordiging ter waarde van R40 000 per jaar.• Onbeperkte toegang tot regsdokumentasie.• Afslagtariewe op eiendomsoordragte.

• Skakel 0861 765 734 of besoek www.legalx.co.za

* Bepalings en voorwaardes geld


inbe

weg

ing

erk-Jan Eppink, lid van die Eu-ropese parlement, het ter in-leiding die begrip van kul-turele vryheid ondersoek. Hyhet beklemtoon dat hoewel

beide die Suid-Afrikaanse regering en EuropeseUnie (EU) verklaar dat hulle trots op hul eenheidin diversiteit is, te min gedoen word om kulturelediversiteit te bevorder. Kulturele vryheid houdeurslaggewende kulturele en ekonomiesevoordele vir alle betrokkenes in, het hy gesê.

Jan Diedrichsen, direkteur van die FederaleUnie van Europese Nasionaliteite (FUEN), hetvervolgens genoem dat die beskerming vantaalkundige diversiteit ’n doelstelling van die EUis.Tog is die steun wat minderheidstale ontvanggering. Die EU het 23 amptelike tale, maardaarnaas word 60 streeks- en minderheidstaledeur sowat 40 miljoen mense gepraat. Ditonderstreep die belang van die bevorderingvan tale – ’n taak wat die FUEN uitvoer. Syslagspreuk lui: “Dit is nooit te laat nie… een-taligheid kan maklik genees word!”

Aansluitend by Diedrichsen, het prof. KarenMargrethe Pedersen van die Universiteit vanSuid-Denemarke bepleit dat ’n veelheid vanidentiteite erken moet word – al is ’n mens lidvan ’n bepaalde taal- of kulturele minderheid,mag jou nasionale lojaliteit nie bevraagtekenword nie. Sprekers van meerderheidstale hoefdus nie die bevordering van minderheidstale tevrees nie.

Prof. Reinier Salverda, direkteur van dieFryske Akademy (die Suid-Afrikaanse Akademievir Wetenskap en Kuns se eweknie in Friesland),het ten slotte meer oor dié instelling se werk-saamhede uitgebrei.

Aan die Suid-Afrikaanse kant het Kallie Kriel,uitvoerende hoof van AfriForum, die teen-woordiges ingelig oor probleme wat minder-hede in Suid-Afrika in die gesig staar, veralweens die negatiewe invloed wat die ANC seNasionale Demokratiese Rewolusie-beleid het.

Dr. Michael le Cordeur, voorsitter van dieAfrikaanse Taalraad, het op die taalregte vansprekers van alle wisselvorme van Afrikaansgefokus, waarna die uitvoerende hoof van die

Solidariteit Beweging, Flip Buys, na die regte enprobleme van Afrikaners as minderheid gekykhet. Prof. Koos Malan van die Universiteit vanPretoria het ontleed tot watter mate Afri-kaanssprekendes grondwetlik beskerm word.

Ná afloop van die referate het ’n lewendigebespreking gevolg, wat weer die noodsaak vandie uitruil van idees op internasionale vlak be-wys het. In beide Suid-Afrika en Europa wordnavolgbare beste praktyk rakende die bevor-dering van minderheidsregte gevind. Druk- enbelangegroepe oor grense heen kan ’n grootrol speel om gemeenskappe van hul regtebewus te maak en hulle te help om dit op ’nmoreel regverdigbare wyse te eis. Met hierdieuitdagings in gedagte sien AfriForum uit nagroter internasionale samewerking in 2013!

Benewens die konferensie het AfriForumindividueel met invloedryke organisasies enindividue in Europa gesels. Die volgendeplatforms is ook gebruik:• Kallie Kriel het op 27 en 28 November

2012 in Genève, Switserland, deelgeneem

aan die Menseregteraad van die VerenigdeNasies (VN) se jaarlikse konferensie oorminderheidsaangeleenthede.Tydens syspreekbeurt het hy die ANC-regeringdaarvan beskuldig dat hy besig is om diereeds beperkte minderheidsregte wat inSuid-Afrika bestaan, verder af te takel. ’nKritiese verslag oor die stand van minder-heidsregte in Suid-Afrika is ook ingedien.

• Op 3 Desember 2012 is ’n inligtingsessieoor Afrikaans in die Nederlandse parlementbygewoon. Die Nederlandse Taalunie(NTU) het die geleentheid gereël omeerstehands inligting oor die stand vanAfrikaans in Suid-Afrika te bekom.

• Op 5 Desember 2012 het Kallie Kriel opuitnodiging lede van die tweede kamer vandie Nederlandse parlement se komitee virbuitelandse sake ingelig rakende die posisievan Afrikaners in Suid-Afrika. ’n Omvattendeverslag oor plaasmoorde is onder meerdaar aan Nederlandse parlementsledeoorhandig. S

INTERNASIONALE BEWUSTHEID vir Afrikaans geskepIn die sewe jaar van AFRIFORUM se bestaan, is heelwat gedoen om buitelandse bewustheid oor gebeurein Suid-Afrika te skep. Op 4 Desember 2012 het dié burgerregteorganisasie ’n KONFERENSIE inDen Haag aangebied, met sprekers en verteenwoordigers uit Suid-Afrika en Europa. Die tema was:“Die stand van kulturele minderheidsregte, veral die Afrikaanssprekende minderheid, in Suid-Afrika”.ALANA BAILEY, adjunk uitvoerende hoof van AfriForum, was daar.

D

“Dit is nooit te laat nie… EENTALIGHEID kan maklik genees word!”

Foto

:Ala

naBa

iley

inbeweging

Beste Helpende Hand

Pieter* het dié jaar uitgeblink in hokkie en

krieket. Hy sou nie kon inskakel by sport as

hy nie in die nasorg was nie. Krieket het vir

hom deure oopgemaak na prestasie. Pieter

het mooi maniere in die klaskamer. Dit is

grootliks aan Helpende Hand te danke dat

hy vandag gevorder het van ’n leerder wat

sy jaar moes herhaal na ’n leerder wat

presteer. Sonder die huiswerkklasse en

gereelde etes in ’n veilige omgewing sou hy

nie die vordering kon toon nie. Ons skool is

u dank verskuldig vir die inisiatief.* Skuilnaam

Só maak Helpende Hand ’n DAADWERKLIKE VERSKILDR. DANIE BRINK, uitvoerende hoof van Helpende Hand, vertel watdié organisasie in 2012 met behulp van sy LOJALE ONDERSTEUNERSse getroue maandelikse debietorderbydraes vermag het.

In 2012 het Helpende Hand onder meer:• 4 500 skooltassies aan graad 1-leerlinge

uitgedeel;• 3 200 behoeftige kleuters en hul 2 000

opvoeders met ons nasionale Kosblikkie-projek bereik;

• meer as 800 takprojekte op plaaslike vlakuitgevoer;

• 236 werkgeleenthede deur ons takstrukturegeskep;

• 529 behoeftige tersiêre studente se studiesondersteun met behulp van beurse en rente-vrye studielenings; en

• ons beursplatform se saldo met R6 miljoengegroei.

Vir 2013 beplan ons om steeds meedoënloos tepoog om uitsette te lewer as teenprestasie virelke skenker se maandelikse of eenmalige bydrae.Hierdie uitsette sien ons wanneer (jong)mensese lewens omgekeer word en hulle danksy Hel-pende Hand se insette van armoede bevry word.Ons fokus in 2013 opnuut op opleiding as instru-ment vir hierdie lewensveranderende werk. Onsmoedig ons takke en vrywilligers aan om behoef-tige jongmense te identifiseer wie se akademiesevooruitgang deur Helpende Hand se personeel,takke, vrywilligers en skenkers bevorder kanword. ’n Mens kan geen beter terugvoer hieroorgee nie as die brief (regs) van ’n onderwyser vaneen so ’n talentvolle, behoeftige kind. S


inbe

weg

ing

ir Helpende Hand – wat fokusop opheffing deur opleiding – isdit baie belangrik dat kinders inhul moedertaal onderrig wordom sodoende die beste op-

leiding te ontvang. Dit geld soveel te meer wan-neer die kind in moeilike maatskaplike en sosialeomstandighede grootword.

Ongelukkig gebeur dit dikwels dat ’n kind in ’ntweede taal onderrig moet ontvang. Die kindverstaan dan nie alles wat in die klaskamer gesêword nie, en raak sodoende akademies agter.

Navorsing wat MarkData in 2001 gedoen het,dui daarop dat meer as 40% van alle Suid-Afri-kaners dikwels nie verstaan wat in Engels ge-kommunikeer word nie. By Afrikataalsprekers isdie syfer tot 20% en selfs onder Afrikaansspre-kendes (wat dikwels as goed tweetalig beskouword) begryp net 26% van die burgers die kom-munikasie wat hulle in Engels ontvang. Dit leidaartoe dat talle mense weens die beheptheidmet Engels van geleenthede ontneem word.

Die doelwit van die Suid-Afrikaanse Skolewet(Wet No. 84 van 1996) is om ’n sterk grondslagvir die beskerming en groei van die land sediverse kulture en tale op skoolvlak te lê.Artikel 6van dié wet bemagtig skole se beheerliggame omdie skool se taalbeleid te bepaal binne die riglynewat nasionaal en provinsiaal vasgestel is.

Dit is daarom kommerwekkend dat die minis-ter van basiese onderwys, Angie Motshekga, dreigom die wet te verander sodat die magte van be-heerliggame beperk word. In die onlangseRivonia-skoolsaak het die appèlhof ten gunstevan die skool en teen die Gautengse onderwys-departement beslis oor die beheerliggaam se regom ‘n toelatingsbeleid vir die skool te bepaal,maar skole vrees dat die minister ook beheer-liggame se reg om die taalbeleid van ’n skool tebepaal, wil aanvat.

Volgens die departement van onderwys setaalbeleid het leerlinge die reg om in die taal vanhulle keuse onderrig te word en moet hulle dieskool daaroor inlig wanneer hulle inskryf. S

Helpende Hand wou in die lig van MOEDERTAALDAG op21 Februarie vasstel of onderrig in ’n sekondêre taal vir behoeftigekinders selfs nog meer STRUIKELBLOKKE in die pad lê. Luidensstudies ervaar tot 10% van alle kinders taal- of leerprobleme. Diésyfer kan selfs hoër wees waar omstandighede soos armoede, sosialeen gesinsprobleme of gebrekkige toegang tot gesondheidsorg enterapie heers. JUANITA DU PREEZ berig.

MOEDERTAALONDERRIG:Helpende Hand sê steun toe

V

olidariteit Helpende Hand het op5 Februarie 2013 amptelik dieeerste Afrikaanse werksoekportaal,

WerkNet, aan die publiek bekendgestel.Hierdie diens is gratis en bied aan werk-soekers toegang tot duisende werkge-leenthede wat regoor die land gead-verteer word.Werksoekers kan nou hulCV’s op dié unieke internetplatformregistreer.

Die behoefte het ontstaan vir werk-gewers om hul poste ook in Afrikaans teadverteer en WerkNet is dus verderontwikkel om ook Afrikaanse werkge-wers te akkommodeer. Dit is die eersteaanlynruimte waar werksoekers enwerkgewers mekaar in Afrikaans kanontmoet.

Hoewel die diens gratis vir werk-soekers beskikbaar is, is daar ’n kosteverbonde vir werkgewers wat poste wiladverteer. Die helfte van die koste wordaan Helpende Hand geskenk om diédiens aan Afrikaanse werksoekers verderte ontwikkel.

WerkNet se doel is om Afrikanersaktief in die arbeidsmark te integreer. Sóword daar gepoog om ’n noemenswaar-dige verskil aan werkloosheid onderAfrikaanse mense te maak.

Werkgewers wat poste wil adverteer,kan www.werknet.co.za besoek.Werk-soekers kan ook na www.werknet.co.zagaan en hul CV’s gratis registreer.

Besoek gerus hierdie splinternuweAfrikaanse aanlynplatform wat diewêreld van werk ontsluit. S

WerkNet

Snuffel werk uitin jou hartstaalDeur Surika Behrens

S

Foto

’s:Ro

elyn

Cor

nwal

l;iSt

ockp

hoto

.com

inbeweging

lke swart rugsakkie wat as deel vanHelpende Hand se nasionaleSkooltassieprojek geskenk word,bevat onder meer ’n skêr, gom,liniaal, witbord, inkleurpotlode,

uitdraaikryte, klei, waterverf, ’n legkaart, spring-tou en tennisbal.

Binne-in die tassie is ook die Bybelgenoot-skap se My eerste Bybel Doen en Leer Boek. Ditis ’n leesboekie van 30 bladsye wat kindersblootstel aan letters, syfers en woorde deurmiddel van Bybelverhale. Dit is deur dieBybelgenootskap geskenk.

Volgens Lindie Strydom, projekorganiseer-der, is dit belangrik om die gehalte van dít watdie skooltassie verteenwoordig elke jaar teverbeter en te verdiep.

“Ons is nie naïef omtrent die feit dat daar ’nsoortgelyke behoefte tot by die graad 12-kindbestaan nie,” sê sy.

“Maar ons kon tot dusver darem seker

maak dat graadeentjies ten minste vir huleerste jaar skryfbehoeftes het. Eintlik het hullenet genoeg skryfbehoeftes vir drie maande, nieeers vir die volle jaar nie.”

Onderwysers beaam dat die behoeftegroter is as waarin soms voorsien kan word.Daleen van der Merwe is die departements-hoof: grondslagfase by Laerskool Danie Malan,een van die skole wat tassies by HelpendeHand ontvang het. Sy sê hulle probeer om diekinders te leer om verantwoordelik met dieskryfbehoeftes te werk omdat daar nie altydgenoeg is nie. Juis daarom is Strydom opge-wonde oor hoe die projek kan groei.“Ek souwou hê dat ons volgende jaar uitbrei en tot aangraad 3-kinders skryfbehoeftes voorsien,” sê sy.

“Dit sal ons ’n idee gee van wat die basiesebehoeftes is, hoe dit ooreenstem in graad 1, 2 en3, en of ons nie miskien daarop kan fokus nie.”• Besoek www.helpendehand.co.za om uit tevind hoe jy betrokke kan raak. S

3 700 SKOOLTASSIES kry tuiste

Helpende Hand het vanjaar3 700 skooltassies regoor dieland aan graadeens uitgedeel.

Sedert die projek in 2007 beginis, is 16 200 tassies reedsuitgedeel. Die skole word

geïdentifiseer deur HelpendeHand se takke wat deur

VRYWILLIGERS gedryf word.Vanjaar het sowat 70 takkedeelgeneem en is 167 skole

bevoordeel, skryfJUANITA DU PREEZ.

E


inbe

weg

ing

BEDELAARSWit

Foto’s: Roelyn Cornwall

elpende Hand se streekorgani-seerder in die Suid-Kaap,Mariaan Mans, en haar kliënte-diensbeampte, Adele Wright,het in 2012 probeer vasstel

hoe bedelaars behandel word deur self soosbedelaars aan te trek, hul bedelversoek op ’nstuk karton te skryf en verbygangers op straatdan vir geld te vra,” vertel dr. Danie Brink, uit-voerende hoof van Solidariteit Helpende Hand.“Die resultate was vir ons so interessant datons besluit het om die kwessie van wit bede-laars in Suid-Afrika deeglik te ondersoek.”

Volgens Mans het mense tydens die studieverskillend gereageer.“Sommige mense kyk nieeers in jou rigting nie, terwyl ander amperskuldig lyk omdat hulle jou geld in die handstop… asof hulle probeer om hul gewete tesus deur darem iets te gee.”

Maar wat is die waarheid? Die SNI het be-delaars in die Wes-Kaap, Gauteng, KwaZulu-Natal en die Suid-Kaap betrek. Hieruit hetinteressante inligting aan die lig gekom.

Die mans wat bedel, is hoofsaaklik tussen21 en 30 jaar oud en die vroue meestal tussen41 en 60 jaar oud. Hul inkomste uit bedelary iswisselvallig en bedelaars verdien enigiets van

R50 tot R500 per dag. Die meeste bedelaars“werk” 24 of meer dae per maand en verdienongeveer R1 200 in dié tyd. Sommige bedelnet totdat hulle genoeg geld het vir kos ofsigarette en is moontlik tevrede met hierdiestandaard.

Volgens Nicolien Welthagen, navorser by dieSNI, het nagenoeg 60% van die bedelaars watondervra is, nie matriek geslaag nie. Ongeveer20% noem dat hulle wel gematrikuleer het.Daar is ’n klein groepie wat noem dat hulle ’ndiploma (6,6%) of sertifikaat (13%) het.“Diemeeste van die bedelaars (81%) het aangeduidat hulle wel voorheen ’n werk gehad het. 19%het nog nooit gewerk nie. ’n Kwart van diebedelaars het as ambagslui gewerk voordathulle begin bedel het,” sê Welthagen.

Hulle was onder meer loodgieters, hout-werkers, bouers, motorwerktuigkundiges,staalwerkers en ketelmakers. Van die vroue hetaangedui dat hulle in ’n haarkappersalon gewerkhet. Verder het 6% as klerk, assistent of in dielogistieke bedryf gewerk. Sommige van die mans(3%) het genoem dat hulle by ’n sekuriteitsmaat-skappy gewerk het, terwyl 3% van die vrouevoorheen as verpleegsters gewerk het. Anderwas verkopers, kelnerinne, kinderoppassers of

vragmotorbestuurders. Ongeveer 22% van diebedelaars sê dat hulle nie ’n werk wil hê nie,terwyl 78% aandui dat hulle wel wil werk.

Uit hierdie navorsing is dit duidelik datHelpende Hand se beleid van opheffing deuropleiding die beste manier is om armoede tevoorkom en teen te werk.“Helpende Handkan nie genoeg beklemtoon hoe belangrikopleiding as die langtermynoplossing virarmoede is nie,” sê Brink.

“Daarom belê ons soveel tyd en energiedaarin om reeds van voorskoolse tyd enregdeur die skooljare hierdie idee by mensetuis te bring en dit deur te voer totdat ’nstudent in aanmerking kan kom vir ’n rentevryestudielening van die Afrikaanse Beursinstituutom ’n ekonomies onafhanklike lid van diesamelewing te word.”

Helpende Hand het ook in Februarie dieAfrikaanse werkwerf www.werknet.co.zabekendgestel om Afrikaanse werksoekers diegeleentheid te gee om in Afrikaans werk tesoek. Sodoende hoop Helpende Hand om ’nbydrae te lewer om die werkloosheidspro-bleem in Suid-Afrika hok te slaan.• Besoek www.helpendehand.co.za om dievolledige verslag en nog foto’s te sien. S


waarheid vs. PERSEPSIE

“Dit het ’n baie GEWILDE BEROEP geword en jy betaal niebelasting nie!” “Ek gee altyd as ek het om te gee, want ek dinkaltyd hoe swaar dit moet wees om dit te doen… en wonderwat kon hulle tot hier gebring het.”Wat is mense se persepsies oorbedelaars en wat is die waarheid? Solidariteit Helpende Handhet onlangs met die hulp van die Solidariteit Navorsingsinstituut(SNI) probeer vasstel hoe persepsie en waarheid verskil. JUANITADU PREEZ berig oor dié omstrede onderwerp.

H

inbeweging

a, ek voel beslis positief oor onsuitsette in 2012!” sê VanDeventer.“Ek is nie net trots opSol-Tech as instelling wat jong-mense deur gehalteopleiding opdie arbeidsmark voorberei nie,maar ook op elke student. Ons

studente word bykans deur die bank ná hulfinale kwalifikasie permanent aangestel en onskry ook positiewe terugvoering uit die bedryfoor die kaliber studente wat Sol-Tech oplewer.”

Van Deventer meen Sol-Tech se nuweopleidingsmodel, wat in 2011 ingestel is, speel’n groot rol in Sol-Tech se welslae.“Die modelbied ’n eenstopdiens aan ons kliënte. Dit behelsnie net dat studente se institusionele opleidingin Sol-Tech se goed toegeruste werkwinkelsaaneenlopend plaasvind nie, maar ook datstudente die geleentheid gebied word om hulnasionale N1- en N2-sertifikate te verwerfvoordat hulle die werkwinkels betree. Náafloop van die teoretiese en praktiese opleidingby die kollege word studente deur Sol-Tech seplasingsafdeling, Ajani, bygestaan om nasionaalerkende indiensopleiding by ’n kontrakteur teondergaan. Tydens hierdie fase begin studentereeds om vergoeding te ontvang.”

Dit is egter nie net die welslae van 2012wat Van Deventer se oë laat blink nie.“Ons het

2013 reeds op ’n hoogtepunt begin met dieaanstelling van ’n nuwe hoof vir Sol-Tech. PhilipMinnaar, wat reeds die afgelope twee jaar in diépos waargeneem het, is aan die einde van 2012tot hoof van die kollege bevorder.”

Van Deventer is oortuig dat dié skuif 2013se suksesse aan die einde van die jaar bo diévan 2012 gaan laat uittroon.


inbe

weg

ing

SOL-TECH: Sakpas, in pas, nommerpas!In sy kantoor in Kloofsig lyk Paul van Deventer,besturende direkteur van Sol-Tech,baie trots op dié kollege se 2012-prestasies.MOIRA-MARIE KLOPPERS het gaan uitvind watter Sol-Tech-hoogtepunte hom só trots maak.

“J“Die vraag na gehalte-

ambagsopleiding in Afrikaansis steeds heelwat groter as

waarin Sol-Tech kan voorsien.Wanneer die bou van DIE

KAMPUS voltooi word, sal ditegter ’n nuwe era in tegniese

opleiding inlui en MEERGELEENTHEDE vir

Afrikaanse jongmense bied.”

PAULVAN DEVENTER

BREËBORS (MET REDE!)

• Sol-Tech het ’n deurslaggewende rolgespeel om ’n tegniese opleidings-kollege by Lonmin operasioneel tekry en is persoonlik deur die ministervan mynwese, Susan Shabangu, daar-voor bedank.

• Danksy die Solidariteit Groeifondskon R1,5 miljoen se toerusting, ondermeer nuwe gevorderde PLC-een-hede, aangekoop word om studentemeer doeltreffend vir die praktyk toete rus.

• Meer as 1 000 studente het hulstudies in 2012 by Sol-Tech begin ofvoortgesit.

Foto

’s:C

illes

teva

nde

rWal

t;R

eint

Dyk

ema;

iSto

ckph

oto.

com


inbeweging

hilip Minnaar is einde 2012, nátwee jaar as waarnemende hoof, asSol-Tech se nuwe hoof aangestel.Minnaar is egter nie net hoof vanSol-Tech nie, hy is ook ’n pa en

eggenoot, ’n kranige atleet, ’n ervare lektor enbowenal ’n mentor met ’n hart vir jongmense.“Minnaar ken Sol-Tech soos die palm van sy

hand en is sedert die kollege se ontstaan ’n werk-nemer. Hy het jare se ervaring as ambagsman,lektor en waarnemende hoof. Daarom was dit ’nmaklike en logiese besluit om hom hoof te maak,”sê Paul van Deventer, besturende direkteur vanSol-Tech. Hy meen voorts dat Minnaar se dokto-rale studies baie oor sy hart vir jongmense ver-klap. “Sy studies gaan juis oor jongmense se padna volwassenheid. Dit gaan dus vir hom nie netoor getalle en uitsette nie. Dit gaan vir hom oorelke student se unieke pad tot by Sol-Tech enhoe ons ’n verskil in elke student se toekoms kanmaak,” het Van Deventer bygevoeg.

PHILIP SÊ...

Sol-Tech het die afgelope twee jaar onder jouhand sterk groei getoon. Waar wil jy dietegniese opleidingskollege oor vyf jaar sien?“Sol-Tech slaag reeds uitstekend daarin omopgeleide ambagslui van gehalte aan dieindustrie te voorsien. Ek hoop dat Sol-Tech indie volgende vyf jaar ook op die wetenskaplike

terrein van opleiding ’n groter rol sal begin speelen ’n bydrae tot kurrikulumontwikkeling virambagslui sal lewer. Vir my is die belangrikstedoelwit om gebalanseerde jongmense ná hulstudieloopbaan by ons af te sien; jongmense watnie net voorberei is vir hul loopbane as ambags-lui in die Suid-Afrikaanse ekonomie nie, maarwat gereed is om broodwinners, gesinsleiers engeloofsleiers in die gemeenskap te word.”

Wat reken jy is Sol-Tech se geheime wapen?“Sol-Tech se geheime wapen is beslis ons spanvan toegewyde personeel wat al die lektore enadministratiewe personeel insluit. Elkeen is on-misbaar, goed gekwalifiseer en het hope ervaringen ’n hart vir die saak van opleiding. Elkeen is ’nkenner en ’n mentor wat wil help om die jong-mense wat by Sol-Tech instap tot selfversekerdejong volwassenes te vorm.” S

Alles behalwe tangeen spanners!

ie term “gereedskap” verwys indie algemeen na ’n verskeiden-heid instrumente (soos hamers,

moersleutels, skroewedraaiers en tange)wat vir enigiets, van alledaagse selfdoen-projekte tot die herstel van ingewikkeldetegniese toerusting, gebruik word. Hoe-wel dit wel so mag klink, vervaardig ’ngereedskapmaker egter nié hierdie in-strumente nie. Gereedskap- en setmaat-makers maak presisiegereedskap wat danbelangrike dele van masjiene en toerus-ting vorm. Gereedskapmakers moet nienet weet hoe ’n reeks materiale, soosplastiek, keramiek en metaal werk sodathulle toepaslike gereedskap, wat spesifie-ke take kan verrig, kan vervaardig nie,hulle moet ook gebreekte of geslytegereedskap, stempels, meters, setappara-te en vaste toebehoorstelsels kan maakof herstel.

KURSUS IN ’N NEUTEDOPSol-Tech-studente wat die gereedskap-en setmaatmakerkursus voltooi het, saldie volgende vaardighede hê:• Kennis van die treksterkte en buig-baarheid van verskillende metale;

• Draaiwerk met ’n toleransie van0,03 mm;

• Freeswerk met ’n toleransie van0,03 mm en haaksheid van 0,03 mm;

• Oppervlakslypwerk met ’n toleransievan 0,010 mm;

• Die ontwerp van spesiale vorms vankomponente asook die vervaardigingvan saamgestelde werkstukke;

• Kennis van verhardingsprosesse tenopsigte van verskillende tipes staal;

• Die bou en ontwerp van setmate; en• Die lees en vertolking van inge-nieurstekene. S

GEREEDSKAPMAKERS:

D

Ontmoet Sol-Tech se nuwe HOOF

PSol-Tech se geheime wapen: Sy personeel. Dié gedugte personeelkorps het Philip Minnaar

amptelik tydens ’n informele geleentheid as die nuwe hoof van die kollege verwelkom.

PHILIP MINNAAR

prom

osie


ns vind gereeld dat mensenie genoeg vir aftredegespaar het nie en dat hullenie weet hoe dit gebeur hetnie, want hulle het reeds vir

30 jaar tot ’n pensioenfonds by die werk byge-dra. Die antwoord lê in die meeste gevalle inhul salarisstrokie opgesluit.Gestel jy verdien ’n basiese kontantsalaris; ’n

motor- of vervoertoelae; en miskien ’n kommis-siekomponent.Wat die meeste werkgewersdoen, is om die aftrekkings vir pensioen op diekontantsalaris te bereken. Ander werkgewerskoppel weer die bydraes aan ’n persentasie vandie totale kostepakket. Die gevaar hiervan is dat’n mens geneig is om vinnig jou hele inkomste tebestee. As jy daaraan gewoond is om ’n motor-toelae te ontvang, spaar jy nie uit jou anderinkomste geld om dalk later jou eie motor aante skaf nie.Jy wil poog om ’n groot gedeelte van jou

totale pakket by aftrede te vervang. Gestel dievolgende voorbeeld:• Jou kontantsalaris is R11 250 per maand.• Jy ontvang ’n motortoelae van R3 000 permaand.

• Jy verdien ’n gemiddeld van R750 per maand

in kommissie.Jou totale pakket is dus R180 000 per jaar. Joupensioenbydraes word op die kontantsalarisbereken. Jy dra 7,5% van jou kontantsalaris byen jou werkgewer dra nog 5% by. Dit betekendat jy maandeliks R1 406,25 tot die fonds bydra.Jy verdien egter ’n bykomende R45 000 per jaarwat deel van jou maandelikse uitgawes word.Vir ’n persoon wat nou 30 jaar oud is en op

die ouderdom van 65 jaar wil aftree en diepakket hierbo verdien, gaan die verskil in dieberekening van die pensioenbydraes op dieouderdom van 65 jaar lei tot ’n tekort vanongeveer R3,5 miljoen se aftreegeld. Die verskiloor tyd is dat jy ’n skamele R280 per maand temin bygedra het, wat jy net elke jaar met 8%saam met jou salarisverhogings moes verhoog.Dit kan dus lyk of jy heeltemal genoeg tot jou

aftreefonds bydra, maar eindelik kan dit gebeurdat jy met die resultaat teleurgesteld is. Maakdus seker dat jy jou salarisstrokie verstaan. Gaanspreek ’n goeie finansiële adviseur om vir jouberekeninge te doen oor die toekomstigesituasie, maar met vandag se feite en syfers. Jykan jouself moontlik baie verdriet spaar.• Francois Smit is besturende direkteur van

Solidariteit Finansiële Dienste.

Het jy al aandagtig na jouSALARISSTROKIE gekyk?Wat sien jy? Die meeste vanons sien slegs die netto salarisonderaan en doen slegs ietsas dit nié dieselfde as verledemaand is nie. Die res van dieinligting traak ons nie regtig nie.Vir ’n finansiële beplannervertel ’n salarisstrokie ’n heleverhaal. Baie van ons kliëntehet nie ’n benul wat hul werk-gewer persentasiegewys vir by-voorbeeld PENSIOENBYDRAESaftrek nie. Hulle weet ook niewat hul sogenaamde pensioen-draende salaris is nie. Maarhoekom is dit dan belangrik?FRANCOIS SMIT verduidelik.

VERSTAAN jou salarisstrokie, aftrekkings

O

• South Africans spend 75% of their incomepaying off debt.

• Almost 90% of South Africans spend moremoney than they earn.

• 58% expect to continue to work after formalretirement and for the majority, this will be dueto financial necessity rather than choice.

• Only 54% of South Africans who are currently10 years or less away from retirement age aresaving for retirement.

• Pension fund members look to their pensionto provide 64% of their income, indicating aheavier reliance on formal retirement.

IT’S A fact!

Foto:iStockphoto.com•Bykomendebron:refirementnetwork.com/articles/quick-sa-retirement-facts

SolidariteitFinansiële Dienste


0861 10 10 05www.solidariteit.co.za

Staar jy AFLEGGING in die gesig? Het jy BEDANK en van werkgewer verander? Neem jy ’n VROEËAFTREEPAKKET? Dan moet jy hierdie lees! By Solidariteit Finansiële Dienste is jou swaar verdiendeneseier in veilige hande!

Is jy afgelê of het jy bedank?HOE GEMAAK met my pensioen of aftreepakket?

HET JY ONDER MEER DIE VOLGENDE VRAE?• Moet ek uit die pensioenfonds onttrek of kan ek my geld na ’n soortgelyke fonds oorplaas?• Wat is die belastingimplikasies van my besluite?• Wat se soort beleggings kan ek maak en wat is die risiko’s waaraan ek

blootgestel is?• Wie kan ek werklik met my swaar verdiende geld vertrou?

ONS HET DIE ANTWOORDE!Solidariteit Finansiële Dienste (SFD) is ’ngeregistreerde finansiëledienstemaatskappy(FSP-nommer: 15556) wat hom beywervir gehalte-advies, gerugsteun deurgehalteprodukte. SFD hetgeregistreerde finansiële beplannerswat professionele advies kan gee oorbeleggings en risikoprodukte. SFDse benadering tot finansiële adviesonderskei hom van die alledaagseen die maatskappy werk saam metbekende maatskappye of vennote indie finansiële bedryf, insluitend AllanGray, Sanlam, Liberty Life, Momentum,Coronation en Investec.

Kontak ons vandag nog!

Tel: 0861 10 10 05,

Faks: 086 571 6739

E-pos: [email protected]


jy & diedeur Johan Roos

Stuur jou regsvrae na: Jy & die reg, Posbus 11760, Centurion 0046;stuur ’n e-pos na [email protected]; of ’n faks na 012 664 1102.Reg

Soortgelyke vraagstukhet vroeër in ’n arbeids-hofsaak voorgekom. Indie geval van Morgan vs.Central University of

Technology, Free State is die werknemer op ’nvyfjaar-vastetermynkontrak aangestel. Die kontrakis 48 maande vroeër beëindig as wat in diekontrak ooreengekom is. Die werknemer het diewerkgewer gedagvaar vir die uitstaande termynvan die kontrak se vergoeding. Die hof het kennisgeneem dat die kontrak met die werknemervoorsiening gemaak het vir ’n proeftydperk van ’nmaand en dat daar ’n kennistydperk van driemaande vir albei partye was.Om in sy hofgeding te slaag, moes die werk-

nemer bewys dat hy skade gely het toe die

kontrak beëindig is en dat die skade regstreeksverband hou met die beëindiging van die kontrak.Die kontrak het egter duidelik voorsiening ge-maak vir beëindiging van dienste op gronde vanwangedrag en swak werkprestasie, maar daarmoes in só ’n geval drie maande kennis gegeeword. In dié geval het die werknemer wel ’nander werk gekry en hy kon dus nie bewys dathy skade gely het nie. Op grond daarvan het diehof beslis dat die werknemer vergoeding gelyk-staande aan die kennistydperk van drie maandemoes ontvang.Die onus lê dus by die werknemer om te

bewys dat hy of sy skade gely het weens dievervroegde beëindiging van ’n vastetermyn-kontrak. Indien wel, kan ’n eis wel teen diewerkgewer oorweeg word. S

Vastetermynkontrak: EISE ná vroeë diensbeëindiging?’n Solidariteit-lid wil weet: “Ek is ’n MEULMAKER wat op ’n DRIEJAAR-VASTETERMYNKONTRAK by maatskappy X was. My dienskontrak is egterná slegs ’n jaar deur my werkgewer beëindig. Ek het gelukkig kort daarna weer’n ander werk gekry. Wat ek graag wil uitvind, is of ek die werkgewer kanDAGVAAR vir die uitstaande twee jaar se salaris?” JOHAN ROOS antwoord.

’N

hesecond human rights barometer ofthe Solidarity Research Institute (SRI),which was released shortly before Inter-

national Human Rights Day, clearly states thatSouth Africa is struggling to fulfil the human rightsof its citizens.The fulfilment of human rights has,as measured by the human rights barometer,dropped from a level of 51,8% in 2010 to 48,3%in 2012.The human rights barometer focuses onall the civil, political and socio-economic rightsentrenched in the Bill of Rights and casts light oncontroversial human rights violations such as theviolation of South Africans’ right to life, safety andsecurity, equality and education.Johan Kruger, head of the SRI, says that since

the release of the first human rights barometerin 2010, there has been a slight decline in thefulfilment of human rights in South Africa.

“One of the most serious human rights viola-tions is still the violation of South Africans’ rightto life.According to the latest crime statistics,nearly 43 people are murdered every day. Thelow rate of convictions in respect of violentcrime is an indication that the government doesnot attach enough value to the right to life.”According to Kruger, South Africans’ right to

equality is also seriously violated. “The right toequality, specifically racial and gender equality, hasbeen a controversial issue over the past fewdecades.Although affirmative action is supposedto redress the injustices of the past on a tempo-rary basis, it has become a permanent policy.“According to the International Labour Or-

ganisation (ILO), affirmative action must be of atemporary nature. Government, however, ex-pects national racial demographics to be re-

flected in all job levels. Statistics show thatgrowth in the black African population group isincreasing, while growth in the white, colouredand Indian population groups is stable.“Should the government continue to imple-

ment affirmative action in this manner, it will neverend,which is contrary to the international norm.Poverty, unemployment and poor service deliveryfurther deprive many SouthAfricans of their rightto full and equal human rights and freedom.”Kruger says the past year’s crises in the edu-

cation sector, including the textbook scandal inLimpopo, are also reflected in the human rightsbarometer. According to the barometer, theright to freedom of religion, belief and opinion,freedom of association, citizenship and freedomof movement and residence are among therights that are currently not threatened. S

Fulfilment of HUMAN RIGHTS has declined since 2010By Nico Strydom

Foto:iStockphoto.com

T


inbe

weg

ing

internetgebruikers in SA het nognooit aanlyn GEKOOP nie.

Winkelw@entjie: Maak AANLYN vol!

odra jy met verskillende moont-likhede van aanlynwinkels beginspeel, word dit opwindend enontspannend, net soos om by jouplaaslike inkopiesentrum te gaan

inkopies doen. Die voordeel is dat jy natuurlikmeer tyd het vir loerkoop, aangesien jy makliknavorsing op ander webtuistes oor ’n produkkan doen sodra jy dit “raakloop”. Die meesteSuid-Afrikaanse aanlynwinkels het ook ’nredelike oop beleid oor die terugstuur vanprodukte waarmee jy nie tevrede is nie.Statistiek deur die Digital Media and

Marketing Association (DMMA) wat inNovember 2012 vrygestel is, het getoon datkaartjiebesprekings, boeke, hotelbesprekings,musiek en rolprente die gewildste aanlyn-inkopie-items onder Suid-Afrikaners is.’n Suid-Afrikaanse vrouetydskrif het onlangs

’n unieke verandering aan die modeblaaie vanhul tydskrif aangebring deur hul eie aanlyn-winkel te begin. Op koop.sarie.com kan Sarie-lesers se versoeke vir modehulp en -raad noubevredig word en word lesers blootgestel aandie opwinding van die modewêreld. Soossarie.com dit stel: “Jy kan nou kyk, klik en kóóp”.

Die tydskrif beklemtoon verder dat dié winkeldie plek vir jou is “as jy al ooit voor jou klerekasgestaan en wonder het waarom jy níks het omaan te trek nie, en soms nog twyfel of jy dit noureg het – dié skoene by daardie broek; hierdieblink by daardie dof.”Nog ’n baie gewilde snuffelwebtuiste is

www.zando.co.za. Hierdie webtuiste is veralgewild onder Suid-Afrikaners omdat FNB-kliënte hul “e-Bucks” hier kan gebruik omaanlyn aankope te doen.Besoek www.uprice.co.za, wat dien as ’n

soekenjin vir aanlynwinkels. Hulle lys al die pro-dukte van verskeie aanlynwinkels op een web-tuiste vir maklike produk en -prysvergelyking.’n Ander gewilde aanlynwinkel vir Suid-

Afrikaners is www.kalahari.net, waar jy boeke,musiek, DVD’s en elektronika kan aankoop.Begin oefen om jou aanlyntrollie vol te

maak. Maak jouself vertroud met produkte watveilig is om aanlyn te koop, en produkte wateerder nie oor die internet gekoop moet wordnie. Dit is meestal veiliger om produkte vanbekende Suid-Afrikaanse aanlynwinkels aan tekoop as wat dit is om produkte van onbekendeoorsese winkels te koop. S

S

Al meer Suid-Afrikaners maakdeesdae hul winkelwaentjieaanlyn vol. Dit is maklik,gerieflik en vinnig. As jy ver vanwinkels af woon of min tyd het,is dit ideaal. Enigiemand metinternettoegang en ’nkredietkaart kan maklik ’naanlynwaentjie vul enSIEDAAR! Jou aankope wordby jou voordeur afgelewer.AANLYNWINKELS bied jouook die geleentheid omprodukte van oorsee af tebekom, waar jy voorheen nooitdaartoe toegang sou hê nie,skryf DALEEN GOUWS.

Suid-Afrikaners metinternettoegang koop

kaartjies vir vertonings ofsportbyeenkomste

AANLYN. Sowat 43%bespreek hul vakansies

op die internet.

27%


44%

inbeweging

ie skrywer Miranda Marquitskryf in haar artikel 11Ways toteach kids how to save moneydat ’n mens van visuele beeldeen fisieke interaksie gebruik

moet maak wanneer jy kinders van begrippesoos spaar leer.Ruan Schroder, bestuurder: finansiële advies

by Solidariteit Finansiële Dienste, beveel aan datouers hul kinders van ’n vroeë ouderdom afmoet leer van die waarde van geld. “Indien jyaanvanklik sukkel om aan ’n jong kind die begrip‘spaar’ te verduidelik, kan jy begin deur die kindeers toe te laat om in die winkel vir die brood enmelk te betaal. Sodoende sal die kind die begripvan ’n transaksie beter verstaan.”Hy wys verder daarop dat ’n mens daarna

makliker vir jou kind sal kan verduidelik hoe omslim met jou geld te werk. “Gee vir jou kindsakgeld, al is dit slegs R10 ’n week. Laat hom of

haar verstaan hoe spaar werk deurdat die kindbeheer van sy of haar eie finansies neem.” Hymoedig ouers aan om vir hul kinders “rente” opspaargeld te gee. Vir elke R10 wat hulle spaar,kan hulle byvoorbeeld R1 se rente ontvang.’n Ander manier waarop jy jou kind kan aan-moedig om te spaar, is om vir hom of haar ’nspaarplakkaat op te stel waarop daar aangeduiword hoeveel geld hy of sy elke week of maandspaar. Sodoende kan jy as ouer (én jou kind)monitor hoe jou kind vorder en waar hy of sydalk nog begeleiding benodig. Stel as ouer ook ’ngoeie voorbeeld deur bedag te wees op hoe jyjou geld bestee.Ouer kinders kan makliker geleer word om te

spaar en hul geld verstandig te gebruik. Gesels enonderhandel met hulle en leer hulle hoe om ’nbegroting op te stel en daarby te hou. Dit sal ookgoed wees om vir hulle hul eie spaarrekeningoop te maak waarop hulle rente kan verdien. S

Om vir ’n klein kind ’nabstrakte begrip te leer, isnie ’n eenvoudige taak nie.Dit is egter jou plig as ouer

om jou kind van kleinsaf van begrippe soos

VERANTWOORDELIKHEIDen SPAAR te leer,

skryf INGE STRYDOM.

DLeer jou kind vroeg SPAAR


inbe

weg

ing

Gesoute vakbondman, gesinsman VAT VOORHy is allermins ’n nuwe gesig in die gange van die Solidariteit Beweging, maar hy het sakke vol nuweplanne. JOHAN KRUGER werk reeds tien jaar by Solidariteit en is nie net sedert verlede jaar hoof vanSolidariteit se kommunikasieratwerk nie, maar hy is ook aan die stuur van Kraal Uitgewers en dieSolidariteit Navorsingsinstituut. Johan is boonop van hierdie uitgawe af redakteur van SolidariteitTydskrif.

ohan, ’n boorling van Oos-Londen in dieOos-Kaap, het aan die Hoërskool Silver-ton in Pretoria gematrikuleer waarna hysy weermagtande in die berede-eenheidin Potchefstroom geslyp het. Johan ver-klap dat hy vandag nog, wanneer hy diegeleentheid kry, daarvan hou om ’n blink-

vosperd op te saal.Ná sy weermagopleiding het Johan ’n graad

in die regte aan die voormalige PotchefstroomseUniversiteit vir Christelike Hoër Onderwys (noudie Noordwes-Universiteit) behaal. In 2003 is hyas arbeidshoflitigant by Solidariteit se regsdien-ste-afdeling aangestel. Hy is later tot hoof vandié afdeling bevorder én het die hoof van dieSolidariteit Navorsingsinstituut (SNI) geword.Johan het nie net baie werkhooi op sy vurk

nie, maar is ’n gesinsman in murg en been. Johanis pa van twee woelwaters – Rohan (5) enReuben (2) – en is getroud met Martheli, ’nprokureur van beroep.“Solidariteit spog met ’n uitstekende media-

profiel en geniet bykans daagliks dekking op allemediaplatforms. Die kommunikasiespan wil van-jaar daarop voortbou om Solidariteit se beelduit te bou as ’n familie van mense wat daad-werklik doeners is. Mense wat nie skroom omdie moue op te rol om ’n verskil te maak nie.“Solidariteit is immers ’n geloofwaardige tuis-

te én waghond waar werkbeskerming enersydsen die toekoms van ons kinders andersyds voor-keur geniet. Van bakhand staan is daar niesprake nie; ons doen sélf! Want praters is daarbaie, maar doeners... Húlle is yl gesaai.”Volgens Johan is hy bevoorreg om diversiteit

in sy dagtaak te hê. “Die een oomblik vier engedenk ek die geskiedenis in die spogpublikasieswat Kraal uitgee, dan weer in die voorste media-linies vir ons lede se belange veg, dan feite ensyfers in gesaghebbende navorsing weergee. Eneindelik die hele Beweging se doen en late in diebeperkte bestek van ’n tydskrif weergee.”Johan is nie net passievol oor sy beroep nie,

maar dis duidelik dat hy geroep is vir ’n tyd soosdié. “Ek wil aktief bou aan ’n volhoubare Suid-Afrika vir my kinders en hul kinders. Want ons isimmers net rentmeesters van dié grond aan diesuidpunt van Afrika wat ons huis noem.” S

J Johanin ’n japtrap

Rugby saam met Reuben (2) en Rohan (5).Onder: Strandtyd saam met mamma Martheli.

Bederfgoed: Die Kaap (Kleinmond),rooiwyn, skaaptjops en perdry!

Onlangs gelees

Sal weer en weer kyk

Foto’s:iStockphoto.com&Verskaf

TEKEN IN OP DIEGROOT TREK-NUUSBRIEF

Teken vandag nog in op die Groot Trek-nuusbrief en bly op die hoogte van alleprojekte wat gedurende hierdie feesjaaraangebied gaan word. Stuur e-pos [email protected] om in te teken.


inbe

weg

ing

ie nuwe FAK Sangbundel Volume II,wat einde verlede jaar bekendgestelis, het hom nou ook in Nederland

gaan tuismaak. Die bekende Afrikaanseliedjieskrywer en sanger Jannie duToit het inJanuarie vanjaar, tydens ’n besoek aan dieNederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging(NZAV) in Amsterdam, ’n eksemplaar vanhierdie uitsonderlike musiekskatkis aanWillemBronkhorst, voorsitter van die NZAV, oor-handig. Die bundel word nou in ’n Amster-damse biblioteek met meer as 43 000 ander

publikasies oor en uit Suid-Afrika bewaar.Tydens die NZAV se jaarlikse Nuwejaars-

funksie wat op 5 Januarie gehou is, het Bronk-horst onder meer na die goeie samewerkingtussen die NZAV en die FAK se Stichting voorAfrikaans met betrekking tot die Jongere Pro-jek verwys. Hy het ook sy vreugde uitgespreekoor die nuus dat die huis aan die Keizers-gracht (wat onder meer die kantore van dieNZAV en die biblioteek van die Suid-Afrikaan-se Instituut huisves) behoue gaan bly.DuToit het tydens die geleentheid meer

agtergrond oor die sangbundel gegee en opdie sinergie tussen die Dietse tale gefokus.“Laat hierdie bundel ’n nuwe begin wees vandie kulturele en spesifiek musikale uitreik namekaar se tale en kulture,” het DuToit gesê.Om hierdie voorneme te bekragtig, het hy ’naantal van die liedjies uit die sangbundel ge-sing. Sy gewilde “’n Liedjie vir jou” het dieAmsterdamse gehoor behoorlik meegevoeren die musiek wat die skoonheid van Suid-Afrika besing, het ook groot belangstelling indie FAK Sangbundel Volume II gewek. S

rekkerkinders: Kom trek saam met die dapper kinders van die Groot Trek (deur dr. DanieLangner, uitgegee deur Kraal Uitgewers). Dié boek is nou beskikbaar teen R80(R20-posgeld uitgesluit). Stuur e-pos na [email protected] om dieboek te bestel (lees meer op bladsy 61).Die Groot Trek-dagboek (deur die Genootskap vir die Hand-

hawing van Afrikaans – GHA) word binnekort as ’n gedenkdagboek met dieGrootTrek as tema uitgegee.As jy belangstel om ’n boodskap vir jou kindersof nageslag hierin te publiseer, skakel die GHA by 012 335 3321 of stuure-pos na [email protected] foto’s van Suid-Afrika se 12 mooiste monumente is die Voor-

trekkermonument se verjaardagkalender ’n moet vir elke Afrikanergesinwat hul vriende en geliefdes se verjaarsdae wil aanteken en terselfdertyddie GrootTrek wil gedenk. Vir meer inligting, skakel 012 326 6770.4x4’s vat vanjaar saam met kykNET en die FAK die ossewapad

wanneer daar met 4x4’s teruggegaan word op die roetes wat die Trekkersgery het. Die dokumentêr gaan fokus op avontuur, kultuur, geskiedenis enaktualiteit. Hou die FAK-webtuiste dop vir meer inligting. S

Groot, groter, GROOT TREKDit is reeds 175 JAAR sedert die Groot Trek plaasgevind het envanjaar gaan hierdie grootse gebeurtenis in die geskiedenis van Suid-Afrika met verskeie unieke feesgeleenthede gevier word. LINDIE VANZYL vertel van ’n paar opwindende projekte wat ondersteun kan word.

T

FAK VAT FEESLEISELS

ie FAK neem vanjaar, in same-werking met verskeie anderkultuurorganisasies, die leiding

in die 175-jaargedenkfeesvieringe vandie GrootTrek, wat in 1838 ’n hoogte-punt bereik het.As deel van die vieringenooi die FAK geloftekomitees en andergroepe om projekte met die fokus opdie GrootTrek aan te pak. Die bewaring

van hierdie erfenis is veral vir diejeug noodsaaklik en daarom

moedig die FAK organi-sasies aan om pro-jekte ook by skolete onderneem.Die FAK enMaroela Mediahet ’n feesem-bleem vir dieherdenkingsjaarlaat ontwerp.Kultuurorgani-sasies word ver-soek om dieembleem (met die

organisasies se eieembleme) vir alle Groot

Trek-projekte in 2013 te ge-bruik. Die FAK het ook ’n blad op

sy webtuiste (www.fak.org.za) waar alleherdenkingsprojekte bekendgestel kanword. Vir meer inligting of om jou orga-nisasie se projekte te bemark, stuur e-pos na [email protected]. S

FAK Sangbundel Volume II WEERKLINK tot in NederlandDeur Lindie van Zyl

D


D

inbeweging

Handboeke, rekenaarprogramme, vakgidse met doelwitvelle, skriftelike eksamenvraestellemet memorandums en omvattende oueropleiding vir graad 1 tot 9. Naas ’n soliede

kennisvlak ontwikkel selfgedrewe onderwys noodsaaklike vaardighede engesindhede. Besoek ons aanlynwinkel vandag nog by www.kenweb.co.za

SelfgedreweTUISONDERWYS!

www.kenweb.co.za

Goedkoper, v inn iger, mak l iker, be te r

Die meeste pryse is met 80% verlaag. Klop die resessie!Geskik vir TUISONDERWYS of AANVULLING vir skool.

rekkerkinders deur dr. DanieLangner fokus op die geskiedenisvan die GrootTrek en spesifiekdie groot rol wat kinders in diétyd gespeel het. Die boek, met

pragtige illustrasies, bevat ’n opsomming van diebelangrikste gebeure van dieTrek, profiele oor ’npaar van die prominentste leiersfigure van diégeskiedkundige era asook 14 treffende helde-verhale van kinders (soos opgeteken deur onderandere C.R. Swart en J.D. Kestell). Die lewe vankinders in die tyd van dieTrek word van naderbybeskou en ou Voortrekkerspeletjies, -gesegdes enselfs gewilde Voortrekkerdisse word herontdek.Meer as ’n dosyn gedigte wat die wel en weë vandie GrootTrek besing (uit die pen van meesterssoos C. Louis Leipoldt,Totius en A.G. Visser), isook in die bundel ingesluit en bied ’n blik op dieTrekkerslewe soos gesien deur die oë van enkelevan ons grootste Afrikaanse digters. S

Ter viering van die GROOTTREK, wat vanjaar 175 jaargelede in 1838 ’n hoogtepuntbereik het, stel Kraal Uitgewersdie boek Trekkerkinders: Komtrek saam met die dapperkinders van die GrootTrek,1835-1838 bekend. Deur die

verhale van opoffering, hartseer,moed en heldedade te lees,sal hedendaagse kinders kanverstaan wat hul voorouersmeer as 175 jaar gelededeurgemaak het, skryfILZE NIEUWOUDT.

Kom TREK SAAM met die DAPPER KINDERS

TPLAAS JOU BESTELLING SÓ

• Trekkerkinders kos R80 (R20-posgelduitgesluit)

• SMS die woord “TREK” na 34388 en’n Kraal-agent sal jou skakel. (’n SMSkos R2.)

• Faks: 086 714 1100• Tel: 012 644 4329• E-pos: [email protected]

Alles oor jou BEGRAFNISVOORDEELBEGRAFNISSE is een onderwerp wat die meeste mense probeer vermy. Tog is daar BELANGRIKEDINGE wat jy en jou gesin moet weet om die proses in daardie tyd van beproewing te vergemaklik.


WAT IS INGESLUIT?

• Die verwydering van die oorledene vanaf dieplek van afsterwe (verwydering word enigedag en tyd gedoen).

• Die berging en versorging van die oorledene.• Die verskaffing van ’n kis, volgens kontrak.• Die verskaffing van ’n naamplaat vir die kis.• Begrafnisreëlings met ’n Doves-reëlings-beampte.

• Die bespreking van die graf/krematorium bydie betrokke munisipaliteit/eienaar.

• Die verskaffing van 100 gewone begrafnis-pamflette (pamflette met foto’s word niehierby ingesluit nie).

• Die gebruik van ’n Doves-kapel (indienbeskikbaar).

• Die gebruik van ’n begrafnisondernemer enlykswa.

• Die gebruik van ’n graftent, stoele, grastapyten neerlaatmasjien by die graf.

• Die registrasie van die dood by die de-partement van binnelandse sake (waarmoontlik).

• Die voltooiing en indiening van begrafnis-eisdokumente asook alle ander toepaslikeadministrasie.

• Gratis dekking van vervoerkoste vir die eerste80 km vanaf die naaste Doves-kantoor.

• Afslag van 10% op grafstene wat tydensbespreking van die begrafnis bestel word.

• Alle plaaslike oproepe wat vir die betrokkebegrafnis en ander toepaslike reëlings gemaakmoet word.

• Die gebruik van die besigtigingskamer.• BTW is op alle bogenoemde koste ingesluit.

WAT IS NIE INGESLUIT NIE?

• As die oorledene deur ’n ander begrafnis-ondernemer vervoer word en Doves dan dieliggaam na ’n Doves-kantoor moet verskuif,moet die familie die koste van die anderbegrafnisondernemer dek.

• As ’n ander kis (as wat volgens die kontrakbepaal word) gekies word, is die familieverantwoordelik vir die verskil in koste.

• ’n Houtkissie vir as (indien verkies).• Krematoriumkoste.• Munisipaliteitskoste – dus die koop en grawevan die graf.

• Die plasing van die oorledene se as in ’ngedenkmuur.

• Die verskaffing van bykomende gewonebegrafnispamflette teen R2,00 per pamflet.(As die familie pamflette met foto’s in verkies,is die familie vir die balans verantwoordelik.)

• Die huur van ’n kapel (as ’n Doves-kapel niebeskikbaar is nie en die familie verkies om ’nkapel te huur).

• ’nTent by die huis/kleedkamers/busse/familie-motors.

• Doktersgeld, die heffing van die medieseskeidsregter in die geval van ’n verassing (watdie uiteindelike goedkeuring vir verassingsgee) en die koste van ’n doodsertifikaat (waarvan toepassing).

• Bykomende kilometer wat gereis moet word.Die eerste 80 km vanaf die naaste Doves-kantoor word gedek, daarna is die familiesoos volg verantwoordelik vir die bykomendekilometer gereis:• Vanaf 81 km tot 200 km word R4,77 perkilometer gehef (BTW uitgesluit).

• Vanaf 201 km tot 400 km word R4,39 perkilometer gehef (BTW uitgesluit).

• Vanaf 401 km en meer word R4,12 perkilometer gehef (BTW uitgesluit).

• ’n Bykomende bedrag van R620 word gehefop begrafnisse en verassings wat nauurs, opSondae of vakansiedae gehou word.

• Blomme vir die kis en die kerk.• Die verwydering van longe (indien nodig).• Kerkkoste asook die vergoeding vir diepredikant, orrelis en koster.

• Die plasing van doodskennisgewings inkoerante.

EN BYKOMENDE KOSTE?

• Begrafnisondernemers:As die oorledene eersdeur ’n ander begrafnisondernemer vervoerword en die liggaam dan deur Doves afgehaalword, kan die familie tot R3 420 vir die diensvan die ander begrafnisonderneming betaal.

• Kis: Word bepaal deur die keuse van ’n kis.• Askissie: Kan tussen R456 en R1 710 kos.• Krematorium:Tussen R1 026 en R2 022.• Munisipale grafkoste: R330 tot R3 846.• Die plasing van as: Die koste hiervan hang afvan die perseel waar die as geplaas word.

• Bykomende gewone programme: R2,00 perprogram.

• Programme met foto’s: Dié programme kantot R18,50 per program kos.

• Huur van kapel: Die koste van ’n kapel wordbepaal deur die keuse van ’n kapel.

• Huur van tente en stoele: Dit word bepaaldeur die grootte van die tent en die aantalstoele wat gehuur moet word.

• Huur van busse en ander voertuie: TussenR969 en R2 850 per bus/voertuig.

• Doktersgeld:Tussen R399 en R1 800.• Bykomende reiskoste: Die bykomende kosteword bepaal deur die aantal ekstra kilometerwat gereis word.

• Begrafnisse wat nauurs, op Sondae ofopenbare vakansiedae gehou moet word:’n Bykomende bedrag van R620 word hieropgehef.

• Vars blomme: Die koste sal afhang van diefamilie se keuse van ruikers, maar kan tussenR285 en R1 140 beloop.

• Verwydering van longe: Die koste hiervanbeloop ’n minimum van R585, maar hang afvan die dokter se heffing.

• Kerkkoste: Dit wissel, maar die gemiddeldekoste strek van R627 tot R1 311.

• Doodskennisgewings: Die koste hiervanword deur die betrokke koerant bepaal.


prom

osie

Vir meer INLIGTING oor jouSolidariteit-begrafnisvoordeel of omdie besonderhede van jou naasteSolidariteit-kantoor te kry, skakel

0861 25 24 23. Of skakel dieDoves Careline by 0860 02 55 00.


advertorial

Questions on CREMATION answered1. MUST THERE BE A RELIGIOUSCEREMONYWITH CREMATION?No. You could choose a secular ceremonyshould you desire. However, should you wish tohave a specific clergyman in mind, Doves willarrange for one to conduct a service.

2. MUST I HAVE THE FUNERALSERVICE AT THE CREMATORIUM?No. Some request that a portion of the servicebe held at their local church, with a short com-mittal service in the crematorium chapel, orthat the whole service be conducted in thecrematorium chapel.

3. HOW IS CREMATIONARRANGED?As there are a number of legal formalities withwhich one must comply, it is wisest to letDoves arrange for the completion of the statu-tory forms for cremation. If you are the execu-tor or the next of kin, or are authorised byeither to do so, you will be required to sign theStatutory Application for Doves Cremation be-fore a Commissioner of Oaths. Doves will helpyou with this.

4. DO I SIGN ANYTHING ELSE?Apart from the agreement with Doves whichyou should sign confirming your wishes for thefuneral service, you will probably be askedabout the remains. Our experience indicatesthat it is wise to make a decision regarding thedisposition of the cremated remains as soon aspossible. However, if you are undecided, Doveswill arrange storage of remains for two monthsgiving you time to make a decision.

5. WHO GIVES PERMISSIONFOR A CREMATION?Permission may only be given by a Medical Ref-eree appointed by the crematorium authority.No cremation may take place without his orher authority. Before giving his or her approval,the Medical Referee must satisfy himself or her-self that the deceased has been identified; thatthe primary cause of death has been estab-lished beyond doubt, and that cremation is notcontrary to the written wishes of the deceased.He normally relies on the Application for Cre-mation, together with a Medical Declarationfrom the doctor who attended the deceased inthe final illness, as well as a Confirmatory Me-dical Declaration from a second doctor, whoconfirms the findings of the first doctor relatingto the cause of death. Should the Medical

Referee decline to authorise cremation, a pri-vate autopsy will be necessary if you still desirecremation.We can not over-emphasise that it isin the interest of all concerned that the legalformalities be completed prior to the funeral,whether it be at the crematorium or not.

6. IS IT TRUE THAT PACEMAKERSAND OTHER RADIOACTIVEIMPLANTS MUST BE REMOVED?Yes. These implants can explode at high tem-peratures, not only causing damage to crema-tories but also placing crematorium staff at risk.

7. IS THE COFFIN CREMATEDWITH THE BODY?Yes. The coffin as received is always cremated.

8. MUST A COFFIN BE USEDFOR CREMATION?Every crematorium requires some form ofouter shell, in the interest of the family, for rea-sons of hygiene and because of the design ofmodern crematories.The outer shell must beopaque and completely enclose the body, bestrong enough to bear weight of the body with-out collapsing and be of combustible material.

9. IS MORE THAN ONE COFFINCREMATED AT ONCE?No. By special arrangement, a parent and achild could be cremated together, but thedesign of modern crematories does not allowfor two adults to be cremated together.

10. HOW LONG DOESTHE CREMATION TAKE?Approximately 90 minutes.

11. WHATHAPPENSWITHMETALS?The temperature at which modern crematoriaoperate (between 800 and 1 000oC) is suchthat metals are fused with other material sothat they are not recognisable.Any metallic ma-terial residue from a cremation is normally dis-posed of in accordance with the instructions ofthe relevant crematorium authority. It is there-fore strongly recommended that any items ofjewellery should be removed by the familyafter death and prior to cremation.

12. HOW DO I KNOW I WILLGET THE RIGHT REMAINS?As each cremator will only accept one adultcoffin, and the remains must be withdrawn

before the cremator is used again, all remains arekept separate throughout the process. All cre-matoria have some means of uniquely identifyingremains and a family can rest assured that thecorrect remains are ultimately handed over.

13. WHAT HAPPENS TO THEREMAINS AFTER THEY AREREMOVED FROM THE CREMATOR?When the cremation is completed, the re-mains are withdrawn from the cremator into acooling tray. When cool, any ferrous material isremoved by means of a magnetic field, and theremains are then placed into a machine, whichreduces them to a granular form, consisting ofbone ash.The quantity of remains depends onthe size and age of the deceased and in thecase of babies and very young children, theremay be minimal remains recoverable.

14. WHAT OPTIONS DO I HAVEWITH THE REMAINS?Although some religious bodies prefer thatremains be interred in consecrated ground, thefinal choice is normally that of the family. Re-mains may be scattered or buried at most localcrematoria or within your church ground, or atsome other place of your choice. Most crema-toria provide some means of memorialisation,such as niches into which a permanent urncontaining the remains can be placed andsealed with a suitable inscribed plaque. Somechurches also provide this option. Some crema-toria also offer miniature graves for the perma-nent retention of remains. Some families opt tobury remains in an existing family grave, or youmay wish to have the remains in a memorialurn which you could keep at home. Doves willassist you in carrying out your wishes.

15. WHAT HAPPENS TO REMAINSSTREWN ON THE GROUND?As the highest biochemical activity exists at thesurface of the soil and the remains are in asmall granular form, weather and biochemicalaction quickly break them down to form partof the earth and within a short time there is novisible trace of them.

For HELP when death occurs, adviceon funeral arrangements, assistancewith funeral insurance or with the

handling of claims, kindly contact our24-hour helpline on 0860 02 55 00.


inbe

weg

ing

DAAR’S DRAMA OP(DIE) DRAADLOOS!Draadloos, Maroela Media se radio-produksiehuis, bied aan ’n grootverskeidenheid gemeenskapsradiostasiesregoor die land ’n Afrikaanse radio-dramareeks wat deur die uiters be-kwame Bettie Kemp vervaardig word. Jykan tans luister na Vendetta, ’n drama in40 episodes met ’n lekker spanningsvollestorielyn en akteurs soos Lochner deKock en Richard van derWesthuizen indie rolverdeling. Bestudeer gerus jougunsteling gemeenskapsradiostasie seuitsaaiskedule om te sien wanneerVendetta uitgesaai word.As jy wil hoorwat totdusver inVendettagebeur het,kom luistergerus navorigeepisodes by

“Kennis is altyd beperk, terwyl VERBEELDING ONBEPERK is,” het Albert Einstein gesê. ’n Menssien deesdae die simptome van inligtingsoorlading en -verslawing oral om jou: Mense antwoord hullee-posse op hul fone en tabletrekenaars terwyl hulle in vergaderings sit, selfoonoproepe word gemaaken SMS’e gestuur terwyl mense motor bestuur, kinders word met animasiefilms groot omdat ouers seldedie tyd het om vir hulle ’n storie voor te lees. En só bly LUISTER in die slag, skryf SUSAN LOMBAARD.

LUISTER, kan jy luister?

en van die vaardighede wat in dietegnologie-era in die slag bly, is dievermoë om te luister sondervisuele materiaal, en daarmee saam,die vermoë om jou verbeelding te

gebruik en self ’n prentjie van dit wat jy hoor injou gedagtes op te roep. Navorsing toon datdie langtermyngeheue ingespan word wanneerjy luister en jou verbeelding gebruik. Die tipeleer wat plaasvindwanneer jy luister enjou eie prentjies skep,is dus baie kragtiger aswanneer jy blootvisuele inligtingontvang sonder dat jyself jou verbeelding hoef in te span.“Hoe skerper jou luistervaardighede is, hoe

meer ingeskakel is jy by die lewe en menserondom jou,” sê Bettie Kemp, die suksesvolleradiodramavervaardiger en aktrise.“Veral radiodramas skerp dit op! Ons praat

nie verniet van radio as die ‘theatre of themind’ nie – jy herskep die lewe met sy gebeurekompleet met kleur en geur, sonder sig! En danis die resultaat dikwels beter as wat jy dit an-dersins sou beleef het, want aan jou gedagte-wêreld is daar geen grense nie.”

Lochner de Kock, wat gereeld sy buiging inradiodramas maak, stem saam.“Radio, wat ’nouditiewe medium is, maak staat op die luis-teraar se kennis en ervaring om self die prentjiete skilder. Jy luister dus, en droom die res soosjy die wêreld beleef.”Hoe kan jy jou luistervermoë verbeter? Een

van die maklikste maniere om te leer luister endaarmee saam jou verbeelding te ontwikkel, is

om te lees of naradioteaterproduksies ofboekvoorlesings teluister. Knyp elke dag ’ntydjie af om ’n paarhoofstukke van ‘n lekkerboek te lees, vind uit

wanneer jou gunsteling radiostasies weerradioteater uitsaai, en maak tyd om daagliks virjou kinders ’n storie te lees. Pasop dat jy nie indie strik trap om storietyd met jou kinders tevervang met selfleesstories op elektronika soostabletrekenaars nie. Sodoende gaan diegehaltetyd verlore wat jy saam met jou kinderssou hê. Sorg ook dat jy soms vir jou kindersstories sonder prentjies lees, of skaf vir hulleCD’s met kinderstories aan waarna hulle kanluister in plaas daarvan om na ’n animasiefilm tekyk. Jy sal verbaas wees hoe hulle dit sal geniet. S

Emar ela

media

www.radio.maroelamedia.co.za

Foto’s:iStockphoto.com

inbeweging

Deur Suné van Heerden

BYGELOWE ENWAAR HULLEVANDAAN KOMAnton Prinsloo

Het jy geweet dat die titel Macbeth van Shake-speare nie in ’n teater in Brittanje genoemword nie? Dit sal ongeluk oor die opvoeringbring. En weet jy dat geboue in Oos-Asië gladnie ’n vierde verdieping het nie, en dat gebouein Hongkong geen verdieping met ’n syfer vierdaarin het nie? Dit bring onheil, glo hulle. Diénaslaanbron van dr.Anton Prinsloo is die eersteomvattende Afrikaanse woordeboek oor byge-lowe wat in Suid-Afrika verskyn. Die boek be-vat meer as 6 000 bygelowe ingedeel in 100verskillende kategorieë, soos plante, diere, voëls,blomme en lande. Die boek (R355) is landwydby goeie boekwinkels beskikbaar.

WEN!

Een gelukkige WENNER kan ’n eksemplaar van Bygeloween waar hulle vandaan kom wen! Stuur ’n e-pos [email protected] en vertel ons een interes-sante bygeloof oor beddens wat in dié boek voorkom. Dieantwoord is op www.maroelamedia.co.za beskikbaar. S

Maroela se BOEKRAK


inbe

weg

ing

’n Trotse deel van Suid-Afrika se erfenis en GESKIEDENIS is hierdie jaar in die kollig met die175e herdenking van die GrootTrek.Afrikaners kan breëbors sê:“Híér het ek help bou!”

Daarom is dit heel gepas dat die bekende woorde van oudpresident Paul Kruger,“neem die goeieuit die verlede en bou daarop voort”, vanjaar die TEMA is van die Solidariteit Tydskrif-KOMPETISIE.

erlede jaar het honderde foto’singestroom vir die SolidariteitTydskrif-fotokompetisie waarinskrywers kon spog met onsmooiste land Suid-Afrika deur

hul trots Suid-Afrikaanse kiekies. Vanjaar moetdie stof van die geskiedenisboeke geblaas worden lesers word uitgedaag om met foto’s, op-stelle of gedigte uit te beeld hoe daar gebouword op die goeie van die verlede. Die driekategorieë – foto’s, opstelle en gedigte – hoefnatuurlik nie net dinge uit die verlede uit tebeeld nie. Ons wil sien hoe daar voortgebouword op die verlede sodat ons met trots kansê: “Neem uit die verlede en bou daarop”.

HOE NEEM EK DEEL?Stuur jou inskrywing (foto met ’n enkelsinbyskrif,opstel of gedig) na [email protected] enstaan die kans om een van die fantastiese pryseop die spel te wen. ’nWenner sal ná afloop vandie kompetisie in elke kategorie aangewys word.Onthou om aan te dui in watter kategorie jydeelneem!

KATEGORIEË• Kategorie 1: Foto• Kategorie 2: Opstel• Kategorie 3: Gedig

MEER OOR DIE KATEGORIEË• Fotokategorie: Die fotograaf wat die temadie beste deur sy foto uitbeeld, sal wen.Omdat die kategorie nie so streng op tegniekfokus nie, is selfoonfoto’s ook welkom.

• Opstelkategorie:Die skrywer moet in staatwees om die tema lewendig te maak deursy of haar storie in 5 000 woorde of minderte vertel.

• Gedig: Die skrywer se digtersvermoë om dietema vas te vang, sal beoordeel word.

SLUITINGSDATUMDie sluitingsdatum vir vanjaar se kompetisie is1 Julie 2013. Lesers sal daarna die geleentheidkry om vir ’n lesersgunsteling te stem. Diewenner van die kompetisie sal in die vyfdeuitgawe van Solidariteit Tydskrif (in September)bekend gemaak word.

V

Neem goeie uit gister &WEN vandag!

“Wat mense laat staan of probeerEn wat ook hul doelwit en strewe –

Aleer hul nie lewe om te leer,Sal hulle nooit leer om te lewe!”

~ AG Visser ~


Reëls1. Die kompetisie is oop vir enigiemand endaar is nie ’n beperking op die aantalinskrywings wat ingestuur mag word nie.

2. Geen inskrywingsfooi word gehef nie. 3. Elke inskrywing moet die volgende bevat: • Jou foto, opstel of gedig;• ’n enkele sin wat jou foto beskryf (indien jy ’n foto inskryf);

• jou persoonlike inligting (naam, van,volledige kontakbesonderhede); en

• die kategorie waarvoor ingeskryfword.

4. Die beoordelaars se beslissings is finaal. 5. Enige teken van plagiaat is gronde virdiskwalifikasie.

6. Solidariteit Tydskrif behou die reg voor omenige van die inskrywings vir publikasie tegebruik. Erkenning sal wel aan die be -trok ke persoon gegee word. S

54

3

2


inbe

weg

ing

MINSTENS DRIE NIE-ZOELOEGETUIES HET MOORDE AANSKOUDaar is geglo dat al die manskappe in Retief segeselskap vermoor is en daar dus geen anderooggetuies van die gebeure was buiten Dinganeen sy Zoeloes nie. Dit is egter nie waar nie.Francis Owen, wat as Britse sendeling onder dieZoeloes gewerk het, het nie net die gebeure van’n afstand gesien afspeel nie, hy het die moordelater dieselfde dag in detail in sy dagboek opge -teken. Die 12-jarige William Wood wat by dieOwens gewoon het en soms as tolk vir Dinganeopgetree het, het dit ook aanskou en sy vertol -king van gebeure is sowat twee jaar later inKaapstad gepubliseer. Jane Williams (later bekendas Jane Bird), ’n Walliese bediende wat vir dieOwen-gesin gewerk het, was ook ’n ooggetuievan die moorde. Haar weergawe van die bloe -dige dag is in Desember 1877 gepubliseer. (Ver -skeie ander Zoeloe-bronne bestaan ook oor diemoorde, insluitende die weergawe van dieFransman Adulphe Delegorgue wat meer as ’njaar ná die moorde Zoeloe-ooggetuies ondervrahet en ’n verslag daaruit opgestel het.)

DINGANE WAS NOOIT VAN PLANOM GROND VIR TREKKERS TE GEEDie skoonheid van Natal het die Voortrekkersaangetrek, maar die grond het aan die Zoeloesbehoort. In ’n poging om ’n stuk grond vir dieTrekkers te bekom, het Retief met Dingane gaanonderhandel, vandaar die traktaat wat opgestel is.Kenners meen egter dat Dingane nooit van planwas om ooit die grond vir die Voortrekkers tegee nie. Die Zoeloe-historikus J.S.M. Maphalalareken dat Dingane nie eens by magte was omstamgrond weg te gee nie aangesien hy bloot die“bewaarder” van die grond was, wat ’n geskenkvan God is. (Daar het wel Britte in die Zoeloe-gebied gewoon, maar die grond is nooit vir

hierdie inwoners gegee nie. Hulle het blootverblyfreg geniet en was nie die eie naars van diegrond nie.)

OORSPRONKLIKE TRAKTAATBESTAAN NIE MEER NIEHoewel die bestaan van die Retief-Dingane-trak -taat nie betwyfel word nie, en daar betroubarebewyse is dat Dingane die dokument met dietrek van ’n kruis “onderteken” het, bestaan dieoorspronklike dokument nie meer nie. Verskeiehistoriese bronne reken dat die traktaat op 4 Fe -bruarie opgestel is, maar eers op 6 Februarieonderteken is – enkele ure voor die moorde.

12-JARIGE HET TREKKERS OORBEPLANDE MOORDE GEWAARSKUDie 12-jarige Wood, wat by die Owen-gesingewoon het, het in sy weergawe van die gebeureaangevoer dat hy ’n groepie van Retief se mannedie oggend van 6 Februarie oor die beplandemoorde gewaarsku het. Die Trekkers het hulleblykbaar nie aan die seun gesteur nie. Toe diesendeling Owen die Voortrekkers oor hul gevoeloor Dingane uitgevra het, het twee van hullegesê dat Dingane ’n goeie man is – te oordeelaan die groot stuk grond wat hy aan hulletoegestaan het. (Owen is self ook die oggendvoor die moorde deur ’n boodskapper vanDingane oor die beplande moorde ingelig.)

EEN MAN HET ONTSNAP (BYNA)!Andries Pretorius het tien maande ná die moorde’n Zoeloe-kryger oor die moorde ondervra. Diéhet beweer dat een van die Trekkers in Retief segeselskap ontsnap het toe die aanval plaasgevindhet. Hy het volgens oorlewering daarin geslaag omsowat 2 km ver te vlug voordat hy deur dieZoeloes ingehaal is. Hy het homself met klippeverdedig, maar is oorrompel. S

Die vooraanstaande historikus dr. Jackie Grobler van die Universiteitvan Pretoria maak in sy artikel “The Retief Massacre of 6 February1838 revisited” in die Historia van 2 November 2011 verskeieopspraakwekkende feite oor die moord op Piet Retief en sy makkersbekend. Dié moorde, asook ander PROMINENTE GEBEURE vandie Groot Trek, kom vanjaar weer in die kollig met die 175e gedenkjaarvan die Groot Trek, skryf ILZE NIEUWOUDT.

feite oor RETIEF-MOORDEwat jy nie geweet het nie

4www.solidariteit.co.za • 01/2013 69

promosie

SKULDBERADING is ’n wetlike proses wat deur dieNasionale Kredietwet geskep is om oorbelaste verbruikersmet hul skuld te help. Die skuld berader staan die verbruikerby deur met krediteure te onder handel en sodoende dieverbruiker in ’n BETER FINANSIËLE POSISIE te plaas. Die uiteindelike doelwit is om ’n bekostigbare en billikeoplossing te bereik wat die verbruiker in staat stel om weer sy uitgawes en lewens koste te dek, skryf NEIL ROETS,uitvoerende hoof van Debt Rescue, ’n nasionaleskuldberadingsmaatskappy.

Jou vriend die SKULDBERADER

WIE KAN AANSOEK DOEN?Enigiemand wat oorbelas is en ’n inkomsteverdien, kan aansoek doen om skuldberadingingevolge die Nasionale Kredietwet. Die skuld -bera dingsproses word streng deur die wet gere -guleer. Dié statutêre proses dwing krediteure omte goeder trou te onderhandel. ’n Verbruiker isoorbelas indien hy hom in ’n posisie bevindwaarin hy nie meer sy maandelikse skuld ver -pligtinge kan nakom nadat hy sy noodsaaklikelewenskoste gedek het nie.

WANNEER IS DIT TE LAAT?Indien ’n skuldeiser met regstappe ingevolgeartikel 129 van die Nasionale Kredietwet begin,mag die krediteur weier om deel van die proseste wees. Dit laat die verbruiker in ’n baie slegteposisie. Dié stappe begin by die versending van’n kennisgewing deur die skuldeiser aan die agter -stallige verbruiker. Daarom is dit belangrik datdie verbruiker nie te lank wag nie. Wanneerkrediteure dié stappe ingevolge die Kredietwetgedoen het, raak dit baie moeilik om die ver -bruiker te help. Die ideaal is dat ’n verbruikeraansoek doen sodra hy voorsien dat hy nie syskuldverpligtinge kan nakom nie, en nie wagtotdat hy agterstallig raak nie.

WAT BEHELS DIE PROSES?STAP 1:Sodra die verbruiker by Debt Rescue aansoekdoen, voltooi hy die aansoek vorms en voorsiendie volgende vier dokumente: • Identiteitsdokument• Bewys van drie maande se inkomste• Drie maande se bankstate• Besonderhede van krediteure.

STAP 2:’n Gekwalifiseerde skuldberader bespreek dieaansoek, reëlings en begrotingsaspekte met dieverbruiker.

STAP 3:Krediteure word skriftelik, binne vyf werkdae, vandie aansoek in kennis gestel.

STAP 4:Ná ontvangs van inligting vanaf die krediteureword bepaal of die aansoeker oorbelas is. ’nPersoonlike betaalplan word vir die krediteurevoorberei. Daar word verder met die krediteureonderhandel en teenaanbiedings word oorweeg.

STAP 5:’n Hofaansoek word in die aansoeker se plaaslikelanddroshof gebring en oorweeg.

STAP 6:’n Herstruktureringsbevel word deur dielanddroshof toegestaan wat die skuld danherstruktureer. Die bevel bied finale beskermingvir die verbruiker. Hierdie proses kan ’n paarmaande duur.

Skakel Debt Rescue by 0861 800 009 of besoekwww.debtrescue.co.za

KIES DIE REGTE SKULDBERADER

Maak seker die skuld-berader is by die Nasionale Kredietreguleerder geregistreer.Die verbruiker kan ook aandring om dieskuldberader se sertifikaat te sien. Skuld -be raders het ’n etiese kode onderteken en het ’n oranje plakker op hul kantoordeurwat dit aandui. Skuldberaders moet gebruikmaak van ’n geakkrediteerde betalingsagenten maan de likse premies moet nie direk aan’n skuld berader betaal word nie.


With three membership categories Solidarityoffers a home for everybody!

Collective membersCollective members are employed by a companywith which Solidarity has a recognition agreement,or at a workplace that is incorpora ted by Solida-rity in the collective division. Most mem bers be-long to this category. Collective mem bers qualifyfor all benefits, regardless of their age.

Individual membersIndividual members of Solidarity are memberswho are 50 years or younger at the date ofjoining and who are employed at a workplacewhere there is no recognition agreement andthat is not considered by Solidarity to be col-lective. An individual member who turns 50 orolder after joining remains an individual mem-ber of Solidarity. Individual members qualify forall Solidarity benefits.*

Supporting membersThis membership category was introduced inresponse to requests from people who sup-port Solidarity’s vision but who do not qualifyfor one of the other categories, i.e. individual

members who are 50 years or older at thedate of joining. Supporting members enjoycertain benefits, excluding benefits such ascollective bargaining, permanent disability, ma-ternity benefits and the death benefit.


inbe

weg

ing

A HOME FOR EVERYBODY

Buckets full of BENEFITS for our membersThis is a summary of the benefits attached to Solidarity

membership. The benefits are subject to the constitution andpolicies of the union, as well as the rules as contained in therule book and may be amended by the Executive Council ofSolidarity without prior notice. New members who can provideproof that they belonged to another trade union in a collectivecompany immediately prior to joining Solidarity will immediatelybe entitled to benefits, on the understanding that in instances

where such members are, upon acceptance by Solidarity, engaged in litigation or a dispute, benefit limits may be

imposed by the Executive Council at its discretion.

inbeweging


ON YOUR SIDE – ALWAYS

LABOUR MATTERSFree legal aid with labour casesMembers are advised by experts on alllabour matters, e.g. disciplinary investigations,injuries on duty and labour pro blems. Freelegal re-presentation is provided for labourmatters referred to the CCMA or theLabour Court.

Assistance with investigationsAssistance is provided in connection withinvestigations by the Medical Bureau forOccupational Diseases and benefits enquiriesof the Com pensation Commissioner andRand Mutual, as well as work-relateddisability claims. All claims must be submittedwithin six months.

Collective bargainingCompetent and experienced Solidarity staffmembers undertake collective bargaining tonegotiate better conditions of employmentand salaries for members.

DEATH BENEFIT (DOVES)*Funeral benefit• A dignified funeral is provided for mem-bers who qualify and his/her spouse. Thisincludes a coffin and the funeral services.

• For cremations, a coffin and the usual un-dertaking services are provided.

• A funeral of the same standard as that ofadults is provided for a member’s depen-dent children under the age of 21 years. The undertaking services are providedsolely by Doves funeral services.

• The spouse may apply to continue as amember after the death of main member.

• The burden of funeral arrangements is al-leviated by the fact that Solidarity andDoves will make the arrangements.

Additional cash disbursements• At the death of paid-up members, a cashamount of R3 000 is paid to the survivingspouse or dependent children.

• At the death of the spouse of a paid-upmember who pays full membership, anamount of R2 000 is paid to the member.

• Cash payments to full members at thedeath of children are:• Children aged between 14 and under 21 years – R1 500

• Children younger than 14 years – R1 000

• Cash payments vary when both husbandand wife are members of Solidarity.

• All claims must be submitted within sixmonths.

Rebate on headstonesA 10% rebate on headstones has beennegotiated with Doves.

PERMANENT MEDICAL DISABILITY*Members with 12 months’ uninterruptedmem bership, who provide specialist reportsand proof from their employers that theyare permanently unfit for any work in thelabour market, receive a once-off amountof R1 500. All claims must be submittedwithin six months.

MATERNITY BENEFIT*A maternity benefit of R1 250 is paid foreach confinement to female members with12 months’ uninterrupted membership ofSolidarity. Applications must be submittedwithin six months after the confinement.

SOLIDARITY MAGAZINEMembers receive six copies of SolidarityMagazine per year in which topical issuesfrom the workplace as well as the SolidarityMovement’s activities are published.

Don’t delay, joinSolidarity today!

Phone 0861 25 24 23; visit our websiteat www.solidarity.co.za; SMS the word“member” and your name to 34388; orvisit one of our local offices (see page 72).

Membership costs R90 per month for individual members and R88 per

month for collective members.

ADDITIONAL SERVICES

Car and household insuranceThis group scheme offers members excellentpremiums at Auto & General. Phone 0860 34 62 53 for a free no-obligation quote.

Solidarity Legal Aid PackageMembers and their dependants can enjoy fulllegal cover outside the labour context for an additional premium of only R77 per month.

This package provides access to civil and crimi-nal law advice; 24-hour legal advice over thetelephone; legal representation to the value ofR40 000 per year (limited to R15 000 per case);access to legal documentation; and discount on,among other things, the transfer of deeds. • Call 0861 SOL REG (0861 765 734).

Solidarity Retirement PlanSolidarity Financial Services handle the mar-keting of the Solidarity Retirement Plan. This

product was developed as a result of the fewpeople who are able to retire independently.The Solidarity Retirement Plan is offered inconjunction with Allan Gray.• Call 0861 101 005.

Wills and estate administrationEvery member is entitled to the free drawingup of a will. The administration of the member’sestate can also be done at a market-related fee. • Call 012 644 4300. S

Read more on our funeral benefit

provided by Doves.We also answer all your questions on cremation.

PAGE 62 63&

* Terms and conditions apply –call 0861 25 24 23 • Photograph: iStockphoto.com


inbe

weg

ing

Solidariteit-kantore: DIENS op jou voorstoepBellville

Ettienne Pio (litigant), Raymond Holland-Chapman, Anton Gerretsen, Bennie Harmse, Jan du PlessisAdministratiewe beampte: Nicole HarmseTel: 021 946 4440/4418Faks: 021 949 4259E-pos: [email protected]: Du Toitstraat 18, Bellville

BloemfonteinPieter BurgerAdministratiewe beampte: Ingrid PapenfusTel: 051 430 6152/3Faks: 051 430 6163E-pos: [email protected]: Kellnerstraat 58C,Westdene, Bloemfontein

BoksburgFrancois van Heerden, Zirk Gous, Hennie Vosloo,Amanda Hattingh, Fanie Vosloo, Derek Mans,Coenie Rheeder (litigant) • Administratiewebeamptes: Marlindie Booyens, Natasha van HeerdenTel: 011 913 0783/1101 • Faks: 011 913 3850E-pos: [email protected]: Rondebultweg 232, Libradene, Boksburg

CarletonvilleDana ViljoenAdministratiewe beampte: Petro WatsonTel: 018 788 4861/018 786 2785Faks: 011 788 5102/011 388 9854E-pos: [email protected]:Van Zyl Smitstraat 74, Oberholzer, Carletonville

EllisrasJan Pretorius, Deon ViviersTel: 083 651 5760 (Jan) of 078 802 0343 (Deon)Faks: 014 763 9511E-pos: [email protected]

KlerksdorpManie Lourens, Willie MaraisAdministratiewe beampte: Nicoline CraffordTel: 018 468 8533Faks: 018 468 8563E-pos: [email protected]: Buffeldoornweg 48, Kantoor 2Eenheid 2, Buffelparksentrum, Klerksdorp

KathuGert van Wyk, Adéle Liebenberg Administratiewe beampte: Jaatjé ShermanTel: 053 723 1604Faks: 053 723 1407E-pos: [email protected]: Rietbokstraat, Theque Gebou, Winkel 7, Kathu

LydenburgQuintus SliepAdministratiewe beampte: Mariëtt BarnardTel: 013 235 3698 / 013 235 4985Faks: 013 235 1814E-pos: [email protected]:Versekeringsforumgebou,h.v. Viljoen- en Maasdorpstraat, Lydenburg

NewcastleJohan BothaAdministratiewe beampte: Elize BronkhorstTel: 034 312 9711/9917Faks: 034 312 5170E-pos: [email protected]: Hardingstraat 79, Sanlampark, Blok B, Newcastle

PietersburgEric SchoemanAdministratiewe beampte:Arlene LourensTel: 015 297 0287Faks: 015 297 1589E-pos: polokwane@ solidariteit.co.zaStraatadres: Biccardstraat 79 (3A), Pietersburg

Port ElizabethPiet Veldtman, Wynand Strydom, Jan du PlessisAdministratiewe beampte:Yvette StroebelTel: 0861 25 24 23Straatadres: Sesdelaan 52, Newton Park,Port Elizabeth

PretoriaJack Loggenberg, Chris Roodt, Schalk de Bruin, WillieVenter, Connie Badenhorst, Johan Botha, Jahni CowleyAdministratiewe beamptes:Christa Louw, Anke CloeteTel: 012 335 9051/2 • Faks: 012 335 9002E-pos: pretoria@ solidariteit.co.zaStraatadres: H.v. Lambert Lee- & Van Rensburg straat, Mayville

RichardsbaaiJohn SmithAdministratiewe beampte: Chantelle vd MerweTel: 035 753 1935 of 035 753 1936Faks: 035 753 1937E-pos: [email protected]: Anglers Rodstraat 12, Meerensee,Richardsbaai

RustenburgConnie Prinsloo en Johan Nell (litigant)Administratiewe beamptes: Christelle Grobler,Charisma BreetTel: 014 592 4336 • Faks: 014 592 4371E-pos: [email protected]: H.v. Heystek- en Thabo Mbekistraat,Heystek Ontwikkelaars, Kantoor 4, Total Garage

SecundaAdministratiewe beampte: Sandra ScheepersTel: 017 634 5296Faks: 017 634 5297E-pos: [email protected]: Eerste Vloer, h.v. Joe Slovo- en Moore-straat, Uitbreiding 22, Secunda

VaaldriehoekJaco van den Berg, Johan Venter, Francois Calldo, GerhardCloete, JJ Fernandes, Lee Coetzee, Le Roy Fritz (litigant)Administratiewe beamptes: Nadia Coetzee, Rika CronjeTel: 016 931 3160/2/4 • Faks: 016 931 3171E-pos: [email protected]: Rossini-boulevard 130

WelkomHennie KommerAdministratiewe beamptes: Sue NelTel: 057 352 6839Faks: 057 357 2072E-pos: [email protected]:Winkel nr. 5, Eerste vloer, The Strip,Metro Village, Stateway 312, Welkom

WitbankCornelius van Leeuwen, Jo-Anne Coetzer, Christo HattinghAdministratiewe beamptes: Irma Oberholzer,Sonja Bekker Tel: 013 656 3871 • Faks: 013 656 6846 E-pos: [email protected]: Bureau de Paul 2B, Corridor singel, Route N4 Business Park, Ben Fleur X11

inDeur Marietha Malan

Marietha Malan is ’n onderwyser by Alma-skool,’n skool vir gestremdes, en is ’n ma van vyf. Retrospek


President met die BYBEL op ’n rooi fietsDie afgelope Saterdag so skuins voor twaalf die middag is ek nie in die Pick nPay om die week se inkopies te doen nie. Nee, ek sit in ’n tou motors en

wag om ’n president te ontmoet: President Kennedy, om presies te wees.Nee, ek yl nie. President Kennedy is ’n LEKEPREDIKER wat die vorigenaweek vir Marietjie, my serebraal gestremde dogter, en haar ouerboetie in Menlyn raakgeloop het. Hy het gevra of hy vir haar kanbid, en daarna vir Boetie vertel dat hy en sy sussie geseënd is.Toe sê hy dat hy graag vir haar ’n geskenkie sal wil gee...

is ’n week later en tyd vir die af -spraak wat ek (effens skep ties)moet nakom. Pastor Ken nedyhet vir my laat weet dat hy onsop die hoek van Lynn woodweg

en Hans Strijdom (nou Solomon Mahlangu) salont moet – ver van my huis af, en in die middelvan my kosbare Saterdag. Ek is iesegrimmig, maardit klink darem of die man goed bedoel.’n Ent van die verkeerslig af bel ons vir Pas -

tor Kennedy. “I’m here,” sê hy. “On ze robot.With a red bicycle.” Die motors versper onsuitsig, maar uiteindelik sien ons hom, langs “zerobot”, donkerbril op, gehawende boeksakkieoor die skouer, met ’n skelrooi fiets langs hom.Aan byna elke speek is ’n heldergeel weer kaat -sertjie vasgemaak. Mens kan hom nie juis misnie. Ons trek om die hoek af, en pastor Ken -nedy kom breedglimlaggend nader. Ons wordsoos ou bekendes gegroet. Ná etlike “hallelujas”en God bless yous” is ons in die bakkie, Pastor,rooi fiets en al.Ek kan my nuuskierigheid nie bedwing nie

en begin uitvra. Hy is die seun van ’n diplomaat,vertel hy. Sy pa was in die VSA toe hy gebore isen was baie beïndruk met President Kennedy.Toe doop hy hom President Kennedy. Sy broerse naam is President Reagan! Maar eintlik is hy’n Zambiër, besig om hier in Suid-Afrika evan -gelisasie te doen… meestal onder wit mense,veral in Pretoria-Noord! Hy het eers ’n kargehad, wat gebreek het. Geld vir regmaak wasdaar nie juis nie, toe los hy die kar “in the handsof God” en koop ’n fiets wat “so very fast” is enhom oral heen neem waar hy wil wees.By die huis bied ek vir die Pastor broodjies

aan, en eindelik rits hy sy sakkie oop en haal ’nsplinternuwe Engelse Bybel vir Marietjie uit. Ons

belowe dat ons dit vir haar sal lees, en ná nog ’ngebed en ’n paar ekstra “hallelujas” en “beblessed”-wense, is hy op sy rooi fiets weer weg.In die volgende paar dae agtervolg Marietjie

my met die Engelse Bybel. Soos sy haar boetieal gesien doen het, onderstreep sy sekere ge -deeltes of plak merkertjies in. Dan vra sy myom dit vir haar te lees en te vertaal. Sy luisteraandagtig en met blink ogies. Tot my skaamtebesef ek hoe dors sy vir die Woord van dieHere is. Dit het ’n lekeprediker uit Zambiëgekos wat my eie kind in my huis kom evan -geliseer het om my dit te laat sien.Hoeveel tyd gaan jy in hierdie nuwe jaar

inruim om jou kinders se dors na die LewendeWater te les? Gaan jy toelaat dat elke dag sedringendhede jou moeg op jou bed laatneerval sonder dat jy by jou kinders segeestelike behoeftes uitgekom het?“Laat die kindertjies na my toe kom,” het

die Here Jesus gesê, “en verhinder hulle nie,want aan sulkes behoort die koninkryk van diehemel.” Van my Marietjie, wat eintlik altyd in ’nsekere sin ’n kindjie sal bly, word gesê dat diekoninkryk van die hemele aan haar behoort.Wie is ek dan om met my nalatigheid haar teverhinder om aan Jesus se voete te sit en dieWoord te hoor?Dalk is dit al skuins voor twaalf in my

lewe… of joune: Hoe weet ons hoe lank onsnog die geleentheid gaan hê om hierdie kos -bare plig uit te voer? Begin vandag!Of so nie kan ek altyd die pastoor met die

rooi fiets vir jou stuur. Dalk het hy vir jou ofjou kinders ook ’n persentjie in sy gehawendesakkie…Met liefde en seënwense van President

Kennedy. S

D


Gaan jy toelaat dat elkedag se DRINGENDHEDEjou moeg op jou bed laat

neerval sonder dat jy by joukinders se geestelike

behoeftes uitgekom het?BEGIN VANDAG!

prom

osie

74 01/2013 • www.solidariteit.co.za

MEDIHELP-WEBTUISTENog ’n instument wat Medihelp gebruik om die skakeling met sy lede te vergemaklik, is sy webtuiste.Die maklikste manier vir Medihelp-lede om meer oor hul voordele en lidmaatskapbesonderhede uitte vind, is om Medihelp se webtuiste by www.medihelp.co.za te besoek. Hierkan lede vir veilige toegang tot die webtuiste registreer, wat hulle in staat stelom al hul persoonlike en bankbesonderhede na te gaan en te veranderindien nodig. Lede kan ook afskrifte van hul state bekom en die status van hulingediende eise nagaan. Daarbenewens kan jy jou afhanklikes aanlyn registreerof hul registrasies beeïndig en ook dokumente en belastingsertifikate aflaai.Jou inligting is veilig en toegang word deur ’n persoonlike identifikasienommerbeheer wat Medihelp aan jou verskaf wanneer jy aanlyn registreer.

Wat is die eerste ding wat jy verwag as jy met enige PROFESSIONELE DIENSVERSKAFFER sakedoen, of dit nou die supermark of bank is? Die antwoord is diens. En nie maar net louwarm diens nie,jy verwag UITSTEKENDE DIENS, of hoe? ’n Hoë standaard van kliëntediens het trouens die onder-skeidende faktor geword wanneer lede van die publiek ’n diensverskaffer moet kies. Dit geld veral indie medieseskemabedryf, waar die gesondheid en welstand van jou geliefdes op die spel is.

En dis op dié gebied waar Medihelp weer as die LEIER in die bedryf aangewys is.

Medihelp blink uit met UITSTEKENDE DIENS

Nog nie ’n LIDvan Medihelp nie?SMS “kontak” na 32291 as jy meer inligting oor Medihelp

se voordele-opsies verlang. Of besoek www.medihelp.co.za

INBELSENTRUMVolgens Anton Rijnen, uitvoerende hoof van Medihelp, is die skema se inbelsentrum ’n uitersbelangrike deel van sy kliëntediensstrategie. “Die inbelsentrum vorm die basis van ons kom-munikasie met ons lede en lewer uiters positiewe resultate. Dit laat ons nie net toe om ledevinnige toegang te gee tot enige diens wat hulle mag benodig nie, maar stel ons ook in staatom ons eie werkverrigting te meet sodat ons voortdurend kan verbeter,” sê Rijnen. “’nBykomende voordeel van die inbelsentrum is die terug voer wat Medihelp van sy lede ontvang.Dié inligting word gebruik om die veranderende behoeftes van die mark te bepaal sodatMedihelp proaktief kan optree om ons lede se spesifieke behoeftes aan te pak,” sê hy.

2012 ORANGE INDEX-OPNAMEMedihelp is onlangs as die wenner in diekategorie vir mediese skemas aangewys indie landwye 2012 Orange Index-opnameoor kliëntediens. Mededinging was soos ge -woonlik taai, met Liberty Health in die

tweede plek, Bonitasderde, DiscoveryHealth vierde enMedshield wat dievyfde plek behaal

het. Die Orange Index, wat deur Ask Afrikaopgestel word, is die omvattendste en langs -lopende kliëntediensopname in Suid-Afrikaen gee ’n onafhanklike beeld van die publiekse menings oor kliëntediens. Vanweë die kri-tieke belangrikheid van kliëntediens is diteen van Medihelp se strategiese doelwitteen ’n faktor wat in berekening geneem moetword by die keuse van ’n mediese skema.

Medihelp het ’n AA- (AAminus) gradering van GlobalCredit Rating Companyontvang vir sy uitstekendeeisebetalingsvermoë; dus kanjy seker wees dat al jougeldige eise vinnig endoeltreffend betaal sal word.

DIS ’N feit!