SONELER

(İNGİLİZCE-TÜRKÇE)

WILLIAMSHAKESPEARE

İNGİLİZCEASLINDANÇEVİREN:

TALÂTSAİTHALMAN

TÜRKİYEİŞBANKASIKÜLTÜRYAYINLARI

HASANÂLİYÜCELKLASİKLERDİZİSİ

WILLIAMSHAKESPEARE

SONELER

özgünadı

SONNETS

ingilizceaslındançeviren

TALÂTSAİTHALMAN

©türkiyeişbankasıkültüryayınları,2009

editör

ALİALKANİNAL

görselyönetmen

BİROLBAYRAM

düzelti

MÜGEKARALOM

grafiktasarımveuygulama

TÜRKİYEİŞBANKASIKÜLTÜRYAYINLARI

Bukitabıntümyayınhaklarısaklıdır.

Tanıtımamacıyla,kaynakgöstermekşartıylayapılacakkısaalıntılardışındagerekmetin,gerekgörselmalzemeyayınevindenizinalınmadanhiçbiryollaçoğaltılamaz,yayımlanamazvedağıtılamaz.

TÜRKİYEİŞBANKASIKÜLTÜRYAYINLARI

istiklalcaddesi,no:144/4beyoğlu34430istanbul

Tel.(0212)2523991

Fax.(0212)2523995

www.iskultur.com.tr

GenelYayın:1764

Hümanizma ruhunun ilk anlayış ve duyuş merhalesi, insan varlığının en müşahhasşekilde ifadesi olan sanat eserlerinin benimsenmesiyle başlar. Sanat şubeleri içindeedebiyat,buifadeninzihinunsurlarıenzenginolanıdır.Bununiçindirkibirmilletin,diğermilletler edebiyatını kendi dilinde, dahadoğrusukendi idrakinde tekrar etmesi; zekâveanlama kudretini o eserler nispetinde artırması, canlandırması ve yeniden yaratmasıdır.İştetercümefaaliyetini,biz,bubakımdanehemmiyetlivemedeniyetdâvamıziçinmüessirbellemekteyiz.Zekâsının her cephesini bu türlü eserlerin her türlüsüne tevcih edebilmişmilletlerde düşüncenin en silinmez vasıtası olan yazı ve onun mimarisi demek olanedebiyat,bütünkütleninruhunakadarişliyenvesinenbirtesiresahiptir.Butesirdekifertve cemiyet ittisali, zamanda vemekânda bütün hudutları delip aşacak bir sağlamlık veyaygınlığı gösterir. Hangi milletin kütüpanesi bu yönden zenginse o millet, medeniyetâleminde daha yüksek bir idrak seviyesinde demektir. Bu itibarla tercüme hareketinisistemli ve dikkatli bir surette idare etmek, Türk irfanının en önemli bir cephesinikuvvetlendirmek, onun genişlemesine, ilerlemesine hizmet etmektir. Bu yolda bilgi veemeklerini esirgemiyen Türkmünevverlerine şükranla duyguluyum.Onların himmetleriilebeş sene içinde, hiçdeğilse, devlet eli ile yüz ciltlik, hususi teşebbüsleringayreti vegene devletin yardımı ile, onun dört beş misli fazla olmak üzere zengin bir tercümekütüpanemizolacaktır.BilhassaTürkdilinin,buemeklerdeneldeedeceğibüyükfaydayıdüşünüpdeşimdidentercümefaaliyetineyakınilgivesevgiduymamak,hiçbirTürkokuruiçinmümkünolamıyacaktır.

23Haziran1941

MaarifVekili

HasanÂliYücel

Buçevirileri

ShakespearehayranıcanımkızımDefne’ye

armağanediyorum

ÖnsözWilliamShakespeare“Bütündünyabirsahnedir,”diyor.Shakespeareyeryüzünübaştan

başa sahne olarak görmüş, kendi sahnesine bütün yeryüzünü sokmaya çalışmıştır.Ama,hem oyun yazarı, hem şair olan Shakespeare’in bütün dünyası sahne değildi.Yaşantılarının birçoğunu trajedilerindeki ve komedilerindeki kişilerin sözleriyle dilegetirmekleyetinmedi,şiirleriyledeaçıkladı.

Büyükyazarıniçdünyası,sonelerindedir.Buözlüşiirlerde,dramatiksesdeğil,liriksesegemendir.Çoğu,derinduyguları,güçlüheyecanları, acılarıve sevinçleri anlatır. İngilizşairi William Wordsworth, soneler için diyor ki: “Bu anahtarla Shakespeare gönlününkilidiniaçmıştır.”

On altıncı yüzyılın sonlarında yazılmış olan sonelerde, Shakespeare insan ruhununbirçokboyutlarınıyansıtmış,yaratmıştır.Baştansonaokunduklarındainceciksevgilerdenyamancinseliştahlarakadardeğişenbirgönülserüveninianlattıklarıgörülüyor.

Soneler, denilebilir ki, İngilizcenin en ünlü şiir dizisidir. Hem de dünyada aşkedebiyatınınengüzelörnekleriarasındadır,İngilizce,buşiirlerde,gerekduyguvedüşüncederinliği,gereksöyleyişzenginliğibakımından,ölümsüzbiryereulaşmıştır.

Sonelerinönemi,özellikleüçyöndenbüyüktür:

1. Salt şiir olarak, sonelerin çoğu, benzeri az bulunur güzelliktedir. Ünlü HayyamçevirmeniEdwardFitzgeraldşuövgüyüboşunayazmışolmasagerek:“Sonelerititizlikleokuduğumgünekadarbanayarı-tanrıgibigöründüğü içinShakespeare’iyarı tanıdığımısöylersemyargımınaşırıolduğunusanmam.”

2.Soneler,Shakespeare’iniçdünyasınınbirçokyönlerineışıktutmaktadır.BüyükİngilizozanveeleştirmeniSamuelTaylorColeridge’inoğlunaShakespeare’inkafasınıanlamakiçinsonelerebaşvurmasınısalıkvermesibununiçindir.

3.Soneler,ünlüyazarındramatiksanatçılığıileliriksesiarasındakesinbağlarkurduğuiçindeilginçtir.

Sonelerintümünübaşkaherhangibirdileaynıbiçimle,aynıkafiyedüzeniyleçevirmek,düşünülebilecek en zor çeviri işlerinden biridir. Nitekim birçok dilde tüm sonelerinçevirisi yoktur. En gözü pek çevirmenler bile, bu mihnetli işi üstlenmekten ürkmüşgibidirler.

İngilizceden Türkçeye sone çevirisi, iki dilin yapısı ve ses düzeni birbirine hiçbenzemediğivevakitvakittersdüştüğüiçin,büyükzorluklarçıkarmaktadır.Belkidebuyüzden,Shakespeare’inoyunlarınınhepsi–bazılarıaltıyedikez,onkezdilimizeçevrildiğihalde– soneler genellikle ihmale uğramıştır. Sone çevirilerine ilişkin ilk önemli çalışma1887-1888’de Mehmet Nadir’in düzyazı olarak yayımladığı 42 sone çevirisidir. Tümsonelerin ilk çevirisi 1979 yılında Saadet Bozkurt ve Bülent Bozkurt tarafındanyayımlandı. Titizlikle hazırlanmış olan ve orijinallere sadık kalan bu yararlı çalışmada,çevirilervezinsiz,kafiyesiz,düzyazıiledir,yeryermısralarınaçıklamasınıyapıyorgibidir;şiirsellikten çok uzaktır. Bozkurtlar sonradan (1994’te) çevirilerini daha şiirli bir dille,çoğuzamanvezinliveuyaklıolarakyenidendüzenlediler.Bence,şiirsellikyönünden,en

başarılı örnekler arasında, Sabri Esat Siyavuşgil’in bir, Can Yücel’in iki sone çevirisivardır.

Benimsoneçevirilerim,ilkolarak,Aralık1961’de,rahmetliYaşarNabiNayır’ınVarlıkdergisindeyayımlanmıştı.Sonra,birkaçtanesiYeditepe’de,TürkDili’ndeveDost’taçıktı.1964’te, Shakespeare’in doğumunun 400. yıldönümünde, kırk soneden oluşan WilliamShakespeare: Soneler başlıklı kitabımı yayımladım. Yeditepe Yayınevi’nin çıkardığı bukitap hem o yıl, hem de sonraki yıllarda geniş ilgi gördü. Yıllar boyunca, başka soneçevirilerimibirerikişerçeşitlidergilerdeyayımladım:AnkaraSanat,TürkDili,Edebiyat-Sanat,Varlık,Yeditepevs.Birçok soneçeşitli antolojilerdeyer aldı, şiir programlarındaokundu,derslerdekullanıldı.ÖzellikleProf.Dr.OyaBaşak,BoğaziçiÜniversitesi’ndekiderslerinde bu çevirileri yıllardır okuttuğu için kendisine minnettarım. Yıldız Kenter,İstanbulRadyosuiçinsonelerdenoluşanbirprogramhazırladı.

1985 ve 1986’da Müşfik Kenter Kahramanlar ve Soytarılar: Shakespeare’in Dünyasıbaşlığıylayazdığımtekkişilikoyunda,sonelerdenbirkaçtanesiniüstünbaşarıylaokudu.Kendisineteşekkürborcumbüyüktür.

Cem Yayınevi sahibi M. Ali Uğur’un ilk Tüm Soneler kitabımın yayımlanmasınaverdiği önemi her zaman minnetle hatırlayacağım. Onun yakın ilgisi ve güçlü desteğiolmasa,Sonelerkitabıgünışığınaçıkamazdı.Ayrıca,kitabınyayımlanmasıuğrundacanlabaşlaçalışandeğerlikardeşimGüngörDilmen’edeteşekkürederim.Kitapiçinhazırladığıtanıtma yazısında Güngör Dilmen şöyle diyordu: “Halman’ın çevirileri hemShakespeare’e çok sadık,hemdeolağanüstügüzelolmanın çifte erdemini taşıyor.SonegibizorbirşiirformunuTürkçedeaynenyinelemekgüçlüğüngüçlükleçarpımıdır.Sonuçşaşırtıcı: Halman üstesinden geldiği bu inanılmaz çileyi bize sezdirmiyor bile, öylesinerahatbirsöyleyiş.SonelerartıkTürkçeninolmuştur.”

Şair Nevzat Yalçın’ın yardımı için de minnettarım. İngilizceyi ve Shakespeare’insonelerini olağanüstü iyi bilen Sayın Yalçın, 30’dan fazla çevirimi satır satır, sözcüksözcük gözden geçirip orijinalleriyle karşılaştırarak eleştirilerde bulundu. Yaptığıönerilerin birçoğundan büyük ölçüde yararlandım; bazılarını aynen uyguladım. DostumNevzatYalçın’ınbilinçlivetitizeleştirileri,30kadarsoneninçevirisinindahaiyiolmasınısağladı.Kendisinecandanteşekkürederim.

KitabaçeşitliyardımlardabulunanDr.JayneWamer’adateşekkürlerimisunarım.

Sonelere gösterilen ilgi için birçok kimselere teşekkür borçluyum. Adlarını anmayıunuttuklarım olursa bağışlamalarını rica ederim. Teşekkürlerimi sunmak istediklerimarasında.HayatiAsılyazıcı,MehmetAtay,HüsamettinBozok, TanjuCılızoğlu,GüngörDilmen,GültekinEmre,Nüzhet İslimyeli,YaşarKemal,YıldızKenter,SerhatKestelveA. Turan Oflazoğlu başta gelir. Sonsuzluğa göçenlerden Melih Cevdet Anday, ŞükranGüngör, Azra Erhat, İlhan Berk,Mehmet Kaplan, Yaşar Nabi Nayır, Behçet Necatigil,NüvitÖzdoğruveNurettinSevin’inadlarınıanmakisterim.

Soneler üzerindeki çalışmalarıma her zaman destek olan eşim Seniha T. Halman’ateşekkürederim.

Kızım Defne Halman, kitabımın hazırlanmasına ilham kaynağı oldu, manevi desteksağladı. Onun ve genç sanatçı arkadaşlarının sonelere gösterdikleri ilgi, bu kitabıtamamlamamiçinhevesimiartırdı.

Soneler’ineniyişekildeyayımlanmasıiçinbüyükemekverenSayınAhmetSalcanileSayınA.Alkanİnal’ateşekkürborcumbüyüktür.

Metnin baskıya hazırlanmasında canla başla çalışan Demet Güzelsoy Chafra’yateşekkürlerederim.

Çevirilerde şiirlerin asıllarına sadık kalınmış, adaptasyon (uyarlama) yolunagidilmemiştir. Başlıca düşüncem, sonelerin özünü ve sesini otantik olarak Türkçedeyeniden yaratmak, bunu yaparken kulak tırmalamamak, “çeviri kokusu” vermemekolmuştur.Buçeviriler,“sadakatileşiirsellikarasındadenge”ilkesinegöreyapılmıştır.Pekçoğu, sanırım, Türkçe yazılmış gibi okunabilir, ama orijinallerdeki özelliklerin hemenhepsikorunmuştur.

Okurlar, bu sonelerde Türkçenin gür ve güzel seslerinden esintiler bulursa dünyalarbenimolur.

GenelBilgilerSonelerin Yayımlanması: 154 sone ilk kez 1609 yılında topluca Thomas Thorpe

tarafından basılmıştır. Thorpe’un, soneleri Shakespeare’den değil, başka birinden alıpizinsizolarakbastığısanılıyor.YanlışlarladoluolanbubirincibaskıyıShakespearekitapsatışaçıktıktansonragörmüş.Thorpe,

T. T. harflerini kullanarak, soneleri adı sadeceW. H. olarak verilen birisine armağanetmiş. W. H. armağan yazısında, “the onlie begetter of these insuing sonnets” diyetanıtılmaktadır. “Begetter”in anlamını iki türlü yorumlamak mümkün: Biri, “bulupgetiren”,ikincisi“ilhameden”.Buanlamkarışıklığıyüzünden,W.H.adlıkimsesoneleriShakespeare’inilhamkaynağıolanmı,diyesürüpgelenbirtartışmavar.

W.H.adınınkiminadıolduğuüzerindeuzunkitaplarvesayısızyazıyazılmıştır.

1640yılındasoneler,JohnBensontarafındanyenidenyayımlanmıştır.Benson,sonelerinarasına başka şiirler karıştırmış, başlıklar eklemiş, birtakım deyimleri değiştirmiş vesoneleriyenibirsırayakoymuş.

Bu ilk iki baskıdan bu yana, soneler yüzlerce defa basılmıştır. Hepsi ya da çoğu,yeryüzününbellibaşlıdillerinevebirçokbaşkaufakdillereçevrilerekyayımlanmıştır.

Sonelerin Biçim ve Özellikleri: Rönesans İtalyasında başlayan sone türü,Shakespeare’den önce İngiliz şiirinde geniş ölçüde kullanılmış ve geliştirilmişti.Shakespeare,soneyiolgunbirlirikşiiraracıolarakkıvamaerdirmiş,butürünensağlamve canlı örneklerini vermeyi başarmıştır. Bilginlerin yaptığı incelemelerdenShakespeare’inPetrarca (1304-1374),PierredeRonsard (1524-1585)veTorquatoTasso(1544-1595)gibiyabancıozanlarınveSirPhilipSidney (1554-1586) ileSamuelDaniel(1562-1619)gibiİngilizozanlarınınsoneleriniokuyupetkilendiğiniöğreniyoruz.

Shakespeare, İtalyan ve Fransız sonesinden biçim bakımından değişik olan İngilizsonesinikullanmıştır:

a

b

a

b

c

d

c

d

e

f

e

f

g

g

Uyak düzeninde görüleceği gibi, İngiliz sonesi üç dörtlükle bir beyitten meydanagelmişebenzer.Genelliklebirincidörtlük,konuyusunar;ikincidörtlükkonuyugenişletir;üçüncü dörtlük geliştirip doruğa götürür; son iki satır ise şiirin özünü ve özetini verir.Shakespeare, sonelerini her zaman bu sıraya göre yazmış değildir elbette. Biçimbakımındansa fazla değişiklik yapmamıştır. Sone 126’da 14 değil, 12 satır vardır; Sone135apayrıbiruyakdüzeniyleyazılmıştır(abab/bcbc/adad/aa).

Shakespeare, sonelerinde, piyeslerinde olduğu gibi, çoğunlukla “iambic pentameter”ölçüsünükullanmıştır.Buölçüde,satırsıraylabirivurgusuz,birivurguluolmaküzereonhecedenmeydanagelir.Vurgusuzheceleryerinebirnokta(.),vurguluyerinedebirkısaçizgi(—)koyarsaksatırınölçüsünüşöylegösterebiliriz:

—.—.—.—.—

BuölçününİngilizşiirindeveShakespeare’deuygulanışıkesinbirkuralabağlıkalmaz:Vurgular yer değiştirebilir, bir iki hece eklenebilir, satırlara çeşitli ritmler konulabilir.Böyledeğişikliklerolsadaolmasada,buölçüsesveanlamvurgularındakibelirliayrımlardolayısıylainişçıkışlıvekıvrakbirahenksağlar.

Sonelerin Genel Önemi: Shakespeare’in sanatında sonelerin önemli bir yeri olduğubelirli ve bilinen bir gerçek. Belli başlı trajedi ve komedileriyle birlikte sonelerinin detitizlikle okunup değerlendirilmesi, Shakespeare’in yaratıcılığını bütün yönleriyle görüpanlamakbakımındanbirzorunlulukolmuştur.

Soneler, salt şiir olarak, Shakespeare’in lirik dehasını dramatik eserlerindesezinlediğimizdençokdahayoğunbirgüçlekarşımızaçıkarıyor.ÜstelikShakespeare’inbirçok kişisel yaşantıları –hatta yer yer iç dünyasının gizli köşeleri– sonelerde gözlerönüneseriliyor.

Bu iki yönden, bilginler ve eleştirmenler soneleri gözden geçirmişler, yorumlayıptartışmışlardır. Sonelerle ilgili birtakımmuammalar da Shakespeare uzmanlarını ötedenberi uğraştırıyor. Bu cevapsız sorular, sonelerin yazıldığı yıllardan Shakespeare’inkendisinisonelerindenedenliaçıkladığınakadardeğişiyor.

Sonelerin Yazıldığı Yıllar: Çeşitli bilginlere göre, Shakespeare’in soneleri yazmayabaşladığı yılı 1588 kadar geriye, bitirdiği yılı ise 1609 kadar ileriye götürebiliriz.Sonelerin adını anan ilk kaynak, Francis Meres’in 1598 yılında çıkmış bir kitabıdır.Sonelerle 1595 yılına kadar yazılmış olan birkaç piyes (Love’s Labour’s Lost, TwoGentlemenofVerona,RomeoandJuliet,RichardII,RichardIII)veikiuzunşiir(“VenusandAdonis”,“RapeofLucrece”)arasındakibağlantılar,sonelerinhiçdeğilsebazılarının1595 yılından önce yazılmış olduğunu gösteriyor. Birçok kaynakta belirtilen çeşitlinoktaları karşılaştırarak şu sonuca varabiliriz: Shakespeare, sonelerini 1592 sıralarındayazmayabaşlamış,çoğunu1595yılındansonrakalemealmışveherhalde1598sıralarındatamamlamıştır.

SarışınGencinKimliği:Shakespeare154sonesininilk126’sınıgüzel,sarışınvesoylubir gence yazmıştır. 1609’da çıkan ilk sone kitabı, W. H. harfleriyle tanıtılan birisinearmağanedilmişolduğuiçin,adıbuharflerlebaşlayansoylukişininkimliğibugünekadar

aranmış ve tartışılmıştır. Üçüncü Southampton Kontu Henry Wriothesley (1573-1624),birkaçbakımdanaklayakıngörünüyorama,onunadının ilkharfleriW.H.değil,H.W.Başka adaylar arasında Pembroke Kontu William Herbert (1580-1630), SouthamptonKontu’nun üvey babası William Harvey (Hervey), basımevi sahibi Thomas Thorpe’unarkadaşı William Hall, William Hathaway, William Holgate, Shakespeare’in yeğeniWilliam Harte var. W. H. harflerinin “William Himself” yani “Shakespeare Kendisi”anlamına geldiği de ileri sürülmüştür. OscarWilde,Will Hughes adında bir genç aktöruydurmuşveShakespeare’inona tutkunolduğugörüşünüsavunmuştur.Biryorumcu isegençadamınShakespeare’inkendioğluolduğunuönesürmüşvebütünsoneleribunagöresıralayıpyorumlamıştır.

Şimdiye kadar bulunan belgeler, sarışın güzel gencin kim olduğunu kesin olaraköğrenmemiziçinyeterlideğildir.Bubakımdan,gerçekkimliğinideğil,sonelerdekişiirselkimliğinigözönündetutmamızuygunolur.

Öteki Ozanın Kimliği: Birkaç sonede Shakespeare bir rakip ozanın soylu gencingözünegirmişolduğundanyakınmaktadır.Ötekiozanınkimolduğubilinmiyor.Üzerindeen çok durulan iki ünlü ozan, George Chapman (1559-1634) ile Christopher Marlowe(1564-1593). Başka adlar da öne sürülmüştür. Edmund Spenser, George Peel, MichaelDrayton,SamuelDaniel,BarnabeBarnes,GervaseMarkham,ThomasNashevebaşkaları.Sone86’nınilksatırlarıileChapman’ınbirşiiriarasındabirtakımbağlantıvebenzerliklersezildiği için, Chapman rakip ozan olarak akla yakın görünüyor, ama bunu kesinliklesöylemekmümkündeğil.

EsmerKadınınKimliği:Bukonuüzerindeuzunaraştırmalarsonuçvermemiştir.Yenibelgeler ortaya çıkmadıkça esmer kadının kimliği gizli kalacağa benzer. Onsekizinciyüzyılın sonunda George Chalmers, esmer kadının Kraliçe I. Elizabeth (1533-1603)olduğunu ileri sürdü. Sonraları, Shakespeare’in karısı Anne Hathaway, Penelope Rich,Shakespeare’inmetresiolduğusanılanDavenantgibiadlarortayaatıldı.ElizabethVernonile Mary Fitton, bazı bakımlardan esmer kadının niteliklerine uymaktadır. Elizabeth’innedimelerindenbiriolanVernon,1598MayısındaSouthamptonkontuHenryWriothesleyile evlenmiş, aynı yılın Kasımında çocuk doğurmuştu. Mary Fitton da Elizabeth’innedimelerindendi; 1601 Martında Pembroke Kontu William Herbert’ten bir çocukdoğuruncaHerberthapsegirdi.Bubakımdan,Shakespeare’insonsonelerindebirkaçkereaçıkçasözkonusuettiğiutanç,rezalet,yüzkarasıgibiolaylaryaSouth-ampton-Vernon,yada Pembroke-Fitton skandalı ile ilgili olabilir. George Bernard Shaw, Sonelerin KaraKadınıadlıpiyesindeMaryFitton’ıkabulediyor.Bununlabirlikte,esmerkadınınkimliğikesinliklebilinmemektedir.

Sonelerin Sırası: Sonelerin hangi sırayla yazılmış olduğu, Shakespeare uzmanlarıarasındauzunzamandır tartışmakonusu.1609baskısınınbaşkayanlışlarlabirliktesırayıdabozduğunuönesürenlervar.Hiçdeğilseyirmikitaptasonelerayrısıralarakonulmuştur.Birtakımyorumlarabağlıolanbusıralamalar,illedebirincibaskıdanüstünsayılmamalı.Nitekim, birçok çağdaş bilginlerle editörler birinci baskıdaki sırayı kullanmayı uygungörüyorlar.Bukitaptada1609baskısınınsırasıkullanılmıştır.

Shakespeare’inYazmadığı Sanılan Soneler: 154 soneden birkaçının Shakespeare’inkalemindençıkmadığınıyadaçıkamayacağınıönesürenlerolmuştur.Bunlararasındaenfazla söz konusu olanlar, 130, 145, 151, 153 ve 154 numaralı sonelerdir. 130’un

Shakespearetarafındanoçağınozanlarıylaalayetmekamacıylakalemealındığınaşüpheolmamalı.Bunubir taşlama şiiri olarak kabul edip çevirisine bu derlemedeyer verdim.Sone145ölçübakımındanbütünsonelerdendeğişikolduğuiçinitirazauğramıştır.151’deanlamönemli ama, şiirin yapısı ve özellikle ritmi sakat; bu yüzden bazı kimseler 151’iShakespeare’in yazmamış olduğunu ileri sürmüşlerdir. Sone 153 ve 154 sonelerinbütünlüğünübozan ve genel niteliklere uymayan iki şiirdir.Yunancadanyarımyamalakçevrilmişebenzeyenbuikisone,Shakespeare’insanatçılığınaaykırıgöründüğüiçinbazıkimseler,bunlarınbaşkabirozantarafındanyazılmışolduğunusanmaktadır.

SonelerdeDilveSöyleyiş:Shakespeare, sonelerindegenellikle piyeslerinin çoğundandahaaçıkvedurubirdilkullanmıştır.Gerekduygularınaçıkçabildirilmesi,gerekkıvrakbir ritm sağlanması için, Shakespeare çok sayıda kısa kelimeden yararlanmak yolunagitmiş. Üstelik sonelerde piyeslerinin birçok yerini zorlaştıranmitolojik ve tarihî adlarıkullanmaktanveyoğunbenzetmeleryapmaktankaçınmıştır.

Yine de bazı sonelerde bulanık ve karışık satırlar var. Shakespeare, yer yerbenzetmelerinibirleştirerekokuyucuyaçetrefilanlamlarveriyor.BelkiShakespeare’inarasıratitizdavranmamışolmasıyüzünden,belkideeskibaskıyanlışlarıyüzünden,içindençıkılmaz duruma girmiş satırlarla da karşılaşıyoruz. Vakit vakit ozanın birtakımsöyleyişleri zorladığını ve çirkin eğretilemeler yaptığını görüyoruz. Ama sonelerin enbüyükzorluğu,sözoyunlarında.Bazısatırlardaanlaşılmasıgüç,ikiüçanlamlıkelimelerve söyleyişler var. Hemen hepsi bile bile yapılmış olan bu söz oyunları üzerindeShakespeare uzmanları uzun uzun çalışıp tartışmışlardır. Söz oyununun baştan sonasürdüğüSone135’de“Will”değişiksatırlardaayrıanlamlarageliyorvesıksıkaynıyerdebirkaçanlambirdenveriyor:“Will”hemShakespeare’inilkadıolanWilliam’ınkısaşekli,hem de bazı uzmanlara göre Shakespeare’in sevgilisinin adı; ayrıca “will” İngilizcede“irade”, “vasiyetname”, “istek”, “bilerek yapmak” gibi anlamlara geliyor. Shakespeare,aynısoneiçindebütünbuanlamlarıkullanmış;bazısatırlarda“will”yukardakianlamlarıniki ya da üç tanesini birden veriyor. Böyle söz oyunlarının başka dillere aktarılması,değme çevirmenleri başarısızlığa uğratmıştır. Denebilir ki, sonelerdeki söz oyunlarınınhepsinitamolarakçevirmek,hiçbirbabayiğidinharcıdeğildir.

Sonelerde Shakespeare’in Kişiliği: Ozan ve eleştirmen Stephen Spender, sonelerindüzensiz olarak tutulmuş bir şiir günlüğü ya da bir karşılıklı konuşmanın yarısı gibiolduğunu söylüyor. Sonelerde Shakespeare’in kendi yaşantılarını ve iç dünyasını nedereceye kadar yansıttığı üzerindeki tartışmalar on dokuzuncu yüzyıl başlarından berisürüpgelmektedir.İngilizRomantiklerinegöre,Shakespearesonelerdevarlığınınengizliyönlerinibileçırılçıplakortayadökmüştür.

Yirminciyüzyılın–heleikinciyarısının–bellibaşlı

Shakespeareuzmanlarınınçoğu,Romantikleringörüşünetabantabanazıtbirdüşünceyiilerisürdüler.Onlaragöre,sonelerbirotobiyografideğildir,birgönülserüvenininöyküsüolarak yazılmamıştır. Shakespeare sonelerde kendinden önceki ve çağındaki ozanlarınbaşlıca sevgi konularını kullanmış, gerek sone biçimi, gerek estetik anlayış ve ruhsalduyarlık bakımından bir geleneğe uymuş, gününün modasını kabullenmiştir. PeterQuennell ve Northrop Frye gibi iki bilgin eleştirmene göre, sonelerin temalarıRönesans’tan beri belirli bir söyleyiş geleneğinin çerçevesi içinde sürüp gelmekteydi;Shakespeare kendi gönlünün değil, bu estetik anlayışın şiirini yazmıştır. Hemen hemen

bütün trajedi ve komedilerinde olduğu gibi, kendi ağzından konuşmamış, “bir ozan”(kendisindenbaşkabirozan)yaratarakonubiraraçdiyekullanmıştır.

Buikigörüştenhangisininağırbastığınıkesinliklesöylemekmümkündeğil.Belkidebukonudaki tartışmahiçbir sonuçveremeden sürüpgidecek. İkisiortasıbirdeğerlendirme,aklayakıngörünüyor:Soneler,gerçekanlamdaotobiyografikolmasabile,Shakespeare’inruhununveyaşantılarınınbazıyönleriniapaçıkyadaüstükapalıolarakyansıtsagerektir.Sonelerherhaldebiritiraflardizisi,birgünlük,birsoyunmadeğildiramaShakespeare’inbuşiirlerekişiselyaşantılarınısıksıkkoymuşolmamasıhavsalayasığmaz.BubakımdansonelerinShakespeare’inkişiliğineyeryerışıktuttuğuyargısınavarmakyanlışolmaz.

SonelerinKonularıShakespeare’in154sonesiningenelkonususevgidir;öyküsüisebirsevgiserüveni.Bu

öykünündörtkişisivar:Ozan(belkiShakespeare’inkendisi,belkideanlatımaracıolarakyarattığıbirozan),sarışınerkeksevgili,esmerkadınverakipozan.

İlksonelerdeozankendisineihsanveyardımlardabulunanbirgençaristokratagüçlüveheyecanlı bir sevgiyle bağlıdır. Sonraları, bir rakip ozanın göze girmesi ve başkasadakatsizlikleryüzündenacıklıdurumlaradüşer.Sonsoneler,biresmerkadınaduyulancinsel sevgiyi anlatır.Bukısaözetten anlaşılacağıgibi, 154 soneozanın soyut sevgidencinselilişkilerekadargeçirdiğitürlütürlüruholaylarınınöyküsügibidir.

Genelkonunungelişmesibakımından,sonelerçeşitlisıravesınıflarakonulabilir,amaenbelirlibölmeşudur:

1.Sonel’denSone126’yakadarsoylugenceyazılmışolanlar,

2.Sone127’denSone152’yekadaresmerkadınayazılmışolanlar.

(Sone 153 ve 154, dizinin bütünlüğünden ayrı düşmektedir. Bunlar, iki eski Yunanşiirindençokserbestveaksakolarakİngilizceyeaktarılmıştır.)

Birinciuzunbölümdekisevgili(Shakespearekendisindenyeryer“dost”yada“arkadaş”diyedebahsetmiştir)gençvesoylubiradamdır.Birkadıngibigüzel,ozandançokdahagenç,servetvesoylulukbakımındançoküstündür.

İlk on yedi sonede Shakespeare, gencin evlenmesi ve güzelliğini çocuklarında devamettirmesiiçinyalvarır.Geçenzamanveyaklaşanecel,güzelliğinbaşdüşmanıdır.Güzellik,ancak devam etmekle zamanın ve ölümün elinde yok olmaktan kurtulabilecektir. Onuniçin,gençadamgüzelliğiniçocuklarındasürdürmelidir.

Sone18’denbaşlayarak,ozan,sevgilisiningüzelliğinişiirlerindeyaratmakveyaşatmakzorunluluğunu duyar. Bir yandan, yaşlanmaktan yakınan ozan, şiiri –hele kendi şiirini–güzelliğin bir görkemli anıtı olarak görür. Zaman ve ecel sevgilisinin güzelliğini alıpgötürsebileogüzelliksonelerdesonsuzyaşayacaktır.

Sone26’dansonra,ozan, sevgilisindenbir süreuzakkalır.Busüredegeçmişgünlerinmutluluğunuözlemveüzüntüyledüşünür:Nedensekaderinsillesiniyemiş,insanların(yadasoylugencin)gözündendüşmüştürartık.

Soylu genç, ozanın sevgisine ihanet etmiştir: Anlaşılan, ayrılık sırasında genç adamozanınmetresiyle düşüp kalkmış. Ama ozan, genç adamı ölesiye sevdiği için bu utançvericiolayıbilebağışlar.

Sonrayenidenyollaradüşenozan,özlemacısıçekerkenşiirindesevgilisiningüzelliğinibir yandan soyutlaştırır, bir yandan sonsuzlaştırmaya çalışır. Varlık, onun için bir çileolmuşturartık;dünyadanelini eteğini çekmeyeyeltenir, amasevgisiöylederindirkibudüşüncedencayar.Derken,sevgilisininadınınkarıştığıbir rezaletihaberalıncaderinbirüzüntünün pençesine düşüp ölümü düşünür kara kara. Yine de sevgilisini bir türlüaklından çıkaramaz. Gelgelelim, rakip bir ozanın göze girmesi yüzünden Shakespearegözden düşmüştür. Sevgilisini bırakmaya karar verir, ama bu sefer sevgilisi ona döner.Ozankuşkulariçindedir,güvenikalmamıştırartık.Bundansonrasıraylaayrılıklarbaşlar,

sevgi yeniden canlanır, ihanetler olur: Ozan sevginin ölümsüzlüğünü ister ama, cinseliştahlarla ihanetler ve ayrılıklar yüzünden zamanve ecel, sevgiyekarşı zafer kazanacakdurumagelmiştir.Sone127’denSone152’yekadaruzanan ikincibölüm,ozanınesmerkadınlayaşadığı

yarı acı yarı tatlı hayatın öyküsü. Bu bölümde, genç adama duyulan manevi sevgiyekarşılık, esmer kadına bağlanmanın ozanı cinsel isteklere tutsak düşürdüğüanlatılmaktadır.Shakespeare,Elizabethçağınıngerçekgüzelliksaydığısarışınlığakıyaslaesmerliğinüstünolduğunusavunur.Ozan,metresinecandanbirsevgiylebağlıgörünmez.Esmerliği övmekle beraber, yer yer esmer kadını güzel değilmiş gibi gösterir. Bazen“esmer”derken“kara”,“karanlık”,“şom”anlamınıvermekistiyorgibidir.Evlibirkadınolanmetresi başkalarıyla da düşüp kalkmaktadır.Ozana en büyük ihaneti, soylu gençleyaşamasıolmuştur.Bütünbunlararağmen,kadınınöylegüçlüveçekicibirkişiliğivardırkiozanonakörükörünebağlıkalmakta,gönlündenbirtürlüsöküpatamamaktadır.Cinseliştahınzaferidirbu.

Yukarıdaki özet, Shakespeare’i sonelerde kendi gönlünün acılarını ve mutluluklarınıanlatmış gibi gösterebilir. Belki de, gerçekten, sonelerin otobiyografik bir niteliği var.Bunukesinolarakbilmiyoruz.SonelerdeShakespearedörtbeşyılsürenvekanlıcanlıbircinselheyecandanenincesoyutsevgiyekadardeğişenbirkişiselserüveniizlemişolabilir.

Bazı eleştirmenleregöre, sonelerShakespeare’inkendihayatınıyansıtmıyor.Bendiyekonuşanozan,Shakespeare’inkendisideğildir,sanatsesidir.Buşiirleringösterdiğisevgianlayışı ve estetik kaygılar, Rönesans’tan Shakespeare çağına gelmiş olan belli başlıgeleneklereuymaktadır.Sevgişiiri,doğrudandoğruyakişiselsevgiyianlatmazveonubirduygu,birinsanlıkyaşantısıolarakinceler.Erkekyadakadın,herhangibirgüzelvarlık,kendisi olarak değil, soyut gerçekler yönünden şiire konu olur. Yirminci yüzyıleleştirmenlerinden Northrop Frye, Shakespeare sonelerinin Batı uygarlığında bilinç veisteminsonsınırlarınakadararaştırılmasınayolaçanruharayışınıçağınedebiyatgeleneğiiçinde özetlediğini söylüyor. Frye’a göre, Shakespeare Batı dünyasında Petrarca’nınidealizminden Proust’un acıklı bunalımlarına kadar sürüp gelmiş olan sevgi çeşitlerinisonelerindealgılayıpyaratmıştır.

Shakespeare’in kendi yaşantılarını anlatsa da anlatmasa da, soneler sevginin sayısızyönleriniçırılçıplakortayaatıyoryadahafifçeduyuruyor,alevalevheyecanlahaykırıyorya da incecik duygularla yansıtıyor, ruhun derinliklerini aydınlatıyor ya da karanlıkkıvranışlarıüstü-kapalısöyleyişlerlegizlibırakıyor.Birbiriardınasonelerdesevgidolubirgönlü sarsan heyecanlar, onu didik didik eden çileler bazen canlı bazen duru, ama herzaman duygulu bir lirik sesle açıklanmış: Taparcasına sevmek, kuşku, özlem, ihanet,sevginin mutluluğu, kıskanma, iyilik ve gaddarlık, cinsel istek, güzelliği ve sevgiyiçürütecekolanölümkarşısındakorku,hayalkırıklığı,sevgiuğrundaheracıyakatlanma,umut ve karamsarlık, günahve suç duygusu, sevgili önündebenliğin değersizliği, şiirinyaşatma gücü, lanet ve nefret… Sevginin insan ruhundaki her duygusu, insanyaşantılarındaki her görünüşü sonelerin bir yerinde ifade edilmiştir denebilir. Sevgiyedeğin, gönle değen duygular ve değerlerle doludur soneler. Belki de başka hiçbir şiirdizisi,sevgiyibudenliderinlemesinevegenişlemesineanlatabilmişdeğildir.

Sonelerin çoğunluğunun genç bir erkeğe yazılmış olması ve ateşli bir sevgiyihaykırması, Shakespeare’de homoseksüel (pederast) eğilimler olduğu düşüncesine yol

açmıştır,

Shakespeare uzmanları arasında çözülememiş bir nokta bu. Herhâlde hiçbir vakitçözülemeyecek.Birozanınbirgüzelerkeğehayranlıkvesevgiduymasınınoçağlardabiredebiyat geleneği ve günümüzdeki homoseksüellik anlayışından başka bir sanat tutumuolduğunu öne süren bilginler var. Özellikle eski İtalyan sonelerinde sık sık kendinigösterenerkek sevgisini sonegeleneğininbir çeşitgereği sayanbugörüşekarşılık,bazısonelerde rastlananbelirli ifadeler,Shakespeare’insarışıngencekarşıgerçekteneşcinselniteliktebirsevgiduyduğudüşüncesindeazımsanamayacakbirgerçekpayıbulunduğunuortayakoymaktadır.

Shakespeareilesevdikleriarasındakiilintileri,felsefiveestetikyöndenyorumlamakdamümkün: Shakespeare belki de sarışın genci ideal güzelliğin simgesi olarak görüp öyleyaratmıştır.Ozan,sevgilisininerkekliğiylekadınyüzünüeşiolmayanbirkarışımhâlindebirleştirmiş olabilir. Sarışın gencin soyluluğu da, aslında bir manevi temizlik, arınmışruhun bir boyutudur. Böyle bir güzelliğe duyulan sevgi, cinsel iştahların çirkinliğindenuzakkalır.Soyutbirsevgidiro.Sarışıngençtedışgüzellikgerçekbirgönülzenginliğinin,yaşamadürüstlüğününvemanevi değerlerin belirtisidir.Güzellik, bu anlamda erdemdir.Sonelerdeki bu estetik anlayışında (gerçekten böyle bir anlayış varsa) bir dinsel nitelikbulmak da mümkün: Güzellik bir erdemse ona gönül vermek ve tapmak, onun üstünahlakına ermeye çalışmak gerekir. Güzelliğin böylesiyle vuslat olamayacağı için, sevengönül ona erişememekten doğan çileye katlanmalıdır. Seven ve bu çileyi çeken gönülarınır,bedendenkoparakgerçektemizliğekavuşur.

Türlü yönlerden doğru ve yararlı olsa da bunlar şiir-dışı bakış ve yorumlardır. Asılönemli olan şiirin kendi iç gerçeğidir. Ona ermek için en doğru ve en değerli kaynak,sonelerdir.Soneleringerçeği,kendiiçlerindedir.

ÇeviriİlkeleriBuçevirilerdeanlam,duyarlık, düşünce,benzetmeveeğretileme, söyleyiş, sesve söz

uyuşumu, ritm, uyak ve biçim bakımından sonelerin aslına bağlı kalmak amacıgüdülmüştür. Ama körü körüne sadakatten kaçınılmıştır. Uyarlama ya da Türkçedeyeniden söyleme gibi yollara başvurulmamış; öte yandan, Türkçenin hakkını yememek,sonelerigüzelTürkçeşiirlerolarakçevirmeküzerindedurulmuştur.

Elizabeth Çağı İngilizcesiyle bugünkü Türkçe arasındaki temel ayrılıklar yüzünden,Shakespeare’idilimizeölçülüveuyaklıolarakçevirirkenbütüninceanlamları,sesvesözoyunlarını, söyleyişvedüşünceözelliklerini tamolarakaktarmakkolay işdeğildir.Bazıkavramların, hele söz oyunlarının başka bir dile çevrilmesi olanak dışıdır. Yine de,sonelerin her ögesi üzerinde satır satır, sözcük sözcük durulmuş, en uygun karşılıklarınbulunması uğrunda hiçbir çaba esirgenmemiştir. Her şeye rağmen, yer yer, güçlükleriyenemediğimisanıyorum.

Tartışma konusu olan soneler ve satırlarda ya aynı zor anlaşılır söyleyişi vermek, yaçeşitli yorumlardan bir tanesini doğru olarak kabul etmek, ya da çelişik birkaç yorumubağdaştırmak zorunluluğu doğmuştur. Bir iki yerde, aslı belirsiz kalmış söyleyişlerinanlamınıbirazaçıpbelirlemekgereklioldu.Butektükdeğiştirmelerbiryana,genellikleçevirilerim,sonelerinasıllarınabaştansonasadıkkalmıştır,denebilir.Satırsatıryapılacakbirkarşılaştırmanın“sadakat”enedenliönemverdiğimiaçıkçagöstereceğineinanıyorum.

Shakespeare, soylugence70sonede“sen”,34sonede“siz”diyehitapetmiştir.Esmerkadıniçinbaştansona“sen”kullanmıştır.“Sen”ve“siz”ayrımınınbilebileyapılmışolupolmadığınıkesinliklesöylemekzor.

Sonelerinbiçimiveuyakdüzeniçevirilereolduğugibialındı.Birivurgusuz,birivurguluonheceninsıralanmasındanoluşan“iambicpentameter”gibibirnitelikvezninindilimizdekarşılığı olmadığı için, çevirileri hece vezniyle yapmayı uygun gördüm. On heceli“pentameter”dan dört hece uzun olmakla beraber, kıvraklığı dolayısıyla 7+7 vezniniseçtim.Yinede,birsayıölçüsüolan7+7,Shakespeare’inritmikvekıvrakvezniyanındazayıfkaldı.Böylebiruyuşmazlığıgidermekiçinbirkaççözümyoluaradım:

1.SeslivesessizharflericanlıvekıvrakbirsesdüzeniiçindesıralayansatırlaryazarakShakespeare’dekinebenzerbirritmsağlamayaçalışmak.

2.7+7parmakhesabınınbıraktığısesboşluğunugüçlüvezenginuyaklarladoldurmak.

3. Bazı satırlarda yedinci heceden sonraki duraktan vazgeçip anlamı duraksız olarakikincicüz’egeçirmek.

Yalnızca bir sone, bütün çabalarıma rağmen, 7+7 ölçüsüne sığmadı: Sone 99, 8+8ölçüsüyleçevrilmiştir.

Elbette önemli olan, çeviri yöntemi, biçim, vezin ve uyaktan öte, soneleri hem asılanlamlarına bağlı kalarak, hem de Türkçeye tamamıyla yatkın olarak taze şiirler gibiaktarıp yaratmaktır.Çevirilerim bunu başarabildiyse görevimi doğru dürüst yaptım diyesevineceğim.

TalâtSaitHalman

BukitabınimlâsıiçinTürkDilKurumu’nun2008yılındayayımladığıYazımKılavuzu(websitesi<http://www.tdk.gov.tr>)kullanılmıştır.

SONELER

I

Artmasınıisterizengüzelvarlıkların

Güzelliğingülyüzüsolmasındiyeasla,

Birgüzel,yaşlanıpdagöçüncebugünyarın

Anısıyaşaryinekörpecikyavrusuyla;

Amacanyoldaşındırkendiparlakgözlerin,

Kendiateşinbeslerruhununalevini;

Kıtlığaçevirirsinbolluğunuheryerin,

Kendidüşmanıngibi,ezersincanevini.

Şimdisenyeryüzününtaptazebirsüsüsün,

Varlığınçiçekdolubahardanmüjdetaşır,

Amakendikoncandaruhunlagömülüsün,

Pintiysen,inceköylü,kendisonunyaklaşır.

Dünyayaacımazsan,oburlargibiancak

Varlığındamezardagüzelliğiyutacak.

II

Kırkyılınkışı,güzelalnınıkuşattımı,

Kapladımıyüzünüderinçukurlarartık,

Gençliğininkibirli,süslügiyimkuşamı

Beşparaetmezolur,hırpaniyırtıkpırtık:

Ozamansorarlarsagüzelliğinnerdedir,

Dinçveşengünlerininhazinesineoldu;

Dersenyuvalarınaçökmüşşugözlerdedir,

Bencillikutancıylaisrafaövgüdürbu.

Kavuşurgüzelliğinçılgıncaalkışlara

“Benimgüzelçocuğumbenikurtarır,”dersen

“Veyüzümüağartırbenyaşlandıktansonra,”

Güzelliğininondasürdüğünügöstersen.

O,senyaşlandığındayenilervarlığını,

Soğuktandonankanınduyarısındığını.

III

Aynayabakdaşunugördüğünyüzesöyle:

Sıragelmiştirartıkbirtazeyüzyapmana,

Güzelliğinihemenyenilemezsenşöyle,

Yeryüzüyoksunkalır,lanetlenirbirana.

Hiçbirgüzelvarmıkielsürülmemişrahmi

Seninsürdüğünçiftinekininitepecek?

Sırfkendinisevmeninmezarınıistermi,

Geleceğiahmakçadurdururmubirerkek?

Senanneninaynasıolmuşsundaosende

Bulmuşturgençliğiningüzelimbaharını;

Kendidinçvarlığınlagörürsünpencerende

Kırışıklararağmen,şualtınyıllarını.

İstersenkivarlığınunutulsunvebitsin,

Birkurubaşınaöl,izindeölüpgitsin.

IV

Savurgangüzel,nedirbukendineharcaman

Seninmirasınolangüzellikleriböyle?

Doğatemellivermez,ödünçverirherzaman:

Eliaçıkolanaborçveririçtenlikle.

Böyleyanlışkullanmakolurmu,güzelpinti,

Mirasbırakmaniçinsanabırakılanı?

Kâretmeyentefeci,bukoskocaserveti

Niyetüketiyorsunyaşatmakvarkencanı?

Meraklısınkendinleiçlidışlıolmağa;

Bu,tatlıbenliğinisırfaldatmağayarar.

Vaktingeldidiyerekseniçağırsadoğa

Vereceğinhesaptaelletutulurnevar?

Kullanmazsangömülürgüzelliğinseninle,

Kullanırsanvârisinolurdasürerböyle.

V

Hergözüntakıldığıobiriçimsuyüzü

Özenle,incelikleyaratanşusaatler

Birerzalimolupdavuruncayamangürzü

Oeşsizgüzelliktenkalmazhiçbirhoşeser.

Durmakbilmezzaman,yaz’ısöküpgötürür,

Yokederiğrençkışınkucağınaatarak;

Özsu,ayazdadonar,sağlamyapraklarçürür:

Güzellikkaraltında,heryöreçıplak,çorak.

Özsuyuçiçeklerdençekipalmamışsayaz,

Camduvarlariçinekapatmamışsaonu,

Güzelgöçüpgidincegüzelliktenizkalmaz:

Gelir,kendisigibi,anılarınınsonu.

Özsuyuçekilmişse,kışgelinceoçiçek

Kupkurukalsabile,tatlıözüsürecek

VI

Neyapyap,kurbangitmekışınzalimeline:

Özünarıtılmadan,yaz’ıalmasınsenden;

Birşişeyebalakıt,biryerebirhazine

Sungüzelhazinenden,kendinsonaermeden.

Buişharamdeğildir,tefecilikdedeğil:

Sevinçverirgönüllüborçödeyenlerine–

Görevinbirbaşka“sen”yaratmaktır,bunubil;

İşteonkatmutluluk:ongelirbiryerine.

Onkatbüyükbirgörkemdoğargürbenliğinden

Ortayasenineşinontanesençıkarda,

Ölüm,eliböğründekalırdıgöçüncesen–

Bırakırdı,yaşardıngelecekkuşaklarda.

Vazgeçinattan:Öylegüzelsinki,olmasın

Ecelseninfatihin,solucanlarmirasçın.

VII

Bak,ocânımaydınlıkkaldırırkendoğudan

Alevalevbaşını,çevrilirbütüngözler

Onuntaptazedoğangüzelliğine,hayran–

Vekutsalgörkeminehizmetetmeyiözler.

Sarpyamaçtançıkarkengöklerintepesine

Gençliğiningücünüandırırortayaşı:

Gülyüzüneofanibakışlartaparyine,

Altınyolculuğundahepsionunyoldaşı.

Yorgunarabasıyladoruğaçıkarçıkmaz

Yaşlılıkçağıgelmişgibibırakırgünü:

Üstündenayrılmayangözleronahiçbakmaz,

Başkayerlerisüzer,izlemezçöküşünü.

Sendekendiöğle’ndeölüpgözlerdenırak

Unutulmaktankurtul–biroğulyaratarak.

VIII

Senkimüziksin,müzikdinlerkenhüznünniye?

Tatlılarkavgaetmez;sevinç,sevinçlecoşar.

Sanazevkvermeyenekatlanırsınnediye?

Cansıkanıbağrınabasmaktaneanlamvar?

Birbirineeşolanhoşseslerinuyumu

Yinedekulağınasıkıntımıveriyor?

Bilkiahenginsanatatlıbirsitemibu:

“Parçalarıdinleyiptümüunuttun,”diyor.

Dinle,iyibirkocagibi,tekbirtelnasıl

Yaratırsaeşiylebirliktehoşbirezgi,

Baba,çocukvemutluana,yapıyorfasıl:

Kulaklarıokşuyortekbirsesinahengi.

Osözsüzşarkısankitekbirağızdansana

“Değerinolmaz,”diyor,“yaşarsantekbaşına.”

IX

Birdulungözleriyaşdökmesindiyemisen

Tüketipduruyorsunkendinitekbaşına?

Ah!ardındahiççocukbırakmadanölürsen

Dünya,dulkalmışkadıngibiyastutarsana.

Sendendulkaldığında,yaşkurumazgözünde,

Çünküseninbenzeringelmeyecekardından;

Nevarkibaşkaherdul,çocuğununyüzünde

Kocasınıgörürdeyenigüçalırondan.

Savurganlarınyazıkettiğivarlık,ancak

Yerdeğiştirir,dünyaondanyinezevkalır,

Amaharcanıpgidengüzelliksonbulacak,

Kullanmadansaklanıportadankalkacaktır.

Kimkendinekarşıbucinayetiişlerse

Oinsanıngönlündeaşkbulamazhiçkimse.

X

Yazık!hemkıyasıyaharcıyorsunkendini,

Hemgönlünyeltenmiyorhiçkimseyisevmeye.

Biliyorsun,saymaklabitmezsevenlerseni,

Amabesbellisenaşkduymuyorsunkimseye.

Öldürenbirnefrettiryüreğindekişeytan:

Hiçumurundadeğilkazsankendikuyunu,

Çekinmezsingüzelimcaneviniyıkmaktan

Onarmakolmalıykenasılamacınonu.

Sentutumdeğiştirdecayayımdüşüncemden,

Yumuşakbirsevgikoynefretyerinebiryol;

Göründüğüngibiol:cömert,sıcak,sevecen;

Hiçdeğilsekendineyumuşakyürekliol.

Aşkımuğrunabir“sen”dahayaratkendine:

Güzellikondaveyasendeyaşasınyine.

XI

Gençliğingündengünekalırkengerilerde

Biryavruyaratırsanalsındiyeyerini,

Dinçkenhayatverirsenokörpecanilerde

Sendengöçengençliğevarıpyaşatırseni.

Böylesürecekakıl,güzellikvebaşarı;

Yoksacinnet,yaşlanmak,çürümekyeraltında:

Hiçkimsedüşünmesegelecekkuşakları,

İnsanlıksonaeripgiderdiüçbatında.

Dünyaçoğaltmakiçindoğmayanlarladolu,

Kaknem,kakavan,kaba:kısırlıktanbitsinler;

Yaradanvermişsanaeniyiyi,enbolu,

Bucömertarmağanacömertçekarşılıkver.

Senikendinemühüryapmış,bunuböylebil:

Sendeeşleryapdiye,ölüpgitdiyedeğil.

XII

Saatler,bensaydıkçageçiyordapeşpeşe,

Nurlugün,bakıyorum,çirkingeceyegöçmüş;

Görüyorumsoluyor,yaşlanıyormenekşe.

Kapkarabüklümlerikaplıyorapakgümüş.

Yapraksız,çıplakkalmışuluağaçlarişte;

Sürülerisıcaktankorurlardıeskiden.

Yeşilyazekiniydi:şimdidevrilmişde,

Aksakal,salkımsaçak,şuarabadagiden.

Düşünmedenedememseningüzelliğini:

Sendeçökersinvaktinyıkıpgeçtikleriyle,

Çünkütatlıvegüzel,herşeyharcarkendini,

Yetişentazelerigörüpkoşarecele.

KimsekarşıkoyamazZamanıntırpanına,

Kendisoyundirenirokıyarkencanına.

XIII

Ah,senkeşkesenolsan!Nevarki,canlarcanı,

Sendeğilsinsen,nedeburdayaşayansensin.

Dilerimşuyaklaşanecelehazırlanmanı;

Güzelyüzünübaşkabirinevermelisin.

Şuemanetgüzellikböylecesonbulmazsa,

Benliğin,senöldüktensonrayaşatırseni;

Birçocuğunolursasürdürür,hiçolmazsa,

Otatlıvarlığıylaseningüzelliğini.

Kimsecânımbirevibırakmazçürümeye

Görkeminişerefleayaktatutmakvarken,

Kışgünlerindeazgınboraöldüresiye,

Sonsuzecelayazı,onuyamansarsarken.

Ah!buisraf,sevgilim.Senkendindenbilirsin:

Babamvardiyorsunya;bırak,oğlundadesin.

XIV

Yıldızlardanderlememvardığımyargıları,

Oysamüneccimliğienikonubilirim;

Amaanlatmamiyivekötüyazgıları:

Neafetvekıtlıklar,nealtüstolanmevsim.

Anlarafalbakamam,geleceğigöstermem;

Söylememkimeşimşek,yağmurverüzgârkısmet,

Tahtageçeceklereikbalmüjdesivermem

Gökkubbedebulsamdatürlütürlüalamet.

Seningözlerindedirbildiğimhernevarsa,

Odeğişmezyıldızlarkaynağıdırsanatın,

Birlikteyaşargerçekvegüzellikyaşarsa;

Sensürdürvarlığını,sürüpgitsinkaçbatın.

Yoksa,seningelincesonun–bufalcıbilir–

Gerçeklegüzelliğinkıyametgünügelir.

XV

Düşünürüm,herşeyinbüyüyüpgelişmesi

Kısacıkbiraniçinkıvamavarırancak,

Neoyunlarsunarsakocadünyasahnesi

Sonsözyıldızlardakigizligüçteolacak;

Görürümdebitkilergibibüyürinsanlar,

Aynıgökönceokşar,sonrasarsaronları,

Özsuylafışkıranlargitgidedüşüpsolar.

Artıkanılmazolurdinçyağızzamanları:

Faniliğidüşünmek,gerçekgibibirdüşle,

Senigösterirbanagörkemindegençliğin,

YıkıcıZaman,cengetutuşurçürüyüşle

Seningençlikgününüşomgeceyapmakiçin;

Zamanlasavaşırımseninsevginuğruna,

Osenikemirsedebencanveririmsana.

XVI

Acabaneden:dahagüçlüyolbulamaman

SavaşmakiçinZamandenenkanlızalimle?

Veçürümemenneden;başkabirkutluyoldan

Değildeyalnızbenimkısırdizelerimle?

Şimdienmutluçağındoruğuseninyerin;

Bak,canatıyorniceeldeğmemişbahçeler

Erdemlesanacanlıçiçeklervermekiçin:

Budüzmeceeşlerdensanaçokdahabenzer.

Ancakyaşamdüzeltiryaşamçizgilerini;

Zamanınkalemi,toykalemimcankatamaz

Veiçdeğerlerinle,dışgörkeminleseni

Yansıtıpinsanlarıngözündeyaşatamaz.

Varlığınısebilet:sanakalırvarlığın;

Kendielinleçizkisürsünbahtiyarlığın.

XVII

Hiçkimseinanırmışiirimeilerde

Yazarsabaştanbaşaseningerçekövgünü?

Tanrıbilir,şiirimvarlığımgizlerde

Şimdibirmezargibiörtereşsizyüzünü.

Anlatsamgözleriningüzelliğinibirbir,

Sayıpdeğerlerinitüketsemsayıları,

Birgünderlerki“Ozanyalancımıdırnedir,

Dünyadakiyüzleriokşamışmıkitanrı?”

Solguntomarlarımıhorgörerekyererler

Gerçeğiaz,lafıbolbirbunakdiyebirgün:

Hakkınolanövgüyeozansaçmasıderler

Veşişirmesözleriantikabirtürkünün:

Amayetiştirirsenbiryavruogünlere,

Yavrunla,şiirimleyaşarsınikikere.

XVIII

Senibiryazgününebenzetmekmi,negezer?

Çokdahagüzelsinsen,çokdahacanayakın:

Tazetomurcuklarısertrüzgârlarörseler,

Kısacıktırsüresiyeryüzündebiryazın:

Işıldargöğüngözü,yakacakkadarsıcak,

Vesıksıkkararırdayaldızdüşeryüzünden;

Hergüzel,güzelliktenergeçyoksunkalacak

Kaderyadavarlığınbozulmasıyüzünden;

Amahiçsolmayacaksendekiölümsüzyaz,

Güzelliğinyitmezki,aslaolmazkihurda;

Gölgesindesindiyeecelcakasatamaz

Sençağlarıaşarkenbuölmezsatırlarda:

İnsanlarnefesalsın,gözlergörsün,elverir,

Yaşadıkçaşiirim,sanadahayatverir.

XIX

Aslanınpençesinikörlet,Zamanejderi,

Doyurdünyayıkendiyavrusununcanıyla;

Kaplanınçenesindensökokeskindişleri,

Alevlerdendirilenankayıyakkanıyla;

İstersenkasırgaol,şenmevsimlerikarart,

RüzgârkanatlıZaman,yapaklınaeseni,

İstersendünyayıyık,güzelyüzlerisarart,

Amaenkalleşsuçtanalıkoyarımseni:

Sevgiliminyüzünüsaatlerinleoyma,

Köhnekaleminonuboğmamalıçizgiye;

Sürüpgiderkensakınçirkinizinikoyma

Sonrakiinsanlaragüzellikkalsındiye.

GeçkinZaman,yapsandaenşomkötülükleri,

Şiirimdesevgilimsonsuzyaşardipdiri.

XX

Yaradan,kadınyüzüçizmişsanaeliyle,

İstekdolusevgiminefendisidilberi;

İncekadınyüreğinöğrenmemiştirhile,

Bilmezkadınlardakikancıkdöneklikleri;

Gözlerindahaparlak,kahpeliktenyoksundur,

Neyebakarsabaksınaltınyaldızkaplatır;

Erkeklerinenhoşu,enhoşşeyleronundur,

Erkekleribüyüler,kadınlarıçıldırtır.

Seniyaratmışolsakadınolarakönce

Yaradanbileçılgınbirsevgiduyacaktı,

Amabirhiçuğrunabirfazlalıkverince

Varlığınadoymaktanbeniyoksunbıraktı.

Erkeklikleyaratmışkadınlariçinseni,

Sensevgimial,onlarsömürsünhazineni.

XXI

Ben,başkabirozanım.Öbürmanzumeciler

Boyalıgüzelgörür,kalemialırele,

Göğütutuponunlayazdıklarınısüsler,

Hergüzelibenzetirkendindekigüzele.

Hemdeneşatafatlıteşbihler,çifterçifter:

Güneşleay;toprağın,denizincevherleri,

Nisantomurcukları,nicebulunmazşeyler,

Yeryüzünükuşatanocennetçemberleri…

Ben,gerçeğiyazarım,benimsevgimgerçekya:

İnanolsun,sevgilim,güzelleringüzeli,

Anayavrusugibi,pekparlakolmasada,

Gökyüzündeyananoaltınkandilmisali…

Onlarınboşlaflarıolamazbenimişim:

Satacakdeğilimki,niçinövecekmişim.

XXII

İnandıramazaynamyaşlandığımabeni,

Değilmikidoğdunuzaynıgüngençliklesen;

Amaörtüncevaktinkırışıklarıseni

Medetumarımömrümbitsindiyeecelden.

Varlığınaoeşsizgüzelliğigiysende

Gönlümünurbasındanbaşkaşeygiyemezsin.

Yüreğimsendeçarpar,yüreğinçarparbende:

Demekkibanagöreyaşlısındiyemezsin.

Onuniçin,sevgilim,kendinebakmangerek,

Nasılkibenbirhiçimbakmakdururkensana,

Yüreğinbendediyeüstünetitreyerek

Olmuşumyavrusunuesirgeyenbirana.

Gönlünebelbağlamagönlümüyokedersen,

Gerialmakyokdiyeonuverdinbanasen.

XXIII

Biracemioyuncunasılbeceriksizse

Sahnedekorkusundandonakalmışdururken

Nasılfazladuyguyakapılıncabirkimse

Zayıflarsayüreğigücündenkudururken,

Benimdebukorkuylagüvensizliktenişte

Sevgitörenindekiduamaklımdançıkmış,

Sevgimingücübeniparamparçaetmişde

Aşkınbütünyükünüomuzlarımayıkmış.

Öyleysekitaplarımsöylesingüzelsözler,

Sussundilligönlümündilsizlafebeleri,

Onlarsevgidilenir,amabirçıkarbekler;

Gönlünsözü,bolluktahepsindençokileri.

Sessizaşkneyazmışsaonuokuveöğren,

Aşkıninceaklıdırgözlerleduyupbilen.

XXIV

Gözlerimressamolduseningüzelliğine,

Kalbiminlevhasınanakşettigörüntünü

Bedenimdeçerçeveolduseninresmine–

Derinliklegüçlendisanatınenüstünü.

Göreceksin,ressamınustalığınasılmış:

Gerçekyüzünüçizmek,olurancakbukadar.

İşteresminkalbimdebaşköşeyeasılmış,

Sergimdepencerelergöznurunlaışıldar.

Gözler,başkagözlereneiyiliketti,bak:

Benimgözlerimçizdiseningüzelliğini;

Seninkilergönlümepencereleraçarak

Güneşisoktu–coşsun,gözlesindiyeseni.

Amakurnazgözlerinsanatyeteneğiaz:

Sırfgördüğünüçizer,yüreğitanıyamaz.

XXV

Yıldızlarıngözdesiolanlarövünsünler

İkballe,iktidarla,alımlıunvanlarla;

Kadervermediysedebanaböylebirzafer.

Mutluyumensaydığımbeklenmedikşanlarla.

Hükümdargözdelerinegüzelyaprakaçar;

Güneştekikadifeçiçeğidirlerancak:

İçlerindegömülükalırkibirler,şanlar,

Çünkükaşçatıldımıhergörkemyokolacak.

Savaşlardagücüyleünsalanbirkahraman

Binzaferkazansadadüşmeyegörsünbirkez,

Adısilinirşerefdefterindenozaman,

Mertlikdestanıartıkanılardasüremez.

Bensevdim,sevildimya;heptenmutluyaşarım;

Yoldançıkartılamam,nedeyoldanşaşarım.

XXVI

Sevgiminsultanıbenkuloldumiştesana,

Erdemingüçlendirdibenimgörevduygumu;

Gönderdiğimbuyazı,elçilikyapsınbana,

Birzekâgösterisideğil,hizmetbelgembu.

Böyleyücegörevizavallıaklımbelki

Anlatamazdadoğrudürüst,cılızgösterir,

Amasendekiruhvedüşünöylegüzelki,

Umarım,işteonubanaçırçıplakverir.

Uğurdoğaryazgımıyöneltenyıldızlarda,

Talihimbaşlayarakyavergitmeyeyine,

Yırtıkpırtıksevgimegiyimkuşamsağlarda

Layıkgösterirbeniseniniyiliğine.

Birgünövüneceğimsevdiğimiçinseni,

Ogünedekgörünmemsınarsındiyebeni.

XXVII

Yorgunargın,alırımyatağımdasoluğu:

Yatak,yolyorgununaenhoşdinlenmeyeri,

Amabuseferbaşlaraklımınyolculuğu,

Kafamçırpınırgövdembitirmişkenişleri;

Depreşenduygularımgurbeteldenozaman

Sanavarmakisteyipuğrundahaccaçıkar,

Baygınlaşmışgözlerimaçıldıkçadurmadan

Sırfkörleringördüğükaranlıklarabakar:

Hiçdeğilseruhumdadüşkuranbirgözvarda

Görmeyenbakışımasendenhayalgetirir,

Hayalinkaranlıktaelmasgibiparlarda

Korkunçgeceyisüsler,onatazeyüzverir.

Gündüzbedenim,geceaklımhuzurbulamaz,

Gövdeylebaşsendendebendendekurtulamaz.

XXVIII

Nasıldönüpgeleyimbedenimdinç,gönlümşen?

Dinlenmeknimetihiçnasipolmazkibana?

Gününcefası,huzursağlayamazgeceden:

Güngecenin,gecegününkıyarcanına.

Kanlıbıçaklıikidüşmandeğillersanki,

Eleleveripbanabaşlarlarişkenceye:

Birihepişekoşar,hepsızlanıröteki

Çalışmakbenisendenuzaklaştırdıdiye.

Günühoştutmakiçin“Sevgilimparlak”derim,

“Aydınlatırgökleribulutlarkararmışken.”

Yağızyüzlügeceyiöver,dillerdökerim:

“Yıldızlarköroluncasevgilimdirnurdöken.”

Amagün,iştehergünçilemiuzatıyor;

Gece,iştehergecederdimedertkatıyor.

XXIX

Düşünceinsanlarınvekaderingözünden

Aforozlulargibi,yapayalnızağlarım;

İrkilirsağırgöklerçığlıklarımyüzünden,

Bahtımalanetokur,yüreğimidağlarım;

Talihiyavergidenherkesegıptaeder,

Şudenligüzelolsam,dostlarımolsaderim;

Şundasanata,bundadehayaiçimgider,

Oysasoldasıfırdıryapmakistediklerim;

Kendimdeniğrenirkenaklımsanadoğrulup

Gönlümkaradünyayıgerilerdebırakır,

Gündoğarkenyükselenbirtarlakuşuolup

Cennetkapılarındakutsalezgilerşakır;

Öylebirservettirkisevginianmakbile,

Sultanlarlayerdeğişdeselerdenafile.

XXX

Bazengeçmişgünlerdenkalanlarıanarım

Birarayagelincehoşsessizdüşünceler;

Aradığımşeylerinyokluğunayanarım,

Gönlümüyitenlerleçektiğimyaslardeler:

Yaşbilmeyengözlerimboğulurdayaşlara

Ölümgecesindekisevgilidostlariçin,

Depreşiryüreğimdenicekapanmışyara,

Yitipgitmişyüzlereinlerimiçiniçin.

Geçmişyaslaryenidenbeniyürektenvurur,

Acılarısaydıkçabirbir,içimkanağlar;

Gönlümeskidertlerianıpçiledoldurur,

Borcumbitmemişgibiyinekederborcumvar.

Ama,sevgilidostum,seniandımmıyeter:

Bütünyitenlerdöner,bütünacılarbiter.

XXXI

Ölüpgittisanaraközlediğimtümdostlar

Seningüzelgöğsündebirarayageldiler:

Ordahemaşk,hemaşkınhervarlığıhükümdar,

Hemdetoprağadüştüsandığımsevgililer.

Yürekteninandığımsevgi,gözümdençaldı

Yalvaranyaşlarımınicecenazelerde

Veölülerinhakkıdiyerekharaçaldı,

Ama,bak,onlarsendekaldılargöçselerde.

Sengömülüsevgininyaşadığımezarsın,

Yitirdiğimdostlardankalmaandaçlarorda,

Bendennealdılarsahepseninolsunvarsın:

Artıkyalnızsenindirnelervarsaonlarda.

Sevdiğimgörüntüler,iştegördüm,hepsende,

Hepsibirleşmişsende;heptenseninimbende.

XXXII

Benimömrümbitincehâlâyaşıyorsansen,

Hoyratölümgömüncekemiklerimiyere,

Talihincilvesiylebirgözatmakistersen

Ölmüşdostundankalanzavallıdizelere,

Karşılaştırhepsinibugünküyapıtlarla:

Çokgerisindeonlarustacayazanların;

Onlarışiirdiyedeğil,aşkiçinsakla:

Katınaçıkamazlarbahtiyarozanların.

İçindengeliyorsabanasöyleşunları:

“GüçlenseydidostumunEsinPerisihele,

Yaratısıaşardıaşkındandoğanları,

Allıpulluyürürdüyüksekrütbelilerle;

Amaoöldü,yeniozanlarondanüstün:

Onlardasanat,dosttaaşkokuyorumbugün.”

XXXIII

Negörkemlişafaklargörmüşümdür,hükümdar

Gözleriyledağlarakoyarenşanlısüsü,

Altınyüzüöptükçeyemyeşilolurkırlar,

Soluksularayaldızkaplarkutsalbüyüsü,

Amabirdenbırakır–gökteninmişyüzüne

Saldırsındiyehınzırbulutlarınyığını,

Sonrasaklaryüzünüüzgündünyadanyine,

Batıyakaçıpgizlerkararanvarlığını;

Sevgiligüneşimdedoğupruhumadoldu

Birsabahzaferlerlegörkemlerleerkenden,

Ah,sonragitti,ancakbirsaatbenimoldu,

Karabulutlaronuyinegizledibenden.

Buyüzdenonakarşısevgimkapılmazhınca,

Yerdekilersolmazmıgöktegüneşsolunca?

XXXIV

Okadargüzelbirgünvaadedipsankineden

Peleringiydirmedenyolaçıkardınbeni?

İndidekembulutlaryarıyolagelmeden,

Haindumangizlediseninalpgörkemini.

Boragörmüşyüzümüyağmurlarıslatınca

Yetmezbulutudelipkurulamağakoşman;

Övgüolmazyarayıiyiedenilaca

Utançdenenilleteolamıyorsaderman.

Seninutanmanbenimyüreğimidağlamaz;

Senpişmanlıkduysandaolanlaryalnızbana;

Suçlununüzüntüsü,pektesellisağlamaz

Osuçunçarmıhınısırtındataşıyana.

Ah,sevgindendökülenoincigibiyaşlar:

Onlardaşerrefidye,illetleredevavar.

XXXV

Yakınmasandaolurartıkkötülüğünden:

Güllerdedikenvardır,gümüşçeşmedeçamur;

Tutulurayvegüneş,sönerbulutyüzünden;

Enşirintomurcuktaiğrençkurtlarbulunur.

Kusursuzinsanolmaz–bendekabahatazmı:

Örneklerveriphaklıbulmaksuçişleyeni?

Buözürlerbüsbütünahlakınıbozmazmı?

Günahlarındanötebağışlamışımseni.

Benimaklımsavunurseninşehvetsuçunu;

Avukatıngibiyimdavacınolsambile:

Suçluben’im,yargıcakendimsöylerimbunu,

İçsavaşatutuşurbendenefretsevgiyle.

Suçortağıolmayagösteriyorumrıza

Hiçacımadanbenisoyantatlıhırsıza.

XXXVI

İtirafedeyimkiikimizapayrıyız

Birleşikolsabilebölünmeyensevgimiz:

Buutançlekeleribendekalacakyalnız,

Bananasipolacakçiledoldurmaksensiz.

Duyduğumuzsevgilerbirleşirbirbakıma,

Yaşamımızıbölenacıklıayrılıklar

Sevgininbirliğinialtüstedemezama,

Sevişmenintadındantatlısaatlerçalar.

Sevgilimolduğunuaçıklamamartıkben

Yanıpyakıldığımsuç,lekelerdiyeseni,

Banaiyilikediponurveremezsinsen

Fedaetmedenkendiadınınşerefini:

Sakınbunakalkışma;öylekisanasevgim,

Benimolduğuniçiniyiliğindebenim.

XXXVII

Seyrediphazduyaryaçökmüşbirbabahani

Kabınasığamayandelifişekoğlundan,

Bende,kaderimyamansakatedelibeni,

Huzurduyarımseninerdeminden,vefandan.

Güzelliklesoyluluk,servet,akılhepsende–

Bunlardanbiri,yadahepsi,ondandafazla.

Hakçasıbu:başınataçolduonlar;bende

Bueşsizhazineyekatılıyorumaşkla.

Nesakat,nezavallı,neacıklıyımartık

Banaöyleyamangüçverdikçeseningölgen,

Yeterdeartarbilesendenaldığımvarlık:

Görkemindenbirparçaalıpyaşıyorumben.

Dilerimseninolsuneniyiveenkutlu;

Budileğimlebileolurumonkatmutlu.

XXXVIII

ÇekermibenimEsinPerimkonukıtlığı

Senşiirimesebilettikçesoluğunu,

Yanındakabakâğıtkaleminkofkaldığı

Hoşvarlığınoldukçabanaentatlıkonu?

Ah,tümteşekkürleri,övgüyükendinesun;

Varsa,al,yazdığımdadeğerligördüğünü.

Senyaratıcılığaışıklarsaçıyorsun,

Sankikimdilsizkalıpyazamazkiövgünü.

SenonuncuPeriol,kötüozanagelen

YaşlıdokuzPeridenonkatyüksekdeğerin;

GüresinlerledoluPeridirsanagelen:

Bugünüaşansonsuzdizelerigetirsin.

BudeneyçağınahoşgelirseEsinPerim,

Üzgüsübenimolsun,övgüsüseninderim.

XXXIX

Ah,nasılefendiceövgülersunsamsana?

Hepsenindeğerindirbendevarsabirdeğer,

Kendimiövmeksankinekazançsağlarbana?

Böbürlenmektirsanasöylediğimtürküler.

Sırfbuyüzdenbilebizyaşamalıyızayrı;

Tekdiyebilinmesingüzelaşkımızartık:

Sanaverebilirimsalthakkınolanları

Helebirgerçekleşsinaramızdaayrılık.

Ah,yokluk,senkimbilirnekorkunçbirişkence

Olurdun,uzaklığınacısısağlamasa

Sevgidüşüncelerigibihoşbireğlence,

Zamanvehayalgücü,yüreğidağlamasa;

Senöğretmişolmasannasılçiftolurmuştek

Burdabulunmayanıvargücünleöverek.

XL

Hepsinial,sevgilim,nesevgivarsabende,

Çoktanseninolmayannesevgisağlarsınki?

Gerçekdermisinelinegeçirsende,

Sevdikleriminhepsisendedeğilmisanki?

Sevgilimialırsangerçeksevgimuğruna

Sesçıkarmamonunlakeyifsürdüğüniçin;

Sevgimesırtçeviripeluzatırsanona,

Kendinialdatırsansuçunbüyüğüsenin.

Tatlıhırsız,yinedebağışlarımsuçunu

Senvarımıyoğumuaşırsanbilebenden;

Oysadahaacıdır,sevenlerbilirbunu,

Sevgininhaksızlığınefretinsillesinden.

Güzelsürtük,kötülükiyigörünürsende;

Bizdüşmanolmayalımcanevimisöksende.

XLI

Benkalbindenuzakken,fırsatkaçırmayarak

Yaptığınşusefahat,şuçapkınlıklarvarya:

Hepsidegüzelliğin,gençliğiniçinbirhak,

Çünkünereyegitsen,arzukoşaroraya.

Herkessenikazanmakistercömertsindiye;

Senafetbirgüzelsin:sevaptırgüzelsevmek.

Kadınkararvermişseağınadüşürmeye,

Anasındandoğmuşmuondankaçacakerkek?

Ah,yinedekalbindenkovmazsınbelkibeni;

Güzelliğini,hoppagençliğinikınarsın.

Onlarsefahattedebırakmazlarpeşini:

Zorlanırsınveçifteihanetekalkarsın

Güzelliğinleçekipaldığınkadınada,

Ogüzelliklebenialdataraksanada.

XLII

Okadınseninoldu:derdimdeğilyalnızbu;

Onueşsizbiraşklaseviyordum,doğrudur;

Ama,senonunoldun,yas’aboğdunruhumu:

Sevgiyokolupgitti,benikahredenbudur.

Bağışlarım,çünküaşk,suçaiterseveni.

Senonuseviyorsunbenseviyorumdiye;

Odabenimuğrumaaldatıyoryabeni,

Hatırımiçinrazıdostumdakisevgiye.

Benseniyitirirsemkaybımaşkımınkârı

Veonuyitirirsemdostumunkazancıvar;

İkisibirleştidebenyitirdimonları,

Gönlümüalmakiçinbanahaççıkardılar.

Sevinçliyimyinede:dostumlatekvarlığız;

Nehoşdüzen!Okadınbeniseviyoryalnız.

XLIII

Apaçıkgörüyorumgözlerimiyumunca.

Bütüngüngördüklerimtaşımazhiçbirdeğer,

Amadüşlerdehepsenvarsınuykuboyunca;

Gözkaranlıklaışır,karanlıklarıdeler.

Başkabütüngölgeler,gölgendeışıkbulur;

Bedeniningölgesimutluluğugösterir

Işılışılgündüzesaçarakdahaçoknur,

Seningölgennasıldakörgözlereferverir.

Gözlerimkutluolurseniseyrettikçeben,

Canlıgünaydınlanırsendekiışıklarda,

Enkaranlıkgecedebelirsizgüzelgölgen

Derinuykudasönmüşgözlerecankatarda.

Senigörmezsemolurhergünümgece;

Parlakgündüzdürgecemdüşsenigösterince.

XLIV

Düşünceyedönüşsebenimetimkemiğim

Yolumkurbangidemezhoyratmesafelere:

Ben,tümuzaklıklarıaşıperişeceğim

Sınırsızötelerden,seninolduğunyere.

Varsın,sımsıkıbassınayağımtopraklara

Dünyadabirköşede,sendenuzakmıuzak,

Çevikdüşüncesıçrar,dinlemezdeniz,kara.

Ulaşırözlediğiyerehayalkurarak.

Ben,düşüncedeğilim:ahdüşündükçebunu

–Sengittin,benuçamam–buöldürüyorbeni;

Alttarafı,varlığımbiraztoprak,birazsu:

İnleyerekbeklerimgeleceğinkeyfini.

Buikisommaddeden,birbirininyasına

Nişantakanoağıryaşlarkalacakbana.

XLV

Öbürikisi,hafifhava,paklayanateş,

Bennerdeysemonlardahepseninleberaber:

Birisidüşünceme,ötekiarzumaeş;

Birvardır,biryok:böylehızlakayıpgiderler.

Buuçucumaddeleryelyeperekyolalır,

Aşkelçilerigibi,sevecenliklesana:

Canımdörtmaddedendir,oikisiylekalır,

Üzgünyürekledüşerecelinkucağına.

Tümvarlığımkavuşurözyapısına,derken:

Ohızlıhabercilersendendönmüştürişte–

Onlarbanamüjdelergetirmiştirgelirken

Seninsağ,sapasağlamolduğunugörmüşde.

Duyuncamutluyumdur,sonrasevincimsöner;

Yineelçiyollarım,hüzünkalbimedöner.

XLVI

Savaşırgözlerimlegönlümöldüresiye

Seningüzelliğininganimetiyüzünden:

Gözümkovargönlümüsenigörmesindiye,

Gönlümistergözümepayvermemekyüzünden.

Gönlümbildirirseninoradayattığını

Öylebirhücredekigiremezbillurgözler;

Gözüminkârakalkargönlünanlattığını,

Güzelyüzününonasığındığınısöyler.

Gönlüdinleyipkararvermekiçintoplanır

Düşüncelerkurulu:soruşturur,hakçası

Kurulunyargısıylabirkararabağlanır

Sevengözünpayıyladuyangönlünparçası:

Senindışgüzelliğinolurgözümünpayı,

Gönlümkazanıraşkıngönlündekidünyayı.

XLVII

Anlaşıpbirleştilerbenimgözümlegönlüm,

Karşılıklıiyilikyaparlar,gerekvarsa:

Birbakışaacıkıpazapçekersegözüm

Yadasevenkalbimihıçkırıklarboğarsa.

Gözlerim,sevgiliminresimşölenindedir,

Gönlümüçağırırlarrenklerincümbüşüne;

Gözlerimdegönlümekonukturaradabir

Vecandanortakolurbusevdanındüşüne.

Yaresminlebendesinyabenimaşkımla,bak,

Senhepcanevimdesinuzaklaragitsende,

Kalamazsınbendekidüşüncelerdenuzak,

Benheponlardayımya,onlarherzamansende.

Onlaruyusalardaresminiştekarşımda,

Gözügönlüuyutmaz,şölenyaparcanımda.

XLVIII

Nasıldaözenmiştimyolaçıkmadanönce:

Değersizhermalımımahzenekapatarak,

Tambıraktığımgibibulmakiçindönünce,

Engüvenliyerlerde,hınzırellerdenuzak.

Mücevherlerimseninyanındaçerdençöpten:

Seneşsizhuzurumdun,şimdiyasolacaksın;

Senkicanlarcanısın,derdimgünümsünhepten,

Enadihırsızlarınelindeoyuncaksın.

Bensandığakoymadım,kilitlemedimseni;

Yoksanbileordasındiyebildiğimyere,

Canevimeusulcasokupgizledimseni,

Giripçıkasındiyekendikeyfinegöre.

Seniçalarlarordanbile,iştekorkumbu:

Böyledeğerliödül,hırsızedernamusu.

XLIX

Ogüngelsin,hazırım;ergeçgelirseogün

Kusurlarımabakıpkaşınıçatacaksın,

Aşkınındeğerinetersdüşecekgördüğün,

Buuyuşmazhesabısilipkapatacaksın.

Ogüngelsin,hazırım;elgibigeçersinya,

Ogüneşgözlerinle,selambilevermeden;

Aşkbürünmüştürartıkbambaşkabirkılığa,

Asıksuratıniçinbulursunbirçokneden.

Ogüngelsin,hazırım,alıştırdımkendimi:

Değerim,hakkımbudurdiyerekbilebile,

Kendimekarşıtanık,kaldırırımelimi

Vesavunurumseninhaklıözrünüşöyle:

Zavallıben’ibırak,yasalarsendenyana,

Gerekçegösteremembanasevgiduymana.

L

Yolakoyuldumama,ilerlemeknedezor;

Şuyorucuyolvarya,bensonunavararak

Rahatakavuşmayıumarken,şöylediyor:

“Sennekadargidersendostunokadarırak.”

Benigötürenhayvan,üzüntümünyorgunu,

Güçbelayürürbenimdertyükümütaşırken;

Zavallı,birsezgiyleöğrenmişsankişunu:

Binicisihızsevmezsendenuzaklaşırken.

Kanlımahmuzumbileonuönesüremez

Sağrısınıöfkeylebazendürtükleyince;

Yalnızcainilderde,başkayanıtveremez,

O,derisinideşenmahmuzdankeskinbence.

Çünküoinleyiştenşudoğuyorkafamda:

Benimderdimönümde,sevincimsearkamda.

LI

Bineğiminsuçunuhoşgörebilirsevgim:

Yavaşgittibenhızlauzaklaşırkensenden.

Seninolduğunyerdenniçinkoşupgideyim?

Dönünceyedek,koşututturmayayokneden.

Ah,zavallıhayvanımneözürbulurböyle,

Hızlarınenyamanıbanayavaşgörünür;

Benüzengivururumrüzgârabinsembile,

Kanatlanıpuçarım,başkaherhızsürünür.

Aşıkatamazhiçbiratarzumlaozaman,

Çünküarzuengüçlüaşktandoğanyaratı,

Kişner–külçeetdeğil–ateşlibirküheylan;

Aşkakarşılıksevgi,hoşgörürbitkinatı.

Sendenuzaklaşırkenkastenyavaşgittiya,

Bensanakoşuponubırakacağımyaya.

LII

Nasılaçardakutsalanahtarıylazengin,

Kucaklaşırsacânımkitlihazinesiyle,

Seyrektadılanzevkinkörlenmemesiiçin

Nasıldenetlemezsehersaat–bendeöyle…

İştebunlarenmutlu,enşanlışölenlerdir:

Aradabirgelirlerupuzunyılboyunca;

Pahabiçilmeztaşlar,seyrekdizilenlerdir,

Ayrıkmücevherlerdirgörkemverenlertaca.

Zaman,mücevherkutumgibibasarbağrına

Yadagiysidolabımgibisaklardaseni,

Eşsizkutsallıkversindiyeeşsizbiran’a

Gözlerönüneserertutuklugörkemini.

Erdemlerinsonsuzdur,varlığıngürvekutlu:

Sanaermekzaferdir,sensizlikumutdolu.

LIII

Sennedenyapılmışsın,varlığınınözüne?

Sayısızgaripgölge,elpençedivansana.

Herkestekbirkezyansır,herkestetekbirgölge;

Tekolansendendüşerhergölgedörtbiryana.

Besbelli,sanadesemgel,Adonis’ianlat:

Oseninsahteresmin,saltkötübirtaklidin…

Helena’nınyüzündehergüzellikbirsanat

VesenYunangiysilibiryenişahesersin.

Dilegetirilkyazı,hasadınbolluğunu,

Sendekigüzelliğingölgesiolurbiri,

Ötekiispatedernecömertolduğunu–

Vebizsendebuluruztümkutsalbiçimleri.

Sendenbirpayıvardırtümdışgüzelliklerin;

Gönülsadakatindeyoktureşin,benzerin.

LIV

Ah,güzelliknasıldadoğruluğunkattığı

Cânımsüslerlekatkatgüzelliğebürünür!

Gül,alımlıdırama,bağrındayaşattığı

Tatlıkokuylabizeçokdahahoşgörünür.

Yabangüllerininde,büyülükokularda

Görkemeermişgüllerkadarkoyudurrengi;

Onlardadikenlidir:yazsoluğuaçarda

Koncapeçelerini,oynarlardörtkolçengi.

Amadışgörünüştüronlarıntekerdemi,

Yaşarlarokşanmadan;gözlerdenıraksolar,

Yapayalnızölürler.Cânımgülleröylemi:

Tatlıölümlerindenvarlığaıtırdolar.

Sevgidolugüzelgenç,sensolupgittiğinde

Şiirlerimdeyaşarseninözgerçeğinde.

LV

Neyaldızlıhükümdaranıtları,nemermer

Ömürsüremezbenimgüçlüşiirimkadar;

SenipasaklıZamanpisbirmezaragömer,

Amasatırlarımdagüzelliğinışıldar.

Savaşlartepetaklakdevirirheykelleri,

Çökertirboğuşanlaryapıdemez,surdemez,

AmaMars’ınkılıcı,cenginateşselleri

Şiirimdeyaşayananınıyokedemez.

Ölümeveherşeyiunutturandüşmana

Karşıkoyacaksınsen;yeryüzünümahşere

Yaklaştırançağlarıngözündebilesana

Biryervarövgümseniçıkardıkçagöklere.

Dirilipkalkıncayakadarmahşergününde,

Yaşarsınşiirimlesevenleringönlünde.

LVI

Tatlısevgi,gücünütazeledeiştahın

Körlendidemesinlerbıçakçekmedenönce;

Öyleya,bugündoyupyatışsabileyarın

Bulureskigücünüyenidenbilenince.

Sendeöyleol,sevgi:bugünaçgözlerini

Tıkabasadoyurdasımsıkıkapat,ama

İyicegörmekiçin,yarınaçgözlerini:

Sonsuzduygusuzluklaaşkınruhunakıyma.

Buacıklıayrılık,diyelimkibirumman,

Böleryamangücüylebirsahiliikiye.

Hergünikinişanlıgelir,sevgiozaman

Dönmüştür:sevinirlerkıyışenlendidiye.

Yadaayrılıkkıştır,niceüzüntüdolu,

Onuniçindörtgözlebekleniryazınyolu.

LVII

Kölenolmuşumsenin,eldenbaşkanegelir,

Gecegündüzelpençedivanımbuyruğuna;

Geçirdiğimsaatlerbaştanbaşabirhiçtir

Senbuyurmuşdeğilsençabalarımboşuna.

Seniniçin,sultanım,saatlerigözlerken

Benkimimkiküseyimsonugelmezgünlere,

Karakaradüşünmem,acıçekmemözlerken

Uğurlarolsundersenkölenesenbirkere;

Benkimimkikıskanıpkuşkulanıpsorayım

Kimleiçlidışlısın,nediryaptığınişler;

Derdimgünümputgibidüşünmedendurayım,

Mutlukıldıklarınıbilmekiçimeişler.

Öylekörkütüksadıkbirköledirkisevda,

Senikötügöremezbinkötülükyapsanda.

LVIII

Tanrıbeniilkbaştasanakulyaptı,sonra

Keyfineelkoymayıkurmamıyasaketti,

Yadaözlemduymamıhesaplızamanlara:

Kölenimya,boşvaktinolsundiyebekletti.

Ah,bırakkatlanayım,elpençedivan:değer,

Seninözgürlüğününtutukluyokluğuna;

Hermihnetesabreder,herazarabaşeğer.

İncittindiyehiçsuçyüklemezbilesana.

Sennerdeolursanol,yetkin,güçlü,özgürsün;

Hâkimsindilediğingibikendivaktine:

Canınneyiistersevarsınokeyifsürsün,

Kendinesuçişlersenkendinbağışlayine.

Beklemekcehennemdir,amabeklerimseni,

İyikötüdemeden,suçlamadankeyfini.

LIX

Yenihiçbirşeyyoksa,yalnızeskilervarsa

Demekkibeynimizeoynananbiroyunvar,

Yaşamışbirçocuğudoğurmayakalkarsa

Yaratmaçabasıylasancılanaraktekrar!

Ah,şueskidefterlerbirdönüpbaksageri,

Güneşinbeşyüzkeredönüşündendeönce,

Göstersineskikitapsendekiimgeleri

İlkinnasılyazıyadöküldüysedüşünce.

Acabaeskidünyanelerdemiş,görelim,

Sendekigörmeleredeğergüzelliklere;

Onlarmıüstün,bizmi,buişinustasıkim,

Yoksadönüpdolaşıpgeldikmiaynıyere?

Hiçkuşkumyok:Geçmişte,nesivriakıllılar

Sendendeğersizlereövgüleryağdırdılar.

LX

Dinendalgalargibikayalıkkıyılarda

Sonlarınakoşuşurömrümüzünanları,

Hızlayuvarlanırlarçırpınarakartarda

Tutmakistercesineöneatılanları.

Doğanvarlıkaydınlıkgünlereererermez

Olgunluğailerler,tamkıvamınıbulur,

Amaşomkaraltılarşanınaamanvermez,

Zaman,armağanınıyoketmeyekoyulur.

GençliğevergiolansüsüZamandidikler,

Derinçizgilerkazargüzelliğinalnına,

Engözdevarlıklarıcanavarlargibiyer,

Kimsekarşıduramazamansıztırpanına;

Amaogaddarelerağmen,seniöverde

Dimdikdururşiirimumutdolugünlerde.

LXI

Ağırgözkapaklarım,yorgungeceiçinde

Hayalinleapaçıkkalsın,dileğinbumu?

Sanabenzergölgeler,gözümleeğlensinde

Keyfinceparçalayıpgeçsinlermiuykumu?

Gönderdiğin,ruhunmucanevindenuzağa

İşlerimegözkulakolsun,düşürsündiye

Aylaksaatlerimi,utancımıtuzağa:

Hasedine,kuşkunayardakçılıketmeye?

Hayır,sevginçoksadabüyükdeğilokadar,

Benimkendiaşkımdırvermeyenuykudurak,

İşteözsevgim,dirlikdüzenliğimibozar

Seninuğrunabanahepnöbettutturarak.

Benbekçinim,senbaşkayerlerdeuyanıksın:

Bendenuzaksın,sanabaşkalarıçokyakın.

LXII

Kendimeaşkduymanıngünahıyladopdolu

Gözlerimveyüreğim,varlığımınheryeri;

Yokturkibugünahtankurtulmanınbiryolu:

Canevimesımsıkısarılmıştırkökleri.

Hoşdeğildirkimseninyüzübenimkikadar,

Bendenyakışıklısı,bendenvefalısıyok;

Ölçüpbiçiyorumda,bendenedeğerlervar.

Benherkestenüstünüm,herbakımdan,hemdeçok.

Amagerçekyüzümüaynadagörürgörmez

Pörsümüş,benzimuçuk,şerhaşerhaveköhne,

Kendimeduyduğumaşk,tersdüşerbanabukez:

Kötüşeymişinsanınaşkduymasıkendine.

Sensinöbürbenliğim,varlığımdaövdüğüm,

Yaşımıgençliğinle,güzelliğinleörttüm.

LXIII

Bumburuşukyapacak,ezeceksevgilimi

Zamanıngaddarelinasılbeniyıktıysa;

Günlerkanınıemipalnınaişledimi

Kırışıklarbirkere;gençliktanıçıktıysa

Yaşlılıkgecesininkaranlıkyokuşunu,

Hükümdarıolduğugüzelliklerkaçışır,

Gözdenırakolarakyalnızbırakıronu,

Baharhazinesiniçalıpyokluğataşır;

Kaygım,bütüngücümlekarşılamakoçağı:

Gözlerdengönüllerdenyokedemesindiye

Yaşlılığınamansızöldürücübıçağı

Tatlıgüzelliğini–kıysadasevgiliye:

Karasatırlarımdagözleryüzünügörsün,

Şiirimyaşadıkçataptazeömürsürsün.

LXIV

Gördümanıtlarınınicegörkemliçağın

Zamanınzalimeliyıkıpetmişyerlebir,

Başlarıgöğedeğenkulelerdarmadağın

Vesonsuztunçölümüngazabınaköledir;

Gördümoburokyanusyenilgiyeuğratmış

Keyfincehükümsürenheybetlikıyıları

Veserttoprakkendinekocaummanıkatmış,

Zararkârıartırmış,kârbüyütmüşzararı;

Gördümherşeybozulur,sonsuzsürüpgidemez,

Ensağlamdevletbilegününbirindeçürür,

Yıkımlardüşündürdübeniisteristemez:

ErgeçsevgilimideZamanalıpgötürür.

Banaölümgibidiryitmesindenkorkarak

Hiçbirşeyyapamayıpvarlığınaağlamak.

LXV

Netunçnetaşnetopraknedesonsuzdenizler

Acıklıfaniliğekarşıkoyamazlarken,

Nasılbuköröfkeylegüzellikcengegirer

Çabasındaenfazlabirçiçekgücüvarken?

Ah,nasılgöğüsgersinyazıntatlırüzgârı

Azgıngünlerdörtyandanüstüneyürüdükçe,

Bozgunauğrattıkçayenilmezkayaları,

ÇelikkapılarbileZamanlaçürüdükçe?

Nekorkunçbirdüşünce:Ah,nerdesaklıdursun

ÇağlarınmücevheriÇağlarınsandığından?

Birzorluelvarmıkibukoşuyudurdursun?

Güzellikyağmasınıkimesirgesinondan?

Yokhiçbiri,meğerkibumucizesürsünde

Sevdiğimışıldasınkarayazıüstünde.

LXVI

Bıktımartıkdünyadan,bariölüpkurtulsam:

Bakın,gönlüganilersokaktadileniyor.

İştekırtıpillerdebirsüs,birgiyimkuşam,

İşteentemizinanç,kalleşçeçiğneniyor,

İşteutanmazlıklapostkapmışyaldızlışan,

İştezorlasatmışlarkızoğlankıznamusu,

İştegadreuğradıdörtbaşımamurolan,

İştekuvvetkörtopal,devrilmişboyubosu,

İştezorba,sanatınağzınatıkaçtıkmış.

İştehükümsürüyorçılgınlıkbilgiçlikle,

İşteensafgerçeğinadısaflığaçıkmış,

İştekötübeyolmuş,iyikötüyeköle;

Bıktımartıkdünyadan,benkalıcıdeğilim,

Gelgörkiölüpgitsemyalnızkalırsevgilim.

LXVII

Ah,nedenyaşarsankisevgilimilletlerle?

Varlığıylaşenlenirimansızlarbölüğü…

Günahınekmeğinenedenyağsürerböyle

Süsleyippüsleyerekkolgezenkötülüğü?

Niçinsahteboyalaryüzünütakliteder,

Canlırengindenölügörüntüleraşırır

Vezavallıgüzellikzarzorpeşindengider

Yapmagüllerin–oysatekgerçekgülondadır.

SevgilimniçinyaşariflasetmişkenDoğa,

Dinmişkenyüzekanverenkverendinçdamarlar?

Doğakavuşmuyorkiondanbaşkakaynağa,

Dünövündüğükimlervardı,bugünbirovar.

Bukötüçağdanönceçokzenginolduğunu

GöstermekiçinDoğabağrınabasaronu.

LXVIII

Yanakları,eskiyigösterenbirharita:

Güzellik,doğalyaşar,ölürdüçiçekgibi.

Bugününsüsüpüsü,piçizleridoğupda

Olmamıştıyaşayanalınlarınsahibi;

Ölülerinsaçınakonanaltınörgüyle

Gömütünkutsalhakkıkırpılmazdıozaman,

Yeniyaşambulmazdıikincibaştaböyle;

Güzel,ölüduvaklakimseyevermezdişan.

Ondayaşarbukutsalsaatlerigeçmişin:

Sevgilimallıpulludeğil,özbeöz,berrak;

Kimsedenyeşilalmazkendiilkyazıiçin,

Gözboyamağakalkmazeskilerisoyarak,

Doğasaklıyoronu–harita,hazinedir:

DüzmeceSanatgörsüneskigüzelliknedir.

LXIX

Dünyanıngözündedirsendekibuncadeğer,

Dahagüzelyapamazonlarıakıl,yürek;

Ruhlarınsesiolantümdillerseniöver,

Düşmanlardandaövgüalırbuçıplakgerçek.

Baştacıedilirkendışvarlığındışardan,

Dillerseninhakkınısanaverirkenönce,

Vazgeçerlerövgüden,şatafatlılaflardan

Gözüngösterdiğindenötesinigörünce.

Senincanevindekigüzelliğegözatar

Veyaptığınişlerlekıyaslarlardaonu,

Gözleriiyiama,bugörgüsüzlerkatar

Güzelimçiçeğineiğrençotkokusunu.

Amayakışmıyorsakokungörünüşüne:

Nedeni,ortamalıolmandırelegüne.

LXX

Sanakaraçaldılar,seninsuçundeğilbu:

İftira,hepiyiyi,doğruyuhedefbilir;

Güzelliğetakılanbirsüsgibidirkuşku,

Karga,göktekienhoşhavalarayönelir.

İyiolursansanadeğerkatariftira,

Çağınınsevgisinikazanırsınüstelik;

Kurtgibidişgeçirirkötülükkoncalara,

İştahaçarsendekisaf,lekesizkörpelik.

Artıkardındakaldıgençliğinintuzağı:

Ayağınıdenkaldın,yenikdüşüremedi;

Amabelliövgününsonsuzolmayacağı,

Zincirevuramazkişiddetlenenhasedi.

Kötülüğünlekesimaskeolmasasana

Yüreklerinsultanıolurduntekbaşına.

LXXI

Yastutmayakalkışmaecelbenialdımı,

Nobranvemendeburçanbildirdimibirkere

Buiğrençyeryüzündenkaçıpsığındığımı

Banakoynunuaçaneniğrençböceklere:

Bunlarıokuyuncayazanıanmaderim;

Çünküöylesonsuzcaseviyorumkiseni

Tatlıanılarındaunutulmakisterim

Acıçektireceksesanadüşünmekbeni.

Ahbendüştüktensonrabağrınatoprakların

Gözatacakolursanbuşiirlerebirgün,

Söylemesinzavallıadımıdudakların,

Hayatımlabirliktebıraksevginçürüsün;

Yoksaşukurnazdünyadeşerdeiniltini,

Benimiçinyastuttundiyehorgörürseni.

LXXII

Ah,benölüncenelersöyleteceklersana:

Nebuldundiyecekler,onunnesinisevdin?

İyisimi,sevgilim,senheptenyançizbana,

Zatenbendeneararsenindeğerdediğin.

Meğerkiuydurduğunerdemliyalanlarla

Hiçlayıkolmadığımşeyleryakıştırasın,

Cimrigerçeğinvermekistediğindenfazla

Buölüye,ardından,övgüleryağdırasın.

Ah,belkigerçeksevgingörünürdiyesahte,

İstememaşkuğrunayalancıktanövmeni;

Adımıdagömsünlercesedimlebirlikte–

Yaşamasın;nebeniutandırsın,neseni.

Utanıyorumiştebunlarayolaçmaktan;

Hiçdeğertaşımayanşeylerdensendeutan.

LXXIII

Bak,göreceksinbendebaşladığınıgüzün:

Ayazakarşıtitrerdallardakiyapraklar,

Sararır,tektükkalır,düşerlerbütünbütün;

Kuşseslerikesilmiş,yıkıkboştapınaklar.

Bak,göreceksinbendealacakaranlığı:

Nasılgüneşbatıdansolgunsolgungidince

Kefenörteneliyleezerseherışığı

Ölümünkankardeşikapkaraçirkingece.

Bak,göreceksinbendeateşinkorlarıvar:

Gençvedinçgünlerindenkalmaküllerüstünde

Ölümdöşeğindeymişgibifersizyatarlar;

Ecelineermiştirateşkendigücünde.

Seninbunlarıgörmenartıracaksevgini,

Ayrılıkyakındiyeçokseveceksinbeni.

LXXIV

Üzüntüyekapılma:zalimecelkıskıvrak

Tutupatıncabenikefaletsizbirzindana,

Yinedeşiirlerimdünyadayaşayarak

Varlığımısürdürenbiranıtolursana.

Şiirimiokursangöreceksindemektir,

Bukutsalarmağanısanabırakıyorum:

Toprak,kopupgeldiğitoprağadönecektir,

Amasendedirgerçekvarlığımolanruhum:

Öyleyseyitirdiğin,canınposasıancak,

Solucanlarınavı,ecelkölesibeden,

Hınzırınbıçağınaboyuneğenbirkorkak;

Öylealçakkionuhiçanmamalısınsen.

Bedenimindeğeri,ruhunkabıolmaktır,

Ruhunkiisesendeşiirimlekalmaktır.

LXXV

Aklımiçinseno’sun,caniçinneysebesi,

Yağmurneysetoprağaensevimlimevsimde;

Nasılsabircimrininservetlecenketmesi

Sendenhuzursağlamakiçinbenimcengimde.

Hazinesibenimdirdiyetamsevinirken

Yahırsızçağ,çalarsadiyeirkiliyorum;

Eniyisiseninlebaşbaşakalmakderken,

Dünyazevkimigörsündahaiyidiyorum.

Bazenseniseyretmek,banacennettentaam,

Bazendeacıkırımsenintekbakışına;

Başkasevincimyoktur,başkasevinçaramam,

Yeterseninverdiğin,vereceklerinbana.

Gündengüneyaaçkal,yatıkabasaye,iç:

Kısmetime,yiyorumnebulursam,yadahiç.

LXXVI

Şiirimniçinyenisesvesüslerdenyoksun,

Neçeşnisiyeterli,nedekıvraklığıvar?

İsterimkiçağınasırtçevirmeyipbulsun

Taptazesöyleyişler,yepyenianlatışlar.

Yazdıklarımbenziyorbirbirinetıpatıp,

Bütünşiirlerimdeniçinurbalaraynı?

Basmakalıpsözlerimbeniortayaatıp

Eleveriradımı,sanatımınaslını.

Şunubilkisevgilimbenhepsenisöylerim:

Birsensin,birdesevginkullandığımtekkonu:

Eskileriyenilerenüstünşiirlerim,

Öncedenneyazmışsamyineyazarımonu:

Nasılkigüneşhergünhemeskidir,hemyeni,

Sevgimdeyenibaştansöylerhersöyleneni.

LXXVII

Güzelliknasıleskir,sanagösteriraynan;

Saatin,“Buncagüzeldakikanakıydın,”der.

İzlergetirirherboşyaprakseninaklından;

Şusözleriöğretiriştesanabudefter:

Açıkseçikçizgilergöreceksin,bakaynana:

Onlaraklınaaçıkgömütlergetirecek.

Güneşsaatindekigölgelersöylersana:

Hırsızlamayürüyorzamansonsuzluğadek.

Bak,seninbelleğindekalmayacaknevarsa

Yazşuboşsayfalara,yazdagör:nebakımlı

Olurdüşüncelerinçocukgibidoğarsa,

Bıraktıklarıizleroradakalırsaklı.

Bakdasaatleaynazenginleştirsinseni,

Düşüncelerkazançladoldursundefterini.

LXXVIII

EsinPerimsindiye,seniçağırdımsıksık,

Şiirimenegüzelyardımlarsağladında,

Elinekalemalan,banaözendiartık,

Şiirlersaçtıseninkanadınınaltında.

Gözlerinşudilsizetürküleröğrettiya,

Yücelerdeuçmayıhemdekaracahile,

Yenitüylertakarakbilgeninkanadına,

Güçlerinegüçkattıkatmerlibirgörkemle.

Benimyazdıklarımdanenfazlaövünçduysen:

Hepsinesenyönverdin,hepsisendenyaratı;

Başkalarıyazıncaüslupdüzeltmeksenden:

Tatlıvarlığınsüsleronlardakisanatı.

Amabenimsanatım,tümvarlığıylasensin:

Benikaracahildenbilgeyeyükseltensin.

LXXIX

Eskidensendenyardımdileyenbirbendimde,

Güzelvarlığınyalnızbenimşiirimdeydi;

Artıkyıkımbaşladıincedizelerimde,

HastaPerimyerverdibaşkalarınaşimdi.

Tatlısevgilim,doğru:güzelliğiniyazan

Kalemhaketmelibuemektekideğeri;

Nevarkisanaböyleövgülersunanozan,

Hepsendençaldığınıyineveriyorgeri.

Sendeerdembulursaodeyimiçalmıştır

Seninözvarlığından;sanagüzellikverse

Ogüzelliğiseninyanağındanalmıştır;

Sırfsendeyaşayanıövebiliröverse.

Sakınteşekküretmesanasöylediğine,

Çünküonunborcunuödeyensensinyine.

LXXX

Ah,çokbocalıyorumyazdığımdaövgünü,

Senianlatıpduranüstatlayarışmakzor:

Vargücüyleövüyorseninyaygınününü,

Dilimibağlayarakbanasözbırakmıyor.

Sendekideğerlerinoenginummanında

Cılızyelkenlilerde,güçlülerdeyolalır,

Benimfındıkkabuğumhiçtironunyanında,

Amaseninufkunahiçyılmadanaçılır.

Benitutupyüzdürürensığyardımınbile

O,seninderinsessizdibindeilerlerken;

Benborayatutulsamtekneciğimnafile,

Amao,sapasağlam,mağrur,dik,pupayelken.

Benatılsamdakalırodörtbaşıbayındır;

Enkötüsü:batarakçürümem,aşkımdandır.

LXXXI

Belkibensağkalırdayazarımkitabeni,

Belkidesenyaşarsınbençürürkentoprakta;

Anılardankoparıpalamazölümseni

Benunutulsambiletümgözlerdenuzakta.

Benimyazdıklarımlaadınölümsüzolur;

Benbugünölsemherkesiçinölüyümyarın,

Toprağınbanaveripvereceğibirçukur,

Sengömütteyaşarsın–gözündeinsanların.

Sevecendizelerimanıtolurdasana:

Henüzdoğmamışgözlerbileokurdurmadan,

Yarınkidillerövgüsunacakvarlığına

Bugünsolukalanlargöçsebiledünyadan.

Sonsuzyaşayacaksınkalemimingücüyle,

Gireceksinherağza,hersoluğa,herdile.

LXXXII

Doğru,evlideğilsinbenimEsinPerimle:

Neçıkaryakınmadanokusanhereseri

Kutsamakiçinoengüzelkonuyudile

Getirenyazarlarınadadığısözleri?

Senhemgörünüşünle,hembilginlegüzelsin,

Benimövgülerimiaşandeğerlerinvar–

Artıkşartoldu:Zaman,gündengünedüzelsin,

Senondandahatazeizleriaratekrar.

Öyleyapsenistersen,onlarabartsınböyle,

Zorlama,yapmacıklılaflaruyduradursun;

Seningerçekerdemin,dosdoğrusözleriyle

Övülürdoğruluktanhiçşaşmayandostunun.

Kiminyanağınakangerekiyorsaona

Sürülsünadiboya;seniniçinboşuna.

LXXXIII

Gördüm,resimgerekmezseningüzelliğine,

Resmehiçyeltenmedimsenigöstermekiçin;

Gördümyadasandımkigitmişsinötesine

Ozanınborcuolankısırödemelerin.

İhmalimbuyüzdendirövgünüunuttumsa;

Sendegörebilirsinsapasağlamyaşarken:

Şuyenitüykalemlernasılkalıyorkısa–

Erdemi,heleseninerdeminiyazarken.

Suçluluğumaverdinsessizliğimi,iyi,

Çünkübudilsizliğimşangetirecekbana;

Susuşumyıpratmamışoluyorgüzelliği,

Başkası,canyerinegömütverirkensana.

Ogüzelgözlerininherbirindekicanın

Gücünüövemezkiseninçifteozanın.

LXXXIV

Dahanediyebilirengüçlüanlatanlar,

Senişteyalnızsensindiyeövünceseni;

Dünyadakimdebuncabirikmişgüzellikvar,

Kimbulabilirseninörneğini,eşini?

Birazünsağlamazsaanlattığıinsana,

Kalemfukaralıktanbirderibirkemiktir;

Hikâyenikâğıdageçirenyazar,sana

Seniştesensinderse,yazdığınıyüceltir.

Sendeneyazılıysasuretçıkarsınondan,

Bozmaksızındoğa’nınortayakoyduğunu;

Bak,bueşnasılverironunsanatınaşan:

Heryerdehayranlıklaizlerlerüslubunu.

Güzelnimetlerinesenlekesürüyorsun:

Övgüyeçokdüşkünsün,değerdüşürüyorsun.

LXXXV

İlhamPerimindilibağlı,bilirhaddini;

Gelgörkibaşkalarıövgüneövgükatmış,

Altınkalemlermutlugünleresaklarseni,

Periler,şiirleriseniniçinyaratmış.

Başkasındaparlaksöz,bendegüzelduyguvar:

Cahilbirçömezgibiyalnız“Âmin”derimben

Döküldükçebiçimli,ışılışıldualar

Kudretlidehalarınperdahlıkaleminden.

Onlarseniövdükçe“Doğru,öyledir,”derim

Vetazeövgülerlesüslerimövgüleri;

Odenligüçlüdürkisessizdüşüncelerim

Sevgimaşarhepsini,laftakalsadageri.

Hoşlansandaonlardanlafsöylüyorlardiye,

İnanbendekidilsizamagerçeksevgiye.

LXXXVI

Onunbirkalyongibiheybetlipupayelken

Hazineneyönelengörkemlişiirimi

Düşüncelerbeynimdefışkırmayıbeklerken

Onlaramezaryaptıdoğacaklarırahmi?

Vurupcanımakıyan,ölümsüzlükkatında

Yazmayıhortlaklardanöğrenendehasımı?

Hayır,nekendi,nedegecekaranlığında

Eluzatandostlarıyıpratmazsanatımı.

Neozanövünmeli,nedeonuhergece

Düşünceylebesleyenkaragündostuhortlak

Benyenilmişimgibisessizliğedüşünce;

Onlargönlümeaslakorkusaçamayacak:

Gelgörkicömertyüzüngülmüşöbürozana,

Güçsüzkalmışşiirim,konukalmamışbana.

LXXXVII[1]

Hoşçakal!Değerinçokyüksek,tutamamseni,

Biliyorumkendinenepahabiçtiğini;

Özgürlüğekavuştunalıpdeğerbelgeni,

İptalettiksendekihakkımınsenedini.

Nasıltutarımseni,sağlamadaniznini,

Neyimvarhakedecekseninzenginliğini,

Bueşsizarmağanakimlayıkgörürbeni?

Banaverilmişberat,dönüpbulduvereni.

Senvermiştinkendini,bilmedendeğerini

Yadabanavermeklehataişlediğini,

Biryanlışanlamanınsonucuhediyeni;

Ama,oyinebulduhatayıdüzelteni.

Senbenimdin:rüyanıngörkemleriyledoldum.

Ben,uykudasultandım,uyanıncahiçoldum.

LXXXVIII

Seningözündeartıkkalmayıncadeğerim,

Horgörmeyebaşlayıpküçülttüğündebeni,

Seninyanınageçipkendimlecenkederim:

Haksızsandakorurumseninerdemlerini.

Eksiklerimibendeniyibilenolurmu?

Bırak,benanlatayımseninyerinebirbir

İşlediğimhersuçu,gizliherkusurumu;

Beniyitirmek,sanaşanveşerefgetirir.

Bende,doğrusu,bundaneldeederimyarar:

Gönlümdekiaşkdoludüşüncelerisana

Yönelterekkendimeverdiğimbuncazarar

Sanaiyigelirsekatmerliiyibana.

Benimsevgimböyledir,varlığımseninhepten:

Hersuçuüstlenirimyeterkihaklıçıksen.

LXXXIX

Banasırtçevirdinsebirkusurumyüzünden

Anlatayımsuçumunnediraslıastarı;

Banatopalsındersenaksakyürürümhemen:

Savunmam,üstlenirimyüklediğinsuçları.

Sensokmakistedinyabenibaşkabiçime:

Sevgilim,seninbanavereceğinutancı

Benkatmerliyaparım;arzun,doğduiçime,

Tanışıklığıboğupoldumsanayabancı.

Hiçyürümemseninle;dilsizgibidururum,

Canımgibisevdiğimadınıanmamartık–

Serdeküfürbazlıkvar;belkiboşbulunurum,

Ağzımdankaçardiyeşueskitanışıklık.

Vuruşurumkendimekarşıseninuğruna;

Kimdennefretedersenhiçsevgiduymamona.

XC

Hemennefretetbendennefretetmekistersen,

Tamşimdi,dikilirkendünyabenimkarşıma;

Beniezmekisteyentalihedestekolsen,

Benyereyıkıldıktansonraartıkhiçvurma.

Ah,yapma,sonbuluncaüzüntüsügönlümün;

Üstesindengelmiştim,bıçakvurmayarama,

Fırtınalıgeceyiizleyenyağmurlugün

Gibiüstümeçökme,zaferioyalama.

Sonbırakansenolmabenibırakacaksan,

Kıymadanbanabaşkanicebücürüzüntü,

Senbaşlangıçtagelkitadayımtaenbaştan

Şutalihingücündehernevarsaenkötü.

Şimdiyamangörünenbaşkaufacıkdertler

Sendenyoksunkalışımyanındahiçeiner.

XCI

Kimisoylaövünür,kimihünerleriyle,

Kimininkizenginlik,kimininkisertpazı,

Kimindegiyimkuşam,korkunçrüküşsebile,

Kimindesafkanatlar,kimindeşahin,tazı;

Hermerakınkendinegörebirbüyüsüvar,

Hoşlananlarçıkarmazonugönüllerinden;

Amabenidoyurmazbölükpörçükmeraklar,

Benimbirsevgimvarkiüstündürherbirinden.

Soyludoğmaknedirki,senisevmekelverir,

Parlakurbalardanhoş,servettendahazengin,

Banaşahinden,attandahafazlazevkverir;

Bendebütünövünçler,benimoldukçasevgin.

Derdimşukihepsinibirgünalırkaçarsın,

Yoksunkalangönlümesonsuzdertlersaçarsın.

XCII

Kendiniçalmakiçinyapelindengeleni,

Yinedesenbenimsinsonunakadarömrün;

Hayatımsürerancakgönlümsevdikçeseni,

Yaşamaksonaererbusevgibittiğigün.

Artıkkorkutmazbenienkorkunçacıbile,

Çünküdahailkacıbenimölümümolur;

Seninkeyfinekalsamnedertbiterneçile,

Oysaşimdivarlığımişkencedenkurtulur:

Artıkkaygıduyamamcayarsındiyebelki,

Çünküsencayarcaymazbitmişdemektirömrüm;

Bahtınbanaverdiğifırsatöylegüzelki

Nasılmutlusevdimseöylemutluölürüm.

Karanlıktankorkmamakgibimutlulukvarmı?

Sensırtçevirsenbilebunuruhumduyarmı?

XCIII

Yaşayıpgideceğimsadıksanarakseni,

Boynuzlukocagibi.Sevgininyüzühâlâ

Banagerçekgörünür,olsabileyepyeni;

Kalbinuzaktaysadabenimsinbakışınla.

Hiçbirnefretyaşatmazseningözündekinur,

Anlayamam,sendekideğişmenasıl,nerden.

Sahtegönlüntarihiçokgözlerdenokunur:

Öfkeden,çatıkkaştan,acayipçizgilerden.

Bak,tanrıyaratırken,şöylebuyurmuşsana:

Sevgi,seninyüzündesonsuzadekyaşasın;

Duyduğun,düşündüğün,yaptıklarınbiryana,

Sadecetatlılıktansözetsinbakışların.

GüzelliğingelişirHavvaelmasıgibi,

Görünüşündeğilseerdemlerinsahibi.

XCIV

Hiçcanacıtmayanlarincitmegücüvarken,

Herşeyiyapabilirgörünüpyapmayanlar,

Kayagibiduranlarbaşkasınısarsarken,

Tamahasırtçeviripharamşeykapmayanlar–

Tanrılütfununhelalmirasçısıdırhepsi,

Doğanimetleriniyokolmaktanesirger,

Hepsikendiyüzününsahibi,efendisi;

Buyetkinerdemlereherkesbekçilikeder.

Mevsimegüzelliklergetirenyazçiçeği

Yaşarkendibelirliömrünü,ölürsonra;

Amakötübirilletbozarbozmazçiçeği

Şanımaskaraolurendeğersizotlara.

Entatlışeylerekşirkötüişleryaparak:

Ottançokdahaiğrençkokarçürüyenzambak.

XCV

Netatlar,nesevgilerverirsinsenutanca

Obirkemirgengibiyerkenmiskokangülü

Sendekoncalaraçangüzelliğekonunca?

Ah,günahlarınnicehoşşeylerleörtülü?

Çapkıncageçirdiğingünlerianlatandil

Şırfıntılıkkondursasanaacısözlerle

Yergileriyinedeövgüdenfarklıdeğil:

Utancıkutsalyaparadınıanmakbile.

Odüşkünlüklerseniseçipbarınmışlarda

Ah,varlığınhepsineeşsizbirsarayolmuş;

Güzelliğinpeçesilekekomamışorda,

Gözegörünenherşeygüzelliklerledolmuş.

Varımyoğum,bucömertarmağanaiyibak;

Kötükullanılırsakörlenirensertbıçak.

XCVI

Toydiyeyerendevarseni,sürtükdiyede;

Gençsin,uçarısında,güzelsindiyendevar;

Kusuradatapılırsende,güzelliğede:

Gülyüzüngöründümühiçeinerkusurlar.

Nasılkitahtaçıkmışeceninparmağında

Herkesihayranederendeğersizmücevher,

Neaksaklıklarvarsaseninözvarlığında

Hepsidosdoğruolur,gerçekyerinegeçer.

Hainkurtkaçkuzuyugafilavlayıpyutar

Kurnazlıkedipkoyunpostunabürününce!

Kaçhayranınkanıpdaseninyolunututar

Görkeminvargücüyleonlaragörününce!

Sakınbunakalkışma;öylekisanasevgim,

Benimolduğuniçiniyiliğindebenim.

XCVII

Sendenuzakkalışımuzunbirkışabenzer:

Çarçabukgeçenyılınlezzetindenayrılık,

Duyduğumürpertiler,gördüğümkaragünler,

DörtbiryanımdaköhneçırılçıplakAralık!

Gelgörkibuseferkiayrılıkyazınoldu:

Gebedirgüz,bekliyorbirbereketliartış,

Baharçapkınlığınıncanlıyüküyledoldu

Issızrahimlergibikocalardandulkalmış;

Amabenimgözümdebuhoşgürbüzyavrucak

Dahadoğmadanöksüz,babadanyoksuneser;

Yazveyazınlezzetisanabağlıdırancak,

Senuzaktakalıncakuşlarsesinikeser.

Kuşlarşakısabileruhlarakasvetdolar,

Kışyaklaşıyordiyebütünyapraklarsolar.

XCVIII

Sensizdim,bütünbaharyaşadımsendenırak;

Nisanbu,allıpullu,giyinmişsüslenmişde,

Herşeyegençlikruhuaşılamış,şenşakrak,

GülüpoynuyordurgunSaturnusbileişte.

Amacânımkuşlarınsöylediğişarkılar,

Elvanelvançiçekler,burcuburcu,alaca,

Banabiryazmasalıanlattıramadılar,

Osoyluçiçekleribenkesememharaca.

Zambaktabeyazlığaşaşmıyorumbirtürlü,

Güldekikızıllığıövmekgelmeziçimden;

Doğrusuhepsigüzel,biriçimsu,büyülü,

Hepsiseninresmindir,hepsininörneğisen.

Amasenolmayıncakışsürdübiteviye:

Bunlarlaoyalandımsendengölgelerdiye.

XCIX

Erkenaçanmenekşeyipayladımşöylediyerek:

“Tatlıhırsız,nerdençaldınogüzelkokuyuöyle,

Aşkımınsoluğundanmı?Çekipalmışolsangerek

Yumuşakyanağındakioallığı,görkemiyle,

Sevgilimindamarından,arsızca,çekinmeyerek.”

Beyazzambakbendenzılgıtyedielisendendiye,

Fesleğende,koncasınısendençalmışya,ondan.

Güller,dikenlerüstündekapılmıştıürpertiye:

Biri,alıalutançtan,ötekiapak,kahrından;

Üçüncüsüneal,neak:herbirindennemalanmış,

Aşırdıklarınabirdesendensolukeklemişti;

Büyümüşböbürlenmişde,busoygundancezalanmış,

Birsolucanöçalarakonuöldürüpyemişti.

Bildiğimbuncaçiçekvar,herbirindegördümşunu:

Yarenginisendençalmış,yadacânımkokusunu.

C

Nerdesin,EsinPerim,çoktanunuttun,niye

Sözetmiyorsunsanavargücünüverenden?

Döktüncoşkunluğunudeğersizbirtürküye,

Söndünkiışıkalsınadikonularsenden.

Döngel,unutkanPeri,boşageçenzamana

İncesözlerleyenibirdirlikdüzenlikver.

Hangikulakhayransatürkünüsöyleona.

Kimverirseyazınaakılgücüvehüner.

Sevgiliminyüzünekalkbak,uyuşukPeri,

Zamanotatlıyüzekırışıklarçizmişse

Yerindibinebatırçürüyüpgitmeleri,

YıkıcıVaktekarşınefretöğretherkese.

Sevgimeünver,aşsınezipgeçenZamanı,

Tut,ecelkullanmasınkörbıçaklatırpanı.

CI

Güzelliğebürünmüşgerçeğiunuttunya,

Nasılgiderirsinbuihmali,haylazPeri?

Hemgerçek,hemgüzellikbağlıbenimaşkıma:

Bak,sendedebundandırsoyluluğundeğeri.

Şöylediyemezmisinsanki,Peri,cevapver:

“Gerçekboyaistemez;kendirengisolmazki;

Güzellik,kalemsizde,gerçekresminiçizer:

Eniyiylegüzelikarıştırmakolmazki!”

Onaövgügerekmezdiyesusmakolurmu?

Bahanebulma:kullangönlündekigücünü,

Yaldızlıbirgömüttenötesenyaşatonu

Vesöylethepgelecekçağlardaövgüsünü.

Görevbaşına,Peri:Benöğreteyimsana;

Onuşimdikigibigöstersonsuzzamana.

CII

Güçlendibenimsevgimcılızgörünsebile,

Dahaazsevmiyorum,butersbirgörünüştür.

Heryereyayılırsasahibinindiliyle

Pahabiçilmezdiye,aşkpazaradüşmüştür.

Sevgimizcıvılcıvıl,taptazebaharında:

Güzelimtürkülerlekarşılıyorumonu

NasılkiFilomelaşakıryazbaşlarında

Amasesikesilirgeldikçemevsimsonu.

Hoş,buyaz,güzelliktenyanagerikalmazki

Bülbülünağıtlarlasusturduğugeceden;

Gelgörkitümdallarıbükerhoyratmusiki,

Ortamalımeyvedirtadınıtezyitiren.

Onungibidilimitutarımişteböyle,

Çünküsıkmakistememsenitürkülerimle.

CIII

Yazık,neyoksunluklargetirdiEsinPerim,

Gücünicegörkemleryaratmayayeterken;

Eklenmesedeolurbenimbuövgülerim

Yalınanlatımımdadahaçokdeğervarken.

Artıkyazamıyorsamsuçubanayükleme!

Karşındabelirenyüz,baktığındaaynana,

Gölgedüşürüyordahamhalatsözlerime,

Şiirimikörletiputançveriyorbana.

Düzeltmeyekalkışıpbozmakgünahdeğilmi?

Kaşyapayımderkengözçıkarmakbunadenir.

Seniövmeyesebilettimdizelerimi,

Seninerdemlerini,hünerlerinibirbir;

Oysanelergösterirkendibaktığınayna

Benimşiirlerimdençokfazlasınısana.

CIV

Seningibigüzeldostsankiyaşlanırmıymış?

İlkkezgözgözegeldik,eşsizgüzeldinhani,

İştebugündeöylegüzelsin.Üçkarakış,

Ormanlardansilktidetamüçyazınkibrini,

Enfesüçbahar,solukbirgüzgibikıvrandı;

Nicemevsimlergöçtü,gördüm,zamanboyunca:

BurcuburcuüçNisan,üçHazirandayandı;

Amasen,ilkgördüğümgibi,körpebiryonca…

Ah,güzelliksürmezki;sankibirsaatkolu:

Hırsızlamayürürkengidişinigörmekzor.

Belkisendekirenkde,çoktantuttudayolu,

Benimgözümyerindesanarakaldanıyor.

Doğumbekleyençağ,bak:korkumdeğilnafile;

Güzelliğinyazı,sendoğmadanölmüşbile.

CV

Putperestlikdemesinbenimaşkımakimse,

Sevgilimiputgibigöstermesinlerasla;

Türküleriminhepsitekkişiyiövmüşse

Otekkişiaşkımdır,severimonuhâlâ.

Bugündesevecendir,oyarındasevecen,

Ondadırşaşmazvefaveherpürüzsüzdeğer;

Sadakateksikolmazbenimşiirlerimden:

Başkasözeyançizipsırfvefayısöylerler.

“İyi,güzelvesadık”,şiirleriminözü,

“İyi,güzelvesadık”demesemdekastımbir;

Yarattığımhepaynı,değiştirsemdesözü,

Buüçkonubirleşipufkasonsuzlukverir.

İyi,güzelvesadık,çoklukyaşarlartektek,

Varolmamıştıüçübirlikteşimdiyedek.

CVI

Gördümdegöçüpgidenzamanınöyküsünde

Nasılanlatılmıştırdoyumolmazvarlıklar,

Ölmüşsevgililerleyiğitlerövgüsünde

Şiirleregüzelliknegüzelliklerkatar,

Nasıleskikalemlergüzelliğiyazarmış,

Elayakdudakdiye,gözdiye,alındiye,

Anladımkionlardabirderinözlemvarmış

Şimdisanakulolangüzelliğiövmeye.

Onlarınövgüleri,bugününkehaneti,

Hepsiseniöncedenanlatmayıdenemiş,

Gözleriyleeğlenmişbilmemeninlaneti,

Varlığınıövmeyesoluklarıyetmemiş:

Bizkigüzelliğinibuçağlardagörürüz,

Gözlerimizhayrandadillerimizövgüsüz.

CVII

Nekendikorkularım,nedünyanınilerde

Göreceğigünleridüşünenkocakâhin,

Ölümemahkûmdiyeumutgörmedilerde,

Hiçkısaltamadılarsüresinisevgimin.

Tutulanölümlüaykatlandıkaranlığa,

Kendiboşfallarınışomkâhinleryeriyor;

Belirsizlertaçgiyipbaşlarkenhakanlığa

Barış,sonsuzçağlaradefnedalıveriyor.

Buenmutlugünleriyudumyudumiçerde

Sevgimdipdiridurur,ecelkulolurbana:

Benyaşarımyokluğakarşıbuşiirlerde,

Ölümkıyarbeyinsizsürülerincanına.

Kendineşiirimdeanıtbulacaksınsen,

Zorbamiğferleriyletunçmezarlargöçerken.

CVIII

Beyindenmürekkebedöküleceknevarki

Sanabuncagörüntüvermesincanevimden?

Dilyeninesöylerki,elyenineyazarki

Sendekierdemlerden,benimsanasevgimden?

Hiçbirşey,tatlıçocuk.Sankikutsaltörenin

Dualarınıhergünsöylerimbirerbirer;

Eskiyeeskidemem.Senbenimsin,bensenin:

Güzeladınınasılkutsadımsailksefer.

Sonsuzsevgihepgirertazeaşkkılığına;

Umursamazzamanlatozlanıpyıpranmayı,

Hayathakkıtanımazhiçbirkırışığına–

Olureneskiçağlaronunsadıkuşağı.

Aşktohumu,düşüncegelişirvargücüyle

Zamanvedışgörünüş,ölgüngöstersebile.

CIX

Neolursun,gönlümesakınvefasızdeme

Ayrılıkzayıflatmışsansandaalevimi.

İkisidebirbence:vedaetmekkendime,

Yadasöküpgötürmekbağrındancanevimi:

Sevgiyuvambağrındır;gezsemdeboşveüzgün

Ergeçyolculargibidöneceğimbağrına,

Günlerledeğişmeden,dönmemgerektiğigün,

Gözyaşlarıdökerekkaralekemuğruna.

Varlığımneçeksedehercanıkuşatarak

Günahadürtükleyeniştahlarınelinden,

İnanma,lekelenmezcanevinisatarak,

Birhiçuğrunageçmezseninzenginsevginden;

Şukoskocadünyayabirhiçdergeçergönlüm,

Yalnızsenherşeyimsindünyada,güzelgülüm.

CX

Ah,doğrudurkendimisağasolaattığım,

Vazgeçmediğimelegünesoytarılıktan,

Canevimiyıktığım,sevdiğimisattığım,

Eskilerikırdığımyeniuçarılıktan.

Gerçeğegözucuylayanbaktığımdadoğru,

Amagönlümeyenigençlikverdibusuçlar;

Değersiztutkularınortayaattığışu:

Hersevgininüstünde,sanaolanaşkımvar.

Hepsiyapıldı,bitti;buaşksonsuzsürecek;

Artıkiştahlarımayenilecekdeğilim,

Eskidostusınamamyeniyideneyerek;

Aşktanrısınıbuldum:Onunoldubenliğim.

Bağrınabas,cennetebuyuretbenisende

Veyaşatotertemiz,ensevecengöğsünde.

CXI

N’olur,hatırımiçin,şuTalihiazarla:

Otanrıça,yaptığımkötüişlerdensuçlu,

Yüzümügüldürmedihoş,rahatbiryaşamla,

Verdihalkınönündeadibirgeçimyolu.

Buyüzdenolsagerek,adımdamgayemişde,

Talihinbucilvesiyüzündensünepeyim;

Boyacıeligibi,yitipgitmişelişte.

Senacıbana,yardımetdetazeleneyim.

Uysalbirhastagibi,zehirzıkkımilacı

İçerim,andımvarbuillettenkurtulmaya:

Umursamam–ekşiyseekşi,acıysaacı;

Yeterkidüzeleyim:razıyımçiftcezaya.

Bak,candostum,senbanaacırsan,iyibelle,

Beniiyileştirirseninacımanbile.

CXII

Sevginleacımanla,utançtankurtulurum,

Rezaletinalnımavurduğudamgabiter;

Arkamdaniyi,kötüdemişler,neumurum?

Senkötülüğüörtdeiyiliğiöv,yeter.

Benimtümdünyamsensin:ancaksenindilinden

Duymayacanatarımövgümüveyergimi;

Sendenbaşkakimsemyok,sırfsenidinlerimben,

Birsendeğiştirirsindoğruyanlışbilgimi.

Enderinuçurumundibinefırlatırım

Varlığımakaygılarverenheryabansesi;

Kimkınasakimövseyılangibisağırım.

Bak,dinle,nasılhiçesayıyorumherkesi:

Canevimekuruldun,hemdenekadargüçlü;

Bencedünyadasendenbaşkahervarlıkölü.

CXIII

Sendenayrıdüşeli,benaklımlagörürüm:

Banagöstersindiyeyöneldiğimyerleri

Elyordamındanmedetumarım,yarıkörüm;

Gözümgörürgibidir,amasönmüştürferi.

Bugöz,gönlümehiçbirgerçekizgöstermiyor,

Nekendigördüğükuş,neçiçek,nebirvarlık;

Türlügörüntülerdenaklahiçpayvermiyor,

Amabiriztutmayagücüyetmiyorartık.

Görsebileenkaba,yadaeninceyüzü,

Ençarpıkyaratığı,ençoksevgivereni,

Dağlarıvedenizi,geceyivegündüzü,

Kargayıyekumruyu,hepsindebulurseni.

Başkaşeysığmaz,dolmuşseninletıklımtıklım,

Gözümüsahteyapargerçeğigörenaklım.

CXIV

Senaklımataçoldun;kandırdımıbeni,ne,

Dalkavuklukadlışuhakankemirenveba?

İnansammıgözümündoğrusöylediğine?

Sanaolanaşkımmıtılsımverdiacaba

Türlücanavarlardanvegulyabanilerden

Sanabenzeyentatlımelekleryapsındiye,

Negeçerseansızıngözlerindekiferden,

Herkötüyüçevirsindiyesonsuziyiye?

Birincisi:Gözümüdalkavuklukçeliyor;

Aklımadoluptaşan,hakanlardakiheybet;

Onunnesevdiğinigözümiyibiliyor:

Bardağadoldurduğu,ağzınagöreşerbet.

Bardakzehirliysede,asılsuç,değilonda;

Körkütükâşıkgözüm,rehberidiraklında.

CXV

İnanmasanaönceyazdığımsatırlara,

“Dahaçoksevememkiseni”diyenebile;

Bilmiyordumoara:nasılolurda,sonra

Yanaryüceateşimcoşupduranbirgüçle.

ÇeteletutanZaman,binbirkazaylagelip

Antlara,fermanlaraolmazişleryaptırır,

Kutsalgüzelibozup,sertamacıköreltip

Nicedikkafalarıbaşkayolasaptırır.

Zaman,enyamanzorba:gönlümekorkudüştü,

“Artıkensevdiğimsin,”desemolmazmısana?

Eskidenbelirsizlik,kesinmigörünmüştü:

Buan,baştacı,yarınkuşkukaynağıbana?

Aşkbiryavrudur;n’olurbunuböylesöylesen,

Büyümesisürenşey,kıvamaererdesen?

CXVI

Mutlubirleşmesinehiçbirengelyokbence

Gerçektensevenlerin.Sevgidememsevgiye

Birdöneklikyaparsabirdeğişmegörünce,

Başkayolasaparsasevgilisaptıdiye:

Hayır,sevgibesbellisağlambirnirengidir,

Boralarıgözlerdesallanmaz,göğüsgerer,

Gemilereyönverenyıldızlarındengidir,

Değeribilinmedenbaşıtagöğeerer.

Zamanınsoytarısıdeğildirsevgiasla,

Gülyüzlülergöçsedeorağınadüşerek

Odeğişmezkısacıkgünlerlehaftalarla,

Direnirvekatlanırmahşerinucunadek.

Yanılıyorsambundaveçıkarsayanlışım,

Nehiçkimsesevmiştir,nebenşiiryazmışım.

CXVII

İstersenbenisuçlaveremediğimiçin

Sendekişugörkemlierdemlerinhakkını,

Unutupgözönüneseremediğimiçin

Benihergündahaçoksarantatlıaşkını,

Yakınlıkgösterereknedenseşunabuna,

Seninzorkazandığınhakkıharcadımdiye;

Herrüzgârakapılıpyelkenaçmamıkına,

Budurbenigötüren,gözlerindenöteye.

Bendekiherkusuru,inadıdeftereyaz

Vekesinkanıtlaraşüpheleriniekle;

Dilersenveryansınet,kaşınıçatarçatmaz,

Ama,ah,vurmabenicanlanannefretinle.

Sendenözürdilerim:Çabamınnedenitek:

Aşkındasadakatleerdemibelirlemek.

CXVIII

Bizler,iştahımızıkamçılamaküzere

Damağımızamayhoşalaşımlarkatarız;

Engelolalımdiyegörünmezilletlere,

Önceilacıiçipsonrahastayatarız.

Nemalandımyasenindoyumolmaztadından,

Midemetürlütürlüacısalçalardolar;

Doymuşumtıkabasa,hastalanmışımbundan,

Gereksizgörünsedebuillet,hikmetivar.

Aşkiçin,ileriyigörmekhepsindenbeter,

Gelecekhastalığısezmek,yamanbirkusur;

Sapasağlambedenim,şimditedaviister,

İyilikleyaşarkenilletleşifabulur.

Budabanadersoldu;doğrusözenedenir

Aşkındanhastaolan,ilaçtanzehirlenir.

CXIX

Siren[2]gözyaşlarındanniceağulariçtim,

Kokmuşcehennemgibi,süzülmüşimbiklerden;

Umutlardankorkuya,ondanumudageçtim,

Kazanmaküzereydim,yitiriverdimbirden.

Enbüyükmutluluğumbudurderken,biryandan

Yüreğimnekadarçokhataişleyipdurdu;

Gözlerimfırlargibiolduyuvalarından,

Hummaçıldırttıbeni,tacanevimdenvurdu.

Şimdianlıyorumkiserdengelenhayırbu,

İyiyidahaiyiyaparmışkötülükler

Veyıkılmışolanaşk,yenidenkuruldumu

Dahadagür,güzelveyüceolurmuşmeğer.

Öğrendim,dönüyorumhuzurunasevgimin,

Üçkatınıkazandımşerdenyitirdiğimin.

CXX

Banaşimdiyarıyorçekmişolmamçileni,

Oeskiüzüntüyüdüşününceüstelik,

Çaresiz,kendisuçumezipgeçiyorbeni,

Öyleya,sinirlerimtunçdeğil,nedeçelik.

Banaçektirdiğinikendinçektinseeğer,

Cehennemolmuşdemekhergününvehergecen;

Benzaliminbiriyim:düşünmemişimmeğer

Nasılkıvrandırmıştıbeniseninişkencen.

Oıstırapgecemizhatırlatsaydıbana

Gerçekacınınnasılderindendeştiğini,

Birbirimizinmerhemsürersekyarasına

Dağlanmışyüreklerinteziyileştiğini!

Seninsuçundenkgeldikendikefaretine:

Seninlekarşılıklıödüyoruzrehine.

CXXI

Kötübilinmektense,iyisimi,kötüol,

Zatenlekeliyorlarkötüdeğilsenbile;

Keyifseninhakkındır,amaharcarlarbiryol;

Bizimiçimiztemiz,onlarbakarkemgözle.

Yoksa,başkasahtevekahpegözlernereden

Çıkarıriçimdekicoşkulu,çapkınkanı?

Zaaflarımabakıp–onlarbendenbeterken–

Niyekötülüyorlarbenceiyiolanı?

Hayır,benneysemoyum.Bendebuncagünahvar

Diyenleraynatutarkendigünahlarına:

Bennekadardoğruysamokadareğrionlar,

Habisdüşünceleriyargıolamazbana,

Meğerkiheptenşunainansınlar:heryerde

Herkeskötüdür,hemdeiktidarkötülerde

CXXII

Ezberimdedirsendenarmağanolandefter,

Aklımdayaşayacakherharfi,hercümlesi;

Değersizkâğıtlardankoptuyazdığınsözler,

Zamanınötesinde,sonsuzlaşacakhepsi;

Yeterki,enazından,şubeyinleşuyürek

Yaşamısürdürsünlergüçalarakdoğadan,

Onlarunutkanlığayenikdüşünceyedek;

Seninyazdıklarınsakalkmayacakortadan.

Buncaanısaklamakiçindefteryetişmez:

Aşkınınhesabınıtutmayanegerekvar?

Herşeyigözealdım,defteriattımbukez,

Böyleliklekazandımdahasağlamanılar.

Defterebelbağlamak,anmaküzereseni,

Unutkanlarsafınaçekipgötürürbeni.

CXXIII

Hiçövünme,Zaman,sendeğiştirmedinbeni.

Tazelenengücünleyarattığınehramlar,

Benceneşaşılacakyapılar,nedeyeni;

Eskiağızlardakiyenitaam,okadar.

Ömrümüzkısacıktır:bizoyüzdenhayranız

Önümüzeeskidirdiyeserdiklerine;

Tamgönlümüzegöreyaratılmışsanırız

Dilleredestanolmuşgibigörmekyerine.

Defterlerinlesanameydanokurumişte:

Bugünededünedebenaslakalmamhayran,

Kayıtlarınyalandır,gördüklerimizsahte:

Büyürler,küçülürlerhepseninkoşuşmandan.

Antiçiyorumvebuanttandönmeyeceğim:

Tırpanınavesanarağmensüreceksevgim.

CXXIV

Benimaşkımikbaldenrasgeledoğmuşolsa

Belki,babasıyoktur.Talihinpiçidenir;

Onusevipsevmemek,Çağınkeyfînekalsa

Otlarlaayıklanır,çiçeklerlederlenir.

Hayır,kaderkısmettendoğmamıştırbuçocuk,

Onunbaşınabeladeğildirnetantana,

Nedeyaşamdansilleyiyendekimutsuzluk;

Bağlıkalmazzamanıninişçıkışlarına.

Düzenkuraltanımaz;kendibaşınabuyruk,

Kısacıksaatlerdebencilçıkarlarbulmaz,

Kendindediriktidar,ondadıryücedoruk;

Isınmadandabüyür,sağanaktaboğulmaz.

Busözlerimeçağınbudalalarışahit:

Hepsi,ömrüncesuçlu,ölüncemasumşehit.

CXXV

Anlışanlıyaşadım,biralaysüs,şatafat;

Dışvarlığabukadarözenmekneyeyarar?

Sonsuzluğaerişmekiçinbuncatemelat,

Hepsideçöküpgider,kısacıkyaşamıvar.

Azmıgördük,ikbaldetantanaylayaşarken

Nimetlerinbedeliyüzündenkimlerbitti;

Yalınzevkibırakıpdebdebeyekoşarken

Zavallıeyyamcılarokkaaltınagitti.

Benseseningönlündeyaltaklanırımsana,

Alşuarmağanımı,yoksulamayürekten;

Düzmece,düşükşeylerkarışmamıştırona,

İştedeğiştokuşbu:sanakarşılıksırfben.

Vazgeçiftiralardan,özentileribırak,

Hepkaraçalsalardagerçekruhkalırakpak.

CXXVI[3]

Heyoğul,güzeloğul,avucundakıskıvrak:

Vaktindönekaynası,birdesaatliorak.

Senaygibibüyürken,serpilipgelişirken

Heptençökmüşgörünürkimvarsaseniseven.

YıkımlaraegemenolanDoğatanrıça

Senigeriçekiyorsenhızlayolaldıkça:

Amacı,hünerinisendekanıtlayarak

Zamanıreziletmek,sefilanlarakıymak.

Şimdigözbebeğisin,amakorkondan,çünki

Tuttuğuhazinesonsuzonunolmazki.

Ertelesedeergeçhesabıkapanacak:

Yapacağıödemesenolacaksınancak.

CXXVII

Eskigünlerdegüzeldemezlerdiesmere,

Güzelsayılsabilebaşkaolurduadı;

Amaartıkeriştiuzakdüştüğüyere,

Piçliklelekelenengüzelhışmauğradı:

HerkeselealıncaYaradanıngücünü

Çirkinigüzelyapantakmayüzyaratılır,

Nekutsallığıkalırgüzelliğin,neünü,

Utançiçindeyaşar,birköşeyeatılır.

Onuniçindostumunkaşıgözükapkara,

Uğradığıhaksızlıkonayasgetirmiştir;

Heryöndeneşitsedegüzelsarışınlara

Varlığauzanandil,günahınagirmiştir.

Yasabürünsebileyaraşırüzüntüler,

Dilidönenkimselergüzeliştebudurder.

CXVIII

Senbenimmusikimsin,ogüzelimellerin

Kutlutahtatuşlardanağmeleryaratınca

Vecoşupdurmasıylaahenkdolutellerin

Cankulağımaohoşezgilercankatınca,

Çeviksıçrayışlarlayumuşacıkavcunu

Öpüpduranotuşlarbenikıskandırıyor,

Zavallıdudaklarımhasatsanıyorbunu,

Tahtadakicüretebakıpduruyormosmor.

Neeşsizzevk:dansedentuşlargibiolmayı

Özlemek,parmaklarındolaşırkenkayarak

Otuşlarınüstündecoşmak,cansıztahtayı

Yaşayandudaklardandahaçokkutsayarak.

Arsıztuşlarsevinsin:uzatparmaklarını

Veöpeyimdiyeverbanadudaklarını.

CXXIX

Acıkankösnü,ruhuyıkıpgeçerboşuna

Utançmezbelesinde;zevkalıncayakadar

Yalancıdır,kalleştir,susarkanavecana,

Azgınvekorkusuzdur;haindir,sertvegaddar,

Amakeyifsürüncebirdenbiretiksinir:

Deliceistediği,öksesinegirdimi

Nefretederdelice:sankiyutmuşgibidir

Yutanlarıçıldırtsındiyekonulmuşyemi;

Hemkovalarkençılgın,hemelegeçirince,

Delirireldeetti,edecekdiyegüya,

Yaşanırkenmutluda,üzgünsonaerince,

İlkinsevinceçağrı,sonrabomboşbirrüya.

Netuhafkidünyadabunlarıbilenlerçok;

Cehennemegötürencennettenhiçkaçanyok.

CXXX

Sevgilimingözlerideğilgüneşindengi,

Mercandahakırmızıonundudaklarından;

Karbeyazdanediyeonungöğsükülrengi,

Saçlarsimsefışkırmışkaratellerbaşından.

Bengüllergörmüşümdüryakırmızımsı,yaak,

Onunyanaklarındaöylegüllernearar;

Canacankatarnicekokularıkoklamak,

Sevgiliminsoluğugüzelkokmazokadar.

Musikigibigelirsözlerikulağıma,

Yinedemusikininkatkatbüyüktürtadı;

Tanrıçanasılyürürgörmemişimdirama,

Sevgilimyürüyüpdegökkatınaçıkmadı:

Şuvarkiozanlarınboşlafınakarnıtok,

Mecazıfosçıkaran,sevgilimineşiyok.

CXXXI

Senşuhâlinletambirzorbasın:nasılzalim

Olursagüzellikleövünüpşişinenler…

İyibilirsin,benimaşkdüşkünüyüreğim

İçinsensinengüzel,endeğerlimücevher.

Amasenigörenleriçtenliklediyorki:

Sevgiyeahdedirtmekgücündenyüzünyoksun.

Yanılıyorlardemeköylezorgeliyorki

Bunuyalnızkendimesöylüyorum,antolsun.

Elbetyeminediyordeğilimyalanyere:

Yüzünüdüşününcebininiltiartarda

Geliptanıkoluyorsöylediğimsözlere:

Seninkaranengüzelkarabenimkafamda.

Yaptıklarınbiryana,hiçkaradeğilsinsen:

Sanırım,sanakaraçalmalarıbuyüzden.

CXXXII

Vurgunumgözlerine,ogözleracırbana:

Bilirler,yüreğinhorgörüpişkenceeder;

Sevenyaslılargibikaraçekmişsırtına,

Kıvranışımıözlübirşefkatlesüzerler.

Sabahleyingöklerdeışıyangüneşbile

YaraşamazDoğununsolukyanaklarına,

Akşamayolgösterengüryıldız,görkemiyle

BöyleışıksaçmazloşBatınınyarısına:

Yaşlıgözlerindahaçokyaraşıryüzüne.

Banadabirpayayıryüreğindekiyastan:

Seniyasdahagüzelgösterirelegüne;

İşteacımaduygunsanabiçilmişkaftan.

“Güzelancakkaradır,”diyeyeminederim,

Seninrengindenyoksunolançirkindirderim.

CXXXIII

Kahrolsunhemdostumdahembendederinyara

Açarakyüreğimeahçektirenoyürek!

Yetmezmibenisokmanamansızcefalara,

Candostumunkulluğakulolmasımıgerek?

Gaddargözlerimbenikopardıbenliğimden

Öbürbenliğimoldusanakıskıvrakköle;

Odabıraktıbeni,kendivarlığımvesen–

Benüçkatişkenceyeüçkezkatlandımböyle.

Yüreğimizincirlegöğsününzindanına;

Tutzavallıkalbimi,bırakdostumunkini.

Benikimhapsedersekalbimbekçidirona:

Hücremdecendereyekoyamazsınsenbeni.

Amazorlarsın,çünküsendesıkıştımkaldım:

Benseninim,çaresiz,senindirtümvarlığım.

CXXXIV

İyianlıyorum:o,seninoldubusefer.

Arzunaboyuneğdimadayarakkendimi.

Vazgeçerimkendimden,yeter,banageriver

Ötekibenliğimi,dirlikdüzenliğimi.

Nesenbunarazısın,neoözgürkalmaya,

Çünküsenaçgözlüsün,onuntertemizkalbi;

Benimiçinkefaletbelgesiniyazdıya,

Odasanasımsıkıbağlandıbenimgibi.

Güzelliğinalıyorhakkıolankazancı;

Tefecisin,faizinalıpsonkuruşunu,

Benimborcumiçinodosttanoldundavacı,

Benkötüyekullanıpyitirmişoldumonu.

Bendostumuyitirdim;senindirhemo,hemben,

Kurtulmadımbenhâlâ,oborcuödemişken.

CXXXV

Kadınnearzuetsesendedeomuratvar,

Omuratbütünüylesenindir,vargücüyle;

Benimbolbolyaptığım,dertlerinedertkatar,

Senintatlıkösnünübenartırırımböyle.

Sendebirmuratvarki,sereserpe,koskoca:

Meramımavarayım,bırak,birkezgirerek;

Başkalarıamacaulaşırkenkolayca,

İtilsindesönükmükalsınbendekierek?

Denizbaştanbaşasu,amaçekeriçine

Yağmuru,bolluğunabollukgetirirkatkat.

Senşehvetzenginisin,şehvetiçoğaltyine,

Benimkinidealıpmuradınamuratkat.

Acımasızcaitipkıymataliplerine:

Hepsinibirkişisay,benidekoyiçine.

CXXXVI

Sanayaklaştımdiyeruhunbenipaylarsa

KörruhunlaantverkibendimistediğinWill;

Ruhunbilirya,ondaşehvetinyerivarsa,

Aşkuğruna,sevgimidoldur,tatlım,zordeğil.

Willereceksendekisevgihazinesine,

Nearzularkatacak:ben’imonlardanbiri…

Yüceişlerde,büyüksayılarda,birtane

Hiçkadarönemsizdir,neolurkideğeri?

Varsın,adımgeçmesinşuyığınlariçinde:

Dökümyaparken,beniyinedesayarsınsen;

Benihiçesay,amaunutma,buhiçinde

Tatlıbirdeğerivarsenonubenimsersen.

Adım,aşkınolsundasevonubiteviye,

OzamansenseversinbeniadımWilldiye.

CXXXVII

Aşkdenenkörbudala,neyaptıngözlerime?

Bakıpdagörmüyorlargördükleriherşeyi;

Bilirlergüzellikne,kısmetolmuşturkime;

Yinedeenkötüyüsanıyorlareniyi.

Hayranbakışlarıylagözlerbaştançıkınca

Hererkeğinyüzdüğükoyademiratmış,bak;

Şugözyanılgısınagerekirmikikanca

Takıpkalbiminakılgücünübağlıtutmak?

Nedenyüreğimonukendiyeribellesin:

Bilirkipaylaşıyordünyaâlemoyeri?

Nedengörengözlerimdurumbambaşkadesin,

Böylekemyüzdebulsunengüzelgerçekleri?

Doğruluktakalbimlegözlerimyanılarak

Buyalanvebasınatutuldularkıskıvrak.

CXXXVIII

Sevgilim,“özümsözümbir”diyeantiçince

Beninanırım,oysasöylediğihepyalan;

Varsınbellesinbenidünyadahiçbirince

Hileöğrenememişolanacemioğlan.

Kendimialdatırımgençsandıdiyebeni,

Amaparlakgünlerimgeçti,çokiyibilir;

Benyalnızönemserimyalanatandilini,

Buyüzdenkesingerçekikiyandanezilir.

Sadıkolmadığınısöylemiyor,nediye?

Bendeaçıklayamamyaşlandığımı,neden?

Ah,güvenirgözükmekneyaraşırsevgiye;

Yaşlananaşkhoşlanmazyıllarlayüzlenmekten.

Yalansöylerdururuz,benona,odabana:

Tatlıdillesararızaybımızıyalana.

CXXXIX

Ah,senkalbimiezdingeçtingaddarlığınla;

Şimdiüstümeatmatümkötülüklerini

Benigözünledeğil,şudilinleyarala,

Hileyledeğil,gerçekgücünleöldürbeni.

Gözümebakabaka,“Sevdiğimbaşkası,”de;

Canım,başkabiryanaçevirmeobakışı;

Türlüaldatmalarlayaralamakdaniye,

Zatensavunmagücünedirkisanakarşı?

Senibağışlasammı?Ah,sevgilimbilirki

Güzelimbakışlarıolmuşturbanadüşman.

Düşmanlarıhepbendenöteyeçevirirki

Başkalarıdevrilsinoamansızoklardan.

Vazgeç,iştebenartıkyarıölüyümama,

Bakdabüsbütünöldürbeni,sonveracıma.

CXL

Gaddarolduğungibiakıllıol;horgörme,

Zorlayıpdataşırmadilibağlısabrımı:

Yoksa,belkidüşürürüzüntüdilime,

Senacımadığından,hepsancılandığımı.

Derdimki–sanaakılvermekgelseelimden–

Benisevmesenbile,seviyorumdebari,

Nasılkihırçınhasta,ecelleboğuşurken

Hekimdenduymakisteryalnızsağlıkhaberi.

Hiçumudumkalmazsabaşlarımçıldırmaya

Vedelirirsemacısözlerimsenihaklar.

Öylekahpeleştikişerkumkumasıdünya,

Çılgınmüfterilerekanarçılgınkulaklar.

Nebenkaraçalayım,nedesözgelsinsana:

Kalbinyalpayapsadagözünüdikkarşına.

CXLI

Tanrıbilir,gözümlesevmiyorumbenseni:

Çünküsanabaktıkçagözümbinkusurbulur.

Amayüreğimsevergözünsevmediğini,

Görünüşealdanmaz,sevgiyeteslimolur.

Kulağımıokşamazdilindekitürküler,

Sırnaşmalarıninceduygularvermeztene;

Alıpgötürmezbenilezzetlervetütsüler

Seninlebaşbaşabircoşkularşölenine.

Beşaklımlabeşduyumhiçcaydıramayacak

Sanaköleolmaktanbendekişaşkınkalbi:

Vazgeçtiinsanlıktanvarolmakiçinancak

Seninmağrurkalbininsefilbirkulugibi.

Çektiğimilletlerdirvarlığımınkazancı;

Banagünahişletipverdiğiödül:sancı.

CXLII

Benimgünahımaşktır,seninerdeminnefret:

Sevgigünahtırdiyegünahımdannefretbu.

Gel,kendidurumunubenimkinekıyaset,

Görürsünsitemininnehaksızolduğunu.

Haklıysada,osözlerkızılsüsünübozan

Vebenimkilerkadarbolsahteaşksenedi

Düzüpbaşkalarınınyataklarınıtalan

Edendudaklarındanişitilmemeliydi.

Senisevmemyasaldır;bak,seviyorsunsende:

Gözümsırfsanadüşkün,seningözünonlara;

Merhamet,yüreğindeköksalıpboyversinde

Acımanlahakkazansanaacınanlara.

Aramayakalkarsankendigizlediğini

Seninkendiörneğinyoksunbırakırseni.

CXLIII

Titizbirevkadını,koşututtururhani

Tutsamdiyesıvışantüylübiryaratığı,

Kucağındanindiripbırakırbebeğini:

Kaçıpgidenievesokmaktırcanattığı.

Geridekalanyavru,ağlayarakseyirtir,

Yetişmeyeçırpınır.Ananınderdigünü,

Peşindenkoştuğunugözdenyitirmemektir:

Dinlemezyavrucağınyamanüzüntüsünü.

Sendenkaçıpgidenindüşmüşsünyapeşine,

Benyavrunum,uzaktankovalıyorumseni.

Umduğunututuncadönüpbanagelyine,

Birannegibioldaöpbeni,okşabeni.

DualarımhepşudurWill’e,muradınaer

Dönüpbanagelerekçığlıklarımasonver.

CXLIV

Birihuzur,biridert,ikisevgimvarbenim,

İkigörüntügibihepgönlümüçelerler:

Sarışınbirerkektirbenimiyimeleğim,

Kötüruhbirkadındır,kapkaranlıkbiresmer.

Dişicin,cehennemdebeniyoketmekister,

Meleğimigönlümdenayartmağaçalışır,

Onunsafvarlığınıpiskibriylebüyüler,

Kutsalruhuşeytanaçevirmeyekalkışır.

Benimiyimeleğimiblisçekudurunca

Dosdoğrubilememdekuşkularadüşerim:

İkisibendenayrısıkıdostlukkurunca

Melek,dişişeytanıncehennemindederim;

Dertliyimbilemedenkuşkuylayaşamaktan,

Sonundameleğimiyakacakdişişeytan.

CXLV

Aşkınkendieliyleyarattığıdudaklar

Banasöyledi“Nefretediyorum”sözünü,

Bendekisırfokadınyüzündenyıkıntıvar;

Amaşuvarlığımıngördüdeçöktüğünü

Ansızınyumuşadıyüreğimerhametle:

Yamanbirzılgıtverdikıyametkoparırken

Bileinceliğiniyitirmeyenodile;

Onaöğrettiselamvermesiniyeniden.

Tam“Nefretediyorum”derkenbirdenvazgeçti

Geceardındannasılcanımbirgüngelirse;

Cennettencehennemegecedeuçupgeçti

Nasılbiribliskapıdışarıedilirse.

“Nefretediyorum”dannefretisöküpattı:

“Sendendeğil”diyerekşucanımacankattı.

CXLVI

Zavallıruh,günahkârtoprağımıncanevi,

Olmuşsunbaşkaldırangüçlerelindeköle;

Niçinyanariçindedertveyoklukalevi,

Oysadışduvarlarınsüslüboyalıböyle?

Günlerinsayılıdabuçürüyenkonakta

Niyeharcarsınonasenvarınıyoğunu?

Mirasınaaçgözlüböceklerkonacakda

Nesüskalacakneşan.Budurbedeninsonu.

Senartıkuşağınınyitirdiğiylegeçin,

Seniyüceltsindiyeoerisin,yokolsun;

Kofsaatlerinisatsonsuzlukalmakiçin,

Dışınyoksuldüşsündeiçinservetledolsun.

Sendeölümlebeslennasılölümcanyerse,

Ölmekbitmişdemektirölümölürgiderse.

CXLVII

Sevgimbirhummasanki:özlemduydukçaduyar

İlletinisürdürennebulursahepona;

Sırfsağlığaaykırıyiyeceklerledoyar:

Girmiştiroynak,hastaiştahınbuyruğuna.

Benimkarasevdamınhekimiolanaklım,

Sözünüdinlemedimdiyeçıktıçileden,

Benibırakıpgitti–ıssız,umutsuzkaldım:

Arzuölümdür–şifaistemiyorsabeden.

İyileşememartık;yokturaklımaderman,

Zıvanadançıkmışım:görememrahatyüzü;

Düşüncemde,lafımdaçılgınca,karmançorman,

Rasgelesöylerimherdelisaçmasısözü.

Andımbudur:Güzelsin,bencevarlığınışık,

Cehennemgibikara,gecegibikaranlık.

CXLVIII

Ahşusevginebiçimgözlerkoymuşkafama!

Hiçyokonlarlagerçekarasındailişki;

Olsabilefırsatyokdoğruyorumlamama

Gözleringördüğünü.Aklımöylegitmişki

Sevgilisigüzelseyalancıgözlerimin

Vedünyadeğilderse,sankineanlamtaşır?

Güzeldeğilse,demek,gözlerindesevginin

Yokturtüminsanlaragörünengerçek–Hayır!

Neyapsın?Nasılersinaşkıngözügerçeğe?

İçidışıyaşdolu,seyretmektenperişan.

Öyleyseşaşmamalıbenyanlışgördümdiye:

Güneşbilegöremezgöklersaydamolmadan.

Kurnazsevgi,yaşlarlakörtutuyorsunbeni,

Sağlamgözlergörmesindiyeiğrençliğini.

CXLIX

Senisevmediğiminasılsöylersin,zalim?

Benliğimdenvazgeçtimkatılmakiçinsana.

Kendimiunuturkensenidüşünmezmiyim?

Senzorbasın,varlığımsanafeda,baksana!

Bendostbelledimmikisendennefretedeni?

Hiçbağrımabastımmıseninhorgördüğünü?

Asla!Hersuratasıphorladığındabeni,

Hemenkendimden,yasla,almadımmıöcünü?

Bendesaygıduyduğumbirerdemvarmı,söyle,

Sanahizmettennefretedecekkadarmağrur?

Sendekikusurlarataparımvargücümle;

Gözününherbakışı,benimiçinbuyruktur.

Varnefretet,aşkım,benseniapaçıkgördüm:

Senancakgörenleriseversin,bensekörüm.

CL

Hangikudrettenaldınbuyamangücü,söyle,

Gönlümünasılköleettinbuncakusura?

Neyaptınkiyadsırımneyigörsemgözümle,

“Antolsun,”derim“güneşbürümezgününura.”

Nehünerdirkötüyüiyiyeçevirmeyi

Başarmak.Yaptığındanartakalansüprüntün

Bilekanıtlıyorbuustacayeteneği:

Enkötüişin,niceiyiişlerdenüstün.

Sanasevgimesevgikatmayıöğretenkim

Görüpişittiklerimnefretgerektirirken?

Başkaherkestiksindi,amabensenisevdim;

Senonlargibiolma,sakıniğrenmebenden.

Bendeaşkyarattıysasenindeğersizliğin,

Benimdahaçokhakkımolmuşdemektirsevgin.

CLI

Aşköyletoykivicdannedirbilemez,ama

Şunubilmeyenvarmı:sevgidendoğarvicdan?

Öyleyse,tatlıfettan,günahımıkınama:

Hoşvarlığınsuçlanırbenimkusurlarımdan.

Benieleverirsenkalkıpteslimolurum

Soyluuzvumlaiğrençgövdeihanetine;

Bedene“Kazanaşkınzaferini,”derruhum,

“Başkabirdürtüklemegerekmezkietine.”

Seninadınlakalkar,senigösteripderki

“İştezaferödülün,”Büyüklüktaslar,şişer:

Öyleistekleseninhizmetinegirerki

Senisteyincedimdik;işinbitincedüşer.

Ona“Sevgilim”dersemvicdansızdemebana:

Kalkmamdadüşmemdehepotatlıaşkuğruna.

CLII

Ben,biliyorsun,yeminbozdumsevmekleseni;

“Senisevdim”deyipdesenikiantbozdun,bak.

Gerdekandındancaydın,yıktınyenigüveni,

Tazeaşkınyerineyeninefretkoyarak.

Nasılsuçlarımsenikatmerlidöneklikle?

Benyirmikezdöneğim.Ben’imasılyalancı:

Senialdatmakiçinhepyeminlerleböyle,

Yitirdimartıksanaduyduğumtüminancı.

Yürektenyeminettimtertemizdiyeiçin,

Sevgingerçektirdiye,özünsözünbirdiye

Vekörleregözverdimnurakavuşmaniçin:

Antiçirdim,yokdedilergördüklerişeye.

Yeminettim:güzelsin;özüm,hepyalandolan:

Doğruyaeğridiyenkatmerliiğrençyalan.

CLIII

Yanındakızgınkama,Küpiduykuyadaldı;

Diana’nınbirkızıfırsatbuldubirara,

Sevdaateşiyakankamayıelealdı,

Daldırdıvadidekibuzgibibirpınara.

Sarıldıaşkınkutsalalevleriylepınar:

Sonaermeyecekbirısıbulduozaman–

Kaplıcayadönüştü:canacankatankaynar

Suyu,garipilletleriçinengüçlüderman.

Sevgilimingözündenateşalıptekrardan

Kıyasıyadağladıaşktanrısıbağrımı;

Hummayatutuldumdaşifaumdumpınardan:

Boşuna.Geçirmedipınarhastalığımı.

Aşktanrısınıntazeateşaldığıyeri

Canımaşifabildim:sevgilimingözleri.

CLIV

Ufacıkaşktanrısı,yanındayürekleri

Dağlayankızgınkama,birgünyatmışuyurken,

Kızoğlankızkalmayaantiçmişbirçokperi

Üşüştü.Eldeğmemişeliylekaptıbirden

Buadaklıkızlarınengüzeli,birordu

Kadarçokyürekyakmışolankızgınkamayı:

İştebirbakirenineli,silahsızkodu

Uykuda,isteklerleyanıpduranpaşayı.

Kız,kamayıordakibirkuyudasöndürdü;

Sonsuzateşeveripaşkkendialeviyle

Pınarışifalıbirkaplıcayadöndürdü,

Hastalarabirebir.Ben,sevgilimeköle,

Şifabulmayageldimvegördümkigerçekşu:

Sevgisuyukaynatır;sevgiyisöndürmezsu.

SONNEDS

I

Fromfairestcreatureswedesireincrease,

Thattherebybeauty’srosemightneverdie,

Butastheripershouldbytimedecease

Histenderheirmightbearhismemory:

Butthou,contractedtothineownbrighteyes,

Feed’stthylight’sflamewithself-substantialfuel,

Makingafaminewhereabundancelies,

Thyselfthyfoe,tothysweetselftoocruel.

Thouthatartnowtheworld’sfreshornament

Andonlyheraldtothegaudyspring,

Withinthineownbudburiestthycontent,

Andtenderchurl,mak’stwasteinniggarding.

Pitytheworld,orelsethisgluttonbe,

Toeattheworld’sdue,bythegraveandthee.

II

Whenfortywintersshallbesiegethybrow,

Anddigdeeptrenchesinthybeauty’sfield,

Thyyouth’sproudlivery,sogaz’donnow,

Willbeatatter’dweedofsmallworthheld:

Thenbeingaskedwhereallthybeautylies,

Whereallthetreasureofthylustydays,

Tosaywithinthineowndeepsunkeneyes

Wereanall-eatingshame,andthriftlesspraise.

Howmuchmorepraisedeservedthybeauty’suse

Ifthoucouldstanswer,‘Thisfairchildofmine

Shallsummycount,andmakemyoldexcuse,’

Provinghisbeautybysuccessionthine.

Thisweretobenewmadewhenthouartold,

Andseethybloodwarmwhenthoufeel’stitcold.

III

Lookinthyglass,andtellthefacethouviewest

Nowisthetimethatfaceshouldformanother,

Whosefreshrepairifnowthounotrenewest

Thoudostbeguiletheworld,unblesssomemother.

Forwhereisshesofairwhoseunear’dwomb

Disdainsthetillageofthyhusbandry?

Orwhoishesofondwillbethetomb

Ofhisself-lovetostopposterity?

Thouartthymother’sglass,andsheinthee

CallsbackthelovelyAprilofherprime;

Sothouthroughwindowsofthineageshaltsee,

Despiteofwrinkles,thisthygoldentime.

Butifthouliverememberednottobe,

Diesingle,andthineimagedieswiththee.

IV

Unthriftyloveliness,whydostthouspend

Uponthyselfthybeauty’slegacy?

Nature’sbequestgivesnothing,butdothlend,

Andbeingfrankshelendstothosearefree:

Then,beauteousniggard,whydostthouabuse

Thebounteouslargessgiventheetogive?

Profitlessusurer,whydostthouuse

Sogreatasumofsums,yetcanstnotlive?

Forhavingtrafficwiththyselfalone

Thouofthyselfthysweetselfdostdeceive:

Thenhowwhennaturecallstheetobegone,

Whatacceptableauditcanstthouleave?

Thyunusedbeautymustbetombedwiththee,

Whichusèd,livesth’executortobe.

V

Thosehoursthatwithgentleworkdidframe

Thelovelygazewhereeveryeyedothdwell

Willplaythetyrantstotheverysame,

Andthatunfairwhichfairlydothexcel:

Fornever-restingTimeleadssummeron

Tohideouswinterandconfoundshimthere,

Sapcheckedwithfrost,andlustyleavesquitegone,

Beautyo’ersnowedandbarenesseverywhere.

Thenwerenotsummer’sdistillationleft

Aliquidprisonerpentinwallsofglass,

Beauty’seffectwithbeautywerebereft,

Noritnornoremembrancewhatitwas.

Butflowersdistilled,thoughtheywithwintermeet,

Leesebuttheirshow;theirsubstancestilllivessweet.

VI

Thenletnotwinter’sraggedhanddeface

Intheethysummererethoubedistilled:

Makesweetsomevial;treasurethousomeplace

Withbeauty’streasureereitbeself-killed:

Thatuseisnotforbiddenusury

Whichhappiesthosethatpaythewillingloan;

That’sforthyselftobreedanotherthee,

Ortentimeshappierbeittenforone.

Tentimesthyselfwerehappierthanthouart,

Iftenofthinetentimesrefiguredthee;

Thenwhatcoulddeathdoifthoushouldstdepart

Leavingtheelivinginposterity?

Benotself-willed,forthouartmuchtoofair

Tobedeath’sconquestandmakewormsthineheir.

VII

Lo,intheorientwhenthegraciouslight

Liftsuphisburninghead,eachundereye

Dothhomagetohisnew-appearingsight,

Servingwithlookshissacredmajesty;

Andhavingclimbedthesteep-upheavenlyhill,

Resemblingstrongyouthinhismiddleage,

Yetmortallooksadorehisbeautystill,

Attendingonhisgoldenpilgrimage:

Butwhenfromhighmostpitch,withwearycar,

Likefeebleagehereelethfromtheday,

Theeyes(’foreduteous)nowconvertedare

Fromhislowtract,andlookanotherway:

Sothouthyselfout-goinginthynoon,

Unlook’dondiestunlessthougetason.

VIII

Musictohear,whyhear’stthoumusicsadly?

Sweetwithsweetswarnot,joydelightsinjoy:

Whylov’stthouthatwhichthoureceiv’stnotgladly,

Orelsereceiv’stwithpleasurethineannoy?

Ifthetrueconcordofwell-tunèdsounds

Byunionsmarrieddooffendthineear,

Theydobutsweetlychidethee,whoconfounds

Insinglenessthepartsthatthoushouldstbear.

Markhowonestring,sweethusbandtoanother,

Strikeseachineachbymutualordering,

Resemblingsire,andchild,andhappymother,

Whoallinone,onepleasingnotedosing:

Whosespeechlesssong,beingmany,seemingone,

Singsthistothee:‘Thousinglewiltprovenone.’

IX

Isitforfeartowetawidow’seye

Thatthouconsum’stthyselfinsinglelife?

Ah!ifthouissuelessshalthaptodie,

Theworldwillwailtheelikeamakelesswife;

Theworldwillbethywidowandstillweep

Thatthounoformoftheehastleftbehind,

Wheneveryprivatewidowwellmaykeep

Bychildren’seyesherhusband’sshapeinmind.

Look,whatanunthriftintheworlddothspend

Shiftsbuthisplace,forstilltheworldenjoysit;

Butbeauty’swastehathintheworldanend,

Andkeptunus’dtheusersodestroysit.

Nolovetowardothersinthatbosomsits

Thatonhimselfsuchmurd’rousshamecommits.

X

Forshamedenythatthoubear’stlovetoany,

Whoforthyselfartsoimprovident!

Grantifthouwilt,thouartbelov’dofmany,

Butthatthounonelov’stismostevident:

Forthouartsopossessedwithmurd’roushate,

That’gainstthyselfthoustick’stnottoconspire,

Seekingthatbeauteousrooftoruinate

Whichtorepairshouldbethychiefdesire.

O,changethythought,thatImaychangemymind!

Shallhatebefairerlodgedthangentlelove?

Beasthypresenceis,graciousandkind,

Ortothyselfatleastkind-heartedprove:

Maketheeanotherselfforloveofme,

Thatbeautystillmayliveinthineorthee.

XI

Asfastasthoushaltwane,sofastthougrow’st

Inoneofthinefromthatwhichthoudepartest;

Andthatfreshbloodwhichyounglythoubestow’st

Thoumaystcallthinewhenthoufromyouthconvertest:

Hereinliveswisdom,beauty,andincrease;

Withoutthis,folly,age,andcolddecay:

Ifallweremindedso,thetimesshouldcease,

Andthreescoreyearwouldmaketheworldaway.

LetthosewhomNaturehathnotmadeforstore,

Harsh,featureless,andrude,barrenlyperish:

Look,whomshebestendowedshegavethemore;

Whichbounteousgiftthoushouldstinbountycherish:

Shecarvedtheeforherseal,andmeantthereby

Thoushouldstprintmore,notletthatcopydie.

XII

WhenIdocounttheclockthattellsthetime,

Andseethebravedaysunkinhideousnight;

WhenIbeholdthevioletpastprime,

Andsablecurlsallsilver’do’erwithwhite;

WhenloftytreesIseebarrenofleaves,

Whicherstfromheatdidcanopytheherd,

Andsummer’sgreenallgirdedupinsheaves

Borneonthebierwithwhiteandbristlybeard,

ThenofthybeautydoIquestionmake,

Thatthouamongthewastesoftimemustgo,

Sincesweetsandbeautiesdothemselvesforsake,

Anddieasfastastheyseeothersgrow;

Andnothing’gainstTime’sscythecanmakedefence

Savebreedtobravehimwhenhetakestheehence.

XIII

Othatyouwereyourself;but,love,youare

Nolongeryoursthanyouyourselfherelive;

Againstthiscomingendyoushouldprepare,

Andyoursweetsemblancetosomeothergive.

Soshouldthatbeautywhichyouholdinlease

Findnodetermination;thenyouwere

Yourselfagainafteryourself’sdecease,

Whenyoursweetissueyoursweetformshouldbear.

Wholetssofairahousefalltodecay,

Whichhusbandryinhonourmightuphold

Againstthestormygustsofwinter’sday

Andbarrenrageofdeath’seternalcold?

O,nonebutunthrifts,dearmylove,youknow;

Youhadafather;letyoursonsayso.

XIV

NotfromthestarsdoImyjudgementpluck,

AndyetmethinksIhaveastronomy,

Butnottotellofgoodorevilluck,

Ofplagues,ofdearths,orseasons’quality:

NorcanIfortunetobriefminutestell,

Pointingtoeachhisthunder,rain,andwind,

Orsaywithprincesifitshallgowell

ByoftpredictthatIinheavenfind.

ButfromthineeyesmyknowledgeIderive,

And,constantstars,inthemIreadsuchart

Astruthandbeautyshalltogetherthrive

Iffromthyselftostorethouwouldstconvert;

OrelseoftheethisIprognosticate:

Thyendistruth’sandbeauty’sdoomanddate.

XV

WhenIconsidereverythingthatgrows

Holdsinperfectionbutalittlemoment,

Thatthishugestagepresentethnoughtbutshows

Whereonthestarsinsecretinfluencecomment;

WhenIperceivethatmenasplantsincrease,

Cheeredandcheckedevenbytheselfsamesky,

Vauntintheiryouthfulsap,atheightdecrease,

Andweartheirbravestateoutofmemory;

Thentheconceitofthisinconstantstay

Setsyoumostrichinyouthbeforemysight,

WherewastefulTimedebatethwithDecay

Tochangeyourdayofyouthtosulliednight;

AndallinwarwithTimeforloveofyou,

Ashetakesfromyou,Iengraftyounew.

XVI

Butwhereforedonotyouamightierway

MakewaruponthisbloodytyrantTime,

Andfortifyyourselfinyourdecay

Withmeansmoreblessèdthanmybarrenrhyme?

Nowstandyouonthetopofhappyhours,

Andmanymaidengardens,yetunset,

Withvirtuouswishwouldbearyourlivingflowers,

Muchlikerthanyourpaintedcounterfeit.

Soshouldthelinesoflifethatliferepair

Whichthis,Time’spencil,ormypupilpen,

Neitherininwardworthnoroutwardfair

Canmakeyouliveyourselfineyesofmen.

Togiveawayyourselfkeepsyourselfstill,

Andyoumustlivedrawnbyyourownsweetskill.

XVII

Whowillbelievemyverseintimetocome

Ifitwerefilledwithyourmosthighdeserts?

Thoughyetheavenknowsitisbutasatomb

Whichhidesyourlifeandshowsnothalfyourparts.

IfIcouldwritethebeautyofyoureyes,

Andinfreshnumbersnumberallyourgraces,

Theagetocomewouldsay,‘Thispoetlies;

Suchheavenlytouchesne’ertouchedearthlyfaces.’

Soshouldmypapers,yellow’dwiththeirage,

Bescorned,likeoldmenoflesstruththantongue,

Andyourtruerightsbetermedapoet’srage

Andstretchedmetreofanantiquesong.

Butweresomechildofyoursalivethattime,

Youshouldlivetwice–initandinmyrhyme.

XVIII

ShallIcomparetheetoasummer’sday?

Thouartmorelovelyandmoretemperate.

RoughwindsdoshakethedarlingbudsofMay,

Andsummer’sleasehathalltooshortadate.

Sometimetoohottheeyeofheavenshines,

Andoftenishisgoldcomplexiondimmed,

Andeveryfairfromfairsometimesdeclines,

Bychanceornature’schangingcourseuntrimmed;

Butthyeternalsummershallnotfade,

Norlosepossessionofthatfairthouow’st,

NorshallDeathbragthouwander’stinhisshade,

Whenineternallinestotimethougrow’st.

Solongasmencanbreatheoreyescansee,

Solonglivesthis,andthisgiveslifetothee.

XIX

DevouringTime,bluntthouthelion’spaws,

Andmaketheearthdevourherownsweetbrood;

Pluckthekeenteethfromthefiercetiger’sjaws,

Andburnthelong-livedphoenixinherblood;

Makegladandsorryseasonsasthoufleet’st,

Anddowhate’erthouwilt,swift-footedTime,

Tothewideworldandallherfadingsweets.

ButIforbidtheeonemostheinouscrime:

Ocarvenotwiththyhoursmylove’sfairbrow,

Nordrawnolinestherewiththineantiquepen;

Himinthycourseuntainteddoallow

Forbeauty’spatterntosucceedingmen.

Yetdothyworst,oldTime;despitethywrong

Myloveshallinmyverseeverliveyoung.

XX

Awoman’sfacewithNature’sownhandpainted

Hastthou,themaster-mistressofmypassion;

Awoman’sgentleheart,butnotacquainted

Withshiftingchangeasisfalsewomen’sfashion;

Aneyemorebrightthantheirs,lessfalseinrolling,

Gildingtheobjectwhereuponitgazeth;

Amaninhue,allhuesinhiscontrolling,

Whichstealsmen’seyesandwomen’ssoulsamazeth.

Andforawomanwertthoufirstcreated,

TillNatureasshewroughttheefelladoting,

Andbyadditionmeoftheedefeated,

Byaddingonethingtomypurposenothing.

Butsincesheprickedtheeoutforwomen’spleasure,

Minebethyloveandthylove’susetheirtreasure.

XXI

SoisitnotwithmeaswiththatMuse,

Stirr’dbyapaintedbeautytohisverse,

Whoheavenitselfforornamentdothuse

Andeveryfairwithhisfairdothrehearse,

Makingacouplementofproudcompare

Withsunandmoon,withearthandsea’srichgems,

WithApril’sfirstbornflowersandallthingsrare

Thatheaven’sairinthishugerondurehems.

O,letme,trueinlove,buttrulywrite,

Andthenbelieveme,myloveisasfair

Asanymother’schild,thoughnotsobright

Asthosegoldcandlesfixedinheaven’sair.

Letthemsaymorethatlikeofhearsaywell;

Iwillnotpraisethatpurposenottosell.

XXII

MyglassshallnotpersuademeIamold

Solongasyouthandthouareofonedate;

ButwhenintheeTime’sfurrowsIbehold

ThenlookIdeathmydaysshouldexpiate:

Forallthebeautythatdothcoverthee

Isbuttheseemlyraimentofmyheart,

Whichinthybreastdothlive,asthineinme.

HowcanIthenbeelderthanthouart?

Otherefore,love,beofthyselfsowary

AsI,notformyself,butfortheewill,

Bearingthyheart,whichIwillkeepsochary

Astendernurseherbabefromfaringill:

Presumenotonthyheartwhenmineisslain;

Thougav’stmethine,nottogivebackagain.

XXIII

Asanunperfectactoronthestage,

Whowithhisfearisputbesideshispart,

Orsomefiercethingrepletewithtoomuchrage,

Whosestrength’sabundanceweakenshisownheart;

SoI,forfearoftrust,forgettosay

Theperfectceremonyoflove’srite,

Andinmineownlove’sstrengthseemtodecay,

O’erchargedwithburthenofmineownlove’smight.

Oletmybooksbethentheeloquence

Anddumbpresagersofmyspeakingbreast,

Whopleadforloveandlookforrecompense

Morethanthattonguethatmorehathmoreexpressed:

Olearntoreadwhatsilentlovehathwrit;

Tohearwitheyesbelongstolove’sfinewit.

XXIV

Mineeyehathplayedthepainterandhathstelled

Thybeauty’sformintableofmyheart;

Mybodyistheframewherein’tisheld,

Andperspectiveitisbestpainter’sart,

Forthroughthepaintermustyouseehisskill

Tofindwhereyourtrueimagepicturedlies,

Whichinmybosom’sshopishangingstill,

Thathathhiswindowsglazèdwiththineeyes.

Nowseewhatgoodturnseyesforeyeshavedone:

Mineeyeshavedrawnthyshape,andthineforme

Arewindowstomybreast,wherethroughthesun

Delightstopeep,togazethereinonthee.

Yeteyesthiscunningwanttogracetheirart,

Theydrawbutwhattheysee,knownottheheart.

XXV

Letthosewhoareinfavourwiththeirstars

Ofpublichonourandproudtitlesboast,

WhilstI,whomfortuneofsuchtriumphbars,

UnlockedforjoyinthatIhonourmost.

Greatprinces’favouritestheirfairleavesspread

Butasthemarigoldatthesun’seye,

Andinthemselvestheirprideliesburied,

Foratafrowntheyintheirglorydie.

Thepainfulwarriorfamousèdforfight,

Afterathousandvictoriesoncefoiled,

Isfromthebookofhonourrazèdquite,

Andalltherestforgotforwhichhetoiled.

ThenhappyIthatloveandambeloved,

WhereImaynotremovenorberemoved.

XXVI

Lordofmylove,towhominvassalage

Thymerithathmydutystronglyknit,

TotheeIsendthiswrittenambassage

Towitnessduty,nottoshewmywit:

Dutysogreat,whichwitsopoorasmine

Maymakeseembare,inwantingwordstoshewit,

ButthatIhopesomegoodconceitofthine

Inthysoul’sthoughtallnakedwillbestowit,

Tillwhatsoeverstarthatguidesmymoving

Pointsonmegraciouslywithfairaspect,

Andputsapparelonmytatter’dloving

Toshowmeworthyoftheirsweetrespect:

ThenmayIdaretoboasthowIdolovethee,

Tillthennotshowmyheadwherethoumayst

proveme.

XXVII

WearywithtoilIhastemetomybed,

Thedearreposeforlimbswithtraveltired;

Butthenbeginsajourneyinmyhead

Toworkmymindwhenbody’swork’sexpired:

Forthenmythoughts,fromfarwhereIabide,

Intendazealouspilgrimagetothee,

Andkeepmydroopingeyelidsopenwide,

Lookingondarknesswhichtheblinddosee:

Savethatmysoul’simaginarysight

Presentstheirshadowtomysightlessview,

Whichlikeajewelhunginghastlynight

Makesblacknightbeauteousandheroldfacenew.

Lo,thusbydaymylimbs,bynightmymind,

Forthee,andformyself,noquietfind.

XXVIII

HowcanIthenreturninhappyplight

Thatamdebarredthebenefitofrest,

Whenday’soppressionisnoteasedbynight,

Butdaybynightandnightbydayoppressed,

Andeach,thoughenemiestoother’sreign,

Doinconsentshakehandstotortureme,

Theonebytoil,theothertocomplain

HowfarItoil,stillfartherofffromthee?

Itellthedaytopleasehimthouartbright

Anddosthimgracewhencloudsdoblottheheaven;

SoflatterItheswartcomplexionednight

Whensparklingstarstwirenotthougild’sttheeven:

Butdaydothdailydrawmysorrowslonger,

Andnightdothnightlymakegrief’slengthseem

stronger.

XXIX

When,indisgracewithFortuneandmen’seyes,

Iallalonebeweepmyoutcaststate,

Andtroubledeafheavenwithmybootlesscries,

Andlookuponmyselfandcursemyfate,

Wishingmeliketoonemorerichinhope,

Featuredlikehim,likehimwithfriendspossessed,

Desiringthisman’sartandthatman’sscope,

WithwhatImostenjoycontentedleast;

Yetinthesethoughtsmyselfalmostdespising

HaplyIthinkonthee,andthenmystate,

Liketothelarkatbreakofdayarising

Fromsullenearth,singshymnsatheaven’sgate:

Forthysweetloveremember’dsuchwealthbrings

ThatthenIscorntochangemystatewithkings.

XXX

Whentothesessionsofsweetsilentthought

Isummonupremembranceofthingspast,

IsighthelackofmanyathingIsought,

Andwitholdwoesnewwailmydeartimeswaste;

ThencanIdrownaneye,unus’dtoflow,

Forpreciousfriendshidindeath’sdatelessnight,

Andweepafreshlove’slongsincecancelledwoe,

Andmoantheexpenseofmanyavanishedsight:

ThencanIgrieveatgrievancesforegone,

Andheavilyfromwoetowoetello’er

Thesadaccountofforebemoanèdmoan,

WhichInewpayasifnotpaidbefore.

ButifthewhileIthinkonthee,dearfriend,

Alllossesarerestoredandsorrowsend.

XXXI

Thybosomisendearèdwithallhearts

WhichIbylackinghavesupposèddead,

Andtherereignslove,andalllove’slovingparts,

AndallthosefriendswhichIthoughtburièd.

Howmanyaholyandobsequioustear

Hathdearreligiouslovestol’nfrommineeye

Asinterestofthedead,whichnowappear

Butthingsremovedthathiddenintheelie!

Thouartthegravewhereburiedlovedothlive,

Hungwiththetrophiesofmyloversgone,

Whoalltheirpartsofmetotheedidgive;

Thatdueofmanynowisthinealone.

TheirimagesIlov’dIviewinthee;

Andthou,allthey,hastalltheallofme.

XXXII

Ifthousurvivemywellcontentedday,

WhenthatchurlDeathmyboneswithdustshallcover,

Andshaltbyfortuneoncemoreresurvey

Thesepoorrudelinesofthydeceasèdlover,

Comparethemwiththebetteringofthetime,

Andthoughtheybeoutstrippedbyeverypen

Reservethemformylove,notfortheirrhyme,

Exceededbytheheightofhappiermen.

Othenvouchsafemebutthislovingthought:

‘Hadmyfriend’sMusegrownwiththisgrowingage,

Adearerbirththanthishislovehadbrought

Tomarchinranksofbetterequipage;

Butsincehedied,andpoetsbetterprove,

TheirsfortheirstyleI’llread,hisforhislove.’

XXXIII

FullmanyagloriousmorninghaveIseen

Flatterthemountaintopswithsovereigneye,

Kissingwithgoldenfacethemeadowsgreen,

Gildingpalestreamswithheavenlyalchemy,

Anonpermitthebasestcloudstoride

Withuglyrackonhiscelestialface,

Andfromtheforlornworldhisvisagehide,

Stealingunseentowestwiththisdisgrace.

Evensomysunoneearlymorndidshine

Withalltriumphantsplendouronmybrow;

Butout,alack,hewasbutonehourmine,

Theregioncloudhathmask’dhimfrommenow.

Yethimforthismylovenowhitdisdaineth:

Sunsoftheworldmaystain,whenheaven’s

sunstaineth.

XXXIV

Whydidstthoupromisesuchabeauteousday,

Andmakemetravelforthwithoutmycloak,

Toletbasecloudso’ertakemeinmyway,

Hidingthybraveryintheirrottensmoke?

’Tisnotenoughthatthroughthecloudthoubreak

Todrytherainonmystormbeatenface,

Fornomanwellofsuchasalvecanspeak

Thathealsthewoundandcuresnotthedisgrace:

Norcanthyshamegivephysictomygrief;

Thoughthourepent,yetIhavestilltheloss:

Theoffender’ssorrowlendsbutweakrelief

Tohimthatbearsthestrongoffence’scross.

Ah,butthosetearsarepearlwhichthylovesheds;

Andtheyarerich,andransomallilldeeds.

XXXV

Nomorebegrievedatthatwhichthouhastdone:

Roseshavethorns,andsilverfountainsmud,

Cloudsandeclipsesstainbothmoonandsun,

Andloathsomecankerlivesinsweetestbud;

Allmenmakefaults,andevenIinthis,

Authorizingthytrespasswithcompare,

Myselfcorrupting,salvingthyamiss,

Excusingtheirsinsmorethantheirsinsare:

FortothysensualfaultIbringinsense–

Thyadversepartyisthyadvocate–

And’gainstmyselfalawfulpleacommence:

Suchcivilwarisinmyloveandhate,

ThatIanaccessaryneedsmustbe

Tothatsweetthiefwhichsourlyrobsfromme.

XXXVI

Letmeconfessthatwetwomustbetwain,

Althoughourundividedlovesareone:

Soshallthoseblotsthatdowithmeremain

Withoutthyhelpbymebebornealone.

Inourtwolovesthereisbutonerespect,

Thoughinourlivesaseparablespite,

Which,thoughitalternotlove’ssoleeffect,

Yetdothitstealsweethoursfromlove’sdelight.

Imaynotevermoreacknowledgethee,

Lestmybewailèdguiltshoulddotheeshame;

Northouwithpublickindnesshonourme,

Unlessthoutakethathonourfromthyname.

Butdonotso;Ilovetheeinsuchsort

As,thoubeingmine,mineisthygoodreport.

XXXVII

Asadecrepitfathertakesdelight

Toseehisactivechilddodeedsofyouth,

SoI,madelamebyFortune’sdearestspite,

Takeallmycomfortofthyworthandtruth;

Forwhetherbeauty,birth,orwealth,orwit,

Oranyoftheseall,orall,ormore,

Entitledintheirparts,docrownèdsit,

Imakemyloveengraftedtothisstore:

SothenIamnotlame,poor,nordespised,

Whilstthatthisshadowdothsuchsubstancegive

ThatIinthyabundanceamsufficed,

Andbyapartofallthyglorylive.

Lookwhatisbest,thatbestIwishinthee;

ThiswishIhave–thententimeshappyme!

XXXVIII

HowcanmyMusewantsubjecttoinvent

Whilethoudostbreathethatpour’stintomyverse

Thineownsweetargument,tooexcellent

Foreveryvulgarpapertorehearse?

Oh,givethyselfthethanksifaughtinme

Worthyperusalstandagainstthysight;

Forwho’ssodumbthatcannotwritetothee,

Whenthouthyselfdostgiveinventionlight?

BethouthetenthMuse,tentimesmoreinworth

Thanthoseoldninewhichrhymersinvocate;

Andhethatcallsonthee,lethimbringforth

Eternalnumberstooutlivelongdate.

IfmyslightMusedopleasethesecuriousdays,

Thepainbemine,butthineshallbethepraise.

XXXIX

O,howthyworthwithmannersmayIsing

Whenthouartallthebetterpartofme?

Whatcanmineownpraisetomineownselfbring,

Andwhatis’tbutmineownwhenIpraisethee?

Evenforthisletusdividedlive,

Andourdearlovelosenameofsingleone,

ThatbythisseparationImaygive

Thatduetotheewhichthoudeserv’stalone.

Oabsence,whatatormentwouldstthouprove,

Wereitnotthysourleisuregavesweetleave

Toentertainthetimewiththoughtsoflove,

Whichtimeandthoughtssosweetlydostdeceive,

Andthatthouteachesthowtomakeonetwain

Bypraisinghimherewhodothhenceremain.

XL

Takeallmyloves,mylove,yea,takethemall:

Whathastthouthenmorethanthouhadstbefore?

Nolove,mylove,thatthoumaysttruelovecall;

Allminewasthine,beforethouhadstthismore.

Thenifformylovethoumylovereceivest,

Icannotblamethee,formylovethouusest;

Butyetbeblamed,ifthouthisselfdeceivest

Bywilfultasteofwhatthyselfrefusest.

Idoforgivethyrobbery,gentlethief,

Althoughthoustealtheeallmypoverty:

Andyetloveknowsitisagreatergrief

Tobearlove’swrongthanhate’sknowninjury.

Lasciviousgrace,inwhomallillwellshows,

Killmewithspites;yetwemustnotbefoes.

XLI

Thoseprettywrongsthatlibertycommits

WhenIamsometimeabsentfromthyheart,

Thybeautyandthyyearsfullwellbefits,

Forstilltemptationfollowswherethouart.

Gentlethouart,andthereforetobewon;

Beauteousthouart,thereforetobeassailed;

Andwhenawomanwoos,whatwoman’sson

Willsourlyleavehertillhehaveprevailed?

Ayme!Butyetthoumightstmyseatforbear,

Andchidethybeautyandthystrayingyouth,

Wholeadtheeintheirrioteventhere

Wherethouartforcedtobreakatwofoldtruth;

Hers,bythybeautytemptinghertothee:

Thine,bythybeautybeingfalsetome.

XLII

Thatthouhasther,itisnotallmygrief,

AndyetitmaybesaidIlovedherdearly:

Thatshehaththeeisofmywailingchief,

Alossinlovethattouchesmemorenearly.

Lovingoffenders,thusIwillexcuseye:

Thoudostloveherbecausethouknow’stIloveher;

Andformysakeevensodothsheabuseme,

Sufferingmyfriendformysaketoapproveher.

IfIlosethee,mylossismylove’sgain,

Andlosingher,myfriendhathfoundthatloss:

Bothfindeachother,andIlosebothtwain;

Andbothformysakelayonmethiscross.

Buthere’sthejoy:myfriendandIareone.

Sweetflattery!Thenshelovesbutmealone!

XLIII

WhenmostIwink,thendomineeyesbestsee,

Forallthedaytheyviewthingsunrespected;

ButwhenIsleep,indreamstheylookonthee,

Anddarklybrightarebrightindarkdirected.

Thenthou,whoseshadowshadowsdothmakebright,

Howwouldthyshadow’sformformhappyshow

Tothecleardaywiththymuchclearerlight,

Whentounseeingeyesthyshadeshinesso!

Howwould,Isay,mineeyesbeblessèdmade

Bylookingontheeinthelivingday,

Whenindeadnightthyfairimperfectshade

Throughheavysleeponsightlesseyesdothstay!

AlldaysarenightstoseetillIseethee,

Andnightsbrightdayswhendreamsdoshow

theeme.

XLIV

Ifthedullsubstanceofmyfleshwerethought,

Injuriousdistanceshouldnotstopmyway;

ForthendespiteofspaceIwouldbebrought

Fromlimitsfarremotewherethoudoststay:

Nomatterthenalthoughmyfootdidstand

Uponthefarthestearthremovedfromthee;

Fornimblethoughtcanjumpbothseaandland

Assoonasthinktheplacewherehewouldbe.

Butah,thoughtkillsmethatIamnotthought,

Toleaplargelengthsofmileswhenthouartgone

Butthat,somuchofearthandwaterwrought,

Imustattendtime’sleisurewithmymoan;

Receivingnaught,byelementssoslow,

Butheavytears,badgesofeither’swoe!

XLV

Theothertwo,slightairandpurgingfire,

Arebothwiththee,whereverIabide;

Thefirstmythought,theothermydesire,

Thesepresentabsentwithswiftmotionslide.

Sowhenthesequickerelementsaregone

Intenderembassyoflovetothee,

Mylife,beingmadeoffour,withtwoalone

Sinksdowntodeath,oppressedwithmelancholy:

Untillife’scompositionberecured

Bythoseswiftmessengersreturnedfromthee,

Whoevenbutnowcomebackagainassured

Ofthyfairhealth,recountingittome.

Thistold,Ijoy;butthennolongerglad,

Isendthembackagain,andstraightgrowsad.

XLVI

Mineeyeandheartareatamortalwar

Howtodividetheconquestofthysight;

Mineeyemyheartthypicture’ssightwouldbar,

Myheart,mineeyethefreedomofthatright.

Myheartdothpleadthatthouinhimdostlie,

Aclosetneverpiercedwithcrystaleyes;

Butthedefendantdoththatpleadeny,

Andsaysinhimthyfairappearancelies.

To’cidethistitleisimpanellèd

Aquestofthoughts,alltenantstotheheart,

Andbytheirverdictisdetermined

Thecleareye’smoietyandthedearheart’spart,

Asthus:mineeye’sdueisthyoutwardpart,

Andmyheart’srightthyinwardloveofheart.

XLVII

Betwixtmineeyeandheartaleagueistook,

Andeachdothgoodturnsnowuntotheother.

Whenthatmineeyeisfamishedforalook,

Orheartinlovewithsighshimselfdothsmother,

Withmylove’spicturethenmyeyedothfeast,

Andtothepaintedbanquetbidsmyheart.

Anothertimemineeyeismyheart’sguest

Andinhisthoughtsoflovedothshareapart.

So,eitherbythypictureormylove,

Thyself,away,artpresentstillwithme;

Forthounotfartherthanmythoughtscanstmove,

AndIamstillwiththem,andtheywiththee;

Oriftheysleep,thypictureinmysight

Awakesmyhearttoheart’sandeye’sdelight.

XLVIII

HowcarefulwasIwhenItookmyway

Eachtrifleundertruestbarstothrust,

Thattomyuseitmightunusèdstay

Fromhandsoffalsehood,insurewardsoftrust!

Butthou,towhommyjewelstriflesare,

Mostworthycomfort,nowmygreatestgrief,

Thoubestofdearestandmineonlycare,

Artleftthepreyofeveryvulgarthief.

TheehaveInotlockedupinanychest

Savewherethouartnot,thoughIfeelthouart,

Withinthegentleclosureofmybreast,

Fromwhenceatpleasurethoumaystcomeandpart;

Andeventhencethouwiltbestol’n,Ifear,

Fortruthprovesthievishforaprizesodear.

XLIX

Againstthattime(ifeverthattimecome)

WhenIshallseetheefrownonmydefects,

Whenasthylovehathcasthisutmostsum,

Calledtothatauditbyadvisedrespects;

Againstthattimewhenthoushaltstrangelypass

Andscarcelygreetmewiththatsun,thineeye,

Whenloveconvertedfromthethingitwas

Shallreasonsfindofsettledgravity;

AgainstthattimedoIensconcemehere

Withintheknowledgeofmineowndesert,

Andthismyhandagainstmyselfuprear

Toguardthelawfulreasonsonthypart.

Toleavepoormethouhastthestrengthoflaws,

SincewhytoloveIcanallegenocause.

L

HowheavydoIjourneyontheway,

WhenwhatIseek(mywearytravel’send)

Dothteachthateaseandthatreposetosay,

‘Thusfarthemilesaremeasuredfromthyfriend.’

Thebeastthatbearsme,tiredwithmywoe,

Plodsdullyontobearthatweightinme,

Asifbysomeinstinctthewretchdidknow

Hisriderlovednotspeedbeingmadefromthee.

Thebloodyspurcannotprovokehimon

Thatsometimesangerthrustsintohishide,

Whichheavilyheanswerswithagroan

Moresharptomethanspurringtohisside;

Forthatsamegroandothputthisinmymind:

Mygriefliesonwardandmyjoybehind.

LI

Thuscanmyloveexcusetheslowoffence

Ofmydullbearer,whenfromtheeIspeed:

FromwherethouartwhyshouldIhastemethence?

TillIreturn,ofpostingisnoneed.

Owhatexcusewillmypoorbeastthenfind

Whenswiftextremitycanseembutslow?

ThenshouldIspur,thoughmountedonthewind;

InwingedspeednomotionshallIknow.

Thencannohorsewithmydesirekeeppace;

Thereforedesire,ofperfect’stlovebeingmade,

Shallneigh,nodullfleshinhisfieryrace;

Butlove,forlove,thusshallexcusemyjade:

Sincefromtheegoinghewentwilfulslow,

TowardstheeI’llrunandgivehimleavetogo.

LII

SoamIastherichwhoseblessèdkey

Canbringhimtohissweetuplockèdtreasure,

Thewhichhewillnoteveryhoursurvey,

Forbluntingthefinepointofseldompleasure.

Thereforearefeastssosolemnandsorare,

Since,seldomcoming,inthelongyearset

Likestonesofworththeythinlyplacèdare,

Orcaptainjewelsinthecarcanet.

Soisthetimethatkeepsyouasmychest,

Orasthewardrobewhichtherobedothhide,

Tomakesomespecialinstantspecialblest

Bynewunfoldinghisimprisonedpride.

Blessèdareyouwhoseworthinessgivesscope

Beinghad,totriumph;beinglacked,tohope.

LIII

Whatisyoursubstance,whereofareyoumade,

Thatmillionsofstrangeshadowsonyoutend?

Sinceeveryonehath,everyone,oneshade,

Andyou,butone,caneveryshadowlend:

DescribeAdonis,andthecounterfeit

Ispoorlyimitatedafteryou;

OnHelen’scheekallartofbeautyset,

AndyouinGreciantiresarepaintednew.

Speakofthespringandfoisonoftheyear,

Theonedothshadowofyourbeautyshow,

Theotherasyourbountydothappear;

Andyouineveryblessèdshapeweknow.

Inallexternalgraceyouhavesomepart,

Butyoulikenone,noneyou,forconstantheart.

LIV

Ohowmuchmoredothbeautybeauteousseem

Bythatsweetornamentwhichtruthdothgive!

Theroselooksfair,butfairerweitdeem

Forthatsweetodourwhichdothinitlive.

Thecankerbloomshavefullasdeepadye

Astheperfumèdtinctureoftheroses,

Hangonsuchthornsandplayaswantonly

Whensummer’sbreaththeirmaskèdbudsdiscloses:

Butfortheirvirtueonlyistheirshow

Theyliveunwoo’dandunrespectedfade–

Dietothemselves.Sweetrosesdonotso;

Oftheirsweetdeathsaresweetestodoursmade.

Andsoofyou,beauteousandlovelyyouth,

Whenthatshallvade,byversedistilsyourtruth.

LV

Notmarble,northegildedmonuments

Ofprincesshalloutlivethispowerfulrhyme;

Butyoushallshinemorebrightinthesecontents

Thanunsweptstonebesmearedwithsluttishtime.

Whenwastefulwarshallstatuesoverturn,

Andbroilsrootouttheworkofmasonry,

NorMarshisswordnorwar’squickfireshallburn

Thelivingrecordofyourmemory.

’Gainstdeathandallobliviousenmity

Shallyoupaceforth:yourpraiseshallstillfindroom

Evenintheeyesofallposterity

Thatwearthisworldouttotheendingdoom.

So,tillthejudgementthatyourselfarise,

Youliveinthis,anddwellinlovers’eyes.

LVI

Sweetlove,renewthyforce;beitnotsaid

Thyedgeshouldblunterbethanappetite,

Whichbuttodaybyfeedingisallayed,

Tomorrowsharpenedinhisformermight.

So,love,bethou;althoughtodaythoufill

Thyhungryeyeseventilltheywinkwithfullness,

Tomorrowseeagain,anddonotkill

Thespiritoflovewithaperpetualdullness.

Letthissadinterimliketheoceanbe

Whichpartstheshorewheretwocontractednew

Comedailytothebanks,thatwhentheysee

Returnoflovemoreblestmaybetheview;

Ascallitwinter,whichbeingfullofcare

Makessummer’swelcome,thricemorewished,

morerare.

LVII

Beingyourslave,whatshouldIdobuttend

Uponthehoursandtimesofyourdesire?

Ihavenoprecioustimeatalltospend,

Norservicestodo,tillyourequire.

NordareIchidetheworldwithoutendhour

WhilstI,mysovereign,watchtheclockforyou,

Northinkthebitternessofabsencesour

Whenyouhavebidyourservantonceadieu.

NordareIquestionwithmyjealousthought

Whereyoumaybe,oryouraffairssuppose,

Butlikeasadslavestayandthinkofnought

Savewhereyouarehowhappyyoumakethose.

Sotrueafoolislovethatinyourwill,

Thoughyoudoanything,hethinksnoill.

LVIII

Thatgodforbidthatmademefirstyourslave,

Ishouldinthoughtcontrolyourtimesofpleasure,

Oratyourhandtheaccountofhourstocrave,

Beingyourvassalboundtostayyourleisure!

Oletmesuffer,beingatyourbeck,

Theimprisonedabsenceofyourliberty,

Andpatiencetametosufferance,bideeachcheck

Withoutaccusingyouofinjury.

Bewhereyoulist,yourcharterissostrong

Thatyouyourselfmayprivilegeyourtime

Towhatyouwill,toyouitdothbelong

Yourselftopardonofselfdoingcrime.

Iamtowait,thoughwaitingsobehell,

Notblameyourpleasure,beitillorwell.

LIX

Iftherebenothingnew,butthatwhichis

Hathbeenbefore,howareourbrainsbeguiled,

Whichlabouringforinventionbearamiss

Thesecondburthenofaformerchild!

Othatrecordcouldwithabackwardlook

Evenoffivehundredcoursesofthesun

Showmeyourimageinsomeantiquebook

Sincemindatfirstincharacterwasdone.

ThatImightseewhattheoldworldcouldsay

Tothiscomposèdwonderofyourframe,

Whetherwearemended,orwhe’erbetterthey,

Orwhetherrevolutionbethesame.

OsureIamthewitsofformerdays

Tosubjectsworsehavegivenadmiringpraise.

LX

Likeasthewavesmaketowardsthepebbledshore,

Sodoourminuteshastentotheirend;

Eachchangingplacewiththatwhichgoesbefore

Insequenttoilallforwardsdocontend.

Nativity,onceinthemainoflight,

Crawlstomaturity,wherewithbeingcrowned,

Crookèdeclipses’gainsthisgloryfight,

AndTimethatgavedothnowhisgiftconfound.

Timedothtransfixtheflourishsetonyouth,

Anddelvestheparallelsinbeauty’sbrow,

Feedsontheraritiesofnature’struth;

Andnothingstandsbutforhisscythetomow.

Andyettotimesinhopemyverseshallstand,

Praisingthyworth,despitehiscruelhand.

LXI

Isitthywillthyimageshouldkeepopen

Myheavyeyelidstothewearynight?

Dostthoudesiremyslumbersshouldbebroken,

Whileshadowsliketotheedomockmysight?

Isitthyspiritthatthousend’stfromthee

Sofarfromhomeintomydeedstopry,

Tofindoutshamesandidlehoursinme,

Thescopeandtenorofthyjealousy?

Ono!Thylove,thoughmuch,isnotsogreat;

Itismylovethatkeepsmineeyeawake,

Mineowntruelovethatdothmyrestdefeat,

Toplaythewatchmaneverforthysake:

FortheewatchI,whilstthoudostwakeelsewhere,

Frommefaroff,withothersalltoonear.

LXII

Sinofselflovepossessethallmineeye,

Andallmysoul,andallmyeverypart;

Andforthissinthereisnoremedy,

Itissogroundedinwardinmyheart.

Methinksnofacesograciousisasmine,

Noshapesotrue,notruthofsuchaccount,

Andformyselfmineownworthdodefine

AsIallotherinallworthssurmount.

Butwhenmyglassshewsmemyselfindeed,

Beatedandchappedwithtannedantiquity,

MineownselflovequitecontraryIread

Selfsoselflovingwereiniquity:

’Tisthee,myself,thatformyselfIpraise,

Paintingmyagewithbeautyofthydays.

LXIII

AgainstmyloveshallbeasIamnow,

WithTime’sinjurioushandcrushedando’erworn;

Whenhourshavedrainedhisbloodandfilledhisbrow

Withlinesandwrinkles;whenhisyouthfulmorn

Hathtravelledontoage’ssteepynight,

Andallthosebeautieswhereofnowhe’sking

Arevanishingorvanishedoutofsight,

Stealingawaythetreasureofhisspring:

ForsuchatimedoInowfortify

Againstconfoundingage’scruelknife,

Thatheshallnevercutfrommemory

Mysweetlove’sbeauty,thoughmylover’slife.

Hisbeautyshallintheseblacklinesbeseen,

Andtheyshalllive,andheinthemstillgreen.

LXIV

WhenIhaveseenbyTime’sfellhanddefaced

Therichproudcostofoutwornburiedage;

WhensometimeloftytowersIseedownraz’d,

Andbrasseternalslavetomortalrage;

WhenIhaveseenthehungryoceangain

Advantageonthekingdomoftheshore,

Andthefirmsoilwinofthewaterymain,

Increasingstorewithlossandlosswithstore;

WhenIhaveseensuchinterchangeofstate,

Orstateitselfconfoundedtodecay,

Ruinhathtaughtmethustoruminate:

ThatTimewillcomeandtakemyloveaway.

Thisthoughtisasadeath,whichcannotchoose

Butweeptohavethatwhichitfearstolose.

LXV

Sincebrass,norstone,norearth,norboundlesssea,

Butsadmortalityo’erswaystheirpower,

Howwiththisrageshallbeautyholdaplea,

Whoseactionisnostrongerthanaflower?

Ohowshallsummer’shoneybreathholdout

Againstthewrackfulsiegeofbatteringdays,

Whenrocksimpregnablearenotsostout,

NorgatesofsteelsostrongbutTimedecays?

Ohfearfulmeditation!Where,alack,

ShallTime’sbestjewelfromTime’schestliehid?

Orwhatstronghandcanholdhisswiftfootback?

Orwhohisspoilofbeautycanforbid?

Onone,unlessthismiraclehavemight,

Thatinblackinkmylovemaystillshinebright.

LXVI

TiredwithalltheseforrestfuldeathIcry:

Astobeholddesertabeggarborn,

Andneedynothingtrimmedinjollity,

Andpurestfaithunhappilyforsworn,

Andgildedhonourshamefullymisplaced,

Andmaidenvirtuerudelystrumpeted,

Andrightperfectionwrongfullydisgraced,

Andstrengthbylimpingswaydisabled,

Andartmadetonguetiedbyauthority,

Andfolly,doctorlike,controllingskill,

Andsimpletruthmiscalledsimplicity,

Andcaptivegoodattendingcaptainill;

Tiredwithallthese,fromthesewouldIbegone,

Savethat,todie,Ileavemylovealone.

LXVII

Ah,whereforewithinfectionshouldhelive

Andwithhispresencegraceimpiety,

Thatsinbyhimadvantageshouldachieve

Andlaceitselfwithhissociety?

Whyshouldfalsepaintingimitatehischeek

Andstealdeadseemingofhislivinghue?

Whyshouldpoorbeautyindirectlyseek

Rosesofshadowsincehisroseistrue?

Whyshouldhelive,nowNaturebankruptis,

Beggaredofbloodtoblushthroughlivelyveins,

Forshehathnoexchequernowbuthis,

Andproudofmany,livesuponhisgains?

Ohimshestores,toshowwhatwealthshehad

Indayslongsince,beforetheselastsobad.

LXVIII

Thusishischeekthemapofdaysoutworn,

Whenbeautylivedanddiedasflowersdonow,

Beforethesebastardsignsoffairwereborne,

Ordurstinhabitonalivingbrow;

Beforethegoldentressesofthedead,

Therightofsepulchres,wereshornaway

Toliveasecondlifeonsecondhead;

Erebeauty’sdeadfleecemadeanothergay.

Inhimthoseholyantiquehoursareseen

Withoutallornament,itselfandtrue,

Makingnosummerofanother’sgreen,

Robbingnooldtodresshisbeautynew:

AndhimasforamapdothNaturestore,

ToshowfalseArtwhatbeautywasofyore.

LXIX

Thosepartsoftheethattheworld’seyedothview

Wantnothingthatthethoughtofheartscanmend;

Alltongues,thevoiceofsouls,givetheethatdue,

Utteringbaretruth,evensoasfoescommend.

Thineoutwardthuswithoutwardpraiseiscrowned;

Butthosesametonguesthatgivetheesothineown

Inotheraccentsdothispraiseconfound

Byseeingfartherthantheeyehathshown.

Theylookintothebeautyofthymind,

Andthat,inguess,theymeasurebythydeeds;

Then,churls,theirthoughts,althoughtheireyeswerekind,

Tothyfairfloweraddtheranksmellofweeds.

Butwhythyodourmatchethnotthyshow,

Thesoilisthis–thatthoudostcommongrow.

LXX

Thatthouartblamedshallnotbethydefect,

Forslander’smarkwaseveryetthefair:

Theornamentofbeautyissuspect,

Acrowthatfliesinheaven’ssweetestair.

Sothoubegood,slanderdothbutapprove

Thyworththegreater,beingwooedoftime;

Forcankervicethesweetestbudsdothlove,

Andthoupresent’stapureunstainedprime.

Thouhastpassedbytheambushofyoungdays

Eithernotassailed,orvictorbeingcharged;

Yetthisthypraisecannotbesothypraise

Totieupenvy,evermoreenlarged.

Ifsomesuspectofillmaskednotthyshow,

Thenthoualonekingdomsofheartsshouldstowe.

LXXI

NolongermournformewhenIamdead

Thanyoushallhearthesurlysullenbell

GivewarningtotheworldthatIamfled

Fromthisvileworldwithvilestwormstodwell.

Nay,ifyoureadthisline,remembernot

Thehandthatwritit,forIloveyouso

ThatIinyoursweetthoughtswouldbeforgot

Ifthinkingonmethenshouldmakeyouwoe.

Oif,Isay,youlookuponthisverse

WhenIperhapscompoundedamwithclay,

Donotsomuchasmypoornamerehearse,

Butletyourloveevenwithmylifedecay;

Lestthewiseworldshouldlookintoyourmoan

AndmockyouwithmeafterIamgone.

LXXII

O,lesttheworldshouldtaskyoutorecite

Whatmeritlivedinmethatyoushouldlove,

Aftermydeath,dearlove,forgetmequite;

Foryouinmecannothingworthyprove,

Unlessyouwoulddevisesomevirtuouslie

Todomoreformethanmineowndesert,

AndhangmorepraiseupondeceasèdI

Thanniggardtruthwouldwillinglyimpart:

O,lestyourtruelovemayseemfalseinthis,

Thatyouforlovespeakwellofmeuntrue,

Mynamebeburiedwheremybodyis

Andlivenomoretoshamenormenoryou:

ForIamshamedbythatwhichIbringforth,

Andsoshouldyou,tolovethingsnothingworth.

LXXIII

Thattimeofyearthoumaystinmebehold

Whenyellowleaves,ornone,orfew,dohang

Uponthoseboughswhichshakeagainstthecold,

Bareruinedchoirswherelatethesweetbirdssang.

Inmethousee’stthetwilightofsuchday

Asaftersunsetfadethinthewest,

Whichbyandbyblacknightdothtakeaway,

Death’ssecondselfthatsealsupallinrest.

Inmethousee’sttheglowingofsuchfire

Thatontheashesofhisyouthdothlie

Asthedeathbedwhereonitmustexpire,

Consum’dwiththatwhichitwasnourishedby.

Thisthouperceiv’st,whichmakesthylove

morestrong,

Tolovethatwellwhichthoumustleaveerelong.

LXXIV

Butbecontentedwhenthatfellarrest

Withoutallbailshallcarrymeaway:

Mylifehathinthislinesomeinterest

Whichformemorialstillwiththeeshallstay.

Whenthoureviewestthis,thoudostreview

Theverypartwasconsecratetothee.

Theearthcanhavebutearth,whichishisdue;

Myspiritisthine,thebetterpartofme.

Sothenthouhastbutlostthedregsoflife,

Thepreyofworms,mybodybeingdead,

Thecowardconquestofawretch’sknife,

Toobaseoftheetoberememberèd.

Theworthofthatisthatwhichitcontains,

Andthatisthis,andthiswiththeeremains.

LXXV

Soareyoutomythoughtsasfoodtolife,

Orassweetseasonedshowersaretotheground;

AndforthepeaceofyouIholdsuchstrife

As’twixtamiserandhiswealthisfound;

Nowproudasanenjoyer,andanon

Doubtingthefilchingagewillstealhistreasure;

Nowcountingbesttobewithyoualone,

Thenbetteredthattheworldmayseemypleasure;

Sometimeallfullwithfeastingonyoursight,

Andbyandbycleanstarvèdforalook;

Possessingorpursuingnodelight

Savewhatishadormustfromyoubetook.

ThusdoIpineandsurfeitdaybyday,

Orgluttoningonall,orallaway.

LXXVI

Whyismyversesobarrenofnewpride,

Sofarfromvariationorquickchange?

WhywiththetimedoInotglanceaside

Tonewfoundmethodsandtocompoundsstrange?

WhywriteIstillallone,everthesame,

Andkeepinventioninanotedweed,

Thateveryworddothalmosttellmyname,

Showingtheirbirthandwheretheydidproceed?

Oknow,sweetlove,Ialwayswriteofyou,

Andyouandlovearestillmyargument;

Soallmybestisdressingoldwordsnew,

Spendingagainwhatisalreadyspent:

Forasthesunisdailynewandold,

Soismylovestilltellingwhatistold.

LXXVII

Thyglasswillshowtheehowthybeautieswear,

Thydialhowthypreciousminuteswaste,

Thevacantleavesthymind’simprintwillbear,

Andofthisbookthislearningmaystthoutaste:

Thewrinkleswhichthyglasswilltrulyshow

Ofmouthèdgraveswillgivetheememory;

Thoubythydial’sshadystealthmaystknow

Time’sthievishprogresstoeternity;

Lookwhatthymemorycannotcontain

Committothesewasteblanks,andthoushaltfınd

Thosechildrennursed,deliveredfromthybrain,

Totakeanewacquaintanceofthymind.

Theseofficessooftasthouwiltlook

Shallprofittheeandmuchenrichthybook.

LXXVIII

SoofthaveIinvokedtheeformyMuse

Andfoundsuchfairassistanceinmyverse

Aseveryalienpenhathgotmyuse

Andundertheetheirpoesydisperse.

Thineeyes,thattaughtthedumbonhightosing

Andheavyignorancealofttofly,

Haveaddedfeatherstothelearnèd’swing,

Andgivengraceadoublemajesty.

YetbemostproudofthatwhichIcompile,

Whoseinfluenceisthineandbornofthee:

Inothers’worksthoudostbutmendthestyle,

Andartswiththysweetgracesgracèdbe.

Butthouartallmyart,anddostadvance

Ashighaslearningmyrudeignorance.

LXXIX

WhilstIalonedidcalluponthyaid,

Myversealonehadallthygentlegrace;

Butnowmygraciousnumbersaredecay’d,

AndmysickMusedothgiveanotherplace.

Igrant,sweetlove,thylovelyargument

Deservesthetravailofaworthierpen;

Yetwhatoftheethypoetdothinvent

Herobstheeof,andpaysittheeagain.

Helendstheevirtue,andhestolethatword

Fromthybehaviour;beautydothhegive,

Andfounditinthycheek:hecanafford

Nopraisetotheebutwhatintheedothlive.

Thenthankhimnotforthatwhichhedothsay,

Sincewhatheowestheethouthyselfdostpay.

LXXX

OhowIfaintwhenIofyoudowrite,

Knowingabetterspiritdothuseyourname,

Andinthepraisethereofspendsallhismight,

Tomakemetonguetiedspeakingofyourfame!

Butsinceyourworth,wideastheoceanis,

Thehumbleastheproudestsaildothbear,

Mysaucybark,inferiorfartohis,

Onyourbroadmaindothwilfullyappear.

Yourshallowesthelpwillholdmeupafloat.

Whilstheuponyoursoundlessdeepdothride;

Or,beingwreck’d,Iamaworthlessboat,

Heoftallbuildingandofgoodlypride.

ThenifhethriveandIbecastaway

Theworsewasthis:mylovewasmydecay.

LXXXI

OrIshallliveyourepitaphtomake,

OryousurvivewhenIinearthamrotten,

Fromhenceyourmemorydeathcannottake,

Althoughinmeeachpartwillbeforgotten.

Yournamefromhenceimmortallifeshallhave,

ThoughI,oncegone,toalltheworldmustdie.

Theearthcanyieldmebutacommongrave,

Whenyouentombèdinmen’seyesshalllie:

Yourmonumentshallbemygentleverse,

Whicheyesnotyetcreatedshallo’erread;

Andtonguestobeyourbeingshallrehearse

Whenallthebreathersofthisworldaredead.

Youstillshalllive–suchvirtuehathmypen–

Wherebreathmostbreathes,eveninthe

mouthsofmen.

LXXXII

IgrantthouwertnotmarriedtomyMuse,

Andthereforemaystwithoutattainto’erlook

Thededicatedwordswhichwritersuse

Oftheirfairsubject,blessingeverybook.

Thouartasfairinknowledgeasinhue,

Findingthyworthalimitpastmypraise,

Andthereforeartenforcedtoseekanew

Somefresherstampofthetimebetteringdays.

Anddoso,love;yetwhentheyhavedevised

Whatstrainedtouchesrhetoriccanlend,

Thou,trulyfair,werttrulysympathized

Intrueplainwordsbythytruetellingfriend;

Andtheirgrosspaintingmightbebetterused

Wherecheeksneedblood–intheeitisabused.

LXXXIII

Ineversawthatyoudidpaintingneed,

Andthereforetoyourfairnopaintingset;

Ifound–orthoughtIfound–youdidexceed

Thebarrentenderofapoet’sdebt:

AndthereforehaveIsleptinyourreport,

Thatyouyourself,beingextant,wellmightshow

Howfaramodernquilldothcometooshort,

Speakingofworth,whatworthinyoudothgrow.

Thissilenceformysinyoudidimpute,

Whichshallbemostmyglory,beingdumb;

ForIimpairnotbeauty,beingmute,

Whenotherswouldgivelifeandbringatomb.

Therelivesmorelifeinoneofyourfaireyes

Thanbothyourpoetscaninpraisedevise.

LXXXIV

Whoisitthatsaysmost,whichcansaymore

Thanthisrichpraise–thatyoualoneareyou,

Inwhoseconfineimmuredisthestore

Whichshouldexamplewhereyourequalgrew?

Leanpenurywithinthatpendothdwell

Thattohissubjectlendsnotsomesmallglory;

Buthethatwritesofyou,ifhecantell

Thatyouareyou,sodignifieshisstory.

Lethimbutcopywhatinyouiswrit,

Notmakingworsewhatnaturemadesoclear,

Andsuchacounterpartshallfamehiswit,

Makinghisstyleadmirèdeverywhere.

Youtoyourbeauteousblessingsaddacurse,

Beingfondonpraise,whichmakesyourpraisesworse.

LXXXV

MytonguetiedMuseinmannersholdsherstill,

Whilecommentsofyourpraiserichlycompiled

Reservetheircharacterwithgoldenquill

AndpreciousphrasebyalltheMusesfiled.

Ithinkgoodthoughts,whilstotherswritegoodwords,

And,likeunletteredclerk,stillcry‘Amen’

Toeveryhymnthatablespiritaffords

Inpolishedformofwellrefinèdpen.

HearingyoupraisedIsay,‘’Tisso,’tistrue’,

Andtothemostofpraiseaddsomethingmore;

Butthatisinmythought,whoselovetoyou,

Thoughwordscomehindmost,holdshisrankbefore.

Thenothersforthebreathofwordsrespect,

Meformydumbthoughts,speakingineffect.

LXXXVI

Wasittheproudfullsailofhisgreatverse,

Boundfortheprizeofalltoopreciousyou,

Thatdidmyripethoughtsinmybraininhearse,

Makingtheirtombthewombwhereintheygrew?

Wasithisspirit,byspiritstaughttowrite

Aboveamortalpitch,thatstruckmedead?

No,neitherhe,norhiscompeersbynight

Givinghimaid,myverseastonishèd.

He,northataffablefamiliarghost

Whichnightlygullshimwithintelligence,

Asvictorsofmysilencecannotboast;

Iwasnotsickofanyfearfromthence.

Butwhenyourcountenancefilleduphisline,

Thenlack’dImatter;thatenfeebledmine.

LXXXVII

Farewell–thouarttoodearformypossessing,

Andlikeenoughthouknow’stthyestimate:

Thecharterofthyworthgivestheereleasing;

Mybondsintheearealldeterminate.

ForhowdoIholdtheebutbythygranting?

Andforthatricheswhereismydeserving?

Thecauseofthisfairgiftinmeiswanting,

Andsomypatentbackagainisswerving.

Thyselfthougav’st,thyownworththennotknowing;

Orme,towhomthougav’stit,elsemistaking;

Sothygreatgift,uponmisprisiongrowing,

Comeshomeagainonbetterjudgmentmaking.

ThushaveIhadtheeasadreamdothflatter,

Insleepaking,butwakingnosuchmatter.

LXXXVIII

Whenthoushaltbedisposedtosetmelight,

Andplacemymeritintheeyeofscorn,

UponthysideagainstmyselfI’llfight,

Andprovetheevirtuous,thoughthouartforsworn.

Withmineownweaknessbeingbestacquainted,

UponthypartIcansetdownastory

OffaultsconcealedwhereinIamattainted,

Thatthouinlosingmeshallwinmuchglory.

AndIbythiswillbeagainertoo,

Forbendingallmylovingthoughtsonthee

TheinjuriesthattomyselfIdo,

Doingtheevantage,doublevantageme.

Suchismylove,totheeIsobelong,

Thatforthyrightmyselfwillbearallwrong.

LXXXIX

Saythatthoudidstforsakemeforsomefault,

AndIwillcommentuponthatoffence.

Speakofmylameness,andIstraightwillhalt,

Againstthyreasonsmakingnodefence.

Thoucanstnot,love,disgracemehalfsoill,

Tosetaformupondesirèdchange,

AsI’llmyselfdisgrace,knowingthywill.

Iwillacquaintancestrangleandlookstrange,

Beabsentfromthywalks,andinmytongue

Thysweetbelovèdnamenomoreshalldwell,

LestI,toomuchprofane,shoulddoitwrong

Andhaplyofouroldacquaintancetell.

Forthee,againstmyselfI’llvowdebate,

ForImustne’erlovehimwhomthoudosthate

XC

Thenhatemewhenthouwilt,ifever,now,

Now,whiletheworldisbentmydeedstocross,

JoinwiththespiteofFortune,makemebow,

Anddonotdropinforanafterloss.

Ahdonot,whenmyhearthath’scapedthissorrow,

Comeintherearwardofaconqueredwoe;

Givenotawindynightarainymorrow,

Tolingeroutapurposedoverthrow.

Ifthouwiltleaveme,donotleavemelast,

Whenotherpettygriefshavedonetheirspite,

Butintheonsetcome:soshallItaste

AtfirsttheveryworstofFortune’smight;

Andotherstrainsofwoe,whichnowseemwoe,

Comparedwithlossoftheewillnotseemso.

XCI

Somegloryintheirbirth,someintheirskill,

Someintheirwealth,someintheirbody’sforce,

Someintheirgarments,thoughnewfangledill,

Someintheirhawksandhounds,someintheirhorse;

Andeveryhumourhathhisadjunctpleasure

Whereinitfindsajoyabovetherest.

Buttheseparticularsarenotmymeasure;

AlltheseIbetterinonegeneralbest.

Thyloveisbetterthanhighbirthtome,

Richerthanwealth,prouderthangarments’cost,

Ofmoredelightthanhawksorhorsesbe;

Andhavingtheeofallmen’sprideIboast:

Wretchedinthisalone,thatthoumaysttake

Allthisawayandmemostwretchedmake.

XCII

Butdothyworsttostealthyselfaway,

Fortermoflifethouartassurèdmine;

Andlifenolongerthanthylovewillstay,

Foritdependsuponthatloveofthine.

ThenneedInottofeartheworstofwrongs,

Whenintheleastofthemmylifehathend;

Iseeabetterstatetomebelongs

Thanthatwhichonthyhumourdothdepend.

Thoucanstnotvexmewithinconstantmind,

Sincethatmylifeonthyrevoltdothlie.

OwhatahappytitledoIfind,

Happytohavethylove,happytodie!

Butwhat’ssoblessèdfairthatfearsnoblot?

ThoumaystbefalseandyetIknowitnot.

XCIII

SoshallIlivesupposingthouarttrue

Likeadeceivèdhusband;solove’sface

Maystillseemlovetome,thoughalterednew,

Thylookswithme,thyheartinotherplace.

Fortherecanlivenohatredinthineeye;

ThereforeinthatIcannotknowthychange.

Inmany’slooksthefalseheart’shistory

Iswritinmoodsandfrownsandwrinklesstrange:

Butheaveninthycreationdiddecree

Thatinthyfacesweetloveshouldeverdwell,

Whate’erthythoughtsorthyheart’sworkingsbe

Thylooksshouldnothingthencebutsweetnesstell.

HowlikeEve’sappledoththybeautygrow

Ifthysweetvirtueanswernotthyshow!

XCIV

Theythathavepowertohurtandwilldonone,

Thatdonotdothethingtheymostdoshow,

Whomovingothersarethemselvesasstone,

Unmovèd,cold,andtotemptationslow;

Theyrightlydoinheritheaven’sgraces,

Andhusbandnature’srichesfromexpense;

Theyarethelordsandownersoftheirfaces,

Othersbutstewardsoftheirexcellence.

Thesummer’sfloweristothesummersweet,

Thoughtoitselfitonlyliveanddie;

Butifthatflow’rwithbaseinfectionmeet,

Thebasestweedoutbraveshisdignity:

Forsweetestthingsturnsourestbytheirdeeds;

Liliesthatfestersmellfarworsethanweeds.

XCV

Howsweetandlovelydostthoumaketheshame

Which,likeacankerinthefragrantrose,

Dothspotthebeautyofthybuddingname!

O,inwhatsweetsdostthouthysinsenclose!

Thattonguethattellsthestoryofthydays,

Makinglasciviouscommentsonthysport,

Cannotdispraise,butinakindofpraise,

Namingthyname,blessesanillreport.

O,whatamansionhavethosevicesgot

Whichfortheirhabitationchoseoutthee

Wherebeauty’sveildothcovereveryblot

Andallthingsturnstofairthateyescansee!

Takeheed,dearheart,ofthislargeprivilege:

Thehardestknifeilluseddothlosehisedge.

XCVI

Somesaythyfaultisyouth,somewantonness;

Somesaythygraceisyouthandgentlesport;

Bothgraceandfaultsarelovedofmoreandless

Thoumak’stfaultsgracesthattotheeresort.

Asonthefingerofathronèdqueen

Thebasestjewelwillbewellesteemed,

Soarethoseerrorsthatintheeareseen

Totruthstranslatedandfortruethingsdeemed.

Howmanylambsmightthesternwolfbetray

Iflikealambhecouldhislookstranslate!

Howmanygazersmight’stthouleadaway

Ifthouwouldstusethestrengthofallthystate!

Butdonotso:Ilovetheeinsuchsort

As,thoubeingmine,mineisthygoodreport.

XCVII

Howlikeawinterhathmyabsencebeen

Fromthee,thepleasureofthefleetingyear!

WhatfreezingshaveIfelt,whatdarkdaysseen!

WhatoldDecember’sbarenesseverywhere!

Andyettillstimeremovedwassummer’stime;

Theteemingautumn,bigwithrichincrease,

Bearingthewantonburthenoftheprime,

Likewidowedwombsaftertheirlord’sdecease.

Yetthisabundantissueseemedtome

Buthopeoforphans,andunfatheredfruit;

Forsummerandhispleasureswaitonthee,

Andthouaway,theverybirdsaremute;

Oriftheysing,’tiswithsodullacheer

Thatleaveslookpale,dreadingthewinter’snear.

XCVIII

FromyouhaveIbeenabsentinthespring,

WhenproudpiedApril,dressedinallhistrim,

Hathputaspiritofyouthineverything,

ThatheavySaturnlaughedandleaptwithhim.

Yetnorthelaysofbirds,northesweetsmell

Ofdifferentflowersinodourandinhue,

Couldmakemeanysummer’sstorytell,

Orfromtheirproudlappluckthemwheretheygrew.

NordidIwonderatthelily’swhite,

Norpraisethedeepvermilionintherose;

Theywerebutsweet,butfiguresofdelight

Drawnafteryou,youpatternofallthose.

Yetseemeditwinterstilland,youaway,

AswithyourshadowIwiththesedidplay.

XCIX

TheforwardvioletthusdidIchide:

‘Sweetthief,whencedidstthoustealthysweetthatsmells,

Ifnotfrommylove’sbreath?Thepurplepride

Whichonthysoftcheekforcomplexiondwells

Inmylove’sveinsthouhasttoogrosslydyed.’

ThelilyIcondemnèdforthyhand,

Andbudsofmarjoramhadstol’nthyhair;

Therosesfearfullyonthornsdidstand,

Oneblushingshame,anotherwhitedespair;

Athird,norrednorwhite,hadstol’nofboth,

Andtohisrobberyhadannexedthybreath,

Butforhistheftinprideofallhisgrowth

Avengefulcankereathimuptodeath.

MoreflowersInoted,yetInonecouldsee

Butsweetorcolourithadstol’nfromthee.

C

Whereartthou,Muse,thatthouforget’stsolong

Tospeakofthatwhichgivestheeallthymight?

Spend’stthouthyfuryonsomeworthlesssong,

Darkeningthypowertolendbasesubjectslight?

Return,forgetfulMuse,andstraightredeem

Ingentlenumberstimesoidlyspent;

Singtotheearthatdoththylaysesteem

Andgivesthypenbothskillandargument.

Rise,restyMuse,mylove’ssweetfacesurvey,

IfTimehaveanywrinklegraventhere,

Ifany,beasatiretodecay

AndmakeTime’sspoilsdespisèdeverywhere.

GivemylovefamefasterthanTimewasteslife;

Sothouprevent’sthisscytheandcrookèdknife.

CI

OtruantMuse,whatshallbethyamends

Forthyneglectoftruthinbeautydyed?

Bothtruthandbeautyonmylovedepends;

Sodostthoutoo,andthereindignified.

Makeanswer,Muse!Wiltthounothaplysay,

‘Truthneedsnocolourwithhiscolourfix’d,

Beautynopencil,beauty’struthtolay,

Butbestisbestifneverintermix’d’?

Becauseheneedsnopraisewiltthoubedumb?

Excusenotsilenceso,foritliesinthee

Tomakehimmuchoutliveagildedtomb

Andtobepraisedofagesyettobe.

Thendothyoffice.Muse;Iteachtheehow

Tomakehimseemlonghenceasheshowsnow.

CII

Myloveisstrengthened,thoughmoreweakinseeming;

Ilovenotless,thoughlesstheshowappear:

Thatloveismerchandizedwhoserichesteeming

Theowner’stonguedothpublisheverywhere,

Ourlovewasnew,andthenbutinthespring,

WhenIwaswonttogreetitwithmylays;

AsPhilomelinsummer’sfrontdothsing,

Andstopsherpipeingrowthofriperdays:

Notthatthesummerislesspleasantnow

Thanwhenhermournfulhymnsdidhushthenight,

Butthatwildmusicburthenseverybough,

Andsweetsgrowncommonlosetheirdeardelight.

Therefore,likeher,Isometimeholdmytongue

BecauseIwouldnotdullyouwithmysong.

CIII

Alack,whatpovertymyMusebringsforth,

Thathavingsuchascopetoshowherpride,

Theargumentallbareisofmoreworth

Thanwhenithathmyaddedpraisebeside.

Oh,blamemenotifInomorecanwrite!

Lookinyourglass,andthereappearsaface

Thatovergoesmybluntinventionquite,

Dullingmylinesanddoingmedisgrace.

Wereitnotsinfulthen,strivingtomend,

Tomarthesubjectthatbeforewaswell?

Fortonootherpassmyversestend

Thanofyourgracesandyourgiftstotell;

Andmore,muchmore,thaninmyversecansit,

Yourownglassshowsyouwhenyoulookinit.

CIV

Tome,fairfriend,younevercanbeold,

ForasyouwerewhenfirstyoureyeIeyed

Suchseemsyourbeautystill.Threewinterscold

Havefromtheforestsshookthreesummers’pride;

Threebeauteousspringstoyellowautumnturned

InprocessoftheseasonshaveIseen,

ThreeAprilperfumesinthreehotJunesburned,

SincefirstIsawyoufreshwhichyetaregreen.

Ah,yetdothbeautylikeadialhand

Stealfromhisfigureandnopaceperceived,

Soyoursweethue,whichmethinksstilldothstand,

Hathmotion,andmineeyemaybedeceived,

Forfearofwhichhearthis,thouageunbred:

Ereyouwerebornwasbeauty’ssummerdead.

CV

Letnotmylovebecalledidolatry,

Normybelovedasanidolshow,

Sinceallalikemysongsandpraisesbe

Toone,ofone,stillsuch,andeverso.

Kindismylovetoday,tomorrowkind,

Stillconstantinawondrousexcellence;

Thereforemyverse,toconstancyconfined,

Onethingexpressing,leavesoutdifference.

‘Fair,kind,andtrue’isallmyargument,

‘Fair,kind,andtrue’varyingtootherwords;

Andinthischangeismyinventionspent:

Threethemesinone,whichwondrousscopeaffords.

Fair,kind,andtruehaveoftenlivedalone,

Whichthreetillnowneverkeptseatinone.

CVI

Wheninthechronicleofwastedtime

Iseedescriptionsofthefairestwights,

Andbeautymakingbeautifuloldrhyme

Inpraiseofladiesdeadandlovelyknights,

Thenintheblazonofsweetbeauty’sbest

Ofhand,offoot,oflip,ofeye,ofbrow

Iseetheirantiquepenwouldhaveexpressed

Evensuchabeautyasyoumasternow.

Soalltheirpraisesarebutprophecies

Ofthisourtime,allyouprefiguring;

And,fortheylookedbutwithdiviningeyes,

Theyhadnotskillenoughyourworthtosing;

Forwe,whichnowbeholdthesepresentdays,

Haveeyestowonder,butlacktonguestopraise.

CVII

Notmineownfears,northepropheticsoul

Ofthewideworlddreamingonthingstocome,

Canyettheleaseofmytruelovecontrol,

Supposedasforfeittoaconfineddoom.

Themortalmoonhathhereclipseendured,

Andthesadaugursmocktheirownpresage;

Incertaintiesnowcrownthemselvesassured,

Andpeaceproclaimsolivesofendlessage.

Nowwiththedropsofthismostbalmytime

Mylovelooksfresh;andDeathtomesubscribes,

SincespiteofhimI’llliveinthispoorrhyme

Whileheinsultso’erdullandspeechlesstribes:

Andthouinthisshaltfindthymonument

Whentyrants’crestsandtombsofbrassarespent,

CVIII

What’sinthebrainthatinkmaycharacter

Whichhathnotfiguredtotheemytruespirit?

What’snewtospeak,whatnowtoregister,

Thatmayexpressmyloveorthydearmerit?

Nothing,sweetboy;butyetprayersdivine

Imusteachdaysayo’ertheverysame,

Countingnooldthingold–thoumine,Ithine–

EvenaswhenfirstIhallowedthyfairname.

Sothateternalloveinlove’sfreshcase

Weighsnotthedustandinjuryofage,

Norgivestonecessarywrinklesplace,

Butmakesantiquityforayehispage,

Findingthefirstconceitoflovetherebred

Wheretimeandoutwardformwouldshowitdead.

CIX

OneversaythatIwasfalseofheart,

Thoughabsenceseemedmyflametoqualify!

AseasymightIfrommyselfdepart

Asfrommysoul,whichinthybreastdothlie;

Thatismyhomeoflove:ifIhaveranged,

LikehimthattravelsIreturnagain,

Justtothetime,notwiththetimeexchanged,

Sothatmyselfbringwaterformystain.

Neverbelieve,thoughinmynaturereigned

Allfrailtiesthatbesiegeallkindsofblood,

Thatitcouldsopreposterouslybestained

Toleavefornothingallthysumofgood;

FornothingthiswideuniverseIcall,

Savethoumyrose;initthouartmyall.

CX

Alas,’tistrue,Ihavegonehereandthere

Andmademyselfamotleytotheview,

Goredmineownthoughts,soldcheapwhatismostdear,

Madeoldoffencesofaffectionsnew.

MosttrueitisthatIhavelookedontruth

Askanceandstrangely:but,byallabove,

Theseblenchesgavemyheartanotheryouth,

Andworseessaysprovedtheemybestoflove.

Nowallisdone,havewhatshallhavenoend:

MineappetiteInevermorewillgrind

Onnewerprooftotryanolderfriend,

Agodinlove,towhomIamconfined.

Thengivemewelcome,nextmyheaventhebest,

Eventothypureandmostmostlovingbreast.

CXI

O,formysakedoyouwithFortunechide,

Theguiltygoddessofmyharmfuldeeds,

Thatdidnotbetterformylifeprovide

Thanpublicmeanswhichpublicmannersbreeds,

Thencecomesitthatmynamereceivesabrand,

Andalmostthencemynatureissubdued

Towhatitworksin,likethedyer’shand.

Pitymethen,andwishIwererenewed;

WhilstlikeawillingpatientIwilldrink

Potionsofeisel’gainstmystronginfection;

NobitternessthatIwillbitterthink,

Nordoublepenancetocorrectcorrection.

Pitymethen,dearfriend,andIassureye

Eventhatyourpityisenoughtocureme.

CXII

Yourloveandpitydoththeimpressionfill

Whichvulgarscandalstampeduponmybrow;

ForwhatcareIwhocallsmewellorill,

Soyouo’ergreenmybad,mygoodallow?

Youaremyalltheworld,andImuststrive

Toknowmyshamesandpraisesfromyourtongue;

Noneelsetome,norItononealive,

Thatmysteeledsenseorchangesrightorwrong.

InsoprofoundabysmIthrowallcare

Ofothers’voicesthatmyadder’ssense

Tocriticandtoflattererstoppedare.

MarkhowwithmyneglectIdodispense:

Youaresostronglyinmypurposebred

Thatalltheworldbesidesmethinksthey’redead.

CXIII

SinceIleftyou,mineeyeisinmymind,

Andthatwhichgovernsmetogoabout

Dothparthisfunctionandispartlyblind

Seemsseeing,buteffectuallyisout;

Foritnoformdeliverstotheheart

Ofbird,offlower,orshapewhichitdothlatch.

Ofhisquickobjectshaththemindnopart,

Norhisownvisionholdswhatitdothcatch;

Forifitseetherud’storgentlestsight,

Themostsweetfavour,ordeformèd’stcreature,

Themountain,orthesea,theday,ornight,

Thecrow,ordove,itshapesthemtoyourfeature.

Incapableofmore,repletewithyou,

Mymosttruemindthusmakethmineeyeuntrue.

CXIV

Orwhetherdothmymind,beingcrownedwithyou

Drinkupthemonarch’splague,thisflattery,

OrwhethershallIsaymineeyesaithtrue,

Andthatyourlovetaughtitthisalchemy,

Tomakeofmonstersandthingsindigest

Suchcherubinsasyoursweetselfresemble,

Creatingeverybadaperfectbest

Asfastasobjectstohisbeamsassemble?

Oh,’tisthefırst!’Tisflatteryinmyseeing,

Andmygreatmindmostkinglydrinksitup:

Mineeyewellknowswhatwithhisgustis’greeing,

Andtohispalatedothpreparethecup.

Ifitbepoisoned,’tisthelessersin

Thatmineeyelovesitanddothfirstbegin.

CXV

ThoselinesthatIbeforehavewritdolie,

EventhosethatsaidIcouldnotloveyoudearer:

Yetthenmyjudgementknewnoreasonwhy

Mymostfullflameshouldafterwardsburnclearer.

ButreckoningTime,whosemillionedaccidents

Creepin’twixtvows,andchangedecreesofkings,

Tansacredbeauty,bluntthesharp’stintents,

Divertstrongmindstothecourseofalteringthings

Alas,why,fearingofTime’styranny,

MightInotthensay,‘NowIloveyoubest’,

WhenIwascertaino’erincertainty,

Crowningthepresent,doubtingoftherest?

Loveisababe;thenmightInotsayso,

Togivefullgrowthtothatwhichstilldothgrow.

CXVI

Letmenottothemarriageoftrueminds

Admitimpediments;loveisnotlove

Whichalterswhenitalterationfinds,

Orbendswiththeremovertoremove.

Ono,itisaneverfixèdmark

Thatlooksontempestsandisnevershaken;

Itisthestartoeverywanderingbark,

Whoseworth’sunknownalthoughhisheightbetaken.

Love’snotTime’sfool,thoughrosylipsandcheeks

Withinhisbendingsickle’scompasscome;

Lovealtersnotwithhisbriefhoursandweeks,

Butbearsitouteventotheedgeofdoom.

Ifthisbeerroranduponmeproved,

Ineverwrit,nornomaneverloved.

CXVII

Accusemethus:thatIhavescantedall

WhereinIshouldyourgreatdesertsrepay;

Forgotuponyourdearestlovetocall,

Wheretoallbondsdotiemedaybyday;

ThatIhavefrequentbeenwithunknownminds

Andgiventotimeyourowndearpurchasedright;

ThatIhavehoistedsailtoallthewinds

Whichshouldtransportmefarthestfromyoursight.

Bookbothmywilfulnessanderrorsdown,

Andonjustproofsurmiseaccumulate;

Bringmewithinthelevelofyourfrown,

Butshootnotatmeinyourwakenedhate;

SincemyappealsaysIdidstrivetoprove

Theconstancyandvirtueofyourlove.

CXVIII

Likeastomakeourappetitesmorekeen,

Witheagercompoundsweourpalateurge;

Astopreventourmaladiesunseen,

Wesickentoshunsicknesswhenwepurge:

Evenso,beingfullofyourne’ercloyingsweetness,

TobittersaucesdidIframemyfeeding;

And,sickofwelfare,foundakindofmeetness

Tobediseasederethattherewastrueneeding.

Thuspolicyinlove,toanticipate

Theillsthatwerenot,grewtofaultsassured,

Andbroughttomedicineahealthfulstate

Which,rankofgoodness,wouldbyillbecured:

ButthenceIlearn,andfindthelessontrue,

Drugspoisonhimthatsofellsickofyou.

CXIX

WhatpotionshaveIdrunkofSirentears

Distilledfromlimbecksfoulashellwithin,

Applyingfearstohopesandhopestofears,

StilllosingwhenIsawmyselftowin!

Whatwretchederrorshathmyheartcommitted

Whilstithaththoughtitselfsoblessednever!

Howhavemineeyesoutoftheirspheresbeenfıtted

Inthedistractionofthismaddeningfever!

O,benefitofill!NowIfindtrue

Thatbetterisbyevilstillmadebetter;

Andruinedlovewhenitisbuiltanew

Growsfairerthanatfirst,morestrong,fargreater.

SoIreturnrebukedtomycontent,

AndgainbyillsthricemorethanIhavespent.

CXX

Thatyouwereonceunkindbefriendsmenow,

AndforthatsorrowwhichIthendidfeel

NeedsmuseIundermytransgressionbow,

Unlessmynerveswerebrassorhammeredsteel.

Forifyouwerebymyunkindnessshaken

AsIbyyours,you’vepassedahelloftime;

AndI,atyrant,havenoleisuretaken

ToweighhowonceIsufferedinyourcrime.

O,thatournightofwoemighthaveremember’d

Mydeepestsensehowhardtruesorrowhits,

Andsoontoyouasyoutomethentender’d

Thehumblesalvewhichwoundedbosomsfits!

Butthatyourtrespassnowbecomesafee:

Mineransomsyours,andyoursmustransomme.

CXXI

’Tisbettertobevilethanvileesteemed,

Whennottobereceivesreproachofbeing,

Andthejustpleasurelostwhichissodeemed

Notbyourfeelingbutbyothers’seeing.

Forwhyshouldothers’falseadulterateeyes

Givesalutationtomysportiveblood?

Oronmyfrailtieswhyarefrailerspies,

WhichintheirwillscountbadwhatIthinkgood?

No,IamthatIam,andtheythatlevel

Atmyabusesreckonuptheirown;

Imaybestraightthoughtheythemselvesbebevel;

Bytheirrankthoughtsmydeedsmustnotbeshown,

Unlessthisgeneraleviltheymaintain:

Allmenarebadandintheirbadnessreign.

CXXII

Thygift,thytables,arewithinmybrain

Fullcharacteredwithlastingmemory,

Whichshallabovethatidlerankremain

Beyondalldateeventoeternity

Orattheleastsolongasbrainandheart

Havefacultybynaturetosubsist;

Tilleachtorazedoblivionyieldhispart

Ofthee,thyrecordnevercanbemissed.

Thatpoorretentioncouldnotsomuchhold,

NorneedItalliesthydearlovetoscore;

ThereforetogivethemfrommewasIbold,

Totrustthosetablesthatreceivetheemore.

Tokeepanadjuncttorememberthee

Weretoimportforgetfulnessinme.

CXXIII

No,Time,thoushaltnotboastthatIdochange:

Thypyramidsbuiltupwithnewermight

Tomearenothingnovel,nothingstrange;

Theyarebutdressingsofaformersight.

Ourdatesarebrief,andthereforeweadmire

Whatthoudostfoistuponusthatisold,

Andrathermakethemborntoourdesire

Thanthinkthatwebeforehaveheardthemtold.

ThyregistersandtheeIbothdefy,

Notwonderingatthepresentnorthepast;

Forthyrecordsandwhatweseedothlie,

Mademoreorlessbythycontinualhaste.

ThisIdovowandthisshalleverbe:

Iwillbetruedespitethyscytheandthee.

CXXIV

Ifmydearlovewerebutthechildofstate,

ItmightforFortune’sbastardbeunfathered,

AssubjecttoTime’sloveortoTime’shate,

Weedsamongweedsorflowerswithflowersgathered.

No,itwasbuildedfarfromaccident;

Itsuffersnotinsmilingpomp,norfalls

Undertheblowofthrallèddiscontent

Wheretotheinvitingtimeourfashioncalls.

Itfearsnotpolicy,thatheretic

Whichworksonleasesofshorenumberedhours:

Butallalonestandshugelypolitic,

Thatitnorgrowswithheatnordrownswithshowers.

TothisIwitnesscallthefoolsofTime,

Whichdieforgoodness,whohavelivedforcrime.

CXXV

Were’taughttomeIborethecanopy,

Withmyexterntheoutwardhonouring,

Orlaidgreatbasesforeternity

Whichprovesmoreshortthanwasteorruining?

HaveInotseendwellersonformandfavour

Loseallandmorebypayingtoomuchrent,

Forcompoundsweetforgoingsimplesavour,

Pitifulthriversintheirgazingspent?

No,letmebeobsequiousinthyheart,

Andtakethoumyoblation,poorbutfree,

Whichisnotmixedwithseconds,knowsnoart

Butmutualrender,onlymeforthee.

Hence,thousubornedinformer!Atruesoul

Whenmostimpeachedstandsleastinthycontrol.

CXXVI

Othou,mylovelyboy,whointhypower

DostholdTime’sfickleglass,hissicklehour;

Whohastbywaninggrown,andthereinshow’st

Thyloverswitheringasthysweetselfgrow’st;

IfNature,sovereignmistressoverwrack,

Asthougoestonwards,stillwillplucktheeback,

Shekeepstheetothispurpose,thatherskill

MayTimedisgraceandwretchedminuteskill.

Yetfearher,Othouminionofherpleasure!

Shemaydetainbutnotstillkeephertreasure.

Heraudit,thoughdelayed,answer’dmustbe,

Andherquietusistorenderthee.

CXXVII

Intheoldageblackwasnotcountedfair,

Orifitwereitborenotbeauty’sname;

Butnowisblackbeauty’ssuccessiveheir,

Andbeautyslanderedwithabastardshame:

Forsinceeachhandhathputonnature’spower,

Fairingthefoulwithart’sfalseborrowedface,

Sweetbeautyhathnoname,noholybower,

Butisprofaned,ifnotlivesindisgrace.

Thereforemymistress’eyesareravenblack,

Herbrowsosuited,andtheymournersseem

Atsuchwhonotbornfairnobeautylack,

Slanderingcreationwithafalseesteem.

Yetsotheymournbecomingoftheirwoe,

Thateverytonguesaysbeautyshouldlookso.

CXXVIII

Howoft,whenthou,mymusic,musicplay’st

Uponthatblessèdwoodwhosemotionsounds

Withthysweetfingers,whenthougentlysway’st

Thewiryconcordthatmineearconfounds,

DoIenvythosejacksthatnimbleleap

Tokissthetenderinwardofthyhand,

Whilstmypoorlips,whichshouldthatharvestreap,

Atthewood’sboldnessbytheeblushingstand!

Tobesotickledtheywouldchangetheirstate

Andsituationwiththosedancingchips

O’erwhomthyfingerswalkwithgentlegait,

Makingdeadwoodmoreblestthanlivinglips.

Sincesaucyjackssohappyareinthis,

Givethemthyfingers,methylipstokiss.

CXXIX

Th’expenseofspiritinawasteofshame

Islustinaction;andtillaction,lust

Isperjured,murd’rous,bloody,fullofblame,

Savage,extreme,rude,cruel,nottotrust;

Enjoyednosoonerbutdespisèdstraight;

Pastreasonhunted;andnosoonerhad,

Pastreasonhated,asaswallowedbait

Onpurposelaidtomakethetakermad–

Madinpursuit,andinpossessionso;

Had,having,andinquesttohave,extreme;

Ablissinproof;andprovedaverywoe;

Before,ajoyproposed;behind,adream.

Allthistheworldwellknows;yetnoneknowswell

Toshuntheheaventhatleadsmentothishell.

CXXX

Mymistress’eyesarenothinglikethesun;

Coralisfarmoreredthanherlips’red;

Ifsnowbewhite,whythenherbreastsaredun;

Ifhairsbewires,blackwiresgrowonherhead.

Ihaveseenrosesdamask’d,redandwhite,

ButnosuchrosesseeIinhercheeks;

Andinsomeperfumesistheremoredelight

Thaninthebreaththatfrommymistressreeks:

Ilovetohearherspeak,yetwellIknow

Thatmusichathafarmorepleasingsound;

IgrantIneversawagoddessgo,

Mymistresswhenshewalkstreadsontheground.

AndyetbyheavenIthinkmyloveasrare

Asanyshebeliedwithfalsecompare.

CXXXI

Thouartastyrannous,soasthouart,

Asthosewhosebeautiesproudlymakethemcruel;

Forwellthouknow’sttomydeardotingheart

Thouartthefairestandmostpreciousjewel.

Yetingoodfaithsomesaythattheebehold

Thyfacehathnotthepowertomakelovegroan:

TosaytheyerrIdarenotbesobold,

AlthoughIswearittomyselfalone.

AndtobesurethatisnotfalseIswear,

Athousandgroansbutthinkingonthyface

Oneonanother’sneckdowitnessbear

Thyblackisfairestinmyjudgement’splace.

Innothingartthoublacksaveinthydeeds,

AndthencethisslanderasIthinkproceeds.

CXXXII

ThineeyesIlove,andthey,aspityingme,

Knowingthyhearttormentmewithdisdain

Haveputonblack,andlovingmournersbe,

Lookingwithprettyruthuponmypain.

Andtrulynotthemorningsunofheaven

Betterbecomesthegreycheeksoftheeast,

Northatfullstarthatushersintheeven

Dothhalfthatglorytothesoberwest

Asthosetwomourningeyesbecomethyface.

Oh,letitthenaswellbeseemthyheart

Tomournforme,sincemourningdoththeegrace,

Andsuitthypitylikeineverypart.

ThenwillIswearbeautyherselfisblack,

Andalltheyfoulthatthycomplexionlack.

CXXXIII

Beshrewthatheartthatmakesmyhearttogroan

Forthatdeepwounditgivesmyfriendandme!

Is’tnotenoughtotorturemealone,

Butslavetoslaverymysweet’stfriendmustbe?

Mefrommyselfthycrueleyehathtaken,

Andmynextselfthouharderhastengrossed:

Ofhim,myself,andtheeIamforsaken;

Atormentthricethreefold,thustobecrossed.

Prisonmyheartinthysteelbosom’sward,

Butthenmyfriend’sheartletmypoorheartbail;

Whoe’erkeepsme,letmyheartbehisguard:

Thoucanstnotthenuserigourinmyjail.

Andyetthouwilt;forI,beingpentinthee,

Perforceamthine,andallthatisinme.

CXXXIV

So,nowIhaveconfessedthatheisthine,

AndImyselfammortgagedtothywill,

MyselfI’llforfeit,sothatothermine

Thouwiltrestoretobemycomfortstill.

Butthouwiltnot,norhewillnotbefree;

Forthouartcovetous,andheiskind;

Helearnedbutsuretyliketowriteforme

Underthatbondthathimasfastdothbind.

Thestatuteofthybeautythouwilttake,

Thouusurer,thatput’stforthalltouse,

Andsueafriendcamedebtorformysake;

SohimIlosethroughmyunkindabuse.

HimhaveIlost;thouhastbothhimandme:

Hepaysthewhole,andyetamInotfree.

CXXXV

Whoeverhathherwish,thouhastthyWill,

AndWilltoboot,andWillinoverplus:

MorethanenoughamIthatvextheestill,

Tothysweetwillmakingadditionthus.

Wiltthouwhosewillislargeandspacious

Notoncevouchsafetohidemywillinthine?

Shallwillinothersseemrightgracious,

Andinmywillnofairacceptanceshine?

Thesea,allwater,yetreceivesrainstill,

Andinabundanceaddethtohisstore:

SothoubeingrichinWilladdtothyWill

OnewillofminetomakethylargeWillmore.

Letnounkind,nofairbeseecherskill;

Thinkallbutone,andmeinthatoneWill.

CXXXVI

IfthysoulchecktheethatIcomesonear,

SweartothyblindsoulthatIwasthyWill,

Andwill,thysoulknows,isadmittedthere;

Thusfarforlovemylovesuit,sweet,fulfil.

Willwillfulfılthetreasureofthylove,

Ay,fıllitfullwithwills,andmywillone.

Inthingsofgreatreceiptwitheaseweprove

Amonganumberoneisreckonednone.

Theninthenumberletmepassuntold,

Thoughinthystore’saccountIonemustbe;

Fornothingholdme,soitpleasetheehold

Thatnothingme,asomething,sweet,tothee,

Makebutmynamethylove,andlovethatstill,

Andthenthoulov’stme,formynameisWill.

CXXXVII

Thoublindfool,Love,whatdostthoutomineeyes,

Thattheybehold,andseenotwhattheysec?

Theyknowwhatbeautyis,seewhereitlies,

Yetwhatthebestistaketheworsttobe.

Ifeyescorruptbyoverpartiallooks

Beanchoredinthebaywhereallmenride,

Whyofeyes’falsehoodhastthouforgèdhooks

Wheretothejudgementofmyheartistied?

Whyshouldmyheartthinkthataseveralplot

Whichmyheartknowsthewideworld’scommonplace.

Ormineeyes,seeingthis,saythisisnot,

Toputfairtruthuponsofoulaface?

Inthingsrighttruemyheartandeyeshaveerred,

Andtothisfalseplaguearetheynowtransferred.

CXXXVIII

Whenmyloveswearsthatsheismadeoftruth

Idobelieveher,thoughIknowshelies,

Thatshemightthinkmesomeuntutoredyouth

Unlearnèdintheworld’sfalsesubtleties.

Thusvainlythinkingthatshethinksmeyoung,

Althoughsheknowsmydaysarepastthebest,

SimplyIcreditherfalsespeakingtongue:

Onbothsidesthusissimpletruthsuppressed.

Butwhereforesaysshenotsheisunjust?

AndwhereforesaynotIthatIamold?

Oh,love’sbesthabitisinseemingtrust,

Andageinlovelovesnottohaveyearstold.

ThereforeIliewithher,andshewithme,

Andinourfaultsbyliesweflatteredbe.

CXXXIX

Ocallnotmetojustifythewrong

Thatthyunkindnesslaysuponmyheart!

Woundmenotwiththineeyebutwiththytongue;

Usepowerwithpowerandslaymenotbyart.

Tellmethoulov’stelsewhere;butinmysight,

Dearheart,forbeartoglancethineeyeaside;

Whatneed’stthouwoundwithcunning,whenthymight

Ismorethanmyo’erpresseddefencecanbide?

Letmeexcusethee:‘Ah,mylovewellknows

Herprettylookshavebeenmineenemies;

Andthereforefrommyfacesheturnsmyfoes,

Thattheyelsewheremightdarttheirinjuries.’

Yetdonotso;butsinceIamnearslain,

Killmeoutrightwithlooks,andridmypain.

CXL

Bewiseasthouartcruel:donotpress

Mytongue-tiedpatiencewithtoomuchdisdain,

Lestsorrowlendmewords,andwordsexpress

Themannerofmypity-wantingpain.

IfImightteachtheewit,betteritwere,

Thoughnottolove,yet,love,totellmeso;

Astestysickmen,whentheirdeathsbenear,

Nonewsbuthealthfromtheirphysiciansknow.

ForifIshoulddespair,Ishouldgrowmad,

Andinmymadnessmightspeakillofthee.

Nowthisill-wrestingworldisgrownsobad

Madslanderersbymadearsbelievèdbe.

ThatImaynotbeso,northoubelied,

Bearthineeyesstraightthoughthyproudheart

gowide.

CXLI

Infaith,Idonotlovetheewithmineeyes,

Fortheyintheeathousanderrorsnote;

But’tismyheartthatloveswhattheydespise,

Whoindespiteofviewispleasedtodote.

Noraremineearswiththytongue’stunedelighted,

Nortenderfeelingtobasetouchesprone;

Nortastenorsmelldesiretobeinvited

Toanysensualfeastwiththeealone.

Butmyfivewitsnormyfivesensescan

Dissuadeonefoolishheartfromservingthee,

Wholeavesunswayedthelikenessofaman,

Thyproudheart’sslaveandvassalwretchtobe.

OnlymyplaguethusfarIcountmygain,

Thatshethatmakesmesinawardsmepain.

CXLII

Loveismysin,andthydearvirtuehate,

Hateofmysin,groundedonsinfulloving.

O,butwithminecomparethouthineownstate

Andthoushaltfinditmeritsnotreproving;

Orifitdo,notfromthoselipsofthine,

Thathaveprofanedtheirscarletornaments

Andsealedfalsebondsofloveasoftasmine,

Robbedothers’beds’revenuesoftheirrents.

BeitlawfulIlovetheeasthoulov’stthose

Whomthineeyeswooasmineimportunethee.

Rootpityinthyheart,thatwhenitgrows

Thypitymaydeservetopitiedbe.

Ifthoudostseektohavewhatthoudosthide,

Byself-examplemaystthoubedenied!

CXLIII

Lo,asacarefulhousewiferunstocatch

Oneofherfeatheredcreaturesbrokeaway,

Setsdownherbabeandmakesallswiftdispatch

Inpursuitofthethingshewouldhavestay:

Whilstherneglectedchildholdsherinchase,

Criestocatchherwhosebusycareisbent

Tofollowthatwhichfliesbeforeherface,

Notprizingherpoorinfant’sdiscontent:

Sorunn’stthouafterthatwhichfliesfromthee,

WhilstIthybabechasetheeafarbehind;

Butifthoucatchthyhope,turnbacktome

Andplaythemother’spart,kissme,bekind:

SowillIpraythatthoumaysthavethyWill,

Ifthouturnbackandmyloudcryingstill.

CXLIV

TwolovesIhave,ofcomfortanddespair,

Whichliketwospiritsdosuggestmestill:

Thebetterangelisamanrightfair,

Theworserspiritawomancolouredill.

Towinmesoontohell,myfemaleevil

Temptethmybetterangelfrommyside,

Andwouldcorruptmysainttobeadevil,

Wooinghispuritywithherfoulpride.

Andwhetherthatmyangelbeturnedfiend

SuspectImay,yetnotdirectlytell;

Butbeingbothfromme,bothtoeachfriend,

Iguessoneangelinanother’shell.

YetthisshallIne’erknow,butliveindoubt

Tillmybadangelfiremygoodoneout.

CXLV[4]

ThoselipsthatLove’sownhanddidmake

Breathedforththesoundthatsaid‘Ihate’

Tomethatlanguishedforhersake.

Butwhenshesawmywoefulstate,

Straightinherheartdidmercycome

Chidingthattonguethateversweet

Wasusedingivinggentledoom,

Andtaughtitthusanewtogreet:

‘Ihate’shealteredwithanend

Thatfolloweditasgentleday

Dothfollownight,who,likeafiend,

Fromheaventohellisflownaway;

‘Ihate’fromhateawayshethrew,

Andsavedmylife,saying–‘notyou.’

CXLVI

Poorsoul,thecentreofmysinfulearth,

[][5]theserebelpowersthattheearray,

Whydostthoupinewithinandsufferdearth,

Paintingthyoutwardwallssocostlygay?

Whysolargecost,havingsoshortalease,

Dostthouuponthyfadingmansionspend?

Shallworms,inheritorsofthisexcess,

Eatupthycharge?Isthisthybody’send?

Then,soul,livethouuponthyservant’sloss,

Andletthatpinetoaggravatethystore;

Buytermsdivineinsellinghoursofdross;

Withinbefed,withoutberichnomore:

SoshaltthoufeedonDeath,thatfeedsonmen,

AndDeathoncedeadthere’snomoredyingthen.

CXLVII

Myloveisasafever,longingstill

Forthatwhichlongernurseththedisease,

Feedingonthatwhichdothpreservetheill,

Theuncertainsicklyappetitetoplease.

Myreason,thephysiciantomylove,

Angrythathisprescriptionsarenotkept,

Hathleftme,andIdesperatenowapprove

Desireisdeath,whichphysicdidexcept.

PastcureIam,nowreasonispastcare,

Andfranticmadwithevermoreunrest;

Mythoughtsandmydiscourseasmadmen’sare,

Atrandomfromthetruth,vainlyexpressed:

ForIhavesworntheefair,andthoughttheebright,

Whoartasblackashell,asdarkasnight.

CXLVIII

Ome,whateyeshathloveputinmyhead,

Whichhavenocorrespondencewithtruesight!

Oriftheyhave,whereismyjudgementfled,

Thatcensuresfalselywhattheyseearight?

Ifthatbefairwhereonmyfalseeyesdote,

Whatmeanstheworldtosayitisnotso?

Ifitbenot,thenlovedothwelldenote

Love’seyeisnotsotrueasallmen’s:no,

Howcanit?O,howcanlove’seyebetrue,

Thatissovexedwithwatchingandwithtears?

NomarvelthenthoughImistakemyview;

Thesunitselfseesnottillheavenclears.

Ocunninglove,withtearsthoukeep’stmeblind,

Lesteyes,wellseeing,thyfoulfaultsshouldfind.

CXLIX

Canstthou,Ocruel,sayIlovetheenot,

WhenIagainstmyselfwiththeepartake?

DoInotthinkonthee,whenIforgot

Amofmyself,alltyrant,forthysake?

WhohateththeethatIdocallmyfriend?

Onwhomfrown’stthouthatIdofawnupon?

Nay,ifthoulour’stonme,doInotspend

Revengeuponmyselfwithpresentmoan?

WhatmeritdoIinmyselfrespect

Thatissoproudthyservicetodespise,

Whenallmybestdothworshipthydefect,

Commandedbythemotionofthineeyes?

But,love,hateon;fornowIknowthymind:

Thosethatcanseethoulov’st,andIamblind.

CL

O,fromwhatpowerhastthouthispowerfulmight

Withinsufficiencymyhearttosway,

Tomakemegivethelietomytruesight

Andswearthatbrightnessdothnotgracetheday?

Whencehastthouthisbecomingofthingsill,

Thatintheveryrefuseofthydeeds

Thereissuchstrengthandwarrantiseofskill

Thatinmymindthyworstallbestexceeds?

Whotaughttheehowtomakemelovetheemore

ThemoreIhearandseejustcauseofhate?

O,thoughIlovewhatothersdoabhor,

Withothersthoushouldstnotabhormystate,

Ifthyunworthinessraisedloveinme,

MoreworthyItobebelovedofthee.

CLI

Loveistooyoungtoknowwhatconscienceis;

Yetwhoknowsnotconscienceisbornoflove?

Then,gentlecheater,urgenotmyamiss,

Lestguiltyofmyfaultsthysweetselfprove.

For,thoubetrayingme,Idobetray

Mynoblerparttomygrossbody’streason;

Mysouldothtellmybodythathemay

Triumphinlove:fleshstaysnofartherreason,

Butrisingatthynamedothpointoutthee

Ashistriumphantprize.Proudofthispride,

Heiscontentedthypoordrudgetobe,

Tostandinthyaffairs,fallbythyside.

NowantofconscienceholditthatIcall

Her‘love’forwhosedearloveIriseandfall.

CLII

Inlovingtheethouknow’stIamforsworn,

Butthouarttwiceforsworntomeloveswearing;

Inactthybed-vowbroke,andnewfaithtorn

Invowingnewhateafternewlovebearing.

Butwhyoftwooaths’breachdoIaccusethee,

WhenIbreaktwenty?Iamperjuredmost:

Forallmyvowsareoathsbuttomisusethee,

Andallmyhonestfaithintheeislost.

ForIhavesworndeepoathsofthydeepkindness,

Oathsofthylove,thytruth,thyconstancy;

Andtoenlightentheegaveeyestoblindness,

Ormadethemswearagainstthethingtheysee:

ForIhavesworntheefair–moreperjuredeye,

Toswearagainstthetruthsofoulalie!

CLIII

Cupidlaidbyhisbrandandfellasleep.

AmaidofDian’sthisadvantagefound,

Andhislove-kindlingfiredidquicklysteep

Inacoldvalley-fountainofthatground;

WhichborrowedfromthisholyfireofLove

Adatelesslivelyheat,stilltoendure,

Andgrewaseethingbathwhichmenyetprove

Againststrangemaladiesasovereigncure.

Butatmymistress’eyelove’sbrandnewfired,

Theboyfortrialneedswouldtouchmybreast.

I,sickwithal,thehelpofbathdesired,

Andthitherhied,asaddistemperedguest;

Butfoundnocure:thebathformyhelplies

WhereCupidgotnewfire–mymistress’eyes.

CLIV

ThelittleLove-godlyingonceasleep

Laidbyhissidehisheart-inflamingbrand,

Whilstmanynymphsthatvowedchastelifetokeep

Cametrippingby;butinhermaidenhand

Thefairestvotarytookupthatfire

Whichmanylegionsoftrueheartshadwarmed,

Andsothegeneralofhotdesire

Wassleepingbyavirginhanddisarmed.

Thisbrandshequenchèdinacoolwellby,

Whichfromlove’sfiretookheatperpetual,

Growingabathandhealthfulremedy

Formendiseased.ButI,mymistress’thrall,

Camethereforcure;andthisbythatIprove;

Love’sfireheatswater,watercoolsnotlove.

KaynakçaShakespeare’in tüm sonelerini çevirmek için yıllar boyunca düzinelerle kitaba ve

yüzlerce bilimsel incelemeye başvurdum. Shakespeare üzerindeki çalışmalar yalnızcaİngiltere’de değil, Birleşik Amerika ve Kanada’da, Batı Avrupa’da ve Japonya’daözellikle İkinci Dünya Savaşı bittiğinden bu yana baş döndürücü ölçülere ulaşmıştır.Sonelereilişkinçalışmalardahızlaartmaktadır.

Aşağıdaki derleme, sadece çevirilerimi yapmak amacıyla başvurduğum İngilizcekitapları, böyle bir kaynakçada bulunması zorunlu olan birkaç genel eseri ve yararlı ikiTürkçekitabıiçermektedir.Sayılarınınfazlalığıdolayısıyla,bilimselyazılarakaynakçadayerverilmemiştir.

ACHESON,Arthur:Shakespeare’sSonnetStory,1592-1598,1922

BALDWIN,T.W.:OntheLiteraryGenesisofShakespeare’sPoemsandSonnets,1950

BOOTH, Stephen: Shakespeare’s Sonnets, 1977 (En geniş kapsamlı ve en değerliincelemelerdenbiridir.)

BOZKURT,Saadet-BOZKURT,Bülent:WilliamShakespeareSoneler,1979

BOZKURT,Saadet-BOZKURT,Bülent:WilliamShakespeareSoneler,1994

BRADBROOK,M.C.:ShakespeareandElizabethanPoetry,1951

BRAY,SirDenys:TheOriginalOrderofShakespeare’sSonnets,1925

BROOKE,Tucker:Shakespeare’sSonnets,1936

BURROW, Colin, ed.: The Oxford Shakespeare: The Complete Sonnets and Poems,2002

CALVERT,Hugh:Shakespeare’sSonnetsandProblemsofAutobiography,1987

CAMPBELL,OscarJ.,ed.:TheSonnets,SongsandPoemsofShakespeare,1964

CAMPBELL,OscarJ.,ed.:TheReader’sEncyclopaediaofShakespeare,1966

CHAMBERS,E.K.:WilliamShakespeare:AStudyoftheFactsandProblems,1930

CRUTTWELL,Patrick:TheShakespeareanMoment,1954

DOWDEN,Edward:TheSonnetsofWilliamShakespeare,1881

EMPSON,William:SomeVersionsofPastoral,1935

FORT,J.A.:ATime-SchemeforShakespeare’sSonnets,1929

GIROUX,Robert:TheBookKnownAsQ:AConsidera-

tionofShakespeare’sSonnets,1982

HARBAGE.Alfred.:Shakespeare’sSonnets,1961

HOTSON,Leslie:Shakespeare’sSonnetsDatedandOtherEssays,1959

HUBLER,Edward:TheSenseofShakespeare’sSonnets,1952

INGRAM,W.G.andREDPATH,Theodore:Shakespeare’sSonnets,1964

KNIGHT,G.Wilson:TheMutualFlame,1955

KRIEGER, Murray: A Window to Criticism: Shakespeare’s Sonnets and ModernPoetics,1964

LANDRY,H.:InterpretationsinShakespeare’sSonnets,1963

LEISHMAN,J.B.:ThemesandVariationsinShakespeare’sSonnets,1961

MARTIN,Philip:Shakespeare’sSonnets:Self,Love,andArt,1972

MUIR,Kenneth:Shakespeare’sSonnets,1979

NISBET,U.:TheOnlieBegetter,1936

PEQUIGNEY,Joseph:SuchIsMyLove:AStudyofShakespeare’sSonnets,1985

PHILLIPS,G.W.:SunlightonShakespeare’sSonnets,1935

TheRiddleofShakespeare’sSonnetsbaşlıklıkitapta (1962)EdwardHubler,NorthropFrye,LeslieFiedler,StephenSpenderveR.P.Blackmur’ünyazıları.

ROBERTSON,J.M.:TheProblemoftheShakespeareanSonnets,1926

ROLLINS,HyderE.:Shakespeare:ANewVariorumEdition,1944

ROWSE,A.L.:Shakespeare’sSonnets,1964

SCHIFFER,James:Shakespeares’sSonnets:CriticalEssays,1999

SEYMOUR-SMITH,Martin:Shakespeare’sSonnets,1963

SMITH,BarbaraHerrnstein:WilliamShakespeare:Sonnets,1969

SPURGEON,Caroline:Shakespeare’sImagery,1935

URGAN,Mina:ShakespeareveHamlet,(tarihsizyayımlanmıştır).

VENDLER, Helen Hennessy: The Art of Shakespeare’s Sonnets, 1997 (Olağanüstüönemlibirçalışma)

WILLEN,GeraldandREED,VictorB.:ACasebookonShakespeare’sSonnets,1964

WILSON, John Dover: Shakespeare’s Sonnets: An Introduction for Historians andOthers,1963

WRIGHT,LouisB.andLaMAR,Virginia:Shakespeare’sSonnets,1964

YOUNG,H.McC.:TheSonnetsofShakespeare:APsycho-SexualAnalysis,1936

DİPNOTLAR[1]Shakespeare,ötekisonelerindendeğişikolarak,busonedekiilk12satırın10’unu-ing

takısıylabitirmiştir.Aslında,bu-ingtakılarıtamkafiyesayılmaz.Çeviride,Shakespeare’esadıkkalarak,aynıyaklaşımla,ilk12satırı–niilebitirdim.[2]Siren: Güzel şarkı söyleyerek denizcileri aldatıp yok eden yarı kuş, yarı kadın bir

yaratık;çokcazipvetehlikelikadınanlamınadakullanılır.[3]14 mısradan oluşan bütün öteki sonelerden değişik olarak bunda 12 mısra vardır.

Aslındasonebiçimindedeğildir,kafiyeli6beyittir.[4]Shakespeare, bu sonede 10 ve 11 heceli değil, çoğu 8, bazıları 9 heceli mısralar

kullanılmıştır.Çeviridekivezin7+7’dir.[5]Buradabiryadaikikelimeeksiktir.Değişikbaskılarda[Spoiledby],[Feeding]gibi

eklemeleryapılmıştır.