12
SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali, 2013 weli SemoaRebs kars. vafasebT ra ganv- lil wels, vTvliT, rom igi warmate- buli gaxldaT baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer- sitetisaTvis. am periodSi ZiriTadi aqcentebi swavlebis organizebisa da swavlis gaumjobesebisaken iyo mimarTuli. yovelwliurad universiteti sazRvargareTis ara erT umaR- les saswavlebelTan aformebs xelSekrulebas. gamonaklisi arc wlevandeli weli gaxldaT. urT- ierTanamSromlobis memorandumebi gaformda ucxoeTis 16 qveynis, maT Soris aSS-s, azerbaijanis, germaniis, TurqeTis, estoneTisa da sxva uni- versitetebTan. urTierTTanamSromlobis memo- randumebi gaformda saqarTvelos ormocamde saxelmwifo da kerZo struqturasTan, sadac studentebi specialobebis mixedviT SeZleben sawarmoo praqtikis gavlas. memo- randumi gaformda regionul me- dia _ saSualebebTanac, romlebic aqtiurad iqnebian CarTulni Jur- nalistikisa da masobrivi komuni- kaciebis sabakalavro programis ganxorcielebaSi. 2012 wels Cvenma universitetma umaspinZla oTx sazafxulo, Cer- qezul-adiReur, germaniis akade- miuri gacvliTi samsaxuris mier organizebul, qarTvelologiisa da iulixis samecniero centris qarTul-germanul skolas. Tavis mxriv Cvenma studentebma miiRes monawileoba TurqeTis respubli- kis universitetebSi organizebul xuT sazafxulo da erT zamTris skolaSi. ERASMUS MUNDUS-is gacvliTi programa ukve wlebia aqtiurad moqmedebs Cvens universitetSi. dReisaTvis moqmedi 4 proeqtis farglebSi Svidi studenti gaemg- zavra sazRvargareTis sxvadasxva umaRles saswavlebelSi. Cven- Tan moqmedebs tempusis rva pro- eqti da Seventh Framework Programme, romelTa farglebSi profesor- maswavleblebi aqtiurad arian CarTulni. norvegiis samTavrobo grantis farglebSi Cveni univer- sitetis 4 studenti swavlobs (erTi wliT) norvegiis telemarkis universitetSi. 2012 wels universitetSi warmate- bulad warimarTa saswavlo proce- si. profesor-maswavlebelTa mier Sedgenili iqna araerTi saxelmZR- vanelo da sainformacio masala qarTul enaze. daiwyo da aqtiurad xorcieldeba eleqtronuli bib- lioTekis Seqmnis procesi. garda saswavlo da samecniero saqmianobisa universiteti aqtiu- rad monawileobda sxvadasxva sam- Tavrobo RonisZiebaSi da xSirad Tavad gaxldaT mniSvnelovani wamowyebebis organizatoric. Cven mier iqna organizebuli qarTuli da ucxouri samTavrobo da diplo- matiuri delegaciebis vizitebi. Cveni universiteti arc Rvawl- mosil adamianebs iviwyebs, imarTeba maTi iubileebi da auditoriebs eniWeba maTi saxelebi, rac momavali TaobebisaTvis Rirseuli magaliTi gaxlavT. Cveni studentebi aqtiurad arian CarTulni saqvelmoqmedo RonisZie- bebis,koncertebisa da speqtaklebis organizebaSi. imarTeba sportuli da inteleqtualuri Sejibrebebi, rac studentur cxovrebas ufro mimzidvels xdis. miuxedavad amisa, ar vjerdebiT miRweuls da axali warmatebebi- saTvis vibrZviT. Cven didi ambi- cia gagvaCnia SevinarCunoT da gavaZlieroT Cveni universitetis statusi ara marto qarTul sagan- manaTleblo sivrceSi. amis miRweva ki mxolod erTiani ZalisxmeviTaa SesaZlebeli, mxolod studen- tebTan TanamSromlobiT SevZlebT davZlioT axali gamowvevebi da SevinarCunoT wlebiT motanili Rirseba. minda guliTadad mivuloco damdegi Soba-axali weli SoTa rusTavelis saxelmwifo univer- sitetis studentebs, profesor- maswavleblebs, TiToeul Tanam- Sromels, Tanaqalaqelebsa da sruliad saqarTvelos. gisurvebT mSvidobas, warmatebebsa da gamar- jvebebs. ufali gfaravdeT Tqven da Tqvens ojaxebs! rsu-s reqtori, profesori alioSa bakuriZe axali warmatebebisaTvis vibrZviT მილოცვა ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტებს mogesalmebiT baTumis saxelm- wifo universitetis studentebs da Soba-axal wels gilocavT! 14 wlis win gavxdi studen- ti da kargad maxsovs maSindeli gancdebi. Zalian mixaroda da mTeli mondomebiT vswavlobdi, magram qveyanaSi arsebuli situa- ciidan gamomdinare, bevri prob- lemis winaSe gviwevda gamklaveba. Tumca miuxedavad uamravi dab- rkolebisa, studentoba mainc yvelasTvis sayvareli periodia, am mokle xnis ganmavlobaSi iseTi problemebis gadalaxva gvixdeba, romlebic sxva viTarebaSi war- moudgenlad gvesaxeba. studento- bisas, darwmunebuli viyavi, rom sakuTar ojaxs, regions, qveyanas raime kuTxiT unda gamovdgomo- di da darwmunebuli var, Tqvenc igive grZnobebi gamoZravebT. Tqvenc, iseve rogorc me, qveynisTvis umniSvnelovanes, gar- damaval epoqaSi giwevT studen- toba, swored amitom minda gi- survoT, rom damdegi 2013 weli ToToeuli TqvenganisTvis yo- filiyos radikaluri cvlile- bebis, siaxleebis, inovaciebisa da ideebiT datvirTuli weliwadi. aqve minda visurvo, rom momavali weli qveynis ganviTarebis gzaze gardamtexi aRmoCndes. Tqven Cve- ni kuTxis, Cveni qveynis momavali xarT da swored Tqven unda dai- wyoT da gaagrZeloT is saqmee- bi, romlebic Cvens qveyanas war- moaCens jer regionis, Semdeg ki evropuli ojaxis srulfasovan da wamyvan wevrad. Cven ki yvelafers gavakeTebT imisTvis, rom Tqveni studentobis xana iyos maqsimalu- rad saintereso da nayofieri. arCil xabaZe, aWaris a.r. mTavrobis Tavmjdomare

SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

�dekemberi

SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 . dekemberi, 2012 .

ramdenime dReSi axali, 2013 weli SemoaRebs kars. vafasebT ra ganv-lil wels, vTvliT, rom igi warmate-buli gaxldaT baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-sitetisaTvis. am periodSi ZiriTadi aqcentebi swavlebis organizebisa da swavlis gaumjobesebisaken iyo mimarTuli.

yovelwliurad universiteti sazRvargareTis ara erT umaR-les saswavlebelTan aformebs xelSekrulebas. gamonaklisi arc wlevandeli weli gaxldaT. urT-ierTanamSromlobis memorandumebi gaformda ucxoeTis 16 qveynis, maT Soris aSS-s, azerbaijanis, germaniis, TurqeTis, estoneTisa da sxva uni-versitetebTan.

urTierTTanamSromlobis memo-randumebi gaformda saqarTvelos ormocamde saxelmwifo da kerZo struqturasTan, sadac studentebi specialobebis mixedviT SeZleben sawarmoo praqtikis gavlas. memo-randumi gaformda regionul me-dia _ saSualebebTanac, romlebic aqtiurad iqnebian CarTulni Jur-nalistikisa da masobrivi komuni-kaciebis sabakalavro programis ganxorcielebaSi.

2012 wels Cvenma universitetma umaspinZla oTx sazafxulo, Cer-qezul-adiReur, germaniis akade-

miuri gacvliTi samsaxuris mier organizebul, qarTvelologiisa da iulixis samecniero centris qarTul-germanul skolas. Tavis mxriv Cvenma studentebma miiRes monawileoba TurqeTis respubli-kis universitetebSi organizebul xuT sazafxulo da erT zamTris skolaSi.

ERASMUS MUNDUS-is gacvliTi programa ukve wlebia aqtiurad moqmedebs Cvens universitetSi. dReisaTvis moqmedi 4 proeqtis farglebSi Svidi studenti gaemg-zavra sazRvargareTis sxvadasxva umaRles saswavlebelSi. Cven-Tan moqmedebs tempusis rva pro-eqti da Seventh Framework Programme, romelTa farglebSi profesor-maswavleblebi aqtiurad arian CarTulni. norvegiis samTavrobo grantis farglebSi Cveni univer-sitetis 4 studenti swavlobs (erTi wliT) norvegiis telemarkis universitetSi.

2012 wels universitetSi warmate-bulad warimarTa saswavlo proce-si. profesor-maswavlebelTa mier Sedgenili iqna araerTi saxelmZR-vanelo da sainformacio masala qarTul enaze. daiwyo da aqtiurad xorcieldeba eleqtronuli bib-lioTekis Seqmnis procesi.

garda saswavlo da samecniero saqmianobisa universiteti aqtiu-rad monawileobda sxvadasxva sam-Tavrobo RonisZiebaSi da xSirad Tavad gaxldaT mniSvnelovani wamowyebebis organizatoric. Cven mier iqna organizebuli qarTuli da ucxouri samTavrobo da diplo-

matiuri delegaciebis vizitebi. Cveni universiteti arc Rvawl-

mosil adamianebs iviwyebs, imarTeba maTi iubileebi da auditoriebs eniWeba maTi saxelebi, rac momavali TaobebisaTvis Rirseuli magaliTi gaxlavT.

Cveni studentebi aqtiurad arian CarTulni saqvelmoqmedo RonisZie-bebis, koncertebisa da speqtaklebis organizebaSi. imarTeba sportuli da inteleqtualuri Sejibrebebi, rac studentur cxovrebas ufro mimzidvels xdis.

miuxedavad amisa, ar vjerdebiT miRweuls da axali warmatebebi-saTvis vibrZviT. Cven didi ambi-cia gagvaCnia SevinarCunoT da gavaZlieroT Cveni universitetis statusi ara marto qarTul sagan-manaTleblo sivrceSi. amis miRweva ki mxolod erTiani ZalisxmeviTaa SesaZlebeli, mxolod studen-tebTan TanamSromlobiT SevZlebT davZlioT axali gamowvevebi da SevinarCunoT wlebiT motanili Rirseba.

minda guliTadad mivuloco damdegi Soba-axali weli SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-sitetis studentebs, profesor-maswavleblebs, TiToeul Tanam-Sromels, Tanaqalaqelebsa da sruliad saqarTvelos. gisurvebT mSvidobas, warmatebebsa da gamar-jvebebs. ufali gfaravdeT Tqven da Tqvens ojaxebs!

rsu-s reqtori, profesori

alioSa bakuriZe

“axali warmatebebisaTvis vibrZviT“მილოცვა ბათუმის

სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტებს

mogesalmebiT baTumis saxelm-

wifo universitetis studentebs

da Soba-axal wels gilocavT!

14 wlis win gavxdi studen-

ti da kargad maxsovs maSindeli

gancdebi. Zalian mixaroda da

mTeli mondomebiT vswavlobdi,

magram qveyanaSi arsebuli situa-

ciidan gamomdinare, bevri prob-

lemis winaSe gviwevda gamklaveba.

Tumca miuxedavad uamravi dab-

rkolebisa, studentoba mainc

yvelasTvis sayvareli periodia,

am mokle xnis ganmavlobaSi iseTi

problemebis gadalaxva gvixdeba,

romlebic sxva viTarebaSi war-

moudgenlad gvesaxeba. studento-

bisas, darwmunebuli viyavi, rom

sakuTar ojaxs, regions, qveyanas

raime kuTxiT unda gamovdgomo-

di da darwmunebuli var, Tqvenc

igive grZnobebi gamoZravebT.

Tqvenc, iseve rogorc me,

qveynisTvis umniSvnelovanes, gar-

damaval epoqaSi giwevT studen-

toba, swored amitom minda gi-

survoT, rom damdegi 2013 weli

ToToeuli TqvenganisTvis yo-

filiyos radikaluri cvlile-

bebis, siaxleebis, inovaciebisa da

ideebiT datvirTuli weliwadi.

aqve minda visurvo, rom momavali

weli qveynis ganviTarebis gzaze

gardamtexi aRmoCndes. Tqven Cve-

ni kuTxis, Cveni qveynis momavali

xarT da swored Tqven unda dai-

wyoT da gaagrZeloT is saqmee-

bi, romlebic Cvens qveyanas war-

moaCens jer regionis, Semdeg ki

evropuli ojaxis srulfasovan da

wamyvan wevrad. Cven ki yvelafers

gavakeTebT imisTvis, rom Tqveni

studentobis xana iyos maqsimalu-

rad saintereso da nayofieri.

arCil xabaZe,

aWaris a.r. mTavrobis Tavmjdomare

Page 2: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

� dekemberi

mSvidobis korpusis moxalisem, berk-lis (kalifornia) universitetis kurs-damTavrebulma, konor hartnetma kopen-hagenis universitetis doqtorant TamTa xalvaSTan erTad socialuri da humani-taruli mimarTulebis studentebisT-vis leqcia waikiTxa Temaze: `simbolo kulturul anTropologiaSi~. konor hartnetma kulturis anTropologi-uri gageba, simboloebis ena da maTi roli kulturaSi pueblos (indielTa kultura, aSS) da Zveli qarTuli kul-turis simboloebisa da kulturuli artefaqtebis Sedarebis safuZvelze ganixila. leqciis mizani iyo studen-tebisaTvis gaecno simboloebi kul-turaSi, kulturaTa Soris gansxvavebani da universaluri Rirebulebebi anTro-pologiuri perspeqtivis TvalTaxed-viT. axalgazrdebi amerikul/dasavlur anTropologiaSi gavrcelebul kul-turis gaazrebisa da interpretaciis Tanamedrove midgomebs gaecnen. konor hartnetma baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetSi leqciebi waikiTxa ekonomikuri, agraruli da sainJinro teqnologiebis mimarTule-biT.

leqcia: `saerTaSoriso ganviTareba (Teoria da praqtika)~

agraruli da sainJinro teqnolo-giebisa da humanitaruli da social-uri mimarTulebis studentebma mois-mines mSvidobis korpusis moxalisis, konor hartnetis leqcia: `Sesavali saerTaSoriso ganviTarebaSi (Teoria da praqtika)~. daxmarebas uwevda bss me-4 kursis studenti, amerikis gacvliTi

programis monawile daviT jinjixaZe. momxsenebelma ganixila ZiriTadi akade-miuri Teoriebi saerTaSoriso ganviTa-rebis sferoSi da wamyvani saerTaSor-iso organizaciebis roli globaluri ganviTarebis procesSi. leqciis mizans warmoadgenda studentebisaTvis saer-TaSoriso ganviTarebis Sesaxeb Taname-drove Tvalsazrisis gacnoba da Cveneba imisa, Tu ra gavlenas axdenen saerTa-Soriso organizaciebi geopolitikaze, rogoria maTi zemoqmedeba msoflio ekonomikaze zogadad da konkretulad ganviTarebad ekonomikaze. Sexvedram studentebs, romlebic swavloben gan-sxvavebul sagnebs sxvadasxva programis farglebSi, integrirebuli perspeqtivis Tvalsawieridan daanaxa ekonomikisa da saerTaSoriso urTierTobebis sferoTa urTierTqmedeba.

leqcia: `saerTaSoriso safinanso organizaciebi~

konor hartnetma da baTumis SoTa rusTavelis saxlemwifo universitetis asocirebulma profesorma paata Caga-navam leqcia waikiTxes Temaze: „saerTa-Soriso safinanso organizaciebi“. stu-dentebi gaecnen wamyvani saerTaSoriso safinanso organizaciebisa (msoflio banki, saerTaSoriso savaluto fondi da evropis centraluri banki) da maTi zemoqmedebis Sesaxeb ekonomikur ganvi-Tarebas, saerTo evropuli bazrisa da valutis gavlenas periferiul evro-pul ekonomikaze. informacia miewodaT saerTaSoriso organizaciebis rolze, ideologiasa da maT urTierTobebze movale qveynebTan. axalgazrdebi aR-mosavleT evropisa da baltiis qveynebis magaliTze evropul ekonomikur sazoga-doebaSi integraciis mosalodnel Sede-gebs gaecnen.

leqcia: ̀ Sesavali kulturul anTro-pologiaSi~“

momxsenebelma konor hartnetma human-itaruli da socialuri mimarTulebis studentebs kulturuli anTropologi-is ZiriTadi cnebebi (kulturis anTro-pologiuri definicia), universaluri Rirebulebebi da kulturaTa Soris gansxvavebani gaacno. amasTanave, saubari Seexo anTropologiuri kvlevis meT-odologiasa da eTikis sakiTxebs.

baTumis SoTa rusTavelis saxelm-wifo universitetis samecniero cen-tris niko berZeniSvilis saxelobis humanitarul-socialuri mimarTulebis folklorisa da dialeqtologiis gan-yofilebis ufross, filologiis mec-nierebaTa doqtors, emeritus-profe-sors, cnobil enaTmecniers, qalbaton SuSana futkaraZes dabadebidan 70 da samecniero-pedagogiuri moRvaweobidan 45 weli Seusrulda. cnobil qarTvel mecniers iubile miuloces, diplomebi da samaxsovro saCuqrebi gadasces req-torma, profesorma alioSa bakuriZem, aWaris a.r. mTavrobis Tavmjdomarem ar-Cil xabaZem, aWaris a.r. ganaTlebis, kul-turisa da sportis ministrma giorgi TavamaiSvilma, mecnierebaTa erovnuli akademiis wevr-korespodentma guram lorTqifaniZem, kolegebma, ucxoeTidan Camosulma stumrebma da sazogadoebis warmomadgenlebma.

saiubileo saRamosa da samecniero konferenciaze mkvlevrebma da profe-sor-maswavleblebma kidev erTxel Sea-fases mecnieris cxovreba da moRvaweo-ba. qalbatoni SuSana futkaraZe am xnis manZilze ikvlevda istoriuli samxreT-dasavleT saqarTvelos mxareebis - aWar-is, tao-klarjeTis, focxov-Cildiris, eruSeTis istorias, eTnografias, folk-lors, onomastikas, aqaurTa qarTul metyvelebasa da dialeqtebs, ucxoeTSi (kerZod, TurqeTSi) arsebul qarTul kulturul memkvidreobas. misi xelmZ-

RvanelobiT Seswavlil iqna da aRiwera stambolis qarTuli savanis biblioTe-kis wignadi fondi 83000 erTeuliT da 10000 -ze meti erTeulis mqone amave savanis arqivi. misi avtorobiT Seiqmna ori monografia: `Cveneburebis qar-Tuli~ da `stambolis qarTuli savane~. Turqul enaze gamovida mniSvnelovani gamokvleva “Istanbul gürcü ocagı”. gamosacemad gamzadebuli aqvs wignebi: `Cveneburebis qarTuli~ (meore tomi), naSromebis kre-buli `literaturul-enaTmecnieruli etiudebi~, mesxeT- javaxeTsa da aWaraSi Sekrebili istoriul-enaTmecnieruli Canawerebi- ~xalxuri margalitebi~, `sa-berZneTisa da osmaleTis samefo karis qarTveli dedoflebi~, `hoi, dedano, marad netarno~, ̀ tao-klarjuli kiloe-bi~ da sxva.

cnobilma profesorma SuSana fut-karaZem pirvelma Seiswavla tao-klar-juli dialeqtebisa da muhajiri qa-rTvelebis metyvelebis Taviseburebani da calke dialeqtur erTeulebad gamo-yo oTxi axali qarTuli kilo - imerxe-uli, taouri, nigaluri da maWaxluri.

aRsaniSnavia SuSana futkaraZis Rvaw-li samxreT-dasavleT saqarTvelos is-toriis kvlevaSi. mis mier Catarebuli kvlevebis Sedegad warmoCnda am mxaris bevri istoriuli piris vinaoba. maT Soris aRsaniSnavia: giorgi jvareli (SavSeTeli moRvawe, ierusalimis jvris monastris amSenebeli), ioane SavTeli (SavSeTeli didi poeti, SoTa rusTve-lis Tanamedrove, sofel SavTis mkvid-ri), marTa ierusalimeli, wamebuli wm. Tevdore aWareli (pirveli, sakuTari saxeliT cnobili wamebuli aWaridan), axmed da abas aTabagebi - Tavisuflebi-saTvis wamebulni (focxovidan), dudi-xa-num beJaniZe (Serif ximSiaSvilis deda), enver, fiqrie da melaaT ximSiaSvilebi, iskender-efendi civaZe da sxva mravali.

SuSana futkaraZe aris xulosa da Suaxevis raionebis sapatio moqalaqe, wm. tbel abuserisZis premiis laureati, Rirsebis ordenis kavaleri, xalxTa So-ris megobrobis ganmtkicebaSi Setanili wvlilisaTvis dajildoebulia gevond aliSanis sapatio medliT da sxvadasx-va uwyebebis mier gacemuli sapatio sigelebiT.

bsu-Si evrokavSiris

kuTxe gaixsna

baTumis SoTa rusTavelis saxelm-wifo universitetis biblioTekaSi evrokavSiris kuTxe gaixsna. proeqti saxelwodebiT `saqarTvelo evropaSi~ arasamTavrobo organizaciis”`axali Taoba - axali iniciativa~ organize-biT xorcieldeba. misi mizania mo-saxleobis informireba evrokavSirisa da evrointegraciis procesebis Ses-axeb. evrokavSiris kuTxe baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-sitetis garda saqarTvelos parlamen-tis erovnul biblioTekaSi da saqa-rTvelos sauniversiteto qalaqebSi - TbilisSi, quTaisSi, TelavSi, foT-Si da axalcixeSi gaixsna.

sajaro leqcia Temaze:

,,genderuli Tanasworoba da

qalis politikurad gaZliereba“~

saarCevno sistemebis saerTaSoriso fondi (IFES) da amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagnto (USAID) axorcieleben proeqts ,,ndobis gazrda saarCevno procesebi-sadmi~. programa iTvaliswinebs sazoga-doebis da gansakuTrebiT axalgazrdebis cnobierebis amaRlebas genderul da qa-lis politikurad gaZlierebis sakiTxe-bze. proeqtis farglebSi Tbilisis sax-elmwifo universitetis socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis profesorma, fsiqologiis doqtorma _ irina Jvaniam sajaro leqcia waikiTxa Temaze: ,,genderuli Tanasworoba da qa-lis politikurad gaZliereba~.

erazmus mundusis meore aqtivobis pro-eqtis ,,WEBB - mTeli evropa sazRvrebs miR-ma“ koordinatori, boloniis universite-tis warmomadgeneli franCeska maltauro da ,,BACKIS - Sav da kaspiis zRvebs Soris“ koordinatori, monpelies universitetis warmomadgeneli kolin vole universite-tis studentebs, mkvlevrebs, akademiur da administraciul personals Sexvdnen da programaSi monawileobis pirobebi gaacnes. proeqti WEBB iTvaliswinebs bakalavrebis, magistrebis, doqtorantebis, postdoq-torantebis, akademiuri da administraciu-li personalis (treningi, swavleba, kvleva) mobilobas proeqtis partnior evropul universitetebSi.

proeqti srulad afinansebs grantis mflobelis maspinZel universitetSi mgza-vrobisa da dazRvevis xarjebs. aseve stu-dentebi Rebuloben yovelTviur stipendias 1000-1500 evros odenobiT, mklevrebi - 1800 evros, akademiuri personalisaTvis dasaS-vebia mobiloba 1-3 Tvis xangrZlivobiT, Tviuri anazRaureba 2500 evro. garda 6-10 Tviani gacvlebisa, partnior umaRles sagan-manaTleblo dawesebulebaSi SesaZlebelia konsorciumis wevr evropis universitetSi magistrisa da doqtoris xarisxis mopoveba. aplikaciebis Sevseba dawyebulia da gagrZel-deba 2013 wlis 15 ianvramde.

gasul wels msgavsi mobilobis pro-gramiT baTumis SoTa rusTavelis saxelm-wifo universitetis 6 studenti dafinansda giotingenisa da varSavis sicocxlis Sem-swavlel universitetSi swavlisaTvis. erTma profesorma gaiara staJireba talinis uni-versitetSi, amave programis meore etapisaT-vis aplikantTa SerCeva amJamad mimdinareobs da uaxloes dReebSi cnobili gaxdeba mom-devno stipendiantebis vinaoba.

erazmus mundusi (Erasmus Mundus) aris TanamSromlobisa da mobilobis programa umaRlesi ganaTlebis sferoSi, romelic mimarTulia evropuli umaRlesi sagan-manaTleblo sistemis xarisxis gaumjobe-sebisken da xels uwyobs dialogsa da urTierTgagebas xalxsa da kulturebs So-ris partnior qveynebTan TanamSromlobis safuZvelze.

evrokomisiam Secvala Tavisi mid-goma erazmus mundusis meore aqtivobis proeqtebis mimarT da Tu aqamde qarTul universitetebs yovelwliurad erT kons-orciumSi monawileobis ufleba hqondaT, mimdinare wels 11 qarTuli universiteti 9 sxvadasxva konsorciumSia CarTuli, rac gansakuTrebiT zrdis evropaSi swavlisa da kvlevis msurvelTa Sanss.

damatebiTi informaciisTvis ixileT proeqtis veb-gverdi

proeqtSi monawile evropuli univer-sitetebi:

1. boloniis universiteti, italia;2. ka-foskaris universiteti, venecia, ita-

lia;3. pavias universiteti, italia;4. kardifis universiteti, didi brita-

neTi;5. gentis universiteti, belgia;6. laipcigis universiteti, germania;7. lundis universiteti, SvedeTi;8. turkus universiteti, fineTi;9. poitieris universiteti, safrangeTi;10. varSavis universiteti, poloneTi.

proeqtSi CarTuli araevropuli uni-versitetebi:

1. Tbilisis iv. javaxiSvilis saxelmwifo universiteti;

2. SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti;

3. Telavis saxelmwifo universiteti;4. belorusiis saxelmwifo universiteti5. ganjis saxelmwifo universiteti (azer-

baijani);6. xazaris universiteti (azerbaijani);7. erevnis saxelmwifo universiteti;8. vitebskis saxelmwifo universiteti (be-

lorusia);9. odesis saxelmwifo universiteti;10. rusos saxelobis saxelmwifo univer-

siteti (moldova).

leqcia Temaze: ` ``simbolo kulturul

anTropologiaSi` `~SuSana futkaraZe - 70

erazmus mundusis meore aqtivobis proeqtis ,,WEBB“ wardgineba

გულითა და დიდი სიყვარულით ძვირფას უნივერსიტეტს, სტუდენტებს, მთელ საქართველოს ვულოცავ ახალ 2013 წელს. ვუსურვებ ულევ სიხარულს, ბედნიერებას, სიყვარულს, სამშობლოს ძლიერებას, მტრის დათრგუნვას და მოყვასის გამრავლებას კეთილსინდისიერებითა და ურთიერთმხარდაჭერით ყველა სურვილის ფრთაშესხმას. იხარეთ, იბედნიერეთ, ღმერთი ფარავდეს თითოეული ჩვენგანის სავალ გზას. დაგბედებოდეთ ნატვრის ახდენა და ერთმანეთის ახდენილი ოცნების სიხარულით მიღება, რადგან სწორედ, რომ ერთმანეთის სიყვარული და გატანა გადაგვარჩენს. მჯერა, ეს წელი იქნება გაჩენილი იმედების გამართლების წელი.

ფინანსების, აღრიცხვისა და აუდიტის დეპარტამენტის

ხელმძღვანელი, ასოცირებული პროფესორი

ასიკო ცინცაძე

Page 3: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

�dekemberi

გულითა და დიდი სიყვარულით ვულოცავ და მდეგ შობ ა - ა ხ ალ წელს ბათუმის შოთა რუსთაველის ს ა ხ ელ მ წ ი ფო უ ნ ი ვ ე რ ს ი ტ ეტ ი ს რე ქტორატს , ად მ ი ნ ი სტრაცი ა ს , პროფესორ- მ ა სწ ა ვლებლებ ს და სტუდენტ-ახალგაზრდობას.

მ ი ნ დ ა ყ ვ ე ლ ა ს ვ უ ს უ რ ვ ო ჯ ა ნ მრთელობა , გ ა მ არჯვ ე ბ ა და წარმატებები , როგორც პირად ცხოვრებაში , ი ს ე პროფესიულ საქმიანობაში. მშვიდობა, სიყვარული და ბედნიერება მოეტანოს 2013 წელს ყველასთვის და სრულიად საქართვლოსთვის.

ანზორ მახარაძე, ასისტენტ-პროფესორი

baTumis SoTa rusTavelis saxelm-wifo universitetis studentTa ro-gorc samecniero, aseve kulturul da erovnul RirebulebaTa Camoya-libebisa da ganviTarebis saqmeSi mniSvnelovan rols TamaSobs univer-sitetis administraciuli erTeuli – `studentTa mxardaWerisa da mom-saxurebis samsaxuri~, romelic 2005 wlidan funqcionirebs. wlebis gan-mavlobaSi samsaxuri axorcielebs studentur, saswavlo, samecniero, SemecnebiT, kulturul Tu saqvel-moqmedo RonisZiebebs da xels uwyobs studentTa dasaqmebis programebis kvlevas.

studentTa mxardaWerisa da mom-saxurebis samsaxuris mTavar prior-itets studentis sakonsultacio mom-saxureba, mxardaWera da xelSewyoba warmoadgens. samsaxurSi wlebis ganmav-lobaSi studentebis Txovnebis, sur-vilebis, ideebis, problemebis safuZ-velze dagrovilma gamocdilebam aCvena, rom studentisTvis mTavar problemas mainc mudmivad swavlis safasuris da-farva warmoadgens. studentTa didi nawilisTvis maTive ojaxebis mZime so-cialuri mdgomareobidan gamomdinare, SeuZlebeli xdeba swavlis safasuris dafarva da aqedan gamomdinare, swavlis gagrZelebis SesaZlebloba. am sakiTx-Tan dakavSirebiT studentTa daxmarebis mizniT, profesor-maswavleblebi da studentebi wlebis ganmavlobaSi aq-tiurad arian CarTulni universitetis warmatebuli da socialurad daucveli studentebis mxardamWer, saqvelmoqmedo RonisZiebebSi.

swavlis safasurTan dakavSirebiT SeRavaTebis miniWebis mizniT, univer-sitetis studentTa mxardaWerisa da momsaxurebis samsaxuris organizebiT yovelwliurad xorcieldeba special-uri saswavlo–socialuri programa ,,studentTa SeRavaTebi swavlis safa-surSi~. programa miznad isaxavs akade-miurad warmatebuli da socialuri statusis mqone studentebisTvis swav-lis safasuris dafinansebas sxvadasxva procentuli odenobiT. specialuri saswavlo socialuri programa ,,stu-dentTa SeRavaTebi swavlis safasurSi~ _ 2013-2014 saswavlo wlis meore se-mestrSic ganxorcieldeba.

programaSi monawileobis miRebis SesaZlebloba eqnebaT baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis umaRlesi akademiuri ganaTlebis pirve-li safexuris studentebs, romlebic mimdinare saswavlo wlis pirveli semes-tris Sedegebis mixedviT daakmayofile-ben qvemoT CamoTvlil kriteriumebs. studentebi, romlebic iReben finansur sargebels universitetidan (saxelobiT/Cveulebriv an sxva saxis stipendias) an gaaCniaT saxelmwifo saswavlo granti, programaSi ar ganixilebian.

programis mixedviT SeRavaTebi mien-iWeba:

a) students, romelsac 2011-2012 sas-wavlo wlis pirveli semestris Sede-gebis mixedviT yvela saswavlo dis-ciplinaSi miRebuli aqvs Sefaseba Zalian kargi (81 da meti qula);

b) students, romelic aris socialu-rad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi registrirebuli (sa-reitingo qula tolia an naklebia 70 000 –ze);

g) students, romelic aris mkveTrad gamoxatuli SezRuduli SesaZle-blobis mqone;

d) students, romelic aris saqarT-velos teritoriuli mTliano-

bisTvis brZolaSi daRupulis an saqarT-velos teritoriuli mTlianobisaTvis brZo-laSi ugzo-ukvlod da-kargulad aRiarebulis Svili; e) students, romelic aris oboli (dediT an mamiT);v) students, romelic aris mravalSviliani (oTxi an meti Svili) ojaxis wevri; z) students, romelic aris iZulebiT gadaadg-ilebuli (devnilis) statusis mqone.

universitetSi arse-buli realobidan ga-

momdinare, mudmivad dgas sakiTxi, Tu rogor, ra gzebiTaa SesaZlebeli stu-dentTa swavlis safasuris dafarva.

garda zemoT xsenebuli special-uri saswavlo–socialuri programisa, saqarTvelos ganaTlebisa da mecniere-baTa saministro, aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis saministro axorcielebs Sesabamis programebs so-cialurad daucveli studentebisTvis, romliTac aseulobiT studenti dafi-nansda. universitetis reqtoratis ini-ciativiT, profesor–maswavleblebisa da studentebis ZalisxmeviT, yovelw-liurad ganxorcielebuli sxvadasxva saxis saqmelmoqmedo RonisZiebis meS-veobiT Segrovili TanxiT (daaxloebiT rvaaTasi lari) damatebiT dafinansda garkveuli kategoriis studentebi. uni-versitetis sapatio doqtorma batonma avTandil baraTaSvilma am mizniT aTia-Tasi lari Semoswira universitets, masve dawesebuli aqvs socialurad daucveli studentebisTvis saxelobiTi stipendia.

umaRlesi saganmanaTleblo daweseb-ulebis sainiciativo jgufma gadawyvi-ta aRniSnul Tanadgomas organizebuli saxe miscemoda da ,,warmatebuli da so-cialurad daucveli studentebis mx-ardaWeris fondi~ daafuZna, romelSic gawevrianeba nebismier pirsa da orga-nizacias SeuZlia. vfiqrobT, studen-tis materialuri mdgomareoba ar unda

axdendes uaryofiT gavlenas swavlis SesaZleblobaze. universitetma sakuTar Tavze unda aiRos msgavsi studentebis mxardaWera da warCinebuli studentebis stipendiebiT uzrunvelyofa. piri, ro-melic iziarebs sazogadoebis miznebs da aqtiurad uWers mxars sazogadoe-bis saqmianobas, sazogadoebis gamgeo-bis gadawyvetilebiT SeiZleba miRebul iqnes sazogadoebis sapatio wevrad.

fondis mizania, mxolod baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-sitetis warmatebuli da socialurad daucveli studentebis swavlis safa-suris dafinanseba, stipendiebiT uz-runvelyofa da dasaqmebis xelSewyoba,

mxardaWeris fondi moaxdens mate-rialuri da finansuri resursebis dagrovebas, saqvelmoqmedo, social-uri, kulturuli, saganmanaTleblo da sazogadoebrivad sasargeblo sxva saqmianobis xelSewyobas, Caatarebs sxva da sxva saxisa aciebs, ganaxorcielebs proeqtebsa da programebs universite-tis studentTa materialuri da sagan-manaTleblo mxardaWeris mizniT. iTa-namSromlebs fizikur da iuridiul pirebTan, sxva da sxva saxis sazogadoe-briv organizaciebTan, saxelisuflebo struqturebTan, eparqiasTan, saerTa-Soriso da adgilobriv donorebTan.

fonds eqneba sakuTari veb-gverdi, sadac aisaxeba yvela saintereso in-formacia, ganTavsdeba foto-video masala, internet bankingi, qvelmoqme-di fizikuri da iuridiuli pirebis

Sesaxeb informacia. moxdeba socialu-rad daucveli studentebis da Semom-wirvelTa eleqtronuli registracia. dagegmilia sainfrormacio-sareklamo bukletebisa da banerebis damzadeba, fondis sabanko rekvizitebis masmediis saSualebebiT gavrceleba.

aseve mobiluri kavSirebis saSuale-biT fondis sabanko angariSze Tanxis gadaricxvis uzrunvelyofis mizniT operatorebTan SeTanxmebis gaformeba, socialuri qselebis meSveobiT fondis popularizacia, universitetSi fondis sainformacio dafis ganTavseba. fondis saxeliT gaicema sigelebi, diplomebi, serTifikatebi da madlobis werile-bi. fondis saqmianobis prioritetad, finansuri mxardaWeris garda, gan-isazRvreba sazamTro da sazafxulo banakebis, profesiuli treningebis, ucxouri enebis Semswavleli jgufebis organizeba, saerTaSoriso studenturi gacvliTi programebis moZieba social-urad daucveli studentebisTvis.

,,warCinebul da socialurad daucv-el studentTa mxardaWeris fondi~-s daarseba uprecedento SemTxvevaa SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis istoriaSi. fondis daarsebas univer-sitetis reqtorTan erTad dadebiTad gamoexmaurnen rogorc studentebi, aseve profesor-maswavleblebi da ga-moTqves mosazrebebi.

`baTumis SoTa rusTavelis saxelm-wifo universiteti yovelTvis gamoirCe-oda Tavisi qvelmoqmedebiTa da stu-dentebisadmi TanadgomiT. wlebia, rac tradiciad damkvidrda socialurad SeWirvebuli, mravalSviliani ojaxis wevri, oboli da amave dros warmate-buli studentebisTvis finansuri dax-mareba.

dRes universitetma mniSvnelovani ga-nacxadi gaakeTa warmatebul da social-urad daucvel studentTa mxardaWeris fondis dafuZnebis Sesaxeb, romlis mTa-vari daniSnuleba iqneba am kategoriis studentebisTvis finansuri mxardaWera, stipendiis daniSvna da dasaqmebaSi xelSewyoba. fondis muSaobaSi SeuZlia monawileoba miiRos rogorc univer-sitetis profesuram da administraciam, aseve nebismierma msurvelma, visac guli Sestkiva TiToeuli axalgazrdis moma-val warmatebaze.

fondis dafuZnebaSi aqtiuradaa Cab-muli studentTa momsaxurebisa da mx-ardaWeris samsaxuri, dekanatebi, pro-feor-maswavleblebi da studentebi, risTvisac maT gulwrfelad vuxdiT madlobas.

minda gza davuloco fonds momaval saqmianobaSi da vusurvo warmatebuli da aqtiuri moRvaweoba~, _ saubrobs universitetis reqtori, profesori alioSa bakuriZe.

`mivesalmebi im faqts, rom univer-sitetSi Seiqmna warmatebul da social-urad daucvel studentTa mxardaWeris fondi, romelic studentebs swavlis dafinansebis sakiTxTan dakavSirebiT gauwevs did daxmarebas. fondis daarse-bamdec iyo mcdeloba, roca leqtor-maswavleblebi agrovebdnen garkveul Tanxas da exmarebodnen studentebs swav-lis safasuris gadaxdaSi. amis naTeli magaliTia istoriis, arqeologiisa da eTnologiis departamentis mier Cemi, rogorc erT-erTi studentis mimarT gaweuli daxmareba. Camiricxes swavlis safasuri, ris safuZvelzec momeca swav-lis gagrZelebis saSualeba, risTvisac did madlobas vuxdi. mixaria, rom aseT qvelmoqmedebas oficialuri saxe mieca fondis saxiT~, _ ambobs lana burkaZe, romelic Savi zRvispireTisa da kavka-siis arqeologiis specialobis pirve-li kursis magistrantia.

marina giorgaZe, profesori, evro-peistikis departamentis xelmZRvaneli: `vfiqrob, warmatebul da socialurad daucvel studentTa~ fondis daarseba drouli da saWiro iniciativaa. wlebis manZilze profesor-maswavleblebi da studentebi sxvadasxvagvar RonisZie-bebs vatarebdiT, rom davxmarebodiT warmatebul studentebs, daefaraT swavlis safasuri (saqvelmoqmedo kon-certebi, stipendiis daniSvna konkret-uli studentisaTvis, SemowirulobaTa Segroveba da a.S.). fondis meSveobiT am yvelafers ufro organizebuli saxe miecema.

fondis arsebobisaTvis saWiroa misi mudmivad Sevseba Semowirulobebi-

Ta da sxva TanxebiT. Cemi winadadebaa, yovelTviurad fondSi gadairicxos universitetis akademiuri personalis xelfasis 1%. ara mgonia, am iniciati-vaze vinmem uari Tqvas. am gziT fonds eqneba Tanxebi normalurad funqcioni-rebisaTvis da studentebic realurad igrZnoben Cvens Tanadgomas.

`baTumis saxelmwifo~ universite-tis xelmZRvaneloba da akademiuri personali yovelTvis gansakuTrebul gulisxmierebas iCenda warmatebuli da socialurad daucveli studentebis mimarT. am mizniT, universiteti ram-denime welia axorcielebs socialur programebs, waxalisebisa da material-uri mxardaWeris mizniT xdeba friad-osnobis, sauniversiteto saxelobiTi da avTandil baraTaSvilis saxelobis stipendiebis gacema.

amjerad, universitetSi kidev erT karg saqmes Caeyara safuZveli. 2012 wlis 14 dekembers baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis profe-

sor-maswavlebelTa da administraciis warmomadgenelTa saerTo krebam miiRo gadawyvetileba `warmatebuli da so-cialurad daucveli studentebis mx-ardaWeris fondi~-s Seqmnis Sesaxeb.

universitetis profesuram gamoTqva survili aqtiurad CaerTos fondis saqmianobaSi da maTive xelfasidan yov-elTviuri Senatanebis saxiT finansuri mxardaWera gamoucxados. miuxedavad imisa, rom profesor-maswavleblebi yovelTvis cdilobdnen daxmarebod-nen niWier da socialurad SeWirvebul studentebs, fondis Seqmna namdvilad win gadadgmuli nabijia, vinaidan qvel-moqmedeba organizebul da civilur saxes miiRebs.

darwmunebuli var, fondi momavalSi bevr keTil saqmes ganaxorcielebs da xels Seuwyobs studentebis winsvlas, xolo profesor maswavleblebi udides moralur siamovnebas miiReben am keTil saqmeSi monawileobiT~, _ miaCnia bi-ologiis departametnis xelmZRvanels, profesor daviT baraTaSvils.

studentTa momsaxurebisa da mxardaWeris samsaxuri

universitetSi ,,warCinebul da socialurad daucvel studentTa

mxardaWeris fondi~ dafuZnda

Page 4: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

� dekemberi

saqarTvelos damoukide-blobis daarsebis dRidan eko-nomikuri ganviTareba rTuli gziT warimarTa da gardaqm-nis procesma, romelic eTno-konfliqtebiTa da samoqalaqo dapirispirebiT daiwyo, qa-rTveli xalxi mZime socialur mdgomareobaSi Caagdo. saqarT-veloSi arsebuli ekonomikuri codna da gamocdileba ver aRmoCnda sakmarisi imisaTvis, rom sabazro ekonomikaze gadas-vlis procesi umtkivneulod warmarTuliyo. movlenebis moulodneli scenariT ganvi-Tareba xelisuflebas erTgvar gamocdas uwyobda. ekonomikis damoukideblad marTvaSi ga-moucdeli kadrebi aRmoCnd-nen saerTaSoriso safinanso institutebis gadawyvetile-bebis meqanikurad Semsrule-belebis rolSi, qveyana gadai-qca am institutebis sacdel poligonad da TiTqmis 5 wlis ganmavlobaSi gagrZelda mZime krizisuli mdgomareoba. Semdgomi ganviTarebis eta-pebic ar gamoirCeoda didi warmatebebiT, vinaidan faq-tiurad ver xorcieldeboda saxelmwifos ekonomikuri da socialuri politika da mo-saxleobis cxovrebis done TandaTanobiT ecemoda. sxvis imedze yofniT bevri Secdoma iqna daSvebuli qveynis marT-vaSi, Secdoma ki sinamdvilis araswori aRqma–Sefaseba da masze araswori reagirebaa. e.i. adamianis aRzrda misTvis sinamdvilis aRqma–Sefasebasa da masze sworad reagirebis swavlebas gulisxmobs. am prin-cipiT mimdinareobda da mim-dinareobs kadrebis momzadeba, Rirseul moqalaqeebad Camo-yalibeba saqarTvelos umaR-les saswavleblebSi. swored am Znelbedobis Jams baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetma aiRo swori mimarTuleba: tradiciuli specialobebis gverdiT Seiqmna ekonomikuri specialobebi da aWarisa da misi mosazRvre re-gionebis ekonomikis kadrebiT uzrunvelyofis mtkivneuli problebis gadaWra daiwyo.

universiteti yvela gan-viTarebul qveyanaSi aris kadrebis samWedlo, samoqalaqo sazogadoebis imunuri sistema,

mowinave samecniero da samo-qalaqo ideebis formirebisa da gaJRerebis adgili. maRali donis specialistis aRzrda ioli saqme ar aris, vinaidan ragind maRal profesionalad Camoyalibdes pirovneba, Tu mas ar aqvs maRali zneoba, maRa-li saxelmwifoebrivi azrovn-eb, cuds ufro mets gaakeTebs, vidre kargs. universiteti sazogadoebisaTvis aris ara mxolod konkretuli special-uri ganaTlebis miRebis, aramed qveynis momavlis formirebis, ganaTlebuli da erudirebuli axalgazrdobis aRzrdis adgi-li. ekonomikuri mimarTulebis specialobebze momzadebulma asobiT specialistebma aWara-Si da mis farglebs gareTac Seavses kadrebis deficiti. Cveni kursdamTavrebulebi ewe-vian saqmianobas sabanko, sadaz-Rvevo, sawarmoo sferoSi da arc Tu iSviaTad saSualo da maRali donis Tanamdebobze emsaxurebian qveynis Zlierebis balavars _ ekonomikas.

saqarTvelos damoukide-blobis dRidan yovel wels miuxedavad sxvadasxva sfer-oSi miRweuli warmatebebisa, sul ufro vcildebiT mTavar mizans–_ movipovoT srulfa-sovani damoukidebloba, mi-vaRwioT erovnul keTildReo-bas da qveynis stabilurobas. sul axlaxan qarTveli xalxis mier gakeTebulma arCevanma, qveynis mmarTvelobaSi erovnu-li, iliaseuli sibrZnisa da saqmiT damZimebuli kacis biZina ivaniSvilis mosvlam, bevr sxva imedebTan erTad gaaCina imedi imisa, rom universitetis mier momzadebuli kadrebi dasaqm-debian specialobebis mixedviT da Teoriuli codnis praqti-kasTan SezavebiT TandaTanobiT aabijeben profesionalizmis safexurebze. dRes Cveni uni-versiteti da gansakuTrebiT ekonomikis mimarTuleba varT siamayis grZnobiT savse, radgan aWaras saTaveSi Caudga Cveni aRzrdili arCil xabaZe. mas profesor-maswavleblebi axasiaTeben, rogorc maRali pasuxismgeblobis, zneobri-vi, da moraluri grZnobebis matarebel pirovnebas, igi stu-dentobaSi gamoirCeoda war-Cinebuli swavliT, iyo dinji,

Tavaziani, Sromismoyvare axal-gazrda. Cven gvjera, rom ar-Cil xabaZe miRebuli codnisa da gamocdilebis gamoyenebiT miiRebs swor gadawyvetilebebs da SeZlebs Secvalos regionis socialur–ekonomikuri mdgo-mareoba, upatronos aWaras da aravis misces ufleba jijgnos igi.

aseTive siamayiT minda aRvniSno, rom aWaris mTavro-baSi Camoyalibebuli gundi: finansTa da ekonomikis minis-tri giorgi TavarTqilaZe, misi moadgileebi besik bolqvaZe, ramaz bolqvaZe, daviT balaZe baTumis univeristetis aRz-rdilebi arian da TavianTi codniTa da gamocdilebiT did wvlils Seitaneben regio-nis ekonomikis ganviTarebaSi.

universiteti–kadrebis sam-Wedlo, TviT „mWedelis“– mec-nieris aRzrdasac emsaxureba. maT rigebSi arian Cveni univer-sitetis ekonomikis kursdam-Tavrebulebi: giorgi abusel-iZe, besik bolqvaZe, vladimer Rlonti, gela mamulaZe, irina vaSaymaZe, irina TavaZe, eka bax-taZe, ramin cinariZe, lia ber-iZe, nargiz falavandiSili, ramaz futkaraZe, romlebic emsaxurebian ekonomikis sfer-os specialistebis aRzrdas. maT aranaklebi tvirTis zidva uwevT, radgan yvelam kargad viciT, rom kargi specialis-tis, WeSmariti inteligentis aRzrda urTulesi amocanaa. universitetis profesor–mas-wavleblebs mxrebze udidesi pasuxismgebloba awevT. maTi valia momavlis formireba, misi Camoyalibeba da ganaTle-buli, erudirebuli axalgaz-rdis aRzrda. amitomac varT amayi, vinaidan gvjera, rom ara mxolod am werilSi CamoTvli-li axalgazrdebi, aramed yvela isini, vinc moRvaweoben eko-nomikis sxvadasxva sferoSi, TavianTi codniTa da Sromis-moyvareobiT erT patara agurs dadeben qveynis aRmSeneblobis saqmeSi.

finansebis, aRricxvisa da auditis

departamentis xelZRvaneli,

asiko cincaZe

kadrebis samWedlo

პატივცემულო კოლეგებო! სტუდენტებო!

გილოცავთ შობა-ახალი წლის დღესასწაულს, დღეგრძელობა და ბედნიერება მოგანიჭოთ უფალმა,რამეთუ, ბედნიერება - ეს სულის თავისუფლებაა, თავისუფლება კი საკუთარ თავზე, მატერიალურ ვნებებზე გამარჯვებაა.

ახალ წელს საერთოდ უკავშირებენ იმედებს უკეთესობისკენ, ამიტომ

ყველაფერი კარგი, რაც თქვენ გახალისებდათ გასულ წელს, გაგრძელებულიყოს დამდეგ წელიწადში.

ახალი წელი ყოფილიყოს აღვსილი ახალი გეგმებით, აზრებით, კარგი ამბებით და ფინანსური წარმატებებით! გისურვებთ სიკეთეს, კეთილდღეობას და ყველა თქვენი წამოწყება ყოფილიყოს იღბლიანი ყველგან და ყოველთვის.

ბესიკ ბაუჩაძე, ასოცირებული პროფესორი

cnobili mecnieris, istoriis mecnierebaTa doqtoris, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis profesor-emeritusis _ sergo dumbaZis dabadebidan 75 da samecniero-pedagogiuri moRvaweobis 50 wlisadmi miZRvnili saiubileo sx-doma gaimarTa. Rvawlmo-sil profesors RirsSesan-iSnavi TariRi baTumis SoTa rusTavelis saxelm-wifo universitetis req-torma, profesorma alioSa bakuriZem, profesor-mas-wavleblebma, kolegebma da sazogadoebis warmomad-genlebma miuloces da mkv-levris cxovrebasa da sa-mecniero sazogadoebriv saqmianobaze isaubres. mec-nieris kvlevis sferos saqa-rTvelos uaxlesi periodis mniSvnelovani movlenebi da samxreT-dasavleT saqarT-velos gamoCenil adamianTa moRvaweobis warmoCena war-moadgens. sergo dumbaZe samxreT-dasavleT saqarT-velos istoriis narkvevebis oTxtomeulis meoTxe tomis Tanaavtori, 500-mde saga-zeTo werilis, samecniero statiis, mogonebis, mecni-eruli recenziis, 60-mde mecnieruli naSromis da 10 monografiis avtoria. misi iniciativiT sofel bakoSi saxalxo dResaswauli ,,se-limoba“ dawesda.

sergo dumbaZe 1937 wlis 20 maiss zemo aWaris isto-riul sofel bakoSi daiba-da; daamTavra xixaZiris saSualo skola. 1961 wels nikoloz baraTaSvilis stipendiatma warCinebiT daamTavra baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis istoria-filologiis fakulteti da Seudga praqtikul peda-gogiur moRvaweobas xulos raionis sofel Txilvanis arasrul saSualo skolaSi. 1970 wels sergo dumbaZe rogorc perspeqtiuli is-torikosi mSobliur peda-gogiur institutSi iwyebs

muSaobas kaTedris labo-rantad, Semdeg iyo ufro-si maswavlebeli, kaTedris docenti, profesori, kaT-edris gamge da fakultetis dekani.

mis kalams ekuTvnis wigni ,,selim ximSiaSvi-lis strategiuli mizani da misi ganxorcielebis gzebi“. mecnierma gansa-kuTrebiT didi dro dauT-mo meore msoflio omSi aWaridan wargzavnilTa gmirobis gaSuqebas ,,aWara meore msoflio omis peri-odSi“, naSromi ,,waruSle-li furceli“, eZRvneba baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis Rvawls meore msoflio omis wlebSi. 2007 wels wels gamocsa monografia ,,isini ibrZodnen avRaneT-Si“ - avRaneTSi mebrZoli qarTvelebis Sesaxeb, xolo 2004 wels saqarTvelo-Si pirvelad gamoaqveyna monografia ,,kavSirgab-muloba da fosta aWara-Si“, romelSic am dargis xelmZRvanelTa da TanamS-romelTa Rvawli warmoaCi-na. sergo dumbaZe avtoria publicisturi werilebisa, rogoricaa: ,,sofeli bako“ - istoriul-eTnografi-uli daxasiaTeba, ,,selim ximSiaSvili - saqarTvelos erTianobisaTvis wamebuli raindi~, ,,italieli mecn-ieri aWaris Sesaxeb~, ,,de-daenis roli saqarTvelos erTianobisaTvis brZo-laSi~, ,,abuserisZe tbelis Txzulebis zogierTi geo-grafiuli saxelis Sesaxeb~, etimologiurad axsnilia ,,xixa~, ,,xixaTa~, ,,xixani~, , ,Suartyala“, ,xixaZiri~, ,,qoCaxi~, ,,erdo“ da sxv.

xangrZlivi da nayofi-eri samecniero pedagogi-uri moRvaweobisTvis igi dajildoebulia aWaris avtonomiuri respublikis umaRlesi sabWos sapatio sigeliT, iakob gogebaSvi-lis saxelobis pedagogTa kavSiris medliTa da sapa-tio sigeliT.

universitetSi emeritus

sergo dumbaZis 75 wlis

iubile aRiniSna

s a e r -TaSoriso u r T i e r -T o b e b i s a da samar-Talmcod-neobis spe-cialobebis s t u d e n -tebisaTvis, mSvidobis k o r p u s i s

moxaliseebma jon raitma da adam malinovskim bsu-s asistent-profesor armaz kaxiZesTan er-Tad leqcia waikiTxes Temaze: `konstitucia da xelisuflebis organizebis principebi aSS-Si~. maT Tarjimnobas amerikis gacvliTi progra-mis moxalise lia futkaraZe uwevda. momxsene-blebma leqciebze ganixiles aSS-Si saxelmwifo xelisuflebis organizebis konstituciuri principebi, xelisuflebis struqtura da xe-lisuflebis Stoebs Soris urTierTkontro-lisa da gawonasworebis sistema. momxsenebleb-ma studentebs gaacnes Tu rogor xdeba aSS-Si politikuri gadawyvetilebebis formireba da miReba, sazogadoebrivi interesebis uzrunve-lyofa gadawyvetilebebis miRebis procesSi, rogoria Zalauflebis uzurpaciis Tavidan acilebis konstituciuri procedurebi.

studentebma saswavlo programiT gaTval-iswinebul sagnebSi (SedarebiTi konstituciuri samarTali, konstitucionalizmis safuZvlebi, evropis qvenebis politikuri sistemebi) miRe-buli codna gaiRrmaves. maTTvis saintereso iyo imis gacnoba, Tu rogor muSaobs praqti-kaSi aRniSnuli sistema aSS-Si, aseve, rogoria

amerikeli specialistis mier am sistemis fun-qcionirebis Sefaseba.

`saerTaSoriso mikrosafinanso orga-nizaciebi~

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-versitetis saerTaSoriso urTierTobebis spe-cialobis studentebi daeswrnen prezentacias, romelic globalur mikrosafinanso sferos Seexeboda. wardginebas uZRveboda mSvidobis ko-rpusis moxalise adam malinovski, xolo Tar-jimnobas uwevda aSS-s gacvliTi programis monawile daviT jinjixaZe. prezentaciaze war-modgenili iyo msoflios mraval mikrosafi-nanso organizaciaSi moqmedi ZiriTadi koncef-ciebi da saerTaSoriso urTierTobebis sferos axleburi xedva. kerZod, ganxiluli iyo gramenis bankis magaliTi da siRaribis daZlevis glo-balur instrumenti - mikrosafinanso sfero.

leqcia Temaze: `bavSvTa uflebebi aSS-Si~

mSvidobis korpusis moxalisis, adam ma-linovskim dawyebiTi ganaTlebis specialobis studentebisaTvis leqcia waikiTxa Temaze: „bavS-vTa uflebebi aSS-Si“. momxsenebelma yuradRe-ba gaamaxvila amerikis istoriis im periodze, rodesac xdeboda skolebis segregacia, aseve, am procesTan dakavSirebul problemebze; aseve ga-nixila aSS-Si bavSvTa Sromis gamoyenebis sakiTxi me-20 saukunis dasawyisSi, skolebis segregacia rasobrivi niSniT da zogad saganmanaTleblo dawesebulebebSi rasobrivi diskriminaciis aR-mofxvra. momavali maswavleblebisaTvis sain-tereso iyo bavSvTa uflebebis gacnoba saerTa-Soriso TvalTaxedviT. moxalises Tarjimnobas uwevda amerikis gacvliTi programis monawile lia futkaraZe.

` ` „konstitucia da xelisuflebis organizebis principebi aSS-Si~ “

Page 5: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

�dekemberi

xalxis cnobierebasa da yofaSi axali wlis dResaswauls yovelTvis qonda da aqvs miniWebuli udidesi mniSvneloba, radgan igi yovelTvis aRiqmeboda, rogorc wlis umniS-vnelovanesi TariRi, gansakuTrebu-li sakraluri dro, romelic ada-mianebisaTvis moaswavebda samyaros srul da yovelmxriv ganaxlebas, TiToeulis winaSe Slida cxovrebis axal furcels, TiToeulSi aR-vivebda ukeTesi momavlis imeds. amitomac igi gaiazreboda ara mx-olod rogorc yvelaze xmauriani, WeSmaritad sayovelTao, aramed, agreTve, rogorc wlis yvelaze mTavari da mniSvnelovani dResas-wauli.

axali wlis ciklis wes-Cveule-bebs mravalmxrivi funqcionaluri daniSnuleba aqvT: ojaxis wevrTa janis simrTelisa da bednierebis, uxvmosavlianobis, saqonel-frinve-lis simravlis, ojaxis keTil-dReobis, iRblianobis, mSvidi da nayofieri momavali wlis uzrunve-lyofa, boroti Zalebisagan ojaxi-sa da meurneobis dacva da sxv.

aWaraSi axali wlis Sesaxvedrad adridanve iWerdnen Tadarigs: va-lebs gaistumrebdnen, Tu ram ga-naTxovrebuli hqondaT, yvelafers ukan daibrunebdnen, radgan swam-daT, rom axali wlis Rame saojaxo nivTebmac, iseve, rogorc adamianeb-ma da saqonel-frinvelma, sakuTar WerqveS unda gaataron. saaxalwlo samzadisis dros aravis arafers arc mosTxovdnen da arc miscemd-nen, rom `xeli ar gadayoloda~ da baraqa ojaxidan ar gasuliyo. axa-li wlis dResaswaulis Sesaxvedrad ojaxis yvela wevri fuZe-saxlSi iyrida Tavs, radgan axali weli, marTalia sayovelTao, sazogado dResaswaulia, magram, amave dros, igi ZiriTadad ojaxuri zeimia.

xalxis rwmeniT wlis pirveli dRe gansazRvravda mTeli wlis iRblianoba-uiRblobas. amitomac aWaraSi cdilobdnen axali wlis diliT gansakuTrebiT marjved yo-filiyvnen, xeli araferSi moscar-vodaT, axal wels maZRrisad Sexved-rodnen. am mizniT axali wlis wina RamiT baliSis qveS mWadis luk-mas amoidebdnen. ojaxis TiToeu-li wevri cdilobda gaTenebamde gamoeRviZa da Senaxuli mWadis lukma mamlis yivilamde an Citis pirvel daZaxilamde SeeWama, raTa frinvelisagan `daZleuli~, damar-cxebuli ar darCeniliyo da moma-vali weli misTvis uiRblo ar ga-momdgariyo.

garda amisa, am dRes asrulebdnen garkveul wes-Cveulebebs, romelTa

daniSnulebac momavali sameurneo saqmianobis iRblianobis uzrun-velyofa iyo. pirveli dRis ma-giis rwmena kargad Cans mekvleo-bis intitutSi. gadmocemiT, saxli unda eferxva `kai fexis~ adami-ans. igi diliT adre unda misu-liyo saxlSi. mekvles anu mferx-avs xelSi tkbileuli eWira. igi karze daakakunebda. ojaxis ufrosi mekvles gamoepasuxeboda. maT So-ris imarTeboda dalogi, romlis drosac mekvle ojaxs xvavs, baraqas, siTbos, sitkbos, sixarulsa da bednierebas daubedebda da oTaxSi Sevidoda. SemosasvlelSi idga pa-tara skami (jorko), romelzec ido brinjiani Tasi. mferxavi aiRebda Tass, dajdeboda jorkoze da sam-jer wainacvlebda win, ojaxis saqme win wavideso. mere brinjs da kan-fets moayrida oTaxebSi. Semdeg me-kvle keraSi nakvercxals gaCxrekda, naperwklebs aayrevinebda da dai-loceboda: `ramdeni naperwkalic avarda, imdeni simindi, imdeni oqro-vercxli, imdeni saqonel-fr-inveli, xvavi da baraqao~. am dRes ar SeiZleboda oTaxis dagva, xvavi da baraqa ojaxidan rom ar gasu-liyo. mferxavs didi pativiT eq-ceodnen. mTeli dRis ganmavlobaSi ar SeiZleboda misi saxlidan sxva-gan wasvla.

Zvelad aWaraSi gavrcelebuli iyo kardakar Camovlisa da miloc-vis Cveuleba. momlocvelebi axa-li wlis saRamos jgufebad iwye-ben kardakar Camovlas. dadiodnen TiTqmis gaTenebamde, galobiT ulocavdnen ojaxebs axali wlis mosvlas. maspinZlebi momlocvelebs asaCuqrebdnen fuliT, tkbileuliT, xiliT. sul bolos kardakar Camov-lis monawileebi TavianT ojaxebs ulocavdnen da miumRerebdnen. di-lidan iwyeboda erTmaneTTan ga-dastumreba.

saaxalwlo wes-CveulebaTa ume-tesi nawili aWaraSi nayofierebis magias ukavSirdeboda da mosav-lianobisa da saqonel-frinvelis simravlis uzrunvelyofisaTvis iyo gankuTvnili. nayofierebisa da baraqianobis gamomwvevi Zalebis gaZlierebas emsaxureboda aWara-Si fragmentebis saxiT SemorCeni-li agrarul-religiuri xasiaTis dResaswauli `bosloba~ da `cx-emlis Wris~ rituali, romelTa daniSnulebac bunebis ZalTa aRorZineba da nayofierebis uz-runvelyofa unda yofiliyo.

nayofierebis magiasTan saax-alwlo ritualebis kavSiri kar-gad Cans saaxalwlo kerZebSic. tradiciulad, aWaraSi axal wels

savse sufriT xvdebodnen, magram gansakuTrebuli mniSvneloba eni-Weboda moxarSul siminds. siminds garkveul xans wyalSi gaaaCerebdnen, Semdeg moxarSavdnen da marilTan erTad miirTmevdnen an amzadebdnen sirsvals _ nivriT da nigvziT Sekazmul, moxarSuli, kangaclili simindis SeWamands. swamdaT, rom, rogorc `kardalSi gasivdeba da aivseba simindi, ise aivseba naTesi da kai mosavali iqnebao~. sirsva-lis Wama aucilebeli iyo ojaxis wevrebisaTvis, magram sxvas, ucxos mas ar aWmevdnen, radgan fiqrobdnen, rom `ojaxidan baraqa wavidoda~. saerTod, aWaraSi saaxalwlo ritu-alebSi nayofierebis simbolos dat-virTva qonda marcvleuls (brinji, xorbali, Romis marcvali da sxv.). magaliTad, axal wels boslobis ritualis Sesrulebisas, ojaxis ufrosi mamakaci saqonels irgvliv Semouvlida da marcvals mimofan-tavda. an kidev, saqonels marcvals aWmevda, axorSi brinjs, siminds, xapis guls moapnevda _ `bereqeTi iyoso!~ axali wlis Rames diasax-lisi marcvleuls apnevda rogorc oTaxis kuTxeebSi, aseve saaxalwlo sufrazec. am sufraze aucileblad unda yofiliyo moxarSuli kvaxi. xSirad kvaxs tablazeve daCexavdnen, rom misi Tesli sufraze dayril-iyo. es siuxvisa da baraqis uzrun-velyofis aucilebel pirobad iT-vleboda.

aWaraSi saaxalwlo ritualebSi gansakuTrebuli sakraluri mniSvn-eloba eniWeboda wyals. axali wlis dilas diasaxlisi adre adgeboda, gaaRvivebda cecxls da xmisamouRe-blad moitanda wyals, romelsac keris piras an oTaxis kuTxeebSi moapkurebda, Tan dailoceboda: `am wyaliviT win wavides ojaxis saqmeo~. wylis magiuri Zalis rwme-na kargad Cans aWaraSi axali wlis dilas `saqonlis wyalze gayvanis~ CveulebaSi, rac zemo aWaraSi dRe-sac sruldeba.

axali wlis dReebSi yvela er-ideboda usiamovnebas, Cxubs, ayal-mayals, bilwsityvaobas. erTmaneTs didi siyvaruliTa da pativiscemiT eqceodnen, eridebodnen bavSvebis datuqsvasac ki, raTa mTeli weli ojaxSi urTierTpativiscemisa da urTierTgagebis mSvidobiani at-mosfero yofiliyo. ase, sxvadasx-vagvari simboloebis, ritualuri elementebisa da wes-Cveulebebis saSualebiT cdilobdnen aWaraSi uzrunveleyoT momavali wlis iR-blianoba ojaxisaTvis.

darejan noRaideli

saaxalwlo wes-Cveulebebi

aWaraSi

potsdamis universitets oTxdRi-ani samuSao vizitiT baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universite-tis ganaTlebisa da mecnierebaTa fakultetis dekani, asocirebuli profesori marina qoriZe, saswav-lo procesis marTvis departamen-tis ufrosi, pedagogikis doqtori madona miqelaZe da evropeistikis departamentis asistent profesori neli axvlediani ewvivnen. viziti miznad isaxavda or umaRles saganmana-Tleblo dawesebulebas Soris Tanam-Sromlobis gaRrmavebas, erToblivi saswavlo-samecniero proeqtebis dagegmvasa da ganxorcielebas. qarT-velma da germanelma kolegebma Sexve-drebze iseT mniSvnelovan sakiTxebze imsjeles, rogoricaa: profesor-mas-wavlebelTa da studentTa gacvliTi programebis amoqmedeba, kvlevebis warmoeba ganaTlebis mimarTulebiT, pedagogiuri praqtika qarTveli da germaneli profesorebis Tanax-elmZRvanelobiT, ganaTlebis mimar-Tulebis programebis eqspertiza da enebis centris Seqmna. potsdamis universitetis delegacia baTums sa-pasuxo vizitiT 2013 wels ewveva.

samuSao vizitis farglebSi gamar-Tuli Sexvedrebi:

• brandenburgis federaluri mi-wis ganaTlebis ministri, profesori sabine kunsti;

• germaniaSi saqarTvelos elCi ga-briela fon habsburgi;

• reqtoris moadgile, sagareo urTierTobaTa departamentis ufro-si, profesori ria de blezeri;

• ganaTlebis mecnierebaTa pro-filis xelmZRvaneli, profesori volfgang lauTerbaxi;

• enebis centris xelmZRvaneli, doqtori doris geberti;

• landtagis ganaTlebis, kvlevisa da kulturis komitetis Tavmjdo-mare iens lipsdorfi

•bra nd e n burg– s a q arTv elos sazogadoebis Tavmjdomare pavle SpetiSvili;

bsu-s profesor-maswavleblebi miwveuli iyvnen aseve rostokis uni-versitetsa da brandenburgis fed-eraluri miwis parlamentis mec-nierebis, kvlevisa da kulturis komisiis sxdomaze.

samuSao viziti

potsdamis

universitetSi

ვ ულოც ა ვ დ ა მ დ ე გ შ ო ბ ა – ა ხ ა ლ წ ე ლ ს ჩ ვ ე ნ ი უ ნ ი ვ ერ ს იტეტი ს თითოეულ წევრს, მათ, ვისთვისაც ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი ძვირფასი და უპირველესია. ვულოცავ როგორც რექტორატს , ადმინისტრაციას , ასევე უნივერსიტეტის მთავარ მამოძრავებელ ძალას – პროფესორ–მასწავლებლებსა დ ა ჩ ვ ე ნ ს ძ ვ ი რ ფ ა ს

სტუდენტ–ახალგაზრდობას, რომლებზეც ძალიან ბევრი რამ არის დამოკიდებული უნივერსიტეტის წინსვლისათვის. თითოეულ მათგანს ვუსურვებ ჯანმრთელობას, წინსვლას, წარმატებებსა და სასიამოვნო სიახლეებს. დაე, ახალი 2013 წელი ყოველმხრივ გამორჩეული ყოფილიყოს ჩვენი უნივერსიტეტისა და უნივერსიტეტელთათვის.

ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ასოცირებული პროფესორი

ემზარ მაკარაძე

ბათუმის შოთა რუს-თაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუ-დენტობას, პროფესორ-მ ა ს წ ა ვ ლ ე ბ ლ ე ბ ს , ადმინისტრაციის წარმო-მადგენლებს გულითადად ვულოცავ ახალი 2013 წლის მობრძანებას, შობის ბრწყინვალე დღესასწაულს. ა ხ ალ წ ელს ყ ვ ელა , განურჩევლად ასაკისა ,

სიხარულით, უკეთესი მომავლის იმედებითა და რწმენით ვეგებებით და ღმერთმა ინებოს მათი გამართლება! ვისურვებდი ყველა ოჯახში შესულიყოს სიმშვიდე და კეთილდღეობა, ხვავი და ბარაქა, ერთმანეთის პატივისცემა და სიყვარული. წინსვლა და წარმატებები არ მოშლოდეს ჩვენი ქვეყნის თითოეულ მოქალაქეს და სრულიად საქართველოს.

ირაკლი ბარამიძე,

რექტორის მოადგილე სასწავლო დარგში

sul ramdenime dRe-

SDi axali 2013 weli

zeimiT estumreba Cvens

ojaxebs. mMinda mogil-

ocoT yvelas Soba-

axali weli. GgisurvebT

janmrTelobas, did

bednierebas, sixaruls,

did warmatebebs Tqvens

pirad cxovrebasa da

ASemoqmedebaSi. minda

Cveni qveynis am urTules periodSi gisurv-

oT gvecxovros mSvidobian, gamTlianebul,

warmatebul, yvelasaTvis samagaliTo da

mdidar saqarTveloSi. vyofiliyaviT pa-

tara, magram cnobili saqarTvelos Rir-

seuli Svilebi. D

SevxvdeT axal wels RimiliT da suli-

eri simSvidiT!pativiscemiT,

neriman cincaZe

Page 6: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

� dekemberi

qalbatoni naTia wiklaSvili reqtoris moadgile gaxlavT sa-mecniero muSaobis dargSi. igi 2012 wels universitetis cxovre-baSi dadebiTad afasebs. ambobs, rom universitetis winsvlisTvis bevri realuri nabiji gadaidga, warmatebebis paralelurad samo-mavlod samecniero-kvleviTi muS-aobis gaZlierebazec saubrobs da axalgazrda mkvlevarTa da doq-torantTa rolzec miuTiTebs.

qalbatoni naTia ukve 20 welia baTumis saxelmwifo universitet-Si muSaobs. ambobs, rom mTeli am xnis manZilze saxlidan univer-sitetSi miuxaria da piriqiT... axarebs TiToeuli studentis warmateba.

qalbatoni naTia saaxalwlo tra-diciebzec gvesaubreba. aTeuli wle-bia, rac axal wels kaxeTSi xvdeba.

_ qalbatono naTia, Tqven brZan-debiT rsu-s reqtoris moadgile sa-mecniero muSaobis dargSi. gTxovT, gvesaubroT am mimarTulebiT gaweu-li saqmianobis Sesaxeb...

_ baTumis SoTa rusTavelis sax-elmwifo universiteti Cveni qveynis saganmanaTleblo sivrceSi erT-erTi aRiarebuli umaRlesi saswavlebe-lia, romelsac maRalkvalificiuri akademiuri personali hyavs didi sa-mecniero potencialiT. gasul wels Cveni profesorebis da mecnierebis mier gamoica aTobiT saxelmZRvanelo, damxmare-meToduri masala Tu mono-grafia; aseve moipoves SoTa rusTave-lis erovnuli da saerTaSoriso samecniero fondebis grantebi, uni-versitetis samma TanamSromelma pre-zidentis axalgazrda mecnierTaTvis gankuTvnili grantic miiRo.

mogexsenebaT, Cveni universiteti saerTaSoriso Tu respublikuri konferenciebis gamarTvis sasurvel centrad iqca. gasul wels CvenTan araerTi saerTaSoriso samecniero da praqtikuli RonisZieba gaimar-Ta. NATOOOO-s egidiT, Savi zRvis Rrma fenebis gogirdwyalbadis ekolo-giurad usafrTxo energetikuli aTvisebis Temaze samecniero vorq-Sofi Catarda, romelSic qarTveli, amerikeli, ingliseli, ukraineli, serbi, Turqi, erayeli, somexi da azerbaijaneli mecnierebi monawil-eobdnen. vumaspinZleT qarTvelolo-giis, qarTul-Cerqezul, DAAD-is, iu-lixis samecniero centrisDDsazafxulo skola-seminarebs, sadac ara mxolod gamocdilebis gaziareba, aramed, sa-momavlod praqtikuli TanamSromlo-bis realuri nabijebic gadaidga.

Sexvedrebi Catarda saqpatent-Tan, inteleqtualuri sakuTrebis

dacvis msoflio da evropul orga-nizaciebTan. Cvens universitetSi gaix-sneba inteleqtualuri sakuTrebis msoflio organizaciis kuTxe, said-anac universiteti CarTuli iqneba saerTaSoriso saZiebo sistemaSi da gveqneba wvdoma resursebze. ukve gvy-avs am organizaciis serTificirebu-li warmomadgenelic _ l. meloiani-futkaraZe, romelmac warmatebiT Caabara gamocda inteleqtualuri sakuTrebis msoflio organizaciis Sesabamisi komisiis winaSe.

Cveni mecnierebis miRwevebis ko-mercializaciisTvis xelis Sewyobis mizniT, universiteti. sxva struq-turebTan erTad gaxda saqarTvelos inovaciebis gadacemis centris dam-fuZnebeli. universitetis akademi-uri da samecniero personali ara mxolod maspinZlobda sxvadasxva RonisZiebebs, aramed aqtiur monaw-ileobas iRebda mniSvnelovan saerTa-Soriso forumebsa da SexvedrebSi msoflios araerT qveyanaSi.

STambeWdavi warmatebebi ki gvqon-da, magram miuxedavad zemoT CamoT-vlilisa, vfiqrobT, samecniero-kv-leviTi muSaoba unda gavaZlieroT, gansakuTrebiT axalgazrda mkvlev-arTa da doqtorantTa gaaqtiurebis gziT da srulad unda gamoviyenoT is mdidari potenciali, rac Cvens universitets am kuTxiT gaaCnia. dagegmili gvaqvs araerTi saintereso respublikuri da saerTaSoriso RonisZieba, romelic xels Seuwyobs Cvens TanamSromelTa integracias saerTo evropul samecniero sivrce-Si. aucilebelia, rom mudmivad Cveni samecniero Tvalsawieri, radgan es procesi umal dadebiTad aisaxeba

swavlisa da swavlebis xarisxze._ bunebrivia, samsaxuri bevr

Sromas moiTxovs. ramdenad uTavsebT erTmaneTs ojaxs da Tanmdebobas?

_ ganaTlebis miReba, Svilebis dabadeba da aRzrda, ojaxi... qalis moRvaweobisa da TviTrealizaciis sferos sia odiTganve izrdeboda da izrdeba, Tanac Tavad qalebis ZalisxmeviT... sakuTari Tavis povna da iseT axal samoRvaweo asparezze srulyofa da warmateba, adre rom mxolod mamakacebisTvis iyo xelmi-sawvdomi, daufarav siamovnebas da siamayes aniWebs qals. myari da xan-daxan erT-erTi pirveli adgili Ta-namedrove qalis cxovrebaSi kari-eras uWiravs. ... da mainc, SeiZleba did warmatebas miaRwios qalma da karieruli kibis maRal safexure-bzec aRmoCndes, magram miRweuli warmateba uceb uferuldeba Tu igrZnobs, rom mis gverdiT ar dgas ojaxi...

samsaxuridan misuls, daRliloba unda dagaviwyos ojaxma, axali ener-giiT agavsos da dagmuxtos, SeuZle-beli SegaZlebinos. rTulia qalis misia am qveyniur cxovrebaSi - ufa-li sicocxlesTan erTad gvakisrebs did valdebulebas, rom viyoT kar-gi Svili, Rirseuli meuRle, yur-adRebiani deda... xoda, mec vcdilob siTbo da mzrunveloba ar movaklo ojaxs, albaT, yovelTvis verc vax-erxeb amas, magram ojaxis wevrebi mzogaven da ar imCneven gasauToveb-el Sarvals, damwvar sadils da an saerTod usadilobas... aqve getyviT, ufals madlobas vwirav, rom myavs meuRle, Svilebi, rZali, romlebic mexmarebian, gmirulad itanen Cems

qronikul mouclelobas da maZleven saSualebas Cemi sayvareli saqme va-keTo. maT tols ar udebs Cemi ojax-is yvelaze ,,ufrosi~ wevri naTaTo (1wlis da 3 Tvis), romelic Seucv-leli dopingis rols TamaSobs Cem-Tvis...

samsaxuridan saxlSi unda migix-arodes da saxlidan samsaxurSi... da 20 welia mixaria universitetSi, Cvens codnis taZarSi mosvla, Cems megobrebTan, kolegebTan da gansa-kuTrebiT ki studentebTan Sexvedra. 20 welia vRelav leqciis dawyebisas da mixaria, rodesac maT TvalebSi vkiTxulob, rom ganxiluli Tema gasagebia, mixaria, rodesac uamravi SekiTxva ebadebaT da erTad veZebT pasuxebs ... mixaria, rom Cemi studen-tebi warmatebuli adamianebi arian da iotisodena wvlili mec mimiZRvis maT warmatebebSi...

_ sad da rogor xvdeba naTia wiklaSvili axal wels? ojaxSi saax-alwlod gansakuTrebuli tradicie-bi xom ar gaqvT?

_ gamogitydebiT, Zalian miyvars axali weli. dro gadis, tradiciebi icvleba da axal Cveulebebs eyreba safuZveli. magram amis miuxedavad, ar icvleba yvelaze mTavari _ axali weli siaxlis, imedisa da sixarulis momtania. mTavaria mas RimiliT Se-vegeboT, radgan erTi tradicia nam-dvilad ucvlelia da yvela adamians aerTianebs _ esaa rwmena imisa, rom axali weliwadi yvelaze sanukvari survilebis asrulebas daudebs da-sabams.

axal wels mamasTan vxvdebiT xolme. es Cemi ojaxis tradiciaa ukve aTeuli wlebia... ulamazes, irmebis gadasaxed kaxeTSi - siRnaRSi vikri-bebiT yvela erTad, dedis gardacva-lebis Semdeg me miwevs gozinayis gakeTeba, iSleba mama-papuri, xvavri-eli kaxuri sufra da iqidan vambobT uflis da Cveni qveynis sadidebels, vacilebT Zvels da vlocavT damdeg axal wels...

_ rogor miulocavT damdeg Soba–axal wels SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis profe-sor–maswavleblebs, administracias da studentebs?

_ minda, visargeblo SemTxveviT da sruliad saqarTvelos, gansa-kuTrebiT mSobliur baTums, SoTa rusTvelis saxelmwifo univer-sitetis profesor-maswavleblebs, administracias, studentebs mo-gilocoT damdegi axali weli, gisurvoT janis simrTele, sikeTe, sanukvari ocnebebis axdena, warmate-bebi Cveni qveynis sakeTildReod! uflis wyaloba ar moklebodes Tqvens ojaxebs!!!

„mixaria, rom Cemi studentebi warmatebuli adamianebi arian“

iwureba 2012, kars mogvadga axali _ 2013 weli. dadga Jami Tvali gavadevnoT mimavals, davgegmoT ax-ali da ganvagrZoT gza win. riT iyo saintereso 2012 weli? pirveli imiT, rom weli iyo da Tavisi kuT-vnili adgili daiWira JamTasvlaSi zogadad da Cvens biografiaSi, kerZod. meorecaa da am wels fuWad ar Cauvlia arc Cveni qveynis, arc Cveni kuTxisa da qa-laqis, arc Cveni universitetis, arc TiToeuli Cven-ganisaTvis: universitetma akreditacia gaiara da Caaba-ra ,,saxelmwifo gamocda~ (es didi warmatebaa), magram ufro meti saqme winaa; profesuram 2012 wels gasa-keTebeli gaakeTa samecniero da pedagogiur asparezze, magram arc esaa sakmarisi, metia saWiro; studentobam _ kidev erTi studenturi weli ganvlo studenturi yoveldRiurobiT, swavliTa da usaqmurobiT, momaval-Si swavlam unda sZlios zarmacobas... Cven xom kargi studenti, kargi profesori, kargi universiteti gv-surs, ufro ukeTesi, vidre gvyavs da gvaqvs. sxvagvarad

universitetic xom ver Sedgeba, igi xom studentisa da profesoris erTobaa...xvalis imediT davemSvidoboT 2012-s, madloba vuTxraT Zvel wels da imediT

SevxvdeT axals.studentebs, profesorebs, administracias, universitetis yvela TanamSromels

gilocavT Soba-axal wels. axali warmatebebi da gamarjveba moetanos 2013-s Tqvens biografiaSi da, Sesabamisad, universitetis istoriaSi.

profesori mamia faRava

გილოცავთ ყველას! ახალ წელს ყოველთვის უკეთესის მოლოდინითა და იმედებით ვხვდებით. ღმერთმა ყველა კეთილი სურვილი შეგვისრულოს! არ არსებობს წელი, რომ არ ჰქონდეს კარგიც და ცუდიც, პირველ რიგში ვისურვებდი უფრო მეტი კარგი ყოფილიყოს. რაც მთავარია, ეს წელი ყოფილიყოს მშვიდობიანი და ბედნიერების მომტანი, განსაცდელში კი გამძლეობა გვქონოდეს! ქართველ ხალხს ვუსურვებ სიკეთეს, ჯანმრთელობას, სიმდიდრეს, გამრავლებას, განათლებას, შრომისმოყვარეობას, გამთლიანებას, სიყვარულს, ცხოვრების ხალისსა და შემართებას! გილოცავთ!!!

ჩემთვის საუკეთესო საახალწლო დალოცვა სახარებისეული ქრისტეშობის ლოცვაა, რომელიც ამ დღეებს ძალიან უხდება: „დიდება მაღალთა შინა ღმერთსა, ქვეყანასა ზედა მშვიდობა და კაცთა შორის სათნოება! ამინ!“

მარინა გიორგაძე,

პროფესორი,ევროპეისტიკის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი

Page 7: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

�dekemberi

rTulia moiZebnos sityvebi, rom-liTac SesaZlebeli iqneba batoni gu-ramis pirovnebis daxasiaTeba. batoni gurami is adamiani gaxlavT, visTvi-sac umTavresi bedniereba sakuTari profesiaa. igi mTlianad ixarjeba profesiul saqmianobaSi. garemoTa cvalebadobis miuxedavad, baton gu-rams arasodes uRalatia sakuTari mrwamsisTvis. igi movlenebs afasebs mxolod profesiuli codnisa da pirovnuli simaRlidan. is WeSmariti mecnieri da pirovnebaa, romelic Ta-viseburi zneobrivi arbitris funq-cias asrulebs universitetSi.

batono guram! gilocavT dabadebis dRes. pirvel rigSi gisurvebT janmr-Telobas, didxans sicocxles, Semo-qmedebiT warmatebebs. RmerTma da-glocoT da didxans gamyofoT Tqvens sayvarel adamianebTan erTad.

didi siyvaruliT Tqveni fsiqologi kolegebi

batono guram! gilocavT dabadebis dRes, daeswariT mravals, ar mogkle-bodeT TqvenTvis damaxasiaTebeli energiuloba, raTa ufro meti da warmatebuli fsiqologi aRzardoT.

fsiqologiis specialobis meoTxe kursis studentebi

adamianebi warmoTqvamen Zalian bevr mSvenier sityvas, aviTareben genialur azrebs, magram xSirad sao-crad vrceli da mZime oqtavebia si-tyvebsa da saqmeebs Soris, mxolod rCeulT xelewifebaT iyvnen pirovnu-lad imdenad Rrma da diadi,rogorc maTi sityvebia... CvenTvis ki,batono guram, Tqven es SeZeliT... SeZeliT ara marto sakuTari Tavis srulyofa, aramed CvenSic,momaval TaobaSic ga-moacocxleT sikeTis sawyisebi!

yovelTvis roca gismenT, vurT-ierTobT TqvenTan, gveCveneba, rom imaze ukeTesi vxdebiT, vidre viyaviT, ufro meti viciT, vidre vicodiT da es gancda badebs CvenSi udides bed-nierebas, rom Tqven arsebobT, rom qm-niT, gvavsebT da gvaviTarebT... Tqven Cven gviboZeT wesrigis, pativiscemis, mokrZalebis gancda da saxelmwifos, Cveni qveynis rwmena!

batono guram! gilocavT dabadebis dRes, gisurvebT xangrZliv, bednier, xalasiT savse uamrav wels da ufals SevTxovT, rom kidev uamrav Taobas ergos Tqveni gacnobis bedniereba!

fsiqologiis specialobis mesame kursis studentebi

wina saaxalwlo dReebia. axa-li weli asocirdeba saaxlwlo saCuqrebTan, axlo urTierTobebTan, romelic gvaniWebs sixaruls da bed-nierebas. fsiqologebis azriT, Zvir-fasi saCuqari harmoniuli urTier-Tobaa, romlis SeZenasac ar sWirdeba finansuri danaxarjebi, magram xSir SemTxvevaSi Tavisi mniSvnelobiT aRe-mateba ZviradRirebul saCuqars.

adamiani socialuri arsebaa da misi cxovreba sxva adamianebTan urTier-Tobis gareSe warmoudgenelia. urT-ierTobis moTxovnileba warmoadgens adamianis erT-erT umniSvnelovanes moTxovnilebas, romelic Tavs iCens jer kidev Cvilobis asakidan. sazoga-doebisgan izolireba adamianisTvis warmoadgens udides sasjels. iyo periodi, rodesac gansakuTrebiT mZime danaSaulis CadenisTvis adami-ans zogjer sikvdiliT ar sjidnen da tovebdnen dausaxlebel kunZulze. urTierTobis erT-erTi mniSvnelovani Semadgenelia komunikacia.

komunikacia - esaa mniSvnelovani in-formaciis Seqmna da gadacema arafor-maluri saubris, jgufuri urTierT-moqmedebis da sajaro gamosvlisas. komunikaciis procesi xorcieldeba cnobis gagzavnisa da miRebis saSu-alebiT. informaciis gacvla xdeba rogorc Sinaarsobriv, aseve, emociur doneebze, xolo am informaciis gada-cemis saSualebebia sityvebi, gamonaTq-vamebi anu verbaluri komunikacia (ze-piri da werilobiTi) da sxeulis ena - araverbaluri komunikacia (Jestebi, mimika, vizualuri kontaqti).

komunikacia Cveni cxovrebis ganuy-ofeli nawilia da gvWirdeba imisaT-vis, rom gaviziaroT sxva adamianebis ideebi da mosazrebebi, miviRoT sxva adamianisgan informacia, gvqondes sxva adamianebTan urTierToba da ukukavSiri.

komunikaciis process ganekuTvneba rogorc informaciis gadacema, anu `gamonaTqvami~,“ aseve, informaciis miReba - `STabeWdileba~. komunikaciis procesi mimdinareobs or doneze: Si-naarsisa da damokidebulebebis done-ze, amasTan, es ukanaskneli gansazRvravs pirvels. rodesac vesaubrebiT erTma-neTs, Sinaarsis gacvla xdeba cnobebis doneze. rac Seexeba Cvens grZnobebs, romlebic warmoadgens komunikaciis procesis arsebiT Semadgenel nawils, maTi gadacema xdeba damokidebulebis doneze. partnioris mimarT damokide-bulebis ganmsazRvreli signalebi SeiZleba iyos: pozitiuri, neitral-uri da negatiuri. Tu SeatyobT, rom Tqvensa da Tqvens partniors Soris damokidebulebis done darRveulia (negatiuria), nu ecdebiT Sinaarsis gadacemas, jer aRadgineT damokide-bulebis done. amasTan, ecadeT, rom iyoT mSvidi da gawonasworebuli. Sinaarsis doneze urTierTobis gagrZelebas azri aqvs mxolod maSin, rodesac damokidebuleba araa dar-Rveuli. samwuxarod, adamianebs Soris urTierTobebi yovelTvis rodi war-moadgens siamovnebisa da sixarulis

wyaros. xSirad es urTierTobebi xde-ba problemebis, usiamovnebebis, kon-fliqtebis mizezi. es, rogorc wesi, ukavSirdeba adamianebs Soris saerTo enis gamonaxvis sirTuleebs.

fsiqologebi da eqspertebi urT-ierTobaSi wamoWril problemebs da sirTuleebs xSir SemTxvevaSi ukav-Sireben manipulaciur qcevas. manip-ulaciaSi Cveulebriv, igulisxmeba partniorze faruli (qvecnobieri) fsiqologiuri zemoqmedeba, romlis mizania manipulatorisTvis sasurveli Sedegis miReba. esaa qmedeba, romlis mizansac warmoadgens, Seasrulebinos adamians misi interesebis sawinaaRm-dego iseTi qceva, romelic sasurve-lia manipulatorisTvis. fsiqolo-giuri manipulaciis damaxasiaTebel Tvisebas warmoadgens partnioris mimarT damokidebuleba, kerZod, ma-nipulatori mas uyurebs ara rogorc pirovnebas, aramed rogorc saSuale-bas, romlis gamoyenebiTac aRwevs misTvis sasurvel Sedegs. manipulato-ri, Cveulebriv, kargad icnobs ada-mianis fsiqikas da icis, rogor moax-dinos masze zemoqmedeba. erT-erTi mkvlevris azriT, adamianis fsiqiki-sa da misi siRrmiseuli meqanizmebis kargi codna yovelTvis sulac ar gamoiyeneba adamianis sakeTildReod da xSirad piriqiT xdeba. manipula-cia gulisxmobs ori mxaris gamoyo-fas: erTi mxare esaa - manipulaciis iniciatori da ganmxorcielebeli, romelsac uwodeben manipulators. meore mxares, romelic warmoadgens manipulatoris obieqts, uwodeben manipulaciis adresats. manipula-ciis procesi SeiZleba ganxorciel-des uSualod manipulatoris mier, magram aris SemTxvevebi, roca igi gamodis, rogorc manipulaciis or-ganizatori da iniciatori, romlis drosac Tavisi miznebis misaRwevad iyenebs sxva pirebs. manipulaciuri zemoqmedebis damaxasiaTebeli niSania misi faruli xasiaTi, romelic niR-bavs manipulatoris WeSmarit ganz-raxvas. amitomac xSirad xdeba ise, rom manipulatoris ganzraxva gareSe TvalisTvis SeumCnevelia, is sruli-ad udanaSaulo gamodis(an cdilobs gamovides) situaciidan da garegnu-lad Cans mxolod adresatis qceva, ro-melic erTi SexedviT araadekvaturia. manipulatorebi zemoqmedeben adamia-nis iseT maxasiaTeblebze, romelsac aucileblad moyveba sapasuxo reaqcia, rogoricaa: pirovnebis Rirseba, emo-ciebi, urTierTobis moTxovnileba, prestiJi.

imisaTvis, rom adamianma Tavi da-icvas manipulaciuri zemoqmedebisgan da moaxdinos misi neitralizeba, saWiroa TviTon manipulaciuri ze-moqmedebis faqtis gamovlena, ramde-nadac swored amazea damokidebuli adresatisTvis negatiuri Sedegebi da es warmoadgens misi pirovnebisTvis mTavar saSiSroebas. arcerT CvenTagans ar unda, rom Tanamosaubrem moatyuos, Tumca xdeba ise, rom vgrZnobT kidec Tanamosaubris aragulwrfelobas da

xdeba piriqiTac. rogor gamovicnoT varT Tu ara tyuilis obieqtebi? ar-sebobs garkveuli maniSneblebi, rac miuTiTebs imaze, rom Cveni Tanamo-saubre tyuis. aseTia, rogorc ver-baluri, ise araverbaluri signalebi. magaliTad: gugebis Seviwroveba, xmis kankali, xelebis fSvneta, tuCebisa da piris gaSroba. tyuilze miuTiTebs Semdegi frazebi: `janmrTelobas geficebi~..., `kisers moviWri~...., `ar vici razea saubari~.... da a.S.

tyuilis gamocnobis erT-erTi rekomendacia mdgomareobs SemdegSi: Tu Tanamosaubris sityvebsa da Jest-ebSi SeamCnevT Seusabamobas, ufro endeT sakuTar mzeras da ara sme-nas, vinaidan WeSmaritebaze am dros miuTiTebs swored adamianis uneblie Jesti da moZraoba da ara warmoTqmu-li fraza. simarTlis dafarva yvelaze advilia sityviT, mimikiT, xmiT da ufro Znelia JestebiT, moZrao-biT, poziT. urTierTobis xelovneba moicavs tyuilis niSnebis gamovlenis xerxebis codnas, rac exmareba adami-ans ar gaxdes manipulaciis da tyui-lis obieqti.

adamians cxovrebis ganmavlobaSi sxvadasxva saxis urTierTobebi aqvs. urTierTobis unar-CvevebiT adamian-ebi ar ibadebian, saWiroa maTi gamo-muSaveba. arsebobs efeqturi komuni-kaciis xerxebi, rogoricaa: aqtiuri mosmena, sxvisi subieqturi realobis gaTvaliswineba, emociebis gaziareba da a.S.

urTierTobis xelovneba adamians exmareba pirovnebaTaSorisi damokide-bulebis mowesrigebaSi, konfliqtebis mogvarebaSi, warmatebis miRwevaSi da zogadad, emociur keTildReobaSi. marTali iyo frangi mwerali antuan de sent egziuperi, roca werda: „`WeS-mariti fufuneba adamianuri urTier-Tobaao~.

ramdenime dReSi kars SemogviRebs axali, 20013 weli. gvinda am axal wels gisurvoT urTierTobebis dalageba (visac daulagebeli aqvs), axali urT-ierTobebis dawyeba, konfliqtebis mogvareba.

dae, es weli yofiliyos Cveni uni-versitetis studentebisTvis, leq-tor-maswavleblebisTvis da sruliad saqarTvelosTvis mxolod dadebiTi da harmoniuli urTierTobebis mom-tani.

rusudan keWaymaZe,

qeTevan beriZe

urTierTobis xelovneba

ს რ უ ლ ი ა დ საქართველოს , მ თ ელ ჩ ვ ე ნ ს კოლექტივს და ს ტ უ დ ე ნ ტ ე ბ ს გ ი ლ ო ც ა ვ თ დამდეგ 2013 წელს. გისურვებთ ჯანმრთელობას, ბ ე დ ნ ი ე რ ე ბ ა ს , წ ა რ მ ა ტ ე ბ ე ბ ს რ ო გ ო რ ც პ ირ ად , ა ს ე ვ ე

საზოგადოებრივ საქმიანობაში. დაე, გვეცხოვროს ერთიან, მთლიან და გაბრწყინებულ საქართველოში.

ლამზირა გორგილაძე,აგრარული და საინჟინრო

ტექნოლოგიების ფაკულტეტის ასისტენტ პროფესორი

დ ა მ დ ე გ 2013 წელს ვ უ ლ ო ც ა ვ ს რ უ ლ ი ა დ საქართველოს. ბ ე დ ნ ი ე რ ახალ წელს ვ უ ს უ რ ვ ე ბ ჩემს საყვარელ სტუდენტებს,

ძვირფას და პატივცემულ კოლეგებს. თითოეულისათვის ეს წელი ყოფილიყოს ულევი სიხარულის, წარმატებული საქმიანობის, ჯანის სიმტკიცის, სიყვარულის , სიუხვის და ბედნიერების მომტანი.

ნარგიზ ალასანია,

აგრარული და საინჟინრო ტექნოლოგიების ფაკულტეტის

ასისტენტ პროფესორი

gilocavT!

ახალ, 2013 წელს გილოცავთ!

წარმატებულ და იმედის მომცემ წელს გისურვებთ!

დ ღ ე ს მ ნ ი შ ვ -ნ ე ლ ო ვ ა ნ ი ა - გ ო ნ ე ბ ა გ ა ხ ს ნ ი ლ ი , მოქნილი, განვითარებაზე ორ ი ე ნ ტ ირ ე ბულ ი , შემოქმედი, რისკიანი, მ ო ტ ი ვ ი რ ე ბ უ ლ ი ,

კომუნიკაბელური და შესაბამისი უნარ-ჩვევების მქონე სპეციალისტების მომზადება. სწორი არჩევანის გაკეთების უნარი, საუკეთესოთა გამორჩევა და გამორჩეულთა სწორი მოტივირებაა საჭირო.

დღეს - სწორედ დღევანდელ დღეს ნიშნავს და არა ხვალინდელს. ხვალ უფრო რთული და დინამიური გარემო გელით. დრო აღარ ითმენს - მომავალი წარმატება ახლა და აქ იქმნება! და როგორი იქნება ის, თქვენზეა დამოკიდებული.

2013 წელი წარმატებული იქნება და ყოველი ჩვენგანი თავის წვლილს შეიტანს ამ წარმატებაში.

როსტომ ბერიძე

ტურიზმის ფაკულტეტის დეკანი, სრული პროფესორი

ძვირფასო სტუდენტებო, პროფესორ-მ ა სწ ა ვლებლებო , უნივერსიტეტის თანამშრომლებო, ბატონო რექტორო პირადად თქვენ, სრულიად საქართველოს და ყველას გილოცავთ მშვიდობის, სამშობლოს გამთლიანების, აღმავლობის, წინსვლის, გაერთიანების, განათლების რეფორმის წარმატებით ჩატარების, ახალი იმედებით და განახლების მოლოდინით

აღსავსე დღესასწაულს - შობა-ახალ წელს. დღე სასწაული - ქრისტეს შობისა და ახალი წლის

- ყოფილიყოს უფლის წყალობისა და მფარველობის, ჯანმრთელობის, წარმატებების და ბედნიერების მომტანი და მუდმივი მეგზური მთლიანად საქართველოსი, თითოეული ადამიანის, და პირადად თქვენთვის. სიკეთე და სითბო, ხვავი და ბარაქა არ მოკლებოდეს თქვენს ოჯახებს. როგორც სულმნათი აკაკი ამბობს: „ნუ მოგიშალოს თბილი ჰაერი, ცივი ღვინო და ცხელი მწვადი”.

წელი სასწაული - ქრისტეს შობიდან 2013 - ყოფილიყოს უსაყვარლესი და დიდი ტრადიციების მქონე ჩვენი უნივერსიტეტისთვის სწავლის, სწავლების, მეცნიერული მიღწევების, საინტერესო და წარმატებული ურთიერთ თანამშრომლობის წელი.

შოთა მახარაძე,მათემატიკის დეპარტამენტის ასოცირებული პროფესორი

Page 8: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

� dekemberi

jer kidev wina saukunis dasawyisSi didi nils bori ambobda, rom biologia momavlis mecnierebaa. maSin mecnierebis es dargi ZiriTadad aRwerilobiT dis-ciplinad iTvleboda, romelsac botan-ikisagan didad ar ganasxvavebdnen. ma-gram bori ukve xedavda, erTi „winapari“ mecnierebidan – filosofiidan gamo-yofili dargebi – fizika, qimia, kosmo-logia Tu sakuTriv filosofia, rogor iyridnen Tavs isev erTi mecnierebis – biologiis irgvliv...

dReisaTvis biologia ocdameerTe saukunis erT-erT warmatebul mec-nierebad iTvleba. Tu meoce saukunis pirveli naxevari atomis birTvis Sec-nobis epoqa iyo, xolo meore naxevari _ ujredis birTvis Secnobisa, dRes ukve mecnierebi genebze manipulireben. aq-tiurad viTardeba genuri inJineria da misi gamoyenebiT SesaZloa iseTi gene-tikuri daavadebis gankurnebac moxerx-des, romlebic aqamde ukurneblad iyo miCneuli.

biologiis Tanamedrove warmatebebi efuZneba molekuluri biologiis erT-erTi mimarTulebas – bioteqnologias, romlis ganviTarebaSi axali epoqa dai-wyo memkvidreobiTobis molekuluri meqanizmebis garkveviT.

martivad Tu vityviT, bioteqnologia aris adamianis mier cocxali orga-nizmebis gamoyeneba misTvis saintereso produqtis misaRebad, risTvisac igi xelmisawvdom sxvadasxva xerxsa da saSualebas mimarTavs.

aseTi saqmianobiT adamiani Tavisi ganviTarebis Zalian adreul etapebzec iyo dakavebuli; is iSinaurebda gareul cxovelebs da Tavs samosiTa da sakve-biT uzrunvelyofda; velur mcenareebs sacxovrebelTan axlos rgavda, uvlida da mosavals Rebulobda.

XXI saukuneSi bioteqnologia ganimarteba, rogorc mecniereba, ro-melic iyenebs genur inJineriasa da dnm (dezoqsiribnuleinis mJava)–teqnolo-giebs mikroorganizmebis, mcenareebisa da cxovelebis dnm–is modificirebisT-vis, raTa maTi niSan–Tvisebebi sasurve-li mimarTulebiT Secvalos komer-ciuli interesebis mqone produqciis sawarmoeblad.

Tanamedrove bioteqnologia iyofa samedicino, farmakologiuri, sasof-lo–sameurneo da industriul biote-qnologiebad.

Tanamedrove bioteqnologiis safuZveli genuri inJineriaa. is niSnavs erTi organizmis genis CaSenebas meore organizmis dnm–s molekulaSi. aseT dnm–s rekobinaciuls uwodeben, xolo organizms, romelic rekombinaciul dnm–s Seicavs – genmodificirebuls. genmodificirebul organizms misTvis adre sruliad ucxo, axali Tviseba uCndeba.

genuri inJineria. genur inJinerias

safuZveli Caeyara me-20 saukunis da-sawyisSi, rodesac dadgenili iqna, rom viruss SeuZlia nawlavis Cxiris (Esch-erichia coli) ujredSi, Caanacvlos baqte-riis dnm Tavisi dnm-iT. amis Semdeg baqteria iZulebulia, gamoimuSaos vi-rusis cilebi. pol bergma 1972 wels genuri inJineriis meTodiT SeaerTa ori virusis (SV40 da baqteriofagi λ) dnm da miiRo hibriduli molekula – pirveli rekombinantuli dnm. amisT-vis 1980 wels man or sxva mecnierTan erTad nobelis premia miiRo.

genuri inJineriis pirvel etapze baqteriebidan, mcenareebidan, cxovele-bidan an adamianis dnm–dan special-uri fermentebiT – restriqtazebiT sasurvel gens amoWrian. Semdeg baqte-

riidan mcire zomis ciklur dnm–s – plazmids gamoyofen. igive restriqta-ziT axla mis garkveul ubans Wrian da masSi sasurveli geni gadaaqvT. „moleku-lur webod“, romelic axal gens plaz-midSi afiqsirebs, sxva saxis fermentebi – ligazebi gamoiyeneba.

miRebul rekombinaciul plazmids

baqteriasTan erTad aTavseben. baqte-ria gamravlebas iwyebs, masTan erTad plazmidic mravldeba da erTi genidan aTasobiT misi identuri geni warmoiqm-neba.

baqteriebis mTavar „momuSave manqa-nad“ gamoyenebis gziT miRebulia insu-lini, adamianis zrdis hormoni, xaris somatotropini, vaqcinebi, simsivnis nek-rozis faqtori, epidermisis zrdis faq-tori.

genmodificirebuli mcenareebi. mcenareTa genmodificirebis mizania: Seqmnan mcenareebi, romlebsac aqvT (eqnebaT) maRali winaaRmdegobis un-ari mavneblebis, parazitebis, garemos araxelsayreli pirobebis (maRali an dabali temperatura, wylis deficiti,

mwiri niadagi da sxva) mimarT; aseve gazardon maTi produqtiuloba da kve-biTi Rirebuleba.

genmodificirebuli mcenareebis miRebas, baqteriebTan SedarebiT, mniS-vnelovani sirTule axlavs Tan. saqme isaa, rom mcenare miliardobiT

ujreds Seicavs da rekombinaciuli dnm yvela maTganSi unda aRmoCndes. amitom, genmodifirebul mcenareTa misaRebad gansxvavebuli teqnologia gamoiyeneba. aq mxolod erTaderTi baqteriis – Agrobacterium-is plazmidas iyeneben, romelsac mcenareul ujre-debSi SeRweva SeuZlia, Tanac, mxolod garkveul mcenareTa ujredebSi. mcena-ris fesvis an Reros wverodan iReben meristemuli qsovilis Txel fenas (0,5 mm) da Agrobacterium–is rekombinaciul plazmidTan erTad garkveuli Sedge-nilobis siTxeSi aTavseben. ramdenime xnis Semdeg ujredebi gadaaqvT areSi, romelic mcenaris normaluri ganvi-TarebisaTvis aucilebel sakvebsa da hormonebs Seicavs. ujredebi gamravle-bas iwyeben da qsovils warmoqmnian. am meTods qsoviluri kulturis miRebis meTodi hqvia.

qsovilidan mcire xanSi mcenaris organoebi iwyeben ganviTarebas. fesvis warmoqmnisTanave mcenareebi saTburSi

gadaaqvT. am meTodiT erTi mcenaridan ganusazRvreli raodenobis geneti-kurad identuri genmodificirebuli mcenareebis miRebaa SesaZlebeli.

magram agrobaqteriumis plazmidebi yvela saxeobis mcenareSi ver aRweven. amitom aq metad saintereso meTodi gamoiyeneba, romelic „genis Tofis“ sax-elwodebiTaa cnobili. es Tofi pawawina, TvaliT uxilav „tyviebs“ isvris. tyvia garedan sasurveli genis Semcveli dnm–iTaa dafaruli. tyviebs mcenaris qsovilis Txel fenebs esvrian, Semdeg mas hormonebis Semcvel sakveb xsnarSi aTavseben da misgan genmodificirebu-li mcenareuli organizmi yalibdeba. am gziT aris miRebuli genmodificire-buli vaSli, stafilo, zeTisxili, Tam-baqo... dReisaTvis msoflioSi 100–ze meti saxis genmodificirebuli mcenare arsebobs. aseTebia:

genmodificirebuli „oqros brinji“, romelsac ase yviTeli Seferilobis gamo uwodes da beta–karotins Seicavs, rac zrdis –A vitaminad gardaiqmneba organizmSi.

pomidvris yinvagamZleobis gasaz-

rdelad, masSi erT–erTi arqtikuli Te-vzis geni Seiyvanes; genmodificirebul kartofilSi Canergili geni iseT cilas gamoimuSavebs, romelic kolorados xoWos sxeulSi toqsikur nivTierebad gardaiqmneba da xoWo mas aRar ekareba; aseve miRebulia mavneblebisa da paraz-itebisagan winaaRmdegobis unaris mqone bamba, soio, marcvleuli da sxva.

amJamad intensiuri muSaoba mim-dinareobs iseTi genmodificirebuli mcenareebis Seqmnaze, romlebic azot-fiqsator baqteriebs „nebas darTaven“ dasaxldnen maT fesvebze. bunebrivad es baqteriebi mxolod parkosnebis – lo-bios, soias, ionjas fesvebze binadroben da haeridan azotis fiqsacias axdenen.

mcenareTa genmodificirebas garkveuli siZneleebic axlavs. Semd-gomSi dadginda, rom virusi SV40 mai-munebSi iwvevs simsivnes, amitom gaCnda saSiSroeba, rom rekombinantuli dnm gamoiwvevda sxva simsivnes. bergma sxva mecnierebTan erTad gamoTqva mosazreba, kacobriobisaTvis mosalodneli saSiS-roebis Taobaze. pol bergis uSualo monawileobiT gamocxadda erTwliani moratoriumi analogiur gamokvleve-bze. erTi wlis Semdeg konferenciaze, romelsac xelmZRvanelobda bergi, gan-isazRvra amgvari kvlevebis Catarebis wesebi da normebi, romlebic samwuxar-od Zalian male iyo ignorirebuli.

gaurkvevelia, rogor „miiRebs“ mcenareSi CarTul ucxo gens is garemo, romelSic es mcenare izrdeba. amitom, genmodificirebul mcenareTa warmoebis erT–erTi mniSvnelovani da aucilebeli etapi, misi garemoSi ga-mocdaa.

cxovelTa genmodificireba. cxov-elTa genmodificireba ori ZiriTadi mimarTulebiT xdeba: pirveli mimar-Tulebis mizania, gazardos da gaaum-jobesos cxoveluri produqciis xarisxi. magaliTad, miRebuli iqnas xSirmatyliani cxvari, Rori, romlis xorci nazi da naklebcximiani iqneba; Zroxa, romelic bevr da cximian rZes

moiwvelis.meore mimarTulebis mizania, is-

eTi cxovelebis Seqmna, romlebic samkurnalo daniSnulebis mqone niv-Tierebebs gamoimuSaveben. magaliTad, aseTma cxovelma SeiZleba rZeSi gamo-yos adamianis romelime fermenti an cila, romelsac samkurnalo daniS-nuleba eqneba. aseT cxovelebs „farma-cevtuli qarxnebic“ ki Searqves.

genmodificirebuli cxovelebis miRebas mcenareebTan SedarebiT kidev ufro meti sirTuleebi axlavs. cxove-lur somatur ujredebs, mcenareuli ujredebisagan gansxvavebiT, ar aqvT unari, warmoqmnan mTliani organiz-mi. erTaderTi cxoveluri ujredi, romlisganac ganayofierebis Semdeg mTliani organizmi viTardeba, kver-cxujredia. amitom, genmodificire-buli cxovelebis misaRebad sruliad gansxvavebuli teqnologiebiT sarge-bloben.

erT–erTi aseTi teqnologiaa ax-ladganayofierebul kvercxujredSi sasurveli genis uSualo ineqcia. cxovelis kvercxujreds xelovnurad anayofiereben, uwvrilesi nemsiani SpriciT kvercxujredSi sasurveli geni SeaqvT. ucxo genis Semcveli kver-cxujredi ki „surogati dedis“ saS-vilosnoSi gadaaqvT. garkveuli xnis Semdeg ibadeba genmodificirebuli cxoveli.

cxovelTa klonireba. cxoveluri produqciis gazrdisa da xarisx-is gaumjobesebisaTvis gamoiyeneba erT–erTi Tanamedrove teqnologia – kvercxujredSi somaturi ujredis mTliani birTvis gadatana anu kloni-reba.

1997 wels msoflio aalaparaka eqs-perimentma, romelic klonirebuli cx-vris miRebiT dasrulda. mecnierebma erTi cxvris birTvamoclil kvercxu-jredSi meore cxvris sarZeve jirkv-lis – curis ujredis birTvi Seit-anes. susti eleqtruli gaRizianebiT kvercxujredi aiZules, dayofa dae-wyo. Semdeg is mesame cxvris – „suro-gati dedis“ saSvilosnoSi gadaitanes. Canasaxma iq ganviTarebis yvela etapi gaiara da samyaros moevlina pirveli klonirebuli ZuZumwovari, romelsac msoflioSi „yvelaze cnobili cxvari“ uwodes, saxelad ki – doli daarqves.

am eqsperimentidan ramdenime wlis Semdeg mecnierebma SeZles sxva Zu-Zumwovrebis – Zroxis, Roris, Txis klonis gamoyvanac.

klonirebis process didi siZnelee-bic axlavs. xSiria SemTxvevebi, roca cxovelebi sxvadasxva defeqtiT ibadebian. maT umravlesobas dabali sicocxlisunarianoba gaaCnia.

doli Tavidan normalurad vi-Tardeboda, man eqvsi batkanic ki gaaCina. magram xuTi wlis asakSi jer arTriti daemarTa, bolos ki filt-vis simsivniT daavadda. dolim mx-

biologia _ ocdameerTe saukunis warmatebuli mecniereba

Page 9: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

�dekemberi

2012 wlis dadgomas Cvens planetaze gansakuTrebuli eiforiiT da molo-diniT Sexvda msoflio mosaxleoba. yvelaze aqtualuri ybadaRebuli apo-kalifsis Temaa, aris Tu ara samyaros aRsasruli 2012 wlis 21 dekemberi? gavrcelebuli azriT, amas winaswarm-etyvelebs samxreT amerikuli maias tomis xalxTa kalendari, im motiviT, rom kalendari swored 2012 wlis 21 dekembers sruldeba. imis gamo, rom kalendarSi ar aris miTiTebuli, Tu ra scenariT ganxorcieldeba samyaros aRsasruli, mosaxleobaSi gavrcelda sxvadasxva versia.

erT–erTi versiiT dedamiwisaken moemarTeba planeta saxelwodebiT ni-biru, romelic zomiT 4–jer aRemateba dedamiwas, da dedamiwasTan axlo man-Zilze miaxloeba gamoiwvevs sxvadasxva saxis kataklizmebs masze. magram es rom Seesabamebodes simarTles, dReisaTvis misi danaxva SeuiaraRebeli TvaliTac

ki iqneboda SesaZlebeli. aTasobiT astronomi mTel dedamiwaze yuradRe-biT akvirdeba Ramis cas da msgavsi ucxo sxeuli mzis sistemaSi jer ar aRmouCeniaT.

meore versiiT, 21 dekembers dedami-was emuqreba masStaburi magnituri qa-riSxali. magnituri qariSxali, marT-lac, xSiri movlenaa, mzis aqtivoba ciklurad icvleba da maqsimums yovel 11 weliwadSi aRwevs. mzis aqtivobis Semdegi maqsimumi 2013 wlis maisSi dadgeba. Tumca igi ar iqneba gamor-Ceuli sxva aqtivobebisagan da gansa-kuTrebul, damangrevel zemoqmedebas dedamiwaze ver moaxdens.

mesame versiiT, am dRes unda moxdes e.w. planetebis aRlumi. planetebis aR-lumi (SeerTeba) – astronomiuri mov-lena, romlis drosac mze, dedamiwa da mzis sistemis ramdenime planeta gan-lagdeba erT xazze. gavrcelebuli mo-sazrebiT, es movlena gamoiwvevs Zlier mimoqcevebs, da Tavis mxriv, mTel rig

katastrofebs. magram, unda iTqvas, rom jer erTi, 2012 wlis dekemberSi ar aris mosalodneli planetebis aRlu-mi, da mosalodneli romc iyos, plan-etebis aRlumi absoluturad uwyinari movlenaa. mzis sistemaSi arsebobs mx-olod ori sxeuli, romelTa zemoq-medebamac SeiZleba moaxdinos gavlena mimoqcevis movlenaze, esenia: mTvare, romelic sakmaod axloa dedamiwasTan da mze, romelic sakmaod masiuria. sxva danarCeni planetebi ki – dedamiwaze mniSvnelovan zegavlenas ver axdenen.

erT–erTi mosazrebiT 21 dekembers dedamiwis magnituri veli Seicvlis mimarTulebas. msgavsi movlenis gan-

viTareba SesaZlebelia, bolos velis mimarTuleba 740 000 wlis win Seicv-ala. magram mtkicebuleba imisa, rom aseTi movlena moxdeba dekemberSi, ar arsebobs. garda amisa, magnituri velis mimarTulebis cvlileba ar gamoiwvevs raime saxis katastrofebs. ubralod, mogviwevs kompasebis gadaya-libeba, adamianebis janmrTelobaze ki gansakuTrebul zegavlenas ar moaxdens. mecnierebi varaudoben, rom msgavsi movlena aTeul aTasobiT wlebis man-Zilze mosalodneli ar aris.

versiebi sxvadasxvagvaria, Tum-ca eqstraordinaruli gancxadebebi moiTxovs eqstraordinarul mtkiceb-ulebebs. mecnierebis TvalsazrisiT ki 2012 wlis 21dekembers gansakuTrebuli movlena ar xdeba, is faqti, rom am TariRiT sruldeba maias tomTa kal-endari arafers niSnavs. ise, rogor yovel axal wels sruldeba wliuri kalendari da 1 ianvars iwyeba axali weli, maias tomTa kalendaris mixedviT sruldeba 5125 wliani cikli da iwye-ba axali era. SeiZleba iTqvas, rom es dRe arafriT ar iqneba gansakuTrebu-li, Tu ar CavTvliT, rom 21 dekemberi aris zamTris mzebudobis dRe.

masala moamzada

izolda jabniZemasistent profesori fizikis departamenti

olod eqvsi weli icocxla, cxvris saSualo sicocxlis xangrZlivoba ki 12 welia.

cxovelTa klonirebisa da genmod-ificirebis problemebi am procesSi genebis araswor aqtivirebas ukav-Sirdeba. aRniSnulidan gamomdinare, msoflios bevr qveyanaSi SiSiT uy-ureben cxovelTa genmodificirebas.

usafrTxoa Tu ara adamianisaTvis genurad modificirebuli produqte-bi?

genmodificirebuli produqtebis gamoyenebas Tavisi dadebiTi da uaryofiTi mxareebi aqvs, romelTa Sesaxebac urTierTsapirispiro mo-sazrebebi arsebobs. amasTan, aRsaniS-navia, rom aRniSnuli TvalsazrisiT kvlevebis istoria Zalian xanmoklea. genmodificirebuli organizmebis gamoyenebisas arsebobs genmodi-ficirebuli organizmebis adamianze, bunebriv garemosa da biomraval-ferovnebaze uaryofiTi zegavlenis potenciuri riski (saSiSroeba). aqe-dan gamomdinare, Tanamedrove biote-qnologiis meTodebisa da maT Sedegad miRebuli organizmebis gamoyenebi-sas biousafrTxoebis saTanado do-nis uzrunvelyofis mizniT mTel rig qveynebSi da saerTaSoriso doneze SemuSavda genmodificirebuli orga-nizmebis samarTlebrivi regulirebis meqanizmebi.

genmodificirebuli organizmebis regulirebis CarCoebis gansazRvra sakmaod rTuli aRmoCnda. mTavari amocana mdgomareobda imaSi, rom da-myarebuliyo saTanado balansi poten-ciurad mniSvnelovan sargebelsa da garemosa da adamianTa janmrTelobis garantirebul usafrTxoebas Soris. cxadi iyo, rom biousafrTxoebis uz-runvelyofa da regulirebis efeqturi sistemebis Seqmna, gansakuTrebiT gen-modificirebuli organizmebis trans-sasazRvro gadaadgilebis konteqstSi, SeuZlebeli iqneboda msoflios yvela qveynis koordinirebuli midgomis ga-reSe.

2005 wlis zafxulSi msoflio janmrTelobis dacvis saerTaSoriso organizaciam gamoaqveyna sami wlis kvlevis Sedegebi, romelic genmodi-ficirebul sakvebs exeboda. kvlevaSi

monawileobdnen msoflios sasursaTo produqtebis organizacia, gaerTianeb-uli erebis organizacia, ekonomikuri ganviTarebisa da TanamSromlobis organizacia da sxva avtoritetuli saerTaSoriso organizaciebi.

am dokumentis daskvnis mixed-viT, genmodificirebuli organizme-bi gamoirCevian maRali produqti-ulobiT, kvebiTi RirebulebiTa da xarisxiT, rac xels uwyobs mosaxle-obis janmrTelobisa da cxovrebis xarisxis gaumjobesebas. aqve xazgasmu-lia agreTve genmodificirebuli or-ganizmebis da maTgan miRebuli sakvebi produqtebis usafTxoebis mkacri Se-fasebis aucilebloba.

daskvnis mixedviT, genmodifici-rebuli organizmebi sanam miiReben nebarTvas warmoebasa da gayidvaze, saWiroa maTze damyardes xangrZlivi kontroli. aseve aucilebelia kon-troli samomxmareblo bazarze maTi gasvlis Semdeg.

swored am mizniT biomraval-ferovnebis konvenciis farglebSi Se-muSavda saerTaSoriso samarTlebrivi dokumenti – biousafrTxoebis kar-taxenis oqmi, romelic ZalaSi Sevida 2003 wlis 11 seqtembers. amJamad, kar-taxenas oqmis monawile mxared iTv-leba 130 qveyana.

am SeTanxmebis mizania, daicvas garemos biomravalferovneba im poten-ciuri riskisagan, romelsac genmodi-ficirebuli organizmebi Seicaven da Seqmnas usafrTxoebis garantiebi. is ganviTarebad qveynebs saSualebas aZlevs, daicvan balansi ekonomikur problemebsa da adamianis janmrT-elobas Soris. am SeTanxmebis mixed-viT, qveyanas aqvs ufleba, akrZalos genmodificirebuli organizmebis importi, Tu mecnierulad erTmniS-vnelovnad ar aris dadasturebuli misi usafrTxoeba. agreTve aqvs ufle-ba, moiTxovos mwarmoebeli mxarisagan zusti cnobebi im riskis Sesaxeb, ro-melic genmodificirebuli organiz-mis qveyanaSi Semotanas da gamoyenebas axlavs Tan.

saqarTvelo 2010 wlis Semodgomaze miuerTda kartaxenis oqmis monawile qveynebs. amJamad, saqarTveloSi mim-dinareobs bioteqnologiis im meTo-debis

aTviseba, romelic saSualebas iZleva, dadgindes gansxvaveba Cveu-lebriv da genetikurad modificire-bul kulturebs Soris . es pirvel rigSi saWiroa imisaTvis, rom dawes-des kontroli Cvens qveyanaSi genuri inJineriis produqciis importze, rac mniSvnelovnad aamaRlebs eqspor-tiori qveynebis TvalSi

saqarTvelos imijs da ar miscems maTsaSualebas, mikvlevadobis gareSe

awarmoon aseTi produqciis saqa-rTveloSi importi.

guguli dumbaZe, asocirebuli profesori

oriode sityviT 2012 wlis 21 dekembris Sesaxeb

ვულოცავ დამდეგ ახალ, 2013 წელს სრულიად

საქართველოს, ქართველ ხალხს, ჩემს სტუდენტებს,

ძვირფას კოლეგებს. დაე, ეს წელი ყოფილიყოს

ულევი სიხარულის, სიყვარულის, წარმატებული

საქმიანობის წელიწადი. გისურვებთ ჯანის

სიმრთელეს, სიუხვეს და ბედნიერებას.

დიდი პატივისცემით აგრარული და საინჟინრო ტექნოლოგიების ფაკულტეტის

ასისტენტ–პროფესორი

ნუნუ ნაკაშიძე

შობა – ახალ წელს ვულოცავ სტუდენტ – ახალგაზრდობას, მათ ოჯახებს, მეგობრებს. ვუსურვებ კვალიფიციურ განათლებას, ჯანმრთელობას, სიყვარულს, ბედნიერ მომავალს, ერთგულებას სამშობლოსადმი, ღირსეული ტრადიციებისადმი.

შობა – ახალ წელს ვულოცავ ძვირფას კოლეგებს. ვუსურვებ მხნეობას, წარმატებულ შემოქმედებით და საზოგადოებრივ საქმიანობას, ოჯახურ ბედნიერებას.

2013 წლის დადგომას ვულოცავ რექტორატს, ადმინისტრაციას, უნივერსიტეტის თითოეულ თანამშრომელს. ვუსურვებ ღირსეულ საუნივერსიტეტო თანაცხოვრებას.

მშვიდობას, სითბოს, გამრავლებას, სიუხვეს, ხალისიან ურთიერთობებს გისურვებთ მეგობრებო.

გილოცავთ, გილოცავთ, გილოცავთ!!!

უღრმესი პატივისცემით და კეთილი სურვილებით

რეზო მანველიძე, პროფესორი

Page 10: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

10dekemberi

wmida didmowame

barbare (IVs.)

xseneba 4(17) dekemberi

wmida didmowame barbare IV saukunis bolosa da IV saukunis dasawyisSi cxov-robda. mamamisi didgvarovani warmarTi iyo, romelsac saxelad dioskore erqva. igi male daqvrivda. mamam erT ulamaz-es baRSi SvilisaTvis sagangebod aaS-ena maRali koSki, sadac wmida barbare ucxo xalxisagan moSorebiT izrdeboda. RvTis gangebiT, man gaicno qristiani Tanatolebi da maTgan WeSmariti Rmer-Tis Sesaxeb Seityo. wmida barbarem aRi-ara ieso qriste da mamisagan farulad moinaTla. rodesac dioskorem Svilis gaqristianeba gaigo, ise ganrisxda, rom mamobrivi siyvaruli sul gadaaviwyda da Svili mosaklavad gaimeta. wmida qa-lwuli Tavisi xeliT mihgvara qalaqis mmarTvels, romelic ar dasjerda wmida barbares wamebas da brZana, qaliSvili SiSveli gamoeyvanaT qalaqSi. magram am dros saswauli moxda - wmida qalwulis sxeuli zeciurma naTelma Semosa. amis danaxvaze gonebadabnelebulma mamam sa-kuTari xeliT mohkveTa Tavi erTaderT Svils. dioskore da qalaqis mmarTve-li imave dRes daisajnen am saSineli saqcielisaTvis, - isini mexma ferflad aqcia.

wmida barbare gansakuTrebiT bavS-vebis mfarvelad iTvleba.

marTlmadidebeli eklesia qalwul-mowame barbares xsenebas 17 dekembers aRniSnavs.

am dRisTvis bevr qarTul ojaxSi tradiciulad lobians acxoben. mniS-vnelovania, am dRes vin Seva ojaxSi pirveli stumari. radganac wminda barbare bavSvebis mfarvelad iTvleba, am dRes qarTul eklesiebsa da taZ-rebSi wirvas yovelTvis bevri bavSvi eswreba.

saqarTveloSi wminda barbares uZve-lesi droidan scemen Tayvans. marto TbilisSi misi saxelobis oTxi taZ-aria, maTgan pirveli me-8 saukuneSia agebuli.

qarTuli marTlmadidebluri ekle-sia 19 dekembers nikolozobis dResas-wauls - wminda nikoloz saswaulTmoq-medis dRes aRniSnavs.

wminda nikoloz saswaulTmoqme-di saqarTveloSi qarTuli marTlma-didebluri eklesiis erT-erT mfarve-lad iTvleba. marto TbilisSi wminda nikoloz saswaulTmoqmedis saxelobis xuTi eklesiaa.

qarTuli marTlmadidebluri ekle-sia wminda nikoloz saswaulTmoqmedis dRes weliwadSi orjer aRniSnavs. 19 dekembers wminda nikoloz saswaulTmo-qmedis xsenebis dRea, xolo 22 maiss - roca nikoloz saswaulTmoqmedis wminda nawilebi mironidan barSi gadaasvenes.

wminda nikolozi didi siyvaruliT sargeblobs xalxSi, mas sasoebiT uxmobs yvela gasaWirisas da igic mswrafl See-weva xolme maT. yvelaze metad wmindans mezRvaurebi scemen Tayvans.

wmida nikoloz saswaulTmoqmedi mcire aziaSi, lukiis mxaris qalaq paTa-raSi qristes Sobidan 257 wels daibada. mis mSoblebs Teofanes da nonas didx-ans ar hyavdaT Svili. isini Zalian mdidrebi iyvnen da TavianTi qonebidan gaWirvebulTaTvis uamrav mowyalebas gascemdnen. amis gamo adamianTa siyvaru-liTa da pativiscemiT iyvnen garemosil-ni. am saTnoebisaTvis da RvTismoSiSi cxovrebisaTvis, agreTve gulmxurvale locvisaTvis RmerTma maT vaJi uboZa, momavali mRvdelmTavari da saswaulTmo-qmedi. saswaulTmoqmedebis unari wminda nikolozma Sobidanve gamoamJRavna.

siyrmidanve uyvarda saxarebis kiTx-va, taZarSi siaruli da did dros uT-mobda gulmodgine locvebs. mSoblebic uwyobdnen xels biWs aseTi xasiaTis CamoyalibebaSi. isini ara marto saxl-Si, gzaSic ki ar wyvetdnen nikolozis qristianul aRzrdas da maTi swavleba ise mtkiced gaujda bavSvs, rom bavS-vobidanve Seiyvara glaxakebi. arasdros ise ar Cauvlida, sanugeSo sityva rom ar eTqva da mowyaleba ar mieca maTTvis. amis Semxedvare biZam, paTaras episkop-osma, daarwmuna mSoblebi, miecaT Svili RvTis samsaxurSi da maTi nebarTviT ai-yvana igi mRvdlis xarisxSi.

wminda nikolozs arasdros Seuwyve-tia tanjulTa Semweoba, damcirebulTa da ususurTa ganmtkiceba, saTno saq-meebis keTeba. mRvdelTmTavrobisas ki ufro mkacr mosagreobas eweoda, iyo ganuwyvetliv mRviZarebaSi, mkacr marx-vasa da locvaSi, sul ufro maRla da maRla iwevda srulyofilebis safexure-bze, sul ufro uaxlovdeboda usxeulo mdgomareobas.

roca misi mSoblebi gardaicvalnen da mas mdidari memkvidreoba dautoves, wminda nikolozma mTeli es qoneba Rarib-Ratak adamians Seswia. yovelive amas akeTebda uCumrad, sxvebisagan da-malulad.

Semdeg igi palestinaSi gaemgzavra wmida adgilebis Tayvansacemad. pales-tinaSi wminda nikolozma moiara yve-la wminda adgili, Tayvani sca uflis saflavs, gulmxurvaled iloca gol-goTaze, uflis jvarcmis adgilze. ar-sebobs gadmocema, rom ierusalimis taZris karebi nikolozis miaxloebisas

TavisTavad gaiRo da igi daubrkole-bliv Sevida masSi.

samSobloSi dabrunebuli nikolozi qalaq mironSi wavida. iq igi epis-koposad airCies. aZlierebda wminda nikolozi Tavis samwysos. igi mfarveli angeloziviT ecxdeboda yvela devnils, Tavisi saTno sityviTa da nugeSiT amxnevebda yvelas. amisTvis igi Seipyres da sxvebTan erTad dilegSi Caagdes. igi mxned itanda SimSils, wyurvils, tan-jvas. sapyrobileSic qadagebda RvTis sityvas, gascemda mowyalebas. anugeSeb-da iq myofT Tavisi saubrebiT, sapy-robilec saqadagebel adgilad aqcia. 8 weli grZeldeboda ase.

gavida dro da mdgomareoba gamo-keTda. konstantine didma, romelic dioklitianes Semdeg gaxda imperatori, qristianTa mfarveloba iwyo da Tvi-Tonac qristiani gaxda.

mravali saswauli moaxdina wminda nikolozma. karga xans icxovra mRvdelm-Tavarma Tavis samwysosTan erTad. dau-Ralavad qadagebda RvTis sityvas, Tavadac magaliTi iyo qristianuli cxovrebisa da moRvaweobisa. Cagrulni masSi poulobdnen mswraflSemwes da mcvels, ubedurni - mwyalobels da nug-eSinismcemels; masTan mosaubreni rwmena-Si mtkicdebodnen, warmarTni samudamod uaryofdnen warmarTobas da qristes rwmenis mimdevrebi da aRmsareblebi xdebodnen.

wminda nikolozi 342 wlis 6 de-kembers Rrmad moxucebuli (85 wlisa) gardaicvala. misi sxeuli sazeimod dakrZales qalaqis sakaTedro taZarSi. misi uxrwneli nawilebi maSinve gamos-cemdnen keTilsurnelebas da mirons. misi SexebiT sneulni ikurnebodnen. mra-vali saocrebani xdeboda mis kubosTan. amis Sesaxeb ambebi swrafad gavrcelda mTels qveyanaSi da mlocvelTa talRam taZrisaken iwyo dena.

wminda saswaulTmoqmedi sikvdi-lis Semdegac ar stovebs Tavis samw-ysos, dResac mfarvelobs mwuxareT da tanjulT, gansacdelSi myofT, mZime sneulTaTvisac kvlav warmoadgens kur-nebis uSret wyaros. sikvdilis Semdeg mama RmerTma meti saswaulTmoqmedebis niWi uboZa. misi amqveyniuri cxovre-ba mxolod dasawyisi iyo im mraval-ricxovani saocrebebisa, im sikeTisa da saTnoebebisa, romelTa keTebasac igi dResac ganagrZobs.

qristeSoba _ xorcielad

Soba uflisa RmrTisa da

macxovrisa Cuenisa iesu

qristesi

tropari: `Sobaman Senman qriste RmerTo, aRmoubrwyinva sofelsa na-Teli mecnierebisa, rameTu, romelni varskulavsa msaxureben, varskulavis-agan iswaves Tayuanis-cemaჲ Seni, mzeo simarTlisao, romeli aRmobrwyindi maRliT aRmosavalTad, ufalo dideba Senda.~

kondaki: `qalwuli dRes arsebad uzesTaessa Sobs CvenTvis, da queyana qvabsa Seuxebelsa Seswirven, angelos-ni mwyemsTa-Tana didebis metyueleben, xolo mogvni varkulavisa-Tana mozau-roben, rameTu CuenTvis iSva yrma axa-li, pirvel saukuneTa RmerTi.~

* * *macxovari soflisa, ufali Cveni

ieso qriste yovladwmida qalwul mariamisagan iSva iudeis beTlemSi im-perator avgustus oqtavianes dros. im xanebSi gamovida brZaneba, aRewer-aT romis mTeli imperiis mosaxleoba, romlis erT provinciasac palestina warmoadgenda. ebraelebs Cveulebad hqondaT, sayovelTao aRwerebi tomebi-sa da gvarebis mixedviT Caetarebi-naT. TiToeul tomsa da gvars Tavisi qalaqebi da mamamTavarTa saxelebT-an dakavSirebuli adgilebi hqonda. radgan mariami da iosebi daviT me-fis STamomavlebi iyvnen, aRwerisTvis daviTis qalaqSi – iudeis beTlemSi Cavidnen. beTlemSi Casuli mariamisa da iosebisTvis arc erT sastumroSi ar aRmoCnda Tavisufali adgili da isini iZulebulni gaxdnen, qalaqis ganapiras mdebare erT gamoqvabuls Sehfarebodnen, romelic uamindobisas pirutyvTa sadgoms warmoadgenda. am gamoqvabulSi, pirutyvTa sakvebad da safenad mimobneul Tivasa da CalaSi, zamTris civ RameSi iSva macxovari soflisa. umtkivneulod naSobi Cvili yovladwmida RvTismSobelma Tavad gaaxvia saxvevebSi da bagaSi miawvina, „rameTu ara iyo maTa adgil savanesa mas“ (lk. 2,7). SuaRamis siCumeSi, max-loblad, sofelSi mwyemsebi „velTa dgebodes da ჴumilvides saჴumilavsa Ramisasa samwysosa maTsa“. angelozeb-ma pirvelad swored maT axares mxsne-lis gankaceba: „nu geSinin, rameTu aha esera gaxareb Tquen sixarulsa didsa, romeli iyos yovlisa erisa: rameTu iSva dRes Tquenda macxovari, romel ars qriste ufali, qalaqsa daviTis-sa“ (lk. 2,10-11). mwyemsebma guliTa da WeSmariti sarwmunoebiT Tayvani sces axalSobil Cvils. maT Semdeg axlad gabrwyinebuli uCveulo varskvlavis winamZRolobiT „moguni aRmosavaliT movides ierusalimad. Tayuaniscemad misa“ (mT. 2,1-2) da, roca ixiles yrma macxovari, „davardes da Tayuanis-sces mas; da aRaRes saunjeTa maTTa, da Sewires misa ZRueni: oqro, gundruki da muri“ (mT. 2,11): oqro – rogorc mefes, gundruki – rogorc RmerTs da muri – rogorc adamians.

qristeSobis dResaswauls eklesia pirveli saukunidan aRniSnavs. moci-qulTa kanonebSi vkiTxulobT: „Sobis dResaswauls unda uqmobdnen, radgan igi adamianebs aZlevs sixaruls mar-iam qalwulisgan am soflis gadasar-Cenad RvTis sityvis SobiT“.

nikolozoba

გ ი ლ ო ც ა ვ თ დამდეგ შობა–ახaლ წელს!

კეთილი სურ-ვილებით მინდა მ ო გ მ ა რ თ ო თ თ ქ ვ ე ნ , ჩ ვ ე ნ ს ს ტ უ დ ე ნ ტ ე ბ ს ,

ქვეყნის იმედსა და მომავალს, ლექტორ-მასწავლებლებს, ვისაც ახალი თაობის აღზრდის საპატიო და საპასუხისმგებლო მისია გვაკისრია, ყველას, ვისთვისაც მშობლიური და ძვირფასია ჩვენი უნივერსიტეტი _ რექტორატსა და ადმინისტრაციას. სულის სიმშვიდე, სიკეთე, სიუხვე მოეტანოს მას თქვენთვის, თქვენი ოჯახებისთვის, ჩვენი სათაყვანებელი საქართველოსთვის.

წარმატებულ და ბედნიერ წელს გისურვებთ. უფალი გფარავდეთ!

განათლებისა და მეცნიერებათა ფაკულტეტის დეკანი, ასოცირებული

პროფესორი

მარინა ქორიძე

g a n a -Tlebis aka-d e m i u r i doqtoris, sruli pro-f e s o r i s , s a q a r T -velos gana-Tlebis, mec-n i er e b aT a da fazisis akademiebis akademikos

akaki zoiZis dabadebidan 70 wlisadmi miZRvnili saiubileo saRamo Catarda baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetSi. reqtorma, profesorma alioSa bakuriZem, profesor-maswav-leblebma, kolegebma da sazogadoebis warmomadgenelma iubilaris miRweve-bze isaubres da Rvawlmosil pedagogs mniSvnelovani dRe miuloces. saiubil-eo saRamos farglebSi skola „nikes“ moswavleebma literaturul-Teatral-uri warmodgena `vah, droni, droni!~ gamarTes.

akaki zoiZem warCinebiT daamTavra baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo pedagogiuri instituti dawyebiTi ganaTlebis pedagogikisa da meTodi-

kis fakulteti. wlebis ganmavlobaSi muSaobda mSobliur sofelSi, bril-Si, 1971 wlidan aWaris maswavlebel-Ta daxelovnebis institutSi, sadac aWara-guriisa da foTis dawyebiTi klasebis maswavlebelTa maswavleb-lis sapatio funqcia daekisra. igi sami aTeuli weli xelmZRvanelobda maswavlebelTa kvalifikaciis amaR-lebisa da profesiuli daostatebis saqmes, nayofierad saqmianobda saqa-rTvelos iakob gogebaSvilis peda-gogTa kavSiris aWaris respublikuri organizaciis Tavmjdomaris Tanamde-bobaze. 1976-1992 wlebSi kiTxulob-da leqciebs pedagogikaSi baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-versitetSi.

batoni akaki zoiZe amJamad, muSaobs baTumis samedicino pedagogiur kole-jSi. igi nayofierad saqmianobs Jur-nalistikaSi. aris SesaniSnavi wignebis, mecnieruli naSromebis, narkvevebisa da statiebis avtori, dajildoebu-lia mravali diplomiT, ,,saxalxo ga-naTlebis warCinebis“ samkerde niSniT, iakob gogebaSvilis medliT. miniWe-buli aqvs aWaris damsaxurebuli mas-wavleblis wodeba, zaqaria WiWinaZis saxelobis premia.

Rvawlmosili pedagogis akaki

zoiZis 70 wlis iubile aRiniSna

Page 11: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

��dekemberi

universitetis biblioTekas saCuqrad gadmoeca profesor malxaz sioriZis redaqtorobiT gamocemuli wigni: `ba-

Tumi II - warsuli da Tanamedroveoba~. samecniero krebuli eZRvneba Cveni ko-legisa da megobris malxaz sioriZis naTel xsovnas. batonma malxazma kar-gi tradicia dagvitova. yoveli wlis Semodgomaze baTumeli da Tbiliseli kolegebi baTumSi samecniero konfer-enciaze xvdebian erTmaneTs da TiTo wigniT avseben da amdidreben baTu-mis istorias. wigni II. baTumis Sesaxeb moicavs 433 gverds. masSi warmodge-nilia 53 qarTvel da ucxoel mecnieris naSromebi wyaroTmcodneobasa da isto-riografiaSi, istoriasa da arqeologi-aSi, eTnologiasa da anTropologiaSi, religiasa, ganaTlebasa da kulturaSi, ekonomika - turizmSi da a.S.

simon gogitiZe naSromSi `evsefi ke-sarielis~ cnoba baTumis Sesaxeb, akad. g. meliqiSvilis mier mowodebuli cno-bebis safuZvelze kolxeTis mefe ae-tis samefo rezidencias gansazRvravs Woroxis midamoebSi, mdinare faziss Woroxis, xolo kolxur toponim men-tes baTumis Sesatyvisad Tvlis. unda iTqvas isic, rom aw gansvenebuli, cno-bili qarTveli arqeologi, profesori oTar lorTqifaniZe aRniSnavda, rom iq sadac mdinare fazisi Sav zRvas uerT-deba, Cven ar gagvaCnia mniSvnelovani arqeologiuri monapovari, amitomac rTulia aRniSnul adgilas am uZvelesi civilizaciis lokalizeba. sikvdilis bolo Jams, batoni oTari am problem-uri sakiTxis Seswavlis mizniT apirebda safrangeTis qalaq nantis zRvis civi-lizaciebis Semswavleli laboratoriis muSakTa Camoyvanas, magram samwuxarod ar dascalda. am rTuli problemis gadaw-yvetas aferxebs isic, rom saqarTveloSi ver ganviTarda zRvis civilizaciebs Semswavleli arqeologia.

mkvlevrebi _ merab da revaz uzu-naZeebi mniSvnelovan cnobebs gvawvdian XIX saukunis baTumisa da misi Semogar-enis Sesaxeb.

Tbiliseli kolega _ mzia tyavaS-vili ganixilavs XIX saukunis dasawy-isis rusul oficialur dokumentebs baTumis ekonomikuri da politikuri mniSvnelobis Sesaxeb.

mkvlevari Tamar gogolaZe qarT-vel da ucxoel mweralTa samogzauro Canawerebis da memuarebis ganxilvis safuZvelze garkveul warmodgenas gva-Zlevs XIX saukunis baTumis iersaxis Ses-

axeb da gvpirdeba, rom momavalSi Ses-abamisi kvleva gagrZeldeba. am da sxva mniSvnelobis saintereso problemur sakiTxebs gaecnoba mkiTxveli aRniSnul krebulSi.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

samecniero biblioTekam saCuqrad miiRo xelovnebaTmcodneobis doqto-ris giorgi janberiZis redaqtorobiT gamoSvemuli albomi `aWaris Taname-drove mxatvroba~. albomis garekans amSvenebs baTumeli mxatvris, SaraSiZeTa sagvareulo tradiciebis Rirseuli warmomadgenlis _ vladimer SaraSiZis `saukeTeso namuSevari `baTumis sana-piro~. winasityvaobaSi vkiTxulobT,

rom vladimer SaraSiZe „inglisuri romantizmis“ gaxsenebiT warsul stils axlebur metyvelebas aniWebs, misi fer-wera daxvewilia, ostaturad gadmoscems zRvis mimzidvelobis Zalas, mis bune-bas. albomSi warmodgenili da daxasi-aTebulia aWaraSi moRvawe 48 mxatvris asamde namuSevari, romlebic ZiriTadad miekuTvneba neorealizmis, hiperrealiz-mis, abstraqcionizmis, neomodernizmis da Tanamedrove xelovnebis sxva mimar-Tulebebs.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

mweralma da novelistma _ revaz miSvelaZem biblioTekas saCuqrad gad-mosca misi saxelmZRvanelo wigni `kul-

tura da Tanamedroveoba~. avtori mx-atvruli azrovnebis Sedegad Seqmnil monapovars kulturas miakuTvnebs imis gamo, rom karga xania civilizacias da kulturas erTmaneTSi ureven. profe-sorma revaz siraZem kulturologiaSi daamkvidra mcneba saxismetyveleba, mxat-vruli saxeebiT azrovneba da qarTu-li kulturis Sina saxed aRiara SoTa rusTavelis `vefxistyaosani~. analo-giur azrs anviTarebs z. gamsaxurdia wignSi „vefxistyaosanis saxismetyvelebi-saTvis (Язык образов)“ profesori revaz miSvelaZe erTmaneTisgan ganasxvavebs Semecnebis da mxatvrul azrovnebas da erTgan askvnis, rom SemecnebiTi anu mec-nieruli azrovneba mxatvrulTan Sedar-ebiT ufro dabali safexuria. mkvlevari SemecnebiTi azrovnebis pirvel niSnebs adamianis mier qvis iaraRis da cecxlis gamoyenebaSi xedavs. Tumca isic unda iTqvas, rom adamianis mier Seqmnil da gamogonil yovel materialur saganSi sulieric devs da aqedan gamomdinare, azrovnebis es ori saxe erTmaneTs ki ar gamoricxavs, aramed piriqiT, erTmaneTs avsebs da amTlianebs. avtori wignSi ga-

nixilavs iseT mniSvnelovan problemur sakiTxebs, rogoricaa qarTuli kul-turis adgili msoflioSi, kultura da erovnuli fenomeni, globalizacia da kultura, kultura da saxelmwifo, kultura da mecniereba da a.S.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

maTematikis departamentis pro-fesorma, biznesmenma da qvelmoqmedma SoTa maxaraZem samecniero biblioTekas saCuqrad gadasca misi morigi me-9 wigni `ricxviTi sistemebi~ (leqciebis kursi).

yovel ricxvs sakuTari filosofia, axsna-ganmarteba, Semecnebis safuZvlebi gaaCnia. filosofiis erT-erTi umTavre-si kanoni, raodenobriobis Tvisebrio-baSi gadasvlis kanoni qarTveli mam-luqebis magaliTzea agebuli, rom erTi mamluqi Tavisi vaJkacuri TvisebebiT 6 frangs udrida. brZeni ambobda, rom ricxvis gareSe araviTari filosofi-uri msjeloba ar igeba. warmodgenili naSromis yoveli paragrafi gamoCenili maTematikosTa da filosofosTa brZnu-li gamonaTqvamebiT iwyeba da mkvleva-ris WeSmariti azrebiT ganisazRvreba, masSi TanmimdevrobiTaa gaanalizebuli naturalur, mTel, racionalur namd-vil, kompleqsur ricxvTa da kvaterni-onTa aqsiomaturi Teoria, wignSi ar-sebuli abstraqtuli cnebebi Sesabamisi magaliTebiTaa Sejerebuli. TviTeuli Tavis bolos ganmazogadebeli daskvnebi da savarjiSoebia warmodgenili. mkv-levari asabuTebs, rom Tu Sexedule-bebs ricxvebze gansazRvrul CarCoebSi SevzRudavT (kerZod, Tu SeveguebiT gamravlebis komutaciurobis Tvisebis

`dakargvas~, magram ar gvinda `davkar-goT~ asociaciurobis Tviseba) maSin sxva ricxvebi ar arsebobs. wignSi ganxi-lulia aqsomatur TeoriaTa arawinaaR-

mdegobriobis sakiTxebi. damtkicebulia erTsaxelian ricxviTi sistemis izo-morfizmi. yoveli ricxviTi sistemis aqsiomaturi gansazRvris safuZvelze dadgenilia maTi ZiriTadi Tvisebebi. ganxilulia ormagi da dualuri ricx-vebi.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

profesor oTar gogoliSvilis mecnieruli kvleva-Ziebis erT-erT umTavres regions aWara-guria war-moadgens. am regionTan dakavSire-bul problemur sakiTxebs mecnierma araerTi monografia, statia Tu wer-ili miuZRvna. mkvlevarma biblioTekas saCuqrad gadmosca misi axalgamocemu-li wigni ̀ sazogadoebriv-politikuri viTareba baTumis olqSi 1900-1910ww~ naSromis istoriografiul nawilSi, avtori sabWoTa periodSi gamocemul tendenciuri xasiaTis nawarmoebebis kritikuli mimoxilvis safuZvelze miuTiTebs maT rogor dadebiT, ise uaryofiT niSnebze.wignSi obieqtu-rad, istoriul faqtebisa da movle-nebis Sejerebis, logikurad gansjis safuZvelze ganxilulia 1900-1910 wlebSi. aWaraSi mimdinare politi-kuri, socialur-ekonomikuri da kul-turuli sakiTxebi aseve warmoCenilia aWaraSi am periodSi moqmedi teror-istuli jgufebis saqmianoba, qarTve-li qristianebis da mahmadianebis da-pirispireba, ruseTis xelisuflebis mier erovnuli moZraobis winaaRmdeg mimarTuli RonisZiebebi da sxva mniS-vnelovani sakiTxebi. naSromSi mkvle-vari axleburad warmoaCens aWaraSi am periodSi mimdinare erovnuli moZrao-bis sakiTxebs, somxuri da rusuli na-cionalisturi partiebis antiqarTul saqmianobas, ruseTis xelisuflebis mier qarTveli muslimi mosaxleobis erovnuli TviTSegnebis winaaRmdeg brZolis gaZlierebas. naSromSi mkvl-evars gamoyenebuli aqvs saqarTvelos centraluri saxelmwifo istoriuli arqivis, aWaris saxelmwifo arqivisa da muzeumis ZiriTadi fondebi, X-IX saukunis dasawyisSi saqarTveloSi ga-mocemuli Jurnal-gazeTebi, agreTve mxatvrul-memuaruli Tu emigrantuli xasiaTis literatura. wigni ilustri-rebulia mdidari foto–dokumenturi masalaiT. naSromSi arsebuli Tval-saCinoeba, istoriuli portretebi naTel warmodgenas gvaZlevs am peri-odis baTumis iersaxis Sesaxeb.

moamzada

meram megreliSvilma

naCuqari wignebi

ტრადიციულად, წინასაახალწლო პერიოდი ეთმობა გასული წლის მოვლენების გახსენებას, შეჯამებას, შეფასებასა და გაანალიზებას...

დიახ, წელი იყო საინტერესო, დატვირთული, სავსე პერიპეტიებით - ყველანი ერთად კიდევ ერთი წლით გავიზარდეთ, ბევრი რამ ვისწავლეთ, ბევრი ვასწავლეთ, ადამიანები შევიძინეთ, ზოგიც დავკარგეთ... ახლა ყველას გვაერთიანებს კეთილი მოლოდინი მომდევნო წლისა, იმედი კეთილდღეობისა, წინსვლისა და გამარჯვებისა - სწორედ ამ ყველაფერს ერთად გისურვებთ ჩემო თანაქალაქელებო, სტუდენტებო, კოლეგებო და სრულიად ქართველებო!

გილოცავთ ახალ 2013 წელს და გისურვებთ გეტარებინოთ ჯანსაღი სული ჯანსაღ სხეულში. - ღმერთი გვფარავდეთ!

ვახტანგ ბერიძე, ასოცირებული პროფესორი

დგება ახალი წე-ლი, განათლებასა და მეცნიერებაში გონიერი რეფორმის ჩატარების აუცილებლობა სერი-ოზულ მოთხოვ ნ ე ბ ს უყენებს ქართულ უნი-ვერსიტეტებს.

ბათუმის უნივერ-სიტეტს, მის პროფესორ-მ ა ს წ ა ვლე ბლებ ს დ ა სტუდენტებს ვუსურვებ ბედნიერ ახალ წელს და

დიდ წარმატებებს.

მათემატიკის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, პროფესორი

ვლადიმერ ბალაძე

მ ო გ ე ს ალ მ ე ბ ი თ ყველას!

მთელი გულით ვულოც ა ვ ჩ ვ ე ნ ს უ ნ ი ვ ე რ ს ი ტ ე ტ ს შობა-ახალ წელს, რ ე ქ ტ ო რ ა ტ ს , ა დ მ ი ნ ი ს ტ რ ა ც ი ა ს კ ო ლ ე გ ე ბ ს დ ა გ ა ნ ს ა კ უ თ რ ე ბ ი თ

სტუდენტებს. წარმატებული, კარგი სიახლეების მომტანი ყოფილიყოს მომავალი წელი, გისურვებთ წარმატებებს, უფალი გვფარავდეს.

საუკეთესო სურვილებით

ცირა ცეცხლაძე,ასისტენტ პროფესორი

Page 12: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10 ... · dekemberi SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #10. dekemberi, 2012. ramdenime dReSi axali ,2013 weli SemoaRebs

1�dekemberi

gazeTi daibeWda

ss ``poligrafistSi~27-59-10, 27-59-11

mis.: q. baTumi,

gorgilaZis 91

redaqtori”:

ioseb sanikiZe

specialisti:

nestan mamuWaZe

nana cecxlaZe

inga SamiliSvili

naTia wiklaSvili

nino doliZe

murman gorgoSaZe

daviT baraTaSvili

guram Caganava

SoTa mamulaZe

uCa abramiSvili

saredaqcio kolegia:

2013 weli aRmosavluri kalendris mixed-

viT gvelis wels ganekuTvneba. am wlis kos-

miuri elementia – wyali, feri – Savi. am

wels Seesabameba aseve lurji (cisferi) da

mwvane ferebi.

wlis stiqia wyalia. misTvis damaxasi-

aTebelia moZraoba, dinamiuroba da cvaleba-

doba. gvelis weli oficialurad 10 Teber-

vals, Tbilisis droiT 10:21 wuTze mova.

2013 wlis Tilisma wlis Savi gvelia. Savi

feri es aris kosmosi, es aris Rrma wylebis

feri. Sav gvels adamianebisTvis moaqvs Se-

niRbuli cvlilebebi, cvalebadoba, amitom

umniSvnelovanesia am wels yvelaferi winas-

war iyos Sefasebuli da dagegmili.

mzad iyaviT cxovrebaSi cvlilebebi-

sken, uecari reagirebisken, raTa situacia

saTqvenod gamoiyeniT.

am wels aucilebelia gavaZlieroT intu-

icia, viswavloT masze dayrdnobiT cxovre-

ba da misive mixedviT arCevanis gakeTeba.

aucilebelad yuri daugdeT sxvebis az-

rebs, gaiTvaliswineT maTi rCevebi, sijiute,

erTpirovnuli gadawyvetilebebi _ warmate-

bas ver mogitanT. SeecadeT sworad gaake-

ToT arCevani da gamoiyenoT prioritetebi.

wesiT, 2013 weli bevr saqmesTan da

SromasTan iqneba dakavSirebuli. amitom,

SesaZloa, xSirad ufro gaRizianebulad

igrZnoT Tavi. gaufrTxildiT nervul siste-

mas. aucilebelia gantvirTva da dasveneba.

Tu Tqven „gvelur“ sibrZnesa da si-

Zlieres gamoiCenT, daexmarebiT mego-

brebs, keTilganwyobilebi iqnebiT garSe-

momyofTaTvis, maSin bedi bevrad mowyale

iqneba Tqvens mimarT da warmatebis miRwevac

erTi orad moimatebs.

am wels mravali adamianis cxovrebaSi

gaCndebian axali megobrebi da kolegebi. gv-

els ar uyvars tyuili da amitom aucilebe-

lia yvelaferi sicruis

gareSe gakeTdes.

es weli sasikeToa

samecniero samuSaoe-

bisTvis, swavlisTvis,

profesiis arCevisT-

vis. yvelaze metad

gaumarTlebT ganaTle-

bul, inteleqtualur

da SemoqmedebiTi ni-

Wis mqone adamianebs.

warmatebas unda elo-

dnen aseve samedicino

sferos warmomadgenle-

bi. politikosebsa da

biznesmenebs warmateba

elodebaT im SemTx-

vevaSi, Tu ufro meti

Zalisxmevis gamoCenas

SeZleben.

gveli horoskopis erT–erTi yvelaze

idumali niSania. is mzakvari da SurismaZ-

iebelia. uyvars sxvebisTvis Tavisi Cvevebis

Tavsmoxveva da ajildoebs

mxolod maT, vinc mis we-

sebs misdevs.

imisTvis, rom mTeli

wlis manZilze ar mogak-

ldeT gvelis keTilganwy-

oba, aucilebelia sworad

SevxvdeT mas da ase vTqvaT

_ misi guli movigoT.

rogor SevxvdeT gve-

lis weliwads?

saerTod, gvels ar

uyvars aurzauri, xmauri

da zedmeti moZraobebi. is

simSvidis moyvarulia. 2013

wels wina wlebisgan gan-

s x v a v e b i T

unda SevxvdeT mokrZalebu-

lad da mSvidad anu ojaxis

wevrebTan, uaxloes adamian-

ebTan, erTgul megobrebTan

erTad myudro, Tbil, ojaxur

garemoSi.

saaxalwlo sufrisTvis

mzadeba daiwyeT imiT rom,

magidaze pirvelad dadeT

larnakSi moTavsebuli naZ-

vis toti, naZvi aRmosavleT-

Si xangrZlivi sicocxlis

maCvenebelia da dRegrZeloba

daibedeT.

naZvis totze aucileblad

CamokideT am wlis simbolo _

patara gvelis gamosaxuleba.

SegiZliaT meore variantic _ mrgval, gam-

Wvirvale patara WurWelSi CaafineT xavsi,

CaawyveT kenWebi, dadeT xis totebi da masze

moaTavseT „gvelukas“ gamosaxuleba. mas ase-

Ti yuradReba namdvilad esiamovneba.

sufraze daicaviT zomiereba, vinaidan

gveli yairaTiania da gaumarTlebel xar-

jebs ar miesalmeba.

aucilebelia zRvis produqtebi _ Te-

vzeuli da xizilala. visac surs, SeuZlia

qaTmis da kurdRlis xorcisgan moamzados

gvelis formis salaTi. ar dagaviwydeT umi

kvercxisa da lambaqiT rZis dadeba!

gulxvavad gaumaspinZldiT wlis mTvar

stumars!

daimaxsovreT, es weli uamrav moulod-

nelobasa da sasikeTo cvlilebebs gpird-

ebaT!

bednier, warmatebul da baraqian wels

gisurvebT!!!

gilocavT 2013 wlis SemobrZanebas!2013 weli aRmosavluri horoskopis mixedviT wylis gvelis welia