U N I V E R Z I T E T U N O V O M S A D U

P O LJ O P R I V R E D N I F A K U L T E T D E P A R T M A N Z A V E T E R I N A R S K U M E D I C I N U

Rane kože i mišića Etiologija:

Trauma

Ugrizi

Okovratnici

Ustrelne i prostrelne rane

Simptomi

U zavisnosti od dubine lezije i oštećenja vitalnih struktura u vratu (krvarenje, bol, dispneja...)

Terapija

Opšti principi terapije rana

Ugrizne i ustrelne rane se u principu leče otvoreno

Drenaža, lavaža, previjanje, antibiotici, analgetici....

Ubodna rana u predelu jugularnog žleba

Terapija

Komplikacija nakon i/m injekcije

TERAPIJA

Prostrelna rana na vratu psa

Infekcija incizione rane

Jedan deo je primarno zarastao

Zlostavljanje pasa – uzak kaiš, lanac, okovratnik

Kontuzije kože i mišića Etiologija

Udar: kopito, rog

Pad, sportski konji

Saobraćajni udes

Oprema

Simptomi Ekskorijacije

Infiltracija kože i potkožnog tkiva krvlju

Hematomi

Traumatski miozitis

Rupture mišića

Simptomi

Bolan i temperiran otok

Mišići napeti

Torticollis

Pokreti glave i vrata ograničeni

Stazni edem glave – glava nilskog konja

Disanje otežano

Aspiraciona bronhopneumonija

Ozleda m brachiocephalikus-a hromost u fazi predvođenja)

Terapija

Dezinfekcija

Cinkvitaminska mast

Hematom, apsces – incizija

Podizanje glave- dva povodnika

Oglav obložiti vatom i zavojem

Israna, napoji

Rane grkljana i dušnika Rane identične kao kod povreda vrata

Simptomi

Teško disanje

Terapija

Traheotomija

Krvarenje – ligature

Prilagoditi režim ishrane i napoja

Rane krvnih sudova Povrede a. carotis i v. Jugularis brzo iskrvarenje – egzitus

Ubodne rane iskrvarenje 12-24 h

Hematom

Terapija:

Ligatura krvnog suda

Rez kože i potkožja dužine 10 cm uz rub m. brahiocefalikusa, tupo preparisanje tkiva od traheje, prstom se obuhvati a carotis i izvuče iz rane, odvoje se nervi n. vagus, n. Recurens

Podvezivanje dvostrukom ligaturom, šivenje mišića i kože

Zapaljenje v. jugularis i.v. Aplikovanje lekova

Difuzan otok dužinom jugularnog žleba

Bolan i temperiran

Kasnije ograničena tvorevina debljine konopca

Apsces

Hiperemija sluzokoža na glavi

Embolije mozga i pluća

Zapaljenje potiljačne burze Ova burza se nalazi ispod lig. Nuchae na atlasu i

epistrofeusu

Etiologija i simptomi:

Trauma

Infekcija

Aseptični i gnojni oblik

Hronični oblik – higrom

Gnojni oblik (subkutane i intramuskularne flegmone, apsces, fistula)

Akutni aseptični oblik (topli burovi oblozi, resoorptivne masti)

Punkcija burze

Lokalna aplikacija antibiotika + kortizon

Higromi omogućuju sekundarnu infekciju

Gnojni burzitis: Obostrana punkcija

Ispiranje fiziološkim rastvorom (dve igle)

Neuspeh ovom terapijom zahteva inciziju

Drenaža gazom

Nekroza ligamenata - resekcija

Prelomi vratnih pršljenova Etiologija i simptomi

Pad na glavu ili vrat

Saobraćajni udesi

Tortikolis

Krepitacija

5-7 pršljen – dispneja N. phrenicus

Opšta paraliza

RTG

Prognoza kod fraktura pršljenova je nepovoljna

Kod luksacija prognoza je povoljnija

Subluksacije nameštanje pod rengenoskopskim ekranom u opštoj anesteiji

Gipsani zavoj male životinje

Paraliza grkljana Paralysis n. laringici reccurentis (hemiplegia laryngis)

Uzrok je mane hrkanja (zvižda) kod konja

Tipičan inspiratorni stenozni laringealni šum - stridor

Najčešća je leva paraliza mišića larinksa

Atrofija mišića grkljana

Vokalni lig se približe

Primarna hemiplegija - nasledno

Sekundarna hemiplegija (ždrebećak, oboljenja grkljana)

Paraliza grkljana Uzroci leve hemiplegije

Položaj n. recurens-a, njegovo savijanje oko luka aorte i utiskivanje između aorte i traheje, kompresija od pulzacije aorte

Terapija: vitamin B, elektroterapija, oštre masti

Hirurška terapija: ekscizija glasnih vrećiuca

Edem glotisa – oedema glottidis Etiologija: ujed insekata, inflamatorna oboljenja,

udisanje vrelog vazduha i iritantnih materija

Simptomi: Dispneja, cijanoza ...

Terapija: traheotomija...privremena, dok se ne sanira upala, lečenje primarnog oboljenja, po potrebi i proceni; kortikosteroidi, antihistaminici, analgetici, NSAIL...

Ruptura jednjaka – ruptura oesophagi

Etiologija: oštre kosti i šiljati predmeti, jatrogena ruptura

Simptomi: otežano gutanje, regurgitacija, salivacija sa primesama krvi, bolan otok, flegmona vrata, apsces. Ruptura jednjaka u grudnom delu dovodi do pneumo-toraksa, gnojnog pleuritisa, sepse i uginuća.

Terapija: hirurška, isecanje nekrotičnog tkiva, ezofagotomija – resekcija i rekonstrukcija.

Pristup vratnom delu jednjaka

Pristup torakalnom delu jednjaka

Kod šivenja jednjaka.... Sačuvati vaskularizaciju

Isprazniti i očistiti lumen pre otvaranja

Rez praviti kroz zdravo tkivo

Rez uvek longitudinalan

Kod ezofagoektomije što manje isecati radi smanjenja tenzije

Prilikom šivenja inkorporisati submukozu

Tehnika šivenja: jedan sloj, pojedinačni ili tekući šav

Postaviti gastrostomu ili perkutanu gastričnu sondu

Zapušenje jednjaka – obstructio oesophagi

Etiologija: kod preživara jabuka repa i sl. najčešće iza ždrela, kod pasa loptica prilikom igre

Simptomi: disfagija, regurgitacija, slinjenje...

Terapija: kod preživara Tigisenova sonda, isecanje jabuke, repe i sl., kod pasa: ukoliko izvlačenje ne uspe, ezofagoskopija, potisnuti strano telo prema želudcu- gastrotomija, ako to ne uspeva - ezofagotomija.

Traheotomija Indikacije: dispneja usled akutnog otoka farinksa,

larinksa, tumori, apscesi, neoplazije, empijem vazdušnih kesa konja.

Opšta anestezija

Operaciono polje pripremamo u predelu 4-6 trahealnog pršljena.

Rez pravimo na medijalnoj liniji dužine 6-8 cm.

Nakon reza na koži, odvajamo m.sternohyoideus koji su spojeni u medijalnom delu brličastom trakom.

Presecamo lig. anulare tj. Tkivo koje povezuje prstenove i uvlačimo privremeni tubus (Papeov traheo-tubus).

Ukoliko isecamo tkivo potrebno je to učiniti u obliku kvadrata, a zatim postaviti trajni tubus (Pešov traheotubus)

http://www.youtube.com/watch?v=X032Z90OA_c

Privremeni trahealni tubusi plastični

Privremeni traheotubusi – gornji sa cuffom (balonom)

Privremeni traheotubusi

Slučaj br 1. Stela – čivava, ženka 4 god

Suspektna povreda

Vlasnik je pronašao kako nepokretno leži

Po prijemu puls 30 (normalan preko 100)

Temp normalna

Odrađen RTG

Primetan otok mekog tkiva u predelu prvog vratnog pršljena i potiljačnog dela glave

Nije prisutna fraktura lobanjskih kostiju

Terapija: mirovanje, kardijaci (adrenalin, dopamin, atropin), infuzija manitola, NSAIL, kortikosteroidi

Nakon nekoliko sati pas je svestan orijentisan

Slučaj br 2 Ždrebe, 7 meseci, žensko

Vlasnik navikavao ždrebe na vezivanje, ždrebe ujutro našao kako leži i pokušava bezuspešno da ustane.

Odrađen opšti klinički pregled, RTG i neurološki pregled

DG.: morbus Wobleri in observatione

Terapija: infuzija manitol, fiziološki rastvor, glukoza, furosemid, antibiotik širokog spektra, terapija dekubitalnih rana

HIRURGIJA TORAKALNOG ZIDA I PLEURALNE ŠUPLJINE

U N I V E R Z I T E T U N O V O M S A D U

P O LJ O P R I V R E D N I F A K U L T E T D E P A R T M A N Z A V E T E R I N A R S K U M E D I C I N U

Morfologija

Pleuralna šupljina Potencijalni prostor

Fiziologija i patofiziologija

Fiziologija disanja

Eupneja

Dispneja

Tahipneja

Akustični fenomeni

Intrapleuralna patološka stanja

Efuzije

Pneumotoraks

Tumori

Efuzije

U pleuralnom prostoru se nalazi veoma mala količina serozne tečnosti koja umanjuje trenje između parijetalnog i visceralnog lista pleure

U normalnim uslovima ova tečnost je difuzno razlivena i ne može se dobiti punkcijom

Efuzije=povećanje količine pleuralne tečnosti

Efuzije Serozne

Serohemoragične

Hemoragične

Hilozne

Inflamatorne

Neoplastične

Klinička slika Brzina razvoja patologije

Kod akutnog nakupljanja gasa, tečnosti, plitko disanje tahipneja, cijalnoza

Kod laganog razvoja: slabljenje, letargija, netolerancija fizičkog napora....

Često i asimptomatično (psi 45ml/kg vazdha)

Dijagnostika efuzija RTG

torakocenteza

Torakocenteza Evakuacija sadržaja pleuralne duplje

Uzimanje uzorka za analizu

Šta analizirati?

Torakocenteza Proteini

Uobličeni krvni elementi

Leukociti

Specifična težina

Makroskopski izgled....

Ali šta kod graničnih vrednosti?

LDH 226 I U/L kod mačaka

Odnos konc proteina efuzije i seruma

CRP kod pasa 4μ/L

Tehnika torakocenteze Oprema

Brizgalica

Leptir kanila

Stopkok ventil

Tehnika

Za evakuaciju tečnosti stenalna rekumbencija donja trećina 4-7 interkostalnog prostora

Za evakuaciju vazduha

Lateralna rekumbencija, sredina 4-7 međurabrnog prostora.

Torakalna drenaža Ukoliko se tečnost konstantno nakuplja

Ukoliko očekujemo nakupljanje tečnosti nakon operacije

Druga tehnika

Pneumo toraks PREPOZNAVANJE PNEUMOTORAKSA JE KLJUČ KA

PREŽIVALJAVANJU

Nakupljanje vazduha u pleuralnoj šupljini

Traumatski, spontani

Otvoreni, zatvoreni, ventilni

Potpuni i delimični

Studentski zadatak Na osnovu znanja sa predkliničkih i klničkih

predmeta opisati

Moguće anamnestičke podatke

Kliničku sliku

Dijagnostiku

Terapija pneumotoraksa

Trauma - uvek posumnjati na pneumotoraks

Kod sumnje na pneumotoraks, pogotovo kod pristune dispneje izvrsiti torakocentezu.

Torakalna trauma Tupi udarac

Povreda oštrim predmetom

Ugriz

Pad sa visine

Kod mačaka:

58% interakcija sa drugim životinjama

30% saobraćajni udes

5% pad sa visine

Činjenice

Grudni koš je relativno čvrst, tako da češće stradaju meka tkiva

Često na oko ne povređen grudni koš može prikriti značajnu patologiju

Ugriz:

88% fraktura rebara

67% pneumotoraks

22% pleuralne efuzije

Trauma commonly associated with thoracic bite

Pad sa visine

13-33% ih pretrpi traumu grudnog koša

20-50% pneumotoraks

50% pulmonalna kontuzija

10% hemotoraks

.

Torakotomija

Sterlnalna

Međurebarna