Strategic Plan For Local Development 2009-2013

Скопје, Октомври 2009

СТРАТЕШКИ ПЛАН ЗА ЛОКАЛЕН РАЗВОЈ НА

ОПШТИНАТА КАРПОШ2009-2013

3

Транзициските процеси во економската, социјалната, техничко-технолошката и урбана-та трансформација во Република Македонија, а во нејзини рамки и на Општината Карпош, се одвиваат во услови на внатрешно-политичка несигурност и не-поволно надворешно опкружување. Стартувајќи од 1 јули 2005 година, во Македонија започна процесот на децентрализација, со што значаен дел од надлежно-стите од централно се пренесоа на локално ниво.

Во процесот на реформирање на локалната само-управа најголемо влијание се посвети на вклучување на Општината Карпош во планирањето и водењето на економскиот развој. На овој план, локалната власт има функција на иницијатор на процесот и носител на главните активности преку имплементирање на локал-ни политики за економско-социјалниот развој и зашти-тата на животната средина. Овој пристап треба да им овозможи на органите на локалната самоуправа, до-несените одлуки поврзани со економско-социјалниот развој на општината да се засноваат на широкото уче-ство на јавноста во сите аспекти на донесувањето и реализацијата на одлуките. Чувството на припадност на општината треба за возврат да се манифестира со социјална одговорност и кохезија. Учеството во проце-сот на донесување на одлуки треба да влијае јавноста да стане поодговорна во одржувањето на квалитетот на животот и во разрешувањето на проблемите со жи-вотната средина во својата општина.

Досега Општина Карпош има изработено и импле-ментирано два Стратешки планови за развој, и тоа за периодите 2002-2004 и 2006-2008 година. Со споме-натите стратешки планови беа предвидени голем број

на проекти и активности, од кои, значителен број беа успешно имплементирани. Реализацијата на проекти-те придонесе Општина Карпош да забележи видлив развој во сите сфери на нејзиното работење. Овој до-кумент прави пресек на досега преземените активно-сти за планирање на локалниот развој во општината и дава преглед на најважните делови на тој процес. Врз основа на овие активности се согледуваат можни-те насоки за идниот стратешки документ на општина-та за периодот 2009-2013.

Содржината на документот е сублимирана во три засебни дела:

А) Профил на Општината Карпош со процена на нејзиното окружување и компаративни предности

Б) Анализа на претходно донесените стратешки до-кументи

Б) Предлог на Стратешкиот План на Општината Карпош за периодот 2009-2013 година.

Носител на процесот на изработка и донесување на документот е Градоначалникот Стевчо Јакимовски. Секторот за локален економски развој ја координира-ше постапката за подготовка на документот. Надво-решна експертска поддршка на процесот беше обе-збедена од Здружението за консултанти и бизниси „Креација“.

Методологијата на подготовката на документот сод-ржеше три фази.

Првата фаза опфати подготовка на профилот на општината и анализа на окружувањето во кое ќе се одвива работењето на локалната самоуправа во наредниот четиригодишен период. Во оваа фаза исто така се направи согледување на компаративни-те предности на Општината Карпош, се анализираа

ВОВЕД

остварувањата од претходно донесените стратешки документи на општината и се дефинираа предлози за стратешките насоки во работењето за наредниот че-тиригодишен период. Активностите од оваа фаза беа извршени од страна на вработените во Секторот за локален економски развој.

Втората фаза се однесуваше на собирање на предлози на проектни идеи за остварување на стра-тешките цели во осумте области на надлежности на локалната самоуправа. Процесот на собирање на предлозите почна со одржување на семинар на 9 и 10 јули 2009 година во хотелот на манастирот Јоаким Осоговски, Крива Паланка. На семинарот беа присут-ни 50 учесници, претставници од сите сектори на оп-штинската администрација, дел од членовите на Со-ветот на општината, претставници од бизнис секто-рот и од невладините организации што делуваат на територијата на Општината Карпош. Се работеше два дена на генерирање на предлози, нивна разработка и определување на нивната важност преку избор на при-оритетните проекти. Добиените предлози се вградија

во предлог документот „Стратешки план за локален развој на Општината Карпош за периодот 2009-2013“ и истиот беше доставен до сите сектори на проверка, евентуални корекции и дополнувања. По доставените мислења од страна на раководителите на секторите на општинската администрација се дефинира конеч-ната верзија на Предлог документот.

Третата фаза опфаќа активности на донесување на документот од страна на Советот на општината. Предлог документот треба да биде предмет на рас-права на комисиите на Советот, а неговото усвојување е од страна на Советот на Општината Карпош.

Намената на документот е да ги утврди главните стратешки правци на работење на локалната самоу-права Карпош во наредниот четиригодишен период 2009-2013 година. Овој документ треба да претставу-ва средство за комуникација со граѓаните, со домаш-ната и странската јавност, како и да биде добра осно-ва за мобилизирање на луѓе, надворешна поддршка и финансиски средства за остварување на зацртаните стратешки цели.

.

СОДРЖИНА

I Профил на Општина Карпош �� 9

II АНАЛИЗА НА ОПКРУЖУВАЊЕТО �� 14II�1 Политички фактори �� 14II�2 Економски фактори �� 15II�3 Социо-културни фактори �� 15II�4 Технолошки фактори �� 16

III СВОТ АНАЛИЗА �� 17III�1 Можности �� 17

• Нови надлежности...................................................................................................................................... 17• Пристап до Европските фондови �� 17• Атрактивност за Странски директни инвестиции (СДИ) �� 17• Соработка �� 17

III�2 Закани �� 18• Перцепција за нестабилност во регионот �� 18• Нестабилни услови за економски развој �� 18• Можна реорганизација на Градот Скопје �� 18

III�3 Јаки страни �� 18• Транспарентност �� 18• Имиџ на успешност �� 18• Амбициозно раководство �� 18• Финансиска стабилност �� 19• Искусна и обучена администрација �� 19

III�4 Слабости �� 19• Ограничено познавање на информациската технологија �� 19• Недостаток на сопствена иницијатива �� 19• Разлики меѓу “старите” и “млади” вработени �� 19• Недоволно искористување на можностите за соработка25

IV КОМПАРАТИВНИ ПРЕДНОСТИ �� 20

V AНАЛИЗА НА ДОСЕГАШНИТЕ СТРАТЕГИИ ЗА ЛОКАЛЕН РАЗВОЈ НА ОПШТИНА КАРПОШ �� 21

6

VI СОДРЖИНА НА ПРЕДЛОГ СТРАТЕШКИОТ ПЛАН ЗА ЛОКАЛЕН РАЗВОЈ НА ОПШТИНАТА КАРПОШ 2009-2013 ��23

VI.1 Придонес на Општина Карпош во Визијата за Скопскиот регион ...................................................23VI.2 ВИЗИЈА ............................................................................................................................................................23VI.3 MИСИЈА ............................................................................................................................................................23

VI�4 Главна цел ��23VI�4�1 Долгорочни цели ��23

VI�5 СТРАТЕШКИ ЦЕЛИ по области на развој: ��24VI�5�1 Локален економски развој ��24VI�5�2 Култура и туризам..................................................................................................................................24VI�5�3 Комунални работи и инфраструктура ��24VI�5�4 Социјална и здравствена заштита ��24VI�5�5 Образование ��25VI�5�6 Заштита на животна средина и енергетска ефикасност ��25VI�5�7 Урбанизам ��25VI�5�8 Спорт и рекреација ��25VI�5�9 Бизнис� ��25

o ПАРТНЕРСТВА ..................................................................................................................................................25

VII БУЏЕТСКИ ПРЕДВИДУВАЊА ��26

VIII ЗАКЛУЧОЦИ И ПРЕПОРАКИ ��27

IX ПРЕДЛОГ ПРОЕКТИ ПО ОБЛАСТИ ��28ЛОКАЛЕН ЕКОНОМСКИ РАЗВОЈ ......................................................................................................................28КУЛТУРА И ТУРИЗАМ ........................................................................................................................................30КОМУНАЛНИ РАБОТИ И ИНФРАСТРУКТУРА ��32СОЦИЈАЛНА И ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА ......................................................................................................34ОБРАЗОВАНИЕ ...................................................................................................................................................36ЗАШТИТА НА ЖИВОТНА СРЕДИНА И ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ ...........................................................38УРБАНИЗАМ .......................................................................................................................................................42СПОРТ И РЕКРЕАЦИЈА .....................................................................................................................................44БИЗНИС ..............................................................................................................................................................46

7

8

9ОПШТИНА КАРПОШ 2009-2013

1� Генерални податоци

Општината Карпош претставува составен дел од Градот Скопје, т.е. е една од десетте скопски општини.

Општина Карпош е поделена на 14 единици т.н. месни заедници, од кои 12 се урбани единици, а само две (Бардовци и Горно Нерези) се рурални единици.Површина: 35 km2;

Надморска височина: 362 m; Население: мешовито, од кои 88,52% се MакедонциМестоположба: северозападен дел од Македонија,

централнозападен дел на Град Скопје; Вкупна површина под шума: 235,12 ha; Клима: средна годишна температура 13,8 оC;Просечни годишни врнежи: 441,2 l/m2;

Денови со појава на дожд: 102; Денови со појава на снег: 9; Денови со магла: 14

2� Демографски показатели

Број на население: 59.666 жители Полова структура

Мажи: 28.460Жени: 31.206

Старосна структура0 – 19 години – 13.28920 – 44 години – 21.32745 – 64 години – 16.004Над 65 години – 8.952

Број на домаќинства: 19.680 Број на станови: 22.849

Економски активно население: 64%Стапка на невработеност: 16%

I ПРОФИЛ НА ОПШТИНА КАРПОШ

Националност Жители ПроцентМакедонци 52.810 88,50%Срби 2.184 3,66%Албанци 1.952 3,27%Роми 615 1,03%Власи 407 0,68%Турци 334 0,55%Бошњаци 98 0,16%Останати 1.266 2,12%Вкупно 59�666 100%

Степен на образование ПроцентВСС 19.96%ВШС 6.11%ССС 50.25Основно 15.26%Непотполно образование 6.57%Без школска подготовка 1.56%Непознати 0.29%Вкупно 100%

Национална структура

Структура по образование

10 СТРАТЕШКИ ПЛАН ЗА ЛОКАЛЕН РАЗВОЈ

3. Инфраструктура

Патишта: Дел од општината со Градот и со сосед-ните општини ја поврзуваат два булевара. Во оста-натиот дел на општината има локални и собирни улици.

Мостови и надвозници: Мост “Обединети Нации», Железнички мост, мост «Газела», мост на бул. «8-ми септември», мост на река Лепенец, надвозник «Влајко».

Состојба на улици Должина (m) Површина (m2)Асфалтирани улици 37.630 190.220

Бекатон коцки / 36.000

Тампонирани улици 1.200 4.800

Земјени улици 600 1.800

Состојба на улици

Водоснабдување и канализација- Вода за пиење: Општината Карпош е целосно по-

криена со изворска вода од градски водовод од из-ворот Рашче. На територија на општината постојат и пет бунари од кои три се наоѓаат кај реката Лепе-нец и два во Нерези. Овие бунари во летниот пери-од го снабдуваат градот Скопје со приближно 30% вода за пиење.

- Атмосферски води: Примарна и секундарна мре-жа 46.060 м

- Фекална канализација: Примарна и секундарна мрежа 99.600 м

- Одвоен колекторски систем: во тек е изградбата на ваков систем од левата страна на реката Вар-дар.

- Пречистителни станици за отпадни води: постои една станица во населено место Нерези.

Електроенергетска мрежа- мрежа, покриеност и квалитет на мрежа: Општи-

на Карпош е целосно покриена со електрична мре-жа која одговара на потребите на населението, на само мал дел од нејзината територија мрежата е застарена и има потреба од нејзино обновување, како и поставување на трафостаници. Исто така, во тек е обновата на уличното осветлување кое е предвидено во Програмата за енергетска ефикас-ност на Општина Карпош.

Телекомуникации- покриеност со мрежа: за реализација на теле-

фонски приклучоци и обезбедување на останатите телекомуникациски услуги на територијата на Оп-штина Карпош постои современа телекомуникаци-ска мрежа.

- мобилна мрежа: целосна покриена од сите мобил-ни оператори.

- интернет: на целата територија постои достапност до интернет конекција (кабелски, ISDN, wireless)

- кабелска: низ цела општина има поставено кабел-ски приклучоци.

Железнички сообраќај: низ општината поминува пругата Скопје – Кичево, а најблиска железничка станица е во Општина Ѓорче Петров.

Автобуски сообраќај:- Градски линии – 2, 4, 5, 7, 8, 12, 15, 19, 21, 22, 24, 57.- Приградски линии – 11, 18, 22, 56, 60, 64.Такси сообраќај: постојат четири такси здруженија

кои се регистрирани на територија на Општина Карпош.

Аеродром: единствениот аеродром во Скопје – “Александар Велики” се наоѓа на 25 km од општи-ната.


4. Образование

Услови за сместување на ученици, студенти, постдипломци:

- Ученички дом “Здравко Цветковски”- Студентски дом “Гоце Делчев”- Дом за постдипломци

Вид на образование БројГРАДИНКИ 6

Општински 4

ЈУОДГ ”Мајски Цвет”

ЈУОДГ “Орце Николов”

ЈУОДГ “Пролет”

ЈУОДГ“Распеана Младост”

Приватни 2

“Бисери”

“ American school”

ОСНОВНИ УЧИЛИШТА БројОпштински 10

ОУ “Христијан Тодоровски – Карпош”

ОУ “Вера Циривири Трена”

ОУ “Лазо Трповски”

ОУ “Петар Поп Арсов”

ОУ “Војдан Чернодрински”

ОУ “Владо Тасевски”

ОУ “Братство”

ОУ “Димо Хаџи Димов”

ОУ “Јан Амос Коменски”

ОУ “Аврам Писевски”

Приватни 3

“Нова”

“Јахја Кемал”“American school”

ФАКУЛТЕТИ 8

Државни 6

Педагошки факултет

Електро – Технички

Машински факултет

Технолошко–металуршки факултет

Факултет за ликовна уметност

Факултет за драмски уметности

Приватни 2

Факултет за Туризам

New York College

СРЕДНИ УЧИЛИШТА 8

Средни училишта на Град Скопје 6

СУГС “Никола Карев”

СУГС “Зеф Љуш Марку”

СУГС “Орце Николов”

СУГС “Георги Димитров”

СУГС “Лазар Танев”

СУГС “Здравко Цветковски”

Приватни 2

“Нова”

“American school”


5. Култура

Објекти од областа на културата во Општина Кар-пош во кои се одржуваат редовни и повремени прет-стави, фолклорни фестивали, концерти, ликовни коло-нии, манифестации и слични дејствија, се:Драмски ТеатарКинотека на Република Македонија сместена во

Библиотеката “Другарче»Амфитеатар – на Кејот на реката ВардарАнтичкиот локалитет «Скупи”Манастирот Св. Пантелејмон

Општината Карпош се вклучува во негувањето и развојот на културата преку организација и покровител-ство на повеќе културни манифестации кои се предви-дени во програмата која ја подготвува општината.

Меѓународна детска ликовна колонија Манастир Св. Пантелејмон - с. Горно Нерези

Културно лето - КарпошДетски театар

По повод празникот на Општина Карпош секоја година се одржува прослава со богата културно-уметничка програма на која земаат учество голем дел од академските уметници кои живеат и творат во Оп-штина Карпош. По тој повод општината прогласува за-служни граѓани на Општина Карпош истакнати во својата област/професија.

6. Спорт

Спортски сали – 3: сала “Борис Трајковски”, сала “Партизан”, сала “Форца”Базени – 1: Затворен базен “Младост”Спортски игралишта – 19Детски игралишта – 34

7. Здравство

Мрежа: Развиена здравствена мрежаВидови на услуги: можност за давање на квалитет-

на и разновидна здравствена услуга, почнувајки од примарна, специјалистичка, хируршка и секако го-лем дел на приватни здравствени услуги.

Број на здравствени установи- Јавни - 13- Приватни – 132

8. Економија и стопанство

Вкупен број на деловни субјекти – На територија на Општина Карпош се наоѓаат над 2000 стопан-ски субјекти од најразновидни области меѓу кои

Поддршка на установи и НВО од областа на културата каде општината традиционално се вклучува како покровител:

• Поддршка на Програмата на АКУД “Цветан Ди-мов» - Меѓународен детски фолклорен фестивал, «Од цвет на цвет со оро и песна» кој традиционал-но се одржува на територија на Општина Карпош. Учесници на фестивалот се фолклорни ансамбли од земјата и странство.

• Поддршка на Програмата на АКУД “Мирче Ацев” - Меѓународен студентски фолклорен фестивал

• Поддршка на здружението за негување на древните традиции “Ксантика” - “Денови на Александар Македонски“ - на локалитетот Скупи традиционално се одржува концерт или театарска претстава.

• Поддршка на други институции и здруженија од областа на културата и творештвото кои дејствуваат на територијата на Општина Кар-пош: Македонска етно група «Монистра», АКУД «Етнос», АКУД «Каршијака», Детски ликовен цен-тар и др.


најзастапени се: супермаркети, ресторани, кафете-рии, салони и сервиси за автомобили, проектант-ски бироа, производство на текстил, бели пецива, школи за странски јазици, компјутерски услуги и сл.

Трговски центри – 7Банки – 22Штедилници – 1Менувачници – 11Осигурителни куќи – 1Пошти – 6

9. ТуризамТуристички локалитети: Антички град Скупи –Све-

ти Пантелејмон, –Хавзи–пашини конаци -Миле-ниумски крст – Сончев часовник –Саркофазите од Карпош –

Сместувачки капацитети: (хотели, мотели, апар-тмани) - 10

Услужни дејности:- туристички агенции – 2

- рент а кар – 2- угостителски објекти: (ресторани, кафе барови,

млечни ресторани, сендвичари, слаткарници) – 150- уметнички галерии (продажни) – 3

10. Граѓански секторГраѓански сектор:- Сојуз на возачи- Општинска организација на Црвен Крст - Карпош- Организација на жени - Карпош- Општинска организација на Сојуз на борци - Кар-

пош- Друштво за физичко воспитување и спортска

рекреација

Здруженија и локални НВОНа територијата на Општина Карпош егзисти-

раат 22 невладини организации (НВО-и) кои се во постојан контакт со општината за заемна подготовка и реализација на проекти.


II АНАЛИЗА НА ОПКРУЖУВАЊЕ

Со цел ефикасно и навремено да се предвидат промените на опкружувањето, Општина Карпош мора да ги разбере внатрешните и надворешните услови. Овој дел на скенирање на опкружувањето е исто така познато како PEST анализа, што всушност е кратен-ка од Политички, Економски, Социо-културни и Техно-лошки фактори.

Карактеристични фактори кои влијаат врз Општи-ната Карпош се:

II.1. Политички фактори

Децентрализација - Од 1 Јули 2005 година Репу-блика Македонија почна со имплементирање на процесот на децентрализација. Преку овој процес голем број на одговорности и надлежности беа пре-несени од централната на локалната власт. Општи-ните кои ќе бидат успешни во имплементацијата на процесот на децентрализација ќе се стекнат со го-лема предност во споредба со оние општини кои имаат проблеми и отворени прашања во овој тран-зициски период. Општина Карпош успешно ја ком-плетираше првата фаза од децентрализацијата и од 1 Септември 2007 година влезе во втората фаза - фискална децентрализација. Со тоа општината доби нови ингеренции т.е. беа префрлени блок до-тациите од детските градинки и основните училиш-та во општинскиот буџет.

“Опозициски” статус во Скопје - На локалните избори 2009 година, актуелната општинска власт оствари победа и ја доби поддршката од граѓаните да ја менаџира општината во следните четири го-дини. На овие избори, Општина Карпош беше един-

ствената општина во Скопје во која за Градоначал-ник беше избран човек од опозициска партија, за разлика од останатите 9 општини и Градот Скопје. Бидејќи Градот Скопје има специфична двостепе-на организација, Општината Карпош треба сериоз-но да ги земе во предвид сите пречки и можности кои споменатата политичка поларизација може да ги донесе.

Евроинтеграции - Република Македонија како земја кандидат за влез во ЕУ има реални шан-си во блиска иднина да добие датум за прегово-ри за членство во Европската унија. Ако ова нави-стина се постигне, тука секако ќе има промени во опкружувањето на сите политички и институцио-нални субјекти, вклучувајќи ги и општините во Ре-публика Македонија. Чекорите и реформите кои Македонија има обврска да ги преземе како резул-тат на желбата за нејзино членство во европското семејство, ќе се рефлектира и врз општините кои исто така ќе мораат да преземат дел од обврските за постигнување на зацртаната цел.

Безбедност и стабилност на државата/регионот - Последните 18 години југоисточниот регион на Ев-ропа, посебно Балканот, беше под влијание на го-леми турбуленции и нестабилности. Во 2001 годи-на, Македонија исто така беше дел од конфликтите. Неповолното надворешно опкружување, како и ран-ливите меѓуетнички односи, имаат големо влијание врз општеството и општините. Како најголем про-блем треба да се истакне непризнавањето на уставното име на Република Македонија од страна на Грција што доведе и до одложување на влезот на државата во НАТО.


II.2. Економски фактори

Странски директни инвестиции (СДИ) - Ова е еден од клучните економски фактори кои дирек-тно влијаат на економскиот развој во општините. Странските директни инвестиции се посебно важ-ни последниве неколку години, затоа што влијаат на зголемување на конкурентноста на општините во полето на економијата што пак тоа само по себе носи успешна децентрализација. Општина Карпош со зголемените надлежности кои произлегуваат од процесот на децентрализација сега има можност за самостојно привлекување и стимулирање на стран-ските директни инвестиции.

Стабилност на макроекономската политика - Стапката на инфлација, стабилноста на курсот на денарот и многу други макроекономски фактори имаат големо влијание врз бизнис климата, како на централно така и на локално ниво.

Трошоци за водење бизнис - Многу е важно оп-штината да ги намали овие трошоци и одвои повеќе средства за стимулирање на бизнисот. Исто така, општината треба да обезбеди и погодни усло-ви, намалување на процедурите за започнување на нови бизниси, како и ефикасно да го имплементира едношалтерскиот систем (“оne stop shop”). Она што се јавува како позитивно е дека Општина Карпош веќе го има ставено во употреба едношалтерскиот систем и ги има намалено процедурите за вадење на потребните документи.

Собирање на даноци и такси - Централната и ло-калната власт треба да најдат начин за да ја зголе-мат ефикасноста во собирањето на разни такси од граѓаните. Станува збор за финансирање на општината од

граѓаните преку следните давачки: данок на имот, да-нок на промет на недвижности и права, данок на на-следство и подарок, персонален данок на доход, да-нок од додадена вредност, такси за истакнување на

фирми, такса за користење на улици и патишта, такса за јавно осветлување и други видови на даноци и так-си. Успешноста на овој процес зависи и од довербата што граѓаните ја имаат во локалната власт.

II.3. Социо-културни фактори

Доверба во власта – Генерално, во Република Македонија, довербата во политичките и државни-те институции е на релативно ниско ниво. Скепти-цизмот кон овие институции веројатно е последи-ца на слабите резултати од страна на политички-те партии и генерално на претходните влади. Ма-лиот процент на излезеност на гласачкото тело е симптом на незадоволството. Како резултат на оваа состојба, општинското раководство треба да води политика на професионално работење и дистанцирање од политиката. Општината треба да биде поактивна и потранспарентна и во делот на услугите кои што ги нуди и исто така треба да оди кон што е можно поголемо вклучување на граѓаните во процесот на градење на политиката за добро оп-штинско работење.

Слаба грижа за опкружувањето на граѓаните - Грижата на граѓаните во врска со здравјето и чи-стата околина е на многу ниско ниво. Не би ги елаборирале причините за ваквата состојба, но воведувањето на подобра и поактивна едукација (започнувајќи од најмладите), и постојаното и до-следно воведување на санкции врз граѓаните и сто-панскиот сектор кои ја загадуваат околината и при-родата, со сигурност ќе дадат резултат. Резултати-те ќе бидат поуспешни ако се имплементираат две-те активности истовремено, без давање приоритет на само едната од нив.

Граѓанско учество - Инволвирањето на заедница-та може да помогне општинското раководство да работи со доза на “здрава критика”. Постојат голем број на бенефити кои може да се добијат доколку


се зголеми учеството на јавноста во работењето на општината.

Еве некои примери: • Преку зголемено учество на граѓаните во

работењето на општинската администрација се зго-лемува довербата на граѓаните во општината.

• Општинските служби добиваат поголема поддршка за своето работење

• Се зголемува бројот на услугите кои се потреба на граѓаните

• Се добиваат нови идеи, предлози и сугестии и поб-рза нивна имплементација

• Видлива транспарентност и сл.

II.4. Технолошки фактори

Е-влада – Е-влада е „усвоен наслов“ на информа-циската и комуникациската технологија на владини и јавни агенции и го трансформира начинот на кој институциите комуницираат со граѓаните. Негова-та употреба ветува зголемување на ефикасноста и ефективноста на институциите и радикално го ме-нува нивниот однос спрема јавноста. Напредокот во комуникацијата и користењето на технологијата игра главна улога во зголемувањето на животни-от стандард и им дава поголема моќ на луѓето да добијат пристап до сите активности, но и да ги раз-берат системите кои им се достапни.


III.1. Можности

Анализирањето на можностите и заканите како фактори произлегува од надворешното опкружување врз кое општината не може или многу малку може да влијае. • Нови надлежности

Процесот на децентрализација ги зголеми надлеж-ностите и обврските на општините. Општините сега може директно да бараат решенија за многу прашања без да зависат од волјата и одлуките на централната власт.

Пример за успешно преземена надлежност е из-градбата на ОУ “Јан Амос Коменски”. Пред да наста-пи фазата на фискална децентрализација општини-те немаа право да градат училишта или да преземаат било какви мерки во сферата на образованието, одно-сно надлежноста за тие мерки беше во рацете на цен-тралната власт.

Општ впечаток е дека Општината Карпош успешно се справува со надлежностите кои ги доби од централ-ната власт, а тоа е резултат на навременото и квали-тетно екипирање на своите служби.• Пристап до Европските фондови

Започнувајќи од крајот на 2008 година, претпри-стапните фондовите на ЕУ (ИПА фондовите) се веќе достапни за локалните самоуправи. Аплицирањето за средства од овие фондови е сложено и компли-цирано, па затоа Општината Карпош минатиот пери-од обучи свои вработени кои ќе работат на оваа про-блематика и ќе бидат носители на подготовката и имплементацијата на проектите. Сериозноста со која

III СВОТ АНАЛИЗА

Карпош и пристапи на оваа можност даде резултат и општината доби значителни средства од овие фондо-ви за реализација на еден свој проект. • Атрактивност за Странски директни инве-

стиции (СДИ)

Општината Карпош има поволна географска позиција, квалитетна инфраструктура и атрактивни бизнис локации. Определени („мапирани“) беа пет ло-кации за странски директни инвестиции лоцирани во Момин поток, како и многу други услови кои може да се искористат. Водичот за инвестиции, кој Општина Карпош го отпечати, го покажува потенцијалот кој оп-штината го поседува со цел да се привлечат домашни-те и странските инвеститори и да се обезбеди пристап до дополнителни извори на средства за вложување во локации за бизнис активности на територијата на Оп-штина Карпош. Поставени се пет локации кои се нудат на инвеститорите за вложување и отварање на нови бизниси.

Сепак, оваа активност не претставува доволен и сеопфатен пристап кон можноста за привлекување на СДИ и општината треба да посвети повеќе внимание и енергија во пронаоѓањето на потенцијални инвести-тори и нејзина афирмација пред истите. Успешното реализирање на оваа цел ќе придонесе за зголемување на стопанската активност, вработувањето и можност за генерирање на приходи за сите субјекти - учесници и креатори на локалниот економски развој. • Соработка

Општината Карпош веќе има остварено соработка со многу општини во земјата и надвор од неа. Стану-ва збор за збратимување, соработка и размена на ис-куства и идеи со општините Нови Белград (Белград),


Тиват (Црна Гора), Тријадица (Бугарија), како и со Ре-сен (Македонија). Преку ваквиот начин на соработ-ка, раководниот тим на општината смета дека ќе се добијат искуства и идеи кои директно може да се иско-ристат и применат во општината. Тоа е и добра осно-ва за промовирање на претпријатијата кои работат на нејзина територија, а со самото тоа се постигнува и по-голем стопански развој на земјата.

III.2. Закани

• Перцепција за нестабилност во регионот

Меѓународната заедница сеуште ја перцепира Македонија како држава во релативно нестабилен ре-гион. Сеуште имаме нерешени проблеми, како про-блемот со името со Грција, „чувствителни“ релации меѓу православните цркви во Македонија и Србија, непризнавањето на македонската нација и јазик од страна на Бугарија и сл. Сите тие проблеми се преч-ка за забавување на развојот на земјата, а посебно за членството на Македонија во НАТО и Европската Унија.

Оваа закана се одразува врз целокупното опште-ство како и врз Општината Карпош.• Нестабилни услови за економски развој

Макроекономската стабилност е предуслов и мож-ност општината да креира позитивна бизнис клима. За жал, Македонија повеќе години се наоѓа во период на стагнација, без било какви позитивни индикатори за подобрување на макроекономската состојба. Уште поголема закана е и моменталната светска економска криза која директно се одрази врз македонското сто-панство (иако има најави за скора стабилизација).

Последиците од тоа секако се одразуваат и врз ра-ботата на општината, како и врз нејзиниот економски развој. • Можна реорганизација на Градот Скопје

Пред пет години имаше многу дебати меѓу Градот

Скопје и десетте скопски општини во врска со нивниот статус. Градот Скопје инсистираше на статус на “реги-они”, со намалување на ингеренциите на општините, со тоа што општините би се потпирале и зависеле од Градот Скопје. Победи предлогот на општините тие да бидат независни единици од Градот Скопје, меѓутоа има можност, преку различни области, определени ин-геренции на Градот Скопје да преовладуваат кои се-пак се негативни за Општина Карпош и останатите де-вет скопски општини.

III.3 Јаки страни

• Транспарентност

Општината Карпош има респектабилна транспа-рентност во нејзиното работење. Има локален вес-ник “Карпош Урбан” (кој се издава секои два месеци), Граѓански сервис центар, официјална Web страница, e-mail адреси, Канцеларии на месната самоуправа (от-ворени се 14 канцеларии, т.е. во секоја урбана едини-ца/месна заедница), месечни брифинзи со новинари-те и сл. Тоа е добра основа за водење на солидна по-литика на транспарентност пред граѓаните.• Имиџ на успешност

Со помош на претходните општински раководства и продолжувајќи со сегашниот менаџерски тим, Оп-штина Карпош успеа да создаде имиџ на успешна оп-штина која може да биде доста корисна во иднина, по-себно од економска гледна точка. • Амбициозно раководство

Градоначалникот на Општина Карпош е искусна личност која преферира работење со прогресивна, модерна и млада администрација.

Во своето претходно политичко и професионал-но искуство бележеше видни резултати и како Гра-доначалник на Општина Карпош (2000-2003) и како Министер во две министерства (Економија и Труд и социјална политика).


Сегашниот Градоначалник е творец на имиџот што Општина Карпош го има како една од најуспешните општини во државата. • Финансиска стабилност

Општината Карпош нема сериозни проблеми во врска со финансиите. Во првите години од процесот на децентрализација не се покажаа слабости во делот на прибирање на даноци и давачки од граѓаните. За прв пат, во јануари 2006 година им се даде можност на општините да прибираат средства на основ данок на имот. Истата година, процентот на наплата на данокот кој што граѓаните и го платија на општината беше над 90%. Овој тренд на наплата следеше и во останатите години, што претставува показател за довербата што граѓаните ја имаат во својата општина. • Искусна и обучена администрација

Организацијата постои од 1976 година и речи-си секое одделение има искусни и висококвалифи-кувани вработени. Тоа беше важно за ефикасноста во работењето за време на транзицискиот период на децентрализација, а секако ќе игра голема улога и во понатамошните активности.

Исто така, Општината Карпош, во изминатиот пери-од, обучи свои вработени кои ќе работат на разни про-блематики во надлежност на локалната самоуправа и ќе бидат носители на подготовката и имплементацијата на активностите. Поголемиот дел од обуките се одржа во рамките на нашата држава, но еден дел се одржа и во странство, и тоа во високоразвиени држави од Ев-ропската Унија и надвор од неа.

III.4 Слабости• Ограничено познавање на информатичката

технологија

Само дел од вработените имаат одлично познавање од областа на информатичката технологија. Едукацијата и обуките се повеќе од потребни, но го-лем проблем претставува и незаинтересираноста на

дел од вработените кои немаат желба за учење и нови знаења.• Недостаток на сопствена иницијатива

Мотивацијата во општинската администрација не е на високо ниво, генерално во сите хиерархиски ни-воа. Идеи, предлози, сугестии и определени актив-ности речиси и нема од страна на вработените, се функционира по системот “top–down» менаџирање со организацијата.• Разлики меѓу “старите” и “млади” вработени

Овие разлики се повеќе видливи во организацијата. Со вработувањето на млади и амбициозни луѓе, одре-дени вработени од постарата популација даваат от-пор кон новите идеи и нивната креативност, од причи-на што сметаат дека на тој начин нивните работни по-зиции се загрозени, но и од фактот што не се располо-жени за нови начини на работење.• Недоволно искористување на можностите за

соработка

Можноста што и се нуди на Општина Карпош за со-работка со збратимените општини останува неиско-ристена. Имајќи ги во предвид областите во кои Оп-штината Карпош може да добие и примени искуства и идеи, како на пример: туризмот, СДИ, развој на МСП, инфраструктура, нормативно-правни и процедурал-ни постапки итн. Примената на споменатите искуства нужно ќе доведе до видлив напредок на општината.


IV КОМПАРАТИВНИ ПРЕДНОСТИ

А) Компаративната предност на Општина Карпош е можноста за привлекување на странски ди-ректни инвестиции� Сите услови кои се потреб-ни општината ги има:

Надлежност и ингеренции во одлучувањетоДобра географска позицијаОдлична инфраструктураАтрактивни бизнис локацииПозитивно јавно мислењеТранспарентност во работата

Б) Друга компаративна предност е тоа што Општина Карпош има перспектива на долг рок. Станува збор за:

Амбициозен лидерИскусен персоналДобра меѓуопштинска соработка со општини од

земјата и странство која треба да резултира со раз-мена на искуства, идеи и информации

Финансиска стабилност

Можности Јаки страни

Нови надлежностиПристап до ЕУ фондовиАтрактивност за странски

директни инвестицииСоработка

ТранспарентностПретстава за успешностАмбициозно раководствоФинансиска стабилност Искусен и обучен персонал


V АНАЛИЗА НА ДОСЕГАШНИТЕ СТРАТЕГИИ ЗА ЛОКАЛЕН РАЗВОЈ НА ОПШТИНА КАРПОШ

V�1� Визија

Визија 2002 и 2006 – Посакуваме Карпош да биде конкурентна општина со одржлив економски развој и раст на вработеноста, интегрирана во регионалните и европските пазари. V�2� Мисија на Општина Карпош

Вработените во Општина Карпош ќе креираат и ќе ја поддржат партиципативната атмосфера пре-ку вклучување на граѓани и останати учесници во работењето на општината�

Општината ќе создаде таква политика која ќе биде точна и прецизна според барањата при имплементирањето и евалуацијата на јавната по-литика�

Сите нивоа и активности на Општина Кар-пош ќе бидат, според барањата на процесите на децентрализација и евроинтеграциите.

Градоначалникот и администрацијата ќе ја постиг-нат задачата преку залагање на индивидуалните и за-еднички напори.

V�3� Цели

V�3�1� Главна цел

Главна цел 2002 – Вклучување на органите на ло-калната самоуправа, јавните институции и организа-ции, приватниот сектор и НВО секторот во креирање и остварување на забрзан економски развој на Општи-ната Карпош.

Креирањето на физичката и административна-та околина што привлекуваат бизниси и нови ра-ботни места е најважната одговорност на локал-ната самоуправа�

V�4� Акционен план и Стратегија на Општина Карпош

Општините во РМ, со Законот за Локална Самоу-права од 2002 година, ја добија улогата да го водат и спроведат планирањето на локалниот економски развој, покрај приватниот сектор како главен носител на локалниот економски развој.

Како резултат на позитивното искуство стекна-то во овој процес, 33 реализирани проекти, околу 4.650.000 евра ангажирани средства од општинскиот буџет и донаторските програми и околу 2.000 инволви-рани граѓани во спроведените активности, раководство-то на Општина Карпош одлучи да подготви нов Стра-тешки план на општината за период 2009-2013 година. За таа цел ќе се формираат работни тимови составе-ни од претставници на општинската администрација, Советот на општината, бизнис секторот и граѓанскиот сектор за изготвување и имплементирање на планот. Стратешкиот план го насочува економскиот развој и преставува план за градење на целокупните локални капацитети, за подобрување на економската иднина и квалитетот на живеење на граѓаните. Едноставно ка-жано, целта на проектот е градење и зајакнување на капацитетот на локалната власт за водење на локал-ниот развој, подобрување на деловното опкружување, поддршка на претприемништвото и намалување на сиромаштијата и социјалното исклучување.


Причина за презементите активности претставува и фактот дека за реализација на своите годишни програ-ми за работа, Општината Карпош има на располагање и сопствени буџетски средства и понуда на средства од меѓународни донаторски програми. За полесен пристап до донаторите, а посебно до ИПА фондовите (IPA-Instruments for Pre-accesion Assistance), потребнo e да има изработе-ни стратешки програ-ми и акциони плано-ви, претходно донесе-ни од Советот на Оп-штината.

Планот ја дефини-ра визијата и дава од-говор на прашањето “каде сакаме да стиг-неме”, односно поса-куваната дестинација на локалниот развој за следните четири години. Развојните насоки и политики “како да ја оствари-ме визијата”, ги одре-дуваат стратешките цели преку остварување на кон-кретни мерливи цели. Стратегијата за реализација на зголемен локален развој не се ограничува само на привлекување на нови бизниси, туку и на поддршка на постоечките индустрии, промовирање на културно-историското наследство и сл.

Постигнувањето на предвидените цели ќе се из-врши преку детално идентификувани програми и про-екти од страна на сите засегнати страни. Пристапот за развој на стратешкиот план е од “горе-надолу” и е при-кажан на следниот графикон:

Графикон 41

Во градењето на стратешкиот план, како појдовна точка земена е во предвид моменталната економска состојба, природните ресурси со кои располага општи-ната, како и законските акти од децентрализацијата, развојните стратегии на Република Македонија, стра-тегиите на странските донатори и меѓународните ин-ституции, документите за регионална и меѓународна соработка, односно целокупното надворешно опкружување.


VI СОДРЖИНА НА ПРЕДЛОГ СТРАТЕШКИОТ ПЛАН ЗА ЛОКАЛЕН РАЗВОЈ НА ОПШТИНАТА КАРПОШ

VI.1. Придонес на Општина Карпош во Визијата за Скопскиот регион

Општината се залага регионот на Градот Скопје и Општина Карпош, да стане конкурентен и атрактивен за:Живот, учење и работа на луѓето,Одржување на работните места и отварање на

нови работни места,Користење на можностите и шансите,Верба дека во регионот на Градот Скопје може да

обезбеди младите, возрасните и старите луѓе да имаат значајна улога во живеењето на општините, на Градот Скопје и на пошироката заедница,

Учење од другите региони за тоа како се обезбе-дува просперитет на заедницата, и ќе ги користи најдобрите искуства на другите во решавањето на прашањата поврзани со регионот на Градот Скопје. Визијата постои да ни помогне нам и на

социјалните партнери да работиме подобро�� Визијата мора да се обраќа секому што интересот го има во срце - и на секоја личност да дава поттик што да прави�

Планот се состои од:

VI.2. ВИЗИЈА

За посакуваната идна состојба на развој која гласи: “Општина Карпош ќе биде место каде сите

граѓани без разлика на пол, возраст или религија ќе ги најдат своите можности и ќе го искористат својот потенцијал�”

VI.3. MИСИЈА

Вработените во Општина Карпош ќе креираат и ќе ја поддржат партиципативната атмосфера пре-ку вклучување на граѓани и останати учесници во работењето на општината�

Општината ќе создаде таква политика која ќе биде точна и прецизна според барањата во имплементирање и евалуација на јавната политика�

Сите активности на Општина Карпош ќе бидат спо-ред барањата на процесот на децентрализација и ев-роинтеграциите. Градоначалникот и администрацијата ќе ја постигнат задачата преку залагање за индивиду-ални и заеднички напори.

VI.4. Главна цел

Карпош - конкурентна општина со одржлив економски развој и атмосфера погодна за водење бизнис,

Обезбедена основна инфраструктура за сите граѓани, вклучувајќи и игралишта за спорт и рекреација,

Можност сите граѓани да уживаат во културата, уметноста и бенефитите на урбаниот туризам,

Општина интегрирана во регионалните и европски-те пазари,

КАРПОШ - чиста и зелена општина,

VI.4.1 Долгорочни цели

Одржлив економски развој и раст на вработеноста,

Високо ниво на регионална конкурентност,


Балансиран регионален развој,

Усогласено просторно и урбанистичко планирање,

Сеопфатна покриеност на општината со комунал-ната инфраструктура,

Градење на високи стандарди во областите од јавен интерес,

Социјално вклучување и можности за сите граѓани преку градење на нивниот капацитет,

Поддржување на малите и средните претпријатија како носители на развојот,

Развој на туризмот преку секторски програми и про-ектен пристап,

Зголемување на потенцијалот на мрежата на месни заедници и подобрување на комуникацијата,

Развој на НВО секторот.

VI.5 СТРАТЕШКИ ЦЕЛИ по области на развој:

VI.5.1. Локален економски развој - 6 стратешки цели

Поддршка на МСП (зголемување на бројот на нови МСП, подршка на растот на постојните МСП и поддршка на извозот на МСП)

Развој на НВО секторот (поддршка на граѓанските иницијативи, формирање на Центар за под-дршка на НВО, осмислување на програми за финансирање на активностите на НВО)

Зголемување на вработеноста (реализирање на програми со активни мерки за вработување, под-дршка на обуки за проектен менаџмент)

Промоција за инвеститорите (печатење на промотивен материјал, учество на саеми, воспоставување на контакти и преговори со ин-веститори)

Развој на туризмот преку секторски програми и

проектен пристап (зголемување на бројот на ту-ристите, зголемен обем на потрошувачката од страна на туристите)

Поддршка на занаетчиството (даночни олеснувања и обезбедување атрактивни простори)

VI.5.2. Култура и туризам - 6 стратешки цели:

Организирање на културни манифестации Културна промоција преку меѓуопштинска, регио-

нална и меѓународна соработкаАфирмација на млади уметници од OпштинатаПодигање на културната свестРазвој на туризмот како стопанска гранкаПромоција на културни центри, локалитети и тури-

стички атракции

VI.5.3. Комунални работи и инфраструктура - 3 стратешки цели

Подобрување на постојната и изградба на нова ин-фраструктурна мрежа

Обновување и изградба на ново партерно уредување

Овозможување безбедни услови за учесниците во сообраќајот

VI.5.4. Социјална и здравствена заштита - 7 стра-тешки цели:

Подобрување на условите и проширување на капа-цитетите на детските градинки

Социјализирање на пензионеритеУслови за непречено движење на лицата со хен-

дикепСоцијална инклузија на лицата со интелектуална

попреченостВклученост на Ромите во социјалниот живот и нив-

на здравствена едукацијаЗдравствена едукација, заштита и превенција од


болестиБесплатни здравствени прегледи за социјално за-

грозените граѓани

VI.5.5. Образование - 6 стратешки цели:

Подобрување на условите за учење во основните училишта

Обучен наставен кадар според современи програ-ми за работа

Меѓуопштинска, регионална и меѓународна учи-лишна соработка

Мотивирање на наставниот кадар и учениците со цел да се постигнуваат подобри резултати и кај учениците и во образовниот процес

Поголемо вклучување на децата со посебни потре-би во редовниот образовен процес

Уредување на училишните дворови

VI.5.6. Заштита на животната средина и енер-гетска ефикасност – 6 стратешки цели:

Стратегија за заштита и унапредување на животна-та средина

Имплементација на Програмата за енергетска ефи-касност на општината и нејзино ажурирање

Подобрување на квалитетот на воздухотСледење на загадувањето од стопанските субјектиЕдукација на различни категории на население за

заштита на животната срединаХортикултурно уредување и одржување на зелени-

те јавни површини

VI.5.7. Урбанизам - 3 стратешки цели

Усогласено просторно и урбанистичко планирање Донесување на нови ДУП-ови (детални урбани-

стички планови) –основа за развој на општинатаЕдноставна и ефикасна процедура за вадење на

урбанистичка и градежна документација

VI.5.8. Спорт и рекреација - 5 стратешки цели:

Организирање на спортски натпревари, турнири и лиги

Обнова на постоечките и изградба на нови спорт-ски капацитети

Изградба на нови рекреативни зони и одржување на постојните

Афирмација на рекреирањето како здрав начин на живеење

Популаризација на недоволно афирмираните спортски дисциплини

VI.5.9. Бизнис - 2 стратешки цели:

Отварање и развој на индустриски зониПодобрување на комуникацијата помеѓу општината

и бизнис заедницата

o ПАРТНЕРСТВА

за остварување на поставените цели потребно е да се остварат неколку конкретни партнерства и тоа со:

- Донаторски организации- Владини институции- Бизнис сектор- НВО сектор и граѓански здруженија- Детски градинки и основни училишта- Здруженија на занаетчии- Културно-уметнички друштва- Туристички здруженија- Спортски клубови

АКТИВНОСТИ И АКЦИОНИ ПЛАНОВИ за остварување на секоја стратегиска цел поединеч-но.

Ваквите планови всушност претставуваат разработ-ка на веќе зададените задачи, а ги содржат и ак-тивностите, одговорните лица/сектори, буџети со извори на средства и потребни ресурси за нивна реализација.


Потребните финансиски средства за реализирање на акциониот план се планира да се обезбе-дат од следните извори:Општински буџет 65%Донатори 30%Други извори 5%

А) ПРИХОДИ Реализирани

Планирани

Б) РАСХОДИ Реализирани

Планирани

VII БУЏЕТСКИ ПРЕДВИДУВАЊА

Приходи 2005 2006 2007 2008Неданочни 1.069.923,00 48.606.027,00 49.686.500,00 51.186.022,00Даночни 123.905.110,00 127.260.675,00 162.833.560,00 247.795.046,00Капитални 1.444.777,00 8.700.221,00 427.088,00 806.748,00Трансфери и донации 32.808.430,00 69.188.729,00 170.263.071,00 348.607.075,00

Приходи 2009 2010 2011 2012 2013Неданочни 372.800.000,00 410.080.000,00 451.088.000,00 496.196.800,00 545.816.480,00Даночни 77.392.500,00 85.131.750,00 93.644.925,00 103.009.417,00 113.310.359,00Капитални 1.000.000,00 1.100.000,00 1.210.000,00 1.331.000,00 1.464.100,00Трансфери и донации 374.144.946,00 411.559.441,00 452.715.385,00 497.986.924,00 547.785.619,00

Расходи 2005 2006 2007 2008Тековни 81.572.806,00 149.210.351,00 241�484�640,00 468.126.173,00Капитални 63.365.730,00 90.846.850,00 111�317�072,00 182.029.045,00

Расходи 2009 2010 2011 2012 2013Тековни 597.379.446,00 657.117.391,00 722�829�130,00 795.112.043,00 874.623.247,00Капитални 227.958.000,00 250.753.800,00 275�829�180,00 303.412.098,00 333.753.308,00


VII ЗАКЛУЧОЦИ И ПРЕПОРАКИ

Групата на активности и мерки кои треба да се пре-земат се:

Подготовка и имплементација на Стратешкиот план за развојГлавни фактори за успешноста на имплементацијата

на овој план се:• Лидерството и посветеност на менаџерите• Подеднаква партиципација на сите учесници• Планот е одржлив и во согласност со општинскиот

буџет и ресурси со кои располага општината• Постојан мониторинг на имплементацијата на пла-

нот

Евалуација на планот• Анкети, прашалници, сугестии и сл.

Мисијата и визијата на општината треба да биде дистрибуирана до сите вработени

• Вработените треба да ја следат и извршуваат мисијата

• Мисијата треба да биде разбирлива

Општината треба да инвестира во ИТ опрема и знаење

• Тренинг, курсеви, работилници, како и следење на модерните техничко - технолошки трендови

Општината треба да го охрабри јавното учество во процесот на одлучување преку

• Средби со граѓаните, бизнис секторот, НВО секто-рот, подготовка на презентации, анкети и сл.


1� ЛОКАЛЕН ЕКОНОМСКИ РАЗВОЈ

Р�Б� Проблем Решение

1. Недоволна афирмација и згаснување на традиционалното занаетчиство и ракотворби

- Организирање на манифестации-Поставување на штандови за продажба и промоција

2.Непостоење на индустриска зона во која ќе се создадат услови за привлекување на инвеститори од областа на производството

Одредување на зона за производна дејност

3.Недоволна афирмација на културните, историските и туристичките локалитети и потенцијали

- Отварање на туристички инфо точки- Поставување на информативни табли до локациите и нивно партерно уредување

4. Непостоење на организирана соработка со НВО секторот од страна на општината

Формирање на центар за помош и поддршка на НВО секторот

5. Недоволно организирана соработка меѓу општината и МСП

- Формирање на бизнис центар за соработка и поддшка на МСП- Посредување и промоција на МСП од Општина Карпош со збратимените општини

6. Недоволно учество на граѓаните во креирањето на локалната политика

Покренување на кампања за зголемување на граѓанското учество

7. Голем број на неедуцирано ромско население

Отварање на центар за неформално образование на ромите

8. Непостоење на конкретна поддршка за започнување на нови бизниси

- Отварање на бизнис инкубатор- Даночно олеснување во областа на комуналните такси

9. Непостоење на стимулации за користење на енергија од обновливи извори

- Овозможување на комунални олеснувања за корисниците на енергија од обновливи извори- Директна помош на семејствата кои користат енергија од обновливи извори

10. Немање доволна соработка со НВО секторот и центар за поддшка

Финансиска поддршка и соработка на проекти за невладиниот сектор

IХ ПРЕДЛОГ ПРОЕКТИ ПО ОБЛАСТИ


1�1 АФИРМАЦИЈА НА КУЛТУРНИТЕ, ИСТОРИСКИТЕ И ТУРИСТИЧКИТЕ ЛОКАЛИТЕТИ И ПОТЕНЦИЈАЛИ

- Отварање на туристички инфо точки- Поставување на информативни табли до локации-

те и нивно партерно уредување

Цел: Развој на туризмот

Индикатори:- Зголемен број на посетители- Број на отворени инфо точки

Акции/активности на проектот: - Партерно уредување на локалитетите- Поставување на инфо табли- Формирање на работна група задолжена за инфо

точките- Подготовка и печатење на промотивен материјал- Отварање на туристички инфо точки- Поставување на електронски информатор на ан-

глиски јазик (touch screen)

Вклучени страни во проектот: Министерство за економија (Сектор туризам), Музеј на Град Скопје, Стопанска комора на РМ (дејност туризам), Сојуз на туристички агенции и донатори

Вредност на проектот - 150.000 евраПроектен Координатор: Маја Филипчева

1�2 ОРГАНИЗИРАНА СОРАБОТКА ПОМЕЃУ ОПШТИНАТА И МСП

- Формирање на бизнис центар за соработка и под-дршка на МСП (мали и средни претпријатија)

- Посредување и промоција на МСП од општината со збратимените општини

Цел: Поддршка на МСП

Индикатори: - Број на регистирани МСП во бизнис центарот- Број на понудени/побарани услуги- Број на остварени контакти- Број на МСП кој оствариле соработка брз база на

активностите на бизнис центарот

Акции/активности на проектот: - Формирање на работно тело- Отварање на бизнис центар- Промотивни активности на Центарот- Регистрирање на МСП членки на бизнис центарот- Давање на услуги кон МСП

Вклучени страни во проектот: МСП од Општина Кар-пош, Централен регистар на РМ, Министерство за економија (АПП), банки, збратимени општини и Стопанска комора на РМ.

Вредност на проектот - 10.000 евраПроектен Координатор: Александра Тодоровска

1�3 ИНДУСТРИСКА ЗОНА ВО КОЈА ЌЕ СЕ СОЗДАДАТ УСЛОВИ ЗА ПРИВЛЕКУВАЊЕ НА ИНВЕСТИТОРИ ОД ОБЛАСТА НА ПРОИЗВОДСТВОТО

- Одредување на зона за производна дејност

Цели: - Зголемување на вработеноста- Промоција пред инвеститоритеИндикатори:- Број на нови вработувања- Пораст на приходите во општинскиот буџет- Број на новоотворени производни капацитети- Број на заинтересирани потенцијални инвеститори

/ via интернет, барања, контакти


Акции/активности на проектот:- Формирање на работна група - Определување на индустринска зона за производство - Обезбедување на целокупната потребна инфра-

структура- Промотивна камапања

Вклучени страни во проектот: Министерство за транспорт и врски, инвеститори, Мак инвест, Стопан-ска комора на РМ, Агенција за енергетика

Вредност на проектот - 500.000 евра Проектен Координатор: Петар Теов

2� КУЛТУРА И ТУРИЗАМ

2�1 МАПА НА КУЛТУРНИ ЦЕНТРИ И ТУРИСТИЧКИ АТРАКЦИИ

Цел: Информирање на сите потенцијални тури-стички посетители на Општина Карпош и афирмирање на културните центри и туристичките атракции.

Индикатори: - Број на центри, институции и локалитети, - Календар на настани и активности

Акции/активности на проектот: - Формирање на истражувачки тим од стручни лица- Изработка на мапата- Дистрибуција

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, Стопанска комора (кластер туризам), фирми, медиу-ми, Универзитет за туризам


2�2 ТУРИСТИЧКИ И КУЛТУРНИ АТРАКЦИИ

Цел: Збогатување на урбаниот живот со нови содржини

Индикатори: - Бројност на објекти и атракции, - Број на учесници и локации

Акции/активности на проектот: - Одлука и приспособување на урбанистички планови а) локации б) инфраструктура- Подготовка и отварање на нови содржини и локации- Промоција и афирмација на атракциите

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, Град Скопје, донаторски организации, амбасади, фирми


2�3 КУЛТУРНИ НАСТАНИ

Цел: Подигнување на културната свест

Индикатори: - Број на настани, манифестации и перформанси- Број на културни објекти и локации

Акции/активности на проектот: - Подготовка на културни настани- Организација и имплементација- Промотивни активности

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, до-наторски организации, збратимени општини, амбасади

Вредност на проектот - 30.000 евраПроектен Координатор: Стефанија Макаровска



1. Недоволен број на културни настани и манифестации

Културни настани во Карпош: - Културно лето на Карпош- Анимација и презентација на различноста на културите во светот- Етно село- Св. Пантелеjмон – Викенд колонија- Мултикултурни настани – “Жената чувар на традицијата”

2.Непостоење на атрактивни содржини за збогатување на туристичката понуда

Атракции:- Сплавови- Ѕидови за графити- Кратка патека за лизгање- Парк на солидарност (објекти и скулптури од градови)

3.Недоволна мотивираност на младите да ги покажат своите квалитети и креативност

Фонд за поддршка на талентирани млади од разни области

4.Недавање на приоритет за промоција и промотивни алатки за Општината Карпош

Визуелизација на општината:- Спот на општината- Документарен филм-Промотивни материјали за општината

5. Неискористеност на природните можности кои ги поседува Карпош Воздушна бања

6. Непостоење на интернет понуда за развивање на туризмот Веб портал за туризам и култура

7. Непостоење на јасна слика за културните и туристичките локации

Мапа на културно-рекреативни центри- Св. Пантелемон- Хавзи пашини конаци- Скупи- Природонаучен музеј (ЗОО)

8. Непостоење на биро за нудење на туристички информации Туристичко информативно биро

9. Неискористеност на туристичките потенцијали на античкиот град Скупи

Целосна поддршка, афирмација и агитација за доизградба на локалитетот Скупи

10.Недоволно искористување на можностите кои ги нуди кејот на реката Вардар

Афирмација на кејот на река Вардар преку организирање на разни манифестации


3� КОМУНАЛНИ РАБОТИ И ИНФРАСТРУКТУРА


1. Несоодветна и лошо димензионирана постојна фекална канализација Изградба на пречистителна станица за отпадни води

2. Застарена постојна фекална канализација Реконструкција на постојна и изградба на нова фекална канализација

3. Непостоење на матична служба на територија на Општина Карпош

Изградба на матична служба - сала за венчање и мини парк за фотографирање

4. Дотраеност на постојните плочки и бетонски патеки Реконструирање на средниот ред на ТЦ Карпош 3, плочки и канделабри

5. Непостоење на хидро-мрежа за полевање Изградба на бунари за полевање и систем капка по капка

6. Лоша состојба на фасадите на објектите за колективно домување Обнова на старите фасади на станбените згради

7. Мала безбедност, односно ризично поминување на пешачки премин

Изградба на надземни премини на булевар Партизански одреди кај Драмскиот театар, Општината Карпош, Т.Ц. Олимпико, Веро и Нерези

8. Патеката за ролери и велосипеди е тесна и небезбедна

Проширување на патеката ролери и велосипеди на кејот на реката Вардар

9. Непостоење на услови за развивање на картингот како спорт и рекреација Изградба на картинг патека

10. Неискористување на можностите кои ги поседуваме, како извор за одржување на објектот и полнење на буџетот на општината

Дигитлизација на рекламен простор на надвозник “Влајко”

11.Несоодветни димензии на улиците и непостоење на тротоари за пешаци и патеки за велосипеди во одредени делови од општината

Проширување на улици и изградба на нови тротоари за пешаци и патеки за велосипедисти (приоритет: делови од Козле, Нерези, Злокуќани, Бардовци и Криви Дол

12.

Непостоење на сообраќајна сигнализација која е во согласност со современите норми на сообраќајна култура и комуникација, како и досегашна неприлагоденост на сообраќајниците во интерес на движењето на лицата со посебни потреби

Модернизација на сообраќајната сигнализација и воведување на звучни семафори

13. Лоша состојба на дел од автобуските постојки Целосно уредување на постоечките автобуски постојки со инсталирање на нови клупи и настрешници

14. Водоводна инфраструктура која не ги задоволува потребите на граѓаните

Изградба на нови водоводни линии со поголем профил на одредени улици, како и нови главни водови за нормално водоснабдување на Карпош 1, 2 и Козле.

15. Непостоење на атмосферска канализација во одредени делови од Општина Карпош

Изградба на нова атмосферска канализација во населбите Злокуќани, Бардовци, Карпош 1, Карпош 2 и Тафталиџе 1, како и реконструкција на атмосферска канализација во Тафталиџе 2

16. Застареност и запуштеност на велосипетската сообраќајна мрежа

Изведба на нови велосипетски патеки и реконструкција на постојните во Општина Карпош


3�1� ИЗГРАДБА НА БУНАРИ ЗА ПОЛЕВАЊЕ И СИ-СТЕМ КАПКА ПО КАПКА

Цел: Ефикасен и штедлив начин на полевање на јавните зелени површини

Индикатори: - Виталност на украсното зеленило - 50% намалени површини со деградирано зеленило- 10.000 m2 новонаводнувани површини

Акции/активности на проектот: - Изградба на систем за полевање „капка по капка“

на зеленилото во жардинерите на бул. Партизан-ски одреди

- Изградба на 10 бунари за полевање на јавните површини на територијата на Општина Карпош

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, Граѓаните на општината, фирми, донаторски органи-зации

Вредност на проектот - 100.000 евра

Проектен Координатор: Пеце Мирчевски

3�2 ИЗГРАДБА НА ПРЕЧИСТИТЕЛНА СТАНИЦА ЗА ОТПАДНИ ВОДИ

Цел: Прочистување на отпадните води низ фекални-те колектори

Индикатори: Концентрација на хемиски и органски загадувачи во

дозволени граници

Акции/активности на проектот: Изградба на три пречистителни станици на

територија на Карпош

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, Фонд за води, Министерство за заштита на животната средина и природата, меѓународни еколошки фондо-ви, донаторски организации


Проектен Координатор: Петар Ивановски

3�3 ИЗГРАДБА НА ПЕШАЧКИ МОСТОВИ НА БУЛ� ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕДИ

Цел: Безбедност на учесниците во сообраќајот, особе-но пешаците

Индикатори: - Елиминирање на пешачките сообраќајни незгоди

(ниту една незгода во годината)

Акции/активности на проектот: - Изградба на надземен премин за пешаци спроти

Општина Карпош и кај Драмски театар

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, граѓани, родители, донаторски организации и јавно приватно партнерство (ЈПП)

Вредност на проектот - 1.000.000 евра



4� СОЦИЈАЛНА И ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА


1. Недоволна опфатеност на децата Роми во предучилишниот и училишниот воспитно-образовен процес

Инклузија на децата Роми преку проекти за подигање на воспитно-образовната свест

2.Потреба од изградба на нова градинка за опфат на децата од реонот на н.Злокуќани, с. Бардовци и Горно Нерези

Изградба на нова детска градинка во н.Злокуќани, Бардовци и Нерези за згрижување на децата од тој реон

3.Недоволни познавања за сексуално преносливите болести и можностите од превенција

Отварање на советувалишта за социјалните проблеми кај учениците, студентите и возрасните

4. Несоодветни услови за нормално живеење на лицата со посебни потреби

Отстранување на архитектонски бариери, звучна сигнализација и знаковен јазик

5. Непостоење на специјална сервисна служба за лицата со интелектуална попреченост

Оформување на социјална сервисна служба за поддршка на лица со интелектуална попреченост – Дневен центар

6. Непостоење на центар за згрижување на лица погодени од елементарни непогоди

Отварање на времени прифатни простории за лица при елементарни непогоди – прифатни мини центри

7. Запуштени, неискористени и небезбедни дворови на детските градинките Уредување на дворовите на градинките

8.Неприлагоденост на работното време на детските градинки со работното времето на другите правни институции

Воведување на двосменско работење во неколку детски градинки

9. Штетното влијание на азбесните покриви врз здравјето на децата

Замена на азбесните кровови со покриви од еколошко здрав материјал

10. Непостоење на доволна грижа за пензионерите Отварање на пензионерски клубови и домови

4�1 ОТВОРАЊЕ НА СОВЕТУВАЛИШТА ЗА СОЦИЈАЛНИТЕ ПРОБЛЕМИ КАЈ УЧЕНИЦИТЕ, СТУДЕНТИТЕ И ВОЗРАСНИТЕ

Цел: Подигнување на свеста за сексуално пренос-ливите болести и начини на заштита и превенција од истите

Индикатори: - Број на опфатени советувани лица- Број на институции- Број на теми (контрацепција, болести и сл)

Акции/активности на проектот: - Отворање на канцеларија,


- Подготовка на програма за работа, - Стручно обучување на кадар,- Подготовка и дистрибуција на информативен

материјал

Вклучени страни во проектот: Ученици од основ-ни и средни училишта, студенти, заинтересирани воз-расни групи, родители, НВО, општина


Проектен Координатор: Гордана Зафировска

4�2 ОТСТРАНУВАЊЕ НА АРХИТЕКТОНСКИ БАРИ-ЕРИ, ЗВУЧНА СИГНАЛИЗАЦИЈА И ЗНАКОВЕН ЈАЗИК

Цел: Овозможување услови за непречено движење и комуникација на лицата со попреченост при остварување на секојдневните потреби

Индикатори: - Број на рампи и приоди- Број на поставена звучна сигнализација- Број на лица кој побарале толкувач на знаковен

јазик

Акции/активности на проектот: - Идентификација на јавните објекти и институции со

архитектонски бариери- Поставување на пристапни рампи и приоди- Поставување на звучна сигнализација на

најфреквентните раскрсници во општината- Остварување на законски одредби за обезбедување

на толкувачи на знаковен јазик - Мапа на пристапни објекти

Вклучени страни во проектот: Градинки, училишта,

културни, здравствени услужни институции, бан-ки, лица со попреченост, НВО, општина



1�3 ОФОРМУВАЊЕ НА СОЦИЈАЛНА СЕРВИСНА СЛУЖБА ЗА ПОДДРШКА НА ЛИЦА СО ИНТЕЛЕК-ТУАЛНА ПОПРЕЧЕНОСТ – ДНЕВЕН ЦЕНТАР

Цел: Обезбедување на соодветна социјална заштита,социјална инклузија, развивање на вештини, сестрана поддшрка на семејства со деца со интелек-туална попреченост

Индикатори: - Број на опфатени лица во центарот, - Број на опфатени семејства, - Број на реализирани активности, - Број на заинтересирани лица и семејства на кои им

е потребен ваков центар

Акции/активности на проектот: - Изнаоѓање и опремување на просторот, - Идентификување на целни групи, - Информирање преку медиуми за постоење на цен-

тарот, - Обука на стручен кадар, - Изготвување на програма за работа.

Вклучени страни во проектот: Дефектолози, социјални работници, психолози, корисници, општи-на, Министерство за труд и социјална политика и НВО


Проектен Координатор: Јелка Савиќ Тасевска


5� ОБРАЗОВАНИЕ


1. Потреба од перманентно обучување и усовршување на наставниот и друг кадар за поквалитетно образование

Професионален развој на наставниот и другиот кадар во основните училишта заради подобрување на квалитетот и ефикасноста во образованието.

2.Недостаток од стручен кадар (тим) за работа со деца со посебни потреби во основните училишта.

Поголема опфатеност и вклучување на стручни лица во основните училишта за работа со децата со посебна потреба.

3. Недоволна поддршка, мотивација и афирмација на надарени ученици Формирање паричен фонд за надарени ученици.

4. Старо и дотраено училиште, несоодветни услови за работа Изградба на ново основно училиште

5.

Несоодветни услови за работа во основните училишта: недоволна опременост со училишен инвентар, нагледни средства, ИТ-помагала и тековни проблеми од инфраструктурен тип.

Реконструкција и опремување на основните училишта

6.Недоволен увид на родителите во воспитно – образовната работа, и резултатите на своите ученици

Ажурирање на образовниот портал на основните училишта.

7.

Недоволна едуцираност на учениците од основното образование за однесување во случај на природни непогоди и други несреќи

Проект за заштита и самозаштита во случај на катастрофи

8.Нерешени имотно правни односи со дворовите во ОУ, големи и тешко одржливи дворни површини

Решавање на имотно-правните односи, искористување на дворните површини во основните училишта со изградба на спортски терени, паркови и сл.

9.Непостоење на образовен објект во населба Злокуќани и образовен објект во Горно Нерези

Изградба на основно училиште во населба Злокуќани и основно училиште во Горно Нерези

10.

Неможност на децата од социјално загрозени семејства и маргинализирани групи, рамноправно да учествуваат во образовниот процес

Поддршка и стипендирање на ученици од социјално загрозени семејства и маргинализирани групи


5�1 ПРОФЕСИОНАЛЕН РАЗВОЈ НА НАСТАВНИОТ И ДРУГИОТ КАДАР ВО ОСНОВНИТЕ УЧИЛИШТА

Цел: Подобрување на квалитетот и подобрување на ефикасноста на педагошката работа

Индикатори: - Број на испорачани/одржани обуки и семинари на

наставниците- Број на опфатени наставници, - Број на обучувачи, - Квалитет на наставата (тестови)

Акции/активности на проектот: - Идентификација на потребите од професионален

развој, - Поставување на приоритети за професионален

развој, - Развој на план и програма, - Имплементација на програмата, - Евалуација на резлтатите

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, училишта, наставен и стручен кадар, ученици, родите-ли, НВО, бизнис сектор, Министерство за образование и наука, Биро за развој на образованието


Проектен Координатор: Мирјана Поповска

5�2 ПОТРЕБА ОД СТРУЧЕН КАДАР ЗА ДЕЦА СО ПО-СЕБНИ ПОТРЕБИ ВО ОСНОВНИТЕ УЧИЛИШТА

Цел: Поголема опфатеност и вклучување на деца-та со посебни потреби во редовниот образовен процес

Индикатори: - Број на опфатени ученици, - Број на стручен кадар,

- Број на вклучени училишта

Акции/активности на Проектот: - Согледување на фактичката состојба во основни-

те училишта, - Ангажирање на дефектолози, - Подготовка на план и програма

Вклучени страни во проектот: Општина, ученици, родители, училишта, стручен кадар, Министерство за образование и наука, Биро за развој на образованието


Проектен Координатор: Карина Ивановска

5.3 ФОРМИРАЊЕ НА ФОНД ЗА НАДАРЕНИ УЧЕНИЦИ

Цел: Поддршка на надарените ученици во нивното по-натамошно школување со цел нивното стекнато знаење да се искористи за потребите и целите на општината

Индикатори:- Број на доделени стипендии, - Број на освоени награди,- Број на ученици/учесници

Акции/активности на проектот: - Формирање на фонд, - Формирање на тим од стручни лица, - Формирање на канцеларија, - Развој на план и програма за работа, - Евалуација

Вклучени страни во проектот: Ученици, настав-ници, општина, НВО, бизнис секторот и Министерство за образование и наука

Вредност на проектот - 20.000 евраПроектен Координатор: Љупка Трајчевска


6� ЗАШТИТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА И ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ


1. Проблеми од сферата на животната средина кои не се идентификувани и непостоење на стратешки документ за решавање на истите

Изработка на ЛЕАП за Општина Карпош

2. Непостоење на информации за индустриски објекти кои ја загадуваат животната средина

Изработка на Катастар на загадувачи во Општина Карпош и нивен мониторинг

3. Запуштени и неуредени јавни зелени површини Хортикултурно уредување на јавни и зелени површини

4. Недоволен број на корпи за отпадоци и контејнери и лоша состојба на веќе поставените

Поставување на нови корпи за отпадоци и контејнери и обнова на старите контејнери

5. Изоставеност на Злокуќани и Брадовци од системот на собирање на сметот

Вклучување на Злокуќани и Брадовци во системот на собирање на сметот на индивидуалните домаќинства

6. Недоволен број на места и посветување на внимание за селекција на отпад

Партнерство со ЈП “Комунална хигиена ”за селекција на отпад и водење на кампања за подигање на јавната свест

7. Немотивираност и ниско ниво на еколошка свест кај граѓаните

Мотивирање на граѓаните за подигнување на нивото на одржување на јавната хигиена преку нивно наградување

8.

- Застареност на опремата во трафостаниците врзана за управувањето на уличното осветлување- Огромен број на дефекти и потреби за интервенциии- Ангажирање на материјални средства за оддржување - Незадоволство на граѓаните

Интегриран систем на управување и мониторинг на уличното осветлување на Општина Карпош

9.

- Голема потрошувачка на електричната енергија за улично осветлување- Дефекти на пасивните елементи (пригушници)- Големи материјални средства за плаќање на потрошена електрична енергија- Краток работен век на старите светилки

Супституција на старите неекономични живини светилки со штедливи

10.

- Постоење на стари објекти кои се неефиксни во степенот на топлинската изолација и трошење на топлинска енергија- Потрошувачка на големи материјални средства за топлинска и електрична енергија на годишно ниво

Проект за енергетска ефикасност во објектите на градинките и основните училишта

11.

-Континуирано зголемување на потребата од топлинска и електична енергија со развојот на општината и степенот на изграденост.- Зголемување на дефицитот во потребите на ниво на држава.- Големи материјални средства за увоз на енергија.- Зголемена емисија на СО2

Користење на обновливи ресурси на енергија (сонце, геотермални води, ветер) во:-градби од инфраструктурата- градење на индивидуални, колективни и индустриски објекти- улично осветлување на соларна енергија

12. - Непостоење на технолошки парк

Изградба на Технолошки парк - Технолошки парк како показен објект според правилникот за енергетски ефикасни објекти (со автономен систем за ладење и греење, електично напојување и термички топлотна изолација по најновите стандарди- Технолошки парк по содржина место за иновации и комуникации со библиотеки на знаење и соработка со други Технолошки паркови во светот


1�1 ИЗРАБОТКА НА ЛЕАП

Цел: Идентификација на проблемите од областа на заштита и унапредување на животната средина

Индикатори: - Број на решени проблеми од областа на загадување

на вода, почва, воздух, бучава и др.

Акции/активности на проектот: - Подготовка на ЛЕАП- Изработка на приоритетни проекти и барање на до-

натори- Формирање на тим за имплементација на ЛЕАП и

негово изработување

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, граѓаните, НВО и бизнис секторот


Проектен Координатор: Пеце Мирчевски

1.2 ХОРТИКУЛТУРНО УРЕДУВАЊЕ НА ЈАВНИ И ЗЕ-ЛЕНИ ПОВРШИНИ

Цели: - Подобрување на условите на живеење во урбани-

те средини- Подобрување на квалитетот на воздухот и

намалување на загаденоста- Зголемување на јавните и зелените површини

Индикатори: - Број на квадратни метри (m2) зголемени зелени

површини, - Број на новозасадени садници

Акции/активности на проектот: - Изработка на проекти и избор на локации- Изработка на програми (годишни)

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош и граѓаните

Вредност на проектот - 75.000 евраПроектен Координатор: Пеце Мирчевски

1.3 ИНТЕГРИРАНИ СИСТЕМИ НА УПРАВУВАЊЕ И МОНИТОРИНГ НА УЛИЧНО ОСВЕТЛУВАЊЕ НА ОПШТИНА КАРПОШ

Цели: - Изработка на нови командни ормани за сите 128

трафостаници поврзани со уличното осветлување во општината

- Вградување на нови командни склопки и уреди за управување на истите

- Вградување на астрономски програмибил-ни уреди за секојдневна автономна корекција на вклучувањата и исклучувањата на уличното осветлување

- Целосно отсранување на причините за можни де-фекти на извршните органи на управувањето за на-редните 5 до 10 години

- Намалување на потрошувачката на електрич-на енергија до 35% врз основа на автономното секојдневно корегирање на времето за вклучување и исклучување на уличното осветлување

- Отстранување на потребата од можни интервен-ции во одржувањето и пренамена на средства-та од одржување во нови инвестиции во уличното осветлување

Индикатори: - Бројот на дефекти предизвикан од командните уре-


ди во трафостаниците - Средства ангажирани за оддржување- Проблематичен команден МТК систем на

вклучување и исклучување на уличното осветлување на ЕВН

- Зголемена потрошувачка на електрична енергија- Зголемен број на јавување на граѓаните за пробле-

мите со уличното осветлување на теренот- Дефинирани односи со ЕВН во однос на

разграничување на надлежностите на уличното осветлување

Акции/активности на проектот: - Изработени проектни апликации и изведени ко-

мандни ормани вградени на две позиции на терен- Емпириски докажани параметри на заштеда во ек-

сплотациониот период од 2 месеци по основ на одржување и по основ на заштеда на електрична енергија

- Направени договори со Градот Скопје и ЕВН за за-едничка реализација на проектот

- Заедничко аплицирање на вклучените субјекти за дополнителни финансиски средства, грантови за реализација на проектот

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, Град Скопје, ЕВН, донаторски орга-

низации

Вредност на проектот - 120.000 евраПроектен Координатор: Љупчо Димов

1.4 ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ И УПОТРЕБА НА ОБНОВЛИВИ ИЗВОРИ НА ЕНЕРГИЈА ВО ДЕТ-СКИТЕ ГРАДИНКИ И ОСНОВНИТЕ УЧИЛИШТА ВО ОПШТИНА КАРПОШ

Цели: - Субституција на парното греење и ладењето во

просториите на овие објекти- Субституција на потрошувачката на електрична

енергија со соларна енергија и фотоволтајџни си-теми

- Подобрување на градежните перформанси на објекти за оддавање топлина (преку замена на вра-ти и прозорци, подобрена термоизолација и сл.)

- Инвестицијата комплетно да ги субституира средствата за греење и електрична енергија во екплоатацијата на објектите

- Намалување на емисијата на CO2 и ефектот на ста-клена градина

- Бенефиции од КЈОТО протоколот

Индикатори: - Годишните трошоци за електрична енергија и

енергија загреење и ладење во овие објекти, во сегашни услови и реализацијата на инвестицијата која овие трошоци целосно ги елиминира за пери-од од најмалку 30 години.

- Експлоатациски период на опремата

Акции/активности на проектот: - Изработка на физибилити студии и изведбени про-

екти на товар на италијанското Министерство за екологија и Министерството за заштита на живот-ната средина и природата на РМ и избор на фирми за изведба на проектот

- Избор на фирми изведувачи од истите Министер-ства

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, детски градинки и училишта, Мини-

стерство за екологија на Р. Италија и Р. Македонија


Проектен Координатор: Љупчо Димов


1.5 ЈАВНО-ПРИВАТНО ПАРТНЕРСТВО ВО СФЕРА-ТА НА ИНФРАСТРУКТУРАТА ЗА ГРАДБА НА МРЕ-ЖА ОД ПРИРОДЕН ГАС, ГЕОТЕРМАЛНИ ВОДИ, ФОТОВОЛТАЈЏНИ И МРЕЖИ ЗА ТЕХНОЛОШКА ВОДА

Цели: - Отварање на можности за алтернативни системи

на греење, ладење и електрична енергија за инди-видуални, колективни и индустриски потрошувачи од територијата на Општина Карпош

- Производство на енергенси од обновливи извори на енергија (сонце, ветер, геотермални води и сл)

Индикатори: - Покриеност на инфраструктурата со досегашната

мрежа со топлификација- Намалување на емисијата на CO2 (КЈОТО прото-

кол)- Намалување на трошоци за употреба на овие типо-

ви енергенси

Акции/активности на проектот: - Договор со заинтересираните субјекти за

инвестирање во сопствени системи

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош и заинтересирани правни субјекти


Проектен Координатор: Љупчо Димов



1. Сопственост на градежно земјиште

- Решавање на имотно-правни односи- Спроведување на ДУП- Децентрализација на државно земјиште од централно на локално ниво

2.

Долготрајност на постапка во издавање на локациски услови, одобрение за градење и одобрение за употреба

ГИС систем преку:- Поврзување со агенција за катастер со недвижности- Поврзување со Управа за имотно правни работи- Давање на иницијатива за промена на законската регулатива за поедноставување и поефикасно работење

3. Честа промена на законите од областа на урбанизмот

- Донесување на закон за легализирање на бесправно израдени градби- Обуки, работилници и семинари

4. Неусогласеност на ДУП со ГУП

- Проширување на опфатот на ГУП-от на Град Скопје- Иницијатива за забрзување на постапката за донесување на нов ГУП на Град Скопје- Промени од земјоделско во градежно земјиште

5. Безправно изградени градби

- Комплетна покриеност на територијата на Општина Карпош со урбанистичка планска документација- Донесување закон за легализација на безправно изградени градби

6.Недоволна искористеност на атрактивноста и можностите кои ги пружаат

Креирање на нови простори за градба во Злокуќани и Бардовци како атрактивни станбени и деловни зони

7� УРБАНИЗАМ

7�1 ДЕЦЕНТРАЛИЗАЦИЈА НА ГРАДЕЖНО ЗЕМЈИШТЕ ОД ЦЕНТРАЛНО НА ЛОКАЛНО НИВО

Цел: Зголемена површина на градежно земјиште за стопански активности

Индикатори:- Површина на градежно земјиште во ha (хектари) за

:- Број на стопански активности- Број на локации- Пренаменета површина од земјоделски во градежни

Акции/активности на проектот: - Промена на законската регулатива и донесување

на нова документација - Решавање на имотно-правни работи

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, стопанственици, финансиски институции и граѓани


Проектен Координатор: Елеонора Стојановска


7�2 КОМПЛЕТНА ПОКРИЕНОСТ НА ТЕРИТОРИЈАТА НА КАРПОШ СО ПЛАНСКА ДОКУМЕНТАЦИЈА

Цели: - Развој на општината- Решавање на дивите градби (без документ)- Решавање на инфраструктурата, сообраќајни

решенија- Економски бенефит (комуналии, зголемен општин-

ски буџет)

Индикатори: - Повеќе градежни парцели (површини за градба)- Број на стопански активности- Број на решени интереси на граѓаните

Акции/активности на проектот:- Изработка на детални планови и планови вон насе-

лено место

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, граѓани, стопанственици, домашни и странски инве-ститори

Вредност на проектот - 50.000 евраПроектен Координатор: Антица Сашек

7�3 ПРОШИРУВАЊЕ НА ОПФАТОТ НА ГУП-ОТ

Цели: - Промена од земјоделско во градежно земјиште- Економски бенефит

Индикатори: - Зголемена површина за градба- Урбанизација на просторот-изработка на ДУП-ви- Остварени решенија од областа на инфраструктура

Акции/активности на проектот: - Иницијатива до надлежните ограни од општините- Економски бенефит на Градот и општините- Подобрување на начинот и условите за живот и ра-

бота

Вклучени страни во проектот: Општина Кар-пош, граѓаните, Градот Скопје, економски субјекти и потенцијални инвеститори

Вредност на проектот - 20.000 евраПроектен Координатор: Антица Сашек



1. Немање на спортски содржини на Кејот на р. Вардар Изградба на терени за тенис и бадмингтон

2. Недостаток од финансиски средства, локација Изградба на отворени базени

3. Потреба од мапирање и означување на спортски и детски игралишта Мапа на спортски и детски игралишта

4. Не постоење на забавен парк Изградба на Аква парк 5. Неафирмирање на спортот Риболов

6. Немање на спортски содржини за лица со интелектуална попреченост

Изградба на спортско и детско игралиште за лица со посебни потреби

7. Не постоење на спортски содржини во рурални подрачја Изградба на спортско рекреативен центар во Злокуќани

8. Нарушување на традиционалните манифестации Училишни спортски игри

9. Недоволна вклучување на администрацијата во спортовите

Општинска лига урбани и месни заедници (мал фудбал, баскет, пинг-понг, ракомет и одбојка)

10. Неуреденост на Кејот на река Вардар Кајакарска патека Лепенец и Вардар

11. Разурнати детски игралишта и тешкотии во нивно одржување

Реконструкција и одржување на постојните спортски и детски игралишта

12. Неафирмираност на поатрактивни спортови Изградба на карпа за алпинизам

13. Мали спортски содржини Терени за фудбал и одбојка (песок на Вардар)14. Мал капацитет на патеката Реконструкција на патека за ролери и велосипеди

15. Мал капацитет на патеката Изградба на нова патека за ролери и велосипеди од левата страна

16. Немање на содржини на планината Водно Изградба на трим патека кон Водно

17.Недоволен број на спортско-рекреативни случувања во Општина Карпош

Организирање на пролетни и есенски турнири и активно учество на спортски натпревари надвор од државата

18.Финансиска и организациска несигурност на меморијалните спортски турнири

Целосна организација на традиционалниот меморијален турнир “Оливер Соколов-Сокол”, како и на сите останати меморијални турнири

19. Недоволна атрактивност и недостаток од нови содржини на скејт паркот Реконструкција и приспособување на скејт паркот

20.Непостоење на континуиран културно забавен живот на кејот на река Вардар

Изградба на воздушни брани, поставување на сплавови, ресторани, хидрантна мрежа и раззеленување на Кејот на река Вардар

8� СПОРТ И РЕКРЕАЦИЈА


8�1 ИЗГРАДБА НА НОВА ПАТЕКА ЗА ПЕШАЦИ, РОЛЕРИ И ВЕЛОСИПЕДИ ОД ЛЕВАТА СТРАНА НА Р� ВАРДАР

Цели: - Овозможување на рекреативни активности на ле-

вата страна на р. Вардар- Уредување на лева страна на кејот на р.Вардар

Индикатори: - Број на рекреативци пешаци- Број на рекреативци велосипедисти- Број на рекреативци ролери

Акции/активности на проектот: - Обезбедување изведувачи- Обезбедува донатори

Вклучени страни во проектот: Граѓани на Град Скопје, фирми, донатори, Општина Карпош, Агенција за млади и спорт

Вредност на проектот - 200.000 евраПроектен Координатор: Петар Теов

8�2 ОПШТИНСКИ УЧИЛИШНИ СПОРТСКИ ИГРИ

Цел: Вклучување на поголем број ученици од основни и средни училишта во спортските активности

Индикатори: - Број на вклученост на ученици- Број на вклучени основни и средни училишта - Посетеност на натпревари- Видови на спортски активности- Вклученост на донатори

Акции/активности на проектот: - Формирање на иницијативен одбор- Избор на спортови- Изготвување на правила за натпреварување- Утврдување на термини- Обезбедување на донатори

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, ученици, училишта, родители, фирми, донатори, Ми-нистерство за образование, Агенција за млади и спорт

Вредност на проектот - 30.000 евраПроектен Координатор: Патрик Поповски

8�3 РЕКОНСТРУКЦИЈА НА ПОСТОЈНИТЕ СПОРТ-СКИ И ДЕТСКИ ИГРАЛИШТА

Цел: Овозможување и обезбедување на услови за масовни спортски рекреативни активности

Индикатори: - Број на реконструирани спортски и детски игра-

лишта- Број на опфатеност на спортски активности

Акции/активности на проектот: - Определување на спортски терени за реконструкција- Обезбедување на финансиски средства- Обезбедување и определување на изведувачот- Донатори

Вклучени страни во проектот: Општина Карпош, граѓани, спортски клубови, донатори и Агенција за млади и спорт

Вредност на проектот - 20.000 евраПроектен Координатор: Петар Ивановски


9�1 ТРАНСФОРМАЦИЈА ОД ДРЖАВНАТА ВО ПРИ-ВАТНА СОПСТВЕНОСТ - ЛОКАЛИТЕТ МОМИН ПОТОК

Цел: Развој на локалитетот и економски проспери-тет (вработување)

Индикатори: - Отворена индустриска зона- Број на фирми во индустриската зона- Број на нововработени лица Акции/активности на проектот: - Правно формирање на индустриска зона- Обезбедување на услови за работа- Формирање на тело за надзор во функционирање

на индустриската зона

Вклучени страни во проектот: Фирми, Општина КарпошВредност на проектот - 5.000 евраПроектен Координатор: Антица Сашек

р�б� Проблем Решение

1. Слаба комуникација меѓу МСП и Општина Карпош

Формирање на бизнис клуб од МСП на територија на Општина Карпош

2. Немање на ДУП за Зајчев рид Довршување на ДУП и проширување на локации за градба

3. Недоволна сигурност при слободно движење на граѓаните од Општина Карпош

Сигурност и безбедност во Општината за следење на одредени критични точки

4. Непостоење на ДУП во одредени реони на Карпош

Зголемување на општинскиот буџет преку развивање на индустриски дел Скупи, како и викенд населба во Нерези

5. Непостоење на соодветни услови за работа во областа Момин Поток

Обезбедување на услови за работа во Момин Поток – струја, вода, канализација

6. Слаби организациски и стилски уредени површини и трговски центри

Разубавување на трговските центри и населби со поставување на тенди, настрешници и чадори

9� БИЗНИС СЕКТОР

9�2 ФОРМИРАЊЕ НА БИЗНИС КЛУБ

Цел: Двонасочна комуникација со бизнис секторот на територијата на општината Карпош

Индикатори: - Број на членови - Број на одржани состаноци- Број на заеднички акции Акции/активности на проектот: - Формирање на Бизнис клуб- Обезбедување на услови за работа- Формирање на тело за раководење на бизнис клу-

бот

Вклучени страни во проектот: Фирми, Општина Карпош.Вредност на проектот - 5.000 евраПроектен Координатор: Александра Тодоровска


Документот “Стратешки План за локален развој на општината Карпош за перидоот 2009-2013» е отво-рен документ кој може да се надоградува согласно по-требата од активности за остварување на зацртаните стратешки цели.1. Постапката за надоградување на документот е

идентична со постапката на неговото донесување.o Предлогот се дава до соодветниот секторo Координацијата за негов предлог до Советот преку

секторот за локален економски развојo Градоначалникот го предлага до Советотo Расправа на соодветните комисииo Усвојување од Страна на Советот на општината За спроведување на оваа постапка се користи

образецот –Опис на проектна идеја (начинот на пополнување го објаснуваат вработените во сек-торот за локален економски развој)

2. Разработката на предложените проекти за финансирање од страна на меѓународни донатори ќе се врши според објавените повици за предлози или според конкретните барања на определени до-натори.

Активности по усвојувањето на Стратешкиот План

1. Формирање на тело за следење на остварувањето на Стратешкиот План

2. Подготовка на план за следење на тендерите на меѓународните донатори и ЕУ/ИПА фондовите спо-ред областите кои се во наделжност на локалната администрација. Овој план има за цел да обезбеди проактивна улога на општинската администрација во планирањето на проектите и навремено подготвување на апликации по конкретните пови-ци за предлог проекти и/или директни барања на донаторите.

3. Координацијата на работата на стратешкиот доку-мент треба да биде организирана во рамки на сек-торот за локален економски развој

ЗАКЛУЧОК


Стратешка цел: Поддршка на Малите и средните претпријатија Сектор - Локален економски развој

Проект: Центар за подршка на МСП

Краток опис на проектот:

Центар за подршка на МСП е модерен деловен центар за поттикнување на претприемништвото и локалниот развој. Центарот нуди развојни, деловни услуги за претприемачите во Карпош. Центар -опремен со соодветни технички помагала и обучен кадар и овозможува високо квалитетни услуги за деловниот свет. Професионалниот кадар овозможува услуги во областите на менаџментот, финансиите и маркетингот, како за постоечките претпримачи така и за потенцијалните претприемачи. Дел од услугите, исто така, вклучуваат деловно планирање, подготовка на кредитни апликации, деловни информации организирање на курсеви и семинари, организирање на конференции, feedbacк на локалните власти и развивање на проекти.Очекувани резултати :

Промовирање на претпримништвото во Карпош.Да се подобри ефикасноста на економските и развојните

активности преку подобрување на комуникациите помеѓу деловниот свет и локалната администрација.

Обезбедување на професионална обука и едукација за деловниот свет и на потенцијалните претприемачи.

Намалување на невработеноста и потикнување на отварање на нови МСП.

Целни групи:

1. Деловниот сектор во Карпош и пошироко, преку овозможување на нови можности и подобрени раководни вештини .

2. Локалната самоуправа.3. Потенцијални инвеститори.4. Образовни институции, 5. Студенти

Можни стејкхолдери:Општина Карпош,

Инпути: Просторија, тенички помагала, финансии

СЛЕР,Универзитет „Свети Кирил и Методиј“ Техничка и стручна помош

Министерство за економија, агенција за претприемништво, Техничка и стручна помош,

Програма за МСП на светска банка и Европска за Агенција Реконструкција. Обука на обучувачи, финансиска помош

Индикатори: o Поддржани 50 почетници во бизнисотo Доделени 50 кредити на МСП, o Зголемен општински приход од персонален данок за 2%

Датум на почеток: Јуни 2006Времетраење: 2006-2008

Предвиден Буџет: 70.000 ЕУР

Извори на финансирање: - Буџет на општина 10.000 Еур, - Други извори (кредити, хартии од вредност) 5 000 Еур,- Приватен сектор 5.000 Еур - Донатори 50.000 Еур- Кредитори

Анекс 1 – Образец за ОПИС на ПРОЕКТНА ИДЕЈА (со пример како се пополнува)


Анекс 2 - Критериуми за пополнување на апликација по Повици на ЕУ фондовите и програ-мите за поднесување на предлози на проекти за финансирање преку грантови

1. Инволвирање на различни актери во подготвител-ната фаза на проектот (се однесува на тоа како е донесена одлуката за проектот и какво било уче-ството на граѓаните во донесувањето на одлу-ката)

2. Релација со процесот за децентрализација (дали проектот е поврзан со надлежност што се пре-зема со процесот на децентрализација)

3. Влијание врз услугите кои се даваат и политики-те на општината (се објаснува како проектот ќе влијае на остварување на оптшинската полити-ка во областа за која проектот се однесува)

4. Развој на партнерство во општините меѓу различ-ните групи во општеството, јавните и приватните субјекти (дали проектот се спроведува само до органите на оптшинската администрација или пак во неговата инплементација се вклучени и НВО, граѓаните или приватните претпријатија)

5. Квалитетот на проектниот менаџмент (Кој ќе го раководи проектот, какво е неговото искуство и како општината ќе обезбеди кавлитет во менаџирањето со проектот)

6. Одржливост, опсег на експанзија, опсег на повтор-ливост (што ќе се случи со проектните резул-тати, како ќе се финансира проектот по негово-то завршување, дали може да се повтори во дру-га средина-општина или пак дали може да се про-шири на поголем дел од корисници-граѓани)

7. Трошоците споредени со придобивките (се објаснува колку средства ќе се потрошат за про-ектот и какви придобивки ќе има оптшината од проектот, треба да се објасни дали придобвики-те ќе бидат поголеми од трошоците за проек-тот)

8. Видливост и јавна свест (што ќе биде видливо од проектот во текот на имплементацијата и по неговото завршување, како тоа ќе влијае на јавната свест на граѓаните)

9. Транспарентност (како ќе се обезбеди активно-стите на проектот да бидат транспарентни за јавноста)

10. Мотивација за проектот (која е мотивацијата на предлагачите на проектот да го реализираат истиот)


За издавачот:Стевче Јакимовски, Градоначалник на Општина Карпош

Раководител на Сектор за развој на општината:Евантија Стојановска

Подготвиле:Петар Теов – Помошник раководител на Сектор за развој на општината Александра Тодоровска – Раководител на одделение за локален економски развој

Консултант:Ристо Иванов – Креација, Скопје

Членови на работна група:1. Локален економски развој- Евантија Стојановска, Сектор за развој на

општината- Петар Теов, Сектор за развој на општината- Александра Тодоровска, Сектор за развој на

општината- Гордана Максимовска, Сектор за развој на

општината- Благоја Павловски, Сектор за развој на

општината- Миле Стевков, Сектор за поддршка на

Градоначалникот на општината- Љупчо Пренџов, Сектор за јавни набавки

2� Култура- Горан Михајлов, Член на Совет на Општина

Карпош- Гордана Јанакиевска, НВО “Крале Марко”- Соња Ризова, Факултет за туризам и

менаџмент - Скопје- Бистра Георгиева, БВБ продукција (К-15

продукција)

3. Комунални работи и инфраструктура- Петар Ивановски, Сектор за уредување на

градежно земјиште и комунални работи- Оливера Кондратенко, БВБ продукција (К-15

продукција)- Душко Бужаровски, Сектор за јавни работи- Душко Миловски, Фото студио «Јасмина»

4� Социјална и здравствена заштита- Владо Крстевски, НВО “Порака”

5. Образование- Мирјана Поповска, Сектор за дејности од

јавен интерес- Љупка Трајчевска, Сектор за дејности од

јавен интерес- Билјана Костова, Член на Совет на Општина

Карпош- Душан Велковски, Член на Совет на Општина

Карпош


6� Заштита на животната средина и енергетска ефикасност- Пеце Мирчески, Сектор за заштита на

животната средина и природата- Љупчо Димов, Сектор за заштита на

животната средина и природата- Владимир Лабудовиќ, Енерго Aрт - Лабудовиќ- Јован Драгановски, НВО “Проактива”7. Урбанизам- Елеонора Стојановска, Сектор за урбанизам- Марјан Ивановски, Сектор за поддршка на

Градоначалникот на општината- Антица Сашек, Сектор за урбанизам- Наташа Ивановска, Сектор за урбанизам- Маја Ралевска, Сектор инпекторат- Стојан Алексов, Сектор за урбанизам

8. Спорт и рекреација- Трифун Трифуновски, Претседавач на

Советот на Општина Карпош- Никола Николовски, Сектор за финансии- Бојан Милошевски, Одделение за човечки

ресурси- Ацо Милановски, Одделение за човечки

ресурси - Жарко Јосифовски, Сектор за поддршка на

Градоначалникот на општината

- Ненад Зафировски, Сектор за поддршка на Градоначалникот на општината

- Божидар Никодиновски, Одделение за внатрешна ревизија

9. Бизнис сектор- Ангеле Илиевски, Лапласт М- Ѓорѓи Манасков, Компанија Манасков - Томислав Андреевски, Замак инжинеринг- Злата Нововиќ, Варус

Редактор:Виолета Цветковска, Сектор за дејности од јавен интерес

Тираж:

500 примероци

Техничко уредување:

Скенпоинт, Скопје

Печати:

Скенпоинт, Скопје

STRATEGIC PLAN FOR LOCAL DEVELOPMENT OF THE MUNICIPALITY OF KARPOS

for the period 2009-2013

Proposer: Mayor of the Municipality of Karpos Prepared by: Local Economic Development Sector

Skopje- October, 2009

The transition processes in the economic, social, tech-nical, technological and urban transformation in the Re-public of Macedonia, in the framework of which also in the Municipality of Karpos, take place under the conditions of internal political instability and unfavourable external surrounding. As of July 1, 2005, Macedonia started the process of decentralization, with which significant part of the responsibilities have been transferred from central to local level.

In the process of reformation of the local self-govern-ment, the primary issue was to include the Municipal-ity of Karpos in planning and conducting the economic development. In this process, the local authority has the function of initiator of the process and shall be in charge of the main activities by implementing local policies for economic and social development and environmental protection. This approach should enable the local self-government authorities, to base the decision regarding the economic and social development of the municipality on the wide public participation in all aspects of decision adoption and implementation. The sense of belonging in the municipality should in return be manifested with so-cial responsibility and cohesion. Their participation in the decision making process should encourage the public to become more responsible in maintaining the quality of life and solving the environmental problems in their munici-pality.

So far the Municipality of Karpos has developed and implemented two strategic development plans , for the periods 2002-2004 and 2006-2008. The aforementioned strategic plans envisaged a number of projects and ac-tivities, the significant number of which were successfully implemented. The realization of such projects helped the

Municipality of Karpos accomplish evident development in all areas of its operation. This document summarizes the undertaken activities for planning the local develop-ment in the municipality and gives an overview of the most important parts of the process. Based on these activities the possible directions for future strategic document of the municipality for the period 2009-2013 can be foreseen.

The contents of the document are subli ma ted in three independent parts:A) Profile of the Municipality of Karpos with evalua-tion of its environment and comparative advantages B) Analysis of previously adopted strategic documents C) Proposal Strategic Plan of the Municipality of Karpos for the period 2009-2013.

Person in charge of the document preparation and adoption process is the Mayor Stevco Jakimovski. The Lo-cal Economic Development Sector coordinated the proce-dure for preparation of the document. The external expert support to the process was provided by the Association for Consultants and Businesses “Kreacija”. The methodol-ogy of the preparation of the document contained three stages.

The first stage included preparation of the municipal-ity’s profile and analysis of the environment in which the operations of the local self-government will be performed in the next period of four years. In this stage observations were also made on the comparative advantages of the Municipality of Karpos, the performances of the previously adopted strategic documents of the municipality were an-alyzed and proposals for strategic guidelines in operation for the next four years defined. The activities in this stage were carried out by the employees in the Local Economic Development Sector.

INTRODUCTION

The second stage referred to collection of project idea proposals for achieving the strategic goals in eight areas of competence of the local self-government. The process of collecting proposals was started with a seminar held on 9 and July 10, 2009 in the hotel of the Joakim Osogovski Monastery, Kriva Palanka. The seminar was attended by 50 participants, representatives of all sectors of the mu-nicipal administration, some members of the Municipal Council, representatives from the business sector and the NGOs that operate on the territory of the Municipality of Karpos. Two days were spent on generating propos-als, elaborating them and determining their importance by selecting priority projects. The suggestions were incorpo-rated in the proposal document “Strategic Plan for Local Development of the Municipality of Karpos for the period 2009-2013” and it was delivered to all sectors for review, and making possible amendments and appendices. Af-ter the presented opinions by the heads of the municipal administration sectors, the final version of the proposal document was defined.

The third stage includes activities of such document’s adoption by the Council of the Municipality. The Draft (Pro-posal) document should be discussed by the Council’s committees and it should be adopted by the Council of the Municipality of Karpos.

The purpose of the document is to identify the main strategic operation directions of the local authority Karpos in the next four-year period 2009-2013. This document should represent means of communication with the citi-zens, with the domestic and foreign public and it should also be a good basis for mobilizing people, providing ex-ternal support and financial resources for achieving the projected strategic objectives.

CONTENTS

I PROFILE OF THE MUNICIPALITY OF KARPOS �� 61

II ANALYSIS OF THE SURROUNDING �� 67II.1 Political factors .................................................................................................................................................. 67II.2 Economic factors ............................................................................................................................................... 68II.3 Sociocultural factors .......................................................................................................................................... 68II.4 Technological factors ......................................................................................................................................... 69

III SWOT ANALYSIS �� 70III.1 Opportunities ...................................................................................................................................................... 70

• New competences .............................................................................................................................................. 70• Access to the European Funds ...................................................................................................................... 70• Attractiveness to Foreign Direct Investment (FDI) ............................................................................................... 70• Cooperation ........................................................................................................................................................ 70

III.2 Threats ............................................................................................................................................................... 71• Perception of instability in the region .................................................................................................................. 71• Unstable conditions for economic development ................................................................................................. 71• Possible reorganization of the City of Skopje ..................................................................................................... 71

III.3 Advantages ....................................................................................................................................................... 71• Transparency ....................................................................................................................................................... 71• Image of success ................................................................................................................................................ 71• Ambitious management ...................................................................................................................................... 71• Financial stability ................................................................................................................................................ 71• Experienced and well-trained administration ...................................................................................................... 72

III.4 Disadvantages ................................................................................................................................................... 72• Limited knowledge of the Information Technology .............................................................................................. 72• Lack of own iniative ............................................................................................................................................ 72• Differences between “ old ” and “ young ” employees ........................................................................................ 72• Insufficient utilization of the cooperation oportunities ......................................................................................... 72

IV COMPARATIVE ADVANTAGES �� 73

V ANALYSIS OF THE CURRENT STRATEGIES FOR LOCAL DEVELOPMENT OF THE MUNICIPALITY OF KARPOS �� 74

VI CONTENTS OF THE DRAFT STRATEGIC PLAN FOR LOCAL DEVELOPMENT OF THE MUNICIPALITY OF KARPOS 2009-2013 �� 76

VI.1 Contribution of the Municipality of Karpos to the vision of the Skopje region .................................................. 76VI.2 VISION ............................................................................................................................................................. 76VI.3 MISSION .......................................................................................................................................................... 76VI.4 The main goal ................................................................................................................................................... 76

VI.4.1Long-term goals ......................................................................................................................................... 76VI.5 STRATEGIC GOALS by fields of development ................................................................................................ 77

VI.5.1 Local economic development ................................................................................................................... 77VI.5.2 Culture and tourism ................................................................................................................................... 77VI.5.3 Public Utility Services and infrastructure .................................................................................................. 77VI.5.4 Social and health care .............................................................................................................................. 77VI.5.5 Education .................................................................................................................................................. 78VI.5.6 Environmental protection and energy efficiency ....................................................................................... 78VI.5.7 Urbanism .................................................................................................................................................. 78VI.5.8 Sports and recreation ................................................................................................................................ 78VI.5.9 Business ................................................................................................................................................... 78

o PARTNERSHIPS ........................................................................................................................................................ 78

VII BUDGET ESTIMATES �� 79

VIII CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS �� 80

IX PROPOSAL-PROJECTS BY FIELDS �� 81LOCAL ECONOMIC DEVELOPMENT ...................................................................................................................... 81CULTURE AND TOURISM ........................................................................................................................................ 83PUBLIC UTILITY SERVICES AND INFRASTRUCTURE .......................................................................................... 85SOCIAL AND HEALTH CARE ................................................................................................................................... 87EDUCATION.............................................................................................................................................................. 89ENVIRONMENTAL PROTECTION AND ENERGY EFFICIENCY ............................................................................ 91URBANISM ............................................................................................................................................................... 94SPORTS AND RECREATION ................................................................................................................................... 96BUSINESS ................................................................................................................................................................ 98

61MUNICIPALITY OF KARPOS 2009-2013

I� Profile of the Municipality of Karpos The Municipality of Karpos makes an integral part of

the City of Skopje, i.e. it is one of the ten municipalities in Skopje.

The municipality of Karpos consists of 14 units called local community units, 12 of which are urban and only two (Bardovci and Gorno Nerezi) are rural.Area : 35 km2

Above sea level altitude: 362 mPopulation: mixed, of which 88,52 % are Macedo-

niansLocation: the northwest part of Macedonia, the west

central part of SkopjeTotal area under forest: 235,12 haClimate : average annual temperature 13,8 оC Average annual rainfalls: 441,2 l/m2

Rainy days: 102Snowy days: 9Foggy days: 14

II� Demographic indicators

Population : 59.666 inhabitants

Gender structureMale: 28.460Female: 31.206

Age structure0 – 19 years old – 13.28920 – 44 years old – 21.32745 – 64 years old – 16.004Over 65 years old – 8.952

Number of households: 19.680

Number of apartments: 22.849

National structure:

Nationality Inhabitants Percentage

Macedonians 52.810 88,50%Serbs 2.184 3,66%Albanians 1.952 3,27%Roma 615 1,03%Vlachs 407 0,68%Turks 334 0,55%Bоsnians 98 0,16%Other 1.266 2,12%Overall 59�666 100%

Educational structure

Level of education %

University education (bachelor) 19.96%Two-year college education 6.11%High school education 50.25%Elementary school 15.26%Incomplete education 6.57%Uneducated 1.56%Unknown 0.29%Total 100%

Economically active population : 64 %

Unemployment rate : 16 %

62 STRATEGIC PLAN FOR LOCAL DEVELOPMENT

III� Infrastructure

Roads: Part of the municipality is connected with the City and with the neighbouring municipalities by two avenues. There are local streets in the remaining part of the municipality.

Bridges and overpasses: “ Obedineti Nacii” bridge, “Zeleznicki” bridge, “Gazela” bridge, bridge on the “8th September” avenue, bridge across the river Lepenec, “Vlajko” overpass.

Road condition

Road condition Length (m) Area (m2)Asphalt 37.630 190.220Bekaton tiles / 36.000Sub-base layered streets 1.200 4.800Earth roads 600 1.800

Water supply and sewerage system

Drinking water: The municipality of Karpos is fully supplied with spring water from the city aqueduct, coming from the spring Rashce. There are five wells on this territory, out of which three are by the river Lep-enec and two in Nerezi. These wells supply the city of Skopje with approximately 30% of the drinking water during the summer period.- Atmosphere water: Primary and secondary net-

work 46.060m- Faecal sewerage: Primary and secondary network

99.600m- Separate collector system: this system is under

construction on the left side of the Vardar River.- Waste Water Treatment Plants: there is one such

plant in Nerezi.

Electro-energetic network- The network, coverage and network quality: The

municipality of Karpos is completely covered by electro-energetic network which meets the needs of the population and only on a small part of its ter-ritory it is outdated and it is necessary to renew it and to set up transformer stations. Also, the street illumination is being renewed at the moment and this has been projected in the energetic efficiency program of the municipality of Karpos.

Telecommunications- Network coverage: there is a modern telecommu-

nication network which realizes the telephone con-nections and provides all the other telecommunica-tion services on the territory of the Municipality of Karpos.

- Mobile network: complete coverage by all mobile operators.

- Internet: there is an access to internet connection (cable, ISDN, wireless) on the whole territory.

- Cable TV: Throughout the whole municipality there is a cable connection.

Railway traffic: A railway line from Skopje to Kicevo passes through the municipality and the nearest rail-way station is in the Municipality of Gjorce Petrov.

Bus traffic:

- City lines – 2, 4, 5, 7, 8, 12, 15, 19, 21, 22, 24, 57.- Suburban lines – 11, 18, 22, 56, 60, 64.

Taxi traffic: There are 4 taxi companies registered on the territory of the Municipality of Karpos.

Airport: the only airport in Skopje - “Aleksander the

Great” is 25 km far from the municipality.


IV�Education

Type of education Number KINDERGARTENS 6Municipal 4“ Majski Cvet” “Orce Nikolov”“ Prolet” “ Raspeana Mladost”Private 2“Biseri” “ American school”

PRIMARY SCHOOLSMunicipal 10“ Hristijan Todorovski – Karpos” “ Vera Ciriviri Trena” “ Lazo Trpovski” “ Petar Pop Arsov” “ Vojdan Cernodrinski” “ Vlado Tasevski”“ Bratstvo”“ Dimo Hadzi Dimov”“ Jan Amos Komenski”“ Avram Pisevski”Private 3“Nova”“Jahja Kemal”“American school”

SECONDARY SCHOOLS 8Secondary schools in Skopje 6SSCS “Nikola Karev”SSCS “Zef Ljush Marku”SSCS “Orce Nikolov”SSCS “Georgi Dimitrov”SSCS “Lazar Tanev”SSCS “Zdravko Cvetkovski”Private 2“Nova”“American school”

FACULTIESState 6Faculty of EducationFaculty of Electrical EngineeringFaculty of Mechanical Engineering Faculty of Technology and Metallurgy Faculty of Fine ArtsFaculty of Dramatic ArtsPrivate 2Faculty of TourismNew York College

Conditions for providing accommodation to pupils, students, postgraduates:- Pupils dormitory “Zdravko Cvetkovski” - Students Dormitory “Goce Delcev” - Dormitory for postgraduates


V� Culture

Regular and occasional plays, folk festivals, concerts, art colonies, manifestations and similar events are per-formed in the following facilities:“Dramski teatar” (Drama Theatre)The Film Library of RM located in the library “Drugarce” Amphitheatre-on the quay of the river VardarAntique locality “Skupi”Monastery St. Pantelejmon

The Municipality of Karpos becomes involved in cher-ishing and developing culture by organizing and sponsor-ing several cultural manifestations which are projected in the programme prepared by the municipality.International children’s art colony Monastery St. Pan-

telejmon- Gorno NereziSummer of culture - KarposChildren’s Theatre

The institutional and NGO’s support in the sphere of culture where the municipality is traditionally involved as a patron:• Support to the Programme of ACUD “Cvetan Di-

mov” - International children folk festival, “ From flow-er to flower with folk-dance and a song” which is tra-ditionally held on the territory of Karpos. Participants of the festival are folklore ensembles from around the country and abroad.

• Support to the Programme of ACUD “Mirce Acev” - International student folklore festival

• Support to the association for cherishing the old traditions ”Ksantika” - Days of Alexander the Great” - a play or concert is traditionally shown at the locality “Scupi”

• Support to other institutions and associations in the field of culture and creative work which act on the territory of Karpos: Macedonian ethno-group Monistra, ACUD Etnos, ACUD Karshijaka, Childrens’ Art Centre etc.

On the occasion of the holiday of the municipality of Karpos, each year there is a celebration with rich cul-tural and art programme in which many artists living and working in this municipality take part. At the occasion, the municipality announces meritorious citizens of the Municipality of Karpos, distinguished in their own area/profession.

VI� Sport

Sports halls – 3: Sports Hall “Boris Trajkovski”, Sports Hall “Partizan”,

Sports Hall “Forca”Swimming Pools - 1 Indoor swimming pool” Mladost” Sports grounds – 19Children playgrounds - 34

VII� Health

Network: Developed health networkTypes of services: an opportunity for providing good

quality and diverse health services, ranging from pri-mary, specialist, surgical care, and certainly a large number of private health services.

Number of public health institutions: 13Number of private health institutions: 132

VIII� Economy and industry

Total number of business entities- on the territory of the municipality of Karpos there are 2000 entities among which: supermarkets, restaurants, cafes, automobile showrooms and services, designer’s offices, textile production, bakeries, schools for foreign languages, computer services etc.

Shopping centers - 7


Banks - 22 Saving houses - 1 Exchange offices - 11Insurance companies - 1 Post offices -6

IX� Tourism

Tourist localities

The Municipality of Karpos is an urban municipality which is in the zone of Skopje and it is its compound part. There are localities that present a cultural heritage which are being cherished and at the same time they are tourist localities that present parts from the past.

ANTIQUE CITY SCUPI – Scupi is an antique city, an archeological site which is located in the foothill of Zajcev Rid (Rabbit Hill), on the left bank of the River Vardar, very close to Zlokukani. Just before the Romans came to rule this territory, the city had been populated by the famous tribe of Dardania and with the settlement of the Romans this city became a colony and started to flourish. Scupi was located on important antique roads that connected the Aegean Sea with central Europe and Thrace with the Adriatic Sea. The found historic data speculate that in the year 313 Scupi became an episcopacy seat and one cen-tury later an archbishopric. The big economic and cultural development of this city was noted in two different peri-ods, the first in the first and the second century, while the second development happened in the early fourth century AD. The found materials and objects show the different social status of the citizens of Scupi and its cultural and economic features talk about a city as an important station on the road Via Ignatia.

ST� PANTELEIMON – The church and monastery of St Panteleimon in Gorno Nerezi are foundation of Alexius Comnenus. It was constructed in 1164. The church has

a domed cruciform core, three apses and a rectangular narthex. It was built by irregular stone blocks and bricks. The frescoes, done by an artist summoned from Constan-tinople, have a special artistic value. The paintings on the walls are a masterpiece of the 12th century and a fore-runner of the Italian renaissance art. “The lamentation of the Christ” is the most famous painting. In 1555, the main dome of the church collapsed because of an earthquake. Nowadays frescoes date from the late 14th century.

THE LODGINGS OF HAVZI PASHA – the lodgings of Havzi Pasha are near Skopje, in the village of Bardovci. These lodgings, where 4 women and 30 servants (con-cubines) lived, were built in the period between 1830 and 1845. Their primary intention was to serve as a place for rest. In 1944, the lodgings were burnt and destroyed by the Germans and today there are just bare walls.

MILLENNIUM CROSS – The Millennium cross sym-bolically marks the commemoration of 2000 years of Christanity. The cross is made of small pillars (12 apos-tles) and big pillars (4 evangelists) with 66 meters con-struction divided in 33 parts (years of Jesus Christ). Mil-lenium Cross is a 66 metres high cross situated on the top of the Vodno mountain just above Skopje. It was built in 2002 and since then it has been the highest object in Macedonia

SUNDIAL – The universal vertical sundial, one of its kind, is placed on the building of the natural-scientific mu-seum. What is specific about this universal measurer is that it can be set on whatever latitude and longitude and yet shows the exact time. It shows the real time with vari-ability of 15 minutes. The inventor, Kolja Asenov, who is the first Astronomy Professor in the country, is a winner of numerous national and international awards.


SARCOPHAGUSES OF KARPOS – The collection of lithographic monuments in front of the Museum of the City of Skopje consists of thirty stone monuments taken from the antique city Scupi, located in the foothill of Zajcev Rid, just 5 km away from the center of the city. The City Mu-seum owns around 23.000 objects from the antique city. These stone monuments can make a chronological review through the material and spiritual culture in the Roman period from the first to the third century. Exclusive, rare objects which have great aesthetic, material, historical and archaeological value are depicted monuments which differentiate according to the material and the status of the persons to which they were dedicated. There is an interesting data that the four sarcophaguses just in front of the entrance of the museum were discovered in one of the most beautiful urban settlements of Skopje, in Karpos 3, in the area of today’s Shopping Center of that settlement.

Accommodating facilities: (hotels, motels, apart-ments)-10

Service trade:Travel agencies – 2Rent a car – 2 Catering firms (restaurants, cafes, bakeries, confec-

tioneries, sandwich bars) – 150- Art galleries – 3

X� Civil sector

Civil sector: Drivers’ AssociationMunicipal organization of the Red Cross – KarposWomen’s Organization - KarposMunicipal organization of the Fighters’ AssociationAssociation for physical education and sports recre-

ationAssociations and local NGOs

There are 22 NGOs on the territory of Karpos and they are continually in contact with the municipality for mutual preparation and realization of projects.


For the purpose of timely and efficiently predicting the changes in the surrounding, the Municipality of Karpos has to understand the internal and external terms. This part of scanning the surrounding is also known as PEST analysis, which is actually an abbreviation of Political, Economic, Socio-cultural and Technological factors.

Specific factors that influence the Municipality are:

II�1�Political factors

Decentralization – Since 1 July 2005, the Republic of Macedonia has started the implementation of the de-centralization process. Throughout this process a large number of responsibilities and authorizations have been transferred from central to local authority. The municipalities which will successfully implement the process of decentralization will gain a large advantage compared to those municipalities which are having problems and open issues in this period of transition. The Municipality of Karpos successfully completed the first stage of the decentralization process and since 1 September 2007 it has started the second stage – fiscal decentralization. With this, the Municipality was given new competences, i.e. the block grant-in-aids were transferred from the kindergartens and primary schools to the municipal budget.

“Opposition” status in Skopje - The current munici-pal authority won the local elections in 2009 and gained the citizens’ support to manage the municipality in the next four years. At these elections, the Municipality of Karpos was the only municipality in Skopje which elected a Mayor from the opposing party, unlike the other nine municipalities and the City of Skopje. Since

the City of Skopje has a specific bi-level organization, the Municipality of Karpos seriously needs to take into consideration all the obstacles and possibilities which the mentioned political polarization might bring.

European integration - The Republic of Macedonia as a candidate country for joining the EU has real pos-sibilities to obtain negotiation date for membership of European Union in the near future. If this is achieved, there will certainly be changes in the surrounding of all political and institutional subjects, including the Munici-palities of the Republic of Macedonia. The steps and the reforms which Macedonia has to take as a result of its wish to become part of the European family, will also reflect on the Municipalities which will have to take over part of the responsibilities to achieve the deter-mined goal.

Safety and stability of the country/region - During the last 18 years, the Southeast region of Europe, es-pecially the Balkan, was undergoing huge turbulences and instabilities. In 2001, Macedonia was part of the conflicts. The unfavorable external surrounding, as well as vulnerable multi-ethnic relationships influenced society and municipalities. One major obstacle for the accession process has been the non-recognition of the constitutional name of the Republic of Macedonia by Greece, which has also delayed our inclusion into NATO.

II� ANALYSES OF THE SURROUNDING


II�2� Economic factors

Foreign Direct Investments (FDI) - This is one of the key economic factors that directly influence the eco-nomic development of the municipalities. Such foreign direct investments have especially been important in the last few years because they have influence over the increased competitiveness among municipalities, which on the other hand, is very important for success-ful decentralization. The Municipality of Karpos with its increased competences as a result of the process of decentralization now has the opportunity to attract and stimulate foreign direct investments.

Stability of the macroeconomic policy - The inflation rate, exchange rate stability and lots of other macro-economic factors have a huge influence over the busi-ness climate, both on central and local levels.

Business management costs - It is very important that the Municipality reduces such costs and sets aside more funds for stimulating the business. The Mu-nicipality also has to provide favorable conditions, re-duce the procedures for starting new businesses and implement the one stop shop system. What is positive is that the Municipality of Karpos has already put into use the one stop shop system and it has reduced the procedures for taking out the necessary documents.

Collecting taxes and fees - the central and local au-thority should find a way to increase the efficiency in collecting various taxes from people.Here we refer to financing the municipality by collect-

ing taxes from the people: property tax, sales tax on prop-erty and rights, inheritance and gift tax, personal income tax, value added tax, corporation tax, tax on using streets and roads, public illumination tax and other taxes and fees. The successfulness of the process depends on the people’s trust in the local authority.

II�3� Sociocultural factors

Trust in authorities - Generally, in the Republic of Macedonia, the trust in political and governmental institutions is on a relatively low level� Skepticism to-wards these institutions is probably a result of the poor results of the political parties and generally of the pre-vious authorities. The small percent of voting response is simply a symptom of discontent. As a result of this condition, the municipal management should lead a policy of professional work and isolation from poli-tics. The municipality should be more active and more transparent in the part of the services it offers and it should be moving towards bigger inclusion of citizens in the process of building the policy of good municipal operation.

Lack of care about people’s environment – The care that people take about the health and clean environ-ment is on a very low level. We would not have elabo-rated the reasons for such condition, but the inclusion of better and more active education (starting from the youngest), and the constant imposition of sanctions on citizens and the economic sector which pollute the environment and nature, will surely give results. The results will be more successful if the two activities are implemented at the same time, without giving any pri-ority to either of them.

Citizens’ participation - The community involvement might help the municipal management to work with a dose of ‘healthy criticism’ . There are many benefits which can be gained if the public participation in mu-nicipal activities increases.

Here are some examples: • The increased citizens’ participation in the activities

of the municipal administration will also increase people’s trust in the municipality

• Municipal services get greater support for their work


• The number of services required by the citizens is increasing

• New ideas, suggestions and advice are being re-ceived and their implementation is faster

• Visible transparency etc.

II�4� Technological factors

E-government - E- government is an ‘adopted title’ of the information and communicational technology of governmental and public offices and it transforms the way in which people communicate with institutions. Its use promises increased efficiency and effectiveness of the institutions and radically changes their attitude towards the public. The progress in the communication and the use of technology plays a main role in increas-ing the standard of living and gives the people greater power to gain access to all the activities and to also understand the systems which are available to them.


III.1.Opportunities

The analysis of the opportunities and threats as factors that might arise out of the external surrounding over which the municipality either has no influence or it has very little influence.

• New competences

The process of decentralization increased the com-petences and responsibilities of the municipalities. Mu-nicipalities can directly seek solutions to many issues without being dependent on the will and decisions of the central authorities. An example of successfully undertak-en competence is the construction of the primary school “Jan Amos Komenski”. Before the fiscal decentralization stage, municipalities did not have the competence to build schools or undertake any kind of measures in the field of education, actually only the central government had such competence.

It is a general impression that the Municipality of Kar-pos copes very successfully with the competences given by the central authority, and that is a result of the timely and quality organization of its services and their personnel.

• Access to the European funds

As of the end of 2008, the pre-accession funds of EU (IPA funds) are already available to the local self-govern-ments. The application process for obtaining finances from these funds is complicated, and for that purpose the Municipality of Karpos trained its own employees who work on this problem and they will be the in charge of the projects’ preparation and implementation. The serious-ness with which Karpos approached this opportunity gave positive results and the municipality obtained significant

amount of finances from these funds to implement one of its own projects.

• Attractiveness to Foreign Direct Investments (FDI)

The municipality of Karpos has favorable geographical position, good quality infrastructure and attractive busi-ness locations. Five locations for foreign direct invest-ments were specified (mapped) which are located in the region of Momin Potok, as well as many other conditions which can be used. The investment guide, printed by the Municipality of Karpos, shows the potential which the Mu-nicipality possesses for the purpose of attracting domestic and foreign investors and providing access to additional funds sources for investing in locations for business ac-tivities on the territory of Karpos. There are five locations offered to the investors for investing and opening new businesses. Still, this activity is insufficient for attracting the FDI and the Municipality should pay more attention and should make bigger effort to find potential investors and work on its own affirmation before such investors. The successful realization of this purpose will contribute towards increasing the economic activity, employment and creating an opportunity for generating income for all concerned parties –participants and creators of the local economic development.

• Cooperation

The municipality of Karpos has already realized coop-eration with many municipalities in the country and abroad. Such cooperation understands twinning projects, cooper-ation and exchange of experience and ideas with the mu-nicipalities of Nov Belgrad (Serbia), Tivat (Montеnegro), Trijadica (Bulgaria), as well as Resen (Macedonia). The managing team of the municipality believes that through

III� SWOT ANALYSIS


this way of cooperation, they can gain experience and ideas which can directly be applied in the municipality. This is also a good basis for promoting the enterprises that work on its territory, consequently achieving greater economic development of the country.

III.2.Threats • Perception of instability in the region

The International Union still sees Macedonia as a country in a relatively unstable region. We have unset-tled issues, as is the dispute with Greece over the name, “sensitive” relations between the orthodox churches of Macedonia and Serbia, Bulgaria’s not recognizing the Macedonian nation and language etc. All these disputes are slowing down the country’s development, especially Macedonia’s joining NATO and the European Union.

This threat reflects on the entire society and the Mu-nicipality of Karpos as well.

• Unstable conditions for economic development

The macroeconomic stability is a precondition and an opportunity for the Municipality to create a positive busi-ness climate. Unfortunately, Macedonia has been going through a period of stagnation for several years, without any positive indicators of improving the macroeconomic condition. Yet bigger threat is the current world economic crisis which directly affects Macedonian economy (al-though there are some indications for stabilization).

The consequences of the crisis are surely reflected in the municipality’s work as well as its development.

• Possible reorganization of the City of Skopje

Five years ago, there were lots of debates between the City of Skopje and the Skopje’s ten municipalities about their status. The City of Skopje insisted on a status of “re-gions” with reduced competences of the municipalities, with which they would be dependent on the City of Skopje. The municipalities’ proposal to be independent units from

the City of Skopje won, but there is still a possibility, in various fields, certain competences of the City of Skopje to prevail, although they are unfavorable for the Municipal-ity of Karpos and the remaining nine municipalities.

III.3 Advantages • Transparency

The Municipality of Karpos has reputable transparency in its work. There is a local newspaper “Karpos Urban” (published once in two months), civil service center, of-ficial web site, e-mail addresses, local self-government offices (14 offices have been opened, i.e. in every urban unit/ local community unit), monthly briefings with journal-ists etc. That is a good basis for well established transpar-ent policy before the citizens.

• The Image of success

With the help of the previous municipal management and the current managing team, the Municipality of Kar-pos has succeeded in creating an image of successful municipality which can be very useful in the future, espe-cially from economic point of view.

• Ambitious management

The mayor of the Municipality of Karpos is an experi-enced person who prefers working with progressive, mod-ern and young administration.

In his previous political and professional experience he had achieved outstanding results both as Mayor of the Municipality of Karpos (2000-2003) and as Minister of the two Ministries (Ministry of Economy and Ministry of Labor and Social Policy.

The current Mayor is the creator of the image which makes the Municipality of Karpos one of the most suc-cessful municipalities in the country.

• Financial stability

The Municipality of Karpos does not have serious fi-nancial problems. In the first years of the decentralization


process no weaknesses were noted in the part of collect-ing taxes and fees from the citizens. For the first time in January 2006, the municipalities were given the opportu-nity to collect funds on the basis of property tax. The same year, the percentage of taxes collected from citizens was over 90%. This trend of payment was also maintained in the following years, which is an indicator of the people’s trust in their municipality.

• Experienced and well-trained administration

The organization was founded back in 1976 and al-most every department has experienced and highly quali-fied employees. This was important for the efficiency of work during the transitional period of decentralization, and it will certainly be very important for further activities.

In the last period, the Municipality of Karpos has trained its own employees which will work on various problems under the competence of the local self-government and they will be in charge of the preparation and implementa-tion of activities. The majority of the trainings were held in our country and some of them abroad, in the developed countries within and outside the EU.

III.4 Weaknesses/disadvantages

• Limited knowledge of the Information technology

Only part of the employees has excellent knowledge of the Information Technology. Education and trainings are more than necessary, but a real problem is the employees being uninterested without any wish to learn and gain new knowledge.

• Lack of own initiative

The motivation among the municipal administration is not on a high level, generally in all hierarchical levels. There are almost no ideas, suggestions and determined activities by the employees, everything functions accord-ing the “top-down” system for managing the organization.

• Differences between “old” and “young” employees

These differences are more visible in the organization.

With the employment of young and ambitious people, cer-tain employees from the older generation are resistant to-wards their new ideas and creativity, because they think that their working positions are threatened in that way and also because they are not opened towards new ways of work.

• Insufficient utilization of the cooperation opportu-nities

The opportunity offered to the Municipality of Karpos to cooperate with other municipalities remains unutilized. Having in consideration the areas in which the Municipal-ity of Karpos can gain experience and ideas, for example: tourism, FDI, SMEs development, infrastructure, norma-tive-legal and procedural actions etc. The application of the mentioned experiences will bring visible development for the municipality.


Opportunities Advantages

New competencesAccess to EU fundsAttractiveness for Foreign Direct

InvestmentsCooperation

TransparencyImage of successAmbitious managementFinancial StabilityExperienced and well-trained staff

A) The comparative advantage of the Municipality of Karpos is its ability for attracting foreign direct investments. The municipality has all the necessary preconditions:

Competence and power in decision making Good geographical position Excellent infrastructure Attractive business locations Positive public opinion Transparency in the work

IV� COMPARATIVE ADVANTAGES

B) Another comparative advantage is that the municipal-ity of Karpos has a long-term perspective. This in-dicates:

Ambitious leader Experienced staff Good inter-municipal cooperation with the municipali-

ties from the country and abroad which should result in exchange of experiences, ideas and information

Financial Stability


V�1� Vision

Vision 2002 and 2006 - We wish Karpos to be com-petitive municipality with a sustainable economic develop-ment and growth of employment, integrated into the re-gional and European markets.

V�2� Mission of the Municipality of Karpos

The employees in the Municipality of Karpos will cre-ate and support a participatory atmosphere through the involvement of citizens and other participants in the mu-nicipality’s work� The municipality will create such a policy which would be correct and accurate according to the re-quirements during the implementation and evaluation of the public policy�

All levels and activities of the Municipality of Karpos will be in accordance with the requirements of the pro-cesses of decentralization and European integration. The Mayor and administration will accomplish the task through individual and joint efforts.

V�3� Goals

V�3�1� The main goal

The main goal in 2002 – The involvement of the local self-government authorities, the public institutions and or-ganizations, the private sector and NGO sector in creating and achieving accelerated economic development of the Municipality of Karpos.

The creation of physical and administrative environ-ment that attracts businesses and newly employed per-sons is the most important responsibility of the local au-thority�

V�4� Strategy and Action Plan of the Municipality of Karpos

The municipalities in the Republic of Macedonia, by passing the Local Self-Government Act in 2002, were given the role to manage, implement and plan the local economic development process, in addition to the private sector which is in charge of the local economic develop-ment.

As a result of the positive experience gained in this process, the 33 successful projects, near 4,650,000 euro from the municipal budget resources and donor programs and about 2,000 people involved in the conducted activi-ties, the management of the Municipality of Karpos decid-ed to prepare a new Strategic Plan of the municipality for the period of 2009-2013. For that purpose working teams will be formed, composed of representatives of municipal administration, the Municipal Council, the business and the civil sectors for development and implementation of the plan. The strategic plan shall direct the economic de-velopment and it represents a plan for building local ca-pacities, for improving the economic future and quality of the citizens’ life. Simply put, the goal of the project is to build and strengthen the capacity of local authorities for managing the local development and improving the busi-ness environment, supporting the entrepreneurship and reducing poverty and social exclusion.

V� ANALYSIS OF CURRENT STRATEGIES FOR LOCAL DEVELOPMENT OF THE MUNICIPALITY OF KARPOS


The reason for the undertaken activities is the fact that for realization of their annual work programs, the Municipality of Karpos has its own budget and funds from international donor programs. For easier access to such donors, especially the IPA funds (IPA-Instruments for Pre-accession Assistance), the municipality has to develop strategic programs and action plans, which must be adopted by the Council of the Municipality. The plan defines the vision and gives an answer to the question “where would we like to get to”, i.e. what is the desired destination for local development for the next four years. The developmental directions and policies on “how to make the vision come true”, set the strategic objectives by achieving some specific measurable goals. The strat-egy for realization of an increased local development is not limited only to attracting new businesses, but it also refers to supporting the existing industries, promotion of cultural and historical heritage etc.

The projected goals will be achieved through detailed programs and projects identified by all stakeholders. The approach for developing the strategic plan is “top-down” and is shown in the following diagram:

Diagram 41

As a starting point in building the strategic plan, the current economic situation is taken into account, then the natural resources available to the municipality, as well as the legal acts in the field of decentralization, development strategies of the Republic of Macedonia, the strategies of foreign donators and international institutions, documents of regional and international cooperation, i.e. the overall external environment.

_____________________________1) Action plan of the Municipality of Karpos, 2006


VI�1� Contribution of the Municipality of Karpos to the vision of Skopje region

The municipality endeavors that the region of the City of Skopje and the Municipality of Karpos become competi-tive and attractive for:- Living, educating and working in,- Keeping the existing and creating new jobs possibili-

ties,- Using opportunities and chances,- Confidence that the region of the City of Skopje can

provide for the youth, adults and elderly people to have an important role in the existence of the municipalities, the City of Skopje and the wider community,

- Learning the lessons the other regions have gone through on how to ensure prosperity for the communi-ty, and applying their best practices in resolving issues related to the region of the City of Skopje.

The vision shall ensure that we and our and our social partners work better �� The vision shall address everyone who is genuinely interested –it shall motivate and direct what is to be done�

The plan consists of:

VI�2� THE VISION

on the desired future development, reads as follows:

“The Municipality of Karpos will be a place where all in-habitants regardless of their sex, age or religion will find their opportunities and exploit their potential�”

VI�3� MISSION

The employees of the Municipality of Karpos shall cre-ate and support an atmosphere of participation through involvement of the inhabitants and other participants in the work of the municipality�

The municipality shall create its policy accurately and precisely in compliance with the requirements for public policy implementation and evaluation�

All the activities of the Municipality of Karpos shall con-form to the decentralization and Euro- integration process requirements. The Mayor and the administration shall ac-complish their assignments both with individual and mu-tual efforts.

VI�4� MAIN GOAL

Karpos – a competitive municipality with sustainable economic development, favorable for running a business,Offering basic infrastructure for all citizens, including

playgrounds for sports and recreation, Possibilities for all its citizens to enjoy culture, art and

the benefits of urban tourism A municipality integrated in the regional and European

markets KARPOS - clean and green municipality

VI�4�1 LONG-TERM GOALS

Sustainable economic development and growth of em-ployment

High level of regional competitiveness

VI� CONTENTS OF THE PROPOSAL STRATEGIC PLAN FOR LOCAL DEVELOPMENT OF THE MUNICIPALITY OF KARPOS 2009-2013


Balanced regional development, Complied physical and town planning Comprehensive coverage of the municipality with pub-

lic utilities infrastructure Application of high standards in the areas of public in-

terest,Social inclusion and opportunities for all inhabitants by

strengthening their capacity,Supporting the SMEs as leaders of the development

process,Tourism development through sector programs and

project approach Increasing the local community units network potential

as to improve their communication Development of the NGO sector

VI�5 STRATEGIC GOALS by fields of development:

VI�5�1� Local Economic Development - 6 Strategic goals Support for the SMEs (increasing the number of new

SMEs, support the growth of the existing SMEs and assisting SMEs’ export initiatives)

Development of the NGO sector (giving support to civil initiatives, establishment of NGO support centre, de-signing programs for financing NGOs activities)

Increasing the percentage of employment (implemen-tation of programs with active measures for employ-ment, supporting training courses for project manage-ment)

Promotion aimed to attract investors (printing promo-tional materials, participation in fairs, establishing con-tacts and negotiations with investors)

Development of tourism through sector programs and project approach (increasing the number of tourists, in-creased volume of consumption by tourists)

Support of handicrafts (tax exemption and providing attractive exhibition spaces)

VI�5�2� Culture and Tourism - 6 strategic goals: Organization of cultural events Cultural promotion through inter-municipal, regional

and international cooperation Promotion of young artists from the Municipality Raising cultural awareness Development of tourism as economic branchPromotion of cultural centers, tourist sites and attrac-

tions

VI�5�3� Public utility services and infrastructure - 3 strategic goals Improvement the existing and construction of new in-

frastructure networkRehabilitation and construction of landscaping Providing safe conditions for traffic participants

VI�5�4� Social and health care - 7 strategic goals: Improving the conditions in kindergartens and expand-

ing their capacities Providing socialization for the retired Conditions for smooth movement of the disabledSocial inclusion of persons with intellectual disabilitiesInclusion of the Roma in social life and their health

educationHealth education, protection and prevention of diseas-

esFree medical check-ups for socially vulnerable people

VI�5�5� Education - 6 strategic goals: Improving the learning conditions in primary schoolsTrained teaching staff in compliance with the contem-

porary work programs Inter-municipal, regional and international cooperation

of schoolsMotivating teachers and students to achieve better re-

sults, both as students and in the educational process in general

Greater involvement of children with special needs in


the regular educational processLandscaping of schoolyards

VI�5�6� Environmental protection and energy efficien-cy - 6 strategic goals: Strategy for protection and promotion of the environ-

mentImplementation of Energy Efficiency Program of the

municipality and its updatingImprovement air qualityMonitoring pollution from economic subjectsTraining various categories of the population on envi-

ronmental protectionHorticultural landscaping and maintenance of public

green areas

VI�5�7� Urbanism - 3 strategic goals Harmonized physical and urban planningPreparation of new DTPs (detailed town plans), as ba-

sis for the development of the municipalitySimple and effective procedure for issuance of urban

and construction documentation

VI�5�8� Sports & Recreation - 5 strategic goals: Organization of sporting competitions, tournaments

and leaguesReconstruction of the existing and construction new

sporting facilities Construction of new recreational areas and mainte-

nance of the existing onesPromotion of recreation as healthy lifestylePopularization of insufficiently popular sports disci-

plines

VI�5�9� Business - 2 strategic goals:

Establishment and development of industrial zonesImproving the communication between the municipal-

ity and the business community

o PARTNERSHIPS

to achieve the goals set, it is necessary to establish a number of partnerships with:

- Donor organizations - Government institutions - the Business Sector - the NGO sector and civil associations- Kindergartens and primary schools - Associations of craftsmen - Cultural and artistic associations - Tourist associations - Sport Clubs

ACTIVITIES AND ACTION PLANS for ach ieving each strategic goal individually

These kinds of plans are in fact elaboration of the tasks already assigned, and they contain the activities, respon-sible persons / sectors, budgets with sources of funds, and the necessary resources for their realization.


The funds necessary for realization of the action plan are planned to be provided from the following sources:Municipal Budget 65%Donors 30%Other sources 5%

А) REVENUES Realized

Income 2005 2006 2007 2008Non-tax 1.069.923,00 48.606.027,00 49.686.500,00 51.186.022,00Tax 123.905.110,00 127.260.675,00 162.833.560,00 247.795.046,00Capital 1.444.777,00 8.700.221,00 427.088,00 806.748,00Transfers and donations 32.808.430,00 69.188.729,00 170.263.071,00 348.607.075,00

ProjectedIncome 2009 2010 2011 2012 2013Non-tax 372.800.000,00 410.080.000,00 451.088.000,00 496.196.800,00 545.816.480,00Tax 77.392.500,00 85.131.750,00 93.644.925,00 103.009.417,00 113.310.359,00Capital 1.000.000,00 1.100.000,00 1.210.000,00 1.331.000,00 1.464.100,00Transfers and donations 374.144.946,00 411.559.441,00 452.715.385,00 497.986.924,00 547.785.619,00

B) EXPENDITURESRealised

Expenses 2005 2006 2007 2008Current 81.572.806,00 149.210.351,00 241�484�640,00 468.126.173,00Capital 63.365.730,00 90.846.850,00 111�317�072,00 182.029.045,00

ProjectedExpenses 2009 2010 2011 2012 2013Current 597.379.446,00 657.117.391,00 722�829�130,00 795.112.043,00 874.623.247,00Capital 227.958.000,00 250.753.800,00 275�829�180,00 303.412.098,00 333.753.308,00

VII� BUDGET ESTIMATES


Set of activities and measures to be taken:

Preparation and implementation of the Strategic De-velopment PlanThe key factors for successful implementation of this plan are:

• leadership and commitment of the managers • equal participation of all participants • the plan is sustainable and in compliance with the

municipal budget and the resources available to the municipality

• constant monitoring of the plan implementation

Evaluation of the plan• Surveys, questionnaires, suggestions etc.

The mission and vision of the municipality should be distributed to all employees

• Employees must become the followers and the im-plementers of the mission

• The mission should be understandable

The municipality shall invest in IT equipment and knowledge

• Training courses, workshops, and constant trailing of modern technical - technological trends

The municipality shall encourage public participa-tion in the decision-making processes through:

• Organizing meetings with citizens, business sector, NGO sector, preparation of presentations, surveys, etc.

VIII� CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS


1� LOCAL ECONOMIC DEVELOPMENT

No� Problem Solution

1. Insufficient promotion and near extinction of traditional crafts and handicrafts

-Organizing events -Installation of stalls for sale and promotion

2.There is no industrial zone where conditions are created to attract investors in the area of production

Establishing zones for manufacturing business activities

3. Insufficient promotion of the cultural, historical and tourist attractions and potentials

- Opening Tourist info points - Installing information boards nearby the locations and their landscaping

4. Lack of organized cooperation with the NGO sector by the municipality

-Foundation of a centre for assistance and support of the NGO sector

5. Lack of organized cooperation between the municipality and SMEs

-Foundation of a Business Center for cooperation and support of SMEs - Mediation and promotion of SMEs located within the territory of the municipality of Karpos in the twin municipalities

6. Lack of citizen participation in the local policy making processes

Initiating a campaign to increase public participation

7. Most of the Roma population is not educated Opening a Center for informal education of the Roma inhabitants

8. Lack of precise support for new businesses initiation

- Opening a business incubator - Tax exemption in the field of public utility tax

9. Lack of incentives for using energy from renewable sources

- Providing public utility benefits for consumers of energy from renewable sources - Direct assistance to families using renewable sources energy

10. Lack of sufficient cooperation with the NGO sector and the Center for support

-Financial support and cooperation on projects for the NGO sector

IX� PROPOSAL-PROJECTS BY FIELDS


1�1 PROMOTION OF CULTURAL, HISTORICAL AND TOURIST RESORTS AND POTENTIALS

- Opening Tourist info points - Installation of information boards leading to the loca-

tions and their landscaping

Objectives: Development of Tourism

Indicators: - Increased number of visitors - Number of opened info points

Project activities: - Landscaping of the localities - Installation of info boards - Forming a working group responsible for the info points - Preparation and printing of promotional material - Opening of tourist info points- Installation of an electronic newsletter in English (touch

screen) Parties involved in the project: Ministry of Econo-my (sector for tourism), Museum of the City of Skopje, Macedonian Chamber of Commerce (Business activ-ity - tourism), Association of travel agencies and donors Project value – 150.000 euroProject Coordinator: Maja Filipceva

1�2 ORGANIZED COOPERATION BETWEEN THE MUNICIPALITY AND SMEs- Foundation of a business center for cooperation and

support of SMEs (small and medium enterprises)- Mediation and promotion of SMEs located within the

territory of the municipality of Karpos in the twin mu-nicipalities

Objectives: Support for SMEs

Indicators:- Number of registered SMEs in the business center - Number of offered / requested services - Number of contacts made - Number of SMEs which have established cooperation

based on the activities of the business center

Project activities: - Forming a working committee- Opening a Business Center - Promotional activities for the Center - Registering SMEs - members of the Business Center - Providing services to SMEs

Parties involved in the project: the SMEs from the Municipality of Karpos, Central Register of RM, Minis-try of Economy (APP), banks, twin municipalities and Chamber of Commerce in the Republic of Macedonia. Project value – 10.000 euroProject Coordinator: Aleksandra Todorovska

1�3 INDUSTRIAL ZONE IN WHICH CONDITIONS FOR ATTRACTING INVESTORS IN THE FIELD OF PRO-DUCTION SHALL BE CREATED

- Identifying a zone for manufacturing activity

Objectives: - Increase the rate of employment - Organize promotion for investors

Indicators: - Number of newly employed workers- Increase of revenues in the municipal budget - Number of newly-opened manufacturing facilities - Number of interested potential investors / via the Inter-

net, requests, contacts


Project activities: - Formation of a working group - Determination of a production industrial zone - Providing all necessary infrastructure - Promotional campaign

Parties involved in the project: Ministry of Transport and Communications, investors,

Mak Invest, Chamber of Commerce in Macedonia, Agen-cy for Energy

Project value – 500.000 euroProject Coordinator: Petar Teov

2� CULTURE AND TOURISM


1. Insufficient number of events and cultural events

Cultural events in Karpos: - Karpos Cultural Summer - Animation and presentation of the diversity of cultures in the world - Ethno Village - St. Pantheleimon - Weekend colony - Multicultural Events - “The woman as a patron of tradition”

2. Lack of appealing events to enrich the tourist offer

Attractions:- Raft-cafes - Walls for Graffiti - Short sliding track - Park of Solidarity (objects and sculptures from different cities)

3. Insufficient motivation of young people to show their qualities and creativity

A fund intended to support talented young people in different fields

4. Failure to prioritize the municipality of Karpos promotion and promotional tools

Visualization of the Municipality: - Video clip for the municipality - Documentary - Promotional materials

5. Non-exploitation of the natural possibilities Karpos offers Air spa

6. Lack of Tourist Internet offer Tourism and culture web portal

7. There isn’t a clear idea about the location of cultural and tourist resorts

Map of cultural and recreational centers - St. Pantelemon - Havzi Pasha inns - Skupi - Natural Sciences Museum (ZOO)

8. No office offering tourist information Tourist info office

9. Non-utilization of the tourist potentials of the ancient city of Skupi

Full support, promotion and campaigns for final construction of the locality of Skupi

10. Insufficient use of the opportunities offered by the banks of Vardar River

Promotion of the river bank by organizing various events


2�1 MAP OF CULTURAL CENTRES AND TOURIST ATRACTIONS

Objective: Informing all potential tourist visitors of the municipality of Karpos and promoting the cultural centers and tourist attractions.

Indicators: - Number of centers, intuitions and localities, - Calendar of Events and Activities Project activities: - Formation of an expert research team - Drafting a map - Distribution

Parties involved in the project: the Municipality of Karpos, Chamber of Commerce (Tourism Cluster), com-panies, media, University of Tourism

Project value – 15.000 euro Project Coordinator: Maja Filipceva

2�2 TOURISM AND CULTURAL ATTRACTIONS

Objectives: Enrichment of urban living by adding new contents

Indicators: - Number of facilities and events, - Number of participants and sites

Project activities: - Resolution and adaptation of urban plans

a) sites b) infrastructure- Preparation and opening of new events and sites- Promotion and affirmation of the events

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos, City of Skopje, donor organizations, embassies, companies

Project value – 20.000 euroProject Coordinator: Maja Filipceva

2�3 CULTURAL EVENTS Objective: Raising cultural awareness Indicators: - Number of events, festivals and performances- Number of cultural facilities and sites

Project activities:

- Preparation of cultural events- Organization and implementation - Promotional activities Parties involved in the project: Municipality Karpos, donor organizations, twin municipalities, embassies Project value – 30.000 euro Project Coordinator: Stefanija Makarovska


3� PUBLIC UTILITY WORKS AND INFRASTRUCTURE


1. Inappropriate and badly designed existing sewerage system Construction of a wastewater treatment plant

2. Old existing sewerage system Reconstruction of existing and construction of a new sewerage system

3. Not having own registry office on the territory of the Municipality of Karpos

Construction of a registry office – a marriage registration hall and a mini park for taking photos

4. Dilapidation of the existing tile and concrete paths Reconstruction of the central part of TC Karpos 3, tiles and candelabras

5. Lack of irrigation network Construction of wells for irrigation drop by drop system

6. Poor condition of the collective housing buildings’ facades

Restoration of the residential buildings’ old facades of

7. Lack of safety, risky crossing of zebras

Construction of overpasses at Boulevard “Partizanski odredi” on the points: the Drama Theater, the Municipality of Karpos, shopping mall Olimpico, Vero and Nerezi

8. The bicycles and rollers track is narrow and unsafe Expansion of the bicycles and rollers track on the banks of Vardar River

9. No conditions for karting as type of sports and recreation Construction of karting track

10. Non-utilization of the opportunities which we have, as a source for maintaining the building and contribution to the budget of the municipality

Digitalization of advertising space on the overpass “Vlajko”

11.Inappropriate dimensions of streets and lack of sidewalks for pedestrians and bike tracks in certain parts of the municipality

Expansion of streets and construction of new pavements for pedestrians and tracks for cyclists (priority: parts of Kozle, Nerezi, Zlokukjani, Bardovci and Krivi Dol)

12.No traffic signalization consistent with contemporary traffic culture and communication standards, and unfavorable traffic conditions for the disabled

Modernization of traffic signs and introduction of sound traffic lights

13. Poor condition of some of the bus stops Complete redecoration of the existing bus stops by setting new benches and eaves

14. The water supply infrastructure does not meet the needs of citizens

Construction of new water lines with larger capacity in certain streets, and new main lines for normal supply of Karpos 1, 2

15. No sewerage in certain parts of the Municipality of Karpos

Construction of new sewerage system in Zlokukani, Bardovci, Karpos 1 Karpos Taftalidze 1 and 2, and reconstruction of sewerage systems in Taftalidze 2

16. Old and neglected bicycle track network Construction of new bicycle track and reconstruction of the existing ones in the Municipality of Karpos


3�1� CONSTRUCTION OF WELLS FOR DROP BY DROP SYSTEM IRRIGATION

Objective: Efficient and economical way for watering the public green lawns

Indicators:- Decorative plants vitality maintenance- 50% less destroyed vegetation area- 10.000 m2 newly irrigated areas

Project activities:- Construction of a “drop by drop” irrigation system in the

jardinières greenery at. Partizanski Odredi blvd.- Construction of 10 irrigation wells meant for watering

areas under grass in the Municipality of Karpos

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos, the inhabitants of the municipality, companies, donor organizations

Project value – 100.000 euroProject Coordinator: Pece Mirchevski

3�2 CONSTRUCTION OF WASTEWATER TREATMENT PLANT

Objective: Wastewater treatment through fecal collectors

Indicators: Chemical and organic pollutants concentration within

the permitted limits

Project activities:Construction of three wastewater treatment plants on

the territory of KarposParties involved in the project: Municipality of Kar-

pos, Waters Management Funds, Ministry of environment, international environmental funds, donor organizations Project value – 150.000 euroProject Coordinator: Petar Ivanovski

3.3 CONSTRUCTION OF PEDESTRIAN BRIDGES ON PARTIZANSKI ODREDI Blvd.

Objective: Safety of traffic participants, especially pedes-trians

Indicators:Elimination of pedestrian accidents (no accidents at

all)

Project activities:Construction of pedestrians overpasses at the points: the

building of Municipality of Karpos and the Drama Theater

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos, citizens, parents, donors and public private partner-ship (PPP) Project value – 1.000.000 euroProject Coordinator: Petar Ivanovski


4� SOCIAL AND HEALTH PROTECTION

N˚ PROBLEM SOLUTION

1. Insufficient inclusion of the Roma children in the preschools and schools

Inclusion of the Roma children through project for raising educational awareness

2.A new kindergarten is necessary for the children from the region n.Zlokukjani, v. Bardovci and Gorno Nerezi

Building a new kindergarten in n.Zlokukjani, Bardovci and Nerezi for the children of this region

3. Insufficient knowledge of sexually transmitted diseases and their prevention

Opening a referral service for social problems pupils, students and adults may have

4. Inadequate living conditions for the disabled persons

Eliminating architectural barriers, setting sound traffic lights and sign language equipment

5. There is no special service for intellectually disabled persons

Opening a social service office for intellectually disabled persons – Day-care Center

6. There is no centre which would takes care of people affected with elementary catastrophes

Opening temporary shelters for persons affected with elementary catastrophes – mini shelters

7. Abandoned, unutilized, unsafe kindergarten yards Landscaping of kindergarten yards

8.Incompliance of the kindergartens’ working-hours with the working-hours of the other state institutions

Introduction of two-shift working-hours in some kindergartens

9. Risky influence of the asbestos roofs on the health of children

Replacement of the asbestos roofs with ecological ones

10. Insufficient care for the retired persons Opening pensioners’ clubs and homes

4.1 OPENING A REFERRAL SERVICE FOR SOCIAL PROBLEMS PUPILS, STUDENTS AND ADULTS MIGHT HAVE

Objective: Raising the awareness of sexually transmitted diseases and ways of possible prevention

Indicators: - Number of people referred- Number of institutions- Number of subjects/topics (contraception, diseases etc.)- Project activities:

- Opening an office - Preparation of working program- Professional training of the staff - Preparation and distribution of information materials

- Parties involved in the project: Primary and second-

ary school students, university students, interested adult groups, parents, NGOs, municipality

Project value - 20.000 euroProject Coordinator: Gordana Zafirovska


4.2 ELIMINATING ARCHITECTUAL BARRIERS, INSTA-LLING SOUND TRAFFIC LIGHTS AND SIGN LAN-GUAGE EQUIPMENT

Objective: Providing conditions for smooth movement and communication of the disabled when realizing their every-day needs

Indicators: - Number of platforms and accesses - Number of sound traffic lights- Number of persons who have asked for a sign lan-

guage interpreter

Project activities:- Identification of the public objects and institutions

where there are architectural barriers - Setting admission platforms and accesses - Installing sound traffic lights at the most frequent cross-

roads in the municipality- Passing legal provisions for obtaining sign language

interpreters- Maps of appropriate access buildings

Parties involved in the project: kindergartens, schools, cultural-health service institutions, banks, dis-abled persons, non-governmental organizations, munici-pality

Project value - 10.000 euroProject coordinator: Petar Ivanovski

1.3 OPENING A SOCIAL SERVICE OFFICE FOR IN-TELLECTUALLY DISABLED PERSONS – DAY-CARE CENTER

Objective: Providing adequate social protection, so-cial inclusion, developing skills, entire support for families having intellectually disabled children

Indicators: - Number of persons referred to the centre, - Number of families referred to the centre, - Number of realized activities, - Number of interested persons and families who need

this kind of centre

Project activities:- Finding and equipping the premises - Identifying target groups - Informing the public of the center existence through

the media - Training for the skilled staff- Drafting a work program

Parties involved in the project: defectologists, social workers, psychologists, users, municipality, Ministry of la-bor and social policy, NGOs

Project value - 50.000 euroProject Coordinator: Jelka Savic Tasevska


5� EDUCATION

N˚ Problem Solution

1. There is a need for permanent training and development of the teaching and other staff who would provide quality education

Professional development of the primary schools teaching and other staff in order to improve the quality and efficiency of education.

2. Lack of qualified staff (team) to work with the disabled children in primary schools

Inclusion of skilled staff specially trained to work with disabled children

3. Insufficient support, motivation and promotion of talented students Establishing a financial fund for talented students

4. Old and obsolete schools, inadequate working conditions Building a new primary school

5.

Inadequate working conditions in the primary schools: insufficient equipment with school inventory, visual aids, IT – equipment and infrastructural problems.

Reconstruction and equipping of primary school

6. Parents have insufficient insight into the work and results of their children Updating the school portal of primary schools

7. Students do not have enough information on issues needed in case of natural and other disasters

Project for protection and self – protection in case of disasters

8.Unsettled property title relationships in regard to the schoolyards and difficulties for their maintenance

Settling the property title relations, using the school yards for building sports courts, parks etc.

9. No school building in the suburb of Zlokukjani and in Gorno Nerezi

Construction of a primary school in the suburb Zlokukjani and Gorno Nerezi

10.Impossibility for the socially vulnerable families and marginalized groups, to participate equally in the educational process

Support and scholarships for socially vulnerable families and marginalized groups


5�1 PROFFESIONAL DEVELOPMENT OF EDUCATION-AL AND OTHER STAFF IN PRIMARY SCHOOLS

Objective: Improving the quality and efficiency of teaching

Indicators: - Number of organized/attended training courses and

teachers seminars - Number of teachers trained, - Number of trainers, - Quality of education (tests)

Project activities: - Identifying the needs for professional development - Setting priorities for professional development - Drafting a plan and a program - Implementation of the program - Evaluation of the results

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos, schools, teaching staff and psychologists, peda-gogues, students, parents, non-governmental organiza-tions, business sector, Ministry for education and science, Bureau of Education Development

Amount of the project - 60.000 euroProject Coordinator: Mirjana Popovska

5�2 SKILLED STAFF TO WORK WITH DISABLED CHIL-DREN IN PRIMARY SCHOOLS IS NEEDED

Objective: Inclusion of the disabled children in the regular educational process

Indicators: - Number of students included- Number of skilled staff, - Number of schools participating

Project activities: - Scanning the current situation in the primary schools- Hiring defectologists - Preparing a plan and a program

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos, students, parents, skilled staff, Ministry for education and science, Bureau of education development

Amount of the project - 25.000 еuroProject coordinator: Karina Ivanovska

5�3� ESTABLISHING A TALENTED STUDENTS FOND

Objective: Support for talented students in their fur-ther education in order to make good use of the knowl-edge they gain for the needs and goals of the municipality

Indicators:- Number of awarded scholarships- Number of prizes won- Number of students/participants

Project actions / activities - Establishing a fond- Establishing a team of experts- Opening an office- Drafting a plan and work program- Evaluation

Parties involved in the project: Students, teachers, the municipality, non-governmental organizations, the busi-ness sector and the Ministry of Education and Science

Project value – 20.000 euroProject Coordinator: Ljupka Trajchevska


6� PROTECTION OF THE ENVIRONMENT AND ENERGY EFFICIENCY


1. Problems in the field of environment which have not been identified yet, and there is no strategic document for their solution

Drafting a LEAP for Municipality of Karpos

2. There are no information about industrial plants that pollute the environment

Designing a Cadastre of Polluters in Municipality of Karpos and their monitoring

3. Abandoned and non-landscaped green areas Horticultural landscaping of public and green areas

4. Insufficient number of waste-bins and containers and bad condition of the existing ones

Placing new waste-bins and containers and renewal of the old ones

5. Zlokukjani and Bradovci are not included in the waste collection system

Inclusion of ZLokukjani and Bardovci in the individual households waste collection system

6. Insufficient facilities and not taking care of waste selection

Partnership with the Public Enterprise “Komunalna higiena” for selection of waste and organizing campaigns for raising the public awareness on the issue

7. Lack of motivation and low level of ecological awareness

Motivating the inhabitants on keeping higher level of the public hygiene by awarding them

8.

- Obsolescence of the transformer stations and street lighting - A huge number of defects and need for interventions- Allocation of funds for maintenance - Dissatisfaction on the part of the citizens

Integrated system for managing and monitoring the street lighting in the Municipality of Karpos

9.- High consumption of electricity for street lighting- Defects of the passive elements (dampers)- Huge expenditures for consumption of electricity- Short period of exploitation for the old light bulbs

Substitution of the old uneconomic mercury light bulbs with economic ones

10.

- Lot of old facilities which are inefficient in regard to the thermal isolation and consumption of thermal energy- Huge annual expenditures for consumption of electricity and thermal energy

Project for energetic efficiency in the kindergartens and the primary schools

11.

- Permanent increase of the need for thermal and electric power with the development of the municipality and the degree of the town planning- Increase of the state energy deficiency - Huge expenditures for import of electricity - Increased СО2 emission

Using renewable sources of energy (sun, geothermal waters, wind, etc) in: - infrastructural capacities- construction of individual, collective and industrial buildings- street lighting with solar energy

12. - No technological park

Creating a technological park: - Technological park as a sample according to the regulations for energy efficient facilities (with individual cooling and heating system, electrical supply and thermal heating isolation in compliance with the newest standards)- Technological park as a place for innovations and communications with knowledge libraries and cooperation with other Technological parks in the world


6�1 DRAFTING LEAP

Objective: Identifying the problems in the field of envi-ronment protection and its development

Indicators:- Number of solved problems in the field of water, soil,

air pollution , noise, etc

Project activities:- Preparation of LEAP (local environment action plan)- Design of priority projects and search of donators- Establishing a team for implementation of LEAP and

its elaboration

Parties involved in the projectMunicipality of Karpos, citizens, NGOs and the busi-

ness sector


6.2 HORTICULTURAL LANDSKAPING OF PUBLIC AREAS

Objectives:- Improvement of the living conditions in the urban en-

vironment- Improvement of the air quality and decrease of the pol-

lution- Increase of the public and green areas

Indicators:- Surface in (m2) of increased green areas- Number of bedding plants

Project activities:- designing projects and selection of locations- drafting (annual) programs

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos and the citizens


6�3 INTEGRATED SYSTEMS FOR MANAGING AND MONITORING STREET LIGHTING IN THE MUNICIPAL-ITY OF KARPOS

Objectives:- Construction of new control cabinets for all 128 trans-

former stations connected with the street lighting in the municipality

- Installment of new control key-switches and devices for their operation

- Installment of astronomical programmable devices for everyday individual correction of street lighting turning-on and off

- Total elimination of the reasons for possible defects of executive management bodies for the following 5 to 10 years

- Decrease of the electricity consumption up to 35% based on the individual daily corrections of the time for street lighting turning-on and off

- Elimination of the needs for possible maintenance interventions and redirecting the funds in new street lighting investments

Indicators:- Number of the defects caused by the control devices in

the transformer stations- Funds used for maintenance - Problematic controlling MTC system for turning on and

off EVN street lighting - Increased consumption of electricity- Increased number of citizens calling to report street

lighting problems


- Defined relationship with EVN in regard to delegation of competences in the filed of street lighting

Project activities:- Designed project applications and installed control

cabinets constructed in two positions- Empirically proved parameters on savings during ex-

ploiting period of 2 months based on the maintenance and electricity saving

- Contracts signed with the city of Skopje and EVN on joint realization of the project

- Cooperative application of the included parties for fur-ther financial support, grants for realization of the proj-ect

Parties involved in the project:Municipality of Karpos, Skopje city, EVN, donating or-

ganizations

Project value – 120.000 euroProject Coordinator: Ljupcho Dimov

6�4 ENERGY EFFICIENCY AND USING RENEWABLE SOURCES OF ENERGY IN THE KINDERGARTENS AND PRIMARY SCHOOLS IN THE MUNICIPALITY OF KARPOS

Objectives:- Replacement of central heating and cooling in these

facilities’ premises - Replacement of electricity system with solar energy

and photovoltage systems- Improvement of the heat retention characteristic of the

buildings (by replacement of doors and windows, im-proved thermo isolation etc.)

- The investment should completely substitute the funds spend on heating and electricity

- Decrease of the CO2 emission and the greenhouse ef-fect

- Benefits of the KJOTO protocol

Indicators:- Annual costs for electricity, heating and cooling in

these facilities, expected to be completely eliminated in a period of at least 30 years

- Exploitation period of the equipment

Project actions / activities - Designing feasibility studies and execution drawings

funded by the Italian Ministry of Ecology and Ministry of Ecology of RM and the companies selected for the realization of the project

- Selection of companies – contractors by the same ministries

Parties involved in the project: Municipality of Karpos, kindergartens and schools, Minis-try of Ecology – R. Italy and R.M.

Project value – 12.000 euroProject Coordinator: Ljupcho Dimov

6�5 PUBLIC-PRIVATE PARTNERSHIP IN THE FIELD OF INFRASTRUCURE FOR CONSTRUCTION OF NATU-RAL GAS, GEOTERMAL WATERS, PHOTOVOLTAGE AND TECHOLOGICAL WATER NETWORKS

Objectives:- Creating opportunities for alternative heating and cool-

ing systems both for individual, collective as well as industrial consumers on the territory of Municipality of Karpos

- Generation of energy from renewable sources (sun, wind, geothermic waters etc)

Indicators:- Coverage of infrastructure with the existing central

heating network- Decreasing the CO2 emission (KJOTO protocol)


- Decreasing the costs for usage of these types of en-ergy

Project actions / activities - Agreement with parties interested in investing in own

systems

7� URBANISM

N˚ Problem Decision

1. Ownership of construction land

- Settling the property title relations- Implementing DTP - Decentralization of the state land from central to local level

2.Long-lasting procedure for issuing a construction requirements document, construction permit and exploitation permit

GIS system through: - Connection with the real estate cadastre - Connection with the Property and Legal Affairs administration- Taking initiative for replacement of the legislation in order to simplify the procedures and make them more efficient

3. Frequent amending of laws in the field of urban planning

- Passing a law on legalizing the illegally constructed buildings- Training courses, workshops and seminars

4. Incompliance between DTP and GTP (general town plan)

- Expanding the GTP scope for the city of Skopje - Initiative for accelerating the procedure for new GTP adoption in the city of Skopje- Transformation of land purpose, from agricultural into construction land

5. Illegally constructed buildings

- Complete coverage of the Municipality of Karpos territory with urban town planning documentation - Passing a law on legalization of illegally constructed buildings

6. Inadequate exploitation of the attractive locations and the opportunities they offer

Obtaining new construction land in Zlokukjani and Bradovci as attractive residential and business zones

Parties involved in the project: Municipality of Karpos and interested legal entities

Project value – 150.000 euroProject coordinator: Lupcho Dimov


1�1 DECENTRALIZATION OF CONSTRUCTION LAND FROM CENTRAL TO LOCAL LEVEL

Objectives: Increased area of construction land for indus-trial activities

Indicators:- Construction land area in ha (hectares) for:- Number of industrial activities- Number of locations- Transformation of land purpose, from agricultural into

construction land

Project actions / activities - Amending and appending of regulations and prepara-

tion of new documentation- Settling property title issues- Parties involved in the project: Municipality of Karpos,

economists, financial institutions and citizens

Project value – 5.000 euroProject Coordinator: Eleonora Stojanovska

7�2 COMPLETE COVERAGE OF THE TERITORY OF KARPOS WITH URBAN PLANNING DOCUMENTATION

Objectives:- Development of the municipality- Settling problems with illegal buildings (without docu-

ments)- Settling problems with infrastructure, traffic decisions- Economic benefit (public utility charges, higher munici-

pal budget)

Indicators:- Expanded construction areas (for building)- Number of industrial activities- Number of settled citizens’ interests

Project actions / activities - Preparation of detailed urban plans and plans for ar-

eas outside settlements (cities, towns and villages)

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos, citizens, economists, domestic and foreign investors

Project value – 50.000 euroProject coordinator: Antica Sashek

7�3� EXPANSION OF GUP

Objectives:- Transformation of agricultural into construction land- Economic benefit

Indicators:- Increased area for construction- Urban town planning of the area – preparation of DTPs- Realized solutions in the field of infrastructure

Project activities:- Initiatives filed to the competent institutions in the mu-

nicipalities- Economic benefit for the city and the municipalities- Improving the way of living, the living and working con-

ditions

Included parties: Municipality of Karpos, citizens, the city of Skopje, economical subjects and potential investors

Project value – 20.000 euroProject Coordinator: Antica Sashek


8� SPORT AND LEISURE

N˚ Problem Solution1. No sports facilities by the river Vardar Construction of tennis and badminton courts2. Lack of financial support, location Construction of out-door swimming pools

3. Need for mapping and marking the sports and children’s playgrounds Sports and children’s playgrounds map

4. There is no theme park Construction of an Aqua Park5. Non-promotion of sports Fishing

6. No sporting activities for intellectually disabled persons

Construction of sports and children’s playgrounds for disabled persons

7. No sports facilities in rural areas Building a sports recreational center in Zlokukjani

8. Impairment of the traditional events School gyms

9. Insufficient engagement of the administration in sporting activities

Municipal league, urban and local communities (mini-football, basket, table tennis, handball and volleyball)

10. The banks of the river Vardar are not landscaped Kayak courses Lepenec and Vardar

11. Destroyed children’s playground and difficulties in their maintenance

Reconstruction and maintenance of the current sports and children playgrounds

12. No promotion of the more attractive sports Construction of a rock for alpinism

13. Small number of sports facilities Football pitch, volleyball court (sand by the river Vardar)

14. Lack of track capacities Reconstruction of the cycling and roller skating track

15. Lack of track capacities Building a new roller skating and bicycle track on the left side

16. No facilities of the mountain of Vodno Building a trim track leading to Vodno

17. Not enough sport and leisure events in the Municipality of Karpos

Organizing spring and autumn competitions and active participation in sports competitions outside the country

18. Not enough financial and organizational support for the memorial sporting events

Complete organization of the traditional memorial event “Oliver Sokolov-Sokol” as well as the other memorial events

19. The skating park is not attractive enough due to lack of new facilities

Reconstruction and adaptation of the skating park

20. Absence of continuous cultural social life on banks of the river Vardar

Construction of air dams, restaurants, irrigation network and planting grass in the surrounding


8�1 BUILDING A NEW PATH FOR PEDESTRIANS, ROLLER SKATING AND CYCLISTS ON THE LEFT SIDE OF THE RIVER VARDAR

Objectives:- Enabling leisure activities on the left side of the river

Vardar- Landscaping the left side of the river Vardar

Indicators:- Number of pedestrians and joggers- Number of cyclists- Number of roller skaters

Project actions / activities - Providing contractors - Providing donors

Parties involved in the project: Citizens of Skopje, com-panies, donors, Municipality of Karpos, Agency of youths and sport

Project value – 200.000 euroProject Coordinator: Petar Teov

8�2 MUNICIPAL SCHOOL SPORTS COMPETITIONS

Objectives- Involving more and more primary and secondary

school students in sporting activities

Indicators:- Number of students participating- Number of primary and secondary schools participating- Spectators present at competitions- Types of sporting activities- Donor participation

Project activities:- Formation of an initiative committee- Selection of sports- Establishment of competition rules- Establishing periods for their organization- Providing donors

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos, students, schools, parents, companies, donors, Min-istry of Education, Agency of Youths and Sports

Project value – 30.000 euroProject Coordinator: Patrik Popovski

8�3� RECONSTRUCTION OF THE EXISTING CHIL-DREN’S PLAYGROUNDS

Objective: Providing and obtaining conditions for mass sports leisure activities

Indicators:- number of reconstructed sports and children’s play-

grounds- scope of included sports activities

Project activities:- identifying sports playgrounds for reconstruction- providing financial support- section of a contractor- donors

Parties involved in the project: Municipality of Kar-pos, citizens, sports clubs, donators and Agency of Youths and sports

Project value – 20.000 euroProject Coordinator: Petar Ivanovski


9� BUSINESS SECTOR


1. Poor communication between SMEs and the Municipality of Karpos

Establishing a SMEs business club on the territory of Municipality of Karpos

2. No DTP for Zajchev rid Finishing the DTP and expanding the construction areas

3. Not enough safety for free movement/walking of Karpos citizens

Safety and security in the municipality and monitoring of critical points

4. No DTP in certain regions of Karpos Increasing the municipality budget through development of an industrial part Skupi, as well as a weekend houses settlement in Nerezi

5. There aren’t adequate working conditions in the region Momin Potok

Provision of working conditions in Momin Potok – electricity, water, sewerage

6. Poor landscaping and stylishly planed areas and trading centers

Making the shopping malls more attractive by installing canopies and umbrellas

9�1 TRANSFORMATION FROM STATE TO PRIVATE PROPERTY – LOCATION MOMIN POTOK

Objective: Development of the location and economic prosperity (employment)

Indicators:- Industrial zone opened- Number of companies in the industrial zone- Number of newly-employed persons

Project activities:- Legal establishment of the industrial zone- Provision of work conditions- Formation of supervision committee for the purposes

of the industrial zone

Parties involved in the project: companies, Municipality of Karpos

Project value - 5.000 euroProject Coordinator: Antica Sashek

9�2� ESTABLISHING A BUSINESS CLUB

Objectives: Two-way communication with the business sector of Municipality of Karpos

Indicators:- Number of members- Number of meetings held- Number of mutual campaigns

Project activities:- Establishing a business club- Providing working conditions- Establishing a managing board of the business club

Parties involved in the project: companies, Munici-pality of Karpos

Project value – 5.000 euroProject Coordinator: Aleksandra Todorovska


1. The document “Strategic Plan for local development of the Municipality of Karpos for the period 2009-2013” is an open document that can be updated in regard of the activities needed in order to achieve the strategic goals set.

2. The document updating procedure is identical to the procedure for its drafting:

o The proposal is submitted to the competent sectoro The proposal is coordinately sent to the Council by the

Local economic development sectoro The Mayor proposes it to the Councilo The competent committees debate on ito It is adopted by the Municipal Council What is used for carrying out this procedure is the form

– Description of the project idea (the employees in the local economic development sector explain how to complete the form)

3. The elaboration of the proposal projects for their fi-nancing by foreign donors will be performed according to the announced open calls for proposals or according to the requests made by certain donors.

Activities following the adoption of the Strategic plan

1. Establishing a commission which shall supervise the realization of the Strategic Plan

2. Drafting a plan on monitoring foreign donors’ tenders and the EU/IPA funds according to the areas under the authority of the local administration. This plan is intend-ed to obtain a proactive role of the municipal adminis-tration in the planning of projects and timely prepara-tion of applications upon precise requests for proposal projects and/or direct requests made by the donors.

3. The coordination of the strategic document elaboration shall be organized within the local economic develop-ment sector.

CONCLUSION


Annex 1 –PROJECT IDEA DESCRIPTION form (with an example how to fill it in)

Strategic goal: SMEs support Local economic development sector

Project: Support centre of SMEs Short description of the project

The SMEs support centre is a modern business centre for motivating entrepreneurship and local development. The centre offers development, business services for Karpos entrepreneurs. A centre – equipped with adequate technical devices and trained staff which insures high quality services in the field of management, finance and marketing, both for the existing entrepreneurs as well as for the potential ones. Some of the services also include business planning, preparation of loan applications, business information and organizing courses and seminars, organizing conferences, providing feedback to the local authorities and development of projects. Expected results:

Promoting entrepreneurship in KarposImproving efficiency of economic and development activities

through the improvement of communication between the business world and the local administration Providing professional training and education for the business

world and the potential entrepreneurs Reducing unemployment and motivation for opening of new

SMEs

Target groups:

1. The business sector of the Municipality of Karpos and wider, by ensuring new opportunities and improved management skills.

2. Local self-management 3. Potential investors 4. Educational institutions5. Students

Possible stakeholders: Municipality of Karpos Inputs: Accommodation, technical devices, finances

SLER Ss. Cyril and Methodius University Technical and professional assistanceMinistry for economy, agency and entrepreneur Technical and professional assistance

World Bank Program for SMEs and European Agency for Reconstruction

Training trainers, financial aid

Indicators: o 50 business beginners assistedo 50 loans grated to SMEs o Increased municipal income from income tax for 2%

Commencement date: June 2006

Duration: 2006-2008

Projected budget: 70.000 euro

Financing sources: - Municipal budget 10.000 euro- Other sources (loans, securities) 5.000 euro- Private sector 5.000 euro- Donors 50.000 euro- Creditors


Annex 2 – Criteria for completing applications upon the Open calls announced by the EU funds and the programs for applying with project proposals for grants

1. Involving different actors in the project inception phase (related to the fact on how the decision of the project was made and what kind of participation the citizens had in the decision making process)

2. Relation with the decentralization process (whether the project is connected with a jurisdiction that is being taken over with the process of decentralization)

3. 3Impact on the services provided and the municipal-ity’s policy (explaining the project’s impact on the mu-nicipality policy’s in the field the project refers to)

4. Developing partnerships within the municipality among different social groups, the public and private legal en-tities (whether the project is proposed only to the local administration authorities or non-governmental organi-zations, the citizens or private companies are involve as well)

5. Project management quality (who is going to manage the project, what is their experience and how is the

municipality going to ensure quality management for this project)

6. Sustainability, expansion scope, repetition scope (what will happen with the project results, how is the proj-ect going to be financed after its completion, whether it could be repeated in another municipality or whether it could be generalized to a larger number of users – citizens)

7. Expenses as compared with the benefits (explaining how much sources of the municipality will be spent for the project and what kind of benefits it shall bring to the municipality, it shall be explained whether the ben-efits are going to be bigger then the expenses for the project)

8. Evident results and public awareness (what are going to be the evident results of the project during its imple-mentation and after its completion, how will that influ-ence the public awareness)

9. Transparency (how will the activities of the project be transparent for the public)

10. Motivation for the project (what is the motivation of the project proposers to realize the project)


EditorStevce Jakimovski – Major of Municipality of Karpos

Head of Sector of DevelopmentEvantija Stojanovska

Prepared byPetar Teov – Deputy Head of the Sector of DevelopmentAleksandra Todorovska - Head of the Local Economic Development Unit

ConsultantRisto Ivanov – Kreacija, Skopje

Members of the Working Group

1� Local Economic Development- Evantija Stojanovska, Sector of Development

of the municipality- Petar Teov, Sector of Development of the

municipality- Aleksandra Todorovska, Sector of

Development of the municipality- Gordana Maksimovska, Sector of

Development of the municipality- Blagoja Pavlovski, Sector of Development of

the municipality- Mile Stevkov, Sector for Mayor’s Support- Ljupco Prendzov, Sector of Public

Procurement

2� Culture and tourism- Goran Mihajlov, Member of municipal

Council - Gordana Janakievska, NGO “Krale Marko”- Sonja Rizova, Faculty of Tourism and

Management- Bistra Georgieva, BVB production

(K-15 production)

3� Public utility works and infrastructure- - Petar Ivanovski, Sector of Arranging

Construction Land and Public Utility Works- - Olivera Kondratenko, BVB production (K-15

production)- - Dusko Buzarovski, Sector of Public

Procurement- - Dusko Milovski, Photo studio “Jasmina” 4� Social and health protection- - Vlado Krstevski, NGO “Poraka”

5� Education- Mirjana Popovska, Sector of Public Interest

Activities- Ljupka Trajcevska, Sector of Public Interest

Activities- Biljana Kostova, Member of municipal

Council- Dusan Velkovski, Member of municipal

Council


6� Protection of the environment and energy efficiency

- Pece Mirceski, Sector of Protection of the Environment and Nature

- Ljupco Dimov, Sector of Protection of the Environment and Nature

- Vladimir Labudovic, Energo Art – Labudovic- Jovan Draganovski, NGO “Proaktiva”

7� Urbanism- Eleonora Stojanovska, Sector of Urbanism- Marjan Ivanovski, Sector of Urbanism- Antica Sasek, Sector of Urbanism- Natasa Ivanovska, Sector of Urbanism- Maja Ralevska, Sector of Inspection- Stojan Aleksov, Sector of Urbanism

8� Sport and leisure- Trifun Trifunovski, Chairman of municipal

Council- Nikola Nikolovski, Sector of Finance- Bojan Milosevski, Department of Human

Resources- Aco Milanovski, Department of Human

Resources

- Zarko Josifovski, Sector of Mayor’s Support- Nenad Zafirovski, Sector of Mayor’s Support- Bozidar Nikodinovski, Department of Internal

Revision (Audit)

9� Business sector- Angele Ilievski, Laplast M- Gjorgji Manaskov, Manaskov Company- Tomislav Andreevski, Zamak Engineering - Zlata Novovic, Varus

RedactorVioleta Cvetkovska, Sector of Public Interest Activities

Technical editingSkenpoint, Skopje

PrintingSkenpoint, Skopje

Documents

Strategic Plan For Local Development 2009-2013