STRATEJİK STRATEJİK YÖNETİMDE DIŞ YÖNETİMDE DIŞ ÇEVRE ANALİZİÇEVRE ANALİZİ

RAQİF QASIMOVRAQİF QASIMOV

DIŞ ÇEVRE ANALİZİ

TÜM İŞLETMLER VARLIĞINI SÜRDÜREBİLMEK İÇİN DEĞİŞEN ÇEVRE KOŞULLARINA UYUM SAĞLAMAK ZORUNDADIRLAR.

ÇEVRENİN TANIMLANMASIÇEVRENİN TANIMLANMASI

GENEL ANLAMDA ÇEVRE: GENEL ANLAMDA ÇEVRE: İŞLETME İLE İLGİLİ HER ŞEYİ İŞLETME İLE İLGİLİ HER ŞEYİ

KAPSAR. KAPSAR.

DIŞ ÇEVRE İSE İŞLETMENİN DIŞ ÇEVRE İSE İŞLETMENİN DIŞINDA KALAN, FAKAT DIŞINDA KALAN, FAKAT

KENDİSİYLE DOĞRUDAN VEYA KENDİSİYLE DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI OLARAK İLGİLİ DOLAYLI OLARAK İLGİLİ

FAKTÖRLERİ İFADE EDER. FAKTÖRLERİ İFADE EDER.

İŞLETME ……… DIŞ ÇEVREYE UYUM

REAKTİF / UYUMCUL YAKLAŞIM

PROAKTİF / DÜZENLEYİCİ YAKLAŞIM

GERÇEK DIŞ ÇEVRE

ALGILANAN DIŞ ÇEVRE

İŞLETME; İÇ VE DIŞ ÇEVRESİ

PLANLAMA ÖRGÜTLEME

YÜRÜTMEKONTROL

MÜŞTERİLER

MADDİ VARLIKLAR

MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR

YETENEKLER

RAKİPLERT

ED

AR

İKÇ

İLER

İKAME ÜRÜNLER

OLASI RAKİPLER

STRATEJİK YÖNETİMPO

LİTİ

K

YASALEKONOMİK

DEMO

GRAFİK

TEKNOLOJİK ULUSLARARASI

SO

SY

O K

ÜLT

ÜR

EL

İşletme ve iç çevresi

İş / yakın çevreGenel /

uzak çevre

Genel/Uzak Çevre Analizi

GENEL/UZAK ÇEVRE FAKTÖRLERİ İŞLETMEYLE DOĞRUDAN İLİŞKİ İÇİNDE BULUNMAMALARINA RAĞMEN İŞLETMENİN FAALİYETLERİNİ VE GELECEĞİNİ ETKİLERLER. BU GRUPTA YER ALAN FAKTÖRLER AŞAĞIDAKİLERDİR:

POLİTİK ÇEVREYASAL ÇEVREEKONOMİK ÇEVRESOSYOKÜLTÜREL ÇEVREDEMOGRAFİK ÇEVRETEKNOLOJİK ÇEVREULUSLAR ARASI ÇEVRE

POLİTİK ÇEVRE

“ İŞLETMENİN FAALİYETTE BULUNDUĞU ÜLKEDE, MERKEZİ VE YEREL RESMİ MAKAMLARIN VE BUNLARIN BAĞLI KURULUŞLARININ SİYASİ OTORİTESİNİ SAĞLADIĞI VE KULLANDIĞI ORTAM”

REJİMLER

İKTİDAR-MUHALEFET İLİŞKİLERİ

GÜÇ DENGELERİ

POLİTİK İSTİKRAR

POLİTİK SAYGINLIK

İŞ HAYATINA MÜDAHALE

ÖZELLİŞTİRME EĞİLİMLERİ …. vb.

YASAL ÇEVRE

“POLİTİK ÇEVRE UNSURLARININ SOMUT KURALLAR HALİNE DÖNÜŞMÜŞ ŞEKLİ”KAMU HUKUKU

CEZA HUKUKUİDARE HUKUK VB.

ÖZEL HUKUKMEDENİ HUKUKTİCARET HUKUKUBORÇLAR HUKUKU VB.

EKONOMİK ÇEVREMAL ve HİZMETLERİN sınırlı kaynaklarla üretildiği, tüketildiği kaynakların, mal ve hizmetlerin ve gelirin bölüşüldüğü ortam.Ekonomik çevre unsurları:

Ekonomik konjoktör devreleriKriz dönemiCanlanma dönemiRefah dönemiGerileme dönemi

Para ve maliyet politikalarıEnflasyonMilli gelirÜretim faktör maliyetleriDış ödemeler bilançosu

SOSYOKÜLTÜREL ÇEVRE

İnsanların değer yargılarını,

Tutum ve davranışlarını,

Kültürel alışkanlıklarını,

Yaşam biçimlerini oluşturan ve etkileyen unsurların bulunduğu çevre.

DEMOGRAFİK ÇEVRE

Nüfusun yapısı,

Özellikleri,

Trendleri

TEKNOLOJİK ÇEVRE

Yeni ürünler

Süreçler

Yeni yaşam biçimleri..

Bankacılık.. İletişim

İş hayatı.. rekabet avantajı

Teknolojik gelişme.. Diğer çevresel unsurlarda değişim …

ULUSLAR ARASI ÇEVRE

Ülke dışındaki fırsat ve tehditleri barındıran politik, yasal, ekonomik ve sektörel olaylar ve oyuncuları kapsar.Savaş olasılıklarıÜlkeler arası birleşme / ayrılmalarSerbest ticaret bölgeleriGümrük birliği antlaşmalarıOrtak Pazar antlaşmalarıGloballeşme eğilimleriAmbargolar ve kotalar

Türk Cumhuriyetlerinin birleşmesi?

Irak İşgali?

KKTC uygulanan ambargolar?

Çin?

Dev firmaların birleşmeleri? Ör.Mercedes-Chrysler

Sınırlar kalkıyor mu? Nasıl etkiler?

SEKTÖR/İŞ ÇEVRESİ ANALİZİ

“İşletmenin girdilerini temin ettiği, üretim faaliyetinde bulunarak ürettiği mal ve hizmetleri müşterilerine sattığı ve benzer mal üreten rakipleri ile mücadele ettiği çevredir”

İş / yakın çevre analizi

1. Ana Pazar İncelemesiPazarın yapısı; firma sayısı,rekabet durumu, pazara giriş zorluk derecesi

Pazarın sınırları; ürün yapısının özelliği, coğrafi konum … misyonda yer alır.

Pazarın gelişme hızı ve Pazar hayat evresi;

2. Rekabet Analizi (5 Güç Faktörü)a. Olası rakiplerin tehdidi

b. İkame ürünlerin tehdidi

c. Tedarikçilerin gücü

d. Müşterilerin gücü

e. Rakipler arası rekabetin şiddeti

a. Olası rakiplerin tehdidi

İş çevresinin çekiciliği:Sektörün yapısı ve büyüklüğüSektörün gelişme hızıHayat evresiKarlılık derecesiRekabet durumuGiriş ve çıkış kolaylığıTalebin dengeli olup olmadığıBelirsizlik ve risk durumu

b. İkame ürünlerin tehdidi

“Başka sektörlerde üretilen, işletmelerin ürünlerinin aynısı veya benzeri olmayan, ancak alternatif olabilecek mallardır.”

c. Tedarikçilerin pazarlık gücü

Tedarikçinin pazarda tek üretici olması

Başka tedarikçilere geçiş maliyeti

Tedarikçinin toplam satışı içinde sektörün oranının düşük olması

d. Müşterinin pazarlık gücü

Müşterilerin alım miktarı

Ürünün standart olması ve alternatifinin olması

Müşterinin sektöre girme olasılığı (geriye doğru entegrasyon)

e. Pazardaki rakipler arası rekabetin şiddeti

Sektörde aynı yetenek ve kapasitedeki işletme sayısı

Pazarın büyüme hızı

Sektörden çıkma engelleri

Standart / farklılaştırılmış ürünler

5 güç faktörüne göre cazip sektör

Sektöre yeni firma girişlerinin zor olduğu

İkame sektörlerin önemli alternatif olmadığı

Tedarikçilerin ve

Müşterilerin pazarlık gücünün düşük olduğu

Rakipler arası rekabetin şiddetli olmadığı

sektörlerdir.

3. Rakip Firma Analizi

Esas rakip (rakipler)..

Coca cola – Pepsi ,Kodak-Fuji ,Nike –Adidas,Ülker– Eti, İçim Süt – Pınar Süt …

Misyonları, amaçları

Vizyonları

Stratejileri

Yetenekleri

Örnek: Freşa’nın Yakın ÇevresiÖrnek: Freşa’nın Yakın Çevresi

Freşa

RakiplerAkminaAnatolia Alıcılar

Bireyler Toptancılar Zincir mağazalar Bayiler

Tedarikçiler Meyve aroması Şişe cam Metal kapak EtiketAmbalaj

Potansiyel Rakipler

SabancıÜlkerCoca ColaPepsiSodacılar

İkame ÜrünlerKolalarAyranSuSodalarMeyve suları

İç ÇevreEndüstri Çevresi

Dış çevre analizinde yararlanılan teknikler

Bilgi toplamakGenel çevre

Sektör Ulusal / Uluslararası yayınlar

Danışmanlık firmaları

Müşteriler

Pazarlama / Satış görevlileri

Fuar ve sergiler

Rakipler

Varsayım / tahmin Sayısal olmayan – kalitatif

Sayısal

Yaratıcı tahmin teknikleri

Senaryo Planlaması

Senaryolar: gelecekte çevrenin nasıl olabileceği ve firmanın bu geleceğe nasıl tepki göstereceğine ilişkin hikayelerdir.

Senaryo Örnek Olayı

“Olası bir Kuş Gribi salgının Türkiye ve Antalya’nın turizm endüstrisinin nasıl etkileneceği ve ne gibi önlemler alınabileceği konusunda iki farklı senaryoyu geliştiriniz”

Senaryo 1: Kuş gribi komşumuz Irak ve Suriye’de görüldü. Kuş gribinin insandan insana geçme ihtimali var. Ancak Türk ekonomisi ve turizm endüstrisi üzerinde çok fazla bir hasara yol açacağı tahmin edilmiyor.

Senaryo 2: Kuş Gribi Türkiye’ye girdi ve yayılmaya başladı. İnsanlar huzursuzlar ve kalabalık grupların toplu olarak bir araya gelmesi yasaklandı.

YARARLI OLMASI DİLEĞİYLE…..