Tai biến mạch máu não

11

Tai biến mạch máu Tai biến mạch máu nãonão

Ts. Cao Phi PhongTs. Cao Phi Phong

22

Mục tiêu bài giảngMục tiêu bài giảng

• Xác định và phân biệt các loại đột Xác định và phân biệt các loại đột quỵquỵ

• Nhận thức đánh giá và điều trị đột Nhận thức đánh giá và điều trị đột quỵ là một cấp cứu.quỵ là một cấp cứu.

• Có kiến thức về chẩn đoán, điều trị Có kiến thức về chẩn đoán, điều trị và chiến lược phòng ngừa đột quỵ và chiến lược phòng ngừa đột quỵ tái phát hay có nguy cơ đột quỵ tái phát hay có nguy cơ đột quỵ (phòng ngừa tiên phát)(phòng ngừa tiên phát)

33

Tầm nhìn của vấn đềTầm nhìn của vấn đề Tại các nước đang phát triển, cứ 1 Tại các nước đang phát triển, cứ 1

triệu dân có 2.400 người bị tai biến mạch triệu dân có 2.400 người bị tai biến mạch máu não (TBMMN). Riêng VN, theo tỉ lệ máu não (TBMMN). Riêng VN, theo tỉ lệ tính này mỗi năm có gần 200.000 bệnh tính này mỗi năm có gần 200.000 bệnh nhân bị TBMMN.nhân bị TBMMN.

Điều tra dịch tễ năm 1996 tại ba thành Điều tra dịch tễ năm 1996 tại ba thành phố của miền Nam (trong đó có TP.HCM) phố của miền Nam (trong đó có TP.HCM) với tỉ lệ bệnh là 6.060 bệnh nhân/1 triệu với tỉ lệ bệnh là 6.060 bệnh nhân/1 triệu dân thì con số bệnh nhân cao hơn nhiều.dân thì con số bệnh nhân cao hơn nhiều.

(GS. Lê Văn Thành và cs,2004)(GS. Lê Văn Thành và cs,2004)

44

Tầm nhìn của vấn đềTầm nhìn của vấn đề• Ở Hoa Kỳ mỗi 45 giây có một người bị đột Ở Hoa Kỳ mỗi 45 giây có một người bị đột

quỵ, mỗi 3,1 phút có một người chết do đột quỵ, mỗi 3,1 phút có một người chết do đột quỵ.quỵ.

• Hàng năm khoảng 700.000 người bị đột quỵ Hàng năm khoảng 700.000 người bị đột quỵ hay tái phát.hay tái phát.

• 160.000 người chết mỗi năm.160.000 người chết mỗi năm.• 4000.000 người đột quỵ còn sống sót4000.000 người đột quỵ còn sống sót• Nguyên nhân chính gây tàn phế.Nguyên nhân chính gây tàn phế.• Nguyên nhân thứ ba gây tử vong ở Hoa Kỳ.Nguyên nhân thứ ba gây tử vong ở Hoa Kỳ.

55

Một vài số liệuMột vài số liệu• Một trong 4 người có thể bị đột quỵ nếu Một trong 4 người có thể bị đột quỵ nếu

sống trên 85 tuổi.sống trên 85 tuổi.• Một trong 5 gường trong bệnh viện dành Một trong 5 gường trong bệnh viện dành

cho đột quỵ, con số lớn nhất cho bất cứ cho đột quỵ, con số lớn nhất cho bất cứ nhóm bệnh nào.nhóm bệnh nào.

• Đột quỵ người trẻ tương tự người già: 25% Đột quỵ người trẻ tương tự người già: 25% dưới 65 tuổi.dưới 65 tuổi.

• Tổ chức chăm sóc đột quỵ(trung tâm đột Tổ chức chăm sóc đột quỵ(trung tâm đột quỵ) làm giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật. quỵ) làm giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật.

User

66

Phụ nữ và đột quỵPhụ nữ và đột quỵ

• Phụ nữ chết vì đột quỵ nhiều hơn nam Phụ nữ chết vì đột quỵ nhiều hơn nam giớigiới

• Phụ nữ trên 30 tuổi hút thuốc lá và sử Phụ nữ trên 30 tuổi hút thuốc lá và sử dụng estrogen(thuốc ngừa thai) nguy dụng estrogen(thuốc ngừa thai) nguy cơ đôt quỵ cao hơn 22 lần trung bình.cơ đôt quỵ cao hơn 22 lần trung bình.

77

Chi phí cho đột quỵ Chi phí cho đột quỵ (Hoa (Hoa kỳ)kỳ)

Indirect Costs38%

$20 BillionDirect Costs

62% $33 Billion

$53.6 tỷ hàng năm

Chi phí ở Vịệt Nam ?

88

Trên 80% đột quỵ có thể Trên 80% đột quỵ có thể phòng ngừa được!phòng ngừa được!

Cần có phác đồ hướng dẫn giúp giảm nguy Cần có phác đồ hướng dẫn giúp giảm nguy cơ bị đột quỵ….cơ bị đột quỵ….

99

Định nghĩa đột quỵ nãoĐịnh nghĩa đột quỵ não• Việt NamViệt Nam Tai biến mạch máu não = đột quỵ não.Tai biến mạch máu não = đột quỵ não.• WHO(tổ chức y tế thế giới)WHO(tổ chức y tế thế giới) Định nghĩaĐịnh nghĩa ““Phát triển nhanh những biểu hiện lâm sàng Phát triển nhanh những biểu hiện lâm sàng

rối loạn hoặc mất khu trú hay lan tỏa chức rối loạn hoặc mất khu trú hay lan tỏa chức năng não,những hội chứng này kéo dài trên năng não,những hội chứng này kéo dài trên 24 giờ hoặc dẫn đến tử vong mà không có 24 giờ hoặc dẫn đến tử vong mà không có nguyên nhân bệnh mạch máu khácnguyên nhân bệnh mạch máu khác”.”.

1010

Định nghĩa đột quỵ não Định nghĩa đột quỵ não “BRAIN ATTACK, STROKE”“BRAIN ATTACK, STROKE”

• Tổn thương não đột ngộtTổn thương não đột ngột• Mất dòng máu đến não Mất dòng máu đến não

do cục máu đông hay vỡ do cục máu đông hay vỡ mạch máumạch máu

• Thiếu máu nãoThiếu máu não ◙ ◙ thường gặp nhấtthường gặp nhất• Chảy máu nãoChảy máu não ◙ ◙ cchảy máu dưới màng hảy máu dưới màng

nhệnnhện• ◙ ◙ cchảy máu trong nãohảy máu trong não

1111

Đột quỵ nãoĐột quỵ não

Đột quỵĐột quỵ là một bệnh lý tim mạch( là một bệnh lý tim mạch(cardiovascular cardiovascular disease), nó ảnh hưởng trên động mạch và kết hợp disease), nó ảnh hưởng trên động mạch và kết hợp với nãovới não

Đột quỵ

Mạch máu

Tắc do cục máu đông

Mô não bắt đầu chết

Một phần của não có thể không được tưới máu

Vỡ mạch máu

1212

Hệ thống mạch máu nãoHệ thống mạch máu não

• Hệ thống tuần hoàn trướcHệ thống tuần hoàn trước 1. ĐM não trước1. ĐM não trước 2. ĐM não giữa2. ĐM não giữa• Hệ thống tuần hoàn sauHệ thống tuần hoàn sau 1. ĐM não sau1. ĐM não sau 2. ĐM sống, thân nền….2. ĐM sống, thân nền….

1313

Hệ thống tuần hoàn trướcHệ thống tuần hoàn trước

Đm cảnh trong

1414

Đm não giữa

1515

Đm. não giữa

Đm. não trước

Đm. não sau

1616

Hệ thống tuần hoàn sauHệ thống tuần hoàn sau

Đm thân nền

1717

Đm thân nền

Đm sống

1818

(Tiểu não)Thân não

Động mạch sống

Động mạch thân nền

1919

Sinh lý bệnh tuần hoàn nãoSinh lý bệnh tuần hoàn não• Não 2% trọng lượng cơ thể.Não 2% trọng lượng cơ thể. 15% cung lượng tim .15% cung lượng tim . 20% O2.20% O2. 25% Glucose .25% Glucose .15 giây ngưng toàn bộ tuần hoàn não: hôn mê.15 giây ngưng toàn bộ tuần hoàn não: hôn mê.5 phút: tổn thương cấu trúc tế bào .5 phút: tổn thương cấu trúc tế bào .Lưu lượng não (Lưu lượng não (Cerebral blood flowCerebral blood flow)(CBF ) = )(CBF ) =

50ml/100gm/phút50ml/100gm/phút

SINH LÝ BỆNH ĐỘT QUỴSINH LÝ BỆNH ĐỘT QUỴ NÃONÃO

2020

Cơ chế tự điều hòa ở Cơ chế tự điều hòa ở nãonão• CBF hằng định khi CBF hằng định khi huyết áp trung bình huyết áp trung bình

60-160mmHg60-160mmHg• CBF ngưng khi HATB dưới 20mmHg.CBF ngưng khi HATB dưới 20mmHg.• CBF: 45-50ml/100g/phút. CBF: 45-50ml/100g/phút. - 20ml: chất trắng. - 20ml: chất trắng. - 70ml: chất xám.- 70ml: chất xám.• CBF 18-20ml: rối loạn điện sinh lý tế CBF 18-20ml: rối loạn điện sinh lý tế

bàobào

2121

Ngưỡng thiếu máu não

Bình thường

Thiếu máu

ảnh hưởng điện não

Suy bơmMất điện não

Chết não

2222

Huyết áp trung bình

Hệ thống tự điều hoà ở não

2323

(Lưu lượng bình thường)

(lưu lượng thấp)

( Hồi phục)

(Không hồi phục)

Thiếu máu não-thời gian

2424

Áp lực tưới máu (Áp lực tưới máu (Cerebral Cerebral perfusion pressureperfusion pressure) = huyết áp ) = huyết áp trung bình (trung bình (mean systemic mean systemic pressurepressure) – áp lực nội sọ ) – áp lực nội sọ ((intracranial pressintracranial press).).

CPP=MAP-ICPCPP=MAP-ICPThích hợp > 70 mmHg,Bình thường = 60 - 160 mmHg

MAP = Diastolic + 1/3 PPPP = SBP - DBP

2525

Phân loại đột quỵ nãoPhân loại đột quỵ não

Nhồi máuChảy máu

Xơ vữa mạch nãoNhánh xuyên động mạch

Tim mạch Ít gặp khác

2626

Phân loại đột quỵ nãoPhân loại đột quỵ não• Cơn thiếu máu nãoCơn thiếu máu não thoáng quathoáng qua (Transient Ischemic Attack (TIA)):(Transient Ischemic Attack (TIA)): dấu thần kinh khu trú hồi phục trong 24 giờdấu thần kinh khu trú hồi phục trong 24 giờ..• Các thiếu hụt thần kinh còn hồi phụcCác thiếu hụt thần kinh còn hồi phục (Reversible Ischemic Neurologic Deficit (RIND)(Reversible Ischemic Neurologic Deficit (RIND) Trên 24 giờ nhưng ít hơn 3 tuần, 60% bệnh Trên 24 giờ nhưng ít hơn 3 tuần, 60% bệnh

nhân TIA hay RIND có bằng chứng nhồi máu nhân TIA hay RIND có bằng chứng nhồi máu não.não.

2727

2828

Đột quỵ thiếu máu nãoĐột quỵ thiếu máu não• 80-85% đột quỵ80-85% đột quỵ• Nguyên do tắc mạch não đến nuôi Nguyên do tắc mạch não đến nuôi

dưỡng một vùng của não bộ.dưỡng một vùng của não bộ. ◙ ◙ huyết khối (huyết khối (Thrombotic)Thrombotic) ◙ ◙ thuyên tắc (thuyên tắc (Embolic)Embolic) ◙ ◙ giảm tưới máu (giảm tưới máu (Hypoperfusion)Hypoperfusion) - toàn bộ hệ thống- toàn bộ hệ thống - lưu lượng máu thấp,hay không - lưu lượng máu thấp,hay không

dòng chảy chu kỳ cách hồi. dòng chảy chu kỳ cách hồi.

2929

Đột quỵ thiếu máu nãoĐột quỵ thiếu máu não

HUYẾT KHỐIHUYẾT KHỐI• Tắc do cục máu Tắc do cục máu

đông cấpđông cấp• Tắc do chồng lên Tắc do chồng lên

nền hẹp mạn tínhnền hẹp mạn tính

3030

3131

Sự trùng hợp bệnh lý mạch máu Sự trùng hợp bệnh lý mạch máu do xơ vữa huyết khối động mạchdo xơ vữa huyết khối động mạch

Vascular events (MI, stroke, or CV death)Vascular events (MI, stroke, or CV death)

Plaque Plaque rupturerupture

Platelet Platelet adhesion, adhesion,

activation, and activation, and aggregationaggregation

Thrombus Thrombus formationformation

MIMIUnstable anginaUnstable anginaIschemic strokeIschemic stroke PADPAD

Ness J, Aronow WS. J Am Geriatr Soc. 1999;47:1255-1256. Schafer AI. Am J Med. 1996;101:199-209.

Đột quỵ thiếu maùu Đau thắc ngực khoâng ổn ñịnh Nhồi maùu cơ tim. Bệnh đñộng mạch ngoại bieân

Toån thöông maïch maùu

3232

Đột quỵ thiếu máu nãoĐột quỵ thiếu máu nãoTHUYÊN TẮCTHUYÊN TẮC• Vật liệu trong nội Vật liệu trong nội

mạch,hầu hết cục mạch,hầu hết cục máu động từ động máu động từ động mạch đến động mạch đến động mạch.mạch.

• Cục máu đông từ Cục máu đông từ tim(rung nhĩ)tim(rung nhĩ)

3333

Nguồn thuyên tắc từ tim

Hẹp van 2 lá

Nhồi máu cơ tim Bệnh XVĐM tim Phình mạch thất

Thay van tim

Viêm nội tâm mạc bán cấp

3434

3535

Đột quỵ chảy máu nãoĐột quỵ chảy máu não• 15-20% đột quỵ15-20% đột quỵ• Vỡ mạch máu trong nãoVỡ mạch máu trong não• Chảy máu dưới màng nhện.Chảy máu dưới màng nhện.• Tổn thương do ĐQCMNTổn thương do ĐQCMN - chấn thương trực tiếp tế bào - chấn thương trực tiếp tế bào

nãonão - khối choáng chổ lan rộng- khối choáng chổ lan rộng - tăng áp lực nội sọ- tăng áp lực nội sọ - phóng thích các chất trung gian- phóng thích các chất trung gian - co mạch- co mạch - mất cung cấp máu phần xa.- mất cung cấp máu phần xa.

3636

Đột quỵ xuất huyếtĐột quỵ xuất huyết

TRONG NÃOTRONG NÃO• Máu thoát ra trực tiếp Máu thoát ra trực tiếp

trong nhu mô nãotrong nhu mô não• Tăng huyết áp là Tăng huyết áp là

nguyên nhân thường nguyên nhân thường gặpgặp

• Ít gặp bệnh thoái hóa Ít gặp bệnh thoái hóa dạng bột, thuốc chống dạng bột, thuốc chống đông…đông…

3737

Đột quỵ xuất huyếtĐột quỵ xuất huyết

XUẤT HUYẾT DƯỚI MÀNG XUẤT HUYẾT DƯỚI MÀNG NHỆNNHỆN

• Máu thoát ra khỏi mạch Máu thoát ra khỏi mạch máu và chảy vào khoang máu và chảy vào khoang dưới nhệndưới nhện

• Nếu động mạch xảy ra đột Nếu động mạch xảy ra đột ngột và đaungột và đau

• Túi phình động mạch và dị Túi phình động mạch và dị dạng động tĩnh mạch dạng động tĩnh mạch (Aneurysms and AVMs)(Aneurysms and AVMs)

3838

ĐM. Não giữa

ĐM. Não trước

ĐM Não sau

ĐM Thân nền

Đm. Thông trước

Đm. Thông sau

3939

Yếu tố nguy cơ đột qụy Yếu tố nguy cơ đột qụy nãonão

• Các YTNC có thể điều chỉnh Các YTNC có thể điều chỉnh đượcđược

◙ ◙ tăng huyết áp: nguy cơ 4-6 tăng huyết áp: nguy cơ 4-6 lần.lần.

BT:120/80; tăng >140/90BT:120/80; tăng >140/90◙ ◙ rung nhĩ: nguy cơ gấp 6 rung nhĩ: nguy cơ gấp 6

lần, thường gặp trên 65 lần, thường gặp trên 65 tuổi, bệnh tim, rối loạn tuổi, bệnh tim, rối loạn tuyến giáp.tuyến giáp.

◙ ◙ tăng cholesterol: trên tăng cholesterol: trên 200mg/dL200mg/dL

• Các YTNC không điều Các YTNC không điều chỉnh đượcchỉnh được

◙ ◙ tuổi: sau 55 tuổi nguy tuổi: sau 55 tuổi nguy cơ gấp đôi cho mỗi thập cơ gấp đôi cho mỗi thập niênniên

◙ ◙ giới: nguy cơ nam cao giới: nguy cơ nam cao hơn nữ nhưng chết ở nữ hơn nữ nhưng chết ở nữ cao hơn namcao hơn nam

◙ ◙ chủng tộc: Mỹ da đen chủng tộc: Mỹ da đen nguy cơ gấp 2 người da nguy cơ gấp 2 người da trắng. Tây Ban Nha, trắng. Tây Ban Nha, châu Á/ Thái Bình Dương châu Á/ Thái Bình Dương cao hơn da trắng.cao hơn da trắng.

4040

Yếu tố nguy cơ đột quỵ Yếu tố nguy cơ đột quỵ nãonão

• Các YTNC có thể điều Các YTNC có thể điều chỉnh đượcchỉnh được

◙ ◙ đái tháo đường: tăng nguy cơ đái tháo đường: tăng nguy cơ 2-4 lần2-4 lần

◙ ◙ thuốc lá: tăng gấp đôi nguy thuốc lá: tăng gấp đôi nguy cơ đột quỵ. Phụ nữ hút thuốc cơ đột quỵ. Phụ nữ hút thuốc có tiền sử migrain và dùng có tiền sử migrain và dùng thuốc ngừa thai nguy cơ gấp thuốc ngừa thai nguy cơ gấp 34 lần.34 lần.

◙ ◙ uống rượu: uống nhiều có liên uống rượu: uống nhiều có liên hệ đột quỵ, uống trên 2 hệ đột quỵ, uống trên 2 lần/ngày tăng 50% nguy cơ.lần/ngày tăng 50% nguy cơ.

◙ ◙ béo phì: tăng nguy cơ tăng béo phì: tăng nguy cơ tăng huyết áp, tăng cholesterol và huyết áp, tăng cholesterol và đái tháo đường.đái tháo đường.

• Các YTNC không điều Các YTNC không điều chỉnh đượcchỉnh được

◙ ◙ tiền sử gia đìnhtiền sử gia đình◙ ◙ tiền sử đột quỵ hay tiền sử đột quỵ hay

thiếu máu não thoáng thiếu máu não thoáng qua: 25-40% có nguy cơ qua: 25-40% có nguy cơ tái phác.tái phác.

◙ ◙ loạn sản xơ cơ loạn sản xơ cơ (fibromuscular (fibromuscular dysplasia): mô xơ phát dysplasia): mô xơ phát triển thành động mạch triển thành động mạch gây hẹp, 75% ở động gây hẹp, 75% ở động mạch thận.mạch thận.

◙ ◙ Nguyên nhân chưa rõ: Nguyên nhân chưa rõ: gia đình, hút thuốc, yếu gia đình, hút thuốc, yếu tố nội tiết….tố nội tiết….

4141

Triệu chứng đột quỵ nãoTriệu chứng đột quỵ não

• Đột ngột tê hay yếu mặt, tay, chân đặc biệt Đột ngột tê hay yếu mặt, tay, chân đặc biệt liệt nữa thân. liệt nữa thân.

• Đột ngột lú lẩn, rối loạn lời nói hay hiểu biết. Đột ngột lú lẩn, rối loạn lời nói hay hiểu biết. • Đột ngột rối lọan thị giác một hay cả hai mắt. Đột ngột rối lọan thị giác một hay cả hai mắt. • Đột ngột đi lại khó khăn, loạng choạng mất Đột ngột đi lại khó khăn, loạng choạng mất

thăng bằng hay phối hợp động tác. thăng bằng hay phối hợp động tác. • Đột ngột đau đầu nhiều không rõ nguyên nhân.Đột ngột đau đầu nhiều không rõ nguyên nhân.

Đột quỵ là cấp cứu nội khoa, cần biết triệu Đột quỵ là cấp cứu nội khoa, cần biết triệu chứng báo hiệu và hướng dẩn người khác biếtchứng báo hiệu và hướng dẩn người khác biết..

4242

Khẩu hiệu: nếu bạn phát hiện Khẩu hiệu: nếu bạn phát hiện đột quỵ hãy hành động nhanh đột quỵ hãy hành động nhanh (FAST)(FAST)

F: liệt mặt (b/n có cười được không? Mắt và miệng có F: liệt mặt (b/n có cười được không? Mắt và miệng có bị xệ)bị xệ)

A: Liệt tay (B/n có giơ được cả hai tay không?)A: Liệt tay (B/n có giơ được cả hai tay không?)

S: Nói khó (B/n nói có rõ hoặc hiểu được lời bạn S: Nói khó (B/n nói có rõ hoặc hiểu được lời bạn không?)không?)

T: Thời gian để hành động (nếu nhận thấy có dấu hiệu T: Thời gian để hành động (nếu nhận thấy có dấu hiệu đột quỵ, tìm ngay sự giúp đỡ của y tế)đột quỵ, tìm ngay sự giúp đỡ của y tế)

4343

4444

1. Heä thoáng tuaàn hoaøn tröôùc1. Heä thoáng tuaàn hoaøn tröôùc Maét:Maét: muø maét moät beânmuø maét moät beân Baùn caàu naõo:Baùn caàu naõo: baùn manh ñoàng baùn manh ñoàng

danh, roái loaïn ngoân ngöõ (baùn caàu öu theá), danh, roái loaïn ngoân ngöõ (baùn caàu öu theá), lieät ½ thaân ñoái beân toån thöônglieät ½ thaân ñoái beân toån thöông

TRIEÄU CHÖÙNGTRIEÄU CHÖÙNG

4545

mắt

não

Đm cảnh trong

Bán manh

Mất ngôn ngữ

Liệt nữa thân đối bên tổn thương

4646

2. Heä thoáng tuaàn hoaøn 2. Heä thoáng tuaàn hoaøn sausau

- - choùng maët, thaát ñieàu, ñau ñaàu, choùng maët, thaát ñieàu, ñau ñaàu, oùioùi

- suïp mi, nhìn ñoâi, dấu Horner, baùn - suïp mi, nhìn ñoâi, dấu Horner, baùn manh muõi-thaùi döông, lieät ½ maët, nuoát manh muõi-thaùi döông, lieät ½ maët, nuoát kho.ùkho.ù

TRIEÄU CHÖÙNGTRIEÄU CHÖÙNG

4747

Đm. Sống nền

Chóng mặt, thất điều

Nuốt khó Nói khó

Đau đầu, óiMất vận động,

cảm giác nửa mặt

Bán manh

Liệt vận nhãn

Mất ý thức

4848

Chẩn đoánChẩn đoán • Hỏi bệnh sử Hỏi bệnh sử • Thăm khám lâm sàng và thần kinh Thăm khám lâm sàng và thần kinh • Xét nghiệm cận lâm sàng.Xét nghiệm cận lâm sàng.• Chụp cắt lớp vi tính não (CT scan)Chụp cắt lớp vi tính não (CT scan)• Kết quả của các thử nghiệm chẩn Kết quả của các thử nghiệm chẩn

đoán khác có thể cần thiết. đoán khác có thể cần thiết.

4949

Bệnh sử

Đáy mắt

Nghe

Điện tim

CT não

Xét nghiệm

Chọn lựa điều trị

5050

Chẩn đoán hình ảnh nào cần Chẩn đoán hình ảnh nào cần thiết ?thiết ?• CT scanCT scan (Computed Tomography) (Computed Tomography) là chìa khóa là chìa khóa

thử nghiệm hình ảnh. Thường dùng đầu tiên thử nghiệm hình ảnh. Thường dùng đầu tiên cho bệnh nhân nghi ngờ đột quỵ, giúp xác định cho bệnh nhân nghi ngờ đột quỵ, giúp xác định nguyên nhân, vị trí và mức độ của đột quỵnguyên nhân, vị trí và mức độ của đột quỵ. .

• Chụp cộng hưởng từChụp cộng hưởng từ (MRI (Magnetic Resonance (MRI (Magnetic Resonance Imaging)Imaging) dùng một từ trường lớn tạo ra hình dùng một từ trường lớn tạo ra hình ảnh não. Tương tự CT, cho thấy vị trí và mức độ ảnh não. Tương tự CT, cho thấy vị trí và mức độ tổn thương . Hình ảnh sắc sảo và chi tiết hơn tổn thương . Hình ảnh sắc sảo và chi tiết hơn CT, dùng trong chẩn đoán tổn thương nhỏ và ở CT, dùng trong chẩn đoán tổn thương nhỏ và ở sâusâu

5151

CT NÃOCT NÃO

5252

CT Angio & PerfusionCT Angio & Perfusion(mạch máu & tưới máu)(mạch máu & tưới máu)

Xác định vị trí tắc động mạch

Vùng tranh tối tranh sáng

5353

MRI NÃO

5454

Diffusion-Weighted Diffusion-Weighted ImagingImaging

Perfusion-Weighted Perfusion-Weighted ImagingImaging

Xác định vùng nhồi máu và vùng tranh tối tranh sáng (penumbra)

5555

DWI/PWI MismatchDWI/PWI Mismatch

5656

Siêu âm xuyên sọSiêu âm xuyên sọ

5757

Chụp động mạch Chụp động mạch não(DSA)não(DSA)

5858

5959

Điều trị đột quỵĐiều trị đột quỵ

6060

Điều trị đột quỵ thiếu máu não Điều trị đột quỵ thiếu máu não cấpcấp • Do cơ chế khác nhau, điều trị các lọai đột Do cơ chế khác nhau, điều trị các lọai đột

quỵ khác nhau quỵ khác nhau • Đột quỵ thiếu máu: điều trị là làm thông Đột quỵ thiếu máu: điều trị là làm thông

chổ tắc và phục hồi dòng chảy của máu.chổ tắc và phục hồi dòng chảy của máu.• Trong chảy máu dưới nhện phòng ngừa Trong chảy máu dưới nhện phòng ngừa

chảy máu tái phát của phình mạch và dị chảy máu tái phát của phình mạch và dị dạng động tĩnh mạch.dạng động tĩnh mạch.

6161

“He’s had a Stroke. Get some of the King’s horses and a few of the King’s men.” “ông ta bị đột quỵ, cần một vài con ngựa và

một số lính của vua”

6262

Time is Brain…(thời gian là não)

6363

90 phút vàng

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

phút

6464

Xöû trí caáp cöùu Xöû trí caáp cöùu đđột quỵ thiếu ột quỵ thiếu maùu naõomaùu naõo

• Caùc phöông phaùp ñieàu trò chuû yeáu laø Caùc phöông phaùp ñieàu trò chuû yeáu laø ñieàu trò trieäu chöùngñieàu trò trieäu chöùng

• Giöõ thoâng ñöôøng thôûGiöõ thoâng ñöôøng thôû• Thôû oxy aùp löïc 4-6l/phuùt (Thôû oxy aùp löïc 4-6l/phuùt (độ bảo hoøa độ bảo hoøa

oxy< 92%)oxy< 92%) • Giôùi haïn dòch truyeàn 50ml/giôø, traùnh Giôùi haïn dòch truyeàn 50ml/giôø, traùnh

laøm naëng tình traïng phuø naõo, tuy nhieân laøm naëng tình traïng phuø naõo, tuy nhieân traùnh laøm maát nöôùctraùnh laøm maát nöôùc

6565

• Chæ truyeàn dung dòch ñieän giaûi, khoâng Chæ truyeàn dung dòch ñieän giaûi, khoâng söû duïng glucose, vì coù theå laøm vuøng söû duïng glucose, vì coù theå laøm vuøng nhoài maùu naõo lôùn theâm .nhoài maùu naõo lôùn theâm .

• Neân giöû ñöôøng huyeát döôùi 180mg% vaø Neân giöû ñöôøng huyeát döôùi 180mg% vaø traùnh haï ñöôøng huyeáttraùnh haï ñöôøng huyeát

• Dinh döôõng qua ñöôøng mieäng, hoaëc oáng Dinh döôõng qua ñöôøng mieäng, hoaëc oáng thoâng daï daøythoâng daï daøy

• Ñeà phoøng bieán chöùng do naèm laâuÑeà phoøng bieán chöùng do naèm laâu• Haï soátHaï soát

6666

• Sau khi nhoài maùu HA thöôøng taêng trong 24 Sau khi nhoài maùu HA thöôøng taêng trong 24 giôø ñaàu ñeå taêng löôïng maùu töôùi naõogiôø ñaàu ñeå taêng löôïng maùu töôùi naõo

• Neân haï aùp töø töø , theo AHA(Hiệp hội tim Neân haï aùp töø töø , theo AHA(Hiệp hội tim mạch Hoa kỳ) coù theå khoâng haï aùp neáu mạch Hoa kỳ) coù theå khoâng haï aùp neáu HA döôùi 22/12cmHg hay HA trung bình döôùi HA döôùi 22/12cmHg hay HA trung bình döôùi 14cmHg14cmHg

• Tuy nhieân cuï theå phaûi tuøy töøng tröôøng Tuy nhieân cuï theå phaûi tuøy töøng tröôøng hôïp, coù theå laøm giaûm 20% soá HAhôïp, coù theå laøm giaûm 20% soá HA

• Caàn tham khaûo trò soá HA luùc bình thöôøng Caàn tham khaûo trò soá HA luùc bình thöôøng • Thuoác haï aùp neân duøng loaïi deå khoáng Thuoác haï aùp neân duøng loaïi deå khoáng

cheá taùc duïngcheá taùc duïng

6767

• Choáng phuø naõo :Choáng phuø naõo :Chæ söû duïng khi coù daáu hieäu taêng aùp Chæ söû duïng khi coù daáu hieäu taêng aùp löïc noäi soïlöïc noäi soï

• Khoâng ñaùp öùng vôùi corticoidesKhoâng ñaùp öùng vôùi corticoides• Caùc lôïi tieåu thaåm thaáu coù taùc duïng Caùc lôïi tieåu thaåm thaáu coù taùc duïng

moät phaànmoät phaànMannitol 20% vôùi lieàu 0,5 g /kg truyeàn Mannitol 20% vôùi lieàu 0,5 g /kg truyeàn tónh maïch nhanh moãi 6 giôø tónh maïch nhanh moãi 6 giôø

• Thôøi gian xöû duïng toái ña khoaûng 48 giôø.Thôøi gian xöû duïng toái ña khoaûng 48 giôø.

6868

• Traùnh laøm phuø naõo naëng theâm : Traùnh laøm phuø naõo naëng theâm : truyeàn dòch nhieàu, ngheït ñöôøng thôû, tö truyeàn dòch nhieàu, ngheït ñöôøng thôû, tö theá beänh nhaân neân naèm ñaàu hôi theá beänh nhaân neân naèm ñaàu hôi cao(30 cao(30 độđộ))

• Choáng keát taäp tieåu caàu: Aspirine vôùi Choáng keát taäp tieåu caàu: Aspirine vôùi lieàu 100-325 mg/ngaøy.lieàu 100-325 mg/ngaøy.

• Xöû duïng khaùng ñoâng : chæ ñònh khi Xöû duïng khaùng ñoâng : chæ ñònh khi nguyeân nhaân do thuyeân taéc töø tim tuy nguyeân nhaân do thuyeân taéc töø tim tuy nhieân caàn caån thaän khi xöû duïng (phaûi nhieân caàn caån thaän khi xöû duïng (phaûi loaïi tröø vieâm noäi taâm maïc )loaïi tröø vieâm noäi taâm maïc )

6969

Điều trị giai đoạn cấp Điều trị giai đoạn cấp • Làm tan cục máu đông(Clot-busters): t-Làm tan cục máu đông(Clot-busters): t-

PA PA Hứa hẹn nhất trong điều trị đột quỵ thiếu Hứa hẹn nhất trong điều trị đột quỵ thiếu máu được FDA phê chuẩn là dùng thuốc máu được FDA phê chuẩn là dùng thuốc tiêu sợi huyết t-PA trong 3 giờ đầu của tiêu sợi huyết t-PA trong 3 giờ đầu của bệnh.bệnh.

• Thường chỉ có 3-5% bệnh nhân đến bệnh Thường chỉ có 3-5% bệnh nhân đến bệnh viện trong thời gian cho phép dùng t-PA. viện trong thời gian cho phép dùng t-PA.

Đột quỵ thiếu máuĐột quỵ thiếu máu

7070

Môû roäng cöûa soå ñieàu trò

Khuyến cáo hiện nay có thể mở rộng cửa sổ điều trị từ 3-4,5 giờ

7171

Thu hồi cuïc thuyeân taéc trong thieáu maùu naõo

Đang nghiên cứu

7272

Đột quỵ thiếu máuĐột quỵ thiếu máu

• Thuốc bảo vệ tế Thuốc bảo vệ tế bào ?bào ?

PenumbraTranh tối tranh sáng

InfarctionNhồi máu

7373

Đột quỵ thiếu máuĐột quỵ thiếu máuĐiều trị phòng ngừa sớmĐiều trị phòng ngừa sớm• Kháng đông /chống kết tập tiểu cầuKháng đông /chống kết tập tiểu cầu

- chống kết tập tiểu cầu như- chống kết tập tiểu cầu như aspirin, và kháng aspirin, và kháng đông như warfarin can thiệp khả năng đông máu đông như warfarin can thiệp khả năng đông máu có vai trò quan trọng trong phòng ngừa đột quỵ có vai trò quan trọng trong phòng ngừa đột quỵ

• Bóc tách nội mạc động mạch cảnh(Carotid Bóc tách nội mạc động mạch cảnh(Carotid Endarterectomy). Endarterectomy). - phẫu thuật lấy đi đoạn tắc của động mạch cảnh .- phẫu thuật lấy đi đoạn tắc của động mạch cảnh .

• Tái tạo động mạch/đặt stents Tái tạo động mạch/đặt stents (Angioplasty/Stents(Angioplasty/Stents))

Đôi khi tái tạo mạch máu(balloon angioplasty) và Đôi khi tái tạo mạch máu(balloon angioplasty) và gắn vào lá chắn kim lọai gọi là giá đỡ(stents).gắn vào lá chắn kim lọai gọi là giá đỡ(stents).

7474

ĐIỀU TRỊ XUẤT HUYẾT ĐIỀU TRỊ XUẤT HUYẾT NÃONÃOCơ sở bằng chứng điều trị XHNCơ sở bằng chứng điều trị XHN

1. Không có nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng trong XHN1. Không có nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng trong XHN [4 small randomized surgical trials (353 total pts)[4 small randomized surgical trials (353 total pts)

4 small medical trials (513 total pts)]4 small medical trials (513 total pts)]2. Thay đổi lớn trong điều trị2. Thay đổi lớn trong điều trị3. Không chứng minh ích lợi điều trị nội hay ngoại dựa trên 3. Không chứng minh ích lợi điều trị nội hay ngoại dựa trên các nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứngcác nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng

7000 operations/year in US to remove ICH (7000 operations/year in US to remove ICH (Broderick JP et al. Stroke. 1999;30:905-915)

7575

Xử trí cấp cứu xuất huyết Xử trí cấp cứu xuất huyết nãonão

• Xuaát huyeát naõo laø moät beänh lyù raát Xuaát huyeát naõo laø moät beänh lyù raát naëng, ñieàu trò chuû yeáu laø trieäu naëng, ñieàu trò chuû yeáu laø trieäu chöùng.chöùng.

• Giöõ thoâng ñöôøng hoâ haápGiöõ thoâng ñöôøng hoâ haápHuùt ñaøm, thôû oxy hoaëc môû khí quaûn Huùt ñaøm, thôû oxy hoaëc môû khí quaûn neáu caàn.neáu caàn.

• Choáng phuø naõo vôùi Mannitol nhö nhoài Choáng phuø naõo vôùi Mannitol nhö nhoài maùu naõo. maùu naõo.

• Ñieàu trò haï huyeát aùp töø töøÑieàu trò haï huyeát aùp töø töø• Phoøng ngöøa boäi nhieåmPhoøng ngöøa boäi nhieåm

7676

• Dinh döôõng qua oáng thoâng daï daøyDinh döôõng qua oáng thoâng daï daøy• Phoøng ngöøa xuaát huyeát tieâu hoùaPhoøng ngöøa xuaát huyeát tieâu hoùa• Ñieàu trò caùc beänh keøm theoÑieàu trò caùc beänh keøm theo• Chæ ñònh phaãu thuaät chæ ñaët ra Chæ ñònh phaãu thuaät chæ ñaët ra

khi maùu tuï lôùn vaø coù daáu hieäu khi maùu tuï lôùn vaø coù daáu hieäu tuït naõo ôû vò trí baùn caàu tieåu tuït naõo ôû vò trí baùn caàu tieåu naõo vaø baùn caàu ñaïi naõonaõo vaø baùn caàu ñaïi naõo

7777

Tóm tắt điều trị xuất Tóm tắt điều trị xuất huyết nãohuyết não

• Không có bằng chứng khoa học khuyến cáo điều trị XHNKhông có bằng chứng khoa học khuyến cáo điều trị XHN

• Bệnh sử và thăm khám không phân biệt XHN và NMNBệnh sử và thăm khám không phân biệt XHN và NMN • Hướng dẩn điều trị HA không dựa trên nghiên cứu ngẫu Hướng dẩn điều trị HA không dựa trên nghiên cứu ngẫu

nhiênnhiên

• Điều trị tăng áp lực nội sọ từng bướcĐiều trị tăng áp lực nội sọ từng bước

• Không phải tất cả BN đều phẫu thuậtKhông phải tất cả BN đều phẫu thuật

7878

Ñieàu trò xuất huyết Ñieàu trò xuất huyết dưới nhệndưới nhện

• XHDN thường chẩn đoán nhầm XHDN thường chẩn đoán nhầm • CT thì nhạy nhưng không phải hết sức rõ ràng (not CT thì nhạy nhưng không phải hết sức rõ ràng (not

fool-proof)fool-proof)• Chọc dò khi CT bình thường hay không rõ ràngChọc dò khi CT bình thường hay không rõ ràng• Mạch não đồ sớm và can thiệp ngoại khoa sớmMạch não đồ sớm và can thiệp ngoại khoa sớm• Điều trị: Điều trị:

– Tránh hít, tăng huyết áp, tổn thương tim hay phổi Tránh hít, tăng huyết áp, tổn thương tim hay phổi do thần kinhdo thần kinh

– Kiểm soát cơn động kinh và tăng áp lực nội sọKiểm soát cơn động kinh và tăng áp lực nội sọ– Phòng ngừa tái xuất huyết và thiếu máu não do co Phòng ngừa tái xuất huyết và thiếu máu não do co

mạchmạch

7979

Ñieàu trò xuất huyết dưới nhệnÑieàu trò xuất huyết dưới nhện

• Ñieàu trò noäi khoa trong luùc chôø Ñieàu trò noäi khoa trong luùc chôø phaãu thuaätphaãu thuaät

• Chuû yeáu laø ñieàu trò trieäu chöùng Chuû yeáu laø ñieàu trò trieäu chöùng vaø phoøng ngöøa bieán chöùngvaø phoøng ngöøa bieán chöùng

• Chaån ñoaùn xaùc ñònh vò trí dò daïng Chaån ñoaùn xaùc ñònh vò trí dò daïng phaûi döïa vaøo maïch naõo ñoà thöïc phaûi döïa vaøo maïch naõo ñoà thöïc hieän khi beänh ñaõ oån ñònhhieän khi beänh ñaõ oån ñònh

• Phaãu thuaät tuøy vò trí dò daïngPhaãu thuaät tuøy vò trí dò daïng

8080


• Can thiệp phẫu thuật Can thiệp phẫu thuật thường khuyến cáo cả thường khuyến cáo cả đặt clip kim lọai ở đáy đặt clip kim lọai ở đáy còn gọi là cổ của còn gọi là cổ của phình mạch hay cắt phình mạch hay cắt bỏ bất thường mạch bỏ bất thường mạch máu trong dị dạng máu trong dị dạng động tĩnh mạch. động tĩnh mạch.

8181


• Can thiệp nội mạc (Endovascular Can thiệp nội mạc (Endovascular Procedures) như đặt "coils"Procedures) như đặt "coils"Can thiệp nội mạc ít xâm lấn, dùng Can thiệp nội mạc ít xâm lấn, dùng catheter xuyên qua các động mạch catheter xuyên qua các động mạch lớn ở chân hay tay hướng dẫn đến lớn ở chân hay tay hướng dẫn đến phình mạch hay dị dạng động tĩnh phình mạch hay dị dạng động tĩnh mạch.mạch.

8282

8383

Neurosurgical Clipping

8484

Coils: endovascular Coils: endovascular treatmenttreatment

8585

Điều trị đột quy thiếu máuĐiều trị đột quy thiếu máutrước năm 2011 trước năm 2011

3 H OU

RS

Dịch vụ cấp Dịch vụ cấp cứucứu

Đội đột quỵ (stroke team)Đội đột quỵ (stroke team)

Khởi độngKhởi động(15 phút)(15 phút)

CT nãoCT não

Thuốc tiêu sợi Thuốc tiêu sợi huyếthuyết

Hồi phục hoàn Hồi phục hoàn toàntoàn

Khởi phát đột quỵKhởi phát đột quỵPhòng ngừa thứ phátPhòng ngừa thứ phát

Đột quỵ thiếu máu não cấp

8686

Phòng ngừa đột quỵPhòng ngừa đột quỵ• Ñieàu trò ñoät quî raát toán keùm, ít Ñieàu trò ñoät quî raát toán keùm, ít

hieäu quaûhieäu quaû• Beänh ñeå laïi caùc di chöùng vaø beänh Beänh ñeå laïi caùc di chöùng vaø beänh

nhaân laø gaùnh naëng cho gia ñình vaø nhaân laø gaùnh naëng cho gia ñình vaø xaõ hoäi xaõ hoäi

• Phoøng ngöøa coù theå laøm giaûm tyû Phoøng ngöøa coù theå laøm giaûm tyû leä ñoät quîleä ñoät quî

• Phoøng ngöøa nguyeân phaùt vaø thöù Phoøng ngöøa nguyeân phaùt vaø thöù phaùtphaùt

8787

Phoøng ngöøa nguyeân Phoøng ngöøa nguyeân phaùtphaùt

• Treân ngöôøi chöa bò ñoät quî naõoTreân ngöôøi chöa bò ñoät quî naõo• Thay ñoåi caùc yeáu toá nguy côThay ñoåi caùc yeáu toá nguy cô• Ñieàu trò cao huyeát aùpÑieàu trò cao huyeát aùp

Laø vaán ñeà quan troïng nhaát vôùi phoøng Laø vaán ñeà quan troïng nhaát vôùi phoøng ngöøa nguyeân phaùtngöøa nguyeân phaùt50% ñoät quî cao huyeát aùp50% ñoät quî cao huyeát aùp50% coù ñieàu trò 50% coù ñieàu trò % ñieàu trò ñuùng ?% ñieàu trò ñuùng ?

• Khaùng keát taäp tieåu caàu ?Khaùng keát taäp tieåu caàu ?

8888

Phoøng ngöøa nhoài Phoøng ngöøa nhoài maùu thöù phaùtmaùu thöù phaùt

Caùc böôùc cô baûn trong phoøng ngöøa Caùc böôùc cô baûn trong phoøng ngöøa thöù phaùtthöù phaùt– Kiểm soaùt huyeát aùpKiểm soaùt huyeát aùp– Rung nhóRung nhó– Haï cholesterolHaï cholesterol– Thay ñoåi caùch soáng:Thay ñoåi caùch soáng:

Thuoác laù, Thöùc aên, Taäp luyeän, Thuoác laù, Thöùc aên, Taäp luyeän, Theå troïng, Röôïu. Theå troïng, Röôïu.

8989

Thay ñoåi yeáu toá nguy Thay ñoåi yeáu toá nguy côcô

Taêng huyeát aùpTaêng huyeát aùp▪ ▪ Giaûm huyeát aùp trung bình Giaûm huyeát aùp trung bình

5mmHg giaûm 10% tai bieán5mmHg giaûm 10% tai bieán▪▪ Ñieàu trò taêng huyeát aùp taâm Ñieàu trò taêng huyeát aùp taâm

thu ñôn thuaànthu ñôn thuaàn▪▪ Giaûm muoái 3g/ngaøy giaûm 20% Giaûm muoái 3g/ngaøy giaûm 20%

tai bieántai bieán

9090

Thay ñoåi yeáu toá Thay ñoåi yeáu toá nguy cônguy cô

Muoái vaø huyeát aùp.Muoái vaø huyeát aùp.– Giaûm NaCl moåi 5 g/ngaøy (83 mmol) Giaûm NaCl moåi 5 g/ngaøy (83 mmol)

giaûm HA 7.2/3.2 mmHggiaûm HA 7.2/3.2 mmHg– Nhu caàu NaCl laø 10 mmol/ngaøy Nhu caàu NaCl laø 10 mmol/ngaøy

(0.6g)(0.6g)– Thöôøng duøng khoaûng 160 Thöôøng duøng khoaûng 160

mmol/ngaøymmol/ngaøy– Lôïi ích thaáy roû nhaát ôû ngöôøi lôùn Lôïi ích thaáy roû nhaát ôû ngöôøi lôùn

tuoåituoåi

9191


• Rung nhóRung nhó – Aspirin vs WarfarinAspirin vs Warfarin– Caàn thieát phaân taàng nguy cô beänh nhaânCaàn thieát phaân taàng nguy cô beänh nhaân

• Beänh nhaân nguy cô caoBeänh nhaân nguy cô cao– WARFARINWARFARIN

•Tiền căn đột quỵ, TIA, hay tắc mạch hệ thốngTiền căn đột quỵ, TIA, hay tắc mạch hệ thống•Tiền sử tăng huyết ápTiền sử tăng huyết áp•Rối loạn chức năng thất tráiRối loạn chức năng thất trái•Trên 75 tuổiTrên 75 tuổi•Bệnh van tim hậu thấp/thay van timBệnh van tim hậu thấp/thay van tim

9292


• Rung nhóRung nhó • Nguy cô trung bìnhNguy cô trung bình

– Nếu 1 yếu tố nguy cơ WARFARIN hay ASPIRINNếu 1 yếu tố nguy cơ WARFARIN hay ASPIRIN– Nếu nhiều hơn một yếu tố nguy cơ WARFARINNếu nhiều hơn một yếu tố nguy cơ WARFARIN

• 65-75 tuổi65-75 tuổi• Đái tháo đườngĐái tháo đường• Bệnh mạch vành chức năng thất trái bình thườngBệnh mạch vành chức năng thất trái bình thường

• Nguy cô thaápNguy cô thaáp– ASPIRINASPIRIN

• < 65< 65• Không bệnh mạch vànhKhông bệnh mạch vành

9393


• Thuoác laùThuoác laù– Taêng nguy cô töông ñoái 1.5-2.0Taêng nguy cô töông ñoái 1.5-2.0– Coù theå traùnh ñöôïc 12% đột quỵ Coù theå traùnh ñöôïc 12% đột quỵ

neáu khoâng coù neáu khoâng coù thuoác laùthuoác laù

– Nguy cô cao neáu treân 20 ñieáu/ngaøyNguy cô cao neáu treân 20 ñieáu/ngaøy– Nguy cô giaûm neáu ngöng thuoác 5 Nguy cô giaûm neáu ngöng thuoác 5

naêmnaêmNgöøng huùt thuoác coù theå giaûm nguy cô Ngöøng huùt thuoác coù theå giaûm nguy cô tai bieán 30-40%tai bieán 30-40%JAMA 1995; 274: 155-60JAMA 1995; 274: 155-60

9494


• Ñaùi thaùo ñöôøngÑaùi thaùo ñöôøng• Taêng nguy cô töông ñoáiTaêng nguy cô töông ñoái

– Tai bieán naëng hôn gaáp 3 laànTai bieán naëng hôn gaáp 3 laàn– Coù theå do giaûm löu löôïng maùu hay Coù theå do giaûm löu löôïng maùu hay

sinh lactatesinh lactate

9595

Thay ñoåi yeáu toá Thay ñoåi yeáu toá nguy cônguy cô• Taêng cholesterolTaêng cholesterol

– Muïc tieâu giaûm total Cholesterol < 5.0 Muïc tieâu giaûm total Cholesterol < 5.0 mmol/l, LDL chol < 3.2 mmol/lmmol/l, LDL chol < 3.2 mmol/l

– Söû duïng nhoùm statin laøm giaûm Söû duïng nhoùm statin laøm giaûm nguy cô tai bieánnguy cô tai bieán

– Dinh döôõngDinh döôõng

9696


• Beùo phìBeùo phì– Taêng nguy cô töông ñoái 1.5-2.0Taêng nguy cô töông ñoái 1.5-2.0– Thöôøng phoái hôïp vôùiThöôøng phoái hôïp vôùi

– Taêng huyeát aùpTaêng huyeát aùp– Taêng lipides maùuTaêng lipides maùu– Khoâng dung naïp glucoseKhoâng dung naïp glucose

• Hoaït ñoäng theå chaátHoaït ñoäng theå chaát– Lôïi ích cho caùc beänh tim maïchLôïi ích cho caùc beänh tim maïch

9797


• Boå xung acide foliqueBoå xung acide foliqueTình traïng taêng homocysteine Tình traïng taêng homocysteine trong huyeát thanh laøm taêng tæ trong huyeát thanh laøm taêng tæ leä ñoät quî naõo vaø beänh maïch leä ñoät quî naõo vaø beänh maïch vaønhvaønh

• Acide folique vaø vitamine B coù Acide folique vaø vitamine B coù theå laøm giaûm tình traïng naøy theå laøm giaûm tình traïng naøy vaø giaûm nguy cô ñoät quî naõovaø giaûm nguy cô ñoät quî naõo

9898

Ñieàu trò côn thoaùng Ñieàu trò côn thoaùng thieáu maùu naõothieáu maùu naõo

• 15% tai bieán tröôùc ñoù ñaõ coù côn thoaùng15% tai bieán tröôùc ñoù ñaõ coù côn thoaùng• 50% côn thoaùng thieáu maùu khoâng ñieàu trò50% côn thoaùng thieáu maùu khoâng ñieàu trò• Tai bieán coù theå xaûy ra vaøi giôø sau côn Tai bieán coù theå xaûy ra vaøi giôø sau côn

thoaùng thieáu maùuthoaùng thieáu maùu• 8% coù nguy cô tai bieán trong thaùng ñaàu tieân8% coù nguy cô tai bieán trong thaùng ñaàu tieân• 20% coù toån thöông nhoài maùu nhoû treân 20% coù toån thöông nhoài maùu nhoû treân

CTscanCTscan• Aspirine vaø caùc thuoác khaùng keát taäp tieåu Aspirine vaø caùc thuoác khaùng keát taäp tieåu

caàu coù theå laøm giaûm tyû leä tai bieáncaàu coù theå laøm giaûm tyû leä tai bieán

9999

Caùc thuoác choáng keát Caùc thuoác choáng keát taäp tieåu caàutaäp tieåu caàu

– Aspirine 50-325 mg/ngaøyAspirine 50-325 mg/ngaøy– Ticlopidine 500 mg/ngaøyTiclopidine 500 mg/ngaøy– Clopidogrel 75 mg/ngaøyClopidogrel 75 mg/ngaøy– Dipyridamole 400 mg/ngaøyDipyridamole 400 mg/ngaøy– Phoái hôïp Aspirine vaø Phoái hôïp Aspirine vaø

Dipyridamole(aggrenox)Dipyridamole(aggrenox)– Caùc thuoác treân ñeàu laøm giaûm Caùc thuoác treân ñeàu laøm giaûm

nguy cô nhoài maùu naõonguy cô nhoài maùu naõo

100100

101101

Stroke Stroke Units (ñôn vò ñoät Units (ñôn vò ñoät quîquî))• Vai trò của đơn vị đột quỵ trong điều trị nội Vai trò của đơn vị đột quỵ trong điều trị nội

trú bệnh nhân đột quỵ được bàn cải trong trú bệnh nhân đột quỵ được bàn cải trong 30 năm qua. Ích lợi trung bình của đơn vị 30 năm qua. Ích lợi trung bình của đơn vị đột quỵ từ 1 số ít nghiên cứu ngẫu nhiên.đột quỵ từ 1 số ít nghiên cứu ngẫu nhiên.

• Đánh giá chăm sóc của đơn vị đột quỵ Đánh giá chăm sóc của đơn vị đột quỵ không đồng nhấtkhông đồng nhất

• Cần nhiều nghiên cứuCần nhiều nghiên cứu

1Collaboration, S. U. T. (1997). "Collaborative systematic review of the randomised trials of inpatient (stroke unit) care after stroke." British Medical Journal 314: 1151-1159.

102102

Stroke UnitsStroke Units(đơn vị đột (đơn vị đột quỵ)quỵ)

NOTE: The impact of dedicated stroke units depend on how well they are staffed and on their availability, accessibility and cost.1

1 Barnett H, B. A. (2000). "The Imperative to Develop Dedicated Stroke Centers." Journal of the American Medical Association 283(23).

Chăm sóc nhiều chuyên khoa

Điều trị các thay đổi sinh lý như nhiệt độ, dịch….

Vận động sớm và dinh dưởng…

Phòng ngừa trầm cảm….

Documents

Tai biến mạch máu não