tak.nfe.go.thtak.nfe.go.th/2555/download/photo/Curriculum Digital... · Web viewหล กส ตรการเข าใจด จ ท ล (Digital Literacy Curriculum) ม จำนวนเน

หลกสตรการเขาใจดจทล (Digital Literacy Curriculum)

ก


สารบญเรอง

หนา

หลกสตรการเขาใจดจทล (Digital Literacy Curriculum)................................................ขอมลทวไป......................................................

1. ชอหลกสตร.................................................................12. จำานวนชวโมงทเรยนรตลอดหลกสตร...................................13. รปแบบของหลกสตร......................................................14. จดมงหมายของหลกสตร.................................................15. กลมผเรยนร................................................................2

ขอมลโครงสรางหลกสตร.......................................1. คำาอธบายรายวชา...........................................

1.1 สทธและความรบผดชอบ................................................21.2 การเขาถงสอดจทล.......................................................31.3 การสอสารยคดจทล......................................................31.4 ความปลอดภยยคดจทล.................................................31.5 ความเขาใจสอดจทล......................................................31.6 แนวทางปฏบตในยคดจทล..............................................31.7 สขภาพดยคดจทล........................................................41.8 ดจทลคอมเมรซ...........................................................41.9 กฎหมายดจทล............................................................4

2. จำานวนชวโมงทใชตอหลกสตร..............................

ข


3. วธการสอนทจะพฒนาการเรยนร...........................4. วธการประเมนผล...........................................5. แผนการสอน...............................................6. ทรพยากรและเอกสารประกอบกระบวนการถายทอดองคความร...........................................................

6.1 ทรพยากรหลก............................................................86.2 ทรพยากรเสรม...........................................................9

7. การประเมนและปรบปรงการดำาเนนการของหลกสตร......7.1 กลยทธการประเมนประสทธผลของหลกสตรโดยผเรยนร..........97.2 กลยทธการประเมนกระบวนการถายทอดองคความร...............9

สารบญ (ตอ)เรอง

หนา

7.3 การปรบปรงการถายทอดองคความร..................................97.4 การทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของผเรยนรในหลกสตร.......107.๕ การดำาเนนการทบทวนและการวางแผนปรบปรงประสทธผลของ

หลกสตร.......................................................................10ภาคผนวก ก...................................................11โครงสรางหลกสตรการเขาใจดจทล (Digital Literacy Course Outline).........................................11สทธและความรบผดชอบ......................................15

คำาถามสำาคญ.................................................................15

ค


จดประสงคหลก..............................................................15สมรรถนะ.....................................................................16โครงสรางหวเรองหลก.....................................................16หวเรองหลก..................................................................17

การเขาถงสอดจทล............................................20คำาถามสำาคญ.................................................................20จดประสงคหลก..............................................................20สมรรถนะ.....................................................................20โครงสรางหวเรองหลก.....................................................21หวเรองหลก..................................................................21

การสอสาร (และความสมพนธ) ยคดจทล.....................25การสอสาร (และความสมพนธ) ยคดจทล.....................25

คำาถามสำาคญ.................................................................25จดประสงคหลก..............................................................25สมรรถนะ.....................................................................25โครงสรางหวเรองหลก.....................................................26หวเรองหลก..................................................................26

ความปลอดภยยคดจทล.......................................29คำาถามหลก...................................................................29จดประสงคหลก..............................................................29สมรรถนะ.....................................................................29

ง



หนา

โครงสรางหวเรองหลก.....................................................30หวเรองหลก..................................................................30

ความเขาใจสอดจทล...........................................34คำาถามสำาคญ.................................................................34จดประสงคหลก..............................................................34สมรรถนะ.....................................................................34โครงสรางหวเรองหลก.....................................................35หวเรองหลก..................................................................35

แนวปฏบตในสงคมดจทล.....................................41คำาถามสำาคญ.................................................................41จดประสงคหลก..............................................................41สมรรถนะ.....................................................................41โครงสรางหวเรองหลก.....................................................42หวเรองหลก..................................................................42

สขภาพดยคดจทล.............................................45คำาถามสำาคญ.................................................................45จดประสงคหลก..............................................................45สมรรถนะ.....................................................................45โครงสรางหวเรองหลก.....................................................46หวเรองหลก..................................................................46

จ


ดจทลคอมเมรซ...............................................52คำาถามสำาคญ.................................................................52จดประสงคหลก..............................................................52สมรรถนะ.....................................................................52โครงสรางหวเรองหลก.....................................................53หวเรองหลก..................................................................53

กฎหมายดจทล................................................57คำาถามสำาคญ.................................................................57


หนา

จดประสงคหลก..............................................................57สมรรถนะ.....................................................................57โครงสรางหวเรองหลก.....................................................58หวเรองหลก..................................................................58

ภาคผนวก ข. เนอหาหลกตามโครงสรางหลกสตร............621. กจกรรมการเรยนร รายวชาสทธและความรบผดชอบ................632. กจกรรมการเรยนร รายวชาการเขาถงสอดจทล........................633. กจกรรมการเรยนร รายวชาการสอสาร (และความสมพนธ) ยค

ดจทล....................................................................................634. กจกรรมการเรยนร รายวชาความปลอดภยยคดจทล.................645. กจกรรมการเรยนร รายวชาความเขาใจสอดจทล.......................646. กจกรรมการเรยนร รายวชาแนวปฏบตในสงคมดจทล...............64

ฉ


7. กจกรรมการเรยนร รายวชาสขภาพดยคดจทล.........................658. กจกรรมการเรยนร รายวชาดจทลคอมเมรซ............................659. กจกรรมการเรยนร รายวชากฎหมายดจทล..............................65

ภาคผนวก ค. เอกสารประกอบการถายทอดองคความร (Presentation)...........................................67ภาคผนวก ง. เครองมอประเมนและวดผลความรความเขาใจดจทล (Testing tools)...................................68

1. แบบทดสอบ รายวชาสทธและความรบผดชอบ.........................692. แบบทดสอบ รายวชาการเขาถงสอดจทล.................................713. แบบทดสอบ รายวชาการสอสาร (และความสมพนธ) ยคดจทล....734. แบบทดสอบ รายวชาความปลอดภยยคดจทล..........................755. แบบทดสอบ รายวชาความเขาใจสอดจทล................................776. แบบทดสอบ รายวชาแนวปฏบตในสงคมดจทล........................797. แบบทดสอบ รายวชาสขภาพดยคดจทล..................................818. แบบทดสอบ รายวชาดจทลคอมเมรซ.....................................839. แบบทดสอบ รายวชากฎหมายดจทล.......................................85

ช



พ.ศ. 2559

จดทำาโดย

มหาวทยาลยมหดล ทปรกษากจกรรมศกษาวเคราะหกรอบแนวทางการพฒนาทกษะดจทล

เบองตน (Digital Literacy)สำาหรบประชาชนทกกลมวยทเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทย

ภายใตโครงการสงเสรมการใชดจทลอยางสรางสรรคและรบผดชอบตอสงคม

กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

ขอมลทวไป

1.ชอหลกสตร

ภาษาไทย : การเขาใจดจทลภาษาองกฤษ : Digital Literacy Curriculum

2.จำานวนชวโมงทเรยนรตลอดหลกสตร

เรยนรไมนอยกวา18 ชวโมง

3.รปแบบของหลกสตร

ภาษาทใช : ภาษาไทย

1


กระบวนการในการเรยนร : เรยนรทฤษฎและกจกรรมปฏบตการ

4.จดมงหมายของหลกสตร

เมอสนสดการเรยนการสอนแลว ผเรยนสามารถ4.1. อธบายทฤษฎหลกการเขาถงและใชดจทลสำาหรบ

การปฏบตงานและการใชชวตประจำาวนได4.2. รเทาทนสอดจทล คด วเคราะห แยกแยะ สอดจทล

เพอการบรโภคไดอยางเหมาะสม4.3. ประยกตใชดจทลเพอการปฏบตงานไดอยางเหมาะ

สม4.4. เขาใจความรดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย

ตามแนวทางการเรยนรในศตวรรษท 21 4.5. เรยนรการใชงานดจทลใหเกดประโยชนทางดาน

การขบเคลอนเศรษฐกจดจทล4.6. ตระหนกร การใชดจทลอยางสรางสรรค

5.กลมผเรยนร

- ผพฒนาระบบสารสนเทศ โปรแกรมเมอร นกพฒนาระบบ

- ผสรางเนอหา กราฟกดไซเนอร ผสรางภาพยนตเคลอนไหว

- ผใชคอมพวเตอรในการทำางานเฉพาะดาน วศวกร นกดนตร นกสถต พยาบาล นกบญช เปนตน

- ผใชคอมพวเตอรในการทำางาน นกเรยน ขาราชการ พกงานบรษท ตำารวจ ทหาร เปนตน

2


- บคคลทวไป แมบาน เกษตรกร พนกงานแรงงาน ผพการ ผสงอาย

- บคคลทางดานศาสนา พระ บาทหลวง เปนตน

ขอมลโครงสรางหลกสตร

1.คำาอธบายรายวชา

หลกสตรการเขาใจดจทล (Digital Literacy Curriculum) มจำานวนเนอหาตลอดหลกสตร 9 กลมเนอหา ประกอบดวย สทธและความรบผดชอบ การเขาถงสอดจทล การสอสารยคดจทล ความปลอดภยยคดจทล ความเขาใจสอดจทล แนวปฏบตในสงคมดจทล สขภาพดยคดจทล ดจทลคอมเมรซ และ กฎหมายดจทล

1.1 สทธและความรบผดชอบ

ผศกษาจำาเปนตองทราบสทธ เสรภาพ และความรบผดชอบเมอใชสทธนนบนสอสาธารณะยคดจทลในฐานะเปนประชากรของสงคมในระดบตาง ๆ ไมวาจะเปนระดบชมชน ระดบประเทศ ระดบโลก โดยความรบผดชอบนรวมถงความรบผดชอบตอตวเอง และความรบผดชอบตอสงคม ทงผลกระทบทเกดจากการกระทำาและทางกฎหมาย ดวยการใชสทธ เสรภาพอยางถกตอง จะทำาใหการอยรวมกนในสงคมเดยวกน เกดความสงบสข ไมขดตอกฎหมาย จรยธรรม ศลธรรม ของสงคม ถอเปนพนฐานประการแรกทจำาเปนตองทราบ เพอจะอยในสงคมออนไลนทมการเชอมโยงประชากรจากทกประเทศทงโลกเขาไวดวยกน

3


1.2 การเขาถงสอดจทล

ผศกษาจำาเปนตองเขาใจอนเทอรเนตและการเขาถงอนเทอรเนตดวยชองทางตาง ๆ รวมถงขอดขอเสยของแตละชองทางได เพอใหสามารถใช Search Engine คนหาขอมลทตองการจากอนเทอรเนตไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงจำาเปนตองเขาใจสอทางดจทลชนดตาง ๆ รวมถงการนำาไปประยกตใชงานในปจจบน

1.3 การสอสารยคดจทล

ผศกษาจำาเปนตองมความเขาใจการสอสารผานทางสอ และเครองมอทางดจทลในแงมมตางๆไมวาจะเปนความเหมาะสม ความแตกตาง ความเสยงของสอ และเครองมอพรอมทงสามารถสอสารโดยการใชขอความหรอถอยคำาอยางสรางสรรค มประโยชน และเคารผอน เพอประโยชนตอสวนรวมนอกจากนยงรวมถง ความสามารถวเคราะหขอมลตาง ๆ ทมอยบนสอดจทลตาง ๆ วาสงไหนเปนขอเทจจรง สงไหนเปนความเหน สงไหนเปนความจรงบางสวน สงไหนเปนความจรงเฉพาะเหตการณนน ๆ เพอไมใหตกเปนเหยอของการสอสารทางดจทล

1.4 ความปลอดภยยคดจทล

ผศกษาจำาเปนเขาใจความมนคง ความเปนสวนตว และการทงรอยเทาดจทล ในการใชอปกรณอเลกทรอนกสในยคดจทล รวมถงภยในรปแบบตาง ๆ ทงในแงวธการทไดรบการคกคาม ผลกระทบทเกดขน การปองกน การลดความเสยง ตอภยเหลานน

4


1.5 ความเขาใจสอดจทล

ผศกษาจำาเปนตองมความเขาใจสารสนเทศและสอในยคดจทล เพอทสามารถระบขอมลทตองการหาขอมลนน ประเมนประโยชน ความเกยวของ ความถกตอง ความนาเชอถอ ของขอมลนนจากแหลงตาง ๆ นอกจากนนผศกษายงจำาเปนตองสามารถนำาขอมลเหลานนมาพฒนาเปนความร เพอนำาไปใชประโยชนผานทางการนำาเสนอไดอยางมประสทธภาพ

1.6 แนวทางปฏบตในยคดจทล

ผศกษาจำาเปนตองทราบ แนวทางปฏบตในสงคม มารยาท และ พฤตกรรมอนพงปฏบตเมออยรวมในสงคมดจทล เพอไมสรางความเดอดรอน ความรำาคาญ ความเครยด ความกงวลใจ รวมถงเปนสาเหตของปญหาทางสภาพจตของบคคลอนและตวเอง การประพฤตตามมารยาททเหมาะสม จะทำาใหสงคมยอมรบ นบถอ และใหเกยรตเราดงนนมารยาทในสงคมดจทล จงเปนสงทจำาเปนตองเรยนร และปพนฐานไวในการใชงานสงคมดจทล

1.7 สขภาพดยคดจทล

ผศกษาจำาเปนตองเขาใจอนตรายและผลกระทบดานสขภาพในแงมมตาง ๆ ไมวาจะเปนดานสขภาพกาย สขภาพจต โรคทเกดขน รวมถงความสมพนธและผลกระทบตอเยาวชน การใชอนเทอรเนตและสอดจทล เพอปองกน หลกเลยง ลดผลกระทบ จนถงวธการรกษาเบองตน ทงตอตวเอง และคนใกลตว เพอใหสามารถ ใชชวตอยางมความสขในยคดจทลได

5


1.8 ดจทลคอมเมรซ

ผศกษาจำาเปนตองเขาใจการทำาธรกจออนไลน หรอ อคอมเมรซ ประเภทตาง ๆ รวมถงอนตราย ภย และ ความเสยงจากการทำาธรกรรมนน พรอมทงวธปองกน ลดความเสยงและรบมอ กบอนตราย ภย และความเสยงเหลานน โดยรขนตอนปฏบตเมอตกเปนเหยอการหลอกลวงเหลาน

1.9 กฎหมายดจทล

ผศกษาจำาเปนตองมความเขาใจสทธและขอจำากดทควบคมการใชสอดจทลในรปแบบตาง ๆ ซงไดถกกำาหนดโดยภาครฐ เพอทจะไดสามารถปฏบตงานและดำาเนนชวตไดอยถกตองตามกฎระเบยบสงคม ซงจะเปนการเคารพสทธของผอนอกดวย

2.จำานวนชวโมงทใชตอหลกสตร

จำานวนชวโมงบรรยายตอหลกสตร ไมนอยกวา 6 ชวโมงจำานวนชวโมงฝกปฏบตตอหลกสตร ไมนอยกวา 6 ชวโมงจำานวนชวโมงการศกษาดวยตนเอง ไมนอยกวา 6 ชวโมง

3.วธการสอนทจะพฒนาการเรยนร

3.1 บรรยาย3.2 กรณศกษา3.3 การมอบหมายงาน

6


3.4 การนำาเสนอผลงาน3.5 การอภปราย3.6 การฝกปฏบต3.7 การทบทวน

4.วธการประเมนผล

4.1 ความรความเขาใจดจทลครอบคลมเนอหาสาระเกยวกบความเขาใจดจทลประเมนจาก(1) ผลทดสอบกอนเรยน(2) ผลทดสอบหลกเรยน(3) การตอบคำาถามในกระบวนการเรยนร(4) การสมภาษณ

4.2 ทกษะความเขาใจดจทล เพอการใชประโยชนในการปฏบตงานและชวตประจำาวน ประเมนจาก(1) ผลลพธการทดสอบปฏบตการ(2) การสงเกตการณ(3) การสมภาษณ

4.3 ทศนคตความเขาใจดจทล เพอการใชสอและเทคโนโลยดจทลอยางเหมาะสม ประเมนจาก(1) การตอบคำาถามในกระบวนการเรยนร(2) กระบวนการสงเกตการณของผสอน(3) การจำาลองสถานการณเพอประเมนผล โดยกระบวนการ

จดลำาดบ (Ranking) การใหคะแนน (Rating) การแยกกลม (Sorting Technique) การเลอกตอบ (Choice Technique) และการวดทางสรรวทยา (Physiological)

7


(4) การพจารณาแนวคด (นามธรรม) สะทอน การกระทำา (รปธรรม)

5.แผนการสอน

หวขอท

หวขอ

จำานวน (นาท) กจกรรมการเรยนการสอน

และสอทใช

บรรยาย

ปฏบต

ศกษาดวย

ตนเอง

- เกรนนำารายวชาและวตถประสงค

10 0 0 บรรยาย

- ประเมนผลความรความเขาใจดจทล (กอนเรยน)

20 0 0 แบบทดสอบประเมนผล

๑ สทธและความรบผดชอบ- เสรภาพ ความเขาใจผด ปฏญญาสากล รฐธรรมนญ เสรภาพในการพดและแสดงออก- สทธ ความเปนสวนตว ความเปนสาธารณะของสอออนไลน ขอมลสวนตวและอตลกษณ สทธคมครองผบรโภค ลขสทธเบองตน- ความรบผดชอบ การใชงานขอมลอน การเผยแพร ตอขอมล การดถก หมนประมาท เปาหมายการพฒนาอยางยงยน

60 0 60 บรรยาย การสบคนขอมลผานเทคโนโลยสารสนเทศ และกรณศกษา

8


หวขอท

หวขอ



บรรยาย

ปฏบต


ตนเอง๒ การเขาถงสอดจทล

- อนเทอรเนต 3G, HSPA, 4G, LTE, Wi-Fi, ADSL, Cable, Fiber, Cloud, IoT, Industry 4.0- สอดจทล เสยงดจทล วดโอดจทล ภาพถายดจทล หนงสออเลกทรอนกส ทวดจทล อนเทอรเนตทวดจทล ระบบสงขอความทนท การโทรทางดจทล ประชมผานดจทล ถายทอดสด- การคนหาขอมล เสรชเอนจน คนหาตำาแหนง


๓ การสอสารยคดจทล - ประเภทการสอสาร ความเหมาะสม การพฒนาความร ACRL information Literacy- การสอสารอยางสรางสรรค การเขยนแสดงความคดเหน การแยกแยะความจรงทางออนไลน


9


หวขอท

หวขอ



บรรยาย

ปฏบต


ตนเอง- การรบมอในสถานการณ เมอรสกไมสบายใจ เมอคยกบคนไมรจก ดรามา- ภย แสดงความรก ประทษวาจา ภาษาวบต

๔ ความปลอดภยยคดจทล- ความเปนสวนตว รอยเทาดจทล หยด คด เชอม- ความมนคง การพสจนบคคล การกำาหนดสทธ มลแวร การหลอกลวง การปองกน รหสผาน อนตรายจากสาธารณะ- ความปลอดภย ทางดานกายภาพ สขภาพ


๕ ความเขาใจสอดจทล- ความเขาใจสารสนเทศ ลำาดบชน Data Information Knowledge Wisdom Hierarchy : DIKW การพฒนาความร ACRL Information Literacy- การคดเชงวพากษ ขอเทจจรง ขอคดเหน ความจรง ความเปนจรง การคด


10


หวขอท

หวขอ



บรรยาย

ปฏบต


ตนเองเชงคำานวณ- การนำาเสนอ การเลาเรองราว การนำาเสนอดวยภาพ อนโฟกราฟกส

๖ แนวปฏบตสงคมดจทล- แนวปฏบต มารยาทเนต มารยาทการใชโทรศพท การเอาใจใสผอน- การกลนแกลง Cyberbullying ยแหย ประทษวาจา ขาวลอ พฤตกรรมสรางความรำาราญ พฤตกรรมบคคลอนตราย เปดเผยขอมลสวนตว

60 ๐ 60 บรรยาย การสบคนขอมลผานเทคโนโลยสารสนเทศ และกรณศกษา

๗ สขภาพดยคดจทล- สขภาพกาย ออฟศซนโดรม การยศาสตร สมดลการอยหนาจอ การทำางานหลายงานในเวลาเดยวกน สขภาพตา กลมอาการเสนประสาท กลมอาการอกเสบ อนตรายจากหฟง โรคอวน- สขภาพจต เครยด นอนไมหลบ ความจำาเสอม


11


หวขอท

หวขอ



บรรยาย

ปฏบต


ตนเองพฒนาการทางสมองชา เสพตดดจทล เสพตดดรามาทางดจทล โมโนโฟเบย ตดเกมส สมาธสนในททำางาน สญเสยความรบผดชอบ สญเสยการยบยงชงใจ ผลกระทบตอครอบครว/สงคม สภาวะซมเศราจากเฟซบค ละเมอแซท เลยนแบบพฤตกรรม การดแลเยาวชน

๘ ดจทลคอมเมรซ- ประเภทธรกจ แบบจำาลอง เศรษฐกจดจทล ประเทศไทย 4.0 - อคอมเมรซ เขารหสขอมล Trustmark ชำาระเงนออนไลน กระเปาเงนดจทล ตลาดอเลกทรอนกส mCommerce sCommerce ภย หลอกลวง ขอพพาก


๙ กฎหมายดจทล - ทรพยสนทางปญญา

60 0 60 บรรยาย การสบคนขอมล

12


หวขอท

หวขอ



บรรยาย

ปฏบต


ตนเองลขสทธ ขอตกลงอนญาตใชสทธ- กฎหมายไทย กระทำาความผด ธรกรรมอเลกทรอนกส ขอมลสวนบคคล ดหมน หมนประมาท ยวย ยยง ปลกระดม

ผานเทคโนโลยสารสนเทศ และกรณศกษา

- ประเมนผลความรความเขาใจดจทล (หลงเรยน)

20 0 0 แบบทดสอบประเมนผล

- สรปเนอหาการเรยนร 30 0 0 บรรยายสรป

รวมจำานวนชวโมงตลอดหลกสตร (นาท)

540 (9

ชวโมง)

240(4

ชวโมง)

380(6

ชวโมง 20

นาท)

1160 (19

ชวโมง 20 นาท)

6.ทรพยากรและเอกสารประกอบกระบวนการถายทอดองคความร

ทรพยากรและเอกสารประกอบการถายทอดองคความร ประกอบดวย ทรพยากรหลก และทรพยากรเสรม เพอใหทนตอสถานการณและกรณศกษาทเปนปจจบน ดงน

13


6.1 ทรพยากรหลก

- โครงสรางหลกสตรการเขาใจดจทล (Digital Literacy Course Outline) ...ภาคผวก ก.

- เนอหาหลกตามโครงสรางหลกสตร 9 รายวชา ...ภาคผนวก ข.

- เอกสารประกอบการถายทอดองคความร (Presentation) ตามโครงสรางหลกสตร 9 รายวชา ภาคผนวก ค… .

- เครองมอประเมนและวดผลความรความเขาใจดจทล (Testing tools) ตามโครงสรางหลกสตร 9 รายวชา ภาคผนวก ง… .

6.2 ทรพยากรเสรม

ทรพยากรเสรม จำาเปนสำาหรบหลกสตรการเขาใจดจทล เพอใหทนตอสถานการณ ในกระบวนการถายทอดองคความรจงจำาเปนจะตองคนหาทรพยากรเสรม ชนดตางๆ เชน เนอหาขาว ระเบยบ กฎหมาย สอภาพเคลอนไหว ภาพนง เสยง ฯลฯ ทมความเกยวของกบหลกสตรใน 9 รายวชา โดยผถายทอดองคความรจะตองจดหาทรพยากรเสรม จากฐานขอมล เวบไซต และสอสงคมออนไลนตางๆ ในกระบวนการเตรยมการถายทอดองคความร

7.การประเมนและปรบปรงการดำาเนนการของหลกสตร

7.1 กลยทธการประเมนประสทธผลของหลกสตรโดยผเรยนร

การประเมนประสทธผลในหลกสตรนทจดทำาโดยผถายทอดองคความร ไดจดกจกรรมในการนำาแนวคด และความเหนจากผเรยนรไดดงน

๑) การสนทนากลมระหวางผถายทอดองคความรและผเรยนร

14


๒) การสงเกตการณจากพฤตกรรมของผเรยนร๓) แบบประเมนผถายทอดองคความร และแบบประเมนหลกสตร

รายวชา

7.2 กลยทธการประเมนกระบวนการถายทอดองคความร

ในการเกบขอมลเพอประเมนกระบวนการถายทอดองคความร ไดมกลยทธ ดงน

๑) การสงเกตการณถายทอดองคความรของผรวมทมกระบวนการถายทอดองคความร

๒) ผลการสอบ๓) การทวนสอบผลประเมนการเรยนร

7.3 การปรบปรงการถายทอดองคความร

หลงจากผลการประเมนกระบวนการถายทอดองคความรในขอ ๒ จงมการปรบปรงกระบวนการถายทอดองคความร โดยการจดกจกรรมในการระดมสมอง และหาขอมลเพมเตมในการปรบปรงกระบวนการถายทอดองคความร ดงน

๑) สมมนาการจดการเรยนการถายทอดองคความร๒) การวจย

7.4 การทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของผเรยนรในหลกสตร

ในระหวางกระบวนการถายทอดองคความรรายวชา มการทวนสอบผลสมฤทธ ในรายหวขอตามทคาดหวงจากการเรยนรในหลกสตร ไดจากการสอบถามผเรยนร หรอการสมตรวจผลงานของผเรยนร รวมถง

15


พจารณาจากผลการทดสอบยอย และหลงการออกผลการเรยนรายวชา มการทวนสอบผลสมฤทธโดยรวมในวชาไดดงน

๑) การทวนสอบการใหคะแนนจากการสมตรวจผลงานของผเรยนรโดยผถายทอดองคความรอน หรอผทรงคณวฒ ทไมใชผถายทอดองคความรทเกยวของกบหลกสตร

๒) มการตงคณะกรรมการทเกยวของกบหลกสตร ตรวจสอบผลการประเมนการเรยนรผเรยนร โดยตรวจสอบขอสอบ รายงาน วธการใหคะแนนสอบ และการใหคะแนนดานปฏบต

7.5 การดำาเนนการทบทวนและการวางแผนปรบปรงประสทธผล

ของหลกสตร

จากผลการประเมน และทวนสอบผลสมฤทธประสทธผลรายวชา ไดมการวางแผนการปรบปรงการถายทอดองคความรและรายละเอยดวชา เพอใหเกดคณภาพมากขน ดงน

๑) ปรบปรงรายวชาทก 2 ป หรอตามขอเสนอแนะและผลการทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธ ตามขอ ๔

๒) เปลยนหรอสลบผถายทอดองคความร เพอใหผเรยนรมมมมองในเรองการประยกตความรความเขาใจดจทล ทหลากหลาย

16


ภาคผนวก ก

โครงสรางหลกสตรการเขาใจดจทล (Digital Literacy Course Outline)

17


โครงสรางหลกสตรการเขาใจดจทล(Digital Literacy Course Outline)v0.11 @ 2016-11-13 – Mahidol University

18


19


Change LogV0.9.2 @ 2016-06-22 โดย ทปรกษากจกรรมฯ มหาวทยาลยมหดล

เปลยนรปหนาแรก และ หวเรอง จาก มารยาทในยคดจทล เปน “ ”แนวปฏบตยคดจทล“ ”

เอาการแบงระดบของรปออก แกคำาภาพในภาพโครงสรางของ สขภาพดยคดจทล“ ”

V0.10 @ 2016-07-11 โดย ทปรกษากจกรรมฯ มหาวทยาลยมหดล

เพมเนอหาของประเทศไทย ตามนโยบายของรฐบาล

ดจทลคอมเมรซo เศรษฐกจดจทล (Digital Economy)o ประเทศไทย 4.0 (Thailand 4.0)

V0.11 @ 2016-11-13 โดย ทปรกษากจกรรมฯ มหาวทยาลยมหดล

เพมเนอหาตามเรอง ความฉลาดทางดจทล หรอ DQ (Digital Quotient หรอ Digital Intelligence) ทเผยแพรในเวบไซตของ สภาเศรษฐกจโลก (World Economic Forum : WEF) และ การนำาเทคโนโลยสารสนเทศไปขบเคลอน เปาหมายการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development Goals : SDG) ของสหประชาชาต (United Nations : UN) ดงน

สทธและความรบผดชอบo เสรภาพในการพดและแสดงออก (Freedom of Speech

and Expression)o เปาหมายการพฒนาอยางยงยน ของ สหาประชาต

20


ความปลอดภยยคดจทลo หยด.คด.เชอม (Stop.Think.Connect)

ความเขาใจสอดจทลo การคดเชงคำานวณ (Computational Thinking)

แนวปฏบตในสงคมดจทลo การเอาใจใสผอน (Empathy)o พฤตกรรมบคคลอนตราย

สขภาพดยคดจทลo การสรางสมดลการอยหนาจอ (Balancing Screen

Time)o การทำาหลายงานในเวลาเดยวกน (Controlling Multi-

tasking)

21


สทธและความรบผดชอบ

ÿĉì íĉĒúąÙüćöøĆïñĉéßĂï

สทธและความรบผดชอบผศกษาจำาเปนตองทราบสทธ เสรภาพ และความรบผดชอบเมอใช

สทธนนบนสอสาธารณะยคดจทลในฐานะเปนประชากรของสงคมในระดบตาง ๆ ไมวาจะเปนระดบชมชน ระดบประเทศ ระดบโลก โดยความรบผดชอบนรวมถงความรบผดชอบตอตวเอง และความรบผดชอบตอสงคม ทงผลกระทบทเกดจากการกระทำาและทางกฎหมาย

ดวยการใชสทธ เสรภาพอยางถกตอง จะทำาใหการอยรวมกนในสงคมเดยวกน เกดความสงบสข ไมขดตอกฎหมาย จรยธรรม ศลธรรม ของสงคม ถอเปนพนฐานประการแรกทจำาเปนตองทราบ เพอจะอยในสงคมออนไลนทมการเชอมโยงประชากรจากทกประเทศทงโลกเขาไวดวยกน

คำาถามสำาคญ เราจะใชสทธ เสรภาพ อยางไรใหถกตอง และ มความรบผดชอบ? อะไรคอความเปนสวนตว (Privacy) อะไรคอพนท

สาธารณะ(Public) อะไรคอพนทสวนตว (Private)? การกระทำาอยางไรเขาขายละเมดสทธผอน หมนประมาท หรอ ผด

กฎหมาย? ความรบผดชอบเมอกระทำาในพนทสาธารณะยคดจทลมอะไรบาง? สทธ และ เสรภาพ ในระดบสากลมอยางไรบาง?

22


จดประสงคหลก เขาใจสทธ เสรภาพ และความรบผดชอบ เขาใจความเปนสวนตว (Privacy) พนทสาธารณะ (Public) พนท

สวนตว (Private) เขาใจการละเมดสทธผอน หมนประมาท หรอ ผดกฎหมาย เขาใจการกำาหนดขอบเขตความรบผดชอบ โดยการยอมรบนโยบาย เขาใจการมสวนรวมในการรบผดชอบตอสงคมดจทลในฐานะ

ประชากรของโลก

23


สมรรถนะ สามารถใชสทธ เสรภาพ ไดอยางถกตองตามหลกสากล ภายใตกรอบ

ทกฎหมายกำาหนดไว สามารถแสดงความรบผดชอบในการอยรวมกนในสงคมทเหมาะสม

ตามหลกสากลได สามารถบอกความแตกตางในการกำาหนดความเปนสวนตวได สามารถแยกแยะไดวาขอความและการกระทำาชนดไหน เปนการละเมด

สทธผอน หรอ หมนประมาท สามารถเขาใจเนอหาทอยในนโยบายการใชทยอมรบได หรอ ใกลเคยง

และสามารถปฏบตตตามนโยบายทยอมรบนนได สามารถอธบายความรบผดชอบในระดบนานาชาตตอสงคมดจทลใน

ฐานะประชากรดจทลได

24


โครงสรางหวเรองหลก

25


หวเรองหลก ความเขาใจในเรองสทธ เสรภาพ

o เขาใจผดเรอง เรามเสรภาพ สามารถทำาอะไรกได โดยไมตอง“สนใจคนอน”

o การใชสทธของเราโดยไมละเมดสทธคนอนo สทธมาพรอมความรบผดชอบ

สทธและเสรภาพo ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (Universal

Declaration of Human Rights) ขอ 19 และ 29o กตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการ

เมอง (ICCPR – International Covenant on Civil and Political Rights) ขอ 19

การเคารพในสทธหรอชอเสยงของบคคลอน การรกษาความมนคงของชาต หรอความสงบเรยบรอย

หรอการสาธารณสข หรอศลธรรมของประชาชนo อสรภาพในการแสดงออก/พด (Freedom of

Expression/Speech) รฐธรรมนญ มาตรา 45 – 48

o ประกาศสากลยเนสโกวาดวยความหลากหลายทางวฒนธรรม (UNESCO Universal Declaration on Cultural Diversity) ขอ 4 – 6

เสรภาพในการพดและแสดงออก (Freedom of Speech and Expression)

สทธเดกo อนสญญาวาดวยสทธเดก ของสหประชาชาต (United

Nations Convention on the Rights of the Child) การคาเดก (Optional Protocol on the Sale of

Children)

26


การคาประเวณเดกและสอลามกทเกยวกบเดก (Child Prostitution and Child Pornography)

o พรบ. คมครองเดก (เบองตน มละเอยดในกฎหมาย– ) เนองจากปจจบน ผใชอนเทอรเนตเปนเดกมาก

สทธความเปนสวนตว (Privacy)o คออะไร สำาคญอยางไร

ความแตกตางระหวางพนทสาธารณะ (Public) กบ พนทสวนตว (Private)o ความหมายของพนทสาธารณะ (Public) กบ พนทสวนตว

(Private)o ความรบผดชอบ เมอโพสตขอความลงพนทสาธารณะo ความเขาใจผดวาสอสาธารณะ เชน Facebook,

Instagram, YouTube, Blog เปนพนทสวนตวo ตวอยางการกำาหนดสทธความเปนสวนตวใน Facebook

ความเขาใจตอสอสาธารณะ เชน Facebook, Instagram, YouTube, Blogo เขาใจผดวา เราจะสามารถทำาอะไรกได โพสตอะไรกได แสดง

ความคดเหนอะไรกไดo เขาใจผดวา จะตองไมมใครมาแสดงความคดเหน ดา วา เราได

ขอมลสวนตว และ อตลกษณ (Identity)o อนตรายจากการเปดเผยขอมลสวนตวในสอสาธารณะ

สทธคมครองผบรโภคเบองตน (ดรายละเอยดในเรองอคอมเมรซ) ลขสทธเบอตน (ดรายละเอยดในเรองกฎหมายดจทล)

o โจรกรรมทางวรรณกรรม (Plagiarism)o Creative Common License

การมความรบผดชอบตอการรายงาน เมอพบผทำาผดกฎหมาย และการถกลนแกลงตอผอน เชนo Report it, don’t ignore it –

https://www.youtube.com/watch?v=10JhnGLxXu4

27


o หนวยงานของรฐทรบเรองรองเรยน การมความรบผดชอบในการรายงานผดแลระบบหรอหนวยงานท

เกยวของเมอมเหตการณไมเหมาะสม เชนo การกลนแกลง ยวย หมนประมาท ปลกระดม ราว รงควานo มการใชงานผดประเภทo การกระทำาทผดกฎหมาย การขโมย การละเมดทางเพศ การทำา

อนาจารo การทารณเดก เผยแพรสอลามกอนาจารเดกo การแสดงการขมขน การทารณ เพอความบนเทง เพอเรยก

ความสนใจ หรอเพอประโยชนทางการคา รวมถงการรวมสนบสนนใหการขมขน การละเมดทางเพศ การทารณ เปนเรองปกต ทจำาเปนตองทำาใหม เพอเรยกความสนใจ

การมความรบผดชอบในการใชขอมลของผอนo ไดรบอนญาตกอนนำาขอมลมาใช เปนลายลกอกษรo ระบแหลงทมาเมอนำามาใช หลงจากไดรบการอนญาตแลว

การมความรบผดชอบในการโหลดหรอเผยแพร ขอมลในรปแบบตาง ๆ อยางถกกฎหมาย ไมวาจะเปนภาพ เพลง วดโอ หนง โปรแกรม เกมส

การมความรบผดชอบทจะเกบขอมลสำาคญ ขอมลความเปนสวนตว ไวในทปลอดภย

การมความรบผดชอบทจะตรวจสอบความถกตองขอมล กอนเชอถอ กอนเผยแพร กอนแชร

การมความรบผดชอบตอขอมลสวนตวของผอน ไมเปดเผยเมอไมไดรบอนญาต

การกำาหนดขอบเขตความรบผดชอบo นโยบายการใชทยอมรบได (AUP – Acceptable Use

Policy) o นโยบายการใชทรบผดชอบได (RUP – Responsible Use

Policy)

28


o ขอตกลงการใหบรการ (Terms of Service) นโยบายการคมครองความเปนสวนตว (Privacy Policy) ขอปฏบตเพอรกษาความเปนสวนตว และการปองกนคนอนเขาถง

ขอมลสวนตว การดหมน หมนประมาท ใสความ

o การโพสตอยางไร เขาขายหมนประมาทo แนวทางปฏบตเมอโดนหมนประมาทo หมนพระบรมเดชานภาพ (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา

112)o การหมนประมาทบคคลสำาคญของรฐตางชาต (ประมวล

กฎหมายอาญา มาตรา 113 – 114) เปาหมายการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development

Goals : SDGs) ของสหประชาชาต (United Nations : UN) และการมสวนรวมของประชาชนทกคน

การเรงความสำาเรจเปาหมายการพฒนาอยางยงยนดวยเทคโนโลยดจทลo

29


การเขาถงสอดจทล

การเขาถงสอดจทลผศกษาจำาเปนตองเขาใจอนเทอรเนตและการเขาถงอนเทอรเนตดวย

ชองทางตาง ๆ รวมถงขอดขอเสยของแตละชองทางได เพอใหสามารถใช Search Engine คนหาขอมลทตองการจากอนเทอรเนตไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงจำาเปนตองเขาใจสอทางดจทลชนดตาง ๆ รวมถงการนำาไปประยกตใชงานในปจจบน

คำาถามสำาคญ สามารถเขาถงอนเทอรเนตไดดวยวธไหนบาง และ แตละวธเหมาะ

สมในกรณไหน? สอดจทลมอะไรบาง? จะคนหาขอมลทตองการอยางมประสทธภาพไดอยางไร?

จดประสงคหลก เขาใจการเขาถงขอมลและสอดจทล ผานทางอนเทอรเนต เขาใจการเขาถงอนเทอรเนต ผานทางสอดจทลชนดตาง ๆ รวมถง

ความแตกตาง เขาใจขอมลประเภทตาง ๆ ของดจทล เขาใจวธการเขาถงและคนหาขอมลทางอนเทอรเนต

30


สมรรถนะ สามารถแยกแยะประเภทการเขาถงอนเทอรเนตดวยวธตาง ๆ รวม

ระบขอดขอเสยได สามารถเขาใจสอดจทลชนดตาง รวมถงการนำาไปประยกตใชงานใน

ปจจบน สามารถใช Search Engine คนหาขอมลทตองการจาก

อนเทอรเนตได

31



หวเรองหลก อะไรคอดจทล (สอดจทล) วถชวตดจทล (Digital Lifestyle)

o ความแตกตาง ในอดตกบปจจบนo ภาพดจทล, เสยงดจทล, วดโอดจทล, ทวดจทล, อนเทอรเนต

ทวดจทล อนเทอรเนต คออะไร

o หลกการทำางาน เราตดตอกนทวโลกไดอยางไร– ?o ประวตโดยสงเขปo Web 1.0 – Web 4.0

32


o ขนตอนการทำางานของเวบไซต ทำาไมตออนเทอรเนตได แตเขาเวบบางเวบไมได?

ประเภทของการเขาถงอนเทอรเนตo มอถอ, ไรสาย, มสายo ขอดขอเสย ความเหมาะสม–o แบนดวดท (Bandwidth) คออะไร

3G, HSPA, HSPA+, 4G, LTE o ตางกนอยางไรo ทำาโทรศพทโชวเปลยนไป เปลยนมา o Wi-Fi ลดการใช 3G ลงไดo การปด 3G Data เพอปองกนการใช (*106#)

Data Roaming คออะไร ปดอนเทอรเนตกอนไป–เมองนอก

เบอรเปด ของแตละ คาย AIS *1292#, DTAC 1234#, True 1131#

อนเทอรเนตตามสายo ADSLo Cableo Fiber

นโยบายการใชอยางยตธรรม (FUP – Fair Usage Policy) คออะไร

Bluetooth คออะไร GPS คออะไร Cloud คออะไร

o Cloud Service คออะไร ตางจากปกตอยางไร ขอมลอยทไหน

IoT คออะไรo Sensor และ Actuator

อปกรณสวมใสได (Wearable Device) คออะไร

33


Big Data คออะไรo IoT สงขอมลจำานวนมากเขาสระบบ Big Data เลยมความ

จำาเปนมากขน Smart Home, Smart City อตสาหกรรมยคท 4 (Industry 4.0)

o อตสาหกรรมยคท 4 จำาเปนตองใชเทคโนโลยของ IoT สอดจทลชนดตาง ๆ เสยงดจทล (Digital Audio)

o MP3 คออะไรo เสยงสงเคราะหo การสงเคราะหเสยง (Speech Synthesis)o การรจำาเสยง (Speech Recognition) – Sirio การจำาหนายเพลงลขสทธ เชน iTune

การจดการสทธดจทล ปองกนการคดลอก – (DRM) วดโอดจทล (Digital Video)

o การตดตอวดโอดจทล การสรางหนงในยคปจจบน – Blue Screen, Green

Screen, Special Effecto ดจทลวดโอสตรมมง (Digital Video Streaming) –

YouTube ภาพยนตร – Netflix, iflix, iTune Global Internet TV เชน

Netflix ปจจบนเปนผผลตหนงเอง กำาลงรกทำาตลาดทกประเทศทวโลก (สมยกอนตองซอเวลาจากทางสถาน ทไดรบการอนญาต เชน ชอง 3)

ภาพถายดจทล (Digital Photography)o หลกการทำางานเบองตนo กลองมอถอ กบ กลอง DSLR

34


o จางชางกลอง มาถายงานสำาคญ เชน รบปรญญา แลวชางกลองใช iPhone ถาย ทำาไมภาพไมสวย

หนงสออเลกทรอนกส (eBook)o วารสารอเลกทรอนกส, หนงสอพมพอเลกทรอนกส

ทวดจทล (Digital TV)o ตางจากทวเดมอยางไร

อนเทอรเนตทวดจทล (Digital Internet TV)o Global Internet TV เชน Netflix ปจจบนเปนผผลตหนง

เอง กำาลงรกทำาตลาดทกประเทศทวโลก (สมยกอนตองซอเวลาจากทางสถาน ทไดรบการอนญาต เชน ชอง 3)

ระบบสงขอความทนท (IM – Instant Messaging)o หลกการทำางานo มคนแอบดกขอดขอความไดหรอไม การเขารหส–

การโทรทางดจทลและอนเทอรเนต (Digital and Internet Calling)o VoIPo LINE Free Call, LINE Video Callo Facebook Video Callo Skype Internet Calling

การประชมผานระบบดจทล, เวบ (Digital Conference, Web Conference)o Skypeo Google Hangout

การถายทอดสดo Facebook Live, YouTube Liveo Bigo Live, Camfrogo อนตรายจากการถายทอดสด

ขาดคนควบคม กำากบ ดแล ถายทอด เนอหาไมเหมาะสม

การคนหาขอมลในอนเทอรเนต

35


เสรชเอนจน คออะไร (Search Engine)o ทำางานอยางไรo ขอมลประเภทไหนทคนหาได

เทคนคการคนหาo การไมเอาคำาทตองการ ใชเครองหมายลบหนาคำา–o การระบคำาเปนวล ใชเครองหมายคำาพด–o การคาหาโดยการใชหลายคน ใช – OR เชน โลกรอน “ ” OR

“เรอนกระจก”o การคนหาขอความในเวบนน – site:url keywordo การคนหาเฉพาะประเภทไฟล – filetype:PDF keywordo คนหาคำาทไมรในวลนน ใช – * เชน A * History of

Philosophy ไดผลลพธเปน A Little History of Philosophy

o หาเวบทเกยวของ – related:urlo หาเฉพาะหวเรอง – intitle:keywordo คาหาโดยใชภาพ หาจาก – https://images.google.com

(ใชตรวจหาตนฉบบภาพได)o การแปลงหนวย, แปลงคาเงน เชน 100 USD to THB

การคนหาตำาแหนง (Google Map)o มมมองถนน (Street View)o ทองโลก กบ Google Street View – ยกตวอยาง เทยว

เกาหล, ญปน

36


การสอสาร (และความสมพนธ) ยคดจทล

การสอสาร (และความสมพนธ) ยคดจทลผศกษาจำาเปนตองมความเขาใจการสอสารผานทางสอ และเครองมอ

ทางดจทลในแงมมตาง ๆ ไมวาจะเปนความเหมาะสม ความแตกตาง ความเสยงของสอ และเครองมอพรอมทงสามารถสอสารโดยการใชขอความหรอถอยคำาอยางสรางสรรค มประโยชน และเคารผอน เพอประโยชนตอสวนรวม

นอกจากนยงรวมถง ความสามารถวเคราะหขอมลตาง ๆ ทมอยบนสอดจทลตาง ๆ วาสงไหนเปนขอเทจจรง สงไหนเปนความเหน สงไหนเปนความจรงบางสวน สงไหนเปนความจรงเฉพาะเหตการณนน ๆ เพอไมใหตกเปนเหยอของการสอสารทางดจทล

คำาถามสำาคญ เราจะสอสารอยางไรใหเหมาะสม เกดประสทธภาพ? เราจะวเคราะหและประเมนขอมล ขาวสาร ทมจำานวนมหาศาลในยค

ดจทลอยางไร? เราจะจดการกบความสมพนธบนโลกออนไลน ทางอนเทอรเนต

อยางไร?

จดประสงคหลก เชาใจ ความเหมาะสมของสอ และเครองมอ ทางดจทล ในงานตาง ๆ เขาใจ อนตรายและความเสยงในแงของการสอสารออนไลน

37


เขาใจ ความแตกตางของคนทรจกเฉพาะโลกออนไลนและความเสยงตาง ๆ

เขาใจ วธการสอสารอยางสรางสรรค และเปนประโยชน เขาใจ ขอเทจจรง ความคดเหน ความจรงเฉพาะสวน ความจรงเฉพาะ

สถานการณ

สมรรถนะ สามารถเลอกใชสอและเครองมอทางดจทล ใหเหมาะสมกบประเภท

การใชงาน การตดตอ และผรบได สามารถแยกแยะ พนทออนไลนสาธารณะกบสวนตวได สามารถแยกแยะระหวาง บคคลทรจกในชวตจรง และบคคลทรจก

เฉพาะทางอนเทอรเนต สามารถวเคราะหความเสยง การปองกน และการรบมอ กบบคคลท

รจกเฉพาะทางอนเทอรเนตได สามารถสอสารทางออนไลน อยางสรางสรรค ชดเจน และ เคารพผ

อน สามารถแยกขอเทจจรง (Fact) ออกจากความคดเหน (Opinion)

ได สามารถแยกขอมลทเปนจรงเฉพาะบางสวน หรอบางสถาณะการณ

ได

38



หวเรองหลก การใชสอดจทลเพอสอสารกบคนทรจกในชวตจรง ทงทบาน ทเรยน

ททำางาน ความแตกตางระหวางการสอสารดวยวธตาง ๆ และความเหมาะสม

o Synchronous (เชน โทรศพท) กบ Asynchronous (เชน email, LINE)

o ทางการ กบ ไมทางการo เรองสำาคญ เรองเรงดวน o จำาเปนตองเกบหลกฐานo ตวตอตว กบ เปนกลม

ประโยชนในการสอสารออนไลน และการเขามาเปลยนแปลงวธชวตในปจจบน

39


ชมชนออนไลนและการมสวนรวม Facebook, Blog ไมใชพนทสวนตว (อยทการตงสทธความเปน

สวนตว – Privacy)o ความเขาใจผดทวา Facebook, Blog เปนพนทสวนตวอยาก

ทำาอะไรกไดo ความผด/ความรบผดชอบ เมอเราโพสตลงบนสอออนไลน

(เบองตนเพราะมในกฎหมายแลว)o การกำาหนดความเปนสาธารณะและสวนตวในเครองมอตาง ๆ

เชน Facebook, Blog การสอสารทางออนไลน อยางสรางสรรค ชดเจน และเคารพผอน

o วธการเขยนขอความo คดถงผรบ และจดมงหมายในการสงขอความนนo คดกอนสงo ชดเจน เขาใจงาย ใชถอยคำาใหมความหมายเหมาะสมo ตรวจสอบ แหลงทมาของขอมล และความนาเชอถอo ไมแสดงความคดเหนโดยใชเพยงแตอารมณ ขาดสตในการ

แสดงความคดเหนo ใชภาษาสภาพ ไมกาวราว ไมหยาบคาย

หลกการเขยนแสดงความคดเหน (Comment) อยางสรางสรรค เชนo การลำาดบเรองo การเปดเรอง ปดเรองo หาขอมลหลกฐานมาประกอบความคดเหนo การแสดงความคดเหน

เพอใหขอเทจจรง เพอตงขอสงเกต เพอสนบสนนขอเทจจรง เพอโตแยงขอเทจจรง

40


เพอประเมนคา การแยกแยะระหวาง ขอเทจจรง (Fact) และความคดเหน

(Opinion) – ในหวเรองนเพยงแตใหเกดความตนตว รายละเอยดอยในหวขอ ความเขาใจสอดจทล“ ”

การแยกแยะความจรงบางสวนหรอบางสถาณะการณ ของขอมลทางอนเทอรเนต เชนo สมนไพรรกษาโรค แตสภาพรางกายของแตละคนไมเหมอนกน

ตองการยาตางชนดกนo ทดสอบสนคา เชน แตใชวธการทดสอบ เพอเออประโยชนกบ

สนคาลกษณะหนง หรอการใชงานแบบหนง การแยกแยะระหวาง บคคลทรจกในชวตจรง กบ รจกเฉพาะใน

ออนไลนo ความเสยงในการพฒนาความสมพนธกบคนทรจกเฉพาะใน

ออนไลน ความแตกตางระหวางการสอสารตวตอตว กบ บนออนไลน เชน

o ทางออนไลน มกสามารถสำาเนาไวได ทำาใหสามารถนำาไปเผยแพรตอได

o ทางออนไลน จะทราบไดลำาบากวาผรบ/ผสง รสกอยางไรo ทางออนไลน ยากทจะยนยนตวคนสง/รบ จรงได เชน แฟน

แอบเอาไปอาน/สง วธการทเหมาะสม เพอรบมอกบเหตการณททำาใหรสกไมสบายใจ เชน

o ไมอยากคยดวยo ไมอยากรบเปนเพอน (เมอมคนสงคำาขอมา)

วธการทเหมาะสม เมอตองคยกบคนทไมรจกบนโลกออนไลน ขอควรระวง และความเสยงในการแสดงความรก/ภาพลอแหลมบน

สอออนไลนo ไมมความลบบนโลกออนไลน สามารถสำาเนา/หลดไปไดเสมอ

41


o แมจบความสมพนธ กบคนเดมไปแตหลกฐานทงหมดยงอยบนอนเทอรเนต

ประทษวาจา (hate speech) และผลกระทบตอบคคล กลม และชมชน

ดรามาทางออนไลน และวธรบมอ ภาษาวบต เชน โทรศพท -> โทสบ | ใชไหม -> ชะมะ หรอชม หรอชะ

| เปลา -> ปาว หรอปะ หรอปลาว

42


ความปลอดภยยคดจทล

ความปลอดภยยคดจทลผศกษาจำาเปนเขาใจความมนคง ความเปนสวนตว และการทงรอย

เทาดจทล ในการใชอปกรณอเลกทรอนกสในยคดจทล รวมถงภยในรปแบบตาง ๆ ทงในแงวธการทไดรบการคกคาม ผลกระทบทเกดขน การปองกน การลดความเสยง ตอภยเหลานน

คำาถามหลก เราจะใชอปกรณดจทลตาง ๆ อยางปลอดภย ไดอยางไร?

จดประสงคหลก เขาใจความมนคง (Security) ความเปนสวนตว (Privacy) และ

การทงรอยเทาดจทล (Digital Footprint) ไวในโลกออนไลน เขาใจวธการ และผลการทบ ของภยในรปแบบตาง ๆ เขาใจการปฏบตเพอปองกน และลดความเสยงตอการถกภยคกคาม

สมรรถนะ สามารถประเมนไดวาการกระทำาใดเปนการเสยงตอความมนคง เปด

เผยขอมลสวนตว และทงรอยเทาดจทลได สามารถประเมนไดวาการกระทำาใดเปนการหลอกลวง จโจม ซงจะเปน

ภยตอเราได สามารถปฏบตตามขนตอนทเหมาะสมเพอปองกน และลดความเสยง

ตอการถกภยคกคามได

43



หวเรองหลก ความมนคง (Security) กบ ความเปนสวนตว (Privacy) รอยเทาดจทล (Digital Footprint)

o ภาพและขอมลสวนตวo การดำาเนดชวต และ การเปนอยของเราo ภาพกบเพอรวมงาน เพอมหาลย หรอกลมตาง ๆo ความสมพนธกบคนตาง ๆ (ทเราไปบนไวใน Facebook)

อนตรายของการทงรอยเทาดจทลไวo ทดสอบคนหาชอตวเองo ขอมลมโอกาสโดนทำาสำาเนาไปนบไมถวนo อยในมอผไมหวงดo เสยภาพพจน และภาพลกษณโดยไมอาจแกไขได

44


โครงการ หยด.คด.เชอม (Stop.Think.Connect) การพสจนตวบคคล

o การพสจนตวบคล โดยใช 2 ปจจย (Two-Factor Authentication)

o การพสจนตวบคล โดยใชหลายปจจย (Multi-Factor Authentication)

การกำาหนดสทธ (Authorization)o หลกการใหสทธนอยทสด (Principle of Least Privilege)o ปกตปฏเสธ (Default Deny)

การเขารหสขอมลo HTTPSo WPA2

มลแวร (Malware – Malicious Software)o ไวรส (Virus)o มาโทรจน (Trojan Horses)o ประตหลก (Backdoors)o สปายแวร (Spyware)o คยลอกเกอร (Keystroke logging)o เวรม (Worm)o บอตเนต (Notnet)o แอดแวร (Adware)o รทคท (Rootkit)o DoS - Denial of Service

การหลอกลวง (Scam) การโจมตแบบวศวกรรมสงคม (Social engineering)

o ฟชชง (Phishing) – การสรางเวบไซตปลอมo ตวอยางการโจมต

ความเปนสวนตว ความปลอดภยของมอถอ และอปกรณพกพา (Mobile Security and Privacy)

45


o การเกบขอมลสำาคญ มอถอหาย ถกขโมยขอมลสวนตว ภาพ–ลบหลดหมด

o คยอะไร ดอะไร ทำาอะไร คนขางหลง ขางๆ เหนหมดo เกดอะไรขนถา ณ ตอนนมอถอคณไปอยทคนอนo เครองตดโปรแกรมไมมลขสทธ (Jailbreak, Root) ซงมก

ประกอบดวยไวรสo การสงตำาแหนงไปให Server ตลอดเวลาo การสำารองขอมลสำาคญบนมอถอo เอกสารสำาคญเรองงานบนโทรศพท

แนวทางการปกปองเครองคอมพวเตอรo ตดตงโปรแกรม ตอตานไวรส (Antivirus) และตอตานสปาย

แวร (Antispyware)o อยาปลอยใหผอนมาใชเครองคอมพวเตอร หรออปกรณดจทล

โดยไมมการเฝา รหสผานอนตราย

o ใชรหสเดยวกนหมด รรหสเดยวสามารถเขาถงไดทกอยาง o ไมมการเปลยนรหสผานo รหสผานเดางาย เชน 00000000, 1234567890o ประกอบดวยขอมลสวนบคคล เชน เบอรโทร หรอวนเกดo ใชคำามความหมาย เชน love, happyo ใชตวพมพเลยหมด หรอ ไมมตวอกษร หรอตวเลขผสม

รหสผานทดo มความยาวไมตำากวา 8 อกษรo ผสมดวยตวพมพใหญ พมพเลก ตวเลข และ สญลกษณo ไมประกอบดวยขอมลสวนบคคลo ไมมความหมายo ไมเขยนใสกระดาษแลวตดไวขางจอ

พฤตกรรมเสยงเมอใชใชอปกรณในทสาธารณะ

46


o เชอมกบไวไฟทไมไดเขารหสo ไมระวงวามผอนแอบฟงบทสนทนาอยo ไมระวงผอนแอบดหนาจอo ไมระวงรอบตวo ลกไปทำาธระโดยทงของไวไมสนใจ เชน ตามรานกาแฟ

การหลอกลวงออนไลน (Fraud)o การหลอกลวงในการซอขายสนคาออนไลนo หลอกขอหมายเลขบตรเครดต เพอนำาไปลกลอบใชo ตงรหสผานทยากตอการคาดเดาo สงเกตความเปลยนแปลง เชน มโปรแกรมแปลกปลอมไหมo หมนอปเดต ระบบปฏบตการ และโปรแกรมตาง ๆo ลงซอฟตแวรเทาทจำาเปนo หลกเลยงเวบไซตเสยงo ไมทำาธรกรรมออนไลนกบเวบไซตทไมนาไวใจ หรอไมไดมการ

เขารหสขอมล (HTTPS)o ระวงการใชงาน เมออยในทสาธารณะo ไมเผยขอมลสวนตวลงในโซเชยลเนตเวรค และอนเทอรเนตo ปฏบตตามกฎหมายเกยวกบการใชงานอนเทอรเนต

อนตรายจากการใชไวไฟสาธารณะo การตงจดกระจายสญญานปลอม (Access Point) –

Access Point ตงชอเปนอะไรกได เชน ตงเปนชอเดยวกบผใหบรการอนเทอรเนต

o ไมไดเปดใชการเขารหสขอมล (WPA2) – ทำาใหสามารถดกจบขอมลทสงได

47


ความเขาใจสอดจทล

ความเขาใจสอดจทลผศกษาจำาเปนตองมความเขาใจสารสนเทศและสอในยคดจทล เพอท

สามารถระบขอมลทตองการหาขอมลนน ประเมนประโยชน ความเกยวของ ความถกตอง ความนาเชอถอ ของขอมลนนจากแหลงตาง ๆ นอกจากนนผศกษายงจำาเปนตองสามารถนำาขอมลเหลานนมาพฒนาเปนความร เพอนำาไปใชประโยชนผานทางการนำาเสนอไดอยางมประสทธภาพ

คำาถามสำาคญ ตองมความรอยางไรบางถงจะสามารถนำาขอมลในยคดจทล ไปใชให

เกดประโยชนได? ทกษะการคด (Thinking Skills) ทจำาเปนในยคดจทลคออะไร? ขอมลและสารสนเทศไหนเปนความจรง? การนำาเสอนขอมลทเหมาะสมกบยคดจทลตองทำาอยางไร?

จดประสงคหลก เขาใจสารสนเทศและสอ (Information and Media Literacy)

ผานทางสอดจทล (Digital) เขาใจวธการแยกแยะและเปรยบเทยบขอมลจากแหลงตาง ๆ ทาง

อนเทอรเนต เขาใจการประเมนขอมลดวยวธ การคดเชงวพากษ (Critical

Thinking)

48


เขาใจความแตกตางระหวาง ขอเทจจรง (Fact) ความจรงบางสวน (Half-Truth) ความคดเหน (Opinion)

เขาใจวธการนำาเสนอขอมลดวยวธทมประสทธภาพและเหมาะสมในยคดจทล

สมรรถนะ สามารถเปรยบเทยบและแยกแยะความแตกตางของขอมลจากแหลง

ตางได สามารถประเมนขอมลโดยวธการคดเชงวพากษได สามารถตดสน ความมประโยชน (Usefulness) หรอ ความสมพนธ

(Relevance) และความเปนจรง (Truthfulness) หรอความนาเชอถอ (Credibility) ของแหลงขอมลกบเนอหาทสนใจได

สามารถแยกแยกระหวาง ขอเทจจรง (Fact) กบความคดเหน (Opinion) ได

สามารถนำาเสนอขอมลไดอยางมประสทธภาพ และเหมาะสมกบยคดจทล

49



หวเรองหลก ความแตกตางของสารสนเทศและสอในยคดจทล

o ขอมลมปรมาณมหาศาล มหลายแหลงo ขาดการตรวจสอบ ขาดคนควบคม ขาดคนกำากบo ใชเวลาไมเกน 5 วนาท ในการตดสนวานาสนใจหรอไมo สวนใหญสรางโดยผใชทวไป o เปนความเหน มากกวาขอเทจจรง

ความสำาคญของการคดเชงวพากษ (Critical Thinking) ในยคขอมลขาวสาร และดจทล

ลำาดบชน DIKW (DIKW Hierarchy)o ขอมล (Data)

50


o สารสนเทศ (Information) Know-Who, What, Where, When

o ความร (Knowledge) Know-Howo ปญญา (Wisdom) Know-Why

การพฒนาความรo ขอมล (Data)

เมอหาความหมาย (Meaning) จนเขาใจความสมพนธ (Relation) จนเกดเปนสารสนเทศ (Information)

o สารสนเทศ (Information) เมอมประสบการณ (Experience) จนเขาใจรปแบบ (Pattern) จนเกดเปนความร (Knowledge)

o ความร (Knowledge) เมอมองทะลจนเขาใจเหตผล (Insight) จนเขาใจหลกการ (Principle) จะเกดเปนปญญา (Wisdom)

การเขาใจสารสนเทศ (Information Literacy) ของ ACRLo กำาหนด (Determine) ขอบเขตของสารสนเทศทตองการo เขาถง (Access) สารสนเทศทตองการอยางมประสทธภาพo ประเมน (Evaluate) สารสนเทศและแหลงทมาของมน เชง

วพากษo รวมดวยกน (Incorporate) สารสนเทศทเลอกไวใหเปน

ความรo ใช (Use) สารสนเทศอยางมประสทธภาพเพอใหบรรลตามจด

หมายทตงไวo เขาใจ (Understand) สภาพแวดลอมไมวาจะดาน เศษฐกจ

สงคม กฎหมาย ในการใชสารสนเทศ และใชสารสนเทศนนอยางมจรยธรรมและถกกฎหมาย

51


การอานจบใจความสำาคญ การอานวเคราะห

52


การคดเชงวพากษ (Critical Thinking)o แบบจำาลอง RED ของ Pearson (Pearson’s RED

Model of Critical Thinking) รบรขอสนนษฐาน (Recognize Assumptions)

แยกขอเทจจรง (Fact) ออกจาก ขอคดเหน (Opinion)

ประเมนเหตผล ขอพสจน ขอโตแยง (Evaluate Arguments) ประเมนเหตผลทงหลายอยางยตธรรมโดยยงไมตดสนอะไร

หาขอสรป (Draw Conclusion) ตดสนใจการกระทำาตอไป

o 6 คำาถามสำาคญ ใคร (Who) – ใครเปนคนพด? อะไร (What) – เคาพดวาอะไร? เปนขอเทจจรงหรอ

ความเหน ขอเทจจรงแคไหน? ทไหน (Where) – เคาพดทไหน? แอบพด หรอ ใหอก

ฝายมโอกาสรไหม เมอไหร (When) – เมอไหร? ขอเทจจรงบางอยางถก

แคเฉพาะชวงเวลาหนง ทำาไม (Why) – ทำาไมเคาตองพด? อยางไร (How) – เคาพดอยางไร? พดดวยอารมณ

หรอขาดสต หรอไม เทคนคและเครองมอในการคดเชงวพากษ

o แผนภมตนไม (Tree Diagram)o แผนภมการไหล (Flow Diagram)o แผนภมกางปลา (Fish Bone Diagram)

การแยกแยะขอเทจจรง (Fact) ขอคดเหน (Opinion)o ลกษณะของขอเทจจรง และลกษณะของขอคดเหน

53


การแยกแยะขอเทจจรง (Fact) ขอกลาวอาง อวดอาง (Claim, assertion) อางเหตผล (Argument)o การกลาวอางเทจ (False Claim)o การกลาวอางทยงไมไดทดสอบ (Untested Claim)

เชน การกลาวอางสรรพคณในการรกษาโรค การแยกแยะระหวางขอเทจจรง (Fact) ความจรง (Truth) ความ

เปนจรง (Reality) กบ เชนo อวดอาง = สมนไพร ก สามารถลดความดนไดo อางเหตผล = สมนไพร ก สามารถลดความดนไดจรงตามผล

การวจยของมหาลย Ao ความจรงบางสวน = สมนไพร ก สามารถลดความดน

จาก 120 เปน 110o ความจรง = สมนไพร ก สามารถลดความดนเฉลยจาก

120 เปน 110 ในหนทดลอง แตไมมนยสำาคญตามหลกสถต

o ขอเทจจรง = สมนไพร ก เมอใชในปรมาณ 50mg เปนเวลา 6 เดอน กบหนทดลอง

จำานวน 50 ตวพบวาความดนเฉลยลดลงจาก 120 เปน 110 แตไมม

นยสำาคญตามหลกสถตo หลกฐาน = ผลการทดลองo ความคดเหน = ผทดลองกลาววา หนทไดรบสมนไพร ก แมวา

จะลดความดนไดจรงแตไมมนยสำาคญทางสถต ดงนนนาจำาเปนตองม

การศกษาตอไปo ความเปนจรง = มการทดลองใหสมนไพร ก แกหนทดลอง

โดยนกวจยมหลาลย A ซง

54


หนบางตวความดนกลด บางตวกเทาเดม บางตวกเพมขน

o ในสนคา = มปรมาณเพยง 5mg เทานน การคดเชงคำานวณ (Computational Thinking) การนำาการคดเชงวพากษและการคดเชงคำานวณมาใชแกปญหา เทคนคการนำาเสนอ (Presentation)

o เปาหมาย คอ ชวยใหคนอนเหนในสงทเราเขาใจ -> ดงนนเราตองเขาใจและเหนเองกอน

o ปญหา คอ เราพยายามยดตวหนงสอ จนเตมหนาจอ -> ตาลาย นาเบอ ไมเหนภาพ

o 3 ขนตอนในการนำาเสนอ วางแผน – ความคดเรา ตวเรา ผฟงของเรา เตรยมตว – มเนอเรอง นำาเสนอ– ดวยภาพ

เทคนคการเลาเรองราว (Storyteller)o การเขยนเนอเรอง (Storyline) 4 รปแบบ (จาก Show

and Tell ของ Dan Roam) รายงาน (Report) – ใชลำาดบการนำาเสนอ และการ

บรรยายเพอใหเกดเรองราว เชน อนโฟกราฟกส

อธบาย (Explanation) – อธบายเปนขนตอน ขวาง (Pitch) – เสนอปญหา แสดงวสยทศนเสนอ

ทางออกทมองขามปญหา ดรามา (Drama) – วนธรรมดา มเหตใหวกฤต ชวต

ตกตำา ถงจดเปลยน ไดเรยนรo เขาถงอารมณ เขาถงหวใจ การเขาถงสมอง–o มประเดนนำาเสนอชดเจน เรยงลำาดบเปนขนตอนไมสบสน

55


o มเหตการณ หรอ ขอเทจจรง ทำาใหเปลยนแปลง เชน เปลยนความคด เปลยนขอเทจจรง เปลยนความร เปลยนการกระทำา เปลยนความเชอ

o ใหผฟงคดเอง แกปญหาเอง แต อยางใหรวาเราใหเคาคดเองo เนอเรอง 3 สวน

เนอเรองหลก เนอเรองสนบสนนความคด เนอเรองสดทาย

o ตวอยาง ขนตอน กำาหนดจดมงหมาย หรอ ประเดนสำาคญทจะเลา กำาหนดประโยคเดด ประโยคปดทาย หรอเหตการณสรป เลาทกอยางเพอไปทจดมงหมายนน ใหคำามนสญญาวาจะไปเจออะไรสกอยางทคมคาในตอน

จบ ตวละครทกตวมจดมงหมายบางอยางทตองการบรรลใน

ตอนจบ ปพน โดยการสรางฉาก เปดตวละคร การเดนทาง เรองราว กวาจะไปถงเปาหมายนน จดเปลยน อารมณ ดรามา คอ ความคาดหมายประสมกมเกลยวกบความไม

แนนอน (Drama is anticipation mingled with uncertainty โดย William Archer)

สรางความคาดหวงในระยะสน และระยะยาว (ใหผฟงร กงวลอยากรวาจะเกดอะไร)

กำาหนด การเชอมโยง การสงตอประเดน หาแหลงอางองมาประกอบ หรออปมากบสงทคนอนรอย

แลวเพอใหเขาใจงาย การนำาเสนอดวยภาพ

56


o เสนออะไร ใคร? อะไร?ภาพคนหรอสงของ เทาไหร? กราฟ ทไหน? แผนท เมอไหร? Timeline อยางไร? Flowchart ทำาไม? เปรยบเทยบตวแปรตามแกน x,

yo รปแบบไหน

งาย/ซบซอน เชงปรมาณ/เชงคณภาพ ใหเหนภาพ/ใหลงมอทำา เดยว/เปรยบเทยบ เปลยนแปลง/ปจจบน

57


การนำาเสนอขอมลยคใหมดวย อนโฟกราฟกส (Info-graphic)o ประโยชนของการใชอนโฟกราฟกส

สะดดตา เปนการบอกเลาเรองราวทมองเหนได ทำาใหผอนเขาใจไดงาย และนาสนใจ 75% ของสมอง เปนการประมวลผลภาพ

o สวนประกอบหลก ภาพ – (Visual) เนอหา (Content) ความร (Knowledge)

o ขนตอนการสราง ระดมสมองเลอกเปาหมายหลกในการนำาเสนอ และโฟกส

เฉพาะเรองนน กำาหนดหวเรองใหดงดด นาสนใจ หาขอมล และขอเทจจรงของเรองนน หาแรงบนดาลใจ และจดเดนของเรองนน ทำาไมคนอน–

ตองสนใจ วางแผนลำาดบการเลาเรองราวของขอมลนน รางภาพ และขอความ หาแรงดนดาลใจจากงานอน ๆ ใชสและสญลกษณเพอใหเหนความแตกตางของขอมลท

ตองการนำาเสนอไดงาย สอบถามความคดเหนจากคนอน ปรบปรงผลงาน

o การนำาเทคนคเลาเรองมาเสรมอนโฟกราฟกส

58


แนวปฏบตในสงคมดจทล

แนวปฏบตในสงคมดจทลผศกษาจำาเปนตองทราบ แนวทางปฏบตในสงคม มารยาท และ

พฤตกรรมอนพงปฏบตเมออยรวมในสงคมดจทล เพอไมสรางความเดอดรอน ความรำาคาญ ความเครยด ความกงวลใจ รวมถงเปนสาเหตของปญหาทางสภาพจตของบคคลอนและตวเอง การประพฤตตามมารยาททเหมาะสม จะทำาใหสงคมยอมรบ นบถอ และใหเกยรตเราดงนนมารยาทในสงคมดจทล จงเปนสงทจำาเปนตองเรยนร และปพนฐานไวในการใชงานสงคมดจทล

คำาถามสำาคญ มารยาทในการรวมอยสงคมออนไลนมอะไรบาง? พฤตกรรมทสรางความรำาคาญ ไมเหมาะสม ในสงคมออนไลนมอะไร

บาง? จะรบมอกบบคลทสรางความรำาคาญอยางไรใหเหมาะสม?

จดประสงคหลก เขาใจมารยาททจำาเปนในการอยรวมกบสงคมออนไลน เขาใจพฤตกรรมอนจะสรางความรำาคาญ เดอดรอน ใหแกผอนและ

สงคม เขาใจวธรบมอเมอโดนบคคลอนสรางคำาราญไดอยางเหมาะสม

59


สมรรถนะ สามารถปฏบตตามหลกมารยาททเปนทยอมรบในสากลได สามารถแยกแยะพฤตกรรมทจะสรางความรำาคาญใหคนอนได สามารถปฏบตเมอโดนบคคลอนสรางความรำาคาญไดอยางเหมาะสม


หวเรองหลก มารยาทเนต 10 ขอ (Netiquette)

o กฎขอท 1 อยาลมวาคณกำาลงตดตอกบคนทมตวตนจรง ๆ (Rule 1: Remember the Human)

o กฎขอท 2 การสอสารออนไลนใหยดมาตรฐานความประพฤตเดยวกบการสอสารในชวตจรง (Rule 2: Adhere to the same standards of behavior online that you follow in real life)

o กฎขอท 3 รวาคณอยทไหนในไซเบอรสเปซ (Rule 3: Know where you are in cyberspace)

60


o กฎขอท 4 เคารพเวลาและการใชแบนดวธ (Rule 4: Respect other people's time and bandwidth)

o กฎขอท 5 ทำาใหตวเองดดเวลาออนไลน (Rule 5: Make yourself look good online)

o กฎขอท 6 แบงปนความรของผเชยวชาญ (Rule 6: Share expert knowledge)

o กฎขอท 7 ชวยกนควบคมสงครามการใสอารมณ (Rule 7: Help keep flame wars under control)

o กฎขอท 8 เคารพความเปนสวนตวของผอน (Rule 8: Respect other people's privacy)

o กฎขอท 9 อยาใชอำานาจในทางไมสรางสรรค (Rule 9: Don't abuse your power)

o กฎขอท 10 ใหอภยในความผดพลาดของผอน (Rule 10: Be forgiving of other people's mistakes)

มารยาทการใชโทรศพทในทสาธารณะo เคารพสถานท เชน หามเสยงดง หามมแสงสวางo ไมใชโซเชยลเนตเวรคขณะประชมo กดโทรศพทมากกวาคยกบเพอน กมหนาเวลาสนทนาo ไมรบโทรศพทขณะขนลงรถยนต หรอขามถนน

การเอาใจใสผอน (Empathy) การกลนแกลงทางไซเบอร (Cyberbullying) หรอการขมข

คกคาม ดวยการใชเทคโนโลยดจทลo พฤตกรรมทเรยกวาการกลนแกลงo ผลกระทบกบคนทโดนกลนแกลงo สงทควรทำาเมอโดนกลนแกลง

เชน Stop, Block, Tello ความแตกตางระหวา การกลนแกลงปกต กบการกลนแกลง

ทางไซเบอร เชน ชวงเวลาทเกดขนได ความถ

61


เชน ปกตเกดเมอไปเรยน ไปทำางาน เจอหนากน ออนไลนเกดไดตลอดเวลา

ความแตกตางของอนตรายทเกดขน เชน ปกตมกจะอนตรายทางกายภาพดวย

จำานวนคนรเหน เปาหมาย

o การแยกแยะความแตกตางระหวาง เยาแหย กบ กลนแกลง และอน ๆ เชน

การรบกวน (Harassing) การหลอกลวง (Deceiving) การยแหย (Flaming) ประทษวาจา (Hate Speech) ขาวลอ (Rumors)

o การลกขนชวยเหลอ ในเหตการณการกลนแกลงทางไซเบอร ความแตกตางระหวางการนงเฉยไมชวยเหลอผถกกระทำา

(Passive Bystander) กบ ลกขนชวยเหลอ (Up Stander)

วธการชวยเหลอทเหมาะสมo นกเลงคยบอรด

ไมสอบถามขอมลสวนตว รวมถงแจงขอมลสวนตวใหกบผอน ไมโพสตรปคนอน สถานะของคนอน โดยไมไดรบอนญาต

o ผประสงคราย สามารถตดตามสถานะ และตำาแหนงไดโดยงายo มเหยอพยายามฆาตวตาย หรอเปนโรคซมเศรา เพราะถกลอ

เลยนจากภาพแอบถายo หนเทยว หนงาน หนประชม หนเมย แลวโดนจบได

ไมระบายอารมณ ความในใจ ลงในสอออนไลนo คนรเหนอาจจะมมากเกนกวาจะควบคมไดo ผประสงคราย สามารถทำาสำาเนาเกบไวได

62


o ทำาใหมปญหาในการทำางาน หรอ หางานใหมได เพราะวาเคาสามารถมาดพฤตกรรมและความคดกอนรบเขาทำางานได

ไมทำาพฤตกรรมสรางความรำาคาญและหลอกลวง เชนo สแปม (Spam)o ฟชชง (Phishing)o การฝากรานใน IG, Facebooko อเมลลกโซ ขอความลกโซo อเมล ทำางานทบาน รายไดดo ไมอาน คำาถามทถามบอย (FAQ) กอนถามo การระรานออนไลน หรอโทรล (Troll) หรอเกรยน จงใจ

พยายามทจะทำาลายชมชนหรอเรยกความสนใจและการทะเลาะววาทดวยขอความยวย

กอกวน เวบรายงานสดเหตการณสำาคญo การกอกวนโดนการขดขวางไมใหสามารถทำางานไดตามปกต

(Griever) เชน เปดไมคเสยงดงใหหองสนทนารวม ทำาใหคนอนไมสามารถใชงานได พมพขอความเยอะๆ เรวๆ เพอจะไดไมเหนขอความของคนอน

ไมใชเครอขายสงคมออนไลน เผยแพรขอความอนเปนเทจ ไมรแหลงทมา ไมสามารถยนยนความถกตองได

ไซเบอร สตอคกงค (Cyber Stalking) การเกาะตดชวตออนไลนของผอนจนทำาใหเหยอรสกหวาดกลว

พฤตกรรมบคคลอนตราย การนำามารยาทในชวตประจำาวน มาใชกบโลกดจทล เชน

o เคารพตอผใหญ และผอนo พดจาไพเราะ มหางเสยง

63


สขภาพดยคดจทล

สขภาพดยคดจทลผศกษาจำาเปนตองเขาใจอนตรายและผลกระทบดานสขภาพในแงมม

ตาง ๆ ไมวาจะเปนดานสขภาพกาย สขภาพจต โรคทเกดขน รวมถงความสมพนธและผลกระทบตอเยาวชน การใชอนเทอรเนตและสอดจทล เพอปองกน หลกเลยง ลดผลกระทบ จนถงวธการรกษาเบองตน ทงตอตวเอง และคนใกลตว เพอใหสามารถใชชวตอยางมความสขในยคดจทลได

คำาถามสำาคญ การจะมสขภาพดทงกาย และใจในยคดจทลตองทำาอยางไรบาง?

จดประสงคหลก เขาใจอนตรายและผลกระทบดานสขภาพกายและสขภาพจต จากการ

ใชอนเทอรเนตและสอดจทล เขาใจโรคทเกดขนเนองจากการใชงานคอมพวเตอรและอปกรณ

อเลกทรอนกสในยคดจทล เขาใจแนวทางปองกนและลดผลกระทบเมอตองทำางานกบ

คอมพวเตอรและอปกรณอเลกทรอนกส เขาใจอาการทางจตของตวเองและคนใกลตวอนเกดจากการใช

อนเทอรเนตและออนไลน

64


สมรรถนะ สามารถระบพฤตกรรม และอาการเบองตนทเปนอนตรายตอสขภาพ

ทงสขภาพกาย และสขภาพจต อนเปนผลเนองมาจากการใชคอมพวเตอร อปกรณอเลกทรอนกส อนเทอรเนตและสอดจทลตาง ๆ ได

สามารถปองกน ลดผลกระทบ หรอรกษาเบองตน เมอเกดอาการได สามารถตรวจสอบบคคลรอบขาง พรอมใหคำาแนะนำาเบองตนเมอม

อาการทเปนอนตรายตอสขภาพได


65


หวเรองหลก สงคมกมหนา และอนตรายจากการเปนสงคมกมหนา

o อนตราย เชน ขามถนน ขบรถไป Chat ไป ขอมลสขภาพทไมถกตอง ไมครบถวน ไมเหมาะสมกบสถาณการณ

ของเราo พยายามรกษาโรคดวยตวเองจากวธทมการแชรทางออนไลน

โดยขาดความรความเขาใจ มอนตรายถงตายมาแลวหลายกรณ

o โดนหลอกขายสนคาสขภาพ ทไมมมาตรฐาน ผดกฎหมาย สรรพคณเกนจรง

o ไมสามารถควบคมการแอบอางไดเหมอนสอชนดอนo สมนไพรหลายตว กนเดยว ๆ ไมไดตองกนตวอนประกอบดวยo สมนไพรหลายตวเหมาะสมกบแตละบคคลไมเหมอนกน ไมใช

กนไดทกคน

66


โรคออฟฟศซนโดรม (Office Syndrome)o พฤตกรรมททำาใหเกดo การปรบพฤตกรรมเพอลดผลกระทบo ออกกำาลง ยดเสน บรหาร

หลกการยศาสตร (Ergonomics) หรอ การออกแบบทเหมาะสมตามสรระศาสตร (Ergonomic Design)o ทาทางการนงทำางานทถกตองo อปกรณทออกแบบตามหลก การยศาสตร เชน Keyboard

Microsofto แสงสวาง สภาพแวดลอมทเหมาะกบการทำางาน

การสรางสมดลการอยหนาจอ (Balancing Screen Time) การทำาหลายงานในเวลาเดยวกน (Controlling Multi-Tasking)

และ ผลเสยของมน สขภาพตา หรอกลมอาการทางตาทเกดจากการใชคอมพวเตอรมาก

เกนไป (CSV – Computer Vision Syndrome)o อาการ เชน เมอตา ปวดตา เคองตา ตาแหง นำาตาไหล ตามว

เหนภาพซอน ปวดคอ หลง และไหลo โรควนในตาเสอม ตอกระจก ตอหน

โรคจากการอยทาเดมซำากนนาน ๆ (RSI – Repetitive Strain Injury หรอ Repetitive Stress) เชน การนงทำางานหนาเครองคอมพวเตอรตดตอกนนาน ๆ

อาการทองรวงเพราะคยบอรด และหนาจอ (Qwerty Tummy) – อปกรณมแบคทเรยและเชอโรคสะสมอย และกนอาหารไปดวย ใชงานอปกรณไปดวย

กลมอาการโรคการกดทบเสนประสาทบรเวณขอมอ (Carpal Tunnel Syndrome) เชนo โรคนวลอก โรคอกแสบบรเวณขอมอ โรคเสนประสาทถกกด

ทบบรเวณขอมอ โรคขอเสอมทางมอ โรคนวสะดด เนองจาก–กดมอถอมากเกนไป

67


กลมอาการอกเสบตาง ๆ o กลามเนออกเสบ (Myofascial Pain Syndrome)o หมอนรองกระดกปลน/เคลอน กดทบเสนประสาท (HNP –

Herniated Nucleus Pulposus)o กระดกสนหลงยดตด (Lumbar Dysfunction)o เสนเอนขอศอกดานนอกอกเสบ (Tennis Elbow)o เสนเอนขอศอกดานในอกเสบ (Golfer Elbow)

โรคอวน ภาวะ เคาซโปเตโต (Couch Potato) อนตรายจากการเสยบหฟง

o อนตรายมาถงตวไมรเรอง เชน ขามถนน ขามทางรถไฟ – (มขาวตาย)

o โรคหเสอม โรคหดบ เนองจากเสยบหฟงเสยดง เมออยในทสาธารณะยงตองเปดใหเสยงดงกวาเดม

กระเพาะปสสาวะอกเสบ นงทำางาน นงเลนอนเทอรเนตจนลมเขา–หองนำา

โรคเครยด นอนไมหลบ ความดน โลหตสง หายใจไมทวทอง โรคเครยดจากคอมพวเตอร (CSS – Computer Stress

Syndrome)o อปกรณทำางานขดของ ระบบทำางานผดพลาดo มความซบซอนเกนไป เขาใจลำาบากo ไมสามารถแกไขได ใชโปรแกรมไมเปนo กงวลกบระบบใหม โปรแกรมใหมo เกดปญหาทางเทคนคแลวแกไขไมได

โรคความจำาเสอมจากดจทล (Digital Dementia) การพฒนาทางสมองชา เกบตว สมาธสน กลมอาการคลายออทสตก

(Autistic Spectrum Disorder) ขาดทกษะทางสงคม เชน เนองจากการสอสารทางเดยว

อนตรายจากการแพรรงสของอปกรณอเลกทรอนกส เชน มอถอ

68


โรคเสพตดดจทล (Digital Addiction), โนโมโฟเบย (Nomophobia – No Mobile Phone Phobia) และ โรคสมาธสนในททำางาน (ADT – Attention Deficit Traits)o หางมอถอ คอมพวเตอรไมไดo แอบเลนอนเทอรเนตในททำางาน และเวลาเขาสงคมo สามารถใชเวลาบนออนไลนไดหลายชวโมง โดยไมเบอo ไมมเวลาทำากจกรรมอยางอน เพราะใชเวลาสวนใหญออนไลนo ขาดวนยในตวเอง คดจะทำาอะไรกมกกลายเปนเลนอนเทอรเนต

แทนo เมอเครยดกหนเขาสโลกออนไลน เอาโลกออนไลนเปนทพงทาง

จตใจo แมอยกบเพอน หรอ เขาหองนำา กตองกดโทรศพทo จตตก หงดหงด กระวนกระวายใจ เวลาไมมสญญา Wi-Fi 3G

หรอแบตหมด สญเสยความรบผดชอบในการทำางาน สญเสยความรบผดชอบใน

ครอบครว แนวทางปฏบตเมอรตววาเปนโรคเสพตดดจทล หรอโรคสมาธสนในท

ทำางาน การสญเสยการยบยงชงใจในโลกออนไลน (Online

Disinhibition Effect)o การทไมตองเปดเผยตวทำาใหบคลกตวตนออนไลนแยกจากตว

จรง (Dissociative Anonymity)o การมองไมเหนหนากน (Invisibility)o การไมเปนไปตามกนระหวางตวจรงกบตวตนในออนไลน

(Asynchronicity)o การมแนวคดและนสยในกลมไปทางเดยวกนและยดเปน

ศนยกลาง (Solipsistic Introjection)o การมจนตนาการเบยงไปจากตวจรง (dissociative

imagination) และ

69


o การ (คดวา) ปลอดจากเจาหนาทและกฎเกณฑตาง ๆ (Minimization of Authority)

สภาวะซมเศราจากเฟซบค (Facebook Depression Syndrome)o โรคเซลฟ ทำาอะไรตองเซลฟ ตวเองกอนเสมอ–o ความเปนจรงเทยม (Artificial Reality) – โพสตแตเรองด

ๆ เพอสรางภาพo อยากไดรบการยอมรบจากสงคม อยากไดยอดกดไลคo เครยด กงวล กระวนการวายใจ เสยหนา เมอไมมคนไลค

(Like) ขอความเราo เมอมคน มาโพสตตอวา หรอไมดจะเครยดo เปรยบเทยบชวตของตวเองกบคนอน นำาไปสความเครยด

อจฉา ไรคาo หลอกตวเอง หลอกตวอน สรางภาพ หมกมนกบการหลอกลวงo เขาใจผดเกยวกบความเปนจรงของคนอน ทสรางหลอกขนมา

วาเปนเรองจรงo ตกเปนเหยอทางอารมณของกจกรรมชวตประจำาวนของผอนo พยายามอพเดทสถานะ โพสต เพอดงดด สรางภาพ หลอกลวง

วา เราเกง เจง มความสข เกาะตดสถานการณ เปนผนำา อาการละเมอแซท (Sleep-Texting)

o นอนหลบๆ ตนๆ กงวลวาจะมขอความ หรอเหตการณใหมในออนไลน

o หลบไปแลวเมอมขอความสงมา สมองกจะปลกรางกายเพอตอบสนองไปโดยอตโนมต

โรคเสพตดดรามาทางดจทล (Digital Drama Addiction) สภาวะเรยดจากการเสพตดo เชน ตดตามอานกระทใน Pantip.como มอารมณรวม ทงทไมทราบวาเรองนนเปนความจรงหรอไม

หรอบคคลนนเปนใคร

70


o สภาวะเครยดจากการเมอง (Political Stress Syndrome)

o เครยดจากการโดนดา โดนวา ในกระท ในโพสต ในโลกออนไลน ความฉลาดทางอารมณ (EQ) ลดลงเมอมการใชงานอนเทอรเนต ผลกระทบดานความสมพนธตอครอบครว และสงคม

o คอยวตกกงวลวาคนทตวเองสนใจสงอะไรมาใน LINE, Facebook บาง

o ขาดสมาธในการทำางาน ปฏบตงาน ประสทธภาพในการทำางานลดลง ผลงานออกมาแย

o วตกกงวลวาคนทตวเองสนใจแอบไปคยกบใครทไหนบางo ตดตามตำาแหนงคตวเองจากระบบ GPS ตลอดเวลาo ตองคอยรายงานสถาณะการณใหคตวเองทราบ เชน กำาลง

ประชม กนอะไรบาง อยไหนแลวo เครยด วตกกงวล หงดหงด กระวนการวายใจ เมอคนทตวเอง

สนใจไมอาน LINE หรอไมตอบ LINEo ไมพอใจ เกดความเครยด ทะเลาะ เมออกฝาย ไมยอมใหแสดง

ความสมพนธเพอแสดงใหคนอนเหนผานทางสอออนไลนเชน Facebook Instagram

การเลยนแบบพฤตกรรมไมเหมาะสม เสพสอทไมเหมาะสม เชน มความรนแรง ไมเหมาะสมกบวย

ตดเกมสออนไลน เนองจากเกมสออนไลนโดยมาก o ตองเลนแขงกบคนอน เมอหยดเลน จะโดนคนอนนำาหนาo ตองเลนพรอมกบคนอนทำาใหไมสามารถหยดไดเมอตองการจะ

หยด (เพราะตองชวยเพอนเลนตอ)o ตองใชเงนจรงมหาศาลเพอใชซอ Item ในเกมสเพอใหมขอได

เปรยบคนอน การดแลเยาวชนในยคดจทล

o พอแมโยนมอถอใหลกไมสนใจ ใหสอดจทลเปนพเลยงหรอ–พอแมมอสอง

71


เดกอายตำากวา 2 ขวบไมความสมผสสอทวและดจทลo พอแมตดมอถอ จนลกประสบอบตเหต จนเสยชวตo พอแม ไมสนใจทำากจกรรมกบลกo พอแม ทำาตวเปนตวอยางทไมด

หนวยงานทควรตดตอ เมอเกดปญหาสขภาพจตอนเนองมาจากออนไลน

แนวทางการนำาธรรมะ มาใชแกปญหาชวตในยคดจทล แนวทางการขบพษดจทล (Digital Detox, Digital Diet) สรปแนวทางการดแลสขภาพยคดจทล สรปแนวทางการแนะนำา และชวยเหลอคนใกลตวเมอมอาการ

72


ดจทลคอมเมรซ

ดจทลคอมเมรซผศกษาจำาเปนตองเขาใจการทำาธรกจออนไลน หรอ อคอมเมรซ

ประเภทตาง ๆ รวมถงอนตราย ภย และ ความเสยงจากการทำาธรกรรมนน พรอมทงวธปองกน ลดความเสยงและรบมอ กบอนตราย ภย และความเสยงเหลานน โดยรขนตอนปฏบตเมอตกเปนเหยอการหลอกลวงเหลาน

คำาถามสำาคญ เราจะทำาธรกรรมทางอเลกทรอนกสใหปลอดภยไดอยางไร?

จดประสงคหลก เขาใจธรกจและอคอมเมรซประเภทตาง ๆ เขาใจภยอนตรายจากการซอของออนไลน เขาใจเลหเหลยมของผขายทไมประสงคด และขนตอนเมอโดนโกง

สมรรถนะ สามารถแยกแยะประเภทของการทำาธรกจออนไลนหรออคอมเมรซได สามารถประเมนความนาเชอถอ และความปลอดภยของเวบไซตทจะ

ทำาธรกรรมดวยได สามารถปองกนตวเองจากการถกหลอกลวงได สามารถปฏบตไดเหมาะสม เมอโดนหลอกลวงจากการทำาธรกรรมทาง

อเลกทรอนกส

73



หวเรองหลก แบบจำาลองธรกจ 4 ประเภท

o B2C – ธรกจกบผบรโภค (Business to Customer) เชน ขายปลก, สถานบรการ

o B2B – ธรกจกบธรกจ (Business to Business) เชน ขายสง, Supply Chain

o C2C – ผบรโภคกบผบรโภค Customer to Customer) เชน ขายของมอ 2 เปดทายขายของ

o C2B – ผบรโภคกบธรกจ (Customer to Business) เชน หาผตอบแบบสำารวจ หาคนทำางาน รบซอของเกา

แบบจำาลองธรกจ กบภาครฐ 5 ประเภทo G2C เชน การใหขอมล ใหบรการ กฎระเบยบo G2B เชน การใหขอมล ใหบรการ กำากบดแล

74


o G2G เชน ความรวมมอo C2G เชน ภาษบคคลธรรมดา และอากรo B2G เชน การจดซอพสด

เศรษฐกจดจทล (Digital Economy)o ยทธศาสตรทง 6

ประเทศไทย 4.0o ประเทศไทย 1.0 ถง 4.0

อคอมเมรซ (e-Commerce) ทำาไมเราถงซอสนคาออนไลนo สามารถเขาถงรานคาไดมาก และงายกวาo สามารถซอของจากผผลตโดยตรงได ทำาใหโอกาสทสนคาหมด

จากรานนอยกวาo ของหายาก พอหาไดจากออนไลนo ซอจากทไหนกไดแลวไปสงทบานo เลอกรานทใหขอเสนอดสดo เอาของไปขายเองกไดo มกราคาถกกวาซอตามรานปกต เนองจากคาบรหารจดการถก

กวา การตรวจดวาเวบไซตทกำาลงเขาใชงานมการเขารหสขอมลหรอไม ? เครองหมายแสดงควานาเชอถอ (Trustmark)

o DBD Registered โดย กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย

o Smile Mark โดย สำานกพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกสo Reliability Seal Programo buySAFE Seal

การชำาระเงนออนไลน (Online Payment) กระเปาเงนดจทล (Digital Wallet) ตลาดอเลกทรอนกส (e-Marketplace)

o แหลงรวมผขายหลายเจาo มการคดกรองเบองตนมาจากเจาของตลอดอเลกทรอนกส

75


mCommerce (Mobile Commerce)o ทกท ทกเวลาo บรการธนาคารบนมอถอ (Mobile Banking)o ชำาระเงนบนมอถอ (Mobile Payment)o ซอตวผานมอถอo ซอสอดจทล ขอมล เชน เพลง หนง ผานมอถอ

sCommerce (Social Commerce) เชน o ขายผาน Facebook (หรอบางทเรยก fCommerce),

Twitter, YouTubeo ขายโดยรวมกลมกนเพอซอ เชน Groupono ลกษณะ

เปนกนเอง ชวยเหลอกน เปนชมชน หรอแฟนคลบ มการพสจนจาก คนอนในสงคมนน มกมพดคยกบผขาย หรอผผลตกอนซอ

เลหเหลยมรานออนไลนo ขายราคาถกผดปกต และใหโอนเงนไปกอนo กำาลงจะเอาของมาใหแตเกดเหต ขอใหโอนมาใหบางสวนกอน

ขอควรระวงเมอซอของออนไลนo ตรวจสอบ URL ใหแนใจวาเขาถกเวบไซต ไมไดเขาเวบไซต

ปลอมo กรณเชอตอผานไวไฟ ตรวจสอบใหแนใจวา การเชอมตอไดม

การเขารหส WPA2o อยากดซอสนคามาจากเมล เพราะสวนมากจะเปนเมลปลอม

เพอหลอกขายสนคาo อยาลมออกจากระบบเมอมการสงซอสนคาo ตรวจใหมนใจวาอปกรณทใชมระบบปองกนไวรสo ตรวจสอบความนาเชอของเวบไซต เชน ดจาก Trustmark

(ตองกดไปหลกฐานดวย ไมนนทำาสญลกษณปลอมได)

76


o ศกษาเงอนไขในการสงซอสนคา การคนสนคา กอนตดสนใจซอสนคา

o ตรวจสอบราคาทองตลาดกอน ถก– /แพง ผดปกตใหสงสยไวกอน

o เมอตองซอของราคาแพง เดนทางไปเจอตวเพอจายเงน ปลอดภยกวา

o ตรวจเอกสาร ยนยนการซอ หรอ ตดตอ เชน สำาเนาบตรประชาชน (อยาลมขดครอม)

o ทดสอบสงของราคาถกหรอจำานวนนอยกอนo อยาไวใจความคดเหน รวว และ โซเซยลเนตเวรค เพราะโดยมาก

ผขายเปนคนสรางขนมาเองo ตรวจดประวตผขาย เชน นำาชอไปคนหาใน Google กอนo ทดลองตดตอ สอบถาม พดคย กบผขายกอนตดสนใจซอo ควรชำาระเงนดวยบตรเครดต เนองจากเมอมปญหาจะสามารถ

ตดตอธนาคารขอยกเลกการซอไดถาโอนเงนจะไมสามรถเอาเงนคนได

o ควรชำาระเงนผานผรบชำาระ ซงเปนบคคลท 3 ทนาเชอถอ เพอปองกนรานคาเอาขอมลบตรเครดตไปลกลอบใช เชน PayPal, PaySBuy

o ควรซอกบผทมหนารานทางอนเทอรเนตถาวรมากกวาo ควรซอกบรานคาทเปนทรจก หรอ เปดรานอยบนคนกลางท

เชอถอได ตวอยางโฆษณาสนคาทหลอกลวง อวดอางสรรพคณ

o เชน อาหารเสรมทงหลาย ขอปฏบตเมอมการลกลอบใชบตรเครดต

o ตดตอธนาคารเจาของบตรเพอระงบการจาย และ อายตบตร พรอมทำาบตรใหม

o ดำาเนนการเขยนคำารองเพอขอคนเงน ตามขนตอนทธนาคารกำาหนด

77


ขอปฏบตเมอโดนหลอกใหโอนเงนo ทำาใจวาจะไมไดเงนคนo แจงตำารวจ พรอมหลกฐาน

เมอเกดขอพพาทกบผขาย หรอตองการคนเงนo ตดตอผขาย เพอหาขอยตo ถาไมสำาเรจ

กรณจายเงนผานบตรเครดต หรอผานผใหบรการรบชำาระเงน ใหตดตอขอเงนจากผออกบตรและผใหบรการรบชำาระเงน

กรณจายเงนสด หรอโอนเงน ถาเปนเวบไซตทเปนทรจก ตดตอแจงความพรอม

หลกฐาน ถาไมมเวบไซต หรอเปนเวบไซตเถอนใหทำาใจ

หนวยงานทรบแจงเมอมปญหาo สายดวน 1212 ศนยรบเรองรองเรยนออนไลน สำานกงาน

พฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกสo สายดวน 1213 ศนยคมครองผใชบรการทางการเงน

ธนาคารแหงประเทศไทยo สายดวน 1166 สำานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค

78


กฎหมายดจทล

กฎหมายดจทลผศกษาจำาเปนตองมความเขาใจสทธและขอจำากดทควบคมการใชสอ

ดจทลในรปแบบตาง ๆ ซงไดถกกำาหนดโดยภาครฐ เพอทจะไดสามารถปฏบตงานและดำาเนนชวตไดอยถกตองตามกฎระเบยบสงคม ซงจะเปนการเคารพสทธของผอนอกดวย

คำาถามสำาคญ เราจะใชงานอนเทอรเนตและสอดจทลอยางไรใหไมผดกฎหมาย?

จดประสงคหลก เขาใจกฎหมายทเกยวของกบดจทล และรวธปฏบตตามกฎหมาย รวม

ถงปองกนตวเองจากการบงคบใชกฎหมายทไมเปนธรรมของเจาหนาท

เขาใจเรองทรพยสนทางปญญา และความแตกตางของทรพยสนทางปญญาประเภทตาง ๆ

เขาใจเรองลขสทธ และความแตกตางของขอตกลงอนญาตใชสทธแบบตาง ๆ

เขาใจขนตอนเมอตองการใชงานผลงาน ขอมล ภาพ และสอตาง ๆ ทมลขสทธ

79


สมรรถนะ สามารถดำาเนนชวต ปฏบตงาน ผานการใชงานอปกรณดจทลตาง ๆ

ไดอยางถกกฎหมาย และไมละเมดลขสทธ สามารถนำาขอมล/ผลงานในอนเทอรเนตมาใชใหถกวธ ทงการสงตอ

(Share) นำาไปใชในงาน นำาไป Remix โดยไมมการละเมดลขสทธ และผดกฎหมาย

สามรถปฏบตไดถกตอง เมอมผละเมดลขสทธเรา/เราไปละเมดลขสทธของผอน/เราตองการขออนญาตใชสทธของผลงานทผอนถอครองสทธ

80



หวเรองหลก ทรพยสนทางปญญา (Intellectual Property)

o ความแตกตางของ ® Registered Trademark © Copyright TM Trademark SM Service Mark Patent Pending

o เครองหมายการคาo https://www.youtube.com/watch?

v=ASB8SxN4qyo ลขสทธ (Copyright)

o การละเมดลขสทธ (Copyright Violation) การใชงาน, ขาย, ตดตง, เผยแพร ทผดกฎหมาย

ขอตกลงอนญาตใชสทธ (License Agreements)o Creative Commons license

81


CC ทง 6 แบบ

82


o Copy lefto สญญาอนญาตซอฟตแวร (Software License

Agreements) ประเภทตาง เชน

อนญาตใหใชงาน อนญาตใหสำาเนา อนญาตใหแกไข อนญาตใหเผยแพร/กระจาย อนญาตใหทำาสญญายอยได

Open-Source, Freeware, Shareware, Freemium, BSD, GPL, MIT, Apache

ขนตอนปฏบต เกยวกบลขสทธo เมอตองการใชผลงานทมลขสทธของผอนo เมอมผละเมดลขสทธของเราo เมอเราไปละเมดลขสทธของผอน

กฎหมายลขสทธo พรบ. ลขสทธ (ฉบบท 2, 3) พ.ศ. 2558o พรบ. ลขสทธ พ.ศ. 2537o แหลงหาภาพถายถกลขสทธ ภาพทประกาศลขสทธเปนแบบ –

Creative Commons (CC มอนญาตใหใชการคา และไมอนญาตทางการคา) เชน

https://www.pexels.com https://www.flickr.com/creativecommons/ https://search.creativecommons.org/ http://budgetstockphoto.com/

creative_commons_images.html การคาหารปใหถกลขสทธบน Google (ถกในเบองตน ตองตรวจ

สอบกบเวบอกครง) o เครองมออน ๆ > สทธในการใชงาน > ตดปายกำากบวา

สามารถใชซำา….. – (คำาอธบายตามสทธ CC) กฎหมายการกระทำาความผดเกยวกบคอมพวเตอร

83


o พระราชบญญตวาดวยการกระทำาความผดทางคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

o รางพระราชบญญตวาดวยการกระทำาความผดทางคอมพวเตอร พ.ศ. 2558

o ความรบผดในทางแพง (ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย) สำาหรบผกระทำาความผดทางคอมพวเตอร (มาตรา 420 – 421)

o ความรบผดในทางอาญา (ประมวลกฎหมายอาญา) สำาหรบผกระทำาความผดทางคอมพวเตอร (มาตรา 73 – 76)

กฎหมายธรกรรมทางอเลกทรอนกสo พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ.

2544o พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส (ฉบบท 2)

พ.ศ. 2551o พระราชกฤษฎกากำาหนดประเภทธรกรรมในทางแพงและ

พาณชยทยกเวนมใหนำากฎหมายวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกสมาใชบงคบ พ.ศ. 2549

o ประกาศคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส เรองการรบรองสงพมพออก พ.ศ. 2555

o ประกาศคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส เรองหนวยงานรบรองสงพมพออก พ.ศ. 2555

o ประกาศคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส เรอง หลกเกณฑและวธการในการจดทำาหรอแปลงเอกสารและขอความใหอยในรปของขอมลอเลกทรอนกส พ.ศ. 2553

กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลo รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 (มาตรา 4,

35)o รางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. 2558

84


o พระราชบญญตขอมลขาวสารราชการ พ.ศ. 2540o ประกาศคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส เรอง แนว

นโยบายและแนวปฏบตในการคมครองขอมลสวนบคคลของหนวยงานของรฐ พ.ศ.2553

o ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน กฎหมายการดหมน และหมนประมาท

o หมนประมาท (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326)o หมนประมาทโดยการโฆษณา (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา

328)o หมนประมาททางเพง (ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

มาตรา 423)o ดหมนซงหนา (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 393)o หมนพระบรมเดชานภาพ (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา

112)o การหมนประมาทบคคลสำาคญของรฐตางชาต (ประมวล

กฎหมายอาญา มาตรา 113 – 114) กฎหมายเดก

o พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546 กฎหมาย ยวย ยยง ปลกระดม

o ยวยใหเกดความป นปวน หรอกระทำาขดรฐธรรมนญ (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 116)

o ยยงใหหยดงาน ปดงาน เพอใหเกดการเปลยนแปลงกฎหมาย (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 117)

o ขมขนใจเจาพนกงาน โดยการขเขญวาจะใชกำาลง (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 118)

กฎหมายนานาชาตo ICCPR: International Covenant on Civil and

Political Rights

85


หนวยงานทรบรองเรยน หรอใหความชวยเหลอ

86


ภาคผนวก ข. เนอหาหลกตามโครงสรางหลกสตร

87


1. กจกรรมการเรยนร รายวชาสทธและความรบผดชอบ1. ผสอนชใหเหนวา เมอตวเองโดนปฏบตทไมเหมาะสม ตวเราเองกจะไม

ชอบ ดงนนไมควรปฏบตกบคนอน โดยการเรยนผเรยนมาสมภาษณวาถาโดนปฏบตไมเหมาะสมจะรสกอยางไร

2. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน1) เราจะใชสทธ เสรภาพ อยางไรใหถกตอง และ มความรบผด

ชอบ?2)อะไรคอความเปนสวนตว (Privacy) อะไรคอพนทสาธารณะ

(Public) อะไรคอพนทสวนตว (Private)?3)การกระทำาอยางไรเขาขายละเมดสทธผอน หมนประมาท หรอ

ผดกฎหมาย?4)ความรบผดชอบเมอกระทำาในพนทสาธารณะยคดจทลมอะไร

บาง?3. ผเรยนทำาแบบทดสอบ หนวยการเรยนรท 14. ผสอนเสนอแนะใหผเรยนสบคนขอมล เพมตมดงน

1) เราจะใชสทธ เสรภาพ อยางไรใหถกตอง และ มความรบผดชอบ?

2)อะไรคอความเปนสวนตว (Privacy) อะไรคอพนทสาธารณะ (Public) อะไรคอพนทสวนตว (Private)?

3)การกระทำาอยางไรเขาขายละเมดสทธผอน หมนประมาท หรอ ผดกฎหมาย?

4)ความรบผดชอบเมอกระทำาในพนทสาธารณะยคดจทลมอะไรบาง?

5. ผเรยนแตละคนดำาเนนการสบคนขอมลนอกทไดแนะนำานอกเวลาเรยน

88


2. กจกรรมการเรยนร รายวชาการเขาถงสอดจทล1. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน

1)สามารถเขาถงอนเทอรเนตไดดวยวธไหนบาง และ แตละวธเหมาะสมในกรณไหน?

2)สอดจทลมอะไรบาง?3)จะคนหาขอมลทตองการอยางมประสทธภาพไดอยางไร?

2. ผเรยนทำาแบบทดสอบ หนวยการเรยนรท 23. ผสอนเสนอแนะใหผเรยนสบคนขอมล เพมตมดงน

1)สามารถเขาถงอนเทอรเนตไดดวยวธไหนบาง และ แตละวธเหมาะสมในกรณไหน?

2)สอดจทลมอะไรบาง?3)จะคนหาขอมลทตองการอยางมประสทธภาพไดอยางไร?


3. กจกรรมการเรยนร รายวชาการสอสาร (และความสมพนธ) ยคดจทล1. ผสอนยกตวอยาง ขอความ/บทความ ทประกอบดวยขอเทจจรง และ

ขอคดเหน และแยกแยะใหผเรยนเหนถงความแตกตาง พรอมทงสรางความตระหนกใหเหนวา การเขาใจวาขอคดเหน คอ ความเปนจรง จะทำาใหเกนผลเสย อยางไรบาง

2. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน1) ตองมความรอยางไรบางถงจะสามารถนำาขอมลในยคดจทล ไป

ใชใหเกดประโยชนได?2)การนำาเสอนขอมลทเหมาะสมกบยคดจทลตองทำาอยางไร?


89


1) ตองมความรอยางไรบางถงจะสามารถนำาขอมลในยคดจทล ไปใชใหเกดประโยชนได?

2)การนำาเสอนขอมลทเหมาะสมกบยคดจทลตองทำาอยางไร? 5. ผเรยนแตละคนดำาเนนการสบคนขอมลนอกทไดแนะนำานอกเวลา

เรยน

4. กจกรรมการเรยนร รายวชาความปลอดภยยคดจทล1. ผสอนยกตวอยาง โดยใหผเรยนลองคนหาชอของเพอนใน Google 2. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน

1) เราจะใชอปกรณดจทลตาง ๆ อยางปลอดภย ไดอยางไร?3. ผเรยนทำาแบบทดสอบ หนวยการเรยนรท 44. ผสอนเสนอแนะใหผเรยนสบคนขอมล เพมตมดงน

1) เราจะใชอปกรณดจทลตาง ๆ อยางปลอดภย ไดอยางไร?5. ผเรยนแตละคนดำาเนนการสบคนขอมลนอกทไดแนะนำานอกเวลา

เรยน

5. กจกรรมการเรยนร รายวชาความเขาใจสอดจทล1. ผสอน ขออาสาสมครผเรยนออกมาดานหนา แลวใหยกตวอยาง

ขอความ/บทความ ทเคยประสบมาในชวตจรง และใหผเรยนแยกแยะ ขอเทจจรง และ ขอคดเหน จากนนจงสอบถามวาถาไมมการแยกแยะระหวางขอเทจจรง และ ขอคดเหนจะทำาใหเกดผลประทบอะไรกบตวเราบาง

2. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน1) ตองมความรอยางไรบางถงจะสามารถนำาขอมลในยคดจทล ไป


3. ผเรยนทำาแบบทดสอบ หนวยการเรยนรท 5

90


4. ผสอนเสนอแนะใหผเรยนสบคนขอมล เพมตมดงน1) ตองมความรอยางไรบางถงจะสามารถนำาขอมลในยคดจทล ไป



6. กจกรรมการเรยนร รายวชาแนวปฏบตในสงคมดจทล1. ผสอนชใหเหนวา เมอตวเองโดนปฏบตทไมเหมาะสม ตวเราเองกจะไม

ชอบ ดงนนไมควรปฏบตกบคนอน โดยการเรยนผเรยนมาสมภาษณวาถาโดนปฏบตไมเหมาะสมจะรสกอยางไร

2. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน1)มารยาทในการรวมอยสงคมออนไลนมอะไรบาง?2)พฤตกรรมทสรางความรำาคาญ ไมเหมาะสม ในสงคมออนไลนม

อะไรบาง?3)จะรบมอกบบคลทสรางความรำาคาญอยางไรใหเหมาะสม?


1)มารยาทในการรวมอยสงคมออนไลนมอะไรบาง?2)พฤตกรรมทสรางความรำาคาญ ไมเหมาะสม ในสงคมออนไลนม

อะไรบาง?3)จะรบมอกบบคลทสรางความรำาคาญอยางไรใหเหมาะสม?


91


7. กจกรรมการเรยนร รายวชาสขภาพดยคดจทล1. ผสอนเนนใหเหนวาคนรอบตว ณ ปจจบนกำาลงประสบปญหาจากการ

ตดอนเทอรเนต และ พฤตกรรมหลายอยาง ทเราเหนวาผอนทำาไมเหมาะสมเรากบเปนคนทำาเอง

2. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน1)การจะมสขภาพดในยคดจทลตองทำาอยางไรบาง?2)การจะมสขภาพใจในยคดจทลตองทำาอยางไรบาง?


1)การจะมสขภาพดในยคดจทลตองทำาอยางไรบาง?2)การจะมสขภาพใจในยคดจทลตองทำาอยางไรบาง?


8. กจกรรมการเรยนร รายวชาดจทลคอมเมรซ1. ผสอนนำาเสนอขาวทมการหลอกลวงขายสนคาทางออนไลนมาเปน

ตวอยาง2. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน

1) เราจะทำาธรกรรมทางอเลกทรอนกสใหปลอดภยไดอยางไร?3. ผเรยนทำาแบบทดสอบ หนวยการเรยนรท 84. ผสอนเสนอแนะใหผเรยนสบคนขอมล เพมตมดงน

1) เราจะทำาธรกรรมทางอเลกทรอนกสใหปลอดภยไดอยางไร?5. ผเรยนแตละคนดำาเนนการสบคนขอมลนอกทไดแนะนำานอกเวลา

เรยน

92


9. กจกรรมการเรยนร รายวชากฎหมายดจทล1. ผสอนชใหเหนวา กจกรรมใดในชวตประจำาวนทผดลขสทธบาง2. ผสอนนำาเสนอขาวทมการบกจบของตำารวจเปนตวอยาง3. ผเรยนรวมกนวเคราะหแสดงความคดเหนและตอบคำาถามตอไปน

1) เราจะใชงานอนเทอรเนตและสอดจทลอยางไรใหไมผดกฎหมาย?


1) เราจะใชงานอนเทอรเนตและสอดจทลอยางไรใหไมผดกฎหมาย?


93


ภาคผนวก ค. เอกสารประกอบการถายทอดองคความร

(Presentation)

(เอกสารแนบ)

94


ภาคผนวก ง. เครองมอประเมนและวดผลความรความเขาใจ

ดจทล (Testing tools)

95


1. แบบทดสอบ รายวชาสทธและความรบผดชอบคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. เสรภาพในการแสดงออก ขอไหนถกตอง ?ก. เราสามารถพดอะไร หรอ ทำาอะไรกได ไมวาทไหนข. เราสามารถพดอะไร หรอ ทำาอะไรกได ใน Facebook ของเราค. เราสามารถแสดงออกไดตามทกฎหมายกำาหนดสทธให และ ไม

รบกวนผอนง. เราไมสามารถแสดงออกอะไรไดเลย

2. Facebook เปนพนทสวนตวหรอสาธารณะ?ก. พนทสาธารณะ (Public)ข. พนทสวนตว (Private)ค. พนทของบรษทง. ขนอยกบการตงความเปนสวนตว (Privacy)

3. เพอพบเหนการคาเดก หรอ คาประเวณเดก เราควรทำาอยางไร?ก. แชรใหเพอนทราบ เพอใหคนทสนใจทดลองใชบรการข. แจงผรบผดชอบ เพอเขาจดการ หรอ ชวยเหลอค. ไมตองสนใจ เพราะไมไดเกยวอะไรกบเราง. พยายามตดตอเดก หรอ ผทเปนนายหนา เพออบรม หรอ ปรบ

ทศนคต 4. ขอใดถอวาเปนการละเมดสทธสวนตว (Privacy)

ก. ผอนนำาขอมลสวนตวของเรา เชน การอาหารทเรากน มาเปดเผยบน Facebook

ข. ผอนเขามาแอบอาน Facebook ของเราค. ผอนมาแสดงความคดเหนบน Facebook ของเราง. ผอนแชรขอความของเราโดยไมบอกทมา

5. เมอตองการดภาพยนตออนไลนตองทำาอยางไร?

96


ก. หาเวบเถอน เพอดออนไลนข. หาเวบเถอนโหลดฟร มาดค. ซอภาพยนตรทตองการมาอยางถกกฎหมาย เชน ผาน iTuneง. ถามคนทใชกระดานสนทนา เชน pantip.com วาใครม

ภาพยนตรบางชวยเผยเพรฟรหนอย

97


6. อะไรคอขอมลสวนตวของเรา?ก. คำาสมภาษณทใหไวกบหนงสอพมพข. บทความวชาการค. ทอยของเราง. หนงสอทเราเปนผแตง

7. ขอตกลงการใหบรการ (Terms of Service) มประโยชนอยางไร ?

ก. เพอใหผใชกดปม ยอมรบ กอนเรมใชบรการข. เพอเขาใจวาผใหบรการ/ผผลต จะรบผดชอบแคไหน และ เรา

ตองรบผดชอบอะไรค. ชวยใหเราเขาใจขนตอนการใชบรการ หรอ โปรแกรมง. ชวยใหหาผใหบรการทางออนไลนไดงายขน

8. เมอเราตองการเผยแพรขอมลทนาสนใจบน Facebook เราควรทำาอยางไร?

ก. กด LIKE กอนแชรข. คดลอกมาเกบไวกอน 10 วน แลวจงโพสตใหมเปนของเราค. แสดงขอความขอบคณกอนนำาไปแชรง. ตรวจสอบความถกตองของขอมลกอน

9. ถาพบการการะทำาความผดทางกฎหมายในอนเทอรเนต เราควรทำาอยางไร?

ก. ขอรวมกระทำาดวยข. แจงผรบผดชอบเวบไซตนนใหดำาเนนการค. ไมตองสนใจ เนองจากไมเกยวอะไรกบเราง. เรยกเงนจากผกระทำาผด ถาไมใหเงนขวาจะแจงตำารวจ

10. เมอเราเขยนใสรายบคคลท 3 ใน Facebook ของเรา จะเขาขายหมนประมาทหรอไม?

ก. เขาขายหมนประมาท

98


ข. ไมเขาขายหมนประมาท เพราะวาอย Facebook ของเราค. ไมเขาขายหมนประมาท เพราะวาเปนการกลาวถงบคคลอนง. ไมเขาขายหมนประมาท เพราะเรามเสรภาพ จะทำาอะไรกไดตามท

เราตองการ

เฉลย1. ง 2. ค 3. ข 4. ก 5. ค 6. ค 7. ข 8. ง 9. ข 10. ก

99


2. แบบทดสอบ รายวชาการเขาถงสอดจทลคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. เมออยทบาน และ ตองการดวดโอ YouTube ใชวธการไหนเหมาะสมทสด?

ก. 2G EDGEข. 3G HSPAค. 4G LTEง. Wi-Fi จาก อนเทอรเนตตามสาย

2. เมอเรานำาโทรศพทไปใชงานทตางประเทศ เราควรทำาอยางไร เพอปองกนคา Roaming?

ก. เตรยมขอความเพอโพสตใน pantip เพอเรยกรอง เมอมการเกบคาบรการจำานวนมาก

ข. ปด Data Roaming เพอปองกนการใช Data Roamingค. แจงใหเพอนทราบวาจะไปตางประเทศ จะไดมหลกฐานเมอมการ

เกบคาบรการง. ลงบนทกประจำาวน เพอเปนหลกฐานทางกฎหมาย วาเราจะเดน

ทางไปตางประเทศ3. ขอใดจดเปนประโยชนของอนเทอรเนตตามสาย หรอ อนเทอรเนต

บาน เมอเทยบกบ 3G, 4G?ก. ปองกนรงส UV ทจะมผลกระทบไดข. สามารถใชไดเมอมพายฝนค. ไมม FUP ทำาใหโหลดขอมลจำานวนมากไดง. สามารถเขาเวบไดหลากหลายมากกวา

4. ทำาไม อตสาหกรรมยคท 4 จำาเปนตองใช IoTก. เพราะเปนเทคโนโลยใหมลาสดข. เปนวธการมาตรฐานทกำาหนดมาโดยหนวยงานระหวางประเทศ

100


ค. เนองจากมผผลตจำานวนมากทำาใหราคาถกง. เพราะวา อตสาหกรรมยคท 4 เปนเรองของอปกรณตาง ๆ

เชน เซนเซอร ตดตอกนเพอทำางานอตโนมต5. ถาตองการฟงเพลง ควรใชไฟลชนดไหน ถงจะเหมาะสม

ก. MP3ข. JPEGค. DOCXง. PDF

101


6. การจดการสทธดจทล เชน DRM คออะไรก. การกำาหนดสทธใหกบไฟลนนวาใครสามารถนำาไปใชได เชน ใคร

สามารถนำาไฟลเพลงไปฟงไดข. ระบบทใชตดตามวาใครนำาไฟลไปใชทไหนบางค. ระบบทใชแสดงวาไฟลนใครเปนเจาของตอนทเราใชงานง. ระบบททางการนำามาใชเพอใชจบการละเมดลขสทธ

7. ถาเราตองการถายทอดสด กจกรรมของเราใหผอนด ควรใชอะไร?ก. YouTube Liveข. LINEค. Gmailง. Google

8. ถาเราตองการประชมทไมสำาคญเปนเวลา 1 ชม. กบคนทอยตางจงหวด ควรใชวธไหน ถงจะเหมาะสมและประหยดคาใชจาย?

ก. ขนเครองบนเพอไปประชมข. เหมารถตค. ใช Video Conferenceง. ขนรถทวร

9. ถาตองการคนหาเวบทตองการ ควรจะเรมคนหาจากเวบไหนก. Facebookข. Pantipค. Googleง. Gmail

10. ถาตองการคนหาใน Google แตไมตองการบาง Keyword เราควรทำาอยางไรกบ Keyword นน

ก. ตดตอ Google ใหเอา Keyword นนออกข. ตดตอผใหบรการอนเทอรเนตเพอแจงปญหาใหทราบ

102


ค. พมพ Keyword นนดานหลงตอจากคำาทเราคนหาง. เพม Keyword นนในการคนหาโดยใช เครองหมายลบ นำา“ ”

หนา Keyword ทไมตองการ

เฉลย1. ง 2. ข 3. ค 4. ง 5. ก 6. ก 7. ก 8. ค 9. ค 10. ง

103


3. แบบทดสอบ รายวชาการสอสาร (และความสมพนธ) ยคดจทลคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ถาตองการขอมลเรงดวน ควรตดตอดวยวธไหน?ก. สง Email ไปขอข. สง LINE ไปขอค. โพสต Facebook ไปของ. โทรศพทไปขอ

2. เมอเพอนแชรขอมลมา เราควรทำาอยางไรก. LIKE และแชรตอ โดยไมตองอานข. เชอถอ และ ปฏบตตามค. พจารณาความนาเชอถอ และ ถกตองของขอมลง. แสดงความชนชมเพอทนำาขอมลมาแชร

3. ถาตองการเกบหลกฐานการคย/ตดตอ เพอใช อางองในอนาคต ไมควรใชวธไหน?

ก. Emailข. LINEค. Facebook Massagerง. โทรศพท

4. ถาตองการเปลยน Facebook ใหเปนสวนตว เหนเฉพาะคนทเราตองการเทานน ตองทำาอยางไร?

ก. ตงคา Privacy ใน Facebookข. ตงคา Privacy ในอปกรณโทรศพทค. ตดตอผใหบรการอนเทอรเนตเพอตงคา Privacyง. แจงคำารองไปยง Facebook เพอใหแสดงขอความเฉพาะคน

ทเราตองการเทานน5. กอนจะสงขอความไปยงสอออนไลนเราควรทำาอยางไรกอน?

104


ก. จดภาพหนาจอเพอเปนหลกฐานทกครงทสงข. คดพจารณา ในดานตาง ๆ กอนสงค. หาฤกษทเหมาะสมกอนสงง. ดวาคนทตองการรบขอความเรา ใชงานอยหรอไม

105


6. เมอตองการตดตอกบอาจารย/เจานาย/หวหนา ควรสอสารอยางไร?ก. สอสารใหเหมอนกบการสอสารกบเพอน เพอสรางความคนเคยข. สอสารโดยการใชภาษาสมยใหม หรอ ภาษาวยรน เพอแสดง

ความทนสมยใหเหนค. สอสารดวยความเคารพ และ ชดเจนง. สอสารใหเกดความงนงงมากทสด เพอให อาจารย/เจานาย

ตดตอกลบมาหาเราเอง7. เราควรแสดงความคดเหนอยางไร จงจะเปนไปในทางสรางสรรค?

ก. ปลกระดม เพอใหเกดการรวมกลมเรยกรองในสงทตองการข. ใหขอเทจจรงทเหมาะสมกบสถาณการณ และเกดประโยชนค. ใชอารมณเพอใหเกดอารมณรวมกบเหตการณหรอขอความนนง. พยายามโตแยง เพราะใหคนอนเขาใจตามทเราตองการใหเขาใจ

8. เมอมคนมาแสดงความคดเหนตำานเราใน Facebook ทเรากำาหนดใหเปนสาธารณะ เราควรทำาอยางไรเปนอนดบแรก?

ก. เขาใจวา เนองจากเรากำาหนดให Facebook ของเราเปนสาธารณะ ดงนนคนอนสามารถแสดงความคดเหนได

ข. โตตอบวา Facebook เปนพนทสวนตวของเราคนอนไมมสทธมาแสดงความคดเหน

ค. แจง Facebook วามคนมาแสดงความคดเหนใน Facebook ทเราเปดเปนสาธารณะ

ง. ไปโพสตเพอเรยกรองใน pantip วาโดนคนอนมาโพสตใน Facebook ของเราทเปดเปนสาธารณะ

9. ประทษวาจา ทำาใหเกดประโยชนในดานไหน?ก. ทำาใหเกดความสามคคข. ทำาใหเราสามารถมอารมณรวมกบเหตการณนนไดค. ทำาใหผอนรสกดขน

106


ง. ไมเกดประโยชนอะไร10. เมอเกดดรามาทางออนไลนเราควรทำาอยางไร?

ก. พยายามตดตามทก 10 นาท เพอไมพลาดเหตการณสำาคญข. พยายามตดตามทก 6 ชวโมง วามความคบหนาอะไรบางค. พยายามชวยหาขอมล และ อานทกขอความทมการโพสต เพอม

สวนรวมในดรามาง. พจารณาวา มนเกดประโยชนหรอไมเกดประโยชน ทเราจำาเปน

ตองรหรอตดตามเรองนน

เฉลย1. ง 2. ค 3. ง 4. ก 5. ข 6. ค 7. ข 8. ก 9. ง 10. ง

107


4. แบบทดสอบ รายวชาความปลอดภยยคดจทลคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดเปนการทงรอยเทาดจทล?ก. โพสตวาไปกนขาวกบแฟนทไหนข. อานอเมลค. เลนเกมสออนไลนง. อานบทความออนไลน

2. ขอใดเปนอนตรายของการทงรอยเทาดจทลก. เปดเผยขอมลสวนตวข. ผประสงครายสามารถทราบความเคลอนไหว และ ชวตเราค. ผอนสามารถสำาเนาขอมลไปเกบไว เพอสรางปญหาใหเราตอน

หลงไดง. เปนผลเสยทกขอ

3. WPA2 คออะไรก. การตงรหสผานเพอไมใหคนอนมาใชเครองของเราข. วธการเขารหสขอมลเมอสงขอมลผานไวไฟค. ระบบปองกนไวรสทจะเขามาทำาอนตรายเราง. ระบบปองกนการคดลองไฟลผดลขสทธ

4. ขอใดไมจดเปนมลแวรก. ไวรสข. โทรจนค. สปายแวรง. แชรแวร

5. เมอเอาโทรศพทไปซอม เราจะเสยงตอสงใดบางก. ภาพลบทเราถายไว โดนเปดเผยข. ขอมลตาง ๆ โดนคดลอกไวโดยชาง

108


ค. แอบตดโปรแกรมไมพงประสงค หรอ มลแวร มาในเครองเราง. ถกทกขอ

109


6. เราจะทราบไดอยางไรวา เวบไซต ทเรากำาลงใชงาน มการเขารหสขอมลเพอความปลอดภยกอนสง?

ก. บรษทเจาของเวบไซตอยในตลาดหนข. มการแสดงรปกญแจ ตรงกลางหนาจอค. มการใช HTTPS ในการตดตอง. ไดมการประกาศรบรองจากหนวยงานของรฐทเกยวของ

7. คอมพวเตอรของเรา เมอไมไดมการใช เปนระยะเวลาหนง เชน ไปหองนำา ควรทำาอยางไร?

ก. เปดทงไว เผอมเพอนตองการขอมลจะไดมาใชไดข. Lock User เพอไมใหคนอนมาใชค. เรยกเพอน มานงเฝาในชวงทเราไปหองนำาง. ปดคอมพวเตอร ถอดปลก

8. รหสผาน (Password) แบบไหนทเราควรตงก. 12345678ข. 00000000ค. AqKjc$_43!O>ง. P@ssword

9. เมอเวบไซตมการขอหมายเลขบตรเครดตของเรา เราตองทำาอยางไร?

ก. รบใหขอมล เนองจากเปนขอมลสำาคญข. ตรวจสอบความนาเชอถอของเวบไซต และ การเขารหสขอมล

และจงใหขอมลค. แจงตำารวจ เพอดำาเนนการจบกมโดยทนทง. เลกใชงานเวบไซตนน

10. เมอใชไวไฟสาธารณะจะมความเสยงอยางไร?ก. ขอมลทสงผานไวไฟไมไดมการเขารหส

110


ข. เชอตอกบจดกระจายสญญานปลอมค. มการดกขอมลง. ถกทกขอ

เฉลย1. ก 2. ง 3. ข 4. ง 5. ง 6. ค 7. ข 8. ค 9. ง 10. ง

111


5. แบบทดสอบ รายวชาความเขาใจสอดจทลคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดอนตรายของสารสนเทศในยคดจทล?ก. เปนความเหน มากกวาขอเทจจรงข. ขอมลสรางโดยผใชทวไป ไมมการตรวจสอบ/ควบคม/กำากบค. ไมมแหลงทมา ความถกตอง หรอ หลกฐานง. ถกทกขอ

2. เมอตองการนำาเสนอ เราควรนำาเสนอในรปแบบไหนก. ใชตวหนงสอเยอะ ๆ เพอใหสามารถอานไดตอนนำาเสนอข. ใชตวหนงสอเยอะ ๆ เพอใหขอมลโดยละเอยดค. ใชตวหนงสอใหนอย รปภาพใหเยอะเพอสอความหมายง. ไมควรใช Slide นำาเสนอควรพดปากเปลา เพอใหผฟงเกดจต

นาการเอง3. สารสนเทศ มความแตกตางจาก ขอมล ตามปกตอยางไร?

ก. ไมมมความแตกตางกนข. สารสนเทศ เปนคำาเรยกขอมล เมอใชกบคอมพวเตอรค. สารสนเทศ คอ ขอมลทมความหมายง. สารสนเทศ คอ คำาทเปนทางการ ของขอมล

4. เมอเหนบทความ/ขอความ เราควรวเคราะหอะไรก. ผทเขยนขนมา เปนคนทเราชนชอบหรอไมข. ผทเขยนขนมา เขยนมาเพอจดประสงคอะไรค. ผทเขยนขนมา มบานอยทไหนง. ผทเขยนขนมา เสยภาษถกตองตามกฎหมายหรอไม

5. เทคนคการเลาเรองราวมประโยชน ตอการนำาเสนออยางไรก. ชวยฝกใหเราสามารถเปนนกแสดงชอดงไดข. ชวยใหการนำาเสนอเรองราวมความนาสนใจและนาตดตาม

112


ค. ชวยใชสามารถยดระยะเวลาการนำาเสนอใหนานขนง. ชวยใหเราสามารถวเคราะหขอเทจจรงของเรองราวนนได

113


6. เมอเหนการโฆษณาสนคาทางออนไลน สงใดทเราควรจะใหความสนใจ เพอตดสนใจ?

ก. คำาอวดอางข. การอางเหตผลค. ขอเทจจรงง. ความคดเหน

7. ถาเราตองการนำาเสนอขอมลเพอเปรยบเทยบปรมาณ ควรนำาเสนอแบบไหนใหเขาใจงาย?

ก. กราฟข. แผนทค. รปภาพง. ขอความ

8. ถาตองการนำาเสนอขนตอนการทำางาน ควรนำาเสนอแบบไหนใหเขาใจงาย?

ก. กราฟข. แผนทค. Flowchartง. ตาราง

9. ถาตองการนำาเสนอขอมลจำานวนมากใหนาสนใจโดยใชระยะเวลาสรางไมนานควรนำาเสนอดวยวธไหน?

ก. บทความทางวชาการข. อนโฟกราฟกสค. เขยนหนงสอง. ทำา Slide ทประกอบดวยขอความรายละเอยด

10. อนโพกราฟกสมขอดอยางไร?ก. สะดดตา นาสนใจ ทำาใหเขาใจขอมลไดงาย

114


ข. ใหขอมลทมรายละเอยดมาก ๆค. สนบสนนผพฒนาโปรแกรมสรางกราฟกง. โหลดไดเรวกวาขอความ

เฉลย1. ง 2. ค 3. ค 4. ข 5. ข 6. ค 7. ก 8. ค 9. ข 10. ก

115


6. แบบทดสอบ รายวชาแนวปฏบตในสงคมดจทลคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. เมอมการตดตอกบผอนทางออนไลน เราควรตงความคดไวอยางไร?ก. เราทำาอะไรกได เพราะวา ไมมใครรวาเราเปนใครข. ตระหนกวา ผนนกเปนบคคลจรง ๆ ทมนตวตน มจตใจเหมอน

เราค. ปลดปลอยความคดไดเตมท เพราะวา เราไมจำาเปนตองเปดเผย

ตวง. สรางตวแทนเราขนมาหลายตว (Avatar) เพอใชในกรณตาง

ๆ และปลอมเปนหลายบคคล2. การกระทำาใดจดเปนมารยาทเนต

ก. เคารพความเปนสวนตวของผอนข. ใหอภยในความผดพลาดของผอนค. อยาลมวาคณกำาลงคยกบคนทมตวตนจรง ๆง. ถกทงหมด

3. เมอเกดการกลนแกลงทางไซเบอร เราควรทำาอยางไรก. ตอบโตอยางตรงไปตรงมา เพอรกษาสทธของเราข. ตดตอเพอน เพอวางแผนรบโตกลบค. แจงผปกครอง/ครอบครว/ผรบผดชอบระบบ ใหดำาเนนการ

จดการปญหาง. ปลกระดม ยแหย เพอใหมเกดอารมณรวมกบเหตการณมาก

ขน4. เมอเหนผอน/เพอน โดนกลนแกลทางไซเบอร เราควรทำาอางไร

ก. ชวยตอบโตอยางตรงไปตรงมา เพอรกษาสทธของเพอนเราข. ตดตอเพอน เพอวางแผนรบโตกลบ

116


ค. แจงผปกครอง/ครอบครว/ผรบผดชอบระบบ ใหดำาเนนการจดการปญหา

ง. ปลกระดม ยแหย เพอใหมเกดอารมณรวมกบเหตการณมากขน

5. เมอเราทำาผดกฎทกำาหนด จนทำาใหเกดความเสยหายตอตวเองหรอผอน เราควรทำาอยางไร?

ก. ตงกระทใน pantip เพอเรยกรองความเหนใจข. โพสตใน Facebook โดยใหขอเทจจรงบางสวน เพอใหสงคม

เขาใจผดและเหนใจค. แตงเรองโดยใชเทคนคการนำาเสนอ พรอมสรางหลกฐานเทจ

เพอทำาใหคนอนเหนใจง. ไมควรทำาทงหมดทกลาวมา

117


6. ขอใดเปนการใชอปกรณดจทลทสาธารณอยางมมารยาทก. ปดเสยงโทรศพท เมอตองเขาประชม โรงหนง หรอ หองสมดข. พยายามเปดเพลงใหเสยงดงทสด เพอทผอนจะไดยนชดเจนค. พยายามคยใหเสยงดงทสด เพอทคนอนจะไดทราบวาเรากำาลง

ตดโทรศพทอยง. พยายามใชโทรศพทระหวางขามถนน หรอ ลงรถยนต เพอทรถ

คนทขบตามมาจะไดระวงเรา7. การกระทำาใด สรางความรำาคาญใหผอน

ก. ฝากรานใน IG, Facebookข. สงอเมล ทำางานทบาน รายไดดค. พมพขอความจำานวนมาก เพอใหคนอนไมสามารถอานขอมลท

ตองการไดง. ถกทกขอ

8. เมอมปญหาครอบครว เชน ทะเลาะกบแฟน สงใดไมควรทำา?ก. ระบายความในใจในสอออนไลนเชน Facebookข. ตงกระท ถามใน Facebook วามใครเหมอน หรอ เรยกรอง

ความสนใจค. นำาเขามลสวนตวของแฟนมาเผยแพร เพอใหผอนทราบถง

ปญหาของเราง. ไมควรทำาทงหมด

9. ไซเบอร สตอคกงค (Cyber Stalking) ทำาใหเกดประโยชนขอใดกบเรา

ก. ทำาใหคนทโดนเกาะตด เกด ความรำาคาญ/หวาดกลวข. ทำาใหเรารการเคลอนไหวของคนอนค. ทำาใหเรามเรองไปพด/เลาใหคนอนฟงไดง. ไมมประโยชนอะไรกบเรา

118


10. เมอมการถายทอดสดเหตการณสำาคญระดบนานาชาต ระหวางชมการถายทอดสด เราควรทำาอยางไร?

ก. พยายามพมพขอความใหมากทสด เพอใหคนอนเหนขอความเรา ไมเหนขอความของคนอน

ข. รบชมดวยการมมารยาท ไมรบกวนผอนค. พยายามใชคำาไมสภาพ คำาหยาบ เพอใหผคนจากทวโลกใหความ

สนใจง. พยายามสงคำาถาม ไปใหมากทสด เพอทจะเปนการมนใจวาเรา

จะไดรบคำาตอบ

เฉลย1. ข 2. ง 3. ค 4. ค 5. ง 6. ก 7. ง 8. ง 9. ง 10. ข

119


7. แบบทดสอบ รายวชาสขภาพดยคดจทลคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอมลการกนเพอรกษาโรคทมการแชรทางอนเทอรเนต เราควรเชอถอหรอไม?

ก. ควรเชอถอ เพราะเพอเปนคนแชรมาข. ควรเชอถอ เพราะวาเปนขอมลทอยบนอนเทอรเนตค. ไมควรเชอถอ เพราะไมมหลกฐาน หรอ ทมาง. ไมควรเชอถอ เพราะวาคนทแชรไมใชเพอนของเรา

2. เมอนงทำางานผดทาทางเปนเวลานาน จะทำาใหเกนปญหาอะไร?ก. โรคออฟฟศซนโดรม หรอ กลามเนออกแสบตาง ๆข. ไมมเรองใหโพสตบน Facebookค. ไมสามารถเซลฟ ไดง. จตตก กระวนกระวายใจ หงดหงด

3. เมอทำางาน เราควรทำาอยางไร?ก. นำาโทรศพทมาตงตรงหนา เพอทจะเหนไดทนทเมอมคนสง

ขอความมาหาเราข. เตรยมพรอม ตอบขอความทสงมาทาง LINEค. พยายามตรวจ Facebook, Pantip ทก 5 นาทเพอใหไม

พลาดกจกรรมสำาคญของเพอนง. เลกใชสอออนไลนชวคราว แลวตงใจทำางาน

4. พฤตกรรมใด จดวาเรามอาการผดปกต ทสมควรจะปรบปรงพฤตกกรม?

ก. ไมสนใจ Facebookข. ไมสนใจ LINEค. ไมสนใจ กระทใน pantip

120


ง. ถาไมมคนมากด LIKE โพสตของเราแลว จะเกดความเครยด กงวล

5. ถาระหวางใชอนเทอรเนตแลว สญญาไวไฟหายไป เราควรทำาอยางไร?ก. ขวางโทรศพททงข. เลกเลนชวคราว และหนไปทำาอยางอนค. จตตก กระวนกระวายใจ หงดหงดง. รบตดตอผใหบรการ เพอโวยวาย และ รองเรยน

121


6. สงใดควรกระทำาเมอเหนโพสตของผอน ไปเทยวตางประเทศ/ไปกนอาหารในหาง?

ก. เปรยบเทยบชวตของเรากบคนอน และ พยายามและถายรปมาโชวบาง

ข. พยายามหลอกตวเอง พยายามสรางภาพ เพอใหเทาเทยมกบโพสตของผอน

ค. จตตก กระวนกระวายใจ หงดหงดง. ไมตองสนใจ เรองทปราศจากสาระ และไมกอใหเกดประโยชน

กบชวต7. ถาเหนเพอน/คนในครอบครว ไมสามารถอยหางจากโทรศพทได ตด

อนเทอรเนต เราควรทำาอยางไร?ก. วางแผน เพอดำาเนนการกษาอาการเสพตด อยางคอยเปนคอย

ไป ดวยความเขาใจข. ไมตองสนใจ เพราะไมเกยวกบเราค. สนบสนนใหตดโทรศพทตอไป เพอจะไดไมไปทำาอยางอนง. วากลาว และ ดดา ทกครงทเหน

8. เราควรจะเลยงดบญหลายอยางไรก. เอาโทรศพท หรอ iPad ใหลกเลน เพอจะไดไมมากวนเราข. ใหใชอปกรณดจทล เมอจำาเปน และอยในการดแลของเราค. สนบสนนใหลกใช iPad ตงแตเดก จะไดไมตองเขาสงคมใน

อนาคตง. ใหลกใชใหมากทสด จะไดลดการพฒนาการดานอน มาเพม

พฒนาการดานการใช iPad9. พฤตกรรมไหนจดวาเปนโรคซมเศราจากเฟซบค?

ก. ทำาอะไรตองถายรปลงเพซบคเสมอข. ถาไมมใครกด LIKE จะเครยด กงวล

122


ค. มคนมาโพสตตอวา จะเครยดง. เปนทงหมด

10. การตดอนนไลนมาก ทำาใหเกดผลดดานใดกบครอบครวบาง?ก. ทำาใหแตละคนมเวลาเปนสวนตวมากขน เพราะตางคนตางกม

หนาใชมอถอข. ทำาใหแฟนสนใจเรามากขนเนองจากตองคอยเปนหวงและกงวล

วาเราจะแอบไปคยกบใครค. ทำาใหความสมพนธเพมขนเพราะตองคอยคดถงวาเมอไหรคนท

เรารกจะอานขอความเราง. ไมเกดขอดใดตอความสมพนธ

เฉลย1. ค 2. ก 3. ง 4. ง 5. ข 6. ง 7. ก 8. ข 9. ง 10. ง

123


8. แบบทดสอบ รายวชาดจทลคอมเมรซคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. การขายของมอ 2 ระหวางผใชกนเอง จดเปนธรกจแบบไหน?ก. B2Cข. B2Bค. C2Bง. C2C

2. ถาเวบขายของไมมการเขารหสขอมลจะทำาใหเกดความเสยงอยางไร?ก. ไดสนคาราคาแพงข. ไดสนคาผดลขสทธค. ขอมลทางการเงนโดนเปดเผยง. บรษทนำาของปลอมมาหลอกขาย

3. วธการชำาระเงนทางออนไลนไหน มความปลอดภยทสด ในทางทฤษฎ?

ก. โอนเงนใหผขายโดนตรงข. ชำาระเงนผานบตรเครดต ผานผใชบรการชำาระเงน บคคลท 3 ท

นาเชอถอค. แจงหมายเลขบตรเครดต ใหกบเวบไซตทเราตองการซอ

โดยตรงง. ใหเพอน/แฟน โอนเงนใหผขายโดยตรง

4. ขอใดเปนประโยชนของการซอสนคาออนไลนก. สามารถหาของทตองการไดจากหลายแหลง ข. สามารถหาซอของหายาก หรอ ไมมในรานคาปกตไดค. มกมราคาถกกวารานคาทวไป เนองจากคาดำาเนนการตำากวาง. ถกทกขอ

5. ขอใดเปนเครองหมายแสดงวานาเชอถอ (Trustmark)

124


ก. DBD Registeredข. Facebookค. Instagramง. Google

125


6. ตลาดอเลกทรอนกส คอ ขอใดก. เวบไซตทสามารถสงซอของจากตลาดสดไดข. เวบไซตทสามารถสงซอของจากเกษตรกรไดโดยตรงค. เวบไซตทรวมผขายหลายเจาง. เวบไซตทรบแจงปญหาการขายของจากตลาด

7. ถาซอสนคาทางออนไลน ซงมราคาสง เราควรปฏบตอยางไร?ก. รบโอนเงนไปใหผขายกอน เพอปองกนผขายไปขายใหคนอน

กอนเราข. ขอสำาเนาบตรประชาชนผขาย แลวจงรบโอนเงนไปใหค. นดเจอในสถานทสาธารณะ เพอรบสนคา และจายเงนเมอตรวจ

สนคาแลวเรยบรอยง. จบภาพหนาจอการตดตอไวเปนหลกฐาน แลวโอนรบโอนเงน

8. เมอเจอเวบไซตขายโทรศพทรนใหมลาสด เชน iPhone 7 ลดราคา 90% เราควรทำาอยางไร

ก. รบสงซอมาเกบไวเปนจำานวนมาก เพอไวขายเกงกำาไรข. รวมกลมเพอนใหไดจำานวนมากทสด เพอตอรองขอสวนลดจาก

รานคาเพมค. แชรใหเพอนและคนรจกใหมากทสด เผอมใครสนใจจะซอง. สนนฐานวาอาจจะเปนการหลอกลวง และแจงใหผรบผดชอบ

เวบไซตนนตรวจสอบ9. ขอใดเปนบรการชำาระเงนออนไลน

ก. PayPalข. Googleค. Gmailง. Alibaba

10. ขอใดไมใชเวบตลาดอเลกทรอนกส (e-Marketplace)

126


ก. Facebookข. LwnShopค. WeLoveShoppingง. Tarad.com

เฉลย1. ง 2. ค 3. ข 4. ง 5. ก 6. ค 7. ค 8. ง 9. ก 10. ก

127


9. แบบทดสอบ รายวชากฎหมายดจทลคำาชแจง ใหเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. การคนหาภาพ Google และแอบนำามาใช แตบอกแหลงทมา ถงเปนการละเมดลขสทธ หรอไม?

ก. ละเมดลขสทธข. ไมละเมดลขสทธ เพราะบอกแหลงทมาแลวค. ไมละเมดลขสทธ เพราะหาจาก Googleง. ไมละเมดลขสทธ เพราะไมไดเอาภาพไปขายตอ

2. แอบนำาขอความหรอภาพ ทมคนโพสตใน Facebook มาใชในโพสตของเรา แตใหเครดต ถอเปนการละเมดลขสทธหรอไม

ก. ละเมดลขสทธข. ไมละเมดลขสทธ เพราะใหเครดตแลวค. ไมละเมดลขสทธ เพราะนำามาจาก Facebookง. ไมละเมดลขสทธ เพราะไมไดนำาไปโฆษณา

3. สงขอความไปขออนญาตใชภาพจากเจาของ แตยงไมไดรบการตอบจากเจาของ แตไมอยากเสยเวลารอ จงแอบนำาภาพไปใช พรอมทงใหเครดตเรยบรอย ถอเปนการละเมดลขสทธหรอไม?

ก. ละเมดลขสทธข. ไมละเมดลขสทธ เพราะใหเครดตแลวค. ไมละเมดลขสทธ เพราะไดสงขอความไปขออนญาตแลวง. ไมละเมดลขสทธ เพราะมหลกฐานการขออนญาตใชแลว

4. เจาของรานกาแฟเปดเพลงจาก YouTube ในรานกาแฟ ถอเปนการละเมดลขสทธหรอไม?

ก. ละเมดลขสทธข. ไมละเมดลขสทธ เพราะมใหดฟรใน YouTubeค. ไมละเมดลขสทธ เพราะไมไดมการเรยกเกบเงนเพอรบฟง

128


ง. ไมละเมดลขสทธ เพราะเปนรานกาแฟไมใชสถานวทย5. เจาของรานขนมเปดเพลงจากวทย ใหลกคาทมาทานขนมฟง ถอ

เปนการละเมดลขสทธหรอไม?ก. ละเมดลขสทธข. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาเปนการเผยแพรทางวทยค. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาเปนสงท DJ ของสถานวทยเปด ไมใช

เราเปดง. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาแคเปดใหฟงไมไดมการคดลอก หรอ

สำาเนา6. เปดฟรทวชองทมการฉายมวสควดโอใหลกคาทมานงรอใชบรการ ถอ

เปนการละเมดลขสทธหรอไม?ก. ละเมดลขสทธข. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาเปนการเปดฟรทวค. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาเจตนาเปดเพอใหลกคาทมานงรอใช

บรการง. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาแคเปดใหฟงไมไดมการคดลอก หรอ

สำาเนา7. หาภาพจาก Google ดวยวธปกตเพอนำาไปใชทำาเอกสารงาน

สมมนา/งานโชว/งาน Event ถอเปนการละเมดลขสทธหรอไม?ก. ละเมดลขสทธข. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาหาฟรจาก Googleค. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาเปนเพยงงานโชว งานสมมนาง. ไมละเมดลขสทธ เพราะวาภาพในอนเทอรเนตถอเปนของทใคร

กสามารถนำาไปใชไดตามตองการ8. รานขายแผนเถอนตามหางสรรพสนคา ถอเปนการละเมดลขสทธ

หรอไม?

129


ก. ไมละเมดลขสทธ ทางหางสรรพสนคาไดตรวจสอบแลวข. ไมละเมดลขสทธ เพราะไดมการจายเงนเพอซอแผนเถอนมา

แลวค. ไมละเมดลขสทธ เพราะกฎหมายลขสทธไมไดครอบคลมถงการ

แผนเถอนง. ละเมดลขสทธ

9. ขอใดไมเปนการกระทำาผดกฎหมายก. สงอเมลลโซ โดยปกปดทมา เกน 20 คนข. แอบนำา ID และ Password ของเพอนไปใชโดยไมไดอนญาตค. โพสนขอความดา หรอ จงใจกลาวหา ใสรายผอนง. ชนำาสงคมใหเกดคานยมในการขมขน โดยสรางหนงใหพระเอก

ขมขนนางเอก10. การโพสต วากลาว บคคลท 3 เพอใหเกดความเสยหายหรอ

เขาใจผดใน Facebook ของเราเองถอวาเปนการผดกฎหมายหรอไม?

ก. ไมเปนความผด เพราะวาเปน Facebook ของเราเองข. ไมเปนความผด เพราะวาเปนการกลาวถงบคคลท 3ค. เปนความผด กฎหมายหมนประมาทง. เปนความผด กฎหมายละเมดลขสทธ

เฉลย1. ก 2. ก 3. ก 4. ก 5. ก 6. ก 7. ก 8. ง 9. ง 10. ค

130


131

Documents

tak.nfe.go.thtak.nfe.go.th/2555/download/photo/Curriculum Digital... · Web viewหล กส ตรการเข าใจด จ ท ล (Digital Literacy Curriculum) ม จำนวนเน