Tạp chí Khỏe số 3

CÁI NHÌNxuyên thấu T.12

qua... ảnhĐOÁN BỆNH

đặc biệtT.56

quà tặng

T.16...cơ thểcắt lát

Giá: 14.900 đồngNXB LAO ĐỘNG

CH

UY

ÊN

ĐỀ

CÓ

QU

ẢN

G C

ÁO

Tập 3/ T8/2012

04 khỏe-health⎮T8-2012

Nhà Xuất bảN Lao ĐộNg

175 Giảng Võ, Hà Nội

ĐT: 04.38545380 - Fax: 38515381

Chi NháNh phía Nam

85 Cách Mạng Tháng Tám, Q.1, TP.HCM

ĐT: 08.38390970 - Fax: 08.39257205

Chịu tráCh Nhiệm Xuất bảN

Lê Huy Hoà

baN Cố vấN

Nhà báo - Bs. Nguyễn Xuân Lam

Ts. Bs. Võ Xuân Quang

Bs. CKI. Vũ Minh Đức

ThS. Bs. Hồ Hoàng Phương

BS. CK1. Phan Thị Thu Thuỷ

BS. Nguyễn Thị Hồng Thê

biêN tập

Văn Thị Tuệ Phương

Trần Thị Bích Nguyệt

thiết kế - mỹ thuật

Tody Nguyễn

LiêN hệ quảNg Cáo

Số 10 Trương Định, P.6, Q.3, TP.HCM

ĐT: 08. 6683 5036 - 0902 441 092

Email: [email protected]

Fax: 08. 3930 4664

-----------------

Giấy phép xuất bản số: 559-2012/CXB/07-

41/LD, ngày 25/7/2012

Số lượng in 4,000 cuốn

tại nhà in Lê Quang Lộc

In và nộp lưu chiểu tháng 8/2012

Tốt nghiệp chuyên ngành bác sĩ đa khoa vào năm 2001, BS. Hồ Hoàng Phương tiếp

tục học Thạc sĩ Chẩn đoán Hình ảnh (CĐHA) tại ĐHYD TP.HCM và hoàn thành chương

trình thực hành chức năng bác sĩ nội trú (FFI) tại đại học Paris VI (Pháp).

Với kinh nghiệm hơn 10 năm công tác giảng dạy tại bộ môn CĐHA - Đại học Y Dược TP.HCM và hiện đang

kiêm nhiệm bác sĩ trưởng khoa CĐHA của bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương, BS. Phương đóng góp một loạt bài có chất lượng

rất đáng kể trong chuyên đề tháng 8, giúp bạn hiểu rõ hơn về chuyên ngành Chẩn đoán Hình ảnh mang tính hiện đại này.

Bác sĩ Phan Thị Thu Thủy có trên 10 năm kinh nghiệm về chẩn đoán hình ảnh và có thể làm

việc trên nhiều loại hình chẩn đoán khác nhau như siêu âm, X quang, CT, MRI, Nhũ ảnh. Được đào

tạo chính quy và trải qua chương trình sau đại học, chuyên khoa cấp 1 về chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ

Thủy luôn được đánh giá cao về chuyên môn cũng như tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Đến

với Khoẻ trong số này, BS. Thuỷ cho chúng ta hiểu hơn về kỹ thuật siêu âm cùng những ưu nhược của nó.

Là kỹ thuật viên với 7 năm kinh nghiệm tại bệnh viện trường Đại học Y Dược Huế, anh Hoàng Minh Quốc Phong vẫn tiếp tục học hỏi thêm các kiến thức về ngành Chẩn đoán hình ảnh, để có được tay nghề vững vàng hơn trong các kỹ thuật X quang, CT,

MRI, DSA…Cùng với bác sĩ Hồ Hoàng Phương, KTV. Hoàng Minh Quốc Phong có cách giải thích rất đơn giản và dễ hiểu về kỹ thuật CT mà họ ví von là “cắt lát cơ thể”.

ThS. BS Hồ Hoàng Phương

BS. CK1 Phan Thị Thu Thủy

KTV.Hoàng Minh Quốc Phong

Chuyên gia cộng tác

L


ịch sử Y khoa luôn gắn liền với khoa học kỹ thuật. Từ những gì thô sơ nhất như những chiếc lá thảo dược, đến cả một ngành khoa học chế biến dược phẩm; từ những công cụ đơn giản nhất như bộ tai nghe bác sĩ, đến những chiếc máy chẩn đoán hình ảnh phức tạp. Không thể tưởng tượng một ngành y thiếu các phương tiện khoa học kỹ thuật hiện đại, các máy móc trợ giúp cho việc chẩn đoán hay điều trị. Nếu điều đó xảy ra, ngành y sẽ ra sao?Đó chỉ là tưởng tượng. Khoa học đã, đang và luôn đồng hành với tiến bộ của y học. Chuyên đề số này của Khoẻ vì thế muốn nhắc nhớ đến vai trò rất quan trọng của kỹ thuật khoa học mang hơi thở hiện đại mà đại diện là ngành Chẩn đoán Hình ảnh.Đến với Khoẻ trong chuyên đề kỳ này, bạn sẽ được tìm hiểu thêm về các kỹ thuật X quang, chụp cắt lát CT, chụp cộng hưởng từ MRI hay kỹ thuật siêu âm... Chắc hẳn bạn sẽ thấy thú vị với

Lời giới thiệu

Chân trời khoa học

những cách nói đầy ấn tượng về chuyên ngành là “Đoán bệnh qua... ảnh” hay “Cái nhìn xuyên thấu”. Thậm chí, có thể bạn sẽ giật mình với tựa đề “Cắt lát cơ thể” nghe thật... rùng rợn, hay phì cười với cách gọi biến thể “Em Rờ Ai” tức MRI. Nhưng đó là cách để bạn chú ý và nhớ thật lâu những cách giải thích dễ hiểu về kỹ thuật chụp cắt lát - CT - hay kỹ thuật chụp cộng hưởng từ - MRI - mà ThS. Bs. Hồ Hoàng Phương cùng Bs. CK1. Phan Thị Thu Thuỷ và kỹ thuật viên Hoàng Minh Quốc Phong gởi đến chúng ta trong số này.Có rất nhiều kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, và lời khuyên của các bác sĩ là chúng ta không nên tự chỉ định cho mình. Mỗi phương pháp lại có ưu nhược riêng, tuỳ thuộc vào từng bộ phận cơ thể, từng loại bệnh, từng đặc điểm bệnh lý để có lựa chọn phù hợp. Đó là những điều chỉ các chuyên gia mới có thể nhận ra được. Vậy nên, đừng cho rằng “Ai cũng là bác sĩ” theo cách nghĩ ở Việt Nam từ xưa đến nay, “tiện” bất cập hại! Đó là suy nghĩ và chia sẻ của Ts. Bs. Võ Xuân Quang trong mục “Sống thông minh”, thông qua những ví dụ cụ thể mà bác sĩ Quang đã gặp trong suốt quá trình theo nghề y.Những định nghĩa ngộ nghĩnh, những cách diễn giải giản dị dễ hiểu cùng những bài học thiết thực mà Khoẻ mang đến trong số này ắt hẳn sẽ giúp bạn có thêm nhiều cái nhìn thực tế về chuyên ngành Chẩn đoán Hình ảnh. Sẽ có lúc bạn cần đến những kiến thức này, trân trọng gửi đến bạn đọc.

BS. Nguyễn Xuân Lam

07

mục lục

cắt lát... cơ thể

giảm cân khi bận rộn

tủ thuốc gia đìnhBên cạnh các loại thuốc, nhiệt kế cũng là thứ không thể thiếu trong tủ thuốc của gia đình bạn.

môi trường sốngTrồng rau mầm dùng để trang trí là cách rất hay để bạn giúp không gian nhà mình thêm tươi xanh.

nuôi con khoẻNếu buộc phải nuôi con bằng sữa công thức, bạn nên lựa chọn sữa như thế nào?

dạy con ngoanDạy con lễ phép thực sự không khó. Bạn chỉ cần làm gương và tạo thói quen cho con.

giữ dángGiảm cân khi bận rộn thật khó. Bạn đừng nghĩ có thể thay thế việc tập luyện bằng công việc.

tập luyệnKhoẻ sẽ hướng dẫn các bạn nam phương pháp tập tạ giúp nở nang cơ vai và cơ tay.

làm đẹpĂn đủ chất, uống đủ nước và xoa bóp da mặt một cách nhẹ nhàng, bạn sẽ có làn da đẹp!

sống khoẻNếu bị chẩn đoán mắc gan nhiễm mỡ, bạn đừng hoảng hốt, hãy bình tĩnh suy xét thêm nhiều yếu tố

sống thông minhAi cũng là bác sĩ? Thói quen tự chẩn bệnh cho mình có thể dẫn đến những hậu quả rất xấu!

08

10

12

20

24

40

42

44

50

32

34

36

28

30

khỏe-health

3036

khỏe-health⎮T8-2012

kế hoạch tháng 8 Ngoài việc du lịch, bạn có thể lên kế hoạch cho mùa hè như học sơ cứu, làm đẹp, ăn chay...

câu chuyện tháng 8Chẩn đoán Hình ảnh chính là ngành “Đoán bệnh qua... ảnh”

câu chuyện tháng 8Kỹ thuật chụp cắt lát (CT) và những ưu nhược của nó.

câu chuyện tháng 8MRI là kỹ thuật khá phổ biến ở Việt Nam từ năm 1996 đến nay.

câu chuyện tháng 8Những nhà hình ảnh học và các cộng sự, họ là ai?

24

42


kế hoạch tháng 8khỏe-health

5810

Mùa hè sắp kết thúc. Với những gia đình có con nhỏ, tháng 8 là lúc để bạn chuẩn bị cho con bước vào năm học mới. Hãy giúp con có đủ năng

lượng và sự hứng khởi cho năm học này nhé!

Chủ nhật, 5/8Mỗi chủ nhật đầu tiên của tháng, bạn hãy tự thưởng bản thân vài chăm sóc nho nhỏ. Đánh tan 2 lòng đỏ trứng gà, trộn đều với 1 thìa súp dầu ô-liu. Dùng cọ mềm phết đều lên 2 bàn tay, quấn kín lại bằng màng bọc thực phẩm. 10 phút sau lau sạch bằng bông tẩm nước ấm. Đôi tay bạn sẽ thật mềm mại, mịn màng.

Thứ 4, 8/8 Hãy lấy hẹn đi khám mắt tổng quát hàng năm cho cả gia đình. Mùa hè, chúng ta thường hay đi bơi, đi biển nên nguy cơ bị khô hoặc viêm nhiễm mắt rất cao. Nhân tiện đổi luôn tròng kính mới cho trẻ chuẩn bị tháng sau nhập học, nếu con bạn bị cận và độ đo mắt có thay đổi.

Thứ 6, 10/8Còn gì bằng một ly sinh tố dâu chuối mát lạnh thơm ngon do bé tự làm mời cả nhà vào một buổi tối cuối tuần! Hãy chuẩn bị đầy đủ vật liệu và hướng dẫn bé tự làm, rất đơn giản. 1 quả chuối chín xắt lát, 5 quả dâu, 2 thìa súp kem vani, 50ml nước táo và 1 ly đá bào. Tất cả xay đều trong máy sinh tố. Bé sẽ thật tự hào với món sinh tố tự làm! Thứ 5, 16/8

Chuẩn bị mua rau cải, đậu phụ, thực phẩm chay nếu bạn dự định ăn chay ngay từ đầu

tháng 7 âm lịch, mùa Vu Lan báo hiếu. Thỉnh thoảng theo chế độ ăn chay tịnh

cũng là một cách rất tốt để thanh lọc cơ thể, đồng thời bảo vệ môi trường.

NĂNG LƯỢNG & SỰ HỨNG KHỞI

Chủ nhật, 12/8Hãy thử tài “làm nông” với những chậu rau mầm, vừa mang tính trang trí, vừa có thể “thu hoạch” cho những món ăn đầy dưỡng chất. Bạn có thể trồng rau cải mầm, cải cúc, giá đỗ, rau muống… tuỳ sở thích. (T. 42 - Môi trường sống)

1216

9khỏe-health⎮T8-2012

18

231

Chủ nhật, 2/9Hãy chuẩn bị hành trang cho một chuyến đi chơi xa cuối cùng trong ngày hè, cũng là dịp Quốc khánh. Sau đó, hẳn con bạn

sẽ tràn trề năng lượng và sự hứng khởi để bắt đầu một năm học mới vào ngày 5/9

hàng năm.

Thứ 7, 18/8Cả mùa hè bận rộn với con nhỏ rồi, tại sao bạn không dành một buổi tối thứ 7 lãng mạn chỉ cho riêng 2 người? Hãy thu xếp gởi con cái cho người thân giữ hộ vài tiếng đồng hồ để vợ chồng bạn đi ăn ở một nhà hàng lãng mạn, rồi cùng nắm tay nhau đi xem một bộ phim nhẹ nhàng như thời son trẻ.

Thứ 6, 31/8Lễ Vu Lan năm nay, nếu bạn may

mắn còn mẹ, hãy nấu cho mẹ một bữa ăn thật ngon. Nhiều khi mẹ ăn

ngon miệng chỉ đơn giản nhờ những món ăn bình dị thời thơ ấu, trong

không khí con cháu sum vầy!

23 25Thứ 5, 23/8Ít nhất mỗi tháng, bạn cùng con làm một trò chơi mới nhé. Tháng này, Khoẻ gợi ý cho bạn dùng những que kem cùng sách báo cũ để tạo ra những mảnh ghép hình nhé. Bé vừa được tự tay tạo ra một món đồ chơi thú vị, vừa bổ sung thêm kho tàng đồ chơi của mình, còn gì hơn nào? (T. 52 - Khéo tay)

Thứ 7,25/8Ngày khai trường sắp đến rồi. Đã đến lúc các bé học sinh cùng đi mua tập vở, dụng cụ học tập và

soạn lại ba lô, cặp sách. Nếu cặp da màu sáng bị dính vết mực, cách lau chùi hữu hiệu nhất là

dùng một mảnh vải trắng nhỏ thấm alcohol lau nhẹ lên bề mặt, màu mực sẽ bị hút vào mảnh vải

trắng, cặp da sẽ sạch như mới.


câu chuyện tháng 8khỏe-health

QUA... ẢNHĐOÁN BỆNH

bài: ThS. BS. Hồ Hoàng PHương

Không phải các ông "lang băm" hay thầy bói mới đoán bệnh qua ảnh. Các bác sĩ từ xưa

đến nay vẫn thường dùng phương pháp này để chẩn đoán cho bệnh nhân. Như thế, liệu

có phản khoa học?

hoạt nghe qua tựa bài, có thể bạn hình dung đến thầy bói hoặc một dạng lang băm nào đó dám phán bừa bệnh một người khi chỉ nhìn qua ảnh. Sự thực cũng gần giống như thế, nhưng những tấm ảnh để bác sĩ chẩn đoán bệnh thực ra lại không phải ảnh chân dung, mà là những hình ảnh của cơ thể được chụp lại qua các phương pháp

khác nhau. Vâng, nghề chúng tôi

muốn đề cập đến là chẩn đoán bệnh qua hình ảnh, một chuyên ngành non trẻ trong y khoa nhưng phát triển rất nhanh và rất sâu trong những năm gần đây: ngành Chẩn đoán Hình ảnh.

Lịch sử các tên gọiCó rất nhiều tên gọi để nói về

chuyên ngành này, nhưng người viết chọn tên gọi “Chẩn đoán Hình ảnh” để bắt đầu câu chuyện vì tính phổ cập và dễ hiểu của nó.

T


Từ năm 1895, tia X được phát hiện và từ đó, kỹ thuật chụp X quang ra đời. Đây là kỹ thuật duy nhất thống trị ngành Chẩn đoán Hình ảnh đến tận những năm 70 của thế kỷ trước. Lúc này, tên gọi của ngành là Điện quang hoặc X quang.

Bản chất tia X là sóng điện từ nên dùng chữ Điện quang để bao quát về ngành cũng là hợp lý. Nhưng theo thời gian, các kỹ thuật mới và hiện đại dần dần xuất hiện, X quang chỉ còn là một phần trong ngành đoán bệnh qua… ảnh này. Một tên gọi mới ra đời mang tính phổ quát hơn, chính xác hơn: Chẩn đoán Hình ảnh.

Như tên gọi, Chẩn đoán Hình ảnh là một chuyên ngành dựa vào các kỹ thuật ghi hình để cho ra chẩn đoán. Tuy nhiên, tên gọi này dễ gây hiểu lầm vì người làm chuyên ngành này không chỉ chẩn đoán mà còn can thiệp điều trị dựa trên các thông tin hình ảnh ghi nhận được. Từ đó xuất hiện tên Hình ảnh học Y khoa, hay nói gọn lại là ngành Hình ảnh học (Imaging - tiếng Anh, Imagerie - tiếng Pháp). Từ này được xem như bao hàm đầy đủ mọi nội dung và chính xác nhất khi nói về chuyên ngành còn non trẻ này.

cái bóng của sự thậtTrước đây, chẩn đoán Hình ảnh là

ngành cận lâm sàng hỗ trợ đắc lực nhất sau khi thăm khám bệnh nhân. Đó là chuyên ngành dựa trên hình ảnh để chẩn đoán, là những gì bệnh lý được thể hiện một cách gián tiếp thông qua các phương tiện ghi hình.

Các giáo sư thường ví von nó như là “cái bóng của sự thật”. Bác sĩ không trực tiếp nhìn “sự thật”, nhưng từ những “hình bóng” ghi nhận và phản ánh được, họ tiếp cận và phát hiện sự thật, tức là chẩn đoán ra được bệnh.

Theo thời gian, cùng với sự phát triển của các kỹ thuật mới, người ta không thể xếp Chẩn đoán Hình ảnh là ngành cận lâm sàng được nữa. Vì nếu khám lâm sàng là đến bên giường người bệnh, thăm khám, hỏi bệnh và cho ra chẩn đoán; cận lâm sàng là các phương tiện hỗ trợ cho chẩn đoán và hầu như không tiếp xúc với người

chít hẹp, bơm các thuốc diệt ung thư trong điều trị u gan…

Tất cả những điều này khiến Chẩn đoán Hình ảnh phải đổi tên thành ngành khác, một ngành được xem như là “ngã ba” lâm sàng và cận lâm sàng, ngành Hình ảnh học Y khoa.

Nếu cho sinh viên y khoa liệt kê các chuyên khoa có liên quan đến chẩn đoán hình ảnh và ngược lại, các chuyên khoa không liên quan đến chẩn đoán hình ảnh thì các bạn thường trả lời rất dễ dàng và thoải mái đối với vế đầu. Có bạn còn liệt kê được gần hết 2 trang giấy vì kể khá chi tiết, kiểu như Nội thì có Nội thần kinh, Nội hô hấp, tim mạch, Nội thận, tiêu hóa, nội tiết, lao, nhiễm…; Tương tự như vậy khi liệt kê Ngoại, Sản, Nhi… Sang đến vế ngược lại, đa số các em đều cắn bút vì đưa ra ý nào cũng bị bác bỏ. Đúng là như vậy, ngay cả da liễu cũng cần đến sự hỗ trợ của Chẩn đoán hình ảnh khi gặp các bệnh lý hệ thống thể hiện ngoài da, cũng phải chụp thêm phim X quang phổi, X quang xương khớp để đánh giá toàn diện hơn…

Có thể nói, Chẩn đoán Hình ảnh tương tác với mọi chuyên khoa và hỗ trợ theo nhiều cấp độ trong việc cung cấp thêm thông tin lâm sàng cho bệnh nhân. Ngành khoa học này ngày càng được xem là công cụ thiết yếu cho việc chẩn đoán bệnh. Gọi đoán bệnh qua ảnh quả là không sai, và hoàn toàn khoa học!

CáC giáo Sư THường ví von nó nHư là “Cái Bóng Của Sự THậT”. BáC Sĩ kHông TrựC TiếP nHìn “Sự THậT”, nHưng Từ nHững

“HìnH Bóng” gHi nHận và PHản ánH đượC, Họ TiếP Cận và PHáT Hiện Sự THậT, TứC là CHẩn đoán ra đượC BệnH.

bệnh, thì trên thực tế, bác sĩ Chẩn đoán Hình ảnh ngày nay lại là người tiếp xúc với bệnh nhân khá nhiều. Trừ kỹ thuật X quang, các kỹ thuật khác như siêu âm, CT, MRI và DSA đều rất cần sự tiếp xúc lâu dài để hỏi bệnh, thăm khám bệnh nhân toàn diện và có hướng chẩn đoán ban đầu, từ đó cho ra được chiến lược khảo sát và thiết lập phác đồ (protocol) phù hợp nhất.

Ngoài ra, ngành Chẩn đoán Hình ảnh còn có mảng Hình ảnh học can thiệp với chủ lực là kỹ thuật DSA, là nhánh kỹ thuật trực tiếp điều trị thông qua các can thiệp bằng đường chụp mạch như điều trị các túi phình trong não, những dị dạng mạch máu, đặt stent thông nối những mạch máu bị


CÁI NHÌN bài: ThS. BS. hồ hoàng phương

Phần đông quý ông thường khá tham lam. Nhìn một cô gái đẹp, đôi khi họ bất giác ước ao có thể có cái nhìn... xuyên thấu. Bác sĩ thậm chí còn tham lam hơn. Bạn không tin ư?

XUYÊN THẤU


Tham lam thật, vì thấy một người vật vã vì đau lưng, đau khớp, bác sĩ chỉ muốn nhìn được vào tận xương cốt người bệnh. Và rất may, khoa học đã cung cấp cho các bác sĩ cơ hội có cái nhìn xuyên thấu ấy.

Phát hiện tình cờLịch sử ngành Chẩn đoán Hình ảnh sẽ

không bao giờ quên được buổi tối kỳ diệu đó, buổi tối ươm mầm cho một phát hiện tình cờ nhưng vĩ đại của nhân loại…

Tối 8/11/1895, thầy hiệu trưởng Wilhelm Conrad Roentgen trở về nhà sau một ngày làm việc miệt mài tại phòng thí nghiệm vật lý của trường Đại học Würzburg, đông nam nước Đức. Đi được vài bước, sực nhớ quên chưa ngắt cầu dao điện cao thế dẫn vào ống tia catod, ông quay lại phòng và thấy một vệt sáng màu xanh lục trên bàn tuy trong phòng tối om. Đây chính là thời khắc lịch sử mở đầu cho những phát kiến vĩ đại làm thay đổi bộ mặt của khoa học…

Vệt sáng kỳ lạ đã lôi cuốn ông và suốt 6 tuần sau đó, ông ở lì trong phòng thí nghiệm, cơm nước do vợ tiếp tế, mỗi ngày ông chỉ ngừng ít phút để ăn uống, vệ sinh và chợp mắt nghỉ ngơi vài giờ… Ba ngày trước giáng sinh, ông tìm ra tính chất của thứ tia bí mật ấy, ông đặt tên là tia X!


lâu đời nhất là chụp X quang chẩn đoán. Ngành chẩn đoán hình ảnh trước những năm 1970 là sự thống trị tuyệt đối của kỹ thuật này. Người ta có thể khảo sát từ đầu đến chân bằng cách chụp X quang.

Tia X được Xếp vào nhóm Bức Xạ điện Từ có Tần Số cao và đủ uy lực Xuyên qua nhiều vậT liệu,

nhiều môi Trường như các mô mềm, đặc BiệT là các khoang cơ Thể của Sinh vậT.

Hiện nay tia X còn được sử dụng nhiều trong các kỹ thuật hình ảnh hiện đại hơn như CT, DSA với mức độ cung cấp thông tin đa chiều, toàn diện và “xuyên thấu” hơn, nhưng vai trò của chụp X quang, đặc biệt đối với các tuyến cơ sở, những tuyến đầu chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân, vẫn luôn còn giá trị nhất định.

X QUAnG thời ĐẠi SỐ hÓAGiới trẻ thời nay coi máy chụp

hình dùng phim là “đồ cổ”, có em còn chưa từng thấy mặt mũi chiếc máy chụp phim bao giờ. Cũng phải thôi, bởi chúng ta đang ở thời đại số hóa, số hóa trong mọi lĩnh vực, X quang cũng vậy!

Hệ thống máy X quang thường quy bao gồm đầu đèn phát tia X, bàn chụp hoặc giá đỡ, hộp đựng cassette đặt sau bàn hoặc giá đỡ để đón nhận phần tia X còn lại sau khi xuyên thấu qua cơ thể bệnh nhân.

Đối với X quang truyền thống, kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh phải x

Ẩn SỐ XTia X như một ẩn số “bí hiểm”,

nhưng ngày nay, chúng ta đã biết khá rõ bản chất tia X là bức xạ điện từ, một loại sóng trong “gia đình” gồm 7 thành viên được phân loại từ thấp đến cao theo tần số dao động, có thể tạm phân thành 3 nhóm lớn:

- Nhóm “ánh sáng khả kiến”: đây là nhóm gần gũi và dễ cảm nhận với chúng ta nhất, đó là hiện thân của bảy sắc cầu vồng “đỏ cam vàng lục lam chàm tím”.

- Nhóm có tần số thấp hơn nhóm khả kiến, được xem là lành tính, ít gây hại đến sức khỏe con người, bao gồm 3 thành viên từ thấp đến cao là sóng vô tuyến, vi ba và hồng ngoại.

- Nhóm có tần số cao hơn nhóm khả kiến: có độ xuyên thấu mạnh và ảnh hưởng đến sức khỏe con người tùy theo mức độ và thời gian tiếp xúc, bao gồm tia tử ngoại, tia X và tia gamma.

Như vậy, tia X được xếp vào nhóm bức xạ điện từ có tần số cao và đủ năng lực xuyên qua nhiều vật liệu, nhiều môi trường như các mô mềm, đặc biệt là các khoang cơ thể của sinh vật.

Vì tính chất “xuyên thấu” của mình nên tia X được ứng dụng rất rộng rãi trong y học, từ chẩn đoán đến can thiệp điều trị. Kinh điển và

Tần số (Hz)

Khả kiếnVi ba

Bước sóng (m)

Bước sóng giảm, Tần số tăng

Tia X

Tia gamma

Tử ngoại Hồng ngoại

T.V.AM/FM

Sóng vô tuyến

100

109

103

106

106

103

109

100

1012

10-3

1015

10-6

1018

10-9

1021

10-12

1024

10-15



“ôm” hộp casstte chứa phim vào phòng tối, tráng rửa y như rửa hình ngày xưa. Tất nhiên hệ thống máy rửa này càng lúc càng hiện đại để giảm bớt công việc thủ công, nhưng vẫn còn môi trường độc hại do hóa chất trong phòng tối. Phim rửa ra là “phim ướt”, phải hong khô trước khi chuyển cho bác sĩ đọc phim. Mặt khác, nếu phim chụp chưa đạt do cân chỉnh liều lượng tia chưa phù hợp, kỹ thuật viên có thể phải chụp tới chụp lui nhiều lần.

X quang kỹ thuật số ra đời từ những năm 1970 với kỹ thuật số hóa sơ khai, lưu trữ thủ công. Ngày nay, chúng ta đã có những thiết bị số hóa hiện đại, khắc phục tất cả những nhược điểm gây khó khăn cho kỹ thuật viên lẫn bệnh nhân. Có 2 hệ thống chính đang được sử dụng, đó là CR và DR.

CR viết tắt từ Computed Radiography, hiểu nôm na đây là kỹ thuật X quang có nhờ đến hỗ trợ của vi tính. Hệ thống này sẽ thay đổi hộp cassette đựng phim bằng những tấm IP (Imaging Plate) hay

còn gọi là tấm nhận hình ảnh, bên trong có chứa những chất có thể tiếp nhận được các mức độ khác nhau của tia X còn lại sau khi xuyên qua người bệnh nhân.

Sau khi chụp, các tấm IP được đưa vào một máy quét xử lý tín hiệu, từ đây có thể chuyển ra màn hình máy tính, điều chỉnh các thông số tương phản, sáng tối, đo đạc và phát lệnh in hoặc lưu trữ dưới dạng các tập tin hình ảnh.

Hệ thống này giúp kỹ thuật viên thoát khỏi hóa chất độc hại từ phòng tối, giúp bệnh nhân không phải chụp lại nếu có sai sót về liều lượng tia vì có thể chỉnh sửa ngay trên máy tính. Ngoài ra, X quang số hóa còn giúp bác sĩ lưu trữ thông tin dễ dàng và lâu dài trên máy tính hoặc thẻ nhớ.

Hệ thống thứ hai là DR, loại X quang kỹ thuật số “chính danh”, không lai tạp, viết tắt của Direct Radiography – Chụp X quang số hóa trực tiếp. Hệ thống này không có máy quét cho các tấm IP, tín hiệu thu nhận lúc này được xử lý trực tiếp và truyền ngay về máy tính bằng các

đường cáp hoặc thậm chí bằng wifi. Ưu điểm lớn của DR là có thể

chụp liên tục mà không cần đợi thay thế các tấm IP đem đi “quét” sau mỗi lần chụp như CR, thời gian xử lý tín hiệu cũng nhanh gấp 5-10 lần so với CR. Ngoài ra, chất lượng hình ảnh DR cũng hơn hẳn CR do không phải qua nhiều tầng trung gian để xử lý các tín hiệu.

Hiện nay, ở Việt Nam, chúng ta đã trang bị khá nhiều hệ thống X quang kỹ thuật số, CR đã có thể về đến tuyến huyện và DR đã có mặt hầu hết trong các bệnh viện lớn tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ứng dụng X quang số hóa giúp cho việc tương tác dữ liệu của bệnh nhân giữa các tuyến cơ sở đến trung ương thuận lợi hơn, khả năng lưu trữ lâu dài và không thay đổi như phim ướt trước đây cũng giúp bác sĩ dễ dàng theo dõi được diễn tiến bệnh qua nhiều năm một cách chính xác hơn.

Một ngày nào đó, nói tới X quang, chẳng ai còn nhớ đến những tấm phim ướt phải rửa trong những phòng tối ẩm thấp và độc hại. Một chút hoài niệm để nhớ về những người anh, người thầy đã từng có một thời hy sinh, vất vả với công việc thầm lặng này… Cám ơn thời đại số hóa!

l Ngay khi tìm ra tia X, Roentgen đưa vợ đến phòng thí nghiệm và thực hiện bức ảnh lịch sử, bức ảnh “xuyên thấu” đầu tiên trên thế giới với hình ảnh xương bàn tay và chiếc nhẫn cưới của người phụ nữ Roentgen yêu thương nhất.

x


CẮT LÁT…

bài: ThS. BS. hồ hoàng phương bài: ktv. hoàng minh quốc phong

Hãy khoan nghĩ đến một bộ phim kinh dị đầy máu me mà ít ai tưởng tượng nổi, bởi việc "cắt lát cơ thể" này diễn ra

hằng ngày tại nhiều bệnh viện và cơ sở y tế, nhưng chỉ trên... màn hình máy tính.

CƠ THỂ

khỏe-health⎮t8-201216

17khỏe-health⎮t8-2012

Mỗi vòng quay tương ứng với 1 lát cắt được ghi hình, đó chính là các thế hệ máy CT đầu tiên đơn lát cắt.

Từ năm 1998, xuất hiện thuật ngữ CT đa lát cắt (MSCT: multislice CT). Trước đây, khi chúng ta quay một vòng tia X thì chỉ có 1 hàng tiếp nhận tín hiệu ở đầu bên kia. Ngày nay, khi tia X được phát ra thì bên đối diện đầu đèn sẽ có nhiều hàng để tiếp nhận tín hiệu. Có 4 hàng thì gọi là MSCT 4 lát cắt, 64 hàng gọi là MSCT 64 lát cắt… Hiện tại ở Việt

ngay cả trong phim kinh dị, các vị đạo diễn cũng chưa nghĩ đến chuyện cắt lát cơ thể người, quá rùng rợn! Nhưng trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh, cơ thể người đã thực sự bị… cắt lát, bị thăm dò đến từng chi tiết. Bởi đó là cách rất hữu hiệu để phát hiện những tổn thương mà các phương tiện khác như X quang, siêu âm… không thể tìm thấy.

NhữNg cuộc cách mạNgNhắc đến cắt lát cơ thể, mọi

người thường nghĩ ngay đến CT, dù ngành chẩn đoán hình ảnh có nhiều kỹ thuật cắt lát hơn người ta tưởng. Tuy nhiên, không phải vô lý mà người ta suy nghĩ như thế. CT là chữ viết tắt của Computed Tomography (chính xác hơn phải là X ray Computed Tomography thì mới hiểu hết nghĩa của kỹ thuật này), dịch ra là chụp X quang cắt lớp điện toán.

Nói nôm na, đây là kỹ thuật dùng tia X để chụp cơ thể theo từng lát mỏng có bề dày nhất định. Tia X sẽ xuyên qua người bệnh nhân và máy tính sẽ tổng hợp, “cộng trừ nhân chia” cho ra được hình ảnh từ hình khối 3D chuyển thành hình 2D xem được trên phim và trên màn hình máy tính.

CT “sinh sau đẻ muộn” hơn nhiều so với X quang, nhưng sự phát triển nhảy vọt của CT đã làm thay đổi bộ mặt của ngành chẩn đoán hình ảnh nói riêng và của Y học nói chung. Tháng 4/1972, Godfrey Hounsfield, một kỹ sư người Anh, đã giới thiệu máy CT đầu tiên trên thế giới. Để nhớ công lao của ông, người ta đặt tên cho đơn vị đo độ đậm vật chất trên CT là đơn vị Hounsfield (viết tắt là HU).

Nguyên lý hoạt động của CT khá đơn giản, bệnh nhân được đặt trên bàn chụp. Khi máy hoạt động, bàn sẽ di chuyển vào vị trí cần khảo sát, trong quá trình chụp thì đầu đèn nằm trong khung máy sẽ quay một vòng và phát ra tia X xuyên qua cơ thể bệnh nhân. Lượng tia X còn lại sẽ được một hàng cảm biến đối diện phía bên kia đầu đèn tiếp nhận và gởi tín hiệu về máy tính phân tích.

nhắc đến cắt lát cơ thể, mọi người thường nghĩ ngay đến ct, dù ngành chẩn đoán hình ảnh có nhiều kỹ

thuật cắt lát hơn người ta tưởng.

tuy nhiên, không phải vô lý mà

người ta Suy nghĩ như thế.

Nam đã có CT 128 lát cắt, sắp tới là 256 lát cắt, 320 lát cắt và nghe đâu người ta còn đang nghiên cứu đến 700 lát cắt!

Để dễ hình dung, khi bước lên bàn chụp, bệnh nhân chỉ cần thấy quay 1 vòng khung máy là đủ 128 “lát” thay vì phải quay đến 128 vòng phát tia X như trước đây.

CT đa lát cắt đã làm cuộc cách mạng rất lớn trong ngành chẩn đoán hình ảnh về phương diện tạo ảnh đa chiều, dựng hình y như thật sau khi cắt, thời gian chụp toàn bộ cơ thể rút ngắn lại chỉ còn trên dưới 10 giây…

Và NhữNg ứNg dụNgỨng dụng của CT, đặc biệt CT đa

lát cắt là nhiều vô kể. Chúng ta có thể khảo sát toàn bộ các hệ thống cơ quan nhờ CT. Tuy nhiên, vì liên quan đến tia X nên chỉ định cũng cần phải được cân nhắc và tốt nhất nên được tư vấn từ bác sĩ Chẩn đoán Hình ảnh. Chúng ta thử điểm qua một vài ứng dụng khá nổi bật của CT khi “quét” từ đầu đến chân:

CT sọ não: Rất quan trọng trong chấn thương sọ não. Hiện nay hầu như chúng ta không còn chụp X quang sọ não trong chấn thương, vì thông tin trên X quang sọ không tương ứng với tổn thương trong não x

18 khỏe-health⎮t8-2012

câu chuyện tháng 8khỏe-healthcủa bệnh nhân. X quang sọ bình thường chưa chắc không có khối máu tụ bên trong hộp sọ; ngược lại, khi có đường nứt sọ trên X quang cũng chưa chắc bệnh nhân có tổn thương nội sọ. Ngoài ích lợi to lớn trong chấn thương, CT còn giúp chẩn đoán sớm tai biến mạch máu não. Thậm chí trong 3 giờ đầu xuất hiện triệu chứng, có thể phân định được ngay lập tức tổn thương nhồi máu não hay xuất huyết não, đánh giá toàn diện tổn thương, nhờ đó các nhà thần kinh học có thể xử trí tình huống kịp thời…

CT xoang: Vai trò X quang xoang (chụp tư thế Blondeau – Hirtz) ngày càng bị lu mờ và biến mất khi có CT xoang xuất hiện, vì CT cho hình ảnh rõ nét, chính xác, toàn diện hơn về tình trạng các xoang, về các dị tật của hốc mũi, có thể dựng hình đa chiều để các nhà tai mũi họng can thiệp dễ dàng hơn…

CT tai giữa: Bên cạnh nội soi tai thì CT giúp bác sĩ tai mũi họng đánh giá được tình trạng bên trong ống tai giữa, có viêm nhiễm hay ảnh hưởng mức độ như thế nào với các chuỗi xương con và sào bào chũm lân cận.

CT răng: Với kỹ thuật MSCT và dựng hình cùng in ấn theo tỉ lệ 1:1, các bác sĩ răng hàm mặt càng lúc càng ứng dụng CT răng để cấy ghép răng dễ dàng và chính xác hơn.

CT ngực: Đây là ưu thế lớn nhất của CT khi so sánh với các kỹ thuật khác, kể cả MRI, vì CT là phương

pháp khảo sát hữu hiệu các bệnh lý trong phổi đặc biệt với các tổn thương viêm nhiễm, u phổi, giãn phế quản, bệnh lý mô kẽ, bệnh lý màng phổi… CT ngực còn khảo sát tốt các bệnh lý thuộc trung thất và tim mạch. Đặc biệt với CT từ 64 lát cắt trở lên, chúng ta thoát khỏi sự ảnh hưởng của nhịp tim (dưới 64 lát cắt rất khó khảo sát tim mạch do xuất hiện nhiều ảnh giả của nhịp tim) nên ứng dụng trong khảo sát mạch vành là điểm mạnh của kỹ thuật này.

CT bụng: Đây cũng là ưu thế rất nổi trội của CT khi góp phần cung cấp nhiều thông tin quan trọng cho lâm sàng, đặc biệt trong trường hợp bệnh nhân đau bụng cấp, giúp chẩn đoán hướng tới các nguyên nhân dễ dàng như viêm ruột thừa, viêm tụy cấp, thủng tạng rỗng, tắc ruột, lồng ruột… Ngoài ra, CT còn cung cấp nhiều dữ kiện cho các khối u thuộc hệ gan mật, lách tụy, đánh giá tổng quan về tình trạng xơ gan, phân độ tốt cho các u thuộc đường tiêu hóa như ung thư dạ dày, đại trực tràng… Thậm chí bằng những phần mềm

chuyên biệt, chúng ta có thể tạo dựng nên một cuộc “nội soi ảo” trên CT.

CT hệ niệu: Dần dần thay thế các kỹ thuật X quang kinh điển như KUB, UIV bằng CT vì dữ kiện cung cấp nhiều hơn, chính xác hơn… Ưu thế trong chẩn đoán sỏi thận, u hệ niệu, viêm nhiễm và dị tật bẩm sinh hệ niệu…

CT hệ cơ xương khớp: Cùng với X quang và MRI, CT góp phần không nhỏ trong chẩn đoán hệ cơ xương khớp, nhất là khi có các vấn đề liên quan đến xương, sẽ luôn được khảo sát tốt hơn so với các kỹ thuật khác.

CT mạch máu: Với kỹ thuật angio CT trên các máy đa lát cắt, người ta có thể khảo sát dễ dàng toàn bộ hệ mạch máu trong cơ thể một cách nhanh chóng.

Với các loại MSCT từ 6 lát trở lên, người ta có thể ứng dụng và tạo nên các hình ảnh “y như thật”. Điều này giúp các nhà hình ảnh học thể hiện dễ dàng hơn những mô tả của mình trong bảng kết quả gởi về các nhà lâm sàng và bệnh nhân.

có thể Bạn chưa Biếtl Đến năm 1979, cùng với nhà vật lý người Mỹ Cormack, Godfrey Hounsfield đoạt giải Nobel Y học nhờ sáng tạo ra máy CT. l Máy CT đầu tiên ở Việt Nam được giới thiệu vào ngày 4/2/1991 tại Hà Nội và hiện đang được lưu giữ tại Bệnh viện Đa khoa Lào Cai.

x



Em Rờ Ai?bài: ThS. BS. hồ hoàng phương - BS. phan Thị Thu Thuỷ

MRI là kỹ thuật khá phổ biến ở Việt Nam từ năm 1996 đến nay và được rất nhiều người "truyền tụng" về chức năng của nó. Giới áo trắng Việt lại phiên âm kỹ thuật MRI thành một cái tên "lai căng"

Anh - Pháp - Việt rất ngộ nghĩnh: "Em Rờ Ai".

Thực tế thì em chẳng rờ ai, cũng chẳng ai rờ em! MRI là kỹ thuật chụp cộng hưởng từ, và bệnh nhân khi chụp sẽ được đặt trong lồng máy có từ trường cao. Các nguyên tử trong cơ thể sẽ cộng hưởng với sóng vô tuyến và phát ra tín hiệu. Tín hiệu này sau đó được ghi nhận và xử lý bởi hệ thống vi tính để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể.

Khối nam châm Khổng lồAi cũng biết cộng hưởng có sức

mạnh ghê gớm. Năm 1850, chiếc cầu Maine tại Angers (Pháp) bị sập. 200 con người đã thiệt mạng bởi lý do rất… trời ơi. Đoàn binh sĩ đi qua cầu bước đều nhịp nhàng với tần số đi đều vô tình bằng đúng tần số riêng của cầu, khiến cầu bị cộng hưởng và dao động với biên độ

mạnh rồi… sập. Kỹ thuật dùng trong MRI tương tự như vậy. Đó chính là sự cộng hưởng để tạo nên hợp lực tối đa từ các proton trong cơ thể.

Cộng hưởng ở kỹ thuật MRI là cộng hưởng từ. Ai cũng biết, trái đất thực ra là khối nam châm khổng lồ, nhưng so với máy MRI chỉ như chuột nhắt so với khủng long. Máy cộng hưởng từ là máy dùng từ trường cực


mạnh, trong đó thành phần chính là khối nam châm khổng lồ với cường độ thường sử dụng hiện nay là từ 0,3 Tesla đến 1,5 Tesla, mạnh gấp 6.000 - 30.000 lần từ trường trái đất! Từ trường càng mạnh, độ chính xác, độ phân giải càng cao.

MRI viết tắt từ Magnetic Resonance Imaging - chụp ảnh bằng cộng hưởng từ. Nói một cách khoa học, cộng hưởng từ là kỹ thuật tạo nên hình ảnh từ sự cộng hưởng của các proton trong cơ thể khi đặt vào từ trường rất mạnh. Việc sử dụng thiết bị này cho phép bác sĩ “nhìn” vào bên trong bệnh nhân nhằm khảo sát các hệ thống cơ quan và tìm ra bệnh lý một cách dễ dàng hơn.

Thiên lý nhãnNếu ví X quang và siêu âm có cái

nhìn “xuyên thấu” qua cơ thể bệnh nhân thì CT và MRI còn có cái nhìn chi tiết, chính xác hơn, tinh tường hơn, một cách nào đó có thể xem như là “thiên lý nhãn”. MRI - Cộng hưởng từ được chỉ định tương đối rộng rãi và có những thế mạnh - yếu riêng khi so sánh với CT. Nếu “quét” từ đầu xuống chân, MRI có thể áp dụng với:

Sọ não: MRI rất nhạy để đánh giá các bất thường của não bộ, có thể phát hiện những dấu hiệu không nhìn thấy trên CT. MRI não giúp phát hiện đột quị, các bất thường mạch máu, u não, dị tật bẩm sinh, viêm nhiễm, bệnh lý chất trắng… Khu trú hơn có thể khảo sát khá chi tiết các bệnh lý vùng hố yên, hốc mắt, ống tai giữa, các dây thần kinh sọ…

Ngực: MRI rất tốt để đánh giá các mạch máu vùng ngực cũng như hạch bạch huyết, hạch trung thất, cơ và đám rối cánh tay. Nếu bệnh sử người bệnh nghi ngờ có khối u, lymphoma, ung thư, phình mạch và các bất thường mạch máu khác, bác sĩ sẽ chỉ định MRI.

Tim: Các chỉ định tiêu biểu của MRI tim bao gồm các bệnh lý tim bẩm sinh và mắc phải. Bệnh nhân có thể nhập viện do những lý do thứ phát như đau ngực, bệnh van tim, có tiền sử cơn đau thắt ngực hoặc nghi

nhưng vẫn có được hình ảnh tốt của cây đường mật, ống tụy cũng như hình ảnh hệ niệu.

Vùng chậu: MRI là kỹ thuật ưu thế nhất để khảo sát vùng chậu, giúp đánh giá bệnh lý của tử cung, buồng trứng đối với nữ và tiền liệt tuyến, túi tinh đối với nam.

Cơ xương khớp: MRI có thể chụp khá tốt cả các khớp lớn và khớp nhỏ như khớp vai, khuỷu, cổ tay, gối, và các cấu trúc khác của chi với hình ảnh giải phẫu cực kỳ chi tiết. Bác sĩ thường chỉ định MRI khi có đau, sưng, yếu, tổn thương dạng khối sờ được, giới hạn vận động…

Cột sống: MRI là kỹ thuật ưu thế hẳn so với CT khi đánh giá các chi tiết về đĩa đệm, dây chằng, gân cơ, chèn ép thần kinh…

Mạch máu: MRI có thể đánh giá mạch máu mà không xâm lấn. Kỹ thuật này được gọi là MR angiography (MRA). MRA có thể đánh giá các mạch máu vùng đầu và cổ để phát hiện các vị trí chít hẹp mạch máu, tắc nghẽn mạch máu, phình mạch não, dị dạng động tĩnh mạch (AVM) và bóc tách mạch máu. Kỹ thuật này có thể đánh giá cả hệ động mạch và tĩnh mạch.

Tương tự CT, trên đây cũng chỉ là một số ứng dụng thường qui trong thực hành hàng ngày. Chẩn đoán hình ảnh còn có những kỹ thuật chuyên biệt đánh giá được chức năng, tầm soát ung thư hay phối hợp với các kỹ thuật khác để cung cấp được nhiều thông tin hơn cho chẩn đoán.

MRI vIếT TắT Từ MagneTIc ReSonance IMagIng - chụp ảnh

Bằng cộng hưởng Từ. nóI MộT cách khoa học, cộng hưởng Từ là kỹ ThuậT Tạo nên hình ảnh Từ Sự

cộng hưởng của các pRoTon TRong cơ Thể khI đặT vào Từ TRường RấT Mạnh.

ngờ cơn đau thắt ngực, đánh giá cấu trúc và chức năng cơ tim.

Vú: MRI có khả năng phân biệt mỡ, nước và silicone, do đó đây là phương tiện được lựa chọn để khảo sát tuyến vú rất tốt. Chụp MRI vú để phát hiện và tầm soát ung thư vú là một kỹ thuật mới có thể được sử dụng phối hợp với chụp nhũ ảnh và siêu âm vú.

Bụng: MRI là phương tiện tốt để khảo sát gan, lách, thận, thượng thận, tụy... nhờ khảo sát tốt hạch phì đại, bệnh lý di căn, u, phình mạch và các bất thường cấu trúc khác... MRCP (Magnetic Resonance Cholangiopancreatography) và MRU (Magnetic Resonance Urography) là những kỹ thuật không xâm lấn, không cần dùng thuốc tương phản



SIÊU ÂMNgười mê giải trí thích siêu sao, người mê mua sắm thích siêu thị, trẻ em thích siêu nhân còn giới bác sĩ chẩn đoán hình ảnh lại thích... siêu âm.

Nhưng đó chỉ là cách người viết nói cho có vần có điệu. Trên thực tế, trong ngành chẩn đoán hình ảnh, mỗi kỹ thuật lại có một ưu nhược riêng. Siêu âm - cũng như X quang - được xem là “vũ khí” thô sơ của ngành chẩn đoán hình ảnh, nhưng siêu âm có tính linh động rất cao. Vì không như các kỹ thuật khác phải có sự “hợp đồng tác chiến” của kỹ thuật viên, siêu âm hoạt động khá độc lập.

Tuy nhiên, cũng chính vì “tự thân vận động” nên so sánh với những kỹ thuật khác, siêu âm lại mang tính chất chủ quan, ít thông tin hơn.

Bước sóng siêu tầnBản thân tên gọi siêu âm đã bao

hàm trọn vẹn định nghĩa của kỹ thuật này. Siêu âm là loại sóng có tần số cao. Con người đã quan sát cách loài dơi định vị và chế tạo ra hệ thống định vị tương tự để sử dụng khi tàu thuyền ra khơi xa. Siêu âm cũng dựa trên nguyên tắc hoạt động này. Khi sóng âm va vào một vật thể, nó sẽ bị dội hoặc phản âm trở lại. Đo những sóng dội này, người ta có thể xác định được độ xa cũng như kích thước, hình dạng và mật độ của vật thể, biết vật thể rắn hay chứa đầy dịch, hay cả hai...

Khi siêu âm, bác sĩ dùng một đầu dò vừa phát sóng âm vừa ghi nhận sóng dội lại. Ấn đầu dò vào da, nó sẽ truyền những xung nhỏ của các sóng âm có tần số cao không nghe được

đi vào cơ thể. Khi sóng âm dội lại từ các nội tạng, dịch và mô bên trong cơ thể, một microphone rất nhạy cảm của đầu dò sẽ ghi nhận lại những thay đổi trong cao độ và hướng của âm. Những tín hiệu sóng này sẽ được đo đạc và thể hiện ngay lập tức bằng máy vi tính, tạo ra những hình ảnh trên màn hình theo thời gian thực. Bạn có thể chụp lại các khung hình để làm hình tĩnh, ghi nhận lại những hình ảnh đặc biệt cần chú ý.

Từ khi ra đời đến nay, kỹ thuật siêu âm ngày càng được cải tiến và hiện giờ y học đã có siêu âm 3 chiều (siêu âm 3D) có khả năng tái tạo lại dữ liệu thu nhận được từ sóng âm thành hình ảnh 3 chiều. Siêu âm 4 chiều (siêu âm 4D) là siêu âm 3

chiều có ghi nhận sự chuyển động.Ngoài ra còn có siêu âm Doppler,

là một ứng dụng đặc biệt của siêu âm, dùng để đo hướng và

vận tốc của các tế bào máu khi chúng di chuyển trong mạch máu. Sự chuyển động của các tế bào máu gây ra sự thay đổi về cao độ của sóng âm phản hồi lại (được gọi là hiệu ứng Doppler). Máy vi tính sẽ thu thập và xử lý những sóng âm này để tạo ra biểu

đồ hoặc hình màu thể hiện dòng chảy của máu trong

các mạch máu.

thành tựu của y họcCho đến nay, hầu hết mọi "bà bầu"

trên đất nước Việt Nam này đều từng đi siêu âm, “rành” siêu âm không thua gì giới chuyên môn, từ siêu âm 2D đến 3D, 4D... Đó là vì siêu âm khảo sát ổ bụng rất tốt nên ghi nhận được rất rõ nét hình ảnh thai nhi từ khi bé mới chỉ bằng hạt đậu cho đến khi con đã có gương mặt rõ ràng. Nhiều bà bầu còn “nghiện” siêu âm để nhìn thấy hình ảnh đứa con ngộ nghĩnh trong bụng mẹ, con mút tay, con chống cằm như đăm chiêu suy nghĩ...

Nhưng siêu âm không chỉ dành riêng cho các bà bầu. Siêu âm còn khảo sát được nhiều bệnh lý ở ổ bụng, đặc biệt đối với vùng chậu, đôi khi còn ưu thế hơn cả CT trong chẩn đoán các bệnh lý tử cung, phần phụ. Siêu âm còn ứng dụng rộng rãi trong chẩn đoán các bệnh lý tim mạch, tuyến giáp, tuyến vú, bàng quang,

bài: ThS. BS. hồ hoàng phương - BS. phan Thị Thu Thuỷ


Khi Siêu âm, Bác Sĩ dùng mộT đầu

dò vừa pháT Sóng âm vừa ghi nhận

Sóng dội lại. Ấn đầu dò vào da, nó Sẽ

Truyền những xung nhỏ của các Sóng âm có Tần Số cao Không nghe được

đi vào cơ Thể...

cÁc LOẠi siêu ÂM DOPPLER < Siêu âm Doppler màu: Dùng máy vi tính để chuyển giá trị Doppler thành một chuỗi các màu sắc để diễn tả tốc độ và hướng đi của dòng máu chảy bên trong các mạch máu.< Siêu âm Doppler năng lượng có khả năng cung cấp thông tin chi tiết hơn về dòng máu, đặc biệt là ở những dòng máu nhỏ. Tuy nhiên, siêu âm năng lượng không giúp cho các bác sĩ xác định được hướng đi của dòng máu, trong khi thông tin này có thể cần thiết trong một số trường hợp.< Siêu âm phổ: Biểu diễn đại lượng dòng máu bằng dạng biểu đồ dưới dạng khoảng cách đi được trong mỗi đơn vị thời gian.

gan, thận, mắt, tầm soát ung thư...Sở dĩ các bà bầu nói trên có thể

“nghiện” siêu âm là vì hầu hết các phương pháp siêu âm đều không xâm lấn và thường không đau, có thể thực hiện nhiều lần. Siêu âm cũng khá... rẻ tiền so với các kỹ thuật khác như CT, MRI. Siêu âm lại tương đối an toàn, và cho đến nay, khoa học chưa tìm thấy bất kỳ tác dụng có hại nào của nó trên con người.

Tuy nhiên, thực ra, không phải ai cũng nên siêu âm, bệnh gì cũng đi siêu âm và siêu âm đồng nghĩa với chẩn đoán... siêu việt. Sóng siêu âm bị cản trở bởi hơi hoặc không khí, do đó siêu âm không phải là phương tiện chẩn đoán hình ảnh lý tưởng cho ruột và những cơ quan bị ruột che khuất. Cũng vì lý do trên mà siêu âm khảo sát dạ dày, ruột non, và ruột già có thể bị giới hạn. Khí ở ruột non có thể ngăn không quan sát được những cấu trúc nằm sâu hơn như tụy và động mạch chủ. Những bệnh nhân hơi "to con" cũng khó siêu âm hơn do các mô làm sóng âm yếu đi khi nó đi sâu hơn vào cơ thể.

Sóng âm cũng khó xuyên thấu được xương, do đó chỉ có thể nhìn thấy được mặt ngoài của các cấu trúc xương mà không nhìn được những gì nằm bên trong. Và rốt lại, siêu âm cũng như các kỹ thuật hình ảnh khác, đều có những ưu - khuyết khác nhau cho từng bệnh lý và từng hệ cơ quan. Việc vận dụng chúng như thế nào đều cần có sự tư vấn từ chuyên gia Hình ảnh học. Dù siêu... việt, đôi khi lạm dụng siêu âm sẽ gây tốn kém thời gian và tiền của.



& cộng sựNHÀ HÌNH ẢNH HỌC

bài: ThS. BS. hồ hoàng phương

Nếu Chẩn đoán Hình ảnh được xem như là "cái bóng của sự thật" thì những nhà Hình ảnh học chính là người đi truy lùng sự thật, còn các kỹ thuật viên lại là những "chiến binh" giấu mặt.

Chuyện siêu âm song thai, sanh ra chỉ 1 bé gái đã khiến giới truyền thông “sôi sục” trong thời gian qua. Kết quả được xác nhận là do trình độ hạn chế của bác sĩ siêu âm. Vậy đó, có được phương tiện kỹ thuật để khảo sát cơ thể rồi, còn cần những người biết vận hành các phương tiện ấy cũng như những người biết “đọc” các dữ liệu ghi nhận được, kết quả ấy có ý nghĩa gì, nói lên điều gì… Đó là công việc của các kỹ thuật viên và các nhà hình ảnh học.

Kẻ săn lùng sự thật Nếu Chẩn đoán Hình ảnh được

xem như là “cái bóng của sự thật” thì những nhà Hình ảnh học chính

là người đi truy lùng sự thật. Trên bước đường săn lùng sự thật, họ

được trang bị 6 loại “vũ khí” khác nhau, từ thô sơ đến hiện đại, mỗi loại có những tính năng đặc biệt khác nhau, từ X quang đến Siêu âm, CT - Chụp cắt lớp, MRI - Cộng hưởng từ, DSA - Chụp mạch máu số hóa xóa nền và Y học hạt nhân.

Do đó, để đạt được hiệu quả tối đa trong công việc, các nhà

Hình ảnh học phải hiểu khá rõ “cách thức sử

dụng” từng loại cũng như biết cách kết hợp chúng

với nhau, kiểu như “tân cổ giao duyên”.

Ngày nay, chuyên ngành Hình ảnh học không khuyến khích đào tạo ra các bác sĩ X quang, bác sĩ siêu âm, bác sĩ CT hay MRI mà đào tạo theo hướng chuyên sâu


người Bác Sĩ chẩn đoán hình ảnh Sử dụng các kỹ ThuậT hình ảnh để làm việc Trong chuyên ngành Sâu

của mình, chứ không Trở Thành Bác Sĩ chuyên về mộT loại kỹ ThuậT như chúng Ta Thường hay nghĩ

cho từng hệ cơ quan. Chúng ta có những chuyên khoa sâu theo từng hệ Nội - Ngoại ví dụ như Ngoại thần kinh, Ngoại Lồng ngực, Ngoại gan mật, Ngoại chấn thương chỉnh hình…, thì Chẩn đoán Hình ảnh cũng vậy. Chuyên ngành này có các bác sĩ Hình ảnh học cụ thể như Hình ảnh học thần kinh trung ương, Hình ảnh học lồng ngực, Hình ảnh học tim mạch, Hình ảnh học cấp cứu, Hình ảnh học Tiết niệu - sinh dục, Hình ảnh học bụng - chậu, Hình ảnh học cơ xương khớp, Hình ảnh học can thiệp, Hình ảnh học cấp cứu, Hình ảnh học Nhi khoa, Hình ảnh học sản phụ khoa…

Như vậy, người bác sĩ Chẩn đoán Hình ảnh sử dụng các kỹ thuật hình ảnh để làm việc trong chuyên ngành sâu của mình, chứ không trở thành bác sĩ chuyên về một loại kỹ thuật như chúng ta thường hay nghĩ từ trước đến nay. Nhà Hình ảnh học trước hết phải nắm vững dịch tễ học, bệnh học, triệu chứng học và sử dụng khá linh hoạt các kỹ thuật chẩn đoán để phân tích, tổng hợp và cung cấp càng nhiều thông tin càng tốt nhằm hướng đến chẩn đoán cuối cùng phù hợp nhất.

những chiến binh thầm lặng

Nhắc đến Hình ảnh học Y khoa mà không nói gì đến kỹ thuật viên Chẩn đoán Hình ảnh sẽ là thiếu sót rất lớn! Các bạn kỹ thuật viên là những người luôn sát cánh, “song kiếm hợp bích” với bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh để cho ra đời những “tác phẩm” giúp việc chẩn đoán được chính xác hơn.

Nói một cách nôm na, Bác sĩ là người ra chiến lược, phác đồ (protocol) trong việc truy lùng sự thật, còn chính kỹ thuật viên mới chính là người phải “xông pha trận mạc” để thực hiện kỹ thuật đó. Họ là người tạo ra “bức tranh”, còn bác sĩ là nhà phê bình, phân tích các tác phẩm nghệ thuật đó! Chẩn đoán có chính xác, có hợp lý, có cung cấp được nhiều thông tin hay không là nhờ sự hợp tác chặt chẽ này, nhưng ít ai nhớ đến công lao của các bạn kỹ thuật viên, những

chiến binh thầm lặng…Kỹ thuật viên là người tiếp xúc với

bệnh nhân trực tiếp trong quá trình thực hiện các kỹ thuật chiếu chụp, là cầu nối đáng tin cậy để chia sẻ những thắc mắc giữa người bệnh với bác sĩ. Trong quá trình chụp, kỹ thuật viên cũng chính là người phải xử trí những vấn đề phát sinh như sự khó chịu khi ở trong lồng MRI, giải quyết các tiếng ồn, xử trí các phản ứng do tiêm thuốc tương phản, thậm chí còn phải thụt tháo, bơm rửa trong những kỹ thuật đặc biệt khác…

Trên tất cả những khó khăn đó, kỹ thuật viên chính là người phải chịu phơi nhiễm cao nhất đối với tia X, các bạn phải đeo liều kế và được tổng hợp lại sau mỗi năm để xử trí kịp thời trong trường hợp vượt quá liều bức xạ qui định.

Riêng đối với bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, các bạn kỹ thuật viên vừa là những người anh em vì cùng “sát cánh” trong mọi “phi vụ” truy tìm sự thật, vừa là đồng nghiệp khi chính các bạn phải luôn là người phát hiện bất thường đầu tiên khi chụp để báo cho bác sĩ xử lý tiếp các protocol tiếp theo, thậm chí là “thầy” của các bác sĩ trong những ngày mới nhập môn Chẩn đoán Hình ảnh. Thật vậy, đối

với các bác sĩ trẻ mới gia nhập gia đình Chẩn đoán Hình ảnh, kỹ thuật viên chính là người tiếp xúc gần gũi và hướng dẫn thực tế nhiều nhất, chỉ từng chiều thế trong X quang, cách rửa phim, cách thực hiện các thủ thuật phức tạp, những nhận định mang tính chất kinh nghiệm trên các loại thiết bị khác nhau, cách sử dụng các loại máy hiện đại…

Hiện nay, vai trò của người kỹ thuật viên Chẩn đoán Hình ảnh càng lúc càng được đặt đúng giá trị của mình. Các bạn đã có Hội nghị Khoa học toàn quốc đầu tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh vào đầu năm 2012, nơi đã hội tụ rất nhiều bài báo cáo nghiêm túc và đầy tính khoa học. Nhưng quan trọng nhất của hội nghị là các bạn đã và đang thực hiện việc chuẩn hóa tất cả các protocol chiếu chụp để sao cho khi chụp hình tại tuyến dưới thì tuyến trên cũng phải chấp nhận và xem xét được hình ảnh, không cần phải chụp lại những phim khác nếu chỉ vì lý do… phim tuyến cơ sở chưa đạt chuẩn!

Với những đóng góp vô hình của các bạn, từng bước, từng bước một, mong rồi sẽ đến ngày xã hội phải nhận định được vị trí của các bạn, những chiến binh sẽ không còn giấu mặt!


dinh dưỡngkhỏe-health

thiên nhiênKhi muốn bồi bổ cho cơ thể, người ta thường

nghĩ đến việc uống thuốc bổ mà không biết rằng

có nhiều loại thực phẩm là thuốc bổ tự nhiên, vừa

an toàn, rẻ tiền, dễ tìm lại ngon miệng.

Khi được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, cũng như các bộ phận khác, phổi có khả năng tự chữa lành những tổn thương. Vì vậy, một chế độ ăn uống lành mạnh cùng với việc tập thể dục thường xuyên có

thể bảo vệ phổi khỏe mạnh và cải thiện chức năng phổi. Trong đó, không thể không nhắc đến nước, nước được xem là “chất bôi trơn” rất cần thiết cho phổi, thiếu nước phổi sẽ bị khô và dễ bị kích ứng. Để phổi hoạt động tốt, người bình thường cần phải uống 6 – 8 ly nước mỗi ngày.

“THUỐC BỔ PHỔI”

bài: cảnh nguyễn

CÀ RỐT: Chứa một lượng lớn beta carotene, vitamin A, vitamin C và nhiều chất khác có lợi cho cơ thể, giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư phổi và các bệnh về phổi như hen suyễn.

HẠT HƯỚNG DƯƠNG: Đừng ngần ngại khi chọn hạt hướng

dương làm món ăn vặt vì nó có rất nhiều vitamin E, loại vitamin tan

trong chất béo bảo vệ phổi khỏi hư hại và bị viêm.

NẤM: Là một trong những loại thực phẩm giàu vitamin D giúp tăng cường hệ thống miễn dịch. Thiếu hụt vitamin D sẽ làm tăng nguy cơ loãng xương, ung thư và chức năng của phổi cũng kém đi.

CỦ CẢI TRẮNG: Trong các bài thuốc dân

gian, củ cải là phương thuốc tan đờm, trị ho, khan

tiếng, nhuận phổi hiệu nghiệm. Lấy 300g củ cải trắng, 20g gừng vắt lấy

nước, hòa hai thứ vào nhau uống ngày 3 lần là bài thuốc trị khan tiếng

đơn giản nhất. Ngoài ra, củ cải rất giàu chất xơ, vitamin C, folic và

anthocyanins phòng ngừa nhiều loại bệnh ung thư liên quan đến tiêu hóa.

Thuốc láMặc dù trên mỗi gói thuốc lá đều có dán nhãn cảnh báo về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe nhưng nhiều người vẫn không thể cưỡng lại cơn nghiện nicotine. < Một điếu thuốc lá sản sinh ra đến 500ml khói< Trong khói thuốc lá chứa khoảng 4.000 hợp chất hóa học< Có khoảng 250 chất có hại trong khói thuốc< Hơn 50 chất gây ung thư trong thuốc lá, nguy hiểm nhất là nicotine và carbon monoxide< Thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 25 bệnh nguy hiểm.

TỎI: Đây là một loại phụ gia tuyệt vời. Tỏi tươi chứa nhiều chất chống ôxy hóa ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp, ung thư phổi và nhiều bệnh ung thư khác. Tuy nhiên, nếu muốn nhận được đầy đủ các lợi ích của tỏi, phải dùng khi nó còn tươi.

RƯỢU VANG ĐỎ Có tác dụng tích cực với

những người đang bị bệnh viêm phổi vì rượu được

xem là chất chống viêm tự nhiên. Tuy nhiên, đây

không phải là “giấy phép” để uống 1 chai mỗi ngày, 1 ly nhỏ mỗi đêm sẽ giúp cơ

thể chống lại dịch bệnh.

GAN: Thêm gan vào thực đơn hàng ngày sẽ bảo vệ phổi khỏe mạnh vì gan có chứa hàm lượng cao selen, một khoáng chất vi lượng với tính

năng chống ôxy hóa, giảm tổn thương phổi gây ra bởi các gốc tự do.

HÀNH TÂY: Một số người không thích ăn hành vì mùi hăng của nó nhưng đó

là một sai lầm. Hành chứa nhiều thành phần khác nhau như vitamin C, B6, acid folic, kali… Hành còn có chất quercetin,

chất chống ôxy hóa này có thể ngăn ngừa nhiều loại bệnh về tim mạch và

phổi, đồng thời hạn chế cục máu đông.

CAM: Vitamin C là chất chống ôxy hóa mạnh mẽ giúp tránh khỏi những bệnh nhiễm trùng thứ cấp đường hô hấp và ngăn ngừa viêm phế quản. Ngoài ra, uống nước cam đều đặn còn có thế phòng chống bệnh tim mạch và làm đẹp da.

TRÀ XANH: Uống ít nhất một tách trà mỗi ngày là đã giảm đáng kể nguy cơ ung thư phổi, đây là kết quả nghiên cứu của một trường đại học Y khoa ở Đài Loan. Vào những ngày hè oi bức, thêm vào trà một ít chanh và mật ong, vậy là đã có một loại nước giải khát thơm ngon, bổ dưỡng tốt cho sức khỏe và cả làn da.

CÁ: Thịt và dầu cá là nguồn vitamin D dồi dào có liên quan trực tiếp đến sức khỏe của phổi. Ngoài ra, cá còn chứa nhiều acid béo omega 3 giúp các bộ phận cơ thể chống lại căn bệnh ung thư, trong đó có phổi. Những người tiêu thụ ít omega 3 sẽ có nguy cơ mắc bệnh hen suyễn và các bệnh về đường hô hấp.


sống khoẻ khỏe-health

SIÊU ÂMGAN NHIỄM MỠ &

bài: ts. bs. võ xuân quang

Siêu âm được ưa chuộng vì chi phí

thấp và an toàn, đồng thời có độ nhạy và

độ đặc hiệu khá cao trong việc phát hiện gan nhiễm mỡ. Tuy

nhiên, tính chủ quan của kỹ thuật này có

thể dẫn đến những sự hiểu lầm và nỗi sợ hãi

không đáng có.

Không thể phủ nhận sự phát triển nhanh chóng và những tác dụng to lớn mà các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh đã đem lại cho y học hiện đại trong những năm gần đây. Trong đó, siêu âm là kỹ thuật khá đặc thù được áp dụng rộng rãi và đã giúp phát hiện nhiều loại bệnh ở giai đoạn rất sớm. Tuy nhiên, siêu âm cũng có thể là tác nhân dẫn đến sự hiểu lầm cũng như nỗi sợ hãi không đáng có. Một trong những câu hỏi thường được đặt ra với siêu âm là việc chẩn đoán gan nhiễm mỡ.

Gan cũnG… nhiễm mỡ? Gan nhiễm mỡ còn gọi là gan

thấm mỡ hay thoái hóa mỡ gan. Đó là tình trạng mỡ (chủ yếu là triglycerides) tích tụ trong gan tới hơn 5% trọng lượng gan. Triệu chứng thường thấy là chứng gan to kín đáo, gia tăng vừa phải các men gan và phosphatase kiềm. Nếu chia

theo tổn thương giải phẫu bệnh (có liên quan đến độ nặng và khả năng hồi phục) thì có 3 nhóm: gan nhiễm mỡ đơn thuần, viêm gan do thoái hóa mỡ và xơ gan. Nếu phân theo nguyên nhân thì gan nhiễm mỡ có thể chia làm 2 nhóm chính: do rượu (AFLD) và không do rượu (NAFLD). Nhóm không do rượu là một nhóm rất lớn và có rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Trên thực tế, phần lớn trường hợp gan nhiễm mỡ là hậu quả của lối sống lười vận động, ăn nhiều chất béo và đường, uống nhiều rượu bia. Bệnh nhân không có triệu chứng gì nên thường chỉ phát hiện khi đi siêu âm.

chẩn đoán Gan nhiễm mỡ Chẩn đoán chính xác nhất dựa vào

kết quả giải phẫu bệnh sau khi sinh thiết. Tuy nhiên, ít ai muốn làm sinh thiết gan chỉ vì gan nhiễm mỡ đơn thuần. Do đó, chẩn đoán gan nhiễm mỡ chủ yếu dựa vào siêu âm với các triệu chứng như tăng độ sáng của chủ mô gan, có sự thay đổi về độ sáng tại các vùng khác nhau của gan hay có sự gia tăng độ sáng của mô gan làm mờ đi đường bờ của các cấu trúc mạch máu. Bác sĩ thường dựa vào mức độ nặng nhẹ của các triệu chứng này để đánh giá mức độ nặng nhẹ của bệnh gan nhiễm mỡ là độ 1, độ 2 hay độ 3. Chẩn đoán hay phân độ gan


nhiễm mỡ hiện nay phụ thuộc hoàn toàn vào con mắt của người bác sĩ siêu âm và có tính chủ quan rất cao. Có khá nhiều trường hợp chẩn đoán nhầm hay quá lố do bác sĩ siêu âm thiếu kinh nghiệm hoặc việc cài đặt máy siêu âm không chính xác.

Trên thực tế, siêu âm được ưa chuộng vì chi phí thấp và an toàn, đồng thời có độ nhạy và độ đặc hiệu khá cao trong việc phát hiện gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân bị béo phì, bệnh nhân có bệnh gan mãn tính khác, đặc biệt là viêm gan thì việc chẩn đoán cần phải cân nhắc. Ngoài ra, siêu âm cũng không phân biệt được gan nhiễm mỡ đơn thuần hay có viêm gan do thoái hóa mỡ.

Khi làm siêu âm, các bác sĩ có xu hướng đưa ra chẩn đoán gan nhiễm mỡ quá dễ dàng, phần lớn chỉ dựa vào hình ảnh gan “sáng trắng” hơn bình thường một chút. Nếu bạn rơi vào trường hợp này, khoan hãy lo lắng mà hãy bình tĩnh tìm hiểu thêm các khía cạnh khác của vấn đề. Nói chung, gan nhiễm mỡ là một bệnh nhẹ và diễn tiến lành tính.

Tuy nhiên, có vài trường hợp đặc biệt có thể gây hoảng sợ cho cả bệnh nhân lẫn các bác sĩ điều trị. Đó là các trường hợp gan nhiễm mỡ “giả u”. Đây là một nhóm bệnh đặc biệt, trong đó tình trạng nhiễm mỡ chỉ xảy ra không hoàn toàn. Sự khác biệt về độ sáng giữa vùng gan bình thường

mà nên kiểm tra lại ý kiến người thứ hai, có thể là một bác sĩ chẩn đoán hình ảnh khác để có được ý kiến khách quan và độc lập.

Nếu có điều kiện, CT hay MRI đều có thể giúp khẳng định tình trạng gan không nhiễm mỡ với độ chính xác bằng hoặc cao hơn cả siêu âm. Sinh thiết gan không cần thiết vì lợi bất cập hại. Nếu kiểm tra lại vẫn nghĩ đến gan nhiễm mỡ, bạn cũng không cần phải lo lắng vì như đã nói trước, gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng, diễn tiến lành tính và ít khi đưa đến biến chứng.

Tuy nhiên, bạn cần xét nghiệm các men gan. Nếu men gan không cao hoặc chỉ tăng nhẹ, tình trạng tổn thương gan không đáng kể và thường không cần điều trị đặc hiệu về gan. Ngược lại, men gan tăng cao là dấu hiệu báo động có viêm gan và có khả năng đưa đến các di chứng nặng hơn về sau.

Trong đa số trường hợp, gan nhiễm mỡ không phải là vấn đề chính mà cần xác định được nguyên nhân gây bệnh, đồng nghĩa với việc xác định được phác đồ điều trị đúng nhất cho mỗi người bệnh, như thay đổi chế độ ăn (ít đường bột, nhiều rau củ), thay đổi chế độ sinh hoạt, tập luyện, kiểm soát đường máu hay mỡ máu… Khi nguyên nhân sinh bệnh được loại trừ, tình trạng gan nhiễm mỡ sẽ tự cải thiện.

và vùng gan nhiễm mỡ tạo hình ảnh giả khối u chỉ có thể phân biệt nếu bác sĩ siêu âm có nhiều kinh nghiệm, hoặc phải làm thêm CT hay MRI.

Nếu rơi vào trường hợp này, bạn có thể làm thêm một số xét nghiệm về chức năng gan, dấu ấn ung thư và các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác để có thể hoàn toàn an tâm về sức khỏe của mình. Việc điều trị hiệu quả có thể dần dần xóa đi hình ảnh giả u này.

Khi được chẩn đoán Gan nhiễm mỡ

Nếu được cho biết bị gan nhiễm mỡ, bạn không nên lo lắng hoảng sợ

Khi làm siêu âm, các bác sĩ có xu

hướng đưa ra chẩn đoán gan nhiễm mỡ quá dễ dàng, phần lớn chỉ dựa vào hình ảnh gan “sáng Trắng” hơn bình Thường mộT chúT. nếu bạn rơi

vào Trường hợp này, khoan hãy lo lắng

mộT số quan điểm sai lầm8 Gan nhiễm mỡ chỉ xảy ra ở người béo phì: Thực ra, người suy dinh dưỡng lâu ngày cũng có thể bị tích tụ mỡ trong gan.8 Trẻ em không bao giờ bị gan nhiễm mỡ: Trẻ béo phì vẫn có thể bị gan nhiễm mỡ.8 Để tránh gan nhiễm mỡ, chỉ cần kiêng chất béo: Thật ra lượng đường thừa sẽ được chuyển thành mỡ dự trữ trong gan.8 Tỏi hoặc thảo dược có thể phòng ngừa gan nhiễm mỡ: Khoa học hiện nay chưa chứng minh được công dụng của tỏi cũng như các loại dược thảo khác trong việc phòng ngừa bệnh này.8 Gan nhiễm mỡ là bệnh vô hại: Điều này chỉ đúng nếu bị gan nhiễm mỡ đơn thuần, nghĩa là tế bào gan không bị viêm và hư hại do chất mỡ. Nếu gan bị viêm do mỡ, 25% bệnh nhân sẽ tiến triển sang xơ gan.

T


sống thông minh

hế nhưng, với đa số người Việt hiện nay, việc đến bệnh viện là chuyện chẳng đặng đừng. Đau bệnh thường tự mua thuốc uống. Không biết uống thuốc gì thì hỏi nhân viên nhà thuốc - những người hoàn toàn không có khả năng khám bệnh. Một số khác lại “uống đại” theo toa thuốc cũ, dù chưa chắc bệnh lần này đã giống lần trước, và cơ thể lúc này cũng không thể như lúc trước. Gần đây, “hiện đại” hơn lại còn có “bác sĩ google”, bệnh đau gì cũng lên tra google rồi lại tự kê đơn cho mình.

Trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh cũng thế. Một số người có thói quen vài tháng lại đi “siêu một cái” (siêu âm kiểm tra). Không thể phủ nhận, xã hội hóa y tế giúp người dân tiếp cận được với những thành tựu y học hiện đại, nhưng cũng có mặt trái là dễ đưa đến lạm dụng hay sử dụng sai các kỹ thuật cao.

Tự chỉ định: Râu ông này cắm cằm bà kia

Anh Tiến (Hậu Giang) nhận thấy gần đây mình ăn không tiêu. Nhà gần một cơ sở siêu âm, anh tự đi siêu âm kiểm tra. Kết quả không thấy gì bất thường, anh yên tâm thở phào. Dẫu vậy, anh vẫn sụt cân dần và đành đến khám tại bệnh viện vào 6 tháng sau. Bác sĩ chỉ định chụp CT và phát hiện khối u đuôi tụy đã lớn đến mức không thể mổ được. Anh Tiến không biết rằng, siêu âm là kỹ thuật không tốt lắm để chẩn đoán các u ở đuôi tụy. Nếu ngay từ đầu, anh được khám cẩn thận, kiểm tra các dấu ấn ung thư và đi làm CT ngay thì có thể vẫn còn mổ được.

khỏe-health

BÁC SĨ?

bài: Ts. bs. võ xuân quang

CHÚ Ý l Chưa phát hiện bất thường không có nghĩa là bình thường.l Kết quả phim bình thường không có nghĩa là không có bệnh.

Người Việt sống ở nước ngoài lâu, đã quen với việc uống thuốc phải theo toa thường rất ngạc nhiên với tình trạng... tự kê toa của người dân Việt Nam. Người Việt mới làm quen với hệ thống y tế của nước ngoài thì lại hoảng hồn, sao hồi ở "trong nước" mình "liều" thế.

AI CŨNG LÀ

Trường hợp thứ hai lại ngược lại. Chị Hoài (Q.7) bị đau bụng âm ỉ. Do có điều kiện về kinh tế, chị tự đi chụp “CT toàn thân” và cũng không phát hiện gì lạ. 6 tháng sau, chị Hoài phải vào bệnh viện cấp cứu vì tắc ruột do u đại tràng. Bệnh nhân này cũng không biết là CT chỉ có thể thấy u đại tràng khi bệnh tiến triển khá nhiều. Trong giai đoạn sớm, nếu

đi khám tiêu hóa và được xác định triệu chứng liên quan đến đường ruột, nội soi đại tràng sẽ phát hiện tổn thương sớm hơn và tránh được cuộc mổ cấp cứu.

Hãy nhớ, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh chỉ tư vấn về kết quả hình ảnh, và đó không phải là kết luận cuối cùng về tình trạng bệnh lý của bạn. Mỗi phương thức chẩn đoán hình ảnh đều có giá trị khác nhau. Vấn đề đặt ra ở đây là không có phương pháp nào, dù là đắt tiền đến đâu đi nữa, là vạn năng và giúp phát hiện ra tất cả các bệnh. Mỗi một triệu chứng đều có một ý nghĩa riêng, mỗi một loại bệnh đều cần một phương pháp tiếp cận riêng.

Người bệnh hay có một sự ngộ


nhận rất lớn, đôi khi dẫn đến những hậu quả nặng nề. Khi người bác sĩ chẩn đoán hình ảnh nói, hoặc viết “chưa thấy gì…”, điều đó được hiểu là có thể có tổn thương nhưng không thấy được bằng phương pháp này (tình huống 1); hoặc có thể có tổn thương nhưng còn sớm, hay còn quá nhỏ nên chưa thấy được (tình huống 2).

Người bác sĩ chẩn đoán hình ảnh khi xác nhận “bình thường” hay “chưa có gì bất thường” ý nói về kết quả của cuộc khám nghiệm, hoàn toàn không có ý xác nhận “không có bệnh gì cả”. Ngược lại, bệnh nhân khi nghe nói kết quả siêu âm hay CT bình thường thì cho rằng bác sĩ xác định mình không có bệnh, nên không làm những xét nghiệm cần thiết khác.

Lịch sử bệnh ánRiêng về chẩn đoán hình ảnh, các

tư liệu cũ có giá trị to lớn không so sánh được. Tuy nhiên, người bệnh ở Việt Nam hiện nay thường phó mặc việc quản lý hồ sơ sức khỏe của mình cho bác sĩ. Khổ nỗi, họ lại thay đổi bác sĩ thường xuyên, hiếm có một bác sĩ gia đình chịu trách nhiệm chính về việc này. Bên cạnh đó, việc giao tiếp/liên lạc giữa các cơ sở y tế với nhau thường trở ngại, không thông suốt. Thế nên, không có gì đáng ngạc nhiên khi hầu hết người bệnh của chúng ta không có được

một hồ sơ y tế hoàn chỉnh. Riêng về lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh, đây là một vấn đề lớn - thậm chí có thể nói là rất lớn.

Như chị Thảo (Đà Lạt) đi siêu âm, phát hiện có một khối u khoảng 2cm. Cả bác sĩ lẫn bệnh nhân đều rất lo lắng. Rất nhiều xét nghiệm máu được chỉ định, rồi bệnh nhân phải làm thêm CT, MRI, rồi lại được đề nghị sinh thiết…

Hình ảnh khối u có thể không đặc hiệu, nhưng nếu bác sĩ chẩn đoán hình ảnh có cơ hội xem lại những hình ảnh siêu âm được làm trước đó 2 năm, 5 năm, thậm chí 10 năm thì có thể nhận xét, khối u đã có từ lâu

Hãy nHớ, bác sĩ cHẩn đoán HìnH ảnH

cHỉ Tư vấn về kếT quả HìnH ảnH, và đó kHông pHải là kếT luận cuối cùng về TìnH Trạng bệnH lý

của bạn. Mỗi pHương THức cHẩn đoán

HìnH ảnH đều có giá Trị kHác nHau.

và không hề thay đổi. Trong trường hợp đó, có thể chắc chắn về diễn tiến lành tính của khối u mà không cần lo lắng quá mức như thế.

Trong một tình huống tích cực hơn, bác Toàn (Q.6) bị viêm gan mạn và thường xuyên kiểm tra siêu âm mỗi 6 tháng. Lần kiểm tra cuối cùng cho thấy có khối u gan, trong khi xem lại hình ảnh siêu âm trước đó hoàn toàn không ghi nhận khối u này. Việc ghi nhận một tổn thương mới và đánh giá tốc độ phát triển của nó đưa đến những gợi ý chính xác về bản chất khối u.

Lời khuyên ở đây là gì? Nếu bạn đi làm một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, hãy nhớ lưu lại kết quả và các hình ảnh đó. Hiện nay, hầu hết kết quả chẩn đoán hình ảnh đều có thể lưu trữ trong ổ USB hay chép ra CD. Bạn có thể sẽ cần đến chúng trong tương lai.

không ai giống aiDân ta có xu hướng cho rằng cái

gì càng đắt tiền thì càng tốt, phương pháp nào càng đắt tiền thì càng chính xác. Điều đó hoàn toàn trật chìa khi nói về chẩn đoán hình ảnh.

Mỗi phương pháp chẩn đoán hình ảnh đều dựa trên một nguyên tắc chung là ghi nhận đáp ứng cơ thể đối với các hạt, các tia vật lý. Mỗi loại mô có cách đáp ứng khác nhau với các tia khác nhau.

Vì thế, có thể có những khối u không thấy trên siêu âm nhưng lại thấy rất rõ trên CT. Ngược lại, cũng có những khối u thấy rất rõ trên siêu âm nhưng lại không thấy bằng MRI. Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh đôi khi cần kết hợp thông tin từ nhiều kỹ thuật khác nhau để xác định bản chất tổn thương.

Vì thế, bạn đừng ngạc nhiên nếu thấy có sự khác nhau giữa các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, và tốt hơn hết, bạn đừng tự chỉ định cho mình mà nên “tận dụng” kiến thức của các bác sĩ, những người đã mất ít nhất 7 năm dùi mài trên ghế nhà trường - và vẫn còn tiếp tục sôi kinh nấu sử trong suốt quá trình theo nghề y - chỉ để khám bệnh cho bạn.

C


giữ dáng

Bạn bận đến nỗi không thể tập luyện gì? Bạn cho rằng, làm việc cật lực sẽ giúp bạn tự động giảm cân? Những lời bào chữa đó không giúp bạn có vóc dáng như ý. Thay vì vậy, hãy lắng nghe lời khuyên của các chuyên gia...

giảm cânKHI BẬN RỘN

bài: cảnh phương

ông việc tại cơ quan, việc chăm sóc nhà cửa, con cái..., tất cả đều tất bật đến nỗi bạn thấy rằng mình không còn chút thời gian nào cho riêng bản thân, và việc tập luyện chỉ là một ước muốn xa xỉ. Có những lúc bạn cảm thấy áy náy với chính cơ thể mình, nhưng bạn tự nhủ rằng làm việc quần quật cũng là một cách giảm cân.

Thực ra, công việc chiếm toàn thời gian không phải là một cách giảm cân. Muốn có một thân hình cân đối và khỏe mạnh, bạn cần có kế hoạch cụ thể chứ không phải lấp đầy nó bằng công việc. Những bí quyết dưới đây rất đơn giản. Chúng giúp bạn xen kẽ việc giảm cân với công việc hằng ngày một cách hiệu quả, nhưng chúng cũng đòi hỏi bạn phải có sự kiên trì và lòng quyết tâm.

khỏe-health

1. Đưa việc tập thể dục vào kế hoạch hàng tuần

Hãy lên kế hoạch những việc cần làm trong tuần với một bảng kế hoạch rõ ràng và chi tiết, bao gồm cả việc tập thể dục, có thể chỉ 1 ngày trong tuần. Hãy xem việc tập thể dục như một cuộc hẹn quan trọng không thể bỏ lỡ. Hãy đọc bảng kế hoạch này mỗi ngày để giúp bạn có quyết tâm thực hiện nó.

2. dậy sớm 20 phútVà dành thời gian này cho việc tập thể dục sáng. Tập luyện với thời gian

ngắn nhưng đều đặn sẽ giúp bạn đốt cháy lượng calo thừa mỗi ngày, thay vì để nó tích tụ lại thành khối mỡ đáng ghét. Những ngày đầu, việc dậy sớm có thể như một cực hình đối với bạn, nhưng chỉ cần kiên trì, nó sẽ dần trở thành một thói quen tốt trong cuộc sống.

3. tập bù vào cuối tuầnNếu vì lý do gì đó bạn bỏ lỡ một buổi tập sáng, hãy tập bù lại vào cuối

tuần, nhưng đừng quá 2 lần một tuần bạn nhé. Điều này thực ra là cách giúp nhắc nhở bạn đừng quên tập thể dục mỗi ngày đó thôi.

4. chọn nơi tập luyện thuận tiệnĐó có thể là một trung tâm thể dục trên đường bạn đi làm về, đó cũng có thể là một khoảng trống trong chính ngôi nhà bạn, miễn sao việc đi đến nơi đó không có một chướng ngại, một rào cản nào đối với bạn, kể cả về thời gian lẫn tâm lý. Bạn cần cảm thấy thoải mái và thích thú nhất khi đến nơi tập. Đó sẽ là động lực tốt nhất cho bạn trên con đường giữ gìn và tôn tạo vóc dáng.

5. Rủ bạn cùng tậpCó thêm một người đồng hành trong những buổi tập luyện sẽ giúp bạn hứng thú hơn nhiều khi tập luyện. Đó có thể là cô bạn đồng nghiệp, cũng có thể là ông xã, hoặc chính con yêu của bạn. Còn gì tuyệt vời hơn khi cả gia đình cùng tập một bài thể dục buổi sáng, hoặc cùng chạy bộ bên nhau trong không khí tinh khôi của buổi sớm mai?

6. kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày. Đó là việc quan trọng bạn cần làm, bên cạnh kế hoạch luyện tập. Hãy tập thói quen tìm hiểu, ước lượng và đo lường lượng calories của những thực phẩm bạn dùng hằng ngày. Mỗi chủ nhật, bạn soạn thực đơn cho cả tuần kế tiếp và “đóng gói” những gì ăn trong ngày, không ăn gì ngoài kế hoạch để bạn có thể kiểm soát được lượng calories đưa vào cơ thể.

7. dự tRữ các loại bột ngũ cốc Như bột yến mạch, bột sữa bắp, bột ca cao... ở nơi làm việc để nếu có bỏ lỡ bữa sáng, bạn vẫn có thể có một bữa ăn nhanh gọn và đầy đủ dưỡng chất. Ăn uống điều độ sẽ giúp bạn tránh được tình trạng “ăn bù” vào những bữa sau. Đây là một nguyên nhân khiến bạn tăng lượng mỡ thừa lên cơ thể.

8. nấu và mang theo thức ăn tRưaBuổi tối, bạn có thể nấu ăn dư dả một chút và để dành mang theo ăn trưa trong ngày hôm sau, hoặc bạn làm những món đơn giản như sandwich và rau xanh, thịt luộc và dưa chua… Việc soạn sẵn thực đơn và tự chuẩn bị bữa trưa ở nhà sẽ giúp bạn có một bữa ăn dinh dưỡng và hợp vệ sinh thay vì đến hàng quán ăn những món quá nhiều chất béo.

9. luôn Để thực phẩm lành mạnh ở nơi bạn dễ tRông thấy nhất trên bàn làm việc để dành ăn vặt và ăn xế. Các loại hoa quả như táo, nho là sự lựa chọn thích hợp nhất cho một bữa ăn xế nhẹ, để sau đó đến bữa tối bạn không ăn quá nhiều.

10. tạo Ra quy tắc “một thức uống” và luôn tuân thủ nó. Thông thường, trong những buổi đi chơi, bạn khó tránh khỏi lời mời uống rượu bia, hoặc ít nhất là nước ngọt. Lời khuyên dành cho những người thường xuyên phải tham gia tiệc tùng là chỉ chọn một loại thức uống duy nhất suốt buổi tiệc, tốt nhất là nước hoặc rượu vang trắng, vì vang trắng có lượng calories thấp, mà uống rượu thì phải nhâm nhi từ từ và không thể uống nhiều như bia hay nước ngọt.

34

tập luyện

với tạVạm Vỡ

khỏe-health

Với phái nam, nâng tạ là phương pháp

đơn giản nhất để phát triển các múi cơ, đem

lại một thân hình khoẻ mạnh, vạm vỡ. Bạn có thể bắt đầu

các bài tập tạ cơ bản giúp phát triển cơ vai,

cơ tay như Khoẻ giới thiệu lần này.

Động tác 1: Vai trướcl Dùng loại tạ đòn ngắn (khoảng 1m). Lòng bàn tay ngửa, cầm đầu tạ, giữ tạ

ở vị trí ngang ngực, tay bằng vai.l Đẩy đòn tạ lên đỉnh đầu. Khi lên hết tay thì thở ra bằng miệng. Hạ tạ

xuống vị trí ban đầu, hít sâu bằng mũi.

HLV: Phạm Khánh Toàn (Phòng tập 25 đường số 2, Trần Não, Q.2, TP.HCM)


Lưu ýl Với người mới bắt đầu, nên dùng loại tạ có tổng trọng lượng khoảng 5kg, sau đó từ từ nâng khối lượng tạ lên.l Với mỗi động tác, lặp lại khoảng 12 lần. Nghỉ giữa mỗi hiệp khoảng 2 phút rồi tập tiếp, lặp lại khoảng 5 hiệp.l Nên lặp đi lặp lại các bài tập nhiều lần trước khi quyết định tăng cân nặng trong tập luyện. Không nên tập quá sức.


s Động tác 2: Vai saul Dùng loại tạ đòn dài (1,4m-1,6m). Lòng bàn tay

ngửa, cầm đầu tạ, giữ tạ ở vị trí sau gáy, ngang vai sao cho khuỷu tay tạo thành góc vuông 90o.

l Chầm chậm đẩy đòn tạ lên cao. Khi lên thẳng tay thì thở ra bằng miệng. Hạ tạ xuống vị trí ban đầu, hít

sâu bằng mũi.

y Động tác 4: Bắp tay sau

l Dùng loại cây tạ (40cm). Giữ tay thẳng, gập khuỷu tay lại để tạ ở vị trí sau ót, hai cùi chỏ khép sát vào đầu.

l Đẩy đòn tạ lên đỉnh đầu. Khi lên hết tay thì thở ra bằng miệng. Hạ tạ xuống vị trí phía sau ót cho đến khi tạ gần chạm ót, hít sâu bằng mũi.

y Động tác 3: Bắp tay trước

l Dùng tạ đòn ngắn (1m). Lòng bàn tay ngửa, cầm đòn tạ ở vị trí tay bằng vai, xuôi tay thẳng.

l Co tay lên gần chạm ngực, lòng bàn tay ngửa, thở ra bằng miệng. Hạ tạ xuống vị trí ban đầu, hít sâu bằng mũi.


làm đẹp

bài: Thụy Ngọc

khỏe-health

cho daQuy tắc vàng

2. Thực phẩm giữ ẩm cho làn da

1. Tận dụng cà chua

Bao gồm các loại thức ăn giàu Axit béo thiết yếu (omega-3 và omega-6) và vitamin E. Nếu các axit béo thiết yếu giúp tạo chất chuyển hóa tự nhiên cho da để đem lại vẻ láng mịn thì vitamin E làm chậm lại quá trình phá huỷ tế bào, giữ ẩm cho da, giảm mức độ nhạy cảm của da với tia cực tím. Do vậy, không chỉ tốt với các loại da thông thường, vitamin E đặc biệt tốt cho da nhạy cảm bởi nó chống viêm và nâng cao hệ miễn dịch cho da, giảm thiểu các kích ứng da thể hiện trên bề mặt như mẩn đỏ,

Là thực phẩm số một mà da dầu không thể thiếu. Lượng vitamin C và

khoáng chất trong cà chua sống là loại mỹ phẩm hoàn hảo để tăng sức

sống cho làn da dầu. Dù khi nấu chín, cà chua sẽ bị mất đi lượng

Vitamin C nhưng bù lại sẽ sản sinh ra Lycopen và beta-caroten, hai chất này chống oxy hoá mạnh,

làm chậm quá trình lão hoá. Ngoài ra, trong cà chua còn có chất xơ tự nhiên và nhóm hợp chất hoá thực

vật giúp loại bỏ cholesterol xấu, lọc bớt mỡ thừa trên cơ thể - nguyên nhân

khiến da thêm dầu và nổi mụn.

mụn li ti, hay ngứa nhẹ từ bên trong.

Dầu ô liu, quả lanh, hạt óc chó, cá hồi, cá thu... đều chứa omega-3, omega-6 và vitamin E tự nhiên.

Một số loại thực phẩm đặc biệt như cà chua, các loại hạt, các loại cá giàu chất béo như cá hồi, cá thu... sẽ giúp làn da bạn được giữ ẩm mượt mà. Bên cạnh đó, bạn cũng cần xoa bóp da mặt thường xuyên

và uống đủ nước mỗi ngày.

Cà chua còn là mặt nạ tuyệt vời cho da khô. Vitamin C trong cà chua

sống đánh thức các tế bào và sản xuất collagen, điều chỉnh việc sản xuất các melanin (hắc tố) để giảm

các nốt thâm xuất hiện trên da. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng vì

hoa quả chứa axit có tác dụng lột bỏ đi các tế bào chết, nếu đắp mặt nạ

hằng ngày sẽ khiến bề mặt da mòn đi, rất dễ bị lão hoá hoặc không chịu

nổi các tia mặt trời thông thường gây nên hiện tượng đốm, nám, thâm…

Thông thường, sau khoảng 2-3 tuần da mới thay tế bào một lần, do đó, bạn chỉ nên đắp mặt nạ 2 tuần/lần.


5. cuối cùng, uống đủ nướcNước chiếm đến 70% cơ thể, nên không có gì đáng ngạc nhiên khi một làn da thiếu nước lại trở nên thô

ráp, khô cằn, thiếu sức sống.Cũng như một cái cây, da bạn cần nước để trở nên tươi tắn. Vì thế, dù trời nóng hay hanh khô, da của

bạn vẫn luôn cần lượng nước nhất định, tương đương khoảng 2 lít nước một ngày. Đây là nguồn dưỡng chất

thiết yếu giúp làn da trở nên mượt mà.

3. Ăn uống đủ chấTMỗi một loại rau củ quả, thịt cá

tôm đều chứa những chất rất cần thiết cho làn da như vitamin A, vitamin B và các khoáng chất, bạn không cần phải nhớ nhiều cái tên, thay vào đó, hãy ăn uống linh hoạt với những loại rau củ quả khác nhau cho mỗi ngày, làn da của bạn sẽ được cung cấp đầy đủ dưỡng chất. Chỉ cần đặc biệt chú ý tới một số loại thực phẩm kể trên, bạn đã hoàn thành thực đơn của mình rồi.

4. xoa bóp da mặTĐây là sự thể hiện trân trọng đối với làn da. Việc

xoa bóp nhẹ nhàng giúp máu được lưu thông tối đa, làn da trở nên khoẻ mạnh, không bị mẩn ngứa. Và vì thế, cùng việc kết hợp ăn uống đúng cách, bạn

không nhất thiết phải rửa mặt bằng nước lạnh khi trời đang lạnh, điều này không tốt cho đôi tay của bạn.

Thay vào đó, hãy dùng nước ấm vừa, rửa sạch da bằng sữa rửa mặt vào buổi sáng thức dậy và trước khi

đi ngủ để làn da sạch bã nhờn đã tiết ra trong ngày. Cùng với nước ấm, lỗ chân lông mở ra vừa phải để

hút lấy dưỡng chất trong kem dưỡng da là điều thuận tiện cho quá trình hấp thu.

Có một điều cấm kỵ là bạn không được xoa bóp theo chiều đi xuống - từ trán xuống cằm, mà phải

xoa bóp chiều ngược lại, từ cằm lên má, từ má lên trán, từ sống mũi sang hai bên má với hướng chếch

lên trên, bởi vì ngoài việc giúp lưu thông máu, các thao tác xoa bóp này giúp cho làn da của bạn được

kéo lên phía trên thay vì chùng xuống như một biểu hiện về tuổi già của da.


phòng mạch tại gia khỏe-health

HTôi năm nay 30 tuổi, có tiền sử bị thận cặn lắng, bác sĩ

khuyên tôi uống nhiều nước. Gần đây, thỉnh thoảng tôi có cảm giác hơi tức ở phần eo bên phải, tôi sợ mình bị sạn thận…

(Kim Trâm, Quận 1)

Đ Bác sĩ Vũ Minh Đức - Khoa NộiKhi bạn đi siêu âm và được ghi nhận có cặn lắng ở thận nghĩa là bác

sĩ siêu âm chỉ nhìn thấy một ít cặn lắng, chưa đủ kết tụ lại thành viên sỏi, vì vậy bác sĩ thường khuyên bạn uống nước nhiều và tập thể dục thường xuyên (nhất là tư thế chạy bộ nhẹ, nhảy dây) để cặn lắng dễ di chuyển xuống thấp hơn và thoát ra ngoài theo dòng nước tiểu, không còn cơ hội tích tụ lại tạo thành sỏi nữa.Triệu chứng tức vùng hông lưng có thể liên quan đến nhiều bệnh lý khác nhau chứ không phải 100% do sỏi thận. Có thể đó chỉ là đau cơ do tư thế xoay hông lưng của bạn hơi quá biên độ; cũng có thể liên quan đển bệnh lý cột sống thắt lưng; cũng có thể do nhiễm trùng tiết niệu mà không hề có sỏi, nhưng cũng có thể do sỏi thận thật sự... Tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ để được làm siêu âm bụng (lưu ý thận và niệu quản 2 bên) và làm xét nghiệm nước tiểu, từ đó bác sĩ sẽ có lời khuyên tốt nhất cho bạn.

HTôi bị bệnh cao huyết áp nhưng không uống thuốc

thường xuyên. Gần đây, khi ngủ dậy, tay tôi thường bị tê, phải xoa bóp một lúc mới khỏi. Có phải do tôi không uống thuốc huyết áp thường xuyên hay tôi còn bị một bệnh nào khác?

(Hoàng Quân, Q. Tân Phú)

Đ BS. Vũ Minh Đức - Khoa NộiTình trạng tê tay khi thức dậy

thường do tư thế nằm không phù hợp làm cho tay bị đè, bị cấn - kéo theo mạch máu bị đè ép không dẫn máu đến tốt được. Chỉ cần thôi đè ép khoảng 5-10 phút hoặc xoa bóp để hỗ trợ máu lưu thông sẽ hết ngay.

Tuy nhiên, nếu tê tay chân kéo dài và thường xuyên, phải lưu ý cẩn thận, nhất là các trường hợp hay bị tê ở bàn tay, bàn chân, đầu ngón tay, đầu ngón chân. Một số trường hợp do bệnh tiểu đường (đái tháo đường) bị bỏ qua chưa phát hiện. Một số trường hợp mỡ trong máu cao quá cũng gây triệu chứng hay tê tay. Còn trường hợp tê tay chân theo phân bố kiểu nửa người thì cảnh giác, coi chừng bạn đang bị tai biến mạch máu não. Bạn nên đi khám để xác định rõ thì hơn.

Nếu bạn đã bị cao huyết áp, nên cố gắng tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, uống thuốc đều đặn, đúng liều.

H Con trai em 14 tháng tuổi, đã mọc 2 răng cửa trên, 2

răng cửa dưới, 2 răng cửa bên hàm trên, thay vì mọc tiếp những răng còn lại cho đúng vị trí thì nay bé lại mọc 2 răng cối 2. Vậy bé có khả năng bị lòi sỉ không và số răng như vậy có ít so với lứa tuối của bé không?

(Lê Thị Nhung Quận 3, TP.HCM)

Đ BS. Nguyễn Thị Hồng Thê -

Chuyên khoa nội nhiBình thường, trẻ mọc răng bắt đầu tháng thứ 6, đến 12 tháng đủ 8 cái, đến 2 tuổi (24 tháng) có

20 cái răng sữa, kết thúc thời kỳ mọc răng sữa. Số răng trẻ dưới 2 tuổi, bạn có thể tính theo công thức: Số răng = Số tháng tuổi trừ 4.Từ 5-7 tuổi mọc răng hàm, 6-7

tuổi thay răng sữa bằng răng vĩnh viễn, tổng số 32

cái. Như vậy, con bạn 14 tháng có tất cả 8 răng, nếu tính ra con bạn phải có 10 cái. Ngoài ra, con bạn mới 14 tháng tuổi

đã mọc răng cối là sớm. Lẽ ra phải

5-7 tuổi mới mọc răng hàm. Bạn hãy đưa cháu

đến chuyên khoa nha của nhi khoa để xin ý kiến của các nha sĩ.

Phòng khám Đa khoa Quốc Tế Yersin (số 10 Trương Định, Quận 3, TP. hcm)

C

sơ cứu khỏe-health

CẦM MÁUbài: NGUYỄN MiNH NHựt (Phó giám đốc trung tâm Sơ Cấp cứu tP. HCM)

Chảy máu rất thường gặp trong nhiều tai

nạn lớn nhỏ. Việc cầm máu và băng bó

vết thương đúng cách sẽ giúp nạn nhân

tránh được nguy cơ suy kiệt, thậm chí tử

vong do mất máu.


8 Không tiếp xúc trực tiếp với máu bằng cách đeo găng tay cao su, ni-lon và hoặc vật dụng thay thế.4 Dùng gạc, vải sạch, ép trực tiếp vào 2 mép vết thương và giữ chặt để cầm máu. 4 Băng ép trực tiếp tại vết thương.4 Kiểm tra đầu chi sau khi băng.4 Đỡ nạn nhân nằm, ủ ấm đề phòng choáng và nâng cao chi tổn thương để giảm lượng máu chảy đến các vết thương.4 Nếu máu vẫn chảy thấm qua băng thì băng chồng tiếp bên ngoài.

CáC điểM CầN GHi NHớ< Phải đeo găng tay khi sơ cứu cho nạn nhân.< Không được tự ý rút dị vật ra khỏi vết thương.< Nâng cao chân, tay khi có vết thương và đắp ấm để phòng choáng khi chảy nhiều máu.< Không cho nạn nhân uống nước khi chảy máu.< Kiểm tra đầu ngón tay/chân sau khi băng ép.

hảy máu có nhiều nguyên nhân, thường là do các vật sắc nhọn đâm vào da, vào phần mềm, hoặc xương bị gãy đâm ra ngoài làm rách da, phần mềm. Cũng có trường hợp rách, đứt mạch máu hoặc các chấn thương gây tổn thương nội tạng.

Đa số nạn nhân bị chảy máu ngoài, có máu chảy từ vết thương ra ngoài da. Trường hợp mất máu nhiều, nạn nhân sẽ vã mồ hôi, lạnh, da xanh tái…

Một số trường hợp bị tổn thương nội tạng, nạn nhân sẽ chảy máu trong. Khi đó, máu từ vết thương chảy vào các khoang bên trong cơ thể (bụng, ngực, não), do tổn thương gan, lách, phổi…, vì vậy sẽ không quan sát thấy hình ảnh trực tiếp của chảy máu trong. Tuy nhiên, nạn nhân thường đau vùng tổn thương tương ứng phía ngoài da, vã mồ hôi, lạnh, da xanh tái, khát nước. Nạn nhân cũng dễ bị sốc, choáng do mất máu. Đôi khi có thể thấy máu rỉ ra ở ngoài từ các hốc tự nhiên như mũi, miệng, tai, âm đạo…, hoặc có máu trong chất nôn, nước tiểu, trong phân…

Khi thấy nạn nhân có dấu hiệu chảy máu trong, nên đặt nạn nhân nằm, đầu thấp, đắp ấm nạn nhân và nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Còn với vết thương chảy máu ngoài, người ta thường chia thành hai loại, có dị vật (dao, mảnh kính vỡ…) và không có dị vật, và cách xử lý vì đó cũng khác nhau.

Có dị vật

Không có dị vật

8 Không rút dị vật ra khỏi vết thương.4 Mang găng tay.4 Ép chặt mép vết thương. 4 Quấn băng quanh dị vật theo kiểu số 8 và băng cố định. Không băng trùm qua dị vật.4 Nhanh chóng chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất.


tủ thuốc gia đình khỏe-health

NHIỆT KẾqua nhiều biến đổi, nhưng bản chất nó vẫn có 2 phần, phần cảm nhận nhiệt độ và phần biểu thị kết quả.

Thời xưa, nhiệt kế có phần cảm nhận nhiệt độ là các chất lỏng dễ co giãn khi thay đổi nhiệt độ, như rượu, pentan, benzen toluen. Đến nay, loại nhiệt kế chất lỏng này vẫn còn rất phổ biến, nhưng chất lỏng trong đó được thay bằng thuỷ ngân có hệ số co giãn cao hơn, có thể sản xuất đại trà và giá thành rẻ. Loại này có vỏ bằng thuỷ tinh nên dễ có nguy cơ rơi vỡ và làm phát tán thuỷ ngân độc hại vào môi trường.

Cao cấp hơn một chút là loại nhiệt kế điện tử với hình dáng giống nhiệt

Quan trọng không kém gì các loại thuốc, nhiệt kế là dụng cụ y tế không thể thiếu trong tủ thuốc của gia đình bạn, đặc biệt là nếu bạn đang có con nhỏ.

của nhiều cơ quan trong cơ thể, cần hạ sốt ngay, đặc biệt đối với trẻ em.

Tuy vậy, muốn biết bệnh nhân thực sự có sốt hay không, mức độ sốt cao hay thấp, có nguy hiểm không…, chúng ta không thể chủ quan sờ bằng tay và… đoán. Tốt hơn hết phải đo bằng nhiệt kế. Đó chính là lý do khiến nhiệt kế trở thành vật dụng không thể thiếu trong tủ thuốc gia đình.

Đa dạng nhiệt kếTừ thời khởi thuỷ của chiếc nhiệt

kế vào thế kỷ 11, qua đến thời Galileo Galilei vào thế kỷ 17 cho đến tận thời nay, chiếc nhiệt kế đã trải

Sốt là một trong những phản ứng của cơ thể trước các tác nhân ngoại lai như vi khuẩn, nấm, rickettsia, ký sinh trùng… và độc tố của chúng. Ngoài ra, cũng có một số bệnh không nhiễm khuẩn vẫn gây sốt như các bệnh của hệ thống tạo máu, các bệnh mô liên kết… hoặc do rối loạn điều hoà nhiệt của cơ thể.

Cơn sốt vì thế thường được xem như một tín hiệu cảnh báo của cơ thể trước bệnh tật. Các đặc điểm của sốt có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh. Đôi khi sốt còn có lợi cho cơ chế phòng vệ của người bệnh. Nhưng trong một số trường hợp, sốt cao sẽ gây rối loạn các chức năng


BS. Vũ Minh ĐứcPhòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin (số 10 Trương Định, Quận 3, TP. HCM)

kế thuỷ ngân nhưng vỏ ngoài bằng nhựa, an toàn hơn nhiệt kế thuỷ ngân. Tuy nhiên, loại này có giá cao hơn gấp đôi, thậm chí gấp 10 lần nhiệt kế thuỷ ngân.

Trên thị trường hiện còn có loại nhiệt kế dạng băng dán, có thể dùng để dán lên trán bệnh nhân, rất thích hợp cho trẻ em nhỏ tuổi. Nhiệt kế dạng này gọn nhẹ, giá rẻ. Nhược điểm đáng kể nhất của nó là phải bảo quản thật tốt ở môi trường có nhiệt độ 20-30 độ C, và chỉ sử dụng được tối đa 3 tháng.

Cao cấp nhất phải kể đến nhiệt kế sử dụng chế độ đo định hướng hồng ngoại. Nhiệt kế dạng này có nhiều loại, đo ở tai, đo trên trán hoặc

quét từ trán đến mang tai. Đây là loại nhiệt kế hiện đại nhất, nhưng cũng vì thế có giá cao nhất.

Đo sao chính xácVới những loại nhiệt kế hồng

ngoại, bạn chỉ cần theo đúng cách đo được nhà sản xuất hướng dẫn. Tuy nhiên loại này không phổ biến lắm. Với các loại nhiệt kế phổ biến

hơn như nhiệt kế thuỷ ngân và nhiệt kế điện tử, bạn cần chú ý cách đo, bởi nhiệt kế cũng sẽ vô dụng nếu bạn đo không chính xác.

Thông thường, các loại nhiệt kế kể trên có thể đo ở miệng, ở nách và ở hậu môn. Mỗi nơi đều có cách đo khác nhau và để có kết quả chính xác nhất, bạn nên dùng nhiệt kế đúng cách.

Khi đo ở miệng, người bệnh phải ngậm miệng trong khoảng 5 phút trước khi đo. Đặt nhiệt kế dưới lưỡi sao cho đầu đo của nhiệt kế ở bên trái hoặc bên phải cuống lưỡi. Ép lưỡi xuống để giữ nhiệt kế ở nguyên vị trí, không để nó trượt trong miệng. Vì cách đo khá phức tạp và cũng có nguy

cơ người bệnh cắn răng làm vỡ nhiệt kế (đối với nhiệt kế thuỷ ngân) nên kiểu đo ở miệng chỉ thích hợp đối với người lớn còn tỉnh táo và trẻ em từ 4 tuổi trở lên. Tuy nhiên, thời gian đo ở miệng thường khá ngắn so với đo ở nách. Nhiệt độ đo ở miệng thường cao hơn ở nách khoảng 0,2oC.

Cách thường dùng nhất là đo ở nách. Cách này rất đơn giản, chỉ cần

Bảo Quản nHiệT kế< Lau nhiệt kế bằng vải sạch, mềm với cồn hoặc chất tẩy trung tính. Không dùng xăng, dầu hỏa để lau nhiệt kế. Không ngâm nhiệt kế hoặc đầu cảm biến trong cồn hoặc nước nóng (nhiệt kế thuỷ ngân sẽ vỡ ngay, rất nguy hiểm).

< Với các loại nhiệt kế điện tử, không dùng vòi nước mạnh để rửa hoặc ngâm nhiệt kế lâu trong nước. Khi sử dụng cồn để lau nhiệt kế, không để cồn tiếp xúc với phần màn hình hiển thị.

nHiệT kế Điện Tử oMronOmron được xem là thương hiệu hàng đầu thế giới về nhiệt kế điện tử. An toàn, tiện dụng và chính xác là những ưu điểm mà nhiệt kế điện tử Omron mang lại cho gia đình bạn. Hà Nội: Phòng 1, tầng 1, số 1 Hoàng Đạo Thúy, Thanh Xuân, Hà Nội - ĐT: 84-4- 3556 0025TP.HCM: Phòng 301, Tầng 3, tòa nhà HMC, 193 Đinh Tiên Hoàng, Q.1, TP.HCM. ĐT: (84-8) 5404 7545

Muốn BiếT BệnH nHân THựC Sự Có SốT HaY kHông, MứC Độ SốT Cao HaY THấP, Có nguY HiểM kHông…, CHúng Ta kHông THể CHủ Quan Sờ Bằng TaY Và…

Đoán. TốT Hơn HếT PHải Đo Bằng nHiệT kế. Đó CHínH là lý do kHiến nHiệT kế Trở THànH VậT

dụng kHông THể THiếu Trong Tủ THuốC gia ĐìnH.

đặt đầu đo vào giữa nách và chờ đến khi nhiệt kế ổn định, tức khoảng 4 phút đối với nhiệt kế thuỷ ngân và 2 phút đối với nhiệt kế điện tử. Chú ý giữ nách khô trước khi đo, không có nước (do lau mát) hay mồ hôi.

Nếu đo ở hậu môn, bạn phải dùng vỏ bọc đầu nhiệt kế, loại dùng một lần. Cách này thường dùng cho trẻ em khi khó đo được ở miệng hoặc ở nách. Dùng loại dầu hoà tan trong nước để bôi trơn hậu môn người bệnh, đặt nhẹ đầu đo vào hậu môn, độ sâu khoảng 1,3cm trở xuống. Nếu người bệnh kháng cự, nên dừng đo theo cách này. Luôn khử trùng nhiệt kế sau khi sử dụng. Nhiệt độ đo ở hậu môn thường cao hơn khoảng 0,5-0,7oC so với đo ở nách.

Dù đo bằng cách nào thì bạn cũng nên nhớ không đo nhiệt độ ngay sau khi tập thể dục, vận động mạnh, tắm hay ăn uống, vì nhiệt độ có thể bị sai lệch. Nên chờ khoảng 30 phút rồi mới đo.

42 khỏe-health⎮tháng 8-2012

C

môi trường sống

hắc hẳn cụm từ “rau mầm” không còn xa lạ với bạn. Ngay cái tên đã nói lên đặc tính của rau là còn non và chỉ phát triển ở dạng mầm là đã có thể thu hái để chế biến món ăn. “Quy hoạch” vườn rau cho nhà phố

Thật khó để biết đích xác quê hương của những món ăn được chế biến từ rau mầm, nhưng có thể đoán rằng, người Việt làm quen với rau

khỏe-health

làm nôngTRONG NHÀ

bài: Việt Huy

mầm từ những món ăn sang trọng và tinh tế của Pháp và Địa Trung Hải, khi rau mầm được dùng làm rau gia vị và trang trí tạo điểm nhấn. Rồi chính từ đó, bằng các công thức thuần Việt, nhiều đầu bếp đã cho ra đời những món ăn phù hợp với người Việt Nam hơn như nộm, xào, súp rau nhúng tái, lẩu… Rau mầm cũng trở thành rau gia vị ăn kèm một số món dân dã như bánh xèo, bánh khọt, tôm sú thái chanh…

Nhưng rau mầm không chỉ dừng lại ở việc tô điểm cho ẩm thực, bạn tin không, rau mầm còn giúp bạn sáng tạo thêm những góc nhỏ đáng yêu trong ngôi nhà. Nếu bạn sở hữu một căn hộ nhỏ, “khu vườn” rau mầm ở ban công, góc bếp…, nơi ánh sáng chiếu vào - sẽ mở ra không gian thiên nhiên xinh xắn và đầy dễ chịu. Một chậu rau mầm trên bậu cửa sổ, bàn bếp cũng tạo nên hình ảnh rất dễ thương.

Không quá 5 phút mỗi ngày cho việc tưới bón, "khu vườn" của bạn sẽ tươi tốt và cung cấp đủ

rau xanh cho những bữa ăn hằng ngày. Hãy yên chí rằng, làn da và bàn tay vẫn xinh đẹp bởi bạn

chỉ cần làm nông trong nhà mà thôi.


Rau mầm không chỉ bó hẹp trong các loại rau lấy lá, mà còn kể đến các loại cây ra quả được sử dụng ở dạng “bao tử” (nhỏ, non) như cà chua, ớt, chanh, dưa chuột... Để tiết kiệm diện tích cho “khu vườn”, bạn nên đóng kệ thành nhiều tầng như giá để giày. Mỗi tầng chứa 3-4 hộp xốp theo “quy hoạch” tầng trên cùng là cây quả, tầng kế bên dưới là rau lấy lá, tầng cuối trồng các loại cây leo như dưa leo, khổ qua… Mỗi tầng nên cách nhau từ 20-30cm để tạo không gian cho cây trao đổi chất và phát triển.

cùng làm “nông dân”Về lý thuyết là có thể trồng tất

cả các loại rau, để chúng phát triển ở dạng cây non thì thu hoạch và chế biến tuỳ khẩu vị và ý thích. Tuy nhiên, trên thực tế, có rất nhiều loại cây rau/hạt rất khó phát triển trên giá thể (đất sạch). Do đó, bạn nên ghi nhớ những loại rau dễ trồng: cải xanh - cải đắng, cải trắng - cải ngọt, tần ô (cải cúc), rau muống, rau dền, mồng tơi… Những loại rau này chứa đủ vitamin A, E, C và chất sắt, đồng thời rất dễ chế biến.

Xử lý hạt giống: Bạn nên xử lý

Nếu bạN sở Hữu một căN Hộ NHỏ,

“kHu VườN” rau mầm ở baN côNg, góc

bếp…, Nơi áNH sáNg cHiếu Vào - sẽ mở

ra kHôNg giaN tHiêN NHiêN xiNH xắN Và đầy dễ cHịu. một

cHậu rau mầm trêN bậu cửa sổ, bàN bếp cũNg tạo NêN HìNH ảNH rất dễ tHươNg.

Chậu trồng: Bất cứ thứ gì có độ cao từ 7 - 10cm như

hộp xốp, máng/thùng nhựa, khay, chậu đất… có diện tích tương đương 30 x 40cm, rồi khoét từ 3 - 5 lỗ dưới đáy để thoát nước.

Tạo mầm: Rải đều hạt, rồi phủ lớp đất sạch đã đủ ẩm lên trên bề mặt hạt giống khoảng 1cm. Sau một vài ngày khi hạt nảy mầm, chuyển chậu ra ngoài nắng hoặc nơi

có nhiều ánh sáng. Không để mưa hoặc nước phun nhiều làm úng đất.

Tưới nước: Dùng bình xịt dạng sương phun lên mặt đất để có độ ẩm vừa đủ vào sáng sớm và chiều mát. Thông thường, sau 5-7 ngày, rau mầm sẽ cao từ 8-12cm là có thể thu hoạch.

Thu hoạch: Dùng dao cắt sát gốc cây (hoặc nhổ rau lên khỏi mặt đất, dùng kéo cắt bỏ rễ). Rửa lại bằng nước sạch và sử dụng được ngay. Nếu chưa sử dụng ngay thì không nên rửa mà cho vào bao để trong ngăn mát của tủ lạnh để rau không bị hỏng (nát, chua, có mùi). Với cách này, bạn có thể bảo quản rau từ 3 - 5 ngày trong tủ lạnh.

Tái sử dụng đất: Nhặt rồi vứt bỏ rễ cây lẫn trong đất, cho thêm đất sạch để tái sử dụng.

hạt giống trước khi trồng. Hạt giống rửa sạch ngâm nước có nhiệt độ từ 60-100 độ C trong thời gian 2 đến 5 giờ - để nước nguội dần khi ngâm. Hạt vỏ dày ngâm lâu và trong nước nóng hơn hạt vỏ mỏng. Việc làm ấm hạt có nhiệm vụ giúp hạt dễ nảy mầm, đồng thời loại bỏ được các loại hạt lép, hạt sâu (hạt nổi lên). Sau đó vớt ra để ráo, hạt sẽ tơi và dễ dàng khi gieo.

Tạo đất sạch: Tưới nước sạch lên mùn cưa hoặc tro trấu hoặc vụn vỏ dừa khô (mua sẵn) để tạo độ mềm xốp, ẩm tay, nhưng không nhỏ giọt. Trung bình 2kg đất trồng được 30 - 40g hạt giống. Hoặc có thể tính trung bình là khoảng 10g hạt/40cm2 bề mặt đất.


Nuôi con khoẻ

Sữa công thức

khỏe-health

Đọc và biết nhiều về tác dụng của sữa mẹ, nhưng có cố đến mấy thì khi con được 9 tháng, chị Mai (Q. Tân Bình) cũng… hết sữa. Trước đó chị cũng đã khá vất vả khi đi làm lại và từ tháng thứ 6, dù vắt sữa đúng giờ nhưng chị vẫn cảm thấy sữa ít dần. Không may mắn như chị Mai, chị Tuyết (Q.7) thậm chí còn không cho con bú được hết 4 tháng đầu. Do cơ địa, sữa chị Tuyết rất ít trong khi cậu con trai bụ bẫm lại rất háu ăn, thường xuyên “nổi cáu” khi không được bú đủ sữa. Chị

Tuyết đành thở dài “chêm” thêm sữa công thức cho con.

Không thể phủ nhận, bên cạnh sữa mẹ, sữa công thức vẫn đang là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho trẻ nhỏ. Lúc này, các bà mẹ lại phải đau đầu chọn sữa. Sữa loại nào là tốt nhất cho bé?

Sữa công thức - hay còn gọi là sữa bột - thuở ban đầu chỉ đơn thuần là nguồn dinh dưỡng cho trẻ nhỏ nhằm thay thế sữa mẹ. Thậm chí, thời xa xưa, hẳn con người phải tận dụng bất

Sữa mẹ vẫn luôn là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, không phải bà mẹ nào cũng có đủ điều kiện cho con bú sữa

suốt những năm đầu đời. Khi đó, sữa công thức là nguồn thay thế bắt buộc.

kỳ nguồn dinh dưỡng nào khả dĩ, như sữa bò, sữa dê tươi, miễn sao nuôi được con nhỏ. Nhưng cùng với thời gian, người ta nghiên cứu ra rằng, sữa tốt nhất dành cho người vẫn là sữa… người. Và các nhà khoa học bắt tay vào nghiên cứu những công thức sữa sao cho có thành phần dinh dưỡng giống sữa mẹ nhất.

Vì thế, theo các chuyên gia dinh dưỡng, khi buộc phải lựa chọn sữa bột cho con, các bà mẹ cần lưu ý chọn loại sữa có các thành phần dinh dưỡng

càng gần giống với sữa mẹ càng tốt.Thực ra, trên thị trường hiện nay

có rất nhiều sản phẩm sữa khác nhau được quảng cáo là có nhiều tính năng nổi trội. Điều này lại càng gây lúng túng cho các bà mẹ trong việc chọn sữa cho con. Ngoài yêu cầu “giống sữa mẹ” nói trên, các chuyên gia dinh dưỡng còn khuyên mẹ nên chú ý đến thể trạng của trẻ các đặc tính sau đây của sữa bột:

Giúp tănG khả nănG miễn dịch

Nhiều chứng minh khoa học từ các tổ chức y tế thế giới (WHO) cho thấy trẻ em nuôi bằng sữa mẹ có khả năng miễn dịch cao. Trong sữa mẹ có thành phần Lactoferrin – được phát hiện nhiều nhất trong sữa non (tỷ lệ lên tới 25% chất đạm).

Theo PGS – TS Vũ Huy Trụ (Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM) cho biết: “Lactoferrin là một loại protein thuộc họ Transferrin, có vai trò quan trọng trong dinh dưỡng cho trẻ em như khả năng kháng một số loại vi trùng gram dương và gram âm, một số loại virus như virus viêm gan C, rotavirus, virus bại liệt, virus hợp bào hô hấp thường gây viêm hô hấp ở trẻ em, CMV và HIV. Bên cạnh đó, Lactoferrin còn thúc đẩy sự phát triển của các Bifidobacteria (vi khuẩn có lợi) giúp ngăn ngừa nhiễm trùng, kích thích miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa.

Đặc biệt, Lactoferrin có khả năng gắn trực tiếp lên màng vi trùng, làm phá vỡ tế bào vi trùng khi chúng xâm nhập vào cơ thể. Lactoferrin có thể lấy sắt của vi trùng, làm cho vi trùng thiếu sắt để tăng trưởng; ngăn kết dính vi trùng với khoang miệng, ngăn kết dính E.Coli, Shigella với tế bào đường ruột, chống viêm”.

Hơn 100 tạp chí nổi tiếng chuyên ngành y khoa của Mỹ, Nhật và các nước tiên tiến cũng đưa tin các nghiên cứu khoa học về khả năng phá vỡ tế bào gây ung thư của Lactoferrin. Nhờ các tính năng đặc biệt này, Lactoferrin dần được các hãng sữa cho trẻ em uy tín trên toàn thế giới đưa vào sản phẩm sữa bột nhằm nâng cao sức đề kháng cho trẻ.

hỗ trợ hệ tiêu hóaTrong giai đoạn phát triển đầu đời,

hệ thống tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, mẹ cần quan tâm bổ sung các chất hỗ trợ tiêu hóa cho bé. Các yếu tố Bifidius (trong đó có Lactulose và Raffinose) có khả năng kích thích các vi khuẩn có lợi, cải thiện hệ vi sinh đường ruột giúp cơ thể hấp thu các chất dinh dưỡng tốt hơn, không bị táo bón.

đủ nănG lượnG phát triển trí tuệ, chiều cao

Trẻ em cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng để phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ như DHA, L-Carnitine, canxi, chất béo, chất đạm, sắt, kẽm,

v Lactoferrin được đưa vào công thức sữa bột cho trẻ em lần đầu tiên vào năm 1986 bởi Công ty Morinaga Milk Industry Co. – Nhật Bản.v Trong sữa bột Morinaga sản xuất tại Nhật Bản, tỷ lệ năng lượng được điều chỉnh ở mức: 9:47:44. v Đến nay, sữa Morinaga được các bà mẹ Việt Nam tin dùng cho bé yêu của mình nhờ khả năng giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón, chống béo phì và hỗ trợ bé khỏe mạnh, phát triển toàn diện.v Nhập khẩu và phân phối độc quyền tại Việt Nam bởi:CÔNG TY TNHH SX TM DV LÊ MÂY: Số 10, đường số 23, P. Bình An, Q.2, TP.HCMĐT: (08) 3744 6925/26, Hotline: 091-6434 429, www.morinagamilk.com.vn, www.lemay.com.vn

theo các chuyên gia dinh dưỡng, khi buộc phải lựa chọn

sữa bộT cho con, các bà mẹ cần lưu ý chọn loại sữa có

các Thành phần dinh dưỡng càng gần giống với sữa

mẹ càng TốT.

các vitamin A, B, E, và những chất thiết yếu khác. DHA là dưỡng chất quan trọng giúp phát triển trí não, hệ thống tim mạch và khả năng vận động của trẻ. L-Carnitine hỗ trợ việc chuyển hóa các chất béo thành năng lượng giúp cho sự phát triển nhanh của trẻ. Canxi là dưỡng chất chính cho sự hình thành xương và răng. Đặc biệt, do chế độ dinh dưỡng và tập quán ăn uống, trẻ em Việt Nam thường có hiện tượng thiếu sắt, kẽm nên khi lựa chọn sữa cho con, mẹ cũng cần chú ý đến các thành phần này.

Một số bà mẹ thường nghĩ rằng chọn loại sữa nào có càng nhiều chất dinh dưỡng càng tốt. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra rằng, một mức độ cân bằng hợp lý mới thực sự đem lại hiệu quả tối ưu. Tỷ lệ năng lượng của protein, chất béo và carbonhydrate trong sữa mẹ là 7:49:44. Đây có thể là lý do giúp bé bú sữa mẹ ít bị táo bón và giảm thiểu nguy cơ béo phì, như nghiên cứu của các nhà khoa học.


món ngon cho trẻ

Món khoai tây chiên lại thường bị cho là món không tốt cho sức khoẻ, song trên thực tế, khoai tây rất tốt. Vấn đề là cách chế biến khoai tây, và

Khoẻ sẽ giúp bạn vài công thức...

KHOAI TÂYThực hiện: Trầm hươngẢnh: hoàng Thụy

khỏe-health

NguyêN Liệu2 củ khoai tây to200g thịt bò băm1 quả cà chua to20g xà lách1 thìa cà phê hành tím băm1 thìa cà phê tỏi băm1 thìa súp cần tàu băm1 thìa cà phê bột năngDầu ăn, xốt mayonaise, xốt cà, khoai tây chiên, muối

Thực hiệN_ Trộn đều thịt bò với hành, tỏi, cần tàu băm, muối, bột năng, nặn thành 2 viên tròn, ấn dẹp, để thấm 30 phút._ Khoai tây chà sạch vỏ, để ráo. Cà chua xắt khoanh. Xà lách nhặt rửa sạch, vẩy ráo._ Bắc chảo lên bếp, làm nóng với chút dầu ăn, cho thịt bò vào chiên hai mặt cho vàng giòn._ Khoai tây cắt đôi, cho vào lò nướng chín. Có thể phết lên vỏ khoai ít dầu ăn để khoai mềm mượt hơn._ Kẹp thịt bò vào giữa hai miếng khoai cùng với cà chua, xà lách, xốt mayonnaise. Dùng ngay.

Bánh kẹp khoai tây

3 tuổi trở lên


1 củ khoai tây cỡ trung bình (khoảng

175g) chứaH 116kcal năng lượng

H 0,5g chất béo

H 0,6mg Vitamin B6

H 26,3mg Vitamin C

H 0,2mg vitamin B1

H 753mg Kali

H 2,8mg sắt

H 31,5mcg folate

H 2,6g chất xơ

H 31,5g magnesium

NguyêN Liệu1 củ khoai tây, 100g jambon, 2 cây boa-rô, 200g cà rốt200ml sữa, 2 thìa cà phê dầu ô-liuMuối, ngò rí, nước dùng

Thực hiệN_ Khoai tây gọt vỏ, xắt lát. Jambon xắt hạt lựu nhuyễn. Cà rốt gọt vỏ, xắt lát. Boa-rô tước bớt vỏ già, xắt lát xéo._ Làm nóng dầu ô-liu, xào thơm boa-rô. Thêm cà rốt, nước dùng và khoai tây vào nấu sôi. Hạ nhỏ lửa, nấu liu riu cho đến khi rau củ mềm nhừ._ Đợi súp nguội, trút vào máy sinh tố xay nhuyễn._ Bắc súp trở lại trên bếp, cho thêm sữa và nêm chút muối cho vừa ăn. Nấu cho súp vừa sôi thì hạ lửa, cho jambon vào khuấy đều, tắt bếp._ Dọn súp ra chén cho bé ăn, trang trí thêm ngò rí.

súp khoai tây9 tháng tuổi trở lên


món ngon cho trẻkhỏe-health

NguyêN Liệu2 củ khoai tây, 100g thịt xay

1 quả trứng gà, 1 củ hành tím2 tép tỏi, 20g ngò rí

Nước mắm, bột năng, bột chiên xù, dầu để chiên

Thực hiệN_ Khoai tây luộc bở mềm, gọt vỏ, nghiền nhuyễn.

_ Hành tím và tỏi bóc vỏ, băm nhuyễn. Ngò rí nhặt rửa sạch, vẩy ráo, xắt nhỏ.

_ Thịt xay ướp với chút muối và 1/2 lượng hành tỏi băm. Bột năng hoà với chút nước. Trứng gà tách riêng

lòng đỏ, lòng trắng._ Làm nóng 2 thìa cà phê dầu ăn, phi thơm hành và

tỏi, cho thịt xay vào xào chín, thêm ngò rí vào đảo đều, cuối cùng cho bột năng vào trộn đều để tạo độ

dính cho thịt xay._ Trộn đều khoai tây nghiền với thịt xào và lòng đỏ

trứng. Nặn thành từng miếng hình trụ tròn dài như hình chả giò (nem rán).

_ Bắc chảo dầu nóng. Nhúng “chả giò” qua lòng trắng trứng, lăn qua bột chiên xù rồi thả vào chảo dầu

chiên vàng giòn._ Dọn cho bé dùng với tương cà hoặc xốt

mayonnaise.

NguyêN Liệu1 củ khoai tây, 2 lát jambon

1 quả trứng, 20g cà rốt20g ngô ngọt, 20g dưa leo

100g xốt mayonnaiseMuối vừa nêm

Thực hiệN_ Jambon xắt hạt lựu.

_ Khoai tây luộc bở mềm, gọt vỏ, nghiền nhuyễn.

_ Trứng luộc chín, bóc vỏ, tán nhuyễn. Cà rốt gọt vỏ, xắt hạt lựu, luộc chín. Ngô ngọt

luộc chín. Dưa leo xắt hạt lựu._ Trộn đều khoai tây nghiền với cà rốt, ngô

ngọt và dưa leo, rắc thêm ít muối cho vừa ăn. Cuối cùng thêm xốt mayonnaise và trứng

nghiền, trộn đều trước khi ăn.

Chả giò khoai tây salad khoai tây2 tuổi trở lên 3 tuổi trở lên



dạy con ngoankhỏe-health

Bạn luôn có cảm tình với những đứa trẻ lễ phép và bạn mong

muốn con mình cũng được mọi người yêu quý

như thế? Thế thì bạn nên bắt đầu ngay từ khi

bé còn nhỏ, vì dạy con lễ phép không hề khó,

chỉ cần bạn hình thành cho bé một thói quen.

Rất sớm, từ 8-9 tháng tuổi, bé đã bắt đầu

biết bắt chước một số động tác. Bạn có thể dạy bé một số cử chỉ lễ phép, như cúi chào kèm theo tiếng “ạ” và vẫy tay “bái bai”. Dạy bé những cách “nói chuyện” bằng cử chỉ như thế trước khi bé có thể thực sự nói chuyện, dần dà bạn sẽ thấy thói quen chào hỏi cũng như tạm biệt mọi người trở nên rất quen thuộc đối với bé.

Dạy con từ thuở còn thơ

không khólễ phépCó rất nhiều bài thơ,

bài hát thiếu nhi nói về tính lễ phép. Bạn có thể đọc thơ cho bé như bài “Lời chào” của Phạm Cúc (Đi về con chào mẹ, Ra vườn cháu chào bà…) hoặc hát cùng bé, “Có con chim vành khuyên nhỏ, dáng trông thật ngoan ngoãn quá. Gọi, dạ, bảo, vâng, lễ phép ngoan nhất nhà…”. Lời thơ, bài nhạc hoặc những cuốn truyện nêu tình huống sẽ thấm vào bé hơn mọi lời giáo huấn khô khan.

ca hát và đọc thơ


“gieo suy nghĩ, gặT hành động. gieo

hành động, gặT Thói quen. gieo Thói quen gặT Tính cách. gieo Tính cách, gặT số

phận.”“sow a ThoughT, and

you reap an acT;sow an acT, and you

reap a habiT;sow a habiT, and you

reap a characTer;sow a characTer, and

you reap a desTiny.”(samuel smiles)

Trẻ con như tờ giấy trắng, bé sẽ lặp lại tất cả những gì bạn nói, bạn làm hằng ngày. Nếu bạn hay quát nạt, bé cũng sẽ quát hét mọi người. Nếu

bạn luôn nhã nhặn, lịch sự và lễ phép, bé cũng sẽ cư xử với bạn y như thế. Vì thế, tốt hơn hết bạn nên cẩn thận trong cách nói năng xử thế và uốn nắn chính mình, đó là cách dạy con rất tự nhiên, dễ dàng và hiệu quả.

Khi bé khoảng 2-3 tuổi, bé thường chưa phân biệt được lớn - nhỏ. Bạn

hãy cư xử với bé như thể bé là người lớn, hãy “dạ” khi bé gọi thay vì “ơi”, nói “vâng” với bé thay vì “ừ”, đưa đồ cho bé bằng cả hai tay… Có thể bạn sẽ thấy hơi ngược ngạo một chút, nhưng có hề gì, để con ngoan ngoãn lễ phép, hẳn không có gì bạn không làm được!

Nói cách khác, bạn tạo một thói quen cho bé. Trẻ con rất hay quên, vì thế, khi bé

quên phép tắc, bạn hãy nhắc bé ngay, đừng du di. Nhắc bé ở mỗi tình huống cần cảm ơn, xin lỗi hay nhờ vả. Nhắc bé luôn nói câu có chủ ngữ, không nói “trỏng”, nói trống không. Khi lễ phép, lịch sự đã thành thói quen, tự bé sẽ thấy khó chịu khi vuột ra khỏi thói quen đó. Đó chính là “nếp nhà”.

Bạn có thể dạy bé mọi lúc, mọi nơi, khi ở nhà, khi đến nơi công cộng và đặc biệt là khi đến trường. Thầy cô thường dễ

dàng hưởng ứng những bài học lễ phép bạn dành cho bé, vì đây cũng là một trong những bài học bé sẽ học ở trường. Khi đưa bé đến lớp, nhắc bé “Thưa cô con mới đến” và “Thưa ba mẹ con đi học”. Khi đón bé về, bạn cũng làm tương tự. Đến khi bạn không cần phải nhắc bé, bạn đã thành công.

Làm gương

Xem bé Là người Lớn

tạo nên nếp nhà

phối hợp với trường học

52

khéo tay

Thực hiện: vân hoaẢnh: hoàng Thuỵ

khỏe-health

Đừng vội bỏ đi những cuốn sách tô màu mà bé đã dùng qua. Bạn có thể tận dụng những bức tranh bé ưng ý nhất cùng một ít que kem rửa sạch để tạo thành một trò chơi mới cho bé với những miếng ghép hình tự làm, thật thú vị!



mảnh ghépthú vị

_ Bước 1Dùng que kem để đo, kẻ những đường thẳng song song trên bức tranh với độ dày vừa bằng hoặc nhỏ hơn que kem khoảng 1mm.

_ Bước 2Cắt bức tranh theo những đường kẻ song song vừa tạo ra để làm thành khoảng 8-9 mảnh giấy bằng nhau.

_ Bước 3Phết keo dán lên mặt que kem hoặc lên mặt sau của những mảnh giấy vừa cắt. Nên dùng keo dạng lỏng để có độ dính chắc chắn hơn.

_ Bước 4Dán mảnh tranh vẽ lên que kem. Tiếp tục phết keo lên các mảnh tranh vẽ khác và dán lên que kem, làm lần lượt cho đến hết.

_ cách chơiCho bé tìm và sắp xếp các mảnh ghép tạo thành một bức tranh hoàn chỉnh như ban đầu.

Tip: Có thể tăng độ khó của trò chơi lên bằng cách làm thêm một bức tranh khác trên mặt sau của chính que kem đó. Độ khó sẽ càng tăng thêm khi bạn trộn nhiều bức tranh, nhiều que kem khác nhau vào cùng một lần chơi.

Tranh ảnh hoặc tập tô màu cũ; Que kem đã rửa sạch Keo dán; Kéo; Bút chì hoặc bút bi hết mực

Dụng cụ


tin tức

Theo nghiên cứu từ ĐH Auburn (Mỹ), những người mang dép xỏ ngón sẽ bước những bước ngắn hơn và gót chân của họ tiếp đất với ít lực thẳng đứng hơn so

với mang giày thể thao hoặc đi chân trần. Khi mang dép xỏ ngón, ngón chân có xu hướng bám chặt vào dép nên các ngón

chân không được nâng lên đủ nhiều trong lúc nhún, tạo ra một góc lớn hơn ở mắt cá chân (góc tạo bởi bàn chân và cẳng chân), đồng thời chiều dài sải chân cũng ngắn hơn. Những chuyển động lặp đi lặp lại này gây nên những thương tổn

cho khu vực từ bàn chân đến hông. Các nhà nghiên cứu không bài trừ dép xỏ

ngón, tuy nhiên, họ khuyến cáo không nên mang loại dép này thường xuyên, đặc

biệt là những người gặp các vấn đề về tuần hoàn, tiểu đường hoặc hay đau chân.

ĐỔI ĐỒ CHƠI LÀM TỪ THIỆNDÉP XỎ NGÓN DỄ GÂY TỔN THƯƠNG CHÂN

Các nhà nghiên cứu tại Boston (Mỹ) đã khám phá rằng Vitamin D có thể hạn chế tác dụng của việc hút thuốc đến ung thư phổi.Tiến sĩ Nancy E.Lange, người dẫn đầu cuộc nghiên cứu, phát biểu: “Chúng tôi đã nghiên cứu mối quan hệ giữa việc thiếu hụt vitamin D, việc hút thuốc, chức năng phổi, và tỉ lệ suy giảm chức năng phổi trong khoảng thời gian hơn 20 năm, trên 626 nam giới trưởng thành, và phát hiện ra rằng, việc hấp thu đầy đủ vitamin D có tác dụng bảo vệ chức năng phổi và tỉ lệ suy giảm chức năng phổi ở người hút thuốc.” Tiến sĩ Lange nói thêm: “Những kết quả chúng tôi cho thấy rằng vitamin D có thể làm giảm những tác hại của việc hút thuốc đối với chức năng phổi. Những tác động này có thể là do những đặc tính kháng viêm và chống oxi hóa của vitamin D.”Tuy nhiên, cho dù những kết quả trên nghe có vẻ hấp dẫn, thì các nguy cơ sức khỏe liên quan đến việc hút thuốc lá vẫn lớn hơn rất nhiều so với bất kỳ tác dụng bảo vệ nào của vitamin D.

VITAMIN D GIẢM TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ

khỏe-health

Nhằm mang đến cho các em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn hay

các em bị bệnh hiểm nghèo không có điều kiện vui

chơi như các trẻ bình thường khác, công ty Đức Thành tổ chức chương trình “Đổi đồ chơi cũ để làm từ thiện”, thể lệ như sau:l Thu lại đồ chơi Winwintoys cũ (để làm

từ thiện) với giá bằng 30% giá trị sản phẩm cùng

loại đang bán tại cửa hàng. Số tiền này sẽ được bù trừ vào

hóa đơn thanh toán khi mua sản phẩm mới (không được qui đổi thành

tiền mặt).l Mỗi khách hàng có thể đổi nhiều đồ chơi Winwintoys cũ và mua nhiều đồ chơi Winwintoys mới với tổng giá trị sản phẩm mua phải bằng hoặc cao hơn tổng giá trị sản phẩm cũ đem đổi.l Đồ chơi cũ không bị mất quá nhiều chi tiết và vẫn giữ được công dụng chính của nó.Thời gian dự kiến: từ 24/8 đến 4/9/2012 Chương trình diễn ra tại: Winwinshop - 172 Nguyễn Văn Trỗi, P.8, Q. Phú Nhuận, ĐT: 08 3844 0721 Winwinshop - 021 Nguyễn Văn Linh, Phú Mỹ Hưng, Q.7, ĐT: 08 5412 2644 Hotline: 0916 699 350 - website www.winwintoys.com


địa chỉ cho bạn khỏe-health

< Phòng khám Đa khoa Quốc tế YersinKhoa Chẩn đoán hình ảnh của Yersin được trang bị máy móc hiện đại và hoàn chỉnh bậc nhất với máy CT, máy cộng hưởng từ, máy siêu âm màu và X-quang... số hóa toàn bộ.ĐC: 10 Trương Định, Phường 6, Quận 3, TP.HCM.

< Phòng khám nha khoa Quốc tế WestcoastĐặc biệt nhất ở Westcoast là giải pháp nha khoa không đau, câu trả lời cho các khách hàng hay sợ hãi khi đến gặp nha sĩ. ĐC: 27 Nguyễn Trung Trực, Quận 1, TP.HCM

< BỆnh ViỆn mẮt cao thẮng Khám và điều trị các bệnh về mắt, các tật khúc xạ, phẫu thuật điều trị bệnh về mắt, phẫu thuật thủy tinh thể bằng phương pháp Phaco, phẫu thuật điều trị tật khúc xạ bằng phương pháp Laser Excimer nhân. ĐC: 135B Trần Bình Trọng, Quận 5, TP.Hồ Chí Minh

Bệnh Viện - phòng khám

Thư giãn - chăm sóc da

phòng Tập

nhà hàng

^ Bee house sPaTất cả sản phẩm của Bee House Spa đều được sử dụng dưỡng chất nguyên chất từ thiên nhiên như mật ong, sữa ong chúa, tinh dầu ô-liu, gừng tươi, nha đam tươi… tốt cho sức khỏe và làn da. ĐC: 2/37A Cao Thắng, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh

^ she sPaShe Spa có không gian được thiết kế tinh tế, gần gũi với thiên nhiên, tiếng nước chảy róc rách, tiếng chim hót, thoang thoảng mùi hương tinh dầu tự nhiên giúp khách hàng xua tan mọi căng thẳng, mệt mỏi. ĐC: 88 Đường 3/2, Quận 10, TP.HCM

^ LaVenDer sPaKiến trúc Tây Âu sang trọng, chất lượng dịch vụ hoàn hảo và phong cách phục vụ chuyên nghiệp đã tạo nên nét đặc trưng cho Lavender Spa và sẽ mang đến sự hài lòng cho khách hàng. ĐC: 35 Bà Huyện Thanh Quan, Quận 3, TP.HCM

the gYmThe Gym là trung tâm thể dục thể thao do Việt Nam và Cambodia hợp tác đầu tư. Chương trình học được thiết kế một cách sáng tạo bởi các chuyên gia thể dục thể hình và các bậc thầy Yoga cùng với máy móc, trang thiết bị hiện đại và cao cấp. ĐC: Parkson Flemington – Lầu 5, 184 Lê Đại Hành, Quận 11, TP.HCM

eLite FitnessTrang thiết bị tối tân, đội ngũ nhân

nineteen (Khách sạn Caravelle)Nhà hàng Nineteen có chương trình buffet hàu từ 7-18/8/2012 phục vụ hàu sống hoặc hàu chế biến theo yêu cầu. Ngoài ra, còn có những món hàu chế biến sẵn như hàu nướng phô-mai, hàu nấu xốt cà ri… Giá vé: 1.013.000đ++/ khách.ĐC: 19 Công Trường Lam Sơn, Quận 1, TP.HCM

taJ mahaLĐiểm đến thú vị cho những ai yêu thích hoặc muốn khám phá ẩm thực Pakistan và Ấn Độ. Nếu lần đầu tiên đến đây, bạn nhất định phải nếm thử hai món cơm cà ri và gà Tandoori đặc sắc của Taj Mahal, cũng là hai món đặc sản của ẩm thực Ấn Độ và Pakistan.ĐC: 52/2 Đông Du, Q.1, TP.HCM

viên được đào tạo chuyên nghiệp, chương trình được thiết kế phù hợp với phong cách sống của mỗi người, là nơi người tập tìm thấy sự thư giãn và thanh thản cho tinh thần cũng như thể chất.ĐC: 51 Xuân Diệu, Quận Tây Hồ, Hà Nội

trung tÂm Yoga – thiỀn YmcTrong một không gian yên tịnh, Trung tâm Yoga - thiền YMC sẽ là cầu nối đưa bạn tìm thấy sự cân bằng, niềm vui và sự thảnh thơi trong cuộc sống, xóa tan mọi âu lo phiền muộn.ĐC: 335/31 Điện Biên Phủ, Quận 3, TP.HCM

56 khỏe-health⎮tháng 8-2012

quà tặng cho bạnkhỏe-health

Với cơ sở vật chất hoàn hảo và đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin đáp ứng các yêu cầu chẩn đoán và điều trị từ đơn giản đến phức tạp. Trong đó, Chẩn đoán hình ảnh được xem là một trong những khoa mũi nhọn. Chẩn đoán hình ảnh tương tác với mọi chuyên khoa và hỗ trợ theo nhiều cấp độ trong việc cung cấp thêm thông tin lâm sàng cho bệnh nhân. Phòng khám Yersin gửi tặng bạn đọc Phiếu quà tặng, tương đương 400.000 đồng cho dịch vụ chụp CT/MRI. Phiếu có giá trị đến hết ngày 30/9/2012. Địa chỉ: Số 10 Trương Định, Phường 6, Quận 3, TP.HCM - ĐT: 08. 3933 6688

Với phiếu quà tặng này, bạn được tập miễn phí 1 tuần tại Trung tâm Thể thao và Dinh dưỡng Nutrifort. Đây không chỉ là một phòng tập thể dục đơn thuần mà còn cung cấp gói dịch vụ huấn luyện cá nhân và hệ thống dịch vụ chăm sóc sức khoẻ toàn diện, cung cấp thực phẩm dinh dưỡng và massage trị liệu đặc biệt.ĐC: 2B1 Chu Mạnh Trinh, Q.1, TP.HCMĐC: 34 Nguyễn Đăng Giai, Q.2, TP.HCM.

Thể lệ nhận quàBạn đọc có thể chọn cả 2 phần quà và gởi phiếu đăng ký về Ban biên tập. Quà tặng được phát theo thứ tự ưu tiên trên dấu bưu điện. Kết quả sẽ được công bố trên Khoẻ, số ra ngày 5/9/2012.

Tặng 400.000đkhi chụp CT/MRI

20 phiếu tập thể dục trong 1 tuần trị giá 2.950.000đ

Phiếu đăng ký nhận quàHọ và tên ��Số CMND ��Địa chỉ: ��Điện thoại: ��Chọn quà tặng: ��Mời bạn cắt phiếu, điền đầy đủ thông tin và gởi về:Ban biên tập Chuyên đề KhoẻSố 10 Trương Định, Quận 3, TP.HCMGhi rõ “Đăng ký nhận quà” trên bì thư.

1. Vương Thị Thanh Thuỷ (14 ngõ 252 ngách 7, Ngọc Thuỷ, Long Biên, Hà Nội)2. Đào Thu Hiền (18 ngõ 599 Phạm Văn Đồng, H. Từ Liêm, Hà Nội)3. Nguyễn Thanh Vũ (281C Đồng Tiến, Q.12, TP.HCM)4. Đặng Đức Tuệ (181/132B, Q.3, TP.HCM)5. Trần Nghi Thất (CC 88 căn, CMT8, Q.10, TP.HCM)6. Phan Việt Dũng (717 đường 3/2, Q.10, TP.HCM)7. Nguyễn Hữu Vân (53/7 Võ Văn Ngân, Thủ Đức, TP.HCM)8. Nguyễn Thị Tươi (3/88 Ấp Đình, Hóc Môn, TP.HCM)9. Phạm Hồ Tuấn Phương (453 Lê Quang Định, Q.BT, TP.HCM)10. Hồ Thị Kim Thi (119/4 Nguyễn Cửu Vân, Q.BT, TP.HCM)11. Lê Minh Nguyên (115/7 Điện Biên Phủ, Q.BT, TP.HCM)12. Lê Thị Thảo Nguyên (947/23 Cách Mạng Tháng Tám, Q.TB, TP.HCM)13. Hà Minh Tùng (77 Phạm Viết Chánh, Q.1, TP.HCM)14. Trương Tố Trinh (458/92 Minh Phụng, Q.11, TP.HCM)15. Nguyễn Huyền Phương (62/5 Điện Biên Phủ, Q.1, TP.HCM)16. Hà Thị Bạch Lan (175/18 Nguyễn Thiện Thuật, Q.3, TP.HCM)17. Nguyễn Mạnh Suý (2A ấp 4 Linh Trung, Thủ Đức, TP.HCM)18. Trần Huy Trung (611/7CDE Điện Biên Phủ, Q.1, TP.HCM)19. Đinh Thị Ngọc Giàu (159 Nguyễn Văn Trỗi, Q.PN, TP.HCM)20. Lê Huy Thọ Nhơn (155 Ngô Quyền, TX. Thủ Dầu Một, Bình Dương)21. Phan Thị Tráng (108/18 Calmette, Q.1, TP.HCM)22. Đặng Phương Chi (500/22 Phạm Văn Hai, Q.TB, TP.HCM)23. Nguyễn Thị Kim Chi (281/28 Lê Văn Sỹ, Q.TB, TP.HCM)24. Châu Ngọc Tố Lan (86/78 Trường Chinh, Q.TB, TP.HCM)25. Đoàn Phạm Diễm My (1430/3 đường 3/2, Q.11, TP.HCM)26. Dương Ngọc Hoàng Oanh (260A Bạch Đằng, Q.BT, TP.HCM)27. Nguyễn Bảo Ngọc Dung Nghi (525/22 Huỳnh Văn Bánh, Q.PN, TP.HCM)28. Mai Thị Hồng Đào (490/33 Nguyễn Trãi, Q.5, TP.HCM)29. Đào Trúc Anh (172 đường số 8, Q.8, TP.HCM)30. Nguyễn Thị Mai (E46 đường số 1, Tân Xuân, Hóc Môn, TP.HCM)

30 bạn đọc trúng thưởng sữa Morinaga


giá trị cuộc sống khỏe-health

sẻ chiaSự sẻ chia xuất phát từ sự đồng cảm, sự đồng cảm xuất phát từ trái tim. Đó là động lực để cảm nhận và cho đi, dù chỉ là một cái gì đó thật nhỏ nhoi, nhưng biết cho đi đã là đáng quý. Đó là lòng nhân ái tiềm ẩn trong mỗi con người, biết quan tâm đến người khác dù không phải là máu mủ ruột rà thì càng đáng trân trọng hơn.

Sự sẻ chia không giới hạn hay khoanh vùng trong một phạm vi nào đó mà rất bao la rộng lớn. "Sống trên đời cần có một tấm lòng", người ta có thể san sẻ cho nhau từ những cái nhỏ nhất về vật chất là hạt gạo, cho đến những cái có ý nghĩa to lớn hơn về tinh thần là tình người.

Hiến máu nhân đạo chính là nghĩa cử cao đẹp nhất của sự sẻ chia, chia sẻ những đau đớn, vật vã của người bệnh đang cần máu là mang đến cho họ cả một thế giới của niềm tin và hy vọng. Nhất là thời điểm hiện tại, tình trạng khan hiếm máu tại các bệnh viện đang lên đến đỉnh điểm. Vì thế những người hiến máu nhân đạo càng xứng đáng được vinh danh là những người anh hùng. Họ đã dành thời gian, sức khỏe và những giọt máu quý giá của mình để cứu lấy sự sống cho những người bệnh mà họ không hề quen biết, nhờ có những tấm lòng thiện nguyện đó mà hàng ngàn bệnh nhân đã được cứu sống. Hạnh phúc biết bao khi có thể sẻ chia sự sống cho người khác và biết rằng vừa làm một điều có ích cho xã hội, cho cuộc đời và cho cả chính bản thân.

Documents

Tạp chí Khỏe số 3