22
811

meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

811

Page 2: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

812

Page 3: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

813

Page 4: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

814

Page 5: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

815

Page 6: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

816

Page 7: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

817

Page 8: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

818

Page 9: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

819

Page 10: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

820

sarCevi

Sesavali 3

nawili I

Sesavali 50

Tavi I berZnul-romauli wyaroebi kolxeTisa da lazikis Sesaxeb 52

1. straboni kolxeTis Sesaxeb 52

2. prokofi kesarieli lazikis Sesaxeb 65

omi sparselebTan 65

omi goTebTan 74

prokofi kesarielis sibrZne 80

lazikas kldiani sanapiro aqvs 86

prokofis `aqeTa~ 87

`viwroebi fazisTan~ 88

lazika 88

boasi _ saTave aqvs persarmeniaSi. `boasi anu akamfsisi~ 88

monopolia 89

3. prokofis wigni _ `saidumlo istoria~ lazikes Sesaxeb

(mimoxilva) 89

4. prokofis wigni _ `SenobaTa Sesaxeb~

(mimoxilva) 90

klisurebi lazikis SesasvlelSi 91

Wanebi 91

lazi mefeebis samefo Sesamoseli 92

lazike 92

klisurebi 93

Waobi prokofis cnobiT 93

gza persarmeniidan bizantiisaken 94

5. agaTia sqolastikosi lazikis Sesaxeb 95

lazeTis Zveli mosaxleoba 100

manZilebi lazikis punqtebs Soris 100

saxelwodebaTa damTxvevebi 101

alanebi misimianTa qveynis winaaRmdeg 101

bizantielTa omi misimianTa winaaRmdeg 102

misimielTa bavSvebis umowyalo daxocva bizantielebis mier 103

misimielebi qristianebi iyvnen 104

WanTa tomis damorCileba 104

6. menandre proteqtori

svanebis damorCileba bizantielebis mier 105

Page 11: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

821

didi svaneTi _ istoriaSi dakarguli qveyana 106

svaneTis prosparsuli orientacia 109

dava svaneTis gamo 110

7. Teofilaqte simokata _ sparselebis laSqroba svaneTSi 112

Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116

mdinare fazisi 116

Sesavali 116

md. fasisi arianes mixedviT 118

straboni mdinare fasisis Sesaxeb 121

agaTias mixedviT md. fasisi md. Woroxia 122

sxvadasxva avtorTa cnobebi fazisis saTavis Sesaxeb

md. fasisis saTave _ armenia 126

prokofi kesarieli fasisis Sesaxeb

Woroxi kavkasorTan (prokofis kavkasia, sakavkasiZeo, kavkasori) 127

fasisi 128

md. fasisi swrafia 128

fasisi da boasi 128

fasisi - Woroxia eqvTime mTawmindelis TvalsazrisiT 129

naosnoba Woroxze g. yazbegis mixedviT 129

sanaosno mdinare Woroxi (fazisi) d. baqraZis mixedviT 131

strabonis aRweril fasisis 120 xids mogvagonebs d. baqraZis aRwerili xidebi 134

Woroxi sanaosnoa 134

naosnoba, navTmSenebloba da navmisadgomebi md. Woroxze veidenbaumis

mixedviT 135

n. adonci: boasi _ Woroxia 138

fazisi s. yauxCiSvilis mixedviT 139

fasisi p. ingoroyvas mixedviT 139

fuZe `fas~ 141

m. berZniSvili _ `fazisi rionia, yvirila ZirulasTan erTad~ 141

fasisis Senakadi md. reoni g. grigolias mixedviT

(petra, sebastopolisi, kutaia) 142

Woroxis xeoba o. didmaniZis mixedviT 146

Woroxis xeoba r. malaymaZis mixedviT fazisis oqro, iberiis gza, xidebi,

naosnoba, seli da kanafi 153

eqspedicia Woroxze 2009 wlis 27 ivliss 157

borani (,,poromi~) md. rionze 159

paliastomis tbis ,,legenda~ 160

tba fazisis SesarTavTan 163

paliastomis tba 163

md. Termodonti da Temiskira arianes mixedviT 164

Page 12: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

822

fazisi, Temiskira da Termodonti strabonis mixedviT 165

Tavi III. gzebi da xidebi istoriul kolxeTSi 166

mTavari savaWro arteriebi 166

1. `gza klarjeTisa~ 166

wm. andria pirvelwodebuli arTvin-artaanis gzaze (I s.) 166

qristes samsWvalTa da ferxTa ficris gza (IV s.) 167

vaxtang gorgaslis gza klarjeTisa (V s.) 167

qalaqi `artanisa~ da farnavazis klarjuli gza (Zv. w. III s.) 168

klarjeTSi murvan yrus laSqrobis gza (VIII s.) 168

bagrat IV-is gza xufaT-klarjeTisa (XI s.) 169

artanujis saerTaSoriso gza (X s.) 169

baRvaSebi mcxeTa-klarjeTis gzis (XII s.) _ TrialeTis monakveTze 170

xosro klarjeTis gzaze (VI s.) 171

lazikaSi mimavali sparselTa gzis marSruti g. grigolias mixedviT 173

sparseTis Sahi klarjeTis gzaze 177

klarjeTis gza skandadan _ sarapanamde 179

skanda-kandridi klarjeTis gzaze 180

pirveli saepiskoposoebi klarjeT-mcxeTis gzis pirze 181

lazika-iberia-persarmeniis makavSirebeli mokle gza

e. veidenbaumisa da g. yazbegis aRwera - saerTaSoriso gzisa 181

2. gza qarTlisa 185

`gza qarTlisa~. imperator basili bulgarTmmusvrelis gza 186

herakles `qarTlis gza~ 186

3. iberia - sparseT-bizantiis gzaze 187

saepiskoposoebi trapezunt-Teodosiopolisis anu trapizon-erzrumis gzaze 187

herakle keisris gza (i. manandianis marSruti) 188

herakle keisris gza (v. goilaZis marSruti) 188

aRmosavleT-dasavleTis damakavSirebeli savaWro gza 188

4. vani-quTaisis SemovliTi gza 189

5. xidebi 190

lazikis qvis xidebi veidenbaumis mixedviT 191

nawili II

Tavi IV lazika-klarjeTi 193

lazikis geografiuli aRwera 193

lazika-Radoni 195

klarjeTisa da lazikis aRwera msgavsia (klarjeTi lazikis msgavsad

kldovani da umosavlo qveyanaa) 196

guram grigolia egris-lazikis samefos saistorio geografiis

problemebis Sesaxeb 200

Page 13: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

823

g. grigolias Tvalsazrisi tabula pevtengerianas Sesaxeb 207

artaani iberiaSi 211

klarjeTi- `berZenTa qveyana~ _ `saberZneTi~ 212

lazika _ somxeTis mosazRvre qveyana 212

movses xorenaci lazikis Sesaxeb (bagrationebi sperSi) 213

lazikis baRebi anu moxirisis Zieba veidenbaumisa da

yazbegis mixedviT 215

ori lazika 216

Zveli lazika-qaldiis Temi (,,sofeli megrelTa~) 218

ratom ,,qaldea~? 218

lazika farTo politikuri gagebiT 219

WaneTi (sisilisi/saisini/,zigana) 219

xaldea _ qaldea _ xalibi 220

qaldea _ qarTea 221

Wanebi 221

xaltiq - xaldia (qaldia) 950 wlisTvis 222

tibarenebi da Wanebi erT miwazea 223

provincia armeniakoni 223

klarjeTi anu lazika 224

d. xoStarias wignis `klarjeTis eklesiebi da monastrebi~

mimoxilva 227

Tavi V sarapana da skanda 230

sad mdebareobda straboniseuli sarapana (Sorapani) 230

imereTis skande da Sorapani `saqarTvelos geografiuli

atlasis~ (1992) mixedviT `subtropikebis zonaSi~ mdebareoben 231

venaxis plantaciebi SorapanTan 232

sarapana da Sorapani g. grigolias mixedviT 232

sarapanebi 233

straboni (XI, II, 17) sarapanas Sesaxeb 235

sarapanasTan fazisi swrafi da xmauraa, xolo SorapanTan mdinareebi

mdore da uxmauroa 235

strabonis sarapanidan oTxi dRis gzaa fexiT iberiamde 236

straboni (XI, II, 18) mesxeTis sam nawilad dayofis Sesaxeb 237

daskvna 238

sarapana _ sarapali, arfali 238

skanda 238

skandis cixe-simagre saerTaSoriso mniSvnelobis gzaze 240

eqspedicia kandridsa da askanSi 241

Sorapani da skande mnaxvelis TvaliT 245

Tavi VI rionis Waobebi 246

Page 14: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

824

Savi zRvis geologia 246

saqarTvelos pleistocenuri naleqebi 248

1. kolxeTis geologiuri istoria holocenur periodSi 249

2. g. maisuraZe. kolxeTis uaxlesi istoriidan (paliastomis tbis

warmoSoba IX-X saukuneebSi) 252

rionis dablobis Waobebi 254

I-VI saukuneebSi Savi zRvis sanapiro zolis moxazuloba Seicvala 254

zRvis donis aweva I-II saukuneebSi da misi Sedegebi 255

Waobi, malaria-xorSaki qarTuli wyaroebiT rionis bari (teritoria

foTidan samtrediamde da quTaisamde) sacxovreblad uvargisi iyo 256

narionalebi 257

daskvna 258

`talaxiani laSqroba~ 259

mezRvauri tomi _ lazebi 259

legenda dasavleT saqarTvelos Sesaxeb 260

damaluli qarTuli warwerebi dasavleT saqarTveloSi 261

Tavi VII fazisi - foTi _ fadisa _ fasidi foTi (faTisi) Revondis

cnobiT 262

foTis arqeologia 266

foTi da rionis dablobi V-XV saukuneebSi (geologiuri mimoxilva) 270

foTis akvatoria geologis, teqnikur mecnierebaTa doqtoris

g. maisuraZis TvalsazrisiT 272

fasisel akademikosTa Tvalsazrisi 273

Waobis hava foTTan 276

paliastomis RvTismSoblis xati 276

episkoposi fazisisa, anu trapezuntisa 277

fazisis akademia 278

Termodonti, Temiskira, petra, fazisi 281

murie da kalfoglu fazisisa da akamfsisis Sesaxeb 282

ara foTia saporto qalaqi _ aramed `xufaTi~ 282

fasisis anu fasianis qveyana konstantine porfirogenetis cnobiT 283

nawili III

Tavi VIII egrisi 284

$ 1. samxreT egrisi

1. samxreT egrisi da Crdilo egrisi 284

2. `Zveli somxuri geografia~. `egris qveynis~ adgilmdebareobis Sesaxeb 285

3. manraliis adgilmdebareoba n. adoncis mixedviT 289

4. manraliis geografia 290

5. manralia _ lazika 291

Page 15: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

825

6. egri da manralia 292

7. eger-egrisi 292

8. egeria n. adoncis mixedviT 293

9. erges qveyana _ vaxuStis mixedviT 294

10. egri _ Woroxis xeoba iv. javaxiSvilis mixedviT 295

11. lazikis lokalizacia Zveli avtorebis mier 295

12. mematianeebi `sofeli megrelTas~ Sesaxeb 296

13. kolxeTi da armenia 296

14. skviTia da iberebi 297

15. toponimebi 297

16. ori egrisi 298

17. vaxtang gorgasali istoriul samxreT iberiis miwa-wyalze (samxreT

egrisSi) 301

2. Crdilo egrisi

1. `qarTlis cxovrebis~ cnobebi egrisTan dakavSirebiT (wyaros

mimoxilva _ `qarTlis cxovreba~, 1955, t. I.) 303

2. egrisi qristeSobamde IV-III saukuneebidan I saukunemde (qarTlis

samefos sazRvrebi) 303

3. egriselebi _ naTesaviT qarTvelni 305

4. `egrisiT Sekrbes uricxvni spani~ 307

5. aznaurebi egrisSi 308

6. saxelmwifo da kulturis ena egrisSi 308

7. egrisis (afxazeTis) mosaxleoba uxtanesis mixedviT (`da im qveyanas

afxazeTi ewodeba~) 310

8. strabonis cnobiT svanebi iberielebi arian, xolo dasavleT

saqarTvelo iberiis nawilia 311

9. `naTesavi Cveni~ 312

10. eTnikuri `qarTvelis~ identurobis cneba 313

11. egrisi qristeSobis epoqaSi (qujis SvilTaSvili qarTlis mefe) 313

12. mefe aderki egriselis Semdeg yoveli qarTlis dayofa 314

13. egrisis anu `dasavleTis erisTavebi~ 314

14. egrisi _ qvemo iveria 317

15. egrisi I-III saukuneebSi (qronika) 319

16. egrisi IV saukuneSi (qronika) (mefe mirianis samefo egriswylamdea) 320

17. egrisi V saukuneSi (berZnebma daipyres qarTlis samefos

miwa-wyali `egriswylidan cixe-gojamde~) 320

18. egrisi vaxtang gorgaslis anderZSi 321

19. egrisi VI saukuneSi (`qvemo erisTavebi~ anu egris-klarjeTis

erisTavebi) 323

20. egrisi VIII saukuneSi (qronika) 323

Page 16: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

826

21. odiSi 324

Tavi IX administracia 324

1. iustinianes reformebi aRmosavleT SavizRvispireTSi _ istoriul

lazikaSi 324

2. lazikisa da misi mimdebare mxareebis administraciuli mdgomareoba

iustinianemde 327

3. saqarTvelos momijnave bizantiuri mxareebis samxedro-administraciuli

dayofa 328

4. eklesiuri lazika da politikuri lazika _ sxvadasxva teritoriebze

mdebareni 329

5. saisini, fasiani 330

6. qvrivis mmarTveloba 331

7. eklesiis organizeba 332

8. armenieli satrapebi da lazikis mefeebi bizantiur samoxeleo sistemaSi 332

9. romauli samxedro nagebobebis naSTebi ziganasa, rodopolissa,

pitia-pitiuntsa da sebastopolisSi 333

Tavi X konstantinopolis sapatriarqos eparqiebi lazikaSi 335

Sesavali 335

1. saeklesio geografia 335

2. lazikis samitropolitos geografiuli areali 336

3. miwa-wyali lazikis eparqiisa 341

4. lazikis samitropolitos teritoriebis zrda 342

5. trapezuntis samitropolitos saepiskoposo kaTedrebi georgikis

mixedviT (georgika, nakveTi II, 1952, gv. 185) 343

6. trapezuntis samitropolitos saepiskoposoebis mixedviT

(`pravoslavnaia enciklopedia~ t. III, 2001, gv. 328) 343

7. trapezuntis mitropolia lazikeSi da e.w. somex-qalkedonitTa

kaTedrebi 344

8. I-V ss-Si lazika erqva trapezuntis samxreT-aRmosavleT mTianeTs 345

9. ratom ewoda trapezuntis eparqias `samitropolito lazikaSi~ 346

10. trapezuntis samitropolito lazikaSi da antioqiis iurisdiqcia

istoriul iberiaSi 347

11. lazikis saepiskoposoebi 348

12. eklesiuri lazika vanis tbamde 349

13. `didi lazia~ 350

14. afxazeTis sakaTalikosos Seqmnis gamocana 350

15. `arian-qarTli~ - lazikis samitropolitos istoriuli safuZveli

(vaxuStis mixedviT istoriuli klarjeTi igive lazikaa) 352

16. samxreTis iberia da samxreTis lazika 355

17. lazikis samitropolitos miwa-wyali somxuri geografiis mixedviT 357

Page 17: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

827

18. lazi episkoposebi 359

nawili IV

Tavi XI iberiis Temis qarTuli samamamTavro 362

I. istoria. `iberiis Temis~ olqebi da gzebi 362

ganmaTavisuflebeli laSqroba xalxis mxardaWeriT (X s.) 368

mkvidri mosaxleobis erTguleba (X s.) 371

basili II-isa da sxva imperatorebis omebi iberiis winaaRmdeg (1001-1054) 372

taoelebi `arian-qarTvelTa~ memkvidreebi 374

II. valaSkertis (taos) samamamTavro

taos samamTavros sazRvrebi (X s.) 375

valaSkerti da Tormeti qarTuli gvari (XI s.) 377

saeklesio iurisdiqciaTa cvlileba (XI s.) 381

`iberiis Temi~ da valaSkertis samamamTavro (XI s.) 382

`iberiis Temis~ qarTulenovani eparqia (XI s.) 387

valaSkertis samamamTavro da lazikis samitropolito (XI s.) 390

mamaTmTavar-patriarqi daviT kurapalatis karze (X s.) 391

`naTesaviT qarTvelni~ (grigol bakurianis Ze) 392

urTierTdamokidebuleba mcxeTel kaTalikossa da samxreTtaoel

mamamTavars Soris 395

qarTuli saepiskoposoebi yofili mesxeTis miwebze (XII-XVI s.

`qronikebis~ mixedviT) 395

yofili iberiis Temis mimdebare qarTuli saepiskoposoebi (XIV-XVII ss.) 396

bana 397

Tavi XII qarTuli TviTSemecnebis aRorZineba dasavleT armeniaSi 398

I. TviTSemecnebis aRorZineba XI s-is lazikis eparqiaSi 399

wmida nino lazeT-klarjeTSi 404

`qebai da didebai qarTulisa enisai~ 411

kirionis Rvawli gugarqSi 419

enobrivi viTareba gugarqSi 420

armeniis qarTvelTa didi gamofxizleba 421

kirionis `gamofxizlebis~ proeqti 421

somxur-qalkedonuri eklesiis qarTuli frTa 422

gamofxizlebis ori mTavari stimuli (IV_X ss.) 423

patriarq nikoloz mistikosis miTiTeba (X s.) 424

somxuri eklesiis Tavdapirveli iurisdiqcia (IV-V ss.) 432

wm. daviT da tariWani, isaaki da iosebi 433

somxur-qalkedonuri eparqiebi lazikaSi 433

e.w. `somex-qalkedonitTa~ namdvili vinaoba (aRmsarebloba da ena) 434

somex-qalkedonitTa ierarqiuli damokidebuleba imperiis eklesiisadmi 441

Page 18: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

828

basianis somexi episkoposebi 442

axali era somxeTis eklesiis istoriaSi 442

grigol ganmanaTleblis cxovrebis arabuli versia _ e.w.

somex-qalkedonitTa TavismarTleba 442

nerse iSxneli 444

bizantiis imperatori konstans (konstantine) II 444

nerse kaTalikosi 448

gugarqeli, taoeli, vanandeli da arzrumeli aznaurebi somxuri

eklesiis winaaRmdeg 449

sofeli okomi da anisis somxuri jvari 450

anisis jvris lursmnebi 451

avanis sakaTalikoso. iSxani _ avani 453

somxuri ganmartebiTi warwerebi 454

didi gaqceva somxuri eklesiisagan 459

gvirpeli 459

Tavi XIII lazikis eparqiebSi istoriulad mcxovrebi tomebi 462

lazikis eparqiebSi istoriulad mcxovrebi tomebi qsenofontes

mixedviT (Zv.w.V-IV ss.) 462

kolx-sirielebi anu Savgvreman-xuWuWTmiani egvipturenovani xalxi

(Zv.w.VIII-IV ss.) 467

qarTuli tomebis migracia samxreTidan CrdiloeTisaken 469

frigiul-qarTuli kavSirebi (Zv.w. VIII-IV ss.) 471

adella bilisa da o. lorTqifaniZis gansxvavebuli mosazrebani

kolxeTis Sesaxeb 475

o. lorTqifaniZe kolxeTis Sesaxeb (`argonavtika da Zveli kolxeTi~,

Tb. 1986). argonavtebi 477

eTnosTa gadasaxleba da sakolonizacio moZraoba 480

kolxeTi 482

adiRe-Cerqezebi dasavleT saqarTveloSi Zv.w. IV aTaswleulamde 485

svanebi kolxeTSi 486

vanis arqeologia 488

dasavleT armeniis eTnikuri saxe (Zv.w. II s.-dan) 489

iberebi xotenesa da akiliseneSi (Zv.w. I s.) 493

n. xazaraZe mosxebis qveynis Sesaxeb (Zv.w. I s.) 495

p. ingoroyva mesxeT-kolxeTis Sesaxeb (I s.) 501

oTxi Aarmenia (IV-VI ss.) 503

`qveyana CrdiloeTisa~ (IV s.) 503

andria (I s.) 504

gogarena, korduena da basiani (V- VII ss.) 504

somxebis gadasaxleba persarmeniidan bizantiur somxeTSi (V-VI ss.) 505

Page 19: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

829

iveria da persarmenia (IV-VI ss.) 506

persarmeniis mosazRvre qveynebi (V-VI ss.) 507

,,qarTvelTa samefos~ daarseba (IX-X ss.) 508

gogareni da ara `hereTi~ 509

iberiis Temi (XI s.) 510

iberiis Temi `bizantiis istoriis~ mixedviT 511

manralia da mardalia _ iberiis Temis ZiriTadi nawilebi 512

basianelni anu mesxni (IX-XI ss.) 512

anisi _ iberiis Temis erT-erTi dedaqalaqi 514

qarTvelTa brZola basian-tao-karinisaTvis 515

dasavleT armeniis xalxSi eTnoidentobis Ziebis Sedegi (IX-X ss.) 516

basiani XII s.-Si 516

arzena - arsiani - ariani 517

Tavi XIV arian-qarTli 517

sityva `qarTvelis~ etimologia 517

arian-qarTlis eri 519

azonis mamis samefo - `arian-qarTli~ 520

`zemo qveyanaTa~ qarTuli adgilebi - `azonis mamuli~ 523

arian-qarTlis aCrdili 525

ariani-arzeni 525

nairi-arina-arian 527

arian-qarTlis adgilebi - kari, karini, arwni, arzrumi, artaani, artanuji,

arzene da xorZene 530

arian-qarTlis etimologia 532

nawili V

Tavi XV avanis anu `iverTa~ sakaTalikoso 535

aRmosavleTis kaTalikosni 541

Tavi XVI pontos yofiTi garemo da geografiuli pirobebi 542

siwmideebi 550

bizantielTa denacionalizacia 553

amasiis samitropolito 558

ankaris samitropolito 560

ikonionis (Ikonion) samitropolito 562

kesariis (Kaisaria) samitropolito 564

neokeisariis (Neokaisaria) samitropolito 566

koloniis (Kolonia) samitropolito 571

rodopolisis (Rhodopolis) samitropolito 572

trapezusis (Trapezous) samitropolito 574

fadisa anu polomenioni 576

Page 20: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

830

Tavi XVII petras cixe-simagre da petras saepiskoposo kaTedra 577

petras cixe-qalaqi 577

petras saepiskoposo kaTedra 580

zogierTi saepiskoposi kaTedra istoriul samxreT egrisSi 582

saeklesio iurisdiqciis gadmonaSTis asaxva veidenbaumTan da g. yazbegTan 583

Tavi XVIII quTaTisi, uqimerioni, arqeopolisi, noqalaqevi, rodopolisi

da sxva qalaqebi 584

quTaTisi 584

uqimerionis arqeologia 585

md.dokonisi, punqti nesosi da uqimerioni 586

quTaisis arqeologia 586

arqeopolisi. noqalaqevis arqeologia 595

moxirisi 604

rodopolisi 605

etimologia (rodopolisi - varcixe - vardeniki - ardaSeni _ ardisubani) 607

Tavi XIX fazisi _ foTi-fadisa-fasidi 608

fazisi 608

rionis qmedeba foTTan 610

rionis dablobi (geologiuri mimoxilva) 613

Waobis hava foTTan 615

foTis arqeologia 615

foTis (faTisis) istoria Revondis cnobiT 619

foTis buneba da garemo Waobebis daSrobamde (XX s.-mde) 623

paliastomis RvTismSoblis xati 626

episkoposi fazisisa (fasidisa), anu trapezuntisa 627

fazisis akademia 628

`faz~ fuZis mqone saxelebis ganvrcoba istoriul lazikaSi

(trapezuntis regionSi) 632

murie da kalfoglu fazisisa da akamfsisis Sesaxeb 633

fasisis anu fasianis qveyana konstantine porfirogenetis cnobiT 634

Tavi XX afxazeTi 635

I. konstantinopolis patriarqis nikoloz mistikosis werilebi afxazTa

mefeebs 635

ivane minCxi _ `qarTveli~ 640

konstantinopolis patriarqis nikoloz I-is (gard. 925w.) adresati

mefe giorgi II _ `didi da kargi~ 641

abazgiis avtokefalia _ s. yauxCiSvilis Secdoma 642

afxazeTis saeklesio miwebi 643

Tavi XXI abazgia 644

abaSa-xubuSqia 644

Page 21: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

831

abaSa-abazgia (abasxi-abaSxi-abasgi) 645

baSi _ enguris xeobaSi (basxi) 647

afsilia - sufsili 647

Wyondidi 648

dinastiaTa svanuri Ziri 649

`ebze stalin~ 649

Tavi XXII svaneTi I_VI ss.-Si 650

`svanebs uwodeben iberielebs~ (straboni, XI, II, 19) 650

svanebi samxreT-dasavleT saqarTveloSi 651

`ganvlo Woroxi da Sevida svaneTs~ 655

svaneTi da aWara-guria 656

svanuri nakvalevi SavSeTsa da samcxeSi 657

`egrisi _ romel ars svaneTi~ 660

svaneTi-kaxeTi 660

istoriaSi dakarguli svaneTi 661

afsilebi 662

Tavi XXIII alania 665

`alanTa qveyana, romel ars afxazeTi~ 665

`alania~ afxazeTSi 666

qarTvel mefeTa alani meuRleebi 669

alanebi CrdilokavkasiaSi 671

`nomadTa alaniis samitropolito kaTedra~ 673

adiRe 675

Tavi XXIV mefeebi samxreT-dasavleT saqarTveloSi `qarTvelTa mefis~

tituli 676

,,somexTa da qarTvelTa mefe~ 681

mirdatis Zeni da bagrationebi klarjeTSi 682

Zveli lazikis mefeebis warmomavloba WaneT-taos samefodan 684

bagrationebi baiberdidan klarjeTSi 686

bagrationebs TavianTi gvari aRebuli hqondaT dedis mxridan 686

berZnuli sakariskaco titulebi 688

Tavi XXV `ena~ 688

Zveli qarTuli ena - salaparako norma regionebSi 688

zanur-qarTuli enobrivi erToba 689

megrul-lazuri dialeqti saliteraturo zogadqarTuli enis saTaveebTan 690

lazikis samitropolitos Zveli mosaxleobis ena 699

qarTulenovnebis naSTebi Crdilo armeniaSi 701

enis SenarCunebis mizezebi 702

somexi qalkedonitebis ena 702

Zv. lazuris da Zv. qarTulis erTianobis mtkicebulebani 704

Page 22: meufeanania.infomeufeanania.info/wp-content/uploads/2014/03/... · Tavi II tbebi da mdinareebi istoriul kolxeTSi 116 mdinare fazisi 116 Sesavali 116 md. fasisi arianes mixedviT 118

832

Zveli lazuri ena 706

sityva `lazikis~ etimologiisaTvis 706

Tavi XXVI hereTi 708

hereTs mematianeebi SemdgomSi uwodebdnen `rans da movakans~ 708

hereTis anu ranis mefe 709

gulgula - punqti hereTis sazRvarTan 709

gulgula - xilxala 711

Tavi XXVII iazoni-amirani 712

iazoni da amirani _ pelasgur kavkasiuri identoba 712

amirani iasonia, xolo medea - yamari 714

amirani da argonavtebi 715

Tavi XXVIII xalibebi, lazebi, qaldevelebi da sxva qarTuli tomebi

berZenul da laTinur wyaroebSi 716

qsenofonis `kirosis anabasisi~ 716

qsenofontes gza 724

qsenofonte qaldebis Sesaxeb 725

xalibTa `qaldus qveyana~ arian-qarTlis safuZveli 727

xalibebi anu lazebi 733

alazonebi da georgebi 748

lazebis tomi 749

lazi - alazoni 750

lazebi da svanokolxebi ptolemaiosTan 751

svanokolxebi Souannokolchoi 755

Zvel berZen - marTlmadidebel episkoposTa ganmartebani qarTvelTa

warmoSobis Sesaxeb 755

fotoebi 760

rukebi 791