TEATR GRECKI

SPIS TREŚCI Narodziny Teatru Dionizos – Ojciec Dramatu Twórczość Co to były dionizje? Aktorstwo Schemat teatru greckiego Rola chóru I tak na koniec…

Start

NARODZINY TEATRU

Teatr antyczny narodził się około VI wieku p.n.e. w Grecji. Początkowo miał charakter sakralny, gdyż wywodził się z uroczystości ku czci boga wina, witalności, życia i biesiad Dionizosa.

Dionizos był synem Zeusa i śmiertelniczki Semele, która zmarła w czasie jego narodzin. Dionizosem opiekowały się nimfy, muzy uczyły go śpiewu i tańca, a pozostałymi sprawami wychowania zajmował się Sylen.

Dalej

Wstecz

Dionizos był bogiem, który wolał ziemię od Olimpu, był dobry i serdeczny dla ludzi i zwierząt. Potrafił stwarzać miód i mleko, symbole dobrobytu. Nauczył ludzi na całym świecie, jak mają uprawiać winną latorośl.

Dalej

Wstecz

Spis Treści

DIONIZOS

Dalej

Wstecz

W Atenach cztery razy do roku odbywały uroczystości się ku jego czci.

W styczniu odbywały się Lenaje, które były świętem wytłaczania wina.

Pod koniec lutego odbywały się Anesterie, święto otwierania butelek z młodym winem.

Na przełomie marca i kwietnia odbywały się Wielkie Dionizje najważniejsze z wszystkich tych świąt.

Jesienią odbywały się Małe Dionizje, które były świętem winobrania. Dale

jSlajd

7

Wstecz

W czasie Wielkich Dionizji, po tym jak złożono już Dionizosowi ofiary, chór przebrany w koźle skóry śpiewał dytyramb, dziękczynną pieśń  ku czci tegoż boga.

Z tych obrzędów wyrosła antyczna tragedia grecka.

Przedstawienia teatralne zaczęły towarzyszyć uroczystościom sakralnym od VI wieku.

Polegały na rozmowie przodownika chóru, czyli koryfeusza z resztą chóru, później koryfeusz stał się aktorem.

Dalej

Wstecz

Spis Treści

TWÓRCZOŚĆ Dziwne musiało to być widowisko, w

którym jeden aktor odgrywał kilka różnych ról.

Tak było za czasów pierwszego znanego tragika Tespisa (VI w. p.n.e.).

 Drugi znany tragik, Ajschylos żyjący na przełomie VI i V w.p.n.e. wprowadził drugiego aktora, co znacznie zdynamizowało przedstawienie.

Po raz pierwszy przedstawienia teatralne były zorganizowane przez Pizystrata.

Dalej

Wstecz

AJSCHYLOS

Dalej

Wstecz

Sofokles (496-406 p.n.e.), był trzecim tragediopisarzem greckim (autor ok. 120

sztuk: 90 tragedii, 30 dramatów satyrowych).który wprowadził innowacje w zakresie sposobu wystawiania dramatu:

dodał trzeciego aktora, zwiększył liczbę członków chóru z 12 do 15 i rolę przodownika chóru.

Tematykę czerpał z mitów trojańskich, tebańskich i ateńskich. Tragedie Sofoklesa były popularne w renesansie i w XIX w. (zwłaszcza w Niemczech), do dziś grane są w teatrach.

Dalej

Wstecz

SOFOKLES

Dalej

Wstecz

Spis Treści

CO TO BYŁY DIONIZJE? Widowiska teatralne cieszyły się w

starożytnej Grecji ogromnym zainteresowaniem, początkowo miały charakter religijny, który z czasem zatracały.

Wielkie Dionizje trwały kilka dni;  pierwszego dnia składano

Dionizosowi ofiarę z kozła, śpiewano dytyramb, przenoszono posąg Dionizosa w miejsce, w którym następnego dnia były zaplanowane występy teatralne.

Dalej

Wstecz

Drugiego dnia przysłuchiwano się pieśniom chórów, przez kolejne dni odbywały się przedstawienia teatralne, które brały udział w konkursie, ostatniego dnia świąt ogłaszano, które przedstawienie wygrało.

Dalej

Wstecz

Dalej

Wstecz

Spis Treści

AKTORSTWO Aktorami w teatrze greckim mogli być

tylko mężczyźni, którzy odgrywali także role kobiece. Aktorów nie mogło być więcej, aniżeli trzech.

Na twarzach mieli maski, a na nogach koturny, który dawały wrażenie, że aktorzy są wyżsi, aniżeli w rzeczywistości.

Maski miały otwory wykonane w taki sposób, aby zwiększyć akustykę głosu

Dalej

Wstecz

Maski pełniły także inną funkcję, upodabniały aktora do granej przez niego postaci, informowały o wieku i płci bohatera. Aktorzy w teatrze greckim mieli na głowach peruki, a ich barwne kostiumy składały się z długiej szaty, zwanej chitonem i himationu, który był rodzajem krótkiego płaszcza zarzucanego na jedno ramię.

Dalej

Wstecz

Dalej

Wstecz

Spis Treści

SCHEMAT TEATRU GRECKIEGO

Widownia w teatrze greckim, czyli theatron, była zazwyczaj sytuowana na stoku wzgórza, i wyglądała podobnie do dzisiejszych widowni.

Widzowie siedzący na kamiennych nie zasłaniali sobie nawzajem, a zarazem doskonale widzieli wszystko to co działo się na przestrzeni, na której występowali aktorzy wraz z chórem.

Dalej

Wstecz

Ta przestrzeń składała się z miejsca przeznaczonego dla chóru, czyli orchestry, ołtarza i skene, która była swego rodzaju garderobą.

Dalej

Wstecz

Dalej

Wstecz

Spis Treści

ROLA CHÓRU W starożytnej tragedii obowiązkowa

była obecność chóru. Pierwotnie zajmował on główną role w

przedstawieniu, z czasem, kiedy liczba aktorów zwiększyła się do trzech, znaczenie chóru zmalało.

Chór śpiewał pieśń na rozpoczęcie przedstawienia ( parodos) i jego zakończenie ( exodos).

Dalej

Wstecz

W czasie przedstawienia chór wykonywał pieśni, zwane stasimonami, które przeplatały się z epejsodionami, w których grali aktorzy. 

Kommosem nazywano wystąpienie chóru na przemian z aktorem.

Dalej

Wstecz

Dalej

Wstecz

Udział chóru w przedstawieniu był różny u poszczególnych tragików. Niektóre z jego funkcji to komentowanie akcji, wypowiadanie sądów, informowanie widza, o tym czego nie dowiedział się z dialogów bohaterów, a jest konieczne dla zrozumienia akcji.

Chór występował także w komedii, wypowiadał tam tzw. parabazy, czyli nie związane z akcją luźne wypowiedzi satyryczne, często związane z aktualną sytuacją polityczną.

Dalej

Wstecz

Spis Treści

I TAK NA KONIEC… Spektakle były organizowane przez trzech

choregów, których zadaniem poza dopilnowaniem spraw finansowych, było wybranie członków chóru, czyli choretów. Wybierano kilkanaście osób spośród amatorów, którzy pod kara grzywny musieli się zgodzić na występ. Choregowie wybierali także aktorów. Aktora, który grał główną role w przedstawieniu nazywano protagonistą. Aktor ten mógł wybrać z kolei, kto będzie grał przedstawieniu drugą rolę, a także osobę, która miała zagrać trzecią rolę. Dale

j Wstecz

Większość teatrów greckich zachowało się w dobrym stanie do naszych czasów.

Ciekawostką na temat teatru greckiego jest to, że teatr o najlepszej akustyce znajduje się w Mykenach.

Rzucając złotówkę na scenę, dźwięk słychać na samej górze. Japończycy zastanawiali się, co jest powodem tak dobrej akustyki, dlatego postanowili zbudować taki sam, wręcz identyczny, z dokładnością do każdej szczeliny na siedzeniach.

Ale mimo to w teatrze japońskim dźwięk jest dużo gorszy niż w greckim. Japończycy chcieli nawet rozłożyć teatr na części, aby sprawdzić, co jest powodem tak wspaniałego rozchodzenia się dźwięku.

  Dalej

Wstecz

Dalej

Wstecz

Koniec Wstecz

Spis Treści

KONIEC

Dziękuję za uwagę

Opracowała Katarzyna MorylKlasa 6D