33
เอกสารประกอบการสอน วิชา โทรศัพท์ (Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พ.ศ. 2556 ประเภทวิชาช่างอุตสาหกรรม นายภัทร ทองสามสี ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ชานาญการ สาขาวิชาช่างอิเล็กทรอนิกส์ วิทยาลัยเทคนิคราชบุรี สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

เอกสารประกอบการสอน วชา โทรศพท (Telephone) รหสวชา 2105 – 2114

ตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พ.ศ. 2556 ประเภทวชาชางอตสาหกรรม

นายภทร ทองสามส

ต าแหนง คร วทยฐานะ ช านาญการ

สาขาวชาชางอเลกทรอนกส วทยาลยเทคนคราชบร ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ

Page 2: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

หนวยท 2 วงจรและการท างานของเครองโทรศพท

สาระส าคญ วงจรและการท างานของเครองโทรศพทมความส าคญมาก ดงนนนกเรยนจะตองมความร ความเขาใจ เกยวกบเรองสวนประกอบของเครองโทรศพท แผนภาพบลอก(block diagram) การท างานของเครองโทรศพทและ สญญาณพนฐานทใชในโทรศพท เพอความรความเขาใจไปใชในวชาชพได

สาระการเรยนร 1. สวนประกอบของเครองโทรศพท 2. เครองรบโทรศพท

2.1 แผนภาพบลอก ของเครองรบโทรศพท 2.2 การท างานของเครองรบโทรศพท 3. สญญาณพนฐานทใชในโทรศพท

3.1 สญญาณทเครองโทรศพทสรางขน 3.2 สญญาณพนฐานทรบจากชมสายโทรศพท

จดประสงคการเรยนรทคาดหวง 1. บอกสวนประกอบเบองตนของเครองโทรศพทได 2. บอกสวนประกอบของ แผนภาพบลอก ของเครองโทรศพทได 3. อธบายหลกการท างาน ของเครองรบโทรศพทได 4. บอกลกษณะของสญญาณ ทเครองโทรศพทสรางขนได 5. บอกลกษณะของสญญาณพนฐาน ทรบจากชมสายโทรศพทได

Page 3: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

1. สวนประกอบของเครองโทรศพท เครองโทรศพท เปนอปกรณทท าหนาทเปลยนสญญาณเสยงพดใหเปนสญญาณไฟฟาและเปลยนสญญาณไฟฟากลบเปนสญญาณเสยงในขณะทสนทนากน ตวเครองโทรศพททมใชงานอยในปจจบนมอยหลายรปแบบ หลายรปราง หลายขนาด หลายราคา มทงแบบรปรางททนสมย หรอแบบโบราณ บางรนมหนวยความจ าหรอมปมอ านวยความสะดวกมากมาย มทงแบบกดปมหรอแบบหมน ใหผใชไดเลอกใชตามความตองการ อยางไรกตามเครองโทรศพททกเครองมหนาทเหมอนกน คอใชส าหรบสนทนากน สวนทเพมเตมเขามานนเปนการเพมเพอชวยใหเกดความสะดวกสบาย ในการใชงานมากยงขนนนเอง เครองโทรศพททมใชกนอยในปจจบนน มสวนประกอบเบองตนทส าคญแสดง ดงรปท 2.1

รปท 2.1 แสดงสวนประกอบเครองรบโทรศพท

ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555. 1.1 ปากพดของโทรศพท (Transmitter) เปนอปกรณทท าหนาทแปลงสญญาณเสยงของผพดเปนสญญาณไฟฟา ซงกคอ ไมโครโฟนนนเอง ทมใชในโทรศพทม 3 แบบ คอ

1.1.1 ปากพดแบบคารบอน (Carbon Microphone) คดคนโดย Thomas Alwa Edison มโครงสรางดงรปท 2.2 เมอคลนเสยงกระทบกบแผนไดอะแฟรม (Diaphragm) จะท าใหแผนไดอะแฟรมสนไปมา พลงงานเสยงจะเปลยนเปนพลงงานกล ในต าแหนงทแผนไดอะแฟรมถกกดจะท าใหผงถาน (Carbon Granule) ถกอดตดกนมากยงขน ท าใหคาความตานทานเกดการเปลยนแปลงตามระดบของเสยงทตกกระทบ เปนผลท าใหกระแสไฟตรง ทไหลผานความตานทานของปากพดของโทรศพทมการเปลยนแปลงตามสญญาณเสยงทไดรบ

Page 4: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

โครงสรางคารบอนไมโครโฟน ลกษณะตวคารบอนไมโครโฟน รปท 2.2 แสดงปากพดแบบคารบอน

ทมา : http://www.orbem.co.uk/mics/bth.htm

1.1.2 ปากพดแบบไดนามค (Dynamic Microphone) ไมโครโฟนแบบไดนามก จะประกอบดวยขดลวดพนอยบนฟอรมพลาสตกทรงกระบอกทยดตดกบแผนไดอะแฟรมบางๆ แลวสวมลงในชองวางระหวางแมเหลกถาวร เมอมคลนเสยงมากระทบแผนไดอะแฟรม แผนไดอะแฟรมทเปนพลาสตกหรอแผนอลมเนยมบาง ๆ กจะมการอดและคลายตวตามคลนเสยง ท าใหขดลวดเคลอนทเขาออกตามไปดวย ซงขดลวดนจะเคลอนทตดกบสนามแมเหลกถาวรเปนผลท าใหเกดแรงดนไฟฟาออกมาทขดลวด ตามคลนเสยงทเขามากระทบ ปากพดแบบไดนามคมโครงสรางดงรปท 2.3

โครงสรางไดนามคไมโครโฟน ลกษณะตวไดนามคไมโครโฟน รปท 2.3 แสดงปากพดแบบแมเหลกไฟฟา

ทมา : http://images.art-phone.de/popup_images-1116_0/fernsig-5628-dyn-dynamic-microphone.jpg

Diaphram

Speech AirPressureVariation

Flexible Coupling

Carbon Granules

Transmitter Support

} Connection for Frontand Back of Capsule

Handset Housing

S

N

S

Voice CoilFlexible Support

Perforated Cover

AcousticalInput

Diaphram

Housing

Permanent Magnet

ElectricalOutput}

Page 5: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

1.1.3 ปากพดแบบคอนเดนเซอร (Condenser Microphone) ไมโครโฟนแบบคอนเดนเซอรนจะตองมไฟเลยงขนาด 3-48 โวลต จายใหอยตลอดเวลาทมการใชงาน หลกการท างานคอเมอมการเคลอนไหวเขาใกลและหางออกจากกนระหวางไดอะแฟรมกบแบคเพลท (Back plate) โดยแบคเพลทจะอยกบท และสวนทเปนไดอะแฟรมจะเคลอนไหวตามเสยงทเขามา จงท าใหเกดการเปลยนแปลงคณสมบตทางประจไฟฟาเปนผลท าใหเกดกระแสไฟฟาขนาดเลกมากขน สญญาณไฟฟาขนาดเลกนจะถกน าไปขยายดวยภาคขยายสญญาณเลกๆ ตอไป ไมโครโฟนชนดน มคณสมบตทางเสยงทดเหมอนธรรมชาตจงเปนทนยมใชงาน มโครงสรางดงรปท 2.4

โครงสรางคอนเดนเซอรไมโครโฟน ลกษณะตวคอนเดนเซอรไมโครโฟน รปท 2.4 แสดงปากพดแบบคอนเดนเซอร

ทมา : http://forum.mdhousegroup.com/index.php?topic=408.0

1.2 หฟง (Receiver) โดยทวไปหฟงกคอล าโพง(Speaker) ซงจะท าหนาทเปลยนสญญาณ ไฟฟาเปนสญญาณเสยง ลกษณะโครงสรางของหฟงกเหมอนกบล าโพงทวๆ ไป แตจะถกออกแบบใหมขนาดเลกและอยในรปรางทถกจ ากดไวดวยพนทใหเหมาะสมกบการใชงาน หฟงโทรศพททนยมใช คอ แบบแมเหลกไฟฟา มลกษณะเหมอนกบปากพดแบบแมเหลกไฟฟาแตท างานกลบกน จากรปท 2.5 เมอมสญญาณไฟฟาปอนเขาทขดลวดเสยง (Voice Coil) จะท าใหเกดสนามแมเหลกสถตขน ซงจะไปผลกหรอดดกบอ านาจแมเหลกถาวรในรปตวอ เปนผลท าใหขดลวดเสยงเกดการเคลอนท ท าใหเกดเสยงขน

Page 6: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

รปท 2.5 แสดงโครงสรางหฟง

ทมา: นายภทร ทองสามส ; 2555. 1.3 มอถอ (Hand Set) เปนอปกรณทท าหนาทเปนทอยของปากพดและหฟง หรอบางครง

เราเรยกวา หโทรศพท โดยจะตองออกแบบใหต าแหนงของปากพดอยใกลปากและหฟงอยใกลห เพอท าใหการสนทนาไดยนซงกนและกนไดอยางชดเจน โดยทวไปจะมรปราง แสดงตามรปท 2.6

รปท 2.6 แสดงรปรางของมอถอ ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

1.4 ฮคสวตช (Hook Switch) เปนสวทช 2 ทาง ทท าหนาทเลอกสถานการณท างานของคสายสญญาณโทรศพท (Line) ซงจะตอเขากบวงจรกระดง (Ringer) ขณะวางสายอย หรอเลอกตอกบวงจรปากพดหฟงขณะยกหโทรศพทขนใชงาน ดงแสดงตามรปท 2.7

S

N

S

Voice CoilFlexible Support

Perforated Cover

AcousticalOutput

Diaphram

Housing

Permanent Magnet

ElectricalInput}

หฟง

ปากพด

Hand set

Page 7: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

กระเดอง

C No

Nc

No

C

Nc

No – Normal openNc – Normal closeC - Common

รปท 2.7 แสดงลกษณะและสญลกษณของฮคสวตช ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

รปท 2.8 แสดงหนาทของฮคสวตช ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

จากรปท 2.8 ในขณะทวางสายอยฮคสวตช จะตอสายสญญาณโทรศพทเขากบกระดงเพอรองรบการเรยกเขา แตเมอเรายกหโทรศพทหรอมอถอขน ในขณะรบสายเรยกเขา หรอขณะจะโทรออก สายสญญาณโทรศพทจะถกตอเขากบวงจรปากพดกบหฟง

1.5 ขดลวดเหนยวน า (Induction Coil) ในเครองโทรศพทจะท าหนาทปรบ อมพแดนซ (Impedance) ใหเหมาะสมกบระยะทางของสายทใช และปองกนไมใหเกดไซดโทน(Side Tone) ท

Page 8: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

แรงเกนไปหรอเบาเกนไป เพราะถาไซดโทนแรงเกนจะท าใหผพด พดเบา และถาไซดโทนเบาเกนจะท าใหผพด พดแรง แตในเครองรนใหม โดยเฉพาะเครองทมอปกรณสารกงตวน าอยดวยจะไมมขดลวดเหนยวน าใหเหน แตจะมใชวงจรไฮบรด (Hybrid) แทน

รปท 2.9 แสดงการตอของขดลวดเหนยวน า

ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

1.6 ตวปองกน (Protector) จะท าหนาทปองกน เครองโทรศพทไมใหไดรบอนตราย จากไฟฟาแรงดนสงหรอไฟกระชากทอาจเกดขนไดเสมอโดยเฉพาะฟาผา หรอไฟกระชากทเกดจากการยกห วางหหรอหมนหนาปดอนจะท าใหอปกรณภายในเสยหายได โดยทวไปจะมตวปองกนไฟแรงดนสงตออยกบกลองกนฟานอกอาคารกอนทสายสญญาณโทรศพทจะตอเขาบานอยแลว และในเครองโทรศพทบางรนกยงมตวปองกนนตออย เพอจะไดเกดความปลอดภยมากยงขน

สญลกษณตวปองกน ลกษณะอปกรณตวปองกน

รปท 2.10 แสดงสญลกษณและอปกรณตวปองกน ทมา: นายภทร ทองสามส ; 2555.

Page 9: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

1.7 หนาปดโทรศพท (Dial) ท าหนาทรองรบการหมนหรอกดเลขหมายปลายทางของผใชโทรศพท ซงเมอการหมนหรอกดเลขหมายแลว ภายในเครองโทรศพทจะมวงจรสรางสญญาณรหสขนมาตามตวเลขทเราหมนหรอกดสงไปยงชมสายโทรศพทเพอถอดรหสคาตวเลขเพอท าการคนหาผรบตอไป หนาปดของเครองโทรศพทม 2 อยาง เปนโทรศพทแบบหมน (Rotary Dial) และโทรศพทแบบกดปม (Push Button)

โทรศพทแบบหมน โทรศพทแบบกดปม รปท 2.11 แสดงลกษณะของหนาปดโทรศพท

ทมา: นายภทร ทองสามส ; 2555. 1.8 กระดง (Ringer) เมอมการเรยก ไปยงเลขหมายปลายทาง(ผถกเรยก) ชมสายโทรศพท

จะสงสญญาณกระดงไปยงทเครองโทรศพทของผถกเรยก กระดงจะเปนตวท าใหเกดเสยงดงขนในเครองโทรศพทเพอเรยกใหผรบมารบโทรศพท ซงในปจจบนมการใชงานอย 3 แบบ

1.8.1 กระดงแบบสนามแมเหลก (Magneto Ringer) เปนวงจรกระดงทมอยในเครองรนเกา โครงสรางของกระดงแบบสนามแมเหลก แสดงตามรปท 2.12

กระดง

แมเหลกถาวร

P1P2

กานต

อารเมเจอร

Line

เหลกออน

กระดง

N

S

รปท 2.12 แสดงโครงสรางกระดงแบบสนามแมเหลก

ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

Page 10: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

การท างานของ กระดงแบบสนามแมเหลก แมเหลกถาวรจะมอ านาจของเสนแรงแมเหลกจากขวเหนอไปขวใต เมอมสญญาณกระดงจากชมสายประมาณ 90 โวลต เอซ มาเขาทขดลวดจะท าใหเกดสนามแมเหลกสถตขนในขดลวด และท าให P1 และ P2 เกดเปนแมเหลกสถตขนมาดวย โดยจะมขวเหนอ(N) – ขวใต(S) สลบกนตลอดเวลา ในขณะทขวของแมเหลกสถตเหมอนกบแมเหลกถาวร กจะดดกานตลง หากขวตางกนกจะผลกกานตขน ท าใหกานดเกดการเคลอนทไปตถวยกระดงใหดงดวยความเรวตามความถของไฟสญญาณกระดงคอ ประมาณ 25 Hz

1.8.2 กระดงแบบบสเซอร (Buzzer Ringer) ในเครองโทรศพทรนใหมๆ จะนยมใช บสเซอรเปนกระดง เพราะบสเซอรมขนาดเลกและมราคาถก กนกระแสไฟฟานอย และยงสามารถเลอกชนดของเสยงไดตามชนดของบสเซอร ดงแสดงในวงจรตามรปท 2.13

รปท 2.13 แสดงวงจรกระดงแบบบสเซอร ทมา : นายภทร ทองสามส; 2555

ในการท างานของกระดงแบบบสเซอรนน เมอมสญญาณกระดงขนาด 90 โวลต เอซ 25 Hz จะถกตวตานทาน R1 ลดขนาดแรงดนลดใหเหลอพอเหมาะ ไดโอด D1 – D4 จะเปนตวเรยงกระแส และ ตวเกบประจ C1 จะเปนตวกรองกระแสท าใหไดแรงดนไฟฟากระแสตรง สวนซเนอรไดโอด Z1 จะเปนตวควบคมแรงดน ท าใหมแรงดนต าลงและคงทประมาณ 12 – 15 โวลต เพอปอนเปนไฟเลยงใหแกวงจรรวม IC1 โดย IC1 จะเปนตวก าเนดสญญาณพลส (Pulse Generator) ขนาดความถประมาณ 10 Hz เพอปอนใหแกบสเซอร โดยมตวตานทาน R3 และR4 เปนตวควบคมระดบของเสยง ปกตแลว บสเซอรทใชจะเปน Piezo Buzzer ซงจะท างานดวยสญญาณพลส ถาน าเอาสญญาณกระดง (25 Hz) ทเขามา ลดขนาดลงใหพอเหมาะแลวปอนใหกบบสเซอรโดยตรงกได แตความถขนาด 25 Hz จะสงเกนไปท าใหเสยงออกมาไมนาฟง จงตองน า IC1 มาเปนตวสรางสญญาณพลสทมความถทเหมาะสมขนมาใหม

Page 11: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

อนพท

เอาทพท

เรกตฟายเออร

เอาทพต

IC1

90 VAC 25 Hz

12 VDC

12 V Pulse 10 Hz

รปท 2.14 แสดงสญญาณทจดตาง ๆ ในวงจรกระดง ทมา : นายภทร ทองสามส; 2555

1.8.3 กระดงแบบล าโพงขนาดเลก (Speaker Ringer) เครองโทรศพททมราคาสงจะม

สงอ านวยความสะดวกเพมขน เชน มวงจรสนทนาโดยไมตองยกห (Hand Free) อยดวย สวนมากจะใชล าโพงขนาดเลกเปนกระดงแทน เพราะในเครองโทรศพทจะมล าโพงขนาดเลก ใชอยแลวจงไมจ าเปนตองม บสเซอรอก โดยดดแปลงวงจรกระดงแบบบสเซอร ใหสามารถใชกบ ล าโพงขนาดเลกได ดงรปท 2.15

รปท 2.15 แสดงวงจรกระดงแบบ กระดงแบบล าโพงขนาดเลก

ทมา : นายภทร ทองสามส; 2555

วงจรกระดงแบบล าโพงขนาดเลกจะดดแปลงมาจากวงจรกระดงแบบบสเซอร โดยน าสญญาณจาก IC1 ปอนเขาหมอแปลง เพอใชเพมหรอลดแรงดน และชวยลดขอบเหลยมของสญญาณพลส ท าใหมความสญญาณมการเปลยนแปลงลงบาง ซงจะท าใหล าโพงขนาดเลกสามารถท างานได ไมเกดความเสยหาย

Page 12: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

เอาทพท IC

เอาทพท T1

รปท 2.16 แสดงสญญาณจดตาง ๆ ในวงจรกระดงแบบล าโพงขนาดเลก ทมา : นายภทร ทองสามส; 2555

1.9 สายตอ (Line Connection) สายทใชตอส าหรบเครองโทรศพท นนม 2 เสน คอ สายท

ใชตอกบคสายโทรศพท (Line) เขากบ เครองโทรศพท ซงเราจะเรยกวา “Mounting Cord” มลกษณะเปนสายออนมสายภายใน 2 เสน ดานปลายสายจะตอเขากบ หวตอ แบบ RJ 11 โดยใชคกลาง และสายอกชนดหนงเปนสายทใชส าหรบตอ ระหวางตวเครองโทรศพทกบมอถอ ซงเราเรยกวา “ Handset Cord” มลกษณะเปนสายออนตเกลยว ภายในมสายอย 4 เสน คอ ค เหลอง-ด า กบ แดง-เขยว โดยจะใหส าหรบ ตอเขากบชด ของปากพด 1 ค และ ตอเขากบหฟงอก 1 ค ปลายทงสองดาน ตอเขากบหวตอแบบ RJ 12 ซงมขนาดเลกกวา RJ 11 เลกนอย ดงแสดงตามรปท 2.17

สายตอเขาเครอง แบบ RJ 11 สายตอ เขามอถอ แบบ RJ 12

รปท 2.17 แสดงสายตอส าหรบเครองโทรศพท

ทมา: นายภทร ทองสามส ; 2555

Page 13: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

2. เครองรบโทรศพท วงจรเครองรบโทรศพททมใชอยในปจจบน มมากมายหลายแบบมทงวงจรงายๆ มอปกรณ

R, L และ C ไมกตว บางรนไมมอปกรณสารกงตวน าเลย บางรนจะมอปกรณสารกงตวน ามากมาย วงจรทมอปกรณ สารกงตวน าจะอาศยไฟเลยงวงจรจากคสายสญญาณโทรศพท (Line) ซงปกตจะมระดบแรงดนไฟฟากระแสตรง ประมาณ 12 โวลต (เวลายกห) แตถาสายยาวมาก อาจเหลอประมาณ 5 ถง 6 โวลต เครองโทรศพทรนใหมๆ กยงท างานไดเพราะไดออกแบบใหเครองท างานทไฟประมาณ 5 ถง 6 โวลตขนไป

2.1 Block Diagram ของวงจรโทรศพท

PULSE DIALER

RECEIVER

TRANSMITTER

RINGERHOOK

SWITCH

T

R

LOCALLOOP

ANTI – TINKLEAND

SPEEH MUTING

LOOP LENGTHCOMPENSATION

INDUCTIONCOIL

(HYBRID)

LINEBALANCENETWORK

TONE DIALER

รปท 2.18 แสดง แผนภาพบลอก ของวงจรโทรศพท ทมา: นายภทร ทองสามส ; 2555

จากรปท 2.18 เปน แผนภาพบลอก ของสวนตางๆ ทจ าเปนในเครองโทรศพท โดยจะ

เชอมตอกบชมสาย ดวยสาย T (tip) และสาย R(ring) และมสวนประกอบทส าคญดงน

Page 14: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

2.1.1 วงจรก าเนดเสยงกระดง (Ringer) เปนวงจรแรกทเชอมตอระหวางวงจรภายในของเครอง โทรศพท กบอปกรณของชมสาย ซงเมอมการตดตอมาจากผเรยก ชมสายจะสงสญญาณเรยก (ringing signal) มายงเครองโทรศพท วงจรกระดงจะก าเนดเสยงกระดงดงขน เพอใหผรบรวามผทตองการสนทนาดวย

2.1.2 ฮคสวตซ (Hook Switch) ท าหนาทเลอกตอสายสญญาณโทรศพทเขากบกระดงหรอวงจรภายในของเครองโทรศพท เมอวางหโทรศพทตามปกต ฮคสวตชจะถกเปดวงจร ท าใหไมมแรงดนจากชมสาย จากรปท 2.19 เมอมการยกหโทรศพทขน สวทช S1 และ S2 กจะปดวงจรท าใหมกระแสจากชมสายไหลครบวงจรผานเครองโทรศพทได ในขณะ เดยวกนกระแสกจะไหลผานขดลวดของรเลยทชมสาย จะท าใหหนาสมผสของรเลยทชมสายถกปดลงเพอทจะใหอปกรณตางๆ ทอยในชมสายพรอมทจะท าการตดตอกบเครองโทรศพทได จากนนชมสายกจะสงสญญาณหมน (dial tone) ไปยงผทยกหโทรศพท เพอใหผนนสงเลยหมายโทรศพททตองการจะตดตอมายงชมสาย หลงจากชมสายไดรบเลขหมายแรกทถกสงมาแลว ชมสายจะยกเลกสญญาณหมน ซงกระบวนการจะเกดขนอยางรวดเรว

รปท 2.19 แสดงฮคสวตชและวงจรปองกนกระดงและตดเสยงพด ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555.

SpeechCirciut

Bells

RingerCoil

340 ohm

C

S 1

S 4

S 2

R

S 6

S 5

S 3

Switch hook in on-hook position

Page 15: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

2.1.3 วงจรตดเสยงขณะท าการสงสญญาณหมายเลข (Anti-Tinkle And Speech Muting) เปนวงจรปองกนกระดงและตดเสยงพด จากรปท 2.19 ขณะทหมนโทรศพทจะมการตดตอของไฟฟากระแสตรง ซงอกดานหนงของวงจรจะตออยกบรเลยในชมสาย ท าใหเกดแรงดนยอนกลบทมขนาดสงมาก เปนเหตใหกระดงดงขนตามจ านวนพลสทหมน และเกดสญญาณเสยงทไมตองการขนทหฟง ดงนนวงจรในสวนนจะคอยปองกนเหตไมพงประสงคทงสอง คอ สวทซ S5 และ S6 จะลดวงจรดานอนพทของวงจรสวนเสยงพด ท าใหไมมกระแสไฟใด ๆ ไหลผานวงจรสวนเสยงพดแตในสภาวะทไมมการหมนเลขหมาย สวตซ S5 และ S6 กจะเปดวงจร ตวเกบประจ C ทเพมเขามาพรอม R ขนาด 340 โอหมกจะลดขนาดของแรงดนทผานกระดงลงใหอยในระดบทกระดงจะไมท างาน

2.1.4 การสงหมายเลขโทรศพท ไปยงชมสายโทรศพทสามารถท าได 2 วธ วธแรกเปนการสงสญญาณพลส (Pulse Dialer) ทแสดงคาของหมายเลขตางๆ ออกมาเปนสญญาณพลส และอกวธคอ การสงสญญาณความถ (Tone Dialer) ความถจะมคาตางกนตามเลขหมายทกด โดยคาของตวเลขจะถกสรางคาความถ 2 ความถทมอดเลตกน

2.1.5 ไฮบรด (Hybrid) ท าหนาทเปนวงจรเชอมตอระหวางระบบ 4 สาย เขากบ ระบบ 2 สาย ท าใหโทรศพทสามารถสอสารกนไดแบบสองทศทาง ในวงจรเครองโทรศพทจะใชระบบ 4 สายส าหรบ สงสญญาณเสยง 2 สาย และใชส าหรบสงสญญาณเขาหฟง 2 สาย สวนระบบ 2 สาย จะใชส าหรบเชอมตอระหวางเครองโทรศพทเขากบชมสายระดบทองถนโดยจะตอผานสาย T และ R เพยง 2 สายเทานน

2.1.6 ตวรบ (Receiver) โดยทวไปเรยกวา “หฟง” หรอ ล าโพงขนาดเลก ทท าหนาทเปลยนสญญาณ ไฟฟาใหเปนสญญาณเสยง

2.1.7 ตวสง (Transmitter) เปนอปกรณทท าหนาทแปลงสญญาณเสยงของผพดเปนสญญาณไฟฟา ซงกคอ ไมโครโฟนนนเอง

2.1.8 วงจรปรบความสมดลของอมพแดนซ (Line Balance Network) จะท าหนาทรวมกบไฮบรด เพอควบคมเสยงพดแบบสองทศทาง โดยจะแมตซงอมพแดนซของสายสงสญญาณจากชมสายกบอมพแดนซของวงจร ใหมความสมดลกน เพอการสงสญญาณเสยงพดในระหวางการสนทนาใหมประสทธภาพมากทสด 2.1.9 วงจรชดเชยความสญเสยเนองจากความยาวของสายสง (Loop Length Compensation) จะท าหนาทชดเชยใหกบการสนทนาเนองจากอยหางไกลจากชมชน เพอท าใหเสยงไมขาดหายไปและมความชดเจนยงขน นนเอง

2.2 การท างานของเครองโทรศพท ในปจจบนเครองโทรศพททใชงานอยนน สามารถใชงาน

ไดทงแบบหมน (Pulse) และแบบกดปม (Tone) จากในรปท 2.20 การท างานจะแบงการท างานได

Page 16: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

2 สภาวะ คอ ในขณะทมการเรยกเขามา จะมสญญาณกระดงจะวงผานฮคสวตช ไปยงวงจรกระดงท Q1 ท าใหกระดงเกดดงขน ในขณะนน IC1 จะมหนาท ตรวจเชคการยกหโทรศพท เมอฮคสวตชถกยกขนแลว IC1 จะปลอยสญญาณไป สงให Q4 ท างาน เมอ Q4 ท างานแลวจะไปสงให Q5 ท างานตอ จงท าใหควบวงจรทหฟงและสามารถพดคยกนได

ในสภาวะทโทรออกในวงจรน เราสามารถท าการเลอกสงสญญาณไดอล (Dial) ได วาจะสงแบบหมน หรอแบบกดปม โดยท IC1 จะท าหนาทผลตสญญาณพลส รวมกบการกดคยตวเลข โดย IC1 จะแปลงตวเลขทกดใหเปนสญญาณพลสแทน สวน IC2 จะท าหนาท ผลตสญญาณเสยง(Tone) รวมกบปมกด เมอสญญาณเลขหมายไดถกสงผานไปยงชมสายโทรศพทแลว ชมสายจะท าการเรยกไปยงเลขหมายปลายทาง เมอปลายทางรบสายแลว กจะสามารถ สนทนากนไดเลย เพราะ Q4 และ Q5 ท างาน ประกอบกบเมอมการยกหโทรศพทขน จะท าใหฮคสวตชตอวงจรใหกบวงจรปากพดและหฟงเปนผลท าให Q3 และ Q9 ท างาน จงท าใหสามารถสนทนากนได

IC1

LR 40993

IC2

ICM5049H

D11

D10

D15

D14

C6

C8

R23

D1-D4

C1 R1

D5 D6 C2

Z1

R2

R3

Ringer switch

PIEZO BUZZER

R9

D7

R8

R4

R5

Pulse

R6 R7

Hook

D3

Tone

R13

R14

Z2

D9

D12

D13

R10

C4

C5

R12 D20

D16

R11

Q3

R15 R16

R17

R18

Tone

Z3Q5R29 C13

R28

R25 R26

R27

Q4

R19

R20

C7

D17 – D19 C9 C10

R22

R21

Q6

Q7

C11 C12

R24

Q8

C15

R31

R30

C14

Q9

Tx

RX

L1

L2

Q1

Q2

Q4

C3

1 2 34 5 67 8 9

* 0 #

รปท 2.20 แสดงวงจรโทรศพท ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

Page 17: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

3. สญญาณพนฐานทใชในระบบโทรศพท ในระบบโทรศพทจะมสญญาณพนฐานทใชในการบงบอกลกษณะการท างาน 2 ลกษณะคอ 3.1 สญญาณทเครองโทรศพทสรางขน

เมอตองการใชโทรศพทโทรออก ขณะทหมนหรอกดเลขหมาย เครองโทรศพทจะสรางสญญาณเลขหมายขนมาสญญาณหนง ซงจะสอดคลองกบเลขหมายทหมนหรอกด และสญญาณนจะถกสงไปยงชมสายโทรศพทเพอใหชมสายท าการตรวจสอบ คนหา เลขหมายปลายทางตอไป ดงนน ในเครองโทรศพทจะตองมวงจรเขารหส หรอสวนทสรางรหสเลขหมายโทรศพทอยภายในทกเครองและ ทชมสายโทรศพท กจะมวงจรถอดรหสอกทหนงโดยรหสสญญาณทเครองโทรศพทสรางขนมานมอย 2 ชนดคอ 3.1.1 ไดอล พลส (Dial Pulse) ในเครองโทรศพทรนเกาจะเปนเครองแบบหมนและเปนเครองทไมมวงจรอเลกทรอนกสอยภายใน อาศยการท างานของกลไกทหนาปด เปนตวเขารหสแทน โดยไดออกแบบระยะในการสรางสญญาณไว ในการหมนแตละเลขหมายแตละตว จะตองหมนใหสดจนถงตวงาชางทออกแบบไว และตองรอจนกวาตวหมน จะหมนกลบมาจนหยดเสยกอนจงจะหมนเลขถดไปได ดงแสดงในรปท 2.21 ซงในปจจบนรหสสญญาณแบบพลสนไมเปนทนยม เพราะตองใชเวลานานในการหมนหมายเลยปลายทางจนกวาจะครบ 9 หลกในเบอรบาน หรอ 10 หลกในเบอรโทรศพทมอถอ

1

23

4567

8

9

0

รปท 2.21 แสดงหนาปดของเครองหมน ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

ในโครงสรางของตวเขารหสแบบหมนนน จะมขดลวดแบบสปรง ทออกแบบระยะในการหมนแตละเลขหมายไว เชนหากหมนหมายเลข 3 ระยะของสปรงทถกหมนไปจะบบรดตวเองเขาไป ในขณะหมน เมอปลอยมอออกสปรงจะคลายตวหมนกลบ ในขณะทกระเดองจะหมนกลบดวย ท าให

Page 18: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

ไปแตะกบไดอลสวทชได จ านวน 3 ครง จงท าให ไดจ านวนพลส 3 ลกออกไปนนเอง สวนคาบเวลาของพลสตางๆ นนจะถกตงดวยความเรวของลวดสปรงทท าหนาทดงลวดสปรง และเบรกจะเปนตวลดความเรวของสปรง โดยทวไปความเรวของสปรงนจะก าหนดเปนจ านวน10 พลสตอนาทหรอ 20 พลสตอนาทดงแสดงดงรป 2.22

0

กระเดอง

ทศทางหมนกลบ

Break

Sping

ทศทางหมนเลขหมาย

Dial Switch

รปท 2.22 แสดงลกษณะโครงสรางของไดอลพลส ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

รหสสญญาณแบบพลสจะมลกษณะเปน DC Pulse ทมขนาดความกวางของพลสแตละพลส 66.6 ms มระยะหางระหวางพลส 33.3 ms และมระยะหางระหวางตวเลข 400 ms ดงแสดงในรปท 2.23

66.6 66.6 66.6 66.6 66.6

400

33.3 33.333.3

รปท 2.23 ขนาดของสญญาณไดอลพลส

ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

Page 19: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

สญญาณไดอลพลสจะเกดจากการหมนเลขหมาย โดยจะมจ านวนพลสเกดขนเทากบคาของตวเลขแตละตวทหมน เชน หมนหมายเลข 3 จะไดจ านวน 3 พลส, หมนหมายเลข 6 จะไดจ านวน 6 พลส, หมนหมายเลข 0 จะไดจ านวน 10 พลส (เลข 0 คอ 10) ดงแสดงในรปท 2.24

เลข 3 เลข 6

เลข 0

รปท 2.24 จ านวนพลสแตละตวเลข ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

ในรปท 2.25 เมอเครองโทรศพทอยในสภาวะวางห คสายโทรศพทจะตออยกบวงจรกระดง ซงม

C1 ตอกนอย ดงนนไฟฟากระแสตรงเลยงคสายโทรศพท 48 โวลต จงไมสามารถผานเขาไปในวงจรกระดงได กระแสจงไมไหลไปในคสายโทรศพทท าใหยงคงมระดบแรงดนไฟเลยง 48 โวลตตามปกต แตเมอมการยกหโทรศพทขน ฮคสวตชจะตดคสายโทรศพทออกจากกระดง แลวตอคสายโทรศพทเขากบวงจรปากพดหฟง

รปท 2.25 แสดงลกษณะการตอโทรศพทกบชมสาย ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

Page 20: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

โดยทวไปคาความตานทานรวมของเครองโทรศพท (ปากพดหฟงและวงจรประกอบอนๆ) จะมคาประมาณ 500 โอหม ดงแสดงตามรปท 2.26 ดงนนเมอยกหโทรศพทขนไฟเลยงคสายโทรศพท 48 โวลต จากชมสายจงตกครอม R1 และ R2 และ 500 โอหม (เครองโทรศพท) รวมทงตกครอมความตานทานของคสายโทรศพทดวย จงท าใหแรงดนไฟทตกครอมขณะเครองโทรศพทยกห จะมประมาณ 6 ถง 12 โวลต แลวแต วาคสายโทรศพทจะมความยาวมากนอยเทาใดจากระยะของสายโทรศพทจากชมสายมายงเครองรบโทรศพท ถาหากไฟต ากวา 5 ถง 6 โวลต เครองโทรศพทอาจไมท างาน โดยเฉพาะเครองโทรศพทรนใหมๆ ทมวงจรอเลกทรอนกสภายใน เพราะวงจรภายในใชวงจรรวมในการควบคมการท างาน

รปท 2.26 วงจรรวมเครองโทรศพท ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

Oscilator

L1

L2

D1 – D4

1 2 3

4 5 6

7 8 9

0 #*

RL

IC

รปท 2.27 วงจรพนฐานของไอซสรางรหสพลส ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

Page 21: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

การเขารหสสญญาณไดอลพลสนอกจากจะใชในเครองโทรศพทแบบหมนแลว ยงสามารถท าไดโดยใชเครองโทรศพทแบบกดปม ดงแสดงตามรปท 2.27 วงจรภายในจะมวงจรรวมสรางพลส เมอยกหโทรศพทขน ฮคสวตชจะตอไฟเขามาท าใหมกระแสไฟไหลผานตวตานทาน RL และสวตชแลวลงกราวดท าใหครบวงจร ไฟเลยงคสายโทรศพท 48 โวลต จะตกลงมาเหลอ 5 ถง 12 โวลต ท าใหไอซสามารถท างานได เมอกดเลขหมายใดๆ วงจรออสซลเลเตอรกจะสรางพลสขนมา จะเทากบคาของตวเลขนนๆ พลสทสรางขนมากจะท าใหสวทชเปลยนสภาวะจากปดเปนเปดตามจงหวะและจ านวนพลสทเขามา เมอสวทชไมมกระแสไหลผานตวตานทาน RL กไมไดเปนโหลดของคสายโทรศพทท าใหแรงดนในคสายโทรศพท เพมขนตามจงหวะเปดและปดของสวทช นนคอเกดพลสตามคาของตวเลข หรอถาจะมองคาของกระแสชวงสวทช เปดหรอปดกจะมกระแสไหลเปนชวงๆ เชนกนสวนคาเวลาของพลส กก าหนดไดทภาคออสซลเลเตอรซงไปควบคมสวทชอกทหนงแสดงตามรปท 2.28

48

Volt

วางห ยกห หมนเลข 3 ชองวางระหวางตวเลข

Amp

วางห ยกห หมนเลข 3 ชองวางระหวางตวเลข

รปท 2.28 แสดงลกษณะแรงดนและกระแสในคสายโทรศพทขณะสงไดอลพลส ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

เมอสญญาณไดอลพลสถกสงไปถงชมสายโทรศพท การถอดรหสนจะใชวงจรนบ (Counter)

มานบจ านวนพลสทสงเขามา เอาทพท(output) ของวงจรนบกคอต าแหนงของผรบทตองการตดตอดวยนนเอง จากรปท 2.29 เปนวงจรนบทออกแบบไวใหนบไดสงสด 10 ท าหนาทเปนตวถอดรหสเลขหมายทผเรยกหมนเขามา ซงในทนจะแสดงเฉพาะวงจรรหสแบบไดอลพลส โดยการใชวงจรรวม เบอร 4017 ซงเปนวงจรนบมการท างานเมอผเรยกหมนเลขหมายโทรศพทกจะเกดสญญาณพลส สงจากเครองผเชาวงเขามาทชมสายโทรศพท สญญาณพลสจะปอนเขาอนพทของวงจรแปลขอมล ซงจะน บ

Page 22: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

จ านวนพลสทเขามา เชน ถาหมนเลข 2 กจะมจ านวนพลส 2 พลส เขามาท าใหวงจรนบสามารถนบ 2 มสภาวะ “1” ท เอาทพท 2 หรอ ถาหมน เลข 3 กจะมสภาวะ “1” ท เอาทพท 3 เราน าสภาวะตางๆ ท เอาทพท ของวงจรนบน ไปสงใหกบหมายเลขทตองการตดตอ มาตอกบวงจรพดในต าแหนงรบได

4017

+12 volt

input

Reset

Output 1

Output 2

Output 3

Output 4

Output 5

14

13

15

8 12

1

10

7

4

216

Output 6

Output 7

Output 8

Output 9

5

Output 0

6

9

11

3

+12 volt

รปท 2.29 วงจรนบพลส ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

3.1.2 ดอลโทน มลตฟรเควนซ (Dual Tone Multi Frequency) เรามกเรยกกนยอๆ วา

DTMF ซงเปนวธการน าเอาความถสองความถมาผสมกน โดยมกลมความถต าถกก าหนดไวในดานแถว(Rows) และกลมความถสงถกก าหนดไวในดานหลก(Columns) ซงมความถเปนไปตามมาตรฐานสากลท CCITT ก าหนดไว ดงรปท 2.30 ในการกดหมายเลขแตละครง จะไดความถ 2 ความถผสมกนออกไป เชน กดหมายเลข 1 จะไดความถดานต า 697 Hz ผสมกนความถดานสง 1,209 Hz ออกไป ถากดหมายเลข 5 จะได ไดความถดานต า 770 Hz ผสมกนความถดานสง 1,336 Hz ออกไปเปนตน ซง ในปจจบนปมกดจะใชเพยง 12 ปม ในกลมตวอกษร 4 ปม ไมไดน ามาใชงานผผลตจงสรางออกมาใชงานเพยง 12 ปม เปนการประหยดตนทนการผลต และในหมายเลข 5 จะมจด 1 จด ซงมไวใหบรการส าหรบคนพการตาบอดไดใชงานในเวลาสมผส

Page 23: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

Hz 1209 1336 1477

1 2 3

4 5 6

7 8 9

#0*

697

770

852

941

1633

AB

C

D

รปท 2.30 แสดงคาความถ DTMF ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

การเขารหสสญญาณ DTMF น จะมเฉพาะเครองโทรศพทแบบกดปมเทานน ดงแสดงใน

รปท 2.31 เมอมการยกหโทรศพทจะท าใหมแรงดนประมาณ 5-12 โวลต ผานตวตานทาน R1 ท าใหวงจรรวมท างาน ผลตความถขนตลอดเวลา เมอกดปมหมายเลขตวใดกจะไดความถออกมาหมายเลขละ 2 ความถ แลวสงไปใหชมสายตอไป

ICOscilator

L1

L2

D1 – D4

1 2 3

4 5 6

7 8 9

0 #*

R1 R2

Vcc

C1

รปท 2.31 แสดงวงจรพนฐานของ DTMF ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

โครงสรางภายในของ DTMF เปนสวตชดงรปท 2.32 เมอกดปมหมายเลขใด กจะได 2 ความถผสมกนออกไป เชน กดหมาย 2 จะไดความถคา 697 Hz และ 1,336 Hz ผสมกนผานสวทชออกไป หากกดหมายเลข 4 จะไดความถคา 770 Hz และ 1,209 Hz ผสมกนผานสวตชออกไปได หรอกด

Page 24: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

หมายเลข 9 จะไดความถคา 852 Hz และ 1,477 Hz ผสมกนผานสวตชออกไปได หากกดปมหมายเลขอนๆ กจะไดคาความถ 2 คาเชนเดยวกน แตความถทไดจะเปนคนละคากน

Hz

697

7701 2 3

4 5 6

7 8 9

* 0 #

1209 1336 1477

852

941

รปท 2.32 แสดงต าแหนงสวทชเลอกความถตาง ๆ ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

ในการถอดรหสแบบ DTMF เนองจากสญญาณทสงมามลกษณะเปน 2 ความถ ผสมกนมายงชมสาย การถอดรหสเราจะตองเปลยนความถ 2 ความถ นนใหเปนคาของแรงดน หรอภาวะ “0” กบ “1” โดยใชตวกรองความถ (Filter) ในการกรองความถ ดงแสดงในรป 2.33 เมอมการสงความถของหมายเลขใดมา ตวกรองความถทกตวจะไดรบคาความถนนทกตว หากมความถตรงกนตวกรองความถ ตวใดกจะใหเอาทพทออกมาเปน “1” ตวใดไมตรงกบคาความถนนก จะไดคาออกมาเปน “0” เอาทพททไดจะสงไปเปนอนพทของแอนดเกต(And Gate) หากแอนดเกตตวใดไดรบอนพทเปน “1” ทงค ก จะไดเอาทพทเปน “1” ท าใหรไดวาหมายเลขทกดเปนหมายเลขใด เชน สมมตเรากดหมายเลข 5 กจะมความถ 770 Hz กบ 1,336 Hz ผสมคกนมาเขาทอนพทของตวกรองความถทกตว แตจะมเอาทพทออกมาเปน “1” เฉพาะตวกรองความถ 770 Hz และ 1,336 Hz เทานน และจะตอมาเปนอนพทของแอนดเกต หมายเลข 5 เมอแอนดเกต หมายเลข 5 มอนพทเปน “1”

Page 25: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

ทง 2 อนพทกจะใหเอาทพทเปน “1” ออกมานนเอง และจากเอาทพทของแอนดเกต จะสงตอไปใหซพยของคอมพวเตอรจดการตามล าดบขนของโปรแกรมตอไป

สายสญญาณโทรศพท

Fillter

* 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 #

679

To CPU

770 852 941 1209 14771336

รปท 2.34 วงจรถอดรหส DTMF ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

3.2 สญญาณพนฐานทรบจากชมสายโทรศพท

ในระบบโทรศพทจะมสญญาณโทน (Signal Tone) ทบงบอกลกษณะการท างานในสภาวะตางๆ ทถกสงมาจากชมสายโทรศพท ดงน 3.2.1 สญญาณใหหมนเลขหมาย (Dial Tone) เปนสญญาณเสยงทบอกใหผเรยกทราบวา ขณะนชมสายพรอมใชงานแลวใหผเรยกเรมหมนหรอกดเลขหมายได ลกษณะของสญญาณไดอลโทนจะประกอบดวยความถ 400 Hz ถง 450 Hz น ามามอดเลต(modulate) กบความถ 50 Hz โดยสญญาณจะดงตอเนอง นานประมาณ 30 วนาท ถาผเรยกไมหมนหรอกดเลขหมายชมสายจะตดเปน busy ทนท

Page 26: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

0.5 Sec30 Sec 0.5 Sec 0.5 Sec 0.5 SecBusy ToneDial Tone

รปท 2.35 สญญาณใหหมนเลขหมาย ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

3.2.2 สญญาณสายไมวาง (Busy Tone) เปนสญญาณเสยงทบอกใหผเรยกทราบถงความไมพรอมของชมสายหรอผรบปลายทางสายไมวาง หรออาจเปนกรณวางสายไมสนท ดงนน เมอไดยนเสยงสญญาณสายไมวางใหวางหแลวเรมตนใหม ลกษณะของสญญาณสายไมวาง จะเปนความถประมาณ 400 Hz ถง 450 Hz ดงเปนจงหวะ เสยงดง 0.5 วนาท (ON) และเสยงเงยบ 0.5 วนาท (OFF)

0.5 Sec 0.5 Sec 0.5 Sec 0.5 Sec 0.5 Sec 0.5 Sec

รปท 2.36 สญญาณสายไมวาง

ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

3.2.3 สญญาณเสยงเรยก (Ringing Tone) เปนสญญาณกระดงเพอบอกใหรวามผเรยกเขามา สญญาณนจะสนสดเมอท าการยกหโทรศพทขนรบ หรอ ไมม ผรบนานประมาณ 30 วนาท ลกษณะของสญญาณเสยงเรยกจะเปนไฟขนาด 90 โวลต 25 Hz เสยงดง 1 วนาท (ON) เสยงเงยบ 4 วนาท (OFF)

= ON= OFF

= ON= OFF

Page 27: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

1 Sec 4 Sec 1 Sec 4 Sec 1 Sec

รปท 2.37 สญญาณเสยงเรยก ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

3.2.4 สญญาณเรยกกลบ (Ring Back Tone) เปนสญญาณเสยงทดงขนในหฟงของผ

ถกเรยกบอกใหรวาเลขหมายปลายทางวาง ตอตดแลวรอผรบสายอย ลกษณะของเรยกกลบจะเปนความถ 400 Hz ถง 450 Hz มเสยงดง 1 วนาท (ON) และมเสยงเงยบ 4 วนาท (OFF)

1 Sec 4 Sec 1 Sec 4 Sec 1 Sec

รปท 2.38 สญญาณเรยกกลบ ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

3.2.5 สญญาณนโทน (Nu Tone) เปนสญญาณเสยงทบอกใหผเรยกรวา หมายเลขท

เรยกไปนนยงไมไดตดตงใหบรการลกษณะของสญญาณนโทน จะเปนความถประมาณ 400 Hz ถง 450 Hz ดงเปนจงหวะ เสยงดง 0.1 วนาท (ON) เสยงเงยบ 0.1 วนาท (OFF) ดงตอเนอง

0.1 Sec 0.1 Sec 0.1 Sec 0.1 Sec 0.1 Sec 0.1 Sec0.1 Sec 0.1 Sec 0.1 Sec 0.1 Sec 0.1 Sec

รปท 2.39 สญญาณนโทน ทมา : นายภทร ทองสามส ; 2555

ในปจจบนนอกจากสญญาณนโทนดงในรปท 2.39 แลว ยงมสญญาณลกษณะอนๆ ทอาจไดยนเปนเสยงตอบรบอตโนมต ซงเปนเสยงบนทกของพนกงาน เชน

= ON= OFF

= ON= OFF

= ON= OFF

Page 28: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

แบบฝกหดหนวยท 2 วชา โทรศพท เรอง เครองโทรศพท จ านวน 10 ขอ ระดบ ปวช.3 สาขาวชาไฟฟาและอเลกทรอนกส 10 คะแนน ................................................................................................................................................................ ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (× ) ลงหนาขอทถกตอง (ขอละ 1 คะแนน) 1. ขอใดไมใชสวนประกอบของเครองโทรศพท ก. ปากพดโทรศพท ค. ตวปองกน ข. ฮกสวตช ง. แหลงจายไฟ 2. ขอใดไมใชปากพดของโทรศพท ก. ปากพดแบบคารบอน ค. ปากพดแบบแมเหลกไฟฟา ข. ปากพดแบบรบบอน ง. ปากพดแบบคอนเดนเซอร 3. ขอใดไมใชสวนประกอบของแผนภาพบลอกของโทรศพท ก. วงจรก าเนดเสยงกระดง ค. Transmission Line ข. ฮคสวตช ง. Line Balance Network 4. สวนใดท าหนาทปองกนกระดงและตดเสยงพด ก. Anti-Tinkle and Speech Muting ค. Line Balance Network ข. Loop Length Compensation ง. Induction Coil (Hybrid) 5. ในการท างานของเครองโทรศพทสงใดท าหนาทผลตสญญาณโทน ก. IC LR 40993 ค. Piezo Buzzer ข. Q4 ง. IC M5049H 6. ขอใดคอสดสวนของสญญาณไดอลพลส ก. 33/66 ค. 66.6/33.3 ข. 66.3/33.6 ง. 66/33 7. DTMF ยอมาจากขอใด ก. Dial Tone Multi Frequency ค. Dial Tone Multiplex Frequency ข. Dual Tone Multi Frequency ง. Dual Tone Multiplex Frequency 8. ใน DTMF เมอกดหมายเลข 5 จะไดความถตามขอใด ก. 697 + 1209 ค. 852 + 1477 ข. 770 + 1336 ง. 941 + 1633

Page 29: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

9. สญญาณใดทบงบอกถงความพรอมในการใชงาน ก. Dial Tone ค. Ring Tone ข. Busy Tone ง. Ring Back Tone 10. สญญาณทมลกษณะทใชความถ 400-450 Hz ดง 0.5 sec เงยบ 0.5 sec คอขอใด ก. Dial Tone ค. Ring Tone ข. Busy Tone ง. Ring Back Tone

แบบทดสอบหลงเรยนหนวยท 2 วชา โทรศพท เรอง เครองโทรศพท จ านวน 10 ขอ ระดบ ปวช.3 สาขาวชาไฟฟาและอเลกทรอนกส 10 คะแนน ................................................................................................................................................................ ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (× ) ลงหนาขอทถกตอง (ขอละ 1 คะแนน) 1. ขอใดไมใชสวนประกอบของเครองโทรศพท ก. มอถอ ค. หนาปดโทรศพท ข. กระดง ง. สายอากาศ 2. ขอใดไมใชกระดงทใชในเครองโทรศพท ก. กระดงแบบสนามแมเหลก ค. กระดงแบบคอนเดนเซอร ข. กระดงแบบบสเซอร ง. กระดงแบบล าโพง 3. ขอใดไมใชสวนประกอบของบลอกไดอะแกรมของโทรศพท ก. Receiver ค.Hook Switch ข. Mounting Cord ง. Transmitter 4. สวนใดท าหนาทเชอมตอ 2 ทศทาง ก. Induction Coil (Hybrid) ค. Line Balance Network ข. Loop Length Compensation ง. Anti-Tinkle and Speech Muting 5. ในการท างานของเครองโทรศพทสงใดท าหนาทผลตสญญาณพลส ก. IC M5049H ค. Piezo Buzzer ข. IC LR 40993 ง. Q4 6. ในการหมนไดอลพลสเลข 0 จะเกดสงใดขน

Page 30: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

ก. ไมมสญญาณพลสเกดขน ค. ไดสญญาณพลสจ านวน 1 ลก ข. ไดสญญาณพลสจ านวน 5 ลก ง. ไดสญญาณพลสจ านวน 10 ลก 7. ใน DTMF เมอกดหมายเลข 1 จะไดความถตามขอใด ก. 697 + 1209 ค. 852 + 1477 ข. 770 + 1336 ง. 941 + 1633 8. ใน DTMF เมอกดหมายเลข 9 จะไดความถตามขอใด ก. 697 + 1209 ค. 852 + 1477 ข. 770 + 1336 ง. 941 + 1633 9. สญญาณใดทบงบอกถงความไมพรอมในการใชงาน ก. Dial Tone ค. Ring Tone ข. Busy Tone ง. Ring Back Tone 10. สญญาณทมลกษณะทใชความถ 400-450 Hz มามอดเลตกบความถ 50 Hz ดงตอเนองคอขอใด ก. Dial Tone ค. Ring Tone ข. Busy Tone ง. Ring Back Tone

Page 31: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

เฉลยแบบฝกหดหนวยท 2 วชา โทรศพท เรอง เครองโทรศพท จ านวน 10 ขอ ระดบ ปวช.3 สาขาวชาไฟฟาและอเลกทรอนกส 10 คะแนน ................................................................................................................................................................ ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (× ) ลงหนาขอทถกตอง (ขอละ 1 คะแนน) ขอท 1 ง. ขอท 2 ข. ขอท 3 ค. ขอท 4 ก. ขอท 5 ง. ขอท 6 ค. ขอท 7 ก. ขอท 8 ข. ขอท 9 ก. ขอท 10 ข. ------------------------------------------------------------------------

Page 32: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนหนวยท 2 วชา โทรศพท เรอง เครองโทรศพท จ านวน 10 ขอ ระดบ ปวช.3 สาขาวชาไฟฟาและอเลกทรอนกส 10 คะแนน

......................................................................................................................................... ....................... ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (× ) ลงหนาขอทถกตอง (ขอละ 1 คะแนน) ขอท 1 ง. ขอท 2 ค. ขอท 3 ข. ขอท 4 ก. ขอท 5 ข. ขอท 6 ง. ขอท 7 ก. ขอท 8 ค. ขอท 9 ข. ขอท 10 ก. ------------------------------------------------------------------------

Page 33: Telephone) รหัสวิชา 2105 2114 ตามหลักสูตร ...เอกสารประกอบการสอน ว ชา โทรศ พท (Telephone)

20

บรรณานกรม ธวชชย เลอนฉว. เทคโนโลยโทรศพท. กรงเทพฯ : หางหนสวนจ ากดการพมพ, 2531 สชน จ าจด. วศวกรรมโทรศพท. กรงเทพฯ : โรงพมพคณะวศวกรรมศาสตร พระจอมเกลาลาดกระบง

, 2536 ถวล พงมา. ระบบชมสายโทรศพทแบบดจตอล. กรงเทพฯ : โรงพมพคณะวศวกรรมศาสตร

พระจอมเกลาลาดกระบง , 2535 สรศกด ศรมากรณ. ทฤษฏและเทคนคระบบโทรศพท. กรงเทพฯ : ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ,

2543 วระศกด สวรรณเพชร. ระบบโทรศพท. กรงเทพฯ : ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ, มปป. Stephen J. Bigelow; Joseph J. Carr; Steve Winder. Understanding Telephone Electronics ________. Basic Telecommunication. Bangkok : Telecom Training & Development, 1994 http://audio-video-fun.blogspot.com/2009/11/blog-post.html.สบคนเมอ 14 มนาคม 2554 http://art-phone.net/p_115_grey- dynamic.html สบคนเมอ 14 มนาคม 2554 http://www.fulltechnology.co.th/blog/?p=238 สบคนเมอ 14 มนาคม 2554 http://www.one-2-win.com/telephone_02.htm สบคนเมอ 14 มนาคม 2554 http://dailygizmo.wordpress.com/2008/03/29/โทรศพท สบคนเมอ 14 มนาคม 2554