TEORIJA DRŽAVE JAMES BUCHANAN-a

Nobel laureat 1986. godine „za razvoj ugovorne i konstitucionalne osnove za teoriju ekonomskog i političkog odličivanja“.

“Linija slobode”   Totalitarizam Država Anarhija Redistributivna država „noćni čuvar“ država

Definicija politike„Izražavam neslaganje sa onima koji zadržavaju platoničarsku vjeru da postoji 'istina' u politici koja bi samo trebalo da bude otkrivena i koja se, kada je jednom otkrivena, može objasniti razumnim ljudima. Živimo zajedno zbog toga što socijalna organizacija pruža efikasna sredstva za postizanje naših individualnih ciljeva, a ne zato što nam društvo pruža sredstva za dostizanje nekog transcendentalnog zajedničkog blaženstva. Politika je proces uspostavljanja kompromisa između naših razlika, a mi se razlikujemo u pogledu željenih zajedničkih ciljeva.“ [J.Buchanan, Granice slobode, str.11]

Kritika Anarhizma„Za individualistu, utopija je anarhistička, ali on kao realista priznaje nužnost subjekta prisile.“ [Granice slobode, str.26]

Argument 1: koji će se sistem prava primjenjivati na razrješenje konfliktne situacije?

Argument 2: “troškovi jednoglasnosti”:„Pravilo jednoglasnosti doslovno svakom učesniku daje moć veta ... Usled ovog svojstva, troškovi slaganja na osnovu pravila jednoglasnosti mogu da budu ekstremno visoki ili čak prohibitivni.“

“Prisoner’s paradox”

(i) Svako ima interes da poštovanje normi bude opšte;(ii) Maximalna interesna pozicija je da svi ostali poštuju norme sem datog pojedinca.(iii) Maximalno loš položaj je da samo dati pojedinac poštuje norme a da svi ostali /ili dio njih ne.(iv) Racionalni izbor: redukcija rizika i opcija (ii): Posljedica za anarhizam: bellum omnium contra omnes

“Free Rider dilemma”

Konstitucionalna / Postkonstitucionalna faza

Koja prava? Koji modeli primjene prava?

n-1 pojedinciProblem: Pojedinci koji prihvataju konstitutivni ugovor ali ne i izvršnu izvedbu.

Odgovor 1: obeštećenje progresom (Locke)Odgovor 2: benefit kalkulacije (Kant)

Rješenje paradoxsa jednoglasnosti:(i) individualna prava su definisana u početnoj, konstitucionalnoj fazi;

+ (ii) „zajedno sa članstvom u kolektivu koji je ovlašćen da postupa na određeni način korišćenjem pravila koje iziskuje manje glasova od jednoglasnosti“;

(iii) ako su ova prava uzajmno prihvaćena; „onda je za određenu osobu nedosledno i protivrečno da tvrdi da su njena 'prava' povređena kao posledica rada pravila kolektivnog odlučivanja, koja su inače konstitucionalno priznata.“

TEORIJA DRŽAVE„Sprovođenje prava se kategorički razlikuje od definicije tih prava ... O polaganju prava su sve strane konceptualno uspostavile saglasnost na konstitucionalnom stupnju društvenog ugovora. Država je onda pozvana da nadgleda to polaganje prava, da služi kao institucija prinude, da obezbjedi poštovanje ugovornih obaveza. Reći da su prava definisana državom je isto što i reći da sudija, a ne igrači, bira i početnu podjelu klikera i pravila same igre.“

Država kao neekonomska činjenica i garant pravnog poretka“Agencija ili ustanova za sprovođenje zakona, u načelu odvojena od ugovornih strana, sa jedinom svrhom da osigura provođenje utvrđenih prava i potraživanja kao i ugovora koji uključuju slobodno dogovorene razmjene tih potraživanja.“

- “Neproizvodna država”- Država bez zakonodavne funkcije- Proceduralne ispravnosti

Birokratski Leviathan(i) Hobbes problem: kontrola kontrolora Rješenje: check and balance podjela vlasti.(ii) Savremena verzija problema: Hipertrofija vlastî Rješenje Hegel: “Etička država”(iii) Buchanan/Tollock: The Calculus of Consent “Politički poduzetnici”

Država kao ekonomska činjenica i moralni autoritet“Proizvodna država”:1) Ekonomski igrač (javno vlasništvo)2) “Proizvodnja zakona”(pravde) “Teorija cilja” u

pravu

“Anarhistički equilibrium”Premise neoliberalne antropologije: (i) nejednakosti ljudi u smislu

sposobnosti; (ii) nejednakosti ljudi u smislu

preferencija; (iii) nejednakosti okoline; (iv) egoizam