Thách thức và đề xuất phân loại chất thải sinh hoạt tại nguồn ở Việt Nam

14/01/2015Khách sạn Melia Hà Nội, Việt Nam

TS. Kosuke KAWAIViện Nghiên cứu Môi trường Quốc gia (NIES), Nhật Bản

1

Thu gom Vận chuyển Bãi chôn lấp không được quản lý tốt

Hiện trạng

Các hành động giảm thiểu

Nghiền, phân loại, sấy khô…

Thu gom Vận chuyển BCL được quản lýCông nghệ thay thếTiền xử lý

Thu gom Vận chuyển BCL được quản lýCông nghệ thay thếPhân loại tại nguồn

Phương án B

Phương án C

2

Thu gom Vận chuyển Bãi chôn lấp được quản lýPhương án A

Thiếu đất xử lý tại bãi chôn lấp Các tác động môi trường lâu dài(Phát thải khí nhà kính, ô nhiễm nước)

(+ thu hồi CH4)

Cải thiện quản lý chất thải sinh hoạt

3

Điểm thu gom thức ăn thừa tạithành phố Nagai, Nhật Bản

Địa điểm sản xuất phân hữu cơ tại thànhphố Nagai, Nhật Bản

Thu gom và vận chuyển thức ănthừa tại thị trấn Ohki, Nhật Bản

Bể lên men mê-tan tại thịtrấn Ohki, Nhật Bản

Thực hành phân loại tại nguồn thức ăn thừa và quản lý hoạt động này

Người dân phân loại chấtthải hữu cơ và vô cơ khiđổ rác.

Thùng thu gom chấtthải hữu cơ

Thùng thu gom chấtthải vô cơ

4BCL được quản lý

Sản xuất compost

Phân loại tại nguồn

Chất thảihữu cơ

Chất thảivô cơ

Bã thải

Thực hành phân loại chất thải sinh hoạt tại nguồn tại Hà Nội

5

Khảo sát hoạt động phân loại tại nguồn ở Hà Nội (08/2014)

6

Quy trình lấy mẫu chất thải hộ gia đình

A-1

A-1

②

②③

③

①

①

④

Chủ thải

Người tiếp nhận

Người tiếp nhận

Người hỗ trợ

⑤

Người phỏng vấn

Chủ thải

(1) người giúp việc theo giờ, (2) người giúp việc ở cùng nhà, (3) tổng số người cùng sinh

sống bao gồm cả người giúpviệc

✓32 điểm thu gom tại phường Phan Chu Trinh và Nguyễn Du được lựa chọn ngẫu nhiên.✓Chất thải hộ gia đình được thu gom tại 4 điểm thu gom mỗi ngày trong vòng 8 ngày.

7

Quá trình phân loại

Biểu đồ phân tích thành phần

Quá trình sắp xếp

Quá trình cân và ghi chép

Quá trình thải bỏ

Cân điện tử

INEV staffSinh viên Sinh viên

Chất thải được phân loạivào chất thải vô cơ Chất thải được

phân loại vàochất thải hữu cơ

A1

A2

A3

A20

A1

A2

A3

A20

JICA Team staff

Sinh viên Sinh viên

Sinh viên

Thức ăn sinh học

GiấyGiấy NhựaNhựa Túi lấy mẫu

Tã bỉm Thủy tinh Kimloại

Vải Chấ thảivườn

Gỗ Cao su,da

Gốm, sứ Xỉ than Khác

Đội A Đội B Đội C Đội D

Vỏ sò, xương

Túi lấy mẫu Thức ăn sinh học

B1

B2

B3

B20

B1

B2

B3

B20

C1

C2

C3

C20

C1

C2

C3

C20

D1

D2

D3

D20

D1

D2

D3

D20

8

Tỷ lệ số lượng người phân loại và không phân loại

13,8%

✓Chất thải sinh hoạt được lấy mẫu từ 558 hộ gia đình của phường Phan Chu Trinh và Nguyễn Du,chiếm 16,0% tổng số hộ gia đình của hai phường (3.482 hộ gia đình).

33,0% 53,2%

9

Thành phần chất thải

Biodegradablefood, 55.5

Flower, garden, 3.0

Non-biodegradable

food, 10.3

Others, 31.2

Biodegradablefood, 46.6

Flower, garden, 1.4

Non-biodegradable

food, 8.4

Others, 43.6

Hình. Thành phần chất thải được phân loại thành chất thải hữu cơ

Hình. Thành phần chất thải đượcphân loại thành chất thải vô cơ

Khác, 31,2

Thức ăn dễ phân hủy, 55,5

Thức ăn khó phân hủy, 10,3 Thức ăn dễ

phân hủy, 46,6

Khác, 43,6

Thức ăn khó phân hủy, 8,4

Chất thải từ vườn, 3,0

Chất thải từ vườn, 1,4

10

BCL được quản lý

Sản xuất compost

Phân loại tại nguồn

Chất thảihữu cơ

Chất thảivô cơ

Bã thải

Hệ thống quản lý chất thải thay thế

BCL được quản lý

Sản xuất compost

Phân loại tại nguồn

Chất thảihữu cơ

Chất thảivô cơ

Bã thải

Đốt

Hiện tại

Phương án thay thế

Đảm bảo đủ chất lượng chất thải hữu cơ để sản xuất compost (hiện tại)

Để đảm bảo đủ nhiệt trị của chất thải vô cơ để đốt (thay thế)

11

Phạm vi áp dụng công nghệ đốt

80

60

40

20

0

100

Volatile (%)

Application range ofincineration3352 < HL (kJ kg -1)

Bay hơi

Phạm vi áp dụngcông nghệ đốt

12

Phạm vi áp dụng công nghệ đốt có thu hồi năng lượng

80

60

40

20

0

100

Volatile (%)

Application range of incineration with energy recovery6285 < HL (kJ kg -1)

Bay hơi

Phạm vi áp dụngcông nghệ đốt có thu

hồi năng lượng

13

Waste separated as organic wasteWaste separated as inorganic wasteAverage

80

60

40

20

0

100

Volatile (%)

Thành phần của các chất thải được phân loại gần kề

Bay hơi

Chất thải được phân loại vào chất thải hữu cơChất thải được phân loại vào chất thải vô cơ

Trung bình

14

Hợp tác bởi những người phân loại

Dân số phân loại

Phân loại tại nguồn ổn định

Hợp tác bởi những người không phân loại

Các yếu tố hướng tới phân loại tại nguồn ổn định

Phân loại

Thúc đẩy phân loại

Đánh giá tính khả thi

Đánh giá quy chuẩn xã hội

Đánh giáchi phí lợi ích

Hình thành sự quan tâm

Nhận thức vềtính hiệu quả

Nhận thức vềtrách nhiệm

Nhận thức vềrủi ro môi trường

Giai đoạn 1

Giai đoạn 2

15

Tâm lý học hành vi về phân loại tại nguồn

Nhận thức sự hiệu quảNhận thức tính hiệu quả của phân loại tại nguồn có thể đóng góp vào việc giảm thiểu các tácđộng môi trường

Nhận thức trách nhiệmNhận thức trách nhiệm rằng tôi (chúng ta) nên đóng góp vào việc giảm thiểu các tác động môitrường

Nhận thức rủi roNhận thức rủi ro mà các tác động môi trường gây ra bởi hoạt động của con người là nghiêmtrọng

16

Hình thành sự quan tâm đến phân loại tại nguồn (Giai đoạn 1)

Hình thành sự quan tâm

Nhận thức vềtính hiệu quả

Nhận thức vềtrách nhiệm

Nhận thức vềrủi ro môi trường

Giai đoạn 1

16

Đánh giá tính khả thiĐánh giá liệu hướng dẫn và thiết bị cần thiết cho phân loại tại nguồn có được chuẩn bị đầy đủkhông

Đánh giá quy chuẩn xã hộiĐánh giá liệu gia đình hoặc hàng xóm có yêu cầu bản thân tham gia vào phân loại tại nguồnkhông

Đánh giá chi phí lợi íchĐánh giá liệu phân loại tại nguồn có nên thực hiện không, bởi việc này đòi hỏi thêm nhiềucông việc, thời gian và chi phí

17

Thúc đẩy phân loại tại nguồn (Giai đoạn 2)

Phân loại

Thúc đẩy phân loại

Đánh giá tính khả thi

Đánh giá quy chuẩn xã hội

Đánh giáchi phí lợi ích

Giai đoạn 2

Thu gom & Vận chuyển

Lên men mê-tanSản phẩm

nông nghiệphữu cơ

Phân phối

Mạng lưới cửa hànggiao hàng

Phân loại tại nguồn

Sản xuấtcompost

Thức ăn thừa Chất thải khácSeptage

Bán điện

Khí Mê-tan

Bã thảilên men

Compost

Phân bón lỏng Cung cấp khí

18

Tiêu thụ

Thu gom & Vận chuyển

Tro lò đốt

Bãi chôn lấp

ĐốtNhiệt lòđốt

Không phân loại

Chất thải hỗn hợp

Dự án quản lý thức ăn thừa tại thành phố Hồ Chí Minh

19

TS. Kosuke KAWAI

Viện Nghiên cứu Môi trường Quốc giaTrung tâm Nghiên cứu Vòng vật liệu và Quản lý Chất thảiĐịa chỉ; 16-2, Onogawa, Tsukuba 305-8506, Nhật Bản

E-mail; kawai.kosuke@nies.go.jpURL; http://www-cycle.nies.go.jp/index-e.htmlTel; +81-29-850-2727 Fax; +81-29-850-2830