thcssondong-sontay.edu.vnthcssondong-sontay.edu.vn/upload/29438/20180815/skkn... · Web viewCơ sở lý luận: - Trong những năm gần đây Giáo dục luôn được Đảng

Ph ương pháp tổ chức tiết dạy thí nghiệm thực hành nhằm phát huy tính tích cực của học sinh ở bộ môn sinh học 8

A. MỞ ĐẦUI. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:1. Cơ sở lý luận:- Trong nhưng năm gân đây Giao duc luôn đươc Đang va Nha nươc ta đăc biêt

quan tâm va chu trong. Giao duc la quôc sach hang đâu vi thê viêc triên khai cac giai phap nâng cao chât lương giao duc, day hoc theo chuân kiên thưc –ki năng, đôi mơi kiêm tra- đanh gia, ưng dung công nghê thông tin vao giang day, nhăm phat huy tính tích cực, tự giac, chủ động, sang tao của hoc sinh trong hoc tâp, đem lai niềm vui, hưng thu va trach nhiêm hoc tâp cho hoc sinh.

- Đê đat đươc điều nay, ngươi thây đong vai tro rât quan trong. Thây la ngươi co trinh độ chuyên môn, nghiêp vu vưng vang, co long nhiêt tinh va tâm huyêt nghề nghiêp. Bên canh đo thây phai biêt vân dung hơp ly cac phương phap day hoc vơi tưng kiêu bai, tưng nội dung kiên thưc, đề ra nhưng biên phap tích cực nhăm giup hoc sinh vân dung kiên thưc ly thuyêt vao thực hanh va thực tiên cuộc sông, định hương cho hoc sinh co nhưng tri thưc va kỹ năng vưng chắc bươc vao cuộc sông.

- Chính vi vây viêc đôi mơi phương phap day hoc nhăm phat huy tính tích cực của hoc sinh la một trong nhưng chủ trương của đang va của nganh giao duc hiên nay muôn mỗi giao viên chung ta cân tăng cương, đa dang hoa cac phương phap trong mỗi tiêt day.

2. Cơ sở thực tiễn:- Sinh hoc la môn hoc khoa hoc thực nghiêm, kiên thưc sinh hoc đươc hinh

thanh chủ yêu băng phương phap quan sat, mô ta, tim toi thực nghiêm …. Do đo, day hoc sinh hoc không chỉ co tranh anh, mô hinh, vât mẫu, ma con phai tiên hanh cac thí nghiêm va thực hanh nhăm tích cực hoa hoat động nhân thưc của hoc sinh . Nhưng vơi đa sô cac em hoc sinh, viêc tiên hanh thí nghiêm, thực hanh quan sat hay tim tư liêu viêt bao cao.... đươc xem la không cân thiêt, cac em nghi răng chỉ cân hoc thuộc nhưng gi ghi nhân trên lơp la xong. Tiên hanh thí nghiêm, tim tư liêu... vưa mât thơi gian, vưa không đươc gi nên viêc thực hiên cac yêu câu của giao viên về chuân bị cac điều kiên cho thí nghiêm hay thực hanh quan sat... thi nhiều hoc sinh co thoi quen tiên hanh một cach qua loa, chiêu lê như: Thao tac không như hương dân, điều kiện thí nghiệm không đúng, vật mâu không đạt yêu cầu, tư liệu không theo chu đề, cac bai bao cao, thu hoạch viêt sơ sai... Noi chung cac em chưa thât sự tích cực va chưa co kỹ năng hoat động hơp tac theo nhom, chưa quen vơi viêc tự minh lam chủ, tiên hanh thực hanh- thí nghiêm đê tim ra kiên thưc mơi, khắc sâu kiên thưc đa hoc.

- Đê day thanh công một bai thực hanh la vân đề rât kho, nêu thực hanh không thanh công se không đat đươc yêu câu bai hoc. Sự thanh công của tiêt day phu thuộc vao nhiều yêu tô. Vậy lam thê nao đê phat huy tính tích cực, chu động sang

1/30


tạo cua học sinh, rèn kĩ năng vận dụng kiên thức vao thực tiễn đem lại niềm vui va hứng thú học tập cho học sinh?

Ban thân đa la một sinh viên qua nhưng năm hoc ở trương Sư Pham va nhưng năm đưng lơp trực tiêp giang day môn Sinh Hoc THCS, đươc tim hiêu về phương phap giang day của bộ môn Sinh hoc, đươc dự giơ nhiều tiêt day của đồng nghiêp trong tô bộ môn, đươc dự cac chuyên đề, cac tiêt thí nghiêm, đươc sự giup đỡ của bộ phân chuyên môn nha trương va sự nỗ lực tim hiêu của ban thân về phương phap giang day cũng như về phương tiên phuc vu cho công tac giang day của minh đươc hoan thiên hơn, kích thích đươc hoc sinh yêu thích môn hoc hơn va liên hê vơi thực tê.

Qua qua trinh hoc tâp của đồng nghiêp va sự tim hiêu của ban thân tôi xin trinh bay đề tai sang kiên kinh nghiêm: “PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC TIẾT DẠY THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH Ở BỘ MÔN SINH HỌC 8” II. ĐỐI TƯỢNG, MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.

Đối tượng nghiên cứu Đôi tương 190 hoc sinh lơp 8 trương THCS Thực tê giang day tai một trương THCS ở Thị xa Sơn Tây, thanh phô Ha Nội.

2. Phạm vi nghiên cứu - Kéo dai tư: Thang 8/ 2017 đên hêt thang 5/ 2018

3. Mục đích nghiên cứuQua nghiên cưu tôi muôn nêu lên vân đề lam thê nao đê tô chưc tiêt day thí nghiêm, thực hanh đat kêt qua cao, giup hoc sinh hưng thu trong tưng giơ hoc, tưng bai hoc va chiêm linh chi thưc tôt nhât.

B.NHỮNG GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀI. Khảo sát thực tế:

- Lân khao sat đâu tiên tôi cho hoc sinh khôi 8 toan trương đanh dâu vao phiêu điều tra vơi nội dung như sau:

Nhưng tiêt day co thí nghiêm thực hanh ở bộ môn sinh hoc đươc cac thây cô giang day em thây như thê nao?

Hao hưng, rât thích hoc

Binh thương

Nham chan, không hưng thu

Ý kiên khac

Tôi thu thâp trong đo:

2/30


Co 29 em cho răng hao hưng, rât thích hoc chiêm 15%. Co 104 em cho răng binh thương chiêm 55%. Co 38 em cho răng nham chan, không hưng thu chiêm 20%. Co 19 em co y kiên khac chiêm 10%.- Lân tiêp theo tôi day một sô tiêt thí nghiêm thực hanh theo phương phap cũ,

sau đo tiên hanh kiêm tra lai kiên thưc nắm đươc của hoc sinh qua bai hoc.

tôi thu đươc kêt qua sau:

Khối

8

Điểm Giỏi Điểm KháĐiểmTrung

bìnhĐiểm Yếu

SL % Sl % Sl % Sl %

190 29 15% 47 25% 95 50% 19 10%

Nội dung vấn đề:

II. Dạy và học tích cực?1. Dạy và học tích cực là gì?- La phat huy tính tích cực, chủ động sang tao của hoc sinh co nghia la phai

thay đôi cach day va cach hoc. Chuyên cach day thu động, truyền thu một chiều “ đoc – chép”, giao viên lam trung tâm sang cach day lây hoc sinh lam trung tâm hay con đươc goi la day va hoc tích cực. Trong cach day nay hoc sinh la chủ thê hoat động, giao viên la ngươi thiêt kê, tô chưc, hương dẫn, tao nên sự tương tac tích cực giưa ngươi day va ngươi hoc. Day va hoc tích cực la điều kiên tôt khuyên khích sự tham gia chủ động, sang tao va ngay cang độc lâp của hoc sinh vao qua trinh hoc tâp.

- Tính tích cực la một phâm chât vôn co của con ngươi. Con ngươi san xuât ra của cai vât chât cân thiêt cho sự tồn tai, phat triên của xa hội, sang tao ra nền văn hoa mỗi thơi đai.

- Tính tích cực của con ngươi biêu hiên trong cac hoat động. Hoc tâp la hoat động chủ đao ở lưa tuôi đi hoc. Tính tích cực trong hoat động hoc tâp la tính tích cực nhân thưc, đăc trưng ở khat vong hiêu biêt, cô gắng trí tuê va nghị lực cao

3/30


trong qua trinh chiêm linh tri thưc, linh hội nhưng tri thưc của loai ngươi đồng thơi tim kiêm kham pha ra nhưng hiêu biêt mơi cho ban thân.

- Tính tích cực nhân thưc trong hoc tâp liên quan vơi động cơ hoc tâp. Động cơ đung tao ra hưng thu. Hưng thu la tiền đề của tự giac. Hưng thu va tự giac la hai yêu tô tâm lí tao nên tính tích cực.

- Tính tích cực ở hoc tâp biêu hiên như: hăng hai, chủ động, tự giac tham giacac hoat động, thích kham pha, tim toi… 2. Dấu hiệu đặc trưng của dạy và học tích cực2.1. Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của học sinhTrong day hoc tích cực, ngươi hoc đươc cuôn hut tham gia vao cac hoat động hoc tâp do giao viên tô chưc va chỉ đao, thông qua đo, tự lực kham pha, tim toi kiên thưc không thu động trông chơ vao viêc truyền thu của giao viên. Ngươi hoc đươc hoat động, đươc trực tiêp quan sat thao luân, lam thí nghiêm, giai quyêt vân đề, vân dung kiên thưc vao thực tê cuộc sông theo kha năng nhân thưc, kha năng sang tao của mỗi ca nhân.2.2. Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự họcDay va hoc tích cực xem viêc rèn luyên phương phap hoc tâp cho hoc sinh không chỉ la một biên phap nâng cao hiêu qua hoc tâp ma con la một muc tiêu day hoc.Trong phương phap hoc thi côt lõi la phương phap tự hoc, điều quan trong la phai giup ngươi hoc biêt cach khai thac, lựa chon tim kiêm thông tin băng cach hinh thanh thoi quen tự hoc, tự nghiên cưu. Khi ngươi hoc co phương phap thoi quen y chí tự hoc thi se ham hoc, thích hoc, đo la điều kiên tôt đê khơi dây nội lực, kha năng vôn co của mỗi ca nhân, kêt qua hoc tâp se nâng cao.2.3.Tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác.Đê phat huy tính tích cực của hoc sinh đoi hỏi phai co sự phân hoa về trinh độ, cương độ, tiên độ hoan thanh nhiêm vu hoc tâp. Cân tăng cương ca thê hoat động hoc tâp theo nhu câu va kha năng của mỗi hoc sinh. Cac bai hoc đươc thiêt kê thanh một chuỗi nhiêm vu phù hơp vơi kha năng nhân thưc của tưng đôi tương ngươi hoc.Tuy vây, lơp hoc la môi trương giao tiêp thây – tro, tro – tro, tao nên môi quan hê hơp tac giưa cac ca nhân trong qua trinh chiêm linh kiên thưc. Thông qua thao luân, tranh luân trong nhom, y kiên mỗi ca nhân đươc bộc lộ va đươc chia sẻ. Hoc sinh không chỉ co điều kiên hoc tâp vơi nhau ma con hoc tâp lẫn nhau.

4/30


Day hoc thông qua hơp tac nhom tao nên môi quan hê tương tac giưa tro vơi tro, giưa thây vơi tro, tao nên sự binh đẳng trong quan hê giưa cac thanh viên va tao nên môi trương hoc tâp an toan. 2.4.Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của tròTrong day – hoc, viêc đanh gia hoc sinh không chỉ nhăm muc đích nhân định kêt qua thực trang va đê điều chỉnh hoat động hoc của tro ma con đồng thơi nhân định kêt qua thực trang va đê điều chỉnh hoat động day của thây.Đê đao tao nhưng con ngươi năng động, sơm thích nghi vơi đơi sông xa hội thi viêc kiêm tra, đanh gia không thê dưng lai ở yêu câu tai hiên cac kiên thưc, lăp lai cac kỹ năng đa hoc ma cân khuyên khích phat triên trí thông minh, oc sang tao trong viêc giai quyêt nhưng tinh huông thực tê.Thông qua viêc đanh gia, hoc sinh không chỉ đươc rèn luyên ki năng xem xét, phân tích vân đề ma trên cơ sở đo tự điều chỉnh cach hoc, điều chỉnh hanh vi phù hơp.3.Dạy và học tích cực đối với môn sinh họcQuan điêm của phương phap day hoc tích cực la thây thiêt kê, tro thi công va qua trinh day hoc sinh cach tim hiêu va nắm bắt tri thưc chư không phai day hoc sinh tri thưc.Nhiêm vu ở trương THCS la bồi dưỡng thê hê trẻ trở thanh nhưng ngươi lam chủ đât nươc trong tương lai. Đây la nhưng chủ nhân tương lai đươc giac ngộ lí tưởng cach mang, lí tưởng XHCN, co trinh độ văn hoa, khoa hoc ki thuât toan diên, co sưc khỏe, sự thông minh cân cù, sang tao.Đê co đươc điều đo cân đên vai tro rât quan trong của ngươi thây. Thây phai la ngươi co trinh độ chuyên môn, nghiêp vu vưng vang, co long nhiêt tinh, tâm huyêt nghề nghiêp, bên canh đo thây phai biêt vân dung phù hơp cac phương phap day – hoc vơi tưng kiêu bai, tưng nội dung kiên thưc đê giup hoc sinh vân dung tôt kiên thưc lí thuyêt vao thực hanh va thực tiên cuộc sông.Sinh hoc la một bộ môn kho va mang tính chât trưu tương cao vi no nghiên cưu về cac cơ thê sông, cac qua trinh sông va đăc biêt no gắn liền vơi hoat động thực tiên của con ngươi. Vi vây nắm bắt tôt cac kiên thưc sinh hoc se gop phân nâng cao đơi sông loai ngươi. Do đo viêc tim ra phương phap nâng cao chât lương day hoc la một vân đề cực ki quan trong.III.Phương pháp tổ chức hướng dẫn thí nghiệm thực hành nhằm phát huy tính tích cực của học sinh ở bộ môn sinh học 8.

5/30


1. Vai trò của thí nghiệm thực hành trong giảng dạy nhằm phát huy tính tích cực của học sinh.Thí nghiêm sinh hoc giư vai tro quan trong trong qua trinh nhân thưc. Tuy vây vơi khoang thơi gian co han của giơ hoc cac kinh nghiêm cân sử dung trong môi quan hê hơp lí vơi viêc sử dung cac loai thiêt bị day hoc khac như: tranh anh, mô hinh,…Vi vây cân lựa chon cac thí nghiêm co nội dung va phương phap tô chưc, tiên hanh phù hơp vơi yêu câu của chương trinh.Một thực tê khi giang day sinh hoc ở trương THCS, một bai giang trên lơp co thực hiên cac thí nghiêm thi giơ hoc bao giơ cũng rât sôi nôi, cuôn hut hoc sinh, giup hoc sinh phat hiên kiên thưc của bai rât nhanh, tư đo nhơ va khắc sâu kiên thưc.Như vây thí nghiêm, thực nghiêm khoa hoc giư vai tro hêt sưc quan trong trong qua trinh nhân thưc khoa hoc va thực tiên. Thí nghiêm co thê giup hoc sinh chuyên tư tư duy cu thê sang tư duy trưu tương va ngươc lai. Thí nghiêm giup hoc sinh lươc bỏ nhưng cai phu, cai thư yêu, giư lai cai ban chât của sự vât, hiên tương. Thí nghiêm do giao viên trinh bay se la mẫu mực về thao tac cho hoc sinh hoc tâp, bắt chươc, đê sau đo khi lam thí nghiêm hoc sinh se hoc đươc ca cach thưc lam thí nghiêm. Ngươi ta coi thí nghiêm la cơ sở của viêc hoc sinh hoc va đê rèn luyên ki năng thực hanh.Thí nghiêm sinh hoc con co tac dung phat triên tư duy, giao duc thê giơi quan duy vât biên chưng va củng cô niềm tin khoa hoc của hoc sinh. Giup hinh thanh nhưng đưc tính tôt của ngươi lao động mơi: cân thân, ngăn nắp, trât tự, …Đê hiêu rõ hơn tac dung của thí nghiêm đôi vơi tư duy của hoc sinh. Sau đây tôi xin giơi thiêu kêt qua nghiên cưu của cac nha tâm lí hoc sư pham, đê qua đây giao viên chung ta nên sử dung phương phap thí nghiêm, thực hanh tôi đa co thê vao qua trinh hoc tâp:Tỉ lê lưu giư trong trí nhơSau 3 giơ Sau 3 ngay 30% Lời nói 10% 60% Hình ảnh 20% 80% Lời nói và hình ảnh 70% 90% Lời nói, hình ảnh và hoạt động 80% 99% Tự phát hiện 90%

6/30


Vây thông qua thí nghiêm sinh hoc, hoc sinh nắm kiên thưc một cach hưng thu, vưng chắc va sâu sắc.2. Phân loại các thí nghiệm sinh học2.1. Theo mục đích sử dụngTheo muc đích sử dung co thê chia cac thí nghiêm trong chương trinh phô thông thanh cac loai2.1.1 . Thí nghiêm đươc sử dung đê hinh thanh kêt luân khoa hoc.Co hai cach khai thac thông tin ở thí nghiêm:

- Cach thư nhât: Giao viên trực tiêp lam thí nghiêm( hoc sinh chỉ tham gia vaihoat động nhỏ co tính chât hỗ trơ thây) đê đem lai thông tin cho tro. Cach nay goi la thí nghiêm biêu diên. Thí nghiêm biêu diên đươc thực hiên trươc lơp vơi chưc năng của lí luân day hoc. Tư quan sat thí nghiêm, hoc sinh phân tích rut ra kêt luân mơi. Như vây, thí nghiêm la nguồn thông tin chủ yêu đôi vơi hoc sinh.

- Cach thư hai: Tro lam thí nghiêm dươi sự chỉ đao của thây. Cach nay goi lathí nghiêm thực hanh, thương đươc tô chưc tai phong thí nghiêm, hoc sinh lam theo sự hương dẫn của giao viên hoăc qua cac bai hương dẫn đê tự khai thac kiên thưc, củng cô kiên thưc đa hoc hoăc kiêm tra. Qua tiên hanh va quan sat thí nghiêm tai phong thí nghiêm sinh hoc, hoc sinh vach ra đươc ban chât của hiên tương, qua trinh sinh hoc. Thí nghiêm thực hanh đươc sử dung khi nghiên cưu qua trinh sinh ly, anh hưởng của cac nhân tô sinh thai lên sinh vât…Hoc sinh tự minh kham pha ra nhưng điều mơi mẻ.Ví dụ: Bài 8: Cấu tạo và tính chất của xương.Khi day phân III. Thanh phân hoa hoc va tính chât của xương.- Giao viên se cho hoc sinh hoat động nhom- Gv: Y/c nhom bưng bộ TN ra quay trở lai ban của tưng nhom. Sau đo hương dẫn trươc lơp cach lam tưng thí nghiêm..- Hoc sinh: nghe hương dẫn TN1: …..? Quan sat co hiên tương gi xay ra?? Lây thử xương đùi êch đa ngâm trong axit rửa trong côc nươc sach, kiêm tra xương băng cach uôn xem xương cưng hay mềm?TN2: ……? Bop nhẹ một phân xương đa đôt rồi nhân xét? ? Phân con lai cho vao ông nghiêm đựng HCl 10%. Quan sat co hiên tương gi xay ra không?- Gv: Yêu câu cac nhom tiên hanh va điền kêt qua vao phiêu hoc tâp

7/30


- Gv vân đap cac nhom, cùng cac nhom hương dẫn cac nhom tự tim ra kiên thưc?( Gv mở rộng liên môn kiến thức môn hóa học )- Qua hai TN trên hoc sinh se tự vach ra đươc ban chât của hiên tương va rut ra kêt luân la gi? - Giao viên giup hoc sinh chuân hoa kiên thưc.

Hình ảnh học sinh làm thí nghiệm tìm hiểu cấu tạo và tính chất của xương

2.1.2. Thí nghiêm đươc sử dung đê rèn luyên ki năng thiêt kê thí nghiêm:Trong trương hơp nay, thí nghiêm la nguồn cung câp kiên thưc quy trinh, rèn luyên ki năng. Muc đích chính của viêc thực hiên thí nghiêm la rèn luyên ki năng, do đo trong qua trinh hoc tâp cân lam sang tỏ cac câu hỏi sau:

- Hiên tương đo la gi? Co thê quan sat điều đo đươc không?- Cân nhưng thiêt bị gi?- Lam thê nao đê quan sat đươc?- Kêt qua thí nghiêm như thê nao thi đat đươc muc đích?

8/30


- Thao tac như thê nao la đung?- Cai gi se anh hưởng đên kêt qua thí nghiêm?

Cac thí nghiêm se đươc lăp đi lăp lai va cac câu hỏi trên liên tuc đươc đăt ra se lam cho hoc sinh quen vơi tac phong nghiên cưu thực nghiêm, nắm đươc quy trinh lam viêc theo kiêu tim toi, kham pha. Tùy sự tham gia của hoc sinh va thí nghiêm nhiều hay ít ma ki năng của hoc sinh đươc rèn luyên nhiều hay ít.Ví dụ: Bài 26: Thực hành: Tìm hiểu hoạt động của enzim trong nước bọt.Khi day bai thực hanh nay giao viên se hương dẫn hoc sinh biêt cach đăt cac thí nghiêm đê tim hiêu nhưng điều kiên bao đam cho enzim hoat động.Bươc 1: Chuân bị: 4 ông nghiêm Ống A: 2ml hồ tinh bột + 2ml nươc laỐng B: 2ml hồ tinh bột + 2ml nươc botỐng C: 2ml hồ tinh bột + 2ml nươc bot đa đun sôiỐng D: 2ml hồ tinh bột + 2ml nươc bot + vai giot HCl(2%)Bươc 2: Tiên hanh thí nghiêm

- Dùng giây đo pH đo dung dịch trong cac ông nghiêm rồi ghi kêt qua vao vở- Đăt thí nghiêm như hinh 26 sach giao khoa( tùy vao cơ sở vật chất của

từng trường, nếu không có giáo viên cho học sinh quan sát kết quả trên máy tính rồi ghi nhận xét vào bảng 26.)

Cac ông nghiêm Hiên tương( độ trong) Giai thíchỐng AỐng BỐng CỐng D

Bươc 3. Kiêm tra kêt qua thí nghiêm.- Chia phân dung dịch trong mỗi ông nghiêm thanh hai phân- Dùng thuôc thử đê kiêm tra kêt qua biên đôi trong cac ông nghiêm- Quan sat kêt qua bươc 3 rồi ghi nhân xét .

- Giao viên se hỗ trơ cac nhom đê sử dung rèn luyên ki năng thiêt kê thí nghiêm. Đôi vơi nhom con sai nhiều, hay con yêu thi giao viên động viên hỗ trơ va giup đõ đê tim ra kiên thưc. Tư đo hoc sinh se đươc rèn luyên cac ki năng thực hanh va phat huy đươc tính tích cực, chủ động va sang tao trong hoc tâp.

Hình ảnh giáo viên hướng dẫn dụng cụ thí nghiệm và tiến hành thí nghiệm

9/30


10/30


11/30


2.2. Theo chủ thể thí nghiệmTheo chủ thê thực hiên thí nghiêm co thê chia cac thí nghiêm trong chương trinh phô thông cơ sở thanh cac loai như sau:2.2.1. Thí nghiêm biêu diên của giao viên:Vai tro của thí nghiêm trong giơ sinh hoc co thê khac nhau. Chung co thê dùng đê minh hoa cac kiên thưc do giao viên trinh bay co thê la nguồn kiên thưc ma hoc sinh tiêp thu dươi sự hương dẫn của giao viên trong qua trinh quan sat thí nghiêm. Vi vây cac thí nghiêm biêu diên co thê tiên hanh băng hai phương phap chính:

12/30


Phương phap minh hoa va phương phap nghiên cưu. Phương phap thư hai co gia trị hơn vi no co tac dung kích thích hoc sinh lam viêc tích cực hơn va đăc biêt tao điều kiên phat triên kha năng nhân thưc của hoc sinh.Ví dụ: Bài 44: Thực hành: Tìm hiểu chức năng(liên quan đến cấu tạo) của tủy sống.- Khi day bai thực hanh nay ở thí nghiêm 4,5,6,7 giao viên se biêu diên tiên hanh thí nghiêm rồi cho hoc sinh quan sat va ghi lai kêt qua thí nghiêm vao bang phiêu hoc tâp( Giao viên lưu y trươc khi biêu diên thí nghiêm se cho hoc sinh dự đoan trươc kêt qua)

Thí nghiệm

Điều kiện thí nghiệm

Cường độ và vị trí kích thích

Kết quả quan sát

4 Cắt ngang tủy(ở đôi dây thân kinh da giưa lưng 1 va 2)

Kích thích rât manh chi sau băng HCl 3%

5 Kích thích rât manh chi trươc băng HCl 3%

6Hủy tủy ở trên vêt

cắt ngang

Kích thích rât manh chi trươc băng HCl 3%

7 Kích thích rât manh chi sau băng HCl 3%

- Sau khi hoc sinh rut ra kêt luân hay kêt qua thí nghiêm tư hoat động biêu diên của giao viên thi giao viên se giup hoc sinh chuân hoa kiên thưc.2.2.2. Thí nghiêm thực hanh của hoc sinhTùy theo muc đích của viêc sử dung trong qua trinh hoc tâp ma thí nghiêm của hoc sinh đươc chia thanh 3 loai cơ ban sau:

- Thí nghiêm hoc tâp: la thí nghiêm đươc hoc sinh tiên hanh đê nghiên cưu tailiêu mơi, co thê do tưng hoc sinh hoăc nhom hoc sinh tiên hanh.Ví dụ: Bài 44: Thực hành: Tìm hiểu chức năng(liên quan đến cấu tạo) của tủy sống.- Khi day bai thực hanh nay ở thí nghiêm 1,2,3 giao viên se cho hoc sinh tưng nhom tiên hanh thí nghiêm rồi quan sat va ghi lai kêt qua thí nghiêm vao bang phiêu hoc tâp( Giao viên lưu y trươc khi biêu diên thí nghiêm se cho hoc sinh dự đoan trươc kêt qua)

13/30


Thí nghiệm

Điều kiện thí nghiệm

Cường độ và vị trí kích thích

Kết quả quan sát

1 Ếch đa hủy nao đê nguyên tủy

Kích thích nhẹ 1 chi (chẳng han chi sau bên phai) băng

HCl 0,3%2 Kích thích chi đo manh hơn

băng HCl 1%3 Kích thích rât manh chi đo

băng HCl 3%

- Thí nghiêm thực hanh: Đê củng cô nhưng kiên thưc hoc sinh đa linh hội đươc đồng thơi đê rèn luyên ki năng, ki xao va ki thuât tiên hanh thí nghiêm của hoc sinh. Thí nghiêm thực hanh co thê tiên hanh vơi tât ca cac hoc sinh trong lơp, hoăc thực hanh theo nhom phu thuộc vao kha năng, trang thiêt bị, hoa chât va dung cu thí nghiêm của tưng trương. Ví dụ: Bài 5: Thực hành quan sát tế bào và môKhi day bai thực hanh nay giao viên se cho hoc sinh lam tưng nhom (6 hoc sinh lam một nhom). * Trươc khi tiên hanh giao viên cho hoc sinh tra lơi một sô câu hỏi chuân bị

1. Co nhưng loai mô nao?2. Trinh bay cach quan sat tiêu ban băng kính hiên vi?

Sau đo hương dẫn cac bươc tiên hanh thí nghiêm cho cac nhom. Cac nhom tiên hanh rồi trao đôi tiêu ban cho nhau đê quan sat. Hoc sinh ve hinh quan sat đươc, chu thích Nhân xét kêt qua va rut ra kêt luân

+ Nhân xét về đăc điêm tê bao mô cơ vân?+ Tê bao mô biêu bi, mô liên kêt, mô cơ co đăc điêm gi khac nhau?

* Đê tiêt thực hanh đat hiêu qua giao viên cân lưu y cac nhom khi tiên hanh:+ Đây la men cân đây tư tư đê tranh tao ra bot khí lam cho viêc quan sat tiêu ban găp kho khăn.+ Quan sat ở độ phong đai nhỏ trươc, sau đo mơi chuyên sang quan sat ở độ phong đai lơn hơn.

14/30


+ Phân biêt cac thanh phân chính của tê bao: mang, chât tê bao, vân ngang, nhân.+ Ve hinh cân đôi, ghi cac chu thích

- Thí nghiêm ngoai khoa: Thương đươc thực hiên ngoai lơp hoăc trong cac buôi hội vui sinh hoc, thí nghiêm ngoai khoa thực hanh quan sat ở nha. Dang thí nghiêm nay giup hoc sinh hưng thu hoc tâp, nâng cao vai tro giao duc ki thuât tông hơp, gắn liền vơi kiên thưc đa hoc vơi thực tê cuộc sông. Đôi vơi dang thí nghiêm nay giao viên cân hương dẫn đề tai, đăt ra muc đích yêu câu, hương dẫn hoc sinh tự tim kiêm dung cu, hoa chât…Ví dụ: Bài 63. Cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thaiKhi day bai nay, tôi se day hoc theo hinh thưc ngoai khoa vơi viêc giao duc giơi tính ở tuôi vị thanh niên.Tôi se chia lơp thanh một sô nhom nhỏ về nha tim hiêu nghiên cưu đê tiêt hoc sau cac nhom se lên trinh bay phân tim hiêu của minh trươc lơp.

- Nhom 1: Tim hiêu y nghia của viêc tranh thai.- Nhom 2: Tim hiêu về viêc anh hưởng của co thai sơm, ngoai y muôn ở tuôi

vị thanh niên?- Nhom 3: Tim hiêu về nhưng hâu qua co thê xay ra khi phai xử lí đôi vơi viêc

mang thai ngoai y muôn ở tuôi vị thanh niên? Lam thê nao đê tranh đươc?- Nhom 4: Nêu cac nguyên tắc thực hiên đê co thê tranh thai? Kê tên va giơi

thiêu cac phương tiên sử dung đê tranh thai ma em biêt? Cac nhom khac se co quyền hỏi nhưng thắc mắc hay điều ma minh chưa rõ ?Giao viên se hỗ trơ coi như la ngươi cộng tac viên giup buôi ngoai khoa đo diên ra tôt nhât khi cac nhom co sự vương mắc.Qua phân chuân bị va trinh bay cac nhom, tôi thây tiêt hoc đo đat kêt qua rât tôt. Hoc sinh cac nhom chuân bị tôt, co nhom con biêt sử dung công nghê thông tin, co nhom kha năng thuyêt trinh về vân đề của minh rât hay. 3. Quy trình sử dụng thí nghiệm trong dạy sinh học.3.1. Những yêu cầu khi tiến hành thí nghiệm3.1.1.Thí nghiêm của giao viênTrong khi tiên hanh thí nghiêm trên lơp, giao viên phai tuân thủ nhưng yêu câu sau:

a. Đam bao an toan cho giao viên va hoc sinh.Yêu câu an toan la yêu câu tiên quyêt đôi vơi giao viên khi lam thí nghiêm trên lơp hoc. Đê đam bao an toan trong thí nghiêm giao viên phai xac định y thưc trach

15/30


nhiêm về bao đam an toan sưc khỏe, tính mang cho tâp thê va tưng ca nhân của hoc sinh trong lơp hoc.

b. Bao đam kêt qua va tính khoa hoc của thí nghiêmKêt qua tôt của thí nghiêm co liên quan rât lơn đên chât lương day hoc va củng cô long tin khoa hoc của hoc sinh, sự biêu diên thí nghiêm khéo léo của giao viên con la mẫu mực cho hoc sinh.

c. Đam bao tính trực quanĐam bao tính trực quan la một trong nhưng yêu câu cơ ban của thí nghiêm. Đê đam bao tính trực quan giao viên phai khéo léo bô trí cac dung cu thí nghiêm co kích thươc hinh dang phù hơp, dùng lương hoa chât hơp lí lam sao đê ca lơp quan sat đươc tôt nhât.Ngoai nhưng yêu câu trên về măt phương phap đê nâng cao chât lương, hiêu qua của cac thí nghiêm biêu diên chung ta cân chu y một sô điêm cơ ban:

- Lựa chon sô thí nghiêm trong mỗi bai, mỗi tiêt hoc vưa phai, chon nhưng thínghiêm tiêu biêu phuc vu trong tâm của bai hoc.

- Sử dung cac thí nghiêm gon nhẹ, đơn gian, cô gắng tân dung nhưng dung cu thay thê nhưng vẫn đam bao tính khoa hoc, sư pham, thâm mỹ.

- Phôi hơp lơi noi của giao viên vơi thí nghiêm biêu diên co y nghia rât lơn.3.1.2. Thí nghiêm của hoc sinh.

a. Thí nghiêm đê nghiên cưu bai mơiViêc tô chưc cho hoc sinh lam thí nghiêm đê nghiên cưu bai mơi co thê thực hiên băng hai cach: Toan lơp cùng lam một thí nghiêm hoăc tưng nhom lam nhưng thí nghiêm khac nhau. Khi tiên hanh thí nghiêm theo nhom, giao viên cân tô chưc đê cac hoc sinh trong nhom lân lươt đươc lam thí nghiêm biêu diên ma trong đo chỉ co một sô em kha phu trach. Nêu thí nghiêm phưc tap thi nên co sự phân công giưa cac hoc sinh trong nhom.

b. Thí nghiêm thực hanh.Hinh thưc thí nghiêm do hoc sinh tự lam khi hoan thiên thí nghiêm nhăm minh hoa, ôn tâp, củng cô kiên thưc đa hoc va rèn luyên ki năng, ki xao đươc goi la thí nghiêm thực hanh.Một trong nhưng điều kiên giup thực hiên thanh công thí nghiêm thực hanh la hoc sinh đa chuân bị trươc về muc đích của thí nghiêm, hoc sinh cân lam gi va lam như thê nao, giai thích cac hiên tương xay ra trong thí nghiêm, rut ra nhưng kêt luân

16/30


đung đắn. Dươi sự hương dẫn của giao viên, hoc sinh cân ôn lai nhưng nội dung cân thiêt trong sach giao khoa hoăc đoc trươc cac tai liêu hương dẫn thí nghiêm.Giao viên cân xac định nội dung va phương phap thực hiên giơ thực hanh sao cho phù hơp vơi đăc điêm nội dung, thơi gian cho phép va cơ sở vât chât, thiêt bị day hoc.

c. Thí nghiêm luyên tâp- vân dung kiên thưc mơi va thí nghiêm ngoai khoa.Thí nghiêm luyên tâp – vân dung kiên thưc mơi thương đươc tiên hanh trong phong bộ môn(phong thí nghiêm). Thông qua kiên thưc ma em đa hoc trên lơp vao phong thực hanh cac em tự minh lam thí nghiêm giai phẫu hoăc quan sat hinh thai dựa trên cac mẫu vât thât ma cac em kiêm đươc đê một lân nưa khẳng định kiên thưc trên lí thuyêt la đung.Thí nghiêm ngoai khoa chủ yêu đươc tiên hanh ở vươn trương, goc sinh hoc hay ngoai thiên nhiên. Tâm quan trong của bai thực hanh ngoai khoa đo la:

- Phat triên hưng thu hoc tâp của hoc sinh, mở rộng tri thưc va ki năng quan nghiên cưu, hoc tâp thêm cac vân đề sinh hoc khac.

- Giao duc thê giơi quan khoa hoc, tinh yêu lao động, yêu thiên nhiên, rèn oc thông minh, thoi quen quan sat độc lâp.

- Vưa nâng cao chât lương hoc tâp, vưa xây dựng nha trương qua cac hoat động công ích( lam vươn trương, goc sinh giơi, phong sinh hoc).3.2. Các bước lôgic khi dạy tiết thực hành thí nghiệm.

Bước 1: Đăt vân đê GV thông bao đề tai nghiên cưu, nêu cu thê đôi tương thí nghiêm , thơi gian thí nghiêm muc đích yêu câu va cac yêu câu cân đat đươc qua thí nghiêm nghiên cưu đê kích thích sự tự giac va hưng thu ban đâu của ngươi hoc.

Bước 2: Phát hiện vân đê Nêu muc đích cu thê hơn, vach rõ nhưng thanh phân câu thanh chủ đề nghiên cưu đê HS co sự định hương cu thê

Bước 3: Đê xuât gia thuyết, dự đoán các phương án giai quyết,vạch kế hoạch giai quyết.

Yêu câu cac em lam viêc theo tô, nhom, nắm cac bươc tiên hanh thí nghiêm, lam thí nghiêm va mang vao lơp cac thí nghiêm đa thực hiên. GV hương dẫn, giơi thiêu cac nội dung tham khao, cac địa chỉ trên internet...đê hoc sinh tham khao, tim hiêu...hoan thanh đề tai bao cao hoăc tự tiên hanh thí nghiêm ở nha.

Bước 4: Thực hiện kế hoạch giai quyết Hoc sinh chuân bị tôt thí nghiêm, tự minh thực hiên thí nghiêm, đề tai nghiên cưu ( ca nhân hoăc nhom) la cơ sở đê hinh thanh va rèn luyên cac kỹ năng nghiên

17/30


cưu khoa hoc cho cac em, tao điều kiên cân thiêt cho hoc sinh kha năng tự giac hoc tâp, biêt tự tim hiêu, phat hiên kiên thưc

Bước 5: Đánh giá việc thực hiện kế hoạch. Giao viên cân khuyên khích, động viên, kích thích oc tim toi, quan sat, tao hưng thu trong viêc đanh gia thực hiên kê hoach. Hoc sinh hoăc nhom lam đươc thí nghiêm tôt, co bai bao cao hay sat thực tê, giao viên cân khen ngơi va động viên tinh thân tham gia tích cực của cac em hay nhom băng cach ghi điêm cộng. Nhom hay hoc sinh chưa lam tôt (Cach lam , đối tượng hay thời gian tiên hanh chưa đúng,....) GV cân giup hoc sinh phat huy tính chủ động tích cực trong giơ hoc đê cac em tự tin hơn, hưng thu hơn trong linh vực nghiên cưu khoa hoc sinh hoc thực nghiêm.

Bước 6: Giáo viên nhận xet, bổ sung, hoàn thiện.3.3. Một số lưu ý khi thực hiện các tiết thực hành nhằm đạt hiệu qua cao.

Nét nôi bât dê nhân thây của tiêt thực hanh theo phương phap tích cực la hoat động của hoc sinh chiêm tỉ lê cao so vơi hoat động của giao viên về măt thơi lương cũng như cương độ lam viêc. Nhưng thực ra, đê co một tiêt thực hanh đat hiêu qua cao đoi hỏi ngươi giao viên chu y:- Phân chuân bị: Giao viên phai chuân bị nhưng mẫu vât chuân, nhưng mẫu

vât co sẵn trong tự nhiên hoăc phai liên hê trươc đê mua nhưng mẫu vât đat yêu câu mong muôn.Về phía hoc sinh cũng cân chuân bị theo mẫu vât đê phong phu hơn trong tiêt thực hanh.

- Dung cu thực hanh như bộ đồ mô, kính lup, kính hiên vi, mô hinh, khay mô, thau, châu, khăn lau…chuân bị đây đủ, cân thân.

- Đên giơ thực hanh, trươc khi vao giơ giao viên cân kiêm tra sự chuân bị mẫu vât của cac nhom, nhưng mẫu vât nao đat tiêu chuân, không đat tiêu chuân, mẫu vât nao la đê thuân tiên trong giơ thực hanh

- Trong khi thực hanh giao viên cân nêu muc tiêu của tiêt thực hanh hay của tưng hoat động đê hoc sinh thực hanh đung muc tiêu không đi lêch hương.

- Đôi vơi nội dung thực hanh kho, ngoai viêc hương dẫn, giao viên cân lam mẫu cho hoc sinh quan sat trươc sau đo cac nhom mơi thực hanh đam bao yêu câu đề ra.

- Trong tiêt thực hanh giao viên chu y, theo dõi cac nhom yêu, uôn nắn, sửa sai kịp thơi.

- Sử dung câu hỏi bam sat, hê thông, trong tâm đê phat huy trí lực của hoc sinh.

- Đôi vơi nhưng bai co nội dung thực hanh quan sat giao viên cân cho hoc sinh quan sat cu thê cac bộ phân của một cơ thê sinh vât tư đâu đên đuôi về câu tao va hoat động của bộ phân đo, biêt đăc điêm thích nghi vơi môi trương sông, câu tao phù hơp vơi chưc năng.

18/30


- Đôi vơi nhưng bai co nội dung giai phẫu quan sat câu tao trong, giao viên cân hương dẫn chi tiêt cac đương mô, cach câm kéo đê nâng mũi kéo lên tranh tôn thương cac nội quan.

- Đôi vơi cac bai thực hanh thí nghiêm về cac qua trinh sinh lí đoi hỏi độ chính xac cao, giao viên cân chuân bị chu đao va thực hanh trươc cho thanh thao va đam bao mưc độ thanh công của tiêt thực hanh đồng thơi giao viên cân lam mẫu đê cac nhom biêt cach tiên hanh theo.

- Đôi vơi thực hanh vân dung thực tê la một trong nhưng bai thực hanh rât co lơi cho cac em trong nhưng trương hơp cưu ban bè, ngươi thân bị thương hay bị đuôi nươc thi giao viên cân phai lam mẫu trươc đê hoc sinh nắm chắc cac thao tac cu thê.

- Trong phân tông kêt tiêt thực hanh, giao viên cân cho đai diên một vai nhom bao cao kêt qua thực hanh của minh, cac nhom khac bô sung va giao viên đính chính nhưng sai sot của hoc sinh.

- Giao viên cân chu y khâu vê sinh cuôi tiêt thực hanh: phân công cac nhom thu don mẫu vât đa thực hanh co hoa chât cân thiêt, tranh vưt bưa bai gây ô nhiêm môi trương, nhưng dung cu cân rửa sach se trươc khi chuyên về phong thiêt bị. IV. Ứng dụng vào thực tiễn công tác giảng dạy

1. Quá trình áp dụng- Trong thực tê giang day ban thân đa tiêp tuc vân dung cac phương phap, ki

thuât day hoc tích cực trong day hoc sinh hoc, đăc biêt la cac tiêt co kha năng vân dung thực hanh, thí nghiêm. Biên cac em trở thanh chủ thê của qua trinh hoc tâp, đưa cac em vao vị trí chủ động, đoi hỏi cac em phai tích cực suy nghi, tư duy băng nhưng câu hỏi, tinh huông co tính chât nêu vân đề, gơi mở… biêt phân tích nguyên nhân, kêt qua va liên hê thực tê vân dung vao cuộc sông.

- Khuyên khích hoc sinh nêu thắc mắc, nêu tinh huông co vân đề va tham gia giai quyêt vân đề, đề xuât y kiên khắc phuc, giai quyêt

2. Hiệu quả khi áp dụng đề tàiKêt qua sau khi thực hiên phương phap tô chưc tiêt day thí nghiêm thực hanh

nhăm phat huy tính tích cực của hoc sinh ở cuôi năm hoc như sau:- Lân khao sat nay tôi lai đưa lai phiêu điều tra như đâu năm hoc, yêu câu cac

em đanh dâu vaoTrong đo: Co 137 em hao hưng, rât thích hoc chiêm 72%. Co 32 em thây binh thương chiêm 17%. Co 6 em thây nham chan, không hưng thu chiêm 3%. Co 15 em co y kiên khac chiêm 8%.

19/30


- Lân tiêp theo tôi tiên hanh kiêm tra lai kiên thưc nắm đươc của hoc sinh qua bai hoc băng cac bai kiêm tra khi đa day phương phap mơi tôi thu đươc kêt qua sau:

Khối 8

Điểm Giỏi Điểm Khá ĐiểmTrung bình Điểm Yếu

SL % Sl % Sl % Sl %

190 86 45% 67 35% 35 19% 2 1%

C. KẾT LUẬN 1. Bài học kinh nghiệm:

a. Kết qua đạt được: Thông qua kêt qua thực tê đa đat đươc cho thây chât lương trung binh bộ

môn đươc nâng cao kha rõ trong đo tỉ lê hoc sinh giỏi, kha tăng cao, tỉ lê hoc sinh yêu giam nhiều. Đa sô hoc sinh hưng thu, rât thích hoc nhưng tiêt thí nghiêm thực hanh b. Hạn chế tồn tại:

- Đề tai chỉ ap dung ở một sô bai, một sô phân của bai nên chưa đanh gia tính kha thi triêt đê của phương phap nay.

- Một sô hoc sinh con lươi biêng, chưa thực sự tâp trung vao phương phap hoc mơi. Ngoai ra một sô hoc sinh lam dung tiêt thực hanh, không chu y, noi chuyên, nghịch đồ thí nghiêm nên kêt qua không đươc tôt. 2. Kết luận: Trên đây tôi đa trinh bay xong đề tai sang kiên kinh nghiêm: “Phương phap tô chưc tiêt day thí nghiêm thực hanh nhăm phat huy tính tích cực của hoc sinh ở bộ môn sinh hoc 8”. Tham gia viêt sang kiên kinh nghiêm, vơi tuôi đơi va tay nghề con trẻ nên đề tai của tôi chắc chắn con co phân thiêu sot. Rât mong nhân đươc sự gop y chân thanh của quy thây cô va cac ban đồng nghiêp đê đề tai sang kiên kinh nghiêm của tôi đươc hoan chỉnh va vân dung đat hiêu qua cao trong qua trinh giang day.

Vơi đề tai nay tôi hi vong no se gop phân nâng cao phương phap day va hoc của giao viên va hoc sinh. No se giup ích cho nhưng giao viên say mê, nhiêt tinh hêt long vơi nghề giao đi tim phương phap mơi đê truyền thu cho hoc sinh thân yêu của chung ta.

D. KIẾN NGHỊ - ĐỀ XUẤT. 1. Vê phía phụ huynh học sinh:

20/30


- Kiêm tra đôn đôc viêc chuân bị bai, hoc bai của hoc sinh ở nha. - Tao điều kiên va khuyên khích hoc sinh tích cực trong hoc tâp.

2. Vê phía Ban Giám Hiệu nhà trường:- Hỗ trơ tích cực cho giao viên trong viêc ap dung phương phap mơi nay vao trong thực tiên.- Khuyên khích, động viên cac giao viên sử dung công nghê thông tin kêt hơp phương phap day hoc mơi.

3. Vê phía Phòng giáo dục và đào tạo:- Hỗ trơ thêm về phương diên thiêt bị nhăm phuc vu tôt hơn cho công tac day hoc của giao viên. - Thương xuyên tô chưc cho cac giao viên đi hoc chuyên đề đôi mơi phương phap day hoc.

Sau đây là một số tiết dạy thí nghiệm, thực hành tôi đa áp dụng ki thuật dạy học tích cực lồng ghep liên môn với giáo dục môi trường, giáo dục ki năng sống, cho các em kết hợp với việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học.

* Tiết dạy có sử dụng thí nghiệm kết hợp liên môn và giáo dục bao vệ môi trường

TIẾT 23- BÀI 22: VỆ SINH HÔ HẤPI. Mục tiêu: Sau khi hoc xong bai nay hoc sinh phai:

1. Kiên thức: - Trinh bay đươc tac hai của cac tac nhân gây ô nhiêm không khí đôi vơi hoat động hô hâp.- Kê đươc tên một sô bênh hay tôn thương hê hô hâp.- Giai thích đươc cơ sở khoa hoc của viêc luyên tâp thê duc, thê thao đung cach.- Đề ra cac biên phap luyên tâp đê co một hê hô hâp khỏe manh.

2. Kỹ năng: - Quan sat, so sanh, phân tích, tông hơp.

- Hoat động nhom. 3. Thai độ:

- Co y thưc giư gin bao vê cơ quan hô hâp.- Co y thưc bao vê môi trương sông.

II.Phương pháp: - Phương phap vân đap, giang giai - Phương phap trực quan

- Phương phap thao luân nhom - Phương phap thí nghiêmIII. Chuẩn bị: 1. Giao viên:

- May chiêu projector, may chiêu đa vât thê

21/30


- Chuân bị tranh, anh về hoat động của con ngươi gây ô nhiêm môi trương không khí va tac hai của no.- Phiêu hoc tâp, manh ghép co nội dung bai hoc- Dung cu va hoa chât lam thí nghiêm chưng minh tac hai của thuôc la.

2. Học sinh:- Hoc bai cũ. Đoc trươc bai mơi.- Chuân bị, sưu tâm một sô hinh anh liên quan.

IV.Tiến trình dạy học: 1.Ổn định tổ chức lơp: - Kiêm tra si sô, công viêc chuân bị của hoc sinh. 2. Kiêm tra bai cũ: Lồng ghép trong tiêt hoc 3. Bai mơi:

Tiết 23- Bài 22: Vệ sinh hô hâp.HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

- Gv chiêu video môi trương bị ô nhiêm?

? Nhân xét môi trương không khí trong vieo nay?(Môi trương không khí ô nhiêm)? Thê nao la không khí bị ô nhiêm?(Co ít khí oxi,nhiều khí , nhiều chât khí độc hai va nhiều vi sinh vât gây bênh)* Liên hệ ở môi trường ở địa phương(….)- Gv: Môi trương ô nhiêm anh hưởng tơi sinh vât trên trai đât. Trong đo co con ngươi, đăc biêt la hê hô hâp đa chịu anh hưởng rât nghiêm trong.

? Nêu cac ví du về nhưng trương hơp co bênh hay tôn thương hê hô hâp ma em biêt?- Gv: Cac tac nhân nao gây ra bênh hô hâp noi trên va lam thê nao đê chung ta co 1 hê hô hâp khỏe manh. Đê tra lơi câu hỏi đo thây cùng cac em se tim hiêu trong tiêt hoc ngay hôm nay.- Gv: Theo cac em co nhưng tac nhân nao gây hai tơi hê hô hâp?

- Gv: Như vây qua phân tra lơi cac nhom, chung ta thây co một sô tac nhân chủ yêu gây hai cho hê hô hâp la: bui, cac chât khí độc hai, cac chât độc hai, vsv gây bênh..

- Hoc sinh quan sat, rut ra nhân xét.

- Hoc sinh liên hê môi trương địa phương tra lơi.

- Hoc sinh kê…….

I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại :

- Hoc sinh tra lơi, bô sung.

22/30


- Gv: Chia lam 4 nhom, y/c cac nhom thao luân.(Phân nay hoc sinh đa chuân bị trươc ở nha) nên chỉ cho hoc sinh 1 phut chỉnh sửa, hoan thiên nội dung phân trinh bay của nhom).

+ Nhom 1,3: Bui, nitơ oxit, lưu huỳnh oxit+ Nhom 2,4: cacbon oxit, cac chât độc hai, vsv gây bênh.- Gv: cùng cac nhom, nhân xét, chỉnh sửa va chiêu thêm một sô hinh anh rồi cùng hoc sinh đi đên kêt luân

- Gv hỏi thêm: Ngoai cac tac nhân trên, con co tac nhân nao anh hưởng tơi hê hô hâp của chung ta?

- Gv: mở rộng thêm tac hai của thuôc la, giai thích cho hoc sinh tai sao thơi tiêt cũng anh hưởng tơi hê hô hâp?

- Gv làm thí nghiệm chứng minh tác hại thuốc lá: vận dụng kiến thức liên môn giải quyết. Vật lí, chuyển động kk( tại sao khí vào cái chai đó?;……), hóa học….

- Gv: qua phân thao luân trên, cac nhom chung ta đều đi đên kêt luân chung : Một sô tac nhân gây hai cho hê hô hâp la: Bui, nitơ oxit, lưu huỳnh oxit, cacbon oxit, cac chât độc hai, vsv gây bênh.- Gv y/c đai diên hsinh lên sử dung nhưng manh ghép co sẵn hoan thiên vao nội dung trên bang.

- Gv: Đê bao vê hê hô hâp tranh nhưng tac nhân co hai, chung ta co nhưng biên phap nao?

- Gv: phat phiêu hoc tâp, y/c cư 2 ban lam một nhom hoan thanh vao phiêu hoc tâp.

- Gv thu một sô phiêu nhân xét, châm điêm qua may chiêu đa vât thê.

- Đai diên cac nhom trinh bay, nhom khac nghe, nhân xét rồi bô sung.

- Hoc sinh tra lơi: thơi tiêt

- Hoc sinh quan sat tiêp thu, giai quyêt kiên thưc liên môn.

- Đai diên hoc sinh lên hoan thiên nội dung trên bang băng ban đồ tư duy.- Hoc sinh ở dươi tự hoan thiên kiên thưc băng cach ve vao vở.

- Hoc sinh thao luân nhom nhỏ, hoan thiên vao phiêu hoc tâp.

- Hoc sinh lên hoan thiên tiêp nội dung bai hoc băng nhưng manh ghép.

23/30


- Giao viên chiêu một sô hinh anh, chiêu kiên thưc bang chuân. Sau đo y/c hoc sinh lên sử dung miêng ghép hoan thiên ban đồ.

*Giáo viên liên hệ giáo dục bảo vệ môi trường :

- Như vây cac em đa biêt môi trương co vai tro va y nghia rât lơn đôi vơi đơi sông con ngươi (như tao điều kiên sông va bao vê sưc khỏe con ngươi). Song trên thực tê môi trương của chung ta đang bị đe doa va chung ta đang phai ganh chịu nhưng hâu qua tư nhưng anh hưởng xâu đo

? Con ngươi co nhưng hanh động nao gây anh hưởng xâu đên môi trương va hâu qua của no như thê nao ?

- GV chôt lai: Môi trương sông của chung ta đang bị anh hưởng nghiêm trong. Môi trương bị tôn hai cuộc sông của chung ta bị đe doa. Vi vây viêc bao vê môi trương la viêc lam cân thiêt va câp bach của toan nhân loai va của tât ca chung ta. No đươc thê hiên băng nhưng viêc lam cu thê của mỗi chung ta.

? Em đa lam gi đê bao vê môi trương trong sach ở trương va ở lơp ?

- GV : Chuân kiên thưc, chiêu một sô hinh anh đê HS quan sat.- Cho hsinh quan sat lai hinh: Đồ thị phan anh sự thay đôi dung tích phôi khi hít vao va thở ra binh thương va gắng sưc.- Gv: Y/c h/s nhắc lai dung tích sông la gi?? Theo cac em dung tích sông lí tưởng la gi?? Vây vi sao khi luyên tâp thê duc thê thao đung cach, đều đăn tư bé co thê co đươc dung tích sông lí tưởng?- Giao viên giup hoc sinh khắc sâu kiên thưc qua mô ta cơ chê sơ đồ hinh chiêu.- Gv chiêu hinh anh lương khí lưu thông qua một

- Hoc sinh tra lơi

- Hoc sinh tra lơi: ( Không vưt rac bưa bai, không xé giây, không khac nhô bưa bai, không hut thuôc la, tuyên truyền cho moi ngươi cùng tham gia bao vê môi trương...)

II. Cần tập luyện để có một hệ hô hấp khỏe mạnh :

- Hoc sinh tra lơi

- Dung tích phôi tôi đa, lương khí căn tôi thiêu.

24/30


lân hít thở của ngươi binh thương.Noi va phân tích qua rồi yêu câu hsinh lam bai tâp:( Phiêu hoc tâp)- Qua phân bai tâp trên hay rut ra cho thây nhân xét: ? Khi chung ta thở sâu va giam nhịp thở trong mỗi phut se co hiêu qua gi?- GV: Vi sao như vây?- Gv chỉnh sửa giup chuân kiên thưc. - Gv: ?Hay đề ra cac biên phap luyên tâp đê co thê co một hê hô hâp khỏe manh?- Gv nhân xét, rồi hoan thiên bai hoc băng ban đồ tư duy.* Giáo viên liên hệ thực tế: Với phong trào tập thể dục, thể thao ở địa phương .

- Hs tra lơi, nhân xét, bô sung.

- Hoc sinh: tăng hiêu qua hô hâp? - Hsinh tra lơi

- Hoc sinh tra lơi

- Hoc sinh ghi nhân kiên thưc.

4. Cung cố: Câu 1 :

Câu 2: Quan sat hinh anh sử dung liên môn kiên thưc tiêng anh xem gơi y

Câu 3: Hiêu qua hô hâp se tăng khi:

A. Thở sâu va giam nhịp thở. B.Thở binh thương.C.Tăng nhịp thở. D. Ca A, B, C đều sai.

*Trò chơi: Ai nhanh hơn: GV chuân bị nhiều tranh, trong đo co 5 bưc noi về cac biên phap bao vê hê hô hâp khỏi cac tac nhân co hai.* Mỗi nhom cử một đai diên lên chon va dan thât nhanh bưc tranh lên bang. Sau 60s nhom nao chon đươc nhiều tranh đung se chiên thắng.

25/30


5. Dặn dò về nha:- Hoc bai va tra lơi cac câu hỏi SGK va sach bai tâp.- Đoc muc: ‘‘ Em co biêt ” SGK( trang 74).- Đoc trươc bai 23: Thực hanh...va chuân bị dung cu thực hanh theo nhom(4-5 HS).

Hình ảnh học sinh làm thí nghiệmchứng minh một phần tác hại của thuốc lá

* Tiết dạy thực hành kết hợp với giáo dục kĩ năng sống.

Tiết 12 - Thực hành: Tập sơ cứu và băng bó cho người gãy xươngI. Mục tiêubài học: Hoc xong bai nay hoc sinh phai- Biêt cach sơ cưu khi găp ngươi bị gay xương.- Biêt băng cô định xương bị gay, cu thê la xương cẳng tay.II. Phương phap

26/30


- Phương phap thuyêt trinh- Phương phap thao luân nhom- Phương phap thực hanhIII. Chuân bị

1. Giao viên- May chiêu projector, may chiêu đa vât thê- Tranh anh, video tư liêu về thực hanh băng bo cho ngươi gay xương.- Phiêu hoc tâp, phiêu kêt qua 2. Hoc sinhChuân bị theo nhom( 5 hoc sinh /nhom). Mỗi nhom co- Hai thanh nẹp dai 30cm – 40cm, rộng 4 – 5 cm. Nẹp băng gỗ bao nhẵn, day chưng 0,6 – 1cm, hoăc băng tre vot nhẵn co kích thươc tương đương.- Bôn cuộn băng y tê dai 2m( không thi co thê thay băng cuộn vai sach)- Bôn miêng gac y tê hoăc vai sach co kích thươc 20 x 40cm.IV. Tiên trinh lên lơp

1. Ổn định tô chưc2. Kiêm tra bai cũ: (không) Kiêm tra sự chuân bị của cac nhom3. Bai mơiHOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

- Yêu câu hoc sinh thao luân nhom tra lơi :

+ Nguyên nhân nao dẫn đên gay xương ?+ Vi sao noi kha năng gay xương liên quan đên lưa tuôi ?

+ Đê bao vê xương khi tham gia giao thông, em cân chu y đên điều gi ?+ Găp ngươi bị tai nan giao thông chung ta co nên nắn chỗ xương gay không ? Vi sao ?

- Giao viên nhân xét va giup hoc sinh rut ra kêt luân.

- Giao viên hương dẫn cac nhom tiên hanh sơ cưu :

- Hoc sinh trao đôi nhom va nêu đươc :

+ Do va đâp manh xay ra khi bị nga, tai nan …+ Tuôi cang cao nguy cơ gay xương cang tăng vi tỉ lê chât côt giao giam. Tuy vây trẻ em cũng rât hay bị gay xương do trẻ em hiêu động,…+ Thực hiên đung luât giao thông.

+ Không, vi co thê lam cho đâu xương gay đung cham vao mach mau va dây thân kinh, co thê lam rach cơ va da.* Kết luận :- Gay xương do nhiều nguyên nhân.- Khi bị gay xương phai sơ cưu tai chỗ, không đươc nắn bop bưa bai va chuyên ngay nan nhân vao cơ sở y tê.

- Cac nhom nghe hương dẫn

27/30


+ Phương phap sơ cưu+ Băng bo cô định- Giao viên cho cac nhom tiên hanh - Cac nhom tiên hanh rồi lên trinh bay

4. Củng cô: - Giao viên nhân xét thai độ lam viêc của cac nhom va châm điêm cac nhom lam tôt.- Hương dẫn cac nhom viêt ban thu hoach.5. Hương dẫn về nha:- Tiêt sau nộp ban thu hoach- Xem trươc bai: Mau va môi trương trong cơ thê

Một số hình ảnh các hoạt động của thầy và trò trong tiết học

28/30


29/30


TÀI LIỆU THAM KHẢO************

- Xây dựng mô hinh trương THCS tô chưc cac hoat động đôi mơi phương phap day hoc – Trân Đinh Châu ( chủ biên), Vũ Quôc Anh, Phùng Khắc Binh, Vũ Đinh Chuân, Nguyên Anh Dũng, Nguyên Thuy Hồng..., NXB Ha Nội, 2012.

- Tâm lí hoc day hoc va tâm lí hoc sư pham- Nguyên Hưu Long- NXB ĐHSP Ha Nội, 2009 .

- Đôi mơi phương phap day hoc va sach giao khoa - Trân Ba Hoanh – NXB ĐHSP Ha Nội, 2007

- Sach giao khoa sinh hoc 8 - Nguyên Quang Vinh( tông chủ biên, kiêm chủ biên), Trân Đăng Cat, Đỗ Manh Hùng – NXB Giao Duc, 2004.- Sach giao viên sinh hoc 8 – Bộ giao duc va Đao tao hiên hanh.- Sach thiêt kê bai giang sinh hoc 8 – Trân Khanh Phương( chủ biên) – NXB Ha

Nội, 2007

- Tai liêu bồi dưỡng giao viên THCS môn Sinh hoc – Trương CĐSP Ha Tây.- Một sô trang web, thông tin trên mang xa hội.

Tôi xin cam đoan sang kiên kinh nghiệm cua mình la do mình viêt, không sao chép hay copy cua người khac.

Nêu sai tôi xin hoan toan chịu trach nhiệm.

BGH nhà trường xác nhận Người thực hiện

MỤC LỤC30/30


TRANG

A. MỞ ĐẦU..............................................................................................................1

I. Lý do chọn đê tài................................................................................................1

II. Đối tượng, mục đích nghiên cứu.....................................................................2

B.NHỮNG GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. Khao sát thực tế.................................................................................................3

Nội dung vân đê 4

II. Dạy và học tích cực …………………………………………………………41. Dạy va học tích cực la gì……………………………………………………..4

2. Dấu hiệu đặc trưng cua dạy va học tích cực……………..……………………4 2.1Dạy va học thông qua tổ chức cac hoạt động học tập cua học sinh ………...4 2.2. Dạy va học chú trọng rèn luyện phương phap tự học……………………….5 2.3. Tăng cường học tập ca thê, phối hợp vơi học tập hợp tac…………………..5 2.4. Kêt hợp đanh gia cua thầy vơi tự đanh gia cua trò………………………….53. Dạy va học tích cực đối vơi môn sinh học…………………………………….....6III. Phương pháp tổ chức hướng dẫn thí nghiệm thực hành nhằm phát huy tính tích cực của học sinh ở bộ môn sinh học 81. Vai trò cua thí nghiệm thực hanh trong giảng dạy nhằm phat huy tính tích cực cua học sinh……………………………….............62. Phân loai cac thí nghiêm sinh hoc……………………………………………….7 2.1. Theo muc đích sử dung……………………………………………………...7 2.2. Theo chu thê thí nghiệm…………………………………………………….103.Quy trình sử dụng thí nghiệm trong dạy sinh học……………….…………… 14 3.1. Những yêu cầu khi tiên hanh thí nghiệm……………………...……………14 3.2. Cac bươc logic khi dạy tiêt thực hanh thí nghiệm…………………………..16 3.3. Một số lưu ý khi thực hiện cac tiêt thực hanh nhằm đạt hiệu quả cao………16IV. Ứng dụng vào thực tiễn công tác giang dạy 18

1. Qua trinh ap dung………………………………………………………182. Hiêu qua khi ap dung đề tai…………………..…………………………..18

C. KẾT LUẬN……………………………………………………………………18D. KIẾN NGHỊ - ĐỀ XUẤT……………………………………………… ..….20*GIÁO ÁN MỘT SỐ TIẾT DẠY MINH HỌA ……… ……………………..20* TÀI LIỆU THAM KHẢO. ……………………………………………… ….29* MỤC LỤC……………………………………………………………………..30

31/30

Documents

thcssondong-sontay.edu.vnthcssondong-sontay.edu.vn/upload/29438/20180815/skkn... · Web viewCơ sở lý luận: - Trong những năm gần đây Giáo dục luôn được Đảng