The European University Association’s

Institutional Evaluation Programme

Prof.Dr. Gülsün SağlamerEUA Board Member

Üniversitelerarası Kurul ToplantısıYükseköğretimde Sistem Değerlendirme

EUA-TÜSİAD Projesi 8 Nisan 2008

Süleyman Demirel Üniversitesi

…2…

European University Association EUA

EUA, The European University Association, Avrupa’da üniversitelerin ve Ulusal Rektörler Konferanslarının sözcüsü olarak kabul edilen bir sivil toplum örgütü

EUA, yaklaşık 800 üyesi, 36 Rektörler Konferansı ile 46 ülkenin temsil edildiği bir kuruluş

50 Türk üniversitesi EUA üyesi

…3…

The European University Association (EUA)

EUA’nın misyonu Avrupa yükseköğretiminin ve araştırma

faaliyetlerinin güçlü ve bütünleşmiş bir sistem içinde gelişmesine, üyesi bulunan özerk üniversitelerin eğitim-öğretim-araştırma alanlarında kalitelerini iyileştirmek ve topluma hizmetlerini zenginleştirmek üzere destek vermektir.

EUA Annual Report 2001/2002

…4…

The European University Association Kalite Projeleri ve Programları

EUA 2003 yılından beri Bologna Sürecine aktif katkı yapmaktadır. Bilindiği gibi Bologna Süreci özellikle Berlin Bakanlar toplantısından sonra Yükseköğretimde kalite konusuna odaklanmıştır.

Prag 2001

Berlin 2003Bergen 2005London 2007

…5…

The European University Association’s Kalite Projeleri ve Programları

Quality Culture ProjectEuropean Quality Assurance ForumInstitutional Evaluation ProgrammeEuropean Quality Agency Register

…6…

The European University Association’s Quality Culture Project

EUA nın Kalite Kültürü Projesi 2002 yılında üniversitelerde kalite kültürü yaratılması ve hesap verebilirlik mekanizmalarının geliştirilebilmesi amacıyla başlatıldı3 aşamada gerçekleştirilen proje 2006 yılında sonuçlandı “Kültür” sözcüğü kalitenin sadece yönetimlerin değil, kurumun tüm paydaşları ile paylaşması gereken bir kavram olması nedeniyle seçildi.

…7…

The European University Association’s Quality Culture Project

Bazı SonuçlarAnahtar kavramlar Kalite çok boyutlu bir kavram Kurumsal Özerklik Öğrencilerin Rolü Dış Paydaşlar Kurumsal Liderlik

İyi örneklerin EUA üyeleri arasında paylaşılmasıThe European QA Forum’un başlatılması

…8…

The European University Association’s The European QA Forum

4E EUA- ENQA-EURASHE-ESIB(ESU) 2006 yılından beri Avrupa Kalite Güvence Forumlarını düzenliyor.

İlk Forum Munich 2006İkinci ForumRoma 2007Üçüncü Forum Antweb 2008

…9…

The European University Association’s The European QA Forum

4E EUA-ENQA-EURASHE-ESIB(ESU)

4 Mart 2008 de

EQAREuropean Quality Agencies Register

kurulmasını gerçekleştirdiler

…10…

The Institutional Evaluation Programme (IEP)

Bağımsız isteğe bağlı uygulanan birdeğerlendirme Süreci olarak 1993 de başlatıldı

Programın başlangıç amaçları Farkındalık yaratarak EUA üyelerinin kalite

konularına açık bir yapı geliştirmelerini

Bu değerlendirme sürecinin yöntemi, stratejikdeğişimi desteklemek üzere sistematik içdeğerlendirme mekanizmalarının geliştirilmesini

sağlamak

…11…

The Institutional Evaluation Programme (IEP)

IEP, üniversitelerin değişimle başedecek kapasite zenginleştirmesini sağlayacak şekilde donatılmasını hedef almaktadır

15 yıl içinde, 36 ülkeden 200 den fazla üniversite değerlendirildi. Çoğu Avrupa’dan olan bu üniversitelerin yanında Latin Amerika ve Güney Afrika üniversiteleri de bulunmaktadır.

…12…

The Institutional Evaluation Programme (IEP)

IEP Programın uzun vadeli amaçları

Kurumsal özerkliği destekleyerek kurumsal değişime destek vermek

Her kuruma göre uyarlanan, her kurumun iç ve dış değerlendirme süreçlerini, misyon ve kültürünü dikkate alan özel bir değerlendirme süreci

Üniversitenin stratejik ve kalite yönetiminin gelişmesine ve iyileşmesine katkı yapmayı hedef alan bir süreç

…13…

Institutional Evaluation Programme: ODAK

ODAK: Kurumsal Yapı ve Organizasyon

Kurumun Küresel görüşünü değerlendiriyor

Ana özelliklerini inceliyor

Misyonunu gerçekleştirmekte olduğunu

saptamayı hedef alıyor

Kurumsal değişim için bir Stratejik Araç olarak

işlevini tanımlıyor

…14…

Institutional Evaluation Programme: Felsefesi

Felsefesi

Kalitenin “Amaca Uygunluk” tanımına

odaklanıyor

Öz-değerlendirme aşamasına odaklı bir

yaklaşım

Mükemmeliyet için tek tanım değil farklı

tanımları kapsayabiliyor.

…15…

Institutional Evaluation Programme: 4 SORU

4 Anahtar Soru:

Kurum Ne yapmak İstiyor?(Misyon)

Bunu Nasıl yapıyor? (Aktiviteler)

Bunun Gerçekleştiğini Nasıl Ölçüyor?

(Kalite Kültürü)

Kendisini Nasıl değiştiriyor? (Değişim için

Stratejik kapasitesi var mı?)

…16…

Institutional Evaluation Programme: Takım

Değerlendirme Takımları Avrupa Akran değerlendirmesi için Avrupa

Rektörleri ve Rektör yardımcılarından değerlendirme grupları oluşturuluyor

Kalıcı güçlü bir değerlendirme uzman grubu ile uluslararası deneyim kazanmış durumda

Her yıl eğitim etkinlikleri ile değerlendirme grubunun bilgileri güncelleniyor.

Türkiye’den EUA-IEP evaluator

Üstün Ergüder,Öktem Vardar, Erdal Emel, Gülsün Sağlamer

…17…

Institutional Evaluation Programme: Prosedürler

İki ziyaret yapılıyor:

1. ziyaret ulusal ve uluslararası sınır

şartlarını ve fırsatları anlamak üzere

2. ziyaret üniversitenin zayıf ve güçlü

yanlarını anlamak ve tavsiyelerde

bulunmak üzere

Değerlendirme takımı tüm paydaşlarla

toplantılar yaparak bilgi topluyor.

…18…

Institutional Evaluation Programme:Sektör Düzeyinde Değerlendirme

EUA-IEP Sektör düzeyinde Değerlendirme Yapıyor:Catalonia, Ireland, former Yugoslavia (Bosnia Herzegovina, Serbia)Slovakia Portugal

Sonuç rapor ulusal ölçekte ortak konuları, sorunları ve tavsiyeleri içeriyor. Ana amaç ,üniversiteleri daha yaratıcı, inovatif ve değişime açık bir yapıya ulaştıracak sistem seviyesinde gerekli olan değişiklikleri belirlemek

…19…

Institutional Evaluation Programme:Sektör Düzeyinde Değerlendirme

EUA-TÜSİAD PROJESİ

EUA, TÜSİAD tarafından 1998-2007 yılları arasında EUA-IEP sürecinden geçmiş 17 Türk üniversitesinin mevcut değerlendirme raporları ve deneyimlerine bağlı olarak Türkiye’de Yükseköğretimi sektör olarak incelemek ve sonuçları bir raporla sunmak üzere davet edilmiştir.

…20…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

The EUA has conducted an evaluation of the following seventeen institutions:Bogazici University (1998 – 1999)University of Marmara (2000 – 2001)Middle East Technical University, Ankara (2001 – 2002)Uludag University (2002 – 2003)Istanbul Technical University (2003 – 2004)Erciyes University (2003 – 2004)Ankara University (2004 – 2005)Ataturk University (2005 – 2006)Cukurova University (2005 – 2006)Kocaeli University (2005 – 2006)Selcuk University (2005 – 2006)Suleyman Demirel University(2005 – 2006)Akdeniz University (2006 – 2007)Ege University (2006 – 2007)Gazi University (2006 – 2007)Hacettepe University (2006 – 2007)Yeditepe University (2006 – 2007)

…21…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

I. Değerlendirmenin ana amacı

Türk üniversitelerinin Avrupa bağlamında gelişmelerine katkı yapmaktır. Özel amacı ise Türkiye’de üniversitelerin içinde bulunduğu dış ve iç koşulları analiz ederek sektör bazında güçlü ve zayıf yönleri belirlemektir.

…22…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

II. Amaç ve İçerik2.1 Dış Koşullar Bu çalışmada:Üniversite özerkliğinin ana boyutları incelenecektir: örneğin, Yönetişim yapısını belirleyebilme, araştırma ve inovasyon hedeflerini belirleme kapasitesi, özel akademik profiller, mali özerklik, akademik ve idari personel alma ve yükseltme, öğrenci kabulü, fiziksel altyapı, Mevcut hesap verebilirlik mekanizmaları, örneğin Dış kalite güvence süreçleri, Dış Yönetim Kurulları, Hükümet, diğer kaynak yaratan kurumlar ve tüm paydaşlarla ile Üniversitelerin ilişkileri Kurumun iç denetim Süreçleri Koordinasyon, Denetim, Değişim kapasiteleri

…23…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

2.2 İç Koşullar Bu çalışma güçlü ve zayıf yönleri aşağıdaki başlıklar altında inceleyecektir.

Mevcut kurumsal yapılar, kurumsal akademik öncelikler dahil olmak üzere etkin karar alma ve kurumsal stratejiyi desteklemede sorumlulukların tanımı/hesap verebilirlik Kurumun misyonunu etkin ve verimli olarak gerçekleştirmesi için uygun ve yeterli finans kaynaklarına ve insan kaynaklarına sahip olması Eğitim/Öğretim: Bologna Sürecinde sağlanan gelişmeler;eğitimin toplumsal ihtiyaçlara özellikle üniversiteye ve uluslararası değişim programlara eşit giriş olanakları sunması

…24…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

Araştırma: i) üniversiteler hangi seviyede kendi araştırma stratejilerini ve politikalarını belirleyebiliyorlar ii) Araştırma, innovasyon ve teknoloji ofis ve altyapılarının rolü; iii) Kurumlar arası işbirliği düzeyi; ve iv) Türk üniversitelerinin Avrupa araştırma programlarına katılım düzeyleri.Mevcut iç kalite denetim mekanizmalarının güçlü ve zayıf yönleriDış paydaşlarla ilişkiler

…25…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

III. Yöntem17 Üniversitenin katılımı ile sürecin gerçekleştirilmesi.Bu üniversitelerin temsilcilerinden bir Üst Kurul oluşturulmalı ve eksik bilgiler var ise bu temsilciler desteği ile sağlanabilmeli. Üç paralel oturumla Bir Odak Grup toplantısı yapılmalı Taslak rapor bir atölye çalışması ile tartışılmalı ve bu çalışmadan sonra Final rapor hazırlanarak TÜSİAD’a sunulmalı ve rapor açıklanmalı. TÜSİAD bir koordinatör ve koordinasyon kurulu belirlemeli, haberleşme için iki taraf birer görevli belirlemeli tüm organizasyonun yapılmasını sağlamak üzere

…26…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

Bu projenin yöntemi aşağıdaki aşamalarla gerçekleştirilecektir.

3.1.1 EUA nın Masa başı araştırma aşamasıEUA raporda incelenecek ana konularla ilgili ortak sorunları belirlemek üzere mevcut raporların analiz ve sentezini yapacaktır. EUA bu değerlendirmenin 2007-2008 de yapıldığını dikkate alarak çalışmayı yürütecek ve SWOT analizi için eksik bilgileri tamamlamak üzere Odak Grup toplantılarından yararlanacaktır.

…27…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

3.1.2 Uluslararası ve Avrupa Bağlamında Türk Üniversiteleri

Türk Yükseköğretimi ile ilgili Avrupa bağlamındaki bilgiler EUA’nın TREND raporlarından elde edilecektir. Bu raporlar tüm Bologna ülkelerinin Bologna Sürecindeki durumlarını analiz ederek karşılaştırmalı olarak ortaya koymaktadır.

…28…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

EUA’nın Sybille Reichert tarafından yürütülen “The Rise of Knowledge Regions” (2006) adlı çalışma raporu ve OECD tarafından yayınlanan “Study of the Regions of Knowledge” dökümanları araştırma ve inovasyon alanında karşılaştırmalar yapmak üzere değerlendirilecektir.Buna ek olarak masa başı araştırması EUA’nın tamamlanmakta olan Yönetişim ve Özerklik çalışması sonuçları ve OECD’nin 14 ulusal yükseköğretim sisteminin yönetişimi ile ilgili analizlerini içeren çalışmasını da değerlendirecektir.

…29…

EUA-IEP:Sektör Düzeyinde Değerlendirme

• 3.2 External Panel EUA Türk Üniversitelerinin IEP değerlendirme

süreçlerinde görev almış 3 üniversite liderini ve bir sekreteri bu projede “ Dış Panel” olarak belirleyecektir

• 3.3 Contact Group EUA Türk üniversitelerinin değerlendirme

sürecine katılmış 6 değerlendirme uzmanından bir alt grup oluşturacaktır. Bu grup, projenin tüm aşamalarında gerektiğinde katkı yapacak ve odak grup toplantılarına katılacaklardır.

…30…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

• 3.4 Focus groups (3 Groups) Odak Grup tartışmalarına

EUA-IEP den geçmiş üniversitelerin üst düzey temsilcilerinin (Rektör veya Rektör Yardımcısı), paydaşların birer temsilcilerinin katılması beklenmektedir. Contact Group üyeleri

EUA-IEP de görevli Türk Değerlendirme Grubu üyeleri de Odak Grubu toplantılarına katılacaklardır.

…31…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

• 3.5 Rapor• Taslak rapor masa başı araştırmalardan sonra

yapılacak odak grup toplantıları ile gerçekleştirilecektir.

• 3.6 Workshop• Bu sürecin sonunda EUA-IEP den geçmiş

bulunan üniversitelerin de katılımıyla bir atölye çalışması yapılarak taslak rapor tartışılacaktır. Bu atölye üniversitelere kendi kurumsal eylem planlarını biçimlendirmede yardımcı olacaktır.

…32…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

• IV. Çıktılar• Sonuç Değerlendirme raporu (Değerlendirme ve Tavsiyelerle

birlikte) • V. Önerilen program• Desk Research EUA

1 February – 15 April 2008• Focus groups in Istanbul 9-

9-10 May 2008• Internal meeting of the EUA panel (Brussels)

5 June 2008• Workshop in Istanbul 19

June 2008• Final report to be delivered to TÜSİAD 30

July 2008

…33…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

•External PanelJarmo Visakorpi

Fuada Stankovic

Julio Pedrosa

Secretary: Christina Rozsnyai

•Contact GroupHelena Nazare

Betrand Weil

Jaques Lanares

Noel Whelan

Ivan Ostrovski

Ken Edwards

…34…

EUA-IEPSektör Düzeyinde Değerlendirme

•TÜSİAD Koordinasyon KuruluEthem Sancak (TÜSİAD YK Üyesi)

Nuri Çolakoğlu (TÜSİAD Eğitim Grubu)

Gülsün Sağlamer (EUA Board Member)

(EUA-IEP Member)

Üstün Ergüder (EUA-IEP Member)

Öktem Vardar (EUA-IEP Member)

Erdal Emel (EUA-IEP Member)

Sekreterya: Ebru Dicle, Seyda Dağlı

…35…

EUA-IEPSektör Değerlendirme

Teşekkür ederim