8
ងៃ ១ ។ ២ ា ំល ទោស័ក រូវន ងៃទ ០៩ ខែមក ំទ ០២ ទលែ ២០/ រមៃ .០០០ ទរៀល ភូមិរកមព រោម វៀតម របវតិរ កំពយ រលិខិត រអបអរទរា ំងម ី របស់ ទោក ទោម គ ម ងុសពុលវលៃ ខែែរ ០៧ មក ងៃទវៀរម ៃន ន ? ទមរ ករ ករណ នគរលទវៀមយអាករទូ រ... អំព កុងពនគរ ឬ កុងហូជីម>>>>>The Prey Nokor News េញផាយរប ំ រ ហ៍ល់ងៃទិតយ WWW.PREYNOKORNEWS.BLOGSPOT.COM ព. ស. ២៥៥៤ គ. ស. ២០១១ ០៥ តៅទំព័រទី តៅទំព័រទី វៀតមមរគួរ ោក ៅ ហន ដោយ ក រគួរ ដក ដៅ ដេន រូវ នញធរដវៀរមមចូលដៅសួ សុខទុកខបថ របស់ខល នដៅកប ងគុកយួន ឋិរ កប ងរសុកវយទង ដខរថរ់ រជូក ដដន ដីកមព ដរោម ដរោយព ដក ដៅ ដេន រូវនរកុមនគរលដវៀរម ប់ខល នោលព ងទ ១៧ ដខធប បំ ២០១០ កនលងដៅដនះ ដទព បទវ មួយ ដលបកសកមយន សថដវៀរមរ់ទុក ោរ «បំលញរទពយសមផរថ (រដឌ) ន បងកសនថ សុខទ រណៈ » ( Hủy hoại tài sản và Gây rối trật tự công công ) របភពពរ៌នព ច់រ របស់ដក ដៅ ដេន ដៅរសុកវយ ទង (Tri Tôn ) ដខរថរ់ រជូក (An Giang) នរប់រព័ រ៌ន រពនគ របពននរបស់ដក ដៅ ដេន ដម មះ ផួន (Neang Phươn) នររូវន ញធរដវៀរម ដៅភូម ងដ (An Lợi) ឃុំជីំង (Chi Lăng) រសុក វយទង (Tri Tôn ) ដខរថរ់ រជូក ចូលដៅសួរសុខទុកខបថ របស់ខល ដៅកប គុកដ របស់ ដក ដៅ ដេន ងដល ដលសុំម នរប់ដម មះ យ៉ងដនះ « រ់ [ផួន] ននចូលដៅគុកដម លបថ រ់ដទ ដគ [ញធរយួន] នយដឹងកដនលងឃុំ ំង [ដក ដៅ ដេន] ដ » ដប ដងមល របោស លៅួរុខទុក ខបរីៅកន ងពនធរ ខួប នំនោរផាយរប់ រព័ត៌ន រពនគវរថងគមមុ ខណឍដដក ជន ភបំដពញងងទ ២៣ ដខធប ំ ២០០៩៖ ដក ដៅ ដេន បកាញឯករដផសងៗក់ទងន ងដរឿងធល់ខនរបស់រ់ដដលររូវ នញធរដវៀរម រសុកវយទង ដខរថរ់ រជូក រ ំដភស ទន ដល ខល នរ់ដោយ រដធវ ទុកខបុកដមបញន ងោររ បយកដីដករដូនរបស់ខល នោលដៅដនដីកមព ដរោម ។ ដរោយព រូវនរុោរបជនយួននបកសកុមយន សថដវៀរមដចញ ដីោប់ខល ន ដកនដភៀសខល នដៅរបដទសកមព ដើមផ រស់ដៅ ដរម នររូវនញ ធរដខមរដធវ រថសដណបណតសជរ ដខមរយយ ដប ដះប រដឌធមមនុដ នរបដទសកមព នះង ដខមរដៅដរៅរបដទស ឬ ដខមរដរោម ដពលមនដជើងចូលដល់ទ កដីដខមរ ចនទទួលសជរ ដខមរដោយសវ ័យរបវរថ ៉ងក៏ដោយ ។ ទ បំផុរ ដកក៏ សដរមចច រថដភៀសខល នដៅសុំស ទន រជកដោនដៅរបដទសងកងងគោរ UNHCR ប់ំងព ដធវ ផសពវមរបព័ន នដធ រ ោលព ងទ ០១ ដខមក បំ ២០០៨ មកដល់ងងទ ០១ ដខមក បំ ២០១១ ដនះ រព័ រ៌ន រពនគនយុោល ៣ បំ ដេ យ ដរចំ ដោះ រដះពុមពោដសររបំសថ េ៍ដៅ រពះចរកកមវ ិញ ដទ បដរន មួយបំដទ ។ ោរផសពវផាយរបស់ ព័រ៌ន រពនគរ ដនះ កប ងដលបំណង ដចករ ំដលកនូវដំណ ងដផសងៗក់ទងន ជីវពរបស់ពលរដឌដខមរ ដដលកំពុងរបស់ ដៅឯដនដីកមព ដរោម គង រផ ងនរបដទសដវៀរម សពវងង ន ដៅជុំវ ិញព ភពដក ដដើមផ យជនរួមដខមរដៅរបដទសកមព ងដរៅរបដទស នរបព័ រ៌ន ព ដសស គ ចង់ បកាញយមរ ងនថរនរប «ដខមរដរោមនរ ?» ប់ំងព ងទ ០១ ដខមក បំ ២០០៨ ដល់ងងទ ០១ ដខមក បំ ២០១០ រព័ រ៌ន រពនគរ ដចញ ផាយរបំសថេ៍ មរបព័ននដធ រ នចំនួន ១០២ ដលខ ន ងប់ព ងទ ០១ ដខមក បំ ២០១០ ដល់ងងទ ០១ ដខមកបំ ២០១១ នដះពុមដសររបំសថ េ៍ដៅរបដទសកមព នចំនួន ១៩ ដលខ ដរោយព ព័រ៌ន រពនគរ នទទួលញ ប័ណត រកសួងព័ រ៌នដខមរោលព ងទ ១១ ដខ មក ប ំ ២០១០ កនលងដៅដនះ ។ រយៈដពល ៣ បំ កនលងមក រកុមបុគគល កន រព័ រ៌ន រពនគរបស់ដយ ងខញ នរប ងដរបងស់ព កលំង យច រថ ម នលចោរដនឿយេរ់ សុទនដរ បកសម ័រគច រថ ដធវ រម នគ រព ករម យ ដដើមផ ផាយជូនដកបកនូវ ដំណ ង ន ងព័រ៌នដដលចដជឿទុកច រថ ងព័រ៌នដដលដកបកររូវ រសថ ំព ជីវពជនរ ដើមដខមរ ដដល កំពុងរស់ដៅដនដីកមព ដរោម សពវងកប ងដះរួមន ោរដរ សដ ងពូជសន៍ ររ ំដភស ទន មនុសស ន ងោរបំប ទស ទន ដសរ ពកប ងោររបបរក រពះពុទនស របស់ជនដើមដខមរដរោម ព សំក់ ញធរបកសកុមយន សថដវៀរម សពង ។ ដរៅព ដនះ រព័ រ៌ន រពនគរ ក៏ នដណំយម រថបកននរបំព ភូម សថ នដដនដីកមព ដរោម

The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ខួប ៣ ឆ្នន ំថ្នោរផាយរប្់ សារព័ត៌មាន ថ្រពនគរ ទលែ ២០ / ថ្ងៃ ១ ។ ២ ឆ្នា ំខាល ទោស័ក ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ០៩ ខែមករា រថ្មៃ ១ .០ ០០ ទរៀល ឆ្នា ំទី ០២ កគហទំព័រ: http://www.preynokornews.blogspot.com អុីខម៉ល: [email protected] កបាះពុមព៖ករាងពុមពអងគរ ផទះកលែ ៦២ អាកប ផលូ វ ៣៣៦ ស្ង្កាត្់បឹងត្ស្ឡាង ែណ្ឌទួលកោក រាជធានីភនំកពញ ដលាក ដតា គឹម ងុង អ្ធិបរីសេព័ននដខមរកមពុ ជ្ញដរោម ។ រូបងរ www.khmerland.net

Citation preview

Page 1: The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

ថងៃ ១ ។ ២ ឆនា ខាល ទោសក តរវនងថងៃទ ០៩ ខែមករា

ឆនាទ ០២

ទលែ ២

០/ រថមៃ ១

.០០០ ទរ

ៀល

ភមសាសតរកមពជាករោម កវៀតណាម របវតរសាសតរ កណាពយ សារលខត លែរអបអរសាទរឆនា ងម របស ទោក ទោម គម ងង

ពសពលវលៃខែែរ ០៧ មករា ជាថងៃទវៀរណាមឈលៃ នពាន ?

អាទមរករវា ករណនគរបាលទវៀរណាមវយអាកការទរ...

អព ទតកងថតពនគរ ឬ ទតកងហជមញ >៥ >៣ >៦ >៧ >៨

The Prey Nokor News

កេញផាយរបចា បតរ ហរាលថងៃអាទតយ WWW.PREYNOKORNEWS.BLOGSPOT.COM ព. ស. ២៥៥៤ គ. ស. ២០១១

០៥

តកៅទពរទ ២ តកៅទពរទ ២

កវៀតណាមហាមរគសារ កោក កៅ កហន ដោយ កញញដ សង មាលា រគសារ ដលាក ដៅ ដេន ររវបានអាជញញ ធរដវៀរណាមហាមចលដៅសរសខទកខបថរបសខលនដៅកបងគកយន ឋរកបងរសកសាវ យទង ដខរថមាររជក ដដនដកមពជញដរោម ដរោយព ដលាក ដៅ ដេន ររវបានរកមនគរបាលដវៀរណាមចាបខលនោលពថងងទ ១៧ ដខធប ឆនប ២០១០ កនលងដៅដនះ ដចាទពបទអវមយ ដដលបកសកមមយនសថដវៀរណាមចារទកថាជញោរ «បផលល ញរទពយសមផរថ (រដឌ) នងបងកអសនថសខទសាធារណៈ » ( Hủy hoại tài sản và Gây rối trật tự công công ) ។ របភពពរមានពសាចញាររបសដលាក ដៅ ដេន ដៅរសកសាវ យទង (Tri Tôn ) ដខរថមាររជក (An Giang) បានរបាបសារពរមាន ថរពនគរថា របពននរបសដលាក ដៅ ដេន ដមម ះ នាង ផន (Neang Phươn) មនររវបានអាជញញ ធរដវៀរណាម ដៅភមអាងដ ើយ (An Lợi) ឃជឡាង (Chi Lăng) រសកសាវ យទង (Tri Tôn ) ដខរថមាររជក ឲយចលដៅសរសខទកខបថរបសខលន ដៅកបងគកដ ើយ ។ ញាររបស ដលាក ដៅ ដេនខាងដលើដដលសមនរបាបដមម ះ បាននយាយយាងដនះ « គារ [នាង ផន] មនបានចលដៅគកដមើលបថគារដទ ។ ដគ [អាជញញ ធរយន] មនឲយដងកដនលងឃឃាង [ដលាក ដៅ ដេន] ដ ើយ » ។

ដបើដយាងតាមលខររបោស

េលកៅរខទកខបរកៅកនងពនធនាគារ ខប ៣ ឆនន ថនោរផាយរប

សារពតមាន ថរពនគរ

វរថអងគតាមមញ ខណឍ ដដកក រាជធានភបដពញថងងទ ២៣ ដខធប ឆនប ២០០៩៖ ដលាក ដៅ ដេន បកា ញឯកសារដផសងៗទាកទងនងដរឿងផលធ លខលនរបសគារដដលររវបានអាជញញ ធរដវៀរណាម រសកសាវ យទង ដខរថមាររជក រដលាភសទនដលើខលនគារដោយោរដធវើទកខបកដមបញនងោររបយកដដករដនតារបសខលនោលដៅដដនដកមពជញដរោម ។ ដរោយពររវបានរលាោររបជញជនយនថនបកសកមមយនសថដវៀរណាមដចញដោចាបខលន ដលាកបានដភៀសខលនដៅរបដទសកមពជញដដើមផរសដៅ ដរមនររវបានអាជញញ ធរដខមរដធវើអរថសញញដ ណបណត សញញជ រដខមរឲយដ ើយ ដបើដទាះបរដឌធមមនញដ ថនរបដទសកមពជញបានអះអាងថា ដខមរដៅដរៅរបដទស ឬ ដខមរដរោម ដពលមនដជើងចលដលទកដដខមរ អាចបានទទលសញញជ រដខមរដោយសវយរបវរថយាងណាកដោយ ។ ទបផរ ដលាកកសដរមចចរថដភៀសខលនដៅសសទនរជកដោនដៅរបដទសថងកបងអងគោរ UNHCR ។

ចាបតាងពដធវើផសពវតាមរបពនន អនដធើណរ ោលពថងងទ ០១ ដខមករា ឆនប ២០០៨ មកដលថងងទ ០១ ដខមករា ឆនប ២០១១ ដនះ សារពរមាន ថរពនគរមានអាយោល ៣ ឆនប ដេើយ ដរចដោះោរដបាះពមពជញោដសររបចាសបាថ េដៅរពះរាជញណាចរកកមពជញវញ ដទើបដរបានមយឆនប ដទ ។ ោរផសពវផាយរបស សារពរមាន ថរពនគរ ដនះ កបងដគាលបណងដចករដលកនវដណងដផសងៗទាកទងនងជវភាពរបសពលរដឌដខមរ ដដលកពងរបសដៅឯដដនដកមពជញដរោម ឬ ភាគខាងរផងថនរបដទសដវៀរណាម សពវថងង នងដៅជវញពភពដលាក ដដើមផឲយជនរមជញរដខមរដៅរបដទសកមពជញ នងដរៅរបដទសបានរជញបជញពរមាន ជញពដសស គចងបកា ញឲយមរជញរនងអនថរជញរបានរជញបថា «ដខមរដរោមជញនរណា ?» ។ ចាបតាងពថងងទ ០១ ដខមករា ឆនប ២០០៨ ដលថងងទ ០១ ដខមករា ឆនប ២០១០ សារពរមាន ថរពនគរ ដចញផាយរបចាសបាថ េ តាមរបពននអនដធើ ណរ បានចនន ១០២ ដលខ នងចាបពថងងទ ០១ ដខមករា ឆនប ២០១០ ដលថងងទ០១ ដខមករាឆនប ២០១១ បានដបាះពមពជញ ោដសររបចាសបាថ េដៅរបដទសកមពជញបានចនន ១៩ ដលខ ដរោយព សារពរមាន ថរពនគរ បានទទលអាជញញ បណតពរកសងពរមានដខមរោលពថងងទ ១១ ដខ

មករា ឆនប ២០១០ កនលងដៅដនះ ។ រយៈដពល ៣ ឆនប កនលងមក រកមបគគលកថន សារពរមាន ថរពនគរ របសដយើងខញ បានរបងដរបងអសពកមាល ងោយចរថ មនខាល ចោរដនឿយេរ សទនដរជញអបកសមរគចរថ ដធវើោរមនគរពកថរមដ ើយ ដដើមផផាយជនដលាកអបកនវដណង នងពរមានដដលអាចដជឿទកចរថបាន នងជញពរមានដដលដលាកអបកររវោរសថអពជវភាពជនជញរដដើមដខមរ ដដលកពងរសដៅដដនដកមពជញដរោម សពវថងងកបងដនាះរមមាន ោរដរ ើសដអើងពជសាសនោររដលាភសទនមនសស នងោរបបទសទនដសរភាពកបងោររបរបរករពះពទនសាសនារបសជនជញរដដើមដខមរដរោម ពសណាកអាជញញ ធរបកសកមមយនសថដវៀរណាម សពវថងង ។ ដរៅពដនះ សារពរមាន ថរពនគរ កបានដណនាឲយមរថអបកអានបានរជញបអពភមសាសតសថ ថនដដនដកមពជញដរោម

Page 2: The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

សារពតមានសារពតមាន ថរពនគរថរពនគរ គងៃអាទតយ ០៥ កកើត ខែបសស ឆនន ខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ០៩ ខែមករា គ. ស. ២០១១ ២

ពតមានជាត

សារពតមាន ថរពនគរ ៖ អភបាល ង យង រតនា ចាងហវា ង ល ឈន នពនននាយក ថាេ របជា កគឿន លែតអនញញា តចបាបកលែ៖ ០០៩ ម.ព.តប.ក ចបះគងៃទ ១១ ខែមករា ឆនន ២០១០

ការយាលយនពនធ សហរដឋអាកមរកៈP.O Box 51201 San Jose CA 95151 USA , ទរសពទ: (408) 550 5060 តពះរាជាណាចបតកកមពជាៈ ផទះកលែ 791 តកមទ 4 ភមតោ 3 សងកា តសទងមានជយ ែណឌ មានជយ រាជធានភនកពញ, ទរសពទ: (855) 017369-683

កគហទពរ: http://www.preynokornews.blogspot.com អខមល: [email protected] កបាះពមព៖ករាងពមពអងគរ ផទះកលែ ៦២ អាកប ផលវ ៣៣៦ សងកា តបងតសឡាង ែណឌ ទលកោក រាជធានភនកពញ

ចាបខលន ២ ចាបដផសងគាប ដដលបានដចញដោយនគរបាលដសើបអដងករ រសកសាវ យទង ( Cảnh Sát Điều Tra) ថនរោឌ ភ បាលបកសកមមយនសថដវៀរណាម គ មយចាបដចញថងងទ ១៧ ដខធប ឆនប ២០១០ សដរមចឃខលន ដលាក ដៅ ដេន (Châu Hên) ពថងងទ ១៧ ដខធប ដលថងងទ ២០ ដខធប នងលខរទ ២ សដរមចបដនទមោរឃខលនរយៈដពល ៨៧ ថងង បដនទមដទៀរ ពបទ «បផលចបផលល ញ ឬ មានដចរនាបផលល ញរទពយសមផរ(រដឌ) នងបងកអសនថសខទសាធារណៈ» ដោយដយាងតាមមារតា ១៤៣ នង មារតា ២៤៥ ថនចាបរពេមទណឍសាធារណរដឌសងគមនយមដវៀរណាម ។ សមបញញជ កថា ោរចាបខលន ដលាក ដៅ ដេន ដនះ ដធវើដ ើងដរោយពដលាក នងរបពននដលាកដមម ះ នាង ផន បានដធវើមារភមនវរថពទរកងបងកក រប ដទសថង ដៅោនរសកកដណើ រដៅភមអាងដ ើយ (An Lợi) ឃចវឡាង (Châu

Lăng) រសកសាវ រទង ដខរថមាររជក ដដនដកមពជញដរោម ោលពថងងទ ១៨ ដខធប ឆនប ២០១០ បនាធ បពដលាកររវបានអគគសបងោរសេរបជញជញរ ទទលបនធកជនដភៀសខលន (HNHCR) របចាទរកងបងកក របដទសថង ដធវើោរបដដសធ ឋានៈជញជនដភៀសខលន ។ ោរសដរមចចរថដធវើមារភមនវរថរបស ដលាក ដៅ ដេន ដនះ ររវបានរបពននរបសដលាកដមម ះ នាង ផន អះអាងថា មសតនថអងគោរ UNHCR បានរបាបពកគារថា រគសារគារអាចដធវើដដណើ រររ បដៅោនមារភមរបសខលនវញដោយសវរទភាពគអាជញញ ធរដវៀរណាមមនដធវើោរចាបខលនដ ើយ ។ ដលាក ដៅ ដេន ដកើរឆនប ១៩៥៤ ដៅភមអាងដ ើយ ឃចវឡាង រសកសាវ យទង ដខរថមាររជក ដដលររវបានអាជញញ ធរដវៀរណាមចាបឃខលនដនះ នងបានដភៀសខលនដៅរបដទសថងដនាះ ដរោះដលាកធាល បបានដកនារបជញពលរដឌ

ចននរប មាណ ៦០០ នាក ដធវើបារកមមរវយកដធលកសកមមមកវញ ោលពឆនប ២០០៧ រេរដលឆនប ២០០៨ ដៅដដនដកមពជញដរោម ។ ោលពថងងទ ០៨ ដខដមសា ឆនប ២០០៨ ដវលាដមាង ៣ ភល កមានករណដបាករគាបដបកដផសងចលផធះដលាក បងកឲយរបពននរបសគាររងរបស ដេើយដលាក ដៅ ដេន នងរបពននគារ កបានររដៅរបដទសថង ដដើមផសសទនរជកដោនពឧរឋមសបងោរអងគោរសេរបជញជញរទទលបនធកជនដភៀសខលន កបដនថររវឧរឋមសបងោរអងគោរសេរបជញជញរទទលបនធកជនដភៀស ខលន របចារកងបាងកក បានបដដសធនដោយអះអាងថា ពកគារអាចររ បដៅរបដទសដវៀរណាមវញដោយអាជញញ ធរដវៀរណាមនងមន ចាបឃខលនពកគារដនាះដទ ៕

កវៀតណាមហាមរគសារ កោក កៅ កហន.....

ដលាក ដៅ ដេន ដៅទរកងបងកក របដទសថង ោលពថងងទ ២៥ ដខកកកោ ឆនប ២០១០ ។ របងរ ថាច របជញ ដគឿន / PN

ដោយមានោរដធវើអតាទ ធបាយនវចណចដខរថនមយៗជញដដើម ។ សារពរមាន ថរពនគរ បានចាបបដសននជញរបរាងដ ើងោលពថងងទ ០១ ដខមករា ឆនប ២០០៨ ដោយមានរពះដរជរពះគណ សង យងររនា ដៅវរថដខមររងស ទរកងសាេដស រដឌោលេវដនៀ សេរដឌអាដមរក ជញចាងហាវ ងោរផាយ នងរពះដរជរពះគណ ថាច របជញ ដគឿនដៅទរកងភបដពញ របដទសកមពជញ ជញនពនន នាយក រពមទាងមានបគគលកមយចននដទៀរដៅរបដទសកមពជញ នងដៅកមពជញ

ដរោមបានសមរគចរថជយ ផងដដរ ។ ដលថងងទ ០១ ដខមករា ឆនប ២០១០ សារពរ មាន ថរពនគរ មាន ដលាក ល ឈន ជញអបកទទលខសររវដផបកចាប កបងោរសចាបដបាះពមពោដសរដៅរបដទសកមពជញដធវើជញចាងហាវ ង ។ រយៈដពល ៣ ឆនប ថនោរផាយរបសដយើងកនលងមកដនះ ដទាះបមានឧបសគគខលះ ដោយមានោរគរាមកដេងដផបកសនថសខ ពសណាករោឌ ភបាលដវៀរណាម ដៅដលើរកមោរកររបសដយើងកថ ដរដយើងដៅដរខរបងពះោរ ដដើមផបនថោរ

ផាយជញធមមតា ។ មងដទៀរ ោរផាយរបស សារពរមាន ថរពនគរ កគងមនផរពមានោរខវះខារដផបកបដចចកដទស នងក េសឆគងដផសងៗ ដោយអដចរនាមនខាន ដ ើយ ។ ទកជញយាងដនះកថ ដយើងខញ រកមោរផាយថន សារពរមាន ថរពនគរ មានដមាទនភាពខាល ងណាស ដដលបានបដរ ើដលាកអបកនងសងគមជញរដខមរ ជញពដសសគជញរដខមរដរោម ដដលកពងដរឋរដៅដរោមនមអាណានគម បកសកមមយនសថ ថនរបដទសសាធារណរដឌសងគមនយមដវៀរណាម សពវថងង ។ អវដដលជញដមាទនភាព

នងកថរករាយខាល ងជញងដនះដទៀរដនាះ គ ដពលដដលដយើងបានដងថា សារពរមាន ថរពនគរ មានអបកនយមចលចរថអានដរចើនដៅដលើដគេទពរ កដចជញោរជយ គារទអានតាមោដសរដដលបានដបាះពមពដៅរបដទសកមពជញ ។ ដនះដេើយគជញោនរកវ នដធមយសរមាបដលើកទកចរថ ដលរកមោរករដយើងខញ ដដើមផបនថផសពវផាយរដៅមខដទៀរ ។ ដយើងខញ ដបថជញញ ចរថថា នង របងដរបងអសពកមាល ងោយចរថដដើមផបនថោរផាយកបងឆនប ២០១១ ដនះឲយោនដររបដសើរជញងមនដងមដទៀរ ។

ឆនប ងម ២០១១ ដនះ ដយើងខញ សមរបសទនពរដលមរថអបកអាន ដៅរគបទសទបានជបដរដសចកថសខ ដសចកថចដរមើន រគបរគបទនទវរាររកបខាន ជញពដសសបានទទលពទនពរ ៤ របោរ គអាយ វណត ៈ សខៈ ពលៈ កបដឃលៀងឃាល រ ដ ើយដហាង ៕

សេរដឌអាដមរក ថងងទ ០១ ដខមករា ព.ស.២៥៥៤ គ.ស.២០១១

រកមោរផាយថន សារពតមាន ថរពនគរ

ខប ៣ ឆនន ថនោរផាយ....

ោដសរ ថរពនគរ ោកលកដៅតាមរប នង ដចកឥរគរថងលដលអបកអានដៅភបដពញោលពឆនប ២០១០ ។

Page 3: The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

សារពតមានសារពតមាន ថរពនគរថរពនគរ គងៃអាទតយ ០៥ កកើត ខែបសស ឆនន ខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ០៩ ខែមករា គ. ស. ២០១១ ៣

សារលខត

សមថាវ យបងគរពះដងរានដរទរៈ ជញទសោក រៈដខពងខពស !

សមជរមាបសរបងបអនរមជញរទាងអស ជញទរសឡាញរាបអានយាងរជញលដរៅ !

កបងឱោសចលឆនប ងម ឆនប សាកល ២០១១ ខញ រពះករណា ខញ បាទ តាងនាមសេពននដខមរកមពជញដរោម (KKF) នងតាងនាមផលធ លខលនផង សមថាវ យរពះពរជយ របដគនរពះដរជរពះគណរគបអងគ នងជនពរដលបងបអនរមជញរ ទាងដៅកបងនងដរៅរសក ឲយមានសខភាពលអ បញញដ វងថវ ជវភាពសបាយ នងសមផរ រងដរឿង រគបដពលដវលា ។

ដឆលៀរឱោសដនះ ខញ រពះករណា ខញ បាទសមដងលងនវចណាបអារមមណ ដោយ សដងខប ដដលទាកទននងវសនាកមពជញដរោម កបងរបវរថសាសតសថដទើបកនលងងមៗដនះ នងសមបកា ញ នវដសចកថសងឃមរបសដខមរកមពជញដរោមដៅអនាគរ ។

ឆនប ២០១០ កនលង ជញខបទ ៣៥ ដដលកមមយនសថយន ចាបដផថើមោនោបកមពជញដរោម ។ តាងពឆនប ១៩៧៥ របបោលមាក(Karl Marx) នង េ ជ ម ញ នយម បានចាបដផថើមអនវរថនដយាបាយ អធននយម ដដលរបអសយកដធល សងដរទាងអសពរបជញពលរដឌ មកដធវើជញកមមសទនរបសអបកោនអណាច ។ ជញលទនផល ដខមរដរោមដដល ៩០% របកបរបរកសកមម ររវធាល កកបងភាពរកកសរ រេរដល មានខលះសលកមមខលនឯងដដើមផ ដរយកដសផៀងអាហារចញច មរកពះ ។ ច ដោះរពះសងឃវញ រោឌ ភបាលបកសកមមយនសថយនបានចាបផសកយកដៅោកគក នងដធវើទារណកមមយាងថរពថផស ។ រឯរបជញពលរដឌសលរររងដរចើនោននាក ររវយនដចាទថាមានគនរបះដបារ របឆនង ដេើយចាបចងវយដ រេរដលរបហារជវរ ដចករណ រពះដរជគណ គម រក ដចើង ជញដដើម ។ វសនាដខមរកមពជញដរោម ដពលដនាះ បានធាល កចះកបងភាពដមម ងងរ សងដរោចពជដៅដេើយ ។

នាឆនប បនថបនាធ បដរោយពដនាះមក ដខមរដរោមយាងដរចើន ររវររដចាលរសក មករបដទសកមពជញ បដនថគាប ដៅដរមនបានសខ ដចករណ ភកខ ទម សាខន ដដលររវយនចាបពរបដទសដខមរ យកដៅោកគកដៅរបដទសយន ។

ដទាះជញយាងដនះោរបនបងបសតកក បសាម រររគបរបភាព កបងដគាលបណងក ចារពជសាសនដខមរដរោមរបសយន មនបានសដរមចដទ ។

សេពននដខមរកមពជញដរោម ដដលមានមលោឌ នដៅបណាថ របដទសដសរ ជញដលើកដបងកបងរបវរថសារសដខមរកមពជញដរោម បានដកនាោររសអេងាដលើឆនកអនថរជញរ ។ ោកយថា ដខមរដរោម មយមារ ដដលសមផដរយវជនដខមរខលះ មនទាងសាគ លផង បានោល យដៅជញគររសមនររមដរសរាបដខមរអបកជញរនយម បដនថសរមាបជនជញរដដើមអនថរជញរផងដទៀរ។ ចដោះពកដមដយៀកកងហាណយវញ ស េពននដខមរកមពជញដរោម បានរឭកពកដគនវ

សភាសរដយៀកណាមមយឃាល ដលផ លាញដដលបានដចងថា ៖

“គរអសសដណើ ច កណថ បទាររដទះ សាម នដរកណថ បដលដបរជញរដទះដផអៀង”

(Nực cươi châu chấu đá xe. Tương răng châu chấu ngã, ai ngơ xe nghiêng)

ឧទាេរណបកា ញយាងចាសនវជយជនះរបសសេពននដខមរកមពជញដរោម ពឆនប ដៅ គសមរទភាពរដោះវរជនដខមរដរោម ដដលយនចាបឃឃាងដៅឯកមពជញដរោម ឲយបានមកដភៀសខលននដយា បាយកបងបសចមរបដទស មានរពះដរជរពះ គណ ទម សាខន, យញ រន, គម ដមឿន, ល ហាវ ង, ល ដសឿង នង ថាច ដធឿង ជញដដើម ។ ដោយសារដេរដនះ នគរបាលយនមានោរខាល ចរដអង មនហានចាបអបករបឆនង តាមអដពើចរថដទៀរ ដេើយដបរដៅដរបើពធលងដលាមដៅវញ ។

ឆនប ២០១១ ដេៀបនងដល ដបើកវគគទសវរសរងម ដេើយនាមកនវដសច

កថសងឃមងមសរាបដខមរដរោម ពដរោះ ៖ ១/ ជនជញរដខមរដរោម ដដលមាន

សេពននដខមរកមពជញដរោមនាមខបានលរ លាស មានបទពដសាធនរគបរគាន ដដើមផ របឈមមខនងោររសយរអដងវង ជញនរនថរ តាមររមវោររគបោលៈដទសៈ។

២/ ចរនថនដយាបាយអនថរជញរ ដដលបានដចងកបង ដសចកថរបោសថនអងគោរសេរបជញជញរ សថអពសទនជនជញរដដើម គារទសទនមាច សទកដជញមររកទលនងរដឌអណាចអាណានគម ។ ១៤៧របដទស រមទាងសាធារណរដឌសងគមនយមដយៀកណាម បានទទលសាគ លសទនពដសសរបសជនជញរ ដដលតាងទលដៅដបងដលើដដនដណាមយ (ដចជនជញរដខមរដៅដៅកមពជញដរោម) មនដពលពកអដនាថ របដវសនមកោនោប (ដចជនជញរយន)។

៣/ នាសមយោលដនះ ដមដកនាយនគាម នជដរ ើសដទ ដរៅពររវផថលនវសទនជញមាច សដធលឲយដខមរដរោម ។ គារលមមនង

យលថា របពននមាសនគាបសងករ ដចជញរកសងបលស P 44 (ឬ A 44), P 38, នង P 39 មនអាចបបាកសាម រររស របសពជសាសនមយ ដដលមានអរយធមជញយរលងបានដ ើយ ។ ដបើយនចងបានសខដសរ នងរកចដរ ើន យនររវដរដគារព នវដសចកថសខដសរ នងោររកចរមងចដរមើនរបសដខមរដរោមដដរ ។ សទនដខមរដរោមវរសបតាមតាមចាប តាមសលធម នងតាមលកខខណឍ ធមមជញរ ។

បងបអនមយចននរច មានមនធលសងសយថា ដរើោររសទាមទារសទនសវយសដរច វសនារបសដខមរដរោម នងកថសងឃមបានដជញគជយឬដទ ? ចដមលើយយាងខលនងរបាកដរបជញតាមដេរផលគ “មាន” រ ឯយរ ឬ ឆនប អារសយដលើរពះដរជរពះគណរគបអងគ នងបងបអនរមជញរទាងអសគាប ។ ររងចណចដនះ សមដករសងកណាពយ របសសកមមជនមាប ក ដចរដៅ ៖

“រសឡាញដករដោះពដនតា រដណលសាវតារពយរយា ឥ វដលដវនដខមររគបគាប បនថទាមទារគងដរបាន ។ ” ជញទបញចប ខញ រពះករណា ខញ បាទ

សមដងលងអណរគណ យាងរជញលដរៅ ចដោះោរគារទសេពននដខមរកមពជញដរោម ពសណាកបងបអនដខមររគបជពក ។ សមដងលងអណរគណផងដដរ ដលអងគោរោរ ោរសទនមនសស អងគោរសារពរមាន នង រោឌ ភបាលនានា ដដលមានសេរដឌអាដមរកនងសភាអរ បជញដដើម ។ ោរជនយ សមាា រៈ សាម ររ នងមដធបាយ របសដលាកអបក បងបអន ដរបៀបបាននងអកស ដេសនដយាងដដងាើម សរមាបអាយជវរ ថនវសនាដខមរកមពជញដរោម ឲយបានដៅឋរ ដងរចរោល ។

ជកោ ខខែរកមពជាករោម ជាអមតៈ !

ោណាោ,ថងងទ ២៥ ដខធប ឆនប ២០១០ កោ គម ងង

អធបរសេពននដខមរកមពជញដរោម

សារលខតអបអរសាទរឆនន ងែ រប កោក កោ គម ងង អធបត ហពនធខខែរកមពជាករោម

ដលាក ដតា គម ងង អធបរសេពននដខមរកមពជញដរោម ។ របងរ www.khmerland.net

អរររពះសងឃដខមរដរោមទាង ៥ អងគដៅដខរថឃាល ង នង រពះដរជរពះគណ ទម សាខន ដដលររវបានអាជញញ ធរដវៀរណាមចាបោកគគោលពឆនប ២០០៧ ដៅកមពជញដរោម ។

Page 4: The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

សារពតមានសារពតមាន ថរពនគរថរពនគរ គងៃអាទតយ ០៥ កកើត ខែបសស ឆនន ខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ០៩ ខែមករា គ. ស. ២០១១ ៤

ពតមានជាត

ដោយ ថាច របជញ ដគឿន ដលាកយាយ សង ធ ដងម ដកើរឆនប

១៩១១ ររវជញបអនរសដៅរបសបណឍ រ សង ងក ថាញ ដដលមានដដើមកដណើ រ ដៅភមគគរដរៅ រសកកពងធ ដខរថរពះររោង ដដនដកមពជញដរោម (បចចបផនបយនៈ Ấp Kỳ La xã Hòa Thuận huyện Châu Thành tỉnh Trà Vinh) សពវថងងរស ដៅរបដទសកមពជញ បានទទលមរណភាពដេើយ កបងជនាម នយ ១០២ ឆនប ដៅដវលារពកថងង ទ ០២ ដខមករា ឆនប ២០១១ កនលងដៅដនះ ។

សពររវបានយកដៅដកល នងដរៀប ចដធវើពធបណយដៅតាមរបថពណរពះ

ពទនសា សនាដៅវរថសដរាងអដណថ រ ភមដរចស សកក រភបដពញងម ខណឍ ដសនសខ រាជធានភបដពញ ។

សមបញញជ កថា បណឍ រ សង ងក ថាញ (ភាសាអងដគលសៈSon Ngoc Thanh , ភាសាយនៈ Sơn Ngọc Thành) ដកើរឆនប ១៩០៨ សាល ប ១៩៧៧ ដៅកបងគកជវ (Chí Hòa) របសបកសកមមយនសថយន ។ ជញអររនាយករដឌមរនដខមរឆនប ១៩៤៥ នង ១៩៧២ ,ជញអរររប មខចលនាដខមរដសរ នងកងកមាល ងពដសសដខមរ នងជញអបកបានបដងកើរសារពរមានជញភាសាដខមរ មនដបងដៅកមពជញដមម ះ «នគរវរថ» នាឆនប ១៩៣៦ ៕

បអនរកៅរបបណឌ ត ង ងក ថាញ ទទលមរណភាពកនងរពះជនែ ១០២ ឆនន

ដៅថងងអាទរយ ទ ០២ ដខមករា កនលងដៅដនះ សាខាសេពននដខមរកមពជញដរោមរបចាទរកង ងបច ថនរដឌោលេវដនៀ ភាគខាងរផងសេរដឌអាដមរក បានដបើកអងគរបជមយ ដរោមោរដរៀបចដ ើង ដោយអបករស ថាច សផលន របធានសាខា នងដលាកដកៀង រមណអនរបធានសាខាសេពននដខមរកមពជញដរោមភាគខាងរផង ថនរដឌោលេវដនៀ ដដលមានសមា ជកនងសមាជោចលរមយាងដរចើនកះករ ដរោមអធបរភាពដលាកសងសដរមចអគគ នាយកពរមានសេពនន ដដើមផដធវើរបាយោរណ របចាឆនប របសខលននងពដរគាះពភាកាជវញដផនោរកបងដ ដណើ រដឆនព ះដៅ យកសទនសដរមចវសនាខលន ដោយខលន ឯង ពនមអាណានគមយនបចចបផនប រមទាងោរដបាះដឆនប រដរជើសដរ ើសដមដកនា ងម សរមាបអាណរថោលឆនប ២០១១ នង ២០១២ រសបតាមលកខនថកៈរបសសេ ពននដខមរកមពជញដរោម ដដលរបធានសាខាសេពននពរឆនប ដបាះដឆនប រមថង ។

អបករស ថាច សផលន របធានសា ខាសេពននដខមរកមពជញដរោម ភាគខាងរផងថនរដឌោលេវញា បានដ ើងចណាប អារមមណអពសកមមភាពដផសងៗ ថនោរ វវឌណនរបសសេពននដៅរបន ោលេវដនៀ ភាគខាងរផង ដោយបានដោរសរ

ដសើរ ចដោះសមាជកោរបសខលនជញនចចោលដរងដរយកចរថទកោកគារទចល នាសេពននដខមរកមពជញដរោម ដដលជញអងគោរជញររបសដខមរដរោម ។ អបករស ថាច សផលន កបានមានរបសាសនជរាបដលអងគរបជផងដដរថា ោលពថងងទ ១១ នង ១២ ដខធប ឆនប ២០១០ កនលងដៅងមៗដនះសេពននដខមរកមពជញដរោម បានដបើកអងគសនបបាររបចាឆនប ដៅទរកងអដ នដ ថនរដឌផលរោ ដដើមផបកសរបលទនផលោរករ

របសគណៈកមមោរនាយក, គណៈកមមោរកណាថ ល,របធានសាខា, របធានរ បន , រណាងទវប នងរណាងទរកងជញដដើម កបងរយៈដពលមយឆនប នងពនរយ ដ ើងវញ នវដផនោរដដណើ រដឆនព ះដៅយកសទនសដរមចវសនាខលន ដោយខលនឯង ដៅដដនដកមពជញដរោម ។

ទាកទននងអងគសនបបាររបចាឆនប ដៅរដឌផលរោដនាះ ដលាក ដកៀង រមណ អនរបធានសាខា សេពននដខមរកមពជញដរោម

ភាគខាងរផង ថនរដឌោលេវរដនៀ ដដលដទើបដរររ បពោរចល រមអងគសនបបារ របចាឆនប ដៅទរកងអដ នដ កបងដពលងមៗដនះ កបានោនានវរបាយោរណដផសងៗ នងដផនោរសរមាបឆនប ២០១១ ថនសេពននដខមរកមពជញដរោមជរមាប ដលអងគរបជដនាះផងដដរ ។

បនាធ បពអងគរបជបានពភាកា នងសាថ បនវវគមនជញដរចើនរប មានរបសាសនអពលទនផលដជញគជយ នងោរវវឌណន

របស សេពននដខមរកមពជញដរោមដនាះរចមក អងគរបជកបានសដរមចដរៀបចដបាះដឆនប រដរជើសដរ ើស របធានសាខាសេពននដខមរកមពជញដរោមរបចាទរកង ងបច តាម ោរកណរ ២ ឆនប មថងរបសសេពនន ។ អងគ របជបានដបាះដឆនប រដរជើសដរ ើសដលាក ោញ ឃរ ជញរបធានសាខា, ដលាក ជយ បរនធ ជញអនរបធាន នងដលាក ថាញ ឆនន ជញអនរបធានទ ២ ថនសេពននដខមរកមពជញដរោមរបចាទរកង ងបច ។

ដលាក ោញ ឃរ របធានសាខាសេពននដខមរកមពជញដរោម របចាទរកង ង បច ដដលបានោរគារទពអងគរបជ ដោយសដ ងដឆនប រភាគដរចើន បានរប សាសនអងវរករដលទកចរថបងបអន ទាងអសររវដរជយ គាប ដដើមផផលរបដយាជនសេពនន ។

ដលាក ជយ បរនធ មានដដើមកដណើ រនវដខររកពរ ដដលជញបដឆនប រជញអនរប ធាន បា នមានរបសាសនដរៀបរាបអពរប វរថសដងខបនងខរខរបងដរបងដកនាសេ ពនន ឱយបានសដរមចដជញគជយដចដោះ ទមរខាងដកើរ ។

សមបញញជ កជនថា អងគរបជបានចាបដផថើមពដមាង ២ នង ៣០ នាទ លាង ច រេរដល ដមាង ០៥ នង ៣០ នាទរដសៀល ៕ VOKK

សាខាហពនធខខែរកមពជាករោម កៅទរកងឡងបេ កបើកអងគរបជកបតះកឆនន តករជើកមដកនាងែ

កចចរបជដណាចឆនប ២០១០ របសសេពននដខមរកមពជញដរោម ោលពថងងទ ១០ - ១១ នង ១២ ដខធប ។

ដលាកយាយ សង ធ ដងម ដកើរឆនប ១៩១១ សាល ប ថងង ទ ០២ មករា ២០១១ បណឍ រ សង ងក ថាញ

វទយ កឡងកមពជាករោម ដចញផាយដរៀងរាលថងង តាមរយៈដគេទពរ www.vokk.net

Page 5: The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

សារពតមានសារពតមាន ថរពនគរថរពនគរ គងៃអាទតយ ០៥ កកើត ខែបសស ឆនន ខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ០៩ ខែមករា គ. ស. ២០១១ ៥

ពតមានជាត

ដចបងបអនដខមរដរោមទាងអស បានដងរសាបដេើយថា រោឌ ភបាលយនដរងពយាមអនវរថនដយាបាយ គាបសងករ សពវដបបយាងចដោះដខមរដរោមដយើង ទាងអសគាប មានោគាបសងករដលោររកា របថពណ ទដនៀមទមាល បដខមរដយើង បទមនឱយដរៀនអកសរសាសតសថជញរដខមរ ោររបអសដធល សទនកបងោរដធវើដដណើ រ ោរសាថ បវទយ នងដមើលទរទសសន នងកចចរបរបរថរពះពទនសាសនាដដលដយើងទាងអសគាប បានរកាដដណលដករដនតា តាងពរាបោនឆនប មកដេើយ ។ល។ តាមោរផថលដយាបលពអបកជនាញោរដផបកសទនមនសស ជញអបកទទលបនធកដធវើោររវឱយដយើងតាមផលវចាប គដយើងទាងអសគាប ជញជនរងដរគាះ ដនាះឯង ជញអបកជនាញោរដសខានដរោះដយើងដងដរឿងដរចើនជញងដគ។

ដដចបះ ដដើមផជញរបាយោរណ ឱយពភពដលាកបានដងរជររជញប នវសាទ នោរណពរជញកដសថង ដដលកពងដកើរមាន ដលើទកដភមរសក របសដយើងទាងអសគាប គទាមទារឱយមានោរចលរមយាងសកមម ព ដយើងជញដខមរដរោមរគបៗ រប ។

សេពននដខមរកមពជញដរោមបានដចញផាយនវដបបបទមយ សរមាបបងបអនដដលបានវលររ បព ដដណើ រដៅដលង រសកកដណើ រវញជយ បដពញ ។ ោរបដពញដបបបទដនះ ជញោរសាធ បសធងពសាទ នភាពទដៅដដលដរបរបល ខសសាទ នភាពដដើម ដោយសារោរបងខរបងខ របសពកកមមយ នសថយន ។ ដដើមផជយ ោរោរដលសវរទភាពរបសបងបអន សេពននដខមរកមពជញដរោមសនថា នងដងរកាោរផថលពរមានដនះ ជញឯកសារសមាង រ

ជញនចច ។ សមជរាបបញញជ កថា បងបអនមនបាចយករកោសដនះដៅតាមខលនដៅកមពជញដរោមដទ គរគានដរដធវើោរករសមាគ លចងចាកបងចរថ លះដលវលររ បមកវញសមបដពញ ដេើយដផញើ ឬ Email ឬ Fax មកអាសយោឌ នដចខាងដរោមដនះ៖

Khmer Kamuchea-Krom Federation P.O. Box 193 Pennsauken , NJ08110 Tel. 856-655-3838 Fax.856-655-1503 Email: [email protected] ោរទងមតកនងដកណើ រ

ទសនាកមពជាករោម ១.ដមម ះ..................................

២.ទនាកទនង.......................... ៣-ដរើអបកបានដៅទសសនាកមពជញ

ដរោមពថងងណា? ៤-ភមណាខលះដដលអបកបានដៅ

ដឃើញ ? (សមផថលដមម ះភមជញដខមរនងជញយន )

៥-សមរាយដមម ះសមាជករគសារដដលអបកបានដៅជប ដរើថងងដរោយដយើងអាចទាកទងជញមយបានដដរឬដទ?

៦-ដរើអបកបានដៅវរថដដរឬដទ ? ដរើវរថដនាះមានលកខណៈយាងដចដមថច ? ដរើរពះសងឃបានបដរងៀនភាសាដខមរឬដទ ? ដរើមានកមមវធវបផធមដៅកបងវរថដដរ ឬ ដទ

៧-ដរើសកមមភាពរពះពទនសាសនាបានររវរបរបរថកបងសេគមដខមរដដរ ឬ ដទ?

៨- សមរាយដមម ះសកមមជនដខមរ

ដរោមដដលអបកបានជប ដរើថងងដរោយ អបកដនាះអាចចលរមោរករដដរឬដទ?

៩-សកមមភាពរដលាភសទនមនសសដដលអបកបានដឃើញដកើរមានចាសជញងដគដៅកបងភមរសក?

១០-ដរៀបរាបអពរចនាសមពនន ថនលកខណៈេងាដដលដខមរដរោម កពងដរជបរបទះ ។

១១-ដរើដខមរដរោមទាងអសគាប ដៅអាចដចញចលបានជញមយដទកមររ រប ថពណរបសដគដដរឬដទ ?

១២- ដរើអបកចងបដនទមដសចកថសដងករ ដលសេពននដខមរកមពជញដរោម ដដើមផកចចដលើករដមកើង នងោរោរសទនមនសស ?

សមបដពញ ដេើយដផញើមក ជញមយមនសសដដលអាចទាកទងបាន ៕

កេករជនដណងអពោរកធវើដកណើ រកៅទសនាខដនដកមពជាករោម ដដើមផបានរជញបពសាទ នភាពសទនមនសសដខមរដរោមដៅដដនដកមពជញដរោម ឬ ភាគខាងរផងថនរបដទសដវៀរណាម សពវថងង មានោរធររសាយ ឬ ធងនដលករមរណា ដដលជញនចចោលជនជញរដដើមដខមរដៅកមពជញដរោមជញជនរងដរគាះដោយោររដលាភសទនពសណាករោឌ ភបាលបកសកមមយនសថដវៀរណាមដនាះ ដទើបសេពននដខមរកមពជញដរោម (KKF) ដដលមានទសាប កោរដៅសេរដឌដមរក នងជញសមាជកថនអងគោររបជញជញរនងរបជញជនគាម នរណាង (UNPO) បានដធវើរបជញមរមយដដលបានដចញផាយតាមរយៈដគេទពរ វទយសដ ងកមពជញដរោម (www.vokk.net) ជនចដោះបងបអនដខមរនងដខមរដរោមដៅជវញពភពដលាកដដលមានឱោសដធវើដដណើ រដៅសរសខទកខសាចញារដៅរសកកដណើ រឯដដនដកមពជញដរោម បានដឃើញទដឌភាពពរថនោររសដៅរបសពលរដឌដខមរដរោមយាងណាដនាះ កសេពននដខមរកមពជញដរោមបានសណមដលអបកដដណើ រទាងឡាយជយ ផថលជញដណងមានខលមសារដចខាងដរោមដនះ ៖

រកខជាតទាងឡាយដះពពញរពកា សរមសលាសលតថលល ររបពវលា ពេះថនមរសឡាញរាលទននទវា បបលកបតបញែរនាមាពជទេចរត ។ បពានរពលាភជះជានឋានទ ពសទើរសនយជនមជវរកខជាតជត ពជវលលបញែរសាមានយគមម នពេះរត រតរតមាច សសាមពតឥតខលល េបរកង ។ វារពទធពនធជរព ើជាមាច ស ភករកតឃមករាសពពេះខលម សពរឯង វាយឫកសងកតពរៀបមាច សករកបលង អាពជបញែរបញងបរងនងសាល បកថៃណា ។

ពេះមានរនតពធវើពតពផែើញលន ញសេាបរាបពឃលៀងកបនឲយពមាត រកខជាតទាងឡាយកនងបដនករណា ឲយបញែរពផែើសងខខ ររសជាមយ ។ ពរពាះព ើសពវទពភទសលតេតតជា មននកសាម នបញែរមារពាលរលយ រសពងសាសនពរហាពរបងអយ ជាតមាច សពកើតទកខរពយអាបសរ ។ កៃអសរកខជាតញមឃមម តរពតកដ សមររររបាយរបលយបញែរអរបយ កឲយជះជានបបាតសរ ឲយពជបញែរកសណកសយពយើងមានសទធ ។

ពរបៀបមកសងគមបញមរយរាលកថៃ ទកដបវងអនាល យពករាលពត មតកដនាពញមរាសេរត បញមរពរាមមាច សដពតយនរតតរា ។ យនរសជតបកបរបញមរសទធេតតជា បករកទកខពវទនាររបពរហា មនបរកងរបអងមាច សដដនា កពជយនឫសាេតតពោលពមសៀត ។ អាណតបញមរពរាមតសសកា បញចបថលន កបរញញា ពរេើនពរពាងរពាត ពដើមបបពរ ើបញមរនងបថជាត បតយនពរបើលបេពសនៀតបញមរគមម នារ ។

បទសទធសកាអកសរសាករសតបញមរ ឲយពរៀនបដរបតបកបរបវញញា សា បទទាងទពនៀមទមាល បពញមរា ពតើបញមរបដងនរណាជយពោះរសាយ? ។ ពេនះពៃើយសមបញមររបសរសទាងអស បញមរពរាម កណាដ ល រសពរៅឯអាយ ពរាកព ើងរសះគមន ឲយបានររបាយ ទាមទារនវតកមលសទធមកវញ ។ ពជបញែរមនញសពពោរយនព ើយ សមបញមរកកពនតើយបដងពយៀកមញ ពបទរពលាភសទធបញមរជវញ ពនាះបញមរផតពទាពមនញរសសញសានត ៕

កណាពយ កោយ ថាេ កណរ ពពលវលលពពលវលលពពលវលលខខែរខខែរខខែរ

យន ជញជញរសាសនមយដដលចលចរថមល នោនទកដអបកជរខាងតាមរដបៀបដអបអប ដពលបានដៅជរដេើយដធវើទកខបកដមបញដលើមាច សរសកដរបៀបដចរកខជញរដខញរដរងដរាលមនសសមាប ឲយរមាសដៅថ រកហាយឥររសានថ ។

Page 6: The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

សារពតមានសារពតមាន ថរពនគរថរពនគរ គងៃអាទតយ ០៥ កកើត ខែបសស ឆនន ខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ០៩ ខែមករា គ. ស. ២០១១ ៦

របវតរសាសតរ

ដោយ ដោយ តាង សារាោ/RFA ោលបរដចឆរផាយៈ 2011-01-07 មនសសមយចននចារទកថា ថងង ៧

មករា គជញថងងចាបដផឋើមថនោរោកនមររររតារបសរបដទសដវៀរណាម មកដលើរប ដទសកមពជញ ។

រកមអបករសាវរជញវអពរបវរថសាសតសថកមពជញមយចនន មានទសសនៈថា រោឌ ភបាលកមពជញចាបពថងងទ ៧ ដខមករា ឆនប ១៩៧៩ រេរដលឆនប ១៩៩៣ គជញរោឌ ភបាលខសចាប ដេើយរាលសននសញញដ ឬកចចរពមដរពៀងទាងឡាយណា ដដលដធវើដ ើងរវងកមពជញ នងបរដទសកបងរយៈដពលដនាះ គជញោរខសចាបទាងអស ។

ដលាកបណឍ រ ដៅ មង ថេ ដដលជញអបកឃាល ដមើល អពសាទ នោរណរបស កមពជញ មានរបសាសនថារោឌ ភបាលថនរបបសាធារណរដឌរបជញមានរកមពជញ កបងក ងទសវរសរទ ៨០ រគានជញភាគមយកបងចដណាមភាគធៗ ចនន ៤ ដៅដរោយរបបដខមររកេម ។ ភាគទាងបនដនាះរមមាន ភាគកមពជញរបជញធបដរយយរបសដខមររកេម ភាគរណសរសរដោះរបជញជញរដខមររបសសដមឋច សន សាន ភាគេវន សន បច របសរពះបាទ នដរារថម សេន នងភាគរដឌកមពជញរបសដលាក េន ដសន ។

អរររបធានចលនានសសរដដើមផ លទនរបជញធបដរយយ ដលាក អ សអាន មានរបសាសនថា សននសញញដ ដដល កមពជញមានចះកចចរពមដរពៀងជញមយដវៀរណាម កបងក ងោររគបរគងរបសដវៀរណាមោលពទសវរសទ ៨០ ដនាះ រមមានសននសញញដ ឆនប ១៩៧៩ ១៩៨២ ១៩៨៣ នងសននសញញដ ឆនប ១៩៨៥ ។

ដលាក អ សអាន មានរបសាសនបនថថា សននសញញដ ទាងដនះបានដធវើឲយបារបងទកដកមពជញរាបោនគ ដមរររកឡាដៅរបដទសដវៀរណាម។

សននសញញដ ឆនប ១៩៧៩ សឋពសនថភាពមរថភាព នងកចចសេរបរបរថោររយៈដពល ២៥ ឆនប នងបនថជញសវយរបវរថរយៈដពល ១០ ឆនប មឋង ដដលចះកចចរពមដរពៀងដៅថងងទ ១៨ ដខកមាៈ ឆនប ១៩៧៩ រវងដលាក ដេង សរន របធានរកមរបការបជញមានរកមពជញ ជញមយដលាក ផល វន ដង (Pham Van Dong) នាយករដឌមសតនថថនរបដទសដវៀរណាម។

សននសញញដ ឆនប ១៩៨២ សឋពរបនទករបវរថសាសតសថ ដដលដធវើដ ើងដៅថងងទ៧ ដខកកកោ ឆនប ១៩៨២ រវងដលាក េន ដសន រដឌមសតនថរកសងោរបរដទសកមពជញ ជញមយដលាក ដងវៀង កថាច (Nguyen Co Thach) រដឌមសតនថរកសងោរបរដទស

ដវៀរណាម ។ តាមរយៈសននសញញដ ដនះ ភាគដវៀរណាមបានោរយកដដនសមរទរបសកមពជញទេ ១ មនគ ដមររោដរ ដដើមផរគបរគងរមគាប ។

ចដណកសននសញញដ ឆនប ១៩៨៣ វញ សឋពដគាលោរណដដើមផដោះរសាយរពដដន នងកចចរពមដរពៀងសឋពលកខនថកៈរពដដន ដដលបដងកើរដ ើងដៅថងងទ ២០ ដខកកកោ ឆនប ១៩៨៣ រវងដលាក េន ដសន រដឌមសតនថរកសងោរបរដទសកមពជញ ជញមយដលាក ដងវៀង ក ថាច រដឌមសតនថរកសងោរបរដទសដវៀរណាម ។ សននសញញដ ដនះ ដធវើដ ើងដដើមផគសរពដដនងមមយដផសងដទៀរ រវងរបដទសទាងពរ ដោយមនដផអកដលើដផនទដដលរមកលដៅកបងអងគោរសេរប ជញជញរ ដោយសដមឋចរពះបាទ នដរារថម សេន ជញរោឌ ភបាលថនរបបរាជញនយមកបងឆនប ១៩៦៤ ដនាះដ ើយ។

ឯកសាររបសគណៈកមាម ធោររពដដនកមពជញ ដដលមានមលោឌ នកបងរប ដទសបារាង បានបកា ញថា ដដើមផអនវរថនសននសញញដ ឆនប ១៩៨៣ ដនះឲយមានរប សទនភាព ដលាក ចាន ស នាយករដឌមសតនថកមពជញ នាដណាកោលដនាះ បានដចញសារាចរមយ ដៅថងងទ ០៩ ដខរលា ឆនប ១៩៨៣ តាមោរចងបានរបសរោឌ ភបាលដវៀរណាម ដដើមផបកគ បដលអាជញញ ធរដខមរ នងពលរដឌដខមរទាងអស ររវមានករណយកចចជយ សរមលដលរបជញជនសវលដវៀរណាមដដលរសដៅកមពជញ ។

ចដណកសននសញញដ ឆនប ១៩៨៥ គជញសននសញញដ សឋពោរកណររពដដនដគាក ដដលចះេរទដលខាដោយដលាក េន ដសន រដឌមសតនថរកសងោរបរដទសកមពជញ ជញមយដលាក ដងវៀង កថាច រដឌមសតនថ

រកសងោរបរដទសដវៀរណាម ដៅថងងទ២៧ ដខធប ឆនប ១៩៨៥។

ដៅថងងទ ១០ ដខរលា ឆនប ២០០៥ ដលាកនាយករដឌមសតនថ េន ដសន បានចះេរទដលខាជញមយដលាក ផល វន ថខ (Phan Van Khai) នាយករដឌមសតនថថនរបដទសដវៀរណាម កបងទរកងហាណយ (Ha Noi) ដដលជញសននសញញដ បដនទមដលើសននសញញដ ឆនប ១៩៨៥ ដដើមផឲយមានភាពរសបចាប ។

ដៅដខវចឆោឆនប ២០០៥ ដដដល រដឌ សភា រពទនសភា របសកមពជញបានអនមរឲយសននសញញដ បដពញបដនទមដនះមានភាពរសបចាប ខណៈសមាជកថនរកមរបកាឃាល ដមើលកមពជញបានរវថា សននសញញដទាងដនាះផធយពមារតា ៥៥ ថនរដឌធមមនញដដខមរ នងផធយពកចចរពមដរពៀងទរកងបារស ដដលដធវើឲយបារបងទកដកមពជញ ។

តាមរយៈោររវពរកមអបកឃាល ដមើលទាងដនះ ដៅឆនប ២០០៥ ដដដល រោឌ ភបាលរបសដលាក េន ដសន បានចាបខលនដលាក រ ង ឈន របធានរកមរបកាឃាល ដមើលកមពជញោកពនននាគារថរពសរយៈដពលបដខដេើយ រឯសមាជករកមរបកាដនះ ដដលមានដលាក ដអៀរ ចានណា ដលាក ដមនណារ ដលាក ជញ មនប នងដលាក សាយ បរ សមាជករកមរបកាធមមនញដ បានររដគចខលនដចញដៅដរៅរបដទសពោរតាមចាបរបសអាជញញ ធរ ។

របធានគណៈកមាម ធោររពដដន កមពជញ ដដលមានមលោឌ នកបងរបដទសបារាង ដលាក សាន ដបងដស មានរបសាសនថា តាមចាបអនថរជញរ រាលសននសញញដ ទាងឡាយណាដដលដធវើដ ើងដរោមោរររររតារបសបរដទស ឬដរោម

ឥទនពលថនរបដទសណាមយ ជញសននសញញដ ខសចាប ។

ដខសបនាធ ររពដដនកមពជញ-ដវៀរណាម មានចមាង យ ១.២៧០ គ ដមររ លារសននងពដខរថររនគរ ដលដខរថកពរ។ ចដណករពដដនសមរទរបសកមពជញ មានទេ ៩៥ ោនគ ដមររោដរ ដដលលារសននងពដខរថកពរ ដលដខរថដោះកង។ ដលាក សាន ដបងដស មានរបសាសនថា កមពជញបានបារថផធសមរទរបសខលនជញង ៣មនគ ដមររោដរ ចលដៅកបងរបដទសដវៀរណាម ដដលជញទេដធដនាះ សងដសមើទេថផធរបដទសដបលេសក (Belgium) ទាងមល ។

ដលាកបនថថា ដោះធៗ កបងដដនសមរទកមពជញដដលដវៀរណាមដលបយកតាងពក ងឆនប ១៨០០ មានដចជញដោះររល ដេើយដរោយមកររវបានបឋរដមម ះដៅជញដោះ េវ កក នងដោះអាចមដសះររវបានដវៀរណាមដលបយកកបងឆនប ១៩ ៥៧ ដេើយររវបានបឋរដៅជញដោះ ទជ ជញដមម ះដវៀរណាម ។

រកមអបកឃាល ដមើល សាទ នោរណ នដយាបាយដៅកមពជញនយាយថា រាលកចចរពមដរពៀងទាងឡាយ ដដលកមពជញដរងដធវើដ ើង ជញមយរបដទសជរខាងជញ ដរឿយៗដគសដងករដឃើញដដនដ នងសមផរថ ធមមជញររបសកមពជញោនដរខារបង។

ដលាក កម សខា របធានគណបកសសទនមនសស មានរបសាសនថា សននសញញដ ទាងឡាយរវងកមពជញ-ដវៀរណាម ដរោយថងង ០៧ មករា ឆនប ១៩៧៩ ជញសននសញញដ ដដលដធវើឲយខាររបដយាជនជញរជញដរចើន ។ ដលាកបនថថា ថងង ៧ មករា ជញរពរថោរណមយដដលពកដខមររកេមវយ

របហារដដណឋើ មអណាចគាប ដេើយដៅដរោយថងង ៧ មករា គជញដរឿងមល នោនរបសរបដទសដវៀរណាម មកដលើរបដទសកមពជញ ដដលអនថរជញរដគបានដងឮរគបគាប ។

ដលាកនាយករដឌមសតនថ េន ដសន ោលពថងងពធ ទ ៥ ដខមករា បានរពមានជញងមដទៀរថា ោរដកងចដណញដផបកនដយា បាយណាមយដលើគនរឆអង មម នងទកដភបករបសរបជញពលរដឌដោយដធវើោរវយរបហារថងង ៧ មករា គជញអដពើអសលធម ។

ដៅដរោយរបបវលពឃាដដដលបានសមាល បពលរដឌដខមរសលរររងជរ ២លាននាក ដេើយដរៅពសននសញញដ ខសចាបទាងឡាយកបងទសវរសឆនប ១៩៨០ ដដលដធវើឲយបារបងទកដដខមររាបមនគ ដមររោដរដៅដវៀរណាមដនាះ ទកខដសាករបសពលរដឌដខមរដៅដរមានមនដចះចប ។

ដៅដដើមទសវរស ១៩៨០ ដដដល រោឌ ភបាលកមពជញ ដរោមោរររររតារបសដវៀរណាម ដរបើដគាលនដយាបាយ ក ៥ ដដលដកនពលរដឌដខមរ ពទទាងរបដទស ចាបពអាយ ១៨ ឆនប រេរដល ៤៥ ឆនប ឲយចលដៅោបថរពដៅតាមរបនរពដដនដខមរ-ថង ដដលដធវើឲយមនសសជញង ២ ដសននាក បានបងជវរ នងមនសសរាបមននាកដទៀរ របសពោររេរមកទលសពវថងងដនះ ។ រកមអបកវភាគបានចារទករពរថ ោរណដនះថាជញរបបវលពឃាដទ ២ បនាធ បពរបបដខមររកេម ។

អររនាយករដឌមសតនថសមយសាធា រណរដឌរបជញមានរកមពជញ ដលាក ដបន សវណត ដដលធាល បជញបគកដៅរបដទស ដវៀរណាមរយៈដពល ១០ ឆនប មានរប សាសនថា ដផនោរ ក ៥ ជញដផនោរពឃាដបដនទម ។

មសតនថសាទ នទរដវៀរណាមទាងដៅកបងរដឌធានវសនដតាន សេរដឌអាដមរក នងកបងរបដទសកមពជញ មនអាចដធវើអតាទ ធបាយបានដទចដោះបញញា សននសញញដ នងោរដចាទរបោននានាថា ដវៀរណាមបានវរទយកទកដកមពជញរេរមកដលឥ វដនះ ។

រកមអបករវអពបញញា បរណភាពទកដនយាយថា ដផនោររបសដវៀរណាមកបងោរដលបររបាកទកដកមពជញ ដៅដរបនថឥរឈបឈរតាមរគបរបភាព។ ដៅរយៈដពលចងដរោយ មានដសចកឋរាយោរណជញដរចើនអពពលរដឌដខមរដដលដរងដររអញដរអរ នងបារមាអពោរបារបងដធល ដរសចមាក ររបសខលន ដដលសទរដៅជញបរពដដនដវៀរណាម ៕

០៧ មករា ជាថងៃកវៀតណាមឈលល នពាន ?

ពលរដឌដខមរអបអរសាទរថងង ០៧ មករា កបងសមយរដឌកមពជញដោយមានោរ រដមកើងឆនយាលកខណ ដមបកសកមមយនសថ ទាង ៤ រប គ Karl Marx , Vladimir_Lenin ,Ho_Chi_Minh នង អាចារយ ដមៀន ។

Page 7: The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

សារពតមានសារពតមាន ថរពនគរថរពនគរ គងៃអាទតយ ០៥ កកើត ខែបសស ឆនន ខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ០៩ ខែមករា គ. ស. ២០១១ ៧

កវៀតណាម

ដោយ សង មាលា ដយាងតាមពរមាន BBC ដដល

បានដចញផាយោលពថងងសរកទ ០៧ ដខមករា កនលងដៅដនះបានឲយដងថា ស េរដឌអាដមរក បានរបរកមមចដោះអគគរដឌទរដវៀរណាម របចាទរកង W a s hington សេរដឌអាដមរក អពករណ អបកោរទរអាដមរោងមាប កបដរមើោរដៅសាទ នទរសេរដឌអាដមរកដៅដវៀរណាម ទទលរងោររបតាយរបរប អសទាញ ផឋលដៅដ ដេើយចាបោកកបងឡាន ពសណាកនគរបាលដវៀរណាមោលពថងងទ ០៥ ដខមករា កនលងដៅងមៗដនះ ។

អបកនាោកយថនរកសងោរបរដទសសេរដឌអាដមរក បានមានរបសាសនថា ខលនបានចលដៅជបអគគរដឌទរដវៀរណាមរបចាទរកង Washington ដដើមផដធវើោររវដៅនងករណដដល អបកោរទរអាដមរ ោងមាប កបដរមើោរដៅសាទ នទរសេរដឌអាដមរកដៅដវៀរណាម ទទលរងោររប តាយរបរប ពសណាកនគរបាលដវៀរណាមយាងកដរាលដនាះ ។

សមបញញជ កថា ោលពរពកថងងទ 0៥ ដខមករា ដេរោរណដនះបានដកើរដ ើងកបងដពល ដដលអបកោរទរអាដមរក ោងពយាមចងជបជញមយ នងសកមមជនោរោរសទនមនសសដវៀរណាម គអា

ចារយរគសថសាសនា ខាងនោយោរលក ដលាក ដងវៀន វន ល (Nguyẽn Văn Lý) ខាងដរៅផធះរបសគារនាទរកងដវ (Huế) ភាគកណាថ ល ថនរបដទសដវៀរណាម ។

អបករងដរគាះគដលាក Christian

Marchant ជញនាយដផបកខាងកចចោរនដយាបាយរបចាសាទ នទរសេរដឌ អាដមរកដៅរបដទសដវៀរណាម នាទរកងហា ណយ ។ រកសងោរបរដទសសេរដឌអាដមរកបានដធវើោររវជញផលវោរតាមផលវទរ ដោយដលើកយកលកខខណឍ ថនអនសញញដរកងវដយនណា (Vienna) សឋអពពធោរោរទរ ដដលថារគបរោឌ ភបាលទទលខសររវ នងរបរបរថតាមជញោចខារ ដដើមផធានាសនថសខ នងសវរទភាពបគគ លកោរទរ ។

អបកនាោកយរកសងោរបរដទសដវៀរណាម អបករស ដងវៀន ដភឿង ក (Nguyẽn Phương Nga) សនថានងពនរយដមើលករណដនះ ដរថា មសតនថោរទរនានាកមានភារកចចដគារពចាបរបដទសដដលដគសាប កដៅ នងបដពញោរករផងដដរ ។

គរបញញជ កថា បពវជរ ដងវៀន វន ល ររវបានរលាោរដវៀរណាម ោរដទាសោកពនននាគាររយៈដពល ៨ ឆនប ោលពឆនប ២០០៧ ពបទថាបានដឃាសនារបឆនងនងរោឌ ភបាល ។ បពវជរ ដងវៀន

វនល ររវបានអាជញញ ធរបានដោះដលងឲយដៅដរៅឃបដណាឋ ះអាសនបរយៈដពល ១ ឆនប ដដើមផពបាលជងមហារក ។

ោលពដខធប កនលងដៅដនះឯកអគគ រដឌទរអាដមរករបចារកងហាណយ បានអះអាងថា ដៅឆនប ២០១០ កនលងដៅដនះ ដសរភាពសារពរមាន ររវបានអាជញញ ធរ ដវៀរណាមបានររបនថងោនដរ ខាល ងដ ើង ដោយមានមនសសជរ ៤០ នាក ររវអាជញញ ធរចាបខលន នងោរដទាស ដោយ សារដរោរបដញចញមរ ។ សភាអាដមរកកបានទាមទារផងដដរ ឲយរោឌ ភបាលអាដម រកបញច លរបដទសដវៀរណាមកបងបញជ ដមម ថនរបដទសរដលាភដលើសទនដសរភាព ដផបកជដនឿសាសនា ៕

ហរដឋអាកមរកតវេកពាះករណនគរបតលកវៀតណាមវយរបហារកលើអនកោរទតរបខលន

ដលាក Christian Marchant (ដឆវង) នាយដផបកខាងកចចោរនដយាបាយរបចាសាទ នទរសេរដឌអាដមរកដៅរបដទសដវៀរណាម ។ www.vietnam.usembassy.gov

ដលាក ដងវៀន វន ល (Nguyẽn Văn Lý)

មានមារាេាប បដលអនករសកបានបេងពោយញលនឯង រ “មារាបន ពោររេញលន មាច សជាបរក” ។ ពៃើយកមានពរឿងកបបលងមយ បដលបតងដណាលតៗ គមន មកថល៖ មានមនសសញេមាន កមានបណងេង បានផទះរបសអនកដកទ ពធវើជាផទះរបសញលន ។ ពរាយពរត ររពធវើបផនារៃមតេតពៃើយ មនសសញេេតតពោរពនាះ កបានពវេសពាយពធវើដពណើ រពៅដលផទះបដលញលនេងបាន ពៃើយ ពធវើជាមានអាារៈពៃវៃតរេ កព ើងពៅសពះ ឱនលពទានររសម ជាមយមាច សផទះ ពដើមបសសាន កពៅមយយបបសអកព ើងសមបនតដពណើ រ ។ មាច សផទះកទទល រពមឱយសាន កពៅ ។ លះរពកព ើងបរសពនាះ កលាមាច សផទះ ពៃើយពដើរសពៅពៅផទះពមឃោកពាកយបតងថល ជដន-ជាញលនមននងសាល បពៅបានបនសលទកនវ ពករមតកជាផទះមយញនងឱយ បតញលនបានពដើររកយរឆនន មនពឃើញពសាះ ពទើបបតមកដលភមពនះកបានជបពឃើញផទះរតវនងភនភារជាបានបផតផតត ពនាះទាងអស ។ ដពេនះ

ញលនសទាមទារយកផទះពនាះវញ ។ ពលាកពមឃកបានពៅពនតយ រេកសរនាមាច សអពរបវតតរបសផទះ ពនាះ ។ មាច សផទះបានរបបកកោេអៃងខក ថលរជាផទះបដលញលនបានទទលបនតពករពឳពក មាត យញលនមក ញលនកបានពៅទពនាះជាយរមកពៃើយ ។ មនសសេតតពោរ កពលើយបញញា កភាល ម ថលាលសាងសងផទះពនាះ ជាញលនបានរាបកតរាទកទាងអស នវេ ននពផតទ ង បាល ន រនតរនាប នង ជពណតើ របដលពធវើពព ើអវ ាពធវើពព ើអវ មានបនាម នាាត រជញញា ងជាព ើអវ ឯរនតរនាបជាព ើអវ។មាច សផទះបានឮាពរៀបរាបរបសបរសេតតពោរពៃើយ កពកើតកតពងឿង ៃលរសងខកេតត ពរពាះញលនមនបដលបាន ោបភលកនកដលពរឿងពនះពសាះ ។ សណរបដល ពមឃបានសរពពរឿងផទះទាងបនាម ន ពោរពលើយគមម នញសបនតេពសាះ ដេជាជញញា ងជាព ើ ពផតៀកឯាត ររាលជាព ើកពាះមាន ករមាសបៃន ។ រតផទះជាព ើទាល ឯជពណតើ រជា ព ើររមានាជាក ពាះ ឯាពរាមបងអសបានរតវ

ផតល សជាររវញ ។ ារពតរពពល សាន កពៅពនាះ បរសពោរបានពដើរ ពនតយពមើលផទះនងពធវើារកតេណា យងៃមតេតមន ឱយមាច សផទះដង។ ពោយពមឃជាអនកមានរបាជាែ រាកបដរ ឬករតវសណកពោរផងមនដង បានាតកតឱយពោរពនាះ នះពៅ ។ ឯមាច សផទះរតវពដើរេះពេញទាងេកឈាម ។

ពរឿងដណាលពនះ ពធវើឱយពយើងនកពឃើញដលពរឿងពរ ទាងពៅកមពជាពរាមទាងពៅកមពជា ។ ពៅ កមពជាាលជនានទពទងយនពលើក េលមកបពងអើលពកបញមររកៃមឱយរត េលករព របជាពលរដឋបញមរមានារភនភាងជាខលល ង ពោយពឃើញទពយនពធវើដពណើ រដលទណា សាគ លទាងពនាះទាងអស ាងពភមោឋ នពរជាះរជលងដងអរ សមបបតកនរត ពាង ទកតេមយកយនដងកបនលងបដរ។ រពពលពនាះទពយនមនបដលរតវារបញមរជាអនកនាផល វ ពទមានបតយននាផល វបញមរពៅវញ ពនាះពបើរត

រតមឆនន ១៩៧៩ ផង ។ េបណកមកដលឥ វ បដលសាា នារណវវឌឍន បរបរបលសរមលឱយយនជារៃតយងពនះពទៀតមនដងថល កថៃពរាយ វាសនាបញមរនងពៅជាយងណាបដរពទ ។ េបណកពៅកមពជាពរាមវញ បញមរជាមាច សរបពទសមានារ េកោបនយយបលងពេញពៅពៃើយ មនញសព មាច សផទះបដល រតវពមឃគមម នញរបងវលផទះកពងរសពៅពៅឱយពោរពៅវញពនាះពទ ។ ារបដលបា រាងបាន របរលទកដកមពជាពរាមពៅឱយយនរជាពរឿងអយតតធមៃសវសយនងទទលបាន ។ ពៅ ឆនន ១៨៨៨ ពបើពលើកយកបតេននរបជាពលរដឋបញមរនងយនាមពញតតញលះ មកពធវើារពរបៀបពធៀបាមសាតរបសបា រាង រ ពញតតរកមនស មានយន ៩.២០០ នាក ឯបញមរមានរៃតដល ១៨.០៨០ នាក របញមរពរេើនជាងយនមយជាពរ។ ពញតតរពះរតពាង មានយន ៤៦.៣១២ នាក ឯបញមរមានរៃតដល៥១.០៥៥ នាក។ ពៃើយ

មកទលពពលពនះ ារបដលេននរបជា ពលរដឋយនមានពរេើនជាងបញមរពនាះមនររឱយៃលពទពរពាះយន មានបផនារេាសលាស មនញសពពោរបដលេងបានផទះពរ ពៃើយកពលើកគមន សរមកមកឱយពរេើនពលើសមាច សផទះ ពនាះពទ។ កនងពពលបដល េននពលរដឋយន បដលពកើនព ើងពៅកមពជាពរាម េននបញមរពរាមមាច សរបពទសបដលមានជាងរបាបលាននាក រតវយនបរបញមករតមបតជាងមយ លាននាកបពណាោ ះ ពរពាះយនមាននពយបាយពធវើយនបនយកមមបញមរពរាម ឱយរលាយពជ ពៅជាយន ។ រឯពៅកមពជាឯពណាះវញ េននរបជាពលរដឋបញមរ រសាបបានពកើនព ើង ពលឿនញស ធមមា ពរពាះយនមាននពយបាយ បកលងពភទយនឱយពៅជាបញមរវញ ផទយពពៅ កមពជាពរាម ។ ពរឿងអាថកបាងពនាះ របញមរសាល បអសបននាម ននាកពៅជនានបលពតគមម ន អនកណាដង

ទសនៈ សារពតមាន ថរពនគរ រតធរតបតករតតេរតធរតបតករតតេ??

តកៅទពរទ ៨

Page 8: The Prey Nokor News number Vol.2 No.20

សារពតមានសារពតមាន ថរពនគរថរពនគរ គងៃអាទតយ ០៥ កកើត ខែបសស ឆនន ខាល កោសក ព. ស. ២៥៥៤ តតវនងគងៃទ ០៩ ខែមករា គ. ស. ២០១១ ៨

ខវងយលពភមសាសតរកមពជាករោម

អព ទរកងថរពនគរ ឬ ទរកង ហ ជ មញ

ដោយ ថាច របជញ ដគឿន ទតាងភមសាសតសថៈ ទរកងថរពនគរ ឋរដៅចកណាថ ល

ដបះដងថនរបនទាងពរគ របនវលទនាប (Tây Nam Bộ ) នងរបនដនថណ ( Đông Nam Bộ) របសដដនដ កមពជញដរោម នងមានទតាងខាងដជើងជញបនង ដខរថទលតាដមាក (Thủ Dầu Một ) បចចបផនបជញ ដខរថបនដភឿក (Bình Phước) ,ោយពយជញបនងដខរថដរាងដរ (Tây Ninh) ,ខាងដកើរ នង ឦសាន ជញបនងដខរថដនថណ ( Đồng Nai) , អាដគបយជញបនងដខរថអរោប ( Bà Rịa - Vũng Tàu ) , ខាងលច នងទសនររ ជញបនងដខរថកពងដគា (Long An) នង ដខរថដម-ស (Tiền Giang) ។ ពទរកងថរពនគរ ដៅទរកងហាណយភាគខាងដជើងថនរបដទសដវៀរណាម មានចមាង យរបមាណ ១.៧៣០ គ ដមររ នងចមាង យ ៥០ គ ដមររ ដៅសមរទចនខាងរផង (South China Sea) ។ ចដោះអាសអាដគបយ ទរកងថរពនគរ ជញចណចរមថនផល វគមនាគមនដសខាន រមមាន ផលវដគាក ផលវទក នងផលវអាោសរ

ភាជ បនងដខរថនានាដៅកបងរបន នងជញរចកអនថរជញរផងដដរ ។

អពកឈលែ ះ ភាសាដខមរៈ ោកយ «ថរពនគរ» ដបើដយាងតាម

វចនានរកមដខមររបស សដមថចរពះសងឃ រាជ ជន ណារ (ដជញរញញដ ដណា) ដដល

បានដបាះពមព ដោយវទសាទ នពទនសាស នបណឍ រយ បានបញញជ កថា ៖

ថរពនគរ ( ន. ) ដមម ះរកងជញទរប ជកចចោរ ថនរដឌោរធដៅកបងដដនកមពជញដរោម ។

ដចដនះ ោកយថា «ថរពនគរ» ដយើងអាចោរដចញជញពរសពធ គ «ថរព» នង

«នគរ» ។ បណាថ សពធទាងពរដនះ សពធនមយៗ ដបើដយាងតាមវចនានរកមខាងដលើដដដល មានអរទនយថា ៖

ថរព ( ន. ) របដទស ឬទដដដលមានរកខជញរ, លតាជញរ, រណជញរ ដះដដរោស រទបរទល : ថរពរច, ថរពធ ។ ថរពរនាម ថរពកបងបង ឬកបងទដដលមាន

ទកលចរតាដៅយរ ។ ថរពរដបាះ ថរពដដលមានដដើមដឈើរដបាះៗ ។ ថរពរដលាង ថរពដរសាងកបងទនាប ។ ថរពដរសាង ថរពកបងទខពស ដដលមានដដើមដឈើខពសដរសាងៗ ។ ថរពេរថរពដហាង ថរពធដដលឆនង យោចរសយាល អពរសកភម គរដសញើបគរដសផ ើម ដរោះដរងមានសររវចាដបៀរដបៀន ។ល។ (ម. ព. ជញ, ដញៀរសារ, ថផស ផង) ។

( គ. ) ដដលដកើរ, ដដលមានដៅកបងថរព : សរវថរព, រកបថរព, ដគាថរព, ដឆកថរព, មានថរព...; មនសសថរព...។ ព. រប. ថរពៗ ដដលមានដបបបទឬសណាឋ បធាប បឆគងៗ, ដឆវងៗ : ឫកថរពៗ, សមឋថរពៗ, នយាយថរពៗ ។ នាឲយថរពគនរ នាឲយដទើសគនរ, ឲយចដងអៀរគនរ ។ល។

នគរ ន-គ ស. បា. ( ន. ) បរ, រកង : អបកនគរ គអបករកង ។

សរបមក ោកយ « ថរពនគរ» មាននយថា «នគរ , របដទស ឬ ទដដដលមានថរព» ឬ « នគរដដលមានមានរកខជញរ, លតាជញរ, រណជញរ ដះដដរោស រទបរទល » ។

(ដៅមានរដលខដរោយ)

េាសពទ ។ រយនបដលបាន

ឱយតពលញ ១ លាន ៧ បសន ពៃើយមានបតយនពទ ពទើបដេពេននពតរបាកដ ។ រឯេននពកយនបដលេលមកពៅរសបញមរជនស អនកសាល ប កមានបតយនបដរពទើបដង ។ បបនតមានពរឿងមយ បដលហាកពៅបតេាសលាសដបដល រពោរបដលបនល ញលនមកពធវើមាច សផទះ មនរបាកដជាពៅផទះពនាះបានសញរសលពទ ។

មាង ពរពាះជាតបញមរនងយនមានលកខណៈ របកពណញសគមន រស ះ លាយមនេលគមន ពទ ។ ពៅ

កមពជាពរាមយន បានជលបញមរមាន កពឈាម ះ ពសើង សង ពសើង ឱយពដើរពឃមសនាឱយបញមរពរាម ពេះរបរមសាមរគជាមយយន ពៃើយឱយយកសៃពនធបញមរកមពជាពរាមជាសរតវ ។ បបនតពបើ ាមពយើងដង ាងព ពសើង សង ពសើង ញពដើរពឃមសនាមក ដេជាជយឱយបញមរពរាមបដល មនទានបានដងឮ ពសៃពនធបញមរកមពជាពរាម ានបតបានដងបានសាគ ល ។ រពបសកកមមរបសពសើង សង ពសើង បានរមេបណកកនងារ ជយពលើកកពសសាម រតបញមរពរាមឱយ ដងញលនថល ឥ វពនះ មានអងគារសៃពនធបញមរកមពជាពរាមជាឳពកមាត យ ពេញមញ

ារពារមនឱយយនពមើល ងខយពមើលពថលករពលាភសទធពសរភាព ដេមនបានពទៀតពទ ។ បលបងនពយបាយបដលយន យកសលកពាន តញចបសករពាន ត វាបានាល យពៅជាាបតេតដងឯងពៅវញ ។ ដពេនះពរតមពពលពនះពៅ យនពរបើពសនៀតណាកពោយ កបទញទបពរឿងបញមរពរាម បលងជត ពៃើយ ។

រឯពរឿងរទសត បដលយនាងញលនជារតធខលរតបាករតតេពនាះមន យរពទរងបតមានរតបដលធជាងញលនពទៀតខលញលនសពរេមនផតព ើយ ។ ាមពជើងពលញថល រតពនាះរបបៃលជាមកពសមរទទសខលងពជើង ៕

តពទពរទ ៧

ថរពនគរ ជញទរកងដសខាន នងជញទរបជកចចោរថនរដឌោរធដៅកបងដដនកមពជញដរោម នងជញអររកពងដផោណជជកមមដសខានមយថនអាណាចរកដខមរមនដពលជនជញរយនដភៀសខលនមករសដៅកបងអ ងសរវរសរទ ១៧ ។ ដរោយដពល ដសថចដខមរ រពះបាទ ជយ ដជោឌ ទ ២ (១៥៧៣–១៦២៧) បានដរៀបអភដសកជញមយសបដសថចយនមក ថរពនគរ ររវបានជនជញរយនដៅថា ដខរថយាឌន ( Gia Định Thành) នាឆនប ១៧៩០ តាមដសថចដមម ះ ដងវៀង អាញ (Nguyễn Ánh) ។ ដរោយដពលបារាងោនោបបានទរកងថរពនគរ នាឆនប ១៨៥៩ ដៅថងងទ ១៥ ដខមនា ឆនប ១៨៧៤ របធានាធបរបារាងដមម ះ Jules Grévy បានដចញបទបញញជ មយកបងោរបដងកើរ ថរពនគរ ដៅជញទរកងសាយេគន (Thành Phố Sài Gòn) ។ កបងសមយអាណានគមនយមបារាង ថរពនគរ ជញមជឈមណឍ លដសខាន មនររមដរោណជជកមមដទ វដងមទាងជញមជឈមណឍ លរដឌបាល វបផធម នង អបរ ទទាងសេពននឥណឍ ចន នងររវបានដគចារទកថាជញ «ទរកងបារសថនបោរបដទស» (Paris in the Orient) ។ ដរោយពរបបសាធារណរដឌដវៀរណាមដដលមានសេរដឌអាដមរកគារទររវបានដលរលនាថងងទ ៣០ ដខដមសា ឆនប ១៩៧៥ ទរកងថរពនគរ ររវបានបកសកមមយនសថដវៀរណាម បថរដមម ះជញភាសាយនថា ទរកងេជមញ (Thành phố Hồ Chí Minh) ដដើមផរឮកដលដមម ះដមដកនាបកសកមមយនសថយន េ ជ មញ ។ បចចបផនប ថរពនគរ ជញទរកងដដលមានរបជញជនរសដៅដរចើនជញងដគ នងជញមជឈមណឍ លដសដឌកចច វបផធម នងអបរ ដសខានរបសរបដទសបកសកមមយនសថ សាធារណរដឌ សងគមនយម ដវៀរណាម ។

រជងមយថនទរកងថរពនគរ បចចបផនប ។ របងរ wikipedia

ដលាក ដសើង សង ដសើង សមាជកមជឈមបកសកមមយនសថដវៀរណាម ។