The Wisdom Cultural Heritage Information Systems …research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2559/2559240605127.pdf3.6 Storyboard หน าการจ ดน ทรรศการภายพนอาาาร

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

The Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphan Buri

อาจารยลกษนนท พลอยวฒนาวงศ

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย สาขาเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

พ.ศ. 2559

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

ข

บทคดยอ

งานวจยนน าเสนอการพฒนาระบบระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ( WIS )บละหาาวามพงพอพจของผพชตใอการพชงานระบบ ประชากรพนการวจย เปนประชากร บละนกทใองเทยวพนจงหวดสพรรณบร กลใมตวอยใางทพชพนการวจยารงน าอกลใมนกทใองเทยวทเขามาเทยวพนสพรรณบร สถานททพชพนการศกษาวจยาอ พพธภณฑสถานบหใงชาต จงหวดสพรรณบร

ซงผวจยไดท าการพฒนางานวจยพนรปบบบบรณาการ โดยอาศยเทาโนโลยสารสนเทศ เารอขใายาอมพวเตอร มาประยกตพชพนการพฒนาดานศลปวฒนธรรมของประเทศ มวตถประสงาเพอพฒนาระบบ ภายพตกรอบการด าเนนการเพอจดเกบขอมลภายพนพพธภณฑพหอยใพนรปบบบดจตอล สนบสนนการสรางองาาวามรมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถนทก าลงจะสญหายพหางอยใตลอดไป ดวยการส ารวจสอบถามบละสมภาษณถใายท าองาาวามรดานผาทอทองถนพนรปบบบวดทศน บละหาาวามพงพอพจของผพชตใอการพชงานระบบพบวใา มาใาเฉลยอยใพนระดบ สงมาก ตรงตามาวามตองการของผพช โดยระบบสามารถสนบสนนการจดการ ซงงานวจยนจะน าไปพชงานกบพพธภณฑสถานบหใงชาต จงหวดสพรรณบร นอกจากนนยงชใวยลดภาระพนการจดเกบขอมล เผยบพรใองาาวามร ภมปญญาทองถน ประชาสมพนธศลปวฒนธรรมชาต บละเปนประโยชนตใอสงามอยใางยงยน

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

า

Abstract

This research proposed the development of the Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphanburi and finds the users’ satisfaction of the system. The population in the research are the people and tourists in Suphanburi province. The samples of the research are the tourists in Suphanburi. The research was taken place in National Museum of Suphanburi.

The approach we use to perform the research is integration of information technology, computer network to apply and develop the arts and cultures of the country. The system was created under the operational framework that converts the information into a digital form. The information was taken from many sources including interviews. As the result, the system can reduce the work process and perpetually conserve the information. After deployment of the system, the user satisfaction was surveyed. The result showed that the users were satisfied with the system in an excellent level.

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

ง

สารบญ หนา

บทาดยใอภาษาไทย ข บทาดยใอภาษาองกฤษ า สารบญ ง สารบญตาราง ฉ สารบญภาพ ช บทท 1 บทน า 1 1.1**หลกการบละเหตผลของงานวจย 1 1.2**วตถประสงาของโารงงานวจย 1 1.3**ขอบเขตของโารงการวจย 1 1.4**ระยะเวลาบละบผนด าเนนโารงการวจย 2 1.5**วธการด าเนนการวจย 3 1.6**ประโยชนของผลการวจย 4 บทท 2 หลกการบละทฤษฎ 5 2.1**พพธภณฑสถานบหใงชาต จงหวดสพรรณบร 6 2.2**การจดนทรรศการถาวรภายพนอาาาร 6 2.3**าลงาวามรทองถน 12 2.4 าณาใาบละาวามส าาญของภมปญญาทองถน 37

2.5**งานวจยทเกยวของ 37 บทท 3 วธด าเนนการวจย 40 3.1**การออกบบบโารงสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญา วฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร 40 3.2**การออกบบบหนาเวบไซตระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญา วฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร 43 3.3**Data Dictionary 62 บทท 4 ผลการวเาราะหขอมล 65 4.1**ผลการสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญา วฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร 65 4.2**ผลการวเาราะหบบบสอบถามาวามพงพอพจ ระบบฐานขอมลสารสนเทศ มรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร 75

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

จ

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 5 สรปผล อภปรายผลบละขอเสนอบนะ 77 5.1**วตถประสงาของการวจย 77 5.2**ผลการวจย 78 5.3**อภปรายผล 78 5.4**ขอเสนอบนะ 79 บรรณานกรม 80 ภาาผนวก ก 84 ภาาผนวก ข 86 ประวตผท าโารงการวจย 99

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

ฉ

สารบญตาราง

ตารางท หนา * 1.1 บสดงบผนการด าเนนงานตลอดโารงการวจย 3 3.1 บสดงขอมลโารงสรางของตาราง member 62 3.2 บสดงขอมลโารงสรางของตาราง tb_photo 62 3.3 บสดงขอมลโารงสรางของตาราง tb_vdo 63 3.4 ขอมลโารงสรางของตาราง student 63 3.5 ขอมลโารงสรางของตาราง check_system 63 3.6 ขอมลโารงสรางของตาราง information 64 4.1 าวามพงพอพจของผพชตใอการพชระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญา วฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร 76

*

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

ช

*สารบญภาพ ภาพท หนา

2.1 พพธภณฑสถานบหใงชาต จงหวดสพรรณบร 6 2.2 หองบทน า 7 2.3 หองเมองสพรรณบร 7 2.4 หองยทธหตถ 8 2.5 หองานสพรรณ 8 2.6 หองประวตบาาลส าาญ 9 2.7 หองศาสนศลป 9 2.8 หองบหลใงเตาเผาบานบางปน 10 2.9 หองวรรณกรรมเมองสพรรณ 10 2.10 หองเพลงพนบาน 11 2.11 หองเพลงลกทใง 11 2.12 หองสพรรณบรวนน 12 2.13 มนษยยาบรกพนจงหวดสพรรณบร 12 2.14 ลายประทบรปบาาลหรอเทวดาประทบนงชนพระชาน 25 2.15 ลายหงส 26 2.16 ลายภาพานขชาง 27 2.17 ลายภาพทหาร 27 2.18 ลายภาพานกบวว 28 2.19 ลายภาพานาวบมา 28 2.20 ภาพานตใอสกน 29 2.21 เทวดาประทบนงชนพระชาน 29 2.22 พใอไสว วงษงาม 32 2.23 บมใบวผน จนทรศร 33 2.24 บมใขวญจต ศรประจนต 33 2.25 ลกปดหนท าจากาารนเลยน 36 2.26 ลกษณะลกปดพนจงหวดสพรรณบร 36 3.1 โารงสรางเวบไซตพนสใวนของผพชงาน 41 3.2 โารงสรางเวบไซตพนสใวนของผผดบลระบบ 42 3.3 Storyboard หนาบรกระบบ 44 3.4 Storyboard หนาหลกของระบบ 45 3.5***Storyboard หนาขอมลพนฐานของพพธภณฑ 46 3.6 Storyboard หนาการจดนทรรศการภายพนอาาาร 47 3.7 Storyboard หนาาลงาวามรทองถน 48 3.8 Storyboard หนากลใมชาตพนธพนจงหวดสพรรณบร 49

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

ซ

สารบญภาพ )ตอ( ภาพท หนา 3.9 Storyboard หนาผาทอพนจงหวดสพรรณบร 50 3.10 Storyboard หนาเารองปนดนเผา 51 3.11 Storyboard หนาเพลงพนบานเมองสพรรณ 52 3.12 Storyboard หนาลกปด 53 3.13 Storyboard หนาบสดงภาพพน gallery 54 3.14 Storyboard หนาบสดงภาพบละรายละเอยด 55 3.15 Storyboard หนาบสดงรายการ VDO 56 3.16 Storyboard หนาด VDO 57 3.17 Storyboard หนา Login 58 3.18 Storyboard หนาหลกผดบลระบบ 59 3.19 Storyboard หนาเพมภาพพนระบบ Gallery 60 3.20 Storyboard หนาเพม VDO จาก Youtube 61 4.1 หนาบรกเพอเขาสใหนาหลกของระบบ 65 4.2 หนาหลกของระบบ 66 4.3 หนาประวตพพธภณฑสถานบหใงชาตจงหวดสพรรณบร 66 4.4 หนาบนะน าภายพนอาาารจดนทรรศการ 67 4.5 หนาบสดงขอมลาลงาวามรทองถน 67 4.6 หนาขอมลกลใมชาตพนธพนจงหวดสพรรณบร 68 4.7 ขอมลผาทอพนจงหวดสพรรณบร 68 4.8 ขอมลเารองปนดนเผา 69 4.9 ขอมลเพลงพนบานเมองสพรรณ 69 4.10 ขอมลลกปดโบราณ 70 4.11 หนาการจดการภาพพน gallery 70 4.12 การบสดงภาพบนหนาเวบไซต 71 4.13 หนาตารางบสดงผลการานหารายชอ 71 4.14 หนาบสดงวดโอ 72 4.15 หนาการเขาพชงานระบบ 72 4.16 หนาบสดงการเขาสใระบบ 73 4.17 หนาการจดการไฟลภาพ 73 4.18 หนาการจดการไฟลวดโอ 74

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

80

บรรณานกรม

ภาษาไทย กลยา วานชบญชา. (2544). หลกสถต. พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กลยา วานชบญชา. (2549). สถตส าหรบงานวจย. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. กาญจนา ภาคสวรรณและคณะ. ศลปะกบชวต 3-4. กรงเทพฯ. วฒนาพาณช, 2541 กตต ภกดวฒนะกล และ จ าลอง ครอตสาหะ. (2544). การออกแบบฐานขอมล. พมพครงท 3.

กรงเทพมหานคร: เคทพ คอมพ แอนด คอนซลท. จรศกด กอนมณ และ กตตมา เมฆาบญชากจ. (2554). การออกแบบการจดการความรส าหรบศนย

คอมพวเตอรโดยใชโทปคแมปส. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยศรปทม. จรพนธ สมประสงค. ศลปะ. กรงเทพฯ: แมค, 2546 จรพนธ สมประสงค. ศลปะประจ าชาต. กรงเทพฯ: โอ. เอส.พรนตง, 2532 ชะลด นมเสมอ. องคประกอบของศลปะ. กรงเทพฯ. ไทยวฒนาพาณช, 2534 ญาณ กาชย. (2551). DBA Complete Guide Book ORACLE สมบรณทสด. กรงเทพมหานคร: ไอ

ดซ อนโฟ ดสทรบวเตอร เซนเตอร. เทดพงษ หมองสนธ. (2543). Web animation and interactive tool macromedia flash 4.

กรงเทพมหานคร: SUM System. ธวชชย ศรสภาพ. (2544). คมภร WEB DESIGN คมอออกแบบเวบไซตฉบบมออาชพ พทธศกราช

2544. กรงเทพมหานคร: โปรวชน. นวลนอย บญวงษ. หลกการออกแบบ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ, 2539 นวต หะนนท. ศ012 ศลปะนยม 2. กรงเทพฯ: พรนตงกราฟฟค, 2540 บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2543). สถตวเคราะหเพอการวจย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพเรอนแกว

การพมพ. บญเยยม แยมเมอง. สนทรยะทางทศนศลป. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร ประยร อลชาฎะ และคณะ. ศลปะกบสงคมไทย หนวยท 1-7. กรงเทพฯ: สโขทยธรรมาธราช, 2533 พระเทวาภนมมต. ต าราลายไทย. กรงเทพฯ: นครเขษมบคสโตร, 2486 ภญโญ สวรรณคร. ลายไทย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ, 2545 ยศนนท แยมเมองและคณะ. ทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 4. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช, 2546 รววรรณ เทนอสสระ. (2543). ฐานขอมลและการออกแบบ. กรงเทพมหานคร: เธรดเวฟ เอดดเคชน เลอสม สถาปตานนท. WHAT IS DESIGN ? การออกแบบคออะไร. กรงเทพฯ: กราฟฟค&

พบลเคชนส, 2537 วนดา ข าเขยว. ประวตศาสตรศลป. กรงเทพ : พรานนกการพมพ, 2543 วรพงษ วรชาตอดมพงศ. ออกแบบกราฟค GRAPHIC DESIGN. กรงเทพฯ. ศลปาบรรณาคาร, 2535 วรณ ตงเจรญ. คมอจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ: ทศนศลป. กรงเทพฯ: พฒนา คณภาพ

วชาการ (พว.), 2546

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

81

วรณ ตงเจรญ. ทศนศลป. กรงเทพฯ: พฒนาคณภาพวชาการ (พว.), 2546 เศรษมนตร กาญจนกล. เสนสายลายไทย (ชดฐานเบองตนการเขยนลายไทย). กรงเทพฯ. สงวน รอดบญ. ลทธและสกลชางศลปะตะวนตก. กรงเทพ : โอเดยนสโตร , 2533 สน วฒนสน. การศกษาปญหาการจดการเรยนการสอนวชาศลปศกษาโดยใชภมปญญา ทองถนใน

โรงเรยนมธยมศกษาตอนตน สงกดกรมสามญศกษา ในสามจงหวดชายแดน ภาคใต. วทยานพนธ, 2544

สงเขต นาคไพจตร. ศ 304 หลกการออกแบบ. มหาสารคาม. ปรดาการพมพ, 2530 สาคร คนธโชต. การออกแบบและพฒนาผลตภณฑ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร, 2528 สชาต เถาทอง และคณะ. ศลปทศนศลป. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน, 2545 สชาต เถาทอง และคณะ.ศลปะทศนศลป (ม.4-ม.6). กรงเทพ : อกษรเจรญทศน, 2546 สดใจ ทศพรและโชดก เกงเขตรกจ. ศ 305 ศลปะกบชวต 5. กรงเทพฯ. สภทรดศ ดศกล. ศลปะในประเทศไทย. กรงเทพฯ: ธรรมศาสตร, 2539 อาร สทธพนธ. การออกแบบ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช, 2524 อาร สทธพนธ. ศลปนยม. กรงเทพฯ: ส านกพมพกระดาษสา, 2528 ภาษาองกฤษ Abraham Silberschatz, Henry F Korth, and S Sudarshan. (2010). Database system

concepts. 6thed. New York: McGraw-Hill. Alan Dennis, Barbara Heley Wixom, and Devid Paul Tegarden. (2012). Systems

analysis design, UML version 2.0: an objected approach. 4thed. NewJersy: John Wiley & Sons.

Andy Oppel. (2011). Database. 2nded. New York: McGraw-Hill. Boonchuey Suthiraksa, Samran Tao-Ngoen. (2013). Research-Based Teacher of

Phetchabun Province Development Project using Regional Knowledge and Wisdom: Cotton Finger Weaving. International Conference on Education, Language, Society, Science, and Engineering in ASEAN and its Neighbors, pp. 24-30.

Carlos Coronel, Steven Morris, and Peter Rob. (2012). Database system: design, implementation, and management. 10thed. Boston: Cengage learning.

Gittinger, M., & Lefferts Jr, H. L. (1992). Textiles and the Tai experience in Southeast Asia. Textile Museum.

Greenfield, P. M., Maynard, A. E., & Childs, C. P. (2000). History, culture, learning,and development. Cross-Cultural Research, 34(4), 351-374.

Ismail Al-Alawi, A., Yousif Al-Marzooqi, N., & Fraidoon Mohammed, Y. (2007). Organizational culture and knowledge sharing: critical success factors. Journal of knowledge management, 11(2), 22-42.

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

82

Jason Beaird. (2001). The principles of beautiful web design. 2nded. Canada: Site Point.

John W Satzinger, Robert B Jack, and Stephen D Burd. (2012). Systems analysis and design in a changing world. 6thed. Boston: Course technology.

Kalani Kirk Hausman and Susan L. Cook. (2011). IT Architecture for Dummies. New Jersey : Wiley.

Kivrak, S., Arslan, G., Tuncan, M., & Birgonul, M. T. (2014). Impact of national culture on knowledge sharing in international construction projects. Canadian Journal of Civil Engineering, 41(7), 642-649.

Morapakala Srinivas, Motati Chandra Lekha, Vundekode Soumya. (2011). Development and implementation of a software framework for registration and performance evaluation of university students in a flexible academic environment. International Education Technology Conference, 2011. Proceedings book (Vol.1), pp.256 – 261.

Najwa A. Baraka. (2011). Evaluation of students behavior under moodle using data mining techniques. International Education Technology Conference, 2011. Proceedings book (Vol.1), pp.490 – 495.

Nonaka, I., and Takeuchi, H. 1995. The knowledge-creating company: how Japanese companies create the dynamics of innovation. Oxford University Press.

Omer Deperlioglu, Yilmaz Sarpkaya, Ertugrul Ergun. (2011). Development of a relational database for learning management systems. International Education Technology Conference, 2011. Proceedings book (Vol.1), pp.262 – 267.

Pawan Vora. (2009). Web application design patterns. Amsterdam: Morgan Kaufmann Publishers.

Polanyi, M. 1967. The Tacit Dimension. Doubleday, New York. Raghu Ramakrishnan, and Johannes Gehrke. (2009). Database management systems.

3rded. New York: McGraw-Hill. Robin Nixon. (2009). Learning PHP, My SQL, and Java Script. Canada: O’Reilly Media. Sackmann, S. A. (1992). Culture and subcultures: An analysis of organizational

knowledge. Administrative science quarterly, 140-161. Schreiber, G., & Wielinga, B. (1993). KADS: A principled approach to knowledge-based

system development (Vol. 11). Academic Press. Sonphol Tuanthat. (2012). A Study of Thai Local Wisdom in Native Fabrics Focused

on the Ethnic Lao-Khrang in Supahnburi Chainard and Uthaithani. Master Thesis, Graduate School, Srinakharinwirot University.

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

83

Toby Teorey. (2011). Database modeling and design. 5thed. Amsterdam: Elsevier. Wattana Jutawipark (2012). Textile: Reflection of Thai Traditions. Library and

Information Center, Dhurakij Pundit University. ออนไลนภาษาไทย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. (2557). สบคนฐานขอมลงานวจย มจธ. [ขอมล

อเลกทรอนกส] สบคนจาก: http://hermes.kmutt.ac.th/researchinter/frmResearch ResearcherSearch.aspx ส านกหอสมดมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมพระนครเหนอ. (2557). สบคนฐานขอมลงานวจยและ

วทยานพนธ. [ขอมลอเลกทรอนกส] สบคนจาก: http://library.kmutnb.ac.th/ ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2557). ฐานขอมลงานวจยออนไลน. [ขอมลอเลกทรอนกส]

สบคนจาก: http://tar.thailis.or.th. ออนไลนภาษาองกฤษ รานหนงสอออนไลน Amazon. (2014). [Electronic version] Retrieved from:

www.amazon.com ฐานขอมลออนไลน Portal. (2014). [Electronic version] Retrieved from:

http://portal.acm.org ฐานขอมลออนไลน IEEE. (2014). [Electronic version] Retrieved from:

http://ieeexplore.ieee.org./Xplore/dynhome.jsp.

http://hermes.kmutt.ac.th/researchinter/frmResearchResearcherSearch.aspx

http://tar.thailis.or.th/

http://portal.acm.org/

http://ieeexplore.ieee.org./Xplore/dynhome.jsp

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

1

บทท 1 บทน า

1.1**หลกการและเหตผลของงานวจย

เทคโนโลยคอมพวเตอร นวตกรรมสมยใหมไดสรางใหสงคมไทยเกดการเปลยนแปลงไป ความเจรญตางๆ ท าใหเยาวชน สงคม ชมชน และคนในทองถนลมเลอนวฒนธรรมอนดงาม ท าใหตระหนกถงความส าคญของภมปญญาชาวบาน และเทคโนโลยในทองถนอนดงามลดนอยลง ปจจบนวถชวตแบบดงเดมของไทยสวนมากจะยงคงปฏบตสบทอดกนมาตามชนบทหรอตามทองถนหางไกล ซงถอเปนสงส าคญทยงคงมการสบทอดมรดกภมปญญาชาวบาน วฒนธรรมในทองถนอย

เนองจากจงหวดสพรรณบรเปนจงหวดทมวฒนธรรม ประเพณทางทองถน ภมปญญาทองถ นตลอดจนชาตพนธทหลากหลาย ทงยงมพพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดสพรรณบร ประจ าจงหวด เพอเผยแพรประชาสมพนธถายทอดภมปญญา วฒนธรรมทองถนอนดงาม แตยงคงขาดการน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวยในการเกบรวบรวม เผยแพร ประชาสมพนธ สบสานองคความร

ผวจยจงมแนวความคดทจะพฒนา ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร เพอสรางคลงความรดานมรดกภมปญญา วฒนธรรมทองถนอนดงามของจงหวดสพรรณบร ใหแพรหลายตอสงคม ชมชน และประเทศชาต

1.2**วตถประสงคของโครงงานวจย

1.2.1**เพอพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ดวยการน าเทคโนโลยเขามาชวยในการจดเกบ และจดการขอมลในรปแบบดจตอล

1.2.2**เพอการอนรกษและสบสานภมปญญาทองถนของจงหวดสพรรณบร 1.2.3**เพอเผยแพรและประชาสมพนธภมปญญาทองถน ทโดดเดนของจงหวดแก สงคม ชมชน และชาวตางชาต 1.2.4 เพอหาความพงพอใจของผใชงานตอการใชระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร 1.3**ขอบเขตของโครงการวจย

1.3.1**ประชากรในการวจย เปนประชากร และนกทองเทยวในจงหวดสพรรณบร 1.3.2**กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอกลมนกทองเทยวทมอายตงแต 15 ปขนไปและ

เขามาเทยวในจงหวดสพรรณบร จ านวน 500 คน สถานททใชในการศกษาวจยคอ สถานททองเทยวตางๆ ของจงหวดสพรรณบร คอ

พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร วธการศกษา การตอบขอมลจากแบบสอบถามทผวจยพฒนาขน โดยผวจยเปนผ

ซกถามนกทองเทยวดวยตนเอง

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

2

1.3.3**ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ประกอบดวย

ระบบสามารถเชอมตอกบเวบไซตหลกของพพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดสพรรณบร เพอเปนแหลงจดเกบองคความรและถมปญญาทองถน โดยแบงระบบ ดงน

1.3.3.1 ระบบคลงความรทองถน ประกอบดวย ประวตความของพพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดสพรรณบร ภมปญญาทองถนจงหวดสพรรณบร องคความรทองถน (ชาตพนธ ผาทอ เพลงอแซว เครองปนดนเผา เครองจกรสาน ไผ หวาย เปลหยวน ลกปด

1.3.3.2 แหลงความรชมชน

1.3.3.3 ระบบสมาชกเวบไซต สามารถเขาใชงานตามสถานการณใชงานดวยระบบ Login

1.4**ระยะเวลาและแผนด าเนนโครงการวจย

1.4.1**ระยะเวลาทท าการวจย วนท ตลาคม 2558 – กนยายน 2559 1.4.2 แผนการด าเนนงานตลอดโครงการวจย

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

3 ตารางท 1.1**แสดงแผนการด าเนนงานตลอดโครงการวจย

กจกรรม

ปงบประมาณ 2559 2558 2559

ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย ธ.ค. ม.ค ก.พ ม.ค เมย พ.ค ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. 1) เขยนโครงการ 2) ไดรบอนมต โครงการ

3) รวบรวม วเคราะห และศกษาทฤษฎ

4) สมภาษณ และเกบขอมลมรดกภมปญญาทองถน

5) ออกแบบหนา เวบเพจ

6) ถายท าวดโอและแกไขตดตอไฟลวดโอ

7) จดท าระบบ 8) จดเกบขอมล การใชระบบ

9) วเคราะห/สรปผล 10) ตพมพเผยแพรบนวารสารวชาการ

11) เขยนรายงาน 1.5**วธการด าเนนการวจย

การด าเนนการวจย ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ผวจยด าเนนการศกษาขอมลทเกยวของในการพฒนาระบบฯ วางแผนการท าโครงงานวจยเปนขนตอน ตดตอสถานท หนวยงานทเกยวของ และงานวจยท เกยวของ จงด าเนนการวจยตามขนตอน ดงน

1.5.1**การศกษาขอมล 1.5.1.1**ศกษาหลกการ และวธการสราง การพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดก

ภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร จากเอกสาร ต ารา งานวจยและสงพมพอนๆ ทเกยวของตลอดจนค าแนะน าจากผเชยวชาญ

1.5.1.2**ศกษาเครองมอ และโปรแกรมตางๆ ส าหรบสนบสนนระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร เชน กลม Open Source ทางดานการเขยนโปรแกรม โปรแกรมกราฟก โปรแกรมการรางโครงสรางระบบ โปรแกรมการตดตอวดโอ เปนตน รวมทงอปกรณคอมพวเตอรและระบบเนตเวรก

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

4

1.5.2**ก าหนดขอบเขตของการวเคราะหระบบ ความตองการ ประชากรและกลมตวอยางในการวจย

ประชากรในการวจย เปนประชากร และนกทองเทยวในจงหวดสพรรณบร กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ กลมนกทองเทยวทมอายตงแต 15 ปขนไปและ

เขามาเทยวในจงหวดสพรรณบร จ านวน 500 คน สถานททใชในการศกษาวจยคอ สถานททองเทยวตางๆ ของจงหวดสพรรณบร คอ

พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร วธการศกษา การตอบขอมลจากแบบสอบถามทผวจยพฒนาขน โดยผวจยเปนผซกถาม

นกทองเทยวดวยตนเอง 1.5.3**การสรางเครองมอทใชในการวจย

1.5.3.1**การพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

1.5.3.2**แบบสอบถามความพงพอใจตอการใชงานระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

1.5.4**การด าเนนการทดลองและเกบขอมล กบกลมตวอยาง และกลมประชากร 1.5.5**ปรบปรงระบบ เพอใหตรงตามความตองการของผใชงานระบบ และพพธภณฑสถาน

แหงชาต สพรรณบร 1.5.6**น าระบบตดตงเพอใชงานจรง ในการสรางความสะดวก รวบรวมองคความรในรป

ดจตอล มความรวดเรว และกอใหเกดประสทธภาพในการจดการฐานขอมลองคความรภายในพพธภณฑสถานแหงชาต สพรรณบร

1.5.7**ประเมนความพงพอใจ / วเคราะหผลการทดลอง / สรปผลโครงงานวจย

1.6**ประโยชนของผลงานวจย 1.6.1**ประชาสมพนธและเผยแพรศลปวฒนธรรม วถชวต ขนบธรรมเนยมประเพณทองถน

จงหวดสพรรณบร 1.6.2**ระบบสามารถจดการองคความรใหอยในรปแบบอเลกทรอนกส และถายทอดชนงาน

บนเครอขาย 1.6.3**จดท าคลงความรใหแกพพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดสพรรณบร 1.6.4 กอใหเกดความสะดวก รวดเรวและลดทรพยากรในการจดเกบขอมลองคความรและภม

ปญญาทองถนจงหวดสพรรณบร

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

บทท 2 หลกการและทฤษฎ

การพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

อาศยความรจากหลายสาขาวชา ดานภมศาสตร๑ ประวตศาสตร๑ สงคมวฒนธรรม ศลปกรรม คณตศาสตร๑สถตประยกต๑ และการเขยนโปรแกรมคอมพวเตอร๑ เพอสรางระบบใหสามารถท างานไดบรรลตามวตถประสงค๑ และขอบเขตของงานวจยทก าหนด โดยผวจยไดท าการศกษาขอมล สารสนเทศ และงานวจยทเกยวของ ดงน 1) ศกษาขอมล ทางดานวฒนธรรม ประเพณ ภมปญญาทองถน จากแหลงความรภายในจงหวด เชน พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร ตลอดจนแหลงชมชนทมมรดกทางวฒนธรรมอนมคาทยงคงหลงเหลออยในจงหวดสพรรณบร 2) วธการออกแบบฐานขอมล การพฒนาระบบสารสนเทศใหมความสมบรณ๑นน สงส าคญคอ เรองของการออกแบบ ผวจยจงท าการศกษาและวางแผลวธการออกแบบฐานขอมล โครงสรางของเวบไซต๑และระบบ เพอใหการพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร เปนไปตามขอบเขตและวตถประสงค๑ทวางไว 3) ศกษาโปรแกรมทใชในการพฒนา ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ดงน ภาษา SQL ฐานขอมล MySQL JavaScript โปรแกรมตกแตงภาพ เวบบราวเซอร๑ Youtube โปรแกรมตกแตงเสยงและวดโอ เพอใชในการพฒนาระบบ และบนทกองค๑ความรตางๆ ทางดานมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถนของจงหวดสพรรณบร ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ผวจยไดวางกรอบแนวความคดของโครงการวจย ดวยการน าเอาภมปญญาชาวบาน และเทคโนโลยในทองถนทผคนในทองถนใหความส าคญลดนอยลงมารวบรวมไว เพอเผยแพร สรางเปนแหลงองค๑ความรบนเครอขาย ประชาสมพนธ๑ เปนประโยชน๑แกคนรนหลงและเพอสบทอดภมปญญาชาวบาน และเทคโนโลยในทองถนทยงหลงเหลออย โดยรวมมอกบทางพพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร ดวยการสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบรขน ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร จะชวยในการจดเกบขอมลดานภมปญญาของพพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร เพอสรางคลงความรดานภมปญญาทองถนอนดงามของจงหวดสพรรณบร ใหแพรหลายตอสงคม ชมชน และประเทศชาตโดยมหวขอหลกๆ ในการศกษาและน ามาเปนรวบรวม คดแยกหมวดหมเนอหาบนระบบสารสนเทศ ดงน 2.1 พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร 2.2 การจดนทรรศการถาวรภายในอาคาร

2.3 คลงความรทองถน 2.4 คณคาและความส าคญของภมปญญาทองถน 2.5 งานวจยทเกยวของ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

6 2.1 พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร

ภาพท 2.1 พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร

พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร ตงอยภายในศนย๑ราชการ กรมศลปากร จงหวดสพรรณบร ถนนสพรรณบร – ชยนาท ต าบลสนามชย อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร ประกอบดวย วทยาลยนาฏศลปะสพรรณบร พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร หอจดหมายเหตแหงชาต จงหวดสพรรณบร หอสมดแหงชาตจงหวดสพรรณบร เฉลมพระเกยรต โรงละครแหงชาตภาคตะวนตก จงหวดสพรรณบร พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร จดตงขนตามโครงการพพธภณฑสถานแหงชาต ประจ าเมอง เมอพทธศกราช 2538 เพอสนองแนวพระราชด ารในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทไดพระราชทานใหกรมศลปากรเพอสาขาวช าอนๆ ในการจดแสดงของพพธภณฑสถานแหงชาต เพอใหทดเทยมนานาอารยประเทศ เชน ภมศาสตร๑ มานษยวทยา ศลปหตถกรรม เปนตน ลกษณะอาคารพพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร เปนอาคารทรงประยกต๑ 2 ชน มพนทภายในประมาณ 3,200 ตารางเมตร ประกอบดวย สวนส านกงานหองจดแสดงนทรรศการถาวร หองนทรรศการชวคราว หองประชม – สมมนา หองคลงเกบรกษาโบราณวตถ หองศนย๑ขอมลเพอการคนควา และสวนบรการประชาสมพนธ๑ฯ 2.2 การจดนทรรศการถาวรภายในอาคาร บรเวณทางเขาชมการจดแสดง จดแสดงหลกฐานส าคญทางประวตศาสตร๑ ไดแก ขอความในจารกหลกตางๆ ทกลาวถงเมองสพรรณบรในอดต

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

7

ภาพท 2.2 หองบทน า

2.2.1 เมองสพรรณ

แสดงพฒนาการของเมองสพรรณบร ตงแตสมยกอนประวตศาสตร๑ ทวารวด ลพบร อยธยา และสมยรตนโกสนทร๑ โดยใชสอการจดแสดงประเภทโบราณศลปวตถ ภาพถายทางอากาศ หนจ าลองขนาดเทาจรง และระบบโสตทศนปกรณ๑

ภาพท 2.3 หองเมองสพรรณบร

2.2.3 เมองยทธหตถ

จดแสดงเหตการณ๑ส าคญทางประวตศาสตร๑การกระท าสงครามยทธหตถระหวางสมเดจพระนเรศวรมหาราชและพระมหาอปราชา โดยใชสอระบบโสตทศนปกรณ๑เปนภาพยนตร๑ บนจอขนาดใหญความยาวประมาณ 7 นาท ประกอบหนจดแสดงขนาดเทาจรงและปายค าบรรยาย

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

8

ภาพท 2.4 หองยทธหตถ

6.2.4 คนสพรรณ

จดแสดงประวตความเปนมาและศลปวฒนธรรมของกลมชนตางๆทอาศยในจงหวดสพรรณบรตงแตกลมชนแรกเรมสมยกอนประวตศาสตร๑ โดยมกลมชนส าคญ ๆ ไดแก ชาวไทยพนบาน ชาวไทยเชอสายจน ชาวไทยเชอสายละวา ชาวไทยเชอสายลาวครง ชาวไทยเชอสายลาวโซง ฯลฯ จดแสดงดวยหนขนาดเทาจรงของแตละกลมชน แสดงถงเครองแตงกาย อาชพ ลกษณะบานเรอน และประเพณ วฒนธรรมฯ

ภาพท 2.5 หองคนสพรรณ

6.2.5 ประวตบคคลส าคญ

จดแสดงประวตบคคลส าคญของจงหวดสพรรณบรในอดต ทเคยสรางชอเสยงและท าคณประโยชน๑นานปการแกประเทศชาตและจงหวดสพรรณบร ประกอบดวย 2.2.5.1 สมเดจพระบรมราชาธราชท 1 (ขนหลวงพระงว) 2.2.5.2 สมเดจพระสงฆราช องค๑ท 17 (ปนปณณสร) 2.2.5.3 พระมงคลเทพมน (หลวงพอสด วดปากน า) 2.2.5.4 เจาพระยายมราช

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

9 2.2.5.5 พลโท พระยาเฉลมอากาศ 2.2.5.6 นายมนตร ตราโมท

ภาพท 2.6 หองประวตบคคลส าคญ

2.2.6 ศาสนศลป จดแสดงหลกฐานทางโบราณคด ไดแก โบราณศลปวตถจากโบราณสถานส าคญในจงหวดสพรรณบร ทงสถาปตยกรรม ประตมากรรม จตรกรรม ฯลฯ โดยเฉพาะหลกฐานประเภทพระพมพ๑ หรอพระเครองทมชอเสยงอยางมาก เชน พระพมพ๑วดพระศรรตนมหาธาต พระพมพ๑วดพระรป พระพมพ๑วดบานกราง และพระพมพ๑วดชมนมสงฆ๑ เปนตน โดยจดแสดงพระพทธรป พระพมพ๑งานประณตศลปชนเยยม ประกอบปายค าบรรยาย และภาพประกอบ

ภาพท 2.7 หองศาสนศลป

2.2.7 แหลงเตาเผาบานบางปน จดแสดงเตาผลตเครองปนดนเผาบานบางปนซงพบบรเวณรมฝงแมน าทาจน หรอแมน าสพรรณบรม พนทครอบคลมประมาณ 7 กโลเมตร ของต าบลพหารแดง อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร มอายราวพทธศตวรรษท 18 -21 เครองปนดนเผาบานบางปนมเอกลกษณ๑ส าคญ คอ การประทบลวดลาวบนผวภาชนะ เชน ลายรปบรษไถนาเทยมโคค ลายรปภาพบคคลสวมเทรด ลายรป

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

10 บคคลหรอเทวดานงชนพระขาน (เขา) ฯลฯ จดแสดงโดยการจ าลองเตาเผาขนาดใหญพรอมปายค าบรรยาย และภาพประกอบ

ภาพท 2.8 หองแหลงเตาเผาบานบางปน

2.2.8 วรรณกรรมเมองสพรรณ

จดแสดงวรรณกรรมส าคญสองเรองโดยฉายเปนภาพยนตร๑ ไดแก เสภาเรองขนชางขนแผน และโครงนราศสพรรณ ซงวรรณกรรมทงสองเรองน มความเกยวของกบชาวจงหวดสพรรณบรเปนอยางมาก มคณคาเสมอนภาพสะทอนวถชวต ขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม ของเมองสพรรณบรในอดต

ภาพท 2.9 หองวรรณกรรมเมองสพรรณ

2.2.9 เพลงพนบาน /เพลงลกทง

เพลงพนบาน จ าลองการเลนเพลงงพนบาน ซงนยมเลนกนในเทศกาลตางๆ ของจงหวดสพรรณบร จดแสดงโดยหนขนาดเทาจรงของพอเพลง แมเพลงปรกอบสอโสตทศนปกรณ๑

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

11

ภาพท 2.10 หองเพลงพนบาน

เพลงลกทง รวบรวมผลงานของศลปนเพลงลกทงชาวสพรรณบร ทมชอเสยงบรรจไวในตเพลงส าหรบกดฟงไดแก ผลงานของกาน แกวสพรรณ, สรพล สมบตเจรญ, ไวพจน๑ เพชนสพรรณ, ศรเพชน ศรสพรรณ, สายนห๑ สญญา, พมพวง ดวงจนทร๑

ภาพท 2.11 หองเพลงลกทง

2.2.10 สพรรณบรวนน กลาวถงสภาพทวไปในปจจบนของจงหวดสพรรณบร เชน ทตงและอาณาเขต ประชากรและการปกครอง ทรพยากรธรรมขาต การศกษา และการกฬา สภาพเศรษฐกจ และแหลงทองเทยว รวมถงแสดงการใชดนและการแสดงแหลงทรพยากรน ามนของจงหวดสพรรณบร โดยใชสอปายค าบรรยาย แผนท หนจ าลองและระบบโสตทศนปกรณ๑

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

12

ภาพท 2.12 หองสพรรณบรวนน

2.3 คลงความรทองถน 2.3.1 มนษย๑ยคแรกในจงหวดสพรรณบร ดนแดนทปจจบนเปนพนทของจงหวดสพรรณบร มหลกฐานการอยอาศยของมนษย๑มาตงแตสมยกอนประวตศาสตร๑ยอนหลงไปไดกวา 3,000 ปมาแลว โดยพบหลกฐานทางโบราณคดทแสดงใหเหนวากลมคนยคแรกๆอาศยอยตามถ าและเพงผา ด ารงชพอยดวยการหาของปาและลาสตว๑ มการประดษฐ๑เครองมอหนรปแบบตางๆขนเพอใชสอย ตอมาจงเคลอนยายมาสรางบานเรอนบนทราบรมน า และพฒนาการด ารงชวตดวยการเพาะปลก เลยงสตว๑ เรยนรการน าแรธาตโลหะมาประดษฐ๑เครองมอเครองใช และเครองประดบ บรเวณทเปนแหลงทอยอาศยของคนสมยกอนประวตศาสตร๑ในจงหวดสพรรณบร คอ เขตเทอกเขา และทราบรมแมน าในอ าเภออทอง อ าเภอดานชาง และอ าเภอเมอง ซงไดพบภาชนะดนเผารปแบบตางๆ ทใชเปนอปกรณ๑ประกอบอาหาร เครองมอเครองใช และเครองประดบท าจากส ารดหรอหน หลกฐานทงหลายชวยใหทราบวา ชมชนกอนประวตศาสตร๑ในจงหวดสพรรณบรมพฒนาการทางเทคโนโลยทคอนขางกาวหนาในระดบหนงซงจะไดรบการพฒนาขนเมอมการตดตอกบชมชนภายนอกในเวลาตอมา

ภาพท 2.13 มนษย๑ยคแรกในจงหวดสพรรณบร

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

13 2.3.2 คนในวฒนธรรมทวารวดทอทอง ชมชนกอนประวตศาสตร๑ในจงหวดสพรรณบรไดพฒนาขนตามล าดบ อนเนองมาจากการตดตอกบนกเดนทางตางถน โดยเฉพาะพอคา นกเดนทางแสวงโชค นกบวชจากอนเดย ทเขามาพรอมกบศาสนา ความเชอและวฒนธรรมอนเปนแบบแผนของตน และไดถายทอดแกคนในทองถน การผสมผสานทางวฒนธรรมทองถนเขากบอทธพลจากภายนอกกอใหเกดรปแบบวฒนธรรมทมรปแบบเฉพาะทรจกกนวา "วฒนธรรมทวารวด" อนมทมาจากจารกบนเหรยญเงนพบทเมองอทอง และเมองอนๆ ทรวมวฒนธรรมเดยวกน ศนย๑กลางส าคญของวฒนธรรมทวารวดในจงหวดสพรรณบร คอ เมองโบราณอทองซงตงอยทางทศตะวนตกของจงหวดสพรรณบรและเปนเขตตดตอกบจงหวดกาญจนบร ซงเปนดนแดนหนาดานส าคญในการรบวฒนธรรมจากอนเดยและตะวนออกไกล ทเมองอทองพบหลกฐานโบราณสถานโบราณวตถจ านวนมากทงภายในเมองและนอกก าแพงเมอง ซงแสดงใหเหนวาคนในวฒนธรรมทวารวดทอทองนบถอพทธศาสนา มการสรางสญลกษณ๑แทนพระพทธองค๑เพอการเคารพบชาจ านวนมากทงพระพทธรป ธรรมจกร และพระพมพ๑ เปนตน ซงนอกจากศาสนสถานและศาสนวตถแลว ยงพบหลกฐานทเกยวกบวถชวตของผคน เชน แผนทองแดงจารกพระนามกษตรย๑ เหรยญเงนมจารกศรทวารวด ทแสดงวาชมชนโบราณทอทองมกษตรย๑ปกครองตามแบบแผนการจดการชมชนทรบมาจากอนเดย และการพบเงนเหรยญโรมน ลกปดแกว และภาพปนปนชาวตางชาต กแสดงใหเหนวาเมองอทองในอดตนนนาจะเปนศนย๑กลางทางการคาทส าคญแหงหนง และมการตดตอสมพนธ๑กบชมชนใกลเคยงทพบหลกฐานทางศลปกรรมในรปแบบใกลเคยงกน คอ ชมชนโบราณนครชยศร ชมชนโบราณก าแพงแสนในจงหวดนครปฐมและชมชนโบราณในจงหวดลพบร ความส าคญในฐานะศนย๑กลางทางการคาของเมองอทองไดถกลดบทบาทลง อาจเนองมากจากการเกดชมชนใหมตามชายฝงทะเล (ในอดต) เชน ชมชนโบราณนครชยศรในจงหวดนครปฐม ชมชนโบราณทงเศรษฐในจงหวดเพชรบร ซงเตบโตขนมาแทนท หรอาจเนองมาจากปญหาภายในของเมอง เชนการเปลยนเสนทางเดนของแมน า หรอโรคระบาดครงใหญทต านานเกยวกบพระเจาอทองกลาวไว ซงแมจะไมไดรบการพจารณาในทางวชาการมากนก แตจากการขดแหลงโบราณคดในบรเวณเมองอทองโดยนกหาสมบต เมอชวงสองทศวรรษทผานมา พบวามโครงกระดกทถกฝงอยในบรเวณเดยวกนจ านานมาก ซงนาจะตองตงขอสงเกตเพอศกษากนตอไป 2.3.3 ชมชนโบราณทเนนทางพระ หลงจากการอยอาศยอยางตอเนองของคนในวฒนธรรมทวารวดทเมองอทองมาเปนเวลานานกอนทเมองจะรางลงโดยไมทราบสาเหตแนชดแลวนน ในราวพทธศตวรรษท 17-18 กพบหลกฐานทแสดงวามการตงถนฐานของชมชนขนาดใหญบรเวณกลางทราบลมระหวางแมน าทาคอย และแมน าสพรรณบรในเขตอ าเภอสามชกทเรยกกนวา "โบราณสถานเนนทางพระ" ซงพบชนสวนสงกอสรางท าดวยศลาแลงฉาบประดบดวยลายปนปน รปเคารพพระโพธสตว๑อวโลกเตศวร และหลกฐานอนๆทแสดงถงอทธพลวฒนธรรมจากอาณาจกรขอมซงเจรญรงเรองอยใสขณะนน พทธศาสนามหายานคงเปนคตแบบใหมทผน าชมชนเลอมใสศรทธาและอาจสงผลตอความเปลยนแปลงทางความเชอของชมชนโดยรวม แมจะไมปรากฏหลกฐานแนขดเกยวกบคนทครงหนงเคยอยอาศย

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

14 บรเวณเนนทางพระ แตเชอวาชมชนทนคงประกอบไปดวยกลมคนหลากหลายชาตพนธ๑ และสวนหนงคงเปนกลมเดยวกนกบคนในวฒนธรรมทวารวดทเคยอาศยทเมองอทอง 2.3.4 คนสพรรณในประวตศาสตร๑อยธยา ชมชนโบราณทเนนทางพระคงลดความส าคญลง เมอเกดศนย๑กลาวแหงใหมาขนบรเวณลมแมน าสพรรณบร ซงปรากฏชอในจารกสมยสโขทยวา "สวรรณภม" และตอมาในสมยตนกรงศรอยธยาจงปรากฏนามทใชเรยกวา "สพรรณบร" เปนครงแรก เรองราวทปรากฏในเอกสารประวตศาสตร๑สมยอยธยา กลาวถง ขนหลวงพะงวผครองเมองสพรรณบรซงมความสมพนธ๑ทางเครอญาตกบสมเดจพระรามาธบดท1 (พระเจาอทอง) ปฐมกษตรย๑แหงกรงศรอยธยาซงตอมาไดขนครองราชย๑เปนกษตรย๑แหงกรงศรอยธยา อนถอเปนจดเรมตนของพระมหากษตรย๑ราชวงศ๑สพรรณภมทไดปกครองกรงศรอยธยาตอเนองมาตงแต พ.ศ. 1913 (ยกเวน พ.ศ. 1931 - 1952) จนถง พ.ศ. 2112 เมองสพรรณบรด ารงความส าคญตลอดสมยอยธยา กอนทจะเสอมสลายไปพรอมกบการเสยกรงศรอยธยาแกพมาใน พ.ศ. 2310 จากนนเมอเกดศนย๑กลางแหงใหมขนทกรงธนบร และกรงรตนโกสนทร๑ เมองสพรรณบรจงถอเปนเมองชนนอก และเปนเขตทพระราชทานใหเปนเขตทอยอาศยของกลมชนเชอสายเขมรและลาวตางๆ ทถกกวาดมาจากหวเมองตางๆ เมอประกอบกนเขากบกลมชาตพนธ๑ทอาศยมาแตเดมและผทอพยพเขามาท ากน ท าใหจงหวดสพรรณบรในวนนเปนดนแดนทมความหลากหลายทางวฒนธรรมแหงหนงในประเทศไทย 2.3.5 กลมชาตพนธ๑ในจงหวดสพรรณบร ประกอบดวย ชาวไทยละวา ชาวไทยพนถน คนไทยเชอสายจน ชาวไทยพวน ชาวไทยทรงด า ชาวไทยกาหรอลาวครง ไทยเวยง ชาวไทยเขมร ชาวไทยกระเหรยง ชาวไทยญวน 2.3.6 ผาทอในจงหวดสพรรณบร ประกอบดวย ผาทอ ผาไทย ผาพนเมอง ผาสพรรณ กลมทอผาบานดอน กลมทอผาบานวงทอง กลมทอผาโบราณบานหนองกระทม กลมทอผาสตรชาวนาไทย กลมทอผาบานยางลาว กลมทอผาบานทงกานเหลอง กลมทอผาบานดอนมะนาว กลมทอผาบานใหมดอนคา กลมผาทอมงคลนมต 2.3.6.1 ผาทอ ผาทอ มความผกพนเกยวโยงกบวถชวต ความเชอ และพธกรรมของชาวเอเชยมานาน ศาสตร๑และศลปแหงการทอผานน ไดรบการถายทอดและสบสานตอกนมารนแลวรนเลา กระทงถงปจจบน การทอผาในหลายประเทศ หลายทองถนยงคงรกษารปแบบอนเปนเอกลกษณ๑เฉพาะตนไวอยางเหนยวแนน จงอาจกลาวไดวา ผาทอเปนมรดกทางสงคมซงสะทอนเดนชดถงความเปนมาในอดต การโยกยายความเชอของผคนในแตละแหง

ส าหรบในประเทศไทย นอกจากปจจยดานประโยชน๑ใชสอยแลว วฒนธรรมความเชอคอปจจยส าคญทสงอทธพลถงการรงสรรค๑ผนผา ชาวไทยในหลายภมภาคทอผาสนองตอบความเชอและศรทธาในศาสนาเพอเปนพทธบชา เชน หลงการเกบเกยวพชผล ชาวไทลอมประเพณการถวายผาทนใจ โดยรวมกนทอผาไตรจวรใหแลวเสรจภายในหนงวนเพอถวายพระสงฆ๑ คลายกบงานจลกฐน ขณะทชาวอสานมประเพณการทอผาไวใชในงานบญหรอถวายพระสงฆ๑ เชน การทอผา

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

15 หอคมภร๑ หนงสอผกใบลาน และการทอผาขนาดยาวส าหรบเขยนภาพพระเวสสนดร 13กณฑ๑ ในงานบญผะเหวด เปนตน

ผาทอ เปนสงประดษฐ๑หตถกรรมพนบาน ทชาวบานทอไวส าหรบใชในชวตประจ าวน เปนสงทแสดงถงลกษณะทางชาตพนธ๑ของกลมชนตาง ๆ ทมความแตกตางกนในดานการแตงกาย ประเพณ วถชวต สะทอนวฒนธรรมทางจตใจขณะเดยวกนกสะทอนใหเหนสงคมทแตกตางกนในทางความหมายของการทอผา 2.3.6.2 ผาไทย ผาไทย มวถประวตศาสตร๑ทยาวนานนบเนองมาแตสมยกอนประวตศาสตร๑กวาจะเปน “ผาไทย” ถอก าเนดเกดขน ณ จด ๆ หนงทเปนภาษาตระกลไทยดงเดมเกดขนพรอม ๆ ไปกบทภาษาตระกลไทยแตกแขนงออกไปในทศทางตาง ๆ “ผาไทย” กขยายกงกานสาขาออกไปมากมายโดยผสมผสานกบกลวธ การทอผา ยอมผาของชาตพนธ๑อน ๆ ในเงอนไขเศรษฐกจ สงคมทตางกนไป ผนผากลายเปนผลกของโลกทศน๑ ทสะทอนความคด ความเชอ ความใฝฝน และรสนยม ผคนตางทองท ตางสมยเพราะผาทผคนใชนงหม เปนวฒนธรรมทางวตถทสะทอนวฒนธรรมทางจตใจ ขณะเดยวกนกสะทอนใหเหนเงอนไขทางเศรษฐกจ และสงคมทแตกตางกนดวย 2.3.6.3 ผาพนเมอง

ผาพนเมอง มลกษณะทเปนเอกลกษณ๑เฉพาะของแตละถนแตละกลมชนตาง ๆ กนออกไปแตมลกษณะรวมกนบางอยางทสอเคาวาสบสายมาจากอารยธรรมโบราณแหลงเดยวกน หรอใกลเคยงกน แบงออกไดเปนสามกลมใหญ ๆ คอ กลมชนทมเชอสายยวนหรอโยนก ในบรเวณลานนาหรอภาคเหนอ กลมชนทมเชอสายลาว ทงลาวพวน ลาวคง ลาวโซง หรอผไท เปนกลมเชอสายเขมรในบรเวณภาคอสาน หรอตะวนออกเฉยงเหนอ เชน

ผาซนตนจก มทงทเปนผาพนเมองของชาวบานทวไป และซนตนจกของชนชนสง หรอเจานาย ซงนยมทอเปนผายกดอกดวยไหมตอตนซนดวยจก นยมทอกนตามคมของเจานายทางเหนอ ผาลายน าไหล ลวดลายผาถอเปนเอกลกษณ๑ของผาทอเมองนานหรอลายน าไหล ซงเปนการ ผสมผสานระหวางการทอผาฝายลายขวางล าตวซนลานนากบการทอผาดวยวธกลบดายหรอยอนเสนดาย แลวใชทงฝายและไหมสอดดนมลกษณะรวมอยางเหนไดชดระหวางซนลวะ กบผาลายน าไหล ทแลดเหมอนสายน าทก าลงไหลรนเปนทางยาว

ผาขด ผาฝายลายขด เปนผาทอชนด ทตองใชฝมอและความประณตในการทอเปนอยางยง ลายขดเปนลายเลขาคณต ทอยกดอกในตวแลดคลายการปกลวดลายลงบนพนผา แตเดมผาขดใชส าหรบตกแตงกบผาอน ๆ เชน แตงเชงผาซน หมอนอง 2.3.6.4 ผาสพรรณ

ผาสพรรณ สวนใหญจะเปนผาพนเมอง มความผกพนเกยวโยงกบวถชวต ความเชอและพธกรรม ศาสตร๑และศลปแหงการทอผานน ไดรบการถายทอดและสบสานตอกนมารนแลวรนเลา กระทงถงปจจบน บงบอกถงอตลกษณ๑ของกลมชน เฉกเชนเดยวกนกบทองถนอกหลายทองถน ทยงคงรกษา สบสานรปแบบอนเปนเอกลกษณ๑เฉพาะตนไวอยางเหนยวแนน จงอาจกลาวไดวา ผาทอเปนมรดกทางสงคม สะทอนเดนชดถงความเปนมาในอดต การโยกยาย ความเชอของผคนแตละแหง

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

16 ซงวฒนธรรมความเชอคอปจจยทส าคญทสงอทธพลถงการรงสรรค๑ผนผา ทบงบอกความเปนชาตพนธ๑ของกลมชนตางๆ

จากความส าคญของผาทอ ซงบงบอกถงวถชวตอนดงามในวฒนธรรมทองถนอนเปนเอกลกษณ๑ของชาต ส านกงานวฒนธรรมจงหวดสพรรณบร ตระหนกวา การสงเสรม สบสาน และอนรกษ๑ผาทอพนบานใหคงอยนน เปนการรกษามรดกทางวฒนธรรมอนดงามของชาตไทยไวใหอนชนรนหลง รวมทงเผยแพรผาไทยใหเปนทรบทราบอยางกวางขวาง และสรางคานยมเกยวกบภมปญญาคนไทยใหคงอยอยางมนคง จงด าเนนงานสงเสรมกจกรรมผาทอพนเมองสพรรณบร 2.3.6.5 กลมทอผาบานดอน ตงอยทเลขท บานดอนหมท 1 ต าบลบานดอน อ าเภออทอง จงหวดสพรรณบร ผาทอบานดอนมะเกลอ ไดสบทอดมาจากบรรพบรษ เปน ภมปญญาทองถนของบานดอนมะเกลอ ซงสวนใหญสบเชอสายลาวโซง ยายถนฐาน มาจากจงหวดเพชรบร เปนผาทอมดหมไหมประดษฐ๑ ใชเสนดายทอผา ดายมดหม น าไปทอตามแบบลวดลาย ทแสดงถงวถชวต ความเปนอยของกลมชนไทยทรงด า (ลาวโซง) จนเปนผนผาแลวน าไปตดเยบเปนเสอผานงหม

สสนของผาจะเปนโทน สด า ผาททอม 4 ชนด คอ ผาฝาย ผาซนลายแตงโม ผาตนซนและ ผาไหม เอกลกษณ๑ของผาลาวโซงจะมการ “เออแสว” เปนการปกสอดเสนดายดวยลวดลายตาง ๆ และแปรรป เปนผลตภณฑ๑เพอใชสอย เชน ซองแวนตา กระเปา ผาเชดหนา สไบ ชดส าเรจ เปนตน ความหมายของลาย ผาทอลกษณะสเหลยมชาวไทย ทรงด าใชส าหรบคลมหนาศพตอนเสยชวต เรยกวา “ผาขนดอก” ซนลายแตงโม มลกษณะสด าลายทางลง ผาไหมททอขนมาเพอน ามาใชตกแตงเสอของไทยทรงด า ท าดอก และลายประกอบเสอ และแปรรป เปนผลตภณฑ๑เพอใชสอย เชน ซองแวนตา กระเปา ผาเชดหนา ผาพนคอ ชดส าเรจ เปนตน ประเภทของผาทอทกลมผลตจ าหนาย 1) ผาทอไทยทรงด าแบบดงเดม จ าหนายใหกบกลมชนของไทยทรงด าดวยกนในพนท ไมจ าหนายทวไป 2) ผาซนลายแตงโม 3) ผาฝาย 4) ผาตนซน 5) ผาไหม 6) ผาทอฝายสายรง 2.3.6.6 กลมทอผาบานวงทอง

ตงอยทเลขท 24 หมท 13 บานวงทอง ต าบลจรเขสามพน อ าเภอ อทอง จงหวดสพรรณบร

บานวงทอง เปนหมบานทเกดใหมเปนสวนหนงทแบงพนทปกครองออกมาจากบานวงหลมพอง เหตทใหนามวาวงทอง กดวยอาศยค าวา วง จากค าน าหนาของชอเดม และอาศยความหมายทดงามของ ค าวา ทอง การสบสานต านานทอผาภมปญญาทองถน แตเดมชาวบานหนองบว วงหลมพอง สงสมสบสานการทอผาใชเองในครวเรอนมาเปนเวลาไมนอยกวา 200 ป ดวยกมอแบบโบราณ ตอมาไดพฒนาเปนการทอดวยกกระตกเมอป 2524

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

17

นอกจากทอเพอใชเองกยงไดทอขายบางตามโอกาส ปจจบนรวมกนเปนกลมทอผาบานวงทอง มเครอขายบานวงหลมพอง หนองบว และหมบานในละแวกใกลเคยงเชอมโยงชวตวถ มการทอจ าหนายอยางกวางขวาง

ดงบทกลอนของอาจารย๑ศวกานท๑ ปทมสต ทวา “ผาทอพนไทยลายเดน ทอเสนดายสวยดวยส ผาทอวงทองของด มดหมน าไหลพรายพรง ลายขดลายคดข า ทอท าดวยรกอยางยง ผาชด ผาซน สวยจรง ขาวมงขาวมา...นาใช ฝมอแมสาวชาวบาน มองานแมงามจะหาไหน ชวตวถ ไทย ไทย ทอไวในผาวงทอง”

ประเภทของผาทอทกลมผลตจ าหนาย 1) ผาชดมดหมลายสายฝนเพนท๑ลาย สไมตกไมหด ซกรดงายอายการใชงานนาน 2) ผาชดมดหมสตระกอ, ผามดหมน าไหล 3) ผาชดมดหมลายเปลอกไมสายรง 4) ผาชดมดหมลายสายฝน 5) ผาชดมดหมสอดดน 6) ผาชดมดหมพเศษ 7) ผาโสรง 8) ผาขาวมา 9) ผาถงมดหม, ผาถงสอดดน 10) ผาถงจกไหม 11) ผาไหม 2.3.6.7 กลมทอผาโบราณบานหนองกระทม

ตงอยทเลขท 32 หมท 3 ต าบลหนองกระทม อ าเภอเดมบางนางบวช จงหวดสพรรณบร

ชาวบานหนองกระทม มเชอสายลาวครง และสงหนงทถอวาเปนความสามารถพเศษของชาว บานหนองกระทม คอการทอผาโบราณทไดรบการถายทอดมาจากบรรพบรษ มค ากลาวตอ ๆ กนมาวา ในอดต บตรสาวของชาวลาวซลาวครง เมอมอายครบ 15 ป จะตองเรยนรและสามารถทอผาไดทกคน เมอถงเวลาแตงงานมครอบครว ตองน าผาททอตดเยบเปนผาปทนอน ผาขาวมา โสรง ปลอกหมอนตาง ๆ ไปสมมา (ไหว) พอแมของฝายสาม ถาสาวคนไหนทอผาไมเปนพอแมของฝายสามจะไมยอมรบเปนลกสะใภ

ปจจบน กลมไดทอผาพนสตาง ๆ ผาลายน าฝน ผามดหม ผาซนตนจกลายบวเครอ ลายดอกไมลายขอแมงงอด ลายออแอสไม ลายมะเขอผาโผง ผาขาวมาหาส โดยเฉพาะผาขาวมาหาสเปนผาทมสสนสวยงาม ถอเปนผาสญลกษณ๑ของชาวต าบลหนองกระทมน ามาตดเสอใสในเทศกาลและวนส าคญตาง ๆ อยางพรอมเพรยงกนอกทงยงไดรบการสงเสรมจากภาครฐ ทกหนวยงานของอ าเภอเดมบางนางบวช ตางสวมใสผาขาวมาหาสของกลมผาทอโบราณบานหนองกระทม ทกวนศกร๑

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

18

กลมผาทอโบราณบานหนองกระทมมความเขมแขงมงมนอนรกษ๑ผาทอโบราณอยางเหนยวแนน สมดงค าขวญทวา “ดนแดนผาซน ถนภาษาลาวคง ประเพณดงยกธง มนคงกองทนหลวงพอบญรกษา ชาวประชาสขใจ" ประเภทของผาทอทกลมผลตจ าหนาย 1) ผาซนตนจก ลายบวเครอ ลายดอกไม ลายขอแมงงอด ลายออแอสไม ลายมะเขอผาโผง 2) ผามดหม 3) ผาพนสตาง ๆ 4) ผาลายน าฝน 5) ผาขาวมาหาส 2.3.6.8 กลมทอผาสตรชาวนาไทย

ตงอยทเลขท 131 บานยาง หมท 2 ต าบลบานดอน อ าเภออทอง จงหวดสพรรณบร

กลมทอผาสตรชาวนาไทย จะทอผาพนบานไทยทรงด า ไทยทรงด า มาจากวฒนธรรมการแตงกายของไทยโซง ทไดยายถนฐานมาจากจงหวดเพชรบรกวารอยป มวถชวต ประเพณ วฒนธรรมทองถนของตนเอง ไทยโซงมเอกลกษณ๑การแตงกาย ใชผาทอสด า คราม แดงเขม เขยวเขม และขาว แพรไหมเลยงเอง ยอมสเอง เยบปกถกรอย นยมใชกบเครองประดบเงน ในปจจบนมการทอผาพนบานไทยทรงด าประยกต๑ ใชเสนดายไหมประดษฐ๑ ทอมอ ประเภทของผาทอทกลมผลตจ าหนาย 1) ผาซนลายแตงโมทอดวยไหมประดษฐ๑ 2) ปกดอกผาเปยว ส าหรบน าไปประดบเสอและกระเปา 3) ผาพนสตาง ๆ 4) ผาทอสายรง 5) ผาถงมดหมลายตนแดง 6) ผาซนดงเดมและผาซนประยกต๑ ผาซนลายแตงโม กระเปาคาดเอว ปกดอกผาเปยว ผาคลมไหล ผาพนสตาง ๆ ผาทอสายรง ผาถงมดหม 2.3.6.9 กลมทอผาบานยางลาว

ตงอยทเลขท 44 หมท 2 ต าบลบานดอน อ าเภออทอง จงหวดสพรรณบร กลมทอผากกระตกบานยางลาว จดตงกลมขนเมอป พ.ศ. 2546 มสมาชก

จ านวน 20 คนจดประสงค๑ของการตงกลมทอผาเพอใหสมาชกมรายไดเสรมในครวเรอน ซงสวนใหญสมาชกมอาชพหลกเปนเกษตรกรมรายไดนอย ซงในทองถนมพนฐานในการทอผาอยบางสวนใหญจะทอผาพนบานของชมชนไทยทรงด าซงเปนเอกลกษณ๑ของทองถน เปนภมปญญาชาวบานทมมาแตโบราณ วตถดบทใชทอจะมทงไหม ฝาย และดายประดษฐ๑ทมคณภาพ สไมตก และไมหดงาย สะดวกกบการใช ตอมาทางกลมไดพฒนาการทอผาขนมาในรปแบบตาง ๆ นอกจากทอผาพนบานแลวยงทอผาชนดตาง ๆ เชน ผาทอมดหม ผาขาวมา ผาทอสามเสน ผาพนสตาง ๆ และยงน าผาทอมาแปรรปซงเปนงานฝมออกดวย

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

19 ประเภทของผาทอทกลมผลตจ าหนาย 1) ผาไหม 2) ผาทอสพนตาง ๆ 3) ผาซนลายแตงโม 4) ผาขาวมา 5) ผาชดมดหม 6) ผาถงมดหม 7) ผาทอตดส าเรจรปแบบพนบานไทยทรงด า 8) ผาฝายลวดลายไทยทรงด าตดส าเรจรปแบบประยกต๑ใหเขากบสมยใหม 2.3.6.10 กลมทอผาบานทงกานเหลอง ชาวบานกลมนเปนกลมชน "ลาวคง" "ลาวครง" หรอ"ลาวกา" เปนกลมทสบเชอสายบรรพบรษจากหลวงพระบาง สนนษฐานวาอพยพเขามาตงแตสมยกรงธนบรตอนพระเจาตากสนยกทพไปตเมองเวยงจนทร๑ เมองหลวงพระบางไดเขาสวามภกดจงไดกวาดตอนผคนลงมาตอมาอกครงหลงจากปราบกบฏเจาอนวงศ๑ในสมยสมเดจ พระนงเกลาเจาอยหว รชกาลท 3 ไดโปรดใหรวมอาณาจกร เวยงจนทร๑และอาณาจกรหลวงพระบางเขากบอาณาจกรสยาม ไดกวาดตอนชาวลาวกลมตางๆเขามา อยตามหวเมองใกลๆ เพอเสรมก าลงแกพระนคร และโปรดเกลาใหคนกลมนอาศยกระจายอยในพนทหลาย ๆ แหง เชน จงหวดลพบร อ าเภอพนสนคม อ าเภอนครไชยศร และจงหวดสพรรณบร ลาวคงนเดมอาศยอยแถบเทอกเขาภคงในหลวงพระบาง ผคนจงเรยกวา "ลาวภคง" และเรยกพนเมองอกหลายชอ เชน ลาวครง ลาวคง บางคนกเรยกลาวเตาเหลอง เนองจากชอบอยอสระและอดทนเหมอนเตาภเขาทมกระดองสเหลอง ลาวซ-ลาวครง บานทงกานเหลอง จงหวดสพรรณบร มการอพยพเขามาอาศยอยกวา 2 ชวอายคนแลว (ประมาณรอยกวาป) คนไทยเชอสายลาวเหลานมขนบธรรมเนยม ประเพณทสบทอดกนมาเปนเวลาชานาน และมสวนคลายคลงกบวฒนธรรมประเพณของไทย อาชพสวนใหญท าการเกษตร เชน ท านาขาว ไรออย เลยงสตว๑ สวนอาชพรองคอรบจาง ทอผา ยอมผา เยบผา ปลกคราม เปนตน กลมทอผาจกลายโบราณ เรมกอตงเมอวนท 13 ตลาคม 2541 ซงมสมาชกรวมกน 3 ต าบล คอต าบลปาสะแก ต าบลบอกร และต าบลหนองกระทม ปจจบนมสมาชก 43 คน วตถประสงค๑เพอรวมกนอนรกษ๑และสบสานผาทอลายโบราณอนเปนวฒนธรรมของลาวซ -ลาวครง ตลอดจนแลกเปลยนความร เชอมโยงเครอขายของกลมองค๑กรตางๆ สนบสนนผยากไรและให ทนการศกษาแกนกเรยนยากจน โดยไดรบการสนบสนนกจกรรมและงบประมาณจากกองทนชมชน (SIF) ตงแตวนท 15 เมษายน 2544 จนถงปจจบน ชาวลาวครงผกพนกบการทอผาเปนเวลาชานาน มความหลากหลายในเรองลวดลายและเทคนควธการทอ เพราะมทงผาฝายและผาไหมเปนองค๑ประกอบของการทอ เทคนคทใชมทงการจกและมดหม ผาทเปนเอกลกษณ๑ของชาวลาวครงคอ ผาซนมดหมตอตนจก ผาซนชนดนตวตนซนทอดวยไหมซงผานการมดใหเปนลวดลาย แลวทอสลบกบการขดซงเปนลายเสนตง จากนนตอ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

20 ดวยตนจกททอดวยฝาย สวนใหญนยมท าพนเปนสแดง และท าลวดลายเปนทรงเรขาคณต จงไมมรปแบบทตายตว ผาซนตนจกแดงนบางครงมการทอตวซนดวยไหมมดหมลวนไมสลบกบขดกได สวนซนอกประเภทหนงคอ ซนดอกดาว นยมทอสพนเปนสเขมแลวจกลายสเหลยมเลกๆ ดวยสโทนออนเขมสองถงสามส เปนการลอกเลยนแบบทองฟาในยามค าคนทเตมไปดวยดวงดาวระยบระยบ นอกจากซนแลว ชาวลาวครงนยมทอผาหม ซงมกจะทอเปนผนใหญลายทองฟาและลายเชงชาย มกใชสทตดกนมสอนประปราย ผามานทอเปนลวดลายสตว๑ตางๆ ซงแตเดมชาวลาวครงทอไปถวายวด ปจจบนจะทอเพอขายและมผสงท าเทานน 2.3.6.11 กลมทอผาบานดอนมะนาว ผาทอของชาวไทยทรงด าหรอลาวโซงน เปนเอกลกษณ๑เฉพาะของกลมตนเอง ผาททอม 4 ชนด คอ ผาฝาย ผาซนลายแตงโม ผาตนซน และผาไหม ขนตอน ในการทอผานนจะเรมจากการปลกฝายกนเอง โดยน าดอกฝายมาปนเปนดายทอเปนผน ซงไดสบทอดตอกนมาจนเปนวฒนธรรมการแตงกายทนยมทอใชกนเองจนถงปจจบน นอกจากการทอผาแลว ชาวลาวโซงยงมการ "เออแสว" ดวย การท าเออแสวหรอการเยบปกปะของไทยทรงด า คอการท างานฝมอของผหญงทเรมเปนสาว ค าวา "เออ" คอการปกสอดเสนดายเปนลวดลายตางๆ ค าวา "แสว" เปนสรอยค า การท าอกแบบหนงคอการเยบสอด รวมแลวเรยกเออแสว แตการเยบสอดนนจะมค าน าหนาวา "เออ เชน เออแกนแตงเปนดายสองเสนปกขนานกน ลกษณะคลายเมลดแตง ลายทซบซอนขนไปอกเรยกวา "ลายฟา ลายขอ" แตลายแกนแตงเปนลายมาตรฐาน นอกจากนยงมลายเออตาหลวง หรอเออตานกแกว เปนสเหลยมเลกๆอยตรงกลางคลายตานกแกว เออเบาะตาเวน คอดอกตะวนมแฉกไปรอบๆขาง เออลายตนจงจก ลายสเหลยมเลกๆคลายตนจก การเรยกมกแตกตางกนแตละหมบาน คนอาย 50 ขนไปเทานนทสามารถท าได การท าเสอแอวไปประกอบหนาหมอน ซงเรยกวา "หมอนหนาอฐ" แตชาวโซงเรยกกนวา "หมอนลาว" หมอนอกชนดหนงเปนหมอนรปสเหลยมผนผา เรยกวา "หมอนตะพาบน า" ใชไปท าบญในงานกฐน นอกจากท าหมอนหนาอฐแลว ยงท าเปนลายหนาหมอนตาว (ทาว) คอ เอาไวค าเทา หรอเรยกวา "หมอนขวาน" มรปรางเหมอนหวขวาน และท าขอบทนอน เรยกวา "ขอบเสอ" และท าขอบผาหยน (มงด า) ใชเปนมงของคสมรสในพธแตงงาน โดยมารดาเจาสาวและเจาสาวจะชวยกน เยบดอกเอาไวกอน และบอกแขกเพอนบานมาชวยกนเยบใหเสรจในวนเดยว ใชผา 2 วา จงจะเปนผาหยนมาตรฐาน ชาวโซงมคานยมวาหญงสาวตองท าเออแสวใหเกงจงออกเรอนได ฝายชายหนมตองหดขวนเชอกผกควายและสานเครองใช ดงนนการทอผาจงเปนหนาทอยางหนงของ ลกผหญงทจะตอง ฝกหดเอาไว เพอแสดงวาหญงสาวคนนพรอมทจะออกเรอนได 2.3.6.12 กลมทอผาบานใหมดอนคา ตงอยทเลขท 16 หมท 3 ต าบลดอนคา อ าเภออทอง จงหวดสพรรณบร กลมทอผาบานใหมดอนคา กอตงเมอป พ.ศ. 2539 เปนการรวมกลมกน สงเสรมอาชพพนบาน ไดแก กลมทอผา กลมเยบมง กลมแปรรปอาหาร ซงกองทนชมชน (SIF) สนบสนนงบประมาณเพอจดซอวสดอปกรณ๑ การฝกอบรม ศกษาดงานดานการทอผา จนมความช านาญ การทอผาบานใหมดอนคาเปนผาทอมดหม วตถดบทใชเปนไหมประดษฐ๑ หรอผาฝาย แลว

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

21 น ามามดหมเอง มลวดลายหลายอยาง เชน ลายผเสอ ลายคมหาปอง ลายคางแห ลายหมชงชา ลายวงเจดพระจนทร๑ ฯลฯ ขายสงใหแกพอคาภายในจงหวดและตางจงหวด และขายปลกใหแกผสนใจทวไป ประเภทของผาทอทกลมผลตจ าหนาย 1) ผาชดมดหม 2) ผาซนมดหม 3) ผาโสรง 4) ผาขาวมา 5) ผาทอสพน 2.3.6.13 กลมผาทอมงคลนมตร ตงอยเลขท 246 หม 1 ต.หนองกระทม อ.เดมบางนางบวช จ. สพรรณบร กลมผาทอธปหอมมงคลนมตร เปนการน าทรพยากรภมปญญาในทองถนมาพฒนาเปนผลตภณฑ๑ทมคณภาพ มจดเดนและมมลคาเพม โดยผลตผาฝาย ผาลายตาสก๏อตใชเปนผาขาวมาและตดเสอผาได แตเดมทอใชกนเองในชวตประจ าวน ปจจบนกลมยงท าผลตภณฑ๑ธปหอม เทยนสปา บรรจภณฑ๑จดท าดวยผาไทยและผาพนเมอง ซงปจจบนมการจ าหนายทงในประเทศและตางประเทศ การท าธปหอม แรก ๆ ไดเดนขายตามตลาดและตามทชมชนตาง ๆ ตอมากมการสงซอจากลกคาเกาลกคาใหมเพมมากขน โดยไดพฒนาผลตภณฑ๑ตามความตองการของตลาด ประเภทของผาทอทกลมผลตจ าหนาย 1) ผาฝายสพนสวยงาม 2) ผาขาวมาหาส 2.3.7 เครองปนดนเผา แหลงทท าเครองปนดนเผาในจงหวดสพรรณบรคอ เครองถวยเตาเผาบานบางปน มลกษณะลวดลายสวยงามหลากหลาย 2.3.7.1 เครองถวยเตาเผาบานบางปน เครองถวยเปนค าเรยกกลมเครองปนดนเผา ทงทผลตในประเทศไทยและทสงมาจากตางประเทศ โดยใชค าทตรงกบภาษาองกฤษวา เซรามกส๑ (Ceramics) ซงมาจากภาษากรกโบราณเครามอส (Karamos) แตวาสงทถกเผา และเครองถวยมความหมายรวมไปถงภาชนะอนๆ เชน เครองแกว เครองปน และปน พลาสเตอร๑ แหลงเตาเผาบานบางปน เปนแหลงเตาผลตเครองปนดนเผา ซงไดพบรองรอยของเตาเผากระจายอยรมแมน าสพรรณบร หรอแมน าทาจนฝงตะวนตกเปนระยะทางยาวประมาณ 7 กโลเมตร อยในเขตต าบลรวใหญ และบรเวณบานบางปน บานโพธพระยา ต าบลพหารแดง อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร แหลงเตาเผาอยหางจากตวเมองไปทางทศเหนอราว 7.5 กโล เมตร หรอบรเวณเสนรงท 14 องศา 3 ลปดา 8 พลปดาเหนอ เสนแวงท 100 องศา 6 ลปดา 58 พลปดาตะวนออกจากการขดคนทางโบราณคด ไดพบรองรอยของเตาเผาทผลตเครองปนดนเผาโบราณ โครงเตาเปนแบบเตากบทกอดวยดนเหนยวสรางซอนทบในแนวเดยวกน จ านวน 10 เตา จากลกษณะของเตา พบวาเปนเตาระบายความรอนชน (Cross draft Kiln) ขนาดโดยเฉลยของเตายาว 5 – 8 เมตร กวาง 2 – 3 เมตร ผนงดานขางหนาราว 20 เซนตเมตร

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

22 2.3.7.2 ลกษณะของเตาเผา เตาเผาเครองปนดนเผาทบานบางปน มลกษณะเปนเตาดนกอ (Slab Kiln) รปรางแบบเตากบ แตละเตาแบงออกเปน 3 สวน คอ 1) หองบรรจเชอเพลง (Fire Box) มทใสพนดานหนาเปนชองรปโคง ต าลงไปเปนทางน าภาชนะเขาไปวางเผา ลกษณะหองบรรจเชอเพลง พนลาดเอยงราว 10 – 15 องศา ระหวางหองบรรจเชอเพลงและหองวางภาชนะพนเตายกสงราว 60 เซนตเมตร 2) หองวางภาชนะ พนเตาสวนนยกสงขนจากหองบรรจเชอเพลง มพนทมากกวาสวนอน เพราะเปนสวนทจะน าภาชนะมาเรยงเพอเขาเผาดานในสดเปน ปลองส าหรบระบายควนไฟออก ตวปลองและปลายสวนบนเปนปลองทรงกระบอก โคนปลองเปนรปสเหลยมขนาดเสนผาศนย๑กลาง 1 เมตร แตกตางจากโคนปลองไฟของแหลงเตาเผาอนทเปนรปกลม ลกษณะของเตาบานบางปน จะมลกษณะเปรยบเทยบคลายกบแหลงเตาเผา เครองถวยบานนายเจยน ทอ าเภอบานกรวด จงหวดบรรมย๑ ซงเปนเตาเผาเครองถวยสมยลพบร มอายราวพทธศตวรรษท 15 – 18 และยงคลายกบเตาเผาโองและไห ทบานเกาะนอย อ าเภอศรสชนาลย จงหวดสโขทย ซงเปนเตาเผาสมยสโขทย อายราวพทธศตวรรษท 18 – 19 ส าหรบเตาเผาทบานบางปน มลกษณะเตาเผาทนาจะเปนแบบพฒนาของเตาเผาในลมแมน าสพรรณบร ระหวางพทธศตวรรษท 15 – 18 2.3.7.3 เครองถวย แยกเรองศกษาเปนสองแนวทาง 1) การศกษาในดานนเนนหนกไปทางคนควา ส ารวจ วจย วเคราะห๑หาขอมลตางๆ เกยวกบวตถดบ แหลงวตถดบ ปรมานของวตถดบ และคณสมบตตางๆ รวมทงพฒนาการตางๆ กรรมวธและเทคนคตางๆ ทชวยในการผลต ใหรวดเรว มคณสมบตดยงขน 2) การศกษาในดานนเนนการศกษาเครองถวยโบราณเกยวกบคณคาในทางสนทรภาพ หรอความงามของรปทรง สเคลอบ ตลอดการตกแตงลวดลาย ซงพฒนามาตามล าดบยคสมย อนแสดงถงความเชยวชาญ และการจนตนาการของชางในแตละยค กบทงยงเปนตนแบบ แนวทางใหกบชงปนในปจจบนทจะจนตนาการสรางสรรค๑งานศลปะไดอกดวย 2.3.7.4 ประเภทเครองปนดนเผา การแบงประเภทเครองปนดนเผาทส าคญ แบงออกไดเปนสามชนด ตามลกษณะของเนอดนและอณหภมทใชเผา คอ 1) เนอดนชนดเอทเทนแวร๑ 2) เนอดนชนดสโตนแวร๑ 3) เนอดนชนดพอร๑สเลน

แตส าหรบเครองถวย หรอเครองปนดนเผาเคลอบนน มลกษณะเนอดนอยสองประเภทคอ เนอดนสโตนแวร๑ และเนอดนพอร๑สเลน หรอมกเรยกวา เนอกระเบอง ซงมลกษณะในรายละเอยดดงน

1) เครองถวยเนอดนประเภทสโตนแวร๑ เครองถวยประเภทเนอดนแกรงสโตนแวร๑ หมายถง เครองถวยทเผาถงจดสดตว

(Vitreous Ware) ในอณหภมสง 1,190 - 1,390 องศาเซลเซยส การทเรยกวาสโตนแวร๑ เนองจาก

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

23 ผลตภณฑ๑ประเภทน เนอดนเผาหยาบ เนอแนน และมความแขงแกรงมาก น า และของเหลวไมสามารถไหลซมผานได สวนมากสเนอดนเกดจากสธรรมชาตของดน เชน สเทา สน าตาล เมอเคาะจนมเสยงกงวาน วตถดบทใชตองมความทนไฟสง และมความเหนยวแขงแกรง

เครองถวยเนอดนแกรงสโตนแวร๑นยมท าภาชนะใสอาหาร เชน จาน ชาม ถวยชา กาแฟ เหยอกน า แจกน เปนตน นอกจากนยงนยมท าภาชนะบรรจ เชน ไห มเนอดนคอนขางหนา เนอแนน ทบแสง เนอหยาบ และแขงแรงทนทาน

2) เครองถวยเนอดนประเภทพอร๑สเลน เครองถวยเนอดนประเภทพอร๑สเลน เนอกระเบอง เปนเครองถวยทตองเตรยม

ดน ขนเปนพเศษ เนอดนเมอเผาสกตวจนมสขาว และโปรงแสง โดยเผาในอณหภมตงแต 1,250 องศาเซลเซยสขนไป สวนผสมของเนอดนประกอบไปดวยหนครอสต๑ หนฟนมา หนเกาลน หนเหนยวขาว (Ball clay) แลววตถอนๆอกตามสดสวนทเหมาะสม เมอน าไปเผาไฟแลวเนอดนจะละเอยด แขงแกรง และเนอบาง

เนองจากเนอดนปนประเภทพอร๑สเลน มความเหนยวนอย จงน าไปขนรปดวยวธหลอในแมพมพ๑ และวธขนรปดวยใบมดเปนสวนใหญ ไมนยมขนรปแบบดวยแปนหมน เครองถวยชนดพอร๑สเลนแบงตามอณหภมในการเผาเปน 2 ประเภท คอ ประเภท Soft Porcelain เผาในอณหภมประมาน 1,210 - 1,235 องศาเซลเซยส นยมท าภาชนะใสอาหาร และงานประเภทศลปะเนอดน อกประเภทคอ Hard Porcelain ซงเผาในอณหภมสงกวาประมาน 1,310 - 1,431 ซงมความแขงแกรงเปนพเศษ นยมน าไปท าเครองฉนวนไฟฟา และอปกรณ๑ไฟฟา 2.3.7.5 ประเภทของเครองถวย เครองถวยโบราณสวนใหญไดแก ภาชนะเครองใช อาท ถวยชาม โถ จาน แจกน กระปก ขวด โคมไฟ และตลบ ซงสามารถแยกเปนประเภทตาง ๆ ไดอยางกวาง ๆ คอ 1) ประเภทเครองถวยชาม มแบบ รปราง และขนาดตางๆ ทงเคลอบสเดยว และเคลอบหลายส มทงเนอดนแบบสโตนแวร๑และพอร๑สเลน โดยเพมการตกแตงลวดลายดวยการเขยนลวดลายใตเคลอบและเขยนลายบนเคลอบ 2) ประเภทเครองประกบตกแตง เชน แจกน รปปน โคมไฟ 3) ประเภทสขภณฑ๑ ไดแก อางลางหนา เหยอกน า 2.3.7.6 การผลตเครองถวย กรรมวธการผลตหรอการขนรปเครองถวย นบวามความจ าเปนและส าคญอยางยง ผผลตตองมความช านาญ และมความร ความเขาใจในเทคนคตางๆ อยางพอเพยงในการผลตเครองถวยแตละชนด รวมไปถงอปกรณ๑ และเครองมอตางๆ ทชวยในการผลต วธนยมในการผลต มทงวธขนรปทรงแบบตางๆ และวธหลอ โดยวธขนรปทรงตางๆ เปนการขนรปทรงโดยวธใชมอ ซงเปนทนยมใชกนมาก มหลายวธเปนตนวา 1) การขนรปแบบอสระ 2) การขนรปแบบแผน 3) การขนรปแบบขด 4) การขนรปแบบแปนหมน

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

24 5) การขนรปแบบใบมด 6) การขนรปแบบใชพมพ๑กด ลกษณะของเตาเผาบานบางปน มลกษณะคลายกบแหลงเตาเผาบานนายเจยง ทอ าเภอบานกรวด จงหวดบรรมย๑ ซงเปนเตาเผาเครองถวยสมยลพบร อายราวพทธศตวรรษ 15 - 19 และยงคลายกบเตาเผาโองและไห ทบานเกาะนอย อ าเภอศรสชนาลย จงหวดสโขทย ซงเปนเตาเผาสมยสโขทย อายราวพทธศตวรรษท 18 - 19 ส าหรบเตาเผาทบานบางปน นาจะเปนแบบทไดรบการพฒนาขนในลมแมน าสพรรณบรระหวางพทธศตวรรษท 15 - 18 2.3.7.7 รปแบบภาชนะดนเผาทผลตจากเตาเผาบานบางปน ภาชนะทผลตจากเตาเผาบานบางปน มทงภาชนะดนเผาทมเนอดนเผาธรรมดา (Earthenware) และเนอดนแกรง (Stoneware) จ าแนกรปแบบไดคอ 1) ชามรปกลม กนปาด ตกแตงรอบไหลเปนแนวเสนซอนกน 3-6 เสน 2) ชามอาง ทรงเตย ปากกวาง ขอบปากมวน คอคอดเลกนอยไหลผาย ตวกลม กนสอบ ปากรอบไหลเปนแนวเสนซอนกน 3-4 เสน 3) หมอ ปากกลมกวาง ขอบปากผาย คอสงคอดเลก ไหลกลมลาดผาย กนกลมมน รอบไหลประกลดบลวดลายกดประทบรปหกเหลยม และรปรยาวในแนวเสนขนานซอนกน 2-6 แถว 4) ชนสวนเครองปนดนเผาประเภทไห ทมเนอดนแกรง หนา มทงเคลอบสเขยว และไมเคลอบ ปากผาย ขอบปากมวน คอคอดสง ไหบผายกวาง ตวกลม กนสอบ มการตกแตงดวยลายกดประทบภายในแนวเสนขนานซอนกนเปนแถว คนดวยแนวลายหว บางทมการประดบลายปนตดเปนลายพเทพพนมในแนวลายคลายใบโพธ หรอ ใบเสมา สวนไหใบส าคญจะประดบดวยลายภาพเลาเรอง เชน ภาพบคคลคลองชาง หรอก าลงฝกชาง การลาสตว๑ ภาพบคคลไถนา ภาพบคคลขหมากวดแกวงดาบ ภาพบคคลก าลงรบกนภาพลายกดประทบเปนลายชางเดนเรยงตอกนเปนแถว และภาพคนถออาวธกาวเดนเรยงกนเปนแถว นอกจากนมลายหงส๑คาบชอดอกไม และลายดอกไมสกลบในกรอบสเหลยม ซงลายสองแบบงนคลายกบลายภาชนะดนเผาสมยทวารวดทพบในแหลงอนๆ เชน ทบานคเมอง อ าเภออนทร๑บร จงหวดสงห๑บร และทจนเสน อ าเภอพยหะคร จงหวดนครสวรรค๑ 5) ชนสวนภาชนะประเภทไห ทแสดงลวดลายกระทบเปนลายๆหกเหลยมยาวแหลมคลายเมลดขาวเรยงตอกนเปนแถวรอบไหลภาชนะ ซงนาจะเปนลายเครองปนดนเผาในสมยอยธยาตอนตน คลายลายประทบของหมอทะนนมาก 2.3.7.8 การก าหนดอาย รปแบบและลายบนเครองปนดนเผาเตาบานบางปน รปแบบและลวดลายเครองปนดนเผาบางปน จากการขดคนทางโบราณคด ไดพบ หมอกนกลม คอสง ชามอาง และชนสวนภาชนะดนเผาทมลวดลายแบบตางๆ จ านวนมาก เปนลายประทบภายในกรอบสเหลยม ท าใหสามารถศกษาพฒนาการของเรองปนดนเผาทแหลงเตาเผาบานบางปน ทใชในชวตประจ าวน และใสพธกรรมของเมองโบราณในชวงพทธศตวรรษท 15 - 18 ไดอยางกวางขวาง ส าหรบหมอกนกลมทพบ มทงหมอกนกลม คอสง ปากผาย รอบไหลตกแตงกลดวยเสนขนาน หมอกนกลมปากผายตกแตงลวดลายดวยลายประทบเปนภาพตางๆ ทงรปหนาบคคล

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

25 ลายรปสตว๑ เชน ชาง หงส๑ และกระตายซงเปนลายพเศษ ลายประทบในกรอบสเหลยม ตกแตงลายดวยแมพมพ๑ทท าดวยแผนไม ดนเผาหรอหน กดประทบบนภาชนะทเปยกหมาดๆ จะไดลายภาพนนต าประดบรอบไหลภาชนะ รปแบบของหมอดนกนกลม และลายประทบในกรอบสเหลยมจากแหลงเตาบานบางปนไดแสดงถงพฒนาการดานรปทรง และลวดลายของภาชนะทตอเนองมาจากรปทรงและลายภาชนะสมยทวารวด ลายบางลายเปรยบไดกบลวดลายบนเสารองรบธรรมจกร และธรรมจกรศลาทพบทเมองอทอง เชน ลายกานขด ลายดอกไมสกลบ นอกจากนกลมภาชนะดนเผาบางแบบจากเมองอทองยงเปรยบเทยบไดกบหมอกนกลมจากแหลงเตาเผาบานบางปน 2.3.7.9 ลกษณะลวดลายรปบคคล และสตว๑จากแหลงเตาเผาบานบางปน 1) ลายประทบรปบคคลหรอเทวดาประทบนงชนพระชาน (เขา) ภายในกรอบสามเหลยมทรงโคงมมแหลม 3 ชน คลายรปใบเสมา ขนาด 6x 4.5 ซม. โดยประดบรอบไหลาภาชนะเปนรปบคคล หรอเทวดายกพระหตถ๑ขวาขนเสมอพระกรรณ พระหตถ๑ซายพาดไวทพระชานอย ในระดบพระอระ ศรษะสวมเทรดและกณฑลรปวงกลม สวมก าไลขอพระกรพาหรต และก าไลขอพระบาทขางละ 2 - 3 วง มาชายผารปสามเหลยมมมแหลมตกลงมาดานหนา ประทบนงอยบนฐานลายกานขดใสกรอบรปสามเหลยม

ภาพท 2.14 ลายประทบรปบคคลหรอเทวดาประทบนงชนพระชาน

2) ลายประทบรปบรษก าลงไถนาโดยใชคนไถเทยมโคค ภายในกรอบส-เหลยมผนผาขนาด 5x6 ซม. ลกษณะของบรษสวมเทรด ประดบตมหรปสามเหลยม สวมพาหรตทตนแขน ละก าไรขอพระกรทงสองขาง สวมกรองศอ มอขวาถอคนไถ มอซายจบเชอกและไม มแอกเทยมโคค โคมโหนกใหญ ทคอโคสวมเครองประดบลายสามเหลยมเลก ๆ หรอฟนปลา 2 แถว ลกษณะลายดงกลาว อาจจะแสดงถงพระราชพธมงคล และจรดพระนงคลแรกนาขวญ ซงเปนพระราชพธทส าคญของอาณาจกรทท าการกสกรร ดวยความเชอทถอปฏบตกนมาจนเปนประเพณส าคญ เมอถงเดอนหก ในเรมตก กอนจะท านากตองประกอบพธบชาเทวดา เปนการท าขวญพชพนธ๑ตาง ๆ เชน ขาวพระมหากษตรย๑ทรงเอาพระทยใสในการท ามาหากนของราษฎร โดยเฉพาะการท านา พระองค๑จะทรงประกอบพระราชพธดวยพระองค๑เอง จดเปนพธหลวง เรยกวา

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

26 “พระราชพธพชมงคล และจรดพระนงคล” เปนธรรมเนยมการแรกนาทมในสยามแตโบราณ แมวาจะมเมองทมการท าแรกนาโดยพธกนเองมาแตเดมโดยไมเกยวกบพระราชพธของกษตรย๑ เชนเมองนครศรธรรมราช เมองไชยา และเมองสพรรณบร นอกจากนหมบานทหางไกลกมพธแรกนาของตนเชนกน 2.3.7.10 สวนลายประดบเครองปนดนเผาทมลกษณะเปนลายเฉพาะทเตาบานบางปน 1) ลายหงส๑ ซง พบวา จะเปนลายทปรากฏในเครองปนดนเผาจากแหลงโบราณคดสมยทวารวด ทงทอนทร๑บร จงหวดสงห๑บร ทเมองจนเสน จงหวดนครสวรรค๑ ท าเปนลายหงส๑คาบสาหราย หางเปนพวง รวมทงปรากฏเปนภาพสลบบนทบหลง และทตวปราสาทหนสมยลพบรหลายแหง

ภาพท 2.15 ลายหงส๑

2) ลายภาพคนขชาง เปนลายประทบเรยงกนเปนรปดาวขาง ชางทอดงวงยาวจบเชอก คนทขบนหลงชางม 2 คน ขคอชางคนหนง มอขาวถอหอกรปสามเหลยม มอขาวถอขอชางปลายอยทหนากระพองชางอก คนหนง อยทายชาง ซงนาจะเปนควาญทาย และดาน หลงชาง มคนเดนตาม อก 1 คน มอถอ มอถอวตถคลายไม หรอขอชาง ลกษณะทาทางของชาง ทกาวเดน แสดง วาผท าแมพมพ๑จะตองคนเคยกบชางอยางด นอกจากนมภาพคนขชางอกภาพหนง ทมยนอยบนหลงชางทก าลงวง

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

27

ภาพท 2.16 ลายภาพคนขชาง

3) ลายภาพทหาร สวมหมวกคลาย หมวกทรงประพาส คอ หมวกกลมยอดแหลม ดานหลงมผายาวปรกตนคอ นงผายาว มผาคาดเอว ปลอย ชายออกดานขาง มอขวาถอหอก มอซายถอเขนเครองปองกนอาวธรปสเหลยมผนผา ภาพทหารนเปนลายประทบเรยงเปนแถว ลกษณะ ของ ทหารทเดนถออาวธดงกลาว ท าใหนกถง ภาพทหารบางเหลาของกองทพของเสยมกกทสลกอยทระเบยงปราสาทนครวด

ภาพท 2.17 ลายภาพทหาร

4) ลายภาพคนกบวว ภาพบคคลแตงตวแบบสวมเทรด นงผา คลายกางเกง มผาคาดเอว ปลอยชาย อยดานขาง มอขวาถอหอก มอซายยกขนคลายก าลงจะเขาตอสกบววทอยเบองหนา มตนไมคนกลาง

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

28

ภาพท 2.18 ลายภาพคนกบวว

5) แสดงภาพของคนทก าลง ควบมาอยางช านาญ ขณะทมาก าลงควบอยางเตมฝเทาภาพนอยใกลกบภาพคนยนบนหลงชาง ลกษณะของมา คลายมาสายพนธ๑อาหรบมากกวามาพนธ๑พนเมอง หรอทเรยกวา มาแกลบ การเขยนภาพมาดมชวตจตใจอยาง

ภาพท 2.19 ลายภาพคนควบมา

6) ภาพคนตอสกน เปนภาพ คนสองคนสวมเทรด มอถอของบางอยางคลายดาบสองมออ ก าลงเขาตอสกนลกษณะภาพการแตงกาย คลายการแตงกายของพวกละครตวพระ ทนงสนบเพลาจบโจง คาดขายไหวชายแครง แตการใหรายละเอยดของภาพดเปนพนบานมาก บางครงภาพถายเลาเรองการประกอบพธกรรมทประดบบนกลองมโหระทกสมยกอนประวตศาสตร๑ของวฒนธรรมดองซอน

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

29

ภาพท 2.20 ภาพคนตอสกน

7) ภาพเทวดาประทบนงชนพระชาน (เขา) ลกษณะลายดงกลาว อาจจะแสดงถงพระราชพธพชมงคลและจรดพระนงคลแรกนาขวญ ซงเปนพระราชพธทส าคญของอาณาจกรทท าการกสกรรม ดวยความเชอทถอปฏบตกนมาจนเปนประเพณส าคญเมอถงเดอนหก ทฝนเรมตก กอนจะท านากตองประกอบพธบชาเทวดา เปนการท าขวญพชพนธ๑ตาง ๆ เชน ขาว พระมหากษตรย๑ทรงเอาพระทยใสในการท ามาหากนของราษฎร โดยเฉพาะการท านา พระองค๑จะทรงประกอบพระราชพธดวยพระองค๑เอง จดเปนพธหลวง เรยกวา “พระราชพธพชมงคล และจรดพระนงคล” เปนธรรมเนยมการแรกนามในสยามแตโบราณ แมวาจะมเมองทมการท าแรกนาโดยท าพธกนเองมาแตเดม โดยไมเกยวกบพระราชพธของกษตรย๑ เชนเมองนครศรธรรมราช เมองไชยา และเมองสพรรณบร นอกจากน หมบานทหางไกล กมพธแรกนาของตนเชนกน

ภาพท 2.21 เทวดาประทบนงชนพระชาน

2.3.8 เพลงพนบานเมองสพรรณ ทขนชอคอ เพลงอแซว "เพลง" เปนวรรณกรรมประเภทหนง ประพนธ๑ขนเพอใชขบรองในพธกรรม เลนร าเปนการละเลนเพอความบนเทงใจและความสามคคในชมชน เพลงทมกเลนกนในทองถน เรยกวา เพลง

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

30 พนบาน แตละทองถน ความคลายคลงและความแตกตางกนตามลกษณะวฒนธรรมกลมชน และความสมพนธ๑ระหวางชมชนเนอหามกเกยวกบนทาน ต านานพนบาน หลกศาสนา จารตประเพณ การเกยวพาราสระหวางชาย-หญง เพลงพนบานทเกาแกทสดคอ เพลงกลอมเดกทมลกษณะเปนเพลงรอยเนอท านองเดยว ไมใชดนตรประกอบเชนเดยวกบเพลงแหลเลานทานทเพยงปรบมอใหจงหวะเทานน ตอมาจงพฒนาเปนการละเลนทใชเครองดนตรพนบานเชน กรบใชการขบเสภา กลอง ฉง ตะโพนในเพลงฉอย เพลงเรอ เพลงล าตด เพลงอแซว เปนตน เมอวฒนธรรมตะวนตกเขาสสงคมไทย ทวงท านองเพลงและเครองดนตรตะวนตกไดถกน ามาผสมผสานกบเพลงพนบานกอเกดเพลงลกษณะใหมเรยกวา เพลงลกทง ซงมพฒนาการหลายยค หลายสมย จงหวดสพรรณบรอยในเขตทราบภาคกลาง เปนทองทงนาผนใหญ รมล าน าสายใหญ คอ แมน าสพรรณบรทงในหนาน าแลงชาวสพรรณนยมเลนเพลงพนบาน เพอหยอนใจสรางความบนเทง ความสามคคในหมคณะระหวางการประกอบอาชพ ทมกเกยวของกบเกษตรกรรมเปนสวนใหญเชนเดยวกบทชาวจงหวดอนๆของภาคกลาง เนอหาเพลงจะสอวถชว ตประจ าวนของชาวนา ชาวไร ชาวสวน และวถชวตรมแมน า เพลงพนบานเหลานหลากหลายจงหวะ ท านอง ทงเพลงระบ าบานไร เพลงเหยย เพลงพวงมาลย เพลงฉอย เพลง ล าตดเพลงเรอ เปนตน ชาวสพรรณเปนนกเลนเพลงพนบานตวยง เมองสพรรณจงเปนศนย๑กลางการเลนเพลงในงานเทศกาลใหญประจ าปสองครง ทเปนทรจกทวไปวาเปนงานชมนมนกเลนเพลงแหงทองทงภาคกลาง คองานไหวพระ(หลวงพอโต) เดอนสบสอง วดปาเลไลยก๑ ระหวางวนขน 7-9 ค า และงานไหวพระเดอนหาวดปาเลไลยก๑ ในวนขน 7-9 ค า เชนกน เปนททราบกนดในเหลานกเลนเพลงทวภาคกลางเมอกวา 50 ปทแลววา งานไหวพระเดอนสบสองวดปาเลไลยก๑น เปนเวทใหญส าหรบการประชนเพลงแหงทองทง เมอถงวนงานนกเลนจากทวสารทศจะเดนทางมารวมงานกนอยางคบคง โดยพายเรอมาด เรอพาย ผหญงพาย ผชายถอทายเรอและหวตะเกยงอดดาแจวลกชดทงทเจงนองดวยน าในฤดน านอง มาจอดเรอททาน าหนาวดประตสาร เมอบรเวณนเปนทชมนมเรอจงเปนจดแรกของการประชนเพลงประเดมเพลงเรอกระทงดกดนจงขนบกเดนเทาไปวดปาเลไลยก๑หลวงพอโต จากนนนกเลนเพลงจะมาชมนมกนใตตนโพธ บรเวณลานวดหนาวหารหลวงพอโต แขวนตะเกยงอดดาซงเปนตะเกยงเจาพายชนดหนง พอเพลงจะเรมดวยการขยบฉงวาเพลงเกรนหาแมเพลง เมอไดคจงตงวงประชนโตตอบกนอยางสนกสนามทามกลางกองเชยร๑ทเลอกถอหางแตละฝายจนรงสางบางเดนทางกลบ บางพกคางคนเพออยเทยวหรอเลนเพลงตอตลอดงาน เพลงทนยมเลนในงานนทงเพลงพวงมาลย เพลงระบ าบานไร และทส าคญคอ เพลงอแซว เพลงพนบานทก าเนดในเมองสพรรณ 2.3.8.1 เพลงอแซว เพลงพนบานทรจกกนดในหมนกเลนและฟงเพลงพนบานวาเปนเพลงของชาวสพรรณ คอ "เพลงอแซว" ก าเนดราว พ.ศ. 2477 - 2487 เปนเพลงปฎพากย๑ เกยวพาราสระหวางชาย-หญง ผเรมรองเพลงชนดนเชอวาเปนกลมชาวไทยโซง ทมกเลนประชนกนในงานไหวพระวดปาเลไลยก๑ ทงงานในชวงหลงฤดกบเกยว เดอน 5 ขน 7-9 ค า และงานในชวงฤดน านอง เดอน 12 ขน 7-8ค า โดยใชแคน ฉง กรบ และการปรบมอเปนอปกรณ๑ใหจงหวะเรยกกนวา "เพลงแคน" ตอมาทางการ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

31 ประกาศหามเลนเพลงแคน ในงานไหวพระเดอน 12 วดปาเลไลยก๑ปหนงนกเลนเพลงจงตกลงรวมกนเปลยนชอมาเปน "เพลงอแซว" ตามลกษณะการเลนโตตอบแซวกนไปมา เมอเรมเปนทรจกมการวาจางไปเลนตามงานบญในจงหวดอนๆ พอเพลงแมเพลงจะรวมกนเปนคณะรบเลนเพลงเปนอาชพ นกเลนเพลงอแซวนจะเลนเพลงชนดอนไดดวย เชน เพลงฉอย เพลงเรอ ล าตด เปนตน ขณะทนกเลนเพลงอาชพ ในจงหวดอนๆ ของภาคกลาง กสามารถเลนเพลงอแซวไดเชนกนคณะเพลงชอดงจงรบเลนไดทกเพลงตามแตความตองการของผวาจาง คณสมบตของเพลงอแซวเปนเพลงเรว นกเลนเพลงตองโตตอบกนอยางรวดเรว ใหอกฝายจนมม ผฝกเลนเพลงอแซวจงตองมคณสมบตเปนผมปฏภาณไหวพรบ ความจ าเยยม วธการฝกฝนในอดต คอ การเรยนรจากพอเพลง แมเพลงดวยการสงเกต จดจ า และฝกฝนดวยตวเอง โดยตดตามไปเปนลกคในคณะของพอเพลงแมเพลงเปนเวลานาน จงสามารถกาวขนเปนพอเพลง แมเพลงเปนอาชพได สวนใหญมกจะเปนลกหลานของคนในคณะ ในยคทเพลงลกทงรงเรองนกเลนเพลงเหลานไดกาวขนไปเปนนกรองลกทงจ านวนมาก การสบทอดเพลงอแซวในปจจบนมนแยกเปนสองฝาย ในสวนคณะเพลงกถายทอดฝกฝนตามวธการของครในอดต สวนทางราชการนนไดเรมสงเสรมในหลกสตรการศกตงแตสมยจอมพลปอพบลสงคราม แตในฝายหลงนมกไมมผสบทอดเปนอาชพเชนฝายแรก ปจจบนในจงหวดสพรรณบรไดสงเสรมเพลงพนบานนโดยวทยาลยนาฏศลปสพรรณบรไดบรรจเพลงอแซวในหลงสตรการเรยนการสอน เพอสบทอดวฒนธรรมการละเลนอนเปนเอกลกษณ๑ของจงหวดสพรรณบรใหคงอยตอไปในอนาคตฉนทลกษณ๑เพลงอแซว เพลงอแซวเกดจากการผสมผสานระหวางเพลงฉอยและเพลงแหยย จงมเสยงสมผสค าทายเปนกลอนเดยวกน แตท านองสน กระชบกวา ตฉงรบแตชนเดยว และมการเลนสมผสค าแพรวพราว แตเดมลกครองรบค าขนตนวา "ซะแลว ..."ปจจบนค ารองสนลงเหลอแค "แลว...."เชนแลวเมอไร แลวของใครเปนตน เครองดนตรนอกจากฉง กรบแลว ทกวนนไดเพมตะโพน เพอชวยใหจงหวะสนกขน เนอหาเพลงอแซวมเอกลกษณ๑โดดเดนทเปนเพลงปฏพากย๑ คอ เกยวพาราสระหวางหญง-ชาย สองฝายจะแสดงไหวพรบโตตอบกนอยางถงพรกถงขง 2.3.8.2 ตวอยางบทเพลงอแซว ชด "จากนาง"ของพอไสว วงษ๑งาม "เอย... พนองปานาจะตองลาแนวแน เอย.... ปากลาตาแลแตยงหลงอาลย มนเกดกรรมปางกรรมจากกอนไกลกน เกดกรรมกางกนจะไมไดกอดกาย แมคขาเคยงขาง อยาระคางเคองขน ตองจากแนแมคณเอ๐ยแมขอยใบคาย มนมขอขดของไมไดประคองเคยงขาง รกพตกคางไมรวาจะไปฝากไวกบใคร รกใครรกเขามนไมเทารกนอง แมคเคยประคองแมแกมขาวปานไข.." บทเพลงพนบานอแซวคณะพอบวเผอน โพธพกตร๑ แมบวผน จนทร๑ศร บวเผอน... มาเอยแลวแมมาเองเอย (มาเอย ซะแลวแมมา) แมสวยนอยอยาชา ซะแลวร าไร (สาวนอยอยาชา ซะร าไร)

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

32 ตงวงไวเผอ ปเสอไวทาเอย (เองเอย ซะแลวไวทา) สาวนอยแมมา แลวไวไว (สาวนอยแมมา แลวไวไว) บวผน.... ใครหนอ แลวใครแหนเอย(ใครเหนอ ซะและใครแหน) เสยงใครเรยกหาแม ชจะท าไม (เสยงใครเรยกหาแม ชจะท าไม) บวเผอน... วาใครเนอแลวใครแหน (เองเอย แลวใครแหน) ใครมาเรยกหาแม นะท าไม บอกวาคเกาของเจามาเกด (เองเอย เจามาเกด) ใหมารบเสยเถด ซะแลวเปนไร (ใหมารบเสยเถดซะเปนไร) บวผน... บอกไปวาคเกาของเจามาเกด มารบเอาเถด ไมเปนไร แอบมาเปนผว เจาตวไมรเอย (เองเอย ซะแลวไมร) แอบมาเปนช ซะแลวเมอไร (แอบมาเปนช ซะแลวเมอไร) 2.3.8.3 พอเพลงแมเพลงอแซวส าคญของเมองสพรรณ

ภาพท 2.22 พอไสว วงษ๑งาม

พอไสว วงษ๑งาม - แมบวผน จนทร๑ศรพอเพลง แมเพลงอาวโส ทมชอเสยงโดงดง เปนทรจกวารองเพราะรองหวาน คอ พอไสว วงษ๑งาน และแมบวผน จนทร๑ศร พอไสว เปนพอเพลงอแซวแถบอ าเภอศรประจนต๑ นามสกลจรงคอ สวรรณประทป สวนวงษ๑งาน คนนามสกลในการแสดง พอไสวเกดปมะโรง พ.ศ. 2459 หดเลนเพลงจากนายเฉลยว ชางเผอกและครเพลงอกหลายทาน ดวยวธการเรยนแบบโบราณคอ ตตามหวกระเปาใหครเพลงทไปเลนในงานตางๆ ในระหวางเดนทาง

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

33 เอากระเปาคลองคอ มอจดเพลงจากค ารองของครตอเพลงเปนทอนๆ ดวยความยากล าบากจนสามารถรองเพลงไดทงเพลงอแซว เพลงเรอ เพลงพวงมาลย เปนตน พอไสวไดรบโลห๑เกยรตศสาขาเพลงพนบานป 2525 จากส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาตแบะศนย๑สงคต ในพธเชดชเกยรตศลปนพนบานครงท 1

ภาพท 2.23 แมบวผน จนทร๑ศร

แมบวผน เดมเปนชาวอางทอง เกดปวอก พทธศกราช 2463 ในครอบครวนกเลนเพลงฉอย คอ พอดน แมอน แลวพชายคอนายเผอน โพธพกตร๑ แมบวผนจงไดฝกเลนเพลงฉอย เพลงทรงเครองมาตงแตเดกดวยการจดจ าเพราะเขยนหนงสอไมได จนเตบโตขนมาเปนนกเลนเพลงในคณะของครอบครว กระทงไดพบกบพอไสว วงษ๑งาม ในการประชนเพลงงานหนง ทสองทานไดโตเพลงระหวางกนจนตองใจกน จงแตงานและตงหลกปกฐานอยทอ าเภอศรประจนต๑ แมบวผนหดเลนเพลงอแซวกบพอไสว และเปนนกเลนเพลงในคณะพอไสว ตอมาไดรวมกนสอนลกศษย๑ สรางนกเลนเพลงอแซวจ านวนมาก แมบวผน จนทร๑ศร ไดรบพระราชทานรางวลศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดงพนบาน เมอ พทธศกราช 2533 ปจจบน พอไสวเสยชวตแลว สวนแมบวผนรบฝกสอนใหนกเรยนอยทโรงเรยนวดพงมวง อ าเภอศรประจนต๑

ภาพท 2.24 แมขวญจต ศรประจนต๑

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

34 แมขวญจต ศรประจนต๑ปจจบนมพอเพลง แมเพลงอแซว ทยงเลนเพลงอแซวอยหลายทาน แมเพลงทมชอเสยงโดงดงคอ แมขวญจต ศรประจนต๑ หรอนางเกลยว ธาราพร ศษย๑เอกของพอไสว วงษ๑งาน และแมบวผน จนทร๑ศร แมขวญจต เรมหดเพลงแบบครพกลกจ าเมออาย 15 ป ขณะตดตามนองสาว (ขวญใจ ศรประจนต๑) ทไปฝกเลนเพลง โดยไปรบดดผมในคณะพอไสว วงษ๑งาม เพราะมอายมาก ครจงไมฝกสอนใหแตดวยความจ าเปนเลศสามารถเรยนรดวยตนเองจนเลนเพลงได พอไสว และแมบวผนจงสอนให ในยคแรกของแมขวญจตไดหนเหไปเปนนกรองลกทง และดาราภาพยนตร๑ อยชวงหนง ระหวาง พทธศกราช 2509-2515 ดวยใจรกในทางเพลงอแซวจงกลบมาตงคณะเลนเพลงอแซวจนมชอเสยงโดงดงไดรบพระราชทานรางวลศลปนแหงชาต สาขาศลปะ การแสดง พนบาน พทธศกราช 2539 ปจจบนยงเปนแมเพลงอแซวอยอ าเภอศรประจนต๑และรบฝกสอนเพลงพนบานใหแกนกเรยนวทยาลยนาฏศลปสพรรณบร 2.3.9 ลกปด เมองสพรรณบรพบลกปดกระจดกระจายอยทวไปโดยพบในเขตอทอง อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร อ าเภอดอนเจดย๑ อ าเภอสองพนอง อ าเภอศรประจน อ าเภอสามชก และอ าเภอเดมบางนางบวช แตการส ารวจและขดคนทางวชาการพบวาอ าเภออทองนนมการพบลกปดทมากและหนาแนน ลกปด (BEADS) นนเปนหลกฐานทพบทางโบราณคดทส าคญ ทแสดงใหเหนถงความกาวหนาทางเทคโนโลย ความเกยวเนองทางวฒนธรรม ทางการคาประเพณและความเชอของมนษย๑ตงแตสมยโบราฯตอเนองมาถงปจจบน ลกปดตามความหมายในพจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2535 วา “เมดแกว” เปนตน มรตรงกลางส าหรบรอยเปนเครองประดบตางๆ แตในความหมายทางดานโบราณคดแลว ลกปดใหหมายรวมไปถงทกสงทกอยางทน ามาใชในลกษณะเดยวกบลกปด โดยใชวสดตางกน เชน ลกปดแกว ลกปดหน ลกปดดนเผา ลกปดหอย กระดกสตว๑ และโลหะ หรอแรรตนชาตตางๆ เปนตน ลกปดแกวและหน มมาแลวอยางนอยตงแตยคส ารด (Metal Age) ยงคงนยมจนถงทกวนน อนเนองจากประโยชน๑ใชสอยของลกปดมดงน 1) เครองประดบ โดยรอยเชอกหรอวสดอน ๆ รอยเปนพวงตดกนผกไวทขอมอ เปนสายพนรอบเอว และรอยคลองคอ เจาะตดจมกใสเปนตางห พนไวบนศรษะรอยไวรอบผม แลวแตความนยมของแตละทองถน และบางครงใชเปนเครองบอกฐานะทางสงคม 2) เครองรางของขลง (amulet and talisman) บางครงใชประกอบพธกรรมเฉพาะในความหมายของค าวา ลกปดในภาษาไทยอาจหมายถง “ปดรงควาน” หรอ “ปดเสนยด จญไร หรอสงชวราย” เมอเทยบกบความหายในภาษองกฤษ ค าวา “BEAD” มาจากค าวา “BEDE” ในสมยกลาง แปลวา “การสวดมนต๑” (Prayer) ซงนาจะเกยวกบพธกรรมนนเอง 3) เครองมอในการรกษาโรคบางอยางได ในทวปยโรปเชอกนวาลกปดชวยถนอมสายตา ลกปดอ าพนใชแกโรคปวดทองได 4) ใชแทนเงนตรา ในการแลกเปลยนทางการคาเพราะลกปดมขนาดเหมาะสม งายตอการน าตดตวไปยงทตางๆ เพอการแลกเปลยนสนคาในทวปเอเชย ยโรป และแอฟรกา พบลกปดเปนจ านวนมากรวมอยกบสนคาอนๆ โดยเฉพาะในยคทมนษย๑เรมมความสมพนธ๑ทางการคา

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

35 2.3.9.1 ความเปนมาของลกปด มนษย๑รจกการท าลกปดมาจากเปลอกหอย ดนเผา และหนสตางๆ มาตงแตสมยกอนประวตศาสตร๑ ยคหนเกา (Palaeolithic) โดยการน าเปลอกหอย กระดกสตว๑ และงาชางมาตด เจาะรน ามารอยเปนเครองประดบส าหรบหอยคอ ตอมาในยดหนกลาง (Mesolithic) พบหลกฐานการฝงศพทมการน าเอาเครองประดบ และเครองมอเครองใชอยดวยกน ซงพบจากการขดคนทถ าพระ อ าเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร ในยคหนใหม (Neolithic) ไดพบหลกฐานทบานเกา อ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร พบลกปดทท าดวยกระดกสตว๑เปนแผนกลมแบน เปลอกหอยแครงเจาะร ลกปดท าดวยหนเปนแทงกลมยาวคลายกระดก การคนพบลกปดทส าคญในยคนทบานเชยง อ าเภอหนองหาญ จงหวดอดรธาน พบลกปดดนเผา ลกปดหน ท าจากหนคาร๑นเลยนสสม มรปกลมคลายผลสม รปไข และเปนรปทรงรปมะกอก สวนลกปดแกวสฟา สน าเงนเขม และสเขยวมรปทรง เปนทรงถงเบยร๑ ทรงกระบอก และแบบแทงยาว คลายตะกรดโทน การขดคนทางดานโบราณคดทบานดอนตาเพชร อ าเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร เมอ พ.ศ. 2518–2519 พบลกปดในยคโลหะ มลกปดหลายชนด หลายแบบ เชน ลกปดหนคาร๑นเลยนสสม ลกปดหนอาร๑เกด (Agate) มสด าสลบขาวโดยมการตกแตงดวยการลงยา สขาวท าใหลวดลายสวยงาม ท าเปนลวดลายรอบวง ลายซกแซก และลายขดโคง นอกจากนนยงพบเครองประดบส ารด ภาชนส ารดทแสดงไวถงความกาวหนาทางเทคโนโลยสงพบรวมกนอกดวยซงแบงโบราณคดทบานดอนตาเพชรก าหนดไว 2000-2500ปมาแลว 2.3.9.2 ลกปดเมองสพรรณบร ในเมองสพรรณบรพบลกปดกระจดกระจายอยทวไปโดยพบในเขตอทอง อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร อ าเภอดอนเจดย๑ อ าเภอสองพนอง อ าเภอศรประจน อ าเภอสามชก และอ าเภอเดมบางนางบวช แตการส ารวจและขดคนทางวชาการพบวาอ าเภออทองนนมการพบลกปดทมากและหนาแนน 1) อ าเภออทอง ไดแกตวเมองเกาอทอง บานโคกส าโรง ต าบลหนองโอง บานยางยแส ต าบลเจดย๑ บานนายาง อ าเภออทอง บานดอนคา ต าบลดอนคา บานโคก ต าบลพลบพลา และบานดอนอกอย ต าบลสระยายโส 2) อ าเภอเมองสพรรณบร ไดแกบานดอนระก าต าบลสวนแตง บานสวนแตง ต าบลสวนแตง บานศาลาขาว ต าบลศาลาขาว บานปลายน า ต าบลสระแกว บานหนองปรอ ต าบลสระแกว บานหนองขาม ต าบลตลงชน บานมวงงาม ต าบลตลงชน บานทาวา เขาดน ต าบลทาวา บานผงโคก ต าบลสนามคล บานทงประด ต าบลตลงชน และบานดอนระฆง ต าบลตลงชน 3) อ าเภอดอนเจดย๑ ไดแก หวยหนองพนดต าบลสระกระโจม บานดอนคา ต าบลหนองสาหราย บานหนองปลอง ต าบลดอนเจดย๑วดสระศรเจรญ ต าบลดอนเจดย๑ บานบางโกรก ต าบลดอนเจดย๑และวดบานบางกรวดต าบลหนองสาหราย 4) อ าเภอศรประจนต๑ ไดแก วดสบปะรดเทศ ต าบลมดแดง วดเสาธงทอง ต าบลมดแดง และหนองไรน า (วดบางแกว) ต าบลศรประจนต๑ 5) อ าเภอสามชก ไดแก วดนางพม ต าบลสามชก วดล าพะยา ต าบลยานยาว และบานทางพระ ต าบลบานสระ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

36 6) อ าเภอเดมบางนางบวช ไดแก บานทาไชย ต าบลหวโพธ บานกงทอง ต าบลหวโพธ วดหวโพธ ต าบลหวโพธ วดทงเจรญ ต าบลเนนพระปรางค๑ และบานชอชนก ต าบลศรส าราญ 2.3.9.3 จากการศกษาลกปดทเมองอทอง สามารถแบงตามชนดของวสดทใชท า มดงน

ภาพท 2.25 ลกปดหนท าจากคาร๑นเลยน

ลกปดหน ท าจากคาร๑นเลยน (Carnelian) หนควอทซ๑ (quatz) สตางๆหนอมธสท๑ (Amethyst) หนเเคลเซโดน (Chalcedony) หนหนจ าพวกโมรา (Agale) หนออนนกซ๑ (Onyx) หนเจสเพอ (Jasper) หนโอปอล (Opal) หนหยก หนเซอคอน (Zircon) นล (Beryle) บศราค า โกเมน หนเซอเพนไทน๑ (Serpentine ) เปนตน

ภาพท 2.26 ลกษณะลกปดในจงหวดสพรรณบร

ลกปดแกว ท าจากเเกวทสทบและสใสสทพบไดเเก สเเดง สเขยว สสม สเหลอง สเขยวออน สอ าพน สฟา ใน พ.ศ. 2503 กรมศลปากร ไดสงตวอยางใหกรมวทยาศาสตร๑วเคราะห๑ลกปดสเขยวขนพบทอ าเภออทอง มสสวนผสมดงน

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

37 1) ชลกา 61.80% 2) โซดา 21.40% 3) โปเเตช0.55% 4) ปน 5.20% 5) อลมนา 8.20% 6) เหลกออกไซค๑2.20% จากการศกษาตวอยางของลกปดทจดทจดเเสดงไวในพพธภณฑสถานเเหงชาตอทอง จงหวดสพรรณบร พบวามรปรางเปนเเบบตางๆ มจ านวนมากถง 4 กลมดงน 2.4 คณคาและความส าคญของภมปญญาทองถน คณคาของภมปญญาไทย ไดแก ประโยชน๑ และความส าคญของภมปญญา ทบรรพบรษไทย ไดสรางสรรค๑ และสบทอดมาอยางตอเนอง จากอดตสปจจบน ท าใหคนในชาตเกดความรก และความภาคภมใจ ทจะรวมแรงรวมใจสบสานตอไปในอนาคต เชน โบราณสถาน โบราณวตถ สถาปตยกรรม ประเพณไทย การมน าใจ ศกยภาพในการประสานผลประโยชน๑ เปนตน ภมปญญาไทยจงมคณคา และความส าคญดงน 2.4.1 ภมปญญาชวยสรางชาตใหเปนปกแผน 2.4.2 สรางความภาคภมใจและศกดศร เกยรตภมแกคนไทย 2.4.3 สามารถปรบประยกต๑หลกธรรมค าสอนทางศาสนาใชกบวถชวตไดอยางเหมาะสม 2.4.4 สรางความสมดลระหวางคนในสงคม และธรรมชาตไดอยางยงยน 2.4.5 เปลยนแปลงปรบปรงไดตามยคสมย 2.4.6 คณสมบตของผทรงภมปญญาไทย

2.5**งานวจยทเกยวของ

(ศาสตราจารย๑กตตคณวฒนะ จฑะวภาต) การศกษาผาทอกบชวตคนไทย การผลตและวตถดบทใชในการทอ โดยมการแบงตามกรรมวธในการทอ ความละเอยด ความประณต ความงดงามซงมเอกลกษณ๑ตามกระบวนการถายทอดของแตละทองถน (บญชวย สทธรกษ๑ และอเนกพงศ๑ ธรรมาธวฒน๑) ท าการวจยเพอพฒนาครภายในจงหวดเพชรบรณ๑ดวยภมปญญาการทอผามก เพอมงสนบสนนการเรยนรทสอดคลองกบวถชวตในทองถน และอนรกษ๑ สบสานอตลกษณ๑ ตลอดจนภมปญญาทองถนอยางยงยน (ทรงพล ตวนเทศ) ศกษาภมปญญาการทอผาพนเมองของคนไทยเชอสายลาวครงในจงหวดสพรรณบร ชยนาท และอทยธาน โดยการเลอกจากกลมชาวบานทยงมการทอผาแบบดงเดมใชครงเปนสแดงยอมทโดดเดน ซงไดรบการสบทอดตอกนมา (Laird D. McLean) Since the early 1990’s, interest of the topic of knowledge (e.g., knowledge management, knowledge sharing, knowledge creation, etc.) as it relates to organizations and value creation for organizations has increased dramatically in both the popular and scholarly literature (von Krogh, Ichijo, & Nonaka,

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

38 2000). As is often the case in applied fields, it appears that the practices related to the phenomenon of knowledge management and knowledge creation have accelerated faster than the scholarly work to explain them. Numerous books have been written documenting the practices organizations are using to try to capitalize on the value that knowledge management and knowledge creation promise. Organizations are spending millions of dollars each year on information systems to capture knowledge and consultants to help organizations better share and use knowledge. Organizations rely on innovation for new products and services to provide them with growth in revenue. And yet, one must ask the question, “What do we really know about how knowledge is created within and shared across organizations?” The purpose of this paper is to answer the question--Does the theory of organizational knowledge creation, put forth by Nonaka and Takeuchi (1995), and contributed to by others (Nonaka, Toyama, & Byosière, 2001; Von Krogh, Ishijo, & Nonaka, 2000), constitute a theory? Or, is what they have articulated just hypotheses and conjecture at this point?

This first part of this article reviews and discusses what defines theory, the purpose of theory in both academia and practice, and how theory can be evaluated. Next, Nonaka and Takeuchi’s (1995) Theory of Organizational Knowledge Creation is reviewed at a general level for the benefit of the reader. Finally, Nonaka and Takeuchi’s theory of organizational knowledge creation is critiqued for the purpose of understanding its level of development and for making it a more fully mature theory.

(Constantin Bratianu) This paper, the topics study’s A Critical Analysis of Nonaka’s Model of Knowledge Dynamics. The purpose of this paper is to present a critical analysis of the well known knowledge dynamics model elaborated by Ikujiro Nonaka and his co-workers. The essence of this model consists of three layers of the knowledge-creation process: (a) the process of knowledge creation through socialization-externalization-combination-internalization (SECI), the knowledge conversion process between tacit and explicit knowledge, (b) Ba the platform for knowledge creation, (c) knowledge assets. The success and popularity of this model created premises and temptations for using it beyond the conceptual limits initially defined, generating this way a superficial interpretation of the complex organizational knowledge dynamics. Our critical analysis aims at the investigation of the operational power of Nonakas model of knowledge dynamics within the framework of organizational knowledge. In the same time, we would like to apply the entropy law to SECI model and to see how the conversion processes conceived by Nonaka satisfy

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

39 this law. Actually, although Nonaka considers socialization, externalization, combination and internalization as being conversion processes, only externalization and internalization are truly conversions. They consist in transforming tacit knowledge into explicit knowledge, and explicit knowledge into tacit knowledge, respectively. Socialization and combination are only processes of knowledge transfer, i.e. tacit knowledge to tacit knowledge, and explicit knowledge to explicit knowledge. Also, the evolving spiral is possible with inputs from the Ba platforms for knowledge creation and not with knowledge generation from within. The same evolving spiral of knowledge creation passes sequentially through individual processes and organizational processes in a deterministic way, although knowledge dynamics is not a physical process based on deterministic laws.

และอกหลากหลายงานวจยนานาชาตท เกยวของกบ Knowledge Management, Knowledge Base ศกษาเพอน ามาประยกต๑ วเคราะห๑หลกการ กระบวนการ และแนวความคดในการพฒนาระบบใหมความสมบรณ๑

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร (The

Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphan Buri) เพอสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ในการตรวจสอบ จดเกบขอมลดานวฒนธรรมทองถน และความพงพอใจของผใช ตอการใชงานระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ซงระบบมความเหมาะสมทสามารถจดเกบขอมล ตรวจสอบความถกตองในการแสดงความเปนสวนตวในการเขาใชงาน และจดการระบบ โดยการตรวจสอบดวยการ Login ผวจยไดด าเนนการศกษาขอมลพนฐานทางวฒนธรรมทองถนของจงหวดสพรรณบร จากการลงพนทและพพธภณฑสถานแหงชาตเบองตนเพอเกบขอมล และวางแผนการเกบขอมลภมปญญาจากชาวบานดวยการการสมภาษณ ถายท าวดโอ เพอเปนองคความรบนระบบ เผยแพรประชาสมพนธ เกบใหผใฝรและลกหลานไทยในอนาคต

การด าเนนการจดท าระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ผวจยไดด าเนนจดท าขนตอนการท างานของระบบงานพฒนาเวบไซต และการพฒนาฐานขอมล ซงสามารถแบงขนตอนการด าเนนงานไดดงน

3.1**การออกแบบโครงสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวด

สพรรณบร 3.2**การออกแบบหนาเวบไซตระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวด

สพรรณบร 3.3**Data Dictionary 3.1**การออกแบบโครงสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร การออกแบบโครงสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร มการวางแผนงานในการวางระบบงานและโครงสรางของเวบไซต ตามโครงสรางการพฒนาระบบฐานขอมลเพอใหการพฒนา สามารถด าเนนงานตามโครงสรางทวางแผนไวโดยมรายละเอยดโครงสรางเวบไซต ดงน 3.1.1**การออกแบบโครงสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

ผวจยไดด าเนนการออกแบบโครงสรางฐานขอมลสารสนเทศ โดยเรมจากโครงสรางเวบไซตในสวนของผใชงาน และโครงสรางเวบไซตในสวนของผผดแลระบบ ดงภาพท 3.1 – 3.2

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

41

ภาพท 3.1 โครงสรางเวบไซตในสวนของผใชงาน

ขอมลพนฐานของพพธภณฑ

การจดนทรรศการในอาคาร

หนาแรกของระบบ

หนาหลก

คลงความรทองถน

กลมชาตพนธในสพรรณบร

ผาทอในสพรรณบร

เครองปนดนเผา

เพลงพนบานเมองสพรรณ

ลกปด

ชมภาพใน gallery

ชม VDO ด VDO

ดรปภาพ และรายละเอยด

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

42

ภาพท 3.2 โครงสรางเวบไซตในสวนของผผดแลระบบ

เพมภาพ gallery

Login

การจดการภาพใน gallery การจดการภาพใน VDO

ลบภาพ gallery เพม VDO ลบ VDO

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

43

3.2**การออกแบบหนาเวบไซตระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

Story Board ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

ผเขยน นางสาวลกษนนท พลอยวฒนาวงศ

ขอก าหนดการพฒนาบทเรยน ความละเอยดทใชในการแสดงผล 1024x768 1280x768 1366x768 อนๆ องคประกอบในจอภาพ Title Bar Menu Bar ขอก าหนดของ Hardware ขนต าทจะใชเขาระบบนได

1. CPU มความเรวไมต ากวา 1 GHz 2. มหนวยความจ าไมต ากวา 1 GB. 3. มพนทในการจดเกบขอมล (Hard Disk) 20 GB. 4. อปกรณการเชอมตอเครอขาย

ขอก าหนดของ Software ทจะใชในระบบนได

1. ระบบปฏบตการ Windows 7 หรอ ดกวา 2. Web Browser ใช Internet Explorer 8 ขนไป พรอมลง Plug In Flash Player หรอ Web

Browser chrome รปแบบการน าไปใชงาน CD-ROM Standalone จ านวนแผน แผน

ความเรวในการเชอมตอ 10 Mbps Network (Intranet) ความเรวในการเชอมตอ Mbps

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

44

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาแรกระบบ

ภาพท 3.3 Storyboard หนาแรกระบบ

ล าดบเหตการณ เมอเขาส เวบไซตระบบระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จะพบกบภาพพพธภณฑ

เงอนไขดานโปรแกรม ผใชงานสามารถเขาสเวบไซตได โดยการคลกท คลกเพอเขาสระบบ ระบบจะเขาสหนาหลกของระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน

คลกเพอเขาสเวบไซต

ภาพพพธภณฑ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

45

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาหลกของระบบ

ภาพท 3.4 Storyboard หนาหลกของระบบ

ล าดบเหตการณ เมอเขามาในสวนของหนาหลกของระบบ ผใชงานสามารถเลอกดขอมลทตองการได ประกอบดวย ขอมลพนฐานของพพธภณฑ การจดนทรรศการในอาคาร คลงความรทองถน กลมชาตพนธ ในสพรรณบร ผาทอในสพรรณบร เครองปนดนเผา เพลงพนบานเมองสพรรณ ลกปด ชมภาพในGallery ชมVDO

เงอนไขดานโปรแกรม ผใชงานสามารถเลอกดขอมลทตองการได

Copyright © [email protected] All right reserved

รปภาพในพพธภณฑ

ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน

The Wisdom Cultural Heritage Information System of Suphanburi

ขอมลพนฐานของพพธภณฑ การจดนทรรศการในอาคาร คลงความรทองถน กลมชาตพนธในสพรรณบร ผาทอในสพรรณบร เครองปนดนเผา เพลงพนบานเมองสพรรณ ลกปด ชมภาพในGallery ชมVDO

mailto:[email protected]

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

46

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาขอมลพนฐานของพพธภณฑ

ภาพท 3.5 Storyboard หนาขอมลพนฐานของพพธภณฑ

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน ขอมลพนฐานของพพธภณฑ ระบบจะแสดงขอมลพนฐานของพพธภณฑ ใหผใชงาน



ขอมลพพธภณฑแหงชาตสพรรณบร





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

47

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาการจดนทรรศการภายในอาคาร

ภาพท 3.6 Storyboard หนาการจดนทรรศการภายในอาคาร

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน การจดนทรรศการภายในอาคาร ระบบจะแสดงขอมลการจดนทรรศการภายในอาคาร ใหผใชงาน ประกอบดวย บทน า เมองสพรรณ เมองยทธหตถ คนสพรรณ ประวตบคคลส าคญ ศาสนศลป แหลงเตาเผาบานบางปน วรรณกรรมเมองสพรรณ เพลงพนบาน /เพลงลกทง และสพรรณบรวนน



ขอมลการจดนทรรศการถาวรภายในอาคาร





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

48

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาคลงความรทองถน

ภาพท 3.7 Storyboard หนาคลงความรทองถน

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน คลงความรทองถน ระบบจะแสดงขอมลคลงความรทองถน ใหผใชงาน ประกอบดวย มนษยยคแรกในจงหวดสพรรณบร คนในวฒนธรรมทวารวดทอทอง ชมชนโบราณทเนนทางพระ และคนสพรรณในประวตศาสตรอยธยา



ขอมลคลงความรทองถน





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

49

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนากลมชาตพนธในจงหวดสพรรณบร

ภาพท 3.8 Storyboard หนากลมชาตพนธในจงหวดสพรรณบร

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน กลมชาตพนธในจงหวดสพรรณบร ระบบจะแสดงขอมลกลมชาตพนธในจงหวดสพรรณบร ใหผใชงาน ประกอบดวย ชาวไทยละวา ชาวไทยพนถน คนไทยเชอสายจน ชาวไทยพวน ชาวไทยทรงด า ชาวไทยกาหรอลาวครง ไทยเวยง ชาวไทยเขมร ชาวไทยกระเหรยง และชาวไทยญวน



ขอมลกลมชาตพนธในจงหวดสพรรณบร





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

50

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาผาทอในจงหวดสพรรณบร

ภาพท 3.9 Storyboard หนาผาทอในจงหวดสพรรณบร

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน ขอมลพนฐานของพพธภณฑ ระบบจะแสดงขอมลพนฐานของพพธภณฑ ใหผใชงาน ประกอบดวย ผาทอ ผาไทย ผาพนเมอง ผาสพรรณ กลมทอผาบานดอน กลมทอผาบานวงทอง กลมทอผาโบราณบานหนองกระทม กลมทอผาสตรชาวนาไทย กลมทอผาบานยางลาว กลมทอผาบานทงกานเหลอง กลมทอผาบานดอนมะนาว กลมทอผาบานใหมดอนคา และกลมผาทอมงคลนมตร



ขอมลผาทอในจงหวดสพรรณบร





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

51

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาเครองปนดนเผา

ภาพท 3.10 Storyboard หนาเครองปนดนเผา

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน ขอมลพนฐานของพพธภณฑ ระบบจะแสดงขอมลพนฐานของพพธภณฑ ใหผใชงาน ประกอบดวย เครองถวยเตาเผาบานบางปน ลกษณะของเตาเผา เครองถวย แยกเรองศกษาเปนสองแนวทาง ประเภทเครองปนดนเผา ประเภทของเครองถวย การผลตเครองถวย รปแบบภาชนะดนเผาทผลตจากเตาเผาบานบางปน การก าหนดอาย รปแบบและลายบนเครองปนดนเผาเตาบานบางปน ลกษณะลวดลายรปบคคล และสตวจากแหล ง เตา เผาบ านบางปน ส วนลายประดบ เครองปนดนเผาทมลกษณะเปนลายเฉพาะทเตาบานบางปน



ขอมลเครองปนดนเผา





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

52

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาเพลงพนบานเมองสพรรณ

ภาพท 3.11 Storyboard หนาเพลงพนบานเมองสพรรณ

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน ขอมลพนฐานของพพธภณฑ ระบบจะแสดงขอมลพนฐานของพพธภณฑ ใหผใชงาน ประกอบดวย เพลงอแซว ตวอยางบทเพลงอแซว และพอเพลงแมเพลงอแซวส าคญของเมองสพรรณ



ขอมลเพลงพนบานเมองสพรรณบร





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

53

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาลกปด

ภาพท 3.12 Storyboard หนาลกปด

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน ขอมลพนฐานของพพธภณฑ ระบบจะแสดงขอมลพนฐานของพพธภณฑ ใหผใชงาน ประกอบดวย ความเปนมาของลกปด ลกปดเมองสพรรณบร และลกปดทเมองอทอง



ขอมลลกปด





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

54

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาแสดงภาพใน gallery

ภาพท 3.13 Storyboard หนาแสดงภาพใน gallery

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน ชมภาพใน Gallery ระบบจะแสดงขอมลภาพแบบไมละเอยด และมรปภาพขนาดเลกขนมาแสดง

เงอนไขดานโปรแกรม ผใชงานสามารถเลอกดรปภาพทตองการได โดยเลอกประเภทรปภาพทตองการ และเลอกรบชมภาพทตองการได


ประเภทรปภาพ Summit

ตารางแสดงผลการคนหา id_photo name_photo detail_photo type_photo แสดงรปภาพ





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

55

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาแสดงภาพและรายละเอยด

ภาพท 3.14 Storyboard หนาแสดงภาพและรายละเอยด

ล าดบเหตการณ เมอคลกรปภาพทตองการด ระบบจะแสดงรปภาพทเลอก และรายละเอยดขอมลของภาพ

เงอนไขดานโปรแกรม ระบบจะเปดหนาตางใหมออกมา พรอมกบแสดงภาพทผใชงานเลอกขนาดใหญ และแสดงรายละเอยดใหทราบ เมอรบชมเสรจแลว ผใชงานสามารถปดหนาตางนได


DISPLAY PHOTO

รปภาพ

รายละเอยด :





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

56

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาแสดงรายการ VDO

ภาพท 3.15 Storyboard หนาแสดงรายการ VDO

ล าดบเหตการณ เมอคลกเขามาทเมน ชม VDO ระบบจะแสดงรายการ VDO ทระบบมใหผใชงานเลอกรบชมได

เงอนไขดานโปรแกรม ผใชงานสามารถคลกเลอก VDO ทตองการรบชมได


รายการ VDO รายการ VDO มดงน





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

57

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาด VDO

ภาพท 3.16 Storyboard หนาด VDO

ล าดบเหตการณ เมอคลกรายการ VDO ทตองการรบชม ระบบจะแสดง VDO ทเลอก เพอใหผใชงานไดรบชม

เงอนไขดานโปรแกรม ระบบจะเปดหนาตางใหมออกมา พรอมกบแสดง VDO ทผใชงานเลอก ผใชงานสามารถเลอกรบชมแบบเตมจอได เมอรบชมเสรจแลว ผใชงานสามารถปดหนาตางนได


VDO





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

58

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนา Login

ภาพท 3.17 Storyboard หนา Login

ล าดบเหตการณ ผดแลระบบ ปอน URL เขามาเพอเขามาในสวนของผดแลระบบ ระบบจะใหยนยนดวยการ ปอน Username และ Password ของผดแลระบบ

เงอนไขดานโปรแกรม ผดแลระบบจะตองปอน Username และ Password ของผดแลระบบใหถกตอง ถาปอนถกตองระบบจะแสดงหนาหลกของผดแลระบบ หากปอนผดระบบจะแจงใหทราบวาปอน Username และ Password ไมถกตอง และใหปอนใหม


ปอน Username และ Password Username : Password :




Submit Passwo

rd


สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

59

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาหลกผดแลระบบ

ภาพท 3.18 Storyboard หนาหลกผดแลระบบ

ล าดบเหตการณ เมอผดแลระบบ ท าการ Login เขามาในระบบ ระบบจะแสดงหนาหลกของผดแลระบบ โดยจะมเมนใหผดแลระบบเลอกใชงาน เหมอนกบผใชงานทวไป ทเพมมาจะเปนสวนของการจดการรปภาพ และ VDO

เงอนไขดานโปรแกรม ผดแลระบบสามารถเลอกเมนทตองการใชงานได


ยนดตอนรบคณ …. สถานะคณคอ … Menu ระบบคลงความร แหลงความรชมชน





สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

60

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาเพมภาพในระบบ Gallery

ภาพท 3.19 Storyboard หนาเพมภาพในระบบ Gallery

ล าดบเหตการณ เมอผดแลระบบเลอกเมน เพมภาพในระบบ Gallery ระบบจะแบงออกเปนสองสวน สวนแรกเปนสวนของการเพมรปภาพใหมเขาระบบ สวนทสองเปนการแสดงภาพทมอยในระบบ ใหผดแลระบบทราบ

เงอนไขดานโปรแกรม ผดแลระบบสามารถเพมรปภาพใหมเขาระบบได โดยจะตองกรอกขอมล รปภาพ ค าอธบายรปภาพ และเลอกประเภทรปภาพทตองการ โดยจะตองปอนขอมลใหครบเพอความสมบรณของระบบ เมอกรอกขอมลครบแลวใหคลกทปม Submit เพอเอาภาพเขาสระบบ


ADMIN : PHOTO GALLERY รปภาพ : ค าอธบายรปภาพ : ประเภทรปภาพ :

ล าดบท ชอไฟลรปภาพ รายละเอยด ประเภท ลบ




Summit Reset


สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

61

LESSON STORYBOARD FORM Topic ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน Module/Unit หนาเพม VDO จาก Youtube

ภาพท 3.20 Storyboard หนาเพม VDO จาก Youtube

ล าดบเหตการณ เมอผดแลระบบเลอกเมน เพม VDO ระบบจะแบงออกเปนสองสวน สวนแรกเปนสวนของการเพม VDO ใหมเขาระบบ สวนทสองเปนการแสดง VDO ทมอยในระบบ ใหผดแลระบบทราบ

เงอนไขดานโปรแกรม ผดแลระบบสามารถเพม VDO ใหมเขาระบบได โดยจะตองกรอกขอมล VDO โดยจะตองปอนขอมลใหครบเพอความสมบรณของระบบ เมอกรอกขอมลครบแลวใหคลกทปม Submit เพอเอา VDO เขาสระบบ


ADMIN : VDO YOUTUBE link VDO : ค าอธบาย VDO :

ล าดบ VDO รายละเอยด ลบ




Submit Reset


สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

62

3.3**Data Dictionary Data Dictionary การออกแบบโครงสรางฐานขอมลของ ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน ผวจยไดแบงตารางเกบขอมลเปน 3 ตาราง ประกอบดวย ตารางเกบขอมลดใชงานในระบบ ตารางเกบขอมลรปภาพทใชในระบบ ซงจะแยกเปนประเภทตางๆ ตามทก าหนด และตารางเกบขอมลวดโอทใชในระบบเพอใหผใชงานไดรบชมวดโอทเกยวของกบภมปญญาวฒนธรรมทองถน แตละตารางมรายละเอยด คณลกษณะ ดงตอไปน ตารางท 3.1 member ใชส าหรบเกบขอมล user ผใชงานในระบบระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน โดยจะเกบขอมล รหสผใชงาน ชอเขาสระบบ รหสผานเขาระบบ และสถานะผใชงานระบบ โดยรหสผใชงาน เปนคยหลก และมคณลกษณะพเศษ สามารถเพมคารหสผใชงานอตโนมตเมอเพมผใชงานใหมเขาระบบ ตารางท 3.1 แสดงขอมลโครงสรางของตาราง member

NO ชอ Filed ชนดขอมล คณลกษณะพเศษ คย ความหมาย 1 id int (3) auto_increment PK รหสผใชระบบ 4 username varchar (10) ชอเขาใชระบบ 5 password varchar (10) รหสผาน 6 sid varchar (10) สถานะผใชระบบ

ตารางท 3.2 tb_photo ใชส าหรบเกบขอมล ของรปภาพตางตางๆ ทอยในระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน ในตารางนประกอบดวย รหสรปภาพ ชอรปภาพ รายละเอยดรปภาพ และประเภทของรปภาพ โดยรหสรปภาพ เปนคยหลก และมคณลกษณะพเศษ สามารถเพมคารหสรปภาพอตโนมตเมอเพมรปภาพใหมเขาระบบ ตารางท 3.2 แสดงขอมลโครงสรางของตาราง tb_photo

NO ชอ Filed ชนดขอมล คณลกษณะพเศษ คย ความหมาย 1 id_photo int (3) auto_increment PK รหสรปภาพ 2 name_photo varchar (100) ชอรปภาพ 3 detail_photo text รายละเอยดรปภาพ 4 type_photo varchar (100) ประเภทของรปภาพ

ตารางท 3.3 tb_vdo ใชส าหรบเกบขอมลของวดโอทใชงานในระบบ ผดแลระบบสามารถเพมลบวดโอตางๆในระบบได ในสวนของตาราง tb_vdo การเกบขอมลจะประกอบไปดวย รหสวดโอ ชอวดโอ และรายละเอยดวดโอ โดยรหสวดโอ เปนคยหลก และมคณลกษณะพเศษ สามารถเพมคารหสวดโออตโนมตเมอเพมวดโอใหมเขาระบบ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

63

ตารางท 3.3 แสดงขอมลโครงสรางของตาราง tb_vdo NO ชอ Filed ชนดขอมล คณลกษณะพเศษ คย ความหมาย 1 id_vdo int (3) auto_increment PK รหสวดโอ 2 name_vdo varchar (200) ชอวดโอ 3 detail_vdo text รายละเอยดวดโอ

ตารางท 3.4 student ใชส าหรบเกบขอมลของนกศกษาทเขามาใชงานในระบบ ซงนกศกษาสามารถตรวจสอบขอมลของตนเองได ในสวนของตาราง student การเกบขอมลจะประกอบไปดวย รหสนกศกษา ค าน าหนาชอ เพศ ชอ-สกลนกศกษา ชอเขาใชงานระบบ รหสผาน และกลมเรยน ตารางท 3.4 ขอมลโครงสรางของตาราง student NO ชอ Filed ชนดขอมล คณลกษณะพเศษ คย ความหมาย 1 id_s char (12) PK รหสนกศกษา 2 title varchar (5) ค าน าหนา 3 sex varchar (30) เพศ 4 firstname_s varchar (10) ชอนกศกษา 5 lastname_s varchar (10) นามสกลนกศกษา 6 nameuser varchar (10) ชอเขาใชระบบ 7 password char (10) รหสผาน 8 id_room int (4) FK รหสกลมเรยน

ตารางท 3.5 check_system ใชส าหรบเกบขอมลในการตรวจเครองแตงกายกอนเขาสอบในแตละครง ใน 1 ภาคการศกษา จะมการสอบอย 2 ครง คอ การสอบกลางภาค และการสอบปลายภาค ซงการตรวจเครองแตงกายแตละครงจะตรวจอยหลายอยางดวยกน เชน ผม เสอ กางเกง กระโปรง รองเทา ถงเทา หนวด ฯลฯ เมอตรวจในระบบเสรจแลว ระบบจะท าการบนทกขอมลทตรวจตางๆ ลงในตารางน ตารางท 3.5 ขอมลโครงสรางของตาราง check_system

NO ชอ Filed ชนดขอมล คณลกษณะพเศษ คย ความหมาย 1 id_system int auto_increment PK รหสระบบตรวจ 2 detail varchar รายละเอยด 3 hair varchar ผม 4 shirt varchar เสอ 5 belt varchar เขมขด 6 shoes varchar รองเทา 7 pants varchar กางเกง

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

64

ตารางท 3.5 ขอมลโครงสรางของตาราง check_system (ตอ)

ตารางท 3.6 information ใชส าหรบเกบขอมลขาวสารประชาสมพนธตางๆ ในระบบเพอใหผใชงานไดรบทราบขาวตางๆ ในการออกแบบตารางนสามารถแสดงขาวสาร และรปภาพได โดยจะอางองกบวนทประกาศขาวและวนทแกไขขาวสารนนๆ ตารางท 3.6 ขอมลโครงสรางของตาราง information NO ชอ Filed ชนดขอมล คณลกษณะพเศษ คย ความหมาย 1 id_i int (10) auto_increment PK รหสขาวสาร 2 text_heder varchar (50) หวขอ 3 id_user varchar (10) รหสผใชระบบ 4 name_photo varchar (50) รปภาพ 5 date_post varchar (10) วนท 6 update_post date วนทแกไขลาสด

NO ชอ Filed ชนดขอมล คณลกษณะพเศษ คย ความหมาย 8 skirt varchar กระโปรง 9 clasper varchar ตงตง 10 brooch varchar เขมกลด 11 id_s varchar FK รหสนกศกษา 12 status_system varchar ผาน / ไมผาน 13 semester varchar ภาคการศกษา 14 years int ปการศกษา 15 status_term varchar สถานะการสอบ 16 start_date_check date วนทเรมเชค 17 end_date_check date วนทสนสดการเชค 18 count_check varchar จ านวนครงทตรวจ 19 id_user int FK รหสผใชระบบ 20 id_room int FK รหสกลมเรยน 21 socks varchar ถงเทา 22 mirror varchar หนวด 23 next_tide varchar เนคไทน 24 image varchar รปภาพการตรวจ 25 status_check varchar สถานะระบบ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

65

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

จากการด าเนนการวจย คณะผวจยไดท าการพฒนาระบบ น าระบบไปทดลอง และน าไปใช

ขนตอนถดมาคอ การน าเสนอผลการวเคราะหขอมลระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร (The Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphan Buri) โดยไดผลการวเคราะหขอมล เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของงานวจย ซงสามารถแบงการวเคราะหขอมลได ดงน

4.1**ผลการสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

4.2 *ผลการวเคราะหแบบสอบถามความพงพอใจ ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร 4.1**ผลการสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวด

สพรรณบร 4.1.1 สวนของผใชงานทวไป

หนาแรกเมอเขาสเวบไซต จะพบกลบภาพเคลอนไหวทเกยวของกบพพธภณฑ ความรทองถน กลมชาตพนธในสพรรณบร ผใชงานสามารถรบชมภาพเคลอนไหวได หรอหากไมตองการรบชม สามารถคลกท คลกเพอเขาสเวบไซต เพอเขาสหนาหลกของระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

ภาพท 4.1 หนาแรกเพอเขาสหนาหลกของระบบ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

66

เมอเขาสหนาหลกผเขาชมจะสามารถเลอกดหวขอตางๆ ทตองการได ประกอบดวย ขอมลพนฐานของพพธภณฑ การจดนทรรศการในอาคาร คลงความรทองถน กลมชาตพนธในสพรรณบร ผาทอในสพรรณบร เครองปนดนเผา เพลงพนบานเมองสพรรณ ลกปด ชมภาพใน gallery ชม VDO

ภาพท 4.2 หนาหลกของระบบ

หนาขอมลพนฐานของพพธภณฑ สถานแหงชาตสพรรณบร ในหนานจะแสดงของมล

พนฐานของพพธภณฑ เชน ทตง พนท ภายในพพธภณฑมอะไรบาง

ภาพท 4.3 หนาประวตพพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดสพรรณบร

หนาการจดนทรรศการภายในอาคาร แสดงถงการจดวางแตอยางในอาคารของ

พพธภณฑ ซงประกอบดวย บทน า เมองสพรรณ เมองยทธหตถ คนสพรรณ ประวตบคคลส าคญ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

67

ศาสนศลป แหลงเตาเผาบานบาปน วรรณกรรมเมองสพรรณ เพลงพนบาน เพลงลกทง และสพรรณบรวนน

ภาพท 4.4 หนาแนะน าภายในอาคารจดนทรรศการ

หนาคลงความรทองถน มขอมลประกอบตงแต มนษยยคแรกในจงหวดสพรรณบร คน

ในวฒนธรรมทวารวดทอทอง ชมชนโบราณทเนนทางพระ และ คนสพรรณในประวตศาสตรอยธยา

ภาพท 4.5 หนาแสดงขอมลคลงความรทองถน

หนากลมชาตพนธในจงหวดสพรรณบร จะแสดงขอมลพนฐานของแตละชาตพนธ

ประกอบดวย ชาวไทยะละวา ชาวไทยพนถน ชาวไทยเชอสายจน ชาวไทยพวน ชาวไทยทรงด า ชาวไทยกาหรอลาวครง ไทยเวยง ชาวไทยเขรม ชาวไทยกระเหรยง และชาวไทยญวณ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

68

ภาพท 4.6 หนาขอมลกลมชาตพนธในจงหวดสพรรณบร

หนาผาทอในจงหวดสพรรณบร มขอมลของ ผาทอ ผาไทย ผาพนเมอง ผาสพรรณ กลม

ทอผาบานดอน กลมทอผาบานวงทอง กลมทอผาโบราณบานหนองกระทม กลมทอผาสตรชาวนาไทย กลมทอผาบานยางลาว กลมทอผาบานทงกานเหลอง กลมทอผาบานดอนมะนาว กลมทอผาบานใหมดอนคา และกลมผาทอมงคลนมตร

ภาพท 4.7 ขอมลผาทอในจงหวดสพรรณบร

หนาเครองปนดนเผา แสดงถงขอมลตางๆประกอบดวย เครองถวยเตาเผาบานบางปน

ลกษณะของเตาเผา ประเภทเครองปนดนเผา ประเภทของเครองถวย การผลตเครองถวย รปแบบภาชนะดนเผาทผลตจากเตาเผาบานบางปน การก าหนดอาย รปแบบและลายบนเครองปนดนเผาบานบางปน ลกษณะลวดลายรปบคคลและสตวจากแหลงเตาเผาบานปน และสวนลายประดบเครองปนดนเผาทมลกษณะเปนลายเฉพาะทเตาเผาบานบางปน

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

69

ภาพท 4.8 ขอมลเครองปนดนเผา

หนาเพลงพนบานเมองสพรรณ มขอมลของเพลงตางๆ ทอยในเมองสพรรณ การขบรอง

ชวงเวลาหรอเทศกาลทจะใชขบรอง รวมถงบคคลส าคญ ของเพลงพนบานเมองสพรรณ

ภาพท 4.9 ขอมลเพลงพนบานเมองสพรรณ

หนาลกปด จะแสดงเนอหาเกยวกบลกปดแบบตางๆ ความเปนมาของลกปด ลกปดเมองสพรรณบร ลกปดทเมองอทอง และขอมลจากกรมศลปากรทเกยวกบลกปดทขดพบทอ าเภออทอง

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

70

ภาพท 4.10 ขอมลลกปดโบราณ

หนาชมภาพใน gallery ผใชงานสามารถเลอกประเภทรปภาพไดตามตองการ ระบบจะ

แสดงภาพในประเภทนนๆ ออกมาเพอไมใหรปภาพเยอะจนเกนไป ผจะท าจงแบงออกเปนประเภทตางๆไวใหเลอก มทง เครองปนดนเผา จกรสาน ชาตพนธ เปลญวณ ผาทอ เพลง และลกปด ซงบางกลมจะแบงยอยลงไปอกเพอใหงายตอการศกษา เมอเลอกประเภททตองการแลว ระบบจะแสดงขอมลทเลอกไวออกมา ซงจะเปนภาพขนาดเลก ผชมสามารถคลกทภาพเพอดขนาดใหญได โดยระบบจะท าการเปดหนาใหมใหอตโนมต

ภาพท 4.11 หนาการจดการภาพใน gallery

เลอกดภาพทตองการ ระบบจะแสดงภาพขนาดใหญใหพรอมกบรายละเอยดของภาพ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

71

ภาพท 4.12 การแสดงภาพบนหนาเวบไซต

ในสวน VDO เมอเขาสหนารบชม VDO ระบบจะแสดง VDO ทมาจาก Youtube โดย

ผดแลระบบจะเปนคนเพมลบ VDO ในสวนน สวนผใชงานจะเหนลงค VDO ทผดแลระบบปอนเขามาในระบบ ตองการรบชม VDO ตวใดใหคลกทชอนน

ภาพท 4.13 หนาตารางแสดงผลการคนหารายชอ

เมอผใชงานเลอก VDO ทตองการรบชม ระบบจะแสดง VDO ทดงขอมลมาจาก

Youtube ใหโดยท าการเปดหนาใหมใหอตโนมต ผใชงานสามารถเรงเสยงหรอขนาด VDO ไดเหมอนกบเวบไซต Youtube

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

72

ภาพท 4.14 หนาแสดงวดโอ

4.1.2 ในสวนของผดแลระบบ

ระบบจะใหท าการ Login กอน เพอเขาสระบบของผดแลระบบ โดยการ Login ใหปอน Username กบ Password ทถกตองลงไปจะเขาผระบบได

ภาพท 4.15 หนาการเขาใชงานระบบ

เมอปอน Username กบ Password ทถกตองแลวระบบจะแสดงหนาหลกของผดแล

ระบบ โดยเมนหรอลงคใหเลอกจะเหมอนกบผใชงานทวไป แตจะเพมในสวนของการ เพมรปภาพใน Gallery และเพม VDO

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

73

ภาพท 4.16 หนาแสดงการเขาสระบบ

ในการเพมภาพในระบบ Gallery นนผดแลระบบสามารถเลอกภาพทตองการ ใสค าอธ

บานรปแบบ และเลอกประเภทรปภาพวาจะใหอยหมวดใด กดปม Submit เปนอนเพมรปภาพ สวนภาพไหนทไมตองการ หรอ เพมมาผด ผดแลระบบสามารถลบภาพนนๆ ไดดวยการคลกทรปถงขยะของรปภาพนนๆ

ภาพท 4.17 หนาการจดการไฟลภาพ

ในระบบเพม VDO จาก Youtube นนคลายกบการเพมภาพใน Gallery คอใหใสลงค

VDO จาก Youtube พมพค าอธบาย VDO กดปม Submit เปนอนเพม VDO สวนการลบ VDO ทไมตองการคลกทถงขยะของ VDO ทตองการลบ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

74

ภาพท 4.18 หนาการจดการไฟลวดโอ

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

75

4.2**ผลการวเคราะหแบบสอบถามความพงพอใจ ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

ผลการวเคราะหการวจยครงน คอ แบบสอบถามความพงพอใจผใชงานระบบ โครงการวจย เรอง ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร อยในระดบดมาก

4.2.1 การหาความพงพอใจของผใชระบบนน คณะผวจยไดใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการหาความพงพอใจของผใชระบบ ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบมาตรสวนประมาณคา (Rating Scale) แบงเปน 5 ระดบ โดยมการใหคะแนนรวมแบบอนตรภาคชน (Interval Scale) ดงน

ดมาก 5 คะแนน ด 4 คะแนน ปานกลาง 3 คะแนน

นอย 2 คะแนน นอยทสด 1 คะแนน

จากนนน ามาหาระดบคะแนนเฉลยและใชสตร เพอก าหนดความส าคญเกยวกบความพงพอใจของผใชบทเรยน ดงน

ก)**พสย =**คาสงสดของขอมล – คาต าสดของขอมล =**5 – 1 =**4 ข)**ความกวางของอนตรภาคชน =**พสย / จ านวนชน =**4 / 5 =**0.8 แสดงคะแนนเฉลยได ดงน 4.21 – 5.00 แสดงวา มความพงพอใจตอระบบดมาก 3.41 – 4.20 แสดงวา มความพงพอใจตอระบบด 2.61 – 3.40 แสดงวา มความพงพอใจตอระบบปานกลาง 1.81 – 2.60 แสดงวา มความพงพอใจตอระบบนอย 1.00 – 1.80 แสดงวา มความพงพอใจตอระบบนอยทสด

ในการแปลความหมายค าตอบทไดจากแบบสอบถามความพงพอใจของผใชระบบ เปนทนยมใหเปนคะแนนตามล าดบความเขม หรอความหนกเบา หรอทศทางของค าตอบ โดยใหคะแนนเปน 1 2 3 4 และ 5 ตามล าดบ เชน มความพงพอใจระดบมากทสด เปน 5 คะแนน และลดหลนลงไปถง นอยทสด เปน 1 คะแนน ดงนนจงเรยกแบบสอบถามประเภทนวาเปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale)

4.2.2**ผลการวเคราะหแบบสอบถามความพงพอใจของอาจารยตอการใช ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบรสามารถสรปและแปรผล ดงน

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

76

ตารางท 4.1**ความพงพอใจของผใชระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

No. Topics Point

Average S.D.

Meaning of Satisfaction

1. เวบไซตทไดรบการออกแบบอยางประณตและเหมาะสม

3.95 0.64 มาก

2. องคกรขอมลในเวบไซตมความเหมาะสมทเขาใจไดงายและสะดวกในการใช

4.14 0.55 มาก

3. ขอมลทแสดงใหเหนบนเวบไซตทนาเชอถอ 4.35 0.52 มากทสด

4. กระบวนการและการแสดงผลเวบไซตไดอยางรวดเรว

4.23 0.54 มากทสด

5. เวบไซตทใชงานงาย 4.18 0.55 มาก

6. ผใชสามารถเพมลบและ / หรอปรบขอมลทเตมไปบนเวบไซตไดอยางมประสทธภาพ

4.50 0.45 มากทสด

7. เวบไซตสนบสนนประสทธภาพของประเทศในภมปญญามรดกทางวฒนธรรม

4.38 0.52 มากทสด

8. ขอมลทใหไวในเวบไซตจะเปนประโยชนส าหรบพพธภณฑแหงชาตและสงคม

4.45 0.42 มากทสด

9. เวบไซตจะเปนประโยชนตอชมชนสงคมและเศรษฐกจของประเทศ

4.60 0.44 มากทสด

10. ทานมความพงพอใจโดยรวมกบระบบ 4.41 0.52 มากทสด Total average (10 questions) 4.31 0.51 มากทสด

จากตารางท 4.1 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความพงพอใจของผใชตอการใชระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร แสดงใหเหนวา คาเฉลยความพงพอใจของผใชรวมอยในระดบมากทสด ไดคาเฉลย 4.31 โดยมสงทผเรยนมความคดเหนระดบมากทสด คอ ขอมลทแสดงใหเหนบนเวบไซตทนาเชอถอ กระบวนการและการแสดงผลเวบไซตไดอยางรวดเรว ผใชสามารถเพมลบและ / หรอปรบขอมลทเตมไปบนเวบไซตไดอยางมประสทธภาพ เวบไซตสนบสนนประสทธภาพของประเทศในภมปญญามรดกทางวฒนธรรม ขอมลทใหไวในเวบไซตจะเปนประโยชนส าหรบพพธภณฑแหงชาตและสงคม เวบไซตจะเปนประโยชนตอชมชนสงคมและเศรษฐกจของประเทศ ทานมความพงพอใจโดยรวมกบระบบ โดยมสงทผเรยนมความคดเหนระดบมาก คอ เวบไซตทไดรบการออกแบบอยางประณตและเหมาะสม องคกรขอมลในเวบไซตมความเหมาะสมทเขาใจไดงายและสะดวกในการใช เวบไซตทใชงานงาย จงสรปไดวาอาจารยผสอน มความพงพอใจในระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร อยในระดบมากทสด

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

บทท 5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การวจยครงน มวตถประสงคเพอพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรม

ทองถน จงหวดสพรรณบร (The Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphan Buri) เพอเปนการน าเทคโนโลยมาประยกตใชและกอประโยชนกบการสนบสนนในดานการจดการฐานขอมลสารสนเทศ สรางภมปญญาทองถนในรปแบบดจตอล และเผยแพรภมปญญาทองถนในรปแบบเวบองคความร อาศยความรจากหลายสาขาวชา ดานภมศาสตร ประวตศาสตร สงคมวฒนธรรม ศลปกรรม คณตศาสตรสถตประยกต และการเขยนโปรแกรมคอมพวเตอร เพอสรางระบบใหสามารถท างานไดบรรลตามวตถประสงค และขอบเขตของงานวจยทก าหนด 5.1**วตถประสงคของการวจย

5.1.1**เพอพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ดวยการน าเทคโนโลยเขามาชวยในการจดเกบ และจดการขอมลในรปแบบดจตอล

5.1.2**เพอการอนรกษและสบสานภมปญญาทองถนของจงหวดสพรรณบร 5.1.3**เพอเผยแพรและประชาสมพนธภมปญญาทองถน ทโดดเดนของจงหวดแก สงคม ชมชน และชาวตางชาต 5.1.4 เพอหาความพงพอใจของผใชงานตอการใชระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร

ประชากรในการวจย เปนประชากร และนกทองเทยวในจงหวดสพรรณบร กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอกลมนกทองเทยวทมอายตงแต 15 ปขนไปและเขามา

เทยวในจงหวดสพรรณบร จ านวน 500 คน สถานททใชในการศกษาวจยคอ สถานททองเทยวตางๆ ของจงหวดสพรรณบร คอ พพธภณฑ

สถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร วธการศกษา การตอบขอมลจากแบบสอบถามทผวจยพฒนาขน โดยผวจยเปนผซกถาม

นกทองเทยวดวยตนเอง ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ประกอบดวย

ระบบสามารถเชอมตอกบเวบไซตหลกของพพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดสพรรณบร เพอเปนแหลงจดเกบองคความรและถมปญญาทองถน โดยแบงระบบ ดงน

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

78

1) ระบบคลงความรทองถน ประกอบดวย ประวตความของพพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดสพรรณบร ภมปญญาทองถนจงหวดสพรรณบร องคความรทองถน (ชาตพนธ ผาทอ เพลงอแซว เครองปนดนเผา เครองจกรสาน ไผ หวาย เปลหยวน ลกปด

2) แหลงความรชมชน

3) ระบบสมาชกเวบไซต สามารถเขาใชงานตามสถานการณใชงานดวยระบบ Login

5.2**ผลการวจย

5.2.1**ผลการสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร สามารถเปนเกบองคความรภมปญญาทองถน จงหวดสพรรณบรไดอยางเหมาะสม

5.2.2 ผลการสรางสอวดทศน จากการสมภาษณเพอเกบภมปญญาทองถน จงหวดสพรรณบร ปรากฏวา ไดรบความรวมมอจากชมชน ชาวบาน และทองถนเปนอยางดกอใหเกดชนงานสอวดทศนทสามาถถายทอดและเผยแพรองคความรภมปญญาทองถนบนรปแบบดจตอล

5.2.3 ผลการรวบรวมขอมลประเภทเอกสาร (Hard copy) ขนบนฐานขอมลองคความรนน ไดมการแยกประเภทและจดเกบขอมลภายในพพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบรขนบนระบบ และสามารถเผยแพรประชาสมพนธ ถายทอดความรไดอยางด 5.2.4**ผลส ารวจแบบสอบถามความพงพอใจของผใชระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร พบวาอยในระดบดมาก มคาเฉลย 4.31 5.3**อภปรายผล

การวจยครงนเปนการพฒนา ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร สมภาษณชมชนเพอสกดองคความรดานภมปญญาทองถนใหออกมาบนรปแบบวดทศน และหาความพงพอใจของผใชงานระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ปรากฏวาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร สามารถประชาสมพนธและเผยแพรศลปวฒนธรรม วถชวต ขนบธรรมเนยมประเพณทองถน จงหวดสพรรณบร ระบบสามารถจดการองคความรใหอยในรปแบบอเลกทรอนกส และถายทอดชนงานบนเครอขาย จดท าคลงความรใหแกพพธภณฑสถานแหงชาตจงหวดสพรรณบร และกอใหเกดความสะดวก รวดเรวและลดทรพยากรในการจดเกบขอมลองคความรและภมปญญาทองถนจงหวดสพรรณบร เปนไปตามวตถประสงค และขอบเขตของโครงงานวจยทตงไว

เมอท าการพจารณาคาความพงพอใจของผใชระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร ปรากฏวา อยในระดบดมาก มคาเฉลย 4.31 นอกจากนนระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร สามารถแสดงขอมลองคความรภมปญญาทองถน เผยแพรประชาสมพนธและถกจดเกบบนรปแบบดจตอล เพอเปนมรดกของประแทศใหเยาวชนรนหลงไดศกษาในอนาคต

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

79

5.4**ขอเสนอแนะ 5.4.1**ควรมการสรางและพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรม

ทองถน จงหวดสพรรณบร ทสามารถเชอมตอกบระบบหลกของพพธภณฑสถานแหงชาตทงประเทศ 5.4.2**ควรมการพฒนาจดเกบองคความรของพพธภณฑสถานแหงชาตในจงหวดอนๆ ตอไป

และน าฐานขอมลแตละแหงมารวบรวมไวดวยกนหรอน าระบบมารวมเชอมตอกน เพอใหเกดฐานขอมลองคความรทใหญขน 5.4.3**ควรมลงพนทชมชน ชาวบาน และแหลงภมปญญาทองถนอนๆ ภายในจงหวด หรอจงหวดอนๆ ดวยการสมภาษณ จดเกบขอมลในรปแบบวดทศน และอพขนบนเครอขายเพอเผยแพรเพมขนจะไดกลายเปนฐานความรทใหญ (Big Data of Wisdom in Thailand)

5.4.4 ควรมการพฒนาเชอมตอ application ระบบปฏบตการบนมอถอ เพอใชในการแสดงผลอยางสะดวก รวดเรว ตอผใชงาน

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามความพงพอใจ โครงการวจย เรอง ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรม

ทองถน จงหวดสพรรณบร

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

85

แบบสอบถามความพงพอใจผใชงานระบบ โครงการวจย เรอง ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน

จงหวดสพรรณบร ___________________________________________________

สวนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดกรอกรายละเอยด และท าเครองหมาย ในชองวางทก าหนดใหตามความเปนจรง

1. เพศ ชาย หญง 2. ระดบการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

สวนท 2 ระดบความพงพอใจขอทานตอเวบไซตฯ มมากนอยเพยงใดในประเดนตางๆ ตอไปน ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองตามความคดเหนของทาน ล าดบ เรองทประเมน ระดบความเหมาะสม

5 4 3 2 1 1 เวบไซตทไดรบการออกแบบอยางประณตและเหมาะสม 2 องคกรขอมลในเวบไซตมความเหมาะสมทเขาใจไดงาย

และสะดวกในการใช

3 ขอมลทแสดงใหเหนบนเวบไซตทนาเชอถอ 4 กระบวนการและการแสดงผลเวบไซตไดอยางรวดเรว 5 เวบไซตทใชงานงาย 6 ผใชสามารถเพมลบและ / หรอปรบขอมลทเตมไปบน

เวบไซตไดอยางมประสทธภาพ

7 เวบไซตสนบสนนประสทธภาพของประเทศในภมปญญามรดกทางวฒนธรรม

8 ขอมลทใหไวในเวบไซตจะเปนประโยชนส าหรบพพธภณฑแหงชาตและสงคม

9 เวบไซตจะเปนประโยชนตอชมชนสงคมและเศรษฐกจของประเทศ

10 ทานมความพงพอใจโดยรวมกบระบบ ขอเสนอแนะเพมเตม ........................................................................................................................... .................................. .................................................................................................. ...........................................................

ขอบพระคณทกรณาตอบแบบประเมน นางสาวลกษนนท พลอยวฒนาวงศ ผวจย

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

ภาคผนวก ข

การตพมพเผยแพรระดบนานาชาตของงานวจย เรอง ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน

จงหวดสพรรณบร

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

87

การตพมพเผยแพรระดบนานาชาตของงานวจย The Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphan Buri (ระบบฐานขอมล

สารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถ น จงหวดสพรรณบร) โดยตพมพในวารสารนานาชาตคอมพวเตอรและระบบสารสนเทศประยกต ( International Journal of Applied Computer Technology and Information System) IJACTIS Vol.2, 2015. กลมวารสารคณภาพ TCI กลม 2 ISSN:2229-0338

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

88

The Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphan Buri

Luxsanan Ploywattanawong1

1Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi/Information Technology Department,

Suphan Buri, Thailand [email protected]

บทคดยอ-งานวจยนน าเสนอการพฒนาระบบระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร (WIS) และหาความพงพอใจของผใชตอการใชงานระบบ ประชากรในการวจย เปนประชากร และนกทองเทยวในจงหวดสพรรณบร กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอกลมนกทองเทยวทเขามาเทยวในสพรรณบร สถานททใชในการศกษาวจยคอ พพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร

ซงผวจยไดท าการพฒนางานวจยในรปแบบบรณาการ โดยอาศยเทคโนโลยสารสนเทศ เครอขายคอมพวเตอร มาประยกตใชในการพฒนาดานศลปวฒนธรรมของประเทศ มวตถประสงคเพอพฒนาระบบ ภายใตกรอบการด าเนนการเพอจดเกบขอมลภายในพพธภณฑใหอยในรปแบบดจตอล สนบสนนการสรางองคความรมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถนทก าลงจะสญหายใหคงอยตลอดไป ดวยการส ารวจสอบถามและสมภาษณถายท าองคความรดานผาทอทองถนในรปแบบวดทศน และหาความพงพอใจของผใชตอการใชงานระบบพบวา มคาเฉลยอยในระดบ สงมาก ตรงตามความตองการของผใช โดยระบบสามารถสนบสนนการจดการ ซงงานวจยนจะน าไปใชงานกบพพธภณฑสถานแหงชาต จงหวดสพรรณบร นอกจากนนยงชวยลดภาระในการจดเกบขอมล เผยแพรองคความร ภมปญญาทองถน ประชาสมพนธศลปวฒนธรรมชาต และเปนประโยชนตอสงคมอยางยงยน

ค าส าคญ: ระบบสารสนเทศทางวฒนธรรม, ภมปญญาของจงหวดสพรรณบร, ศนยวฒนธรรมแห งประเทศไทย

Abstract— This research proposed the development of the Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphanburi and finds the users’ satisfaction of the system. The population in the research are the people and tourists in Suphanburi province. The samples of the research are the tourists in Suphanburi. The research was taken place in National Museum of Suphanburi.

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

89

The approach we use to perform the research is integration of information technology, computer network to apply and develop the arts and cultures of the country. The system was created under the operational framework that converts the information into a digital form. The information was taken from many sources including interviews. As the result, the system can reduce the work process and perpetually conserve the information. After deployment of the system, the user satisfaction was surveyed. The result showed that the users were satisfied with the system in an excellent level.

Keywords-The Cultural Information Systems, The Wisdom of Suphan Buri, Cultural of Thailand

I. INTRODUCTION

Computer Technology is one of the innovations that make changes in Thai society. Prosperity makes juvenile, society, community, and locals to forget the goodness of traditional cultures. As a result, people concerns less on tradition wisdom in local. While traditional lifestyle of Thais still inherits from suburbs or urban areas. This is important that inheritance of the local wisdom and cultures still exist.

Suphanburi is the province that has its cultures, local traditions, local wisdom, and local races. In the central area of the province, the National Museum of Suphanburi province was established to outreach those cultures and traditions. However, there are the shortcoming on technology usage to help the officers to maintain, publish, and broadcast the knowledge.

This main objective of this research is to develop the database management system of the local wisdom in Suphanburi called The Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphanburi (WIS). The system will systematically build the knowledge base on heritage wisdom and the goodness of local traditions in Suphanburi, which allow the publics to access the information.

II. LITERATURE REVIEW

To develop the WIS system, many pieces of knowledge on geographies, histories, societies and cultures, arts, applied statistical mathematics, and computer programming are

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

90

required to build the system to achieve the objectives and the scope of this research. We have studied the existing works like the following. First, we study cultural, traditional, and local wisdom data of Suphanburi from the National Museum of Suphanburi and many cultural spots in Suphanburi. Then the WIS is designed by which the web site and the system structure could be achieved to research goals. Finally, the knowledge base and the information system is built using standardized tools such as SQL, MySQL, JavaScript, image retouching software, web browser, multimedia authoring software.

The information is categorized into three groups: the local wisdom and cultures, knowledge base management, and the related research works.

A. The Local Wisdom and Cultures The information on the local wisdom and cultures are used to create the knowledge

base for the proposed system. We collected the information from 4 sources.

The first source is from the National Museum of Suphanburi. The National Museum of Suphanburi was established in 1995 to create the place to study Archeology and fulfill the thought of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn. The Royal Highness Princess also has the Fine Arts department to include more sciences into this museum. The museum deliveries the historical lifestyle of the people in Suphanburi, the war, the minorities in Suphanburi, historic persons, literature, and folk music from the Thawarawadi era to present in Rattanakosin era.

The second source is from the permanent indoor exhibitions from historical evidence such as chronicles in the cities, the places of war, local minorities, historic persons, kiln place in Banpoon, Suphanburi literature, folk songs, and Suphanburi at present.

The third source is from the local knowledge base. The local knowledge base introduces the identity of the heritage wisdom and traditions in Suphanburi. They tell the stories on the human in the first era, the people in Thawarawadi at Uthong, traditional communities at Neantangpra, the people in Ayutthaya era, the races and the woven in Suphanburi. Not only from the secondary sources, but we also gather and deeply inspect the information from the primary sources such as interviews people in woven communities and create in

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

91

multimedia such as video so as to be the electronic knowledge on the goodness of Thai traditional fabrics.

Finally, the values and the importance of the local wisdom. Thai wisdom is knowledge from abilities and skills of Thais that have been accumulated over the time through the learning, selection, garnishing, and inheritance processes. Local wisdom is the Thai wisdom that is used in the local areas [2]. The characteristics of wisdom are abstract that consists of ideas, knowledge, beliefs, values, opinions, abilities, and intelligence. Therefore, the components of wisdom also contribute to the dignities which are the basis of the living with karma and spirit. The wisdom is also the values that the people in the societies praise as the goodness and should be inherited over the generations [2].

Many savants and scholars also defined four importance of the wisdom. The first importance is knowledge and knowledge system. Because wisdom is not somewhat guessable but is the knowledge that systematically obtains through the observation. Therefore, the way of getting the wisdom is greater than the wisdom itself. Second importance is that the accumulation and spreading the knowledge. Once the knowledge is obtained, it is used to solve the problem. Third importance is knowledge transfer. The nature of the wisdom does not have any institutions to teach the good sense officially . However, it is a complex process of transferring the wisdoms over the generations that we also need to analyze. Finally, the creation and improvement the process in the wisdom is also important since the wisdoms will get learned and developed over time by the experience.

In addition, wisdoms can be categorized into 4 groups. The first group is the wisdoms about principles, ideas, beliefs, and concepts. Second group is the wisdoms on arts, cultures, and customs. Third type of wisdoms is related to the occupations in locals that are developed over time. The last group is the practice concepts and the new technologies that are influenced from the science and technology advancement and used in the community. [1]

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

92

B. Knowledge base Management Knowledge is one of the most important resources in a group and organization (Nonaka

1995). Knowledge base Management is a tool that can be used to achieve three goals altogether. These goals are work goal, human development, learning organization development. Knowledge can be categorized into two groups which are explicit knowledge and tacit knowledge (Polanyi 1967). An explicit knowledge is a knowledge that is in the form of documents, books, or manuals. On the other hand, a tacit knowledge is a knowledge that is implicitly gained through the experiences and becomes wisdom. However, in a high context of culture, tacit knowledege can be difficultly extracted (Kivrak 2014).

This research collected the knowledge in both explicit knowledge and tacit knowledge. The explicit knowledge can be gathered from the interviews, and the tacit knowledge can also be extracted from the interviews.

Since the knowledge base system in the proposed system is related to art and cultures, Sackmann (1992) investigated the potential existence and formation of subcultures in organizations, using an inductive research methodology to study the extent to which four different types of knowledge were shared by organization members. Sackmann found that using knowledge base system could capture culture in a particular setting and each constituting culture in the system will form a new type of culture of the overall system. Ismail (2007) investigated the role of certain factors in organizational culture in the success of knowledge sharing and found that trust, communication, information systems, rewards and organization structure are positively related to knowledge sharing in organizations.

C. Related Research Works Gittinger (1992) has published a catalogue of Thai textile traditions. Most of the textiles in

tradition are related to Theravada Buddhist. Patricia et al. (2000) studied the relationships between cultures and the development of weaving in Zinacantec Maya community of Chiapas, Mexico for 24 years. Since the Maya community implicitly transits from agriculture to commerce eco cultural. The study found that the apprenticeship over the generations becomes more independent style of learning and the textile. Wattana (2012) studied on Thai traditions’ textile and the Thais’ lifestyle. The study focuses on how people produce

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

93

and choose the material to make each textile. Each local the has different way of combining producing method, resolution, niceness, beautiful which can result in different identity of each local. Songphol (2012) studied the Thai local wisdom in native fabrics focused on the ethnic Lao-Khrang in Suphanburi, Chainat, and Uthaithani provinces. The study selects the group of people who still have their traditional weaving to use the outstanding red color that has been passed through generations. Boonchuey and Samran (2013) studied the way to develop the teacher knowledge in Phetchabun province to Pamuk weaving wisdom to education reform sustainable teaching and learning process that complies with the lifestyle in local and conserve the local identity as well as the local wisdom.

III. METHODOLOGY To develop the WIS system, we have gathered information from different sources

mentioned in the previous section. We also interview many local fabric communities and record the videos on the weaving process. This includes Ban yanlao, Paeyoun maeprajak group, traditional fabric weaving group at Nongkratoom, the female cooperative at Banphosri Lao-Khrang, traditional fabric weaving group at Wanglumpong.

IV. PROPOSED SYSTEM The WIS system can connect to the main website of National Museum of Suphanburi in

order to store the knowledge base and other local wisdoms. The WIS system contains 2 modules. The former module is called Local knowledge base which consists of the history of National Museum of Suphanburi, the wisdom of the locals in Suphanburi, knowledge base on locals such as races, fabrics, folk music, earthenware, wicker, bamboo, rattan, hammock, bead. The latter module is called knowledge community which consists of the knowledge base on fabric weaving in Suphanburi as shown in Figure 1, 2, 3.

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

94

Figure 1. The History of the Suphanburi National Museum

Figure 2. Woven Fabrics Thailand

Figure 3 Knowledge Communities

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

95

V. SATISFACTION WITH THE WIS SYSTEM According to the satisfaction survey on the WIS rated by the users who have used the

system, this part of the analysis showed that it received the excellent feedbacks. To find the satisfaction of the users, we use the survey approach. It is in the form of the rating scale and classified into five levels. In the interval scale that is used to measure the overall score, the 5-points indicates the excellent satisfaction while the 1-point indicates poor satisfaction.

Then we calculate the average of the score and compute the significant level of user satisfaction. The calculations for significant level of user satisfaction were shown as follow: [3] Range = Maximum point – Minimum point

= 5 – 1 = 4 (1)

Class interval = Range/number of interval = 4 / 5 = 0.8 (2)

The average points as follows: 4.21 – 5.00 mean the users have an excellent level of satisfaction with the system. 3.41 – 4.20 mean the users have a very good level of satisfaction with the system. 2.61 – 3.40 mean the users have a good level of satisfaction with the system. 1.81 – 2.60 mean the users have a fair level of satisfaction with the system. 1.00 – 1.80 mean the users have a poor level of satisfaction with the system.

The surveys were answered by 100 of all the users. The results, as shown in Table 1, indicates that the users feel the most in that the website is very useful to the community, the society, and the country economy as it scores 4.60. However, the user feels the least in that the website is finely and appropriately designed as the score is only 3.95. Finally, the total average was 4.31 which indicated and could be concluded that it was the highest level of satisfaction.

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

96

TABLE I. Users’ satisfaction on the usage of the WIS

No. Topics Point

Average Meaning of Satisfaction

1. The website is finely and appropriately designed. 3.95 Very good

2. Data organization on the website is appropriate, easily understandable and convenient to use.

4.14 Very good

3. The information showed on the website is credible. 4.35 Excellent

4. Website processes and shows results speedily. 4.23 Excellent

5. The website is easy to use. 4.18 Very good

6. Users can add, delete and/or adjust an information filled on a website efficiently.

4.50 Excellent

7. Website supports country’s efficiency in wisdom Cultural Heritage.

4.38 Excellent

8. An information provided on website is useful for National Museum and Social.

4.45 Excellent

9. Website is useful to community, society, and country’s economy.

4.60 Excellent

10. You are overall satisfied with the WIS system. 4.41 Excellent

Total average (10 questions) 4.31 Excellent

VI. CONCLUSIONS AND FUTURE WORKS

This research is in an integrated research that combines the art and science on many fields in order to develop the art and culture of the country. The main objective of this research is to develop the Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphanburi under the operational framework that converts the information into a digital form. The information was taken from many sources including interviews. As the result, the system can reduce the work process and perpetually conserve the information. After deployment of the

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

97

system, the user satisfaction was surveyed. The result showed that the users were satisfied with the system in an excellent level.

We suggest the future works on this research as the following. First, the system should be able to add more information on another local or community. Second, the system should be able to be deployed and linked with another museum. Finally, we plan to collect more sources of information in order to make a complete information on local wisdom.

ACKNOWLEDGMENT This research can be accomplished with the support from the Rajamangala University of

Technology Suvarnabhumi, the National Museum of Suphanburi, and the cooperative team that helps us to take the surveys and the interviews. Finally, last but not least, with the help of very supportive family, this work is completed successfully.

REFERENCES [1] Monnipa Chutibut, Nikom Chompulong. (1995). An Approach of Local Wisdom in Class. Bangkok. Auksornjaroentut. pp.

21. [2] Sakchai Kiatnakin (1999). World Society: The Heritage of Thai Wisdom. Bangkok. MAC Press. [3] Kanlaya Wanichbancha. (2005). Statistics for Research Work 2nd edition. Bangkok. Chulalongkorn University. [4] Schreiber, G., & Wielinga, B. (1993). KADS: A principled approach to knowledge-based system development (Vol. 11).

Academic Press. [5] Wattana Jutawipark (2012). Textile: Reflection of Thai Traditions. Library and Information Center, Dhurakij Pundit

University. [6] Boonchuey Suthiraksa, Samran Tao-Ngoen. (2013). Research-Based Teacher of Phetchabun Province Development

Project using Regional Knowledge and Wisdom: Cotton Finger Weaving. International Conference on Education, Language, Society, Science, and Engineering in ASEAN and its Neighbors, pp. 24-30.

[7] Sonphol Tuanthat. (2012). A Study of Thai Local Wisdom in Native Fabrics Focused on the Ethnic Lao-Khrang in Supahnburi Chainard and Uthaithani. Master Thesis, Graduate School, Srinakharinwirot University.

[8] Greenfield, P. M., Maynard, A. E., & Childs, C. P. (2000). History, culture, learning,and development. Cross-Cultural Research, 34(4), 351-374.

[9] Gittinger, M., & Lefferts Jr, H. L. (1992). Textiles and the Tai experience in Southeast Asia. Textile Museum. [10] Ismail Al-Alawi, A., Yousif Al-Marzooqi, N., & Fraidoon Mohammed, Y. (2007). Organizational culture and knowledge

sharing: critical success factors. Journal of knowledge management, 11(2), 22-42. [11] Polanyi, M. 1967. The Tacit Dimension. Doubleday, New York. [12] Sackmann, S. A. (1992). Culture and subcultures: An analysis of organizational knowledge. Administrative science

quarterly, 140-161. [13] Nonaka, I., and Takeuchi, H. 1995. The knowledge-creating company: how Japanese companies create the dynamics of

innovation. Oxford University Press. [14] Kivrak, S., Arslan, G., Tuncan, M., & Birgonul, M. T. (2014). Impact of national culture on knowledge sharing in

international construction projects. Canadian Journal of Civil Engineering, 41(7), 642-649.

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

98

Luxsanan Ploywattanawong was born in 1980, at Sirirat hospital in Bangkok, Thailand She graduated with a master’s degree in computer technology from the King Mongkut’s University of Technology North Bangkok, Bangkok, Thailand in 2007. And with a Bachelor of Arts, major of Library and Information Science, Faculty of Humanities and Social Sciences, Suan Dusit Rajabhat University, Bangkok Thailand in 2001.

2009 – present, she is a Lecturer, department of computer science, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi, Suphanburi campus. From 2001 – 2009 Rajamagala University of Technology Rattanakosin. Lecturer, department of Liberal art, Faculty of Business Administration.Library as a database administrator, and Librarians.

Her research interests are focused on support teaching and learning, and knowledge of the site. 2012, presented research at the 5th National conference and 2012 International conference on applied computer technology and Information Systems. In topic Web-Based Instruction on Software Engineering, September 2012, Pages 38. 2013, presented research at the 6th National conference and 2nd International conference on applied computer technology and Information Systems. In topic Information Technology Project Evaluation System, April 2013, Pages 7-10. And presented research at the 2014 2nd International Conference on Information and Education Technology (ICIET 2014). In topic Transcript Activities Report Management System Online, vol.4, No.4, August 2014, Pages 319 – 322. And presented research at the International Conference on Teaching & Learning (ICTL), September 2015, Pages 66 – 69. And presented research at Proceedings of 2016 International Conference on Computer Science and Engineering (WCSE 2016), In topic Analyzing Tourist Behavior System in Sustainable Tourism June 2016, Pages 545 – 551.

http://www.rmutsb.ac.th/

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

99

ประวตผท าโครงการวจย

ชอ : นางสาวลกษนนท พลอยวฒนาวงศ ชองานวจย : ระบบการจดการสงเสรมดานระเบยบวนยนกศกษา: The Management

support systems for the disciplined of students สาขาวชา : เทคโนโลยสารสนเทศ ประวต : เกดวนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2523 ภมล าเนา : บานเลขท 78 ซอยสมเดจพระเจาตากสน 21 ถนนตากสน แขวงส าเหร เขตธนบร จงหวดกรงเทพมหานคร 10600 การศกษา : จบการศกษาระดบปรญญาตร ศลปศาสตรบณฑต สาขาสารนเทศศาสตร มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต จงหวดกรงเทพมหานคร : จบการศกษาระดบปรญญาโท ครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขา เทคโนโลยคอมพวเตอร

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ จงหวดกรงเทพมหานคร

ต าแหนง : อาจารย สถานทท างาน : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนยสพรรณบร จงหวดสพรรณบร อเมล : [email protected] ประวตดานงานวจย: 2553 - Web-Based Instruction on Software Engineering 2554 - Information Technology Project Evaluation System 2555 - Transcript Activities Report Management System Online 2556 - The Results of The Study System Online 2557 - The Competency Evaluation System of Student with

Analyzing the Data from the Test 2558 - The Management support systems for the disciplined of students


สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

100

- The development of database system for analyze tourist behavior in response to the needs of the tourists: a case study of Suphanburi province

2559 - The Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphan Buri

ประวตการเผยแพรผลงานวชาการ: 2555 - เรอง Web-Based Instruction on Software Engineering วารสาร ACTIS

2012 ในงาน The 5th National Conference and 2012 International Conference Applied Computer Technology and Information Systems ACTIS 2012, Sep.2012, Songkhla, Thailand. ISSN: 1906-9006

2556 - เรอง Information Technology Project Evaluation System วารสาร ACTIS 2013 ในงาน The 6th National Conference and 2013 2nd International Conference Applied Computer Technology and Information Systems ACTIS 2013, April.2013, Nonthaburi, Thailand. ISSN: 1906-9006

2557 - เรอง Transcript Activities Report Management System Online โดยตพมพระดบนานาชาต ในวารสาร 2014 2nd International Conference on Information and Education Technology (ICIET 2014) at Melbourne, Australia.

- เผยแพรบนฐานขอมลระดบนานาชาต เรอง The Results of The Study System Online International Journal of Applied Computer Technology and Information System Volume 3, No.1, April 2013 - September 2013 ISSN:2229-0338

2558 - เรอง The Management Systems Disciplined of Students โดยตพมพระดบนานาชาต ในวารสาร Proceeding: 1st International Conference on Teaching & Learning (ICTL 2015) 14-15 September 2015 at Langkawi, Malaysia

- เรอง The Wisdom Cultural Heritage Information Systems of Suphan Buri (ระบบฐานขอมลสารสนเทศมรดกภมปญญาวฒนธรรมทองถน จงหวดสพรรณบร) โดยตพมพในวารสารนานาชาตคอมพวเตอรและระบบสารสนเทศประยกต ( International Journal of Applied Computer Technology and Information System) IJACTIS Vol.2, 2015. กลมวารสารคณภาพ TCI กลม 2 ISSN:2229-0338

สวพ.

มทร.ส

วรรณ

ภม

101

2559 - เรอง Analyzing Tourist Behavior System in Sustainable Tourism Students โดยตพมพระดบนานาชาต บนฐานขอมล Scopus และน าเสนอในงานประชมวชาการระดบนานาชาต Proceedings of 2016 International Conference on Computer Science and Engineering (WCSE 2016) at Japan, 17-19 June, 2016

Documents

The Wisdom Cultural Heritage Information Systems …research.rmutsb.ac.th/fullpaper/2559/2559240605127.pdf3.6 Storyboard หน าการจ ดน ทรรศการภายพนอาาาร