1

مقدمه

از اواخر دهه ،هاي هوايي بود رشد زياد در سفرحاصل كهپايانه هاتحقيقات مرتبط با قسمت زميني براي بررسي شلوغي

شد، به سرعت گسترش سازي كه ابزاري مناسب، قابل اعتماد و كارآمد شناخته مي بعد از آن شبيه. شروع شد1960

و پيشرفت هاي قابل توجه سخت افزاري و نرم افزاري در دنياي كامپيوتر، امروزه با رقابتي شدن صنعت هواپيمايي . يافت

. شبيه سازي فرودگاه در جهت بهبود وضعيت عملكرد اهميت روز افزون مي يابد

) آسمان و زمين(هاي شبيه سازي استفاده زيادي در ارزيابي سيستم فرودگاه داشته است كه شامل قسمت هوايي تكنيك

بيني تقاضاي هوايي، تحليل هاي دسترسي زميني، پيش سيستم) مان ترمينال و عبور و مرورساخت(قسمت زميني

..هاي هواپيمايي، برنامه ريزي اقتصادي ـ مالي فرودگاه و وسايل محيطي است ظرفيت، مديريت عمليات شركت

ايا و معايب آن مي فصل اول به معرفي شبيه سازي، سيستمها، مدلها، مراحل شبيه سازي، انواع شبيه سازي ومز

درفصل مدلهاي . فصل سوم به معرفي سيستم فرودگاه، پيشينه شبيه سازي در فرودگاه و تحوالت آيِنده مي پردازد.پردازد

.ساخته شده مورد بررسي قرار مي گيرند و نتيجه شبيه سازي ارائه مي شود

2

:فصل اول شبيه سازي

3

مقدمهسيستمها در اين . است را بوجود آورده و خدماتي از توليدي اعم متنوعي هاي سيستم خويش نيازهاي رفع براي انسان

ديگر پيچيدگي از طرف. اند ايجاد نموده را هم مختلفي و مشكالت خود مسائل نوبة اند و به يافته رشد و توسعه زمان طول

لذا . است ساخته و مشكل بسيارحساس افراد مسئول را براي و كنترل ، هدايت گيري د تصميم ها فراين سيستم اين هاي

در مورد گيري و بهبود عملكرد و تصميم شناخت منظور به مسؤالن به كمك و در نهايت و مشكالت مسائل حل براي

مربوطه و مشكل سيستم نوعي به آنها بستگي بكارگيري كه اند بوجود آمده متفاوتي هاي ها ، روشها و تكنيك سيستم

.دارد

روشها از اين اي نمونه توان را مي عملياتيتحقيق در مختلف و فنون وتجربي عيني مشاهده رياضي هاي و تحليل تجزيه

آنها در همه باشند و بكارگيري مي هايي وديت و محد قوت نقاط مذكور داراي ازروشهاي هريك كه است طبيعي . دانست

تحقيق در ديگر از روشهاي يكي . خواهد داشت مشابه نتيجه و نه پذير است امكان بسادگي نه خاص سيستم مورد يك

به فصل اين در كه است سازي ، شبيه ها بوجود آمده موجود و بهبود عملكرد سيستم وضع شناخت براي عملياتي كه

. پردازيم مي آن معرفي

يا هر مهندس . ها است سيستم پيچيدة عملكرد فرايندهاي تحليل ابزارهاي و مفيد ترين از پرقدرترين يكي سازي شبيه

ا حد زياديت سازي شبيه از طريق مدلسازي. آشنا باشد روش كند بايد با اين را كامل بخواهد اطالعاتش كه مديري

. است و آمار متكي ، احتماالت كامپيوتر، رياضيات علوم به

را سازي شبيه مدلها و در نهايت ها و سپس سيستم نخست لذا در بخش است سيستم مدلسازي نوعي سازي شبيه چون

. داد قرار خواهيم مورد بحث

ها سيستم خواهيم بحث بيشتر به با جزئيات و سپس كنيم مي را ارائه از سيستم بتدا مثالهاي ا سيستم با مفهوم آشنايي براي

و قوانين اداري ، دفاتر، كامپيوتر، مقررات ، ماشين انسان تعدادي بانك يك. كنيد توجه بانك يك تشكيالت به . پرداخت

و بانكي خدمات به منظور ارائه بر هم يكديگر هستند و با اثر گذاشتن به وابسته نوعي به همه كه است و اقتصادي پولي

. هستند و هماهنگي وحدت داراي اقتصادي درآمدهاي كسب

از مهندسين تعداد زيادي واحد هم در اين است از سيستم ديگري ، مثال ، مثالً توليد اتومبيل واحدتوليدي يك

هدف در راه و هريك آمده توليد گردهم و قوانين ، مواد اوليه مهندسي كار ، فرمولهاي ، قوانين آالت ن، ماشي ،كارگران

4

مسلماً . باشند تاثير گذارمي تأثير پذير و بر ديگران از ديگران نقش اين و در اجراي بوده نقشي توليد داراي يعني نهايي

هاي لذا در مورد سيستم. است از آن حاصل نتايج بهترين موجود، كسب سيستم يك اداره يا سيستم از ايجاد يك هدف

ايجاد يك و اگر هدف. آنرا شناخت و ديگرخصوصيات برآن حاكم هاي و رابطه بريكديگر، قوانين موجود بايد تأثير اجزاء آن

ها خود بهترين اما انتخاب. نمود انتخاب آن را براي قوانين ؤثرترين اشياء و م تعداد و تركيب بايد بهترين است سيستم

، سيستم يك مطلوب ايجاد يا اداره الزمه در هر حال. باشد مي متفاوت و قوانين با تركيبات رفتار سيستم شناخت مستلزم

. است آن و تحليل و تجزيه بررسي

آنها و قوانين بين روابط ، كه معلوم هاي از اشياء با مشخصه اي مجموعه" كرد تعريف چنين توان را مي سيستم بطور كلي

، ماشين توليدي سيستم مثالً در يك". باشند يا موقت دائمي است ممكن سيستم اشياء يك . است بر آنها مشخص حاكم

يا از اشياء دائمي هر يك. روند بشمارمي سيستم از اشياء موقت ا توليدات و ي و مواد اوليه جزء اشياء دائمي توليدي هاي

با هدف در ارتباط كه مشخصه هايي تنها آن دسته بررسي اما در يك. هستند مشخصه يا چندين يك داراي موقت

. ميشوند گنجانيده سيستم در مدل مشخصه و بعنوان مدنظر قرار گرفته از آنها تأثير پذير است و نتايج بوده بررسي

، اغلب. گويند مي لحظه در آن سيستم وضعيت زماني لحظه در يك سيستم يك و روابط اشياء ، مشخصات چگونگي به

اين مجموعة. ند هست خارجي بر عوامل اثراتي داراي در سيستم تغييرات و بعضي شده مؤثر واقع سيستم خارجي تغييرات

مقدار بعضي با گذر زمان همراه. خوانند سيستم تأثير پذيرند محيط مؤثر و يا از آن بر سيستم را كه خارجي عوامل گونه

. باشد يا ناپيوسته پيوسته بصورت است ممكن زمان به نسبت تغييرات اين. يابند تغيير مي اشياء سيستم هاي از مشخصه

باورود ناپيوسته بصورت آن تغييرات كه است سيستم هاي از مشخصه تعداد مشتريها يكي بانك سيستم در يك بطور مثال

يك در عوض. ميگردد آن كاهش باعث خروج و يك آن افزايش ورود باعث يك. ميگيرد ها صورت مشتري و خروج

براي اي و مقدارآنها مشخصه بوده از اشياء سيستم شده و تصفيه نشده تصفيه مايعات . را در نظر بگيريد خانه تصفيه

و به پيوسته ، سيستم سيستم نوع اين به. دارد اي پيوسته ارتباط با گذر زمان مشخصه اين تغييرات. هستند سيستم

. گويند گسسته سيستم يك قبل مثال سيستم

مدلها يك تجربي در مطالعه. وجود دارد متفاوتي ها، روشهاي سيستم و تحليل و تجزيه مطالعه شد براي گفته همانطور كه

اين بتوان كه اما تعدا دسيستمهايي. شود مي مشاهده سيستم و تاثير آنها بر روي شده ، متغيرها تغيير داده سيستم

دگرگوني باعث است ممكن سيستم متغير در يك زيرا اوالً تغيير يك. بكار برد بسيار محدودند آنها بررسي را براي روش

5

در همه رفتاري العمل عكس مشاهده ثانياً ايجاد تغيير براي. گردد از آن حاصل و نتايج بررسي اعتباري و لذا بي سيستم

و براي جديد در كار بوده سيستم و ايجاد يك طراحي ، زماني كه روش ين ، ا بر اين عالوه . نيست ها عملي سيستم

الگو يا مدلي موارد از يك در اينگونه. خواهد بود معني قرارگيرد ، بي مورد بررسي بايد رفتار آن مطلوب نتيجه به رسيدن

.كنند مي باشد استفاده آن حليل و ت و تجزيه بررسي براي الزم اطالعات شامل كه از سيستم

آن به مربوط و اطالعات سيستم يك از خصوصيات مناسبي ، تركيب مدل« كرد تعريف چنين توان را مي مدل بطور كلي

شده رار داده ق اطالعات و ميزان ، مدل بررسي معموالً نوع» .گيرد قرار مي مورد استفاده سيستم منظور بررسي به كه است

. باشد داشته را الزم سيستم از يك متفاوتي هاي ، مدل متفاوت هاي بررسي است لذا ممكن. كند مي در آن را تعيين

در اينجا پيش كه ايمساله. منحصر بفرد نيستند مدل يك داراي گوناگون هاي ها در بررسي ديگر سيستم بعبارت

ديگر در موقع بيان به . است واقعيت به مدل بودن نزديك و يا ميزان مدل بوسيله سيستم جزئيات آيد ، فراگيري مي

:گردد مي مطرح دو سؤال مدلسازي

باشد ؟ بايد وجود داشته سيستم و جزئيات خصوصيات اندازه چه و به كداميك ــ در مدل

؟ چقدر است واقعي سيستم به مدل شباهت ــ ميزان

و رفتار آنرا پيدا نموده واقعي سيستم به زيادتري شود، شباهت گنجانده در مدل بيشتر از سيستم جزئيات مسلماً هرچه

نزديكتر و لذا واقعيت گردد ، به حاصل مدل و بررسي از مطالعه اي اگر نتيجه صورت در اين. دهد مي بهتر نمايش

تر نمودن مشكل سبب بيشتر در مدل ديگر، وجود جزئيات از طرف . تر است عملي واقعي در سيستم آن رگرفتنبكا

و كليت شده بررسي تغيير روش باعث مدل يك از حد به بيش جزئيات افزودن اغلب. ميگردد نتيجه به و رسيدن مطالعه

را نتيجه به رسيدن تر و راه را ساده مدل وتحليل ، تجزيه جزئيات بعضي انداختن ز قلم ا بالعكس. ميرود از دست بحث

ثمر بي واقعي آنها را در سيستم ها دورتر و بكارگيري را از واقعيت حاصل ديگر نتايج نمايد و از طرف تر مي آسانتر و كوتاه

نتايج از بكارگيري قبل مدل يك جزئيات شمول بودن قبول قابل براي ري معيا سازي ، در مدل بهر حال . خواهد ساخت

، با توجه در آن سيستم جزئيات و گنجانيدن مدل در ساخت كه گر است تحليل هاي ازمسئوليت. وجود ندارد در واقعيت

تكنيكها و اوالً بوسيله باشد كه اي گونه بايد به تعادل اين. د كن و اعتبار را رعايت تعادل ، جانب مورد نيازدر نتايج دقت به

مدلسازي فرايند يك. باشد واقعيت به يا نزديك منطبق بررسي و ثانياً نتايج پذير بوده امكان مدل موجود، بررسي وسايل

: است شده داده در زير نشان مطلوب

6

مطلوب مدلسازي يكفرايند : 1شكل

مختلف طرقه ب شان عمومي خصوصيات به ميشوند ، با توجه و بكار برده سيستمها ساخته مطالعه براي كه مدلهايي

هر بررسي براي هايي روش سازند ، بلكه مدلها از يكديگر متمايز مي تنها انواع بنديها نه دسته با اين. شوند مي بندي دسته

: نمود تقسيم و رياضي فيزيكي دو دسته به مدلها را ميتوان اول در مرحله. كنند مي تعيين گروه

مدلهاي. برخوردارند كوچكتري و تنها از مقياس بوده واقعي سيستم و فيزيكي عمده خصوصيات ، شامل فيزيكي مدلهاي

سمبولها يا گرافها و شوند ، با بكار بردن مي تقسيم و گرافيك سمبوليك هاي متمايز بنام دو دسته خود به كه رياضي

آنها موجود بين متغيرها ، و روابط وسيله به سيستم هاي ،مشخصه رياضي در مدلهاي. دهند مي را نمايش چارتها سيستم

. شوند مي داده نمايش

مدل در يك. گردند مي ايستا و پويا تقسيم دو دستهه ، ب يا رياضي ز فيزيكي ا ديگر مدلها ، اعم بندي تقسيم در يك

داده بطور ايستا نشان زماني لحظه در يك سيستم يك شود يا وضعيت مي گرفته ناديده بطور كلي ايستا، يا بعد زمان

7

نمايش را به و زمان سيستم وضعيت و رابطه بوده مل را شا گذر زمان طور صريح پويا به مدل ، يك درمقابل. شود مي

.گذارد مي

روش به بيشتر با توجه بندي تقسيم اين. شوند مي و عددي تحليلي مدلهاي ديگر شامل ديدگاه با يك رياضي مدلهاي

كليه . است و احتمالي قطعي بصورت مدلها ي بند ديگر تقسيم نوع باالخره . است شده انجام نتايج و كسب مدل بررسي

، حداقل احتمالي مدل گيرد، اما در يك مي صورت غير احتمالي روابط و براساس ، معين قطعي مدل در يك تغييرات

:دهد مي مدلها را نشان كلي بندي نمودار زير دسته . است و احتمالي ، تصادفي يا روابط از تغييرات قسمتي

دسته بندي مدلها: 2شكل

ي ساز شبيه تعريف شبيه شانون . است داده ارائه را شانون تعريف و كاملترين اما جامعترين . است شده ارائه زيادي تعاريف سازي از شبيه

با اين آزمايشهايي واقعي و انجام از سيستم مدلي از فرايند طراحي عبارت سازي شبيه«كند مي تعريف را چنين سازي

معيار و يا وسيله به كه اي درمحدوده ( گوناگون استراتژيهاي ، يا ارزيابي رفتار سيستم به بردن پي با هدف كه است مدل

فرايند شبيه كه بيميا در مي بنابراين» .گيرد مي ، صورت سيستم عمليات براي) است شده از معيارها اعمال اي مجموعه

، سيستم فوق در تعريف . استمساله يك مطالعة براي از آن تحليلي استفاده شامل و هم مدل ساختن شامل ، هم سازي

. است را دارد ، بكار رفته ايجاد شدن وجود دارد يا قابليت كه سيستمي معناي به واقعي

8

. كنيم استفاده سازي از شبيه موقع چه

روشهاي . كنند مي آنرا تعيين و حل بررسي روش اغلب سيستم يكي مورد نظر در بررسي يا مسائلمساله

روشها باشند، زيرا اين ها مي سيستم مطالعه روشها براي ترين و دقيق ترين باشد، مطلوب ممكن هر جا كه رياضي تحليل

بوده محاسبه قابل مدل پارامترهاي مقادير مختلف براي كنند كه را توليد مي ، جوابها يا نتايجي كوشش معموالً با كمترين

تر توليد واقعي ها يا نياز به مدل پيچيدگي ، بعلت تحليلي روشهاي اما جائيكه. باشد آنها صد درصد مي دقت و ميزان

عنوان به سازي شبيه. گرد مي مطرح سازي شبيه از طريق سيستم مطالعه هاي ، روش است غير عملي رفتار سيستم

اطالعات به آيد كه پديد مي ، موقعي Ĥزمايشيمساله يك. شود مي تعريف واقعي سيستم يك با مدل كردن آزمايش

، واقعي سيستم روي كردن آزمايش. كرد تهيه ن موجود نتوا و آنها را از منابع نياز بوده سيستم يك دربارة بخصوصي

خود به در كتاب شانون. برد مي وجود دارد از بين واقعي باشرايطي مدل مناسب دادن در تطبيق را كه زيادي مشكالت

:كند مي بيان راچنين مستقيم آزمايش معايب 1 از بريش نقل

. كنند را مختل سازمان توانند عمليات ـ مي1

علت به مردم باشند ، يعني» 2اثر هاثورن« متأثر از است ممكن حاصل باشند، نتايج سيستم جزء جدا نشدني ـ اگر مردم2

. را تغيير دهند رفتارشان است ، ممكن نظر بودن تحت

. باشد بسيار مشكل آزمايش اجراي هر بار تكرار يا براي عمل شرايط نگهداشتن يكسان است ـ ممكن3

نياز زيادي و هزينة زمان به است ممكن) آماري دار بودن معني و در نتيجه ( يكسان اي نمونه حجم آوردن دست ـ به4

. باشد داشته

. ندهد دست ها را به از گزينه بسياري كاوش امكان واقعي در جهان كردن آزمايش كه است ـ ممكن5

استفاده سازي تواند از شبيه زير ، تحليلگر مي از شرايط يا چند شرط وجود يك در صورت سازد كه مي خاطر نشان شانون

:كند

. باشد وجود نيامده به تحليل هنوز روشهاي رياضي مدل حل ، يا براي وجود نداشتهمساله از كاملي رياضي ـ تدوين1

1 Barish 2 Howthrone Effect

9

تر براي ساده ، روشي سازي شبيه باشند كه و سخت آنقدر پيچيده رياضي هاي اما شيوه وجود داشته تحليلي روشهاي ـ2

. آيد حساب بهمساله حل

افراد رياضي از توان خارج آن ، اما انجام پذير بوده آنها امكان آوردن دست ، يا به وجود داشته رياضي حلهاي ـ راه3

آوردن بدست هزينه ، در مقابل سازي شبيه و اجراي ، آزمايش طراحي بايد هزينة صورت در اين. اندركار باشد دست

. شود ارزيابي سازمان از خارج كمك

.اشد ب مطلوب از زمان اي دوره در طول گذشته ، مشاهدة خاص از پارامترهاي بر برآورد بعضي ـ عالوه4

تنها راه سازي آنها، شبيه واقعي ها در محيط پديده آزمايشها و مشاهده موجود در انجام مشكالت علت به است ـ ممكن5

. است حالت از اين جديد مثالي سازمان ايجاد يك. باشد ممكن

، سازي درشبيه. هستند مورد نياز باشد بلند مدت ماني ز چارچوب داراي كه سيستمها يا فرايندهايي براي زمان ـ تراكم6

. و زياد كرد كم دلخواه به توان را مي پديده يك وجود دارد ، زيرا سرعت زمان روي كاملي كنترل

سازي شبيه انواع : شويم از آنها را يادآور مي اينجا برخي وجود دارد كه سازي از شبيه مختلفيانواع

: 1 هماني سازي ـ شبيه1 را بعنوان خود سيستم ميتوان حوزه اينانتهايدر . قرار دارند وسيع حوزه ، در يك واقعي سيستم به مدلها از نظر شباهت

همان روش ين ديگر ا عبارت به. نامند هماني سازي را شبيه روش اين. نمود و رفتار آنرا بررسي در نظر گرفت آن مدل

مورد نظر، صد مساله براي پاسخي يافتن رسد و در صورت بنظر مي ساده گرچه كه است سيستم روي مستقيم آزمايش

. ذكر گرديد قبل هاي در قسمت باشد كه مي هم زيادي معايب داراي باشد ولي و مفيد مي استفاده در صد قابل

:2يمجاز سازي ـ شبيه2 واقعي دارد از اشياء و قوانين امكان گردد تا آنجا كه مي سعي سيستم آيد ، در مطالعه بر مي روش اين از نام همانطور كه

، است هماني سازي شبيه شدن غيرممكن باعث كه واقعي از سيستم گردد تنها اشياء يا مراحلي استفاده سيستم

. است شده سازي يا شبيه ديگر غير واقعي و بخش ، واقعي سيستم از مدل ديگر بخشي بعبارت. ميگردد مدلسازي

1 Live Simulation 2 Virtual Simulation

10

و . گيرد نمي صورت يا كشتاري خرابي ولي بوده ها واقعي وسالح ، افسران سربازان در آن كه نظامي مانورهاي مثال بعنوان

آنرا معايب ولي . است هماني سازي تر از شبيه عملي روش هرچند اين. باشد نمي يا دفاع حمله واقعي ، محل عمل محل

. دارد و بيش كم

: آزمايشگاهي سازي ـ شبيه3 ديگر نماها و روابط و بعضي شده ساخته آزمايشگاهي امكانات بوسيله واقعي از نماها و اشياء سيستم بعضي روش در اين

.گردند مي سمبلها جايگزين يله وس به

: 1 كامپيوتري سازي ـ شبيه4 كليه يعني است كامپيوتري برنامه شود يك مي ساخته بررسي تحت از سيستم كه ، مدلي كامپيوتري سازي در شبيه

تبديل رياضي متغيرها و توابع به و رفتار آنها مشخصات و كليه اي برنامه ساختارهاي به سيستم اشياء ها و نماهاي

سازي شبيه. شود مي در نظر گرفته با يكديگر دربرنامه و ارتباطشان بر سيستم حاكم و روابط قوانين. گردد مي

و حمل ها از قبيل سيستم اغلب و مطالعه بررسي خود براي خاص امتيازهاي و دارا بودن بودن عملي علت به كامپيوتري

، شبيه سازي منظور ما نيز از شبيه. رود بكار مي ، انبار و غيره ،ترافيك ، توليدي صنعتي هاي ، سيستم ، بيمارستان نقل

. است كامپيوتري سازي

سازي شبيه درمدلسازيروش پردازش ، 3هاي روش پردازش وقايع داراي حداقل سه ساختار متفاوت به نام2 شبيه سازي درمدلسازي

ها در مدلسازي به عقيده بسياري از شبيه سازان، تفاوت معني داري بين اين روش. است5اي و روش سه مرحله4ها فرايند

اي دستكاري توان به گونه كنند كه هر ساختاري را با كمي دقت و هوشمندي مي آنها ادعا مي. سازي موجود ندارد شبيه

هاي برنامه كامپيوتري سازي و مولد عالوه بر آن، وجود سيستمهاي خودكار شبيه. كرد كه مشابه ساختار ديگري شود

ها ميان اين روشيبا وجود اين درك ساختار. كند كلي منتفي مي روش مدلسازي را به طور سازي مساله انتخاب شبيه

:شود ها، هر يك از اين سه روش معرفي مي هاي ساختار اين روش براي بررسي تفاوت. اهميت دارد

1 Computer Simulation 2 Simulation Modeling 3 Event Processing Method 4 Process Interaction Method 5 Three Phases Method

11

هاي سازي سيستم قبل از ارايه تعريفي از سه روش مدلسازي، الزم است دو روش معمول در پيشبرد زمان در شبيه

كه بر مبناي آن ساعت 1آمدترين روش پيشبرد زمان در يك سيستم پويا روش واقعه گراست كار. پويا تعريف شود

در . شود برده مي هاي نابرابر پيش در اين روش، زمان با فاصه. بديا سازي پيوسته به زمان رخداد واقعه بعدي تغيير مي شبيه

هاي زماني ثابت صورت ها با فاصله شود به اين دليل كه در سيستم تغيير وضعيت ناميده مي2گرا روش دوم كه فاصله

.شود هاي برابر پيش برده مي گيرند، زمان با فاصله مي

اساس كار در اين روش . گراست نويسي شي هاي برنامه اري مشابه زبانساختار مدلسازي پردازش فرايند داراي ساخت

هايي كه براي اين منظور تمام وضعيت. در سيستم است) اجزايي از سيستم كه در گذرند(پيگيري حركت اشياء گذرا

تشريح اين . ندشو گيرند به ترتيب زماني تشريح و دنبال مي اشيايي گذرا در طول اقامتشان در سيستم در آنها قرار مي

شود، براي مثال در يك سيستم صف ساده متقاضي به سيستم وارد مي. شود ها بر اساس زمان فرايند ناميده مي وضعيت

گيرد و ممكن است مدتي را براي بيكار شدن سرويس دهنده در صف سپري كند، سپس از سرويس دهنده سرويس مي

يند يك شيء، حركت آن شي تا رسيدن به يك نقطه توقف ادامه در پيگيري فرا. شود سر انجام از سيستم خارج مي

طول زمان . هستند) انتظار براي بيكار شدن سرويس دهنده(و يا شرطي ) اخذ سرويس(ها غير شرطي اين توقف. يابد مي

هاي وقفطول زمان ت. هاي احتمال تعيين كرد توان از طريق نمونه برداري تصادفي از توزيع هاي غير شرطي را مي توقف

در اين روش هر شي گذرا داراي فرايندي . بيني است شزطي تابعي از شرايط موجود در سيستم و از قبل غير قابل پيش

صورت 3اي به نام كنترل برنامه تعامل اين اشياء به وسيله زير برنامه. شود است كه به صورت يك زير برنامه مستقل كد مي

.گيرد مي

در اين روش ابتدا تمام . زي، يعني روش پردازش وقايع در آمريكا رايجتر از اروپاستسا دومين روش مدلسازي شبيه

يابد و سپس وضعيت سازي پيوسته به زمان رخداد واقعه بعدي تغيير مي ساعت شبيه. شوند شناسايي مي وقايع سيستم

اي باعث تغيير وضعيت برخي از قعهرخداد هر وا. شود جاري به طور كامل به روز آورده مي سيستم به لحاظ رخداد واقعه

. كند هايي را كه ممكن است اشياء تغيير وضعيت يافته در آن درگير شوند، زمانبندي مي شود و فعاليت اشياء سيستم مي

تواند بالفاصله در يابد، مي شود و سرويس دهنده را بيكار مي مثال در سيستم صف ساده، وقتي متقاضي وارد سيستم مي

.سرويس درگير شودفعاليت اخذ

كند كه يكي از مشكالت اين روش وقتي بروز مي. خوبي روش پردازش وقايع كارآيي در اجراي كامپيوتري است

ممكن است اين وقايع تركيبي از منابع را آزاد كنند كه تخصيص مناسب و . يابند تعدادي واقعه در يك زمان پايان مي

1 Next Event 2 Time Slice 3 Executive

12

در اين روش به محض رخداد واقعي و . ابع آزاد شده مورد بررسي قرار بگيرندبهينه آنها وقتي امكان پذير است كه كل من

آزاد سازي منابع، اين منابع به ترتيب و بدون توجه به منابع ديگري كه ممكن است به لحاظ رخداد ساير وقايع همزمان

هايي بايد لحاظ شوند، لويتعالوه بر آن در مواردي كه به هنگام تخصيص منابع او. يابند آزاد شده باشند، تخصيص مي

تالش براي تخصيص مناسب منابع و يا تخصيص منابع بر . پذيرد ها به سختي انجام مي تخصيص منابع با توجه به اولويت

. شود تا ساختار مدل تغيير يابد و ديگر مطابق روش پردازش وقايع نباشد ها باعث مي اساس اولويت

ساعت پيوسته به زمان رخداد واقعه .شود ه شرطي و غير شرطي تقسيم مياي، وقايع به دو دست در روش سه مرحله

سازي برابر است در اين ساعت تمام وقايع غير شرطي كه زمان رخدادشان با ساعت شبيه. يابد غير شرطي بعدي تغيير مي

ها در يص منابع به فعاليتسازي تمام منابعي كه قرار است در آن ساعت آزاد شوند، تخص پس از آزاد. پيوندند به وقوع مي

:پس سه مرحله اين روش عبارتند از. گيرد صورت امكان انجام مي

ـ بروز سازي ساعت و شناسايي وقايع غير شرطي 1

آزاد سازي برخي از منابعدر نتيجهـ به وقوع پيوستن تمام وقايع غير شرطي و 2

. كلي منابع آزاد شدهها با توجه به آگاهي از وضعيت ـ شروع كردن برخي از فعاليت3

گيرد، بلكه در صورت نياز، ها به راحتي انجام مي اي نه تنها تخصيص منابع با توجه به اولويت در روش سه مرحله

اي عدم كارآيي آن در اجراي يكي از نقاط ضعف روش سه مرحله. توان براي اين منظور لحاظ كرد اي را مي قواعد پيچيده

شود، تمام وقايع شرطي براي تعيين اينكه آيا شرايط براي به وقوع ساعت به روز آورده ميهر زمان كه. كامپيوتري است

فراهم شدن شرايط الزم براي رخداد تمام وقايع به خاطر به . گيرد پيوستن آنها فراهم گرديده يا خير مورد بررسي قرار مي

. است مدل جستجوهاي غير ضروري انجام دهدلذا در اين مرحله ممكن. وقوع پيوستن تنها يك واقعه غير محتمل است

توان گرفت كه بحث مربوط به زمان اجرا ناديده نمي. البته تمهبداتي براي كارآمدتر كردن اين روش پيشنهاد شده است

مشكل مدلسازي كامپيوتري در عصر حاضر هزينه . شود هاي گذشته مربوط مي هاي نه چندان سريع نسل به كامپيوتر

آنچه امروزه مورد نياز است، روش . ست، بلكه هزينه وقت تحليلگر در ساخت، تغيير و آزمايش با مدل استاجراي مدل ني

.جويي كند سازي است كه در وقت تحليلگر صرفه شبيه

عالوه بر آنها چون برنامه كامپيوتري . آورد جويي در وقت تحليلگر را به وجود مي اي امكان صرفه روش سه مرحله

بنابراين، . شود شود، ايجاد تغييرات به راحتي و به سرعت عملي مي اي به صورت مادوالر كد مي سه مرحلهمبتني بر روش

هاي سطح باال مثال پاسكال نوشته شود، آنگاه مسلما سوال كدام روش را انتخاب سازي به زبان اگر قرار است برنامه شبيه

اي منجر به ساختار بسيار كارآمد و شفاف به عد روش سه مرحلهاستفاده دقيقا منطبق بر قوا. كند كنيم؟ مصداق پيدا مي

.گردد لحاظ قابليت پذيري تغييرات و همچنين سرعت اجرا مي

13

سازي فرايند شبيه مذكور قدمهاي از مراحل هر يك. است گرديده بعد مشخص صفحه فلوچارت بوسيله سيستم يك و مطالعه بررسي مراحل

و در داشته كلي جنبه فلوچارت شده تعين ديگر مراحل از طرف. دارند بيشتري توضيح به احتياج د كه هستن اي اساسي

شبيه روش جا مطالعه ما در اين هدف باشند ، درحاليكه مي مدل يك شامل كه است هايي بررسي انواع همه برگيرنده

.شود مي داده تر توضيح دقيق بصورت بحث مذكور در ادامه لذا مراحل . است كامپيوتري سازي

باشد و مي آن كامپيوتري مدل و ساختن سيستم شناخت تنها شامل سازي شبيه آزمايش شايد تصور شود كه

در . شود مي توجه ي ساز شبيه خاص و زبانهاي اي برنامه هاي جنبه تنها به آموزشي هاي دوره در بعضي علت بهمين

، مطلب اين اهميت . است الزم از قدمهاي تنها يكي كامپيوتري زبان يك بوسيله سيستم مدل ساختن صورتيكه

بكار گرفته واقعي سيستم بايد در مورديك آن و نتايج نداشته آموزشي جنبه آزمايش گردد كه زيادتر مي وقتي بخصوص

. كند مي سازي شبيه را بخوبي و رفتار سيستم معتبر بوده مدل بود كه مطمئن بايد تا حد ممكن كه آنجاستدر . شود

در تري دقيق قضاوتهاي قرارگيرند تا باعث و تحليل ، مورد تجزيه مدل از اجراي آمده بدست خام ، نتايج بر آن عالوه

: است شده داده صفحه بعد نشان در فلوچارت سازي هفرايند شبي. گردد مورد سيستم

14

فرآيند شبيه سازي: 3 شكل

15

سازي فرايند شبيه تشريح

:مساله ـ تدوين1 ، ابتدا بايد مساله جواب يافتن براي. تر است اساسي آن از حل ، حتيمساله صحيح تدوين كه داشت بيان انيشتين آلبرت

را كامالً ، آن مديريت علم از دانشمندان اما بسياري. نظر آيد به ساده است ممكن نكته اين . چيستمساله فهميد كه

نه هزي گزافي هاي ، سرمايه اشتباه سؤاالت براي و جامع عالي جوابهاي يافتن جهت در جهان هر ساله. گيرند مي ناديده

آنها . دهد تشخيص خود را بطور صحيح نتواند ياقادر نباشد مشكل مديريت است از موارد ممكن در بسياري. شوند مي

، معموالً سيستم تحليل پروژه بنابراين. ندهند را تشخيص حقيقي مشكل است وجود دارد اما ممكن مشكل دانند كه مي

.شود ، آغاز مي گيرنده تصميم كنترل تحت باسيستم آشنا شدن جهت اي مطالعه با انجام

در هر قدم اولين بنابراين . است پيوسته ، فرايندي وبررسي مطالعه در طولمساله تدوين دهد كه مي نشان تجربه

، آزمايش نحوه كه است هدف اين چون . است آزمايشي هدف ، تعيين سازي شبيه آزمايش يك ، من جمله آزمايش

.كند مي را تعيين نهايي و نتايج الزم جزئيات

از حالتي عنوان را بهمساله توان مي«كند مي عنوان چنين را اينمساله از بارتي نقل خود به در كتاب شانون

يك به سيستم نشوند، وضعيت حاصل سيستم از عمليات خواه دل نتايج كه زماني. » كرد ، تعريف نشده برآورده خواست

عمل در آن سيستم كه يا محيطي سيستم اصالح نيايند، نياز به دست مورد نظر به نتايج كه وقتي. شود مي تبديلمساله

:رد ك تعريف چنين اين رياضي بصورت توان را ميمساله. آيد وجود مي كند ، به مي

Pt = |Dt -At| فرمول در اين كه

Pt : در زمانمساله وضعيت tاست .

Dt :در زمان مطلوب حالت tاست .

At :در زمان) سيستم وضعيت ( واقعي حالت tاست .

: سيستم ـ تعريف2 و مطالعه هدف كه وقتي. قرارگيرد لعه بايد مورد مطا كه است سيستمي ، تعريف سيستم از فرايند تحليل مهمي قسمت

هدف به يا غير مستقيم بطور مستقيم كه از آن قسمتهائي و تعريف سيستم شناخت بايد به گرديد، آنگاه مشخص بررسي

شتر در مورد بي اطالعات ديگر يا كسب قسمتهاي شناخت كه نيست معني آن به اين البته . دارند پرداخت بستگي

وجود كه است ايجاد گردد اين است ممكن كه تنها اشكالي بلكه. دهد را تغيير مي و مسير آزمايش بوده مخرب سيستم

16

جزء تعيين شامل سيستم تعريف. گردد مدل مدلساز و يا پيچيدگي سردرگمي باعث اضافي زياد و اطالعات جزئيات

. باشد مي سيستم پارامترها و متغييرهاي و باالخره ، اشياء آن سيستم ،محيط و خارجي داخلي مل، اشياء و عوا سيستم

هستند و بررسي مطالعه با هدف در ارتباط كه از اشياء سيستم مذكور، مشخصاتي بخشها واطالعات دقيق بعد از تعيين

رفتار چگونگي آنگاه. ميگردند يا فرموله مشخص اشياء سيستم نها و بين آ بين حاكم وقوانين مي شوند و روابط تعريف

. ميگردند معلوم آمدها در سيستم ها و اثر پيش تغيير وضعيت و جزئيات قرار گرفته مورد بررسي سيستم

شود؟ استفاده سازي ـ آيا از شبيه3 را مورد سيستم و منطقي صحيح روشي بايد با انتخاب حال. شد مشخص سيستم و مشكل بررسي شد سيستم تاكنون

توان مي هايي روشها و تكنيك از چه كرد كه بايد مشخص مرحله در اين. كرد را حل و مشكل قرار داد و بررسي مطالعه

كرد و ديگر روشها كاربرد ندارند و يا كاربرد آنها استفاده توان مي سازي از شبيه اگر فقط. كرد منظور استفاده اين براي

ديگر بتوان از روشهاي و هم سازي از شبيه اما اگر هم . كنيم مي استفاده سازي ، قطعاً از شبيه نيست مطلوب چندان

و همچنين و غيره نتايج دقت ، ميزان مانند هزينه مختلف روشها از ديدگاههاي و تحليل تجزيه كرد بايد به استفاده

براي و منطقي صحيح روش انتخاب به و سپس پرداخت است مهم مسئوالن براي كه و ديگرعواملي در دسترس امكانات

اين بعدي قدمهاي تشريح كرد ، به بايد استفاده سازي از شبيه كه شده مشخص اينكه با فرض . پرداخت سيستم بررسي

. پردازيم فرايندمي

: مدل ـ تدوين4 و لذا هنر است يك مدلسازي كه ساخت بايد خاطرنشان . است مدل ساختن سازي از فرايند شبيه مرحله چهارمين

مدلها بر اساس آميز موفقيت ساخت روش . است كرده را تهيه مدل دارد كه فردي زياد به بستگي مدل مطلوبيت ميزان

سوي كار به شود كه مي سعي تكاملي نحوي ، به كرده شروع بسيار ساده كار را با مدلي . آنها استوار است و توسعة تكميل

تحليل از توانايي است عبارت هنر مدلسازي. كند را روشن تر منعكس پيچيده و وضعيت كاملتر بوده رود كه پيش مدلي

مفيد از تقريبي كه تا وقتي مدل و توسعه تكميل و سپس مفروضات ، انتخاب آن اساسي خصايص ، خالصه سازيمساله

:كند رهنمود زير را پيشنهاد مي هفت مدلسازي براي از موريس نقل خود به دركتاب شانون. آيد بدست واقعيت

. كنيد تر تقسيم ساده ل مسائ را به مورد سؤال ـ سيستم1

17

. دهيد ارائه از اهداف روشني ـ بيان2

. ـ شباهتها را جستجو كنيد 3

. را در نظر بگيريد مساله از مشخص عددي مثال ـ يك4

. كنيد ـ چند نماد فراهم5

. كنيد را مشخص ـ بديهيات6

. كنيد را ساده آن صورت د ، در غير اين دهي را توسعه بود آن كنترل قابل ـ اگر مدل7

موارد زير براي عكس درست كه داد ، در حالي زير انجام از روشهاي با يكي توان را مي سازي ، ساده بطور كلي

: پذيرد مي صورت سازي غني

ثابت مقاديري متغيرها به ـ تبديل1

متغيرها يا تركيب ـ حذف2

روابط كردن فرض ي ـ خط3

مؤثرتر هاي ها و محدوديت فرض ـ افزودن4

سيستم ـ محدود كردن5

و مدل سازندة بين دارد ، رابطة بستگي آن به مدلسازي تكاملي و جهت سرعت كه از عواملي يكي

از توانند محيطي مي آن كننده و استفاده مدل ده ، سازن در فرايند تكاملي نزديك با همكاري . است آن كنندة استفاده

مورد نظر ، مقاصد ومعيارهاي با اهداف نهايي نتيجة بودن متناسب آن كمك به وجود آورند كه به متقابل اعتماد و تفاهم

و از آنها منحرف داشت آن را بيان يا مقاصد حتماً بايد اهداف سازي سيستم مدل براي تالش هنگام به. شود مي تأمين

. شود حاصل مناسبي نشد تا مدل

را حقيقي ، وضعيت مدل نهايي نتيجة كه يافت سروكار دارد ، بايد اطمينان واقعي جهان مسائل با حل سازي شبيه چون

قادر بايد همچنين مدل. د بايد فوراً تصحيح گرددده مي معني بي جوابهاي كه مدلي در نتيجه. كشد تصوير مي دقيقاً به

براي و كوششمساله در درك سؤالها هستند كه گونه گويد زيرا اين پاسخ» ...شود اگر مي چه « سؤالهاي باشد به

آنها بايد به سازي ه شبي خوب هر مدل را كه خاصي خود معيارهاي در كتاب شانون. بسيار مفيدند ها برايمان گزينه ارزيابي

:كند مي تعيين برسد، چنين

. باشد آسان كننده استفاده براي آن ـ درك1

18

. يا مقصود باشد هدف ـ در جهت2

. ندهد معني بي جوابهاي كه مفهوم ، بدين بوده ـ قوي3

. باشد آسان با آن ارتباط ، يعني ده بو راحت با آن و كار كردن ، كنترل كننده استفاده ـ براي4

. باشد كامل مهم ـ در مورد موضوعات5

. شود انجام آساني به مدل كردن هنگام يا به ـ اصالح6

.تر شود پيچيده و سپس شروع طور ساده به كه مفهوم باشد ، بدين ـ تكاملي7

:ها داده ـ تدارك5در . كنند اعداد تعبير مي آوري جمع مفهوم ها را به داده آوري معموالً جمع . هاست داده آوري جمع ستلزم م اي هر مطالعه

به هاي مربوط بايد با داده تحليلگر سيستم. هاست داده آوري از كار جمع اي اعداد ، تنها جنبه آوري جمع كه صورتي

نزديك آنها ارتباط بين و ارتباطهاي سيستم اجزاء مختلف به مربوط اطالعات و نيز با سيستم هاي وروديها و خروجي

هايي داده چه بگيرد كه مند باشد و تصميم عالقه و كيفي كمي هاي داده آوري جمع تحليلگر بايد به بنابراين. باشد داشته

را بايد تهيه اطالعات اين اند، و چگونه قبول او قابل اهداف د برايموجو هاي اند ، آيا داده ها مناسب مورد نيازند، آيا داده

مستقيماً در مدل تجربي هاي آيا داده كه است انتخاب اين مستلزم ، هميشه تصادفي سازي شبيه مدل يك طراحي. كرد

. است و بنيادي مهم انتخاب اين دليل سه به. شود استفاده با فراواني احتمال نظري كار روند يا از توزيعهاي به

دهد شبيه مي انجام مدل يك را كه آنچه تمام كند كه مي اشاره مطلب اين ، به خام تجربي هاي ازداده استفاده آنكه اول

و لزوماً در را تكرار كرده سال عملكرد همان ، تنها سال يك هاي از داده ، استفاده آنكه حال . است گذشته حالت سازي

.گويد ما نمي به ، چيزي در آينده موردعملكرد مورد انتظار سيستم

مورد نياز ، كاربرد كامپيوتر و حافظه وقت اند، از لحاظ الزم مدل درعمليات كه تصادفي توليد متغيرهاي براي آنكه دوم

. دارند بيشتري ، كارايي جدول به مراجعه هاي كاربرد شيوه به وماً نسبت عم احتمال نظري توزيع

توزيعهاي دقيق شكل به را نسبت مدلش تحليلگر ، حساسيت كه است در كار نباشد ، بسيار مطلوب اگر الزامي آنكه سوم

، نسبت حساسيت ديگر ، آزمونهاي تحليل عبارت به. كند نمقادير پارامترها ، تعيي به اند و نسبت كار رفته به كه احتمالي

.اند بسيارمهم ورودي هاي داده به

19

آنها ، برازندگي خوب آنها وعملكرد روند ، اعتبار و شكل كار مي به كه هايي داده به مربوط ، تصميمهاي بنابراين

. نيستند مطرح نظري در سطح و فقط بوده ياتي ح سازي شبيه آزمايش موفقيت آنها براي گذشته

: مدل ـ برگردان6 كامپيوتري سازي شبيه سريع پذيرش . كنيم كامپيوتر توصيف براي شده تهيه از سيستم را كه بايد مدلي مرحله در اين

. اند شده ريزي ، طرح برگردان اين كردن آسان براي كه شده نويسي برنامه خاص از زبانهاي بسياري توسعة موجب

در بين بسياري متقابل و انفعالهاي فعل هستند و داراي معموالً بسيار پيچيده منطقي از لحاظ سازي شبيه مدلهاي

است شده موجب وضعيت اين . كنند طور پويا تغيير مي به برنامه و انفعالها در حين فعل اكثر اين اند ، كه عناصر سيستم

. كنند را آسان برگردان دهند تا مشكل را ايجاد كنند و توسعه نويسي برنامه ، زبانهاي محققان كه

: اعتبار ـ تعيين7 به دادن طمينان ازفرآيند ا اعتبار عبارت تعيين . است سازي شبيه مراحل و معموالً مشكلترين از مهمترين مرحله اين

به . است ، صحيح سيستم دربارة سازي از شبيه حاصل استنباط بپذيرد هر گونه كه سطح ، تا آن مدل كنندة استفاده

شبيه را بدرستي واقعي رفتار سيستم شده ساخته آيا مدل « كه سؤال اين به دادن پاسخ اعتبار يعني ديگر تعيين عبارتي

تعيين. ساختار آن حقيقت ، نه است مدل شود معتبر بودن مي ما مربوط به كه آنچه بنابراين» كند يا خير؟ مي سازي

به كنندگان مي كند و مدلسازها و استفاده جلوه ها معموال ًواقعي سازي ، زيرا شبيه است از حد مهم بيش اعتبار مدل

از گاهي و حتي عادي شخص از ديد يك رود اغلب كار مي ها به سازي در شبيه كه مفروضاتي. كنند مي آنها را باور راحتي

نگيرد ، ممكن انجام طور كامل و به دقت ، به اعتبار و ارزيابي تعيين ، اگرمراحل در نتيجه. ماند مي ديد مدلساز نيز پنهان

كه است اين شود و آن مي مطرح سؤال يك اعتبار مدل در تعيين. شود پذيرفته ناك خطر با اثرات غلط نتايج است

براي معموالً دو روش. شود مي استفاده از آن و چگونه چيست با رفتار سيستم رفتار مدل تطابق گيري اندازه ضابطه

:رود بكار مي سازي شبيه رفتار مدلهاي آزمايش

از بررسي آمده بدست مشابه باشد ، مقادير و نتايج مي در دست واقعي رفتار سيستم و نتايج ارقام كه در مواقعي ) الف

.كنند مي را با آنها مقايسه مدل

براي. ند ده قرارمي مورد بررسي در آينده سيستم مقادير پارامترها و متغيرهاي و تعيين بيني را در پيش مدل دقت ) ب

. است گرديده بيان متعددي هاي و نظريه گرفته صورت زيادي هاي ها و بررسي بحث مدل و دقيق اعتبار مطمئن تعيين

20

اعتبار تعيين روش يك ذكر مراحل به و لذا در اينجا فقط است مجموعه اين از محدوده ها خارج نظريه اين به پرداختن

: عبارتند از مراحل اين . مپردازي مي

واقعيات سري يك شامل اساس اين. گردد بايد مشخص است آنها بنا شده بر پايه مدل كه ، اساسي اول ـ در مرحله الف

، شخيص ت اين براي. اند شده تعيين سيستم و تعريف شناخت در هنگام كه است فرضيات سري انكار و يك غير قابل

. خواهد كرد اند استفاده شده سازي شبيه كه مشابهي هاي يا سيستم واقعي سيستم به خود راجع مدلساز از اطالعات

. كند مي هستند انتخاب آزمايش قابل را كه آنها فرضياتي و از بين انكار بازشناخته غير قابل را از بديهيات مدلساز فرضيات

و يا بسيار مشكل غير ممكن ، گاه فرض يك آزمون وجود دارد كه مواردي سازي در شبيه كه است اين انتخاب اين دليل

شود و يا آن را مي ، كنار گذاشته است معني بي آزمايش غير قابل فرضيه كه استدالل موارد ، با اين گونه در اين . است

.شود مي پرداخته آزمايشي قابل فرضيه جستجوي به حال و در عين كرده قبول موقتي بصورت

متغيرهاي به مربوط اغلب كه فرضيات گيرند اين قرار مي مورد آزمون اول مرحله منتخب فرضيات دوم ـ در مرحله ب

. قرار گيرند ، موردآزمايش فرض آزمون ماري آ باشند بايد با روشهاي مي) ورودي پارامترهاي به عنوان ( سيستم تصادفي

ذكر قبل در قسمت وجود دارد كه دو روش مرحله اين انجام براي. است نتايج يا تطابق رفتار مدل تست سوم ـ مرحله ج

. بگذارد نمايش را به م رفتار و عملكرد سيست سازي شبيه با هدف بايد متناسب شده ساخته مدل كه است واضح. گرديد

آنها در اثر يا اثرات جزئيات خود، و تمام بموقع دهند، هر كدام مي رخ در سيستم كه وقايعي ديگر بايد كليه به عبارت

و يا حتي شده نويسي برنامه يا اشتباهي افتاده از قلم در مدل جزئيات بعضي افتد كه مي اتفاق گاه. شود گنجانيده مدل

عملي بجاي حاصل نتايج هستند كه آنقدر مخرب گاهي اشتباهات اين. اند شده مدلسازي از قسمتها بطور نادرست بعضي

. خواهند بود اصوالً مسخره بودن

: و تاكتيكي استراتژيك ريزي ـ برنامه8 يعني تاكتيكي ريزي شود و برنامه حاصل از آن مطلوب اطالعات كه آزمايشي طرح يعني استراتژيك برنامه بطور كلي

. گيرد انجام ، چگونه آزمايش درطرح شده مشخص از آزمونهاي هر يك كه موضوع اين تعيين

فرايند براي ساختاري ) 2 و آزمايش تعداد دفعات ـ كاهش1 : است دو دليل به آزمايشي هاي از طرح استفاده

، يا سيستم پديده دربارة شود كه مي انتخاب اساسي اطالعات آوري جمع براي روشي آزمايش در طرح . محققين يادگيري

عوامل سازي شبيه در آزمايش. كرد كسب رفتار آن به راجع معتبري استنباطهاي بتوان آيد كه دست به قدر آگاهي آن

21

) شروع يا شرايط ( اوليه عبارتند از ، شرايط عوامل از اين بعضي. باشند معيني طرح بايد داراي وجود دارند كه دديمتع

بسيار مهمي ها اثرات عامل از اين هر يك. راتوليد كند بايد اطالعاتي مدل كه و زمانهايي پاياني ، شرايط سازي شبيه

از قبل بايست مي كننده آزمايش. يابد تغيير مي تأثيرشان با تغيير آنها، ميزان دارند كه سازي از شبيه حاصل نتايج روي

نتيجه. ، بگيرد و فني علمي روشهاي براساس ، البته عوامل اين خود را در مورد چگونگي ، تصميم مدل اجرا گذاشتن به

.دهد مي را تشكيل ايشآزم از طراحي بخشي تصميم اين

را بهينه آزمايش جواب از مقادير پارامترها كه تركيبي يافتن ) 1: اند تشخيص قابل سهولت به آزمايش از اهداف دو نوع

آزمايشي يها طرح اهداف اين هر دوي براي. سيستم كنترل قابل و عوامل آزمايش جواب بين روابط يافتن ) 2كند و يا

.اند و در دسترس وجود آمده به زيادي

آزمايشي در طرح كه مدل اجراي چگونگي و با تعيين است مطرح بازدهيمساله تاكتيكي ريزي عموماً در برنامه

: را در نظر دارد از مسائل دو گروه ، حل تاكتيكي ريزي برنامه. شوند، سروكار دارد مي مشخص

، در تاحد ممكن جواب) واريانس ( پراكندگي كاهش نياز به ) 2 مؤثرند و تعادل به در رسيدن ، چون شروع شرايط )1

. شوند مينيمم الزم هاي نمونه حجم كه حالي

در فقط ي ساز شبيه ، مدل واقعي جهان بر خالف. شود مي ناشي عملكرد مدل تصنعي از ماهيت مشكل اولين

تا اجراي و سپس آورده را بدست ، اطالعاتش كار انداخته را به ، مدل كننده آزمايش يعني. كند مي عمل معين فواصل

شرايط به بكشد تا مدل طول زماني مدت است شود ممكن آغاز مي مدل اجراي هر بار كه. دارد آنرا از كار باز مي بعدي

دارا بودن علت به عملكرد مدل ابتدايي ، دورة در نتيجه. برسد است واقعي جهان نمايشگر عملكرد سيستم كه تعادل

: از است عبارت مشكل اين حل راه . است غير واقعي ، نمايشي شروع ابتدايي شرايط

به رسيدن براي الزم زمان كه شروع براي شرايطي انتخاب) 2 و ابتدايي دورة هاي از داده از بعضي صرفنظر كردن ) 1

از اجراي قبل خوب تاكتيكي ريزي برنامه تر شود اهميت پيچيده سازي شبيه مدل هر چه. دهند را كاهش تعادل

.شود آزمايشها بيشتر مي

): حساسيت تحليل( و تفسير كردن ـ آزمايش9 مرحله دراين. شود مي اجرائي ، مدل مطلوب اطالعات آوردن بدست مدل و توسعه ريزي برنامه همه آن بعد از باالخره

اجرا شده اند مراحل شده ابتدا مشخص كه اهدافي به شود و تا رسيدن آشكار مي ريزي برنامه و نقايص اشتباهات كه است

22

منظور از آن . است سازي شبيه ازطريق مدلسازي مفاهيم از مهمترين يكي حساسيت تحليل. گيرد قرار مي مورد بازرسي

مقادير حساسيت معموالً در تحليل . است كار رفته به مقادير پارامترهاي به نسبت نهايي جوابهاي حساسيت تعيين

تقريباً در . كنند مي مشاهده مدل پاسخ را روي دهند و اثر آن تغيير مي طور منظم مورد نظر به محدودة پارامترها را روي

است در اكثر موارد ، ممكن. اند بحث بسيار قابل قرار دارند كه هايي داده از متغيرها براساس ، بسياري سازي شبيه هر مدل

تعيين بنابراين. شود ها، مقادير آنها تعيين داده از حداقل بسيار شتابزده و يا تحليلي افراد با تجربه حدس تنها براساس

از مختصر در مقادير بعضي اگر با تغييري . است مهم نهايت ، بي كار رفته مقادير به به نسبت نتايج حساسيت درجة

و پول زمان كردن صرف براي الزم و توجيه انگيزه است ممكن مطلب تغيير كند ، اين زيادي ميزان به پارامترها، جواب

زياد در مقادير پارامترها، نتايج ديگر ، اگر با وجود نوسانات از طرف. كند تر را فراهم دقيق برآوردهاي كسب بيشتر جهت

از كننده آزمايش كه كنترلي ميزان علت به . نيست هم توجيه و قابل نبوده الزم بيشتري تغيير نكنند، تالش آمده دست به

. است مناسب حساسيت تحليل براي سازي ، شبيه ال طور ايده ، به برخوردار است آن

: و مستند سازي سازي ـ پياده10

پروژة توان نمي. موجود باشند سازي شبيه بايد در هر پروژه هستند كه عناصري آخرين و مستند سازي سازي پياده

. قرار بگيرد شود و مورد استفاده ، تفهيم شده پذيرفته كرد ، مگر آنكه تلقي يافته پايان را با موفقيت سازي شبيه

خود در كتاب شانون . است بوده از كارهايشان واستفاده پذيرش آوردن دست ، در به مديريت علماي شكست بزرگترين

ايجاد كل از زمان طور متوسط به كه دريافت در بررسيهايش گرشفسكي.كند ذكر مي را چنين1 گرشفسكي بررسي نتايج

ايجاد و توسعه براي% 40 ، گذشته هاي داده و تحليل آوري جمع براي% 25 ، مساله تدوين براي% 25 ، مدل يك و توسعه

دريافت كه 2 كه روبن اشتاين آور نيست تعجب بنابراين» . است شده رف ص يز سا پياده براي% 10 و كامپيوتري مدل يك

درك ، از نتايج كننده استفاده است كه تحقيق در عملياتي و علوم مديريت ، آن هاي پروژه شكست علل از بزرگترين يكي

دقيق مستند سازي. دارد سازي با پياده نزديكي بطة را مستند سازي . است نكرده را پياده مدل ، در نتيجه نداشته كافي

را ، بسيار افزايش آن موفق سازي پياده تواند عمر مفيد و شانس مي مدل عمل و نحوه ايجاد وتوسعه از چگونگي و كاملي

، آن اصلي هاي كننده ايجاد نبودن در صورت ، حتي را آسانتر ساخته مدل ، اصالح خوب مستندسازي. دهد

.كند مي را تأمين از آن استفاده توانايي 1 Gershefski 2 Rubenstein

23

سازي شبيه كاربردهاي آنها و ازطرفي مسائل حل به ها و كمك سيستم و تحليل در تجزيه آن و توانايي سازي شبيه مفهوم به با توجه اكنون

را سازي شبيه كاربرد فراوان ميزان راحتي به وجود دارند ، ميتوان واقعي ي در دنيا كه هايي سيستم پيچيدگي به توجه

. زد حدس

كاربردهاي شبيه سازي: 1 جدول

مديريت توليد سيستم هاي حمل ونقل طراحي كارخانه عملكرد قطارهاي مسافري شهري وبين شهري

ه وريارتقاي بهر برنامه زمان بندي اتوبوس هاي شهري وبين شهري تخصيص نيروي انساني كنترل ترافيك هوايي ودريايي

توليد به كمك كامپيوتر استفاده بهينه از منابع فرودگاهي وبندري تحقيق و توسعه مديريت سيستمهاي توزيع شهري وبين شهري

انتقال مواد در كارخانه طراحي ومديريت ترافيك درون شهري كنترل موجودي ها و كاهش ضايعات

برنامه ريزي مالي امپيوتر وسيستم هاي ارتباطيك مدلهاي اقتصاد سنجي ارزيابي عملكرد سيستم هاي كامپيوتري

تحليل جريان نقدينگي طراحي ميكروپروسسورها الگوهاي شركت هاي بازرگاني ارزيابي توانايي هاي نرم افزاري

هاسرمايه گذاري تعيين نيازهاي اطالعاتي در يك سيستم اطالعاتي

سيستم هاي امنيتي و بهداشتي سيستم هاي اكولوژيكي مديريت موجودي بانكهاي خون كنترل وتامين منابع غذايي

مديريت خدمات اورژانس، آتش نشاني و پليس حفاظت راكتورهاي اتمي و محيط زيست برنامه ريزي امكانات بيمارستاني كنترل جمعيت

زي پرسنليبرنامه ري كنترل آفات و حشرات استراتژي هاي جنگي مسايل به زراعي

رويارويي با حوادث غير منتظره استفاده بهينه از منابع انرژي وآب

24

. كنند را تĤئيد مي فوق مطلب از آنها حاصل نتايج كه است شده نيز انجام هاي و بررسي مطالعات زمينه در اين البته

انجمن غيردانشگاهي دائمي وبيلز از اعضاي شانون توسط را كه اي نمونه از بررسي حاصل نتايج خود در كتاب مثال شانون

: است شده داده زير نشان در جدول نتايج اين حاصل. كند ذكر مي آمده دست آمريكا به عمليات تحقيق در

در عملياتقي تحق فنون مطلوبيت :2 جدول

درصد استفاده عملياتيفن تحقيق در

0,182 ) آماري و استنباط ( احتمال نظرية

0,150 ) هزينه كارايي ( اقتصادي تحليل

0,143 سازي شبيه

0,12 خطي ريزي برنامه

0,097 ها موجودي كنترل

0,085 ) بندي صف( انتظار خط

0,072 ) دهي ترتيب ( اي شبكه تحليل

0,042 جايگذاري تحليل

0,040 ها بازي نظريه

0,032 پويا ريزي برنامه

0,020 جستجو فنون

0,018 غير خطي ريزي برنامه

سازي از شبيه باالتري در مرتبة ارزش از لحاظ كه است هزينه كارايي و روش تنها احتمال كه محققين براي بينم مي

. يرد گ قرار مي

25

،گزارش است شده انجام درعمليات تحقيق مختلف كاربرد فنون در زمينه كه هايي و بررسي از ديگر مطالعات

معرفي عالم شركتهاي بزرگترين عنوان به 1 فورچون مجله توسط كه شركت500 در مورد مطالعه اين . است تورين

: است زير آمده درجدول مطالعات اين نتيجة . گرفت بود ، صورت شده

در عمليات تحقيق مختلف كاربرد فنون :3 جدول

درصد استفاده تعداد طرح ها نام فن

29 63 تحليل اماري

25 54 شبيه سازي

19 41 برنامه ريزي خطي

6 13 نظريه موجودي ها

6 13 نظريه شبكه ها

4 9 برنامه ريزي پويا

3 7 امه ريزي غير خطيبر

1 2 نظريه صف

1 2 برنامه ريزي ابتكاري

6 13 گوناگون

آمريكا ارتش توسط سازي شبيه بررسيهاي براي1986 مالي دالر در سال ميليون74 صرف بر اين عالوه

از يكي سازي ، شبيه رياضي پيچيدگي تن و نداش با وجود ظرافت بنابراين. كند را بيشتر آشكار مي سازي كاربرد شبيه

. رود كار مي به مديريت مسائل در حل كه است كمي فنون پر مصرفترين

1 Fortune Magazine

26

كامپيوتري سازي مزايا ي شبيه : كنيم مي ان را عنو سازي شبيه از مزاياي در اينجا بعضي . است ياد شده نوعي به سازي از مزاياي شبيه در سراسر بحث

زمان فشردن قدرت داشتن -1

را در چند ثانيه سيستم يك از فعاليت سال چندين است ممكن سازي شبيه وسيله به كه ترتيب بدين

فرصت را در يك سيستم از يك طرح چندين قادر است كننده ، بررسي در نتيجه. نمود و بررسي مالحظه

. نمايد عملكرد آنها را مقايسه و نتاج نموده مطالعه اهكوت

زمان گسترش قدرت داشتن -2

تغييراتي جزئيات قادر است كننده ، بررسي سازي شبيه در برنامه الزم آمار و اطالعات آوري جمع وسيله به

سرعت باال بودن به علت كه ديگر تغييراتي بعبارتي. كند نيستند مطالعه مشاهده قابل واقعي در زمان كه را

. هستند و بررسي كنترل قابل روش باشند ، در اين نمي يا مطالعه مشاهده قابل واقعي ايجاد آنها در سيستم

براي فيلم يك حركت سرعت مانند كند نمودن. گيرد مي صورت در مدل زمان كند نمودن با كمك عمل اين

. نيستند و بررسي دقت قابل عادي در حال كه هايي حركت بررسي

نمود را مطالعه لحظه تا اين آمده بدست و نتايج كرده را متوقف زمان حركت كه است الزم گاه بررسي در يك

هاي پديده تمام كه است نياز، اين اين الزمه . ر گرفت يا از س توقف نقطه را از همان بررسي الزم هاي از تصميم و پس

سازي در شبيه فقط امكان اين. كنند دقيقاً حفظ و آزمايش مجدد بررسي خود را تا شروع وضعيت سيستم به وابسته

. است ممكن

و اوليه شرايط كليه را با حفظ يا بررسي آزمايش يك دهد كه گر مي تحليل را به امكان اين سازي شبيه-3

منظور دريافت از پارامترها را به تكرار، تنها مقادير بعضي از دفعات در هر يك. تكرار كند برنامه يك بوسيله رفتار سيستم

. دهد تغيير مي حاصل و نتايج اثر آنها بر رفتار سيستم

در مرحله كه هايي سيستم موجود و مطالعه هاي جديد در سيستم تغييرات سي برر قادر به سازي شبيه-4

. است نشده آنها صرف يا ايجاد فيزيكي پيشرفت براي و زمان ، سرمايه امكانات گونه باشند و هنوز هيچ مي طرح

يا ديگر غير ممكن هاي روش آنها بوسيله ه احياناً ايجاد و مطالع كه فرضي سيستمهاي و آزمايش بررسي همچنين

. پذير است امكان روش باشد با اين مي خطرناك

27

: كامپيوتري سازي شبيه معايب

زيادي دارد اطالعات و نياز به است زمان و محتاج گران اغلب سازي شبيه خوب مدل يك ايجاد و توسعه -1

كند خود ذكر مي از فازستو در كتاب نقل به به شانون. نباشد دردسترس آساني به است ممكن كه

. بخواهد وقت سال10 تا 3 است شركتها ممكن ريزي برنامه خوب مدل يك توسعه كه

دهد ، در حالي مي نشان دقت را به واقعي جهان وضعيت وانمود كند كه تواند چنين مي سازي شبيه -2

حل درستي اگر به وجود دارند كه سازي در شبيه ذاتيمساله چندين. كار را نمي كند واقعاً اين كه

. وجود آورند را به غلطي توانند نتايج نشوند مي

نسبت مدل حساسيت تحليل . گرفت را اندازه دقتي بي اين درجه توان نيست و نمي دقيق سازي شبيه -3

. كند مي را حل مشكل از اين تغيير مقدار پارامترها تنها قسمتي به

كند آزمايشگر انتخاب كه اعشاري و با هر تعداد ارقام بوده عددي صورت به سازي شبيه معموال نتايج-4

. آيد مي اعداد پيش از حد به بيش اعتبار دادن اعداد، يعني كردن خطر بزرگ شوند در نتيجه مي معين

مسائل تمام حل راه طور حتم به ، ولي است مسائل حل و مفيد براي بسيار با ارزش روش سازي هر چند شبيه درنهايت

بنابراين . است باشد هنر علم اينكه جاي به سازي شبيه از مدلهاي و استفاده توسعه هنوز تا حد زيادي . نيست مديريت

كاربرد آن ، چگونگي كننده تعيين عامل كند بلكه نمي را معين يا شكست ، موفقيت فن مانند ساير هنرها تا حد زيادي

. است

موارد كاربرد شبيه سازي در فرودگاه براي تجزيه وتحليل سيستم هاي پيچيده -1

مطالعه تغييرات محيطي -2

ي ها و مشاهده آثارتغيير متناوب در ورود -3

براي بهبود كيفيت وعميق نگريستن به سيستم واقعي -4

.وسيله مناسب آموزشي است -5

طراحي هاي جديد و سياست هاي نوين -6

اثبات راه حلهاي عددي و رياضي -7

28

:فصل دوم

مسافري پايانه معرفي سيستم

29

اهداف ترمينال مسافري :كند ترمينال مسافري را به صورت زير بيان مي2 و كمي1ف كيفياهدا» 35 ص 1985«والتر هارت

هاي ترمينال، در مسير تاكسي، پاركينگ و در نقاط ورودي و خروجي ـ هواپيما بايد با بيشترين كارآيي در گيت1

.سيستم تاكسي كار كند/ باند

با كوتاهترين فاصله ممكن و كمترين ـ جريان مسافران ورودي، خروجي و انتقالي، بار و وسايل نقليه بايد ساده و2

.هاي افقي و عمودي باشد تعداد جابجايي

گوي رشد در حجم مسافر و بار و رشد در كل پاركينگ ـ طرح بايد قابليت گسترش داشته باشد تا بتواند جواب3

.باشد

فزايش در انتقال تا ا» +75%«وآمد مثل تغييرات بيشتر خروجي ـ طرح بايد تغييرات آينده در مشخصات رفت4

.بيني كند را پيش» +%30«

.بيني كند و آمد را پيش وآمد وسايل نقليه و توزيع زميني رفت ـ طرح بايد افزايش در رفت5

.ها را براي استفاده كارآمد از كاركنان و تجهيزات فراهم كند ـ طرح بايد بيشترين فرصت6

.ـ طرح بايد اقتصادي باشد7

نالهاي مديريت ترمي فلسفهها ها در تمام دنيا مشابه است، روشي كه اين رويه هاي عملياتي اصلي مرتبط با ايمني فرودگاه با وجود اين كه رويه

هاي شايد در هيچ جاي فرودگاه فلسفه. وت هستنداگذارند متف هايي كه بر آنها اثر مي شود و سازمان با آن اجرا مي

.كند نميعملياتي به اندازه محوطه ترمينال تغيير

:دو حالت متضاد عبارتند از

فرودگاه محور

شركت محور

هاي ترمينال فرودگاه محورند خود مسئولين فرودگاه كاركنان مورد نياز براي ارائه خدمات ترمينال را وقتي فعاليت

هاي فعاليت. شود م ميجابجايي بار و مسافر به طور كامل يا تا حدود زيادي توسط كاركنان فرودگاه انجا. آورند فراهم مي

.با وجود اين كه آرايشهاي مشابهي در همه دنيا وجود دارد. شود ناميده مي3فرودگاه محور گاهي مدل اروپايي

1 Goal 2 Objective 3 The European Model

30

هاي تجهيزات باال سطوح باالي كاركنان فرودگاهي و هزينه. فرانكفورت كه شايد بهترين مثال اين نوع عمليات باشد

.هاي هواپيمايي همراه است ، از مشخصات اين نوع فرودگاه ها است ي شركتهاي اقتصادي برا كه با صرفه جويي

جايي كه مسئولين . شوند ناميده مي1نقطه مقابل اين حالت فعاليتهاي شركت محور هستند كه گاهي مدل آمريكايي

شتر آرايش داخلي و بي. كنند كنند كه فقط امكانات اساسي را براي ترمينال فراهم مي فرودگاه مانند يك واسطه عمل مي

هاي در بعضي از فرودگاههاي آمريكا شركت. كنند هاي هواپيمايي فراهم مي تجهيزات و كاركنان عملياتي الزم را شركت

مشي فرودگاه را تعيين گيري كه خط ها مشاركت دارند و در فرآيند تصميم هواپيمايي در مسايل مالي و ساخت ترمينال

كند نياز به كاركنان فرودگاه به طور قابل توجهي كاهش كه امكانات شركت محور كار ميجايي . كنند كند دخالت مي مي

.يابد مي

مسئولين فرودگاه مسئول بعضي از فعاليتهاي . كنند بيشتر فرودگاههاي مهم در جهان با يك مدل مختلط كار مي

هاي عملياتي به فاكتورهاي زير وابسته ويهانتخاب نهايي ر. هاي هواپيمايي مسئول بقيه فعاليتها ترمينال هستند و شركت

:است

ـفلسفه مسئوالن فرودگاه و هئيت رئيسه1

ـ ارتباطات صنعتي محلي2

هاي مالي ـمحدوديت3

ـ در دسترس بودن محلي كار و مهارت4

كاركردهاي ترمينال مسافربري ونقل اصلي در محوطه ترمينال انجام دهد كه سه كاركرد حمل يك ترمينال مسافري فرودگاه نشان مي تحليل فعاليت

:سود مي

ـ پردازش مسافران و بار 1

.هاي دولتي و امنيتي است اين مورد شامل برچسب زدن، تحويل بار، چك

هاي تغيير در نوع حركت ـ فراهم كردن نياز2

تصادفي از امكانات ضرورتا بايد طوري طراحي شوند كه مسافران خروجي را قبول كنند كه با طرحهاي ورودي

شوند و هم به صورت بار هواپيما جمع ونقل و از نقاط مكاني مختلف در زمانهاي مختلف وارد مي حاالت مختلف حمل

.شود در سمت ورودي هواپيما، اين فرآيند برعكس مي. كند 1 The US Model

31

ـ تسهيل تغيير حالت3

در . در حالت ورودي و خروجي داردكاركرد اصلي ترمينال نيازبه طرح مناسب و عمليات روان امكانات ترمينال براي

تامين نيازهاي مسافر در قسمت زميني هم به همين . قسمت هوايي هواپيما بايد جاسازي شود و نيازهايش برآورده شود

. خواهد به فرودگاه دسترسي داشته باشد مسافري كه مي. اندازه اهميت دارد

طرحهاي ترمينال هاي بهتري جريان1يك سيستم فرودگاهي متمركز. هاي فرودگاه دارد جرياناي در انواع مختلف ترمينال تاثير عمده

براي مسافران 2در حالي كه يك ترمينال ويژه غير متمركز. را براي انتقال مسافران يك شركت هواپيمايي فراهم مي كند

. مزايا و معايب هر نوع ترمينال در قسمت زير توضيح داده مي شود. نا آشنا بهتر است

كانات متمركز در مقابل غيرمتمركزاممساله فلسفي كلي در خلق يك ترمينال فرودگاه داشتن امكانات متمركز يا بخشهاي خدماتي كوچكي در چيدمان

با اين وجود دور نماي يك ترمينال يكنواخت نيست و از نوع مسافران . كه هركدام مزايا و معايبي دارند. غيرمتمركز است

.كند براين شرايط واقعي به نفع يكي از اين حاالت تغيير ميبنا. پذيرد تاثير مي

يك سيستم متمركز معموال از فضايي تشكيل شده كه پردازش مسافر و بار را بدون توجه به شركت هواپيمايي انجام

) هرشركت كانتر خودش را دارد ولي فضاي كانترها مشترك است. (دهد مي

مسافران مسير خود را به گيت ها از طريق . سالن اصلي قرار گرفته استخدمات و تاسيسات مالي عمدتا در اين

مزيت اصلي اين نوع سيستم افزايش زياد ظرفيت است كه با استفاده زياد از . دهد ونقل ادامه مي ها يا سيستم حمل راهرو

.آيد بدست مي) امنيتي، غلتك بار(خدمات

شود كه فقط با سهيم بودن هر شركت هواپيمايي در ا بيشتر مياقتصادي بودن ترمينال با استفاده بيشينه از فض

,.(كند كه مينيمم كردن مقدار بيكاري است اين يكي از اهداف طراحي را تحقق مي. سيستم كلي ميسر است

p346 (Elek and Beinhaker1942

هاي جويي افر بر صرفه رسد كه ناراحتي مس ميآستانه ايكلي اين سيستم اين است كه فرودگاه به اندازه عيب

شدن در قسمت مركزي ها، تراكم زياد و گيج اين نامناسب بودن شامل مسافت پياده روي زياد تا گيت. اقتصادي غلبه كند

1 Centralized 2 Decentralized

32

,.( سرويس دهندپايانه از حدي بگذرد، امكانات بايد دو برابر شوند تا به هر دو قسمت پايانهاگر اندازه . ترمينال است

p346 (Elek and beinhaker1972 .ها يكي پرواز نياز به جدا كردن فيز)اثر افزايش ظرفيت را ) بين المللي و داخلي

.برد از بين مي

اين سيستم براي مسافرين هميشگي . كند ها تا هواپيما ايجاد مي هاي كمي را از اتومبيل سيستم غير متمركز مسافت

) چك، تحويل بار(خدمات مسافري . د شوند و از آن خارج شوندتوانند در زمان كمي به فرودگاه وار سودمند است كه مي

.شود در نزديكي هر گيت ارائه مي

اين . براي يك يا چند گيت كوچك است) امنيتي غلت كبار، چك (معايب اين سيستم شامل امكانات خدماتي جدا

كه (De Neufville 1976, P102)چيدمان به صورت خطي است . دهد هزينه تجهيزات و پرسنل را افزايش مي

[16] .دهد كه براي انتقال مسافران در فرودگاههاي بزرگ مناسب نيست ها را افزايش مي فاصله بين گيت

33

پردازش متمركز: 4 شكل

34

پردازش غير متمركز: 5 شكل

35

قابليت رقابتي فرودگاهاو در ابتدا روي رقابت و استراتژي . را به مخاطبان بيشتري معرفي كردمفهوم اقتصادي مزيت رقابتي ) 1980(پورتر

او عقيده داشت كه حالت رقابتي به . هر صنعت توجه كرد و اهميت مزيت رقابتي را در يك تجارت مورد تاكيد قرار دارد

القوه هر صنعت را تعيين نهايي ب قدرت جمعي اين نيروها سود. شود پنج عامل اصلي بستگي دارد كه در شكل زير ديده مي

.كند مي

)1998پورتر ( موثر بر هر رقابت در هر صنعت يروهاين: 6 شكل

فاكتور اصلي دارد كه مرتبط با فعاليتهاي مسافري و باري 5رسد كه مزيت رقابتي هر فرودگاه بستگي به به نظر مي

: هستند

: هاي فضايي ـ فاكتور1

هاي صنعتي مرتبط با المللي، مراكز پشتيباني، مجموعه نواحي بازرگاني بينسطح توسعه محلي اطراف فرودگاه مثل

.هواپيمايي و امكانات ديگر

:ـ فاكتورهاي امكانات2

. سطح امكانات فرودگاه و قابليت گسترش امكانات در فرودگاههاي موجود براي افزايش ظرفيت

:هاي تقاضا ـ فاكتور3

36

Hub and ن ترانزيت و حجم عبور و مرور انتقالي براي توسعه شبكه سطح تقاضاي مبداـ مقصد براي مسافرا

Spoke.

:ـ فاكتورهاي سرويس4

.ها شامل سطوح سرويس براي استفاده كنندگان، نوع عمليات فرودگاه و سطوح قيمت

:ـ فاكتورهاي مديريتي5

[31] .وري و ساختار درآمد مسائل اقتصادي مثل هزينه عملياتي فرودگاه، بهره

ساختار مزيت رقابتي فرودگاه: 7 شكل

37

فرودگاه هادرتكنيك هاي مديريت عملكرد

تفاده ه ها مورد اس تكنيك هاي مديريت عملكرد زير در فرودگا،انجام دادند) 2002(در بررسي كه گراهام و همكاران

.ش را انتخاب كنند با توجه به اين كه پاسخ دهندگان مي توانستند بيش از يك رو.تگرفته اسقرار

عملكرد مورد استفادهتيري مدي هاكيتكن: 4 جدول

درصدي از پاسخ دهندگان كه

استفاده مي كردند

تكنيك

الگو برداري 46 (TQM)مديريت كيفيت جامع 41 هزينه يابي مبني بر عملكرد 36 ISO14000سيستم هاي مديريت زيست محيطي مثل 27 كارت امتيازي متوازن 25 مهندسي مجدد فرآيندهاي كسب وكار 23 )(ISO 9000/BS 7550 سيستم هاي مديريت كيفيت 23 EFQM مثلمدلهاي تعالي سازمان 12 پايه ارزشمديريت بر 9 جايزه مالكولم بالدريج 5

Hub-and-spokeسيستمهاي Hub. اپيما را از آن راه بفرستندكنند تا هو استفاده ميHub-and-spokeهاي هواپيمايي از شبكه بيشتر شركت

را Hubها فرودگاههاي ديگري هستند كه spokeشود و يك فرودگاه مركزي است كه هواپيما از آن راه فرستاده مي

دهند كه پروازهاي بيشتري را به هاي هواپيمايي اجازه مي ها به شركت Hub .شوند كنند و از آن تغذيه مي تغذيه مي

دولت مركزي نظارت خود را 1970بعد از آن كه در اواخر دهه . هاي كمتري ارايه كنند ا قيمتهاي بيشتري ب مقصد

. روش رايجي براي بيشتر شركت هواپيمايي شدHub-and-spoke هاي هواپيمايي حذف كرد، سيستم برشركت

38

مخصوصا بين دو بازار . دكردن قبل از حذف نظارت دولت خيلي از پروازها با تعدا قابل توجهي صندلي خالي پرواز مي

هاي هواپيمايي را مجبور به استفاده از بود كه دولت شركت2اي نقطه به يا سيستم نقطه1كوچك، كه نتيجه مسير مستقيم

امروزه بيشتر . شد هاي هواپيمايي مي هاي بيشتري براي شركت نقطه باعث هزينه به اين ساختار مسير نقطه. آنها كرد

به اين . رساند هاي مقصدشان مي كنند كه مسافران را به شهر كار ميHub با حداقل يك فرودگاه هاي هواپيمايي شركت

كند و پرواز ميHub به A وجود داشته باشد مسافر اول از B به Aترتيب كه اگر تقاضاي مسافري كمي براي پرواز شهر

.B به شهرHubپس از آن از

آن در فرودگاه بين Hub است كه Deltaركت هاي هواپيمايي شHub-and-spokeيك مثال خوب از سيستم

.المللي هارتزفيلد آتالنتا واقع است

. شهر آتالنتاHub سيستم: 8 شكل

: عبارتند ازHub-and-spoke مزاياي اصلي سيستم

.شود هواپيماهاي كمتري پاسخ داده ميدها با تعدا ـ تقاضاي خيلي از زوج شهر1

.تر مي شوند زها به خاطر قرار دادن مسافران بيشتري در هواپيماهاي بزرگتر اقتصاديـ پروا2

.شوند ـ امكانات تعميرات نگهداري به راحتي متمركز مي3

1 Direct Rout 2 Point To Point

39

.شوند محدود ميHub ـ كاركنان پرواز در فرودگاههاي4

:ها عبارتند از در مقابل معايب اصلي اين سيستم

.افتد ها اتفاق ميHub در هاي اضافي براي مسافران ـ توقف1

.گذارد به طور معكوس بر ظرفيت، شلوغي و استفاده از منابع اثر ميHubـ تجمع در فرودگاهها2

.گذارد ـ تاخيرهايي مرتبط با آب و هواي محلي بر كاركرد كل سيستم اثر مي3

.دهند ـ هزينه استقرار مسافراني كه پروازشان را از دست مي4

Code-sharingهاي هواپيمايي است كه در آن شركت هاي هواپيمايي كدي را وفق بازاريابي بين شركت يك ت

. كنند فروشند و بليت آن پرواز را صادر مي هاي آن را مي دهند كه متعلق به شركت ديگر است و بليت روي پرواز قرار مي

ن را در بازار گسترش دهند و مزيت بندند تا حضورتا ميCode-sharing هاي هواپيمايي در همه دنيا قرار داد شركت

.رقابتي بدست آورند

دهند، تعداد ارايه ميCode-sharingكنند و پروازهاي كار ميHub-and-spokeهاي اصلي وقتي كه شركت

اگر يك مسافر . استCode-sharingمسافران انتقال خيلي زياد شده است كه به خاطر پروازهاي مرتبط و قراردادهاي

فرستد و اگر آخر پرواز روز را از دست بدهد، شركت وازش را از دست بدهد، شركت او را با پرواز بعدي ميانتقالي پر

البته فقط وقتي تاخير مرتبط . پردازد را مي) هزينه اجاره اتاق و غذا(هواپيمايي هزينه اسكان او را در هتل نزديك فرودگاه

.با هوا نباشد

هاي غير مستقيمي مثل از دست رفتن ط با از دست رفتن پرواز مسافرو هزينههاي مستقيمي مرتب بنابراين هزينه

هاي سازي نياز دارد تا بتواند برنامه پس يك شركت هواپيمايي به ابزاري مثل شبيه. اعتبار شركت هواپيمايي وجود دارد

[17] .پرواز را بر اين اساس استوار كند

سازي تئوري صف در مقابل شبيهبا وجود اين كه فرآيند تحويل . بيني و محاسبه زمانهاي صف در تحول بار خيلي محدود است پيشبرايتئوري صف

متاسفانه اين . سازي شود كه براي زمانهاي انتظار آن فرمولهايي موجود است مدلM / G / Sتواند به صورت بار مي

40

هاي ر به معني است كه نرخ ورود مسافران در دوره فرآيند تحويل بابراي. دهند را نشان مي1هاي پايدار فرمولها وضعيت

در مقابل به اوج رسيدن جمعيت و قابليت . زماني طوالني ثابت است كه اين توصيف دقيقي از طرح ورود مسافران نيست

.تغيير مساله مهم براي طراح است

ه محاسبه ساده حجم كافي يكي از آنها اين است ك. دهد تئوري صف درسهاي مهمي را به ما ياد ميوجودبا اين

: زير نشان مي دهدنمودارآيد همانطوري كه هايي به وجود مي صف100%كمتر از حتما با حجم كاري خيلي . نيست

در مقابل زمان انتظاريحجم كار: 1نمودار

برابر ميانگبن كه شكل 3 زمان انتظار ميانگين تقريبا ، تئوري صف75% كانتر تحويل بار با حجم كارييكبراي مثال

. بيكاري است25%اين با وجود . كند بيني مي دهد، پيش باال نشان مي

در اين مورد تئوري صف . هاي واقعي طرح ورودي شكل زير را در نظر بگيريد يك مثال خاص برپايه دادهعنوانبه

سازي به طور واقع در حالي كه شبيه.د كن بيني مي پيشP0llaczek دقيقه را با فرمول7زمان انتظار ميانگين تقريبا

گيرد، زمان انتظار ميانگين چون تئوري صف حجم كاري ثابتي را در نظرمي. بيني مي كند دقيقه را پيش20بينانه تري

.شود كمتر از ميزان واقعي تخمين زده مي

درصد مسافران 60%شتر از بينيد بي طوري كه مي همان. دهد شكل زير توزيع غير يكنواخت طرح ورودي را نشان مي

.شوند وارد مي2بيش از سه ساعت زودتر از زمان برنامه ريزي شده

1 Steady State Situation 2 Scheduled Time Departure (STD)

41

يطرح ورود: 2نمودار

وقتي كه پروازهاي . تر است رود، كاربردي هايي كه چك معمولي به كار مي رسد كه تئوري صف در موقعيت به نظر مي

كنند، طرح ورود كلي نوسان كمتري نسبت به طرح ورودي هر پرواز به ده ميمختلف از يك مجموعه كانتر مشترك استفا

منجر شود كه در آن نتايج تئوري صف 1پايداري تواند به وضعيت شبه اين به نوبه خود مي. دهد طور جداگانه نشان مي

.تر شوند واقعي

با هر مقصدي چك شوند، گرچه نياز به المللي بيالند دانمارك مسافران قادرند در هر كانتري مثال در فرودگاه بين

هاي هواپيمايي ويژگيهاي متمايز خود را كنار سيستم جابجايي باري دارد كه براي اين نوع چك مناسب باشد و شركت

.بگذارند

اختصاصي در مقابل چك 2چك معمولياز . افتد ميانگين اتفاق ميتجربه نشان داده است كه با استفاده از چك معمولي كاهش قابل توجهي در زمان انتظار

اين تأثير مثبتي را بر . ها را كم كرد توان با حفظ كردن زمان انتظار ميانگين در چك اختصاصي تعداد كانتر طرف ديگر مي

.گذارد ها و كاركنان مي طراحي كانتر

1 Pseudo Steady State 2 Common Check In

42

. د در نظر گرفته شودهايي بايد از چك معمولي استفاده كنند، جنبه هاي مختلفي باي كنيم چه پرواز وقتي تعيين مي

كنيم، طرح ورودي بايد تا حد امكان پايدار وقتي چند پرواز را تركيب مي. ها است ترين جنبه طرح ورودي اين پرواز مهم

.افتد آيند و نوسانات كمي اتفاق مي در نتيجه مسافران ورودي به طور يكنواخت در زمان چك مي. باشد

هاي ا زمان پرواز يكسان مطلوب نيست در حالي كه تركيب پروازهايي با زمانها ب دهد كه تركيب پرواز اين نشان مي

.پرواز با اختالف بيشتر تاثير مثبتي دارد

تئوري صف . ها خيلي فرق كند هاي چك پرواز اگر توزيع زمان. جنبه دوم كه بايد در نظر گرفته شود زمان چك است

هاي چك تركيب شده هاي زمان اين از واريانس افزايش يافته توزيع. گيرد اختصاصي را براي اين پروازها در نظر مي چك

.شود حاصل مي

باز كردن و بستن پويا در مقابل ايستاباز كردن و بستن پوياي كانترها بسته به تعداد مسافران در صف چه كانتر اضافي باز باشد و چه بسته باشد اتفاق

با . دهد ترها ضروري است و به ما اجازه ارزيابي طراحي عملياتي كانترها را مياين براي بهبود طراحي كاركنان كان. افتد مي

در مقابل . افتد هاي كاري يا كمتر اتفاق مي هاي انتظار با همان ساعت باز و بسته كردن پويا كاهش قابل توجهي در زمان

اري و ميانگين زمان انتظار نشان هاي ك دو شكل زير اين مفهوم را با ساعت. تعداد ثابت كانترها در دوره چك كلي

.دهند مي

كل زمان چكي كانتر براي تعداد ثابتيستايباز كردن ا :3نمودار

43

كانترهايايباز كردن و بستن پو: 4نمودار

هاي كاري كه تاوال استفاده از همان ساع. آيد با استفاده از باز و بسته كردن پوياي كانترها دو مزيت مهم بدست مي

هاي دوم كاركنان كانتر كمتري براي زمان. توان زمان انتظار را باز هم كاهش داد در باز و بسته كردن ايستا داشتيم، مي

چون بيشتر مسافران قبالً چك . مخصوصا ساعت آخر قبل از پرواز حجم كاري خيلي كم است. انتظار متناظر الزم هستند

. كانتر كافي است1ا در ساعت آخر قبل از پرواز ه براي بيشتر پرواز. اند شده

افزايش ساعت چك قبل از شروع پروازاگر تعداد قابل توجهي از . يابد اگر كانترها يك ساعت زودتر باز كنند زمان انتظار به طور قابل توجهي كاهش مي

اين . نند صف طوالني بوجود آمده استك اي كه كانترها باز مي مسافران قبل از اينكه كانترها باز كنند برسند، در لحظه

با استفاده از باز كردن و بسته كردن پوياي كانترها اين يك ساعت زودتر باز . كند تراكم زمان انتظار زيادي ايجاد مي

.كند هاي كاري كلي اضافه نمي كردن لزوماً به ساعت

در . يگري بر چك اختصاصي داردبا در نظر گرفتن افزايش ساعت چك، استفاده از چك معمولي مزيت اضافي د

.تري خواهند داشت هاي چك طوالني نتيجه افزايش زمان باز بودن كانترهاي با چك معمولي، بيشتر پروازها زمان

1 درجه يكاضافه كردن مسافران معمولي بر مسافرانن معمولي براي چك اجازه دادن به مسافرا. خيلي كمتر از كانترهاي معمولي است درجه يكحجم كاري كانترهاي

اين نتيجه عجيب نيست اما براي . تاثير زيادي در كاهش زمان انتظار مسافران معمولي دارد درجه يك شدن در كانترهاي

.گيرند در نتيجه منابع مشترك بيشتر مورد استفاده قرار مي. عيب كوچكي استدرجه يك مسافران 1 Business Class

44

1صف هاي بانكياثر آن روي زمان انتظار بستگي زيادي به اين . شود ناميده مي هاي بانكيصفاستفاده از يك صف براي چند كانتر

.كنند دارد كه مسافران تا چه حد به طور يكنواخت از كانترها استفاده مي

.در مواقعي كه صفي در مقابل يك كانتر است در حالي كه كانتر ديگري در دسترس است حجم كاري نامتعادل است

[15] .توانند عوامل اين وضعيت باشند هي سفر مي كنند ميمسافراني كه به طور گرو

فضاي مورد نياز براي نواحي انتظار معموالً از استانداردهاي منتشر شده توسط . تبديل طراحي به يك فعاليت در فضاي مورد نيازش در يك جدول است

ي انواع مختلف فضاي انتظار در هاي مورد نياز برا براي تعيين مساحت2المللي حمل و نقل هوايي سازمان بين

اينكه چه چيزي مطلوب است ارائه هشود اين نوع استانداردها قضاوت ذهني را راجع ب هاي مسافري استفاده مي ساختمان

. كنند اي هستند كه در طول زمان تغيير مي ها حقايق علمي نيستند بلكه استانداردهاي پذيرفته شده اين. كنند مي

.توانند از استانداردهاي مختلفي استفاده كنند يهاي مختلف م سازمان

دهد ساختمان مسافري گيرد كه نشان مي كند، دو عامل را در بر مي جدول ياتا كه فضاي مورد نياز را تعريف مي

را 3دهد استانداردهاي مرتبط با سطح سرويس طور كه عناوين جدول نشان مي همان. كند اي كار مي تحت چگونه برنامه

به طور خاص به زمان . شوند كند كه مسافران با چه سرعتي در فضاها جابجا مي طور مشخص مي همين. كند يمشخص م

درك اين دو عامل در استفاده درست از ياتا يا هر استاندارد ديگري ضروري است دو . كند در اين فضاها اشاره مي4استقرار

.دهند قسمت بعدي اين نكات را به تفصيل توضيح مي

سطح سرويساهميتهاي مسافري به با در نظر گرفتن ساختمان. كند شود اشاره مي سطح سرويس به كيفيتي كه خدمت با آن ارائه مي

ايده كلي اين است كه سطح سرويس بيشتر است . كند طور خاص به مقدار فضاي در دسترس براي فعاليت اشاره مي

ال مسافراني كه منتظر چك هستند از فضاهاي بزرگ يا كوچكي براي مث. وقتي كه مسافر فضاي بيشتري در اختيار دارد

با فضاي . در هر دو مورد آنها انتظار دارند كارت پرواز دريافت كنند. متر مربع براي هر نفر2 يا 1مثالً . كنند استفاده مي

چكي بروند و تر حركت كنند و احساس راحتي كنند با فضاي كمتر بايد به جاي كو بيشتر قادر خواهند بود راحت

.اند ناراحت

1 Bank Lining 2 International Air Transport Association 3 Level Of Service ( LOS) 4 Dwelling Time

45

در اين مورد سطح سرويس به . ها در آمريكا مفهوم سطح سرويس را ارائه كردند از لحاظ تاريخي مسئولين بزرگ راه

F تا Aهاي آمريكايي مفهوم سطح سرويس علت نمره دهي از اين ريشه. كند تعداد خودروها در يك جاده اشاره مي

بيشتر واژگان مورد . كند يكايي را براي نمره دهي از بهترين تا افتادن منعكس ميها روش سنتي آمر اين عالمت. است

.استفاده در مفهوم سطح سرويس مستقيماً از كار بزرگ راه گرفته شده است

همچنين اين . ها ذهني است تعاريف اين) بدترين (Fتا ) بهترين (A سطح خدمت رساني داريم از 6به طور سنتي

كه بقيه اين طور اي از مسافران محيطي را شلوغ و ناراحت كنند بدانند در حالي ممكن است عده. دتعاريف مبهم هستن

.اي راحت هستند شخصي و اغلب فرهنگي است دهد مردم در چه فاصله مفاهيمي كه نشان مي. فكر نكنند

سي سطح سروي استانداردهافيتعر: 9جدول توصيف استاندارد

كيفيت و راحتي بور ومرورشرايط ع تاخير

سطح سرويس

A عالي عبور ومرور آزاد صفر B باال پايدار، منظم خيلي كم C خوب پايدار، منظم قابل قبول

D كافي ناپايدار، ايست وحركت نه چندان قابل قبول E ناكافي ناپايدار، ايست وحركت غيرقابل قبول F غير قابل قبول عبور و مرور در هم توقف سرويس

اين مشخصات هر سيستم . ها و تاخيرهاست هايي راجع به جريان بايد توجه شود كه مفهوم سطح سرويس شامل ايده

رسد هم تاخيرها و هم واريانس وقتي كه رفت و آمد به ميزان اشباع سرور مي. خدمت رساني ارتباط زيادي با هم دارند

توضيحات سطوح سرويس مختلف اين واقعيت را منعكس . رسد يابد كه به يك جريان غير پايدار مي تاخيرها افزايش مي

فضاي . بيني كنند بستگي به اهداف اجرايي فرودگاه دارد سطح سرويس كه طراحان بايد براي امكانات پيش. كند مي

سؤال اين است كه مديريت ساختمان . بيشتر هزينه بيشتري براي ساخت و عمليات و تعميرات نگهداري بعدي دارد

اي بزرگتر اشاره ضكه به ف ( راو كيفيت خدمت رساني) كه به فضاي كوچكتر(تواند كارآئي اقتصادي چگونه ميمسافري

.متعادل كند) كند مي

. كنند هم در مورد كل فرودگاه و هم در مورد امكانات خاص مسئولين فرودگاه در اين بخش به طور متفاوتي عمل مي

تر و فضاي كمتري را به هاي لوكس توانند فضاي بيشتري را براي فرودگاه يچون استانداردها مطلق نيستند، طراحان م

46

را انتخاب Cفرض استاندارد اين است كه طراحان براي استفاده معمولي سطح . تر اختصاص دهند هاي ارزان فرودگاه

در كوتاه مدت كند كه تنها سقوط ميDكنند اين به اين معني است كه در بدترين روزها سطح خدمت رساني به مي

پس هر امكاناتي توزيع . كند بايد توجه كرد كه سطح سرويس در هر ناحيه با تغيير تعداد افراد تغيير مي. قابل تحمل است

.شود هاي شبيه سازي تخمين زده مي سرويسي دارد كه با تحليل

در فضا و زمان مشخص سي سطح سروعيتوز: 5نمودار

كنند، سطح سرويس در زمان را انتخاب ميC توجه كرد كه وقتي طراحان هنگام طراحي سطح عالوه بر اين بايد

سال يا بيشتر از زمان طراحي جلوتر است و رشد 10چون سال افتتاح . باشدAتواند به طور ميانگين در حد افتتاح مي

يا بيشتر از سال % 30 اختيار هر فرد بنابر اين در زمان افتتاح فضاي در. بيني شده است يل بيشتر پيش% 30مسافري

.طراحي بيشتر است

اهميت زمان استقرارايده اساسي اين است كه فضا در . مانند زمان استقرار زماني است كه مسافران در يك ناحيه در انتظار سرويس مي

كنند و فاده مي فضا به همين ترتيب مردم از فضا در زمان مشخصي است–در واحدهاي زمان . زمان در دسترس است

فضاي –يك فضاي مشخص مقدار زمان . كنند بسته به زماني كه در آن فضا هستند فضا مصرف مي–مقداري زمان

47

يا افراد كم در زمان طوالني فراهم ) به شرط اينكه توزيع ورود آنها معقول باشد(مشخصي را براي افراد زياد در زمان كوتاه

.ارائه شد) 1986(و بنز ) 1984(ست كه توسط فروين و بنز فضايي ا–كند اين مفهوم زمان مي

دهد فضا با چه سرعتي توسط گروه ديگري از مسافران مورد استفاده مجدد زمان استقرار مهم است چون نشان مي

كنند و كنند و گروه بعدي فضا را پر مي تر ترك مي هر چه زمان استقرار كمتر باشد گروه اوليه فضا را سريع. گيرد قرار مي

.كنند از آن استفاده مي

نفر را در 1000 مسافر در ساعت شلوغي يك ساعت در سالن حركت منتظر بمانند، اين فضا بايد 1000بنابراين اگر

دقيقه 30توانند در مسافر مي500 دقيقه در اين سالن منتظر بمانند 30كه اگر مسافران تنها خود جاي دهد در حالي

بنابر اين . دقيقه دوم استفاده كنند30توانند از اين فضا در مسافر گروه دوم مي500فاده كنند و اول از اين فضا است

يعني فضا يه طور مستقيم با زمان استقرار متناسب . شود شود فضاي مورد نياز نيز نصف مي وقتي زمان استقرار نصف مي

.است

نگاهي . متاسفانه اين حقيقت در ابتدا آشكار نيست. است زمان استقرار به طور تدريجي وارد استانداردهاي فضا شده

برابر عددي است كه در 1000 مسافر در ساعت، 1000 كه فضاي مورد نياز براي دهد به استانداردهاي ياتا نشان مي

بار . دهد چرا اين گونه است ان مينشتحليل ابعادي . جدول متناسب با فعاليت و سطح طراحي سرويس ذكر شده است

ساعت نشان داده /حاصل ضرب اين دو فاكتور با فضا.دشو نفربيان مي/ فضا و استاندارد فضا با ساعت/ نفرراحي با ط

عبارت صحيح . براي تصحيح بعد جواب به صورت فضا الزم است فاكتور زمان استقرار در ساعت را اضافه كنيم. شود مي

:ت زير استبراي تخمين زدن فضاي مورد نياز براي فعاليت به صور

1 فرمول فضا= ] طراحي)ساعت/ نفر (][ استاندارد فضا) نفر/ متر مربع( ][زمان استقرار به ساعت [

بنابراين فضاي مورد نياز براي هر فعاليت در ساختمان مسافري بستگي به اهداف كمي مديريتي مسئولين فرودگاه به

دادن استاندارد با سطوح سرويس بلكه با تعريف سرعت تنها با قرار تاثير گذاري بر فضاي مورد نياز نهبا: دو روش دارد

.سرويس و زمانهاي استقرار در مناطق خاص

عكس شود تا تخمين از ظرفيت فضايي كه قبال وجود دارد ارائه كند يا سطح سرويس آن را تواند بر معادله قبلي مي

:ندفرمولهاي مرتبط به صورت زير هستن. نددر شرايط خاص تعريف ك

2 فرمول })زمان استقرار به ساعت) ( نفر/ فضاي استاندارد متر مربع ({/ فضا ) = ساعت/ ظرفيت نفر(

48

3 فرمول )زمان استقرار به ساعت) ( ساعت طراحي/ نفر({/ فضا) = نفر/ فضا متر مربع(

تواند فضا را با مديريت مي. ترين مساله است توانايي مديريت براي تغيير زمان استقرار و كاهش فضاي مورد نياز مهم

:براي مثال. سرعت دادن به سرويس كاهش دهد و فضاي مورد نياز را با روشهاي بسياري كاهش دهد

ثانيه براي 30اين سرعت چك را به . كنند ميهاي هواپيمايي در آمريكا هرگز بار را در قسمت چك وزن ن ـ شركت1

.شود هاي تحويل بار مي دهد، كه منجر به فضاي مورد نياز كمتري جلوي كانتر درصد افزايش مي25مسافر يا حدود

كنند، زمان استقرار را هاي الكترونيك براي چك كردن اتوماتيك مسافران فرآيند چك را سريعتر مي ـ كيوسك2

توانند هر جايي نصب شوند در دهند، به همين دليل مي هاي بزرگ چك را كاهش مي نياز به سالندهند و كاهش مي

.هاي چك شايد در آينده خيلي كوچكتر شوند سالن. پاكينگ يا ايستگاههاي قطار

اين .هاي انتظار را كوچك كنند توانند با شتاب دادن به سوارشدن به هواپيما اندازه سالن ـ مسئولين فرودگاه مي3

بنابراين . شان تمام شود سوار هواپيمايي شوند طرح به اين خاطر موفق است كه مسافران به محض اين كه چك امنيتي

.يابد هاي انتظار تا حد چند دقيقه كاهش مي زمان استقرار در سالن

دين طريق اداره ب. توانند با افزايش سرعت كنترل گذرنامه فضاي مورد نياز را كاهش دهند ـ مسئولين دولتي مي4

كند و از اين اطالعات براي هاي الكترونيكي دريافت مي مهاجرت و تابعيت آمريكا براي مسافران هر شركت هواپيمايي داده

نتيجه فرآيندي سريعتر روي ورودي و زمان استقرار كوتاهتر يا به طور . كند چك كردن پيشاپيش گذرنامه استفاده مي

.جايگزين سرورهاي كمتري است

.گيريم كه زمان استقرار يك فاكتور ضروري در تعيين نيازمنديهاي فضا است از اين بخش نتيجه مي

شاخص سرويسناميم كه ارتباط زيادي با سطح سرويس كنيم كه آن را شاخص سرويس مي متغيري را معرفي ميجادر اين

(LOS)دارد .LOS يك عبارت كيفي است كه با حروف Aتا Fهاي پذيرفته شده شود و از استاندارد نشان داده مي

>7/2 متناظر يا IOS=Bبراي مثال در يك سالن انتظار . كمي استسنجش يك IOSدر حالي كه . بين المللي است

IOS < 3/2 براي هر نفر استمربع متر .

49

IOS و LOS نيرابطه ب: 10 جدول استاندارد سطح سرويس

F E D C B A

وضعيت

فعاليت

انتظار و دور زدن حركت آزادانه 2,7 2,3 1,9 1,5 1,0 مترك تحويل بار حركت با بار 2 1,8 1,6 1,4 1,2 كمتر صف هاي چك منتظر در صف با بار 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 كمتر بازرسي دولتي منتظر در صف با بار 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 كمتر

IOS آيد از رابطه زير بدست مي:

4 فرمول

Area مساحت

AP=Arriving Passengers مسافران وارد شونده در يك ساعت

ADT=Average dwelling Time .گذراند كه در هر مسافري در هر قسمت مياستقراري ميانگين زمان

مترمربع باشد و تعداد مسافران ورودي در قسمت چك در ساعت اوج 1500مثال اگر مساحت روبروي قسمت چك

يعني . مترمربع براي هر نفر است78/2 براي اين قسمتIOSساعت باشد، /. 15نفر باشد و ميانگين زمان استقرار 3600

IOS=A

. توان براي پاسخ به سواالت زير استفاده كرد از همين فرمول مي

مفروض كمترين مساحتي كه بايد در اختيار امكانات باشد چقدر است؟ LOS وADTو APداشتن ـ با 1

مجاز چقدر است؟ADT خاص بيشترين مقدار LOS و فرض كردن AP با داشتن مساحت وـ2

ADTAPAreaIOS*

=

50

مساحت LOS=C و AP، h033/0= min 2=ADT = 2100ـ براي مثال در قسمت كنترل گذرنامه كه 3

[13] :آيد اينگونه بدست مي

2m 70 = 033/0 × 2100 × 1 = ADT× AP× IOS = Area

ظرفيت امكانات

گيرد سه معيار اساسي ظرفيت براي تخمين شلوغي بالقوه مورد استفاده بسته به امكاناتي كه مورد تحليل قرار مي

:شوند كه به ترتيب ايستا، پويا و مستمر هستند كه به صورت زير تعريف مي. گيرد قرار مي

(Svrcek 1994)

:يت ايستاظرفرود و به صورت تعداد افرادي كه در هر ناحيه مشخص قابليت ذخيره امكانات يا ناحيه انتظار بكار ميتوصيف براي

. كه تابعي از كل فضاي قابل استفاده در دسترس و سطح سرويس فراهم شده است. شود توانند منتظر بمانند، بيان مي مي

.يعني مقدار فضايي كه هر نفر نياز دارد

:ظرفيت پوياواحد زماني واقعي انتخاب . بيشترين نرخ پردازش يا نرخ جريان افراد پياده در هر زير سيستم در واحد زماني است

.بستگي به ماعيت امكانات و عمليات درگير دارد) يعني دقيقه يا ساعت(شده به عنوان شاخص سنجش

:1ظرفيت مستمرراي جا دادن تقاضاي عبور و مرور در يك زمان مستمر در زمان و فضاي توصيف ظرفيت كلي هر زير سيستم ببراي

[10] .هاي ايستا و پويا است بنابراين معياري از تركيب ظرفيت. رود استاندارد يك سطح سرويس مشخص بكار مي

2001 سپتامبر 11تاثيرات واقعه معيارهاي امنيتي كه بايد وارد ترمينالهاي سريعي در پيچيدگي و دامنهتغييرات منجر به 2001 سپتامبر11واقعه

بار سازي هاي مرتب بار در سيستم هاي جديد قبال شامل نصب تجهيزات چكلطراحي ترمينا. موجود و جديد شود، شد

.دهد در ترمينال نصب شود ولي بعد از اين واقعه اين تجهيزات بايد تا جايي كه فضا اجازه مي. بود

1 Sustained Capacity

51

چك امنيتي قبل از پرواز و و براي مسافران خروجي و نرخ پردازش در قسمت چك 1دمهمچنين بر توزيع زمان تق

.سيستمهاي بازرسي كانادايي و آمريكايي تاثير گذاشت

11 ساعت زودتر از زماني كه قبل از 3 يا 2شد كه در دوره شروع مجدد پروازهاي تجاري به مسافران توصيه مي

هاي طوالني در قسمت چك تشكيل شد و روند جديدي در قسمت صف. ، بيايندآمدند به فرودگاه مي2001سپتامبر

ماههاي بعدي شاهد كاهش تدريجي در زمانهاي تقدمي بوديم كه . امنيت قبل از پرواز در سراسر دنيا بكار گرفته شد

با اين . ارتر شده بودها كارآمدتر و پايد چون اين رويه. كردند هاي هواپيمايي و مسئولين فرودگاهها پيشنهاد مي شركت

.برتر جديد تاثير پذيرد تر و زمان هاي امنيتي پيچيده رود كه زمان تقدم هميشه تا حدودي از معيار وجود انتظار مي

گذرنامه، گواهينامه ( براي تاييد هويت هر مسافر در بررسي مدارك تر گيرانه سختزمان چك تا حدي از نيازمنديهاي

دستي قبل از پرواز با معرفي تجهيزات كشف تعقيب بخار چك امنيتي مسافران و اثاثيه. فته استتاثير پذير...) رانندگي و

[14] .تر جستجو افزايش يافته است و روندهاي دقيق2شيميايي

در Pan Am 103 پرواز 1988وقتي در سال . نيفتاد بار در فرودگاهها يك شبه اتفاق 100%دستور بازرسي

Lockerbie1990شد، دو سال طول كشيد تا قانوني را در سال فجر شد وقتي بمبي در بار مسافران پيدا اسكاتلند من

را نصب 3 تجهيزات كشف مواد منفجره1993 بخواهد تا سال (FAA)المللي هواپيمايي تصويب كند كه از سازمان بين

ه بود و صنعت هواپيمايي آمريكا كه هنوز استانداردهاي مربوط به تكنولوژي را نپذيرفتFAA، 1994اما تا سال . كنند

را متقاعد كرد كه از نصب تجهيزات FAAهاي تعميرات نگهداري بود سرانجام درگير مسائل ناراحتي مسافران و هزينه

.اين تكنولوژي منصرف شود

منفجر شد، يك هئيت از رياست 1996 در تابستان Long Island بر فراز ساحل 800TWAوقتي پرواز

هئيت، . گور امنيت پرواز را بررسي كرد و بررسي چك هر بار را پيشنهاد كرد جمهور آل ه رياست نائب رئيسجمهوري ب

ها خيلي اما اين تاريخ. رسيد2010پس از آن مهلت اجرا به . تصويب كرد2013 بارها را تا سال 100%دستور قانوني چك

.تفاق افتاد ا2001 سپتامبر11انگيز زود كهنه شدند وقتي كه حادثه غم

يكي به . اصابت كرد4دو تا از آنها به مركز تجاري جهاني. ها چهار هواپيما را ربودند تروريست2001 سپتامبر 11در

ATSA. را تصويب كرد5ونقل دو ماه بعد هئيت قانون امنيت هوايي و حمل. پنتاگون، ديگري به زميني در پنسيلوانيا

1 Lead Time 2 Chemical Vapor Trace Equipment 3 Explosive Detection Equipment (EDS) 4 World Trade Centre 5 Aviation and Transportation Security ACT (ATSA)

52

31 بار را با تكنولوژي كشف موادمنفجره تا 100%كرد و به عالوه دستور چك را تاسيس 1ونقل سازمان امنيت حمل

. صادر كرد2002سپتامبر

هاي بزرگ نصب شده بودند و تنها درصدي از بار مسافران دستگاه در فرودگاه120، 2001 سپتامبر 11قبل از

[27] .كردند انتخاب شده را چك مي

زنجيره ارزش سپتامبر بر مديريت 11تاثير واقعه كنند چيز متفاوتي را تجربه بنابراين سعي مي. ترسند سپتامبر مردم از مسافرت به جلسات كاري مي11بعد از واقعه

اي را به كار بگيرند كه در ريسك كنند و اطالعاتشان را روي اينترنت به اشتراك بگذارند و نرم افزار هماهنگ كننده. كنند

[7]. استفاده قرار گيردهر جاي جهان بتوانند مورد

1 Transportation Security Administration (TSA)

53

سازي ترمينال فرودگاه شبيهآسمان و (هاي شبيه سازي استفاده زيادي در ارزيابي سيستم فرودگاه داشته است كه شامل قسمت هوايي تكنيك

ي، تحليل بيني تقاضاي هواي هاي دسترسي زميني، پيش سيستم) ساختمان ترمينال و عبور و مرور(قسمت زميني ) زمين

هاي هواپيمايي، برنامه ريزي اقتصادي ـ مالي فرودگاه و وسايل محيطي ظرفيت، مديريت عمليات شركت

.(Mumayiz 1997).است

تحقيقات مرتبط با قسمت زميني براي . سازي زميني ترمينال و كاربرد آن اين قسمت مروري خواهد داشت بر شبيه

بعد از آن . شروع شد1960هاي هوايي حاصل شده بود از اواخر دهه در سفرها كه از رشد زيادي بررسي شلوغي ترمينال

.شد، به سرعت گسترش يافت سازي كه ابزاري مناسب، قابل اعتماد و كارآمد شناخته مي تكنولوژي شبيه

در سطح . ماكروسكوپيك و ميكروسكوپيك: شود سازي مي به طور معمول يك ترمينال فرودگاه با دو مقياس مدل

هر بخش كاركرد . هاي مختلف دارد شود كه بخش كروسكوپيك به ترمينال به صورت يك سيستم يكپارچه نگريسته ميما

تواند تعامالت كاركردي بين اين مدل به طور موثري مي. پردازشي خاص خود را دارد با معيار سطح تقاضا و سرويس

توانند به طور جداگانه در نماي ميكروسكوپيك هم ميامكانات مجزاي ترمينال فردوگاه. هاي مجزا را نشان دهد قسمت

.سازي شوند مدل

نويسي سازي ترمينال فرودگاه را از جهات مختلف بسته به انواع كاركردي، زبان برنامه هاي شبيه مدل) 1990(مميز

هاي افزار زي، نرمسا به خاطر توسعه پيوسته تكنولوژي شبيه. بندي كرد دهندگان طبقه يا پيشينه كامپيوتري و توسعه

شدند تا از عهده ورود و نرخ سرويس احتمالي برآيند و در خيلي از مطالعات ترمينال به كار سازي جديد توسعه داده شبيه

طراحي و ارزيابي استراتژي عمليات/ ها برنامه ريزي با در نظر گرفتن ارزيابي آلترناتيو. گرفته شدند

] Mumayiz(1990) [ شكل خاص بزرگتري راجع به مها يا ها دادن اطالعات به تحليلگر فعاليت مدل و منظور از اين

. برنامه ريزي، طراحي و عمليات ترمينال است

اين مطالعات آنها را به دو بخش . سازي در قسمت زير آمده است هاي قبلي و ساير مطالعات شبيه اي از مرور خالصه

.گاهها و مطالعات فرود ايجاد مدل: كند تقسيم مي

ها ايجاد مدل-1مدل . آغاز شد1970 در دهه FAAهاي تحقيقاتي با حمايت مالي سازي زميني با تالش هاي شبيه توسعه ابزار

1ALSIMها مطالعه كند ارائه شد تا پردازش مسافر و بار را درون ترمينال .ALSIMسازي كامپيوتري يك شبيه

1 Airport Landside Simulation Model

54

است كه قادر است جريان ورودي مدل را توليد FORTRAN پايه د و برمماكروسكوپيك، احتمالي، گسسته پيش آ

. گاه و اطالعات امكانات است كند كه شامل برنامه پرواز، مشخصات مسافر، هندسه فرود

ALSIMهاي خروجي. اند هاي سرويس به صورت توابع توزيع توصيف شده هاي قبل از پرواز و هم زمان هم رسيدن

از . هاي مشغول، اشتغال و جريان افراد در هر سيستم است اند، بيشترين سرور ريافت كردهشامل كل نفراتي كه سرويس د

مسافر در 20000 ساعت شلوغ شامل 5لحاظ عملياتي اين مدل قابليت اين را داشت كه يك فرودگاه صد گيتي را در

بندي ها بر پايه زمان د پروازبراي جريان مسافران ورودي از زمان ورو. سازي كند شبيهMumayiz(1990) پرواز 165

. كرد استفاده مي

سازي عالوه بر مدل شبيه. توانست عمليات يك ترمينال خاص را تكرار كند مزيت اصلي اين مدل اين بود كه بهتر مي

FAA(1974,1969). هاي مختلف انجام شدند خيلي از مطالعات ديگر هم با روش Baronهايي را يكي از اولين مدل

توسيچ [اين مدل، مدل ورودي ـ خروجي از نوع ماكروسكوپيك بود . توانست در كل ساختمان به كار رود رد كه ميارائه ك

بعد امكانات جابجايي مسافر را به . گرفت ها را از قسمت هوايي مي ويژگي اصلي اين مدل اين بود كه ورودي .]1992

.داد ميCurbsideبه عنوان خروجي به حالت كرد و در نهايت سازي مي ده ورودي شبيهنعنوان پردازش كن

(1978)Chmoresكه توسط 1 در زمينه پروژه ظرفيت فرودگاه و استفاده از باند FAAشد حمايت مالي مي

او يك نگرش تحليلي به كار . مدلي براي تحليل ظرفيت ساخت با تركيب كردن نگرش سيستمي با تئوري صف متعارف

. سازي در نظر گرفت بيه سازي و بخشي به صورت غير شبيهبرد و مدل را بخشي به صورت ش

: از شبيه سازي است كه ماهيتي تكه تكه دارد ولي از مفهومي با شبيه سازي تفاوت دارد به دو دليلياين نوع

.هاي مجزا شود نه واحد اول اين كه جريان شبكه در سيستم پردازش مي

.گيرد بلكه از محاسبات تحليلي يهاي شلوغي را از جداول تجربي نم دوم ـ معيار

هاي تجربي استفاده شده در اين مدل راجع به زمان سرويس و زمان بين دو ورود توزيع دليلش اين است كه داده

. شوند سازي استفاده مي گردند و بعد در مدل شبيه سيوني برمي ها به يك مدل چند رگر بنابراين داده. اي را ندارند برازنده

سيوني هاي رگر ها مدل هاي جبري استفاده شده در اين واحد ي همچنين از اين استفاده كردند كه مدلهاي قبل مرور

.اند ها در فرودگاه بدست آمده هستند كه از بررسي داده

اين مدل بعداً بهبود يافت به طوري كه پردازش مسافر را بر پايه زمان سرويس ميانگين با توزيع نمايي منفي

ها از يك سيستم واقعي فاكتور مهمي است كه بر آوري داده براي شبيه سازي ترمينال فرودگاه جمع .كرد سازي مي شبيه

1 Airport Capacity and Runway Utilisation

55

هاي مناسبي را در سطح سازي بايد فرودگاه آوري اطالعات براي مدل شبيه بنابراين حد جمع. گذارد اعتبار مدل تأثير مي

.جهاني بپوشاند

Mc Cullough اين مدل . تمي را براي تحليل ظرفيت ترمينال پيشنهاد كردندنگرش سيس) 1979( و همكاران

ACAP 1مقصود اصلي كاهش جريان نامتعادل مسافر در مدلهاي . براي اولين بار مفهوم سطح سرويس را معرفي كرد

اين مدل يك زير سيستم يا ظرفيت جزء را به عنوان بيشترين سطح تقاضاي يك طرح مفروض كه . سازي قبلي بود شبيه

در يك بازه زماني داده شده بدون از بين بردن هر معيار سطح سرويس تحميل شود، ) جزء(تواند به يك زير سيستم يم

مدلهاي تحليلي براي محاسبه زمان . اين مدل همچنين ترمينال را يك سيستم شبكه صف در نظر گرفت. تعريف كرد

مدلسازي جريان سوار شدن مسافران به هواپيما در فرودگاه كاربرد آن براي .ها استفاده شدند انتظار ميانگين و طول صف

Hobbyدر هوستون، تگزاس طراحي شد .

و همكاران در دهه Gulewicz. رود هاي مسافر در ترمينال بكار مي هم براي تحليل فعاليت90سازي در دهه شبيه

ها، ر براي استفاده در ارزيابي برنامههاي بازرسي فدرال و فرآيند چك با سازي ميكروسكوپي از سرويس مدل شبيه90

امكانات ، تجهيزات و عمليات جايگزين به صورت سطوح سرويس مورد انتظار و كارآمدي برآورده كردن تقاضاي آينده

.گزارش كرد

Wong المللي مدل جبري را ارائه كردند تا جريان مسافران خروجي را در فرودگاه بين1998 و همكاران در

Taipei CKS شبيه سازي كند.

بودند ) هوايي و زميني(هاي فرودگاه سازي كل فعاليت هاي تحليل كلي فرودگاه كه قادر به مدل در سالهاي اخير ابزار

هايي است كه بخشهاي مختلف عمليات فرودگاهي شامل هوايي و نواحي ترمينال را از ابزار يكيTAAM1. ارائه شدند

هاي ترافيك سازي كل سيستم ري با مقياس بزرگ، گيت به گيت، سريع براي مدلافزا نرمTAAM. كند شبيه سازي مي

سازي هوايي به حساب افزار شبيه سازي كند و به طور كلي نرم تواند ترافيك هوايي را با جزئيات شبيه هوايي است كه مي

.آيد مي

[Le 2002] Total AirportSim كه توسط شركت Le Tech ارائه شد 2001 تا 1996 با همكاري ياتا از

ها و ترمينال مسافري، شامل قسمت هوايي، باند، گيت. سازي كند تواند سه جنبه عمليات فرودگاهي را شبيه مي

.كند هاي واحد گيت به عنوان واسطه بين هواپيما و مسافران عمل مي كاركرد

1 Total Airspace and Airport Modeler

56

Trans Solutions [Hargrove 2002]شركت . استTRACS1افزار شبيه سازي كل فرودگاه ديگر نرم

عالوه بر . را ارائه كرد تا در ارزيابي تعامالت مسافران، بارشان و وسايل نقليه زميني بودTRACS ابزار يكپارچه

هاي سطح سرويس هاي وسايل نقليه و تحليل هاي مسافران و بار ارزيابي عملكرد سواره رو شامل صف مدلسازي جريان

:دهد اند نشان مي سال گذشته ارائه شده30هايي را كه در جدول زير ابزار. كرد پشتيباني مي

ي سازهي شبي مدلهاجاديا: 11 جدول

نرم افزار كشور/ شركت پايانهمدلهاي شبيه سازي

FAAآمريكا ، ALSIM FAAآمريكا ، PBFM

TRANSPORT CANADA MODELS كانادا NAPA كانادا AIR-Q بريتانيا PAXFLO بريتانيا

FISCHER TERSIM TransSolutions ARENA،آمريكا

مدلهاي شبيه سازي كل فرودگاه

Preston Groupاستراليا ، TAAM LeTech TOTAL AIRSIM

TransSolutions TRACS،آمريكا

مطالعات فرودگاهي -2

تحليل ترمينالكمك به طراحي و سازي را براي تعداد زيادي مطالعات فرودگاهي بود كه تكنولوژي شبيه1970از

هدف اصلي . هاي شبيه سازي را معرفي كرد توان همه پروژه به خاطر تعداد زياد چنين مطالعاتي نمي. اند قبول كرده

.هاي جايگزين ساختمان و امكانات ترمينال است سازي ارزيابي چيدمان مسئوليت فرودگاه از استفاده از مدلهاي شبيه

1 Terminal, Roadway and curbside simulation

57

استفاده زيادي براي تحليل عمليات زميني چه از ديد ARENAازي اخير از هاي شبيه س با در نظر گرفتن ابزار

هاي مسافران براي مدلسازي جريانARENAاز ديد ماكروسكوپيك از . پيك شده استوماكروسكوپي و چه ميكروسك

، 1DFW ،HNL ،JFK2 ،3LAX ،4MIA ،5ORD ،SFO6المللي شل، هاي بين خروجي در خيلي از فرودگاه

[Hargrove , 1997]. شده استاستفاده

ي، در غهاي كاركردي بحراني در تحليل عمليات شامل زمان الزم در قسمت چك، صف در چك امنيتي، شلو از معيار

.هاي انتظار استفاده شده است هاي دسترس در سالن ها و صندلي راهرو

[57] .دازه امكانات پردازش استفاده كردتوان در ارزيابي چيدمان ترمينال و تخمين ان سازي مي از اين ابزار شبيه

1 Dallas/Ftworth 2 John F Kenedy 3 Los Angeles 4 Miami 5 Chicago O’hare 6 San Francisco

58

جريان ايده آل فرآيند: تحوالت صنعت هواپيمايي در آينده نزديك

معرفيهاي براي راهنمايي شركتSPTIG 2 بخشي از يك سري مداركي است كه توسط شركت 1يندآال فر جريان ايده

شان براي ي و فراهم كنندگان تكنولوژي در تالش جمعيهاي نقل و انتقال، مسئولين دولت بنگاه ها، هواپيمايي، فرودگاه

.ساده كردن سفر مسافران فراهم شده است

اي كه مسافر يك پرواز را رزرو از لحظه. ال كامل كردن گام هاي مسافرت هوايي است ال فرايند روش ايده جريان ايده

را براي ننفعا ا و ضرورت كارجمعي ذيكند تا اتمام تشريفات ورود و رسيدن به مقصد كه همپوشاني فراينده مي

ها و المللي، سهيم شدن داده دهد و برپايه استانداردهاي بين مي تر نشان تر، هوشمندتر و ايمن گيري مسافرت ساده شكل

.تكنولوژي در حال ظهور است

دامنه ال فرايند جريان ايده

.دهد نشان مي) سال10 تا5(ال در زمان كوتاه تا متوسط ديدي عملي از مراحل سفر ايده •

. گيرد كلي است و همه اتفاقات را در نظر نمي •

.بر پايه استانداردهاي بين المللي است •

.كند از تكنولوژي فعلي استفاده مي •

.كند برون يابي معقولي از گرايشات قانوني فعلي مي •

.كند از ديد مسافر به مساله نگاه مي •

.ساده و قابل فهم است •

.كند را بيشتر ميها و راحتي انتخاب •

.گيرد هاي تجاري ذي نفعان را در نظر مي رويه •

1 - Ideal Process Flow 2 - Simplifying Passenger Travel Interest Group

59

گيري نتيجههايي است كه مسافرت مكانيزه و ساده شده را حل توسعه راهSPTIGآل فرآيند هدف با توسعه اين جريان ايده

. كند كار گروهي تأكيد ميكند و بر اهميت نفعان درگير در توسعه پردازش مسافر را راهنمايي مي ذي. دهد ارتقاء مي

:هاي زير توسعه يافته است آل فرآيند بر پايه فرض جريان ايده

فرضهاي عمومي آل فرآيند جريان ايده-1

آميز كليه مراحل كنترل و چك امنيتي را پشت سر آل را براي مسافري كه به طور موفقيت الف ـ فرآيند ايده

. دهد گذاشته است نشان مي

.المللي است هاي بين تانداردب ـ بر پايه اس

.ج ـ مكانيزه است

.ها نيست وابسته به زير ساخت -د

. هاي تجاري موجود به طور معمول ادامه مي يابد فرايند-2

. شود مسائل شخصي به رسميت شناخته شده و در نظر گرفته مي-3

. در اين صنعت چيزي مخالف قوانين و مقررات ملي وجود ندارد-4

هويت مسافرهاي فرض

. داردE-Passport مسافر يك سند مسافرتي قابل خواندن توسط ماشين يا يك -1

. يا در يك پايگاه داده داردE-Passport مسافر يك تعيين كننده هويت زيستي در يك عالمت الكترونيكي، يك -2

اي مدت مشخصي معتبر است و براي گيرد و اگر الزم باشد، ويزاي الكترونيكي بر مسافر يك ويزاي الكترونيكي مي-3

.المللي الزم نيست هاي بين پرواز همه

.شود تاييد مسافر با استفاده از تعيين كننده هويت زيستي مكانيزه مي-4

ترين نقطه ممكن در فرآيند يعني تاييد مثبت در زود. دهد هنگام مسافر ريسك را براي فرآيند كاهش مي تاييد زود-5

)مثل چك مكانيزه(افتد اتفاق مي

هاي تبادل اطالعات فرض .افتد قبل از پرواز اتفاق ميAPIهاي آوري داده جمع-1

60

هاي الزم براي تسهيل و تاييد انتقال دادهE-Passport از يك سند مسافرتي قابل خواندن توسط ماشين يا يك -2

.شود استفاده مي

3- iAPIودش هاي ورودي و خروجي فرستاده مي به دولت.

خير فوراً / براي چك شايستگي مسافر براي مسافرت و نشان دادن پيغام پرواز بلهiAPIهاي هاي ورودي از داده دولت-4

.كنند پس از چك استفاده مي

.هاي تجاري موجود هماهنگ باشد دهد بطوري كه تا حد امكان با فرآيند فوري پاسخ ميiAPI سيستم به -5

بعد از آن مسافران طبق . را با مسئوالن امنيتي به اشتراك بگذارندiAPIهاي ت دادههاي خروجي ممكن اس دولت-6

.ريسك امنيتي شان وارد قسمت امنيتي شوند

.دهند هاي كنترل مرز ارزيابي ريسك مسافر و بار را در اولين فرصت در فرآيند سفر انجام مي بنگاه -7

.شود ميه مكانيز وقتي چك گمركي مسافر نياز باشد، اين فرآيند-8

هاي بار فرض . هايي براي كارآمد كردن و مكانيزه كردن بيشتر بوجود آورده است برچسب بار ياتا فرصتRFID استاندارد -1

. چك بار مناسب طبق نيازمنديهاي ملي انجام خواهد شد-2

.قتي كه الزم باشدالبته و. ها، كشور هاي دريافت كننده در دسترس است هاي چك بار براي دولت داده-3

بعد از آن اثاثيه دستي طبق . را با مسئولين امنيتي به اشتراك بگذارندiAPIهاي توانند داده هاي خروجي مي دولت-4

.شوند شان به قسمت امنيتي فرستاده مي ريسك

پرواز خروجي

فرآيند قبل از پروازرتي، اينترنت و مستقيماً از طريق شركت هواپيمايي بخرد مسافبنگاه تواند بليتش را به روشهاي مختلفي مثل مسافر مي

.شود را فراهم كند كه به شركت هواپيمايي منتقل ميAPIهاي و در همه موارد داده

.هاي خاصي دارند كه بايد در زمان خاصي قبل از پرواز منتقل شود ها نياز به داده قسمت بعضي

API / iAPI

61

هاي هاي سالمتي، رويه ي مثالً مدارك پرواز، نيازمند. دهد يي اطالعاتي را به مسافر مي مسافرتي يا شركت هواپيمابنگاه

...فرودگاه، قوانين امنيتي و

.نامه و يا ويزاست گرفتن مدارك الزم پرواز يعني گذر/ داشتن مسافر مسئول نگه

فرآيند چك

، كارت مسافر E-Passportخوان، ه از كارت ماشينهاي خريدش را از راه دور در كيوسك فرودگاه با استفاد مسافر داده

اعتبار . شود توسط شركت هواپيمايي تاييد مي» حق پرواز«وجود بليط معتبر .كند بازيابي مي... دائمي، كارت اعتباري و

از مسئولين خارجي و داخلي مهاجرت دريافت » حق سوار شدن« و گزارش فوري مي شودمدارك مسافرتي تاييد

.شود مي

ياب زيستي تاييد كند، يا در اين مرحله يا در مرحله بعد يعني تحويل بار يا مسافر بايد هويت خود را با يك هويت

پروفايل مسافر هم به قسمت امنيتي . دسترسي به ناحيه محدود براي تاييد حق سوار شدن بايد هويت خود را تاييد كند

.شود تا بارها و مسافران چك شوند فرستاده مي

تواند يك كارت پرواز با نوار منيزيم يا باركد دو بعدي يا كارت مسافر شود كه مي ي مسافر عالمت سوار شدني صادر ميبرا

يا تعيين كننده زيستي هويت E-Passportيك گذرنامه قابل خواندن توسط ماشين، . دائمي يا يك كارت اعتباري باشد

شود كه خودش بايد اگر الزم باشد براي مسافر يك برچسب بار صادر مي.تواند به عنوان عالمت پرواز فعال شود مسافر مي

.هايش بچسباند بايد به چمدان

شود دهد هويت مسافر بوسيله تعيين كننده زيستي هويت مسافر تاييد مي پس از اين مسافر بار خود را تحويل مي

هاي شود و داده اين به چك امنيتي فرستاده ميبار بعد از . شود اگر قبل از اين صادر نشده باشد برچسب بار صادر مي

.شود گمرك يا امنيت زيستي گرفته شده به مسئول كنترل كشور مقصد فرستاده مي

)امنيت يا كنترل مرز(ورود به ناحيه محدود

حدود كندتا تضمين شود فقط مسافران واقعي وارد ناحيه م مسافر هويتش را بوسيله تعيين كننده زيستي هويت تاييد مي

رسند كه حق سوار شدن آنها توسط مسئولين مسافران با اثاثيه دستي فقط زماني مستقيماً به اين مرحله مي. شدند

. مهاجرت خارجي و داخلي تاييد شود

62

مسافران مشكوك بازرسي سطح باالتر . شوند المللي چك مي هاي بين مسافران و اثاثيه دستي آنها با استانداردههم

شود تا از قرار دادن بار مي در قسمت چك به مسافر اجازه پرواز داده نشود، به شركت هواپيمايي اطالع دادهاگر . شوند مي

.مسافر در هواپيما جلوگيري شود

فرآيند سوار شدن به هواپيما . تواند سوار هواپيما شود كه حق پرواز و حق سوار شدن به هواپيما را داشته باشد فقط مسافري مي

اي وروديه پرواز

رسيدن هواپيما .شود مسافر از هواپيما پياده مي

كنترل مرزكند تا حق كننده زيستي هويت تعيين مي شود و هويتش را به وسيله تعيين مسافر به گيت مكانيزه ورودي نزديك مي

نيت زيستي يا شود تا مهاجرت، گمرك ام اطالعات ورود به مسئولين كنترل فرستاده مي. ورود به مقصد را تاييد كند

.هاي امنيت زيستي گمرك فعال شود و دادهAPIمسئولين چك سالمتي بر پايه

آوري بار جمعمگر اينكه ممانعت مسئولين كنترل مرز وجود داشته . شود كند و از ناحيه محدود خارج مي آوري مي مسافر بارش را جمع

. باشد

بعد از پروازاستفاده كند كه اطالعات مزبور به ورود او به گيت هاي ورودي ... خودرو، هتل و تواند از امكانات اجاره مسافر وقتي مي

.فرستاده شود و تعامالت قبل از ثبت تسريع شود

63

آل فرآيند ايده المللي جريان ينهاي ب استاندارد

قبل از پرواز ايكائوE-Passport استاندارد -1 )تجايي كه الزم اس( ايكائو E-Visa استاندارد -2 ياتاE-Ticketing استاندارد -3 WCO/ ياتا / ايكائو API استاندارد -4

چك سوار شدن به هواپيما استاندارد پيغام مسافري ياتا-1 استاندارد پيغام بار ياتا-2 ياتاRFID استاندارد برچسب بار -3 ياتاCBS استاندارد -4 دار ياتا استاندارد كارت پرواز باركد-5 ايكائوE-Passportارد استاند-6 ايكائو/ ياتا / iAPI WCO استاندارد -7

)جايي كه مورد نياز است(كنترل مرز خروجي

ايكائوE-Passport استاندارد -1 ايكائو/ ياتا / iAPI WCO استاندارد -2

)قبل از كنترل كارت پرواز(امنيتي

ايكائوE-Passport استاندارد -1 ايكائو/ ياتا / iAPI WCO استاندارد -2 دار ياتا استاندارد كارت پرواز باركد-3

كنترل مرز ورودي ايكائوE-Passport استاندارد -1 ايكائو/ ياتا / iAPI WCO استاندارد -2

64

نامه واژهAPI (Advance Passenger Information)

نام كامل مسافر ، تاريخ : عبارتند ازAPIي اصلي ها داده. تهيه اطالعات بيوگرافي هر فرد قبل از رسيدن به مقصد است

. كننده و شمارهرتولد ، جنسيت ، تابعيت يا مليت و نوع سند مسافرتي، كشور صاد

Authentication

.از خواص تاييد زيستي براي تاييد و يا تشخيص هويت هر فرد

Biodata

... نام كامل مسافر و : كر شد ذAPIاطالعات اصلي بيوگرافي هر فرد مثل آنهايي كه در قسمت

Biometric

هاي مشخصات فيزيكي و يا رفتاري در مقايسه با يك تكنولوژي است كه به طور مكانيزه هويت افراد را با مقايسه طرح

.كند هاي ثبت شده كامپيوتري تاييد مي طرح

Biosecurity

ها، موجودات يي كه اثرات زيادي بر حيوانات، انسانفرآيند كنترل مرز با هدف جلوگيري از وارد كردن آفات، بيماريها

.هاي بومي دارند دريايي و محيط

CUSS (Common User Self Service) Kiosk گذارند تا خدمات مسافر از قبيل چك، هاي هواپيمايي به اشتراك مي سرويس فيزيكي كه شركت يك كيوسك سلف

.را فراهم كنند... صدور بليط و

E-passport

شده است كه شامل نام كامل، محل هاي زيستي فرد در يك چيپ هوشمند در گذرنامه جا داده اي كه در آن داده رنامهگذ

. باشد مي... تولد و

E-ticket

.شود، فرم الكترونيكي و در صورت نياز سند پرواز رسيد برنامه سفر كه از طرف شركت حمل و نقل صادر مي

E-token

ذخيره شده در هاي يا هر نوع تكنولوژي كه براي بازيابي دادهMRTD ،E-passportمتريك، يك كارت، وسيله، بيو

.رود هر پايگاه داده و يا براي ذخيره داده در خود فرم به كار مي

iAPI (Interactive Advance Passenger Information)

65

/ رمز ق ، سيستم چراغ Advance Passenger Processing ، Board /No Boardهاي اين نوع سيستم كه به نام

آوري شده است و توسط هاي عناصر مورد نياز جمع سيستمي است كه در آن دادهAuthority to carryچراغ سبز و

هاي تجاري در زمان فرآيند) OK to board , Not ok to Boardمثل (هاي كنترل بنگاه هاي حمل و نقل به شركت

.گردد هواپيمايي برمي به شركت

Identification

. هاي قبلي براي تشخيص هويت هر فرد فرآيند يك به چند مقايسه نمونه زيستي ارائه شده با نمونه

MRTD (Machine Readable Travel Document)

نامه، ويزا، سند مثل گذر(شود المللي استفاده مي هاي بين شود و براي سفر يك سند رسمي كه توسط سازمان صادر مي

. تواند آن را بخواند هاي الزم به شكلي است كه ماشين مي هاي بصري الزم و خالصه داده كه شامل داده) سمي هويتر

Passenger Declaration

. اطالعات مورد نياز مسافران ورودي و يا خروجي از هر ايالت

PNR (Passenger Name Record)

كردن رزرو و كنترل شركت هواپيمايي و همه اطالعات الزم براي فعاليك ركورد از نيازهاي مسافرتي هر مسافر كه شامل

. هاي هواپيمايي است كه در حمل و نقل مشاركت دارند يا شركت

RFID (Radio Frequency Identification) Bag Tag

برچسب بار و آنتني تشكيل شده است كه در) IC(برچسب بار كه شامل يك وسيله الكترونيكي است كه از مدار مجتمع

.مسافر تعبيه شده و قادر است اطالعات مربوط به بار را دريافت كند، نگه دارد و انتقال دهد

Travel Document . شود المللي استفاده مي هاي بين گذرنامه يا هر نوع سند رسمي هويت كه توسط متصدي قانوني براي پرواز

Verification

هاي گرفته شده قبلي كه در اسناد رسمي است كه در آن هويت مسافر را با داده شامل فرآيندي SPTتاييد هر مسافر

[39] .كند ذخيره شده است، تاييد مي دولتي و يا پايگاه داده

66

شبيه سازي پروازها: فصل سوم

67

ها جمع آوري داده روشمثل جريان . آيد از مشخصات عملياتي و فني خودش بدست مياطالعات يك فرودگاه و سيستمهاي مرتبط با آن

هاي دولتي، شركتبنگاه هايكنند و شامل اين منابع اطالعاتي تغيير مي. وآمد و مشخصات طرحهاي تقاضا رفت

. شود جمع آوري اطالعات مسافران اغلب با بررسي مسافران فرودگاه انجام مي. هواپيمايي و مسئولين فرودگاه هستند

توانند بسته به هدف روشهاي بررسي مختلفي مي. شهاي بررسي مختلفي در جهان در فرودگاهها استفاده شده استرو

ها و كاركنان الزم، انتخاب روش بررسي نه فقط به هدف بررسي بلكه به فاكتورهايي مثل محتوا، دوره. بكار گرفته شوند

. نمونه مدنظر بستگي دارداندازههاي در دسترس و تكنيك

آوري هاي مستقيم براي جمع روش. شوند ها يا روشهاي بررسي فرودگاه به مستقيم و غيرمستقيم تقسيم مي تكنيك

روشهاي .يابند شوند و پايان مي هاي بررسي در فرودگاه شروع مي اين تكنيك. آيند مستقيما در فرودگاه بدست مي هاداده

، 2گذاري زماني نشانه1برداري، تعقيب هاي عكس تكنيك مستقيم شامل مشاهده مستقيم، هايآوري داده جمع

.ها هستند ها و مصاحبه نامه پرسش

توان مستقيما از مسافران در هاي مورد نياز را نمي كه داده قرار مي گيرند استفاده مورد روشهاي غير مستقيم وقتي

.هاي ممكن هستند هاي ثبت شده گزينه و داده هاي تلفني، آمار نامه نامه الكترونيكي، پرسش پرسش. فرودگاه بدست آورد

[30] .در اين پژوهش از روش مشاهده مستقيم استفاده شده است

هاي فرودگاهي مشكالت مرتبط با بررسي. اي است فرودگاه سيستم پيچيده .خيلي از مشكالت مرتبط با يك بررسي فرودگاهي در خود بررسي نهفته است

. دارندهاي دولتي از قبل در محيط فرودگاه وجود بنگاههاي هواپيمايي، ودگاه، شركتخيلي سازمانها شامل مسئولين فر

اي براي ايجاد يك سيستم اطالعاتي كارآمد الزم پايگاه داده يكپارچهگير در عمليات فرودگاه، بخاطر تعداد سازمانهاي در

براي اجراي بررسي فرودگاهي . روري استكردن با همه قسمتها هر چند پيچيده باشند ض مذاكره كردن و هماهنگ. است

هاي زيادي بر بررسي كننده اعمال اگر محدوديت. با با مقصود خاصي در ذهن تاييد و اجازه مسئولين فرودگاه الزم است

بررسي ارزش محدودي براي بخشهاي فرودگاه ،بخاطر مشكالتي كه براي تاييد و هماهنگي با بخشها وجود دارد شود،

.خواهد داشت

1 Tailing 2 Time Stamping

68

چون فرودگاه بايد استاندارد باالي . است كه عمليات مربوط به خودشان را دارندبنگاهفرودگاه شامل تعداد زيادي

هاي سازمانهاي مرتبط با ايمني مثل چك امنيتي بيشتر نگران مسافران و بررسي،امنيتي را براي مسافران فراهم كند

شرايط آنها براي موافقت با انجام مشاهدات بستگي . مرك هستندكه شامل كنترل گذرنامه، مهاجرت و گ. مسافري هستند

بنابراين اطالعات . دارد، اند هاي كنترلي كه پذيرفته به تعامالت بين سازمانهاي دولتي و مسافران و قابليت اطمينان معيار

.يابي است قابل دست مرتبط با عمليات سازمانهاي دولتي اغلب عمال غير

69

70

اده هافرم گردآوري د

فرودگاه بين المللي مهرآباد

ساعت پرواز واقعي

ساعت پرواز

تعداد مسافرين

شركت عالمت نوع پرواز هواپيمايي

پايانه پرواز

:نام ايستگاه :تاريخ :ساعت شروع مشاهده

:ساعت پايان مشاهده :تعداد سرورها

مدت سسروي

)دقيقه(

ساعت پايان سرويس

ساعت شروع سرويس

ساعت پيوستن به

صف

گروه پرواز مسافري

تعداد سرور

رديف

71

Arenaمعرفي نرم افزار : مي باشد و براي مقاصد زير بكار ميرودRockwell Software محصول شركت Arenaنرم افزار

مستند سازي، نمايش و نشان دادن پويايي يك فرآيند با انيميشن •

.....پيش يني كاركرد سيستم بر اساس هزينه ها، ظرفيت، زمانهاي سيكل و استفاده از منابع و •

تشخيص گلوگاه هاي فرآيند مثل صف ها و استفاده بيش از حد از منابع •

برنامه ريزي نيازهاي كاركنان ، تجهيزات ومواد •

:شود در بسته هاي زير عرضه ميArenaنرم افزار •

Arena Basic Edition Arena Standard Edition Arena Professional Edition Arena Contact Center Edition Arena Factory Analyzer Arena Packaging Edition An Optimization template called OptQuest for Arena.

. آن استفاده شده است7 است كه در اين مدل سازي از نسخه 10آخرين نسخه اين نرم افزار

72

Enterprise Dynamics نرم افزار معرفيEDمي كاربران . .باشد مي پويا فرآيندهاي كنترل و مشاهده سازي، شبيه سازي، مدل براي گرا شي افزاري نرم

براساس ED .نمايند استفاده خود مدل در و برداشته استاندارد كتابخانه از شوند مي ناميده اتم را كه عناصر توانند

.است شده گذاري پايه سازي مدل اجزاي عنوان به ها اتم مفهوم

. بپردازند خود هاستفاد مورد هاي اتم توليد به تا آورد مي فراهم را امكان اين اي حرفه رانكارب براي ED باز ساختار

از بيش داراي امروز تا . گردد طراحي اتم يك صورت به تواند مي خاص بسيار مشخصات با ماشين يك مثال براي

در است ممكن مبتدي كاربران . است افزايش حال در روزه هر كه باشد مي خود استاندارد كتابخانه در اتم 100

. بسازد را خود مدل تا كنند پيدا نياز شوند مي واقع استفاده مورد بيشتر كه اتمي 30 به تنها ابتدا

ومطالعه شده انجام سرعت حداكثر با سازي مدل فرآيند تا باشند مي سازي مدل ساختة پيش اجزاي ها اتم بنابراين

از و شود مي اطالق 4DScript آن به كه باشد مي داخلي نويسي رنامهب بخش داراي همچنين ED .گيرد صورت

درحال نويسي برنامه ابزار اين .شود استفاده مدل در واقعي فرآيندهاي هويژ شرايط طراحي خصوص در توان مي آن

:در كادري به شكل زير نوشته مي شوند 4DScript دستورات .باشد مي دستور 1100 شامل حاضر

خود فرآيندهاي براي دلخواه بطور را كاربردي افزارهاي نرم هاي بسته تواند مي كاربر ، ED باز ساختار وجود با

: دهد مي ارائه را زير هآماد هاي بسته Incontrol شركت حاضر حال در . نمايد طراحي

. شود مي استفاده توزيع و مواد ونقل حمل توليد، مسائل سازي شبيه براي كه لجستيك مجموعة •

. رود مي بكار فرودگاهي عمليات سازي شبيه براي فرودگاه مجموعة •

73

. گردد مي واقع استفاده مورد آموزشي مقاصد منظور به آموزشي مجموعة •

. آن استفاده شده است6 است كه در اين پژوهش از نسخه 7آخرين نسخه اين نرم افزار

74

ورودي هاي مدل:ه شرح زير استبراي ورود به سيستم پارامتر ها ب

زمان بين دو ورود .1 تعداد نهادها .2

لندن

تعداد نهادها واحد زمان بين دو ورود نام ورودي32 دقيقه Weibull(2.52,0.60) نفره1ورود گروه هاي 10 ثانيه Lognormal(7.00,5.86) نفره2ورود گروه هاي 1 --- 0 نفره4ورود گروه هاي

استانبول

تعداد نهادها واحد زمان بين دو ورود نام ورودي33 دقيقه Gamma(2.31,0.40) نفره1ورود گروه هاي 8 دقيقه Lognormal(7.00,5.86) نفره2ورود گروه هاي 2 دقيقه 60 نفره3ورود گروه هاي

دمشق

تعداد نهادها واحد زمان بين دو ورود نام ورودي24 دقيقه Gamma(3.71,0.90) فره ن1ورود گروه هاي 3 دقيقه Uniform(0.42,9.58) نفره2ورود گروه هاي 3 دقيقه 10 نفره3ورود گروه هاي 3 دقيقه 10 نفره به باال4ورود گروه هاي

بغدادواحد تعداد نهادها زمان بين دو ورود نام ورودي

دقيقه 11 Uniform(-13.95,31.22) نفره1ورود گروه هاي دقيقه 12 Uniform(-6.84,23.17) نفره1ورود گروه هاي دقيقه 5 Uniform(-0.39,32.39) نفره1ورود گروه هاي

75

:براي صف ها پارامترها به شرح زير است ظرفيت صف .1 نظم صف .2

لندن

صفنام ظرفيت صف نظم صف رديف FIFO 1000 1 بازرسي امنيتي FIFO 3 2 برداشتن وسايل ممنوع FIFO 100 3 گمرك FIFO 3 4 برداشتن وسايل ممنوع FIFO 50 5 تحويل بار FIFO 10 6 بانك FIFO 100 7 گذرنامه FIFO 3 8 حل مشكل گذرنامه

استانبول

صفنام ظرفيت صف نظم صف رديف FIFO 1000 1 بازرسي امنيتي FIFO 3 2 برداشتن وسايل ممنوع FIFO 100 3 گمرك FIFO 3 4 برداشتن وسايل ممنوع FIFO 50 5 تحويل بار FIFO 10 6 بانك FIFO 100 7 گذرنامه FIFO 3 8 حل مشكل گذرنامه

76

دمشق

صفنام ظرفيت صف نظم صف رديف FIFO 1000 1 بازرسي امنيتي FIFO 3 2 برداشتن وسايل ممنوع FIFO 100 3 گمرك FIFO 3 4 برداشتن وسايل ممنوع FIFO 50 5 تحويل بار FIFO 10 6 بانك FIFO 100 7 گذرنامه FIFO 3 8 حل مشكل گذرنامه

بغداد

صفنام ظرفيت صف نظم صف رديف FIFO 1000 1 بازرسي امنيتي FIFO 3 2 برداشتن وسايل ممنوع FIFO 100 3 گمرك FIFO 3 4 برداشتن وسايل ممنوع FIFO 50 5 تحويل بار FIFO 10 6 بانك FIFO 100 7 گذرنامه FIFO 3 8 حل مشكل گذرنامه

77

:براي سرورها پارامتر به شرح زيراست زمان سرويس

لندن

سرورنام زمان سرويس رديف Uniform(0,60)/2 1 بازرسي امنيتي Uniform(0, 600) 2 برداشتن وسايل ممنوع Uniform(0,600) 3 گمرك Uniform(0, 600) 4 برداشتن وسايل ممنوع

Beta(217.50,1.20,2.10)/2) نفره 1 براي گروه هاي Negexp(264.00)/2) نفره 2 براي گروه هاي 600/2 نفره 4 براي گروه هاي

5 تحويل بار

uniform(0,300) 6 بانك Uniform(300,600)/2 7 گذرنامه Uniform(600, 1200) كل گذرنامهحل مش 8

استانبولسرورنام زمان سرويس رديف

Uniform(0,60)/2 1 بازرسي امنيتي Uniform(0, 600) 2 برداشتن وسايل ممنوع Uniform(0,600) 3 گمرك Uniform(0, 600) 4 برداشتن وسايل ممنوع

Uniform(-109.19,533.19)/2) نفره 1براي گروه هاي Negexp(145.00)/2) نفره 2براي گروه هاي uniform(60,600)/2) نفره 3 براي گروه هاي

5 تحويل بار

uniform(0,300) 6 بانك Uniform(300,600)/2 7 گذرنامه Uniform(600, 1200) 8 حل مشكل گذرنامه

78

دمشقسرورنام زمان سرويس رديف

Uniform(0,60)/2 1 بازرسي امنيتي Uniform(0, 600) 2 برداشتن وسايل ممنوع Uniform(0,600) 3 گمرك Uniform(0, 600) 4 برداشتن وسايل ممنوع

Lognormal(212.50,131.19)/2) نفره 1براي گروه هاي Negexp(156.92)/2 نفره 2 براي گروه هاي Uniform(35.15,204.85)/2 نفره 3 براي گروه هاي 450/2 نفره به باال4براي گروه هاي

5 تحويل بار

uniform(0,300) 6 بانك Uniform(300,600)/2 7 گذرنامه Uniform(600, 1200) 8 حل مشكل گذرنامه

بغداد

سرورنام زمان سرويس رديف

Uniform(0,60)/2 1 بازرسي امنيتي Uniform(0, 600) 2 برداشتن وسايل ممنوع Uniform(0,600) 3 گمرك Uniform(0, 600) 4 برداشتن وسايل ممنوع

Uniform(47.77,420.23)/2 نفره 1 براي گروه هاي Uniform(-31.75,424.48)/2 نفره 2براي گروه هاي Uniform(35.15,204.85)/2 نفره 3براي گروه هاي

يل بار تحو 5

uniform(0,300) 6 بانك Uniform(300,910)/2 7 گذرنامه Uniform(600, 1200) 8 حل مشكل گذرنامه

79

تحليل ورودي ها

Arenaيافتن بهترين تابع توزيع در

، Input Analyzer سپس از منوي فايل. كنيم را انتخاب ميTools ، Input Analyzerبراي اين كار از منوي

new كنيم و را انتخاب ميUse Existing Data File شود فايل متني در كادري كه ظاهر مي. را برمي گزينيم

.كنيم خود را كه قبال ايجاد وذخيره كرده ايم ، باز مي

بهترين توابع توزيع را همراه با مقدار مربع Input Analyzer. كنيم را انتخاب ميFit all گزينه Fitسپس از منوي

.كنيم تابعي را كه كمترين مربع خطا را دارد، انتخاب مي. طايشان نشان ميدهدخ

London-interarrival

Distribution Summary Distribution: Exponential Expression: -0.001 + EXPO(103) Square Error: 0.010952 Chi Square Test Number of intervals = 4 Degrees of freedom = 2 Test Statistic = 4.26 Corresponding p-value = 0.128

80

Kolmogorov-Smirnov Test Test Statistic = 0.159 Corresponding p-value > 0.15 Data Summary Number of Data Points = 46 Min Data Value = 0 Max Data Value = 420 Sample Mean = 103 Sample Std Dev = 105 Histogram Summary Histogram Range = -0.001 to 420 Number of Intervals = 6 Fit All Summary Sq Error Erlang 0.011 Exponential 0.011 Beta 0.0165 Gamma 0.0455 Weibull 0.052 Lognormal 0.116 Triangular 0.127 Normal 0.138 Uniform 0.199

81

EDيافتن بهترين تابع توزيع در

از يك Data Expressionداده ها را در كادر . كنيم را انتخاب ميAuto Fit گزينه Toolsبراي اين كار از منوي

وارد مي كنيم Number Of Data Pointsتعداد داده ها را در فيال . ميخوانيمExcel يا از يك فايل EDجدول در

. را فشار مي دهيمFinishو

EDتابعي را كه كمترين امتياز را دارد برمي . بهترين توابع توزيعي را كه يافته است همراه با امتياز به ما نشان مي دهد

.گزينيم

82

83

جدول توابع توزيع لندن

نصرنام ع قسمت تابع توزيع واحد ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Weibull(2.52,0.60) دقيقه

نفره1 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Lognormal(7.00,5.86) ثانيه

نفره2 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود 0 ----

نفره4 بازرسي امنيتي زمان سرويس Uniform(0,60) ثانيهبرداشتن وسايل سرويسزمان Uniform(0, 600) ثانيه

ممنوع گمرك زمان سرويس Uniform(0,600) ثانيهبرداشتن وسايل زمان سرويس Uniform(0, 600) ثانيه

ممنوع ثانيه

نفره1براي گروه هاي Beta(217.50,1.20,2.10)/2)

نفره2براي گرو ههاي

Negexp(264.00)/2)

نفره4براي گروه هاي 600/2

تحويل بار زمان سرويس

پرداخت عوارض زمان سرويس uniform(0,300) ثانيهخروج از كشور در

بانك كنترل گذرنامه زمان سرويس Uniform(300,600)/2 ثانيهحل مشكالت زمان سرويس Uniform(600, 1200) ثانيه

گذرنامه

84

استانبول

عنصرنام قسمت تابع توزيع واحد ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Gamma(2.31,0.40) دقيقه

نفره1 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Lognormal(7.00,5.86) دقيقه

نفره2 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود 60 دقيقه

نفره3 بازرسي امنيتي زمان سرويس Uniform(0, 60)/2 ثانيهبرداشتن وسايل زمان سرويس Uniform(0, 600) ثانيه

ممنوع گمرك زمان سرويس Uniform(0,600) ثانيهبرداشتن وسايل زمان سرويس Uniform(0, 600) ثانيه

ممنوع ثانيه

نفره1براي گروه هاي Uniform(-109.19,533.19)/2

نفره2براي گرو ههاي Negexp(145.00)/2)

نفره3براي گروه هاي uniform(60,600)/2

تحويل بار زمان سرويس

پرداخت عوارض زمان سرويس uniform(0,300) ثانيهخروج از كشور در

بانك كنترل گذرنامه زمان سرويس Uniform(300,600)/2 ثانيهحل مشكالت زمان سرويس Uniform(600, 1200) ثانيه

گذرنامه

85

دمشق

نام عنصر قسمت تابع توزيع واحد ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Gamma(3.71,0.90) دقيقه

نفره1 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Uniform(0.42,9.58) دقيقه

نفره2 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود 10 دقيقه

نفره3 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود 10 دقيقه

نفره به باال4 بازرسي امنيتي زمان سرويس Uniform(0, 60)/2 ثانيهبرداشتن وسايل زمان سرويس Uniform(0, 600) ثانيه

ممنوع گمرك زمان سرويس Uniform(0,600) ثانيهبرداشتن وسايل زمان سرويس Uniform(0, 600) ثانيه

ممنوع ثانيه

نفره1براي گروه هاي Lognormal(212.50,131.19)/2

فره ن2براي گرو ههاي Negexp(156.92)/2

نفره3براي گروه هاي Uniform(35.15,204.85)/2

نفره به باال4براي گروه هاي 450/2

تحويل بار زمان سرويس

پرداخت عوارض زمان سرويس uniform(0,300) ثانيهخروج از كشور در

بانك كنترل گذرنامه زمان سرويس Uniform(300,600)/2 ثانيهحل مشكالت زمان سرويس Uniform(600, 1200) ثانيه

گذرنامه

86

بغداد

نام عنصر قسمت تابع توزيع واحد ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Uniform(-13.95,31.22) دقيقه

نفره1 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Uniform(-6.84,23.17) دقيقه

نفره2 ورود گروه هاي زمان بين دو ورود Uniform(-0.39,32.39) دقيقه

نفره3 بازرسي امنيتي زمان سرويس Uniform(0, 60)/2 ثانيهبرداشتن وسايل زمان سرويس Uniform(0, 600) ثانيه

ممنوع گمرك زمان سرويس Uniform(0,600)/2 ثانيهبرداشتن وسايل زمان سرويس Uniform(0, 600) ثانيه

ممنوع نيهثا

نفره1براي گروه هاي Uniform(47.77,420.23)/2 براي

نفره2گرو ههاي Uniform(-31.75,424.48)/2

نفره3براي گروه هاي Uniform(35.15,204.85)/2

تحويل بار زمان سرويس

پرداخت عوارض زمان سرويس uniform(0,300) ثانيهخروج از كشور در

بانكان سرويسزم Uniform(300,910)/2 ثانيه كنترل گذرنامه حل مشكالت زمان سرويس Uniform(600, 1200) ثانيه

گذرنامه

87

مدل سازيبراي . دقيقه مي باشد20 ساعت اجرا شده اند و زمان راه اندازي آنها 3مدلهاي ساخته شده در اين بخش در زمان

. ه است تكرار در نظر گرفته شد10هر مدل

88

Arena مدل

pax gr oups of 1scr eeningsecur it y

O K?secur it y scr eening

9 541E ls e

Dispose 1

object sf or biddenr em ove

check inneeded?

cust om s checkT r u e

F a ls e

cust om s check check?O K by cust om s

9 541E ls e

Dispose 2

object s2f or biddenr em ove

passpor t cont r ol passpor t O K?

9 541E ls e

Dispose 3

pr oblem ssolve passpor t

have paid m oney?T r u e

F a ls e

pay m oney

Dispose 4

pax gr oups of 2

pax gr oups of 4

Assign 1

Assign 2

Assign 4

0

0

0

0

0

0 0

0

0

0

0

0

0

0

0

89

انيميشن مدل g

Security Check

customs Services

Passport ControlBank

90

Arenaعناصر مدل

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

101

102

EDاتمها در مدل

:مشخصات اتمهاي مدل در شكلهاي زير نشان داده شده است

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

تحليل خروجي ها Arenaنمونه اي از گزارش هاي مدل لندن در

ARENA Simulation Results

Summary for Replication 1 of 10 Project: London Run execution date : 9/16/2002 Analyst: hamideh iraj Model revision date: 9/16/2002 Replication ended at time : 3.0 Hours Statistics were cleared at time: 0.33333333 Hours (Monday, September 16, 2002, 00:20:00) Statistics accumulated for time: 2.6666667 Hours Base Time Units: Hours TALLY VARIABLES Identifier Average Half Width Minimum Maximum Observations ___________________________________________________________________________________________________ remove forbidden objects.VATimePerEntity -- -- -- -- 0 solve passport problems.TotalTimePerEntity -- -- -- -- 0 remove forbidden objects.WaitTimePerEntity -- -- -- -- 0 passport control.TotalTimePerEntity 1.1780 (Insuf) .28594 2.0645 26 customs check.WaitTimePerEntity -- -- -- -- 0 remove forbidden objects2.VATimePerEntity -- -- -- -- 0 security screening.WaitTimePerEntity -- -- -- -- 0 solve passport problems.VATimePerEntity -- -- -- -- 0 customs check.VATimePerEntity -- -- -- -- 0 security screening.TotalTimePerEntity -- -- -- -- 0 check in.WaitTimePerEntity .65228 (Insuf) .27916 1.1056 29 check in.VATimePerEntity .07091 (Insuf) .00419 .21648 29 remove forbidden objects2.TotalTimePerEnt -- -- -- -- 0

123

pay money.VATimePerEntity .04531 (Insuf) 7.2948E-04 .08256 15 pay money.TotalTimePerEntity .05886 (Insuf) .01153 .13876 15 remove forbidden objects2.WaitTimePerEnti -- -- -- -- 0 remove forbidden objects.TotalTimePerEntit -- -- -- -- 0 solve passport problems.WaitTimePerEntity -- -- -- -- 0 customs check.TotalTimePerEntity -- -- -- -- 0 security screening.VATimePerEntity -- -- -- -- 0 passport control.VATimePerEntity .20676 (Insuf) .08814 .31661 26 passport control.WaitTimePerEntity .97124 (Insuf) .00000 1.9111 26 pay money.WaitTimePerEntity .01354 (Insuf) .00000 .08847 15 check in.TotalTimePerEntity .72319 (Insuf) .34869 1.1847 29 passenger.VATime .29363 (Insuf) .16384 .41288 26 passenger.NVATime .00000 (Insuf) .00000 .00000 26 passenger.WaitTime 1.3751 (Insuf) .02624 2.7201 26 passenger.TranTime .00000 (Insuf) .00000 .00000 26 passenger.OtherTime .00000 (Insuf) .00000 .00000 26 passenger.TotalTime 1.6687 (Insuf) .39172 2.9149 26 security screening.Queue.WaitingTime -- -- -- -- 0 pay money.Queue.WaitingTime .01451 (Insuf) .00000 .08847 14 passport control.Queue.WaitingTime 1.1149 (Insuf) .20532 1.9969 26 customs check.Queue.WaitingTime -- -- -- -- 0 check in.Queue.WaitingTime .67989 (Insuf) .34171 1.1056 27 remove forbidden objects2.Queue.WaitingTi -- -- -- -- 0 remove forbidden objects.Queue.WaitingTime -- -- -- -- 0 solve passport problems.Queue.WaitingTime -- -- -- -- 0

DISCRETE-CHANGE VARIABLES Identifier Average Half Width Minimum Maximum Final Value ___________________________________________________________________________________________________

124

passenger.WIP 27.102 (Insuf) 14.000 40.000 14.000 customs workers.NumberBusy .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 customs workers.NumberScheduled 1.0000 (Insuf) 1.0000 1.0000 1.0000 customs workers.Utilization .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 check in workers 1.NumberBusy .38299 (Insuf) .00000 1.0000 .00000 check in workers 1.NumberScheduled 1.0000 (Insuf) 1.0000 1.0000 1.0000 check in workers 1.Utilization .38299 (Insuf) .00000 1.0000 .00000 check in workers 2.NumberBusy .37956 (Insuf) .00000 1.0000 .00000 check in workers 2.NumberScheduled 1.0000 (Insuf) 1.0000 1.0000 1.0000 check in workers 2.Utilization .37956 (Insuf) .00000 1.0000 .00000 passport control worker 1.NumberBusy 1.0000 (Insuf) .00000 1.0000 1.0000 passport control worker 1.NumberScheduled 1.0000 (Insuf) 1.0000 1.0000 1.0000 passport control worker 1.Utilization 1.0000 (Insuf) .00000 1.0000 1.0000 passport control worker 2.NumberBusy 1.0000 (Insuf) .00000 1.0000 1.0000 passport control worker 2.NumberScheduled 1.0000 (Insuf) 1.0000 1.0000 1.0000 passport control worker 2.Utilization 1.0000 (Insuf) .00000 1.0000 1.0000 bank worker.NumberBusy .24966 (Insuf) .00000 1.0000 .00000 bank worker.NumberScheduled 1.0000 (Insuf) 1.0000 1.0000 1.0000 bank worker.Utilization .24966 (Insuf) .00000 1.0000 .00000 security worker 1.NumberBusy .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 security worker 1.NumberScheduled 1.0000 (Insuf) 1.0000 1.0000 1.0000 security worker 1.Utilization .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 security worker 2.NumberBusy .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 security worker 2.NumberScheduled 1.0000 (Insuf) 1.0000 1.0000 1.0000 security worker 2.Utilization .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 security screening.Queue.NumberInQueue .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 pay money.Queue.NumberInQueue .07618 (Insuf) .00000 2.0000 .00000 passport control.Queue.NumberInQueue 17.374 (Insuf) 6.0000 26.000 10.000

125

customs check.Queue.NumberInQueue .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 check in.Queue.NumberInQueue 4.6403 (Insuf) .00000 27.000 .00000 remove forbidden objects2.Queue.NumberInQ .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 remove forbidden objects.Queue.NumberInQue 2.0000 (Insuf) 2.0000 2.0000 2.0000 solve passport problems.Queue.NumberInQueu .00000 (Insuf) .00000 .00000 .00000 OUTPUTS Identifier Value _____________________________________________________________ remove forbidden objects Number Out .00000 customs check Number Out .00000 remove forbidden objects Accum Wait Time .00000 customs check Accum VA Time .00000 security screening Number In .00000 security screening Number Out .00000 solve passport problems Number In .00000 check in Number Out 29.000 solve passport problems Number Out .00000 solve passport problems Accum Wait Time .00000 security screening Accum VA Time .00000 security screening Accum Wait Time .00000 remove forbidden objects2 Accum VA Time .00000 check in Accum VA Time 2.0563 pay money Number Out 15.000 check in Number In .00000 passport control Number In 30.000 customs check Number In .00000 passport control Accum VA Time 5.3758 remove forbidden objects2 Number In .00000 check in Accum Wait Time 18.916 customs check Accum Wait Time .00000 pay money Number In 14.000 remove forbidden objects Number In .00000 remove forbidden objects2 Accum Wait Time .00000 passport control Accum Wait Time 25.252 remove forbidden objects Accum VA Time .00000 passport control Number Out 26.000 pay money Accum Wait Time .20315 solve passport problems Accum VA Time .00000 remove forbidden objects2 Number Out .00000 pay money Accum VA Time .67972 passenger.NumberIn .00000 passenger.NumberOut 26.000 customs workers.NumberSeized .00000 customs workers.ScheduledUtilization .00000 check in workers 1.NumberSeized 14.000 check in workers 1.ScheduledUtilization .38299 check in workers 2.NumberSeized 13.000 check in workers 2.ScheduledUtilization .37956 passport control worker 1.NumberSeized 12.000

126

passport control worker 1.ScheduledUtiliza 1.0000 passport control worker 2.NumberSeized 14.000 passport control worker 2.ScheduledUtiliza 1.0000 bank worker.NumberSeized 14.000 bank worker.ScheduledUtilization .24966 security worker 1.NumberSeized .00000 security worker 1.ScheduledUtilization .00000 security worker 2.NumberSeized .00000 security worker 2.ScheduledUtilization .00000 System.NumberOut 26.000 bank worker.ScheduledUtilization .26468 security worker 1.NumberSeized .00000 security worker 1.ScheduledUtilization .00000 security worker 2.NumberSeized .00000 security worker 2.ScheduledUtilization .00000 System.NumberOut 26.000

127

Arenaفاصله اطمينان در

User defined و Entities ،Processes ،Queues، Resources ،Transfers قسمت ها در گزارشهاي بعضي

سه نتيجه ممكن . صل از تكرارهاستاين قسمت براي تعيين اعتبار نتايج حا . Half Widthحاوي ستوني است با نام

:بدست آيد Half Widthاست در

فرمولي كه از آن براي محاسبه نيم فاصله استفاده مي شود، در شرايطي است كه نمونه ها توزيع : 1ناكافي -1

Arenaدر اين موارد . باشد، اين شرط برآورده نمي شود320اگر تعداد نمونه ها كمتر از . نرمال داشته باشند

. را براي آن متغيرهايي مي دهد كه داده هاي كافي براي محاسبه نيم فاصله ندارندInsufficientپيغام

.اجراي شبيه سازي در مدت زمان طوالني تر بايد مشكل را حل كند

داده . فرمولي كه از آن براي محاسبه نيم فاصله استفاده مي شود، با فرض توزيع مستقل داده هاست: : 2وابسته -2

منجر به محاسبه فاصله اطمينان ) مقدار هر مشاهده تاثير زيادي بر مشاهده بعدي مي گذارد( اي وابسته ه

.اجراي شبيه سازي در مدت زمان طوالني تر بايد مشكل را حل كند. نادرست مي شود

ها از تكرار% 95در : ظاهر شود، تفسير اين مقدار اين استHalf Widthاگر مقداري در قسمت : 3مقدار -3

نيم فاصله با اجراي شبيه سازي در مدت زمان . نيم فاصله قرار ميگيرد+ مينگين نمونه در بازه ميانگين نمونه

.طوالني تر كاهش مي يابد

1 Insufficient 2 Correlated 3 Value

128

فرمولهاي محاسبه فاصله اطمينان

Ref: Arena 7.1 help

Arena براي مدلهاي متفاوتسناريو

129

3 به 2د كانتر ها از تغيير تعدا

درصد كاهش زمانهاي انتظار در صف: معيار سنجش

London

Observation Max Min Average

كانتر2 0,65228 0,27916 1,1056 29

كانتر3 0,42133 0,23612 0,63839 24

درصد كاهش 35% 14% 42% -----

Istanbul

Observation Max Min Average

كانتر2 ---- ---- ---- 0

كانتر3 ---- ---- ---- 0

درصد كاهش ---- ---- ---- ----

Damascus Observation Max Min Average

كانتر2 0,57768 0 1,2616 48

كانتر3 0,27732 0 0,54951 36

درصد كاهش 52% ---- 57% -----

Baghdad

130

Observation Max Min Average

كانتر2 0,66443 0,24319 1,1289 31

كانتر3 0,38343 0,20340 0,58688 25

درصد كاهش 42% 16% 48% ----

Arena مدلدر نيروي انساني تغييراتتحليل

131

نشان داده شده Resource قسمت Category Overview در گزارش Arena درصد بكار گيري منابع انساني در

.است

بنابراين براي بهبود . استفاده شده است% 100ندن مشاهده مي كنيم كه از كاركنان قسمت گذرنامه به طور در مدل ل

يا چند نفر در قسمت گذرنامه بايد 1براي بررسي اثر اضافه كردن . نفر ديگر اضافه كرد2 يا 1عملكرد سيستم ميتوان

.قسمت گذرنامه تكرار كنيمشبيه سازي را با افزايش ظرفيت

نفر2: كاركنان گذرنامه -مدل لندن

132

درصد بكار گيري كاركنان . نتايج به صورت شكل زير تغيير مي كند. نفر افزايش مي دهيم3تعداد كاركنان گذرنامه را به

.است% 90اما هنوز هم بيشتر از . گذرنامه كم شد ه است

نفر3: كاركنان گذرنامه -مدل لندن

133

:نتايج به صورت زير است. تغيير مي دهيم4كاركنان را به حال تعداد

نفر4: كاركنان گذرنامه -مدل لندن

.كاهش مي يابد% 80 ، درصد بكارگيري آنها به كمتر از 4با افزايش تعداد كاركنان به مشاهده مي كنيم كه

نظر گرفتن سياستهاي خود يكي از اين دو با نتايجي كه از شبيه سازي بدست آورديم مديريت فرودگاه مي تواند با در

.گزينه را براي بهبود سيستم انتخاب كند

134

بنابراين افزايش تعداد نفرات در . است% 50 كه درصد بكارگيري كاركنان كمتر از مشاهده مي كنيم استانبولدر مدل

.اين پرواز ضروري به نظر نميرسد

مدل استانبول

135

و درصد بكارگيري استفاده شده است% 100 از كاركنان قسمت گذرنامه به طور نيم كه در مدل دمشق مشاهده مي ك

به نفر ديگر2 يا 1بنابراين براي بهبود عملكرد سيستم ميتوان . است% 80كاركنان قسمت تحويل بار هم نزديك

قسمت بايد شبيه سازي را با هر يا چند نفر در1براي بررسي اثر اضافه كردن . اضافه كردقسمت گذرنامه يا تحويل بار

. اين قسمت ها تكرار كنيمافزايش ظرفيت

نفر2: كاركنان قسمت تحويل بار و گذرنامه-مدل دمشق

136

:نتايج به صورت زير است. افزايش ميدهيم3تعداد كاركنان قسمت تحويل بار و گذرنامه را به

نفر3: نامه كاركنان قسمت تحويل بار و گذر-مدل دمشق

4اما تعداد كاركنان قسمت گذرنامه را مي توانيم به . درصد بكارگيري در قسمت تحويل بار مناسب به نظر ميرسد

:نتايج به صورت شكل صفحه بعد است. برسانيم

137

نفر4: گذرنامهكاركنان قسمت و نفر3: كاركنان قسمت تحويل بار-مدل دمشق

.گيري كاركنان تا حد معقولي كاهش يافته استمشاهده مي شود كه درصد بكار

138

بنابراين براي بهبود . استفاده شده است% 100 مشاهده مي كنيم كه از كاركنان قسمت گذرنامه به طور بغداددر مدل

ه بايد يا چند نفر در قسمت گذرنام1براي بررسي اثر اضافه كردن . نفر ديگر اضافه كرد2 يا 1عملكرد سيستم ميتوان

.قسمت گذرنامه تكرار كنيمشبيه سازي را با افزايش ظرفيت

نفر2: كاركنان قسمت گدرنامه-مدل بغداد

139

. نفر افزايش مي دهيم3ابتدا تعداد كاركنان گذرنامه را به

نفر3: كاركنان قسمت گدرنامه-مدل بغداد

: افزايش مي دهيم4كنان گذرنامه را به تعداد كار. هنوز هم درصد بكارگيري در قسمت گذرنامه باالست

.مشاهده مي كنيم كه درصد بكارگيري در قسمت گذرنامه تا حد معقولي كاهش يافته است

140

EDهاي مدل لندن در گزارش نمونه اي از

Summary report for London (2:30 hours run)

content throughput staytime name current average input output average security screen 0 0.067 43 43 14.053 Queue1 0 0.082 43 43 17.168 Queue3 0 0.000 2 2 0.000 customs check 0 0.033 2 2 150.844 Queue5 0 0.000 42 42 0.000 check in 0 0.000 42 42 0.000 Queue6 0 0.225 18 18 112.659 bank 0 0.234 18 18 117.501 Queue7 4 8.222 42 38 1796.945 passport contro 1 1.000 38 37 241.605 Queue2 0 0.000 1 1 0.000 remove forbidde 0 0.045 1 1 405.852 Queue4 0 0.000 0 0 0.000 remove forbidde 0 0.000 0 0 0.000 Sink4 0 0.000 37 0 0.000 Queue8 0 0.000 2 2 0.000 solve passport 0 0.230 2 2 1039.417 Textbox22 0 0.000 0 0 0.000 Sink1 0 0.000 1 0 0.000 Sink2 0 0.000 0 0 0.000 Sink3 0 0.000 0 0 0.000 Source1 0 0.000 32 32 0.000 Product 0 0.000 0 0 0.000 Source2 0 0.000 10 10 0.000 Source4 0 0.000 1 1 0.000 Product 0 0.000 0 0 0.000 Product 0 0.000 0 0 0.000 Model start time Sunday, July 23 2006 18:19:54 Model end time Sunday, July 23 2006 20:50:16 Runlength (seconds) 9022.41 End of report.

141

EDفاصله اطمينان در

:دو روش وجود دارد EDبراي يافتن فاصله اطمينان در

مورد Experimentationبه اين ترتيب كه از منوي . استفاده كنيم Experiment Wizardبايد از در روش اول

Experiment Wizardسپس گامهاي زير را طي مي كنيم. كنيم را انتخاب مي:

. وارد كنيد Experiment settings ابتدا تنظيمات هر اجراي مدل را در -1

باز مي شود كه در آن بايد گزينه Analyze Experiment Results كادر Experimentپس از پايان

customize reportابتدا اعتبار و تعداد رقمهاي اعشار را وارد مي كنيم. را انتخاب كنيم.

142

. وارد كنيدList of performance measures معيارهاي عملكرد را براي اتم يا مجموعه اي از اتمها در -2

143

، چك باز شودAnalyze experiment results پنجره Experiment از اتمام سخواهيد بالفاصله پ اگر مي-3

.باكس را عالمت بزنيد

144

. مي كنيم را انتخابconf. Interval بيايند EDتوانند در گزارش سپس از ميان مواردي كه مي

ED حد باال و حد پايين را به صورت زير نشان مي دهد :

145

با استفاده از تعداد نمونه ها و انحراف معيار و اعتبار Precision. استprecision استفاده از دستور روش دوم

Precision+ ن نمونه براي محاسبه فاصله اطمينان به صورت ميانگيتوان از آن مي .مطلوب دقت را تعيين مي كند

در غير اين صورت با استفاده از و t احتمال توزيع باشد ، دقت با استفاده از 30اگر تعداد نمونه ها كمتر از . استفاده كرد

.توزيع احتمال نرمال بدست مي آيد

Precision (E1 ,E2 E3)

E12.. تعداد نمونه هاست Eانحراف معيار است .E3مطلوب است ر اعتبا.

146

بررسي صف ها .توليد مي كند) كوتاهترين صف ( QUEUE 1راجع به ED اين نمونه هايي از گرافهايي است كه نرم افزار

147

148

149

150

151

152

بررسي سرورها .توليد مي كند) شلوغترين سرور ( Passport Control راجع بهED اين نمونه هايي از گرافهايي است كه نرم افزار

153

154

155

ED براي مدل متفاوت سناريوهاي تغيير دادن زمان شروع به كار كانترها

قبل از پرواز2:30 .1 قبل از پرواز2:45 .2 قبل از پرواز3 .3 قبل از پرواز3:15 .4 قبل از پرواز3:3 .5

.تعداد مسافراني كه از پرواز جا مانده اند: معيار سنجش

از ورود مسافر به سيستم، بيشتر مسافران به پرواز 3:30 تا 2:30لف متوجه مي شويم كه بين با مقايسه گزارشهاي مخت

گذرنامه و كنترل گذرنامهمي رسند و عده اي كه به موقع وارد سيستم شده اند ولي موفق به پرواز نمي شوند در صف

. مي مانند

:جدول هاي زير اين تفاوتها را به خوبي نشان ميدهد

London

3:30 3:15 3:00 2:45 2:30

0 0 0 0 4 Queue 7

0 0 0 1 1 Passport

Control

قبل از 2:45 نفر موفق به پرواز نمي شوند و اگر5 قبل از پرواز شروع به كار كنند، 2:30به اين ترتيب اگر كانترهاي چك

15ت قبل از پرواز يا در صورتي كه پرواز با شروع كار سه ساع. نفر موفق به پرواز نمي شود1پرواز شروع به كار كنند،

.دقيقه يا نيم ساعت تاخير داشته باشد همه مسافران موفق به پرواز مي شوند

Istanbul

3:30 3:15 3:00 2:45 2:30

0 0 0 0 1 Queue 7

0 0 0 0 1 Passport

Control

156

قبل از 2:45 نفر موفق به پرواز نمي شوند و اگر2، قبل از پرواز شروع به كار كنند2:30به اين ترتيب اگر كانترهاي چك

دقيقه يا نيم ساعت تاخير داشته 15پرواز شروع به كار كنند يا با شروع كار سه ساعت قبل از پرواز يا در صورتي كه پرواز

.باشد همه مسافران موفق به پرواز مي شوند

Damascus

3:30 3:15 3:00 2:45 2:30

0 0 0 0 0 Queue 7

0 0 0 0 0 Passport

Control

در صورتي كه پرواز . قبل از پرواز شروع به كار كنند، همه موفق به پرواز مي شوند2:30به اين ترتيب اگر كانترهاي چك

. دقيقه يا نيم ساعت تاخير داشته باشد نيز همه مسافران موفق به پرواز مي شوند15

Baghdad

3:30 3:15 3:00 2:45 2:30

0 0 0 0 2 Queue 7

0 0 0 0 1 Passport

Control

قبل از 2:45 نفر موفق به پرواز نمي شوند و اگر3 قبل از پرواز شروع به كار كنند، 2:30به اين ترتيب اگر كانترهاي چك

عت تاخير داشته دقيقه يا نيم سا15پرواز شروع به كار كنند يا با شروع كار سه ساعت قبل از پرواز يا در صورتي كه پرواز

.باشد همه مسافران موفق به پرواز مي شوند

157

فهرست منابع

شبيه سازي سيستمهاي گسسته پيشامد ، ترجمه هاشم محلوجي، موسسه ، بنكس، جري و كارسون،جان .١

1382 ،انتشارات علمي دانشگاه صنعتي شريف، چاپ سوم

، چاپ مركز نشر دانشگاهيه علي اكبر عرب مازار، ترجمها، سيستم سازي و هنر شبيه ، علم ، رابرت شانون .٢

1371 ،اول

3. abbreviations and acronyms, available at

http://www.culturailes.net/gb/gbconnais/gbabbacro.htm

4. Airport Modeling and Simulation Conference Proceedings, August 17-20

1997, Key Bridge Marriott Hotel, Arlington, Virginia. Edited by Saleh A.

Mumayiz and Paul Schonfeld

5. Arena Manual, Delft University of Technology, 2005 available at

http://simulation.Tudelft.nl

6. Ashford, Norman and Stanton, H.P. Martin and Moore, Clifton A.: Airport

Operations, Mc Graw-Hill ,2nd edition, 1997

7. Betts, Mitch: Internet-based collaboration beats airport hassles, available

at

http://www.computerworld.com/softwaretopics/erp/story/0,10801,66537,

00.html

8. Bonsor, Kevin: How Airlines Work, available at

http://www.howstuffworks.com/airline.htm/printable

158

9. Brunetta, Lorenzo and Andreatta, Giovanni and Righi, Luca and Jacur,

Giorgio Romanin: Evaluating Terminal Management performances: the

case of AIA terminal and the use of E-SLAM

10. Brunetta, Lorenzo and Righi, Luca and Andreatta, Giovanni : An

operations research model for the evaluation of an airport terminal:

SLAM (simple landside aggregate model), Journal of Air Transport

Management 5 (1999) 161}175

11. Chiu, Chiung-Yu and Walton, C. Michael : Impacts of new large aircraft

on passenger flows at international airport terminals, Southwest Region

University Transportation Center, Center for Transportation Research,

University of Texas at Austin, Austin, Texas 78712, July 2003

12. Chun, Hon Wai and Tak Mak and Raymond Wai: Intelligent Resource

Simulation for an Airport Check-In Counter Allocation System, IEEE

TRANSACTIONS ON SYSTEMS, MAN, AND CYBERNETICS—PART

C: APPLICATIONS AND REVIEWS, VOL. 29, NO. 3, AUGUST 1999

13. De Neufville, Richard and Odoni, Amadeo: Airport Systems, Planning,

Design and Management, Mc Graw-Hill 2003

14. Doshi, Naren and Moriyama, Robert: APPLICATION OF SIMULATION

MODELS IN AIRPORT FACILITY DESIGN, Proceedings of the 2002

Winter Simulation Conference

15. E. Joustra, Paul and M. Van Dijk, Nico : Simulation of Check-in at

Airports, Proceedings of the 2001 Winter Simulation Conference

16. F. D'AMICO, Alessandro: airport Development, Plans and Processes: A

Case Study of Dorval International Airport, A Practicum Submitted to the

159

Faculty of Graduate Studies in Partial Fulfillment of the Requirements for

the Degree of Master OF City Planning, Department of City Planning,

Faculty Architecture University of Manitoba Winnipeg, Manitoba,

December 2000

17. Hafizogullari, Suna and Chinnusamy, Prathi and Tunasar, Cenk:

Simulation Reduces Airline Misconnections: A Case Study, Proceedings

of the 2002 Winter Simulation Conference

18. Horonjeff, Robert and McKelvey Francis X. : Planning and Design of

Airports, Mc Graw-Hill , 4th edition, 1994

19. Hsu, Chaug-Ing and Chao, Ching-Cheng: Space allocation for

commercial activities at international passenger terminals,

Transportation Research Part E 41 (2005) 29–51

20. Itaia, Alon and Rodehb, Michael and Shachnaia; Hadas; The passport

control problem or how to keep a dynamic service system load balanced

?, Theoretical Computer Science 282 (2002) 303–318

21. i-Tea Interactive Training environment for Arena, Delft University of

Technology, 2005, available at http://simulation.Tudelft.nl/arena

22. Jaroenpuntaruk, Julsiri and Miller, Floyd G. : A stochastic computer simulation of an airport baggage facility, JQME1,2

23. Jim,King Hee and Chang, zeph Yun: An Airport Passenger Terminal

Simulator: A Planning and Design Tool, Simulation Practice and Theory

6 (1998) 387-396

160

24. Kim, Wonkyu and Park, Yonghwa and Kim, Byung Jong: Estimating

hourly variations in passenger volume at airports using dwelling time

distributions, Journal of Air Transport Management 10 (2004) 395–400

25. Law, Averill M. and Kelton, W. David : Simulation Modeling & Analysis,

Mc Graw-Hill 2nd edition, 1991

26. Lee, Otto and Chun, Hon Wai : Enhancing object-oriented simulation

with rule-based expert system, Proceedings of the Seventh Int’l Conf. on

Artificial Intelligence and Expert Systems Applications, San Francisco,

November, 1995

27. Leone, Kelly and Liu, Rongfang (Rachel): The key design parameters of

checked baggage security screening systems in airports, Journal of Air

Transport Management 11 (2005) 69–78

28. McLay, Peter and Reynolds-Feighan, Aisling ; Competition between

airport terminals:The issues facing Dublin Airport, Transportation

Research Part A 40 (2006) 181–203

29. Oum, Tae Hoon and Yu, Chunyan and Fu, Xiaowen: A comparative

analysis of productivity performance of the world’s major airports:

summary report of the ATRS global airport benchmarking research

report—2002

30. Park, Yonghwa, A methodology for establishing operational standards of

airport passenger terminals, Journal of Air Transport Management 5

(1999) 73}80

31. Park, Yonghwa, An analysis for the competitive strength of Asian major

airports, Journal of Air Transport Management 9 (2003) 353–360

161

32. Passenger Traffic 2004 FINAL, available at

http://www.airports.org/cda/aci/display/main/aci_content.jsp?zn=aci&cp=

1-5_9_2__

33. Rackl, Günther and de Stefani, Filippo and Héran, Francois and

Pasquarelli, Antonello and Ludwig, Thomas: Airport simulation using

CORBA and DIS, Future Generation Computer Systems 16 (2000) 465–

472

34. Ray, Cyril and Claramunt, Christophe: A distributed system for the

simulation of people flows in an airport terminal, Knowledge-Based

Systems 16 (2003) 191–203

35. Reynolds-Feighan, Aisling J. and Button, Kenneth J. : An assessment of

the capacity and congestion levels at European airports, Journal of Air

Transport Management 5 (1999) 113}134

36. Roanes-Lozano, Eugenio and Laita, Luis M. and Roanes-Mac´ıas,

Eugenio; An accelerated-time simulation of departing passengers’ flow in

airport terminals, Mathematics and Computers in Simulation 67 (2004)

163–172

37. Robinson, Stewart and Stanger, Mark: DEVELOPING A SIMULATION

STRATEGY FOR BRITISH AIRWAYS OR, Proceedings of the 1998

Winter Simulation Conference

38. Simulation Software Survey, OR/MS Today, December 2005, available

at:

http://lionhrtpub.com/orms/surveys/Simulation/Simulation.html

162

39. SPT: Ideal Process Flow V1.0 , SPT interest group, 01 December 2005

40. Starkie, David : Airport regulation and competition, Journal of Air

Transport Management 8 (2002) 63–72

41. Taha, Hamdy A. :Simulation Modeling and simnet, Prentice-Hall, Inc.

1988

42. van Dijk, Nico M. : Perspectives for Practice Why queuing never

vanishes, European Journal of Operational Research 99 (1997) 463-476

43. van Dijk, Nico M. and van der Sluis, Erik : Check-in computation and

optimization by simulation and IP in combination, European Journal of

Operational Research (2005)

44. Wells, Alexander T. Ed.D and Young ,Seth B. PhD: Airport Planning and

Management, 5th edition, 2004

45. World's Top Airports 2002 News, available at :

http://news.airwise.com/airports/traffic/2002top50.html

163

پيوست ها

164

فرم گردآوري داده ها نمونه اي از:: 1پيوست فرودگاه بين المللي مهرآباد

ساعت پرواز واقعي

ساعت پرواز

تعداد مسافرين

شركت عالمت نوع پرواز هواپيمايي

پايانه پرواز

1 استانبول كيش اير Y9 761 خروجي 105 14:00 14:15

تحويل بار :يستگاهنام ا 15/10/84 :تاريخ 11:00 :ساعت شروع مشاهده

2 :تعداد سرورها پنج شنبه 12:45 :ساعت پايان مشاهده

مدت سرويس

)دقيقه(

ساعت پايان سرويس

ساعت شروع سرويس

ساعت پيوستن به

صف

گروه پرواز مسافري

تعداد سرور

رديف

1 2 3 استانبول 12:00 12:00 12:10 10 2 2 2 استانبول 12:00 12:00 12:12 12 3 2 2 استانبول 12:06 12:06 12:12 6 4 2 2 استانبول 12:13 12:13 12:15 2 5 2 2 استانبول 12:15 12:15 12:16 1 6 2 1 استانبول 12:15 12:15 12:16 1 7 2 2 استانبول 12:16 12:16 12:17 1 8 2 1 استانبول 12:18 12:18 12:20 2 9 2 2 استانبول 12:20 12:26 12:28 2 10 2 1 استانبول 12:21 12:21 12:28 7 11 2 1 استانبول 12:21 12:21 12:29 8 12 2 1 استانبول 12:21 12:21 12:29 8 13 2 1 استانبول 12:21 12:21 12:29 8 14 2 1 استانبول 12:21 12:21 12:30 9 15 2 2 استانبول 12:22 12:22 12:23 1 16 2 2 استانبول 12:25 12:25 12:27 2 17 2 1 استانبول 12:27 12:28 12:29 1 18 2 2 استانبول 12:27 12:29 12:30 1

165

2پيوست

[38] مقايسه نرم افزارهاي شبيه سازي

قسمت اول

Software Vendor Typical Applications of the software

Primary Markets for which the software is applied RAM Operating Systems

@RISK Palisade Corporation

Risk analysis, decision making under uncertainty

Financial analysis, oil and gas development, pension analysis, insurance and reinsurance, scientific research, business planning, pharmaceuticals, aerospace, defense

32MB Windows/Excel

AgenaRisk Agena Probability analysis, statistical simulation, artificial intelligence, bayesian networks, business modeling, risk assessment, decision analysis, bayesian inference, estimation

Industry, government, education, telecommunications, financial services, healthcare, pharmaceuticals, energy, environment, retail, manufacturing, automotive, transportation, defense

256MB min.

Windows XP/2000, Unix, Linux

Analytica Lumina Decision Systems, Inc

Investment, risk, decision, portfolio and network flow analysis; systems dynamics; resource and R&D planning; organization simulation

Business models, financial, public policy, energy, environmental, healthcare, defense, manufacturing, education, telecommunications

128MB Windows 98, 2000, NT, XP, MP. Macintosh 9.2

AnyLogic 6.0 XJ Technologies

Marketplace and competition modeling, supply chains, logistics, business processes, project and asset management, pedestrian dynamics, health economics

Global modeling for any kind of business: telecom, transportation, distribution, insurance, service, agriculture, etc.

512M, 1G recom.

Any Java-enabled platform

Arena Rockwell Automation

Facility design/configuration, scheduling, effective passenger and baggage-handling processes, patient management, routing/dispatching strategy

Airports, health care, logistics, supply chain, manufacturing, military, business process

64M Windows 98, 98 SE, Me, 2000 (SP 3-later), Server 2003, XP (SP 1-later)

AutoMod BrooksSoftware Decision support tool for the statistical and graphical analysis of material handling, manufacturing, and logistical applications using true to scale 3D graphics. Templates for Conveyor, Path

Warehousing and distribution , automotive, semiconductor, manufacturing, transportation, logistics, airports/baggage/cargo/security, mail and parcel handling, steel and aluminum, controls testing and emulation

.512 mb recommend 1 gig

Win2K/XP Professional

166

Software Vendor Typical Applications of the software

Primary Markets for which the software is applied RAM Operating Systems

based movers, Bridge Cranes, AS/RS, Power & Free and Kinematics

AutoSched AP BrooksSoftware manufacturing operations where data is available to describe the equipment set, part routing, and customer order profiles. Typically AutoSched AP uses a link to the ERP or MES system to get up-to-date, accurate information about manufacturing operations. Experiment and test ideas for improving your fab, assembly, or test facility, such as new scheduling rules, product mixes, start rates, etc.

Semiconductor manufacturing, high tech electronics (LCD etc) or other manufacturing processes

512 mb min

WinXP Professional

Crystal Ball Professional

Decisioneering Planning, cost and benefit analysis; risk and project management; petroleum exploration; Six Sigma

Financial services, environmental, oil and gas, pharmaceuticals, telecom, manufacturing, energy, utilities, insurance

16MB Microsoft Excel 2000, 2002 (XP), 2003

Crystal Ball Standard

Decisioneering Business planning and analysis, cost/benefit analysis, risk management, petroleum exploration, environmental assessment

Financial services, environmental, oil and gas, pharmaceuticals, telecom, manufacturing, energy, utilities, insurance

16MB Microsoft Excel 2000, 2002 (XP), 2003

CSIM 19 Mesquite Software

Simulation toolkit for process-oriented, discrete-event models of computer, communications, manufacturing and service delivery systems

General-purpose toolkit for C, C++, and Java developers. Can be used with optimization packages.

100MB Windows, Mac OS X, Linux, Solaris, AIX

DecisionPro Vanguard Software Corporation

Business financial modeling, process optimization, decision-making

Financial services, Web site development

Client: 32MB, Server: 128MB

Windows 95, 98, 2000, NT4, and XP

DecisionScript Vanguard Software Corporation

Web-based financial planning, online sales assistance, management reporting, portfolio simulation

Financial services, Web site development

Client: 32MB, Server: 128MB

Windows 95, 98, 2000 , NT4 and XP

eM-Plant UGS Object-oriented, hierarchical discrete event simulation tool for modeling

Automotive OEM, tier1 supplier, services/consulting, aerospace, industry, truck/bus and more

128MB Microsoft Windows 2000, XP

167

Software Vendor Typical Applications of the software

Primary Markets for which the software is applied RAM Operating Systems

visualisation, planning and optimisation

Enterprise Dynamics Simulation Software

Production Modeling Corporation

Material handling, manufacturing, call center and service industry applications; process improvement; capacity planning

Steel, electronics, aerospace, automotive, food and beverage, consumer goods industries; airports; railways

64MB Windows 98/2000/XP

Enterprise Dynamics Studio

Incontrol Enterprise Dynamics

Object-oriented simulation software. One of the fastest engines on the market. For production/logistics engineers or business process consultants.

Available libraries: Logistics Suite for manufactoring/warehousing; Baxsim for baggage handling simulation

256MB Windows 95,98,2000,XP, NT4

ExpertFit Averill M. Law Fitting probability distributions to data

Defense, manufacturing, transportation, health care, contact centers, services and more

64KB Windows

Extend Industry

Imagine That, Inc.

Adds rate-based simulation to Extend OR

Large scale and rate-based systems: distribution logistics, high volume call centers, packaging lines, etc.

128MB; additional memory may be required for large models

Windows XP and 2000

Extend OR Imagine That, Inc.

Message-based discrete event architecture models processes involving physical or logical objects

Manufacturing and business modeling, communication systems, health care, Six Sigma, transportation and more

128MB; additional memory may be required for large models

Windows XP and 2000; Macintosh OS X

Extend Suite Imagine That, Inc.

Model continuous, discrete event or discrete rate processes; 3D modeling and analytical distribution fitting

Large scale and rate-based systems, manufacturing, logistics, packaging lines, transportation and more

128MB; additional memory may be required for large models

Windows XP and 2000

Flexsim Flexsim Software Products, Inc.

Manufacturing, logistics, material handling, container shipping, warehousing, distribution, mining, supply chain

Manufacturing, logistics, material handling, container shipping, warehousing, distribution, mining, supply chain

512 recom. Windows XP and 2000

GAUSS matrix programming language

Aptech Systems, Inc.

Used to solve computational problems; specializes in statistical modeling and simulation problems

Statistics, econometrics, finance, engineering

4MB Windows, LINUX, Mac OSX, Sun SPARC, AIX4, HPUX11

GoldSim GoldSim Technology Group

Environmental systems, enginneered systems, business modeling

Engineering and management consulting, mining, waste management, insurance, aerospace, defense

128MB Windows

168

Software Vendor Typical Applications of the software

Primary Markets for which the software is applied RAM Operating Systems

Lean MAST CMS Research Inc

Worksheet format modeling system for product/part flow operations. Models factory flow and cell/street flow for product families.

Companies transitioning to lean flow operations. Extension of Kaisen events to larger area factory improvements.

4MB Windows 2000 or later

Lean-Modeler Visual8 Value stream mapping; inventory-level, lead-time, capacity, bottleneck and proof-of-concept analysis.

Manufacturing, supply chain, logistics, lean manufacturing consulting, Six Sigma training

128MB min.

Windows 98 or later

MAST CMS Research Inc

Design/planning of automated machine cells: rail guided systems, robot handling, gantry systems

Discrete parts manufacturing using precision CNC machines. Automated material handling and assembly systems.

4MB Windows 2000 or later

Micro Saint Sharp Version 2.1

Micro Analysis & Design

General purpose, discrete event simulation modeling environment. Improves facilities design, maximizes worker performance and more.

Military, human factors, health care, manufacturing, service industry, Fortune 500 companies, small businesses

64MB, 128MB recom.

Windows 2003, XP, ME, 2000, 98 (must support .NET Framework 1.1)

mystrategy Global Strategy Dynamics Ltd

Business and strategy planning. Alternative to spreadsheets that enables construction of "business architectures."

Not industry-specific. Used by strategy professionals and wider management as alternativeto dynamic modeling spreadsheets.

32MB min., 64MB+ recom.

Windows 98SE or later

Portfolio Simulator

ProModel Corporation

Simultaneous simulation analysis and optimization of multiple project plans across the entire portofolio of projects.

Pharmaceutical, project, resource capacity and strategic planning; new product development, R&D, scheduling

512MB Windows 2000 and XP

Process Simulator

ProModel Corporation

Lean, SixSigma, value stream mapping, process mapping, flow chart simulation, continuous process improvement

All 128MB min., 512MB recom.

Windows 98 or later

ProcessModel Version 5.1

ProcessModel, Inc.

Business process improvement, simulation and optimization for both service- and manufacturing-related areas

All 24MB Windows 98, ME, NT, 2000, XP

Project Simulator

ProModel Corporation

Enables project managers to rapidly visualize, analyze and optimize their project plans

Anyone who uses Microsoft Project

512MB Windows 2000 and XP

ProModel Optimization Suite

ProModel Corporation

Lean, SixSigma, capacity planning, cost analysis, process modeling,

Manufacturing and logistics, pharmaceutical, defense

128MB min., 512MB recom.

Windows 98 later

169

Software Vendor Typical Applications of the software

Primary Markets for which the software is applied RAM Operating Systems

cycle time reduction, throughput optimization and more

PSM++ Simulation System (new version of PASION)

Stanislaw Raczynski

General purpose simulation software. Supports discrete event, queuing models with animation, continuous ODE and more.

Education, queuing and manufacturing simulation, mass-service systems, design, research

256 Windows 98 or later, NT, XP, requires Borland's Delphi

Quantitative Methods Software (QMS)

QuantMethods Linear programming, integer programming, transportation, assignment, network and simulations

College and university quantitative analysis coursework

MS Windows, Mac OS, Linux, UNIX

SAIL CMS Research Inc

Scheduling and performance monitor system for automated systems using a cell control computer

Manufacturers with RGV, automated machine cells

4MB Windows 2000 or later

SAS Software SAS Institute Inc.

Network traffic, call center activity, emergency room traffic, computer network activity, inventory levels, modeling of complex workflow queues

Public sector, oil and gas, telecommunications, health care, retail, banking, academics

Varies Unix, Windows, Linux

SCIMOD, Techno Therm, Techno Therm plus, Technical Audit, Techno Maint, Techno Corr, Techno Pas, Process Models, Profimax etc

Techno Software International

Financial performance, profit maximization, productivity enhancement, energy, environment, maintenance, operations management, technical audit, etc.

Petroleum refining, process industries, power plants, energy-intensive units

512MB Windows 98 or later with DOS

ServiceModel Optimization Suite

ProModel Corporation

Process improvement and optimization; capacity, transaction and financial analysis; staffing; scheduling; customer volumes and more

Financial, banking, insurance, airline, securities, call center, business re-engineering and others

128MB min., 512MB recom.

Windows 98 or later

ShowFlow 2 Webb Systems Limited

Process improvement; investment feasibility; what-if; cycle time, work in process and waiting time reductions; layout improvement

Manufacturing, logistics, retail, distribution, financial services, teaching

128Mb min., 256Mb recom.

Win9x, Me, 2000, XP

SIGMA Custom Simulations

General discrete event systems, supporting all world

General manufacturing and service systems, including bioproduction, semiconductor,

640K All MS Windows systems

170

Software Vendor Typical Applications of the software

Primary Markets for which the software is applied RAM Operating Systems

views with an event relationship graphical interface

health care and business enterprises

Simcad Pro CreateASoft, Inc.

Contingency planning/risk management, 3D visualization, simulation, value stream mapping, capacity planning and much more

Manufacturing, health care, financial, call centers, blood centers, job-shop, government, academic and others

512 Windows 2000, XP

SIMUL8 Professional

SIMUL8 Corporation

Work flow management, throughput analysis, de-bottlenecking, new product/process development, capacity analysis, continuous improvement

Business process, call centers, manufacturing, supply chain, logistics, healthcare, financial, pharmaceutical and others

64MB Windows 95, 98, ME, NT 4, 2000, XP or later

SIMUL8 Standard

SIMUL8 Corporation

Work flow management, throughput analysis, de-bottlenecking, new product/process development, capacity analysis, continuous improvement and more

Business process, call centers, manufacturing, supply chain, logistics, healthcare, financial and others

Windows 95, 98, ME, NT 4, 2000, XP or later

SLIM MJC" Limited Strategic logistics network modeling and optimization

Logistics operations (retail, petroleum, freight, express, foods, construction, government, manufacturing and others)

1GB min. Most Windows and UNIX

Supply Chain Builder

Simulation Dynamics, Inc.

Address inventory problems and transportation or resource issues. Library describes inventories, items, resources, operations, BOMs, and actions.

Manufacturing, service organizations, transport management and other corporations seeking ongoing, online process management tools

512MB Windows 98, ME, 2000, XP running .NET runtime

Systemflow 3D Animator

Systemflow Simulations, Inc.

3D animation software product for use with discrete-event simulations written in any language or with any other time-based data set

Aerospace, distribution/supply chain, facility design, health care, manufacturing/material handling, military

256MB Windows 2000, Windows XP

TreeAge Pro Suite

TreeAge Software, Inc.

Decision Analysis, Risk Analysis, Cost-Effectiveness Analysis, Portfolio Management, decision making under uncertainty, cost/benefit analysis, business planning and analysis

Business, Financial Services, Oil & Gas Exploration, Healthcare, Pharmaceuticals, Insurance, Government, Manufacturing, Energy, Education

16MB Windows 98/2000/2003/XP/Me/NT - MAC/Linux Users: will require PC Emulation Software such asVirtual PC or Wine

Visual Orca Integrated VSE is applicable for solving 512MB Windows NT, 2000 and

171

Software Vendor Typical Applications of the software

Primary Markets for which the software is applied RAM Operating Systems

Simulation Environment (VSE)

Computer, Inc. development and execution environment for discrete-event, general-purpose, object-oriented, picture-based, simulation applications and more

problems using discrete-event simulation

XP

WebGPSS (micro-GPSS)

AcobiaFlux AB First course in discrete events simulation

Colleges and universities; business and operations management students

10MB Windows XP

WITNESS 2006

Lanner Group Modeling of factories, hospitals, logistics, business processes

Manufacturing, finance, health, defense, oil and gas, police

256MB Windows 98, 2000, NT, ME and XP

XLSim AnalyCorp Inc. Similar applications to @RISK and Crystal Ball

Windows

172

قسمت دومModel Building

Software

Graphical model construction (icon or drag-and-drop)

Model building using programming/ access to programmed modules

Run time debug

@RISK y y AgenaRisk y y Analytica y y y AnyLogic 6.0 y y y Arena y y y AutoMod y y AutoSched AP y Crystal Ball Professional Crystal Ball Standard CSIM 19 y y DecisionPro y y y DecisionScript y y y eM-Plant y y y Enterprise Dynamics Simulation Software y y y Enterprise Dynamics Studio y y y ExpertFit Extend Industry y y y Extend OR y y y Extend Suite y y y Flexsim y y y GAUSS matrix programming language y y GoldSim y y Lean MAST y Lean-Modeler y MAST y Micro Saint Sharp Version 2.1 y y y mystrategy y Portfolio Simulator y Process Simulator y y y ProcessModel Version 5.1 y y y Project Simulator y ProModel Optimization Suite y y y PSM++ Simulation System (new version of PASION) y y Quantitative Methods Software (QMS) SAIL y SAS Software y y SCIMOD, Techno Therm, Techno Therm plus, Technical Audit, Techno Maint, Techno Corr, Techno Pas, Process Models, Profimax etc

y y y

ServiceModel Optimization Suite y y y ShowFlow 2 y y y SIGMA y y y Simcad Pro y y y SIMUL8 Professional y y y SIMUL8 Standard y y y SLIM y y y Supply Chain Builder y y

173

Model Building

Software

Graphical model construction (icon or drag-and-drop)

Model building using programming/ access to programmed modules

Run time debug

Systemflow 3D Animator TreeAge Pro Suite y y y Visual Simulation Environment (VSE) y y y WebGPSS (micro-GPSS) y y y WITNESS 2006 y y y XLSim

174

مقسمت سو

Model Building (continued) Software Input Distribution

Fitting (Specify) Output Analysis Support (Specify)

Batch run or experimental design (Specify)

@RISK BestFit distribution fitting module

Statistic and graphs, sensitivity and scenario, analysis

AgenaRisk Uniform, triangular, normal, lognormal, gamma, exponential, beta, bernoulli, binomial, poisson, weibull PLUS hybrid, hierarchical, loglinear and mixture parameter estimation

Bar graphs, line graphs, scatter plots, histograms. Multiple data sets shown simultaneously. Display of statistics on graphs.

Interactive and batch mode. Many data sets can be simultaneously analyzed in a batch.

Analytica Library for fitting a variety of single and joint distributions

Sensitivity and uncertainty analysis

AnyLogic 6.0 Stat::Fit Basic statistical analysis built-in, export to text, Excel, DB

Simple, parametrer variation, risk assessment and optimization experiments

Arena Arena Input Analyzer at no charge

Arena Output Analyzer at no charge

Arena Process Analyzer at no charge

AutoMod AutoStat - statistical analysis, confidence intervals, graphs, DOE, optimization

Using AutoStat

AutoSched AP AutoStat AutoStat Crystal Ball Professional Three fitting methods: Chi-

Square, Kolmogorov-Smirnov, Anderson-Darling for continuous distribution

Analyzes statistics and displays results in output charts. Extracts raw data and creates reports.

Developer Kit contains macros and functions that can be programmed to automate all simulation

Crystal Ball Standard Three fitting methods (Chi-Square, Kolmogorov-Smirnov, Anderson-Darling) for continuous distributions.

Analyzes statistics and displays results in output charts. Can extract raw data and create reports.

CSIM 19 Confidence intervals, run-length control

DecisionPro Uniform, discrete, triangular, normal, lognormal, gamma, exponential, beta, Bernoulli, custom

Simulation statistics, sensitivity analysis, graphical presentation, all available as OLE objects

Batch and interactive run

DecisionScript Simulation statistics, sensitivity analysis, graphical presentation, all available as Web pages

Batch and interactive run

eM-Plant Datafit library Bottleneck analyzer, neural network

Experperiment manager

Enterprise Dynamics Simulation Software

All statistical distributions Both batch run and experimental design

Enterprise Dynamics Studio

Autofit Experiment Wizard and Scenario Manager

Scenario Manager

ExpertFit ExpertFit Can be used to perform output analyses, including confidence intervals

A large number of data sets can be analyzed using a few key strokes

Extend Industry Stat::Fit is included in the Extend Suite package

Confidence intervals are calculated at the click of a button

Automated execution of different scenarios is

175

Model Building (continued) Software Input Distribution

Fitting (Specify) Output Analysis Support (Specify)

Batch run or experimental design (Specify) supported

Extend OR Stat::Fit is included in the Extend Suite package

Confidence intervals are calculated at the click of a button

Automated execution of different scenarios is supported

Extend Suite Stat::Fit is included in the Extend Suite

Confidence intervals are calculated at the click of a button

Automated execution of different scenarios is supported

Flexsim ExpertFit Tabular, gantt charts, spreadsheets, pie charts, histograms, bar charts, ODBC, user-defined

Design of experiments module by Flexsim

GAUSS matrix programming language

GoldSim Uncertainty and sensitivity analysis

Lean MAST Reports developed for engineer review and understanding

Lean-Modeler MAST Output designed for

manufacturing engineer use

Micro Saint Sharp Version 2.1

Limited (max, mean, standard deviation, graphing)

Batch. No built-in experimental design.

mystrategy Portfolio Simulator User-defined distributions.

15 predefined distributions, plus distribution fitting using Stat::Fit software (additional)

Output analysis reports and charts included. Also outputs to MS Project for analysis.

Unlimited scenarios can be predefined to experiment on parameters

Process Simulator 15 predefined distributions, plus distribution fitting using Stat::Fit software (additional)

Output analysis reports and charts included. Also outputs to Excel and Access for analysis.

Unlimited scenarios can be predefined to experiment on parameters

ProcessModel Version 5.1

Via StatFit (included with tool)

Customizable visual and data representative reporting

Via batching command in action logic property box

Project Simulator User-defined distributions, 15 predefined distributions, plus distribution fitting using Stat::Fit software (additional)

Output analysis reports and charts included. Also outputs to MS Project for analysis.

Unlimited scenarios can be predefined to experiment on parameters

ProModel Optimization Suite

User-defined distributions, 15 predefined distributions, plus distribution fitting using Stat::Fit software included

Output analysis reports and charts included. Also outputs to Excel and Access for analysis.

Unlimited scenarios can be predefined to experiment on parameters

PSM++ Simulation System (new version of PASION)

Additional variane and confidence intervals in function of time

For some continuous models

Quantitative Methods Software (QMS)

Constant, uniform, normal, Poisson, negative expression and discrete

Maximums and minimums identified with graphical representation

SAIL SAS Software Extensive statistical

capabilties available in SASBuilt-in analytic functions supplemented by other SAS statistical capabilities

SCIMOD, Techno Therm, Techno Therm plus, Technical Audit, Techno Maint, Techno Corr, Techno Pas, Process Models, Profimax etc

User-specified variables may be tested

176

Model Building (continued) Software Input Distribution

Fitting (Specify) Output Analysis Support (Specify)

Batch run or experimental design (Specify)

ServiceModel Optimization Suite

User-defined distributions, 15 predefined distributions, plus distribution fitting using Stat::Fit software (included)

Output analysis reports and charts included. Also outputs to Excel and Access for analysis.

Unlimited scenarios can be predefined to experiment on parameters

ShowFlow 2 Built-in curve fitting Wait time hist., queue hist, util. pie; user-defined graphs/reports; DDE with Excel

Built-in experiment mode

SIGMA Supports most useful input distributions

Graphical and statistical. Generates Excel spreadsheet data.

Extensive experimentation in spreadsheet or Web input formats

Simcad Pro Distribution fitting and inputs from actual historical data

Graph with time analysis; custom and pre-defined reports

Monte Carlo simulations or dynamic scenario analysis

SIMUL8 Professional SIMUL8 Professional includes Stat::Fit for SIMUL8

Customizable statistical reports with 95% to 99% confidence intervals and graphs

A series of scenarios/experiments can be run and analyzed

SIMUL8 Standard Stat::Fit for SIMUL8 can be purchased as Plug-in for $245

Customizable statistical reports with 95% to 99% confidence intervals and graphs; export to Excel, Minitab

A series of designed scenarios/experiments can be run and analyzed

SLIM Configurable Configurable Configurable Supply Chain Builder Built in Systemflow 3D Animator

TreeAge Pro Suite Statistics, bar/line graphs and charts, histograms, scatter plots, tornado diagrams, two- and three-dimensional density plots, sensitivity, uncertainty and scenario analysis, Ability to export raw data and create reports.

y

Visual Simulation Environment (VSE)

WebGPSS (micro-GPSS) Confidence intervals WITNESS 2006 Inbuilt analysis options WITNESS Scenario Manager

XLSim Resampling, single and multivariate

Parameterized simulation

177

قسمت چهارم

Model Building (continued)

Software Optimization (Specify)

Code reuse (e.g., objects, templates)

Model Packaging (e.g., can completed model be shared with others who might lack the software to develop their own model?)

Tools to support packaging (Specify)

Does this feature cost extra?

@RISK RISKOptimizer genetic algorithm solver

y Excel

AgenaRisk y y API available in Enterprise Version

Yes

Analytica Linear programming, quadratic and general nonlinear

y y Save model for use with Player or Web browser

No

AnyLogic 6.0 OptQuest y y Compiled model is completely standalone Java application

No, but commercial dist. of models subject to special agreement

Arena OptQuest for Arena included in most products, no charge

y y Seamless operation, no tools necessary

Free unlimited use within same commercial organization

AutoMod part of AutoStat y y runtime version for AutoMod is required

y

AutoSched AP AutoStat y Crystal Ball Professional

Includes OptQuest, a global optimization software tool that provides optimal solutions

y y Excel models that have been enhanced with Crystal Ball can be viewed by anyone with Excel

No

Crystal Ball Standard

y y Excel models that have been enhanced with Crystal Ball can be viewed by anyone with Excel

No

CSIM 19 Can be used with OptQuest

y y No

DecisionPro Simplex, integer y y Can publish live models as Web applications using DecisionScript Server

Yes

DecisionScript Simplex, integer y y Can publish live models as Web applications using DecisionScript Server

eM-Plant Sequencing, range allocation, optimization wizard

y y eM-Plant Viever No

Enterprise Dynamics Simulation Software

Available with OptQuest add-on

y y Yes Yes

178

Model Building (continued)

Software Optimization (Specify)

Code reuse (e.g., objects, templates)

Model Packaging (e.g., can completed model be shared with others who might lack the software to develop their own model?)

Tools to support packaging (Specify)

Does this feature cost extra?

Enterprise Dynamics Studio

OptQuest y y CAD wizard, OPC for PLC programming, XML modeling, Security against illegal distribution, etc.

Yes

ExpertFit Extend Industry Open source

evolutionary optimizer included in all versions of Extend

y y Free downloadable Player and Demo from Web site opens, views and runs models

No

Extend OR Open source evolutionary optimizer included in all versions of Extend

y y Free downloadable Player and Demo from Web site opens, views and runs models

No

Extend Suite Open source evolutionary optimizer included in all versions of Extend

y y Free downloadable Player and Demo from Web site opens, views and runs models

No

Flexsim OptQuest y y Run-time No GAUSS matrix programming language

Unconstrained Quasi-Newton, linear and nonlinear programming

y y No

GoldSim Global nonlinear optimization of dynamic models

y y Yes No

Lean MAST Lean-Modeler y MAST Micro Saint Sharp Version 2.1

OptQuest y

mystrategy y Models can be opened and experimented with using Reader, but not saved

no

Portfolio Simulator Via experiments and running simulation scenarios

y y Trial version of portfolio simulator

No

Process Simulator Via experiments and running simulation scenarios

y y PCS demo version No

ProcessModel Version 5.1

Via SimRunner (included with tool)

y y Packaging done via WinZip

No

Project Simulator Via experiments and running simulation scenarios

y y Project simulator trial version

No

ProModel Optimization Suite

Optimization available using

y y Models packaged within software; view using

No

179

Model Building (continued)

Software Optimization (Specify)

Code reuse (e.g., objects, templates)

Model Packaging (e.g., can completed model be shared with others who might lack the software to develop their own model?)

Tools to support packaging (Specify)

Does this feature cost extra?

OptQuest and/or SimRunner

free ProModel Player

PSM++ Simulation System (new version of PASION)

y y

Quantitative Methods Software (QMS)

Maximums, averages and ratios are computed

SAIL SAS Software y y Models may be stored

and shared as SAS data sets

No

SCIMOD, Techno Therm, Techno Therm plus, Technical Audit, Techno Maint, Techno Corr, Techno Pas, Process Models, Profimax etc

Used in conjunction with Lingo8

y No

ServiceModel Optimization Suite

Optimization available using OptQuest and/or SimRunner

y y Models packaged within software; view using free ProModel Player

No

ShowFlow 2 Included in experiment mode

y y Yes, model can be saved as an executable file

No

SIGMA Direct implementation of time dilation methodology

y y Runs from Excel spreadsheet

No

Simcad Pro Fully integrated y y Fully integrated viewer included

No

SIMUL8 Professional

Includes OptQuest for SIMUL8

y y Simulations can be run and edited in the SIMUL8 viewer

No

SIMUL8 Standard OptQuest for SIMUL8 can be purchased as Plug-in for $495

y

SLIM Configurable y Supply Chain Builder

Built in y y Not needed

Systemflow 3D Animator

TreeAge Pro Suite y y y TreeAge Pro Interactive, Excel. Models can be customized and distributed over the internet using TreeAge Pro Interactive. Remote users can access models, change values and perform analyses

Yes. $125 / annual licesne, $225 perpetual license

180

Model Building (continued)

Software Optimization (Specify)

Code reuse (e.g., objects, templates)

Model Packaging (e.g., can completed model be shared with others who might lack the software to develop their own model?)

Tools to support packaging (Specify)

Does this feature cost extra?

using a web browser. Visual Simulation Environment (VSE)

y

WebGPSS (micro-GPSS)

Grid search

WITNESS 2006 WITNESS Optimizer module

y

XLSim

181

قسمت پنجمModel Building (continued) Animation

Software Cost Allocation/Costing

Mixed Discrete/Continuous Modeling (Levels, Flows, etc.)

Ani-mation

Real-time viewing

Export animation (e.g., MPEG version that can run independent of simulation for presentation)

Compatible animation software

3D Ani- mation

Import CAD drawings

@RISK y y y y y AgenaRisk y y Analytica y AnyLogic 6.0 y y y y y Arena y y y y y y y y AutoMod y y y y y y y AutoSched AP Crystal Ball Professional

y y

Crystal Ball Standard

y y y

CSIM 19 y DecisionPro y y DecisionScript y y y eM-Plant y y y y y y Enterprise Dynamics Simulation Software

y y y y y y y

Enterprise Dynamics Studio

y y y y y y y

ExpertFit Extend Industry

y y y y y y

Extend OR y y y y y y Extend Suite y y y y y y y Flexsim y y y y y y y y GAUSS matrix programming language

y y

GoldSim y y Lean MAST y y y Lean-Modeler y y y y MAST y y y y Micro Saint Sharp Version 2.1

y y y

mystrategy Portfolio Simulator

y

Process Simulator

y y y y

ProcessModel Version 5.1

y y y y y y y

Project y

182

Model Building (continued) Animation

Software Cost Allocation/Costing

Mixed Discrete/Continuous Modeling (Levels, Flows, etc.)

Ani-mation

Real-time viewing

Export animation (e.g., MPEG version that can run independent of simulation for presentation)

Compatible animation software

3D Ani- mation

Import CAD drawings

Simulator ProModel Optimization Suite

y y y y y y

PSM++ Simulation System (new version of PASION)

y y

Quantitative Methods Software (QMS)

y y

SAIL y y y SAS Software y y SCIMOD, Techno Therm, Techno Therm plus, Technical Audit, Techno Maint, Techno Corr, Techno Pas, Process Models, Profimax etc

y

ServiceModel Optimization Suite

y y y y y y

ShowFlow 2 y y y y y y SIGMA y y y y y Simcad Pro y y y y y y y SIMUL8 Professional

y y y y y y

SIMUL8 Standard

y y y y y y

SLIM y y y y Supply Chain Builder

y

Systemflow 3D Animator

y y y y y

TreeAge Pro Suite

y y

Visual Simulation Environment (VSE)

y

WebGPSS (micro-GPSS)

y

WITNESS 2006

y y y y y y y y

XLSim

183

قسمت ششمSupport/Training Pricing Information:

Software User Support/Hotline

User group or discussion area

Training Courses

On site Training

Consulting Available Standard Student Version

@RISK y y y y y $795 $35 AgenaRisk y y y y Free one-month

evaluation, Desktop: $1800, Enterprise version: POA

Free one-month evaluation, Desktop Academic/Research: $900, Enterprise version: POA

Analytica y y y y y Professional: $1295, Enterprise: $2495 Enterprise, Server/Engine: $6000

Educational $39 or $59 per year. Others half price.

AnyLogic 6.0 y y y y y From $5,000 From $500 Arena y y y y y $795 and up Free AutoMod y y y y y $18,900 base free AutoSched AP y y y y y No Crystal Ball Professional

y y y y y $1,795 $79 annual license

Crystal Ball Standard

y y y y y $835 $59 annual license

CSIM 19 y y Professional: $1,000, Educational: $300

$55

DecisionPro y y y y Personal: $495, Professional: $795, Developer: $995

50% off regular price

DecisionScript y y y y Client: $995, Server: $3,995

50% educational discount

eM-Plant y y y y y Enterprise Dynamics Simulation Software

y y y y y Economy Package starting at $5,000; add-ons extra

Free evaluation version. Academic License: $5,400

Enterprise Dynamics Studio

y y y y y $12,500 Free

ExpertFit y y y $325 - $995 $29 Extend Industry

y y y y y $2,295; academic discounts available

$125; discounts available for students

Extend OR y y y y y $1,595; academic discounts available

$125; discounts available for students

Extend Suite y y y y y $3,995; academic discounts available

$125; discounts available for students

Flexsim y y y y y $12,500 - $19,500

Free

GAUSS matrix y y y y y Contact Free

184

Support/Training Pricing Information:

Software User Support/Hotline

User group or discussion area

Training Courses

On site Training

Consulting Available Standard Student Version

programming language

info@Aptech.com

GoldSim y y y y y $3,950 Free Lean MAST y y y y $5,000 $250 Lean-Modeler y y y y y $695 $525 MAST y y y y $7,500 $ 500 Micro Saint Sharp Version 2.1

y y y y y Single-User Gold: $8,995, Single-User Silver: $4,995, Maintenance: $1,500

Professor: $1500, Student: $60

mystrategy y y ?65.00 + VAT ?10.00 + VAT for 5-month license

Portfolio Simulator

y y y y y $50,000 Free trial version

Process Simulator

y y y y y $3,500 Trial version

ProcessModel Version 5.1

y y y y y $3,995: free tech support and 3-day training plus 1 year guarantee

Contact for details

Project Simulator

y y y y y $1,995 Trial version

ProModel Optimization Suite

y y y y y $18,500 $ 30

PSM++ Simulation System (new version of PASION)

y y y $90

Quantitative Methods Software (QMS)

$19.95 $19.95

SAIL y y y y $25,000 SAS Software y y y y Varies Varies SCIMOD, Techno Therm, Techno Therm plus, Technical Audit, Techno Maint, Techno Corr, Techno Pas, Process Models, Profimax etc

y y y $15,000 to $30,000 (with customization)

75% of the basic rate

ServiceModel Optimization Suite

y y y y $18,500 $30

ShowFlow 2 y y y y y Full Euro $995; Light Euro $495

Euro 35

SIGMA y y y $1,850 - $5,000 $25 (For course use only, not to individual students)

185

Support/Training Pricing Information:

Software User Support/Hotline

User group or discussion area

Training Courses

On site Training

Consulting Available Standard Student Version

Simcad Pro y y y y $8,000 $3,000 per University campus

SIMUL8 Professional

y y y y y $4,995 Academic: $1,995, Student: Free with Academic purchase

SIMUL8 Standard

y y y y y $1,495 Academic: $1,995, Student: Free with Academic purchase

SLIM y y y y Price on application

POA

Supply Chain Builder

y y y Software price included in custom application development price

Systemflow 3D Animator

y y y y $1,500 to $10,000

Free to $195

TreeAge Pro Suite

y y y y y $1445 perpetual license / $500 annual license

$45 per license

Visual Simulation Environment (VSE)

y y y Commercial: $1,999, Academic: $999

WebGPSS (micro-GPSS)

y y y $700 $30 (150 blocks) $ 80 (400 blocks)

WITNESS 2006

y y y y y Price on application

Price on application

XLSim $124.95 Included with Decision Making with Insight, Duxbury Press 2003

186

قسمت هفتم

Software Major new features (since February 2001) Vendor Comments

@RISK Leading Monte Carlo simulation add-in for Microsoft Excel

AgenaRisk Object-based modeling. Dynamic discretisation of continuous and integer functions and distributions. Easy to use GUI, excellent visual features.

Predictive inference for risk/decision apps. Diagnostic inference for AI apps. Expert judgement using subjective probability modeling of temporal/evolving systems.

Analytica General procedural modeling language, improved graphing, optional integrated Optimizer for linear and nonlinear programming

Hierarchical diagrams for intuitive visual comm., Intelligent Arrays(TM) for scalability, integrated Monte Carlo for risk and uncertainty. Deployment with free Player or Web publishing.

AnyLogic 6.0 Business graphics, pedestrian and agent-based libraries. Version 6 Java solution-based on Eclipse with better usability, tools and new simulation engine.

Multi-approach tool supports agent-based, system dynamics and event modeling. Gives modeler max. flexibility choosing abstraction leve/using diff. modeling approaches.

Arena Graphical debugging tools, Flow processing, 3D Animation, Real-time testing/external synch, Rulers and guides, much more

Help customers make sound investment choices, reduce costs, streamline operations, increase profits. Improve performance and success of enterprises.

AutoMod Composite Systems, OPC server support, OPC utility, common random numbers, expanded import file formats, segmented vehicles (trains and tuggers), multiple attach points, 'gravity' hanging vehicles (p&f), indexed load stacking (containers)

AutoMod is the leader in detailed material handling and manufacturing simulation since 1982. To discuss your application contact an AutoMod representative at 801-736-3218 (1), or www.automod.com.

AutoSched AP New interface, extensible Gantt chart viewer, business graphs, enhanced equipment detailed modeling

AutoSchedAP can be linked with AutoMod to provide animation and detailed travel times. AutoSchedAP can be extended to fit most any discrete manufacturing application.

Crystal Ball Professional Run simulations up to 100x faster, revised dist. gallery, charting engine, assumption chart interface, fit distributions to forecasts, auto-extract feature

Extreme speed, optimizations, time-series forecasting, VBA customization. Visit Web site for information.

Crystal Ball Standard Runs simulations up to 100x faster, revised distribution gallery, charting engine, assumption chart interface, fit distributions to forecasts, auto-extract feature

Easiest way to perform Monte Carlo simulations in your own spreadsheets. Trail versions and examples models available on Web site.

CSIM 19 Buffer objects, probability distribution: zipf, pareto, hypoexponential, queue management, Java language support, qtables used to tabulate time-based real-valued statistics

C, C++, or Java programs, created using standard programming tools. CSIM models execute efficiently and embed readily in other applications.

DecisionPro DecisionPro is a general-purpose modeling and simulation tool. It supports Monte Carlo simulation, Decision Tree analysis, linear programming, and Expert System development.

DecisionScript DecisionScript supports the same analytic capabilities as DecisionPro but is designed for building Web-based applications and smart Web sites

eM-Plant Simulation of complex production, control stratedies, analysis tools, integrated neural networks, 3D visualization and animation and more

Enterprise Dynamics Simulation Software

Enhanced 2D and 3D animation, and 4DScript editor. Requests implemented in Enterprise Dynamics 6, but with some

Best value for the price

187

Software Major new features (since February 2001) Vendor Comments changes in the user-interface.

Enterprise Dynamics Studio

Visualisation engine for gaming 2D, 3D and VR; XML integation; standardization of user interfaces; solutions for airports; and more

One of the most innovative simulation software products on the market today. More than 2,500 commercial licenses sold worldwide.

ExpertFit Improved graphical plots and user interface

Automatically fits probability distributions to your data. 40 distributions; 30 graphs; 4 goodness-of-fit tests; batch mode; distribution viewer

Extend Industry Flow attributes, integrated database, improved scalability, revised and updated modeling components, variable connector arrays and much more

Adds a discrete rate flow module to Extend OR for simulating high volume, high flow systems

Extend OR Integrated database, improved scalability, revised and updated modeling components, text attributes, built-in LP solver, improved data tables and more

Essential tool for simulating the operation of any system or process. Adds message-based discrete event architecture and capabilities to Extend CP product.

Extend Suite 3D environment for real-time visualization, integrated database, improved scalability, flow attributes, revised and updated modeling components and more

Comprehensive and integrated set of tools with a 3D modeling environment to the Extend Industry product

Flexsim Continuous modeling, new user model-building libraries

Contact Flexsim for a meeting to see what sets Flexsim apart from other simulators

GAUSS matrix programming language

Structures, data archives, GAUSSplot professional graphics

GoldSim Optimization, sensitivity analysis, reliability analysis of complex engineered systems, adaptive timestepping, iteration, convolution integrals, discrete event capabilities, cosmetic and user interface improvements

Simultaneous simulation of discrete and continuous processes. Powerful Monte Carlo simulation engine. Supports distributed processing. Extension modules for specialized applications.

Lean MAST Flexible labor teams added to modeling with expanded types of use. Improved actual costing model to assist with project capital justification and quotation.

Lean MAST is intended for engineers involved with Six Sigma projects, new capital projects, or implementation of Lean Manufacturing. No simulation/modeling experience necessary.

Lean-Modeler Workcells, supermarkets, pull systems. Teaches value stream mapping and proof-of-concept.

Observe inventory levels over time and view performance metrics and Lead-Time information. Make changes and simulate the future state.

MAST MAST does not require any programming. It is intended for use by the engineer responsible for the outcome of the project.

Micro Saint Sharp Version 2.1

New features: use of Microsoft C# programming language, execution speed, updated interface, task network and animator palettes, improved debugging and more

Upgrade is the most significant MA&D has made since introduction of Windows version 12 years ago. Redesigned using new software technology.

mystrategy Free functional reader Visual approach and ability to see all data as time charts makes this a popular choice for communicating dynamic issues to a managerial audience

Portfolio Simulator New product Solutions are driven by VAO (Visualize,Analyze,Optimize) Technology, leading to superior decisions and performance

Process Simulator New product Solutions are driven by VAO (Visualize,Analyze,Optimize) Technology, leading to superior decisions and performance

ProcessModel Version 5.1 Map, simulate, analyze and improve your processes. ProcessModel includes: Flowcharting Module, HotSpot Evaluator, Model Object, Action Logic and many more

We also offer GSA pricing, corporate licensing agreements, and do not charge yearly maintenance fees. Contact Travis Healy, 801-356-7165 x 166.

188

Software Major new features (since February 2001) Vendor Comments

Project Simulator New product Solutions are driven by VAO (Visualize, Analyze, Optimize) Technology, leading to superior decisions and performance

ProModel Optimization Suite

3D Animation Solutions driven by VAO (Visualize, Analyze, Optimize) Technology, leading to superior decisions and performance

PSM++ Simulation System (new version of PASION)

Improved animation PSM stands for Pascal Simulation and Modeling. This is a new version of the PASION simulation system.

Quantitative Methods Software (QMS)

Replaces DSS software from QuantMethods. Intended to assist professors in teaching quantitative analysis approaches; available as a browser-based application.

Only generally available quantitative decision modeling software available on a subscription basis over the Internet. There is nothing to download or install.

SAIL Uses a simulation of the machine cell to determine optimal configuration of pallets, load stations, machines to meet daily demand

Uses a simulation of the machine cell to determine optimal configuration of pallets, load stations and machines to meet daily demand

SAS Software 2006 simulation project will add batch run capabilities, programmatic modeling interface, enhanced input and output analysis, streamlined graphical modeling interface

SCIMOD, Techno Therm, Techno Therm plus, Technical Audit, Techno Maint, Techno Corr, Techno Pas, Process Models, Profimax etc

Some add-ons have been developed for modeling and energy management software

Most cost effective total management solutions for all industries/technical organizations. Using our models, performance of many industries have been improved.

ServiceModel Optimization Suite

3D Animation Solutions are driven by VAO (Visualize, Analyze, Optimize) Technology, leading to superior decisions and performance

ShowFlow 2 Enhancements and additions to internal language, enhanced user interface, improved graphics

Version 2 released January 2005

SIGMA VBA templates for Excel interface Simcad Pro Fully integrated optimizer, dynamic

routing importer, improved data analysis package, 3D visualization engine, dynamic statistical displays, scheduling and forecasting capabilities and more

Eliminate code. Achieve confidence levels of up to 99%. Maintain continual process improvement in-house. Validation before implementation, Simcad Pro: Flexible and Easy to Use.

SIMUL8 Professional Icond by industry sector, ability to create customized applications, advanced results collection and display, Advanced COM, SQL, VR and more. See Web site.

Cerified Microsoft Partner for Viso integration, and have an alliance with Brooks/AutoMod to address the full spectrum of simulation needs. Translators available.

SIMUL8 Standard Run multiple simulations simultaneously, traveling resources, import from Visio and many more BPM applications, XML and more. See Web site.

Cerified Microsoft Partner for Viso integration, and have an alliance with Brooks/AutoMod to address the full spectrum of simulation needs. Translators available.

SLIM Supply Chain Builder Features framework designed to enable

deployment of a wide variety of supply chain models. Framework enables data-driven model maintenance, guided data restructuring and more.

Systemflow 3D Animator Offers data-driven 3D animation at any desired quality level with simultaneous statistical displays. Shape libraries and 3D drawing tools.

The current release is 2.0

TreeAge Pro Suite Considerably increased Monte Carlo Simulation calculations, added distributions, new reporting tools, OBDC compatable.

Most flexible and easy to software for performing Monte Carlo simulations and decision analysis. Trial versions available on the website - www.treeage.com

189

Software Major new features (since February 2001) Vendor Comments

Visual Simulation Environment (VSE)

WebGPSS (micro-GPSS) New blocks; improved error handling Aims to be the best simulation software for starting courses in simulation, allowing students to make interesting simulations in business

WITNESS 2006 New WITNESS scenario manager, profile distributions for human performance modeling, auto random number allocation and analyis, component modules and much more

XLSim Stresses ease of use and learning. Includes short electronic tutorial on benefits of simulation. Tutorial and free sample software at www.AnalyCorp.com

190

3پيوست

[45] 2002در سال رده بندي فرود گاهها

Airport Total

Passengers Change

% 1 Atlanta ATL 76,876,128 1.3 2 Chicago O'Hare ORD 66,565,952 -1.3 3 London Heathrow LHR 63,338,641 4.3 4 Tokyo Haneda HND 61,079,478 4.1 5 Los Angeles LAX 56,223,843 -8.7 6 Dallas/Ft Worth DFW 52,828,573 -4.2 7 Frankfurt FRA 48,450,357 -0.2 8 Paris Charles de Gaulle CDG 48,350,172 0.7 9 Amsterdam Schiphol AMS 40,736,009 3.0

10 Denver DEN 35,651,098 -1.2 11 Phoenix Sky Harbor PHX 35,547,167 0.3 12 Las Vegas McCarran LAS 35,009,011 -0.5 13 Madrid Barajas MAD 33,913,456 -0.4 14 Houston Intercontinental IAH 33,905,253 -2.6 15 Hong Kong HKG 33,882,463 4.1 16 Minneapolis/St Paul MSP 32,628,331 -3.3 17 Detroit Metro DTW 32,477,694 -0.5 18 Bangkok BKK 32,182,980 5.1 19 San Francisco SFO 31,456,422 -9.2 20 Miami MIA 30,060,241 -5.1 21 New York John F Kennedy JFK 29,943,084 2.0 22 London Gatwick LGW 29,628,423 -5.0 23 Newark EWR 29,202,654 -6.1 24 Singapore SIN 28,979,344 3.2 25 Tokyo Narita NRT 28,883,606 13.8 26 Beijing PEK 27,159,665 12.3 27 Seattle-Tacoma SEA 26,690,843 -1.3 28 Orlando International MCO 26,653,672 -5.7 29 Toronto Pearson YYZ 25,930,363 -7.5 30 St Louis Lambert STL 25,626,114 -3.9

191

4پيوست

[32] در فرودگاه هاي جهان 2004ترافيك مسافر در سال

Rank City (Airport) Total Passengers % Change

1 ATLANTA (ATL) 83 606 583 5.7 2 CHICAGO (ORD) 75 533 822 8.7 3 LONDON (LHR) 67 344 054 6.1 4 TOKYO (HND) 62 291 405 ( 0.9) 5 LOS ANGELES (LAX) 60 688 609 10.4

6 DALLAS/FT WORTH AIRPORT 59 412 217 11.6

7 PARIS (CDG) 51 260 363 6.3

8 FRANKFURT/MAIN (FRA) 51 098 271 5.7

9 AMSTERDAM (AMS) 42 541 180 6.5 10 DENVER (DEN) 42 393 766 13.0 11 LAS VEGAS (LAS) 41 441 531 14.2 12 PHOENIX (PHX) 39 504 898 5.6 13 MADRID (MAD) 38 704 731 7.9 14 BANGKOK (BKK) 37 960 169 25.8 15 NEW YORK (JFK) 37 518 143 18.2

16 MINNEAPOLIS/ST PAUL (MSP) 36 713 173 10.6

17 HONG KONG (HKG) 36 711 920 35.5 18 HOUSTON (IAH) 36 506 116 6.9 19 DETROIT (DTW) 35 187 517 7.7 20 BEIJING (PEK) 34 883 190 43.2

21 SAN FRANCISCO (SFO) 32 247 746 10.0

22 NEWARK (EWR) 31 947 266 8.4 23 LONDON (LGW) 31 461 454 4.8 24 ORLANDO (MCO) 31 143 388 14.0 25 TOKYO (NRT) 31 057 252 17.0 26 SINGAPORE (SIN) 30 353 565 23.1 27 MIAMI (MIA) 30 165 197 1.9

192

28 SEATTLE (SEA) 28 804 554 7.5 29 TORONTO (YYZ) 28 615 709 15.7 30 PHILADELPHIA (PHL) 28 507 420 15.5

193

5پيوست

سازمانهاي بين المللي مرتبط با صنعت هواپيمايي

1. International Civil Aviation Organization (ICAO)

http://www.icao.org

2. Airport Council International (ACI)

http://www.airports.org

3. Federal Aviation Authority (FAA)

http://www.faa.gov

4. International Air Transport Association (IATA)

http://www.iata.org