Tiu lun mn Trit hcGVHD: Ts. V Ngc Lanh

B GIAO THNG VN TI

TRNG I HC GIAO THNG VN TI TP. HCM

TIU LUN MN TRIT HC

TN TI:

PHP BIN CHNG DUY TM CA HEGELNHNG GI TR V HN CH

Ngi thc hin:L Vit Thnh

Lp:T ng ha VT - 2011

Ging vin hng dn:Ts. V Ngc Lanh

TPHCM, THNG 04 NM 2012MC LC

Phn A: M u3Chng 1: Dn nhp41.1. t vn 41.2. Tm quan trong ca ti51.3. Gii hn ti51.4. Mc ch nghin cu5Chng 2: C s l lun62.1. i tng nghin cu62.2. Dn nghin cu62.3. Phng php v phng tin nghin cu72.4. Lp k hoch nghin cu7Phn B: Ni dung8Chng 1: Gii thiu chung v Hghen v trit hc Hghen:91.1. Tiu s Hegel91.2. Trit hc Hegel11Chng 2: Php bin chng duy tm ca Hegel 142.1. iu kin lch s v c im c bn ca Trit hc c in c142.1.1. iu kin lch s142.1.2. c im142.2. Php bin chng duy tm ca Hegel162.2.1. Php bin chng duy tm khch quan v nim tuyt i162.2.2. Php bin chng duy tm v trit hc172.2.3. Php bin chng duy tm trong khoa hc logic182.2.4. Php bin chng duy tm v nh nc212.2.5. Php bin chng duy tm ca Hegel22Chng 3: Nhng gi tr v hn ch php bin chng duy tm ca Hegel293.1. ngha ca php bin chng Heghen293.2. Hn ch ca php bin chng Heghen35Phn C: Kt lun361. Tm tt ti372. Hng pht trin ti37Ti liu tham kho38

Chng 1:

DN NHP

1.1. T VN

Nn trit hc c in c l nn trit hc c to nn t cui th k XVIII - u th k XIX l thnh tu rc r ca nn vn minh Ty u v th gii. y l nh cao ca thi k trit hc Ty u, ng thi c nh hng to ln n trit hc hin i trit hc c in c. V vy, n tr thnh mt trong ba ngun gc hnh thnh ch ngha Marx - ngun gc trit hc (cng vi kinh t chnh tr hc Anh v ch ngha x hi khng tng Php).

Nn trit hc c in c l khc do u cho mt bn nhc giao hng, bn hp xng ca trit hc Ty u. Mt giai on lch s khi nguyn tim tng ca trit hc nhn loi, lm tin cho ton b h thng trit hc sau ny. Nn trit hc thi cn i l khong lng ca nhng phch nhc thi gian tri qua hng ngn nm v mi c thng hoa ln nhng nt thng cung bc l thi k hin i. y l giai on quan trng bng dy sau du lng m khong trng qu di. T nhng m ba ca nhng nt nhc thng trm m ta c c nn trit hc hin i nh ngy nay. Trong bn giao hng y tnh bc hc ca trit hc Ty u m khc do u li rc r m sc trang hong l t tng bin chng trit hc c in c, n bc ra khi nhng nt nhc tri y mu sc thn linh khy ln bng chnh i tay ngi phm tc. Nhng i tay vng y c phn nh qua nhng trit gia dt nn nhng trang bt hu bi thi gian. c bit l t tng bin chng ca trit hc c in c th hin thng qua mt s i biu tiu biu nh: Canter, Hegel, Feurbach,

Tuy ng trn lp trng duy tm nhng cc nh trit hc c in c xy dng nn cc h thng trit hc c o, xut c t duy bin chng, logic bin chng, hc thuyt v cc qu trnh pht trin m tm ti ln nht trong tt c cc tm ti ca h l php bin chng. Vi cch nhn tng qut v phng php bin chng, cc nh trit hc c in c c h thng ha ton b tri thc v thnh tu m nhn loi t c.Trong s cc nh trit hc v i nht khng th khng k ti Georg Wilhelm Friedrich Hegel. ng l nh bin chng li lc, php bin chng ca ng l mt tin l lun quan trng ca trit hc Mcxit. Trit hc ca Hegel c nh hng rt mnh n t tng ca nc c v c Chu u ng thi, trit hc ca ng c gi l "tinh thn Ph". Php bin chng ca Hegel l php bin chng duy tm, tc l php bin chng v s vn ng v pht trin ca cc khi nim c ng ng nht vi bin chng s vt.

Khng ch l i biu tiu biu ca nn trit hc c in c m Hegel em li cho trit hc a v vn c v s mnh cao c ca n trong i sng tinh thn nhn loi. Vi nhng lun c su sc v c c s khoa hc, Hegel lm sng t i tng, chc nng v phng php ca trit hc, mi quan h ca trit hc vi cc khoa hc khc v qua , trnh by mt cch khc chit, ng n bn cht ca trit hc.Vi nhng c s , em quyt nh chn ti: PHP BIN CHNG DUY TM CA HEGEL NHNG GI TR V HN CH lm ti tiu lun mn Trit hc cho mnh.1.2. TM QUAN TRNG CA TI

Trc ht, i vi bn thn, n thc s quan trong v n l mt trong nhng iu kin cn thit hon thnh mn hc, v cng l mt dp em vn dng vo thc t cng nh kim tra li kin thc ca mnh trong sut qu trnh hc tp. Khng ch c vy, vic thc hin tiu lun cn gip em m rng thm kin thc ca mnh, nht l c thm nhng kinh nghim trong cng vic cng nh cuc sng thc t.

V ng dng trong thc t, th ti ny l c s nghin cu cng nh pht trin cc h t tng trit hc thi hin i.1.3. GII HN TI

ti c thc hin trong phm vi gii hn nh sau:

Trit hc c in c Php bin chng duy tm ca Hegel1.4. MC CH NGHIN CU

ti c thc hin vi nhng mc ch sau:

Mc ch trc mt:

Nhm hon thin tiu lun mn Trit hc Mc ch c th:

Tiu lun c thc hin nhm phn tch nhng thnh tu trong vic pht trin h tu tng trit hc thi c in c m Hegel l thin ti thi by gi. Mc ch lu di:

ti khng ngng li mc nghin cu khoa hc m phi tm hiu su hn bin kin thc c hc trong nh trng thnh cng trnh khoa hc c ch trong tng lai. Gip ngi nghin cu nng ng trong khoa hc, sng to trong tnh hung khoa hc, vn dng kin thc v kh nng sng to thnh mt th thng nht gii quyt vn trong thc t.Chng 2:

C S L LUN

2.1. I TNG NGHIN CU

Xut pht t nhng hn ch v thi gian cng nh trnh chuyn mn, ngi thc hin ti ch nghin cu v php bin chng ca Hegel.2.2. DN NGHIN CU

ti c thc hin vi dn sau:

Phn A: M u

Chng 1: Dn nhp

1.1. t vn

1.2. Tm quan trong ca ti

1.3. Gii hn ti

1.4. Mc ch nghin cu

Chng 2: C s l lun

2.1. i tng nghin cu

2.2. Dn nghin cu

2.3. Phng php v phng tin nghin cu

2.4. Lp k hoch nghin cu

Phn B: Ni dung

Chng 1: Gii thiu chung v Hghen v trit hc Hghen:1.3. Tiu s Hegel1.4. Trit hc HegelChng 2: Php bin chng duy tm ca Hegel

2.3. iu kin lch s v c im c bn ca Trit hc c in c2.3.1. iu kin lch s

2.3.2. c im

2.4. Php bin chng duy tm ca Hegel

2.4.1. Php bin chng duy tm khch quan v nim tuyt i2.4.2. Php bin chng duy tm v trit hc

2.4.3. Php bin chng duy tm trong khoa hc logic

2.4.4. Php bin chng duy tm v nh nc

2.4.5. Php bin chng duy tm ca Hegel

Chng 3: Nhng gi tr v hn ch php bin chng duy tm ca Hegel3.1. ngha ca php bin chng Heghen3.2. Hn ch ca php bin chng HeghenPhn C: Kt lun

1. Tm tt ti

2. Hng pht trin ti

2.3. PHNG PHP V PHNG TIN NGHIN CU

Trong qa trnh thc hin ti, ngi nghin cu ch yu s dng phng php tham kho ti liu.

Trong phng php ny, ngi nghin cu s nghin cu nhng vn m ngi khc ni, vit, lm lin quan n vn m chng ta ang nghin cu, nhm mc ch thu thp d liu (c s l lun, ni dung) hay gii quyt cc vn cn tn ti hoc kt qu cha tha ng. Trng tm ca hot ng ny l thu thp ti liu (c, ghi) v ph kho ti liu (nh gi, nhn xt).

2.4. LP K HOCH NGHIN CU

Qu trnh nghin cu mt ti c xem l mt quy trnh cng ngh hn hoi v n i hi phi tin hnh theo cc khu k tip nhau bao gm vic chn ti, bin son cng, thu thp d kin, x l d kin, vit cng trnh nghin cu.

Tiu lun mn hc c tin hnh thc hin trong khong thi gian t ngy 07/03/2012 n ngy 07/04/2012

Chng 1:

GII THIU CHUNG V HEGEL V TRIT HC HEGEL

1.1. TIU S HEGELGeorg Wilhelm Friedrich Hegel, sinh ngy 27 thng 8 nm 1770, mt nm 1831.Hegel sinh ti Stuttgart vo ngy 27/8/1770, l con trai ca Georg Ludwig Hegel, mt nhn vin hi quan thuc lnh a cng tc ca Wurttemburg. L anh c trong s ba a con (em trai ng, Georg Ludwig, sm qua i lc l mt s quan trong qun i Napoleon trong chin dch Nga), ng c nui dng trong mt mi trng Tin Lnh ngoan o. M ng dy ng ting Latinh trc khi ng ti trng, nhng b mt khi ng ln 11. ng rt gn b vi ch mnh, Christiane, sau ny b thng gy nn nhng ghen t tht thng trong v ca ng khi ng kt hn vo tui 40 v t vn ba thng sau ci cht ca ng. Hegel phi bn tm rt nhiu n chng ri lon thn kinh ca ch ng v pht trin nhng tng v tm thn hc da trn nhng khi nim bin chng. Hegel sm thng thuc cc hc gi kinh in Hy lp v La M c i khi ang cn hc ti trng trung hc Stuttgart v nm rt r vn hc v khoa hc c. Cha ng c v ng tr thnh mt gio s, v Hegel vo trng dng ti i hc Tbingen nm 1788. ng pht trin tnh bn vi nh th Friedrich Hlderlin v nh trit hc Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling. c bit l do nh hng t Hlderlin, Hegel pht trin mt nim say m su sc i vi vn hc v trit hc Hy Lp. T rt sm v xuyn sut c cuc i, Hegel ghi li v nh tt c nhng g ng c v s lng ng c th nhiu v k! ng khm phc Goethe v t lun t mnh thp hn nhng thin ti ng thi ng, Hlderlin v Schelling.

Nc c thi Hegel cc k lc hu v kinh t, l mt lin hp do rt nhiu quc gia nh v lc hu hp li, tng i cch ly vi nhng bin ng si ni ca chu u. Hegel rt say m c Schiller v Rousseau. Nm Hegel 18 cng l lc nh ngc Bastille b nh chim v Nn cng ha ra cng khai Php, Hegel nhit tnh ng h cho cuc cch mng, v l thnh vin trong mt nhm ng h c thnh lp Tbingen. Hegel hon thnh tc phm v i u tin ca mnh, Hin tng hc tinh thn vo ngay trc ngy xy ra cuc chin quyt nh Jena, trong Napoleon ph tan qun i Ph v chia ct Vng quc ra. Binh lnh Php p vo v t nh ca Hegel ngay sau khi ng kp nht nt trang bn tho cui cng ca Hin tng hc vo trong ti v n nu vo nh mt vin cng chc cao trong th trn. Trong Hin tng hc ng c gng hiu c ni kinh hong cch mng ca nhng ngi Gia-c-banh thng qua nhng li pht biu ca h v T do. Hegel n mng ngy chim ngc Bastille trong sut cuc i mnh.

Sau khi hon thnh kha hc v trit hc v thn hc v quyt nh khng vo on mc s, Hegel tr thnh mt gia s t Berne, Switzerland. Vo khong nm 1794, theo xut ca bn ng Hlderlin, Hegel bt u nghin cu v Immanuel Kant v Johann Fichte nhng nhng trc tc u tin ca ng trong thi k ny li l Cuc i Jesus v S xc thc ca o C-c.Nm 1796, Hegel vit Cng lnh u tin cho mt h thng duy tm ch ngha c cng vi Schelling. Trong tc phm ny c on: quc gia l mt ci g hon ton my mc v khng c nim (phi vt cht) v mt ci my. Ch ci g l khch th ca t do mi c th gi l nim. Do chng ta cn phi vt qu quc gia! Mi quc gia cn i x vi nhng ngi t do nh nhng ci rng trong mt ci my. V y chnh l iu khng nn xy ra; do quc gia phi b li tn. Nm 1797, Hlderlin tm c cho Hegel mt a im Frankfurt, nhng hai nm sau cha ng mt, gii thot cho ng khi ngh gia s.

Nm 1801, Hegel n i hc Jena. Fichte ri Jena nm 1799, Schiller th ri khi nm 1793, nhng Schelling cn li cho mi tn n nm 1803 v Hegel cng Schelling cng tc vi nhau trong sut qung thi gian hai ng cn chung Jena.

Hegel nghin cu, vit lch v ging bi ti , mc d ng khng c nhn lng cho n tn cui nm 1806, ngay trc khi hon thnh bn phc tho u tin cun Hin tng hc tinh thn tc phm u tin gii thiu s ng gp c nht v nh ca ng cho trit hc mt phn trong ly t nhng nt v nc Php do mt ngi a th cho bn ca ng Niethammer Bamburg, Bavaria, em n trc khi Jena b qun i Napoleon chim v Hegel b buc phi chy trn nhng trang cn li trong ti ng.

Sau khi tiu ht gia ti ca ngi cha qu c li, Hegel tr thnh bin tp vin ca t Thin cha gio nht bo Bamberger Zeitung. Tuy nhin, ng khng thch ngh bo, v chuyn n Nuremberg, ng lm hiu trng mt trng trung hc trong 8 nm. ng tip tc lm vic v Hin tng hc. Hu ht mi th Hegel pht trin mt cch c h thng kn khp thi gian ri ca mnh trong sut cuc i ng c bo trc trong Hin tng hc, nhng cun sch ny thiu tnh h thng v cc k kh c. Hin tng hc gii thiu v lch s nhn loi, vi tt c cc cuc cch mng, chin tranh v nhng khm ph khoa hc, nh l mt s t pht trin duy tm ca mt khch th Tinh thn hay Linh hn.

Trong sut nhng nm Nuremberg, Hegel gp ri kt hn vi Marie von Tucher (1791-1855). H c vi nhau ba a con mt b gi mt ngay sau khi sinh, v hai con trai, Karl (1813-1901) v Immanuel (1814-91). Hegel cn c mt a con trai ngoi gi th, Ludwig, vi v ca ngi ch nh tr trc ca ng Jena. Ludwig c sinh ra t lu sau khi Hegel ri Jena nhng sau ri cng n sng vi ng.

Khi Nuremberg, Hegel tri qua mt thi k vi nm xut bn cun Khoa hc ca Logic (1812,1813,1816). Nm 1816, Hegel nhn chc gio s trit hc ti i hc Heidelberg. Ngay sau , ng cng b di dng tm lc mt bo co mang tnh h thng v ton b trit hc ca ng nhan Bch khoa v cc khoa hc trit hc c dch ln u tin sang ting Anh nm 1959 v gm c The Shorter Logic, dng Phn I. B Bch khoa tip tc c duyt li cho n nm 1827, v bn cui cng c xut bn nm 1830.

Nm 1818, Hegel c mi n dy ti i hc Berlin, v ng lun. ng mt Berlin ngy 14/11/1831, v bnh dch t.

Tc phm di v y cui cng Hegel xut bn l Trit hc v quynTrit hc v ngh thut thanh khitCc bi ging v lch s trit hc (1833-36), Cc bi ging v lch s tn gio (1832), v Cc bi ging v trit hc lch s (1837). (1821), tuy c mt vi mc trong cc bi ging ca ng, c b sung nh cc ghi chp ca sinh vin, c xut bn sau khi ng mt. Cc bi ging c xut bn bao gm (1835-38),

1.2. Trit hc HegelMc tiu ca Hegel l ra c mt h thng trit hc ton din n mc c th bao trm tng ca nhng ngi tin nhim ca ng v sng to nn mt khun kh khi nim theo c qu kh v tng lai u c th c lnh hi v phng din trit hc. Mt mc tiu nh vy s i hi khng c thiu mt bn miu t y v bn thn thc t. Do , Hegel quan nim vn ch th ca trit hc phi l xc thc nh l mt tng th. S xc thc ny, hay l tng nhng quy trnh tin trin ca tt c, ng quy cho l Ci tuyt i, hay Tinh thn Tuyt i. Theo Hegel, nhim v ca trit hc l phc tho s pht trin ca Tinh thn Tuyt i. Nhim v ny gm (1) lm r cu trc ni ti hp l ca Ci tuyt i; (2) minh ha cho l thi, kiu cch (manner) m Ci tuyt i biu l bn thn n trong t nhin v trong lch s loi ngi; v (3) pht trin mt t nhin mc ch lun ca Ci tuyt i, l, ch ra im kt hoc mc ch m Ci tuyt i hng ti.

Php bin chngV cu trc hp l ca Ci tuyt i, Hegel, theo nh trit hc Hy Lp c i Parmenides, bin lun rng Ci g hp l th chn thc v ci g chn thc th hp l. Cu ny cn c hiu di dng l s khng nh xa hn na ca Hegel rng Ci tuyt i mc c bn nht phi c coi nh l T tng thun ty, hay Linh hn, hay Tinh thn, trong qu trnh t pht trin. Logic chi phi qu trnh pht trin ny php bin chng. Phng php bin chng gm nim v vn ng, hay qu trnh, hay tin trnh, l kt qu ca s mu thun gia cc mt i lp. V phng din truyn thng, chiu hng t tng ny ca Hegel phn chia di dng cc phm tr: nhp , phn v tng hp. Mc d Hegel c khuynh hng trnh nhng thut ng ny, nhng chng li hu dng trong vic lnh hi khi nim ca ng v php bin chng. Nhp , khi ny, c th l mt nim hoc l mt vn ng lch s. Mt nim hay vn ng nh vy cha trong ni bn thn n s thiu y dn n s i lp, hay mt phn , mt nim i lp hoc vn ng i lp. Vi t cch l kt qu ca s i lp trn (tc i lp gia nhp v phn ND) mt quan im th ba s xut hin, mt s tng hp, vt qua mu thun bng cch iu ha ti mt mc cao hn chn l bao hm trong c nhp v phn . Ci tng hp ny tr thnh mt nhp mi sinh ra mt phn khc, dn n mt tng hp mi, v theo cch qu trnh pht trin tr tu hoc pht trin lch s pht sinh mt cch lin tc. Hegel ngh rng Tinh thn Tuyt i t n (tc cng l ni, tng cc thc ti) pht trin theo m thc bin chng ny hng n mt im ti thng hay mt mc ch.

Do , i vi Hegel, thc ti c hiu l Ci tuyt i c h m ra mt cch bin chng trong mt qu trnh t pht trin. Khi Ci tuyt i tri qua s pht trin ny, n biu l bn thn n c trong t nhin v trong lch s nhn loi. T nhin l T tng Tuyt i hay Tn ti khch quan t thn di hnh thi vt cht. Tinh thn hn ch v lch s nhn loi l qu trnh Ci tuyt i biu th bn thn trong n gn vi bn thn nht, c th l, tm hn hoc thc. Trong Hin tng hc tinh thn Hegel truy nguyn cc giai on ca s biu th ny t cp thc n gin nht, qua t thc, n s tin ti l tnh.

S t nhn thc bn thn ca Ci tuyt iMc ch ca qu trnh bin chng c trt t c th c lnh hi r rng nht cp ca l tnh. Vi t cch l cc tin trin l tnh trong tr tu, Ci tuyt i pht trin hng n t nhn thc bn thn y . Tht vy, Ci tuyt i i n vic bit bn thn n thng qua s pht trin tr tu ca tinh thn con ngi v thc ti, hay Ci tuyt i. Hegel phn chui tin trin ca tr tu ny ca con ngi ra thnh ba cp : ngh tht, tn gio v trit hc. Ngh thut nm c Ci tuyt i di dng Vt cht, phin dch s hp l thng qua nhng dng thc cm xc c v ci p. Ngh thut c thay th v phng din khi nim bi tn gio, thu th Ci tuyt i bng nhng phng tin hnh nh v biu tng. Tn gio cao nht i vi Hegel l o C-c, v trong o C-c s thc rng Ci tuyt i biu th bn thn n trong s hu hn c phn nh mt cch tng trng trong s hin thn ca Cha. Trit hc, tuy nhin, l cao nht v phng din khi nim, bi v n thu th c Ci tuyt i mt cch l tr. Mt khi t c iu ny, Ci tuyt i s n khi t thc c trn vn, v v kch v i s n hi kt vi mc ch ca n. Chnh ti ni y Hegel ng nht Ci tuyt i vi Cha. Cha l Cha, Hegel ni ch trong chng mc khi no ng ta bit c bn thn mnh.

Trit hc v lch sTrong qu trnh phn tch bn cht ca Tinh thn Tuyt i, Hegel c nhng ng gp quan trng vo nhiu trng phi trit hc khc nhau, k c trit hc v lch s v o c x hi hc. i vi lch s, hai phm tr mang tnh gii thch ch cht ca ng l l tnh v t do. Ci T tng duy nht, duy tr trong Hegel, Trit hc mang n t duy su lng v Lch s, l quan nim n gin v L tnh; L tnh l Ti cao ca th gii, l lch s ca th gii, do , din trnh ra cho chng ta mt quy trnh hp l. Vi t cch l mt quy trnh hp l, Lch s l mt ghi nhn v s pht trin t do ca con ngi, v lch s nhn loi l mt s pht trin t t t do n nhiu t do hn.

o c v chnh trCc quan im v x hi v chnh tr ca Hegel ni ln r nht trong tho lun ca ng v o c v o c x hi. V mc ca o c, ng hay sai l mt vn ca lng tm c nhn. Tuy nhin, mt ngi phi vt ra khi quy nh cht hp ny ca c nhn h tin ti cp o c x hi, v trch nhim, theo Hegel, v c bn khng phi l kt qu ca phn xt c nhn. Cc c nhn hon ton trong cc mi quan h x hi; do , bi cnh duy nht trong trch nhim c th thc s tn ti l trong mt x hi. Hegel coi t cch thnh vin trong quc gia l mt trong nhng trch nhim c nhn cao nht. Mt cch l tng, quc gia l biu th ca ch chung, l s biu th cao nht ca tinh thn lun l. Tun theo ch chung ny l hnh ng ca c nhn t do v c l tr. nh hngVo lc Hegel qua i, ng l nh trit hc c li lc nht. Nhng quan im ca ng c truyn dy khp ni, v cc hc tr ca ng ht sc b cun ht. Nhng ngi theo sau ng sm phn ra thnh hai phi, Hegel cch t v Hegel cnh hu. V mt thn hc v chnh tr phi Hegel cnh hu em li mt cch hiu th cu v tc phm ca ng. H nhn mnh n tnh tng hp gia trit hc Hegel v o C-c. V phng din chnh tr, h l nhng ngi chnh thng (tc l c nhng ngi trc chp nhn ND). Phi Hegel cnh t sau cng chuyn qua lp trng v thn. V chnh tr, nhiu ngi trong s h tr thnh nhng nh cch mng. Nhm phi t c ngha quan trng v phng din lch s ny bao gm Ludwig Feuerbach, Bruno Bauer, Friedrich Engels, v Karl Marx.

Chng 2:

PHP BIN CHNG DUY TM CA HEGEL2.1. IU KIN LCH S V NHNG C IM C BN CA TRIT HC C IN C2.1.1. IU KIN LCH S

Trit hc c in c ra i trong iu kin lch s ht sc c bit. Nc c vo cui th k XVIII n u th k XIX vn cn l mt quc gia phong kin in hnh vi 360 tiu vng quc t lp trong mt lin bang c ch cn l hnh thc, lc hu v kinh t v chnh tr. Th cng nghip, cng nghip, nng nghip b nh n. Lc ny vng triu Ph Phririch Vin Hem vn tng cng quyn lc duy tr ch qun ch, cn tr t nc pht trin theo con ng t bn ch ngha. C t nc bao trm bu khng kh bt bnh ca ng o qun chng.Trong khi nc Php tin hnh cuc cch mng t sn. nc Anh thc hin cuc cch mng cng nghip lm rung chuyn chu u, a chu u bc vo nn vn minh cng nghip. Tm gng ca cc nc Ty u thc tnh tinh thn cch mng ca giai cp t sn c v nhng b phn tin b khc ca x hi c. Nhng v giai cp t sn c lc ny t ra hn km, nhng lc lng tin b khc nm ri rc nhng vng quc nh tch ri nhau, nh b v s lng, yu km v kinh t v chnh tr nn khng th tin hnh cch mng t sn trong thc tin m ch tin hnh cch mng v phng din t tng. Ngi ta ni rng tng lai ca t sn nc c vn cn rt xa vi. H mun tha hip vi tng lp phong kin qu tc Ph, gi lp trng ci lng trong vic gii quyt nhng vn pht trin t nc. Nhng vi tinh thn cch mng ca mnh, giai cp t sn c phi tm cch no th hin tinh thn v gi gm vo trong trit hc c in c. ng thi, trc i hi ca qu trnh pht trin phng thc sn xut t bn cc nc Ty u, khoa hc t nhin t nhiu thnh tu ln: pht hin ra in, pht hin ra xy v bn cht s chy ca Lavoadie; vic pht hin ra t bo ca Lvenhuc; hc thuyt v dng kh ca Pritski v Sielo... Nhng thnh tu chng t s hn ch ca phng php t duy siu hnh trong vic l gii bn cht ca cc hin tng t nhin v thc tin x hi ang din ra. N i hi cn c cch nhn mi, phng php mi, quan nim mi v vai tr v kh nng ca con ngi. Trit hc c in c ra i nhm p ng nhu cu .2.1.2. C IM

Trit hc c in c l ting ni ca giai cp t sn c nhm ph phn trt t x hi ng thi. Tuy nhin, tinh thn ph phn l tinh thn mang tnh n ha. Ngi ta ni rng: trit hc c in c l s th hin cch mng t sn Php trn nc c. Trit hc c in c nhm ph phn trt t x hi ng thi, vn cn di s thng tr ca vng triu Ph. Tuy nhin, nu so snh tinh thn ph phn ca trit hc c in c vo na u th k XIX vi tinh thn ph phn ca trit hc Ty u th k XVII th tinh thn ph phn mang tnh n ha hn, n khng quyt lit bng tinh thn ph phn ca trit hc Ty u th k XVII - XVIII v n c bao bc bi nhng v sinh tm thn b trong trit hc ca Hegel hay Canter, Phicter iu ny c ct ngha bi hai l do:

S hn km ca giai cp t sn c. Tinh thn ph phn ca trit hc c in c c gi gm vo cc trit gia ngi c. Phn ln cc trit gia ny l gio s n lng nh nc, m nhn cng vic khai m tr tu cho thanh nin, v vy tinh thn ph phn khng quyt lit c. l iu hin nhin. Ngay c Hegel cng l gio s dy trong trng i hc hay l Feurbach Feurbach trnh by quan im duy vt ca mnh b nh nc Ph tc bng gio s.

Chnh v vy trit hc c in c mang tnh n ha.Trit hc c in c tip tc truyn thng cao l tr trong trit hc phng Ty nhng cao l tr trong iu kin kinh t, x hi cha thc s pht trin dn n s ra i ca ch ngha duy tm.Truyn thng ny bt ngun t Hy Lp c i, c khng nh qua cc thi i lch s. Ngi ta c bit cao l tr vo th k XVII - XVIII trong trit hc ca Bacon hay Descartes n u th k XIX, trong trit hc c in c, Hegel dt nn c mt huyn thoi v l tr, thm ch Hegel bin l tr thnh bn th sng to ra gii t nhin v ton th nhn loi. cao tr tu l cha tng c trong lch s. Nhng ci g cng mang tnh hai mt. cao l tr th hin s cao con ngi, nhng cao l tr trong iu kin kinh t cha pht trin th s ra i, pht trin ca ch ngha duy tm l iu tt nhin. Lc ny nc c bao trm bi ch ngha duy tm. Duy tm in hnh l khch quan ca Hegel nhng ch quan ca Canter. Nc c lc ny nn kinh t dng nh pht trin nht cc nc Chu u. cao tr tu nhng i qu gii hn ri vo ch ngha duy tm. y cng l mt trong nhng ngun gc ca ch ngha duy tm. Ch ngha duy tm c hai ngun gc:

cao tr tu nhng qu gii hn ri vo ch ngha duy tm. cao lao ng tr c i qu gii hn ri vo ch ngha duy tm.

nc c l trng hp th nht. cao tr tu l iu khng th ph nhn, y cng l mt trong nhng cng hin ca trit hc c in c. cao tr tu nh nc c l cha tng c.Trit hc c in c c nhng ng gp to ln vi s pht trin vn ha v khoa hc ca nhn loi, ng gp ln nht l ng gp v php bin chng gn lin vi tn tui ca Hegel, ng gp th hai l ng gp v th gii quan duy vt (ch ngha duy vt) gn lin vi tn tui ca L.L.Feurbach (1804 - 1872).c im ny l c im quan trng nht, ni bt nht v ng lu nht ca trit hc c in c. Tht ra s ra i ca trit hc c in c ni n tnh c lp tng i ca nc x hi. S pht trin v hng thnh ca vn ha, ca khoa hc khng phi lc no cng gn lin vi s pht trin v suy tn ca kinh t. Nc Php vo na u th k XVIII c nn kinh t lc hu rt nhiu so vi nc Anh, nhng v l lun chnh tr nh cao ca n. Cn nc c vo na u th k XIX c nn kinh t rt lc hu hn nhiu so vi Anh v Php nhng l lun pht trin nh cao.Php bin chng ca Hegel l tuyt vi. Nhng quy lut ph nh ca ph nh, lng cht hay quy lut mu thun, ngi khi qut nn u tin chnh l Hegel. Khng c php bin chng ca Hegel th khng c php bin chng ca Marx v Engels vo gia th k XIX.y l cng hin rt to ln ca trit hc c in c, vn ha, khoa hc ca nhn loi v ng thi cho s ra i ca trit hc Marx vo gia th k XIX.Trit hc c in c vi t cch l s kt thc mt cch hiu c, cho rng trit hc l khoa hc ca mi khoa hc m Hegel l toan tnh cui cng. Tuy nhin, cch hiu ny li gi m cho Marx v Engels mt cch hiu mi v vai tr ca trit hc vi cc khoa hc c th m sau ny Marx v Engels thc hin trong h thng trit hc ca mnh.Mt ln na, quan im trit hc l khoa hc ca mi khoa hc c bt u t Hy Lp c i, c khng nh qua cc thi i lch s. Cho n tn th k XVII - XVIII, Bacon hiu trit hc theo ngha rng, Descartes hiu l ci cy trit hc v n Hegel l toan tnh cui cng. Cc nh trit hc c in c, in hnh l Hegel mun xy dng mt trit hc mang tnh vn nng, l nn tng cho tt c cc ngnh khoa hc, quan im trit hc l khoa hc ca mi khoa hc. Quan im ny tt nhin khng cn ng v n na u th k XIX, khoa hc pht trin mnh nh vy m vn quan nim nh th l hon ton sai lm. Vt l, ha hc, ton hc tch ri khi trit hc. Nh vy trit hc ca Hegel l toan tnh cui cng. Nhng cho d quan im l sai lm nhng cch hiu ca Hegel li gi m cho Marx v Engels mt cch hiu mi l: Vai tr ca trit hc l khoa hc c th nh th no.

S tinh binh ca trit hc vi khoa hc t nhin m sau ny Marx v Engels th hin trong h thng trit hc ca hai ng.y l cng hin to ln ca Marx v Engels nhng li bt u t nn tng sai lm ca Hegel. Mt ln na khng nh rng, chnh trit hc c in c l ngun gc l lun trc tip ca trit hc Marx.2.2. PHP BIN CHNG DUY TM CA HEGEL2.2.1. Php bin chng duy tm khch quan v nim tuyt iy l im khi u v l nn tng ca trit hc Hegel. N l thc th tinh thn sng to ra gii t nhin v ton th nhn loi. Theo Hegel, mi s vt, hin tng trong th gii, k c nhng sn phm hot ng ca con ngi ch l hin thn ca nim tuyt i. nim tuyt i l thc th tinh thn, ging thng sng to ra gii t nhin v ton th nhn loi. Theo Hegel, mi s vt, hin tng trong th gii u c sinh ra bi mt thc th tinh thn, thc, tinh thn c trc vt cht nhng khng phi l thc, tinh thn ca tng c nhn, con ngi c th m l mt thc th tinh thn bn ngoi con ngi v ng t tn l nim tuyt i. iu chng t trit hc ca Hegel l duy tm khch quan. ng coi nim tuyt i l ci c trc. Trong qu trnh vn ng, pht trin, nim tuyt i tha ha thnh gii t nhin v x hi, cui cng li tr v vi chnh mnh trong tinh thn tuyt i. Sai lm ca php bin chng duy tm khch quan ca Hegel l ch ng cho rng bin chng ca nim sn sinh ra bin chng ca s vt. l php bin chng duy tm khch quan, thiu trit , thiu khoa hc.Cho d l nh trit hc duy tm nhng Hegel c bit cao con ngi, khng h thp con ngi xung, l im sng ca trit hc Hegel. Hegel cho rng: nim tuyt i sinh ra vn vt, con ngi l giai on pht trin cao nht ca nim tuyt i, ging nh bo rng: Thng sinh ra vn vt, con ngi l giai on pht trin cao nht ca thng , vy ng cao con ngi. Chnh Hegel khng nh hot ng ca con ngi v nhn thc ca con ngi l cha kha nim tuyt i nhn thc bn thn mnh tr v vi chnh bn thn mnh. iu ny cho thy rng vi nhng nh trit hc duy tm trc y thng h thp con ngi xung, cao thc th tinh thn nhng duy tm Hegel c bit cao con ngi. l im c sc trong trit hc ca Hegel, t cao tr tu con ngi. Hegel cho rng: ban u trong v tr bao la khng c ci g c, ch c mt thc th duy nht, ng gi l nim tuyt i, l mt thc th tinh thn vi bn tnh ham hiu bit. Mun tha mn bn tnh ham hiu bit ny cn phi tha ha thnh khc mnh nhng cng chnh l mnh. V d: gi s ch c mt mnh mnh thi m mnh ham hiu bit th mun tha mn bn tnh ny tha ha thnh khc mnh nhng cng chnh l mnh. Vy s tn ti ca th gii vt cht xung quanh ta l nhm tha mn bn tnh ham hiu bit ca con ngi m thi. Hegel c bit cao tr tu con ngi. ng khng nh: gii t nhin ny nm trong qu trnh pht trin v c, hu c cho n con ngi, v khi con ngi phn nh y v gii t nhin, tc l con ngi quay tr li im khi u l nim tuyt i. V vy, trong trit hc ca Hegel, im khi u l nim tuyt i, im kt thc cng l nim tuyt i m tn ti thc ca mi c nhn, con ngi chng ta.

Thng qua t tng ny, Hegel c bit cao con ngi, tr tu con ngi, chng t Hegel l nh trit hc duy tm khch quan. Tht ra khi nim tha ha khng phi ln u tin Marx a ra m l Hegel. Tha ha l mnh tr thnh khc mnh, i lp vi mnh.2.2.2. Php bin chng duy tm v trit hcTheo Hegel, i tng nghin cu ca trit hc l nim tuyt i, lch s nhn loi l giai on pht trin cao nht. y l quan im duy tm. Trit hc nghin cu lch s nhn loi, m lch s nhn loi l giai on cao nht ca nim tuyt i. Tht ra, trit hc l ngnh khoa hc nghin cu nim tuyt i.Hegel l ngi c cng khi phc li quan im trit hc l khoa hc ca mi khoa hc. Hegel mun xy dng trit hc mang tnh vn nng, ng vai tr nn tng cho tt c cc ngnh khoa hc, ngha l ton b khoa hc c th phi nm trong trit hc. Quan im ny l quan im sai lm v sau ny gi mi cho Marx v Engels mt cch hiu mi v vai tr ca trit hc vi khoa hc c th.

Trong t tng ca Hegel c mt im ng lu l trit hc l khoa hc ca tt c mi khoa hc. Quan nim ny ra i trong thi bui trnh nhn thc con ngi cha cao nn trit hc l mt l lun mang tnh ph qut, bao trm v thm ch l duy nht. N c tham vng gii thch tt c lnh vc khoa hc c th m trong thi k cn mang tnh cht tng mn v s khai. Thi k , khoa hc cha phn ngnh, ngi ta khng th tm thy tri thc v khoa hc t nhin trong khoa hc c th nh ngy hm nay m ch c th tm thy nhng t tng khoa hc t nhin trong h thng trit hc t nhin ca cc nh trit hc. T ny sinh quan im cho rng trit hc l khoa hc ca tt c mi khoa hc, cn cc nh trit hc l cc nh thng thi, khng ch am hiu mt lnh vc m am hiu mi lnh vc khc nhau ca nhn thc.Quan im ny bt u t Hy Lp c i, c khng nh qua cc thi i lch s v n Hegel l toan tnh cui cng. n tn na u th k XIX, Hegel vn cho rng trit hc vn l mn hc mang tnh ph qut v bao trm. Quan im l quan im sai lm, gi m cho Marx cch hiu mi v trit hc v lin minh ca trit hc khoa hc t nhin. n gia th k XIX, Marx v Engels mi xa b quan im ny, ch ra rng trit hc l ngnh khoa hc c lp, c i tng nghin cu ring ca mnh. Chnh t , ngi ta bin trit hc thnh c quyn ca mt s nh thng thi, tch l lun ra khi thc tin v bin l lun thnh nhn thc nhn thc, t duy t duy, tc l nhn thc t thn.Trit hc l tinh hoa ca thi i th hin dng tinh thn. Lch s trit hc khi qut li ton b lch s t tng nhn loi. H thng trit hc cui cng trong lch s l kt qu ca cc h thng trit hc trc . Trong quan im ny phng pht s ngo mn ca Hegel. Theo Hegel, trit hc l s th hin thi i mnh dng tinh thn v l tinh hoa ca thi i. ng c bit cao vai tr ca trit hc theo ngha rng. ng ni cc trng phi trit hc tng l khc nhau nhng tht ra l mt v tt c chng u l trit hc v mang tnh k tha. T khng nh h thng trit hc cui cng trong lch s l kt qu ca ton b h thng trit hc trc , ng thi tuyn b trit hc ca Hegel l cui cng trong lch s. Chnh quan im ny mu thun vi php bin chng ca Hegel. V nu l bin chng th khng th cui cng c, khng tm ra nguyn nhn u tin v kt qu cui cng.Hegel tuyn b: B c ca Hegel l v i nht trong lch s v nhn loi khng th no tm b c no v i hn Hegel c, ng thi trit hc ca ng l cui cng trong lch s. Nhng Hegel u bit rng sau chnh trit hc ca Marx v Engels ph nh trit hc ca Hegel. cng l l ng nhin v theo tinh thn bin chng m Hegel ch ra.2.2.3. Php bin chng duy tm trong khoa hc logic xy dng logic hc mi vi tnh cch l logic bin chng, Hegel nghin cu ton b qu trnh pht trin ca logic hnh thc c in trc y. Tuy khng ph nhn ngha v vai tr ca logic hnh thc trong lch s nhn thc nhng Hegel ch ra nhng hn ch ca n. Hegel ph phn logic hc c cc kha cnh:

i tng nghin cu.Tnh bt ng ca cc phm tr quy lut ca n.

Logic hc l b mn khoa hc nghin cu v t duy. Trong thi k c i c hnh thc logic hc ca Aristote, n thi cn i pht trin thnh logic ton gn lin vi tn tui ca Leibniz. Hegel ph phn logic c v logic hc nghin cu v t duy, cn logic trc y l logic hc hnh thc nghin cu v t duy hnh thc ch quan, ngha l t duy trong trng thi bt bin, c lp, khng sinh thnh, khng bin i v khng pht trin. V vy logic hc trc y cha y , cha p ng c vi s pht trin ca trit hc v khoa hc. Trn c s , Hegel sng to ra mt h thng logic hc mi - logic bin chng nhm em li cho con ngi mt cch hiu mi v bn cht ca t duy v trang b cho cc ngnh khoa hc mt phng php nhn thc mi, chnh l phng php bin chng. Php bin chng ca Hegel l mt trong nhng thnh tu qu gi nht ca trit hc c in c ni ring v lch s trit hc trc Marx ni chung. Tuy nhin, Hegel sng to logic bin chng trn lp trng duy tm, ng xut pht t c s ng nht gia t duy v tn ti khi coi nhng quy lut ca t nhin, ca lch s cng l nhng quy lut ca t duy.Phng php t duy l phng thc, cch thc nhn nhn ca i tng hnh thnh nn hiu bit v chng trong u c con ngi. Phng php t duy hnh thc l phng php t duy nhn thc ca s vt trong trng thi bt bin, trng thi tnh v c lp. Cn phng php t duy bin chng l phng php t duy kho st i tng trong sinh thnh, bin i v pht trin. Chnh Hegel l ngi khai sinh ra phng php t duy bin chng ny, tr thnh phng php khoa hc, lm cng c khoa hc khm ph ra chn l. Theo Hegel, t duy y hon ton khng c xem xt nh l sn phm c bit ca b c con ngi nh l nt c th ca con ngi. Hegel ng nht t duy vi hot ng ca nim tuyt i vi t cch l c s ca mi s vt, hin tng ca th gii. Hn na t duy ng thi va l khch th, va l ch th, n va l nhng g ang t duy, va l nhng g c t duy. Tuy nhin, Hegel cng tha nhn cm gic, trc gic, biu tng, mong mun l nhng hnh thc ca thc con ngi. Nhng tt c chng i vi ng ch l nhng th hin khng y , l nhng nt hoa vn bn ngoi ca t duy, t tng. V vy, vt cht theo ng cng thuc v t duy, t tng m thi. Hegel cho rng, i tng ng n ca t tng chnh l bn thn t tng v t tng l chn l ca mi s vt, cho nn s pht trin cng cn phi c tin hnh theo nhng quy lut ca t tng, theo nhng quy lut ca logic hc. Ch ngha duy tm tuyt i ca Hegel v vy cn c xc nh nh l ch ngha duy tm logic. nim tuyt i l t duy v t duy, ng thi cng c ngha l t nhn thc, l s m rng nhng xc nh logic vn c i vi n.Hegel cho rng bn thn t duy ca loi ngi lun sinh thnh, bin i, pht trin, logic li kho st t duy trng thi bt bin v c lp. y l quan nim sai lm ca ng. T ng cho rng nhng phm tr, quy lut ca logic hc trc y mang tnh bt bin, khng thay i cng l sai lm th hai. Nu logic c kho st t duy trng thi bt bin v c lp th logic bin chng ca Hegel nghin cu v t duy trong trng thi sinh thnh, bin i v pht trin. Do , nhng phm tr, quy lut logic ca Hegel a ra cng nm trong s sinh thnh, bin i v pht trin. Hegel mang li cho con ngi mt cch hiu mi v bn cht ca t duy. Trc Hegel, ngi ta ch hiu t duy trng thi bt bin, c lp, mt t tng hoc ng, hoc sai, khng c kh nng th ba. V d ni: ng dn in th t tng ny hoc ng hoc sai, ngha l t duy bt bin, khng thay i. Nhng Hegel ch ra rng ngay c t duy ca con ngi cng nm trong s sinh thnh, bin i v pht trin.Nhng phm tr l nhng xc nh logic ny, hn na chng cn th hin s pht trin ca nim tuyt i. Theo Hegel, nhng phm tr khng phi l s phn nh th gii hin thc khch quan m l nhng khi nim thun ty. Nhng nguyn l, phm tr ca logic hc trc y l bt bin, c lp v khng thay i. Hegel li cho rng nhng phm tr ca t duy phi mang tnh sng ng, n cng nm trong trng thi sinh thnh, bin i v pht trin. Nh vy, php bin chng l linh hn ca logic hc, nh logic hc tr thnh c th sng sng ng, khng phi bt ng nh logic hc trc y. iu ny chng t rng Hegel l ngi u tin trang b cho khoa hc mt phng php nhn thc mi, chnh l phng php bin chng. Theo Hegel, nhng phm tr logic khng phi l ci g khc hn l nhng tru tng c tch ra t bn thn hin thc, cho nn chng c ni dung sinh ng, phong ph, t to nn ni dung su sc ca khoa hc logic. Tuy nhin, di gc duy tm, Hegel nh gi nhng phm tr cao hn th gii khch quan khi ng coi chng l nhng tm vi mc, cn mi hin tng, qu trnh ca th gii ch l nhng hoa vn c trang tr trn nhng tm vi ny.

Hegel ng nht khoa hc logic vi logic hc duy tm. Logic hc ny s dng nhng kt qu pht trin ca nhng khoa hc t nhin. Theo Hegel, nhng khoa hc ny c nhim v chun b ti liu cho logic hc nhm pht hin nhng quy lut, nhng khi nim chung. Logic hc duy tm ca Hegel coi nhng khoa hc ny di nhng hnh thc khc nhau v t u n vo chng. N ch ra rng nhng quy lut v nhng khi nim ca cc khoa hc t nhin l s th hin khng y ca nhng phm tr l tnh thun tu. Chnh trong khoa hc logic cng nh logic hc, Hegel trnh by mt cch y v su sc php bin chng trn c s duy tm. Theo Marx, php bin chng ca Hegel (hay nh chnh Hegel gi l phng php tuyt i) l s tru tng ca vn ng, tru tng ca pht trin ca th gii hin thc khch quan. Php bin chng ny c Hegel hnh dung nh l s vn ng di hnh thc cc k tru tng, s vn ng ca l tnh thun tu.

Ln u tin trong lch s trit hc, Hegel to ra c mt l lun bin chng pht trin vi t cch logic hc v l phng php. ng kt hp php bin chng v logic hc thnh mt quan nim thng nht v logic bin chng. Php bin chng l linh hn ca logic hc, nh khoa hc logic tr thnh mt c th sng ch khng phi l nhng phm tr kh cng nh logic hc trc y. Cng lao ca Hegel so vi nhng bc tin bi chnh l ch ng a ra c mt s phn tch bin chng, khi qut tt c nhng phm tr quan trng nht ca trit hc v hnh thnh nn ba quy lut c bn ca t duy trn c s duy tm. Khng nghi ng g na c th khng nh rng: "Tnh cht thn b m php bin chng mc phi trong tay Hegel tuyt nhin khng ngn cn Hegel tr thnh ngi u tin trnh by mt cch bao qut v c thc hnh thi vn dng chung ca php bin chng .

D logic bin chng duy tm ca Hegel khng phi l mt khoa hc tht s nhng n c nhiu gi tr to ln i vi qu trnh xy dng t duy bin chng. Do , n lm thay i su sc quan nim ca con ngi v logic hc. Chnh Hegel l ngi ng cng lao to ln. Gia th k XIX, Marx v Engels ci to li php bin chng duy tm ca Hegel v sng lp ra bin chng duy vt.2.2.4. Php bin chng duy tm v nh ncTheo Hegel, nh nc l hin thn ca nim tuyt i. N ra i nhm duy tr, bo tn cc gia nh, x hi v cng dn. Nh nc ra i t nhng mu thun trong x hi nhm iu ha mu thun cc giai cp, ng cp khc nhau. Bn cht ca nh nc l tng th cc quy ch, k cng v chnh tr, vn ha, php lut y chnh l quan nim duy tm ca Hegel v nh nc nh hng trc tip n quan im ca Marx. Nm 1841, lc bo v lun n tin s ca mnh, Marx chuyn i quan im ny ca Hegel. Hegel cho rng nh nc Ph l cui cng trong lch s v nh nc cho mi giai cp.Sai lm u tin ca Hegel l quan nim sai v bn cht ca nh nc. Trong thi k cng x nguyn thy, nn kinh t l sn bt v hi lm. Sn bt do n ng m ng bng cng c th s, hi lm do n b m ng bng s kho lo ca i tay mnh. Lc ny x hi cha c ca ci d tha. Vy thi cng x nguyn thy, ca ci x hi do con ngi lm ra ch va . Nhng n cui thi cng x nguyn thy, ngh trng trt, chn nui mi xut hin, x hi bt u c ca ci d tha. Khi ngi ng u th tc, b lc c iu kin chn lng son, hon i ca mnh, ngi ta bt u dng quyn lc, chim ca d tha lm ca ci ring v ch t hu bt u xut hin. Trong thi cng x nguyn thy, tt c u l ca chung, thm ch chng chung, v chung. Khi ch t hu xut hin, loi ngi bt u phn thnh giai cp. Hai giai cp i lp u tin trong lch s l giai cp ch n v giai cp n l. bo v li ch ca mnh, cc giai cp tin hnh u tranh vi nhau. Cuc u tranh c nguy c a cc giai cp c th tiu dit ln nhau v tiu dit lun ton x hi. trnh thm ha khng xy ra, bo v li ch ca mnh, giai cp thng tr l giai cp ch n lp nn b my trn p bo lc. B my chnh l nh nc v giai cp ch n ny s dng b my nh nc thng qua qun i, cnh st, nh t, tri giam, tri tp trung duy tr cc giai cp tng lp trong vng trt t do mnh t ra. Nh vy n thng tr bng bo lc. Tuy nhin, thng tr bng bo lc l cha v khng th mang tnh lu di, cn phi thng tr lun v mt t tng.

Vy nh nc ra i t sn phm mu thun giai cp khng iu ha c, nhng nh nc ra i khng phi iu ha mu thun giai cp m tri li lm mu thun giai cp cng su sc, khng th iu ha c v nh nc l ca cc giai cp thng tr v kinh t. Nh nc ch n, phong kin, t sn l ca giai cp ch n, phong kin, t sn, cn nh nc x hi ch ngha, nh nc v sn mang bn cht ca giai cp v sn. Hegel cho rng nh nc ra i duy tr x hi cng dn v bo ton cc gia nh, iu ha mu thun cc giai cp l sai lm ca ng. Theo Hegel, nh nc l cho tt c mi tng lp nhng lch s chng minh iu hon ton sai lm.

Nm 1841, sau khi bo v thnh cng lun n tin s ca mnh, Marx tr thnh cng tc vin ca t bo Sng Gianh. Lc ny Marx vit nhiu bi bo, c nhng bi c ng, c nhng bi khng c ng, cng v sau nhng bi khng c ng cng tng ln. Marx tm hiu v cht nhn ra rng nhng bi khng c ng l nhng bi bnh vc quyn li ca ngi lao ng, ng chm n nh nc, quyn li ch ca giai cp qu tc. T Marx nhn ra rng nh nc ch c mt giai cp thng tr v kinh t. Thc t lch s chng minh iu ny. Nu bo rng nh nc l cho mi giai cp tng lp, iu hon ton sai lm. Nh vy Hegel xa nha mu thun giai cp. Hegel cho rng: x hi bt cng - l tt yu - sinh ra t bn tnh ca con ngi, ni bn tnh con ngi l tham lam, ch k. T , vic gii quyt mu thun x hi l ng lc thc y x hi pht trin. Quan im ny l hp l. Nhng ng cho rng nh nc ra i t mu thun x hi lm iu ha mu thun trong x hi l sai lm ca Hegel.

Hegel ng trn lp trng bo th ci lng, coi nh nc c l chn l - lp trng ca ch ngha S-vanh, cao dn tc c, mit th dn tc khc, coi nc c l hin thn ca tinh thn v tr mi. Ch nh nc ng thi c Hegel xem n nh nh cao ca s pht trin ca nh nc v php lut.

Tuy nhin, bn cnh nhng t tng phn tin b, Hegel nu ra nhiu t tng bin chng qu bu v s pht trin ca i sng x hi. Trong , ng c bit quan tm nghin cu v vn ngun gc v bn cht ca nh nc. Hegel tm ngun gc nh nc t mu thun x hi. Bn cht ca nh nc l mang bn cht thng tr ca giai cp thng tr v kinh t nhng Hegel cho rng: Nh nc khng ch l c quan hnh php m cn l tng th cc quy ch k cng, chun mc v mi lnh vc o c, php quyn, chnh tr, vn ho, ca x hi, nh m x hi c pht trin bnh thng. Vy trong t tng ca Hegel khng mang tnh giai cp.

2.2.5. Php bin chng duy tm ca Hegel

y l mt trong nhng cng hin v i ca Hegel trong lch s khoa hc ca nhn loi. Php bin chng ca Hegel bao gm nhng ni dung:

Php bin chng ca Hegel c ht nhn l t tng v s pht trin l im sng nhng l php bin chng duy tm. Php bin chng ca Hegel l php bin chng ca nhng khi nim m Hegel ng nht vi bn thn s vt. ng l khi nim phn nh s vt th trong t tng Hegel, nim, khi nim c trc s vt. ng l php bin chng ca s vt sinh bin chng ca t tng nhng theo Hegel bin chng ca t tng li sinh bin chng ca s vt, php bin chng l duy tm. thc ca t duy con ngi phn nh s vt trong th gii, nhng nu bn thn s vt l lin h, bin i th t duy con ngi phn nh n cng lin h, bin i. l t tng bin chng mang tnh duy vt. Theo Hegel, nim tuyt i c trc t nhin v sinh ra gii t nhin, bin chng ca nim tuyt i sinh ra bin chng ca s vt, do php bin chng ca Hegel l duy tm.Lun im xuyn sut ton b php bin chng ca Hegel l tt c nhng g hin thc u hp l, tt c nhng g hp l u l hin thc. Hin thc l s tn ti trong tnh tt yu. y l cch nh gi ca Marx: Lun im xuyn sut ton b php bin chng ca Hegel: hin thc khng ch n gin l s tn ti m l s tn ti trong tnh tt yu, ngha l tt c cc s vt, hin tng v c v tr ny vn ng v pht trin theo cc quy lut vn c. y l t tng tuyt vi ca Hegel. ng sau v duy tm hp l , ng cho rng tt c s vt trn th gii, k c t duy ca con ngi u vn ng, pht trin theo cc quy lut, chnh Hegel l ngi u tin khi qut nn quy lut . Ton b ba quy lut c bn, su quy lut khng c bn, su khoa hc phm tr c khi qut ln chnh l Hegel. y l im sng th hai trong php bin chng.Hegel l ngi u tin trnh by gii t nhin, lch s v t duy di dng mt qu trnh, ng thi hiu pht trin l qu trnh ph nh bin chng, trong ci mi ra i thay th ci c nhng vn k tha ca ci c nhng mt tch cc c th thc y s pht trin. T nhin, lch s v t duy theo Hegel trnh by dng qu trnh, tc l trong s sinh thnh, bin i v pht trin. Khc vi siu hnh, siu hnh cho rng pht trin l s tng gim n thun v lng, cn Hegel hiu rng pht trin l qu trnh ph nh t thp n cao, l qu trnh ph nh bin chng. Ph nh bin chng c hai c im: khch quan v k tha, k tha c s chn lc, ph phn, ngi u tin khi qut ln t tng l Hegel. Hc thuyt ca Hegel chng minh: con ci ra i t cha m s k tha nhng mt tch cc ca cha m, loi b nhng mt tiu cc. V d: ch t bn ra i di ch phong kin, cng l qu trnh ph nh bin chng, n khng ph nh sch trn tt c nhng ch , h t tng, nhng t tng m ch phong kin to ra, khng phi p tt c mi thnh quch, n i, lng cm m cng k tha nhng mt tch cc, chn lc pht trin ch ngha t bn.Vi tinh thn bin chng, khi nh gi bt k s vt no phi thy hai mt: tch cc v tiu cc t loi b nhng mt tiu cc v k tha nhng mt tch cc. Nh vy, tinh thn ca bin chng ngi u tin khi qut ln l Hegel. Nu tha nhn ph nh bin chng ny th nh gi ca cc nh ch ngha t bn a s u khch quan.Theo Hegel, con ngi va l ch th, va l kt qu hot ng ca mnh, nhn thc v t duy ca con ngi c hnh thnh trong chng mc con ngi nhn thc v ci to th gii. thc ca mi c nhn l s khi qut li ton b thc m nhn loi tri qua. Quan im con ngi l sn phm, l ch th ca chnh bn thn mnh l quan im hon ton ng n. Hegel thy c vai tr ca lao ng i vi s hnh thnh v pht trin ca thc. Lao ng gii phng hai tri thc ca loi ngi, a con ngi i ln thng ng, tch con ngi ra khi th gii loi vt. Cng chnh lao ng, con ngi to thc n mi hon thin no b. Trong lao ng, con ngi tc ng vo th gii xung quanh, bc l nhng c im, tnh cht con ngi nhn thc. Cng chnh trong qu trnh lao ng, con ngi t hon thin chnh bn thn mnh. Vy khng c qu trnh lao ng, con ngi khng tch khi loi vt, b c con ngi khng hon thin, khng ny sinh nhu cu nhn thc v th gii, khng c thc ca con ngi. Hegel khng nh thc v t duy ca con ngi hnh thnh trong chng mc con ngi nhn thc v ci to th gii, chng t rng bt u thy vai tr ca lao ng i vi s hnh thnh v pht trin thc v t duy. T Hegel cho rng: bng cch , con ngi tc ng vo gii t nhin, to ra gii t nhin th hai cho mnh v lm ch gii t nhin. Quan im gii t nhin th hai ngi u tin a ra chnh l Hegel. Chn l l s thng nht ca tinh thn v vt cht l c mt qu trnh. Chn l l tri thc c ni dung phn nh ph hp vi hin thc khch quan. V d: tng ba gc trong mt tam gic = 1800 l chn l.Nhng quan im v chn l sau ny ca Marx cng chnh l s k tha quan im ca Hegel. Chn l l c mt qu trnh, ngha l ton b tri thc m con ngi c c n thi im hin ti l chn l, c th thc tin sau s bc b n, khng l chn l na. C nhiu lun im c ngn nm l chn l, thc tin sau bc b n, ngha l thc tin kim tra chn l.Theo Hegel, con ngi l sn phm ca lch s, lch s li mang tnh k tha. V vy, thc ca mi c nhn, ca mi con ngi l khi qut li ton b lch s m t tng nhn loi tri qua. Nh vy, trong thc ca ta c thc ca nhn loi trong qu kh v trong hin ti. y chnh l quan im duy tm ca Hegel. Nhng quan h x hi hnh thnh nn bn cht ca ta, khng ch trong hin ti m cn trong c qu kh. Nu tch con ngi hin ti ra khi lin h lch s th con ngi trong hin ti pht trin phin din v b ngoi. Ngi t nn mng t tng ny chnh l Hegel.Hegel l ngi nng php bin chng t trnh t pht ln trnh l lun v l ngi u tin trnh by php bin chng dng nguyn l, quy lut, phm tr.Tri qua nhiu bc thng trm ca lch s, php bin chng tn ti di ba hnh thc c bn, l:

Php bin chng cht phc trong thi k c i.

Php bin chng duy tm gn lin tn tui Hegel.

Php bin chng duy vt do Marx - Engels sng lp vo gia th k XIX.

Trong thi k c i, cc nh t tng khi qut mt bc tranh chung v th gii mang tnh bin chng da trn s quan st mang tnh trc quan cm tnh. V d: trong thi k , Hecralite a ra lun im ni ting, cho rng trong th gii khng c s vt, hin tng no ng im tuyt i m vn vt va tn ti, va khng tn ti, chng lun tri qua, lun nm trong qu trnh khng ngng sinh thnh, bin i v chuyn ha, ci ny bin ha thnh ci kia v ngc li. Con ngi khng ai tm hai ln trong cng mt dng sng, ngha l vn vt khng ngng thay i. Theo Hecralite, dng sng ngy hm nay s khng l dng sng ca ngy hm qua v dng nc thay i. Chng ta ngy hm qua v hm nay cng khc nhau bi theo bin i tm sinh l trong c th. T tng l t tng bin chng. Sau ny hc tr ca Hecralite cn ni ln php bin chng cn hn c thy mnh l: Con ngi khng ai tm mt ln trong cng mt dng sng. Vi t tng mi ch ra thy rng th gii l s vn ng, pht trin lin tc v v tn. Tuy nhin, c th gii vn ng, pht trin theo quy lut bin chng no th t tng bin chng thi c i khng tr li cu hi . Phng php bin chng thi k c i mang tnh cht s v thi k ny php bin chng cha tht s tr thnh khoa hc. Chnh v vy th k XVII - XVIII, khi phong kin pht trin th php bin chng b ph nh bi php siu hnh. S pht trin ca khoa hc t nhin th k XVII v XVIII, c bit l s pht trin ca vt l hc v ton hc khin ngi ta nhn nhn th gii trong trng thi bt bin v c lp. nh hng ca khoa hc Newton, ngi ta cho rng th gii l mt kho y khng l v cc b phn th gii l nhng b phn ring bit, tch ri nhau. Cng thi k ny, s pht trin ca khoa hc t nhin i hi pht trin khoa hc t nhin pht trin lc lng sn xut. Khi khoa hc t nhin pht trin nh vy dn n s ra i ca mt phng php nghin cu, gi l phng php thc nghim. Thc nghim l kho st, nghin cu ca hin tng no bng cch to ra iu kin ph hp vi mc ch nghin cu. trong khoa hc t nhin, thc nghim thc hin trong phng th nghim nghin cu hin tng no . Bng phng php thc nghim, khi kho st hin tng A trong gii t nhin, ngi ta tm thi c lp n, khng tnh ti s hnh thnh, bin i v pht trin ca n. T ngi ta c thi quen nhn nhn cc s vt, hin tng nghin cu trong trng thi bt bin v c lp, dn n s ra i v thng tr ca phng php siu hnh trong trit hc. Chnh php bin chng trong thi c i cht phc b ph nh bi phng php siu hnh vo th k XVII v XVIII.n na u th k XIX, php bin chng pht trin ln trnh l lun trong php bin chng duy tm ca Hegel, chnh Hegel lm sng li t tng bin chng. C th ni Hegel l ngi u tin c cng nng php bin chng t trnh t pht ln trnh l lun v v chnh ng l ngi u tin khi qut c y php bin chng di dng nguyn l, quy lut, phm tr. Ton b hai nguyn l, ba quy lut v su phm tr chnh Marx k tha ca Hegel. Theo php bin chng ca Hegel, cc s vt, hin tng trn th gii khng c lp, tch ri nhau m lin h tc ng qua li vi nhau v khng ngng chuyn ha cho nhau, ngha l vn vt lin h vi nhau mt cch ph bin. iu ny hin nay c khoa hc chng minh. Theo Hegel, vn vt khng nhng lin h, tc ng qua li vi nhau m cn khng ngng vn ng v pht trin t thp n cao, t n gin n phc tp, t km hon thin cho n hon thin hn. Ngun gc ca ng lc v pht trin l s u tranh ca nhng mt i lp. y l t tng hon ton bnh ng, hp l. y cng l quan im ca trit hc Marx v sau ny.V d:

Nguyn t vn ng v nguyn t l th thng nht ca nhng mt i lp trong lng n, ht nhn mang in tch m dng.

C th sng vn ng bin i v c th sng l th thng nht nhng mt i lp trong lng n, l ng ha, d ha, bin d, di truyn, hp th, bi tit.

Nn kinh t bin i, pht trin bi s u tranh ca nhng mt i lp trong lng n: cung v cu, tch ly v tiu dng, k hoch ha v v chnh ph

Cch thc pht trin l chuyn ha t nhng thay i v lng thnh nhng thay i v cht v ngc li (quy lut vt cht).Nguyn nhn pht trin l theo con ng xon c m mi vng khu ca n l mt mc xch qu trnh ph nh ca ph nh.Ph nh bin chng l mt si dy chuyn din ra lin tc v v tn trong tt c lnh vc t nhin, x hi v t duy. Lin tc din ra ci mi hay ci c nhng n k tha ci c nhng mt tch cc, cn kh nng thc y s pht trin. V cng theo php bin chng ca Hegel, gia ci chung v ci ring, nguyn nhn v kt qu, tt nhin v ngu nhin, ni dung v hnh thc, bn cht hin tng, kh nng v hin thc n khng c lp nhau, cng khng tch ri nhau m chuyn ha cho nhau.Ton b hai nguyn l: nguyn l v mi lin h ph bin, nguyn l s pht trin; ba quy lut c bn: quy lut mu thun, quy lut lng cht, quy lut ph nh ca ph nh v su quy lut phm tr: ci chung ci ring, nguyn nhn kt qu, tt nhin ngu nhin, ni dung hnh thc, bn cht hin tng, kh nng hin thc c Hegel khi qut. Nhng v php bin chng ca Hegel mang tnh duy tm nn ton b nhng nguyn l, quy lut phm tr c Hegel trnh by trn lp trng duy tm, v vy, vai tr khm ph chn l ca n b gim i. Sau ny gia th k XIX, chnh Marx v Engels phi ci to php bin chng ca Hegel, t n trn nn tng ca ch ngha duy vt v sng to ra hnh thc th ba ca php bin chng, chnh l php bin chng duy vt.Ni n php bin chng ca Marx v Engels khng th khng ni n php bin chng ca Hegel. nh gi ca Marx i vi php bin chng ca Hegel v chnh Marx khng nhng ch ph phn mt cch su sc php bin chng ca Hegel m cn ci to php bin chng , xy dng nn php bin chng duy vt duy nht v thc s khoa hc vi mu mc tuyt vi ca n l tc phm ch yu ca ng - b "T bn". Marx vit: Tnh cht thn b m php bin chng mc phi trong tay Hegel tuyt nhin khng ngn cn Hegel tr thnh ngi u tin trnh by mt cch bao qut v c thc nhng hnh thi vn ng chung. Php bin chng ca Hegel b ln ngc u xung t, ch cn dng ngc li l tin nhn nhn hp l ca n ng lp v thn . Php bin chng ca Hegel nu t trn nn tng ca ch ngha duy vt ging nh con ngi i bng hai chn vy, nhng v t trn nn tng ca ch ngha duy tm, bao bc bi nhng li thng thi thng thng ging mt ngi ln ngc u xung t, chn trng ln tri. Nhim v ca Marx l dng ngc li, tm ht nhn hp l. Chnh Marx v Engels lm iu . Hai ng loi b ch ngha duy tm v k tha ht nhn hp l, chnh l php bin chng. Trong trit hc ca Marx php bin chng duy vt, ni dung gm hai nguyn l, ba quy lut v su phm tr. Ngi u tin khi qut nn nhng nguyn l, quy lut v phm tr khng phi l Marx m l Hegel. Hegel l nh bc hc c tri thc bch khoa, l mt thin ti sng to, ch c iu php bin chng ca Hegel b ng t trn nn tng ca ch ngha duy tm nn vai tr khm ph chn l ca n b gim i. Gia th k XIX, Marx v Engels ci to li php bin chng ca Hegel, t n trn nn tng ca ch ngha duy vt v t sng to nn php bin chng duy vt. Nh sng lp ch ngha Marx khng bao gi coi cng vic ca mnh nhm chnh l v ci to mt cch duy vt i vi php bin chng ca Hegel hon tt. Tri li, cho n tn cui i, cc ng vn khng ngng nhc nh rng cn phi c nhng nghin cu chuyn su v nhng khi qut mi v php bin chng ca Hegel. Noi theo tm gng ca Marx v Engels, V.I.Lenin cng kin tr nhn mnh v s cn thit phi tip tc cng vic chnh l mt cch duy vt i vi php bin chng ca Hegel. Trong bi vit "V tc dng ca ch ngha duy vt chin u" tc phm c coi mt cch xc ng l di chc trit hc ca Lenin - ng ku gi thnh lp "Hi nhng ngi bn duy vt ca php bin chng Hegel" tin hnh cng tc nghin cu gii thch v tuyn truyn php bin chng ca Hegel: "Da vo cch ca Marx vn dng php bin chng ca Hegel hiu theo quan im duy vt, chng ta c th v cn phi nghin cu php bin chng trn tt c cc mt".

Php bin chng ca Hegel l mt trong nhng cng hin v i ca ng trong qu trnh pht trin vn ha khoa hc ca nhn loi, c bit l trong s ra i ca trit hc Marx. T cho thy rng ht nhn php bin chng ca Hegel l t tng v s pht trin. Hegel mang li phong cch t duy mi, l phong cch t duy bin chng.Hegel, mt nh bc hc kiu cng nht trong lch s, l mt thin ti sng to c tri thc bch khoa, ng tng tuyn b rng nhn loi khng tm b c no v i hn Hegel c na. Chnh Hegel l ngi khi qut nn php bin chng, y l thng b trai p khu khnh m Engels tng v. Engels v: Php bin chng ca Hegel nh thng b trai p khu khnh c sinh ra bi mt ngi n b nhng ch ngha duy tm ca Hegel l nc d, nc bn trong chu nc. Khi sinh em b ny, ngi ta t n trong chu nc bn th bnh thng phi ht nc bn gi thng b nui thng b ln, nhng ch c iu ng tic l L.Feurbach khi k tha Hegel th k tha nguyn si, nhng khi loi b th loi b c duy tm v php bin chng. Do Engels ni rng: ng Lt vch L.Feurbach khi ng ht nc bn trong chu nc th ng thi ht lun c thng b ngi trong chu nc, ngha l Engels v php bin chng ca Hegel ging nh thng b khu khnh c sinh ra bi ngi n b, cn ch ngha duy tm ca Hegel l nc d, nc bn trong chu nc. Bnh thng khi mi sinh em b, ngi ta t em b trong chu nc bn v sau ngi ta ht nc bn i nui em b ln nhng L.Feurbach khng lm iu . Ph phn ca Engels i vi L.Feurbach l cc k su sc thy c rng Marx v Engels nh gi cc k cao Hegel v khng phi ngu nhin Marx v Engels tha nhn Hegel l ngi thy v i ca mnh. Khng c php bin chng ca Hegel th khng c php bin chng ca Marx v Engels gia th k XIX. Ngi thy v i nht Marx phi tha nhn chnh l Hegel. Marx tuyn b rng: Hegel l ngi thy v i ca ti v php bin chng. Cha ca thuyt tng i l Enstein, mt nh bc hc chnh xc n cau c, nghit ng phi tuyn b rng: Tin s Marx l mt ngi thc s nghim tc khoa hc, nghim tc n ni ng ta suy tn Hegel - k th ca mnh - l ngi thy ca mnh v php bin chng. C cuc i ca Marx c mt ngi duy nht Marx tha nhn l thy, chnh l Hegel.Chng 3:

NHNG GI TR V HN CH

PHP BIN CHNG DUY TM CA HEGEL3.1. ngha ca php bin chng Heghen

iu ny l hon ton hp quy lut v rng nhiu vn tui hc hin ai c t ra cc thi i pht trin khc nhau xa xi trc kia ca trit hc. Hn bt c mt khoa hc no khc trit hc k c cc khuynh hng mi v nguyn tc u i hi phi da vo ci ngun lch s k t khi mi hnh thnh v vo ton b tin trnh pht trin lch s ca mnh. Nu xem xt mt cch cn thn v khoa hc th chng ta thy rng cc phm tr c bn ca trit hc vn gi c ngha ca chng sut nhiu th k mc d ni dung ca chng c th bin i v tr nn phong ph hn rt nhiu. Cc tc phm trit hc ln tn ti vt qua c s thm nh ht sc nghim khc ca cc thi i v cho n hin nay vn tip tc t r vai tr ca chng trong i sng tr tu ca nhn loi.Lch s ch ra cho chng ta thy rng t trc n nay cc hc thuyt trit hc c nh hng nht vn l kt qu ca s sng to c nhn ca nhng nh trit hc kit xut bng cch ny hay cch khc mc ny hay mc khc u c phc hi cc thi i sau d cho iu kin lch s c nhng thay i rt ln chng hn l hc thuyt Platn, hc thuyt Arixtt, hc thuyt R.cct, hc thuyt I.Cant, hc thuyt G.HEGEL.v.v...Trong nghin cu trit hc cn ht sc ch mt iu l khng nn i tm hoc quy nh hng ca mt hc thuyt trit hc no ch hoc v mt nhm cc trc tip ca n ngha l vo mt trng phi xc nh no . V iu ny cng hon ton ng vi hc thuyt ca Hgen. Chng ta khng cn phi mt cng sc chng minh vic trit hc Hgen c nh hng vt ra khi khun kh ca thuyt Hegel ra sao tc l khun kh ca mt trng phi tha nhn cc tin xut pht ca h thng trit hc Hegel.Xt mt cch tht cht ch th hc thuyt Hegel hin nay khng phi l mt tro lu t tng trit hc ng k. Mc d vy s quan tm ti trit hc Hegel c bit l s lng cc cng trnh nghin cu v trit hc khng nhng khng h gim bt m tri li cn tng ln lin tc. Hn th na c mt iu kh c bit l cc nh nghin cu v di sn trit hc ca Hegel thng li khng phi l nhng ngi theo trng phi Hegel. Mt iu ni bt khc y l c cc nh duy tm ln cc nh duy vt, c nhng ngi bo v ch ngha duy l ln nhng ngi ng h ch ngha phi duy l u tch cc nghin cu trit hc Hegel. Trong s cc nh trit hc duy tm l gii trit hc Hegel v c gng ng ho cc t tng ca ng th thm ch chng ta li bt gp nhng ngi c gng bo v cc khuynh hng trit hc ht sc xa l vi hc thuyt Hegel chng hn ch ngha hin sinh. ch ngha nhn cch trit hc phn tch thn hc bin chng.v.v.. Vy th iu g trong hc thuyt Hegel v ang c sc cun ht cc nh t tng vn theo ui nhng nh hng trit, hc rt khc nhau n nh vy?Vn ny t ra l cn thit nhn thc cho ng nhng nt c th ca cc tro lu trit hc khc nhau ng thi cng l nh gi chnh xc hn ngha ca trit hc Hegel i vi s pht trin ca t tng trit hc ni chung mt khi chng ta tnh n kinh nghim lch s t lc xut hin trit hc cho n hm nay. ng nhin khi xem xt cc quan im ca nhng nh trit hc ni ting ca cc thi i trc y tuyt nhin chng ta khng c t v khng c hin i ho cc quan im ca h.ng thi chng ta cng khng c ca ngi khng c bin h mt chiu cc quan im li thi hoc b hn ch bi nhng iu kin lch s hoc nhng thin kin ng thi. Mun vy phi bit phn bit nhng g l gi tr trong di sn trit hc vi nhng s xuyn tc hoc l gii tu tin v di sn . Mt mt, khi xem xt di sn ca mt nh t tng th khng b qua nhng hn ch lch s nhng khim khuyt v sai lm ca nh t tng : nhng mt khc chng ta cn rt ra v nhn mnh nhng g trong di sn vt qua c th thch ngt ngho ca thi gian tr thnh mt khu hu ch trong qu trnh pht trin ca t tng trit hc.Lm tt c iu trn y i vi trit hc Hegel khng phi l d dng. Bi v trit hc Hegel khng nhng qu s qu bch khoa qu uyn bc v nhiu mt m cn cha ng trong mnh n khng t nhng mu thun nhng xu hng khc nhau k c cc xu hng bi tr nhau. Nhng ci mt phn l nguyn c mt phn cng l cn c cho nhng cch l gii ht sc khc nhau i vi hc thuyt Hegel.Cho d c nhng kin nh gi khc nhau v trit hc Hegel song khng th ph nhn c rng ci c gi tr nht v c sc sng mnh me nht trong trit hc ca ng chnh l php bin chng m thc cht l hc thuyt v s pht trin ton din vi t cch l s vn ng tin ti v s chuyn ho v cht, vi t cch l s i ln theo thang bc lgc c tun t v tnh cht mu thun ca s pht trin bao gm s tng tc gia cc mt i lp s ph nh tn ti hin c v ng thi l s gi li ci tch cc t qu kh.H vn php bin chng hin nay tr nn c bit cp bch l do tnh cht bin chng trong s pht trin ca x hi v ca s nhn thc khoa hc hin i ngy cng bc l r nt hn. Nhng chuyn bin mang tnh lch s ton cu v v cng a dng ang din ra ht sc mnh m trong i sng x hi trn khp hnh tinh chng ta hin nay. Bn cnh trong s pht trin ca mnh khoa hc t nhin hin i cng ang vp phi khng t cc vn bin chng ca chnh s pht trin. Gi y s tin ho ca gii t nhin ang c nghin cu mi cp cu trc. Quan im bin chng v s pht trin xm nhp vo nhn thc khoa hc t nhin c mc v m ln mc vi m. Nguyn tc pht trin thc s tr thnh nguyn tc ph bin trong nghin cu khoa hc.S tin b v nhng thnh cng tuyt vi ca sinh hc my nm gn y nh du bc ngot mi ca s xm nhp ngy cng su hn vo cc b mt trong cu trc v trong s pht trin ca th gii vt cht sng. iu ni bt nht v mt ny chnh l ch sinh hc phn t ngy cng quay tr li mnh hn vi t tng v s pht trin v s t pht trin.B mt ca s t pht trin ca cc c th sng ang dn dn c m ra qua nhng thnh cng ca k thut di truyn ca cng ngh sinh hc. C s phn t v di phn t ca s pht trin c th v ca s tin ho ni chung v vy ang th ht mnh m tr tu ca nhiu nh sinh hc v nhiu phng th nghim ln ca th gii hn bao gi ht.Nguyn tc pht trin ang tr thnh nguyn tc c bn ca ton b nhn thc sinh hc hip i. Vai tr to ln ca ca t tng pht trin i vi s tin b ca khoa sinh thi hc v ca thc tin sinh thi ngy cng r nt hn v hin nhin hn. Cuc cch mng khoa hc k thut v cng ngh hin i lm bc l nhng mu thun ca s tin b m trong qu kh thng c xem nh l s lm ch ca con ngi i vi cc lc lng t pht ca t nhin nh l s thng tr ca con ngi i vi gii t nhin. Tic rng trn thc t s lm ch s thng tr khng ch em li ton nhng ci hay nhng iu tt m cn gy nn c nhng tn tht khng nh cho chnh con ngi ln cho gii t nhin mt khi con ngi khng kim sot c n. ng thi: vic p dng hp l cc thnh tu khoa hc v cng ngh mi nhm gp phn bo v gii t nhin pht trin bn thn con ngi thc y s pht trin x hi trn nn tng ca ch ngha nhn o ch c th thc hin c mt khi t chng trong mi quan h bin chng. Chnh s bin i s ci to mi trng t nhin v x hi mt cch hp l v trn c s nhn o l chic cha kho gii quyt cc vn bc bch ang c t ra trc nhn loi.R rng l vic vai tr ca php bin chng tng ln mt cch c bit khng ph thuc vo bn thn trit hc Hegel. Tuy nhin chnh hc thuyt cua Hegel l th trit hc bin php bin chng thnh trung tm, thnh ht nhn ch thc ca ton b h vn trit hc. Php bin chng c Hegel l gii l phng php ng n nhn thc cc vn trit hc. Phng php t duy bin chng c ng nghin cu mt cch y nht v c cn c vng chc l phng php cha tng thy trong lch s trit hc trc Mc. Trong trit hc Hegel php bin chng biu hin ra l l lun nhn thc v l hnh thc cao nht ca lgc hc ca t duy lgc. ng thi n cng ch nh mt th gii quan c bit cn t trn nim tin vo tnh tt yu ca s tin b vi t cch l kt, qu ca s pht trin hp quy lut.Do tnh hn ch ca cc iu kin lch s v thin hng ng ho vi trt t x hi ph hin tn thi m Hegel c nhng kt lun mu thun v khng nht qun. Tri vi cc nguyn tc xut pht ca mnh. Hegel t ra mt gii hn cho s pht trin ca nhn loi k c cho s pht trin ca trit hc sau khi tuyn b rng hc thuyt ca mnh l s kt thc tuyt i hon thin ca t tng trit hc. Nhng ngay c nhng iu y cng khng lm mt i ngha tin b ca cc nguyn tc bin chng xut pht ca Hegel. Ph hp vi chng Hegel quan nim lch s ton cu l s tin b trong nhn thc v t do. Cho d bn cht ca t do c c hiu khc nhau xong vic tha nhn n vn tr thnh mt trong nhng tiu chun quan trng ca ch ngha nhn o v v s cng bng x hi. chnh l l do ti sao s quan tm ca nhiu nh trit hc hin i n hc thuyt Hegel tr thnh s quan tm c c s su sc v mang ngha thit thc. Nhn y cn phi nhc n s nh gi ca C. Mc i vi php bin chng ca Hegel v chnh C. Mc khng nhng ch ph phn mt cch su sc php bin chng ca Hegel m cn ci to php bin chng xy dng nn php bin chng duy vt duy nht v thc s khoa hc vi mu mc tuyt vi ca n l tc phm ch yu ca ng - b "T bn". C.Mc vit: "Tnh cht thn b m php bin chng mc phi trong tay Hegel tuyt nhin khng ngn cn Hegel tr thnh ngi u tin trnh by mt cch bao qut v c thc nhng hnh thi vn ng chung ca php bin chng y Hegel php bin chng b ln ngc u xung t. Ch cn dng n li l s pht hin c ci ht nhn hp l ca n ng sau lp v thn .Trit hc duy vt bin chng chnh l gii php cho nhim v nghin cu c C. Mc t ra C. Mc v Ph.ngghen khng gn ghp hay hp nht mt cch n gin php bin chng ca Hghen vi ch ngha duy vt trc . trc ht l ch ngha duy vt ca L. Phoibc. Trn thc t cc ng phi tin hnh mt cng vic ht sc phc tp v s l chnh l cai to mt cch duy vt i vi php bin chng duy tm ca Hegel: chnh l v ci to mt cch bin chng i vi ch ngha duy vt my mc v siu hnh.Trong trit hc Mc php bin chng v ch ngha duy vt khng phi l cc b phn cu thnh ring bit tch ri nhau m chng chuyn ho ln nhau xm nhp vo nhau v to thnh mt chnh th hu c. Ch ngha duy vt trong h thng trit he mcxt khng nhng l l lun m cn l phng php nghin cu duy vt. ng thi php bin chng mc xt khng ch l phng php m cn l l lun hn th na l l lun hon thin nht y nht ton din nht v khng phin din nht v s pht trin.Cn phi c bit nhn mnh rng cc nh sng lp chu ngha Mc khng bao gi coi cng vic ca mnh nhm chnh l v ci to mt cch duy vt i vi, php bin chng ca Hegel l hon tt. Tri li cho n tn cui i cc ng vn khng ngng nhc nh rng cn phi c nhng nghin cu chuyn su v nhng khi qut mi v php bin chng Hegel. iu m tic thay cc ng cha kp thc hin.Noi theo tm gng ca C. Mc v Ph. ngghen. V. I . Lnin cng kin tr nhn mnh v s cn thit phai tip tc cng vic chnh l mt, cch duy vt i vi php bin chng Hegel. Trong bi vit "V tc dng ca ch ngha duy vt chin u" - tc phm c coi mt cch xc ng l di chc trit hc ca Lnin - ng ku gi thnh lp "Hi nhng ngi bn duy vt ca php bin chng Hegel" tin hnh cng tc nghin cu giai thch v tuyn truyn php bin chng ca Hegel: "Da vo cch ca Mc vn dng php bin chng ca Hegel hiu theo quan im duy vt chng ta c th v cn phi nghin cu php bin chng trn tt c cc mt". Nhng ch dn rt: quan trng v qu bu cng ng thi l nhng kt lun c chnh Lnin rt ra t cc nghin cu ring ca ng v trit hc Hegel v trc ht l v php bin chng Hegel. Ngay t gia nhng nm 90 th k XIX Lnin vch ra mt cach su sc ngha x hi ca php bin chng Hegel cua mt cch mng ca n m thm ch phi Hegel mi b qua trong bi vit nhan "Phrirch ngghen" Lnin vit: "Lng tin ca Hegel vo l tnh ca con ngi v vo quyn li ca con ngi v nguyn l c bn ca trit hc Hegel cho rng trong th gii lun din ra mt qu trnh lin tip bin ho v pht trin a dn nhng hc tr ca nh trit hc Bclanh khng mun iu ho vi hin trng n ngh cho rng ngay c cuc u tranh chng hin trng cuc u tranh chng bt cng ang tn ti v chng iu c ang honh hnh cng bt r t quy lut ph bin l s pht trin khng ngng. Nu mi ci u pht trin nu nhng th ch ny b th ch khc thay th vy th ti sao ch chuyn ch ca vua ph hay ca Nga hong vic mt thiu s rt nh lm giu trn lng tuyt i a s s thng tr ca gii cp t sn i vi nhn dn li c tn ti mi?"Nh vy tim nng cch mng trong php bin chng ca Hegel c Lnin vch ra; tim nng biu hin ni dung c bn ca n: tnh c quy lut ni ti ca s pht trin s u tranh gia cc mt i lp s ph nh bin chng vi t cch mt bc thang tt yu ca s pht trin.Nh mi ngi n bit trong nhng nm chin tranh th gii ln th nht cho du phi bn tm vi cuc u tranh chnh tr trc tip vi vic phi phn tch qu trnh din tin v s chn mui ca cch mng Nga. Lnin vn tm c thi gian nghin cu mt cch c h thng trit hc Hegel c bit l "Khoa hc lgc" v "Nhng bi ging v lch s trit hc" ca Hegel. Cc bn tm tt su sc v c ng v nhng tc phm thin ti ny to thnh b phn ng k v hn na l b phn quan trng nht trong "Bt k trit hc" ni ting ca V.I. Lnin. trong khng nhng ng vch r s phong ph tuyt vi ca cc tc phm c bn ca Hegel m cn a ra cc kt lun trit hc mi gp phn lm phong ph thm ch ngha duy vt bin chng. "Bt k trit hc" ca V.I. Lnin chng t y sc thuyt phc rng cng vic chnh l mt cch duy vt i vi php bin chng Hegel cn lu mi hon tt rng trong lnh vc ny s c nhng nghin cu khm ph v thnh tu mi. Trong khun kh bi vit ny chng ti khng th xem xt mt, cch tht s c h thng v tht y s phn tch ca Lnin v "Khoa hc lgc". Do vy chng ti ch cp n s nh gi chung v khi qut ca Lnin i vi hc thuyt lgc ca Hegel. Thc cht ca s nh gi ny l: di hnh thc ln ngc hc thuyt Hegel phn nh bc tranh khch quan v th gii. Phn tch quan nim ca Hegel v nim m rt cuc ho ra l gii t nhin. Lnin vit: "Hegel on c mt cch ti tnh bin chng ca s vt (ca nhng hin tng ca th gii ca gii t nhin) trong bin chng ca khi nim".Ni cch khc cc quy lut ph bin ca s pht trin ca gii t nhin ca x hi loi ngi v ca s nhn thc khng th c m hnh ho ch ph hp vi cc quy lut ca mt mnh s nhn thc ca mt mnh t duy nh h thng Hegel gi nh. Khng th rt ra cc quy lut ca tn ti t t duy. T mt thc t l cc quy lut ca tn ti c phn nh trong t duy. Hegel rt ra mt kt lun sai lm rng tn ti thc cht l t duy. Quan h hin thc b Hegel thn b ho b t ln ngc chn ln u. Nhng d sao Hegel cng lun chng theo kiu duy tm lun im cho rng cc hnh thc ca t duy l s phn nh cc mi quan h vn c trong t nhin v trong x hi khng ph thuc vo t duy. Quay tr li vn ny mt ch khc. Lmn vit: "Hegel chng minh rng nhng hnh thc lgc v nhng quy lut lgc khng phi l mt ci v trng rng: m l phn nh ca th gii khch quan. Ni ng hn khng phi ng chng minh nh vy m on thy mt cch ti tnh nh vy"Khi phn tch "Khoa hc lgc" ca Hegel. Lnin thng xuyn i chiu n vi "T bn" ca Mc v phng php lun ca "T bn" l kt qu ca mt vic lm s l chnh l theo cch duy vt i vi php bin chng duy tm ca Hegel. Trong tc phm c bn ny ca mnh Mc nghin cu. th nht s pht trin ca ch ngha t bn; th hai s pht trin ca nhn thc v kinh t t bn chu ngha (lch s ca kinh t hc chnh tr) v th ba s pht trin ca cc phm tr kinh t hc m thng qua vic nghin cu quan h sn xut v trao i t bn ch ngha c thc hin.Vch ra s thng nht ca ba mt c bn ny (bn 'th lun, nhn thc lun v lgc hc) trong vic nghin cu phng thc sn xut t bn ch ngha. Lnin i n mt kt lun v cng quan trng: "Mc khng li cho chng ta "lgc hc" (vi ch L. vit hoa), nhng li cho chng ta lgc ca "T bn" v cn phi tn dng y nht lgc gii quyt vn m chng ta ang nghin cu. Trong "T bn", Mc p dng lgc php bin chng v l lun nhn thc . . . ca ch ngha duy vt vo mt khoa hc duy nht: m ch ngha duy vt th ly Hegel tt c ci g c gi tr v pht trin thm ln" Nh tr tu uyn bc ca Mc m php bin chng duy vt c to ra v vi tt c s i lp vi phng php Hegel n vn tha nhn v nhn mnh s ging nhau ca mnh vi phng php Nh trn ni cho n nay s quan tm i vi di sn trit hc ca Hegel vn khng ngng tng ln. Phi coi y l hin tng tch cc v v thc cht s quan tm ngy mt tng ln ny l s quan tm khng nhng i vi th trit hc tng kt v mt l lun lch s bin chng c t trc m cn l s quan tm i vi ton b lch s nhn thc ni chung. S tht l ngy th nu nh khng nhn thy rng tu thuc vo nh hng khoa hc v thc h m cc nh trit hc se c cc cch tip cn khc nhau i vi vic nghin cu v nh gi php bin chng ca Hegel. Mt s nh trit hc c gng nghin cu cc t tng bin chng thin ti ca Hegel trn c s cc d liu ca khoa hc hin i v kinh nghim lch s mi ca thi i. Ngc li c mt s nh trit hc khc li tin hnh nghin cu php bin chng Hegel ct ch bc b n ch thuyt phc ngi khc tin rng v nguyn tc php bin chng khng p dng c vo th gii khch quan m ch c quan h vi t duy Nh vy khng th khng nhn thy rng trong s nhng ngi nghin cu php bin chng Hegel th mt s l cc nh bin chng cn s khc l k th ca php bin chng.L nhng ngi ng h s pht trin sng to php bin chng chng ta nh gi cao cng lao v i ca Hegel cho php bin chng v coi vic tip tc tng kt khi qut nhng thnh tu mi nht ca khoa hc v ca thc tin hin i lm giu thm php bin chng duy vt ca C. Mc l nhim v quan trng v khng bao gi kt thc. 3.2. Hn ch ca php bin chng Heghen

Mc d Hegel l mt ci u bch khoa nht ca thi i mnh song ng vn b hn ch. Mt l bi nhng gii hn khng th trnh c ca s hiu bit ca bn thn ng. Hai l bi nhng kin thc v nhng quan nim ca thi i ng cng c tnh cht hn ch nh th c v khi lng ln v chiu su. Ba l Hegel l mt nh duy tm, ngha l i vi Hegel, nhng t tng trong u c ca mnh khng phi l nhng phn nh t tru tng ca nhng s vt v qu trnh hin thc, m ngc li, i vi ng, nhng s vt v pht trin ca chng ch l nhng phn nh vn l hin thn ca mt " nim" tn ti mt ni no ngay trc khi c th gii. Nh vy, tt c u b t ln ngc v mi lin h hin thc ca th gii u hon ton b o ngc.Mc du Hegel nm c mt cch ng n v thin ti mt s lin h c bit gia cc hin tng nhng do nhng nguyn nhn ni trn, v chi tit, nhiu ci trong h thng ca ng ta nht nh phi c tnh cht g p, gi to, h cu, tm li l b gii thch sai lch i. H thng Hegel, vi t cch l mt h thng nh th, l mt ci thai non khng l nhng cng l ci thai non cui cng trong loi. C th l h thng y cha ng mt mu thun bn trong khng th cu cha c: mt mt, tin c bn ca n l mt quan im lch s cho rng lch s nhn loi l mt qu trnh pht trin m xt v bn cht th khng th tm c nh cao ca n v mt tr tu trong vic pht hin ra ci gi l chn l tuyt i. Nhng mt khc, h thng Hegel li khng nh rng n l hin thn ca chnh ngay chn l tuyt i y. Mt h thng nhn thc v t nhin v lch s bao qut tt c v hon tt mt ln l xong vnh vin, l mu thun vi nhng quy lut c bn ca h t duy bin chng; nhng iu hon ton khng loi tr m tri li cn bao hm vic cho rng s hiu bit c h thng v ton b th gii bn ngoi c th t c nhng bc tin khng l t th h ny qua th h khc.Tuy c nhiu nhc im l mu thun gia php bin chng c tnh cch mng vi h thng duy tm c tnh cht bo th nhng trit hc ca Hegel thc s l mt h thng s, k v nht trong lch s trc Marx ni chung v trong trit hc c in c ni ring.

KT LUN

Lch s trit hc cho thy Heghen khng ch l mt thin ti sng to, m cn l mt nh khoa hc c tri thc bch khoa, nn nhng tch cc pht trin ca ng mang tnh cht vch thi i. Nu nh b i phn duy tm th php bin chng ca Heghen tr thnh tuyt vi. Heghen coi nn tng trit hc l tinh thng tuyt i nn yu t duy tm chi phi ton b h thng trit hc ca ng. Bng t tng , trit hc ca Heghen thc s tr thnh xing xch tri buc con ngi v to ra nhng hn ch khng nh. Hn ch c bn nht ca trit hc Heghen theo Phoi bc l ng trn lp trng duy tm khi gii quyt vn v mi quan h gia con ngi vitg, gia tinh thn v vt cht v coi nim tuyt i v yu t thn linh l trn ht: "Trit hc Heghen l ni n nu cui cng, ch da hp l cui cng ca thn hc" V sau ny Mc v ng-ghen ph phn quyt lit ch ngha duy tm trit hc ca Heghen. hc thuyt ca Heghen v nh nc v v php quyn khng ph hp vi hin thc, nim tuyt i ch l thc ca con ngi c xt bn ngoi con ngi v ngoi gii t nhin bin n thnh tuyt i, nhng phn on ca Heghen v s chuyn ho t tng thun tu, nim thun tu thnh ci t nhin thnh ci tn ti khc ca tinh thn l khng th chng minh c.Trong nhng bi vit ca Heghen nhen nhm t tng cch mng l bi v nu nh vt b hnh thc thn b php bin chng ca Heghen tr thnh hnh thc c bn cho mi php bin chng. Mc d ra sc nhn mnh mt hiu qu ca thc, i lp quan im bin chng v s pht trin vi quan im siu hnh, nhng i vi lp trng ca phi duy tm, h khng th to ra php bin chng khoa hc.Chnh hnh thc duy tm to ra nhng hn ch nht nh ca trit hc Heghen, song chng ta phi tha nhn nhng ng gp khng nh ca Heghen vi trit hc. Ngay nhng hn ch ca Heghen gp phn vo cc nghin cu ca Mc v ng-ghen. Php bin chng duy tm ca Heghen gp phn rt ln Mc xy dng php bin chng duy vt, Heghen l ngi u tin tng kt ton b lch s nhn thc, tm ra nguyn l c bn ca t duy bin chng v xy dng mt cch c h thng cc quy lut ca php bin chng trn c s ch ngha duy tm. V chnh Mc v ng - ghen t nhn l chu n ln ca Heghen, ta c th ni khng c trit hc c c in th khng c trit hc Mc-Lnin, cng nh khng c trit hc Heghen th cng khng c php bin chng duy vt lch s. Cng lao ca Heghen trc ht l ch Heghen ph phn mnh m phng php siu hnh ca t duy v c lp n vi phng php bin chng. ng l ngi u tin din t nhng quy lut ca php bin chng v n c xem nh linh hn ca mi nhn thc chn l khoa hc. N vch ra cho mi i tng nhng mu thun bn trong, s pht trin mu thun dn ti ph nh mt i tng ny v xut hin mt i tng khc. Mc xy dng thnh cng php bin chng duy vt l nh phn ln vo Heghen. Heghen l ngi u tin tng kt ton b lch s nhn thc, tm ra nguyn l c bn ca t duy bin chng, v xy dng mt cch c h thng cc qui lut ca php bin chng trn c s ch ngha duy tm. Php bin chng ca Hrghen gp phn vo nhng tin l lun cho vic hnh thnh th gii quan duy vt bin chng. Mc d np di nhng ci thn b th phng php bin chng c h thng ca Heghen xy dng c cc nh sng lp ch ngha duy tm nh gi cao, bn cnh h ch ra nhng hn ch r tt: tnh cht thn b tuyt nhin khng ngn cn Heghen tr thnh ngi u tin trnh by mt cch bao qut v c thc nhng hnh thi vn ng chung ca php bin chng y. Php bin chng ca Heghen l php bin chng ln u xung t, ch cn ln ngc u n ln ta s pht hin ra nhng ht nhn thn b ng sau lp v thn b. Chnh Mc v ng-ghen dng nhng t tng cch mng ca php bin chng Heghen lun giao cho nhng kht vng dn ch cch mng ca mnh.L mt sinh vin nghin cu v trit hc v cn nhn ra nhng mt tch cc v hn ch ca trit hc Heghen. c bit phi da vo nhng phn tch, nh gi ca nhng bc tin bi v trit hc Heghen. iu ln nht ta nhn thy khi nghin cu trit hc Heghen l phi vt qua trit hc ny n vi trit hc chn chnh - trit hc duy vt - trit hc Mc-Lnin.TI LIU THAM KHO

1. C.Mc v Ph.ngghen. Ton tp. t 23. Nxb Chnh tr Quc gia. H Ni. 1993. tr.35.

2. Gio trnh kinh t chnh tr hc - NXB gio dc 1996,

3. Gio trnh trit hc Mc Lnin - NXB chnh tr quc gia (tp I, tp II).

4. Ti liu hc tp l lun chnh tr ph thng (NXB chnh tr quc gia (tp 1).

5. Tp ch Trit hc

6. V.I.Lnin.Ton tp. t.45.Nxb Tin b. Mtxcva. 1983. tr. 36

7. V.I.Lnin sd.t.2. tr. 5-6.

8. V.I.Lnin.. Sd.. t. 29. tr. 209.

9. V.I. Lnin. Sd.. tr. 191.

10. V.I. Lnin. Sdd.. tr. 359 - 360.

Hc vin thc hin: L Vit Thnh 6