TÍNH CHẤT QUANG HỌC CỦA HỆ KEO

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    1/36

    TNH CHT QUANG HCCA H KEO

    Trn LM NhnNguyn Th Minh Khoa

    Hunh Vn ng

    http://www.ctu.edu.vn/
  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    2/36

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    3/36

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    4/36

    Khi nh sng chiu qua h phn tn ta c th

    thy cc hin tng sau: S khc x tia sng bi cc ht ca pha phn tn

    S truyn tia sng qua h

    S phn x tia sng bi cc ht ca pha phn tn S phn tn tia sng

    S hp th tia sng bi pha phn tn chuyn

    quang nng thnh nhit nng

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    5/36

    I. S PHN TN NH SNG

    John Tyndall(1820 1893)

    1. Hiu ng Tyndall

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    6/36

    2.S phn tn nh sng

    Nm 1857 nh bc hc Faraday v sau nm 1869 Tyndall lu n hin tng m c. l hiu ng Tyndall.Hintng ny ch quan st c khi bc sng nh sng ln

    hn kch thchtca pha phn tn. Nubc sng nhhnkch thc ht th xy ra hin tng phn x.Nguyn nhn:trngintca nh sng lm phn cc hacc nguyn t v phn tca mi trng. S phn cc ha xy

    ra vitnsbngtnsca nh sng iti v cc nguyn t,phn tt n tr thnh ngun pht sng l nh sng phn tn.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    7/36

    c tnh ca nh sng phn tn

    Truyn theo mi hng

    Cng ca nh sng phn tn theo cc

    hng khc nhau l khc nhau nh sng phn tn thng b phn cc

    i vi cc ht b th nh sng phn tn theo

    gc 0o v 180ohon ton khng phn cc, cnnh sng phn tn theo gc 90ol phn cchon ton

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    8/36

    3. Phng trnh Rayleighv s phn tn nh sng

    Nm 1871, nh vt l hcRayleigh thit lpphng trnh v s phntn nh sng cho cc h

    phn tn gm cc ht hnhcu, khng dn in v cbn knh r 0,5 vi nng ht nh tc l cc htcch nhau tngiln.

    opt Iv

    nn

    nnI

    4

    2

    2

    2

    2

    1

    2

    2

    2

    13.

    24

    Ipt

    , Io

    : cng nh sng phn tnv nh sng tin1, n2: chit sut ca pha phn tnv mi trng phn tn: nng htv: th tch ca mt ht

    : bc sng nh sng ti

    Lord Rayleigh(1842 1919)

    (V.1)

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    9/36

    4. Cc yu t nh hng n s phn tn nhsngca h keo

    S phn tn nh sng ph thuc vo chit sut

    S phn tn t l thun bc hai vi th tch ht

    S phn tn ph thuc vo bc sng nh sngDo cng nh sng phn tn t l nghch bc bn vi bcsng nn bc sng cng nh th b phn tn cng mnh vngc lai.

    022

    2

    1nn H khng phn tn nh sng (nh tng ca

    glycerin trong carbon tetra clorua c lmbn bng natri oleat th trong sut)

    constv .

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    10/36

    Nm 1760, Lambert nghin cu s ph thuc ca cng nh sng su khi i quamt mi trng no v thit lp c phng trnh:

    Trong : I,Io: cng nh sngtia l v tia tik: l h s hp th dung dchl: b dy ca mi trng nghin cu

    Theo nh lut lambert th nu dyca mi trng tng ln heo cp scng th cng ca tia l gimtheo cp s nhn

    I = Ioe-kt (V.2)

    II. S HP TH NH SNG

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    11/36

    Sau nh bc hc Beer xc nh rng: h s hp th ca dung dch c dung mikhng mu v trong sut t l vi nng mol ca cht tan, tc l:

    k = KC (V.3)

    Trong : K l h s hp th mol.

    C l nng mol ca dung dch

    Th V.3 vo V.2 ta c phng trnh Lambert Beer:

    I = Ioe-KCl (V.4)

    Ly ln 2 v ca phng trnh:

    KClI

    Io ln (V.5)

    I

    Io

    ln: mt quangca dd k/h l E (cn gi l tt hay hp th

    T s c gi l trong sut tng i ca dung dchI

    Io

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    12/36

    Bin i (V.4) ta c KCl

    o

    oKCl

    o

    KCl

    o

    eI

    IIe

    I

    Ie

    I

    I

    111 (V.6)

    o

    o

    I

    II c gi l hp th tng i ca dung dch

    H s hp th mol K l mt hng s, l i lng c trng cho cht cho.Nu chn C= 1, l = 1 th

    I

    IK oln

    Tc l K chnh l mt quang ca

    dd khi nng mol v b dy calp dd l n v

    K khng ph thuc vo nng nhng bin thin theo bc sng ca tia ti, nhit v bn cht ca dung mi. l Lambert khng ch ng vi dung dch thc mng vi c h keo c nng long v b dy ca lp dd nh.

    Kch thc ht nh hng n s hp th nh sng gin tip qua s phn tn nh sng.Do s phn tn nh sng, mt phn nh sng trng i qua h mt i v mt phn bc xlm cho chng ta tng l s hp th. V vy phng trnh (V.4) c vit li nh sau:

    I = Ioexp[-[K+F( r )]C.l]

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    13/36

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    14/36

    III. MU SC CA H KEO

    hng ngc (cht

    ln l Fe)

    Mu ca cc loi qu{ l do s c mt trong mt lng v cng nh kim loinng v cc oxit ca chng trng thi phn tn keo

    Ngc bch (mu xanh

    do Crm)

    Peridot

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    15/36

    Mu sccah keo cckzphctp .N phthuc vo bncht ca pha phn tn, mi trng phn tn, phn tn,hnh dng,cuto v phng quan st cngnhhngnmu cah keo.

    Cc sol khng mu m pha phn tn l kim loi khng hpth

    chn lc cc tia sng th khi chiu nh sng thngthng cmu da cam, cn chiu sng ngang th mc mu xanh datri. Tuy nhin, cng c nhiu sol kim loi c mu l do shpthchnlc cc tia sng.

    Mu scca sol kim loi cngcckz phc tp. l do s

    hp th nh sng bi cc ht kim loi v mt phn quangnngbin thnh hitnng. Bn cnh kim loivahpthmnh nh sng liva phn tn mnh nh sng

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    16/36

    IV. CC PHNG PHP QUANG HC NGHIN CU H KEO

    Ngy nay cc phng php quang hc l phngphp ph bin nht xc nh kch thc, hnhdng v cu to ca h keo. V cc phng php nythng nhanh chng v tin li, cho kt qu chnhxc. Mt s phng php thng dng hin nay l:

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    17/36

    Knh siu hin vi

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    18/36

    S khc bit gia knh siu hin vi v knh hin vithng

    Knh hin vi thngS quan st tin hnhnh nh sng xuyn qua

    vt. Do ht c mu tiv th trng c musng.

    Knh siu hin viThtrng th ti v nhsng t ngun khng

    p vo mt ngiquan st cn cc htkeo th sng v n phntn nh sng.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    19/36

    1. Phng php siu hin vi: Nm 1903,Zicdentoff v Zsigmondy pht minh ra phng

    php knh siu hin vi c th m t bng hnh sau:

    Richard Zsigmondy

    (1865 1929)

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    20/36

    iu kin s dng phng php siu hin vi

    Khong cch gia cc ht phi ln, ln hn cc phn chitca knh hin vi (khong cch nh nht gia hai im m knhhin vi c th quan st c) tc l nng ht phi nh.Nu khng cc ht dnh li, ta khng phn bit c.

    Kch thc ht cng khng qu b hay qu ln. Nu cc htqu b th cng nh sng phn tn qu b, nu qu lnth phn x xung quanh u gy kh khn cho vic quan st.

    Chit sut ca pha phn tn v mi trng phn tn phi

    ln. Nu khng th cng nh sng yu khng th nhn rc.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    21/36

    S ng i ca nhsng qua knh t quang

    n:s ht trung bnh c trong h.

    V: th tch h phn tn

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    22/36

    Bn canh knh siu hin vi, ngi ta cn sdng knh siuvi c knh t quang cho thtrngti. l mtthu knhcctmm trn v cc b th cm. Nguyn tc l

    tia sng tdiithng vo knh t quang rihit vomtimnm trong cuvet chahcn nghin cut trnknh t quang. Do mtdica knh t quang c mt mngche hnh trn nn cc tia sng khng th xuyn qua n i vo ng knh c v ch c nhng tia p vo knh

    nhng bn ngoi mng l i ln qua cuvet (hnh).Knh nyr, ngin v c thlp vo btcmt knh hin vi no. Da vo phng php siu hin vi ngi ta c th m

    csht c trong mtth tch xc nh. Tuy nhin, vicxc nhshtphicthchinnhiuln v ly gi trtrung bnh v cc ht keo lc no cng c chuyn ngBrown.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    23/36

    Nu bit c th tch ca h keo th ta tnh cnng ht:

    Vi n : s ht trung bnh c trong hV: th tch h phn tn

    Nu bit c khi lng ring ca ht l dv khi lng mca phaphn tn trong mt lit dd th ta c th tnh c kch thc cc httrong mt n v th tch nghin cu:

    trong : l th tch ca mt ht

    V

    n

    ndvm nd

    mv (V.9) (V.10)

    v

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    24/36

    Nu ht keo l hnh cu ta c th tnh c bn knh ca ht keo:

    Nu ht hnh lp phng ta tnh c kch thc l ca ht:

    32

    4

    3

    3

    4

    nd

    mr

    nd

    mrv

    (V.11)

    33

    nd

    m

    lnd

    m

    lv (V.12)

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    25/36

    Phng php siu hin vi khng nhng xc nh c kch

    thc trung bnhca ht m cn c th bit c hnh dnght.

    Nu nh sng quan st c trong th trng lp lnh thchng t n bt i xng. Nguyn nhn l do cc ht khng

    phi hnh cu b nh hng ca chuyn ng Brown nn bnh sng chiu vo khc nhau v din tch b chiu sng v ntruyn vo mt ta lng nh sng khc nhau thi im khcnhau.

    Nu cc ht quan st c lng nh sng u khnglp lnhth chng t l dng kh i xng.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    26/36

    Gn y, ngi ta s dng knh siu hin vi dng. Knh nyc th xc nh nhanh chng s ht trong mt n v th

    tch lyosol hay aerosol. Nguyn tc hot ng: lyosol hay aerosol chy dc theo

    rnh cuvet 2 c t cng trc vi ng knh hin vi 5. Miht i vo vng chiu sng bi ngun sng 3 cho mt msng. Tng s m sng c th m c d dng. Chia

    s m sng cho th tch lyosol hay aerosol m b phn 1o c, t tnh c nng ht. u im:loi b hu ht cc nhc im ca knh siu

    hin vi v tit kim c thi gian.- T ng ho vic m bng cch: knh c thay i th

    no nh sng i t cc ht chiu vo catod ca mt nkhuch i nh sng. Mt m sng i qua cuvet s tonn mt xung in m sau khuch i th c ghi bi mtmy m

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    27/36

    2. Phng php knh hin vi electron Ngi ta thay th nh sng bng mt chm electron nhanh.

    Dn ti vic tng cng kh nng phn chit ca knh v cth chp c nh ca ht keo. di sng ca chmelectron l l 0.02 0.05 , xp x bng kch thc nguyn t.Khi kh nng phn chit ca knh hin vi electron c

    nng ln t 5 10 . Hnh nh thu c trn mn huznhquang c th chp nh c v sau phng i nh lnnhiu ln.

    Do electron d b phn tn v d b hp th nn vic hi t cc

    tia sng phi dng in trng hay t trng gy nn nh cccun in t. gim bt s phn tn electron, bn trongknh hin vi electron phi l mi trng chn khng.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    28/36

    u im:C th thy c cc ht rt nh vi

    tt c cc c tnh v hnh dng v cu to.

    Nhc im: Phi s dng t m, mu chun bphc tp v phi m bo mi trng chnkhng cao. Ngoi ra, mu t trong chn khng

    nn khng th quan st cc ht keo chnh trongh c m ch c th quan st na trong ktta kh.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    29/36

    3. Phng php o c

    Phng php ny da trn s phn tn nh sng ca h keo. Xc nhcng m c ca h cho c th xc nh c kch thc ht keohay nng pha phn tn. Khi phng trnh Rayleigh c th c vitli nh sau:

    vkCIvvIkIvkIpt 0002

    42

    2

    2

    1

    2

    2

    2

    131

    224

    nn

    nnk

    vC .

    Vi

    v

    (V.13)

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    30/36

    Cc i lng trong phng trnh Rayleigh bit, ch cnxc inh nng th tch ca pha phn tn C v cng tuyt i ca tia ti v tia phn tn (I0,Ipt) c th tnh c thtch trung bnh ca ht v. Tuy nhin, vic xc nh cng tuyt i ca tia ti v tia phn tn i hi dng c kh phctp nn n gin ngi ta dng mt phng php khc l phng php o c bng mt c k

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    31/36

    4

    6

    8 9

    10

    7

    5

    2

    31

    S c k Kleinmann

    1.Ngun sng

    2,3.Cuvet ng dung dch

    4,5.mn che di ng

    6,7.Thi thy tinh

    8,9.Lng knh

    10.Th knh

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    32/36

    i vi phng php o c ta tin hnh o m cca dung dch nghin cu so vi m c ca dung dchchun ( bit kch thc ht).T tnh ra kch thc httrong dung dch nghin cu. iu kin p dng phngphp ny l nng th tch ca pha phn tn trong hai dungdch l bng nhau.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    33/36

    ckgm hai cuvet thy tinh hnh trginght nhau,mtng ng dung dch nghin cu v mtng ngdung dchchun. Cho chm nh sng mnhchiu ngangvo hai cuvet hnh tr. Khi ta quan st chiungTyndall. Phn dung dchbchiu sng haing hnh tr

    c th iu chnh c bi mng chn. nh sng phntn bi cc dung dch cha trong cuvet i qua hai thithy tinh nhng vo trong dung dch cng su(nhm mc ch loi tr s phn x nh sng trn ccmt khum ca dung dch trong cuvet). T hai cuvet, nhsng phn tn hng v th knh nh h thng lngknh.th knh nm pha trn hai cuvet c chia ra lmhai phnnhn nh sng phn tn t hai cuvet ti.

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    34/36

    Cch xc nh: Khi nng hoc h cc mn chn tc l ta iuchn cng sng hai na th knh bng nhau. Ngha lcng nh sng phn tn ca dung dch nghin cu bngcng nh sng ca dung dch chun. Khi ta c:

    Nu bit c kch thc ht trong dung dch chun th d

    dng bit c th tch trung bnh ca dung dch nghin cu

    '0201hIkCVhIkCV

    1

    2

    ' V

    V

    h

    h(V.14) V.15

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    35/36

    Lu :Phng php ny ch p dng tt cho h n phntn. Ngoi ra, bc sng trong phng trnh Rayleigh ch

    khng ph thuc vo kch thc ht i vi cc sol c phn tn cao nn phng php ny ch p dng cho h dth c phn tn cao.

    T phng php o c ta c th xc inhj c nng th tch ca h keo nghin cu. Vi iu kin l dung

    dch chun v h keo nghin cu phi cha cc ht c cngbn cht v cng kch thc. Khi pt (V.15) c th vit li:

    h

    h

    C

    C

    hChC

    '

    '2

    1

    21

    (V.16)

  • 7/31/2019 TNH CHT QUANG HC CA H KEO

    36/36

    Hin nay, ngi ta s dng c k quang in. Bng cch xcnh cng dng nh sng i v i tc dng vo t bo

    quang in ca nh sng phn tn t dung dch keo nghincu. Khi phng trnh (V.15) v (V.16) c th vit li nhsau:

    Tm li, phng php ny ch thch hp vi sol khng mu.

    i vi sol c mu v nht l sol kim loi th phng phpny khng p dng c. V s phn tn nh sng ca h nykhng tun theo phng trnh Rayleigh

    2

    1

    2

    1

    ' C

    C

    V

    V

    i

    i