Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Trang 1
MỤC LỤC Trang
LỜI MỞ ĐẦU
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
TRONG CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG .....................................................................1
1.1: Ngân hàng Thương mại trong nền kinh tế thị trường ......................... …...1
1.1.1: Kinh tế thị trường và những qui luật kinh tế cơ bản. ............................... 1
1.1.1.1: Khái niệm nền kinh tế thị trường ...........................................................1
1.1.1.2: Những qui luật kinh tế cơ bản trong nền kinh tế thị trường. .................2 2
1.1.2: Định nghĩa Ngân hàng thương mại ............................................................3
1.1.3: Các nghiệp vụ chủ yếu của Ngân hàng thương mại...................................3
1.1.3.1: Nghiệp vụ tạo vốn - nghiệp vụ nợ ..........................................................3
1.1.3.2: Nghiệp vụ sử dụng vốn - nghiệp vụ có ..................................................5
1.1.3.3: Nghiệp vụ trung gian, nghiệp vụ kinh doanh dịch vụ ngân hàng ...........7
....................................................................................................7
1.2: Hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực trong lĩnh vực ngân hàng ..................8 8
1.2.1: Cơ hội đối với ngân hàng Việt Nam trong xu thế hôi nhập .......................8
1.2.2: Những thách thức đối với Ngân hàng thương mại Việt nam
trong xu thế hội nhập ........................................................................................10
1.2.2.1: Dư nợ cho vay và tổng tài sản có tăng nhanh trong khi
vốn tự có tăng chậm ..........................................................................................10
1.2.2.2: Chi phí đầu tư cho phát triển và hiện đại hoá các dịch vụ
ngân hàng tăng nhanh không tương ứng với hiệu quả đem lại .........................11
1.2.2.3: Rủi ro các khoản cho vay trung dài hạn đối với
doanh nghiệp nhà nước ......................................................................................12
1.2.2.4: Thách thức về trình độ cán bộ trước yêu cầu hội nhập ........................13
1.2.2.5: Khả năng sinh lời Ngân hàng thương mại Việt Nam thấp ...................13
1.2.2.6: Yêu cầu về trình độ máy móc thiết bị ở trình độ cao hơn ....................14
1.2.2.7: Tính liên kết giữa các ngân hàng thương mại trong nước
tạo thành sức mạnh cạnh tranh còn nhiều bất cập ............................................15
1.2.2.8: Những khách hàng lớn bị Ngân hàng nước ngoài lôi cuốn ..................15
1.2.3: Đánh giá sức cạnh tranh của Ngân hàng thương mại
Trang 2
.......................16
.................18
..........................21
...................21
.......................21
......................23
...........................23
.................................24
....................................36
........ 41
NG
..............................47
Việt Nam trong xu thế hôi nhập .................................................
1.2.3.1: Các yếu tố nội tại của hệ thống ngân hàng thương mại
Việt Nam ..........................................................................................................16
1.2.3.2: Các yếu tố về con người .......................................................................17
1.2.3.3: Nhu cầu của khách hàng .......................................................................17
1.2.3.4: Lĩnh vực có liên quan và phụ trợ .........................................................17
1.2.4.: Các nguyên tắc – yêu cầu của hội nhập .................................................18
1.2.4.1 . Nguyên tắc hội nhập ............................................................................18
1.2.5.2. Các yêu cầu về hội nhập quốc tế .........................................
CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA
NGÂN HÀNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ
2.1. Tình hình kinh tế xã hội Thành phố Cần Thơ giai đoạn
năm 2002 - 2004..............................................................................
2.1.1: Thuận lợi và khó khăn trong việc phát triển kinh tế xã hội
của thành phố Cần Thơ giai đoạn 2002-2004 ............................
2.1.2: Tình hình kinh tế xã hội của Thành phố Cần Thơ trong
giai đoạn 2002 - 2004 ........................................................................................22
2.2. Thực trạng hoạt động của ngân hàng trong thời gian qua ....
2.2.1. Những thành tựu và hiện trạng hoạt động của ngân hàng
Việt Nam sau hơn 15 năm đổi mới (1988-2004) .................
2.2.1.1. Những thành tựu nổi bật của ngân hàng sau hơn 15
năm qua ............................................................................................................23
2.2.1.2. Những tồn tại và bất cập chủ yếu ........................
2.2.2: Thực trạng hoạt động của ngân hàng trên địa bàn
Thành Phố Cần Thơ giai đoạn 2002-2004 .........................................................30
2.2.2.1: Về huy động vốn ...................................................................................30
2.2..2.2: Hoạt động cấp tín dụng ngân hàng......................................................34
2.2.2.3: Thực trạng về hoạt động dịch vụ ngân hàng ....
2..2.2.4: Hiệu quả hoạt động của NHTM trên địa bàn
Thành phố Cần Thơ ...................................................................................
CHƯƠNG III: BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘ
CỦA NHTM TRONG XU THẾ HỘI NHẬP TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ CẦN THƠ ....................................................
Trang 3
.....................47
............................55
..............................64
PHẦN KẾT LUẬN ..........................................................................................71
- N ại
- W i
-
- UB ân
- A ng
- F i
-
- I g
- BIDV: Ng Phát Triển
- GDP: c dân.
-HSBC: Ngân Thượng Hải
3.1: Chủ trương định hướng nâng cao hiệu quả hoạt động
của ngân hàng trên địa bàn TP Cần Thơ .......................................
3.2: Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng
trong xu thế hội nhập..........................................................................................48
3.2.1: Giải quyết các khoản nợ khó đòi..............................................................49
3.2.2: Nâng mức vốn điều lệ. .............................................................................52
3.2.3: Các qui định về an toàn và tiêu chuẩn an toàn.........................................54
3.2.4: Việc kiểm toán và kiểm soát nội bộ .............................
3.2.5: Đa dạng hoá sản phẩm dịc vụ , phát triển công nghệ
ngân hàng ...........................................................................................................55
3.2.6.Nâng cao chất lương đào tạo đội ngũ cán bộ. .............
3.3: Các kiến nghị đối với cơ quan nhà nước để nâng cao
hiêu quả hoạt động của ngân hàng trong xu thế hội nhập ..................................67
3.3.1: Kiến nghị đối với chính phủ.....................................................................67
3.3.2: Kiến nghị đối với chính quyền địa phương .............................................69
3.3.3: Kiến nghị đối với ngân hàng thương mại................................................69
CÁC CHỮ VIẾT TẮT
HTM: Ngân hàng thương m
- IMF : Quỹ tiền tệ quốc tế
TO: Tổ chức thương mại thế giớ
- NHNN: Ngân hàng Nhà Nước
TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
ND: Uỷ Ban Nhân D
- L/C: Thư tín dụng
TM: Máy rút tiền tự độ
- HCM: Hồ Chí Minh
DI: Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoà
VCB: Ngân hàng Ngoại Thương
CB: Ngân hàng Công Thươn
- ACB: Ngân hàng Á Châu
ân hàng Đầu Tư và
- NH: Ngân hàng
Tổng sản phẩm quố
- QĐ: Quyết định
hàng Hồng Kông và
Trang 4
Lôøi MÔÛ ÑAÀU
øng khaùc cuõng
G MAÏI
û hoaït
ñoäng t ø heát söùc caàn thieát vaø mang tính thöïc tieãn cao
Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø taäp trung vaøo caùc noäi dung:
1. Tính thieát thöïc cuûa ñeà taøi
Trong tieán trình toaøn caàu hoùa neàn kinh teá theá giôùi, caùc hoïat ñoäng cuûa ngaân
haøng thöông maïi khoâng coøn boù heïp trong phaïm vi laõnh thoå cuûa moät quoác gia, maø
hoaït ñoäng thöông maïi ñaõ ñöôïc môû roäng treân phaïm vi taát caû caùc nöôùc treân theá giôùi.
Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø moät xu theá taát yeáu vaø moät yeâu caàu khaùch quan ñoái vôùi
baát kyø moät quoác gia naøo trong quaù trình phaùt trieån . Xu höôùng naøy ngaøy caøng hình
thaønh roõ neùt ñaëc bieät laø neàn kinh teá thò tröôøng ñang trôû thaønh moät saân chôi chung
cho taát caû caùc nöôùc, thò tröôøng taøi chính ñang môû roäng phaïm vi hoïat ñoäng gaàn nhö
khoâng bieân giôùi vöøa taïo ñieàu kieän taêng cöôøng hôïp taùc vöøa laøm saâu saéc vaø gay gaét
theâm trong quaù trình caïnh tranh. Trong lónh vöïc ngaân haøng coù theå hieåu hoäi nhaäp
quoác teá laø vieäc môû cöûa veà hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá ñoù vôùi coäng ñoàng taøi chính
quoác teá: quan heäï tieàn teä tín duïng vaø caùc hoaït ñoäng dòch vuï ngaân ha
nhö laø vieäc dôû boû nhöõng caûn trôû ngaên caùch khu vöïc naøy vôùi theá giôùi.
Hoäi nhaäp seõ mang laïi cho heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam nhieàu
cô hoäi ñeå phaùt trieån nhöng ñoàøng thôøi coù voâ vaøng nhöõng khoù khaên thaùch thöùc maø heä
thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam seõ gaëp phaûi trong quaù trình hoäi nhaäp. Ñeå
toàn taïi vaø phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khoâng ngöøng hoïc
hoûi tìm moïi bieän phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng, naâng cao naêng löïc caïnh tranh
trong quaù trình toaøn caàu hoùa. Xuaát phaùt töø yeâu caàu treân toâi choïn ñeà taøi: “ BIEÄN
PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔN
TRONG XU THEÁ HOÄI NHAÄP TREÂN ÑÒAN BAØN THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ” .
Qua ñoù cho thaáy ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, ñuû söùc caïnh tranh vôùi ngaân haøng
nöôùc ngoaøi caùc Ngaân haøng thöông maïi phaûi khoâng ngöøng nghieân cöùu, hoïc hoûi naâng
cao trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï, tìm moïi bieäp phaùp naâng cao hieäu qua
rong giai ñoaïn hieäân nay la
2. Muïc ñích nghieân cöùu:
Trang 5
Nghieân cöùu moät caùch coù khoa hoïc nhöõng lyù luaän cô baûn veà cung caàu, caïnh
tranh, ngaân haøng thöông maïi, nghieäp vuï cuûa Ngaân haøng trong cô cheá thò tröôøng,
taàm quan troïng vaø söï caàn thieát naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng.
Qua thaønh töïu vaø hieän traïng hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Vieät Nan, ñoàng thôøi
phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng thöông maïi Caàn Thô giai ñoaïn
2002-2004, xaùc ñònh ñöôïc nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên, haïn cheá trong vieäc huy ñoäng
voán, cho vay vaø hoaït ñoäng dòch vuï cuûa Ngaân haøng.
Tìm ra caùc bieän phaùp nhaèêm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng
phuø hôïp vôùi ñònh höôùng phaùt trieån cuûa Thaønh phoá Caàn Thô vaø ñeà xuaát nhöõng kieán
nghò trong vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng.
3. Phöông phaùp nghieân cöùu:
Trong quaù trình thöïc hieän nghieân cöùu coù söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän
chöùng, phöông phaùp thoáng keâ keát hôïp vôùi phöông phaùp so saùnh ñeå phaân tích vaø
laøm roõ nhöõng vaán ñeà cô baûn cuûa luaân vaên.
4. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu:
Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaäân vaên laø hieän traïng hoaït ñoäng cuûa
Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam so vôùi Ngaân haøng trong khu vöïc vaø treân theá giôùi,
tình hình kinh teá xaõ hoäi Thaønh phoá Caàn Thô, thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa caùc Ngaân
haøng thöông maïi treân ñòa baøn Thaønh Phoá Caàn Thô vaø tìm ra giaûi phaùp ñeå naâng cao
hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng.
5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn:
Luaän vaên ñaõ neâu leân ñöôïc thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng Ngaân haøng
Thöông maïi Vieät Nam treân ñòa baøn Caàn Thô, qua phaân tích ñöa ra nhöõng nhaän xeùt
veà nhöõng toàn taïi vaø khoù khaên trong hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng. Beân caïnh ñoù luaän
vaên ñaõ neâu leân ñöôïc vai troø vaø taàm quan troïng cuûa vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït
ñoäng cuûa Ngaân haøng trong xu theá hoäi nhaäp vôùi nhöõng giaûi phaùp vaø kieán nghò cuï theå
phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá .
Vôùi nguyeän voïng luaän vaên seõ goùp moät phaàn naøo ñoù trong vieäc cuõng coá phaùt
trieån, naâng cao hieäu quaû hoïat ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn
Trang 6
Thaønh Phoá Caàn Thô trong xu theá hoäi nhaäp. Mong raèng caùc giaûi phaùp trình baøy
trong luaän vaên seõ ñöôïc aùp duïng roäng raõi trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân
haøng thöông maïi Vieät Nam.
Do thôøi gian nghieân cöùu vaø kieán thöùc coøn nhieàu haïn cheá, luaän vaên khoâng
traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, raát mong ñöôïc söï ñoùng goùp yù kieán cuûa Quyù Thaày Coâ vaø
nhöõng ngöôøi quan taâm ñeán lónh vöïc ngaân haøng ñeå giuùp toâi hoaøn thieän trong coâng
taùc nghieân cöùu sau naøy.
Xin chaân thaønh caùm ôn Quyù Thaày Coâ Khoa Sau Ñaïi Hoïc, Khoa Taøi Chính
Doanh Nghieäp vaø Kinh Doanh Tieàn Teä Tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá Thaønh Phoá Hoà
Chí Minh. Ñaëc bieät laø PGS.TS Traàn Hoaøng Ngaân ngöôøi ñaõ boû nhieàu coâng söùc
höôùng daãn giuùp toâi trong suoát quaù trình nghieân cöùu ñeå hoaøn thaønh luaän vaên naøy.
Xin traân troïng kính chaøo!
Trang 7
CHÖÔNG I : TOÅNG QUAN VEÀ NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TRONG CÔ
CHEÁ THÒ TRÖÔØNG
1.1: NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG :
1.1.1 Kinh teá thò tröôøng vaø nhöõng quy luaät kinh teá cô baûn:
1.1.1.1 Khaùi nieäm neàn kinh teá thò tröôøng:.
Trong quùa trình phaùt trieån cuûa nhaân loaïi, kinh teá thò tröôøng xuaát hieän nhö
moät yeâu caàu khaùch quan cuûa kinh teá haøng hoùa . Tuy nhieân, khoâng coù söï ñoàng nhaát
giöõa kinh teá thò tröôøng vaø kinh teá haøng hoùa. Veà maët lòch söû, kinh teá haøng hoùa coù
tröôùc kinh teá thò tröôøng, kinh teá haøng hoùa ra ñôøi thì kinh teá thò tröôøng cuõng xuaát
hieän, nhöng khoâng coù nghóa ñoù laø neàn kinh teá thò tröôøng . Vôùi söï taêng tröôûng cuûa
kinh teá haøng hoùa, thò tröôøng ñöôïc môû roäng, phong phuù vaø ñoàng boä, caùc quan heä thò
tröôøng töông ñoái hoaøn thieän thì kinh teá thò tröôøng môùi xuaát hieän . Nhö vaäy, neàn
kinh teá thò tröôøng khoâng phaûi laø moät giai ñoaïn khaùc bieät, ñoäc laäp, ñöùng ngoaøi neàn
kinh teá haøng hoùa maø laø giai ñoaïn phaùt trieån cao cuûa neàn kinh teá haøng hoùa vaø vaän
ñoäng theo cô cheá thò tröôøng .
Neàn kinh teá thò tröôøng laø neàn kinh teá vaän haønh theo cô cheá thò tröôøng, ôû ñoù
saûn xuaát caùi gì, saûn xuaát nhö theá naøo, vaø saûn xuaát cho ai ñöôïc quyeát ñònh thoâng qua
thò tröôøng . Trong neàn kinh teá thò tröôøng caùc quan heä kinh teá cuûa caùc caù nhaân, caùc
doanh nghieäp ñeàu bieåu hieän qua mua baùn haøng hoùa, dòch vuï treân thò tröôøng. Thaùi
ñoä cö xöû cuûa töøng thaønh vieân tham gia thò tröôøng laø höôùng vaøo tìm kieám lôïi ích cuûa
chính mình theo söï daãn daét cuûa giaù caû thò tröôøng . Neàn kinh teá thò tröôøng phaûi ñöôïc
hoaït ñoäng trong moâi tröôøng do caùc qui luaät kinh teá khaùch quan chöùa ñöïng trong baûn
thaân noù chi phoái .
1.1.1.2: Nhöõng qui luaät kinh teá cô baûn trong neàn kinh teá thò tröôøng:.
a. Qui luaät giaù trò .
Theo kinh teá hoïc Macxit, ôû ñaâu coù saûn xuaát haøng hoùa thì ôû ñoù coù söï hoaït
ñoäng cuûa qui luaät giaù trò. Yeâu caàu cuûa qui luaät giaù trò laø saûn xuaát vaø trao ñoåi haøng
hoùa treân cô sôû hao phí thôøi gian lao ñoäng xaõ hoäi caàn thieát . Coøn trong löu thoâng,
Trang 8
vieäc trao ñoåi mua baùn haøng hoùa phaûi treân cô sôû ngang giaù . Töùc laø laáy hao phí lao
ñoäng trong vieäc saûn xuaát ra haøng hoùa laøm caên cöù ñeå trao ñoåi nhöõng giaù trò söû duïng
khaùc nhau .
Taùc ñoäng cuûa qui luaät giaù trò laø ñieàu tieát saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa ;
kích thích caûi tieán kyõ thuaät, taêng naêng suaát lao ñoäng; thöïc hieän söï bình tuyeån töï
nhieân vaø phaân hoùa ngöôøi saûn xuaát thaønh keû giaøu, ngöôøi ngheøo .
b. Qui luaät cung caàu:
Qui luaät cung caàu laø moái lieân heä taùc ñoäng qua laïi laãn nhau giöõa cung vaø caàu
vôùi vieäc hình thaønh giaù caû . Caàu laø hình thöùc bieåu hieän cuûa nhu caàu veà haøng hoùa vaø
dòch vuï treân thò tröôøng ñöôïc ñaûm baûo baèng khoái löôïng tieàn teä vaø giaù caû nhaát ñònh .
Noùi caùch khaùc laø nhu caàu coù khaû naêng thanh toaùn, cung laø khoái löôïng haøng hoùa vaø
dòch vuï maø caùc chuû doanh nghieäp mang ra thò tröôøng vôùi giaù caû nhaát ñònh, hoaëc
cung laø soá haøng hoùa coù khaû naêng thöïc teá cung caáp cho thò tröôøng .
Taùc duïng cuûa qui luaät cung caàu laø ñieàu tieát saûn xuaát, löu thoâng vaø tieâu duøng;
laøm bieán ñoåi dung löôïng vaø cô caáu thò tröôøng, kích thích tieán boä vaø phaân coâng lao
ñoäng; quyeát ñònh giaù caû thò tröôøng .
c. Qui luaät caïnh tranh:.
Caïnh tranh laø giaønh giaät nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå chieám öu theá trong
saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm. Caùc nhaø kinh teá ñaõ phaân tích thò tröôøng thaønh
nhöõng loaïi caïnh tranh nhö caïnh tranh hoaøn haûo; caïnh tranh khoâng hoaøn haûo; caïnh
tranh ñoäc quyeàn .
Taùc ñoäng cuûa qui luaät caïnh tranh laø söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân moät caùch
toái öu; khuyeán khích tieán boä kyõ thuaät; laøm taêng thu nhaäp do ñaït lôïi nhuaän cao; thoûa
maõn nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng; taïo neân söï linh hoaït trong hoaït ñoäng saûn xuaát
kinh doanh.
1.1.2: Ñònh nghóa Ngaân haøng thöông maïi :
Ngaân haøng thöông maïi laø toå chöùc kinh doanh tieàn teä maø hoaït ñoäng chuû yeáu
vaø thöôøng xuyeân nhaän tieàn göûi cuûa khaùch haøng vôùi traùch nhieäm hoaøn traû vaø söû
Trang 9
duïng soá tieàn ñoù ñeå cho vay, thöïc hieän nghieäp vuï chieát khaáu vaø laøm phöông tieän
thanh toaùn.
1.1.3: Caùc nghieäp vuï chuû yeáu cuûa Ngaân haøng thöông maïi:
Ngaân haøng thöông maïi laø moät doanh nghieäp ñaëc bieät kinh doanh trong lónh
vöïc tieàn teä, tín duïng, nghieäp vuï cuûa noù coù theå chia thaønh nhöõng nhoùm sau : Nghieäp
vuï taïo voán - nghieäp vuï nôï ; Nghieäp vuï söû duïng voán - nghieäp vuï coù ; Nghieäp vuï
trung gian- nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng .
1.1.3.1: Nghieäp vuï taïo voán - Nghieäp vuï nôï :
Laø nghieäp vuï hình thaønh neân nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng, ñöôïc goïi
laø nghieäp vuï cô baûn vì caùc nguoàn voán naøy naèm beân taøi saûn nôï treân baûng toång keát
taøi saûn cuûa ngaân haøng thöông maïi goàm coù :
a. Voán ñieàu leä vaø caùc quyõù :
Voán ñieàu leä, caùc quyõ cuûa ngaân haøng ñöôïc goïi laø nguoàn voán ban ñaàu vaø
ñöôïc boå sung trong quaù trình hoaït ñoäng.
Voán ñieàu leä: laø soá voán ban ñaàu khi ngaân haøng môùi baét ñaàu ñi vaøo hoaït ñoäng
vaø ñöôïc ghi vaøo baûng ñieàu leä cuûa ngaân haøng. Voán ñieàu leä ít nhaát phaûi baèng möùc
voán phaùp ñònh do nhaø nöôùc qui ñònh phaûi lôùn hôn möùc toái thieåu do Nhaø nöôùc qui
ñònh maø ngaân haøng phaûi coù ñeå ñöôïc pheùp hoaït ñoäng .
Caùc quõy ngaân haøng ñöôïc hình thaønh khi ngaân haøng ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng bao
goàm caùc quyõ ñöôïc trích töø laõi roøng haøng naêm cuûa ngaân haøng : quõy döï tröõ boå sung
voán ñieàu leä, quõy ñaàu tö phaùt trieån, quõy döï phoøng taøi chính, quõy döï phoøng trôï caáp
maát vieäc laøm, quõy khen thöôõng, phuùc lôïi .
Nguoàn voán töï coù cuûa ngaân haøng chieám tyû troïng khoâng lôùn trong toång nguoàn
voán cuûa ngaân haøng, nhöng noù ñoùng vai troø quan troïng vì ñoù laø cô sôû ñeå tieán haønh
kinh doanh , thu huùt nhöõng nguoàn voán khaùc .
Ngoaøi ra coøn coù caùc quyõ ñöôïc hình thaønh baèng caùch trích vaø tính vaøo chi phí
hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng : quyõ khaáu hao cô baûn, söûa chöûa taøi saûn, quyõ döï phoøng ñeå
xöû lyù ruûi ro.
Trang 10
b. Voán huy ñoäng
- Tieàn göûi coù kyø haïn laø loaïi tieàn göûi maø chuû cuûa noù chæ ñöôïc ruùt ra khi tôùi
haïn hoaëc muoán ruùt ra phaûi baùo tröôùc.
- Tieàn göûi khoâng kyø haïn : laø khoaûn tieàn gôûi cuûa caùc toå chöùc vaø caù nhaân gôûi
vaøo ngaân haøng khoâng nhaèm muïc ñích sinh lôïi maø nhaèm ñaûm baûo an toaøn vaø thöïc
hieän caùc khoaûn chi traû trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø tieâu duøng . Ñaây laø
loaïi tieàn göûi maø ngöôøi sôû höõu noù coù theå ruùt ra ñeå söû duïng baát kyø luùc naøo .
+ Voán huy ñoäng töø vieäc phaùt haønh caùc loaïi kyø phieáu, traùi phieáu chöùng chæ
tieàn göûi cuûa ngaân haøng .
c. Nguoàn voán ñi vay :
Tröôøng hôïp voán töï coù vaø voán huy ñoäng khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu kinh
doanh Ngaân haøng thöông maïi coù theå vay voán
- Vay trong nöôùc:
+ Voán vay cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc : Khi ngaân haøng Nhaø nöôùc nhaän cho
vay, chieát khaáu, taùi chieán khaáu caùc giaáy tôø coù giaù cuûa Ngaân haøng thöông maïi .
+ Voán vay cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi vaø toå chöùc tín duïng khaùc thoâng
qua thò tröôøng tieàn teä ngaén haïn .
- Voán vay cuûa caùc Ngaân haøng nöôùc ngoaøi, toå chöùc tín duïng quoác teá .
d. Nguoàn voán tieáp nhaän:
Ñaây laø nguoàn voán maø caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaän uûy thaùc töø caùc toå
chöùc trong hoaëc ngoaøi nöôùc, töø ngaân saùch Nhaø nöôùc ñeå cho vay theo keá hoaïch taäp
trung theo chæ ñònh cuûa Nhaø nöôùc.
e. Caùc nguoàn voán khaùc:
Voán phaùt sinh trong quùa trình hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng nhö khi laøm ñaïi lyù,
dòch vuï thanh toaùn, baùn chöùng phieáu coù giaù, laøm trung gian thanh toaùn.
1.1.3.2:Nghieäp vuï söû duïng voán - nghieäp vuï coù
1.1.3.2.1. Thieát laäp döï tröõ vaø caùc quõy döï tröõ :
Döï tröõ nhaèm duy trì khaû naêng thanh toaùn thöôøng xuyeân cuûa khaùch haøng vaø
baûn thaân ngaân haøng bao goàm : tieàn maët taïi quõy vaø tieàn göûi baét buoäc taïi ngaân haøng
Trang 11
Nhaø nöôùc, tieàn göûi taïi caùc ngaân haøng thöông maïi vaø toå chöùc tín duïng khaùc ñeå ñaùp
öùng nhu caàu thanh toaùn, tieàn ñaàu tö vaøo caùc chöùng phieáu coù giaù ñeå sinh lôïi; Quõy döï
tröõ trích theo tyû leä phaàn traêm theo qui ñònh treân soá lôïi nhuaän roøng cuûa ngaân haøng
bao goàm : trích 5% lôïi nhuaän roøng haøng naêm ñeå boå sung voán ñieàu leä vaø quõy döï
phoøng ruûi ro.
1.1.3.2.2: Nghieäp vuï tín duïng .
Tín duïng laø moät trong nhöõng nghieäp vuï chính cuûa Ngaân haøng thöông maïi .
Cô caáu thu nhaäp trong nghieäp vuï naøy mang laïi luoân chieám tyû leä lôùn . Khi neàn kinh
teá caøng phaùt trieån, nhu caàu voán kinh doanh trong xaõ hoäi caøng nhieàu, vai troø cuûa
nguoàn voán tín duïng caøng quan troïng. Ngaân haøng thöông maïi ñaùp öùng nhu caàu voán
cuûa neàn kinh teá thoâng qua caùc nghieäp vuï tín duïng sau :
a. Chieát khaáu thöông phieáu vaø chöùng töø coù giaù
Laø vieäc ngaân haøng mua laïi thöông phieáu cuûa khaùch haøng, ñaây laø nhöõng
thöông phieáu coøn trong thôøi haïn hieäu löïc . Ngöôøi sôû höõu thöông phieáu khi baùn cho
ngaân haøng seõ nhaän moät soá tieàn baèng meänh giaù thöông phieáu tröø cho lôïi töùc chieát
khaáu do ngaân haøng qui ñònh .
b. Nghieäp vuï tín duïng theá chaáp
Tín duïng theá chaáp laø moät hình thöùc cho vay coù ñaûm baûo baèng taøi saûn theá
chaáp cuûa khaùch haøng, taøi saûn naøy phaûi laø taøi saûn hôïp phaùp thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa
ngöôøi vay, coù theå baùn ñöôïc nhanh choùng . Khi cho vay, ngaân haøng cho vay theo
moät tæ leä treân trò giaù thöïc teá cuûa taøi saûn theá chaáp vaø ngaân haøng chæ giöõ giaáy chuû
quyeàn veà taøi saûn vaø vaên thö theá chaáp coù xaùc nhaän cuûa coâng chöùng, khi heát haïn vay
ngöôøi vay phaûi hoaøn traû voán vaø laõi cho ngaân haøng ñeå nhaän laïi caùc giaáy tôø treân, neáu
khoâng traû ñöôïc nôï vaø laõi ngaân haøng ñöôïc quyeàn yeâu caàu toøa aùn cho leänh phaùt maõi
taøi saûn ñeå thu nôï .
c. Nghieäp vuï tín duïng öùng tröôùc vaøo taøi khoaûn
Ñaây laø theå thöùc caáp tín duïng maø trong ñoù ngaân haøng ñoàng yù cho khaùch haøng
söû duïng moät möùc tín duïng nhaát ñònh trong thôøi gian nhaát ñònh, ñoàng thôøi hai beân kyù
keát vôùi nhau moät hôïp ñoàng tín duïng . Möùc cho vay coù theå thöïc hieän theo 2 caùch :
Trang 12
chuyeån taát caû khoaûn tieàn vay vaøo taøi khoaûn tieàn göûi, hoaëc cho pheùp khaùch haøng söû
duïng daàn soá tieàn vay baèng caùch phaùt haønh seùc hoaëc caùc coâng cuï thanh toaùn khaùc
ngay treân taøi khoaûn vaõng lai .
d. Nghieäp vuï tín duïng thueâ mua vaø tín duïng ñaàu tö
- Tín duïng thueâ mua : laø vieäc ngaân haøng ñöùng ra mua taøi saûn cuûa ngöôøi cung
caáp ñeå cho thueâ ñoái vôùi ngöôøi coù nhu caàu söû duïng . Khi hôïp ñoàng cho thueâ heát haïn,
ngöôøi ñi thueâ coù theå traû laïi taøi saûn ñoù cho ngaân haøng , xin gia haïn theâm hôïp ñoàng
hoaëc mua laïi taøi saûn ñoù theo giaù caû thoaû thuaän vôùi ngaân haøng .
- Tín duïng ñaàu tö : thöïc chaát laø khoaûn cho vay trung, daøi haïn cuûa ngaân haøng
ñeå taøi trôï cho caùc doanh nghieäp trong caùc döï aùn ñaàu tö nhö caùc coâng trình xaây
döïng, caûi taïo môû roäng qui moâ saûn xuaát kinh doanh ...
e . Nghieäp vuï baûo laõnh .
- Xeùt theo khía caïnh hoïc thuaät, baûo laõnh ngaân haøng laø moät hình thöùc “ tín
duïng chöû kyù - Signature Credit” , laø hoaït ñoäng khoâng duøng ñeán voán cuûa ngaân
haøng.
- Theo luaät caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam quy ñònh baûo laõnh ngaân haøng laø
moät hình thöùc caáp tín duïng, ñöôïc thöïc hieän thoâng qua söï cam keát baèng vaên baûn cuûa
toå chöùc tín duïng vôùi beân coù quyeàn veà vieäc thöïc hieän nghóa vuï taøi chính thay cho
khaùch haøng khi khaùch haøng khoâng thöïc hieän ñuùng nghóa vuï ñaõ cam keát .
- Trong thöông maïi quoác teá, baûo laõnh ngaân haøng ñöôïc xem nhö moät loaïi
hình taøi trôï ngoaïi thöông, nhaèm choáng ñôõ nhöõng toån thaát cuûa ngöôøi thuï höôûng baûo
laõnh do söï vi phaïm nghóa vuï cuûa beân ñoái taùc lieân quan .
f. Nghieäp vuï tín duïng tieâu duøng
Ñaây laø loaïi tín duïng cho vay taøi trôï cho nhu caàu chi tieâu cuûa ngöôøi tieâu
duøng bao goàm caù nhaân vaø hoä gia ñình ñeå trang traõi nhu caàu nhaø ôû, ñoà duøng gia
ñình, xe coä, giaùo duïc, y teá ...
1.1.3.2.3: Nghieäp vuï ñaàu tö:.
Trong nghieäp vuï naøy, ngaân haøng thöïc hieän kinh doanh kieám laõi nhö caùc
doanh nghieäp khaùc nhö :
Trang 13
+ Ñaàu tö chöùng khoaùn baèng caùch cho caùc coâng ty coå phaàn ñaõ hoaït ñoäng, caùc
xí nghieäp vay baèng caùch mua traùi khoaùn xí nghieäp, cho Ngaân saùch vay baèng caùch
mua coâng traùi, ñaàu tö vaøo caùc coâng ty baèng caùch mua coå phieáu coâng ty .
+ Huøn voán, lieân doanh ...laø caùc bieän phaùp tröïc tieáp goùp voán ñoái vôùi caùc
doanh nghieäp ñeå thaønh laäp caùc coâng ty, xí nghieäp môùi .
Theo luaät Ngaân haøng qui ñònh, Ngaân haøng thöông maïi chæ ñöôïc pheùp duøng
nguoàn voán töï coù ñeå thöïc hieän nghieäp vuï ñaàu tö .
1.1.3.3: Nghieäp vuï trung gian - Nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng:
Ñaây laø nhöõng nghieäp vuï maø Ngaân haøng thöông maïi thöïc hieän theo söï uûy
nhieäm cuûa khaùch haøng ñeå höôûng tieàn hoa hoàng nhö :
+ Chuyeån tieàn cho khaùch haøng sang ñòa phöông khaùc ñeå hoï söû duïng theo
yeâu caàu hoaëc traû cho moät ngöôøi naøo ñoù .
+ Thu hoä :Ngaân haøng ñöùng ra thay maët khaùch haøng ñeå thu caùc khoaûn kyø
phieáu ñeán haïn, chöùng khoaùn, haøng hoùa ñaõ baùn ñeå thu coå töùc .. .
+ UÛy thaùc laø nghieäp vuï maø ngaân haøng laøm theo uûy thaùc cuûa khaùch haøng nhö
quaûn lyù taøi saûn hoä, chuyeån gia taøi hoä, baûo quaûn taøi saûn coù giaù .. .
+ Mua baùn hoä: theo uûy nhieäm cuûa khaùchhaøng, ngaân haøng ñöùng ra phaùt haønh
coå phieáu hoaëc traùi khoaùn coâng ty hoaëc traùi khoaùn Nhaø nöôùc, hoaëc mua baùn ngoaïi
teä, kim khí quyù , ñaù quyù cho khaùch haøng .
+ Laøm tö vaán veà taøi chính, tieàn teä nhö cung caáp thoâng tin, höôùng daãn chính
saùch taøi chính tieàn teä, thöông maïi, laäp döï aùn ñaàu tö tín duïng, uûy thaùc ñaàu tö ... cho
khaùch haøng .
Nhö vaäy, neàn kinh teá thò tröôøng thoâng qua nhöõng qui luaät cuûa noù ñaõ taïo ra
nhöõng ñoäng löïc raát lôùn cho söï taêng tröôûng kinh teá, song cuõng seõ saún saøng ñaøo thaûi
nhöõng caù nhaân hoaëc toå chöùc kinh teá khoâng thích öùng, chính nhöõng ñoøi hoûi naøy, hoaït
ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi trong neàn kinh teá thò tröôøng raát ña
daïng vaø phong phuù, ñaùp öùng ñaày ñuû caùc nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa caùc caù nhaân
vaø toå chöùc kinh teá . Trong töông lai, ngaân haøng thöông maïi phaûi khoâng ngöøng tìm
toøi, phaùt trieån vaø môû roäng nhöõng hình thöùc caáp tín duïng, taêng cöôøng khaû naêng cung
Trang 14
caáp dòch vuï tieän ích cho khaùch haøng ñeå hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng
thöông maïi ngaøy caøng phaùt trieån .
1.2: HOÄI NHAÄP KINH TEÁ QUOÁC TEÁ VAØ KHU VÖÏC TRONG LÓNH VÖÏC
NGAÂN HAØNG:
Heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam phaûi ñoái maët vôùi nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc
cuûa xu theá hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø khu vöïc, nghóa laø ngaân haøng tröïc tieáp caïnh
tranh vôùi caùc ngaân haøng ña quoác gia ñaày tieàm löïc ngay taïi saân chôi cuûa mình.
Nhöõng bieåu hieän xu theá toaøn caàu hoaù thò tröôøng taøi chính dieãn ra taùc ñoäng ñeáùn heä
thoáng ngaân haøng: cô cheá tæ giaù thaû noåi vaø ñoàng tieàn chuyeån ñoåi, söï phaùt trieån cao
cuûa coâng ngheä, möùc ñoä caïnh tranh treân thò tröôøng taøi chính quoác teá ngaøy caøng gay
gaét vaø möùc ñoä ruûi ro ngaøy caøng cao... Vôùi nhöõng nhaân toá taùc ñoäng treân ñaõê taïo ra
nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc:
1.2.1: Cô hoäi ñoái vôùi Ngaân haøng Vieät Nam trong xu theá hoäi nhaäp:
Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá thaønh coâng seõ ñem laïi cho Vieät Nam nhieàu cô hoäi
nhö môû roäng thò tröôøng, taäp trung nhöõng kinh nghieäm veà quaûn lyù , keá thöøa nhöõng
thaønh töïu khoa hoïc cuûa caùc nöôùc ñi tröôùc, taêng khaû naêng thu huùt ñaàu tö vaø söï
chuyeån giao khoa hoïc kyõ thuaät coâng ngheä, naâng vò theá cuûa Vieät nam treân tröôøng
quoác teá.
Ñoái vôùi ngaønh ngaân haøng taøi chính, hoäi nhaäp kinh teá quoác teá taïo ñoäng löïc
thuùc ñaåy coâng cuoäc ñoåi môùi vaø caûi caùch heä thoáng Ngaân haøng Vieät nam, naâng cao
naêng löïc quaûn lyù nhaø nöôùc trong lónh vöïc ngaân haøng, taêng cöôøng khaû naêng toång
hôïp, heä thoáng tö duy xaây döïng caùc vaên baûn phaùp luaät trong lónh vöïc ngaân haøng,
ñaùp öùng nhu caàu hoäi nhaäp vaø thöïc hieän cam keát vôùi caùc toå chöùc quoác teá.
Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá môû ra cô hoäi trao ñoåi, hôïp taùc quoác teá giöõa caùc
ngaân haøng thöông maïi trong hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä, ñeà ra bieän phaùp taêng
cöôøng giaùm saùt vaø phoøng ngöøa ruûi ro töø ñoù naâng cao ñöôïc uy tín cuûa heä thoáng
Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong caùc giao dòch taøi chính quoác teá. Ñoàng thôøi,
caùc Ngaân haøng Vieät Nam coù ñieàu kieän tranh thuû voán, coâng ngheä kinh nghieäm quaûn
Trang 15
lyù vaø ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä, phaùt huy lôïi theá so saùnh cuûa mình ñeå theo kòp yeâu
caàu caïnh tranh quoác teá vaø môû roäng thò tröôøng ra nöôùc ngoaøi.
Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá hieän nay cuï theå hôn laø söï tham gia tích cöïc cuûa caùc
ngaân haøng nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam buoäc caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam
phaûi chuyeân moân hoaù saâu hôn veà nghieäp vuï ngaân haøng, quaûn trò ngaân haøng, quaûn
trò taøi saûn nôï, taøi saûn coù, quaûn trò ruûi ro, caûi thieän chaát löôïng tín duïng, naâng cao
hieäu quaû söû duïng nguoàn voán, dòch vuï cuõ cuûa ngaân haøng vaø phaùt trieån caùc dòch vuï
môùi maø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi döï kieán seõ aùp duïng taïi Vieät Nam. Hôn nöõa, vieäc
môû cöûa thò tröôøng cho haøng hoaù xuaát khaåu Vieät nam cuõng seõ laø moät cô hoäi toát ñeå
caùc ngaân haøng môû roäng kinh doanh. Caùc Ngaân haøng Vieät Nam seõ coù nhieàu cô hoäi
kinh doanh hôn, coù nhieàu khaùch haøng hôn trong lónh vöïc xuaát nhaäp khaåu.
- Tham gia vaøo toaøn caàu hoaù ngaønh Ngaân haøng Vieät Nam coù ñieàu kieän
tranh thuû voán coâng ngheä, kinh ngheäm quaûn lyù töø caùc nöôùc coù trình ñoä phaùt trieån
cao.
- Taïo ra ñoäng löïc thuùc ñaåy coâng cuoäc ñoåi môùi vaø caûi caùch heä thoáng ngaân
haøng Vieät Nam nhaèm ñaùp öùng caùc ñieàu kieän hoäi nhaäp vaø thöïc hieän cam keát vôùi caùc
ñònh cheá taøi chính, caùc toå chöùc thöông maïi khu vöïc vaø toaøn caàu, caùc cam keát naøy
ngaøy caøng phöùc taïp vaø chaët cheõ hôn theo xu höôùng nôùi loûng caùc haïn cheá hieän taïi
tieán tôùi môû cöûa vaø töï do hoaù toaøn dieän.
- Tham gia vaøo hoäi nhaäp laø coù ñieàu kieän ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä ngaân haøng
coù trình ñoä chuyeân moân cao, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu nhieäm vuï trong giai ñoaïn môùi.
1.2.2: Thaùch thöùc ñoái vôùi ngaân haøng trong xu theá hoäi nhaäp:
1.2.2.1: Dö nôï cho vay vaø toång taøi saûn coù taêng nhanh, trong khi voán töï coù
taêng chaäm:
Tieáp tuïc ñoåi môùi Ngaân haøng nöôùc ta tröôùc yeâu caàu hoäi nhaäp, trong ñeà aùn cô
caáu laïi ngaân haøng thöông maïi. Ngaân haøng Nhaø Nöôùc ñeà nghò Chính phuû vaø ñaõ
ñöôïc pheâ duyeät chuû tröông laø tæ leä an toaøn voán cuûa Ngaân haøng thöông maïi phaûi
ñaït toái thieåu 8%. Theo tieâu chuaån quoác teá veà an toaøn voán hoaït ñoäng thì toång soá voán
töï coù treân toång taøi taøi saûn coù cuõng phaûi ñaït toái thieåu laø 8%.
Trang 16
Thöïc hieän muïc tieâu noùi treân ñoái vôùi caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc
ñeå taêng nguoàn voán ñieàu leä thì phaûi coù caùc giaûi phaùp taøi chính töø nguoàn ngaân saùch
nhaø nöôùc. Theo höôùng ñoù töø 2002 ñeán nay, Ngaân haøng Nhaø Nöôùc ñaã phoái hôïp vôùi
Boä taøi chính trình chính phuû thöïc hieän caáp boå sung voán ñieàu leä cho 5 ngaân haøng
thöông maïi nhaø nöôùc ôû ñôït I laø 4.900 tyû ñoàng trong naêm 2002 vaø ñôït I vaøo
04/06/2003 laø 1.900 tyû ñoàng.
Song song cuøng vôùi vieäc boå sung voán töï coù thì dö nôï cho vay caùc ngaân haøng
thöông maïi nhaø nöôùc cuõng taêng nhanh, toång taøi saûn coù cuõng taêng nhanh nhöng tæ leä
an toaøn cuõng khoâng ñaït yeâu caàu cuûa theá giôùi. Theo soá lieäu taïm tính thì voán töï coù
cuûa ngaân haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng Thoân khoaûng cuoái thaùng 11 naêm
2004 laø 6.100 tyû ñoàng trong khi toång taøi saûn coù laø 112.339 tyû ñoàng , tæ leä naøy ñaït
gaàn 5,43%. Ngaân haøng Ñaàu Tö vaø Phaùt Trieån coù voán töï coù laø 3.800 tyû ñoàng nhöng
toång taøi saûn coù ñaït 79.832 tyû ñoàng, tæ leä ñaït gaàn 4,76%. Ngaân haøng Coâng Thöông
Vieät nam coù voán ñieàu leä 3.300 tyû ñoàng, toång taøi saûn coù ñaït treân 90.659 tyû ñoàng , tæ
leä ñaït 3,64%. Coøn ngaân haøng Ngoaïi Thöông thì voán töï coù laø 3.200 tyû ñoàng trong
khi ñoù toång taøi saûn coù laø 87.912 tyû ñoàng tæ leä ñaït 3,64%, tyû leä bình quaân 4
Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc laø 4,2%. Ñaây laø tæ leä raát thaáp so caùc nöôùc trong
khu vöïc vaø treân theá giôùi.
Khoâng nhöõng tæ leä an toaøn khoâng ñaûm baûo maø qui moâ voán töï coù cuûa caùc
Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc coøn quaù nhoû beù, lôùn nhaát laø Ngaân haøng Noâng
Nghieäp vaø Phaùt Trieån Noâng Thoân Vieät Nam cuõng chæ ñaït 300 trieäu USD, trong khi
ñoù caùc ngaân haøng trong khu vöïc qui moâ tôùi vaøi tyû, thaäïm chí vaøi chuïc tyû USD hoaëc
cao hôn nöõa.
Ñoái vôùi Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn tuy ñaït ñöôïc tæ leä an toaøn laø 8%
hoaëc cao hôn nhöng vaán ñeà ñaët ra ñoái vôùi caùc ngaân haøng naøy laø qui moâ coøn quaù
nhoû beù. Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù qui moâ lôùn nhaát vôùi soá voán chæ 740 tyû
ñoàng laø Saøi Goøn Thöông Tín, hai ngaân haøng coù soá voán treân 400 tyû ñoàng, 3 ngaân
haøng coù soá voán treân 300 tyû ñoàng vaø 4 ngaân haøng coù soá voán treân 200 tyû ñoàng.
Khoâng nhieàu hôn qui moâ lôùn nhaát cuûa Ngaân haøng nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam laø bao
Trang 17
nhieâu vaø chæ baèng 10% qui moâ trung bình cuûa caùc ngaân haøng trong khu vöïc. Song
coù moät nghòch lyù laø caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn khoâng muoán taêng theâm
voán nöõa, vì khi taêng theâm voán phaûi phaùt haønh coå phieáu ra coâng chuùng, nhö theá seõ
bò giaûm coå töùc haøng naêm. Ñoàng thôøi hoï ngaïi seõ bò aûnh höôûng trong hoäi ñoàng quaûn
trò, lo sôï nhöõng naûy sinh phöùc taïp veà lôïi ích.
1.2.2.2: Chi phí ñaàu tö cho phaùt trieån vaø hieän ñaïi hoaù caùc dòch vuï ngaân
haøng taêng nhanh khoâng töông öùng vôùi hieäu quaû ñem laïi:
Ñeå caïnh tranh vôùi caùc chi nhaùnh Ngaân haøng nöôùc ngoaøi vaø Ngaân haøng lieân
doanh thì caùc Ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc phaûi ña daïng hoaù, phaùt trieån vaø
hieän ñaïi hoaù caùc nghieäp vuï kinh doanh vaø dòch vuï ngaân haøng. Muoán vaäy, phaûi ñaåy
maïnh ñaàu tö. Song vieäc chaáp nhập dòch vuï cuûa ngaân haøng trong nöôùc coù giôùi haïn,
phí dòch vuï thu ñöôïc khoâng ñuû buø ñaép chi phí boû ra.
Beân caïnh ñoù caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng taïi Vieät Nam
vôùi caùc nghieäp vuï ngaân haøng ña daïng vaø hieän ñaïi, nhaát laø caùc nghieäp vuï veà phoøng
ngöøa ruûi ro cho chính mình vaø cho khaùch haøng cuûa mình nhö Option, hoaùn ñoåi laõi
suaát, … . Do ñoù, moät maët taïo söï haáp daãn, thu huùt khaùch haøng laøm aên coù hieäu quaû,
tham gia thò tröôøng quoác teá ôû möùc ñoä lôùn nhaát laø caùc doanh nghieäp coù doanh soá
xuaát nhaäp khaåu cao. Maëc khaùc cuõng ñaït ñöôïc hieäu quaû thöïc söï trong vieäc ñaàu tö
vaøo phaùt trieån dòch vuï laøm caùc Ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc coù nguy cô bò
maát khaùch haøng tieàm naêng naøy.
Hieän nay, dòch vuï ngaân haøng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät nam coøn
ñôn ñieäu, ngheøo naøn, tính tieän ích chöa cao, chöa taïo thuaän lôïi vaø cô hoäi bình ñaúng
cho khaùch haøng thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá trong vieäc tieáp caän vaø söû duïng dòch
vuï. Tín duïng vaãn laø nghieäp vuï kinh doanh chuû yeáu taïo thu nhaäp cho caùc ngaân
haøng; caùc nghieäp vuï môùi nhö thanh toaùn dòch vuï qua ngaân haøng, moâi giôùi kinh
doanh, tö vaán döï aùn chöa phaùt trieån. Cho vay theo chæ ñònh cuûa nhaø nöôùc vaãn
chieám tæ troïng lôùn trong cô caáu tín duïng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc
Vieät Nam. Vieäc môû roäng tín duïng cho khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh ñaõ coù
chuyeån bieán tích cöïc nhöng coøn nhieàu vöôùng maéc. Haàu heát caùc chuû trang traïi vaø
Trang 18
coâng ty tö nhaân khoù tieáp caän ñöôïc vôùi nguoàn voán cuûa ngaân haøng vaø vaãn phaûi huy
ñoäng voán baèng caùc hình thöùc khaùc.
Beân caïnh ñoù caùc Ngaân haøng thöông maïi thieáu chieán löôïc kinh doanh hieäu
quaû vaø beàn vöõng. Hoaït ñoäng kieåm tra, kieåm toaùn noäi boä coøn yeáu, thieáu tín ñoäc laäp,
heä thoáng thoâng tin baùo caùo taøi chính vaø thoâng tin quaûn lyù coøn chöa ñaït tôùi caùc
chuaån möïc vaø thoâng leä quoác teá.
1.2.2.3: Ruûi ro caùc khoaûn cho vay trung daøi haïn ñoái vôùi caùc doanh
nghieäp nhaø nöôùc:
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc ñaàu tö voán
trung daøi haïn cho caùc döï aùn troïng ñieåm cuûa nhaø nöôùc. Song caùc döï aùn ñoù vieäc ñaùnh
giaù hieäu quaû khi ñaàu tö cuõng nhö hieäu quaû trong thöïc teá so vôùi luùc thaåm ñònh vaø
pheâ duyeät ban ñaàu coù khoaûng caùch nhaát ñònh. Do ñoù caùc Ngaân haøng thöông maïi
khoâng thu hoài ñöôïc nôï vay ñuùng haïn, chöa keå ñeán caùc khoaûn vay khoâng thu hoài
ñöôïc nôï vaø laõi do döï aùn khoâng hieäu quaû bò ñoå nôï… laøm aûnh höôûng ñeán tình hình taøi
chính cuûa ngaân haøng.
Hieän nay voán ñaàu tö cuûa caùc coâng trình troïng ñieåm ñeàu troâng chôø vaøo vay
voán ngaân haøng. Tuy nhieân hieän nay dö nôï cuûa caùc toång cty raát lôùn, vöôït xa so vôùi
voán töï coù cuûa doanh nghieäp ôû möùc ñoä cao vaø lôùn hôn nhieàu so vôùi luaät cuûa caùc toå
chöùc tín duïng laø dö nôï cho vay moät khaùch haøng lôùn nhaát khoâng vöôït quaù 15% voán
töï coù cuûa moät Ngaân haøng thöông maïi.
Beân caïnh ñoù hieän nay huy ñoäng voán trung daøi haïn trong daân cö raát khoù khaên
maø cho vay ñaàu tö caùc coâng trình troïng ñieåm caùc döï aùn thöôøng laø thôøi haïn daøi laøm
aûnh höôûng ñeán nguoàn voán ngaân haøng.
1.2.2.4: Thaùch thöùc veà trình ñoä caùn boä tröôùc yeâu caàu hoäi nhaäp:
Yeâu caàu veà chaát löôïng vaø trình ñoä caùn boä laø moät yeáu toá quan troïng cuûa vieäc
naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi. Caùc ngaân haøng ñaõ toå
chöùc thi tuyeån nhaân vieân môùi theo tieâu chuaån trình ñoä ñöôïc ñöa ra veà chuyeân moân,
nghieäp vuï, ngoaïi ngöõ, tin hoïc, khaû naêng laøm vieäc ñoäc laäp….Tuy nhieân vaãn coøn moät
Trang 19
soá ngaân haøng thöông maïi tuyeåân nhaân vieân theo truyeàn thoáng kieåu cuõ, trình ñoä haïn
cheá veà moïi maët, boá trí caùn boä theo leà loái gia ñình.
Beân caïnh ñoù soá caùn boä cuõ cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khaù ñoâng,
nhöng trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï chöa ñaùp öùng caùc yeâu caàu trong quaù trình
hoäi nhaäp. Trong khi ñoù, laïi chöa coù bieän phaùp khuyeán khích hôïp lyù ñeå thu huùt nhaân
taøi vaø aùp duïng coâng ngheä hieän ñaïi. Cô caáu toå chöùc trong noäi boä nhieàu ngaân haøng
thöông maïi coøn laïc haäu, khoâng phuø hôïp vôùi caùc chuaån möïc quản lyù hieän ñaïi ñaõ
ñöôïc aùp duïng phoå bieán nhieàu naêm nay ôû caùc nöôùc.
1.2.2.5:Khaû naêng sinh lôøi cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam raát thaáp:
Tæ leä chi phí nghieäp vuï vaø khaû naêng sinh lôøi cuûa phaàn lôùn caùc ngaân haøng
thöông maïi Vieät Nam ñieàu thua keùm caùc ngaân haøng trong khu vöïc. Neáu tính vaø
haïch toaùn theo thoâng leä quoác teá thì thöïc teá hoaït ñoäng cuûa nhieàu Ngaân haøng thöông
maïi Vieät Nam bò thua loã. Tuy nhieân öu theá cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät
Nam so vôùi Ngaân haøng nöôùc ngoaøi laø coù ñöôïc maïng löôùi chi nhaùnh roäng khaép caùc
tænh thaønh trong caû nöôùc, coù moái quan heä truyeàn thoáng vôùi khaùch haøng qua nhieàu
naêm vaø ñieàu chuû yeáu laø coù ñöôïc söï hieåu bieát moät caùch cuï theå caùc yeâu caàu cuûa
khaùch haøng, khaû naêng khaùch haøng vaø nhöõng vaán ñeà veà vaên hoaù taäp tuïc maø ngaân
haøng nöôùc ngoaøi chöa theå coù ñöôïc. Hieän nay caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam
ñang tích cöïc trieån khai ñeà aùn taùi cô caáu laïi ñaõ ñöôïc chính phuû pheâ duyeät, ñöôïc söï
hoå trôï tích cöïc cuûa caùc toå chöùc quoác teá nhö WB, IMF, Chính phuû caùc nöôùc.
- Thaùch thöùc lôùn nhaát ñoù laø xuaát phaùt ñieåm vaø trình ñoä phaùt trieån cuûa
neàn kinh teá noùi chung vaø cuûa ngaønh ngaân haøng noùi rieâng coøn raát thaáp, coâng ngheä,
toå chöùc vaø trình ñoä quaûn lyù coøn non yeáu so vôùi nhieàu nöôùc trong khu vöïc cuõøng nhö
treân theá giôùi. Trong khi ñoù môû cöûa ñoàng nghóa vôùi vieäc chuùng ta phaûi chaáp nhaän
luaät chôi chung bình ñaúng aùp duïng cho taát caû caùc nöôùc . Do ñoùù thaùch thöùc naøy laø
raát lôùn vaø khoù khaên, ñoøi hoûi ngaønh ngaân haøng phaûi noå löïc vöôn leân vaø ñaåy maïnh
caûi caùch ñeå phaùt trieån.
Trang 20
- Quaù trình hoäi nhaäp coù theå seõ dieãn ra moät chieàu do caùc Ngaân haøng Vieät
Nam khoù coù theå môû roäng hoaït ñoäng cuûa mình ra thò tröôøng quoác teá, vaø neáu coù thì
hoaït ñoäng cuõng ít hieäu quaû.
1.2.2.6: Yeâu caàu veà trình ñoä maùy moùc thieát bò ôû trình ñoä cao hôn:
- Heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam seõ bò caïnh tranh gay gaét bôûi caùc chi nhaùnh
ngaân haøng nöôùc ngoaøi do hoï coù trình ñoä quaûn lyù vaø coâng ngheä cao. Hôn nöõa qui moâ
voán cuûa Ngaân haøng nöôùc ngoaøi cuõng lôùn hôn, ngoaøi ra trong thôøi gian ñaàu ñeå
chieám lónh thò tröôøng, môû roäng thò phaàn caùc Ngaân haøng nöôùc ngoaøi seõ chaáp nhaän
loã. Vì vaäy, caùc Ngaân haøng Vieät Nam seõ bò ñaët vaøo tình theá heát söùc khoù khaên.
- Vieäc môû cöûa tieán tôùi töï do hoaù trong lónh vöïc Ngaân haøng Vieät Nam cuøng
vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc toå chöùc tín duïng nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ñaëêt ra thaùch
thöùc môùi veà maët ñieàu haønh, quaûn lyù, giaùm saùt cuûa Ngaân haøng Nhaø Nöôùc.
Caùc Ngaân haøng thöông maïi taäp trung hieän ñaïi hoaù coâng ngheä ngaân haøng
baèng vieäc trang bò maùy moùc nhaäp khaåu. Song ôû nhieàu Ngaân haøng thöông maïi maùy
moùc trang bò hieän nay ñaõ bò laïc haäu so vôùi maët baèng chung theá giôùi. Trong ñoù
nhieàu heä thoáng maùy moùc thieát bò ñang söû duïng ñöôïc trang bò töø caùc naêm tröôùc ñaây
nay ñaõ laïc haäu. Caùc Ngaân haøng thöông maïi nöôùc ngoaøi ñang trang bò heä thoáng maùy
moùc vôùi coâng ngheä hieän ñaïi nhaát, thaäm chí coù loaïi maùy ATM cho pheùp nhaän caû
tieàn maët töï ñoäng, giao dòch nhö moät chi nhaùnh khoâng ngöôøi. Do ñoù, neáu thay theá
toaøn boä maùy moùc, coâng ngheä hieän nay ñoøi hoûi chi phí raát lôùn, vöôït quaù khaû naêng
caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc, neân chæ coù theå thay theá daàn töøng böôùc. Bôûi
vaäy, coâng ngheä vaø trang thieát bò cuûa Ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc ngaøy caøng
laïc haäu so vôùi maët baèng chung ngaân haøng cuûa caùc nöôùc tieân tieán trong khu vöïc vaø
treân theá giôùi.
Moät thöïc teá laø vieäc trang bò hôn 200 maùy ATM cuûa caùc Ngaân haøng thöông
maïi trong nöôùc hieän nay roõ raøng coù raát nhieàu ngaân haøng bò thua loã trong lónh vöïc
naøy. Trong ñoù nhieàu Ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc hieän ñang trang bò maùy
ATM maø theá giôùi ñaõ coù caùch ñaây 10 naêm.
Trang 21
1.2.2.7: Tính lieân keát giöõa caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc taïo thaønh
söùc maïnh caïnh tranh coøn nhieàu baát caäp:
Vieäc lieân keát, hôïp taùc cho pheùp phaùt huy ñöôïc hieäu quaû cuûa heä thoáng maùy
moùc thieát bò, coâng ngheä, naâng cao söùc caïnh tranh, tieát kieäm chi phí.
Baát caäp lôùn nhaát cuûa vaán ñeà noùi treân laø cuoäc caïnh tranh veà haï laõi suaát cho
vay xuoáng thaáp ñeå thu huùt khaùch haøng, laøm aûnh höôûng ñeán tình hình taøi chính cuûa
caû coäng ñoàng ngaân haøng, nhaát laø caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn quy moâ nhoû.
Tröôùc tình hình ñoù caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc ñaõ thoaû thuaän vôùi nhau veà
giôùi haïn thaáp nhaát laø khoâng cho vay döôùi 0,6% thaùng. Nhöng sau ñoù Citi bank lieân
tuïc cho vay vôùi laõi suaát 0,56-0,58% thaùng. Lo sôï maát khaùch haøng lôùn, caùc doanh
nghieäp coù kim ngaïch xuaát khaåu oån ñònh thöôøng xuyeân chieát khaáu boä chöùng töø coù
giaù trò cao, neân Ngaân haøng Ngoaïi Thöông ñaõ khoâng thöïc hieän thoaû thuaän chung ñoù.
Beân caïnh ñoù caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn vì khoâng huy ñoäng ñöôïc
voán neân luoân taêng laõi suaát tieàn gôûi hoaëc duøng hình thöùc khuyeán maõi taëng thöôûng
nhaèm loâi keùo thu huùt khaùch haøng. Ñieàu naøy gaây khoù khaên cho caùc ngaân haøng vì
cheânh leäch laõi suaát ñaàu vaøo ñaàu ra raát thaáp.
Söï baát caäp coøn theå hieän vieäc keát hôïp noái maïng ATM giöõa taát caû caùc ngaân
haøng thöông maïi hay thaønh laäp coâng ty coå phaàn theû, sau hôn 1 naêm thöïc hieän
khoâng tieán trieån ñöôïc. Ñeán nay chæ coù Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Kyõ Thöông
kyù keát noái maïng vôùi Ngaân haøng Ngoaïi Thöông Vieät Nam.
1.2.2.8: Nhöõng khaùch haøng lôùn bò caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi loâi cuoán:
Caùc döï aùn lôùn cuûa caùc ngaønh Haøng khoâng, Böu chính vieãn thoâng, Ñieän
löïc, Daàu khí, Xuaát nhaäp khaåu,… ñang vaø seõ bò caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi
thu huùt. Caùc khaùch haøng laø caù nhaân coù thu nhaäp cao vaø khaù cuõng seõ bò loâi cuoán bôûi
caùc dòch vuï chuyeån tieàn cho con ñi du hoïc hay ngöôøi thaân ñi chöõa beänh, cung öùng
dòch vuï thanh toaùn vaø theû tín duïng,…
Heä thoáng Ngaân haøng Vieät nam ñaõ phaûi chòu taùc ñoäïng cuûa xu theá toaøn caàu
hoaù caû veà maët tích cöïc laãn tieâu cöïc, nhöõng taùc ñoäng naøy seõ phaùt huy ngaøy caøng
maïnh meõ hôn khi maø chuùng ta ngaøy caøng môû roäng caùc moái quan heä ñoái ngoaïi vaø
Trang 22
hoäi nhaäp saâu hôn vaøo thò tröôøng taøi chính toaøn caàu . Tuy nhieân nhöõng taùc ñoäng naøy
laø taát yeáu vaø caàn thieát, neáu chuùng ta coù chính saùch toát, laøm chuû ñöôïc tình theá thì seõ
coù theå toái ña hoaù lôïi ích vaø giaûm thieåu ruûi ro.
1.2.3. Ñaùnh giaù söùc caïnh tranh cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam
trong xu theá hoäi nhaäp:
1.2.3.1. Caùc yeáu toá noäi taïi cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam:
Xeùt veà voán, caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam coù voán raát nhoû, maëc duø
ngaân haøng nhaø nöôùc ñaõ tieán haønh cô caáu laïi voán taïi 4 ngaân haøng thöông maïi quoác
doanh thoâng qua vieäc chuyeån khoaûn 2,4 nghìn tyû VND thaønh voán cho caùc ngaân
haøng naøy, thì theo ñaùnh giaù cuûa IMF tyû leä voán/ taøi saûn ñaõ ñöôïc ñieàu chænh cuûa caùc
ngaân haøng naøy cuõng chöa ñaùp öùng ñöôïc caùc tieâu chuaån quoác teá.
Neáu so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc thì voán töï coù cuûa Ngaân haøng thöông maïi
Vieät Nam raát thaáp so vôùi khu vöïc, ngaân haøng coù voán töï coù lôùn nhaát chæ coù 300 trieäu
USD nhoû nhaát chæ khoaûn 1 trieäu USD, trong khi ñoù ngaân haøng trong khu vöïc coù voán
töï coù laø moät vaøi tyû USD, chæ baèng 1/5 so vôùi ngaân haøng khaùc trong khu vöïc. Vôùi
löôïng voán töï coù thaáp laøm giaûm khaû naêng môû roäng tín duïng vaø taêng khaû naêng ruûi ro
tín duïng .
Moät yeáu toá nöõa laø keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng ñaëc bieät laø
ngaân haøng quoác doanh ñang keùm daàn ñi, tæ leä nôï quaù haïn treân toång taøi saûn ôû nhieàu
ngaân haøng ñang ôû möùc baùo ñoäng.
Moät trong nhöõng nguyeân nhaân chính gaây ra söï keùm hieäu quaû cuûa Ngaân haøng
thöông maïi quoác doanh laø quyeàn töï chuû trong kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng chöa
ñöôïc toân troïng. Vieäc cho vay cuûa caùc ngaân haøng naøy chòu aûnh höôûng cuûa caùc yeáu
toá phi kinh teá ñaëc bieät laø caùc khoaûn cho vay ñoái vôùi doanh nghieäp nhaø nöôùc. Chaúng
haïn nhö cung caáp khoaûn vay maø khoâng phaûi theá chaáp taøi saûn cuõng nhö gia haïn
theâm ñoái vôùi moät soá khoaûn nôï, chuyeån nôï ngaân haøng thaønh voán ngaân saùch caáp.
Chính vì vaäy maø tieàm löïc taøi chính cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi taêng raát chaäm,
nguoàn taøi chính ñeå taùi ñaàu tö bò suy kieät theo chu kyø xöû lyù nôï.
Trang 23
Beân caïnh ñoù thì chi phí cho hoaït ñoäïng, nhaát laø hoaït ñoäng haønh chính cuûa caùc
Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam raát cao khoaûng 9%, so vôùi möùc 2,5-3% cuûa caùc
ngaân haøng trong khu vöïc.
1.2.3.2. Caùc yeáu toá veà con ngöôøi:
Coù theå noùi con ngöôøi luoân giöõ vai troø trung taâm trong moïi hoaït ñoäng kinh teá
xaõ hoäi. Trong lónh vöïc ngaân haøng, con ngöôøi caøng coù vai troø quan troïng do ñaây laø
hoaït ñoäng dòch vuï, vieäc duy trì quan heä giöõa khaùch haøng vaø ngaân haøng laø nhieäm vuï
trung taâm cho söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi .
Qua soá lieäu khaûo saùt naêm 1990 vaø 1997 cho thaáy ñang coù söï giaûm maïnh veà
tyû leä lao ñoäng chöa qua ñaøo taïo giaûm töø 39% xuoáng coøn 22% . Trong khi ñoù tyû leä
ñaøo taïo treân ñaïi hoïc vaø ñaïi hoïc trong toaøn ngaønh taêng ñaùng keå töø 20% leân 39% .
Tuy nhieân so vôùi caùc ngaân haøng cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc thì coøn raát thaáp, cuï theå
tæ leä naøy ôû Thaùi Lan laø 65%.
1.2.3.3: Nhu caàu cuûa khaùch haøng:
Nhu caàu cuûa khaùch haøng laø yeáu toá quan troïng nhaát trong vieäc môû roäng caùc
dòch vuï ngaân haøng , coù theå noùi raèng ngaân haøng khoâng theå môû roäng caùc hoaït ñoâïng
kinh teá ñoái ngoaïi cuûa mình moät caùch thaønh coâng neáu khoâng gaén lieàn noù vôùi caùc
hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp treân thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Söï hieåu bieát cuûa khaùch
haøng vôùi dòch vuï ngaân haøng coøn quaù ñôn giaûn, nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoái vôùi
caùc saûn phaåm vaø dòch vuï ngaân haøng môùi chæ ôû möùc söû duïng caùc saûn phaåm do ngaân
haøng cung caáp.
1.2.3.4: Caùc lónh vöïc coù lieân quan vaø phuï trôï:
Trong heä thoáng ngaân haøng caùc lónh vöïc coù lieân quan phuï trôï phaûi keå ñeán laø:
coâng ngheä thoâng tin vaø tin hoïc trong hoaït ñoäng lieân ngaân haøng ñöôïc theå hieän thoâng
qua heä thoáng thanh toaùn. Chính söï phaùt trieån cuûa heä thoáng treân ñaõ giuùp cho caùc
giao dòch ngaân haøng taêng leân caû veà maët löôïng laãn maët chaát.
Trang 24
1.2.4: Caùc nguyeân taéc – yeâu caàu cuûa hoäi nhaäp :
1.2.5.1: Nguyeân taéc hoäi nhaäp:
- Chaáp nhaän caïnh tranh, môû cöûa ñeå phaùt trieån vôùi böôùc ñi thích hôïp, ñaûm
baûo nguyeân taéc an toaøn , hieäu quaû, ñoäc laäp töï chuû, bình ñaúng vaø cuøng coù lôïi.
- Söùc maïnh cuûa heä thoáng Ngaân haøng Vieät nam phaûi ñöôïc gaéùp ruùt cuõng coá caû
veà moâ hình toå chöùc, caû veà voán coâng ngheä vaø hoaït ñoäng nghieäp vuï ñaûm baûo khaû
naêng caïnh tranh treân thò tröôøng.
- Loä trình môû cöûa cuûa thò tröôøng taøi chính Vieät nam phaûi chuù yù ñeán nhöõng
haïn cheá vaø nhöõng lôïi theá caên baûn cuûa heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam, ñoàng thôøi
phaûi ñaûm baûo caùc ngyeân taéc cuûa caùc toå chöùc thöông maïi khu vöïc vaø quoác teá maø
chính phuû ñaõ cam keát ( AFTA , Vieät – Myõ, tieán tôùi WTO)
1.2.5.2: Caùc yeâu caàu veà hoäi nhaäp quoác teá:
Hoäi nhaäp laø moät xu theá khaùch quan vaø taát yeáu. Söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc
kyõ thuaät vaø caùch maïng trong coâng ngheä thoâng tin cuøng vôùi vai troø ngaøy caøng quan
troïng cuûa caùc taäp ñoaøn ña quoác gia ñaõ thuùc ñaåy maïnh meõ vaøo quaù trình chu chuyeån
caùc nguoàn löïc quoác gia treân theá giôùi, ñoàng thôøi giaûm thieåu caùc chi phí giao dòch
treân thò tröôøng taøi chính ngaân haøng quoác teá. Nhöõng thay ñoåi naøy laø ñoäng löïc thuùc
ñaåy nhöõng bieán chuyeån cô baûn nhaát :
- Ñeå phaùt huy nguoàn löïc quoác gia, caùc nöôùc ñaõ ñieàu chænh chính saùch vó moâ
theo höôùng naêng ñoäng vaø côûi môû hôn nhaèm taïo ra söï thoâng thoaùng cho moâi tröôøng
kinh doanh, ñaàu tö, thöông maïi vaø löu chuyeån voán.
- Ñeå khai thaùc ñöôïc caùc lôïi theá so saùnh cuûa mình qua töï do hoaù thöông maïi,
taøi chính vaø ngaân haøng, caùc neàn kinh teá ngaøy caøng phuï thuoäc vaøo nhau trong khu
vöïc cuûa mình. Söï hình thaønh coäng ñoàng Chaâu AÂu, Khu Vöïc Maäu Dòch Töï Do Baéc
Myõ, Dieãn ñaøn Kinh Teá Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông,…
- Hoäi nhaäp ñaõ khuyeán khích quaù trình töï do hoaù vaø tö nhaân hoaù dieãn ra
nhanh hôn treân thò tröôøng. Ñeå taïo ra söï côûi môû trong neàn kinh teá, caùc quoác gia ñaõ
nôùi loûng töï do hoaù caùc chính saùch vaø khuyeán khích söï tham gia ñoùng goùp cuûa khu
Trang 25
vöïc kinh teá tö nhaân, moäït khu vöïc kinh teá giaøu tieàm naêng vaø khoâng theå thieáu ñöôïc
trong tieán trình phaùt trieån vaø hoäi nhaäp .
- Lónh vöïc taøi chính ngaân haøng khoâng naèm ngoaøi xu theá treân. Töø goùc ñoä moät
quoác gia, hoäi nhaäp quoác teá veà taøi chính vaø ngaân haøng coù theå ñaùnh giaù baèng möùc ñoä
côûi môû veà hoaït ñoäng taøi chính ngaân haøng, möùc ñoä giao löu trong caùc quan heä taøi
chính , tín duïng, tieàn teä vaø dòch vuï ngaân haøng cuûa moät neàn kinh teá vôùi coäng ñoàng
taøi chính ngaân haøng quoáâc teá . Treân goùc ñoä toaøn caàu hoäi nhaäp trong lónh vöïc taøi
chính ngaân haøng laø moät quaù trình keát noái ngaøy caøng gia taêng caùc thò tröôøng taøi
chính ngaân haøng xuyeân quoác gia ñeå tieán tôùi phaùt trieån moät thò tröôøng thoáng nhaát.
- Söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä cho pheùp thu heïp khoaûng caùch vaø thôøi gian vaø
caùc khaâu trung gian khi thöïc hieän giao dòch : ruùt ngaén chu kyø saûn phaåm vaø ñaåy
nhanh toác ñoä phaùt trieån cuûa thò tröôøng, ñoàng thôøi taïo söï caïnh tranh ngaøy caøng trôû
neân gay gaét. Ñieàu naøy ñaõ khieán caùc trung gian taøi chính ngaân haøng phaûi naâng cao
söùc caïnh tranh thoâng qua taêng naêng löïc taøi chính, ñoåi môùi coâng ngheä, nghieân cöùu
phaùt trieån saûn phaåm môùi, vaø nhaát laø naâng cao chaát löôïng phuïc vuï vôùi baøn tay khoái
oùc cuûa ñoäi nguõ caùn boä nhaân vieân ñaõ vaø ñang ñöôïc tu döôõng, reøn luyeän.
- Hoäi nhaäp cuõng ñaët ra nhöõng yeâu caàu nhaát ñònh vôùi moät quoác gia ñoù laø yeâu
caàu laøm sao taän duïng heát caùc lôïi theá vaø giaûm thieåu caùc ruûi ro cuûa hoäi nhaäp. Thaät
vaäy chæ coù nhöõng quoác gia coù nhöõng ñieàu kieän veà moâi tröôøng ñaàu tö haáp daãn môùi
thu huùt ñöôïc caùc doøng chaûy voán vaø ñaàu tö; ngöôïc laïi, khi moâi tröôøng ñaàu tö trì treä,
caùc luoàng voán seõ ruùt ñi ñeå laïi phía sau laø caùc cuoäc khuûng hoaûng taøi chính tieàn teä.
Treân con ñöôøng hoäi nhaäp caùc quoác gia coù theå giaûm thieåu ruûi ro taøi chính baèng vieäc
thu huùt caùc luoàng voán ñaàu tö daøi haïn nhö voán ñaàu tö tröïc tieáp (FDI) luoàng voán naøy
ít ruûi ro hôn so vôùi caùc khoaûn ñaàu tö giaùn tieáp. Kinh nghieäm cuûa cuoäc khuûng hoaûng
taøi chính tieàn teä khu vöïc laø moät quoác gia chæ coù theå haáp thuï höõu hieäu khoái löôïng
lôùn caùc nguoàn voán quoác teá khi thoaû maõn nhöõng yeâu caàu caên baûn:
+ Coù moät heä thoáng taøi chính vaø ngaân haøng vöõng maïnh
+ Heä thoáng luaät phaùp minh baïch
+ Moät saân chôi bình ñaúng vaø môû cöûa
Trang 26
+ Trình ñoä quaûn lyù ñieàu haønh toát
Ñaây cuõng laø yeâu caàu caáp thieát cuûa quaù trình hoäi nhaäp
Keát luaän chöông I:
Trong neàn kinh teá thò tröôøng, Ngaân haøng thöông maïi laø ñònh cheá taøi chính
trung gian quan troïng, thoâng qua caùc nghieäp vuï chuû yeáu cuûa Ngaân haøng thöông
maïi nguoàn voán nhaøn roåi cuûa xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng, taïo laäp ra nguoàn voán tín duïng
ñeå cho vay goùp phaàn thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån . Vieäc söû duïng nguoàn voán
naøy raát quan troïng, neáu caùc Ngaân haøng thöông maïi môû roäng tín duïng phaùt trieån
ñuùng höôùng khoâng nhöõng goùp phaàn thuùc ñaåy neàn kinh teá taêng tröôûng vaø phaùt trieån
maø coøn ñem laïi lôïi nhuaän cho chính baûn thaân ngaân haøng . Beân caïnh ñoù thoâng qua
hoaït ñoäng dòch vuï goùp phaàn taêng thu nhaäp theâm cho ngaân haøng, ñaây laø khoaûn
doanh thu trong tieàm naêng raát lôùn mang laïi cho ngaân haøng. Vì vaäy ngaân haøng phaûi
luoân quan taâm tìm moïi bieän phaùp phaùt trieån caùc dòch vuï ngaân haøng naâng cao hieäu
quûa taïo theâm thu nhaäp cho ngaân haøng ñoàng thôøi cuõng goùp phaàn thuùc ñaåy neàn kinh
teá taêng tröôûng ngaøy caøng phaùt trieån.
Thoâng qua phaân tích hoaït ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn
thaønh phoá Caàn Thô seõ cho chuùng ta moät nhaän xeùt toaøn dieän vaø saâu saéc hôn veà thöïc
traïng hoaït ñoâng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Caàn Thô ñeå töø ñoù tìm ra caùc giaõi
phaùp cuï theå ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi trong xu
theá hoäi nhaäp goùp phaàn thuùc ñaåy kinh teá Thaønh phoá Caàn Thô tieáp tuïc taêng tröôûng .
Trang 27
CHÖÔNG II : PHAÂN TÍCH THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG NGAÂN HAØNG
TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ
2.1: TÌNH HÌNH KINH TEÁ - XAÕ HOÄI CUÛA THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ TRONG GIAI
ÑOAÏN 2002-2004.
2.1.1: Thuaän lôïi vaø khoù khaên trong vieäc phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa Thaønh
Phoá Caàn Thô .
Tænh Caàn Thô ñaàu naêm 2004 vöøa ñöôïc chia taùch thaønh Tænh Haäu Giang vaø
Thaønh Phoá Caàn Thô, sau khi chia taùch thaønh phoá Caàn Thô ñöôïc thaønh laäp ngaøy
01/01/2004 vaø chính phuû coâng nhaän laø Thaønh phoá loaïi I tröïc thuoäc Trung Öông duy
nhaát cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long, moät trong 5 Thaønh phoá tröïc thuoäc Trung Öông
cuûa caû nöôùc. Naèm ôû vò trí trung taâm Ñoàng baèng soâng Cöûu Long, dieän tích töï nhieân
138.960 ha , daân soá cuûa thaønh phoá naêm 2004 laø 1.125.420 ngöôøi, maät ñoä daân soá
810 ngöôøi/km2. Toå chöùc haønh chính thaønh 4 quaän: Ninh Kieàu, Caùi Raêng, Bìng
Thuyû, OÂ Moân vaø 4 huyeän: Phong Ñieàn, Côø Ñoû, Vónh Thaïnh, Thoát Noát.
Thaønh phoá Caàn Thô vôùi öu theá veà heä thoáng soâng, keânh raïch, maïng löôùi giao
thoâng thuûy boä phaùt trieån khaù ñeàu khaép, laïi khoâng xa caùc cöûa bieån seõ coù taùc ñoäng
thuùc ñaåy söï giao löu haøng hoùa cuûa Thaønh phoá Caàn Thô vôùi caùc tænh trong vuøng vaø
caû nöôùc ñaëc bieät laø caùc tænh vuøng Taây Nam soâng Haäu vaø Töù giaùc Long Xuyeân .
Thaønh phoá Caàn Thô naèm giöõa moät vuøng nguyeân lieäu noâng - thuûy haûi saûn lôùn
cuûa ñaát nöôùc, vôùi ñieàu kieän töï nhieân sinh thaùi thuaän lôïi cho phaùt trieån noâng nghieäp
toaøn dieän, cô caáu caây troàng vaät nuoâi phong phuù, ña daïng vaø coù ñieàu kieän sinh
tröôûng nhanh, taïo nguoàn noâng saûn doài daøo cho phaùt trieån coâng nghieäp cheá bieán
noâng haûi saûn.
Thaønh phoá Caàn Thô laø trung taâm kinh teá, vaên hoùa vaø khoa hoïc kyû thuaät cuûa
toaøn vuøng, coù nguoàn lao ñoäng doài daøo, giaù nhaân coâng reõ, lao ñoäng coù trình ñoä kyû
thuaät cao so vôùi trong vuøng, toác ñoä coâng nghieäp hoùa vaø hieän ñaïi hoùa seõ phaùt trieån
raát nhanh, Thaønh phoá Caàn Thô seõ laø ñaàu taøu kinh teá cho toaøn khu vöïc Ñoàng Baèng
Soâng Cöûu Long phaùt trieån .
Trang 28
Tuy nhieân Thaønh phoá Caàn Thô sau khi chia taùch coøn ñeå laïi nhieàu khoù khaên
ñaëc bieät laø veà cô caáu nhaân söï ñaõ öu tieân boå sung cho Tænh Haäu Giang môùi, beân
caïnh ñoù khoâng coù theá maïnh veà taøi nguyeân khoaùng saûn, cô sôû haï taàng tuy ñöôïc quan
taâm ñaàu tö caûi thieän nhöng vaãn coøn ñang ôû tình traïng yeáu keùm, thieáu ñoàng boä ,
chöa ñuû söùc ñaùp öùng cho moät neàn saûn xuaát haøng hoùa phaùt trieån trong ñieàu kieän
caïnh tranh gay gaét cuûa cô cheá thò tröôøng vaø vaãn coøn keùm söùc haáp daãn vôùi caùc nhaø
ñaàu tö trong nöôùc cuõng nhö caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi .
Neàn kinh teá cuûa Thaønh phoá Caàn Thô tuy coù böôùc phaùt trieån veà nhieàu maët
nhöng nhìn chung Thaønh phoá Caàn Thô coù ñieåm xuaát phaùt thaáp, tích luõy töø noäi boä
neàn kinh teá chöa nhieàu, voán ñaàu tö noäi taïi chæ ñaùp öùng khoaûng 40% nhu caàu phaùt
trieån, cô caáu kinh teá naëng veà noâng nghieäp, giaù caû noâng saûn khoâng oån ñònh laøm cho
ngöôøi daân khoâng an taâm trong vieäc ñaàu tö vaøo chaên nuoâi troàng troït cuûa mình, coâng
nghieäp chöa phaùt trieån maïnh, coâng ngheä coøn laïc haäu, thöông maïi, dòch vuï, du lòch
phaùt trieån chöa töông xöùng vôùi vò trí, tieàm naêng vaø theá maïnh cuûa moät Thaønh phoá laø
Trung taâm cuûa khu vöïc Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long.
2.1.2: Tình hình kinh teá - xaõ hoäi Thaønh phoá Caàn Thô giai ñoaïn 2002-2004
Töø nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên treân, keát hôïp vôùi nhöõng bieán ñoäng cuûa tình
hình trong nöôùc vaø quoác teá nhaát laø khi Vieät Nam gia nhaäp AFTA, kyù keát hieäp ñònh
thöông maïi Vieät Myõ vaø seõ tham gia WTO, tình hình kinh teá - xaõ hoäi cuûa tænh Caàn
Thô trong giai ñoaïn 2002-2004 phaùt trieån theo chieàu höôùng :
- Haàu heát caùc chæ tieâu kinh teá nhòp ñoä taêng tröôûng bình quaân 13,54% /naêm so
vôùi muïc tieâu laø taêng 13,5% naêm, trong ñoù Noâng laâm ngö nghieäp taêng 7,84% , Coâng
nghieäp - Xaây döïng taêng 19,67%, dòch vuï taêng 16,42% . Thu nhaäp bình quaân ñaàu
ngöôøi ñaït 681 USD ( caû nöôùc 584 USD ), kim ngaïch xuaát khaåu taêng bình quaân
18,2%/naêm, kim ngaïch nhaäp khaåu taêng bình quaân 21,8%/ naêm .
- Tyû leä huy ñoäng ngaân saùch treân giaù trò gia taêng laø 15,6%.
- Tyû leä voán ñaàu tö toaøn xaõ hoäi treân GDP taêng töø 27,9% naêm 2000 leân 57,87%
naêm 2005 . ( Nguoàn soá lieäu : Chi cuïc thoáng keâ tænh Caàn Thô )
Trang 29
2.2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NGAÂN HAØNG TRONG THÔØI GIAN QUA
2.2.1: NHÖÕNG THAØNH TÖÏU VAØ HIEÄN TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NGAÂN
HAØNG VIEÄT NAM SAU HÔN 15 NAÊM ÑOÅI MÔÙI (1988-2004)
2.2.1.1: Nhöõng thaønh töïu noåi baät cuûa ngaân haøng sau hôn 15 naêm qua:
Ñeán nay heä thoáng taøi chính Vieät nam noùi chung vaø heä thoáng ngaân haøng Vieät
nam noùi rieâng coù qui moâ vaø phaân boá caáu truùc khaù hoaøn chænh : goàm 6 ngaân haøng sôû
höõu nhaø nöôùc, 36 Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn (trong ñoù 21 ngaân haøng coå phaàn
ñoâ thò) , 4 ngaân haøng lieân doanh, 26 chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi, hôn 900 NH
hôïp taùc , 15 toå chöùc tín duïng phi ngaân haøng goàm 7 Cty taøi chính, 8 Cty thueâ mua taøi
chính ñoäc laäp vaø thuoäc caùc toång cty. Ngoaøi ra cuõng coøn nhöõng ñònh cheá taøi chính
phi ngaân haøng khaùc nhö: Quyõ hoå trôï phaùt trieån, Cty chöùng khoaùn, Baûo hieåm….
Cuøng vôùi heä thoáng toå chöùc tín duïng ñaõ taïo thaønh moät maïng löôùi ñuû roäng vaø löïc
löôïng chieám tyû troïng chuû löïc trong toång ñaàu tö toaøn xaõ hoäi nhieàu naêm lieàn ñaït möùc
dao ñoäng xung quanh 30% GDP vaø naêm 2002 ñaït 34% GDP cuûa neàn kinh teá Vieät
Nam. Nhöõng thaønh töïu ñoù ñöôïc khaùi quaùt treân moät soá neùt lôùn sau:
- Heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam ñoùng vai troø noàng coát trong vieäc giöõ oån
ñònh giaù trò ñoàng tieàn Vieät Nam, töøng böôùc ngaên chaën, ñaåy luøi vaø kieåm soaùt ñöôïc
ñoäng thaùi cuûa laïm phaùt haøng naêm trong hôn 10 naêm lieân tuïc vöøu qua. Tuy nhieân
ñeán naêm 2004 tæ leä laïm phaùt cuûa Vieät Nam taêng ñeán 9,5%, ñaây laø ñieàu ñaùng lo
ngaïi cho caùc ngaân haøng Vieät Nam.
- Caùc coâng cuï cuûa chính saùch tieàn teä quoác gia ñaõ lieân tuïc phaùt trieån vaø hoaøn
thieän theo höôùng ngaøy caøng giaûm daàn söï can thieäp cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc vaøo
caùc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa toå chöùc tín duïng. Töøng böôùc hieän ñaïi hoaù coâng ngheä
quaûn lyù vaø töï do hoaù hoaït ñoäng kinh doanh trong khuoân khoå cuûa cô cheá thò tröôøng
coù söï quaûn lyù vó moâ cuûa nhaø nöôùc. Nhôø ñoù, ba caên beänh kinh nieân phoå bieán cuûa
Ngaân haøng Vieät nam trong cô cheá bao caáp ñaõ ñöôïc chaám döùt: khan hieám tieàn maët
trong boái caûnh laïm phaùt phi maõ, naïn in tieàn tröïc tieáp cho ngaân saùch chi tieâu vaø cô
cheá ñoâng cöùng tyû giaù hoái ñoaùi.
Trang 30
- Haàu heát caùc chæ tieâu phaùt trieån veà doanh soá hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa ngaân
haøng ñaõ taêng ít nhaát töø 5 ñeán 20 laàn sau hôn 10 naêm ñoåi môùi: toång phöông tieän
thanh toaùn, soá dö nôï cho vay neàn kinh teá, soá taêng tæ leä voán töï coù vaø toác ñoä bình
quaân moät nghieäp vuï thanh toaùn. Ñaëc bieät thò phaàn tín duïng cho neàn kinh teá khoâng
ngöøng phaùt trieån. Tyû troïng cho vay ñoái vôùi khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh ñaõ
taêng töø vaøi phaàn traêm trong nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 90 leân 50% nhö hieän nay. Coù
chính saùch hoå trôï tín duïng ñoái vôùi khu vöïc noâng thoân , noâng daân vaø nhaát laø vôùi
ngöôøi ngheøo, ñoàng baøo vuøng saâu, vuøng xa, ñoàng baøo daân toäc Khôme…
- Trang bò môùi kieán thöùc hoaït ñoäng ngaân haøng trong cô cheá thò tröôøng cho
phaàn lôùn caùn boä chuû choát vaø chuyeân vieân ngaân haøng, böôùc ñaàu taïo ñöôïc moät ñieåm
xuaát phaùt môùi caû veà tö duy vaø trình ñoä nghieäp vuï ngaân haøng.
- Phaùt trieån quan heä ñoái ngoaïi vôùi haàu heát caùc ngaân haøng trung öông treân theá
giôùi vaø caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä quoác teá vaø khu vöïc, bao goàm caû vieäc môû cöûa
thò tröôøng tieàn teä cho nhieàu chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng taïi Vieät
Nam, taïo ra moâi tröôøng quoác teá môùi veà ngaân haøng trong neàn kinh teá môû cöûa vaø hoäi
nhaäp.
2.2.1.2: Nhöõng toàn taïi vaø baát caäp chuû yeáu:
Söï vöõng maïnh cuûa ngaân haøng tröôùc heát theå hieän ôû qui moâ voán cuûa ngaân
haøng ñoù vaø chính noù quyeát ñònh qui moâ taøi saûn nôï vaø taøi saûn coù cuûa ngaân haøng aáy.
Khoâng chæ coù vaäy söï vöõng maïnh cuûa ngaân haøng coøn theå hieän ôû uy tín, naêng löïc vaø
phaåm chaát cuûa boä maùy quaûn lyù ngaân haøng, heä thoáng toå chöùc cuõng nhö trình ñoä vaø
phaåm chaát cuûa ñoäi nguõ caùn boä, nhaân vieân, cuûa trình ñoä coâng ngheä. Qui moâ caøng
lôùn, uy tín caøng cao, khaû naêng bò toån thöông caøng bò haïn cheá do tieàm löïc taøi chính
maïnh, cho pheùp ñoái phoù vôùi caùc ruûi ro. Ñoàng thôøi coù ñieàu kieän ñeå ña daïng hoaù tín
duïng, phaân taùn ruûi ro, thieát laäp heä thoáng thanh toaùn roäng lôùn nhôø ñoù giaûm thieåu chi
phí hoaït ñoäng taêng cöôøng theâm nhieàu lôïi theá khaùc do qui moâ vaø naêng löïc taøi chính
maïnh mang laïi.
Xeùt töø ñieàu kieän cuï theå cuûa Vieät nam hieän nay, ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu noùi
treân khoâng phaûi laø ñieàu ñôn giaûn. Bôûi vì, trong chaëng ñöôøng ñoåi môùi vöøa qua, maëc
Trang 31
duø ngaønh ngaân haøng nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu cô baûn nhö treân: chuyeån
moâ hình quaûn lyù töø moät caáp sang hai caáp, hoaïch ñònh vaø thöïc hieän chính saùch tieàn
teä theo cô cheá thò tröôøng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuï theå cuûa Vieät Nam neân ñaõ goùp
phaàn tích cöïc trong kieàm cheá laïm phaùt, thuùc ñaåy taêng tröôûng vaø oån ñònh kinh teá vó
moâ , môû roäng vaø phaùt trieån quan heä ñoái ngoaïi veà ngaân haøng. Nhöng theo nhieàu
chuyeân gia kinh teá theá giôùi, cuõng nhö chuùng ta töï nhaän thaáy: ñieåm xuaát phaùt cuûa
caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam raát thaáp, hoaït ñoäng coøn nhieàu baát caäp vaø
yeáu keùm, trình ñoä vaø nhieàu maët coøn khoaûng caùch khaù xa so vôùi ngaân haøng caùc
nöôùc trong khu vöïc cuõng nhö treân theá giôùi. Ñieàu naøy theå hieän ôû choã maëc duø ñaõ
chuyeån sang hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng, nhöng tö duy, chieán löôïc kinh doanh
chöa coù söï thay ñoåi thích öùng, caùc coâng ngheä ngaân haøng chuû yeáu vaãn döïa vaøo kyõ
naêng truyeàn thoáng, hieäu quaû vaø chaát löôïng hoaït ñoäng thaáp , trình ñoä phaùt trieån
nghieäp vuï vaø dòch vuï ngaân haøng coøn thaáp, khaû naêng caïnh tranh bò haïn cheá vaø coøn
yeáu, ñoäi nguõ caùn boä yeáu caû veà khaû naêng chuyeân moân, kyõ naêng hoaït ñoäng ña
phöông laãn trình ñoä ngoaïi ngöõ. Khaùi quaùt laïi coøn yeáu veà chaát löôïng vaø soá löôïng
treân taát caû caùc phöông dieän:
a: Veà cô cheá quaûn lyù:
Khuoân khoå phaùp luaät ñieàu chænh ngaân haøng coøn mang nhieàu daáu aán meänh
leänh haønh chính vaø cô cheá xin cho. Chöùc naêng vaø quyeàn haïn cuûa ngaân haøng nhaø
nöôùc coøn bò giôùi haïn quaù heïp so vôùi thoâng leä quoác teá . Hoaït ñoäng ngaân haøng theo
luaät hieän haønh coøn bò thu huùt nhieàu vaøo nhieäm vuï quaûn lyù nhaø nöôùc. Trong luaät coøn
theå hieän nhieàu chính saùch öu ñaõi trong khi ñoù laïi thieáu nhieàu cheá taøi chæ roõ “ vuøng
caám” hoaëc gaén traùch nhieäm caù nhaân , toå chöùc vôùi vieäc khai thaùc vaø phaùt trieån voán
thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc…
- Nhieàu coâng cuï chính saùch tieàn teä xeùt veà coâng cuï nguyeân lyù laø coâng cuï ñieàu
tieát giaùn tieáp , nhöng trong söû duïng thöïc tieãn laïi mang tính löôõng tính : vöøa giaùn
tieáp vöøa can thieäp tröïc tieáp do thieáu ñieàu kieän phaùt huy: toå chöùc tín duïng khoâng ñuû
coâng cuï ñeå tieáp caän nguoàn voán taùi caáp cuûa Ngaân haøng Trung öông, nghieäp vuï thò
tröôøng môû khoâng ñuû haøng hoaù, coâng cuï laõi suaát cô baûn cuûa Ngaân haøng trung öông
Trang 32
ít taïo ñöôïc hieäu öùng vôùi thò tröôøng tieàn teä , töï do hoaù tæ giaù hoái ñoaùi nhöng bieân ñoä
aùp ñaët laïi quaù heïp trong thôøi gian khaù daøi, tính nhaïy caûm cuûa coâng cuï döï tröõ baét
buoäc laïi chöa phaùt huy do Ngaân haøng nhaø nöôùc coøn traû laõi cho phaàn vöôït vaø tieàn
gôûi trung vaø daøi haïn taïi toå chöùc tín duïng chöa ñöôïc coi laø ñoái töôïng phaûi trích döï
tröõ baét buoäc…
- Nhöõng thieát cheá veà thò tröôøng tieàn teä coøn quaù sô khai, nhieàu chæ tieâu hoaït
ñoäng theo thoâng leä quoác teá laïi chöa ñöôïc aùp duïng, ñaëc bieät laø nhöõng chæ tieâu veà an
toaøn, ñònh nghóa veà nôï quaù haïn vaø voán töï coù chöa phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teáâ.
- Moâ hình kinh doanh cuûa caùc toå chöùc tín duïng hieän nay coøn mang tính ñoäc
canh khoanh vuøng vaø coøn mang naëng cuûa cô cheá cuõ.
- Vieäc ñaøo taïo vaø söû duïng caùn boä, nhaân vieân coøn baát caäp so vôùi nhu caàu,
ñaêc bieät coøn chaäm trieån khai caùc nghieân cöùu chieán löôïc vaø khoa hoïc öùng duïng laøm
cho khoaûng caùch tuït haäu veà coâng ngheä vaø hieäu quaû hoaït ñoäïng cuûa ngaân haøng coøn
khaù xa so vôùi khu vöïc. Tính chuyeân nghieäp trong hoaït ñoäng ngaân haøng coøn yeáu,
neàn kinh teá do ñoù chöa thoaùt ra khoûi neàn kinh teá tieàn maët.
b: Veà trình ñoä coâng ngheä vaø naêng löïc taøi chính:
- Caùc coâng ngheä caên baûn coøn döïa caên baûn vaøo kyõ naêng truyeàn thoáng: coâng
cuï ñieàu haønh chính saùch vaãn coøn mang daùng daáp haønh chính, thieáu thò tröôøng taøi
chính thöù caáp, thieáu moät trung taâm thanh toaùn quoác gia…
- Caùc tieän ích ngaân haøng coøn ngheøo naøn, thò tröôøng baùn leû coøn haàu nhö bò boû
ngoõ, tyû troïng tieàn maët trong toång phöông tieän thanh toaùn coøn raát cao ( 30% so vôùi
döôùi 15% ôû nhieàu ngaân haøng trong khu vöïc vaø döôùi 10% cuûa caùc nöôùc G7)
- Söùc mua cuûa moät ñôn vò tieàn teä ñaõ daàn trôû neân quaù nhoû beù so vôùi giaù caû
haøng hoaù, laøm haïn cheá toác ñoä löu thoâng vaø laø yeáu toá laøm taêng tình traïng ñoâla hoaù.
- Tieàm löïc taøi chính caùc ngaân haøng coøn quaùn nhoû ngay caû khi tính ñeáùn möùc
toái ña maø luaät ngaân haøng hieän haønh cho pheùp cuõng chöa vöôït quaù 35% GDP, laø con
soá ñaõ raát laïc haäu so vôùi caùc ngaân haøng trong khu vöïc, nôi maø con soá naøy haàu nhö
khoâng nhoû hôn 60%…
Trang 33
Qui moâ cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän nay coøn raát nhoû, nhaát
laø qui moâ voán töï coù. Boán Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc duø chieám vai troø chuû
ñaïo veà thò phaàn treân 76% toång nguoàn voán huy ñoäng, 73,5% toång dö nôï vay toaøn heä
thoáng ngaân haøng nhöng toång nguoàn voán töï coù sau khi boå sung theâm 2 ñôït naêm 2003
cuõng chæ môùi ñaït 15.000 tyû ñoàng, töông ñöông gaàn 1.000 trieäu USD, thaáp hôn möùc
voán töï coù cuûa moät ngaân haøng côû vöøa treân theá giôùi. Khoâng chæ qui moâ taøi saûn noùi
chung vaø qui moâ voán töï coù nhoû maø ñi keøm vôùi noù laø moät naêng löïc taøi chính yeáu.
Trong khi theo thoâng leä quoác teá, tyû leä an toaøn voán toái thieåu cuûa moät ngaân haøng
thöông maïi phaûi ñaït möùc 8% thì vôùi thöïc traïng treân tyû leä naøy tính chung cho caû 4
Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc chæ döøng ôû con soá gaàn 5%, nghóa laø coøn moät
khoaûng caùch khaù xa so vôùi caùc ngaân haøng ñaït chuaån treân theá giôùi.
c: Veà hieäu quaû vaø chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng:
Hieän nay thöïc traïng nôï quaù haïn vaãn ñang laø vaán ñeà nhöùc nhoái vaø mang tính
nhaïy caûm. Neáu nhö tröôùc nhöõng naêm 1990 tæ leä nôï quaù haïn treân toång dö nôï trong
toaøn ngaønh ngaân haøng laø 20%, thì trong nhöõng naêm trôû laïi ñaây, tình hình naøy ñaõ coù
nhöõng böôùc caûi thieän ñaùng keå theå hieän qua caùc con soá sau:
Baûng 1: TÆ LEÄ NÔÏ QUAÙ HAÏN TRONG TOÅNG DÖ NÔÏ CUÛA NGAØNH NGAÂN HAØNG
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
11,1% 6% 7,9% 9,3% 12,4% 12,9% 13,2% 12,7% 8,5% 7,9% 5,3% 4,5%
Caùc con soá treân cho thaáy trong suoát caùc naêm 1993 ñeán 1995 tæ leä nôï quaù haïn coù xu
höôùng giaûm nhöng trong giai ñoaïn tieáp theo laïi taêng leân, nhöng ñeán naêm 2001 thì
baét ñaàu giaûm xuoáng vaø naêm 2004 chæ coøn 4,5% . Maët khaùc, neáu ñem so saùnh vôùi
caùc nöôùc trong khu vöïc thì tæ leä nôï quaù haïn cuûa ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam
khoâng phaûi quaù cao: Haøn Quoác: 10%, Thaùi Lan: 39%, Indonesia: 68%, Malaysia
17%, nhöng ôû ñaây coù söï khaùc bieät trong tieâu chí phaân loaïi nôï quaù haïn cuûa Vieät
Nam so vôùi thoâng leä quoác teá. Maëc duø qui ñònh cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc taïi qui cheá
cho vay ban haønh keøm theo quyeát ñònh 1627/2001/QÑ- NHNN (31/12/2001) ñaõ
tieán moät böôùc khaù xa trong loä trình chuaån hoaù caùc qui ñònh theo thoâng leä quoác teáâ,
Trang 34
ñaëc bieät phöông thöùc chuyeån nôï quaù haïn. Nhöng hieän nay nôï quùa haïn cuûa caùc ngaân
haøng thöông maïi Vieät Nam môùi chæ döïa treân tieâu chí thôøi gian quaù haïn chöù chöa
tính ñeán yeáu toá ruûi ro.
Noùi caùch khaùc, vieäc xaùc ñònh nôï quaù haïn chæ döïa treân yeáu toá ñònh löôïng maø
chöa tính tôùi yeáu toá ñònh tính. Theâm vaøo ñoù, hieän nôï quaù haïn môùi chæ ñöôïc xaùc
ñònh vaø haïch toaùn theo tieâu chuaån keá toaùn Vieät Nam, töùc laø coøn khoaûng caùch khaù
xa so vôùi tieâu chuaån keá toaùn quoác teá. Bôûi vì, theo tieâu chuaån naøy thì ngay caû caùc
khoaûn nôï ñöôïc ñieàu chænh kyø haïn nôï ( laõi vaø goác) hay gia haïn cuõng ñöôïc coi laø moät
caáp ñoä quaù haïn vaø ñeàu phaûi trích döï phoøng ruûi ro. Ñoàng thôøi neáu khaùch haøng coù
quan heä tín duïng vôùi nhieàu ngaân haøng thì khi coù moät khoaûn vay bò xeáp vaøo daïng
quaù haïn thì taát caû caùc khoaûn vay ôû ngaân haøng khaùc ñeàu xeáp vaøo nôï quaù haïn. Nhö
vaäy, neáu öôùc tính theo tieâu chuaån naøy, IMF cho raèng tæ leä nôï quaù haïn ôû caùc Ngaân
haøng thöông maïi Vieät Nam dao ñoäng ôû möùc 40% toång dö nôï, töùc laø gaáp 8 laàn
chuaån cho pheùp theo thoâng leä quoác teá.
Ñieàu ñaëc bieät nghieâm troïng laø ñoä ruûi ro vaø khaû naêng deã bò toån thöông cuûa
caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam ôû möùc khaù cao vì toång soá nôï quaù haïn hieän
nay ñaõ gaáp 4 laàn voán töï coù cuûa caùc ngaân haøng, trong ñoù coù tôùi 58% nôï quaù haïn
khoâng coù khaû naêng thu hoài. Noùi caùch khaùc, trong khi nguoàn voán töï coù cuûa caùc
Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän coøn quaù nhoû beù, coù theå khaúng ñònh thöïc löïc
taøi chính cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam laø raát yeáu.
Nhöõng yeáu keùm naøy baét nguoàn töø moät nguyeân nhaân cô baûn chính yeáu ñoù laø
moâ hình toå chöùc vaø naêng löïc quaûn trò ñieàu haønh coøn nhieàu baát caäp, chöa coù söï thay
ñoåi ñeå theo kòp nhöõng ñoøi hoûi soâi ñoäng vaø ña daïng cuûa kinh teá thò tröôøng. Söï baát
caäp vaø thieáu naêng ñoäng ôû ñaây theå hieän ôû moâ hình toå chöùc, quaûn lyù vaãn döøng ôû möùc
ñoä phaân taùn thieáu söï taäp trung, phaân quyeàn minh baïch roõ raøng, chöa taùch baïch giöõa
hoaït ñoäng tín duïng vôùi hoaït ñoäng dòch vuï ngaân haøng, chöa xaây döïng ñöôïc moâ hình
hôïp lyù trong quaûn trò ruûi ro vaø quaûn lyù taøi saûn nôï, taøi saûn coù, boä phaän kieåm toaùn noäi
boä coøn boäc loä nhieàu yeáu keùm chöa phaùt huy ñöôïc tính chuû ñoäng, khaùch quan cuõng
nhö chöa thöïc söï laø coâng cuï kieåm soaùt tuaân thuû höõu hieäu cho caáp ra quyeát ñònh vaø
Trang 35
hoaïch ñònh chieán löôïc. Vôùi moâ hình toå chöùc vaø naêng löïc ñieàu haønh hieän taïi cuûa caùc
Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khoâng theå naâng cao naêng löïc taøi chính, caøng
khoâng theå hoäi nhaäp quoác teá. Noù ñoøi hoûi cuoäc caûi caùch, ñoåi môùi trieät ñeå vaø toaøn
dieän ñoái vôùi moâ hình toå chöùc vaø trong quaûn trò ñieàu haønh, maø noù ôû taàm roäng hôn
chính laø chaát löôïng vaø hieäu quaû nguoàn nhaân löïc.
Töø ñoù cho thaáy khi böôùc sang chaëng ñöôøng ñoåi môùi tieáp theo vôùi phaïm vi
saâu roäng hôn, nhieàu khoù nhaên hôn, ñoøi hoûi caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam
khoâng chæ phaûi phaùt trieån, naâng cao naêng löïc taøi chính ñeå toàn taïi, maø coøn phaûi naâng
taàm phaùt trieån leân moät thang ñoä cao hôn ñoù laø phaùt trieån taøi chính beàn vöõng ñeå
ñöùng vöõng trong caïnh tranh, haïn cheá nguy cô bò toån thöông, chuû ñoäng hoäi nhaäp
ngaøy caøng saâu hôn, maïnh hôn vaøo neàn kinh teá toaøn caàu.Muoán vaäy caùc Ngaân haøng
thöông maïi Vieät Nam phaûi giaûi quyeát cuøng luùc vaø haøi hoaø ba baøi toaùn : taêng söùc
maïnh taøi saûn, naâng cao naêng löïc taøi chính, ña daïng hoaù vaø hieän ñaïi hoaù ngaân haøng,
chaát löôïng vaø hieäu quaû nguoàn nhaân löïc maø ôû ñaây chính laø quaù trình taùi cô caáu toaøn
dieän Ngaân haøng thöông maïi, trieån khai aùp duïng hieän ñaïi hoaù ngaân haøng noùi chung
vaø hieän ñaïi hoaù coâng taùc thanh toaùn noùi rieâng.
- Caùc chæ soá ñaùnh giaù veà nôï quaù haïn vaø ñaûm baûo an toaøn, veà tyû troïng chi phí
quaûn lyù trong doanh soá hoaït ñoäng…, so vôùi chuaån quoác teá ñeàu ñaõ tuït haäu quaù xa.
Haàu heát caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät nam ñeàu coù möùc dö nôï lôùn hôn giôùi haïn
cho pheùp töø 1,5 ñeán 2,5 laàn, khaû naêng thanh toaùn bình quaân cuûa caùc toå chöùc tín
duïng so vôùi yeâu caàu 100% chæ ñaït 60%, tæ leä sinh lôøi bình quaân treân voán töï coù cuûa
caùc toå chöùc tín duïng chæ ñaït 6% so vôùi möùc 13-15% cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi
ôû caùc nöôùc trong khu vöïc.
- Voán sinh lôøi coù xu höôùng gia taêng, coù nhieàu thôøi ñieåm voán coøn chaïy loøng
voøng trong khu vöïc thò tröôøng taøi chính laøm cho tyû troïng voán ñaàu tö thöïc vaøo saûn
xuaát vaät chaát vaø dòch vuï chöa cao. Vieäc giaûi quyeát baøi toaùn veà nôï toàn ñoïng coøn
naëng veà cô cheá bao caáp, yû theá vaøo chieác phao “ khoanh, daõn , xoaù” vaø nguoàn cuûa
chính phuû…
Trang 36
- Ruûi ro ñaïo ñöùc trong ngaân haøng cuõng ñaõ raát nghieâm troïng, laøm giaûm nieàm
tin cuûa nhaân daân vaøo hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng.
2.2.2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT CUÛA NGAÂN HAØNG TREÂN ÑÒA BAØN
THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ GIAI ÑOAÏN 2002-2004
Ñeå ñöa thaønh phoá Caàn Thô ngaøy moät phaùt trieån qua caùc naêm, ngoaøi söï noå löïc
cuûa toaøn theå caùc caùn boä coâng nhaân vieân caùc ban ngaønh cuøng toaøn theå nhaân daân
trong vuøng, coøn coù söï ñoùng goùp raát lôùn cuûa heä thoáng caùc ngaân haøng thöông maïi.
Tính ñeán cuoái naêm 2004, treân ñòa baøn tænh Caàn Thô coù 18 Ngaân haøng thöông maïi
goàm: 06 ngaân haøng thöông maïi quoác doanh , 1 Ngaân haøng lieân doanh, 6 Ngaân
haøng thöông maïi coå phaàn ñoâ thò vaø 5 Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn noâng thoân .
Caùc Ngaân haøng thöông maïi naøy ngaøy caøng naâng cao chaát löôïng nghieäp vuï, ña
daïng caùc hình thöùc tín duïng, thöïc hieän roäng khaép coâng taùc huy ñoäng voán vaø cho
vay, goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa cuûa thaønh phoá ngaøy moät
phaùt trieån .
2.2.2.1: Veà hoaït ñoäng huy ñoäng voán :
Voán laø moät trong nhöõng nhaân toá quan troïng trong quaù trình chuyeån dòch cô
caáu kinh teá. Nöôùc ta coù neàn kinh teá keùm phaùt trieån vaø khoa hoïc kyõ thuaät coøn laïc
haäu so vôùi theá giôùi thì voán laïi caøng ñaëc bieät quan troïng. Ñaûng ta ñaõ nhaän ñònh
khoâng chæ troâng chôø vaøo voán beân ngoaøi maø phaûi phaùt huy cao ñoä noäi löïc ñeå ñaåy
maïnh chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Caùc ngaân haøng thöông maïi caàn phaûi coù bieän
phaùp ñeå taäp trung moïi nguoàn voán coøn taïm thôøi nhaøn roãi trong caùc taàng lôùp daân cö,
vaø toå chöùc ñeå ñaàu tö vaøo caùc döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng, mua saém thieát bò hieän
ñaïi, ñoåi môùi coâng ngheä, aùp duïng coâng ngheä sinh hoïc…
Nhöõng naêm gaàn ñaây, khi kinh teá coù böôùc taêng tröôûng khaù thì toác ñoä taêng
tröôûng dö nôï cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi luoân cao hôn toác ñoä taêng tröôûng nguoàn
voán, ñieàu naøy gaây khoù khaên cho caùc Ngaân haøng thöông maïi trong hoaït ñoäng kinh
doanh cuûa mình.
Do ñòa baøn coù raát ít nhöõng toå chöùc coù nguoàn tieàn gôûi lôùn vaø oån ñònh nhö Böu
ñieän, Ñieän löïc, Daàu khí, caùc Toång coâng ty 5, coâng ty 90-91 so vôùi caùc tænh thaønh
Trang 37
thuaän lôïi nhö thaønh phoá Hoà Chí Minh, Haø Noäi, Haûi Phoøng... neân coâng taùc huy
ñoäng nguoàn tieàn gôûi thanh toaùn ôû thaønh phoá Caàn Thô coøn raát nhieàu haïn cheá .
Veà nguoàn tieàn gôûi tieát kieäm, maëc duø thaønh phoá Caàn Thô coù nhieàu trung taâm
daân cö ñoâng ñuùc nhö trung taâm Thaønh Phoá Caàn Thô, thò traán OÂ Moân, Thoát Noát, ...
nhöng nguoàn tieàn gôûi naøy hieän nay chöa khai thaùc trieät ñeå, moät maët do ñôøi soáng
cuûa ngöôøi daân trong thaønh phoá chöa cao, tích luõy coøn thaáp. Maët khaùc do phöông
thöùc huy ñoäng tieàn gôûi tieát kieäm cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi chöa thöïc söï ña
daïng vaø phong phuù neân chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa ngöôøi gôûi
tieàn: nhö phuïc vuï ngoaøi giôø haønh chaùnh, gôûi tieàn tieát kieäm moät nôi ruùt tieàn nhieàu
nôi, nhaän tieàn vaø giao tieàn taïi nhaø, tieát kieäm tích luõy ... . Hôn nöõa, hieän nay tæ leä
laïm phaùt khaù cao naêm 2002 laø 4%, naêm 2003 laø 3% nhöng sang naêm 2004 taêng leân
ñeán 9,5% trong khi ñoù toác ñoä taêng tröôûng kinh teá naêm 2004 laø7,7%, neân ngöôøi daân
khoâng an taâm khi gôûi tieàn vaøo ngaân haøng, vì laõi suaát thu ñöôïc khoâng buø ñaép ñöôïc
chæ soá gia taêng cuûa giaù caû, laïm phaùt…. .
Beân caïnh ñoù hieän nay toác ñoä taêng tröôûng huy ñoäng voán luoân thaáp hôn toác ñoä
taêng tröôûng dö nôï cho vay . Töø thöïc traïng ñoù cho thaáy vieäc huy ñoäng voán cuûa ngaân
haøng ñang laø vaán ñeà ñaùng quan taâm maø caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam phaûi
sôùm ñöa ra giaûi phaùp nhaèm taêng nguoàn voán cuûa mình. Keát quûa huy ñoäng voán cuûa
caùc Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc toång hôïp nhö sau:
Baûng 2: TOÅNG HÔÏP CHÆ TIEÂU VEÀ NGUOÀN VOÁN HUY ÑOÄNG CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ
Ñvt : tyû ñoàng.
Taêng giaûm
Chæ tieâu
Naêm
2002
Naêm
2003
Naêm
2004 03/02 04/03
* Toång nguoàn voán 6.392 8.498 9.757 2.106 32,95% 1.259 14,82%
Nguoàn voán huy ñoäng 2.225 3.080 3.886 855 38,43% 806 26,17%
- Tieàn gôûi caùc toå chöùc 635 1.009 1.313 374 58,90% 304 30,13%
- Tieàn gôûi tieát kieäm 1.590 2.071 2.573 481 30,25% 502 24,24%
( Nguoàn soá lieäu : Ngaân haøng nhaø nöôùc Thaønh phoá Caàn Thô )
Trang 38
Toång nguoàn voán qua caùc naêm ñeàu gia taêng, töø ñoù cho thaáy caùc ngaân haøng
khoâng ngöøng gia taêng nguoàn voán nhaèm môû roäng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình.
Tuy nhieân nguoàn voán naêm 2004 chæ taêng 14,82% so vôùi naêm 2003, thaáp hôn tæ leä
taêng naêm 2003 so vôùi 2002 laø 32,95% laø do Tænh Caàn Thô ñöôïc chia taùch thaønh
Thaønh Phoá Caàn Thô vaø Tænh Haäu Giang. Vieäc chia taùch tænh laøm aûnh höôûng ñeán
hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi cuûa Caàn Thô. Ñòa baøn bò chia taùch neân hoaït ñoâng huy
ñoäng voán, cho vay cuûa ngaân haøng cuõng bò thu heïp laïi.
Bieåu ñoà 1: VOÁN HUY ÑOÄNG SO VÔÙI TOÅNG NGUOÀN
02000400060008000
10000
Tyû ñoàng
2002 2003 2004
Naêm
Toång nguoàn
Voán Huy ñoäng
Qua thoáng keâ treân cho thaáy nguoàn voán huy ñoäng döôùi caùc hình thöùc ñeàu taêng,
nhöng baûn thaân nguoàn voán huy ñoäng treân ñòa baøn cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi
chæ chieám khoaûng 40% so vôùi toång nguoàn voán (naêm 2002 laø 34,8%, naêm 2003 laø
36,2%, naêm 2004 ñaït 39,8%). Vôùi goùc ñoä phaân tích veà nguoàn voán cho hoaït ñoäng tín
duïng roû raøng caùc Ngaân haøng thöông maïi chöa thöïc söï chuû ñoäng trong vieäc huy
ñoäng voán ñeå cho vay, phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nguoàn voán ñieàu chuyeån trong heä
thoáng, hay nguoàn voán vay töø Ngaân haøng trung öông, vieäc taêng nguoàn voán naøy chæ
laø giaûi phaùp taïm thôøi khi neàn kinh teá Vieät Nam chöa phaùt trieån ñoàng boä, coøn moät
soá tænh, thaønh phoá chæ huy ñoäng ñöôïc nguoàn voán nhöng chöa coù ñaàu ra neân hoaït
ñoäng naøy coøn khaû naêng duy trì . Tuy nhieân ñeå chuû ñoäng hôn trong vieäc cho vay cuûa
mình caùc Ngaân haøng thöông maïi phaûi xaây döïng keá hoïach phaùt trieån nguoàn voán huy
ñoäng taïi choå. Coi ñaây laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå phuïc vuï cho nghieäp vuï cuûa mình.
Caùc Ngaân haøng thöông maïi luoân quan taâm ñeán maûng huy ñoäng voán vì ñaây laø
yeâu caàu quan troïng nhaát ñeå coù nguoàn voán phuïc vuï cho vay cuûa mình. Tuy nhieân,
trong huy ñoäng voán caàn quan taâm nhieàu hôn maûng tieàn gôûi thanh toaùn taïm thôøi
Trang 39
chöa söû duïng cuûa caùc toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân, vì ñaây laø khoaûng tieàn gôûi maø
ngaân haøng thu ñöôc khoaûng cheânh leäch cao giöõa laõi suaát huy ñoäng vaø cho vay. Coøn
veà huy ñoäng tieát kieäm coù kyø haïn thì cheânh leäch laõi suaát giöõa ñaàu vaøo vaø ñaàu ra raát
thaáp nhöng laø nguoàn voán ít bieán ñoäng giuùp ngaân haøng coù nguoàn voán ñeå coù theå söû
duïng cho vay ñaàu tö trung daøi haïn cho caùc döï aùn .
Trong quaù trình chuyeån ñoäng cuûa neàn kinh teá theo höôùng hoäi nhaäp, ngöôøi daân
ngaøy caøng coù nhieàu söï chuû ñoäng vaø linh hoaït löïa choïn caùc keânh khaùc nhau ñeå ñaàu
tö voán cuûa mình chöù haàu nhö khoâng phaûi laø gôûi ngaân haøng laáy laõi nhö caùc naêm
tröôùc. Ñaây laø thaùch thöùc lôùn ñoái vôùi caùc ngaân haøng, caùc keânh ñaàu tö hieän nay ñang
ñöôïc ngöôøi daân löïa choïn:
- Soá löôïng ngöôøi mua baûo hieåm nhaân thoï taêng leân
- Voán ñaàu tö mua coå phaàn trong caùc doanh nghieäp coå phaàn hoaù ngaøy caøng gia
taêng ñaùng keå, beân caïnh ñoù nhieàu ngöôøi coøn tìm bieän phaùp vay voán ngaân haøng ñeå
mua coå phaàn.
- Ñaàu tö mua coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn
- Ñaàu tö kinh doanh döôùi hình thöùc laäp doanh nghieäp môû cöûa haøng, mua saïp
trong caùc chôï hay trung taâm thöông maïi….
- Ñaàu tö voán cho ngöôøi thaân ñi xuaát khaåu lao ñoäng
- Ñaàu tö baát ñoäng saûn: mua caên hoä cao caáp, chung cö, khaùch saïn,…
- Kho baïc nhaø nöôùc thu huùt voán thoâng qua baùn leû traùi phieáu kho baïc,…
- Caùc keânh thu huùt khaùc nhö tieát kieäm böu ñieän , quyõ ñaàu tö, quyõ töông hoã,….
Vì vaäy hoaït ñoäng huy ñoäng voán hieäân nay ñang laø ñieåm ñaëc bieät quan taâm vaø
laø noãi lo khoâng phaûi cuûa rieâng moät ngaân haøng naøo.
2.2.2.2: Hoaït ñoäng caáp tín duïng ngaân haøng .
Ñeå ñaùp öùng nhu caàu voán phaùt trieån kinh teá cuûa caùc doanh nghieäp, hieän nay
treân ñòa baøn thaønh phoá Caàn Thô caùc Ngaân haøng thöông maïi thöôøng caáp tín duïng
nhö sau:
Trang 40
Baûng 3 : DÖ NÔÏ TÍN DUÏNG PHAÂN THEO THÔØI HAÏN CHO VAY
Ñvt:tyû ñoàng
Taêng giaûm
Chæ tieâu
Naêm
2002
Naêm
2003
Naêm
2004 03/02 04/03
Toång dö nôï cho vay 5.936 7.875 9.125 1.939 32,7% 1.250 15,9%
- Ngaén haïn 4.051 5.428 6.760 1.377 34% 1.332 24,5%
- Trung haïn 1.595 2005 1952 411 26% -53 -3%
- Daøi haïn 290 442 413 152 52% -29 -7%
( Nguoàn soá lieäu : Ngaân haøng nhaø nöôùc thaønh phoá Caàn Thô )
- Cho vay hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn
thaønh phoá Caàn Thô chieám tyû leä hôn 90% toång doanh thu hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân
haøng, tyû leä taêng tröôûng cuûa hoaït ñoäng cho vay vaãn khoâng ngöøng ñöôïc taêng leân, cuï
theå naêm 2003 so vôùi 2002 taêng 1.939 tyû ñoàng toác ñoä naøy laø 32,7% vaø naêm 2004 so
vôùi 2003 laø 1.250 tyû ñoàng toác ñoä taêng 15,9% cung caáp ñuû nhu caàu voán cho nhieàu
doanh nghieäp trong thaønh phoá taêng tröôûng vaø phaùt trieån.
Bieåu ñoà 2: DÖ NÔÏ TÍN DUÏNG PHAÂN THEO THÔØI HAÏN VAY
0
2000
4000
6000
8000
Tyû ñoàng
2002 2003 2004
Naêm
Ngaén han
Trung haïn
Daøi haïn
- Hoaït ñoäng cho vay ngaén haïn boå sung voán löu ñoäng chieám tyû troïng raát lôùn
trong toång dö nôï tín duïng, vì voøng quay voán tín duïng nhanh khaû naêng thu hoài nôï
ñaûm baûo hôn vaø moùn vay vôùi thôøi gian ngaén thì ít ruûi ro. Cuï theå naêm 2002 laø
Trang 41
68,24% vaø naêm 2003 laø 68,93% , naêm 2004 laø 74,08% .Trong hoaït ñoäng tín duïng
ngaân haøng treân ñòa baøn hieän nay ñang coù xu höôùng giaûm bôùt tín duïng cho vay trung
daøi haïn ñoái vôùi caùc khoaûn keá hoaïch nhaø nöôùc vaø tín duïng chæ ñònh, bôûi vì hieän nay
doanh nghieäp nhaø nöôùc laøm aên keùm hieäu quûa neân khoù khaên trong vieäc thu hoài nôï.
Beân caïnh ñoù vieäc caáp tín duïng trung vaø daøi haïn gaëp nhieàu ruûi ro vì tæ leä laïm phaùt
ngaøy caøng taêng nhöng laõi suaát tieàn vay thì khoâng thay ñoåi. Tæ leä laïm phaùt gia taêng
laøm caùc döï aùn ñaàu tö ban ñaàu khoâng ñaït hieäu quaû nhö trong tính toaùn, hôn nöõa cho
vay trung daøi haïn thöôøng chòu nhieàu ruûi ro tieàm aån hôn vay ngaén haïn vì thôøi haïn
vay daøi, tình hình kinh teá xaõ hoäi seõ coù nhieàu bieán ñoåi hôn trong ngaén haïn. Ñaây
cuõng laø nguyeân nhaân laøm caùc ngaân haøng caàn phaûi caån troïng hôn nöõa trong vieäc
xem xeùt thaåm ñònh cho vay ñoái vôùi caùc döï aùn môùi .
Hoaït ñoäng tín duïng trong ñòa baøn naêm 2004 coù tæ leä tín duïng ngaéên haïn
chieám tæ troïng khoaûng 74% so vôùi toång dö nôï taêng so vôùi naêm 2003 vaø 2002 laø
68,93% vaø 68,24%. Ñieàu naøy chöùng toû caùc ngaân haøng thöông maïi khoâng nhöõng thu
heïp tín duïng trung vaø daøi haïn theo chuû tröông cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc maø cuõng
laø chuû tröông chung cuûa caùc ngaân haøng nhaèm giaûm thieåu ruûi ro trong hoaït ñoäng
kinh doanh cuûa mình.
Hieän nay hoaït ñoäng cho vay cuûa caùc ngaân haøng gaëp nhieàu khoù khaên trong
lónh vöïc cho vay, vì ña soá laø doanh nghieäp nhaø nöôùc coù voán töï coù thaáp, vaø khi xeùt
duyeät cho vay thöôøng laø tín chaáp neân möùc ñoä ruûi ro raát cao. Beân caïnh ñoù hieän nay
caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc laøm aên thua loã thöôøng xuyeân keùo daøi, hay hoaït ñoäng
kinh doanh keùm hieäu quaû
2.2.2.3:Thöïc traïng veà hoaït ñoäng dòch vuï cuûa Ngaân haøng thöông maïi treân
ñòa baøn Thaønh phoá Caàn Thô giai ñoaïn naêm 2002-2004:
Phaùt trieån vaø ña daïng hoaù dòch vuï ngaân haøng laø xu höôùng taát yeáu trong quaù
trình ñoåi môùi cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong xu theá hoäi nhaäp.
Ñeå hoaït ñoäng kinh doanh coù hieäu quaû vaø giaûm thieåu ruûi ro caùc ngaân haøng thöông
maïi caàn phaûi gia taêng khoaûn thu dòch vuï leân raát nhieàu. Thöôøng thì caùc Ngaân haøng
thöông maïi trong khu vöïc vaø treân theá giôùi coù khoaûn thu dòch vuï chieám töø 40% trôû
Trang 42
leân trong toång doanh thu. Hoaït ñoäng dòch vuï cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi ôû ñòa
baøn thaønh phoá Caàn Thô ñöôïc theå hieän ôû caùc soá lieäu sau:
Baûng 4: DOANH THU, THU DÒCH VUÏ CUÛA CAÙC NHTM CAÀN THÔ
Ñvt: tyû ñoàng
Taêng giaûm Chæ tieâu Naêm
2002
Naêm
2003
Naêm
2004 03/02 04/03
Toång thu 501 680 851 179 35,7% 171 25,1%
-Thu cho vay 478 644,7 786,5 166,7 34,9% 141,8 22%
- Thu dòch vuï roøng 23 35,3 64,5 12,3 53,5% 29,2 82,7%
+ Dòch vuï thanh toaùn 16 21 32 5 31,3% 11 52,4%
+ Dòch vuï ngaân quyõ 0,2 0,8 1,1 0,6 300% 0,3 24%
+ Kdoanh ngoaïi teä 4 8,4 23,4 4,4 110% 15 178,6%
+ Tham gia TT tieàn teä 0,4 1,7 3,2 1,3 325% 1,5 88,2%
+ Thu baûo laõnh 1 1,3 1,5 0,3 30% 0,2 15,4%
+ Thu khaùc 1,4 2,1 3,3 0,7 50% 1,2 57,1%
Qua soá lieäu cho thaáy thu veà nghieäp vuï cho vay chieám haàu heát toång doanh
thu cuûa caùc ngaân haøng, naêm 2002 laø 95,6%, naên 2003 laø 95%, naêm 2004 laø 92,5%.
Chöùng toû doanh thu veà hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ôû ñòa baøn Caàn Thô chuû yeáu beân
lónh vöïc cho vay chieám haàu heát toaøn boä doanh thu cuûa ngaân haøng. Ñaây laø noåi lo
ngaïi cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khi tham gia hoäi nhaäp kinh teá quoáâc
teá. Ñaëc bieät, hoaït ñoäng cho vay hieän nay cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi gaëp nhieàu
khoù khaên trong vieäc thu hoài nôï, nôï toàn ñoïng nôï khoù ñoøi chieám tæ leä khaù cao vöôït
möùc cho pheùp theo thoâng leä quoác teá, beân caïnh ñoù tieàn aån ruûi ro trong cho vay cuûa
caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam laø raát cao.
Bieåu ñoà 3: THU DÒCH VUÏ SO VÔÙI TOÅNG NGUOÀN THU
Trang 43
0200400600800
1000
Tyû ñoàng
2002 2003 2004
Naêm
Toång thu
Thu dòch vuï
Hoaït ñoäng thu dòch vuï cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Caàn Thô chieám
tæ leä raát thaáp trong doanh thu cuûa ngaân haøng, naêm 2002 laø 4,4% hay soá tuyeät ñoái laø
22 tyû ñoàng, naêm 2003 laø 5% hay hay soá tuyeät ñoái laø 34 tyû ñoàng, naêm 2004 laø 7,5%
hay 63 tyû ñoàng. Hôn nöõa, caùc loaïi dòch vuï cuûa ngaân haøng ôû ñòa baøn Caàn Thô raát
ngheøo naøn, chuû yeáu laø chuyeån tieàn, thanh toaùn tieàn haøng, coøn dòch vuï thu tieàn taïi
choå, chi traû löông nhaân vieân, laøm ñaïi lyù thu chi hoä, dòch vuï ñaïi lyù uyû thaùc, dòch vuï
moâi giôùi chieám soá löôïng raát thaáp trong toång thu dòch vuï. Maëc duø vaäy caùc Ngaân
haøng thöông maïi coá gaéng ñöa hoaït ñoäng dòch vuï ngaøy caøng gia taêng caû veà soá löôïng
laãn chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï.
Trong thu dòch vuï roøng thì thu töø dòch vuï thanh toaùn chieám tæ leä raát cao, naêm
2002 laø 72,7% hay 16 tyû ñoàng, naêm 2003 laø 61,8% hay 21 tyû ñoàng, naêm 2004 laø
50,8% hay 32 tyû ñoàng. Hoaït ñoäng dòch vuï thanh toaùn chieám tæ leä khaù cao trong thu
dòch vuï roøng, trong ñoù thu chuû yeáu laø dòch vuï chuyeån tieàn trong nöôùc vaø ngoaøi
nöôùc. Hieän nay caùc ngaân haøng ñang môû roäng hình thöùc thanh toaùn khoâng duøng tieàn
maët baèng caùch khuyeáân khích ngöôøi daân môû taøi khoaûn tieàn gôûi caù nhaân, thanh toaùn
tieàn ñieän, nöôùc, hoaù ñôn mua haøng,…. thoâng qua taøi khoaûn tieàn gôûi thanh toaùn ôû
ngaân haøng.
Dòch vuï ngaân quyõ cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Caàn Thô chöa phaùt
trieån: chuû yeáu laø caùc dòch vuï thu chi taïi choã, thu chi hoä, kieåm ñeám hoä nhöng phaùt
sinh raát ít. Coøn caùc dòch vuï khaùc chöa phaùt trieån. Naêm 2004, sau thôøi gian phaùt
haønh tieàn polimer , nhieàu hieän töôïng tieàn bò noùng co laïi, tieàn raùch khoâng theå söû
duïng ñöôïc nöõa khaùch haøng mang ñeán ñoåûi, ngaân haøng thu phí 4% treân meänh giaù. Töø
Trang 44
ñoù hoaït ñoäng thu dòch vuï ngaân quyõ môùi coù theâm dòch vuï thu ñoåi tieàn raùch, coøn luùc
tröôùc thì chuû yeáu ñoåi ôû ngaân haøng nhaø nöôùc hay ñoåi hoä caùc ngaân haøng thöôøng
khoâng thu phí.
Beân caïnh dòch vuï thanh toaùn laø dòch vuï kinh doanh ngoaïi teä chieám tæ troïng
cuõng töông ñoái lôùn trong thu dòch vuï roøng. Naêm 2002 thu veà kinh doanh ngoaïi teä laø
18,2% hay 4 tyû ñoàng, naêm 2003 laø 24,7% hay 8,4 tyû ñoàng, sang naêm 2004 tæ leä naøy
taêng ñaùng keå laø 37,1% hay soá tuyeät ñoái laø 23,4 tyû ñoàng. Naêm 2004 caùc ngaân haøng
thöông maïi ôû ñòa baøn Caàn Thô kinh doanh mua baùn ngoaïi teä nhieàu hôn tröôùc. Hôn
nöõa nguoàn xuaát khaåu thuûy haûi saûn ôû Caàn Thô cuõng taêng keùo theo kinh doanh mua
baùn ngoaïi teä taêng. Ñaây laø ñieàu kieän toát giuùp caùc ngaân haøng phaùt trieån hôn trong
ñieàu kieän hoäi nhaäp kinh teá khu vöïc vaø quoác teá. Hieän nay caùc coâng ty thuyû haûi saûn ôû
Caàn Thô ñang phaùt trieån toát: Cty Cafatex, Cty Noâng Saûn Thöïc Phaåm Xuaát Khaåu
Cataco, Cty TNHH Thöïc Phaåm Xuaát Khaåu Nam Haûi,… Hôn nöõa, ngaân haøng thöông
maïi ôû Caàn Thô böôùc ñaàu kinh doanh mua baùn ngoaïi teä coù kyø haïn taïo theâm nguoàn
thu dòch vuï kinh doanh ngoaïi teä.
Hoaït ñoäng dòch vuï kinh doanh ngoaïi teä taêng trong caùc naêm laø do caùc ngaân
haøng ôû Caàn Thô coù ñoäi nguõ nhaân vieân laønh ngheà am hieåu coâng vieäc. Ngoaøi ra,
ngaân haøng coøn aùp duïng tyû giaù linh hoaït , coù chính saùch tæ giaù rieâng cho ñoáùi vôùi caùc
khaùch haøng ñaëc bieät giuùp cho hoaït ñoäng mua baùn ngoaïi teä ngaøy caøng phaùt trieån.
Beân caïnh ñoù, ñòa baøn Caàn Thô hieän nay coù raát nhieàu Vieät Kieàu ôû nöôùc ngoaøi
chuyeån tieàn veà, ñaëc bieät laø nguoàn kieàu hoái töø Ñaøi Loan, Malaysia, Haøn Quoác
chuyeån veà laøm gia taêng nguoàn ngoaïi teä cho caùc ngaân haøng. Hieän nay ngaân haøng
Ngoaïi Thöông Caàn Thô môû chi nhaùnh ôû caùc tænh: Baïc Lieâu, Soùc Traêng laøm taêng
theâm nguoàn thu dòch vuï kinh doanh ngoaïi teä cho ñòa baøn Caàn Thô.
Baûng 5: DOANH SOÁ MUA BAÙN NGOAÏI TEÄ CUÛA CAÙC NHTM CAÀN THÔ NAÊM 2002-2004
Ñvt: trieäu USD
Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Taêng Giaûm (%)
Doanh soá mua 579 776 1.387 34% 78,7%
Doanh soá baùn 574 765 1.375 33,2% 79,7%
Trang 45
Nhìn vaøo baûng soá lieäu ta thaáy toác ñoä phaùt trieån nghieäp vuï kinh doanh ngoaïi
teä cuûa caùc ngaân haøng laø raát toát naêm 2003 so vôùi 2002 taêng gaàn 34% nhöng naêm
2004 so vôùi 2003 taêng khoaûng 79% hay soá tuyeät ñoái taêng 611 trieäu USD. Toác ñoä
phaùt trieån doanh soá mua baùn ngoaïi teä naêm 2004 taêng maïnh keùo theo nghieäp vuï
kinh doanh ngoaïi teä cuõng phaùt trieån. Tuy nhieân hieän nay caùc ngaân haøng coù söï caïnh
tranh gay gaét ñaëc bieät laø caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn vì hoï coù tæ giaù linh
hoaït hôn, hôn nöõa caùc ngaân haøng naøy ñöôïc pheùp mua baùn ngoaïi teä vôùi ngaân haøng
nöôùc ngoaøi, caùc ngaân haøng khaùc ngoaøi ñòa baøn nhö thaønh phoá Hoà Chí Minh, Haø
Noäi… Coøn caùc Ngaân haøng quoác doanh bò khoáng cheá do Ngaân haøng trung öông
khoâng cho baùn ngoaïi teä ra ngoaøi heä thoáng ñieàu naøy cuõng gaây aûnh höôûng ñeán cheânh
leäch tæ giaù. Tuy nhieân vieäc kinh doanh ngoaïi teä ôû Caàn Thô chöa ñöôïc phaùt trieån
nhö ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Haø Noäi,… vaø cuõng chöa ña daïng phong phuù nhö caùc
ngaân haøng trong khu vöïc vaø treân theá giôùi.
Beân caïnh kinh doanh ngoaïi teä caùc ngaân haøng treân ñòa baøn Caàn Thô cuõng
töøng böôùc tham gia thò tröôøng tieàn teä thoâng qua vieäc ñaàu tö chöùng khoaùn, moâi giôùi
mua baùn chöùng khoaùn khi thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam môùi baét ñaàu hình
thaønh. Thò tröôøng chöùng khoaùn ôû Vieät Nam coøn sô khai chöa coù nhieàu coâng ty nieâm
yeát treân thò tröôøng vaø ngöôøi daân ôû ñòa baøn Caàn Thô cuõng ít quan taâm ñeán thò
tröôøng chöùng khoaùn. Maëc duø vaäy thu dòch vuï thoâng qua vieäc tham gia thò tröôøng
tieàn teä böôùc ñaàu cuõng mang laïi nguoàn thu cho ngaân haøng cuï theå naêm 2002 laø 0,4 tyû
ñoàng, naêm 2003 laø 1,7 tyû ñoàng, naêm 2004 laø 3,2 tyû ñoàng. Trong töông lai neáu thò
tröôøng tieàn teä Vieät Nam phaùt trieån maïnh, ñaây laø ñieàu kieän taïo theâm saûn phaåm môùi
taêng nguoàn thu cho ngaân haøng.
Hoaït ñoäng dòch vuï baûo laõnh cuûa caùc ngaân haøng chieám tæ leä raát thaáp khoaûng
gaàn 0,2% trong toång doanh thu, naêm 2002 laø 1 tyû ñoàng, naêm 2003 laø 1,3 tyû ñoàng
vaø naêm 2004 laø 1,5 tyû ñoàng. Hoaït ñoäng naøy chuû yeáu laø nghieäp vuï baûo laõnh döï thaàu
laø ña soá, coøn baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng, baûo laõnh öùng tröôùc, baûo laõnh baûo haønh
coâng trình,…chieám tæ leä raát thaáp trong soá dö baûo laõnh. Hôn nöõa phí baûo laõnh döï thaàu
Trang 46
raát thaáp vì thôøi haïn baûo laõnh ngaén. Trong hoaït ñoäng kinh doanh ôû ñòa baøn Caàn Thô
caùc doanh nghieäp thöôøng baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng, coøn caùc baûo laõnh khaùc ít
khi ñöôïc doanh nghieäp quan taâm. Ñieàu naøy cuõng aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng thu
dòch vuï cuûa ngaân haøng.
2..2.2.3: Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn
Thaønh Phoá Caàn Thô .
Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñöôïc theå hieän qua soá lieäu:
Baûng 6 : KEÁT QUÛA HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG
Ñvt:tyû ñoàng
Taêng tröôûng Chæ tieâu Naêm
2002
Naêm
2003
Naêm
2004 03/02 04/03
1/Toång thu nhaäp 501 680 851 179 35,7 % 171 25,1%
2/Toång chi phí 519 534 672 15 2,9% 138 25,8%
3/Lôïi nhuaän tröôùc thueá -18 146 179 165 911,1% 33 22,6%
( Nguoàn soá lieäu : Ngaân haøng nhaø nöôùc tænh Caàn Thô )
Nhìn chung, toång thu nhaäp haøng naêm cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi ñeàu
taêng 35,7% trong naêm 2003 vaø 25,1% trong naêm 2004, chöùng toû thu nhaäp töø hoaït
ñoäng kinh doanh ngaøy moät phaùt trieån theo ñuùng chuû tröông chính saùch cuûa nhaø
nöôùc cuõng nhö cuûa ngaønh.
Toång chi phí naêm 2003 taêng 2,9% so vôùi naêm 2002 vaø naêm 2004 laïi taêng
25,8% so vôùi naêm 2003. Ñieàu naøy chöùng toû trong naêm 2002 chí phí taêng ñoät bieán
vaø naêm 2003 trôû laïi toác ñoä bình thöôøng theo nhòp ñoä taêng tröôûng. Hieän nay treân ñòa
baøn Caàn Thô coù raát nhieàu ngaân haøng ñang hoaït ñoäng vì vaäy chi phí cho hoaït ñoäng
caùc ngaân haøng raát cao ñaëc bieät laø khoaûn chi cho huy ñoäng voán, khoaûn chi naøy
thöôøng chieám treân 60% toång chi phí hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng. Caùc ngaân haøng
ngaøy caøng phaûi caïnh tranh gay gaét veà nguoàn voán huy ñoäng, cheânh leäch thu chi
giöõa hoaït ñoäng huy ñoäng voán vaø chi cho vay khoâng coøn ñaûm baûo tyû leä laø 0,35%
theo qui ñònh cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc. Thöïc teá laõi suaát huy ñoäng hieän nay bình
quaân laø 0,65% - 0,7%/thaùng, laõi suaát huy ñoäng bình quaân raát cao nhöng neáu giaûm
Trang 47
laõi suaáât huy ñoäng thì caùc ngaân haøng khoâng theå huy ñoäng ñöôïc nguoàn voán vì vaäy
caùc ngaân haøng treân ñòa baøn hieän nay coù xu höôùng taêng laõi suaáât huy ñoäng.
Tuy nhieân hieän nay ngaân haøng nhaø nöôùc khoáng cheá möùc saøn traàn huy ñoäng
neân caùc ngaân haøng taêng laõi suaát döôùi hình thöùc tieát kieäm quaø taëng, tieát kieäm döï
thöôûng, hay hình thöùc laõi suaát baäc thang nhaèm thu huùt khaùch haøng taêng nguoàn voán
huy ñoäng. Beân caïnh ñoù ngaân haøng chæ coù theå cho vay ra vôùi laõi suaát 0,8% ñeán
0,85%/thaùng cheânh leäch laõi suaát ñaàu vaøo ñaàu ra laø 0,15%- 0,2%, ñaây laø tyû leä cheânh
leäch thu chi raát thaáp nhöng caùc ngaân haøng khoâng coøn caùch naøo khaùc, vì neáu cho
vay cao hôn ngaân haøng seõ khoâng coù khaùch haøng neáu cho vay thaáp hôn ngaân haøng
seõ khoâng buø ñaép ñuû chi phí hoaït ñoäng, kinh doanh seõ khoâng hieäu quûa .
Baûng 7: TRÍCH DÖÏ PHOØNG RUÛI RO TRONG TOÅNG CHI PHÍ
Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004
Toång chi phí
Chi döï phoøng ruûi ro
519
123
534
27
672
29
Naêm 2002 chi phí taêng ñoät bieán do phaûi trích döï phoøng ruûi ro laø 123 tyû
ñoàng laøm lôïi nhuaän naêm 2002 aâm 18 tyû ñoàng. Khoaûn chi phí phaûi trích cho döï
phoøng ruûi ro naêm 2002 laø raát cao laøm lôïi nhuaän tröôùc thueá cuûa ngaân haøng giaûm raát
thaáâp aâm 18 tyû ñoàng. Ñaây cuõng laø nguyeân nhaân laøm lôïi nhuaän tröôùc thueá cuûa caùc
Ngaân haøng thöông maïi trong naêm 2003 taêng ñoät bieán ñeán 911,1% so vôùi naêm
2002hay tang 164 tyû ñoàng . Ñeán naêm 2004 lôïi nhuaän taêng trôû laïi laø 22,4% hay taêng
33 tyû ñoàng.
Bieåu ñoà 4: LÔÏI NHUAÄN TRÖÔÙC THUEÁ
-50
0
50
100
150
200
2002 2003 2004
Naêm
Tyû ñ
oàng
Lôïi nhuaän
Trang 48
Keåå töø naêm 2000 chaáp haønh chæ ñaïo cuûa Chính phuû vaø Ngaân haøng nhaø nöôùc
veà ñeà aùn taùi cô caáu vaø laønh maïnh hoùa tình hình taøi chính cuûa heä thoáng Ngaân haøng,
caùc Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh ñoàng loaït thöïc hieän trích döï phoøng ruûi ro
ñeå xöû lyù nôï quùa haïn khi khoâng thu hoài ñöôïc nôï vaø buø ñaép ruûi ro trong kinh doanh
ngaân haøng. Maët khaùc caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coøn phaûi thöïc hieän baét
buoäc nghieäp vuï baûo hieåm tieàn gôûi neân lôïi nhuaän ñaït ñöôïc cuûa caùc Ngaân haøng
thöông maïi giaûm raát maïnh: naêm 2002 lôïi nhuaän sau khi trích döï phoøng ruûi ro toaøn
ñòa baøn ñaõ aâm 18 tyû. Tuy nhieân, neáu xeùt keát quaû hoaït ñoäng ngaân haøng ôû goùc ñoä
chöa coù trích quõy döï phoøng ruûi ro thì trong nhöõng naêm qua maëc duø ngaân haøng coù
möùc taêng tröôûng thaáp, tyû suaát lôïi nhuaän giaûm nhöng vaãn ñaït lôïi nhuaän trung bình
treân 20% so vôùi doanh thu.
Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng cuûa hoaït ñoäng cho vay, caùc NHTM thöôøng duøng chæ
tieâu nôï quùa haïn thoâng thöôøng, nôï khoanh vaø nôï quùa haïn chôø xöû lyù ñeå phaûn aùnh
chaát löôïng .
Baûng 8 : PHAÂN LOAÏI NÔÏ QUÙA HAÏN THEO TÍNH CHAÁT NÔÏ QUÙA HAÏN
Ñvt:tyû ñoàng
Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004
Chæ tieâu
Soá
tieàn
Tyû leä %
treân toång
dö nôï
Soá
Tieàn
Tyû leä %
treân toång
dö nôï
Soá
tieàn
Tyû leä %
treân toång
dö nôï
1/ Toång dö nôï cho vay 5.936 7.875 9.125
2/ Toång nôï quùa haïn 218,6 3,7 138,1 1,7 135,1 1,5
* Nôï QH thoâng thöôøng
- Ngaén haïn
- Trung haïn
- Daøi haïn
93,5
81,8
8,8
2,9
1,6
95,1
77,7
14
3,4
1,2 117,3
80,7
25,1
11,5
1,3
* Nôï chôø xöû lyù 47,5 0,8 33 0,4 8 0,09
* Nôï khoanh 77,6 1,3 10 0,1 9,8 0,11
( Nguoàn soá lieäu : Ngaân haøng nhaø nöôùc Thaønh phoá Caàn Thô )
Trang 49
Nhö vaäy trong nhöõng naêm qua, cuøng vôùi söï phaùt trieån vaø môû roäng veà dö nôï tín
duïng thì chaát löôïng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng daàn daàn ñöôïc caûi thieän . Nôï quaù
haïn coù xu höôùng giaûm veà soá löôïng, trong naêm 2002 nôï quùa haïn 218,6 tyû ñoàng vaø
naêm 2003 nôï quaù haïn giaûm xuoáng coøn 138,1 tyû ñoàng ñoàng vaø naêm 2004 giaûm
xuoáng 135,1 tyû ñoàng. Tyû troïng nôï quùa haïn so vôùi toång dö nôï laïi cuõng coù xu höôùng
giaûm, tyû leä naøy naêm 2002 laø 3,7%, naêm 2003 laø 1,7% giaûm 2% so vôùi 2002 vaø
naêm 2004 tyû leä naøy laø 1,5% tieáp tuïc giaûm 0,2% so vôùi naêm 2003 . Ñaây laø ñieàu
ñaùng möøng cho caùc ngaân haøng thöông maïi vì dö nôï cho vay taêng nhöng tyû leä nôï
quùa haïn laïi giaûm.
Caên cöù vaøo baûng soá lieäu treân, ta thaáy nôï khoanh naêm 2002 chieám tyû troïng
khaù cao trong toång dö nôï quaù haïn: 77,6 tyû ñoàng, nhöng sang naêm 2003 giaûm xuoáng
coøn 10 tyû ñoàng vaø naêm 2004 laø 9,8 tyû ñoàng. Qua ñoù cho thaáy caùc ngaân haøng
thöông maïi ñaõ coá gaéng tìm moïi bieän phaùp giaûm nôï khoanh ñeán möùc thaáp nhaát. Tuy
nhieân khi caùc khoaûn vay chuyeån vaøo nôï khoanh theå hieän toån thaát cuûa ngaân haøng
trong vieäc cho vay nhöng neáu ngaân haøng vaø doanh nghieäp caû hai cuøng coá gaéêng tìm
bieän phaùp thaùo gôû thì ñaây laø ñieàu kieän giuùp doanh nghieäp phuïc hoài ñoàng thôøi cuõng
taïo theâm nguoàn thu ñeå thu hoài nôï cho ngaân haøng neân raát ñöôïc caùc ngaân haøng
thöông maïi tích cöïc aùp duïng .
Bieåu ñoà 5: NÔÏ QUAÙ HAÏN SO VÔÙI TOÅNG DÖ NÔÏ VAY
02000400060008000
10000
Tyû ñoàng
2002 2003 2004
Naêm
Toång dö nôï
Nôï quaù haïn
Nôï quùa haïn thoâng thöôøng coù tyû troïng lôùn trong toång dö nôï quùa haïn cuûa caùc
Ngaân haøng thöông maïi. Ñaây laø nôï quùa haïn chaäm traû, nguyeân nhaân chuû yeáu laø do
Trang 50
khaùch haøng saûn xuaát kinh doanh gaëp khoù khaên,voán luaân chuyeån chaäm taäp trung
chuû yeáu ôû nôï quùa haïn ngaén haïn, nôï quùa haïn trung vaø daøi haïn chieám soá löôïng vaø tyû
troïng raát thaáp neân haàu nhö khoâng aûnh höôûng lôùn ñeán chæ tieâu chaát löôïng nôï tín
duïng cuûa ngaân haøng
Tích cöïc nhaát laø nôï quaù haïn chôø xöû lyù, vì loaïi nôï naøy ñang coù chieàu höôùng
giaõm xuoáng, caùc Ngaân haøng thöông maïi raát tích cöïc giaõi quyeát nôï toàn ñoïng laøm
trong saïch tình hình taøi chính cuûa ngaân haøng taêng söùc maïnh ñeå caïnh tranh, nhieàu
bieän phaùp maïnh ñaõ ñöôïc ñeà xuaát nhö giaûi theå doanh nghieäp, phaùt maõi taøi saûn theá
chaáp, taän thu töø moïi nguoàn thanh toaùn cuûa doanh nghieäp vaø trích quõy döï phoøng ruûi
ro cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi ñeå buø ñaép .
- Coâng ty xaây laép vaø phaùt trieån nhaø: Dö nôï quùa haïn 1.634 trieäu ñoàng vaø ñöôïc
khoanh nôï ñeán heát naêm 2003. Trong quaù trình khoanh töø naêm 1998 ñeán nay do
khaéc phuïc ñöôïc khoù khaên, thu ñöôïc tieàn thanh toaùn khoái löôïng neân coâng ty ñaõ
thanh toaùn ñöôïc 709 trieäu ñoàng cho Ngaân haøng .
- Coâng ty Xaây laép coâng nghieäp TP Hoà Chí Minh, chi nhaùnh Caàn Thô : dö nôï
2.185 trieäu ñoàng, ñaây laø khoaûn vay ngaén haïn quùa haïn chôø xöû lyù . Ngaân haøng ñaõ
khôûi kieän coâng ty ra toøa aùn TP Hoà Chí Minh vaøo thaùng 12/2000 vaø toaø ñaõ baét buoäc
coâng ty phaûi baùn taøi saûn ñeå thu hoài nôï, tuy nhieân do quùa trình thi haønh aùn quùa chaäm
hieän nay ngaân haøng cuõng vaån chöa thu ñöôïc nôï .
Neáu trong quaù trình thu nôï, Ngaân haøng ñaõ xöû lyù heát nguoàn thu maø vaãn khoâng
thu ñuû nôï, doanh nghieäp ñaõ phaù saûn hoaëc giaûi theå nhö tröôøng hôïp cuûa Xí Nghieäp
Coàn, Coâng ty phaùt haønh saùch, Coâng ty vaät tö Long Myõ ... thì caùc ngaân haøng thöông
maïi seõ xem xeùt xoùa nôï cho caùc doanh nghieäp naøy baèng quõy döï phoøng ruûi ro vaø coi
ñaây laø moät khoaûn thieät haïi trong cho vay cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi .
Trang 51
Keát luaän :
Hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn Thaønh phoá caàn Thô
trong thôøi gian qua ñaõ goùp phaàn raát lôùn ñeán söï nghieäp phaùt trieån kinh teá cuûa Thaønh
phoá. Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng chuû yeáu döïa vaøo hoaït ñoäng tín duïng laø
nguoàn thu chính cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi, coøn hoaït ñoäng dòch vuï chöa phaùt
trieån maïnh caùc nghieäp vuï coøn ñôn ñieäu ngheøo naøn chöa thu huùt ñöôïc khaùch haøng.
Do vaäy, ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån caùc Ngaân haøng thöông maïi caàn phaûi tieáp tuïc ñoåi
môùi, thöïc hieän toát vieäc huy ñoäng voán , cho vay coù hieäu quaû vaø taêng nguoàn thu dòch
vuï theo ñònh höôùng keát hôïp vôùi vieäc phaùt trieån coâng ngheä vaø tieän ích ngaân haøng .
Trang 52
CHÖÔNG III : MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG
CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TRONG XU THEÁ HOÄI
NHAÄP TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ
Ngaân haøng laø moät doanh nghieäp ñaëc bieät thöïc hieän chöùc naêng kinh doanh
tieàn teä, naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng töùc laø caùc ngaân haøng thöông
maïi Vieät Nam phaûi coá gaéng chieám lónh ñöôïc thò tröôøng, söû duïng toái öu nguoàn voán
ñaõ huy ñoäng, phaân taùn ñöôïc ruûi ro, ngaân haøng coù ñieàu kieän môû roäng hoaït ñoäng saûn
xuaát kinh doanh, thu ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän, phaùt trieån thaønh nhöõng taäp ñoaøn taøi
chính vöõng maïnh.
3.1: CHUÛ TRÖÔNG ÑÒNH HÖÔÙNG NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG
CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ:
Trong vaên kieän ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù IX khaúng ñònh : “ Ñoàng
Baèng Soâng Cöûu Long vôùi theá maïnh laø vuøng saûn xuaát löông thöïc, rau quûa haøng hoùa
lôùn nhaát cuûa caû nöôùc, caàn taäp trung taêng nhanh dieän tích gieo troàng, taêng naêng suaát
vaø chaát löôïng saûn phaåm ñi ñoâi vôùi phaùt trieån coâng nghieäp cheá bieán noâng, laâm thuûy
saûn xuaát khaåu vaø dòch vuï, tích cöïc ñaàu tö cô sôû haï taàng, phaùt trieån vaø hoaøn thieän
maïng löôùi giao thoâng thuûy boä, caùc khu coâng nghieäp troïng ñieåm, phaùt trieån coâng
nghieäp may maëc, deät, da giaày, cheá bieán thöùc aên gia suùc, cô khí, vaät lieäu xaây döïng,
hoùa chaát...” ñaây seõ laø caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn, laøm ñoäng löïc cho toaøn vuøng
Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long phaùt trieån .
Theo quyeát ñònh soá 31/2001/QÑ.UB cuûa UBND Tænh Caàn Thô ngaøy
09/04/2001 veà vieäc pheâ duyeät phöông höôùng phaùt trieån cuûa tænh Caàn Thô coù neâu roû
laø phaûi chuyeån dòch nhanh cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi
hoùa, taäp trung cho noâng nghieäâp vaø phaùt trieån noâng thoân; phaùt trieån ñoâ thò coù ñònh
höôùng treân cô sôû phaùt trieån noâng thoân beàn vöõng; taäp trung xaây döïng coù choïn loïc
moät soá cô sôû coâng nghieäp quan troïng vöøa vaø nhoû vôùi coâng ngheä tieân tieán, hieän ñaïi;
ñaåy maïnh phaùt trieån coâng ngheä thoâng tin, caùc ngaønh dòch vuï, du lòch, taøi chính-tieàn
teä vaø kinh teá ñoái ngoaïi ...
Trang 53
Do vaäy vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Thöông maïi treân
ñòa baøn Thaønh phoá Caàn Thô trong giai ñoaïn hieän nay laø phaûi xoay quanh ñònh
höôùng phaùt trieån Coâng nghieäp hoùa vaø hieän ñaïi hoùa cuûa Thaønh Phoá, chuù troïng ñaàu
tö vaøo laõnh vöïc noâng thuûy saûn, cheá bieán löông thöïc thöïc phaåm, taäp trung cho vay
caùc döï aùn coù qui moâ vöøa vaø nhoû hoaït ñoäng trong laõnh vöïc coâng nghieäp nheï, giaøy
da, may maëc, thuûy saûn, cheá bieán noâng saûn .. ñaåy maïnh cho vay laøm haøng xuaát khaåu
vôùi chaát löôïng cao ñuû söùc caïnh tranh treân thò tröôøng .
3.2: CAÙC GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NGAÂN HAØNG
THÖÔNG MAÏI TRONG XU THEÁ HOÄI NHAÄP:
Nhaèm ñaåy maïnh coâng taùc hoäi nhaäp heä thoáng ngaân haøng, trong thôøi gian tôùi
caàn thöïc hieän moät chieán löôïc hoäi nhaäp heä thoáng ngaân haøng vôùi nhöõng böôùc ñi thích
hôïp phuø hôïp vôùi trình ñoä phaùt trieån cuûa heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam. Caùc chính
saùch phaûi ñöôïc thöïc hieän toái ña hoùa lôïi ích coù ñöôïc vaø giaûm thieåu ñöôïc nhöõng yeáu
toá baát lôïi coù theå xaûy ra töø quaù trình hoäi nhaäp.
Ñeå coù theå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy ngaønh ngaân haøng phaûi ñaåy maïnh caûi caùch
naâng cao khaû naêng caïnh tranh vaø xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä ñuû trình ñoä ñaùp öùng
ñöôïc yeâu caàu vaø nhieäm vuï môùi. Ñoàng thôøi coâng vieäc ñoù phaûi coù söï hoã trôï cuûa caùc
Boä, Ngaønh trong vieäc ñieàu chænh chính saùch, xaây döïng vaø hoaøn chænh luaät phaùp,
vöøa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu ñoåi môùi vöøa phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá vaø caùc quy
chuaån cuûa caùc toå chöùc thöông maïi, dòch vuï maø ta ñaõ vaø seõ tham gia. Maët khaùc hoaït
ñoäng Ngaân haøng coù tính quoác teá cao neân caùc raøo caûn veà kinh teá ñoái vôùi yeâu caàu hoäi
nhaäp vaøo coäng ñoàng taøi chính khu vöïc vaø quoác teá caàn ñöôïc thaùo gôõ nhaèm taïo ñieàu
kieän cho hoaït ñoäng ngaân haøng nöôùc ta tranh thuû ñöôïc thôøi cô, vöôn leân töï hoaøn thieän
vaø hoäi nhaäp thaønh coâng vôùi coäng ñoàng taøi chính quoác teá.
Hôn nöõa trong quaù trình ñaøm phaùn tôùi ñaây veà thöông maïi vaø dòch vuï, trong ñoù
coù dòch vuï taøi chính, ngaân haøng ñeå gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi ( WTO),
caùc nöôùc thaønh vieân seõ yeâu caàu Vieät Nam phaûi tieáp tuïc môû cöûa thò tröôøng daønh ñaõi
Trang 54
âu cöïc seõ xuaát hieän. Trong ñoù, moät soá bieän phaùp caûi
ø 14% xuoáng coøn 7.1% nhöng tæ leä naøy
coøn quaù cao so vôùi khu vöïc vaø treân theá giôùi
g cuûa baûn thaân
ng trình mía ñöôøng ( 4300 tyû
ñoàng ), chöông trình toân neàn treân coäc ( 800 tyû ñoàng ).
ngoä toái hueä quoác, ñaõi ngoä quoác gia cho caùc nhaø cung caáp dòch vuï nöôùc ngoaøi, tuaân
thuû caùc quy ñònh, luaät leä cuûa WTO vaø tieáp tuïc giaûi quyeát caùc vaán ñeà ngöôøi nöôùc
ngoaøi mua laïi ngaân haøng trong nöôùc, cuï theå hoùa caùc ñieàu kieän vaø thuû tuïc caáp pheùp
cho caùc toå chöùc tín duïng nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng taïi Vieät Nam. Hôn nöõa, vieäc ñaøm
phaùn ñeå gia nhaäp WTO sau voøng ñaøm phaùn Uruguay ñoøi hoûi Vieät Nam phaûi chaáp
nhaän ñieàu kieän khaéc nghieät hôn raát nhieàu so vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån ñaõ gia
nhaäp tröôùc ñaây. Do vaäy, ñeå coù theå vöôït qua nhöõng thaùch thöùc nhieàu maët Vieät Nam
phaûi xaây döïng moät chieán löôïc ñaøm phaùn vaø caûi caùch heä thoáng raát khaån tröông
nhaèm giaûm thieåu taùc ñoäng tie
caùch chuû yeáu neân thöïc hieän :
3.2.1: Giaûi quyeát caùc khoaûn nôï khoù ñoøi:
Töø ñaàu naêm 2002 ñeán nay ñaõ xöû lyù ñöôïc khoaûng 5.000 tyû ñoàng nôï toàn ñoïng,
trong ñoù chuû yeáu laø baùn caùc taøi saûn ñeå thu hoài nôï vaø trích döï phoøng ruûi ro. Maët duø
ñaõ giaûm tæ leä nôï quaù haïn treân toång dö nôï tö
Ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh teá cuûa nöôùc ta trong giai ñoaïn môùi Coâng
nghieäp hoùa vaø hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, ngaønh ngaân haøng caàn phaùt trieån beàn vöõng, oån
ñònh, thaønh coâng trong caïnh tranh vaø hoäi nhaäp thaùch thöùc lôùn nhaát cuûa ngaân haøng
laø cô caáu laïi, trong vieäc xöû lyù veà maët taøi chính, nhaát laø nôï toàn ñoïng ñoùng vai troø
quan troïng haøng ñaàu, phaûi xöû lyù moät caùch cô baûn baèng moïi coá gaén
mình vaø söï phoái hôïp vôùi caùc cô quan ban ngaønh khaùc coù lieân quan.
Maëc duø thò phaàn cho vay tín duïng vaø caùc dòch vuï ngaân haøng chieám khoaûng
70% trong toaøn heä thoáng ñoái vôùi ngaân haøng trong nöôùc, nhöng chaát löôïng hoaït
ñoäng raát thaáp so vôùi chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi vaø ngaân haøng lieân doanh. Tyû
leä nôï quaù haïn treân toång dö nôï quaù cao, hieän nay laø 14% xuoáng coøn 7,1% nhöng vaãn
coøn moät soá dö nôï cho vay seõ trôû thaønh nôï xaáu : chöô
Trang 55
ÔÛ Vieät Nam töø naêm 1996 – 1998, neáu theo tieâu chuaån Vieät Nam nôï quaù haïn
laø 13%, song theo tieâu chuaån quoác teá laïi khoâng döôùi 30% (baùo caùo cuûa IMF, quyù
IV naêm 2001 ) nghóa laø töông ñöông vôùi nhöõng nöôùc tyû leä nôï quaù haïn ñaëc bieät. Neáu
nhìn soá lieäu lòch söû ñeán cuoái naêm 2004 nôï quaù haïn cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi
quoác doanh chieám khoaûng 7,1% toång dö nôï. Neáu tính caùc khoaûn nôï chôø xöû lyù nôï
phaûi traû thay, nôï thanh toaùn coâng nôï giai ñoaïn 2 ñaõ leân löôùi thì toång dö nôï quaù haïn
gaáp 4 laàn voán töï coù cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coù nghóa laø veà lyù thuyeát caùc
ngaân haøng naøy ñaõ laâm vaøo tình traïng phaù saûn, töø ñoù cho thaáy vieäc nôï quaù haïn phaùt
sinh ñaõ vaø ñang ñe doïa tình hình taøi chính trong hoaït ñoäng ngaân haøng, khoâng ñaùp
öùng ñöôïc caùc chuaån möïc veà an toaøn cuûa quoác teá vaø cuûa Vieät Nam. Do ñoù, xöû lyù nôï
quaù haïn trôû thaønh muïc tieâu soáng coøn cuûa ngaønh ngaân haøng coøn ñöôïc öu tieân vaø taäp
trung chæ ñaïo trong hoaït ñoäng cuûa mình.
Veà caùc xöû lyù thu hoài nôï moät caùch cuï theå vaø chính xaùc phaân loaïi nôï ñeå töø ñoù
coù bieän phaùp xöû lyù thích hôïp ñaït hieäu quaû nhöng phaûi quyeát taâm cao thaùo gôõ töøng
böôùc vôùi nhieàu bieän phaùp khaùc nhau.
Töøng ngaân haøng phaûi noå löïc, quan taâm ñeán nôï xaáu, ñeå taäp trung giaûi quyeát,
ban haønh quy cheá cuûa toå chöùc hoaït ñoäng cuûa ban xöû lyù nôï sao cho haønh ñoäng coù
hieäu quaû, taùi thaåm ñònh vaø phaân tích nguyeân nhaân tìm bieän phaùp xöû lyù töông thích.
Beân caïnh ñoù caàn phaûi coù moät soá giaûi phaùp ñuû taàm ñeå xöû lyù nôï toàn ñoïng :
- Caàn phaûi coù bieän phaùp thích hôïp vaø xöû lyù nôï coù hieäu quaû, traùnh tröôøng hôïp
thuû tuïc röôøm raø keùo daøi qua nhieàu taàng naác. Neân aùp duïng bieän phaùp cho vay theá
chaáp ñoái vôùi caùc taøi saûn ñaûm baûo coù giaù trò laâu daøi hoaëc maát ít giaù trò söû duïng : ñaát
ñai, nhaø cöûa, giaáy tôø coù giaù …. Töùc laø ngöôøi vay phaûi chuyeån giao quyeàn sôû höõu taøi
saûn cho beân vay vôùi ñieàu kieän ngöôøi vay khoâng traû ñöôïc nôï. Ñieàu khoâng keùm phaàn
quan troïng laø trong quaù trình thi haønh aùn cuõng neân haïn cheá söï can thieäp cuûa caùc cô
quan coù thaåm quyeàn phaûi ngöng vieäc xöû lyù nôï gaây thieät haïi cho ngaân haøng. Coù yù
Trang 56
kieán cho raèng neáu sau khi kieåm tra maø keát quaû khoâng thay ñoåi thì thieät haïi cho
ngaân haøng trong thôøi gian ngöng phaûi ñöôïc boài thöôøng töø cô quan chöùc naêng ñoù.
- Vieäc xöû lyù nôï xaáu caàn phaûi thaønh laäp moät toå chöùc mua baùn nôï, hoaëc thaønh
laäp moät uûy ban chuyeân traùch xöû lyù nôï xaáu cuûa ngaønh ngaân haøng. Caùc toå chöùc naøy
coù nhieäm vuï laø mua laïi nôï cuûa caùc ngaân haøng ñang bò toàn ñoïng ñeå xöû lyù, baùn ra ñeå
thu hoài voán cho ngaân haøng.
Yeâu caàu xöû lyù nôï xaáu, laøm trong saïch baûng caân ñoái cuûa caùc toå chöùc tín duïng
ñaõ vaø ñang laø noäi dung coù yù nghóa quan troïng vaø laø yeâu caàu caáp baùch ñeå ngaân haøng
phaûi laøm trong quaù trình hieän ñaïi hoùa hoaït ñoäng cuõng nhö ñaåy nhanh vieäc thöïc
hieän cô caáu laïi heä thoáng ngaân haøng theo ñoøi hoûi cuûa thò tröôøng taïo ñieàu kieän ñeå
caïnh tranh vaø hoäi nhaäp.
Giaûi quyeát caùc khoaûn nôï khoù ñoøi ( caùc khoaûn cho vay khoâng sinh lôøi) theo
caùch thöùc coù theå khuyeán khích nhöõng ngöôøi ñi vay töông lai chòu traùch nhieäm veà
khoaûn vay vaø buø ñaép chi phí chính laø chìa khoaù ñeå ñaûm baûo cho heä thoáng ngaân
haøng thöông maïi trong töông lai.
Ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu naøy khoâng neân giaûm nôï cho caùc doanh nghieäp
khoâng thöïc hieän caùc bieän phaùp kieân quyeát ñeå cô caáu laïi vaø ñaûm baûo lôïi nhuaän
trong töông lai. Ñoái vôùi tröôøng hôïp caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc, nhöõng ñôn vò
chieám phaàn lôùn trong toaøn boä caùc khoaûn nôï khoù ñoøi, Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø Boä
taøi chính caàn thöïc hieän theo nhöõng nguyeân taéc nhaát ñònh veà ñieàu kieän ñuû ñeå giaûm
nôï. Caùc doanh nghieäp quoác doanh khoâng traû nôï ñöôïc chæ ñöôïc giaûm nôï neáu hoï ñaùp
öùng ñöôïc nhöõng ñieàu kieän sau:
- Ñaõ coù keá hoaïch cô caáu laïi chi tieát ñöôïc boä taøi chính vaø ngaân haøng lieân
quan chaáp nhaän.
- Vaãn thöïc hieän traû laõi quaù haïn cho caùc khoaûn vay ngaân haøng.
- Caùc saûn phaåm hay ñaàu ra cuûa hoï chòu söï caïnh tranh lôùn töø beân ngoaøi khi
chính phuû thöïc hieän chöông trình AFTA töï do hoaù nhaäp khaåu. Do ñoù chöùng toû
Trang 57
mong muoán cuûa caùc coâng ty trong vieäc cô caáu laïi nhaèm taêng khaû naêng caïnh tranh
vaø coù nhu caàu caàn ñöôïc hoå trôï taøi chính, söï thoâng caûm cuûa caùc ngaân haøng trong
giai ñoaïn chuyeån ñoåi. Caùc ñieàu kieän treân chæ ñaûm baûo raèng caùc doanh nghieäp nhaø
nöôùc thöïc söïï coù nhu caàu môùi xin giaûm nôï nhôø ñoù coù theå giuùp giaûm chi ngaân saùch
trong xöû lyù caùc khoaûn cho vay khoâng sinh lôøi. Ñoàng thôøi cuõng giuùp caùc doanh
nghieäp quoác doanh ruùt ra ñöôïc baøi hoïc töø giaûi quyeát nôï khoù ñoøi.
3.2.2. Naâng möùc voán ñieàu leä :
Hieän nay ñoái vôùi heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam moät trong
nhöõng vaán ñeà baát caäp noåi leân laø vaán ñeà Voán ñieàu leä. Maëc duø caùc Ngaân haøng
Thöông maïi khoâng phaûi duøng voán ñieàu leä ñeå cho vay, song vôùi tö caùc laø moät trung
gian taøi chính thì ñeàu quan troïng laø caùc Ngaân haøng Thöông maïi phaûi coù tieàm löïc taøi
chính. Voán ñieàu leä cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi laø taát caû nhöõng gì ñeå buø ñaép ruûi
ro, laø ñieàu kieän ñeå ñaûm baûo an toaøn trong hoaït ñoäng, laø böôùc ñeäm quan troïng cho
caùc hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng, laø vaán ñeà taïo uy tín cuûa Ngaân haøng Thöông maïi vaø
taïo loøng tin cuûa coâng chuùng vaøo hoaït ñoäng ngaân haøng. Tuy nhieân voán ñieàu leä cuûa
Ngaân haøng Thöông maïi Vieät Nam laø quaù nhoû beù, ngay keå caû ñoái vôùi caùc Ngaân
haøng Thöông maïi Nhaø Nöôùc, Ngaân haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt Trieån Noâng Thoân
Vieät Nam coù voán töï coù lôùn nhaát cuõng chæ laø 6.100 tyû ñoàng coøn caùc Ngaân haøng
Thöông maïi nhaø nöôùc khaùc chæ coù khoaûng 3.200 ñeán 3.800 tyû ñoàng. Caùc Ngaân
haøng Thöông maïi coå phaàn coù toång soá voán khoaûng 5.025,00004 tyû ñoàng.
Ñaây laø moät chæ tieâu quan troïng ñeå ñaùnh giaù an toaøn ngaân haøng. Theo
thoâng leä quoác teá, tyû troïng voán töï coù toái thieåu laø 8% so vôùi toång taøi saûn coù. Voán töï
coù cuûa Ngaân haøng Thöông maïi ñöôïc boå sung vaø cuõng coù theå suy giaûm, song chuû
yeáu vaãn laø Voán ñieàu leä.
Voán töï coù thaáp laøm giaûm khaû naêng môû roäng tín duïng cuûa caùc Ngaân haøng
Thöông maïi vaø laøm taêng ruûi ro tín duïng. Chöa keå phaàn lôùn caùc Ngaân haøng Thöông
maïi hoaït ñoäng bieät laäp, thieáu söï hôïp taùc ñeå thöïc hieän caùc döï aùn ñoàng taøi trôï coäng
Trang 58
vôùi söï vaéng boùng cuûa thò tröôøng tieàn teä lieân ngaân haøng naêng ñoäng ñaõ laøm cho hieäu
quaû söû duïng voán treân toaøn heä thoáng raáùt thaáp.
- Veà giaûi phaùp tình theá tröôùc maét caàn xem xeùt laïi chính saùch taøi khoùa öu tieân
caáp voán boå sung cho Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc trong chi ñaàu tö phaùt trieån.
Khoâng neân ñeå voán töï coù cuûa Ngaân haøng Thöông maïi nhaø nöôùc chæ baèng voán cuûa
moät trong nhöõng xí nghieäp coâng nghieäp loaïi vöøa cuûa ngaønh kinh teá quoác daân. Caàn
xem xeùt vaø ñieàu chænh laïi trong cô caáu chi tieâu cuûa ngaân saùch nhaø nöôùc laø coù theå
ñaùp öùng ñöôïc moät phaàn khoù khaên tröôùc maét ñoái vôùi vieäc taêng voán ñieàu leä cho
Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc.
- Coù theå tieán haønh phaùt haønh Traùi Phieáu Chính Phuû ñeå taùi caáp voán cho Ngaân
haøng Thöông maïi nhaø nöôùc thoâng qua huy ñoäng nguoàn noäi löïc trong coâng chuùng.
Tuy nhieân, phaûi tính ñeán loaïi Traùi Phieáu coù laõi vaø ñöôïc boài hoaøn khi ñeán haïn. Coù
nhö vaäy thì môùi thöïc söï taêng cöôøng naêng löïc taøi chính cho heä thoáng Ngaân haøng
Thöông maïi Nhaø nöôùc.
- Vieäc taêng cöôøng naêng löïc taøi chính cho Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø Nöôùc
cuõng töùc laø goùp phaàn taêng cöôøng naêng löïc caïnh tranh cho coäng ñoàng caùc doanh
nghieäp cuûa neàn kinh teá trong tieán trình hoäi nhaäp kinh teá khu vöïc vaø toaøn caàu. Thieát
nghó, nöôùc ta caàn coù moät ñeán hai Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc coù möùc voán
ñieàu leä töông ñoái lôùn ngang taàm khu vöïc. (Phaûi coù voán töï coù töông ñöông vaøi tyû
USD ).
-Coù theå saùp nhaäp moät soá Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø Nöôùc thaønh moät vaøi
Ngaân haøng Thöông maïi lôùn.
- Hoaëc coù theå treân cô sôû saùp nhaäp, saép xeáp laïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi
Nhaø Nöôùc, trong ñoù soá voán cuûa nhaø nöôùc ñuû söùc chi phoái nhöõng Ngaân haøng Thöông
maïi môùi naøy. Qua ñaây coù theå huy ñoäng nguoàn löïc trong coâng chuùng vaøo quyõ ñaïo
cuûa thò tröôøng taøi chính.
Trang 59
- Thoâng qua hình thöùc ngaân haøng sôû höõu coâng ty, thöïc hieän cheá ñoä tham döï
ñoái vôùi haøng loaït taäp ñoaøn saûn xuaát kinh doanh, bieán Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø
Nöôùc thaønh nhöõng taäp ñoaøn maïnh veà voán, coâng ngheä, veà naêng löïc ñieàu haønh ñuû
söùc laøm “ buø lo ã”cho phaùt trieån kinh teá theo yeâu caàu hoäi nhaäp.
Vôùi nhöõng tö duy mang tính ñònh höôùng treân, tin raèng heä thoáng Ngaân haøng
seõ thoaùt khoûi tình traïng khoù khaên trong moät thôøi gian khoâng xa. Taát nhieân, cuøng
vôùi noù phaûi coù haøng loaït giaûi phaùp ñoàng boä vaø khoâng theå giaûi quyeát ngay töùc khaéc
trong moät sôùm, moät chieàu.
3.2.3: Caùc qui ñònh veà an toaøn vaø tieâu chuaån an toaøn:
Hieän nay chæ tieâu ñaùnh giaù an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Thöông
maïi Vieät Nam raát thaáp so vôùi tieâu chuaån an toaøn cuûa heä thoáng Ngaân haøng Thöông
maïi Quoác teá. Ngay caû qui ñònh veà an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Thöông
maïi cuûa ta coøn thieáu nhieàu vaø coù nhieàu khi choàng cheùo khoâng theå aùp duïng ñöôïc.
- Giôùi haïn cho vay : toång dö nôï cho vay cuûa ngaân haøng ñoái vôùi moät khaùch
haøng khoâng quaù 15% voán töï coù cuûa ngaân haøng
- Giôùi haïn veà baûo laõnh, thöïc hieän nghieäp vuï L/C traû chaäm cuûa ngaân haøng
cho moät khaùch haøng khoâng ñöôïc vöôït quaù 15% voán töï coù cuûa ngaân haøng
- Döï tröõ baét buoäc laø soá tieàn ngaân haøng phaûi duy trì thöôøng xuyeân treân taøi
khoaûn tieàn gôûi Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu cuûa chính
saùch tieàn teä quoác gia. Hieän nay tæ leä naøy laø 5% treân toång soá dö: tieàn gôûi
baèng VND Khoâng kyø haïn, Coù kyø haïn döôùi 12 thaùng vaø soá dö phaùt haønh
giaáy tôø coù giaù coù kyø haïn döôùi 12 thaùng.
- Tæ leä khaû naêng chi traû : Keát thuùc ngaøy laøm vieäc, ngaân haøng phaûi duy trì
cho ngaøy laøm vieäc tieáp theo tæ leä toái thieåu baèng 1 giöõa taøi saûn coù coù theå
thanh toaùn ngay so vôùi caùc loaïi taøi saûn nôï phaûi thanh toaùn ngay.
Trang 60
Hieän nay chuùng ta vaãn chöa coù qui ñònh roõ raøng vaø hôïp lyù traùch nhieäm cuûa
ngaân haøng trong vieäc ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn. Trong khi luaät nhieàu nöôùc qui
ñònh cuï theå vaø gaén vieäc ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn vôùi tyû leä taøi saûn coù sinh lôøi
vaø tyû leä taøi saûn nôï ñaûm baûo an toaøn cuûa ngaân haøng.
3.2.4: Vieäc Kieåm toaùn vaø Kieåm soaùt noäi boä:
Ñeán nay caùc Ngaân haøng Thöông maïi khoâng thöïc hieän vieäc kieåm toaùn hoaït
ñoäng cuûa mình, treân thöïc teá ñaõ xuaát hieän nhieàu vuï tham nhuõng cuûa caùn boä ñieàu
haønh maø töø laâu khoâng phaùt hieän ra. Taát caû caùc Ngaân haøng Thöông maïi caàn nghieâm
tuùc thöïc hieän vieäc kieåm toaùn, thöïc hieän song song ba hình thöùc kieåm toaùn: Kieåm
toaùn noäi boä, Kieåm toaùn ñoäc laäp vaø Kieåm toaùn nhaø nöôùc. Thoâng qua kieåm toaùn, taïo
quan heä toát giöõa caùc khaùch haøng vaø caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi, phuø hôïp vôùi thoâng leä
quoác teá vaø taïo söï an toaøn cuûa heä thoáng Ngaân haøng Thöông maïi.
Ñeå naâng cao tinh thaàn traùch nhieäm, naâng cao naêng löïc trình ñoä chuyeân moân,
caùn boä heä thoáng kieåm tra noäi boä caàn ñöôïc ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi coù baøi baûn, taïo
nhaän thöùc, caäp nhaät cho ñoäi nguõ caùn boä chuyeân moân thöôøng xuyeân hoïc taäp naâng
cao trình ñoä, reøn luyeän kyõ naêng, phaåm chaát nhaèm goùp phaàn giuùp ngaân haøng thöïc
hieän ñuùng theo noäi qui , qui ñònh cuûa ngaønh, cuûa nhaø nöôùc.
3.2.5: Ña daïng hoùa saûn phaåm dòch vuï, phaùt trieån coâng ngheä ngaân haøng:
Trong nhöõng naêm qua laø nhöõng naêm Kinh teá Theá giôùi coù nhieàu bieán ñoäng, taùc
ñoäng nhieàu chieàu ñeán neàn kinh teá nöôùc ta. Trong lónh vöïc dòch vuï ngaân haøng naêm
2004 ñaõ ñaùnh daáu moät böôùc chuyeån bieán môùi veà vieäc phaùt trieån caùc dòch vuï Ngaân
haøng. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän roõ neùt qua vieäc söû duïng caùc dòch vuï cuûa caùc caù nhaân:
Dòch vuï theû, Dòch vuï kieàu hoái,… Caùc ngaân haøng ñang tích cöïc gia taêng khaùch haøng ,
gia taêng soá löôïng maùy ATM, trieån khai nhieàu tieän ích dòch vuï môùi: Thanh toaùn hoùa
ñôn tieàn ñieän, Nöôùc, Ñieän thoaïi traû tröôùc…….
Trang 61
trieån caùc dòch vuï ngaân
áp daãn, vôùi phong caùch giao
eån tieàn ngoaøi nöôùc, dòch vuï thu chi tieàn taïi choã, dòch vuï traû löông
cho nhaân vieân, dòch v ï ngaân haøng Homebanking, ngaân
haøng ñieän töû,….
Thöïc teá cho thaáy caùc Ngaân haøng ñeàu quan taâm ñeán vieäc phaùt trieån dòch vuï phi
tín duïng. Caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø Nöôùc ñang trong tieán trình taùi cô caáu vaø
moät trong nhöõng noäi dung maáu choát cuûa keá hoaïch naøy laø Hieän ñaïi hoùa coâng ngheä
ngaân haøng, xaây döïng heä thoáng ngaân haøng theo moâ hình hieän ñaïi. Treân cô sôû ñoù seõ
ñaåy maïnh caùc dòch vuï ngaân haøng baùn leû höôùng tôùi nhoùm khaùch haøng tieàm naêng laø
ngöôøi daân Vieät Nam, caùc doanh nghieäp coù quy moâ vöøa vaø nhoûû, caùc doanh nghieäp
ngoaøi quoác doanh. Trong khi ñoù caùc Ngaân haøng Thöông maïi coå phaàn vôùi quy moâ
voán nhoû maïng löôùi chi nhaùnh haïn cheá ,ñaõ löïa choïn phaùt
haøng vaø höôùng vaøo nhoùm ñoái töôïng khaùch haøng laø daân cö vaø caùc doanh nghieäp
ngoaøi quoác doanh laøm theá maïnh ñeå phaùt trieån ngay töø ñaàu.
Trong cuoäc ñua naøy, caùc Ngaân haøng Thöông maïi coå phaàn ñöôïc xem laø maïnh
daïn ñi ñaàu veà öùng duïng vaø cung öùng caùc dòch vuï môùi
Caùc Ngaân haøng nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam coù heä thoáng cung caáp dòch vuï coù chaát
löôïng cao nhôø heä thoáng coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi vaø aùp duïng nhöõng saûn phaåm,
dòch vuï cuûa ngaân haøng meï. Maëc duø phaïm vi hoaït ñoäng chöa môû roäng nhöng soá chi
nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi nhö : Citi Bank, ANZ, HSBC,… ñaõ cho thaáy hoï ñang
taäp trung phaùt trieån dòch vuï ngaân haøng baùn leû. Giaûi thöôûng daønh cho ngaân haøng
baùn leû toát nhaát naêm 2003 do Asean Banker löïa choïn cho ANZ Haø Noäi laø minh
chöùng roõ raøng. Vôùi caùc dòch vuï cung caáp ña daïng, ha
dòch chuyeân nghieäp, hieän ñaïi hoùa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñaõ vaø ñang ngaøy caøng
thu huùt khaùch haøng ñoâng ñaûo söû duïng dòch vuï cuûa hoï.
Hieän nay caùc ngaân haøng trong nöôùc ñang taêng cöôøng taäp trung phaùt trieån dòch
vuï ngaân haøng. Bôûi vì caùc khoaûn dòch vuï naøy luoân naém chaéc trong tay laø seõ thu
ñöôïc, ít gaëp ruûi ro hôn so vôùi cho vay ñaàu tö tín duïng raát nhieàu. Ñoái vôùi lónh vöïc
dòch vuï naøy ngaân haøng caàn phaûi ña daïng hoùa caùc saûn phaåm dòch vuï: chuyeån tieàn
trong nöôùc, chuy
uï thu ñoåi ngoaïi teä hay dòch vu
Trang 62
áp. Ñaây laø lôïi theá ñeå caïnh tranh vôùi caùc coâng
VCB, UOB…… cuõng ñang môû roäng maïng löôùi ñeå phaùt
trie
Do ñoù, ngoaøi Vietcombank laø ngaân haøng coù theá maïnh veà dòch vuï thu ñoåi ngoaïi teä,
• Ñoái vôùi dòch vuï chuyeån tieàn :
- Chuyeån tieàn trong nöôùc: Thöïc teá cho thaáy caùc ngaân haøng thöông maïi chöa
khai thaùc heát theá maïnh trong lónh vöïc thöïc hieän dòch vuï chuyeån tieàn trong nöôùc.
Ñaây laø thò tröôøng roäng lôùn maø töø tröôùc ñeán nay ngaân haøng chöa ñi saâu, phoå
bieán roäng raõi ñeán ngöôøi daân. Lónh vöïc naøy ngaøy nay vaãn coøn hình thöùc göûi tieàn
theo xe, qua böu ñieän. Böu ñieän ñang phaùt huy maïnh meõ nhôø lôïi theá laø coù maïng
löôùi ñeán taän phöôøng xaõ. Qua khaûo saùt sô boä cho thaáy nhu caàu chuyeån tieàn nhanh
trong daân cö coù xu höôùng taêng nhanh do ñieàu kieän kinh teá phaùt trieån, thu nhaäp
taêng, söï dòch chuyeån cô hoïc daân cö taêng … tuy nhieân phí chuyeån tieàn hieâïn coøn
töông ñoái cao. Khi caùc ngaân haøng thöông maïi trieån khai thaønh coâng döï aùn hieän ñaïi
hoùa thì chi phí cho dòch vuï naøy raát tha
ty böu ñieän hieän nay.
Chuyeån tieàn kieàu hoái:
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, löôïng tieàn kieàu hoái chuyeån veà cho nöôùc ta gia
taêng ñaùng keå. Theo ñaùnh giaù chính thöùc cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc löôïng kieàu hoái
vaøo Vieät Nam naêm 2003 laø 2,7 tyû USD döï kieán naêm 2004 ñaït 3 tyû USD vaø naêm
2005 laø 3,5 tyû USD. Ñaây laø nguoàn ngoaïi teä tieàm naêng cho caùc ngaân haøng thöông
maïi söû duïng ñoàng thôøi gia taêng phí dòch vuï, thu nhaäp cho ngaân haøng. Hieän nay,
ngaân haøng Ñoâng AÙ ñöôïc xem laø ngaân haøng naêng ñoäng haøng ñaàu trong lónh vöïc chi
traû kieàu hoái ( chieám 20-25% thò phaàn) vôùi caùc hình thöùc chi traû phong phuù ña daïng:
chi traû baèng ngoaïi teä, baèng VND vaø caû baèng vaøng neáu khaùch haøng coù nhu caàu. Moät
soá ngaân haøng khaùc nhö: ACB,
ån dòch vuï naøy.
Dòch vuï thu ñoåi ngoaïi teä:
Söï khôûi saéc cuûa du lòch Vieät Nam vaø ñaàu tö töø nöôùc ngoaøi ñaõ khieán cho löôïng
kieàu hoái ngaøy caøng gia taêng, nhu caàu chuyeån ñoåi ngoaïi teä ra tieàn maët cuõng taêng.
Trang 63
caùc ngaân haøng thöông maïi khaùc cuõng ñang tích cöïc môû roäng maïng löôùi caùc ñieåm
thu ñoåi ngoaïi teä ñeå phaùt trieån dòch vuï naøy.
Vôùi dòch vuï thu ñoåi ngoaïi teä, nhaän tieàn kieàu hoái giuùp ngaân haøng ngaøy caøng coù
nguoàn ngoaïi teä lôùn ñeå thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu vaø thanh toaùn caùc khoaûn nôï nöôùc
ngoaøi khi ñeán haïn. Beân caïnh ñoù ngaân haøng coøn thu ñöôïc khoaûn phí khaù lôùn trong
vieäc thu ñoåi ngoaïi teä vaø nhaän tieàn kieàu hoái veà. Trong khoaûn dòch vuï naøy ngaân haøng
taêng theâm ñöôïc thu nhaäp nhöng möùc ñoä ruûi ro thaáp. Hôn nöõa, trong vieäc thu ñoåi
ngoaïi teä ngaân haøng laø nôi trung gian trong vieäc chuyeån ñoåi ngoaïi teä, lónh vöïc naøy
ngaân haøng cuõng thu ñöôïc lôïi nhuaän thoâng qua höôûng cheânh leäch tyû giaù maø khoâng
coù ruûi ro gì.
Dòch vuï ngaân haøng ñieän töû:
Ngaøy nay vôùi söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc kyõ thuaät cuûa coâng ngheä môùi nhö :
Internet, maïng ñieän thoaïi di ñoäng, web,… Beân caïnh ñoù coù nhöõng khaùch haøng luoân
baän roän vôùi coâng vieäc, thieáu thôøi gian neân khoâng theå ñeán ngaân haøng giao dòch theo
giôø haønh chính ñöôïc, töø ñoù giuùp heä thoáng ngaân haøng coù moät moâ hình ngaân haøng
môùi: ngaân haøng ñieän töû ra ñôøi phuïc vuï cho yeâu caàu ñoù.
Söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc coâng ngheä hieän nay ñaõ giuùp cho khaùch haøng trôû
thaønh nhöõng thöôïng ñeá ñuùng nghóa, ngaøy nay khaùch haøng coù theå tieán haønh moïi
hoaït ñoäng taøi chính cuûa mình moãi nôi moãi luùc, 24/24. Moãi ngaøy qua khaùch haøng laïi
ñöôïc cung caáp dòch vuï qua nhieàu keânh lieân laïc môùi : ngaân haøng qua ñieän thoaïi
phone banking, ngaân haøng taïi nhaø qua maïng Internet - Home banking, ngaân haøng
qua maïng ñieän thoaïi di ñoäng – Mobile banking, ngaân haøng töï ñoäng- Kiosk banking
,… Phaùt trieån ngaân haøng ñieän töû laø xu höôùng phaùt trieån cuûa caùc ngaân haøng thöông
maïi treân theá giôùi hòeân nay. Nhôø söï phaùt trieån vöôït baät cuûa coâng ngheä thoâng tin, caùc
hoaït ñoäng thöông maïi ñieän töû phaùt trieån nhanh choùng, laø tieàn ñeà cho caùc dòch vuï
cuûa ngaân haøng ñieän töû phaùt trieån. Hieän nay ôû Vieät Nam coøn xa laï vôùi ngaân haøng
Trang 64
ñieän töû vì coâng ngheä thoâng tin chöa phaùt trieån ngöôøi daân coøn chöa bieát nhieàu veà lôïi
ích mang laïi cuûa ngaân haøng ñieän töû.
- Caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam nhö VCB, ACB vaø ICB…… ñaõ baét ñaàu
nghieân cöùu, quan taâm phaùt trieån caùc dòch vuï ngaân haøng qua maïng Interrnet, dòch vuï
ngaân haøng qua mobile phone… vaø söû duïng caùc dòch vuï naøy nhö moät lôïi theá caïnh tranh.
Heä thoáng ngaân haøng theá giôùi ñaõ traõi qua nhieàu thöû nghieäm vaø coù theå toång keát
nhöõng thaønh coâng nhaát ñònh, khaúng ñònh xu theá taát yeáu cuûa ngaân haøng ñieän töû trong
theá kyû XXI . Söï phaùt trieån naøy ñoøi hoûi caùc ngaân haøng Vieät Nam coøn ñang ñöùng
ngoaøi cuoäc phaûi noå löïc nhaèm ñi tröôùc, ñoùn ñaàu, tieáp thu kinh nghieäm ñeå xaây döïng
moät heä thoáng hieäu quaû vaø phuø hôïp cho chính mình. Trong xu theá hoäi nhaäp vaø töï do
hoùa taøi chính cuoäc caïnh tranh ngaøy caøng khoác lieät hôn nhöng cuõng môû ra nhieàu cô
hoäi, thaønh coâng chaéc chaén chæ ñeán vôùi nhöõng ai ñuû baûn lónh vaø töï tin naém baét thôøi
cô, tieáp thu kinh nghieäm, cuõng nhö coù nhöõng böôùc ñi vöõng chaéc treân ñoâi chaân cuûa chính
mình.
Dòch vuï theû :
Hieän nay vieäc phaùt trieån dòch vuï theû ATM ôû Vieät Nam ngöôøi daân chuû yeáu
duøng ñeå ruùt tieàn töï ñoäng. Caùc maùy ruùt tieàn töï ñoäng chæ ñöôïc trang bò ôû caùc thaønh
phoá lôùn vaø khu daân cö trung taâm caùc tænh lôùn, chöa ñöôïc phoå bieán ôû haàu heát moïi
nôi vaø ñaây cuõng laø ñieàu baát lôïi cho khaùch haøng khi duøng theû . Nhöng baát tieän moät
ñieàu laø theû ruùt tieàn töï ñoäng ATM cuûa moät ngaân haøng naøy thì chæ ñöôïc ruùt tieàn ôû taïi
ngaân haøng maø mình môû theû chöù khoâng theå ruùt ôû ngaân haøng khaùc.
Hieän nay vieäc söû duïng theû ATM ñaõ ñöôïc phaùt trieån theâm moät soá tính naêng
cuûa theû nhaèm giuùp cho ngöôøi söû duïng coù ñöôïc nhöõng tính naêng tieän lôïi nhaát. Ví duï
vieäc thanh toaùn hoùa ñôn cuûa ATM, göûi tieát kieäm baèng theû cuûa ngaân haøng Ñoâng Aù
moät soá theû noäi ñòa coù theå thanh toaùn tieàn taxi cuûa ngaân haøng AÙ Chaâu hay thanh
toaùn phí baûo hieåm nhö phí baûo hieåm cuûa Prudential, cuûa Vietcombank HCM … Tuy
nhieân thò tröôøng theû ôû Vieät Nam coøn nhieàu baát caäp.
Trang 65
- Ñeå phaùt trieån hoaït ñoäng thanh toaùn theû ñoøi hoûi caùc ngaân haøng thöông maïi
phaûi coù moät coâng ngheä thanh toaùn hieän ñaïi, an toaøn vaø nhanh choùng. Ñeå coù ñöôïc
ñieàu naøy, ñoøi hoûi voán ñaàu tö khaù lôùn vaø caàn coù söï ñaàu tö ñoàng boä maø khoâng phaûi
ngaân haøng naøo cuõng deã daøng thöïc hieän. Chính söï ñaàu tö khoâng ñoàng boä deã daãn ñeán
vieäc thanh toaùn theû khoâng ñöôïc ñaûm baûo an toaøn vaø chính xaùc. Ñaõ coù moät soá
tröôøng hôïp xaûy ra ñoái vôùi moät vaøi ngaân haøng thöông maïi maø dòch vuï theû vöøa môùi
ñöôïc quan taâm laø ñoâi khi moät soá khaùch haøng ñaõ ruùt moät soá tieàn maët nhaát ñònh treân
taøi khoaûn baèng theû ATM nhöng treân taøi khoaûn vaãn chöa bò tröø soá tieàn ñoù (chöa bò
ghi nôï soá tieàn töông öùng ñoù). Thöôøng tröôøng hôïp naøy laø do phaàn meàm xöû lyù ATM
chöa ñoàng boä vôùi phaàn meàm xöû lyù taøi khoaûn taïi keá toaùn quaày daãn ñeán tình traïng
neáu khaùch haøng sau khi ruùt tieàn taïi maùy ATM seõ tieáp tuïc ruùt tieàn taïi quaày giao dòch
seõ aûnh höôûng khoâng toát ñeán uy tín vaø hoaït ñoäng ngaân haøng. Ñaây chæ laø moät ví duï
raát nhoû maø khoâng ít laàn hoaït ñoäng ATM taïi moät soá ngaân haøng thöông maïi ñaõ dieãn
ra. Ñieàu naøy ñoøi hoûi caùc ngaân haøng thöông maïi phaûi ñaàu tö ñoàng boä cho heä thoáng
ATM khoâng chæ veà thieát bò maùy ATM maø coøn phaûi ñaàu tö ñoàng boä veà phaàn meàm
quaûn lyù ATM ñeå ñem ñeán söï tieän duïng vaø an toaøn nhaát cho khaùch haøng khi söû
duïng dòch vuï theû baèng maùy ATM.
- Heä thoáng thanh toaùn theû ATM vaø heä thoáng chaáp nhaän theû tín duïng nhö Visa,
Master, Amex,… cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi gaàn nhö mang tính cuïc boä. Neáu ta
söû duïng moät theû Visa do Vietcombank phaùt haønh thanh toaùn tieàn taïi Singapore
chaúng haïn ……thì ñöôïc nhöng neáu söû duïng taïi Vieät Nam maø maùy caø theû khoâng phaûi
cuûa Vietcombank maø cuûa AÙ Chaâu thì ñoâi khi khoâng theå chaáp nhaän theû ñöôïc. Thoâng
thöôøng ñieàu naøy laø do söï thieáu ñoàng boä trong caùc chöông trình quaûn lyù heä thoáng
maùy caø theû. Theû ATM do ngaân haøng naøo phaùt haønh thì chæ söû duïng ñöôïc trong heä
thoáng maùy ATM cuûa ngaân haøng ñoù maø thoâi vaø cuõng khoâng theå chuyeån khoaûn cho
ngöôøi khaùc neáu khoâng cuøng môû moät taøi khoaûn taïi cuøng moät heä thoáng ngaân haøng.
Chính söï caïnh tranh mang tính ñoäc quyeàn cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät
Nam ñaõ laøm laõng phí tieàn cuûa ñaàu tö cho caùc heä thoáng ngaân haøng thöông maïi taïi
Trang 66
Vieät Nam. Caùc ngaân haøng thöông maïi caàn lieân keát vôùi nhau ñeå neáu heä thoáng maùy
ATM cuûa Vietcombank ñaàu tö chaúng haïn thì khaùch haøng cuûa ngaân haøng khaùc nhö
BIDV ngaân haøng ñaàu tö phaûi traû moät khoaûn phí naøo ñoù khi söû duïng heä thoáng ATM
cuûa VCB nhöng vaãn söû duïng ñöôïc vaø ngöôïc laïi.
Beân caïnh ñoù caùc phaàn meàm quaûn lyù ATM neân cho ra ngoaøi heä thoáng moät
ngaân haøng thöông maïi. Thaät ra vieäc naøy ñaõ ñöôïc moät soá ngaân haøng aùp duïng nhöng
chöa thaät söï phoå bieán. Thaät söï ñoái vôùi haàu heát caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam
thì khoâng phaûi ngaân haøng naøo cuõng coù ñuû ñieàu kieän voán vaø coâng ngheä ñeå xaây
döïng ñöôïc moät heä thoáng thanh toaùn theû hoaøn chænh. Chính vì vaäy maø vieäc lieân keát
cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi nhoû vôùi nhöõng ngaân haøng ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm
trong lónh vöïc theû laø moät vieäc raát toát trong vieäc phaùt trieån heä thoáng thanh toaùn theû
taïi Vieät Nam. Tröôøng hôïp naøy caû ngaân haøng nhoû vaø ngaân haøng lôùn ñeàu coù lôïi.
• Vieäc phaùt haønh theû tín duïng chöa thöïc söï loâi cuoán vaø thuùc ñaåy vieäc söû duïng
theû tín duïng nhö moät phöông tieän thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët. Haàu nhö khoâng
phaûi ai cuõng ñöôïc ngaân haøng thöông maïi caáp theû tín duïng, nghóa laø ngöôøi söû duïng
theû ñöôïc quyeàn xaøi tröôùc vaø sau ñoù ñeán haïn thanh toaùn môùi traû tieàn sau. Vaø treân
taøi khoaûn cuûa hoï taïi thôøi ñieåm söû duïng theû khoâng nhaát thieát phaûi coù ñuû tieàn töông
öùng maø hoï caàn söû duïng. Ñaây thöïc chaát laø ngaân haøng cho chuû theû vay tín chaáp. Hieån
nhieân, tröôøng hôïp naøy seõ coù ruûi ro, nhöng neáu caùc ngaân haøng buoäc ngöôøi söû duïng
theû phaûi coù ñuû tieàn ñaûm baûo treân taøi khoaûn thì khoù thu huùt khaùch haøng, chuû theû
chaéc chaén seõ thanh toaùn baèng tieàn maët hoaëc chuyeån khoaûn maø khoâng caàn söû duïng
theû, nhaát laø trong boái caûnh Vieät Nam hieän nay söû duïng tieàn maët raát nhieàu.
Hieän nay, möùc ñoä caïnh tranh giöõa caùc ngaønh caùc lónh vöïc ngaøy caøng khoác
lieät treân cô sôû thoân tính laãn nhau töø phaïm vi moät quoác gia ñeán phaïm vi moät khu
vöïc vaø toaøn caàu. Hoaït ñoäng ngaân haøng khoâng naèm ngoaøi caùc phaïm vi thoân tính laãn
nhau ñoù. Do ñoù, neáu caùc ngaân haøng thöông maïi khoâng tieán haønh ña daïng hoùa caùc
saûn phaåm töùc laø khoâng tieán haønh caûi toå toaøn dieän caùc maët hoaït ñoäng cuûa mình töø
moâ hình toå chöùc ñeán quaûn trò ñieàu haønh, ñeán môû roäng phaïm vi hoaït ñoäng thoâng qua
Trang 67
vieäc taêng voán ñieàu leä, hieän ñaïi hoùa coâng ngheä ngaân haøng môû roäng maïng löôùi chi
nhaùnh trong nöôùc, ñaët vaên phoøng ñaïi dieän hoaëc môû chi nhaùnh ngaân haøng ôû nöôùc
ngoaøi… thì khaû naêng caïnh tranh chaéc chaén seõ bò thu heïp vaø möùc ñoä laán aùt trong noäi
ngaønh vaø ngoaïi ngaønh ngaøy moät roäng. Ngöôïc laïi, neáu caùc ngaân haøng thöông maïi
coi ñaây laø söï soáng coøn thì khaû naêng caïnh tranh seõ ñöôïc môû roäng.
Hieän ñaïi hoùa ngaân haøng yeâu caàu caùc ngaân haøng phaûi caûi toå theo höôùng naâng
tyû troïng thu dòch vuï leân moät möùc töông öùng naøo ñoù so vôùi hoaït ñoäng tín duïng vaø
ñaàu tö (thoâng leä quoác teá khoaûng 40-50%). Taêng dòch vuï ñoàng nghóa vôùi vieäc ngaân
haøng môû roäng phaïm vi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình töø heïp sang roäng töø vieäc chæ
thu huùt moät phaàn nhoû khaùch haøng chuyeân söû duïng saûn phaåm tín duïng truyeàn thoáng
sang moät khoái löôïng khaùch haøng lôùn söû duïng troïn goùi caùc saûn phaåm cuûa ngaân haøng
töø tín duïng ñeán dòch vuï. Moät khi khaùch haøng ñeán ngaân haøng caøng ngaøy caøng ñoâng
thì “thöông hieäu” cuûa ngaân haøng baét ñaàu coù choã ñöùng.
Hieän nay dòch vuï ngaân haøng mang tính tieän ích cao nhôø aùp duïng khoa hoïc
coâng ngheä hieän ñaïi vaøo quaù trình kinh doanh ñaõ goùp phaàn môû roäng ñoái töôïng
khaùch haøng cuûa ngaân haøng. Chính yeáu toá naøy ñaõ goùp phaàn naâng cao thu nhaäp cuûa
ngaân haøng, ñaëc bieät laø trong moâi tröôøng kinh doanh maø haàu heát caùc saûn phaåm do
ngaân haøng cung caáp ra ñeàu coù xu höôùng giaûm daàn veà thu nhaäp (do caïnh tranh, do
aùp duïng coâng ngheä hieän ñaïi). Moät khi ngaân haøng keát hôïp ñöôïc caû 2 maûng kinh
doanh, tín duïng vaø dòch vuï theo kieåu troïn goùi, hoaøn haûo vôùi chaát löôïng cao thì naêng
löïc caïnh tranh cuõng nhö thöông hieäu cuûa ngaân haøng khoâng ngöøng ñöôïc caûi thieän.
Nghóa laø ngaân haøng ñaõ hoaøn thaønh moät phaàn söù meänh ñuùng theo nghóa cuûa ngaân
haøng maø luaät caùc toå chöùc tín duïng ñaõ ñeà caäp : “chuyeân nhaän tieàn gôûi vaø söû duïng
tieàn gôûi ñeå caáp tín duïng, cung öùng caùc dòch vuï thanh toaùn”. Chính phaàn cung öùng
dòch vuï thanh toaùn laø phaàn haøm chöùa nhöõng saùng taïo cuûa ngaân haøng ñoái vôùi quaù
trình kinh doanh treân lónh vöïc tieàn teä, tín duïng ngaân haøng. ÔÛ ñoù cuoäc caùch maïng
khoa hoïc kyõ thuaät luoân ñoøi hoûi ngaân haøng phaûi haønh ñoäng ñeå môû roäng phaïm vi
caïnh tranh, hoäi nhaäp vaø toaøn caàu hoùa.
Trang 68
Ñoåi môùi hoaït ñoäng ngaân haøng ñeå phaùt trieån dòch vuï, xaây döïng vaø cuûng coá
thöông hieäu goùp phaàn môû ñöôøng cho tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá veà ngaân
haøng. Roõ raøng toaøn caàu hoùa - ñang ñoøi hoûi caùc ngaân haøng tieán haønh caûi toå toaøn
dieän vaø saâu roäng treân moïi maët töø con ngöôøi, toå chöùc quaûn trò ñieàu haønh ñeán ña
daïng hoaù caùc saûn phaåm töø thu huùt tieàn gôûi ñeán hoaït ñoäng tín duïng, ñaàu tö ñeán cung
öùng caùc saûn phaåm thanh toaùn cho caùc thöôïng ñeá cuûa ngaân haøng.
Vieäc caûi toå laø nhaèm ñöa ngaân haøng böôùc leân moät taàm thích öùng vôùi tieán trình
hoäi nhaäp chöù khoâng phaûi laø theo phong traøo. Trong ñoù vieäc phaùt trieån vaø naâng cao
caùc saûn phaåm mang yeáu toá cung öùng caùc dòch vuï thanh toaùn döïa treân neàn taûng coâng
ngheä thoâng tin hieän ñaïi ñoùng moät vai troø quyeát ñònh. Vì vieäc caùc ngaân haøng tieán
haønh hieän ñaïi hoùa coâng ngheä ngaân haøng laø nhaèm taïo neàn moùng cho vieäc trieån khai
caùc dòch vuï cuûa moät ngaân haøng hieän ñaïi : phaùt haønh vaø thanh toaùn caùc loaïi theû noäi
ñòa vaø quoác teá, heä thoáng ATM, Phone banking, Home banking, tieát kieäm ñieän töû,
chuyeån tieàn nhanh, trieån khai heä thoáng baùn leû (POS)… ñaëc bieät vieäc caùc ngaân haøng
tieán haønh hieän ñaïi hoùa coâng ngheä ngaân haøng taïo ñieàu kieän môû ñöôøng cho ngaân
haøng höôùng tôùi giao dòch tröïc tuyeán (online), ñænh cao cuûa caùc giao dòch mang yeáu
toá kinh teá tri thöùc. Tuy nhieân caùi giaù phaûi traû cho vieäc phaùt trieån moät saûn phaåm môùi
naøo ñoù cuûa ngaân haøng döïa treân neàn taûng coâng ngheä hieän ñaïi chaéc chaén laø khoâng
nhoû so vôùi thu nhaäp hay möùc voán töï coù hieän nay cuûa caùc ngaân haøng, ñaëc bieät laø caùc
ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù möùc voán ñieàu leä döôùi 10 tyû ñoàng ñeán 70 tyû ñoàng.
Ví duï : chi phí laép ñaët moät maùy ruùt tieàn töï ñoäng ATM bao goàm caû phaàn cöùng
vaø phaàn meàm quaûn trò bình quaân khoaûng 20.000 – 30.000 USD / maùy töông ñöông
300 trieäu – ñeán 470 trieäu ñoàng / maùy. Ñaây laø moät con soá quaù lôùn ñoái vôùi moät ngaân
haøng thöông maïi coå phaàn noâng thoân nhöng cuõng khoâng nhoû ñoái vôùi moät ngaân haøng
thöông maïi coå phaàn ñoâ thò, khoâng ñôn giaûn ñoái vôùi moät ngaân haøng thöông maïi quoác
doanh, neáu trieån khai treân dieän roäng. Nghóa laø chi phí laép ñaët vaø vaän haønh moät maùy
ATM quaù lôùn, trong khi thu nhaäp töø phí do ATM mang laïi quaù nhoû. Thaäm chí neáu
maùy coù söï coá vaø soá tieàn boû ra ñeå khaéc phuïc söï coá ñoâi khi coøn lôùn gaáp vaøi chuïc,
Trang 69
thaäm chí vaøi traêm laàn so vôùi soá tieàn maø ngaân haøng thu veà töø phí. Nhöng ñoåi laïi töø
nhöõng maát maùt voâ hình aáy noù seõ goùp phaàn laëng leõ toân vinh thöông hieäu cuûa ngaân
haøng, bôûi saûn phaåm naøy laø keát tinh cuûa moät neàn kinh teá tri thöùc, cuûa moät ngaân haøng
hieän ñaïi caàn phaûi coù trong giai ñoaïn hoäi nhaäp.
Hoäi nhaäp ñang ñeán gaàn, caùc ngaân haøng thöông maïi caàn phaûi ñeà ra chieán
löôïc daøi haïn trong vieäc taêng voán ñieàu leä leân moät möùc ñuû ñeå ñaûm baûo thöïc hieän
vieäc hieän ñaïi hoùa coâng ngheä ngaân haøng qua ñoù goùp phaàn naâng cao naêng löïc quaûn
trò ñieàu haønh cuûa ngaân haøng trong moâi tröôøng hoäi nhaäp, môû roäng caùc saûn phaåm vaø
dòch vuï cuõng nhö naâng cao vò theá thöông hieäu cuûa ngaân haøng trong tieán trình toaøn
caàu hoùa.
3.2.6 : Naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä :
Hoaït ñoäng ngaân haøng laø moät loaïi hình hoaït ñoäng phöùc taïp lieân quan ñeán taát
caû caùc ngaønh kinh teá xaõ hoäi vaø caùc lónh vöïc khaùc nhau cuûa ñaát nöôùc, do ñoù ñoøi hoûi
caùn boä phaûi coù trình ñoä, hieåu bieát saâu, roäng veà nhieàu lónh vöïc caû veà chính trò, kinh
teá, xaõ hoäi, laãn khoa hoïc kyõ thuaät, caû phaïm vi vó moâ vaø quaûn lyù vi moâ, phaûi hieåu vaø
naém vöõng caùc kieán thöùc veà hoaït ñoäng ngaân haøng, veà töøng maët nghieäp vuï maø mình
tröïc tieáp taùc nghieäp. Vôùi kyõ naêng vaø kinh nghieäm trong töøng lónh vöïc coâng vieäc
mình ñöôïc phaân coâng theo doõi thöïc hieän.
- Coù theå thaáy, ngaøy nay caùc ngaân haøng ñang tuyeån duïng vaø ñoåi môùi ñoäi nguõ
caùn boä coù trình ñoä hoïc vaán cao ôû caùc tröôøng ngaân haøng. Caùn boä coù trình ñoä hoïc vaán
ñaïi hoïc vaø treân ñaïi hoïc chieám töø 70 –75% coù nhieàu ngöôøi ñöôïc ñaøo taïo töø nöôùc
ngoaøi. Nhö vaäy caùn boä coù tri thöùc kieán thöùc chieám tyû leä raát cao trong lónh vöïc lao
ñoäng. Nhöng thöïc teá thì caùc hoaït ñoäng ôû caùc ngaân haøng coøn nhieàu haïn cheá veà chaát
löôïng, caùc kinh nghieäm chuyeân bieät, chuyeân saâu vaø rieâng trong hoaït ñoäng taùc
nghieäp nghieäp vuï ngaân haøng laïi chöa coù, chöa ñöôïc trang bò ñaày ñuû. Ñieàu naøy cho
thaáy caùc ngaân haøng coøn thieáu vaø yeáu veà caùc coâng cuï, coâng ngheä, taùc nghieäp, thieáu
caùc coâng cuï, coâng ngheä quaûn lyù cuï theå cho töøng loaïi hình hoaït ñoäng nghieäp vuï,
Trang 70
töøng phaàn haønh coâng vieäc vaø caùc boä phaän toå chöùc. Do vaäy, soá löôïng lao ñoäng coù
kieán thöùc, tri thöùc thì nhieàu nhöng hieäu quaû vaø chaát löôïng naêng suaát lao ñoäng coøn
thua xa caùc ngaân haøng lieân doanh, ngaân haøng nöôùc ngoaøi veà toå chöùc coâng vieäc.
Muoán coù hoaït ñoäng theo thoâng leä cuûa moät ngaân haøng hieän ñaïi, thieát nghó caùc
ngaân haøng phaûi trang bò coâng cuï, coâng ngheä theo thoâng leä vaø con ngöôøi phaûi hieåu
bieát vaø vaän haønh coâng cuï-coâng ngheä ñoù. Muoán ñaït ñöôïc yeâu caàu ñoù hoaëc laø phaûi
mua coâng cuï, coâng ngheä vaø ñaøo taïo caùn boä theo caùc chuaån möïc ñoù hoaëc laø töï mình
xaây döïng coâng cuï, coâng ngheä töï trang bò vaø ñaøo taïo laáy caùn boä.
Ñeå boài döôõng phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu caáp baùch
trong thôøi gian tôùi chuùng ta caàn phaûi ñöa ra moät soá giaûi phaùp ñeå môû roäng vaø naâng
cao chaát löôïng ñaøo taïo, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc taïi caùc ngaân haøng thöông maïi.
* Ña daïng hoùa caùc loaïi hình ñaøo taïo ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån kinh doanh
cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi .
+ Ñaøo taïo boài döôõng taïi trung taâm ñaøo taïo
- Ñaøo taïo cô baûn ñoái vôùi caùn boä môùi tyeån duïng, caùn boä môùi töø nghieäp vuï
khaùc chuyeån sang. Noäi dung ñaøo taïo phaûi baøi baûn, lyù thuyeát laø chuû yeáu gaén vôùi
lieân heä thöïc tieãn ôû caùc chi nhaùnh.
- Ñaøo taïo naâng cao ñoái vôùi caùn boä nghieäp vuï coù trình ñoä vaø thôøi gian coâng
taùc nhaát ñònh loaïi ñaøo taïo naøy chuû yeáu naâng cao kyõ naêng taùc nghieäp vaø trình ñoä xöû
lyù caùc tình huoáng taùc nghieäp, noäi dung giaûng daïy cuûa giaûng vieân saùt vôùi thöïc teá,
phöông phaùp giaûng daïy khaùc vôùi ñaøo taïo cô baûn, chuû yeáu laø neâu caâu hoûi gôïi môû,
trao ñoåi höôùng daãn hoïc vieân thaûo luaän.
- Ñaøo taïo chuyeân saâu : ñaøo taïo caùn boä coù trình ñoä chuyeân moân hieåu bieát saâu
veà töøng nghieäp vuï cuï theå, vôùi ñoái töôïng khaùch haøng coù nhöõng ñaëc thuø toå chöùc saûn
xuaát kinh doanh cuï theå.
Trang 71
- Boài döôõng caäp nhaät kieán thöùc : haøng naêm cho caùn boä nhaân vieân boài döôõng
hoaït ñoäng ngaân haøng laø lónh vöïc kinh teá raát nhaïy caûm vaø naêng ñoäng.
- Taäp huaán caùc vaên baûn môùi cuûa chính phuû coù lieân quan ñeán ngaân haøng, cuûa
ngaân haøng nhaø nöôùc, cuûa ngaân haøng thöông maïi caàn ñöôïc taäp huaán.
+ Ñaøo taïo boài döôõng caùn boä taïi chi nhaùnh cho phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñaëc thuø
vaø theá maïnh rieâng töøng chi nhaùnh saùt vôùi tình hình hoaït ñoäng kinh doanh töøng chi
nhaùnh.
+ Ñaøo taïo taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc, hoïc vieän : nhaèm naâng cao trình ñoä môû roäng
nghieäp vuï ñaùp öùng yeâu caàu coâng taùc chuyeân moân, theo tieâu chuaån quoác gia.
Loaïi hình ñaøo taïo chính quy taäp trung, hoaëc taïi chöùc naâng cao trình ñoä cho
caùn boä, coâng nhaân vieân coù yù nghóa quan troïng giuùp thöïc hieän chieán löôïc phaùt trieån
nguoàn nhaân löïc taïi caùc ngaân haøng thöông maïi vaø tieâu chuaån hoùa caùn boä.
+ Ñaøo taïo boài döôõng nghieäp vuï taïi nöôùc ngoaøi, cöû caùn boä tham quan thöïc
taäp, khaûo saùt nöôùc ngoaøi: Ñeå xaây döïng ngaân haøng hieän ñaïi, coâng ngheä cao caàn
phaûi ñaàu tö, trang bò ñoäi nguõ nhaân vieân ñaùp öùng yeâu caàu hieän ñaïi hoùa ngaân haøng
beân caïnh ñoù cuõng hoïc hoûi theâm ñöôïc tieáp caän caùch toå chöùc quaûn lyù, caùc nghieäp vuï,
dòch vuï ngaân haøng hieän ñaïi maø coøn hoïc theâm phong caùch giao tieáp, vaø vaên hoùa öùng
xöû trong kinh doanh cuûa hoï.
* Naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo taïi caùc ngaân haøng thöông maïi.
+ Phaân loaïi ñoái töôïng ñaøo taïo caên cöù vaøo chöùc naêng coâng taùc: caùn boä quaûn
trò ñieàu haønh, caùn boä nghieân cöùu, chuyeân gia, nhaân vieân taùc nghieäp nhaèm ñaøo taïo
boài döôõng nghieäp vuï ñeå hoï thöïc hieän moät caùch chuû ñoäng coù tính chuyeân nghieäp vaø
tính kyû luaät cao, vöøa tuaân thuû caùc quy trình coâng ngheä ngaân haøng vöøa phaùt huy tính
tích cöïc chuû ñoäng, naêng ñoäng saùng taïo trong lónh vöïc thöïc tieãn nhaèm ñaït naêng suaát
chaát löôïng, hieäu quaû cao trong coâng vieäc ñöôïc giao.
Trang 72
+ Löïa choïn giaùo vieân vaø xaây döïng ñoäi giaûng vieân kieán thöùc : ñeå naâng cao
chaát löôïng ñaøo taïo boài döôõng nghieäp vuï cho caùn boä coâng nhaân vieân, khaâu löïa choïn
giaûng vieân giöõ vai troø quyeát ñònh. Neáu giaûng vieân gioûi veà chuyeân moân nghieäp vuï
coù khaû naêng veà sö phaïm toát thì chaát löôïng baøi giaûng seõ toát, hoïc vieân seõ hieåu ñöôïc
baøi giaûng deã daøng.
+ Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät phöông tieän giaûng daïy: muoán naâng cao chaát löôïng
ñaøo taïo phaûi taêng cöôøng trang thieát bò vaø phöông tieän giaûng daïy : xaây döïng caùc
phoøng hoïc ñaày ñuû tieän nghi vaø phöông tieän giaûng daïy taïo khoâng khí hoïc taäp moâi
tröôøng sö phaïm ñeå ngöôøi daïy vaø ngöôøi hoïc ñaït keát quaû cao nhaát.
+ Caùc cô cheá ñoäng löïc khuyeán khích ngöôøi hoïc :
Trong ñaøo taïo, ngöôøi hoïc laø chuû theå cuûa quùa trình ñaøo taïo , naâng cao chaát
löôïng ñaøo taïo thöïc chaát laø taïo ñieàu kieän toát ñeå ngöôøi hoïc taäp, söùc löïc hoïc taäp vôùi
tinh thaàn traùch nhieäm cao nhaát trong thôøi gian hoïc taäp, tieáp thu ñöôïc nhieàu nhaát
nhöõng kieán thöùc vaø hieåu bieát maø noäi dung ñaøo taïo ñaët ra cho moãi khoaù hoïc nhaèm
muïc ñích naâng cao chaát löôïng coâng taùc trong töông lai.
Beân caïnh ñoù xaây döïng ñöôïc chieán löôïc kinh doanh phuø hôïp vôùi yeâu caàu
phaùt trieån theo moâ hình moät ngaân haøng hiieän ñaïi . Ñieàu naøy mang tính chaát quyeát
ñònh cho vieäc xaây döïng heä thoáng caùc giaûi phaùp vaø böôùc ñi ñoái vôùi töøng ngaân haøng.
Trong ñoù vieäc xaây döïng moâ hình toå chöùc vaø boá trí caùn boä seõ quyeát ñònh ñeán caùc
giaûi phaùp ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc.
Trong ñieàu kieän neàn kinh teá thò tröôøng môû cöûa hoäi nhaäp quoác teá, caùc saûn
phaåm ngaân haøng töông ñoái gioáng nhau, coâng ngheä ngaân haøng vaø caùc maùy moùc thieát
bò coù theå mua treân thò tröôøng. Quyeát ñònh thaønh coâng trong kinh doanh cuûa caùc
ngaân haøng thöông maïi chính laø trình ñoä, naêng löïc cuûa ñoäi nguõ caùn boä coâng nhaân
vieân. Vì vaäy ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc trong caùc ngaân haøng thöông maïi
hieän nay coù yù nghóa quan troïng vaø laø nhaân toá quyeát ñònh söùc caïnh tranh cuûa caùc
NHTM.
Trang 73
3.3. CAÙC KIEÁN NGHÒ ÑOÁI VÔÙI CÔ QUAN NHAØ NÖÔÙC ÑEÅ NAÂNG CAO
HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NGAÂN HAØNG TRONG XU THEÁ HOÄI NHAÄP.
3.3.1 : Kieán nghò ñoái vôùi chính phuû :
Xaây döïng quy cheá quaûn lyù ñoái vôùi doanh nghieäp nhaø nöôùc :
- Hieän nay, caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ñang söû duïng moät löôïng lôùn nguoàn
voán tín duïng ngaân haøng nhöng phaàn lôùn kinh doanh khoâng hieäu quaû, chöùng töø sôû
höõu taøi saûn khoâng ñaày ñuû, quy cheá hoaït ñoäng chöa ñöôïc roõ raøng . Neáu aùp duïng
theo vaên baûn phaùp luaät naøy thì caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc khoâng hoäi ñuû ñieàu kieän
vay voán, coøn neáu ngaân haøng chaáp nhaän cho vay thì ñoàng nghóa vôùi vieäc chaáp nhaän
ruõi ro ôû möùc ñoä lôùn. Töø ñoù ñeà nghò chính phuû kieân quyeát thöïc hieän chuû tröông coå
phaàn hoaù. Nhaø nöôùc chæ giöõ nhöõng doanh nghieäp trong lónh vöïc coù vai troø chuû ñaïo
cuûa neàn kinh teá. Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp giöõ laïi caàn boå sung theâm 50% nhu caàu
voán ñeå giaûm bôùt khoaûn nôï ngaân haøng vaø laønh maïnh hoaù taøi chính doanh nghieäp.
- Naâng möùc voán töï coù cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh leân möùc
caùc ngaân haøng trung bình trong khu vöïc caàn ña daïng hoùa caùc hình thöùc naâng voán töï
coù cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh ngoaøi hình thöùc caáp boå sung töø ngaân
saùch nhaø nöôùc nhö coù theå saùp nhaäp, coå phaàn hoùa hay lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi
nhaèm taïo ra ngaân haøng ñuû maïnh ñeå caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng trong khu vöïc vaø
treân theá giôùi. Ngoaøi ra caàn coù caùc khuyeán khích veà thueá ñoái voùi caùc ngaân haøng
hoaït ñoäng coù hieäu quaû, coù möùc lôïi nhuaän cao. Tuy nhieân, vieäc naâng möùc voán phaûi
döïa treân keá hoaïch toång theå vôùi vieäc cô caáu laïi caùc khoaûn vay, caûi toå caùc ngaân haøng
thöông maïi quoác doanh, caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc vaø giaûi quyeát nôï toàn ñoïng. Ñoái
vôùi heä thoáng ngaân haøng coå phaàn, caàn khuyeán khích caùc toå chöùc naøy lieân keát laïi vôùi
nhau , tieán tôùi hoäi nhaäp thaønh caùc toå chöùc tín duïng coù quy moâ voán lôùn hôn, hoaït
ñoäng oån ñònh vaø phaùt trieån trong thò tröôøng bieán ñoäng.
- Taêng cöôøng khuoân khoå phaùp lyù vaø kieåm soaùt, taäp trung vaøo vieäc caûi thieän
khaû naêng giaùm saùt cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc ñoái voùi caùc toå chöùc tín duïng, aùp duïng
Trang 74
caùc tieâu chuaån quoác teá ñeå xaùc ñònh moät caùch roõ raøng vì söï an toaøn vaø laønh maïnh
cuûa caùc nghieäp vuï ngaân haøng, caûi tieán caùc tieâu chuaån keá toaùn vaø thöïc hieän kieåm
toaùn haøng naêm do coâng ty kieåm toaùn ñoäc laäp nöôùc ngoaøi tieán haønh, phuø hôïp vôùi
tieâu chuaån quoác teá.
- Caàn tieán haønh raø soaùt laïi cô sôû phaùp lyù ñeå boå sung söûa ñoåi phuø hôïp vôùi
cam keát cuûa chính phuû veà hoäi nhaäp vaø môû cöûa thò tröôûng taøi chính nhö caùc ñieàu
khoaûn cam keát vôùi quyõ tieàn teä quoác teá, caùc ñieàu khoaûn veà hieäp ñònh thöông maïi
Vieät – Myõ, ñoàng thôøi chuaån bò caùc ñieàu kieän ñeå thaâm nhaäp thò tröôøng theá giôùi.
3.3.2: Kieán nghò ñoái vôùi chính quyeàn ñòa phöông:
- Hoå trôï nhanh choùng vieäc caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát vaø nhaø ôû cho
nhaân daân nhaèm taïo ñieàu kieän cho ngaân haøng môû roäng hoaït ñoäng cho vay cuûa mình.
- Phaûi coâng khai nhöõng vuøng coù qui hoaïch phaùt trieån kinh teá theo töøng vuøng,
töøng ñòa phöông sao cho hôïp lyù, giuùp ngaân haøng naém ñöôïc thoâng tin chính xaùc ñeå
cho vay ñuùng ñoái töôïng vaø traùnh ñöôïc nhöõng ruûi ro coù theå xaûy ra.
3.3.3 : Kieán nghò ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi :
- Baûn thaân caùc ngaân haøng phaûi coù chieán löôïc töï taêng voán ñieàu leä thoâng qua
taêng lôïi nhuaän giaûm nôï khoù ñoøi. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy caùc ngaân haøng caàn phaûi ña
daïng hoùa maïng löôùi dòch vuï raø soaùt vaø phaân loaïi nôï ñeå coù höôùng xöû lí thích hôïp.
Cuï theå ñeå taêng lôïi nhuaän, töøng ngaân haøng caàn phaùt trieån caùc nghieäp vuï, dòch vuï
truyeàn thoáng hieän coù ñoàng thôøi, trieån khai caùc dòch vuï hieän ñaïi, voán laø nhöõng dòch
vuï mang laïi lôïi nhuaän cao. Beân caïnh ñoù caùc ngaân haøng caàn ñaåy maïnh xaây döïng,
heä thoáng thoâng tin tín duïng caù nhaân cuûa ngaân haøng töøng böôùc noái maïng trong heä
thoáng ngaân haøng trong nöôùc, ñaàu tö voán nhöõng thoâng tin veà caùc dòch vuï ngaân haøng
taïi thôøi ñieåm khaùc nhau, xaây döïng heä thoáng quaûn lyù taøi khoaûn ngaân haøng trong caû
nöôùc .
Trang 75
- Caùc ngaân haøng caàn khoáng cheá nôï khoù ñoøi, haïn cheá taêng dö nôï môùi, coøn
nhöõng khoaûn nôï cuõ caàn phaân loaïi theo caùc tieâu chí ñeå coù phöông phaùp xöû lyù thích
hôïp, caàn nhanh choùng phoái hôïp vôùi coâng ty mua baùn nôï cuûa ngaân haøng ñeå thöïc
hieän xöû lyù nôï nhanh choùng thu hoài voán ngaân haøng.
- Caàn nhanh choùng thieát laäp chieán löôïc khaùch haøng theo höôùng ña daïng hoùa
caùc ñoái töôïng khaùch haøng nhaèm giaûm thieåu ruõi ro cho heä thoáng ngaân haøng. Ñoái vôùi
doanh nghieäp nhaø nöôùc caàn xem xeùt caân nhaéc kyõ vaø cho vay ñoái vôùi nhöõng döï aùn
ñaït hieäu quaû thöïc söï, ñoàng thôøi môû roäng ñoái töôïng khaùch haøng ñeán caùc doanh
nghieäp vöøa vaø nhoû nhaèm giaûm thieåu ruõi ro trong cho vay.
- Caùc ngaân haøng caàn chuù troïng ñeán vieäc ña daïng hoùa ñoái töôïng huy ñoäng
voán ñaëc bieät laø daân ôû noâng thoân vaø thaønh thò nhaèm huy ñoäng voán toái ña trong daân.
- Nghieân cöùu vaø aùp duïng nhöõng saûn phaãm môùi, trong ñoù chuù troïng vaøo vieäc
xaây döïng heä thoáng thanh toaùn qua ngaân haøng, thöïc hieän toát cho vieäc mua baùn,
thöông maïi ñieän töû, söû duïng sec thanh toaùn caû noäi ñòa laãn quoác teá, aùp duïng caùc
hình thöùc caáp tín duïng môùi nhö mua baùn, caàm coá giaáy tôø coù giaù, taøi trôï theo döï aùn
….. tham gia tích cöïc vaøo thò tröôøng taøi chính nhaèm laøm bieán ñoåi haún veà chaát caùc
hoaït ñoäng kinh doanh cuûa heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam hieän nay.
- Tích cöïc ñaøo taïo vaø tuyeån duïng caùn boä , nhaân vieân ngaân haøng coù khaû naêng
naém baét, döï ñoaùn söï bieán chuyeån cuûa thò tröôøng haøng hoaù dòch vuï, coù khaû naêng
soaïn thaûo vaø thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö. Treân cô sôû ñoù thieát laäp boä phaän nghieân cöùu
vaø phaùt trieån thò tröôøng ôû caùc ngaân haøng thöông maïi ñuùng höôùng, phuø hôïp vôùi söï
phaùt trieån kinh teá vaø khai thaùc ñöôïc caùc lôïi theá cuûa ñaát nöôùc cuûa vuøng.
- Hieän ñaïi hoùa heä thoáng coâng ngheä thoâng tin ñeå baét kòp vôùi nhöõng coâng ngheä
cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Ñoàng thôøi caàn nhanh choùng ñöa vaøo
söû duïng vaø naâng cao hieäu quaû caùc loaïi hình dòch vuï ngaân haøng hieän ñaïi ñaûm baûo
thöïc hieän thanh toaùn qua ngaân haøng ñöôïc tieán haønh thuaän lôïi an toaøn vaø nhanh
choùng.
Trang 76
Keát luaän chöôngIII
Môû cöûa vaø hoäi nhaäp seõ taïo nhieàu cô hoäi cho caùc Ngaân haøng Thöông maïi Vieät Nam
tieáp caän thò tröôøng toaøn caàu roäng lôùn, taêng khaû naêng thu huùt voán tieáp caän chuyeån
giao coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi vaø nguoàn löïc tri thöùc goùp phaàn naâng cao naêng
löïc caïnh tranh. Tuy nhieân hoäi nhaäp seõ mang laïi cho heä thoáng Ngaân haøng Thöông
maïi Vieät nam nhieàu thaùch thöùc, khoù khaên veà voán, veà coâng ngheä quaûn lyù, veà trình
ñoäï chuyeân moân nghieäp vuï cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân vaø veà qui cheá qui ñònh, phaùp
luaät,… . Ñoøi hoûi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Vieät nam khoâng ngöøng noå löïc tìm moïi
bieän phaùp naâng cao khaû naêng caïnh tranh ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån theo kòp vôùi caùc
ngaân haøng trong khu vöïc vaø treân theá giôùi.
Trang 77
PHAÀN KEÁT LUAÄN
Qua nghieân cöùu hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng trong xu theá hoäi nhaäp, baûn thaân
nhaän thaáy Ngaân haøng Thöông maïi laø ñònh cheá taøi chính trung gian quan troïng
thoâng qua nghieäp vuï chuû yeáu cuûa Ngaân haøng, nguoàn voán nhaøn roãi cuûa xaõ hoäi ñöôïc
huy ñoäng laäp ra nguoàn voán tín duïng ñeå cho vay phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Beân caïnh
ñoù thoâng qua hoïat ñoäng dòch vuï ngaân haøng giuùp caùc doanh nghieäp vaø caù nhaân thöïc
hieän thanh toaùn trong mua baùn haøng hoùa nhanh choùng tieän lôïi, deã daøng.
Ngaân haøng ñoùng vai troø quan troïng trong neàn kinh teá goùp phaàn thuùc ñaåy kinh teá
khu vöïc Ñoàng Baèêng Soâng Cöûu Long taêng tröôûng vaø phaùt trieån ñoøi hoûi heä thoáng
ngaân haøng phaûi phaùt trieån nhanh theo xu theá hoäi nhaäp. Noäi dung cuûa luaän vaên goàm
ba chöông ñöôïc saép xeáp coù heä thoáng. Treân cô sôû lyù luaän ñeå phaân tích thöïc traïng
hoïat ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi treân ñòa baøn Thaønh Phoá Caàn Thô giai
ñoïan 2002-2004, xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân haïn cheá cuûa caùc Ngaân haøng, ñoàng
thôøi cuõng neâu leân ñöôïc nhöõng thaønh töïu vaø hieäu quaû ñaït ñöôïc. Töø ñoù ñeà ra caùc giaûi
phaùp coù tính khaû thi goùp phaàn naâng cao hieäu quaû hoïat ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng
Thöông maïi trong tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø ñaåy maïnh vieäc phaùt trieån
hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi treân ñòa baøn Thaønh Phoá Caàn
Thô.
Do thôøi gian nghieân cöùu vaø kinh nghieäm ñoái vôùi hoaït ñoäïng cuûa ngaân haøng coøn
nhieàu haïn cheá neân luaän vaên khoâng theå traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Raát mong muoán
ñoùng goùp moät phaàn nhoû beù cuûa mình ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc
Ngaân haøng Thöông maïi ôû Thaønh Phoá Caàn Thô. Ngaøy caøng coù nhieàu khaùch haøng
ñeáùn vôùi ngaân haøng khi caùc dòch vuï cuûa ngaân haøng ngaøy caøng ña daïng, phong phuù
ñaùp öùng yeâu caàu cuûa neàn kinh teá hoäi nhaäp. Baûn thaân seõ tieáp tuïc nghieân cöùu hoaït
ñoäïng cuûa ngaân haøng tìm ra giaûi phaùp thích hôïp phuïc vuï cho vieäc: “ Naâng Cao Hieäu
Quaû Hoaït Ñoäng Cuûa Ngaân Haøng Trong Xu Theá Hoäi Nhaäp “.
Trang 78
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn (chuû bieân), TS Hoaøng Ñöùc, TS Traàn Huy Hoaøng, ThS Traàm Xuaân Höông, (2001), Tieàn Teä – Ngaân Haøng, Nhaø xuaát baûn TP HCM
2. TS.Traàn Huy Hoaøng (chuû bieân), PGS.TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn, TS Hoaøng Ñöùc, ThS. Traàm Xuaân Höông, ThS. Nguyeãn Vaên Saùu, ThS. Nguyeãn Quoác Anh, CN Nguyeãn Thanh Phong, (2003), Quaûn trò Ngaân haøng, Nhaø xuaát baûn Thoáng Keâ.
3. TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn (chuû bieân), TS Hoaøng Ñöùc, TS Traàn Huy Hoaøng, ThS Traàm Xuaân Höông, GV Nguyeãn Quoác Anh (2000), Tín duïng ngaân haøng, Nhaø xuaát baûn Thoáng Keâ.
4. Nguyeãn Vaên Ngoân (1996), Moät soá nghieäp vuï ngaân haøng thöông maïi, Nhaø xuaát baûn Thoáng Keâ.
5. Hoà Dieäu (2000), Tín duïng ngaân haøng, Nhaø xuaát baûn Thoáng Keâ. 6. Vieän Nghieân Cöùu Khoa Hoïc Ngaân Haøng (2003), Nhöõng thaùch thöùc cuûa Ngaân
haøng thöông maïi Vieät Nam trong caïnh tranh vaø hoäi nhaäp quoác teá, Nhaø xuaát baûn Thoáng Keâ.
7. Baùo caùo cuûa Ngaân Haøng Nhaø Nöôùc Thaønh phoá Caàn Thô caùc naêm 2002,2003,2004.
8. Nghò quyeát 45-NQ/TÖ cuûa Boä Chính Trò ngaøy 17/02/2005 veà “ Xaây döïng vaø phaùt trieån Thaønh phoá Caàn Thô trong thôøi kyø coâng nghieäp hoaù – hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc”.
9. Caùc Taïp chí vaø Saùch baùo khaùc :
- TS Leâ Quoác Lyù, Ñaëng Ñöùc Anh (2004), “Taêng cöôøng khaû naêng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá cuûa heä thoáng Ngaân haøng Vieät nam”, Taïp chí Ngaân haøng (soá 5) trang 9-10-11.
- TS. Nguyeãn Ñình Töï, (2003), “Suy nghó veà hoäi nhaäp kinh teá quoác teá cuûa ngaønh Ngaân haøng Vieät Nam “, Taïp chí Ngaân haøng (soá 12) trang 1-2.
- TS. Nguyeãn Ñaéc Höng, (2003), “ Moät soá thaùch thöùc cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong quaù trình caïnh tranh vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, Taïp chí Ngaân haøng (soá 15) trang 19-20-21-22.
- PGS.TS. Traàn Hoaøng Ngaân, Ngoâ Minh Haûi, (2004), “ Vaøi neùt veà söï phaùt trieån ngaân haøng ñieän töû treân theá giôùi”, Taïp chí Ngaân haøng (soá 3) trang 61-62-63-64-65.
- TS.Nguyeãn Ñaïi Lai (2004),“ Ngaønh Ngaân haøng Vieät Nam trong quaù trình ñoåi môùi vaø hoäi nhaäp”, Taïp chí Ngaân haøng (soá 15) trang 14-15-16-17-18.
- Nguyeãn Thò Thanh Thaûo, (2004), “ Giaûi phaùp naøo cho heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc tröôùc theàm hoäi nhaäp”, Taïp chí Ngaân haøng (soá 10) trang 33-34-35.
Trang 79
- TS. Nguyeãn Ñình Nguoäc, (2004), “ Baøn veà ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc trong caùc Ngaân haøng thöông maïi ôû nöôùc ta hieän nay”, Taïp chí Ngaân haøng (soá 8) trang 19-20-21-22.
- Vuõ Quoác Saùu, (2004), “ Ngaân haøng Ñaàu Tö & Phaùt Trieån Vieät Nam phaùt trieån taøi chính tröôùc theàm hoäi nhaäp kinh teá quoác teá”, Taïp chí Ngaân haøng Ñaàu Tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam (soá 91 thaùng 12/2003, 01/2004) trang 2-3-4.
- ThS. Ngoâ Minh Chaâu, ( 2003), “ Nhu caàu caáp baùch veà vieäc giaûi quyeát nôï xaáu trong quaù trình taùi cô caáu Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam” , Taïp chí thò tröôøng Taøi chính – Tieàn teä (soá 8) trang 7-8.
- Nguyeãn Ñaéc Höng (2004), “ Moät naêm thaønh coâng veà chính saùch tieàn teä – Hoaït ñoäng Ngaân haøng 2004 vaø döï baùo cho 2005”, Thôøi baùo Kinh teá Vieät Nam- Kinh teá 2004-2005 trang soá 29-30-31-32-33.