TÜRK İYE SÜT SEKTÖRÜNDE YEN İ - tzymb.org.tr filesüt fabrikalarından ge çmesi sa ğlanarak, sa ğlıklı süt ve s üt ürünleri üretimi garanti altına alınacak, böylece

TÜRK ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSLERİ BİRLİĞİTÜRK ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSLERİ BİRLİĞİ

TÜRKİYE SÜTSEKTÖRÜNDE YENİ

BİR MODELDr. Nurullah ÖZCAN

Ziraat Yük.MühendisiTarım Ekonomisti


SSÜÜT SEKTT SEKTÖÖRRÜÜNDE MEVCUT DURUMNDE MEVCUT DURUM

�� Piyasada Piyasada ççok sayok sayııdaki daki üüretici, az sayretici, az sayııdaki aldaki alııccııvar. Dolayvar. Dolayııssııyla alyla alııccıılarlarıın piyasada n piyasada üüststüünlnlüüğğüüdaha fazladdaha fazladıır.r.

�� SSüüt t üüreticileri dareticileri dağığınnıık bir organizasyon k bir organizasyon iiççindeler ( Sindeler ( Süüt Birlit Birliğği, Hayi, Hay--koopkoop, DSYMB vb.). , DSYMB vb.). Bu durum girdi fiyatlarBu durum girdi fiyatlarıında olan dinda olan diğğer er olumsuz faktolumsuz faktöörler rler üüretimde istikrarsretimde istikrarsıızlzlığığa, sa, süüt t fiyatlarfiyatlarıında dengesizlinda dengesizliğğe, ekonomide e, ekonomide çöçökküüntntüüye sebep olurken, tye sebep olurken, tüüketicileri de daha keticileri de daha pahalpahalıı ve kalitesiz sve kalitesiz süüt ve t ve üürrüünlerine mahkum nlerine mahkum etmektedir. etmektedir.


SSÜÜT SEKTT SEKTÖÖRRÜÜNDE NEDEN BNDE NEDEN BİİR MODELE R MODELE İİHTHTİİYAYAÇÇ DUYULMAKTADUYULMAKTA

�� TTüürkiye srkiye süüt sektt sektöörrüünde kaliteli nde kaliteli ççiiğğ ssüüt t üüretimi ve arzretimi ve arzıın n devamldevamlııllığıığı sasağğlamak lamak üüzere zere piyasanpiyasanıın dn düüzenlenmesine zenlenmesine ihtiyaihtiyaçç vardvardıır.r.


SSÜÜT SEKTT SEKTÖÖRRÜÜNDE NEDEN BNDE NEDEN BİİR MODELE R MODELE İİHTHTİİYAYAÇÇ DUYULMAKTADUYULMAKTA

�� SSüüt piyasast piyasasıınnıın dn düüzenli zenli ççalalışışmasmasıı iiççin sin süüt t üüreticilerini ve sreticilerini ve süüt it işşleyen sanayicileri belli bir leyen sanayicileri belli bir platformda buluplatformda buluşşmasmasıınnıı sasağğlamak.lamak.

�� AB mAB müüzakerelerinde Tzakerelerinde Tüürkiyerkiye’’de sde süüt t üüretim retim kotaskotasıınnıın yn yüüksek olmasksek olmasıınnıı sasağğlamak,lamak,

�� TTüürkiyerkiye’’de de üüretilen retilen ççiiğğ ssüüte, kalite garantisi te, kalite garantisi veren gveren güçüçllüü bir sbir süüt t üüretici teretici teşşkilatkilatıın n oluoluşşmasmasıınnıı sasağğlamak.lamak.


TÜRKİYE SÜT SEKTÖRÜNÜN MEVCUT YAPISI

ÜRETİCİLER

TÜKETİCİDERNEKLERİ

İŞLEYİCİLER

KAMU MESLEK ÖRGÜTÜ(TZOB)

Türkiye Süt Üreticileri

Merkez Birliği (Süt-Bir)

Köy Kalkınma Kooperatifleri (Köy-

Koop)

Tüm Süt Et ve

Damızlık Sığır Yet. Derneği

TÜSEDAD

Orman Köyleri Kalkınma

Kooperatifleri (Or-Koop)

Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği

SET-BİRÜyeleri

Mandıralar

SET-BİR ÜyesiOlmayan İşleyicilerHayvancılık

KooperatifleriHAY-KOOP


YASAL DURUMYASAL DURUM

�� SSüüt t üüreticileri ve sanayicilerinin breticileri ve sanayicilerinin böölge ve lge ve üülke lke ççapapıında nda öörgrgüütlenebilmesi itlenebilmesi iççin yasal dayanain yasal dayanağığıgerekmektedir.gerekmektedir.

�� Bununla ilgili Kanun taslaBununla ilgili Kanun taslağığı, Tar, Tarıım ve m ve KKööyiyişşlerileriBakanlBakanlığıığınnıın organize edecen organize edeceğği bir i bir ççalalışışma ma grubunda, sektgrubunda, sektöör temsilcileri ile birlikte r temsilcileri ile birlikte hazhazıırlanacak, onay irlanacak, onay iççin in TBMMTBMM’’ee sunulacaktsunulacaktıır.r.

�� Bu kapsamda kurulacak Ulusal SBu kapsamda kurulacak Ulusal Süüt t ÜÜreticileri reticileri TeTeşşkilatkilatıı (US(USÜÜT), ABT), AB’’nin sektnin sektöörle ilgili mevzuat rle ilgili mevzuat uyumu ve uygulamaya yuyumu ve uygulamaya yöönelik inelik işşleminde, leminde, laboratuar testlerine dayanarak slaboratuar testlerine dayanarak süüt kalite t kalite ggüüvencesi veren sorumlu kuruluvencesi veren sorumlu kuruluşş olarak golarak göörev rev yapabilecektir.yapabilecektir.


TTÜÜRKRKİİYEYE’’DE SDE SÜÜT SEKTT SEKTÖÖRRÜÜNNÜÜN YENN YENİİDEN DEN YAPILANDIRILMASIYAPILANDIRILMASI

SSÜÜT T ÜÜRETRETİİCCİİLERLERİİ AAÇÇISINDANISINDAN

�� TTüürkiyerkiye’’de pazar ide pazar iççin in üüretilen toplam retilen toplam ççiiğğ ssüüttüün n üüreticiler tarafreticiler tarafıından ndan üülke lke ççapapıında kurulacak bir nda kurulacak bir ssüüt t öörgrgüüttüü ççatatııssıı altaltıında olmak nda olmak üüzere, kontrol zere, kontrol altaltıına alna alıınmasnmasıı gerekmektedir.gerekmektedir.

�� Kontrol altKontrol altıına alna alıınan toplam nan toplam ççiiğğ ssüüttüün tamamn tamamıınnıın n ssüüt fabrikalart fabrikalarıından ndan gegeççmesimesi sasağğlanarak, salanarak, sağğllııklklııssüüt ve st ve süüt t üürrüünleri nleri üüretimi garanti altretimi garanti altıına alna alıınacak, nacak, bbööylece sylece süüt t üüreticileri, sanayicileri ve treticileri, sanayicileri ve tüüketiciler keticiler ggöözetilmizetilmişş olacaktolacaktıır.r.


SSÜÜT T ÜÜRETRETİİCCİİLERLERİİ İİL (bL (böölge) TElge) TEŞŞKKİİLATI LATI YAPISIYAPISI

�� İİllerdeki mevcut sllerdeki mevcut süüt t öörgrgüütleri (kooperatif, birlikler tleri (kooperatif, birlikler v.b) yeni yapv.b) yeni yapıı iiççerisinde yer alacak ve il (berisinde yer alacak ve il (böölge) lge) teteşşkilatkilatıınnıı oluoluşşturmada etkin rol oynayacaktturmada etkin rol oynayacaktıır.r.

�� En az (10) sEn az (10) süüt hayvant hayvanıına sahip her na sahip her üüretici retici İİl l TeTeşşkilatkilatıına na üüye olabilecektir.ye olabilecektir.

�� ÜÜreticiler her ilde sereticiler her ilde seççimle imle İİl (bl (böölge) Slge) Süüt t ÜÜretici retici TeTeşşkilatkilatıı YYöönetim Kurulunu senetim Kurulunu seççer.er.

�� SSüüt t ÜÜreticileri reticileri İİl (l (bböölgelge) Te) Teşşkilatkilatıı YYöönetim Kurulu 7 netim Kurulu 7 asil 5 yedek asil 5 yedek üüyeden oluyeden oluşşur.ur.

�� İİl (bl (böölge)Telge)Teşşkilatkilatıı iiççinde Yinde Yöönetim Kurulu, tenetim Kurulu, teşşkilatkilatıın n iişşlerini ylerini yüürrüütmek tmek üüzere profesyonel bir sorumlu zere profesyonel bir sorumlu mmüüddüür ve teknik ekip olur ve teknik ekip oluşşturabilir.turabilir.

�� YYöönetim Kurulu karar merciidir.netim Kurulu karar merciidir.


SÜT ÜRETİCİLERİ İL (bölge)TEŞKİLATI (SÜİT) FAALİYETLERİ

SÜTPAZARLAMA

SÜT TOPLAMA, TAŞIMA,GEREKİRSE SÜT İŞLEME

Çiftlik yönetimiVeterinerlik hizmeti


SSÜÜT T ÜÜRETRETİİCCİİLERLERİİ İİL (bL (böölge)TElge)TEŞŞKKİİLATININ LATININ (S(SÜÜİİT) T)

Pazarlama FonksiyonuPazarlama Fonksiyonu

�� İİl sl sıınnıırlarrlarıındaki sndaki süüt t ççiftliklerinden her giftliklerinden her güün n ççiiğğ ssüüttüün n toplanmastoplanmasıınnıı organize etmek ve sorganize etmek ve süüt fabrikalart fabrikalarıına na ulaulaşışımmıınnıı sasağğlamaklamak

�� SSüüttüün kalitesinden sorumlu kurulun kalitesinden sorumlu kuruluşş olarak olarak ççiiğğ ssüüttüüakrediteakredite laboratuarlarlaboratuarlarıında dnda düüzenli test etmekzenli test etmek

�� TeTeşşkilat, kilat, üüreticilerin belli kalite reticilerin belli kalite üürettirettiğği ti tüüm m ççiiğğ ssüüttüüalmak, almak, üüreticiler de sreticiler de söözlezleşşme kapsamme kapsamıında nda üürettikleri rettikleri ççiiğğ ssüüttüü TeTeşşkilata vermek zorundadkilata vermek zorundadıır.r.

�� SSüüt fabrikalart fabrikalarıına satna satıılan slan süüttüün parasn parasıınnıı tahsil etmektahsil etmek�� SSüüt sektt sektöörrüüyle uyum iyle uyum iççinde, talebi yinde, talebi yüükseltmek kseltmek üüzere satzere satışışta teta teşşvik primi uygulamakvik primi uygulamak

�� AraAraşşttıırma ve gelirma ve gelişştirme faaliyetlerinde bulunmak.tirme faaliyetlerinde bulunmak.


SSÜÜT T ÜÜRETRETİİCCİİLERLERİİ İİL (bL (böölge) TElge) TEŞŞKKİİLATININ LATININ (S(SÜÜİİT) T)

ÇÇiiğğ SSüüt Toplama Fonksiyonut Toplama Fonksiyonu

�� Mevcut sMevcut süüt toplama yapt toplama yapııssıınnıı bozmadan , bozmadan , ççiiğğ ssüüt t toplama ve satoplama ve sağğllııklklıı ssüüttüü fabrikalara teslim etmek fabrikalara teslim etmek üüzere organize olmaszere organize olmasıı

�� İİlave toplama aralave toplama araççlarlarıınnıın devreye girmesi halinde n devreye girmesi halinde sosoğğutma sistemli sutma sistemli süüt tat taşışıma arama araççlarlarıınnıın n yyöönetiminden sorumlu olmasnetiminden sorumlu olmasıı

�� SSüüt fabrikalart fabrikalarıınnıın olmadn olmadığıığı veya yetersiz olduveya yetersiz olduğğu u yerlerde, ihtiyayerlerde, ihtiyaçç duyulmasduyulmasıı halinde, modern shalinde, modern süüt t fabrikalarfabrikalarıı kurmakkurmak


SSÜÜT T ÜÜRETRETİİCCİİLERLERİİ İİL TEL TEŞŞKKİİLATININ (SLATININ (SÜÜİİT) T) ÇÇiftlik Yiftlik Yöönetimi ve Veterinerlik Hizmetleri netimi ve Veterinerlik Hizmetleri

�� ÇÇiftlik yiftlik yöönetimi hizmetleri vermeknetimi hizmetleri vermek

�� Veteriner hizmetleri saVeteriner hizmetleri sağğlamak lamak


ULUSAL SULUSAL SÜÜT T ÜÜRETRETİİCCİİLERLERİİ TETEŞŞKKİİLATI LATI (US(USÜÜT)T)

�� İİl (bl (böölge)Telge)Teşşkilatlarkilatlarıı en en üüst st öörgrgüüt olan t olan Ulusal SUlusal Süüt t ÜÜreticileri Tereticileri Teşşkilatkilatıınnıı (US(USÜÜT)T)kurarlarkurarlar

�� Her il (bHer il (böölge) telge) teşşkilatkilatıından sendan seççilen ilen delegeler USdelegeler USÜÜT YT Yöönetim Kurulunu senetim Kurulunu seççer.er.

�� YYöönetim Kurulu 11 asil 7 Yedek netim Kurulu 11 asil 7 Yedek üüyeden yeden oluoluşşur.ur.

�� USUSÜÜTT’’ninnin merkezi Ankaramerkezi Ankara’’ddıır.r.

�� YYöönetim Kurulu karar alma merciidir.netim Kurulu karar alma merciidir.


ULUSAL SÜT ÜRETİCİLER TEŞKİLATI (USÜT)11 ÜYE

EGE BÖLGESİ(3 Yönetim Kurulu Üyesi)

MARMARA –TARAKYA BÖLGESİ(3 Yönt. Kur. Üyesi)

KARADENİZ BÖLGESİ(1 Yönt. Krl. Üyesi)

İÇANADOLU BÖLGESİ

(1 Yönt. Krl. Üyesi)

DOĞUANADOLU BÖLGESİ(1 Yönt. Krl. Üyesi)

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ(1 Yönt. Krl. Üyesi)

AKDENİZ BÖLGESİ(1 Yönt. Krl. Üyesi)


SSÜÜT SANAYT SANAYİİCCİİLERLERİİ AAÇÇISINDANISINDAN

�� Modern sModern süüt fabrikalart fabrikalarıı sanayicileri (SETsanayicileri (SET--BBİİR R +di+diğğerleri) ile Manderleri) ile Mandııra ira işşletmecilerinin letmecilerinin oluoluşşturacaturacağığı bir federasyon bir federasyon ((TTüürkiyerkiye SSüüt t İşİşleyenler Federasyonuleyenler Federasyonu-- TSTSİİFF),), ssüüt t sanayicilerinin tek bir ses olmassanayicilerinin tek bir ses olmasıınnıı sasağğlamallamalııddıır. r.

�� Modern SModern Süüt Fabrikalart Fabrikalarıı, pazara intikal eden s, pazara intikal eden süüttüün n % 30% 30’’sini isini işşlemektedir. lemektedir.

�� MandMandııralar, pazara intikal eden sralar, pazara intikal eden süüttüün % 40n % 40--5050’’sini isini işşlemektedirlemektedir


TÜRKİYE SÜT İŞLEYENLER FEDERASYONU(TSİF)

SET-BİR

DİĞER MODERN SÜT İŞLEYEN SANAYİCİLER

MANDRALAR


ULUSAL SULUSAL SÜÜT KOMT KOMİİTESTESİİ

�� SSüüt talebinin artt talebinin artıırrıılmaslmasıı iiççin TSin TSİİF, USF, USÜÜT, TDSYMB ve T, TDSYMB ve TKBTKB’’dandan oluoluşşan an Ulusal SUlusal Süüt Komitesi (USK)t Komitesi (USK)oluoluşşturulacaktturulacaktıır.r.

�� Komitenin talebi artKomitenin talebi artıırmaya yrmaya yöönelik anelik aşşaağığıda yer alan da yer alan faaliyetleri yfaaliyetleri yüürrüütmek tmek üüzere USK zere USK üüyeleri tarafyeleri tarafıından FON ndan FON oluoluşşturulur. Bakanlturulur. Bakanlıık da bu fona katkk da bu fona katkıı sasağğlar. lar.

�� USK TUSK Tüürkiyerkiye’’de sde süüt talebini artt talebini artıırmak rmak üüzere gerekli zere gerekli ççalalışışmalarmalarıı organize eder, program hazorganize eder, program hazıırlar ve uygular. rlar ve uygular. TTüüketiciler derneketiciler derneğği ile ii ile işşbirlibirliğği yapar.i yapar.

�� Bunlar; okul sBunlar; okul süüttüü programprogramıı, reklamlar, ilanlar, ara, reklamlar, ilanlar, araşşttıırmarma--geligelişştirme v.b.faaliyetlerdir.tirme v.b.faaliyetlerdir.

�� Komite , TKomite , Tüürkiye srkiye süüt sektt sektöörrüüyle ilgili strateji belirlemek yle ilgili strateji belirlemek üüzere zere ççalalışışmalar yapmak veya yaptmalar yapmak veya yaptıırmak faaliyetinde de rmak faaliyetinde de bulunur. bulunur.

�� Komite ayrKomite ayrııca ca ççiiğğ ssüüt fiyatlart fiyatlarıınnıın belirlenmesi in belirlenmesi iççin in Ulusal Ulusal ÇÇiiğğ SSüüt Fiyatlandt Fiyatlandıırma Teknik Komitesinirma Teknik Komitesini oluoluşşturur turur

�� Komite Komite ÇÇSFTK tarafSFTK tarafıından kendisine sunulan ndan kendisine sunulan ççiiğğ ssüüt fiyatt fiyatııve mve müüdahale fiyatdahale fiyatıınnıı onaylar ve uygularonaylar ve uygular


ULUSAL SÜT KOMİTESİ(USK)

ULUSAL SÜT ÜRETİCİLERİ

TEŞKİLATI

(3 Kişi)

DAMIZLIK SÜT SIĞIRI YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ(DSYMB)

(1 kişi)

TARIM VE KÖYİŞLERİBAKANLIĞI

(1 Kişi)

TÜRKİYE SÜT İŞLEYENLER FEDERASYONU

(4 KİŞİ)


ÇÇİĞİĞ SSÜÜT FT FİİYATLANDIRMA TEKNYATLANDIRMA TEKNİİK K KOMKOMİİTESTESİİ

�� TTüürkiyerkiye’’de de ççiiğğ ssüüttüün fiyatlarn fiyatlarıı Ulusal SUlusal Süüt t ÜÜreticileri reticileri TeTeşşkilatkilatıı (US(USÜÜT), TarT), Tarıım Bakanlm Bakanlığıığı ile Tile Tüürkiye Srkiye Süüt t İşİşleyenler Federasyonu (TSleyenler Federasyonu (TSİİF) tarafF) tarafıından ndan oluoluşşturulan turulan ÇÇiiğğ SSüüt Fiyatlandt Fiyatlandıırma Teknik Komitesi rma Teknik Komitesi ((ÇÇSFTK)SFTK) taraftarafıından belirlenecektirndan belirlenecektir

�� AnlaAnlaşşmazlmazlıık halinde Tark halinde Tarıım ve m ve KKööyiyişşlerileriBakanlBakanlığıığı’’nnıın komitede bulunan yetkilisi n komitede bulunan yetkilisi arabulucu olacaktarabulucu olacaktıırr

�� SSüüt fiyatlart fiyatlarıı, mevsimsel dalgalanmalara, , mevsimsel dalgalanmalara, ççiiğğssüüttüün in işşleneceleneceğği i üürrüünlere ve/veya snlere ve/veya süüttüün n bilebileşşenlerine genlerine gööre olmak re olmak üüzere zere ÇÇSFTK tarafSFTK tarafıından ndan ssüüt t üüretim sezonu retim sezonu ööncesinde yapncesinde yapıılacak lacak toplanttoplantıılarda belirlenir ve larda belirlenir ve USKUSK’’ninnin onayonayıına na sunulur.sunulur.

�� Komite ayrKomite ayrııca mca müüdahale fiyatlardahale fiyatlarıınnıı belirler ve belirler ve USKUSK’’ninnin onayonayıına sunar.na sunar.


ÇİĞ SÜT FİYATLANDIRMA TEKNİK KOMİTESİ(ÇSFTK)

ULUSAL SÜT ÜRETİCİLERİ

TEŞKİLATI (USÜT)TEMSİLCİLERİ

TKB ATANAN BİR ÜYESİ

TÜRKİYE SÜT İŞLEYENLER

FEDERASYONU (TSİF)TEMSİLCİLERİ


TETEŞŞEKKEKKÜÜRLERRLER

Documents

TÜRK İYE SÜT SEKTÖRÜNDE YEN İ - tzymb.org.tr filesüt fabrikalarından ge çmesi sa ğlanarak, sa ğlıklı süt ve s üt ürünleri üretimi garanti altına alınacak, böylece