A DAM WAJRAK

MARIUS Z WILK

DZIKIE, ZAPALCZYWE, W GĘSTYMLESIE WYCHOWANE

WOJCIEC H JAGI ELS KIMOJE KONGO

POŻEGNANIE Z „DZIENNIKIEMPÓŁNOCNYM”

JER ZY STUH RPRZYPADEK

K NTYNENTYK NTYNENTY

TomaszG u d z ow a t y

32012

A DAM WAJRAKDZIKIE, ZAPALCZYWE, W GĘSTYMLESIE WYCHOWANE

POŻEGNANIE Z „DZIENNIKIEMPÓŁNOCNYM”WOJCIEC H JAGI ELS KIMOJE KONGOJER ZY STUH RPRZYPADEK

MARIUS Z WILK

BONI/BRALCZYK/CEGIELSKI/DUDZIŃSKI/GAWŁOWSKI/GOERKE/GUDZOWATY/HOŁOWNIAJAGIELSKI/KLEJNOCKI/KRZYŻANIAK-GUMOWSKA/LIPIŃSKI/MILLER/RUSINEK/SKAWIŃSKI

STASIUK/STUHR/SZABŁOWSKI/TOCHMAN/VARGA/WAJRAK/WEŁNICKI/WICHA/WILK

CENA1

3,95Z

Ł(W

TYM8%

VAT)

R O Z B I E R A C Z E S T A T K Ó W

Bliżej czy dalej – jakie to maznaczenie?Ten chłopiec na wielkim rowerze

wydał mi się dziwnie znajomy.

Jechał z prawą nogą pod ramą,

bo tylko tak sięgał pedałów.

Do siodełka jeszcze nie dorósł, do roweru – już tak.

Kolebało nim na boki i gdy zdawało się, że upadnie, odbijał

jak wahadło w drugą stronę. Rower przypominał mi pojazdy

listonoszy z lat siedemdziesiątych – nieśmiertelne ciężkie

ukrainy, urale. Droga była już asfaltowa, ale jeszcze wiejska

– jej popękane brzegi gładko przechodziły w czerwonkawą

glebę. Na podwórkach krzątali się mężczyźni, kobiet nie było

widać. Nad wszystkim unosił się swojski zapach

krowiego nawozu.

W tym chłopaku jadącym teraz pod ramą zobaczyłem

siebie sprzed czterdziestu lat. W tej wsi w indyjskim stanie

Kerala – podostrołęcką wieś, w której spędzałem wakacje.

Kiedyś czy teraz – jakie to maznaczenie?W trzecim już numerze „Kontynentów” w tu i terazszukamy tam i kiedyś. Przyłączcie się.

Szy mon Ho łow niaJed ne go je stem pe wien – umrę w bie -gu, w dro dze. O ile w ogó le zdą żę tozro bić, bo na ra zie – w ciąg łym bie gu– led wo nad ą żam żyć.

DariuszFedor,

redaktornaczelny

Ma riusz WilkCzło wiek, zwłasz cza w ru skiej głu bin ce,od kry wa się nie śpiesz nie, i trze ba be czkęso li zjeść z każ dym, by roz ma wiał szcze -rze. (…) Dla te go iry tu ją mnie re la cje re por -ter skie (na przy kład Hu go-Ba de ra...), któ rena pier wszy plan wy cią ga ją co ja skra wszeepi zo dy, i py tam, czy te krwi ste ka wał kiz ży cia to rze czy wi ście ży cie sa mo?

3 Spis treści

76

KONTYNENTY

GOŚCIE SPECJALNI „KONTYNENTÓW”

TYM LOGO OZNACZONE SĄ KSIĄŻKI DOSTĘPNE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ NA WWW.PUBLIO.PL

STALE WSPÓŁPRACUJĄ: WOJCIECH JAGIELSKI (PAP), PAULINA WILK, ANDRZEJ STASIUK, ALEKSANDRAKRZYŻANIAK-GUMOWSKA, KRZYSZTOF VARGA, KAROLINA MARIA WOJCIECHOWSKA (ARCHIWUM FOTOGRAFICZNE RYSZARDA KAPUŚCIŃSKIEGO), JACEK HUGO-BADER

TOMASZ GUDZOWATY:DLA FOTOGRAFANIEPRZEKRACZALNĄGRANICĄ JEST GODNOŚĆ CZŁOWIEKA G

AL

ER

IA

WYCIECZKI OSOBISTE

6 JERZY BRALCZYK, ZDJĘCIE FOTOGRAFII

70 ANDRZEJ DUDZIŃSKI

135 MARCIN WICHA

147 JACEK GAWŁOWSKI

POCZTÓWKA Z PODRÓŻY

8 MICHAŁ RUSINEK, TRZY LIMERYKI PODRÓŻNE

15 JAROSŁAW KLEJNOCKI, POCZTÓWKA Z CITTA ALTA

DROGA

10 PRZYPADEK. Z JERZYM STUHREMROZMAWIA ALEKSANDRA PAWLICKA

16 WOJCIECH TOCHMAN, TRANSMISJA DZISIEJSZYCH ZDOBYCZY ZDJĘC

IA: T

OM

ASZ

FEDO

R, A

LBER

T ZA

WAD

A, A

RCHI

WUM

PRY

WAT

NE

WWW.FACEBOOK.COM/PISMO.KONTYNENTY

KONTYNENTY

EUROPA

24 PAULINA WILK, UŚPIONE WALIZKI

30 PIOTR JAGIELSKI, CAMP NOU, WIĘCEJ NIŻ STADION

32 ADAM WAJRAK, DZIKIE, ZAPALCZYWE, W GĘSTYM LESIE WYCHOWANE

42 KRZYSZTOF VARGA, NA TROPIE LUPINA, NA GROBIE RIMBAUD

OCEANIA

48 ALEKSANDRA KRZYŻANIAK-GUMOWSKA, TROBRIANDYCZEKAJĄ NA CHAOS

GALERIA

72 WITOLD SZABŁOWSKI, ROZBIERACZE STATKÓW

76 TOMASZ GUDZOWATY, GODNOŚĆ

DOBRA KSIĄŻKA

98 NOWOŚCI WYDAWNICZE

100 SZYMON HOŁOWNIA, 24 H CHRZEŚCIJAŃSTWA NA ŚWIECIE. GUAM

104 MARIUSZ WILK, DZIENNIK PÓŁNOCNY

AFRYKA

110 WOJCIECH JAGIELSKI, CHCIAŁEM PŁYNĄĆ KONGIEM W DÓŁ

AZJA

122 ANDRZEJ STASIUK, ZAPISKI CHIŃSKIE

130 NATASZA GOERKE, NEPAL SELEKTYWNIE I UNPLUGGED

136 MAX CEGIELSKI (MAŁY TYBET), CIEŃ NAUCZYCIELA

142 PAWEŁ SKAWIŃSKI (INDIE), PIERWIASTEK LUDZKI

148 KATARZYNA BONI (KAMBODŻA), CZERWONY PYŁ

154 PIOTR LIPIŃSKI (TYBET), WOJENNA TURYSTYKA

136

16Zdjęcie na okładce:Tomasz Gudzowaty

112

110148

32

154

Fo to gra fik ro bi fo to gra fie, zdję cia nie zro bi.Fo to graf ro bi i to, i to, a ama tor ra czej tyl ko zdję cia,choć mo że my śleć ina czej. Czę sto na wet za miastro bić zdję cia, pstry ka in fan tyl ne fot ki, któ rychtam ci nie ro bią. Kie dyś jesz cze oni wszy scy, ro biąc ko muś lub cze muś zdję cia i fo to gra fie, zdej mo wa li to, dziś prze sta li. Te razmoż na mieć jesz cze tyl ko cza sem wąt pli wo ści, czy ro biąc zdję cia,ro bi my je ko muś, czy też czy jeś, czy li ko goś (moż na rzecz jas na ro -bić ma mie zdję cia jej dziec ka, ale to co in ne go). Te wąt pli wo ści do -ty czą tyl ko lu dzi, bo zdję cia mu ro wi chiń skie mu nie zro bi my.Zresz tą, kie dy po ka zu je my ko muś zdję cie czy też fo to gra fię ta kie gomu ru, też ra czej nie po wie my, że to zdję cie czy fo to gra fia mu ruchiń skie go, tyl ko że to po pro stu chiń ski mur. To wy star czy, każ dywi dzi, że to fo to gra fia czy zdję cie, nie praw dzi wy mur, ale nam sięmo że wy da wać, że to po tro sze jed nak mur. Chiń ski.

Wy ra zo we, fra ze o lo gicz ne, gra ma tycz ne i sty li stycz ne roz róż -nie nia wy czu wa my in tu i cyj nie, ra czej się nie my li my. Ale cza sem mo -że nas za sta na wiać, skąd się wzię ły. Fo to gra fię, po łą cze nie grec kie go„świat ła” z „pi sa niem”, już przy swo i liś my i na wet się nam ta ni by-me ta fo ra po do ba. Ale wię kszość -gra fii to spra wy ab strak cyj ne, na wet dzie dzi ny wie dzy. A fo to gra fia na le ży do in nych by tów niż ge o gra fia, a na wet or to gra fia czy po rno gra fia. Więc do brze by łowpro wa dzić ab strak cyj ną fo to gra fi kę. Wte dy też mógł się po ja wićar ty sta fo to gra fik, że by go nie my lić z rze mieśl ni kiem fo to gra fem,choć by o naj wyż szych as pi ra cjach i umie jęt no ściach. A try wia li zu ją -cą fot kę zo sta wia my ję zy ko wi pod lo tów i pod lot ków.

A co ze zdję ciem? Ro bi my je tak, ot, bez ko niecz nej sta ran- no ści, trak tu je my tak na tu ral nie, jak zdję cie ka pe lu sza. Mo że myzresz tą zro bić zdję cie ka pe lu sza, a na wet w pew nym sen sie zdję ciezdję cia czy ra czej zdej mo wa nia ka pe lu sza. Zdej mo wa no już dwie ś-cie lat te mu szki ce, pla ny te re nu, ry sun ki z rze czy wi sto ści. „Mu szęzdjąć ry su nek z tych skle pów” – pi sze Dy ga siń ski, a du żo wcześ niejSło wac ki pi sał, że Goe the „pro sił Mic kie wi cza, że by mu poz wo lił ka zać zdjąć je go por tret” (osob li wa ską di nąd fra za). Ta ki „wi ze ru nekz na tu ry zdję ty” ro zu mie my i dziś dość ła two, a urzą dze nia fo to gra -ficz ne zdej mo wać wi do ki, rze czy i lu dzi z rze czy wi sto ści i prze no sićje na ob ra zy mo gą o wie le ła twiej i do kład niej.

Ale zdję cie z mu ru chiń skie go wy o bra ża my so bie jed nakina czej niż je go zdję cie czy, co częst sze, fo to gra fię. Czy li, bo w in nej for mie go na ogół nie wi du je my, mur chiń ski.

Wycieczki osobiste

Z D J Ę C I EF O T O G R A F I I

KONTYNENTY

ZDJĘC

IE: A

LBER

T ZA

WAD

A6

}} Jerzy Bralczyk

Pe wien we te ran z mia sta Trierpi jał na zmia nę We in und Bier.Kie dy już wy pił fünfte Flasc he,wzu wał onut ze und ka masc he,

śpie wa jąc wciąż „Bist Du bei mir”.

Pew na Puf fmut ter z Luk sem bur gamia ła coś w so bie z dra ma tur ga.

Raz śmia łe wy my śli ła scen ki,w któ rych tak splot ły się panien ki,

że trze ba by ło aż chi rur ga.

Wiedz – ty, co zwie dzać chcesz Bruk se lę:tu seks upra wia się w nie dzie lę.

Kto miał by chęt kę na piesz czo tyod po nie dział ku do so bo ty,

ten nie zwo ju je tu zbyt wie le.

}

Michał RusinekW zeszłym ro

ku odbyłem

wyprawę do Luksemburga

i Brukseli. Miałem tam,

na zaproszenie Komisji

Europejskiej, w ramach

polskiej prezydencji,

wykłady dla tłumaczy

– o nieprzekładalności

literatury polskiej.

I w ogóle wygłosiłem

coś w rodzaju pochwały

nieprzekładalności.

Ponieważ (z lotniska)

droga wiodła przez

Trewir [w przekł. niem.

Trier – red.], trzeba

i to było uczcić.

„KON TY NEN TY” PO LE CA JĄ Michał Rusinek, „Wierszyki domowe. Sześć i pół tuzinka wierszyków Rusinka”, Znak, 2012Błyskotliwy autor limeryków (próbka obok) i in. wierszyków (patrz książka) ujawnia niewy-godne fakty dotyczące podwójnego życiaprzedmiotów domowych. Już wiadomo, co robią, gdy na nie nie patrzysz. Tomik uhono-rowany tytułem Książka Roku 2012 w kategorii literackiej przez Polską Sekcję IBBY – międzyna-rodowej organizacji zrzeszającej pisarzy, ilustra-torów, dziennikarzy, tłumaczy, wydawców,bibliotekarzy i naukowców zajmujących się lite-raturą dla dzieci i młodzieży.ZD

JĘCIA

: ABE

L TUM

IK, O

LIVER

HO

FFM

ANN/

SHUT

TERS

TOCK

.CO

M, M

AT. P

RASO

WE

T R Z YL I M E R Y K I

KONTYNENTY

Pocztówka z podróży8

Michał Rusinek

Zapraszamy do zakupu

pełnej wersji w serwisie