29
Boss Governance is partner of ADP in Turkey to propose ADP Streamline Torba Yasa Hakkında Açıklamalar

Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Boss Governance is partner of ADP in Turkey to propose ADP Streamline

Torba Yasa Hakkında Açıklamalar

Page 2: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Genel Açıklama

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 2

Kamuoyunda ”Torba Yasa” olarak bilinen, 6111 sayılı”Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile SosyalSigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer BazıKanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğişiklikYapılması Hakkında Kanun” , 31 Aralık 2010 tarihinekadar ödenmemiş vergiler ve diğer bazı kamualacaklarının yeniden yapılandırılmasını ve çalışmahayatı ve sosyal güvenlik ile ilgili yeni uygulamalarıiçeren bir pakettir.

Page 3: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Torba Yasa Neleri İçeriyor?

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved.3

Kamu Alacakları Yapılanacak

Alacaklar 2’şer aylık taksitle 18 ayda

ödenecek

Yurt dışına çıkış yasağında yeni

düzenleme

Yurt dışındaki varlıklarını süresi içinde

getirmeyenlere süre.

Sözleşmeli personele sendika hakkı ancak

grev yok.

Doğum yapan işçiye ve eşine 24 ay ücretsiz izin

Erken doğumda kullanılmayan izin

eklenecek

İş yerine vergi levhası ve aylık prim belgesi

asma zorunluluğu kalkıyor

Trafik kazaları da sağlık yardımı kapsamında

Çıraklar, Stajyer öğrenci ve Stajyer avukatlar genel sağlık sigortası

kapsamında

Page 4: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

SGK yapılandırması için…

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 4

SGK ‘ya olan borçları için yapılandırma başvurusundabulunmak isteyenler, başvuru formlarını www.sgk.gov.trinternet sitesi ana sayfasında yer alan “E-UygulamalaraHızlı Erişim” linkinden temin ederek,Son başvuru tarihi olan 2 Mayıs 2011 Pazartesi gününekadar Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ve SosyalGüvenlik Merkezlerine elden veya posta yolu ilebaşvurabilirler.

Page 5: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

İşveren ile ilgili uygulamalar

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 5

- İşverenlerin SGK’ya olan borçlarınınyapılandırıldığını ve 2 Mayıs tarihinekadar başvurmaları halinde peşin veya 6,9, 12 ve 18 taksit halindeödeyebilecekler.- Bunun yanında getirilen çok önemli birdiğer düzenleme de belirli şartlarla işealınacak kişiler için sağlanan primteşvikidir.

Page 6: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

İşe almada dikkat edilecekler.

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 6

Yasada belirtilen kapsamdaki kişileri 31 Aralık 2015 tarihine kadar işe alan işverenlere, sigorta primi işveren payı, işe aldıkları kişiye bağlı olarak değişen sürelerle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Bu kapsamda 18-29 yaş arası gençler veya 18 yaşından büyük kadınlardan;1. Mesleki yeterlilik belgesi sahibi olanlar için 48 ay süreyle,2. Meslek lisesi, meslek yüksek okulu veya İŞKUR kurslarından mezun olanlar için 36 ay süreyle,3. İlk iki madde kapsamında meslek belgesi olmayanlar için 24 ay süreyle,4. İlk iki maddede belirtilen meslek belgesi sahibi olup da 29 yaşından büyük olan erkekler için 24 ay süreyle,5. Yukarıdaki dört madde kapsamında işe alınan kişiler İŞKUR’a kayıtlı işsizler arasından seçilmesi halinde ilave olarak 6 ay süreyle, işveren prim tutarları fondan karşılanacak. Ayrıca hâlihazırda çalışmakta olup da 1 Mart 2011 itibarıyla mesleki yeterlilik belgesi veya meslek lisesi/yüksekokulu diploması alan işçi için de 12 ay süreyle prim teşviki verilecek.Hiçbir mesleki belgesi olmayan fakat İŞKUR’a kayıtlı olan bir kişinin işe alınması durumunda ise 6 ay süreyle prim teşviki verilecek.

Page 7: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Son altı ay kuralı

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 7

• Her bir teşvik maddesinden yararlanabilmekiçin, işe alınan kişinin son altı ay içinde SGK’ yabildirilmemiş olması ve işe girdiği işyerindekison altı aylık personel ortalamasına ilaveolarak işe alınması gerekiyor. Böylece birişyerinden diğerine aktarma yapıp teşvikalınamayacağı gibi, işverenlerin bir işçiyiçıkarıp yerine başkasını alarak teşviktenyararlanması da önlenmiş oluyor.

Page 8: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Karışıklığı önlemek için…

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 8

• Yukarıdaki maddeler ve süreler kafanızı karıştırmışsa;• Özetle; Devlet işverene diyor ki; 31 Aralık 2015′e kadar işe alacağın ilave personel

için prim teşviki vereceğiz. Ancak;• Bu kişi İŞKUR’a kayıtlı olmayan vasıfsız (mesleksiz) işsizlerden olursa, teşvik yok.• Bu kişi İŞKUR’a kayıtlı olur ama vasıfsız olursa 6 ay teşvik var,• Zaten çalıştırmakta olduğunuz işçiler 1 Mart 2011′den sonra meslek belgesi alırsa

12 ay,• İşe alacağınız kişi 18-29 yaş arası gençlerden veya 18 yaşından büyük kadın ise ve

vasıfsız ise 24 ay,• Bu 18-29 arası gençler ve kadınlar İŞKUR’a kayıtlı işsizlerden ise 30 ay,• Bu İŞKUR’a kayıtlı 18-29 yaş arası gençler ve kadınlar meslek/lisesi veya İŞKUR

kurslarından diplomalıysa 42 ay,• Bu 18-29 yaş arası gençler ve kadınlar hem İŞKUR’a kayıtlı hem de mesleki

yeterlilik belgesi sahibi iseler, 54 ay boyunca sigorta primi işveren payı devletten karşılanacak, diyor.

• Teşvik şartlarından da anlaşılacağı üzere devlet, öncelikle bütün işsizlerin İŞKUR’a kaydolmasını istiyor. Bunun yanında vasıfsız işsizlerin en azından İŞKUR kurslarıyla da olsa meslek edinmelerini sağlamaya çalışıyor.

Page 9: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

İşverenin borcu olmamalı.

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 9

• Diğer taraftan işverenlerin yararlanabileceği prim teşvikinde asgari ücret değil, prime esas kazanç tutarının esas alındığını da belirtmiş olalım. Zira asgari ücret esas olduğunda işverenin avantajı işçi başı 155 lirayla sınırlanmış oluyordu. Ancak prime esas kazanca göre teşvik sağlandığından, işçi başı teşvik 1.009 liraya kadar çıkabiliyor.

• İşveren hissesine ait primlerin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak; 5510 sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermesi, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarını yasal süresi içinde ödemesi ve kapsama giren sigortalının işe alındığı işyerinden dolayı Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır.

• Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendirilmiş veya ilgili diğer kanunlar uyarınca prim borçlarının yeniden yapılandırılmış ve taksitlendirilmiş olması, bu tecil, taksitlendirme ve yeniden yapılandırma devam ettiği sürece işverenlerin bu fıkra hükmünden yararlanmasına engel teşkil etmez.

• Bu madde hükümleri; 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ve uluslar arası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.

Page 10: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Part - time

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 10

• Part time çalışanların haklarında da önemli düzenlemeler yapılıyor. • Kısmi süreli çalışanlar, mevcut yasal düzenlemede olduğu gibi, kısmi süreli

çalıştıkları aylara ait eksik sürelerini isteğe bağlı sigortalı olarak da 30 güne tamamlayabilecekler.

• Yeni düzenlemede eskisinden farklı olarak, isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen sürelerin de 4/a (SSK) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi öngörülüyor.

• Bu hükmün yürürlüğe girdiği tarihten sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 Sayılı Kanun’a göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri borçlanma hakkı olacak.

• Bu kapsamda borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması halinde, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı %20 oranı üzerinden hesaplanacak ve bu borçlanma süreleri 4/a yani SSK kapsamında kabul edilecek.

• Kısmi süreli çalışanlardan ay içindeki eksik günleri için isteğe bağlı sigortalı olanlar, işsizlik sigortasına tabi olabilecekler. Karşılığında ise yüzde 1 sigortalı ve yüzde 2 işveren payı olmak üzere toplam yüzde 3 oranında işsizlik sigortası primi ödeyecekler.

Page 11: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

İnşaatların eksik işçiliklerinde borç yapılandırması

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 11

• 6111 Sayılı Torba Kanun’la 30 / 11 / 2010 tarihine kadar bitirilmiş ancak işverene tebliğ edilememiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı da yapılandırma kapsamına alınıyor.

• 30 / 11 / 2010 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş, ancak kurumca resen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edilememiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespitler sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları,

• Yeniden yapılandırma kapsamına girmektedir. Bu alacaklara gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için TEFE / ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak güncellenecektir.

• İlk taksit hesaplanan tutarın işverene tebliğ edildiği tarihi izleyen ikinci aydan başlamak üzere, 6111 Sayılı Kanun’da belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.

• Belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.

• Bu hükümlerden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçluların taksit ödeme süresince tahakkuk eden sigorta primlerini çok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri halinde, belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybedecekler.

Page 12: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Asgari ücret yaşı…

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 12

• Yeni düzenlemeye göre asgari ücretin 16 yaşından değil, 18 yaşından küçükler ve büyükler diye değiştirilmesi. Bu, 16 ve 17 yaşındaki yaklaşık 250 bin çalışanın daha çok prim ödeyeceği için maaşları düşecek anlamına geliyor.

• Bundan sonra yapılacak düzenlemeyle asgari ücret “16 yaşından küçükler ve büyükler” diye değil, “18 yaşından küçükler ve büyükler” diye değiştirilecektir. Tasarıdaki maddeyle getirilen değişiklikle halen 16 yaşından büyükler 760.5 lira brüt ve 544 lira net ücret, 16 yaşından küçükler ise 648 lira brüt ve 464 lira net ücret alırken, bundan sonra 18 yaşından büyüklere 544 net, küçüklere 464 lira verilecek. Yani, asgari ücret 16 değil 18 yaş altına göre belli edilecek. 16 ve 17 yaşında olanlar artık ayda 80 lira daha az ücret alacaklar. Yakında asgari ücreti 16 yaşından küçükler-büyükler değil de 18 yaşından küçükler-büyükler diye ayıracaklar. Bu gelişmeyle, 16 ve 17 yaşındaki gençlerin ücretleri ayda 80 lira azalacak. Asgari ücretle değişiklik daha gündeme gelmeden SGK şimdiden bunu uygulamaya başlamış. 16 ve 17 yaşındaki gençler şimdiden daha çok SGKprimi ödeyecekler.

Page 13: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Çırakların geliri azalıyor.

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 13

• Torba Kanun ile ayrıca asgari ücrette yaş kademesi değiştirilince çırak statüsünde çalışan yaklaşık 250 bin işçinin de maaşı düşecek. Çırak olarak çalışanlar halen brüt asgari ücretin yüzde 30′unu, yani 229 lira alarak çalışıyorlar. Yeni kanunla çırakların maaşı 178 liraya düşürülüyor. Yani maaşları zaten düşük olan çırakların geliri 51 lira daha azalmış olacak.

• SSK’LI Olanın Tarım Sigortası sona erecek “Tarım Bağ-Kur’lu olanlar, SSK’lı işe girerlerse Tarım Bağ-Kursona erer, SSK çalışması bitince otomatik Tarım Bağ-Kur başlatılır” denilerek önceki reformun hataları düzeltiliyor.

Page 14: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Analık sigortası

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 14

• 6111 Sayılı Torba Kanun’da sosyal güvenlik alanındaki bir başka sıkıntılı konuya da açıklık getirilmiş durumda. Malum, 5510 Sayılı Kanun gereğince 4/a statüsünde çalışan kadın sigortalılara analık sigortası kolundan doğumdan önceki sekiz ve doğumdan sonraki sekiz haftalık süreler için geçici işgöremezlik ödeneği ödeniyor. Doğum öncesi sekiz haftalık istirahat süresi konusunda bir miktar esneklik mevcut. Eğer kadın sigortalı istekte bulunur ve hekim tarafından da onay verilirse sigortalı doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışmaya devam edebiliyor

• Bu durumda kullanılmayan doğum öncesi istirahat süresi, doğum sonrası istirahat süresine ekleniyor. Zaman zaman bu konuda SGK ile sigortalılar arasında sıkıntılar yaşanıyor. Özellikle de doğum öncesi istirahatın geç başlatılması, sigortalının doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışmaya devamı yönünde hekim onayının süresinde alınmamasından kaynaklı. Ama esas sorun, erken doğum halinde ortaya çıkıyordu.

• Erken doğum durumunda doğum öncesi istirahat mümkün olmuyordu. Doğum öncesi kullanılamayan istirahat süresinin, doğum sonrası istirahat süresine eklenmesi konusunda da, kanunda açık bir hüküm bulunmuyordu.İşte 6111 Sayılı Kanun’da, erken doğum halinde, doğum öncesi kullanılamayan istirahat sürelerinin doğum sonrasında kullanılması mümkün hale getirildi.

Page 15: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Doğum sonrası nöbet…

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 15

• Kadın memurlara, hamileliğin 24. haftasından önce ve her durumda hamileliğin 24. haftasından itibaren ve doğumdan sonraki bir yıl gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilmeyecek. Özürlü memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer hastalık hallerinde ise 12 aya kadar izin verilecek. Doğum yapan memura analık izni süresinin bitiminden, eşi doğum yapan memura ise doğum tarihinden itibaren, istekleri halinde, 24 aya kadar aylıksız izin verilecek. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen memurlar 24 aya kadar aylıksız izne ayrılabilecek.

Page 16: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

12 Eylül dönemi

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 16

• Sıkı yönetim uygulaması 26/12/1978 tarihinden itibaren başlamış en son 19/7/1987 tarihinde kaldırılmış olup bu tarihler arasında sıkıyönetim mahkemelerince haklarında kovuşturmaya yer olmadığına (takipsizlik kararı verilenler) veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri borçlandırılabilecektir. Ayrıntılar için kanun metninin okunması gerekmektedir.

Page 17: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Evde halı dokuyanlar SGK’lı

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 17

• Örneğin evde havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim gibi dokuma mamulleri üretenlere de var.Bunların yanı sıra;

• - Tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri,•

- Her türlü nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça,• - Yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları,

işyeri açmaksızın yapıp satanlara, “sigortalı olma” yönünden önemli bir kolaylık sağlanıyor. • Yukarıda sıralanan işleri yapan ve yasa gereği gelir vergisinden de muaf olan isteğe bağlı kadın

sigortalılar, 18 günlük kazanç üzerinden prim ödeyerek, 30 gün sigortalılık süresi kazanabilecekler.• Ancak bu düzenlemeden yararlanabilmek için;• - 1 Ekim 2008 tarihinden sonra yukarıda belirtilen işleri evlerinde yapan, isteğe bağlı kadın

sigortalılar, prime esas günlük kazanç alt sınırını (26,55 TL’yi) esas alacaklar.• - Buna göre, 2011 yılında 18 günlük kazanç yani 477,90 TL üzerinden (yüzde 32) prim (152,93 TL)

ödeyerek 30 gün sigortalılık süresi kazanabilecekler.2012 yılında 18 günlük süre 1 gün artacak ve 19 günlük kazanç üzerinden prim ödeyenler, 30 gün sigortalılık süresi kazanabilecekler.

• 2013′de ise 20 gün prim ödeyenler, 30 gün sigortalılık süresi kazanacaklar.Artış her yıl 21, 22, 23… olarak devam edecek.

Page 18: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Genç kızlar, boşanan ve dul kadınlar hakkında…

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 18

• 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kız çocuklarını ilgilendiren yeni bir uygulama başlatılmıştı.Yeni Sosyal Güvenlik Yasası ile kız ve erkek çocuklar arasındaki ayırım kaldırıldı ve bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında, kız çocukları için de 18 yaş sınırı getirildi.

• Öğrenim durumuna göre lise ve dengi öğrenimde yaş sınırı 20′ye, üniversite öğrencilerinde 25 yaşına kadar yükseltilmişti.Bu yaştan sonra, kız çocuklarının sigortalı anne veya babasının üzerinden sağlık hizmeti almaları önlenmişti.

• Yasanın yayımlandığı tarihte ana veya babası tarafından bakmakla yükümlü olunan kızlara dokunulmadı ama bunlar da; işe girdiklerinde veya evlendiklerinde, sonradan işsiz kaldıklarında veya boşandıklarında, eski statülerine dönemiyorlardı.Ailede kişi başına düşen gelir, asgari ücretin (yani 796,50 TL’nin), üçte biri olan 265,50 TL’den az değil ise örneğin 300 TL ise, kız çocukları için her ay Genel Sağlık Sigortası primi ödenmesi gerekiyordu.

• Olay milyonlarca aileyi ve genç kızı ilgilendirdiğinden, ciddi tepkiler oluşmuş, nikahsız evlilikler artmıştı.

• Torba yasa’ya göre; işsiz kalan ya da boşanan kız çocukları, önceden olduğu gibi sigortalı anne-babasının üzerinden sağlık hizmeti alabilecek.

Page 19: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Silikozis hastalığı

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 19

• 'Torba yasa' ile, kot taşlama atölyelerinde çalışırken ciğerleri tahrip eden silikozis hastalığına yakalanan işçilere malulen emekli olma hakkı tanındı. Buna göre, sigortalı olmayan ve silikozis hastalığı sebebiyle meslekte kazanma gücünü en az yüzde 15 kaybedenlere SGK tarafından aylık bağlanacak. Bu kişilerin 3 ay içinde başvurmaları gerekiyor. Aylık almakta iken ölen silikozis hastasının eşine ve çocuklarına da aylık bağlanabilecek. Öte yandan yeşil kart sahibinin, sigortalı olarak işe başlaması halinde kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin kartları askıya alınacak. Ancak işten ayrılması halinde yeşil kartlar tekrar aktif hale getirilecek.

Page 20: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Vergisel Boyut

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 20

Page 21: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

MATRAH ARTIRIMI

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 21

• Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, yıllık beyannamelerinde vergiye esas alınan matrahlarını, yasanın Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar; 2006 yılı için yüzde 30, 2007 için yüzde 25, 2008 için yüzde 20 ve 2009 için yüzde 15 oranlarından az olmamak üzere artırdıkları takdirde, bu yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesine tabi tutulmayacak, bu yıllara ilişkin olarak daha sonra tarhiyat yapılmayacak.

• Gelir vergisi mükelleflerinin, zarar beyan edilmiş olması ya da hiç beyanname verilmemiş olması halinde, vergilendirmeye esas alınacak matrah ile artırdıkları matrahlar; işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerde 2006 yılı için 6 bin 370 liradan, 2007 için 6 bin 880 liradan, 2008 için 7 bin 480 liradan, 2009 için 8 bin 150 liradan az olamayacak. Bilanço hesabına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbabı için ise sırasıyla 9 bin 550 lira, 10 bin 320 lira, 11 bin 220 lira ve 12 bin 230 liradan az olamayacak.

• Kurumlar vergisi mükelleflerinde ise vergilendirmeye esas alınacak matrahlar 2006 yılı için 19 bin 110 liradan, 2007 için 20 bin 650 liradan, 2008 için 22 bin 440 liradan, 2009 yılı için 24 bin 460 liradan az olamayacak.

• Artırılan matrahlar, yüzde 20 vergilendirilecek ve ayrıca vergi ya da fon alınmayacak.

Page 22: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

KDV

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 22

• KDV mükellefleri, beyannamelerinde hesaplanan KDV’nin yıllık toplamı üzerinden 2006 için yüzde 3, 2007 için yüzde 2.5, 2008 için yüzde 2 ve 2009 için yüzde 1.5 oranına göre belirlenecek KDV’yi, vergi artırımı olarak tasarının kanunlaşıp yayımını izleyen ikinci ayın sonuna kadar beyan etmeleri halinde KDV yönünden vergi incelemesi ve tarhiyata tabi tutulmayacak.

• Hizmet erbabına ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, her vergilendirme dönemi için verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden 2006 yılı için yüzde 5, 2007 için yüzde 4, 2008 için yüzde 3 ve 2009 için yüzde 2 oranında hesaplanacak gelir vergisini artırmayı kabul etmeleri halinde gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacak.

• Gelir ve kurumlar vergisi artırımında bulunmak isteyenlerin, yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için artırımda bulunulacak.

Page 23: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Gümrükte Uzlaşma Müessesesi

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 23

• Gümrük mevzuatında, idareye, yükümlüden istenilen gümrük vergileri ve cezaların bir kısmından vazgeçilmesi karşılığında, vergi alacağının hemen tahsil edilmesi imkanı sağlayan ”uzlaşma müessesi” getiriliyor.

• ”Kalkınma Ajansının yıllık personel giderleri toplamının, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yüzde 15′ini aşamayacağına” ilişkin düzenleme 2013 bütçe yılına kadar uygulanmayacak.

• Konut edindirme yardımı hak sahiplerine, Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ (EGYO) tarafından ödenen kar paylarının EGYO’nunyükümlülüğünü aşan kısmı Hazine tarafından EGYO’ya ödenecek.

• Tarım kredi kooperatiflerine ve Halk Bankasına verilen görevler nedeniyle doğan ve bankalar ile tarım kredi kooperatifleri kayıtlarına göre gerçekleşen gelir kayıpları ve görev zararları, Hazine Müsteşarlığı bütçesinde yer alan ilgili harcama tertiplerinden gider kaydedilerek ödenecek.

• Türkiye Kalkınma Bankasının, Ankara olan merkezinin belirlenmesi ana sözleşmeye bırakılıyor.

Page 24: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Diğer Hükümler

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 24

Page 25: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Meskenlerdeki Bürolar

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 25

• İlgili kanunlarda düzenleme yapılıncaya kadar, meskenlerdeki avukatlık, hukuk, serbest muhasebeci ve mali müşavirlik büroları faaliyetlerine devam edecek.

• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, 3 ayda bir, giderlerinin karşılanmasından sonra kalan miktarın yüzde 20′sini ”Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) gelirleri” olarak genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere aktaracak.

• Ulaştırma Bakanlığı, büyükşehir belediyelerinin bakanlığa devrettiği şehir içi raylı ulaşım sistemleri ve metro projelerini mevcut sözleşmeleriyle devralabilecek. Bu sözleşmeler devralınırken yapılacak işlemler damga vergisi ve harçlardan müstesna olacak.

Page 26: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Kısa kısa…

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 26

• Yurtdışında çalışan sigortalıların, bu sürede ödedikleri sigorta primlerinin sigortalılıklarına sayılmasına ilişkin düzenleme 1 Ekim 2008′den; hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın çalışanların aylıklarına Ocak ayında 60 TL, Temmuz ayında ise yüzde 4 zam yapılmasını düzenleyen hüküm 1 Ocak 2011′den geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

• Yetkilendirilen haberleşme şirketleri üzerinden hizmet veren haberleşme şirketlerinin, bu yetkilendirme kapsamında doğan aylık satışlarının yüzde 15′ini Hazine payı olarak ödemelerine ilişkin düzenleme 1 Ağustos 2010′dan geçerli olmak üzere yasanın Resmi Gazete’de yayımı tarihinde; belediyelerin kuracakları elektronik sistemlerinin trafik ihlallerinin tespiti amacıyla kullanılması durumunda kesilen trafik cezalarının yüzde 30′unun belediyelere ödenmesine ilişkin hüküm ise kanunun yayımından 3 ay sonra yürürlüğe girecek.

• Tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süresiz çalışanlar ile ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşım araçlarını işleten kişilerin, vergi mükellefi olmaları halinde sigortalı sayılmalarına ilişkin düzenleme da 1 Mart 2011′de yürürlüğe girdi.

Page 27: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Kısa kısa

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 27

• Daha önce bildirimde bulundukları halde, yurtdışında bulunan varlıklarını süresi içinde Türkiye’ye getirmeyenler, sürenin bitiminden bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar; yurtdışında bulunan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını ülkeye getirmeleri veya açılacak bir hesaba transfer etmeleri halinde, 1 Ocak 2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatına tabi tutulmayacak.

• Yurtdışında öğrenime gönderilen öğrencilerden borçlarının yeniden hesaplanması için müracaat etmeyenler ve haklarında borç takibi yapılanların borçları, yasanın kanunlaşıp yayımlandığı tarihi izleyen 3 ay içinde başvurmaları halinde yeniden hesaplanacak.

• Düzenleme kapsamında Kamu İhale Kanununda yapılan değişiklikler, ilan edilmiş ve yazılı olarak duyurulmuş ihaleler hakkında uygulanmayacak.

• Maliye Bakanlığı, tabii afet nedeniyle gelir kaybı ve altyapı hasarına uğrayan belediyelere aktarılmak üzere, İller Bankasına ödeme yapmakla yetkili olacak.

• Kamulaştırma Kanunu’ndaki ”kamulaştırmasız el koyma sebebiyle tazmin” hükümleri, 4 kasım 1983 tarihinden sonraki kamulaştırmasız el koyma işlemleri için de uygulanacak. Yürürlükte düzenleme, 1956-1983 dönemini kapsıyor. Ayrıca, kesinleşen mahkeme kararlarına istinaden ödemelerde kullanılmak üzere, idarelerin sermaye giderleri için öngörülen ödeneklerden ayrılacak pay yüzde 2′den yüzde 5′e çıkarılıyor.

• KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ: Kriz durumlarında bir iş yerinde 3 ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabilecek. Kısa çalışma ödeneği İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.

Page 28: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Sonuç

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 28

Yeni yasa ile ilgili en son SGK 09/03/2011 tarihinde bir basın açıklaması yapmıştır.

Ayrıca bazı maddeler ile ilgili yönetmelikler beklenmektedir.

Herhangi bir uygulama sırasında güncel durum hakkında bilgi alınması gereklidir.

Page 29: Torba Yasa Hakkında Açıklamalar...dışında gece nöbeti ve vardiyası yaptırılmayacak. Memura, uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer

Kaynaklar

1. 6111 sayılı kanun metni

2. ANKA ajansı bültenleri

3. SMMM. Selim T. Akdağ

4. SGK Basın duyuruları

Public | © 2011 Boss Governance All rights reserved. 29