Toruń, wrzesień 2001 r

METRON Fabryka Zintegrowanych Systemów Opomiarowania i METRON Fabryka Zintegrowanych Systemów Opomiarowania i RozliczeńRozliczeń

Toruń, wrzesień 2001 r.Toruń, wrzesień 2001 r.

Prezentacja pt.: Prezentacja pt.:

Prawne, techniczne i organizacyjne Prawne, techniczne i organizacyjne uwarunkowania użytkowania wodomierzy uwarunkowania użytkowania wodomierzy

w budownictwie mieszkaniowymw budownictwie mieszkaniowym

Opracował: Piotr Opracował: Piotr LewandowskiLewandowski


Regulacje prawneRegulacje prawne


Wyposażenie budynków w przyrządy pomiarowe oraz w Wyposażenie budynków w przyrządy pomiarowe oraz w inne urządzenia niezbędne do indywidualnego inne urządzenia niezbędne do indywidualnego rozliczania zużycia wody i ogrzewania poszczególnych rozliczania zużycia wody i ogrzewania poszczególnych lokali mieszkalnych określają lokali mieszkalnych określają przepisy przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r.1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140). jednolity Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140). (przepisom (przepisom tym muszą odpowiadać budynki, które zostały tym muszą odpowiadać budynki, które zostały zrealizowane na podstawie decyzji o pozwoleniu na zrealizowane na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę wydanej po dniu 31 marca budowę wydanej po dniu 31 marca 1995 1995 r. Budynki r. Budynki wykonane przed tą datą powinny spełniać wymagania wykonane przed tą datą powinny spełniać wymagania określone odpowiednimi przepisami obowiązującymi w określone odpowiednimi przepisami obowiązującymi w czasie ich realizacji.)czasie ich realizacji.). .


Przyrządy pomiarowe Przyrządy pomiarowe

DefinicjeDefinicje


• Mówiąc o przyrządach pomiarowych należy pod tym Mówiąc o przyrządach pomiarowych należy pod tym pojęciem rozumieć przyrządy, których definicja pojęciem rozumieć przyrządy, których definicja została określona wart. 6 ust. 2 ustawy z dnia 3 została określona wart. 6 ust. 2 ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r. - kwietnia 1993 r. - Prawo o miarachPrawo o miarach (Dz. U. Nr 55, (Dz. U. Nr 55, poz. 248 z późn. zmpoz. 248 z późn. zmianamiianami).).

• "Art. "Art. 6. 2. 6. 2. Przyrządami pomiarowymi są, w Przyrządami pomiarowymi są, w rozumieniu ustawy, urządzenia techniczne rozumieniu ustawy, urządzenia techniczne przeznaczone do dokonywania pomiarów lub do przeznaczone do dokonywania pomiarów lub do odtwarzania wartości danej wielkości fizycznej.odtwarzania wartości danej wielkości fizycznej." "

• Zasady i zakres stosowania przyrządów Zasady i zakres stosowania przyrządów pomiarowych określają niżej przytoczone przepisy pomiarowych określają niżej przytoczone przepisy art. 2 tej ustawy. art. 2 tej ustawy.


1.1. We wszystkich dziedzinach życia publicznego do We wszystkich dziedzinach życia publicznego do wyrażania wartości wielkości fizycznych należy wyrażania wartości wielkości fizycznych należy stosować jednostki miar określone w ustawie.stosować jednostki miar określone w ustawie.

2.2. Wartości wielkości, o których mowa w ust. 1, Wartości wielkości, o których mowa w ust. 1, powinny być wyznaczane przy użyciu przyrządów powinny być wyznaczane przy użyciu przyrządów pomiarowych odpowiadających warunkom pomiarowych odpowiadających warunkom określonym w ustawie. określonym w ustawie. PrzyrzPrzyrząądy pomiarowe, dy pomiarowe, w tym równiew tym równieżż przyrządy u przyrządy użżywane do ywane do pomiarów zupomiarów zużżycia wody i ciepła w ycia wody i ciepła w budownictwie, podlegajbudownictwie, podlegająą jednej z form jednej z form kontroli metrologicznej organów kontroli metrologicznej organów administracji miar: administracji miar:

3.3. legalizacji, legalizacji, 4.4. uwierzytelnienia, uwierzytelnienia, 5.5. zatwierdzenia typu. zatwierdzenia typu.


LegalizacjaLegalizacja jest sprawdzeniem, jest sprawdzeniem, stwierdzeniem i poświadczeniem przez stwierdzeniem i poświadczeniem przez organ administracji miar, organ administracji miar, że przyrząd że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania przepisów pomiarowy spełnia wymagania przepisów metrologicznych i może być stosowany w metrologicznych i może być stosowany w obrocie publicznym. obrocie publicznym. DDowodem legalizacji owodem legalizacji jest cecha legalizacyjna jest cecha legalizacyjna umieszczona na przyrządzie albo umieszczona na przyrządzie albo świadectwo legalizacji. Wzory cech świadectwo legalizacji. Wzory cech legalizacyjnych określa Prezes Głównego legalizacyjnych określa Prezes Głównego Urzędu Miar.Urzędu Miar.


Legalizacji podlegająLegalizacji podlegają, określone przepisami , określone przepisami zarządzenia nr 1 Prezesa Głównego Urzędu Miar zarządzenia nr 1 Prezesa Głównego Urzędu Miar z dnia 3 stycznia 1994 roku w sprawie z dnia 3 stycznia 1994 roku w sprawie określenia przyrządów pomiarowych określenia przyrządów pomiarowych podlegających legalizacji, warunków i trybu podlegających legalizacji, warunków i trybu zgłaszania tych przyrządów do legalizacji oraz zgłaszania tych przyrządów do legalizacji oraz określania wzorów cech legalizacyjnych (Dz. określania wzorów cech legalizacyjnych (Dz. Urz. Miar i Probiernictwa Nr l, poz. 1 i z 1995 Urz. Miar i Probiernictwa Nr l, poz. 1 i z 1995 roku Nr 4, poz. 26 oraz Nr 5, poz. 80) roku Nr 4, poz. 26 oraz Nr 5, poz. 80) przyrządy przyrządy pomiarowe stosowane:pomiarowe stosowane:

• w obrocie publicznym do wyznaczania ilości w obrocie publicznym do wyznaczania ilości albo jakości rzeczy lub usług w celu uzyskania albo jakości rzeczy lub usług w celu uzyskania prawidłowej podstawy do rozliczeń,prawidłowej podstawy do rozliczeń,

• przy produkcji i badaniu środków leczniczych,przy produkcji i badaniu środków leczniczych,• przy czynnościach urzędowychprzy czynnościach urzędowych. .


W świetle ww. Zarządzenia (z późniejszymi W świetle ww. Zarządzenia (z późniejszymi zmianami) do grupy przyrządów zmianami) do grupy przyrządów pomiarowych będących w obrocie pomiarowych będących w obrocie publicznym i podlegających legalizacji publicznym i podlegających legalizacji zalicza sięzalicza się::

• wodomierzewodomierze

• ciepłomierze ciepłomierze

Do grupy tej nie zalicza się Do grupy tej nie zalicza się podzielników podzielników kosztów centralnego ogrzewaniakosztów centralnego ogrzewania..


Obowiązek przedstawienia do Obowiązek przedstawienia do legalizacji lub uwierzytelnienia ciąży legalizacji lub uwierzytelnienia ciąży na:na:

1.1. producencie przyrządu pomiarowego producencie przyrządu pomiarowego (wprowadzanie przyrządów do (wprowadzanie przyrządów do sprzedażysprzedaży),),

2.2. użytkowniku przyrządu pomiarowegoużytkowniku przyrządu pomiarowego (strona biorąca udział w transakcji (strona biorąca udział w transakcji rozliczeniowej, która otrzymuje należności za rozliczeniowej, która otrzymuje należności za ilość towarów i usług określonych na ilość towarów i usług określonych na podstawie wskazań przyrządu pomiarowego, podstawie wskazań przyrządu pomiarowego, np.: Zarządca budynku)np.: Zarządca budynku),,

3.3. wykonawcy naprawy przyrządu.wykonawcy naprawy przyrządu.


Cecha legalizacyjna traci ważność przed upływem okresu Cecha legalizacyjna traci ważność przed upływem okresu ustawowego w przypadkuustawowego w przypadku::

– uszkodzenia przyrządu pomiarowegouszkodzenia przyrządu pomiarowego– uszkodzenia cechy legalizacyjnej albo którejkolwiek z cech uszkodzenia cechy legalizacyjnej albo którejkolwiek z cech

urzędu (zabezpieczających)urzędu (zabezpieczających)– stwierdzenia, że błędy wskazań przyrządu pomiarowego stwierdzenia, że błędy wskazań przyrządu pomiarowego

przekraczają błędy graniczne dopuszczalneprzekraczają błędy graniczne dopuszczalne

Sprawdzenie poprawności wskazań przyrządu pomiarowego Sprawdzenie poprawności wskazań przyrządu pomiarowego dokonuje się po zamontowaniu go na stanowisku(-ach) dokonuje się po zamontowaniu go na stanowisku(-ach) pomiarowym(-ych), posiadającym(-ych) aprobatę typu GUM i pomiarowym(-ych), posiadającym(-ych) aprobatę typu GUM i określeniu błędów jego wskazań przy wymaganych parametrach.określeniu błędów jego wskazań przy wymaganych parametrach.


Przyrządy pomiarowe Przyrządy pomiarowe

Okresy ważności Okresy ważności legalizacjilegalizacji

WODOMIERZEWODOMIERZE


Określone są w Przepisach Metrologicznych o Licznikach Do Wody Określone są w Przepisach Metrologicznych o Licznikach Do Wody (Wodomierzach) będących załącznikiem do zarządzenia nr 102 Prezesa (Wodomierzach) będących załącznikiem do zarządzenia nr 102 Prezesa Głównego Urzędu Miar z dnia 28 sierpnia 1995 r. ze zmianami Głównego Urzędu Miar z dnia 28 sierpnia 1995 r. ze zmianami wprowadzonymi Zarządzeniem nr 50 Prezesa GUM z dn. 15 listopada wprowadzonymi Zarządzeniem nr 50 Prezesa GUM z dn. 15 listopada 1999r.1999r.

Okresy ważności legalizacji wynoszą:Okresy ważności legalizacji wynoszą:– 61 miesięcy61 miesięcy- dla wodomierzy do wody zimnej o nominalnym - dla wodomierzy do wody zimnej o nominalnym

strumieniu objętości mniejszym lun równym 10 mstrumieniu objętości mniejszym lun równym 10 m33/h/h– 49 miesięcy49 miesięcy - dla wodomierzy do wody ciepłej lub gorącej o - dla wodomierzy do wody ciepłej lub gorącej o

nominalnym strumieniu objętości mniejszym lub równym 10 mnominalnym strumieniu objętości mniejszym lub równym 10 m33/h/h– 49 miesięcy49 miesięcy – dla wodomierzy do wody zimnej, cieplej lub gorącej o – dla wodomierzy do wody zimnej, cieplej lub gorącej o

nominalnym strumieniu objętości większym od 10 mnominalnym strumieniu objętości większym od 10 m33/h/h Dowodem legalizacji jest cecha legalizacyjna umieszczona na wodomierzu:Dowodem legalizacji jest cecha legalizacyjna umieszczona na wodomierzu:

– cecha właściwego urzęducecha właściwego urzędu– Cecha legalizacyjna roczna i cecha legalizacyjna miesięcznaCecha legalizacyjna roczna i cecha legalizacyjna miesięczna


Okres legalizacji wodomierzy zalegalizowanych przed Okres legalizacji wodomierzy zalegalizowanych przed 1 stycznia 2000r. liczy się do dnia 1 stycznia tego roku, 1 stycznia 2000r. liczy się do dnia 1 stycznia tego roku, w którym legalizacja została dokonana i wynosi:w którym legalizacja została dokonana i wynosi:

– 5 lat5 lat- dla wodomierzy do wody zimnej o nominalnym - dla wodomierzy do wody zimnej o nominalnym strumieniu objętości mniejszym lun równym 10 m3/hstrumieniu objętości mniejszym lun równym 10 m3/h

– 4 lata4 lata- dla wodomierzy do wody ciepłej lub gorącej o - dla wodomierzy do wody ciepłej lub gorącej o nominalnym strumieniu objętości mniejszym lub nominalnym strumieniu objętości mniejszym lub równym 10 m3/hrównym 10 m3/h

– 4 lata4 lata – dla wodomierzy do wody zimnej, cieplej lub – dla wodomierzy do wody zimnej, cieplej lub gorącej o nominalnym strumieniu objętości większym gorącej o nominalnym strumieniu objętości większym od 10 m3/hod 10 m3/h


Rozliczanie kosztów Rozliczanie kosztów zużycia wodyzużycia wody


Problematyka związana z rozliczaniem kosztów zużycia Problematyka związana z rozliczaniem kosztów zużycia wody nie jest uregulowana jednolicie. W niektórych wody nie jest uregulowana jednolicie. W niektórych ustawach oraz przepisach wykonawczych wydanych na ich ustawach oraz przepisach wykonawczych wydanych na ich podstawie problematyka ta jest regulowana częściowo i w podstawie problematyka ta jest regulowana częściowo i w sposób ogólny.sposób ogólny.

Najważniejszym aktem prawnym regulującym stosunki Najważniejszym aktem prawnym regulującym stosunki cywilno-prawne między osobami fizycznymi i osobami cywilno-prawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi w zakresie rozliczania kosztów jest ustawa z dnia 23 prawnymi w zakresie rozliczania kosztów jest ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późniejszymi zmianami).

W tym miejscu warto przytoczyć niektóre przepisy regulujące problematykę sprzedaży (w tym między innymi sprzedaży i rozliczeń zużycia wody i ciepła):


Art. 547Art. 547

§ 1.§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.

§ 2.§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.

§ 3.§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.


Postanowienia w/w artykułu Postanowienia w/w artykułu mają charakter mają charakter dyspozytywnydyspozytywny, a więc jak wynika z treści , a więc jak wynika z treści § 1 będą miały zastosowanie wówczas, gdy § 1 będą miały zastosowanie wówczas, gdy strony nie umówiły się inaczej co do strony nie umówiły się inaczej co do kosztów wydania rzeczy lub nie zostało to kosztów wydania rzeczy lub nie zostało to odmiennie uregulowane rozporządzeniami odmiennie uregulowane rozporządzeniami określającymi cenę lub w przepisie określającymi cenę lub w przepisie szczególnym. szczególnym.


Koszty wydania rzeczy obciążają po myśli § 1 Koszty wydania rzeczy obciążają po myśli § 1 sprzedawcę. sprzedawcę.

Koszty wydania wskazane są przykładowo. Koszty wydania wskazane są przykładowo. Należą do nich koszty:Należą do nich koszty: zmierzenia lub zważenia, zmierzenia lub zważenia, opakowania, przesłania, ubezpieczenia na czas opakowania, przesłania, ubezpieczenia na czas przewozu (dwa ostatnie tylko wówczas, gdy przewozu (dwa ostatnie tylko wówczas, gdy strony określiły miejsce wydania inne niż siedziba strony określiły miejsce wydania inne niż siedziba lub miejsce zamieszkania sprzedawcy), a także m. lub miejsce zamieszkania sprzedawcy), a także m. in. nie wymienione w powołanym przepisie koszty in. nie wymienione w powołanym przepisie koszty zapewnienia koniecznych warunków zapewnienia koniecznych warunków organizacyjnych związanych z wydaniem, a organizacyjnych związanych z wydaniem, a umożliwiających odbiór.umożliwiających odbiór.


Art. 555. Art. 555.

Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.

Artykuł ten zawiera normę odsyłającą, którą ustawodawca Artykuł ten zawiera normę odsyłającą, którą ustawodawca nakazuje odpowiednie stosowanie przepisów o sprzedaży nakazuje odpowiednie stosowanie przepisów o sprzedaży rzeczy do sprzedaży energii i praw. rzeczy do sprzedaży energii i praw. Przez energie należy Przez energie należy rozumieć, po myśli art. 555, wszelkie rodzaje lub postacie rozumieć, po myśli art. 555, wszelkie rodzaje lub postacie energii, które mogą być przedmiotem obrotu (energia energii, które mogą być przedmiotem obrotu (energia elektryczna, niezależnie od źródła jej wytworzenia, energia elektryczna, niezależnie od źródła jej wytworzenia, energia cieplna, gaz, woda itp.).cieplna, gaz, woda itp.).

Zindywidualizowanie przedmiotu świadczenia i jego Zindywidualizowanie przedmiotu świadczenia i jego wydanie następuje w drodze zastosowania odpowiednich wydanie następuje w drodze zastosowania odpowiednich urządzeń pomiarowych będących w obrocie publicznym urządzeń pomiarowych będących w obrocie publicznym (liczniki energii elektrycznej, ciepłomierze, gazomierze, (liczniki energii elektrycznej, ciepłomierze, gazomierze, wodomierze itp.).wodomierze itp.).


System rozliczenia System rozliczenia zużycia zużycia wody wody według podziału majątkowegowedług podziału majątkowego


Granicę podziału majątkowego i granicę podziału obowiązków w zakresie eksploatacji instalacji i urządzeń wodociągowych stanowią zawory główne za wodomierzem. Miejsce to jest równocześnie miejscem dostarczenia wody.

Dla budownictwa wielorodzinnego– Dostawca wody Zarządca budynku (-ów)– Zarządca budynku (-ów) Odbiorca wody (lokator)

Zarządca budynku (-ów)

Lokator(odbiorca wody)

Dostawcawody

Zawór za wodomierzem budynkowym

Zawór za wodomierzem mieszkaniowym


Powyższy schemat zdominował na dzień dzisiejszy Powyższy schemat zdominował na dzień dzisiejszy system rozliczeń zużycia wody w budownictwie system rozliczeń zużycia wody w budownictwie mieszkaniowym. Generuje on konflikt na łączu mieszkaniowym. Generuje on konflikt na łączu dostawca wody – zarządca budynku(-ów) – odbiorca dostawca wody – zarządca budynku(-ów) – odbiorca wodywody, wynikający z powstających różnic pomiędzy , wynikający z powstających różnic pomiędzy sumą wskazań wodomierzy mieszkaniowych, a sumą wskazań wodomierzy mieszkaniowych, a wodomierzem węzłowym (dalej nazywanym wodomierzem węzłowym (dalej nazywanym domowym). domowym).

Konflikt pogłębia się także z racji nieprzestrzegania Konflikt pogłębia się także z racji nieprzestrzegania okresów ponownej legalizacji wodomierzy, zarówno na okresów ponownej legalizacji wodomierzy, zarówno na podłożu ekonomicznym jak i formalno prawnym.podłożu ekonomicznym jak i formalno prawnym.


WNIOSEKWNIOSEK

Brak regulacji prawnych dotyczących Brak regulacji prawnych dotyczących systemu rozliczeń zużycia wody, systemu rozliczeń zużycia wody, niespójność prawa spółdzielczego i prawa o niespójność prawa spółdzielczego i prawa o zaopatrzeniu w wodę oraz brak tradycji w zaopatrzeniu w wodę oraz brak tradycji w rozliczaniu wody rozliczaniu wody w budownictwie w budownictwie mieszkaniowym mieszkaniowym spowodowało powstawanie spowodowało powstawanie wielu algorytmów rozliczeń przyjmowanych wielu algorytmów rozliczeń przyjmowanych w umowach i regulaminach wewnętrznych.w umowach i regulaminach wewnętrznych.


Dlaczego Dlaczego powstają ujemne bilanse wskazań powstają ujemne bilanse wskazań

wodomierzy mieszkaniowych w wodomierzy mieszkaniowych w odniesieniu do wodomierzy domowych ?odniesieniu do wodomierzy domowych ?


Geneza ujemnych bilansówGeneza ujemnych bilansów Różnica między sumą wskazań wodomierzy zamontowanych w

lokalach mieszkalnych, a wskazaniem wodomierza zamontowanego w rurociągu zasilającym cały budynek jest spowodowana tym, że wodomierz budynkowy wskazuje całkowite zużycie wody w budynku, tj. wody zużywanej w mieszkaniach i wody zużywanej na cele ogólne. Ponadto każdy wodomierz obarczony jest określonym błędem wskazań, w związku z czym suma wskazań wodomierzy pojedynczych nie równa się wskazaniom wodomierza domowego.

Wodomierz domowy w praktyce jest w stanie zarejestrować sumę najmniejszych zużyć wody w mieszkaniach, które pojedyncze wodomierze zarejestrują z dużym błędem lub nie zarejestrują w ogóle.


Parametry metrologiczne wodomierzyParametry metrologiczne wodomierzy


WNIOSEKWNIOSEKna podstawie rozważań teoretycznychna podstawie rozważań teoretycznych

Suma wskazań wodomierzy mieszkaniowych Suma wskazań wodomierzy mieszkaniowych DN15 , np.: JS1 DN15 , np.: JS1 (przy 100% opomiarowaniu (przy 100% opomiarowaniu budynku)budynku) wg teoretycznych rozważań powinna wg teoretycznych rozważań powinna być mniejsza od wskazań być mniejsza od wskazań optymalnie optymalnie dobranegodobranego wodomierza domowego wodomierza domowego

o około 8% !!!o około 8% !!!


Dlaczego nie przestrzeganie Dlaczego nie przestrzeganie okresów ponownej legalizacji okresów ponownej legalizacji

wodomierzy pogłębia wodomierzy pogłębia problemy w rozliczaniu problemy w rozliczaniu

zużycia wody ?zużycia wody ?


Zużycie eksploatacyjne wodomierzyZużycie eksploatacyjne wodomierzy Zawartość niektórych składników takich jak wapno, żelazo,

mangan oraz zanieczyszczenia mechaniczne mają decydujący wpływ na stabilność charakterystyki metrologicznej wodomierzy w okresie eksploatacji, powodując w czasie pogorszenie błędu pomiarowego przy małych poborach wody.

Podczas eksploatacji wodomierzy różnice pomiędzy wskazaniami wodomierzy domowych, na podstawie których następują rozliczenia z dostawcą, a sumą wskazań wodomierzy mieszkaniowych stale się pogłębia.Znane są przypadki, gdzie po 6 latach eksploatacji wodomierzy mieszkaniowych ww. różnice przekraczając -30%, doprowadzając do ogromnych strat finansowych użytkowników wodomierzy.



Dla ciągłości rozliczeń zużycia wody wodomierz z wygasłą cechą legalizacyjną należy wymienić na wodomierz z ważną cechą – nowy lub odnowiony.


Wodomierz z wygasłą cechą legalizacyjną jeśli uzasadnione to będzie ekonomicznie można poddać przeglądowi, naprawie oraz na końcu przedstawić do ponownej legalizacji.

W celu poprawy bilansu zużycia wody w spółdzielczości mieszkaniowej wydaje się zasadne wymieniać wodomierze z wygasłą cechą legalizacyjną na wodomierze nowe, o większej dokładności pomiaru.


Uwarunkowania techniczneUwarunkowania techniczne


Żywiołowy proces wprowadzania do eksploatacji wodomierzy w

budownictwie mieszkaniowym nie zawsze odbywał się z zachowaniem

podstawowych wymagań technicznych.

Należy przeanalizować co najmniej następujące zagadnienia:

- poprawność rozwiązań zaopatrzenia w wodę,

- dobór wodomierzy,

- sposób zabudowy wodomierzy,

- warunki eksploatacji wodomierzy.


Poprawność rozwiązań zaopatrzenia w wodęPoprawność rozwiązań zaopatrzenia w wodę

Realizacja techniczna instalacji wodociągowych powinna być wolna od:- pulsacji przepływu,- uderzeń hydrodynamicznych,- nagłego zwiększenia strumienia objętości,- zapowietrzenia instalacji,- zawirowania przepływu,- przepływów wstecznych.

Ww. parametry mają bezpośredni wpływ na poprawną pracę wodomierzy.


Dobór wodomierzyDobór wodomierzy

Zgodnie z zaleceniami ISO4064 oraz mając na uwadze spadek zużycia wody aby prawidłowo dobrać wodomierz (zarówno domowy jak i mieszkaniowy) należy kierować się tylko i wyłącznie spodziewanymi lub rzeczywistymi zużyciami wody oraz typem, wielkością i klasą obciążeń wodomierza podawaną przez producenta.

Dobór wodomierzy na podstawie PN-92/B-01706 opartej na normatywnych czasach wypływu z zaworów czerpalnych doprowadzi do przewymiarowania przyłącza wodomierzowego, w efekcie narazi na straty dostawcę wody (lub zarządcę budynku, pobierającego opłaty za wodę).


Dobór wodomierzy domowych - przykładDobór wodomierzy domowych - przykład

Budynek wielorodzinny w Olsztynie:- ilość mieszkań 71 - suma normatywnych wypływów na 1 mieszkanie qn=0,89 dm3/s- qn=0,89 dm3/s * 71mieszkań = 63,19 dm3/s

Na podstawie normy PN-92/B-01706 przeprowadzając wyliczenia otrzymujemy następujący przepływ obliczeniowy q dla budynku:q =1,7*( qn)0,21 – 0,7 = 1,7*( 63,19)0,21 –0,7

= 3,36 dm3/s tj. 12,1 m3/hDla takiego przepływu na przyłączu koniecznym byłoby zastosowanie wodomierza DN50, np.: METRON WS15.


Dobór wodomierzy domowych – przykład c.d.Dobór wodomierzy domowych – przykład c.d. Rzeczywiste strumienie objętości dla tego samego przyłącza uzyskane w wyniku rejestracji faktycznego

zużycia wody w ciągu 8 dni:

Z przeprowadzonych rejestracji maksymalny strumień objętości nie przekroczył wartości 5,3 m3/h. Dla tego przyłącza zalecamy wodomierz METRON WS 6.0 DN 32 w klasie metrologicznej „B”.


Dzienny rozkład zużycia wody w mieszkaniuDzienny rozkład zużycia wody w mieszkaniu

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260 280 300 320 340 360 380 400 420 440 460 480

przepływ [litry/h]

dzie

nne

zuży

cie

wod

y

*) Dane z SM URSYNÓW na podstawie monitoringu wykonanego w listopadzie 1999r.


Dobór wodomierzy mieszkaniowychDobór wodomierzy mieszkaniowych Zysk użytkownika wodomierzy mieszkaniowych np.: zarządcy

budynków mieszkalnych może zostać zwiększony poprzez dobór wodomierzy o zwiększonej czułości przede wszystkim w zakresie pośredniego strumienia objętości

qt - możliwość rejestracji ponad 70% zużywanej wody

w mieszkaniach budynków wielorodzinnych pobieranej przy obciążeniach w zakresie 20200l/h – np.: wodomierzy mieszkaniowych METRON JS1,5; JS 1; JS0,6.Mitem jest wybór wodomierzy o najmniejszych wartościach qmin , czy też o najniższym progu rozruchu.


Wymagania dotyczące zabudowy wodomierzyWymagania dotyczące zabudowy wodomierzy Przed wodomierzem, po stronie dopływowej (patrząc zgodnie z

kierunkiem przepływu wody) należy zainstalować armaturę odcinającą np. zawór kulowy czy też prosty. Dodatkowo w celu uniknięcia cofania się stanu liczydła wodomierza na skutek przepływów wstecznych które mogą występować w instalacji zaleca się stosowanie łącznika z wbudowanym zaworem zwrotnym.

Za wodomierzem po stronie odpływowej zaleca się stosowanie łącznika redukcyjnego,np.:np.: typu typu ŁŁR produkcji METRON R produkcji METRON gwarantującego uproszczenie prac montażowych oraz ograniczenie oddziaływania na wodomierz naprężeń pochodzących od innych elementów zestawu i rurociągu.

W przypadku instalacji trudnodostępnych w mieszkaniach dopuszcza się stosowanie za wodomierzem przewodu elastycznego.


Zalecane sposoby zabudowy wodomierzy Zalecane sposoby zabudowy wodomierzy mieszkaniowychmieszkaniowych

1

95 3 4

3

4

1 - W odom ierz typu JS3 - Zawór ku lowy4 - Rura o średn icy Dr5 - Łącznik standardow y lub redukcyjny9 - Łącznik z zaworem zwrotnym





1

2

75 3

7

4

3

4

1 - W odom ierz JS2 - Łączn ik standardowy lub specja lny3 - Zawór ku lowy4 - Rura o średnicy Dr5 - Łączn ik standardowy lub redukcyjny7 - P lom ba


Wpływ pozycji zabudowy wodomierzy mieszkaniowych na Wpływ pozycji zabudowy wodomierzy mieszkaniowych na ich parametry metrologiczneich parametry metrologiczne

,

m a x

,

m a x

,

m a x


Wpływ pozycji zabudowy wodomierzy mieszkaniowych Wpływ pozycji zabudowy wodomierzy mieszkaniowych na ich parametry metrologicznena ich parametry metrologiczne

Strumień objętości w l/h Pozycja zabudowy Nazwa wodomierza qt qmin

JS0,6 48 12 JS1 80 20

JS1,5 120 30

Pozioma H

JS1,5 200 50 JS0,6 60 24 JS1 100 40

JS1,5 200 60

Pionowa V

JS2,5 250 100


Warunki eksploatacji wodomierzy - wymaganiaWarunki eksploatacji wodomierzy - wymagania

W trakcie użytkowania wodomierza zawór odcinający (lub armatura zaporowa) umieszczony przed wodomierzem powinien być całkowicie otwarty.

Podczas pracy wodomierz powinien być całkowicie napełniony wodą.

Eksploatacja wodomierza dowolnego typu przy maksymalnym strumieniu objętości qs, określonym przez producenta w danych katalogowych nie powinna przekraczać 1 godziny w ciągu doby.

Podczas użytkowania wodomierza niedopuszczalne są uderzenia hydrodynamiczne w przewodach rurociągu oraz wibracje, mające bezpośredni wpływ na niestabilność charakterystyki metrologicznej wodomierza oraz jego trwałość.


Warunki eksploatacji wodomierzy - zaleceniaWarunki eksploatacji wodomierzy - zalecenia

W trakcie użytkowania wodomierza należy dokonywać okresowych, min 2 razy w roku przeglądów technicznych (np.: podczas odczytów inkasenckich) polegających na:

sprawdzeniu, czy w obrębie zestawu wodomierzowegonie ma przecieków,

sprawdzeniu, czy po otwarciu punktu czerpalnegoobracają się wskazówki liczydła wodomierza,

oczyszczeniu osłony liczydła wodomierza, sprawdzeniu stanu plomb legalizacyjnych i

użytkownika.


Uwarunkowania Uwarunkowania organizacyjneorganizacyjne


Brak doświadczeń organizacyjnych, a także tradycji w opomiarowaniu i rozliczeniach zużycia wody wymaga przeglądu co najmniej następujących zagadnień:- inwentaryzacja zasobów wodomierzowych,- zabezpieczenie przed ingerencją zewnętrzną przyłącza wodomierzowego,- wyodrębnienie zużycia wody na cele ogólne budynku,- sposób odczytu wskazań wodomierzy,- analiza danych o zużyciu wody,- przestrzeganie okresów legalizacji ponownej wodomierzy.


Dlaczego Dlaczego brak tradycji w rozliczaniu zużycia wody brak tradycji w rozliczaniu zużycia wody wywołuje konflikty pomiędzy dostawcami, wywołuje konflikty pomiędzy dostawcami,

a odbiorcami wody ?a odbiorcami wody ?


Wodomierze, czy ryczałt ?Wodomierze, czy ryczałt ?

Tylko całkowite opomiarowanie mieszkań w wodomierze DN15 o qp1,5 i/lub 1m3/h jest gwarancją prawidłowego rozliczenia zużycia wody w budynku wielorodzinnym.

Zbilansowanie zużycia wody ryczałtowo i na podstawie wskazań wodomierzy niesie za sobą zbyt dużo błędów i wymaga stosowania skomplikowanych algorytmów rozliczeniowych, nie zawsze sprawiedliwych dla odbiorców wody.


Zalecane rozliczenia zużycia wodyZalecane rozliczenia zużycia wody W systemie rozliczeń zużycia wody podstawą do rozliczeń z

dostawcą wody są wskazania wodomierza domowegowskazania wodomierza domowego. Wskazania wodomierzy mieszkaniowych stanowią podstawę do rozliczeń pomiędzy administracją budynku a lokatorami zamieszkującymi dane mieszkanie.

Różnica pomiędzy sumą wskazań wodomierzy mieszkaniowych, a wskazaniami wodomierza domowego powinna być powinna być zawsze zawsze zaliczana w poczet kosztów eksploatacyjnych.zaliczana w poczet kosztów eksploatacyjnych.

W celu stwierdzenia nieprawidłowości wskazań danego wodomierza wywołanych jego awarią, nieprawidłowym użytkowaniem lub ingerencją osób niepowołanych zaleca się aby instytucja zajmujinstytucja zajmująąca sica sięę rozliczeniem zu rozliczeniem zużżycia wody ycia wody dokonywała biedokonywała bieżążącej analizy wskazacej analizy wskazańń wodomierzy w wodomierzy w danym mieszkaniu, budynku itp.danym mieszkaniu, budynku itp.


Zalecane rozliczenia zużycia wody c.d.Zalecane rozliczenia zużycia wody c.d.

Zaleca się dokonywać co najmniej raz na Zaleca się dokonywać co najmniej raz na kwartał odczyty inkasenckie.kwartał odczyty inkasenckie. Na podstawie analizy statystycznej zużycia wody w danym mieszkaniu, budynku itd. z dużym prawdopodobieństwem można ustalić nieprawidłowe działanie wodomierzy, spowodowane np.: ich awarią, przeciekiem lub ingerencją osób niepowołanych, a także nielegalne pobory wody.


PODSUMOWANIE I WNIOSKIPODSUMOWANIE I WNIOSKI


W podsumowaniu można W podsumowaniu można stwierdzić, stwierdzić, żżee

ww budownictwie budownictwie mieszkaniowym wielorodzinnym mieszkaniowym wielorodzinnym ssąą stosowane ni stosowane niżżej wymienione ej wymienione systemy rozliczesystemy rozliczeńń kosztów kosztów wody i centralnego ogrzewania: wody i centralnego ogrzewania:


• RRyczayczałłtowytowy, ,

w w którym którym za podstawza podstawęę rozlicze rozliczeńń zuzużżyciyciaa wody wody przyjmuje się przyjmuje się iloilośćść wody wyrawody wyrażżononąą w [m w [m33] na ] na osobosobęę/miesi/miesiąąc,c, a za a za zuzużżyte ciepło powierzchniyte ciepło powierzchnięę uużżytkowytkowąą mieszka mieszkańń wyra wyrażżononąą w w [m[m22]]..


• OOpomiarowany,pomiarowany,• W przypadku rozliczeW przypadku rozliczeńń zu zużżycia wody podstawycia wody podstawąą

rozliczerozliczeńń s sąą wskazania wodomierzy domowych i wskazania wodomierzy domowych i mieszkaniowych. mieszkaniowych. PowstajPowstająące róce różżnice dzielone snice dzielone sąą na na poszczególne mieszkania i zaliczane sposzczególne mieszkania i zaliczane sąą w poczet w poczet kosztów eksploatacyjnych.kosztów eksploatacyjnych.

• IIlolośćść ciep ciepłła dostarczanego do budynku jest mierzona a dostarczanego do budynku jest mierzona za pomocza pomocąą ciepłomierza, ciepłomierza, a koszt a koszt zużytej energii zużytej energii cieplnej cieplnej okreokreśślany jest według taryfy dwuczlany jest według taryfy dwuczłłonowej onowej (lub wielocz(lub wieloczłłonowej).onowej). Koszt ten jest następnie dzielony na poszczególne mieszkania według wskazań podzielników kosztów.Odmianą systemu opomiarowanego jest zastosowanie indywidualnych ciepłomierzy dla poszczególnych mieszkań.


Wielkość zasobów mieszkaniowych Wielkość zasobów mieszkaniowych wyposażonych w wodomierze, wyposażonych w wodomierze, ciepłomierze i/lub w podzielniki kosztów ciepłomierze i/lub w podzielniki kosztów oraz utrzymujące się tempo ich przyrostu oraz utrzymujące się tempo ich przyrostu ilościowego sprawiają, że ilościowego sprawiają, że potrzeba prawnego uregulowania zasad potrzeba prawnego uregulowania zasad rozliczeń kosztów zużycia wody i ciepła rozliczeń kosztów zużycia wody i ciepła staje się nagląca.staje się nagląca.


Skutki braku regulacji prawnych problematyki Skutki braku regulacji prawnych problematyki rozliczeń za zużycie wody i ciepła w budownictwie rozliczeń za zużycie wody i ciepła w budownictwie mieszkaniowym, to między innymi:mieszkaniowym, to między innymi:

• narastające w społeczeństwie zniechęcenie do narastające w społeczeństwie zniechęcenie do stosowania w budownictwie mieszkaniowym stosowania w budownictwie mieszkaniowym rozwiązań racjonalizujących oszczędzanie wody i rozwiązań racjonalizujących oszczędzanie wody i ciepła, ciepła,

• coraz czcoraz częśęściej pojawiajciej pojawiająące sice sięę wyst wystęępowanie w powanie w indywidualnych przypadkach raindywidualnych przypadkach rażążących cych nieprawidłowości w rozliczeniach zunieprawidłowości w rozliczeniach zużżycia wody i ycia wody i kosztów ogrzewania, kosztów ogrzewania,


• narastanie chaosu w sferze opnarastanie chaosu w sferze opłłat za zużycie wody i at za zużycie wody i kosztów ciepkosztów ciepłła oraz narastanie zalega oraz narastanie zaległłoośści w ci w opopłłatach czynszowych, atach czynszowych,

• pojawienie sipojawienie sięę odczucia niemocy w indywidualnych odczucia niemocy w indywidualnych przypadkach subiektywnych i obiektywnych przypadkach subiektywnych i obiektywnych nadunadużyćżyć zwi zwiąązanych z rozliczaniem zuzanych z rozliczaniem zużżycia wody i ycia wody i kosztów ogrzewania, wynikajkosztów ogrzewania, wynikająącego z braku organu cego z braku organu posiadajposiadająącego autorytet, włacego autorytet, właśściwego w tych ciwego w tych sprawach. sprawach.


W celu uporzW celu uporząądkowania dkowania przedmiotowej problematyki, przedmiotowej problematyki, popożążądane bydane byłłoby uchwalenie oby uchwalenie przez Sejm RP przez Sejm RP ustawy ustawy regulujregulująącej zasady cej zasady śświadczenia i korzystania z wiadczenia i korzystania z ususłług komunalnych.ug komunalnych.


Ustawa taka mogUstawa taka mogłłaby zawieraaby zawieraćć upowa upoważżnienia nienia dla władla właśściwych ministrów do ciwych ministrów do uregulowania uregulowania zasad uzasad użżytkowania przyrzytkowania przyrząądów pomiarowych dów pomiarowych i zasad rozliczeń kosztówi zasad rozliczeń kosztów, w taki sposób aby, , w taki sposób aby, koszty dostaw ciepkoszty dostaw ciepłła i wody bya i wody byłły y sprawiedliwie rozsprawiedliwie rozłłoożżone pomione pomięędzy podmioty dzy podmioty bbęęddąące w obrocie publicznym. Jednoczece w obrocie publicznym. Jednocześśnie nie ustawa powinna zawieraustawa powinna zawieraćć przepisy przepisy wprowadzajwprowadzająące korekty do obowice korekty do obowiąązujzująących cych aktualnie ustawaktualnie ustaw, których celem by, których celem byłłoby oby wyeliminowanie z tych ustaw przepisów wyeliminowanie z tych ustaw przepisów powodujpowodująących zniechcych zniechęęcenie dla idei cenie dla idei racjonalizacji uracjonalizacji użżytkowania energii cieplnej i ytkowania energii cieplnej i zuzużżycia wody w budownictwie ycia wody w budownictwie mieszkaniowym. mieszkaniowym.


Dalsze utrzymywanie stosowanych Dalsze utrzymywanie stosowanych obecnie praktyk w tym zakresie,obecnie praktyk w tym zakresie, zagraża zagraża całkowitym zniechęceniem społeczeństwa całkowitym zniechęceniem społeczeństwa do idei oszczędzania energii i wody do idei oszczędzania energii i wody i i może spowodować, iż inwestowanie w może spowodować, iż inwestowanie w przedsięwzięcia prooszczędnościowe w przedsięwzięcia prooszczędnościowe w budownictwie mieszkaniowym zostanie budownictwie mieszkaniowym zostanie pozbawione sensu.pozbawione sensu.


KONIECKONIEC

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę


Specjalna oferta serwisowa METRONSpecjalna oferta serwisowa METRON

Wymiana wodomierzy kwalifikowanych do ponownej

legalizacji na wodomierze nowe i/lub zregenerowane.


Recycling wodomierzyRecycling wodomierzy


WYMIANA WODOMIERZY NA:

NAPRAWA I LEGALIZACJA WODOMIERZY ok. 60% WARTOŚCI NOWEGO WODOMIERZA 1 ROK GWARANCJI

? JESTEŚMY

OTWARCI NA PAŃSTWA

PROPOZYCJE NOWE ok. 80% WARTOŚCI NOWEGO WODOMIERZA 3 LATA GWARANCJI

ZREGENEROWANE ok. 70% WARTOŚCI NOWEGO WODOMIERZA 2 LATA GWARANCJI

Specjalna oferta serwisowaSpecjalna oferta serwisowa



Nowe wodomierze mieszkaniowe METRONNowe wodomierze mieszkaniowe METRON

Strumień objętości w l/hPozycja

zabudowyNazwa

wodomierzaqS qP qt qmin

Dokładniejsze o

JS1,5 wg ISO4064 120 standardJS1,5 Specjal 3000 1500 80 30 10%JS1 wg ISO4064 80 20%

Pozioma H

JS1 Extra Plus 2000 1000 60 20 30%JS 0,6 1200 600 48 12 50%JS1,5 wg ISO4064 150 standardJS1,5 Specjal 3000 1500 100 60 10%JS1 wg ISO4064 100 20%

Pionowa V

JS1 Extra Plus 2000 1000 75 40 30%JS 0,6 1200 600 60 24 50%


Wykres spadków ciśnień wodomierzy JSWykres spadków ciśnień wodomierzy JS

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

Strumień objętości w l/h

Spa

dek

ciśn

ieni

a w

kP

a

JS 2,5 0,003 0,02 0,05 0,74 2,05 3,64 8,19 32,76

JS 1,5 0,008 0,05 0,13 1,85 5,13 9,11 20,50 82,00

JS 1,0 0,018 0,11 0,29 4,05 11,25 20,00 45,00 180,00

JS 0,6 0,058 0,36 0,92 12,94 35,94 63,89 143,75 575,00

30 75 120 450 750 1000 1500 3000

100kPa – maksymalny dopuszczalny spadek ciśnienia dla urządzeń pomiarowych oraz elementów zaworowych

JS 0,6 JS 1,0

JS 1,5

JS 2,5


Jakie korzyści wynikają ze specjalnej oferty Jakie korzyści wynikają ze specjalnej oferty serwisowej ?serwisowej ?

Dokładniejszy pomiar zużycia wody. Montaż wodomierzy przystosowanych do

zdalnych odczytów. Zmniejszenie rozbieżności pomiędzy sumą

wskazań wodomierzy mieszkaniowych, a wskazaniami wodomierzy domowych.

Gwarancje serwisowe w okresie międzylegalizacyjnym.


Nasza oferta to także ochrona środowiskaNasza oferta to także ochrona środowiska

Przetwarzanie zużytych części wodomierzy i ich neutralizacja, zgodnie z filozofią ochrony środowiska.

Ograniczenie emisji szkodliwych substancji.

Oszczędność wartościowych surowców.


Warunkiem sukcesu jest ...Warunkiem sukcesu jest ...

Profesjonalne zarządzanie gospodarką wodomierzową poprzez rachunek ekonomiczny w zakresie:- ewidencji i eksploatacji wodomierzy,- organizacji rozliczeń zużycia wody,- przestrzegania okresów legalizacji ponownej wodomierzy


METRON proponuje szeroki METRON proponuje szeroki zakres usług w zakresie zakres usług w zakresie

gospodarki wodomierzowej !!!gospodarki wodomierzowej !!!


Ewidencja eksploatowanych wodomierz y

- w oparciu o unikalny i autorski software

Rozliczanie zużycia wody

- min. 4 razy w roku odczyty wskazań wodomierzy

- podczas odczytów protokolarny przegląd przyłączy wodomierzowych

- opracowanie algorytmu rozliczeń wg oczekiwań użytkownika wodomierzy

- bieżąca analiza zużycia wody w poszczególnych zasobach na podstawie statystycznych analiz danych

- wprowadzanie w miarę możliwości systemów zdalnego odczytu wskazań

wodomierzy

Consulting

- analiza doboru wodomierzy - opracowanie algorytmu

rozliczeń zużycia wody - monitorowanie zużycia wody

w wybranych zasobach - usługi software - doradztwo prawne

Organizacja legalizacji ponownej, np.:

- wybór formy legalizacji na podstawie statystycznej analizy o zużyciu wody w okresie międzylegalizacyjnym

- wymiana wodomierzy w oparciu o logistykę uzgodnioną z ichużytkownikiem

- dzierżawa wodomierzy - inne formy w uzgodnieniu z

użytkownikiem wodomierzy

Zintegrowane usługi w zakresie opomiarowania i rozliczeń wody



Schemat organizacyjny realizacji usługSchemat organizacyjny realizacji usługUżytkownik wodomierza(zleceniodawca usługi)

SMADMPGMitp.

Regionalny Oddział METRON

- nadzór nad realizacją umowy- organizacja i koordynacja usługi- zarządzanie modułem ewidencji danych- przekazanie danych do rozliczeń- kontakt ze zleceniodawcąDystrybutor METRON

- organizacja i koordynacja usługi- opcjonalnie zarządzanie modułem widencji danych- przekazanie danych do rozliczeń- kontakt ze zleceniodawcą

Firma usługowaOsoby prawne

- wykonanie usługi:montaż, wymiana, korekta

urządzeń, odczyty wskazań

Centrala METRON

- decyzja o ostatecznej formie i cenie usługi- podpisanie umowy dzierżawy, rozliczeń itp.- zarządzanie modułem rozliczeń- gwarancja usługi

Documents

Toruń, wrzesień 2001 r