TOYOTOP-E FITTING DESIGN TO REDUCE LOSS OF PLASTIC …library.tni.ac.th/thesis/upload/files/CRT IM 2013... · 2020. 7. 23. · สารบัญตาราง (ต่อ) ตารางที่

การออกแบบขอตอทอล าเลยงเมดพลาสตก เพอลดการสญเสยเมดพลาสตก กรณศกษา บรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดกส(ประเทศไทย) จ ากด

TOYOTOP-E FITTING DESIGN TO REDUCE LOSS OF PLASTIC CASE STUDY : HITACHI CHEMICAL AUTOMOTIVE PRODUCTS

(THAILAND) CO., LTD

นางสาวสพรรณนภา ขวาค า

โครงงานสหกจศกษานเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาบรหารธรกจบณฑต สาขาการจดการอตสาหกรรม

คณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนโลยไทย - ญปน

พ.ศ.2556

การออกแบบขอตอทอล าเลยงเมดพลาสตก เพอลดการสญเสยเมดพลาสตก กรณศกษา บรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดกส(ประเทศไทย) จ ากด พศ.2556

TOYOTOP-E FITTING DESIGN TO REDUCE LOSS OF PLASTIC CASE STUDY: HITACHI CHEMICAL AUTOMOTIVE PRODUCTS (THAILAND) CO.,

LTD A.D. 2013


โครงงานสหกจศกษานเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาบรหารธรกจบณฑต สาขาการจดการอตสาหกรรม

คณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนโลยไทย - ญปน

พ.ศ.2556 คณะกรรมการสอบ

................................................................... ประธานกรรมการสอบ (อาจารยรงสรรค เลศในสตย)

................................................................... กรรมการสอบ

(อาจารยเอบ ทวชาต)

................................................................... อาจารยทปรกษา (อาจารยสรเดช ภทรวเชยร)

................................................................... ประธานสหกจศกษาสาขาวชา

(อาจารยน าพร สถรกล)

ลขสทธของสถาบนเทคโนโลยไทย – ญป น

ข

ชอโครงงาน การออกแบบขอตอทอล าเลยงเมดพลาสตก เพอลดการสญเสยเมดพลาสตก กรณศกษา บรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดกส(ประเทศไทย) จ ากด พศ.2556

TOYOTOP-E FITTING Design to Reduce Loss of Plastic Case study : Hitachi Chemical Automotive Products (Thailand) Co., Ltd A.D. 2013

ผเขยน นางสาวสพรรณนภา ขวาค า คณะวชา บรหารธรกจ สาขาการจดการอตสาหกรรม อาจารยทปรกษา อาจารยสรเดช ภทรวเชยร พนกงานทปรกษา นาย เจษฎา บญรอด ชอบรษท บรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดกส(ประเทศไทย) จ ากด ประเภทธรกจ / สนคา ชนสวนรถยนตทผลตจากการฉดขนรปพลาสตก

บทสรป

ปจจบนกจกรรมTPMไดเขามามบทบาทในการชวยแกไขปญหาทมผลกระทบตอตนทนและก าไรขององคกรอยางมาก โดยใชทฤษฎKAIZEN, 5สและ TPMเปนเสาหลกในการท ากจกรรม ทง 3 กจกรรมนมสวนทสมพนธกนจนบางครงกแยกไมออก แตกขาดกจกรรมใดกจกรรมหนงไปไมได เมอขาพเจาไดเขาไปปฏบตงานแผนก TPM Activity ในบรษทผลตชนสวนรถยนตแหงหนง ลกษณะของงานคอ หาสงผดปกตและขอบกพรองในโรงงาน เพอแกไข ปรบปรงและบ ารงรกษา ดวยเหตนโครงงานการออกแบบขอตอทอล าเลยงเมดพลาสตก (TOYOTOP-E FITTING DESIGN) จงเรมตนขนเพอตอบสนองวตถประสงคขององคกร

จากการท าโมเดลทดลองใชกบทอล าเลยงเมดพลาสตก 1 ทอ แสดงใหเหนถงความสามารถใน

การลดการรวงหลนของเมดพลาสตกไดถง 83.82% หรอ 9,143.424 บาท/ชด/ป (องจากผลการทดลอง)

โดยโมเดลทสรางขนสามารถท าไปใชไดจรงในกระบวนการผลต ทงนทางบรษทสามารถน าการ

ทดลองนไปขยายผล เพอใชแกปญหาการสญเสยเมดพลาสตกไดทงโรงงาน (ปจจบนทงโรงงานมชดทอ

ล าเลยง 90 ชด) สามารถชวยลดความสญเสยไดถง 822,908.16 บาท/ป

ค าส าคญ: KAIZEN, 5ส, TPM, TOYOTOP-E FITTING

ค

Project’s name TOYOTOP-E FITTING Design to Reduce Loss of Plastic Case study : Hitachi Chemical Automotive Products (Thailand) Co., Ltd A.D. 2013

Writer Ms. Supannipa Khwakam Faculty Faculty of Business Administration, Industrial Management Program Faculty Advisor Mr. Suradech Pattaravichean Job Supervisor Mr. Jessada Boonrod Company’s name Hitachi Chemical Automotive Products (Thailand) Co., Ltd Business Type / Product

Automotive Parts Manufacturing

Summary

The current activities of TPM have a role in helping to resolve problems that affect the cost and profit of the enterprise. Using the KAIZEN theory, TPM, and 5S is a pillar in the activity. 3activities arerelevant part, so sometimes they can’t separate out, but it cannot lack any activity.

When I have to work on TPM Activity Department of automotive parts manufacturing company. A characteristic of the task is to find what is wrong and a defect in the factory in order to edit, adjustment and maintenance. For this reason, project TOYOTOP-E Fitting Design begins to fulfill the objectives of the organization

TOYOTOP-E modeling experiments with the 1 pipe. Demonstrated the ability to reduce the loss of resin 83.82% or 9,143.424 baht /set/year (based on results). So the models created can be used in the production process. The company can use this experiment to reduce loss of plastic all around factory (Currently, the factory has a TOYOTOP-E of 90 sets), Can reduce the loss of up to 822,908.16 baht / year.

Keywords: KAIZEN, 5S, TPM, TOYOTOP-E FITTING

ง

กตตกรรมประกาศ

ขาพเจาไดมาปฏบตสหกจศกษาทบรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดก (ไทยแลนด) จ ากด ตงแตวนท 28 ตลาคม 2556 ถง 8มนาคม 2557 ท าใหขาพเจาไดรบประสบการณท างานเกยวกบกจกรรม TPM

ขอขอบคณบรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดก (ไทยแลนด) จ ากด ทเปดโอกาสใหนกศกษาเขามาปฎบตสหกจและมอบความร ประสบการณทมคณคา

ขอขอบพระคณ คณ ส าควร ช านาญกจ General Manager Factory คณ ศภอตถ แสนเยน Manager/TPM Activity คณเจษฎา บญรอด Chief /TPM Activity คณ สชาต พนมศรสกล Chief /TPM Activity (KAIZEN) คณ ปทมาพร สนภ Engineer/TPM Activity คณ อรด จนทรปญญา Officer/TPM Activity และทกทานทคอยสอนงานและใหความชวยเหลอตลอดระยะเวลา 19สปดาห ขอขอบคณสถาบนเทคโนโลยไทย – ญปน ทมอบโอกาสในการปฏบตสหกจศกษา ทท าใหได

ความรทไดศกษาเลาเรยน มาใชในการท างานจรง ขอขอบคณ อาจารย สรเดช ภทรวชยร อาจารยทปรกษาสหกจศกษา ทคอยใหค าปรกษาตลอด

การปฏบตสหกจและการจดท าโครงงาน


จ

สารบญ

หนา

บทสรป ข Summary ค กตตกรรมประกาศ ง สารบญ จ สารบญตาราง ช สารบญภาพประกอบ ฌ บทท 1. บทน า 1

1.1 ชอและทตงของสถานประกอบการ 1 1.2 ลกษณะธรกจของสถานประกอบการหรอการใหบรการหลกขององคกร 7 1.3 รปแบบการจดองคกรและการบรหารองคกร 21 1.4 ต าแหนงและหนาทงานทนกศกษาไดรบมอบหมาย 24 1.5 พนกงานทปรกษาและต าแหนงงานของพนกงานทปรกษา 25

1.6 ระยะเวลาทปฏบตงาน 25 1.7 ทมาและความส าคญของปญหา 26 1.8วตถประสงคหรอจดมงหมายของโครงงาน 26 1.9ผลทคาดวาจะไดรบจากการปฏบตงานหรอโครงงานทไดรบมอบหมาย 26 1.10 นยามศพทเฉพาะ 27

ฉ

สารบญ (ตอ)

หนา

2. ทฤษฎและเทคโนโลยทใชในการปฏบตงาน 2.1 ทฤษฎ 28 2.2 เทคโนโลยทใชในการปฏบต 49

3. แผนงานการปฏบตงานและขนตอนการด าเนนงาน

3.1 แผนงานปฏบตงาน 62 3.2 รายละเอยดโครงงาน 63 3.3 ขนตอนการด าเนนงานทนกศกษาปฏบตงานหรอโครงงาน 66

4. ผลการด าเนนงานการวเคราะหและสรปผลตางๆ

4.1 ขนตอนและผลการด าเนนงาน 68 4.2 วจารณขอมลโดยเปรยบเทยบผลทไดรบกบวตถประสงคและจดมงหมาย 96

การปฏบตงานหรอการจดท าโครงการ 5. บทสรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการด าเนนโครงงาน 97 5.2 แนวทางการแกไขปญหา 98 5.3 ขอเสนอแนะจากการด าเนนงาน 98

เอกสารอางอง 99 ภาคผนวก

ก. รปแสดงสญลกษณของกลมบรษท Hitachi Chemical 101 ข. รปภาพประกอบ-รปถายท าความสะอาดเครองจกร 101

ประวตผจดท าโครงงาน 102

ช

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 เปรยบเทยบกจกรรม TPM กบการปองกนโรคในคน 29 2.2 คาความปลอดภย 48 2.3 เปนการอธบายถงความหมายและวธการใชไอคอนมมมองตางๆ 53

(View Tools)ทอยบนทลบารมาตรฐาน 2.4 เปนการอธบายถงความหมายและการใชงานสเกตซทลบารของ 54

โปรแกรมSolidWorks 2.4 เปนการอธบายถงความหมายและการใชงานสเกตซทลบารของ 55

โปรแกรมSolidWorks(ตอ) 2.5 เปนการอธบายถงความหมายและการใชงาน Relation ของ 56

โปรแกรมSolidWorks 2.6 การเทยบความยาวระหวางหนวยนว (inch) กบมลลเมตร (millimeter) 60 2.7 ชอเรยกขนาดกระดาษและขนาดกวาง x ยาว 61

3.1 แผนการปฏบตงาน4 เดอน 62 3.1 แผนการปฏบตงาน4 เดอน (ตอ) 63 3.2 กลมตวอยาง 64 3.3 Action plan - QC Story 66 3.3 Action plan - QC Story (ตอ) 67 4.1 ขนตอนการด าเนนงานตามงานทไดรบมอบหมาย 68 4.2 ขนตอนการด าเนนงานตามหลก QC Story 73 4.3 คดแยกประเภทของปญหา 75 4.4 คดเลอกปญหา/หวขอปญหา 76

4.5 ขอมลกอนปรบปรง 79 4.6 ขนตอนการด าเนนงานตามแผน 80 4.7 ตารางแกไขปญหา 82 4.7 ตารางแกไขปญหา(ตอ) 83

ซ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.8 เปรยบเทยบ กอน-หลงปรบปรง 93 4.9 ขอควรปฏบต 95 4.10 มาตรฐานการปฏบต 96 5.1 มาตรการในการปฏบต 98

ฌ

สารบญภาพประกอบ

ภาพท หนา 1.1 บรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ (ประเทศไทย) จ ากด 1 1.2 สถานทตงของสถานประกอบการ 2 1.3 แสดงแผนผงโรงงาน 3 1.4 แผนทแสดงทตงของบรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟโปรดกส 3

(ประเทศไทย) จ ากด 1.5 ภาพแสดงสญลกษณของกลมบรษท Hitachi Chemical 7 1.6 Exterior Parts รถยนต IZUSU 8 1.7 Exterior Parts รถยนต CHEVROLET 8 1.8 Exterior Parts รถยนต Ford 8 1.9 Exterior Parts รถยนตNISSAN 9 1.10 Interior Parts รถยนต NISSAN 9 1.11 กระบวนการผลตของโรงงาน 10 1.12 กระบวนการผลตของโรงงาน2 10 1.13 แผนผงกระบวนการผลต 11 1.14 Polypropylene(PP) 11 1.15 Acrylonitrile-Butadiene-Styrene (ABS) 12 1.16 สวนประกอบของเครอง Injection 12 1.17 ลกษณะการเกดรอยยบ 14 1.18 ลกษณะการเกดรอยประสาน 14 1.19 เครองฉดพลาสตกในโรงงาน1 16 1.20 เครองฉดพลาสตกในโรงงาน2 17 1.21 กระบวนการพนส 18 1.22 การประกอบชนงาน 19 1.23 การตรวจสอบชนงานและการจดเกบ 19 1.24 รางวลทไดรบ 21

ญ

สารบญภาพประกอบ (ตอ) ภาพท หนา 1.25 รางวลVA/VE 21 1.26 แผนผงองคกร 22 1.27 แผนผงแผนก 23 2.1 วงจร PDCA 41 2.2 แผนภาพของการออกแบบทมวงปอนกลบ 43 2.3 แบบจ าลอง 3 มต (ก) แบบ Wireframe และ (ข) แบบ Solid Modeling 48 2.4 หนาตางแรกเมอเปดโปรแกรมSolidWorks 49 2.5 ไฟลทมนามสกลตางๆตามลกษณะการใชงาน 50 2.6 หนาจอตดตอกบผใช 51 2.7 View Tools 51 2.8 ชนงานหรอชนสวนแบบPart ประกอบดวยหลายๆ Features 56 2.9 ชนงานประกอบแบบAssembly ประกอบดวย Parts และSub-assembly 56 2.10 มมมอง 3 มตทนยมในการเขยนแบบ 57 2.11 การเขยนภาพฉาย orthographic แบบมมทหนงและสญลกษณ 58 2.12 การเขยนภาพฉาย orthographic แบบมมทสามและสญลกษณ 58 2.13 ตวอยางภาพฉายorthographicแบบมมทสามทนยมใชส าหรบการเรยนการสอน60 3.1 ภาพแสดงกระบวนการผลต 65 3.2 การไหลผานของเมดพลาสตก 65 3.3 เครองจกร 66 4.1 ตวอยางวดโอ 5 ส 69 4.2 ตวอยางแปลเอกสารไทย-องกฤษ / องกฤษ-ไทย 70 4.3 ตวอยางจดท าสอการสอนอปกรณทใชในการท างานใหกบพนกงานใหม 71 4.4 หมวดหมของปญหา 74 4.5 ความสญเสย 77 4.6 ลกษณะการถอดทอล าเลยง 77 4.7 Layout ทอล าเลยงเมดพลาสตก 78

ฎ

สารบญภาพ (ตอ) ภาพท หนา 4.8 ปายระบทอล าเลยงประจ าเครองจกรแตละเครอง 79 4.9 fish bone 81 4.10 กอนปรบปรง 84 4.11 ขนตอนการออกแบบ 85 4.12 ออกแบบชนสวนท 1: ขอตอตวเมย 88 4.13 ออกแบบชนสวนท 2 : แผนลน 89 4.14 ออกแบบชนสวนท 3: ขอตอตวผ 90 4.15 การท างานรวมกนของชนสวน 91 4.16 หลงปรบปรง 92 4.17 กราฟเปรยบเทยบการสญเสย กอน-หลงปรบปรง ของชดทอล าเลยง1ชด/ ป 94 4.18 ความสญเสยทลดลงหลงท าการปรบปรง 95

1

บทท 1 บทน า

1.1 ชอและทตงสถานประกอบการ

1.1.1 ชอสถานประกอบการ

บรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดกส (ประเทศไทย) จ ากด Hitachi Chemical Automotive Products (Thailand) Co., Ltd.

ภาพท 1.1บรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ (ประเทศไทย) จ ากด

2

1.1.2 สถานทตงของสถานประกอบการ

ทตงบรษท เลขท 60/11 สวนอตสาหกรรมสยามอสเทรน หมท 3 ต าบลมาบยางพร อ าเภอ ปลวกแดง จงหวดระยอง รหสไปรษณย 21140

โทรศพท 03-891-1397-9, 03-889-1193-4 โทรสาร 03-889-1400, 03-889-1180

ภาพท1.2 สถานทตงของสถานประกอบการ

ศนยการออกแบบชนสวนรถยนต

Bangkok Design Center

3

1.1.3พนทสถานประกอบการ - พนททงหมด 51,532.4 ตารางเมตร - พนทโรงงาน 11,940.2 ตารางเมตร

ภาพท 1.3 แสดงแผนผงโรงงาน

ภาพท1.4แผนทแสดงทตงของบรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟโปรดกส (ประเทศไทย) จ ากด

4

1.1.4ความเปนมาของสถานประกอบการ บรษทฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดกส (ประเทศไทย) จ ากดเปนบรษททม การรวมทน

ระหวางบรษทฮตาช เคมคล จ ากด (ประเทศญปน) และบรษท อซซ มอเตอร (ประเทศไทย) จ ากด เมอวนท 27 ธนวาคม พ.ศ. 2538 โดยมงทจะผลตและขายชนสวนรถยนตทท าจากพลาสตก และเรมปฏบตงานในวนท 28 ธนวาคม พ.ศ. 2539 1.1.5รายละเอยดเกยวกบบรษท

บรษทภายใตกลม Hitachi Chemicalเปนทรจกในอตสาหกรรมรถยนต ซงบรษทในกลม Hitachi Chemical จะผลตชนสวนรถยนตจากพลาสตกใหกบรถยนตยหอตาง ๆ ทวโลกโดยมการกระจายกลม ไปจดตงบรษท Hitachi Chemical ทวโลก ไดแก เอเชยอเมรกา ยโรป

กลมบรษท Hitachi Chemical ไดก าหนดมาตรฐานในการท ากจกรรมของตาง ๆ ตงแต ป พ.ศ. 2526 เพอจะปลกฝงจรยธรรมอนดภายในองคกรภายใตปรชญาพนฐานทวา “เราเขาใจอยางลกซงวาบรษทของเราเปนสวนหนงของสงคม และเราจะท างานอยางเตมทเพอสงคมทมคณภาพชวตทดอยางแทจรง ในฐานะประชาชน คนหนงในสงคมเราสญญาวาจะท างานอยางยตธรรมและโปรงใสโดย จะค านงถงสงแวดลอม และเราจะมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ทจะกอใหเกดประโยชนแกสงคม” ซงในแถบเอเชยทประเทศไทย ถอเปน กลม Hitachi Chemical ทมชอเสยง และผลตสนคาคณภาพใหกบบรษทประกอบรถยนตหลายแหง 1.1.6วสยทศน

วสยทศนคอสนบสนนสงคมโดยการพฒนาเทคโนโลย และผลตภณฑใหดทสด โดยการรวมและดดแปลงวตถดบทมคณภาพสงและเทคโนโลยการผลต บรษทฮตาชเคมคลออโตโมทฟ โปรดกส (ประเทศไทย)จ ากด มความมงหมายทจะจดหาเทคโนโลยผลตภณฑ และบรการทมคณภาพสง เพอชวตทดกวาของมนษยและสงคม 1.1.7 ปรชญา

เราจะเปนผผลตสนคาดานวศวกรรมระดบโลก (We Will be a Global Plastic Engineering Company)

5

1.1.8สโลแกนHCAT ประจ าป 2556 ขบเคลอนสอนาคตทย งยนโดยการสรางนวตกรรมและการท างานเปนทม (Drive for a

Sustainable Future by Innovation and Teamwork) 1.1.9 นโยบายคณภาพสงแวดลอมความปลอดภยและอาชวอนามย

HCAT ด าเนนธรกจผลตผลตภณฑขนรปตบแตงภายในและภายนอกของรถยนต โดยมงมนทจะด าเนนการ เพอผลตผลตภณฑทสรางความพงพอใจใหแกลกคาและรกษาสงแวดลอมใหย งยนเพอแสดงความรบผดชอบตอลกคา สงแวดลอมและสงคม รวมทงใหมการปรบปรงอยางตอเนอง อกทงถอวา คณภาพ สงแวดลอม ความปลอดภยและอาชวอนามยเปนความรบผดชอบของพนกงานทกคนโดยมนโยบาย ดงน

- มงมนทจะด าเนนการใหสอดคลองกบนโยบายของบรษท ฮตาช เคมคล จ ากด ประเทศญปน รวมทงปฏบตตามขอก าหนดกฎหมายดานสงแวดลอมและความปลอดภยอยางเครงครด

- มงมนทจะปรบปรงกระบวนการผลตเพอผลตสนคาทมคณภาพและสรางความพงพอใจใหแกลกคา - มงมนทจะด าเนนกจกรรมของบรษทใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด - มงมนทจะด าเนนกจกรรมดานความปลอดภยและอาชวอนามยอยางตอเนอง - มงมนทจะพฒนาบคลากรใหเกดความร และความตระหนกทางดานคณภาพ สงแวดลอม ความปลอดภย และอาชวอนามย

1.1.10นโยบายดานความรบผดชอบของผประกอบการอตสาหกรรมตอสงคม (CSR) ของกลมบรษทฮตาช เคมคล

บนพนฐานของวสยทศนของกลมบรษท เราไดก าหนดนโยบายดาน ความรบผดชอบของผประกอบการอตสาหกรรมตอสงคม (CSR) ของกลมบรษท ฮตาช เคมคล ในเดอนมนาคม 2548 เพอทจะสงเสรมการรบผดชอบตอสงคม (CSR)

- ขอตกลงดานการรบผดชอบตอสงคม (CSR) กลมบรษท ฮตาช เคมคล รวมไปถงผบรหาร และ พนกงานทกคน ตระหนกในความ

รบผดชอบของผประกอบการอตสาหกรรมตอสงคม (CSR) วาเปนสวนส าคญของกจกรรมในกลมบรษท และไดรบมอบหมายใหด าเนนการดานความรบผดชอบตอสงคมใหสอดคลองกบนโยบายดานความรบผดชอบของผประกอบการอตสาหกรรมตอสงคม (CSR) เพอการพฒนาสงคมและธรกจอยางย งยน

6

- การสนบสนนสงคมผานการด าเนนธรกจของกลมบรษท กลมบรษท ฮตาช เคมคล จะสนบสนนการสรางสงคมทเจรญรงเรองและสดใสใหเกดขน

จรงโดยการมอบสนคาทปลอดภย มคณภาพ และบรการทดผานการด าเนนกจกรรมทางธรกจบนพนฐานงานวจย เทคโนโลย และการพฒนาผลตภณฑทเหนอกวา - การเปดเผยขอมลและพนธะสญญาของผมสวนไดสวนเสย

กลมบรษท ฮตาช เคมคล จะเปดเผยขอมลตามกฎหมายอยางความโปรงใส เพอทจะคงไวและพฒนาความสมพนธ ความไววางใจกบกลมผมสวนไดสวนเสย และตอบสนองตอกลมคนดงกลาว ดวยการสอสารทหลากหลาย - จรยธรรมกลมบรษท และสทธมนษยชน

กลมบรษท ฮตาช เคมคล รบประกนไดวาธรกจตางๆ ไดอยบนพนฐานของหลกความเปนธรรมและความจรงใจ ด าเนนการดวยความเคารพสทธมนษยชนอยางสงสด และด าเนนธรกจตามมาตรฐานดานจรยธรรมของกลมบรษท ซงอยในสภาพแวดลอมทรวมความหลากหลายทางดานวฒนธรรม ศลธรรม จรยธรรม และระบบกฎหมายใหสงอยางตอเนอง

- การอนรกษพลงงาน กลมบรษท ฮตาช เคมคล มงมนทจะท าใหเกดรอยเทาทางนเวศนนอยทสด และ จะใช

ทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด เพอทจะพฒนาสงคมทซงเปนอนหนงอนเดยวกบสงแวดลอม ใหย งยน - กจกรรมของพนกงานในกลมบรษท

กลมบรษท ฮตาช เคมคล จะสงเสรมกจกรรมสนบสนนสงคมประหนงกบพนกงานในกลมบรษท เพอทจะสรางสงคมทดขนใหเกดขนจรง - สภาพแวดลอมในการท างาน

กลมบรษท ฮตาช เคมคล จะพยายามทกว ถทาง ทจะสรางความพงพอใจและสภาพแวดลอมในการท างานทดแกพนกงานทกคนและสนบสนนใหพนกงานพฒนาตนเองและแสดงความรความสามารถของตนเองอยางเตมทผานงานทรบผดชอบ - ความรบผดชอบตอหนสวนทางธรกจ

กลมบรษท ฮตาช เคมคล จะสรางทกความพากเพยรอตสาหะทจะสงเสรมการด าเนนธรกจอยางเปนธรรมและไมเกดความเสยหายในกลมของหนสวนทางธรกจของกลมบรษท โดยการสงเสรมสามญส านกดานการรบผดชอบตอสงคม

7

1.1.11ผถอหน (Share Holders) บรษท ฮตาช เคมคล จ ากด (51%) และบรษท อซซ มอเตอร (ประเทศไทย) จ ากด(49%)

1.1.12ทนจดทะเบยน(Capital)

166,000,000 บาท

ภาพท1.5 ภาพแสดงสญลกษณของกลมบรษท Hitachi Chemical

1.2 ลกษณะของสถานประกอบการหรอการใหบรการหลกขององคกร 1.2.1ลกษณะการประกอบธรกจผลตและจ าหนายชนสวนยานพาหนะทท าจากพลาสตก - การฉดขนรป (Injection Molding) - ระบบการพนส (Painting System) 1.2.2ผลตภณฑ(Products)

บรษทจะผลตงานทเปนพลาสตกและเปนชนสวนเกยวกบรถยนตทงหมด ซงจะแบงออกตามลกษณะต าแหนงทตดตงสามารถแบงได 2 ประเภท คอ 1.2.2.1อปกรณภายนอกรถ (Exteriors)ไดแก กระจงหนา (grille radiator), กนชนหนา (Front bumper), กนชนหลง (rear bumper) ,บลจ (bulge) , ควลอ (flare) เปนตน

8

ภาพท1.6 Exterior Parts รถยนต IZUSU

ภาพท 1.7Exterior Parts รถยนต CHEVROLET

ภาพท 1.8 Exterior Parts รถยนต Ford

9

ภาพท 1.9Exterior Parts รถยนตNISSAN

1.2.2.2อปกรณภายในรถ(Interiors) ไดแก Panel Instrument, Leather console Box , Rear Door , Front Door เปนตน

ภาพท 1.10Interior Parts รถยนต NISSAN

10

1.2.3 กระบวนการผลต

การผลตผลตภณฑขนรปตกแตงภายในและภายนอกของรถยนต แบงการผลตออกเปน 2 โรงงาน ดงตอไปน

ภาพท 1.11 กระบวนการผลตของโรงงาน

ภาพท1.12 กระบวนการผลตของโรงงาน2

11

CH2 CH2

CH3

n

1.2.3.1 แผนผงกระบวนการผลต

ภาพท 1.13 แผนผงกระบวนการผลต

1.2.3.2 การฉดขนรปงานพลาสตก (Injection) ในกระบวนการน จะเรมต งแตรบเมดพลาสตกจากลกคา จากนนน าไปใสในชองเมด

พลาสตก เครองจกรจะท าการดดเมดพลาสตกผานเครองท าความรอนท าใหเมดพลาสตกละลาย แลวเครองจกรจะฉดพลาสตกเขาแมพมพ แลวไดชนงานออกมาโดยวตถดบทใชในกระบวนการฉดขนรป คอ เมดพลาสตก (Rawmaterial) ซงสวนใหญทใชในการฉดม 2 ชนด คอ เมดพลาสตก Polypropylene(PP) กบ Acrylonitrile-Butadiene-Styrene (ABS)

Final Inspection

Painting

Injection

Assembly

12

ภาพท1.14Polypropylene(PP)

ภาพท1.15Acrylonitrile-Butadiene-Styrene (ABS)

1.2.3.2.1สวนประกอบของเครองInjection Molding 1.ฐานเครองฉด (Base) ท าหนาทคอยรบน าหนกของชดฉด และชดปด-เปดแมพมพ

นอกจากนยงท าหนาทยดตดอปกรณไฮดรอลกทงหมดในเครอง และยงท าหนาทเปนถงน ามนไฮดรอลก โดยสวนใหญแลว Base จะท าดวยเหลกเหนยวเพอความแขงแรงและสามารถรบน าหนกมากๆไดด

2.ชดปด-เปดแมพมพ (Clamping Unit) ท าหนาทยดแมพมพทงสองสวน เลอนปด-เปดแมพมพใหแขงแรงในการปดแมพมพ, หลอเยนชนงานฉดพลาสตก และปลดชนงานออกจากแมพมพ Clamping Unit จะประกอบไปดวยแผนยดแมพมพซงมสวนทเคลอนทและอยกบท เพลาน าเลอน ระบบขบเคลอนปด-เปด แมพมพ และแผนยดระบบขบเคลอน

ภาพท1.16 สวนประกอบของเครอง Injection

3.ชดฉด (Injection Unit) ประกอบไปดวย

Hydraulic

Resin ทผานการอบแหงแลว Mold

Hot runner

Co

olin

g

Resinทหลอมเหลว

แลว

13

- ระบบไฮดรอลก (Hydraulic System) จะคอยควบคมการสงการเครองตางๆใหท างาน ซงจะมตวควบคมอยหลายตวเพอใหอณหภมและความดนเปนไปตามมาตรฐาน

- กรวยเตมพลาสตก (Hopper) มลกษณะเปนกรวยขนาดใหญ ใชบรรจเมดพลาสตกและสารเตมแตง เพอปอนเขาเครองฉดพลาสตก

- สกร(Screw) มลกษณะเปนเกลยวหยาบ หมนปอนสวนผสมของพลาสตกใหเคลอนทเขาสกระบอกฉด สามารถเคลอนถอยหลงและดนกลบ เพอเพมแรงดนใหพลาสตกหลอมเหลวไหลเขาสแมพมพ

- กระบอกฉด(Barrel) ท าหนาทหลอมเหลวพลาสตก ซงจะประกอบไปดวยแผนความรอน(Heater)และสรางแรงดนเพอฉดพลาสตกหลอมเหลวเขาสแมพมพ

- หวฉด(Nozzle) เปนสวนตอปลายกระบอกฉดพลาสตกเขากบชองทางไหลของพลาสตก ท าหนาทในการฉดในแมพมพ หวฉดมรขนาดเลกเพอใหพลาสตกหลอมเหลวไหลผานเขาสชองวางในแมพมพดวยความรวดเรว

1.2.3.2.2 การฉดพลาสตกของเครองฉด

- การฉดชวงแรก (First injection) เปนชวงฉดน าพลาสตกเขาสแมพมพ หรอชวงฉดเตมเตม(filling) เปนชวงเรมตนของเกลยวหนอนเรมดนน าพลาสตกเขาสเบาพมพ

- การฉดย า (Holding injection) เปนชวงฉดย าหรอฉดแช ชวงนจะเปนชวงทมความส าคญในการเปลยนจงหวะการฉดเปนการฉดย า (change-over หรอ switch over) ซงน าพลาสตกจะเขาไปเตมเตมอกใหชนงานมความหนาแนนพอ

1.2.3.2.3ประเภทของเสยเนองจากการฉด (Defect)

1. ชนงานฉดไมเตม (Short Shot) ขนอยกบปรมาตรระยะการฉดและเกดจากความรอนทใชในการหลอมเหลวเมดพลาสตกไมมากพอหรอheater เกดการช ารดท าใหความดนลดลงเมอเวลาทใชในการฉดเทาเดมสงผลใหชนงานทไดไมเตม

2. รอยยบ(Sink Marks)สาเหตหลกมาจากการหดตวของชนงาน(Shrinkage)ในขณะทเยนตวในแมพมพฉดโดยเฉพาะชนงานทมความหนามาก

14

ภาพท1.17ลกษณะการเกดรอยยบ

3. ชนงานตดภายในแมพมพ(Part Stacking)สาเหตมาจากสวนแมพมพฉดและการปรบตงคาพารามเตอรในการฉดทไมเหมาะสม

4. ครบ(Flash)เกดทต าแหนงรอยประกบของแมพมพ(Parting Line)หรออาจเกดทบรเวณดานหลงชนงานทต าแหนงรอยกระทง(Ejector Marks)

5. รอยเชอมประสาน(Weld Lines)เกดจากการทพลาสตกหลอมเหลวไหลมาบรรจบกนภายในแมพมพฉด ซงมสาเหตมาจากการทโพรงแมพมพมทางเขามากกวา 1 ต าแหนงและ/หรอชนงานมความซบซอนหรอชนงานมความหนาผนงทแตกตางกนมาก

ภาพท1.18ลกษณะการเกดรอยประสาน

6. รอยพน(Jetting)มสาเหตมาจากความเรวในการไหลของพลาสตกหลอมเหลวทสงเกนไป เมอเขาสโพรงแมพมพ สงผลใหพลาสตกหลอมเหลวไมสามารถไหลตดทผนงของโพรงแมพมพฉด

15

7. รอยพพอง(Blister)มสาเหตหลกมาจากการทอากาศหรอแกส(เกดจากการสลายตวของความชนภายในเมดพลาสตก)ไมสามารถออกจากแมพมพฉดไดทนในจงหวะฉดขนรป

8. โพรงอากาศ(Voids/Bubbles)มสาเหตจากการหดตว(Shrinkage)ของช นแกนกลางภายในชนงาน(Core Layer) ในชวงระหวางการเยนตวภายในแมพมพฉด

9. รอยประกายเงน(Silver Streaks)มสาเหตหลกมาจากความชน(Moisture)ภายในเมดพลาสตกทท าการฉดขนรป

10. รอยไหม(Burn Marks)มสาเหตมาจากการทอากาศหรอแกสทอยในโพรงแมพมพถกพลาสตกหลอมเหลวอดดวยความดนทสงมากจนเกดความรอนสงถงประมาณ 800-1000ºC

11. การปนเปอนบนผวของชนงาน(Contamination)โดยทวไปแลวมหลายสาเหตซงมาจากการควบคมกระบวนการผลตทไมเหมาะสม รวมถงการลางสกร

12. รอยฝาบรเวณใกลทางเขา(Blush Marks)มสาเหตมาจากความเรวในการฉดทสงเกนไปหรอทางเขาทมขนาดเลกเกนไป ท าใหพลาสตกหลอมเหลวไมสามารถไหลตดทบรเวณผนงของแมพมพ

13. ชนงานหดตว(Shrinkage)ขนอยกบชนดโครงสรางของพลาสตก 14. ชนงานบดเบยว(Distortion)มสาเหตมาจากการหดตวของชนงานทไมเทากนในทก

ทศทางเนองจากอตราการเยนตวของชนงานภายในแมพมพฉดทไมสม าเสมอ 15. ฯลฯ

1.2.3.2.4 เครองจกร ภายในบรษทมโรงงานฉดขนรปงานพลาสตก 2 โรงงาน คอ โรงงานท 1และ โรงงานท 2

ซงในแตละโรงงานจะมเครองฉดพลาสตกอยดวยกน ดงน โรงงานท 1 มเครองฉดพลาสตกทงหมด 9 เครอง คอ

เครองฉดขนาด 350ตน 4 เครอง เครองฉดขนาด1600 ตน 4เครอง เครองฉดขนาด 2000 ตน 1 เครอง

16

ภาพท1.19 เครองฉดพลาสตกในโรงงาน1

โรงงานท 2มเครองฉดพลาสตกทงหมด 5 เครอง คอ เครองฉดพลาสตกขนาด 3500 ตน 1 เครอง เครองฉดพลาสตกขนาด 2500 ตน 1 เครอง เครองฉดพลาสตกขนาด 1050 ตน 2 เครอง เครองฉดพลาสตกขนาด 850 ตน 1 เครอง

1600 Ton Injection Machine


350Ton Injection Machine

17

\

ภาพท1.20 เครองฉดพลาสตกในโรงงาน2





18

1.2.3.3การพนส (Painting) เปนกระบวนการทน าชนงานจากแผนก Injection หรองานจากภายนอกมาท าการพนสตามแบบทลกคาไดก าหนดมา ชนสวนพลาสตกจะถกน ามาเขากระบวนการพนส กระบวนการพนสจะประกอบดวยกระบวนการตางๆ ดงแผนผงตอไปน

Process flow of Bumper booth

ภาพท 1.21 กระบวนการพนส

1.2.3.4การประกอบชนงาน (Assembly) เปนกระบวนการประกอบชนงานทไดมาจากแผนก Injection และงานจากภายนอกโดยม

การแบงแยกเปนสวนงานตามลกษณะของผลตภณฑ ดงน - Instrument Panel - Door Trim - Rear Door

Loading Antistatic clean Paint primer

Paint base 1 Paint base 2 Paint base 3

Paint clear Baking 80◦C/45min

19

- Meter Cluster - Fin back door

ภาพท 1.22 การประกอบชนงาน

ในกระบวนการนจะท าหนาทประกอบชนสวนตามรปแบบทก าหนด เชน ภายหลงจากการฉดสวนของPanelจะน าไปประกอบกบคลปและนอตซงเปนชนสวนทรบมาจากSupplier

1.2.3.5 การตรวจสอบชนงานและการจดเกบ (Final Inspection)

เปนการตรวจสอบสภาพชนงานวาอยในความเรยบรอยหรอไม มจดบกพรองตรงไหนกอนทจะท าการจกเกบเขาคลงสนคาและจ าหนายใหลกคาตอไป

ภาพท 1.23การตรวจสอบชนงานและการจดเกบ

20

1.2.4ลกคาหลก(Main Customer) 1.2.5 มาตรฐานบรหารคณภาพ 1.2.5.1ระบบจดการ

1998 : ISO 9000 1999 : QS 9000 2000 : ISO 14001: 1999 2004 : ISO/TS 16949 2006 : ISO 14001: 2004 , OHSAS 18001: 1999 2009 : OHSAS18001:2007

1.2.5.2รางวลทไดรบ ปทไดรบรางวล รางวลทไดรบ 2001 Certificate of White Factory Project 2004 VA/VE Award (Customer’s award) 2005 White Factory Project: Level 3

Nice, Clean, Safety and Good Environment Award (3rd) 2006 To Be Number One Club Award (1st): ProvincialLevel

To Be Number One Club Award (1st): Government Zone Level Honorary Award and Certificate of Anti-Drug LearningCenter

2007 Honorary Shield: Outstanding Organizationin PromotingandManaging on Drug Problem Resolution

Isuzu motors Co., (Thailand) Ltd.

General Motors (Thailand) Ltd.

Auto Alliances Thailand Co., Ltd.

Siam Nissan Automobile Co., Ltd.

21

2008 Environmental Good Governance Certificate 2010 Q1 Award: A Ford and Mazda Joint venture 2011 Zero PPM Award (Nissan Japan)Outstanding Organization in

Logistics Green Curtain Award

ภาพท 1.24รางวลทไดรบ ภาพท 1.25รางวลVA/VE

1.2.6 สโลแกนHCAT ประจ าป 2013 ขบเคลอนสอนาคตทย งยนโดยการสรางนวตกรรมและการท างานเปนทม (Drive for a Sustainable Future by Innovation and teamwork) 1.2.7 ปรชญาการท างานของHCAT เราจะเปนผผลตสนคาดานวศวกรรมพลาสตกระดบโลก (We will a Global Plastic Engineering Company)

1.3 รปแบบการจดการองคกรและการบรหารองคกร 1.3.1 บคลากร (Employees)

พนกงานทงหมดม 615 คน แบงเปน - ชาย จ านวน 353 คน - หญง จ านวน 262 คน - พนกงานประจ า จ านวน 593 คน - พนกงานชวคราว จ านวน 22 คน

22

1.3.2แผนผงองคกร

1.3.3แผนผงแผนกTPM Activity

ภาพท 1.27แผนผงแผนก

ภาพท 1.26 แผนผงองคกร

23

1.3.4 สวสดการพนกงาน 1.3.4.1คาอาหารส าหรบพนกงานทท างานลวงเวลาในวนท างานปกต

ส าหรบพนกงานทท างานลวงเวลาในวนท างานปกตเปนจ านวน 3 ชวโมงขนไปตอวนจะไดรบคาอาหาร 20 บาทตอวน

1.3.4.2คาอาหารเยนในวนหยด ส าหรบพนกงานทปฏบตงานในวนหยดประจ าสปดาหหรอวนหยดประเพณตามทบรษทก าหนดเปนจ านวน 11ชวโมงขนไปตอวน ตงแต 08.00-20.20 น. เปนตนไป จะไดรบคาอาหารเยน 20 บาทตอวน 1.3.4.3เงนชวยเหลอคาเชาบาน ส าหรบพนกงานทกคน ยกเวนพนกงานทเรมงานใหมหรอพนสภาพการเปนพนกงาน ตงแตวนท 21 ของเดอนกอนถงวนท 20 ของเดอนปจจบนจะไดรบเงนชวยเหลอ 1,000 บาทตอเดอน 1.3.4.4เงนชวยเหลอคาทองเทยว คนละ 1,000 บาท 1.3.4.5เงนชวยเหลอคารกษาพยาบาล (พนกงานและครอบครว) วงเงนในการเบกคารกษาพยาบาลส าหรบพนกงานและครอบครว รวม 30,000 บาท/ป 1.3.4.6รถรบ-สงปรบอากาศ 1.3.4.7เบยขยน 1.3.4.8ชดพนกงาน

24

1.3.4.6 เวลาท างานและเวลาหยดพก ตงแตวนจนทรถงวนศกร (ยกเวนบางสปดาหทมการปฏบตงานในวนเสาร)

- กะกลางวน เวลาท างาน 08.00-17.00 น. พกเบรคชวงแรก 10.00-10.00 น. พกเบรคชวงสอง 12.00-13.00 น. พกเบรคชวงสาม 15.00-15.10 น.

- กะกลางคน เวลาท างาน 20.00-05.00 น. พกเบรคชวงแรก 22.00-22.10 น. พกเบรคชวงสอง 00.00-01.00 น.

พกเบรคชวงสาม 03.00-03.10 น.

1.4ต าแหนง พนกงาน Total Productive maintenance(TPM) และTotal Production Management คอ กจกรรมกรรมการปรบปรงศกยภาพของบรษทซงทกคนมสวนรวมเพอเพมประสทธภาพของเครองจกร-อปกรณ เพมประสทธภาพของระบบการผลตท งหมดสระดบสงสด พฒนาผลการด าเนนการของบรษทใหดขนและบรหารจดการแบบมสวนรวมวางแผน

1.4.1งานทไดรบมอบหมายคอ จดท าวดโอการท า 5ส.ของแตละกลม/แผนกในโรงงาน, แปลแผนพบไทย-องกฤษ, จดท าสอการสอนอปกรณทใชในการท างานใหกบพนกงานใหม, ท าkaizenขอตอทอล าเลยงเมดพลาสตกโดยการหาปญหาทท าใหเมดพลาสตกหลนและท าการออกแบบใหมเพอลดปรมาณการสญเสยเมดพลาสตก สงทไดท า คอ

1.4.1.1ท าวดโอ5ส. 1.4.1.2แปลเอกสารไทย-องกฤษองกฤษ-ไทย 1.4.1.3ท าสอการสอนอปกรณทใชในการท างาน 1.4.1.4ออกแบบขอตอทอล าเลยงเมดพลาสตก

25

1.4.2วตถประสงคในการฝกงาน 1.4.2.1เพอพฒนาความสามารถและเพมประสบการณในการท างานจรง 1.4.2.2ไดพบเหนปญหาตางๆทแทจรงของสถานประกอบการและการแกปญหาเฉพาะหนา 1.4.2.3ศกษา เรยนรเรองการจดการบรหารงาน การปฏบตงานของแผนกตางๆในสถาน

ประกอบการ 1.4.2.4เพอใหมความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย 1.4.2.5เพอศกษาประสบการณในการท างานจรงทงในและนอกสาขาทเรยน 1.4.2.6เพอศกษากระบวนการและระบบตางๆของการท างานทงคนและเครองจกร 1.4.2.7เพอจะไดน าความรในสถานทฝกงานไปใชกบการท างานจรงตอไป

1.5พนกงานทปรกษา และต าแหนงงานของพนกงานทปรกษา 1.5.1 พนกงานทปรกษา นาย เจษฎา บญรอด 1.5.2 ต าแหนงงานของพนกงานทปรกษา Chief / TPM Activity Division

1.6 ระยะเวลาทปฏบตงาน - เรมการปฏบตงาน 28 ตลาคม พ.ศ.2556 - สนสดการปฏบตงาน 9 มนาคม พ.ศ.2557 - ระยะเวลาในการปฏบตงานทงสน 18 สปดาห

26

1.7ทมาและความส าคญของปญหา 1.7.1ทมาของปญหา

ทกธรกจ 'ตนทน' คอปจจยส าคญทสดในการประกอบการและด ารงกจการใหอยตอไป และดวยการแขงขนทางธรกจอตสาหกรรมยานยนตททวความรนแรงขนทกป การท าใหเกดตนทนต าสด จงเปนสวนส าคญทจะท าใหธรกจอยรอด

การลดตนทนการผลต จงเปนทางเลอกหนง ทหลายๆสถานประกอบการเลอกใช ไมวาจะเปนการตอรองตนทนจากคคา , การลดตนทนการขนสง , การลดตนทนการจดเกบ หรอการท ากจกรรมตางๆ ทไมท าใหเกดตนทนสญเปลาดวยเหตน กจกรรม TPM จงมสวนส าคญในการชวยลดตนทน จากความสญเสยนานาประการ ดวยการด าเนนการตามรปแบบของ TPM อยางเปนระบบ ระเบยบ และมคณภาพ

ในการท าใหบรษทมผลก าไรมากขน ถงแมวาจะมยอดการผลตสนคาหรอบรการเทาเดมกตาม แตกเปนวธหนงทชวยเพมความสามารถในการแขงขนในธรกจได วธการลดตนทนเปนวธการทชวยเพมผลก าไรในทดทสดและเปนผลดตอการเจรญเตบโตขององคกรในระยะยาว

1.7.2ความส าคญของปญหา จากการศกษาปญหา พบวาขบวนการล าเลยงเมดพลาสตก เปนสวนส าคญในการท าใหเกดการสญเสยวตถดบ ซงมผลโดยตรงตอตนทน การสญเสยตนทนสญเปลาเปนการสญเสยทไมควรเกดขน ดวยต าแหนงงานทไดรบคอ TPM และ 5ส. ซงม KAIZEN เปนพนฐานหลกKaizen เปนแนวคดทจะชวยรกษามาตรฐานทมอยเดม (Maintain) และปรบปรงใหดยงขน(Improvement) หากขาดซงแนวคดนแลว มาตรฐานทมอยเดมกจะคอยๆ ลดลง

1.8 วตถประสงคหรอจดมงหมายของโครงงาน 1.8.1 เพอลดการสญเสยตนทน จากการรวงหลนของเมดพลาสตก 1.8.2 เพอพฒนาทกษะการใชโปรแกรมเขยนแบบ Solidwork ในการแกไขปญหา

1.9ผลทคาดวาจะไดรบจากการปฏบตงานหรอโครงงานทไดรบมอบหมาย 1.9.1สามารถลดตนทนจากการรวงหลนของเมดพลาสตกไดไมต ากวา 50% 1.9.4สามารถใชโปรแกรม Solidwork ไดช านาญมากขน ในการปรบปรงคณภาพ เพอลดของเสย

27

1.10 นยามศพทเฉพาะ

1. TPM : Total Productive maintenance หรอTotal Production Management (การบ ารงรกษาทวผลททกคนมสวนรวม)

2. kaizen : เปนศพทภาษาญปนแปลวา “การปรบปรง (improvement) 3. 5 ส. : สะสาง,สะดวก, สะอาด, สขลกษณะ,สรางนสย 4. TOYOTOP-E : สายล าเลยงเมดกนไฟฟาสถตย 5. Maintain : การบ ารงรกษา 6. Injection : กระบวนการฉดขนรปพลาสตก 7. Inspection : กระบวนการตรวจเชคชนงานใหไดคณภาพตามมาตรฐาน 8. Plating : กระบวนการชบโครเมยม 9. Assembly : กระบวนการประกอบชนงาน 10. F/G : ชนงานส าเรจรป

28

บทท2 ทฤษฎและเทคโนโลยทใชในการปฏบตงาน

การแกไขปญหาการรวงหลนของเมดพลาสตกโดยการออกแบบขอตอทอล าเลยงหรอเรยก

อกอยางหนงวาอปกรณชด TOYOTOB-E FITTING ซงส าหรบบทนจะแสดงเนอหา 2 สวนหลกๆคอทฤษฎและเทคโนโลยทใชในการปฏบตงาน

2.1 ทฤษฎ

2.1.1 TPM (Total productive maintenance) TPM เปนนวตกรรมเชงระบบ คดคนและพฒนาโดยยกษใหญทางอตสาหกรรมคอประเทศ

ญปนนนเอง จดเรมตนของระบบน มาจากการน าแนวคด preventive maintenance จากอเมรกาเขามาในประเทศญปนในป 1951 Preventive maintenance เปนแนวคดทคนงานเปนผใชเครองมอในการผลตงาน และมทมบ ารงรกษาเครองมอเปนผดแลเครองมอ แตในชวงตอมา เทคโนโลยมความเจรญเตบโตรวดเรวอยางมาก เครองมอตางๆ เครองอตโนมตมากขน รวมทงมการใชเครองมอแทนคนมากขน การใชทมงานบ ารงรกษา ไมสามารถรองรบการเปลยนแปลงนได จงเกดแนวคด วาผใชเครอง (operators) ควรจะมสวนในการบ ารงรกษาเครองมอ และเปนการท าในการท างานประจ าวน

กจกรรม TPM เปนกจกรรมบ ารงรกษาเครองมออปกรณในอตสาหกรรมการผลต มเปาหมายเพอเพมผลผลตสงสดขณะเดยวกเพมขวญก าลงใจและความพงพอใจในงานของคนท างาน กจกรรม TPM ยดแนวคดหลก 2 อยางคอ

1. การลดและปองกนการสญเสยทกประเภท และ 2. ตองเปนกจกรรมททกหนวย ทกฝายในองคกร และบคคลทกระดบมสวนรวม

เปาหมายของระบบ TPM Zero breakdowns

Zero accident Zero defects (ในบางบรษท อาจตงเปาหมายเพมเตม เชน zero complaint)

29

ลดความสญเสย หวใจหลกของ TPM TPM มองเรองการสญเสย เปนปญหา ตวอยางทเหนชดเจน เชน การสญเสยจากการรอ เชน

เครองตองรอซอม ท าใหชะงก ความสญเสย แบงเปนหมวดใหญ 3 หมวด รวม 16 ขอยอย ดงน A: ความสญเสยทเปนอปสรรคตอความสามารถในการท างานของเครองจกร/อปกรณ 1. เครองเสย ท าใหตองหยดท างาน กระบวนการหยดชะงก (breakdown loss) 2. สญเสยจากการ set up หรอปรบเครอง (setup/adjustment loss) 3. สญเสยจากการขดของของเครองมอ (cutting blade loss) 4. สญเสยจากการขดของในกระบวนการ (speed loss) 5. สญเสยจากเครองผดปกต และท าใหตองหยดแกไขระยะหนง (minor stoppage) 6. สญเสยจากความเสอมสภาพของเครองมอ (speed loss) 7. สญเสยจากการท างานผดปกตของเครองมอ (defect/rework loss) 8. สญเสยจากการท าซ า ตรวจซ า B: ความสญเสยทเปนอปสรรคตอประสทธภาพของการท างานของคน 9. สญเสยจากการบรหารจดการ เชน การรอเซนต รอเบก 10. สญเสยจากการเคลอนไหว (motion loss) 11. สญเสยจากการวางสายการผลต/การบรการ (line organization loss) 12. สญเสยจากการไมน าระบบอตโนมต หรอเทคโนโลยมาใช ในระบบขนสง (logistic loss) 13. สญเสยจากการตรวจวด และการปรบ (measurement& adjustment loss) C: ความสญเสยทเปนอปสรรคตอการเพมประสทธภาพการใชทรพยากรตอหนวย 14. สญเสยของผลทควรจะได (yield) 15. สญเสยจากการใชพลงงาน 16. สญเสยจากการคาใชจายตางๆ ตารางท 2.1 เปรยบเทยบกจกรรม TPM กบการปองกนโรคในคน

Preventive medicine Preventive maintenance ดแลสขภาพประจ าวน ตรวจสขภาพตามเวลา

เขารบการรกษาเมอมอาการ

ตรวจบ ารงรกษาประจ าวน ตรวจสภาพตามเวลา

ท าการซอมเมอมปญหา

30

8 เสาหลกของกจกรรม TPM ไดแก 1. การจดการความปลอดภยและสภาพแวดลอมในการท างาน (Safety Health and Work

Place Hygiene Management) ความปลอดภยเปนกจกรรม ทตองใหความส าคญมากทสด เพราะหากมการท างาน ทมอนตรายมาก จะมผล ตอก าด าเนนกจกรรมอนตามมา ลองคดดวา จะเปนอยางไร หากเรมท ากจกรรมแลว เกดอบตเหตขนกบพนกงาน พนกงานทานอนๆจะคดอยางไร คงไมไดคดในแงดอยางแนนนอน

2.การบ ารงรกษาดวยตนเอง (Autonomous Maintenance) เปนกจกรรมหลก ทเปนเอกลกษณของ TPM หลกการของการบ ารงรกษา หากมองผวเผน อาจมองวาเปนเพยง การเปลยนพนกงานเดนเครอง ใหเปนผทสามารถ ตรวจสอบเครองจกรได แตแททจรงแลวไมใชเทานน แตเปนการเปลยนแปลงสภาพ การเปนเจาของ จากทเครองจกรของโรงงาน เปนเครองจกรของฉน เครองจกรนเปนเครองจกร ทตองไมมความเสอมสภาพ เปนเครองจกรทไมผลตของเสยเปนเครองจกรทไมเสย นนคอหวใจของการบ ารงรกษาดวยตนเองการท าการบ ารงรกษาดวยตนเอง

3.การวางแผนการบ ารงรกษา (Planned Maintenance) ตองท าการวางแผนการบ ารงรกษาใหกบ เครองจกรเพอใหเครองจกรไมเสย ตองท าใหคาใชจายในการบ ารงรกษาต าทสด

4.การใหการศกษา และฝกอบรม (Training and Education) ถาตองการเครองจกรทมประสทธภาพสง เราสามารถทจะหาซอ เขามาตดตงกใชงานได หากตองการระบบการควบคมการผลตทด กสามารถหาไดจากโปรแกรมคอมพวเตอร ชวยในการบรหารจดการได แตเราไมสามารถรกษาสงตางๆ เหลานไวได หากเราไมมคนทมความสามารถ ดงนนเราจงตองท าการพฒนาคน ใหมความสามารถ และรกในการปรบปรงงานอยตลอดเวลาหวใจของการพฒนาคน คอการใหความร การใหความร ตองเปนการใหความรทตองการ ในเวลาทตองใชความรนนๆ

5.การปรบปรงเฉพาะเรอง (Focus Improvement, Kobetsu Kaizen) กจกรรมทมหนาทเพอลดความสญเสยทเกดขนทง 16 ประการใหเปน ศนย โดยการใชเครองมอตางๆ ไปท าการวเคราะหหาทางแกไข และปองกนการกลบมาของปญหา เครองมอทใชในกจกรรมนคอ 5W+1H, การวเคราะห Why-Why, QC 7 Tools, การวเคราะห P-M, QCC เปนตน การเลอกใชเครองมอตางๆ ขนอยกบความซบซอนของปญหา เหมอนกบการรบยาใหตรงกบโรคนนเอง ดงนนเราตองรจก กบชนดของความสญเสย กอน

6.การบ ารงรกษาเชงคณภาพ (Quality Maintenance) การบ ารงรกษาคณภาพ ค านอาจเปนค าใหม เราจะไดยนค าวา การบ ารงรกษา คอการซอมบ ารงเครองจกร แยกจากค าวาคณภาพ ซงหมายถงการผลตผลตภณฑ ใหไดตามขอก าหนด แตการน าสองค านมารวมกน หมายความวาอยางไรเราตองท าความเขาใจ กบแนวคดทวา การทจะไมใหของเสย ถกสงไปใหลกคา เราตองไม

31

ผลตของเสย การทเราผลตของเสยออกมานน เกดจากการทเครองจกรของเรา มความผดปรกตบางอยาง ทท าใหเครองจกรนน เมอท างาน มนไมสามารถท างานไดอยางสมบรณ ท าใหเครองจกรผลตของเสยออกมา ตอมาในการทเครองจกรของเรา มความสมบรณแลวนน เรากตองมาพจารณาอกวา เราตองท าการปรบแตงเครองจกรอยางไร เพอใหเครองจกรเดนไดอยางเหมาะสม ดงนนหากเราตองการทจะไมผลตของเสยนน เราตองท าใหเครองจกรของเรา ไมมสงผดปรกต และตองท าการควบคมคา ในการปรบแตงตางๆ ทมความสมพนธ กบคณภาพใหได เพอทจะไมผลตของเสยออกมา หากเราตองท าเชนนเราได เราตองเรมจากการหาความสมพนธของชนสวน หรอคาปรบตงตางๆ กบปญหาคณภาพกอน หรอทเราเรยกวา QA Matrix (เปนเมตรกทใชในการบงบอกความสมพนธ ของชนสวนของเครองจกร และคาทตองปรบตงกบคณภาพ) หลงจากนนกตองท าใหชนสวนเครองจกร อยในสภาพทสมบรณ และก าหนดคาปรบตงตางๆ ใหได หลงจากนนกท าการศกษา วาคณภาพทออกมานน มความแนนอนในการผลตอยางไร หรอทเราเรยกวาเราตองหาคา Cp/Cpk ของเครองจกรของเราใหไดโดยเทยบกบคาสเปคตางๆของเรา กจกรรมนเราจะด าเนนการได หลงจากทท ากจกรรม AM และ PM จนกวาจะไม ทความเสอมสภาพแลว และพนกงาน ตองมความสามารถ ในการคดอยางเปนระบบ หรอท ากจกรรมการปรบปรง อยางตอเนองมาแลงพอสมควร นนคอกจกรรมนจะท าหลงจาก AM ผาน PM ไปได 3 ขนตอนแลวแตเปนความสญเสยทเกดขนไมมาก แตเกดเปนประจ า

7.การควบคมเสยแตเรมตน (Initial Control) ส านวนทวา “ท าใหถกเสยแตทแรก” คงตรงกบกจกรรมมากทสด หวใจส าคญของกจกรรมน เปนกจกรรม ทจะท าใหเรารจกการด าเนนการ เพอปองกนปญหาเดม ทเราพบอยใหหายไป หรอลดลงไปใหไดตงแตตอนทเรมตนกจกรรมน

8.การเพมประสทธภาพของการท างานสายส านกงาน (Efficiencies Administration)การด าเนนการตางๆ สวนใหญ จะเปนการด าเนนการ ในสวนของโรงงานเสยเปนสวนใหญ แตไมใชวาการด าเนนการนน จะไมใหความสนใจ ในสวนของสายส านกงาน อนทจรงแลวสายส านกงาน กมความส าคญไมนอยไปกวากน เพราะสวนส านกงานนน กเปนสวนสนบสนน ในสวนของสายส านกงาน กจะด าเนนกจกรรม 5 ส เพอใหการเกดการปรบปรงประสทธภาพการท างาน ของสายส านกงานใหดมากขน ไมวาจะเปนการก าหนดหนาท ในการท างานอยางชดเจน ของแตละคนและแตละคน มเอกสารใดบางทตองรบผดชอบ และด าเนนการจดการอยางไร

โดยสรป ระบบ TPM ถงแมจะมก าเนดในภาคอตสาหกรรมการผลต ในหลกการกสามารถน ามาปรบใชในภาคงานบรการอยางโรงพยาบาลไดเกอบทงหมด จดเนนของระบบน มองวา ความสญเสยเปนปญหา หากลดหรอปองกนได จะชวยลดตนทน โดยคณภาพการผลตไมลดลง หรอกลบเพมขน หากลองบรการผปวยของโรงพยาบาล รวมทงหองการบรการของหองแลบ โดย

32

เอาความสญเสยเปนตวตง กจะท าใหเราเหนปญหาไดงายและชดเจนขน เชนระบบการนดตรวจผปวยทไมมประสทธภาพ จะกอใหเกดความสญเสยมากมาย เชนผปวยเสยเวลา และอาจเสยเงน ระบบการวางสายการบรการของสวนงานทตอเนองไมมประสทธภาพ เชน หองตรวจ หองจายเงน หองเจาะเลอด หองยา ท าใหเกดการทนของผปวยในบางจด ในขณะทบางจดวางในบางชวงเวลา การขดของของเครองมอในหองแลบ ท าใหท าการทดสอบไมได ผปวยไมไดรบผลการทดสอบในเวลาทควร รวมไปถงความสญเสยในระบบการบรหารจดการทไมมประสทธภาพ อนเนองมาจากกฎระเบยบ และขนตอนทซบซอนของระบบราชการ อนเปนตวอยางความสญเสยทชดเจนมาก

หลกส าคญอกประการของระบบน คอ เนนการพงตนเองไดของคนหนางาน จดน เปนการใหคณคาของคนหนางาน อนจะท าใหคนท างาน มความภาคภมใจ ในการเปนสวนหนงของการพฒนาองคกร ความส าเรจของการน าระบบนมาใช และกอใหเกดผลดอยางเปนรปธรรมชดเจนไดนน ขนกบความรวมแรงรวมใจของทกฝาย ทกระดบ รวมกนปองกนความสญเสยทกประเภท ความรวมแรงรวมใจของทกฝาย ทกระดบในองคกร ไมเพยงแตมความส าคญตอระบบ TPM เทานน แตเปนปจจยแหงความส าเรจในการด าเนนการตางๆ ไมวาจะใชเครองมอบรหารรปแบบใด

2.1.2 ไคเซน (Kaizen) การปรบปรงทละเลกละนอยทไมมทสนสด ไคเซน (Kaizen) มาจากภาษาญปนเปนค าแพรทหลายและนยมน ามาใชเปนวธการพฒนาปรบปรงกระบวนการผลตหรอกระบวนการท างานทดขนในลกษณะของการปรบปรงแบบตอเนองไมมทสนสดประเดนส าคญหลกคอการพจารณาถงเรองวธการแนวคดและมาตรการน าเสนอเพอดทมาของการแกปญหาแตละเรองการจะพจารณาถงวธการแนวคดและมาตรการน าเสนอดงกลาวไดนนเราตองไมตดอยกบกรอบความคดเดมๆไมยดตดอยกบวธการมองวธการคดหรอการกระท าในแบบเกาๆอกตอไปมการพฒนาการวธการมากมายขนมาเพอการแกปญหาแตวธการเหลานนตางมขอจ ากดวาผใชตองมทกษะความรในวธการนนๆณระดบหนงจงจะยงผลส าเรจไดซงตรงขามกบนวตกรรม(Innovation) เปนสงทเรากลาวถงการเปลยนแปลงทมพลวตรมการเปลยนแปลงทรวดเรวอยางกาวกระโดดเพอใหกรรมวธการท างานหรอผลตภณฑใหมความทนสมยมคณคาโดยใชเทคโนโลยในการขบเคลอนการเปลยนแปลงทรวดเรวแตอาจไมยาวนาน Kaizen คออะไร?

ค าวา “Kaizen” เปนศพทภาษาญปนแปลวา “การปรบปรง (improvement)” ซงหากแยกความหมายตามพยางคแลวจะแยกได 2 ค าคอ “Kai” แปลวา “การเปลยนแปลง (change)” และ “Zen” แปลวา “ด (good)” ดงนนการเปลยนแปลงในทางทดกคอการปรบปรงนนเอง

33

Kaizen เปนแนวคดธรรมดาและเปนสวนหนงในทฤษฎการบรหารของญปนซงโดยธรรมชาตหรอดวยการฝกฝนนนท าใหคนญปนมความรสกรบผดชอบในการทจะท าใหทกอยางด าเนนไปโดยราบรนเทาทจะสามารถท าไดดวยการปรบปรงสงตางๆใหดขนไมวาจะเปนเรองในชวตประจ าวนหรอการท างานนเปนจดแขงทท าให Kaizen ด าเนนไปไดอยางดในประเทศญปนเพราะโดยหลกการแลว Kaizen ไมใชเพยงการปรบปรงเทานนแตหมายความรวมไปถงการปรบปรงอยางตอเนองไมมทสนสดดวย (continuous improvement)

ท าไมตอง Kaizen? ตามหลกการของ Kaizen แลวสาเหตเพยงเลกนอยกสามารถกอใหเกดความเสยหายอยาง

รายแรงไดดงนน Kaizen จงเปนเหมอนสงทเตอนใหเราตระหนกถงปญหาอยางนอยเสมอนอกจากนนยงตองหาทางแกไขปญหาหรอปรบปรงพฒนาสงตางๆใหดขนอยเปนนจโดยหลกการนจะท าใหเราผลตสนคาและบรการทมคณภาพสามารถตอบสนองความพงพอใจของลกคาไดนอกจากนนยงเปนการใชความคดความสามารถรวมกนปรบปรงสภาพแวดลอมในการท างานใหดขนซงหมายถงคณภาพชวตทดขนของผปฏบตงานทกคนนนเอง

น า Kaizen มาใชอยางไร? การปฏบตงานใดๆกตามจะส าเรจไมไดหากขาดความรวมมอจากผทเกยวของในทาง

กลบกนสงตางไมวาจะเปนโครงการแผนงานหรองานทไดรบมอบหมายยอมจะท าส าเรจไดโดยงายถาไดรบความรวมมอการมสวนรวมการจงใจและการพฒนาอยางตอเนองของสมาชกแตละคนในองคการค ากลาวทวา “การใหพนกงานมสวนรวม” นนดเปนสงทไมยากนกแตเปนททราบกนดในหมผบรหารวาการบรหารคนคอสงทยากทสดอยางไรกตามการผลกดนใหสมาชกในองคการเขามามสวนรวมไดน นส าคญอยทความมงมนและความต งใจจรงของผ บรหารระดบสง (Top Management Commitment) ความอตสาหพยายามและการมนโยบายและแผนงานทชดเจนทงนเนองจากการท างานทดไดอยางเนองนนจ าเปนตองมระบบทดมารองรบจงจะสรางสรรคใหเกดผลอยางทตองการได

จดเรมตนทดคอการมงเนนใหเกดบรรยากาศของการมความคดสรางสรรคจากพนกงานทกคนอยางกวางขวางทวทงองคการโดยมแนวคดของ Kaizen เปนพนฐานเชอมโยงถงคานยมและบรรทดฐานทกอยางในองคการไมใชเพยงใชเครองมอใดเครองมอหนงเชน 5ส, QCC, TQM, เทานนเพราะ Kaizen เปนแนวคดรวบยอด (Total Concept) ไมใชสงทจะเลอกมาใชบางสวนแลวหวงวาจะไดผลประโยชนตอบแทนอยางทตองการ

34

ขอแตกตางระหวางการบรหารในแนวทางของประเทศทางตะวนตกนนมอยหลายประการประการหนงคอการบรหารของประเทศทางตะวนตกมกจะน าเอาเครองมอทางการบรหารและเทคนคใหมๆ (New Management Tools and Techniques) ทมค าตอบส าเรจรปมาใชและเอาจรงเอาจงกบการใชสงเหลานนซงจะกอใหเกดผลดในระยะเวลาอนสนแตลมคดถงสงทควรปรบปรงในระยะยาวสวนการบรหารของประเทศทางตะวนออกนนเปนททราบกนวาไมใชเรองงายทจะไดค าตอบทแนชดและใหผลอยางรวดเรว (quick – fix answers) ดงนนสงทจะสามารถประกนความเปนเลศกคอการกาวไปอยางชาๆแตใหผลทแนนอนโดยความเชอทวาการสความเปนเลศนนเปนการเดนทางทไมมทสนสดสงส าคญทจะตองระลกอยเสมอคอเปนธรรมดาทยอมจะมการตอตานในตอนเรมตนแตตอมากระบวนการตางๆจะสามารถสรางความสมดลขนมาไดทงนผบรหารจะตองมความเชอมนและสรางเสรภาพใหกบทรพยากรบคคลขององคการซงผบรหารและฝายบคคลจะตองรวมกนหาทางทงายและเหมาะสมทจะสงเสรมใหคนสวนมากหนมารวมกนขจดปญหาอปสรรคตางๆทขวางหนาอยถอเปนการเปดเสรภาพและเชอมนในคณคาและความสามารถของคนซงเปนสงทท ายากทสดในกระบวนการบรหารของฝายบรหารการประสานวตถประสงคขององคการและการจดการดานทรพยากรมนษยเขากบหลกการของ Kaizen

โดยปกตในประเทศทางตะวนตกฝายบคคลจะเปนผก าหนดกลยทธทางดานทรพยากรมนษยโดยไมไดมการพจารณาแผนงานดานอนๆรวมและในบางกรณกลยทธดานทรพยากรมนษยจะไดรบความสนใจนอยมากจากผบรหารการทบรษทใหความสนใจในเรองการวางแผนกลยทธดานทรพยากรมนษยอยางจรงจงยอมถอวาเปนบรษททมพนฐานของ Kaizen บรษทเชนนผบรหารจะแสดงออกถงความมงมนโดยเขาไปมสวนรวมในการวางแผนรวมทงรวมอภปรายและใหความคดเหนเพอก าหนดกลยทธดานทรพยากรมนษยดวยและจะมคณะท างานจากสายตางๆเพอรวมกนแสดงความคดเหนใหแนใจวากลยทธดานทรพยากรมนษยทก าหนดขนจะครอบคลมและสามารถตอบสนองความตองการของบรษทในระยะยาว

หลงจากทมกลยทธและแผนงานแลวขนตอไปคอการสอสารใหรบรทวทงองคการและพยายามปลกฝงใหสมาชกทกคนมทศนคตแบบ Kaizen นอกจากนนการก าหนดภารกจ (mission) ขององคการนอกจากจะอธบายใหเหนวาพนกงานเปนสวนส าคญของภารกจดงกลาวแลวควรจะสอดแทรกแนวคด Kaizen ไวดวยและมการทบทวนเปนประจ าเพอใหมความเหมาะสมกบสถานการณและคดเสมอวาทกสงทกอยางเปนสงทปรบปรงไดเสมอ

35

มาตรการหลากหลายวธ การคดแบบอสระและมความยดหยนนนจะน ามาซงมาตรการแกไขปญหาทมความ

หลากหลายแตทงนเราตองไมลมวาในระหวางการคดเราอาจจะพบจดตบตนคอไมสามารถน าสงทคดไปปฏบตใหเปนรปธรรมไดอนเนองมาจากขอจ ากดทางดานขอเทจจรงบางอยางการทผคดตองกลายมาอยในสภาพ “หมดหวง” หรอ “หยดความพยายาม” ในการแกไขปญหายอมไมใชสงทดทงสองกรณหรอแมกระทงเมอไดมการปฏบตเพอปรบปรงแกไขปญหาไปแลวกไมไดหมายความวาจะมความสมบรณเสมอไปเพราะสงทงหลายตางมแนวโนมวาจะเกดมาจากปจจยหรอตวแปรมากกวาหนงเสมอปญหาหลายๆอยางกเชนกนมผลมาจากสาเหตหลายๆประการดวยกนมาตรการแกไขปญหาจงตองมความหลากหลายตามสาเหตเหลานน “เราสามารถเขาใจสงหนงสงใดไดเปนอยางดถาเราแยกแยะประเดนยอยๆออกมาได” ในเรองของการแกปญหากเชนกน “เราจะรวธการแกไขปญหาไดดถาเราแยกแยะปญหาเหลานนออกเปนประเดนตางๆทชดเจน” ดวยเหตนจงขอแนะน าใหใช 7 QC Tools ตวใดตวหนงเปนตนวาการใชผงกางปลา (Cause and Effect Diagram) เพอท าการวเคราะหปญหาเพราะเครองมอนจะท าใหเหนภาพไดชดเจนวาเมอปญหาเกดขนจากหลากหลายสาเหตกตองมมาตรการแกไขไวหลากหลายเชนกนรวมทงยงมผลดในแงของการเชอมโยงเขากบประเดนทเกยวของซงสามารถท าความเขาใจไดงายอกดวย

การเปลยนแปลง การปรบปรงโดยพนฐานไมวาจะเปนเรองของวธการแนวทางการปฏบตหรอสภาพการณ

ตางถอวาเปนการเปลยนแปลงทเกดขนในองคการเมอเราตองพจารณาวามตวแปรหรอปจจยอะไรบางทจ าเปนตองมการเปลยนแปลงขอใหมองยอนกลบไปทเรองของ 4M ซงในแผนผงกางปลาจะหมายถง Man (คน) Methods (วธการ) Material (วสด) และ Machine (เครองจกร) โดยทปจจยหลายๆปจจยควรจะมการเปลยนแปลงซงกรวมถง

ต าแหนงทตงการตดตง ตวแปรดานพนท ล าดบขนตอนการท างาน ตวแปรดานเวลา รปรางส ตวแปรดานกายภาพ ขนาดความยาวความกวาง ตวแปรดานขนาด เรวกวาชากวา ตวแปรดานความเรว เพมขนลดลง ตวแปรดานปรมาณ แนนอนวาการเปลยนแปลงหลายสงหลายอยางจะเปนสงทดเสมอไปเพราะในความเปน

จรงแลวมอยบางทไมควรจะท าการเปลยนแปลงและมอยบางทมความเปนไปไดทจะตอง

36

เปลยนแปลงดวยเหตนการปรบปรงจงไมไดหมายความวาใหเปลยนแปลงในสงทไมควรจะเปลยนแปลงหรอสงทไมสามารถจะเปลยนแปลงไดหรอสงทไมไดสรางผลลพธใดๆแมวาจะไดเปลยนแปลงไปแลวกตามแตการปรบปรงจะหมายถงการเปลยนแปลงในสงทสามารถเปลยนแปลงไดและตองใหผลลพธทดขนเมอมการเปลยนแปลงดวย

2.1.3 QC STORY ของ JAPANESE STANDARDS ASSOCIATION ข น ตอนก า รแก ปญหาของสม าคมม าตรฐ านแ ห งประ เทศ ญ ป น (JAPANESE

STANDARDSASSOCIATION: JSA) ไดรบการเผยแพรในประเทศไทยผานโครงการน ารองของกระทรวงอตสาหกรรมภายใตโครงการ “JAPAN-ASIAN TQM PROJECT” โดย JSA ไดแนะน าใหใชQCSTORY ในการแกปญหาโดยอาศยเหตและผลและลกษณะทสมเหตสมผล (SCIENTIFIC AND RATIONAL MANNER) ซงการแกปญหาจะเปนไปตามล าดบขนตอน 8 ขนตอนคอ

2.1.3.1 การคดเลอกหวขอปญหาโดย JSA ไดนยามความหมายของปญหาวาหมายถงผลลพธของงานทไมพงพอใจ (UNSATISFACTORY WORK RESULT) ดงนนในการนยามจะตองก าหนดในเทอมผลลพธทไมดเชนการลดค ารองเรยนของลกคาการลดผลตภณฑบกพรองนอกจากนยงอาจจะก าหนดเปนหวขอยอยของปญหาไดรวมถงการก าหนดถงเปาหมายทเหมาะสมในการแกปญหาดวย

2.1.3.2 ส ารวจสภาพปจจบนและตงเปาหมายหมายถงการตรวจจบผลกระทบทมผลจากสาเหตหวขอปญหาโดยการพจารณาถงความผนแปรทเกดขนกบเวลาสถานทอาการและระบบกลาวคอใหพจารณาวาปญหามกจะเกดขนในเวลาวนหรอสปดาหใดโดยปญหาทเกดขนมกจะอยในสวนใดของผลตภณฑหรอมกจะเกดจากกระบวนการใดคณลกษณะของเงอนไขทผดปกตอยในลกษณะใดและพจารณาวาอาการของปญหามกจะมาจากสวนใดของระบบเชนเครองจกรพนกงานผสงมอบฯลฯ

2.1.3.3 วางแผนการด าเนนงานหมายถงกระบวนการในการก าหนดวตถประสงคและวธการวาจะท าอยางไรใหบรรลว ตถประสงคน นหากจะกลาวในแงของสถานการณการวางแผนเปนกระบวนการในการเผชญกบความไมแนนอนโดยการก าหนดการกระท าขนลวงหนาเพอใหไดผลตามทก าหนดไวการวางแผนจะเกยวของกน 2 อยางคอจดหมายปลายทางกบวธการ จดหมายปลายทางกคอจะท าอะไร วธการกคอจะท าอยางไร

2.1.3.4 การวเคราะหสาเหตของปญหาหมายถงการบงชสาเหตทแทจรง (genuine cause) ของปญหาโดยการวเคราะหควรเรมตนจากการตรวจจบสภาพผดปกตของเครองจกร(machine) รวมถงอปกรณและสงอ านวยความสะดวกตางๆบคลากร (man) วตถดบ (material) วธ (method) และสงแวดลอม

37

(environment) และเมอพบสงผดปกตควรมการสบคนสาเหตทเกดขนดวยการถามค าถามวา “ ท าไม ? ” และหากจะใหคนพบถงสาเหตรากเหงาของปญหาอาจจะตองตงค าถามวาท าไมตดตอกนอยางสมเหตสมผลถง 5 ครงและอาจเรยกสนๆวา “ ท าไม 5 ครง ” (5 why)

2.1.3.5 การก าหนดมาตรการตอบโตและปฏบตตามมาตรการหมายถงในการแกไขปญหาจะตองเรมตนจากการแกปญหาเฉพาะหนา(emergency action) แลวจงด าเนนการแกไขกบสาเหตของปญหาเพอปองกนการเกดซ าของปญหาโดยในขนตอนนจะประกอบดวยการก าหนดมาตรการตอบโตสาเหตรากเหงาของปญหาพรอมการพจารณาถงความเปนไปไดของมาตรการตอบโตดงกลาวและวางแผนการตอบโตโดยการก าหนดแผนวาจะใหใครท าอะไรทไหนเมอไหรและอยางไร

2.1.3.6 การประเมนผลการแกไขปญหาหมายถง เมอไดด าเนนการปฏบตการแกไขตามแผนการแลวจะตองประเมนถงความมประสทธผลของมาตรการตอบโตดงกลาวโดยประสทธผลอาจจะอยในรปของรปธรรม (tangible) ทสามารถวดเปนตวเลขไดอาทขอบกพรองหรอตนทนทลดลงฯลฯและทอยในรปของนามธรรม (intangible) ทไมสามารถประเมนผลเปนตวเลขไดอาทความสามารถท างานเปนทมความส านกดานคณภาพฯลฯ

2.1.3.7 การท าใหเปนมาตรฐานหมายถงกระบวนการท าเปนมาตรฐานตองเรมตนจากการท าใหวธปฏบตงานเปนมาตรฐานกอนรวมถงการสรางกฎเกณฑและขอบงคบตางๆดวยจากนนใหท าการระบถงควารบผดชอบใหใครท าอะไรทไหนเมอไหรและอยางไรแลวพยายามศกษาถงความสมพนธระหวางการปฏบตการตนน าและทายน าของกระบวนการและมาตรฐานทก าหนดขนนควรไดรบการพจารณาทบทวนตามคาบเวลาทเหมาะสมเพอใหเกดการปรบปรงอยเสมอ

2.1.4 เครองมอ 7 ชนดส าหรบควบคมคณภาพ (7QC Tools) ในปค.ศ. 1946 JUSE หรอ Union of Japanese Scientists and Engineers ไดถกกอตงขน

พรอมๆกบการจดตงกลมQuality Control Research Group ขนเพอคนควาใหการศกษาและเผยแพรความรความเขาใจในเรองระบบการควบคมคณภาพทวทงประเทศโดยมจดหมายเพอลบภาพพจนสนคาคณภาพต าราคาถกออกจากสนคาท "Made in Japan" และเพมพลงการสงออกไปพรอมๆกนหลงจากนนมาตรฐานอตสาหกรรมของประเทศญปนซงกคอ Japanese Industrial Standards (JIS) marking system ไดถกก าหนดเปนกฏหมายในปค.ศ.1950 พรอมๆกบการเชอเชญ Dr. W. E. Deming มาเปดสมมนาทาง QC ใหแกผบรหารระดบตางๆและวศวกรในประเทศนบเปนการจดประกายของการตระหนกถงการพฒนาคณภาพตามมาดวยการกอตงรางวล Deming Prize อนมชอเสยงเพอมอบใหแกโรงงานซงมความกาวหนาในการพฒนา

38

คณภาพดเดนของประเทศตอมาในปค.ศ. 1954 Dr. J. M. Juran ไดถกเชญมายงประเทศญปนเพอสรางความรความเขาใจแกผบรหารระดบสงภายในองคกรในการน าเทคนคเหลานมาใชงานโดยไดรบความรวมมอจากพนกงานทกๆคนนบเปนจดเรมตนของการพฒนาและรวบรวมเครองมอทใชในการควบคมคณภาพรวม 7 ชนดทเรยกวา QC 7 Tools มาใชเครองมอควบคมคณภาพทง 7 ชนดนตงชอตามนกรบในต านานของชาวญปนทชอ "บงเค" (Ben-ke) ผซงมอาวธอนรายกาจแตกตางกน 7 ชนดพกอยทหลงและสามารถเลอกดงมาใชสยบคตอสทมฝมอรายกาจคนแลวคนเลาส าหรบเครองมอทง 7 ชนดสามารถแจกแจงไดดงน

2.1.5.1 ผงแสดงเหตและผล (Cause-and-Effect Diagram) หรอผงกางปลา (FishboneDiagram) บางครงเรยกวา Ishikawa Diagram ซงเรยกตามชอของDr. KaoruIshikawa ผซงเรมน าผงนมาใชในปค.ศ. 1953 เปนผงทแสดงความสมพนธระหวางคณลกษณะทางคณภาพกบปจจยตางๆทเกยวของ 2.1.5.2 แผนภมพาเรโต (Pareto Diagram) เปนแผนภมทใชแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางสาเหตของความบกพรองกบปรมาณความสญเสยทเกดขน 2.1.5.3 กราฟ (Graphs) คอภาพลายเสนแทงวงกลมหรอจดเพอใชแสดงคาของขอมลวาความสมพนธระหวางขอมลหรอแสดงองคประกอบตางๆ 2.1.5.4 แผนตรวจสอบ (Check sheet) คอแบบฟอรมทมการออกแบบชองวางตางๆไวเพอใชบนทกขอมลไดงายและสะดวก

2.1.4.5 ฮสโตแกรม (Histogram) เปนกราฟแทงทใชสรปการอนมาน (Inference) ขอมลเพอทจะใชสรปสถานภาพของกลมขอมลนน

2.1.4.6 ผงการกระจาย (Scatter Diagram) คอผงทใชแสดงคาของขอมลทเกดจากความสมพนธของตวแปรสองตววามแนวโนมไปในทางใดเพอทจะใชหาความสมพนธทแทจรง

2.1.4.7 แผนภมควบคม (Control Chart) คอแผนภมทมการเขยนขอบเขตทยอมรบไดของคณลกษณะตามขอก าหนดทางเทคนค (Specification) เพอน าไปเปนแนวทางในการควบคมกระบวนการผลตโดยการตดตามและตรวจจบขอมลทออกนอกขอบเขต (Control limit)

39

2.1.5 กจกรรม 5 ส. กจกรรม 5 ส. เปนกจกรรมทมจดมงหมายในการจดสถานทท างานใหเปนระเบยบเรยบรอย

โดยมงเนนทจะกอใหเกดประสทธภาพของการท างานและสรางจตส านกในการปรบปรงสภาพแวดลอมทดของผปฏบตงาน 5 ส. เปนค ายอทแปลมาจาก 5S ซงเปนอกษรยอตวแรกของค าในภาษาญปน 5 ค าคอ

2.1.5.1 SEIRI (เซร) = สะสางคอการแยกของทตองการออกจากของทไมตองการและขจดของทไมตองการทงไปแนวทางปฏบตมดงน

- ส ารวจสงของเครองใชอปกรณและเอกสารในสถานทท างาน - แยกของทตองการและไมตองการออกจากกน - ขจดของทไมตองการทง

2.1.5.2 SEITON (เซตง) = สะดวกคอการจดวางสงของตางๆในทท างานใหเปนระเบยบเพอความสะดวกและปลอดภยแนวทางปฏบตมดงน

- ศกษาวธการเกบวางสงของโดยค านงถงความปลอดภยคณภาพและประสทธภาพ - ก าหนดทวางใหแนชดโดยค านงถงการใชเนอท - เขยนปายชอแสดงสถานทวางและเกบสงของเครองใชอปกรณ - เขยนแผนผงรวมแสดงสถานทวางและเกบของเครองใชอปกรณ

2.1.5.3 SEISO (เซโซ) = สะอาดคอการท าความสะอาดเครองจกรอปกรณและสถานทท างานพรอมทงตรวจสอบขจดสาเหตของความไมสะอาดนนๆแนวทางปฏบตมดงน

- ท าความสะอาดสถานทท างาน - ก าหนดแบงเขตพนท - ขจดสาเหตอนเปนตนตอของขยะความสกปรกเลอะเทอะ - ตรวจเชคเครองใชอปกรณดวยการท าความสะอาด

2.1.5.4 SEIKETSU (เซเคทซ) = สขลกษณะคอการรกษาความสะอาดดแลสถานทท างานและปฏบตตนใหถกสขลกษณะแนวทางปฏบตมดงน

- ขจดมลภาวะซงกอใหเกดอนตรายตอสขภาพกายสขภาพจตของพนกงานเชนอากาศเปนพษเสยงดงเกนไปแสงสวางไมเพยงพอควน/เขมาฟงกระจายเปนตน

40

-ปรงแตงสถานทท างานใหเปนระเบยบสะอาดหมดจดยงขนมบรรยากาศรมรนนาท างานเปรยบเสมอนทพกผอน

- พนกงานแตงกายใหถกระเบยบสะอาดหมดจด

2.1.5.5 SHITSUKE (ซทซเคะ) = สรางนสยคอการรกษาและปฏบตตามหลกเกณฑ 4 ส. จนเปนนสยและมวนยในการท างานแนวทางปฏบตมดงน

- ฝกอบรมพนกงานใหมความรความเขาใจตอกฎระเบยบมาตรฐานการท างานตางๆเพอใหสามารถปฏบตจนเปนนสยโดยการตอกย าเรองนอยางสม าเสมอตอเนองเปนประจ า

2.1.6 แนวคดทฤษฎวงลอเดมมงPDCA วงลอเดมมงพฒนาขนโดยดร.ชวฮารทนกวทยาศาสตรชาวอเมรกนตอมาดร.เดมมง

ไดน าไปเผยแพรทประเทศญปนจนประสบความส าเรจเปนทรจกกนอยางแพรหลายโดยมกจกรรม 4 ขนตอนคอ PDCA (Plan, Do, Check and Act) เปนกจกรรมพนฐานในการพฒนาประสทธภาพ และคณภาพของการด าเนนงานพนฐาน

2.1.6.1 Plan คอการวางแผนจะครอบคลมในเรองการก าหนดวตถประสงคเปาหมายวธการ แกไขและจดท าแผนด าเนนงานในบรรดาองคประกอบทง 4 ของวงจร PDCA นนขนตอนการ วางแผนเปนเรองส าคญทสดแตไมไดหมายความวาไมวาการด าเนนการในขนตอนทเหลอจะเปน อยางไรขอใหการวางแผนถกตองกพอแตเนองจากทกสงทกอยางตองอาศยแผนดงนนถาแผนไมด เสยแลวงานอนกไมดดวยซงถาแผนเดมมการวางแผนอยางดการแกไขกมนอยและกจกรรมตางๆ กสามารถด าเนนไดอยางมประสทธภาพมากกวาในการจดท าแผนจ าเปนจะตองมการระบขอจ ากด ของทรพยากรทมและผลทมตอแผนเชนทรพยากรมนษยวตถดบและเงนทนระยะเวลาทเกยวของและพจารณาหาวธการทเปนไปไดภายใตขอจ ากดดงกลาวถาเปนไปไดควรตรวจสอบความเปนไปไดในการผอนคลายขอจ ากดดงกลาวดวยควรมการพจารณาขอเสนอตางๆกอนทจะก าหนดเลอกใชขอเสนอทดทสดใหเปนแผนปฏบตการในแผนควรก าหนดวธการตางๆทใชเพอการตรวจสอบวาแผนดงกลาวมการวางแผนทดและมการปฏบตตามแผนอยางถกตอง

2.1.6.2 Do คอการลงมอปฏบตหลงจากจบจากการวางแผนแลวกเขาสขนตอนการปฏบตงาน หรอด าเนนงานขนตอนตางๆทเสนอไวควรน าไปปฏบตเพอใหมนใจวามการปฏบตการตามแผน ทวางไวสงทตองค านงถงในขนตอนนคอ

2.1 สรางความมนใจวาผรบผดชอบด าเนนการตระหนกถงวตถประสงคและความ

41

จ าเปนของงานอยางถองแท 2.2 ใหผรบผดชอบรบรเนอหาและด าเนนการตามแผนทก าหนด 2.3 ใหมการศกษาและฝกอบรมเพอด าเนนการตามแผนอยางถกตอง 2.4 จดหาทรพยากรทจ าเปนตามทก าหนดและเมอตองการ

2.1.6.3 Check คอการตรวจสอบผลการปฏบตเมอท าการตรวจสอบผลการด าเนนงานตาม แผนเพอใหสามารถเขาใจปญหาทเกดขนและด าเนนการแกไขจนไดกระบวนการหรอวธการ ปฏบตงานทสามารถก าหนดเปนมาตรฐานควรมการประเมนสองดานและเปนอสระซงกนและกน 1. มการด าเนนงานตามแผนอยางถกตองหรอไม 2. เนอหาของแผนมสาระเพยงพอหรอไม ถาวตถประสงคของงานไมบรรลนนหมายความวาสภาพเงอนไขไมเปนไปตามขอ 1 หรอขอ 2 หรอ ทงสองขอเปนสงทจ าเปนทตองพจารณาวาอยในกรณใดเพราะการแกไขทตองการในแตละขอ จะแตกตางกนอยางสนเชง

2.1.6.4 Act คอการปฏบตตามผลการตรวจสอบหรอแกไขการปฏบตการใดๆทเหมาะสม ตามผลลพธทไดจากขนตอนการตรวจสอบหากผลลพธไมเปนไปตามเปาหมายจะตองท าการ ปรบปรงแกไขในกรณผลลพธเปนไปตามเปาหมายทตงไวใหจดท าเปนมาตรฐานซงเรยกขนตอนน วาการน าไปปฏบตและก าหนดเปนมาตรฐาน (Action)

ภาพท 2.1 วงจร PDCA

ดงนนตามแนวคดทฤษฎวงลอเดมมง PDCA นนขนตอนทง 4 ประกอบดวย การวางแผนอยางรอบคอบเพอการปฏบตอยางคอยเปนคอยไปแลวจงตรวจสอบผลทเกดขนวธการ

42

ปฏบตใดมประสทธผลทสดกจะจดใหเปนมาตรฐานหากไมสามารถบรรลเปาหมายไดกตองมอง หาวธการปฏบตใหมหรอใชความพยายามใหมากขนกวาเดม

2.1.7 การออกแบบและการสราง เครองจกรเปนสวนประกอบของชนงานสวนตางๆเคลอนทสมพนธกนและสงแรงจาก

แหลงตนก าลงเพอเอาชนะความตานทานตางๆของเครองจกกลและใชท างานไดชนสวน เครองจกรกลโดยทวไปจะเปนชนสวนเกรง (Rigid) ขอตอทใชตองเลอกและจดใหท างานสมพนธ กนโดยอาจเปลยนพลงงานรปอนใหอยในรปพลงงานกลหรออาจรบพลงงานกลจากแหลงภายนอก สงเขามาและเปลยนแปลงใหท างานไดในลกษณะทตองการการออกแบบชนสวนเครองจกรกล เกยวของกบการออกแบบรปรางพนฐานทางดานการค านวณและหลกการเลอกใชวสดส าหรบท า ชนสวนตามความเหมาะสมกบการใชเครองจกรกลกบงานลกษณะตางกน

การออกแบบเครองจกรกลเปนศลปะของการพฒนาทางดานความคดใหมๆทางดาน เครองจกรกลแลวแสดงความคดนนลงบนกระดาษในรปของแบบเครองจกรกลใหมๆเกดขนไดก เพราะความตองการในการใชงานและเกดจากมโนภาพทไดจากบคคลหลายฝายเชนผใชเครอง จกรกลผผลตเครองจกรกลดงนนดวยผลจากความคดเหนตางๆท าใหเกดการดดแปลงปรบปรง เครองจกรกลอยตลอดเวลาคนพบวธการแกปญหาตางๆอยางมากจนกระทงพบวธทดทสด

สงหนงทขาดเสยมไดกคอศลปะในการออกแบบผออกแบบทดควรมศลปะในการ ออกแบบดวยศลปะการออกแบบอาจอธบายไดดงนคอ “ผออกแบบใชความสามารถในการ ประยกตความรทางดายวทยาศาสตรสรางแบบทสามารถผลตไดโดยวธทางวศวกรรมซงไมเพยงแต จะท างานไดเทานนแตจะตองผลตไดโดยวธทประหยดทสดและท างานไดดมประสทธภาพทสด”

2.1.7.1 ปรชญาของการออกแบบ ผออกแบบจะเรมตนดวยการขดเขยนและสรางสรรคแบบใหมๆขนมาแมวาในการสราง

เครองจกรกลชนดใหมไมเคยมใชมากอนจะตองใชความคดโดยอาศยพนความรตางๆอาศย ประสบการณและใชเวลามากหรอนอยกตามผออกแบบจะไดผลก าไรจากความช านาญทางดาน วศวกรรมและดานอตสาหกรรมเพมขนหลายประการ

การออกแบบสวนมากจะท าตามแบบอยางทมใชอยในอตสาหกรรมเชนเครองกลงรนใหม กมลกษณะคลายกบเครองกลงรนเการถยนตใหมกคลายกบรถยนตรนเกาเพยงแตมการเปลยน แปลงปรบปรงใหดขนเพราะมความรมากขนมประสบการณมากขนในบางครงการเปลยนแปลง ปรบปรงจะท าเมอตองการประสทธภาพสงขนเพอเพมหรอรกษาระดบราคาหรอเพมผลการแขงขน ทางดานการตลาด

43

ปรชญาของการออกแบบงานเฉพาะอยางขนอยกบลกษณะของอตสาหกรรมหรอชนดของ เครองจกรกลการออกแบบในบางครงจะมแบบตางๆหลายแบบซงขนอยกบวาผออกแบบประสงค จะใหงานออกมาในรปใดงานออกแบบบางชนดผออกแบบจะตองคอยๆเปลยนแปลงปรชญาให เหมาะสมกบธรรมชาตของงานนนเชนเมอออกแบบเครองบนจะตองท าดวยความแมนย าสงระวง ทางดานความตานแรงและน าหนกซงเปนการออกแบบทเสยคาใชจายสงเมอเปรยบเทยบกบการ ออกแบบถงความดนขนาดใหญผออกแบบไมจ าเปนตองค านงถงความแมนย าสงเหมอนกบ เครองบนหรอไมตองค านงถงน าหนกเปนตน

ทกลาวมาทงหมดนจะไมกลาวถงปรชญาของการออกแบบทงหมดในอตสาหกรรมแตม วตถประสงคจะชใหเหนถงความแตกตางบางอยางบางประการซงในการออกแบบจรงๆแลวควร จะตองพจารณาถงปรชญาทเหมาะสมกบงานนนๆเปนหลกส าคญ

2.1.7.2 พนฐานของผออกแบบเครองกล ผออกแบบเครองจกรกลทดควรจะตองมพนฐานความรดงตอไปนเปนอยางด 1) มพนฐานความรทางดานความแขงแรงของวสดเปนอยางดเพอใชในการวเคราะห

ความเคนของชนสวนของเครองจกรกลจะตองและแขงแกรงเพยงพอทจะรบแรงตางๆทเกดขนได 2) มพนฐานความรเกยวกบคณสมบตของวสดวศวกรรมทตองใชกบเครองจกรกลทง

ทางดานโลหะวทยากรรมวธทางความรอนตางๆและตดตามการพฒนาทางดานวสดอยตลอดเวลา เพอจะไดน าวสดทเหมาะสมทสดมาใช

3) มความรทางดานกรรมวธการผลตตางๆหลกเศรษฐศาสตรของวธการผลตเพราะ ชนสวนเครองจกรกลทผลตขนมาจะตองแขงขนกนทางดานราคาบางครงการออกแบบชนสวนอาจ เหมาะกบโรงงานผลตแหงหนงแตไมเหมาะกบโรงงานผลตอกแหงหนงกไดเชนโรงงานลตทม แผนกเชอมทดแตไมมแผนกหลอจะพบวาการผลตโดยวธเชอมจะประหยดทสดแตในขณะเดยว กนโรงงานอกแหงหนงอาจตดสนใจใชวธหลอเพราะมแผนกหลอทดอย (และอาจมแผนกเชอมหรอ ไมมกได)

4) มความรเปนพเศษเกยวกบสงแวดลอมตางๆทจะมผลตอคณสมบตของวสดเชน บรรยากาศทท าใหเกดการกดกรอนอณหภมต ามากๆหรอสงมากๆเปนตน

5) เตรยมพรอมส าหรบการตดสนใจ 5.1 ควรเลอกใชชนสวนทมจ าหนายอยแลวหรอตองการออกแบบใหม 5.2 ควรใชสตรส าเรจทไดจากประสบการณในการออกแบบชนสวนหรอไม 5.3 ควรทดลองชนงานกอนการผลตหรอไม

44

5.4 ตองออกแบบเปนพเศษเพอควบคมการสนสะเทอนระดบเสยงดงและอนๆ 6) มความเขาใจถงความสวยงามบางประการซงท าใหผลตผลจงใจและดงดดใจผใช 7) มความรทางดานเศรษฐศาสตรและการแขงขนทางดานราคาเพราะเหตวาวศวกรมหนาท

ในการประหยดเงนของผวาจางการจะเพมราคาสนคาไดจะตองมการปรบปรงเปลยนแปลงเชนเพมสมรรถนะเพมสงดงดดใจหรอเพมความทนทานใหมากขน

8) มสญชาตญาณในการเปนนกประดษฐและสรางสรรคสงส าคญทสดกคอจะตองท าให เกดประสทธผลสงทสด

2.1.7.3 ขนตอนเบองตนของการออกแบบ

ภาพท 2.2 แผนภาพของการออกแบบทมวงปอนกลบ จากรปสามารถอธบายรายละเอยดของขนตอนตางๆไดดงตอไปน 1) รบรความตองการการออกแบบอาจเรมตนขนจากการทวศวกรไดรบรความตองการ

และตดสนใจทจะท าอะไรบางอยางขนหรออาจไดรบขอมลจากลกคาทเกยวของกบผลตภณฑอาจ

45

เปนแรงผลกดนใหมการออกแบบขนไดการแขงขนกนทางดานธรกจและอสาหกรรมท าใหเกด ความตองการในการออกแบบอปกรณกระบวนการและเครองจกรกลใหมๆสงส าคญกคอตอง ยอมรบรวาเกดความตองการขนแลวใชประสบการณพนฐานทมอยท าความเขาใจกบความตองการ นนใหถองแท

2) ลกษณะจ าเพาะรวบรวมรายละเอยดของสงทตองการออกแบบใหมากทสดเทาทจะท า ไดซงอาจประกอบไปดวยคณลกษณะขนาดราคาจ านวนทตองการผลตอายการใชงานอณหภม ใชงานความเชอถอไดและสงทคาดวาจะมการเปลยนแปลงไดบางเชนน าหนกขนาดตางๆพรอม ทงบางสงบางอยางทเกดขนเนองมาจากการออกแบบเชนกรรมวธการผลตความช านาญของชาง และการแขงขนทางดานตลาดเปนตนการออกแบบงานบางประเภทตองท าตามเกณฑ (Code) เชน หมอไอน าภาชนะความดนกจ าเปนจะตองศกษาเกณฑนนใหทราบถงสงส าคญตางๆทเปนขอควร ระมดระวงและปฏบตตาม

3) ศกษารายละเอยดเมอไดลกษณะจ าเพาะตางๆแลวขนตอไปกคอศกษารายละเอยดทงน กเพอแยกแยะถงสงทอาจกอใหเกดความเสยหายทงทางดานเทคนคและดานเศรษฐศาสตร โดยปกตผทรบผดชอบในการศกษารายละเอยดจะเปนวศวกรทผานงานออกแบบมาแลวม พนความรทางดานวศวกรรมศาสตรตางๆเปนอยางดรวธการเลอกใชวสดรวธการผลตและความ ตองการของแผนกขายผทท าการศกษาทราบละเอยดจะเปนผรบผดชอบโครงการทงหมดมบอยครง ทผลจากการศกษาราบละเอยดจะท าใหลกษณะจ าเพาะตองเปลยนไปเพอความส าเรจของโครงการ จงท าใหมวงปอนกลบไปยงลกษณะจ าเพาะ

4) สงเคราะหความคดสรางสรรคในการออกแบบเมอศกษารายละเอยดแลวตอไปกจะถง ขนการสงเคราะหความคดสรางสรรคในการออกแบบซงเปนขนตอนททาทายและนาสนใจทสดใน การออกแบบเพราะถาไมมสงขดจ ากดอนใดแลวผออกแบบจะท าหนาทเปนวศวกรนกประดษฐ และจตรกรในเวลาเดยวกนซงในขณะนเขาจะเปนนกสรางสรรค การสงเคราะหคอการวเคราะหและท าใหอ านวยประโยชนทสดในขนนจะตองสงเคราะห ความคดใหมกบความคดเกาเพอท าใหเกดความคดใหมขนความคดสรางสรรคเปนสงทสงสอนกน ไมไดแมวาจะใชวธกระตนกตามแตกเชอวาการศกษาทเหมาะสมท าใหมนษยมกระบวนการคด สรางสรรคกวางขวางขน

5) การออกแบบเบองตนและปรบปรงหลงจากผานกระบวนการสงเคราะหความคดสราง- สรรคในการออกแบบแลวอาจจะมวธการออกแบบทเหมาะสมกบลกษณะจ าเพาะและความตอง การหลายวธจงจ าเปนจะตองตดสนใจเลอกวธหนงเปนแบบเบองตนและปรบปรงตอไป ในขนนจ าเปนทจะตองมแบบแสดงเครองจกรกลหรอระบบทมความเกยวของกนเพอหา

46

ความสมพนธตางๆของระบบทงหมดแบบควรมขนาดส าคญพรอมทงรปประกอบรปดานขาง อยางสมบรณนอกจากนนยงตองพจารณาทางดานคเนมาตก (Kinematics) ของระบบดวยเพอ ความมนใจวาจะท างานได โดยปกตแลวขนนจะยงไมไดผลสมบรณจงตองมวงปอนกลบไปยงลกษณะจ าเพาะดงรป เพอท าใหมความสมบรณครบถวนพรอมกนนนกจะมการปรบปรงหรอคนหาสงทยงไมแนชดจาก ขอมลทางเทคนคและประสบการณทผานมาดงนนในชวงของการออกแบบเบองตนอาจจะชาหรอ เปลยนแปลงไปตามขอมลทได

6) ออกแบบรายละเอยดการออกแบบรายละเอยดเกยวของกบขนาดจรงและขนาดของ สวนประกอบอนๆทงหมดทงทจะผลตขนเองหรอผลตภณฑส าเรจทจะซอมาใชซงจะประกอบ เขาดวยกนทงหมดเปนระบบดงนนจงตองมแบบรายละเอยดของชนสวนทกชนแสดงรปดานตาง ๆเทาทจ าเปนโดยตองก าหนดทงขนาดพกดความเผอไวใหครบถวนวสดทใชกรรมวธทางความ รอน (ถาม) จ านวนชนสวนชอชนสวนและบางครงอาจจะตองใชแบบของชนงานส าเรจดวย โดยปกตชางเขยนแบบจะท างานไปพรอมกบวศวกรเพอเขยนแบบทวศวกรก าหนดขน วศวกรจะตองใหขอมลตางๆทน าเปนเชนรปแบบจะท างานไปพรอมกบวศวกรเพอเขยนแบบท วศวกรก าหนดขนวศวกรจะตองใหขอมลตางๆทจ าเปนเชนรปแบบเบองตนทวศวกรควรจะราง ขนกอนจะตองใหขนาดชนดของวสดโดยใชเทคนคในการวเคราะหและประสบการณทผานมาซง หมายความวาวศวกรตองใชพนฐานทางคณตศาสตรกลศาสตรความแขงแรงของวสดกลศาสตร ของไหลการสนสะเทอนโลหะวทยากระบวนการผลตโดยทวศวกรอาจจะหาผชวยทมความ ช านาญพเศษเฉพาะสาขามาชวยได

7) สรางตนแบบและทดสอบหลงจากทมรายละเอยดตางๆสมบรณมแบบแยกชนแบบ ประกอบรวมทงวสดและรายการชนสวนตางๆแลวจงสงแบบทสมบรณทงหมดไปยงโรงงานเพอ สรางตนแบบเมอสรางตนแบบเสรจเรยบรอยกเตรยมประเมนผลและทดสอบผลจากการทดสอบอาจท าใหตองเปลยนแปลงหรอปรบปรงการออกแบบเบองตนหรอแบบรายละเอยดบางประการซงแสดงไวเปนวงปอนกลบดงกลาวหลงการเปลยนแปลงปรบปรงชนสวนจะทดสอบและประเมนผลใหมอกครงหรออาจตองท าอกหลายครงจนกระทงวศวกรผออกแบบพงพอใจทงานของเขามสมรรถนะตามตองการเมอถงขนนแลวจะสงแบบชนสวนและรายการวสดไปยงแผนกวศวกรรมการผลตเพอปรบปรงใหเหมาะสมกบการผลตตอไป

8) ออกแบบส าหรบผลตในขนนจะพจารณาถงการเปลยนแปลงบางอยางเพอความเหมาะ สม (โดยมากจะพจารณาจากหลกเศรษฐศาสตร) ของวธการผลตทดทสดเนองจากการผลตชนงาน นอยชนกบชนงานมากชนอาจตองใชวธการผลตตางกนจงตองหาวธการผลตทประหยดทสด

47

บางครงอาจรวมชนงานหลายชนเขาเปนชนเดยวกนหรอเปลยนใชชนสวนทมในทองตลาด แทนอกประการหนงวศวกรกรผลตอาจเลอกใชวสดทมคณภาพใกลเคยงกนแตราคาถกกวากได จากนนจงเขยนแบบแกไขใหมใหเรยบรอยแลวจงสงฝายผลตเพอผลตและสงผลตภณฑจ าหนาย

9) สงผลตภณฑออกโดยปกตมกจะผลตชนงานตนแบบแลวทดสอบอกครงหนงถาม ปญหาทแกไขไมไดกจะสงกลบไปยงแผนกออกแบบเบองตนและปรบปรงหรอาจจะมขอเสนอแนะ ขอคดเหนไปไดดงทแสดงโดยวงปอนกลบในรป ทกลาวมาทงหมดนอาจไมสมบรณทางดานรายละเอยดตางๆหรออาจจะใชไดกบการผลต บางอยางบางระบบเทานนเพราะการทจะรรายละเอยดถงกรรมวธการออกแบบในงานตางๆจ าเปน อยางยงทจะตองศกษาและเขาไปในสวนรวมในงานนน

2.1.7.4 คาความปลอดภย โดยทวไปแลวคาความปลอดภยหมายถงตวเลขทน าไปหารคาความตานแรงดงหรอความ

ตานแรงดงครากของวสดเพอใหไดความเคนใชงาน (Working stress)ในชนสวนทก าลงออกแบบ ซงเรยกสนๆวาความเคนออกแบบ (Design stress) หรอความเคนใชงานตวอยางเชนเหลกกลา ชนดหนงมความตานแรงดงและความตานแรงดงครากเทากบ 700 MN/m2 และ 420 MN/m2 ตามล าดบและในการออกแบบชนงานหนงโดยใชเหลกกลาชนดนผออกแบบคดวาตามลกษณะการ ใชงานแลวความเคนใชงานควรจะไมเกน 140 NM/m2 ฉะนนความความปลอดภยเมอถอความ ตานแรงดงเปนหลกคอ

Nu = 700 =5 140

และคาความปลอดภยเมอถอความตานแรงดงครากเปนหลกคอ Ny = 420 = 3

140 ในกรณทไดมการก าหนดขนดของชนงานมาแลวคาความปลอดภยของชนงานนนคอ

Nu = ความตานแรงดง ความเคนทค านวณได

Ny = ความตานแรงดงคราก ความเคนทค านวณได

ส าหรบปญหาทไมเปนแบบเชงเสน (Nonlinear) เชนทอโลหะหรอเสาทอาจจะเสยหาย เนองมาจากการโกงงอจะตองใชคาความปลอดภยกบแรงทมากระท าโดยตรงแทนทจะใชกบความ

48

เคนทงนเพราะในปญหาแบบไมใชเชงเสนความเคนทเกดขนในชนงานอาจจะมไดแปรผนโดยตรง กบแรงในกรณเชนน

N = แรงทท าใหแตกหก แรงทใชออกแบบ

คาความปลอดภยทจะเลอกใชขนอยกบตวประกอบดงน 1) ชนดของแรงทมากระท าตอชนงานเปนแรงทจดอยในประเภทอยนงหรอเปลยนแปลง

ขนาดอยตลอดเวลาขณะใชงาน 2) ลกษณะการใชงานของชนงานวาเกยวของกบการทอาจจะสญเสยชวตหรอทรพยสน 3) น าหนกของชนงานมความจ าเปนทจะตองเบาทสดเชนชนสวนส าหรบเครองบนใน

กรณเชนนการใชคาความปลอดภยจะตองพจารณาอยางละเอยดเปนพเศษ 4) จ านวนของชนงานทผลตออกมาถาผลตครงละมากๆควรระมดระวงในการใชคาความ

ปลอดภยทไมสงจนเกนไปทงนเพอทจะใหประหยดวสดไดมากทสด ตาราง 2.2 คาความปลอดภย

ชนดของแรง เหลกเหนยวและโลหะเหนยว เหลกหลอและโลหะเปราะ

Ny Nu Nu

แรงอยนง แรงซ าทศทางเดยวหรอ (แรงกระแทกเลกนอย) แรงซ าสองทศทางหรอ (แรงกระแทกเลกนอย) แรงกระแทกอยางหนก

1.5 – 2 3 4 5 - 6

3 – 4 6 8 10 – 15

5 – 6 7 – 8 10 – 12 15 - 20

คาความปลอดภยส าหรบแรงซ าทศทางเดยว (Repeated one direction) หรอแรงซ า

สองทศทาง (Repeated and Reversed) ทใหไวในตารางท 3.1 หมายถงคาความปลอดภยทจะ น าไปใชเมอสมมตใหเปนแรงนง (Dead load) ในขณะออกแบบส าหรบการวเคราะหปญหาโดย

49

คดละเอยดลงไปถงลกษณะการเปลยนแปลงของแรงและความทนของวสดตอแรงทเปลยนแปลงของแรงและความทนของวสดตอแรงทเปลยนอยเสมอนจะใชคาความปลอดภยแตกตางไป

2.2 เทคโนโลยทใชในการปฏบตงาน

2.2.1 Solid Works การออกแบบและเขยนแบบทางวศวกรรม ในชนเรยน Food Machinery Drawing ซงเปนวชาเขยนแบบทางวศวกรรมตวทสองเนน

การศกษาการเขยนแบบใน 3 มตไดเลอกใชโปรแกรมSolidWorksประกอบการเรยนการสอนดวยเหตผลหลก 2 ประการคอ (1) SolidWorksมการใชอยางแพรหลายในอตสาหกรรมทเกยวของกบการออกแบบทางกลในประเทศไทยในปจจบนและ (2) ทางคณะวศวกรรมศาสตรก าแพงแสนไดจดหาโปรแกรมSolidWorksทมลขสทธถกตองไวทหองปฏบตการคอมพวเตอรสวนกลางใหนสตไดฝกฝนเรยนรโปรแกรมSolidWorksเปนโปรแกรมชวยเขยนแบบทเนนการเขยนแบบใน 3 มตหรอแบบParametric Solid Models

ค าวา Solid Model หมายถงแบบทมทรงตนซงหมายถงแบบใน 3 มตทมเนอในซงแตกตางจากแบบ 3 มตชนด Wireframe ซงสามารถใชโปรแกรม CAD 2 มตบวกกบจตนากาของคนเขยนแบบกสามารถเขยนออกมาได Wireframe 3-D Model จงเปนแบบ 3 มตทประกอบดวยลายเสนหรอ line มาตอๆกนสวนค าวา Parametric Solid Model หมายถงแบบ 3 มตทถกสรางขนดวยความสมพนธทางคณตศาสตรซงเปนการค านวณภายในตวโปรแกรมการเขยนแบบ 3 มตลกษณะนจะมความสะดวกกบผเขยนแบบมากกวารป 1.2 แสดงแบบ 3 มตชนด Wireframe Model และ Solid Model

ภาพท 2.3 แบบจ าลอง 3 มต (ก) แบบ Wireframe และ (ข) แบบ Solid Modeling

50

หนาตาของโปรแกรมSolidWorksเวอรชน 2010 มลกษณะดงภาพท 2.4 จะเหนไดวาสวนตางๆทส าคญของตวโปรแกรมไดแก (1) menu bar, (2) toolbar, (3) drawing area และ (4) feature manager เราจะเขยนแบบ model ชนงานลงบน drawing area องคประกอบของ model ไมวาจะเปน 2 มต (เรยก Sketches)หรอ 3 มต (เรยก Features) จะเปนรายการรวมอยท feature manager ซงจะสะดวกในการอางถงหรอแกไข

ภาพท 2.4 หนาตางแรกเมอเปดโปรแกรมSolidWorks

New: เปนไอคอนทคลถกเมอตองการเรมสรางงานใหมจะประกอบดวยไฟลหลายๆไฟลใหเลอกใชตามวตถประสงคของงานทจะท า Open: เปนไอคอนทคลกเมอตองการเปดไฟลทสรางแลวบนทกเกบไว 2.2.1.1 ชนดของไฟลในโปรแกรม SolidWorks

เมอคลกไอคอน New กจะปรากฏหนาตางดงภาพท 2.5ซงประกอบดวยไฟลทมนามสกลตางๆตามลกษณะการใชงานดงน

51

ภาพท 2.5 ไฟลทมนามสกลตางๆตามลกษณะการใชงาน

เปนไฟลทใชสรางชนสวน (Part) หนงไฟลจะมเพยงชนสวนประกอบเดยวเทานนสามารถสรางใหเปน 2 D หรอ 3 Dกไดสวนใหญนยมสรางเปนชนสวน 3 D

เปนไฟลทใชส าหรบน าชนสวนเดยวหรอไฟลชนสวนประกอบยอย (Sub‐Assemblies) มาประกอบกน

เปนไฟลทใชสรางงานเขยนแบบสงงานผลต (Drawing) โดยการน าไฟล Part หรอไฟล Assembly มาวางในไฟลนสามารถก าหนดขนาดและสญลกษณในการเขยนแบบตางๆเพอน าไปสงงานผลตชนงานตามทไดออกแบบไว

52

2.2.1.2 หนาจอตดตอกบผใช โปรแกรมSolidWorksจะรนอยบนระบบปฏบตการซงมเมนบารทลบารตางๆใหใชงาน

อยางงายๆเหมอนโปรแกรมอนๆทรนบนระบบปฏบตการวนโดวทวไปจะมสวนประกอบตางๆ ดงภาพท 2.6

ภาพท 2.6 หนาจอตดตอกบผใช 2.2.1.3 มมมองของวตถในโปรแกรม SolidWorks

มมมองหรอการมองภาพแบบตางๆในโปรแกรมSolidWorksจะชวยอ านวยความสะดวกในการมองภาพและการเขยนแบบค าสงทใชแสดงมมมองแบบตางๆ (View Tools) จะอยบนทลบารมาตรฐานดงภาพท 2.7

ภาพท 2.7 View Tools

53

ตารางท 2.3 เปนการอธบายถงความหมาย วธการใชไอคอนมมมองตางๆทอยบนทลบารมาตรฐาน

54

2.2.1.4 เครองมอพนฐานของสเกตซ 2 มต ตารางท 2.4 เปนการอธบายถงความหมายและการใชงานสเกตซทลบารของโปรแกรมSolidWorks

55

ตารางท 2.4 เปนการอธบายถงความหมายและการใชงานสเกตซทลบารของโปรแกรมSolidWorks (ตอ)

56

2.2.1.5 เครองมอพนฐานของ Relation ตารางท 2.5 เปนการอธบายถงความหมายและการใชงาน Relation ของโปรแกรมSolidWorks

2.2.1.6 ขนตอนการสรางชนงาน 3 มตและแบบสงงานในโปรแกรมSolidWorks กระบวนการสรางชนงานในSolidWorksประกอบดวย 3ขนตอนหลกไดแก

1. การสราง Sketch หรอลายเสนใน 2 มตบนระนาบ (plane, flat surface) ใดๆลายเสนทสรางขนสวนใหญจะเปนรปปด

2. ใชค าสงใดๆใน Features ท าให Sketch กลายเปนชนงาน 3 มตในการสรางชนงาน 3 มตทไมซบซอน Feature จะถกสรางซอนทบตอๆกนไปโดย feature แรกสดโดยทวไปจะใช feature ทมขนาดใหญเปนหลกเรยกวา Base สวน feature ทสรางตอๆมาจะเรยกวา Boss ดงภาพท 2.8

3. น า Parts หลายๆชนมาประกอบกนเปน Assembly ขอเรยกเปนภาษาไทยวา“ชนงานประกอบ”ในกรณทชนงานประกอบไมซบซอนกอาจเรยกวา Subassembly เราสามารถน า part

57

และsubassemblyหลายๆชนมาประกอบเปนชนงานประกอบขนสดทายเรยกวา Full Assembly ดงภาพท 2.9

เมอไดชนงาน 3 มต (3D Model) เรยบรอยแลวเรากสามารถใชใหโปรแกรมSolidWorksสรางแบบDrawing ซงนยมท าในรปแบบภาพฉาย orthographic และสามารถพมพออกเปนกระดาษได

ภาพท 2.8 ชนงานหรอชนสวนแบบPart ประกอบดวยหลายๆ Features

ภาพท 2.9 ชนงานประกอบแบบAssembly ประกอบดวย Parts และ Sub-assembly

58

2.2.1.7 หลกการเขยนแบบพนฐานทควรร แบบทางวศวกรรม (Engineering Drawing) เปนแบบจ าลอง (Model) ทสรางขนบนระนาบ

(e.g.กระดาษเขยนแบบ, จอภาพ) เพอเปนตวแทนของชนสวนทางกล (Mechanical Part) แบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆคอ (1) แบบ 3 มตและ (2) แบบ 2 มตในบางครงจะใชค าวา“มมมอง”หรอ View เพอขยายความวาแบบในแตละประเภทเกดจากการมองวตถในลกษณะใดเพอใหไดแบบทมแบบทมความยาวใน 2 หรอ 3 มตส าหรบแบบ 2 มตจะเกดจากการมองตงฉากกบดานใดดานหนงของวตถเพอใหเหนขนาดทแทจรง (true length) แบบ 2 มตเรานยมเรยกวาภาพฉาย (Projection)

มมมอง 3 มต (3-D View) ทนยมใชในการเขยนแบบเครองจกรกลคอแบบ Axonometric หมายถงการมองวตถใหเยองออกจากแกนหลกทง 3 แกน (ไมมองขนานกบแกนใดๆเลย) ผลทไดกคอภาพวตถทมมตในทง 3 แกนซงจะแบงออกไดเปน 3 ประเภทคอ - Isometric View คอภาพทมสามแกนหลกท ามมเทากนทงหมดทกมมมขนาด 120 องศา - Dimetric View คอมมมระหวางแกนหลกในภาพเทากน 2 มม - Trimetric View คอทงสามมมระหวางแกนหลกไมเทากนเลย \

ภาพท 2.10 มมมอง 3 มตทนยมในการเขยนแบบ

59

Note: จะสงเกตไดวามมมองแบบ Perspective View มความเหมาะกบแบบทางสถาปตยกรรมแตไมเหมาะส าหรบงานทางวศวกรรมเครองกล

ภาพฉาย 2 มต (2-D Projection) เนองจากเปนการมองตงฉากกบดานใดดานหนงของวตถจงนยมเรยกวาภาพฉายแบบ orthographic (Orthographic Projection) แบงออกเปน 2 ประเภทคอ

- แบบมมทหนง(First Angle Projection)

ภาพท 2.11 การเขยนภาพฉาย orthographic แบบมมทหนงและสญลกษณ

- แบบมมทสาม(Third Angle Projection)

ภาพท 2.12 การเขยนภาพฉาย orthographic แบบมมทสามและสญลกษณ

60

หนวยในการวดความยาวของการเขยนแบบทางกลแบงออกเปน 2 มาตรฐานคอ - หนวยเมตทรค (Metric Unit) โดยความยาวจะนยมใชเปนมลลเมตรตวยอคอมม. (mm)

ขอสงเกตปกตความยาวในทางวศวกรรมจะใชเปนเมตร (ม. หรอ m) การทใชเปนมลลเมตรเพราะในงานสรางชนงานทางกลซงมขนาดคอนขางเลกเราตองการความความละเอยดในการวดเพอใหไดขนาดทถกตองแมนย าหนวย metric นอยในกลมเดยวกบหนวย S.I. ซงเปนทนยมใชแพรหลายมากทสด

- หนวยแบบองกฤษ (English Unit) หรอหนวยแบบ Old English ความยาวจะเปนนว (inch) จะใชสญลกษณะ double quote (”) ตามหลงตวเลขความยาวเปนนวเชน 1”คอยาว 1 นวและ 3 ½คอยาวสามนวครงประเทศทยงใชความยาวเปนนวทส าคญคอสหรฐอเมรกาความยาวในหนวยนวยงสามารถแบงยอยใหเลกลงไดอกหนวยยอยของนวในภาษาไทยคอ“หน”ก าหนดให 1 นว = 8 หนฉะนน½นวจะเทากบ 4 หนจะพบการใชงานหนวยนวและหนในการบอกความยาวของนอตและสกรและขนาดของดอกสวานเปนตนตารางท 2.6 แสดงการเทยบความยาวระหวางหนวยนวกบมลลเมตรก าหนดให 1 นว = 25.4 มม. ตารางท 2.6 การเทยบความยาวระหวางหนวยนว (inch) กบมลลเมตร (millimeter)

61

ภาพท 2.13 ตวอยางภาพฉาย orthographic แบบมมทสามทนยมใชส าหรบการเรยนการสอน

ขนาดกระดาษเขยนแบบมาตรฐาน (Standard Sheet) ขนาดกระดาษเขยนแบบทใชมอย 2 มาตรฐานคอมาตรฐาน ANSI ซงใชในประเทศ

สหรฐอเมรกาและมาตรฐาน ISO ซงปจจบนนยมใชทวโลกรวมทงประเทศไทยดวยกระดาษเขยนแบบใหญทสดทใชคอกระดาษขนาด A0 ซงมพนทคดเปน 1 ตารางเมตรในตารางขางลางจะแสดงขนาดกระดาษทใกลเคยงกนของทงสองมาตรฐานในตารางท 2.4จะประกอบดวยชอเรยกขนาดกระดาษรวมถงขนาดกวาง x ยาว

ตารางท 2.7 ชอเรยกขนาดกระดาษและขนาดกวาง x ยาว

ISO Standard ANSI Standard (millimeter) (inch)

A4 : 210 x 297 A3 : 297 x 420 A2 : 420 x 594 A1 : 594 x 841

A0 : 841 x 1189

A : 8.5 x 11.0 B : 11.0 x 17.0 C : 17.0 x 22.0 D : 22.0 x 34.0 E : 34.0 x 44.0

62

บทท 3

ผลการด าเนนงาน การวเคราะหและสรปผลตางๆ

ในการด าเนนการแกไขขบวนการล าเลยงเมดพลาสตกทเปนสวนส าคญในการท าใหเกดการสญเสยวตถดบ ซงมผลโดยตรงตอตนทน มรายละเอยดการด าเนนงาน ดงตอไปน

3.1แผนงานการปฏบตงาน

ตารางท 3.1แผนการปฏบตงาน4 เดอน

แผนการปฏบตสหกจศกษา ล าดบ หวของาน พฤศจกายน ธนวาคม มกราคม กมภาพนธ ม.ค

1 ท าวดโอ 5ส.

2 แปลเอกสารไทย-องกฤษองกฤษ-ไทย

3 จดท าสอการสอนอปกรณทใชในการท างานใหกบพนกงานใหม

4 ท าkaizen เพอคดเลอกปญหา

5 คดเลอกหวขอปญหา

6 ส ารวจสภาพปจจบนและตงเปาหมาย

7 วางแผนด าเนนงาน 8 วเคราะหสาเหตของปญหา

9 ก าหนดมาตรการตอบโตและปฏบตตามมาตรการ

63

ตารางท 3.1 แผนการปฏบตงาน4 เดอน (ตอ)

10 ประเมนผลการแกไขปญหา 11 สรปผลการแกไขปญหา 12 ตดตามผลงาน 13 น าเสนอผลงาน

3.2 รายละเอยดโครงงาน

เนองจากบรษทฮตาช เปนโรงงานทใชพลาสตกเปนวตถดบหลกในการผลตชนสวนรถยนต ซงแตละงานจะใชชนดเมดพลาสตกทตางกนออกไป ท าใหเมดพลาสตกทใชมความหลากหลายทางคณภาพและราคา จากการศกษาปญหา พบวาขบวนการล าเลยงเมดพลาสตก เปนสวนส าคญในการท าใหเกดการสญเสยวตถดบ ซงมผลโดยตรงตอตนทน การสญเสยตนทนสญเปลาเปนการสญเสยทไมควรเกดขน ดวยต าแหนงงานทไดรบคอ TPM และ 5ส. ซงม KAIZEN เปนพนฐานหลก

Kaizen เปนแนวคดทจะชวยรกษามาตรฐานทมอยเดม (Maintain) และปรบปรงใหดยงขน(Improvement) หากขาดซงแนวคดนแลว มาตรฐานทมอย เดมกจะคอยๆ ลดลง ความส าคญในกระบวนการของ Kaizen คอ การใชความรความสามารถของพนกงานมาคดปรบปรงงาน โดยใชการลงทนเพยงเลกนอย ซงกอใหเกดการปรบปรงทละเลกทละนอยทคอยๆ เพมพนขนอยางตอเนอง ตรงขามกบแนวคดของ Innovation หรอ นวตกรรม ซงเปนการเปลยนแปลงขนานใหญ ทตองใชเทคโนโลยซบซอนระดบสง ดวยเงนลงทนจ านวนมหาศาล ดงนน ไมวาจะอยในสภาวะเศรษฐกจแบบใด เรากสามารถใชวธการ Kaizen เพอปรบปรงได

เทคนคและวธการเพอการปรบปรงอยางตอเนอง - วงจร PDCA : ประกอบดวย วางแผน (Plan), ปฏบต (Do), ตรวจสอบ (Check), และปรบปรง แกไข (Act) - 5ส - Basic Industrial Engineering หรอวศวกรรมอตสาหการขนพนฐาน - Problem Solving Method หรอ กระบวนการแกปญหา - KikenYochi Training (KYT) หรอการฝกอบรมเพอเฝาระวงความปลอดภย

64

- Suggestion Scheme หรอ ระบบขอเสนอแนะ - Quality Control Circles (QCC) หรอ กลมควบคมคณภาพ - Just-Time System (JIT) หรอ ระบบการผลตแบบทนเวลาพอด - Total Productive Maintenance (TPM) หรอ การบ ารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม - Total Quality Management (TQM) หรอ การบรหารคณภาพโดยรวม 3.2.1 ประชากรและกลมตวอยาง

ตารางท 3.2 กลมตวอยาง

ขอมลวนท 16 – 20 ธนวาคม 2557 เครองจกร น าหนก แรงดน ชอเมดพลาสตก

10 1600 5 PPC; GSC L03HT (PP-TD12) (Anthracite) N052 750 Kg PA673; GM30HSL2 (Black) BK349 25 Kg ABS; 3001 MF2 (Gray) 500 Kg ASA; S210B NUA2729A (Dark Gray 2) N060 500 Kg PPC; X506T (Dark Gray) N057 750 Kg PPC; X506T (Dark Gray) N057 750 Kg PPC; BZE62T2-BLK (Black) K701 500 Kg PPC; X507T (PP-TD20) (Black) K701 750 Kg

12 1600 5

13 1600 5

15 1600 5

3.2.2 เครองมอทใชในการศกษากระบวนการผลต

- แบบฟอรมบนทกผล - เครองคดเลข - กลองบนทกวดโอ

65

3.2.3 การเกบรวบรวมขอมล

จากการศกษากระบวนการผลตและสภาพการท างานในปจจบนของสายการผลต มขนตอนการผลตตงแตเรมตนจนจบสนกระบวนการดงน

ภาพท 3.1 ภาพแสดงกระบวนการผลต

- Injection คอ กระบวนการฉดขนรปพลาสตก - Inspection คอ กระบวนการตรวจเชคชนงานใหไดคณภาพตามมาตรฐาน - Plating คอ กระบวนการชบโครเมยม - Assembly คอ กระบวนการประกอบชนงาน - F/G คอ ชนงานส าเรจรป

ขอบเขตการศกษางาน

M/C M/C Man F/G

Inspection Injection Inspection Plating Inspection Assembly

Supplier

ภาพท 3.2 การไหลผานของเมดพลาสตก

66

ภาพท 3.3 เครองจกร

3.3 ขนตอนการด าเนนโครงงาน

ตารางท 3.3 Action plan - QC Story

ล าดบ ขนตอน ทฤษฎ จดประสงค

PLAN

1 คดเลอกหวขอปญหา - Matrix Diagram วเคราะหเพอเลอกหวขอปญหาอกหวขอปญหา


- ขอมลทเกยวของ - กราฟแทง

เพอแสดงเปอรเซนตจดขอบกพรองใหเหนอยางชดเจน เพอการแกปญหาทมคณภาพตอไป

3 วางแผนด าเนนงาน - แผนกจกรรมแกปญหาตามแนวทาง QC Story

วางแผนกจกรรมแกไขปญหา เพอด าเนนการแกไขไดอยางมประสทธภาพ

4 วเคราะหสาเหตของปญหา

- fishbone chart

เพอชสาเหตทแทจรงของการเกดจดขอบกพรอง

67

ตารางท 3.3Action plan - QC Story(ตอ)

DO


- ตารางแกไขปญหา - Tree diagram

เพอแกไขปญหาและพสจนวาสามารถน ามาปฏบตไดจรง

CHEK

6 ประเมนผลการแกไขปญหา


เพอเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกอน-หลง

ACTI

ON 7 ท าใหเปนมาตรฐาน - นโยบาย เพอใหการผลตมคณภาพ

ตามมาตรฐานทก าหนดตอไป

68

บทท 4

ผลการด าเนนงาน การวเคราะหและสรปผลตางๆ

ในการด าเนนการแกไขขบวนการล าเลยงเมดพลาสตกทเปนสวนส าคญในการท าใหเกดการสญเสยวตถดบ ซงมผลโดยตรงตอตนทน จงมรายละเอยดการด าเนนงาน ดงตอไปน

4.1 ขนตอนและผลการด าเนนงาน

ขนตอนและผลการด าเนนงาน แบงออกเปน 2 สวน ไดแก งานทไดรบมอบหมาย และ โครงงาน

งานทไดรบมอบหมาย

ตารางท 4.1 ขนตอนการด าเนนงานตามงานทไดรบมอบหมาย

ล าดบ หวของาน 1 ท าวดโอ 5ส. 2 แปลเอกสารไทย-องกฤษองกฤษ-ไทย 3 จดท าสอการสอนอปกรณทใชในการท างานใหกบพนกงานใหม 4 ท าkaizen เพอคดเลอกปญหา

69

ผลการด าเนนงาน

1. ท าวดโอ 5ส.

ภาพท 4.1 ตวอยางวดโอ 5 ส

70

2. แปลเอกสารไทย-องกฤษองกฤษ-ไทย

ภาพท 4.2 ตวอยางแปลเอกสารไทย-องกฤษ / องกฤษ-ไทย

71

3. จดท าสอการสอนอปกรณทใชในการท างานใหกบพนกงานใหม

SPRAY GUN

AIR REGULATOR

72

ELECTRIC SCREWDRIVER

DIAPHRAGM PUMP

ภาพท 4.3 ตวอยางจดท าสอการสอนอปกรณทใชในการท างานใหกบพนกงานใหม

73

4. ท าkaizen เพอคดเลอกปญหา เพอน ามาท าโครงงาน

ตารางท 4.2 ขนตอนการด าเนนโครงงานตามหลก QC Story

ล าดบ ขนตอน ทฤษฎ จดประสงค

PLAN

1 คดเลอกหวขอปญหา - Matrix Diagram วเคราะหเพอเลอกหวขอปญหา



เพอแสดงเปอรเซนตจดขอบกพรองใหเหนอยางชดเจน เพอการแกปญหาทมคณภาพตอไป

3 วางแผนด าเนนงาน - แผนกจกรรมแกปญหาตามแนวทาง QC Story

วางแผนกจกรรมแกไขปญหา เพอด าเนนการแกไขไดอยางมประสทธภาพ


- fishbone chart

เพอชสาเหตทแทจรงของการเกดจดขอบกพรองตางๆ

DO


- ตารางแกไขปญหา - Tree diagram

เพอแกไขปญหาและพสจนวาสามารถน ามาปฏบตไดจรง

CHEK


- ขอมลทเกยวของ - กราฟ

เพอเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกอน-หลง

ACTI

ON 7 ท าใหเปนมาตรฐาน - นโยบาย เพอใหการผลตมคณภาพ

ตามมาตรฐานทก าหนดตอไป

74

4.1.1 การคดเลอกหวขอปญหา

ในการคดเลอกหวขอปญหา จะแบงปญหาออกเปน 4 หมวด ไดแก - รสาเหตและรมาตรการแกไข - รสาเหต แตไมรมาตรการแกไข - ไมรสาเหต แตรมาตรการแกไข - ไมรสาเหต และไมรมาตรการแกไข ทกหมวดถกแบงมาเพอท าการแกไข ปญหาทน ามาซงความสญเสย ทถกตอง ทงระยะสนและระยะยาว

ภาพท 4.4 หมวดหมของปญหา

รสาเหต

+รมาตรการแกไข

รสาเหต

+ไมรมาตรการแกไข

ไมรสาเหต

+ไมรมาตราการแกไข

ไมรสาเหต

+รมาตราการแกไข

75

ตารางท 4.3 คดแยกประเภทของปญหา

ปญหา หมวดปญหา ภาพประกอบ

เพรค(purge) คอพลาสตกทถกฉดทงกอนเปลยนโมล

รสาเหต+ไมรมาตรการแกไข

ชนสวนทผลตใน 5 ชนแรก ไมไดมาตรฐาน


การรวงหลนของเมดพลาสตก

ไมรสาเหต+ไมรมาตรการแกไข

น ามนซมจากตวเครองจกร

ไมรสาเหต+ไมรมาตรการแกไข

พนกงานเกดความเมอยลาในการท างาน


76

ตารางท 4.4 คดเลอกปญหา/หวขอปญหา

หลกการ

หวขอประเมน คะแนนรวม

ผลตดสน ความรนแรง ความถ ความเปนไปได

หวขอปญหา น าหนก 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 15

ชนสวนทผลตใน 5 ชนแรก ไมไดมาตรมาตรฐาน

11 2

การรวงหลนของเมดพลาสตก

14 1

น ามนซมจากตวเครองจกร 10 3

เกณฑการใหคะแนน 1 = นอยมาก , 2 = นอย , 3 = ปานกลาง , 4 = มาก ,5 = มากทสด

สาเหตทเลอกหวขอปญหา‘เมดพลาสตกหลนออกจากเบาพลาสตก’ โดยประเมนจากคะแนนหวขอการประเมน ความรนแรง = 5 คะแนน หมายความวา มความรนแรงมากทสด เปนสาเหตใหเกดตนทนสญเปลา ความถ = 5 คะแนน หมายความวา มจ านวนความถมากทสดเพราะปญหาเกดขนทกครงทปฏบตงาน ความเปนไปได = 4 คะแนน หมายความวา การด าเนนการแกไขมความเปนไปไดมาก เนองจากระหวางท าการแกไข ไมสงผลกระทบตอกระบวนการผลต

77

4.1.2 ส ารวจสภาพปจจบนและตงเปาหมาย

ภาพท 4.5 ความสญเสย

ภาพท 4.6 ลกษณะการถอดทอล าเลยง

เมดพลาสตกทหลนจากทอล าเลยง

ขอตอตวผ

ขอตอตวเมย

สายทอล าเลยงเมดพลาสตก (TOYOTOP-E)

ไปยงเครองจกร และ DRYER

ขอตอทอล าเลยงเมดพลาสตก

78

ภาพท 4.7 Layout ทอล าเลยงเมดพลาสตก

สายทอล าเลยงเมดไปยงเครองจกร

(เมดพลาสตกทผานกนเปาแหงจาก DRYER

ก าลงถกล าเลยงไปยงเครองจกร)

ทอล าเลยงเมดพลาสตกไปยง DRYER

(เพอเปาเมดพลาสตกใหแหงกอนสงไปยง

เครองจกรเพอแปรรป)

MACHINE AREA

(พนทตงเครองจกรส าหรบ

แปรรปเมดพลาสตก)

พลาสตก

79

ภาพท 4.8 ปายระบทอล าเลยงประจ าเครองจกรแตละเครอง

ตารางท 4.5 ขอมลกอนปรบปรง

วนท 16-20ธนวาคม2557(5วน) เลขเครองจกร (ชดทอล าเลยงทใชทดลอง 1 ชด) 10,12.13,15 ความถ (จ านวนครงทถอดทอล าเลยง) 25 ครง ปรมาณเมดพลาสตกทไหลผานทอ/ครง 1759.68 กโลกรม ปรมาณเมดพลาสตกทไหลผานทอ/25ครง 43992 กโลกรม ราคาเมดพลาสตกโดยเฉลย/กโลกรม 79.37 บาท ปรมาณเมดพลาสตกทหลน/ครง 0.12 กโลกรม ตนทนเมดพลาสตกทหลน/ครง 0.12x79.37 = 9.5244 บาท ปรมาณเมดพลาสตกทหลน/ 25 ครง 0.12x25 = 3 กโลกรม ตนทนเมดพลาสตกทหลน/ 25 ครง 3x79.37 = 238.11 บาท ปรมาณเมดพลาสตกทหลน/เดอน (20/5)x3 = 12 กโลกรม ตนทนเมดพลาสตกทหลน/เดอน 12x79.37 = 952.44 บาท ปรมาณเมดพลาสตกทหลน/ป 12x12 = 144กโลกรม ตนทนเมดพลาสตกทหลน/ป 12x952.44=11429.28บาท %การสญเสยทเกดขน (0.12/1759.68)x100 = 0.0068% %การสญเสยทตองการใหลดลง 50% ของการสญเสยทเกดขน

ปายบงชรายละเอยดและการ

ท างานของทอล าเลยงเมด

พลาสตกแตละทอ

ทอล าเลยงนส าหรบเมด

พลาสตกจากแทงกเกบ

เมดพลาสตกหมายเลข 1

ทอล าเลยงนส าหรบ

ล าเลยงเมดพลาสตกไปยง

เครองจกรท 10, 12, 13

80

4.1.3 วางแผนด าเนนงาน

ตารางท 4.6 ขนตอนการด าเนนงานตามแผน

ล าดบ หวขอ พฤศจกายน ธนวาคม มกราคม กมภาพนธ ม.ค

PLAN

1 คดเลอกหวขอปญหา

plan

actua

l


plan

actua

l

3 วางแผนด าเนนงาน plan

actua

l


plan

actua

l

DO


plan

actua

l

CHEK


plan

actua

l

ACTI

ON 7 ท าใหเปนมาตรฐาน plan

actua

l

81

เมดพลาสตกหลน

จากทอล าเลยง

MACHINE

METHERAIL

S

METHOD

MAN

น าหนกของวต ถ ดบไ ม เหมาะสม

วต ถ ดบไ ม เหมาะสม

เ ค รอง มอไ ม มประสท ธภาพ

เ ค รอง มอไ มทนสมย

ไม มการควบคม

ขาดความ ร ในการปฏบต

ไม มว ธการ ปองกนอตโนมต

ขาดการแนะน าว ธป ฏบ ต ท ด

ว ธการลาสมย

วต ถ ดบแตละชนดไม มลกษณะ เฉพาะ

วต ถ ดบ ม รป ร างไ ม เหมาะสม

ถอดไมระวง

น าหนกมาก

แข ง เ กนไป

ขาดการออกแบบท ด

ขาดการจดการ ท ด

ไม มการสร างมาตรฐาน

ขาดการอบรม

ขาดการ เ ร ยน ร

ขาดU P D A T E

ตน ทนต า

ขาดการปลก ฝ งให รกองคกร

ขาดความ รบผดชอบ

ขาดการพฒนา

ขาดคนมความ ร เฉพาะดาน

ไม มการสร างมาตรฐาน

ขาดคนมความ ร เฉพาะดาน

การออกแบบไม เหมาะสมกบการใชง าน

ข นอยกบการออกแบบของ s u p p l i e r



4.1.4วเคราะหสาเหต

ของปญหา

ภาพท 4.9 fish bone

81

82

4.1.5 ก าหนดมาตรการตอบโตและปฏบตตามมาตรการ 4.1.5.1ก าหนดมาตรการตอบโต ตารางท 4.7 แนวทางแกไขปญหาจากกางปลา และจดล าดบเพอคดเลอกกางทจะน ามาแกไข

เกณฑการใหคะแนน เพอคดเลอกกางปลาแกไขปญหา คะแนน ความสามารถในการแกไข ตนทน ระยะเวลาทแสดงผล

1 ไมมความสามารถในการแกไข ตนทนสงมาก เหนผลชา 2 ยงยาก หลายขนตอน ตนทนปานกลาง เหนผลเรว 3 สามารถแกไขไดดวยตนเองทนท ตนทนต า เหนผลทนท

ปญหาและสาเหตของปญหา

มาตรการแกไขปญหา

วธการแกไข

ความสามารถใน

การแกไข

ตนทน

ระยะเวล

าทแส

ดงผล

รวมค

ะแนน

ล าดบ

ความเปนไ

ปได

คน

ขาดความ รในการปฏบต

อบรมพนกงาน

จดอบรมพนกงานทกเดอน เพอเนนย าใหพนกงานท าตามกฏ

1 3 2 6 3

ไมมการควบคม

แตงตงผดแล

แตงตงผดแลรบผดชอบ 1 3 2 6 3

ถอดไมระวง ปลกจต ส านกใหพนกงาน

ปลกฝงใหพนกงานค านงถงผลประโยชนของบรษท โดยท าใหเขารสกวาเขามความส าคญและเปนสวนหนงขององคกร

1 3 1 5 4

อปกรณ

วตถดบไมเหมาะสม

ออก แบบใหม

ออกแบบโดยใชวตถดบทมน าหนกเบากวาเดม เพอใหงาย

ตอการใชงาน 2 2 2 6 3

เครองมอ ไมม

ประสทธภาพ

ออกแบบใหเครองมอเหมาะแกการใชงาน ไมสงผลเสยตอ

กระบวนการผลต 3 2 3 8 1

เครองมอไมทนสมย

ออกแบบใหเครองมอทนสมย งายตอการใชงาน โดยไมสงผล

เสยตอกระบวนการผลต 2 1 3 6 3

83

ตารางท 4.7 ตารางแกไขปญหา (ตอ)

ปญหาและสาเหต

ของปญหา มาตรการแกไข

ปญหา วธการแกไข

ความสามารถใน

การแกไข

ตนทน

ระยะเวล

าทแส

ดงผล

รวมค

ะแนน

ล าดบ

ความเปนไ

ปได

วธการ

ไมมวธการปองกนอตโนมต

ออกแบบใหม ออกแบบใหมระบบปองกนการหลนของเมดพลาสตก

แบบอตโนมต 2 2 3 7 2

ขาดการแนะน าว ธป ฏบต ท ด

อบรมวธการปฏบตแกพนกงาน

จดอบรม 1 3 2 6 3

ว ธการลาสมย ปรบวธการท างาน ปรบวธการท างานให

เหมาะสมกบอปกรณทใช 2 2 3 7 2

วตถด

บ

วต ถ ดบแตละชนดขาดเอกลกษณเฉพาะตว

เปลยนsuppliers

1 1 1 3 5

วตถ ดบ มรป ร างไ มเหมาะสม

1 1 1 3 5

น าหนกของวต ถ ดบไ มเหมาะสม

1 1 1 3 5

* จากสาเหตของปญหาและวธการแกไขตางๆดงกลาว ไดขอสรปวา อปกรณ เปนหวขอทเหมาะสมแกการน าไปแกไขปญหามากทสด โดยการออกแบบใหม เพอใหเหมาะสมกบการใชงาน อกทงยงเปนการแกปญหาทตนเหต

84

4.1.5.2ปฏบตตามมาตรการ

1. กอนปรบปรง

ภาพท 4.10 กอนปรบปรง


ขอตอตวผ และ ขอตอตวเมย

Font view


Top view

Bottom view

Font view

Top view

Bottom view

85

2.การออกแบบระหวางท าการปรบปรง ขนตอนการออกแบบ

ภาพท 4.11 ขนตอนการออกแบบ

1) รบรความตองการขนตอนเรมแรกของการออกแบบ คอ ตองรบรปญหาและความตองการของผบญชาการ หรอผมสวนเกยวของ เพราะทายสดหลงจากการออกแบบและทดลอง งานนนจะถอวาส าเรจหรอไม กขนอยกบผบญชาการเปนหลก

2) ลกษณะจ าเพาะท าการรวบรวมรายละเอยดทเกยวของชนงานทตองการออกแบบใหมากทสดเทาทจะท าไดซงอาจประกอบไปดวยคณลกษณะขนาดราคาจ านวนทตองการผลตอายการใชงานอณหภมใชงานความเชอถอไดและสงทคาดวาจะมการเปลยนแปลงไดบางเชนน าหนกขนาดตางๆพรอมทงบางสงบางอยางทเกดขนเนองมาจากการออกแบบเชนกรรมวธการผลตความช านาญของชางและการแขงขนทางดานตลาดเปนตน

86

3) ศกษารายละเอยดเมอไดลกษณะจ าเพาะตางๆแลวขนตอไปกคอศกษารายละเอยดทงน กเพอแยกแยะถงสงทอาจกอใหเกดความเสยหายทงทางดานเทคนคและดานความตองการของผ บญชาการ หากสองสงนไมสมพนธกน กจ าเปนตองเปรบปลยนลกษณะจ าเพาะเพอความส าเรจของโครงการจงท าใหมวงปอนกลบไปยงลกษณะจ าเพาะอกครง

4) สงเคราะหความคดสรางสรรคในการออกแบบเมอศกษารายละเอยดแลวตอไปกจะถง ขนการสงเคราะหความคดสรางสรรคในการออกแบบซงเปนขนตอนททาทายและนาสนใจทสดใน การออกแบบ ในขนนจะตองสงเคราะหความคดใหมกบความคดเกาเพอท าใหเกดความคดใหมขน

5) การออกแบบเบองตนและปรบปรงหลงจากผานกระบวนการสงเคราะหความคด สรางสรรคในการออกแบบแลวอาจจะมวธการออกแบบทเหมาะสมกบลกษณะจ าเพาะและความตองการหลายวธจงจ าเปนจะตองตดสนใจเลอกวธหนงเปนแบบเบองตนและปรบปรงตอไป ในขนนจ าเปนทจะตองมแบบแสดงตวชนงานหรอระบบทมความเกยวของกนเพอหา ความสมพนธตางๆของระบบทงหมดแบบควรมขนาดส าคญพรอมทงรปประกอบรปดานขาง อยางสมบรณโดยปกตแลวขนนจะยงไมไดผลสมบรณจงตองมวงปอนกลบไปยงลกษณะจ าเพาะดงรปเพอท าใหมความสมบรณครบถวนพรอมกนนนกจะมการปรบปรงหรอคนหาสงทยงไมแนชดจากขอมลทางเทคนคและประสบการณทผานมาดงนนในชวงของการออกแบบเบองตนอาจจะชาหรอเปลยนแปลงไปตามขอมลทได

6) ออกแบบรายละเอยดการออกแบบรายละเอยดเกยวของกบขนาดจรงและขนาดของ สวนประกอบอนๆทงหมดทงทจะผลตขนเองหรอผลตภณฑส าเรจทจะซอมาใชซงจะประกอบ เขาดวยกนทงหมดเปนระบบดงนนจงตองมแบบรายละเอยดของชนสวนทกชนแสดงรปดานตาง ๆเทาทจ าเปนโดยตองก าหนดทงขนาดพกดความเผอไวใหครบถวนวสดทใชกรรมวธทางความ รอน (ถาม) จ านวนชนสวนชอชนสวนและบางครงอาจจะตองใชแบบของชนงานส าเรจดวย

7) สรางตนแบบและทดสอบหลงจากทมรายละเอยดตางๆสมบรณมแบบแยกชนแบบ ประกอบรวมทงวสดและรายการชนสวนตางๆแลวจงสงแบบทสมบรณทงหมดไปยงโรงงานเพอ สรางตนแบบเมอสรางตนแบบเสรจเรยบรอยกเตรยมประเมนผลและทดสอบผลจากการทดสอบอาจท าใหตองเปลยนแปลงหรอปรบปรงการออกแบบเบองตนหรอแบบรายละเอยดบางประการซงแสดงไวเปนวงปอนกลบดงกลาวหลงการเปลยนแปลงปรบปรงชนสวนจะทดสอบและประเมนผลใหมอกครงหรออาจตองท าอกหลายครงจนกวาจะเปนทพอใจของผบญชาการ

87

8) ออกแบบส าหรบผลตในขนนจะพจารณาถงการเปลยนแปลงบางอยางเพอความเหมาะ สม (โดยมากจะพจารณาจากหลกเศรษฐศาสตร) ของวธการผลตทดทสดเนองจากการผลตชนงาน นอยชนกบชนงานมากชนอาจตองใชวธการผลตตางกนจงตองหาวธการผลตทประหยดทสด บางครงอาจรวมชนงานหลายชนเขาเปนชนเดยวกนหรอเปลยนใชชนสวนทมในทองตลาด แทนอกประการหนงอาจเลอกใชวสดทมคณภาพใกลเคยงกนแตราคาถกกวากไดจากนนจงเขยนแบบแกไขใหมใหเรยบรอยแลวจงน าเสนอแตผบงคบบญชาตอไป

9) สงผลตภณฑออกโดยปกตมกจะผลตชนงานตนแบบแลวทดสอบอกครงหนงถาม ปญหาทแกไขไมไดกจะสงกลบไปยงแผนกออกแบบเบองตนและปรบปรงหรอาจจะมขอเสนอแนะ ขอคดเหนดงทแสดงโดยวงปอนกลบในรป

ออกแบบ โดย solidworks program

กอนทจะออกแบบและสามารถสรางผลตภณฑไดจะตองคดหรอจตนาการจนเหน “ภาพ”ของผลตภณฑหรอชนงานนนเสยกอนหลงจากนนจงจะถายทอดความคดนนออกมาในกระดาษเขยนแบบอยางคราวๆดวยการสเกต (sketch) ตามหลกการเขยนแบบหรอภาษาการเขยนแบบ (graphic language) จากแบบสเกตกจะพฒนาไปสแบบทมรายละเอยดมากขน โปรแกรมSolidWorksเปนโปรแกรมชวยเขยนแบบทเนนการเขยนแบบใน 3 มตหรอแบบParametric Solid Models

ออกแบบชนสวนท 1: ขอตอตวเมย ขอตอตวเมย คอ สวนทตอกบสายทอล าเลยงดานบน วสดท าดวยเหลกตนแลวน ามากลงให

ไดขนาดตามทตองการ stoper ท าดวยหวนอตเชอมตดกบตวชนงาน โดยน าหนก และขนาดถกออกแบบมาใหเหมาะสมตอการใชงานและความสมพนธกนกบชนสวนอนๆทตองท างานรวมกน

88

ภาพท 4.12 ออกแบบชนสวนท 1: ขอตอตวเมย

89

ออกแบบชนสวนท 2 : แผนลน แผนลน คอ ตวท าหนาทเปด-ปดใหเมดพลาสตกไหลผานซงจะประกอบอยดานในขอตอตวเมยท างานโดยอาศยแรงโนมถวงของตมทท าดวยทองแดงตอกบตวแกนลน ยนออกมา จะท ามม 45 องศาเมอแผนลนเปดออก และ จะท ามม 30 องศา เมอแผนลนปด

ภาพท 4.13 ออกแบบชนสวนท 2 : แผนลน

90

ออกแบบชนสวนท 3: ขอตอตวผ ขอตอตวผคอ สวนทอยตดกบแผงขอตอ ท าหนาทเปนตวชวยเปดแผนลน เมอเสยบขอตอตวเมยเขากบขอตอตวผ แทงเหลกทตงเปนแนวตรงจะแทงโดนแผนลนใหเปดออก เพอใหเมด พลาสตกสามารถไหลผานทอได และแผนลนจะปดลงกเมอถอดขอตอตวผและตวเมยออกจากกน

ภาพท 4.14 ออกแบบชนสวนท 3: ขอตอตวผ

91

ภาพท 4.15 การท างานรวมกนของชนสวน

92

3.หลงปรบปรง


ขอตอตวผ และ ขอตอตวเมย

Font view


Top view

Bottom view

Font view

Top view

Bottom view

ภาพท 4.16 หลงปรบปรง

93

4.1.6 ประเมนผลการแกไขปญหา ตารางท 4.8 เปรยบเทยบ กอน-หลงปรบปรง

กอนปรบปรง หลงปรบปรง ผลตาง วนท 16-20ธนวาคม2557(5วน) 3-7กมภาพนธ 2558( 5 วน) หมายเลขเครองจกร (ชดทอล าเลยงทใชทดลอง)

10,12.13,15 10,12,13,15

แรงดน 5 บาร ความถ (จ านวนครงทถอดทอล าเลยง)

25 ครง 16 ครง

ปรมาณเมดพลาสตกทไหลผานทอ/ครง

1759.68 กโลกรม 3297.1113 กโลกรม 1537.4313กโลกรม

ปรมาณเมดพลาสตกทไหลผานทอ/5วน

43992 กโลกรม 52753.78 กโลกรม 8761.78กโลกรม

ราคาเมดพลาสตกโดยเฉลย/กโลกรม

79.37 บาท

ปรมาณเมดพลาสตกทหลน/ครง

0.12กโลกรม 0.0375 กโลกรม 0.825 กโลกรม

ตนทนเมดพลาสตกทหลน/ครง

0.12x79.37=9.5244 บาท 0.0375x79.37=2.976375 บาท 6.548025 บาท

ปรมาณเมดพลาสตกทหลน/ 25 ครง

0.12x25 = 3 กโลกรม 0.0375*16 =0.6 กโลกรม 2.4 กโลกรม

ตนทนเมดพลาสตกทหลน/ 25 ครง

3x79.37 = 238.11 บาท 0.6*79.37=47.622บาท 190.488 บาท

ปรมาณเมดพลาสตกทหลน/เดอน

(20/5)x3 = 12 กโลกรม (20/5)x0.6 = 2.4 กโลกรม 9.6 กโลกรม

ตนทนเมดพลาสตกทหลน/เดอน

12x79.37 = 952.44 บาท 2.4x79.37 =190.488 บาท 761.952 บาท

ปรมาณเมดพลาสตกทหลน/ป

12x12 = 144 กโลกรม 2.4x12 =28.8 กโลกรม 115.2 กโลกรม

ตนทนเมดพลาสตกทหลน/ป

12x952.44=11429.28บาท 12x190.488 = 2285.856 บาท 9,143.424 บาท

%การสญเสยทเกดขน (0.12/1759.68)x100 = 0.0068%

(0.0375/3297.1113)x100 = 0.0011%

0.0057%

94

-การสญเสยทตองการใหลดลง

50% ของ 0.0068%

%การสญเสยหลงปรบปรง / %การสญเสยกอนปรบปรง

0.0011/0.0068 =16.1765%

%การสญเสยทลดลง 100-16.17647059 = 83.8235%

*หมายเหต หากขยายผลการทดลองทงโรงงาน (ทอล าเลยง 90 ชด) 90x9143.424 = 822,908.16

บาท/ป

ภาพท 4.17 กราฟเปรยบเทยบการสญเสย กอน-หลงปรบปรง ของชดทอล าเลยง 1 ชด ตอ ป

0.0068%

11,429.28 บาท

0.0011%

2,285.856 บาท

฿0.00

฿2,000.00

฿4,000.00

฿6,000.00

฿8,000.00

฿10,000.00

฿12,000.00

฿14,000.00

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

กราฟเปรยบเทยบการสญเสย กอน-หลงปรบปรง ของทอล าเลย 1 ชด ตอ ป

0.0057% 9143.424 บาท

95

ภาพท 4.18 ความสญเสยทลดลงหลงท าการปรบปรง

4.1.7ท าใหเปนมาตรฐาน

ตารางท 4.9 ขอควรปฏบต

Man Machine Material Method -ปฏบตตามหลกการใชอปกรณอยางเครงครด -หากอปกรณช ารด หรอเกดปญหาวตถดบหลอนจากทออกโดยไมสามารถหลกเลยงได ใหแจงแกผรบผดชอบหรอหวหนางานทนทเพอท าการแกไข

ผรบผดชอบท าการตรวจเชคอปกรณทกเดอน เพอหาขอบกพรองของอปกรณและท าการแกไขตอไป

ไมสามารถท าการแกไขใดๆได เนองจากคณสมบตตางๆของวตถ ขนอยกบผผลตหรอSuppliers

ใชอปกรณอยางถกวธทงตอนถอดและใส เพอใหกระบวนการท างานเปนไปอยางมประสทธภาพ และถนอมอปกรณใหมอายการใชงานนานยงขน

16.18%

ความสญเสย

ลดลง

83.82%

ความสญเสยทลดลงหลงท าการปรบปรง

96

ตารางท 4.10 มาตรฐานการปฏบต

ล าดบ ขนตอน จดประสงค 1 ประกาศมาตรฐานการปฏบตใหเปน

ทางการ เพอใหมขอปฏบตทชดเจน

2 พจารณาเลอกวธการควบคม เพอเลอกวธการควบคมทเหมาะสม 3 เผยแพรมาตรฐานปฏบตนใหทวถงทกคน เพอใหรบทราบและน าไปใชอยางถกตอง 4 จดฝกอบรมบคคลทตองน ามาตรฐานไป

ใช เพอใหผปฏบตงานปฏบตงานไดอยางถกตอง

5 ตรวจสอบวาผลประโยชนของมาตรฐานใหมไดรบการรกษาไว

เพอใหทราบวาผลประโยชนทไดยงคงอยในระดบมาตรฐานใหม

4.2วจารยขอมลโดยเปรยบเทยบผลทไดรบกบวตถประสงคและจดมงหมายการ

ปฏบตงานหรอการจดท าโครงการ

4.2.1เพอลดตนทน จากการรวงหลนของเมดพลาสตก สามารถลดตนทน ดวยการเขาไปแกไขการรวงหลนของเมดพลาสตกไดถง 83.32% หรอ

ประมาณ 9143.424 บาท/จด/ป ปจจบนจดล าเลยงเมดพลาสตกทงโรงงานมทงหมด 90 จด หากม

การน าโมเดลไปใชทง 90 ชด จะสามารถลดตนทนไดถง 822,908.16 บาท/ป

4.2.2เพอฝกฝนวธการแกไขปญหาในโรงงาน

การทไดเขาไปศกษากระบวนการท างานโดยตรง ท าใหสามารถทราบปญหาทเกดขนไดอยางดเยยม เนองจากการมองปญหาทหนางานจะท าใหสามารถหาตนเหตของปญหาไดงายขน และเพอการหาหนทางแกไขทถกวธ

97

บทท 5

บทสรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการด าเนนงาน

ตลอดการปฏบตงานทบรษท ฮตาช เคมคล ออโตโมทฟ โปรดกส (ประเทศไทย) จ ากด ในระยะเวลาประมาณ4เดอน ท าใหนกศกษาไดรบความรเกยวกบลกษณะการท างานแผนก T.P.M ACTIVITYDIVISIONซงลกษณะการท างานเกยวของกบTPM , Kaizen และ 5.ส.สาเหตทบรษทไดจดตงแผนกนขนมามจดประสงคเพอหาขอบกพรองตางๆในการท างาน จากการส ารวจปญหาตางๆจากการท างาน กพบปญหามากมาย นกศกษาจงไดรบมอบหมายใหท าการแกไขปญหาการรวงหลนของเมดพลาสตกบรเวณขอตอของทอล าเลยงเมดพลาสตก(TOYOTOP-E) กระบวนการท างานมการด าเนนไปอยางเปนขนเปนตอนตามรปแบบของQC Story เรมจากการคดเลอกหวขอปญหา , ส ารวจสภาพปจจบนและตงเปาหมาย , วางแผนการด าเนนงาน , วเคราะหสาเหตของปญหา , ก าหนดมาตรการตอบโตและปฏบตตามมาตรการ , ประเมนผลการแกไขปญหา และท าใหเปนมาตรฐาน สาเหตของเมดพลาสตกรวงเกดจากการออกแบบขอตอทอล าเลยงทไมเหมาะสม ไมมการปองกนการหลดรวงของเมดพลาสตกทดพอ จงมการคดคนวธการแกไขโดยการออกแบบขอตอทอล าเลยงขนมาใหม เพอลดการสญเสยวตถดบทน ามาซงการสญเสยตนทน การปรบปรงในครงน ตนทนกอนปรบปรง 11429.28 บาท/ป ตนทนหลงปรบปรง

2285.856 บาท/ป ตนทนทลดลง 9143.424บาท หรอ 83.82% ทงนทางบรษทสามารถน าการ

ทดลองนไปขยายผล เพอใชแกปญหาการสญเสยเมดพลาสตกไดทงโรงงาน(ปจจบนทงโรงงานม

ชดทอล าเลยง 90 ชด) สามารถชวยลดความสญเสยไดถง 822,908.16 บาท/ป

ส าหรบผลตอบรบทไดถอวาเปนทนาพอใจ จากผลการปรบปรงทได การยอมรบผลงานจากผจดการแผนก พเลยงและพนกงาน แตอยางไรกตามโครงงานนยงคงตองมการพฒนาตอไป เพอการแกไขปญหาทไดผลอยางแทจรง

98

5.2 แนวทางการแกไขปญหา

แมวาการออกแบบเพอทดลองในครงน จะไมสามารถแกปญหาการรวงหลนของเมดพลาสตกไดรอยเปอรเซนตท าใหไมสามารถลดการสญเสยทเกดขนเปนเวลานานใหเปนศนยไดเพราะกลไกการท างานของเครองมอยงตองอาศยลกษณะการใชงานของพนกงานรวมดวย หากพนกงานไมใหความรวมมอ การออกแบบในครงนกแทบจะไมเปนผล จงไดก าหนดมาตรการในการปฏบตไวดงตารางท 5.1 ตารางท 5.1มาตรการในการปฏบต

Man Machine Material Method -ปฏบตตามหลกการใชอปกรณอยางเครงครด -หากอปกรณช ารด หรอเกดปญหาเมดพลาสตกหลนจากทออกโดยไมสามารถหลกเลยงหรอแกไขขนตนได ใหแจงแกผรบผดชอบหรอหวหนางานทนทเพอท าการแกไข

ผรบผดชอบท าการตรวจเชคอปกรณทกเดอน เพอหาขอบกพรองของอปกรณและท าการแกไขตอไป

ไมสามารถท าการแกไขใดๆได เนองจากคณสมบตตางๆของเมดพลาสตก ขนอยกบผผลตหรอSuppliers

ควรใชอปกรณอยางถกวธทงตอนถอดและใส เพอใหกระบวนการท างานเปนไปอยางมประสทธภาพ และถนอมอปกรณใหมอายการใชงานนานยงขน

5.3 ขอเสนอแนะจากการท าโครงการ

ปญหาการรวงหลนของเมดพลาสตก เกดจากการออกแบบขอตอทอล าเลยงทไมไดมาตรฐาน รวมทงพนกงานทไมค านงถงผลเสยทเกดขน ในการคนหาสาเหตทแทจรงของการแกปญหาในครงน มปจจยอย 2 อยาง ทควรไดรบการแกไข คอ เครองมอ และพนกงาน ในขนตอนหามาตรการแกไข จงเหนไดวาไมสามารถแกไขเพยงอยางใดอยางหนง เพราะทงคนและเครองมอ

99

ตองมการท างานรวมกน หากเครองมอไมไดมาตรฐานกเปนเหตใหเกดการรวงหลนของเมดพลาสตก และหากพนกงานปฏบตไมถกวธกไมท าใหเครองมอทออกแบบมาใหมนใชงานอยางไดผลเชนกน

แตอยางไรกตาม ในการปรบปรงแกไขเครองมอครงตอไป เพอใหการแกไขมปะสทธภาพประสทธผลมากขน ไมควรมองเพยงการออกแบบขอตอทอเพยงอยางเดยว แตควรมองสวนประกอบอนๆทมสวนเกยวของ เชน การวางต าแหนงของสายทอ ขอตอ แทนวาง ระยะหางระหวาง DRYERแทนขอตอ เครองจกร และสวนประกอบอนๆรวมดวย เพราะปญหาตางๆอาจเกดจากหลายสาเหต และอาจตองท าการแกไขรวมกน

ปญหาการรวงหลนของเมดพลาสตกเกดขนอยางตอเนองเกอบ 10 ปความสญเสยทคอยๆสะสมทละเลกทละนอย เมอรวมๆกนแลวจะเหนวาไดสญเสยตนทนในสวนนไปมาก ซงอาจเกดจากการจดการทไมมประสทธภาพมากพอ ไมมการจดตงผดแลปญหาสวนนอยางจรงจง อกนยหนงอาจมองไดวาถกละเลย

บรษทควรปลกจตส านกใหบคลากรทกคน มความรกองคกร แสดงใหเหนวา พวกเขาคอสวนส าคญของบรษท และทกสงทพวกเขาท าไดสงผลตอบรษทโดยตรงการคดเลอกบคลากรทมศกยภาพกเปนสงส าคญ เพราะพวกเขาคอผน าทจะน าองคกรสความกาวหนาตอไป

99

อางอง

หนงสอ

Kinjiro Nakano, 2550, ZERO LOSS, ครงท 1, แปลโดย ผศ.ดร.มงกร โรจนประภากรม, ส.ส.ท.

(สมาคมสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน), กรงเทพฯ

Mihoyo Fujii, 2556, ไคเซนในส านกงาน, ครงท 6, แปลโดย ดร.สลภส เครอกาญจนา, ส.ส.ท. (สมาคม

สงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน), กรงเทพ

Nakajima Seiichi และ Shirose Kunio, 2546, การด าเนนกจกรรม TPM เพอการปฏรปการผลต ฉบบ

อตสาหกรรมกระบวนการ, ครงท 1, แปลโดย รงสรรค เลศในสตย และ สมชย อครทวา, ส.ส.ท.

(สมาคมสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน), กรงเทพ

100

ภาคผนวก

101

ภาคผนวกก. รปแสดงสญลกษณของกลมบรษท Hitachi Chemical

ภาคผนวกข. รปภาพประกอบ-รปถายท าความสะอาดเครองจกร

\

102

ประวตผจดท ำโครงงำนสหกจศกษำ

ชอ-สกล นางสาวสพรรณนภา ขวาค า วนเดอนปเกด 20กมภาพนธ 2533 ประวตกำรศกษำ ระดบประถมศกษา ประถมศกษาตอนปลายพ.ศ. 2543

โรงเรยนวดมโนรม

ระดบมธยมศกษา มธยมศกษาตอนปลายพ.ศ. 2549 ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อ าเภอศรราชา

ระดบอดมศกษา คณะบรหารธรกจสาขาการจดการอตสาหกรรมพ.ศ. 2553

สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน

ทนกำรศกษำ - ไมม- ประวตกำรฝกอบรม ISO 9001:2008 Internal Audit ผลงำนทไดรบกำรตพมพ - ไมม -

Documents

TOYOTOP-E FITTING DESIGN TO REDUCE LOSS OF PLASTIC …library.tni.ac.th/thesis/upload/files/CRT IM 2013... · 2020. 7. 23. · สารบัญตาราง (ต่อ) ตารางที่