Transfer technologii szansą rozwoju nauki

Jerzy Szyndler – dyrektor ds. innowacjiCentrum Innowacji i Transferu Technologii

Lubelskiego Parku Naukowo – Technologicznego Sp. z o.o.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

DefinicjeNauka - „stan lub fakt posiadania wiedzy”, jak i „rodzaj wiedzy lub działalności intelektualnej, której gzemplifikacją

są różne dziedziny, takie jak np. matematyka, fizyka, chemia”.

Technika - oznacza zastosowanie wiedzy w praktyce.

Technologia - jest ona stanem wiedzy (również wiedzy nieskodyfikowanej) o metodach wytwarzania i przetwarzania

surowców, półproduktów i wyrobów gotowych, znanym na określonym rynku w danym punkcie czasu.

Technologia (pojęcie szersze) jest to ogólna wiedza techniczna dotycząca danej dziedziny techniki.

Technologia (pojęcie węższe) jest to konkretna wiedza technologiczna, tzn. umiejętność zastosowania jej w

produkcji określonych towarów.

Zmiana (techniczna) technologiczna inaczej określana jest także jako jeden z rodzajów innowacji, tj. innowacja

technologiczna, jest to nowe zastosowanie wiedzy do procesu produkcji lub inicjujące zastosowanie wynalazków

prowadzące do rozwoju technik produkcyjnych.

Innowacje - nowe, twórcze zmiany, wykorzystywane w działalności gospodarczej, które są akumulowane, a więc

powiększają i udoskonalają istniejącą technologię (wiedzę).

Definicja transferu technologii

Istnieje wiele definicji transferu technologii. W ujęciu syntetycznym, ale

wiernie oddającym istotę problematyki, transfer technologii jest wymianą

na określonych warunkach, m.in. wiedzy technologicznej i organizacyjnej,

dokonywaną pomiędzy tymi, którzy tę wiedzę mają, a tymi, którzy tej

wiedzy potrzebują. W każdym procesie transferu technologii mamy więc

do czynienia z dwiema stronami – dawcą technologii i jej nabywcą –

zawierającymi określonego rodzaju transakcje.

Transfer technologii (TT)

Transmitowanie wiedzy technicznej i umiejętność jej

zastosowania w produkcji określonego towaru

Transfer komercyjny:Odpłatne przkazanie technologii.

Transfer niekomercyjnyNieodpłatne uzyskanie technologii (wiedzy technologicznej) na podstawie informacji zawartych w ogólnodostępnych źródłach, takich jak: literatura fachowa, internet, oferowane produkty rynkowe.W takich sytuacjach transfer ogranicza się jednak do zastosowania dostępnej wiedzy przy zastrzeżeniu, że nie można powielać wzorów i parametrów będących przedmiotem ochrony własności intelektualnej, chronionej przez prawo danego kraju albo międzynarodowe prawo patentowe.

Transfer technologii cd.

Handlowy charakter TTHandlowy charakter TT

Inwestycje bezpośrednieInwestycje bezpośrednie

LicencjeLicencje

Know-HowKnow-How

Obrót maszynamiObrót maszynami

Przepływy wewnątrz firm międzynarodowych

Konferencje

Wystawy, targi

Czasopisma fachowe, książki

Licencje, patenty przekazywane nieodpłatnie

Migracje, studia zagraniczne

Niehandlowy charakter TTNiehandlowy charakter TT

Transfer technologii poziomy, który następuje pomiędzy przedsiębiorstwamii może przybierać formę:− sprzedaży patentów, licencji i know-how,− współpracy przemysłowej,− przedsięwzięć joint venture,− usług technicznych.

Transfer technologii pionowy występujący pomiędzy publicznymi jednostkami naukowo-badawczymi a przedsiębiorstwami, który najczęściejprzybiera formę:− licencji na wynalazki, wzory użytkowe,− projektów zamawianych przez przedsiębiorstwa lub badania kontraktowe,− firm spin-off,− informacji zawartych w artykułach naukowych,− informacji przekazywanych podczas konferencji naukowych, seminariów i szkoleń.

Liniowy model innowacji rzadziej dzisiaj występuje - zamiast drabiny łączącej działalność badawczo-rozwojową z przemysłowym wykorzystaniem mamy serię interakcji wymagających wspólnego zaangażowania różnych działów firmy.

Termin transfer technologii wskazuje, że jego przedmiotem w ścisłym znaczeniu powinna być technologia.

W praktyce przedmiotem transferu nie są wyłącznie wąsko rozumiane rozwiązania technologiczne, ale innowacje w szerokim tego słowa znaczeniu: innowacje techniczne (np. rozwiązania konstrukcyjne), rozwiązania informatyczne czy nowe rozwiązania nietechniczne, np. innowacje organizacyjne.

Przedmiotem transferu bywają również maszyny i urządzenia, a także wiedza know-how nie uwzględniona w dokumentacji technologicznej, ale niezbędna do jej prawidłowego zastosowania.

Transfer technologii jest procesem złożonym, wieloetapowym, czasochłonnym i kosztochłonnym.

Poza głównymi stronami transferu (dawcą i nabywcą) na różnych etapach procesu transferu technologii pojawiają się także inni uczestnicy. Przebieg procesu transferu technologii bywa zróżnicowany, gdyż transfer może być przeprowadzony w następstwie różniących się sekwencji działań.

Powody transferu technologii

wysokie koszty badań naukowych,

postęp naukowo-techniczny za granicą skutkujący w prowadzeniu przez firmy zagraniczne podobnej produkcji do tej występującej w danym kraju

umożliwia przedłużenie efektów stosowania technologii - zwiększenie zysków.

Przesłanki transferu technologii:z punktu widzenia krajów słabo rozwiniętych z punktu widzenia krajów słabo rozwiniętych

chęć zniwelowania różnic w rozwoju poziomu gospodarczego

kraje te zmieniają strukturę gospodarczą z surowcowo - rolniczych na przemysłową,

podejmują produkcję artykułów przemysłowych, które następnie chcą eksportować

na rynki krajów wysokorozwiniętych. Wśród krajów EU Polska nadal znajduje się

w czołówce, jeśli chodzi o zatrudnionych w rolnictwie (po Rumunii i Bułgarii).

obniżenie kosztów produkcji

z punktu widzenia krajów i firm wysokorozwiniętychz punktu widzenia krajów i firm wysokorozwiniętych, które kontrolują transfer

technologii i zachowują monopol na nowe technologie dopóki ktoś ich nie dogoni,

wówczas udostępniają odpłatnie technologię, ale stosują szereg zastrzeżeń

(wielkość produkcji, eksportu, itp.)

I REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA1760 - 1830

ŻELAZO - WĘGIEL - PARA

II REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA1850 - 1914

STAL - ENERGIA ELEKTRYCZNA-PALIWA PŁYNNE

REWOLUCJA NAUKOWO-TECHNICZNAlata 40. - II połowa XX wieku

TECHNIKA ELEKTRONICZNO-CYFROWA - ENERGIA ATOMOWA - MATERIAŁY SYNTETYCZNE -

POSTĘP W BIOCHEMII I GENETYCE

REWOLUCJA MIKROPROCESOROWA I NTERNETOWApołowa lat 70. XX wieku do dziś

INTEGRACJA-MODUŁOWOŚĆ-NIEZAWODNOŚĆ-INTELIGENCJA-ELASTYCZNOŚĆ -SZYBKOŚĆ

OD POMYSŁU DO PRZEMYSŁUFotografia - 112 lat (1727-1839)Cement- 88 lat (1756-1844)Kino - 63 lata (1832-1895)Radio - 28 lat (1867-1895)Budowa samolotu - 14 lat (1897-1911)Tranzystory - 5 lat (1948-1953)

ŚREDNI CYKL PRAC WDROŻENIOWYCH:1888 - 1913 - 50 lat1918 - 1939 - 30-33 latawspółcześnie - 3 lata

Formy transferu technologii:1.    zakup za granicą produktu globalnego, aby potem produkować go w kraju (imitacja)2.    przemieszczanie się ludzi - wiedzy i umiejętności3.    w ramach firm międzynarodowych polegający na zakładaniu filii z produkcją opartą na

własnej technologii4.    tworzenie spółek z kapitałem mieszanym z kapitałem kraju, któremu udziela się technologii5.    sprzedaż licencji i patentów, co pozwala na uruchomienie produkcji określonych wyrobów w

kraju, który je kupuje6.    kooperacja przemysłowa - kontrakt o ogromnym zakresie współpracy gospodarczej,

przemysłowej, technicznej przy produkcji określonych towarów.7.    doradztwo techniczne , np. budowa zakładu pod klucz, czyli nadzór jego produkcji8.    leasing (wynajem lub dzierżawa na własność):a)     –      netto (sam najem lub dzierżawa)–      brutto (najem lub dzierżawa + obsługa i konserwacja b)    –      bezpośredni (wynajmującym jest producent towaru )–      pośredni (wyspecjalizowane instytucje) , np. banki pośredniczące w udzielaniu kredytów9.    wymiana samej dokumentacji10. świadczenie usług technicznych11. forma pomocy naukowej

Bariery transferu technologiiPrawne: własność intelektualna, dopuszczenie do rynku; nauka chroni

dorobek badań, a wdrożenia patentów i wynalazków są proceduralnie

skomplikowane

Ekonomiczne: ograniczone środki finansowe, rozkład ryzyka, koszty;

Zasoby ludzkie: umiejętności, motywacja;

Rozbieżność popytu z podażą: informacja, kontakty i komunikacja;

Techniczne: przejście od prototypu do produkcji seryjnej.

Innowacyjność Polski

Polska w rankingu innowacyjności: Jednym z najbardziej popularnych w UE zestawieniu wskaźników

innowacyjności państw członkowskich jest ranking SII - Summary Innovation Index

Zgodnie z ostatnim rankingiem (styczeń 2009) Polska znajduje się w grupie państw o najniższym wskaźniku innowacyjności (0.3 wobec średniej UE 0.45 i 0.6 lidera – Szwecji), wyprzedzając jedynie Litwę, Łotwę, Rumunię i Bułgarię

Jednym z istotnych parametrów wpływających na ocenę poziomu innowacyjności państwa w tym rankingu jest liczba wynalazków na milion mieszkańców, patentowanych w UE, USA i Japonii.

Dane Swiatowej Organizacji Własności IntelektualnejW 1990 roku polscy naukowcy byli autorami 3585 patentów, Czesi mieli 561 patentów, naukowcy z Korei Południowej mieli 5812 patentów, a Duńczycy 1269 patentów. Ukraina miała 858 patentów.

W 2007 roku: Polska 242 patenty, Czechy 684, Korea Południowa 112 245 patentów, Dania 1602 patenty, a Ukraina 511 patentów (na skutek recesji), a rok wcześniej mieli 1314 patentów.

Origin_Name / Origin_Code / Year

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Poland PL 3 585 3 109 2 688 2 236 2 462 2 433 2 276 2 232 2 246 2 153 2 247 2 023 2 262 2 285 2 180 1 189 232 242

Republic of Korea KR 5 812 8 140 10 201 13 409 16 989 28 189 33 005 33 482 41 590 52 929 67 726 72 055 76 198 89 223 101 738 104 609 109 681 112 245

Liczba udzielonych patentów

W Polsce na 1 mln mieszkańców przypada 4,2 wynalazki zgłoszone do EPO, podczas gdy średnia w UE to 115.

Liczba udzielonych patentów cd.

Liczba udzielonych patentów cd.

Polska i innowacyjność Niepokojącym zjawiskiem jest mała liczba zgłoszeń międzynarodowych w stosunku do

zgłoszeń ogółem: w roku 2007 na łączną liczbę 2392 zgłoszeń do Urzędu Patentowego RP tylko 49 dotyczyło udzielenia patentu europejskiego (EPO)

Łącznie do EPO zgłoszono w 2007 roku 104 polskie wynalazki. W tym samym czasie Republika Czeska zgłosiła do EPO 96 wynalazków.

Można się pokusić o stwierdzenie, że wynalazcy uznawali, iż komercyjna wartość ich wynalazków w skali międzynarodowej jest znikoma...

Oczywiste są ‘systemowe’ przyczyny takiego stanu: struktura gospodarcza i popyt na innowacje ze strony przemysłu, w tym przedsiębiorstw

zagranicznych ulokowanych w Polsce niewielka ilość i obecność polskich firm innowacyjnych na rynkach zagranicznych niskie wydatki publiczne oraz wydatki przedsiębiorstw na sferę B+R ciągle stosunkowo niski odsetek ludności z wykształceniem wyższym

Z danych OECD wynika, że wydatki na B+R w 2007 r. stanowiły 0,4% kwoty przeznaczonej w Stanach Zjednoczonych i 0,63% wydatków Unii Europejskiej. Niekorzystna pozostaje również struktura finansowania B+R. Z danych za 2007 r. wynika, że udział przedsiębiorstw w wydatkach wynosił 34,3%, podczas gdy w Unii Europejskiej sięga on 55%, a w Stanach Zjednoczonych – 66,4%

Ten kto zjada ziemniaki do sadzenia będzie cierpiał GŁÓD.

W ciągu trzech lat (2006-2008) w Polsce z ulg podatkowych na badania i rozwój skorzystało jedynie 128 firm. W tym samym czasie w Wielkiej Brytanii było to 14.430 podmiotów. Polscy przedsiębiorcy otrzymali zwolnienia podatkowe o łącznej wartości 27 tys. euro, a firmy z UK - 1.776 mln euro.

Polska w porównaniu z głównymi krajami OECD oferuje jeden z najniższych poziomów korzyści podatkowych, na jednego dolara zainwestowanego w działalność badawczo-rozwojową można uzyskać tylko 2 centy ulgi podatkowej.

PL w liczbach - liczba zgłoszeń do Europejskiego Urzędu Patentowego

Wg danych z 2009 liczba absolwentów kierunków ścisłych i technicznych oraz społecznych i humanistycznych na 1000 mieszkańców w grupie wiekowej 20–29 wynosi 56.5 , średnia EU to

40.5

Najwyższy stopień wtajemniczeniaNaukowcy w Polsce nie mają narzędzi, którymi mogliby się posługiwać realizując „najwyższy

stopień wtajemniczenia”, jakim jest wprowadzanie nauki do gospodarki w postaci transferowania

własnych wynalazków na rynek komercyjny. Naukowiec potrzebuje do dyspozycji całe zespoły

ludzkie pracujące dla potrzeb urynkowienia wiedzy. Niestety większość uczelni

w Polsce, które także widzą taką potrzebę, nie są w stanie zbudować struktur organizacyjnych,

ponieważ nie mają na to odpowiednich środków finansowych, nie mówiąc już o braku

specjalistów z doświadczeniem w działaniach, o charakterze menedżerskoekonomicznym.

Aktualnie w środowisku akademickim wiadomym jest, że patenty są ważne i nawet naukowcy

potrafią je stworzyć sami, ale prowadzenie procesu komercjalizacji jest to „inna bajka” – jest to

bardzo trudne i wymaga specjalistycznych i zaawansowanych narzędzi oraz profesjonalnej

pomocy.

Czego potrzebaSama przyjemność zaspokajania wiedzy w wyniku działalności naukowej jest już dzisiaj

niewystarczająca. Obecnie potrzebne są patenty, ponieważ to one nogą stanowić kryteria

wstępnej oceny poziomu rozwoju uczelni nastawionej na transfer innowacji do gospodarki,

ALE same patenty już też nie wystarczą, trzeba je realizować...

Zbyt dużo środków kieruje się na powszechne szkolenia mające na celu zmianę sposobu

myślenia naukowców na temat konieczności urynkawiania badań naukowych, natomiast

brakuje pieniędzy na budowanie „twardych” struktur organizacyjnych – w ramach uczelni

albo, między uczelniami.

Bardzo często uświadomieni (przeszkoleni) naukowcy nie potrafią pójść o krok dalej na drodze

urynkawiania efektów swojej pracy naukowej, ponieważ nie mają profesjonalnej pomocy ze

strony wspierających ich prawników, ekonomistów, menedżerów i zniechęcają się do dalszych

działań.

Czego potrzeba cd.

Trzeba zderzenia wymagań centralnych, czyli ministerialnych, chęci i dobrej

woli administracji oraz władz uczelni a także samego naukowca, który jest

zachęcony do tego typu działalności.

1.W przestrzeni publicznej brak jest silnych głosów wspierających

innowacyjność.

2.Długoterminowy system rozwoju innowacji powinien być koordynowany

centralnie (np. osoba merytoryczna w randze wicepremiera).

3.Należy stworzyć instrumentarium prawne, które będzie zachęcać do

kreatywnej działalności uczonych z przedsiębiorcami.

W Raporcie o stanie gospodarki Polska 2010 przygotowanym przez Ministerstwo Gospodarki w punkcie nr 2.3.1 dot. Strategii Lizbońskiej czytamy:

Innowacyjna gospodarka – realizacja działań w tym obszarze ma pozwolić na rozwój sektorów i gałęzi o dużej wartości dodanej oraz wysokiej innowacyjności, co ma istotny wpływ na długofalowy wzrost gospodarczy. Działania te obejmują m.in. zapewnienie przyjaznego otoczenia prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorczości, innowacyjności i inwestycji; poprawę konkurencyjności nauki, zapewnienie konkurencji w sektorach sieciowych, wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie ochrony środowiska.

CITT LPNT Sp. z o.o.Centrum Innowacji i Transferu Technologii Lubelskiego Parku Naukowo- Technologicznego Sp. z o.o. z siedzibą w Lublinie powstał z inicjatywy lubelskich środowisk naukowych.

Spółka wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla miasta Lublina, XI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000173449. Kapitał zakładowy wynosi 236 000 zł.

Udziałowcami Spółki są:

1.Politechnika Lubelska2.Samorząd Województwa Lubelskiego3.Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie4.Gmina Miasto Lublin 5.Uniwersytet Medyczny w Lublinie 6.Uniwersytet Przyrodniczy w Lubinie 7.Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego Polskiej Akademii Nauk w Lublinie 8.Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach 9.Lubelski Fundusz Kapitałowy Sp. z o.o. z siedzibą w Lublinie 10.’’FS- Holding” S.A. w Lublinie

CITT LPNT Sp. z o.o.

informowanie przedsiębiorców o innowacjach oferowanych na rynku

informowanie przedsiębiorców o możliwościach dofinansowania

działalności innowacyjnej

informowanie instytucji badawczych w regionie o możliwościach

pozyskiwania funduszy na współpracę z przemysłem

informowanie zespołów badawczych o pierwszych zidentyfikowanych

potrzebach przedsiębiorstw

Zadania CITT LPNT Sp. z o.o.

Projekty UE (w trakcie realizacji)Projekt „Lubelskie Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości Akademickiej” realizowany jest przez CITT LPNT Sp. z o.o. w ramach Priorytetu VIII. Regionalne kadry gospodarki, Działania 8.2. Transfer wiedzy, Poddziałania 8.2.1 Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Całkowita wartość projektu to: 672.504,50zł

Grupą docelową projektu jest 150 osób zamieszkałych (zameldowanych) lub pracujących na terenie województwa lubelskiego, zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin-off lub spin-out, w podziale na:- 30 pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych uczelni,- 30 doktorantów,- 15 bezrobotnych absolwentów uczelni w okresie 12 miesięcy od daty ukończenia studiów,- 75 studentów.

Projekt „Uczelnie i biznes - współpraca gwarancją sukcesu” w ramach Działania 4.2. „Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwoju gospodarczym”, Priorytetu IV „Szkolnictwo wyższe i nauka”, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Całkowita wartość projektu to: 573 218,00 zł

Grupą docelową projektu jest 120 pracowników naukowych uczelni wyższych oraz pracowników podmiotów działających na rzecz nauki, którzy prowadzą badania naukowe podlegające komercjalizacji. Wsparcie zostanie skierowane do 120 osób, w tym do 30 mężczyzn i 90 kobiet.Tematyka spotkań obejmować będzie następujące zagadnienia1. Nowoczesne metody badawcze szansą na rozwój współpracy sfery nauki i gospodarki .2. Znaczenie komercjalizacji wyników badań naukowych prowadzonych w instytucjach naukowo - badawczych . 3. Nowoczesne metody IT w procesie komercjalizacji wyników badań naukowych . 4. Perspektywa uczelni a perspektywa przedsiębiorstwa, czyli co oba sektory chcą uzyskać z transferu wiedzy .

Inkubator innowacyjności Science2Business funkcjonuje dzięki dofinansowaniu z unijnego Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013. Do inkubatora mogą zgłaszać się pomysłodawcy z całego kraju. Science2Business współpracuje bezpośrednio z Centrum Innowacji i Transferu Technologii Lubelskiego Parku Naukowo-Technologicznego; Instytutem Maszyn Przepływowych im. Roberta Szewalskiego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku; Politechniką Warszawską, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, Instytut Informatyki oraz Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.

Science2Business działa w bardzo perspektywicznych branżach: biotechnologia (i telemedycyna), energia odnawialna oraz technologie informatyczne i mobilne.

Wsparcie, które Science2Business oferuje naukowcom i pomysłodawcom to m.in. ocena możliwości komercjalizacji pomysłów i ich potencjału rynkowego, a także ochrona własności intelektualnej i przemysłowej. Autorzy innowacji mają dostęp do infrastruktury umożliwiającej testy i prototypowanie oraz do sieci ekspertów branżowych. Istotną pomocą jest również tworzona w ramach inkubatora strategia komercjalizacji i wdrożenia poszczególnych projektów, a co za tym idzie wsparcie przy tworzeniu i zarządzaniu firmami wprowadzającymi innowacje na rynek. Firmy powstałe wokół pomysłów zgłoszonych do inkubatora mają szansę na dofinansowanie w kwocie do 200 tys. EURO, a także pomoc w pozyskiwania dalszych funduszy.

Jerzy Szyndler – Dyrektor ds. Innowacji

Centrum Innowacji i Transferu Technologii

Lubelskiego Parku Naukowo – Technologicznego Sp. z o.o.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego