TRINHSÁTKỂTRUYỆN—★—

Tácgiả:TrầnTửVănNXBTrẻ-1998

ebook©vctvegroup17-05-2018

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Mụclục

LỜITÁCGIẢ

KẺTỰTHÚLÚCNỬAĐÊM

VẾTTHƯƠNGCỦATHẰNGBÉ

TÌNHẢO

THÊMMỘTNGƯỜITÌM“LÁDIÊUBÔNG”

TIỀNBẠCVÀCONCÁI

SỰCHỌNLỰACUỐICÙNG

CHỈCÒNNỖINHỚ

ĐƯỢCGÌVÀMẤTGÌ

HAIANHSUIGIẬNNHAU

PHIÊNTÒAVUIVẺ

“RÂUMÁYCÀY”

CUỘCĐỜICHẾNHCHOÁNG

VỢTÔINGOẠITÌNH

BẠNCŨNGLÀTÌNH,LÀNGHĨA

ĐIĐÁNH…MÈO

LỜITHỀĐÊMTRUNGTHU

CHỪAMỘTPHƯƠNGLẤYCHỒNG

TÔIKHÔNGSIẾTCÒ

ĐIỂMHẸNTÌNHYÊU

MÙADƯAHẤUVÀMẤYCÂUVỌNGCỔ

KHÚCTÌNHCACỦAGÃGIÁCHƠI

CHƯƠNGTRÌNHCHÁULAI

BÀNĂMMÔNG-RÔVÀNGƯỜITÌNHTHỨSÁU

DẤNTHÂN

CHÓSÓIVÀMIẾNGTHỊTCỪU

KẺMỘTLẦNDÁMNÓI

KHINGƯỜIĐÀNBÀÔMMỘNGHẢIHỒ

PHỤCKÍCH

NGUỒNTINĐẾNLÚC0GIỜ

SÂNGACHỈCÓBANGƯỜI

NGÔINHÀKHÔNGCÓGIÀNTHIÊNLÝ

SỢIDÂYKỶNIỆM

BƯỚMVÀNGĐÃĐẬUTRÁIMÙURỒI

NGƯỜIĐÁNHTHUÊXINGIẢINGHỆ

TÊNCƯỚPKỲLẠ

CONSÁOSANGSÔNG

BỮAĂNBÊNĐƯỜNG

KẺCÓ8MỐITÌNH

CONCHÓCÓBỘLÔNGMÀUTÍM

CHÀOMARỐC,CHÀOANH!

LỜITÁCGIẢ

Nhiều độc giả hỏi tôi : Viết truyện hình sự là do môi trườngnghềnghiệphaydohamthích?Cólẽlàdocảhai,nhưngsựsaymê,thíchthúlàyếutốquyếtđịnh.

Cónhữngvụánhiệntrườngphơibàyrõtừngchitiết,nhưngcó những vụ nhân viên điều tra không tài nào tìm ra một dấuvết. Cũng có những vụ các tang chứng, vật chứng, khung cảnhkháchquanlàdothủphạmdựnglênđểđánhlừatrựcquancủangườikhác,đốiphóvớisựđiềutracủacơquananninh.

Không có vụ án nào giống vụ án nào, ngay cả những vụ đơngiản nhất là mất cắp chiếc xe đạp. Trường đào tạo chỉ trang bịchonhânviênanninhnhữngkiếnthức,cơquanlàmviệccũngchỉcónhữngdữliệuvàphươngtiệnhànhnghề,khámphávàxửlýthànhcôngnhữngvụánphụthuộcrấtnhiềuvàokhảnăngtưduy, sự nhạy bén và tinh thần trách nhiệm của người thực thinhiệmvụ.Sựlykỳ,hấpdẫncủatruyệnhìnhsựlàởchỗấy.Việctìm tòi, khám phá của nhân viên điều tra luôn đem lại nhữngcảmgiácthíchthúhơnlàphơibàynhữnghànhvivôlương,ghêrợncủathủphạm.

Tuynhiên,dùtàigiỏiđếnmấy,lựclượnganninhcũngkhôngthể nào phát hiện đầy đủ hoặc xử lý trọn vẹn tất cả vụ việc.Nhiềuchuyênánbịbếtắc,nhiềubộhồsơbịngảmàutheonămtháng. Lắm lúc một câu chuyện xưa cũ được khơi dậy do hoàncảnhhoặcmộtvàichitiếtthậttìnhcờ.Yếutốmaymắncũnggópphầntrongcôngtácđiềutra,dĩnhiêncũngkhôngthiếusựxuirủi,nhầmlẫn.Truyệnhìnhsựluôncónhữngcaotrào,tìnhtiết

bấtngờ,ítaiphánđoánđược.Nếutấtcảvụviệcđềudiễnratheotrìnhtự“nguyênnhân-kếtquả”thìsứchấpdẫncủanókhôngcònngựtrịtronglòngcôngchúng.

Đối tượng trực tiếp của lực lượng công an là các thành phầntội phạm. Tội phạm, nhất là loại hình sự, thường gây ra tội ác,phơibàytrongxãhộinhữnghìnhảnhthươngtâm,hạthấpnhânphẩm,ảnhhưởngđếnđạođứcvàgieotâmlýhoangmangtrongđờisốngthườngngày.Tuynhiên,trongcuộcđốimặthàngngàyvới “cuộc chiến chưa có lúc ngơi nghỉ”, các chiến sĩ an ninhkhông chỉ có điều tra, truy đuổi, chiến đấu mà còn phải giảiquyếtnhiềuvấnđềngoàiýmuốn,thậmchíkhôngcóliênquangì đến nghề nghiệp. Đó là những điều tôi muốn nói trong tậptruyệnnày,nhữngsựviệcmàtôiđãgópnhặtởnhiềunơitrongsuốtquátrình20nămcầmbútcủamình.

“Trinh sát kể chuyện” là một chuyên mục đặc thù của báoCông an, luôn được độc giả đón nhận một cách say mê, vì vậy,nội dung tư tưởng của nó ảnh hưởng rất lớn đến tâm tư, tìnhcảmcủanhiềuthànhphần.Tôilàmộtngườithườngxuyênđónggóp bài trên chuyên mục này, nên luôn cân nhắc khi chọn nộidung và thể hiện tình tiết câu chuyện. Không nhằm ca ngợi,cường điệu hành động “hảo hán” của người chiến sĩ an ninh,cũng không nhằm thi vị hóa tâm hồn của những người bảo vệ,thựcthiluậtpháp,tôichỉmuốnnóilênnhữngđiềumắtthấy,tainghe, ghi lại những hình ảnh mà tự thân người chiến sĩ khôngthể lưu trữ hoặc phổ biến được. Riêng độc giả, có lẽ các bạn sẽcảmthấythúvị,vuilòngkhipháthiệnxungquanhcuộcchiếnđấu gian khổ, hiểm nguy của người chiến sĩ an ninh còn cónhững cuộc tình lãng mạn, những cảnh đời éo le, khôi hài,những số phận nghiệt ngã, xúc động và có cả những khúc mắcoantrái,lạlùngmàkhôngaingờđược.

Trinh sát là một nghề không phải huyền bí, nhưng ít ai amhiểu đầy đủ. Tôi cũng chưa nói được bao nhiêu, mặc dù đã viếtrất nhiều bài báo, in nhiều quyển sách, trước những việc làmthầmlặngcủahọ.

TRẦNTỬVĂN

Nhà văn Trần Tử Văn vốn là bạn đồng nghiệp của tôi từ khihai chúng tôi còn công tác ở Báo Công an thành phố Hồ ChíMinh.“Trinhsátkểchuyện”làmộtchuyênmụccủaBáoCônganthànhphố,mộtchuyênmụcđượcnhiềubạnđọcquantâm,chờđọc. Đó là điều rất dễ hiểu bởi những điều được thể hiện trongchuyênmụcnầytậptrungvàonhữngchuyệnhìnhsự.Mà,nhưchúng ta đã biết, những chuyện hình sự thường hấp dẫn ngườinghebởicácyếutốlykỳ,bấtngờcủathếgiớitộiphạmvàcôngtácphòngchốngtộiphạm;khơigợichongườitatrítưởngtượngvàtínhchấttòmò.Nhưng“Trinhsátkểchuyện”khôngchỉdừnglại ở chỗ “kể chuyện”. Phía sau từng mẫu chuyện cụ thể, ngườiđọc có thể tự rút ra một kinh nghiệm để xử lý một tình huốngtươngtự,mộtýthứccảnhgiáctrongmọihoạtđộngcủađờisốngbìnhthường.

Trần Tử Văn đồng thời cũng là cán bộ ngành công an, từngtrựctiếpthamgiacáchoạtđộngphòngchốngtộiphạmhìnhsự.Chính những hoạt động thực tế trong nghiệp vụ đã được anhchọnlọc,xâydựnglạithànhtừngcâuchuyệnkểtrongtậpsáchnhỏnầyvàtrongnhiềucuốnsáchđãxuấtbảncủaanh.Tênđất,tên người có thể đã được anh mã hóa hay đổi khác đi nhưngnhững câu chuyện anh kể vẫn là những câu chuyện có thậttrong đời làm trinh sát. Ở một chừng mực nào đó, kết cấu câuchuyện đã được hợp lý hóa, tạo ra các tình huống kết thúc bấtngờ nhằm gây sự thích thú, ngạc nhiên cho bạn đọc. Để trunghòa chất căng thẳng của từng vụ việc hình sự, Trần Tử Văn đãđưavàochấthàihướcnhẹnhàng.Chonên,đọcchuyệnhìnhsựmàtavãncảmthấycóđượcnụcườivàđôikhi,phíasaunụcườiđólạilonglanhmộtgiọtnướcmắt,mộtniềmlonghĩ,xótxa.

Văn chương của “Trinh sát kể chuyện” vốn là ngôn ngữ báochí;gãygọn,rõràng,khôngcầnhoamỹ.Khichuyểnthểquatập

sách,tácgiảTrầnTửVănvẫngiữđúngphongcáchấy;vàtrongkhâubiêntập,NhàxuấtbảnTrẻcũngbiêntậpvớitinhthầntôntrọng phong cách ấy. Cho nên, các bạn đang có trong tay mộtcuốnsáchgiảndị,dễthương;kểnhữngcâuchuyệnhấpdẫn,thúvị,bổích,cókiếnthứcphápluật.

Tôi xin trân trọng giới thiệu tập “Trinh sát kể chuyện” củaTrầnTửVănđếnvớitấtcảcácbạnđọcsách.Cólẽ,nếutậpsáchđược bạn đọc hoan hỷ đón nhận, Nhà xuất bản Trẻ và tác giảTrầnTửVănsẽcónhiềutậpsáchtươngtựtrìnhlàng.

VŨĐỨCSAOBIỂN

KẺTỰTHÚLÚCNỬAÐÊM

Trong cuộc chiến đấu chống bọn tội phạm hình sự, các chiến sĩcôngankhôngnhữngphảiđốiphóvớicácmưumô,thủđoạn,thậmchíhànhđộngliềulĩnhcủanhữngkẻ“sốngngoàivòngphápluật”,mà còn gặp nhiều chuyện oái oăm, bất ngờ hoặc có lúc khôi hàikhông khác gì một màn kịch. Câu chuyện này là một trong những“nghịchcảnh”,tuyđặcbiệtnhưngkhôngphảihiếmhoiđốivớicácnhàđiềutra,trinhsát.

CôgáinấuănởkháchsạnliêndoanhO.R.bịgiếtchết.

Theotàiliệucủacônganđịaphương,nạnnhântênlàHuỳnhThị Hồng Nhung, sinh năm 1969, tạm trú tại đường Điện BiênPhủ,quận3,TP.HồChíMinh.Saukhitốtnghiệpđạihọc,HồngNhung sang Thái Lan học nấu ăn hai năm, về nhận việc tạikháchsạnmớihơnmộtnămthìxảyrasựcố.

Biênbảnkhámnghiệmcủabácsĩphápychobiết,nạnnhânbịchết vì ngạt thở, có thể do chiếc mền quấn kín đầu. Căn cứ vàodấuvếtđểlạihiệntrường,đặcbiệtlàloạihoáchấtcònbámtrênmặtvàcổnạnnhân,thìthủphạmđãdùngbìnhgaxịthơingạtđểhạgụccôgáitrướckhigiếtchếthẳn.Nạnnhânchếtmộtcáchêmái,khôngcómộtđộngtácchốngcự.Thờiđiểmxảyravụánđượcxácđịnhvàokhoảngtừ22giờđếnnửađêm,tứclàsaukhicôgáitừkháchsạntrởvềnhà.Nguyênnhâncướpcủa,tựsátbịloại trừ, hai giả thiết được tập trung nhiều nhất là chết do tìnhduyên,bịsáthạidothùtức.

Mộtthángtrôiqua,dưluậnvềcáichếtcủacônhânviênkháchsạn O.R. đã lắng xuống, đồng thời tin tức về những khả năng

khámphávụáncũngtrởnênmùmịt,thìmộthômvàolúcnửađêm,trựcbanPhòngCảnhsáthìnhsựCônganthànhphốnhậnđượcmộtcúđiệnthoạikhẩncấptừkháchsạnO.R.Ngườigọiyêucầuđượcnóichuyệntrựctiếpvớisĩquanchỉhuycuộcđiềutravàýmuốnđượcgiảiquyếtngaylậptức.

— Xinthôngbáobấtngờđếncácanh,kẻgiếtcôHồngNhungđãtựthúrồi.

Ngườigọilàviênquảnlýcónhiềukinhnghiệmgiaotiếpcủakháchsạn.

Ngườinhậnđiệnthoạihỏilại:

— Hắntựthúởđâu?

Viênquảnlýnóivớigiọngphấnchấn:

— Hắn đang ở đây! Chúng tôi đã mời hắn một chai bia. Cácanhđếnngay,kẻohắnsuynghĩlại,đimấtbâygiờ…

— Được!Chúngtôisẽđếnngay!Đừngđểhắnbỏđiđấynhé.

Viênquảnlýlạiđổigiọngthíchthú:

— Có lẽ hắn không đi, hắn vừa xin thêm một chai bia nữa.Xongviệcnày,cácanhnhớđềnghịBộNộivụtặngtôimộtbằngkhenchorạngrỡ…

Ngườiởđầudâyvẫnnóichuyệnthoảimái:

— Chúng tôi sẽ đề nghị thưởng cho ông cái gì đó… lớn hơnbằngkhen.

— Huychươngà?–Viênquảnlýsungsướngthốtlên.

— Chưa biết. Nhưng ông sẽ trở nên người nổi tiếng, chắnchắnbanlãnhđạokháchsạnsẽquítrọngông.

— Tôi cũng tin như vậy. Đây là một chiến công hết sức bấtngờ, một vinh dự hết sức lớn lao. Khách sạn liên doanh nướcngoài mà, như các anh đã biết người nước ngoài thì hay hãnh

diệntrướcnhữngnhânviêncótinhthầnphụcvụtốtnhưtôi.

— Chỉ riêng việc này, ban lãnh đạo khách sạn cũng sẽ trọngthưởngchoôngrồi.

— À!Màtạisaochúngtalạitròchuyệnlâunhưvậy?Cácanhđếnngayđi,hắnlạivừauốnghếtchaibiathứhairồi.

— Ông hãy nhìn ra cổng khách sạn, xem có ai đến chưa vàcúpmáyđi…

Viên quản lý chưa kịp gác ống nghe, thì có ba người mặc sắcphục cảnh sát bước vào tiền sảnh. Viên quản lý xăng xái chạyđến, chỉ gã thanh niên ăn mặc bảnh bao đang ngồi tư lự trênchiếcghếbànhbọcnhung:

— Đấy!Anhtađấy!

Gãthanhniênđứngdậy,nóivớiviênquảnlýkháchsạn:

— Rấtcámơnôngđãtiếpđãitôiquátửtế.

Viênquảnlýkhoáttay:

— Ồ!Khôngcóhềgì,anhđừngbậntâm.

— Cámơnôngnhé!–Ngườiđeocấphàmđạiúylêntiếng,rồiđưagãthanhniênrakhỏikháchsạn.Viênquảnlýtựalưngvàocâycộtốpđáhoacương,miệngcườitủmtỉm.

Tại phòng Cảnh sát hình sự, cuộc thẩm vấn gã thanh niênđược tiến hành tức khắc. Ngồi trước bàn hỏi cung là anh trinhsát đã tham gia điều tra hiện trường vụ án. Gã thanh niên khaitênVõThanhHải,sinhnăm1969,tốtnghiệpĐạihọcSưphạm,chưacóviệclàm,hiệncưtrútrêncăngácthuêcủabàNămMập,ngôinhànằmchéogócvớinhàcôHồngNhung.

Anhcánbộhỏi:

— Anhởđótừlúcnào?

— Khoảnghainăm,cólẽtừđầunăm1994.

— Trongthờigianthấtnghiệp,anhlàmviệcgìđểsống?

— Tôidạykèmhọctròcấphai.Tôicũnggiỏisinhngữ,cóướcvọngđitunghiệptạiMỹhoặcÚcgìđó.

— AnhcóquenbiếtcôHồngNhungkhông?

— Biếtchứ–Gãthanhniênđáp.

— Lýdogìkhiếnanhgiếtcôấy?

Gãthanhniênngậpngừng:

— Tôi…tôiyêucôta.

Anhcánbộnhướngmắt:

— Giếtvìyêu?

Gãthanhniênthởdài:

— Vìcôtakhôngđáplạitìnhyêucủatôi.

— Tháiđộcủacôấyđốivớianhnhưthếnào?

— Lạnh lùng! Hỏi không thèm đáp, chào không thèm nhìn,gởithưcũngkhôngtrảlời.

Anhcánbộcaumày:

— Anhđãgởicôấybaonhiêuláthư?

Gãthanhniênlẩmnhẩm:

— Năm… mười… hai mươi… ba mươi… khoảng bốn mươilá…

— Côtacóhồiâmlầnnàokhông?

Gãthanhniênbựcdọc:

— Nếucóthìđâuxảyrasựcớ.

— Anhcóýđịnhgiếtcôtatừlúcnào?

Ánhmắtgãthanhniênchợtrựclên:

— Khoảnghaitháng trướckhi hànhđộng…Nhất làcái đêmtôibắtgặpcôtatrởvềnhàtrênmộtchiếcxehơilộnglẫy.

Anhcánbộngẩnglên:

— Xehơi?Aichởcôta?Vềlúcmấygiờ?

Gãthanhniêncàngthêmbựcbội:

— Tôikhôngthấyđượccáithằngngồitrongxe,bởivìlúcấyđã gần 12 giờ khuya rồi. Tôi chỉ biết chiếc xe màu vàng chanh,màucủahoàngkim,củasựgiàucó,danhvọng.

— Lúcấy,anhcóuốngrượukhông?

— Tôi ít uống rượu và nếu có, thì chỉ khi nào Hồng Nhungbướcvàonhà,đèntắtngúmvàbiếtrằngcôtasắpsửayêngiấc.

Anhcánbộnhìnthẳngvàomắtngườiđốidiện:

— Anhgiếtcôtabằngcáchnào?

Gãthanhniênchợtđổitháiđộ,nóinhưtráchmóc:

— Tôicầnmộtsựđốixửtốthơn.Chẳnghạncácanhnênchotôi một ly nước… Người quản lý khách sạn khi nãy thật là lịchsự…

— Được,xinlỗinhé.

Anhcánbộbấmmáyđiệnthoạinộibộgọixinấmtrà.

— Tôikhônguốngtrà.–Gãthanhniênnóingay.

— Anhthíchuốnggì?

— Chotôimộtchaibia!

Anhcánbộnhúnvai:

— Khôngđược!Tronglúclàmviệckhôngđượcdùngrượu.

Gãthanhniêncãilẫy:

— Bia không phải là rượu, nó chỉ là một thứ giải khát có gathôi.

Anhcánbộvẫnôntồn:

— Mộtlát,saukhixongviệc,tôisẽmờianhuốngbia…hếtga.

Bâygiờnêndùngthứkhác.

Gãthanhniêncaucó:

— Vậythì,chotôimộtlycàphêsữađá…

Anhcánbộchỉvàođồnghồtay:

— Uốngtrànhé.Hơnmộtgiờsángrồicòngì.Quánxágiờnàyđâuaibán.

Gãthanhniêndứtkhoátkhônguốngtrà.Cuộcthẩmvấntiếptục.

— Tôihỏilại,anhgiếtcôHồngNhungbằngcáchnào?

Gãthanhniênlêngiọng:

— Bằngbanhátdaođâmthẳngvàotráitim…sỏiđá.

— Sao?–Anhcánbộtrònmắt.

Gãthanhniênxòeđôitayra:

— Dĩnhiênlàtôiđãgâytộiác.

Anhcánbộcaumày:

— Anhnóirõlạihànhđộngcủaanh,từngchitiếtmột…

Gãthanhniêntrởbộ,ngồingayngắnlại:

— Đêm hôm ấy, cô ta vừa bước vào nhà, không còn ngạingùngnhưnhữnglầntrước,tôiliềnxôngđến.Côtahoảnghốt:“Anhlàmgìvậy?”,tôinghiếnrăng:“Côyêutôikhông?”.Côtalùivàonhàvàthétlên:“Không!Tôikhôngbiếtanhlàaihết!Anhđira,tôighêsợquá!”.Máutôisôilên,thếlàtôirútcondaotừtronglưngáora…

Anhcánbộhỏigặng:

— Hànhđộngxong,anhbỏmặccôgái?…

Gãthanhniêntiếp:

— Tôilôicôtavàophòngtắm,khóacửalạirồibỏtrốn…

— Anhkhaithậtchứ?

— Đãratựthúthìtôicònphảichegiấuđiềugìnữachứ?!

Anh cán bộ điều tra đặt mạnh cây viết xuống bàn, bước đếnbêncửasổ,vuốtmặtmấylần.Thậtlạlùng!Xáccôgáinằmtrêngiường bị chiếc mền quấn kín đầu, chết êm ái không một chúttrầyxướcvàtrongnhàcũngkhôngcómộtláthưnào…?Lờikhaicủagãhoàntoànmâuthuẫnvớihiệntrường.Gãcóđiênkhông?

Anhcánbộđiềutraquaylại,hỏivớiánhmắtgiậndữ:

— Anhkhaihếtchưa?

Gãthanhniênthảnnhiên:

— Đãđầyđủrồi,tôikhônglừadốiđiềugìhết.

— Khỉthật!–Anhcánbộcotayđấmvàokhôngkhí.

Gãthanhniênđứngdậy:

— Tạisaoanhlạicótháiđộnặngnềnhưvậy,ítratôicũngđãmang lại cho anh nhiều lợi lộc. Tôi không thích bị đối xử nhưvậy…

Anh cán bộ nén giận, nhìn gã thanh niên với ánh mắt chánnản:

— Thôiđược!Cámơnanh.Bâygiờcũngkhôngcòngìđểtiếptục,vàophòngbêncạnhnghỉngơi,sángmaisẽlàmtiếp.

Sánghômsau,lailịchgãthanhniênVõThanhHảiđượccôngan phường sở tại thông báo vắn tắt: Sau khi tốt nghiệp đại học,ngườiyêucủaHải,mộtcôgáihọccùngtrườngbỏđilấychồng.Cólẽdocú“sốc”quámạnhvềtìnhcảm,Hảibịbệnhthầnkinh.Anhtathườngđiphápháchcáccôgáiởcùngxómvànhiềulầnđếncôngan“đầuthú”tựnhậnlàthủphạmđãgâyravụánnàođó,kểcảnhữngvụđặtbomkhủngbốxảyraởMỹ,An–giê–ri,Cô–lôm–bi–a. Trong thời điểm xảy ra vụ án cô Hồng Nhung, Hải

đangchữatrịtạibệnhviệnChợQuán…

Đến giữa trưa, Phòng cảnh sát hình sự lại nhận được một cúđiệnthoạitừkháchsạnO.R.

— Alô!Tôilàquảnlýkháchsạn,ngườicócônggiúpcơquancôngankhámphávụáncôHồngNhungđây.

Vừa bắt điện thoại, anh cán bộ điều tra đã nghe cái giọng hồhởiđếnbuồncườiấy.

— Ôngcầngì?

— Tôimuốnhỏi,têntựthúđãnhậntộiđầyđủhếtchưaạ?

Anhcánbộđiềutrachợtđổigiọnghàihước:

— Có!Hắnnhậnđầyđủcả…

— Tôihồihộpquá!Hắnnhậncảrồiư?

— Hắn nhận đã uống hai chai bia của ông và cùng ông dàndựngcuộctựthúnày…

— Sao?Saoạ?…Saohắnlạilôitôivàovụnày?Mongcácôngsángsuốt…phảichotôiđiềutrần…Sao?Saoônglạicười…cườigìvậy?…

Anhcánbộđiềutrachợtnínlặng.Đầudâybênkiaviênquảnlýkháchsạncứluônmồm:

— Saoôngkhôngcườinữa…rồilạikhôngnói?Tôixinrútlạiviệcđềnghịthưởnghuychương,nhưngôngnênchotôibiết,gãtự thú ấy khai báo những gì suốt đêm hôm qua… Tôi với gãkhôngcómốiquanhệgìcả…chỉgiốngnhaucáivànhtaithôi…Ôngnóiđi,ôngnóiđi!…Saothế…Saothế…Côngtyđiệnthoạilàmănthếnàomàchỉnghetiếng“vo,vo”?…

1997

VẾTTHƯƠNGCỦATHẰNGBÉ

Người ta dẫn đến công an phường một đứa bé tuổi trạc 13,gươngmặtkhôingô,điệubộhiềnlànhkhôngcóchútgìđểphảinghingại.Thếmà,nóvừađánhcắpchiếcxeđạpcủangườiđànông đang ngồi tán gẫu trong quán nước. Ông chủ quán pháthiện,cươngquyếtbắtgiaochocônganđểloạibớtnhữngtên…tôiphạm.

Đồng chí trưởng công an phường đưa thủ phạm vào phòng,mởngaycuộcthẩmvấn:

— Màycóăncắpkhông?

Thằng bé sợ đến tái mặt, một hồi lâu, nó đáp lí nhí trongmiệng:

— Có…

— Mấylầnrồi?

Nóđápngay:

— Dạ,mớimộtlần.

— Têntuổi,nhàcửa,chamẹ,ởđâu?

Dường như thằng bé không muốn trả lời những chi tiết này,nó chớp chớp mắt ngồi nín lặng. Cũng không có gì phải vội vã,đồngchítrưởngcônganphườngcứngồiđợinóvàanhpháthiệnratrênngựcáothằngbécóđínhphùhiệu“TrườngtrunghọccơsởN.H”.Anhhỏinóvớitháiđộôntồnhơn:

— Màycònđihọckhông?

Thằngbégậtđầurồibậtkhóc.Tiếngkhóccủanóphalẫnnỗisợhãivàtứcnghẹn.Anhtrưởngcônganhỏitiếp:

— Ăncắpxeđểlàmgì?

Thằngbéquẹtnướcmắt,giọngđứtquãng:–Con…conmuốncó…cáiđồnghồ…

Anhtrưởngcônganphườngđứngbậtdậy,đilạitrongphòng,nhíu mày nghĩ ngợi. Linh tính báo cho anh biết, thằng bé nàykhông phải là tội phạm và cần phải hiểu rõ nguyên nhân dẫnđếnhànhđộngcủanó.Anhvỗvề:

— Nóiđi!Nóichothật.Tạisaomàyăncắpxeđạp?

Thằngbékể,tronglớphọccủanócónhiềubạnănmặcđẹpvàcóđồnghồ.Giầydép,quầnáothìnókhôngmàng,nhưngnórấtmuốncóchiếcđồnghồ.Mấylầndạmýxin,nóđềubịngườichaxuađi.Cáchđâyhaihôm,trongbuổithihọckỳ,nóhỏigiờngườibạncóđồnghồngồibêncạnh,ngườibạnkhôngđápcònbựcdọcnói:“Cứhỏihoài,bạnbảobabạnmuađimàxem…”.Nóngượngmuốnquêncảbàivàquyếttâmlàmmộtchuyệngìđóđểcótiềnmuachiếcđồnghồ…

— Thậtkhông?–Anhtrưởngcônganhỏigặng.

— Con chỉ muốn có đồng hồ để xem giờ thôi – Thằng bé lặplại.

Ngôi trường nằm trên địa bàn phường. Để xem thằng bé nóithậtđếnmứcnào,đồngchítrưởngcônganngừngcuộc“xéthỏi”,đích thân chạy xe đến trường, tìm gặp cô giáo chủ nhiệm lớp7A2.Anhyêucầucôgiáonhậnxétvềkhảnănghọctậpvàhạnhkiểm của thằng bé với lý do mà anh tự đặt ra để “che đậy” chohànhđộngcủanó.Côgiáongạcnhiênkhibuổichiềunày,đúngtiết dạy văn của cô, thằng bé lại vắng mặt, nhưng cô rất vui vẻkhi nói về đứa học trò ngoan hiền của mình và “tiết lộ” trongcuộcthihọckỳvừaqua,khôngcómônnàothằngbédướiđiểm8,trongđóhaimônToánvàAnhvănđềuđạtđiểm10.

Trởvềtrụsở,anhtrưởngcôngancầmtờtựkiểmmàthằngbévừaviếtxong…

“…Thưachú.Conbiếtăncắplàcótội,chúthachoconmộtlần.Bamáconbuồnlắm,nếuconđiởtù.Rồiconsẽbịnhàtrườngđuổihọc.Convẫnthíchcócáiđồnghồ,nhưngconsẽđợichođếnkhinàobaconchịumuathìthôi…Consợlắm,đừngbắtconởtù,thachoconnghen…Concámơnnhiềulắm…”

Saumấylờikhuyênnhủ,rănđe,anhtrưởngcônganphườngbảothằngbéravề.Từngạcnhiênđếnmừngrỡ,nókhoanhtaycámơn,bướcgiậtlùirakhỏitrụsởcôngan,rồichạybaybiến.

Xốnxangtrướcsựviệc,ngaybuổichiềuhômđó,anhtrưởngcônganlạitìmđếnnhàthằngbé.Đâylàquánănbìnhdân,cólẽhaiôngbàchủquánphảiluicuisuốtngày.Ôngchủlàmộttrungniêntuổitrạc45,tỏvẻlạlùngkhicóngườihỏithămvềchuyệnsinhhoạt,họchànhcủađứacontraiút.Ôngbộclộniềmtựhàovềnó,mộtđứabéngoanngoãn,dễthương,nămnàocũngmangvề cho cha mẹ những tấm bằng khen và quà thưởng của nhàtrường.

— Nó có hay vòi vĩnh ông mua sắm đồ đạc không? – Anhtrưởngcônganhỏi.

— Rất ít khi. – Người cha cố nhớ – Tôi cũng thường khuyêndạynókhôngnênđuađòitheolũbạnnhàgiàu,dễhưthân.

— Nócóxinôngmuachiếcđồnghồkhông?

— Có!–Ngườichađápngay–Nócónóimấylần.Chiếcđồnghồ không đáng giá bao nhiêu, vài chục ngàn là mua được rồi,nhưng tôi không thích, chỉ sợ nó đua đòi, quên chuyện họchành…

Anhtrưởngcônganphườngnhấnmạnh:

— Ôngnênmuangayđi,xemđólàphầnthưởngchonó.Dạy

connhưônglàcầnthiếtvàrấttốt,nhưngôngchưahiểuhếtconcáivàthiếusựđộngviênchúngnó.

Thấyngườichalưỡnglự,anhtrưởngcônganphườngnóilẫy:

— Nếu ông không mua thì tôi sẽ mua tặng nó. Tôi rất thíchnhữngthằngbénhưnó…

— Không! Cám ơn anh. Tôi sẽ mua. Tôi đã nhận ra sự sơ sótcủamình.

— Làm ngay đi! Ông nên nhớ nó là con trai, đang trong độtuổipháttriển,cónhiềukhátvọng.Khimongmuốnđiềugì,đứacon trai thường tìm mọi cách để đạt cho được, nhất là nhữngkhátvọngchínhđáng…

Vàihômsau,anhtrưởngcônganphườngquaylạitìmcôgiáochủnhiệm.Côvẫnkhenthằngbéhọchànhcầnmẫn,vừađượcchamẹthưởngchochiếcđồnghồ.Rồicôcũngnói,mấyhômsaothấy nó có vẻ buồn, giờ chơi ít chạy nhảy, đá bóng, đá cầu, hỏinguyênnhânnókhôngchịunói.

Không ai hiểu được nguyên nhân ngoài anh trưởng công anphường.Anhđãgiữkínđượcmọichuyện,nhưngcũngbiết“vếtthương”đầuđờiđãngấmvàolòngthằngbé.Anhhyvọng,thờigian sẽ xóa nhòa vết thương không đáng có ấy. Những vếtthương mà người lớn, có lúc vô tình, đã gây ra cho những đứatrẻ.

1997

TÌNHẢO

GiámđốcMinhlàmộtngườikhôngcòntrẻnhưngchưaphảilà già. Ở tuổi 49, ông đã xây dựng cho mình một cơ ngơi vữngchắc,côngviệcthườngtiếnhànhtrôichảyvàtươnglaivẫncònnhiềuhứahẹn.Sinhratrongmộtgiađìnhnôngdân,bađờiđềutheo đuổi nghề chăn nuôi, ông nội từng là chủ một trại heo,ngườichalàchủmộttrạigà,cònônglạithíchnhữngconvịt.Giacầm, gia súc đều có những lợi ích, nhưng theo ông, con vịt cónhiềulợiđiểmhơnvàdocùngdòngvớiloàithiênnganêntrôngnócóvẻ“sang”hơn.

TrạivịtcủaôngnằmtrênđịabànhuyệnBìnhChánh(TP.HồChí Minh), không có nhiều nhân viên nhưng nổi tiếng về khảnăngchiphốithịtrường.HầuhếtvịtởcáclòvịtquayởChợLớn,khuTônThọTường(TạUyên),TânCảngđềudoôngcungứng.Rất nhiều khu chợ sầm uất mua đi, bán lại vịt thịt của ông. Dùkhông có đóng “mác”, nhưng ông có thể tự hào và nói khôngngoa,khicầmconvịtlên,bạnhàngđoánbiếtđólà“sảnphẩm”củaCôngtyThiênThaihaycủamộtcáivựa…vớvẩnnàođó.

Người ta bảo giám đốc lắm tiền thường sinh nhiều tật, ôngMinhlàmộtgươngđiểnhìnhđểbácbỏtưtưởng“tảkhuynh”đó.Ôngkhônghútthuốc,ítuốngrượu,chưabaogiờcầmđếnlábài,chỉcó“quanhệlairai”với…côthủquỹ.NgườigiữtàichínhcủaCôngtycũnglàmộtthiếuphụkhôngcòntrẻnhưngchưagọilàgià,mớibướcvàotuổi40.ChịtatênthậtlàNguyễnThúyHồng,nhưng người đời thường gọi là Đaliđa, bởi chị có sóng mũi cao,đôimắtnâuvàmáitócvàngóngánh.Lúcđầu,mốiquanhệcòn

thầmkín,úpúpmởmở,saukhingườichồngtạthếbởitainạngiaothông,Đaliđadồnhẳntìnhcảmvàoôngchủtrạivịt.

Ông Minh là người hiền lành, vợ ông nhân từ cũng khôngkém.MặcdùquanhệvớiĐaliđađãbanăm,nhưngôngkhôngcóý định chia tay người vợ. Cô bồ thích gì ông cũng chiều, đòi gìông cũng mua, nhưng quyết giữ thái độ “chuyện chúng mìnhvẫn còn một khoảng cách”. Khi đã dấn thân, người phụ nữ đâudễ dàng chịu thiệt, mặc dù đã được chu cấp một căn nhà xinhxắn, Đaliđa vẫn nhất quyết “khuyên” ông Minh bỏ vợ, về sốngchung với cô, lập một gia đình mới, xin tờ hộ khẩu mới. Đaliđalậpluận:“Nếusốngnhưvậy,thiênhạsẽđánhgiácôquanhệbấtchính,lâudàisẽgặpnhiềuchuyệnkhônghay”.ÔngMinhthìgiữlập trường: “Em cũng đã nửa đời hương phấn, tôi thì như mộtcánh bướm già, chuyện chúng ta chẳng qua là “gửi” cho nhauchúthươngtình”.

Saunhiềulầnkhônggiảiquyếtđượckhoảngcách,côthủquỹlại dấn thân thêm một bước: chia chút “hương tình” cho anhchàngláixetrongCôngty.Khônghiểucôhànhđộngnhưvậyđểthỏanỗi“bứcxúc”haynhằmchọctứcônggiámđốc,nhưngđếnlúcnày,aicũngngaongánkhinhắcđếnĐaliđa.

Quanhiềuđêmsuynghĩ,giámđốcMinhnghiệmramộtđiều:Cáigìnghiệnthìkhóbỏvàcơnnghiệnnàocũnggâyrahậuquả.Kẻnghiệnbạcthìtángiabạisản,anhnghiệnrượuthìthấtchísalòng, người nghiện hút thì đã lên “thiên đàng” một nửa, kẻnghiện tình thì… giấc ngủ không yên. Cân nhắc, đắn đo, cuốicùngôngMinhđemchuyệntrạivịtrabànvớivợ.Banđầu,ôngnóichuyệncóliênquanđếnhàngngànconvịt,sauđólàchuyệncủa vài trăm con làm giống, dần dần là chuyện của năm, mườicon có bộ lông, tiếng kêu ngộ nghĩnh, cuối cùng là một con lai“thiênnga”có…tócvàng.

Vợônglàngườinhạycảm,khinghenhắcđếnmáitócvàng,bàđãhiểungaylàĐaliđa.Mặcdùđãđoánbiếtmốiquanhệlénlútcủachồng,nhưngbàcũngkhôngngờảnhântìnhkiahànhđộngquáquắc.Bàđưagiảipháp:làmnhục“nó”mộtlầnchochừathóitrănghoa.Ôngchồngđồngývàkhuyênbàtrảthùtheokiểucóvănhoá.

Ngườitabảo“đờicóvay,cótrả”,quảthậtkiểusốngnhưHồngĐaliđa khó mà tìm được hạnh phúc. Gã lái xe là một chàng traikhỏe mạnh, bỗng dưng được một lúc cả hai thứ khoái lạc trênđời:tìnhvàtiền.Biếtcônhântìnhđangcónhữngnỗibuồnkhótả,gãmặcsứcchiềuchuộngvàvòivĩnh.TàichánhcủacôHồngphút chốc như chiếc thùng gỉ, vào được bao nhiêu thì “xì” hếtbấynhiêu.Phàmnhữngkẻ“khônglàmcóăn,khôngcàycólúa”thì thường hay vênh váo. Từ một tay đi “chân đất”, nay mặcquần jeans, áo pull, chễm chệ trên chiếc Dream, gã lái xe tự vímình đã ngang hàng với vị giám đốc. Dĩ nhiên đối với HồngĐaliđa,gãluônnghĩđólàmộtngườiđànbàngốcnghếch.

VởkịchchuyểnsangmộtcaotràokhihaivợchồnggiámđốcMinh tìm đến nhà cô thủ quỹ. Hôm ấy là một buổi chiều mưa,khônggianbuồnbã,lòngngườicũngcảmthấyrườirượi.Trướcánhmắtbấtngờlẫnhoảnghốtcủatìnhđịch,nghelờichồng,bàgiám đốc cư xử rất có văn hoá: “Xin lỗi cô, chúng tôi đến màkhôngbáotrước.Thậtrachuyệncũngchẳngcógìvuiđểbáo,đểmời. Phiền cô cho xin lại cái bếp ga và cái quạt máy…” HồngĐaliđa vờ chưa hiểu: “Bếp ga nào, quạt máy nào?”. Bà giám đốcvẫnđiềmđạm:“Haimónquàmàchúngtôiđãbiếucôhômtiệctân gia, mới vài tháng thôi lẽ nào cô không nhớ?”. Hồng Đaliđaấmớ:“Mà…màtôiđãxàirồi…”Bàgiámđốccườinhạt:“Xàicũnglấy,hưcũngđòi!…”.Đếnnướcnày,mồhôitrêntráncôthủquỹrịn thành từng dòng như… thạch nhũ, lẳng lặng quay vào nhà

sau, mang hai cái vật kỷ niệm trả lại chủ nhân. Giám đốc Minhkhông vui cũng không buồn, nhận lại hai món quà đắt tiền màmìnhđãgởigấmvàođấybiếtbao“kỷniệm”.“Chàocônhé!Hạnhphúckhôngphảilànhữngthứvậtchấtvớvẩnnàyđâu,tìnhcảmkhông thể tìm được ở những trò giả dối, vay mượn tạm bợ. Vềanh!”.GiámđốcMinhvẫnlẳnglặngkhôngnói,nổmáyxechởvợvới hai cái vật lỉnh kỉnh trên tay. Hồng Đaliđa đứng chết lặng,trờihếtmưa,khônggianđãchuyểnsangmàutím.

Kểtừhômấy,ngườigâynhiềuphiềnphứcchocôHồngĐaliđakhông phải là vị giám đốc hiền lành, không phải là mối hàngmang nợ khó đòi, mà chính là anh chàng lái xe “được làm vua,thualàmgiặc”ấy.Anhtadàyxéo“nửađờihươngphấn”cònlạicủacôHồngđủmọihìnhthức,từthôlỗ…đếntụctằn.Chánđời,trong một đêm cúp điện, Hồng Đaliđa thả bộ ra cầu Bình Lợi,thẫn thờ nhìn dòng sông chảy xiết. Dưới ánh trăng, nước cuồncuộn, lấp lánh như gọi mời, san sẻ những linh hồn u uất. HồngĐaliđanhắmmắt…nhưngcôchợttỉnh,chạynhanhvềphíađầucầu.

Nửa tháng sau, trước cánh cổng sắt đóng im ỉm của Công tyKinhdoanhgiacầmThiênThai,ngườitathấytreomấydòngbốcáo:“Kểtừhômnay,côngtytạmngừnghoạtđộng…”.

Nhiềungườikhônghiểulýdo,chỉbiếttrongthờigiantrước,nơi đây đã từng làm ăn nhộn nhịp, đã từng diễn ra một câuchuyện tình. Chuyện làm ăn người ta ít nhớ, còn câu chuyệntìnhthìđượcbànluậnđếntừngchitiết.

1997

THÊMMỘTNGƯỜITÌM“LÁDIÊUBÔNG”

Xãhộithìvôsốnghề,báncháotrắngcólẽlàmộttrongnhữngnghề đơn giản, bỉ cực nhất. Khách hàng của món ăn này, nếukhôngnhằmthayđổihươngvị,nếukhôngdùngtheolờikhuyêncủa bác sĩ, thì hẳn rằng những người ấy “thừa tâm hồn nhưngthiếutiềnbạc”.

TrênđườngLýThườngKiệt,quậnTânBình,TP.HồChíMinh,từlâucómộthàngcháotrắng.Cháoởđâucũngthế,nhưnggánhhàngởđâythườngđôngkhách,kểcảlúcnửađêm.Cácđấngmàyrâuđềukhenngon,khôngphảidođườngngọt,muốimặnhoặchột vịt bùi, mà do cô bán hàng khá xinh xắn. Cô trạc tuổi 22,dáng người cao, gương mặt đầy, miệng lúc nào cũng tươi nhưhoa cẩm chướng. Có người tiếc, tại sao cô phải rơi vào số phận“đọađày”,phảichicôlàngườimẫucủahãngthờitrangnàođó,phảichicôlàthưkýmộtcôngtyhoặclànhânviêntiếpthịcủahãngbia,thuốclá…

Gánhcháocủacôthườngbàyravàolúcchiều,cómộtthanhniên tuổi trạc 30 lui cui phụ giúp. Khách hàng lấy làm lạ, hỏingườiấylàai,côđáplàônganhruột.Cũngcólúcngườitathấymột đứa bé cứ quấn quít bên quầy cháo, người ta hỏi con ai, côbánhàngbảoconônganhruột.

Trong số khách hàng thân thuộc của gánh cháo có một anhchànglàhọasĩ.Anhtrạctuổi35,dángvẻvănnghệ,phonglưu,mỗituầnítracũngtừbađếnbốnlầnanhghélạigánhcháo.Cólúcanhghélạikhicôgáimớibàyhàng,nhưngthườngthìcómặtvàolúc10giờhoặc11,12giờkhuya.Côgáihỏi:“Anhkhoáicháo

trắng?”,chànghọasĩđáp:“Ăndễtiêu!”.

Ngày qua ngày, tháng qua tháng, dù có trải mình dưới ánhtrăngcôgáicũngkhôngphailàndanõnnà,dùcóthứcsuốtthâuđêm,anhchànghọasĩcũngkhôngvơiniềm…cảmhứng.Cómộtlần anh nói thật: “Họa sĩ có lúc khổ, lúc vui, có lúc không tiền,nhưngcũngcólúcbánđượcbứctranhnăm,bangànđô…!”.Côgáixuýtxoa:“Bánhếtnồicháoemlờiđượchaichụcngànđồng.Bán cả năm, em chỉ… mua được cái khung tranh của anh màthôi… Mà anh vẽ gì vậy?…”. Chàng họa sĩ cười: “Ấn tượng lẫntrừutượng…Nếuthích,hômnàoanhsẽvẽtặngemmộtbức…khỏa thân”. Suy nghĩ một lúc, cô gái chợt vỗ đùi khách hàngnghecáiđét:“Bậynè!Hổngmặcquầnáongườitacườichết!”.

Thếmà,khianhhọasĩbànđếnchuyệntìnhyêu,côgáilạitỏđiệubộkhôngkhácgìmấycô“gáiquê”trongthơNguyễnBính.Côcứhỏimãivềnhữngbứctranhbánđếnmấyngànđôla,khônghiểudohồnghihaymuốn“điềutra”cặnkẽ.Đểchứngminhchonghềnghiệpcủamình,anhhọasĩliềncắtmộtbàibáonóivềVanGoghtừngbánbứctranh“HoaDiênvĩ”đếngần40triệuđôla!Côgái thốt lên hai tiếng “Ái chà!” và bàn với chàng họa sĩ chuyệnđínhhôn,ngàytiếnhànhlễcưới.

Anhhọasĩyêuthậtlòng,nhưnghaicáitúithì…trốngmênhmông.Đãlỡnóichuyệnđôlanênđànhphảiđivaymượn.Hônlễđượccửhànhtrọngthểởkháchsạnbasao,suốtbữatiệchômấy,ngườitachỉthấycôdâucười,cònchúrểluônnhìnxaxăm.Tiệctàn, cô gái hơi ngạc nhiên khi thấy người chồng mới cưới đưamìnhvềmộtcănphòngtrọ,xungquanhchỉcómấytấmbố,vàituýpmàusơnvàcọ.Côđinhninhđólàcáchsốngcủamấyanhhọa sĩ, chứ đâu hiểu rằng nó còn tượng trưng cho một… kiếpnghèo.

Từ ngày lấy vợ, anh chàng họa sĩ ra sức “cày”, suốt ngày cứ

cong lưng bên tấm bố và cây cọ, nuôi nấng những hy vọng.Nhữngtấmtranhbánmấyngànđôlalàcủahọasĩkhác,tranhcủaanhthườngđemtriểnlãmrồilại…xáchvề.Nghềnàocũngthế, dù có cầu mong, ước vọng, nhưng không phải dễ thànhcông.Ácnỗicôvợkhônghiểugìvềhộihọa,nhưngtronglòngcứnghĩsaunhữngđườngnét“lấplánh,lòngvòng”làhiệnthâncủamấytờđôlamàuxanhxám.Từngàylấychồng,côgáidẹpluôngánhcháo,trôngđợimộtsựchuyểnbiếnkinhtếtừnhữngnétcọtàihoa.

Có hôm, qua giới thiệu của bạn bè, anh họa sĩ bán được bứctranh500đôla,trảmộtphầnnợhếtbatriệuđồng,sốtiềncònlạianhmangvềchovợ.Khácvớinỗivuimừngkhônxiếtcủachồng,cầm xấp bạc nhẹ tênh, cô vợ trẻ thở dài: “Biết chừng nào muađược nhà, sống vương giả, giàu có?!”. Dần dà cô đã hiểu, ở ViệtNam bán một bức tranh rất khó, bán giá cao lại khó gấp mươilần. Cô cho rằng chỉ có những kẻ “không bình thường” mới ômhàng chục triệu đô la đi mua một bức tranh ngắm hoài mà…không hiểu gì cả. Rồi cô cũng thấy nghệ sĩ là một “cái nghề”khôngcụthể,lúcvui,lúcbuồn,nhưngthườngthìchỉ…ăncháo.

Ở đời không thiếu những mối tình, sau những tháng ngàychớmnởthơmộng,êmđềm,khicuộcsốngthựcđãphơibày,cảhai phải chèo chống với những đợt sóng gió, nhiều đêm vật vãtrướcnhữngcơn…ácmộng.Quavàithángchungsống,nỗithấtvọnglớnlaokhôngchỉdànhchocôbáncháo,màcònđánhvàotâmnãoanhhọasĩ.Ngườithanhniêntrạctuổi30thườngluicuibêngánhcháokhôngphảilà“ônganhruột”,màchínhlàngườichồng…thứnhấtcủacôgái.Đứabémỗiđêmêa,quấnquítbênquầycháođúnglàconcủa“ônganhruột”,cónghĩanógọicôlàmẹ.Lầnđầu“lỡbướcsangngang”,côgáiđãgặpphảianhchồngnhu nhược, sống trong những ngày tháng cùng khổ. Khi nghe

anh họa sĩ dạm lời yêu, cô tâm sự với chồng nên cho cô “sangngang thêm một chuyến” để có tiền nuôi nấng đứa con. Ngườiđàn ông bình thường thì sẽ sinh chuyện, nhưng với anh chồngnày, ý định đó là “điều hay” nên thản nhiên chấp nhận. Hômđám cưới anh chồng đóng vai đại diện gia đình bên gái, cũngchúctụng,nângly,uốngbialiêntục…Sangsônglầnthứhai,côbáncháovẫnchưatìmđượcbếnđậu,nênquaythuyềntrởvềnơixuất phát. Bây giờ, mỗi tuần, cô sống với anh chàng họa sĩ vàihôm,sốngvớiđứaconvàngườichồngcũvàibữa.Dĩnhiên,anhhọasĩđãhiểurasựthật,khôngthantráchgì,chỉluôntrầmmặc,suy tư. Cháo trắng ăn “dễ tiêu” nhưng cô bán cháo thì không…dễnuốt!

Cuộcđờicóbiếtbaonhiêuchuyệntìnhéole,chuyệntìnhnàoéolehơnchuyệntìnhnày?

1997

TIỀNBẠCVÀCONCÁI

5têncướpđềuởđộtuổidưới20.TêncầmđầulàLươngThiếuSơn, sinh năm 1979, có 4 tiền án, những tên còn lại đều có ítnhất2tiềnán.TôiđặcbiệtchúýđếnVõVănQ.sinhnăm1981,thườngtrútạiquậnPhúNhuận,TP.HồChíMinh,têncướpnhỏtuổinhấtmớigianhậpbăngnhưnglạiđượcgiaogiữkhẩusúngngắn.

Trongnhữngnămgầnđây,khiphongtràoănchơitronggiớitrẻpháttriểnrầmrộthìcùnglúcđãxuấthiệnnhiềubăng,nhómtộiphạmnhỏtuổi.Nhiềubăngcướp“nhí”hoạtđộnghếtsứcliềulĩnh,gâyranhữngvụánxônxaodưluậnmàhầuhếtchúngđềuxuấtthântừgiađìnhcóquyềnthế,giàucó.Khihaytinconmìnhbịbắt,cónhữngbậcchamẹđếnkhócthanvớichúngtôi:“Khôngngờ nó lại làm như vậy!” Thế nhưng khi qua công tác điều tra,chúngtôinhậnthấyđaphầnnhữngthanhthiếuniêntrướckhibước vào con đường “tội phạm chuyên nghiệp” đều có một lốisốngbấtbìnhthường,mặcdùchúngđềucốgắngtỏra…rấtbìnhthường.TrườnghợpVõVănQ.cũngthế,chamẹcậutakhôngtinconmìnhđiăncướp,nhưngkhôngbiếtrằngnóđãcómộttiềnán.Vốnlàchủmộttiệmvàng,chỉcóhaiđứacontrainênviệcchitiêutronggiađìnhđượcôngbàápdụngtheophươngthức“cầugìcungnấy”.

KhithằngbéQ.thiđậulớp10,ôngbàđãthưởngngaychonósợi dây chuyền một lượng vàng y và chiếc xe Dream mới cáucạnh.Cólẽôngbàmuốn“cảmơn”nóđã“hoànthànhxuấtsắc”nhiệmvụhọchànhtronglúcôngbàmiệtmài,bậnrộnvớicông

việc làm ăn. Lớp 10 là độ tuổi đáng sợ, nhất là con trai, độ tuổimuốnkhámphá,muốnchứngminhmìnhđãlàngườilớnnhưngsựhiểubiếtthìvẫncònởlứa…trẻcon.KhicóphươngtiệntrongtaythìcậubéQ.họchànhchẳngragìcả.Nóbắtđầuthayđổinếpsinhhoạt,thíchláixechạylongnhongngoàiphốhơnlàởtrongnhà,thíchđếnquáncàphê,bi–dahơnlàvàolớphọc.Ngàynay,những đứa trẻ đến trường bằng các loại xe đắt tiền không phảihiếm,nhưngtínhtỷlệchungvẫncórấtítgiađìnhcócuộcsốngdưthừa.Theokinhnghiệmcủachúngtôi,sựnuôngchiềuấychỉtrangbịthêmchođứatrẻthóiđuađòi,lốisốngtỏvẻhơnngười,thậmchítạoramột“giaicấp”trongđámhọctrò.

Khi phát giác sợi dây chuyền không còn lủng lẳng trên cổthằng Q., bà mẹ hỏi, nó thản nhiên bảo đi đường bị bọn cướptheodõigiựtmất.Bàxuýtxoakhithấythằngconbịnạnnhưngkhông ảnh hưởng đến tính mạng, chớ đâu biết rằng nó đã đembánlấytiềnnémbowling,vàovũtrườngxemgáinhảysuốtđêmthứbảyvớilũbạn.Cólần,ôngbốQ.pháthiệnmấyxấpbạctrongkétsắtvơiđimộtít,ôngxổrađếmlạithấymấttổngcộng3triệuđồng.Máyđếmtiềnmớisắmchẳnglẽhư?Bàvợxàitiềnchẳnglẽmỗi xấp rút ra một ít? Kiểu mất tiền quái chiêu đó diễn ra đếnlầnthứnăm,thứsáu.Chútâmđểý,đêmhômđóôngtrôngthấythằngQ.bấmđènpinmởkhóachiếckétsắt.Ônghỏinósaobiếtmãsố,nóbảorằngđãtheodõitrongnhữnglầnbàmẹmởtủlấyhoặc cất tiền. Hỏi lấy tiền để làm gì, nó thản nhiên đáp để đổxăng và uống cà phê. Sự lơi lỏng trách nhiệm của người cha làkhông truy nguyên số tiền bị mất, không điều tra mỗi ngày nóchạy bao nhiêu lít xăng và “uống cà phê” loại gì… mà phải lấyđếnbạctriệu?

Noi gương anh, thằng em trai cũng tập tành lối sống trưởnggiả.Trongdịpnghỉhèvừahọcxonglớp8,thằngemđãmởngay

mộtcuộc…phiêulưu.Nửangàykhôngthấymặtmũinó,cảnhàxổ đi tìm, có người mách nó đã lên Đà Lạt “nghỉ mát” cùng lũbạn.ThằngQ.đượcbamẹgiaocho5triệuđồng,bảolêntrênđấyđiệuthằngemvề.Bahômsau,thằngemvềthưavớibamẹ:“AnhQ.bảoconvềtrước,anhấyởlạichơi,chừngnàochánsẽvề”.

Cácbạnthấythếnàovềnếpsinhhoạtcủagiađìnhnày?Chỉcóhai vợ chồng, hai đứa con mà nó mất trật tự đến mức… vuinhộn! Các ông ở Uỷ ban dân số – kế hoạch gia đình thườngkhuyên: “Dù gái hay trai, chỉ hai là đủ”, hai là điều kiện “cần”nhưng chưa “đủ”. Sinh ít cũng phải quản lý, cũng phải dạy dỗchớkhôngcónghĩaítconthìgiađìnhđósẽấmno,hạnhphúc.Nhiềugiađìnhcóđộcnhấtthằngconnhưngnóquậykhôngkémgì…Tép–pi.Connhànghèothìcónhiềunguyênnhân,connhàcó tiền của mà hư đốn, hầu hết đều do sự nuông chiều của chamẹ.

Khibướcsanglớp11,việchọctậpcủaVõVănQ.đãsasútmộtcác thảm hại, từ học sinh khá giỏi nhiều năm, Q. tuột dần đếnmức trung bình yếu. Thế mà khi cậu ta đòi ông bố đổi chiếcDreamđểlấychiếcSuzuki110phânkhối,ôngkhônghạchhỏigì,bằnglòngngay.Từđây,sựthahóavềđạođứccủamộtcậuhọctrò đã lên đến đỉnh điểm. Võ Văn Q. bị bắt một lần về tội đánhbạc,mộtlầnvềtộiẩuđảtrênđườngphố,xétthấycậutacònômcặpđếntrườngnêncáccơquanchứcnăngchỉcảnhcáorồichovề. Trong những ngày tháng ăn chơi, Võ Văn Q. bị tên LươngThiếu Sơn “câu móc” từ một cuộc đánh bi–da đưa vào băngnhóm. Sau một lần lái xe chở tên đồng bọn giựt được hai chiếcđiệnthoạidiđộngtạikhuvựctrungtâmthànhphố,đểđảmbảocho việc “làm ăn”, chúng lại trang bị thêm vũ khí. Khi LươngThiếuSơnbịcáctrinhsáthìnhsự“bắtnguội”,cảbăngcướpnhócnàybịlôiraánhsángchỉtrongvòngmộtngày.Khẩusúngđược

trinhsátpháthiệntrênsânthượngngôinhàbatầnglầucủaVõVăn Q. May mắn là chúng chưa một lần dùng đến. Q. đưa haitriệu,LươngThiếuSơnmualạicủamộttêngianghồởquận4vàgiaoQ.cấtgiữ.

— Tạisaođiăncướp?–Tôihỏi.

ThằngQ.đáp:

— Mấyđứakiacầntiềnsống.

— Cònmày?

Ngậpngừngmộtlúc,VõVănQ.nói:

— Khôngcầntiềnlắm,chỉmuốn“chơithử”thôi.

Mộtcâukhôngrõràng,nhưngtôitinlànónóithật.Chơithửởđâycónghĩalàthíchsốngkhácngười,tìmcảmgiácmạnh,bạođộnggiốngnhưmấy“anhhùng”trongphimHồngKông.

Khi được mời đến cơ quan điều tra, người cha của Võ Văn Q.saumộtlúckinhngạc,bấtngờđãnhìnnhậnsựthật:

— Vợchồngtôithậtsựcólỗivớisựhưđốncủanó.Sinhconnhưngkhônghiểulòng,mongcácôngthathứ!

— Từnhàđếntrườngchưađầyhaicâysố,ôngsắmxechonóđểlàmgì?

— Nóđòiquá.Sợthuathiệtvớiconngườitanêntôichiềunó.

— Mỗingàyôngphátchonóbaonhiêutiềncữ?

— Lớpmườithìbachụcngàn,lênlớpmườimộtthìnămchụcngàn.

— Gấpđôilươngmộtcôngnhânbìnhthường.Cònđihọcmànóđã“thunhập”nhưvậy,lớnlênnólàmnghềgìđểcóthunhậphơn mức ban phát ấy? Ông bảo không hiểu lòng con, nhưngchínhôngđãnhuộmđentâmhồncủanó.Ônglàmộtngườikinhdoanhgiỏi,cólẽcũngnhiềulầnsuynghĩvềmớcủacảigiàucó

củamình?

— Làmranhiềutiềncũngđểxâydựnghạnhphúcgiađìnhvàmưucầutươnglaichoconcáithôi.

— Quan điểm của ông là đúng, nhưng ông thấy hành độngcủamìnhthếnào?

Ngườiđànôngômđầu,vậtvã.

1996

SỰCHỌNLỰACUỐICÙNG

Trờivừahừngsáng,chúngtôinhậnđượctincóvụánxảyratạiđườngHùngVương,quận6(TP.HồChíMinh).Khichúngtôiđếnnơi,cônganphườngđangbảovệhiệntrườngvànhiềungườihiếukỳđứngchenchúctrongconhẻm.

Trong ngôi nhà không số, một thanh niên tuổi trạc 20 tự tửbằngsợidâyny–lôngtreolêntrầnnhà.Nạntựtửtrongthờigiangầnđâykhôngphảihiếm,điềuđánglongạilàhầuhếtnhữngkẻchánsốngđềuởđộtuổithanhniên,trongđócónhữngnguyênnhânthậtđơngiản,vôcớ.

Nguyễn Đình sinh ra trong một gia đình khá giả, cha là chủmộttổhợpsảnxuấtđồnhôm,mẹcósạphàngởchợPhóCơĐiều.Ngaytừnhỏ,cậutađãđượcchamẹnuôngchiều,sinhhoạt,họchành đều được chăm lo hết mực. Ai cũng biết, nền tảng cuộcsống gia đình là điều kiện rất quan trọng để đứa trẻ phát triển(trí, thể, lực), nhưng không có nghĩa đầy đủ vật chất thì sẽ dẫnđến thành công (đức). Rất nhiều đứa trẻ sinh ra trong môitrường tốt, nhưng chúng đã sớm hư hỏng bởi cách sống hưởngthụ,thừamứacáiăn,cáimặc.NguyễnĐìnhcũngvậy,lúcnhỏtừviệcvòivĩnhđôigiày,cáiáo,sợidâythắtlưngđếnchiếcđồnghồ,xấpbạc,lớnlêncậutalạiđòichođượctừngchiếcxeđắtgiá,tổchứcnhiềucuộcănchơi,baynhảysuốtđêm.Tậptànhlốisống“thíchnghithờiđại”,cậutalạidấnvàoconđườngnghiệnngập,hít heroin. “Cái chết trắng” đã được xã hội cảnh báo liên tục,nhưngkhôngphảiđãlàmthứctỉnhnhiềuconthiêuthân.Chắccácbạnđãbiết,mỗingàymộtconnghiện“nghèođói”phảiđốt

baonhiêutiềnđểgiảiquyếtcơnkhoáilạc.Khôngcótiềncủanàochịunổichocáithứtròchơiđiêndạinày.

NguyễnĐìnhcóngườiyêukháxinh,côgáitròntuổi18,vừarờighếnhàtrường.Cólẽđâylàđộtuổiđẹpnhấtcủanhữngcuộctình.

Những hiểu biết của độ tuổi trưởng thành cộng với sự hồnnhiên,trongtrắnglàmchotìnhyêungâyngất,mãnhliệt.Côgáiyêuchânthật,thườngnghĩđếnmộtmáiấmgiađình.Chàngtraicũng yêu thật lòng, nhưng thường né tránh chuyện tương lai.Tìnhyêucủahọlợncợnmột“hạtsạn”bởimộtđiểmkhôngđồngnhấtnày.

— AnhĐình,dườngnhưanhcóđiềugìgiấugiếmem?–Côgáihỏi.

NguyễnĐìnhđáp:

— Anhchưahềlừadốiemđiềugì,chẳngquacóchuyệncầnphảitếnhịđóthôi.

Mộthôm,côgáilạinói:

— Em vẫn không tin là anh đã sống thật lòng với em, bằngchứng là anh không muốn em đến nhà và giao tiếp bạn bè củaanh.

— Không! – Chàng trai nói tránh – Không phải không muốnmàchưađếnlúctiện.

Dùbiệnminhđếnmấy,NguyễnĐìnhcũngkhôngthểcheđậymộtđiều:thânxáccủaanhtangàycàngtiềutụy,sắcmặtngàythêm u tối, vàng vọt. Dù khờ khạo đến mấy, cô gái cũng phảinghĩđếnmột“cănbệnh”nàođóđanghànhhạngườitình.

Mộtbuổichiềucuốinăm1995,sauchuyếndạophố,trướckhitrởvềnhà,côgáinóivớigươngmặtubuồn.

— Thậtsựanhđãlừadốiem.Anhlàngườikhôngtrungthực,

kểtừhômnaymìnhkhôngcòngìđểvuivẻ,gầngũiđượcnữa.

Chàngtraiđịnhphânbua,thìcôgáinóitiếp:

— Anhchơiheroin,đanglaovàocõichết,aidámtraotráitimchoanhnữa?

Thấyngườiyêubấmđúng“cănbệnh”củamình,NguyễnĐìnhnínlặng.Lầnđầutiêncuộctìnhcủahọđãgặpsónggió.

Mấy hôm sau, họ lại gặp nhau, thái độ cô gái có vẻ miễncưỡng, tiếp xúc dường như do “thói quen” nhiều hơn là mongđợi.

— ThanhThủy,anhrấtyêuem!–Chàngtrailặplạinhiềulầnmộtthathiếtấy.

Imlặngrấtlâu,côgáimớinói:

— Anhcũnghiểutìnhcảmcủaemdànhchoanhsâuđậmđếnmứcnào.Mấyđêmqua,emngủkhôngđược.Hạnhphúcvàđaukhổ cứ pha trộn trong đầu em, buộc em phải chọn lựa. Xa anh,thật là đau đớn, nhưng nếu theo anh trong tình cảnh như thếnày,cuộcđờiemsẽrasao,hạnhphúcđượcbaonhiêungày?Anhđã hủy hoại đời trai trẻ, tự chết lần mòn, sống bám cha mẹ,khôngnghĩđếnsựnghiệp.Cáchsốngnhưvậylàmsaoxâydựngđượcmộtmáiấmgiađình?

Chàngtrainínlặng.Cuộcgặpgỡlầnnàydiễnratrongkhôngkhínặngnềvàchiataynhanhchóng.Ngàyhômsau,tìnhyêulạithúcđẩychàngtraiđitìmcôgái.Họlạichẳngnóiđượcgì,ngoàiánhmắtubuồn,cửchỉnhạtnhẽo.

— Anhcainghiệnđi,rồimớibàntínhnhữngchuyệnkhác.–Côgáinóidứtkhoát.

Nghiện một thứ gì cũng đều khó bỏ, huống chi cái thứ chấtđộc màu trắng đã ngấm vào xương tủy, hòa tan trong máu.Nguyễn Đình đã thử hít ít đi, nhưng anh ta không chịu nổi

những cơn vật vã, không can đảm vượt qua sự thèm khát điêndại.

— Anhlàmộtngườiđànôngthiếudũngkhí.Nếuanhkhôngbỏđượccáithứgiếtngườiấy,thìđừngtìmđếnđâynữa!–Côgáitừchốicuộcgặpgỡbằngmộtcâukiênquyết.

— Anhyêuemlắm…–NguyễnĐìnhnghẹngiọng.

— Không!Anhnênchọnmột.Hạnhphúchoặckhổđau,cuộcsốngkhôngthểômtrọntấtcả.

Thanh Thủy thật khôn ngoan, có bản lĩnh. Rất nhiều cô gáilâmvàotìnhcảnhnàyđãxuôitay,chấpnhậnmộtcuộcsống…đọađày.

VàNguyễnĐìnhđãchọn.Chọncáchxửlýthứba,vìkhôngđủcanđảmchiataycảhaithứ…đãngấmvàomáuthịt.

1996

CHỈCÒNNỖINHỚ

“Aiănxôivòhôn…”

Tiếng rao lảnh lót giữa đêm khuya. Lúc đầu tôi không chú ýlắm,dùmỗiđêm,vàokhoảng11giờ,tiếngraoấylúcgần,lúcxavanglêntrongnhữngconhẻm,ởtừnggócphố.Khuvựctôiphụtráchhầuhếtlàdânlaođộng,họthứcrấtkhuyavàdậyrấtsớm.Tôinghĩbàbánxôiấycũnglàmộtngườilaođộng,kiếmănchânchínhnhưbaongười.

“Aiănxôivòhôn…”.

Tôigọibàbánxôi,muamộtgói500đồng.

— Giờnàychúcònlàmviệcsaomàănmặcchỉnhtềvậy?–Bàbánxôihỏi.

— Cháucùnganhemdânphòngtuầntra,đêmnàocũngvậybácơi.Bữanayđóibụngquá.–Tôiđáp.

Nghevậy,bàbánxôimúcchotôithêmhaimuỗngđậuxanh.

— Bộbáckhôngcóconcháugìsao,màbuônbáncựckhổquávậy?–Tôihỏi.

— Ông nhà tôi mất lâu rồi. Tôi có đứa con gái, đang học ykhoa,rángnuôichonóănhọc,maimốtnónuôilạimình.

Bàbánxôiđápthậttình.

Tôichợtnhớđếnmátôi,hồixưabàcũngbươnchảivấtvảđểnuôitôiănhọc,khitôithànhtài,cóđiềukiệngiúpđỡlại,thìmátôiđãmấtrồi.Ngườimẹlúcnàocũnghysinhchocon.

— Saocậubuồnvậy?–Bàbánxôinhìnthấytháiđộcủatôi.

— Dạ,khôngcógìbuồn,Mỗiđêmbácbánhếtthúngxôinàykhông?

— Cólúchết,cólúckhông.

Ngườiđànbàphúchậuchobiết,kháchcủabàlànhữngngườiđạp xích lô, những công nhân đi ca ba về khuya, những ngườilàm công cho mấy tổ hợp, cơ sở sản xuất… mỗi đêm, bà đi hếtnửaquận11.

Đêmấy,trờiđổmưa.Tôivừatậptrunglựclượngdânphòng,thìlạinghetiếngraolảnhlótấy.Tôitìmđếnbàbánxôi,hỏithậtlòng:

— Bácbángầnhếtchưa?

— Bữanaycònnhiều,gặpmưacònkhổthêm.–Ngườiđànbànghèokhổthởdài.

Tôi quay lại nói anh em dân phòng giúp bà bán xôi. Ba mươingườiđồnglònglấytiềnbồidưỡnggácđêmmuamỗingườimộtgói.

Bàbánxôinắmtaytôi:

— Cậutốtlắm,congáinhàailấyđượccậulàcóphước.

Tôicười,nghĩbàgiànóichơi.

Có chuyện không may xảy ra. Trong một đêm tuần tra, pháthiệnmộtbăngtrộm,tôicùnghaianhbạndânphòngđuổibắtvàđánhnhauvớichúng.Tôibịmộtthằngđâmléntừsaulưng,phảivào nằm bệnh viện. Nằm điều trị được hai ngày thì bà bán xôiđếnthăm.

— Ủa,saobácbiếtcháuởđây?–Tôihỏivớitâmtrạngbấtngờvàxúcđộng.

— Bácnghemấyanhemdânphòngnói,manghộpsữavôbồidưỡngchomày.Lúcđầunghemàyramáunhiều,bácđứngtim.

Bà già thật tốt, chiếc áo đang mặc không lành mà cũng đemnghĩa tình san sẻ cho người khác. Chuyện trò một lúc, biết tôichưalậpgiađình,bàgiànói:

— Nè,chịucongáitaohôn,taogảcho.Nódễcoimàlạinếtnanữa…

Tôingượngquá:

— Cháuchưatínhchuyệnvợcon…bácgảchoaiđi.

Bàgiàđượmbuồn.Tôibiếtmìnhlỡlời,nhưngnóithậtlòng.

Xuấtviện,tôiđượcđưađihọc,trướckhinhậnchứcphócônganphường.Sáuthángsau,khitôiquayvề,thìkhôngnghetiếngraocủabàbánxôinữa.Lạvậy?Tôimuốntìmngườiđànbàtốtbụng để giải đáp câu hỏi khó chịu ấy, nhưng không biết bà ởchốn nào. Cái nghề buôn gánh, bán bưng vốn dĩ thường phiêubạt.Hàngđêm,khirảobướctuầntra,tôicốngóngnghetiếngraoquenthuộc.

Mộthôm,cócôgáiđếntrụsởtìmtôi,cườibẽnlẽn:

— AnhlàanhThành?

Tôigậtđầu,lòngchợtxaoxuyếntrướcnụcườinởtrêngươngmặtđẹp.

— Má em bảo em đến tìm anh, mời anh dự đám cưới… củaem.Nhớkhông?Nóiluônnghe.Máem,bàbánxôichoanhănđó!

Thìra,côgáinàyđãtốtnghiệpykhoa,bàbánxôiđãbỏnghề.Tôibuângkhuângnhớlạilờibàbánxôilúcvàobệnhviệnthămtôi.

“Aiănxôivòhôn…”.Tiếngraocủangườimẹtảotầnvàđằngsaungườimẹđólàmộtđứacontàisắcvẹntoàn.Tấtcả,đốivớitôi,bâygiờ,chỉcòntrongnỗinhớ…

1990

ÐƯỢCGÌVÀMẤTGÌ

Thông thường, khi giải quyết những vụ trọng án, nhân viênđiềutrathườngnhìnthấyhaihìnhảnh:sựmấtmátthươngtâmcủa phía nạn nhân, hành vi bẩn thỉu ghê rợn của kẻ phạm tội.Người ta thường nói, làm nghề gì quen “mùi” nghề ấy. Đối vớinhânviênđiềutra,việctiếpxúcvớibọntộiphạmhoặctiếpcậnvới những tử thi là chuyện quá “quen thuộc”. Trong “khungcảnh”quenthuộcấy,chúngtôikhôngthểnhớhếttừngvụviệcđã tham gia xử lý, thậm chí có những vụ trùng lắp chi tiết đếnbất ngờ, nhưng cũng không thể quên một vài câu chuyện, mặcdù nó không mang tính chất điển hình, không gây ồn ào trongdưluận.

Lê M.H là trưởng phòng vật tư của một xí nghiệp. Anh côngtácởđơnvịnàyđã20năm,sovớimộtsốbạncùngthời,nhấtlàởđộtuổixấpxỉ50,anhđứngởvịtríấylàquáchậm.Nguyênnhân“chậmpháttriển”củaLêM.Hlàdoítchịurènluyện,phấnđấu,sođo,địnhkiếnvớibấtcứaicókhảnănghơnmình.Cuốicùng,khixínghiệpkhôngcònaiđểcấtnhắc,bangiámđốcbuộclòngphảiđềbạtnhânvậtítđượcthiệncảm,uytínnày.

Tuy nhiên, vấn đề đáng nói không phải là những hành độngnhỏnhặtấy,từkhiđượcgiaochứcvụ,LêM.Hcócuộcsốnghoàntoàn đổi khác. Từ chỗ ăn mặc, kiểu cách làm việc như “ông cụnon”, anh ta biến thành một “tay chơi già” nổi tiếng trong xínghiệp.Córủngrỉnhmộtíttiền,LêM.H.chưngdiện,muasắm,tiêuxàicácloạihàngđắtgiá,nhấtlàănnhậu,hầunhưkhôngcóngàynàolàkhônghiệndiệnởcácquánrượu.Nocơmrửngmỡ,

Lê M.H. lại “cặp kè” với một cô gái bán bia ôm; săn đón, chiềuchuộngnhư“ngườitìnhtrămnăm”.

ChịVõT.L.làmộtphụnữcóhọcthức,đảmđang,sốngchừngmực.21nămsốngvớiLê

M.H.chịchịuđựngkhánhiềuvấtvả,thuathiệt.Khingườiđànông tỏ ra yếu kém, thì gánh nặng gia đình thường đè lên vaingườivợ.Khisanhđứaconthứba,nhậnthấyôngchồngkhôngcó khả năng gì để thay đổi cuộc sống đang gặp nhiều khó khăncủagiađình,chịT.L.bỏcôngsở,tìmcáchbuônbán.Sựphấnđấucủa chị tuy không mang lại những của cải lớn lao, nhưng cũngđủđảmbảođờisống,việchọchànhcủaconcái.Nhiềulầnnghechồngthanthân,tráchphận,biết“cănbệnh”củangườigầngũivớimình,chịT.L.khuyênlơn:“Anhphảiphấnđấuđểvượtlên,khôngthểngồichờthờigian,thanvanvớisốphận.Khôngcósựmaymắnnàodànhchonhữngkẻthiếuýchívànếucóđinữathìcũng không có ý nghĩa gì, rất dễ bị mai một, lụi tàn. Em khôngtrách anh, nhưng hãy nhìn xung quanh, nhiều tấm gương củanhữngngườiđànông,họđãđổcôngsứcđểmưucầuhạnhphúcnhưthếnào.Cuộcđờicónhiềubấtcông,nhưngkhôngcósựbấtcông nào dành cho những người không dám xả thân, sống thụđộngcả.Anhphảinghĩđếnconcái,chúngnórấtkhóthànhcôngkhirađờitừngôinhàọpẹp,thiếuquánhiềuđiềukiệnnhưthếnày.Chuyệnemdầmmưadãinắngthìkhônghềgì,nhưnganhphảilàtấmgươngchochúngnó,nhấtlàhaithằngcontrai,cáchsốngcủangườichaảnhhưởngđếnchúngnórấtnhiều…”

Vợ nói, Lê M.H cứ nghe, không bàn luận gì, nhưng vẫn nghĩmình “chưa gặp thời”. Bây giờ, khi “thời cơ” đến, thì anh ta lạisốngmộtcách“hỗnđộn”nhưvậy.Nắmchứctrưởngphòngđượchai năm, bề ngoài có vẻ sang trọng, nhưng cuộc sống gia đìnhcủa Lê M.H. không thay đổi được mấy. 18 năm làm “thân cò”,

nghelờikhuyêncủachồng,chịVõT.Lthôi“lặnlộibờao”,ởnhàtrôngdạymấyđứaconđangđộtuổikhônlớn.Chuyệnsinhhoạtbê bối của Lê M.H. từ trong xí nghiệp lan về đến nhà. Chị L. làngườikhônngoan,điềmtĩnh,saukhinắmchắcmọisựviệc,mộthôm, chị lựa lời giải quyết vấn đề với ông chồng: “Một gia đìnhanhchưađủsứclo,lậpthêmgiađìnhthứhailấygìmàbảobọc?Anhbònrútcủacôngchăng?Nếuanhđãlàmđiềuđóthìvợconanhđãđược“chiachác”nhữnggì?Khôngaitráchngườiđànôngquanhệănchơi,nhưngphảibiếtdừnglạiởđâu,lúcnào.Trônganhbâygiờgiốngnhưmộtconthiêuthân,từchỗchuirúc, lẩntrốn,khibắtgặpđốmlửalạimừngrỡ,bayxảvào.Anhvẫncònthờigianđểsuynghĩ,vẫncònđủlýtríđểxemxétlạinhữngviệcmình đã làm. Vợ con đã bị quá nhiều thua thiệt, anh đừng gâythêmbuồnphiền…”

Tôi đã thụ lý khá nhiều vụ án tình, nhưng hiếm thấy mộtngườiđànbàđiềmtĩnh,chịuđựngghêgớmnhưchịVõT.L.Vấnđềlàởcáchgiảiquyếtcủangườiđànông.Thếnhưng,LêM.H.lạilà một dạng đàn ông thường gặp, nhất là anh ta lại vốn có sẵnmáuíchkỷ,nhỏnhen.Dườngnhưđểbùlạichonhữngngàysốngthiếu thốn, sau một vài ngày đi về đúng giờ đối phó với lời“khuyên cáo” của vợ, anh ta viện nhiều lý do để tiếp tục cuộcsống sa đà, tận hưởng những lạc thú. Nhiều người trong xínghiệpđềuchánngánanhcánbộ“trìnhđộkémcỏi,ănchơithừamứa”này.

Đêmhômấy,saukhichiataycôbồnhí,LêM.H.khậtkhưỡngtrởvềnhàvàanhtahếtsứcngạcnhiênkhithấycónhiềungườiđứngtúmtụmởđầuhẻm.

Vừa thấy Lê M.H., người ta la toáng lên: “Vợ ông tự tử!” kèmtheo những lời nguyền rủa, đay nghiến. Hốt hoảng, dù khôngcòntỉnhtáo,LêM.Hcũngrángquayđầuxechạyđếnbệnhviện.

Khiuốngthuốcngủquyênsinh,chịVõT.Lđểlạimộtláthưmàsaunàychúngtôinhậndược:

“AnhH.,đãquásứcchịuđựng,tôikhôngcòncáchnàokháchơnlàphảirađi.Duyênphậnkhôngmaymắnđãkhiếntôiphảichungsống với một người đàn ông như anh, quá tầm thường trên nhiềuphươngdiện.Vớixãhội,anhlàmộtconngườithiếuýchí,sốngthừathãi,vớigiađình,anhlàmộtngườichavôđạođức,mộtngườisốngkhôngcólươngtâm.Cứtưởng,nhữngngàysốngcùngcựcđãrènchoanh thêm trí khôn, ngờ đâu, khi có một ít vai vế, tiền bạc, anh lạisốngumuộihơn.Tôikhôngghentứcgìvớicôgáibánbiaômchưamộtlầntrôngthấymặtmũi,nếugặptôicũngsẽkhuyêncôtađừngbaogiờbámvíuvàotấmthân“thốirửa”củaanh,màchỉtiếccuộcđờicủamìnhsaoquánhiềukhổđau,bấthạnh.

Bađứaconchưakhônlớnnhưngchúngkhôngcònnhỏ,tươnglaitùy thuộc rất nhiều vào gia đình. Tôi không tin là anh sẽ dìu dắtchúng nó nên người, nhưng trước cái chết của tôi, anh cũng nênnhìnlạicuộcsốngcủachúng.Tôihyvọng,anhvẫncònítnhiềulýtrícủamộtconngười…”.

Maymắnchonhữngđứatrẻ,nhờđứacongáilớnphátgiáckịpthời,nênchịVõT.Lđượccứusống.16tuổicongáithườngcóvẻhiểu biết, chững chạc hơn con trai. Đau khổ đến uất nghẹn, côcùnghaiđứaemtraikýtêntrongmộtláđơntốcáohànhđộng“phản bội” của người cha. Mặc dù chưa xảy ra án mạng, nhưngchúngtôibiếtsựviệcsẽhếtsứccăngthẳng,khólườngđượchậuquả,nếunhưkhônggiảiquyếtdứtđiểm.ChúngtôiliềnmờianhLê M.H đến cơ quan điều tra. Chỉ một lúc hỏi chuyện anh ta,chúngtôithấydiễnbiếntâmtrạngvàhànhđộngcủachịVõT.Llàhoàntoàncólý.TôihỏiLêM.H.

— Tìnhcảnhgiađìnhnhưvậy,anhxửlýcáchnào?

— Tôihốihậnlắm!–Gãđànôngđáp.

Có lẽ các bạn cũng cảm thấy khó chịu khi ngồi tiếp xúc vớimộtconngườicóđôimắtlấmla,lấmlét.Tháiđộmàngườiđờithườngcholàthiếutrungthực,hènyếuhoặcgianxảo.

— Không chỉ là hối hận, mà phải thể hiện trách nhiệm. Đứacon gái của anh nó cũng đòi tự tử. Những đứa con vừa khinhmiệtchavừađaukhổđếntộicùng.Từlâuchúngđãmặccảmvớibạnbè,giờlạisuýtmấttìnhthươngcủangườimẹ.Anhphảicótráchnhiệmxóađinhữngvếtthươnglòngđó.

Lê M.H. vâng, dạ đủ điều. Vẫn chưa tin anh ta, chúng tôi bắtkývàobiênbảnvàrănđe:

— Nếu gia đình anh còn xảy ra một việc gì đáng tiếc, tôi sẽkhởitố,tốnggiamanhngay.

Nhớnhé!

Ởđời,việcgìcũngcó“cáigiá”củanó.Chuyệngiađìnhđổbể,LêM.Hbịcáchchứctrưởngphòng,điềuxuốngphânxưởnglàmnhânviênđónggói.Đếnnướcnày,ngoàiviệckhông“kiếmchác”ratiền,LêM.Hcũngchẳngcònmặtmũinàođểđihuênhhoang,hôhàoởcácquánrượu.Cólúc,anhtacũngmong“cônhântìnhbébỏng“đánhtiếng,hỏihanvàiđiều.Nhưng,khôngcómợthìchợvẫnđông,côbánhàngtrôngchờlàmgìcáianhchàngíttiền,ngốcnghếchấy!

1997

HAIANHSUIGIẬNNHAU

Sẵndịpcô condâu vềquêăn Tết,ông Bagởicho anhsui haigóithuốclábasố5đểtiếpkhách…chosang.

Mùngbốncôcondâutrởlên,traochoôngBamộtmiếnggiấygấptưvớinétmặtbuồnxo.Khônghiểuchuyệngì,ôngBalậtđậtmởtờgiấyra…

“GửianhsuiBa.

Tuicónhậnđượchaigóithuốccủaanh.Trướchết,tuithaymặtgiađìnhcámơnanh,sauđómìnhnóichuyện…“phêtựphê”.

Hổng biết anh giận tui chuyện gì mà anh làm vậy, hở anh Ba?Hay anh giận tui cái chuyện bữa tui lên thành phố đi coi đá banhvớianh,anhđánhcáthuatui?Haigóithuốccủaanh,tuikhuingayngày mồng một Tết, toàn là thuốc… Khánh Hội không hà! Kháchkhứacườitui,tuimắccỡhếtsức.BangàyTếtchẳngdámđiđâuvìcảlàngxônxaovềhaigóithuốclá“treođầudêbánthịtchó”doanhgửichotui.Bộanhtưởngtuiquêmùa,anh“chơi”tuihởanhBa?Ởdưới này có ai sống gian dối như vậy đâu! Hay là con gái tui ở vớicontraianhcóchuyệngìkhôngphải?Nếuđúngnhưvậy,anhđuổinóvềdướinày,tuinuôi.

Thôi,mấychữchoanhbiếtcáikiểu“chơi”kỳcụccủaanh.

ThốtNốt,mồng3Tết.

SuiTư”.

ÔngBahếthồn.Ôngkhôngngờlòngtốtcủamìnhlạibịmấytaytổlàmhàngdỏmbópméo.NgayngàyTếtmàbịcáicúnày,biết chừng nào anh sui mới hàn gắn lại tình cảm với ông. Ông

liềnviếtthưphântrần:

“AnhTưthânmến.

Thiệt tình tôi không biết phải nói sao với anh. Hơn 50 tuổi đờichẳnglẽtôilạichơicắccớnhưvậy.Tôicũngkhôngngờhaigóithuốcđó…dỏm,mặcdùởthànhphốcórấtnhiềuthứdỏm,tôicảnhgiáchếtsứcnhưngcũngbịlừa.

Tôi thành thật xin lỗi anh, vài hôm có dịp, tôi sẽ xuống anh để“tựphê”tiếp.

Khôngbiếtgìhơn,xingởianhhaichairượumậtongđểanhtăngcườngsứckhỏe.(Tôiđãthửrồi,bảođảmhàngthiệt…!).

Thànhphố,ngày…

Ba!”

Rằm tháng giêng, ông Ba nhận được lá thư hồi âm từ ThốtNốt:

“AnhsuiBathânthiết.

Nhận được thư anh, tui cũng chưa tin. Nhưng mới đây, có đứacháulàmviệcởCônganthànhphốvềthăm,nóđemchotôimấytờbáo Công an thành phố nói về cái vụ “râu máy cày”, vụ thuốc tâygiả,vụđànbàgiả,vânvân…tuimớithấy…thôngcảmchoanh.Tuixinlỗianh.Thật,cáiđámlàmhànggiảquábấtnhân, làmđồxàihổngđược,màcòngâysứtmẻtìnhcảmcủangườitanữachớ.

Nếucódịp,mờianhxuốngtuichơi,baonhiêutiềnxetuitrảhết.Cònanhcómuagìtheo,mangchotui,anhnênthửtrướccẩnthận,dùhơi…mấtlịchsự.Tuinhờngườiquenmanglêngởichoanhhaichục nem để nhậu chơi. Nem của tui bảo đảm cái ruột là thiệt ànghen…

Chúcanhvuivẻ.

ThốtNốt,ngày…

SuiTư”

1986

PHIÊNTÒAVUIVẺ

Phiêntòahômấydiễnravàomộtbuổichiềucuốinăm.Tronghộitrường,ngoàicácthànhviêntronghộiđồngxétxử,sốngườithamdựkháđông,hầuhếtđềulàdâncưngụcùngphườngvớibịcáo.Nhiềulầnđượcphâncôngbảovệcácphiêntòa,chưalầnnàotôithấymộtphiênxửngắngọn,cónhữngdiễnbiếnđộtngộtđếnnhưvậy.

Bịcáolàmộtngườiđànbàtomập,tuổiđộ50,tênLýMuối,cantội làm rượu giả. Ngồi phía sau là chồng bà, một con sâu rượugầyđét,đôimắtluônlừđừvàcôcongáikháxinh,tuổitrạc20,ngườichuyênmangrượugiảđibỏmốiởcácđiểmbánrượulẻ.

TheocáotrạngcủaViệnKiểmsát,LýMuốihànhnghềkhoảng10năm,mỗingàychoralòtừ10đến20chairượugiả.Vỏchaibàtamualạiởcácđiểmthugomvechai,nhãnđặtkéolụa,hươngliệu thì mua ở chợ Kim Biên. Theo tư liệu của cơ quan điều tra,trong thời gian rượu Maxime còn “làm chủ thị trường”, đã cónhiềuvụngộđộcdouốngnhằmrượugiả.Chưađủchứngcớđểkhẳng định số người bị ngộ độc có uống rượu do Lý Muối sảnxuấthaykhông,nhưngcũngkhôngthểloạitrừnhữnghậuquảnguyhạidobàtagâyra.Phầnđầucủaphiêntòadiễnrahếtsứccăngthẳng,ngộtngạt,đếnphầnthẩmvấn,chủtọahỏibịcáo:

— Cácloạirượudochịchếbiếnuốngcótácdụngkhông?

LýMuốiđáp:

— Dạ có, có chứ! Uống vô cũng xỉn như bao nhiêu loại rượukhác.

Chủtọaphiêntòanhấnmạnh:

— Cóaibịhậuquảgìkháckhông?

LýMuốiđáp:

— Đâucóhậuquảgì.Chưacóaithưakiệntôihết.

Chủtọaphiêntòa:

— Những người bán rượu có biết “cơ sở sản xuất” của chịkhông?

LýMuốingậpngừng:

— Dạ,không…Trờiơi,làmsaochohọbiếtđược,tôinóihàngtừ biên giới đưa về… Nhưng, tôi đảm bảo rượu Maxime của tôicònngonhơnrượuthậtnữa.

Chủtọaphiêntòahướngmắtvềngườiđànôngkhôđét:

— Chồngchịcóuốngrượukhông?

LýMuốiđáp:

— Cóchứ.Ổnguốngdữlắm,ngàynàocũnghơnmộtlít.

— Ôngấycóuốngrượudochịlàmrakhông?

LýMuốiquaylạinhìnchồng,khôngđáp.

— Cókhông?

— Hìnhnhư…không!–LýMuốiđáp.

— Chịnóirõhơnchỗnày…

— Cómộtvàilầnrượumớiralò,tôiđưachoổngmộtlythửtrước. Ổng ngửi ngửi… rồi trả lại. Có đêm ổng thèm rượu, tôimúcchomộtly,ổngcũng…ngửingửirồibảocongáixáchchairaquánmuamộtxịrượuđế…

Chủtọaphiêntòamờingườichồngđứnglên,hỏi:

— Tạisaorượucủabàấylàmôngkhônguốngmàcứ…ngửikhôngvậy?

Ôngchồngđápcóvẻthậtthà:

— Làmsaodámuống!Quýthầythấybảchếbiếnlàquýthầybỏ nhậu luôn… Mình uống rượu chớ đâu phải uống thuốc độc.Tôi thương bả lắm, nhưng đâu dám hiến thân cho bả làm… thínghiệm…

Lời của ông chồng bỗng dưng là một nhân chứng sống thựcnhất.HộiđồngxétxửphạtLýMuối12thángtù.

Đoạncuốicủaphiêntòathậtlàvuivẻ,từcửtọachođếnvịchủtọađềucườikhúckhích.

1990

“RÂUMÁYCÀY”

Mấy năm qua, trong bối cảnh kinh tế có nhiều biến động, cólúc gần như thiếu sự kiểm soát, nên thị trường thành phố đãxuấthiệnnhiềuloạihànghoákhông“mônbài”,cóthứcũnggópphầnhữuíchchoxãhội,nhưngcóthứđãgâyrakhôngítđiềutaihại. Từ những loại hàng quen thuộc nhiều người biết đến nhưthuốclá,nướctráicâylênmen,kemđánhrăng,phấnrôm,kemthoa mặt… đến những loại chỉ phục vụ nhu cầu của một sốngườinhưthuốcđặcchếchữabệnh…lạnhlùngvớitìnhyêu!…

Mới đây một nhà “sáng chế” lại tung ra thị trường một loạihàng khá độc đáo, mà mới nghe qua người ta tưởng nó có liênquan đến việc sản xuất, có “mùi vị” gắn liền công nghiệp vớinông nghiệp: “Râu máy cày (!)”. Nhưng tận mắt nhìn thấy mặthàngnày,chúngtôitinchắccácbạnsẽkhôngkhỏibậtcườiđếnténgửa.Đólàcáivòngtrònlàmbằngnhựadẻo,đườngkínhbằngnắp chai bia, xung quanh có “râu” tủa ra, nếu kéo dài nó trônggiống con rết, nếu gập đôi lại thì giống như cái lông nheo giả.Thậtra,“râumáycày”đượcsaoytừ“mắttrừu”củaHồngKông,mà trước ngày giải phóng, lính Mỹ, lính Đại Hàn ở Sài Gòn haydùngnó;hoặcbọn“đĩđực”củaSàiGòncũcũngthườngdùngnókhi “gặp gỡ” một số bà “mệnh phụ phu nhân” có đức ông hết…“xíquách”.

Người sản xuất ra cái vật phẩm quái dị nầy là Huỳnh NhẫnTài,56tuổi,cưngụởđườngLêHồngPhong,quận10.Khiphốihợp với Công an phường 12 đến kiểm tra, chúng tôi thu đượcphía sau nhà Tài một máy ép điện loại nhỏ, một khuôn mẫu

hàngvàkhoảng3kýlônhựadẻođãthànhphẩm.Tronglúckiểmtra,Tàivềđếnnhà,trongtúicómộtsốhàngmẫumàôngtathừanhậnvừađiChợLớndạmmốiđểgiaohàng.

ChúngtôihỏiTài:

— Ôngsảnxuấtcáigìđây?

Ôngtaấpúng,trảlời:

— Dạ…dạ…“râumáycày”.

Tài khai tiếp, trước đây vợ chồng ông ta sống nhờ phần hùnvớimộtnhàmáyxayxátlúaởChâuĐốcvàlàmnhữngmặthànggia dụng bằng nhựa, thỉnh thoảng còn mua máy cày từ thànhphố về quê bán. Nhưng thấy kiếm tiền bằng cách này hơi cựckhổ,ôngtabènxoaycáchlàmăn…

— Saokhônglàmmóngìkhác?–Tôihỏiôngta.

ÔngTàiđáp:

— Mấythứkiathiênhạlàmhếtrồi…Vảlại,mónnàydễlàm,gọnnhẹ,ítvốnmàlờicũngkhakhá.

ÔngTàichobiết,mộtkýlônhựamuakhoảng400đồngsẽépđược trên một ngàn cái “râu máy cày”, mỗi lố (12 cái) đem bỏmốiđược30đồng.Tuynhiênđãgọilà“nghề”thìcũnglắmcôngphu,trướckhisảnxuấthàngloạt,Tàiđãbỏcônglàmthửnhiềulầnvàcólúc,ôngtathấtvọngmuốnbỏcuộckhithấycáivòngkhôngđủđộdẻonhưmongmuốn.

— Vậy,hàngđangbánđủ“tiêuchuẩn”chưa?

— Tôihỏitiếp.

— Xàiđược!

— Cóthửchưamàbiếtxàiđược?–Tôihỏivặn.

ÔngTàinínthinh.

— Ông có biết hậu quả tai hại của cái này đối với phụ nữ

không?

ÔngTàicúimặt.

Chắcôngtàicũngbiết“râumáycày”củaôngđãgâyranhiềutác hại: lãng phí vật tư, nguyên liệu, truyền tụng lối sống đồitrụyvàđặcbiệtnósẽlàmtổnhạiđếnsứckhỏecủaphụnữ,thậmchícóthểgâyrabệnhviêmtửcungvìmónhàngkhôngđượcvôtrùng!

Nênđưanhà“sángchế”quáidịnàyđilaođộngcảitạochớ“cảitạotạichỗ”nhưhiệnnaycònnhẹquá.

1986

CUỘCÐỜICHẾNHCHOÁNG

Câuchuyệnbắtđầuvàonăm1991,trongmộtgiađìnhcónămngười con. Trước ngày giải phóng, căn hộ nằm trên đường LêVănSỹnàythuộcloạigiàucó,nhưngxâydựngkinhtếlạidođôitaycủabà mẹvà mấycôcon gái.Người chavàhai cậucon traichỉđóngvaiphụnhưnglạilàtácnhâncủanhiềuvụviệcgâyxàoxáo gia đình. Tuổi đã ngót 70, ông Trương Văn Ba vẫn thươngnhớ…LưuLinh.Thờitraitrẻ,ôngđãcólốisốnglangbạtkỳhồ,kiếm ăn chủ yếu bằng nghề hồ, mộc. Người con trai lớn, noigương ông, cũng làm nghề mộc và phủ phục thần men. Máurượu là một thứ “di truyền” khá mạnh mẽ, tôi ít thấy gia đìnhnàongườichathíchrượumànhữngđứaconkhông…nhậu,chỉcó ngược lại. Người con trai út của ông Ba cũng là một con sâurượu,nhưnglạikhôngmuốnlàmgìcả.Anhtacứsốngtàtà,bàomòn tấm thân trai tráng bằng cà phê, thuốc lá và những cuộcnhậu từ trưa đến tối. Cho đến ngày lấy vợ, anh cũng không cómộtđồng,mộtchữtrongtay.Saumộtthờigiandàiviệclàmăn,buônbáncủagiađìnhkhôngtrôichảy,ôngBasinhrabựcdọc,uốngrượucàngnhiềuđể…giảisầu.Thấymấyđứacontrailàmăn chẳng ra trò, sau mỗi cữ nhậu, gặp mặt chúng ông đềunguyềnrủa,tráchmắng:Kẻuốngrượuthườngkhôngsợgì,mỗilần ông Ba lớn tiếng, hai người con trai liền lập luận, tranh cãi.Ông chửi chúng là thứ thanh niên sống hèn mạt, thì chúng lạibảoônglàmộtngườichakhônggươngmẫu.Ôngmắngchúnglànhữngthằngconbấthiếu,thìchúngcựônglàmộtngườichabấttài.CuộcsốnghỗnđộntronggiađìnhôngBakéodàinhiềunăm

vàngôinhàlầutolớnngàycànguám,ngộtngạt–bầukhôngkhímàngườitathườnggặpởnhữnggiađìnhthiếutìnhthương.

Đêmhômấy,ôngBatrởvềnhàsaucơnmưatầmtã.Mộtcơnmưa có lẽ… lạnh buốt nhất cuộc đời của ông. Trong cơn saychếnhchoáng,ôngnóithẳngvớithằngconút:

— Mày đã quá 30 tuổi đời, chẳng lẽ cứ ăn bám mãi gia đìnhnàysao?

Ôngđâungờđứaconcủaôngcũngđãuốngrượu,anhtacũngmới trở về nhà trước ông có vài phút đồng hồ. Nghe những lờiđâmthấuruộtgan,đứaconhấthàmhỏiông:

— Bâygiờ,bamuốntôiởđâu?

ÔngBalènhè:

— Mặcxácmày,lôivợconmàyraxóchợmàở!

Chuyệngâygổtrongngôinhànàyxảyraquáthườngnênmấyngười phụ nữ trong nhà chẳng màng để ý. Hai cha con lời quatiếnglạimộthồi,ôngBatứcgiậnxôngđếnômthằngút.Trongcơnngudạibaotrùmlýtrí,bấtkểngườitấncôngmìnhlàai,đứacon trai dùng hết sức tống ông già dội trở lại. Ông Ba ngã ngửatrênsânnhàvànằmbấtđộng.Khinhữngngườitrongnhàpháthiện,đưaôngđibệnhviệnthìôngđãkhôngthể…trởvềmáinhàxưa.

Xétcácnguyênnhândẫnđếnngộsát,Tòaánnhândânthànhphố tuyên phạt kẻ gây án 6 năm tù giam. Nhiều người cho làhìnhphạtđóquánhẹ,nhưngtôithấykhôngcầnthiếtphảinânghình phạt lên mức nào nữa. Khi tôi kể lại câu chuyện này thìngườicontraiútđãmãnhạntù.

Đểtạovốnliếngchoanhtarariênglàmăn,bàmẹvànhữngngườichịđồnglòngbánđingôinhàtrênđườngLêVănSỹ.Họđã40,50tuổiđời,giờmớibắtđầuxâydựnglạicuộcsống!Ngôinhà

lầu đúc to lớn, khang trang một thời, sau những tháng ngàythiếusựchămsóc,đặcbiệtlàcủanhữngngườiđànông,giờnóđãxuốngcấptrầmtrọng,utốiđếnlạnhlẽo.

Người lớn luôn là tấm gương cho những đứa trẻ. Như chúngtôi đã nhận xét, ít có gia đình nào người cha thích nhậu mànhững đứa con không uống rượu. Một người cha mỗi ngàytruyền sang cho những đứa con một ít men, hẳn rằng đến lúcnào đó cuộc đời của một vài đứa con sẽ bị… chếnh choáng.Nhữngthànhviêncủamộtgiađìnhmàđibằngđôichâncủamamenthìgiađìnhấylàmsaomàbềnvững?

1997

VỢTÔINGOẠITÌNH

TưĐựcrờikhỏiquán,thìtrờiđãnửađêm.Bữanhậunàocũngvậy, Tư Đực luôn là người chiến đấu đến giọt rượu cuối cùng.Anh ta vẫy chiếc xích lô, trèo lên một cách khó nhọc. Xe lănbánh, bác tài hỏi: “Đi về đâu hở, anh Hai?”. Đầu Tư Đực ngoẻosang một bên, giọng như hấp hối: “Đi đâu cũng được… tôi vớibạn đi về phương trời vô định… cứ đi đi…”. Chạy được mộtquãng khá xa, người đạp xích lô hỏi lại: “Tới đâu anh Hai?” TưĐực trở đầu, miệng lép nhép: “Cứ chạy nữa đi… chạy suốt đêmnay,rồisángmaitínhtiền…”.Đạpthêmmộtđoạn,ngườiláixekéocầnthắngthởmạnh:“Xuốngđi,anhHai!”,TưĐựcxuốngxebằng hai bàn tay, rồi lồm cồm đứng dậy: “Tới rồi hả, bao nhiêutiền?”.Ngườiđạpxenóitùyhỉ,TưĐựcmócratờgiấybạc200vàcáikínhcậncómộttròng.Ngườiláixelắcđầungaongánbỏđi,TưĐựcngạcnhiên,nóitheo:“Anhhùng!Ôngbạnrấtanhhùng!Ngàymaigặplạinghen…”.TưĐựcmentheovỉahè,cốnénhữngcộtđèn,gốccây.

Đang khập khễnh như người kiệt nước giữa sa mạc, Tư Đựcchợtquaylại,dừngchântrướcngôinhàcócánhcửamàuvàng.Sửa điệu bộ cho nghiêm chỉnh một chút, anh ta vỗ cửa, giọngthiếttha:“Emơi,mởcửa…anhvề,emơi…”.Khôngmộtlờiđáp,ngoài ánh sáng màu vàng nhạt hắt ra. Tư Đực vỗ mạnh hơn.Cũngkhôngcótiếngđáp.Nổiquạu,TưĐựcđấmmạnhcánhcửa,miệng vung vít: “Mở cửa mau… vợ con gì mà lì lợm quá mức…Taođếmtừmộtđếnmười,khôngmở,taolấyhộpquẹtgađốthếtcáixómnày…”.Chợt,cótiếngngườiđànôngcàunhàuphíasau

cánhcửa:“Ônglàaivậy?”TưĐựclạingạcnhiênhơn:“Ủamàylàai, vào nhà tao còn hỏi ngược lại, vợ tao đâu?” Tiếng người đànônggắt:“Anhlàai!Đi,đi!Khôngthìcóchuyệnđấy!”.MáuTưĐựcsôilên:“Màylàthằngnào,saodámvàonhàtao?À,téraconvợkhốn kiếp của tao… nó lợi dụng lúc tao vắng nhà mà bàychuyện… Võ Tắc Thiên… Mở cửa mau!”. Cánh cửa vẫn khôngđộng đậy. Tư Đực rút hộp quẹt ga, bật xoành xoạch, nhưngkhôngcólửa.

Nghĩđếnchuyệnvợngoạitình,TưĐựcchoángváng.Anhliềnđitìmtrụsởcôngan.Mộtgiờsau,anhquaytrởlạingôinhàcócánh cửa màu vàng, với hai nhân viên cảnh sát. “Các ông kiểmtra mau lên, kẻo hắn trổ nóc nhà trốn mất!”, Tư Đực biểu lộ sựnônnóng.“Anhtinchắcvợanhlàmnhưvậychớ?”–MộtchiếnsĩcảnhsáthỏilạiTưĐực,trướckhichìataygõcửa.Cánhcửamởtoang,đènbậtsángsủa.

TưĐựccốmởđôimắttèmnhemnhìnxungquanh,bỗnggiậtthótmình,lẩmbẩm:“Ủa,saocănnhànàytoquá,nhiềucủacảiquígiáquá,đâugiốngcáicănuám,mốcmeocủamình?Ngaycảbốn, năm người đứng xung quanh căn nhà, ai cũng thấy lạhoắc!”. “Sao, thế nào, anh bị gì mà đứng ngớ người ra thế?” –Chiến sĩ cảnh sát hỏi: Tư Đực lắp bắp: “Dạ… chắc… nhà em ởphường 7 quận 10, còn đây?…”. Đến lượt các anh cảnh sát ngớngười:“Đâylàphường2quận8…lộnnhàrồiphảikhông?Anhtheochúngtôivềphường,chịuphạtlaođộngcôngíchvềtộigâyrốitrậttựtrịan,đi!”.

TưĐựcvừahổthẹn,vừalosợlẽođẽobướctheomấyanhcảnhsát.

TừđóvềsauTưĐựcbỏhẳnrượuchè.

1989

BẠNCŨNGLÀTÌNH,LÀNGHĨA

TrầnThanhvàLýCườngquennhauđãhơn10năm,cùnglứatuổi,cùngngànhnghềnêndễđồngcảm.Họthânthiệnđếnmứchầunhưmỗingàyđềuđưanhauđinhậu,nhữngviệcvuibuồnđềutraođổi,thổlộ.

LýCườngcótính“baynhảy”,saukhivợvàhaiđứaconditrúởnướcngoài,anhtagiaotiếpvớinhiềuphụnữvàlầnlượtănởvớihaingườiđànbàđềucóchồngxuấtcảnhsangMỹ.TrầnThanhlàngười dễ tánh, chơi với bạn rất nhiệt thành, thường xuyên đưabạnvềnhàănngủ,cólúccòngiaohẳnnhàchobạn“làmchủ”.VợThanhmớibướcvàotuổi30,nhansắccònđậmđà,sốngcởimởvớibạnbèkhôngthuakémgìchồng.Thờigiansaunày,khiđếnnhà

TrầnThanh,Lý Cườngthường mangtheoquà tặng…vợ bạnvà được người đàn bà đón nhận với thái độ vui vẻ, thân tình.NhữngngườibiếtchuyệnthườngvívontìnhbạncủaLýCường,TrầnThanhkhôngkhácgìcâuchuyệncủahainhânvật“DươngLễ–LưuBình”.

Mộthôm,lúcTrầnThanhvắngnhà,LýCườngtìmđến.Côvợratiếp,thayvìnóivàicâuqualoa,ngườiđànbàlạiđonđảmờibạn của chồng vào nhà, hàn huyên tâm sự. Chuyện vãn đượckhoảng nửa giờ, hai người lại đưa nhau vào phòng trong. Saucuộc giao tiếp “bất thường” đó, cả hai đều có những thái độ dèchừngTrầnThanh.

— Emthấybạnanhthếnào?–CólúcTrầnThanhhỏivợ.

Ngạcnhiên,côvợhỏilại:

— Bạnanhnhiềuquá,hỏitấtcảhaymộtngườinàođó?

TrầnThanhtựnhiên:

— Thân nhất vẫn là Lý Cường, em thấy nó đối xử đượckhông?

Côvợcốchegiấuđôimáchợtửnghồng:

— Anhấylàngườirấttốt,emnghĩnhưvậy.

Cóailàmphiềnanhviệcgìkhông?

TrầnThanhlắcđầu:

— Không, chỉ nói chuyện bình thường thôi. Tội nghiệp LýCường,chuyệntìnhduyêncủanóluônkhônggặpmaymắn.

Lý Cường lại đến nhà Trần Thanh vào những thời khắc “tráiquyluật”.Ngườiđànbàđóntiếpmộtcáchvuivẻ,sauđócảhailại bày chuyện… lén lút. Thật ra, khó có việc gì qua mắt đượcngườiđời.CảnhtiếpbạnbấtbìnhthườngcủavợTrầnThanhđãkhôngcheđậyđượcsựchúýcủaxómgiềng,cóngườiđãtiếtlộsựtìnhvớianhchồng“xấusố”.

Trưahômấy,tronggiờlàmviệc,TrầnThanhđộtngộttrởvềnhà, gọi vợ. Chiếc cửa sắt đóng im ỉm, nhưng bên trong lại cóchiếc Honda quen thuộc của Lý Cường. Dù thế nào đi nữa, cuốicùngngườivợcũngphảibướcra.LýCườngsợđếnxanhxámmặtmày, lợi dụng lúc Trần Thanh đang hạch hỏi người vợ, anh taphóng ra khỏi nhà, bỏ lại chiếc xe. Tức giận, mấy ngày sau đó,TrầnThanhbỏcôngđitìm“thằngbạnquý”,nhưngLýCườngbỏtrốnbiệttăm.

Kínhthưaquýcơquan.

Doghentuôngmùquáng,TrầnThanhđangtìmcáchgiếthạitôi.Anh ta hăm he, bằng mọi giá phải “khử” cho được tôi mới hả dạ.Hiệnnay,anhtacòncầmgiữchiếcHondacủatôitrongnhàvàthuê

bọn xã hội đen lùng kiếm tôi. Trước những trở ngại như vậy, tôikhôngthểđếncôngsở,côngviệcbịtrìtrệ,cuộcsốngbịứcchế,xáotrộn.

Vìsinhmạngcủamộtcôngdân,vìcuộcsốnganlànhcủatoànxãhội,tôithathiếtkínhmongcơquancônganrataycứugiúp,buộcTrầnThanhphảitrảtàisảnlạichotôivàkhôngđượcgâyhấn,đụngchạm đến sinh mạng của tôi. Thiết nghĩ, với một người thiếu suynghĩnhưTrầnThanh,nếucơquanchứcnăngkhôngcóbiệnphápxửlýmạnhmẽ,sẽgâyranhữnghànhđộngnguyhại,mấtanninh,trậttựchoxãhội…?.

Chúng tôi mời Trần Thanh đến, anh ta trình bày cặn kẽ sựviệcvàthẳngthắnnói:

— Tôi không có ý định hành hung hay giết hại nó, mà chỉmuốngiảiquyếtvấnđềtìnhcảmvớinó.Tạisaonólạisốngnhưmột con vật “thèm ăn, khát uống”, không biết suy xét đạo lý,tìnhnghĩagìcả.

Trầmngâmmộthồi,TrầnThanhlạinói:

— Nócólỗinhưnglạidocôvợmấtnếtcủatôikhuyếnkhích.Người đàn bà như vậy thì làm sao chung sống được nữa. Tôicũngcólỗi khiquá dễdãivới bạnbè, lơđễnhvới cuộcsống giađình.Xinlỗicácông,sựviệckhôngđánggìmàlạilàmphiềnđếncơ quan công an. Các ông đừng bận tâm nữa, tôi sẽ giải quyếtchuyệnnàybằngsựphánxétcủatòaán.

Tôi tin Trần Thanh nói thật. Kinh nghiệm giải quyết nhữngvụ án tình giúp chúng tôi thấy một điều: hành vi nguy hiểmnhấtcóthểxảyralàlúccơnghentứcđangbộcphátcaođộ,nếukềmchế,giảiquyếtđượccơnđộtbiếntâmlýấythìmọiviệccóthểlắngđọng,xửlýdễdànghơn.

Riêng Lý Cường, khi ngồi trước bàn thẩm vấn, anh ta đã lộ

chântướnglàkẻ“phảnbạn”.

Tôihỏi:

— Anh không có hành động mờ ám, thì tại sao lại đến nhàbạntronggiờlàmviệc,thờiđiểmmàanhbiếtchắcbạnkhôngcóởnhà?

— Vôtìnhthôi!–LýCườngcãichầy.

— Không có sự vô tình nào tái diễn nhiều lần như anh đãhànhđộng.Khôngcóbạn,anhvẫnđẩyxevàonhàthậmchívàocảbuồngkín,anhlàmgìởtrongấy?

LýCườngấpúng:

— Côvợcủaanhtahưởngứng…đồngtình…nêntôi…

— Khôngkềmchếđượcchứgì?Chodùcôvợhưđốnấycólàmcáchgìđinữathìanhcũngphảinghĩđếnbạnanh.Thếmà,sauđóanhcòndựngchuyện,làmđơnvukhốngbạn.Maymắncũngcònchechởchoanh,TrầnThanhlàngườicóhọc,biếtsuynghĩ,nếugặpmộtkẻnàokhác,chưachắcanhđãanlànhđểhômnayđếnngồiởđây.Anhphạmluậtrồiđấy,khôngphảichuyệnđùađâu!

LýCườngngồinínlặng.

Trongđờisốngconngười,ngoàinhữngtìnhcảmthiêngliêngđốivớichamẹ,anhem,vợchồng,tìnhbạnlàmốiquanhệgầngũivàhếtsứccaocả.Cónhiềucâuchuyệnvềtìnhbạnvôcùngcảmđộng,đểlạichođờinhữngbàihọctrongsáng,đầyýnghĩa.Nhưng cũng không ít kẻ đã làm “u tối” nghĩa bạn bè, gây ranhững thảm cảnh, quấy nhiễu cuộc sống an lành của ngườikhác.VínhưanhchàngLýCườngnày,bạnnhưvậythìcònchilàtình?

1996

ÐIÐÁNH…MÈO

Tôixintườngthuậtmộtchuyện“khótinnhưngcóthật”,thậtchínmươichínphầntrămmàchínhtôilàngườitheodõitừđầuđếncuối.

Từ ba tháng nay, anh Năm bên cạnh nhà tôi bỗng nhiên trởchứng, đi về bất thường. Chuyện gia đình, anh chẳng nhữngkhôngquantâm,màngaychuyệnlàmăn,anhcũngđểsuysụp.Cảmtínhcủangườiphụnữ“báođộng”chịNăm…coichừnganhNămcó“mèo”!Thămdòdưluậnbạnbè,chịNămthấyýnghĩcủamình càng chắc như bắp. Chị bỏ công đi rình, nhưng mấy lầnđềuhụt.Hômqua,theotin“mậtbáo”củangườiđạpxíchlôhàngxóm, đúng 12 giờ trưa nay, chồng chị sẽ có mặt tại sở thú. Chịquyếtđịnhđánhđònphủđầu…

Quảthật,khiđặtchânđếnmụctiêu,chịnămđãthấychồngmình đang như một bác sĩ “khám bệnh” tùm lum… con “mèo”sau gốc cây. Máu chị sôi lên: “Mùi quá! Khiêu dê quá! Tình địchơi! Con mèo cái kia ơi, lần này thì đừng mong thoát khỏi taybà!…”.ChịNămrónrénlầnđếnvàkhicòncáchcáigốccây“đồnglõa” ấy vài bước, chị rút từ trong chiếc giỏ ra hũ axít tạt thẳngvào“đôimèo”…

— Eo…ôi!…

Nghetiếngkêuthethéđángghétcủa“conmèo”,chịNămliềnquayđầubỏchạy.

Về đến nhà, sau một lúc hỉ hả trước trận tấn công chớpnhoángcủamình,chịNămchợthốihậnkhihìnhdungracảnhđau đớn của anh Năm. Nhớ đến gương mặt bị axít tàn phá ghê

rợncủavũnữnổitiếngSàiGònCẩmNhung,chịNămrùngmìnhvàânhậnvôcùng.Saumấyphútngồiômmặtnứcnở,chịnămchợtđứngphắtdậy,bướcđếnchiếckệ,lấymộtlọthuốctây.Chịrunrẩymởnắp,rồi…trúthếtnhữngviênthuốcmàuhồngvàomiệng. Chị leo lên giường, duỗi thẳng người, nhìn trân trối bứcảnhcủachồngtreotrêntườngđốidiện:

— Anh ơi! Ở trần gian chúng ta không trọn nghĩa vợ chồng,thì hẹn nhau ở suối vàng anh nhé. Em thương anh hết mực,nhưngvìanh…“hamcủalạ”,nênemmớihànhđộngnôngnổi.Hãythalỗichoem,thầnchếtsắpđưaemgặpanhrồiđó!…

Khoảnghaigiờsau,đangnằmlimdim,nghetiếngmởcửa,chịNămchoàngdậyvàchịkhôngkhỏibấtngờkhithấychồngmìnhbướcvàonhàvớithânhìnhnguyênvẹn.

Nhìnvợmộtlúc,anhNămmỉmcườitráchyêu:

— Emchơiácquá!Nhưngcũngmayemmuanhằmaxítdỏm,nênanhchỉbị…ngứamộtchútthôi.

Nghe vậy, chị Năm hoảng hốt nhảy xuống giường, mếu máothétlên:

— Maumauchởemđinhàthương…!

— Saovậy?–AnhNămtrònmắt.

— Emđãuống…30viênOptalidonrồi!

Emchết…

— Uốnghồinào?–AnhNămômvợ.

— Cáchđâyhaitiếng!…Emchết…

— Thuốcởđâuemcó?–AnhNămhỏigặng.

— EmxincủaanhBacôngan!Emchết…

AnhNămthởphào,vuốttócvợ:

— Khôngsaođâu em,thuốc củaảnhđảm bảo…không chết.

Bột mì không hà. Nếu thuốc thiệt thì nãy giờ em đã ra ngườithiêncổrồi.

Qua cơn hãi hùng, thấy rõ tấm lòng chung thủy của vợ, anhNămcũnghốihận,nănnỉchịNăm:

— Tha lỗi cho anh. Đừng đi rình nữa, anh sẽ bỏ… mèo. Anhhứasốngvớiemsuốtđời…

Bạnkhôngtinà?

Cònmộttíbímậttôixintườngthuậtnốt.Tôivàđồngđộiđibắthàngdỏm,thuốctâydỏm,vìnhưcácbạnbiếtcácthứdỏmấygâybaonhiêutanthương,taihạichongườiđời,vàchínhtôi làngười cung cấp axít – nước lạnh và Optalidon – bột mì cho chịNăm.

Sởdĩtôilàmchuyệnđóvìđãnămlầnmườilượttôikhuyênvợchồng người láng giềng này hãy ăn ở cho trọn tình trọn nghĩađúngđạovợchồng,nhưnganhNămcứtheo“mèo”,cònchịNămthìchánđời,đòi“ănthuađủ”rồichết.ChịNămđãnóidốivớitôitrong lúc nhờ tôi đi mua axít để chế bình điện ở nhà và thuốcOptalidonđểuốngnhứcđầu…

1986

LỜITHỀÐÊMTRUNGTHU

Chưaaithốngkêđầyđủtrênđờinàycóbaonhiêungườiđànôngnghiệnrượu,nhưngtôitinchắcrằngcóítnhất90%ngườivợphảikhổđaukhilấynhằmnhữngôngchồngấy.

TôilàVõThịBa,49tuổi,thườngtrútạiquận11,lậpgiađìnhđã25năm,có6mặtcon,chồnglàmnghềthumuavechai,mỗingày nhậu ít nhất một cữ, mỗi cữ từ chín chai Chương Dươnghoặcmộtlítrượuthuốc.Nếutínhbằngtoánnhân,trong25nămqua,trừnhữngngày“chàng”đauốmnằmliệttrêngiường,thìítnhấtcó8.000đêmtôiphảingửihơimen.Ngửiriếttôicũngđâmghiền,cóđêmgần“chàng”,khôngnghemùimen,tôicảmthấythiếucáigìđó.Chồnguốngrượuvợghiềnlây!Dùhaivợchồnglàm ăn cật lực, nhưng do cái bệnh của “chàng” nên gia đinhkhông thể nào dư dả. Nhiều lúc bực tức tôi nhờ công an xử lý,chồng tôi cứ hứa, viết kiểm điểm để cả xấp giấy trên phường,nhưngnhậuvẫnnhậu.“Chàng”lýsự:“Uốngrượukhôngcótội,cóchănglànhữngngườilàmrarượu.Nếuthế,phảibắtnhốtônggiámđốcrượuBìnhTâyhoặcgiámđốcnhàmáybiaSàiGòn!”.

TốiTrungThu,chươngtrìnhtivivừadứt,chồngtôibướcvàonhàvớigươngmặttáixanh,hơithởhổnhển.Mỗikhi,rượuđến“đô”gươngmặtđỏrần,giọnglènhè,naykhônghiểusaochồngtôithayđổinhưcon…tắckè.

— Em ơi, anh biết anh có lỗi với em nhiều lắm. Hãy tha thứchoanh…–“Chàng”thốtmộtcâuêmáinhưgiọngđiệucủa25nămvềtrước.

— Ủa,cóchuyệngìmàtrịnhtrọngquávậy?–Tôihỏivớisự

ngạcnhiên.

— Bắtđầutừngàymaianhsẽbỏrượu!Ghêquá!Rượuđúnglàđộcdược, lànguyhạivôcùng, làthứdễdẫnngườitađếnvòngtộilỗi,vàcóthểvôtù…

Thấylờinóithathiếtvàđôimắtanhấyđờđi,tôicũnglolắng.

— Cóchuyệngìvậyanh?

— Choanhmộtchútnướcmắm.

Chồng tôi có thói quen giã rượu bằng nước mắm. Nghĩ cóchuyệnhệtrọng,tôirótchoanhnửachénđểrượumaugiã.

— Choanhcanướclạnh.

Ựcxongcanướclạnhđểgiãnướcmắm,“chàng”mớichậmrãikể:

— Hồichiều,thằngTưthumualôngvịtrủanhđinhậu.Làmxong một chập, trên đường về, gặp chú Tám Minh, chủ tịchphường.ChúTámcũngđãrồi,thằngTưlạirủđinhậutiếp.Uốngthêmmỗingườiđâu…5chaiSàiGòn,chúTámMinhbỗngnhợnnhợn…óiramộtđống…

— Rồisaonữa?…–Tôithấygaycấn.

— Embiếtkhông?…Ghêquá!ChúTámóirahuyết…

— Trờiđất!–Tôihốthoảng.

— Chúóimộtđốnghuyếtđỏ,huyếtđen…rồilănđùngrađất.Thằng Tư run như gà gặp mưa, liền gọi xích lô chở chú Tám đibệnh viện cấp cứu… Trong quán ai cũng nói chú Tám bị xuấthuyết bao tử, năm, ba tiếng nữa sẽ đi tìm ông… Lý Thái Bạch!ChúTámmàchết,thìanhvớithằngTưkhôngtránhđượctộitù,vì…bịquytráchnhiệmlàmthahoácánbộ,thậmchísẽbị“chụpmũ”đầuđộcđảngviên,ngườicóchức,cóquyền…

Nỗisợhãimỗilúcmộttănglêntrêngươngmặtcủachồngtôi.

Tình huống thật bất ngờ, tôi chưa biết phải khuyên giải ra sao,thìchồngtôiđưacánhtaycònthơmmùi…khômựclênvuốttóctôi,nóivớivẻănnăn,tỉnhngộ:

— Hãythalỗichoanh,25nămlàmemkhổsở.Anhthềđộc,từđâyvềsau,nếuanhcònuốngrượu,anhsẽchịumọihìnhphạtcủatrời,đất!

— Ailàmchứngchoanh?

Chồngtôilàngườimêtín,dịđoan,rấttinthổđịa,thánhthần,liềnđứngdậy,lấybacâynhangđốtcắmlênbànthờ,miệnglâmrâm:

— TôilàNguyễnVănRù,50tuổi,tuyênbốtừngàymai,sẽbỏrượu, không uống một giọt, nếu tôi trái lời, những vị khuấtmặt…đừngthathứchotôi!

Tôimừngthầm,hyvọngmỗiđêmsẽkhôngcònnằmkềbên…cáinhiệtkế!Anhấyđãthềviệcgìthìkhôngbaogiờtáiphạm.Tôirất tin điều này. Suốt đêm đó, anh ấy không ngủ được, cứ đinhninhchúTámchủtịchbịxuấthuyết,chuẩnbịtưtưởngđiởtù.Thỉnh thoảng tôi nghe tiếng thút thít. Tiếng khóc của “chàng”khácvớinhữnglầnđangnhậubịtôiđếnquấyrầy,khiếntôivôcùngthươngcảm.

Sánghômsau,trờimớitờmờ,chồngtôiliềndắtchiếcmô–by–lết ra khỏi cửa. Tôi đoán anh ấy vào bệnh viện thăm hỏi bệnhtìnhchúTám.

Khoảngmộtgiờsau,anhấytrởvềvớimộtnétmặtbuồnthiu.Tôiđâmralosợ.ChúTámchắccómệnhhệgìrồi.Thàđểanhấynhậunhẹtmàgầngũivợcon,cònhơnchừarượulạiphảibịtộitù.

— Trờiơi!…–Chồngtôigàolên.

— Saorồianh?–Timtôiđậpnhưtrốngmúalân.

— Thằng Tư bỏ trốn mất biệt từ hồi hôm. Chú Tám có bị gìđâu!Tốihômqua,trướckhiuống5chaibiavớianhvàthằngTư,chúđãnhậuvớibạnbèhết2đĩatiếtcanhvịt…BácsĩđãchochúTámvề,ồngvừauốngcàphêvớianh!Trờiơi…

Chồngtôilạibịđaukhổthốtlên.Chắccácbạncũnghiểutiếngkêuthốngthiếtấyngụýnhưthếnàorồi?!

1990

CHỪAMỘTPHƯƠNGLẤYCHỒNG

Bên hông cư xá L.T.K có một con đường nhỏ, trên vỉa hè cặptheo bức tường của một công sở từ lâu có bốn hộ gia đình đếnchiếm đóng, dựng lên những mái chòi xơ xác, tạm bợ. Thấykhông có gì trở ngại cho việc đi lại trong khu vực, chính quyềnđịa phương cũng “nương tay”, để mặc sự tồn tại của những giađìnhcónhiềutìnhtiếtlạlùngtrongcuộcsống.

NổitiếngnhấtvùnglàcănhộcủabàBảyĐá.Bàcónămcôcongáiđẻtheokiểu“bắnra–phan”,mặcdùcáchnăm,nhưngcáccôtrông như một lứa. Chồng bà Bảy là một con sâu bạc, suốt mấymươi năm cứ quần thảo với các quân bài. Ông ra khám, vào tùnhưcơmbữanhưngchưalúcnàonghĩđếnchuyệnphảibỏnghề,phần cái nghiệp đã ngấm vào máu, phần tội cờ bạc bị giam giữkhông lâu. Bà Bảy làm đủ thứ nghề, thời con gái cũng từng“chémmướn,đâm thuê”,từng cónhữngcuộc tình“chọc trăng,ghẹo gió”. Nhưng đáng nói là thân phận của năm cô con gái.Cũngnhưvạnvậttrênquảđất,luậtsinhtồnbắtbuộcconngườiphảitìmcáchđểsống.Sốngbằnggìmớilàđiềuđángnghĩ,nhấtlà với những gia đình nghèo, đông con. Năm 1979, sau khiPhnômPênhthoátkhỏihọadiệtchủngcủaPônPốt,bàBảyliềnđẩy đứa con gái đầu lòng sang đất bạn, bảo nó đi buôn. Chữ“buôn”cũngcónhiềunghĩa,côgáiấybuôngìkhikhôngcómộtđồng, một chữ trong tay? Năm tiếp theo, bà chấp nhận cho côcon gái thứ hai đi Đà Lạt, tìm kế mưu sinh ở đất cao nguyên.Nămthứba,theoyêucầucủacôcongáigiữa,bàđồngýđểnóđiCầnThơ,vùngvẫysôngnướcTâyĐô.Nửanămsau,côgáithứtư

lại lên đường ra Vũng Tàu, làm quen với “ngư ông và biển cả”.Thấycôútcòntrongtuổivịthànhniên,bàBảylậpmột“giườngmassage”tạinhà,phụcvụchokháchlỡbướcđườngxa.

Thưacácbạn!ỞThànhphốHồChíMinhcókhôngítgiađìnhtộiphạmmangtínhchất“chatruyền,connối”vàcũngkhôngítgia đình kiếm ăn bằng những nghề mà xã hội gọi là tệ nạn.Nhưng,mộtgiađìnhmàtấtcảthànhviên,đặcbiệtlàcảnămcôcongáiđều“buônhương”thìthậtlàlạlùng,hyhữu.Điềuđángnói,bênngoàicáchsốngcủagiađìnhbàBảytrôngkháhỗnđộn,nhưng bên trong thì lại rất trật tự, tôn ti. Người ta ít thấy giađìnhnàyxàoxáo,cãivã,nhữngđứacongáithìvânglời,thươngmẹhếtmực.Dùphiêubạtởđâu,kiếmđượctiền,mấycôgáiđềugởi về cho mẹ, luôn viết thư thăm hỏi gia đình. Với lối xóm, bàBảy Đá cũng cư xử theo kiểu “giang hồ già”, ra đường thấychuyện bất bằng… không tha! Giang hồ cũng có những luật lệ,khuônphépriêng,đámtayemluôntuânthủmệnhlệnhcủađànanh, đàn chị. Sau lưng bà Bảy Đá có khá đông em út, nên tiếngnói lúc nào cũng có “trọng lượng”. Biết chuyện làm ăn của giađìnhkhôngchínhđáng,bàrấtsợcôngan.Suychocùng,nhữngkẻ sống ngoài vòng pháp luật, đi ngược lại với những quy địnhchungcủaxãhộiđềuphải“ngán”côngan.Cónhữngđêm,nằmgáctaylêntrán,bàBảyâulochosốphận.Cuộcđờiôngchồngkểnhưvứtđi,cuộcđờicủabàcũngkhôngmongtáitạođượcnữa,cònlạilàthânphậncủanămđứacongái.Lẽnàochacờbạc,mẹlà đĩ, con làm điếm từ đời này sang đời khác? Thời xuân sắc bàcũng đã “vào sanh ra tử” bao phen, ngậm đắng nuốt cay baongày.Saukhilấychồng,bàbiếtmìnhđãchọnlầmđường,nhưnglạikhôngcanđảmđitìmmộtlốirẽ.Hơn50tuổiđời,tócđãbắtđầu phai màu, phía sau lưng là một chuỗi ngày đen đúa, phíatrướcmặtthìcũngchưacógìsángsủa.Thiênhạchọcngoáygia

đìnhbà:conHaiđilínhchoPônPốt,conBagianhậpFulro,conTưbỏtheohảitặc…Biamiệngthếgian,dùcóchếtđi,tiếngtămcủa bà có lẽ sẽ lưu truyền vĩnh viễn trên mảnh đất vay mượnnày.

Hômấy,cônganphườngmờibàđếntrụsởđểtrảlờivềnhữngđơn, thư tố cáo “hoạt động massage bậy bạ” trong căn nhà củabà.

— Cógìđâubậybạ?Đấmlưng,bẻcổ,giáchơi…màbậybạgì?–Bàđiêntiếtchốngchế.

Đồngchíphócônganphườngphìcười:

— Hỏithếthôi,ởphườngnàyaicũngbiếtcáchsốngcủagiađình chị. Mời chị đến đây, chúng tôi chỉ muốn nói vài điều,chẳnglẽgiađìnhchịcứsốngnhưvậymãi?

BàBảynínlặng.

— Chịkhôngbiếtthươngconsao?Cọpkhôngnỡănthịtcon,cònchị,đẻđứanàochịcũngđềuđembánhết?…

— Ôngphó…–BàBảyđứngbậtdậy,nhìnanhcônganvớiđôimắt rực lửa. Nhưng sau đó, mi mắt dần khép lại, bà thả phịchtấmthânmềmnhũnxuốngchiếcghế.Dườngnhưbịcụcnghẹnchắn ngang cổ họng, bà không thể diễn đạt bằng lời, chỉ bộc lộnỗiniềmbằngnhữnggiọtnướcmắt.

Anh phó công an phường tỏ ra lúng túng trước thái độ xúccảmhiếmhoiđếnbấtngờcủaả“gianghồgià”,chớđâubiếtrằnganh đã đánh trúng vào nỗi ray rứt giằng xé bà ta trong nhiềungàyqua.Bảnchấtcủaconngườilàtínhthiện,mộttêntộiphạmđiên cuồng nhất đến lúc nào đó cũng phải trăn trở, suy tư vềnhữnghànhvicủamình.

Suynghĩlàvậy,bỏđimộtthóiquenđãkhó,thayđổimộtlốisốnglạicàngkhônggiảnđơn.ĐiểmđỉnhkhiếnbàBảyphảidứt

khoáttưtưởngcủamìnhlàdomộtsựcốxảyrahaituầnsauđó.Saumộtcanhbạcthuatantác,quayvềnhàvớitrạngtháingầyngậthơimen,ôngBảychuivàomùng..đứacongáiút.Côcongáilatoánglên,nhưngôngBảyvẫnnghĩnólàngườixalạ.Maymắn,bàBảykịpthờixuấthiện,lôiôngchồnggiàrakhỏinhà,đạpôngnằmgụctrênvỉahè.Tứcgiận,tủihổlẫnchánchường,suốtđêmhômđó,bàBảyngồiởxónhàkhócrấmrức.Câunóicủaanhphócônganphườngtuyđaumàđúng:cọpkhôngnỡănthịtcon,bàlạiđemconđibán,cònôngthìmuốn“nuốttươi”chúngnórồi.Gia đình như vậy làm sao sống, sống như vậy làm sao ra thểthốnggiađình?

“ConLanh,conLẹ,conLành,conLặn…tụibâybỏhếtmọithứ,quaytrởvềmau!Giađìnhtannáthếtrồi,taokhôngmuốnkéodàisựkhổđaunàynữa.Vềđi,taosẽnóirõlýdo,rồicùngbàncáchxâydựnglạicuộcsống…RiêngconLành,nợnầncủaaithìphảitrảhết,nếukhôngcótiền,nàinỉngườita,maimốttrảsau.Nếuhọkhôngchịu,cốýcảntrở,báongayvềđây,taochomộtbăng“xãhộiđen”vượt biên giới, qua rước về. Nhanh lên, tao không chịu đựng đượcnữa,vềngay…!”.

Mấy ngày sau khi “giấy triệu tập” được sao y bốn bản, phátquađườngbưuđiện,cảbốncôcongáiđềulầnlượttrởvềtrìnhdiện.

Ngoại trừ ông chồng vô dụng đã bị tống cổ ra khỏi nhà, suốtmộtbuổinămcôcongáingồiquâyquầnnghebàBảyphântíchlợi hại, dẫn chứng quá khứ, nhận định tương lai, mong muốncuốicùnglàtấtcảcáccôphảisốnglươngthiện,chồngconđànghoàng.

Gia đình bà Bảy như tờ giấy rách nhưng còn giữ được cái lề,ngangdọcởđâuthìđược,đốivớimẹ,cảnămcôgáiđềuvânglờirămrắp.

Ngay sau đó, bà Bảy thuê căn nhà bên cạnh, sửa sang tươmtất,mởquáncơmbìnhdân.Dườngnhư“thượngđế”ủnghộcuộchoàn lương của gia đình bà Bảy, khách đến quán của bà ngàycàngđông.Cóngườihỏi:“Sốngđượckhông?”,bàBảycười:“Sốngkhỏekhoắn,ănngon,ngủyên”.

Mộtnămsau,côgáilớnđilấychồng.Nămtiếptheo,cảcôHaivàcôBalạilầnlượtlênxehoa.BàBảydựđịnhcuốinăm1998sẽnhậnlễhỏichocôthứtư.Vịhônphucủacáccôgáikhôngaigiàucó,nhưnghọcókhảnăngđảmbảocuộcsốnglâudàichovợcon.Ướcmuốnđượctoạinguyện,đếnlúcnày,hơnbamươinămbàBảymớithấycuộcsốngcònítnhiềuýnghĩa.

“Làmđĩchínphươngcũngchừamộtphươnglấychồngchớ!”–BàBảynóivớianhphócônganphườngnhưvậyvàbàcũngnghĩrằng,chínhanhđãgópphầngiúpchobàtìmramộtphươngcònlại,mộtlốithoátsángsủa,ítchônggaichocảbàvàmấycôcongái.

1998

TÔIKHÔNGSIẾTCÒ

BaLémlàmộttêncướphunghãn,đãnhiềulầnđơnvịchúngtôi tìm cách vây bắt, nhưng không thành công. Lúc nào trongngười hắn cũng lận hai lưỡi dao và hắn từng huênh hoang vớibọn đàn em rằng: “Công an đừng hòng đụng đến người Ba Lémnày! Ít ra thì mạng đổi mạng!”. Quả thật, sau những lần truylùngtíchcựccủachúngtôi,bọnđànemcủaBaLémlầnlượtsalưới, riêng hắn thì lần nào cũng trốn thoát. Có lần trên đườngtuần tra, tôi phát hiện Ba Lém đang ngồi chực chờ ở một góccông viên, mặc dù hắn đã ngụy trang bằng bộ đồ tươm tất vàchiếc nón nỉ đội sụp xuống che kín nửa khuôn mặt. Tôi gởi xecho một chị bán thuốc lá, nhẹ bước tiến đến nơi hắn ngồi. Khicáchlưnghắnđộhaibướcchân,tôilặnglẽrútsúngra…Nhưng,nhanh như tia chớp, Ba Lém bật dậy, nhoài người ra phía sau,búngchânđávăngkhẩusúngkhỏitaytôi.Hắnrúthailưỡidaora, nhìn quanh quất, rồi bỏ chạy. Có lẽ, Ba Lém nghĩ phía “đốiphương” đông người. Khi tôi lượm lại khẩu súng thì Ba Lém đãvượtkhỏivòngràocôngviên.Biếtđuổikhôngkịpnữa,tôingồilạitrênchiếcghếđá,suynghĩmiênmanvềtêncướp.Hắnlợihạithật!Khiđốiđầumớibiếthắncóvõnghệcaocường,khôngthuagì… “hiệp sĩ mù nghe gió kiếm”. Ngoài tính khí liều lĩnh ra, cóthểyếutốnàyđãgiúphắnvượtquanhiềucuộcvâybắtcủacôngan?!

Saucuộcchạmtrántrựctiếpvàlãnhphầnthấtbại,trongđầutôilúcnàocũnginđậmhìnhảnhcủaBaLém.Hắncódángngườidễnhớ,caolỏngkhỏng,dangămđen,tóclúcnàocũnghúicua

và đặc biệt là vết sẹo dài hằn trên má trái. Tôi nung nấu quyếttâmphảitìmchobằngđượctêncướpnguyhiểmấy.

Đêmđó,tôinhậnđượctinBaLémxuấthiệntrênmộtkhuvựcchằng chịt hẻm hóc. Sau khi xem xét hàng chục con hẻm, tôinhậnđịnhconhẻmcóítánhsángnhấtlànơiBaLémcóthểquaytrởra.Tôiđứngởđầuhẻm,népsátvàocộtđèn,chờđợi.Nửagiờ,mộtgiờ,haigiờtrôiqua…Tôivừanảysinhýđịnhmìnhđãphánđoánlầm,thìcómộtbóngđencaolỏngkhỏngđiratừđầuhẻmvớidángđiệuhấptấp.Phảihắnkhông?Tôinheomắt,nhìnthậtkỹ.

Chínhhắn.Thầnkinhtôicăngthẳng,dõitheotừngbướcchântiếnvềphíamình.Tôilặnglẽlòntayvàobụng,mởkhoáantoànkhẩu súng. Khi cái bóng hiện ra song song với cột đèn, tôi quátlên:

— BaLém!Giơtaylên!

Cái bóng khựng lại, rồi đột nhiên lao về phía trước. Lúc nầy,tôicònthấyrõhaitayBaLémđangghìchặtcáigìđótronglòng.Tôirútsúng,chỉathẳngvàolưnghắn,quátlớn:

— Tôibắn!

— Đừng! Đừng bắn!… – Ba Lém thảng thốt kêu lên, nhưngchânvẫnchạy.

Tôi đuổi theo, tiếp tục chỉa nòng súng vào người phía trướcchỉcáchmộtcựlykhoảngmườimét:

— Đứnglại!

BaLémchạynhanhhơn,rồiđộtngộtngoặtvàomộtconhẻm.Tôi bám theo. Hắn ngoặt sang con hẻm khác, ngoặt sang conhẻmnữa,rồimấthút.

Tôi đứng lại, thẫn thờ nhìn xung quanh. Con hẻm vẫn yêntĩnh,chỉvàiđôimắtnhìntôidòxét.Tôicũngkhônghiểutạisao

mìnhkhôngsiếtcò,cóphảivìtiếngkêuthảngthốtẩnchứađiềugìđócủaBaLémhaytôichưađủnghịlựcđểđốiphótrướctìnhhuống căng thẳng này? Cũng có thể cả hai, nhưng tại sao têncướp hung hãn lại thốt lên những tiếng yếu ớt, chừng như vanxinấy?Hắnômcáigìtrướcngực,màmỗilúcchạylạicàngcốgiữchặt hơn? Biết bao nỗi phân vân song cuối cùng, tôi tự tráchmìnhthêmmộtlầnđểtêncướpnguyhiểmvượtkhỏitầmtay.

Tôithảbộdọctheocáicôngviênquenthuộcấy,nhưngkhôngphảiđểtrinhsát,màmuốntìmmộtítkhôngkhítronglànhcủathiên nhiên sau những giờ phút dong xe trên đường hít bụi vàkhói.Đangđểhồnthưthảtrướccảnhcâyxanh,giómát,taitôichợtnghenhữngtiếngkêuúớvọngtừphíasaulưng.

Tôi quay lại. Hai tên lưu manh đang dí dao cướp chiếc xeHonda của một cô gái vừa từ công viên bước ra. Muốn tìm vàiphút thoải mái cũng không được, tôi lập tức chạy đến. Thấy cóngườicanthiệp,haitênlưumanhbuôngchiếcxe,chĩahailưỡidao về phía tôi. Tôi tiếc mình không mang theo vũ khí, nhưngcũng không còn cách nào khác hơn là phải lựa thế để đối phó.Tênthứnhấtxôngđến,đâmthẳngvàongựctôi.Láchngườisangbên,tôichụpđượccổtayhắn.Đanglúcgiằngcovớitênnày,thìtênthứhaixôngvàovàtôicócảmgiácsắpbịđâmtừphíasau…đột nhiên, tôi nghe tên thứ hai thốt lên những tiếng “hự” đauđớn…Tôivữngbụngquậtngãtênthứnhất.

Khôngđểýđếnlờicảmơnchânthànhcủacôgái,tôiquaylạitìmngườivừacứumình.Anhtatrạctuổi30,caolỏngkhỏng,dangăm đen, má trái có vết sẹo dài… Tôi bàng hoàng, nhủ thầm:“Ba Lém! Tại sao là Ba Lém?”… Hiểu được ý nghĩ của tôi, anhthanhniênmỉmcười:

— TôilàBaLémanhkhôngnhớsao?

Tôi làmsaoquênđượcconngườinày,nhưngsự“táingộ”lại

diễnratrongmộttìnhcảnhbấtngờquá.

Saukhiquầnchúngxúmlại,tróihaitêncướpdẫnđếncônganphường,tôivàBaLémthảbộdọctheocôngviên.

— Banămquaanhlàmgì?–Tôihỏi.

— Chỉmấyngàysaucáiđêmbịanhmaiphục,tôiđếncônganphườngđầuthú,xinđượcđicảitạolaođộng.Tôimớivềkhoảngthángnay,váxeđạpởgócngãtưđằngkia.Tôithấyanhđithơthẩn,trướckhixảyravụcướp…

— Vàanhđãchạyđếncứutôi.Tạisaoanhlạibỏnghề,rađầuthú?

— Tôi nói thật, sau đêm chạy thoát, lương tâm tôi cứ bị dàyvòtrướchànhđộngnhânđạocủaanh.Nếuanhsiếtcò,làtôiđãkhôngcònnhưngàyhômnay…Cólúcnàođócậnkềcáichết,thìconngườitamớiquýmạngsốngcủamình.Hànhđộngcủaanhđãlàmtôithứctỉnh,khôngdámđiăncướp,gâytộilỗinữa.

— Anhmangcáigìtrongđêmđó,màcứghìchặtvàolòng?

— Contôi!Nókhôngcómẹ,tôigởiởnhàngườibàcon.Đêmđó nó bị cảm sốt nặng, tôi đến lấy mền quấn nó, định đưa vàobệnhviện,thì…gặpanh.Nóhếtbệnh,tôiđưavềnhàchamẹtôigởi,rồirađầuthúluôn…

ChínhvìđứaconmàBaLémthảngthốtkêulênnhữnglờivanxinvàchínhnhữnglờithảngthốtđómàtôikhôngnỡsiếtcò…

1986

ÐIỂMHẸNTÌNHYÊU

ÔngĐạiPhátlàngườihiềnlành,luônchíthúlàmăn,củacảitạo dựng được có thể giúp ông sống an nhàn trong những nămthángcuốiđời.Ngườivợmấtsớm,đểlạichoôngmộtcôcongái,với ông, đó là của cải không vật gì sánh bằng. Cô gái càng lớncàngxinhđẹp,nỗilocủaôngngàymộttăng.Hômấy,ônggọicôgáiđếnngồitrướcmặt,hạchhỏi:

— Banghenói,cónhiềuđứacontraiđangtheođuổicon,phảikhông?

Côgáingượngngùng:

— Cómộtvàingườithôi.

ÔngPháttiếp:

— Trongsốđó,conđãthươngđứanào?

Côgáilặngthinh.

Thấy đã đến lúc phải giữ gìn “ái nữ”, ông Phát kiểm soátnghiêm ngặt giờ giấc sinh hoạt của đứa con, đặc biệt là cấmkhôngchorakhỏinhàvàobanđêm.Côcongáihếtsứckhóchịu,nhưngkhôngdámcảilời.

“AnhThànhơi,

Xinthôngbáovớianhmộttingiậtgân.Baemđãcấmemrakhỏinhà,nếukhôngcólýdochínhđáng.Nhưvậy,nhữngcuộcgặpgỡcủachúngmìnhcóthểbịgiánđoạnđấynhé.Banngày,anhvàemlàmsao gặp nhau được, chỉ có buổi tối thôi… Buồn quá, nhưng em đãnghĩracách.Bênhôngnhàemcócáicộtđèn,leolênđượcđếnphòngcủaem.Tốinào,saukhihếtchươngtrìnhtivilàbaemđingủ.Sau

giờđólàanh…leolênnhá.Emchờanhbắtđầutừtốimai.Nhưngphảicẩnthậnđónhé!Hônanh!

MỹLệ”

Nhữngngàysauđó,cuộchẹnhògiữacôgáivàchàngtraiquacâycộtđèn…củaSởđiệnlựcdiễnraêmthấm.

— Ba em có đồng ý cho em lập gia đình không? – Chàng traihỏi.

— Đến lúc nào đó thì cũng phải cho, nhưng hiện nay emkhôngbiếttiêuchuẩnđượcđặtranhưthếnào.Baemcóvẻgắtgaovớichuyệnnàylắm.–Côgáithởdài.

— Theo em, chuyện tình yêu của mình phải giải quyết thếnào?–Chàngtraithămdò.

— Tình yêu đâu có giới hạn thời gian. Anh nên cố gắng làmăn, dành dụm tiền để sau này có thể sống tự lập được – Cô gáithậtlòng.

Tốihômấy,saukhihếtchươngtrìnhtivi,ôngĐạiPhátcảmthấy khó chịu, sai đứa con gái đi mua mấy viên thuốc trị đaubụng.Đứacondắtxerađi,ôngleolênlầucốýtìmchaidầugióxanh,thìbấtngờ,ôngthấymộtcánhtayquơquơởlancan.Ôngchạyvàophòngcongái,lấychiếcguốccaogótthủsẵntrêntay,hétlên:

— Ăntrộm!Chếtnè!…

Ông thấy hai cánh tay vuột khỏi lan can và một tiếng “ạch”,ngheđếnlạnhngười.

Ôngchạytrởxuống,thấymộtthanhniênnằmsóngsoàitrướcthềm nhà. Sợ phải chịu trách nhiệm trước một cái chết bất đắckỳtử,ôngliềnvácngườithanhniênđếntrụsởcônganphường.Vài phút sau, người thanh niên tỉnh lại, không có vết chấnthương nào đáng kể, anh ta bất tỉnh do hoảng hốt. Khi công an

tiếnhànhlậpbiênbản“Mộtvụăntrộm”,thìcongáiôngĐạiPhátchạy đến. Cô khóc sướt mướt, thú nhận mọi chuyện. Ông ĐạiPháttoátmồhôi,xinlỗianhemcônganphường,rồinắmtayhaiđứa trẻ về nhà. Sau nửa giờ trách mắng đứa con gái đã dámmượncộtđènđểxây“cầu”tìnhyêu,ônghỏichàngthanhniên:

— Cậu tên gì? Bao nhiêu tuổi? Nghề ngỗng gì? Gia đình thếnào?

Chàngtraiđáptrongnỗilosợ:

— Dạ,cháutênThành,24tuổi,làmthợsửaxehơi,giađìnhcó4anhem,đủăn,chamẹsốngthuậnhòa.

ÔngPhátgắnđiếuthuốclênmôi,châmlửahút,phìphà,nghĩngợimộtlúc,ôngnóimộtmìnhnhưnghaiđứatrẻđềunghe:

— Tình yêu thật mãnh liệt! Tao biết chuyện đó. Tao khôngngăncấmhaiđứaquanhệ,taochỉmuốncóthằngrểđànghoàngvềtưcách,cónghềnghiệpđểchốngchỏivớiđời.Nhưngcáikiểuleo cột đèn để hẹn hò như vầy thì nguy hiểm quá. Có ngày tụibây hại tao… Thôi, thằng Thành về nói ba má mày qua bànchuyệnvớitao!

1989

MÙADƯAHẤUVÀMẤYCÂUVỌNGCỔ

ÔngTưRậtxeđiếuthuốcgắnlênmôi,miệnglậpbậpnhảtừngngụm khói trắng. Chưa có mùa dưa nào thất bại như mùa dưanămnay,loạinhất,loạinhì,loạigìcũngđềuphảihạgiá.Đãtámnămmangdưalênthànhphố,lầnđầutiênôngmớithấyngườitahờhữngvớicáiquả“xanhvỏ,đỏlòng”.Từ4.500đồngmộtký,chưa qua một tuần, miệng rao giá bán chỉ còn 1.500 đồng. Bánmộttráidưa,nghĩcônggieotrồng,ôngTưthấylòngtêtái.Contrâuđạidiệnchonhànông,nhưngmớibướcvàonămĐinhSửu,nhànônglạikhônggặpmaymắn.

— AnhHaingẫmchuyệngìmàngồingápvắn,ngápdài?

Mộtphụnữtuổitrạc40,ăndiệntânthời,hỏingườibándưavới giọng thân tình. Ông Tư ổn định tinh thần, lật đật mờikhách:

— DưangonlắmcôBa,giárẻnhưcho…

Ngườiphụnữlựahaitráidưa,đongđưamộthồi,nởnụcười…tình:

— Em lấy một cặp, giá sao cũng được, miễn suốt năm gặphên.AnhHaiởđâulên?

ÔngTưchânthật:

— GòCông.DưaxứGònổitiếng…

Ngườimuadưađáplại:

— Đàn ông xứ Gò cũng bảnh trai. Anh Hai có vẻ lớn tuổi,nhưngcònphongđộquá.

ÔngTưchợtngượng:

— Tuidânquêmùa,saobằngmấyanhthànhthị.

Ngườiphụnữlạinói:

— Hương đất, hương đồng tốt hơn hương Revlon, hươngBruit.

ÔngTưcười,biểulộsựkhoankhoái.

Người phụ nữ ôm hai trái dưa vào lòng, đôi mắt liếc ngang ,bénnhưdaogọtdừa:

— Embánquánởngãbađằngkia,lúcnàorảnh,anhHaighéchơimộtchút.

ÔngTưđápchovuilòngkhách:

— Ờ,lúcnàotiện,tuighé…

Kháchbướcđi,đểlạitronglòngôngTưmộtnỗibângkhuâng.ĐànbàSàiGònnghĩcũnglạ,bềngoàichưngdiệndữdằnnhưngbụngdạcókhichơnchất,ngọtngàonhưcâymía.Cáiquánbángìởngãbađằngkia,thànhphốbiếtbaonhiêuthứđểmàlường,nhưngvớibộdạng“mắtxanh,môiđỏ”,mónhàngcủangườiđànbàấychắchẳnkhôngphảilàdưachuột,dưagang.

Trưa29Tết,cònmấytráidưanon,ôngTưnửabán,nửacho,dọndẹpvệsinhphầnvỉahè,tínhđườngtrởvềGòCông.Ngaylúcấy,ngườiphụnữ“mắtxanh,môiđỏ”lòdòtìmđến.

— Ủa,hếtsớmvậyanhHai,tínhlạiủnghộanhthêmvàitrái.

Nghĩmộtlúc,anhTưmớinhớrangườiđãtừngkhenôngcònphongđộ,liềncườivuivẻ:

— Cám ơn cô Ba. Hì! Nhờ ông bà phù hộ nên bán sạch lángluôn.

Ngườiđànbàđưataygỡmấycọngrơmcòndínhtrênvaiônggiàbándưa:

— Bâygiờ,anhHaiđiđâu?

ÔngTưđáp:

— Vềdưới.Bàxãtuimấybữanaychắctrôngdữlắm.

Ngườiđànbàtỉnhkhô:

— Trônggì, làmănmà.Saoanhhổnggọiđiệnthoạidiđộngchobả?…

ÔngTưtrònmắt:

— Diđộnggì?Làmruộngmàlàmgìcóđiệnthoại?…

Ngườiđànbàcười…chữacháy:

— À,quên…Dưanămnayứquá,anhHaibánhếtcũngmừng.Thôighéquánemuốngvàichaibiaănmừngđi.

ÔngTưlưỡnglự:

— Tuinằmngoàilộnàycảtuầnlễrồi,ởdướicònlubucôngchuyệnlắm.Nóngruộtthấymồđây.

Ông Tư khoác chiếc túi nằng nặng lên vai, nhìn quanh quất.Ngườiđànbànắmtayông,rabộ“yểuđiệu”:

— Quánemmấybữanayếẩm,nhờanhđếnủnghộvàilon,anhmaymắnlẽnàokhinhngườibạcsố?

ÁnhmắtôngTưlặngxuống,rachiềusuynghĩ.Ngườiđànbàgiằngcánhtayông…kẹpvônách:

— Đianh.Emđãcólòngvớianh,ítraanhcũnggởilạichoemchúttìnhmớiphảichứ.

Xuôi lòng, ông Tư gỡ tay người phụ nữ ra, lững thững đi vềphía ngã ba. Vừa bước vào quán, ông Tư không khỏi giựt mìnhkhithấyxungquanhvắnglặng,chechắntốiom.Chợtđâuđócóvàitiếngcườikhúckhíchcủađànbà,congáikhiếnôngcócảmgiác như… Trư Bát Giới lọt vào động yêu. Người đàn bà ấn ôngngồixuốngchiếcghếnệm,sauđómangrahailynướcđávàmộtthùng bia. Thấy khách vẫn còn ngỡ ngàng, “thục nữ” trổ giọng

tráchyêu:

— CógìlạmàanhHainhìnhoài.ỞSàiGònquánxánhưvầylàchuyệnquáthường.Nhiềuôngvàoquánthấykhôngumtùmlàbỏrangay.DôanhHai!ChúcanhHailàmănpháttài,nămtớibánchạyhơnnămnay.Hếtlynghe.

ÔngTưựcmộthơi.Ngườiphụnữlạirótbiađầyly:

— DôcáinữaanhHai.Lynàychúcanh…

À,nămnayanhbaonhiêutuổirồi?

— Sáumươitư.

— Chúcanhthấtthậpcổlaihy.Cạnluônnghen.

Ngườiđànbàkhuitiếphailonbia,lêngiọngnãoruột:

“… Tôi đứng bên này sông, bên kia vùng lửa khói. Làng tôi đâybaonămdàichinhchiến,từnglũytrengậmngùi…”

— Dô,anhHai!

“Tôicóngườivợngoan,đẹpnhưtrăngmườisáu,cướirồiđànhxanhau…Nhớđôimôinàngcười…”.

— Dô,anhHai!

“Nhàtôiởcuốichânđồicógiànthiênlý,cóngườitôithương…”

— Dô,anhHai!

Cạnlybiathứnăm,rachiềuhưngphấn,ôngTưđềnghị:

— Tuihổngkhoáitânnhạc,đổi“tông”cavọngcổđi.

NgườiphụnữkhoácvaiôngTư:

— Anh Hai có tinh thần quê hương ghê, làm gì cũng khôngquên vọng cổ. Em ca vọng cổ còn “ác” hơn tân nhạc nữa. Anhthích bài gì, để em bắt chước Kim Tử Lân ca một hơi 361 chữnghen?

ÔngTưkhoáttay:

— Không! Hụt hơi chết à nghen! Năm ngoái nghe thằng chanàocatrongcát–xét,tuibịngộpthởngãvậttrênbộván…Bàxãvớisắpnhỏgiựttócmaimớitỉnhlại…Cabàikhácđi…

— DôanhHai!Thíchthìchiều…

“Trời ơi! Bởi sa cơ giữa chiến trường thọ tiễn nên Võ Đông Sơ…Sơ…Sơ….đànhchiatayvĩnhviễn…BạchThu…Thu…Thu…Hà”.

ÔngTư“khà”mộttiếngdàirồingảvậttrênghế.Ngườiphụnữnhìn trước nhìn sau, nhẹ tay gỡ nhẹ chiếc túi trên vai ông giàbándưa,vộivàngbướcracửa.

Đến xế chiều, ông Tư giật mình chồm dậy khi bờ vai bị laymạnhvàcótiếngồnàoxungquanh.Lúcnày,khungcảnhtrongphòng sáng trưng, nhưng đôi tay ông cứ quờ quạng như ngườimùtìmcâygậy.

Mộtngườiđànbàtuổiquánămmươi,hỏivớigiọnglolắng:

— Ôngtìmgìmàrundữvậy?

ÔngTưthảngthốt:

— Cái túi… cái túi có áo lạnh, tấm ny long,cái nón nỉ và…mườichíntriệuhaitrămngànđồng…

Ngườiđànbàhỏidồn:

— Hồinãyôngngồitrongquánvớiai?

ÔngTưthởdốc:

— CôBagìđó…miệngdẻolắm…

Ngườiđànbàvỗtaycáiđét:

— Chếtrồi!ÔngngồivớiconBảyLângLângrồi.Từngàymở“quán ôm” này, nó thiếu tiền thuê nhà tui mấy tháng. Bữa naycònmấytiếngđếngiờgiaothừa,tuiđịnhđếnđòitiềnnó…tuiđãnghinógiựt,mànóvọtthiệtrồi.

KhiCônganphườngđếngiámđịnhhiệntrường,ôngTưmới

biếtmìnhuốngbiaphavọngcổcộngvới…thuốcgâymê.

Đến nước này, ông Tư chẳng biết nói gì, thất thểu bước ra lềđường, trông về hướng Tây Nam, đôi mắt buồn da diết. Đườngphốđôngnhưmắccửi,trànngậpđủmàusắc,âmthanh,trongđầuônglạitrốngkhông,bêntaichỉcònvăngvẳngmấycâuvọngcổ. Võ Đông Sơ sa cơ nhưng ông mới chính là người “thọ tiễn”.BạchThuHàcònhiểuđượccáichếtcủangườitình,nhưngôngthì giải thích làm sao với người vợ già về sự “lâm chung” củamườimấytấndưa?!

1997

KHÚCTÌNHCACỦAGÃGIÁCHƠI

Saubữacơm,ôngTưthợbạcthấyngườiuểoải,khóchịu.Trờinóngnhưthiêumàôngcứớnlạnh,taychânrãrượi,mềmnhũn.Ôngđinhninhmìnhbịtrúnggióvàcũngnghĩcólẽdolàmviệcquá sức. 55 tuổi đời vẫn sống độc thân, những lúc hữu sự nhưthếnàyôngmớithấycóvợconlàdiễmphúc.

Tiếng“lẹtxẹt,lẹtxẹt”khuavàotai,mộtâmthanhquenthuộcphátramôingày,hômnaymớilàmôngTưchúý.Ôngbướcracửa,vẫytaygọigãthanhniênđilơntơnởđầuhẻm.Gãđấmbópnhanhchânbướcvào,giọnghớnhở:

— Chúbịsao?

ÔngTưtrảichiếcchiếutrênnềngạch,nằmsấpxuống:

— Dầnmấycáichokhỏecoi.

GãđấmbóplấyrahũnướcnhờnthoakhắpngườiôngTư.

— Ê,dầugìgiốngnhưđểchiênbánhvậy?

— Dạ,dầudừa.

— Úy,saomàykhôngxàidầunóng,dầucùlàmà…

— Trời ơi, chú yên tâm. Dầu này trơn chà mới đã, nghề củacháumà.

— Taohổngbiết,hồinhỏmátaocạogióbằngdầuhôikhônghà.Màyxàidầunày,taothấylạ…

Gãđấmbóprataynghềnghiệp,ôngTưcóvẻchịu,nằmyên.

— Ủa,saonhàvắnghoe,thímđâurồichú?

— Màyhỏithímnào?Taocótớibốnđờithímlận.

GãgiáchơikhônghỏinhưngôngTưlạinói,khônghiểucungmạngôngthếnào,mấyôngthầytướngđềubảoôngphảisốngcôđộc. Từ tuổi 19 đến giờ, trong đời ông cũng có mấy mối tìnhnhưng không có mối nào… ra đây, ra nhợ. Ông yêu thiết tha,nhưng tình cứ bay xa, dù của cải không thiếu, dù nghề nghiệpvẫnđủđùmbọcthêmvàimiệngăn.

Gã giác hơi bổng cao hứng, lên giọng… tân nhạc: “Anh tráchem sao nỡ vội lấy chồng, không chờ, không đợi anh kiếm lá diêubông…”

— Ê,thằngHai,ládiêubônglàlágìmàtaocứnghengườitaháthoàivậy?

Gãgiáchơinóitỉnhqueo:

— ChúbiếtdinhThốngNhấtkhông?

— ỞSàiGònaihổngbiếtchỗđómậy.

Gãgiáchơitiếp:

— Ở mặt tiền có một hàng cây lá to to, bông tím tím… diêubônglàcâyđó.

ÔngTưchồmdậy:

— Câyđólàcâybàngmà?…

Gãgiáchơicười:

— Vậyhả?Câycốicháuđâucórành…

— Màyxạoquá!

— Thấychúbuồn,biểudiễnvănnghệmộtchútchovui…Taychânchúsaolạnhngắt,giáchơinghen?

— Coichừnglộtda.

— Đồ giác của cháu hiện đại lắm, không xài lửa, gắn vô làdínhcứngngắc.

Vài phút sau, tấm lưng trần của ông Tư đeo đầy mấy cái lọ

thủytinh.

— Đãkhông?

— Đã.Cógiókhông?

— Có.Tímhếtlưng.

— Ốnggiáccủamàymạnhquá,gỡradámđùndalưnglắm.

— Nghenhạcnữakhông?

— Taođangmệt,nghemàycabệnhnặngthêm.

Mấyphútimlặng.Gãgiáchơilêntiếng:

— Chútrúnggiónặnglắm…Chocháumượncáimền.

ÔngTưchỉcáigiường,gãbướcđếnlấytấm“ra”bôngphủlên,sauđó,gãlạikéotấmvảitrùmkínđầuôngchủnhà.

— Chúhítthởchođều,mườiphútnữaramồhôi,khỏeliền.

ÔngTưnằmbấtđộng.Mươiphútsau,ônglêntiếng:

— Xongchưa?Mồhôiraquáxámàyơi.

Khôngcótiếngđáp,ôngTưnóilớnhơn:

— Ngộpthấymồtổ,kéobớttấm“ra”xuốngcoithằngHai.

Vẫnkhôngcótiếngtrảlời.ÔngTưchồmdậy.Gãgiáchơibiếnđâumất,trênnềngạchcòntrơchiếctúiđồnghềmốcmeo,bẩnthỉu.

— ThằngHai,màyởđâu?-ÔngTưvớitaygỡmấycáilọthủytinhtrênlưng,đảomắtkhắpnhà…vàôngphátgiáccáitivi21inchmớimuakhôngcònởchỗcũ.

— Úi cha! - Ông Tư phóng ra hẻm, nhìn quanh. Khung cảnhquen thuộc, yên bình. Ông thở dài, trở vào nhà khoác vội chiếcáo. Mục đích của ông là đến trình báo công an phường, mặc dùông vẫn nghĩ tìm được gã giác hơi ấy chẳng khác gì đi tìm… ládiêubông!

1998

CHƯƠNGTRÌNHCHÁULAI

BàNămPa-ricótínhthấtthường,cáigìbàcũngchogiađìnhmìnhlàhơntấtnhữngngườihàngxóm.Ngaycảtêngọicủabàcũng thể hiện cái tính khí đó. Trước đây người ta biết bà có cáitên cúng cơm là Hồ Thị Hô, thường gọi là Năm Thị Nghè, saungàygiảiphóng,khôngbiếtbàcúngxôichèlúcnào,tựđổitênlàNăm Pa-ri và yêu cầu mọi người phải gọi mình như vậy. Bà chỉgiải thích điều này với người thân, nguyên do thấy người ta đinước ngoài sống có vẻ sung sướng, phây phây, bà cũng nuôithamvọng.Tuybiếtlýlịchgiađìnhkhôngcótígìliênquanđếnchương trình ODP hoặc HO, nhưng bà Năm vẫn chờ thời cơ. BàNăm có cái không may là chồng chết sớm, nhưng cũng có cáimay là của cải do ông chồng để lại khá dồi dào, đủ ăn đến vàichụcnăm.

BàNămlạicóhaicôcongái,tuổiđangđộhaimươi,cũngđượcđặt tên mang màu sắc nửa ta, nửa tây: Hoa Hà Lan và HươngThụySĩ.Diễmphúcmàaicũngganhtịvớibàchínhlànhansắc“mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da” của hai cô con gái.Vốnchịusựdạybảocủamẹtừlúcnhỏ,cảhaicôcongáiđềucócùng cao vọng như bà, thích lấy chồng nước ngoài hơn nội địa.Bà Năm Pa-ri thường rêu rao với lối xóm: “Đứa nào muốn ngửimùi hương của con “moa”, phải có giấy xuất cảnh nắm trongtay!”.

MộthômquagiớithiệucủabàbáncháolòngởkhuvựcĐầmSen, bà Năm Pa-ri biết một thanh niên Mỹ lai da đen muốn…ngửi mùi hương của con gái bà. Chàng thanh niên có tên Mỹ là

David, tên Việt là Bò Tót, 25 tuổi. Bò Tót đã có giấy xuất cảnhsangMỹ,đangháohứcchờđợingàyđi.ThấyDavidcódiệnmạogiốngtayđuanướcrútnổitiếngBenJohnson,bàNămPa-rihàilòngvàcôHoaHàLancũngưngý.

Ngaybuổigiaotiếpđầutiên,BòTótđãhỏibàNămPa-ri:

— Thưa Bác, nếu qua Mỹ, bác thích ở thành phố nào,Washington,NewYorkhayLasVegas?

BàNămcườitítmắt:

— Mỹởchỗnàocũng…numberonehếtconơi.Bácchỉlotuổimình đã về chiều không chịu nổi cái giá lạnh của Washington,chưakịpchèothuyềntrêndòngsôngMissouri,khôngthấyđượcbãicátngàởbờbiểnMiami.

— Báckhỏilo,nếuemHoathươngconthậttình,thìniềmmơướccủabácsẽgiốngnhư…bahạtdẻdànhchocôbélọlem…

NgheDavidhứahẹn,bàNămPa-rilẫncôHoaHàLanđềuấpủmộtgiấcmộngvàng.Davidsinhhoạttronggiađìnhngườiđànbàkiêukỳnhưchàngrểđãhợpthức.BàNămobếkhốiđồngđen-bàgọiBòTótnhưthế-nhưngườiđờiquíđồngđenthựcthụ.CôHoavốnđãđẹp,lúcsaunàycôcàng“khuôntrăngđầyđặn,nétngàinởnang”.

Saunửanămthườngxuyêncómặt,DavidđộtngộtkhôngluitớinhàbàNămPa-rinữa.

Nghĩ đứa con rể tương lai đang bận bịu chuyện gì, bà Nămluôndôdànhcongái:

— Thanhniênlàthế,đànônglàthế.Dùyêuthươnghếtmực,họkhôngthểquấnquíttrongnhànhưđànbà,congái.Conphảibiếtchịuđựng,kẻosaunàysốngxagiađình,ởxứngườiconmớithấykhôngcôđơn.

Phươngtrờixứlạ!TrongđầubàNămcứluônướcvọngvềmột

phươngtrờixalạ.

ChờmãikhôngthấyBòTótquaylại,bàNămđâmsốtruột,tìmđếnTrungtâmChuyểntiếpTrẻlaidòhỏi.Tạiđây,bàcảmthấynhữngtòanhàchọctrờiởNewYorkbểratừngmảnhkhinghebạnbècủaBòTótbáotinanhtađãlênđườngsangMỹcùngvớivợcon.Suốtđêmhômấy,nướcmắtbàNămParicùngcôcongáirơi như tuyết ở Washington. Tuy vậy, cái ước vọng về phươngtrời xứ lạ vẫn không phai trong đầu người phụ nữ có tính khíthấtthường.

Hômấy,bàbáncháolòng-cũnglạibàmainày-lạiđưađếnnhàbàNămmộtthanhniênlaiMỹdatrắng.Chàngtrạc23tuổi,cóđôimắtxanhbiếcnhưbầutrờivàmáitócquănnhưsónggợnmặthồ.BàNămrấthàilòngvàcôcongáithứhai,HươngThụySĩ, cũng tỏ ngay niềm cảm mến. Anh chàng này có tên Mỹ làMichael, tên Việt là Lý Khe Sanh. Khác với Bò Tót, Lý Khe Sanhtánhtìnhđiềmđạmhơn,rấthợpvớitánhnhumìcủacôHươngThụySĩ.Michaelkhônghứahẹngìcả,chỉmongquaMỹgặplạingười cha đã gieo đau khổ cho mẹ anh ta hàng chục năm đăngđẳng.CũngnhưDavid,Michaelđượcngườiđànbànuôngchiềurấtmực.SongrútkinhnghiệmtừanhchàngMỹlaidađentrướcđó.BàNămđiềutralailịchanhchànglaiMỹdatrắngkỹlưỡng,đặcbiệtlàmốiquanhệtìnhcảmcủaanh.BàNămtỏrahàilòng,nóivớiHươngThụySĩ:

— TâmhồnchàngMichaelsángnhưbầutrờiMiami!

Rồimộthôm,anhchàngMichaellạirađi,nhưnglịchsựhơnDavid, trước khi chia tay gia đình bà Năm Pa-ri, anh chàng gởicho Hương Thụy Sĩ một lá thư có tẩm dầu thơm “giấc mộngvàng”:

“Hươngthiênthầncủaanh,

Anh biết những lời sau đây sẽ làm em đau đớn, nhưng anh đớnđauhơnkhinóinhữnglờinày.

Mẹanhđộtngộtđổiý,khôngmuốnsangHoaKỳnữa,dùbênấycóthểcócuộcsốngkháhơnởđấtnướcmìnhhiệntại.Mẹanhđổiývì không muốn xa mảnh đất tổ tiên, ông bà, không muốn quênmảnhvườnrảitrắnghoacau.Anhlàđứaconduynhấtcủamẹ,nênanhcũngkhôngthểbỏmẹđểrađi.AnhquyếtđịnhởlạiViệtNam,vì trong dòng máu và cuộc sống của anh nó có chất da vàng nhiềuhơndatrắng.

Nếuemyêuanhthậtlòng,anhsẽnóigiađìnhtiếntớihônnhân,cònnếuquanhệvớianhchỉvìtấmgiấythônghành,thìcuộctìnhcủa chúng mình đến đây coi như là tan tác, bi thương như trậnchiếnởKheSanhnămnào.

Hônem.

Michael-LýKheSanh

Trời!TiếngkêuthảngthốtkhôngphảitừcôgáimàtừbàNămPa-ri.HươngThụySĩcũng“ngậmngùirũbứcrèmchâu”.

Chưahết,khichẩnđoánsiêuâm,HoaHàLanlạibuồnbãbáotinvớimẹ,thainhitrongbụngcô-tácphẩmcủaBòTót-đãbatháng.

Đếnlúcnày,bàNămPa-rivẫncònluyếntiếc,khuyênnhủhaiđứacongái:

— Haiđứamàycứyêntrí,đãcóchươngtrìnhconlai,ắtphảicóchươngtrìnhcháulai!Cứchờxem,chươngtrìnhcháulainaymaiphảithựchiện!…

1991

BÀNĂMMÔNG-RÔVÀNGƯỜITÌNHTHỨSÁU

TrongmộtkhuphốnghèoởphườngX,quậnTânBình(ThànhphốHồChíMinh)cómộtngườiđànbàsốngđộcthân,kinhtếcóphầndưdã,từngườigiàđếntrẻconđềubiếttiếng,họhaygọilàbàNămMông-rô.

Mặcdùtuổiquá50,nhưngbàNămcóvẻyêuđời,lúcởtrongnhàhayđiraphố,bàđềumặcváyhoa.Tuynhansắckhôngmặnmà,nhưngkiểucáchcủabàđãkhiếnnhiềuđấngmàyrâuchúý.

Thầybóithườngnói“nhìntướngmạođoánđượctìnhduyên”,quảthậtvườnhoatìnháicủabàđãđónđượcnhiềuongbướmvàđểlạinhiều“điệpkhúclâmly”.Bàđãkếtduyênvợchồngvớisáungườiđànông,cóngườisốngvớibàđượcvàinăm,cóngườiđếnrồiđichỉsau48tiếngđồnghồ.Tuynhiên,cũngcóhaingườiđãghitrongkýứccủabànhiềukỷniệmkhóquên.Ngườithứnhấtlàôngchồngđầutiên,sốngvớibàđượcngótchụcnăm,saunăm1975 ông bỏ đi nước ngoài, để lại cho bà một gia tài trị giá bạctriệu.Chođếnnay,khôngbiếtôngởphươngtrờinào,nhưngnhờsốcủacảiấy,bàlàmănsinhsốngchođếnngàynay.

Người thứ hai là một thanh niên trẻ hơn bà 20 tuổi, tướngmạođiểntrai,ănnóihoạtbát,đạttiêuchuẩnngườiđànôngtânkỳ mà bà thường mơ ước. Trong một lần đến cửa hàng của bàthuê băng video, người thanh niên này không giấu được vẻngượngngùngkhinghebàthốtranhữnglờiêmnhư…nệmmút.Ngàyhômsauanhtaquaylại,ngàykếtiếpanhtađếnhailầnvànhữngngàysauđóthìhầunhưlúcnàocũngcómặt.BàNămcóthóiquen,khiaigọiđếntênthìphảinóichođủchữ,nếukhông

bà sẽ “sửa lưng” hoặc tỏ thái độ giận dữ. Anh chàng này cũngvậy,muốngìcũngđược,nhưngkhinóiđếnbàphảigọilà“NămMông-rô”.

— Năm Mông-roe ơi… - Có lần người thanh niên đã gọi nhưvậy.

— SaolạilàMông-roe?Roegì?Trờiơi,ngườitacườichết,anhphảisửalạiliền,Mông-rômớiđúng,mộtngàynhépmiệngmấylầnchonhớđi…-BàNămcàunhàu.

— Đặttêngìkhókêuquá!-Ngườitìnhtrẻtuổitráchyêu.

BàNămgiảithích,hồicòntrẻ,trênthânthểcủabàcómộtsố“chitiết”giốnghệtcôđàonổitiếngcủaMỹMarylinMonroe,côđàocàngngàylạicàngđẹp,nênbàtựvívớibaoniềmaoước…

— Tênanhđẹpkhông?-BàNămhỏingườitình.

Anhchàngthẹnthùng:

— TàiMậu-dĩ…

BàNămnhíumày:

— Tênnghengộ,màcũngkhókêu.Thôisửalạiđi.GọilàTàiA-lanhhayTàiBẹc-nagìđó…

Anhchànglắcđầu:

— Đặt kiểu đó giống mấy con ngựa ở trường đua Phú Thọlắm.

Thếrồi,từcửahàng,chàngthanhniênđãbướcdầnvàonhàbà Năm, sống chung với bà như nghĩa “phu thê”. Bà Năm ra vẻhãnh diện, tuyên bố với mọi người bà đã có được “người tìnhtrămnăm”.

Bathángtrôiqua.Đêmấy,sauchuyếnđidungoạnĐàLạtvề,TàiMậu-dĩtâmsựvớingườitìnhgià,rằnganhtakhôngmuốnsống bám đàn bà, muốn có một chiếc xe 15 chỗ ngồi, chạy đưa

rước khách du lịch. Bà Năm hỏi có vốn liếng không, anh chồngtrẻbảođãchuyểnvềquêgần500triệugiúpgiađìnhmuađấtvàxâylạinhàcửa,hiệntạianhtachỉcòn…tấmthẻcửtrivà3bộquần áo! Bà Năm cho hay trong nhà chỉ có 10 cây, đang gởi tíndụng20cây,nếumuachiếcxetốtphảimượnthêm10câynữa.Tài động viên bà nên đi mượn vốn, chỉ một năm thôi là dư rađược chiếc xe. Với thời gian, bà Năm lại nghĩ đến “nhan sắcMông-rô” của mình và cuối cùng bà chiều ý giao vốn cho anhchồngtrẻ.

SaumấylầngọingườiđưaxevềtậnnhàchobàNămchọnlựa,thấybàkhôngvừaý,anhchồngtrẻquyếtđịnhômtiềnđitìmxe.

Trênđờicórấtnhiềucuộcrađikhônghẹnngàyvề,bàNămlạithêm một lần biến thành nàng “Tô Thị”. Nửa tháng thao thức,đợichờ,bàđếncônganphườngnhờtruytầmkẻ“đãđiquađờitôi”. Công an phường cảnh cáo bà cho người tạm trú mà khôngkhaibáo,nhưngcũnghứasẽmởcuộcđiềutra.

Chẳnglâulagì,quathămdòquầnchúng,côngantruyđượcgãthanhniênđangchúiđầutrongmộtsòngbạcởmộtđịabànlâncận.Khixácminh,cônganmớibiếthắnlàthànhphầnvôgiacư, vô nghề nghiệp, chuyên tìm miếng ăn bằng mấy lá bài, lúchếttiềnthìđilừađảo.

— Cóthuđượctiềnchoemkhông?-BàNămMông-rôsầunãohỏi.

— Trong túi hắn có 960.000 đồng và tấm thẻ cử tri… - Anhcônganđáp.

— Trờiơi!-BàNămMông-rôđauđớnthốtlên.

Đến bây giờ bà mới hiểu, ở lứa tuổi của bà, tình yêu khôngphảikhótìm,nhưngkhónhấtlàtìmđượcngườiyêumìnhchânthật.

1996

DẤNTHÂN

Tôiquansátchúbéhồilâu,nóiđúnghơn,tôiđangphânvântrước điều nghịch lý đang diễn ra trước mắt. Thông thường,nhữngtộiphạmhìnhsự,dùnhỏtuổi,ítnhiềuđềubộclộnhữngtínhcáchrất…“anhchị”,nhưngởchúbénày,tôichỉthấygiữađôi môi dày lộ rõ hai chiếc răng cửa khá to, cái nhìn rụt rè, sắcdiệncóvẻkhônglanhlợi.Chúbékhôngnóilênhìnhảnhcủakẻphạmtội,nhưngchínhchúlạinhiềulầnphạmpháp.

— Emkhôngcócha,mấthaykhôngởvớimẹ,emkhôngbiết.Mẹemmuavechai,bánvésốnuôiemtừnhỏđếngiờ…

— Emcóđihọckhông?-Tôihỏi,khithấychúngậpngừng.

— EmhọctrườngNguyễnVănTrỗi,hè1987emhọchếtlớp4rồinghỉluôn.

— Saolạinghỉ?

— Nhànghèoquá.Nghỉhọc,emđibánbongbóng.Bánđượcbatháng,emđichơi,mẹemđánh,emgiậnbỏlêngaMườngMánởvớingườidì…

Ởvớingườidìđượcmộtthờigian,chúbéquayvềthànhphốsống lang thang. Trong lúc đôi chân non nớt chưa biết đặt vàoconđườngnào,thìchúbégặpSáuEm,mộttayanhchịcầmđầumộtbăngtrộmcắp,giựtdọcởkhungãsáuChợLớn.SáuEmsốngởvỉahè,bảochúbévềởvớihắn,hàngngàymangcơmvềchoăn.Đượcnửatháng,SáuEmđặtđiềukiện:“Taođãnuôimày,bâygiờphảiđilàmănvớitaođểkiếmtiền?”.

Vàomộtbuổitốithứbảy,chúbétheoSáuEmđếnkhuvựcrạp

hátLệThanh,nơiđôngngườimàbọntộiphạmởquận5haytậptrungvềhoạtđộng.SáuEmbảochúbéđếnmộtcửahàngcạnhrạphátlấycắpxeđạp.Khithấyhaiphụnữdựngxeđạpbướcvàocửahàng,chúbéliềnratay,nhưngbịnhânviêncửahàngpháthiện.Chúbébịgiaochocơquancôngan,cònSáuEmtrốnmất.

Khitiếpxúcvớitôi,chúbéđãởtrạitạmgiamnửathángrồi.Chúlàtộiphạmnhỏtuổinhất,sinhnăm1976.Nhìnchiếcquầnngắnmàutímsờngốivàchiếcáosơmitrắngsọcđãngảmàu,tôihỏi:

— Emchỉcóbộquầnáonàythôisao?

Chúbénóivớivẻbuồnbã:

— Lúcrangãsáu,emcóhaibộ.SáuEmlấymấtmộtbộ.

— Emăncắpbaonhiêulầnrồi?

— Cóvàilần…nhưngmớibịbắtlầnđầu.Nhìnhaichữ“Nhớmẹ”xâmtrênmubàntaytráicủathằngbé,tôihỏi:

— Nhớmẹphảikhông?Nhớsaokhôngvề?

Đôimắtchúbéđỏdần,mộtlúcsau,chúđápvớihaidòngnướcmắtlăntrênmá.

— Maimốtđượcvề,emsẽởnhàluôn.Ởđâyănuốngcựcquá.Ởnhàmẹchoănđầyđủ,emkhoáiănchảcá,mỗilầnđòimẹđimua liền, ở đây không có ai mua cho. Mẹ em cũng không thấyđếnthăm,cólẽkhôngbiếtembịbắt.

Chúbékểthêm,hômlênxelửađigaMườngMán,khitàuchạyngangkhuvựcquậnGòVấp,chúbékhóctấmtức,địnhtìmcáchxuốngtàu,nhưng“tựáicontrai”lạithúcđẩychúbédấnthân.

Nhưvậy,khôngaicóthểđưachúbétrởlạimáiấmgiađình,chặnđứngbướcchânphiêulưunguyhiểmcủachú,ngoàingườimẹ.

Khitôiđếnphường1quậnGòVấp,thìđãgiữatrưa.Ánhnắngnhưđổlửa.Tôilầntheocácconhẻmvàkhálâumớitìmracănnhà trong con hẻm hun hút trên đường Nguyễn Thượng Hiền.Tôithấysựkiêntrìđãkhôngphụmình,nhưngcóđiềubấtngờ,cánh cửa của căn nhà đã bấm ổ khóa. Người hàng xóm cho tôibiết, mẹ chú bé đã bỏ nhà ra đi hơn tháng qua, có lẽ đi kiếm kếsinhnhai…

Tôi thấy tim mình thắt lại. Cái ý định tìm người mẹ cho đứacon đã không thành. Trước mắt tôi,sau hàng cây óc ó, căn nhànhỏđượcchecấttạmbợ,vậtliệuđãđếnthờikỳmụcnát,đangnằmimlìmbêncạnhđườngray.Sựimlìmcủamộtgiađìnhlytán.Cònđâubữacơmcómónchảchiênmàhaimẹconngồichiasớtchonhau?Ngàymai,mẹvàconsẽsumhọplạidướimáinhànàyhaymỗingườilạitiếptụctrôidạtvềmộthướng?

Chuyến xe lửa từ ga Hòa Hưng chạy vụt qua, kéo những hồicòi xa xăm, vời vợi. Chuyến tàu dạo nào đã đưa chú bé đi gaMườngMán,bắtđầucuộcdấnthân.KhônghẳnchỉriêngchúbéNguyễn Văn Kim mà biết đâu còn có nhiều tội phạm nhỏ tuổikhác cũng bước chân vào đời từ những gia đình ly tán, hoàncảnhéolenhưthế!

1988

CHÓSÓIVÀMIẾNGTHỊTCỪU

“BạnD.thânmến.

Khi lá thư nầy đến tay bạn thì có lẽ, tôi đã rời khỏi Việt Nam,lênhđênhtrênbiểncả.Tôirấtquýmếnbạn,mặcdùkhôngcùngtưtưởng,dođó,tôimớibộcbạchnỗilòngcùngbạn.

Tôirađi!Chắcbạnngạcnhiênlắm,vìtrướcđây,tôiđãđăngkýởlạiđấtnướcnày,khicógiấybảolãnh?Nóithật,đăngkýlàvậy,cònướcnguyệnthìtôivẫnthựchiệnbằngmộtcáchkhác.

Cơ quan quá tin tôi nên đã tạo điều kiện cho tôi thực hiện ướcnguyệncủamình.Tôiđãđóngtiềntàu6lượngvàng,trựctiếpđitàuHồngKôngvàđãđượcnhậnlàmthủythủ,vìtôibiếtnóitiếngBắcKinh.

Chúcbạnởlạihạnhphúcvàđạtnhiềuthànhtíchtrongcôngviệc.

Tạmbiệt.

MãTưLương

TB:NhờbạnđếnbáovớiHồnglàtôiđirồi.TôixinlỗiHồng,hãyquêntôiđi,đừngnhớmonggìnữa!Hãyquêntôiđi!”

Nhậnđượcnhữngdòngchữnầy,khôngbiếtcôHồngcóchịuquên Mã Tư Lương, chớ có nhiều người bỗng “nhớ” anh ta đếnhốthoảng.Trướcsựmấttíchđộtngộtcủangườithủquỹ,nộibộỦybanthiếuniên-nhiđồngquậnXnhốnnháonhưbịcháynhà.Theobáocáocủacơquannầy,saukhimởkétsắtkiểmquỹ,MãTư Lương đã “lương” hết 58 chỉ vàng 24k, 6.144.755 đồng, chỉchừa104.800đồngtiềnráchvàbạclẻ.Trongsốtiềnbịmất,có5.242.702 đồng thuộc quỹ chăm lo cho trẻ em. Hành động của

Lương quả là một quả bom làm bùng nổ dư luận, xóa sạch baonhiêu niềm tin của các ban, ngành từ bấy lâu dành trọn cho cơquan.

Lươngcóthậtsựtrốnranướcngoàikhông?Sựthamlạmcôngquỹ có thể khiến anh ta thực hiện điều nầy, nhưng phân tíchnhiềukhíacạnh,chúngtôinghĩLươngvẫncònquanhquẩnđâuđó.Lươngbỏcơquantừngày13-3-1989,trongthờiđiểmtháng3khôngcóchiếctàuHồngKôngnàocặpcảngSàiGòn,mộtđiểmmấu chốt chứng minh sự lừa dối của Lương. Sau khi sàng lọcnhiều mối quan hệ, đặc biệt là từ nguồn tin của anh D., ngườibạncùngcơquanrấtthânvớiMãTưLương,chúngtôithấyconđườngđểtìmLươngnênxuấtpháttừcôHồng.

Lương sinh năm 1958, có một vợ hai con, cư trú trong mộtkhuphốnghèoởphường8,quậnX.CôHồngbằngtuổiLương,đãlydịchồng,cóhaicon,tạmtrúởphường12quận6,tênthậtlàPhạmThịHồngChín.Làmộtcôgáichuyênphụcvụởcácquánbánbiaôm,Hồngtuyởđộđãquá…chínmuồi,nhưngnhansắcvẫncònđủnghiềnnátnhữngquảtimyếuớtnhưLương.

TrongđêmtrinhsáttạiquánbánbiatrênđườngNgôQuyền,chúng tôi nhận ra Hồng Chín sau khi cô ta ngâm nga mấy vầnthơ Capstan: “Chiều ấy phà sang tình ái nặng… Chiếc áo phongsương tặng ấm nàng…”. Mấy vần thơ mà Lương thường hátnghêungaomỗilúc“bialênđô”.

HồngChínvẫnkhôngquênMãTưLương.Khácvớithườnglệ,đêmđó,HồngChínrờiquántrước22giờ,đónxeraPhúLâm,rồiđi về hướng miền Tây. Sau nửa tháng chờ đợi, chúng tôi chỉmonggiâyphútnầy.ĐếnbếnxelamthuộcxãTânBửu,BếnLức,LongAn,HồngChínrẽvàomộtconđườngruộng.Vìkhôngliênhệđượcvớichínhquyềnxã,nênđêmđó,cả4trinhsátnằmchờở bến xe lam. Hừng đông, Hồng Chín trở về với dáng điệu phờ

phạc,nhưngkhôngcóMãTưLương.

Khi đến liên hệ công an xã, các đồng chí có trách nhiệm hỏichúngtôi:

— Phảicáiôngđeokínhcận,đánhbàithườngđểsátvàomắtkhông?Ôngđóđánhbàidữlắm,vềđâymàcứrủcờbạc,chúngtôiđịnhbắtmấylầnrồi.

Qua5câysốđườngđấtvàmộtconsông,chúngtôibắtLươngtạimộtquáncàphê,cáchnhàmẹHồngChínkhôngxa.Trongtúianhtacòn10.000đồngvà6điếuthuốcApsara.

— Sạchbáchhếtrồimấyanhơi!-Lươngthanthởkhiđãnhậnbiếtsốphận.

Nhìnđiệubộcủaanhta,chúngtôicũngđoánbiếtđiềuđó.

— Lầnsaucùng,trướclúcrađi,ngày11-31989,emmởtủsắtcơquanlấy900.000đồng.Ngày14-3,emđiVũngTàu,thuênhàtrọởbãisau.Thiênnhiêncànglàmtrốngtrảithêmnỗicôđơn,sáungàysau,emtrởlạithànhphố.Banngàyemđilangthang,vàosởthúcoicọpngáp,tốithuêghếbốngủởgaSàiGòncũ.Đểđánhlạchướngcơquanđiềutra,emviếtmộtláthưchogiađìnhgởichoD.,nhưngvẫnchưayêntâm.Ngày25-3-1989,emđiTânBửu. Hồng Chín về quê thăm con, em nói rõ vấn đề, cô ta có ýkhông cho cư trú, nhưng cũng không đuổi. Dẫu sao, mối tìnhgiữaemvàcôấyvẫnđangnồngcháymà…

— Sốtiền900.000đồng,anhđãlàmgì?

— Emănxài,đánhbài,muavésốcầumay…nếutrúngemsẽtrảnợ.Cómộtlần,emsuýttrúng80cây…Vésốemmua01010,cònđàixổ10101…Cònđánhxậpxám,bàicứmậuthầu,mậuvĩhoài,làmsaoăn?

MãTưLươngnóirấtrõnguyênnhânthâmlạmcôngquỹcủaanhta:

— Em làm việc tại Ủy ban thiếu niên - nhi đồng từ tháng 6-1987. Trong năm nầy, chị Lê Thị T., phó chủ tịch thường trực,giaonhiệmvụchoemmangquỹcủacơquanđigửicáccơsởsảnxuấtđểlấylời.Lấytiềnrồi,emđibuônphếliệu.Emtrảlãixuấttheo tỷ lệ tiền 15%, còn vàng 7%. Thấy em trả lời mỗi thángđúngkỳ,cóuytínvàmứclờicao,nênmộtsốcánhânvàcơquankhác mang tiền đến giao cho em. Chị T. đưa thêm tiền riêng2.200.000 đồng và 13 chỉ vàng, chị M., kế toán cơ quan giao150.000đồngvà4chỉvàng,mấycôdạyởtrườngmẫugiáoSaovàng 9 gởi 2.750.000 đồng… Họ đâu có biết, làm chưa tới đâu,emđãnhậu,đánhbài,emút…Tiềnlờimỗithángemtrảchohọ,làdolấyđầunàyđắpđầukia,lấycáisauđắpcáitrước…Rồiăncắptiềncủacơquan.

Theo con số chưa chính xác, mà có thể là cao hơn, Lương đã“binhxậpxám”thuahếthơn2lượngvàng,ngaychiếcHonda67làtàisảnriênglớnnhấtcủaLương,anhtacũngmangđicầmvàsauđó,bánđứt2.500.000đồng.

— AnhgặpcôHồnglúcnào?

— Đêm Nô-en năm 1988, tại quán bia ôm trên đường LýThườngKiệt.Emlàmsaonhớđãbỏnhiêutiềntrongcáccuộcvuivới…emút.Cólúcvàoquánnhậucaohứng,emcởinhẫnvàngbỏrabànchobạnbèrasứcuống…

Trong lúc Mã Tư Lương hốt tiền công quỹ, gom vàng củanhiềungườinémvàonhữngcuộcvuitráctáng,thìvợconanhtalại sống trong cảnh bần cùng. Khi đến khám xét nhà Lương,trinh sát không thu được gì, ngoài những giọt nước mắt củangườivợvàcáinhìnbuồnrườirượicủahaiđứaconanhta.CáchănchơiđãđưaLương,mộtđạibiểuHộiđồngnhândânphường,nguyên bí thư đoàn phường, đối tượng Đảng của cơ quan, trởthànhkẻphạmtội.ỞLươngkhôngchỉlàbàihọcvềnhâncách,

đạo đức đối với lứa tuổi thanh niên trong cuộc sống, mà còn làbài học về quản lý nội bộ, sử dụng con người của cơ quan Nhànước.Lúccòncôngtácởphường8,Lươngđãnổitiếngrượuchè,nợnầnvướngvíunhiềunơi,khichuyểnvềỦybanthiếuniên-nhi đồng quận, anh ta lại được bố trí giữ ngay đống tiền, vàng.Cáchsửdụngconngườinhưvậy,chẳngkhácnàotreomiếngthịtcừutrướcmặtconchósói.

1989

KẺMỘTLẦNDÁMNÓI

Chủ ngôi nhà ấy là một cô gái 28 tuổi, có cái tên rất đẹp, HồThịXaoXuyến,nhưngnhansắclạibìnhthường.CôXuyếnsốngđộc thân, hàng ngày kiếm ăn bằng chiếc xe nước mía đặt trướccửanhà.Côítkhivắngnhà,sángđẩyxenướcmíara,tốiđẩyxenước mía vào, ngay cả thức ăn cô cũng thường nhờ hàng xómmuagiúp.Cóngườinóibôngđùavìmặccảmhồngnhannêncôphảisốngnhưthế.Cóngườiđồnđãi,côđãcóngườiyêu,anhấylàsĩquanquânđộiđangđicôngtácxa,hẹnvàinămnữatrởvềsẽtínhchuyệntrầucau.Điềunàycólýhơn,vìngàynàochiếcmáyháttrongnhàcôXuyếncũngthoátranhữngbảnnhạctrữtìnhvà thỉnh thoảng, trong lúc bán nước mía, cô cũng cao hứngngâmngamấycâu:

“Khung cửa sổ hai nhà cuối phố, chẳng hiểu vì sao không khépbaogiờ…”

Hôm ấy, sau giờ bán hàng, cô Xuyến bổng trông thấy mộtphongthưdoainhétsẵnbênkhecửasổ.Lạlùng,côvộibócthưra:

“EmXuyến,

Anhrấtxúcđộngtrướclờitỏtìnhtrongbứcthưcủaem.Anhcứngỡnôicôđơnsẽdằnvặtanhchođếnngàycuốicùngcủacuộcđời,nhưng em đã đem đến ánh mặt trời, xua tan lớp sương mù tronganh.

…Anhvàemphảigặpnhau,phảiđếnbênnhau.Anhsẽchờem,theonhưđịachỉvàthờigianemđãhẹn.

Mộtngườithíchuốngnướcmía!”

CôXuyếncứđọcđiđọclạinhữngdòngchữghidàyđặctrênbatranggiấymàkhônghìnhdungrađược“Ngườithíchuốngnướcmía” ấy là ai. Khách vãng lai, khách trong vùng hàng ngày đếngiảikhátbiếtbaonhiêungười,côlàmsaonhớhết.Duycóđiều,từxưađếnnay,côchưahềviếtthưchoai,đặcbiệtlạilàthưtình.Cách đây sáu năm, lúc cô 22 tuổi, có người bạn học ngỏ lời yêucô, nhưng ghét anh ta có tật hay… ngáp, cô không đáp lại. Saukhigởichocô49láthưkhôngđượchồiâm,anhtauểoải,đànhđicướingườikhác.Bâygiờlạicóngườithứhaiviếtthư,nhưngnộidungnhiềuđiềuphilý.Cókẻnàođùagiỡnvớicôchăng?

Nhữngngàysauđó,tronglúcbánhàngcôXuyếncứluônđểýmấyngườithanhniên,hầutìmrakẻđã…mộtlầndámnói.

“Saoemnỡphụphàngđếnthế,đãhẹnanhrồimàkhôngra?Tìnhyêuđâuphảichuyệnđùa,màemlạiđemtráitimra…nhấpnhử.

Tối nay anh vẫn đợi em ở ngã ba Cây Mận, ngay quán chè ThuThảo.Nhớngheem,đừngđểanhphảithấtvọng…”

CôXuyếnlạinhậnđượcláthưthứhaicủa“Ngườithíchuốngnướcmía”,vớinhữnglờilẽtráchmócxenlẫnvanlơn.Nhưvậy,côngviệctruytìmđốitượngcủacômộttuầnlễquađãkhôngcókếtquả.

— Hừ!NgãbaCâyMận?Aihẹnởđóhồinàomàđứngđợi?-CôXuyếnlẩmbẩm,nhétláthưvàohộcđựngtiềncủaxenướcmía.

Thếnhưng,nhữnglờihòhẹnmơhồấycũnglàmcômơmộng,liềncấtgiọngngânnga:“Nàoaiđãmộtlầndámnói…”

Mấyhômsau,côXuyếnlạinhặtđượcláthưthứba:

“EmXuyếnơi!

Khôngcósựlừadốikhủngkhiếpnàobằnglừadốitìnhyêu!Đêmhôm qua, anh đứng đợi em suốt bốn tiếng đồng hồ, em vẫn không

đến. Em có thấy trời mưa không, anh đã ôm trọn bầu không gianlạnhlẽonhưthế.

… Đêm nay, lúc tám giờ, anh vẫn đến địa điểm cũ đợi em. Nếunhữnglờitỏtìnhcủaemlàchuyệngiótrăng,thìemcũngđếnnóivớianhmộttiếng.Anhchỉmuốnnghemộttiếng“được”hoặc“không”từgiọngnóingọtngàocủaem.Vậythôi!Anhchờ…”

Mặcdùvẫncònnghivấn,nhưngláthưthứbađãthậtsựlàmcôXuyến…xaoxuyến.Saukhiđẩyxenướcmíavàonhàvàdùngcơm,côXuyếnlấybộquầnáomớimayramặc.Vàphảimấthếtmườilămphútcàilạimáitóc,cômớikhóacửanhàrađi.

Địađiểmấycáchnhàcôhaitrămmét,dọcđườngcácquánăn,giảikhátmởđènsángchoang.Đếnnơi,côXuyếnchúýquansát,mộtlồilâuvẫnkhôngairađónmình.Lạlùng,côXuyếnquayvề,lòngômnôithắcmắc:“Ngườiấylàai?”

Khi mở cửa trước bước vào nhà, cô Xuyến không khỏi bànghoàngvìchiếcmáyradiocassettekhôngcònởvịtrícũnữa.Têntrộm nào đó đã nẫng mất cái vật trị giá năm chỉ vàng, một tàisảnquígiávàyêumếnnhấtcủacô.Kẻgianđãcạybậtchốtcánhcửa sau, nơi tiếp giáp hai con hẻm lớn, ban ngày đông người tụtậpmuabán,banđêmthườngítaiqualại.

Từsaungàybịmấttrộm,côgáikhôngnhậnđượcláthưnàonữacủa“ngườithíchuốngnướcmía”.Côcũngkhôngcònngâmngabảnnhạc“Hươngthầm”.

Thìra,bọntộiphạmđãđiềutravànghĩramộtkếsáchhếtsứctinhvi,dùngtìnhcảm,gợisựtòmòcủacôgáiđángthươngđểđiềucôrakhỏinhàmàhànhđộng.Biếtchuyện,aicũngthươngcảm cho cô Xuyến và cũng bái phục luôn kẻ… đã một lần dámnói!

1990

KHINGƯỜIÐÀNBÀÔMMỘNGHẢIHỒ

Đờisốngvợchồnglàmộtlãnhvựcrộnglớn,yếutốquantrọngđểcấutạogiađìnhvàlà“chủđiểm”phátsinhnhữnghạnhphúchoặckhổđautrongxãhội.Dướigócđộanninh,trongquátrìnhlàmcôngtácđiềutra,chúngtôiđãthamgiaxửlýkhánhiềuvụviệc liên quan đến chuyện vợ chồng và có những vụ, chúng tôicũngkhônghiểutạisaonóxảyranhưvậy.

AnhChâuQuếvàchịKhiếtTâmănởvớinhaugần20năm,cóba mặt con, so với mức sống của xã hội hiện nay, họ thuộc vàoloại giàu có. Cũng như nhiều đôi vợ chồng khác, vào thời điểmnhững năm 1980, họ nắm tay vào đời với những bộ quần áokhônglànhlặn,tiệnnghikhôngcóởmứctốithiểu.ChịTâmcónhansắc,tínhtoánkhônngoan,lúcấyănlươngnhànước,phụviệcởmộtcửahàng.AnhChâuQuếlànghệnhân,xuấtthântừmột gia đình có truyền thống về nghề chạm gỗ, sơn mài nổitiếngởBìnhDương,tâmtínhhiềnlành,suốtngàycứluicuivớicông việc. Sự nỗ lực của đôi vợ chồng thật đáng khen, qua mấynăm cật lực lao động, họ tạo được ngôi nhà khá lớn nằm ngaygócmộtngãtưsầmuất,sauđómởcơsởsảnxuấthàngmỹnghệ.

Nhữngnămđầucủathậpniên90,cómộtcơsởvớihơnmườingườilàmcônglàgiấcmộnglớnlaocủanhiềungười.Đượcnhànướckhuyếnkhích,cơsởsảnxuấtcủaanhChâuQuếngàycàngpháttriểnvànhiềumónhàngđượcmờigọi,đưađinướcngoài.ChịKhiếtTâmbâygiờđãtrởthànhbàchủ,trựctiếpđảmnhậnviệcgiaotếvàđưahàngđếnnhiềunơitrênthếgiới.Chịlàmộtphụnữthuộcloại“hiếm”,cóóccầutiến,giaothiệprộngvàluôn

ômmộnghảihồ.Đếnlúcnày,dùđãthànhôngchủ,cóhaingôinhàởquận5vàmộtxưởnggỗlớnởThủĐức,anhChâuQuếvẫnkhông phai bản chất của người thợ. Nhiều ngày anh phải lênrừngmuagỗ,nhiềuđêmcứmàymòchếtácsảnphẩm,cuộcsốngbuồn tẻ ấy đã biến anh trở thành người khô cằn, ít bạn bè vàkhôngbắtkịp“nhịpsốngthờiđại”.

Trongkhiấy,vợanhthìngàycàngtươitrẻ,ăndiệnlộnglẫy,mởrộnggiaothiệpđếncảkháchĐàiLoan,HồngKông.Khiđếncơsở,ngườitaquênhẳnôngchủ,cốtýchỉmuốntìmbàchủ.Cơnsóngđờihếtnổilạichìm,nếutrướcđâychịthườngtựacửatrônganhlặnlộitrongnhữngcánhrừng,thìbâygiờanhlạithaothứcchờ chị trở về sau những chuyến “bôn ba” bên kia đại dương.Cuộcsốngthườngkhôngsuônsẻ,năm1996hànggỗbántrongnước bị cạnh tranh phá giá, hàng xuất nước ngoài bị “dội chợ”phảiđưatrởvề.Đểgiảiquyếttìnhthế,chịđềnghịtậndụngngôinhàởgócngãtưmởquánăn,hùnhạpvớimấyngườiĐàiLoantênShing,tênChengnàođó.Anhkhônghàilòng,nhưngkhôngngăn cản được hành động của vợ. Thế rồi một nhà hàng sangtrọng cũng được mọc lên, thay thế những tấm sơn mài, nhữngbộbànghếcẩmlaimộtthờiđãđưacuộcsốngcủađôivợchồngthoátkhỏivòngnghèokhó.

Như con hổ nhớ rừng, anh Châu Quế chỉ “tương tư” nhữngkhúccây,chẳngđoáihoàigìđếncáinhàhànglấplánhánhđèn,bàybiệnsangtrọng.RiêngchịKhiếtTâm,khôngrõcónhìnthấysựsailầm,khiquánăncủachịluônluôntrốngvắng.

Đếnlúcnàythìlạixuấthiệnnhânvậtthứba.Đólàmộtthanhniên trẻ hơn chị Khiết Tâm 5,6 tuổi, to béo, bộ dạng giống dânmánhmung,lừalọc.Gặpnhaulúcnào,quanhệrasao,khôngaihiểu nhưng người ta thường thấy gã chở chị Khiết Tâm trênchiếcToyotaCamrylộnglẫy.Tìnhcảnhbứcép,buộcanhChâu

Quếphảiratayvàhaingườilàmđơnlydị.Trướckhiratòa,chịKhiếtTâmthúcchồngphảitrảmónnợmàanhđãkývaytrongthờigianlàmănthualỗ,ướcchừnghaitỷbạc.Oáioămthay,chủnợ của anh chính là gã to béo có chiếc Toyota Camry ấy, một“tìnhđịchvôhình”màanhđãbịngườivợ“trùmbaobố”từlúcnàokhônghay.AnhChâuQuếkhôngchấpnhận,ngườivợcùngvớigãtobéokialiềnlàmđơnthưaanhvềtộilừađảo.Ngườivợtốcáochồngđãdùngsốnợấyănchơi,nuôigái,nhậunhẹt,dẫnđếnphásảngiacang.

Tội nghiệp cho anh Châu Quế, anh đã gặp phải người vợ màmiệngđờithườngdùngnhữngngônngữthậmtệđểnguyềnrủa.

Ra tòa, mặc dù được xét tình lý, anh Châu Quế vẫn bị buộcphải “cấn” nợ bằng ngôi nhà ở quận 5 và toàn bộ xưởng mộc ởThủĐức.Hômrađi,anhChâuQuếchỉcóvỏnvẹnmấybộquầnáovàvàitrămngànđồng…hộthân.Thếlà,sauhaimươinămrasức “cày bừa”, sự nghiệp của anh tiêu tan như cơn gió thoảng.AnhQuếphảibắtđầuxâydựnglạicuộcsống,khituổibướcvàođộ 40. May mắn cho anh, trong số bạn bè ít ỏi ấy, có người đãgiúpanhdựnglạicơnghiệp.

ChịKhiếtTâm,trongthờigianchờlydịchồng,đãcôngkhaigầngũivớigãthanhniêntobéokia.Đểtránhmiệngđời,chịgiớithiệugãlàbạn,cùnghùnhạpxâydựngnhàhàng.Bạnmàđược“hưởngthụ”nhiềuthứnhưgãtobéoấy,quảlàphúcmấyđời?!

Chuyện tình này không lạ, nhưng nó mang nhiều chất cayđắng, ngậm ngùi. Bạn hãy chờ xem, mối tình “so le” của ngườiđàn bà và gã thanh niên to béo ấy kéo dài đến chừng nào? Tôivẫntinrằng,sẽcólúcchúngtaphảiquaylạicâuchuyệnoáioămnày.

1997

PHỤCKÍCH

Gãthanhniênmặcchiếcáosọctaydài,quầnJeanscứchắptaysaulưngđiđi,lạilạitrênđường.

Hơnmườiphútrồiđôimắttôikhôngrờigã.Chẳngphảicáchănmặccủagãlàmtôichúý,màmộtvậtgìđócồmcộmtronglànáosaulưnggãlàmtôikhảnghi:khẩusúnglụchaycondaobấm?

Gãđưamắtnhìnlêncáctầnglầucủadãychungcư,rồiđitới,đilui.Cóphảigãđangdòxétnhànàođóđể“ănhàng”không?Cóthể lắm! Mọi người đang chuẩn bị đón giao thừa, biết đâu gãchẳng lợi dụng thời cơ này để hoạt động? Trong thời gian gầnđây,khuvựcdotôiphụtráchđãxảyramộtsốvụcướpgiựtmàbọn tội phạm hoạt động cả ban ngày lẫn ban đêm. Là cảnh sátkhuvực,trướchiệntượngnghivấnnày,tôikhôngthểbuônglơiýthứccảnhgiác.Quyếttâmbámsátgã,tôigiảvờvàongồiuốngnước trong một cái quán bên kia đường, dõi mắt quan sát từngcửchỉcủagã.

Gãlạivéntayáonhìnđồnghồ,đảomắtngóxungquanh,rồinhìnlêndãychungcưvàlạiđitới,đilui.Gãđangchúýnhànàođóởlầuba?

Nửagiờđồnghồtrôiqua.

Đã23giờrồimàgãcứquanhquẩntrênkhuvực.Phốxávắngdần người qua lại, có lẽ giờ này mọi người đang quây quần bênchiếc máy vô tuyên truyền hình hoặc chuẩn bị mâm cổ Tết đểđónxuânsang.

Sốtruộtquá,nhiềulầntôiđịnhrakiểmtragiấytờ,luôntiện

tìmhiểucáivậtcồmcộmsaulưnggã,nhưngerằnglàmnhưvậysẽ“ănnon”,khôngbắtđượcgãtrongtrườnghợpphạmphápquảtang.Tôihyvọngchờđợithêmchútnữa,nhấtđịnhsẽlậpđượcthànhtíchbắtkẻgianngayvàolúcbàconkhuphốgiòngiãđónmừngnămmới.Đượcnhưvậy,uytíncủaanhlínhmớivàonghềbathángcủatôisẽđượcnânglên.

Gãvẫnđiqua,đilại,vẫnđảomắtraxungquanhrồi…nhìnlêndãychungcư!

Tại sao kiên trì đến như vậy? Tôi tự nhủ. Gã phải hiểu, thờiđiểmnàynếurataythìgãcóthểsẽchuốclấyhậuquảkhôngtốt,vì hầu như nhà nào cũng có mặt đông đủ mọi người và đườngphốlạivắngvẻ,gãkhócócáchtràtrộnđểthoátthân.

Chợt,từlầuba,mộtcôgáimặcchiếcváyrấtđẹphốihảchạyxuống.Gãthanhniênđứnglại,vuốttócvàđưataysờsaulưng,nơicóvậtcồmcộmtronglànáo.

Tôi nghĩ, hay cô gái này là đối tượng mà gã định “ăn hàng”?Phải cảnh giác, quyết không cho gã thoát! Chà, đến lúc gay cấnrồiđây!Phảisửdụnghếtmưutrínhưnhữngnhàthámtửtrongcác…phimtruyện,hạgãbằngmộtthếvõhaybắtgãđưataylêntrời,sauđócònglại,dẫnđi?

Sau khi cẩn thận dò xét xung quanh, tôi đứng dậy đi nhanhđếnmộtcộtđèn,kínđáonépmìnhvàođây.Khoảngcáchgiữatôivà gã chưa đầy hai mươi mét. Vừa tầm lắm! Tôi đưa tay vàobụng,mởkhóaantoànkhẩusúngngắnđãlênđạn.

Gãđiđếnchâncầuthangthìcôgáicũngvừaxuốngtớiđất.

Tôichuẩnbị…

Nhưng,lạthật.Côgáitỏvẻmừngrỡ.Gãđưataytátyêucôtamộtcáivàrútcáivậtcồmcộmsaulưngra.Lúcnàytôimớivỡlẽ:thì ra, gã chờ đón người yêu, cái vật cồm cộm kia là chiếc kèn

Harmonica mà gã mang theo để dạo những bản nhạc xuân khicùngngườiyêusánhbướcđóngiaothừa.

Tôi thở phào nhẹ nhõm và thấy vui vui, mặc dù đã bỏ côngphụckíchhơnmộtgiờđồnghồđểchứngkiếnmộtmànngườitahẹnnhauđiháilộcgiaothừa.

1979

NGUỒNTINÐẾNLÚC0GIỜ

Mặcdùđã12giờkhuya,ôngNămvẫnđạpxeđếntrụsởcôngan phường đòi gặp tôi. Vừa mới đặt lưng, tôi lật đật leo xuốnggiường ra tiếp ông. Thấy tôi mặc đồ ngủ, ông Năm tỏ ra khônghàilòng:

— Mặcsắcphụcvào,nhanhlên!

Nghĩcóchuyệnkhẩncấp,tôitrởvàophòng,nainịtchỉnhtề.Khôngđợitôihỏi,ônggià61tuổiliềnnóivớiđiệubộtrịnhtrọng:

— Cáchđây10phút,congáitôiđilàmvề…Chúbiếtcongáitôichớ?

— Cônào,thưabác?Vìnhàbácđôngcongáiquá,-Tôihỏitựnhiên.

ÔngNămtráchngay:

— Nhàtôichỉcósáuđứacongáilớnmàchúkhôngnhớgìhết.Connhỏcómụtruồiởkhóemiệngđó…

— À,cháubiếtrồi.CôLanphảikhông?

ÔngNămgậtđầu:

— Đangtắmphíasaunhà,nóthấymộtcáibóngđen,cólẽlàđànông,hìhụcđàomộtcáihốcáchnhàtôiđộhaichụcthước.Rồi sau đó, bỏ xuống một cái bao lấp đất lại. Tôi nghi lắm, chúđếnkiểmtrangayđi!

TôinhíumàyhỏiôngNăm:

— Bácthấyhìnhdángcáibaothếnào?

GiọngôngNămquantrọng:

— Tôi không thấy, nhưng con gái tôi nói cái bao khá lớn, cóthểlàtàisảnăncắp,hànghóagianlậnhoặclàcáixác…Cóthểlàcáixác,chúhiểukhông?

Từ ngày về phụ trách địa bàn, tôi biết ông Năm là một côngdântốtcóýthứcvớicácphongtràotạiđịaphương.Hầunhưviệcgì ông cũng tham gia. Ông đã giúp đỡ tôi xây dựng đội dânphòng,pháthiệnchotôimộtsốvụhoạtđộngcủabọntộiphạmtrongkhuvực.Cóthểnói,vềcôngtácanninh,cáiđầucủaôngrất “nhạy bén”. Bà con trong khu phố ai cũng quý mến ông, tôicũng rất tin ông, nhưng tôi thấy nguồn tin ông cung cấp đêmnaythiếucơsởđểkhẳngđịnhđólàmộtvụphạmpháp.Tôiđánhgiá như vậy, vì những căn hộ xung quanh nhà ông Năm đều làngườitốtcả,hơnmườinămqua,chưamộtaiviphạmđiềugìtạiđịa phương, nhất là về mặt trật tự an ninh. Còn nếu kẻ gian từnơikhácđếnđộtnhậpvàođịabànchônvậtgìđóđểphitang,thìlạicàngkhóthựchiện,vìphíasaunhàôngNămchỉcóconhẻmduynhấtđểđilạivàngayđầuhẻmđêmnàocũngcómộttôdânphòngcanhtrựctừlúc10giờ.Chắcchắnanhemdânphòngsẽkhôngbỏquamộtngườilạmặtxuấthiệntrongkhuvựcnàyvàothờiđiểmnhưvậy…

Thấytôiđứngnghĩngợi,ôngNămsốtruộtthúc:

— Đingay,chúcònchầnchờgìnữa?

Tôihỏilại:

— CôLanthấychínhxácchớbác?

— Một trăm phần trăm! - Ông Năm khẳng định - Kinhnghiệmbắttrộmcướpcủatôicũngđủđểtôikếtluậnđólàmộtvụ án, chú rõ không? Mấy lần tôi tính ngủ, nhưng thấy bụngkhôngyên,phảibiếtcáibaođựnggìmớiđược.

Thựctế,thờigianquatrongthànhphốđãcómộtsốvụán,mà

bọntộiphạmgiếtngườirồichặttừngkhúcbỏvàobaoquăngrảiráckhắpnơi…TôiliêntưởngđếnđiềunàytrướchànhđộngsốtsắngcủaôngNăm.

Tôigọithêmmộtđồngchínữa,cùngnhauđixuốngđịabàn.Để tránh sự ồn ào không cần thiết trong đêm hôm đối với giấcngủcủabàconkhuphố,đếnđầuhẻm,tôiđềnghịđượcvàotrướcđểkiểmtra.Quảthật,tạiđịađiểmôngNămnói,códấuvếtmớiđào!

— Thấychưa?Congáitôicũng“nghề”lắmchứ!

Chúng tôi bắt đầu tiến hành công việc một cách bí mật vàthậntrọng.Vừabớilớpđấtmỏngbêntrên,tôiđãđụngcáibao.Tôiđưataylầnxungquanhrồibổngmộtcảmgiácghêrợnchạykhắpngườikhiếntôirụttaylại…

— Cáigìđó?-ÔngNămhỏikhẽ.

— Cứngcứng…-Tôiđáp-Hìnhnhưcáiđầu….cótócnữa.

— Úicha!-DườngnhưtócgáyÔngNămđangdựnglên-Đầulớnhaynhỏ?

— Nhỏ!Cólẽ…-Tôibỏlửnglờiđáp,rồithậntrọngtiếptụcxớiđất.

— Cẩnthậnđừngđểmấtdấutaythủphạmnghechú!-ÔngNămnhắcchừng.

Khicáibaođượclôilên,dướiánhđènpin,cảbangườichúngtôiđềubậtngửa:téralàxácmộtconchó!

— Chếtchưa!-ÔngNămlúngtúngthốtlên-Saokỳvậy?Kỳquávậy?

Tôi và anh bạn đồng nghiệp câm lặng, cố nén tiếng cười khôsở.

ÔngNămcàngthêmlúngtúng.

— Tạicongáitôi,mấychúthôngcảm…

Lấpđấttrởlạixong,tôitrấnanôngNăm:

— Khôngcógìphiềnđâubác.Ýthứcgiữgìnanninhcủabácnhư vậy là tốt, còn kết quả này chẳng qua ngoài ý muốn củamình.Thôi,báccứyênbụngvềngủđi..

Chiatayhaianhcôngan,ôngNămvẫnthấycònáynáy:

— Mấychúthôngcảm…thiệttìnhtôicứnghĩlà…

1980

SÂNGACHỈCÓBANGƯỜI

SáuXụimêcờbạctừnhỏ,10tuổiđãrànhbàicát-tê,nămlên15 binh xập xám không ai bằng. Cha Sáu Xụi là một nhà thầu,cũng vì mê cờ bạc, những năm cuối đời, trong tay chỉ còn ngôinhànhỏhẹpvớimáitônthủnglôchỗ.SáuXụilấyvợvàrariêngtừ năm 30 tuổi. Vợ anh là một phụ nữ hiền lành, luôn tần tảolàmăn,chínhngôinhàcủahaingườiđangởlàdochamẹvợgởitiềntừmiềnTrungvàochovàmộtphầndocôngsứccủavợtạora.

Chođếnkhiđãănởvớinhau,ngườivợcũngchưabiếtchồngmìnhcómáucờbạc.SáuXụithườngrakhỏinhàlúcgiữatrưavàtrởvềvàolúctốimịt,cókhiđếnhai,bagiờsáng.Vợhỏi,anhtabảo“chạyápphe”,thỉnhthoảngđemvềmộtsốtiềnlớn,nhưngcólúccũngrútđimộtmớtiềnto.Ngườivợhiềnlành,chơnchất,luôntinlờichồng.Chođếnmộthôm,cóngườiđànbàđếnđứngtrướccửanhàchửivọngvào:“SáuXụi!Micònrủrêchồngbàđiđỏđen,bàthưacôngantúmcômi!”

— Bàấylàaivậyanh?-Ngườivợhỏi.

— Khùngmà!-SáuXụibựcmình.

— Anhđánhbàilúcnàovậy?-Ngườivợhỏitiếp.

— Ai bảo anh đánh bài? - Sáu Xụi gắt - Em tin lời bà già đósao?Môinămbàtabịđộngkinhhaitháng,cứđilangthangnóibậy,nóibạ.

Tuynhiên,nôinghingờcủangườivợngàycànglớnkhithấySáuXụidầnbánhếtcủacải,ngườilừđừ,thấtsắc.

— Anhthuabạcphảikhông?

— Aibạcbài?Lúcnày“ápphe”cứbịbể,khôngthấyngườitalolắngbỏănđósaomàhạchhỏi.

— Anhnóithậtđi.

— Tôi nói láo hả? Nếu không tin, cứ nghi kỵ, tôi tự vận choxem.

Thấy chồng muốn làm lớn chuyện, người vợ thôi không nóinữa.

Thờigianlàthướcđochínhxácbụngdạcủaconngười.Quabanămchungsống,đãcómộtmặtcon,SáuXụivẫnchưacónghềnghiệpgìđểnuôivợ,con.Ngườiđànbàbắtđầungaongán.Tiềncủadocôngtảotầnbuônbán,chịmangvềcũngkhôngđủtrangtrải cho sinh hoạt của gia đình. Sáu Xụi bán hết tivi đến máymay,bànủiđếnquầnáo,rồicònlénrúttiềnvốncủavợcấttrongtủ.Ngôinhàdầnxácxơ,ngườivợhìnhdungngàythêmxơxác.

TếtDươnglịch1991,SáuXụitrởvềlúcnửađêm,đichânđất,đôidépdavợmuabiếnđâumất.Mởchốtcửasauvàonhà,miệnganh ta lẩm bẩm: “Cây bài chót mà mình “dương” thì đâu có…sạchtrơnnhưvầy…”.Anhtabậtđèn,giởnắpnồicơm,thấynồilạnh ngắt. Lạ lùng, Sáu Xụi chạy vào buồng, thấy chiếc giườngtrốnghoác.Anhtanhìnngơngác.Ngôinhàsaovắnglặng,buồnthảmnhưcâybài“baphébanơi”.

— Trà Mi ơi!… - Sáu Xụi gọi vợ. Chỉ có tiếng mèo kêu ngaongao.

— TràKhúcơi!…-SáuXụigọicon.Chỉcótiếngmuôivove.

“Lạvậycà”?SáuXụilụcsoátkhắpnhà,khôngaichơitròtrốntìmvớianhta.

Trong lúc bối rối, Sáu Xụi nhìn thấy một mảnh giấy lớn đểtrênbànthờôngđịa,nơimôingàyanhtađặtmộtlycàphêđen

vàđiếuthuốcláconmèo.SáuXụilấyđiếuthuốccònsótlạitrongtúiáoragắnlênmôi,cầmmảnhgiấyđưangangtầmmắt…

“AnhSáu!

Tôikhôngbiếtgọianhbằnggìchophảiđạo.Làchồngmàanhđốivớitôikhôngđúngnghĩavợchồng.Làchamàanhđốivớiconkhôngranghĩachacon.Đãbiếtvựcthẳmmàanhcứlaoxuống,kéotheocảsựsốngcủavợcon.

Tôivềquêđểanhsốngmộtmình,tìnhnghĩasaunàycócònhaykhông là do thái độ của anh. Đây là lần cuối cùng, nếu anh khôngcảnhtỉnhtrướclờikhuyêncủavợ,thìchuyệntìnhcảmgiữatôivàanhcoinhư“mậuthầu,mậudĩ”.

Chàoanh!

TB:Khiđọcnhữngdòngchữnày,thìnênngồinhàsuynghĩ,tàuđãxagarồi!

TràMi”.

Sáu Xụi ngồi xụi lơ, miệng lép nhép: “Tàu đã ra ga? Tết nhứtđếnnơi,gặpcúnàythìlàmsaomà….”

Quả thật, sự ra đi của người vợ đã làm Sáu Xụi chới với. Banămqua,tấtcảcôngviệcgiađìnhtừbữacơm,miếngcháođềudotaymộttayngườivợchămlo,giờđâyanhtaphảilàmgìtrướcđôitay…sạchtrơn.

SáuXụilânlalốixómmượntừngđồng,ngàyănhaibữacơm,lẩnquẩntrongnhàsuynghĩchosốphận.Mượnnợriếtrồicũngchẳngngườicho.ĐếnlúcnàySáuXụirấtmongtinvợ.Nôidằnvặt ngày càng thấm, khi anh ta thấy mọi nhà chuẩn bị đón TếtNguyên đán. 20 Tết rồi 28 Tết… người vợ cũng chưa quay về.Lòng Sáu Xụi nóng như lửa đốt. Còn ngày 30, hy vọng chuyếntàu hỏa cuối cùng trong năm sẽ có mặt vợ con từ Đà Nẵng trởvào.Từsángsớm,SáuXụithứcdậy,muamộttáchcàphêđenvà

mộtđiếuĐàLạt,mangđếnbànthờôngđịa.Hớpmộtmiếngcàphê,anhtanói:“Địaơi,đâylànhữngđồngbạccuốicùngtôimuaquà biếu cho ông. Mấy năm nay tôi chơi với ông cũng đẹp, vậymàôngkhôngủnghộtôi.Ôngcứnherăngcười,còntôithìcườikhôngnổi…”.Rítmấyhơithuốc,SáuXụigắnđiếuĐàLạtlêntaycáitượngbằngđấtnung,nóitiếp:“Củaítlòngnhiều,tôivớiôngchiahailycàphêvàđiếuthuốcnày,mongôngnhìnthấyhoàncảnh khốn cùng của thằng em mà ủng hộ cho nó được theo ýnguyện.ChàoĐịa!Seeyouagain!”.

Thanthởxong,SáuXụiđónxelamragaBìnhTriệu.Hếtbuổisáng, tàn buổi trưa, qua buổi chiều, đến buổi tối… người rã rờimàSáuXụivẫnkhôngthấymặtvợcon.Anhtathiếptrênsânga.

Tiếng pháo giao thừa vang rền đánh thức Sáu Xụi. Anh tagượng dậy, ngơ ngác, dõi mắt xung quanh. Sân ga chỉ có bangười:bácláitàu,anhnhânviênbảovệvàmộttấmthânxụilơ,rãrời!

1991

NGÔINHÀKHÔNGCÓGIÀNTHIÊNLÝ

Ông bà Tám tuổi xấp xỉ 60, bà chơn chất, hiền lành, ông thìluôn chí thú với công việc làm ăn. Gia tài lớn nhất của ông bàkhông phải là ngôi nhà ở ngay đại lộ Trần Hưng Đạo hay mấymẫuvườntrồngcâyăntráiởLáiThiêu,màchínhlàcôcongáiđang độ xuân thì. Làm thầu khoán nhưng ông Tám lại có máuvănnghệ,khicôcongáichàođời,ôngđãđặtchocáitênngherấtthơ mộng: Hoàng Thị Mộng Mơ. Dư thừa của cải, nhưng hiếmmuộnconcái,ôngbàTámyêuthương,nuôngchiềucongáihếtmực.

CôMơcónhansắcnhưnghọchànhchẳngđếnđâu,tánhtìnhlại kiêu kỳ, trong đầu cứ lẩn quẩn những chuyện mộng mị. Côquanniệmcuộcđờinhưlàángmâytrôi,cứphiêudu,bồngbềnh,cứrongchơi,baynhảy.ÔngbàTámbuồnphiền,khôngbiếtcáchnàokềmchế,chỉmongcôsớmyênbềgiathấtđểtránhtiếngnổcủa“quảbomtình”.

Hôm ấy, sau bữa tiệc sinh nhật của người bạn, cô Mơ đưa vềnhà một gã trung niên mũi to, da nâu, tóc húi cua, diện mạotrông giống người Pakistan hay Sri Lanca gì đó. Ông bà Támhoảnghốtkhinghecongáicưnggiớithiệungườiđólàbạn.Khi“ngườibạn”ravề,ôngTámliềncậtvấncongái:

— Bộmàyhếtngườichơirồisaomàlựamộtthằngbạn…ghêquávậy?

CôMơđáptỉnhkhô:

— Coivậychớảnhhiềnlắm.ẢnhsắpxuấtcảnhđiPháprồi.

— Màygặpnóởđâu?

— MấylầnđinhảyđầmởSàiGòn,ảnhnhảy“nghề”lắm…

BàTámcũnghạchhỏi:

— Màybiếtnhàcửa,nghềngôngcủanókhông?

CôMơtrảlời:

— NghenóiảnhởBiênHòa,làmnghềmuabánxehơi.

— Nótêngì?Baonhiêutuổi?

— Ali!Chắckhoảng40…

ÔngTámbuộtmiệng:

— Alibaba?

Congáilắcđầu:

— Không,Alithôi!BalạinhớđếnchuyệnthầnthoạicủaIran,Irắcrồi!

ÔngTámdèbỉu:

— Alibabathìcònđược,taochỉsợnónằmtrong40têncướpthìtoiđời,nghecon!

Từ ngày nhìn thấy thằng bạn của con gái, ông bà Tám càngthêmloâu.Dùhếtsứcngăncấm,khuyênlơn,nhưngôngbàvẫnkhôngngănđượccáchsốngbaynhảycủacôMơ.

Một ngày đầu năm 1996, khi đất trời rạo rực hương xuân,cuộcđờivừabướcvàotuổi20,côMơthốlộvớichamẹmuốnlậpgia đình với anh chàng Ali… Biên Hòa ấy. Ông bà Tám hết sứcbấtbình,vừamắngnhiếc,vừadôdành,nhưngcôMơvẫnkhôngthay đổi… lập trường. Cô bỏ ăn bỏ ngủ, nằm co một chỗ nhưngười đang lâm vào nạn đói. Cương quyết được mấy ngày, ôngbàTámđànhnhượngbộ,xốccôgáidậy,thảoluận:

— Tao không tin là nó chưa vợ… nếu mày muốn, thì bảo nómờichamẹđếnđâynóichuyệnđànghoàng.

Nghe cha phán, cô Mơ như uống được thuốc tiên, người tươitỉnhhẳn,nóicườilíulo.

Saukhiđãthôngbáo,đúngbangàysau,Aliláixeôtôđưa“ôngbàgià”đếnnhàcôMơnóichuyện.Tronglúctiếpxúc,ôngTámchỉchúýđếnônggià,cũngdanâu,mũito,giọngnóilơlớgiốnghệtthằngAli…màôngđãgặpởđâuđó.Bàgiànóinănglưuloáthơn,làngườiđứngrachủtrìcâuchuyện:

— Tội nghiệp thằng Ali, nó thương cô Mơ hết mực. Từng ấytuổi mà nó mới nghĩ chuyện lập gia đình. Nó cứ nói, mai mốtsangPhápchưachắccócơhộiđểlấyvợViệt.Làmăndưdảmàtình duyên lận đận thì đâu có gì sung sướng. Vợ chồng tôi xinanhchịnghĩđếnướcmuốn,tìnhcảmcủabọntrẻmàvuilòngtáchợp…

Ônggiànói:

— Thằngnàyởvậyđếngiờcũnghay…chớlúc19tuổilàtôiđãlấyvợrồi…Anhchịmàkhôngchịu…chắcđến60tuổinómớibiếtconvợlàgì…

Cuốicùng,vấnđềcũngngãngũ,haibênđồngýbathángsauchọnngàylành,tổchứclễthànhhôn.

Đám cưới thật rình rang, đãi ở nhà hàng đến 30 bàn, kháchchủ yếu là thân tộc, bạn bè của ông bà Tám, bên đàng trai chỉngồi đúng một bàn. Đến lúc này người sung sướng không phảiquan viên hai họ, cũng không phải là cô Mơ, mà chính là anhchàngAli…BiênHòaấy.Anhtacahát,cườiđùa,uốngrượuthỏathích.

Sautiệccưới,ngayđêmtânhônđó,AliláixeđưacôvợvềBiênHòa. Khi đến nhà chồng, cô Mơ ngạc nhiên vì không thấy giànhoalý,haicâycaoxanhvàmáingóiđỏnhưAlithườngkể,màđólàcănphòngchậtchộinằmtrongkhunhàtậpthểẩmthấp,mất

vệ sinh. Nôi nghi vấn thoáng hiện trong đầu, chưa tiện nói, thìhaihômsau,côMơlạilâmvào“thếtrận”:mộtngườiđànbàdắttheo hai đứa trẻ, suốt ngày đứng tru tréo trước cửa, đòi trả lạichồng.

Đoạnkếtcâuchuyệncònbithảmhơn:saumộtđêmAlivắngnhà,côMơnhậnđượctinanhtabịĐội7,PhòngcảnhsáthìnhsựCônganThànhphốHồChíMinhbắtvềtộicướp,tốngtiền.Cácanhcôngancònđiềutrarachitiết:Alicólúclàmnghềmôigiớimuabánxehơi,cóhaivợsáuđứacon,bỏrahaitriệuđồngthuêngườiđóngvai“ôngbàgià”đểcướicôvợthứba.

Đếnlúcnày,ôngTámmớinhớra,ngườiđóngvai“ônggià”Alilà thằng cha bán cà ri dê ở khu Phú Nhuận mà trước đây ôngthườngđếnnhậu.

Cô Mơ đáng thương hay đáng trách? Một cách sống nhiềumộngmơ,bấtchấplờikhuyêncủanhữngngườiđitrước,đãbiếnnhữngướcmơhuyềnảonhư“câyđènthần”củacôtrởthànhtùmù,leolétnhư…đèndầumùu!

1996

SỢIDÂYKỶNIỆM

Lầnthứbacuộckhámxétcẩnthậnlạitiếnhành,nhưngkhámhếtquầnáo,miệngmũicủaBaSétmàchúngtôivẫnkhôngtìmđâurasợidâychuyền.

Lạ thật, rõ ràng bao nhiêu cặp mắt đều trông thấy hắn cầmtrêntaymàbâygiờ…?Phánđoánmộthồi,cũngkhôngcáchnàokhác,mộtlầnnữa,tôimềmmỏnghỏiBaSét:

— Sợidâychuyềnanhgiấuởđây?

— Dạ…dạ….-BaSétvẫnlặplạicáitừ“lễphép”mộtcáchdainháchvàkhôngnóigìthêm.

— Đừngđùanữa,trướcsauchúngtôicũngtìmra.Anhđừngđể phí thời gian có lợi không chỉ cho chúng tôi mà cho cả anh.Đừngnghĩchúngtôichịuthuatrướctháiđộùlìcủaanh.

Nói đi, sợi dây chuyền anh giấu ở đâu? - Tôi vẫn có gắngthuyếtphụchắn.

Nhưkhôngnghethấynhữnglờingọtngàocủatôi,BaSétvẫngiảvờhiềntừđếnranhmãnh:

— Dạ…Dạ…

Tôicốnéncơntứcgiận,nói:

— Tôi không cần anh “dạ” nữa. Yêu cầu anh trả lời nơi cấtgiấusợidâychuyền,hiểuchưa?

— Ơ… ơ - Ba Sét xòe bàn tay dính đầy đất, miệng lẩm bẩm -Emđâucó…

— Láo!-Tôiquát-Nếuanhkhôngkhai,chúngtôisẽcóbiệnphápmạnhhơn.

BaSétmếumáo:

— Emquănglạitrênđườngrồi,ởđầuhẻm…

Tôivàhaiđồngđộilậptứctrởrađịađiểmhắnvừakhaiđểtìmkiếm thêm một lần nữa. Nhưng, cả nửa giờ căng mắt trên mặtđất,kểcảtrênconđườngBaSétchạyquavàbịgiảivề,chúngtôichẳngthấyđâucáivậtcầntìm.

Tôinhớlại,lúccôgáibướcxuốngxebuýt,BaSétchựcsẵntạitrạmchờxe,giảvờđếnhỏicôgáigìđó,rồinhanhtaygiựtlấysợidâychuyềncôđeotrêncổ,chạybiếnvàoconhẻmgầnđấy.Đangđi tuần tra, chúng tôi nhìn thấy rõ ràng hành động của Ba Sét,liền đuổi theo hắn. Chẳng khó khăn gì lắm, qua một quãngđường,chúngtôitómđượchắnvàđinhninhhắncòngiữsợidâychuyền, nên cứ dắt về công an phường. Vậy mà, qua mấy lầnkiểm tra, chúng tôi đều không thấy tang vật trong người hắn.Vậyhắngiấuởđâu?Tôinhủthầm,trởvềcơquan,hỏilạiBaSét.

— Chắcailượmrồi!-BaSétbuồnrầukếtluận.

Trong khi đó, ở phòng khách, thấy công an điều tra lâu quámà không có kết quả, cô gái nạn nhân càng tăng thêm nôi thấtvọng. Mặc dù tôi đã hết lòng động viên và khuyên cô ra về, khilấylạiđượcsợidâychuyềnchúngtôisẽmờicôđếnnhận,songcôvẫnmộtmựckhôngchịu.

— Tôilàmsaovềđược-Côgáithanthở-Cácanhránggiúptôi,nếukhông,dùnămhaybảy,támngàynữatôivẫnởđâychờ.

Rồikểlể,côbảosợidâychuyềnđólàvậtkỷniệmyêuquínhấtđờicô.NgườiyêucủacôđãdànhdụmtiềnlờibánbòbíakhôngbiếtbaolâumớisắmđượcchocônhânlễGiángSinhnămngoái.Nếu bị mất thì cô không biết phải ăn nói làm sao, vì người yêucủacôtuynghèonhưnghaynghingờ,hayghen,lỡanhtahiểulầmcôđemchoaithìrấtphiềnphức…

— Không sao, tôi sẽ làm giấy xác nhận cho cô - Tôi tiếp tụcđộngviêncôgái.

— Đời nào anh ấy tin. Anh ấy sẽ nghi tôi đem cho hoặc đembán,rồigiảvờđếncôngancớmất-Côgáithútthítkhóc.

— Nếuanhấytặngcô,thìmónquàđócôcóquyềnsửdụng.Anh ấy phải hiểu, cũng có lúc cô gặp khó khăn cần bán sợi dâychuyềnđóđểlấytiềntrangtrải-Tôikiêntrìphântích.

— Nóinhưanhthìdễquá!-Côgáivẫngiữlậptrường-Ngườiyêu của tôi có bao giờ nghĩ đến chuyện đó? Lần nào gặp nhau,anh ấy cũng đều chú ý xem sợi dây chuyền có còn trên cổ tôikhông.Cólần,tôitháochongườibạnmượn,đưachothợbạclàmkiểu để làm sợi dây chuyền đám cưới của nó, anh ấy thấy mất,trahỏitôisuốtbatiếngđồnghồ.Ảnhcứnghi…nghitôiđemchogãmắcdịchnàođó.

Thậtkhổchotôi!

— Khổthật!-Tôichắclưỡi.

— Tìnhyêukhổlắm,đâucósướngnhưngườitatưởng!Anhyêuaichưa,yêuthửđimớibiết?!-Côgáilaunướcmắt,nhìntôinóitiếp:

— Tôisẽchờđếnlúcnàocósợidâychuyềnmớithôi.

Hếtchịunổitôiđểcôgáingồixuýtxoa,thanthởchosốphận.

Từsángđếntrưavẫnkhônglàmgìđượctrướcsựgiảvờhiềntừ đến ranh ma của gã cướp giựt kia, tôi tự thấy khó chịu vớimình.Đanglúcbựcdọc,tôibổngnghĩramộtkế…

Đến giờ cơm, tôi mang đến phòng tạm giữ đưa cho Ba Sét lynướcvàdằnmộtcâu:

— Cơmchưachín,uốnglynướcchođỡđóivậy.

BaSétgậtđầucảmơn,bưnglynướcuốngmộtcáchngonlành.

Tôi ra ngoài, bí mật theo dõi. Nhưng, đợi một hồi lâu, chẳngthấyBaSét“chuyểnbiến”gìhết,ngượclạinhưđượclynướctiếphơi,hắnnằmchỏngvó,huýtgióchuyệntình“LanvàĐiệp”vớitháiđộrấtthoảimái.

Sốtruột,tôilạimanglynướcthứhaivàođưachohắn,giọngnhỏnhẹ:

— Uốngnữađi,xemracũngcònlâumớicócơmđó!

Không phụ “lòng tốt” của người cán bộ khó tính, Ba Sét lạibưnglynướcuốngmộthơi,rồinóivớigiọngyêuđời:

— Cámơnanhnhiềulắm!Ởtùmàcóngườiđưacơmnướctớimiệngthìchẳnglấygìlàmkhổ.

Xong,hắntrởvềvịtrícũ,tiếptục“chươngtrìnhvănnghệ”.Cólẽhắnnghĩsớmmuộngìcũngđượcthảra,vìcôngankhôngcóchứngcớđểbuộctộihắn?Tôilạibímậttheodõi.

Bảnnhạcthứbasắpkếtthúc,thìBaSétbổngchồmdậy,đứngngồikhôngyên,taycứluônxoabụng,rồiômbụng.Gươngmặtđầythẹocủahắnnhănnhóđếnmứcthảmhại.Saumộtlúcghìmnén,chịukhôngđượcnữa,hắnđếnbêncửaphònggọilớn:

— AnhHaiơi!AnhHaicánbộơi!

Tôicốníncười,bướcvàohỏihắn:

— Gìđó?

— Choemđi…vệsinh-Hắnthúchối.

Tôimởcửa,dẫnhắnđếnphòngtắmvànóidốinhàvệsinhbịhư không sử dụng được. Sở dĩ tôi nghĩ đến điều này, vì nếu đểhắn vào nhà vệ sinh, hắn dại gì chẳng phi tang sợi dây chuyềnmộtkhihắnđãthấykhôngcòncáchnàogiữđượcnữa.

Vài phút sau, tôi thảy cho hắn cục xà bông, bảo hắn đem sợidâychuyềnđếnvòinướcrửachosạchsẽ.

Thulạiđượctangvật,tôivuivẻhỏihắn:

— Thấykhỏekhông?Bảođảmmộtlátăncơmngonlành.

Ba Sét biết đã bị tôi lập mưu cho uống thuốc xổ để khám cáibaotửcủahắn,nênhắncườingượngngùng:

— Anhkhálắm!Từtrướctớigiờtôimớichịuthuakeonày.

Saukhihắntrởvàophòngtạmgiam,tôiđemsợidâychuyềnrađưachocôgái.Nhậnlạiđượccáivậtyêuquí,côgáihếtsứcvuimừng,nóivớitôimộtcáchtựnhiên:

— Ôi!Kỷniệmcủaemvẫncònđây!Ngườiyêubánbòbíacủaem, anh có hay? Cám ơn anh công an nhiều lắm! Cám ơn anhcôngannhiềulắm!…

1979

BƯỚMVÀNGÐÃÐẬUTRÁIMÙURỒI

Tuy là tay tội phạm chưa có vai vế trong giang hồ, nhưng tìtíchcủaTưSúncũngthuộcvàohàngcaothủ.Hắncó12tiềnán,trongđó9lầncướpgiựtvàđangtrốnlệnhtruynã.Tưbỏnhàđihoang từ nhỏ, bị cha mẹ khước từ, thỉnh thoảng về tá túc nhàngườichúởBiênHòa,nămấyhắnvừatròn23tuổi.

ĐịabànhoạtđộngcủaTưSúnkhárộng,hầunhưkhắpquận,huyện trong Thành phố Hồ Chí Minh, nhưng có một nơi hắnthườngluitớilàkhucửaTâychợBếnThành,bởinơiấycócôgáibán trái cây tuy không đẹp nhưng nết na, có cái tên nghe rất…kiênnhẫn:NguyễnThịĐợiChờ.

CôChờ25tuổi,mồcôichamẹtừnhỏ,hàngngàytảotầnnuôihai đứa em đang cắp sách đến trường, đã nhiều nơi dạm hỏi seduyên,songcôkhôngchịu.VậymàcôlạinặngtìnhvớiTưSún,dùhắncótướngmạodữdằn,đặcbiệtbộrăngchỉcòn24cái.

Sáuthángquennhau,hômấynhằmngàyTếtTrungthu,TưSún thố lộ nôi niềm, mong muốn chung sống với cô Chờ đếnrănglong,đầubạc.Đếnlúcnày,côChờmớihỏinghềnghiệp,giacangcủangườitình.TưSúnvẽvờithânthế,sựnghiệplênđến…cungtrăng.Đểtạolòngtinvớingườitình,hắnmóctúiáolấyrasợidâychuyềnbằngnhômmạvàngmớigiựtđượccủamụnhàgiàu keo kiệt nào đó, quàng vào cổ cô Chờ, giọng thiết tha:“Chung thủy nghe em…”. Đang lúc hai người ngồi bàn tínhchuyệncướixin,chúngtôiậpđến,còngtayTưSún.Côgáihoảnghốt,làmrớtmấyquảcam.Hếtđườnglẩntrốn,TưSúntiunghỉuđứng dậy, thều thào: “Chờ ơi… đợi anh về!”. Cô gái thảng thốt,

khôngbiếtnóigìtrướccuộcchialyquáđộtngột.

Tên tội phạm nguy hiểm bị đưa đi cưỡng bức lao động ở trạiDuyên Hải. Thời gian đầu cô gái có gởi hắn vài lá thư và mấy ổbánhmì,sauđólạiimhơi.TâmtrạngTưSúnngàycàngnặngnề,từ chỗ khó chịu, hắn đâm ra đau đớn, điên cuồng, miệng luônlảmnhảm…mấybảnnhạctình.Nôidằnvặtcủahắnkéodàiđếngầnmộtnăm.

Chiềuấy,lúcrađồnglaođộng,TưSúnpháthiệnchiếcghebầuđưanướcngọtvàthựcphẩmđếnchotrạiđangđậuởbến.DuyênHảilànơidễlàmnhụtýtưởngtrốntrạicủacácphạmnhânbởimột bên là biển, một bên là rừng. Theo đường rừng dễ bị pháthiện,vượtđườngbiểnthìphảichấpnhậngiannguynhư…ngườitùBabillon.Mộtkhắcquyếtđịnh.Lợidụnglúclínhgácsơhở,TưSúnlầnđếnchiếcghe,cởiáocộtchặtvàothànhgô,ẩnmìnhchờđợi.

Chậpchoạngtối,khichiếcghenổmáyrabiển,TưSúnnépsauthànhghe,nắmchặtchiếcáo.Hắnkhôngbiếtbơi,cứmímmôiphótháccuộcđờichođạidươngbaola.“Chỉcóthuyềnmớihiểu,biểnmênhmôngdườngnào”,câuhátấyquảlàhợpvớihoàncảnhcủakẻvượttrại:“ChỉcóChờmớihiểu,Tưđiđâu…vềđâu”.

Nonmườicâysố,chiếcgheghévàomộtđịađiểmởhuyệnNhàBè,TưSúntoátmồhôilạnh,phóngnhanhlênbờ.

Sáng hôm sau, Tư Sún đến chợ Bến Thành với bộ quần áotươmtấtmượncủamộttayđànem.NhưngởcửaTâychợkhôngcònhìnhbóngcôgáibántráicâydạoấy.TưSúncứđivòngvòngbốncửachợ,cuốicùng,dọhỏimãihắnmớibiếtcôChờđãnghỉbánhơn3thángquađểđi…lấychồng.Vừathấtvọng,vừatiếccông vượt trại, phó thác mạng sống vì tình yêu, Tư Sún quyếttâmtìmcôgáiđể“rửa”hậntình.

“AnhTư,

Lúcđầu,tôicũngcócảmtìnhvớianhvàcòncóýđịnhgọianhlàchồng.Nhưngchínhanhđãlừadốitôi,làmtôiđauđớn,hổthẹnvôcùng.

Anhlàdângianghồ,conthuyềnkhôngbến,tấmthâncủatôibiếtđậu chỗ nào, nếu trao cho anh? Chồng tôi là thợ hồ (không phảigianghồ),tuykhônggiàucó,nhưnganhấythậtthà,cầncùlàmăn,đủđảmbảocuộcđờicủatôi.Tôicũngbuồnkhiphảinóinhữnglờichiatayvớianh,songthàbuồnítlâucònhơnphảibuồntrọnkiếp.

Anhcòntrẻ,cốgắngcảitạo,maiđâytrởvềnêntìmnghềlươngthiệnlàmăn,cónhưvậy,anhmớimongtìmđượctìnhyêuvàhạnhphúc.

Chàoanh!

NguyễnThịĐợiChờ”.

TưSúnnhậnđượcláthưvàsợidâychuyềnbằngnhômtừtayđứaemgáicôChờ,trongnhữngngàyhắnrongruổiđitìmngườitình. Đứa em đã giữ các kỷ vật này hơn 3 tháng, trước ngày côChờtheochồng.

Hùng hổ là vậy, đớn đau là vậy, nhưng khi đọc những dòngchữthẳngthắncủacôChờ,TưSúnlạimềmlòng,rayrứt,suytư.

Sau mấy ngày đi hát karaoke giải sầu, Tư Sún tìm đến tôi,ngườiđãtheodõivàbắtanhta,bộcbạchmọichuyện,xinđượcđưatrởlạitrạicảitạo.Tôihiểuanhtatrốntrạivìtìnhyêuvàsaucú sốc này có thể sẽ chuyển biến. Tuy nhiên, cũng cần phải cóthờigianđểanhtarũbớtbụigianghồ.Tôichiềutheoývàhứavớianhta:“Lầnsautrởvề,tôisẽgiúpviệclàmchoanh”.

Nghetôinói,TưSúnhếtsứccảmđộng.Tôibiếtanhtavẫncònvấnvươngchuyện“ngườiyêuđilấychồng”,nênlấycâuhátcủaTrầnTiếnđểanủi:“Thôi!Bướmvàngđãđậutráimùurồi…!”.Tư

Súncườiđau,nụcườithiếuhaicáirăngcửa.

1996

NGƯỜIÐÁNHTHUÊXINGIẢINGHỆ

Kínhgởi:ChúThành,cảnhsátkhuvực

TôitênNguyễnThịMậu,ngườitathườnggọilàMậuThầu,sinhnăm 1950, thường trú tại khu Xóm Chợ, không chồng, ba đứa congái,xintrìnhbàyvấnđềsau:

Qua mười tám năm hành nghề đánh mướn, lăng nhục thuê, đãđếnlúctôithấyănnăn,hốihậnvàvìtuổisắpgià,sứcyếu,nêntôiquyếtđịnhbỏnghề.

Tôixinbáocáochochúđểđừngtiếptụctheodõitôi,đồngthời,nếusaunàycóxảyranhữngvụđánhlộn,gâythươngtíchởđâuđó,xinđừngnghĩđếntôi.Tôithềcótrăngrằmthángnămchứnggiámvàđểchochútin,ngàymai,saukhigởiđơnnày,tôisẽcạođầuvàănchaynửatháng.

Xinchânthànhcảmơnchúđãnhiềulầngiáodụctôivàchúcũngđừngbuồnvìtôiđãlàmchochúphảinhiềuphenvấtvả.

Trântrọngchàochú!

Kínhđơn!

NguyễnThịMậutứcMậuThầu.

Giữđúnglờithề,ngàyhômsau,nhằm16thángnămâmlịch,bà Mậu Thầu xuống tóc và buổi sáng hôm ấy, người ta khôngthấybàđếnquánhủtiếudênhưthườngnhật.BàMậuThầugiảinghệthật,nhưngnguyênnhânthìkhácxavớiláđơntrìnhbày.

Năm1973,khiănởvớibàcóbamặtcon,ôngchồngtuổimẹocủabàbắtđầu…ănvụng.Saumấytuầntheodõi,bàbắtquảtangôngđangnắmtaycôtìnhnhânxinhđẹpbướcracửarạpRex.Bà

chặnlại,rútcâycônnhịkhúcgiấutrongchiếcgiỏra,đánhtìnhđịch và ông chồng tới tấp như… Lý Tiểu Long “trừ gian, diệtbạo”.Sautrậnđánhghennảylửaấy,haiôngbàxéhônthú,chiamôingườinửamiếng.

Hận đời, bà Mậu Thầu ở vậy nuôi con và khi nghe mấy bàhàng xóm bày trận đánh ghen, bà hết sức hăng hái xin đượcthamgia.Saumộtvàitrậnđánhthànhcông,mấyphunhânbạcphậnhảdạ,chotiềnbà“bồidưỡng”.Thấyviệclàmnàycũngđẻratiền,sốngđược,bàlấyđólàmkếsinhnhai.

Nguyên tắc làm ăn của bà Mậu Thầu là “tuyệt đối giữ gìn bímậttôngtíchthânchủnhư…ngânhàngThụySĩ”,và“khihànhhung chỉ gây thương tích chớ không gây thiệt mạng” vì… phảiđểđứclạichocon.

Chuyệnđờicólắméole,nêncónhiềungườiđếnthuêbàMậuThầu giải quyết. Chuyện thanh toán tình địch thì đã đành, cònnàolàchuyệngiựthụi,chuyệnmuathiếu,chuyệnbộitíntronglàmăn,chuyệngiànhmốimuabánởcácchợ…Tùytheomứcđộphứctạpcủasựviệc,tùytheoyêucầusátthươngcủathânchủ,tùytheotìnhhìnhkinhtếcủangườiđếnthuêmàbàMậuThầuđặt giá cả. Nhưng dễ ăn và lấy được nhiều tiền vẫn là chuyệnđánh ghen. Đối tượng là phái nữ, ốm yếu, có tật thường giậtmình, kháng cự yếu ớt, và khi điên tiết có bao nhiêu trong hầubaoquíphunhânthườngtrútrahết.

Saungàygiảiphóng,rútkinhnghiệmtrongcáchđốiphóvớicôngan,bàMậuThầukhôngnhận“xửlýthườngvụ”chonhữngngười ở trong vùng, đặc biệt là ở cùng phường. Dĩ nhiên là đểtránh việc điều tra. Thế nhưng, sau hai vụ đánh ghen, gâythươngtíchkhánặngchohaiđốitượng,bàMậuThầubịcônganbắt.Lầnđầu,ngườitatạmgiambàmộttháng,phạt50.000đồng,lầnsau,tòaánxửphạtbàsáuthángtùgiamvàbồithườngthuốc

men cho nạn nhân hết nửa triệu bạc. Sinh nghề nhưng bà MậuThầukhôngmuốntửnghiệp.Nhưngnghiệpnàocũngcónhữngoanchướng.Cólần,donhậndiệnnhầmđốitượng,vìtướngmạovà cách ăn mặc khá giống nhau, bà đánh lầm vợ một đồng chíchủ tịch phường. Thương tích tuy không nặng, nhưng làm gãymất cái sống mũi kiểu Ý Đại Lợi bằng nhựa của đệ nhất phunhân…phường.Ngườitanhanhchântómđượcbà.ChưalúcnàotrongcuộcđờibàMậuThầuphảikhócthanthảmthiếtnhưlầnấy.Bàvợchủtịchphườngvốnngườirộnglượng,chỉbuộcbàviếtkiểmđiểmnộpchocôngan,rồichovề.Lúcbịđưaratổdânphố,bàMậuThầuthànhkhẩnhứahẹn:“Emsẽchuyểnnghề!”

Biết nghề gì để chuyển, sau đó bà Mậu Thầu bỏ nhà, đi đánhthuêlưuđộng.Rútkinhnghiệm(lạirútkinhnghiệm)nhữnglầnsẩychân,bàMậuThầukhôngnhậnnhữngvụthanhtoánrùngrợn,gâysátthươngnghiêmtrọngnữa,chỉnhậnđánhbầmmặt,bầmmàytrởxuống.Aithuêbàđichửirủathìtốtnhất.Theobà,làmnhưvậysẽlàmgiảmsựtíchcựcđiềutracủacônganvànhấtlà,khibịxétxửcũngcóthểnhậnhìnhphạtnhẹnhất.

Tổngcộngđếnngàybàlàmđơnxingiảinghệ,tứcrằmthángnăm âm lịch 1991, bà đã đánh thuê 2.500 vụ, trong đó có hơn2.000vụlàántình,làmbịthươngnặng15nạnnhân,bịthươngnhẹ 1.000 người, có nhiều người chạy thoát. Có vụ bà phải bồithườngthiệthạilạichothânchủ,vìchuyệnđánhthuêcủabàbịlộ, đối phương biết được, ra tay trước. Còn số vụ đi lăng nhụcngườikhác,bàkhôngnhớđược,mộtphầndokhôngghichéplại,mộtphầnvìnghĩlàchuyện…lẻtẻ.

Có thể coi là ăn năn, nhưng nguyên nhân giải nghệ của bà,theolờimấycôcongái,thìđêmđó,trongtrậnphụckíchcônhântìnhcủamộtônggiámđốcCôngtytưnhân,bàbịđốithủđánhchomộttrậnkhôngcòn“dép,guốc”gìráo,vìcôgáibịphụckích

làvõsưnhịđẳnghuyềnđai.

Lúc nằm trị bệnh, trong khoảnh khắc thấy cuộc đời “thập tửnhất sinh”, bà Mậu Thầu thều thào với mấy đứa con: “Tao phảigiảinghệ,đãđếnlúcnghềcủataohếtthiêngrồi.Ngàymai,tụibây ra chợ mua nhang đèn, nửa chục cam, nửa ký chôm chôm,nửakýnhãnđemvềcúng,váithánhthần,thiênđịaphòhộchotao. Nếu bề trên không nghe thì cuộc đời tao chắc… mậu thầu,mậu dĩ! Nếu bề trên độ mạng, thì tao sẽ làm đơn… gởi công anphường!”

1991

TÊNCƯỚPKỲLẠ

Hômđó,tôiđượcgiaonhiệmvụđiLongAnxácminhmộtđốitượng trong băng cướp có vũ khí. Xong công việc tôi về đếnthành phố thì đã 12 giờ đêm. Mọi vật hầu như đã ngủ yên, chỉcòn lác đác vài chiếc xích lô trên đường vắng. Mặc dù xa thànhphốmớinửangàynhưngtrướcnhữnghìnhảnhthânquen,lòngtôithấybângkhuângđếnlạ.Đangđưamắtngắmhàngphượngtỏa cành lá trên đường Hùng Vương, tôi chợt thấy một ngườiđứngbêngốccâyđưatayvẫyliêntục.Tôigiảmga.Ánhsángcủađènđườngvàánhsángcủađènxemôtôsoichotôithấymộtcôgái đeo chiếc túi, đứng với tư thế… kỳ lạ. Tự dưng tôi nghĩ đếnchuyệncảnhgiác:Coichừngbịdụănkẹome,rơivàobẫymấy…“nàng”! Tôi định lướt đi nhưng cánh tay ấy lại vẫy mạnh lên,biểulộsựcầucứu.Tôighéxevào,dèdặthỏicôgái:

— Côcầngì?

Cô gái mím chặt môi, vẻ mặt đau đớn khó chịu. Nhìn kỹ, tôithấybụngcôtatrònquay!

Tôihoảnghốt,hỏi:

— Côđaubụng?Côsắpsanhhả?…

Côgáigậtđầu,haitaybấuchặtlấythâncâyđểghìmcơnvậtvã.

Tôinhìnxungquanh,khôngmộtai,kểcảnhữngchiếcxíchlôthấpthoánglúcnãy.Tôibướcxuốngdìucôgáilênxe.

Tronglúcxechạy,sợcôấyngã,tôicứluônmiệngnhắcchừng:“Vịnchặtnghe!Vịnchặtnghe!”

Haitayvịnvàohôngtôi,chốcchốccơnđauquặnlên,côgáilạibấmmườiđầungóntayvàodathịttôi.Tuyđauthấumâyxanh,nhưngtôicũngcắnrăngchocô“làmđiểmtựa”.

VừađếnbệnhviệnHùngVương,khôngphảichờđợigì,côgáiđượcngườitađưangayvàophòngsanh.Tôikhôngbiếtphảilàmgì,chẳnglẽngồichờvợ“thiênhạ”sanh,nhưngbỏvềthì lươngtâmthấykhôngổn.Lầnđầutiêntrongđờilàmtrinhsát,tôimớirơivàohoàncảnhkhóxửnhưvậy.Đanglúcđitới,điluiởphòngchờ,thìcôytácầmmiếnggiấyrahỏitôi:

— Cô mặc áo xanh là vợ anh phải không? Anh cho tôi ghitên,tuổi, địa chỉ của cô ấy… Lẽ ra, thủ tục này anh phải làm từlúcbanđầu.

— Không!Tôi…-Tôingạcnhiênlắcđầu.

— Ủa!Vậyanhkhôngphảilà?…-Côytánhíumày.

Lúng túng một hồi, tôi nghe tiếng trẻ con khóc vọng ra, rồimộtlúc,côytálạibướcranóivớitôi:

— Côấysanhcontrai!

Tôicũngmừng:

— Cháukhỏekhông?

Côytácườitinhnghịch:

— Khỏe lắm! Bộ anh không nghe tiếng khóc của cháu sao.Tướngtángonlànhlắm,nữalớnchắclàmcôngan.

Tôithấyvuivuitrướclờinóiđùacóduyênđó.

Côytáchợtđổitháiđộ,lolắng:

— Cô ấy đi sanh mà chẳng mang thứ gì hết. Anh có tiềnkhông? Đi mua giấy vệ sinh, dầu nóng, một ly sữa mang vàođây…Tộinghiệpcôấy.

— Chà!Lạirắcrốinữarồiđây!-Tôilẩmbẩmvàlậtđậtđira

cổngbệnhviện.Chưalúcnàotôithấytaychânmìnhlínhquýnhđếnnhưvậy,nhưngtôicũngtựanủi,coiđâylàcuộc“thaodợt”chuẩnbịcho…vợmìnhsắpđisanh.

Xong việc, tôi lại không biết phải làm gì, đành tựa lưng trênchiếc băng đá, chờ thời gian trôi trong sự mệt mỏi. Rõ ràng,chuyệnphụnữđisanhcũngcónhiềurắcrốichớkhôngđơngiảnnhưtôitừngnghĩ.Tôithầmtráchngườiđànôngnàođóđãquênđibổnphận,khiếntôiphảilâmvàohoàncảnhoáioămnhưthếnày.Tôichợtnhớđếnvợtôi.Khônghiểugiờnàycôấyđangsaygiấc nồng hay thao thức chờ tôi, vì tôi đã hứa sẽ quay về nhàtrướcgiờgiớinghiêm.Nếubiếttôiđanggậtgàchờngườitasanh,côấynghĩthếnào?Quamộtnămchungsống,tôibiếtvợtôicótínhcảtinnhưnghayghen.Việcgìcôấycũngcóthểghenđược,mà cái ghen gây ra nôi bực mình như thế nào, thì chắc chắnnhữngngườiđànôngđãcóvợnhưtôiđềuhiểuđược…

— Cậuơi!

Tôingẩnglên,vìnghetiếngaigọiđếnmình.

Mộtphụnữtrạc50tuổi,tayxáchhaigiỏhànhlýcăngphồng,ănmặckiểudânnôngthôn,lấmlétnhìntôi.Thấytôikhôngnói,bàtahỏitiếp:

— Nãygiờngồiđây,cậuthấycongáitôilênchưacậu?

— Congáibàlàai,tôinàobiết?-Tôiđápvớigiọngngáingủ.

— À, tôi lẩn thẩn quá! Con nhỏ tóc ngắn ngắn mặc áo xanhđó…-Ngườiphụnữdiễntả.

Nghevậy,tôiliềntỉnhngủ,hỏidồn:

— Áomàuxanh,màmàuxanhgìbác?

Ngườiphụnữchớpchớpmắt,rồikhẳngđịnh:

— Xanhđọtchuối.

Nôi mừng của tôi tăng lên vì cô gái tôi đưa đến đây mặc áomàuxanhlácây…xanhlácâyhayxanhđọtchuốicũngthếthôi!Tôivộinhíchngườisangbên,nhườngchỗmờingườiđànbà,rồihỏitiếp:

— LúcđichịấycóxáchtheocáigiỏvàđitừhướngPhúLâmlên,phảikhôngbác?

Ngườiđànbàvôđùicáiđét,cườihớnhở:

— Mènơi!Đúngnórồichớkhôngai.TôiởBếnLức,LongAnmới đón xe lên hồi chiều, đi lòng vòng riết mà giờ này mới tớiđây.

— Ủa,đâyđóđâucóxamàbácđếntrễdữvậy?-Tôithắcmắc.

Ngườiđànbàlộvẻbựcdọcnóimộtmạch:

— Tạitôikhôngbiếtđườngmớiranôngnổiđóchớ.Cậunghĩcoi,mấythằngchaláixecũngkỳcục,mìnhhổngbiết,mấychảcũngkhôngchỉdùmgìhết.TừBếnLức,tôiđixeđòlên.TớibếnxemiềnTây,tôixuống.Tôileolênxebuýt,nóchởtôitớibếnxemiền Đông. Tôi hỏi đường, người ta chỉ, tôi lại leo lên xe, nó lạichở tôi ra tới Lái Thiêu. Thấy Sài Gòn gì mà cây cối, ruộng lúakhông, tôi hỏi người ta mới biết, lại đổi xe quay trở ra bến xemiềnTây…Trờiơi!Muốnđứtruộtluôn!Chuyếnchóttôiđixíchlômớitớiđâyđượcđóchớ.

Tôilắcđầutộinghiệpchongườiđànbàchấtphác.Bàtatiếp:

— Congáitôinólênđâyhômqua,chắccóghénhàbàconrồimớivôđây.Tạinólênđâysanhchocótiệnnghinênmớiranôngnổi,chớởdưới,tôisanhcảchụcđứaconrồicósaođâu.

Thấyđãcómộtsốyếutốchứngminhcôgáiáoxanhkialàconcủangườiđànbànày,tôichuẩnbịlàm“côngtácbàngiao”.

— Côấysanhrồibác.

Ngườiđànbànhổmdậy,mắtmởtora:

— Saocậubiết?Contraihaygái?

Tôiđáp:

— Côytávừachohay,chịấysanhcontrai.

— Úy,chuchoaơi!Contraihả?

Nói xong bà ta bỏ mặc tôi, xách hành lý bước nhanh vàophòngsanh.Tronglúctôingồinánlạivớiýđịnhgặpngườiđànbàlầncuốiđể“bàngiao”chođầyđủtráchnhiệm,thìbàtatrởra,nóivớitôibằnggiọngkhóchịu:

— Mènơi,tôiquêmùa,cậugạttôilàmchi?

Côđóđâucóphảicongáitôi!

Bất ngờ đến sượng sùng, tôi không biết cách nào để thanhminh.Ngườiđànbànhìnquanhquấtmộtlúc,đoạnthởdài:

— Thôi,đểtôiđilòngvòngkiếmnó….

Nôivuimừngcủatôixẹpxuống.Tôiđànhphảitiếptụcngồilạitrênchiếcbăngđáđểchờđợi.

Trời rạng sáng, thấy đã có thể yên tâm, tôi đi tìm cô y tá sốtsắngđêmqua đểgởi trọnsốtiền cònlại nhờcôgiúp chocô gáimặcáoxanh.Côytáhứasẽlochutấtmọiviệcvàyêucầutôichobiếttên,địachỉđểtiệnviệcliênlạc,vìcôgáiáoxanhkhôngchịukêkhailailịchcủamình.Tôirấtngạcnhiên,nhưngnghĩcôgáicóuẩnkhúcgìđó,nênbằnglòng.

Tôivềđếnnhàthìvợtôicũngvừathứcgiấc,bướcramởcửa.Thấysắctháiphờphạccủatôi,côấyhỏi:

— Anhđiđâusuốtđêmmàlừđừnhưvậy?

Đangmệtlảngười,nóikhôngkhéothìcóthểmấtngủnêntôibuộclòngphảinóidối:

— Anhvừalàmxongmộtvụánghêgớmlắm!

Lúc tôi cởi áo, trông thấy mười dấu tay in đỏ bầm hai bênhôngtôi,côấygiậtmìnhthốtlên:-Anhbịgìvậy?

Tôiđóngkịch,huơtaydiễntả:

— Anh vật lộn với thằng cướp, nó đánh không lại anh, nó…nhéoanhgầnchết.

Vốncảtin,vợtôitrònmắthỏidồn:

— Rồisao?Bắtđượcnókhông?

Tôitiếptụclàmbộtrịnhtrọng:

— Dĩnhiênlàbắtđược,nócònđịnhcắnanhnữađó!

Thươngchồng,vợtôixuýtxoa:

— Thằng cướp nào hèn quá vậy, đánh không lại rồi nhéongườita?

Vợtôiliềnlấydầuxứcchotôi.LạyChúa!Tôiyêntâmleolêngiườngđánhmộtgiấcdài.

Mộtthờigiansau,vàongàychủnhật,cóđôivợchồngtrẻbồngđứaconnhỏtìmđếnnhàtôi.Thấytôingạcnhiên,ngườivợnhắclạichuyện“đaubụng”bênhàngphượngbênđườngHùngVươngvào cái đêm khuya hôm đó. Người chồng thì ngượng nghịu tựthú, do ham mê rượu chè nên vợ giận bỏ đi sanh một mình vàsuýtsanhrớtngoàiđường.Haivợchồngcảmơntôihếtlờivàxingởilạisốtiềnmàtôiđãchiraởbệnhviện.

Tôihỏi:

— Saoanhchịbiếtnhàtôimàtìmđến?

Ngườivợthúthật:

— Sợ anh không cho biết tên và địa chỉ, nên em nhờ cô y táđánh lừa anh là em không chịu kê khai lý lịch… Em xin lôi,chẳngdèanhlàcôngan.

Tôiphìcười,khôngngờcôgáilạicó“nghiệpvụ”côngangiỏi

nhưvậy.Thấythằngbébụbẫm,khônlanh,tôichúcmừngchohọ.

Kháchvề,hiểurõmọichuyện,vợtôinhéovàohôngtôi,trách:

— Vậymàanhdámnóigạtvớiembịcướpnhéo,rồicònđịnhcắn anh nữa! Trên đời đâu có thằng cướp nào kỳ cục như vậy!Việc làm của anh rất tốt, sao anh không nói thật với em? Đâuphảichuyệngìemcũngghen!

Tôichỉbiếtcườitrừmàkhôngnóinênlời.

Quảthậttôichưahiểubiếtđầyđủvềvợtôi…

1990

CONSÁOSANGSÔNG

VợchồngôngHaituổiquánămmươi,códuynhấtmộtcôcongái. Do hiếm muộn nên hai ông bà cưng con như trứng mỏng.Tuyđượcnuôngchiều,nhưngcôgáitỏrangoanhiền,ngoàithờigian học chữ, học may, học đàn, cô luôn chăm lo việc gia đình,lúcnàocũnglàmhàilòngchamẹ.

Cô Sáo học chữ trung bình, nhưng may khá giỏi và hát thậthay.Cuộcsốngvốnkhágiả,làmnghềchovayvàcó20chiếcxíchlô cho thuê, vợ chồng ông Hai luôn nhàn rôi, môi chiều ông bàđều bảo Sáo đánh đàn, ca nhạc, ngâm thơ cho nghe. Bà thíchnhạcdânca,nhấtlànhữngđiệulý,cònôngthìưanhữngchuyệntình… vụn vỡ. Nôi lo duy nhất của đôi vợ chồng già này là đứacon cưng ngày càng trưởng thành và xinh đẹp thêm ra. Lo đếnmức,saunàynhìnthấySáobiểuhiệnnôiđauđớn,nghẹnngàolúc xuống giọng “…nếu duyên không thành, Điệp ơi, Lan cắt tócquênđờivìanh…”,ôngHaibỏnghenhạctình,bảoSáoxoaysanghát vọng cổ, chọn bài kháng chiến. Còn bà Hai môi khi thấychàng trai nào đi qua liếc vào nhà, bà đay nghiến, suỵt chó sủaầmĩ.HaiôngbàkiểmsoáttìnhcảmcủacôSáochặtchẽ,dùbiếtconđangkhátvọng…LánggiềngthấythươngcôSáo,vícônhư“conchimquíbịnhốtlồngson”.

Một hôm, sau khi học may về, cô Sáo lại dắt theo một chàngtrai ăn mặc xuềnh xoàng, tướng mạo thư sinh, lớn hơn cô Sáodămbatuổi.

Thấyanhchàngđứngkhépnép,ôngHaigiậtgiọng:

— Aiđấy?Đếnmượntiềnhaymướnxíchlô?

Đôimáđỏửng,ngượngngùngmộtlúc,côSáolêntiếng:

— Thưaba,đâylàanhTốt,ngườiyêu…củacon.

— Trời!

ÔngHaithốtlên,nhìnvợ.Bàvợháhốcmồm,nhìnchồng.Cảhai người không hiểu cô Sáo làm cách nào vượt qua vòng kềmtỏagắtgaocủahọ.

Cô Sáo tự bạch, đã quen Tốt gần hai năm, qua một lần đếnhiệumaycủaanhtađomaymấybộquầnáokiểu.ĐườngkéotàihoacủaTốtgiúpcôSáocóbộquầnáođẹp,bạnbèkhen,từđóSáocócảmtìnhvớianhchàngthợmay.CôSáogiớithiệuthêmtrướcđâyTốtlàsinhviên,vìhoàncảnhkhókhănphảibỏhọcđikiếmsống.Côchorằng,tìnhyêugiữacôvàTốtlàđúngđắn,cóthểbềnvữnglâudài.

Nghexonglờitrầntìnhcủađứacon,ôngHaikhoáttay:

— Không!Bamákhôngchấpnhậnchuyệnyêuđươngnày!Dùcóyêuthậtlòng,anhchàngTốtnàycóthậtlòng,cũngphảichiatay nhau. Năm nay con đã 20 tuổi, đã trưởng thành, con cóquyềnlựachọnngườibạntrămnăm,nhưngngườiđóphảivừaýba má. Nhiều lần ba má đã dạy con, đời người sống không baolâu,phảibiếtchọnnghềđểsống,phảibiếtlựamiếngđểăn.

— Thưaba,connghĩ,sựsungsướngcủaconngườilàtìmthấyđượchạnhphúc…

ÔngHaicắtnganglờiđứacon:

— Khôngcóhạnhphúcnàoquacuộcsốngdưdảvậtchấthếtconơi!Conđừngđemmớchữnghĩađãhọcratriếtlývớiba.

Đứng trân người nãy giờ, đến lúc này chàng thanh niên mớilêntiếng:

— Thưahaibác…cháuxincólời…

ÔngHairaoai:

— Anhkhôngcóquyềngìđểnóichuyệnvớivợchồngtôicả.Tốtnhấtlàsaubuổigặpgỡnày,anhnênxalánhcongáitôi.Xinnhấnmạnhvớianh,contôi làchimquí,phảiởlồngson…Anhhiểuchớ?

CôSáoômmặtkhócnấc.Chàngtraitiunghỉuquaygótbướcra.Khôngkhíngôinhàsangtrọngphútchốctrởnêncăngthẳng,nặngnề.

Suốtđêmđó,côSáobỏănbỏngủ,cứngồiômmặtnứcnở.Tuynóicứng,nhưngthấyconvậtvã,ôngbàHaicũngchộtdạ.Hômsau,bàHaiđặtđiềukiện:

— Ba má chấp nhận cho con lấy nó, nhưng phải tạo được cơngơi,nhàcửađànghoàng.

Nếuconvềlàmdâunhànó,tannátđờihoa…conơi.

Thấy chiều hướng đã sáng sủa hơn, cô Sáo liền đem chuyệnnóivớiTốtvàkhuyênngườiyêunênquyếtchílàmăn,côsẽchờanh,giữlòngchungthủy.

Mộtnămsau,côSáolạiđưaanhTốtvềnhà,đặtvấnđềtiếntớihônnhân.

ÔngHaihỏi:

— Điều kiện khởi đầu chúng tôi đặt ra, anh đáp ứng đượcchưa?

Tốttừtốnđáp:

— Thưa, cháu dành dụm tiền, được má cháu ở quê gởi chomộtít,cháumuađượcnhàrồi.

Đểchứngminhlòngthànhcủamìnhvàđápứngđòihỏicủagiađìnhngườiyêu,TốtđưaôngbàHaiđixemcănnhàanhmớimua.Saukhidẫnôngbàgiàđilòngvòng12khúchẻm,Tốtdừng

lạitrướcngôinhàváchván,máitôn,rộngđộ12métvuông.

— Cáinhànàyanhmớimuađây?

— Cháumuahếtmộtlượngtưvàng.

BàHaibônggàolên:

— Thôichếtrồiôngơi.Conchimquínhàmìnhnóđemnhốtvôcáilồngcâybẩnthỉu,ọpẹpnhưthếnày.Sáoơi,đờiconcòngìnữa?…

ÔngHainóinặnglời:

— Tưởngnhàcómột,haitầnglầu,dèđâu…

Vợ chồng ông Hai bước nhanh ra khỏi con hẻm như cố xuađuổinhữnghìnhảnhkhốnkhóxungquanh.Chỉtộinghiệpanhthợmay,đôimắtanhsụpbuồn…

“Bamákínhyêu,

Con ra đi không phải do sự bồng bột, mà là sự chọn lựa chínhđáng.Điềukiệnđòihỏiquákhắtkhecủabamáđãvượtquásứcchịuđựngcủachúngcon,mộtmốitìnhđúngđắnvànhữngđứatrẻmớirađờicóýthứctạodựngtươnglai.Lẽra,vớiđiềukiệnhiệncó,bamá góp sức cho chúng con bước những bước vững chãi trên đườngđời,nhưngbamáđãrađiềukiệnchochúngconnhiềuhơnlànghĩđếntráchnhiệm.Sựngăncấmcủabamácànglàmchoconthấyrõnghị lực của con người và tình yêu chân thành của anh Tốt. Conchimquícủabamádùởlồngsonhaylồnggô,tâmhồncũngvẫnlàconchimquí.

Chúng con quyết chí làm ăn và sẽ quay về khi ba má thấy đượccuộcsốngcónhữngthứcònquíhơnvậtchất.Bamáthalôichocon.

Kính,

Sáo!”

SựrađibấtngờcủacôSáochẳngnhữnggâychấnđộngmạnh

trong tư tưởng vợ chồng ông Hai, mà còn làm xôn xao khu vựcchợBìnhTây.Nhữngngườihiểuchuyệntráchđôivợchồngđammêphúquínhiềuhơntráchcôgáicóýthứcphùhợpthựctế.Vàcàng buồn cười khi biết vợ chồng ông Hai hứa thưởng ba triệuđồngchoaiđưađượccôcongáitrởvềnhà.

Giờ đây, môi đêm khi nằm nhớ lại những hình ảnh của Sáo,ôngbàHaithườngnghetiếngđàndìudặt,giọngháttrầmbuồnnửanhớthương,nửatráchmóc:“Aixuiconsáosangsông…consáosồlồngconsáobayđi?”

1990

BỮAĂNBÊNÐƯỜNG

Trong cuộc đời ai cũng có những kỷ niệm hằn trong ký ức,riêngtôi,hàngchụcnămlàmtrinhsát,cóbiếtbaonhiêuchuyệnđểkể,nhưngcómộtchuyệnđếnsuốtđờicólẽcũngkhôngquên.

Suốthaithángtruytìmđầumối,chúngtôipháthiệnTạT.lànhân vật nguy hiểm nhất của tổ chức phản cách mạng ấy. T.khôngphảilàkẻcầmđầu,nhưngamtườngmọihoạtđộngcủatổchức,đặcbiệtlàkhunhânsự.Tôiđượcgiaonhiệmvụ“sănsóc”T.,đểquahắntìmrasàohuyệtcũngnhưcácconcờchủchốtcủatổchứcnày.

Đólàmộtngàythángba,tôicònnhớrõlàmồng8,đangbámT.từChợLớnvềTânĐịnh,chiếcHonda70củatôihưmáy.Sựcốbấtngờ,tôiđẩyxevàogócngãtưnhờanhthợmởmáyraxemvàngỏýmượnchiếcxeđạpcủaanhđangdựngởcộtđèn.Mộtlúcngần ngừ, nghe tôi năn nỉ mượn chạy vào nhà thương thămngười bệnh nặng, anh thợ xiêu lòng. Dẫu tôi có ý xấu thì cũngcòn chiếc Honda 70 thế chân lại đó. Đẩy chiếc xe đạp xuốngđường,nhấpthửhaicáithắng,thấyngonlành,tôiphónglênxeđạp như bay. Hôm nay, tên T. đi họp mặt với mấy tên chỉ huyhắn,mộtcơhộingànvàngmàtôikhôngđượcphépđểhắnsổngmất.Tôiđạptrốichết,T.chạyHondanữ,tốcđộtrungbình,đếngần ngã ba Chú Ía, tôi bắt kịp hắn. Lúc ấy đã quá 12 giờ trưa.ĐiểmhẹncủaT.làmộtquánăngầnchợGòVấp.Khihắndừngxelạithìlưngáotôiướtnhẹp.Hắnvàoquán,bướcđếnchiếcbànđãcóhaigãđànôngvàmộtphụnữđợisẵn.Cảbọncườivui,rótbiachúc tụng. Chếch bên này đường khoảng 50 mét, tôi bỗng trở

thànhkẻbơvơ.Bơvơtheonghĩabụngđói,sứckiệt,tiềnhết.Lúcrađi,ngoàichiếcxecủađơnvị,trongtúitôichỉcóhơnmộtngànđồng bạc ăn sáng, hút thuốc hết một mớ, giờ còn lại chẳng baonhiêu.Nhưngcũngphảiănmớicósứcđểtiếptụccôngviệc.

Tôiđẩyxelầnđếngánhcháotrênvỉahè.

— Baonhiêuthìbác…bánđược?-Tôingượngngùng.

— Baonhiêucũngbánhết!-Bàbáncháonhìntôilạlùng.

— Bánmộttô…haitrăm…-Tôingậpngừng.

— Trờiơi!-Bàbáncháocườiméoxẹo-Hồisángtớigiờtôibánếmuốnchết.Hàtiệngìdữvậy,ănnămtrămgiùmđichúem.

— Dạ…thôimúcbốntrămđi,đừnglấythịt,chonắmgiáđượcrồi.-Tôingồibệtxuống.

Cháo nóng, bụng đói, húp vài cái hết nửa tô tôi mới biết bịphỏng miệng. Tôi xin thêm miếng giá. Bà bán cháo tỏ vẻ khóchịu,nhưngcũngcho,rồingồinhìntôivớiánhmắtthươnghại.

Hếttôcháomàbaotửtôicòn…ngẩnngơ,đànhphảivậy,tôiliếmmép,cườilấyhên:

— Báccónướckhông?

— Chènơi,tôibáncháochớđâucóbánnước,lãngnháchhà.-Bàbáncháonổiquạu.

Tôimóctúilấytiền,ngượngnghịuthếnàotôilạilàmrớttấmthẻCônganrađất.Bàbáncháonhìnthấy,đôimắtxoáyvàotôimộtlúc,hỏichântình:

— CậulàCôngan?Trưasaokhôngvềnhà?

— Dạ,cháuđangcôngtác,màtúi…thìmuốnhếttiền…-Tôithậttình.

Bàbáncháonhanhnhẩu:

— Vậy hả, ăn tô nửa nghe. Tô này biếu không lấy tiền, cho

thịtluôn.

Tôicũngkhôngbiếtphảnứngrasaotrướctìnhcảnhthayđổiđột ngột của người đàn bà có gương mặt phúc hậu. Tôi ăn mộtcáchngonlành.Thựctếtrongtúicủatôichỉcóđúngtámtrămđồng.Tôiănxong,bàbáncháolấyralon“guigoz”đựngnước,rótnửachén,mờivuivẻ:

— Uốngđi,nướccủabácđemtheođó.Thấytụibâycựcquá,taocũngthương.

Tôi đưa tám trăm, bà già không lấy còn chúc tôi hoàn thànhnhiệmvụ.

Ngày hôm đó công việc của tôi thành công trọn vẹn. Sánghôm sau, sau khi xin lỗi, trả tiền anh thợ sửa xe, tôi lái chiếcHonda70đếnchỗbàbáncháo.Tôingỏýcámơnvàxintrảtiềnhaitôcháo,thìbàgiàtráchtôi:

— Tụibâylàmquáđáng.Taotốnbaonhiêudữvậy?

Lời của bà bán cháo làm tôi xúc động. Sự việc ấy xảy ra baonhiêunămquarồinhưngcâunóingọtngàoấycứđeođẳngmãitrongtôi.Tìnhngườilànhưvậy,làmsaotôiquên!

1989

KẺCÓ8MỐITÌNH

TronglúcghecủitừcáctỉnhmiềnTâyđếnnằmchờmốibántạibếnLòGốm,thìcómộtthanhniênđếngặpnhiềuchủgheđểdạmgiá.ĐếnchiếcghemangtênĐồngTháp,anhtađưabócủimẫura,hỏichủghe:

— Củicủabáccótốtnhưvầykhông?

Ônggiànôngdânthậttình:

— Tốthơnchớ!

Anhtahỏitiếp:

— Báctínhthiênhaytínhbó?Thôi,tínhbóchotiệnđi.

Ôngchủgheđáp:

— Nămchụcđồngmộtbó.

Ngẫmnghĩmộtlúc,anhtalắcđầu:

— Mắclắm,bachụcđượcrồi!

Ôngchủghekhôngđáp.

— Bốnchụcđượckhông?

Ôngchủghelắcđầu.

— Bácbớtchútđỉnh,nóigiánàobángiáđósao?

Ôngchủghenói:

— Tôi đâu nói thách. Cần tiền về dưới gấp nên nói thiệt bánchorồi.

Anhthanhniênlạitínhtoánmộtlúc,đồngýmuavớigiánămmươiđồngmộtbóvàbảo:

— Tui chịu, nhưng bác chờ một chút, tui về hỏi tía tui mới

được.

Anh thanh niên cầm bó củi qua bến Trần Văn Kiểu hỏi mộtchủvựanằmcặpsông.Ôngchủvựacũnglàmộtônggiàtuổiđãngoàisáumươi,nghegiácảliềnlắcđầu.

— Năm mươi đồng là quá mắc, nếu chịu bán ba mươi, baonhiêubótôilấyhết.

— Tíatuikhôngchịuđâu.-Anhtanói.

— Nếuvậy,cậutìmmốikhác.

Ngần ngừ một lúc, anh ta bảo để về hỏi lại tía, nếu được choghevàoluôn.

Một lúc sau, chiếc ghe củi Đồng Tháp chạy vào, cặp sát nhàchủ vựa. Anh ta đứng trước mũi đò, chỉ huy cuộc lên củi. Chủghengồibêndướithúchốitaychânchuyềncủilêncholẹ.

Chủvựabêntrêncùngvợ,connhanhtaysắpcủichothứtự.Nămmươithiên,môithiênmộtngànbó,chuyềnkhôngthểmauchónghếtđược,khoảngnửagiờ,thấymọingườiđãtoátmồhôi,anhtaralệnhnghỉgiảilao.Chủghevẫnởvịtríuốngnướcmưa,trôngchừngcủi.Anhtaleolênbờsônguốngđáchanhcùngchủvựa.

— Báctranhthủđếmtiềngiaotrướcđi.-Anhtathảnnhiên.

Chủ vựa không nề hà gì chuyện ấy, đếm tiền, gói vào giấy,giaochoanhta.

Củiđượctiếptụcchuyềnlên.Haigiờsau,xongđâuđấy,chủgheđòitiền.

Chủvựangạcnhiên:

— Tôiđãđưachothằngconcủaôngrồimà.

— Thằngnào?-Chủghetrònmắt.

— Thìthằngốmnhom,tócbờmxờmnhưđầusưtửchớthằng

nào.-Chủvựađáp.

Chủghethảngthốt:

— Úy,chènơi,nónóinóconcủaôngmà?…

Lờiqua,tiếnglạimộtlúc,haingườibiếtđãmắcbẫyquângian,đànhkéonhauđibáocôngan.

Liêntụctrongvòngbốntháng,trênbếnTrầnVănKiểuxảyrabốnvụlườnggạtnhưvậy.Tronglúctrinhsátđangcốgắngtruytìm thủ phạm, thì một hôm, người ta dẫn đến cơ quan công anmộttên“chủghelẫnconchủvựa”.Hắnbịbắttronglúcchuẩnbịlừađảolấytiềnbỏtrốn.Hắnkhoảng30tuổi,ngườiốm,cao,ănmặckhôngkhácgìmộtnôngdân,duycómáitócthìgiốngnhưcáibờmcủasưtử.Lúcđầu,hắnkhôngchịunhậnlừađảo,nhưngkhitrinhsáthỏi:

— Muanămmươi,bánbamươithìlàmănkiểugì?

Hắn đáp không xong, đành nhận tội, nhưng nói mới chỉ làmmột vụ. Sau khi ghi lai lịch hắn, cơ quan điều tra gởi công vănđến địa phương nơi hắn cư trú, theo lời hắn khai, yêu cầu xácminhvềnhânthân,hànhvicủahắn.Mộtthángsau,cônganđịaphươngnơiđótrảlờikhôngcóaitênTrầnTrànhTrạch.

Trinhsáthỏihắn,vớitháiđộgiậndữ.Hắnnói:

— Sao không có? Công an địa phương thù em nên nói bậy.GiònghọemởđótừvuaThiệuTrịđếngiờ!

Quyếttâmlàmchoralẽ,trinhsátđềxuấtlấyxeconchởhắnvềquêquán.

— Em mà khai xạo, mấy anh lấy… củi đánh em, em cũngchịu.

Hắn có vẻ lù khù mà miệng mồm thì leo lẻo như vậy. Trênđường đi, để cho đỡ buồn, hắn kể cho trinh sát nghe tám mốitình, mấy người đẹp ở đâu đâu Cần Đước, Mỹ Tho, Cái Bè…

nhưngmốitìnhnàocũngchiatayvớihắntrênbờsông,bờrạch.Vì vậy, sông rạch đối với hắn không chỉ là phương tiện làm ăn,màcòncócảtìnhyêu,kỷniệm.Hắncònkểthêm,mộttrongmấyá hậu của Thành phố Hồ Chí Minh, có người đã từng yêu hắn,hẹnhòvớihắn,nhưngvìchamẹhắnkhôngđồngýcholấycongái thành thị, nên hắn đành gạt lệ chia ly. Hôm hắn chia tayngườiđẹp,cảThànhphốHồChíMinhlặngbuồntrongcơnmưa.

KhixeđếnthànhphốBiênHòa,trinhsáthỏihắn:

— Tớichưa?

Hắnthảnnhiên:

— Cònxa,phảiquađò.

Khiđếnbếnđò,trinhsáthỏi:

— Đếnrồichắc?

Hắnhấthàm:

— Chạynữađi.Khiđếnchợ…

Đếnchợ,trinhsáthỏi:

— Xuốngđượcchưa?Chỉnhàchomau!

Nhìndáodácmộtlúc,hắnthởdàibuồnbã:

— Nói thiệt với mấy anh, buồn quá, muốn đi chơi một chútchokhuâykhỏatâmhồn,chớnhàemnàophảiởchốnnày.

Cáctrinhsátnhìnnhau,bụngsôilên:

— Vậy,ởđâu?

Hắnbuôngcáinhìnxaxăm:

— MinhHải!

Cáctrinhsát lạinhìnnhau,bụngtópvào.Mấtmộtngàytrờivôích,trinhsátlấylạilờikhaivềnơicưtrúcủahắnvàgởicôngvănchocônganMinhHảiyêucầuxácminh.CônganMinhHảikhông trả lời, có lẽ vì không truy được gốc gác của hắn. Quyết

khôngchịuthua,cơquanđiềutragởithơmờinhữngnạnnhânbuônbáncủibịlừagạtđếnnhậndiệnthủphạm.Mấyhômsau,nhữngngườiđứngđơnthưatừLongAn,ĐồngTháp,BếnTređềucómặt.AicũngquảquyếtchínhhắnđãgâyrabốnvụtrướcđótrênbếnđòLòGốmvàbếnTrầnVănKiểu.

Thấycônganbiếtrõvềhànhviphạmtộicủamình,hắnđànhphảikhaithậtvànóirõgốcgác,lailịch:

— EmtínhđimiềnTâychơimộtchuyến,màmấyanhkhônquá. Nhà em ở Thành phố Hồ Chí Minh này chớ chẳng đâu xa,đườngĐềThám,quậnNhất.

Mừnghơnbực,trinhsátđếnngayquận1xácminh.Quảthật,hắncưtrúởđó.Tòaánxửhắnbốnnămtùgiam.

Hắn đi đã lâu rồi, nhưng môi khi nhớ chuyện mấy ông chủghe, các trinh sát thụ lý vụ án lại nhớ đến hắn: kẻ có tám mốitìnhchiataytrênsông,rạch.

1987

CONCHÓCÓBỘLÔNGMÀUTÍM

Mấy năm nay, ở vùng quê chú Mười bổng rộ lên phong tràonuôi chó cảnh. Làng trên, xóm dưới, hầu như nhà nào cũng cómột con, có nhà khá giả còn nuôi đến hai, ba con. Có điều lạ,không ai thích loại Béc-giê to con, dữ dằn, mà chỉ mê loại nhỏ,thấp,lôngxù,tiếngsủaoăngoăngthuộcgiốngchóNhậthayPê-ki-noa gì đó. Giống chó này rất khôn, biết giữ nhà, biết mừngchủ,thíchđùagiỡnvớitrẻcon,ưađượcvuốtve,mơntrớn.Thấythiên hạ hội nhập vào phong trào, chú Mười cũng nôn lắm,nhưngchúmuốnphảicómộtconchóđặcbiệt,màulôngkhônggiốngvớimấycontrongvùng,nhấtlàtiếngsủaphảimạnhmẽ,trong veo. Tuy nhiên, do yêu cầu của chú Mười quá cao, mấyngười buôn chó trong vùng không thể đáp ứng, nên chú đànhphảichờcơhội.

Cuốinăm,saukhilàmxongvụlúa,chúMườisửasoạnchỉnhtề,đónxelênThànhphốHồChíMinh.ChúmuốnsắmmộtmớđồTết,nhânthểtìmchođượcconchócó“tínhcách”riêng.Lẩnquẩn ở miệt vườn quá lâu, chú Mười thật ngỡ ngàng khi thấythànhphốđổithayquámức.Cónhữngcảnhvật,haimươinămtrướcchúchưatừngthấy.Theochỉdẫncủangườiquen,chúđónxíchlôđếnchợCầuMống.Đâylàkhuchợchuyênbánchimthú,cákiểng.Cáichợkhônglớn,nhưnghìnhnhưcongìcũngcó.Rảohếtmộtvòng,chúMườibắtđầutậptrungvàonhữngđiểmbánchó. Đây là món hàng dồi dào nhất trong khu chợ. Chó ta, chóTây,chólớn,chónhỏ…thôithìđủloại.ChúMườimặcsứcnhìnngắm, nhưng thật lâu, vẫn chưa tìm được một con chó ưng ý.

Nhìnriếtrốimắt,chúMườibướcrađầuchợ,rútđiếuĐàLạtgắnlênmôi,bậtlửaphìphà.

— Ônggiàmuacáigì?

Mộtthằngnhỏtuổichừngmườibốn,mườilăm,mặcbộJeansxanh,độinónnỉcógắnchiếclôngcông,bướcđếnhỏi.ChúMườinhìnnó,rồivẫnthảnnhiênhútthuốc.Nócũngmóctúiáo,lấyramộtđiếubasố,châmlửa,rítmấyhơidài.Thấytrêncánhtaycủanóxămhaichữ“xamẹ”,chúMườivọtmiệng:

— Mẹmàyởđâu?

Thằngnhỏđáp:

— Mẹ tôi đi theo chồng bé, tôi phải làm thân đi bán chó,mèo…

ChúMườicườikhìrồibảonótìmchomộtconchó.Thằngnhỏmừngquýnh,bảochúMườiđứngđợirồichạyvòngxuốngchâncầu.Mộtlúcsau,nóvừaẵm,vừadắtđếnnămconchó,môiconmộtmàukhácnhau.Nhìnquabầychó,chúMườilắcđầu:

— Chótrắngnhànàocũngcó,chóbôngthìtrôngyếuớt,chóđenthấymấtvệsinh,chónâuthì…Thôi,màykiếmconkhácđi,lựamàucàphêsữalợt.

Thằngnhỏbiếnđi,mộtláttrởlạivớihaibàntaykhông?

— Khôngcóônggiàơi.Cảkhuchợnàykhôngcóconchónàocóbộlôngnhưvậy.

ChúMườitỏvẻthấtvọng.Ngẫmnghĩmộtlúc,thằngnhỏnói:

— Ông già chờ ba bữa được không? Phải gọi điện ra Hà Nội,nhờngườitađibiêngiớitìmgiùm,đưatừTrungQuốcvề…

Phânvânmộthồilâu,chúMườigậtđầu:

— Được! Tao ở Sài Gòn chơi thêm vài ngày, mày ráng kiếmchora.

Thằngnhỏnóithẳng:

— Nhưng,giámắclắm,chịutôimớigọiđiệnđemvào.

ChúMườiđáp:

— Cứđemvôđi.

Saukhithuênhàtrọ,điquanhquẩnthànhphốsắmthêmmộtmớvậtdụng,bangàysau,chúMườiquaytrởlạikhuCầuMống.Thấy chú, thằng nhỏ như bắt được vàng, chạy nhanh xuốngchân cầu, ôm ra một con chó Nhật có bộ lông màu cà phê sữa.Conchócóvẻkhônlanh,miệngsủaoăngoăng,mắtnhìnngang,liếcngược.

Ngắm nghía, vuốt ve một hồi, chú Mười ra vẻ hài lòng, mặtmàytươirói:

— Được!Conchónàyđược.

Đượcnước,thằngnhỏtánthêm:

— ỞHàNộimớigởimáybayđemvàotốihômqua,biếtbaocôngphumớitìmđượcnó.Ônggiàthấykhông,màulôngcủanóđộcnhấtvônhị.

— Baonhiêu?-ChúMườihỏi.

— Bốntriệu!-Thằngnhỏđáp.

ChúMườigiựtmình:

— Mắcdữvậy?

Thằngnhỏbĩumôi:

— Vậymàmắc?Thôi,ônggiàđikiếmchỗkhác,đểmộtláttôibánnóchoconmẹTây…

ThấychúMườicứđứngtrầmngâm,thằngnhỏômconchóbỏđi.ChúMườichạytheo,gọilớn.

— Nè,nhỏ.Màybớtchútđỉnhđichớ…

Thằngnhỏdừngchân,giọngthẳngthắn:

— Khôngbớtđượcđâu.

ChúMườilụctúiáo,túiquần,vétracònhơnbốntriệuđồng.Giaotiềnchothằngnhỏxong,chúômconchóvàolòng,điệubộsướng rơn. Phen này làng xã phải cúi đầu bái phục trước cáchchơicủachú.

Quả thật, chú Mười vừa đưa con chó về nhà, hàng xóm vâyđến, hỏi han đủ chuyện. Ai cũng nể chú Mười, thích con chó,xuýt xoa khen ngợi hết lời. Có người còn bảo, con chó của chúcòn đẹp hơn con chó nào đó bữa đóng phim chiếu trên truyềnhình.ChúMườimátdạ,quênngaycáicôngtìmkiếm,quênđisốtiềnkhálớnđãbỏra.Duychỉcóconchómựctrongnhàchúlàbuồnbã,nócứđira,đivàolặnglẽ,cụpđuôi.

Thờigiantrôi,conchóNhậtmàchúMườiđặttênlàMac-ca-navẫnsốngkhỏekhoắn,yênlành.Cóđiều,thỉnhthoảng,nócứlấychân cào cào vào đầu, vào bụng. Cứ nghĩ nó bị muôi cắn, chúMười lấy dầu xức vào nơi nó gãi. Một hôm, trong lúc vạch lôngxứcdầu,đểý,chúthấybộlôngnócóđiềulàlạ.Phíadướilớplôngmàucàphêsữaóngmượtlàmộtlớpchânlôngmàutrắng.Lớpchânlôngấymọcđềutoànthânconchó,lúkhoảngvàily.Xemtới, xem lui đến cả chục lần, chú mới tin vào mắt mình, sau đóngồithừngườisuytư.

Tếtđến,nhàchúMườiđôngkháchhơnmọinăm.Làngxóm,bạnhữugầnxakéođếnchúcmừng,nhânthểđểngắmnhìnbộlônghuyềnhoặccủaconchó.Thếnhưng,hầunhưaicũngsữngsờ, ngạc nhiên khi thấy con chó có bộ lông hai màu, lớp trênvàng, lớp dưới trắng tinh. Đến lúc này, như cô gái dậy thì đónxuân,lớplôngmàutrắngcủaconMaccanacàngtrồilênlộliễu.Người không biết thì cho đó là hiện tượng giống như… nhật

thực,ngườibiếtchuyệnthìcườimỉm,nóibóngnóitrăng:

— Con chó ngộ quá, bộ lông giống bánh da lợn, lớp trên, lớpdưới…rõràng.

CáiTếttưởngvuihóarabuồn,giađìnhchúMườibịxàoxáovìbộlôngquáidịcủaconchó.

Mùng 6 Tết, tôi nhận được một bức điện khẩn từ An Giang:“Vềgấp!giađìnhđanggặpđạinạn!”.TrướcvàtrongTết,dophảitruylùngmấybăngtộiphạmnguyhiểm,nênhầunhưcảđơnvịchúngtôikhôngaiănTết.Trướcbứcđiệncầucứunày,tôiphảitức tốc phóng xe về quê. Thấy tôi về, chú Mười mừng lắm. Saukhikểhếtngọnngành,chúnhờtôigiảiquyếtgiúpchuyệnconchó. Tôi ôm con chó ra chợ, đến tiệm uốn tóc. Một giờ sau, bộlông con chó được anh thợ “tẩy” trắng phau. Cũng may là mấythằnggiandùngthuốcrẻtiền,chớnếudùngthuốctốtthìchỉcónướcnhuộmđenhoặchớttrụilôngconchó.Tôinói:

— Con chó loại này, ở Hà Nội hay Sài Gòn bán khoảng300.000đồng.

ChúMườivôđùicáiđét,bỏrangoàisân,đứngnhìndòngsôngđangchảylữnglờ.Mộtlúcsau,chúquayvàonhà,bảotôiđưalênthànhphố,nhấtquyếttìmthằngnhỏlấylạisốtiềntươngđươngcảtrămgiạlúa.

Làm trinh sát gần 20 năm, tôi biết tìm một tên tội phạmkhông phải dễ mà nó càng khó hơn đối với loại di động hoặckhông chuyên nghiệp. Thật vậy, tôi đưa chú Mười đi gần khắpcácchợbánchim,thúởSàiGòn,chúvẫnkhôngnhìnrathằngbénào mà chú cho là “dễ nhớ”. Trở lại chợ Cầu Mống lần thứ hai,mấy người bán hàng bảo thằng bé “xa mẹ” ấy là dân bụi đời,nghe đâu đã trở về Hà Nội. Trong lúc hai chú cháu đứng nhìnnhauvớinôithấtvọngnặngnề,thìmộtthằngnhỏtrêntayxăm

chữ“xamẹ”lạidắtđếnmấyconchó.Buồnnhưnglạithích,chúMười quay sang ngắm nghía, vô về mấy con chó. Chú chỉ mộtconcóbộlôngxoắntrắngtinh,cườimõmmẽm:

— Baonhiêuvậynhỏ?

Thằngnhỏđápcóvẻthậttình:

— Chúkhỏitrảgiánghe,lấychú280.000đồngthôi.

ChúMườiômconchó,đongđưaqualại,chợtchúthảconchóxuống,nóivớiánhmắtđượmbuồn:

— Thôi, cám ơn mày nghe. Tao đem về dưới con nữa, lỡ rửara,bộlôngcủanóđổimàutím,thìchắctaophải…xavợluôn!

ChúMườinắmtaytôi,kéorakhỏikhuchợ.

1996

CHÀOMARỐC,CHÀOANH!

Cuộc vui thì chóng tàn, nhưng nôi buồn thì lại khó tan. Đếnhômnay,giảiWorldCup98gầnnhưđãthuộcvềdĩvãng,nhưngởquận12(TP.HồChíMinh)vẫncònlắngđọngmột“khúcbihài”bóngđá.

Nhiềungườivẫncònnhớ,mặcdùđến2giờsángmớidiễnratrậnđấuloạicuốicùngởbảngAgiữaBraxinvàNaUy,XcốtlenvàMarốc,từlúcchiềucảxómđãthấyvợchồngôngTưbêvềnhànguyênconheoquay,bàynhangđèncúngvái.

— Làm gì mà rình rang dữ vậy? - Nhiều người ngạc nhiên,dạmhỏi.

— Trận quyết định, sống còn! - Ông Tư đáp với gương mặtcăngthẳng,quyếtliệt.

Thậtra,trongcuộcđời,thầnkinhôngTưcũngđãnhiềuphencăngthẳng,vậnmệnhphảiđứngtrướcnhữngkhúcquanhmangtínhchấtsốngcòn.

Ngàyxưa,lúccònởđộtuổisungmãn,ôngTưđãtạođượcmộtcơngơibềthế,cuộcsốngkhásungtúc,huyhoàng.NgôinhàhaitầnglầunằmtrênđườngNguyễnTrãicủaông,trongmắtnhiềungười là cả một khát vọng lớn lao, mơ ước xa vời. Đàn ôngthườngmắcphảimộtvài“chứngbệnh”,riêngôngTư,cănbệnhthuộcloạinany,khôngaichữatrịnổi,kểcảcôngan,làmáucờbạcáctính.Saugiờlàmviệc,ôngluôntìmđếnmấycáisòngxậpxám,xìdáchởChợLớn,nhữngbuổichiềuthứbảy,chủnhậtôngthườnghiệndiệnởtrườngđuaPhúThọ.

Năm1990,saunhiềungàysađà,ôngphải“gả”ngôinhàthânyêu trả nợ bạn bè lẫn các chủ sòng. Đau thương hơn, qua sự cốnày,bàvợôngsaunhiềunămnhẫnnhục,quyếtđịnhdắthaiđứacon về quê sinh sống, bỏ mặc ông trong vòng vây của… cơ, rô,chuồn,bích.

Cònmộtíttiền,ôngTưsanglạingôinhànhỏtrongconhẻmngập ngụa sình đất ở khu Đầm Sen. Đến lúc này, không ai dámgiaoôngthầunhậncôngtrình,cáitênTưthầukhoánđãquyệntheo tiếng… vó ngựa ở trường đua Phú Thọ. Ông kiếm ăn bằngnghề thợ hồ và trong những ngày rong ruổi, ông tìm được mốitìnhthứhai.Ácthay,ngườiđànbàhăngháinối“nửanhịpcầu”vớiônglạicómáuđỏđenđặcquánh.Vợchồngcónhữngcáikỵthì nên, nhưng có những cái hạp thì không hên chút nào. Gầnmộtnămchungsống,ngườinốinửanhịpcầuđộtngột“rútván”rađi,đểlạichoôngmónnợướcchừng25triệubạc.Ngôinhàthứhai lạiphảisangtay,cuộcsốngôngTưtrượtthêmnhữngbướcdài chưa thấy cơ may nào vực lại được. Không chỉ có những vĩnhân, không chỉ có những con người tiếng tăm trong xã hội,những người thuộc loại “tầm tầm” như ông Tư thật ra mới cónhiềuchuyệnđểmiệngđờitruyềntụng,thêudệt.

Cuối năm 1997, sau bao ngày cật lực lao động và may mắntrúngvésố,ôngTưmuamộtmảnhđấtnhỏởquận12,dựnglênngôi nhà tươm tất và… lấy vợ. Có duyên tiền định không, khingườitìnhthứbacủaôngcũnglà“áhậuhuyện…đề”,từngbánnhà, bị chồng bỏ, sau bao phen đen bạc trắng tình. Lần này, đểtránh thảm họa có thể lại xảy ra, trước khi ăn ở, ông Tư buộcngườitìnhphảiviếtgiấycamđoan“từbỏbạcbài”.Cólẽcũngđãbị trầy xước qua nhiều cuộc xoay vần, người đàn bà từng đượcphongnhữnghổndanhvuivẻthềthốt,camkết.

Khuyênngườithìdễ,rănmìnhlạikhó.Trongnhữngngàyhai

tráitimbịthươngcốgắnghòahợpnhịpđập,ôngTưvẫnlénlútbinhxậpxám,đếnsânThốngNhất,TaoĐàncáđộđábanh.Biếtvậy,bàvợchắpnốichỉnhắcnhởcầmchừng,phậnmìnhcứđảmđangmọiviệc.

Giải vô địch bóng đá thế giới lần thứ 16 bùng nổ. Hòa trongkhông khí hứng khởi của nửa nhân loại, ông Tư lại đứng ngồikhôngyên.CũngnhưnhiềungườiViệtNam,thầntượngcủaônglà đội Braxin, những cuộc cá độ ông đều nghiêng về đội bóngNamMỹnày.

Sángngày10-6-1998,vàolúc9giờ,ôngTưđộtngộtquayvềnhà,đưachobàvợhaitriệubạc,cườitoetoétbảorằngvừathắngđộ trận khai mạc. Ông bắt Braxin chấp Xcốtlen nửa trái và kếtquả2-1đãđúngnhưnhậnđịnhvàhyvọngcủaông.NạnnhântrongcuộccáđộnàylàchúSáuthợmộcvàthằngTámchạyxeôm, hai con người có máu hung hăng nhưng không rành rọt gìvề bóng đá. Sáu ngày sau, vào lúc 3 giờ chiều, ông Tư lại trở vềnhà,trênghi-đôngxetreolủnglẳngconvịtquay,vàhaiổbánhmì,mặtrạngrỡhuýtgió“tiểuđoàn307”.Vừagặpbàvợ,ôngliềnômvàolòng,tặngchobảy,támcáihôn,rồimóctúilấyrahaixấpbạc.

— Bốntriệuđónghen!Cấtđi!HếtcáigiảinàymìnhquayvôSàiGònmàở.

Bà vợ sau nửa năm cố quên đi bạc bài, giờ bông xao xuyếntrước những số tiền to và dễ kiếm hơn… ghi số đề. Trong lúcuống bia, ăn vịt quay, ông Tư khề khà cười cợt hai nạn nhân -vẫnchúSáuthợmộcvàthằngTámchạyxeôm-phennàyphảibánnhàmàtrảnợ.ThấyMarốcđádữtrongtrậngặpNaUy,họkhôngngầnngạikhingheôngTưđưaratỉlệbắtBraxinchấphaitrái.VàôngTưđãẵmtrọnbốntriệu,mặcdùBraxinthắngMarốc3-0khôngphảidễdàngcholắm.

Đối với ông Tư, binh xập xám có lúc ăn thua, nhưng cá độbóngđáônglạithườngcakhúckhảihoàn.

TrậnđấuloạicuốicùngởbảngAlạibàyramộtnghịchcảnh,ngoại trừ Braxin đã nắm một vé vào vòng hai, chiếc vé còn lạivẫn chia đều hy vọng cho cả Na Uy, Xcốtlen lẫn Marốc. Sau haitrậnthấtbạinãonề,thằngTámphảibánchiếcHonda79đểtrảnợ, chỉ còn chú Sáu thợ mộc là dám “sinh tử” với ông Tư. Rútkinhnghiệmhailầnthuabằngtỉsố,trậnnàychúSáucáthẳngđộinàosẽđoạtvéthứhaivàchấpôngTưlựachọn.Xétvềtươngquanhaicặp,ôngTưliềndànhtìnhcảmchođộibóngchâuPhixaxôi.ChúSáuthợmộcbắtthằngNaUyvàragiáaithuachunggọn…cănnhà.

— Úicha!-ôngTưthợhồchộtdạ.

ChúSáucườikhì:

— Đờimàyphiêubạtcũngnhiều,đờitaobậpbềnhcũnglắm,củacónhưkhông,thuakeonàybàykeokhác.Màymớilấycủataomấytriệubạc,lẽnàolạitínhchuyệnthốilui?

Suytínhmộtlúc,tựáidângtrào,ôngTưthợhồmạnhdạn“ôkê”.Đểtránhphiềnphức,haingườicùngviếtgiấy“bánnhà”vàgiaohaibảnbútlụcchothằngTámxeômgiữgiúp.

Cuộc đời lắm bể dâu, bóng đá cũng không ít chuyện nghiệtngã.Sángngày23-6-1998,khôngchỉôngTưthợhồbànghoàng,màcảnửathếgiớicũngngỡngàngkhiMarốcđèbẹpXcốtlenđến3-0, nhưng Na Uy lại đánh bại Braxin 2-1. Ông Tư gào lên đauđớnvàtrongđôimắtđỏhoecủaônglàhìnhảnhđauthương,sụtsùicủahuấnluyệnviênHenriMichelvàcảđộiMarốc.ĐộiBraxinđãphụrẫyông,Ronaldo,BebetovàcảRobertoCarlosđãđẩyôngvàođịangục.

Trời chưa sáng hẳn, chú Sáu thợ mộc chạy hộc tốc đến nhà

nạnnhânchìaratấmgiấy“bánnhà”,yêucầuthựchiệngiaokết.ÔngTưthợhồđứngdậy,vịnthànhcửa,nhìnxaxôi,mộthồilâuôngmớibậtđượcmấylời:

— Đợi hết giải, tôi sẽ giao nhà. Chỗ xóm giềng, ông cũngthươnghạitôimộtchút.

ChúSáuthợmộcđồngý,sẵnchairượumangtheo,chúróthaily đầy, mời Tư thợ hồ nâng ly, một ly chia vui và một ly chiabuồn.

“AnhTươi,

Tôi muốn nói với anh rất nhiều điều, nhưng không hiểu sao cổhọngcứnghẹnlại.Tôibiếtsựrađiđộtngộtcủamìnhlàkhôngphảiđạo,nhưnglạikhôngcanđảmđứngtrướccảnhtượngbịnrịn,vấnvương.Lôinàykhôngphảidomìnhgâyra,tôivẫnthấyxótxa,đauđớn.

Bảy tháng chung sống, tôi đã cố gắng quên đi những thói quenngu dại, mong làm lại cuộc đời, nhưng anh thì không tỉnh mộng.Duyênnợaisemàrốirắm,tôitừnglà“áhậuhuyệnđề”,cuốicùngcũngphảichàothua“vuabóngđá”.

Anhbiếtkhông,ngaycáiđêm23-6rốiloạnthầnkinhấy,tôiđãcảmnhậnmộtđiềuchẳnglành,khithấymấyanhchàngBraxinđưa“rơ”rấtquờquạng.MôilầnđộiNaUyxuốngbanhlàtimtôimuốnngừngđập.Thươnganh,tôicũngthươngmấychàngMarốc,nhữngcái đầu trụi lủi, đen thui, thấy sợ nhưng mà lại dễ thương. Khôngchỉanhkhóc,tôikhóc,sánghômđó,cảmấybàbánhàngbôngởchợAnPhúĐôngcũngkhóc.ThímBacònnói:“Tộinghiệpmấythằng,bữanàotụinóquaViệtNam,mìnhnhắnchomấylờianủi!”

Cònanh,khônghiểuaisẽdànhchonhữnglờianủi?Đãmấtnhàmà anh còn dám khuyên tôi nhẫn nại, chờ đến giải Tiger Cup để“gỡ”lại.AnhTươi,tôiđã56tuổiđời,anhthìxấpxỉ60,mìnhcòn

baonămnữađểgỡvàgỡbằngthứgì?

Tôisẽquayvềvớingườichồngxưa,tạtội,xinlàmthânnôtìđểcó chỗ nương thân. Anh cố gắng làm ăn, chờ 4 năm nữa để gỡ cáiUốtCúpởHànQuốc.

ChàoMarốc!Chàoanh!

MườiMỏng”.

Bóngđá!Quảlàmộtthứtròchơiđemlạiniềmvuingấttrờivànôibuồnthấuđất.Nghedưluậnđồnran,tôiliềnđếnnhàôngTưthợhồtìmhiểuthựchư,đanglúcôngđónggóiđồđạc,chuẩnbịbàn giao căn nhà bất hạnh. Tôi hỏi chuyện, ông Tư nói quanh,nóiquẩn,mươiphútsauđôichânôngchợtkhuỵuxuống,miệngtấmtức:

— Đại bại rồi chú ơi, cả bóng đá lẫn cuộc đời… thân già nàybiếtđiđâu,vềđâu…Chúcócáchnàogiúpanhkhông…

Tôi biết ý ông Tư và hiểu nôi lòng của ông lúc này, nên liềnđến nhà chú Sáu thợ mộc. Ông già 72 tuổi vẫn còn khỏe nhưthanh niên, đang gò lưng bên mấy khúc gô dầu. Nhác thấy tôi,ôngngừngtay,cườixởilởi:

— Phápvôđịchrồihén…Braxinthuatảtơirồihén…

Bắtchuyệnmộthồi,tôimớiđềcậpđếnđộiMarốcvàcănnhàcủaôngTưthợhồ.Dườngnhưhiểuđượcýnguyệncủatôi,chúSáunổigiận:

— Đừnggiúpthằngđó,nókhótrịlắm.Hồixưa,vùngnàycoiđábanhđâucóaiđộđiếcđếnmứcdữvậy,từngàynóvềđâymớixảy ra cái nạn cờ bạc, sát phạt thảm thương. Tao cũng muốnđánhmộttrậntảtơivớinóchobỏghét.Ghétnhấtlàtháiđộcủanó,mấytrậntrướcnóthắng,môilầnđiquanhàtao,nóđềuhuýtgiórồihétcáibản“Àlề,àlế,àlê”gìđó…thấytứclắm.

Tôi khuyên nhủ chú Sáu đủ điều, suốt cả buổi sáng chú cứ

hầmhừkhôngtỏthiệný.

Buổichiều,chúkêuôngTưthợhồlênnhà,raoai:

— Mày sợ chưa? Sợ lắm rồi phải không? Sợ thì phải bỏ tậtnghe chưa! Lấy ba triệu đem trả thằng Tám cho nó chuộc lạichiếcxe,lấybatriệutrảtaođểnaymaitaolợplạimáinhà.Taohủy bỏ trận Marốc, mày lấy giấy “bán nhà” về mà tu tỉnh làmăn…Màyxátaolàmgì,đikiếmthằngBảycônganmàcámơnnó.Nếukhôngcónólêntiếng,chưachắctaođãthachomày.Khóchả?Cóthểmàyxúcđộng,nhưngkhôngđángthươngbằngthằngemMarốc.Maimốtđiquađây,đừngcó“àlề,àlế,àlê”nữanghechưa!…

1998