15
rta xat 1990 2004, (1997),1 ' JIo , '2' , ,

Χρεtάζεταt Ύ) πολtτtκή ΤΎ)ν Ύ)θtκή; Ο Ζακ Ντερρtντά rta ΤΎ

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Γτηρζεταl Ο Ζακ Ντερρtντ rta Τ)ν απρουπθεΤ):λος αντα­
ναοικοοο­ xat Τ)ν υπ ρους cρtλοξενtα :ποκαλοιν
ι μεγλου
~apιστ.
Απ τα μσα της οεκαετας του 1990και μχρι το θνατ του, τον Οκτεριο τουειατΙτσα.ι; 2004, ο ωκ Ντερριντ γρφει εκτεταμνα για την ηθικ' της φιλοξενας.'ΟπωςΣκομπη συμt:ανεl συχν στο υστερο ργο του, τον 6λπουμε να ανασυρει μια ννοια -εδ
αυτ' της φιλοξενας- απ αυτ που αποκαλε eυρωπακ' ' «ελληνο-ρωμαιο­
α6ρααμικ' κληρονομι», για να αναφερθε κριτικ σε συγκεκριμνα πολιτικο­
κοινωνικ πλασια. Σε αυτ' την περπτωση εναι η αυξανμενη εχθρτητα των
DPYιX­ ευρωπακν κυεερν'σεων προς τους μετανστες και τους πρσφυγες. Ι)γικ
·ιxvιx­ Η ΤΠΟ ΟΡΟΤΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ 0'1(1)
Σε κεμενα, πως το Περ φιλοξενας (1997),1 ο Nτερριντιi ισχυρζεται τι η:ς», ι λ : ' JIo ι , ~ '2' , , εννοια της φι ο..,ενιας οιεπεταl απο μια ανεΠΙΛυτη «απορta», απο μια μορφη εντα­
σης ' μια αντιφατικ' οιπλ' προστακτικ'. Αφενς, υπρχουν οι υπ προποθσεις
νμοι της φιλοξεν!ας (στον πληθυντικ), που, εν θεσπζουν να δικαωμα κι να καθ'κον στη φιλοξενα, ταυτχρονα θτουν ρους και προποθσεις, πολιτικς,
~ront οικαιικς ' ηθικς. Αυτο οι ροι επιτσσουν τι το οlκαωμα στη φιλοξενα πρπει ~ι θα να δνεται με προποθσεις, πως, για παρδειγμα, τι πρπει να υπρχει κποιος
περιορισμς στο δικα!ωμα εισδου και διαμον'ς του ξνου. Το «οlκαωμα στη
φιλοξενα» υπγει τη φιλοξενα, την υποδοχ', το καλωσρισμα που δνεται στο
ξνο σε να αυστηρ και περιοριστικ πλασιο. Η αμοιεαιτητα του χρους που
διπει αυτ' την ννοια της φιλοξενας συνεπιiγεται τι ο φιλοξενοιμενος δεν χει μνο
δικαιματα, αλλ χει, επσης, υποχρεσεις, πριiγμα που καθσταται εμφανς,
ταν, για παρδειγμα, κποιος τον μμφεται για κακ' ' αγνμονα συμπεριφορ. ληthει η t h ε
152 ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΚΑΚΟΛΤΡΗΣ x~
'Α:Χλωστε, ο ξνος διασφαλζει, απ ττιν ποψτι του οικαου, ττι θστι (status) του και~ του επισκπτη. ιιε το να
1:' Π' 'λ ' ;>, λ Ι: ,;> " 'λ ;> ,"ενος. αρ ο α αυτα, το οικαιωμα στη φι ο"ενια οεν ειναι ενα απο υτο οlκαιωμα τελι~
που αναγνωρζεται - παραχωρεται αυτοδικαως - απροπθετα σε κθε ερχμε­ αρχσ
νο, σε κθε ξνο - οεν εναι κθε ξνος ευπρσοεκτος, καλοΟεχομενος. Χωρς το μρ~ Οικαωμα. στη φιλοξενα - το δικαωμα. ασλου ο ξνος μπορε να εισλθει σε μια. χρα στα~
- στον «οκο» κποιου μνο σαν «παρσιτο», μνο παρνομα. - λαθραα, πργμα. oικα~
για το οποο μπορε να συλλτιφθε και να απελαθε. επιφ~
τους:
oικα~ Ο ΚΑΝΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΦΙΛΟ3ΕΝΙΑ συνα,
Πocροειγμoc ενς ττοιου υπ προποθσεις οικαιματος στη φιλοξενlΧ ενα,ι α,υτ οτιλαj που αναγνωρζει ο Ιμμνουελ Καντ στο «Τρτο οριστικ ρθρο για ττιν αινια η
εφ-νψ> (Προς την αιvια. εψv'l}, 1795). Εκε ο Καντ ορζει τι «το κοσμοπο­ λοξενl
λιτικ οκαιο οφελει να περιορζεται σε ρους ττις κα,θολικ-ς φιλοξεv{α.ι;».3 Τι τελε! στιμα,νει, μως, για τον Καντ «κα,θολικ- φιλοξενα»; πως α,να,φρει ο οιος: κατο)
«[ ... ] φιλοξεΥ{α. (φιλικ- υποοοχ- ξνων) [Hospitalitiit (Wirtbarkeit) ] στιμα.νει «να _
εο το οικα,ωμα, ενς ξνου, εξα,ιτα,ς ττις φιξ-ς του στο οαφος ενς λλου, να Προκι μτιν τυγχνει εχθρικ-ς μεταχεριστις α,π αυτν. Αυτς μπορε να, τον εκοιξει, συμ.φ(
, ;> θ ' 'λ Ι: ι , ,Ι " α,ν τουτο οεν α εχει ως αποτε εσμα, ττιν ε"οντωστι του' οσο ομως εκεινος μενει ναοu σττι θστι του κα,ι συμπεριφρετα,ι εφτινικ οεν μπορε να, α,ντιμετωπζετα,ι με οηλαο εχθρττιτα,»).4 Ο Κα,ντ θα, θελ-σει α,μσως να οιευκρινσει τι «οεν ενα,ι να, δι­ Ηι κα.{ωμα. μνιμου επισκπτη αυτ για, το οποο ο ξνος μπορε να, εγερει α,παΙττιστι μ.aτ~ (κα,ι για το οποο θα, α,πα,ιτεΙτο μια, ιδιατεΡΤΙ ευνο:κ- συμφωνα που θα επτρεπε τουεπ
, , ';> Ι ) .... " 1" ι ,Ι, ' να, γινει συγκα,τοικος για καποιο οια,σττιμα, , αΛΛα, ενα, rJικα.ιωμ.α. επισκεψηι;, ενα, oικαcι: οικα,Ιωμα, κοινωνικ-ς συνα,να,στροφ-ς».5 να, δικαωμα. δια,μον-ς θα, α,πα,ιτοσε κινονν μια, ειοικ- συνθ-κτι μετα,ξ κρα,τν, πργμα, που θα, προπθετε τι ο ξνος εΙνα,ι νΙας xc πολττις ενς λλου κρτους. πολλι
Παρλο που, α,π τον Καντ , ο περιορισμς του «οικα,ιμα,τος φιλοξενα,ς» σε πως ;>' ι Ψ ι ;> ι , λ' ι
«οικα,ιωμα, επισκε τις» και οχι σε «οικα,ιωμα, εγκα,τα,σταστις» α,ποτε ει στιμερα, θlΧ επ« συντιθισμντι πρα,κτικ- των κρα,τν, εντοτοις δεν θιχ πρπει να μα.ς δια,φεγει το να, θυμ
, ιστορικ πλασιο εντς του οποου γρφει ο Κα,ντ, το οποο οεν εναι λλο α,π α,υτ σπιτι,
ττις 6α,ιτις κα,τκττιστις των λα,ν των Νων χωρν α,π τους Ευρωπα,ους κα,ι στον οι ι
το οποο χει κα,τ νου τα,ν περιορζει α,υτ το οικα,ωμα,: «Αν με τοτο συγκρνει μορφω
κα,νες ττιν α.φιλξεv'l} συμπεριφορ των εκλεπτυσμνων, κατ 6ση εμπορικν οφελει κρα,τν ττις τιπερου μα.ς, ττε τι α,οικα, που διαπρττουν α,ποδεοειγμνα, κα,τ α,υτν c ττιν επ{σκεψ τους σε ξνες χρες και λα,ος (τι οποα γι' αυτος ισοουνα,με με Αυ1 ττιν κατκττιστι των τελευτα,ων) φτνει μχρι τα, ρια του τρμου».6 ροτελει
Το οικα,ωμα, σττι φιλοξενα" δτιλα,ο- το «δικα.{ωμ.α. επ{σκεψηι;», εναι νιχ πe:ρπτι Οικα,ωμα. που, πως μα,ς λει ο Κα,ντ, χουν λοι οι νθρωποι, ουνμει του οι- ονττη
ι
ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΝ ΗθΙΚΗ;
καιματος της ΚΟΙΥς κατοχς της επιφνειας της γης, διτι στο tiαθμ που η
γη εναι σφαρα, οι νθρωποι δεν μπορον να διασκορπζονται επ' πειρον, αλλ
τελικ αναγκζονται να συνυπρχουν και να υπομνουν ο νας τον λλο, αφο
αρχικ καννας δεν χει περισστερο απ τον λλο το δικαωμα να εναι σε να
μρος της γης».7 Η φιλοξενα αποτελε να φυσικ δικαωμα «εδ, πως και
στα προηγομενα ρθρα, η συζτηση δεν εναι περ φιλανθρωπας αλλ περ
δικαιματος».8 Εναι να δικαωμα που απορρει απ την «κοιν κατοχ της
επιφνειας της γης» απ' λους τους ανθρπους ως απρροια της ιδιτητς
τους τι εναι νθρωποι και τι εναι μεταξ τους σοι. Υπ αυτ την ννοια, το
δικαωμα στη φιλοξενα, στη φιλσυχη, φιλειρηνικ επσκεψη, την «κοινωνικ
σuναναστροφ» και τη διλεuση οφελει να εκτενεται σε λους ανεξαιρτως,
δηλαδ, οφελει να εναι καθολικ.
Παρ το γεγονς, μως, τι στον ισχυρισμ τοι; Καντ το δικαωμα στη φι­ " λ"~' ~, 'ζ'λξο ενια φαινεται να αποτε ει φuσικο οικαιωμα, οεν παuει να περιορι εται η να
τελε uπ ροuς. Ο Καντ φανεται να ερμηνεει το φuσικ δικαωμα «της κοινς
κατοχς της γης», που ο διος προτενει, κατ τον δοκον. Εν αuτ εγγυται , 1" / ,,Ι, ~ , '1"" ,
«ενα οικαιωμ,α επισκεψης» οεν εγγuαται «ενα "ικαιωμ,α μ,ονιμ.ου επισκεπτη».
Προκειμνου να uπρξεl ττοιο δικαωμα, «θα απαιτετο μια ιδιατερη ευνοκ
συμφωνα, που θα του επτρεπε να γνει συγκτοικος για κποιο διστημα»,
να δικαωμα, ποι; μως σε καμα περπτωση δεν απορρει απ το φυσικ νμ,ο,
δηλαδ, το δικαωμα της «κοινς κατοχς της επιφνειας της γης».
Η φιλοξενα του Καντ εναι τσι σχεδιασμνη στε να προστατεει τα δικαι­
ματα του οικοδεσπτη, να μην αμφισtiητεται σε καμα περπτωση η xupcapxla τοι) επ τοι; οκου του, εν ο εν δυνμει φιλοξενομενος δεν χει καννα εγγυημνο
δικαωμα φιλοξενας, παρ μνο να αιτηθε το δικαωμα επσκεψης και να μη
κινδυνψει η ζω του, εν το ατημ του απορριφθε. Οι απψεις του περ φιλοξε­
νας και οι ροι που αuτς θτουν φανεται να απηχον σε μεγλο tiαθμ αυτ που
πολλς φορς εκλαμtiνεται ως «φυσικ» σχετικ με την παροχ φιλοξενας,
πως τι η φιλοξενα προσφρεται με την προπθεση τι ο φιλοξενομενος δεν
θα επιδεξει εχθρτητα απναντι στον οικοδεσπτη' τι ο φιλοξενομενος οφελει
να θυμται πως, εν μπορε να νιθει σαν στο σπτι του, δεν εναι αληθιν στο
σπτι του' τι υπρχοuν εν γνει συγκεκριμνες συνθειες καλ εγκαθιδρυμνες , ~, , λ ξ' ,
στον οικο του ΟΙΚΟςιεσποτη, προς τις οποιες ο φι ο ενουμενος αναμενεται να συμ­
μορφωθε , τουλχιστον, να τις σεtiαστε. πως, επσης, τι φιλοξενομενος !"\ ~, " " ξ' θ"οφεΙΛει να ςιωσει το ονομα του κατα την αφι η του, να ταυτοποιη ει μπροστα σε
αυτν απ τον οποο ζητ φιλοξενα.
Αυτς οι «εγωκεντρικς» και «εθνοκεντρικς» (δηλαδ «κυριαρχικς») ιε­
ροτελεστες της υποδοχς ρυθμζουν το καλωσρισμα του λλου. Στη χειρτερη
περπτωση, ο επισκπτης ανακαλπτεται -ειδικ ταν ο «οκος» αφορ κρατικς
ονττητες-να Ε>ρσκεται «εκτς νμου» χωρς το δικαωμα στη φιλοξενα, τσι
η t h i'. L~ ~J
154 ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΚΑΚΟΛΤΡΗΣ
στε πολλκις να χαρακτηρζεται απ τον κυραρχο πολιτικ μιντιακ λγο με
μια πληθρα εκφρσεων μισανθρωπας, πως «λαθρομετανστης», «παρνομος
μετανστης» , «παρτυπος μετανστης» κ.ο.κ. - με πρσχημα το «νμο» , οιαρ­ ", ,,~ λ' λ' θ 1:: ικως νεα σημαινοντα επινοουνται απο Τjν ι()ιοτε j γ ωσσα της «εχ ρο"ενιας»
(hosti pitali te), για να χαρακτηρσουν συγκεκριμνες καΤjγOρες ξνων. Σε πολ­ λς λλες περιπτσεις, j φιλοξενα παρχεται αλλ με το ανττιμο Τjς εξλεΙψjς
Τjς ιδιαιτερτητας Τjς ενικΤjτας του ξνου. rπ αυτ Τjν ννοια δεν υπρχει , 'λλ 'λλ λλ λ 1:: ι ι ι'
να προσαρμοστε σΤj θλjσj του oικoOεσπΤj. υπ ρους υποδοχ του ξνου
ενχει συνεπς, υπ μια oρισμνj ννοια, τη ()α. Γρφει σχετικ ο Χεντ ντε Βρις
(llent de Vries): «[... ] j GCa μπορε να Gρeeef σε κθε ναρκισσιστικ στραΤjγικ που ο εαυτς υιοθετε για να συλλ6ει, θεματοποισει, αναγγει και εκμjOενσει
τον λλο».9 τσι, j υποοοχ του ξνου, του ιXMOU, εναι πντααναγκασμνj να
«αναζjτ Τj οιλευσ Τjς μσα απ Τj Gla του oικoOεσπΤj». ιο
κατοχ κυριΤjτα ενς χρου, ετε πρκειται για να σπτι για μια
χρα, αποτελε το εκ των ων ουκ νευ της φιλοξενας, φιλοξενα προ.ποθτει
«καλωσορισμα του α ου ως α ου», α 1'.1. ο φι ο"ενουμενος ειναι αναγκασμενος
ι ξ ι 1" 'λ ι Ι' ι 1:: ι Ι' ι λ την υπαρ j ενος OΙΚO()εσΠOΤj, με ο j εκεινj Τj Oυναμj-ε"Oυσια που τον περιοα ­
λει, και τον καθιστ ικαν να φιλοξενε. Εν τοτοις, εν j κατοχ κυριτητα
ενς χρου αποτελε Gασικ ρο oυνατΤjτας της φιλοξενΙας, ταυτχρονα περιο­
ρζει Τj φιλοξενα. Κθε φορ που λω στον λλο «λα, κπιασε!» οεν κνω τποτ'
λλο απ το να επι()ε6αινω Τj δναμj-εξoυσα. μου πνω στο φιλοξενομεν μου,
που απορρει απ Τjν κατοχ κυριτητα του χρου στον οποο προσκαλ τον
λλο να οια()ε ΤjV πρτα. oυνατΤjτα Τjς φιλοξενας εορζεταl σε μιαασιμ­
μεΤΡj, νιση σχση ανμεσα στον οικοοεσπτη και το φιλοξενομενο: ο πρτος
εναι ο κριος του οκου του, εν ο οειτερος προσρχεται σε αυτν απλς με ΤjV
ΙOιΤjτα του επισκΠΤj. Για τον Ντερριντ j «οιαστρεψιμτητα» (pervertibil­ ite) του νμου της φιλοξενας απορρει απ Τj Oναμj-εξoυσα., απ την κυριαρχα αυτο που οεξινεται πνω στον οκο του, πνω σε αυτ που θεωρε «χρα τοl))).
Συνεπς, ο αποκλεισμς, j αοικα, μια oρισμνj Glα -και Oj μια oρισμνj
«επιορκα» απναντι στον ερχμενο λλο- αρχζει αμσως απ το κατφλι
το οικαιματος στη φιλοξενα. Παρ' λα αυτ, ο Ντερριντ υπογραμμζει τι
χωρς την παρξj ενς οικεου χρου, ο οποος απ Τj φση του θτει ρια σΤj
φιλοξενα, εν κποιες φορς ονει Τjν εικνα μιας εγωιστικς κι εξαντλjτικς
κλειστΤjτας αΠOμνωσjς, οεν υπρχει, σΤjν πραγματικΤjτα, πλj φιλο­
ξενας, OjλαO, οεν υπρχει οικαΙωμα και χρΟζ φιλοξενας. Συνεπς, για τον
Ντερριντ, το κατφλι, j πρτα του οκου, εναι j σΚjV στjV οποα λαμ6νει
χρα το «ορμα» Τjς ανταπκρισjς στο κλεσμα του λλου, Τjζ φιλοξενας
και Τjς ευθνjς,
Μσα σε αυτ το πνεμα, ο Ντερριντ αναφρεται σΤjν «παρεσουση» του
«ελεγχμενου ιοιοκτησιακο και πεΡΙOpOθεΤjμνOυ» χρου του σπιτιο απ τις
,~ Ι
ι
ι
συνε~
oιαpκ~
ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΝ ΗθIΚΗ; 155
συνεχς αναπτυσσμενες τεχνολογες αλλ και απ ΤJ «μοιραα oιαστρoφ~» , ρ, , !.'" 'λ ξ'λ ΨΤJς κραΤΙΚJς tιιας J του αικαιου, που εχει ως απ οτε εσμα ΤJν «ε α ει J του
ορου μεταξ του ιοιωτικο και του OJμOσOυ, του μυστικο και του φαινομε­
νικο, του σπιτιο (που καθστα oυνατ~ ΤJ φιλοξενα) και ΤJς παραf)(ασJς ~ ΤJς αουναττητας του σπιτιο». Aυτ~ J «παρε(σουσψ> χει ως αποτλεσμα να
«απαγορεει ΤJ φιλοξενα, το οικαωμα σΤJ φιλοξενα», πως, για παροειγμα,
μια ττοια απαγρευσJ πρo~επταν απ το «νμο Ντεμπρ». 11 τσι, εν αφε­ νς εναι αναγκαα J απoκ~ρυξJ της κυριαρχα μας επ του οκου μας στο νομα
της φιλοξενας του λλου ως λλου, αφετρου J ρσJ αυτ~ς ΤJς κυριαρχας, για
παροειγμα, ως αποτλεσμα ΤJς κρατικ~ς f)lιxc; ~ του οικαου, χει ως αποτ­
λεσμα ΤJ μJ oυνατΤJτα παρoχ~ς φιλοξενας. Αυτ θα λγαμε τι αποτελε το
ανεπλυτο «παροοξο» ~ ΤJν «απορα» που οιπει ΤJ σχσ) μεταξ κυριαρχας
και φιλοξενας, κτι που οεν μας αποκλεει, μως, απ το να αντιτασσμαστε σΤJ
f)latJ απoστΡJσJ ενς «οκου» και του οικαιματος φιλοξενας. Περαιτρω, J
oυνατΤJτα να κατχει κποιος ~ κποια ναν οκο -κατoχ~ J οποα επιτρπει,
αλλ και περιορζει συνμα ΤJ φιλοξενα- σ~μερα κινουνεει, επσψ;, απ ΤJ
οιαρκς αυξανμετη εξαθλωσJ που υφστανται ευρτερα κοινωνικ στρματα
σΤJν Ελλοα και ΤJν EυρΠJ ΤJς κρσJς. Ο αριθμς των εγκαταλελειμμνων,
των λJσμoνJμνων μιας EυρΠJς που φανεται να μJ θλει να μοιρζεται πλον
τον «οκο» ΤJς μαζ τους, αφ~νoντς τους τσι κυριολεκτικ και μεταφορικ
«ανστιους», «απ-αλλοτριωμνουζ»,12 κθετουζ σε κθε μoρφ~ τρωττητας,
μJ επιτρποντς τους πλον, πως επισJμαινει ο Marc Crepon, «να επινo~σoυν τον εαυτ τους», 13 οιαρκς αυξνεται.
ΗAllPornoeETH ΦΙΛΟ3ΕΝΙΑ Στψ «υπ ρους» φιλοξενα του Καντ, ο Ντερριντ θα αντιτιΧξει τψ «απρο­
υπθεΤJ» ~ «καθαρ~» φιλοξενα, J οποα οεν απο()λπει να προσοιορσει τψ
ταυτΤJτα του νεοεισερχμενου, ακμJ κι αν αυτς στερεται ΤJς ιoιΤJταζ
του πoλΤJ. Ο απροπθετος νμος ΤJς απεριρισΤJς φιλοξενας επιτσσει την
νευ ρων oεξωσJ του λλου, ποιος κι αν εναι αυτς, 0Jλαo~ την παρoχ~ φι­
λοξενας στον ξνο χωρς προυποθσεις, περιορισμος ~ ανταλλγματα. Ο νμος
ΤJς απλυτης, απρoυπθεΤJς, υπερ()oλικ~ς φιλοξενας, μαc; ζJτ vιxπομε <<ναι»
στον ερχμενο ξνο, πριν απ τον oπoιoo~πoτε προσοιορισμ ΤJς ταυττητς του,
πριν απ ΤJ λ~ΨJ του οποιουο-ποτε μτρου που θα επι()λλει ρους σΤJν φιξ~
του και την παραμoν~ του, ανεξαρτητως του αν πρκειται για ξνο, μετανστη,
πρoσκεκλJμνo ~ για απρσμενο επισκΠΤJ.'Oπως υπογραμμζει ο Ντερριντ
στο Περ{φελοξεν{αι;: « [ ... ] J απλυΤJ φιλοξενα απαιτε να ανοξω το σπτι μου και να προσφρω χι μνο στον ξνο (εφοοιασμνο με να επνυμο, με το νομικ καθεστς του ξνου, κ .λπ .) λλα και στον απλυτα γνωστο, αννυμο λλο ναν
156 ΓΕΡΑ.ΣΙΜΟΕ ΚΑΚΟΛΥΡΗΣ
τπο [ ... ], χωρς να του ζψ-σω α;μοι6αιτητα (την νταξ- του σε μια συνθ-κη) - α;κμη το νομ. του». 14
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΨΗ
επισημανοντας τι η φιλοξενα; οφελει να; εκτενετα;ι πρα;ν της πρσκλησης.
τα;ν προσκα;λομε κιΧποιον, α;ναμνουμε τον φιλοξενομενο να αφιχθε χωρς
το στοιχεο της κπληξης. Εντοτοις, για τον ΝτερριντιΧ, οεν νοεται απλυτη
φιλοξενα χωρς το στοιχεο του απροσδκητου, του μη α,να,μενμενου επισκ­
πτη, του ιΧλλου, που μπορε να, εμφανιστε ανιΧ πιΧσα, στιγμ-. ΓριΧφει σχετικιΧ:
«προσπα,θ να, αποσυνοσω την ννοια, α,υτ-ς της κα,θα,ρ-ς φιλοξενα,ς απ την , ι λ ΕΙ' λ ξ , λ' ,εννοια, της προσκ ησης. αν ειστε φι ο ενουμενος κα,ι σα,ς προσκα, ω, εα,ν σα,ς
αναμνω κα,ι εμα,ι τοιμος να, σα,ς συνα,ντ-σω, ττε α,υτ συνεπιΧγετα,ι τι δεν
υπιΧρχει κα,μα, κπληξη, λα, ενα,ι εν τιΧξει. Για, την κα,θα,ρ- φιλοξενα- για, να
συμ6ε να, ορο, εντοτοις, πρπει να, υπιΧρχει μια, α,πλυτη κπληξη. [ ... ] θα, ανττα,σσα, συνεπς, στην "πρσκλησ)" ["invitation"] την παρα,οοσιακ- και θρησχευτικ- ννοια της "επσκεψης" [..visitation" ]».15 πως σ)μεινει σ' να ιΧΜο κεμεν του: «Δεν υπιΧρχει κα,θα,ρ- φιλοξενα. πα,ριΧ μνο εκεΙ που υποοχ ομα,ι
χι τον προσκεκλημνο αΜιΧ κα,ι τον απροσοκητο επισκπτη, εκενον που με
κατακυριεει [m'envahit], κα,τιΧ κιΧποιον τρπο, που ρχετα,ι σπτι μου, μολοντι δεν εμα,ι τοιμος γι' α,υτ. Κα,ι οφελω να, κιΧνω λα, α,υτιΧ που πρπει για, να, με
προσαρμσω σε α,uτν, να, μετιχσχηματσω τον οκο μου, να α,φ-σω τον οκο μο!)
να, μετασχημα,τιστε τσι στε α,υτς ο α,προσΟκητος επισκπτης να, μπορε να,
εγκα,τασταθε εκε, σο α,πειλητικ κι α,ν α,υτ φα,(νετα,ι». 16
Σuν-θως, κιΧποιος εναι σπτι του, χει το σπτι του, τη χρα, του, την κοuλ­
τορα, του, τη γλσσα, του κα,ι προσκα,λε κιΧποιον ιΧΜο να, εγκα,τα,σταθε εκεΙ,
α,ΜιΧ με την προuπθεση τι «σπτι 'tou» κα,! η «χρα, 'tou» να πα,ρα,μενουν «σπτι
'tou» και «χρα, του», η γλσσα, του να, πα;ρα,μενει οικ- 'tOu, το οιο η κοuλτο­ ρα, του κα,ι η δημοκρα,τα, του. Πσο φιλξενοι, μως, εμιχστε τα,ν επιθυμομε
- επιδικοuμε ο εα,υτς μας, το σπτι μα,ς, η χρα, μας - η κουλτορα μας να , , "'λ ' "'ι λ ξ Ι Σ'θ Ι Ιμεινουν απροσ ητα, α,πο το συμα,ν της φι ο ενια,ς; UVyj ως, α,ναμενουμε απο
ξ ι ,ι Βλ" λ Ιτον ενο να προσα,ρμοστει στα, του οlκου μα,ς, πα,ρα, εποντα;ς οτι το «κα, ωσο­
ρισμα» σ)μα,νει κ-θεση στον ιΧΜο, α,νlοωσ), α,π-αΜοτρΙωση, πα,ρα()α,ση της
τα,υττητας του οικοοεσπτη απ α,υτ(ν) που Οεξινετα,I. 17
Εντοτοις, οεν πρπει να, πα,ρα6λποuμε μια; οιιΧστα,ση τρμο!) που μπορε να,
α,πορρει α,π τη φιλοξενα, ως «επσκεψη». πως εΠΙσ)μα,νει η Τζοντιθ Στιλ
στο ει6λο της Derrida and Hospimlity: Theory andPractice (2010), «ο 6ια,σμς χρησιμοποιεται ακμη ως ργα,νο πολμου στο σγχρονο κσμο, πως για; πα,ριΧ­
δειγμιχ στη ΡουιΧντα, κα,ι την πρην Γιουγκοσλσ.6α. Χρησιμοποιετα,ι χι μνο για
να
να. καθυποτξει περιοχς κα.ι γυνα.ικεους πλ1)θυσμος, α.λλ κα.ι για. να. λιπνει το
Οα.φος κα.ι, μετ α.π μια μερικ γενοκτονΙα., να. εποικσει, α.να.μιγνοντα.ς το α.μα
και τα. γονδια των κα.τα.ΚΤ1)τν με τους κα.τα.κτημνους. Το μt)ρuο ακολουθε το
πος ως απρσκλ1)τος φιλοξενοιμενος. Η μ6λωσ) κα.ι 1) α.υτοκτονα των θυμ­ των 61α.σμν, εγκιων μ1), α.πoτελoUν λλες επικρτειες, που μια ΓUνα.κα. σως
επιλξει να. μψ εΙνα.ι οικοδεσπΤ1)ς» .18 Ενα.ι αλθεια. τι, πως στον Λε6lνς, τσιεψ'YJς» , και για Τψ «υπεΡ1)θικ» Τ1)ς φιλοξενα.ς του Ντερριντ, ο εα.υτς πα.ραμνειλψ1)ς. α.πλυτα. κθετος στην λευσ) του λλοu. χωρΙς ηθικ6 δικα.ωμα ρν1)σ)ς, α.κμ1) χωρς κα.ι τα.ν 1) ζω του τθετα.ι σε κνΟυνο. Ο διος α.να.γνωρζει τι «1) επσκεψ1) θα.ιτλυΤ1) μποροισε να. ενα.ι πραγμα.τικ πολ επικνΟUV1) κα.ι oev πρπει να. α.γνοοιμε α.υτtπισκ­ το γεγονς, α.λλ μια. φιλοξενα. που προστα.τειεται α.π να α.νοσΟΠΟΙ1)τικ σιστη­κ.ετικ: μα. ενντια στο(ν) πα.vτελς λλο θα. τα.ν α.λ1)θιν φιλοξενα; Αν και ενα.ι τελικΕπ 1:1]'11 α.λθεια. τι 1) α.να.στολ κα.τα.στολ της α.νοσοπο(1)σ)ς που με προστα.τεει α.πεν σας το(ν) λλο οεν εναι τποτα. λιγτερο απ α.πειλ για τη ζω».19τι οεν
\ για να ... ] Θα
ΗΑπροΥΠΟθΕΤΗΦΙΛΟΞΕΝΙΑΩΣΚΑΤΗΓΟΡΙΚΗΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ Εκ και
Ο Ντερριντ προσδδει στην α.προπθετη φιλοξενα. θσ) «κα.Τ1)γορικς προστα­εισ' να κτικς».20 Δεν επα.φΙεται σε κθε οικοδεσπτη, εν θα προσφρει Τ1) φιλοξενα. 'tou~χoμαι α.προπθετα. υπ ροuς. rπρχει να. «πρπει». Ο οικοοεσπΤ1)ς «οφελει» να
που με
.α. να. με
του, ο Κα.ντ Οια.κρΙνει μετα.ξι ouo ειδν προστακτικν, Τ1)ν «υποθετικ» xcxtICxO μου Τ1)ν «κα.Τ1)γορικ». Η υποθετικ προστα.γ λει: εν θλεις να. επιτιχεις να.ντορε να συγκεκριμνο στχο, πρττε με να.ν συγκεκριμνο τρπο, για. πα.ρδειγμα, «εν
θλοuμε να. επιλσουμε το πρt)λ1)μα γρα.νσ)ς του πλ1)θυσμο, πρπει να. επι­νκουλ­ τρψουμε σε κποιες κα.Τ1)γορες ξνων να λθοuν να. εγκα.ταστα.θον σΤ1) χρα.lε( εκε,
1 μα.ς». Εδ το «πρπει» στκετα.ι κτω α.π Τ1)ν προπθεσ1) ενς «θλω», το ~ «aπιτι
οποο μπορε να. καθορζετα.ι α.υθαρετα. και α.νθικα, για. παρδειγμα, «εν θλω,υλτου­ να γΙνω γργορα. πλοσ