Upload
keren
View
181
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Türleşme Mekanizmaları. Bölüm 16 Sf. 605-623. Tür. Tür = Lat . Species : Çeşit Tüm bağlamlar için kullanılacak bir tanım yoktur. Tür. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Türleşme MekanizmalarıBölüm 16 Sf. 605-623
Tür• Tür = Lat. Species : Çeşit• Tüm bağlamlar için kullanılacak bir tanım yoktur.
Tür• Biyolojik Tür Kavramı: Türler gerçekte ya da potansiyel olarak
birbirleriyle çiftleşerek üreyen doğal toplum gruplarıdır ve böyle diğer türlerden üreme yalıtımı ile ayrılmıştır (%100 bir ayrım söz konusu olamaz) (Mayr).
Corvus corax Corvus corone Corvus cornix
Biyolojik Tür Kavramı• Eşeyli canlılar için geçerlidir.• Kısa zaman aralıkları için geçerlidir.
Tür
Filogenetik Tür Kavramı: Bir tür, toplumların ya da canlıların oluşturduğu tek bir soy hattıdır; benzeri diğer soy hatlarından olan ayrımını korur ve kendi evrimsel eğilimlerine ve tarihsel sonuna sahiptir (Wiley)
Türleşme süreci• Türleşme iki aşamalı bir süreç olarak düşünülebilir.
1. Yayılma vikaryans ve poliploidi gibi büyük çaplı kromozomal değişimler nedeniyle populasyonların ayrılması (genetik izolasyon)
2. Doğal seçilim, eşeysel seçilim, genetik sürüklenme ve mutasyonlar nedeniyle farklılaşması
Fiziksel izolasyon
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme• Coğrafi bir engelden
dolayı aralarındaki gen alışverişi yok sayılabilecek seviyelerde olan toplumlar arasında üreme yalıtımının evrimleşmesidir.
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme
• Çevre yurtlu türleşme (Dispersal)
• Toplumsal yalıtımla türleşme (Vikaryans)
• Başlıca türleşme modelidir.• Coğrafi uzaklıkla değil, bireylerin ya da eşey hücrelerinin
hareketinin kısıtlanması ile tanımlanır.İki yolla gerçekleşir
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme
Yayılma (Dispersal) nedeniyle coğrafi izolasyon• Yayılma yoluyla yeni habitatlara yerleşme
Örn: Hawaii meyve sinekleri
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme
• Ayrılma (Vikaryans) nedeniyle coğrafi izolasyon
Örnek: Atlantik ve Pasifik okyanuslarının Amerika kıtası ile ayrılması sonucu deniz populasyonlarının farklılaşması
Ayrı yurtlu (allopatrik) türleşme
• Diana Dodd’un Drosophila deneyi
Farklılaşmaya neden olan mekanizmalar
Genetik sürüklenme• Genetik sürüklenme bir populasyonda allel sıklıklarının
bir kuşaktan bir kuşağa rastlantısal olarak değişimidir.• Bu değişiklikler kuşaklar boyunca birikerek çok önemli
farklılıklara neden olabilir.• Doğal seleksiyonla birlikte genetik sürüklenme
toplumlarda bir allelin yerine diğerinin geçmesinin en önemli nedenlerindendir.
Farklılaşmaya neden olan mekanizmalar
• Doğal seleksiyondan farklı olarak genetik sürüklenme uyarlanmaya neden olmaz.
• Genetik sürüklenme bazı allellerin sabitlenmesine yol açarken bazılarını toplumdan silinmesine yol açar.
• Genetik sürüklenme yoluyla evrim küçük toplumlarda büyük toplumlara göre daha hızlı ilerler.
Farklılaşmaya neden olan mekanizmalar
Doğal seçilim• Ayrılan populasyonlar
yeni bir çevreye yerleştiği ya da yeni bir kaynağı kullanmaya başladığı zaman doğal seçilim farklılaşmada etkili olur
Farklılaşmaya neden olan mekanizmalar
Eşeysel seçilim• Doğal seçilimin bir
şeklidir• Bireyler arasında eş
edinebilme yeteneğindeki farklılığın bir sonucu olarak ortaya çıkar