T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞLETME FAKÜLTESİ

KURUMSAL YÖNETİM DERSİ KURUMSAL YÖNETİM MEKANİZMALARI

15813 Selen KUTLUATA

15765 Abdurrezzak ŞAHİN

15817 Yahya DÜŞGÜN

15837 Nizamettin COŞKUN

KONU BAŞLIKLARI

Kurumsal Yönetim Hakkındaİşletmenin Varlık Sebebi

Kurumsal Yönetimin İşlevleriKurumsal Yönetim Yaklaşımları

Kurumsal Yönetim Mekanizmaları

Kurumsal Yönetim

İşletmenin stratejik yönetimi ve yönlendirmesi ile görevli ve sorumlu üst yönetimin (söz sahipleri), bu görevlerini ve sorumluluklarını yerine getirirken; işletme üzerinde kendilerini belirli nedenlerle “hak sahibi” gören pay sahipleri, çalışanları, tedarikçi, müşteri ve diğer toplumsal kurumlarla olan ilişkilerini kapsar.

Kurumsal Yönetişim AlanıKurumsal yönetişim konularının, işletmenin üst

yönetiminin kontrolü, yönlendirilmesi ve işletme üzerinde hak iddia eden paydaşların üst yönetimle olan ilişkilerinin bütününü kapsadığını ifade edebiliriz.

İşletmenin Varlık Nedeni

İşletme üzerinde hak iddia eden

grupların sayısı ve bu grupların talepleri arttıkça işletmenin varlık nedeni; başka bir ifade ile işletmenin neye ve kime hizmet için kurulduğu; kimin çıkar ve amaçlarını ön plana alması gerektiği konusu tartışmaya başlanmaktadır.

İşletmenin Varlık Nedeni

Bu konuda kurumsal yönetişim

tartışmalarının temeli sayılabilecek iki yaygın görüş bulunmaktadır;

Pay Sahipleri Yaklaşımı Paydaş Grup Yaklaşımı

İşletmenin Varlık NedeniPay Sahipleri Yaklaşımı Bu görüşe göre, işletmenin hak ve

dolayısı ile söz sahipleri,onu kuran,sermayesini sağlayan ve riske girerek toplum gereksinimlerini karşılamaya çalışan pay sahipleridir.Bu nedenle işletme,toplumun gereksinimlerini karşılarken,aynı zamanda onu kuran,sermayesini sağlayan,riske giren pay sahiplerinin çıkarlarını da öncelikle gözetmek zorundadır.

İşletmenin Varlık NedeniPaydaş Grup Yaklaşımı

Pay sahiplerinin koyduğu sermayeye ek olarak,çalışanlar,tedarikçiler,kredi sağlayanlar,tüketiciler,vergi daireleri,resmi makamlar da çeşitli nedenlerle işletmenin faaliyetlerini yürütebilmesi için girdiler sağlamaktadır.

İşletmenin misyonu,üst düzey yönetim tarafından hazırlanırken her çeşit paydaş grubun oluşturduğu koalisyonun çıkar ve amaçlarına uygun olarak hazırlanmalıdır.

Kurumsal Yönetimin İşlevleri

Yapılandırma : İşletmenin misyonun şekillenmesi, görev ve sorumlulukların belirlenmesi, ilke ve amaçların saptanması,uygun yönetim kadrolarının ve mekanizmasının planlanması.

Performans : İşletmenin günlük ve stratejik yönetiminin, misyon ve ilkelere uygun olarak yürütülmesi ile ilgili mekanizmanın kurulmasıdır.

Uygunluk : Kontrol ve değerleme evresidir.

Vekalet Teorisi

Vekalet ilişkisi, mülkiyet elinde bulunduran pay sahipler ile,başka bireyler(vekiller) arasında, bazı karar verme yetkilerini de içeren yönetim hizmetlerini yerine getirmesi amacı ile bir sözleşme geliştirilmesi olarak tanımlanabilir.

Vekalet Teorisi yaklaşımına göre işletme, pay sahipleri, yöneticiler, çalışanlar, tedarikçiler, müşteriler gibi farklı kesimlerdeki paydaşlar arasındaki sözleşmelerden oluşmaktadır.

KURUMSAL YÖNETİM MEKANİZMALARI

KURUMSAL YÖNETİŞİM MEKANİZMALARI

KURUMSAL YÖNETİM MEKANİZMALARI

İÇSEL YÖNETİM MEKANİZMALARI

DIŞSAL YÖNETİM MEKANİZMALARI

YÖNETİM KURULLARI GÜÇLENDİRİLMİŞ PAY

SAHİPLERİ YÖNETİCİ ÜCRET ve

TEŞVİK SİSTEMLERİ

YÖNETİCİ EMEK PAZARI SATIN ALMA TEHDİTLERİ

KURUMSAL YÖNETİŞİM MEKANİZMALARI

Yönetişim mekanizmalarını temel amacı yöneticilerin şirket amaçlarına aykırı davranışlarda bulunmasını engellemektir.

Bunlar şirketin etkin ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamaya yönelik bir takım kontrol mekanizmalarıdır.

Yönetim Kurulları

Yönetim kurulu bir şirketin en üst seviyede stratejik karar alma, yürütme ve temsil organıdır.

Sürekli ve etkin bir şekilde, şirketin hedeflerine ulaşma derecesini, faaliyetlerini gözden geçirir.

Şirketin sürdürülebilirliğini sağlamak temel görevidir.

Yönetim kurulu yapısı Yönetim kurulu bileşimiYönetim kurullarının görev ve sorumlulukları

Yönetim Kurulu Yapısı

Yönetim Kurulu YapısıÇeşitli ülkelerde yönetim

kurulları farklı yapılarda bulunmaktadır. ABD, İngiltere, Japonya gibi ülkelerde tek-kademeli yönetim kurulları görev yapmaktadır. Bu tip yönetim kurulları asıl hak sahipleri adına vekil olarak işletmenin tüm anlamı ile yönetimini üstlenmişlerdir. Yönetim kurulu üyeleri, işletme içinden veya dışından seçilebilmektedir.

Yönetim Kurulu Yapısı

Almanya, Hollanda, Finlandiya gibi ülkelerde yönetim kurulları İki-kademelidir. İşletmenin normal yönetim işlevlerini üstlenen yönetim kurulunun yanında, onların seçimini ve atamasını yapan, izleyen ve yönlendiren, genellikle işletme dışındaki bağımsız üyelerden kurulu bir yönetim izleme/denetim kurulu bulunmaktadır. İki kademeli kurullarda, dikkat edileceği gibi, alışılmış tek-kademeli yönetim kurullarının güçleri ve görevleri, farklı iki kurul arasında dağıtılmıştır.

Yönetim Kurulunun Bileşimi

Yönetim Kurulunun BileşimiYönetim kurullarında gerçek kişi üyeler

görev yapar. Üyelerin bir kısmı, işletme içindeki yöneticiler tarafından seçilirler ve bunlara iç üyeler denir. Genellikle üst yönetimin bir üyesi olarak bağımlı karar verebilen üyelerdir.

Diğer bir kısım üyeler işletme dışından seçilirler ve dış üye olarak adlandırılırlar. Bu üyeler kendilerini seçen paydaş grubunun temsilcisi olarak, üst yönetimin etkisi altında olmadan, onlardan bağımsız olarak karar ve yönlendirme yapabilen üyelerdir.

Yönetici Ücret ve Teşvik Sistemleri

Yöneticilerin ücret ve teşvik sistemleri paydaşların çıkarına ve amaçlarına uygun olan stratejik faaliyetler ve amaçlarla bağlantılı olabilirse, bu takdirde üst yönetim kendi çıkarlarını da gerçekleştirmeye neden olabilecek bu faaliyetlerle ilgili kararları kolaylıkla verebilecektir.

Böylece hak sahibi paydaşların çıkarlarına uygun bir yönetim yapılabilecektir.

Güçlendirilmiş Pay Sahiplerive Kurumsal Yatırımcılar

ABD’de önceden ön izin almak suretiyle, dağılmış pay sahipleri Genel Kurul öncesi toplanabilmekte ve kendilerini temsil edecek Yönetim Kurulu için, Genel Kurul’da blok oy kullanabilmektedirler. Bu durum yönetişim literatüründe “pay sahiplerinin güçlendirilmesi” olarak tanımlanmaktadır.

 Bunun yanında, küçük yatırımcılar ortak

fonlara yatırım yapmaktadırlar ve fon yöneticisi portföylerini kendileri adına takip etmektedir. Bu yatırımcılar “kurumsal yatırımcılar” olarak adlandırılmaktadır.

 

Sermaye Piyasasında Oluşan Satın Alınma Tehditleri

Bu görüşe göre, eğer yönetim verimsizse veya düzgün çalışmıyorsa, başka bir firma o isletmeyi düşük bir fiyattan alıp, iyi bir şekilde yönetip, yüksek bir fiyattan satabilir.

Yönetici Emek Pazarı

Her mal ve hizmetin olduğu gibi çalışanların hizmetlerini arz ettikleri ve işletmelerin de işgücü talebinde bulundukları bir pazar vardır.

Bu nedenle, işsizlik riskini azaltabilmek için üst düzey yöneticiler kendi pazarlarında oluşacak talepleri her zaman canlı tutmak isterler.

Talebin en belirleyici faktörü ise yöneticilerin geçmişteki performanslarıdır.

Teşekkür Ederiz…