“Ti idi pravim putem, kao što ti je naređeno, i nek tako postupe i vjernici koji su uz tebe,

i obijesni ne budite, jer On dobro vidi ono što radite”

Kur’an

• Podgorica • godina VI • broj 28 • april 2006. •viti VI • numri 28 • prill 2006. 1

Skupština RepublikeCrne Gore, 2. marta ovegodine, jednoglasno jedoni-jela Odluku o raspisi-vanju referenduma o drža-vno-pravnom statusu CrneGore. Odlukom je određe-no da se referendum održi21. maja. Prethodno je, uzasistenciju i saglasnost EU,Skupština usvojila zakonpo kojem će se odvijati re-ferendumski proces. Na za-kazanom plebiscitu građa-ni će se izjasniti na pitanje:Želite li da RepublikaCrna Gora bude nezavisnadržava sa punim međuna-rodno-pravnim subjektivite-tom.

Referendumska kam-panja bloka za nezavisnu idrugog - bloka za zajedni-čku državu u punom je je-ku. Monitoring nad cijelimprocesom vrši ogroman br-oj relevantnih međunarod-nih i domaćih posmatrača.Svrstavanje političkih stra-naka za jednu od opcija iposljednje ankete javnogmnjenja bacaju svijetlo napolitički predreferendums-ki milje.

Pripadnici islama - gra-đani Crne Gore, koji zajed-no sa ostalim građanima po-djednako polažu pravo naovaj prostor, vođeni realpol-itičkim razlozima i odgovor-

nošću za budućnost, akti-vno će učestvovati u refere-ndumskom procesu i opred-jeljenju za demokratiju, miri toleranciju.

Postignuti konsenzus uSkupštini Crne Gore o refe-rendumskim pravilima iopredjeljenju za evropskepolitičke standarde uliva

optimizam za pred i postre-ferendumsku Crnu Goru;za afirmaciju prava svihnaroda izvornom voljomgrađana. M.D.

U susret referendumu

PPooddggoorriiccaa,, SSaahhaatt kkuullaa

Hadži Ahmed efendija Seferović, imam džemata Gorana, kod Bara,preselio je na Ahiret, 7. maja ove godine, u četerdesetoj godini života.

Rahmetli Ahmed efendija potiče iz ugledne islamske porodice, odoca hadži Halila i majke Ćamile. Rahmetlijin otac, sada u penziji, bio jeglavni imam Bara i Podgorice, a jedno vrijeme i na čelu Islamske zajed-nice Crne Gore.

Mladi Ahmed efendija je, odmah po završetku GHB medrese 1985.goidine, stupio u imamsku službu, prvo u Baru, a zatim u Gorani. Zadvadeset godina službe stasale su generacije muslimana koje su prednjim sticale solidno islamsko obrazovanje.

Iskrenom vjerom, skromnošću i druželjubivošću bio je uspješan udžematu, omiljen među kolegama i drag u svom kraju.

Prisustvom imama iz čitave Crne Gore i hiljada duša na njegovojdženazi stavljena je posljednja kocka u dunjalučkom mozaiku rahmetli-jine veličine. Dženazu-namaz u Dobrim Vodama predvodio je h. IdrisDemirović.

Rahmetlija je ostavio za sobom suprugu Mirsadu i troje djece,Benjamina, Adnana i Lejlu.

Ila rahmetillah, dragi Ahmed efendija!M. Demirović

Posljednja vijest

Preselio h. Ahmed ef. Seferović

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 2DRUGA STRANA

Redakcijski kolegijum – urednici: Jusuf Đoković, Bajro Agović, Omer Kajoshaj, Džemo Redžematović Stručni konsultant: Idris Demirović Lektori: Zuvdija Hodžić, Brunilda Brasha "ELIF" izlazi na bosanskom i albanskom jezikuAdresa: "Elif", Gojka Radonjića 42, P.Fah 54, 81000 Podgorica · Tel/fax: 381 81 623 813, fax: 381 81 623 812 · E-mail: redakcijaelif@cg.yuUplata: Žiro račun za Crnu Goru 55100-672-8-383 Mešihat Islamske zajednice,za inostranstvo: Field 56A: COBADEFF Commerzbank AG Frankfurt, Field 57A: /400876894701 EUR PDBPYU2P Podgorička banka ad Podgorica, Field 59: /22498080-02039257 MESIHAT ISLAMSKE ZAJEDNICE CRNE GORE PODGORICA SERBIA AND MONTENEGRO; sa naznakom "Za Elif"Uvjerenjem Ministarstva Kulture br. 05-2079/2, «Elif» je oslobođen plaćanja poreza na dodatnu vrijednost Štampa: NJP "Pobjeda" · Rukopisi i fotografije se ne vraćaju (49364042)

Izdavač: Mešihat Islamske zajednice uRepublici Crnoj GoriGlavni i odgovorni urednik: Muharem DEMIROVIĆ

Dana 14.04.2006. godine, reis Isla-mske zajednice, Rifat ef. Fejzić, sa sa-radnicima posjetio je Mesdžid u Herc-eg Novom, da bi se sagledale mogućn-osti daljeg korišćenja objekta, koji je uvlasništvu Mešihata Islamske zajed-nice.

Nakon obilaska mesdžida, raz-gledanja Starog grada, Sahat-kule i dr-ugih istorijskih objekata, održana jeOsnivačka skupština tivatskog Odborau hotelu ''Mimoza'' u Tivtu, kojoj je pr-isustvovalo preko 50 džematlija sa po-dručja Kotora, Tivta i Budve. Iako suodranije postojale potrebe za formiran-jem jednog džemata na području Bo-kokotorskog zaliva, do realizacije jedošlo ovih dana, zahvaljujući Ademuef. Emroviću, koordinatoru ovih aktiv-nosti. Na skupu se prisutnima obratioreis Rifat ef. Fejzić, koji je izrazio zado-voljstvo prisustvom velikog broja dže-

matlija, što potvrđuje interesovanjemuslimana ovog kraja za svojim potre-bama.

- Želim da naglasim da ću se stavitina raspolaganje pri svakoj pomoći,koliko je Mešihat u mogućnosti, kakobismo zajednički riješili pitanje prosto-ra u kome bi se okupljali i obavljali vje-rske obrede, u kojima bi se učilo o vje-ri - istakao je reis Rifat ef. Fejzić. Ad-em ef.Emrović, predsjednik inicijativ-nog Odbora zahvalio se reisu i njegov-im saradnicima na podršci, a džematli-jama na prisustvu, pa je na sastankuproširen spisak članova inicijativnogodbora. U prioritetne zadatke predsto-ji iznalaženje mogućnosti za prostorija-ma, u kojima bi se obavljali vjerski obr-edi, pa je zaključeno da se o tom i dru-gim pitanjima održi sastanak sa pred-sjednikom opštine Tivat.

B. Agović

Održana Osnivačkaskupština Odbora u Tivtu

DDeettaalljj ssaa OOssnniivvaaččkkee sskkuuppššttiinnee uu hhootteelluu ““MMiimmoozzaa”” uu TTiivvttuu

Prva Konferencija muslimanskesvjetske uleme održana je od 28. 03.do 3. 04. 2006. u Mekki. Na skupu jeosnovan Svjetski forum uleme, usvo-jen Statut i objavljen proglas u kojemse poziva na dijalog i suživot u svijetu.Kao ciljevi Svjetskog foruma ulemenavode se: očuvanje i razvijanje islam-skog identiteta; zbližavanje Islamskihzajednica u svijetu; zbližavanje fetvi;prezentacija islama kakav jeste, kaovjeru mira i tolerancije; solidarnost ipomoć muslimanima u svijetu; oštrosuprotstavljanje pogrešnom tumačen-ju islama i dr. Predsjednik Svjetskogforuma uleme je muftija Kraljevine

Saudijske Arabije, a sekretar forumaje generalni sekretar Svjetske musli-manske lige – Rabite, na čiji poziv suIslamsku zajednicu Crne Gore naskupu predstavljali reis Rifat ef.Fejzić i muftija Jusuf ef. Đoković.Pored učešća na skupu delegacija IZ-e Crne Gore je imala i niz značajnihsastanaka. Među najznačajnijim sas-tancima je susret sa generalnim sekre-tarom Konferencije islamskih zemaljau Džeddi, gospodinom Ekmeleddin-om Ihsanogluom, kao i sastanak sageneralnim direktorom Islamske ba-nke za razvoj, takođe, u Džeddi.

ELIF

Reis i muftija Crne Gore na konferenciji u Mekki

EELLIIFFapril 2006.islamske novine

gazetë islame3 AHLAK

“Niko od vjernika neće za-saditi stablo ili posijati sjeme, papotom da ptica, čovjek ili živo-tinja pojede njegov plod, a da nebude za to djelo nagrađen kaoda je podijelio sadaku” (Buhari,III: 513).

Mnogima će saznanje da jeposlanik Muhammed, a.s., biopionir očuvanja životne okolinebiti iznenađenje. Doista, termin„okolina“ i njoj slični koncepti,kao što su „ekologija“, „svijest ookolini“ i „očuvanje-umjereno-st“ su u novije vrijeme inovacijei termini koji su formulisani uz-rokom povećane zainteresova-nosti zbog trenutnog stanja svi-jeta prirode koji nas okružuje.

Bolje proučavanje hadisa ćenam otkriti detalje iz Poslaniko-vog, a.s., života i njegovu uloguu čuvanju životne okoline iz ko-jih se vidi pionir u domenu ču-vanja održivog razvoja i uređen-ja prirodnih resursa, te onaj kojistalno nastoji da uspostavi har-moničan sklad između čovjeka iprirode. Iz svih priča o njegov-om životu i djelima saznajemoda je Poslanik, a.s., izražavaopuno poštovanje za floru i fau-nu, te da je imao idealnu vezusa četiri elementa: zemljom,vodom, vatrom i vazduhom.

On je bio jaki zagovarač raci-onalnog korišćenja vode i kulti-vacije zemlje, lijepog ophođenjasa životinjama, drvećem i ptica-ma, te davanja jednakih pravakorisnicima. U tom kontekstumodernost Poslanikovog, a.s.,pogleda na okolinu i njegov kon-cept kojeg je svojim pristalicamapredstavljao je, dakako, izva-nredan; određeni pasusi hadisamogu dobro poslužiti u diskusi-jama u kojima se govori o pitan-jima životne okoline.

TTRRII PPRRIINNCCIIPPAA

Poslanikova, a.s., environ-mentalna filozofija je najkom-pletnija; ona uključuje osnovnekarike i uzajamnu zavisnostizmeđu svih prirodnih elemena-ta. Osnova njegovog učenja je daako čovjek vrijeđa ili iznuravajedan element svijeta prirodezbog toga će cio svijet direktnoosjećati negativne posljedice.Ovakvo vjerovanje nije nigdjedrugo tako koncizno formulisa-no; bolje rečeno ono podvlačiprincip koji temelji sve Poslani-kove, a.s., radnje i riječi, te živo-

tnu filozofiju koja ga čini oso-bom koja brine o okolini..

Tri najvažnija principa Po-slanikove, a.s., prirodne filozofi-je su bazirani na kur'anskim uč-enjima i na konceptima tevhida,hilafeta i emaneta.

Tevhid, jednoća Boga, je os-nova islamskog vjerovanja. Onaotkriva činjenicu da postojisamo jedan apsolutni Stvaralac ida je čovjek odgovoran predNjim za svoja djela: „Allahovo jeono što je na nebesima i ono štoje na Zemlji; i Allah sve zna.“(En-Nisa: 126). Poslanik, a.s.,nas uči da Allahovo znanje i sna-ga obuhvataju sve. Tako da senarušavanje Njegovih stvorenja,bilo da su živa bića ili prirodniresursi, računa kao grijeh. Pos-lanik, a.s., je smatrao sva Božijastvorenja jednaka pred Njim,kao što je vjerovao da životinje,zemlja, šume i voda moraju im-ati prava.

Koncept hilafeta, upravljanjai emaneta, povjerenja, javlja se izprincipa tevhida, monoteizma.Kur'an pojašnjava da ljudi posje-duju privilegovanu poziciju me-đu ostalim Božijim stvorenjimana Zemlji: čovjek je izabran kaohalifa, predvodnik, i nosi odgov-ornost za sva Božija svtvorenjana Zemlji. Svakoj individui jedato ovo breme i privilegija kaoizraz Božijeg povjerenja. Ali zatoKur'an uzastopno opominje vjer-nike da ne budu arogantni: jeroni ništa nisu bolji od ostalih st-vorenja. „Sve životinje koje poZemlji hode i sve ptice koje nakrilima svojim lete svjetovi supoput vas“ (El-En'am: 38).„Stvaranje nebesa i Zemlje je si-gurno veće nego stvaranje rodaljudskog, ali većina ljudi ne zna“(El-Mu'min: 57).

Poslanik, a.s., je vjerovao dasu univerzum i stvorenja u nje-mu – životinje, drveće, voda, ze-mlja –stovreni za ljudski rod.Čovjek može upotrebljavati teresurse ali ih ne može nikadaposjedovati. Tako kada islamdozvoljava posjedovanje zemljeonda on daje ograničenja: vlas-nik može, na primjer, posjedo-vati zemlju samo ako je koristi;jednom kada prestane da je ko-risti onda mora sa drugima dasudjeluje u tom posjedovanju.

Poslanik, a.s., je prepoznaoljudsku odgovornost prema Bo-gu i uvijek je Njemu bio poni-

zan. U tom smislu je rekao:„Kada nastupi Sudnji dan a ne-ko od vas ima palminu stabljikuu svojoj ruci, neka je posadi“,sugerišući da, čak, kada se svenade za čovjeka izgube, nekomora održavati prirodni rast irazvoj. Vjerovao je da je prirodasama po sebi dobro, iako čovjeknema koristi od nje.

Isto tako, Poslanik, a.s., jepreporučio vjernicima da jed-nako učestvuju u korišćenjuzemaljskih resursa. On je rekao:„Muslimani imaju jednako pra-vo u korišćenju vode, pašnjaka ivatre“, kao što je smatrao grije-hom neracionalno korišćenjevode: „Niko neće baciti višakvode a da ne učini grijeh premaAllahu i čovjeku“ (Miškatu-l-me-sabih).

Poslanikov stav prema upo-trebi i obrađivanju zemlje, ču-vanju vode i odnosu prema ži-votinjama su primjeri njegoveenvironmentalne filozofije.

KKUULLTTIIVVIISSAANNJJEE II UUPPOOTTRREEBBAA

ZZEEMMLLJJEE

„Zemlja mi je učinjenamesdžidom i čistom“ (Buhari, I:331). Ovim riječima Poslanik,a.s., naglašava svetu prirodu ze-mlje ili tla, ne samo kao čistumateriju već kao materiju kojačisti. Ovakvo poštovanje prematlu se, takođe, pokazuje u teje-mumu, ili „suhom abdestu“ pri-likom kojeg se dozvoljava upo-treba prašine za pripremu ritu-alnog čišćenja prije namaza,kada voda nije dostupna.

Poslanik, a.s., smatra zemljupodređenu čovjeku, ali da se nesmije preeksploatisati ili naruša-vati, jer i zemlja ima prava, kaodrveće i divlje životinje koje nanjemu žive. Da bi zaštitio zem-lju, šume i divlje životinje, Pos-lanik, a.s., je načinio nepovrje-dive zone poznate kao hima iharam u kojima su resursi osta-jali netaknuti. Obje zone i dan-danas postoje: haram oblasti sučesto smještene oko ljekovitihvrela i vodenih izvora da bizaštitili vodenu površinu od pre-velikog iscrpljivanja vode. Himase djelimično odnosi na divlježivotinje i šumarstvo, običnooznačava područje u kojem suispaša i sječa šume zabranjeni,ili su određene životinjske vrstezaštićene.

Poslanik, a.s., nije samo afir-

misao upotrebu plodne zemlje,on je, takođe, svojim sljedbeni-cima ukazao na beneficije kulti-visanja nekorišćene zemlje: za-sađivanja drveta, sijanja i navod-njavanja suhe zemlje, ukazavšida će za to ljudi biti nagrađenikao da su učinili dobra djela.„Ko god oživi mrtvu zemlju i ku-ltivira napuštenu, on u njoj imanagradu.“ Tako bilo koja osobakoja navodnjava mrtvu zemljuili pustinju, postaje njen puno-pravni vlasnik.

KKOONNZZEERRVVAACCIIJJAA VVOODDEE

U oštrom pustinjskom ambi-jentu u kojem je Poslanik, a.s.,živio, voda je bila sinonim živo-tu. Voda je bila dar od Boga, iz-vor cijelog života na Zemlji kaošto svjedoči Kur'an: „Mi od vo-de sve živo stvaramo“ (El-En-bija: 30). Kur'an konstantno po-dsjeća vjernike da su oni čuvariBožjih stvorenja na Zemlji i daih nikada ne smiju potcjenjivati:„Kažite vi Meni: vodu kojupijete - da li je vi ili Mi iz oblakaspuštamo? Ako želimo, možemoje slanom učiniti - pa zašto nistezahvalni?“ (El-Vakia: 68-70).

Čuvanje vode i njene čistoćesu dva važna pitanja za Poslani-ka, a.s.: vidjeli smo da njegovabriga za umjerenu upotrebuvode je proizvela haram zone ublizini vodenih izvora. Čak kadaje voda obilata on je preporučioštedljivost. U tom smislu on jesavjetovao vjernike da ne uzi-maju abdest više od tri puta, pamakar bili blizu tekućeg izvoraili rijeke. Buhari dodaje: „Uče-njak ne odobrava pretjerivanje iprelaženje broja Poslanikovih,a.s., abdesta.“ Poslanik, a.s., je,takođe, upozorio na zagađivanjevode, zabranivši uriniranje ustajaću vodu.

OODDNNOOSS PPRREEMMAA žžIIVVOOTTIINNJJAAMMAA

„Ako neko greškom ubijemakar vrapca ili nešto veće odnjega, srest će se sa Božijim ispi-tivanjem“. (Miškatu-l-mesabih).Ove riječi reflektuju naklonost,poštovanje, i ljubav koju jePoslanik, a.s., uvijek iskazivaoprema životinjama. On je vje-rovao da se sa životinjama, kaoBožijim stvorenjima, mora op-hoditi sa poštovanjem. U hadisi-ma se nalazi veliki broj predaja,savjeta i priča o Poslanikovom,a.s., odnosu sa životinjama. U

njima se kazuje da je imao veli-ki obzir prema konjima i kamil-ama; oni su mu bili valjani pri-jatelji tokom putovanja i bitke.On je nalazio veliku ohrabrenjei mudrost u njihovom prisustvukao što nam to sljedeći hadis ot-kriva: „Na čelu konja je vezanoblagostanje i blaženstvo sve doDana proživljenja“.

Čak i prilikom klanja život-inja Poslanik, a.s., je pokazaoveliku blagost i sažaljenje. Po-slanik, a.s., nije bio vegetarija-nac, ali nam hadisi jasno poka-zuju da je bio krajnje osjećajanzbog bola životinja koja se koljeu toj mjeri da je osjećao mučn-inu u stomaku. Zato je savjeto-vao upotrebu oštrih noževa idobre metode koja će omogućitiživotinji da brzo i sa što manjeboli umre. Takođe je savjetovaoda se životinje ne kolju na očidrugih životinja i da se noževine oštre ispred njih, jer je to istokao da se životinja „dva puta ko-lje“. Takvu praksu je oštro osu-dio i nazvao je „gadnom“.

ZZAAKKLLJJUUČČAAKK

Nemoguće je prikazati cje-lokupan pogled i značenje Po-slanikove, a.s., environmen-talne filozofije u ovom kratkomčlanku. Njegov potpuni pogledna prirodu i njegovo razumije-vanje ljudske pozicije unutarprirodnog svijeta je dokaz da jeon pionir i prvak svijesti o život-noj okolini u muslimanskomdruštvu.

Nažalost, harmonija izmeđučovjeka i njegove prirodne oko-line koju je Poslanik, a.s., zago-varao, danas se često gubi. U vr-ijeme kada se suočavamo sa za-gađenjem, pretjeranom eksploa-tacijom, erozijom zemljišta i ne-dostatkom vode u nekim djelo-vima svijeta, kao i poplavama iolujama svugdje u svijetu, sig-urno da je za cjelokupnu svjet-sku zajednicu, muslimane, kršć-ane i Jevreje, budiste i hinduse,ateiste i agnostike, vrijeme dauzmu list iz Poslanikovog, a.s.,životopisa i da odlučno i mudroprevaziđu krizu koja je zahvatilaživotnu okolinu.

FFrraanncceessccaa DDee CChhaatteellSa engleskog,

Džemo Redžematović

Poslanik Muhammed, a.s. - pionir očuvanja životne okoline

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 4IBADET

SREDSTVA UZPOMOĆ KOJIHĆEMO SIGURNIJEOBAVITI SABAH-NAMAZ

1. Stručni pregled ''srčanihmahana i bolesti'', njihova ana-liza i identifikacija, te pokušajanuliranja istih najpodesnijimljekovima za to, jer kada srcebude zdravo, biće zdravo i os-talo tijelo. Srce je komandant.Ako ono bude kako treba, osta-la vojska će biti disciplinovana!Drvo imana (vjere), koje rasteiz našeg srca može zalijevatisamo Kur'ani-Kerim, a sjećanjei spominjanje Allaha dž.š. gapoji. Stablo čini pravim čuvan-je Allahovih dž.š. propisa, i po-štovanje Njegovih naredbi i za-brana.

2. Čitanje i spoznaja ajeta ihadisa koji podstiču na obavl-janje namaza, a posebno sa-bah-namaza. Allah dž.š. kaže:Obavljaj namaz kada sunce spolovine neba krene pa do no-ćne tmine, i namaz u zoru, jernamazu u zoru mnogi prisust-vuju. (el-Isra:78) - tj. meleki da-na i meleki noći!

Imam Buhari bilježi odEbu Hurejre r.a. da je Poslaniks.a.v.s. rekao: Namaz obavljenkolektivno (u džematu), vrje-dniji je od pojedinačno oba-vljena namaza za 25. stepe-ni, a meleki noći i melekidana prisustvuju sabah -namazu. Ebu Hurejre r.a.kaže: Čitajte ako hoćete: …i namaz u zoru, jer nama-zu u zoru mnogi prisustvu-ju!!!

Od Ebu Hurejrer.a. se navodi da jeAllahov Poslaniks.a.v.s. rekao: Kodvas se smjenjuju me-leki noći i meleki da-na, i sastaju se na sa-bah i ikindiji nama-zu, a onda se uzdižuod vas, pa ih zapitaNjihov gospodar, a On sveo vama zna, kako ste ostaviliMoje robove? Odgovoriće:Došli smo im - a oni su klan-

jali, i napustili smo ih - a oni suklanjali. (Muttefekun alejh)

Poslanik s.a.v.s. kaže: Nećeokusiti vatre onaj koji budeklanjao prije izlaska i prije za-laske sunca (sabah i ikindiju).(Sahihul-Muslim)

Poslanik s.a.v.s. kaže: Kobude klanjao Berdan (sabah iikindiju), ući će u Džennet.(Muttefekun 'alejh) Na drugommjestu se kaže: Ko bude klan-jao sabah - namaz naći će se,toga dana, pod zaštitom Allahadž.š.! (Sahihul-Muslim)

Pa, razmislite onda o ovimAllahovim dž.š. obećanjima,koja daje onima koji budu oba-vljali namaz, a pogotovo sabah-namaz.

Pošto samo vidjeli da susabah i ikindijanamaz jedniod odabra-nijih na-maza, on-da je logič-no da ćeonaj ko ihbude oba-v l j a o

steći isto tako vrijednu nagra-du zbog toga, a ona je gledanjeu lice Allaha dž.š. u Dženne-tu!!!

Poslanik s.a.v.s. kaže: Kaošto gledate u ovaj puni mjesec,i gledanje u Njega vam nimaloneće škoditi, pa ako budetesmogli snage izdržati to da nebudete savladani po pitanju na-maza prije izlaska sunca i prijenjegova zalaska - onda ih obavl-jajte, a potom reče: … i veličajGospodara svoga i zahvaljujMu prije sunčeva izlaska i prijezalaska. (Kaf: 39) (Muttefekun'alejh) Ako je sabahski sunnetbolji od dunjaluka i onoga štoje na njemu, šta tek da kažemoza sabahski farz?!

U ovom hadisu se da prim-ijetiti naznačavanje smjernicapo pitanju korišćenja svih mo-gućih sredstava (esbab), ka-ko bi smo obavili namaz.Ovako je i Poslanik s.a.v.s.postupio kada je bio u pov-ratku sa Hajbera. Putovaoje noću sve dok ga ne bi op-hrvao san, pa bi zastao ma-lo, pred kraj noći, kako bi

se odmorio od puta, pareče svojim drugovi-ma (ashabima): Ču-vajte nam namaz!Ne osta samo natome, već odrediBilala r.a., i rečemu: Čuvaj namnoć (pazi nanas). Bilal je, zavrijeme dok su

Poslanik s.a.v.s.i ashabi spavali,

klanjao. Ka-da se prima-kla zora, Bi-

lal se na-s l o -

nio na svoju jahalicu, iščekivaozoru - ali ga je san nadvladao.Tako osta naslonjen o svojujahaljku, i ne usta, a nitiPoslanik s.a.v.s., usta. Čak neusta niko od ashaba r.a. svedok ih zrake sunca neprobudiše … (Muslim)

Što se tiče ovakve vrstesna, koji ophrva čovjeka poredsva njegova truda, to je san zakojeg Poslanik s.a.v.s. u istomehadisu kaže: … nije u snu pretj-erivanje. Pretjerivanje je utome da čovjek klanja namazpred početak sljedećeg nama-skog vakta.

Kome praksa bude redo-vno obavljanje namaza, pa gaponekada nadvlada san - on ćeimati namasku nagradu, a tajsan mu je ukazana sadaka, dokonaj koji se neodgovorno od-nosi prema namazima, i lijenje prilikom njihova obavljanja,i namaz odgađa do pred krajnjegova vremena, i ne koristisredstva kako bi ustao na na-maz (sat, mobilni tel. i sl.), onsebe izlaže onome što nam pre-nosi imam Buhari u svome Sa-hihu da je Poslanik s.a.v.s. vi-dio u snu: … čovjeka kako ležina leđima, a poviše njegoveglave čovjek sa kamenicom urukama kojom gađaše ovogašto leži, u glavu, smrskavajućimu je. Kamen bi se otkotrljao,a ovaj bi otišao po kamen, pakada bi se vratio, glava onogčovjeka što ležaše, bi bila kao iprije. Ovaj postupi opet kao štoje postupio i prvog puta … Dži-bril i Mikail su objasnili Muha-mmedu s.a.v.s. da je čovjek -što mu se glava mrska - čovjekkoji se prihvatio Kur'ana, a po-tom ga odbio, a kada bi sepropisani namazi obavljali - onbi ih prespavao.

Ibnul-Arebi rhm. kaže: Da-ta je kazna ovome čovjeka upredjelu glave, a dobro znamoda je glava ta koja spava i ukojoj se nalazi centar za spa-vanje …

3. Zbog svega navedenog, izbog toga što čovjek osjećaveću potrebu, posebno kada jeu pitanju sabah namaz, te ka-ko bi bio u stanju savladati šej-

tanska došaptavanja (vesvese),i duševne obmane, propisanoje da se u sabahskom ezanu iz-govara jedna kratka fraza, odl-učujuća, koja poput struje pro-leti srcem vjernika i odagnasan, a ta fraza je: Es-salatu haj-run minen-newm (namaz je bo-lji od spavanja!!!) tj. slast nama-za je ljepša, za one koji imajuukusa naravno, od spavanja.Ali, onaj ko bude čuo te riječi,a njegovo srce ostane hladnoposlije njih, i dadne prednostdunjalučkim strastima i porivi-ma nad ahiretom - biće kaž-njen na taj način što će mu šej-tan mokriti po ušima, posliječega će ustati sav naopak, lijeni slomljen!

4. Obavezno se potruditileći poslije jacije-namaza, na-kon što se preklanja jacijski su-nnet i vitr-namaz (za onoga konije siguran da će ustati u zad-njoj trećini noći), i posebno na-glašavam na to da se ne sjedido kasno u noć, poslije jacije-namaza, jer je Poslanik s.a.v.s.smatrao pokuđenim spavanjeprije jacije-namaza, i govorposlije jacije-namaza! (Sahihul-Buhari)

Čovjek može ostati budannoću ako ima namjeru učiti,čitati knjigu, u slučaju da imagosta, ili zbog druženja sa svo-jom porodicom - ali samo ondaako bude imao nekog ko će gaprobuditi, ili sam po sebi znada će moći ustati. Ako budeubijeđen da neće moći ustatina sabah-namaz, ne smije osta-ti budan do kasno u noć. Čakštaviše, ne smije ni klanjati no-ćni-namaz (kijamul-lejl), ako ćezbog njega prespavati sabah-namaz!!!

U hadisi-kudsiju se navodi:… rob mi se ne može približitini sa čim bolje, nego s onimšto sam mu naredio (obavljanj-em farzova). (Sahihul-Buhari)

Od Ebu Bekra b. Sulejma-na b. Ebi Hasme se prenosi daOmer b. el-Hattab r.a. nijevidio Sulejmana b. Ebi Hasmena sabah-namazu u džamiji.Tog jutra Omer b. el-Hatttabr.a. porani na pijacu, a kućaSulejmanova se nalazila izme-

Muhammed b. Ahmed b. Ismail el-Mukaddem

Neophodna upozorenja ioporuke vezane za Namaz

EELLIIFFapril 2006.islamske novine

gazetë islame5 ISLAM I DRUŠTVO

Islam - religijačovječanstva

Islam je posljednja od svihBožijih Objava čovječa-nstvu, i kao takav mora biti

univerzalan i prihvatljiv začitavo čovječanstvo. Prirodanjegove poruke mora biti odvrste koja odgovara čovječans-tvu u svim dobima, generacija-ma i vremenima. Ličnost, ka-rakter i priroda poslanika Mu-hammeda, a. s., morala je bitiidealnog kalupa, tako da svakičovjek može u njemu naćisavršen uzor, čije će ga svjetlovoditi kroz život.

Kao savršen model, Muha-mmed, a. s., je Kur’anom pred-stavljen kao ideal moralnosti:”I doista si ti na visokom stup-nju morala”. Kako bi čitavo čo-vječanstvo imalo pristup nje-mu kao uzoru, Allah pokazujeznake njegove pristupačnostipa veli: ”A ka-da bi ti bio oso-ran, gruba srca, oni bi se sig-urno od tebe razišli…” Sveuk-upan cilj najvišeg ideala čov-ječije dobrote rezimiran je uAllahovim riječima: ”I mi te ni-jesmo poslali, osim kao milostsvim svjetovima”.

Ako ga Allah naziva posla-nikom milosti svim svjetovi-ma, onda je nemoguće njegovpoziv ograničiti samo na Ara-pe. To jasno pokazuju i njego-ve riječi što ih Kur`an objavi:”O ljudi, doista sam ja, svimavama Allahov Poslanik”.

Prije islama, situacija jebila sasvim drugačija. Poslani-ci koje je Allah slao narodu Izr-aela obraćali su se isključivookruženju u koje su poslani.Njihovi pozivi bi se čuli, neka-da u Siriji, Egiptu, Iraku, ali nei šire. Istorijski je potvrđeno daje ideja o univerzalnosti hrišća-nstva došla nakon smrti Isaa.s. kroz prisustvo Rimske im-perije u okruženju. Takođe jeočevidno da prijašnji poslanicinijesu svoje poruke upućivaličitavom čovječanstvu.

Indikativne su riječi drSulaimana en-Nadawi-ja kojikaže: ” Sinovi Izraela (Jevreji)su svijet prisvajali samo za se-be. Svijet je značio ono štoobuhvata granice njihove dr-žave. Zato su i tvrdili da je Go-spodar svih svjetova ustvari

samo njihov Bog, i da pravo,da ima Jedinog Istinitog Boga,pripada samo njihovoj naciji. Idanas mojsijevski, jevrejski za-kon, obraća se samo Jevrejimai u poziv na vjeru ne uključujenikog mimo njih”.

Da su poruke prijašnjihposlanika bile lokalnog karak-tera svjedoče brojni ajeti: ”INuha smo poslali njegovu nar-odu”. “I `Adu smo poslali bra-ta njihova Huda”. “I Semudusmo poslali brata njihova Sa-liha”. ”I Medjenu smo poslalibrata njihova Šu`ajba”

Generalno, Kur`an tvrdi:”Svaki narod je imao svog po-slanika”.

Kur`an jedino islamu, Ob-javi sa kojom je došao Muha-mmed, a. s., daje status unive-rzalnosti. Muhammed, a. s., jebio sasvim svjestan te unive-rzalnosti. Zato ga vidimo kakouspostavlja ugovore sa Jevreji-ma, prima u svojoj džamiji uMedini delegacije hrišćana,šalje poslanice sa pozivom uislam vladarima tada poznatogsvijeta… Tako Dihja el-Kelbibiva izaslan rimskom impera-toru Heraklu; Abdullah bin

Huzejfa Pervisu, vladaru Pers-ije; Hatib bin ebi Belt`eah egi-patskom-koptskom suverenuMakukosu; Omer bin UmmejeNegusu od Abesinije; Amr binel-As omanskim suverenima;El-`Ala bin Hadremi Munziru,kralju Bahrejna, i brojni drugi.

Jasno je da Muhammed s.a. w. s ne bi slao svoje ambasa-dore širom svijeta da nije biosvjestan univerzalnosti Božijeporuke.

Ako je vjera univerzalna,onda su karakterne uzoritostionoga ko ju je riječju i prak-som prenosio čovječanstvu,takođe bile univerzalne.

Praktičan dokaz univerzal-nosti islama je njegova fleksi-bilnost. Kroz vjekove islam jenalazio put ka srcima sasvimrazličitih grupacija ljudi, uje-dinio ono što je bilo ničim spo-jivo, ostvario ideal jednakostisvih ljudi, uz jedinu razliku ubogougodnosti. A bogougodn-ost se bez sumnje stiče krozdobročinstvo ljudima i svemušto nas okružuje.

ddrr MMuuhhaammmmeedd YYuussuuff MMuussaa

Preveo Enis Burdžović

đu pijace i Poslanikova s.a.v.s.mesdžida. Prođe pokraj majkeSulejmanove, pa joj reče: Ni-sam vidio Sulejmana na saba-hu? Odgovori mu: Ostao je sin-oć klanjajući, pa ga je san oph-rvao. Omer r.a. reče: Da pris-ustvujem sabah - namazu udžematu mi je draže nego dasvu noć probdijem klanjajući!!!(Muwetta, Imam Malik)

5. Ko bude do kasno u noćostajao budan, pa bude klanjaosabah -namaz pospan i mrzo-voljan, izlaže sebe usporedbisa licemjerima koji: … kadaustaju da namaz obavljajulijeno se dižu i prikazuju se svi-jetu, a Allaha samo malo spom-inju. (el-Nisa: 142)

6. Čovjek se treba paziti ičuvati primanja gostiju poslijejacije-namaza, a pogotovo onihkoji ne razmišljaju o sabah-namazu, i svejedno im je hoćeli im proći sabah ili ne, činećitako da on uz njih stiče grijehsvojim sjedenjem do u kasnesate.

Ša'abi rhm. kaže: Komeprođu dva rekata sabah -nam-aza, neka proklinje muke svo-je!!!

7. Koristiti se savremenimsredstvima za buđenje poputsata, dežurne telefonske slu-žbe, sterea, mobilnog telefona... te obavezati komšiju ili pri-jatelja na međusobno buđenje,potpomagući se na dobročin-stvu i bogobojaznosti - ali dasvo to vrijeme budemo iskrenooslonjeni na Allaha dž.š., a nena ova sredstva!

8. Čuvanje adaba (lijepihpostupaka) pri spavanju, i zi-kra koji se uči prije nego li sezaspi, a posebno učenje ajetul-kursije, sure Felek, sure Nas, iostalih zikrova.

9. Ako se u mogućnosti,odspavati malo između podnei ikindije namaza (kajlula), štobi bilo veoma preporučeno, jerje to pravi dnevni odmor i re-laksacija, i pomaže lakšembuđenju za sabah-namaz.

10. Da čovjek obavlja sa-bah-namaz u jednom mesdži-du (džamiji), u svome dže-matu, kako bi ga ostala braćaprimijetila kada nije prisustvo-vao namazu, te kako bi ga kas-nije savjetovali ako bi nepris-ustvovanje učestalo, ili mupomogli po pitanju pokornostiAlahu dž.š., jer je šejtan poputvuka kada je čovjek u pitanju,a vuk grabi ovce koje su vanstada.

Poslanik s.a.v.s. je znaoreći onome koji bi tražio op-oruku od njega: Oporučujem ti

da se stidiš Allaha dž.š. više ne-go što se stidiš nekog dobrogčovjeka iz tvog naroda. (HadisDžejjid)

Mudžahid rhm. bi rekao:Da čovjek nema nikakve ko-risti od svoga brata, osim stidaprema njemu, dovoljno bi mubilo.

11. Truditi se sprovesti rije-či Allahova Poslanika s.a.v.s.,koji kaže: Ko bude obavljaonamaz četrdeset dana u dže-matu, uvijek pristižući na prvitekbir, biće mu date dvijezaštite: zaštita od vatre, kao izaštita od licemjerstva (nifaka).(Hasen)

Prijašnje generacije (sele-fus-salih) bi, kada bi okasnilina prvi, početni tekbir namaza(iftitahi tekbir), znali žaliti zatime i po tri dana, a kada ne biprisustvovali namazu u dže-matu, žalili bi za time i po ned-jelju dana. (Tuhfetul-ahwezi,2/45; El-Kari rhm. dodaje: Naosnovu ove predaje se vidi daim džuma - namaz nikada nijeprolazila, a da im se to desiložalili bi za time sedamdesetdana.)

Hatim el-Esamm rhm. biznao reći: Nesreća u vjeri jegora od nesreće na dunjaluku.Kada mi je umrla ćerka izjavi-lo mi je saučešće više od desethiljada duša, a kada mi je pro-makao namaz u džematu, nikomi ne bi izjavio saučešće?!

Bilo je ljudi u prijašnim ge-neracijama (selefus-salih) kojibi plakali ako bi im prošaopočetni tekbir (iftitahi-tekbir)u džematu, a neki od njih bi sei razboljeli ako bi im prošaonamaz u džematu.

Jedan je rekao, a navršio jetek dvadesetak godina: U živo-tu nisam sam klanjao farz-na-maza više od dva puta, i kao daih nisam nikako ni klanjao.

Drugome ne bi prošaonamaz u džematu četrdesetgodina osim jedanput, i tokada mu je majka umrla, paje bio zauzet njenim opre-manjem!?

Za Seid b. el-Musejjiba nje-gov učenik kaže: Nisi mogaovidjeti Seida u zadnjih četrde-setak godina osim na putuizmeđu njegove kuće i dža-mije.

Govoreći o Sulejman b. Me-hran el-E'amešu, Veki'a b. el-Džerrah kaže: E'ameš je živioblizu sedamdeset godina, i zasvo to vrijeme mu nije prošaopočetni tekbir u džematu!

(nastavlja se)S arapskog preveo:

Sead Jasavić

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 6ISLAM I NAUKA

Muslimani astronomi

Astronomija je znanostkojoj su muslimani dali velikidoprinos. Mnoge zvijezde idanas u evropskim jezicimaimaju arapska imena. Ne mo-žemo govoriti o astronomijikod muslimana, a da ne spo-menemo neke znanstvenikeiz povijesti islama koji su sebavili izučavanjem svemira.Danas u svijetu se često zabo-ravljaju zasluge ovih ljudi ipriznanja se pridaju «Zapad-njacima» koji su neke znanst-vene činjenice tek kasnije iz-učavali i otkrili. Poznavanjeastronomije kao nauke zamuslimane je bilo neophod-no. Pomoću ove znanosti sumuslimani određivali vreme-na pojedinih vjerskih obreda,kao na primjer vrijeme na-maza, vrijeme posta, određi-vanje Kible itd. Zbog toga suarapsko-islamski znanstveni-ci počeli razrađivati dostignu-ća istočnih naroda, a kasnijesu i sami izučavali svemir injegovu konstrukciju. Počeloje s dokazivanjem Ptolomeje-vog sustava čije su mane Ara-pi u to vrijeme i otkrili. Pto-lomejev sustav (geocentričnisustav) se sastojao u tome štose vjerovalo da je Zemlja cen-tar svijeta te da se sve plan-ete, Mjesec i Sunce, okrećuoko nje. Kasnije se dokazalaneispravnost ovog sustava.Arapi su posmatrali kretanjaplaneta u Sunčevom sustavui otkrili da se one u određen-im godišnjim razdobljima pri-bližavaju i udaljuju od Ze-mlje. Na taj način su zaklju-čili da je jednostavno nemog-uće da je Zemlja centar svije-ta.

El-BiruniEbu Rahim Muhammed

el-Biruni je rođen 973. go-dine u blizini Kjata, glavnoggrada Havarizma (današnjiUzbekistan). Studirao je jezi-ke, islamsko pravo i mnogedruge znanstvene oblasti.Već sa svojih sedamnaest god-ina je posmatrao svemir. Petgodina kasnije je konstrusao

prve astronomske sprave,uskoro se i osamostalio. Upočetku je živio u Iranu. Zavrijeme vladavine kralja Mah-muda Gasna, više puta je pu-tovao u Indiju zbog znans-tvenih istraživanja. Umro je1048. godine.

El-Biruni je bio jedan odnajvažnijih enciklopedistasvog vremena. Iako je bio jed-nak tadašnjim bogatašima onse potpuno posvetio pronala-ženju znanja. Vječno je bdionad knjigama koje je sastavl-jao. Bavio se svim znanstven-im disciplinama tog vreme-na. Nije bio samo astronom imatematičar, on se bavio fi-zikom, zemljopisom i mno-gim drugim znanostima.

U matematici je el-Biruniopisao geometrijsku trigono-metriju. U području zemljo-pisa je relativno tačno izraču-nao opseg ekvatora, napravioje prvi globus i predstavio po-dlogu za računanje daljineizmeđu mjesta. U područjuastronomije je izračunao uda-ljenost između pojedinih zvi-jezda. Nacrtao je pomračen-ja, a pomračenje Mjeseca jekoristio da izračuna razlikudužina na površini Zemlje.Na ovaj način je egzaktno izr-ačunao udaljinu između dvamjesta u današnjem Iranu.Raspravljao je o rotaciji Ze-mlje i kretanjima planeta usvemiru. Kada promotrimovrijeme njegovog života, utvr-dićemo da je ovo jedna velikazasluga. Tvrdnja da se plan-ete kreću je tek kasnije pri-znata i to dugo nakon el-Bi-runija.

Kada je riječ o fizici, el-Biruni ima zasluge i na ovompolju. Ovdje je poznat po izr-ačunavanju specifične težinedragog kamena i metala. Ufilozofiji se bavio Aristotelov-om logikom, a njegovo dopi-sivanje sa Ibn Sinom je biloznačajno za razvitak dijalek-tičke misli.

U knjižnici Mervove dža-mije se nalaze spisi njegovogstvaralaštva na 60 stranica.Njegova najpoznatija djela su:

El-Kanunul-Mesud, knjigaiz područja astronomije, ma-tematike i drugih znanosti

Kitabul-Hind, knjiga kojaopisuje indijsku kulturu, re-ligiju i jezike; i za današnjeistraživače Indije i njezinekulture ova knjiga je ostalavažan izvor informacija

El-Asarul-bakije fil-umem-il-kali' (Zaostavštine prijašn-jih nacija), povijesno djelostarih naroda

Kitabus-saide (Knjiga apo-teke)

Et-Tefhim fi awetis-sina'ati-t-tendžin (Uvod u astronomiju)

Ibn Musa el-Havarizmi

Ebu Abdullah Muham-

med ibn Musa el-Havarizmirođen je u Havarizmu (današ-nji Uzbekistan). Dok je jošbio dijete, njegovi roditelji suodselili u jedno selo južno odBagdada. Na Daru-hikmetuje bio jedan od najvažnijihznanstvenika u vrijeme Ha-runa er-Rešida, a kasnije i uvrijeme el-Me'muna. Umro je849. godine.

Havarizmi je prije svegabio matematičar. Opisao jepostupke kojim su riješenimnogi matematički proble-mi, pa su s toga logoritamsketablice imenovane po njegov-om prezimenu. Havarizmi jeustanovio decimalni sustav,ali i nulu.

Što se pak tiče astronomi-je, Havarizmi je napisao je-dnu knjigu na temu astrono-mije. S obzirom da je biodirektor odjeljenja za zeml-jopis, 830. godine je nacrtaoprvu kartu tada poznatog svi-jeta. On je tada izračunaopovršinu i opseg Zemlje. Izasebe je ostavio mnogobrojneknjige između ostalih i ove:

Mefatihul-ulum, Enciklo-pedija

Hisabul-Džebr vel-muka-beleh

Kitabu suretil-erd Kitabut-tarik

El-KindiKindi je pripadao velikom

arapskom plemenu Kinda pokome je dobio i ime. Njegovdjed je bio jedan od sahabijakoji je za vrijeme mladosti,kao pionir islama, odselio uKufu i tamo ostavio svoje po-tomstvo. Kindijev otac je zavrijeme vladavine Mehdija iRešida bio upravitelj Kufe. Umladosti je učio hifz, arapskugramatiku, književnost i ma-tematiku. Poslije je studiraofikh i kelam. Kasnije se pre-selio u Bagdad i dao se na st-udije filozofije, učeći pri to-me grčki i sirijski jezik, takoda je mnogo prevodio.

Kindija mnogi povjesni-čari ubrajaju u osam najvećihastronoma srednjeg vijeka.Gerolamo Cardano (Đerola-mo Kardano), talijanski astr-onom, filozof, ljekar i mate-matičar koji je izumio rješa-vanje jednadžbi trećeg stupn-ja, Kindija svrstava među dv-anaest genijalnih ličnostikoje su se pojavile na svijetu.Cardano je svoje mišljenje te-meljio na činjenici što je Ki-ndi iza sebe ostavio nekolikojako značajnih djela iz oblastiastronomije.

Za Kindija se tvrdi da je

iza sebe ostavio oko 270 djelaod kojih su većina zagublje-na. Bile su to najčešće raspr-ave o pojedinim pitanjimakao npr.: filozofskim, logič-kim, astronomskim, astrološ-kim, političkim i mnogimdrugim. Što se pak tiče astr-onomije, dva najvažnija djelaiz ove oblasti su: «Plima i os-eka» i «Azurno nebo».

Sinovi Musaa ibnŠakira

«Sinovi Musaa ibn Šakirasu autori velikog djela izmehanike poznatog pod ime-nom Hijel beni Musa. Mnogiga smatraju jednim od prvihdjela te vrste u ovoj oblasti.Obuhvata oko stotinu mehan-ičkih konstrukcija. Osim ov-og djela napisali su i niz dru-gih naučnih radova uglavn-om iz područja mehanike.Njima se pripisuje da suotkrili i zakon opće gravitaci-je među nebeskim tjelima. Ze-mlja privlači svako tijelo kojeje bačeno u visinu, a Sunce,Zemlja i ostale planete i uo-pće svaka dva tijela, ma gdjese nalazila, uzajamno se pri-vlače. Napisali su i nemalibroj naučnih radova o centri-ma graviteta, a na zahtjevhalife el-Me'muna izvršili sumjerenje opsega Zemlje popolovima.»

Za njih se tvrdi da su dalimeđu ostalim i ime zvijezdiAlgol, Alkor, Altair (Attair),Danab, i Famul-haut. Među-tim oni nijesu samo davaliimena zvijezdama nego sutvorci astronomskih simbola(Zenit, Azimut, Nadir).

Sabit ibn Kurrai es-Sufi

Sabit ibn Kurra je biomeđu prvim znanstvenicimakoji je preveo Almagest naarapski jezik. Ibn Kurra jeradio na opservatoriju u Bag-dadu te promatrao kretanjeSunca. Na osnovu toga je izr-ačunao i dužinu svjetlosnegodine. Njegova najvažnijadjela su:

1. Uzroci pomračenja Su-nca i Mjeseca

2. Kretanje nebeskihtijela u svemiru

Kur'an i astronomija (IV)

EEll--BBiirruunnii

IIbbnn MMuussaa eell--HHaavvaarriizzmmii

EELLIIFFapril 2006.islamske novine

gazetë islame7 ARHIV

Ahd - nama je arapsko-persijskasloženica, sastavljena od riječi ahd(ugovor) i persijske name (pismo,

knjiga, dokument) i označava »dokume-nt-ugovor«. Ahd-nama označava ugovorkoji je osmanska država, odnosno sultan,sklapala sa stranim evropskim zemljamaili ugovor sklopljen unutar zemlje saodređenim grupacijama muslimanskogstanovništva koje predstavljaju zasebnuvjersku ili urbanu sredinu. Ovakav ugov-or sadrži prava, privilegije koje osmanskadržava, odnosno sultan, daje ugovorenojstrani, kao i njene obaveze u odnosu pre-ma njima, pa se ona prevodi i sa sharte. Uevropskoj istorijskoj literaturi ahd-name,kao ugovori, poznate su pod imenom tu-lacije. U ovu vrstu spadaju i ahd-name ko-

je su osmanski sultani dali Dubrovniku,prvo kao nezavisnoj, a zatim kao vazalnojdržavi.

Druge ahd -name davane su hrišćani-ma i posebno Jermenima u Jerusalemu,stanovnicima u Srebrenici (1462.) i Bosni(1463.), stanovnicima Galate u Carigradui Bara (1571.). Gradovima su se izdavaleovakve ahd-name u slučajevima kada suse oni predavali bez borbe. Kao posebnavrsta sultanovog dokumenta, ahd-namaima strogo određenu kompoziciju saobaveznom intitulacijom i zakletvom.

Tekst barske ahd-name čuva se u ru-kopisu, u Bajazit-biblioteci u Carigradu,zavedena pod brojem Ef.1970.

Muratova ahd-nama predstavlja, u stv-ari, obnavljanje prvobitne ahd-name koju

je izdao Pertev-paša, osvajač Bara, a obn-avljanje je izvršeno u drugoj dekadi rebi-ul-evvela 983.g., odnosno 20-29. juna1575.godine. U Muratovoj ahd-nami saču-van je izvorno veliki dio teksta Pertev-pa-šine ahd-name, dok je manji dio parafra-ziran, kao što je to uobičajeno u ovakvojvrsti dokumenta, odnosno dokumenatakoji predstavljaju obnavljanje i potvrđi-vanje ranijih privilegija.

Barska ahd-nama Murata III, veomaje značajan istorijski izvor, jer omogućavada se potpunije sagleda položaj Bara ne-posredno nakon turskog osvajanja. Osimtoga, ovaj dokument ima širi značaj zapoložaj ne samo jugoslovenskih nego uo-pšte balkanskih gradova pod osmanskomvlašću.

Časni znak je ovo.Stanovnici tvrđave Bar, čije osvajan-

je i zauzimanje je bilo olakšano milošćui pomoću Uzvišenog Boga i blagoslovi-ma čudesa naseg srećnog Poslanika Mu-hammeda Mustafe, koji je obišao i ovaji onaj svijet, - neka je Božja milost i spasnad njim, poslali su čovjeka na moj pr-ag-utočište pravde i molili su za milostda se potvrdi kao pismen ugovor ahd-nama koju je dao pokojni Pertev-paša ukojoj se kaže:

„I neka niko ne napada i nasrće navakufe svih njihovih crkvi i njihovog nad-biskupa, koji su u spomenutoj tvrđavi ivan nje; svi oni od stanovnika grada (she-her) koji su po svojoj želji ostali u graduneka budu oslobođeni i oprošteni odnameta (tekalif); neka niko ne nasrće nanjihova nepokretna i pokretna dobra; iko je u tom trenutku imao djecu i porod-icu i nepokretna i pokretna dobra nekase nikako ne napada i nasrće na njegovudjecu i porodicu, na njegova nepokretnai pokretna dobra i imanje; od onih koji suunutar i van spomenutog neka se ne uzi-maju djeca za janičare i neka budu oslo-bođeni od divanskih nameta i drugihobičajnih tereta; onima koji su sada

(bilo) u gradu bilo van njega i onima kojibi kasnije po svojoj želji došli neka nikone pravi smetnje i neka budu sigurni ibezbjedni, kao i ostali, sa svojim pokret-nim i nepokretnim dobrima; nakon što senavrši spomenuti trogodišnji rok, niko nesmije da uzima ništa osim jednog zlatnika(sikke filuri) koji će oni davati na svakukuću koja je u gradu i pod vlašću (hukmaltinda); da se ne dozvoli postupak su-protan njoj, da se od svake kuće uzimapo dva zlatnika umjesto desetine i po-reza od zemlje koju oni posjeduju kaosvoje baštine, vinograde i bašte, da seod onih koji nijesu sposobni za privređi-vanje i koji su siromašnog stanja i koji neposjeduju baštine i druga dobra nikakone traži kao od onih.

Zbog toga, kada je mom carskom prl-jestolu - utočištu sreće podnesenaahd-nama ko-ju je dao spomenuti, ja sasvoje strane, zbog moje velike carskemilosti, potvrđujući i osnažujći ahd-namukoju je, kako je izloženo, dao spomenu-ti pokojnik, izdajem ovaj nišan sa zna-kom sreće i naređujem:

- Dokle god se oni pokoravaju vjer-no i časno i gledaju posao, neka se ne

nasrće na vakufe njihovih crkvi, koji su unjihovoj tvrđavi i van nje, i na [vakufe] nji-hovog episkopa; svi oni koji su ostali ugradu po svojoj želji neka budu oslob-ođeni i oprošteni časnih tereta i nekase ne napada i nasrće na njihova pokr-etna i nepokretna dobra; od onih kojisu u gradu i van njega neka se ne uzima-ju djeca za janičare i neka budu oslo-bođeni i oprošteni divan nameta i obi-čajnih tereta; onima koji su sada u gradui van njega i onima koji po svojoj željibudu došli kasnije neka niko ne pravismetnje i neka žive sa svojim pokretnimi nepokretnim dobrima i ostali, spoko-jno i sigurno; nakon što istekne njihovspomenuti godišnji rok, oni koji imajubaštine, vinograde i bašte neka ne pla-ćaju po dva zlatnika na svaku kuću; a onikoji ne obrađuju zemlju i nemaju u pos-jedu baštine, vinograde, bašte i drugadobra neka ulože napor i trud da bispomenuti kraj (vilayet) bio obrađen inapominjem da od ovakvih ne treba ni-šta uzimati. Neka u ovome niko ne smetai ne stvara teškoće, neka se ne miješa ine nasrće“.

HHaammddiijjaa ŠŠaarrkkiinnoovviićć

Ahd-nama Murata IIIstanovnicima Bara

(iz 1575. godine)

PPrreevvoodd aahhdd--nnaammee

Obnavljanje ahd-name koja je data stanovnicima Bara

3. Uvod u Almagest4. Nastanak kosmosa

Es-Sufi je znanstvenik ko-ga Sarton smatra jednim odnajvećih islamskih astrono-ma. Sufi je promatrao kre-tanje nebeskih tijela. On jeodredio dimenzije planeta,proljećnu i jesenju ravnod-nevicu te napisao najpreci-znije astronomske tablice.Sufija mnogi smatraju prelaz-nom tačkom od epohe Ptolo-meja do velike evropske astr-onomske renesanse. On jenapisao mnogobrojna djela anajvažnija su:

Knjiga poukaMjesta zračenjaZvijezde nekretnice, Sart-

on ovo djelo ubraja u tri naj-poznatija djela kod muslima-na. Djelo se odlikuje ilustrac-ijom zvijezda i planeta uobliku čovjeka i životinja.

Ibn Junus i el-Bettani

Ibn Junus je vršio astron-omska posmatranja s opserv-atorija el-Hakim koje se nala-zilo na brdu Mukattam, ublizini Kaira. Ovaj opservato-rij je bio opremljen svim mo-gućim astronomskim instru-mentima koji su postojali uto vrijeme. Na ovom mjestuje Ibn Junus napisao i svojeastronomske tablice Zidžul-Hakim. Neki ovo djelo ubra-jaju među najveća astronom-ska djela poslije Almagesta.Ibn Junus je pored toganapisao i nekoliko drugihradova iz oblasti astronomije.S brda Mukattam je 978.god. posmatrao pomračenjeSunca i Mjeseca.

El-Bettani je, pored astro-nomskih tablica, napisao imnoga druga djela. Na osno-vu kretanja Sunca, izračunaoje dužinu sunčeve godine idokazao mogućnost potpun-og pomračenja Sunca. Potpu-no pomračenje će nastupitikada se Mjesec nađe izmeđuZemlje i Sunca. Tada se vidisamo spoljni omotač Sunca(kkoorroonnaa). Bettani je govorio io mjesečevim mijenama, kaoi o kretanjima drugih nebes-kih tijela. Što se tiče njegovihdjela, ona su prevedena namnoge evropske jezike.

(nastavlja se)BBeeggoo HHaassaannoovviićć

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 8ISLAM I EKONOMIJA

Razvoj islamskog bank-arstva i specifičnostislamskog gledanja na

rizik, dovelo je do razvojamnogih kreativnih rješenja,odnosno načina finansiranja,od kojih su najznačajnijisljedeći:

Mudareba, Mušareka,Murabeha, Idžara, Istisna´,Muqareda, Salam, Qard ha-sen.

Svaki od ovih oblikafinansiranja ćemo ukratkoobrazložiti.

Mudareba Mudareba predstavlja za-

jedničko učešće islamske ba-nke i njenog klijenta u od-ređenom projektu. S jednestrane je banka koja posjedu-je kapital, ali ne i znanje darukovodi određenim projek-tom, a s druge je preduzetnikkoji ima znanje i sposobnost,ali ne i (finansijska) sredstvaza realizaciju projekta.

Dakle, mudareba je ugov-or po kome se kapital obezb-jeđuje od jednog učesnika(banke), a rad od drugog (pr-eduzetnika), a pravo na uče-šće u profitu imaju i jedna idruga strana zato što su objesvojevrsni ulagači u projekat.Da bi mudareba bila valjana,profit se mora dijeliti u do-govorenom omjeru. On seodređuje u trenutku potpisi-vanja ugovora. Ne može seodrediti fiksna suma novcakoja će biti isplaćena jednojstrani, već omjer podjele mo-ra biti isključivo izražen uprocentima. Ako bi pak, savprofit pripao posjedniku kap-itala (banci), mudareba bipostala jjeeddnnoossttaavvnnoo iinnvveessttii--rraannjjee (uz plaćanje fizičkog iintelektualnog rada), a ako bipripao preduzetniku, ondase radi o qqaarrdd uuggoovvoorruu. Pom-enuto podvlači liniju izmeđuprincipa direktnog investi-ranja, qarda i mudarebe.

U mudarebi se i gubitakpokriva srazmjerno uloguučesnika u projektu, s tim da

banka gubi dio uloženih sre-dstava, a "mudarib" gubiuloženi trud, vrijeme, te sv-oja nematerijalna, ali i odr-eđena materijalna ulaganja.Drugim riječima, u slučajugubitka, svako gubi ono štoje uložio.

Pošto mudareba znači dapreduzetnik raspolaže tuđimkapitalom po svom nahođen-ju, neophodno je da:

1. banka prethodno tražielaborat o namjeravanoj inv-esticiji na osnovu koje ban-ka, nakon analize, može pris-tati ili odbiti da dadne tra-

ženi zajam. 2. u slučaju gubitka, ba-

nka ispita savjesnost i posl-ovnost mudariba - da li jeučinio sve što je mogao da iz-bjegne gubitak. Ako je gubi-tak nastao usljed namjernogzanemarivanja, nestručnogrukovođenja, pogrešnog kori-šćenja sredstava i sl. "muda-rib" je obavezan da bancinadoknadi štetu.

Nije uobičajeno miješan-je ličnog kapitala mudaribasa kapitalom mudarebe. Toje princip "klasične" muda-rebe, dok u modernim vre-menima "neklasična" muda-reba postaje dominantna, sobzirom da islamske bankekoriste svoj vlastiti akcijskikapital zajedno sa novcemdepozitora. Značaj ove ino-vacije za islamski sistemfinansiranja pokazuje seogromnim.

Mušareka Mušareka (joint venture)

predstavlja najdosljedniji vidfinansijskog instrumentaislamskim principima. Ba-nka i njen klijent koji imaodređeni kapital, sporazum-no odluče da svaka strana"ulazi" u posao sa ulogom ukapitalu, da zajednički uče-stvuju u upravljanju projek-tom, da sporazumno raspo-lažu i kapitalom i radnomsnagom, kao i da dijele tro-škove koji su potrebni za ost-varenje projekta, te napo-

sljetku da dijele i dobitke igubitke zajedničkog učešća uposlu.

Postoje različiti oblici pa-rtnerstva mušareka, npr. ne-ograničeno i ravnopravnopartnerstvo u kojem partneriuživaju potpunu ravnopra-vnost, ali srazmjerno sa nji-hovim ulogom. Odnos pod-jele profita mora biti dogov-oren, odnosno zaključen uvrijeme potpisivanja ugovo-ra. I ne samo odnos već, uslučaju mušareke, i načinpodjele profita. Najčešće seprvo isplati procenat za ru-kovođenje projektom, odnos-no za učešće u radu projekta.Nakon toga, preostali profitse dijeli proporcionalno nji-hovim novčanim ulozima. Uslučaju gubitka, osim onognastalog nemarom i neodgo-vornošću, isti snose obje str-

ane u istom odnosu u kojemsu i njihovi ulozi.

Mušareka kao oblik za-jedničkog finansiranja, ipak,predstavlja vid kreditiranjafinansijski jačeg i stabilnijegpartnera tj. banke i kao ta-kva predstavlja znatnu po-moć poduzetniku koji posje-duje nedovoljna novčana sre-dstva.

Murabeha Murabeha je najraspros-

tranjeniji instrument islam-skog bankarstva. Banka zasvog klijenta kupuje njemupotrebnu opremu, robu, mat-erijal, jer on, zbog nedostat-ka sredstava, nije u stanju dato sam učini. Klijent pretho-dno daje tačnu specifikacijušta mu treba i ugovorno seobavezuje da će isto kupiti ipreuzeti od banke nakon štoona to nabavi pod najpo-voljnijim uslovima. Banka ćeklijentu predmet ugovora pr-odati po većoj cijeni od naba-vne jer ona mora zaračunati iproviziju. Provizija ili profitbanke iz ove poslovne tran-s-akcije je unaprijed poznat ilibolje rečeno, usaglašen odobje strane. Interes klijentase ogleda u mogućnosti daono što nabavi na taj načinotplati u ratama i naknadno.Banka u ovom poslu obavljajednu tipičnu kupoprodajnutj. trgovinsku transakciju.Njen profit je vezan uz ku-povinu i prodaju, ona mora ujednom, makar kratkom vre-menskom periodu, biti vlas-nik nabavljenih sredstava(isprava o vlasništvu nadsredstvima će biti kod nje svedok se transakcija ne obavi upotpunosti). Drugim riječi-ma, njen profit proizlazi izjedne realne usluge a ne naosnovu plaćanja po osnovuproteklog vremena.

Idžara Kao i kod murabehe, ba-

nka kupuje ono što je potreb-no njenom klijentu, s tim da

mu to poslije ne prodaje većiznajmljuje. Ovo nije trgovin-ska transakcija već oblik "lliizz--iinngg" transakcije iako se, popravilu, klijent obavezuje daće po isteku vremena u ko-jem je uzeo u zakup određ-enu opremu, robu ili drugo,ta ista sredstva i otkupiti(plaćajući vrijednost neamor-tizovanog dijela). Ovo se po-drazumjeva u situacijamakada je zakupni rok (utvrđenugovorom) kraći od ekonom-skog vijeka trajanja predmetaugovora, a polazi se od re-alne pretpostavke da će kli-jent tada (nakon recimo, 5 ili10 godina) biti u finansijskojmogućnosti da to uradi i čin-jenice da banci ne treba taoprema koju je iznajmljivalasvom klijentu. Naravno, poisteku ugovora klijent imaalternativu da vrati predmetzakupa zakupodavcu i da za-mijeni postojeću opremunovom i savremenijom. Ovoje inače praksa koja širomsvijeta stavlja desetine hilja-da vozača na cestu svakegodine.

Istisna´ Istisna´ predstavlja ugov-

or u kojem jedna strana pred-uzima proizvodnju specifič-nog proizvoda koji je mogućenapraviti jedino uz saglas-nost, nadgledanje i finansijs-ku podršku druge strane (ba-nke) i sa sigurnim sporazu-mom oko pojedinosti, saodređenom cijenom i fik-snim datumom isporuke.Ovo preduzimanje proizvod-nje uključuje neki proces iz-rade, izgradnje, sklapanja ilipakovanja. Istisna´, kao ins-trument finansiranja prijeisporuke, je ugovor u kojemse prodaja može odnositi nanešto što ne postoji u vreme-nu zaključenja ugovora, zarazliku od murabehe kojapredstavlja narudžbu kupo-vine dobara ili roba koje pos-toje i/ili ih je moguće naći natržištu.

Oblici finansiranja islamskih banaka

EELLIIFFapril 2006.islamske novine

gazetë islame9 PROŠLOST

UXVIII stoljeću BijeloPolje, kao i ostali ta-dašnji gradovi, sve

više postaje trgovačko-zanats-ki centar i tada dobija arhi-tektonsko-urbano rješenjeOrijenta, sa mahalama zastanovanje, čaršijom u sredi-ni grada i brojnim javnim isakralnim objektima. Pored’’Fethija džamije’’, izgrađenesu još tri: Jusufova ili Gušmi-rska džamija, Haznadar-Meh-med agina (kasnije Idrizovićadžamija) i Čaršijska džamija.U okolnim naseljima podign-ute su, pored džamije u Rad-ulićima i džamije u Gubavcu,Rasovu, Sutivanu, Bioči, Bis-trici, Loznoj, Ivanju i Zatonu.Bijelo Polje se takođe razvija-lo i kao prosvjetni centar. Unjemu je osnovana medresa(kasnije u narodu poznatakao SSttaarraa mmeeddrreessaa), koju jekrajem XIX stoljeća obnovilamajka sultana Abdul HamidaII, zatim ruždija, iptidaija,iviše mekteba. Mektebi su biliprivatni. Brigu o njima i o uč-iteljima vodili su imućni đa-čki roditelji. Sibijan mektebaod 1867-1877.godine bilo ihje na području Bjelopoljskeopštine od 11 do 27.mekteba,a u samom Bijelom Polju biloih je tri, s tim što je 1900-tegodine postojao i jedan žen-ski mekteb. U ovim školamanije bilo određeno koliko ćetrajati školska godina, niti jebilo propisano doba starostiza primanje učenika i učeni-ca. Bilo je učenika od 8 do20 godina. Nijesu postojalepodjele na razrede, nije biloupisnica ni dnevnika.

IIppttiiddaaiijjaa ili početna školaje bila trogodišnja vjerskaškola sa propisanim brojemnedjeljnih časova. U BijelomPolju je 1871. godine posto-jala jedna iptidaija. Nakoniptidaije dolazi ruždija, u ko-joj su primana djeca koja suzavršila početnu školu sa vrl-odobrim ili odličnim uspje-hom. Pošto takve djece nijebilo dovoljno, primana su idjeca koja su završila sibijanmekteb, ali su prethodno

morala pohađati pripremnirazred. Tek po završenompripremnom razredu djecasu mogla postati učenici ruž-dije. Učenici koji su bili pra-voslavne vjeroispovijesti kojisu pohađali ruždiju nijesubili obavezni da uče Kur’an.Bjelopoljska ruždija je u tokujedne školske godine imalaod 50 do 80 učenika i tri dočetiri nastavnika. Školske1900/01. godine ruždiju jepohađalo 26 učenika. Nastav-nici su tada bili Musa-efendi-ja i Jusuf-efendija. U ljetopisuloznanske škole ostao je saču-van podatak da je 1903. go-

dine počela sa radom peto-razredna ruždija koja je radi-la do 1912. godine. Upraviteljove škole bio je Ahmed-efen-dija iz Ajdin-vilajeta u Turs-koj. Prema sačuvanom svje-dočanstvu Abaza ŠaćiraginaMekića, o završenoj bjelopo-ljskoj Ruždiji, izdatom 27.juna 1911. godine, vidi se dase pored ranije pomenutihnastavnih predmeta učila ihemija, dobra ćud (ahlak) icivlizacija. Učenici su na isp-itima ocjenjivani ocjenama 8,9 i 10.

Školovanje muslimana ubjelopoljskom kraju do 1912.godine, kada je Bijelo Poljeoslobođeno od Turaka, imaloje vjerski karakter. Muslima-nske vjerske škole i porednedostataka, zadovoljavalesu potrebe osnovnog obrazo-vanja toga vremena. Ruždijesu značile korak naprijed u

razvoju muslimanskog školst-va. Po svome uređenju onesu se približile evropskim šk-olama u drugoj polovini XIX-og i početkom XX-og vijeka,posebno uvođenjem svjetov-nih predmeta. Iako je krajemXIX-og vijeka bjelopoljskaoblast bila administrativnorazdijeljena na dvije opštine,geografski, privredni i kul-turni centar obje opštinebilo je Bijelo Polje. Kaza(opština) Bijelo Polje imala je1896-1897. godine u svomsastavu 59 sela sa 18 026stanovnika (9723 muških i 8303 ženskih). U njenom sas-

tavu 1902. godine bile sučetiri nahije sa 133. sela. Tenahije su: Pešter, današnjaBistrica, koja je imala 44sela. Druga nahija je Bihor,koja je bila sastavljena od 40sela. U isto vrijeme u sastavove kaze ulazile su nahijeKamrat sa 38 sela. Trećanahija je Brzava koja je imala11 sela. Jedno vrijeme, posli-je 1878. godine u sastavbjelopoljske kaze ulazila je inahija Vraneš. Kaza DonjiKolašin u svom sastavu im-ala je nahije Vraneš i Mojko-vac sa po 9 sela i RavnaRijeka sa 13 sela. U ovoj kazi1896-1897. godine bilo je1030 domova sa 6 337 stano-vnika od kojih su 4060 bilimuslimani, a 2270 pravosl-avni. Sjedište kaze bilo je uŠahovicima, današnjem To-maševu.

NNiijjaazz MMuuššoovviićć

Bijelo Polje kroz povijest islama

Nastanak škola i obrazovanje (II)

Istisna´ obezbjeđuje sre-dnjoročno finansiranje proiz-vodnje/nabavke određenihdobara poput industrijskeopreme, mašinerije, trgovač-kih brodova, naftnih tanke-ra, ribarskih brodova, loko-motiva, transportne opreme,te izgradnje cjevovoda i gaso-voda itd.

U Istisni´, posao nije us-lovljen izvršenjem od stranepreduzimača i ovaj posao ilidio njega može biti urađenod drugih lica pod njegovomkontrolom i odgovornošću.Ali kontrola samog preduzi-mača u svim njegovim po-slovima vezano za konkretniugovoreni projekat od stranedruge strane - finansijera(banke) uvijek postoji.

Cijena sredstava u ugov-oru Istisne´ može biti plaće-na na jedan od dva načina,unaprijed odjednom ili na ra-te tokom proizvodnje sred-stava. Dopustivo je uključitiklauzulu "penala" u Istisna´ugovoru, ako se strane takoslože.

Muqareda Ova tehnika dopušta ba-

nci da pusti u opticaj jemstva- mjenice sa ciljem finansir-anja specifičnog projekta. In-vestitori koji kupuju muqare-da jemstva - mjenice imajuučešća u profitima projektakoji bivaju finansirani na ov-aj način, ali isto tako uče-stvuju u riziku neočekivanoniskih profita ili čak gubita-ka. Oni nemaju riječ u me-nadžmentu projekta i djelujukao dioničari bez prava glasa.

Salam Salam podrazumjeva da

kupac plaća unaprijed zaodređeni kvantitet i kvalitetproizvoda, kojeg je mogućeuručiti na određeni datum,po dogovorenoj cijeni. Ovufinansijsku tehniku, sličnougovoru o unaprijed kupovi-ni, treba koristiti u slučajevi-ma kada je prodavaču potre-ban kapital prije nego je on ustanju isporučiti robu.

Kard hasen Kard hasen je osnovni

oblik beskamatnog zajma.Banka posuđuje klijentu odr-eđenu svotu novca, a on je uobavezi da vrati samo glav-nicu po isteku predviđenogroka. Drugim riječima, ovizajmovi se daju bez poprat-

nih uslova koje onaj koji uzi-ma zajam, vjerovatno ne bimogao ispuniti. Banka obi-čno odobrava ovakvu vrstuzajma onim klijentima sa koj-ima je uspostavila redovnuposlovnu saradnju na prin-cipima mudarebe i murabe-he ili onima koje svjesno želipomoći u realizaciji posla,odnosno određenog projek-ta. Koncept kard hasena semože i treba shvatiti kao izr-az solidarnosti koji otvaramogućnost islamskoj bancida uspije na području gdje sumnoge druge agencije ilivlade zatajile. Prednost ovefinansijske tehnike je i utome da se njome relativnolako upravlja, i bez velikihtroškova.

Mnogi islamski teoreti-čari, smatraju ovo najboljommetodom pomoću koje semože modifikovati individu-alni odnos prema zajednič-kom društvenom cilju. Onismatraju da se ovakvom fina-nsijskom praksom postižeostvarenje sljedećeg:

a.) proširuje se tržište pu-tem povećanja kupovne moći;

b.) stvaraju se potencijal-ne mušterije banke - podsti-ču se ljudi na povjerenje ubanku što se kasnije odraž-ava na lakše opredjeljivanjeza ulazak i u rizične projek-te;

c.) stvaraju se bolji inter-personalni odnosi izmeđupojedinaca i finansijskih in-stitucija podržavanjem me-đusobne kooperacije, a elim-inisanjem jednog od osno-vnih vidova eksploatacije;

d.) suzbija se nezaposle-nost.

Pored nabrojanih i ukrat-ko objašnjenih instrumenatafinansiranja, potrebno je na-pomenuti da islamske bankenude sve vrste uobičajenihbankarskih servisa, poputnovčanih transfera, razm-jene stranih valuta po važe-ćem kursu, prikupljanja i ču-vanja depozita, komisionihposlova, kupovine i prodajeimovine ili rukovanja ulozi-ma. Drugim riječima, naovom polju islamske bankenude potpuno uspješno svešto i konvencionalne (osimmožda kreditnih pisama gdjepostoji mogućnost uplivakamate) za honorar ili fiksnucijenu.

ZZeekkeerriijjaa FFeettiićć

BBiijjeelloo PPoolljjee

prill 2006. 10

Nga: AAllii SSeeyyyyaarr

Çdo vit me mijëra njerëz(burra, gra e fëmijë) bien vi-ktimë e trafikimit të egërdhe të organizuar të njerëz-ve. Pas rënies se komuniz-mit, ky market i zi ka lulëzu-ar me të madhe. Vendet ebotës së tretë si dhe shtetettë cilat akoma ndodhen nënKomunizëm, me vite, kaneqenë burimi kryesor i akti-viteteve të tilla.

Trafikantët global sjellinnjerëz nga vendet e pa zhvil-luara apo ato që janë nënzhvillim, në vendet e zhvillu-ara, ku nevoja për fuqi punë-tore është e dukshme, dukei joshur me premtime përpunë dhe një jetë më të mi-rë. Këta njerëz te pa përvojedetyrohen të kryejnë punëposhtëruese me shume për-pikëri brenda një orari shu-më të gjatë, për shembull,meshkujt detyrohen të bëj-në punë të rrezikshme të ci-lat kërkojnë fuqi fizike,shpesh duke punuar pa ma-sa mbrojtëse. Të miturit de-tyrohen të kryejnë punë mëpak intensive, por prapë meorar tejet të gjatë pa ndonjëtrajnim të duhur. Gratë dety-rohen të punojnë punë soci-ale degraduese e përulëse, tëcilat në ca rajone nuk kanëdallim nga skllavëria, dhemë e keqja ato përdoren përprostitucion.

Ç’është trafikimi injerëzve?

Në shumë shtete ku zhvi-llohet trafikimi i njerëzve,nuk ekziston ndonjë konceptapo masë legale kundër abu-zimeve të tilla. Brenda kon-ceptit klasik, trafikimi injerëzve është definuar siabuzimi i njerëzve në një skl-lavëri fizike. Por sot, kur kyproblem është bërë aq imadh sa edhe global, dhekur trafikimi i njerëzve usht-rohet për hir të qëllimeveposhtëruese, ky definicion ingushtë nuk mjafton më. Kë-

shtu që, Kombet e Bashku-ara ndien nevojën për ta de-finuar trafikimin e njerëzvenë një koncept më të gjerë.

Qëllimi bazë i trafikimittë njerëzve është detyrimi injerëzve të punojnë në situa-ta shtypëse dhe shfrytëzuesenë një mënyrë që do t’iu sj-ell përfitime trafikantëve tëorganizuar. Këto kushte për-fshijnë shtrëngimin e njerë-zve për të kryer detyra prejshërbëtori si dhe punë mjaftintensive, gratë dhe vajzat tëmerren me aktivitete posh-tëruese, shërbyese, martesatë falsifikuara e adoptime,madje edhe prostitucion, mekontrata sekrete të cilat nëasnjë mënyrë nuk janë lega-le, duke u detyruar të puno-jnë nën kushte mizore.

Faktorët të cilëtmbajnë gjallë ketëdukuri

Mjetet moderne transpo-rtuese, teknologjia e avancu-ar për komunikim si dhemediat në përgjithësi, janëdisa nga metodat që trafi-kantët përdorin për t’i arrit-ur synimet e tyre. Internetishfrytëzohet me të madhe.Në shtetet e zhvilluara, kom-panitë të cilat merren menjoftimin e qifteve për lidhjemartesore punojnë jashtëkufijve legal. Jo vetëm qënxjerrin reklama në shtypinditor, por, ata hedhin në in-ternet edhe CV-në dhe foto-grafitë e femrave që dëshiro-jnë të martojnë burra tëpasur përmes internetit.

Trafikimi i njerëzveështë po ashtu i lidhur edheme të ashtu quajturin “turiz-ëm qejfi”. Vendet e botës sëtretë të cilat me të madhevaren nga të ardhurat e tur-izmit duket sikur neglizho-jnë rrugët që qojnë drejt pro-blemeve të tilla. Për shem-bull Kenia ka anashkaluardukurinë e trafikimit të nje-rëzve, duke sjellë femra prejvendeve fqinje si Uganda,

vetëm për hir te ngritjes seturisteve.

Pa dyshim, Bankat ndër-kombëtare për zhvillim sidhe institucionet financiaremultinacionale janë gjithas-htu përgjegjëse për përkrah-jen e shteteve të involvuaraduke injoruar pasojat socio-etike. Në mesin e vendeve tëzhvilluara, sipas Fokusit,Gjermania është vendi mësë shumti i involvuar në tur-izëm për qëllime të pa nder-shme. Çdo vit ndërmjet200.000 e 400.000 gjermanudhëtojnë drejt vendeve tëLindjes së Largët, kryesishtTajlandë dhe Filipine, përqëllime të tilla. Në Tajlandë,afër 1.5 milion femra të pu-nësuara në punë të tilla po-shtëruese punojnë si prosti-tute, ku 800.000 nga to janëtë mitura. Në Filipine numrii të miturve të përfshirë sil-let mes 30.000 deri në60.000. Në vendet e tilla, së-mundjet si AIDS-i janë mjafttë përhapura. Për shembullnë Tajlandë 80 % e femraveqë bëjnë punë të këtilla janëtë infektuara me HIV. Sipastë dhënave nga OrganizataBotërore e Shëndetit, bren-da disa vitesh do të ketë mbi40 milion pacientë të AIDS-it. Së fundi, sipas disa rapor-teve, pas tragjedisë së Cu-namit në Lindjen e Largët,trafikimi i njerëzve vetëm saështë shtuar ku fëmijët tanikanë më pak mbrojtje.

Grupet e organizuara kri-minele të cilat merren metrafikimin e njerëzve zakon-isht përdorin dy metoda.Njëra është sjellja e femravedhe të miturve të cilët veçndodhën në një situatë abu-zive në vendet e zhvilluara.Tjetra është premtimi përrroga të mira, kushte punedhe perspektivë njerëzve tëvarfër e të dëshpëruar dukei detyruar më pas të merrenme punë të jashtëzakon-

shme. Për shembull, mengritjen e kërkesave për fe-mra sa më të reja për shërbi-me seksuale, për shkak tëmerakut nga AIDS-i , zakon-isht forma e dytë e trafikim-it të njerëzve gjen më shumezbatim. Si rezultat, kërkesapër gra e vajza të reja në ve-ndet e zhvilluara është nërritje e sipër, ku martesaështë bërë diçka për tu lënëanash apo shmangur përgji-thmonë. Sipas shënimeve tëUN-it, një milion të miturtregtohen në marketin glob-al të trafikimit te njerëzve.

Edhe pse trafikimi i nje-rëzve është një ndër krimetmë rrëqethëse dhe diçka qëkërkon dënim serioz, shpe-shherë viktimat ballafaqo-hen me pengesa të shumtadekurajuese nëse tentojnë tëkërkojnë të drejtat e tyre. Nëtë shumtën e rasteve, të dys-huarit kapërcejnë me një dë-nim shumë të lehtë, nëse dë-nohen, pasi se viktimat nukmund ta vërtetojnë rastin.Pra, edhe pse sistemi juridikmbron femrën në teori, nëpraktik trafikimi i njerëzvemund të kryhet shumë mëlehtë se sa njerëzit mendoj-në, plus edhe mbetet i pa dë-nuar si akt. Do të ishte i do-bishëm shembull i një pro-cesi gjyqësor që zgjati njëm-bëdhjetë muaj. Femrat Tajla-ndeze patën paditur punëd-hënësit të cilët iu kishin pre-mtuar punë si kameriere nëbaret e Gjermanisë, dhe nëfund kriminelët qenë shpal-lur fajtor për “nxitje të pros-titucionit” në vend të trafi-kimit të njerëzve, vendim kyqë parashihte një dënimshumë më të lehtë. Gjatëshqyrtimit, ato treguan se siishin detyruar të martohenme shtetas gjermanë në Da-nimarkë në mënyrë që të hy-në në Gjermani legalisht përtë marr një leje pune. Pormë vonë ishin detyruar tëmerren me prostitucion

“për të paguar shpenzimet”.Abuzimi i femrave ndon-jëherë mund edhe të fshehëtprapa një maskimi legal. Përshembull, në Berlin një pro-gramere ishte pezulluar ngapuna, duke iu siguruar për-fitimet e papunësisë. Kurpronari i një shtëpie publikepa CV-në e saj në këndin epunëkërkuesve i ofroi njëpost, të cilin ajo e refuzoipër shkaqe morale. Më pasqeveria e kërcënoi për ndal-jen e përfitimeve të papunë-sisë, me shkas se ajo kishterefuzuar një vend pune. Çu-ditërisht, shtëpitë publikejanë legalizuar tre vite meparë në Gjermani, dhe tanikonsiderohen vetëm si “njëvend tjetër pune”.

Vërejtjet e fundit

Njerëzit të cilët detyrohentë punojnë nëntokë apo nëpunë përulëse as nuk e njo-hin gjuhën e as ligjin e venditnë të cilin janë sjellë medokumente të falsifikuara.Pasi se mbikëqyrësit apo ku-jdestarët e këtyre njerëzve pa-guhen para kohe, bëhet edhemë vështirë për ta që të kthe-hen tek familjet e tyre përde-risa vartësia e tyre financiarevazhdon. Në anën tjetër, nësenjoftojnë autoritetet, ata mu-nd të ballafaqohen me dëbime arrestim, pasi se nuk jetoj-në legalisht në atë vend.

Trafikimi i njerëzve mu-nd të konsiderohet si sklla-vëri moderne nga perspekti-va e metodave që përdor, që-llimit që i shërben, si dhepërpjekjet për shtypjen fi-zike e psikologjike të vikti-mave. Andaj, është e domos-doshme t’i mbrojmë me ligjnjerëzit që janë viktima tëkëtij lloj trafikimi kudo qëjetojnë, dhe ashpër t’i dëno-jmë trafikantët e tyre.

Nga anglishtja Jeton Mehmeti

Skllavëria moderne: Trafikimi global i qenies njerëzore

1111 prill 2006. EELLIIFFislamske novinegazetë islameDA'VA

Sa i përket qortimit të Vë-llezërve Muslimanë ngaana e tyre që e morën

për të keq dashurinë e tepërtqë kanë për njëri tjetrin, kjoështë në fakt, gjurmë që kalënë tek ta sufizmi. Kjo vetimund të njihet si vlerë pozi-tive e Vëllezërve Musliman ejo si dobësi për të cilën të qor-tohen. Kjo dashuri ishte shu-më e dobishme për VëllezëritMusliman në sprova të vështi-ra ku vuajtje të tmerrshmepërjetuan e njëri tjetrin nuk eharruan. Asnjëri nga ata nuktha: E shpëtova veten, shpëto-ni vetveten, por e ndanë edheatë pak që patën në qelitë e ty-re në burg. Vëllezërit e tyre qëishin në liri, furnizonin dhekujdesnin familjet e tyre qeishin të burgosur, duke rrez-ikuar dhe sakrifikuar ashtu qëshumë prej tyre janë kapur pë-rderisa ndihmonin e janë dër-guar në gjyq, por prapë se pra-pë ata nuk humbën guximinpër atë që i gjeti në rrugën eAllahut.

Për lidhshmërinë e Vëlle-zërve Musliman në Egjipt,dashurinë e tyre dhe ndjenjate ndërlidha është thënë: "Kyxhemat është i tillë që kur një-ri nga ata teshtitë në Aleksan-dri e tjetri në Asuan i thotë:Allahu të mëshiroftë." Më kuj-tohet kur da'iu, juristi i madh,Mustafa Sabai, Allahu e mësh-iroftë, e ka përmendur që kaudhëtuar nga fundi i jetës përkurim në Evropë. Ka qenëshumë i lodhur nga dhimbjet,por çdo herë në aeroport kagjetur vëllezërit që e kanë prit-ur dhe ia kanë kryer punët.Shejhu thoshte: "Unë, pashaAllahun, nuk i njihja ata e asnuk ishin nga vendi im por ajoishte dashuria në emër të Alla-hut që e cilëson këtë da've", esytë i mbusheshin me lot kur ifliste këto fjalë.

DDaasshhuurriiaa nnddaajj HHaassaann EEllBBeennnnëëss

Sa i përket qortimit se Vël-lezërit Musliman e teprojnënë dashurinë e tyre ndaj Has-an El Bennës saqë e bëjnë atëtë shenjtë, ky pohim është itepruar dhe nuk mund të pra-nohet dhe me të nuk mund tëpajtohet asnjë vëlla musliman

që e njeh thirrjen e tij. Dashu-ria e Vëllezërve Musliman nd-aj shejhut të tyre është dashu-ri natyrore ndaj udhëheqësitdhe nderim dhe respekt ndajtij. Kjo me sheriat është e leju-ar, sepse kjo është dashuri nëemër të Allahut, nderim ndajtë vjetrit dhe njohje e vlerës sëdijetarit. Në hadith qëndron:"Nuk është nga neve kush nuki mëshiron të rinjtë tonë dhekush nuk i respekton të vjetrittonë". E në një transmetimintjetër thuhet: "Dhe nuk pra-non fisnikërinë e të vjetërve to-në".

Por, edhe nëse gjendet nd-onjëri nga mesi i VëllezërveMusliman që i tejkalon këtokufij, ky është përjashtim dhee papranuar dhe për këtë nukdo pyetet Hasan El Benna, All-ahu e mëshiroftë. Që me kohëfakihat tonë kanë thënë: "Ngaajo që është e rrallë nuk vihetrregull", e si atëherë rregullattë vendosen në bazë të për-jashtimeve?!

Unë jam një nga VëllezëritMusliman dhe nxënës i HasanEl Bennës. Nuk kam ngurruarqë të mos pajtohem me të nëdisa norma të Ixhtihadit. Pra-ndaj, dua të di se ku është ajoshenjtëri që thërrasin Vëllez-ërit Muslimanë ndaj udhëhe-qësit të tyre? E vërteta ështëse nuk ka kurrfarë shenjtërie,

as besim në pagabueshmëri,por ajo është dashuri dhe res-pekt ndaj udhëheqësit, e kjoështë ajo që Islami e rekoman-don dhe e kërkon.

Në përfundim: NNggaa vvjjeennqqëënnddrriimmii aarrmmiiqqëëssoorr nnddaajj VVëëllll--eezzëërrvvee MMuusslliimmaann??!!

Do e përfundoj këtë stud-im me përgjigje në pyetjen:Përse grupe të ndryshme usollën armiqësisht ndaj Vëllez-ërve Musliman si në botën Is-lame ashtu edhe në vendet etjera jo Islame? Kush është pë-rgjegjës për këtë armiqësi? Ajanë fajtor Vëllezërit Muslim-an apo ata që i kundërshto-jnë?

Këtu do i sqarojë dy tëvërteta të qarta:

E vërteta e parë është: seaskush nuk mund t'i kënaq tëgjithë njerëzit. Me kohë ështëthënë: kënaqësia e njerëzveështë qëllim i pa arritur. Ku-rse poeti thotë: Kush nga njer-ëzit mund të kënaq çdo një-rin?! Në mes të dëshirave tënjerëzve është largësi e ma-dhe.

E vërteta e dytë është: segjithë universi është i vendo-sur në diferencime dhe kund-ërshtime. Ashtu që nata ështëe kundërta e ditës, e dritës-errësira, e shikimit-verbëria, e

pjellorisë-shterpësia, e jetës-v-dekja. Gjithashtu, e kundërtae së vërtetës është gënjeshtra,e udhëzimit-rruga e gabuar, emonoteizmit-politeizmi, e dev-otshmërisë-çoroditja, e besim-tarëve-jobesimtarët, e të devot-shmëve-të çoroditurit, e ky ës-htë suneti (ligji) i Allahut nëkrijesat e Tij.

Prandaj, nëse ka nga mesii njerëzve që lufton kundërAllahut të lartësuar, Krijuesittë vetë, Furnizuesit dhe Atijqë i përcakton të gjitha gjërat,siç thotë edhe vetë Allahu xh.sh.: "MMooss zziinnii mmiikk aarrmmiikkuunnTTiimm ddhhee aarrmmiikkuunn ttuuaajj,,......".(Kur'an 60:1) Nga kjo shihetqartas se nga mesi i njerëzveekzistojnë armiqtë e Allahut esi njeriu të presë që mos tëketë armiq nga njerëzit, sado idrejtë dhe i pastër të jetë? Kës-htu edhe me grupin që u laj-mërua me da've, e cila ka qël-limet dhe parimet e veta; aështë e mundur që të gjithënjerëzit të jenë të kënaqur metë?

Në të vërtetë, ekzistojnënjerëz të cilët në atë da'vekanë gjetur kufizime për vjed-hjet e tyre, lakmitë, interesatsi dhe privilegjet. Prandaj asnuk është për tu habitur sepërse luftojnë kundër da'vëssë Vëllezërve Musliman, dukembrojtur interesat e tyre që i

kanë arritur në mënyrë të palejuar. Por, ata nuk e bëjnëkëtë haptazi. Ata armiqësinë etyre e mbështjellin me formatë ndryshme që të mos dallo-het hajnia e tyre dhe amoral-iteti i tyre.

Ekzistojnë edhe të tjerët tëcilët kanë parë tek da'va eIhvanëve kufizime për këna-qësitë e tyre, gjërat e ndalu-ara, siç janë vera, bixhozi, fe-mrat si dhe të tjera që ju sig-urojnë jetë jobesimtarësh. Pr-andaj ata i kundërshtohenda'ves e cila jua ndalon atë qëe kishin në pakufi të lejuar.Siç ishte rasti me popullin eLutit të cilët Luti a.s. i thirritë besojnë dhe të pastrohennga papastërtitë në çka atajanë përgjigjur: "përzëni famil-jen e Lutit nga fshati juaj sepseata janë nga atë që pastro-hen".

Gjithashtu ekzistojnë ataqë i kundërshtojnë VëllezëritMusliman sepse nuk e njohinesencën e da'ves së tyre, asnuk i njohin qëllimet e tyre, asprogramet e as metodat nëçka ajo qëndron. Arabët kanëthënë: "Kush nuk njeh diçka,e lufton atë."

Mjetet e informimit të ori-entuar armiqësisht kundërVëllezërve Musliman kanëndikuar si në Perëndim ashtuedhe në Lindje që të nxihetshëmbëlltyra e tyre, të lihennjerëzit në padituri rreth qen-ësinë dhe esencës dhe të para-qiten në pamje të neveritshmesikurse ata ndalojnë zhvillim-in dhe i kthejnë njerëzit mbra-pa.

Ekzistojnë edhe ata që ja-në kundër Vëllezërve Musli-man sepse ata janë kundër Is-lamit, shpalljes, kulturës Isla-me dhe ummetit duke u frikë-suar nga ringjallja dhe zgjimiapo shpërthejnë nga hidhëri-mi sa herë që ndodh ndonjëlëvizje Islame apo kur e paran-diejnë se muslimanët së shpe-jti do bashkohen. Ky qëndrimështë i personifikuar tek rad-hët zioniste, krishtere dhe ko-muniste dhe atyre që sillen

JUSUF EL KARDAVI

Ndikimi i Tesavufit në Vëllezërit Musliman

Vazhdon në faqen vijuese

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 12TEMË ISLAME prill 2006.

përreth tyre. Prandaj është epamundur që të pritet nga ataqë t'i hapin zemrat e tyre ndajVëllezërve Musliman dhe t'imirëpresin idetë e tyre. Da'vae Vëllezërve Musliman ështëshënuar në librat e tyre sida've e armiqve të përjetshëmdhe kjo është ajo që vazhdi-misht e shohim. Sado qëIhvanët u përpjekën që të shp-jegojnë elasticitetin në da've,hapje në vëzhgime dhe ten-time për dialog me të tjerët sidhe që ata paraqesin linjën emesme. Ata që janë pak më tëashpër i akuzojnë për zbutjene Islamit dhe për bërje lëshi-mesh pa kurrfarë kompensi-mi.

Por, krahas gjithë kësaj,perëndimi armiqësisht i dis-ponuar, nën influencën e lob-eve zioniste, e rritë largësinësa herë që neve përpiqemi t'juafrohemi dhe e frikësojnë bo-tën nga zgjimi i Islamit; pran-daj edhe e quajnë këtë zgjim -rrezik Islam. Ata kanë filluartë paralajmërojnë botën edhenga rreziku i Islamit të mo-deruar duke thënë: "Me të vë-rtetë Islami i moderuar ështëmë i rrezikshëm sepse ai lëgjurmë për kohë të gjatë."

Për këta flet ajeti i Kur'a-nit: "AAss jjaahhuuddiittëë,, ee aass kkrriisshh--tteerrëëtt kkuurrrrëë nnuukk ddoo ttëë jjeennëë ttëëkkëënnaaqquurr mmee ttyy ddeerrii qqëë ttëë ppaa--ssoosshh ffeennëë ee ttyyrree.."" (El Bekare120) Kjo do të thotë, se asgjënuk mund t'i kënaq ata pë-rveç nëse neve e lëshojmë kre-jtësisht Islamin dhe futemi nëfenë e tyre, e kjo është e pa-mundur.

Kur'ani e ka shpallur qëlli-min e armiqve të Islamit, aty-re të cilët e urrejnë atë, dukethënë: ""AAttaa ddoo tt''uu lluuffttoojjnnëë jjuuvveevvaazzhhddiimmiisshhtt ppëërr tt''jjuu zzmmbbrraapp--ssuurr,, nnëëssee mmuunnddeenn,, nnggaa ffeejjaajjuuaajj.."" (El Bekare 217) Dhe shi-koni në sintagmën "la jedha-lun" e cila tregon vazhdimësidhe qëllim "hatta jeruddikuman dinikum" lufta vazhdondhe është e pandërprerë për-derisa në tokë të ketë të vër-tetë dhe të pavërtetë, Imandhe Kufr.

E nga të mirat e Allahutështë që ka thënë "in istetalu"është e kufizuar me "in" kushtqë do të thotë dyshim, pran-daj, Insha-Allah, ata nuk do tëkenë sukses në atë.

Përktheu Omer Kajoshaj

"Është obligim në besi-min tonë shpresa e madhenë mëshirën dhe faljen e All-llahut…"

Shejkh Abdull-llah Sirax-huddin, ""EEtt--tteekkaarrrruubbuu iillaallll--llllaahh"", fq, 191.

Janë të shumta Ajetet Ku-r'anore, që bëjnë fjalë dhe natregojnë për mëshirën dhefaljen e Krijuesit të Gjithës-isë. Edhe në hadithet e shu-mta të Profetit tonë (a.s) gje-jmë argumente të shumta nëlidhje me këtë temë.

Mëshirimi, në vetveteështë një prej 99 cilësive tëAll-llahut të Madhëruar, metë cilat Ai i është prezantuarkrijesave të Tij. Në Kur'anmësojmë se Ai (xh.sh) është:""MMëësshhiirruueessii,, MMëësshhiirrëëbbëërrëëssii""(Kur'ani 1:3). Po në Fjalën eTij, Krijuesi i Gjithëpushte-tshëm, i drejtohet robërvetë Tij, duke i nxitur që tëpunojnë mirë dhe të mosbëhen pesimistë ndaj faljesdhe mëshirës së Tij: "TThhuuaajj::""OO rroobbëërriitt ee MMii,, ttëë cciillëëtt ee kkee--nnii nnggaarrkkuuaarr vveetteenn ttuuaajj mmeesshhuummëë ggaabbiimmee,, mmooss ee hhuummbb--nnii sshhpprreessëënn nnddaajj mmëësshhiirrëëss ssëëAAllll--llllaahhuutt,, ppssee AAllll--llllaahhuu ii ffaa--llëë ttëë ggjjiitthhaa mmëëkkaatteett.. AAiiëësshhttëë sshhuummëë FFaallëëss ddhheeëësshhttëë MMëësshhiirruueess!!"" (Kur'ani39:53) Po të vështrojmë mevëmendje në disa pjesë tëkëtij ajeti, do të gjejmë njëmënyrë shumë të dashurme të cilën All-llahu i drejto-het robërve të Tij që të moshumbasin shpresën ndajmëshirës së All-llahut. Kjomënyrë komunikimi, shu-më e ngrohtë, hap dyert ethirrjes për mbarë njerëzit,që kanë gabuar e që kanëdevijuar nga rruga e udhëzi-mit që të mos harrojnë sedera e madhe e faljes dhe emëshirës së All-llahut ështëpërherë e hapur për pendi-min dhe kthimin e tyre tësinqertë.

Po të thellohemi pak mëshumë në mrekullitë e Fja-lës së All-llahut, do të mëso-jmë se Vetë Ai, e ka shoqë-ruar Madhështinë e Tij zo-tëruese ndaj gjithçkaje me

mëshirimin. Na mëson:"MMëësshhiirruueessii qqëë qqëënnddrroonn mmbbiiAArrsshh" (Kur'ani 20:5) Ai faremirë mund të kishte cilësu-ar një tjetër prej 99 emravea cilësive të Tij, por fakti ës-htë se All-llahu (xh.sh), nëkëtë rast, ka përdorur më-

shirimin. Dhe kjo ka ndod-hur në më të rëndësishmindhe më delikatin komuni-kim të Madhështisë së Tijgjithëpërfshirëse. Ky ajet,me gjithë dimensionet e tij,duhet t'i shërbejë çdo krye-familjari, çdo drejtuesi, çdoudhëheqësi e çdo njeriu qëqëndron mbi dikë a një gru-pi shoqëror, që të ndërtojëraportet dhe marrëdhëniete tij me të tjerët mbi bazamëshirimi, jo diskriminimie përbuzje, jo kërcënimi edhunimi të të drejtave njerë-zore apo vetë dinjitetit hu-man. Ndër muslimanë, kjomarrëdhënie është esenci-ale, e kështu duhet të jetë!

Në thesaret e TraditësProfetike, shembujt e mësh-irës dhe faljes së All-llahut,që na i ka mësuar Profeti(a.s) janë të shumtë. Në një-rin prej tyre, tregohet se njëburrë erdhi te Profeti (a.s)dhe i tha: "I shkreti unë përgjynahet e mia!". Profeti(a.s) iu drejtua: "Lutu: All-llahumme falja Jote ështëmë e gjerë se gjynahet e miadhe Mëshira jote është mëshpresëdhënëse për mua sepunët e mia". Burri e tha kë-të lutje, e Profeti i tha: "Pë-rsërite" dhe ai e përsëriti.Profeti sërish i tha: "Përsër-

ite", e ai e përsëriti për tëtretën herë. Pas kësaj Profe-ti (a.s) i tha: "Ngrihu se të kafalur All-llahu" (transmetu-ar nga Muslimi).

Sa madhështore ështëkjo fjalë: "Ngrihu se të ka fa-

lur All-llahu" (transmetuarnga Muslimi). Ajo na mësontë mos harrojmë moralin efaljes në mes nesh. Ajo nanxit të përhapim mesazhine faljes në mes nesh. Ajo naudhëzon që të vishemi memoralin e lartë të udhëzim-eve Kur'anore dhe të tradi-tës profetike: "Ngrihu se tëka falur All-llahu" (transme-tuar nga Muslimi) , e të mosharrojmë se sado të mëdhe-nj që të dukemi e sado të la-rt që të mbërrijmë, përherëdo të kemi nevojë të tro-kasim në dyert e pendimit efaljes. Me fjalë të tjera: pë-rherë jemi nevojtarë të më-shirës, e kush është nevoj-tar i mëshirës, mëshiron, faldhe e hedh shikimin përtejsituatave të një çasti a njëmomenti, sado delikat tëduket ai, në pamje të parë!

All-llahu i Madhëruar,për të na e bindur zemrënse mëshira dhe falja e Tij ja-në të pakufishme, na siha-riqon me lajmin e lutjes sëmelekëve të Tij të afërt, përfaljen dhe mëshirimin tonë:

""NNddëërrssaa aattaa ((mmeelleekkëëtt)) qqëëee bbaarrttiinn AArrsshhiinn ddhhee aattaa qqëëjjaannëë ppëërrrreetthh ttiijj,, ee llaarrttëëssoojjnnëëmmee ffaallëënnddeerriimm ZZoottiinn ee ttyyrree,,ii bbeessoojjnnëë AAttiijj ddhhee ii lluutteenn tt''iiffaallëë aattaa qqëë bbeessuuaann ((dduukkee

tthhëënnëë)):: ""ZZoottii yynnëë,, TTii mmee mmëë--sshhiirrëënn ddhhee mmee ddiittuurriinnëë TTëë--nnddee kkee ppëërrffsshhiirrëë ççddoo sseenndd,,pprraannddaajj ffaallii aattaa qqëë uu ppeenndduu--aann ddhhee nnddooqqëënn rrrruuggëënn ttëënnddeeddhhee rruuaajjii aattaa nnggaa ddëënniimmii iixxhheehheennnneemmiitt!!"" (Kur'ani40:7).

Kjo do të thotë, se Ai meMadhërinë e Tij, ka udhë-zuar edhe melekët që të lut-en për ne. E ne duhet të je-mi të sigurt se Ai (xh.sh) epranon lutjen e tyre. Ai, s'ikthen pas lutjet e sinqerta.Ah, lutjet e sinqerta dhe se-kreti i tyre…

Transmetohet nga EbuHurejra (r.a), se Profeti (a.s)ka thënë: [Kur All-llahu kri-joi krijesat, shkroi në njëlibër pranë Tij, mbi Arsh:"Me të vërtetë Mëshira Ime eka kaluar zemërimin Tim"].(transmetuar nga Bukharinga Muslimi)

All-llahut i lutemi të naudhëzojë drejt mëshirës dhefaljes së Tij. Atij i lutemi tëna drejtojë, sa herë që huto-hemi, drejt mëshirës dhe fa-ljes. Atij i drejtohemi, të naruajë nga padituria në arsy-etim, nga mos arsyetimi nëdituri, nga mos falja në sho-qëri e nga shoqëria e atyreqë s'e kuptojnë faljen dhemesazhet e saja.

"Me të vërtetë MëshiraIme e ka kaluar zemëriminTim" …

MMuuhhaammeedd SSyyttaarrii

„Ngrihu se të ka falur All-llahu”… (transmetuar nga Muslimi)

EELLIIFFislamske novinegazetë islame13 AHLAKprill 2006.

“Kush beson në Allahun dhe nëDitën e Fundit duhet të flasë vetëmmirë ose le të heshtë.” (Buhariu,Hadithi 5994)

Sahabi i njohur Muadh ibn Xhab-al një herë e pyeti Profetin a.s.: “Mëtrego për një vepër e cila do më çojë nëxhenet dhe do të më mbrojë nga zjar-ri.” “Ti me të vërtetë më ke pyetur përdiçka të vështirë” u përgjigj ai (a.s).“por do të jetë e lehtë mbi atë që e bënAllahu të lehtë. Adhuro Allahun dhemos i bë shok Atij. Falu rregullisht,jepe zeqatin, agjëro gjatë muajit tëRamazanit, dhe kryej Haxhin.” Dhepastaj ai tha, “A të tregojë për dyert esë mirës? Agjërimi, është mburojë(mbrojtëse nga mëkatet dhe nga zjarrii Xhehenemit); lëmosha i lan gjynahetsikurse uji e shuan zjarrin; si dhenamazi i mesnatës (namazi vullnetarTahaxhud).” Pastaj ai këndoi këtëajet: ““AAttaa ii hheeqqiinn ttrruuppaatt ee ttyyrree pprreejjddyysshheekkëëvvee,, dduukkee ee lluuttuurr ZZoottiinn ee ttyyrreennggaa ffrriikkaa ddhhee nnggaa sshhpprreessaa ddhhee nnggaa aajjooqqëë NNee uu kkeemmii ddhhëënnëë ((ppaassuurrii)) aattyyrree,,aattaa jjaappiinn.. (Sexhde, 32:16)

Pastaj ai vazhdoi: “A të tregoj typër fillimin, shtyllën dhe kulmin egjithë kësaj? Fillimi është pranimi iIslamit, shtylla e saj është namazi,pika më e lartë e saj është xhihadi.”

Pastaj Profeti (a.s.) pyeti: “A tëtregoj ty për gjënë me të cilën varentë gjitha këto?” Ai preku gjuhën e tijdhe tha: “ruaje këtë.” Sahabi Mu-adh ibn Xhabal e pyeti “A do të jap-im llogari për të folurit tonë?” përkëtë Profeti (a.s.) tha: “Shumë nje-rëz do të hedhen në zjarr për shkaktë gjynaheve të gjuhës.”

Mundësia për të folur dhe për tushprehur njëri me tjetrin dallonnjerëzit nga kafshët. Përdorimi i du-hur i kësaj dhurate të madhe – apomungesa e saj – ndan njerëzit e mirëdhe të suksesshëm nga të këqijtëdhe të pasuksesshmit.

Pyetja e Muadhit ishte për suk-sesin e përjetshëm. Si përgjigje, ha-dithi përmend të dy llojet e vepravetë mira, ato urdhërore dhe vullnetareqë përfshijnë të gjithë jetën e njeriut.Por në fund na kujtohet që rezultati itë gjithë këtyre varet nga kontrollimii gjuhës. Me fjalë të tjera pakujdesia egjuhës mund të shpoj vrima në tëgjitha veprat tona të mira.

Një hadith tjetër thekson të një-jtën çështje por në një mënyrë tje-tër: “Çdo mëngjes, kur i biri i Ademitzgjohet të gjitha gjymtyrët e tij ba-shkë edhe me gjuhën e tij luten:“Frikësohu Allahut për hir toninsepse fati ynë është i lidhur me tën-den. Nëse qëndron i drejtë ashtu dojemi edhe ne. Dhe nëse shkon rrugëssë gabuar ashtu do shkojmë edhene.” (Tirmidhi, Hadithi 2331)

Edhe një hadith tjetër na kujtonpër pasojat e mëpastajshme të fjalë-ve që themi: “Nganjëherë njeriu tho-të diçka të pëlqyeshme tek Allahu,por ai nuk e din se sa larg fjalët e tijdo të shkojnë. Megjithatë ai fiton Kë-naqësinë e Allahut deri në Ditën eGjykimit. Nga ana tjetër, nganjëherënjeriu thotë diçka jo të kënaqshmepër Allahun, ai nuk e din se sa largfjalët e tij do të shkojnë. Megjithatëai fiton zemërimin e Allahut deri nëDitën e Gjykimit.” (Musnad Ahmed,Hadithi 15291)

Shoqëria arabe para islamike ish-te një shoqëri oratore. Meqë leximidhe shkrimi nuk ishin aq të përha-pura, njerëzit krenoheshin me aftës-itë e tyre të përdorimit të fjalëve – nëprozë dhe në poezi. Njeriu fitonte

respekt në varësi me fjalët e tija.Vetëm nga përdorimi i fjalëve atamund të zhyteshin në reputacion, tëshpallnin luftëra, dhe të ndikonin nëjetë, në të njëjtën mënyrë sikursetani në kohën tonë mediat moderne,vetëm se këto të fundit me një nivelmë të lartë dhe hapësirë më të gjerë.Atëherë kjo gjë ishte fuqi e gjallësikur fuqia e egërsirave të xhunglës.

Islami e zbuti këtë egërsirë. Aina rikujtoi neve që çdo dhe secilënfjalë që ne flasim na regjistrohet ngamelekët dhe një ditë do të na duhettë qëndrojmë përgjegjës për të gjithëkëtë regjistrim. Na kujtoi që madhë-shtia e një personi qëndron jo se sai shkathët është në përdorimin e fja-lëve por sa i kujdesshëm është ai meto. Na kujton se është më mirë të he-shtim se sa të themi diçka të keqe.Dhe është më mirë të themi diçka tëmirë se sa të heshtim.

Revolucioni social, krijimi i tijishte i paparashikuar. Prodhoi nje-rëz të cilët me të vërtetë kuptuanvlerën e fjalëve dhe të cilët i respek-tonin ato sikurse ato të kishin fuqi.Heshtja e tyre ishte heshtja e reflek-timit të qetë. Dhe ata flitnin vetëmkur ata mund të përmirësonin qetës-

inë. A besoni se madje edhe deklar-atat e tyre të papërgatitura ishin ma-rgaritarë të diturisë.

Sot, kudo ka shkolla ku mësohettë lexosh, shkruash dhe si të flasëshnjë gjuhë. Por nxënësit e tyre kurrënuk do të mësojnë si të përmirëso-jnë këtë fuqi të gjallë; për ta përdo-rur atë vetëm në përkrahjen e së vë-rtetës apo në përhapjen e virtytit:dhe mos ta përdorin kurrë në përh-apjen e gënjeshtrës apo të keqes. Kaplot të pamësuara që duhet ti bëjmënëse duam të dalim nga kjo. Ështënjë gabim i kushtueshëm për besim-tarin të mendojë që biseda është elirë; që mund të thuash çfarëdo qëështë me vend pa asnjë shqetësimpër pasojat e mëpastajshme.

Kjo sjellje, shumë e përhapursot, qon në të gjitha llojet e gjynahe-ve: në punë pa dobi, thashetheme,çnderim, josinqeritet, arrogancë,ulje e të tjerëve, përgojim, përhapjeskandalesh, korrupsion, dhe gënjes-htra. Çdo njëra nga këto janë defin-uar qartazi nga Kur’ani dhe Hadithisi gjynahe shkatërrimtare. Shëriminga secila nga këto gjynahe fillonme mësimin e përdorimit me përgj-egjësi Islame të gjuhës. Pastaj ka ed-he probleme sekondare të shkaktu-ara nga kjo. Në fakt shumica e prob-lemeve në familje dhe shoqëri janëkrijuar ose shtuar nga përdorimi ipapërgjegjshëm i gjuhës.

Teknologjitë moderne të komu-nikimit kanë bërë të mundshme qëmesazhet të transmetohen menjë-herë, në çast në të gjithë globin. Por,bota në të njëjtën kohë mrekullohetme këto arritje, ajo vazhdon të ngat-ërrojë shpejtësinë e mesazhit me ku-alitetin dhe vlerën e saj. Ne mburre-mi me veten tonë për aftësinë e për-hapjes së plehrës rreth botës meshpejtësinë e dritës. Dëshmitar tëplehrave që vazhdon vetëm, të domi-nojë Internetin. Ne mahnitemi meteknikën e sofistikuar të tregimit tëgënjeshtrës në një mënyrë bindëse.Dëshmitar të makinës Media mod-erne dhe pikëmbështetjes së saj nëmendimet dhe veprimet tona.

Epoka informative gjithnjë e mëshumë kërkon udhëzime morale tëIslamit.

KKhhaalliidd BBaaiiggPërktheu Brunilda Brasha

Vlera e fjalëve

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 14AKTIVITETE prill 2006.

Të dielën, më 30.04.2006., pas namazit të aksha-mit, në xhaminë e Mezjahit,në Ulqin, Komisioni për pu-në me të rinj pranë Bashkë-sisë Islame Ulqin organizoimbrëmje fetare. Kësaj radhemysafirë ishin prof. Besimef. Cura dhe kori “Zëri i sëvërtetës” nga Kraja.

Në fillim Medjen ef. Sha-ptafa, si kryetar i Komisi-onit, njoftoi xhematin me li-gjëruesin, Besim ef. Curën,i cili pastaj mbajti një ligjër-atë të shkurtër me temë“Islami, nevojë e njeriut ba-shkëkohor”. Pas saj, xhema-

tit iu prezantua edhe kori iilahive nga Kraja, të cilëtrecituan citate nga Kur’ani,kënduan disa ilahi, salavatedhe përfunduan me tekbir.

Në këtë tubim morënpjesë rreth 80 vetë. Edhepse koha ishte mjaft e përsh-tatshme, prezantimi i xhe-matit nuk ishte në nivel. Vë-rejtje për këtë bëri edheKryetari i Komisionit, i cilitha se “ata që nuk kanë pre-zantuar sonte këtu për shka-qe të arsyeshme, e kanë sev-apin sikur të kishin ardhur,ashtu sikurse disa nga saha-bet që munguan në luftën e

Tebukut; por, ata që mendo-jnë ndryshe, vetëm se i kanëpërvjelur pakëz pantallonate tyre, kanë hyrë në breg të“detit” dhe kanë frikë që tëhyjnë më thellë në këtë detIslam, që të mos mbyten...”

Në fund tubimin e për-shëndeti edhe kryeimami,Rexhep ef. Lika, i cili mysa-firëve u dëshiroi punë tëmbarë dhe suksese, në njëkohë që ata harxhojnë ko-hën e tyre për të përhapurdritën e Islamit, atëherë kurshumë njerëz harxhojnë tëholla diku tjetër.

Suad Ukoshata

Aktivitet i komisionit për punë me të rinj

Të dielën, më 09.04.2006., në sallën e madhe tëQendrës për Kulturë, nëUlqin, Bashkësia Islame sak-tësisht Komisioni për punëme të rinj pranë BashkësisëIslame Ulqin, për nder të di-tëlindjes së Muhammedita.s., organizoi një tubim sole-mn. Mbrëmjen e filloi Kori ikësaj Bashkësie më një ilahi,pastaj tubimin e hapi mu-alimja Sahiba Goga. Pas saj,foli kryeimami Rexhep ef. Li-ka, i cili përshëndeti tubiminme disa këshilla të kënd-shme, pas së cilës u shfaq pj-esa e parë e filmit dokumen-tar Islami – Perandoria e Be-simit i titulluar “Lajmëtari,Muhammedi a.s.”. Ky filmështë një version anglez i pë-rkthyer nga Libraria “Sira”në Prishtinë, dhe flet për pë-rhapjen spektakulare të fuqi-së dhe besimit Islam në 1000vitet e para të tija. Ndërmjetrënies së Perandorisë Ro-make dhe udhëtimeve evrop-

iane për hulumtime, asnjëndodhi nuk ishte më domi-nuese se sa përhapja e Islam-it. Brenda një kohe shumë tëshkurtër, Islami shtrihet nëmbarë Afrikën veriore derinë Maroku e Spanjë, si dhenë Lindje deri tek India.

Pjesa e parë, e shfaqur nëkëtë mbrëmje, flet për jetëne Muhammedit a.s., fillimine shpalljes, për vuajtjet dhepersekutimet e besimtarëve,migrimin e tij në Medine,për luftërat e para kundër pabesimtarëve dhe sukseset emuslimanëve në to, ndërtim-in e xhamisë së parë, etj.

Filmi u mirëprit nga tëgjithë të pranishmit. Sallaishte e vogël për të pranuartë gjithë të interesuarit, kë-shtu që shumë prej tyre qën-druan edhe në këmbë. Nëfund, Sahiba Goga lajmëroiedhe shfaqjen e shpejtë edhetë dy pjesëve të tjera të këtijdokumentari.

S.U.Të shtunën, më 08.04.

2006., nxënësit e Mektebit“Hafiz Ali Riza Ulqinaku”të të dy paraleleve të shkal-lës së parë, me mualiminSuad ef. Ukoshata, mbajtënnjë orë në natyrë. Grupi ipërbërë nga 30 nxënësa bërinjë shëtitje deri në ambi-entin e ullishtës, ku qëndru-an përreth dy orë, në shoqë-rim, mësim dhe lojë. Muali-mi organizoi edhe një garëtë vogël në futboll dhe shpa-lli ekipin fitues.

S.U.

Në Ulqin shfaqet filmi dokumentar“Lajmëtari –Muhammedi a.s.”

Orë e mektebit në natyrë

EELLIIFFislamske novinegazetë islame15 KËSHILLAprill 2006.

Shikoni veprat e njerëzve e mos dë-gjoni fjalët e tyre, se Allahu nuk e kadhënë asnjë fjalë, e si vërtetim nuk kacaktua veprën. (GGaazzaallii)

Ai i cili ka lindë në shtëpi musli-mane, në realitet nuk do të thotë seështë musliman. (MMaauudduuddii)

Askush në ahiret nuk do të ketëshoqëri tjetër, përveç atyre me të cilëtnë këtë botë je shoqëruar, as nuk do tëkorrë askush më shumë se ç’kanëmbjellë. (GGaazzaallii)

Dy gjëra gjithmonë t'i kesh në me-nd: Vdekjen dhe Allahun. Dy gjëra har-roji dhe kurrë mos i përmend: Të mi-rën që ja ke bë dikujt, dhe të keqen qëta ka bë dikush. O biri im, kryeje na-mazin, urdhëro në punë të mira dhendalohu nga të këqijat, e bëhu i duru-eshëm për atë që të ka goditur. Me tëvërtetë kjo është nga punët e mëdha atë vendosura. (LLll.. HHeekkiimm)

Përparimi i shkencës, më saktësishtna provon se ka një Qenie Absolute, vë-rtetësinë e së cilës as na nuk mundemie as që do të mundemi ta kuptojmë.Kudo shfaqet kjo fuqi e amshueshme,që nuk mundemi me ja kuptua as filli-min e as mbarimin e saj, gjithçka rrje-dh prej asaj fuqie. (HH.. SSppeenncceerr)

I është thënë Rabia El Adevijjës:"Kur njeriu është i kënaqur me Allah-un xh sh?", është përgjigjur: "Kur tëgazmohet me ndonjë fatkeqësi, ashtu sigazmohet pas ndonjë begatie".

Edhe ana e djathtë, edhe e majta, tëshpien në rrugë të gabuar. Rruga e me-sit është rruga e drejtë. Në të na udhë-zojnë Kur'ani dhe Hadithi. (HH.. AAllii)

Nuk ka besim, ai që nuk ka njerëzi.O njeri, O njeri! Kujdes për veprat tua,dhe përsëri kujdes për veprat tua, shikose në çfarë situate do ta takosh Krijues-in tënd Allahun xh. sh. (HHaassaann eell BBaassrrii)

Nuk ka gjë më të keqe, sesa besim-tari gënjeshtarë. (MMoolliieerr)

Kur je tu u falë, mundo me menduavetëm Allahun; Kur je në shtëpi të hu-aj, ruaji sytë; Kur je në mesin e një gru-pi njerëzish, mendo çka flet. (LLll..HHeekkiimm)

E kam parë një beduinë që i flistedjalit të vet: Biri im, në ditën e gjykim-it do të pyetesh për atë se çka ke punuadhe çka ke fitua, e nuk do të pyesin përorigjinën tënde. Do të thotë se do tëpyesin: çfarë veprash ke e nuk do të py-esin çka e ke pas babën e nënën. (SSaaddiiGGjjuulliissttaannii)

Dy njerëz janë armiq të fesë e tështetit: Mbreti që nuk është besimtarë(fetar) dhe besimtari i pa dijshëm. (SSaaddiiGGjjuulliissttaannii)

Në qoftë se të ndalohet gëzimi nëIbadet, nëse të vyshket zelli, dhe në qo-ftë se e di që prehjen e ke me gjumë osekallëzime, një orë që ja kthen zellin meIbadet, është më e virtytshme se me ufalë me mërzi. (GGaazzaallii)

Sikur tu ndizte një zjarr i madh e tëthuhej se ai që ta hedhë veten në atëzjarr bëhet i paqenë (nuk e sheh kijam-etin), me siguri do të vdisja prej gëzim-it para se të mbërrijë te zjarri. (AAttaa BBiinniieebbii RRyybbaahh)

Vërtetë Allahu xh. sh. e sprovon ro-bin e vet besimtarë me sprovë e pastajja falë mëkatin dhe e shpërblen, sikursee sprovon robin pabesimtave e pastaj endëshkon. Ky i fundit është i ngjashëmme devenë kur e lidhin dhe e zgjidhin ekjo nuk din as pse është lidhur as pseështë zgjidhur. (HHaassaann eell BBaassrrii)

Besimtari në dynja është i ngjas-hëm me të sëmurin, që e ka mjekunpranë, i cili ja tregon ilaçin dhe helmin.Nëse ka shije në atë që është e dëmsh-me, atëherë ja ndalon dhe i thotë: Mosu afro, se nëse e merr do të shkatërro-hesh (vdesësh). E kështu e ndalon gjer-sa të shërohet, nga dhembja dhe sëm-undja. Po kështu, mumini ka shije përshumë gjëra, por ndalohet nga ndali-met e Allahut xh. sh. gjer në vdekje; mekëtë përballon ilaçin dhe hynë në xhen-net. (HHaassaann eell BBaassrrii)

Bindja në Allahun, përbëhet prej trigjërave: Të kryerit e dispozitave të she-riatit, të dorëzuarit caktimit të Zotit,dhe i kënaqur me të, të sakrifikuarit ekënaqësisë personale për tu arriturkënaqësia e Zotit. (GGaazzaallii)

Mbaje në mend se tesavufi i ka dycilësi kryesore, saktësinë para Zotit dhemoralitetin. Kush mbetet i saktë dhe imoralshëm në veprimet e veta ndaj tëtjerëve, ai është pa dyshim sufist. (GGaazzaallii)

Një njeri shkon te një dijetar dhekërkon që të dëgjojë një këshillë prejtij. Ai i tha: Vepro ashtu si mendon senuk do ti bësh keq atij që e do...!

- Vallë, a mund njeriu t'i bëjë keqatij që e do - pyeti njeriu?

- Mundet, vetvetes, nëse nuk i friko-het Zotit - u përgjigj dijetari.

Ka mbetur në histori, citati i Suhe-jbit, kur në prezencën e disa besimta-rëve ju lut Zotit me këto fjalë: "Sundu-esi im, nëse më ke falur, merre shpirtintim, që të mos gabojë më..."

Durueshmëria nga frika e xhehene-

mit është mjerim, kurse durueshmërianga shpresa e xhenetit është lakmi.(HHaassaann eell BBaassrrii)

Musliman i vërtetë është ai i cili prejdorës dhe gjuhës së tij janë të shpëtuarmuslimanët (as nuk ju bën zullum, asnuk i merr nëpër gojë). (HHaassaann eell BBaassrrii)

Ibadeti i njeriut nuk mund të thu-het se është ibadet, përderisa nuk ështëi sigurt se atë çka e han është hallallapo haram. (IIbbrraahhiimm EEdd''hheemm)

Xheneti nuk fitohet me shumëvepra, por me qëllimet që janë pas tyre.(HH.. eell BBaassrrii)

Me Zotin tim, njoha Zotin tim, se-pse po të mos ishte Zoti im, nuk do tanjihja Zotin tim. Pa aftësia e njohjesështë njohja. (EEbbuu BBeekkrr)

Një njeri takoi Ibrahim Ed'hemindhe iu ankua: "Allahu xh sh në Kur'an(a.sh) thotë: Kërkoni prej Meje e Unë dot'u përgjigjem. E ç’është me ne? Lutemipor lutja nuk na pranohet. Kërkojmë ngaAllahu, por përgjigje nuk marrim! Vallëpse kështu?" Ibrahim Ed'hemi ju përgji-gj: "Sepse zemrat tuaja janë të vdekura.E dini se Allahu është Një, kurse obligi-met ndaj Tij nuk jeni duke i krye. E lex-oni Kur'anin famëlartë, por nuk e kupto-ni e as që jeni duke vepruar sipas tij.Thoni se e doni Resulullahun, por nukjeni duke veprua në bazë të syneteve tëtij. Thoni se e mallkoni djallin, kurse jujeni duke e dëgjuar me plot bindje. Tho-ni se i frikësoheni zjarrit, kurse trupintuaj e keni lodhë me punë për në zjarr.Thoni se i frikësoheni vdekjes, kurse përkëtë nuk keni përgatitur asgjë. Thoni see doni Xhenetin, kurse për këtë nuk ke-ni përgatitur asgjë, pasi dëfrimet i kenishijuar në dynja. Kur zgjoheni nga gjumitë metat tuaja i hidhni pas shpinës, kur-se të metat e njerëzimit i zbuloni dhe ipërgojoni..." Njerëzit shohin faktet, porZoti sheh zemrat, dhe vetëm Ai praështë gjykatës i vërtetë. (TTrriissttaannii ee IIzzoottaa)

Islam është përkushtim, dorëzimdhe lojalitet ndaj urdhrave të Zotit xh.sh. Leksikisht ekziston dallimi në mestë Imanit dhe Islamit. Por është e pam-undur që Islami të jetë pa Iman, e as qëImani pa Islam. Këto të dyja janë të lid-hura njëra me tjetrën, sikurse shpiname barkun. (EEbbuu HHaanniiffee)

Takvaja (frika e Zotit), është koka editurive të vërteta. (ZZeebbuurrii)

Sikur kjo botë të ishte pahir i arit,por kaluese, ndërsa bota tjetër pahir idheut por i amshueshëm; unë do tazgjedhja atë të dheut, për arsye të ams-hueshmërisë së tij. (GGaazzaallii)

Po mos të ishte Zoti e jeta e amshue-shme, rruzulli tokësorë, do të merrte njëformë të çrregullt, si një kaos. Por kurjemi mbi këtë natyrë, një Zot e njëamshim, gjithçka hyn në rregullimin evet. Kështu ne, në çdo të keqe shohimnjë të mirë, dhe në çdo errësirë njëdritë; gjithherë mjerimin e ndjek shpre-sa. Të mos ishte Zoti e jeta e amshue-shme, njerëzit kundrejt mjerimeve tëshumta, do të shtrëngoheshin me kujtuame mallkim rruzullimin e ditën e lindjessë tyre. Por, po të pranojmë Zotin e jetëne amshueshme, jeta vetvetiu bëhet një emirë, rruzullimi një qendër e plot kupti-mi virtyti e lumturie. (LL.. TToollssttoojj)

Nuk kanë vlerë të falurat me lëvizjetrupore, kur këto të merren si qëllimkryesorë e jo si mjet. (EEmmaannuueell KKaanntt)

Prejardhja e njeriut dhe pjesët e tijpërbërëse janë toka (dheu) dhe uji. To-ka shkelet me këmbë kurse me ujë la-het ndyrësia. Mirë le të mendohet seciliqë e konsideron veten madhështorë ku-ndrejt Allahut xh.sh. dhe që dyshon nëekzistencën e Tij. (AAhhmmeett BBeehhxxhheett)

Oj gjithësi e pafund, oj tokë, o njeri!O ju të cilët fshihni fshehtësi të mëdhadhe shkaktoni dridhmë të përjetshmetë zemrës! Ç’është gjithë ajo madhëri teju, dhe çfarë është fshehtësia e qenësisësuaj? Ç’është ajo që i shqetëson zemrate të gjithë njerëzve, e që edhe vetë ata tëmos e dinë? Cila është ajo fuqi që te neshkakton dridhmë në zemër? Ç’ështëajo që na jep frymë, jetë dhe mendje tëndriçuar? A do të vazhdojnë gjithmonëkëto pyetje te unë, te ti e te të gjithë nekrijesat e vogla njerëzore? Kush jemine, çka jemi ne. Shkathtësi e kujt jemi?Cili është misioni ynë? A do të vazhdo-jmë të capojmë amshueshëm shtigjeveme gjemba të errëta të tokës? Ku do tëna shpien ato rrugë. ku është përfundi-mi i tyre, e qëllimi ynë fundorë? A do tëpezullojmë gjithnjë, të rrethuar mehapësirë dhe kohë? O Farefisi im i fatittë njëjtë, unë filloj të njoh, besoj e jo tëdyshoj, që ajo fuqi e amshueshme dhe egjithëfuqishme, është ALLAHU, krijuesi tokës, i gjithësisë dhe i yni, të cilëtjemi robërit e Tij të përhershëm e Ai,ZOTRIU i denjë. Ndërsa udhërrëfyesi ijetës sonë është Kur'ani ynë fisnik dhe indershëm. ("PPrreeppoorroodd"" 66//11997777)

Ke kujdes, që në zemrën tënde mostë futet askush veç All-llahut. (VVeejjssiillKKaarreenniiuu)

O Allah, xhenetin ndaju adhu-ruesve të Tu, xhehenemin armiqve Tu,ndërsa, sa më përket mua, mjaft më jeTi. (RRaabbiiaa EEll AAddeevviijjee)

Përgatiti: Hajrudin Muja

Nga antologjia e fjalës së mençur

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 16IZ VJERSKOG žIVOTA

Gost i hatib džume namazau Tuzima, 21 aprila ove godine,bio je naibu reis Islamskezajednice u BiH, hfz. Ismet ef.Spahić. Zamjenik reisu-l-ulemeje u prepunoj Ćazim-begovojdžamiji govorio o poslanstvunajčasnijeg Božijeg roba i Posl-anika, Muhammeda, a.s.. On jekroz hadis «da Allah ne bi stvo-rio život da nije namjerio stvor-iti Muhammeda, a.s.», naglasiokosmički značaj misije najodab-

ranijeg Poslanika. Musafir jepodsjetio i na etičku stranu isla-ma, za koju je kazao da pred-stavlja moralni zakon, koji jepotreban i vjerniku i nevjerni-ku, jer ćemo svi pred Allahaizaći.

- Islam čovjeku podstiče sa-vjest i čini ga čovjekom, jer sene može nakon učenja bismileići u prevaru ili neko drugo za-branjeno djelo. Allah je svemuodredio rok trajanja i čovjeka

samo vjera može očuvati daostane čovjek – kazao je Ismetefendija. Osvrnuvši se na stan-je muslimana on je podsjetioda su prošle i ranije nevolje inapadi na islam, te da ćeummet nadjačati i prevazićiaktuelne napade na islam imuslimane.

Veći dio hutbe gost je posv-etio mevludu i u tom kontekstunaglasio da protivljenje mevlu-du predstavlja, kako je kazao,

protivljenje tradiciji i islamu.- Ovo je mjesec mevluda u

kojem treba da budimo ljubavprema Poslaniku i da mu šalje-mo salavate – kazao je hafiz.

Nakon džume namaza pro-učen je mevlud. Pored zamjeni-ka reisu-l-uleme i članova horaĆazim-begove džamije, mevludsu učili: muftija Jusuf ef. Đok-ović, sekretar Mešihata, Bajroef. Agović, tuški glavni imam,Islam ef. Pepić i imami Šaćir

ef. Smajlović i Mehdija ef. De-mirović.

Posjetu hafiza Spahića imevlud organizovali su OdborIZ Tuza i NVO «Šeher», uz pos-eban angažman predsjednikaOdbora Tuza i Podgorice, Vahi-da Dizdarevića i Nedžada Dre-ševića.

Poslije svečanog ručka, uva-ženi musafir je u pratnji dom-aćina nastavio put za Skadar.

M. Demirović

Povodom sjećanja na rođenje Božijeg Poslanika, u Tuzima održan mevlud

Zamjenik reisu-l-uleme BiH u Tuzima

Čuvajte vjeru kao što ste je i do sada čuvali

U izjavi za ELIF, hfz. Ismet ef. Spahić je izrazio želju da mjesec mevlu-da oživi sjećanje i ljubav prema Poslaniku Muhammedu, a.s. i da vjerni-

ci iskoriste dunjaluk za sticanje dženneta.- Veoma sam zadovoljan kada vidim džemat koga čini osamde-

set odsto omladine, koja nije opterećena nasljeđem ateizma i to miulijeva nadu. Muslimanima u Crnoj Gori želim da nastave čuvativjeru, jer su je i do sada brižno čuvali, a ona je najveće bogatstvo– poručio je hafiz.

Kao i ranijih godina, u Bijelom Polju je i ove godineodržana svečanost povodom podsjećanja na rođenje Mu-hammeda, a.s..

Program u organizaciji Odbora IZ Bijelog Polja, izve-den je u Centru za kulturu «Vojislav Bulatović Strunjo».

Svečanost je započeo hor IZ Bijelo Polje «Firdews», anastavljena je učenjem ašereta glavnog imama u BijelomPolju, hadži Alena ef. Hasića.

Programu su, pored velikog broja vjernika i građana,prisustvovali i muftija sandžački, Muamer ef. Zukorlić,predsjednik Opštine Bijelo Polje, gospodin Tarzan Milo-šević, ministar u Vladi RCG dr Suad Numanović, predsj-ednik Odbora IZ Bijelo Polje, imami sa područja BijelogPolja i okruženja.

U dijelu programa, obratio se muftija sandžački kojije istakao da je ovo prilika da zastanemo i da se dubinomsvoje duše i sjajem svoga razuma, podsjetimo ko je Mu-hammed a.s., šta je bio njegov put i šta to za nas znači.

- Prvi dio šehadeta je Ešhedu en la illahe ilallah - svje-dočim da nema drugog Boga osim Allaha dž.š., a drugidio je ve ešhedu enne Muhammeden abduhu ve resulu-hu - Muhammed je Njegov rob i Njegov Poslanik. Ovo pr-vo je znanje da je Allah jedan i da mu se ne pripisuje dr-ug. Ovo prvo je cilj, a ovo drugo je put, način i spoznajakoja nam je objavljena u Kur'anu preko Muhammedaa.s., posljednjeg Allahovog vjerovjesnika – kazao je mu-ftija. „Prvo svjedočenje je cilj a drugo je put i način spoz-naje da je Muhammed, s.a.v.s., Njegov vjerovjesnik, aisto tako i Allahov rob, koga je Uzvišeni poslao da nampokaže da je islam primjeren čovjeku i da je moguć, i da

on svojom praksom to potvrdi. I zbog toga islam postojisvih ovih 14 stoljeća. Zato se islam osjeća na svim polji-ma - zbog svoje istine“ – zaključio je muftija.

Irfan ef. Hasanović je istakao kako je ponosan na tošto je sljedbenik Muhammeda a.s., i rekao da muslimanipriznaju i prethodne Allahove knjige i poslanike.

Novoizabrani predsjednik Odbora Islamske zajedni-ce Bijelo Polje, prof. Mithat Bahović, naglasio je da ćeOdbor IZ-e težiti transparentnom, efikasnom, i efektiv-nom radu, uz uključivanje zvaničnih institucija držav-nog i privatnog sektora kako bi unaprijedili usluge služ-bi koje funkcionišu u okviru IZ-Bijelog Polja. On je do-dao da je glavni cilj Odbora osnaživanje Islama kroz us-postavljanje povjerenja u zajednici i upućivanja na dobroa odvraćanja od zla. Bahović je najavio mnoge inicijativeu narednom periodu, od kojih je posebno izdvojio izgra-dnju nove džamije u Bijelom Polju, kao realnu potrebubjelopoljskog džemata.

Nijaz Mušović

Održana mevludska svečanost u Bijelom Polju

Povjereništvo IZ u Pljevljima je svoju akti-vnost baziralo na obnovu Husein-pašine dža-mije i druge poslove koji prate ovaj istorijskiprojekat. Posebno je važno organizovati logis-tiku za tehničko osoblje, kao i obezbijediti usl-ove za formiranje gradilišta i izvođače radova.

Obnova Husein-pašine džamije je sve višepredmet interesovanja, kako pljevaljskog sta-novništva, tako i brojnih posjetilaca koji dola-ze u Pljevlja, povodom raznih aktivnosti.

Tako je u ranije najavljenoj posjeti islamskojzajednici Pljevlja, 5 aprila boravila četvoročlanadelegacija francuske ambasade u SiCG, koju jepredvodio Drugi savjetnik, Didier Larroque.Goste iz Francuske je posebno interesovao pol-ožaj Bošnjaka u Pljevljima, kao i rad Islamskezajednice. Nakon dužeg razgovora, gosti su pos-jetili i Husein-pašinu džamiju i upoznali se saaktivnostima oko njene restauracije.

Isto tako je 19. aprila, ambasador Češkerepublike u SiCG, Ivan Jestrab, sa saradnicimau predstavnicima SO-e Pljevlja, posjetio Husein-pašinu džamiju, gdje je razgovarao sa predsjed-nikom Povjereništva, Bahrijom Brahićem, ipredsjednikom Odbora za sanaciju Husein-pašine džamije, Mersudinom Memićem.

Goste je posebno interesovalo kako tekupripreme oko sanacije džamije i poželjeli suda se svi poslovi oko ovog projekta uspješnozavrše. Jakub Durgut

Aktivnosti povjereništva IZ u Pljevljima

HHoorr ««FFiirrddeewwss»»

EELLIIFFapril 2006.islamske novine

gazetë islame17 IZ VJERSKOG žIVOTA

Radovi na sanaciji Husein-pašine džamije u Pljevljima poč-eli su 25. aprila i trajaće nared-nih pet mjeseci, kako je sana-cionim projektom i predviđeno.

Projekat sanacije su zajed-nički uradili Građevinski fakul-tet iz Podgorice i Građevinski fa-kultet iz Sarajeva. Kompletnuprojektnu dokumentaciju sa istr-ažnim radnjama u iznosu od 30000 eura, finansirao je Rudnikuglja Pljevlja.

Kompletne radove na džam-iji, predviđene projektom u izno-su od 256.479,70 eura, finansir-aće, takođe, Rudnik uglja Plje-vlja.

Priprema sanacije Husein-pašine džamije, trajala je tri god-ine i za to vrijeme su se tačnoutvrdili svi poslovi koje zahtijevaovaj projekat.

Sanacija džamije je predviđe-na u dvije faze. U prvoj fazi pred-viđeno je: ojačavanje temeljadžamije i hidroizolacija, ojača-vanje objekta u tri nivoa i ojača-vanje kupole karbonskim traka-ma, izrada podne izolacije, pro-mjena patosa i kompletne stolar-ije, sanacija munare i postavljan-je novog bakarnog pokrivača nakrovu džamije i munare.

Radove izvodi sarajevsko pr-eduzeće „SIKRA“, koje je steklo

vrhunske reference na sanacijiBegove i Čekrekčijine džamije uSarajevu, džamije u Počitelju iStarog mosta u Mostaru. Zamo-ljen da prokomentariše početakradova, direktor preduzeća „SI-KRA“, Nedim Stambol, kratkoje prokomentarisao: „Mi ne pri-čamo riječima, mi govorimo dje-lima, a razgovaraćemo kad zavr-šimo“.

Istovremeno sa izvođenjemovih radova, aktiviraće se i dru-ga faza sanacije koja predviđa is-tražne radnje na enterijeru i ek-sterijeru džamije, a istražne rad-nje će vršiti zajednički Zavod zazaštitu spomenika kulture saCetinja i Zavod za zaštitu spom-

enika kulture iz Sarajeva. Husein-pašina džamija je sa-

građena 1569 godine, a zadužbi-na je Husein-paše Boljanića, rođ-enog u Boljanićima, udaljenimoko 20 km od Pljevalja, i jedinije sačuvani objekat ove vrste naprostoru Crne Gore.

Na osnovu rješenja br. 01-1779/1-61, od 22. 11. 1961 go-dine, Husein-pašina džamija jeuvedena u registar nepokretnihspomenika kulture Crne Gore,kod Zavoda za zaštitu spomenikakulture Crne Gore, u registru br.333, knjiga II strana 263-264.

Početni radovi su u toku i zasada se odvijaju planiranom din-amikom. Jakub Durgut

Zadužbina Husein-pašeBoljanića biće sačuvana

Podgorica - U Starodogan-jskoj džamiji je 10. aprila, kaoi u gotovo svim džamijama uCrnoj Gori, u znak sjećanja narođenje posljednjeg BožijegPoslanika, Muhammeda,s.a.v.s., održan mevlud. I ovegodine svečanost je organizo-vao vrijedni džematlija, hadžiFerid Alivodić koji, evo većnekoliko godina, okuplja rod-binu, komšije i ostale džema-tlije da zajedno obilježe danrođenja najčasnijeg roba, Mu-hammeda, s.a.v.s..

Značaj ove manifestacijeza Podgoricu, a i druge grado-ve, velik je iz nekoliko razlo-ga: tom prilikom se džamatli-je međusobno upoznaju, dru-že, informišu o životu Muha-mmeda, s.a.v.s., i o drugimislamskim propisima. Tako suiz podgoričke džamije slati sa-lavati posljednjem BožijemPoslaniku, a.s., učili se Kur'a-nski ajeti i kazivale riječi ovjeri islamu uopšte i o Muha-mmedu, s.a.v.s., posebno.

Ovakvi skupovi bi treba-

lo da se što češće organizu-ju radi pozitivnog uticajakoji mevlud ostavlja nadžematlije.

Nakon proučenog mevlu-da, glavni imam Džemo ef.Redžematović kazao je parriječi o medijskom ratu koji sevodi protiv muslimana i o nje-govim posljednjim refleksija-ma u vezi Poslanika, s.a.v.s.,ukazavši na pozitivne reakcijemuslimana koji su bili sprem-ni dati svoj život, imetak, vri-jeme i trud u odbrani Muha-mmeda, s.a.v.s.. Nakon togaon je najavio muftiju Jusufaef. Đokovića da se obrati sku-pu što je on i učinio na zaistadivan način. Mevludu su pris-ustvovali i imami Šaćir ef.Smajlović i Ferid ef. Orahov-ac.

Ovom prilikom zahvaljuje-mo se organizatoru i svimakoji su učestvovali u učenju islušanju mevludi-šerifa sa mo-lbom Allahu, dž.š., da ih up-uti Muahammedovim, s.a.v.s.,stopama. Asmir Pepić

Održana mevludskasvečanost uPodgorici

Na poziv predsjednika ista-nbulske gradske opštine Esen-yurt, reis IZ-e Crne Gore, Rifatef. Fejzić i glavni imami Pod-gorice i Rožaja, Džemo Redže-matović i Ernad Ramović, bo-ravili su u višednevnoj posjetiTurskoj. Povod poziva je obil-ježavanje nacionalnog praznikaDana djece, 23. april, povodomkojeg širom Turske boraveugledni gosti ali i djeca iz cijel-og svijeta. Pored delegacije Isl-amske zajednice Crne Gore,kao i pomoćnika ministra obra-zovanja u vladi Republike CrneGore, gospodina Ćazima Feta-hovića, na skupu su boravili iugledni političari iz zemaljaregiona.

Centralna proslava se odr-žala na opštinskom trgu gdje sunastupili folklorni ansambli izTurske i nekoliko zemalja re-giona, među kojima i KUD „Vr-elo Ibar“ iz Rožaja, kojeg je pr-edvodio koreograf Ibiš Kujević.KUD „Vrelo Ibra“ je znalački

predstavljao Crnu Goru i po-brao nagrade i najduži aplauznekoliko hiljada okupljenihgrađana.

Nakon ugodnog boravkakojeg je domaćin pripremio uIstanbulu, reis IZ-e je sa dele-gacijom boravio u Ankari gdjeje imao više značajnih sastana-ka. Susreo se sa zamjenikomreisa Turske, gospodinom Fikr-

etom Karamanom, sa potpred-sjednikom TIKA-e (Vladina or-ganizacija za saradnju i razvoj),Musa Kulaklikayaom, sa savjet-nikom premijera RepublikeTurske, gospodinom SaitomYusufom, sa savjetnikom min-istra za Balkan, gospodinomAbdullahom Uluyurtom imnogim drugima.

Dž.R.

Dana 10. 04. 2006. godi-ne, u Kučanskoj džamiji u Ro-žajama, prisjetili smo se našegPoslanika i miljenika Muha-meda a.s. sa prigodnim preda-vanjem o njegovom životu ,djelovanju i ophođenju premaljudima. Predavanje je održaoMusa Sanin, koji je ujedno ipredstavio džematlijama nje-govu novu knjigu ''Kako suzavršili oni koji su vrijeđaliMuhammeda a.s.''

Nakon njegovog izlaganja,nastupio je hor ''Nur'' iz Ro-žaja - izvođenjem ilahija i reci-tovanjem pobožnih spjevovaislamske tematike iz naše lije-pe bošnjačke književnosti, kaoi učenjem nekoliko citata izKur'ana. Program je završendovom koju je proučio Rah-

man ef. Kačar.Po završetku programa,

džematlije su bile u prilici dadođu do najnovijih izdanja iz-davačke kuće ''El-Kelimeh'' izNovog Pazara.

Iste večeri i na lokalnojteleviziji APR gostovao jeMusa Sanin, koji je govorio orođenju našeg resula i istakaotaj događaj kao najznačajniji uistoriji ljudskog roda.

Na pomenutoj televizijipredstavio se i naš novi hor”Bulbuli” izvođenjem ilahija irecitovanjem svojih pjesamapobožnog sadržaja. Hor je ofo-rmio Ramiz ef. Luboder, kojije izvanredno osmislio progr-am za ovu prigodu, a njegovimališani sve to uspješno izv-eli. Džemal Dacić

Delegacija Islamske zajednice naobilježavanju Dana djece u Turskoj

U Rožajama održanasvečanost povodomprisjećanja na rođenjePoslanika

RRaaddoovvii nnaa ssaannaacciijjii HHuusseeiinn--ppaaššiinnee ddžžaammiijjee

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 18IZ VJERSKOG žIVOTA

U frankfurtskom džematu(IKC),16. aprila 2006, održanaje mevludska svečanost.

Povod svečanosti bio jepodsjećanje na rođenje BožijegPoslanika Muhammeda a.s., očijem je životu i djelu govorioh. Ahmed ef. Kajošević. Tako-đe, mevlud je bio i prilika da seiskaže zahvalnost vrijednomčlanu našeg džemata, penzion-eru, h. Vahidu Behriću, kojiodlazi u Bosnu i Hercegovinu,kao i da se uruče nagrade naju-spješnijim polaznicima vjerskepouke.

Program su izveli polaznicivjerske pouke, kojima se pri-družio i hadži Vahid Behrić.

Pored ranije penzionisanihh. Jusufa Džafića, h. AhmedaČepala, h. Abdulaha Softića, h.Izeta Muslijevića, h. Fadila iMustafe Čehića, Hazira Bajra-mija, Abdurahmana, Mumina,Hakije, Šabana i Halila Čauše-vića, hadži Vahid je jedan odosnivača našeg džemata još da-vne 1977 godine. Naš džematje osnovan prvi u Njemačkoj,ali je džemat u Aachenu sudskiregistrovan prije, pa se zato ivodi kao prvi u Njemačkoj.

Vrijedni hadži Vahid je bio„grlo i duša“ ovog džemata.

Redovni mujezin, učač mevlu-da, zamjenik imama (ponekadi vjeroučitelj), dugogodišnji čl-an Odbora, vrijedni učač Ku-r´ana koji prouči po pedesetakhatmi godišnje za koje nikadanije htio uzeti ni malu hediju.No, juče je to morao učiniti.Primio je veoma skromnu he-diju, jednu knjigu od našeg du-gogodišnjeg imama h. Ahmedaef. Kajoševića, koji mu se zah-valio na saradnji, vjernosti iprivrženosti našem džematu isvemu drugome što krasi ovogčovjeka i izrekao najbolje riječio vrijednosti našeg h. Vahida.

Hadži Vahid odlazi u svoju Fo-jnicu. Obećao nam je da će nasposjećivati prilikom dolaska uFrankfurt, a mi ćemo s nestr-pljenjem očekivati susret snjim.

Na kraju programa, pred-sjednik Centra, Ismet Abdura-hmanović, podijelio je novčanenagrade najuspješnijim polazn-icima vjerske pouke, a njih jebilo devetoro. Teško je bilonjih devetoro izdvojiti od ostal-ih polaznika, ali po raznim kri-terijumima, i to se moraloučiniti. Oni su bili najbolji uraznim disciplinama, a naroči-

to u pismenim zadacima, odkojih je pored znanja, čak irukopis igrao ulogu.

Oni će inša-Allah uzeti uč-ešća na takmičenju polaznikavjerske pouke oblasti Hessen.

Evo i njihovih imena: Me-risa Čakrlija, Samira Dacić, Sa-nela Kurtanović, Alma Bajrakt-arević, Melida Džanković, Sa-med Bronja, Samir Kurtano-vić, Dženita Džanković i ImranDžanović.

Mevlud je bio džematski, anaše sestre (da ih Allah dž. š.nagradi) pripremile su dostatradicionalnih specijaliteta izBosne, Sandžaka i Kosova.

26. marta u našem džema-tu održana je Izborna skupšti-na na kojoj je Odbor osvježennovim članovima.

Džemat IKC-a u narednomperiodu očekuje još niz doga-đaja. Jedna sestra njemačkogdržavljanstva izgovoriće, 23.aprila, kelimei-šehadet i takopostati muslimanka.

13. maja u Koblencu dječijafudbalska ekipa IKC-a oprobaćesa na turniru sa 20 njemačkihekipa iz regiona Rheinlandpfa-lz, a od 3 do 5 juna sa oko tride-setak drugih ekipa u Frankfurtuna Majni. Meho Dogić

Vjerski život džemata u Frankfurtu Bosanskihor gostovaou AnkariFatýh Sultan Mehmed ponovoosvaja

U prepunoj dvorani An-atolia showland-a u Anka-ri, 9. aprila, održan je kon-cert ilahija i kasida. ‘’Slob-odno možemo reći da nasje Fatih večeras ponovo os-vojio, ali ovoga puta iz Bo-sne…’’ - jasno su se mogličuti komentari iz publike,kojoj se predstavio hor“Fatih Sultan Mehmed” izSarajeva. Zbog velike zain-teresovanosti, koncert seponavljao tri puta. Nekoli-ko hiljada građana s oduš-evljenjem pratilo je progr-am koji je trajao skoro trisata. Povod koncerta bio jemevlud - rođenje Pejgamb-era a.s..

Pored ostalih sadržajaprograma i predavanja kojisu počela nekoliko danaranije, a trajala do 20 apri-la, publika je imala prilikeda se djelimično upozna isa bosanskom kulturom.

Da ljepota bude veća,doprinjeli su članovi hora isaradnici među kojima jebilo i Srba i Hrvata i Boš-njaka. Prema riječima gla-vnog dirigenta, ovo trebada predstavlja pomirenje,odnosno da ostale genera-cije rastu izvan mržnje i ra-tova.

Program je započeoosmanskim maršom, mar-šom koji je pratio Fatihatokom osvajanja Bosne, anastavljen je s prepoznat-ljivim ilahijama na tursk-om, arapskom i bosansk-om jeziku, kao i recitaci-jom jednog mladića koji jesa suzama u očima kazivaošta je Bosna i čija je to ze-mlja, što je na publiku ost-avilo poseban utisak.

Ovaj hor nastavlja turn-eju po Istanbulu, Sakaraji,Bursi i Izmiru.

Ajdin Rakić

Protokol:

Reis razgovarao sa američkimkonzulom

Reis Islamske zajedni-ce u Crnoj Gori, Rifat ef.Fejzić, posjetio je, 22. apri-la, konzulat SjedinjenihAmeričkih Država u Po-d-gorici. Tom prilikom reisje sa konzulom, gospođomArlene Ferrill, razgovaraoo stanju i perspektivi mus-limana i Islamske zajed-nice u Crnoj Gori. Sasta-nku su prisustvovali sav-jetnik za politička i ekono-mska pitanja američkogkonzula, dr Alan J. Car-lson i PR Mešihata Omeref. Kajoshaj.

ELIF

Berane - Na inicijativu bro-jnih građana Berana, nedavnoje formiran Odbor za rekonstru-kciju i sanaciju Vakufske kućekod česama - Mesdžida u centrugrada.

Taj objekat islamske kulturei arhikteture potiče i 1883. god-ine i do prije dvadesetak godi-na, predstavljao je jedinu javnučesmu u Beranama, ali je sadau veoma lošem stanju.

Prema predračunskim proc-jenama, za obnovu Vakufskekuće potrebno je 60.000 eura.

Odbor za rekonstrukciju togdrevnog objekta, održao je sas-

tanak sa predsjednikom Opšti-ne, Reljom Jovančevićem, kojije, prema riječima predsjednikaOdbora za rekonstrukciju, Ha-fiza Novalića, obezbijedio novacza izradu projektne dokumenta-cije, a pored toga, tokom izgrad-nje i nakon toga, pomenuti obj-ekat će biti oslobođen plaćanjasvih komunalnih dažbina.

Novalić je kazao da se Odb-or za rekonstrukciju Vakufskekuće obratio predsjedniku Vla-de, predsjedniku Republike,svim ministarstvima u VladiRCG, svim predsjednicima opš-tina u Crnoj Gori, svim privat-

nim i društvenim preduzećimau Republici, kao i gradonačel-nicima susjednih opština u Sr-biji, Sjenice i Novog Pazara.

On je kazao da je izrada pro-jektne dokumentacije u toku, ataj posao je povjeren preduzeću"Arhing", odnosno arhitekti Ri-fatu Alihodžiću iz Bijelog Polja.

Novalić je napomenuo daOdbor za rekonstrukciju i izgra-dnju Vakufske kuće u Berana-ma ima sedam članova koji pre-dano rade kako bi rekonstrukci-ja objekta započela u što kra-ćem roku.

(Vijesti)

Asocijacija Kongres Bošnjaka SjeverneAmerike, objavila je da će se 11. SusretiBošnjaka Sjeverne Amerike održati u Čikaguod 26 do 29 maja 2006. godine.

- Prvog maja 2006. godine navršava setačno stotinu godina od kako je utemeljenaprva bošnjačka nacionalna organizacija uSjevernoj Americi, pod imenom Uzajamno pot-pomagajuće muslimansko društvo - DzemijetulHajrije Chicago. Kroz cijelo stoljeće u kojem jeovo udruženje iz Čikaga doživjelo svoju evoluci-ju i brojne transformacije možemo reći da jeočuvalo do današnjeg dana i ostavilo nam

svima u nasljeđe svih pet elemenata specifičnogbošnjačkog nacionalnog bića: islam, bosanskijezik, bošnjačku kulturu, tradiciju i običaje. Naovaj način kao nacija kroz cio jedan vijekBošnjaci Sjeverne Amerike su očuvali svojuposebnost i oduprli se negativnoj asimilacijikoja je tako snažno izražena i američkom melt-ing potu i kanadskom kulturnom mozaiku-kaže se u saopštenju organizatora KongresaBošnjaka Sjeverne Amerike.

Organizator je predvidio da se drugog danaprograma, skupu obrati i reis Islamske zajed-nice u Crnoj Gori, Rifat ef. Fejzić. M.D.

Obnova Vakufske kuće u Beranama

Susreti Bošnjaka Sjeverne Amerike u Čikagu

NNaajjmmllaađđii uuččeessnniiccii pprrooggrraammaa

EELLIIFFapril 2006.islamske novine

gazetë islame19 OKO NAS

Semir Osmanagić izjavio jeda je pronađen krunski dokazda se na mjestu Visočica, kodSarajeva, nalazi piramida

"Nekoliko sondažnih buna-ra koji su iskopani na sjeverois-točnoj strani Visočice, otkrili supravilno odsječene kameneblokove ravne površine, dimen-zija četiri puta četiri metra", re-kao je osnivač Fondacije "Arh-eološki park: Bosanska pirami-da Sunca" u Visokom.

Osmanagić je rekao da pre-cizno odrezane ivice pločaukazuju na djelo ljudskih ruku,kao i da to jasno pokazuje da sublokovi piramide slagani jedanna drugi tako da čine kolosalnugrađevinu.

On kaže da postoje brojnidokazi za hipotezu da je brdoVisočica kolosalna kamena str-uktura piramidalnog oblika -zbog vizuelne pravilne geome-trije, precizne orijentacije pre-ma stranama svijeta, geološko-sedimentoloških dokaza sa ter-ena i analize satelitskih snima-ka.

Prema njegovim riječima,satelitski termalni snimci potv-rđuju osobine vještačke građe-vine, kao i kompleksi podzem-nih tunela na dionici Ravne-Vi-

sočica-Plješevica-Krstac, ali izbog pravilnih "terasa" na geod-etskoj mapi.

Istraživanje na Bosanskojpiramidi Sunca do sada je do-nijelo nezavisne potvrde teza opostojanju piramida. Geode-tski zavod BiH uradio je anal-izu dimenzija sjeverne straniceBosanske piramide Sunca.Zaključeno je da je dužina svihstranica po 365 metara i oneobrazuju jednakostranični tro-ugao sa po 60 stepeni na sva-kom uglu.

Nedavno su putem automa-tskog satelitskog detektora lin-earnih anomalija, geofizičariFondacije "Arheološki park:Bosanska piramida Sunca",potvrdili da brdo Visočica kodVisokog vjerovatno krije Piram-idu Sunca. Na poziv Fondacije,vodeći egipatski stručnjaci zapiramide posjetiće u maju iavgustu arheološko nalazište uVisokom.

AArrhheeoolloozzii BBiiHH ttrraažžee zzaaššttiittuuVViissooččiiccee oodd ««ddiilleettaannttaa»» kkoojjii ttrraa--žžii ppiirraammiiddee

Arheolozi i istoričari iz BiHzatražili su, 22. aprila, od insti-tucija BiH da hitno ponište ne-zakonito izdate dozvole za isko-pavanje na lokalitetu Visočica

kod Visokog, koje na toj arhe-ološkoj zoni obavlja “nestručnolice u potrazi za navodnim pi-ramidama”.

U saopštenju za javnost, 22potpisnika iz Sarajeva, Zenice,Bijeljine, Tuzle i Mostara ističuda će, u suprotnom, o svemuobavijestiti svjetske asocijacije izatražiti zaštitu nacionalne baš-tine od vlastite administracije.

“Neshvatljivo je da se dile-tantu dozvoli da rovi po zašt-ićenoj arheoloskoj zoni, uništa-va nekropole stećaka, ostatkepraistorijskog, rimskog i sred-njovjekovnog doba, što su arhe-olozi i istoričari već davno pre-tražili, a rezultate objavili unaučnim časopisima i edicija-ma”, stoji u saopštenju, koje suprenijeli elektronski mediji.

Potpisnici saopštenja ističuda je na ovim prostorima krajn-je nebulozno i pomisliti, a ka-moli tražiti piramide.

Oni ukazuju da su u vrije-me, u koje samozvani slobodniistraživač Semir Osmanagić sta-vlja ove piramide, ljudi u Evro-pi živjeli u pećinama, nijesuznali graditi ni kuće, nijesu po-znavali metal, služili su se kam-enim oruđem, zagrtali se kož-ama divljači, itd.

Pripremio M.D.

Pronađena piramida u Bosni?

Uvođenje prinudne uprave uNovi Pazar samo je ponovljenascena kada je Milošević uveo pr-ivremene mjere. Oni koji su sa-da za to, tada su bili protiv toga.U svakom slučaju, ovdje, iz toggesta, može da profitira samojedna ili druga politička partija.Međutim, država mora da otvoridijalog, ne po sistemu - zavadi pavladaj, već širi dijalog o multi-kulturnom prostoru - prostorukoji je na raskršću Srbije, CrneGore, BiH i Albanije. Ignorisa-nje tih momenata od stranevlasti je nezrelo, a može da budei opasno, ocjenjuje u razgovoruza „Blic“, od 13. aprila 2006.,sandžački muftija MuamerZukorlić.

KKoolliikkoo ććee ooddlluukkaa VVllaaddee SSrrbb--iijjee uuttiiccaattii nnaa ssttaannjjee uu NNoovvoommPPaazzaarruu??

- Vlast je uspjela da nametnetakvu atmosferu među ključnimpolitičkim akterima ovdje, da jesada glavna preokupacija dajedni drugima nanesu što višezla. Vlast je, sarađujući prvo sa je-dnima, pa sa drugima, tu zava-đenost dovela do usijanja. Nakonšto se izjednačio uticaj najjačihbošnjačkih partija u biračkomtijelu u Sandžaku, sada se samogleda koga će Beograd višepodržati ili pridržati. To narodprepoznaje i to će imati trajne po-sljedice na poljuljano povjerenje

između ovog naroda i Beograda. ŠŠttaa ttoo zznnaaččii?? - To prije svega znači da poz-

itivna energija, koja se poslije 5.oktobra nagomilala, jenjava. Je-dno vrijeme, poslije 2000. god-ine, iz Beograda su dolazili poz-itivni signali. U posljednje vrij-eme potezi Vlade mogu da dove-du do toga da se ovdje stvori pr-ostor za neke radikalnije oblikepolitičkog organizovanja. To nasmože uvesti u fazu koja nikomeneće donijeti dobro. Đinđićevavlada je pokušavala nešto da ur-adi. Ova sadašnja, sem povre-menih posjeta i priče, ništa nijeučinila.

NNaa ššttaa kkoonnkkrreettnnoo mmiisslliittee?? - Mogu da vam kažem da na-

ša vjerska prava u Sandžaku nij-esu riješena. Imamo cijeli spisakprava koja nijesu riješena. S obz-irom na to da vlast ignoriše svenaše zahtjeve, tjera nas da mijen-jamo taktiku i krenemo u javno-st. Pokušavao sam sa premijer-om Koštunicom i ministrom vje-ra da riješim probleme. Konkre-tno, pitanje ličnih dokumenata.Tražimo da se dozvoli izdavanjeličnih dokumenata u skladu spoštovanjem vjerskog propisa daje pokrivena kosa vjernica, odn-osno službenica islamske zajed-nice, što važi i za srpske mon-ahinje.

Dobili smo odgovor da to dr-žava neće rješavati. Kazaću vami ono što sam rekao i premijerukada je nedavno posjetio Sandž-ak - da ne postoji nijedna džami-ja u Sandžaku do koje je došaoasfaltni put. Istovremeno, nakon14 godina naših zahtjeva, RTSnam je i dalje nedostupan i nem-amo nikakvih mogućnosti da gakoristimo kao javni servis. Zatoće Sabor Islamske zajednice usk-oro zasjedati i uputićemo oštarprotest Vladi.

Intervju muftije Muamera ef. Zukorlića datom beograd-skom Blicu, 13. aprila

Vlada vodi politikuopasnu za Sandžak

Poslanici u Skupštini Srbije usvojili su, 20. apri-la, Zakon o crkvama i vjerskim zajednicama.

Tim zakonom predviđena je saradnja državesa crkvama i vjerskim zajednicama, uključujući imaterijalnu pomoć države.

Zakon je usvojen i pored ocjena Savjeta Evr-ope da nije u skladu sa evropskim standardima.

Zakonom je zabranjena vjerska diskriminaci-ja, kao i prinuda o izjašnjavanju o vjeroispovjesti,a crkve i vjerske zajednice nezavisne su od državei jednake pred zakonom.

Na zahtjev nadležnog organa, bogosluženje ivjerski obredi se mogu obavljati i u bolnicama,policijskim i vojnim objektima, zavodima za izvr-šenje sankcija, a u školama i ustanovama soci-jalne i dječje zaštite samo u prigodnim prilikama.

Sveštenici ne mogu biti pozvani na odgov-ornost pred državnim organima za svoje postu-panje pri obavljanju bogoslužbene djelatnosti, pozakonu imaju pravo da učestvuju u svim vidovi-ma javnog života, a država ne može ograničavatinjihova građanska i politička prava.

Savjet Evrope je u prvoj analizi, Vladi Srbijekao predlagaču, zamjerio na nepoštovanju stan-darda te organizacije, a Venecijanska komisija je,između ostalog, preporučila da diskrecionaovlašćenja ministra vjera budu ograničena, daslobode neregistrovanih vjerskih grupa buduveće i da pravni status kanonskih zakona budepreciziran.

Srpski ministar vjera, Milan Radulović, rekaoje, međutim, da je zakon antidiskriminatorski ida omogućava vjersku slobodu.

Pomoćnica ministra za ljudska manjinska pr-ava SCG, Jelena Marković, izjavila je da su poje-dine odredbe tog zakona u suprotnosti sa Evrop-skom konvencijom o ljudskim pravima.

"Najveću brigu izaziva nejednakost crkava ivjerskih zajednica, a samim tim i građana, što jesuprotno članu devet Evropske konvencije o ljud-skim pravima", rekla je Markovićeva.

Građanski savez Srbije saopštio je, uoči glasa-nja, da njegovi poslanici neće podržati zakon jerpredstavlja "finalizaciju projekta klerikalizacijeSrbije i stapanja države i Srpske pravoslavne cr-kve". Dodaje se da SPC tim predlogom stavlja upovlašćeni položaj u odnosu na državu.

ZZaakkoonn lleeggiittiimmiizzuujjee ppoolliittiiččkkuu uulloogguu ccrrkkvveeUčesnici tribine, koju je u Beogradu organi-

zovao Socijaldemokratski klub i fondacija FridrihEbert, upozorili su da se novim zakonom legit-imizuje politička uloga crkve, Srbija vraća za oko200 godina unazad i promoviše teokratija,umjesto demokratije. Ocijenjeno je i da predlogzakona ozbiljno narušava domaći pravni sistem,jer Vlada Srbije njime prenosi na crkvu čitav nizovlašćenja, čime ona postaje paradržavna organi-zacija.

Pripremio M.D.

I pored primjedbi Savjeta Evrope, Skupština Srbije usvojila Zakona o crkvama

Obredi u bolnicama i školama

Sahranjen Don Branko SbutegaNa groblju pred crkvom Sv. Eustahija, u kojoj je i služio,

29. 4. 2006., sahranjen je Don Branko Sbutega.Posljednjem ispraćaju u katedrali Sv. Tripuna, u Kotoru,

pored predstavnika najviših državnih organa Republike, pris-ustvovali su i predstavnici Mešihata Islamske zajednice CrneGore: Muftija Jusuf ef. Đokovi, sekretar, Bajro Agović i članMešihata i glavni imam iz Bara, Muidin Milaimi.

Svećenik, don Branko Sbutega, bio je istaknuti i angažov-ani intelektualac, koji je svoj život posvetio zalaganju za mir itoleranciju među svim narodima, i među prvima se usprotiviopolitici koja je vodila u rat i sukobe u bivšoj Jugoslaviji.

Bajro Agović

ZZuukkoorrlliićć

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 20OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Sabor Islamske zajednice uBiH, održao je, 29. aprila, sjed-nicu u Sarajevu, kojom je pred-sjedavao Husein Smajlović,predsjednik Sabora, a u prisus-tvu reisu-l-uleme dr MustafeCerića, zamjenika reisu-l-ule-me hafiza Ismeta ef. Spahića imuftija.

Sabornici su, pored osta-log, usvojili i izmjene i dopuneIzborne odluke Islamske zajed-nice u BiH, kojim se omoguća-va veće otvaranje Islamske za-jednice u izbornom postupku,te donijeli Odluku o raspisi-vanju izbora u Islamskoj zajed-nici koji bi trebalo da se obavenakon mjeseca ramazana uovoj godini.

Nakon obavljenih konsult-

acija i izborne procedure u or-ganima Islamske zajednice uSloveniji, gdje je od 14 predlo-ženih kandidata, najviše glaso-va za slovenačkog muftiju do-bio mr Nedžad Grabus, na zas-jedanju Sabora, reisu-l-ulemadr Mustafa Cerić je, u skladu sustavnim ovlaštenjima Islam-ske zajednice, predložio Sabo-ru da imenuje mr Nedžada Gr-abusa za slovenačkog muftiju,što je Sabor jednoglasno prih-vatio.

Mr Nedžad Grabus, rođenje 1968. godine u Travniku.Predavač je Akaida na Fakul-tetu islamskih nauka u Saraje-vu i član Sabora IZ u BiH. Go-vori arapski, engleski i slove-nački jezik.

Egipatski muftija, dr AliDžum’a, boravio je od 17.-20.aprila u trodnevnoj posjeti BiH.

Tokom posjete, koja je usli-jedila na poziv reisu-l-ulemeBiH, dr Mustafe ef. Cerića, egi-patski muftija, dr Ali Džum’a,imao je prijem kod predsjeda-vajućeg Predsjedništva BiH,Sulejmana Tihića, susret u Rij-asetu sa članovima Međurelig-ijskog vijeća BiH, prisusvovaoje radnoj sjednici Vijeća za Fe-tve IZ u BiH, svečanoj promo-ciji ovog Vijeća, održao preda-vanje «Savremeni idžtihad i fe-tve» na tribini Ummet danas naFakultetu islamskih nauka, po-sjetio mezar prvog predsjedni-ka BiH, rahmetli Alije Izetbe-govića i Memorijalni centar i

mezarje Potočari kod Srebre-nice.

Egipatski muftija, dr AliDžum’a, podržao je rad Vijećaza Fetve IZ u BiH, koje je zaje-dno s vijećima za fetve u Egip-tu i Siriji postalo punopravničlan Svjetske asocijacije vijećaza fetve.

Egipatski muftija i reisu-l-ulema dali su i zajedničku izj-avu u kojoj se, između ostalog,ističe da «međuvjerski dijalognema alternativu» i da je «miropšte dobro svakog čovjeka, paje zato nasilje u ime vjere gri-jeh koji se ne može ničim prav-dati».

Ovo je bila prva posjetaBiH egipatskog muftije dr AliDžum’e. (MINA)

Mr Nedžad Grabusimenovan za muftijuslovenačkog

Egipatski muftijaposjetio BiH

Kairo (Rojters) - Tri eksplo-zije potresle su, 24. aprila, egi-patsko sinajsko odmarališteDahab, pri čemu je stradalonajmanje 30 osoba a ranjeno jeviše od 100, objavili su spasi-lački zvaničnici.

Egipatski predsjednik, Ho-sni Mubarak, nazvao je eksplo-zije terorističkim činom, objav-ila je državna agencija MENA.

"Predsjednik je naglasiopotrebu... da budu uhvaćenioni koji su odgovorni za ovajpodli teroristički čin kakobi po zakonu platili svoju kaz-nu", objavila je Mena.

Svjedoci su izjavili da sedim uzdizao iznad turističkogbazara, a stanovnici su kazalida su vidjeli djelove tijela i ruš-evine na ulici nakon eksplozijeu jednom restoranu.

Saopšteno je da među nast-radalima ima najmanje četiristranca, ali se ne precizira nji-hovo državljanstvo.

Svjedoci u ronilačkom od-maralištu sa malim plažama,koje je popularno kod izletni-

ka, opisali su scene masakra ihaosa.

Zaposleni u kafiću koji senalazi oko 200 metara od mjes-ta eksplozije je kazao: "Vidjelismo mnogo mrtvih. Ljudi suvrištali. Neke su odveli u bol-nicu. Egipćani su pošli da dajukrv. Bilo je djelova tijela. Polic-ija je svuda".

Do eksplozija je došlo u re-storanu Nelson, kafeteriji Ala-din i Gazala supermarketu, sa-opštilo je Ministarstvo unutraš-njih poslova.

Jedan zvaničnik u lokalnojslužbi hitne pomoći kazao jeda izgleda da među žrtvamaima dosta stranaca.

Izraelski ronioci često bo-rave u odmaralištu, ali budućida je završen praznik Pasovermalo je vjerovatno da ih tamoima u velikom broju. Izraelskiambasador u Kairu i izraelskevlasti saopštili su da ne raspo-lažu podacima o eventualnimizraelskim žrtvama.

Ovo je treća serija napadaod po tri eksplozije na istočnoj

obali poluostrva Sinaj od okto-bra 2004. godine, kada je je-dna grupa napala hotel Hiltonu graničnom odmaralištu Tabai još dva odmarališta na sjever-oistočnoj obali, ubivši 34-oroljudi. Egipatski zvaničnici izja-vili su da je blisko povezana gr-upa već jednom napala monde-nsko odmaralište Šarm-el-Šeik,jula prošle godine, usmrtivšinajmanje 67 osoba.

Oba napada dogodila su sena egipatske praznike - 6. okto-bar i 23. jun. Posljednja ekspl-ozija se desila na dan starog pr-oljećnjeg festivala Šam el Ne-sim, kada Egipćani obično na-puštaju gradove. Eksplozije suse dogodile jedna za drugom ukratkim razmacima oko19:30h. "Odatle se uzdiže dim,a ljudi bježe na sve strane",rekao je jedan očevidac, koji ječuo prasak.

Egipatske vlasti pripisalesu napade u Tabi i Šarm-el-Šei-ku manjoj grupi militantnih is-lamističkih stavova, sa sjedišt-em u Sinaju.

Na desetine mrtvih i najmanje 100 povrijeđenih u terorističkim napadima u sinajskom gradu Dahab

Eksplozije u egipatskomodmaralištu

Oslobođeno je oko 900 pripadnika Džamaislamije, među kojima i šef te egipatske tajneislamističke organizacije, saznaje se u egipat-skom Ministarstvu unutrašnjih poslova.

Pripadnici Džama islamije, od kojih su ne-ki proveli više od 20 godina u pritvoru, osloba-đani su po grupama prethodnih 10 dana, re-kao je jedan zvaničnik egipatskog ministarstvakoji je zahtijevao anonimnost i precizirao da jeoslobođen i šef te organizacije, Nadžeh Ibra-him.

Džama islamija se krajem 70-ih godinaspojila sa drugom organizacijom, Al Džiha-

dom. One su 1981. godine ubile egipatskogpredsjednika Anuara el-Sadata, nakon što je1979. godine potpisao mirovni sporazum saIzraelom.

Džama islamija stoji iza talasa nasilja kojije tokom 90-ih godina zahvatio Egipat, a odg-ovorna je i za napad u Luksoru, u novembru1997, kada je poginulo 58 osoba, uglavnomstranih turista. Nakon ubistva Sadata, pripad-nici ove organizacije su pristupili reviziji dok-trine. Oni su najavili da odustaju od nasilja i2003. godine objavili knjigu u kojoj objašn-javaju promjenu svoje ideologije.

Oslobođeno 900 egipatskih islamista

Berlin – Serijski ubica kojije do sada likvidirao osam Tur-aka i jednog Grka, širom Njem-ačke sije strah i paniku utamošnjoj turskoj zajednici, jerse ne zna kada će i gdje ponovoudariti.

On je zbog ciljane popula-cije žrtava prozvan "kebab ub-ica".

"Nikad u Njemačkoj nijes-mo imali sličan slučaj", izjavioje Volfgang Gajer, glavni istraži-

telj na slučaju. "Ubica dolazi namjesto zločina, puca i nestajebez ijednog traga osim ispal-jenih metaka". Metke ispaljujeiz češke "zbrojovke", jer je svihdevet ubistava počinjeno timoružjem. Njegova posljednja žr-tva je Halit Jozgat, 21-godišnjakkoji je vodio internet kafe u Ka-selu u centralnoj Njemačkoj.Dva dana ranije istim pištoljemje ubijen Mehmet Kubasik, 39-godišnji vlasnik kioska u

Dortmundu i otac troje djece.Njemu je u glavu ispaljeno petmetaka.

"Očigledno se radi o hlad-nokrvnom ubici, koji radi maf-ijaškim stilom. Ovo je najmiste-riozniji slučaj u njemačkojistoriji", izjavio je Peter Boie,minhenski državni tužilac.

Ubistva su počela još u sep-tembru 2000. u Nirnbergu, ka-da je likvidiran cvjećar EnverSinisek. (VIJESTI, 19.04)

Njemački Turci na meti serijskog ubice

Panika zbog „kebab ubice”

EELLIIFFapril 2006.islamske novine

gazetë islame21 OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Samo nekoliko sati nakonšto je u Iraku poginuo jedan am-erički vojnik, inače 70-ta žrtvasamo u aprilu, stotine hiljadaantiratnih protestanata izašli suna ulice Manhattana, 30. aprila,kako bi pozvali vladu da povučesvoje trupe iz Iraka.

"Privedite rat kraju i dovedi-te vojnike kući!" - samo je jednaod brojnih poruka koje su semogle pročitati na transparenti-ma Amerikanaca koji su seodlučili na protest.

Rat u Iraku započeo je prijetri godine i svaki dan odnosi ne-brojeno mnogo ljudskih života.

Majka čiji je sin, marinac,poginuo u ratu kada mu je bilosamo 20 godina, prilikom prote-

sta u ruci je držala njegovu sli-ku, a među protestantima su bi-li i Cindy Sheenan, žestoka kri-tičarka rata, čiji je 24-godišnjisin takođe poginuo u Iraku, za-tim glumica Susan Sarandon,kao i sveštenik Jesse Jackson.

Demonstranti su zauzeli čakdeset gradskih četvrti na svomputu prema Brodwayju. Iako jeportparol policije odbio dati slu-žbeni podatak o broju antirat-nih demonstranata koji su u ne-djelju pohodili New York, orga-nizatori tvrde kako se radi o čak300 hiljada ljudi.

"Ovdje smo zato što je ovajrat ilegalan, nemoralan, neetič-an. Naše snage moramo vratitikući" - kazao je jedan od protest-

anata za CNN. Iako je glavni po-vod protesnom maršu bilo povla-čenje američkih snaga iz Ira-ka, prema organizatorima, grupikoja se zove Ujedinjeni za mir ipravdu, cilj je bio i izraziti protiv-ljenje mogućem napadu na Iran.

"Već su nas lagali. A sad ćeto isto opet učiniti i uvesti nas urat protiv Irana" - kazala je jednagospođa, dodajući kako je došlana skup zato što je jako ljuta imorala je nešto preduzeti.

Do protesta je došlo nakonšto su objavljeni podaci o brojumrtvih američkih vojnika u ma-rtu ove godine u Iraku, koji jenajveći u ovoj godini. Od počet-ka rata u Iraku poginulo je naj-manje 2399 američkih vojnika.

300 hiljada Amerikanaca na ulicama

Rat u Iraku je ilegalan, nemoralan i neetičan

UU HHoollaannddiijjii iimmiiggrraannttii mmoorraajjuu gglleeddaattii ffiillmm uukkoojjeemm ssuu pprriikkaazzaannee žžeennee oobbnnaažžeenniihh ggrruuddii,, hhoomm--oosseekkssuuaallccii kkoojjii ssee lljjuubbee ii ""ggeettaa"" zzaa iimmiiggrraannttee,, nneebbii llii ssee nnaavveelloo nnaa ookklliijjeevvaannjjee oodd ddoollaasskkaa uu zzee--mmlljjuu

BBrriisseell - Neuspješna integracija musliman-skih manjina u Evropi predstavlja bezbjednos-nu prijetnju za Sjedinjene Države, izjavio je pr-ed odborom Senata, podsekretar Stejt dipart-menta za evropske poslove, Danijel Frid. Neza-poslenost, diskriminacija i neuspješna integra-cija muslimanskih zajednica širom Evrope,rekao je Frid, stvorili su "publiku" otvorenu zaporuke ekstremista.

Pretjerano velika sloboda izražavanja u ne-kim evropskim zemljama, prema njegovim rije-čima, pomogla je radikalnim elementima dašire antidemokratske ideologije. "Kada tomedodate negativne i iskrivljene predstave koje pr-ipadnici zapadnoevropskih muslimanskihzajednica imaju o spoljnoj politici SAD, i rela-tivnu slobodu kretanja preko Atlantika, dobijase posebno opasna kombinacija", dodao je Frid.Neki muslimanski ekstremisti iz Evrope bili su,kazao je, direktno povezani s Al Kaidom i snjom povezanim grupama poput sljedbenikaAbu Musab Al Zarkavija u Iraku, ili sjeverno-afričke Grupe za molitve i borbu. Reagujući naFridove opaske, ministar unutrašnjih poslovaNemačke, Volfgang Šojble, izjavio je da države iškole jedino mogu dati sve od sebe da integrišumlade imigrante, dok roditelji moraju dati svojdoprinos. On je istakao da uskraćivanje gosto-primstva može biti pogodna mjera za one kojine prihvataju evropske vrijednosti. "Roditeljkoji kontinuirano ne ispunjava obaveze za inte-grisanje i ne želi da njegova djeca žive kao Nje-mci, griješi što dolazi u Njemačku", rekao jeŠojble prema navodima lista Špigl. On je, me-đutim, kazao da Evropljani moraju preuzeti dioodgovornosti zbog neuspješne integracije mus-limana, te da "Njemci moraju razumijeti da str-

anci ne predstavljaju prijetnju".Integracija imigranata u evropska društva

postala je velika tema na nivou Evropske unije,nakon terorističkih napada u Madridu i Lo-ndonu koji su doveli do rasta antimuslimanskihosjećanja širom kontinenta. Francuski ministarunutrašnjih poslova, Nikola Sarkozi, predložioje prošlog mjeseca da države članice EU zahtije-vaju od kandidata za imigrante da potpišu "ug-ovor" kojim se od njih traži da nauče jezik i pri-hvate društvene norme, ili, u suprotnom, buduprotjerani. Sarkozijeve ideje već su podržale Br-itanija i Njemačka, te ministri najvećih državaEU.

Međutim, nekoliko evropskih zemalja već jeuvelo kontrolne mjere za imigraciju, poput jez-ičkih testova i strožih viznih i graničnih pravi-la. Imigranti koji dolaze u Dansku da bi se vje-nčali moraju imati 24 godine, prema pravilučija je svrha spriječiti prisilne brakove među pr-ipadnicima velike muslimanske manjine. Ho-landija je otišla korak dalje, uvodeći zakon pre-ma kojem potencijalni imigranti ne polažu sa-mo jezički, već i test "kulture". U sklopu pripre-ma imigranata za holandsko liberalno društvo,moguće pridošlice moraju gledati film u kojemsu prikazane žene obnaženih grudi, homosek-sualci koji se ljube i "geta" za imigrante, ne bi lise navelo na oklijevanje od dolaska u zemlju.

(EU OBSERVER)

Integracija imigranata u evropska društva postala je velika tema u Evropskoj uniji

Položi test ili se vrati kućiBeč - Predrasude prema mu-

slimanima u Evropi sve su izraž-enije, mogu dovesti do začara-nog kruga izolacije i radikali-zacije među imigrantima

Šefica Evropskog centra zapraćenje rasizma i ksenofobije,Beate Vinkler, rekla je na konfe-renciji u Beču da evropske zeml-je imaju dobre zakone, koji pod-stiču integraciju, ali da se oni če-sto ne primjenjuju i da se pravapitanja često izbjegavaju.

Muslimanski vjerski liderirekli su na skupu, koji je organ-izovala Austrija kao predsedava-juća EU, da podržavaju integra-ciju njihovih zajednica i samogislama u evropsko društvo, alisu ukazali da je za to potrebnovrijeme i kreativno promišljan-je.

Vinklerova je ukazala dapojedinci prilaze sa stereotipomprema svim muslimanima, sma-trajući da su oni posvećeni re-li-giji i da dijele "fundamentalis-tičke ideje" o islamu. "Kod mus-limana postoji opasno osjećanjebeznađa i odvojenosti od šire za-jednice, što u krajnjem dovodido otuđenja, posebno među ml-ađim imigrantima koji su poto-mci doseljenika", dodala je ona.Vinklerova nije iznijela statis-tičke podatke, ali je najavila daće njena organizacija uskoro pr-edstaviti dva izvještaja o islamo-fobiji u Evropi.

Na skupu je učestvovalo višeod 100 imama iz svih krajevaEvrope, kako bi razmotrili kojesu najbolje mogućnosti za inte-

graciju njihovih zajednica uevropsko društvo, što bi, premariječima komesara EU za spo-ljne poslove, Benito Ferero-Valn-der, mogao da bude njihov zad-atak s obzirom na položaj u za-jednici.

"Ovo je apsolutno ključni tr-enutak za međukulturne i međ-uvjerske odnose u Evropi", re-kla je ona i dodala da je sada po-novo skrenuta pažnja na takoz-vani sukob civilizacija. "Evropaje dom nekih 20 miliona musli-mana", rekla je Ferero-Valdnero-va i negirala da je taj sukob ne-ibježan. "Islam je dio savremeneEvrope koliko je bio i dio njeneistorije."

Učesnici su se saglasili da jestav javnosti prema islamu, sadadrugoj religiji u većini evropsk-ih zemalja, postao tvrđi nakonnapada na Njujork i Vašington11. septembra, bombških napa-da u Madridu i Londonu i ubist-va holandskog reditelja Tea vanGoga.

Vinklerova je rekla da bivlasti u evropskim zemljamamorale da pomognu musliman-skim zajednicama tako što ćepodržati gradnju džamija, obez-bijediti vrijeme za emitovanjevjerskih sadržaja i obezbijeditivaljanu edukaciju imama i is-la-mskih vjerskih učitelja. Evrop-ski muslimani, istovremeno,moraju aktivno da se bore pro-tiv islamskog ekstremizma, pra-kse krvne osvete, prinudnihbrakova, zlostavljanja supružn-ika i samonametnute izolacije,rekla je Vinklerova.

DDeemmoonnssttrraannttii uu NNjjuujjoorrkkuu:: PPrriivveeddiittee rraatt kkrraajjuu ii ddoovveeddiittee vvoojjnniikkee kkuuććii!!

Predrasude premamuslimanima

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 22SA MINBERE

Islam je sveobuhvatna i urav-notežujuća vjera. On uređujedunjalučke i ahiretske odn-

ose i brine za pojedinca i društ-vo. Islam se interesuje o individ-ualnoj, fizičkoj, psihičkoj i intel-ektualnoj sposobnosti muslima-na, želeći mu da bude tjelesno,intelektualno i duhovno jak, atakođe, jak i u vjerovanju.

"Jaki vjernik je draži Allahuod slabog vjernika."

Islam je u potpunoj oprečno-sti sa religijama koje sankcioni-šu čovjekovo tijelo od dopuštenerelaksacije i sa religijama kojesvoju pažnju usmjeravaju samona duhovnu prefinjenost koja seponekada postiže kažnjavanjemili mučenjem tijela. Po ovom pit-anju Kur'an veli: «O sinovi Ade-movi, lijepo se obucite kad hoć-ete da molitvu obavite! I jedite ipijte, samo ne pretjerujte; On nevoli one koji pretjeruju. Reci:"Ko je zabranio Allahove ukrase,koje je On za robove Svoje stvo-rio, i ukusna jela?" Reci: "Ona suza vjernike na ovom svijetu, naonom svijetu su samo za njih."Eto, tako Mi podrobno izlažemodokaze ljudima koji znaju» (Al-A'raf: 31-32).

Ko je taj koji može zabranitikoristan hobi i misli da poredAllaha ima pravo nešto zabraniti?

IIssllaamm bbrriinnee oo lljjuuddsskkoomm ttiijjeelluuRiječi Muhammeda, a.s.,

upućene jednom ashabu: "Tvojetijelo ima prava kod tebe", bilesu prve vjerske upute o brizitijela za koje su ljudi čuli.

Pod pravom tijela podrazu-mijeva se njegovo ojačavanje ka-da oslabi, ishranu kada ogladni,napajanje kada ožedni, čišćenjekada se zaprlja i mirisanje kadazaudara. Dakle, tijelo moraš lije-čiti kada oboli i zaštititi od bol-esti koliko si god u mogućnosti.Islam na ovaj način želi formi-rati jaku zajednicu, a to se samomože postići ako njegove pristal-ice budu jake, jer od pojedincase formira društvo isto kao štose od cigla gradi građevina. Da lije moguće da građevina budečvrsta od nekvalitetnih i slabihcigla? Ne, to nije moguće. Zatoislam nastoji formirati jaku indi-viduu u svakom domenu – psi-hičkom i fizičkom.

Islam želi izgraditi čovjekasa tri aspekta, koje ćemo poseb-no pojasniti.

ZdravljeČovjek treba biti zdravog ti-

jela. U hadisu se veli: "Ko osvane

siguran u svojoj porodici zdravogtijela posjedujući dovoljno dnev-ne hrane, isto mu je kao da je ciodunjaluk njegov."

Zdravo tijelo je prvi segmentmirnom i spokojnom životu. Po-slanik, a.s., je molio Allaha,dž.š., da mu podari oprosta izdravlja. On bi govorio "MoliteAllaha za oprost i zdravlje, jer,doista, nikom poslije čvrstogubjeđenja nije ništa bolje datood zdravlja."

Poslanik, a.s., bi u skrušeno-sti molio Allaha riječima: "Učinime sa onima kojima si podariozdravlje." Između dvije sedždebi govorio: "Gospodaru moj, opr-osti mi, smiluj mi se, podari mizdravlje, uputi me i podari miopskrbu."

Radi ovoga je islam propisaočistoću i obavezao čišćenje unamazu, tj. čistoću odjeće, tijelai mjesta. Pored ove, postoji idruga vrsta čistoće koja se ogle-da u gusulu i abdestu. Čovjek nemože biti zdrav ako je konstant-no izložen prljavštini, a uz to sene čisti. U hadisu se navodi:"Allahovo pravo kod svakog vje-rnika je da se vjernik svake sed-mice okupa. Svake sedmice ćeoprati svoju glavu i tijelo."

Kada ne postoje normalniuslovi da se čovjek okupa, ondaće on nastojati da se svake sed-mice barem jednom okupa. Ovanaredba je postojala još u dobakada su se monasi u srednjovje-kovnoj Evropi približavali Boguprljavštinom. Koliko bi god mo-nah bio prljaviji, po njihovommišljenju, bio bi Bogu bliži. Ne-ki su čak govorili: "Neka se Bogsmiluje tome i tome! Živio je 50godina, a nije počinio grijeh pra-nja nogu." Drugi su rekli: "Neka-da je bivalo da su ljudi živjeli cioživot ne dotičući prstima vodu, adanas, na žalost, ljudi ulaze ukupatila."

U kupatila su ulazili musli-mani. Muslimani Anadolije su uKordobi imali na stotine kupati-la (hamama), dok hrišćani o to-me pojma nijesu imali. Sa aspek-ta ispravnog tjelesnog održavan-ja, pravo čovjeka jeste da čistisvoje tijelo i da izbjegava sve bo-lesti i njene uzroke. U te uzrokemožemo navesti mokrenje u sta-jaćoj vodi, na putu, hladu i pojil-ištima. Islam ove radnje smatrauzročnicima Allahovog proklet-stva, prokletstva meleka i svihljudi. Islam podučava ljude viso-kim standardima života. Po isla-mskom učenju, čovjeku ne pril-

iči da mokri na putu, u pojilišti-ma, hladu i sl. Čovjek na taj na-čin čuva svoje zdravlje, uči sekulturi ponašanja i visokomnivou življenja.

IIssllaamm jjee zzaabbrraanniioo ččoovvjjeekkuukkoonnzzuummiirraannjjee aallkkoohhoollaa ii ddrrooggaa

Poslanik, a.s., je zabraniosve što opija. Islam je zabraniosve što šteti tijelu: «O vjernici, je-dni drugima na nedozvoljen na-čin imanja ne prisvajajte, - ali,dozvoljeno vam je trgovanje uzobostrani pristanak – i jedni dr-uge ne ubijajte! Allah je, doista,prema vama milostiv" (En-Nisa:29); "I imetak na Allahovom pu-tu žrtvujte, i sami sebe u propastne dovodite, i dobro činite,Allah, zaista, voli one koji dobradjela čine" (El-Beqare: 195). Po-slanik, s.a.v.s., kaže: "Nema šte-te, ni oštećenog." To znači: ne-moj nauditi sebi, a ni drugima.

Polazeći od toga, mi smo oh-aramili pušenje duhana, jer pu-šač sam sebe uništava, kupujućizlo za vlastiti novac.

Čovjek mora čuvati samsebe. On ne treba da ostaje dugou noć, pa da sebe i svoje tijelo,koje mu je oruđe, iscrpi ili danakon toga, ujutro ustane umor-an i mramoran. To mu nije dop-ušteno, pa makar provodio noću ibadetu i pokornosti. Poslan-ik, a.s., je savjetovao ashaba kojije pretjerivao u poslušnosti Alla-hu, dž.š., i ibadetu da budeumjeren u postu, klanjanju, uče-nju, rekavši mu: «Doista tvojetijelo ima kod tebe prava.» Značida tijelo ima pravo odmora.Tvoje oko kod tebe ima pravo naspavanje, tvoja žena ima kod te-be pravo na spolni odnos i ljuba-znost, tvoji gosti imaju kod tebepravo na ugošćavanje i lijepuriječ.

Dužnost čovjeka je da svak-om da svoje pravo. Čovjek morapaziti na zdravlje svojeg tijela isvoju vitalnost.

Ovo je prvi segment sa kojimje islam došao.

TreningDrugi aspekt očuvanja zdra-

vlja je trening i održavanje kond-icije koja je potrebna za dinami-čnost, kretanje i izvršavanje vjer-skih i dunjalučkih dužnosti. Isl-am je propisao namaz kojeg sva-ki čovjek treba klanjati u džamijionoliko koliko može. Tom pri-likom on će savladati lijenost isputati strast, a za sve to je neo-phodna tjelesna kondicija. Ram-

azanski post je vrsta prinudnoggladovanja i to, takođe, zahtijevatjelesnu snagu. Na hadžu je čov-jek sličan istražitelju ili avantur-isti koji ide i obitava u skladu sv-ojih mogućnosti koje, takođe,zahtijevaju tjelesnu snagu. U dži-hadu, kada čovjek osjeti uzurpir-ano pravo u vjeri, časti, zemlji,on se mora braniti, a za to čovj-ek mora imati tjelesnu snagu,jer se slab čovjek ne može bran-iti.

Čovjek mora biti jak: "I pro-tiv njih pripremite koliko godmožete snage i konja za boj, dabiste time zaplašili Allahove ivaše neprijatelje, i druge osimnjih – vi ih ne poznajete, Allahih zna. Sve što na Allahovom pu-tu potrošite naknađeno će vambiti, neće vam se nepravda učini-ti" (El-Enfal: 60). A snaga koja setreba pribaviti je tjelesna snaga.

Poslanik, a.s., je bio snažnogtijela. Hrvao se sa poznatim hrv-ačem Rukanom koga je nadja-čao. Jahao je konje bez samara iuzde. Među ashabima je bilo trk-ača. Svi su dobro poznavali jaha-nje i streljaštvo. Igrali su konjič-ke igre spremajući se na taj nač-in za džihad. To je pravi ummet.

Među ashabima nije biloisposnika i asketa. Omer, r.a., jevidio čovjeka koji je u namazubio previše skrušen pa mu rek-ao: "O ti, podigni glavu, jer skru-šenost je u srcu, a ne u vratu."Jedna sahabijka je ulicom primi-jetila mladiće koji su mlitavohodali, pa je upitala: ko su oni?Rekli su joj da su to isposnici, aona je na to rekla: "Kada bi Om-er, r.a., koračao, on bi brzao, ka-da bi govorio, jasan bi bio, kadabi udarao, to bi bolno bilo, a ipored svega toga je bio isposnik."

Islam je takođe, propisao du-njalučke obaveze koje se ogleda-ju u traganju za životnom opskr-bom i izdržavanju djece za što jepotrebna snaga. Zato čovjek mo-ra biti snažan i pokretan. Pola-zeći od toga, islam je propisaosve vrste sporta koji daju snagutijelu. Preporučio je plivanje,streljaštvo, jahanje konja, itd. Unekim hadisima se navodi da jePoslanik, a.s., rekao: "Pravo dje-teta kod njegovog roditelja je daga roditelj poduči pisanju, pliva-nju i streljaštvu."

Od Omera, r.a., se prenosida je rekao: "Podučavajte vašudjecu plivanju, streljaštvu i vjež-bajte ih jahanju konja." Ove v-r-ste sporta su kod njih bile aktu-elne.

U naše doba postoje sportovikoji su vremenom postali naukai umjetnost. Postoje sportski ins-tituti srednjeg i visokog ranga. Unjima ljudi uče kako da sebe uč-ine sportistima. To je danas neo-phodno, jer ljudi skoro da nepješače. Ljudi su ranije pješačili

miljama, dok danas koriste pre-vozna sredstva za svaku stvar pasu im zato potrebni treninzi ka-ko bi se njihovo tijelo ojačalo ioduprlo bolestima koje ih moguzadesiti zbog prevelike neak-tivnosti.

Islam ne zabranjuje nijednuigru uz uslov da se u njoj ne pr-etjeruje. Pretjerivanje sve reme-ti. Kada neka stvar pređe svojugranicu pretvara se u vlastitogneprijatelja. Nema prepreke daljudi igraju nogomet, košarku,rukomet, tenis, ili bilo koji drugisport, ali im to ne smije biti pre-preka ostalim obavezama. Unjih možemo uračunati spomin-janje Allaha i obavljanje namaza.Sport ne smije prouzrokovati ci-jepanje ljudi na timove pa da imnogomet postane idol koji se ob-ožava. To se ne smije dogoditi.

Sport nije samo za muškar-ce, već i za žene. I one se mogusportom baviti, ali sa određenimšerijatskim pravilima. Mi nismokao zapadnjaci. Oni imaju nji-hovu, a mi našu vjeru. Kod njihnema nikakvih preventiva. Ka-da ženu želimo naučiti sportu,onda to mora biti u posebnim kl-ubovima za žene. Na katarskomUniverzitetu postoji Odsjek za fi-skulturu u kojem se treniraju ra-zne vrste sporta, ali u njega neulaze muškarci već samo žene.Na Islamskom Kongresu koji seodržao u Dohi, posjetila me jegrupa žena iz Irana i saopštilami da kod njih postoji ženski sp-ort. Dakle, sport samo za žene.Njihove fotografije se ne prikaz-uju u novinama, niti na drugimmedijima, jer se negativnost že-nskog sporta ogleda u prikaziva-nju njihovih slika u javnosti kojeljudi gledaju, a to nije dopušte-no. Nije sporno da se žena bavinekim sportom, ali uz uslove ipravila koja njoj priliče i za njuvaže. Danas nije popularno bitidebela i mlitava žena, niti to isl-am od žene traži. Žena treba bi-ti izdržljivog tijela da može služ-iti svojoj kući i djeci i biti koris-na za društvo i vjeru, pa, ako jepotrebno, i borbi na Allahovomputu. Vidjeli smo da su neke as-habijke – majke pravovjernih –učestvovale u džihadu. One suslužile borcima previjajući ran-jenike, pojeći borce i, u nekimslučajevima, učestvujući u samojborbi. Ummu Amara, inače vodiporijeklo od kći Ka'bove, i Um-mu Sulejm Er-Rumejsa i drugesahabijke su se borile na Uhudu.Poslanik, a.s., je vidio Nesiu Bi-nt Ka'b kako se bori pa je izjav-io: "Tako mi Allaha, njeno mje-sto je bolje od mjesta toga i togai toga." To bi bio drugi aspekt.

(nastavlja se)Preveo,

Džemo Redžematović

dr Jusuf el-Karadavi

Sport u islamu

EELLIIFFapril 2006.islamske novine

gazetë islame23 NUKLEARNA KRIZA EELLIIFF

IImmmmaannuueell WWaalllleerrsstteeiinn

Već neko vrijeme tvrdim daje priča o vojnom napadu SADna Iran samo priča, i da se to ne-će desiti, jer bi to bio potpunoneracionalan potez iz ugla gleda-nja SAD, kao i zbog jakog otporavojnih lidera. Međutim, nedavnoje Sejmor Herš objavio članak uNew Yorker-u u kojem navodi za-brinutost i strah čelnika oružan-ih snaga SAD da je takav napadzapravo planiran od strane pred-sjednika Buša. Da stvar bude jošgora, kao direktan odgovor naprotivljenje armije SAD, on kažeda Buš neće izbjegavati upotrebutaktičkog nuklearnog oružja dabi ušao dublje u bunkere nuklea-rne opreme Irana.

Pomenuti članak privukao jezapanjujuću medijsku pažnju.Slične članke su potom objaviliWashinton Post i Associated Pre-ss. Brzo potom predsjednik Bušje izjavio da su to bile tek „ispra-zne spekulacije“, mada nije pom-enuo da je opcija napada isključe-na. Ministar inostranih poslovaVelike Britanije, Džek Strou, me-đutim, izjavio je da je napad naIran „nezamisliv“, a planovi zakorišćenje nuklearnog oružja„potpuna besmislica“.

Kome da vjerujemo? Za He-rša je nadaleko poznato da gajidugogodišnje poznanstvo sa star-ijim, visokim vojnim čelnicima(kao i sa starijim zvaničnicimaCIA-e). On je i do sada objavlji-vao dosta podataka za koje se ka-snije ispostavilo da su istiniti,dok je, u posljednjih pet godina,predsjednik izjavio dosta stvarikoje nijesu bile istinite. A ni izja-

ve Džeka Stroua nijesu ništa vjer-dodostojnije. Tako da nama pre-ostaje bar da uporedimo argume-nte za i protiv napada.

Zašto bi napad bio neracion-alan – naglašavam, iz ugla SAD,ovo gledište mi je veoma jasno.Prije svega, u momentu kad vojs-ka SAD ne djeluje dovoljno snaž-nom za sve što SAD pokušavajuda izvedu u Iraku i Avganistanu,napad na Iran bi dodatno napre-gnuo vojne resurse, možda čak ido tačke pucanja. Drugo, na osn-ovu svih analiza koje sam proči-tao, iranska vojna odbrana je toli-ko dobro organizovana i geograf-ski raspoređena da nijedan vaz-dušni napad (koliko god masivanbio) ne bi mogao da je u potpu-nosti pobijedi. Sam napad bi sa-mo usporio proces.

Zatim, tu je i odgovor Irana.Čak i da nijesu još u mogućnostida bace nuklearnu bombu bilogdje, imaju jak uticaj u Avgani-stanu, i posebno u Iraku. Moguda izazovu dalje nemire i katas-trofe tamo, a napad bi mogao dapokrene umjereno pro-američkepristalice, kao što su neki Šiiti uIranu, na negativan vojni stav.

Zatim bi uslijedili negativni

efekti radijacije. Jasno je da tak-av napad ne bi obeshrabrio pote-ncijelnu proliferaciju nuklearnogoružja, već bi je ubrzao. Iran bipolitički ubrzo mogao postati -od države koja je držana na dista-nci od ostalih arapskih država -zemlja - heroj muslimanskog svi-jeta, zajedno sa ukupnim utica-jem koji bi imao na zemlje zaliva,Saudijsku Arabiju, Liban, Palest-inu, pa čak i Egipat.

Ne zaboravimo i naftu. Pres-tanak snabdjevanja iranskom n-aftom, koja čini većinu svjetskihrezervi nafte, zasigurno bi pove-ćao cijene nafte sa trenutnih 60USD po barelu, na 100 USD pobarelu. To bi imalo nezapamćenei nepredvidive negativne posljed-ice na svjetsku ekonomiju, a niš-ta manje i na ekonomiju SAD.

Saveznici? Čak i vjerni savez-nik, Velika Britanija, jasno je da-la do znanja SAD da iako je za toda se spriječi Iran u namjeri posj-eda nuklearnog oružja, nije pris-talica vojnog napada.

Konačno, tu je i pozicija SADu svijetu. U protekloj sedmici jefrancuski IRIS, asocijacija intele-ktualaca, objavio analizu posljed-ica invazije SAD na Irak, pod na-

zivom „kvazi-katastrofa“ zaSAD, koja je krajnje rezultirala ti-me da je „hipersila SAD“ postala„hiperzapetljana i hipernepopu-larna“. Francuzi koriste prefiks„hiper“ da naznače da je pojavaza stepen iznad prefiksa „super“.Ukratko, nakon tri godine kvazi-katastrofe, zašto bi SAD htjele dastvore još goru situaciju?

Ali, uprkos svemu ovome, iz-gleda da stariji oficiri vojske SADi dalje imaju razlog za velikuzabrinutost. Herš tvrdi da glav-nokomandujući vojske razmatrada podnese zvanično pismo otpo-ra predsjedniku. U posljednjemmjesecu veliki broj penzion-isanih generala, koji su služili uIraku, zatražili su ostavku sekre-tara Ramsfelda. Period u komese ovo zahtijeva, nije slučajan.

Čega se onda ti oficiri plaše?Herš nam daje jedno od objašn-jenja. Oni misle da predsjednikBuš ima mesijanski kompleks.Kao što je poznato, ljudi sa ovimkompleksom su opasni, posebnoako im je prst na dugmetu zaaktiviranje nuklearne bombe, apritom imaju konrolu nad najve-ćom vojnom silom na svijetu.

Da li je ovo dovoljno? Zanem-arujući Bušov profil, treba da ob-ratimo pažnju i na motiv ljudi iznjegovog okruženja – militaristi ineo-konzervativni intelektualci.Kako oni mogu pred sobom opr-avdati sve očigledne argumenteprotiv vojne intervencije? Jednood objašnjenja je da oni nemajušta da izgube. Ako SAD ne izvrševojnu intervenciju, Iran bi ubrzostekao nuklearno naoružanje.Njima ova ideja ne ide u prilog,jer bi to, bez sumnje, značilo i

umanjenje političke moći SAD uregionu. Ali, da li je to vrijednosmaka svijeta (Armagedona)?

Nadalje, neki od njih bi mog-li da razmišljaju i u užem (sebič-nom) smislu - u smislu predsto-jećih izbora u SAD. Napad bi,ako je dobro vremenski planiran,mogao da doprinese povećanjupopularnosti Buša i broja njegov-ih pristalica, čime bi «razoružao»demokrate, koje su već sada pris-talice rata, i to bi bilo dovoljno daosigura pobjedu svojim repub-likancima na izborima za Kongr-es 2006.god., i na taj način pred-uprijediti ideju za njegovimizglasavanjem nepovjerenja.

Tu je i Izrael. Vlada Izraela injeni prijatelji u SAD, veoma sujasni u tome da ne prihvatanjuideju o nuklearnom naoružanjuIrana i odavno prijete vazdušnimnapadom, ako je to potrebno.Činjenica da Izrael ovo ne možeizvesti sam, ukazuje na oslanjan-je Izraela da to SAD izvedu. Odb-rana Izraela bila je prioritet zaSAD, posebno za vrijeme Buš-ovog režima.

A čega se Izrael toliko boji? Dali zaista misli da će ga Iran bomb-ardovati? Sumnjam u to, ali mis-lim da oni smatraju da će njihovapolitička moć iščeznuti ako nijesunajjača vojna sila na Srednjemistoku. Naravno, tu su u pravu.

Stoga, hoće li SAD napastiIran, ili neće? Generalno, mislimda racionalnost nadvladava pridonošenju većine političkih odlu-ka, ali nekad to i nije slučaj. Ili ćeprije biti da neki ljudi imaju, nemesijanski, već Samsonov kom-pleks.

Preveo M. Demirović

Napad na Iran: Da li misle ozbiljno?

Poslije dvije nedjelje zatišja,odnosi između Irana i zapadnihzemalja ponovo su se zaoštrilido usijanja. Naime, iranski pre-dsjednik Mahmud Ahmadined-žad objavio je da su naučnici utoj zemlji uspjeli da proizveduobogaćeni uranijum koji možeda se koristi u nuklearnim elek-tranama.

„Zvanično objavljujem da seIran pridružio grupi zemalja ko-je posjeduju nuklearnu tehnolo-giju. To je rezultat otpora irans-kog naroda“, rekao je Ahmedi-nedžad u Mašadu, gradu nasjeveroistoku zemlje.

Nekoliko hiljada prisutnihoduševljeno je pozdravilo predsje-

dnikove riječi povicima „Allahuekber“, što znači Bog je veliki.

Ahmadinedžad je istakao daZapad mora da poštuje pravoIrana da posjeduje nuklearnutehnologiju.

„Sada više nema potrebe dase pregovara o rješavanju sporaoko iranskog nuklearnog progr-ama“, dodao je Ahmadinedžad.

Iran je tako načinio još jed-an korak bliže ka proizvodnjinuklearnog oružja, uprkos to-me što je Savjet bezbjednostiUN, prije nekoliko nedjelja vlas-tima u Teheranu dao rok od mj-esec dana da prekinu proces ob-ogaćivanja uranijuma i nastavesaradnju s međunarodnim insp-

ektorima. Bijela kuća je osudila nasta-

vak razvoja nuklearne tehnolog-ije u Iranu i naglasila da se ira-nske vlasti „kreću u pogrešnomsmjeru“.

„Iranske nuklearne aktivno-sti su kao vodopad koji je počeoda teče. Nemoguće ga je zausta-viti“, rekao je iranski zvaničnikkoji je želio da ostane anonim-an, nakon što je Teheran odbioi poziv Rusije da prekinu sa pr-ogramom.

BBuušš nnee iisskklljjuuččuujjee mmoogguuććnn--oosstt nnuukklleeaarrnnoogg nnaappaaddaa nnaa IIrraann

Američki predsjednik Džor-dž Buš odbio je da odbaci mog-

ućnost nuklearnog napada naIran ukoliko diplomatija neuspije da suzbije atomske ambi-cije Islamske Republike. Na pit-anje da li je među opcijama inuklearni napad Buš je odgovo-rio: "Sve opcije su na stolu. Žel-imo da riješimo ovo pitanje dip-lomatskim putem i napornoradimo na tome".

Spekulacije o američkomnapadu pojavile su se nakon izv-ještaja u listu "Njujorker" da Va-šington razmatra opciju upotre-be taktičnog nuklearnog oružjakako bi uništio podzemna nuk-learna postrojenja u Iranu.

Eksperti tvrde da će Iranubiti potrebne godine da proizve-

de dovoljno obogaćenog urani-juma za jednu bombu iz sadaš-njih 164 centrifuga. Međutim,Iran tvrdi da će instalirati 3 000centrifuga, što bi moglo datidovoljno materijala za bojevuglavu u roku od godinu dana.

Generalni sekretar UN, Ko-fi Anan, upozorio je da američ-ka vojna intervencija u Iranu ni-je najbolje rješenje nuklearnekrize.

4400 hhiilljjaaddaa bboommbbaaššaa--ssaammoouu--bbiiccaa

Londonski "Sandej tajms"je, pozivajući se na neimenova-ne iranske zvaničnike, objavioda u Iranu postoji 40.000 obuč-enih bombaša-samoubica, spre-mnih da napadnu zapadne me-te u slučaju udara na Iran.

Mahmud Ahmadinedžad objavio da su naučnici proizveli obogaćeni uranijum

Iran korak bliže atomskoj bombi

SSkkiiccaa nnuukklleeaarrnnoogg rreeaakkttoorraa

EELLIIFF april 2006.islamske novinegazetë islame 24

POEZIJA

ZADNJA STRANAEELLIIFF

TRAGOM NEKADAŠNJIH DžAMIJA

- II dio -

O džamijama i njihovoj izg-radnji na području Bara kojihviše nema, dajemo sljedećepodatke:

SSuullttaann SSeelliimmoovvaa ddžžaammiijjaa,sagrađena je 1571-1574. godi-ne. Nalazila se među gradsk-im bedemima. Zvala se SultanSelimova, po sultanu koji jeprvi uspostavio upravu nadovim gradom. Srušena je1881. godine od velike eksplo-zije baruta, kada je grad dož-ivio velika razaranja, a sličnaeksplozija dogodila se i 1912.Ona je grad opustošila i dža-mija nije nikada obnovljena.

Ko su bili njeni službenicii da li je imala svoga vakifa zasada nije poznato.

SSuullttaann MMuurraattaa IIIIII ddžžaammiijjaaizgrađena je 1595. godine. No-sila je naziv ''Orta '' (srednja). Iova džamija je bila lociranameđu zidinama Starog Bara.Stradala je 1912. godine. Pret-hodno je bila crkva Sv. Marka.Ko su bili njeni službenici, zasada nije poznato.

Džamija je imala u svomvakufu 163 korijena maslinakoje su zavještali: Mahmut Ja-nuzović, žena Zejnel-bega, ne-ki kajmekam iz Azije, MuratKapetanović, Smail Etemagin,

Sulejman Tomaš, dok su dvakorijena upotrebljavani za ra-zne potrebe navedenih džami-ja, a poslije njihovog rušenja1881. godine, ulje od maslinase prodavalo i dobijeni novacje ulagan uz kamatu. Tako jena račun ovog vakufa 1901.godine bilo 42.103 groša i 18para.

SSuullttaann AAhhmmeeddaa IIIIII ddžžaammii--jjaa izgrađena je u vrijeme nje-gove vladavine, u periodu od1703. do 1730. godine. Zvalase ''Londža '' i Ahmed-begovadžamija. Nalazila se na najis-turenijem proplanku stjenovi-tog masiva na kome je grad,na stijeni iznad džamije '' Po-dgrad''. Sa tog mjesta pružaose neobično lijep pogled naokolinu. Ono je služilo i zaokupljanje građana, pa je potome i džamija dobila ime''Londža ''. Poslije oslobođenjaBara, 1878. godine, pretvore-na je u barutanu. Potpuno jenestala od udara groma ieksplozije municije koja je bilau njoj smještena. Prema Đ.Boškoviću ova džamija je pre-hodno bila Crkva Sv. Đorđija.

Vakuf džamije ''Londža ''imao je 466 korijena maslinakoje su zavještali Zejnel-beg injegova žena, Osman Sulejma-nović, Hadži Etem, Asan Ta-hiri, Adem Karađuzović, Sule-

jman-aga Tomaš, Asan-aga Šk-anjević i dva nepoznata lica,dok su 44 masline uzete naime duga od Mehmeda i Ahm-eta Ejubovića.

ŠŠkkaannjjeevviiććaa ddžžaammiijjaa izgrađ-ena je polovinom XVIII vijeka.Nosi ime po svom graditeljuAhmed-begu Škanjeviću, jed-nom od najvećih bogataša uBaru, koji je ostavio jedan odnajvećih vakufa. Bio je pozna-ti dobrotvor. Nije imao potom-

stva.Prema natpisu koji se na

njemu nalazi, munaru je izgra-dio ili obnovio Hasećija Ali-aga 1234/1819. godine. Berli-nskim kongresom 1878. godi-ne, Bar je pripao Crnoj Gori.Džamija je stradala ali se nam-az u njoj obavljao sve do 1912.godine kada je gotovo pot-puno izgorjela u požaru. Na-kon 93. godine, darežljivošćuZeka Šabovića, munare odklesanog kamena u novom

sjaju ponovo krasi drevnezidine Starog Bara. Radove narekonstrukciji munareta izve-la je firma ''Karadovo '' iz Kise-ljaka, specijalizovana za resta-uracije kulturno-istorijskihspomenika. Nosilac poslovaove građevinske firme, pozna-te i po obnovi Starog mosta uMostaru, bio je njen inžinjerOmer Karaahmed. Radovi suzavršeni 5. avgusta 2005. go-dine. Tim povodom je OdborIZ-e u Baru organizovao sveča-nost uz prisustvo velikog brojaimama Bara i Ulcinja, brojnihmuslimana i pripadnika drug-ih vjera, predstavnika opštineBara i lidera stranaka. Džami-ja se nalazi u mjestu Brbot. Uruševnom je stanju.

Vakuf džamije Škanjevićaposjedovao je: Bartula, šuma 3a 80 m2, Bartula, šuma 13 a63 m2, Džindžari, voćnjak 25a 77 m2, Pod Velembuse MaloKurilo, voćnjak, 25 a 54 m2,zgrada 60 m2, Brbot džamija,groblje 2 a 05 m2, Brbot gro-blje, voćnjak, 8 a 64 m2, Ku-rilo voćnjak 18 a 33 m2 i pašn-jak 9 a 77 m2, Mrčele, pašnjak33 a 38 m2 , pašnjak 26 a 14m2, Dabanovo Mrčele šuma12 a 14 m2, voćnjak 27 a 73m2, pašnjak 7 a 25 m2, put045 m2, pašnjak 035 m2,pašnjak 3 a 75 m2, Belvederšuma 2 a 96 m2, pašnjak 16 a27m2, Dabanovo pašnjak 87 a32m2, put 1 a 27m2.

BBaajjrroo AAggoovviićć

Barske džamije

Imamo zadovoljstvo da objavimo imena lica – dobrotvora koji su svojim prilozima pomogli listuELIF:

- JJuussuuff ii HHaarriiss (Ferid)AAlliivvooddiićć, iz Podgorice, od juna2005. godine doniraju po 100eura mjesečno,

- MMiittaarr (Đoko) RRaaddoovviićć iFFaahhrruuddiinn (Omer) KKaajjooššeevviićć, obaiz Podgorice, donirali su po-četkom ovog mjeseca jednokrat-nu pomoć u iznosu od 1 200eura - pojedinačno po 600 eura.

U svrhu širenja mrežesaradnika lista, a u cilju njegov-og sadržajnog unapređenjaimenovani su izrazili sprem-nost da i dalje podrže ova nas-tojanja.

Redakcija im se najsrdačnijezahvaljuje i moli Allaha da imovu, kao i druge humane akti-vnosti koje čine, primi i upiše udobra djela!

Donacije

-- MMiittaarr RRaaddoovviićć ii FFaahhrruuddiinn KKaajjooššeevviićć

OObbnnoovvlljjeennoo mmuunnaarree ŠŠkkaannjjeevviiććaa ddžžaammiijjee

Pravi časOvo vrijeme donosi nevrijeme

vjetar oko suza darujei svaka molba uzaludna biva

osim one što se Allahu dž.š. upućuje.

Šejtanske sluge svud su oko naspogrešan korak u vatru gurai samo namaz donosi spasa smiraj proučena sura.

Ovo vrijeme porađa i grijehnovi dan donosi razočarenje i strah

na licima ljudi umire smijehkorak, dva i tu je krah.

Zar to nije razlog višeda milost molimo za nas

da stanemo u saf i padnemo na sedžduzar ovo nije pravi čas?

Damir Beganović, Berane